Sei sulla pagina 1di 68

Oinsá atu Hela iha

Maromak nia Domin


s

lvs-TTP
190716
´
Oinsa atu Hela iha
Maromak nia Domin

NARAN

Photo Credits:
N Page 16: Buena Vista Images
N Page 161: Mixa/age fotostock

´
Livru nee laos atu faan. Livru nee parte husi serbisu edukasaun nian
´ ´
kona-ba Bıblia neebe halao iha mundu tomak. Serbisu ida-nee hetan
´
apoiu husi kontribuisaun voluntariu.
´ ´
Atu fo kontribuisaun, halo favor asesu ba donate.jw.org.
´
Se la iha informasaun kona-ba tradusaun Bıblia nian, nee katak eskritura sira
´
foti husi Bıblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun.
How to Remain in God’s Love
Halo iha Jullu 2019
Tetun Dili (lvs-TTP)
˘ 2019
Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
Editora sira
Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Wallkill, New York, U.S.A.
Made in Japan
LISTA
´ ´
KAPITULU PAJINA
1. Maromak nia domin iha ba nafatin              5
´ ´
2. Konxiensia neebe diak iha Maromak nia oin    16
´
3. Hili belun neebe hadomi Maromak            31
´ ´ ´
4. Tanbasa respeitu sira neebe iha poder?        45
3
´ ´
Ba ema hotu neebe hadomi Maromak Jeova
´
no ninia Liafuan Bıblia:

Jesus hatete: “Imi sei hatene lia-loos, no lia-loos sei


˜ ´
halo imi livre.” (Joao 8:32) Hanoin fali buat neebe
´
Ita sente bainhira Ita foin aprende lia-loos husi Bıblia.
Ita kontente tebes tanba hatene katak ita bele aprende
lia-loos maski ohin loron ema hanorin lia-bosok oioin.
´
—2 Timoteo 3:1.
´
Maromak Jeova hakarak ita atu hatene lia-loos. No tan-
´ ´
ba ita hadomi ema, ita mos hakarak fo-hatene sira kona-
´ ´
ba lia-loos. Maibe serbı Maromak envolve buat seluk tan.
Ita presiza hakaas an atu moris nuudar ema Kristaun tan-
´ ´
ba ita respeitu tebes Jeova nia prinsıpiu sira. Jesus esplika
´
dalan importante ida ba ita oinsa atu hatudu ba Maro-
mak katak ita hadomi nia. Nia hatete: “Se imi halo tuir
hau-nia ukun-fuan, imi sei hela nafatin iha hau-nia do-
´
min, hanesan hau mos halo tuir Aman nia ukun-fuan,
˜
no hela nafatin iha ninia domin.”—Joao 15:10.
Jesus hadomi tebes ninia Aman, no nia halo buat hotu
´
neebe ninia Aman haruka nia atu halo. Se ita banati-tuir
´
Jesus iha ita-nia moris loroloron, Jeova sei hadomi ita no
´
ita sei moris kontente. Hanesan Jesus nia liafuan neebe
hatete: “Se imi hatene buat sira-nee, ksolok ba imi kuan-
˜
du imi halo tuir.”—Joao 13:17.
Ami hein katak livru nee sei ajuda imi atu moris tuir
´
lia-loos husi Bıblia no sai Maromak nia belun. Ami ha-
rohan katak imi-nia domin ba Maromak sei kontinua
´
sai buras liutan no imi sei hela “iha Maromak nia do-
min . . . atu hetan moris rohan-laek”.—Judas 21.
´ ˜ ´
Grupu Administrador husi Testemuna ba Jeova
´
KAPITULU 1

MAROMAK NIA DOMIN


IHA BA NAFATIN
“Domin ba Maromak signifika katak ita halo tuir
ninia ukun-fuan sira, no ninia ukun-fuan sira
˜
la susar liu atu kumpre.”—1 JOAO 5:3.

ITA hadomi Maromak ka lae? Karik Ita hadomi


tebes nia too Ita dedika Ita-nia an ba nia. Karik Ita
sente katak nia mak Ita-nia Belun diak. Maski nu-
´
nee, antes Ita hadomi Jeova, nia mak hadomi uluk
´
Ita. Bıblia hatete: “Ita hatudu domin tanba nia ha-
˜
domi uluk ita.”—1 Joao 4:19.
2 Mai ita hanoin kona-ba dalan oioin Jeova´ hatu-
´
du ona domin ba ita. Nia fo ita mundu furak nuu-
´ ´
dar hela-fatin no fo buat hotu neebe ita presiza atu
bele moris kontente. (Mateus 5:45; Apokalipse 4:11)
Nia hakarak ita atu iha relasaun diak ho nia, no
´
nia mos loke dalan ba ita atu aprende kona-ba nia.
´ ´
Bainhira ita lee Bıblia, ita rona ba Jeova. Bainhira
ita halo orasaun, nia rona ba ita. (Salmo 65:2) Nia
´
dirije no hametin ita ho ninia espıritu santu nee-
´ ´
be forsa boot. (Lucas 11:13) Nia mos haruka ninia
´
Oan-Mane neebe nia hadomi atu mai too mundu
˜
hodi halo ita livre husi sala no mate.—Lee Joao 3:16;
Roma 5:8.
´ ´
1, 2. Tanbasa mak Ita hadomi Maromak Jeova?
´
6 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

3 ´
Hanoin took kona-ba belun diak ida neebe sem-
´
pre hamaluk Ita iha tempu kontente no mos triste.
Atu bele iha relasaun diak hanesan nee, ita presiza
´ ´
hakaas an. Nunee mos ho ita-nia relasaun ho Jeova,
´
ita-nia Belun neebe diak liu hotu. Ita bele iha rela-
´ ´
saun neebe metin ho nia ba nafatin. Tan nee Bıblia
dehan: “Hela nafatin iha Maromak nia domin.” (Ju-
´ ´ ´
das 21) Oinsa? Bıblia hatan: “Domin ba Maromak
signifika katak ita halo tuir ninia ukun-fuan sira,
no ninia ukun-fuan sira la susar liu atu kumpre.”
˜
—1 Joao 5:3.
“DOMIN BA MAROMAK SIGNIFIKA”
4 Saida mak book Ita atu iha “domin ba Maro-
´
mak”? Ita hanoin-hetan tempu neebe Ita foin ko-
´
mesa hadomi Jeova ka lae?
5 Hanoin kona-ba buat neebe´ Ita sente bainhira
´
Ita foin aprende katak Jeova hakarak Ita atu moris
ba nafatin iha mundu foun. Ita aprende ona buat
´
hotu neebe nia halo hodi bele kumpre ninia haka-
˜
rak, no Ita rekonese katak prezente folin-boot liu
´ ´ ´
neebe Jeova fo ona ba ita mak ninia Oan-Mane nee-
´ ˜
be nia haruka mai mundu. (Mateus 20:28; Joao 8:
´
29; Roma 5:12, 18) Bainhira Ita hatene katak Jeova
hadomi tebes Ita, ida-nee book Ita atu komesa ha-
˜
domi nia.—Lee 1 Joao 4:9, 10.
6 Maski nunee, la too atu sente deit domin ba

´ ´
3. Oinsa mak ita bele kontinua iha relasaun diak ho Jeova?
´ ´
4, 5. Oinsa mak Ita-nia domin ba Jeova komesa sai buras?
6. Hadomi ema ida envolve saida? Ita-nia domin ba Maromak book
Ita rasik atu halo saida?
´
Bainhira Ita dedika Ita-nia an ba Jeova
no hetan batizmu, Ita hatudu katak
Ita hadomi nia no hakarak atu halo
tuir nia ba nafatin
´
8 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

Maromak. Porezemplu, bainhira ita hadomi ema


´ ´
ida, ita la dehan deit “hau hadomi o”, maibe ita
´
mos presiza halo buat ruma. Ita-nia domin book ita
´
atu halo kontente ema nee. Nunee mos, Ita-nia do-
´
min ba Jeova book Ita atu halao moris iha dalan
´
neebe halo nia kontente. Bainhira domin nee sai
boot, karik nee book Ita atu dedika Ita-nia an ba nia
no hetan batizmu. Bainhira Ita dedika Ita-nia an, Ita
´ ´
promete atu serbı Jeova ba nafatin. (Lee Roma 14:
´
7, 8.) Oinsa mak Ita bele kumpre promesa nee?
“ITA HALO TUIR NINIA UKUN-FUAN SIRA”
7 ´
Tanba ita hadomi Jeova, “ita halo tuir ninia
´ ´
ukun-fuan sira”. Liuhusi Bıblia, ita aprende Jeova
´
nia hakarak kona-ba oinsa atu halao moris. Por-
ezemplu, nia hatete ba ita katak sala atu sai lanu,
´
naok, bosok, halo relasaun seksual ho ema nee-
´ ´
be laos ita-nia kaben, no adora ´ ema ka buat seluk.
—1 Korinto 5:11; 6:18; 10:14; Efeso 4:28; Koloso 3:9.
8 Maibe´ atu halo Jeova´ kontente, la too atu halo
´
tuir deit ninia ukun-fuan, ita mos presiza halo buat
´ ´
seluk tan. Jeova la fo ukun-fuan ba situasaun hotu
iha ita-nia moris. Tan nee, dala ruma ita sei la hetan
´ ´ ´
ukun-fuan iha Bıblia neebe fo-hatene ita kona-ba
´ ´
buat neebe ita tenke halo.´ Entaun, oinsa mak ita
bele halo desizaun diak? (Efeso 5:17) Ita bele hetan
´ ´
7. Se ita hadomi Jeova, ita sei halo saida? Saida mak Jeova nia ukun-
fuan balu?
´ ´
8, 9. Oinsa mak ita bele hatene Jeova nia hanoin kona-ba situa-
´ ´
saun ruma se la iha ukun-fuan iha Bıblia kona-ba nee? Fo took
ezemplu.
MAROMAK NIA DOMIN IHA BA NAFATIN 9
´ ´ ´
prinsıpiu sira iha Bıblia, nee mak lia-loos baziku
´ ´ ´
neebe hanorin ita Jeova nia hanoin. Se ita lee Bıblia,
´
ita bele hatene didiak Jeova no komprende ninia
´
hanoin, inklui buat neebe nia hadomi no odi.—Lee
´ ´
Salmo 97:10; Proverbios 6:16-19; haree Apendise 1.
9 Porezemplu, oinsa´ mak ita deside buat neebe´ ita
´ ´ ´
bele haree iha televizaun ka internet? Jeova la fo
ukun-fuan kona-ba saida mak ita tenke halo iha si-
´ ´ ´ ´
tuasaun ida-idak. Maibe nia fo ita prinsıpiu neebe
bele ajuda ita atu halo desizaun diak. Ohin loron,
´
atividade halimar nian barak nakonu ho violensia
´ ´ ´
no buat seksual. Iha Bıblia, Jeova dehan katak “nia
´ ´
odi ema hotu neebe gosta violensia” no nia “sei tesi-
´ ´
lia ba ema neebe halo sala seksual”. (Salmo 11:5;
´ ´
Ebreu 13:4) Oinsa mak prinsıpiu sira-nee ajuda ita
´
atu halo desizaun diak? Se ita hatene katak Jeova odi
´
buat ruma ka haree ida-nee nuudar buat neebe la
´
moral, ita presiza hasees an husi buat sira-nee.
10 Tanbasa´ ita halo tuir Jeova? ´ ´
Nee laos tanba ita
lakohi hetan kastigu ka lakohi hetan problema kuan-
´
du halo desizaun sala. (Galasia 6:7) Ita halo tuir Jeo-
´ ´
va tanba ita hadomi nia. Hanesan oan neebe haka-
´
rak halo ninia aman kontente, ita mos hakarak halo
´
ita-nia Aman iha lalehan kontente. Halo Jeova kon-
´
tente mak buat neebe diak liu hotu.—Salmo 5:12;
´ ´
Proverbios 12:2; haree Apendise 2.
11 Ita halo tuir Jeova laos ´ ´
deit bainhira fasil ka
´
la iha opsaun seluk. Ita la hili ukun-fuan ka prinsı-
´
piu neebe mak ita hakarak atu halo tuir no lakohi
´ ´
10, 11. Tanbasa ita halo tuir Jeova?
´
10 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´ ´
halo tuir. (Deuteronomio 12:32) Maibe, ita halo tuir
´ ´
Jeova iha buat hotu, hanesan ema neebe hakerek
salmo ida. Nia dehan: “Hau gosta Ita-nia manda-
mentu sira, sin, hau hadomi sira.” (Salmo 119:47;
´ ´
Roma 6:17) Ita hakarak sai hanesan Noe, neebe ha-
´ ´
tudu domin ba Jeova hodi halo tuir buat hotu neebe
´ ´ ´
Jeova haruka nia atu halo. Bıblia dehan katak Noe
´ ´
“halo nunee duni”. (Genesis 6:22) Ita hakarak Jeova
´
mos koalia hanesan nee kona-ba Ita ka lae?
12 Jeova´ sente oinsa´ bainhira ita halo tuir nia?
´
Nia sente “laran haksolok”. (Proverbios 11:20; 27:11)
´
Imajina took, ita bele halo Kriador ba universu sente
´
haksolok se ita halo tuir nia. Maibe, nia nunka obri-
´
ga ita. Nia fo ita liberdade atu hili. Nee katak ita livre
´ ´
atu deside atu halo buat neebe loos ka sala. Jeova ha-
karak ita atu halo desizaun diak tanba ita hadomi
´
nia. Rezultadu mak ita bele halao moris neebe diak
´ ´
liu.—Deuteronomio 30:15, 16, 19, 20; haree Apen-
dise 3.
“NINIA UKUN-FUAN SIRA
LA SUSAR LIU ATU KUMPRE”
13 ´ ´
Oinsa se ita hanoin katak Jeova nia ukun-fuan
mak susar liu atu halo tuir ka halakon ita-nia liberda-
´ ´
de? Bıblia fo sai ho klaru, dehan: “Ninia ukun-fuan
˜
sira la susar liu atu kumpre.” (1 Joao 5:3) Liafuan
´ ´
Gregu neebe tradus nuudar “susar liu atu kum-
´
pre” bele mos signifika “todan”. Iha eskritura seluk,
´ ´
12. Oinsa mak ita bele halo Jeova kontente?
´ ´
13, 14. Oinsa mak ita hatene katak Jeova nia ukun-fuan sira la su-
´
sar liu atu halo tuir? Fo took ezemplu.
MAROMAK NIA DOMIN IHA BA NAFATIN 11
´
liafuan nee uza atu refere ba lei neebe hatodan ema,
´ ´
ka ema neebe koko atu kontrola no fo-terus ba ema
´ ´
seluk. (Mateus 23:4; Apostolu 20:29, 30) Maibe Jeo-
´
va nia ukun-fuan la “todan”, nee katak la susar liu ba
ita atu halo tuir. Nia nunka husu ita atu halo buat
´
neebe liu fali ita-nia kbiit.
14 Porezemplu, imajina took Ita ajuda belun ida
´
muda ba uma foun. Nia haloot ninia sasan hotu iha
kaixa sira. Kaixa balu mak kmaan no fasil atu hiit,
kaixa seluk todan no presiza ema nain-rua atu hiit.
´
Ita-nia kolega sei husu Ita atu hiit kaixa neebe to-
´
dan mesak deit ka lae? Lae duni! Tanbasa? Tanba
´
nia lakohi Ita-nia kotuk moras. Nunee mos ho Jeo-
´ ´
va, nia sei nunka husu ita atu halo buat neebe su-
´ ´
sar liu. (Deuteronomio 30:11-14) Jeova komprende
ita. Nia “hatene ho didiak nia kria ita husi saida,
no nia hanoin-hetan katak ita mak rai-rahun deit”.
—Salmo 103:14.
´
15 Moises ´
hatete ba nasaun Izrael katak bainhira
´
sira halo tuir Jeova nia ukun-fuan, nee sempre “lori
diak” ba sira no sira bele “kontinua moris”. (Deu-
´ ´
teronomio 5:28-33; 6:24) Nunee mos ho ohin lo-
´ ´
ron. Buat hotu neebe Jeova husu ita atu halo sei
lori diak ba ita-nia moris. (Lee Isaias 48:17.) Ita-
´ ´
nia Aman Jeova sempre hatene buat neebe diak ba
´
ita. (Roma 11:33) Bıblia hatete: “Maromak mak do-
˜ ´
min.” (1 Joao 4:8) Nee katak Jeova koalia no halo
buat hotu tanba domin.
´ ´
15. Tanbasa ita bele fiar katak Jeova nia ukun-fuan sira sei lori buat
diak ba ita?
´
12 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

16 ´
Dala barak la fasil atu halo tuir Jeova. Ita moris
´
iha mundu aat neebe Diabu mak ukun. Nia koko atu
˜
book ema halo hahalok aat. (1 Joao 5:19) Ita-nia ha-
´ ´
noin no sentimentu neebe la perfeitu mos bele book
ita atu la halo tuir Maromak, tan nee mak ita tenke
´
luta hasoru buat sira-nee. (Roma 7:21-25) Maibe ita-
´
nia domin ba Maromak fo ita kbiit atu halo buat
´
neebe loos. Maromak haree ita-nia hakaas an atu
´ ´
halo tuir nia, no nia ajuda ita hodi fo ninia espıritu
´ ´
santu neebe forsa boot. (1 Samuel 15:22, 23; Apos-
´
tolu 5:32) Espıritu santu ajuda ita atu haburas haha-
´
lok diak neebe sei halo fasil ba ita atu halo tuir nia.
´
—Galasia 5:22, 23.
17 Iha livru nee, ita sei aprende oinsa´ atu halao ita-
´
nia moris iha dalan neebe halo Maromak kontente.
´ ´
Ita sei aprende oinsa atu aplika Maromak nia prinsı-
´
piu no matadalan sira kona-ba moral iha ita-nia mo-
´
ris. Hanoin-hetan katak Jeova nunka obriga ita atu
halo tuir nia. Bainhira ita deside atu halo tuir nia,
ita-nia moris sei sai diak liu no ita sei iha futuru
´
neebe diak. Importante liu mak bainhira ita halo
tuir Maromak, ita hatudu katak ita hadomi tebes nia.
´
—Haree Apendise 4.
18 Jeova´ fo´ konxiensia
´
ba ita ida-idak atu ajuda
´
ita hatene buat neebe loos no sala. Se ita treinu
´
ita-nia konxiensia, nee bele ajuda ita atu “halo tuir
´
ninia ukun-fuan sira”. Entaun, saida mak konxien-
´
sia? Oinsa atu treinu ida-nee? Mai ita haree.
´ ´
16. Oinsa mak ita hatene katak ita bele halo tuir Jeova maski ita la
perfeitu no moris iha mundu aat?
17, 18. (a) Ita
´ sei aprende saida iha livru nee? (b) Ita sei aprende
saida iha kapıtulu tuirmai?
´ ´
BIBLIA NIA PRINSIPIU

1 MAROMAK HADOMI ITA


“Hela nafatin iha Maromak nia domin . . .
atu hetan moris rohan-laek.”—Judas 21

´
Tanbasa Ita fiar katak Maromak hadomi Ita?
˜
Joao 3:16; Salmo 65:2;
˜ ´
1 Joao 4:8-10; Apostolu 5:32
´ ´ ´
Apokalipse 4:11 Jeova fo ona Bıblia, ninia
´ ´
Jeova kria buat hotu iha espıritu santu, no orasaun
mundu atu nunee ita bele hodi ajuda ita-nia moris
moris kontente. Maski ohin loron. Bainhira ita
˜
Adao no Eva halo sala, halo orasaun ba nia, nia
´
maibe Maromak nia haka- rona ba ita.
´
rak la troka. Nia fo ninia
´
Oan-Mane nuudar sakrifı-
siu atu ema hotu bele iha
oportunidade atu moris
ba nafatin.
14

´
2 HALO TUIR JEOVA SEMPRE
LORI BUAT DIAK MAI ITA
´
“Hau, Jeova, mak imi-nia Maromak,
´
hau hanorin imi kona-ba buat neebe
diak liu ba imi.”—Isaias 48:17


Ita bele hetan buat diak saida deit hodi


´
halo tuir Jeova?
´
Deuteronomio 5:28-33; 6:24
´
Jeova haree ita-nia hakaas an
atu halo tuir nia. Bainhira ita
halo tuir nia, ita-nia moris sei
sai diak liu agora no ita bele
´
iha futuru neebe diak.
15

´
3 ITA BELE HATUDU BA JEOVA
KATAK ITA HADOMI NIA
“Domin ba Maromak signifika katak ita halo
˜
tuir ninia ukun-fuan sira.”—1 Joao 5:3


Ita bele halo tuir Maromak ka lae?


´ ´
Deuteronomio 30:11; Prov
´ erbios 6:16-19;
Salmo 103:14 Efeso 5:17
´ ´ ´
Jeova hatene katak ita la Bıblia nia prinsıpiu sira
perfeitu. Nia la husu ita hanorin ita kona-ba Maro-
´ ´
atu halo buat neebe liu mak nia hanoin. Prinsıpiu
fali ita-nia kbiit. sira-nee bele hadia ita-nia
´
´ hanoin no hametin liutan
Proverbios 27:11; ´
ita-nia domin ba Jeova.
Roma 7:21-25 ´ ´
´ ´ Prinsıpiu sira-nee mos aju-
Ita-nia domin ba Jeova fo
da ita hatene saida mak ita
ita kbiit atu halo tuir nia ´
presiza halo maski Bıblia la
maski susar. ´
fo ukun-fuan ba situasaun
ida-idak.
´
KAPITULU 2

´ ´
KONXIENSIA NEEBE DIAK IHA
MAROMAK NIA OIN
´ ´
“Kontinua iha konxiensia neebe diak.”
—1 PEDRO 3:16.

IMAJINA took Ita lao iha rai-fuik maran. Iha nee-


´ ´
ba anin boot sempre huu rai-henek ba-mai. Nee bele
´
halo Ita lakon dalan. Entaun, oinsa mak Ita bele ha-
´
tene atu lao ba neebe? Ita presiza ema ruma ka buat
ruma atu hatudu dalan ba Ita. Karik nee mak loro-
´
matan, fitun, mapa, ka karik ema neebe hatene da-
lan iha rai-fuik maran nee. Importante tebes atu iha
´
1, 2. Tanbasa Ita presiza matadalan bainhira Ita lao iha fatin foun?
´ ´
Jeova fo saida hodi dirije ita?
´ ´
KONXIENSIA NEEBE DIAK IHA MAROMAK NIA OIN 17

matadalan ka ema atu dirije Ita, tanba nee bele ajuda


Ita hatene dalan no bele salva Ita-nia moris.
2 Ita hotu hasoru susar barak iha ita-nia moris, no
´ ´ ´
dala ruma ita sente lakon dalan. Maibe Jeova fo ba ita
´
konxiensia atu dirije ita. (Tiago 1:17) Mai ita aprende
´ ´
saida mak konxiensia no oinsa ida-nee ajuda ita. Tuir-
´
mai ita sei aprende oinsa ita bele treinu ita-nia kon-
´ ´
xiensia, tanbasa ita tenke hanoin kona-ba ema seluk
´ ´ ´ ´
nia konxiensia, no oinsa konxiensia neebe moos bele
´
ajuda ita halao moris neebe diak liu.
´
SAIDA ´ MAK KONXIENSIA
NO OINSA IDA-NEE AJUDA ITA?
3 Ita-nia konxiensia ´ ´
mak prezente furak husi Jeova.
´
Nee mak sentimentu iha ema nia laran neebe ajuda
˜
ema rekonese saida mak loos ka sala. Liafuan Gregu
´ ´ ´ ´
iha Bıblia neebe tradus nuudar “konxiensia” signifi-
˜ ´
ka “konesimentu neebe ema iha kona-ba ninia an ra-
´ ´
sik”. Bainhira ita iha konxiensia neebe diak, nee aju-
da ita atu buka-hatene ita mak ema hanesan saida.
Nee bele ajuda ita hatene ho loloos ita-nia hanoin no
sentimentu. Nee bele dirije ita atu halo buat diak no
hasees an husi buat aat. Nee bele halo ita sente kon-
´
tente bainhira ita foti desizaun diak no fo-sala ba ita
´
bainhira ita foti desizaun sala.—Haree Apendise 5.
4 Ita ida-idak bele hili atu halo tuir ita-nia kon-
´ ˜
xiensia ka la halo tuir. Adao no Eva hili atu la halo
´
tuir sira-nia konxiensia, no rezultadu mak sira halo
´
3. Saida mak konxiensia?
˜
4, 5. (a) Saida mak akontese bainhira Adao no Eva la halo tuir
´ ´ ´
sira-nia konxiensia? (b) Konta took ezemplu husi Bıblia neebe ha-
´ ´
tudu oinsa konxiensia ajuda ema.
´
18 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´ ´
sala. Depois nee sira fo-sala ba sira-nia an, maibe tar-
´ ´
de ona. Sira kontra ona Jeova. (Genesis 3:7, 8) Maski
˜ ´ ´
Adao no Eva iha konxiensia neebe perfeitu no hatene
katak sala atu kontra Maromak, sira hili atu la halo
´
tuir sira-nia konxiensia.
5 Maibe´ iha ema sala-nain barak neebe´ halo tuir
´
sira-nia konxiensia. Ezemplu diak ida mak Job. Tanba
´
nia halo tuir ninia konxiensia no halo desizaun diak,
´
nia bele dehan: “Hau-nia laran sei la fo-sala ba hau
iha hau-nia moris tomak.” (Job 27:6) Bainhira Job
koalia kona-ba ninia “laran”, nia refere ba ninia kon-
´ ´
xiensia ka sentimentu iha laran neebe ajuda nia reko-
˜ ´
nese saida mak loos ka sala. Maibe kona-ba David,
´
dala ruma nia la halo tuir ninia konxiensia no kon-
´
tra Maromak. Depois nee David nia “laran fo-sala ba
´
nia”. (1 Samuel 24:5) Nee katak David nia konxiensia
´
fo-hatene nia katak nia halo ona sala. Hodi rona no
´
halo tuir ninia konxiensia, David bele aprende atu la
´
halo tan sala neebe hanesan.
6 Baibain, ema sira neebe´ la konese ˜ ´ ´
Jeova mos reko-
˜ ´
nese katak iha buat ruma neebe mak loos no sala.
´
Bıblia hatete: “Liuhusi sira-nia hanoin rasik sira ha-
´
tene katak buat neebe sira halo mak loos ka sala.”
(Roma 2:14, 15) Porezemplu, ema barak hatene ka-
tak oho ema ka naok mak sala. Tuir loloos, maski
´ ´
sira la nota, maibe sira halo tuir sira-nia konxiensia
´ ´ ´
ka sentimentu iha laran neebe Jeova fo ba ema hotu
˜
atu ajuda ema rekonese saida mak loos ka sala. Sira
´ ´
mos halo tuir Maromak nia prinsıpiu sira, ka lia-loos
´ ´ ´ ´
6. Tanbasa ita hatene konxiensia mak prezente neebe Maromak fo
ba ema hotu?
´ ´
KONXIENSIA NEEBE DIAK IHA MAROMAK NIA OIN 19
´ ´ ´ ´
baziku neebe Jeova fo atu ajuda ema halo desizaun
diak iha moris.
7 Maibe´ dala ruma ita-nia konxiensia ´
sala. Por-
ezemplu, tanba ita-nia sentimentu no hanoin la per-
´
feitu, ita-nia konxiensia bele sai aat no book ita atu
´
halo sala. Ita presiza hakaas an atu iha konxiensia
´ ´
neebe diak. No presiza treinu ita-nia konxiensia. Iha
´ ´ ´
tempu uluk, Jose nia konxiensia neebe diak mak
´
ajuda nia atu la monu ba tentasaun. (Genesis 39:1, 2,
´ ´ ´ ´ ´
7-12) Jeova fo espıritu santu no Bıblia nia prinsıpiu
´
atu ajuda ita. (Roma 9:1) Mai ita aprende oinsa ita
´
bele treinu ita-nia konxiensia.
´ ´
OINSA ATU TREINU ITA-NIA KONXIENSIA?
8 Ema balu hanoin katak halo tuir sira-nia konxien- ´
sia mak halo tuir sira-nia sentimentu deit. Sira ha-
´
noin katak sira bele halo buat naran deit neebe sira
´
sente diak. Maibe ita-nia sentimentu mak la perfeitu,
no bele lohi ita. Ita-nia sentimentu bele sai makaas
´ ´ ´ ´
tebes too fo influensia ba ita-nia konxiensia. Bıblia
hatete: “Laran mak makerek liu fali buat hotu-hotu
´
no perigozu. Se mak bele hatene ida-nee?” (Jeremias
17:9) Tan nee dala ruma ita bele hanoin katak buat
´
ruma mak loos maibe tuir loloos sala. Porezemplu,
´
antes apostolu Paulo sai ema Kristaun, nia kontra ma-
kaas Maromak nia povu no nia fiar katak ninia haha-
´
lok nee mak loos. Tuir ninia hanoin, nia iha konxien-
´ ´
sia neebe diak. Maibe liutiha tempu balu, nia dehan:
´ ´
7. Tanbasa dala ruma ita-nia konxiensia sala?
´ ´ ´
8. (a) Oinsa mak ita-nia sentimentu bele fo influensia ba ita-nia
´
konxiensia? (b) Pergunta saida mak ita presiza husu ba ita-nia an
antes halo desizaun?
´
20 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´ ´
“Ida neebe tesi-lia ba hau mak Jeova.” (1 Korinto 4:4;
´ ´
Apostolu 23:1; 2 Timoteo 1:3) Bainhira Paulo hatene
´ ˜
Jeova nia hanoin, nia rekonese katak nia presiza halo
mudansa. Tan nee, antes ita halo buat ruma, ita pre-
´
siza husu ba ita-nia an: ‘Jeova hakarak hau atu halo
saida?’
9 Bainhira Ita hadomi ema ida, Ita lakohi atu halo
´ ´
nia triste. Tanba ita hadomi Jeova, ita mos lakohi
´
halo buat ruma neebe halo nia triste. Ita presiza ham-
´
tauk Jeova no lakohi hakanek ninia laran. Neemias
hatudu ezemplu diak kona-ba nee. Nia lakohi uza ni-
´
nia pozisaun nuudar governador atu hetan rikusoin.
´
Tanbasa? Nia esplika katak nia “hamtauk Maromak”.
´
(Neemias 5:15) Neemias lakohi halo Jeova triste. Ha-
´ ´
nesan Neemias, ita mos lakohi halo Jeova triste hodi
´
halo sala ruma. Hodi lee Bıblia, ita bele aprende ha-
´ ´ ´
halok neebe halo Jeova kontente.—Haree Apendise 6.
10 Porezemplu, ema Kristaun ida karik presiza desi-
´ ´
de atu hemu tua ka la hemu. Bıblia nia prinsıpiu saida
deit mak bele ajuda nia atu halo desizaun diak? Tuir-
´ ´
mai mak prinsıpiu balu: Bıblia la bandu atu hemu
´
tua. Tuir loloos, Bıblia dehan katak tua-uvas mak pre-
´
zente husi Maromak. (Salmo 104:14, 15) Maibe, Je-
´
sus hatete ba ninia dixıpulu atu labele “hemu barak”.
(Lucas 21:34) No Paulo hatete ba ema Kristaun atu ha-
sees an husi “festa arbiru ka lanu”. (Roma 13:13) Nia
´
mos hatete katak lanu-teen sira “sei la simu Maromak
nia Ukun nuudar liman-rohan”.—1 Korinto 6:9, 10.
´ ´
9. Hamtauk Jeova katak sa?
´ ´
10, 11. Bıblia nia prinsıpiu saida deit mak bele ajuda ita atu halo
desizaun diak kona-ba tua?
´ ´
KONXIENSIA NEEBE DIAK IHA MAROMAK NIA OIN 21

11 Ema Kristaun ida bele husu ba ninia an: ‘Tua mak


importante ba hau ka lae? Hau presiza tua atu bele
sente kmaan ka lae? Hau presiza hemu tua atu bele
sente fiar an ka lae? Hau bele kontrola an atu la hemu
demais tua ka lae? Hau bele kontrola an kona-ba dala
hira no bainhira mak hau hemu tua ka lae?1 Hau na-
fatin kontente ransu ho belun sira maski la iha tua ka
´
lae?’ Ita bele husu Jeova nia ajuda atu halo desizaun
diak. (Lee Salmo 139:23, 24.) Hodi hanoin kona-ba
´ ´
Bıblia nia prinsıpiu no husu pergunta hanesan nee,
´ ´ ´
ita bele treinu ita-nia konxiensia tuir Bıblia nia prinsı-
´ ´
piu. Maibe, ita mos presiza halo buat seluk tan.
´
TANBASA ITA TENKE HANOIN´ KONA-BA
EMA SELUK NIA KONXIENSIA?
´
12 Ema ida-idak nia konxiensia la hanesan. Karik
´ ´
Ita-nia konxiensia husik Ita atu halo buat neebe ema
seluk la halo. Porezemplu, karik Ita deside atu hemu
´ ´
tua, maibe ema seluk lakohi hemu. Tanbasa mak ema
halo desizaun la hanesan kona-ba nee?
´
13 Ema nia moris-fatin, esperi ensia, ´
famılia, ka
´ ´ ´
buat seluk, bele fo influensia ba desizaun neebe nia
foti. Karik uluk ema ida sente susar atu kontrola ninia
toman atu hemu tua, tan nee nia deside atu la hemu
´
tua. (1 Reis 8:38, 39) Entaun, se Ita fo tua ba ema ida
no nia lakohi atu hemu, Ita sei halo saida? Ita sente
´
1 Doutor barak hatete katak susar ba lanu-teen sira atu kontrola
´ ´
sira-nia an atu la hemu demais tua. Doutor fo sujestaun katak diak
atu sira la hemu tan tua.
´ ´
12, 13. Tanbasa ema ida-idak nia konxiensia la hanesan? Ita sei
´
halo saida se ita-nia konxiensia la hanesan ho ema seluk nian?
´
22 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

laran-kanek ka lae? Ita sei obriga nia atu hemu ka lae?


´
Ita obriga nia atu fo sai razaun ba Ita ka lae? Lae, tan-
´
ba Ita respeitu ema nee nia konxiensia.
´
14 Iha apostolu Paulo nia tempu, mosu situasaun
´
ida neebe hatudu katak dala ruma ema ida-idak nia
´ ´
konxiensia la hanesan. Naan balu neebe ema faan
´
iha merkadu hasae ona ba estatua sira. (1 Korinto 10:
25) Paulo sente katak la sala atu sosa no han naan
´ ´
sira-nee. Ba nia, ai-han hotu mak husi Jeova. Maibe
´ ´ ´
irmaun-irman balu neebe uluk adora estatua la sente
hanesan Paulo. Sira sente katak sala atu han naan
´
sira-nee. Entaun Paulo hanoin oinsa? Nia hanoin ka-
´
tak nia iha direitu atu han buat neebe nia gosta tan
´ ´
deit ninia konxiensia la fo-sala ba nia ka lae?
15 Paulo la hanoin hanesan nee. Nia hanoin katak
´
irmaun-irman nia sentimentu mak importante loos
too nia prontu atu husik ninia hakarak rasik. Paulo
´
dehan katak ita labele “buka atu fo ksolok ba ita-nia
´
an rasik”. Nia hatutan tan: “Tanba Kristu rasik mos la
´
buka atu fo ksolok ba ninia an.” (Roma 15:1, 3) Hane-
´
san Jesus, Paulo hanoin uluk ema seluk nia diak duke
ninia an rasik.—Lee 1 Korinto 8:13; 10:23, 24, 31-33.
16 Maibe´ oinsa´ se ema seluk nia konxiensia ´
hu-
´
sik nia atu halo buat neebe ita sente mak sala? Ita
presiza kuidadu atu la kritika nia ka duun katak nia
´ ´
mak sala no ita mak loos. (Lee Roma 14:10.) Jeova fo
´ ´
ita konxiensia atu tesi-lia ba ita-nia an rasik, laos ba
´
14, 15. Situasaun saida mak mosu iha Paulo nia tempu? Paulo fo
konsellu saida?
´ ´
16. Tanbasa mak ita labele tesi-lia ba ita-nia irmaun-irman sira-nia
desizaun?
´ ´
Konxiensia neebe hetan ona treinu bele ajuda Ita
atu deside hemu tua ka la hemu

ema seluk. (Mateus 7:1) Ita lakohi husik ita-nia desi-


´
zaun atu sobu unidade iha kongregasaun. Maibe, ita
hakarak buka dalan atu haburas domin no unidade.
—Roma 14:19.
´ ´
KONXIENSIA NEEBE DIAK BELE AJUDA ITA
´
17 Apostolu ´
Pedro hakerek: “Kontinua iha konxien-
´
sia neebe diak.” (1 Pedro 3:16) Triste mak bainhira
´ ´
ema kontra beibeik Jeova nia prinsıpiu sira, ikusmai
´ ´
sira-nia konxiensia la fo avizu tan ba sira. Paulo hatete
´
17. Saida mak akontese ba ema balu nia konxiensia?
24

´ ´
Konxiensia neebe
diak bele dirije ita-nia
moris no lori ksolok
no dame ba ita

´
katak konxiensia hanesan nee “labele sente tan buat
´ ´
ida hanesan kulit neebe hanas ona ho besi”. (1 Timo-
teo 4:2) Bainhira besi manas hanas Ita-nia kulit, Ita-
´
nia kulit sai oinsa? Ita-nia kulit sai fitar no ikusmai
´
parte nee labele sente tan buat ida. Nunee mos, se
´
ema ida kontinua halo sala, ninia konxiensia hane-
´
san “hanas ona”, no labele sente tan buat ida no mos
labele tan ajuda nia.
18 Bainhira ita sente sala, karik ida-nee tanba ita-
´ ´
nia konxiensia mak fo-hatene ita katak ita halo ona
sala. Nee bele ajuda ita buka-hatene sala saida mak ita
halo no para atu halo ida-nee. Ita hakarak aprende
18, 19. (a) Kuandu ita sente sala no moe, ida-nee hatudu saida?
´
(b) Ita bele halo saida se ita fo-sala ba ita-nia an kona-ba buat nee-
´
be uluk ita halo ona?
´
husi ita-nia sala atu nunee ita la halo fali sala neebe
hanesan. Porezemplu, Liurai David halo sala, no ni-
´
nia konxiensia book nia atu arrepende an. Nia hakri-
bi ninia hahalok aat no hakaas an atu halo tuir Jeo-
´ ´ ´
va. David aprende husi ninia esperiensia katak Jeova
´
mak “diak no prontu atu fo perdua”.—Salmo 51:1-19;
´
86:5; haree Apendise 7.
19 Maski ema ida arrepende an ona, maibe´ karik nia
´ ´
sei fo-sala nafatin ba ninia an kona-ba buat neebe nia
halo ona iha tempu uluk. Sentimentu hanesan nee
bele halo ema sente laran-kanek no la iha folin. Se
´
dala ruma Ita sente hanesan nee, hanoin-hetan ba ka-
´
tak Ita labele troka buat neebe akontese ona. Maski
´
uluk Ita halo sala ho neon ka lae, maibe tanba Ita ar-
´
repende an ona, Jeova perdua Ita, no nia hamoos ona
´
26 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
Ita-nia sala sira-nee. Ita moos ona iha Jeova nia oin
´
no agora daudaun Ita halo buat neebe loos. Karik Ita-
´ ´
nia laran nafatin duun Ita, maibe Bıblia hatete: “Ma-
˜
romak mak boot liu fali ita-nia laran.” (Lee 1 Joao 3:
19, 20.) Nee katak Maromak prontu atu perdua ita no
´
hadomi ita, no ida-nee bele ajuda ita atu la fo-sala ba
ita-nia an ka la sente moe. Ita bele iha konfiansa ka-
´ ˜
tak Jeova perdua ona Ita. Bainhira ema ida rekone-
´ ´
se katak Jeova perdua ona nia, ninia konxiensia bele
´ ´
sente hakmatek fali no nia bele serbı Jeova ho kon-
tente.—1 Korinto 6:11; Ebreu 10:22.
20 Livru nee bele ajuda Ita atu treinu Ita-nia konxi-
´ ´
ensia atu nunee bele fo avizu no proteje Ita durante
´ ´
loron ikus sira neebe iha susar barak. Nee mos sei aju-
´ ´
da Ita atu aplika Bıblia nia prinsıpiu sira iha situasaun
´
oioin iha Ita-nia moris. Livru nee sei la fo ukun-fuan
kona-ba saida mak ita tenke halo iha situasaun ida-
´
idak. Ita moris tuir “Kristu nia ukun-fuan” neebe ba-
´ ´
zeia ba Maromak nia prinsıpiu sira. (Galasia 6:2) Ita
lakohi buka razaun atu halo sala tanba la iha ukun-
fuan kona-ba situasaun ruma. (2 Korinto 4:1, 2; Ebreu
´
4:13; 1 Pedro 2:16) Duke halo nunee, ita uza ita-nia li-
´
berdade atu hatudu domin ba Jeova.
´
21 Bainhira ita medita kona-ba Bıblia ´
nia prinsıpiu
sira no halo tuir, ita aprende atu uza ita-nia “kbiit atu
´
tetu didiak”, no hanoin hanesan Jeova nia hanoin.
´ ´
(Ebreu 5:14) Rezultadu mak ita-nia konxiensia neebe
hetan ona treinu sei dirije ita-nia moris no ajuda ita
atu hela iha Maromak nia domin.
´ ´
20, 21. (a) Livru nee bele ajuda Ita atu halo saida? (b) Jeova fo
´
ita liberdade atu halo saida? Oinsa ita tenke uza liberdade nee?
´ ´
BIBLIA NIA PRINSIPIU

´
1 ITA-NIA KONXIENSIA MAK
PREZENTE HUSI MAROMAK
“Liuhusi sira-nia hanoin rasik sira hatene
´
katak buat neebe sira halo mak loos ka
sala.”—Roma 2:14, 15

´ ´
Oinsa mak Ita-nia konxiensia bele ajuda Ita?
Salmo 139:23, 24 1 Samuel 24:5; Job 27:6
´ ´
Ita-nia konxiensia mak Ita-nia konxiensia bele di-
sentimentu iha laran nee- rije ita atu halo buat diak
´ ˜
be ajuda ita rekonese saida no hasees an husi buat
´ ´
mak loos ka sala. Nee aju- aat. Konxiensia bele fo-
da ita atu buka-hatene ho sala ba ita bainhira ita foti
´
loloos ita-nia hanoin no desizaun neebe la diak ka
sentimentu iha laran. halo ita kontente bainhira
´
ita foti desizaun neebe
diak.
28

2 PRESIZA´ TREINU ITA-NIA


KONXIENSIA
“Laran mak makerek liu fali buat hotu-hotu
no perigozu.”—Jeremias 17:9

´ ´
Jeova fo saida atu ajuda ita treinu ita-nia
´
konxiensia?
Roma 9:1; Ebreu 5:14;
1 Korinto 4:4 1 Pedro 3:16
´
Tanba la perfeitu, dala Ita aprende Jeova nia ha-
´ ´
ruma ita-nia konxiensia noin iha Bıblia laran, no
sala. Atu treinu ita-nia nee bele ajuda ita hatene
´
konxiensia, ita presiza saida mak loos ka sala, no
´ ´
halo tuir espıritu santu, ajuda mos ita atu treinu
´ ´
laos ita-nia sentimentu ita-nia konxiensia.
deit.
29

´
3 EMA IDA-IDAK NIA KONXIENSIA
LA HANESAN
“Ema ida-idak tenke kontinua buka uluk
´
ema seluk nia diak, laos buka diak deit
ba ninia an.”—1 Korinto 10:23, 24

´
Oinsa mak ita hatudu respeitu ba ema seluk nia
´
konxiensia?
Roma 15:1, 3 Roma 14:10, 19
´ ´ ´ ´
Ema ida-idak nia konxien- Jeova fo konxiensia mai
sia la hanesan. Karik Ita- ita atu tesi-lia ba ita-nia an
´ ´
nia konxiensia husik Ita rasik, laos ba ema seluk.
´
atu halo buat neebe ema Ita presiza kuidadu atu la
seluk la halo. duun katak ema seluk mak
1 Korinto 10:31-33 sala no ita mak loos.
´
Apostolu Paulo hanoin
´ ´
irmaun-irman sira duke
hanoin deit ninia an rasik.
Nia sente katak sira-nia
sentimentu mak impor-
´
tante liu duke ninia haka-
rak rasik.
30

´
4 JEOVA BELE ´ AJUDA ITA ATU
IHA KONXIENSIA DIAK
“Ita sei hametin ita-nia laran hodi fiar katak
. . . Maromak mak boot liu fali ita-nia laran
˜
no hatene buat hotu.”—1 Joao 3:19, 20

´
Tanbasa mak ita labele rende an maski ita-nia
´
laran kontinua fo-sala ba ita-nia an kona-ba
´
sala neebe uluk ita halo?
´
Salmo 86:5; Galasia 6:2;
1 Korinto 6:11 1 Pedro 2:16
´
Sala neebe uluk ita halo “Kristu nia ukun-fuan”
karik bele halo ita sente bazeia ba Maromak nia
´
laran-kanek no la iha folin prinsıpiu sira. Ema Kris-
maski ita arrepende an taun la buka razaun oioin
´
ona. Maibe ita labele troka atu halo sala maski la iha
´
buat neebe akontese ona. ukun-fuan kona-ba situa-
´
Jeova perdua ona ita, no saun ruma.
nia hamoos ona sala sira-
nee. Ita moos ona iha
ninia oin.
´
KAPITULU 3

´
HILI BELUN NEEBE
HADOMI MAROMAK
´
“Ema neebe lao hamutuk ho ema matenek
´
sei sai matenek.”—PROVERBIOS 13:20.

´
ITA haree ona oinsa labarik ida hateke ba ninia inan-
aman ka lae? Antes labarik nee bele koalia, buat
´ ´ ´
hotu neebe nia haree no rona fo influensia ba nia.
Bainhira nia sai boot, la ho neon nia komesa banati-
tuir ninia inan-aman. Tuir loloos, bainhira ema nee-
´ ´
be boot ona gasta tempu barak hamutuk, sira mos
´
komesa iha hanoin no hatudu hahalok neebe hane-
san.
´
2 Ita aprende husi Proverbios 13:20 katak “ema
´
neebe lao hamutuk ho ema matenek sei sai ma-
tenek”. Liafuan “lao hamutuk” la dehan katak ko-
˜ ´
nese liu deit ema ida, maibe nee envolve hili atu
gasta tempu hodi ransu ho ema nee. Matenek-nain
´
ida kona-ba Bıblia hatete katak lao hamutuk ho ema
ida inklui hadomi ema nee no sente besik ba nia.
´ ´
Baibain ita hetan influensia husi ema neebe ita sem-
pre ransu hamutuk, liuliu se ita sente besik ba sira.
3 Ita-nia belun bele fo´ influensia
´
mai ita iha da-
´ ´
lan neebe diak ka aat. Proverbios 13:20 hatutan tan:
´ ´
1-3. (a) Ita aprende saida husi Proverbios 13:20? (b) Tanbasa mak
ita presiza hili didiak ita-nia belun?
´
32 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
“Ema neebe ransu ho ema beik sei hetan problema
boot.” Iha lian Ebraiku, liafuan “ransu ho” ema ida
´
bele signifika “habelun” ho ema nee. (Proverbios
´
22:24) Belun neebe hadomi Maromak sei anima ita
atu laran-metin nafatin ba Maromak. Atu bele ajuda
ita hili didiak ita-nia belun sira, mai ita koalia kona-
´ ´
ba ema sira neebe Jeova hili atu sai ninia belun.
´
SE MAK MAROMAK NIA BELUN?
4 ´ ´
Jeova, Ukun-Nain Boot Liu iha universu fo ita
´
oportunidade atu sai ninia belun. Nee mak privile-
´ ´
jiu neebe furak tebes. Jeova hili didiak ninia belun
´ ´
sira. Jeova hili ema neebe hadomi no fiar nia. Ezem-
˜
plu ida mak Abraao. Nia prontu atu halo buat naran
˜
deit ba Maromak. Dala barak Abraao hatudu laran-
´
metin no prontu atu halo tuir Maromak. Nia mos
´ ´
prontu atu fo ninia oan-mane Isaac nuudar sakrifı-
˜
siu. Abraao fiar katak “Maromak bele halo Isaac mo-
´
ris fali husi mate”. (Ebreu 11:17-19; Genesis 22:1, 2,
´ ˜
9-13) Maromak Jeova bolu Abraao nuudar ninia be-
˜
lun tanba Abraao laran-metin no prontu atu halo
tuir nia.—Isaias 41:8; Tiago 2:21-23.
5 Jeova´ hafolin tebes ninia belun sira. Ninia belun

sira sente katak laran-metin ba nia mak importante


liu hotu. (Lee 2 Samuel 22:26.) Sira laran-metin no
´ ´
halo tuir Jeova tanba sira hadomi nia. Bıblia ha-
´
tete katak Maromak “sai belun neebe besik ho ema
´ ´
laran-loos”, katak ema neebe halo tuir nia. (Prover-
´ ´ ´
4. Tanbasa sai Maromak nia belun mak privilejiu furak? Tanbasa
´ ˜
Jeova bolu Abraao nuudar ninia belun?
´ ´ ´
5. Jeova sente oinsa kona-ba ema sira neebe laran-metin ba nia?
´
HILI BELUN NEEBE HADOMI MAROMAK 33
´
bios 3:32) Jeova konvida ninia belun sira atu sai bai-
´ ´
naka espesial iha ninia “tenda”. Jeova konvida sira
atu adora nia no halo orasaun ba nia iha tempu na-
ran deit.—Salmo 15:1-5.
6 Jesus hatete: “Se ema ida hadomi hau, nia sei

halo tuir hau-nia liafuan, no hau-nia Aman sei ha-


˜ ´
domi nia.” (Joao 14:23) Entaun, atu sai Jeova nia be-
´
lun, ita mos presiza hadomi Jesus no halo tuir ni-
nia hanorin sira. Porezemplu, ita halo tuir Jesus nia
mandamentu atu haklaken liafuan diak no hanorin
´ ˜
ema atu sai ninia dixıpulu. (Mateus 28:19, 20; Joao
14:15, 21) Tanba ita hadomi Jesus, ita “lao tuir ninia
´
ain-fatin ho didiak”. (1 Pedro 2:21) Jeova kontente
bainhira nia haree ita hakaas an atu halo tuir ni-
nia Oan-Mane nia ezemplu liuhusi ita-nia liafuan
no hahalok.
7 Jeova´ nia belun sira mak laran-metin, prontu atu
´
halo tuir, no hadomi ninia Oan-Mane. Ita mos hili
ema hanesan nee atu sai ita-nia belun ka lae? Se Ita-
nia belun halo tuir Jesus no badinas atu hanorin ema
kona-ba Maromak nia Ukun, sira bele ajuda Ita atu
´ ´
sai ema neebe diak no nafatin laran-metin ba Jeova.
´
APRENDE HUSI EZEMPLU SIRA IHA BIBLIA
´
8 Bıblia ´
fo sai ezemplu barak kona-ba ema nee-
´
be habelun malu, hanesan Rute no ninia banin-feto
Noemi. Feto nain-rua nee mai husi nasaun no
´
6. Oinsa mak ita bele hatudu katak ita hadomi Jesus?
´ ´ ´
7. Tanbasa ita tenke habelun ho ema neebe sai ona Jeova nia be-
lun?
8. Saida mak Ita gosta kona-ba relasaun belun entre Rute no
Noemi?
´
34 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
kultura neebe la hanesan, no Noemi idade boot liu
´
fali Rute. Maibe sira sai belun diak tanba sira nain-
´
rua hadomi Jeova. Bainhira Noemi hakarak husik
´
rai-Moab atu fila fali ba Izrael, “Rute la husik nia”.
Rute hatete ba Noemi: “Ita-nia povu sei sai hau-
nia povu, no Ita-nia Maromak sei sai hau-nia Ma-
romak.” (Rute 1:14, 16) Rute hatudu laran-diak ba
´
Noemi. Bainhira sira too iha Izrael, Rute serbisu ho
badinas atu ajuda ninia belun. Noemi hadomi tebes
´
Rute no fo konsellu diak ba nia. Rute rona didiak ba
Noemi no rezultadu mak sira nain-rua hetan ben-
saun barak.—Rute 3:6.
9 Ezemplu diak seluk mak David no Jonatan. Sira
´
nain-rua laran-metin ba Jeova. Jonatan idade boot
liu David maizumenus tinan 30 no Jonatan mak iha
´
direitu atu sai liurai iha Izrael hodi troka Saul. (1 Sa-
´
muel 17:33; 31:2; 2 Samuel 5:4) Maibe, bainhira Jo-
´
natan hatene katak Jeova hili ona David atu sai liu-
rai, nia la sai laran-moras ka buka atu hadau fali
´
David nia pozisaun. Maibe, Jonatan hakaas an atu
apoia David. Porezemplu, bainhira David iha perigu
´
laran, Jonatan ajuda “hametin ninia fiar ba Jeova”.
´
Nia mos tau ninia moris iha perigu laran atu ajuda
´
David. (1 Samuel 23:16, 17) David mos sai belun
´
neebe laran-metin. Nia promete atu tau matan ba
´
Jonatan nia famılia, no David kumpre ninia prome-
sa nee maski Jonatan mate ona.—1 Samuel 18:1; 20:
15-17, 30-34; 2 Samuel 9:1-7.
9. Saida mak Ita gosta kona-ba relasaun belun entre David no Jo-
natan?
´
HILI BELUN NEEBE HADOMI MAROMAK 35

10 Ezemplu seluk tan mak joven Ebreu nain-tolu,


Sadrak, Mexak no Abednego. Sira mak belun diak no
bainhira sira sei labarik, ema lori sira dook husi sira-
´
nia uma. Tanba dook husi sira-nia famılia, sira ajuda
´
malu atu laran-metin nafatin ba Jeova. Bainhira sira
sai boot, sira-nia fiar hetan koko kuandu Liurai Nabu-
´ ´
kodonozor haruka sira atu adora estatua osan-mean.
´
Sira lakohi adora estatua nee no hatete ba liurai: “Ami
´ ´
sei la serbı Ita-nia maromak sira ka adora estatua
´
osan-mean neebe Ita halo ona.” Bainhira sira-nia fiar
hetan koko, sira nain-tolu nafatin laran-metin ba sira-
´
nia Maromak Jeova.—Daniel 1:1-17; 3:12, 16-28.
´
11 Bainhira apostolu Paulo hasoru mane joven ida
´ ´
naran Timoteo, nia bele nota katak Timoteo hadomi
´ ´
Jeova no mos hanoin kongregasaun. Entaun Paulo
´ ´
treinu Timoteo atu ajuda irmaun-irman sira iha rai oi-
´ ´
oin. (Apostolu 16:1-8; 17:10-14) Timoteo serbisu ma-
´
kaas too Paulo dehan: “Hau la hetan ema seluk neebe
´
iha hahalok hanesan nia.” Paulo hatene katak Timo-
´
teo sei ‘tau matan ba irmaun-irman sira ho laran’.
´ ´
Bainhira sira serbisu hamutuk atu serbı Jeova, sira sai
belun diak.—Filipe 2:20-22; 1 Korinto 4:17.
´
OINSA ATU HILI BELUN?
12 ´
Iha kongregasaun, irmaun-irman barak mai
´
husi kultura no situasaun moris neebe la hanesan.
10. Joven Ebreu nain-tolu nia ezemplu hanorin saida ba Ita kona-
ba belun sira?
´ ´
11. Oinsa mak Timoteo no Paulo sai belun diak?
´
12, 13. (a) Tanbasa ita tenke hili didiak ita-nia belun maski iha
´ ´ ´
kongregasaun laran? (b) Tanbasa apostolu Paulo fo avizu iha 1 Ko-
rinto 15:33?
´
36 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´ ´ ´ ´
Ema balu foin serbı Jeova, no balu serbı Jeova tinan
barak ona. Ita bele aprende husi sira-nia ezemplu no
ajuda malu atu laran-metin nafatin. (Lee Roma 1:
´ ´
11, 12.) Maibe ita mos presiza kuidadu bainhira hili
´
belun iha kongregasaun. Tanbasa? Hanesan ai-fuan
´
presiza tempu atu tasak, nunee mos presiza tem-
´
pu atu ema bele iha relasaun metin ho Jeova. Tan
´
nee, ita tenke hatudu pasiensia no hadomi malu no
sempre hili didiak ita-nia belun.—Roma 14:1; 15:1;
Ebreu 5:12–6:3.

Ita bele hetan


´
belun diak neebe
´
hadomi Jeova
´
HILI BELUN NEEBE HADOMI MAROMAK 37

13 ´
Dala ruma, mosu situasaun seriu iha kongrega-
´
saun no ita presiza kuidadu liutan. Karik irmaun ka
´ ´ ´
irman ida halo buat neebe Bıblia dehan katak sala.
Ka karik ema ida komesa muramura too hamosu
problema iha kongregasaun. Ita la hakfodak kona-
´ ´
ba nee, tanba iha apostolu sira-nia tempu mos dala
ruma mosu problema iha kongregasaun. Tuir loloos,
´ ´
apostolu Paulo fo avizu ba ema Kristaun iha tem-
´
pu neeba hodi dehan: “Keta husik ema seluk lohi
imi. Ransu hamutuk ho ema aat sei estraga toman
´ ´
diak.” (1 Korinto 15:12, 33) Paulo mos fo avizu ba
´
Timoteo atu kuidadu bainhira hili ema atu sai ni-
´
nia belun diak. Ohin loron ita mos presiza kuidadu.
´
—Lee 2 Timoteo 2:20-22.
14 Ita presiza proteje ita-nia relasaun ho Jeova. ´
´
Nee mak buat neebe folin-boot liu hotu. Entaun ita
´
lakohi atu sai belun diak ho ema neebe bele halo
ita-nia fiar sai fraku no estraga ita-nia relasaun ho
´
Maromak. Hanesan esponja neebe hoban iha bee
´ ´
foer sei xupa bee foer laos bee moos, nunee mos se
´
ita habelun ho ema neebe halo hahalok aat, nee la
ajuda ita atu hatudu hahalok loos. Tan nee, ita pre-
siza hili didiak ita-nia belun.—1 Korinto 5:6; 2 Tesa-
´
lonika 3:6, 7, 14.
15 Ita bele hetan ema neebe´ hadomi tebes Jeova´

iha kongregasaun laran. Sira bele sai Ita-nia belun


´ ´ ´ ´
14. Oinsa mak belun neebe ita hili bele fo influensia ba ita-nia re-
´
lasaun ho Jeova?
15. Ita presiza halo saida atu bele hetan belun diak iha kongrega-
saun?
´
38 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

diak. (Salmo 133:1) Keta buka atu habelun deit ho


´
ema neebe iha idade ka kultura hanesan ho Ita.
Hanoin-hetan katak Jonatan idade boot liu fali Da-
vid, no Rute idade kiik liu fali Noemi. Ita haka-
´ ´
rak halo tuir Bıblia nia konsellu neebe dehan: “Loke
´ ´
luan mos imi-nia laran ba.” (2 Korinto 6:13; lee 1 Pe-
´
dro 2:17.) Ema barak liutan sei hakarak habelun ho
´
Ita se Ita kontinua banati-tuir Jeova.
BAINHIRA
PROBLEMA MOSU
16 ´
Iha famılia laran, ema ida-idak iha hahalok, ha-
´
noin no toman la hanesan. Nunee mos iha kongre-
gasaun laran. Nee halo moris sai furak liu, no ita
´
bele aprende buat barak husi ema seluk. Maibe dala
ruma tanba ita la hanesan, nee bele halo ita kom-
´
prende sala ita-nia irmaun ka irman no sai hirus ba
´
sira ka sai laran-kanek. (Proverbios 12:18) Ita sei hu-
sik problema hanesan nee halo ita laran-kraik ka ha-
dook an husi kongregasaun ka lae?
17 Lae. Maski ema ruma halo ita laran-kanek, ita
´ ´
lakohi hadook an husi kongregasaun. Laos Jeova
´
mak hakanek ita-nia laran. Nia fo ita moris no buat
seluk hotu. Nia merese simu ita-nia domin no laran-
´ ´
metin. (Apokalipse 4:11) Jeova fo ita kongregasaun
nuudar prezente atu ajuda hametin nafatin ita-nia
fiar. (Ebreu 13:17) Tan nee, ita lakohi atu para tuir
reuniaun tan deit ema ruma hakanek ita-nia laran.
—Lee Salmo 119:165.
16, 17. Se ema ruma iha kongregasaun halo ita hirus, saida mak
ita labele halo?
´
HILI BELUN NEEBE HADOMI MAROMAK 39

18 ´
Ita hadomi ita-nia irmaun-irman sira no haka-
´
rak atu iha relasaun diak ho sira. Jeova la husu ita atu
´
sai perfeitu, tan nee ita mos tenke iha hanoin hane-
´
san nee kona-ba ema seluk. (Proverbios 17:9; 1 Pedro
´
4:8) Ita hotu halo sala, maibe domin sei ajuda ita atu
´
kontinua “fo perdua ba malu ho laran tomak”. (Kolo-
so 3:13) Domin sei book ita atu la halo problema kiik
´
sai fali problema neebe boot. Tuir loloos, bainhira
ema ida halo ita hirus, dala ruma susar atu la hanoin
beibeik kona-ba ida-nee. Fasil liu atu sente hirus no
´
rai odi ba ema nee. Maibe nee sei halo ita la kon-
´ ´
tente no hirus. Bainhira ita fo perdua ba ema neebe
hakanek ita-nia laran, ita bele iha dame iha ita-nia
neon, iha unidade iha kongregasaun, no importante
´
liu mak ita iha relasaun diak ho Jeova.—Mateus 6:
14, 15; Lucas 17:3, 4; Roma 14:19.
BAINHIRA KONGREGASAUN
HASAI EMA RUMA
19 ´
Iha famılia laran, ema ida-idak hola parte atu
´ ´
halo famılia kontente. Maibe imajina took se ema
´
ida kontra. Ema hotu iha famılia laran koko dala ba-
´
rak atu ajuda ema nee maibe nia lakohi simu ajuda.
´
Karik nia deside atu sai husi uma, ka karik famı-
lia nia ulun presiza haruka nia atu sai husi uma.
´
Nee mos bele akontese iha kongregasaun laran. Ka-
´
rik ema ida hili atu kontinua halo hahalok neebe
´
Jeova la gosta no lori perigu ba kongregasaun. Nia
18. (a) Saida mak bele ajuda ita atu iha relasaun diak ho irmaun-
´ ´
irman sira? (b) Tanbasa ita tenke perdua malu?
´
19. Tanbasa dala ruma ita tenke para atu ransu ho ema ida iha kon-
gregasaun laran?
´
40 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

lakohi simu ajuda no hatudu liuhusi ninia hahalok


katak nia lakohi tan atu sai parte ba kongregasaun.
Karik nia rasik hili atu sai husi kongregasaun, ka
karik kongregasaun tenke hasai nia. Se nee akonte-
´ ´
se, Bıblia fo sai ho klaru katak ita “labele ransu tan”
˜
ho ema nee. (Lee 1 Korinto 5:11-13; 2 Joao 9-11)
Dala ruma susar se ema nee mak ita-nia belun ka
´ ´
famılia. Maibe iha situasaun hanesan nee, ita-nia
´
laran-metin ba Jeova tenke boot liu fali ita-nia laran-
´
metin ba ema.—Haree Apendise 8.
20 Arranju atu hasai ema husi kongregasaun mak
´ ´
Jeova nia arranju neebe hatudu domin. Nee pro-
´
teje kongregasaun husi ema sira neebe lakohi halo
´
tuir Jeova nia matadalan sira. (1 Korinto 5:7; Ebreu
12:15, 16) Arranju nee ajuda ita atu hatudu domin
´ ´
ba Jeova, ninia naran neebe santu, no ninia mata-
´
dalan neebe aas liu. (1 Pedro 1:15, 16) Arranju nee
´
mak dalan atu hatudu domin ba ema neebe kongre-
gasaun hasai. Dixiplina makaas nee karik bele ajuda
nia atu komprende katak ninia hahalok mak sala no
´
motiva nia atu halo mudansa. Ema barak neebe uluk
´
kongregasaun hasai, ikusmai fila fali ba Jeova no kon-
gregasaun simu fali sira ho laran.—Ebreu 12:11.
21 Ita-nia belun sira bele fo´ influensia
´
ba ita. En-
taun importante tebes atu hili didiak ita-nia belun
´ ´
sira. Se ita hadomi sira neebe Jeova hadomi, ita sei
´
iha belun barak neebe sei ajuda ita atu nafatin laran-
´
metin ba Jeova.
´
20, 21. (a) Oinsa mak hasai ema husi kongregasaun mak arranju
´ ´
neebe hatudu domin? (b) Tanbasa importante atu hili didiak ita-
nia belun sira?
´ ´
BIBLIA NIA PRINSIPIU

´
1 ITA BELE SAI JEOVA NIA BELUN
˜ ´
“Abraao tau fiar ba Jeova, no tan nee
´
Maromak . . . bolu nia nuudar Jeova
nia belun.”—Tiago 2:23

´ ´
Oinsa ita bele sai Jeova nia belun?
´
2 Samuel 22:26; Proverbios 13:20;
Salmo 15:1-5; 1 Korinto 15:33;
˜ ´
Joao 14:21 2 Timoteo 2:22
´
Jeova hili atu habelun ho Baibain ita hatudu haha-
´
ema neebe hadomi nia, lok hanesan ho ema nee-
´
halo tuir nia, no laran- be ita gasta tempu barak
metin ba nia. hamutuk.
42

2 ITA TENKE
´ HILI BELUN ´
NEEBE HADOMI JEOVA
´
“Nia sai belun neebe besik ho ema
´
laran-loos.”—Proverbios 3:32

´
Oinsa mak ita bele hili didiak ita-nia belun?
Roma 1:11, 12; Rute 1:14, 16;
2 Korinto 6:13; 1 Samuel 18:1;
1 Pedro 2:17 Filipe 2:20-22
´ ´
Ita bele habelun ho ema Bıblia fo sai ezemplu barak
´ ´
neebe mai husi kultura kona-ba ema neebe habe-
´
no situasaun moris neebe lun malu.
la hanesan ho ita. Impor-
´
tante mak belun neebe
´
ita hili hadomi Jeova.
43

´
3 SAI BELUN
´ NEEB E HALO
JEOVA KONTENTE
´
“Belun neebe loos hatudu domin iha tempu
hotu no nia sai hanesan maun ka alin ida
´
iha tempu susar.”—Proverbios 17:17


Ita bele halo saida se ita iha problema ho


ita-nia belun?
Salmo 133:1; Salmo 141:5;
´
Mateus 6:14, 15; Proverbios 27:6
Roma 14:19 Hanoin-hetan katak belun
´
Ita rasik buka uluk atu neebe loos la tauk atu
hadame malu no mantein koalia nakloke ba Ita.
unidade. ´
Proverbios 12:18; 18:24;
´ ˜
Proverbios 17:9; 1 Joao 3:16-18
Koloso 3:13; Hakbesik nafatin ba Ita-
1 Pedro 4:8 nia belun hodi sai belun
´
Domin sei book ita atu la neebe diak.
halo problema kiik sai fali
problema boot. Domin sei
´
ajuda ita atu fo perdua no
hatudu laran-metin.
44

´
4 LARAN-METIN BA JEOVA
MAK IMPORTANTE LIU
“Ita la kontente bainhira hetan dixiplina,
. . . maski nunee . . . ikusmai [ita] sei simu
kolen . . . katak moris ho hahalok loos.”
—Ebreu 12:11


Ita presiza halo saida se ita-nia belun hili


´
atu kontra Jeova?
1 Korinto 5:11-13; 1 Pedro 1:15, 16
˜
2 Joao 9-11 Arranju atu hasai ema husi
Se belun ida kontinua halo kongregasaun hatudu do-
´
hahalok aat no lakohi simu min ba Jeova, ninia naran
´
ajuda, nia hatudu katak neebe santu, no ninia
´
nia lakohi tan sai parte ba matadalan neebe aas liu.
kongregasaun.
´
KAPITULU 4

´
TANBASA´ RESPEITU ´ SIRA
NEEBE IHA PODER?
“Hatudu respeitu ba ema oioin, hadomi maluk
fiar-nain hotu, hamtauk Maromak no hatudu
respeitu ba liurai.”—1 PEDRO 2:17.

BAINHIRA Ita kiik, karik Ita-nia inan-aman husu Ita


´
atu halo buat neebe Ita la gosta. Ita hadomi Ita-nia
inan-aman no hatene katak Ita tenke halo tuir sira.
´
Maibe, dala ruma Ita lakohi halo tuir.
2 Ita hatene katak ita-nia Aman Jeova´ hadomi ita.
´ ´
Nia tau matan ita no fo buat hotu neebe ita presi-
´
za atu bele moris kontente. Nia fo matadalan nee-
´
be ita presiza atu hetan susesu. Dala ruma, nia uza
´
ema seluk atu fo matadalan ba ita. Ita presiza respei-
´ ´ ´ ´
tu Jeova nia poder. (Proverbios 24:21) Maibe tan-
´
basa dala ruma susar atu halo tuir matadalan sira?
´ ´
Tanbasa Jeova husu ita atu halo tuir matadalan sira?
´ ´
No oinsa ita hatudu katak ita respeitu ninia poder?
´
—Haree Apendise 9.
´
TANBASA SUSAR?
3 Ita ema sente susar atu sempre halo tuir mata-
´
dalan. Nee komesa husi tempu neebe mane no feto
´
1, 2. (a) Ita presiza halo tuir se nia matadalan? (b) Ita sei hetan
´
resposta ba pergunta saida deit iha kapıtulu nee?
´ ´
3, 4. Tanbasa ema sai la perfeitu? Tanbasa dala ruma susar atu
simu matadalan?
´
46 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
˜
primeiru, Adao no Eva, halo sala. Maromak kria sira
´
nuudar ema perfeitu, maibe sira kontra hasoru Ma-
´ ´ ´
romak nia poder. Hahu husi tempu neeba, ema hotu
´
la perfeitu ona. Nee mak razaun ida tanbasa susar
´
ba ita atu simu matadalan husi Jeova no husi ema.
´ ´ ´
Razaun seluk mak ema sira neebe Jeova uza atu fo
´ ´
matadalan ba ita mos la perfeitu.—Genesis 2:15-17;
3:1-7; Salmo 51:5; Roma 5:12.
4 Tanba ita la perfeitu, fasil ba ita atu sai foti an.

Nee halo susar ba ita atu simu matadalan. Porezem-


´ ´ ´
plu, iha Izrael antigu, Jeova hili Moises atu diri-
´ ´
je ninia povu. Mane ida naran Kora, neebe serbı
´
Jeova ba tinan barak ona, sai foti an no la hatu-
´ ´ ´
du respeitu ba Moises. Maski Moises dirije Jeova
´ ´
nia povu, maibe nia la foti an. Bıblia dehan katak
´
nia mak ema haraik an liu hotu iha tempu neeba.
´ ´ ´
Maibe Kora la simu Moises nia matadalan. Nia mos
dada ema-lubun boot atu apoia nia no kontra haso-
´ ´
ru Moises. Saida mak akontese ba Kora no kontrador
´ ´
seluk? Sira mate. (Numeros 12:3; 16:1-3, 31-35) Bı-
´ ´
blia fo ezemplu barak neebe hanorin ita katak foti
´ ´
an mak perigozu.—2 Kronikas 26:16-21; haree Apen-
dise 10.
5 Durante ema nia istoria, ´
ema barak uza sala sira-
´
nia poder, no nee halo ema la respeitu tan autori-
dade sira. (Lee Eclesiastes 8:9.) Porezemplu, bain-
´ ´
hira Jeova hili Saul atu sai liurai iha Izrael, nia mak
´
ema diak no haraik an. Maibe nia husik hahalok foti
an no laran-moras sai buras iha ninia laran, no nee
´ ´
5. Oinsa mak ema balu uza sala sira-nia poder?
´ ´ ´
TANBASA RESPEITU SIRA NEEBE IHA PODER? 47
´ ´
book nia atu fo-terus ba David neebe laran-moos.
(1 Samuel 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Tuirmai Da-
´
vid sai liurai, no nia mak liurai ida neebe diak iha
´ ´ ´
Izrael. Maibe dala ruma, David mos uza sala ninia
´ ´
poder. Nia halo relasaun seksual ho Bat-Seba, Urias
nia feen, no tuirmai, nia koko atu subar ninia sala
´
hodi haruka Urias ba funu atu ema bele oho Urias.
—2 Samuel 11:1-17.
´
TANBAS´ A ITA RESPEITU
´
JEOVA NIA PODER?
6 ´
Ita respeitu matadalan husi Jeova tanba ita ha-
´
domi nia. Ita hadomi Jeova liu fali ema ka buat hotu,
tan nee ita hakarak atu halo nia kontente. (Lee Pro-
´ ´
verbios 27:11; Marcos 12:29, 30.) Hahu husi tempu
´ ´ ´
neebe ema primeiru hela iha jardın Eden, Satanas
´
hakarak ema atu hanoin katak Jeova la iha direitu
´
atu fo-hatene kona-ba saida mak ita tenke halo. Mai-
´
be ita hatene katak nee la loos. Ita konkorda ho lia-
´
fuan sira tuirmai: “Jeova, ami-nia Maromak, Ita-Boot
´
merese simu gloria, respeitu no kbiit, tanba Ita kria
ona buat hotu, no tanba Ita-nia hakarak mak buat
hotu iha no kria tiha.”—Apokalipse 4:11.
7 Bainhira Ita kiik, karik Ita-nia inan-aman hano-

rin Ita atu halo tuir sira maski dala ruma susar. Nu-
´ ´
nee mos, Jeova nia atan sira dala ruma sente susar
´
atu halo tuir nia. Maibe ita hadomi no respeitu Jeo-
´
va, tan nee ita hakaas an atu halo tuir nia. Jesus
hatudu ezemplu diak mai ita. Nia sempre halo tuir
´
6, 7. (a) Ita-nia domin ba Jeova book ita atu halo saida? (b) Saida
mak ajuda ita atu halo tuir maski dala ruma susar?
´
48 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
Jeova maski dala ruma susar. Tan nee mak nia bele
´
dehan ba ninia Aman: “Laos tuir hau-nia hakarak,
´ ´
maibe halo tuir Ita-nia hakarak ba.”—Lucas 22:42;
´
haree Apendise 11.
8 Ohin loron, Jeova´ fo´ matadalan ba ita liuhusi
´ ´
dalan oioin. Porezemplu, nia fo Bıblia ba ita. Nia
´ ´
mos fo katuas kongregasaun sira ba ita. Ita hatu-
´ ´
du respeitu ba Jeova nia poder bainhira ita respei-
´ ´
tu sira neebe Jeova uza atu dirije ita. Se ita lakohi
simu sira-nia ajuda, nee hanesan ita kontra Jeo-
´ ´ ´ ´
va. Bainhira ema Izrael kontra Moises, Jeova haree
´
ida-nee nuudar problema seriu. Nee hanesan ema
´ ´ ´
Izrael kontra nia.—Numeros 14:26, 27; haree Apen-
dise 12.
9 Bainhira ita respeitu ema neebe´ dirije ita, nee
´
hatudu katak ita hadomi ita-nia irmaun-irman sira.
Imajina took, bainhira akontese dezastre naturais,
baibain ema serbisu hamutuk atu salva ema ba-
rak. Atu bele halo serbisu ho didiak, tenke iha ema
´
ida mak organiza no ema hotu neebe hola parte
´ ´
tenke halo tuir matadalan sira. Maibe oinsa se ema
ida lakohi halo tuir matadalan no halo tuir deit
´
ninia hakarak rasik? Maski nia iha hanoin neebe
´
diak, maibe tanba nia lakohi rona, nee bele ha-
mosu problema ba ema seluk, no karik halo ema
´
seluk hetan susar. Nunee mos, se ita lakohi halo
´ ´
tuir matadalan husi Jeova no husi ema sira neebe
´ ´
Jeova fo ona responsabilidade, karik nee lori susar
´ ´
8. Liuhusi dalan saida deit mak Jeova fo matadalan ba ita? (Haree
kaixa “Rona ba konsellu”.)
´
9. Oinsa mak domin bele book ita atu halo tuir matadalan sira?
RONA BA KONSELLU
´ ´
DALA ruma ema ida fo konsellu mai ita neebe bazeia
´ ´
ba Bıblia, maibe ita sente susar atu simu konsellu nee.
´
Mai ita hanoin razaun tolu tanbasa susar atu simu
´
konsellu.—Proverbios 19:20.
˛ Ita sente katak konsellu nee la aplika ba ita. Karik
´ ´
ita hanoin katak ema neebe fo konsellu ba ita la kom-
´
prende ita-nia situasaun. (Ebreu 12:5) Maibe husu ba
´
Ita-nia an: ‘Saida mak razaun atu ema nee fo konsellu
´
mai hau?’ (Proverbios 19:3) Se Ita komprende razaun
ba konsellu nee, karik fasil liu ba Ita atu simu ida-nee.
´
—Lee Proverbios 4:13.
´ ´
˛ Ita la gosta dalan neebe ema fo konsellu. Ema per-
´ ´
feitu deit mak bele fo konsellu iha dalan neebe per-
´
feitu. (Roma 3:23; Tiago 3:2) Duke tau fokus ba dalan
´ ´
neebe ema ida fo konsellu, diak atu tau fokus ba ninia
´
liafuan no tuirmai hanoin oinsa atu aplika ida-nee.
˛ Ita hanoin katak ita la presiza konsellu tanba ita-nia
´ ´ ´
idade no esperiensia. Iha Izrael antigu, liurai sira mos
simu konsellu husi profeta, amlulik, no ema seluk.
´
(2 Samuel 12:1-13; 2 Kronikas 26:16-20) Se ita haraik
´ ´
an hodi simu konsellu neebe bazeia ba Bıblia, nee sei
´ ´
ajuda ita hakbesik liutan ba Jeova.—Tito 3:2.
´ ´
Hanoin-hetan katak konsellu neebe bazeia ba Bıblia
´ ´
mak prezente husi Jeova neebe hadomi ita no nia ha-
karak ita atu hetan buat diak. Hakaas an atu simu no
aplika konsellu nee.—Ebreu 12:6-11.
´ ´
ba ema seluk. Maibe bainhira ita halo tuir Jeova,
´
ita hatudu katak ita hadomi ita-nia irmaun-irman
´
sira no respeitu Jeova nia arranju.—1 Korinto 12:
14, 25, 26.
10 Buat hotu neebe´ Jeova´ haruka ita atu halo mak
´
lori benefısiu ba ita rasik. Bainhira ita hatudu respei-
´ ´ ´
tu ba sira neebe iha poder iha governu, no sira neebe
´
iha responsabilidade iha famılia laran, no iha kongre-
´
gasaun, nee sei lori benefısiu ´ ba ita hotu.—Deutero-
´
nomio 5:16; Roma 13:2-4; Efeso 6:2, 3; Ebreu 13:17.
11 Bainhira ita komprende tanbasa´ Jeova´ hakarak

ita hatudu respeitu ba ema seluk, nee bele ajuda ita


´
atu hatudu respeitu. Mai ita koalia liutan kona-ba
dalan tolu atu hatudu respeitu.
´
10, 11. Ita sei koalia liutan kona-ba saida?
51

Aman Kristaun ida


banati-tuir Kristu
hodi tau matan
´
ba ninia famılia

´
HATUDU RESPEITU IHA FAMILIA LARAN
12 ´ ´ ´
Jeova kria famılia no fo knaar ba ema ida-idak
´
iha famılia laran. Bainhira ema ida-idak komprende
´ ´
saida mak Jeova hakarak sira atu halo, arranju famı-
´
lia nian sei lao ho diak no famılia tomak sei hetan
´ ´
benefısiu. (1 Korinto 14:33) Jeova hili laen atu sai
´ ´
nuudar famılia nia ulun. Nee katak Jeova hakarak
laen atu tau matan no dirije ninia feen no oan sira
´ ´
ho domin. Laen sei hatan ba Jeova kona-ba dalan
´ ´
neebe nia tau matan ba ninia famılia. Laen Kristaun
tenke hatudu laran-diak, domin no trata didiak ni-
´
nia famılia hanesan Jesus trata kongregasaun. Bain-
´
hira
´ laen halo nunee, ´ nia hatudu respeitu ba Jeova.
—Efeso 5:23; haree Apendise 13.
´ ´ ´
12. Oinsa mak laen ida bele hatudu respeitu ba Jeova nia poder?
´
52 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

13 ´
Feen Kristaun mos iha knaar importante. Nia
´ ´
apoia ninia laen neebe hakaas an atu sai famılia
´
nia ulun neebe diak. Feen no laen iha responsabi-
lidade atu treinu oan sira. Dalan ida atu feen ha-
norin oan sira kona-ba hatudu respeitu mak liuhu-
´
si ninia ezemplu rasik. (Proverbios 1:8) Nia respeitu
ninia laen no apoia ninia laen nia desizaun. Maski
dala ruma nia la konkorda ho ninia laen nia hanoin,
´ ´
maibe nia fo sai ninia sentimentu ho laran-diak no
´
respeitu. Se feen Kristaun ida nia laen laos Teste-
˜ ´
muna, nee bele lori situasaun susar. Maibe se nia
kontinua hadomi no respeitu ninia laen, karik loron
´ ´
ida ninia laen mos hakarak hatene no adora Jeova.
—Lee 1 Pedro 3:1.
14 Oan sira mak prezente folin-boot husi Jeova, ´
no
sira presiza protesaun no matadalan. Bainhira oan
sira halo tuir sira-nia inan-aman, sira halo inan-aman
kontente. Importante liu mak sira hatudu respei-
´ ´
tu ba Jeova no halo nia kontente. (Proverbios 10:1)
´
Iha famılia barak, inan ka aman deit mak haboot
oan. Situasaun hanesan nee mak susar ba inan ka
´ ´
aman no mos oan. Maibe bainhira oan halo tuir
´
no apoia inan ka aman, moris famılia nian sei sai
´ ´
diak liu. Maski la iha famılia ida neebe perfeitu, mai-
´ ´
be famılia hotu bele sai kontente bainhira ema ida-
´ ´
idak iha famılia laran halo tuir Jeova nia matadalan.
´ ´ ´ ´
Nee´ lori gloria ba Jeova, Ida neebe kria famılia hotu.
—Efeso 3:14, 15.
´
13. Oinsa mak feen ida hatudu respeitu ba ninia laen?
´
14. Oinsa mak oan sira bele hatudu respeitu ba sira-nia inan-aman?
´ ´ ´
TANBASA RESPEITU SIRA NEEBE IHA PODER? 53

HATUDU RESPEITU IHA KONGREGASAUN


15 ´ ´
Jeova fo matadalan ba ita liuhusi kongregasaun
´ ´
Kristaun, no nia fo ona poder tomak ba Jesus atu tau
´
matan ba kongregasaun. (Koloso 1:18) No Jesus fo
responsabilidade ba “atan laran-metin no matenek”
atu tau matan ba Maromak nia povu iha rai. (Ma-
teus 24:45-47) Ohin loron, “atan laran-metin no ma-
´
tenek” mak Grupu Administrador. Grupu Adminis-
´ ´ ´ ´
trador fo buat neebe ita presiza iha tempu neebe
loos atu ajuda hametin ita-nia fiar. Iha mundu to-
mak, katuas kongregasaun, atan ba kongregasaun,
´
no katuas area apoia kongregasaun no simu mata-
´
dalan husi Grupu Administrador. Irmaun sira-nee
hotu iha responsabilidade atu tau matan ba ita. Sira
´ ´ ´
sei hatan ba Jeova kona-ba dalan neebe sira halao
sira-nia responsabilidade nee. Kuandu ita respeitu ir-
´ ´
maun sira-nee, ita respeitu Jeova.—Lee 1 Tesalonika
´
5:12; Ebreu 13:17; haree Apendise 14.
16 Katuas no atan ba kongregasaun ajuda kongrega-
´
saun atu laran-metin nafatin no iha unidade. Maibe
´ ´
sira mos la perfeitu hanesan ita. Entaun oinsa sira
bele simu knaar nee? Irmaun sira-nee tenke kumpre
´ ´ ´
kriteria iha Bıblia laran. (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito
´ ´
1:5-9) Jeova uza ninia espıritu santu atu dirije ema
´
hakerek kriteria sira-nee. Bainhira katuas sira koalia
´ ´
hamutuk kona-ba se mak bele serbı nuudar katuas
ka atan ba kongregasaun, katuas sira halo orasaun ba
´ ´ ´
15. Jeova fo ona responsabilidade ba se deit atu tau matan ba kon-
´
gregasaun? Oinsa ita bele hatudu respeitu ba sira?
´ ´
16. Tanbasa mak ita bele dehan katak espıritu santu mak hili katu-
as no atan ba kongregasaun?
´
54 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´ ´ ´
Jeova atu husu ninia espıritu santu. Klaru katak Jeova
´
no Jesus mak dirije kongregasaun. (Apostolu 20:28)
´
Mane sira neebe simu knaar atu apoia´ no tau matan
ba ita mak prezente husi Maromak.—Efeso 4:8.
17 Dala ruma kongregasaun balu la iha katuas ka

atan ba kongregasaun atu tau matan ba knaar ruma.


´
Entaun, baibain irmaun ida neebe hetan ona batiz-
´ ´
mu bele ajuda, maibe se la iha irmaun, karik irman
´
ida presiza halo knaar neebe baibain irmaun sira mak
´
halo. Se nunee, irman nee tenke taka ninia ulun ho
hena ka xapeu. (1 Korinto 11:3-10) Hodi halo ida-nee,
´ ´
irman nee hatudu katak nia respeitu Jeova nia arran-
´ ´
ju kona-ba ulun iha famılia laran no mos iha kongre-
´
gasaun.—Haree Apendise 15.
RESPEITU EMA IHA GOVERNU
18 ´
Ohin loron, Jeova husik governu sira atu kaer
´
poder ruma, no ita tenke hatudu respeitu ba sira.
Sira tau matan ba nasaun no komunidade sira atu
´
bele lao ho diak no sira halao serbisu oioin neebe
povu presiza. Ema Kristaun halo tuir matadalan nee-
´
be hakerek iha Roma 13:1-7. (Lee.) Ita respeitu “auto-
ridade sira” no halo tuir lei iha nasaun ka komuni-
´ ´ ´
dade neebe ita hela ba. Lei sira-nee karik fo-hatene
´ ´
ita saida mak ita tenke halo iha famılia, negosiu, no
´
mos rikusoin. Porezemplu, ita selu taxa no prenxe ho
´
loloos dokumentu sira husi governu. Maibe ita sei
´
17. Atu hatudu respeitu ba arranju kona-ba ulun, dala ruma irman
ida presiza halo saida?
´
18, 19. (a) Ita aprende saida husi Roma 13:1-7? (b) Oinsa ita ha-
´ ´
tudu respeitu ba ema iha governu no mos ema seluk neebe iha po-
´
der?
´ ´ ´
TANBASA RESPEITU SIRA NEEBE IHA PODER? 55
´
halo saida se governu husu ita atu halo buat neebe
´
kontra Maromak nia ukun-fuan? Apostolu Pedro de-
han: “Ami tenke halo tuir Maromak nuudar ukun-
´ ´
nain duke halo tuir ema.”—Apostolu 5:28, 29.
19 Ita tenke hatudu respeitu nafatin bainhira koalia
´ ´
ho autoridade sira, hanesan juıs ka polısia. Joven Kris-
taun sira respeitu sira-nia mestre no serbisu-nain se-
luk iha eskola. Iha serbisu-fatin, ita respeitu patraun
maski serbisu-nain seluk la halo nunee. Bainhira ita
´ ´
hatudu respeitu, ita banati-tuir apostolu Paulo, neebe
´
respeitu ema-boot sira maski dala ruma susar. (Apos-
tolu 26:2, 25) Maski ema trata aat ita, ita kontinua ha-
tudu respeitu.—Lee Roma 12:17, 18; 1 Pedro 3:15.
20 Iha mundu tomak, ema barak liutan ´
la hatu-
´ ´
du respeitu ba ema seluk. Maibe Jeova nia povu la
hanesan nee. Ita hakaas an atu hatudu respeitu ba
´
ema hotu. Ita halo tuir matadalan husi apostolu Pe-
´
dro neebe dehan: “Hatudu respeitu ba ema oioin.”
(1 Pedro 2:17) Ema nota bainhira ita hatudu respei-
tu. Jesus hatete: “Husik imi-nia naroman nabilan iha
ema nia oin, atu sira bele haree imi-nia hahalok diak
´ ´
no fo hahii ba imi-nia Aman neebe iha lalehan.”
—Mateus 5:16.
21 Bainhira ita hatudu respeitu iha ita-nia famılia, ´
´
iha kongregasaun, no iha area seluk, ita-nia ezemplu
diak dala ruma bele book ema seluk atu aprende liu-
´ ´
tan kona-ba Jeova. Hodi respeitu ema seluk, ita hatu-
´ ´
du katak ita respeitu Jeova. Ida-nee halo Jeova kon-
tente no hatudu ba nia katak ita hadomi nia.
´
20, 21. Ita bele hetan benefısiu saida bainhira ita hatudu respeitu
ba ema seluk?
´ ´
BIBLIA NIA PRINSIPIU

´
1 JEOVA UZA EMA ATU DIRIJE ITA
“Hatudu respeitu ba ema oioin, . . .
hamtauk Maromak.”—1 Pedro 2:17

´
Tanbasa mak dala ruma susar atu halo tuir
matadalan?
´ ´
Numeros 16:1-3; Proverbios 27:11;
Eclesiastes 8:9; Marcos 12:29, 30
´
Roma 5:12 Ita-nia domin ba Jeova
´ ´
Jeova uza ema neebe la book ita atu respeitu ninia
´
perfeitu atu dirije ita. arranju. Iha famılia laran,
´
iha ulun ba famılia. Iha
Lucas 22:42
Jesus hatudu ezemplu eskola, iha mestre sira.
diak liu hotu kona-ba No iha kongregasaun,
iha katuas sira.
halo tuir. Nia sempre
´
halo tuir Jeova.
57

´
2 JEOVA MAK HALO
´
ARRANJU FAMILIA NIAN
“Hau hakneak hodi halo orasaun ba Aman,
´
tanba liuhusi nia mak famılia hotu iha.”
´
—Efeso 3:14, 15

´ ´
Tanbasa Jeova hakarak ita atu respeitu arranju
´
famılia nian?
´ ´
Proverbios 10:1 Proverbios 1:8;
´ ´
Jeova kria famılia atu 1´ Korinto 11:3;
bele sai fatin seguru ba Efeso 6:1-3;
oan sira no atu ema ida- 1 Pedro 3:1
´ ´ ´
idak iha famılia laran bele Famılia hetan benefısiu
sente domin. bainhira ema ida-idak
halao sira-nia knaar.
58

´ ´ ´
3 JEOVA FO PODER BA JESUS ATU
TAU MATAN BA KONGREGASAUN
“Kristu mak ulun ba kongregasaun.”
´
—Efeso 5:23

´ ´
Tanbasa ita tenke apoia ema neebe iha
responsabilidade iha kongregasaun?
´
Mateus 24:45-47 Apostolu 20:28
´ ´
Jesus fo responsabilidade Ita hotu hetan benefısiu
ba “atan laran-metin no bainhira ita apoia ema
´
matenek” atu tau matan neebe iha responsabili-
ba Maromak nia povu dade iha kongregasaun.
´
iha rai. Nee mak Jeova nia arranju
´ atu adora nia.
1 Tesalonika 5:12;
Ebreu 13:17
Katuas no atan ba kongre-
gasaun sira ajuda hametin
kongregasaun. Hodi apoia
irmaun sira-nee, ita hatu-
´
du respeitu ba Jeova nia
´
poder.
59

´
4 JEOVA HUSIK GOVERNU
´ SIRA
ATU KAER PODER RUMA
“Maromak mak husik sira hotu atu iha
´
poder; no sira simu pozisaun oioin
husi Maromak.”—Roma 13:1

´
Oinsa ita bele hatudu respeitu ba ema
iha governu?
Mateus 5:16; Roma 13:1-4
´ ´
1 Pedro 3:15 Bıblia nia prinsıpiu bele
Ita hatudu respeitu liuhusi ajuda Ita atu halo tuir
ita-nia liafuan no hahalok. autoridade sira.
´ ´ ´
Nee fo gloria ba Jeova.
Mateus 22:37-39; 26:52;
´ ˜
Apostolu 26:2, 25; Joao 18:36;
´
Roma 12:17, 18 Apostolu 5:27-29;
Ema Kristaun halo tuir lei Ebreu 10:24, 25
´
iha nasaun neebe sira hela Se governu husu Ita atu
´ ´
ba. Maski ema trata aat halo buat neebe kontra
sira, sira kontinua hatudu Maromak nia ukun-fuan,
respeitu. Ita presiza deside Ita sei
´
halo tuir se.
LISTA
´
1 Prinsıpiu sira

2 Halo tuir

3 Liberdade atu hili

4 Matadalan sira
´
kona-ba moral
´
5 Konxiensia

6 Hamtauk Maromak

7 Arrepende an

8 Kongregasaun
hasai ema

9 Matadalan no konsellu

10 Foti an no haraik an
´
11 Poder

12 Katuas kongregasaun
´
13 Famılia nia ulun
´
14 Grupu Administrador

15 Taka ulun
´
APENDISE 239

´
1 PRINSIPIU SIRA

´ ´
Maromak nia ukun-fuan sira bazeia ba ninia prinsıpiu sira. Prinsıpiu
´ ´ ´ ´
sira-nee mak lia-loos baziku neebe hakerek iha Bıblia laran. Prinsı-
piu sira-nee ajuda ita atu komprende Maromak nia hanoin no senti-
´
mentu kona-ba situasaun oioin. Prinsıpiu sira ajuda ita atu halo de-
´ ´
sizaun diak iha ita-nia moris no halo buat neebe loos. Prinsıpiu sira
ajuda ita liuliu bainhira situasaun ruma mosu no la iha ukun-fuan
´
iha Bıblia kona-ba situasaun nee.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 8

2 HALO TUIR

´ ´
Halo tuir Jeova signifika ita prontu atu halo buat neebe nia haruka
´
ita atu halo. Jeova hakarak ita atu halo tuir nia tanba ita hadomi nia.
˜
(1 Joao 5:3) Se ita hadomi no fiar Maromak, ita sei halo tuir ninia
matadalan iha situasaun hotu. Ita sei halo tuir nia maski nee susar
´ ´
ba ita. Diak ba ita atu halo tuir Jeova tanba nia hanorin ita oinsa atu
moris diak no nia promete katak ita sei hetan bensaun barak iha fu-
turu.—Isaias 48:17.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 10

3 LIBERDADE ATU HILI



´ ´
Jeova fo ona ba ema ida-idak liberdade atu hili, ka kbiit atu halo
´
desizaun. Nia la kria ita hanesan robot. (Deuteronomio 30:19; Jo-
´
sue 24:15) Ita bele uza ita-nia liberdade atu halo desizaun diak.
´
Maibe se ita la kuidadu, ita bele halo desizaun la diak. Tanba ita iha
liberdade atu hili, nee katak ita rasik mak tenke deside se ita haka-
´
rak laran-metin ba Jeova no hatudu katak ita hadomi tebes nia.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 12
´
4 MATADALAN SIRA KONA-BA MORAL

´ ´ ´
Jeova fo ba ita matadalan kona-ba moral atu ita hatene hahalok
´
saida mak diak ka la diak. Iha Bıblia, ita bele aprende matadalan
´
240 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

´
sira-nee no oinsa matadalan sira-nee bele ajuda ita atu moris diak.
´
(Proverbios 6:16-19; 1 Korinto 6:9-11) Matadalan sira-nee ajuda ita
atu hatene Maromak nia hanoin kona-ba saida mak sala ka loos.
´ ´
Matadalan sira-nee mos ajuda ita hatene oinsa atu hatudu domin,
halo desizaun diak no hatudu laran-diak ba ema seluk. Maski mun-
´ ´ ´ ´
du nia moral sai aat liutan, maibe Jeova nia matadalan kona-ba mo-
´ ´
ral nunka troka. (Deuteronomio 32:4-6; Malaquias 3:6) Se ita halo
´ ´
tuir Jeova nia matadalan, nee sei proteje ita husi susar oioin neebe
bele kona ita-nia isin no emosaun.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 17
´
5 KONXIENSIA

´ ´ ˜
Ita-nia konxiensia mak sentimentu iha laran neebe ajuda ita rekone-
´ ´ ´
se saida mak loos ka sala. Jeova fo konxiensia ba ita ida-idak. (Roma
´
2:14, 15) Atu ita-nia konxiensia bele lao ho diak, ita tenke treinu ida-
´ ´
nee tuir Jeova nia matadalan kona-ba moral. Hodi nunee, ita-nia
´ ´
konxiensia bele ajuda ita atu foti desizaun neebe halo Maromak
´ ´
kontente. (1 Pedro 3:16) Ita-nia konxiensia bele fo avizu ba ita bain-
´
hira ita atu foti desizaun neebe la diak, ka bele halo ita sente laran-
´ ´
susar depois ita halo sala. Ita-nia konxiensia bele sai fraku, maibe ho
´ ´ ´
Jeova nia ajuda, ita bele hadia fali ida-nee. Konxiensia neebe diak
halo ita sente dame iha laran no respeitu ita-nia an.
´ ´
* Kapıtulu 2, paragrafu 3

6 HAMTAUK MAROMAK


Hamtauk Maromak signifika ita hadomi no respeitu tebes nia too


´
lakohi atu halo buat ruma neebe halo nia triste. Hamtauk Maro-
mak ajuda ita atu halo hahalok diak no hasees an husi hahalok aat.
´
(Salmo 111:10) Hamtauk Maromak sei book ita atu rona ba Jeova
nia liafuan hotu. Nee ajuda ita atu kumpre ita-nia promesa ba Jeo-
´
va tanba ita respeitu tebes nia. Hamtauk Maromak kona dalan nee-
´ ´
be ita hanoin, hahalok neebe ita hatudu ba ema seluk, no desizaun
´
neebe ita halo loroloron.
´ ´
* Kapıtulu 2, paragrafu 9
´
APENDISE 241

7 ARREPENDE AN


Arrepende an inklui sentimentu triste iha laran tanba halo ona sala.
´
Ema neebe hadomi Maromak sente triste tebes bainhira sira hatene
katak sira halo ona sala kontra Maromak nia hakarak. Se ita halo sala
´ ´
ruma, ita presiza husu Jeova atu fo perdua ba ita liuhusi Jesus nia sa-
´ ˜
krifısiu. (Mateus 26:28; 1 Joao 2:1, 2) Bainhira ita arrepende an husi
laran no para atu halo hahalok aat, ita bele iha konfiansa katak Jeo-
´ ´
va sei perdua ita. Ita la presiza tan sente sala kona-ba buat neebe ita
˜
halo iha tempu uluk. (Salmo 103:10-14; 1 Joao 1:9; 3:19-22) Ita pre-
´
siza hakaas an atu aprende husi ita-nia sala, troka hanoin neebe
´
sala, no moris tuir Jeova nia matadalan sira.
´ ´
* Kapıtulu 2, paragrafu 18

8 KONGREGASAUN HASAI EMA



´ ´
Bainhira ema neebe halo sala seriu la arrepende an no lakohi halo
´
tuir Jeova nia hakarak sira, nia labele tan sai parte ba kongregasaun,
no kongregasaun presiza hasai nia. Bainhira kongregasaun hasai
ema ida, ita labele iha ligasaun tan ho ema nee no presiza para atu
˜
koalia ho nia. (1 Korinto 5:11; 2 Joao 9-11) Arranju atu hasai ema
´ ´
husi kongregasaun proteje Jeova nia naran no mos kongregasaun.
´ ´
(1 Korinto 5:6) Nee mos dixiplina neebe bele ajuda ema atu arre-
´
pende an hodi bele fila fali ba Jeova.—Lucas 15:17.
´ ´
* Kapıtulu 3, paragrafu 19

9 MATADALAN NO KONSELLU

´ ´
Jeova hadomi ita no hakarak ajuda ita. Tan nee mak nia fo ba ita ma-
´ ´
tadalan no konsellu liuhusi Bıblia no ema sira neebe hadomi Maro-
mak. Tanba ita la perfeitu, ita presiza duni atu simu ajuda hanesan
´
nee. (Jeremias 17:9) Se ita rona ho respeitu ba ema sira neebe Jeo-
´
va uza atu dirije ita, ita hatudu katak ita respeitu nia no hakarak halo
tuir nia.—Ebreu 13:7.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 2
´
242 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

10 FOTI AN NO HARAIK AN


Tanba ita la perfeitu, fasil ba ita atu sai foti an no hanoin an deit.
´ ´
Maibe Jeova hakarak ita atu haraik an. Dala barak, ita bele aprende
´ ˜
atu haraik an bainhira ita kompara ita-nia an ho Jeova no rekonese
´
katak ita kiik liu fali nia. (Job 38:1-4) Atu hatudu haraik an, ita mos
´
presiza aprende atu hanoin kona-ba ema seluk nia diak duke ita-
´
nian rasik. Ema neebe foti an, hanoin katak nia mak diak liu fali ema
´
seluk. Ema neebe haraik an buka-hatene didiak kona-ba ninia an no
˜ ´ ˜
rekonese ninia kbiit no mos ninia fraku sira. Nia la tauk atu rekonese
´
ninia sala, husu perdua, no simu sujestaun no mos konsellu. Ema
´ ´
neebe haraik an sadere ba Jeova no halo tuir ninia matadalan sira.
—1 Pedro 5:5.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 4
´
11 PODER

´ ´ ´
Poder mak direitu atu fo orden no halo desizaun. Jeova mak iha po-
´ ´
der boot liu hotu iha lalehan no rai. Jeova mak kbiit boot liu hotu iha
´
universu no nia kria buat hotu. Nia sempre uza ninia poder atu aju-
´ ´
da ema seluk. Jeova fo ona responsabilidade ba ema balu atu tau
matan ita. Porezemplu, inan-aman, katuas kongregasaun, no gover-
´
nu, no Jeova hakarak ita atu halo tuir ema sira-nee. (Roma 13:1-5;
´ ´
1 Timoteo 5:17) Maibe, bainhira ema nia lei kontra Maromak nian,
´ ´
ita sei halo tuir Maromak duke ema. (Apostolu 5:29) Bainhira ita
´ ´ ´ ´
halo tuir ema sira neebe Jeova fo ona poder, ita hatudu katak ita res-
´
peitu Jeova nia desizaun.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 7

12 KATUAS KONGREGASAUN

´ ´
Katuas kongregasaun mak irmaun sira neebe iha ona esperiensia no
´ ´
Jeova uza sira atu tau matan ba kongregasaun. (Deuteronomio 1:
´
13; Apostolu 20:28) Irmaun sira-nee ajuda ita atu kontinua hametin
´ ´
ita-nia relasaun ho Jeova no adora Jeova ho dame no iha dalan nee-
´
be la runguranga. (1 Korinto 14:33, 40) Katuas sira simu sira-nia
´
APENDISE 243

´ ´ ´
knaar liuhusi espıritu santu, tanba sira kumpre ona kriteria iha Bıblia
´
laran. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9; 1 Pedro 5:2, 3) Ita tau fiar no
apoia Maromak nia organizasaun, tan nee ita kontente atu apoia
katuas kongregasaun sira.—Salmo 138:6; Ebreu 13:17.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 8
´
13 FAMILIA NIA ULUN

´ ´
Jeova fo responsabilidade ba inan-aman atu tau matan ba sira-nia
´ ´ ´
oan no sira-nia umakain. Maibe, Bıblia esplika katak laen mak famı-
lia nia ulun. Se umakain ida la iha aman, entaun inan mak sei sai fa-
´ ´
mılia nia ulun. Famılia nia ulun iha responsabilidade atu tau matan
´
ba famılia nia presiza hanesan roupa, ai-han no hela-fatin. Impor-
´ ´ ´
tante tebes atu famılia nia ulun ajuda ninia famılia atu adora Jeova.
´
Porezemplu, nia tenke ajuda ninia famılia atu tuir beibeik reuniaun
´ ´
kongregasaun nian, haklaken no estuda Bıblia hamutuk. Famılia nia
´
ulun mos iha knaar atu halo desizaun. Nia sempre hakaas an atu
banati-tuir Jesus hodi hatudu laran-diak no la ulun-toos, nunka tra-
´ ´
ta aat ka siak demais ninia famılia. Nee ajuda famılia atu hadomi
´
malu, atu nunee famılia bele sente seguru no hametin sira-nia rela-
´
saun ho Jeova.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 12
´
14 GRUPU ADMINISTRADOR

´ ´
Membru ba Grupu Administrador mak mane balu neebe iha espe-
´
ransa atu ba lalehan. Maromak uza grupu nee atu dirije serbisu
´ ´ ´
neebe ninia povu halao. Iha apostolu sira-nia tempu, Jeova uza gru-
´
pu administrador atu dirije kongregasaun Kristaun hodi halao ado-
´ ´
rasaun no mos haklaken. (Apostolu 15:2) Ohin loron, irmaun sira
´ ´ ´ ´
neebe serbı nuudar Grupu Administrador dirije, fo matadalan no
ajuda Maromak nia povu atu hakbesik nafatin ba Maromak. Bain-
hira irmaun sira-nee halo desizaun, sira sadere ba matadalan husi
´
Maromak nia Liafuan no espıritu santu. Jesus bolu grupu nee nuu-
dar “atan laran-metin no matenek”.—Mateus 24:45-47.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 15
´
244 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN

15 TAKA ULUN

´ ´
Dala ruma irman ida simu knaar ruma neebe baibain irmaun sira
mak halo iha kongregasaun. Bainhira nia halo knaar nee, nia hatu-
´ ´
du respeitu ba Jeova nia arranju hodi taka ninia ulun. Maibe iha si-
´
tuasaun balu deit mak nia presiza taka ulun. Porezemplu, irman ida
´
sei taka ninia ulun se nia dirije estudu Bıblia bainhira irmaun ida
´ ´
neebe batizmu ona ka ninia laen iha neeba.—1 Korinto 11:11-15.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 17

Potrebbero piacerti anche