Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
lvs-TTP
190716
´
Oinsa atu Hela iha
Maromak nia Domin
NARAN
Photo Credits:
N Page 16: Buena Vista Images
N Page 161: Mixa/age fotostock
´
Livru nee laos atu faan. Livru nee parte husi serbisu edukasaun nian
´ ´
kona-ba Bıblia neebe halao iha mundu tomak. Serbisu ida-nee hetan
´
apoiu husi kontribuisaun voluntariu.
´ ´
Atu fo kontribuisaun, halo favor asesu ba donate.jw.org.
´
Se la iha informasaun kona-ba tradusaun Bıblia nian, nee katak eskritura sira
´
foti husi Bıblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun.
How to Remain in God’s Love
Halo iha Jullu 2019
Tetun Dili (lvs-TTP)
˘ 2019
Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
Editora sira
Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Wallkill, New York, U.S.A.
Made in Japan
LISTA
´ ´
KAPITULU PAJINA
1. Maromak nia domin iha ba nafatin 5
´ ´
2. Konxiensia neebe diak iha Maromak nia oin 16
´
3. Hili belun neebe hadomi Maromak 31
´ ´ ´
4. Tanbasa respeitu sira neebe iha poder? 45
3
´ ´
Ba ema hotu neebe hadomi Maromak Jeova
´
no ninia Liafuan Bıblia:
3 ´
Hanoin took kona-ba belun diak ida neebe sem-
´
pre hamaluk Ita iha tempu kontente no mos triste.
Atu bele iha relasaun diak hanesan nee, ita presiza
´ ´
hakaas an. Nunee mos ho ita-nia relasaun ho Jeova,
´
ita-nia Belun neebe diak liu hotu. Ita bele iha rela-
´ ´
saun neebe metin ho nia ba nafatin. Tan nee Bıblia
dehan: “Hela nafatin iha Maromak nia domin.” (Ju-
´ ´ ´
das 21) Oinsa? Bıblia hatan: “Domin ba Maromak
signifika katak ita halo tuir ninia ukun-fuan sira,
no ninia ukun-fuan sira la susar liu atu kumpre.”
˜
—1 Joao 5:3.
“DOMIN BA MAROMAK SIGNIFIKA”
4 Saida mak book Ita atu iha “domin ba Maro-
´
mak”? Ita hanoin-hetan tempu neebe Ita foin ko-
´
mesa hadomi Jeova ka lae?
5 Hanoin kona-ba buat neebe´ Ita sente bainhira
´
Ita foin aprende katak Jeova hakarak Ita atu moris
ba nafatin iha mundu foun. Ita aprende ona buat
´
hotu neebe nia halo hodi bele kumpre ninia haka-
˜
rak, no Ita rekonese katak prezente folin-boot liu
´ ´ ´
neebe Jeova fo ona ba ita mak ninia Oan-Mane nee-
´ ˜
be nia haruka mai mundu. (Mateus 20:28; Joao 8:
´
29; Roma 5:12, 18) Bainhira Ita hatene katak Jeova
hadomi tebes Ita, ida-nee book Ita atu komesa ha-
˜
domi nia.—Lee 1 Joao 4:9, 10.
6 Maski nunee, la too atu sente deit domin ba
´ ´
3. Oinsa mak ita bele kontinua iha relasaun diak ho Jeova?
´ ´
4, 5. Oinsa mak Ita-nia domin ba Jeova komesa sai buras?
6. Hadomi ema ida envolve saida? Ita-nia domin ba Maromak book
Ita rasik atu halo saida?
´
Bainhira Ita dedika Ita-nia an ba Jeova
no hetan batizmu, Ita hatudu katak
Ita hadomi nia no hakarak atu halo
tuir nia ba nafatin
´
8 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
16 ´
Dala barak la fasil atu halo tuir Jeova. Ita moris
´
iha mundu aat neebe Diabu mak ukun. Nia koko atu
˜
book ema halo hahalok aat. (1 Joao 5:19) Ita-nia ha-
´ ´
noin no sentimentu neebe la perfeitu mos bele book
ita atu la halo tuir Maromak, tan nee mak ita tenke
´
luta hasoru buat sira-nee. (Roma 7:21-25) Maibe ita-
´
nia domin ba Maromak fo ita kbiit atu halo buat
´
neebe loos. Maromak haree ita-nia hakaas an atu
´ ´
halo tuir nia, no nia ajuda ita hodi fo ninia espıritu
´ ´
santu neebe forsa boot. (1 Samuel 15:22, 23; Apos-
´
tolu 5:32) Espıritu santu ajuda ita atu haburas haha-
´
lok diak neebe sei halo fasil ba ita atu halo tuir nia.
´
—Galasia 5:22, 23.
17 Iha livru nee, ita sei aprende oinsa´ atu halao ita-
´
nia moris iha dalan neebe halo Maromak kontente.
´ ´
Ita sei aprende oinsa atu aplika Maromak nia prinsı-
´
piu no matadalan sira kona-ba moral iha ita-nia mo-
´
ris. Hanoin-hetan katak Jeova nunka obriga ita atu
halo tuir nia. Bainhira ita deside atu halo tuir nia,
ita-nia moris sei sai diak liu no ita sei iha futuru
´
neebe diak. Importante liu mak bainhira ita halo
tuir Maromak, ita hatudu katak ita hadomi tebes nia.
´
—Haree Apendise 4.
18 Jeova´ fo´ konxiensia
´
ba ita ida-idak atu ajuda
´
ita hatene buat neebe loos no sala. Se ita treinu
´
ita-nia konxiensia, nee bele ajuda ita atu “halo tuir
´
ninia ukun-fuan sira”. Entaun, saida mak konxien-
´
sia? Oinsa atu treinu ida-nee? Mai ita haree.
´ ´
16. Oinsa mak ita hatene katak ita bele halo tuir Jeova maski ita la
perfeitu no moris iha mundu aat?
17, 18. (a) Ita
´ sei aprende saida iha livru nee? (b) Ita sei aprende
saida iha kapıtulu tuirmai?
´ ´
BIBLIA NIA PRINSIPIU
´
2 HALO TUIR JEOVA SEMPRE
LORI BUAT DIAK MAI ITA
´
“Hau, Jeova, mak imi-nia Maromak,
´
hau hanorin imi kona-ba buat neebe
diak liu ba imi.”—Isaias 48:17
´
3 ITA BELE HATUDU BA JEOVA
KATAK ITA HADOMI NIA
“Domin ba Maromak signifika katak ita halo
˜
tuir ninia ukun-fuan sira.”—1 Joao 5:3
´ ´
KONXIENSIA NEEBE DIAK IHA
MAROMAK NIA OIN
´ ´
“Kontinua iha konxiensia neebe diak.”
—1 PEDRO 3:16.
´ ´
Konxiensia neebe
diak bele dirije ita-nia
moris no lori ksolok
no dame ba ita
´
katak konxiensia hanesan nee “labele sente tan buat
´ ´
ida hanesan kulit neebe hanas ona ho besi”. (1 Timo-
teo 4:2) Bainhira besi manas hanas Ita-nia kulit, Ita-
´
nia kulit sai oinsa? Ita-nia kulit sai fitar no ikusmai
´
parte nee labele sente tan buat ida. Nunee mos, se
´
ema ida kontinua halo sala, ninia konxiensia hane-
´
san “hanas ona”, no labele sente tan buat ida no mos
labele tan ajuda nia.
18 Bainhira ita sente sala, karik ida-nee tanba ita-
´ ´
nia konxiensia mak fo-hatene ita katak ita halo ona
sala. Nee bele ajuda ita buka-hatene sala saida mak ita
halo no para atu halo ida-nee. Ita hakarak aprende
18, 19. (a) Kuandu ita sente sala no moe, ida-nee hatudu saida?
´
(b) Ita bele halo saida se ita fo-sala ba ita-nia an kona-ba buat nee-
´
be uluk ita halo ona?
´
husi ita-nia sala atu nunee ita la halo fali sala neebe
hanesan. Porezemplu, Liurai David halo sala, no ni-
´
nia konxiensia book nia atu arrepende an. Nia hakri-
bi ninia hahalok aat no hakaas an atu halo tuir Jeo-
´ ´ ´
va. David aprende husi ninia esperiensia katak Jeova
´
mak “diak no prontu atu fo perdua”.—Salmo 51:1-19;
´
86:5; haree Apendise 7.
19 Maski ema ida arrepende an ona, maibe´ karik nia
´ ´
sei fo-sala nafatin ba ninia an kona-ba buat neebe nia
halo ona iha tempu uluk. Sentimentu hanesan nee
bele halo ema sente laran-kanek no la iha folin. Se
´
dala ruma Ita sente hanesan nee, hanoin-hetan ba ka-
´
tak Ita labele troka buat neebe akontese ona. Maski
´
uluk Ita halo sala ho neon ka lae, maibe tanba Ita ar-
´
repende an ona, Jeova perdua Ita, no nia hamoos ona
´
26 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
Ita-nia sala sira-nee. Ita moos ona iha Jeova nia oin
´
no agora daudaun Ita halo buat neebe loos. Karik Ita-
´ ´
nia laran nafatin duun Ita, maibe Bıblia hatete: “Ma-
˜
romak mak boot liu fali ita-nia laran.” (Lee 1 Joao 3:
19, 20.) Nee katak Maromak prontu atu perdua ita no
´
hadomi ita, no ida-nee bele ajuda ita atu la fo-sala ba
ita-nia an ka la sente moe. Ita bele iha konfiansa ka-
´ ˜
tak Jeova perdua ona Ita. Bainhira ema ida rekone-
´ ´
se katak Jeova perdua ona nia, ninia konxiensia bele
´ ´
sente hakmatek fali no nia bele serbı Jeova ho kon-
tente.—1 Korinto 6:11; Ebreu 10:22.
20 Livru nee bele ajuda Ita atu treinu Ita-nia konxi-
´ ´
ensia atu nunee bele fo avizu no proteje Ita durante
´ ´
loron ikus sira neebe iha susar barak. Nee mos sei aju-
´ ´
da Ita atu aplika Bıblia nia prinsıpiu sira iha situasaun
´
oioin iha Ita-nia moris. Livru nee sei la fo ukun-fuan
kona-ba saida mak ita tenke halo iha situasaun ida-
´
idak. Ita moris tuir “Kristu nia ukun-fuan” neebe ba-
´ ´
zeia ba Maromak nia prinsıpiu sira. (Galasia 6:2) Ita
lakohi buka razaun atu halo sala tanba la iha ukun-
fuan kona-ba situasaun ruma. (2 Korinto 4:1, 2; Ebreu
´
4:13; 1 Pedro 2:16) Duke halo nunee, ita uza ita-nia li-
´
berdade atu hatudu domin ba Jeova.
´
21 Bainhira ita medita kona-ba Bıblia ´
nia prinsıpiu
sira no halo tuir, ita aprende atu uza ita-nia “kbiit atu
´
tetu didiak”, no hanoin hanesan Jeova nia hanoin.
´ ´
(Ebreu 5:14) Rezultadu mak ita-nia konxiensia neebe
hetan ona treinu sei dirije ita-nia moris no ajuda ita
atu hela iha Maromak nia domin.
´ ´
20, 21. (a) Livru nee bele ajuda Ita atu halo saida? (b) Jeova fo
´
ita liberdade atu halo saida? Oinsa ita tenke uza liberdade nee?
´ ´
BIBLIA NIA PRINSIPIU
´
1 ITA-NIA KONXIENSIA MAK
PREZENTE HUSI MAROMAK
“Liuhusi sira-nia hanoin rasik sira hatene
´
katak buat neebe sira halo mak loos ka
sala.”—Roma 2:14, 15
´ ´
Oinsa mak Ita-nia konxiensia bele ajuda Ita?
Salmo 139:23, 24 1 Samuel 24:5; Job 27:6
´ ´
Ita-nia konxiensia mak Ita-nia konxiensia bele di-
sentimentu iha laran nee- rije ita atu halo buat diak
´ ˜
be ajuda ita rekonese saida no hasees an husi buat
´ ´
mak loos ka sala. Nee aju- aat. Konxiensia bele fo-
da ita atu buka-hatene ho sala ba ita bainhira ita foti
´
loloos ita-nia hanoin no desizaun neebe la diak ka
sentimentu iha laran. halo ita kontente bainhira
´
ita foti desizaun neebe
diak.
28
´
3 EMA IDA-IDAK NIA KONXIENSIA
LA HANESAN
“Ema ida-idak tenke kontinua buka uluk
´
ema seluk nia diak, laos buka diak deit
ba ninia an.”—1 Korinto 10:23, 24
´
Oinsa mak ita hatudu respeitu ba ema seluk nia
´
konxiensia?
Roma 15:1, 3 Roma 14:10, 19
´ ´ ´ ´
Ema ida-idak nia konxien- Jeova fo konxiensia mai
sia la hanesan. Karik Ita- ita atu tesi-lia ba ita-nia an
´ ´
nia konxiensia husik Ita rasik, laos ba ema seluk.
´
atu halo buat neebe ema Ita presiza kuidadu atu la
seluk la halo. duun katak ema seluk mak
1 Korinto 10:31-33 sala no ita mak loos.
´
Apostolu Paulo hanoin
´ ´
irmaun-irman sira duke
hanoin deit ninia an rasik.
Nia sente katak sira-nia
sentimentu mak impor-
´
tante liu duke ninia haka-
rak rasik.
30
´
4 JEOVA BELE ´ AJUDA ITA ATU
IHA KONXIENSIA DIAK
“Ita sei hametin ita-nia laran hodi fiar katak
. . . Maromak mak boot liu fali ita-nia laran
˜
no hatene buat hotu.”—1 Joao 3:19, 20
´
Tanbasa mak ita labele rende an maski ita-nia
´
laran kontinua fo-sala ba ita-nia an kona-ba
´
sala neebe uluk ita halo?
´
Salmo 86:5; Galasia 6:2;
1 Korinto 6:11 1 Pedro 2:16
´
Sala neebe uluk ita halo “Kristu nia ukun-fuan”
karik bele halo ita sente bazeia ba Maromak nia
´
laran-kanek no la iha folin prinsıpiu sira. Ema Kris-
maski ita arrepende an taun la buka razaun oioin
´
ona. Maibe ita labele troka atu halo sala maski la iha
´
buat neebe akontese ona. ukun-fuan kona-ba situa-
´
Jeova perdua ona ita, no saun ruma.
nia hamoos ona sala sira-
nee. Ita moos ona iha
ninia oin.
´
KAPITULU 3
´
HILI BELUN NEEBE
HADOMI MAROMAK
´
“Ema neebe lao hamutuk ho ema matenek
´
sei sai matenek.”—PROVERBIOS 13:20.
´
ITA haree ona oinsa labarik ida hateke ba ninia inan-
aman ka lae? Antes labarik nee bele koalia, buat
´ ´ ´
hotu neebe nia haree no rona fo influensia ba nia.
Bainhira nia sai boot, la ho neon nia komesa banati-
tuir ninia inan-aman. Tuir loloos, bainhira ema nee-
´ ´
be boot ona gasta tempu barak hamutuk, sira mos
´
komesa iha hanoin no hatudu hahalok neebe hane-
san.
´
2 Ita aprende husi Proverbios 13:20 katak “ema
´
neebe lao hamutuk ho ema matenek sei sai ma-
tenek”. Liafuan “lao hamutuk” la dehan katak ko-
˜ ´
nese liu deit ema ida, maibe nee envolve hili atu
gasta tempu hodi ransu ho ema nee. Matenek-nain
´
ida kona-ba Bıblia hatete katak lao hamutuk ho ema
ida inklui hadomi ema nee no sente besik ba nia.
´ ´
Baibain ita hetan influensia husi ema neebe ita sem-
pre ransu hamutuk, liuliu se ita sente besik ba sira.
3 Ita-nia belun bele fo´ influensia
´
mai ita iha da-
´ ´
lan neebe diak ka aat. Proverbios 13:20 hatutan tan:
´ ´
1-3. (a) Ita aprende saida husi Proverbios 13:20? (b) Tanbasa mak
ita presiza hili didiak ita-nia belun?
´
32 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
“Ema neebe ransu ho ema beik sei hetan problema
boot.” Iha lian Ebraiku, liafuan “ransu ho” ema ida
´
bele signifika “habelun” ho ema nee. (Proverbios
´
22:24) Belun neebe hadomi Maromak sei anima ita
atu laran-metin nafatin ba Maromak. Atu bele ajuda
ita hili didiak ita-nia belun sira, mai ita koalia kona-
´ ´
ba ema sira neebe Jeova hili atu sai ninia belun.
´
SE MAK MAROMAK NIA BELUN?
4 ´ ´
Jeova, Ukun-Nain Boot Liu iha universu fo ita
´
oportunidade atu sai ninia belun. Nee mak privile-
´ ´
jiu neebe furak tebes. Jeova hili didiak ninia belun
´ ´
sira. Jeova hili ema neebe hadomi no fiar nia. Ezem-
˜
plu ida mak Abraao. Nia prontu atu halo buat naran
˜
deit ba Maromak. Dala barak Abraao hatudu laran-
´
metin no prontu atu halo tuir Maromak. Nia mos
´ ´
prontu atu fo ninia oan-mane Isaac nuudar sakrifı-
˜
siu. Abraao fiar katak “Maromak bele halo Isaac mo-
´
ris fali husi mate”. (Ebreu 11:17-19; Genesis 22:1, 2,
´ ˜
9-13) Maromak Jeova bolu Abraao nuudar ninia be-
˜
lun tanba Abraao laran-metin no prontu atu halo
tuir nia.—Isaias 41:8; Tiago 2:21-23.
5 Jeova´ hafolin tebes ninia belun sira. Ninia belun
13 ´
Dala ruma, mosu situasaun seriu iha kongrega-
´
saun no ita presiza kuidadu liutan. Karik irmaun ka
´ ´ ´
irman ida halo buat neebe Bıblia dehan katak sala.
Ka karik ema ida komesa muramura too hamosu
problema iha kongregasaun. Ita la hakfodak kona-
´ ´
ba nee, tanba iha apostolu sira-nia tempu mos dala
ruma mosu problema iha kongregasaun. Tuir loloos,
´ ´
apostolu Paulo fo avizu ba ema Kristaun iha tem-
´
pu neeba hodi dehan: “Keta husik ema seluk lohi
imi. Ransu hamutuk ho ema aat sei estraga toman
´ ´
diak.” (1 Korinto 15:12, 33) Paulo mos fo avizu ba
´
Timoteo atu kuidadu bainhira hili ema atu sai ni-
´
nia belun diak. Ohin loron ita mos presiza kuidadu.
´
—Lee 2 Timoteo 2:20-22.
14 Ita presiza proteje ita-nia relasaun ho Jeova. ´
´
Nee mak buat neebe folin-boot liu hotu. Entaun ita
´
lakohi atu sai belun diak ho ema neebe bele halo
ita-nia fiar sai fraku no estraga ita-nia relasaun ho
´
Maromak. Hanesan esponja neebe hoban iha bee
´ ´
foer sei xupa bee foer laos bee moos, nunee mos se
´
ita habelun ho ema neebe halo hahalok aat, nee la
ajuda ita atu hatudu hahalok loos. Tan nee, ita pre-
siza hili didiak ita-nia belun.—1 Korinto 5:6; 2 Tesa-
´
lonika 3:6, 7, 14.
15 Ita bele hetan ema neebe´ hadomi tebes Jeova´
18 ´
Ita hadomi ita-nia irmaun-irman sira no haka-
´
rak atu iha relasaun diak ho sira. Jeova la husu ita atu
´
sai perfeitu, tan nee ita mos tenke iha hanoin hane-
´
san nee kona-ba ema seluk. (Proverbios 17:9; 1 Pedro
´
4:8) Ita hotu halo sala, maibe domin sei ajuda ita atu
´
kontinua “fo perdua ba malu ho laran tomak”. (Kolo-
so 3:13) Domin sei book ita atu la halo problema kiik
´
sai fali problema neebe boot. Tuir loloos, bainhira
ema ida halo ita hirus, dala ruma susar atu la hanoin
beibeik kona-ba ida-nee. Fasil liu atu sente hirus no
´
rai odi ba ema nee. Maibe nee sei halo ita la kon-
´ ´
tente no hirus. Bainhira ita fo perdua ba ema neebe
hakanek ita-nia laran, ita bele iha dame iha ita-nia
neon, iha unidade iha kongregasaun, no importante
´
liu mak ita iha relasaun diak ho Jeova.—Mateus 6:
14, 15; Lucas 17:3, 4; Roma 14:19.
BAINHIRA KONGREGASAUN
HASAI EMA RUMA
19 ´
Iha famılia laran, ema ida-idak hola parte atu
´ ´
halo famılia kontente. Maibe imajina took se ema
´
ida kontra. Ema hotu iha famılia laran koko dala ba-
´
rak atu ajuda ema nee maibe nia lakohi simu ajuda.
´
Karik nia deside atu sai husi uma, ka karik famı-
lia nia ulun presiza haruka nia atu sai husi uma.
´
Nee mos bele akontese iha kongregasaun laran. Ka-
´
rik ema ida hili atu kontinua halo hahalok neebe
´
Jeova la gosta no lori perigu ba kongregasaun. Nia
18. (a) Saida mak bele ajuda ita atu iha relasaun diak ho irmaun-
´ ´
irman sira? (b) Tanbasa ita tenke perdua malu?
´
19. Tanbasa dala ruma ita tenke para atu ransu ho ema ida iha kon-
gregasaun laran?
´
40 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
1 ITA BELE SAI JEOVA NIA BELUN
˜ ´
“Abraao tau fiar ba Jeova, no tan nee
´
Maromak . . . bolu nia nuudar Jeova
nia belun.”—Tiago 2:23
´ ´
Oinsa ita bele sai Jeova nia belun?
´
2 Samuel 22:26; Proverbios 13:20;
Salmo 15:1-5; 1 Korinto 15:33;
˜ ´
Joao 14:21 2 Timoteo 2:22
´
Jeova hili atu habelun ho Baibain ita hatudu haha-
´
ema neebe hadomi nia, lok hanesan ho ema nee-
´
halo tuir nia, no laran- be ita gasta tempu barak
metin ba nia. hamutuk.
42
2 ITA TENKE
´ HILI BELUN ´
NEEBE HADOMI JEOVA
´
“Nia sai belun neebe besik ho ema
´
laran-loos.”—Proverbios 3:32
´
Oinsa mak ita bele hili didiak ita-nia belun?
Roma 1:11, 12; Rute 1:14, 16;
2 Korinto 6:13; 1 Samuel 18:1;
1 Pedro 2:17 Filipe 2:20-22
´ ´
Ita bele habelun ho ema Bıblia fo sai ezemplu barak
´ ´
neebe mai husi kultura kona-ba ema neebe habe-
´
no situasaun moris neebe lun malu.
la hanesan ho ita. Impor-
´
tante mak belun neebe
´
ita hili hadomi Jeova.
43
´
3 SAI BELUN
´ NEEB E HALO
JEOVA KONTENTE
´
“Belun neebe loos hatudu domin iha tempu
hotu no nia sai hanesan maun ka alin ida
´
iha tempu susar.”—Proverbios 17:17
´
4 LARAN-METIN BA JEOVA
MAK IMPORTANTE LIU
“Ita la kontente bainhira hetan dixiplina,
. . . maski nunee . . . ikusmai [ita] sei simu
kolen . . . katak moris ho hahalok loos.”
—Ebreu 12:11
´
TANBASA´ RESPEITU ´ SIRA
NEEBE IHA PODER?
“Hatudu respeitu ba ema oioin, hadomi maluk
fiar-nain hotu, hamtauk Maromak no hatudu
respeitu ba liurai.”—1 PEDRO 2:17.
rin Ita atu halo tuir sira maski dala ruma susar. Nu-
´ ´
nee mos, Jeova nia atan sira dala ruma sente susar
´
atu halo tuir nia. Maibe ita hadomi no respeitu Jeo-
´
va, tan nee ita hakaas an atu halo tuir nia. Jesus
hatudu ezemplu diak mai ita. Nia sempre halo tuir
´
6, 7. (a) Ita-nia domin ba Jeova book ita atu halo saida? (b) Saida
mak ajuda ita atu halo tuir maski dala ruma susar?
´
48 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
´
Jeova maski dala ruma susar. Tan nee mak nia bele
´
dehan ba ninia Aman: “Laos tuir hau-nia hakarak,
´ ´
maibe halo tuir Ita-nia hakarak ba.”—Lucas 22:42;
´
haree Apendise 11.
8 Ohin loron, Jeova´ fo´ matadalan ba ita liuhusi
´ ´
dalan oioin. Porezemplu, nia fo Bıblia ba ita. Nia
´ ´
mos fo katuas kongregasaun sira ba ita. Ita hatu-
´ ´
du respeitu ba Jeova nia poder bainhira ita respei-
´ ´
tu sira neebe Jeova uza atu dirije ita. Se ita lakohi
simu sira-nia ajuda, nee hanesan ita kontra Jeo-
´ ´ ´ ´
va. Bainhira ema Izrael kontra Moises, Jeova haree
´
ida-nee nuudar problema seriu. Nee hanesan ema
´ ´ ´
Izrael kontra nia.—Numeros 14:26, 27; haree Apen-
dise 12.
9 Bainhira ita respeitu ema neebe´ dirije ita, nee
´
hatudu katak ita hadomi ita-nia irmaun-irman sira.
Imajina took, bainhira akontese dezastre naturais,
baibain ema serbisu hamutuk atu salva ema ba-
rak. Atu bele halo serbisu ho didiak, tenke iha ema
´
ida mak organiza no ema hotu neebe hola parte
´ ´
tenke halo tuir matadalan sira. Maibe oinsa se ema
ida lakohi halo tuir matadalan no halo tuir deit
´
ninia hakarak rasik? Maski nia iha hanoin neebe
´
diak, maibe tanba nia lakohi rona, nee bele ha-
mosu problema ba ema seluk, no karik halo ema
´
seluk hetan susar. Nunee mos, se ita lakohi halo
´ ´
tuir matadalan husi Jeova no husi ema sira neebe
´ ´
Jeova fo ona responsabilidade, karik nee lori susar
´ ´
8. Liuhusi dalan saida deit mak Jeova fo matadalan ba ita? (Haree
kaixa “Rona ba konsellu”.)
´
9. Oinsa mak domin bele book ita atu halo tuir matadalan sira?
RONA BA KONSELLU
´ ´
DALA ruma ema ida fo konsellu mai ita neebe bazeia
´ ´
ba Bıblia, maibe ita sente susar atu simu konsellu nee.
´
Mai ita hanoin razaun tolu tanbasa susar atu simu
´
konsellu.—Proverbios 19:20.
˛ Ita sente katak konsellu nee la aplika ba ita. Karik
´ ´
ita hanoin katak ema neebe fo konsellu ba ita la kom-
´
prende ita-nia situasaun. (Ebreu 12:5) Maibe husu ba
´
Ita-nia an: ‘Saida mak razaun atu ema nee fo konsellu
´
mai hau?’ (Proverbios 19:3) Se Ita komprende razaun
ba konsellu nee, karik fasil liu ba Ita atu simu ida-nee.
´
—Lee Proverbios 4:13.
´ ´
˛ Ita la gosta dalan neebe ema fo konsellu. Ema per-
´ ´
feitu deit mak bele fo konsellu iha dalan neebe per-
´
feitu. (Roma 3:23; Tiago 3:2) Duke tau fokus ba dalan
´ ´
neebe ema ida fo konsellu, diak atu tau fokus ba ninia
´
liafuan no tuirmai hanoin oinsa atu aplika ida-nee.
˛ Ita hanoin katak ita la presiza konsellu tanba ita-nia
´ ´ ´
idade no esperiensia. Iha Izrael antigu, liurai sira mos
simu konsellu husi profeta, amlulik, no ema seluk.
´
(2 Samuel 12:1-13; 2 Kronikas 26:16-20) Se ita haraik
´ ´
an hodi simu konsellu neebe bazeia ba Bıblia, nee sei
´ ´
ajuda ita hakbesik liutan ba Jeova.—Tito 3:2.
´ ´
Hanoin-hetan katak konsellu neebe bazeia ba Bıblia
´ ´
mak prezente husi Jeova neebe hadomi ita no nia ha-
karak ita atu hetan buat diak. Hakaas an atu simu no
aplika konsellu nee.—Ebreu 12:6-11.
´ ´
ba ema seluk. Maibe bainhira ita halo tuir Jeova,
´
ita hatudu katak ita hadomi ita-nia irmaun-irman
´
sira no respeitu Jeova nia arranju.—1 Korinto 12:
14, 25, 26.
10 Buat hotu neebe´ Jeova´ haruka ita atu halo mak
´
lori benefısiu ba ita rasik. Bainhira ita hatudu respei-
´ ´ ´
tu ba sira neebe iha poder iha governu, no sira neebe
´
iha responsabilidade iha famılia laran, no iha kongre-
´
gasaun, nee sei lori benefısiu ´ ba ita hotu.—Deutero-
´
nomio 5:16; Roma 13:2-4; Efeso 6:2, 3; Ebreu 13:17.
11 Bainhira ita komprende tanbasa´ Jeova´ hakarak
´
HATUDU RESPEITU IHA FAMILIA LARAN
12 ´ ´ ´
Jeova kria famılia no fo knaar ba ema ida-idak
´
iha famılia laran. Bainhira ema ida-idak komprende
´ ´
saida mak Jeova hakarak sira atu halo, arranju famı-
´
lia nian sei lao ho diak no famılia tomak sei hetan
´ ´
benefısiu. (1 Korinto 14:33) Jeova hili laen atu sai
´ ´
nuudar famılia nia ulun. Nee katak Jeova hakarak
laen atu tau matan no dirije ninia feen no oan sira
´ ´
ho domin. Laen sei hatan ba Jeova kona-ba dalan
´ ´
neebe nia tau matan ba ninia famılia. Laen Kristaun
tenke hatudu laran-diak, domin no trata didiak ni-
´
nia famılia hanesan Jesus trata kongregasaun. Bain-
´
hira
´ laen halo nunee, ´ nia hatudu respeitu ba Jeova.
—Efeso 5:23; haree Apendise 13.
´ ´ ´
12. Oinsa mak laen ida bele hatudu respeitu ba Jeova nia poder?
´
52 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
13 ´
Feen Kristaun mos iha knaar importante. Nia
´ ´
apoia ninia laen neebe hakaas an atu sai famılia
´
nia ulun neebe diak. Feen no laen iha responsabi-
lidade atu treinu oan sira. Dalan ida atu feen ha-
norin oan sira kona-ba hatudu respeitu mak liuhu-
´
si ninia ezemplu rasik. (Proverbios 1:8) Nia respeitu
ninia laen no apoia ninia laen nia desizaun. Maski
dala ruma nia la konkorda ho ninia laen nia hanoin,
´ ´
maibe nia fo sai ninia sentimentu ho laran-diak no
´
respeitu. Se feen Kristaun ida nia laen laos Teste-
˜ ´
muna, nee bele lori situasaun susar. Maibe se nia
kontinua hadomi no respeitu ninia laen, karik loron
´ ´
ida ninia laen mos hakarak hatene no adora Jeova.
—Lee 1 Pedro 3:1.
14 Oan sira mak prezente folin-boot husi Jeova, ´
no
sira presiza protesaun no matadalan. Bainhira oan
sira halo tuir sira-nia inan-aman, sira halo inan-aman
kontente. Importante liu mak sira hatudu respei-
´ ´
tu ba Jeova no halo nia kontente. (Proverbios 10:1)
´
Iha famılia barak, inan ka aman deit mak haboot
oan. Situasaun hanesan nee mak susar ba inan ka
´ ´
aman no mos oan. Maibe bainhira oan halo tuir
´
no apoia inan ka aman, moris famılia nian sei sai
´ ´
diak liu. Maski la iha famılia ida neebe perfeitu, mai-
´ ´
be famılia hotu bele sai kontente bainhira ema ida-
´ ´
idak iha famılia laran halo tuir Jeova nia matadalan.
´ ´ ´ ´
Nee´ lori gloria ba Jeova, Ida neebe kria famılia hotu.
—Efeso 3:14, 15.
´
13. Oinsa mak feen ida hatudu respeitu ba ninia laen?
´
14. Oinsa mak oan sira bele hatudu respeitu ba sira-nia inan-aman?
´ ´ ´
TANBASA RESPEITU SIRA NEEBE IHA PODER? 53
´
1 JEOVA UZA EMA ATU DIRIJE ITA
“Hatudu respeitu ba ema oioin, . . .
hamtauk Maromak.”—1 Pedro 2:17
´
Tanbasa mak dala ruma susar atu halo tuir
matadalan?
´ ´
Numeros 16:1-3; Proverbios 27:11;
Eclesiastes 8:9; Marcos 12:29, 30
´
Roma 5:12 Ita-nia domin ba Jeova
´ ´
Jeova uza ema neebe la book ita atu respeitu ninia
´
perfeitu atu dirije ita. arranju. Iha famılia laran,
´
iha ulun ba famılia. Iha
Lucas 22:42
Jesus hatudu ezemplu eskola, iha mestre sira.
diak liu hotu kona-ba No iha kongregasaun,
iha katuas sira.
halo tuir. Nia sempre
´
halo tuir Jeova.
57
´
2 JEOVA MAK HALO
´
ARRANJU FAMILIA NIAN
“Hau hakneak hodi halo orasaun ba Aman,
´
tanba liuhusi nia mak famılia hotu iha.”
´
—Efeso 3:14, 15
´ ´
Tanbasa Jeova hakarak ita atu respeitu arranju
´
famılia nian?
´ ´
Proverbios 10:1 Proverbios 1:8;
´ ´
Jeova kria famılia atu 1´ Korinto 11:3;
bele sai fatin seguru ba Efeso 6:1-3;
oan sira no atu ema ida- 1 Pedro 3:1
´ ´ ´
idak iha famılia laran bele Famılia hetan benefısiu
sente domin. bainhira ema ida-idak
halao sira-nia knaar.
58
´ ´ ´
3 JEOVA FO PODER BA JESUS ATU
TAU MATAN BA KONGREGASAUN
“Kristu mak ulun ba kongregasaun.”
´
—Efeso 5:23
´ ´
Tanbasa ita tenke apoia ema neebe iha
responsabilidade iha kongregasaun?
´
Mateus 24:45-47 Apostolu 20:28
´ ´
Jesus fo responsabilidade Ita hotu hetan benefısiu
ba “atan laran-metin no bainhira ita apoia ema
´
matenek” atu tau matan neebe iha responsabili-
ba Maromak nia povu dade iha kongregasaun.
´
iha rai. Nee mak Jeova nia arranju
´ atu adora nia.
1 Tesalonika 5:12;
Ebreu 13:17
Katuas no atan ba kongre-
gasaun sira ajuda hametin
kongregasaun. Hodi apoia
irmaun sira-nee, ita hatu-
´
du respeitu ba Jeova nia
´
poder.
59
´
4 JEOVA HUSIK GOVERNU
´ SIRA
ATU KAER PODER RUMA
“Maromak mak husik sira hotu atu iha
´
poder; no sira simu pozisaun oioin
husi Maromak.”—Roma 13:1
´
Oinsa ita bele hatudu respeitu ba ema
iha governu?
Mateus 5:16; Roma 13:1-4
´ ´
1 Pedro 3:15 Bıblia nia prinsıpiu bele
Ita hatudu respeitu liuhusi ajuda Ita atu halo tuir
ita-nia liafuan no hahalok. autoridade sira.
´ ´ ´
Nee fo gloria ba Jeova.
Mateus 22:37-39; 26:52;
´ ˜
Apostolu 26:2, 25; Joao 18:36;
´
Roma 12:17, 18 Apostolu 5:27-29;
Ema Kristaun halo tuir lei Ebreu 10:24, 25
´
iha nasaun neebe sira hela Se governu husu Ita atu
´ ´
ba. Maski ema trata aat halo buat neebe kontra
sira, sira kontinua hatudu Maromak nia ukun-fuan,
respeitu. Ita presiza deside Ita sei
´
halo tuir se.
LISTA
´
1 Prinsıpiu sira
2 Halo tuir
4 Matadalan sira
´
kona-ba moral
´
5 Konxiensia
6 Hamtauk Maromak
7 Arrepende an
8 Kongregasaun
hasai ema
9 Matadalan no konsellu
10 Foti an no haraik an
´
11 Poder
12 Katuas kongregasaun
´
13 Famılia nia ulun
´
14 Grupu Administrador
15 Taka ulun
´
APENDISE 239
´
1 PRINSIPIU SIRA
´ ´
Maromak nia ukun-fuan sira bazeia ba ninia prinsıpiu sira. Prinsıpiu
´ ´ ´ ´
sira-nee mak lia-loos baziku neebe hakerek iha Bıblia laran. Prinsı-
piu sira-nee ajuda ita atu komprende Maromak nia hanoin no senti-
´
mentu kona-ba situasaun oioin. Prinsıpiu sira ajuda ita atu halo de-
´ ´
sizaun diak iha ita-nia moris no halo buat neebe loos. Prinsıpiu sira
ajuda ita liuliu bainhira situasaun ruma mosu no la iha ukun-fuan
´
iha Bıblia kona-ba situasaun nee.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 8
2 HALO TUIR
´ ´
Halo tuir Jeova signifika ita prontu atu halo buat neebe nia haruka
´
ita atu halo. Jeova hakarak ita atu halo tuir nia tanba ita hadomi nia.
˜
(1 Joao 5:3) Se ita hadomi no fiar Maromak, ita sei halo tuir ninia
matadalan iha situasaun hotu. Ita sei halo tuir nia maski nee susar
´ ´
ba ita. Diak ba ita atu halo tuir Jeova tanba nia hanorin ita oinsa atu
moris diak no nia promete katak ita sei hetan bensaun barak iha fu-
turu.—Isaias 48:17.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 10
´
sira-nee no oinsa matadalan sira-nee bele ajuda ita atu moris diak.
´
(Proverbios 6:16-19; 1 Korinto 6:9-11) Matadalan sira-nee ajuda ita
atu hatene Maromak nia hanoin kona-ba saida mak sala ka loos.
´ ´
Matadalan sira-nee mos ajuda ita hatene oinsa atu hatudu domin,
halo desizaun diak no hatudu laran-diak ba ema seluk. Maski mun-
´ ´ ´ ´
du nia moral sai aat liutan, maibe Jeova nia matadalan kona-ba mo-
´ ´
ral nunka troka. (Deuteronomio 32:4-6; Malaquias 3:6) Se ita halo
´ ´
tuir Jeova nia matadalan, nee sei proteje ita husi susar oioin neebe
bele kona ita-nia isin no emosaun.
´ ´
* Kapıtulu 1, paragrafu 17
´
5 KONXIENSIA
´ ´ ˜
Ita-nia konxiensia mak sentimentu iha laran neebe ajuda ita rekone-
´ ´ ´
se saida mak loos ka sala. Jeova fo konxiensia ba ita ida-idak. (Roma
´
2:14, 15) Atu ita-nia konxiensia bele lao ho diak, ita tenke treinu ida-
´ ´
nee tuir Jeova nia matadalan kona-ba moral. Hodi nunee, ita-nia
´ ´
konxiensia bele ajuda ita atu foti desizaun neebe halo Maromak
´ ´
kontente. (1 Pedro 3:16) Ita-nia konxiensia bele fo avizu ba ita bain-
´
hira ita atu foti desizaun neebe la diak, ka bele halo ita sente laran-
´ ´
susar depois ita halo sala. Ita-nia konxiensia bele sai fraku, maibe ho
´ ´ ´
Jeova nia ajuda, ita bele hadia fali ida-nee. Konxiensia neebe diak
halo ita sente dame iha laran no respeitu ita-nia an.
´ ´
* Kapıtulu 2, paragrafu 3
6 HAMTAUK MAROMAK
7 ARREPENDE AN
Arrepende an inklui sentimentu triste iha laran tanba halo ona sala.
´
Ema neebe hadomi Maromak sente triste tebes bainhira sira hatene
katak sira halo ona sala kontra Maromak nia hakarak. Se ita halo sala
´ ´
ruma, ita presiza husu Jeova atu fo perdua ba ita liuhusi Jesus nia sa-
´ ˜
krifısiu. (Mateus 26:28; 1 Joao 2:1, 2) Bainhira ita arrepende an husi
laran no para atu halo hahalok aat, ita bele iha konfiansa katak Jeo-
´ ´
va sei perdua ita. Ita la presiza tan sente sala kona-ba buat neebe ita
˜
halo iha tempu uluk. (Salmo 103:10-14; 1 Joao 1:9; 3:19-22) Ita pre-
´
siza hakaas an atu aprende husi ita-nia sala, troka hanoin neebe
´
sala, no moris tuir Jeova nia matadalan sira.
´ ´
* Kapıtulu 2, paragrafu 18
9 MATADALAN NO KONSELLU
´ ´
Jeova hadomi ita no hakarak ajuda ita. Tan nee mak nia fo ba ita ma-
´ ´
tadalan no konsellu liuhusi Bıblia no ema sira neebe hadomi Maro-
mak. Tanba ita la perfeitu, ita presiza duni atu simu ajuda hanesan
´
nee. (Jeremias 17:9) Se ita rona ho respeitu ba ema sira neebe Jeo-
´
va uza atu dirije ita, ita hatudu katak ita respeitu nia no hakarak halo
tuir nia.—Ebreu 13:7.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 2
´
242 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
10 FOTI AN NO HARAIK AN
Tanba ita la perfeitu, fasil ba ita atu sai foti an no hanoin an deit.
´ ´
Maibe Jeova hakarak ita atu haraik an. Dala barak, ita bele aprende
´ ˜
atu haraik an bainhira ita kompara ita-nia an ho Jeova no rekonese
´
katak ita kiik liu fali nia. (Job 38:1-4) Atu hatudu haraik an, ita mos
´
presiza aprende atu hanoin kona-ba ema seluk nia diak duke ita-
´
nian rasik. Ema neebe foti an, hanoin katak nia mak diak liu fali ema
´
seluk. Ema neebe haraik an buka-hatene didiak kona-ba ninia an no
˜ ´ ˜
rekonese ninia kbiit no mos ninia fraku sira. Nia la tauk atu rekonese
´
ninia sala, husu perdua, no simu sujestaun no mos konsellu. Ema
´ ´
neebe haraik an sadere ba Jeova no halo tuir ninia matadalan sira.
—1 Pedro 5:5.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 4
´
11 PODER
´ ´ ´
Poder mak direitu atu fo orden no halo desizaun. Jeova mak iha po-
´ ´
der boot liu hotu iha lalehan no rai. Jeova mak kbiit boot liu hotu iha
´
universu no nia kria buat hotu. Nia sempre uza ninia poder atu aju-
´ ´
da ema seluk. Jeova fo ona responsabilidade ba ema balu atu tau
matan ita. Porezemplu, inan-aman, katuas kongregasaun, no gover-
´
nu, no Jeova hakarak ita atu halo tuir ema sira-nee. (Roma 13:1-5;
´ ´
1 Timoteo 5:17) Maibe, bainhira ema nia lei kontra Maromak nian,
´ ´
ita sei halo tuir Maromak duke ema. (Apostolu 5:29) Bainhira ita
´ ´ ´ ´
halo tuir ema sira neebe Jeova fo ona poder, ita hatudu katak ita res-
´
peitu Jeova nia desizaun.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 7
12 KATUAS KONGREGASAUN
´ ´
Katuas kongregasaun mak irmaun sira neebe iha ona esperiensia no
´ ´
Jeova uza sira atu tau matan ba kongregasaun. (Deuteronomio 1:
´
13; Apostolu 20:28) Irmaun sira-nee ajuda ita atu kontinua hametin
´ ´
ita-nia relasaun ho Jeova no adora Jeova ho dame no iha dalan nee-
´
be la runguranga. (1 Korinto 14:33, 40) Katuas sira simu sira-nia
´
APENDISE 243
´ ´ ´
knaar liuhusi espıritu santu, tanba sira kumpre ona kriteria iha Bıblia
´
laran. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9; 1 Pedro 5:2, 3) Ita tau fiar no
apoia Maromak nia organizasaun, tan nee ita kontente atu apoia
katuas kongregasaun sira.—Salmo 138:6; Ebreu 13:17.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 8
´
13 FAMILIA NIA ULUN
´ ´
Jeova fo responsabilidade ba inan-aman atu tau matan ba sira-nia
´ ´ ´
oan no sira-nia umakain. Maibe, Bıblia esplika katak laen mak famı-
lia nia ulun. Se umakain ida la iha aman, entaun inan mak sei sai fa-
´ ´
mılia nia ulun. Famılia nia ulun iha responsabilidade atu tau matan
´
ba famılia nia presiza hanesan roupa, ai-han no hela-fatin. Impor-
´ ´ ´
tante tebes atu famılia nia ulun ajuda ninia famılia atu adora Jeova.
´
Porezemplu, nia tenke ajuda ninia famılia atu tuir beibeik reuniaun
´ ´
kongregasaun nian, haklaken no estuda Bıblia hamutuk. Famılia nia
´
ulun mos iha knaar atu halo desizaun. Nia sempre hakaas an atu
banati-tuir Jesus hodi hatudu laran-diak no la ulun-toos, nunka tra-
´ ´
ta aat ka siak demais ninia famılia. Nee ajuda famılia atu hadomi
´
malu, atu nunee famılia bele sente seguru no hametin sira-nia rela-
´
saun ho Jeova.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 12
´
14 GRUPU ADMINISTRADOR
´ ´
Membru ba Grupu Administrador mak mane balu neebe iha espe-
´
ransa atu ba lalehan. Maromak uza grupu nee atu dirije serbisu
´ ´ ´
neebe ninia povu halao. Iha apostolu sira-nia tempu, Jeova uza gru-
´
pu administrador atu dirije kongregasaun Kristaun hodi halao ado-
´ ´
rasaun no mos haklaken. (Apostolu 15:2) Ohin loron, irmaun sira
´ ´ ´ ´
neebe serbı nuudar Grupu Administrador dirije, fo matadalan no
ajuda Maromak nia povu atu hakbesik nafatin ba Maromak. Bain-
hira irmaun sira-nee halo desizaun, sira sadere ba matadalan husi
´
Maromak nia Liafuan no espıritu santu. Jesus bolu grupu nee nuu-
dar “atan laran-metin no matenek”.—Mateus 24:45-47.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 15
´
244 OINSA ATU HELA IHA MAROMAK NIA DOMIN
15 TAKA ULUN
´ ´
Dala ruma irman ida simu knaar ruma neebe baibain irmaun sira
mak halo iha kongregasaun. Bainhira nia halo knaar nee, nia hatu-
´ ´
du respeitu ba Jeova nia arranju hodi taka ninia ulun. Maibe iha si-
´
tuasaun balu deit mak nia presiza taka ulun. Porezemplu, irman ida
´
sei taka ninia ulun se nia dirije estudu Bıblia bainhira irmaun ida
´ ´
neebe batizmu ona ka ninia laen iha neeba.—1 Korinto 11:11-15.
´ ´
* Kapıtulu 4, paragrafu 17