Sei sulla pagina 1di 5

MANA WAÑUQ

Manawañukuqmi kani
Yaninmi musquyniypi weqochuyki hina
Pampapi uchkupuyki chayllapi puñuykachinaypaq.

Manaraq wiñaypaq ripuchkaptikim


Uyaykita kaq qawapayani,
Hina kaqllam rikchakun
Paqarimuchkaq qantu wayta niraq.

Chaypim mayupa patanpi rikcharini


Tutayay karupi waqachkaptin,
Kaypuñusqay qatuchataqmi
Purun pumapa wiksanhina
INMORTAL

Soy aquel que no muere


A veces en mis sueños cual tu panteonero
Cavo tu tumba para ponerte a dormir en ella.

Cuando aún no has partido para la eternidad


Vuelvo a acariciar tu rostro con mi mirada,
Tiene el mismo aspecto
De la naciente flor de cantuta.

Entonces despierto al borde de un río


Mientras en la distancia llora la noche,
Y esta chocita en la que duermo
Es como el estómago del cerril felino.
TAKIY

Waytariq takimkani
Guitarrapa sonqunpi,
Wakiqnin runapa siminkunamana wañunan rayku takiq.
Runasimipa mohunmi karqani pachapa qasqunpi,
Qespi chullu yarqapa patanpi,
Waytawan qeqarasqa chakrapim
Tutan tutan kallpakacharqani
Ninauruchakunata qatikachaspa.
Llakikuypa mitu mitu ñanninpim
Taririqani huk yarawiqta,
Llaqtanpa yarawinkuna takichkaqta.
Payqa hatun qaqniy otaq illapukaytam munanman karqa.
Hinaspam tarirqanitaq
Aymarakunata, ashaninkawawqenchikkunata,
Kikinkupa siminkuta chinkananmanta waqaychayta munaspa
Harawiyninkunawan.

Pachapa raprachasqan takimkani,


Tukuy purisqaypim
Upallalla chin qepanta rerqani,
Hinallataq chawqasqa riymaypa qepantapas.
Muspay rimayniypim
Sapallay mana ima aparisqa,
Chaskapa yupiynillan
Ankapa hina qasquyki ukupi saqeykunaypaq.

CANTO

Soy el canto floreciendo


En el corazón de una guitarra,
Alguien que canta contra la muerte de un idioma.
Fui semilla quechua plantada en la tierra,
Libremente junto al arroyo del deshielo,
En un campo de colores
Solía correr noche tras noche
Persiguiendo luciérnagas.
En los pantanos de la tristeza
Encontré un poeta,
Cantando poemas de su pueblo.
Él hubiera querido ser trueno o rayo.
Luego encontré también
Hermanos aimaras y ashánincas,
Queriendo salvar sus idiomas maternos de la extinción
A través de sus poesías.

Soy el canto a quien el tiempo le dio alas,


Toda mi vida he caminado
Detrás del silencio,
Y de las bulliciosas palabras.
En mi lengua desesperada
Caminante y sin equipaje,
Sólo para dejarte la huella de una estrella
En tu corazón de águila.

¿Por qué es tan importante el Día del Idioma Nativo en Perú?

El Día del Idioma Nativo es una celebración exclusivamente peruana que


promueve el reconocimiento por las lenguas indígenas y fomenta el respeto por
estos idiomas ancestrales que aún existen en el país andino. Esta fiesta nos
recuerda la importancia y la gran riqueza que hay en la cultura peruana. Esta
celebración nació durante la Revolución de las Fuerzas Armadas lideradas por el
general Juan Velasco Alvarado (1968-1975) y estableció, mediante el Decreto Ley
21156 del 27 de mayo d ...

Leer mas: https://www.notimerica.com/cultura/noticia-tan-importante-dia-idioma-


nativo-peru-20170527084737.html
(c) 2015 Europa Press. Está expresamente prohibida la redistribución y la
redifusión de este contenido sin su previo y expreso consentimiento.
POEMA EN AYMARA
Qullasuyu marka
aymaranakan markapa,
wawankamax aruntanixpsmawa.
Inti tata, inti tata,
phaxsi mama, warawaranaka,
chuymax qhanatattayapxistawa.
Tupak Katari, Bartolina Sisa
ch’amamay churapxita,
qullasuyu markaru qhisphiyañataki.
Pachamama Pachamama janik jachamti,
aymara wawanakamax
kuka inalmamampiw yupaychanipxsma.
TRADUCCIÓN:
Nación kollasuyo,
tierra de aymaras,
tus hijos te saludamos.
Sol padre, sol padre,
luna madre, estrellas,
mi corazón resplandece.
Túpak Katari, Bartolina Sisa,
entréguenos su amor,
para redimir a la nación kollasuyo.
Pachamama, pachamama no llores,
recibe nuestras ofrendas.

MUNAT TAYKAJATAKI
(Jta. Elias Reynaldo Ajata Rivera)

Mamaku,
Munasiñamax jan tukuskiriwa,
Jakäwimax tukusirikirakiwa.
Wiñay jakañam muniristha,
Wiñayaw jumar uñjirisma.

Manq’at pistktan ukjax,


Manq’añam churista.
Jakäwijax jakäwimawa,
Chuymajax chuymamarakiwa.

Usut jachktha ukjax,


Nayamp chikaw jachta.
Llakisitajax llakisiñamawa,
Jachatajax jachañamarakiwa.

Anatañ munktha ukjax,


Qaritpachaw anatxayista.
Kusisitajax kusisiñamawa,
Larutajax laruñamarakiwa

Mamaku,
Nayamp chikaw jachta,
Nayamp chikarakiw larta.
Jachatajax jachañamawa,
Larutajax laruñamarakiwa.
Wiñay jakañam muniristha,
Wiñayaw jumar munäma.

TRADUCCIÓN E INTERPRETACIÓN:

PARA MI QUERIDA MADRE

Mamita,
Tu amor es interminable,
Tu vida se termina nomás.
Quisiera que vivieras eternamente,
Eternamente te puedo cuidar.

Cuando nos falta comida,


Me das tu comida. (lo que tienes que comer)
Mi vida es tu vida,
Mi corazón es también tu corazón.

Cuando lloro enferm@,


Lloras junto a mí.
Mi tristeza es tu tristeza,
Mi llanto es también tu llanto.

Cuando quiero jugar,


Me haces jugar a pesar de estar cansada.
Mi alegría es tu alegría,
Mi risa es también tu risa.

Mamita,
Junto a mí lloras,
Junto a mí también ríes.
Mi llanto es tu llanto,
Mi risa es también tu risa.
Quisiera que vivieras eternamente,
Eternamente te voy a amar (querer).

Potrebbero piacerti anche