Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
ISBN 978-607-2-00354-5
ÍNDICE
Prefacio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXVII
Prefacio a la edición en español . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXI
Nota de los traductores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXIII
A
acción afirmativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
aceptación (de una regla) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
adjudicación, teorías de la . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
aguijón semántico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
ajuste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
análisis conceptual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
análisis crítico del derecho (CLS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
análisis crítico desde el punto de vista latino Véase teoría crítica
desde el punto de vista racial
análisis de clases naturales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
análisis económico del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
análisis económico del derecho (enfoque conductual) . . . . . . . 11
análisis Kaldor-Hicks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
análisis neokantiano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
antropología jurídica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
argumento de la pendiente resbaladiza . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
VII
VIII Índice
Aristóteles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Austin, J. L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Austin, John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
autoevidente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
autonomía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
autonomía del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
autopoiesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
autoridad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
aversión al riesgo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
B
base y superestructura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Beccaria, César Bonesana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Bentham, Jeremy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Berlin, Isaiah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Betti, Emilio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
bienes básicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
bienes públicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Blackstone, William . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Bodin, Jean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
C
captura de renta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Cardozo, Benjamin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
casos centrales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Índice IX
casos difíciles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
casos fáciles Véase casos difíciles
causa próxima Véase causalidad
causalidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Cicerón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
clase funcional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
coacción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
coerción Véase coacción
Common Law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
competencia institucional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
comportamiento estratégico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
comunidad interpretativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
comunitarismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
conceptualismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
condiciones necesarias y suficientes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
consecuencialismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
consenso traslapado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
consentimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
consentimiento tácito Véase consentimiento
construcción social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
contenido mínimo de derecho natural Véase derecho natural,
contenido mínimo de
contradicción fundamental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
contrato social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
convencionalismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
coordinación de la conducta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
corazonadas, razonamiento judicial como Véase Hutcheson, Jo-
seph C. Jr.
X Índice
coste de agencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
coste de oportunidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
coste de transacción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
coste irrecuperable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
costumbre y derecho consuetudinario . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
crítica destructiva (trashing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
cuasirrenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
culpabilidad Véase responsabilidad
D
deber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
deconstrucción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
deontológico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
dependencia de la trayectoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
dependencia derivativa Véase dependencia inevitable y deriva-
tiva
dependencia inevitable y derivativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
derecho contractual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
derecho de propiedad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
derecho internacional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
derecho natural procedimental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
derecho natural, contenido mínimo de . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
derecho penal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
derecho romano-germánico Véase Common Law
derecho y economía Véase análisis económico del derecho
derecho y literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
derecho y narración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Índice XI
derecho y sociedad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
derechos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
derechos de los animales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
derechos legales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
derechos subjetivos Véase derechos
derrotabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
determinación Véase indeterminación
determinación jurídica Véase indeterminación
determinatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Devlin, Patrick . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Dewey, John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
dificultad contramayoritaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
dilema del prisionero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
directrices políticas (frente a principios) . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
discreción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
discriminación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
discriminación inversa Véase acción afirmativa
discriminación positiva Véase acción afirmativa
discurso de odio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
distinción público/privado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
disuasión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
doctrina de la lesión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Duguit, León . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
E
economía de bienestar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
XII Índice
F
falla de mercado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
feminismo cultural Véase teoría feminista del derecho
feminismo de dominación Véase teoría feminista del derecho
feminismo de trato equitativo Véase teoría feminista del derecho
feminismo relacional Véase feminismo cultural
filosofía analítica del derecho Véase jurisprudencia analítica
filosofía del derecho (jurisprudence) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
filosofía jurídica Véase filosofía del derecho (jurisprudence)
formalismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
fórmula Hand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
fortuna moral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Foucault, Michel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Frank, Jerome . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Fuller, Lon L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
funcionalismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
G
Gadamer, Hans-Georg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
género frente a sexo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Gény, François . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Gierke, Otto von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Gramsci, Antonio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Grocio, Hugo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Grundnorm Véase norma fundante
XIV Índice
H
Hägerström, Axel Véase realismo jurídico escandinavo
Hale, Robert L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Hart, H. L. A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Hart, Henry M. Jr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Hayek, Friedrich A. von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Hegel, G. W. F. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
hegemonía Véase legitimación
Heidegger, Martin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
hermenéutica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
historicismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Hobbes, Thomas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Hohfeld, Wesley N. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Holmes, Oliver Wendell Jr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
hombre malo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Hume, David . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Hutcheson, Joseph C. Jr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
I
ideología . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
igual consideración y respeto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
igualdad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Ihering, Rudolf von Véase Jhering, Rudolf von
imparcialidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Índice XV
J
jerarquía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Jhering, Rudolf von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
juego de suma cero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
juegos de coordinación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
jurisprudencia analítica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
jurisprudencia histórica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
jurisprudencia mecánica Véase formalismo
jurisprudencia sociológica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
jurisprudencia terapéutica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
justicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
justicia como imparcialidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
XVI Índice
K
Kant, Immanuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Kelsen, Hans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
L
lagunas en la ley Véase lagunas jurídicas
lagunas jurídicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
legislación judicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
legitimación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
legitimidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Levi, Edward H. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Lex iniusta non est lex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
lex talionis (ley del talión) Véase retribución
liberalismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
libertad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Llewellyn, Karl N. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Locke, John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Índice XVII
M
Maine, Henry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Marx, Karl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
maximización de la riqueza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
mercantilización . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
merecimiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
metafísica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Mill, John Stuart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
monopolio bilateral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Montesquieu, Barón de . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
moral convencional Véase moral crítica frente a moral conven-
cional
moral crítica Véase moral crítica frente a moral convencional
moral crítica frente a moral convencional . . . . . . . . . . . . . . . 172
moral interna del derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
moral, imposición jurídica de la . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
N
naturaleza humana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
naturalismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
necesidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Nietzsche, Friedrich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
XVIII Índice
nihilismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Nino, Carlos S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
norma fundante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
normas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
normas de propiedad Véase normas de responsabilidad
normas de responsabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
normas jurídicas Véase normas
normas sociales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
normativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
novela en serie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Nozick, Robert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
núcleo moral del derecho Véase moral interna del derecho
O
objetividad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
obligación Véase deber
obligación de obedecer el derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
obligación prima facie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Olivecrona, Karl Véase realismo jurídico escandinavo
ontología . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
óptimo de Pareto Véase eficiencia de Pareto
P
paradigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
paradoja de votación de Condorcet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
paradoja de Wollheim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Índice XIX
R
racionalidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
racionalidad comunicativa, teoría de la . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
racionalidad limitada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
racismo inconsciente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Radbruch, Gustav . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Rawls, John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
raza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
razón pública . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Índice XXI
S
Sacks, Albert M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
satisfaciente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
Savigny, Friedrich Carl von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Schmitt, Carl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
seguir la regla, observaciones sobre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
semántica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
semiótica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
separación entre derecho y moral Véase tesis de la separabilidad
ser/deber ser Véase Hume, David
situación ideal de habla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Smith, Adam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
soberano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
sociobiología Véase psicología evolucionista
sociología del derecho Véase derecho y sociedad
Stammler, Rudolf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
stare decisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Stephen, James Fitzjames . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Suárez, Francisco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
subjetivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
T
teleología . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
teorema de Arrow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
teorema de Coase . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Índice XXIII
U
utilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
utilitarismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
V
vaguedad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
validez Véase validez jurídica
validez jurídica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
velo de la ignorancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
Villey, Michel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
voluntariedad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
voluntarismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
Índice XXV
W
Waismann, Friedrich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
Weber, Max . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Wechsler, Herbert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Winch, Peter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
Wittgenstein, Ludwig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
Wright, George Henrik von . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Diccionario de teoría jurídica, editado por el Instituto
de Investigaciones Jurídicas de la UNAM, se ter-
minó de imprimir el 12 de marzo de 2009 en
Impresión y Comunicación Gráfica, S. A. de C.
V., Manuel Ávila Camacho 689, colonia Santa
María Atzahuacán, delegación Iztapalapa, 09500
México, D. F. Se utilizó tipo Baskerville en 9, 10 y
11 puntos. En su edición se empleó papel cultural
70 x 95 de 50 kilos para los interiores y cartulina
couché de 162 kilos para los forros. Consta de 500
ejemplares.