Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
pe
DEDICADO A:
MI ALMA MATER
LA UNIVERSIDAD
NACIONAL DE INGENIERÍA
PRÓLOGO
ÍNDICE
1.1 Introducción.....................................................................................................4
1.2 Algunas leyes básicas de Electrostática..........................................................5
1.3 Algunas leyes básicas de Magnetostática.......................................................9
1.4 Otras conclusiones útiles en Magnetostática................................................12
1.5 Campo Magnético de un toroide...................................................................14
1.6 Analogía entre circuitos eléctricos y magnéticos.........................................16
1.7 Unidades y factores de conversión...............................................................17
1.8 Ley de circuitos de Ampere aplicada a un núcleo ferromagnético..............18
1.9 Materiales ferromagnéticos.........................................................................20
2.1 Introducción..................................................................................................22
2.2 Propiedades de los materiales ferromagnéticos...........................................22
2.3 Circuitos aproximados de aparatos electromagnéticos...............................25
2.4 Métodos de análisis de circuitos ferromagnéticos.......................................27
2.5 Entrehierros en circuitos ferromagnéticos..................................................28
3.1 Introducción.................................................................................................55
3.2 Ley de Faraday de Inducción Electromagnética.........................................55
3.3 Relación entre voltaje aplicada periódico, voltaje inducido y flujo en un
núcleo magnético excitado por una sola fuente..........................................57
3.4 Forma de onda de la corriente de excitación en un sistema ferromagnético
con flujo senoidal.........................................................................................59
3.5 Energía almacenada en un núcleo magnético excitado por una
sola fuente....................................................................................................61
3.6 Representación matemática de la corriente de excitación no senoidal
(iØ(t))............................................................................................................64
3.7 Circuito equivalente aproximado de un reactor con núcleo de hierro.......67
3.8 Determinación de los parámetros del circuito equivalente de un reactor con
núcleo de hierro...........................................................................................68
3.9 Pérdidas en los materiales ferromagnéticos...............................................70
2
6.4 Conmutación...........................................................................................243
6.5 El Motor de corriente contínua en régimen permanente........................244
6.6 El Generador de corriente contínua en régimen estable........................254
6.7 Control de velocidad de máquinas de corriente continua......................261
CAPÍTULO I
CIRCUITO MAGNÉTICO
1.1 INTRODUCCIÓN
Los Transductores son aparatos que convierten energía de una forma a otra.
Muchos de ellos son electromecánicos. Ejemplo:
Los motores eléctricos usados en los aparatos domésticos, tales como:
ventiladores, refrigeradores, etc. convierten energía eléctrica en energía
mecánica.
Figura 1.1.1
Sean:
q1 y q2 las magnitudes de las cargas
d es la distancia entre ellas
K es la constante de proporcionalidad que depende del medio
donde el experimento es realizado y del sistema de unidades
usado.
Figura 1.2.1
q1 q 2
F=K ........ ( 1 − 1 )
d2
1
En el vacío ε = ε 0 =
36 π × 10 9
En forma general la fuerza total ejercida por ellas sobre una carga de
prueba colocada en su vecindad puede ser obtenida por una superposición
lineal.
qj
+
dj
q1 + + q j+1
d1 d j+1
q + F j+1
F1
d2
q2 dN
qN +
F2 FN
Figura 1.2.2
q N qj
F=
4πε o
∑d
j =1
2
eˆrj ........ (1 − 3)
j
La fuerza total es el vector suma de las fuerzas ejercidas por cada carga del
grupo, sobre la carga de prueba.
F
E= ........ ( 1 − 4 )
q
1 N qj
E=
4 πε o
∑d
j =1
2
êrj ........ ( 1 − 5 )
j
Unidades:
[F] = Newtons
[q] = Coulombs
[d] = metros
[E] = Volts/mt.
Donde:
ρ , Es la densidad volumétrica de la carga
V , Volumen del cuerpo sobre el cual se realiza la integración.
c) Potencial Eléctrico:
Figura 1.2.3
qj qj
dW j = − E ⋅ d λ = − eˆrρ ⋅ d λ = − dr ........ (1 − 8)
4πε o d 2
ρ 4πε 0 d ρ2
Donde:
B dB
qj qj 1 1
W j = − ∫ E ⋅ dλ = − ∫dA 4πεo d ρ dr = − ........ (1 − 9)
A
2
4πε o d B d A
N qj 1 1
VB − V A = ∑ − ........ ( 1 − 11 )
j =1 4 πε o d B d A
dV = − Edλcos θ ........ ( 1 − 13 )
9
dV
Et = − ........ ( 1 − 14 )
dλ
Figura 1.3.1
F = q1 v 1 × B ........ ( 1 − 15 )
1
B= v2 × E 2 ........ ( 1 − 16 )
υ o2
Donde:
E 2 es la Intensidad de campo eléctrico debido a q2
υ o es la velocidad de la luz (en el vacío υ o =3×108 m/seg).
dq Idt
E= ê =
2 r
êr ........ ( 1 − 17 )
4 πε o d 4 πε o d 2
La velocidad de carga es dλ u 2
dt
Donde:
I dλ dq I d λ × êr
dB = u2 × ê =
2 r
⋅ ........ ( 1 − 19 )
υ o2 dt 4 πε o d 4 πυ o
2
d2
I d λ × êr
B=
4 πε o υ o2 ∫
C d2
........ ( 1 − 20 )
Iµ o d λ × êr
B=
4π ∫
C d2
........ ( 1 − 21 )
11
weber
En el sistema MKS racionalizado µ o = 4πx10 −7
Amp − vuelta
− metro
e) r xe)ϕ = e) z
e) z xe) r = e) ϕ
e) xe) = e)
ϕ z r
Figura 1.3.2
De la figura:
d λ = Rdθ eˆϕ
La densidad de flujo B en el punto P puede ser obtenida de la ecuación
(1-21):
µo I 2π
Rdθ ( êϕ × êr µo I
BP =
4π ∫
0 R 2
=
2R
ê z ........ ( 1 − 22 )
μo NI
BP = êz ........ (1 − 23)
2R
12
µ o NI
B= ê z ........ ( 1 − 24 )
L
Figura 1.3.3
Figura 1.4.1
∫ B ⋅ d A = ∫ B ⋅ n̂dA = 0
A A
........ ( 1 − 25 )
∇⋅B = 0 ........( 1 − 26 )
Figura 1.4.2
∫ B ⋅ dλ = µ
C1
0 I ( si la trayectoria C1 enlaza a la corriente)
.... (1-27)
∫ B ⋅ d λ = 0 ( Si la trayectoria C 2 no enlaza a la corriente )
C2
Luego:
∫ B ⋅ d λ = µ o ∫ J ⋅ nˆdA
C A
........ (1 - 29)
∇ × B = µo J ........ ( 1 − 30 )
14
∫ H ⋅ d λ = ∫ J ⋅ d A = ∫ J ⋅ n̂dA
C A A
........ ( 1 − 32 )
∇× H = J ........ ( 1 − 33 )
Figura 1.4.3
Figura 1.5.1
∫ B.d l = µ
C
0 NI ........ ( 1 − 34 )
B = Beˆϕ y d λ = Rm dθ eˆϕ
2π
µ o NI
B= êϕ ........ ( 1 − 36 )
2 πRm
Si suponemos que Rm>>d podemos decir sin perder precisión que B es constante
en dicha sección transversal. Si Rm es el radio medio entonces la circunferencia
media es λm = 2πRm y la densidad de flujo es :
µ o NI
B= ........ ( 1 − 37 )
λm
µ o NIA NI
φ = BA = = ........ ( 1 − 38 )
λm λm
µo A
V V
I= = ........ ( 1 − 39 )
R λ
σA
Figura 1.5.2
16
Donde:
σ es la conductividad del material usado para fabricar el resistor.
λ es la longitud.
A es el área de la sección transversal del resistor.
RESUMEN
∫ D ⋅ d A = Q = ∫ ρ dV
A V
( Ley de Gauss ) ........ ( 1 − 41 )
∫B⋅d A = 0
A
........ ( 1 − 42 )
∫ H ⋅ dλ = ∫ J ⋅ d A
C A
(Ley de Ampere, caso estático) (1-43)
∫ E ⋅ dλ = 0
C
(Caso estático) ........ ( 1 − 44 )
∫ H ⋅ dλ= ∫ J ⋅d A
C A
........ ( 1 − 50 )
Figura 1.8.1
N i = H m λm ........ (1 − 51)
Figura 1.8.2
Bm = μm H m ........ (1 − 53)
Bg = μo H g ........ (1 − 54)
φm = Bm Am ........ (1 − 55)
φ g = Bg Ag ........ (1 − 56)
Bm B
Ni= λm + g g , ( φ m ≅ φ g ≅ φ ) ........ (1 − 57)
μm μo
φλm φ
Ni= + g ........ (1 − 58)
Am μm Ag μo
λm
ℜm = ........ (1 − 59)
Am μm
g
ℜg = ........ (1 − 60)
Ag μ0
F F
φ = = =
F ℜg ℜg
ℜm +ℜ g ℜ ........ ( 1 − 62 )
1 + ℜm µ λm Ag
g 1 + o
µm g Am
20
Entre éstos naturalmente el de mayor uso es el hierro y sus aleaciones con los
ótros dos y con ótros metales (Al, Cu, etc.).
Algunas Aleaciones:
ρ = 12.5 + 11Si
LAS FERRITAS
CAPÍTULO II
EXCITACIÓN DE ESTRUCTURAS
FERROMAGNÉTICAS CON CORRIENTE
DIRECTA
2.1 INTRODUCCIÓN
Figura 2.2.1
µ o NI
B= + XH ........ ( 2 − 1 )
λm
µ NI
B= o +β ........ ( 2 − 2 )
λm
Figura 2.2.2
a) Saturación:
B varía linealmente con H para valores pequeños de H, si H tiende a
incrementarse la variación de B gradualmente decrecerá. Para valores
grandes de H la curva caerá es decir aunque H crezca rápidamente B
prácticamente se mantendrá sin incrementarse. Esta característica es
conocida como saturación.
24
b) Histéresis:
al incrementar la corriente en el
embobinado de excitación, la densidad Figura 2.2.5
de flujo B se encuentra a lo largo de
la curva ob, entonces para:
H máx → Bmáx
c) Retentividad:
Mm Flujo principal
Nucleo
Bobina de Flujo de ferromagnetico
Ml
excitación Dispersion
(A)
Mm
Ml
(B)
26
Flujo Mm
Ffmm
F=NI
(C)
Figura 2.3.1
(A) Estructura magnética de un reactor o transformador de núcleo de
hierro. (B)Diagrama esquemático de la estructura representada en (A).
(C)Representación del dispositivo de un circuito magnético.
Núcleo
ferromagnetico
Mm
Ml Bobina de
excitación
(A)
Entrehierro
Pivote
Armadura (ferromagnetico)
(A)
Mm
Núcleo
Ml
Entrehierro Entrehierro
2 1
Pivote
Armadura
(B)
Flujo Mm
Ffmm
F=NI
(C)
Figura 2.3.2
Los siguientes principios forman las bases de los diferentes métodos de análisis
de circuitos ferromagnéticos:
a) Las dimensiones de la estructura son tales que la “B” en cualquier sección
transversal de la estructura puede ser considerada uniforme.
⇒ φ = BA ........ ( 2 − 7 )
Donde:
Figura 2.4.1
Figura 2.5.1
Figura 2.5.2
a.1) Caso I: Los lados opuestos del entrehierro son paralelos y tienen
las mismas dimensiones en su sección transversal además
lg<0.20T y lg<0.20W (entrehierro corto)
Ag = (W + λ g )(T + λ g ) ........ ( 2 − 10 )
d + λg
2
Ag = π ........ ( 2 − 11 )
2
Ld Ld
Figura 2.5.3
a.2) Caso II: Los lados opuestos del entrehierro son paralelos, pero en
su sección transversal tienen diferentes dimensiones.
Ag = (W + 2λ g )(T + 2λ g ) ........ ( 2 − 12 )
* Si
d 1 + 2λ g
2
Ld2
Ld1 ∗ Ag = π
2
Figura 2.5.4
30
PROBLEMAS RESUELTOS
CAPITULO II
EXCITACIÓN DE CIRCUITOS
MAGNÉTICOS CON DC
Ac
Llc
Lg
Figura P2.1.1
SOLUCIÓN:
a) Calculando:
g g
ℜg = = = 1,645 × 10 9 g
(
µ o × Ac 4π × 10 −7 × 0 ,75 × 2 ,54 × 10 − 2 )2
lc 8 × 2 ,54 × 10 −2
ℜc = =
(
µ × Ac 3000 × 4π × 10 −7 × 0 ,75 × 2 ,54 × 10 − 2 )2
N2 N2 λ L× I
L= = ; B= =
ℜ eq ℜ g + ℜ c N × Ac N × Ac
31
L× I 15 × 10 −3 × 5
N= = = 91,17665vueltas
(
B × Ac 1,7 × 0 ,75 × 2,54 × 10 − 2 )2
N2 91,2 2
ℜg = − ℜc = −3
− 111,395 × 10 3 = 443,101× 10 3 amp − vuelta / Wb
L 15 × 10
443,101× 10 3
g= = 2,694 × 10 −4 m.
1,645 × 10 9
b) i) W gap =
B2
2 × µo
× Ac × g =
1,7 2
2 × µo
(
× 0 ,75 × 2 ,54 × 10 −2 )
2
× 2 ,694 × 10 −4
ii)
Wnucleo =
2×µ
B2
× Ac × l c =
1,7 2
6000 × µ o
(
× 0 ,75 × 2 ,54 × 10 − 2 )
2
× 8 × 2 ,54 × 10 − 2
Wnucleo = 0 ,038 joules
Comprobando :
1 2 15 × 10 −3 × 5 2
LI = = 0 ,1875 joules
2 2
Calcule:
a) La longitud media lc del núcleo y el área de la sección transversal.
b) La reluctancia del núcleo y del entrehierro.
Para N = 75 vueltas, calcule:
c) La inductancia.
d) La corriente necesaria para obtener un B en el entrehierro igual a 1,2 T.
e) La encadenamiento del flujo en la bobina.
Figura P2.2.1
SOLUCIÓN:
32
a)
Ri + Ro
l c = 2π × radiomedio − g = 2π × − g = π × 7 × 10 − 0 ,5 × 10 = 0 ,2149m
−2 −2
2
Ac = D × (Ro − Ri) = 2 × 10 × 10 = 2 × 10 −4 m 2
−2 −2
b) lc 0 ,2149
ℜc = = = 1,14 × 10 6 amp − vuelta / Wb
µ × Ac 750 × 4π × 10 −7 × 2 × 10 −4
g 0 ,5 × 10 −2
ℜg = = = 19 ,8944 × 10 6 amp − vuelta / Wb
µ o × Ac 4π × 10 × 2 × 10
−7 −4
c) N=75 LI = Nφ m entonces NI = φ m ℜ eq
N2
Por lo tanto: L =
ℜ eq
Donde ℜ eq = ℜ c + ℜ g = 21,0344 × 10 6 amp − vuelta / Wb
75 2
L= = 2,6742 × 10 −4 H
ℜ eq
d) φm N×I
B= =
Ac (ℜ c + ℜ g )× Ac
Por lo tanto:
B × Ac × (ℜ c + ℜ g ) 1,2 × 2 × 10 −4 × 21,0344 × 10 6
I= =
N 75
I = 67 ,31 A
e) λ = N × φ m = N × B × Ac = 75 × 1,2 × 2 × 10 −4 = 0 ,018Wb
Figura P2.3.1
SOLUCIÓN:
µo × N × i
a) φ = B × Ac = ×π × a2
2π .r
N ×φ µo × N 2 × a 2
pero L = =
i 2r
Entonces:
4π × 10 −7 × 1000 2 × 0 ,5 2
L= = 15 ,707 mH
2 × 10
2π × r × B 2π × 10 × 2
b) Para B=2T : i= = = 10 5 A
µo × N 4π × 10 × 1000
−7
De esto tenemos:
1 1
Wφ = L × I 2 = × 15 ,707 × 10 − 3 × 10 10 = 78 ,535 × 10 6 joules
2 2
5
di 10
c) v = L. = 15 ,7 × 10 −3 × = 62 ,8V
dt 25
Figura P2.4.1
SOLUCIÓN:
Figura P2.4.2
N2
a) L AA = LBB = donde ℜ eq = ℜ A + ℜ A //(ℜ1 + ℜ 2 + ℜ g )
ℜ eq
.
Entonces:
µ×g
λA + λ1 + λ2 +
N 2
N × µ × Ac
2
µo
LAA = LBB = = ×
ℜA + ℜA //(ℜ1 + ℜ2 + ℜg ) λA µ×g
λA + 2λ1 + 2λ2 + 2
µo
2
N 1 × µ × Ac
2
N1
L11 = =
ℜA λ µ×g
ℜ1 + ℜ 2 + ℜ g + λ1 + λ 2 + A +
2 2 µo
35
b)
µ×g
λ + λ +
N 2 × (ℜ1 + ℜ2 + ℜg )
N 2 × µ × Ac µo
1 2
LAB = LBA = = ×
[
ℜA × ℜA + 2 × (ℜ1 + ℜ2 + ℜg ) λA ]
λA + 2 × λ1 + λ2 +
µ × g
µo
− N1 × N − N1 × N × µ × Ac
L1A = LA1 = LB1 = −L1B = =
ℜA + 2 × (ℜ1 + ℜ2 + ℜg ) µ×g
λA + 2 × λ1 + λ2 +
µo
d ( L A1 .i A + LB1 .i B ) d (i A + i B )
c) v1 = = L A1 ×
dt dt
Figura P2.5.1
SOLUCION:
Por ser considerado µ→∞, entonces solo consideraremos las reluctancias del
entrehierro:
36
Ag 1 = A1 Ag 2 = A2
g1 g2
ℜ1 = ℜ2 =
µ o × Ag 1 µ o × Ag 2
F1 = N 1 × I 1 F2 = N 2 × I 2
Figura P2.5.2
a)
F1 F1
F2 = 0 Entonces : φg 1 = φg 2 =
ℜ1 ℜ2
φg 1 µ o × N 1 × I 1 φg 2 µ o × N 1 × I 1
i) Bg 1 = = ; Bg 2 = =
A1 g1 A2 g2
A A
ii) λ1 = N 1 × ( φg 1 + φg 2 ) = N 12 × I 1 × µ o × 1 + 2
g1 g 2
N 2 × µ o × N 1 × I 1 × A2
iii) λ 2 = N 2 × φg 2 =
g2
F2
b) F1 = 0 Entonces : φg 1 = 0 φg 2 =
ℜ2
φg N × I × µo
i) Bg 1 = 0 ; Bg 2 = 2 = 2 2
A2 g2
N 1 × N 2 × I 2 × µ o × A2
ii) λ1 = N 1 × φg 2 =
g2
2
N 2 × I 2 µ o × A2
iii) λ 2 = N 2 × φg 2 =
g2
c) Usando superposición:
µ × N1 × I1 µo
i) Bg 1 = o ; Bg 2 = × (N 1 × I 1 + N 2 × I 2 )
g1 g2
A A µ × N 1 × N 2 × A2
ii) λ1 = µ o × N 1 × 1 + 2 × I 1 + o
2
× I2
g1 g2 g2
37
2
µ × N 1 × N 2 × A2 µ × N 2 × A2
iii) λ 2 = o × I1 + o × I2
g2 g2
d)
A A µ 0 × N 1 × N 2 × A2
L11 = µ o × N 1 × 1 + 2
2
L12 = L 21 =
g1 g 2 g2
2
µ o × N 2 × A2
L 22 =
g2
H = 1 cm g =0,2 cm
Figura P2.6.1
SOLUCIÓN:
a) Para que la densidad de flujo dentro del núcleo sea uniforme, se debe tener
la máxima área de sección transversal.
38
A1 = A3
π R 12 = π ( R 32 − R 22 )
R3 = R 12 + R 22 = 3 ,1623 cm
Figura P2.6.2
R1 + R2
Se toma R = para mantener el Β uniforme en la pierna superior y en
2
la pierna inferior:
A2 = A1
2 π Rh = π R 12
R 12 R 12
h = = = 0 ,25 cm
2 × R R1 + R2
b)
g g
ℜg = =
µ o × Ag µ oπ ( R32 − R 22 )
0 ,2 x10 − 2
ℜg = = 5 ,0653 × 10 6 amp − vuelta / Wb
4π × 10 −7 × π × ( 0 ,031623 − 0 ,03 )
2 2
En la pierna central:
λc 2λ + g − h 4 ,95x10 −2
ℜc = = = = 6 ,26925x10 4 amp − vuelta / Wb
µ × Ac 2000µ o × π × R1 2000µ 0 × π × 0,01
2 2
R3 − R2
R2 +
2 R + R3 R2 + R3 R2 + R3
ℜT = ℜ B = = 2 = =
µ × A2 2 × µ × A2 2µ × 2π × R × h 2 µ × π × h( R1 + R2 )
ℜT = ℜ B = 3,9 x10 4 amp − vuelta / Wb
En la pierna extrema:
39
2λ− h 4,75x10−2
ℜo = = = 6,015×104 amp− vuelta/ Wb
µ ×π ×( R3 − R2 ) µ ×π ×( R3 − R2 )
2 2 2 2
ℜB + ℜT + ℜg + ℜo ℜg + ℜo
ℜeq = ℜC + = ℜC + ℜB + = 266,44175×104 amp− vuelta/ Wb
2 2
2 2
N 100
L= = = 3,753mH
ℜeq ℜeq
c)
−4
φ = B × A 1 = B × π R 12 = 1 ,5 × π × 0 ,01 2 = 4 ,7124 × 10
pico Wb
dφ
Vpico = ω × N × φ pico ya que por Faraday : Vind = N ×
dt
Donde φ = φ pico × senωt
Vpico = 17 ,765V
Vpico
Vrms = = 12,562V
2
d)
Vpico = 2π × 50 × 100 × 4 ,7124 × 10 −4 = 14 ,8V
Vrms = 10 ,468V
Figura P2.7.1
SOLUCIÓN:
40
φ c = 101,25 × 10 −6 Wb
φ A = φB + φC
N A × I A = H A × λ A + H B × λB + H δB × δ B ...........( 1 )
H C × λC + H δC × δ C = H B × λ B + H δ B × δ B ...........( 2 )
N A × I A = H A × λ A + H C × λC + H δC × δ C ...........( 3 )
λ A = ( 3 ,75 + 1,5 ) × 2 + ( 6 − 1,5 ) = λC
n×t
bgeom =
f .a
Aa Ab
41
1,5 + 0 ,1 1,5 + 0 ,1 −4
Aδ B = ( a + λ g ) × ( b + λ g ) = × = 2 ,56 × 10 m
2
100 100
1,5 + 0 ,2 1,5 + 0 ,2 −4
Aδ C = × = 2 ,89 × 10 m
2
100 100
φ C 101,25 × 10 −6
BC = = −4
= 0 ,5Wb / m 2
AC 2 ,025 × 10
Luego de la curva B − H ( H − 23 ) : H C ≈ 90 amp − vuelta / m
Con lo cual :
Bδ C A 0 ,5 × 2 ,025 × 10 − 4
= C ; ( φ C = φ δ C ) entonces : Bδ C = = 0 ,35Wb / m 2
BC Aδ C 2 ,89 × 10 − 4
Bδ C 0 ,35
⇒ H δC = = = 2 ,7852 × 10 5 amp − vuelta / m
µo 4π × 10 −7
Reemplazando en ( 2 ) :
H C × λC + H δ C × δ C = H B × λ B + H δ B × δ B
2 1
90 × 0 ,15 + 2 ,7852 × 10 5 × = 0 ,045 × H B + × HδB
1000 1000
0 ,001 × H δ B + 0 ,045 × H B = 570 ,54
⇒ φ B = φδ B de donde : BB × AB = Bδ B × Aδ B
2 ,56
BB = × Bδ B = 1,2642 Bδ B
2 ,025
10 −3 H δ B HδB Bδ B BB = 1,264 Bδ B HB λB × H B
⇒ BB = 0 ,89Wb / m 2 y φ B = BB × AB = 1,80225 × 10 −4 Wb
φ A = φ B + φ C = 2,81475 × 10 −4 Wb
φ
B A = A = 1,39Wb / m 2 y de la curva B − H obtenemos : H A = 500amp − vuelta / m
AA
En ( 1 ) :
N A × I A = 500 × 0 ,15 + 132,5 × 0 ,045 + 564 ,5 × 10 3 × 10 −3 = 645,4625amp − vuelta
645,4625
IA = = 1,29 A
500
N × φ A 500 × 2 ,81475 × 10 −4
Entonces : L = A = = 109 ,10mH .
IA 1,29
Figura P2.8.1
SOLUCIÓN:
Podemos considerar el a m 2 g
siguiente circuito:
2NI
Figura P2.8.2
2 N × I = H m × λm + 2 Bm × Am × ℜ g
N×I λm
⇒ Bm = − × Hm
Am × ℜ g 2 Am × ℜ g
Considerando : Bm × Am = B g × Ag
donde el área Am = Ag ⇒ Bm = B g
φ = Bm × Am λ m = 2 × ( 5a + 6 a ) = 22 a = 22 × 14 ,5 × 10 −3 m = 0 ,319 m
Am = a × n × t = 14 ,5 × 10 − 3 × 30 × 0 ,35 × 10 −3 = 1,5225 × 10 −4 m 2
1,21 × 10 − 4
⇒ Bm = −4
= 0 ,795Wb / m 2
1,5225 × 10
N×I N×I 30 × I
Bmo = ⇒ ℜg = = = 214178,6 × I
Am × ℜg Bmo × Am 1,5225× 10−4 × 0,92
Si : B m = 0 ⇒ H m = H mo
2N × I 890 × 0 ,319
H mo = ⇒ N×I =
λm 2
Figura P2.8.3
a)
N × I = 141,955amp− vuelta
141,955
I= = 4,7318A ⇒ En( 1) : ℜg = 1013450,42amp− vuelta/ Wb
30
λg
Pero: ℜg = ⇒ λg = ℜg × µo × Ag = 1013450,42× 4π ×10−7 ×1,5225×10−4
µo × Ag
∴λg = 1,939×10−4 m = 0,1939mm
b)
44
2N ×φ 2N L
L= ⇒ = Tomando los resultados anteriores :
I I φ
2N 0 ,5
φ = 1,21 × 10 −4 con lo cual : = = 4132 ,2314
I 1,21 × 10 −4
y también:
2N × I 2 × 141,955
N × I = 141,955 entonces 2
= 4132 ,2314 =
I I2
2 × 141,955
De aquí : I = = 0 ,26212 A
4132 ,2314
Vemos que para las mismas condiciones de a), tenemos que variar N.
Entonces :
141,955
N= ≈ 542 vueltas
0 ,26212
c)
Lc = 1,125 Lb = 0 ,5625 H ; Am = Ag
luego : 2 N × I = φ × (ℜ m + 2ℜ g ) = H m × λm + 2 Bm × Am × ℜ g
2 N × φ´ 2 N × Bm´ × Am Lc × I
Lc = = ⇒ B m´ =
I I 2 N × Am
2 N × I − H m´×λm
2 N × I = H m´×λm + 2 Bm´× Am × ℜ g ´ ⇒ ℜ g´ =
2 × Bm´× Am
2 × 141,955 − 135 × 0,319
ℜ g´ = = 885328,387amp − vuelta / Wb
2 × 0,8934 × 1,5225× 10 −4
λg ´
ℜ g´ = ⇒ λ g´ = ℜ g´×µ o × Ag = 885328,387 × 4π × 10 −7 × 1,5225 × 10 −4
µ o × Ag
∴λg´ = 1,694 × 10 −4 m = 0 ,1694mm.
Se desea saber:
a)El rango de variación de la corriente de
Excitación.
b) El número de espiras a utilizarse
c) El número de láminas requerida
d)El entrehierro final (g2)
Figura P2.9.1
SOLUCIÓN:
L× I L× I 3d d 3 d 2
Tenemos: N = = ..........( 1 ) ; Aw = × =
Bm × S m Bm × d × hef 2 2 4
N × S cu N × S cu 3 d 2 × fw
fw = = ⇒ N= × ..........( 2 )
Aw 3× d 2 4 S cu
4
De ( 1 ) y ( 2 ) :
3 d × f w × Bm × hef
3
L× I 3 d 2 × fw
= × ⇒ L× I = ×
Bm × d × hef 4 S cu 4 S cu
Donde hacemos :
4 × S cu
Como el conductor es de calibre # 17 AWG , entonces : S cu = 1,038 mm 2
∴ L × I = 1,4436
a) Para L variable:
Cuando L=1H entonces I1=1,4436 A
Cuando L=5H entonces I2=0,28872 A
c)
50 ,8
hef = nλ × t ⇒ nλ = ≈ 100
0 ,5
nλ =número de láminas
b)
46
N × φ N × Bm × hef × d L× I L× I 1,4436
L= = ⇒ n= = =
I I Bm × hef × d Bm × d 1 × ( 5,08× 10−2 )2
2
n ≈ 560espiras
a meq
d)
NI
N×I
φ= = cte. a geq
ℜmeq + ℜg eq
Figura P2.9.2
Entonces:
N × I α ℜg eq α g (entrehierro); ya que consideramos µ → ∞ (ℜmeq = 0)
I1 g1 g ×i 0 ,28872
Entonces : = por lo cual : g 2 = 1 2 = ×5
I2 g2 I1 1,4436
∴ g 2 = 1mm.
Figura P2.10.1
SOLUCIÓN:
B a c φB = φ A + φC ..........( α )
a B
N × I = ℜB × φB + ℜA × φA = 88 = H B × λB + H A × λA ..........( β )
A
H A × λA = HC × λC + H g × λgC .................(θ )
NI a g
Figura P2.10.2
47
λ A = 2 × 70 + 60 = 200mm = 0 ,2m = λC
λ B = 60mm = 0 ,06 m
S A = 20 × 10 −3 × 40 × 10 −3 × 0 ,9 = S C = 7 ,2 × 10 −4 m 2
S B = 2 S A = 14 ,4 × 10 −4 m 2
S g = ( 20 × 10 −3 + g´) × ( 40 × 10 −3 + g´) = ( 20 + g´) × ( 40 + g´) × 10 −6 m 2
Como φ A = 9 ,79 × 10 −4 Wb
φ
B A = A = 1,36Wb / m 2 ⇒ Curva B − H : H A = 375amp − vuelta / m
SA
Figura P2.11.1
SOLUCION:
Tenemos el siguiente circuito equivalente:
A C
B a c
a B
NI a gc
Figura P2.11.2
φ B = φ A + φC
N × I = ℜ B × φ B + ℜ A × φ A = 88 = H B × λ B + H A × λ A
H A × λ A = H C × λC + H g × λ g
λ A = 2 × 70 + 60 = 200 mm = 0 ,2 m = λC
λ B = 60 mm = 0 ,06 m
S A = 20 × 10 − 3 × 40 × 10 − 3 × 0 ,9 = S C = 7 ,2 × 10 − 4 m 2
S B = 2 S A = 14 ,4 × 10 − 4 m 2
S g = ( 20 × 10 − 3 + g´) × ( 40 × 10 − 3 + g´) = ( 20 + g ) × ( 40 + g ) × 10 −6 m 2
Como φ A = 9 ,79 × 10 − 4 Wb
9 ,79 × 10 − 4 Wb
BA = −4
= 1,36Wb / m 2 ⇒ curva : H A = 375 amp − vuelta / m
7 ,2 × 10 m 2
3
d = 1 ´´
4
g = 0,1mm
Figura P2.12.1
SOLUCIÓN:
N ×φB A a B
a) L =
I
Tenemos el siguiente _
a ga
circuito equivalente: 2 NI λ m = 6 ,5 d
Figura P2.12.2
Por el método gráfico:
N×I 400× 0,3
X= = = 415,33amp− vuelta/ m
λm 7 −2
6 ,5 × × 2,54 × 10
4
N×I 7
Y= ; Am = d × n × t = × 2,54 × 10−2 × 60 × 0,5 × 10−3 = 1,33× 10−3 m2
Am × ℜgeq 4
ℜga g g
= = = ℜgb ∴ℜgeq = 2ℜgb
2 2µo × S A µo × S B
g 0,1 × 10−3
ℜgb = =
n×t 4π × 10−7 × ( 0,04445+ 2 × 10−4 ) × ( 0,0316+ 2 × 10−4 )
µo × ( d + 2 g ) × ( + 2g )
f .a
50
De la curva B-H:
Bm = B B = 0 ,63Wb / m 2
Figura P2.12.3
Trazando una recta paralela a la anterior en la curva B-H, que pase por:
BB´=0,8Wb/m2
N×I
⇒ X = = 560 amp − vuelta / m
λm
7
560 × × 2 ,54 × 10 − 2 × 6 ,5
∴ I= 4 = 0 ,404 A
400
Figura P2.13.1
SOLUCIÓN:
a)
I I 4
J= ⇒ S cu = = = 1mm2 por lo cual tomamos:
S cu J 4
S cu´ = 1,038mm2 (#17 AWG )
N × S cu 3 d × fw
2
L× I
Ya que : f w = ⇒ N= × = donde Am = d × hef
Aw 4 S cu Bm × Am
Por diseño: hef = d . Entonces:
4 I × S cu´×L 4 4 × 1,038× 10 −6 × 15 × 10 −3
d4 = × = × = 2,595× 10 −7
3 Bm × f w 3 1× 0,32
∴ d = 22,57mm.
Podemostomar : d´ = 1´´ = 25,4mm
b)
hef = 50 × 0 ,5 = nλ × t = 25mm ≈ d ⇒ nλ = 50 láminas
Tenemos:
Am´ = hef × d´ = 25 × 10 −3 × 2 ,54 × 10 −2 = 6 ,35 × 10 −4 m 2
L× I 15 × 10 −3 × 4
Entonces : N = = = 94 ,488
Bm × Am´ 1 × 6 ,35 × 10 − 4
∴ N = 95 espiras
Con N = 95 tenemos : Bm´ = 0 ,995T
c)
Teniendo la siguiente expresión deducida:
µ o × N × I λm
1 Ag i
λg i +1 = × × −
2 Am
Bm µ r
donde; λ m = 4 d + 2 ,5d = 6 ,5d = 6 ,5 × 2 ,54 × 10 − 2 = 0 ,1651m
52
De igual manera:
7 ,139
λg 2 = 2,234 × × 10−4 = 0,25mm
6 ,35
25 × 10−3
Ag2 = ( 2,54 × 10−2 + 2 × 0,25 × 10−3 ) × ( + 2 × 0,25 × 10−3 )
0,92
Ag2 = 7 ,1675× 10−4 m2
7 ,1675
λg 3 = 2,234 × × 10−4 = 0,252mm
6 ,35
∴ λg = 0,252mm
a B
d)
Por ser el núcleo simétrico: A
2
NI
Figura P2.13.2
ℜA λA λB
ℜ= + ℜB = + Pero : 2 S A = S B
2 2µ × S A µ × S B
λ A + λB λm
ℜ= =
µ × SB µ × Am
Entonces :
N 2 × µ × Am
L= ; considerando elµ = 0 ,00625
λm
95 2 × 0 ,00625 × 6 ,35 × 10 −4
⇒ L= = 0 ,217 H
0 ,1651
53
Figura P2.14.1
SOLUCIÓN:
a)
Asumiendo nλ = 50 láminas (adecuado)
Am = n × t × d = 50 × 0 ,5 × 10 −3 × 2 ,54 × 10 −2 = 6 ,35 × 10 −4 m 2
b)
Bm = 1T , ⇒ H m = 160 amp − vuelta / m
De la curva B-H del material:
⇒ µ = 0 ,00625
µ 5d
µr = = 4973 λm = 4d + = 6 ,5 d = 0 ,1651m
µo 2
3 3
Aw = d 2 = × ( 2 ,54 × 10 − 2 ) 2 = 4 ,8387 × 10 −4 m 2
4 4
S cu = I / J = 10 / 5 = 2mm 2
S cu´ = 2 ,08 mm 2 ⇒ Calibre del conductor : #14 AWG
L× I 2 × 10 −3 × 10
N= = = 31,496
Bm × Am 1 × 6 ,35 × 10 −4
∴ N = 32espiras .
⇒ Bm´ para N = 32 será : 0 ,98425Wb / m 2
54
c)
1 Ag i µ o × N × I λ m
λg i +1 = × × −
2 Am Bm µr
Reemplazando valores:
Ag
λgi+1 = 1,877×10−4 × i [m]
Am
Tomando: Ago = Am ⇒ λg1 = 0,1877mm
50×0,5 ×10−3
(
Ag1 = 2,54×10−2 + 2×0,1877×10−3 ×( ) 0,95
+ 2×0,1877×10−3 ) = 6 ,88×10−4 m2
De igual manera:
6 ,88
λg 2 = 1,877 × 10−4 × = 2,034 × 10 −4 m
6 ,35
−2 −3 50 × 0,5 × 10−3
Ag2 = ( 2,54 × 10 + 2 × 0,2 × 10 ) × ( + 2 × 0,2 × 10−3 ) = 6 ,893× 10−4 m2
0,95
6 ,893
λg 3 = 1,877 × 10−4 × = 2,0375× 10−4 ≈ 0,2mm
6 ,35
∴ λg = 0,2mm
Figura P2.15.1
SOLUCIÓN:
55
d d
SA = × n ×t = × 50×0,5 ×10−3 = 2,54× 50×0,5 ×10−5 = 6,35×10−4 m2 =SC
2 2
SB = 2SA = 12,7 ×10−4 m2
n ×t −2 −3 25×10−3
SgB = ( d + 2g )×( + 2g ) = ( 5,08×10 + 10 )×( + 10−3 ) = 1,415×10−3 m2
f .a 0,95
λm = 6,5d = 0,33m
g 0,5 ×10−3
ℜgB = = −7 −3
= 2,812×105 amp− vuelta/ Wb
µo × SgB 4π×10 ×1,415×10
N × I 240× 2
X= = = 1454,5amp− vuelta/ m
λm 0,33
N×I N×I 240× 2
Y= = = −4
= 1,344Wb/ m2
SB × ℜgeq SB ×ℜgB 12,7 ×10 × 2,812×105
Figura P2.15.2
a)
φ B = S B × Bm = 12 ,7 × 10 −4 × 1,15 = 1,46 × 10 −3 Wb
φB
φ A = φC = = 7 ,3 × 10 − 4 Wb
2
b)
N × φ 240 × ( φ A + φ C ) 240 × φ B 240 × 1,46 × 10 −3
L= = = = = 0 ,1752 H
I I I 2
c) Tomando : φ = φ φg 1,46 × 10 −3
B g ⇒ Bg = = −3
= 1,032Wb / m 2
Sg 1,415 × 10
Para el problema : B g ´ = 88% B g = 0 ,90816Wb / m 2
φ B 1,46 × 10 −3
⇒ S gB ´ = = = 1,608 × 10 − 3 m 2
B g´ 0 ,90816
n×t
+ 2 g´) = 1,608 × 10 −3 m 2
S g B ´ = ( d + 2 g´) × (
f .a
Al reemplazar valores tenemos : g´ = 1,684 mm
55
CAPÍTULO III
EXCITACIÓN DE ESTRUCTURAS
FERROMAGNÉTICAS CON CORRIENTE
ALTERNA
3.1 INTRODUCCIÓN
Los campos magnéticos varían con el tiempo cuando están relacionados con
muchos aparatos magnéticos prácticos, tales como: transformadores, motores y
generadores. En general dicha variación es periódica.
Ley de Faraday
“El sentido de la f.e.m. inducida es tal que ocasiona el flujo y una corriente en
una trayectoria cerrada con una dirección tal que la corriente tiende a
contrarrestar el cambio de los enlazamientos de flujo”.
d (φN ) dλ
e(t) = ± =± ........ (3 − 1)
dt dt
Donde:
dB )
∫ E ⋅ d l = − ∫A dt
C
⋅ ndA ......... (3 − 2 )
En forma diferencial:
dB
∇× E = − ........ (3 − 3)
dt
57
R (t)
R
Ri (t)
Rg
V(t)
Una corriente i(t) fluye y un flujo φ(t) se establece en el núcleo. El flujo variable
con el tiempo induce una tensión en la bobina de excitación e(t). Aplicando la
ley de Kirchoff y tratando a e(t) como una caída de voltaje, tendremos:
dφ
v(t) = i(t)(Rg + R ) + e(t) = i(t)(Rg + R ) + N ........ (3 − 4 )
dt
Suponiendo que:
i(t)(Rg + R ) << e(t)
dφ
v(t) = N ........ (3 − 5)
dt
Como v(t) es una onda periódica por lo tanto será simétrica con respecto al eje
del tiempo.
1 2π
T= = ........ (3 − 6)
f ω
ω es la frecuencia angular en rad/seg
dφ 1
= v(t) ........ (3 − 7)
dt N
dφ
En el punto A, v(t) es cero y tiende a crecer, en A es cero y también tiende a
dt
d 2φ
crecer, en A es positiva, entonces φ(t) tiene un mínimo relativo en A igual
d t2
a –φmáx. Analizando de forma análoga, en B, φ(t) tiene un máximo relativo φmáx..
φB 1 tB
∫ A d φ = N ∫ A v(t)d t
φ t
1
φ]−máx [Area bajo medio ciclo de v(t)]
φ
φ máx =
N
1 1 T 1
2φmáx = V prom (t B − t A ) = V prom = V prom
N N 2 2Nf
V prom
φmáx = ........ (3 − 8)
4fN
V prom = 4 f N φmáx ........ (3 − 9)
Valor eficaz
Factor de forma = ........ (3 − 10)
Valor promedio
1T 2
T ∫0
v (t)dt
f.f =
1T
T ∫0
v(t)dt
59
Tabla 3-1
Forma de Valor Valor Valor Factor de
Onda Máximo Eficaz Promedio Forma
Senoidal Vmax 0.707 Vmax 0.636 Vmax 1.11
Triangular Vmax 0.578Vmax 0.500 Vmax 1.16
Cuadrada Vmax Vmax Vmax 1.00
La siguiente figura muestra v(t) y φ(t), pero no a e(t). También se muestran φ(t)
vs i(t) para el núcleo, obtenida de la curva B-H.
60
Flujo
3 3
2 4 4 2
1 1
2 2
3 3
4 4
Mostrando las formas de onda de la corriente
de excitación para el flujo senoidal en un núcleo
ferromagnetico.
5
Figura 3.4.1
Como el anillo de histéresis es no lineal y tiene dos valores para una misma
abscisa, la forma de onda de la corriente de excitación no es senoidal, aún
cuando el flujo lo sea.
Entonces:
Además:
i(t) = I máx sen ω t ........ (3 − 18)
Entonces:
Vmáx
I máx = ........ (3 − 19)
Rg + R
Las formas de las ondas de v(t) e i(t) es la misma pero la forma de onda de φ(t)
es aproximadamente senoidal, mas o menos en la parte superior, la forma de
onda de e(t) se obtiene al derivar φ(t) con respecto al tiempo, esta curva tiene
forma de pico.
61
dW = e i dt ........ (3 − 21)
λ1
Wφ = ∫ i d λ = ∫ φ1 F d φ ........ (3 − 24)
0 0
62
Flujo φ
φ1
Energía
Almacenada
Wφ
Coenergía Wφ'
F1 F.m.m F
F1
Wφ' = ∫ φ d F ........
(3 − 25)
0
Además:
Wφ Energía almacenada
= = densidad de energía = wφ
Vol unidad de volumen
B1
wφ = ∫ HdB ........ (3 − 27)
0
63
La densidad de Coenergía:
H1
w'φ = ∫ BdH ........ (3 − 29)
0
n
Bi
Energía total almacenada = ∑ Voli ∫ H i dB ........ (3 − 30 )
0
i =1
n Hi
Coenergía total = ∑ Vol i ∫ Bi dH ........ (3 − 31)
0
i =1
En este caso:
1 1 1
Wφ = Wφ' = F1φ1 = ℜφ12 = PF12 ........ (3 − 32)
2 2 2
Donde:
ℜ es la reluctancia del núcleo
P es la permeancia del núcleo
Luego:
dλ di
e= =L ......... (3 − 35)
dt dt
También:
F
φ= = FP = NiP ........ (3 − 36)
ℜ
Como:
λ = N φ = N 2 Pi
Luego:
L = N 2 P ........ (3 − 37)
1 1 1
Wφ = Wφ' = P(Ni ) =
2
2
(Ni )2 = 1 Li 2 ........ (3 − 38)
2 2N 2
Por lo tanto, la forma de onda de iφ(t) puede expresarse como una serie de
Fourier, pero esta sólo contiene armónicas impares. El término constante es
suprimido, estando presentes únicamente los términos senos y cosenos. Luego:
1T 1T
Pprom = ∫ p(t)dt = ∫ 2Vef I b1ef sen 2 w t d t = Vef I b1ef ........ (3 − 44)
T0 T0
iφ (t) = 2 [I a1ef cos ω t + I b1ef sen ω t + I a3ef cos3 ω t + I b3ef sen3 ω t + ........] .....
... (3 − 46)
Donde:
iP (t) = 2 I b1ef sen ω t ........ (3 − 48)
im (t) = 2 [I a1ef cos ω t + I a3ef cos3 ω t + I b3ef sen3 ω t + ............] ........ (3 − 49)
Figura 3.6.2
I mef = (I a1ef
2
+ I a3ef
2
+ I b3ef
2
+ ............ ........ (3 − 54)
Figura 3.7.1
Donde:
Rp= Resistencia de pérdidas (Ω)
(Toma en cuenta las pérdidas en el núcleo)
jXm=Reactancia de magnetización (Ω)
(Al pasar la corriente magnetizante por élla se encarga de producir el
flujo magnetizante ó principal en el núcleo)
68
1
gp= Conductancia de pérdidas (Ω -1)=
Rp
1
-jbm= Susceptancia magnetizante =
jX m
Figura 3.8.1
Se usa una fuente D.C. de bajo voltaje, con disponibilidad para variar la
corriente.
Luego:
VDC
RBDC = , es la resistencia óhmica del embobinado
I DC
Usualmente se toma:
b) Determinación de gp y bm:
Figura 3.8.2
gp =
V
1
2
[
P − I φ2ef RB ] ........ (3 − 57 )
Luego:
V
Ip = = Vg p = componente de pérdidas de Iφef ......... (3 − 58)
Rp
I m = I φ2 − I p2 = componente de magnetización ......... (3 − 59)
Im
bm = − ......... (3 − 60)
V
30Hz
1.4 1.4
1.2 1.2 25Hz
z
50H
1.0 1.0
0.8 0.8
60Hz
0.6 0.6
0.4 0.4
H
100 200 300 400 0.1 1.0 Watts
Amp-V Perdidas de Nucleo Kg
Amt
Figura 3.8.3
• Cuando la bobina con núcleo de hierro se excita con corriente continua (DC)
la única pérdida que se presenta es la que se produce en la resistencia
propia de la bobina. Se ha de notar que el núcleo no sufre calentamiento
alguno.
• Cuando la bobina del núcleo se excita con corriente alterna (AC), ésta (el
núcleo) si sufrirá un calentamiento y por consiguiente se producirá unas
nuevas pérdidas llamadas “Pérdidas en el núcleo” que son debidas a la
variación del campo magnético (y flujo magnético).
Esta son:
B
+Bmax
Og Oc
+BOd
r
-Hmax
Oe O Ob H
OdO-Br
Of -Bmax
Para determinar estas pérdidas será suficiente con medir con un planímetro el
área encerrada por el lazo de histéresis.
wh = η Bmáx
n
(Pérdidas / unidad de volumen) ........ (3 − 62)
Ph = ηVol fBmáx
n
........ (3 − 63)
Ph = K h fBmáx
n
........ (3 − 64) (en watts)
donde:
Eef
Bmáx = ........ (3 − 66)
4 ( f.f ) f N A
n
Eef
Pn = K h f ........ (3 − 67)
4 ( f.f ) f N A
K h' Eefn
Ph = ........ (3 − 68)
f n −1
Kh
K h' = ........ (3 − 69)
(4( f.f )N A)n
L
Y
X X X X X X
X X X X X X
X X X X X X
X X X X X X
X X X X X X
Z X
Lh
Figura 3.9.2
73
π 2 f 2t 2 Bmáx
2
ωf = (pérdida / unidad volumen) ........ (3 − 70)
6ρ
π 2 f 2 t 2VolBmáx
2
Pf = ........ (3 − 71)
6ρ
Pf = K f f 2 Bmáx
2
........ (3 − 72)
Donde:
t : espesor de las láminas que forman el núcleo (m)
Bmax : densidad de flujo máximo (Wb/m2)
f : frecuencia en ciclos / seg
Vol : volumen del núcleo en m3
ρ : resistividad del material ferromagnético (Ω x m )
PT = Ph + Pf ........ (3 − 73)
PT = Ph + Pf ........ (3 − 74)
PT = K h f Bmáx
n
+ k f f 2 Bmáx
2
........ (3 − 75)
PT = af + bf 2 ........ (3 − 76)
Ph = af ........ (3 − 77)
74
Pf = bf 2 ........ (3 − 78)
P1t f 12
P2t f 22
a= ........ (3 − 81)
f 1 f 12
f 2 f 22
f 1 P1t
f 2 P2t
b= ........ (3 − 82)
f 1 f 12
f 2 f 22
P2t f 1 − P1t f 2
b= ........ (3 − 84 )
f1 f 2 ( f 2 − f1 )
MÉTODO GRÁFICO:
Sabemos :
PT = af + bf 2 ........ (3 − 89)
PT
= a + bf ........ (3 − 90)
f
75
PT
Tomamos como ordenada los valores y por abscisas las frecuencias, se
f
ubican 2 ó más lecturas en plano cartesiano. Uniendo estos puntos se obtendrá
una línea recta.
Pt /f
P2t /f2 C
Se prolonga la recta hasta que
P1t /f1 B se intersecta con el eje vertical.
A B1 C1
1f
1f1 1f2
Figura 3.11.1
a = OA ........ (3 − 91)
BB1 CC1
b= = ........ (3 − 92)
f1 f2
Perdidas
Totales (W/Kg)
4
60Hz 50Hz
3
2
1
Bmax
(Wb/m²)
0.5 1
Figura 3.12.1
76
Los reactores para lámparas de descarga de alta fusión, tales como las de
mercurio y sodio alta presión, así como las lámparas de halogenuros metálicos,
son en principio iguales a los de una lámpara fluorescente, variando la sección
del alambre de cobre, así como las dimensiones de las láminas que forman el
núcleo del reactor. Estos reactores varían en su tamaño y peso, debido a que
son fabricados para cada tipo y potencia de lámpara. Por ejemplo: Un reactor
para una lámpara de vapor de sodio de alta presión de 250 watts, no puede ser
utilizado para operar con una lámpara de vapor mercurio de 250 watts.
Figura 3.15.1
El presente método tiene como objetivo dar una expresión analítica de la curva
característica de magnetización, a partir de valores r.m.s. experimentales.
Reemplanzando:
( )
i(t) = aλm + K 1bλmn cosω t + k3bλmn cos3ω t + .... + K nbλmn cosnω t ........ (3 − 95)
Figura 3.15.2
V (voltios)(R.M.S.)
V j+1
V
Vj
Ij I I j+1
I(Amp)(R.M.S.)
Figura 3.15.3
V j +1 − V j
V= (i − i j ) + V j ......... (3 − 96)
i j +1 − i j
B=densidad de Flujo
H=intensidad magnética
H(Amp-vuelta/m)
Figura 3.15.4
aH
B= ........ (3 − 97)
b+H
Se tienen dos constantes desconocidos por cada ecuación; éllas serán halladas
a partir de los datos experimentales r.m.s.; es decir de dos puntos seleccionados,
uno caería o la zona de remanencia y el oro después del codo de la zona de
saturación.
La ventaja de éste método es que la ecuación utilizada para representar a la
curva experimental de magnetización es muy sencilla.
80
PROBLEMAS RESUELTOS
CAPITULO III
EXCITACIÓN DE CIRCUITOS
MAGNÉTICOS CON AC
PROBLEMAS N° 3.1 : Se proyectó un reactor con 140 láminas de 0,5 mm de
espesor que debería de presentar unas pérdidas por histéresis y corrientes
parásitas de 25 y 30 Watts respectivamente, pero por error en el núcleo se
ensambló con 140 láminas de 0,35 mm
¿Determinar los nuevos valores de pérdidas respectivamente (asumir n= 1,7)
SOLUCIÓN:
Sabemos que:
Ph = η × f × B max n (Watts / m 3 ) = η × f × B max 1,7
π 2 ×t2
Pf = × f 2 × B max 2 ( watts / m 3 )
6ρ
t: Espesor de cada lámina del núcleo
nt
f: Frecuencia de magnetización d
ρ :Resistividad del material ferromagnético ( Ω × m )
A= d ×n×t
Eef 1 = 4 ,44 × N × f × A1 × B max 1
Eef 1 = 4 ,44 × N × f × B max 1 × d × 140 × 0 ,5 × 10 −3
Eef 2 = 4 ,44 × N × f × A2 × B max 2
Eef 2 = 4 ,44 × N × f × B max 2 × d × 140 × 0 ,35 × 10 −3
B max 1 0 ,35
Pero : Eef 1 = Eef 2 Entonces : =
B max 2 0 ,5
B max 1 t 2
Es decir : =
B max 2 t 1
Vol . = α .Am ( Volumen proporcion al )
* Para las pérdidas por histéresis :
Ph1 = η × f × B max 1 × α × Am 1 ( Watts )
1 ,7
1 ,7
Ph2 = η × f × B max 2 × α × Am 2 ( Watts )
Por lo cual :
1 ,7 1 ,7 0 ,7
Ph1 B max 1 Am 1 t 2 t t
= × = × 1 = 2 = 0 ,78
Ph2 B max 2 Am 2 t 1 t 2 t1
Ph1 25
Ph2 = = = 32 ,1W
0 ,78 0 ,78
81
2 2
Pf 1 B max1 0 ,5 0 ,5 0 ,5
De donde : = × × =
Pf 2 B max 2 0 ,35 0 ,35 0 ,35
Pf 2 = 0 ,7 × Pf 1 = 0 ,7 × 30 = 21W
Figura P3.2.1
SOLUCIÓN:
a)
Ph = Kh × f × B max n = Kh × f × B max 1,6
Pf = Kf × f 2 × B max 2
140
Vef = = 99 = 4 ,44 × f × N × B max× Am = 4 ,44 × 60 × 200 × B max× 60 × 10 − 4
2
B max = 0 ,3097Wb / m 2
Entonces : Kh × 60 × 0 ,3097 1,6 + Kf × 60 2 × 0 ,3097 2 = 100 .......................( α )
82
b)
280
Vef = = 198 = 4 ,44 × 60 × 200 × 60 × 10 −4 × B max
2
B max = 0 ,6194Wb / m 2
Entonces : Kh × 60 × 0 ,6194 1,6 + Kf × 60 2 × 0 ,6194 2 = 360 .......................( β )
Resolviendo ( α ) y ( β ): Kh=4,49
Kf=0,17
En a) :
Ph = 4 ,49 × 60 × 0 ,3096 1,6 = 41,3W
Pf = 58 ,7W
En b) :
Ph = 4 ,49 × 60 × 0 ,6194 1,6 = 125 ,185W
Pf = 234 ,8W
SOLUCIÓN:
83
a)
Figura P3.3.1
b)
V2 V2 220 2
PFE = Rp = = = 888 ,89 Ω
Rp PFE 54 ,45
g p = 1,125 × 10 − 3 mhos
0 ,35
Ip = = 0 ,2475 A
2
im = 0 ,7 × sen3wt + 2 × senwt + 0 ,2 × cos 3wt
2 2 2
2 0 ,7 2 0 ,2
Im = + + = 1,265
2 2 2
I m = 1,125 A
V 220
Xm = = = 195 ,56 Ω
I m 1,125
bm = 5 ,1136 × 10 −3 mhos
2 2
I φ = I p + I m = 1,152 A
SOLUCIÓN:
a)
250
250 × sen377 t : V´ ef = = 176 ,78V ; f ´ = 60 Hz ; B´ = ?
2
V = 4 ,4 × N × Am × f × B max = K × f × B max
V´ f ´ × B´max B´max
= = ; ( f´ = f )
V f × B max B max
1 ,6 1 ,6 2
Ph´ f ´ B´max B´max Pf ´ B´max
= × = =
Ph f B max B max Pf B max
1 ,6 1 ,6
V´ 176 ,78
Ph´ = × Ph = × 40 = 32 ,83W
V 200
2
176 ,78
Pf ´ = × 20 = 15 ,625W
200
b)
71,5
750 × sen1131t : V´´ ef = = 50 ,558V ; f ´´ = 180 Hz
2
V´´ f ´´ B´´max
= ×
V f B max
1 ,6 1 ,6
Ph´´ f ´´ B´´max f ´´ V´´ f
= × = × × = 0 ,057
Ph f B max f V f ´´
Ph´´ = 0 ,057 × Ph = 2 ,3W
2 2 2 2 2
Pf ´´ f ´´ B´´max f ´´ V´´ f V´´
= × = × × = = 0 ,0639
Pf f B max f V f ´´ V
Pf ´´ = 0 ,0639 × Pf = 1,278W
85
Por lo tanto:
Ph total=Ph´+Ph´´=32,83+2,3=35,13W
Pf total=Pf´+Pf´´=15,625+1,278=16,903W
g= 0
Figura P3.5.1
Se pide determinar:
a) El número de espiras, corriente absorvida e inductancia del reactor sin
entrehierro si la frecuencia de la red es de 60 Hz.
b) Si en este reactor se crea un entrehierro de 0,5 mm, calcular la nueva
inductancia del reactor . (Considerar efecto de borde).
c) Calcular el incremento de la corriente activa y reactiva.
SOLUCIÓN:
E = 4 ,44 × f × N × B × A = 110 , tomando un área : A = d × n × t
A = 2 × 2 ,54 × 10 − 2 × 60 × 0 ,5 × 10 −3 = 0 ,001524 m 2
110 110
⇒ N= = = 270 ,94
4 ,44 × f × B × A 4 ,44 × 60 × 1 × 0 ,001524
∴ N ≈ 271
2 2 P
Sabemos que : I φ = I m + I p también : I p = FE
VN
Ahora:
PFE = ρ FE ( W / Kg ) × WFE
De las tablas : ρ FE = 2 ,8W / Kg
Figura P3.5.2
86
Luego:
WFE = γ FE × Vol FE
5d 3d d
Vol FE = 3d × × 60 × 0 ,5 × 10 −3 − 2 × × × 60 × 0 ,5 × 10 −3
2 2 2
−4
Vol FE = 4 ,645 × 10 m 3
b) Para un entrehierro:
_ A a gB
2
a B
g = 0 ,5 mm = 0 ,5 × 10 −3 m _GgA
2 NI
Figura P3.5.3
2
N
Entonces : L =
ℜ meq + ℜ g eq
ℜ gA
ℜ g eq = + ℜg B
2
ℜ gA d
Pero : = ℜg B S A = × nλ × t = 7 ,62 × 10 −4 m 2
2 2
⇒ ℜ g eq = 2ℜ g B = ℜ g A
1 λm 1 6d
ℜ meq = × = × = 3 × 10 4 amp − vuelta / Wb
2 µ × S A 2 1 / 150 × 7 ,62 × 10 −4
g n×t
ℜ g eq = ; SgA = ( d / 2 + 2g )× ( + 2 g ) = 8 ,6 × 10 − 4 m 2
µo × S gA f .a
87
0 ,5 × 10 − 3
⇒ ℜ g eq = −7 −4
= 46 ,266 × 10 4 amp − vuelta / Wb
4 π × 10 × 8 ,6 × 10
2712
∴ L= = 0 ,1490 H
3 × 10 4 + 46 ,266 × 10 4
c)
∆I P = 0
De la ley de Ampere :
N × I m = H m × λm + φ B × ℜ g eq = H m × λm + Bm × S B × ℜ g eq
1 H × λm Bm × S B × ℜ g eq
I m ef = × m +
2 N N
1 150 × 6 d ℜ g A × d × n × t
I m ef = × + = 1,96 A
2 271 271
∆I mef = 1,96 − 0 ,12 = 1,84 A
∆I mef
% I mef = × 100% = 1533
0 ,12
PROBLEMA N° 3.6 : Se quiere construir una bobina para 110 voltios, que
tenga una reactancia de 300Ω a 60 Hz, con una pérdida en el núcleo no
superior a 25watts. Se dispone de láminas de las dimensiones indicadas,
material H-23, 0,5mm. Determinar las dimensiones del núcleo y el número de
espiras que habría que utilizar para reunir los requisitos (f.a = 0,92)
2 Watts
Siendo : PFE = 2,8 × Bmax ; δ H − 23 = 7,75 gr / cm 3
Kg .
1,696 × H max
Curva B- H : Bmax = ; 225 ≤ H max ≤ 400
93 + H max
Figura P3.6.1
88
SOLUCIÓN:
V = 110voltios f .a = 0 ,92
f = 60 Hz X m = 300 Ω
2
PN ≤ 25W PFETOTAL = 2 ,8 × Bmax × WFE
t = 5 × 10 − 4 m δ = 7 ,75 × 10 3 Kg / m 3
(
Vol FE = A × n × t = 48 × 2 ,54 × 10 −2 )
2
× n × 5 × 10 −4 = 1,548384 × 10 −5 × n
WFE = Vol FE × δ = 1,548384 × 10 − 5 × n × 7 ,75 × 10 3 = 0 ,119999 × n
2 2
PFETOTAL = 2 ,8 × Bmax × 0 ,119999 × n = 0 ,33599933 × Bmax × n = PN
2
⇒ 0 ,33599933 × Bmax × n ≤ 25
2
∴ Bmax × n ≤ 74 ,405 ....................( 1 )
Am = 2 ,54 × 10 −5 × n
Vef = 4 ,44 × f × B × Am × N
Vef 110
B × Am × N = ⇒ B×n× N =
4 ,44 × f 4 ,44 × 60 × 2 ,54 × 10 −5
∴ Bmax × n × N = 16256 ,41 ....................( 2 )
110
Imef = = 0 ,3667 A
300
N × I m = H m × λ m ⇒ N × 0 ,3667 × 2 = H max × 0 ,6096
H max = 0 ,851 × N
Pero : 225 ≤ H max ≤ 400 ⇒ 264 ,39 ≤ N ≤ 470 ....................( 3 )
Para H max = 225 ⇒ Bmax = 1,2
∴ De ( 1 ) : 1,2 2 × n ≤ 74 ,405
⇒ n ≤ 51,67 por lo cual :
n=50 láminas.
16256 ,41
En ( 2 ) : N = = 270 espiras
1,2 × 50
n × 5 × 10 −4 50 × 5 × 10 − 4
⇒ la profundidad del núcleo : h = =
f .a 0 ,92
∴ h = 0 ,027174 m ≡ 2 ,7174 cm.
89
Determinar:
a) El flujo magnético
b) El peso del material ferromagnético utilizado.
c) Los parámetros del circuito equivalente del reactor.
d) La inductancia.
a = 1’’
λ g = 0 ,41 × 10 −3 m
Figura P3.7.1
SOLUCIÓN:
V = 4 ,44 × f × N × Bm × Am = 4 ,44 × f × N × Bm × 2 × a × n × t
V
n=
4 ,44 × f × N × Bm × 2 × a × t
110
n=
4 ,44 × 60 × 208 × 1,2 × 2 × ( 2 ,54 × 10 − 2 ) × ( 0 ,5 × 10 − 3 )
n = 65 ,1298
Tomamos : n = 65
Ahora : φ = Bm × Am = 1,2 × 2 × ( 2 ,54 × 10 − 2 ) × 65 × ( 0 ,5 × 10 − 3 )
∴ φ = 1,9812 × 10 − 3 Wb
90
b)
IP
g = ; φm = φg
V
⇒ B m × Am = B g × A g
B m × Am = ( µ o × H g ) × A g
B m × Am
Hg = .......... .......... ( 1 )
µ o × Ag
Figura P3.7.2
H m × λm + H g × λg = N × i ....................( 2 )
Bm × Am
( 1 ) en ( 2 ) : H m × λm + × λg = N × i
µ o × Ag
1 B ×A
i= × H m × λm + m m × λg ....................( 3 )
N µ o × Ag
n×t
Ag = ( 2a + 2λg )×( + 2λg ) =
f .a
65×0,5 ×10−3
Ag = ( 2 × 2,54×10−2 + 2 ×0,41×10−3 )×( + 2 ×0,41×10−3 )
0,98
Ag = 1,7542× 10−3 m2
Am = 2 × a × n × t = 1,651× 10−3 m2
λm = 13a = 13× 2,54× 10−2 = 0,3302m
comoBm = 1,2T ⇒ de la curvaB − H H m = 240amp− vuelta/ m
reemplazando en ( 3 ) :
1 1,2 ×1,651×10−3 ×0,41×10−3
i= × 240×0,3302+ = 2,1526A
208 4π×10−7 ×1,7542×10−3
91
d)
N × φ m N × Bm × Am 208 × 1,2 × 1,651 × 10 −3
L × i = N × φm ⇒ L= = =
i i 2 ,1526
∴ L = 0 ,1914 H
Figura P3.8.1
SOLUCIÓN:
a) Sabemos que: L × i m = N × φ m
N × φm
L=
immax
Figura P3.8.2
E 220
⇒ φ mmax = = = 1,7952 × 10 −3 Wb
4 ,44 × N × f 4 ,44 × 460 × 60
Figura P3.8.3
2×n×t
Ag = (a + 2λ g )× + 2λ g
f .a
2 × 36 × 0 ,0005
Ag = (1,5 × 0 ,0254 + 2 × 0 ,02 × 0 ,0254 ) × + 2 × 0 ,02 × 0 ,00254
0 ,98
−3
Ag = 1,4767 × 10 m 2
ρ ρ
Por la ley de Ampere : ∫ H .dl = N × i m
⇒ H m × λm + 2 H g × λ g = N × i m
1
i mmax =
1
( )
× (H m × λ m + 2 H g × λ g ) = × H mmax × λ m + 2 H g max × λ g ....................( α )
N N
donde λ m = 12a = 12 × 1,5 × 2 ,54 × 10 − 2 = 0 ,4572m
λ g = 0 ,02 × 2 ,54 × 10 − 2 = 5 ,08 × 10 − 4 m
∴ Am = 2 × n × t × a = 2 × 36 × 0 ,5 × 10 −3 × 1,5 × 2 ,54 × 10 − 2 = 1,3716 × 10 −3 m 2
⇒ φ mmax = Bmmax × Am = 1,7952 × 10 −3 ⇒ Bmmax = 1,3088Wb / m 2
93
En (α ) : immax =
1
460
(
× 325 × 0 ,4572 + 2 × 9 ,674 × 10 5 × 5 ,08 × 10 −4 )
immax = 2 ,4597 A
460 × 1,7952 × 10 −3
∴ L= = 0 ,34 H
2 ,4597
b)
1 1
Con λ g = 0 ⇒ i mmax = × H mmax × λ m = × 325 × 0 ,4572 = 0 ,323 A
N 460
460 × 1,7952 × 10 − 3
∴ L= = 2 ,5566 H
0 ,323
c)
CASO I : Vef = 4 ,44 × N × f × φ mmax
220
⇒ φ mmax = = 1,7952 × 10 − 3 Wb
4 ,44 × 460 × 60
212 ,67
CASO II : φ mmax = = 1,7953 × 10 − 3 Wb
4 ,44 × 460 × 58
∴ BmI = BmII ⇒ Ph = a × f y Pf = b × f 2
⇒ Ph + Pf = Pt
I ) 60 × a + 60 2 × b = 20
II ) 58 × a + 58 2 × b = 19
Re solviendo el sistema : a = 0 ,16092 ; b = 2 ,874 × 10 − 3
⇒ Para f = 54 Hz
Ph = 54 × a = 8 ,68968W
Pf = 54 2 × b = 8 ,380584W
∴ Pt( 54 Hz ) = Ph + Pf = 17 ,07W
Vef = 4 ,44 × 460 × 54 × 1,7952 × 10 −3 = 198V
Am
p FE = 1,8 × Bmax (Watts / Kg ) δ H − 23 = 7750 Kg / m 3
2
= 0 ,8
Ag
¿Determinar el número de láminas y el número de espiras de la bobina?
N2
(sugerencia: L = )
ℜ
Figura P3.9.1
SOLUCIÓN: a m
λm 2 × λg 1 λ m 2 × λ g Am NI
ℜ= + = × + ×
µ × Am µ o × Ag Am µ µo Ag
a g
Figura P3.9.2
Figura P3.9.3
También:
Eef
E ef = 4 ,44 × N × f × Bmax × Am ⇒ N=
4 ,44 × f × Bmax × Am
Como:
N2 Eef 2 Am
L= = ×
ℜ 2
4 ,44 × f × Bmax × Am
2 2 2
λ m 2 × λ g Am
+ ×
µ µ A
o g
Eef 2
⇒L=
λ 2 × λ g Am
4 ,44 2 × f 2 × Bmax × Am × m +
2
×
µ µ A
o g
Pero:
PFE = p FE × Vol × δ = p FE × Am × λ m × δ
PFE PFE
∴ Am = =
p FE × λm × δ 1,8 × Bmax 2 × λ m × δ
95
Reemplazando en L:
1
⇒ Am = = 2 ,574 × 10 −4 m 2
1,8 × 1,18 × 0 ,2 × 7750
2
110
∴ N= = 1359 ,4 vueltas ≈ 1350vueltas
4 ,44 × 60 × 1,18 × 2 ,574 × 10 − 4
⇒ Am = d × n × t = 1,5 × 10 − 2 × n × 0 ,5 × 10 − 3 = 2 ,574 × 10 − 4
∴ n=34,3 ≈ 35 láminas
Vnominal = 220 V
fnominal = 60 Hz
# de espiras N =405
# de placas = n = 80
Factor de apilamiento = 0,98
Densidad del Fe =7,65 gr /cc
Material : H – 23
t = 0,5 mm
Figura P3.10.1
SOLUCIÓN:
a) Se sabe que:
N × φ mmax
L × i mmax = N × φ mmax ⇒ L=
immax
Figura P3.10.2
Aplicando la ley de Ampere:
97
Figura P3.10.3
Luego :
N × Bmax × Am 405 × 1,35 × 2 ,032 × 10 −3
L= =
immax 0 ,825
L = 1,3467 H
b) Sin entrehierro:
N × immax 405 × 0,825
N × i mmax = H mmax × λ m ⇒ H mmax = =
λm 0,3048
H mmax = 1096,21063amp − vuelta/m
De la tabla B − H : Bmmax = 1,56Wb/m 2
N × Bmmax × Am
L= = 1,556H
immax
98
c) Se sabe:
Vef = 4 ,44 × N × f × Am × Bmax ( para ondas senoidales )
Vef = K × f × Bmax Λ Λ Λ Λ ( α )
i)
Vef 1 = 220V
f 1 = 60 Hz ⇒ en ( α ) : B1 max = 3 ,6667
K
ii)
Vef 2 = 212 ,67V
f 1 = 58 Hz ⇒ en ( α ) : B2 max = 3 ,6667
K
Pt 1 = 60 × a + 60 2 × b = 20 14 1
Resolviendo: P( f ) = f + f 2
Pt 2 = 58 × a + 58 × b = 20
2
87 348
Pt=17,0689watts
54
Ph=8,6896watts Vef = × 220 = 198V
60
Pf=8,37931watts
SOLUCIÓN:
99
Figura P3.11.1
a)
I = 0 ,72 A
λ g = 0 ,02´´ = 5 ,08 × 10 − 4 m
N × Bmax × Am
L= Λ Λ Λ (α )
I
donde Am = 2 × a × n × t = 2 × 0 ,0381 × 36 × 0 ,5 × 10 − 3 = 1,3716 × 10 −3 m 2
Am Am
2 NI 2 a m3
Mm2
Mm1
Am
Mg2 a g3
a g1
a m3 Mm2 Mg2 a g3
Figura P3.11.2
ℜm2 ℜ
N × I = φm ×( ℜm1 + ) + φm ×( ℜg1 + g2 )
2 2
B ×A
φm = φg ⇒ Bg = m m
Ag
λ
N × I = Hm ×λm1 + m2 + Bm × Am ×ℜg Λ Λ Λ ( β )
2
N×I
Si Hm = 0 ⇒ Bm1 = Λ Λ Λ ( θ)
Am ×ℜg
N ×I
Si Bm = 0 ⇒ Hm1 = Λ Λ Λ ( ψ)
λm2
λm1 +
2
n×t −4 36×0,5×10−3
Ag1 = (2a+ 2λg )×( λ
+ 2 g ) = (2×0,0381+ 2×5,08×10 )×( +10,16×10−4 )
f.a 0,98
Ag1 = 1,4967×10−3 m2
n×t 36×0,5×10−3
Ag2 = (a+ 2λg )×( + 2λg ) = (0,0381+ 2×5,08×10−4 )×( +10,16×10−4 )
f.a 0,98
Ag2 =7,579×10−4 m2
λg 5,08×10−4
ℜg1 = = = 270096,5 8 2 8 amp− vuelta/Wb
μo × Ag1 4π ×10−7 ×1,4967×10−3
λg 5,08×10−4
ℜg2 = = = 533386,4 0 3 8 amp− vuelta/Wb
μo × Ag2 4π ×10−7 ×7,579×10−4
ℜg2
ℜg = ℜg1 + = 536789, 7 8 47 amp− vuelta/Wb
2
λ m1 = 4 a = 4 × 0 ,0381 = 0 ,1524 m
λ m 2 = 9 a = 9 × 0 ,0381 = 0 ,3429 m
λm 2
λ m = λ m1 + = 0 ,32385 m
2
460 × 0 ,72
De ( θ ) : Bm 1 = = 0 ,4499 ≈ 0 ,45Wb / m 2
1,3716 × 10 − 3 × 536789 ,7847
460 × 0 ,72
De (ψ ) : H m 1 = = 1022 ,696 amp − vuelta / m
0 ,32385
De la curva B-H:
Figura P3.11.3
101
b)
V=220voltios
f=60Hz
Ph=20watts=Ph+Pf=14+Pf
Entonces: Pf=6watts
b.1)
N × φ max
L=
I max
Se sabe que : Vef = 4 ,44 × N × f × Bmax × Am
Vef 220
Bmax = = −3
= 1,30889Wb / m 2
4 ,44 × N × f × Am 4 ,44 × 460 × 60 × 1,3716 × 10
De la curva B − H :
H m ef = 310 amp − vuelta / m ⇒ H mmax = 438 ,4062 amp − vuelta / m
λm = 12a = 0 ,4572 m
Figura P3.11.4
ρ ρ
∫ .dl = N × I max
H
× (H m × λm + 2 × H g × λg )
1
H m × λm + 2 × H g × λg = N × I max ⇒ I max =
N
B ×A
además: φm = Bm × Am = Bg × Ag ⇒ Bg = m m
Ag
Bm × Am
Hg =
Ag × µo
Por lo tanto:
102
1 B × Am
I max = × H mmax × λ m + 2 × λ g × m
N A × µ
g o
1 1,30889 × 1,3716 × 10 −3
I max = × 438 ,4062 × 0 ,4572 + 2 × 5 ,08 × 10 −4 ×
4π × 10 × 1,4967 × 10
−7 −3
460
I max = 2 ,544 A
De ( α ) :
460 × 1,30889 × 1,3716 × 10 − 3
L= = 0 ,3246 H
2 ,544
Calcular:
a) Las pérdidas por histéresis y foucault.
b) La tensión y frecuencia aplicada
SOLUCIÓN:
Se aplica:
2 π × f ´ = 314 ,16 ⇒ f ´ = 50 Hz
103
a)
V ef ´ 183 ,3
B max ´ = = = 1,30889 Wb / m 2
4 ,44 × f ´ × N × Am 4 ,44 × 50 × 460 × 1,3716 × 10 −3
Inicialmen te :
V ( t ) = 220 2 × sen 377 t ⇒ B max = 1,30889 Wb / m 2
1 ,6
Ph = K h × f × B max
2
Pf = K f × f 2 × B max ; como B max = B max ´ :
Ph = K 1 × f Ph´ = K 1 × f ´
Pf = K 2 × f 2
Pf ´ = K 2 × f ´ 2
f´ 50
Ph´ = × Ph = × 14 = 11 ,67Watts
f 60
2 2
f´ 50
Pf ´ = × Pf = × 6 = 4 ,167 Watts
f 60
Pn´ = 15 ,837 Watts
b)
Vef ´ = 183 ,3voltios
f ´ = 50 Hz
Determinar:
a) La inductancia del reactor
b) Las pérdidas en el cobre
c) Los parámetros del circuito equivalente del reactor
d) Las pérdidas por Kilogramo (watts/kg) del material ferromagnético
e) La corriente que absorbe el reactor
f) La energía almacenada en el hierro
g) La energía almacenada en el entrehierro a = 1,5 pulg. λ g = 0,03 × 10 −3 pulg.
SOLUCION:
104
Datos:
110V f = 60 Hz
bef = n × t = 76 × 5 × 10 −4 = 0 ,038 m
n × t 0 ,038
bgeom = = = 0 ,0392
f .a 0 ,97
Ph = 6 watts
Pf = 12 watts Figura P3.13.1
−2
a = 1,5´´ = 1,5 × 2 ,54 × 10 = 0 ,0381m
λ g = ( 0 ,03 × 10 − 3 )´´ = 7 ,62 × 10 −7 m
Ag = ( 2a + λ g ) × ( bgeom + λ g ) = 2 ,9871 × 10 − 3 m 2
Am = 2 ,8956 × 10 − 3 m 2
ρ ρ
∫ .dl = N × I max
H
N × I max = H max × λ m + H g × λ g Λ Λ Λ Λ ( α )
λ m = 12 a = 0 ,4572 m
Figura P3.13.2
105
a)
Bm × Am
También Bm × Am = Bg × Ag = µo × H g × Ag ⇒ H g =
µo × Ag
1 B ×A
De(α ) : I max = × Hmax × λm + m m × λg
N µo × Ag
1 1,1× 2,8956×10−3
I max = × 180 2 ×0,4572+ ×7,62×10−7 = 0,9 Amp
130 4π ×10 × 2,9871×10
−7 −3
b) Circuito equivalente:
PN 18
gP = 2
= 2
= 1,4876× 10−3 mhos
110 110
I P = 110× gP = 0,163636Amp
I max
I mef = = 0,636396Amp
2
⇒ Iφ = 0,657Amp
Figura P3.13.3
2
PCu = R AC × I φ = 1,5 × 0 ,657 2 = 0 ,6475Watts
c)
Iφ 2 2
Yφ = = 5,9727 × 10 -3 mhos bm = Yφ − g P = 5 ,7845 × 10 -3 mhos
110
∴ g P = 1,4876 × 10 −3 mhos bm = 5 ,7845 × 10 -3 mhos
106
f) Energía almacenada:W
WHIERRO = WSISTEMA − WENTREHIERRO
2
L × I m ef
WHIERRO = − Wg Λ Λ Λ Λ ( β )
2
Bm × Am 1,1 × 2 ,8956 × 10 −3
Bg = = = 1,0663 Wb / m 2
Ag 2 ,8971 × 10 −3
Bg 2
B .dB Bg
W g = Vol × ∫ = × Vol
0
µ o 2 × µ o
2
Bg 1,0663 2 × 2 ,9871 × 10 −3 × 7 ,62 × 10 −7
Wg = × Ag × λ g =
2 × µo 8π × 10 −7
W g = 1,02973 × 10 − 3 Joules
0 ,46
WSISTEMA = × 0 ,636396 2 = 0 ,09315 Joules
2
Al reemplazar en (β), tenemos : WHIERRO = 0 ,09212 Joules
V: 75 volt
Iφ : ---
W : 2,4 watts
f : 60 Hz
Figura P3.14.1
107
SOLUCIÓN:
a)
Vef = 4 ,44 × Bmax × Am × f × N
Am = 2 × a × n × t = 2 × 0 ,01905 × 77 × 5 × 10 −4
Am = 1,46685 × 10 − 3 m 2
Vef
Bmax =
4 ,44 × Am × f × N
75
Bmax =
4 ,44 × 1,46685 × 10 −3 × 60 × 142
Bmax = 1,351615Wb / m 2
a × H ef
Bmax =
b + H ef
de los datos :
a × 200
1,06 =
b + 200
a × 300
1,7 =
b + 300
108
H ef × a
= B max → De la curva B − H : H ef = 247,228
b + H ef
N × I m ef = H ef × λ m
247,228 × 12 × 0,01905
I m ef =
142
I m ef = 0,398Amp
PN = 2 ,4 − PCu
PN = V 2 × g P
2
PCu = 0 ,3 × I φ de donde :
2
2 ,4 − 0 ,3 × I φ
gP =
75 2
2
2 ,4 − 0 ,3 × I φ
IP = V × gP =
75
Figura P3.14.2
2 2 2
Iφ = I P + I m
2
2,4 − 0,3 × I φ 2
= + 0,3982
2
Iφ
75
∴ Iφ = 0,399236586Amp
⇒ I P = Iφ 2 − I m 2 = 0,03136244Amp
IP
gp = ⇒ g p = 4,1817× 10−4 mhos ⇒ Rp = 2391,3955Ω
V
I
bm = m ⇒ bm = 5,307 × 10−3 mhos ⇒ X m = 188,441Ω
V
2
PCu = Iφ × RAC ⇒ PCu = 0,047817Watts
109
c)
φ ef
L= N× ; φ ef = Bef × Am = 0 ,9557 × 1,46685 × 10 − 3 = 1,4019213 × 10 − 3
I m ef
142 × 1,4019213 × 10 − 3
L= = 0 ,5 H
0 ,398
d)
λ g = 1,6 × 10 −7 m
V = 75voltios
f = 60 Hz
Figura P3.14.3
N × I m ef = H ef × λ m + 2 × H g × λ g
V ef 75
como : φ max = =
4 ,44 × f × N 4 ,44 × 60 × 142
φ max = 1,982616 × 10 − 3 Wb B max = 1,3516 Wb / m 2
φ ef = 1,40192 × 10 − 3 Wb B ef = 0 ,955736 Wb / m 2
De la ecuación de Froelich:
CAPÍTULO IV
ANÁLISIS DEL CIRCUITO
DEL TRANSFORMADOR
CON NÚCLEO DE AIRE
Un Transformador Ideal
Figura 4.1.1
Otras consideraciones:
110
Hagamos que V2(t), i2(t), φ22(t), e2(t) y N2 sean los datos correspondientes al
embobinado 2.
φ 11(t) como φ22(t) son confinados dentro del núcleo.
dφ m ( t )
e1 ( t ) = N 1 ........ ( 4 − 2 )
dt
dφ ( t )
e2 ( t ) = N 2 m ........ ( 4 − 3 )
dt
e1 ( t ) N1
= ........ ( 4 − 4 )
e2 ( t ) N2
V1 ( t ) = e1 ( t ) ........ ( 4 − 5 )
V2 ( t ) = e2 ( t ) ........ ( 4 − 6 )
V1 ( t ) e1 ( t ) N 1
= = ........ ( 4 − 7 )
V2 ( t ) e 2 ( t ) N 2
111
Como u→∞., la fmm neta requerida para establecer flujos en el núcleo es cero:
N 1i1 ( t ) + N 2 i 2 ( t ) = 0 ........ ( 4 − 8 )
de la cual obtenemos:
i1 ( t ) N
=− 2 ........ ( 4 − 9 )
i2 ( t ) N1
El signo negativo indica que las corrientes son de diferente signo en un mismo
instante. La f.m.m. del embobinado 1 es balanceada por la f.m.m. del
embobinado 2.
Se logra obtener:
V1 ( t )i1 ( t ) = −V2 ( t )i2 ( t ) ........ ( 4 − 10 )
Figura 4.2.1
Del circuito:
N
V2 ( t ) = V1 ( t ) 2 ........ ( 4 − 12 )
N1
112
Además:
N
− i2 ( t ) = i1 ( t ) 1 ........ ( 4 − 13 )
N2
Luego:
2
V1 ( t ) N
= RL 1 = RL .a 2 = RL' ........ ( 4 − 14 )
i1 ( t ) N2
Donde:
N1
a= ........ ( 4 − 15 )
N2
2
N
Z = Z L 1
'
L
= a 2 Z L ........ ( 4 − 16 )
N2
Figura 4.3.1
φ11 ( t ) = φ λ1 ( t ) + φ 21 ( t ) ........ ( 4 − 17 )
113
Donde :
φ11(t) es el flujo total establecido por i1 (t)
φ 21(t) es la parte de φ 11(t) que existe totalmente dentro del núcleo, por lo tanto
enlaza únicamente al embobinado 2.
φ ℓ1(t) es la parte de φ11(t) que enlaza únicamente al embobinado 1, pero no
al 2.
El término φℓ1(t) es el llamado flujo de dispersión del embobinado 1 con
respecto al embobinado 2.
Además:
φ λ1 ( t ) = Pλ1 N 1i1 ( t ) ........ ( 4 − 18 )
φ 21 ( t ) = Pm N 1i1 ( t ) ........ ( 4 − 19 )
Donde:
Pℓ1 es la permeancia de la trayectoria magnética del flujo de dispersión φℓ1
Pm es la permeancia de la trayectoria magnética dentro del núcleo.
φ12 ( t ) = Pm N 2 i2 ( t ) ........ ( 4 − 21 )
Las ecuaciones del circuito (basadas en la ley de voltaje de Kirchhoff) para los
dos embobinados son:
dφ 1 ( t )
V1 ( t ) = R1 .i1 ( t ) + N 1 . ........ ( 4 − 22 )
dt
dφ ( t )
V2 ( t ) = R2 i 2 ( t ) + N 2 2 ........ ( 4 − 23 )
dt
Luego, obtenemos:
dφ λ1 ( t ) dφ ( t )
V1 ( t ) = R1i1 ( t ) + N 1 + N1 m ........ ( 4 − 24 )
dt dt
dφ ( t ) dφ ( t )
V2 ( t ) = R2 i 2 ( t ) + N 2 λ2 + N2 m ........ ( 4 − 25 )
dt dt
Entonces dejamos:
dφ m ( t )
N1 = e1 ( t ) ........ ( 4 − 30 )
dt
dφ ( t )
N2 m = e2 ( t ) ........ ( 4 − 31 )
dt
Podemos escribir :
di1 ( t )
V1 ( t ) = R1i1 ( t ) + Lλ1 + e1 ( t ) ........ ( 4 − 32 )
dt
di ( t )
V2 ( t ) = R2 i2 ( t ) + Lλ2 2 + e2 ( t ) ........ ( 4 − 33 )
dt
Donde:
e1 ( t ) N 1
= ........ ( 4 − 34 )
e2 ( t ) N 2
Figura 4.3.2
El circuito anterior tiene que ser modificado para tomar en cuenta el hecho de
que la f.m.m. neta que actúa en el núcleo de un transformador real es diferente
de cero porque la permeabilidad(μ) del núcleo es finita.
⇒ N 1i1 ( t ) + N 2 i 2 ( t ) ≠ 0 ........ ( 4 − 35 )
Ambas corrientes i1 (t) e i2 (t) no pueden ser cero al mismo tiempo.
Si el embobinado 2 se deja en circuito abierto y se aplica una tensión V1(t) el
transformador actúa como un reactor y requiere por lo tanto, una corriente de
magnetización para establecer el flujo φ11(t) en el núcleo. Suponga que i1(t) es
dividida en dos componentes.
i1 ( t ) = im ( t ) + i 2' ( t ) ........ ( 4 − 36 )
Figura 4.4.1
Figura 4.4.2
V 1 = I 1 ( R1 + jωLλ1 ) + E 1 ........ ( 4 − 37 )
V 2 = I 2 ( R2 + jωLλ2 ) + E 2 ........ ( 4 − 38 )
Donde:
'
N 1 I 2 + N 2 I 2 = 0 ........ ( 4 − 39 )
'
I1 = I2 + Iφ ........ ( 4 − 40 )
Iφ = Im + IP ........ ( 4 − 41 )
Figura 4.5.1
De la ecuación anterior
' N2 IL
I2 = IL = ........ ( 4 − 42 )
N1 a
Figura 4.5.2
Figura 4.5.3
R1 jw L λ1 a 2 R2 Aa jwLλ
2
_ _ _
_ Iφ I2 IL
I1 a a
_ _ _
V1 E1 bm gp a E2 _
aV 2
Figura 4.5.4
Figura 4.5.5
118
Los diagramas también pueden trazarse usando los circuitos equivalentes, para
una carga con factor de potencia atrasado.
Figura 4.5.6
Figura 4.5.7
Figura 4.6.1
Figura 4.6.2
R1
Req 2 = + R2 ........ ( 4 − 45 )
a2
Lλ1
X eq 2 = + Lλ2 = ωLeq 2 ........ ( 4 − 46 )
a2
a) PRUEBA DE CORTOCIRCUITO
El circuito usado para esta prueba se muestra a continuación:
Figura 4.7.1
Figura 4.7.2
121
El cálculo de R1 , R2, X1 y X2 se hace así; pero para ello se hace las siguientes
suposiciones :
R1 = a 2 R2 ........ ( 4 − 53 )
X eq1 X eq1
ωLλ1 = ........ (4 − 55) ωLλ2 = ........ (4 − 56)
2 2a 2
Además:
Req1 Req1
R1 = ........ (4 − 57) R2 = ........ (4 − 58)
2 2a 2
Donde:
N1
a= ........ ( 4 − 59 )
N2
Figura 4.7.3
Figura 4.7.4
Es obvio que los únicos parámetros que tienen que ser considerados en la
prueba de circuito abierto son gp y bm. La impedancia de dispersión no afecta a
los datos de prueba.
La admitancia de excitación Yφ y sus componentes gp y bm referidas al primario
son:
Iφ
Yφ = ........( 4 − 60 )
VOC
POC
gP = 2
........( 4 − 61)
VOC
bm = Yφ2 − g 2p ........( 4 − 62 )
W = Poc
4.8 RENDIMIENTO
Potencia de salida
%η = × 100%
Potencia de entrada
Pérdidas:
• Pérdidas por histéresis en el núcleo
• Pérdidas por corrientes parásitas en el núcleo
• Pérdidas en el cobre de los devanados ( pérdidas a 75°C)
Corrección de la
Rt 2 t 2 + 234.5
Resistencia por = ........ ( 4 − 63 )
efecto de la Rt1 t 1 + 234.5
temperatura
Potencia de salida
η= ........ (4 − 64)
Potencia de salida + pérdidas
V2 I L2 cos(θ L )
η= ........ (4 − 65)
V2 I L2 cos(θ L ) + Ph + f + I L2
2
Req2
124
∂(n)/∂IL2=[(V2IL2cosθL+Ph+f+(IL2)2Req2)V2cosθL-V2IL2cosθL)(V2cosθL+2IL2Req2)]/
=0
(V2IL2cosθL+Ph+f+(IL2)2Req2)2
Ph + f
I L2 = ........ ( 4 − 66 )
Req 2
POC
I L 2 ( para máxima eficiencia ) = I L 2 (nominal ) ........ ( 4 − 69 )
PSC
POC = Potencia leída en la prueba de circuito abierto
Psc = Potencia leída en la prueba de cortocircuito
POC
V2 I L 2 (nominal ) cos θ L
PSC
Eficiencia máxima = ........ ( 4 − 70 )
POC
V 2I L 2 (nominal ) cos θ L + 2 Ph + f
PSC
Figura 4.11.1
126
_
V1
a
0 − −
V2
IL2 Xeq2
θL
−
−
IL2 Req2
I L2
(c )
Diagrama vectorial del circuito equivalente aproximado
Figura 4.11.2
V 2 = OA ........ (4 − 75)
V1
= OC = (OD 2 + CD 2 )1/2 ........ (4 − 76)
a
De la figura tenemos:
V1 CD 2 1/2
= OD(1 + ( ) ) ........ (4 − 77)
a OD
2 4
V1 1 CD 1 CD
= OD{1 + − + Κ Κ } ........ (4 − 78)
a 2 OD 8 OD
V1
Ampliando en una serie binomial, obtenemos:
a
AD 1 CD 2
r% = + 2 × 100% ........ (4 − 80)
OA 2 OA + (OA)(AD)
AD 1 CD 2
r% = + × 100% ; debido a que (OA)(AD) <<< OA
2
........ (4 − 81)
OA 2 OA
128
r% =
L 2 eq2
cosθL + senθL + cos sen 100%
V2 V 2 V θL − V θ L ×
2 2 2
........( 4 − 84 )
r% =
L2 eq2
cosθL − senθL + cos sen 100%
V2 V 2 V θL + V θL ×
2 2 2
........( 4 − 85 )
Figura 4.12.2
129
I 1 Req 1
R pu = ........ ( 4 − 87 )
V1
I 1 X eq1
X pu = ........ ( 4 − 88 )
V1
I 1 Z eq 1
Z pu = ........ ( 4 − 89 )
V1
Los valores de Rpu , Xpu, Zpu, pueden también definirse en términos de las
cantidades referidas al lado 2. Se puede demostrar fácilmente que las siguientes
relaciones son verdaderas.
Z pu = R pu
2
+ X pu
2
......... ( 4 − 91 )
V pu = 1 ........ ( 4 − 92 )
Pérdidas en el cobre en pu
V1 g p1 V2 g p 2
g p pu = =
........ ( 4 − 96 )
I1 I2
Donde gp2= a2gp1 se expresa en mhos, y tanto voltaje como corrientes son los
valores nominales. Pérdidas en el núcleo normalizadas:
( Ph + f )pu = g p pu ........ ( 4 − 98 )
( X pu cos θ L µ R pu senθ L ) 2
porciento de regulación = (R pu cos θ L ± X pu senθ L ) + × 100%
2
de voltaje nomin al
........ ( 4 − 99 )
cosθ L
= eficiencia a un factor de potencia cos θ L ........ (4 − 100)
cosθ L + g p pu + R pu
g p pu
(I pu )máxη = = corriente de salida para máxima eficiencia ........ (4 − 101)
R pu
g p pu
cosθ L
R pu
= eficiencia máx. a f.d.p. cos θ L ........ (4 − 102)
g p pu
cosθ L + 2g p pu
R pu
131
4.14 AUTOTRANSFORMADORES
Figura 4.14.1
Las dos bobinas son alimentadas desde una fuente de tensión mientras que la
carga se conecta a una de las bobinas o viceversa.
EL AUTOTRANSFORMADOR IDEAL
N 1 fφE1 + V
E1 = 4.44N N +N
E1 = ⇒1 m ........
2
= (4 1− 103)2 ........ ( 4 − 105 )
V2 N 2 V2 N2
E2 = V2 = 4.44N 2 fφm ........ (4 − 104)
E1 + V2 = V1 ........ ( 4 − 106 )
V1 N 1 + N 2
= = aA ........ ( 4 − 107 )
V2 N2
132
N 1 I 1 − N 2 I 2 = 0 ........ ( 4 − 108 )
I 2 N1 I + I1 N1 + N2
= ⇒ 2 = ........ ( 4 − 109 )
I1 N 2 I1 N2
I 2 + I1 = I L ........ ( 4 − 110 )
I L N1 + N 2
= = aA ........ ( 4 − 111 )
I1 N2
IL
= a A ........ ( 4 − 112 )
I1
La Impedancia equivalente del autotransformador vista desde la entrada será:
V1
Z eq 1 = ........ ( 4 − 113 )
I1
La Impedancia de carga será:
V2
ZL = ........ ( 4 − 114 )
IL
Figura 4.14.2
Figura 4.14.3
Figura 4.14.4
Figura 4.14.5
I OC
YOC = ........ ( 4 − 115 )
Vn
POC
gP = ........ ( 4 − 116 )
Vn2
bm = YOC
2
− g 2p ........ ( 4 − 117 )
134
PRUEBA DE CORTOCIRCUITO
Figura 4.14.6
VCC 1
Z eq 1 = ........ ( 4 − 118 )
I N1
PSC
Req1 = ........ ( 4 − 119 )
I N2 1
Figura 4.14.7a
135
IN1
1
I L = I N1 + I N 2
N1
−
VN1 +VN 2 IL 2
−
N2 ZL VN2
I N2
1'
2'
( N1 + N 2 )
aA = =a +1
N2
(b)
Figura 4.14.7b
I L = I N1 + I N2 ........ (4 − 21)
S A = VN 2 ( I N 1 + I N 2 ) = VN 2 I N 1 + VN 2 I N 2 ........ ( 4 − 122 )
ST = VN 2 I N 2 ........ ( 4 − 123 )
VN 2 I N 1 + VN 2 I N 2 I N 1 N
= + 1 = 2 + 1 ........ ( 4 − 124 )
VN 2 I N 2 IN2 N1
a + 1
SA = S T ........ ( 4 − 125 )
a
136
P2 A = p 2T ........ ( 4 − 128 )
VCC 1
Z eq T % = × 100% ........ ( 4 − 129 )
Vn 1
VCC 1
Z eq A % = × 100% ........ ( 4 − 130 )
Vn 1 + V n 2
a
Z eq A % = Z eq T % ........ ( 4 − 131 )
a+1
1 1
I φ2
N1
Iφ2
Abierto 2 Abierto VN 2
N2 VN2
1' 2'
1'
( N1 + N 2 )
aA = = a +1 a = N1 / N2
N2 (a)
Figura 4.14.8a
137
Figura 4.14.8b
R
S
U V W
U V W
X Y Z
t
T R A N SF O R M A D O R ( Y y n )
Figura 4.15.1
B a n c o 3 φ( Y d )
U R
1 a fa s e S
X T
V U X V Y W Z
2a fa se
y
W
3 a fase
Z t
139
Figura 4.15.2
Desventajas:
Los devanados, tanto primario como secundario, pueden estar acoplados en:
Estrella (Y,y)
Triangulo(D,d)
Zeta(Z,z), también denominado conexión zigzag.
Dd, Dy, Dz, Yy, Yd, Yz, Zd, Zy, Zz; siendo las mas empleadas las seis primeras
combinaciones.
Figura 4.15.3
Registro de instrumentos:
A Corriente de excitación(Iφ )
PRUEBA DE CORTOCIRCUITO
Se alimenta el lado de alta con una tensión de cortocircuito del orden del ( 5%
al 12%) de la tensión nominal de tal forma que fluyan las corrientes nominales
por los arrollamientos.
Registro de Instrumentos:
141
A Corriente nominal
V Tensión de cortocircuito
W1 + W2 Pérdidas en el cobre
Figura 4.15.4
En los datos obtenidos de estas pruebas se pueden deducir los parámetros del
transformador. Entonces podremos escribir:
Ensayo de cortocircuito:
VCC
VCC
Z eq1 = 3 ........ (4 − 133) Z eq1 = ........ (4 − 134)
I n1 3 I n1
Wcu W1 + W2
Req1 = ........ (4 − 135) Req1 = ........ (4 − 136)
3I n12 2
3I n1
2
Xeq1 = Z eq1 − Req1
2
........ (4 − 137)
Iφ
Y= ........ ( 4 − 138 )
Vn
Pfe W1 + W2
gp = 2
= ........ ( 4 − 139 )
3V n 3Vn2
bm = Y 2 − g 2p ........ ( 4 − 140 )
142
Figura 4.15.5
Figura 4.15.6
Figura 4.15.7
Figura 4.16.1
Figura 4.16.2
VL Tensión de Carga
144
Eg Tensión de entrada
VL N r'
= 2 L' ........ ( 4 − 141 )
E g N 1 Rse
Figura 4.16.3
VL N 2 rL'
= ........ ( 4 − 143 )
Eg ωL'eq
2
1
........ ( 4 − 144 )
2
ωL '
1+ '
eq
R
se
Es la relación relativa tensión, respecto a su valor medio.
(
φ = tg −1 ωL'eq ÷ Rse' ) ........ (4 − 145)
Figura 4.16.4
VL N 2 rL'
= ........ (4 − 146)
Eg R '
2
N 1 Rse' 1 + par
ωL
11
En donde:
R '
=
(r
g (
+ r1 ) r2' + rl' ) ........ ( 4 − 147 )
par
rg + r1 + r2' + rL'
R 'par
φ = tg −1 ........ ( 4 − 149 )
ωL11
146
Retraso
40 °
0.6 20°
A n g u lo
de 0°
F a se 20 °
Adelanto
0.4
40 °
0.2 60 °
80°
0
0.2 0.5 1.0 2 5 0.2 0.5 1.0 2 5
ω L 11 ωL' eq
'
R' p ar R' 'se
C ara cterís tica s no rm a lizad a s de frec uen cia de los
tra nform ad ores de salid a
Figura 4.16.5
R'par
ft = ........ (4 − 152)
2πL11
Para conseguir una anchura de banda muy amplia se requiere que la relación
entre la autoinductancia y la inductancia de dispersión sea alta, ó que el
coeficiente de acoplamiento sea lo más próximo posible a la unidad.
1. ¿ Qué es un transformador?
Medida.
Aislamiento.
! Conexión:Dy,Dd,Yd,Yy, etc.
! Refrigeración:tipo seco ó en líquido.
! Tensión primaria.
! Tensión secundaria.
! Otros.
a) Saber los vatios que tienen todos los aparatos que podemos instalar,
ésto se llama saber la capacidad instalada; los siguientes consumos son
típicos:
EQUIPO POTENCIA F. d.
CONSUMIDA
Como es lógico, éste depende del oficio y del nivel de vida del usuario.
Los valores que se han colocado son típicos de una casa ó finca sin
mucha actividad industrial.
Multiplicar el consumo de cada aparato por su factor de demanda, por él
número de aparatos y sumar al total, dividiendo luego por mil – 1000-
para obtener el resultado en Kilovatios.
Ejemplo:
Monofásico
5, 10, 25, etc
Trifásico
15, 30, 45, 75, etc.
11. ¿Ante una caída ó elevación del voltaje secundario, qué puede hacerse en el
transformador?
Entonces el voltaje en vacío tiene que ser un poco mayor con carga y basta
que nos sea entregado uno de los datos para quedar definido el otro.
a) Relé Buchholz:
Es un aparato de protección del transformador que puede accionar una
alarma en caso de fallas leves y que puede sacar de servicio al
transformador en caso de fallas graves. Las fallas que puede detectar
son todas aquellas que producen aumento de temperatura capaz de
hacer ebullir el aceite y producir burbujas; tal es el caso de un
cortocircuito interior. Sólo puede ir en transformadores que lleven
tanque de expansión.
c) Válvula de Sobrepresión:
Es una protección contra explosión del transformador ocasionada por
aumento de presión cuando ocurren fallas ó cortocircuito. Las hay en
dos tipos : Con contacto de alarma y/o disparo (para desconectarse el
transformador) y pequeña sin contactos.
d) Indicador de Nivel:
Es un medio exterior de conocer el nivel (altura) a la que se encuentra
el líquido en el tanque con el fin de descubrir fugas ó aumentos
excesivos en el volumen por calentamiento. Las hay de dos tipos: Tipo
flotador mostrando el nivel por medio de una aguja en un dial, y de
vidrio, donde se observa directamente el Interior del tanque.
e) Termómetro:
Indica la temperatura en la parte superior del aceite. Los tenemos en
dos tipos : con contacto de alarma y / o disparo y sin contactos.
Ambos poseen un indicador de la máxima temperatura que ha
alcanzado el transformador desde la ultima inspección.
f) Conmutador de Derivaciones:
Colocado con el fin de regular el voltaje de salida el transformador
cuando ocurren variaciones en el voltaje primario. Estos son de
accionamiento exterior.
154
g) Placa de características:
Donde aparecen consignados todos los datos particulares del
transformador, tales como corrientes por las líneas, pesos, conexiones
eléctricas, etc.
i) Tanque de expansión:
Es un tanque elevado con respecto al tanque principal del
transformador y conectado por una tubería con éste (En ésta tubería se
instala el Relé Buchholz), su finalidad es prevenir el envejecimiento
prematuro del aceite; sólo se usa en transformadores de potencias
mayores a 2,5 MVA ó en casos en los que el cliente lo desee.
k) Dispositivo de purga:
Se utiliza para drenar ó tomar muestras de aceite, deben ir en la parte
inferior del tanque principal y en la parte inferior del tanque de
expansión cuando el transformador lo lleva.
l) Válvulas de Recirculación:
Son dos: una en la parte superior y otra en la parte inferior del tanque.
Se usan para hacer recircular aceite con filtro de prensa
o) Orejas de Levante:
Para levantar el transformador con eslingas ó ganchos.
p) Ruedas:
Facilita la traslación del transformador. Las tenemos en dos tipos:
Orientable con ó sin pestañas.
155
q) Radiadores:
Ayudan a enfriar el transformador aumentando artificialmente la
superficie del tanque en contacto con el medio ambiente refrigerante.
r) Manovacuómetros:
Se utilizan con el fin de chequear los cambios en la presión interna del
transformador.
t) Cuernos de arco:
Desvía las sobretensiones de las líneas para que se descarguen a
través del tanque y no pasen por los devanados.
Ejemplo:
CONDICIONES AMBIENTALES:
CONDICIONES DE CARGA:
PROBLEMAS RESUELTOS
CAPITULO IV
SOLUCIÓN:
Para el cortocircuito:
Referido al lado de alta tensión:
5K V 142
⇒ In1 = = 2 ,174 A ⇒ Z SC = Zeq1 = SC = = 65 ,32Ω
2300 I SC 2 ,174
PSC 110
RSC = = = 23,274 Ω ⇒ X SC = Z SC
2
− RSC
2
= 61,03Ω
I SC 2 ,174 2
2
61,03
θ CC = arctan
23 ,274
θ CC = 69 ,125 °
Figura P4.1.1
b)
5k
I 2n = = 21,74 A
230
V2 n = 230V Z eq 2 = 0 ,2374 2 + 0 ,612 = 0 ,655Ω
E0
L V2 CC
JjILReq2
ILReq2
IL
Figura P4.1.2
I L2
%r ≅ × Z eq 2 × cos(θ CC − θ L )× 100
V2
⇒ rmax ocurre cuando θ CC = θ L
⇒ θ L = 69 ,1° ⇒ f .d . p = 0 ,356
21,74
∴ rmax = × 0 ,655 = 6 ,19%
230
SOLUCIÓN:
PSC
Req1 = 2
I SC
962,5W Figura P4.2.1
Req1 = = 27 ,556 Ω
5 ,912
V 955
Z eq 1 = SC = = 161,6 Ω ⇒ X eq 1 = 161,6 2 − 27 ,556 2 = 159,23Ω
I SC 5 ,91
Figura P4.2.2
Prueba de Vacío:
Ph + f POC POC
α para máxima eficiencia ⇒ α = = ∴ PCu N =
PCu N PSC α2
2
500
⇒ PCu N = In1 × Req 1 = × 27,556 = 3,91 KW
2
42
⇒ Ph + f = PFe N = 3,844 KW = POC = α 2 × PCu N
Figura P4.2.3
POC 3,844K
gP = 2
= 2
= 667× 10−6 mhos ⇒ RP = 1,4984KΩ
VN 2400
Iφ 18,1
Yφ = = =7,54× 10−3 mhos
VN 2400
⇒ bm = Yφ − gP =7,51× 10−3 mhos ∴X m = 133,16Ω
2 2
162
b)
Figura P4.2.4
42
a= = 17 ,5
2 ,4
Z eq 161,6 ∠80 ,182°
Z eq 2 = 2 1 = = 0 ,528 ∠80 ,182°
a 17 ,5 2
VL + Z eq 2 × I L = 2400 ∠α
⇒ Tomando como referencia : VL = VL ∠0°
500 × 10 3
VL × 10 + 3
∠36 ,87° × 0 ,528 ∠80 ,182° = 2 ,4 × 10 3 ∠α
V L × 10 3
264
VL + ∠117° = 2 ,4 ∠α VL está en KV
VL × 10 3
2 2
− 0 ,12 0 ,235 0 ,12 0 ,235
⇒ VL + + j = 2 ,4 ∠α ⇒ 2 ,4 = VL −
2
+
V L VL V L V
L
∴ VL = 2 ,447 KV
SOLUCIÓN:
Para la prueba en vacío, tenemos el siguiente circuito equivalente:
Jgp Req+jXef
J-jbm
Figura P4.3.1
POC 100
⇒ gP = 2
= 2
= 5 ,165 × 10 − 4 mhos
VOC 440
I OC 0 ,5
Yφ = = = 1,136 × 10 − 3 mhos
VOC 440
⇒ bm = 1,0122 × 10 − 3 mhos
1
⇒ rP = = 1,936 KΩ
gP
1
Xm = = 987 ,947 Ω r2´ = a 2 × r2 = 16 × 0 ,032 = 0 ,512 Ω
bm
X 2´ = a 2 × X 2 = 0 ,96 Ω
10 × 10 3
a) Circuito simplificado: I 2 N = = 90 ,91 A
110
164
_
_
1,012 1 ,86 j Ia
I L1
_ _
VL rp − jxm V1 Z 37°
a=4
Figura P4.3.2
c) Eficiencia máxima:
2
10 × 10 3
PCu N = I 2
aN × 1,012 = × 1,012 = 522 ,72W
440
POC PFe 100
α= = = = 0 ,4374
PCu N PCu N 522 ,72
I L 2 ( para η max ) I L 1 ( para η max )
=α=
165
10 × 10 3
PSal = VL 2 × I L 2 ( para η max ) × cos θ L = 110 × α × × 0 ,8 = 3499 ,2W
110
PS 3499 ,2
∴ η max = = = 0 ,945
PS + ∆P 3499 ,2 + 199 ,98
∴ η max = 94 ,5%
SOLUCION:
De la prueba de cortocircuito: De la prueba de vacío:
Secundario en corto Las mediciones sa hacen en
Instrumento en el lado de alta tensión el lado de baja tensión.
S n = Vn × I n = 10000 I n = 100000 Los parámetros a calcular están
referidos al Secundario
⇒ I n = 10 A = I SC
P P 1250 POC 350 350
RSC = SC2 = SC2 = = 12 ,5 Ω gP2 = 2
= 2= 2
I SC In 10 2 VOC VN 2300
PSC = VSC × I SC × cos θ SC gP2 = 6 ,61625×10−5 mhos
1250 POC = VOC × IOC ×cosθOC
⇒ V SC = = 192 ,3076 V
10 × 0 ,65 350
⇒ IOC = = 0,634A
V 192 ,3076 2300×0,24
Z SC = SC = = 19 ,23076 Ω
I SC 10 2
Yφ = gP + bm
2
∴ X SC = Z SC
2
− RSC
2
= 14 ,614 Ω IOC 0,634
⇒Y = = = 2,7565×10−4
166
Figura P4.4.1
3 SN 3 100 10
I2 = × × ∠ − 31,788° = × × ∠ − 31,788° ; a=
4 V2 N 4 2 ,3 2 ,3
I2
⇒ = 7 ,5∠ − 31,788°
a
Figura P4.4.2
b)
Ph + f POC
I L 2 ( para η max ) = ⇒ I L 2 ( para η max ) = × I L2N
Req 2 PSC
350
I L 2 ( para η max ) = × I L 2 N = 0 ,52915 × I L 2 N
1250
c) g y b por unidad:
Ph+ f 350
Ph + f ( p .u .) = = = 3,5 × 10 − 3
Pn 100 × 10 3
POC
P P S P
g ( p.u .) = OC 2
= OC2 = n = OC
VOC Vn 1 Sn
g ( p.u .) = 0 ,0035
I 0 ,634
I φ ( p.u .) = OC =
InS 2 (
100
2 ,3
)= 0 ,014582
I ( p .u .) I φ ( p.u .) 0 ,014582
Yφ ( p .u .) = OC = = = 0 ,014582
VOC ( p.u .) Vn ( p .u .) 1,0
2
bm ( p.u .) = Yφ ( p .u .) − g 2 ( p.u .) = 0 ,014156
SOLUCIÓN:
168
a)
Figura P4.5.1
PRUEBA DE CORTOCIRCUITO:
P 600 VCC 550
Req 1 = Cu = = 416 ,667 Ω Z eq 1 = = = 458 ,333
I CC (1,2 )2
2
I CC 1,2
R1 = R2´ = 208 ,333Ω X eq 1 = 190 ,9407 Ω
R2´
R2 = = 0 ,1102 Ω X 1 = X 2´ = 95 ,4703 Ω
a2
X 2´
X2 = = 0 ,0505 Ω
a2
g
g o1 = 022 = 2 × 10 −6 mhos
a
I P = E 2 × g o 2 = 0 ,8688 Amps → I m = I o2 − I P2 = 1,5064 Amps
Im
bm 2 = = 6 ,55 × 10 −3 mhos
E2
bm 1 = 3,467 × 10 −6 mhos
∴ R1 = 208 ,333Ω X 1 = 95 ,4703Ω
R2 = 0 ,1102Ω X 2 = 0 ,0505Ω
g P 1 = 2 × 10 −6 mhos bm 1 = 3 ,467 × 10 −6 mhos
169
b)
_
_
V1 _ I1 JX1
_ I1 R1
I' 2 _ _
_ E 1 J I'2 X'2
Ip I1 _ _
I'2 Z'2
30° _
_ I'2 R'2
_ V'2
_ Iφ
Im
Figura P4.5.2
c)
S L = 1,1 × S N = 11KVA
cos ϕ = 0 ,809 ( capacitivo ) ϕ = 36° → I 2´ = I 2´ ∠36°
V1 Xeq1jI´2
_
I'2 _ _
Z eq 1 I'2 _
R eq1 J I ' 2
_
a V2
Figura P4.5.3 Figura P4.5.4
V12 = (a × V2 ) + (Z eq × I 2´ ) − 2 a × V2 × I 2´ ×Z eq 1 × cos(ϕ + β )
2 2
SL
I 2´ =
a × V2
2
S L × Z eq 1
V = (a × V2 ) + − 2 × Z eq × S L × cos(ϕ + β )
2 2
1
a × V 1
2
Z eq 1 = 458 ,333Ω S L = 11KVA
X eq 1
ϕ = 36° β = arctan = 24 ,62°
Req
1
a × V2 = 10232 ,5
V2 = 235 ,3475V
d) Cálculo de regulación:
Vvacío − Vc arg a 230 − 235 ,347 5
%r = × 100% = × 100%
Vc arg a 235 ,3475
% r = 2 ,27
170
10000 × 0 ,707
η= = 0 ,898
10000 × 0 ,707 + 200 + 600
η = 89 ,8%
SOLUCIÓN:
Prueba de Cortocircuito:
P 280
Req 1 = r1 + a 2 × r2 = SC2 = = 2 ,1697 Ω
I SC 11,36 2
VSC 50
= 4 ,4Ω ∴ X eq 1 = Z SC − Req 1 = 3,8295Ω
2 2
Z SC = =
I SC 11,36
2 ,1697 r´
r1 = r2´ = = 1,08485Ω ⇒ r2 = 2 = 0 ,2712Ω
2 4
3,8295 X ´
X 1 = X 2´ = = 1,91475Ω ⇒ X 2 = 2 = 0 ,47868 Ω
2 4
⇒ Req 2 = 0 ,542425 Ω
X eq 2 = 0 ,957375Ω → Z eq 2 = 1,1Ω
5000
0 ,9 × × cos 60 ,465° × 1,1
⇒ r% = 220 × 100 = 5 ,042
220
V1
= VL + I L × ( Req 2 + jX eq 2 )
a
V
VL = 1 − I L × ( Req 2 + jX eq 2 )
a
Figura P4.6.1
c) Eficiencia máxima:
PFE nom = PCu
2 100
100 = I 2 × Req 2 ⇒ I2 =
0 ,542425
∴ I 2 = 13,578 A
POC 100
α= = = 0 ,5976 ⇒ I 2 ( para η max ) = α × I 2 N
PSC 280
Psal V × I × cos θ L
η= = L L
Psal + ∆P Psal + ∆P
∆P = PCu + PFE = 100 + 100 = 200W
5000
220 × α × ×1
η= 220
5000
220 × α × + 200
220
2988
η max = = 0 ,9372 ≡ 93 ,72%
2988 + 200
%carga = α × 100 = 59 ,76%
5000
I 2 N 0 ,5 × 220
I SC´ = 0 ,5 × = = 5 ,6818A
a 2
Figura P4.6.2
( )
VCC ´ = I SC ´ × Req 1 + jX eq 1 = 5 ,6818 ∠0° × 4 ,4 ∠60 ,465°
∴ VCC ´ = 25∠60 ,465°
PCu = ?
2 2
P I ´ 5 ,6818
∴ Cu = SC =
280 I SC 11,36
⇒ PCu = 70W
e) y f)
Figura P4.6.3
173
Figura P4.6.4
Figura P4.7.1
SOLUCIÓN:
Figura P4.7.2
174
Se conecta una carga en el lado B.T. que absorbe una corriente de 90% de in a
voltaje nominal, y factor de potencia 0.5 en adelanto;
Determinar:
a) La corriente que absorbe el transformador y su f.d.p.
b) El voltaje aplicado al lado de A. T.
c) Las pérdidas en el núcleo y el cobre a condiciones nominales.
SOLUCIÓN:
Parámetros:
R1=0,705Ω X1=1,950Ω RP=72,05Ω
Figura P4.8.1
a)
I 1 = 26 ,332 A cos θ 1 = 0 ,5498 en adelanto
b)
V1 = E1 + ( R1 + jX 1 ) × I 1
V1 = 4759 ,468 ∠0 ,6239° + 26 ,332∠57 ,2678° × ( 0 ,705 + j1,950 )
V1 = 4727 ∠1,154°
176
c)
2
V2 N 230 2
PFE N = = = 734 ,212W
Rp 72 ,05
2 2
S S
= I 1 N × R1 + I 2 N × R2 = N × R1 + N × R2
2 2
PCu N
V1 N V2 N
0 ,705 0 ,002
PCu N = 150000 2 × 2
+ = 1539 ,138W
4800 230 2
Determinar:
a) El circuito equivalente exacto referido al lado de A.T.
b) El diagrama fasorial cuando se alimenta una carga nominal y f.d.p. 0.866
capacitivo.
SOLUCIÓN:
10000
S N = 10 KVA ⇒ I N 1 = = 1A
10000
10000
⇒ IN2 = = 43 ,478 A
230
Figura P4.9.1
177
VCC 600
De la prueba de C.C. : Z eq A.T . = = = 400 Ω
I CC 1,5
2 P 815
PCC = I CC × Req A.T . ⇒ Req A.T . = Cu N2 = = 362 ,22Ω
I CC N 1,5 2
2 2
X eq A.T . = Z eq A.T : − Req A.T . = 400 2 − 362 ,22 2 = 169 ,692Ω
Req A.T .
R1 = R2´ = a 2 × R2 =
2
X eq A.T .
X 1 = X 2´ = a 2 × X 2 = donde a = 10 / 0 ,23 = 43,48
2
Entonces :
R1 = 181,111Ω = R2´
X 1 = 84 ,846 Ω = X 2´
R2 = 0 ,0958 Ω
X 2 = 0 ,04488 Ω
Prueba de Vacío:
I 1,3043
Yeq B .T . = OC = = 5 ,6708 × 10 −3 mhos
VN 230
POC 150
g P B .T . = 2
= = 2 ,8355 × 10 − 3 mhos
VN 230 2
2 2
bm B .T . = Yeq B .T . − g P B .T . = 4 ,911 × 10 − 3 mhos
Como:
Z eq A.T . Yeq B .T .
Z eq B .T . = ⇒ Yeq A.T . =
a2 a2
g P B .T .
g P A.T . = 2
= 1,5 × 10 −6 mhos
a
bm B .T .
bm A.T . = 2
= 2 ,598 × 10 −6 mhos
a
∴ RP A.T . = 666666 ,6667 Ω
X m A.T . = 384911,47 Ω
b) Diagrama Fasorial:
cosθL=0,866
θL=30°
_
V 1
_ _
_ _ I1 X 1
I'2
_
I1 R1
E _
I'2 X '2
_
I1 _
_ I' 2 R 2
V'2
_
_ Iφ
Im
Figura P4.9.2
SOLUCIÓN:
De la prueba de Cortocircuito:
V 57 ,4
Z eq 1 = SC = = 6 ,891Ω
I SC 8 ,33
PSC 284
Req 1 = 2
= = 4 ,093Ω
I SC 8 ,33 2
X eq 1 = Z eq 1 − Req 1 = 5 ,544 Ω
2 2
b)
S N = 20000VA f .d . p . = 1
20000
IN1 = = 8 ,33 A
2400
2
PCu ( 75°C ) = Req 1 ( 75°C ) × I N 1 = 4 ,9 × 8 ,33 2 = 340 ,28W
PS = S N × cos θ L = 20000
20000
η= = 0 ,9772 ≡ 97 ,72%
20000 + 340 ,28 + 126 ,6
I L 2 × Req 1 I L 2 × X eq 2
2
%r = 2
+ ×
× 100
V2 2 V2
20000 Req 4 ,9
I L2 = = 83 ,33 A ; Req 2 = 2 1 = = 0 ,049 Ω
240 a 100
5 ,544
X eq 2 = = 0 ,05544 ; V2 = V2 N = 240V
100
83 ,33 × 0 ,049 1 83,33 × 0 ,05544 2
%r = + × × 100
240 2 240
% r = 1,72
c)
0 ,25 × 20000 I
I2 = = 20 ,833 A I2 = 2N
240 4
I2N S
PS = V2 × I 2 × cos θ L = V2 × × cosθ L = N × cosθ L
4 4
20000
PS = × 0 ,8 = 4000W
4
Ph + f = 126 ,6W
180
2
2
I 2 N × Req 2 ( 75°C ) 340 ,28
PCu = I 2 × Req 2 ( 75°C ) = = = 21,267W
16 16
PS 4000
η= = = 0 ,9644 ≡ 96 ,44%
PS + Ph + f + PCu 4000 + 126 ,6 + 21,267
2
η max = ? ⇒ PCu = Ph + f = I 2 × Req 2
Ph + f 126 ,6
I 2 ( para η max ) = = = 50 ,83 A
Req 2 0 ,049
PS = V2 × I 2 × cos θ L ; PS N = V2 N × I 2 N × cos θ L
V ×I I 50 ,83
PS = 2 2 × PS N = 2 × PS N = × 16000 = 9759 ,75W
V2 N × I 2 N I2N 83 ,33
9759 ,75
η max = = 0 ,9747 ≡ 97 ,47%
9759 ,75 + 2 × 126 ,6
SOLUCIÓN:
136000
gP2 = = 2 ,125 × 10 −3 mhos
8000 2
61,9
Yφ 2 = = 7 ,7375 × 10 − 3 mhos
8000
2 2
bm 2 = Yφ 2 − g P 2 = 7 ,44 × 10 − 3 mhos
181
a)
Z eq 2 = ( 0 ,0026368 + 0 ,10397 j )Ω
R P 2 = 470 ,588 Ω
X m 2 = 134 ,41Ω
b)
Z eq 1 = a 2 × Z eq 2
Z eq 1 = ( 0 ,251 + 9 ,884 j )Ω
c)
R1 Jx1 Jx'2 R'2
_
_
_
I1
Iφ I2/a
_
R p1 Xm1 j _
V1 aa2 V 2
Figura P4.11.1
0 ,251
R1 = R2´ = = 0 ,1255Ω
2
9 ,884
X 1 = X 2´ = = 4 ,942Ω
2
R P 1 = 44 ,7353 KΩ
X m 1 = 12 ,7774 KΩ
d)
PL = S N × cos θ L = S N = 50 MW
P1 = PL + 136 KW + 103 KW = 50 ,239 MW
PL P 50 MW
η= = L = = 0 ,9952 ≡ 99 ,52%
PL + Pperd . P1 50 ,239 MW
182
Voltaje V1 = ¿?
I2
V1 = a × V2 + Z eq 1 × ; Despreciando la rama de RP 1 // jX m 1
a
78 50 × 10 6
V1 = × 8000 ∠0° + ( 0 ,251 + 9 ,884 j ) × = 78417 ,27797 ∠4 ,63°
8 78
8000 ×
8
78417 ,27797 − 78000
r% = × 100 = 0 ,535
78000
e)
PL = S N × cos θ L = 50 × 10 6 × 0 ,9 = 45 MW
P1 = 45 MW + 136 KW + 103 KW = 45 ,239 MW
PL
η= = 0 ,9947 ≡ 99 ,47%
P1
I
V1 = a × V2 + Z eq 1 × 2
a
50 × 10 6
V1 = 78000 ∠0° + ( 0 ,251 + 9 ,884 j ) × ∠ arccos 0 ,9
78000
V1 = 75603 ,74272∠4 ,38°
78000 − 75603 ,74272
r= = 0 ,0307 ≡ 3 ,07%
78000
SOLUCIÓN :
183
a)
PFE N
I L 2 ( para η max ) = I L 2 N × ⇒
PCu N
PFE N
VL × I L 2 ( para η max ) = VL × I L 2 N ×
PCu N
2
288 5
∴ 30 × 10 = 50 × 10 ×
3 3
⇒ PCu N = × 288 = 800W
PCu N 3
50 × 10 3
I1N = = 20 A
2500
VL × I L × cos θ 40 × 10 3 × 0 ,8
η= = = 0 ,96712
VL × I L × cos θ + PFE + PCu 40 × 10 3 × 0 ,8 + 288 + 800
∴ η ≡ 96 ,712%
b)
PSC PCu N 800 Req 1
Req 1 = 2
= = = 2Ω ; Req 2 = = 0 ,02Ω
I1 N In 2 20 2 a2
VSC 100
= 5Ω ∴ X eq 1 = Z eq 1 − Req 1 = 4 ,5825Ω
2 2
Z eq 1 = =
I SC 20
X eq 1
⇒ X eq 2 = = 0 ,045825Ω
a2
c)
PL 40 × 10 3
PL = V N × I L 2 × cos θ L ⇒ IL2 = = = 200 A
V N × cos θ L 250 × 0 ,8
Por ser una carga inductiva:
I
r = L 2 × Z eq 2 × cos(φ − θ L )
V2
X eq 2
φ = arctan = 66 ,42° ⇒ r = 200 × 5 × cos(66,42° − 37° ) = 0 ,03485
Req 250 100
2
∴ r = 3,485%
I2
X2
H1 X1
I1 X1
1200 V . 120V . 1320 V
H2
1200 V .
H2 X2
IC H1
10 KVA
I1 I2
Figura P4.13.1
SOLUCIÓN:
a) Para el transformador:
10 × 10 3 10 × 10 3
I BAJA = = 83,33 A I ALTA = = 8 ,33 A
120 1200
d)
S 1 110 × 10 3
I1 = = = 91,67 A
V1 1200
I C = I 1 − I 2 = 91,67 − 83,33 = 8 ,34 A
c)
IC 8 ,34
%Sobrecarga = × 100 = × 100 = 100 ,12
I ALTA 8 ,33
SOLUCIÓN:
600
η nom = 95% aT = =4
150
S = 10 KVA
Figura P4.14.1
CASO #1:
S 10 × 10 3
I1 N = = = 16,67 A
V1 600
S 10 × 10 3
I2N = = = 66,67 A
V2 150
VL = 150V
Figura P4.14.2
a)
10000
PTRANSF . = I 2 × VL = × 150 = 10 KW
150
b)
10000
PCOND . = I 1 × VL = × 150 = 2 ,5 KW
600
PCARGA = I L × VL = 83 ,33 × 150 = 12 ,5 KW
c)
∆W
eT = 1 − = 0 ,95 ya que W2 = 10 KW ⇒ ∆W = 526 ,316W
W2 + ∆W
526 ,316
eA = 1 − = 0 ,9596 ≡ 95 ,96%
12500 + 526 ,316
d)
Z eq 1 : Impedancia del transformador referido al lado de alto voltaje.
Z eq 1
∴ Z eq A = 2
; Impedancia del autotransformador referido al lado de baja
aA
tensión.
750
Donde a A = =5
150
∴ Z eq A = Req A + jX eq A
186
V1 =750 V
50V
V2=1
I L XeqA
I1 I2 IL VL I L Re qA
Figura P4.14.3
CASO #2
VL = 600V
150
aT = = 0 ,25
600
Figura P4.14.4
a)
10000
PTRANSF . = I 1 × VL = × 600 = 10 KVA
600
b)
10000
PCOND . = I 2 × VL = × 600 = 40 KVA
150
c)
∆W a + 1 0 ,25 + 1
eA = 1 − donde PA = PT × T = 10000 × = W2 = 50 KVA
∆W + W2 aT 0 ,25
526 ,316
eA = 1 − = 0 ,9896 ≡ 98 ,96%
526 ,316 + 50000
d)
Z eq 750
Z eq A = 21 donde a A = = 1,25
aA 600
Z eq A = Req A + jX eq A
V1 = 750 V
00V
V2=6
I L Xeq A
I1 I2 IL VL I L Re qA
Figura P4.14.5
187
SOLUCIÓN:
Transformador monofásico:
S N = 500 KVA
f N = 60 Hz
a = 13200 / 2500 = 5 ,28
VOC = V N = 2500V
I OC = I φ = 6 ,5 A
POC = PFE N = 2190W
I OC 6 ,5
Yφ B .T . = = = 2 ,6 × 10 − 3 mhos
VOC 2500
POC 2190
g P B .T . = 2
= 2
= 3 ,504 × 10 −4 mhos
VOC 2500
bm B .T . = 2 ,5763 × 10 −3 mhos
a)
a + 1 5 ,28 + 1
S N max = S T × = 500 K × = 595 KVA
a 5 ,28
a´ +1
S N max´ = S T × = S T × ( 1 + a ) = 500 K × ( 1 + 5 ,28 ) = 3140 KVA
a´
∴ S N max = 3140 KVA y PL = S N max × f .d . p = 3140 K × 0 ,8 = 2512 KW
188
b)
P2 A
ηA =
P2 A + ∆P
A plena carga:
∆P = PCu N + PFE N = 6510W
2512
ηA = = 0,9974 ≡ 99,74%
2512 + 6,51
Figura P4.15.1
IL
r% = × Z eq 2 × cos(φ − θ L )
V2
Figura P4.15.2
θ L = 36 ,8699°
SN S
I L = I1N + I 2 N = + N = 59 ,155 A
V1 N V2 N
I L Z eq 1
r% = × × cos( φ − θ L ) = 16 ,72
V2 a 2
c)
15700 15700
I CC 1 = = = 991,725 A
Z eq 1 15 ,831
Figura P4.15.3
189
SOLUCIÓN:
Figura P4.16.1
SOLUCIÓN:
190
Figura P4.17.1
a)
Figura P4.17.2
100 × 10 3 100 × 10 3
S L = V2 × ( I 1 + I 2 ) = 4400 × +
2200 4400
100 × 10 3 100 × 10 3
S L = 4400 × + 4400 × = S CONDUCCIÓN + S INDUCCIÓN
2200 4400
S L = 200 KVA + 100 KVA = 300 KVA
DIAGRAMA FASORIAL:
E1 N 1 + N 2
=
E2 N2
_
_ _
_
I 2 Z2 E1 _ _
I2 I1 Z1
_
E2 θ1 _
θ1
V1
_ _ _
− I2 Z 2 V2
_
I1
Figura P4.17.3
191
b) De la prueba de cortocircuito:
VCC = 228V
100 × 10 3
I2N = = 22 ,727 A
4400
PCC = 1300W
Figura P4.17.4
2200
aT = = 1/ 2
4400
VCC 228
Z CC = = = 10 Ω
I 2 N 22 ,727
PCC 1300
= 2 ,5168 Ω X CC = Z CC − RCC = 9 ,678 Ω
2 2
RCC = 2
= ⇒
I2N 22 ,727 2
∴ Z CC = 2 ,5168 + j 9 ,678 = 10 ∠75 ,42°
Z eq 2 = Z 1´ + Z 2 = Z CC
Z eq 2
Tomando: Z 1´ = Z 2 = ⇒ Z 2 = ( 1,2584 + 4 ,839 j )Ω
2
Z1 Z 1´
Z 1´ = 2
= 4Z1 ⇒ Z1 = = 0 ,3146 + 1,20975 j
aT 4
Figura P4.17.5
2
Z1 a
= 0 ,1398 + 0 ,5376 j ; T × Z 2 = 0 ,1398 + 0 ,5376 j
(aT + 1)
2
aT + 1
192
Figura P4.17.6
SOLUCIÓN:
a) La carga consume:
S 15 × 10 6
In = = = 1136 ,36 A
V 13,2 × 10 3
⇒ I L 2´ = 1,15 I n = 1,15 × 1136 ,36 = 1306 ,814 A
193
_
V1 / a
_ C
I L2 _
M V1/ a
_
θT
θ' L V 2
β θ' L
_
θL V2 D
_
I L2
Figura P4.18.1
V1 / a − V2
r% = × 100 Como r = 0 ⇒ V1 / a = V2
V2
En la figura, hemos determinado el lugar geométrico para que V1 / a = V2 , lo
cual implica tener una carga capacitiva, entonces todo el problema se reduce en
hallar los ángulos respectivos.
GRÁFICO
66
a= =5
13 ,2
Figura P4.18.2
Figura P4.18.3
194
Hallando el Z eq :
Z eq = 0 ,05656 + 0 ,97596 j = 0 ,978 ∠86 ,68°
θ T = ángulo entre VZ y I L 2´ = 86 ,68°
Z eq 2
I L 2´ ×
2
DM 1306 ,814 × 0 ,978
⇒ cos β = = = = 0 ,0484
OD V2 2 × 13 ,2 × 10 3
β = 87 ,225° ⇒ θ L´ = 180° − 86 ,68° − 87 ,225° = 6 ,095°
Por lo tanto:
PABSORVIDA = 17 ,25 × 10 6 × cos( −6 ,025° ) = 17 ,155 MW
Figura P4.18.4
SOLUCIÓN:
Figura P4.19.1
Figura P4.19.2
2400 / 3
_
3 I2n _
Z
θ β a
_ _
3 I2n aV2
a 3
Figura P4.19.3
SOLUCIÓN:
Prueba de Cortocircuito:
57 ,5
Z eq 1 = = 1,3822Ω
41,6
875 2400
Req 1 = = 0 ,50562Ω a= = 20
41,6 2 120
2 2
X eq 1 = Z eq 1 − Req 1 = 1,2864 Ω
197
Figura P4.20.1
2 2
Z 1 × 3 × I 2 N
2
2400 a × V2 L Z × I × V2 L
− 2× 1 2N
= + × cos( 180° − β )
3 3 a 3
Z eq 1
Z1 = Z S +
3
Z 1 = 1,3151∠69 ,13°
2 2
2400 20 × V2 L
= + 94 ,9091674 2 + 450 ,8170292 × V2 L
3 3
V2 L = 202 ,35V
V2 φ = 116 ,83V
b)
3 × I 2 L 2400 3
= = IS
a Z1
I2L
I 2 L = 12 ,1664 KA I1 = = 608 ,32 A
a
I S = 1,0536 KA
SOLUCIÓN:
a)
SNT 1000
X GEN = 1,65 × = 1,65 × = 2 ,0625 p .u .
S N GEN 800
b)
Figura P4.21.1
_
V Gen
_
− j X Gen I a
VT
_
j XT Ia
_ _
Ia Vs Rt I a
Figura P4.21.2
c)
VT = 1 + ( RT + jX T ) × I a = 1 + ( 0 ,004 + 0 ,085 j ) × 0 ,5
VT = 1,003 p .u .∠2 ,43° ⇒ VT = 1,003 × 26 KV = 26 ,078 KV
VGEN = 1 + ( 0 ,004 + 2 ,1475 j ) × 0 ,5
VGEN = 1,469 p.u .∠46 ,98°
VGEN = 1,469 × 26 KV = 38 ,194 KV
199
SOLUCIÓN:
a)
RSC ´ = RG + R1 + R2´ + R L´ pero R1 = R2´ = 0
⇒ RSC ´ = 5000 + 31,6 × 8 = 12988,48 Ω ≡ 12 ,98848 KΩ
2
Le g ´ = 0 ,207 H
Rse´
fh = = 9 ,98638 KHz
2π × Le g ´
b)
(RG + R1 )× (R2´ + RL´ ) 5000 × 31,6 2 × 8
R par´ = = = 3,075 KΩ
(RG + R1 + R2´ + RL´ ) 5000 + 31,6 2 × 8
R par ´ 3075
fλ = = = 24 ,97 Hz
2π × L11 2π × 19 ,6
c)
fG = f h × f λ = 499 ,36 Hz
d)
VL RL´ 8 × 31,6 2
= = = 0 ,01946
EG 31,6 × RSC ´ 31,6 × 12988 ,48
200
CAPÍTULO V
CONVERSIÓN
DE ENERGÍA
ELECTROMECÁNICA
Diversos dispositivos pueden convertir energía eléctrica a energía mecánica y
viceversa. Las estructuras de éstos dispositivos podrían ser diferentes
dependiendo de las funciones que ellos tengan. Algunos dispositivos son usados
para conversión de energía contínua, y éstos son conocidos como motores y
generadores. Otros dispositivos son usados para producir fuerzas traslacionales
necesarias y son conocidas como actuadores, así como solenoides, relés
electromagnéticos. Los diversos convertidores podrían ser diferentes
estructuralmente, pero todos ellos operan con los mismos principios básicos.
1. Un sistema eléctrico,
2. Un sistema mecánico, y
3. Un acoplamiento de campo como se muestra en la Fig. 5.1.1
Incremento
Energía Energía de energía
eléctrica
de mecánica almacenada Energía
= +
en el campo + +
de .......(5 - 1)
entrada de salida
desde la de pérdidas
fuente acoplamiento
Pmec
Sistema Acoplamiento Sistema
eléctrico de campo Mecánico
La ecuación de balance de energía (5-1) puede por ésta razón ser escrita como
sigue:
Obviamente:
dWm = 0 ........ (5 - 4)
y de las ecuaciones (5-3) y (5-4)
dWe = dW f ........ ( 5 − 5 )
dλ
e= ........ ( 5 − 6 )
dt
Parte fija
Llg X
Fm
λ
W f = ∫ idλ ........ ( 5 − 9 )
0
203
Figura 5.2.2
Entonces:
N i = H m λm + H g λ g ........ ( 5 − 10 )
También:
λ = Nφ ........ ( 5 − 11 )
λ = NAB ........ ( 5 − 12 )
Donde:
A es el área de la sección transversal de la trayectoria del flujo
B es la densidad de flujo, (asumida la misma en todas las partes)
H m λm + H g λ g
Wf = ∫ NAdB ........ ( 5 − 13 )
N
Para el entrehierro:
B
Hg = ........ ( 5 − 14 )
µ0
204
B2
W f = ∫ H m dB x volumen del material magnético + x volumen del entrehierro
2µ 0
........ ( 5 − 17 )
W f = W fm + W fg ........ ( 5 − 19 )
Donde:
w fm = ∫ H m dBm ; es la densidad de energía en el material magnético.
B2
w fg = ; es la densidad de energía en el entrehierro.
2µ 0
W fm
es la energía en el material magnético.
W fg
es la energía en el entrehierro.
Bm
Hm = ........ ( 5 − 20 )
µm
Por esta razón:
Bm B2
w fm = ∫ dBm = m ........ ( 5 − 21 )
µm 2µ m
EJEMPLO 1.- Las dimensiones del sistema actuador de la fig. 5-2 son
mostradas en la figura E.5.1. EL núcleo magnético esta hecho de material H-23,
t=0,5 mm. La bobina tiene 250 vueltas, y la resistencia de la bobina es 5 ohms.
Para una longitud de entrehierro de λg=5 mm fija, una fuente DC es conectada
a la bobina produciendo una densidad de flujo de 1,0 tesla en el entrehierro.
205
5cm.
Fm
Profundidad =10cm
10cm.
fig E5.1
5cm.
10cm.
Figura E.5.1
SOLUCIÓN:
ωb Amp − v
a) Para Bmáx = 1T = 1 Tabla B − H ( H − 23 ) H = 160
m2 m
λm = 2(5 + 10 ) + 2(10 + 5 ) = 60 cm = 0 ,6 m.
La f.m.m.. requerida es :
N i = 160 × 0,6 + 795,8 × 10 3 × 2 × 5 × 10 3
N i= 96 + 7958
w fm = ∫ HdB
1
( 1 )2 J
w fg = −7
= 397 ,9 × 10 3 J / m 3
2 × 4 π × 10 m 3
Esta cantidad no tiene significado físico. sin embargo, como se verá más
adelante, éste puede ser usado para derivar expresiones para la fuerza (ó
torque) desarrollado en un sistema electromagnético.
207
De la figura 5.2.3b:
W f' + W f = λ i ........ ( 5 − 23 )
i-i
Wf
W´f
Incremento
de lg Ii Ii
B(a) b(b)
a) Características λ-i para diferentes longitudes de entre hierros
b) Representación gráfica de la Energía y Coenergía.
Figura 5.2.3
Consideremos que los puntos de operación sean “a” cuando x=x1 y “b” cuando
x=x2 (Figura 5.3.1).
dWm = dWe − dW f Κ Κ Κ ( 5 − 26 )
∂W f ( λ , x )
fm = − ........ ( 5 − 33 )
∂x λ = cons tan te
Note que para el movimiento rápido la entrada eléctrica es cero (idλ=0) por que
el flujo concatenado ha permanecido constante y la energía mecánica de salida
ha sido suministrada completamente por la energía de campo.
El cual es válido para los límites 0< i < 4Amp y 3< g < 10cm. Para una
corriente i= 3Amp y longitud de entrehierro g = 5cm, encuentre la fuerza
mecánica de la parte móvil, usando el concepto de energía y coenergía de
campo.
SOLUCIÓN:
1
i 0 ,09i 2 i
W = ∫ λdi = ∫
'
f di
0 0 g
0 ,09 2 3 2
W f' = i joules
g 3
De la ecuación 5-31:
∂W f' (i, g)
fm =
∂g
i= cte
2 3 1
f m = − 0 ,09 i 2 2
3 g i = cte
Para g = 0.05 m y i = 3A
2 3 1
f m = − 0 ,09 3 2 N −m
3 0 ,05 2 i = cte
f m = −124 ,7 N − m
De la ecuación 5-33:
∂W f ( λ , g ) 2 gλ3
fm = − =−
∂g λ = cte
3 × 0 ,09 2
Para g = 0.05m y i = 3A
1
0 ,09 × 3 2
λ= = 3 ,12 Wb − vuelta
0 ,05
2 × 0 ,05 × 3 ,12 3
fm = − = −124 ,7 N − m
3 × 0 ,09 2
W f = ∫ idλ ........ ( 5 − 35 )
L( x ) i 2
Wf = ........ ( 5 − 37 )
2
∂ λ2
f m = − Κ Κ Κ ( 5 − 38 )
∂x 2 L( x ) λ =cte
λ2 dL( x )
fm = 2 Κ Κ Κ ( 5 − 39 )
2 L ( x ) dx
211
1 2 dL( x )
fm = i ........ ( 5 − 40 )
2 dx
∂ 1 2
fm = L( x ) i ........ ( 5 − 42 )
∂x 2 i = cte
1 2 dL( x )
fm = i ........ ( 5 − 43 )
2 dx
Las ecuaciones (5-40) y (5-43) muestran las mismas expresiones para las
fuerzas obtenidas a partir de las funciones de energía y coenergía. Para el
sistema de la Figura 5.2.1 , si la reluctancia de la trayectoria magnética del
núcleo es omitida.
Bg
N i = H g 2g = 2 g ........ ( 5 − 44 )
µ0
∂ B g Bg2
2
fm = Ag 2 g = 2 Ag ........ ( 5 − 47 )
∂g 2 µ 0 2µ0
De aquí, que la fuerza por unidad de área de entre hierro, llamada presión
magnética fm, es:
B g2 N
fm = ........ ( 5 − 48 )
2µ0 m 2
Figura E.5.3
SOLUCIÓN:
a)
µ Ni
Bg = 0
λg
B g2 µ 0 N 2 λ2 Ag
fm = Ag =
2µ0 2λ2g
4π × 10 −7 × 500 2 × 2 2 × 2 × 2 × 10 − 4
fm =
2 × 1 × 1 × 10 −6
f m = 251,33 N
b)
B g2 B g2
Wf = Voλ g = Ag λ g = 251,33 × 10 −3 J
2µ0 2µ0
W f = 0 ,25133 J
Ifm
Ifm
Ii
It
Lg
Figura E5.4
Figura E.5.4
213
SOLUCIÓN:
a) La corriente en la bobina es :
120
i= = 20 A
6
La energía de campo es :
B g2 0.754 2
Wf = Voλ g = −7
× 2 × 6 × 6 × 5 × 10 −7 J = 8 ,143 J
2µ 0 2 × 4 π × 10
B g2 0.754 2
fm = Ag = −7
× 2 × 6 × 6 × 10 − 4 N = 1628 ,7 N
2µ 0 2 × 4 π × 10
N 2 N µ 0 Ag
2
L= =
Rg λg
300 2 × 4 π × 10 −7 × 6 × 6 × 10 − 4
L= −3
= 40 ,7 × 10 −3 Hr
2 × 5 × 10
→
Z = 6 + j 377 × 40 ,7 × 10 −3 = 6 + j15 ,34 Ω
B g2 2
Brms 0 ,275 2 × 2 × 6 × 6 × 10 − 4
fm = 2 Ag = 2 Ag =
avg
2µ 0 2µ 0 2 × 4 π × 10 −7
avg
fm avg
= 216 ,3 N
dW f = e s i s dt + er ir dt ........ ( 5 − 49 )
dW f = i s dλ s + ir dλ r ........ ( 5 − 50 )
Donde:
Para un sistema magnético lineal Lsr =Lrs . Las ecuaciones 5-51 y 5-52 pueden
ser escritas en la forma matricial.
λ s Lss Lsr i s
λ = L Lrr ir
Κ Κ Κ ( 5 − 53 )
R rs
1 1
Wf = Lss is2 + Lrr ir2 + Lsr is ir ........ (5 - 57)
2 2
∂W f' ( i ,θ )
T= ........ ( 5 − 58 )
∂θ
i = cte
1 2 dLss 1 2 dLrr dL
T= is + ir + is ir sr ........ ( 5 − 59 )
2 dθ 2 dθ dθ
Los dos primeros términos del lado de la mano derecha de la Ecuación 5-59
representa los torques producidos en la máquina porque muestra la variación
de la inductancia propia con la posición del rotor. Esta componente de torque es
llamada el torque de reluctancia. El tercer término representa el torque
producido por la variación de la inductancia mutua entre los arrollamientos del
estator y rotor.
Lss
Lo
Ld L2 - /2 0 /2
Lq
Figura E.5.5
SOLUCIÓN :
1 2 dLss
T= is
2 dθ
217
1 2 d
T= I sm sin 2 ωt ( L0 + L2 cos 2θ )
2 dθ
T = − I sm
2
L2 sin 2θ sin 2 ωt N −m
b)
1 − cos 2ωt
T = − I sm
2
L2 sin 2( ωt + δ )
2
1 2 1 1
T = I sm L2 sin 2( ωt + δ ) − sin 2(( ω m + ω )t + δ ) − sin 2(( ω m − ω )t + δ )
2 2 2
i) ωm = 0
El torque promedio a velocidad cero es:
1 2
Tavg = − Ism 2δ
L2 sin
2
De la Fig. E.5.5:
Ld − Lq
L2 =
2
Por ésta razón:
1 2
Tavg = − Ism ( Ld − Lq ) sin
2δ
4
ii) ωm = ±ω
Correspondiente a ésta condición:
1 2
Tavg = 2δ
Ism L2 sin
4
1 2
Tavg = Ism ( Ld − Lq ) sin
2δ
8
PROBLEMAS RESUELTOS
CAPITULO V
CONVERSIÓN DE ENERGÍA
PROBLEMA N° 5.1.- El núcleo magnético mostrado en la figura tiene una
sección transversal de 3cm× 3cm. Cuando las dos secciones del núcleo son
mantenidas casi juntas, la longitud del entrehierro es x=1mm. La bobina tiene
177 espiras y una resistencia de 7,5 Ohmios. Considere µ FE >> µ o
a) Suponiendo que se conecta una fuente DC de 40V a la bobina, calcule la
fuerza que mantiene a las dos secciones casi juntas.
b) Suponiendo que se conecta una fuente AC de 100V a 60Hz , cual será la
fuerza promedio que mantiene a las dos secciones casi juntas. R AC = R DC
c) Repetir la parte a) únicamente, considerando el efecto marginal o de borde.
X
Movimiento
I
N
Figura P5.1.1
SOLUCIÓN:
B1 B 2
Figura P5.1.2 Figura P5.1.3
Se asume:
B2 × Ag = B1 × AFE
219
2 2
1 B 1 B 1
⇒ U 2 = × 2 × Vol = × 2 × Ag × X = × B2 × H 2 × Ag × X
2 µo 2 µo 2
µo × N × I N×I 1 A
× H 2 × Ag × X
B1 = ⇒ H1 = ⇒ U2 = × B1 × FE
X X 2 Ag
2
1 B1 AFE
2
⇒ U2 = × × × Ag × X ⇒
2 µ o Ag
2
∂U 2 1 B1 AFE
2
F2 = − =− × × × Ag
∂X 2 µ o Ag
∂U 1
2 2
1 B 1 B
⇒ U 1 = × 1 × AFE × X ⇒ F1 = − = − × 1 × AFE
2 µo ∂X 2 µo
AFE
∴ F2 = F1 ×
Ag
N × I = H m × λm + H g × X ; como µ FE = µ m >> µ o
Entonces : N × I = H g × X
N×I N×I
Hg = ; Bg = µ o × H g ⇒ Bg = µ o × = Bm
X X
N×I µo × N 2 × I × A
λ = N × φ ⇒ λ = N × µo × ×A=
X X
µ ×N ×I×A
2
µ ×N ×I2 × A
2
WC ´ = ∫ λ.dI = ∫ o .dI = o
X 2X
1 µo × N × I × A
2 2
µo × N 2 × A
Pero : WC ´ = × L × I =2
∴L =
2 2X X
∂WC ´ µ o × N × I × A
2 2
Fmec = − =
∂X 2X 2
a)
X = 10 −3 m
40
N = 177 espiras I= = 5 ,33 A
7 ,5
4 π × 10 −7 × 177 2 × 5 ,33 2 × ( 3 × 10 − 2 ) 2
∴ F= = 503,2958 N
2 × 10 −6
b)
Para una fuente de AC de 100V y 60 Hz
220
4 π × 10 −7 × 177 2 × ( 3 × 10 −2 ) 2
L= = 35 ,4323mH
10 −3
⇒ X L = ω × L = 2 π × 60 × 35 ,4323 × 10 −3 = 13 ,3576 Ω
∴ Z L = R 2 + X L = 7 ,5 2 + 13 ,3576 2 = 15 ,32Ω
2
100 100
∴ I= = = 6 ,5278 A
ZL 15 ,32
4 π × 10 −7 × 177 2 × ( 3 × 10 − 2 ) 2
∴F = −6
× ( 6 ,5278 2 × senθ ) 2
2 × 10
F = 1509 ,8458 × sen 2 θ
2π
1
FPROM = 1509 ,8458 × × ∫ sen 2 θ.dθ = 754 ,923 N
2π 0
c)
Ag = ( 3 × 10 −2 + 10 −3 ) 2 = 0 ,000961 m
∴ F2 = F1 ×
AFE
= 503,2958 ×
(
3 × 10 − 2 )2
= 471,348 N
Ag 0 ,000961
3cm
3cm
Figura P5.2.1
SOLUCIÓN:
221
H m × λ m + 2λ g × H g = N × i Como µ m >> µ o ⇒ H m × λm = 0
∴ 2λ g × H g = N × i
Ag × µ o × N × i
φ = Am × Bm = Ag × B g = Ag × µ o × H g =
2λ g
Ag × µ o × N 2 × i
λ = N ×φ = = L×i
2λ g
Ag × µ o × N 2
⇒ L=
2( X + d )
i
Ag × µ o × N 2 × i 2
Wm´( i , X ) = ∫ λ( i , X ).di =
0
4( X + d )
∂Wm´( i , X ) Ag × µ o × N 2 × i 2
Fe = ⇒ Fe = −
∂X 4( X + d ) 2
−3
µ o × Ag × N 2 × i 2
d = 10 m Fe = −
4d 2
a)
DC:
40
i DC = = 5 ,333 A
7 ,5
4 π × 10 −7 × 9 × 10 − 4 × 250 2 × 5 ,333 2
Fe = − = −502 ,6 N
4 × 10 −6
b)
µ o × Ag × N 2 µ o × Ag × N 2
L= si X =0 ⇒ L=
2( X + d ) 2d
4 π × 10 −7 × 9 × 10 −4 × 250 2
L= = 0 ,03534 H
2 × 10 −3
100 2
i= × sen( 377 t − ϕ )
7 ,5 + ( 377 × 0 ,03534 ) 2
2
377 × 0 ,03534
ϕ = arctan = 60 ,62°
7 ,5
i = 6 ,541 2 × sen( 377 t − 60 ,62° )
µ o × Ag × N 2 × i 2
Fe = −
4d 2
µ o × Ag × N 2 i
2
N = 500 espiras
R =3Ω
Sección transversal
A = 35 cm 2
E l e c tr o im á n
Pro b .5 .3
M = 130 Kg Barra de hierro
Figura P5.3.1
SOLUCIÓN:
ρ ρ
∫ H .d l = N×I
H m × λm + 2 H g × λ g = N × I Λ Λ Λ Λ ( α )
H m × λm = φ m × ℜ m
λm
λg = φm × ≈0 ( µm → ∞ )
µ m × Am
Figura P5.3.2
En (α):
Bg
2H g × λg = N × I = 2 × × λg
µo
2λ g N 2 N × µ o × Ag
2
ℜg = Se sabe que : L = =
µ o × Ag ℜ 2λ g
N 2 × µ o × Ag
λ = L×i = × i ; λg = X
2λ g
i
N 2 × µ o × Ag
Wm´ = ∫ λ( i , X ).di = ×i2
0
4X
∂Wm´ N × µ o × Ag 2
2
Fe = − = ×i
∂X 4X 2
223
SOLUCIÓN:
a)
φ = K × in Λ Λ Λ Λ ( α )
sabemos que dW = N × i × dφ Λ Λ Λ Λ ( β )
dφ
de ( α ) : = K × n × i n −1 ⇒ dφ = K × n × i n −1 × di Λ Λ Λ Λ ( γ )
di
( γ ) en ( β ) :
dW = N × i × K × n × i n −1 × di = K × N × n × i n × di
Integrando ambos miembros :
Wφ i
∫ dW = ∫ K × N × n × i × di
n
0 0
K × N × n × i n +1
∴ Wφ =
n+1
Sabemos que : dWφ´ = φ × dF
además : F = H × λ = N × i ⇒ dF = N × di
⇒ dWφ´ = φ × N × di = K × i n × N × di
Integrando ambos miembros :
Wφ´ i
∫
0
dWφ´ = ∫ N × K × i n × di
0
N × K × i n +1
∴ Wφ´ =
n+1
224
λ N ×φ
L= = ⇒ L = N × K × i n −1
i i
Reemplazando datos:
n = 0 ,35 k = 4 ,2 × 10 −3
N = 1200
Ff.a=1
N
b
2a
NUCLEO ARMADURA
C A SQ U IL L O
i NO
M A G N E T IC O
Figura P5.5.1
SOLUCIÓN:
a)
Rm 0
R m34 45
N 0
3 R
m23
4 b 0
2 1 6 5 2a Rm 12 R 16 R 56
NUCLEO ARMADURA
g
3' C A S Q U IL L O Ni
i NO 0
4'
M A G N E T IC O Rm 24´
0
Rm 4´3 Rm 3´5
R 34
NI R16
R4' 3'
Figura P5.5.4
R16
R34 g b
R= +
Ni µ0 ( 2 a ) 2µ0 a 2
2
Figura P5.5.5
g b b
ℜ 16 = ℜ 34 = ℜ 4´ 3´ =
µ o × A16 µ o × A34 µ o × A4´ 3´
g b
ℜ= +
2 × µo × a 2
2 × µo × a 2
g +b N2 N 2 × 2 × µo × a 2
ℜ eq = además : L = =
2 × µo × a 2 ℜ eq g +b
N 2 × 2 × µo × a 2
λ = L×i = ×i
g +b
i
N 2 × µo × a 2 × i 2
Wm´ = ∫ λ ( i , X ).di =
0
X +b
∂Wm´( i , X ) N 2 × µo × a 2 × i 2 N 2 × µ o × a 2 × I DC
2
Fe = =− = −
∂X ( X + b )2 ( X + b )2
600 2 × 4π × 10 −7 × ( 50 × 10 −3 ) 2 × 1,2 2
Fe = − = −33 ,23677 N
( 7 × 10 −3 ) 2
Fe = 33 ,23677 N
226
b)
2 × µ o × a 2 × N 2 2 × 4 π × 10 −7 × ( 50 × 10 −3 ) 2 × 600 2
L= = = 0 ,3231 H
g +b 7 × 10 − 3
V
i= × sen ( 377 t − ϕ )
R 2 + ( ω × L )2
377 L
ϕ = arctan = 85 ,307 °
R
100 2
i= × sen ( 377 t − ϕ )
100 + ( 377 × 0 ,3231 ) 2
∴ i = 0 ,8182 2 × sen ( 377 t − 85 ,307 ° )
2 × µo × a2 × N 2
λ = L×i = ×i
g+b
i
µo × a2 × N 2 × i2
W m´ = ∫ λ( i , X ).di =
0
X +b
∂ W m´( i , X ) µ × a2 × N 2 × i2
Fe = =− o
∂X ( X + b )2
µ o × a 2 × N 2 i max 4 π × 10 −7 × ( 50 × 10 − 3 ) 2 × 600 2
2
Fe PROM = × = × 0 ,8182 2
( X + b )2 2 ( 7 × 10 − 3 ) 2
Fe PROM = 15 ,452 N
Llg
Mm
PISTON DE 9cm²
Llm DE SECCION
BOBINADO
Figura P5.6.1
227
SOLUCIÓN :
a)
ρ ρ
∫ H .dl = N × I ⇒ H m × λm + H g × λg = N × I
φ m × ℜ m + H g × λg = N × I pero ℜ m → 0 ( µ m >> µ o )
µo × N × I
H g × λg = N × I ⇒ Bg =
λg
µo × N 2 × I × A µo × N 2 × A
λ = N × φ = N × Bg × A = ; λ = L× I ⇒ L =
λg λg
µo × N 2 × i × A µ ×N2 ×I2 × A 40
Wm´ = ∫ λ × di = ∫ .di = o I = i DC = = 5,33 A
λg 2 × λg 7 ,5
∂Wm´ µ o × N 2 × I 2 × A 4 π × 10 −7 × 177 2 × 5,33 2 × 9 × 10 −4
Fm = − = = = 503,296 N
∂λ g 2 × λg
2
2 × 10 −6
b) Hallando L:
µ o × N 2 × A 4π × 10 −7 × 177 2 × 9 × 10 −4
L= = = 35,432mH
λg 10 −3
X L = ω × L = 2 π × 60 × 35 ,432 × 10 −3 = 13 ,358 Ω Z= X L + R 2 = 15 ,319 Ω
2
Vrms 100
I rms = = = 6 ,5278 A
Z 15 ,319
4 π × 10 −7 × 177 2 × 9 × 10 −4
Fm = −6
× ( 6 ,5278 2 × senωt ) 2 = 1509,846 × sen 2 ωt
2 × 10
π
1
⇒ Fm PROM = 1509 ,846 × × ∫ sen 2 α.dα = 754 ,923 N
π 0
a) I a = 0 ; I b = 5 A
b) I a = 5 A ; I b = 0
c) I a = 5 A ; I b = 5 A
228
B
Ib Ia
Ia Ib
Figura P5.7.1
SOLUCIÓN:
λ aa = Laa × ia + λ o × cos α
λ bb = Lbb × ib + λ o × senα
λo = Bo × Aespira = Bo × (2 × R × λ)
λ aa = Laa × i a + 2 × Bo × R × λ × cos α
λbb = Lbb × ib + 2 × Bo × R × λ× senα
ia ib
Laa × ia L ×i
2 2
Wm ´= + bb b + λo × cosα × ia + λo × senα × ib
2 2
∂Wm ´
Te = − = λo × senα × ia − λo × cosα × ib = λo × ( senα × ia − cosα × ib )
∂α
a)
I a = 0 ; Ib = 5 A
Te = −2 R × λ × Bo × I b × cosα
Te
/2 /2
2RlBoIbo
Figura P5.7.2
229
b)
I a = 5 A ; Ib = 0
Te = 2 R × λ× Bo × I a × senα
Te
2RlBoIa
/2
Figura P5.7.3
c)
I a = Ib = 5 A = Io
Te = 2 R × λ × Bo × I o × ( senα − cosα ) = 2 2 × R × λ× Bo × I o × sen(α − 45°)
Te
2 2RlBoIo
/4 3 /4
-2 2RlBoIo
Figura P5.7.4
1”
4
K
9”
16
13211”
1”
4
+ N
V(t) 1”
4
Figura P5.8.1
230
SOLUCIÓN:
Bm
2 N × i = 2 H m × λm + 2 H g × X = 2 × λm + 2 H g × X
µ
N ×i µ × N ×i
µ → ∞ ∴ 2N × i = 2H g × X ⇒ Hg = H = ⇒B= 0
X X
a)
µ0 × N × i × A 2µ o × N 2 × i × A
φ = B× A = λ = 2N × φ =
X X
2µ × N × A2
L×i = λ ⇒L= 0
X
i
2µ × N × A × i
2
µ × N 2 × A× i2
WC ´ = ∫ λ .di = ∫ 0 × di = 0
0
X X
∂WC´
⇒ f mec = : Fuerza mecánica de origen eléctrico.
∂X
µ0 × N 2 × A × i 2
∴ f mec =−
X2
Ahora :
2µ 0 × N 2 × A 2µ 0 × N 2 × A 2µ 0 × N 2 × A 1
L= = = × ; X 1 << X 0
X X1 + X0 X0 X
1 + 1
X0
X 2µ 0 × N 2 × A
∴ L = L0 × 1 − 1 ; L0 =
X0 X0
b) Ecuación de movimiento:
× L(X )× i 2 + × M × X&2
1 1
T=
2 2
1
V = ×K×X2
2
1
D = × R ×i2
2
Ecuación De Lagrange :
d ∂T ∂T ∂V ∂D dq n
⇒ − + + = Qn ; q&n =
dt ∂q&n ∂q n ∂q n ∂ × q&n dt
231
d ∂ 1 2 ∂ 1 2
× L(X )× i + × M × X& − × L( X )× i + M × X& + Λ
1 1
2 2
dt ∂X& 2 2 ∂X 2 2
∂ 1 2 ∂ 1 2 dX
ΛΛ + ×K× X + × R × i = f ( t ) ; X&=
∂X 2 ∂X& 2 dt
d 2 X 1 dL 2
M× 2 − × ×i + K × X = f (t )
dt 2 dX
d
(L(X )× i ) + R × i = v( t ) ⇒ v( t ) = L × di + R × i + i × dL × dX
dt dt dX dt
2
dL(X )
+ K × (X − d )
d X 1
f ( t ) = M × 2 − × i2 ×
dt 2 dX
dL 2µ × N 2 × A
=− 0 2 ⇒ v( t ) =
dX X
2µ 0 × N 2 × A di µ 0 × N 2 × A dX
× + R×i − 2×i× × Λ Λ (1)
X dt X2 dt
d2X i 2 × µ0 × N 2 × A
f ( t ) = M × 2 + K × (X − d ) + Λ Λ (2)
dt X2
v( t o ) ⇒ E0 = R × I 0
µ × N 2 × A
f ( t o ) ⇒ F0 = K × (X − d ) + I 0 × 0
2
2
X 0
20V E 10
Si : RBOB . = 500 Ω y E0 = ⇒ I0 = 0 = = 2 × 10 − 2 A
2 R 500
µ ×N2 × A
Si : F0 = 0 ⇒ K × (d − X 0 ) = I 0 × 0
2
2
X0
µ0 × N 2 × A
En ( 2 ) : K × (X 0 − d ) + i 2 × 2
=0 d = 0 ,275 × 10 −3 m
X0
µ × 1054 2 × 4 ,032 × 10 −5
( ) (
⇒ 8000 × X 0 − 0 ,275 × 10 −3 + 2 × 10 − 2 )
2
× 0 2
=0
X0
2
1 2 ,54
" "
1 1 −5
Donde : A = × = × = 4 ,032 × 10 m
2
4 4 4 100
−4
⇒ X 0 1 = 2 ,13 × 10 m ( estable )
⇒ X 0 2 = 1,5 × 10 −4 m ( inestable )
∴ X 0 = 2 ,13 × 10 −4 m
232
R
+ L
E
Barra de la
Ea Eb superficie “A”
K A
C = εo ×
X
B q
C=
λ&
Ff(t)
Xa εo: Constante dieléctrica
Xb λ&: Diferencia de
Potencial
X q: Carga eléctrica
SOLUCIÓN:
a)
y´ = T´ +Wm´
M × X&2 L × q&2
y´ = +
2 2
U = V + WC
K×X2 X × q2
U= + ℘ = y´ −U
2 2×ε× A
R × q& B × X&2
2
M × X&2 L × q&2 K × X 2 X × q2
F= + ℘= + − −
2 2 2 2 2 2×ε× A
233
Ecuación Mecánica:
d ∂℘ ∂℘ ∂F
− + = f (t )
dt ∂X& ∂X ∂X&
q2
M × X&
&+ B × X&+ K × X − = f (t )
2×ε × A
Ecuación Eléctrica:
d ∂℘ ∂℘ ∂F
− + =E
dt ∂q& ∂q ∂q&
X ×q
L × q&
&+ R × q&+ =E
ε×A
b)
X = X a + X1 ; f = f o + f1 ; q = q0 + q1
d2 d (q o + q1 ) 2
M× ( X + X ) + B × ( X + X ) + K × ( X + X ) − = f o + f1
2×εo × A
a 1 a 1 a 1
dt 2 dt
d2 d (q + q1 )
L × 2 (q o + q1 ) + R × (qo + q1 ) + o × ( X b − X 1 ) = Eo
dt dt ε×A
2
q qo
En estado estacionario: E o = o ; K × X 1 =
Co 2×εo × A
q1 q
L × q&
& &
1 + R × q1 + − o × X1 = 0
Co ε × A
SOLUCIÓN:
234
a)
d ∂℘ ∂℘ ∂F
− + = f (t )
dt ∂X& ∂X ∂X&
d L × q&2
( M × X&) − − o − K × X + 0 = f (t )
dt 2
&
& Lo × q&2
M×X + + K × X = f (t )
2
&+ Lo × i + K × ( X − 2a) = f (t ) Ecuación Mecánica Λ Λ Λ Λ (2)
2
∴ M × X& o
2
b)
X o = ? en la posición de equilibrio.
235
Vo 5
de ( 1 ) Vo = R × I o ⇒ Io = = = 5A
R 1
Lo × i 2
de ( 2 ) + K o × ( X o − 2a ) = 0
2
L ×I
2
X o = 2 a − o o = 0 ,015 m
2 × Ko
∴ X o = 1,5cm
X = Xo + X1
i = I o + i1
d2 L
M× 2
( X o + X 1 ) + o ( I o + i1 ) 2 + K o × ( X o + X 1 − 2 a ) = 0
dt 2
d X 1 Lo × I o Lo × i1
2 2 2
M× + + Lo × I o × i1 + + K o × ( X o − 2a ) + K o × X 1 = 0
dt 2 2 2
L ×i
2
d 2 X1
⇒ M× 2
+ K o × ( − X o + 2 a ) + Lo × I o × i1 + o 1 Κ Κ Κ
dt 2
Κ Κ Κ + K o × ( X o − 2a ) + K o × X 1 = 0
Lo × i1
2
donde =0
2
d 2 X1
∴ M× = − Lo × I o × i1 − K o × X 1
dt 2
R × I o + R × i1 = Vo
En la ecuación eléctrica:
− Lo × I o × X&1 + R × I o = Vo
236
CAPÍTULO VI
MÁQUINA DE
CORRIENTE CONTINUA
Las principales partes que conforman la máquina de corriente continua son las
siguientes:
I) EL ESTATOR:
b) Las bobinas de campo: Las bobinas están arrolladas sobre los polos.
II) EL ROTOR:
ESCOBILLA
CONMUTADOR
Aa
N S
A a’
Figura 6.2.1
Cuando el rotor gira sus conductores cortan las líneas de fuerza producidas por
el inductor y se engendra en ellos una f.e.m. .Esta f.e.m. es rectificada por el
conmutador apareciendo en los bornes de la máquina una tensión E
prácticamente constante.
Figura 6.2.2
Pφ d
Be = ........ ( 6 − 1 )
2 π rL
Cuando el rotor del generador indicado gira con una velocidad “ω” en cada
uno de los conductores se genera una f.e.m.:
E C = Be LV ........ ( 6 − 2 )
V = ωr ........ ( 6 − 3 )
Luego:
Pφdω
Ec = ........ ( 6 − 4 )
2π
Z
ZS = ........ ( 6 − 5 )
a
PZ
E = Z S EC = φd ω ........ ( 6 − 6 )
2 πa
239
Finalmente haciendo:
PZ
K a = ........ (6 − 7 )
2πa
Obtenemos:
E = K aφd ω ........ ( 6 − 8 )
Para comprender el funcionamiento del conmutador hay que tener presente que
la polaridad de la f.e.m. generada depende de la dirección del campo magnético.
Cuando la máquina funciona bajo carga los conductores son recorridos por una
corriente Ic cuya dirección está indicada en la Figura. El conmutador mantiene
siempre las direcciones indicadas a pesar del movimiento por lo que el campo
magnético del rotor resulta estacionario. En la Figura se dibuja la máquina en
forma longitudinal. Se construye entonces la onda de f.m.m. (Fa) que resulta ser
de forma triangular con su vértice ó eje magnético ubicado entre los polos N y S,
es decir a 90° eléctricos del campo del estator y es por ésta razón que se le
denomina campo transversal.
240
F máx = 6 Z c I c ........ ( 6 − 9 )
Esta f.m.m. produce un flujo magnético que debido a la saliencia del estator
tiene una densidad Ba que varía tal como se aprecia en la figura ( parte c); éste
flujo viene a ser lo que comúnmente se denomina la reacción de armadura.
Figura 6.3.1
GENERADOR
MOTOR
11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2
2(a)
Fa
6ZcIc
4ZcIc
2ZcIc 6ZcIc
0 1
2ZcIc
2ZcIc
2ZcIc
2(b)
Ba
0
D(c)
Be
Br=Ba+Be
Aa
D(d)
Figura 6.3.2
Figura 6.3.3a
Figura 6.3.3b
243
Be
Ba Br
Figura 6.3.3c
6.4 CONMUTACIÓN:
Figura 6.5.1
(6-11) en (6-10):
Vt = Kaφd ω + Ra Ia ........(6 − 14 )
Vt − Ra I a
ω= ........ ( 6 − 15 )
K aφd
a) El motor Shunt:
Figura 6.5.2
b) El motor Serie:
Este Motor varía mucho su velocidad con la carga y tiende a asumir velocidades
muy altas en vacío. En cambio tiene muy alto par de arranque y soporta mejor
las sobrecargas. Se emplea para accionar cargas pesadas tales como tranvías,
grúas, montacargas, ascensores, etc.
246
Figura 6.5.3
c) El motor Compound:
Figura 6.5.4a
Figura 6.5.4b
Existen dos curvas características muy importantes que dependen del tipo de
motor:
T = K ' I a2 ........ ( 6 − 17 )
Ia = Ie
Figura 6.5.5
Figura 6.5.6
ω − ω PC
rvel % = 0 100% ........ ( 6 − 18 )
ω PC
ωo : velocidad en vacío.
ωPC: velocidad a plena carga.
248
Vt
I arr = ........ ( 6 − 19 )
Ra
Como la resistencia de armadura es pequeña, la corriente de arranque resulta
ser muy alta y puede llegar a ser diez veces mayor que la corriente nominal del
motor.
Esto perjudica no solamente al motor sino también a la red en la que puede
ocasionar oscilaciones de tensión, por lo que en motores de cierta potencia debe
limitarse la corriente de arranque mediante un reóstato de arranque conectado
en serie con el motor.
Vt
I arr = ........ ( 6 − 20 )
Ra + Rarr
Una vez que la máquina adquiere cierta velocidad y por consiguiente se produce
la f.e.m. se elimina el reóstato de arranque.
El par de arranque elevado permite que la máquina pueda mover sin problemas
la carga mecánica acoplada a su eje y pueda adquirir rápidamente su velocidad
de régimen.
La velocidad de los motores de c.c. puede variarse entre amplios márgenes por
métodos relativamente simples. En esto reside justamente su mayor ventaja sobre
los motores de corriente alterna.
Sabemos que:
Vt − Ra I a
ω= ........ ( 6 − 22 )
K aφd
Figura 6.5.7
De las tres formas mencionadas, la del reóstato serie es poco utilizada por las
excesivas pérdidas que se producen en el reóstato serie.
Figura 6.5.8a
Figura 6.5.8b
Figura 6.5.9
La eficiencia se define:
W2
η= ........ ( 6 − 23 )
W1
Donde:
W1 = potencia de entrada de la máquina.
W2 = potencia de salida de la máquina.
252
∆W = W1 − W2 ........ ( 6 − 24 )
∆W
η = 1− ........ ( 6 − 25 )
W1
1. Pérdidas rotacionales.
2. Pérdidas en el cobre.
a) Generador
Figura 6.5.10
WEM = W2 + Re I e2 + Ra I a2 + E B I a ........ ( 6 − 26 )
WEM = W1 − ∆WD+ ROT ........ ( 6 − 27 )
Figura 6.5.11
Figura 6.5.11
b) Motor
De la Figura respectiva:
W EM = W 2 + ΔW D + ROT ........ (6 − 28)
W EM = W 1 − (R a I a2 + R e I e2 + E B I a ) ........ (6 − 29)
254
Ii
e Ii L
Ii a +
Ra
Re V t
+
E
Figura 6.5.12
Figura 6.5.13
Eje q
Ra Ia
RI
Re
Vt Eje d
E
Rs
ie Rc
Ve
Figura 6.6.1
255
Como todas éstas resistencias están en serie pueden reemplazarse por una
resistencia equivalente : Ra.
R a = R A + R I + RC + R S ........ ( 6 − 30 )
Aplicando Kirchoff:
− E + Ra I a + Vt = 0 ........ ( 6 − 31 )
E = Vt + Ra I a ........ ( 6 − 32 )
E = K a φ d ω ........ ( 6 − 33 )
Tem = K a φ d I a ........ ( 6 − 35 )
Donde:
Tem= par o torque electromagnético
Ve = Re I e ........ ( 6 − 36 )
De acuerdo con la forma como se conectan las bobinas de campo del generador
se representan los siguientes tipos de generadores:
Figura 6.6.2
Figura 6.6.3
I L = Ia − Ie ........ ( 6 − 38 )
Ia = Ie + IL ........ ( 6 − 39 )
257
Figura 6.6.4
Figura 6.6.5a
Figura 6.6.5b
258
a) La conexión larga.
b) La conexión corta.
a) La curva de Magnetización.
Figura 6.6.6
Linea de
incremento
E Q
Codo
Er
Iie
Figura 6.6.7
Y si ω= cte.
b) Característica externa
Vt
2
1
R4a
R4b
R4c
R3
ia
Figura 6.6.8
2) Generador Shunt.
Tiene una caída de tensión mayor debido a la disminución del flujo φd por
la disminución de la tensión Vt .
E − Vt
r% = 100 % ........ ( 6 − 42 )
Vt
Figura 6.6.9
Del circuito:
E = Vt + Ra I a ........ ( 6 − 43 )
R a I a = E − Vt ........ ( 6 − 44 )
261
Curva de
Magnetización Linea de
E Excitación
V
O Codo
L
T
I
O
S
Iie
AMPERIOS
Figura 6.6.10
Este sistema fue introducido por los años de 1890. El sistema se muestra en la
figura 6.7.1a, el cual usa un motor – generador (M-G) que es impulsado por un
motor primo A.C. para controlar la velocidad de un motor DC que mueve una
carga.
Figura 6.7.1a
bbase
Figura 6.7.1b
El modo de control por corriente de campo es usada para obtener una velocidad
por encima de la velocidad base. En este modo, el voltaje de armadura Vt
permanece constante y la corriente de campo del motor Ifm es disminuída para
obtener altas velocidades. La corriente de armadura puede ser mantenida
constante, consiguiendo operar el motor en un modo de potencia de salida
constante. Obviamente el torque disminuye tanto como la velocidad se
incrementa, como se observa en la figura 6.7.1b.
Figura 6.7.2
Figura 6.7.3
2 2 Vp
Vt = cos α ........ ( 6 − 45 )
π
Para un semiconvertidor:
2 Vp
Vt = (1 + cos α ) ........ ( 6 − 46 )
π
Vvt
1.0
90º 180º
Figura 6.7.4
SOLUCIÓN:
a) De la ecuación 6-45:
2 2 × 265
Vt = × cos 30 ο
π
Vt = 206 ,6 V
Luego:
E a = Vt − R a I a
E a = 296 ,6 − 0 ,25 × 40
E a = 196 ,6 V
Ea
ω=
K aφ d
196.6
ω= = 1092,2 rpm
0.18
266
P = R a (ia ) rms
2
+ E a Ia
a) Encontrar las velocidades sin carga para los ángulos de disparo α=0° y
α=30°. Asuma que la corriente de armadura sin carga es 10% de la corriente
establecida y es continua.
b) Encontrar el ángulo de disparo para obtener la velocidad establecida de 1800
rpm para corriente del motor dada.
c) Calcule la regulación de velocidad para el ángulo de disparo obtenido en la
parte (b).
SOLUCIÓN:
Para α = 0:
Vt = 648 V
Ea = Vt − RaIa
Ea = 648 − 0 ,0874 × 16 ,5 = 646 ,6 V
La velocidad sin carga es:
Ea 646.6
ω0 = = = 1959 rpm
K a φd 0.33
Para α = 30°:
Vt = 648 cos 30° = 561,2 V
E a = 561,2 − 0 ,0874 × 16 ,5 = 559 ,8 V
b) Condición de plena carga :La f.e.m Ea del motor a 1800 rpm es:
Debido a esto:
648 cos α = 608 ,4
608 ,4
cos α = = 0 ,94
648
α = 20 ,1°
E a = 608 ,4 − 0 ,0874 × 16 ,5
E a = 606 ,96 V
y la velocidad sin carga es :
606 ,96
ω0 = = 1839 ,3 rpm
0 ,33
268
1839 ,3 − 1800
r= × 100% = 2 ,18%
1800
6.7.2.2 CHOPPERS
t on
Vt = V = αV ........ ( 6 − 52 )
T
Donde:
Figura 6.7.5a
269
Figura 6.7.5b
Figura 6.7.5c
SOLUCIÓN:
Luego:
Vt = E a + Ra Ia Vt = Ra I a = 0 ,5 × 20 = 10 V
1
Vt = αV = 120α 10 = 120 α α=
12
270
Luego:
E a = Vt − Ra I a = 120 − 0 ,5 × 20 = 110 V
Además:
Ea 110
ω= = = 2200 rpm
K aφ d 0 ,05
a) El rango de velocidad es 0 < ω < 2200 rpm
b) El rango del “duty cycle” es ½ < α <1
Figura 6.7.6
271
Hay otras ventajas de la operación de Lazo cerrado, así como una gran
precisión, aceptable respuesta dinámica, y estabilidad de operación. En un
sistema de lazo cerrado las características de funcionamiento pueden también
ser hechas para operar a torque constante o potencia de salida constante por
encima de cierto rango de velocidad; un requerimiento en sistemas de tracción.
El circuito de protección puede también ser proveído en un sistema de lazo
cerrado. De hecho, la mayor parte de sistemas de funcionamiento industrial
operan como sistemas de realimentación de lazo cerrado.
Figura 6.7.7
272
PROBLEMAS RESUELTOS
CAPÍTULO VI
SOLUCIÓN:
If +
Ia
Ra
Rf Vt
+
Ea
Figura P6.1.1
Sin carga:
E a = Vt − Ra × I a = 230 − 0 ,19 × 7 ,65
E a = 228 ,5465V
Ea 228 ,5465
K a × φd = = = 1,9
Wm π
1150 ×
30
A plena carga:
K a × φ d = 0,95 × 1,9 = 1,805
I L = 56,1A
230
If = = 1,6A
145
I a = 54,5A
Ea = Vt − Ra × I a = 230 − 0,19 × 54,5 = 219,65V
Ea 219,65
Wm = = = 121,69rad/seg.
K a × φd 1,805
∴ Wm = 1162,1 r.p.m.
273
SOLUCIÓN:
Vt = Cons tan te = Ea
Motor A : P = cons tan te = Ea × I a ⇒ I a = cons tan te
Ea
Motor B : T = cons tan te = K a × φ d × I a = × Ia ⇒ I a = K × Wm
Wm
a ) I a = 100 A Wm = 1850 r . p .m.
I a´ = ? Wm´ = 550 r . p.m.
Motor A : I a = 100 A
550
Motor B : I a = 100 × = 29 ,73 A
1850
b ) I a = 100 A Wm = 550 r . p .m.
I a´ = ? Wm´ = 1850 r . p .m.
Motor A : I a = 100 A
1850
Motor B : I a = 100 × = 336 ,36 A
550
c ) Ea = Vt = K a × φ d × Wm ⇒ Ea = K × Wm
Motor A : I a = K × Wm
Motor B : I a = cons tan te
550
Motor A : I a = 100 × = 29 ,73 A Motor B : I a = 100 A
1850
1850
Motor B : I a = 100 × = 336 ,36 A Motor B : I a = 100 A
550
PROBLEMA N° 6.3 : El motor en serie de un tren de 150 HP, 600V, 600 r.p.m.,
de CD tiene una resistencia combinada de campo y armadura (incluyendo
escobillas) igual a 0,165 Ohmios.
274
SOLUCIÓN:
Ea(v)
400
If=Ia
169 Ifo 194
Figura 6.3.1
Ea(v)
Eao
450
425
If
225 261 If neto
Figura P6.3.2
(450 − 425)
E a0 = 450 + (I f neto − 261) × = 476V
(261 − 225)
π
Wm0 = 400r.p.m. = 400 × rad/seg
30
E a0 = K a × φd × Wm0 y T = K a × φd × I a
E a0 × I a 476 × 340
∴ T= = = 3864N − m
Wm0 π
400 ×
30
PROBLEMA N° 6.4 :
SOLUCIÓN:
E a = Vt ; T × Wm = E a × I a = Vt × I a
Vt × I a
⇒ T= ; E a = K a × φ d × Wm
Wm
276
a ) T = cons tan te ; 0 < Wm < 750 ; I f = cons tan te ; 0 < Vt < 230
De las condiciones :
φ d = cons tan te Wm = K × Vt ⇒ I a = cons tan te
750 < Wm < 1500 ; Vt = cons tan te ; I f (varía )
I a = K × Wm
Ia
Figura P6.4.1
b ) I a = I a max ; Tmax = ?
Ia mín; Wm = K × Vt
0 < Wm < 750 ⇒ Tmax = cons tan te
WKm (r.p .m .)
750 < Wm < 1500 ; Vt ( cons tan te ) ⇒ Tmax =
Wm
1500
750
Wm(r.p.m.)
750 1500
Figura P6.4.2
SOLUCIÓN:
277
+
Ia
Rc=0.09
230V
Ra=0.13
+
_Ea
_
Figura P6.5.1
π
∗ 75 A ; 900 r . p .m. ( Wm = 900 × = 30 πrad / seg .) :
30
E a = Vt − I a × ( Rc + Ra ) = 230 − 75 × ( 0 ,09 + 0 ,13 ) = 213 ,5V
∴ E a = 213 ,5V
E a 213,5
K a × φd = = = 2 ,2653
Wm 30 π
∗ ∗ 25 A :
45
K a × φd = ( 2 ,2653 ) = 1,019385
100
E a = 230 − 25 × ( 0 ,09 + 0 ,13 ) = 224 ,5V
∴ E a = 224 ,5V
Ea 224 ,5
Wm = = = 220 ,231rad / seg
K a × φ d 1,019385
∴ Wm = 2103 ,1r . p .m.
SOLUCIÓN:
a ) N S = ??
Rs 65.2=Is=IL
P = 250 × 65 ,2 = 16 ,3 KW
0.06 + 16 ,3
Wm = 1195 − × 45 = 1146 r . p..m.
15
Ra=0.17
+
254V Rc Vt=250V
+
265V If
Figura P6.6.1
SOLUCIÓN:
IL CASO 1 : CASO 2 :
Ia Rc
i ) Vin = Vt = 120V ii) Wseg = 3500r.p.m.
W = 1750 r . p .m. I L = 10,2A
Ra I = I L = 37 ,8 A
Vt
P2 = 3 ,5 KW
+ Ra = 0 ,277 Ω
E Rc = 0 ,163Ω
Figura P6.7.1
Como:
E × I a = P2 + Prot (Gráfico de Potencias)
Prot = E × I a − P2 = 407,3W(Las pérdidas rotacionales se consideran constantes)
Como E = K × φ × W E
a d → K a × φd =
W
K a × φ d 1 = 0 ,564 Λ Λ Λ Λ ( α )
280
a) Caso 2:
α : φ d 1 = 1,7905
β φd 2
φd 1 − φd 2
Cambio Porcentual : × 100% = 44 ,15%
φd 1
d)
P2 = E × I a − Prot = 70 ,87 × 111,66 − 407 ,3
∴ P2 = 7506W
SOLUCIÓN:
Ia=50A I +
Considerado el motor:
rf=200
R a = 0 .5
+ 500V
E
Figura P6.8.1
281
De donde obtenemos:
500
Rf = 0 ⇒ I f = = 2 ,5 A
200
I = I a + I f = 52 ,5 A
∴ Potencia de entrada = 52 ,5 × 500 = 26 ,25 KW
a)
E 475
E = K a × φ d × W = 500 − 0 ,5 × 50 = 475V ⇒ K a × φd = = = 3 ,024
W π
1500 ×
30
⇒ Te = K a × φ d × I a = 3 ,024 × 50 = 151,2 N − m
TL = Te − T perd = 151,2 − 5 = 146 ,2 N − m
π
⇒ Psal = TL × W = 146 ,2 × 1500 × = 22 ,965 KW
30
Psal 22 ,965
∴η = = = 0 ,875 ≡ 87 ,5%
Pent 26 ,25
b)
125
E = V − Ra × 1,25 I a = 500 − 0 ,5 × × 50 = 468 ,75V = K a × φ d × W
100
468 ,75
⇒ K a × φd = = 2 ,238
π
2000 ×
30
Te = K a × φ d × 1,25 I a = 2 ,238 × 1,25 × 50
∴ Te = 139.875N - m
PROBLEMA N° 6.9 : Un motor Shunt DC de 500 V tiene una eficiencia del 90%
cuando entrega 40 KW a una carga impulsada a 500 r.p.m. La resistencia del
circuito de armadura y del circuito de campo son de 0,23 Ohmios y 400 Ohmios
respectivamente.
La siguiente expresión que representa la característica del motor fue obtenida
cuando el motor se ensayó como generador en vacío y a 600 r.p.m.
3,128 × 10 3 × I f
E (Voltios ) =
4,35 + I f
Calcular:
a) La corriente de armadura.
b) El torque eléctrico.
c) El torque de pérdidas rotacionales.
d) La resistencia adicional de campo necesaria para que el motor gire a
1200 r.p.m., con una corriente de armadura y torque de pérdidas constantes y a
voltaje nominal.
Calcular además la potencia en estas condiciones.
282
SOLUCIÓN:
I Ia
Rf
Ra
rf E
If
Figura P6.9.1
a)
Psal 40 × 10 3
Como η = = = 0 ,9 y como V = 500V ⇒ I = 88 ,89 A
Pent V ×I
500
Como Ra = 0 ,23Ω y r f = 400 Ω → I f ≈ = 1,25 A
400
∴ I a = I − I f = 88 ,89 − 1,25 = 87 ,64 A
b)
Sabemos que el Torque Eléctrico está dado por : Te = K a × φ d × I a y E = K a × φd × W
V − Ra × I a
y E = V − Ra × I a ⇒ K a × φd =
W
V − Ra × I a
500 − 0 ,23 × 87 ,64 × 87 ,64 = 803 ,16 N − m
∴ Te = × Ia =
W π
500 ×
30
c)
Tenemos : Te = TL + T perd . ⇒ T perd . = Te − TL
Psal 40 × 10 3
TL = = = 763,944 N − m
W π
500 ×
30
∴ T perd = 803,16 − 763 ,944 = 39,216N - m
d) Nos piden:
R f ⇒ tenemos :
If E 1
E1
Ra O
E0
+
E
O
Er Ic
1
Eo
=
E1 1
Figura P6.9.2
3,128 × 10 × I f3
W1
∴ E1 = ×
4 ,35 + I f W0
3 ,128 × 10 3 × I f
⇒ 479 ,84 = × 2 ⇒ I f = 0 ,3614 A
4 ,35 + I f
500
R f + rf = = 1383,5Ω Pero como r f = 400 Ω
0 ,3614
∴ R f = 983,5Ω
π
Psal = Te × W − T perd × W = K a × φ d × I a × W − 39 ,216 × 1200 ×
30
π π
Psal = 3 ,8185 × 87 ,64 × 1200 × − 39 ,216 × 1200 ×
30 30
∴ Psal = 37 ,125 KW
Se pide calcular:
a) La resistencia externa para que en el momento del arranque ó puesta en
marcha la corriente de armadura no supere el 150% del valor nominal.
b) La velocidad que alcanza el rotor a torque nominal si no se elimina esta
resistencia.
c) La corriente de arranque de la armadura si no se intercala la resistencia
externa en el circuito de armadura.
Con la finalidad de no superar la corriente de armadura en más del 150%
arrancando a torque nominal, se pide:
d) Las resistencias de cada paso ó tramo hasta alcanzar su velocidad nominal.
SOLUCIÓN:
IL
Ie Ia +
R3
Re
R2
Rext=R
R1
Vt
Ra
Rext
Figura P6.10.1
a) Vt − ∆Vesc . 230 − 3
R= − Ra = − 0 ,82 = 4 ,5464 Ω
1,5 × I a n 1,5 × 28 ,2
b) E = ( V − ∆V ) − ( R + R ) × I = 227 − 5 ,3664 × 28 ,2 = 75 ,6675V
o t esc . a an
d) Vt − ∆Vesc . = E o + ( Ra + R1 ) × 1,5 × I a N
227 − 75 ,6675
* R1 = − 0 ,82 = 2 ,7576 Ω
1,5 × 28 ,2
∆R1 = R − R1 = 1,7888Ω
E1 = 227 − I a N × ( R1 + Ra ) = 227 − 28 ,2 × 3 ,5776 = 126 ,112V
E1 126 ,112
Wm 1 = 1800 × = 1800 × = 1113,43r . p.m.
EN 203,876
285
227 − E1
* R2 = − 0,82
1,5 × 28,2
∴ R2 = 1,565Ω
ΔR2 = R1 − R2 = 1,1926Ω
E 2 = 227 − 28,2 × (R2 + Ra ) = 227 − 28,2 × 2,385
∴ E 2 = 159,743V
E2 159,743
Wm 2 = 1800 × = 1800 × = 1410,354 r.p.m.
EN 203,876
227 − E2
* R3 = − 0 ,82 = 0 ,7701Ω
1,5 × 28 ,2
∆R3 = R2 − R3 = 0 ,7949 Ω
E3 = 227 − 28 ,2 × ( R3 + Ra ) = 227 − 28 ,2 × 1,5901
E3 = 182 ,1592V
182 ,1592
Wm 3 = 1800 × = 1608 ,2646 r . p.m.
203,876
227 − E 3
* R4 = − 0 ,82 = 0 ,2401Ω
1,5 × 28 ,2
∆R4 = R3 − R4 = 0 ,53Ω
E 4 = 227 − 28 ,2 × ( R4 + Ra ) = 227 − 28 ,2 × 1,0601
E 4 = 197 ,1052V
197 ,1052
Wm 4 = 1800 × = 1740 ,22 r . p.m.
203 ,876
R1 1 R2 2 R3 3 R4 4 R5 5
Aa Ab Ac Ad Ae Af
R
R1
R2
R3
R4
Figura P6.10.2
230
+ +
Vt
Nf Rf
Rrf
+ E Ra
Figura P6.11.1
SOLUCIÓN:
a) 230
If = = 0 ,8846 A I a = I − I f = 76 − 0 ,8846 = 75 ,115 A
260
402 ,46 × 0 ,8846
E( a 1800 r . p .m.) = = 227 ,996V
0 ,6769 + 0 ,8846
227 ,996
Pero E = K a × φ d × W ⇒ K a × φ d = = 1,21
π
1800 ×
30
Te nom = K a × φ d × I a nom = 1,21 × 75 ,115 = 90 ,88915 N − m
E V −r ×I 230 − 0 ,0814 × 75 ,115
Wnom = = t a a = = 185 ,03rad / seg
K a × φd 1,21 1,21
287
b)
Vt = E + ra × I a
2
Vt × I a = E × I a + ra × I a
2
Vt × I a = Pperd + Psal + ra × I a
2
2 V × I − W × TL − ra × I a
Vt × I a = W × T perd + W × TL + ra × I a ⇒ T perd = t a
W
230 × 75 ,115 − 20 × 746 − 0 ,0814 × 75 ,115 2
∴ T perd = = 10 ,253 N − m
185 ,03
Por condiciones del problema:
T perd 10 ,253
T perd = K × W ⇒ K= = = 0 ,0554
W 185 ,03
∴ T perd = 0 ,0554 × W
Vt − E Vt
c) En el arranque: W=0 entonces E=0 I arranque = =
ra ra + Ra
c1)
230
0 ,5 × 75 ,115 = ⇒ ra + Ra = 6 ,12394 Ω
ra + Ra
→ Ra = 6 ,12394 − 0 ,0814 = 6 ,0425Ω
Te arranque = K a × φ d × I arranque = 1,21 × 0 ,5 × 75 ,115 = 45 ,4446 N − m
c2)
Vt − E
Te = TL + T perd = K a × φ d × I a Ia = E = K a × φd ×W
ra + Ra
Vt − K a × φ d × W
TL + T perd = K a × φ d ×
ra + Ra
TL + T perd
Vt − K a × φ d × W = × ( ra + Ra )
K a × φd
( ra + Ra )
Vt − × ( TL + K × W ) = K a × φ d × W
K a × φd
6 ,12394
230 − × ( 30 + 0 ,0554 × W ) = 1,21 × W
1,21
c3) De la expresión:
r + Ra
V− a × ( TL + K × W ) = K a × φ d × W para este caso : Ra = 0
K a × φd
0 ,0814
⇒ 230 − × ( 30 + 0 ,0554 × W ) = 1,21 × W
1,21
W = 187 ,84 rad / seg = 1793,74 r . p.m.
E = K a × φ d × W = 1,21 × 187 ,84 = 227 ,2864V
Vt − E 230 − 227 ,2864
Ia = = = 33 ,337 A
ra 0 ,0814
c4)
Te = T perd + TL ; W = 3000r. p.m. = 314,16rad / seg
Te = K × W + TL = 0,0554 × 314,16 + 30 = 47,41N − m
V − E V − K a × φd ×W
Te = K a × φ d × t = K a × φ d × t
ra ra
V T ×r
(K a × φd ) 2 − t × K a × φd + e a = 0
W W
Haciendo X = K a × φ d
230 47 ,41 × 0 ,0814
⇒ X2 − X+ =0
314 ,16 314 ,16
X 2 − 0 ,732 X + 0 ,01228 = 0
Es decir : K a × φ d = 0 ,71482
∴ E = 0 ,71482 × 314 ,16 = 224 ,5678V
V − E 230 − 224 ,5678
Ia = t = = 66 ,735 A
ra 0 ,0814
Te = K a × φ d × I a = 0 ,71482 × 66 ,735 = 47 ,7 N − m
Calculando R f :
π
E( a 1800 r . p .m.) = K a × φ d × W = 0 ,71482 × 1800 × = 134 ,74V
30
402 ,46 × I f
E= = 134 ,74 ⇒ I f = 0 ,34068 A
0 ,6769 + I f
230
⇒ R f + rf = = 675 ,12Ω
0 ,34068
R f = 675 ,12Ω − 260 = 415 ,12Ω
289
Eficiencia :
I = I a + I f = 66 ,735 + 0 ,34068 = 67 ,07568 A
Pent = Vt × I = 230 × 67 ,07568 = 15427 ,4064W
Psal = TL × W = 30 × 314 ,16 = 9424 ,8W
Psal 9424 ,8
∴η = = = 0 ,611 ≡ 61,1%
Pent 15427 ,4064
SOLUCIÓN:
a)
460
JjXs Vt = = 266V
Ia 3
+ 25000
Ia = = 31,4 A
3 × 460
+ Vt E a f = Vt + jX S × I a = 266 + j 5 ,85 × 31,4
_Eaf E a f = 323∠34 ,6° VL − n
_
E a f = 560VL − L
If
Figura P6.12.1
290
c)
25000
Motor CD : I a = = 108 ,7 A
230
Motor CA : I a = 31,4 A
a) Calcule la corriente del campo en derivación de este motor sin carga y a 1200
r.p.m. cuando se conecta a la línea de 230V. Suponga despreciable la caída de
voltaje por resistencia del circuito de armadura, así como la reacción de
armadura.
b) Calcule la reacción efectiva de la armadura a plena carga en ampere-vueltas
por polo.
c) ¿Cuántas vueltas se deben añadir a un campo en serie para transformar a esta
máquina en un motor compuesto acumulativo en conexión larga, cuya
velocidad será 1115r.p.m. cuando la corriente de armadura sea 38,5 A y el
voltaje aplicado 230V?. El campo serie tendrá una resistencia de 0,046
Ohmios.
d) Si se instala un campo serie con 25 vueltas por polo y resistencia de 0,046
Ohmios, determine la velocidad cuando la corriente de armadura es 38,5 A y el
voltaje aplicado es de 230V.
291
SOLUCIÓN:
a) Ea=230V
Ea(v)
240
230 1,22 + 1,61
If = = 1,415 A
220 2
If(A)
1.22 If 1.61
Figura P6.13.1
Ea(v)
240 ( 1,61 − 1,22 )
I f net = 1,22 + ( 221 ,915 − 220 ) ×
( 240 − 220 )
I f net = 1,257 A
220
If(A)
1.22 If neto 1.61
Figura P6.13.2
c)
IL
If
Re Ia
Rs
Ea = 230 − ( Ra + RS ) × I a = 230 − ( 0,21 + 0,046 ) × 38,5
Vt Ea = 220,144V ; 1115 r . p.m.
Ra 1200
Ea 0 = × 220,144 = 236,926V
1115
E
Figura P6.13.3
292
Ea(v)
240
( 1,61 − 1,22 )
I f net = 1,22 + ( 236,926 − 220 ) ×
( 240 − 220 )
220 I f net = 1,55A
If(A)
1.22 If neto 1.61
Figura P6.13.4
N S × I S = I f net × 1800 + reacción de armadura − I f × 1800
N S × I S = 1,55 × 1800 + 284 ,4 − 1,415 × 1800
N S × I S = 527 ,4 A − vuelta
527 ,4
NS = = 13,7 ∴ N S = 14 vueltas / polo
38 ,5
d)
N S × I S = N S × I a = 25 × 38 ,5 = 962 ,5 A − vuelta
N C × I f = 1800 × 1,415 = 2547 A − vuelta
reacción de armadura = 284 ,4 A − vuelta
N C × I f net = N C × I f + N S × I S − reacción de armadura = 2547 + 962 ,5 − 284 ,4
N C × I f net = 3225 ,1 A − vuelta
3225 ,1
I f net = = 1,792 A
1800
Ea(v)
( 250− 240)
250 Ea 0 = 240 + ( 1,792− 1,61) × = 246,5V
( 1,89 − 1,61)
Ea = 230− ( Ra + RC ) × I a = 230 − ( 0,21+ 0,046 ) × 38,5
240 Ea = 220,144V
If(A)
1.61 1.792 1.89
Figura P6.13.5
Wm 1200 Ea 220 ,144
= ⇒ Wm = × 1200 = × 1200 = 1071,7
Ea Ea 0 Ea 0 246 ,5
∴ Wm = 1072r . p .m.
SOLUCIÓN:
1200
E a 0 = 230 × 248,65 244,25 237,931 230 222,58
Wm
Ea(v)
230 ( 0 ,616 − 0 ,58 )
I f net = 0 ,58 + ( 223 ,5636 − 222 ,58 ) ×
( 230 − 222 ,58 )
I f net = 0 ,585 A
222.58
If(A)
0.58 If neto 0.616
Figura P6.14.1
b) E a × I a 223,5636 × 37 ,5
T= = = 67 ,85 N − m
Wm π
1180 ×
30
c)
230 230
I f max = = = 0 ,8364 A
RC 275
I f max × N C = I f net × N C + reacción de armadura
reacción de armadura
I f net = I f max −
NC
160
I f net = 0 ,8364 − = 0 ,7475 A
1800
Ea × I a
T=
Wm
Ea(v)
( 0,746 − 0,704)
I f net = 0,704 + ( 245,4 − 244,25 ) ×
( 248,65 − 244,25 )
I f net = 0,715A
244.25
If(A)
0.704 If neto 0.746
Figura P6.14.3
295
SOLUCIÓN:
a) A plena carga:
De la curva de magnetización:
I f net = 0 ,65 A ; a plena carga .
I f = 0 ,73 ; sin carga
b)
IL +
If Ra Ia
Re
RS Vt
+
Ea
Figura P6.15.1
E a(v)
250 ( 250 − 240 )
E a 0 = 240 + ( 0 ,85 − 0 ,81 ) ×
( 0 ,95 − 0 ,81 )
E ao
E a 0 = 242 ,857V ; W m = 1800 r . p .m .
240
If(A )
0.81 0.85 0.95
Figura P6.15.2
SOLUCIÓN:
Motor Repuesto:
If +
If Ra Ia
Rg
R5 V t
+
Ea
Figura P6.16.1
NS × IS
I f net = I f + ; IS = Ia
Nc
298
I f net = I f + K × I a
E a = K a × φ d × Wm = K a × K d × I f net × Wm
Ea
= H = Constante
I f net × Wm
229 ,52 218 ,92
= =H
π π
( 1,6 + 2 ,4 × K ) × 1820 × ( 1,6 + 55 ,4 × K ) × 1600 ×
30 30
−3
∴ K = 2 ,575 × 10 y H = 0 ,7498
+
Lf RA= ?
If Ia
R r = 230/1.6
f
RS
230V
Ra
+
R f= ?
EA
Figura P6.16.2
SIN CARGA: π
Wm = 1800 × = 60 π E a = 230 − 2 ,4 × 0 ,2 − 2 ,4 × R A
30
E a = 229 ,52 − 2 ,4 × R A
229 ,52 − 2 ,4 × R A
I f net = I f + 2 ,4 × K = Λ Λ Λ Λ (α)
60 π × 0 ,7498
CON CARGA:
π
Wm = 1200 × = 40 π E a = 230 − 55 ,4 × 0 ,2 − 55 ,4 × R A
30
E a = 218 ,92 − 55 ,4 × R A
218 ,92 − 55 ,4 × R A
I f net = I f + 55 ,4 × K = Λ Λ Λ Λ (β)
40 π × 0 ,7498
299
de (α) y (β ):
I f = 1,59 A
∴ R A = 0 ,986 Ω
230
RF + r f =
1,59
230 230
RF = −
1,59 1,6
∴ RF = 0 ,9Ω
a) Calcule los valores máximo y mínimo de la corriente del campo del generador
que se necesita para dar al motor un rango de velocidades de 300 a 1500 r.p.m.
a la corriente de armadura de plena carga (36 A) manteniendo constante la
corriente del campo del motor a 0,8 A.
b) Calcule la regulación de velocidad del motor para las condiciones de velocidad
máxima y mínima que se encontraron en a).
c) Calcule la velocidad máxima del motor que se puede obtener con corriente de
armadura de plena carga, si se reduce la corriente del campo en el motor a
0,3A y no se permite que la corriente del campo del generador exceda 1,6 A.
SOLUCIÓN:
De la curva de magnetización:
( 230 − 183 )
E a 0 = 183 + ( 0 ,8 − 0 ,6 ) × = 214 ,33 V ; Wm = 1200 r . p .m.
( 0 ,9 − 0 ,6 )
IL
+
Iag Ra Ra Ifm=cte=0.8A
Ifg
Rf
Rf
+ +
Eag Eam
Figura P6.17.1
Vt = E a m + Ra × I a m
Il = Iam + I f m = Ia g − I f g
Ia g = Iam + I f m + I f g
E a g = Ra × I a g + Vt
E a g = E a m + 2 × Ra × I a m + R a × I f m + Ra × I f g
E a g = E a m + 2 × 0 ,22 × 36 + 0 ,22 × 0 ,8 + 0 ,22 × I f g
E a g = E a m + 16 ,016 + 0 ,22 × I f g
E a g 1 = 69 ,5985 + 0 ,22 × I f g
E a g 2 = 283,9285 + 0 ,22 × I f g
Ea(v)
Ea g1
I f g = 0 ,1465 A ; E a g 1 = 69 ,631V
69.5985 1
If(A)
If g1 0.3 0.6
Figura P6.17.2
Ea(v)
Ea g2
I f g = 2 ,1 A E a g 2 = 284 ,386V
2
267
If(A) ∴ 0 ,1465 A < I f g < 2 ,1 A
1.5 1.8 If g2
Figura P6.17.3
301
b)
1. Para I f g = 0 ,1465 A ⇒ E a g = 69 ,631V
Motor a plena carga: Wm = 300 r . p .m.
69 ,631
Motor sin carga: Wm 0 = 1200 × = 389 ,853r . p.m.
214 ,33
∆Wm 389 ,853 − 300
= = 0 ,29951 ≡ 29 ,951%
Wm 300
SOLUCIÓN:
a)
Ia +
If
Ra=0.124
Rf=95 Vt=230V
+
Ea
Figura P6.18.1
A plena carga:
I a = 73 ,5 A
E a = 230 − 0 ,124 × 73 ,5 = 220 ,886 V
Wm 1150
= ∴Wm = 1130 r . p.m.
220 ,886 224 ,854
b)
+
Ra 230V
+
Ea
Figura P6.18.2
230
= 2 × 73,5
Ra + Rext max
Ra + Rext max = 1,565 ⇒ Rext max = 1,565 − 0 ,124
∴ Rext max = 1,44Ω
303
c)
# de
Rext Ea min Ea max W min Wmax
Paso
Voltaje
Corriente de armadura Corriente de campo
aplicado a la Velocidad r.p.m.
(A) Serie (A)
armadura
230 1500 10 55
230 900 8 95
SOLUCIÓN:
a)
+
230V
+
Ea
Figura P6.19.1
f .m.m. = I f × N f + I C × N C = I f × N f + I a × N C
f .m.m. = I f × N f + 26 × I a
Wm = 1450r. p.m. I a = ??
Ia(A)
10 ( 10 − 9 ,2 )
I a = 9 ,2 + ( 1450 − 1200 ) ×
Ia ( 1500 − 1200 )
I a = 9 ,87 A
9.2
Wm(r.p.m)
1200 1450 1500
Figura P6.19.2
305
If (A)
68 ( 68 − 55 )
I f = 55 + ( 1500 − 1450 ) ×
( 1500 − 1200 )
If I f = 57 ,16 A
55
Wm(r.p.m)
1200 1450 1500
Figura P6.19.3
b) I L = 175 A
De los datos de plena carga:
I f = I a = 184 A ; f.m.m. = 184 × 26 = 4784 A − vuelta
E a = 230 − 184 × 0,069 = 217,304 V ; Wm = 600 r.p.m.
Que corresponde a Ea = 215 V ; Wm = 594 r.p.m. ; I f = 165 A
reacción de armadura = N C × ( I f − I f net ) = 26 × ( 184 − 165 )
∴ reacción de armadura = 494 A − vuelta
Wm(r.p.m)
550 ( 550 − 525 )
Wm = 525 + ( 208 − 202 ,31 ) = 531,466 r . p.m.
Wm ( 208 − 186 )
525
If (A)
186 202.31 208
Wm 531,466
Figura P6.19.4 = ∴Wm = 538,87r . p.m.
217,994 215
306
CAPÍTULO VII
MOTORES POLIFÁSICOS
DE INDUCCIÓN
Son motores de corriente alterna que generalmente son conectados a redes de
alimentación trifásica.
Las bobinas alojadas en las ranuras estatóricas están conectadas de modo que
formen 3 arrollamientos independientes iguales, llamadas fases.
Figura 7.1.1
Bobina hexagonal
completamente encintada,
usada en estatores provistas de
ranuras abiertas.
Figura 7.1.2
Figura 7.1.3
36 bobinas
= 12 bobinas por fase ........ (7 − 1)
3fases
36 bobinas
= 9 bobinas polo ........ ( 7 − 2 )
4 polos
Figura 7.1.4
309
1. Se conectan primero todas las bobinas en grupos. Las tres bobinas de cada
grupo se unen en serie. Si dichas bobinas han sido confeccionadas en grupos
no será precisa esta operación.
2. Se conectan seguidamente entre si todos los grupos que pertenecen a la fase
A. La conexión debe efectuarse de manera que por el primer grupo circule la
“i” en sentido de las agujas del reloj, por el segundo grupo en sentido
contrario, por el 3° nuevamente en el sentido horario, etc. De esta forma se
obtendrán polaridades sucesivas de signo alterno.
Figura 7.1.5
36 bobinas
= 3 bobinas / grupo ........ ( 7 − 4 )
12 grupos
En el motor del caso anterior se ha visto que hay 9 bobinas por polo, luego cada
polo estará subdividido en 3 grupos, y cada grupo estará constituido por 3
bobinas de circulación de la corriente que figuran debajo de cada grupo
310
Figura 7.1.6
Figura 7.1.7
Figura 7.1.8
Los extremos de las tres fases van empalmadas entre sí; al punto de conexión
se le llama punto neutro.
Las bobinas del motor 3φ conectadas formando 12 grupos iguales. Cada grupo
se compone de 3 bobinas. Los cuatro polos son también iguales.
Figura 7.1.9
3. Se conectan ahora entre sí los grupos de la fase C, exactamente igual que los
de la fase A. El primer grupo libre, perteneciente a la fase B, ha
sido”saltado” intencionalmente con objeto de que la inyección del
conexionado entre grupos pueda ser idéntica para las tres fases.
Figura 7.1.10
Figura 7.1.11
312
Diagrama
esquemático
de un motor 3φ
tetrapolar conectado
en estrella (1Y).
Figura 7.1.12
b) CONEXIÓN EN TRIÁNGULO :
Figura 7.1.14
313
Figura 7.1.15
Se muestra una conexión en estrella / doble paralelo (2Y), presenta dos vías al
paso de la corriente, puesto que está formada por dos ramas iguales unidas en
paralelo.
Figura 7.1.16
Figura 7.1.17
Figura 7.1.18
Ahora son cuatro los terminales libres pendientes de su unión al punto neutro.
Figura 7.1.19
Figura 7.1.20
Figura 7.1.21
Figura 7.1.22
Figura 7.1.23
316
Por regla general, los devanados son de tipo abierto. Existen dos tipos de
devanados :
a) Devanados Concéntricos y
b) Devanados Excéntricos.
N 1 ≠ N 2 ≠ N 3 ≠ .... ≠ N n ........ ( 7 − 5 )
Figura 7.1.24
FORMAS DE CONTRUCCIÓN: Son de una capa, se construyen en dos clases:
I.- Devanados Concéntricos con “p” grupos / fase, cada fase está compuesta
por un número de grupos en serie, que es igual al número de polos.
Devanados de fase
V Y de 4 polos,
formado por 4 grupos
Figura 7.1.25
en serie.
II.- Devanados Concéntricos con “P/2” grupos / fase, cada fase está constituida
por “P/2” grupos en serie.
Figura 7.1.26
317
Figura 7.1.27
r: número de ranuras
p: Número de polos
q: Número de fases del devanado
DATOS 360°
GENERALES T: paso de bobina x
r
b: Número de bobinas
b = r (si es de doble capa)
r
b= (si es de capa simple)
2
PROCEDIMIENTO:
• Número de bobinas por fase que deberán formar “p” grupos: b/q
b
q
• Número de bobinas por grupo : m =
p
r
• Paso de grupo : δ =
p
r r
• Paso de fase : ε 3 φ = , ε 2φ =
3p 4p
2 2
Siendo:
m γ'
sen
Factor de distribución: K d = 2 ........ ( 7 − 7 )
γ'
m sen
2
318
T'
Factor de paso: K p = sen ........ ( 7 − 8 )
2
Donde :
360
Ángulo de ranura: γ = γGeom = ........ (7 − 9)
r
p
Ángulo Magnético: γ mag = γ ' = γ ........ ( 7 − 10 )
2
p
T ' = T ........ ( 7 − 11 )
2
360°
T = paso de bobina × ........ ( 7 − 12 )
r
SOLUCIÓN:
36
r = 36 ranuras paso de grupo : δ = =9
4
36
p = 4 polos paso de fase : ε = =6
4
3
2
q = 3 fases
b = 36 bobinas
12
N° de bobinas por fase por grupo = =3
4
319
Figura 7.1.28
FASE “R”
Figura 7.1.29
FASE “S”
Figura 7.1.30
FASE “T”
Figura 7.1.31
320
9' + 19 36 26'
R 35
+ 20 34 2 5'
1 0' + + 21 33
22
Y 32 + +
X 24'
11' + 23 31 +
+ 23'
24 30 +
+ 28 29 +
12' 25 26 27 22'
13'
+
+ + 21'
1 4'
2 0'
1 5' + + + 1 9'
16 ' 17' 18'
Figura 7.1.32
Figura 7.1.33
321
NEF = p x n
n =m xNb xKdxKp
360°
m=3, γ= = 10°
36
P
γ ' = γ = 20°
2
γ'
sen m sen 3 × 20°
Kd = 2= 2
= 0 ,959
γ
'
20°
msen 3 sen
2 2
360° 360°
T = YB = (11 − 1)× = 100°
r 36
P 4
T' = T = 100° × = 200°
2 2
T
'
200°
K p = sen = sen = 0 ,985
2 2
a) con colector.
b) sin colector.
La máquina asíncrona sin colector es la principal (la que más se usa) el rotor
de la máquina asíncrona representa un cuerpo cilíndrico compuesto de chapas
de acero al silicio con ranuras para instalar el devanado. Se distingue:
1) Las máquinas asíncronas con rotor bobinado: En este tipo los devanados
rotórico y estatórico son similares. Los devanados en los rotores se
conectan generalmente en estrella y sus terminales se sacan a través de
anillos de colector y escobillas al exterior al reóstato de arranque.
R
S
T
Esquema de conexión de
un motor asíncrono de
Estator rotor bobinado.
A n illo s
R o to r
Escobillas
Re óstato de
Arranque .
Figura 7.2.1
2 πf rad
ωS = ........ ( 7 − 13 )
P seg
2
f ciclos
ωS = ........ ( 7 − 14 )
p' seg
120 f
ωS = rpm ........ ( 7 − 15 )
P
7.2.2 DESLIZAMIENTO
La relación:
ω S − ωm
S= ........ ( 7 − 16 )
ωS
O bien:
ωS − ωm
S% = × 100% ........ ( 7 − 17 )
ωS
a. Régimen de motor.
b. Régimen de generador.
c. Régimen de freno electromagnético.
Si ahora cerramos el circuito del rotor, circulará por el devanado del rotor una
corriente I2 cuya componente activa coincide en sentido con el de la f.e.m. E2.
Como resultado de la interacción del flujo creado por esta corriente con el flujo
del estator se formará el flujo resultante.
grafico
Figura 7.2.2
El conjunto de los momentos creados por cada hilo conductor forma el momento
de rotación resultante T de la máquina; si éste momento es mayor que el par de
frenado en el eje, el rotor comenzará a girar y adquirirá una cierta
velocidad ω m . En este caso la energía eléctrica aplicada al estator desde la red
se convierte en energía mecánica en el eje , es decir la máquina funcionará
como motor.
Figura 7.2.3
Figura 7.2.4
Donde:
f2 → Frecuencia en el rotor
p' → Números de pares de polos.
ωm → Velocidad de rotor.
ωS → Velocidad del campo magnético giratorio.
magnético por lo que las fem’s y corrientes del rotor están asimismo invertidas
lo que indica que la máquina ha variado de acción motriz a acción generatriz.
El signo negativo de P está de acuerdo con esta inversión de la función.
Figura 7.2.5 a = N1 / N2
Donde:
La frecuencia del rotor se reduce a Sf, y la f.e.m. del rotor a SĒ2 ya que
disminuye la velocidad relativa entre el campo giratorio y el rotor, la variación
de frecuencia afecta a la reactancia de dispersión del rotor que se reduce a SX2.
Figura 7.2.6
SE2
SE2 S
I2 = = ........ ( 7 − 19 )
r2 + jSX 2 r2 + jSX 2
S
E2
I2 = ........ ( 7 − 20 )
r2
+ jX 2
S
Figura 7.2.7
Figura 7.2.8
Figura 7.2.9
r2' a 2 r2
= ........ ( 7 − 21 ) Resistencia variable que toma en cuenta
S S la carga mecánica de la máquina y
resistencia interna del rotor
r2' 1− S
= r2' + r2' ........ ( 7 − 22 )
S S
Potencia en eje
= Potencia en - Pérdidas en- - P rotacionales
del motor de Pérdidas
la resistencia el hierro
inducción mecánicas
P dispersas
Figura 7.2.10
Figura 7.2.11
Z 1 = r1 + jX 1 ........ ( 7 − 24 )
X m = jX m ........ ( 7 − 25 )
' r2'
Z = + jX 2'
2 ........ (7 − 26)
S
V 1 = (Z 1 + X m )I 1 − X m I 2
'
........ ( 7 − 27 )
( '
0 = −X m I 1 + Z 2 + X m I 2 ) '
........ ( 7 − 28 )
I1 =
(Z '
2 + Xm V1 ) =
(Z 2 + X m )V 1
........ ( 7 − 29 )
(Z 1 (
+ X m ) Z + X m + X m2
'
2 ) '
Z1Z + X m Z1 + Z2
2 ( '
)
331
' X mV 1
I2 = ........ ( 7 − 30 )
'
(
Z1Z + X m Z1 + Z2
2
' '
)
La potencia mecánica interna desarrollada por el motor 3φ será:
1− S ' 2
Pmec = 3r2' I 2 ........ ( 7 − 31 )
S
2
PEM = PMEC + ∆P2 = 3r2' I 2' ........ ( 7 − 33 )
PMEC
T= ........ ( 7 − 36 )
ωm
Donde:
Y sabiendo que : ω m = (1 − S )ω S
Obtenemos:
PMEC
T= ........ ( 7 − 37 )
(1 − S )ω S
Teniendo en cuenta la ecuación 7-34
PEM
T= ........ ( 7 − 38 )
ωS
332
2
r2' I 2'
T =3 ........ (7 − 39)
SωS
Figura 7.2.12
Figura 7.2.13
333
'
I2 = I
(R + jX )
........ ( 7 − 40 )
'
r
R + + j X + X2
S
2 '
( )
Entonces:
'
I2
2
= I
2 R2 + X 2 ( )
........ ( 7 − 41 )
' 2
r
R + 2 + X + X '
S
2
2
( )
V1
Pero: I= ........ ( 7 − 42 )
Z1
2 V12
Entonces: I = ........ (7 − 43)
r12 + X 12
'
I2
2
=
(
V12 R 2 + X 2 ) ........ ( 7 − 44 )
2
2 r2'
( )
r1 + X 1 R + + X + X 2'
2
S
( )
2
T=
3r2' (R 2
)
+ X 2 V12
........ ( 7 − 45 )
Sω S r'
2
( )
r12 + X 12 R + 2 + X + X 2'
S
( )
2
Esta ecuación nos indica que el torque interno es función del deslizamiento S.
Si graficamos la ecuación 7-45 tenemos la curva indicada en la figura
siguiente:
334
Figura 7.2.14
Observando la curva del torque Vs. deslizamiento podemos ver que éste tiene un
determinado valor máximo que corresponde a un determinado deslizamiento.
Para determinar el Tmáx podemos igualar a cero la derivada con respecto a S de
la ecuación 7-45 obteniéndose:
335
r2'
S T máx = ........ ( 7 − 46 )
R + X+X
2
( 2)
' 2
Tmáx =
(
1,5V12 R 2 + X 2 )
........ ( 7 − 47 )
ω S (r12 + X 12 ) R + R 2 + (X + X 2' )
2
La ecuación 7-46 nos hace ver que el deslizamiento correspondiente al torque
máximo es directamente proporcional a la resistencia rotórica. Esto nos sugiere
un método muy simple para mejorar el par de arranque, consiste en aumentar la
resistencia del rotor durante el arranque mediante una resistencia variable que
se conecta al rotor a través de un juego de escobillas y anillos rozantes como se
observa en la figura siguiente:
Figura 7.2.15
Para que el par sea máximo en el arranque STmáx deberá ser igual a 1 y con la
ecuación 7-46 obtenemos el valor de la resistencia adicional exterior RE'
necesaria(referida al estator).
r2' + RE'
1= ........ ( 7 − 48 )
R + X+X
2
( 2)
' 2
RE' = R 2 + X + X 2'( )
2
− r2' ........ ( 7 − 49 )
r2' 1 − S Tmáx
R =
'
− r2' = r2' ........ ( 7 − 50 )
E
S Tmáx ST
máx
336
Figura 7.2.16
r =rotor =2 subíndices
S =estator =1
Figura 7.2.17
120 f
ωS = (R.P.M ) ........ ( 7 − 51 )
p
337
f ciclos
ωS = ........ ( 7 − 52 )
p seg
2
2 πf rad
ωS = ........ ( 7 − 53 )
p seg
2
ω S − ωm
S= ........ ( 7 − 54 )
ωS
ω m = (1 − S )ω S ........ ( 7 − 55 )
' V1
I2 = ........ ( 7 − 56 )
r'
(
r1 + 2 + X 1 + X 2'
S
)
2
1− S ' 2
3r2' I 2 2
S r2' I 2'
T3 φ = =3 ........ ( 7 − 58 )
(1 − S )ω S S ωS
T / fase
Tmáx
Régimen de generador
S
Sc 1
fre n o
Figura 7.2.18
r2'
1 p 2 S
T3 φ = 3 V1 ........ ( 7 − 81 )
2πf 2
2
r2'
r1 + + X 1 + X 2'
S
( ) 2
Sr2'
T3 φ = K
[(Sr + r ) + S (X
1
' 2
2
2
1 + X 2' )]
2
........ ( 7 − 82 )
dT3 φ
= 0 ........ ( 7 − 83 )
dS
r2'
SC = ........ ( 7 − 84 )
(
r + X1 + X
1
2
2)
' 2
3 p 2 1
T3φmáx = V1 ........ ( 7 − 85 )
2 πf 2 2 r1 + r12 + X 1 + X 2'
( )2
339
Figura 7.2.19
Entonces en la ecuación de SC :
r2'
SC = 1 = ........ ( 7 − 86 )
(
r12 + X 1 + X 2' )2
(
r2' = r12 + X 1 + X 2' )
2
........ ( 7 − 87 )
7.2.9 EFICIENCIA ( η)
potencia de salida P2 P1 − ΔP Δp
η= = = = 1 − × 100% ........ (7 − 89)
potencia de entrada P1 P1 P1
ΔP = Potencia de pérdidas
Figura 7.2.20
2 1− S
PMEC = 3 I 2' r2' ........ ( 7 − 92 )
S
2
Pcu 2 = 3r2' I 2' ........ ( 7 − 93 )
r2' ' 2
PEM = 3 I2 ........ ( 7 − 95 )
S
a. La corriente de entrada.
b. El Torque en la carga.
c. La potencia mecánica de salida si el torque de pérdidas mecánicas es 1 N – m.
d. Eficiencia.
SOLUCIÓN:
120 f 120 × 50
ωS = = = 1500 rpm
p 4
Ω
X 1 = X 2' = 2π × 50 × 10 × 10 −3 = 3 ,14
fase
Ω
X m = 2π × 50 × 200 × 10 −3 = 62 ,8
fase
Figura E1.1
Figura E1.2
Asumiendo :
440 0°
V 1 = V1 0° =
3
440 0°
' 3 254 0° 254 0°
I2 = = =
1 21 + j6 ,28 22 16.6°
1 + 0 ,05 + j (2 × 3 ,14 )
'
I 2 = 11,5 − 16 ,6° = 11 − j 3 ,28
1 1 1 1 )
Yφ = −j = −j = 0 ,003 − j0 ,016
rp X m 300 62 ,8
)
I φ = V 1 Y φ = 254 0° × (0 ,003 − j0 ,016 ) = 0 ,846 − j 4 ,064
'
I 1 = I 2 + I φ = 11,846 − j7 ,344 = 13,938 − 31,797°
f .d . p = cos(31,797°) = 0 ,850
21− S 2 1 − 0 ,05
PMEC 3φ = 3r2' I 2' = 3 × 1 × 11,5 = 7538 ,25Watts
S 0 ,05
π
TPERDmec ωm = 1 × 1425 × = 149,22 Watts
30
P2 7389
η= = × 100% = 82%
P1 9028.86
Figura 7.2.21
P1
A W
V
Figura 7.2.22
PO C
PFe = K V12
Pérd .
Rotac. 1.2VN V1
0 0.5VN
344
Figura 7.2.23
V12φ
rp = ........ ( 7 − 101 )
Pfe1φ
V1φ
Ip = ........ ( 7 − 102 )
rp
I m = I φ2 − I p2 ........ ( 7 − 103 )
V1φ
Xm = ........ ( 7 − 104 )
Im
Pfe1φ
gp = ........ (7 − 105)
V1φ2
Iφ
Yφ = ........ ( 7 − 106 )
V1φ
Figura 7.2.24
(
Pcc1φ = r1 + r2' I n21φ ) ....... ( 7 − 108 )
Pcc1φ
r1 + r2' = ....... ( 7 − 109 )
I n21φ
r1 + r2'
r1 = r = '
2 ........ (7 − 110)
2
Vcc1φ
Z 1φ = ........ ( 7 − 111 )
I n 1φ
In Pcc
A W
V V cc
W =0
Figura 7.2.25
Las pérdidas por fricción y ventilación son de 600 W ( Las pérdidas mecánicas
deben ser restadas del valor de la potencia a rotor libre antes de calcular rp y
xm) . Se pide:
a) Deducir los valores de los parámetros del circuito equivalente por fase.
b) Para S = 4%. Hallar:
I 1 ,cos φ 1 , I 2' ,Te , Psalida y η .
c) Calcular el torque de arranque a plena tensión y la relación de la corriente
de arranque a la corriente de plena carga.
SOLUCIÓN:
346
120 f 120 × 50
a) ωS = = = 1500 rpm
p 4
De la prueba de cortocircuito:
2000
Pcc1φ Ω
r1 + r2' = = 3 2 = 1,06
I n21φ 25 fase
1,06 Ω
r1 = r2' = = 0 ,53
2 fase
120
Vcc1φ 3 Ω
Z 1φ = = = 2 ,77
I n1φ 25 fase
Ω
X 1 = X 2' = 1,28
fase
De la prueba de vacío:
798 ,24
Pfe1φ 3 −3 Ω
−1
gp = = = 0 ,00412 = 4 ,12 × 10
V12φ 440
2
fase
3
1 Ω
rp = = 242 ,5
gp fase
b)
347
Figura E2.1
Iφ 8 Ω −1
Y= = = 31,49 × 10 −3
V1φ 440 fase
3
Ω −1
bm = Y 2 − g 2p = 31,22 × 10 −3
fase
Ω
X m = 32
fase
'
I 2 = 18 − 10 ,4° = 17 ,7 − j 3 ,25
(
I φ = V 1φ Y = 254 0° × 4 ,12 × 10 −3 − j 31,22 × 10 −3 )
I φ = 1,046 − j7 ,9
'
I 1 = I φ + I 2 = 1,046 − j7 ,9 + 17 ,7 − j 3 ,125 = 18 ,746 − j11,15
I 1 = 21,8 − 30 ,7°
2 1− S 1 − 0 ,04
PMEC = 3 I 2' r2' = 3 × 18 × 0 ,53 ×
2
= 12 ,3 K Watts
S 0 ,04
π rad
ω S = (1 − S )ω S = (1 − 0 ,04 )× 1500 × = 150 ,8
30 seg
PMEC 12 ,3 × 10 3
Te = = = 81,56 N − m
ωm 150 ,8
11,7 × 10 3
η= × 100% = 81,25%
14 ,4 × 10 3
'
I 1arr = I 2 arr + I φ
T
V =1 p.u.
Ventilador
de c arg a
V=0.707
V =0.25 Carcaterísticas del torque vs
velocidad para varios voltajes.
0 W1
W2 WS
Figura 7.3.1
V1
SENSOR
DE
VELOCIDAD
FUENTE MI CARGA
3φ
⇑
Circuito
de
DISPARO
(C )
Wset ∑
La velocidad síncrona y por ésta razón la velocidad del motor puede ser variada
cambiando la frecuencia de la fuente. La aplicación de este método de control
de velocidad requiere un variador de frecuencia. La figura 7.3.3, muestra un
diagrama de bloques de un sistema de control de velocidad de lazo abierto en el
cual la frecuencia de la fuente de un motor de inducción puede ser variada.
Sabemos que el voltaje eficaz por fase, para un arrollamiento distribuído por
fase es:
0 ,85 ≤ K ω ≤ 0 ,95
Donde:
N, es el número de vuestas por fase. Luego el flujo motor es:
E
φρ α
f
Si el voltaje a través de r1 y X 1 es pequeño comparada con el voltaje terminal
V1 , esto es , V1 = E1 , entonces:
V
φρ α 1
f
Para evitar alta saturación en el sistema magnético, el voltaje terminal del
motor podría ser variado en proporción a la frecuencia. Este tipo de control es
conocido como constante voltios por hertz. En bajas frecuencias, el voltaje a
352
VLL
+ Vi
Wt
0 2π
i1 − Vi
Wt
(b )
Para la frecuencia base fbase el voltaje terminal es el máximo que puede ser
obtenido desde el inversor. Debajo de ésta frecuencia, el flujo del entrehierro es
mantenido constante cambiando V1 con f1; por esta razón los mismos torques
máximos son usados. Por arriba de fbase, desde que V1 no puede ser más
incrementada con la frecuencia, el flujo de entrehierro decrece y también el
máximo torque utilizable.
T
T c o n s ta n te
3.0 f b a se
h p cons tan te
2.0
1.0 Torque de
c arg a
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Para una eficiente operación de una máquina de inducción, es deseable que éste
opere a una frecuencia de deslizamiento controlada ( el cual es también la
frecuencia del circuito rotórico). Una alta eficiencia y un alto factor de potencia
son obtenidos si la frecuencia de deslizamiento f2 es mantenida debajo de la
frecuencia crítica, que corresponde a la frecuencia del circuito rotórico para la
cual el máximo torque es desarrollado.
f1 = f n ± f 2 ........ ( 7 − 114 )
Tach
Inversor
Re ctificador de fuente
controlado Vi de voltaje MI
( ac − dc ) ( VSI )
Vi f1
f1
fn
Función ∑
generador
f2
Wsl
∑
Re gulador de Velocidad
deslizamiento establecida
W*
Figura 7.3.8. Sistema de control de velocidad empleando regulación de
frecuencia por deslizamiento y operación de relación (V / f) constante.
f1 fn
C ir c u it o ∑
de f2
D isp a r o
Id
∑
I *d
Controlador
de ∑
Velocidad
*
Figura 7.3.9. Sistema de control de velocidad con frecuencia de deslizamiento
constante (usando un inversor de fuente de corriente).
357
SOLUCIÓN:
I 1 r1 X 1
I φ
r' 2
V1 E1 Xm
S
Figura E3.1
' jX m
I2 = I1
( )
'
r2
+ j X 2' + X m
S
2 X m2
I 2' = 2
I 12
r '
+ j X 2' + X m
2
( )
2
S
1 ' 2 r2'
T= I2
ωS S
Donde:
4π
ωS = f1
p
f2
S=
f1
358
Luego:
πpL2m 2 f2
T= I1
'
r2
1 +
(
2π Lm + L'2 f 2 2 )
r2'
SOLUCIÓN:
E1
I 2' =
r2' f 1
f
(
+ 2 πf 1 L'2 )
2
2
y como:
1 ' 2 r2
T= I2
ωS S
obtenemos:
2
p E1 f2
T=
4 πr2' f 1 2 πf 2 L'2
2
1 + '
r2
Si f2 permanece constante,
2
E
T α 1 α φ 2p
f1
Así el flujo motor es proporcional a (E / f), esto puede ser mantenido constante
si el voltaje de entrehierro E, en lugar del voltaje terminal V, es variado
linealmente con la frecuencia del estator.
Luego:
r2'
f 2b = ........ ( 7 − 117 )
2πL'2
2
p E1 1
Tmáx = ........ ( 7 − 118 )
4 π f 1 4 πL'2
( )
2 π Lm + L'2 f 2b = r2' ........ ( 7 − 119 )
Donde:
f 2b , frecuencia del rotor al cual el máximo torque es desarrollado
De la ecuación anterior:
r2'
f 2b = ........ ( 7 − 120 )
(
2π Lm + L'2 )
πpL2m 2 f 2b
Tmáx = I1
r2' 2
360
πpL2m 2 r2'
Tmáx = I
r2'
1
(
4 π Lm + L'2 )
pL2m
Tmáx = I 1' ........ ( 7 − 121 )
(
4 Lm + L'2 )
Se observa que la frecuencia del rotor al cual se desarrolla el máximo torque es
mucho más pequeño en la operación a corriente constante. Por ésta razón la
pendiente de la característica torque – velocidad en la figura 7.3.6c es muy
escarpado comparado con el de la figura 7.3.5.
Las pérdidas rotacionales son 1700 watts. Determine la frecuencia crítica para
las siguientes operaciones.
SOLUCIÓN:
r2' 0 ,2
S Tmáx = =
(
Rth2 + X th + X 2' )2
0 ,24 + (0 ,49 + 0 ,5 )
2
S Tmáx = 0 ,1963
f 2 b = 0 ,1963 × 60 = 11,779 Hz
b)
0 ,5
L'2 = = 1,33 × 10 −3 Hr
2π × 60
0 ,2
f 2b = = 23 ,93 Hz
2π × 1,33 × 10 −3
30
c) Lm = = 79 ,58 × 10 −3 Hr
2π × 60
0 ,2
f 2b = = 0 ,393 Hz
2π (79 ,58 + 1,33 )× 10 −3
361
T
R R ex 1
R ex = 0
ex 2
R ex 3
R ex 4
0 1 2 3 4 5
(b)
362
Cuando α =0, esto es, cuando el chopper está apagado (off) todo el tiempo,
Rex∗ = Rex . Cuando α =1, esto es , el chopper está prendido (on) todo el tiempo,
Rex está cortocircuitado por el chopper y así Rex∗ = 0 . En este caso, la
resistencia del circuito rotórico consiste únicamente de la resistencia del
arrollamiento del rotor. Por lo tanto variando α en el rango 1> α >0, La
resistencia efectiva es variada en el rango 0 < Rex∗ < Rex , y similares
características de torque – velocidad a éstas mostradas en la figura 7.3.11b son
obtenidas.
3 6
Vd = S Vd =S E2 ........ ( 7 − 123 )
S =1
π
P2 = SPEM
363
SPEM ≅ Vd I d
Luego se obtiene:
3 6
STω S = S E2 I d ........ ( 7 − 124 )
π
T α Id
De la figura 7.3.12a :
Vd = Vi
Si el deslizamiento sin carga es so, entonces se demuestra que:
3 6 3 6
S0 E2 = − V1 cos α
π π
ó
V1
S0 = − cos α ........ ( 7 − 125 )
E2
R: Contactos de
movimiento
S: Contactos de arranque
arranque: S cerrado, R
abierto
movimiento : S abierto, R
cerrado
1: Conección estrella
2: Conección Delta
366
Generalidades:
Este campo interacciona con el campo del rotor y se produce un torque electro
magnético que tiende a alinearlos. Cuando la máquina trabaja como motor es
justamente este par electromagnético que produce su rotación.
θm = Ángulo mecánico.
2 Lr
φe = B pico ........ ( 7 − 129 )
p'
Cada fase produce una onda de fuerza magnetomotriz (f.m.m.) cuya distribución
espacial está indicada en la figura siguiente:
F1 Armónica
Fundamental
Ni
2
Rotor
θm
π / p' 2π / p'
Ni
−
2
Estator
a'
π/ p'
Figura 7.5.4
4 Ni 2 Ni
F1 pico = = ........ ( 7 − 130 )
πp ' 2 πp '
2K d K p
F1 pico = N F i ........ ( 7 − 132 )
πp '
2K d K p
F1 = N F i cos p ' θ m ......... ( 7 − 133 )
πp '
Entonces:
2K d K p
Fmáx = NF Im ........ ( 7 − 134 )
πp '
Luego:
2K d K p
F1 = N F I m cos ωt cos p'θ m ........ ( 7 − 136 )
πp '
120°
Y estando desplazadas las bobinas de las tres fases de grados mecánicos,
p'
podemos escribir para la f.m.m. fundamental de cada fase:
370
Figura 7.5.5
(
cos ωt cos p ' θ m + cos(ωt − 120°)cos p ' θ m − 120° +
FA (θ m ,t ) = Fmáx
)
(
cos(ωt + 120°)cos p θ m + 120°
'
)
Aplicando la identidad
1
cos α cos β = [cos(α − β) + cos(α + β)] ........ ( 7 − 143 )
2
Y simplificando obtenemos:
(
FA (θ m ,t ) = 1.5 Fmáx cos p ' θ m − ωt ) ........ ( 7 − 144 )
Esta resultante es una onda giratoria de amplitud constante igual a 1.5 Fmáx.
Es decir las tres bobinas estáticas del estator han creado un campo giratorio
que rota a una velocidad denominada síncrona.
ω
ωS = ........ ( 7 − 145 )
p'
371
2K d K p 3K d K p
FA = 1.5 Fmáx = 1.5 NF Im = N F 2I
πp '
πp '
N
FA = 1.35 K d K p F' I ........ ( 7 − 146 )
p
ω = 2 πf ........ ( 7 − 147 )
FA ó BA FR ó BR
a' Estator
Rotor
WS T
Rotación
δ
P
(a )
Eje magnético _
rotor( móvil ) φR
_
T _
Ea
FR
δ Ae
δ
_
Fe _
WS φe 90°
WS
φ _
_ Id
t =0 FA _
φA Eje magnético
fase a ( fijo )
(b )
Figura 7.5.7
Los ejes magnéticos del rotor y del estator (armadura) están desfasados de un
ángulo eléctrico :
δ Ae = 90° + φ ........ ( 7 − 149 )
Figura 7.5.8
Los dos campos giran a la velocidad síncrona y producen un torque T que trata
de alinearlos.
Para determinar su valor primero se calcula la coenergía en el entrehierro en
función de las f.m.m.
El torque T viene a ser la derivada parcial de la coenergía con respecto al
ángulo mecánico :
∂W '
T= ........ ( 7 − 150 )
∂δ Aemec
haciendo cálculos y operaciones:
π
( )
T = − p'
2
2
φ R Fe senδ ........ ( 7 − 151 )
El signo (-) indica que el torque tiende a reducir los ángulos δ Ae y δ es decir
trata de alinear los ejes magnéticos de los campos.
El T (par electromagnético) depende del ángulo δ , la variación de δ permite
que la máquina ajuste el torque a los requerimientos de la carga, por tal razón
se le denomina ángulo de torque ó de potencia.
φ R y Fe son constantes
Por lo tanto el T variará en forma sinusoidal.
374
Figura 7.5.9
π
( )
Tmáx = p'
2
2
φ R Fe ........ ( 7 − 152 )
Figura 7.5.10
Figura 7.5.11
XS = XA + XD ........ ( 7 − 153 )
Reactancia de Dispersión:
Toma en cuenta el flujo de dispersión de la armadura, es decir el flujo que no
logra concatenarse con el rotor. Esta reactancia es generalmente pequeña.
Figura 7.5.12
Figura 7.5.13
E =Vt + ZS Ia
E = V t + (ra + jX S )I a ........ ( 7 − 155 )
Eje d _ _
_ Eje q
E
Z S Ia
φe
δ _
jxS Ia
φ
_
Vt
_
_
Ia ra Ia
(a )
377
Eje d
_ _
φe _
Z S Ia
E je q
_
Ia _
E
jxS Ia
δ
_
Vt _
I a ra
(b)
Figura 7.5.14
Eje d
_
Ia φe
φ Vt
δ _
E
_ _
−Ia ra Ia
_ jxS Ia
(a)
378
Eje d
φe _
− Ia
Vt
δ
_
jx S I a
φ
_
I _
a
_ ra I a
E
(b ) E je q
Figura 7.5.15
En (a) el motor trabaja con f.d.p. inductivo, mientras que en (b) trabaja con
f.d.p. capacitivo.
Figura 7.5.16
Ω
Z S = ra + jX S = 0 ,06 + j0 ,25
fase
379
SOLUCIÓN:
a) regulación a cos θ = 1
I a = 230 0°
250 0°
Vt =
3
Entonces:
Figura E6.1
250 0°
E =Vt + ZS Ia = + (0 ,06 + j0 ,25 )× 230 ,94 0°
3
Figura E6.2
250 0°
Vt = = 144 ,337 0°
3
380
250 0°
E= + (0 ,06 + j0 ,25 )× 230 ,94 − 30° = 190 13°
3
190 − 144
r= × 100% = 32%
144
SOLUCIÓN:
Figura E7.1
20
V = tensión barra inf inita = KV
3
381
Tambien: θ + δ = 63,5°
δ = 63,5° − 36 ,8° = 26 ,7°
P = 32 MWatts
P 32 × 10 6 1,6 × 10 3
Ia = = = = 920 Amps
3VL cos θ 3 × 20 × 10 3 3
Figura E7.2
1.6 16 16
X d I a = 10 × × 10 3 = × 10 3 = Kv
3 3 3
16
X I
tagδ = d a = 3 = 0 ,8
V 20
3
δ = 38 ,5°
V 20 1 25 ,5
E= = × = KV
cos δ 3 0 ,782 3
382
E L = 25 ,5 KV
Figura 7.5.17
Figura 7.5.18
383
Figura 7.5.19
I a cc
E ( Cortocircuito )
B0
A C'
I aN
A' B'
Ie
A' ' B' ' C' ' Figura 7.5.20
XS
I a cc
E ∼
Figura 7.5.21
RELACIÓN DE CORTOCIRCUITO
385
OB' '
De la figura: Rcc = ........ ( 7 − 161 )
OC ''
Se demuestra que:
1
Rcc = ........ ( 7 − 162 )
X S ( p.u )
VN
ZB = ........ ( 7 − 164 )
I aN
XS V I I
X S ( p .u ) = = ' N '' aN = 'aN '' ......... ( 7 − 165 )
Z B B B VN BB
Pueden trazarse varias curvas para diferentes f.d.p. de la carga. Estas curvas
son muy importantes para los generadores y generalmente se grafican en
valores porcentuales, tomándose como bases la tensión nominal y la potencia
que la máquina entrega a plena carga.
386
Figura 7.5.22
Figura 7.5.23
Figura 7.5.24
Supongamos que una máquina síncrona está conectada a una barra infinita de
tensión Vt.
X
XS Xλ P _
E
Q
_
Xλ _ j xIa
E ∼ E ∼ δ
P Vt θ
_
Vt
Q
_
Ia
(a )
(b)
Figura 7.5.25
V t = Vt 0° , E = E δ
Entonces:
Vt (E − δ − Vt )
S= ........ ( 7 − 169 )
− jX
EVt
P= senδ ........ ( 7 − 172 )
X
EVt cos δ − Vt 2
Q= ........ ( 7 − 173 )
X
Figura 7.5.26
EVt
Pmáx = ........ ( 7 − 174 )
X
π
( )
T = p'
2
2
φ R Fe senδ ........ ( 7 − 175 )
! Vemos que ambos tienen la misma forma, es decir, ambos dependen de sen
δ.
P = Tω S ........ ( 7 − 176 )
7.5.5.10 EFICIENCIA
Estas pérdidas incluyen las pérdidas por fricción y ventilación y las pérdidas en
el hierro por histéresis y Foucault producidas por la variación del flujo
magnético en el estator.
éste último. Deduciendo de ésta potencia las pérdidas propias del motor auxiliar
se tendrán las pérdidas mecánicas del generador.
Pérdidas en el campo:
∆We = Re I e2 = V0 I e ........ ( 7 − 177 )
Pérdidas en la armadura:
∆Wa = 3 RaDC I a2 ........ ( 7 − 178 )
3Vt E f
P = Tω m = senδ ........ ( 7 − 180 )
XS
Ahora ,
4 πf
ωm = ........ ( 7 − 181 )
p
Tambien:
X S = 2 πfLS ........ ( 7 − 182 )
E f = K1 f ........ ( 7 − 183 )
Una velocidad base puede ser definida para el cual Vt y f son los valores
V
establecidos para el motor. Si la relación t correspondiente a esta velocidad
f
base es mantenida a bajas velocidades por cambio del voltaje con la frecuencia,
V
el máximo torque es mantenida igual al que se tiene a la velocidad base K t .
f
Note que en el sistema del inversor (figura 7.6.1a), debido a los diodos en el
inversor, el voltaje en la entrada del inversor no puede estar en reversa.
Note que si la frecuencia es súbitamente cambiada a un valor alto, los polos del
rotor podrían no estar aptos para seguir al campo rotativo del estator y el motor
perderá sincronismo. Por esta razón, el valor al cual la frecuencia es cambiada
podría estar restringida.
T
Pull −out torque desarrollado
Tmáx
M otor
Velocidad
0 Wm
Wb
Regenerativo
− Tmáx
Por ésta razón, cualquier cambio conveniente en la velocidad del rotor para
cambios en la carga inmediatamente cambiará la frecuencia de disparo de los
tiristores y por ende ajusta la frecuencia del estator al valor correcto para
mantener sincronismo. Un lazo de corriente es implementado alrededor del
rectificador al final de la fuente para mantener al corriente de la máquina en el
valor deseado. La corriente de enlace DC I d es proporcional a la corriente de
la máquina I a , es comparada con la corriente de referencia, y la señal de error
ajusta los disparos del rectificador al final de la fuente para mantener la
corriente de armadura constante en el valor de la referencia.
El torque depende del valor del ángulo ζ . Este ángulo ζ puede ser controlada
en los circuitos lógicos de control para el rectificador al final de la máquina
porque la señal desde el sensor de posición del rotor define la posición del eje
de campo y el Instante de disparo de los tiristores define la posición del eje de
campo de la armadura. Si el ángulo ζ es regulado a un valor específico y la
corriente de campo es mantenida constante, el torque (y por ende la velocidad )
pude ser directamente controlada por la corriente de armadura. Esta corriente
es controlada por el lazo de control de corriente del rectificador al final de la
fuente.
395
3p
Nota: T =− LS I a I 'f senζ
2
El sensor de posición suministra información acerca del campo del rotor tanto
como la velocidad del rotor. Si la velocidad cae es debido a un incremento en el
torque de carga del motor síncrono, el error de velocidad εN se incrementa, el
cual en vueltas incrementa la demanda de corriente I d∗ . Consecuentemente, el
ángulo de disparo del rectificador controlado cambiará para alterar la
corriente DC de enlace I d para producir más torque como el requerido debido
al incremento del torque de carga.
PROBLEMAS RESUELTOS
CAPÍTULO VII
SOLUCIÓN :
a)
b 36
# ranuras : r = 36 # bobinas por fase : = = 12
q 3
b
q 12
# espiras / bobina : N b = 5 # bobinas por grupo : m = = =6
2 2
Paso de bobina : 1 − 11
r
# bobinas = # ranuras = 36 = b Paso de grupo = δ = = 18
2
r 36
# fases : q = 3 Paso de fase : E 3φ = = = 12
p 2
3 3×
2 2
Factor de paso : K P = sen( τ ' / 2 )
360°
τ = Paso de bobina × γ = ( 11 − 1 ) × = 100°
36
p
τ ' = τ × = τ = 100°
2
K P = sen50° = 0 ,766
Factor de Distribución:
sen m × γ '
2 p 360° 2
Kd = γ' = γ × = × = 10°
m × sen γ ' 2 36 2
2
sen( 6 × 5° ) sen30°
Kd = = = 0 ,9561
6 × sen5° 6 × sen5°
397
b)
b 36
# bobinas por fase = = = 12
q 3
12 12
# bobinas por grupo = m = = =3
p 4
r 36
paso de grupo = δ = = =9
p 4
r 36
paso de fase = Ε 3φ = = =6
p 4
3× 3×
2 2
K p = sen( τ ' / 2 )
p p
τ' = τ × = paso de bobina × γ ×
2 2
360° 4
τ ' = 10 × × = 200°
36 2
K p = sen100° = 0 ,9848
Factor de Distribución:
sen m × γ '
Kd = 2
m × sen γ '
2
p 360° 4
γ' = γ × = × = 20°
2 36 2
sen( 3 × 10° )
Kd = = 0 ,9598
3 × sen10°
N efec −vueltas / fase = ( 12 × 5 ) × 0 ,9848 × 0 ,9598
N efec −vueltas / fase = 56 ,713 ≈ 57
SOLUCIÓN:
398
Figura P7.2.1
Figura P7.2.2
Figura P7.2.3
Figura P7.2.4
399
36´ 35´
34´
2´ 33´
3´
32´
4´
31´
11 10 9 8
5´ 12 7
13 6 30´
6´ 14 5
V Z 4
15
7´ 16 3
28´
2
8´ 27´
18 1
U
9´ 19 X 36 26´
35
10´ 25´
21 34
11´ 22 Y 33 24´
W
23 32
12´ 24 31
25 30 23´
13´ 26 27 28 29
22´
14´ 21´
15´
16´ 19´
18´
Figura P7.2.5
Figura P7.2.6
Figura P7.2.7
400
Figura P7.2.8
Figura P7.2.9
36´ 35´
34´
2´ 33´
3´
32´
4´
31´
11 10 9 8
5´ 12 7
13 6 30´
6´ 14 5
W V 4
15
7´ 16 3
Z 28´
2
8´ 27´
18 1
U
9´ 19 36 26´
35
10´ Y 25´
21 34
11´ 22 33 24´
23 X 32
12´ 24 31 23´
25 30
13´ 26 27 28 29
22´
14´ 21´
15´
16´ 19´
18´
Figura P7.2.10
401
SOLUCIÓN :
r2 ' '
SC = 1 = ⇒ r2 ' ' = r1 + ( X 1 + X 2 ' )2
2
r1 + ( X 1 + X 2 ' )
2 2
PCC 1φ 1,6 × 10 3
r1 + r2 ' = = 3 = 1,5625Ω / fase
2 2
I n 1φ 32
3
donde : I n 1φ = 32 ( En delta )
3
VCC 1φ 100
Z1 + Z 2' = = = 5 ,4126 Ω / fase
I n 1φ 32
3
X 1 + X 2' = (Z 1 + Z 2 ' )2 − (r1 + r2 ' )2 = 5 ,4126 2 − 1,5625 2 = 5 ,1822Ω / fase
r1 + r2 '
r1 = r2 ' = = 0 ,78125Ω / fase
2
∴ r2 ' ' = 0 ,78125 2 + 5 ,1822 2 = 5 ,24076 Ω / fase
b) Eficiencia máxima:
0 ,9 × 10 3 1,45 × 10 3 8 ,2
2
' 2 0 ,9 × 10 3
I × ( r1 + r2 ' ) = + − × r1 −
2
3 3 3 3
402
2
I 2' × 1,5625 = 465 ,823 ⇒ I 2' = 17 ,26635 A / fase
V
I 2' =
2
r '
r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' )
2
S
500
17 ,26635 =
2
0 ,78125'
0 ,78125 + + 5 ,1822
2
S
Desarrollando la expresión :
∴ S ( para η max ) = 0 ,0282 ≡ 2 ,82%
c)
f rotórica = S no minal × f red
120 × f
Wcampo =
P
120 × 50
2 polos : Wcampo = = 3000 r . p .m.
2
120 × 50
4 polos : Wcampo = = 1500 r . p .m.
4
Wmotor = 1445 ,8 r . p.m. ⇒ Podemos decir que el motor es de 4 polos .
1500 − 1445 ,8
S no minal = = 0 ,03613
1500
∴ f rotórica = 0 ,03613 × 50 = 1,8065 Hz
SOLUCIÓN:
403
a)
R r1 X1 X´2 Rr´2
Rr´2(1-S)/S
I´2
Figura P7.4.1
1− S ' 2
PMEC = 3 × r2 '× × I 2 = Peje + Protor
S
V2 1 − S PMEC
× r2 ' × = Pero : PMEC = P2 + Protacionales
S
2
r' 3
r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' )
2
S
⇒ PMEC = 3,5 × 746 + 180 = 2791W
2
3 ×V 2 1− S r'
× r2 ' × = r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' )
2
PMEC S S
2
220
3×
3 × 1 − S = 0 ,22 + 1 + 1,329 2
2
2791 S S
∴ S = 0 ,06378
120 × 50
⇒ Wm = WS × ( 1 − S ) = × ( 1 − 0 ,06378 )
8
∴ Wm = 702 ,165r . p .m.
b)
P
× V1
2
=
2 1
×
( )
T1φ max
2π × f 2 × r1 + r1 2 + ( X 1 + X 2 ' ) 2
2
8 220
×
2 3 1
T1φ max =
2π × 50
×
(
2 × 0 ,22 + 0 ,22 2 + 1,329 2 )
= 65 ,545 N − m
∴ T3φ max = 3 × T1φ max = 196 ,635 N − m
r2 ' 1
SC = = = 0 ,74234
r1 + ( X 1 + X 2 ' )2
2
0 ,22 + 1,329 2
2
120 × 50
Wrotor = ( 1 − 0 ,74234 ) × = 193 ,245 r . p .m. ≡ 20 ,237 rad / seg
8
404
P
× r2 ' 2
Te 1φ = 2
× V1 = 12 ,6523
S × 2π × f r'
2
r1 + 2 + ( X 1 + X 2 ' )2
S
220
2
8 ×
×1 75 %
2 3
⇒ × = 12 ,6523
S × 2π × 50 1
2
0 ,22 + + 1,329 2
S
∴ S = 0 ,1179465
220
75% ×
I 2 ' ( para S = 0 ,1179465 ) =
V
= 3
2 2
r ' 1
r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' ) 0 ,22 + + 1,329
2 2
S S
⇒ I 2 ' ( para S = 0 ,1179465 ) = 10 ,826 A
8
×V
2
Tmax = 12 ,6523 =
2 1
×
(
2π × 50 2 × 0 ,22 + 0 ,22 2 + 1,329 2 )
V = 55 ,8073V
∴ Vlínea min = 96 ,6611V
PROBLEMA N° 7.5 : Un motor de inducción 3φ, 220 volts (Y), 60Hz, 4 polos,
fue sometido a ensayo de vacío y a rotor bloqueado, con los siguientes resultados:
SOLUCIÓN:
a)
Rr1 JX1 JX´2 Rr´2
R r´ 2 (1-S )/S
Rr p X m
Figura P7.5.1
De la prueba de vacío:
PFE 3φ = P1 − p rot − pCu 1 = 500 − 60 − 3 × 10 2 × 0 ,2
PFE 3φ = 380Watts
2
220
=
V2 3
rP = = 127 ,368 Ω / fase
PFE 1φ 380(3
)
220
V 3 =
IP = = 0 ,997 A
rP 127 ,368
I m = 9 ,95 A
220
V 3
Xm = = = 12 ,765Ω / fase
Im 9 ,95
Prueba de cortocircuito:
800 / 3
r1 + r2 ' = = 0 ,667 Ω / fase
20 2
52
r2 ' = 0 ,467 Ω / fase Z eq = 3
= 1,5Ω / fase
20
X 1 + X 2 ' = 1,5 2 − 0 ,667 2 = 1,344 Ω / fase
∴ rP = 127 ,368 Ω / fase X m = 12 ,765Ω / fase
X 1 = X 2 ' = 0 ,672Ω / fase
406
b) 127 ∠0°
I 2' = = 21,474 ∠ − 13 ,135°
0 ,467
0 ,2 + + 1,344 j
0 ,084
1
I 1 = 127 ∠0° × 7 ,8512 × 10 −3 − 0 ,0783 j + = 26 ,45∠ − 34 ,1°
5 ,7595 + 1,344 j
∴ cos ϕ 1 = 0 ,828
P1 = 3 × 220 × 26 ,45 × 0 ,828 = 8345 ,25Watts
1− S ' 2
P2 = PMEC − p rot = 3 × r2 ' × × I 2 − 60 = 6984 ,99 watts
S
P
∴ η max = 2 = 0 ,837 ≡ 83 ,7%
P1
c)
Tarranque = ?? S =1
127 ∠0°
I 2' = ( En el arranque )
(0 ,2 + 0 ,467 ) + 1,344 j
I 2' = 84 ,64 ∠ − 63 ,6°
1
I 1 = 127 × 7 ,8512 × 10 −3 − 0 ,0783 j +
0 ,667 + 1,344 j
I 1 arranque = 94 ∠ − 65 ,75°
2
3 × r2 ' × I 2' 3 × 0 ,467 × 84 ,64 2
⇒ Te 3φ arranque = =
WS 60
4π ×
4
∴ Te 3φ arranque = 53 ,25 N − m
I 1 arranque 94
Luego : = = 3,55
I1N 26 ,45
SOLUCIÓN:
a)
R1 R2
Aa
R2(1-S)/S
Ab
Figura P7.6.1
230
Como está en fase estrella: Vˆ1 = ∠0° V
3
jX φ 222 ,84
V̂ab = V̂1a = V̂TH = V̂1 × = ∠0 ,314° = 128 ,66 ∠0 ,314°
R1 + j( X 1 + X φ ) 3
Z ab = Z TH = ( R1 + jX 1 ) // jX φ = 0 ,0563 + 0 ,33 j = Re1 + jX e1
I Zab
Figura P7.6.2
3 × V1a ×R 2
2
1
Tarranque = ×
WS ( Re1 + R2 ) 2 + ( X e1 + X 2 )2
2π × f 2π × 60
WS = = = 125 ,664 rad / seg
P 3
2
⇒ Tarranque 3φ = 48 ,16 N − m
222 ,84 ∠0 ,314°
I= = 192∠ − 80 ,116°
3 × 0 ,67 ∠80 ,43°
∴ T = 48 ,16 N − m I = 192 A
192 48 ,16
I1 = = 64 A T= = 16 ,053 N − m
3 3
SOLUCIÓN:
a)
DE LA PRUEBA DE ROTOR BLOQUEADO: (Parámetros por fase):
PCC 1φ 2000 3 r +r '
r1 + r2 ' = 2
= 2
= 1,067 Ω ⇒ Tomamos : r1 = r2 ' = 1 2 = 0 ,53Ω
I N 1φ 25 2
120
VCC 1φ 3 = 2 ,77 Ω
Z CC = = ⇒ X 1 + X 2 ' = Z CC − ( r1 + r2 ' ) 2 = 2 ,556 Ω
2
I N 1φ 25
X 1 + X 2'
∴ X 1 = X 2' = = 1,278 Ω
2
V1φ 440
3
∴ X m = 32 ,03Ω
409
Para un S=4%
0.53(1-S)/S
I´2
Figura P7.7.1
440 440
∠0° ∠0°
3 3
I 2' = = = 17 ,82 − 3 ,31 j
0 ,53 0 ,53
( 0 ,53 + ) + 2 × 1,278 j ( 0 ,53 + ) + 2 ,556 j
S 0 ,04
∴ I 2 ' = 18 ,125∠ − 10 ,5°
120 × f π 4 × 50 × π
WS = × = = 157 ,08 rad / seg
P 30 P
2
3 × r2 ' ×I 2' 3 × 0 ,53 × 18 ,125 2
Te 3φ = = = 83 ,133 N − m
S × WS 0 ,04 × 157 ,08
b)
r2 '
V2×
Como el Te1φ = S
r2 '
2
WS × r1 + + ( X 1 + X 2 ' ) 2
S
r2 '
K 2 ×V 2 ×
Te 1φ = S
r2 '
2
K × WS × r1 + + K 2 × ( X 1 + X 2 ' ) 2
S
dTe 1φ
( Para S = 1 ) = 0 ⇒ ( r1 + r2 ' ) 2 − K 2 × ( X 1 + X 2 ' ) 2 = 0
dK
r1 + r2 '
⇒ K=
X 1 + X 2'
0 ,53 + 0 ,53
∴K = = 0 ,4147
1,278 + 1,278
⇒ f ' = K × f = 0 ,4147 × 50 = 20 ,735 Hz
V ' = K × V = 0 ,4147 × 440 = 182 ,468V
Sabemos que:
3 × r2 ' ×V1
2
r2 '
SC = y además Te 3φ =
r1 + ( X 1 + X 2 ' ) 2
2
r'
2
S × WS × r1 + 2 + ( X 1 + X 2 ' ) 2
S
Te 1
M m ax
S
Sc
Figura P7.7.2
3 × V1
2
Te 3φ max =
[ (
WS × 2 × r1 + r1 + ( X 1 + X 2 ' )2
2
)]
2
440
3×
3
Te 3φ max =
[ (
157 ,08 × 2 × 0 ,53 + 0 ,53 2 + ( 1,278 + 1,278 ) 2
= 196 ,2337 N − m
)]
c)
Te 1
Te 1 M n om
Figura P7.7.3
411
SOLUCIÓN:
jX φ 230
V̂1a = V̂1 × ; Tomando V̂1 = ∠0°
( R1 + R0 ) + j( X 1 + X φ + X 0 ) 3
230 j10 ,4
V̂1a = × = V̂TH = 126 ,1976 ∠2 ,8285°
3 0 ,54 + j10 ,93
donde :
412
R1
Aa
R2/S =
Ab
Figura P7.8.1
Luego:
R2
S max T =
Re1 + ( X e1 + X e 2 ) 2
2
Psal 15 × 746
T= = = 61,2 N − m
Wm 182 ,84
Tomando en cuenta que las pruebas para obtener los parámetros del motor
( R1 , R2 , X 1 , X 2 y X φ ) , son tomados antes de conectarlo al alimentador:
2 R
3 × V1'a × 2
T= S = 61,2 Λ Λ Λ Λ ( α )
R2
2
WS × Re1 ' + + ( X e1' + X 2 )
2
S
R1
Aa
R2/S
Ab
Figura P7.8.2
jX φ
V̂TH = V̂1a ' = V̂1 ×
R1 + j( X 1 + X φ )
De la igualdad (α):
R2 = 0 ,11265Ω / fase
413
Volviendo al problema:
R2 0 ,11265
S max T = = = 0 ,11614
Re1 + ( X e1 + X e 2 ) 2
2
0 ,4877 2 + ( 0 ,5284 + 0 ,31 ) 2
Figura P7.8.3
230
∠0°
3
I = = 30 ,46 ∠ − 27 ,67°
3 ,6932 + 1,9365 j
V̂t = V̂1 − I × ( 0 ,3 + 0 ,22 j ) = 121,1∠ − 0 ,84°
Vestator = Vt × 3 = 209 ,75V
Determinar :
SOLUCIÓN:
414
W3φ = P1 = PCu 1 + PFE + p rot ; Done p rot se asume de valor 0 porque no es dato
2
33 ,4
PFE 3φ = P1 − PCu 1 = 1050 − 3 × × 0 ,0746
3
PFE 3φ = 966 ,78W
bm = Yφ − g P = 87 ,4 × 10 −3 mhos
2 2
PCC 1φ 1283
r1 + r2 ' = = 3 = 0 ,222Ω
2 2
I N 1φ 76
3
∴ r2 ' = 0 ,1474 Ω
VCC 1φ 36 ,3
Z= = = 0 ,827 Ω
I N 1φ 76
3
⇒ X 1 + X 2 ' = 0 ,797 Ω ⇒ X 1 = X 2 ' = 0 ,3985Ω
75 + 235
r175°C = × 0 ,0746 = 0 ,0918 Ω
Parámetros a 75°C: 17 + 235
75 + 235
r2 '75°C = × 0 ,1474 = 0 ,1813Ω
17 + 235
Rr1 Rr´2
Figura P7.9.1
415
2π × f 2π × 60
WS = = = 188 ,5 rad / seg
P 4
2 2
220∠0°
I 2' = ; p mec = 0 ( Se desprecia )
2
0 ,1813
0 ,0918 + + 0 ,797
2
S
1− S ' 2
Potencia en el eje = 30 HP = 30 × 746 = 22380Watts ≈ PMEC = 3 × r2 ' × × I2
S
1− S 220 2
3 × 0 ,1813 × × = 22380
S
2
0 ,1813
0 ,0918 + + 0 ,797
2
S
S1 = 0 ,03 S 2 = 0 ,5979 ⇒ Tomamos : S = 0 ,03
c)
220
I 2 ' arranque = ; S =1
2
r'
r1 + 2 + ( X 1 + X 2 ' )
2
S
⇒ I 2 ' arranque = 261,14 ∠ − 71,1°
I 1 arranque = I 2 ' arranque + I φ = 261,14 ∠ − 71,1° + 19 ,284 ∠ − 85 ,644°
∴ I 1 arranque = 279 ,847 ∠ − 72°
I 1 arranque 279 ,847
⇒ = = 6 ,39
I1N 43 ,77
416
2
3 × r2' × I 2' arranque 3 × 0 ,1813 × 261,14 2
Tarranque = = = 196 ,77 N − m
S × WS 1 × 188 ,5
Tarranque 196 ,77
⇒ = = 1,61
TN 122 ,4
r2'
SC = = 0 ,226
r1 + (X 1 + X 2 ' )
2 2
3 4 220 2
T3φ max = × ×
[
2π × 60 2 2 × 0 ,0918 + 0 ,0918 2 + 0 ,797 2 ]
∴ T3φ max = 430 ,8 N − m
SOLUCIÓN:
a)
r2 ' ×V 2
Te 1φ =
r'
2
S × WS × r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' )
2
S
120 × 50
S = 0 ,03 ; WS = = 1000 r . p .m. = 104 ,7 rad / seg
6
r1 = r2 ' = 0 ,15Ω ; X 1 = X 2 ' = 0 ,75Ω ; V = 400 ; f = 50 Hz
3
⇒ Te 1φ = 88 ,52 N − m ∴ Te 3φ = 265 ,56 N − m
b)
Te 1φ N ( S = 1 ) = 32 ,65 N − m
V → K ×V
WS → K × WS
X →K×X
417
r2 ' × K 2 × V 2
Te =
r2 '
2
S × K × WS × r1 + + K 2 × (X 1 + X 2 ' )
2
S
dTe r +r ' 2 × 0 ,15
( S = 1) = 0 ⇒ K = 1 2 = = 0 ,2
dK X 1 + X 2 ' 2 × 0 ,75
∴ f ' = 0 ,2 × 50 = 10 Hz .
V ' = 0 ,2 × 400 = 80Vlínea
2
80
0 ,15 ×
Te 1φ ( S = 1 ) = 3
= 85 N − m
[
20 ,9 × (0 ,15 × 2 ) + ( 2 × 0 ,75 )2 × 0 ,2 2
2
]
∴ Te 3φ ( S = 1 ) = 255 N − m
Te 1φ ( f = 10 , V = 80 , S = 1 ) 85
⇒ = = 2 ,6
Te 1φ ( f = 50 , V = 400 , S = 1 ) 32 ,65
c)
S = 0 ,03
T
WS → K × WS
Wr = ( 1 − S ) × K × W S
Wr 750
⇒ K= =
( 1 − S ) × WS ( 1 − 0 ,03 ) × 1000
Tarran
∴ K = 0 ,773
S
Figura P7.10.1
0 ,03
⇒ Te 1φ = 70 ,64 N − m
0 ,15
2
0 ,03 × 80 ,95 × 88 ,52 × 0 ,15 + + ( 1,5 × 0 ,773 )
2
0 ,03
V' ' 2 =
0 ,15
V ' ' = 199 ,84V
∴ V ' 'línea = 346 ,14V f ' ' = 38 ,65 Hz
SOLUCIÓN:
T Vnom
V
TL=K( )²
m
S
1
Figura P7.11.1
a)
120 × 50
WS = = 1000 r . p .m. = 104 ,7 rad / seg
6
1000 − 920
S= = 0 ,08
1000
3 × r2 ' ×V 2 3 × 16 × 440 2
T3φ = =
r'
2
16
2
S × WS × r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' ) 0 ,08 × 104 ,7 × 8 + + 24
2 2
∴ T3φ = 25 ,3 N − m
419
T3φ 25 ,3
K= = = 0 ,002726
π
2 2
Wm
920 ×
30
1000 − 460
S= = 0 ,54
1000
π
2
TL = 0 ,002726 × 460 × = 6 ,32 N − m
30
Pero :
3 × r2 ' ×V ' 2
TL = ⇒
r2 '
2
S × WS × r1 + + (X 1 + X 2 ' )
2
S
r2 '
2
S × WS × r1 + + (X 1 + X 2 ' ) × TL
2
V' 2 = S
3 × r2 '
∴ V ' = 121,8V
V' 121,8
I 2' = =
2 2
r' 16
r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' ) 8 + + 24
2 2
S 0 ,54
∴ I 2 ' = 2 ,73 A
2
PCu = 3 × I 2' × ( r1 + r2 ' ) = 3 × 2 ,73 2 × 24 = 536 ,6Watts
T T r´ 2 3 × r2 ' ×V 2
TL =
r2 '
2
S × WS × r1 + + (X 1 + X 2 ' )
2
S
3 × r2 ' ×440 2
6 ,32 =
r2 '
2
0 ,54 × 104 ,7 × 8 + + 24 2
S 0 ,54
1 ∴ r2 ' = 464 ,7 Ω
Figura P7.11.2
420
V
I 2' = 2
⇒ I 2 ' = 0 ,51 A
r'
r1 + 2 + (X 1 + X 2' )
2
S
PCu = 3 × I 2' 2 ×(r1 + r2 ' ) = 18 ,727 watts
∴ r2 ' adicional = 448 ,7 Ω
SOLUCIÓN:
Figura P7.12.1
2 1− S
PMEC = 2791 Watts = 3 × I 2' × r2 ' ×
S
1− S
3 × V 2 × r2 ' ×
S = 2791
2
r2 '
r1 + + (X 1 + X 2 ' )
2
S
421
1− S 1− S
S =
2791
⇒ S = 0 ,057681
r'
2
3 × V 2 × r2 ' 1
2
S S
120 × 50
WS = = 750 r . p.m.
8
∴ Wm = ( 1 − S ) × WS = 702 ,15 r . p.m.
127 ∠0°
I 2' = = 7 ,963∠ − 4 ,78°
1
0 ,22 + + 1,329 j
0 ,0638
1 1
I φ = 127 ∠0° × − j = 1,801∠ − 85°
rP X m
I 1 = I 2' + I φ = 8 ,457 ∠ − 16 ,894°
∴ f .d . p . = cos( −16 ,894° ) = 0 ,957
Pent = 3 × 127 × 8 ,457 × 0 ,957 = 3083 ,57Watts
Psal 2611
∴ η= = = 0 ,8468 ≡ 84 ,68%
Pent 3083 ,57
b)
3×V 2 PMEC
Tmax =
[
2 × WS × r1 + r1 + ( X 1 + X 2 ' )
2 2
] =
Wm
∴ V2 =
[
PMEC × 2 × r1 + r1 + ( X 1 + X 2 ' ) 2
2
]× W S
3 Wm
⇒ V = 55,81 V / fase
∴ Vmin = 55,81 × 3 = 96,67V (línea)
Además una corriente de vacío de 7,10 A cuando se aplica 220V. Las pérdidas en
el núcleo es de 250Watts; pérdidas por fricción y viento de 155Watts. La relación
de espiras efectivas entre estator y rotor es 1,67/1, y el par de carga es de 50Lb-
pie independiente de la velocidad.
Se conecta un capacitor en serie con cada fase del rotor de modo que la corriente
del rotor esté en fase con el voltaje inducido cuando el deslizamiento es igual a 1.
a) Determinar el valor del condensador que se conecta a cada fase del rotor.
b) Determinar el par de arranque desarrollado en N-m.
SOLUCIÓN:
Rr1 Rr´2
DATOS :
10 HP
4 polos
220V ( Y )
r1 = 0 ,25Ω
r2 ' = 0 ,23Ω Figura P7.13.1
X 1 = X 2 ' = 0 ,4 Ω
n ( relación de espiras ) = 1,67
PFE 3φ = 250Watts
p f + v = ( pérdidas por fricción y por viento ) = 155 watts
I 0 = 7 ,1 A
250
gP = 3 = 5 ,165 × 10 −3 mhos ⇒ r = 193 ,6 Ω / fase
2 P
127
7 ,1
Yφ = = 0 ,056 mhos
127
⇒ bm = 55 ,6588 × 10 −3 mhos ∴ X m = 17 ,9666 Ω / fase
Para S=1:
Rr1 Rr´2
Figura P7.13.2
423
Z i = 0 ,6265∠40°
I 1 = 202 ,7 ∠ − 40°
− I 1 × (r1 + jX 1 )
220
E=
3
∴ E = 46 ,616 ∠ − 39 ,331°
E
I 2' = = 202 ,678 A
r2 '
2
3 × r2 ' × I 2' 3 × 0 ,23 × 202 ,678 2
Tarranque = =
WS 60
2π ×
4
2
∴ Tarranque = 150 ,37 N − m
SOLUCIÓN:
a)
Wm = 1176 r . p .m.
120 × 60
WS = = 1200 r . p .m. = 125 ,664 rad / seg .
6
1− S ' 2
T3φ × Wm = PMEC = 3 × r2' × × I2
S
W − Wm 1200 − 1176
SN = S = = 0 ,02
WS 1200
424
2
600
I 2' N
2
= 3
= 56 ,873
2
0 ,9
0 ,76 + +(2+ 2)
2
0 ,02
2
3 × r2 ' × I 2' N 3 × 0 ,9 × 56 ,873
⇒ T3φ N = =
S N × WS 0 ,02 × 125 ,664
∴ T3φ N = 61,098 N − m
2
3 × R2 ' × I 2' 3 × R2 ' ×V1
2
T3φ = =
S × WS R2 '
2
S × WS × r1 + + (X 1 + X 2' )
2
S
3 × R2' ×V1
2
R'
2
⇒ r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' ) =
2
S S × WS × T3φ
2
600
3 × R2' ×
1200 − 1000
2
R2' 3
S= = 0 ,1667 ⇒ 0 ,76 + + 4 2
=
1200 0 ,1667 0 ,1667 × 125 ,664 × 61,098
2
R2'
0 ,76 + + 16 = 282 ,46 × R2 '
0 ,1667
b)
3 × V1
2
r2 '
T3φ = ×
r'
2
S × WS
r1 + 2 + (X 1 + X 2 ' )
2
S
r2 '
2
r1 + + (X 1 + X 2 ' ) × T3φ × S × WS
2
S
=
2
V1
3 × r2 '
425
0 ,9
2
0 ,76 + + 4 × 61,098 × 0 ,1667 × 125 ,664
2
0 ,1667
V1 =
2
3 × 0 ,9
V1 = 160V / fase
∴V1 ( línea ) = 277 ,13V
SOLUCIÓN:
a) DE LA PRUEBA DE CORTOCIRCUITO:
99 ,2
3
Z eq = = 3 ,58 Ω / fase
16
1100
PCC 1φ 3
r1 + r2 ' = 2
= 2
= 1,43Ω / fase
In 16
X 1 + X 2 ' = 3,58 2 − 1,43 2 = 3,28 Ω / fase
r1 = 0 ,616 Ω
r2 ' = 0 ,814 Ω
X 1 = X 2 ' = 1,64 Ω
∴ PFE 3φ = 85 ,0645Watts
PFE 1φ 85 ,0645
gP = = 3 = 1,7575 × 10 − 3 mhos
2 2
V1φ 220
3
426
Iφ 5 ,25
Yφ = = = 0 ,0413mhos
V1φ 220
3
bm = Yφ − g P = 0 ,0413mhos
2 2
b) S=0,03
220
∠0°
V1 3
I 2' = =
r2 ' 0 ,814
r1 + + ( X 1 + X 2 ' ) j 0 ,616 + + (1,64 + 1,64 ) j
S 0 ,03
∴ I 2 ' = 4 ,552∠ − 6 ,7° = 4 ,52 − 0 ,53 j
220
Iφ = × ( 1,7575 × 10 −3 − 0 ,0413 j ) = 0 ,223 − 5 ,246 j
3
I 1 = I 2 ' + I φ = 4 ,743 − 5 ,776 j
∴ I 1 = 7 ,47 ∠ − 50 ,608° cos ϕ = 0 ,635
c)
r2 ' 0 ,814
SC = = = 0 ,244
r1 + ( X 1 + X 2 ' )2
2
0 ,616 2 + 3 ,28 2
3 P 1
Tmáx = × × V1 ×
[ ]
2
2π × f 2 2 × r1 + r1 + ( X 1 + X 2 ' ) 2
2
3 6 1
Tmáx =
2π × 60 2
× × 127 2 ×
[
2 × 0 ,616 + 0 ,616 2 + 3 ,28 2 ]
∴ Tmáx = 48 ,7 N − m
SOLUCIÓN:
427
I´2
Figura P7.16.1
660
I 2' = 2
= 123 A
0 ,15
0 ,15 + + 1,5
2
0 ,03
2 1− S
I 2' × r2 ' ×
S 2π × f 2π × 50
Pe = W × Te Te 1φ = WS = = = 157 rad / seg
( 1 − S ) × WS P 2
2
1 − 0 ,03
123 2 × 0 ,15 ×
Te 1φ = 0 ,03 = 481,815 N − m Wm = 152 ,3rad / seg
( 1 − 0 ,03 ) × 157
∴ Te 3φ = 1445 ,445 N − m
a)
W S − Wm − W S − Wm
S= Con inversión de líneas : S = = 1,97
WS − WS
Análogamente:
660
I 2' = = 435 ,1 A
2
0 ,15
0 ,15 + + 1,5
2
1,97
1 − 1,97
435 ,12 × 0 ,15 ×
Te 1φ = 1,97
= 91,81N − m
( 1 − 1,97 ) × 157
∴ Te 3φ = 275 ,43 N − m
X S = 10 Ω / fase
428
SOLUCIÓN:
Motor Síncrono :
3φ , 440V , 6 polos , 50 Hz , X S = 10Ω / fase
I = 20 A a plena carga f .d . p . = 0 ,9 ϕ = 25 ,842°
120 × f 120 × 50
W= = = 1000 r . p .m. ≡ 104 ,7 rad / seg
P 6
s
JjIX
+
90
90
-
Eo
Figura P7.17.1
440 440
E0 = ∠0° − jI × X S ∠ϕ = ∠0° − 200 ∠90 + ϕ
3 3
E0 = 385 ,7 ∠ − 27 ,83° V
π
P3φ = TL × W = 300 × 1000 × = 10000π
30
P3φ
P1φ = = 10471,98Watts
3
E ' ×V P × X S 10471,98 × 10
P1φ = 0 × sen90° ⇒ E0 ' = 1φ =
XS V 254
∴ E0' = 412 ,3V
∆E E0 ' − E0 412 ,3 − 385 ,7
= = = 0 ,069 = 6 ,9%
E0 E0 385 ,7
SOLUCIÓN:
a)
S = 3 × I L × VL
S 1000 × 10 3
⇒ IL = = = 251,022 A
3 × VL 3 × 2300
Sabemos que :
V = E ' + jI × X S δ = 10°
2300 E'
= ∠ − 10° + 251,022∠ − φ × 1,65∠90°
3 3
Figura P7.18.1
b)
2000
P = 500 KW E' línea = 2000V ⇒ E' fase = = 1154 ,7V
3
2300
V fase = = 1327 ,9V
3
E' ×V 500 × 10 3 1,65
Por fase : P1φ = P = × senδ ⇒ senδ = ×
3 XS 3 2000 2300
×
3 3
senδ = 0 ,17935
∴ δ = 10 ,33°
2300 2000
V = E ' + jI × X S ⇒ = ∠ − 10 ,33° + 1,65∠90° × I∠ − φ
3 3
SOLUCIÓN:
431
a)
120 × f 120 × 50
WS = = = 1500 r . p .m.
P 4
Eo 440
V fase = = 254V
3
254 254
E0 = 70 × I f ⇒ If = = 3,629 A
70
3.629 If
Figura P7.19.1
b)
s ∴ I =
109 ,95
I X = 9 ,6618 A
Eo=
Jj 11,38
25º
V=254 Figura P7.19.2
E0 × V 254 × 254
P1φ = × senδ = × sen25° = 2395 ,926Watts
XS 11,38
E0 × V V 2 254 × 254 254 2
Q1φ = × cos δ − = × cos 25° − = −531,164VAR
XS XS 11,38 11,38
Q 1φ 531,164
tan ϕ = ⇒ ϕ = arctan = 12 ,5°
P1φ 2395 ,926
∴ f .d . p . = cos ϕ = 0 ,9763
P1φ
2395 ,926
T1φ = = = 15 ,253 N − m
Wm π
1500 ×
30
∴ T3φ = 3 × T1φ = 45 ,76 N − m
c)
Q1φ = 0 ⇒ P1φ = cte. = 2395 ,926W
432
E0 × V V2 V
Q1φ = × cos δ − = 0 ⇒ cos δ =
XS XS E0
E0 × V P1φ × X S
P1φ = × senδ ⇒ tan δ =
XS V2
2395 ,926 × 11,38
δ = arctan = 22 ,9°
254 2
Luego :
P1φ × X S
E0 = = 275 ,863V
V × senδ
E
⇒ I f = 0 = 3,94 A
70
Como : Q1φ = 0 ⇒ f .d . p. = 1
3
7 5,8 6
Eo =2
JjIXs
,9 º
=27
V=254
Figura P7.19.3
107 ,63
∴I = = 9 ,4578 A / fase
11,38
d)
Eo
Eomin
S
=90º 1
Figura P7.19.4
433
E0 min × V
P1φ = × sen90°
XS
2395 ,926 × 11,38
⇒ E0 min = = 107 ,345V
254
E0 min
I f min = = 1,5335 A
70
Eo
s
X
JjI
V=254
Figura P7.19.5
SOLUCIÓN:
a)
120 × f 120 × 60
WS = = = 1200 r . p .m.
P 6
E' If
=
E I f0
2200
En vacío : E' = 2200V If = × 40 = 23,342 A
3770
- Secuencia de Fases.
- Sincronismo.
b)
2200
V fase = = 1270 ,17V
3
49 ,4
Si I f = 49 ,4 A ⇒ E' = 3770 × = 4655 ,95V
40
E' fase = E' = 2688 ,114V
3
150 × 10 3
I a nom = = 39 ,365 A ( S n = 3 × VL × I a nom )
3 × 2200
⇒ X S × I a nom = 43,83 × 39 ,365 = 1725 ,37V / fase
En una fase:
E´
JjXsIa
V
-
V fase = 2200 V
3 Figura P7.20.1
E' fase = 2688 ,114V
2200
2688,114×
E' fase×V fase 3
P1φ = × senδ = × sen30,85°
XS 43,83
∴P1φ = 39,95KWatts
2200
[ ]
2
1 1 2200
Q1φ = × E' fase×V fase × cosδ − V fase = × 2688,114× × cos30,85° −
2
XS 43,83 3 3
∴Q1φ = 30,069KVAR
c)
P1
E' min ×V fase
× sen 90 ° = P1φ = 39 ,95 × 10 3
XS
E´min ⇒ E' min = 1378 ,56 V / fase
90º
Figura P7.20.2
40
I f min = 1378 ,56 × = 25 ,334 A
3770
3
SOLUCIÓN:
a)
- V
JjXsIa
E´
Figura P7.21.1
S 10 6
I= = = 52 ,5 A
3 ×V 3 × 11 × 10 3
cos ϕ = 0 ,9 ⇒ ϕ = 25 ,8°
11000
E f = V − jX S × I = ∠0° − 120 ∠90° × 52 ,5∠25 ,8°
3
E f = 10716 ,85∠ − 31,96°
∴ E f = 10 ,71685 KV
θ = 31,96°
11000
10716 ,85 ×
E f ×V 3 ×
P1φ = × senθ = sen31,96°
XS 120
∴ P1φ = 300 ,223 KW ⇒ P3φ = 900 ,669 KW
P3φ 900669
Te = = = 8 ,6 KN − m
W 50
4π ×
6
b)
V
I
I
s
JjX
Ef
Figura P7.21.2
437
f .d . p . = 0 ,8 inductivo
P1φ = cte.
3 × VL × I × cos ϕ = P3φ
P3φ 900669
⇒I= = = 59 ,09 A
3 × VL × cos ϕ 3 × 11000 × 0 ,8
11000
E f = V − jX S × I = ∠0° − 120 ∠90° × 59 ,09 ∠ − 37°
3
E f = 6034∠69 ,8°
∴ E f = 6034V
θ = 69 ,8°
6034
K= = 0 ,563
10716 ,85
JjXL=ZL
Zd
JjXL=ZL
V´g V´s
Figura P7.22.1
SOLUCIÓN:
11300 11000
Vg = = 6524 ,058V VS = = 6350 ,85V
3 3
438
Ef
JjX Id
Vg
JjX IL
Vs
Figura P7.22.2
De lo cual:
V × cos ϕ
VS × cos θ = Vg × cos ϕ ⇒ θ = arccos g
VS
11,3 × 0 ,766
θ = arccos = 38 ,1°
11
ψ = ϕ − θ = 1,9°
(I × X L ' )2 = VS 2 + Vg 2 − 2 × VS × Vg × cosψ
274 ,88 274 ,88
⇒ I= = = 343 ,6 A
X L' 0 ,8
V × senϕ + I × X d 6524 ,058 × sen40° + 343 ,6 × 6 ,96
Luego : tan β = g = = 1,3176
Vg × cos ϕ 6524 ,058 × cos 40°
⇒ β = 52 ,8°
δ = β − ϕ = 52 ,8° − 40° = 12 ,8°
a)
E f = V g × cos δ + I × X d × senβ = 6524 ,058 × cos 12 ,8° + 343 ,6 × 6 ,96 × sen52 ,8°
E f = 8266 ,8V
3 × E f × Vg 3 × 8266 ,8 × 6524 ,058
∴ P= × senδ = × sen12 ,8° = 5 ,15 MW
Xd 6 ,96
Q = P × tan ϕ = 4 ,32 MVAR
b)
Nos piden δ+ψ=12,8°+1,9°=14,7°=δ '
439
c)
3 × E f × VS
P' = × senδ '
XdZ'
donde : X d Z = 6 ,96 + 0 ,8 = 7 ,76 ( 2 ternas )
X d Z ' = 6 ,96 + 1,6 = 8 ,56 ( 1 terna )
3 × 8266 ,8 × 6350 ,85
∴ P' = × sen14 ,7° = 4 ,67 MW
8 ,56
SOLUCIÓN:
I
-
Ef
Figura P7.23.1
2300 E f /fase
3 2300
Ef = ×If
3 × 94
Ii
f
94 Figura P7.23.2
440
V × Ef P1φ × X S
P1φ = × senδ ⇒ senδ =
XS V × Ef
500 × 746
P1φ = = 124333 ,33W
3
124333 ,33 × 13
∴ senδ = = 0 ,492 ⇒ δ = 29 ,47°
2300
× 2472 ,165
3
2300 2300 2
2472 ,165 × × cos 29 ,47° −
E f × V × cos δ − V 2 3 3
Q1φ = = = 84209VAR
XS 13
Q1φ 84209
⇒ tan φ = = = 0 ,677 ⇒ φ = 34 ,1°
P1φ 124333 ,33
cos φ = 0 ,8281
2300
− 2472 ,165∠ − 29 ,47°
V − Ef 3
E f + jX S × I = V ⇒ I = = = 113 ,06 ∠34 ,1°
jX S 13∠90°
b)
2300
Ef ×
E f ×V 500 × 746 3 ×
P1φ = × senδ max ⇒ = sen90°
XS 3 13
∴ E f = 1217 ,2V / fase
94 × 3 94 × 3
∴I f' = × Ef = × 1217 ,2 = 86 ,16335 A / fase
2300 2300
2300
− 1217 ,2∠ − 90°
V − Ef 3
I = = = 138 ,5664 ∠ − 47 ,5°
jX S 13∠90°
∴ cos φ = 0 ,6756
441
c)
cos φ = 1 ⇒ φ = 0°
⇒ tan φ = 0 ∴ Q1φ = 0
E f × V × cos δ − V 2
=0
XS
V
cos δ =
Ef
E f ×V P1φ × X S
P1φ = × senδ ⇒ senδ =
XS E f ×V
500 × 746
P1φ × X S × 13
tan δ = = 3 = 0 ,9166
V2 2300 2
3
Θ δ = 42 ,5°
- -
-
Figura P7.23.3
E f 0 × cos δ = V
2300
3
⇒ Ef 0 = = 1801,094V / fase
cos 42 ,5°
94 × 3 94 × 3
∴I f 0 = × Ef 0 = × 1801,094 = 127 ,5 A
2300 2300
2300
− 1801,094 ∠ − 42 ,5°
V − Ef 3
I = = = 93 ,6 ∠0°
jX S 13∠90°
442
ANEXO
448
REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS
COMPANY, 1987.
APPLICATIONS”.
THEIR DESIGN”.
***************************************