Contribute Us

Join with FOSS User Magazine

If you need to join with us, please mail us about you

info@fossuser.lk

Write for the next issue, April 15th

Articles will be accepting till April 5th

Feel free to write about anything related with Free and Open Source
Software in English or in Sinhalese

You don’t need to be an expert, we welcome any one who love

and promote Free and Open Source

FOSS User Magazine is an equal opportunity project governed by the FOSS User
Society.

February 2011 | 02
 Content

Cartoon Page 05

Why should you join with FOSS User Society? Page 07

සාෙ ප ණාමය ආප හැර ම Page 08 – 09

ෙල වට දහස් දැ ම ෙබදන යා Page 10 – 12

යා ෙව සමග සදර ..... Page 13 - 14

යා 10 වන වසර සැමරම Page 15

ලංකා මෘ කාංග පදනම ඊ-ස්වා මා ඇගෙ Page 16

Jaipur Wikipedia Anniversary Event Page 17

GSoC ෙහව ප ගණක ෙල කෙ ෙ තන තරගය Page 18 – 20

Let’s Talk with Ian Weller Page 21 – 22

Windows 7 & Linux Desktop Environments Page 23- 24

GSoC Introductory Sessions Page 25

FOSS Uesr Magazine Society, Edited and Published Free of Charge by the FOSS User
Cinamon Garden, Magazine Society, Sri Lanka.
Victoreen, Koswadiya,
Mahawewa 61220, The Editorial board of the magazine consists of
Sri Lanka. individuals who are working towards the betterment of
the FOSS future. Please contribute the magazine to
[T] (+94) 71 787 7294 make the effort easy.
[F] (+1) 206 337 5363
[E] info@fossuser.lk The FOSS User Society is the fast growing and the most
[W] http://fossuser.lk active FOSS movement with in Sri Lanka is operated in
major universities and other high educational
institutions.
Metro Outlet

107/E, Negombo Rd,

Katunayake 11440,
Sri Lanka.

February 2011 | 03
 FOSS User Magazine හ වාෙදන FUPiL b1.0v FOSS User Magazine introduces its FUPiL b1.0v
(FOSS User Publication Licence) (FOSS User Publication Licence)

FUPiL 1.0v ෙමම වසෙ ෙදසැ බ මස FOSS User Magazine FUPiL 1.0v was introduced by the FOSS User Magazine
Society හ වා ෙදන ලද, දහස් හා වෘත ෙ ත Society, Sri Lanka in December 2010. This licence deals
කාංග හා ස බ ධ හා රකාශන සදහා අදාල වන with Free and Open Scource Software related documents
බලප රය . and publications.

FOSS User සගරාෙව ෙදසැ බ මස කලාපය හා ඉ ඉ

The FOSS User Magazine is issued under the FUPiL 1.0v
කලාප ව ෙ ෙමම බලප රය යටෙ ය. ෙමම දහස්
from its December release of the magazine. The licence
හා වෘත ෙ ත කාංග බද අවශය කර ලබන රකාශන enables other individuals, organizations to spread FOSS
පහ ෙව උ ටා ගැ මට ඒ සදහා යාකරන සං ධාන වලට with related documents or publication they seek.
පහ ක සැලෙසන අතර එම දහස් හා වෘත ෙ ත
කාංග රච ත ම ව ධනය ම ෙම ඇ ෙශෂ වය .

FUPiL b1.0v FUPiL b1.0v

free to Read free to Read

free to Distribute free to Distribute

free to Modify free to Modify

free to Re-Publish free to Re-Publish

ස ක සාක චා වැ අ ත ගතය ෙවනස් ෙක ට Modification of articles such as personal interview

රකාශනය ම ෙමම බලප රය ම අ රා ඇ අතර are prohibited despite extraction of personal
අවශය ෙටක උ ටා ගැ ම වැර ව සටහ මද ව interviews are allowed as long as the place of citation
එය මට අවසර ඇත. is provided along with the modified version.

February 2011 | 04
 The Editorial
අ රට වශෙය මහ අ මානය දහස් ෙකෙස වද ෙම ආර භය ඇ කල මය. අප
නය සැම ෙව . අප සමරණ ලද 63 වැ දහස් සැම ම ෙපර ණ ග නා ල ෙ එෙහ . ඒ හා එ ම ම
ෙලස එය ඉ හාසයට එ ය. ජා ය වශෙය අපෙ ෙවෙහ ම යථා තය බවට ප කරගැ ම අපෙ
අ මානව ව දහස සැම අප සැබැ ම වහ ද, ය න ඒකායන බලාෙප ෙර ව ය ය.
ම ය ය. දහස ක ගැ ම ෙව ෙව තම මය කැප
කරන සැමට තවම මට ෙබ ෙහ ෙ ඉ ව ඇත. FOSS User සගරාව අපහට වැදග ව ෙ ෙ
ෙහ . අපෙ ෙ කාව ව ෙ එය . ෙ වන ට සගරාව
ෙන න ඉහල යන අ ෙය ග හ ෙ ෙන සැ පාඨකය 75,000 ඉ මවන ස ප හරණය කර
ඉ යටම යන දහස් වහ වශෙය අප හට ලබන අතර ප ය කලාපයට අ ව එය 20% කට වඩා
අනන තාවය ඇ කර ගැ ම ඉතාම වැදග ය. ෙ වැ ව ධනය . ෙමම ව ධනය යතව තබා ගැ ම
සදහා ෙය ජනය අවශ යය ව ෙ එ සාය. 1948 ඉතාම අපහ ය, ෙවෙහසකරය. එ සදහා සහාය අවශ යය
දහස ලැ අප එය අ කර ගැ මට එතර ක ග ෙව ෙ එෙහ . ෙ සදහා ම, ඉස වා ථා
ලැ ෙ දහස් සටන මනා සැල ම යටෙ ෙන ම සකැ ම ආ බැ යාමා ග ගැ ම හා සමගා ව අප
සාය. එයට ධාන ෙහ ව ෙ ධාන ෙය ජනය සගරාව ෙබදාගැ ම, ච ත ම ආ යාව
ෙන මැ මය. ෙම සා ව නා ත ක ෙ යැ ය වදම ව නා සහාය ලබා ය හැ ය. එවැ
අතර දහස් සටන ාණව ව ඉ යට ෙගන යාමට එය යාමා ගය ම පවා අප සගරාව හට ඉතා ඩා ෙහ
ශාල බාධකය ය. ත ව ලැෙ . ස වශෙය ගතෙහ ෙමම ඩා
ත ය ෙල ස තය සැල ය ම ටම ෙ .
අප දහස අගය කරන ඒ සදහා කට කරන එ සා හැ අ ෙ සදහා ලබා ෙදන ෙම ඉ ලා න
ස . අප දහස ෙව ෙව සට ෙන කරන බව අතර, ව නා කාලය කැප කර දහස ප රවන ඔබ
ෙපෙනනා ෙදය , එෙහ සත ය ෙවනස්ය, සැබැ ම අප සැමට අප සගරාෙ හතමා හද ෙග රවය දකර
ය ෙදනාම කර ෙ අ සටන . අප සට .
කර ෙ කා සමගද? අෙ ආ ධ ෙම නවාද? සං ණ
ශ්න මලාව නැෙග ෙ එ ටය. අප ය ෙදනා
කරන කැප ෙදස බැ ෙම ම ෙමය ෙකතර බැ
දැ ෙප ය ඇත. දහස ප රන අප සැමට දහස නා The Editor
ක නට බැ ය, එෙහ අපද ව ය ය. යාව
ෙක ට දහෙස කාලය ගත මට හැ යාව ඇ ටඅ FOSSS User Magazine – Sri Lanka
යහපත ෙව ෙව කැප වන අපෙ මය ල කල
ෙන හැ ව ෙ එෙහෙය .

එෙලස ල කල ෙන හැ මය නාස් ම වැල ම

වැදග ව ෙ එෙහ . සං ධානා මකව එ ම
වැදග ව ෙ එෙහ . සං ධානා මක වැඩ ෙවල
ගකා න ය ෙ ද එෙහ .

ෙමම අවශ යයතාවය හ නාග සකෙ

ක වය මත 2009 වසෙ ඉතාම ෙව ආර භ කල
එක ව අදවන ට ශාල ෙපර ණ බවට ප ම අරඹා
ඇත. සෑම අතම එ එ අවශ තා සදහා යාකල ස
ඒකරා ෙක ට එක ව එකම අර ණ කරා යන ෙ ගව
ගමන අප ආර භ ෙක ට ඇත.

FOSS User සමාජය ජා ක යාකා

සැලැස්ම එ ද ව ෙ එ පලය ෙල . ව න දස
අත පැ ර න ය ම ෙදනා එ ෙක ට එකම බලෙ ගය
බවට ප ම ඉතාම ෙවෙහසකර යාව . එය
ක පව නා යාමා ගය ම ඉතාම අත ාවශයය ෙ .

February 2011 | 05
 CARTOON

Drawn by Indeewari Fernando

February 2011 | 06
 Why should you join with FOSS User Society?
FOSS User Society (FOS) is a great
place for undergraduates (students in higer
educational institutions disregarding the
field of study) to develop and enhance their
skills and potentials. As a matter of fact
extra curricular activities matter always.
Those are really important not only to fill
your CVs but also to develop yourself.
Because when you graduate you have to
have some skills that are seek by the
industry. The reason is you are passing out
as graduates therefore you will lead people
in the industry, you are making decisions
behalf your employer. Simply you have to
be able to take challenges and risk.
What are the skills a graduate should
have? This is not a simple question to
answer but most of the time a graduate
should be a good team player, good
presenter and a leader. Those are apart
from your knowledge on technical stuffs.
Therefore you will need many skills and the
most important thing, the Experience.
Is there a place you can gain both? The
FOSS User Society is the ultimate place
where you can gain both non – technical
and technical knowledge with experience.
How do you get technical knowledge?
FOS is a place of IT people, a rich
community with developers, testers,
designers and many. Is there a good place
than that? You can learn, get your problem
solved, assistance through our mailing lists.
At the same time you can get to know
people working in the industry and from
other universities and share knowledge
while building your network larger.
How do you develop your soft skills?
FOS is a place of leaders, a rich community
of small teams. Can you imagine how we
manage this huge body? The society is
February 2011 | 07
managed in team basis, where small teams
are working to achieve the common goal of
the society. That would be a great place for
you to develop your leadership skills and
good place to work as a team.
We have programs to promote FOSS with in
the public there you are able to develop
your presentation skills.
FOSS User society posess 38 full members
and more than 150 ordinary members from
Universityies, schools and individuals. It is
creating leadership positions since 2009.
The community is getting stronger and
stable. That is why we shout “fast growing
FOSS community in Sri Lanka”.
Join with us and get developed yourself
while serving your country.
Finally being a member of one of the
major committees will add another
working experience* to your CV.
Therefore start thinking of being a
member of the FOSS User Society,
disregarding the filed you are studying
because we have a solution for every
individual.
* - FOSS User Society is a not-for-profit organization
governed by part-time undergraduates and recent
graduates.
FOSS User Society
Member Development
 සාෙ ප ණාමය ආප හැර ම

By Thanuje Ashwin Nallaperuma ය තව රට ය ය ෙදය ෙන වන බව නට

වැටෙහ නට පට ෙගන ෙ .
ට වසර යදහස් ගණනකට ඉහත අ කා
මහා පෙ සදාහ ත වනා තරය ල එ තරා වානර වසර පය ළ්ෙ ෙවළදපල ආ මණය කරෙගන
ෙශෂය ප ෙ ෂණයක යැෙල ෙ ය. වනා තරෙ සංවෘත ෙ ත මෘ කාංග (Closed Source Software) ෙව වට
එ තරා ෙ ශයක ෙශ ත ග ව ගය ඔ හ නාෙගන වෘත ෙ ත මෘ කාංග (Open Source Software) ෙල කය රා
න. සමහර වානර ෙ ගැන උන ව දැ ෙ ච තෙව පව .
නැත, ඔ නට ඒවා තව එ ග ව ගය ම පමණ ය. තව
සමහර ස් එම ග අතට ෙගන ෙහ ෂණය කර නට
ය. ෙ අතර එ වානරෙය එම ග කැබ ෙදක අතට
ෙගන එ ෙනක සමග ෙ ගෙය ඝ ඨනය කෙ ෙල කයට අ
ෙස යාගැ ම ද එක කර . එෙස සා ෙස යාග දර
ඔ ප ව ඔ ෙ පාලනයට න කරග ෙ ය. ෙ
ෙස යාගැ ම සමග මානව සංහ ෙ ශාල ව ඇ න.
ෙල ව න ය ම ස වය තම යටතට න කරගැ මට
තර අද වන ට ඔ සම .

න අප ඉහ සදහ කල දර නැමැ ඒ අ
ෙස යාගැ ම කල මානවයා එය අ අයට ෙන යා ෙද
ෙල භෙය සගවාෙගන යාන ෙහ එය තම ට අ ෙදය
පමණ යා දර අ මානව ට භා තා මට තහං ය මෘ කාංගය ලාභය ඉප මට න එය සංවෘත
පැන මට උ සාහ කලාන , සැකවම අප තවම ග ගෙ ෙ ත ය යැ ෙබ ෙහ ෙදනා තා යද සබෑ ත වය ඊට
ප ව ඇත. හා ප ම ෙවනස් ය. ෙමම අදහස ෙග ඩනැ ඇ ෙ මෑත
කා නව සංවෘත ෙ ත මෘ කාංග පදවන සමාග ෙවළදපල
අද ලබාෙගන ඇ ව ෙද එ ආ මණය ම සා යහැ ය. එෙහ එෙස ඔ
ගලෙය සා ව ෙන ෙ . සමස්ත මානව සංහ ෙ ම ලාභ ප මට ෙහ ව මෘ කාංග සංවෘත ම මතම පමණ
අෙ ක ද කැප හා උ සාහය ද ද ාෙ නාමෙය තම රදාපව යැ ම වැර බව ෙ ගත ය.
ත ප ත ාග කල උ ෙ ත ම ද ආ ඉතාම
ක ක ගමනක ඵලය . ට දශක පයකට ඉහත ඔබට ප ගණකය භා තා
මට අවශ යය න ඔබ එම ශය ෙහ හැදෑ පළ
ද ාව ය හැ ෙ පහල වන ෙදය ෙන ෙ . ස් ගලෙය ම අ වා යය ය. එකල ප ගණක භා තා ෙ
තනෙ හටග නා අදහස කාලය සමග ප ණාමය ශ්ව ද ාල වල ප ෙ ෂණ සදහා ඉතා සං ණ ප ධ පාලනය
ෙභ ක ෙල කය ලට පැ ෙ . ඒ මව ප ෙ ෂණ, ම සදහා සා ෙමය එතර ගැට ව ෙ නැත. න
ෂණ හා ගමණය . අන ව ව ෙ ග ක ප ගණක හ වා ෙම ප ව ෙමම ත වය ඉ ම
ඉතාම ථ ක ත වෙ ප වන නව පැ ම . ෙමම පැ ම ෙවනස් ය. සෑම ෙවසකම පාෙහ ප ගණකය භා තා මට
වසර ගණනාව ළ්ෙ ධ ෙ යට හ ෙ . පට ග අතර ඒ සදහා සරල ප ගණක ප ධ යක අවශ තාවය
අන වඔ තම ස දැ ම එම පැ මට එක කර නාට පැනනැ න. ෙමම අවස්ථාෙව ෙය ජන ග සමාග පය
වඩා ෙහ ද මාණය ෙග ඩනග . ෙමෙස නානා ද ෙ සාමාන ප ලක නට පහ ෙව භා තා කලහැ සරල
ෙය වසර ගනනාව සාරව වන ෙමම පැ ම ප ගණක ප ධ කරන ල . ෙන ලෙ ලබාගත හැ ව
අවසානෙ සමස්ත ෙල කයාටම ව නා ෂ්ඨ මාණය LINUX ප ධ වලට වඩා එකල ෙමම සංවෘත ෙ ත ප ධ
බවට ප ව තනය ෙ . ජන ය ෙ එ ඇ සරලබව සා බව අපට ෙ ගැ ම
එතර අපහ ක ණ ෙන ෙ .
න ෙම මාපකයා එම මාණය ෙල කයා සමග
ෙබදා ෙන ග ෙ න ..? එෙස න එම මාණය ඔ න දැ ත වය ඊට හා ප ම ෙවනස්ය.
සමගම යැෙද ඇත. ෙම ෙහ ත ත න... එදා ෙත මස් අ වා ව තමානෙ ද නට ලැෙබන LINUX ප ධ ප ලක ට
එ ස බ බෙ තා ෂණය ෙල කයා සමග ෙබදාගැ ම පහ ෙව ෙ ගත හැ වන ප එවාෙ ඇ සං ණ වය
ෙෂප කෙ න අද ෙල කය ෙකබ තැන ව ඇ ද.? පක අ ණ (Graphical User Interfaces) භා ත කර
ඉතා ෙහ සගව සරල ෙම ම ආක ශ ය බව
ප ය වසර පය ල දහස් හා වෘත මෘ කාංග
මාණය බවට ප ෙ . උදාහරණ ෙලස ඔබට
ෙල කය ල ව ද නට ලැ න බව අ ෙව ව
ෙන ලෙ ම ලබාගතහැ Ubuntu , Fedora ෙම ම ද ෙගවා
ෙන ෙ . සං ණ බව හා ෙන දැ ව කම සා සකට
ලබා ගත හැ Sun Solaris , Read Hat Linux , Apple Mac යන
පමණ මා තා ෂණය ෙබ ෙහ ෙදෙන ෙ කැප ම
ප ධ ද සදහ කල හැ ය.
හා උ සාහය සා ෙල කය රාම ව ා ත අතර තා ෂණය

Februaryr 2011 | 08
 LINUX ප ධ ෙල කය රා ච ත මට තව එ
ෙහ ව ෙම දැ ය හැ ය. එන ෙල කය රා න
LINUX ප ලක තම ෙ රෙ , ෙ ශෙ අවශ තාවය ට
ගැලෙපන ප තම ට ආෙ ක භාෂාෙව ම සැක LINUX
ප ධ මාණය මට ෙපල ම . ෙ සා තව රත
ප ගණකය භා තා ම සදහා භාශාව රශ්ණය කරගැ ම
අවශ ය ෙ නැත. උදාහරණ ෙලස අපරෙ මාණය වන
Hanthana LINUX (http://www.hanthana.org/) ප ධ ය හා
LankaNet LINUX (http://lankanet.org/) ප ධ ය දැ ය
හැ . ෙමම ප ධ ල ඒවාෙ ප ධ ල ද නට
ෙන ලැෙබන ෙබ ෙහ මය පැෙ ජය ඇ ල ෙක ට ඇ අතර
අවශ වෙහ ප ධ ය භා තා කර න හට ෙම
මාපකය සමග සෘ වම ස බ ධ ප ධ ය ස බ ධ ගැට
සදාගැ මටද හැ යාව පව .

ෙමෙස LINUX ප ධ ාෙ යකරණය ම

සරල ම හා එය භා තාකරන ෙක සං යාත ජනතාවෙ
කැප ම එය ෙන න ම ෙහ ෙව සංවෘත
ෙ ත ප ධ පරදා වෘත ෙ ත ප ධ දැ දැ ජනතාව
අතර ච ත ෙව පව .

ෙමව ෂ්ඨ මාණය ම සදහා අප ද

ය ක ෙන ෙහලා ඉ මට අප ද වගබලාගත
ය. ඉ ධාන ෙලසම දැ ය හැ ෙ තම තම ට හැ
අ තම තම ෙ ශ මාණෙය ඒවාට දායක වය
සැප ම . ෙල කයටම ෙය ජනව වන ෂ්ඨ
මාණයකට තම ද දායක වායැ එ ට ඔෙ ෙත
රහංකාර ස ට ඇ වනවා ෙන අ මානය. තම දායක එම
මාණය යදහස් ගණනකෙ ත එ ය කර ,
පහ කර කාෙ පැස මට ල ව ද න ට ෙ ඇ වන
ඒ හැ ම වචනෙය ස්තර මට අ ය.

ෙමබ මාණ වල ෙය ජනය ලබන අප ඒවාෙය

වන ෙසවය පැස මට ල ම ම අනාගතෙ ෙමව
තව මාණය මට අපෙ ම පර ර උන
කර ය ය.

ස් ඥානය සමස්ත ෙල කයටම අ ස පත . එය

ත ගලෙය ට අ ෙදය ෙලස අ ථදැ ම ඉතාම
ණම යාව . ෙ දැ ම පර පරාෙව පර පරාවට
ප ණාමය ෙව ෙ තා ර පැ න ෙ . අප අද
ඉෙගනග ෙ ට ඉහත අෙ ත ස ඒ ඥාණය .
එයට අප හැ පම තව ෙ එක ෙක ට අපෙ අනාගත
පර රට ලබා ම අප ස පරම කම . එෙස ෙන මැ න
ව ඇ ෙ සාෙ ප ණාමය සා ම ආපස්සට
හැර ම .

February 2011 | 09
 ෙල වට දහස් දැ ම ෙබදන යා

“ යා ය ධ භාෂා ව ෙව අඩ 10 අතරට යාව එ ෙම ඊට ඇ

සැක , අ ත ජාලය පාදක කරග දහස් ශ්වෙක ෂය . ගැ ම, ජන යතාව සහ ශ්වාසය ෙහ ෙ . ෙන ෙ
ස්ෙව ඡා රචක ෙ සහ-සහෙය ගෙය ව, ෙවන ඕනෑම ෙත ර ලබා ගත හැ ම, ර ව නව ෙත ර එක ම,
අෙය ට අ ත ජාල ෙව ගෙ ශකය හරහා සංස්කරණය කල ඕනෑ ම ෙකන ට සංස්කරණය කළ හැ ම සහ ධ භාෂාව
හැ ප යා යෙ . 15 ඡනචා 2001 න ෙමම සම ත ම, ෙස ශ්වෙක ෂ හා සසඳන කල ෙම ඇ
ශ්වෙක ෂය ආර හකරන ල . ෙමය පව වාෙගන ය ෙ ලාහ- ෙශෂතාය.
ෙන පතන ආයතනය වන යා පදනම ම . අ ත
ජා ක භාෂාව වන ඉං භාෂාෙව සැක 880,000 පමණ ලාං ක ට වඩා ස ප ජා ය තර බස ඉං ය සා
ඇ ව, ංහල ෙම ම තව ධ භාෂා ගණන සැ ල ඔ අතර පච ත ෙ ඉං යාවය. එය ප ලනයට
2,550,000 වඩා යාෙව අ ත ගතය. ප ය ඉං බස බඳ ය චය අවැ ය. එෙහ ෙමරට ඉං
ජනවා මසට ෙය යා දස වන උප න සැම ම සා ෂරතාව 10% . එෙහ ෙමරට 90% වන ඉං
අලලා ෙමම ෙපල යැෙවන අතර, ෙමවර කවරෙ කතාව සා ෂරතාව අ සට ඉං යාෙව පල ෙන මැත.
ෙව ව ෙ ද ඒ සදහාය. ” ෙකෙස ව ද ෙමරට ස්වභාෂා සා ෂරතාව 91% . එෙහ
ංහල බ යාව පව වා ෙගන ය ෙ න ඉ
ෙර පෙ කා ක ලවෙ ඵලය ෙලස ශාල සකට ෙය ජන ලද හැ ය. අ ත ජාෙල ංහල
ප ය යවස පමණ කාලය ළ ෙල කය තා ෂ ක වශෙය අ ත ගතය වැ මම 10% වන ප ගණක සා ෂරතාව
ය ය. ෙශෂෙය අද අප ව වන 21 වන යවස ද වැ කරගත හැ ය.
හ ව ෙ ෙත ර තා ෂණ ගය වශෙය . ෙ ගෙ
නකට ෙල ව රා පදෙවන ෙත ර මාණය ශාලය. ෙමව ෙබ ෙහ ෙය ජන සා ංහල යාව
ෙමෙස පදෙවන ෙත ර ව මාණය දැ ම බවට ප 2004 වසෙ ආර භ ෙක . එෙහ එ ව ධනය ආර ෙභ
වන අතර එම දැ ම තන සා ස ව නා ම ස පත ය. "දැ ම ෙන තර ය. ෙශෂෙය ංහල යාෙ ථම ය
බලය ෙ " යැ ෆැ ස් ෙ ක ප වරයා ෙ එෙහ . සා පළව ෙ එ ආර භෙය මාස 18ට ප ය. එන 2004
එම ෙත ර සහ දැ ම ඒකරා ෙක ට සංර ෂණය ම ජනවා මස ඇෙරඹන යාෙ . ය පළෙව ෙ 2005
ස ශ්වෙක ෂ පද අතර එ වඩා සංව ධනා මක මස ය. යාව ෙත ර හා දැ ලාශය ෙලස
යවර ෙලස ස බ අවකාශෙ ශ්වෙක ෂය ෙලස ෙමරට සමාජෙ ච ත ෙන ම, ෙ යකරණ අවශ තාව
යාව අරඹන ල . ෙන තැ ම සහ ප ගණක හා අ ත ජාල සා ෂරතාව අවම ම
ආ ය ඊට ෙහ වා ය හැ ය.

ෙකෙස ව ද ෙ වන ට මෙය ංහල යා

මාණය ව ධනය ෙව පව . ෙල ව ය යා එ
ඇ ළ මාණය අ ව අෙවෙර හණ මයට ව කරණය
කළ ෙහ ඉං යාව පළ තැනට ද ංහල යාව
160 වන තැනට ප ෙ . 2008 අෙග ස් මස වන ට එ
764 . එම කලාව, යාව, ඉ හාසය, සමාජය සහ
ච තාපදාන ආ ධ ෙෂ ර අළලා යැ ඇත. තව ද එම
38,850 වර සංස්කරණය ෙක ඇත. සැප ෙම සහ
සංස්කරණෙය ස ප දායකෙය 1065 ෙදෙන ංහල
යාව ව ධනයට සහභා හ.

ෙමෙස සා ක වෑයමක ඵලය ෙලස ෙ ගෙය

ෙල ව ෙන ෙය ෂය බඳ දැ ස භාරය ෙග ඩ නැෙගන ංහල යාව අනාගතෙ ෙබ ෙහ
අ ත ගත අකාරා ගත මහා ථය ශ්වෙක ෂ ය ෙව ංහල යා දැ ම ෙස යා යන ඛ ලාශය බවට
හැ ෙ . ටැ කා ශ්වෙක ෂය සහ ංහල ශ්වෙක ෂය ප ව ඇත. ෙස යා ජන ය මට ෙහ ෙන ෙ
ද ය. තන තා ෂ ක ව සහ අ ත ජාල ව ා ය ප ලන හැ යාව, පහ ෙව ම ෂණය කළ හැ ම, ඕනෑම
සමග සබැ (online) ශ්වෙක ෂද ය. එ කාටා සහ ෙකන ට සංස්කරණය කළ හැ ම, ර ව අ ම සහ
ටැ කා ශ්වෙක ෂ ෙල ව ප ඛ ෙපෙළ සබැ ශ්වෙක ෂ ෙ . ධ භාෂා සංස්කරණ ම ආ ෙහ එ ජන තාවට ද ෙහ ව
ෙකෙස ව ද එම පහ කම ලබා ගැ මට ය ල ෙග මට ඇත.
ය. ඊට ස ෙස ඇම කා ජා ක ෙ ස් සහ ලැ
සැංග ෙ සංක පය අ ව සැමට දහෙස ෙත ර ලබා යාව ෙල ව රා ෙ සා ක
ගැ ෙ ලාශය ෙලස යාව 2001 ජනවා මස ඇ . මදායත ෙවය ෙග ඩනැෙගන ස පත . එ ව ධනය ස
2008 අෙග ස් වන ට එය භාෂා 264 ෙක යකට වඩා ෙන ෙ ය ෙසවය ලබාෙදන ස අ මහ ය. ංහල
ඇ අ ත ජාලෙ ෙ ගෙය ම ව ධනය වන ශ්වෙක ෂය බවට යාව ද අෙප සා ක වෑය ව ධනය කල ය.
ප ව . ෙශ ගත අ ව ෙල ව වැ ෙදන ෙසන ංහල යාව ව ධනයට ඔබට ද දායක ය. හැ ය. ඒ

February 2011 | 10
 සඳහා අ ගමනය ෙකෙර ෙ ෙස යාවල අ ගමනය
කරන මෙ දයම ය. ඉ පය පහත දැ ෙ . - ය සහ ෙල ව ම ත කළ ය

යාව ෙප ඒක ය ස තව පව වා ෙගන යාම - ෙ රාෙද ය උ ද උද ානය සහ අ ම ෙ රාෙද ය උ ද

සඳහා එ ඇ ළ එ තරා ශ් ත මාලාව යටෙ උද ානය
යැ ම අෙ ෂා ෙකෙ . ෙශෂෙය ශ්වෙක ෂ ය
-ආ ක ද ාව සහ ආ ක ද ාව බඳ හය
ස පාදෙන අ ගමනය කරන ආචාර ධ ම ප ධ ය ව
අතර ච තව ෙ . යාව ද අ ත ජාෙල පව න ෙ අත යාවට මාතෘකා ව ෙ ය,
ශ්ෙවෙක ෂය ෙහ එම ස දාය යාව ෙෂය ද ෙ රාෙද ය උ ද උද ානය සහ ආ ක ද ාව ආ ඒවා බව
එෙල ම වලං ෙ . යා ය ෙ සැල ම හ නාගත ය.
ය ක සඳහා ෙකෙරන මෙඟප ම ෙලස ෙ ෂය
ෙෂ ය, මාතෘකාව හා එ ඇ වැදග කම බඳ සලකා බල . අ ත ගතය
යා යක ල ෂණ ෙ අ ත ගතය පාඨකයාට පහ ෙව අෙවෙබ ධ
කර ගත හැ ය ය. එෙම ම පාඨක ශ්වාසය ඇ වන
ෙලස ත කා ලව ය රචනා ය ය. ඒ සඳහා සැල ම
ය ෙප ෙ වැදග මාතෘකාව ම:
ය සාධක පය .
ෙ ෂය ෙෂ ය ෙප වැදග කම ස ත ය ව ාකරණ හා අ ෂර වන ාසය
ය. ගලා බ ධ ෙත ර ර ෙන ය ය. ද ෙලස
ෙ මාතෘකා සසඳ න. ෙ ඛනයක අදහස් කාශ ෙකෙර ෙ ත අ වචන හා
වාක ව . භාෂාෙ අ වචන හා වාක ෙ ෙප ස
- ඔෙ ගෙම ඩා ය සහ ද ල අ ත ජා ක ක ෙහව ඇත. ඒ ව ාකරණ හා අ ෂර වන ාසය ය. එම
ඩාංගණය ෙකර සැල ම ම සා ථක යක ආර භය .

- ඔෙ රාෙ නම සහ ජවහ ලා ෙ

- ඔෙ පාසැ ව ත සහ ෙ රාෙද ය උ ද උද ානය

අප යාවට ඇ ළ කළ ෙ ද ල
ඩාංගණය, ජවහ ලා ෙ මා සහ ෙ රාෙද ය උ ද
උද ානය ආ ෙප වැදග කම ස ත ෙත ර ය. ඔෙ රා,
ගෙ පාසැල සහ ගෙ ඩා ය ඔබට සහ ත සකට
වැදග ය හැ එම ෙත ර වල ෙප ව නාකම නැත.
ඒ අ ව ෙප ෙ සැමට වැදග මාතෘකා ෙම නවාදැ ඔබට
පහ ෙව හ නාගත හැ ය.

රචනා ෛශ ය

ය රචනා ය ෙ යාෙ ණා මක බව ෙකන

ප ය. එය ෙත ර වලට මා ය අතර ගහ
මාතෘකාව ෙත රාගැ ම: අෙ ෂා ෙන කර . හ , ගලයමත ෙ
ණා මකභාවය න කර .
ඔබ යට උ ත මාතෘකාව ෙය ම තව වැදග
ක ණ . ඒ මාතෘකාව ෙ අ ත ගතය හ වා ද වන අ තරගත ෙත ර
එක ය ය. ඊට ව ණනා මක සා ත ල ෂණ ෙම ම
ප ලකයා ට අ ත ගත ක සත බව පස ය ය. ඒ
හආ ග ක අදහස් ඇ ළ ෙන ය ය. සඳහා ය ම ට ෙය දාග ලාශ සහ උ ටා දැ ලා
සඳහ ම වැදග ය.
ද ෙලස ෙ මාතෘතා සසඳ න.

February 2011 | 11
 ෙ◌ ආකෘ ය ෙත ර වැර බව සහ ක ම:

ෙ ආර භය: ය ම ට ෙය දාග ලාශ සඳහ ම

අත ාවශ්යයය. ඒ සඳහා ඔබ ය මට භා ත කළ ලාශ
ය ආර ෙභ පාඨකයා ට එ අ ත ගතය බඳ (ෙප ,ෙව අඩ සහ ෙවන ෙ ) දැ මට වගබලා ග න.
අදහස ලබා ම වැදග ය. නැෙතෙහ පාඨකයා ඔෙ ය ෙකෙර ශ්වාසය
ෙන තබ ඇත.
ෙත ර ෙපළගැ ම:
ෙමෙලස දහෙස අප භා තා කරන යා
මාතෘකාවට අදාළව ෙත ර ෙපළ ගස්ව ෙ රචකයා . ශ්වෙක ෂය වැ මට ඔබට හැ පම සහය ලබා
එම රචකයාට ෙත ර ස්තර ම පහ ෙකරන අතර ෙද න. යා 10 වන උප න සැම උ සව
ෙශෂෙය පාඨකයා ට ෙ අ ත ගතය ෙ ගැ ම පහ බද දැන ගැ මට ඉ යව න.
ෙකර . ඒ සඳහා උප මාතෘකා සහ ෙ ද අවශ ප භා ත කළ
හැ ය.
ෙශෂ ස් ය,
ං ර භා තය:
භාෂා තා ෂණ ප ෙ ෂණාගාරය | ෙක ළඹ ශ්ව ද ාල ය
ෙ සාක ඡා ෙකරන ක පාඨකයා ෙවත ෙහ ප ගණක අධ යයනායතනය
ස ෙ දනය කර ස ර භා ත කළ හැ ය. එෙසම
එම යට ආක ෂ ය වය ලබා ය හැ ය. ඒ සා
ය සැක ෙ ඊට අදාළ ං ර ෙය ම ද වැදග ය.

යාව ළ ඇ අෙන හා සබැ ම:

ය ෂයකට අදාළ ය ෙ ඊට ස බ ධ
පා භා ත පද ස්තරා ය දැ ම පාඨකයාට ෙය ජනව ය
හැ ය. එෙහ ෙ ය ස්තර යට ඇ ළ ම ෙ
ගලායාමට බාධාව ය හැ ය. ඉ ය මාතෘකාෙව
ටපැන, ණා මක බව , ව ා ල වය ම ය හැ ය.

ඒ සා අදාළ පා භා ත වචනය හා ෙශෂෙය පැහැ

කළ සංක පය ෙවන යක පැහැ කර ෙමම යට
සබැ ම ලබා ය හැ ය. ඊට අදාළ ය දැනටම පව න
ඊට
සබැ ම ලබා ය හැ ය. එම යට අවශ ය ෙත ර
ඇ ළ මට ය සං තව සහ මාතෘතාවට අ ලව
පව වාෙගන යාමට අවස්ථාව ලැෙ .

February 2011 | 12
 යා ෙව සමග සදර .....

ෙමවර කවරෙ කතාව වන යා ශවෙක ෂයට කර න, වෙ සැම ප ලකය ටම හැ ෙ ව

අදාලව එයට ස බ ධ ෙශෂ ගලෙය බද සදරක කර . ට අමතරව අනවශ මකා දම , කර ,
ෙය මට FOSS User සගරාව අමතක කෙ නැහැ. ප පාලන ක කරනවා. තා ෂ ක දැ ම අවැ
තැ වල මට හැ පම මෙ දායකතව වය
ඒ අ ව අ ෙත රාග ෙ ංහල යා ෙදනවා.ෙත ර යාව කා න ම අෙන
ශවෙක ෂයට ශාල ෙසවය කල ෙ වන ට එ අදාල සැ හා ෙත ර ආයාත ම කරනවා.
පාලකවරෙය ෙලස කට කරන ශා ත අ ධ මහතාව .
ඔ මෘ කාංග ඉ ෙ ෙව වන අතර තෘ ක අධ ාපනය යා සදහා සහාය දැ මට රණය මට ෙහ ව සදහ
ෙ රාෙද ය ශ්ව ද ාලෙ ඉං ෙ ඨෙය ලබා ෙගන කෙල ?
ඇත. ශා ත අ ධ, නම ඇ ට ඔඅ ක දැ ඔබ තනවා
ය හැක. ෙ ෙවන ෙව ෙන ව “ වා” ය. ෙමෙත ක ඒක හ ම සරල . මම ංහලෙය . ෙ ක ංහලයා
දැන වා සමග සංවාදයට අ දැ ෙය ෙව . ෙව ෙව ෙකෙරන සමාජ ස කාරය . ආෙය ෙවන ෙම කව
ය න ඕනැ නැෙ . අ ෙව ෙව අ ම . ( ංහල යාව
පල ව FOSS User සගරාව ඔබ සාදරෙය ග නවා යව ෙ ංහල ද න අය තරෙ .)
සදරට.

ඇ තටම යා ය ෙ ෙම ක ද? ඇ එ කට සදහා යා 10 වන සංව සරය සැම මට ලංකාව ල දෑ

අප සහාය දැ ය ෙ . ෙක ෙය පැහැ කෙල , ගැන සදහ කලෙහ ?

යාව ය ෙ ක වශෙය අ ත ජාලය ඇ තම ෙව ෙ ගැන මම හ යටම යම ය න

ම ෙබදා හැෙරන, යා පදනම ම ෙමෙහය වන, ද ෙ නැ. ය ළ ඉ න ප ලක ෙව ෙ ගැන
දහස් ශ්වෙක ෂ ව ාපෘ ය . තව ය ෙව තම දැ ව ෙවලා ණ බව දැ ෙ නැ. මට ෙත ෙ ළඟ
ද නා ෙ අ අය සමග ෙබදා ගැ මට , අ ද නා ෙ එක වඩා සා ථකව කර න අවැ කට කර න ඕනැ.
තම ට ඉෙගන ගැ මට ෙයන දහස් වැඩසටහන . ෙ ක
ඇ තටම සමාජ ස කාරය . අ ෙව ෙව අ ම ඔෙ අධ ාපනය ගැන හා යාව ගැන සදහ කෙල ?
කරෙගන ය ලබන වැඩ සටහන . ෙ ශ්වෙක ෂ ව ාපෘ ය
දැනට භාෂා 278 පව වාෙගන යනවා මම වෘ ෙය ප ගණක ඉං ෙ ෙව . පාස
(http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias). ක අධ ාපනය ව ෙග ඩ නාල දා හෙල ද, ශ්ව ද ා ය
ශ්වෙක ෂය එෙහම නැ න ධාන ශ්වෙක ෂය පව ෙ අධ ාපනය ෙ රාෙද ය ඉං ෙ ඨෙ ද (ප ගණක
ඉං භාෂාෙව . ංහල භාෂා ව ාපෘ ෙ දැනට 4000 ඉං ෙ අංශෙය ) ලබා ග තා.
පමණ ෙයනවා. ෙ ක සමාජ ස කාරය සා අ ෙ
ෙව ෙව ස්වං යාකා ෙවලා සහය ද ව න ඕනැ යලා මම යාව සමග යා හට සහය දැ ම ගැන සදහ කෙල ?
තනවා.
යාව සහ යා ෙදක ෙ . ඒ ෙදක අතර ම
ස බ ධය නැ. ෙවන ෙවනම කරෙගන යනවා.
ඔබ යා හා ස බ ධ ආකාරය ගැන සදහ කෙල ?
යා හට සහය දැ මට කැම අෙය ට ලබාෙදන උපෙදස
මෙ ඉං යාව ගැන න මම දැනෙගන යා ම ද?
පාස කාලෙ ඉඳලාම. න ඒක වැ ය භා තයට ගැ ෙ නැ.
පස්ෙස මම දැ කා අ ට ෙ ෙ ම හද න ව යලා. http://si.wikipedia.org එ න. ම තන න.
ම බට ෙම කද කර ෙ යලා පැහැ කම ෙ යව න. ය න. දායක ෙව න. ංහල අ ෙව ෙව යම
නැ. පස්ෙස එක දවසක ඉං ෙ ය බලනෙක ට මම කර න. අනාගතයට යම කර න. ෙමය ංහල ඔෙ මක .
දැ කා ංහල යට ෙයන සබැ ම . අ න ඒ සබැ ම ඔස්ෙස
ආ ගමන තමා ෙ . යට දායක ෙවලා මෙ දැ යම ය අෙය ට ෙමම ස කාරය සදහා සහාය ලබාෙද න කැම න
කර න ව යලා දා 2010 ජනවා මාෙස මම කල ෙ ම ද, ඒ සදහා ම ය මද? ඒ සදහා
අ ම හදලා මෙ දායක වය සම මම යට සහය ලබා මට ඔබ දාන ද, ඒ ෙකෙසද?
ස බ ධ නා.
අෙප ඔ . මං ත ෙ ෙ ඉ න ඕනැම
ෙ වන ට යා ඔබ යාකා ව ෙ ෙකෙසද? ෙකෙන ඒකට දාන . කර න ෙය ෙ එ න තර .
ම හද න ඕනැම නැ. න ඒක අගය කරනවා.
මම වැ රම යාකා ෙව ෙ ංහල යාෙ .
එතන න ප ආකාරය දායක ෙවනවා. නව ය න,
ෙයන

February 2011 | 13
අවසාන වශෙය යා සදහා ප ලක ස හය (User
Group) ෙ වන ට පව ද? නැ න එවැ න ඇ මට ගැන
ඔෙ අදහස ම ද?

ඔ ග ස හය ෙයනවා. පණ ග වලා ග න
ඕනැ.
http://groups.google.com/group/sinhala-wikipedia

ට අමතරව http://www.facebook.com/sinhalawikipedia
ෙෆස් ස හය පවා පව නවා. ඒක න ෙ ලඟ ආර හ
කෙ . ඒකට ක ය එක ෙව යනවා.ෙ වෙ ජාව අතරට
ය න ව ම ගැන අ ත න ඕනැ. ඒ ම ංහල ය
ගැන දැ ව කර න ඕනැ.

ඔබෙ කැප ම අප සගරාව ඉතාම අගය ෙක ට සලකන අතර

තව රට ඒ සදහා අවශ ශ ය හා සහාය ලැෙ වා අප එක
ා ථනා කර . එෙලසම අප සගරාවට ෙමම අවස්ථාව ලබා
ම ගැන ස් ව ත ෙව ෙමම සාක චාව ම කරනවා.

ංහල යා ෙවත ඔෙ දැ ම ලබා මට ෙහ ය උපෙදස

අවශය න “ වා” හා ස බ ධව න.

සැක ම - මැ ස් නා නා

සංවාදය ෙමෙහය ෙ - කච ප

February 2011 | 14
 යා 10 වන වසර සැමරම Wikipedia 10th Birthday Celebration

Almost every one of us has used

අද මන ෂය අරබය ක ෙස වද එය Wikipedia at some point or the other. However,
යා එය ෙස යා ගැ මට අප ෙපෙල have we ever wondered where all this
ෙන . එෙහ එය එතර ෙ තම කාලය information comes from? Wikipedia is the
ඩං කර ම වා ය ෙන ලැබ දැ ම result of the hard work of individuals around
ෙබදාහ න අදහ යා වල අ ත ගතය සැප the world who spend their valuable time
දායක ෙ ෙවෙහස මහ ෙය . creating and editing Wikipedia articles on
various topics, without receiving any benefit or
ජනවා 15 වනදාට ෙය යා 10 වන whatsoever.
සංව සරය සැම මට FOSS User සගරාවද ‘Wikifest’
Therefore The FOSS User Magazine of
ඉස ව සං ධානය කලහ. Sri Lanka organized a WikiFest to celebrate
Wikipedia’s 10th Birthday on the 15th of
ෙම නව එ ම, එ ත වය උසස් January, 2011.
ම ධාන ෙලස කල අතර ඒ සදහා සහභා
සැමට FOSS User සගරාව ය හතමා ස් ය පල We have added some new articles and
කර . improved articles including translations in the
Sinhala Wiki at http://si.wikipedia.org.
ඉ යටද යා හට හැ පම
The FOSS User magazine hereby
සහෙය ගය පල මට අප සගරාව රණය ෙක ට ඇ
express their humble gratitude for all the
අතර ඒ සදහා සහෙය ගය මට අප ර ව participants who help and take part of the
දාන ය. අවශ යය ඕනෑම ෙටක අප හා event.
ස බ ධව න, ඔබට මග ෙප මට අප දාන .
We are looking forward to assist newise
ඒ සදහා සං ෙ දන කට සදහා නව ඊ-ෙ at any time, therefore do not hesitate to
contact us wherever you need any help. A new
නය, ජනවා 15 වනදා ට වෘතව පව . Email address for Wikipedia related activities,
has been opend from 15th January.
ට අමතරව ලංකාව ල ධ ස්ථාන ඇ ල
ජායා ප එක ව සකස් මටද අප සගරාව රණය Beside, FOSS User magazine has
ෙක ට ෙබනවා. ෙමය යා ෙක ම ස් started another project to collect photograps of
(Wikimedia Commons) ව ාපෘ යට සහෙය ගය places of Sri Lanka to increase the quantity of
places of Sri Lanka in Wikipedia Commons,
ලබා මට සං ධානය කර ඇ අතර, ඔබ සැමට therefore please send us any photo that has
වෘත . ඔබ ග නා ලද ජායා ප අප ෙවත been originally taken by you or photos you
එව න. posess copyrights.

ඔෙ ම හා ය ජායා ප පහත ඊ-ෙ Any inquiry and photographs, please send

නයට ෙය කර න. them to,

wikiten@fossuser.lk wikiten@fossuser.lk

February 2011 | 15
FOSS
ලංකා මෘ User කතාබහ
කාංග පදනම - ාBraad
ඊ-ස්ව මා Gerard
ඇගෙ

ප ය ෙන වැ බ 6 වන දා පැවැ ඊ-ස්වා මා වලට ඔ ෙ ෙසවාව ඩා ා ය පෙ ශ වල

ත ාග දාෙන සවෙ ද ා සහ තා ෂණ කා ඩය යටෙ ප ගනකය ඇ සෑම වසකටම ව ා ත කල හැ . ෙ
ෙශෂ ත ාගය ලංකා මෘ කාංග පදනෙම Dcache ව ාපෘ ය ආකාරය වස් වල ප ගනක ආවරණය කල ප ශාල
ම නාග ලැ වා. Dcache ව ාපෘ ය ෙමෙහයව Bandwidth එක අවශ සාධකය ව ෙ නැහැ.
ලබ ෙ ව සල තානෙ , ව ණර න සහ ෂා ක
ෙසන . Dcache අනාගතය

ෙ ත ාගය ජය හණය ම ගැන ව සල තානෙ Dcache ක ඩායම ෙමම මෘ කාංගය ධ පැ ව

ෙමෙස අදහස් දැ වා "අපට ෙබ ෙහ ම ආඩ බර ෙ මට උ සාහ කරනවා. උදාහරණය ෙලස
ව ාපෘ ය ආර භ කරල මාස පය ජා ක ම ටෙ Optimistic Pre-Fetching, Meta Search Engine, Content
ත ාගය නාගත හැ ම ගැන. ෙ ත ාගය තව රට ඔ Centric Social Networking සඳහා modules ඇ ල ම
කරනවා ලංකා මෘ කාංග පදනමට ධ ෙෂ වල වෘත සහ දැ ය හැ . වෙස ප ගනකය ප ලක අ ත යා සහ
දහස් මෘ කාංග ෙ හැ යාව ඇ බව" browsing patterns ගබඩා කර ග නා ස්ථානය බවට
ප ම සමග ඉහත සඳහ කරන ලද modules ය ල
අනාගතෙ යථා තය බවට ප ය හැ .

සදහන : ර ද ෙසෙනර
ජායා ප උ ටන : The Sunday TIMES- Education
http://sundaytimes.lk/091122/Education/13.html

කතෘ සටහන : ෙමම ව ාපෘ ය බද ථම මාධ ආවරණය

ම පහත සබැ ය ලබාග න : ඔ ෙත බ 2010
http://bit.ly/gINybb

මය ආවරණ සටහන: ෙමම ෙය අ ත ගතවන

Dcache ගැන ජායා ප අ ය අප සගරාව ස ෙන වන බව ක ණාෙව
සලක න.
Dcache ය squid වැ මධ cache එකක සහෙය
ෙත රව web browsing ශක තාවය වැ කරන කරන
ලද pear to pear web cache එක . 2009 අෙග ස් වල
යවැව නැණසල Dcache ක ඩායම මෘ කාංගය
සා ථකව ප ෂා කර ලැ වා. යවැව නැණසල
ෙශෂ වය ෙ එ mobile library ය. අ හදා බැ මට ෙපර
න mobile library සඳහා භා තා කල laptop ප ගණක ෙවත
Dcache ස්ථාපනය කර ලැ වා.

ෙමම ප ධ ය හැ ර ත ජාලය ඔස්ෙස

යා මක අතර ඉ යට ප ධ ය භා තා කරන හට හා
ල දායක වය දැ ICTA ෙවත ෙම ෙමය හ වා ෙද
ලැ වා. ෙම යාක ව ෙ අදහස අ ව ෙමම ප ධ ය
HSDPA තා ෂණය මත යා මක වන සහ ය ස්ථාන වල
GPRS වලට ඳ වැෙටන mobile library සඳහා අ ශෙය ම
ෙය ජනව ව ඇ .

Dcache වා

configure ම, පාලනය ම සහ නඩ ම
සඳහා ඉහල හැ යාව ෙග තැනැ ෙත , අවශ වන
ෙශෂ ප ගනකය අවශ ව ෙ නැ අතර එම සා ඩා
ා ය ක ඩාය සඳහා ඉතා ෙය ජනව වනවා.

ෙමම ප ධ ය සකස් කර ලැ ෙ න ස් ෙමෙහ

ප ධ ය යටෙ Mesh ආකාරෙ ජාල(IEEE 802.11s) සඳහා .
Mesh තා ෂණය යටෙ ෙමම නැණසල වැ ව ාපෘ

February 2011 | 16
 Jaipur Wikipedia Anniversary Event
Story behind the Idea
About 10 days before this event it was
just a little idea. Apurva Tripathi (A Wikipedia
User) was visiting through pages and found that
everywhere in the world events are getting
organized to celebrate the tenth birthday of
wikipedia. He searched for Jaipur also but there
was no event in Jaipur and not even in the whole
state. He called all the friends to be a part of an
event in Delhi. Suddenly they all came to the
idea that they all can also organize an event in
Rajasthan because it was not possible for all to
attend event in another city.
Team
Apurva Tripathi - He managed the web-page
and the other technical issues with making it
popular and more live. He managed the whole
team for right guy at right place.
Atul Jamwal - He designed the banner for the
event. He also designed awesome birthday
banner for Wikipedia. Atul and Apurva were
responsible for printing banners. They arranged
funds through their friends.
Tarun Varma & Rahul Dukiya - They managed
the advertising for the whole event. They e-
mailed to everyone to make sure that everyone
can participate to the event. They also sent
some SMS around 200 people.
Abhay & Anshul - He managed the shopping
for the event stuff and food. He bought the kites
and the thread for the event. He bought some
sweets for organizers also.
Renu - She was the girl who managed the snaps
of the event. Her photography made the whole
event very popular among Wikipedians and local
colleges.
Description
The theme was Kite festival for the event
with the signature campaign. Rajasthan is
famous for the kite fever on 14th January. The
whole sky gets colourful as it is filled with kites.
February 2011 | 17
All group members gathered at the Event
place which was Jal-Mahal (A palace in mid of
lake). The place was already crowed. We
started the event by hanging the banners of
Birthday wishes. We distributed kites with
Wikipedia logo on them, among people there.
People started flying kites all over the place.
Now the fever was on. People not only from
India but also from all over the world came and
signed on the signature sheet. We had two 3x6
signature sheets and within three hour both
of them were fill with signatures. We had
wishes in difference language for Wikipedia and
kite festival. All people appreciated first ever
chapter in Jaipur for Wikipedia.
We all enjoyed the festival along with the
dancing and having awesome sweets. We were
covered by local media (including TV channels).
Everyone in the team and volunteers were very
happy for this first event for Wikipedia in Jaipur
and also in Rajasthan because we had never
conducted an event before this one. We all
are very thankful to Wikipedia and all people
who supported us in this event.
Special Thanks
Sandesh (Volunteer), Mahendra (Volunteer),
Ravindra (Volunteer), Bhupesh (Volunteer),
Steven & Bishaka (Support), Apurva (the whole
Idea)!
Editors’ Note: Special Thanks for Apurva Tripathi for
providing information about the event, one small idea
can support FREEDOM in big.
 GSoC ෙහව ප ගණක ෙල කෙ ෙ තන තරගය

By Deepika Priyadharshani Summer of Code ය ප ගණක ෙල කෙ Summer of

Love බව මාෙ ග ක අදහස .
GSoC එෙහම නැ ත Google Summer of Code
ය ෙව හැ ෙව ෙ ප ගණක ෙ තනය සඳහා උන 2005 Summer of Code සරලව සං ධානය
අ 18 ට වඩා වැ සඳහා පැවැ ෙවන තරගය . තරගය වැඩසටහන . ශ්ව ද ාල සමඟ ස බ ධ උපෙ ශක
පව ව ෙ Google ආයතනය ම . 2005 වසෙ ආර භ එම ව ාපෘ සා ථක කරගැ මට උද ලබා නා. ව ාපෘ
ඇ ෙමම වැඩසටහන ෙ වන ට අ 5 කට ආස න සා ථකව ම කරන ට ත ාග ෙලස ඇම කා ෙඩ ල 4500
කාලය සා ථකව පව වා ෙබනවා. ග ආයතනයට අ ව ලැ නා. න අද ෙවන ට Summer of Code ෙල ව රා
ෙමය දහස් හා වෘත වැඩසටහ (FOSS) සහ ෙ තනය සඳහා පැවැ ෙවන තරගය අවස .
ලැ යාව ද වන එ වන වැඩසටහන .
2011 Google Summer of Code ගැන මද මසා බල .

තරගය 2011 ජනවා මස 24 වන න ස්ෙ LCA

(linux.conf.au) ස ෙ ල වශෙය කාශයට ප කරන ල .

වැඩසටහ සං ධානය

GSoC සඳහා ස බ ධ මට කැම වෘත ෙ ත ව ාපෘ (Open

Sourse Projects) තම ෙය ජනය ම සඳහා ආයතනය
(Organization)ෙත රාගත .
GSoC, Google මාතෘ ස සහ ලැ ෙ ෙ
ලක පලය . “අ ට අවශ ෙ ප ගණක ද ාව එම ආයතනය හරහා ව ාපෘ ය තරගයට ඉ ප කල හැ .
හදාරන ට වෘත සහ දහස් මෘ කාංග මාණය බඳව ෙපබරවා 28 – මා 11 ද වා ඉ ප Google ආයතනය
සැබෑ අ දැ ම ලබා ෙද න. ඒ වෙ ම වෘත මෘ කාංග ෙවත ෙය මට හැ යාව ඇත.
සංව ධකය අතරට නව අදහස් සහ ජවය එ ම ෙම
එ අර ණ .” ඔ 2005 වසෙ මාධ ෙවත කාශ කර ව ාපෘ ය තරගය සඳහා ෙත රාග ෙ න ආයතනයට ඒ බඳව
නා. දැ ම වන අතර http://socghop.appspot.com/
ආයතනය සඳහා ම වෘත ව ඇත. (මා 18 )
වැඩසටහනට Summer of Code යන නම ලබා
ඇ ෙ Summer of Love ආ ෙය බව ෙබ ෙහ ලා තරගයට සහභා මට කැම උපෙ ශක ආයතන (Mentor
සදහ කර නවා. “Summer of Love” ය 1967 වසෙ ස Organization) සමඟ ව ාපෘ අදහස් ( Project Proposals ) බඳව
ෆ් ස්ෙක නගරෙ පැවත හාන උ සවයට භා ත සාක චා ම ( මා 18 – 27 )
නම . Summer of Love ය 1960 දශකෙ සංස්කෘ ක ලවය
උප ම තලයකට පැ අව ය . සංස්කෘ ය, සං තය, ආයතනය ම ඉ ප කර ඇ ව ාපෘ සදහා ව ාපෘ ෙය ජනා
ෙ ශපාලනය, අදහස් කාශ ෙ අ ය ආ ෙ ව ගැන ඉ ප ම. (මා 28 - අෙ 8)
සංස්කෘ කමය වශෙය වාද වාද සහ ගැ ඇ නා. ඒ අතර
Google ආයතන ම එම ව ාපෘ ෙය ජනා ඇග ෙම
Summer of Love සැම ම සඳහා ස ෆ් ස්ෙක ෙවත පැ
අන ව එ එ ව ාපෘ ය උෙදසා උපෙ ශකෙය බැ ප
ත ණත ය ට ෙන ෙ ආහාර සහ ෙබෙහ ආ ය ලබා
කර ලබ .
නා.
එ එ ආයතනයට ලබා ගත හැ ෂ අය ප මාණය
Google ආයතනය ම රණය කර ලබ .

ග ව ාපෘ ෙය ජනා බඳව ල GSoC ෙව අඩ ය හරහා

දැ ෙද ලැෙ . ෙ අවස්ථාෙ ෙත රාග ව ාපෘ සඳහා
ට ඇම කා ෙඩ ල 500 ක දල ලැෙ . (අෙ 22 )

ෙ තනය ආර භ මට ථම උපෙ ශක ආයතනය සහ ඒ

ස බ ධ ගලය සමඟ ස බ ධතාවය ෙග ඩ නගා ගැ ම.
එෙසම අදාළ ව ාපෘ ය බඳව ගැ හැදා මටද වාට ෙමම
කාලෙ හැ ෙ . ( Community Bonding Period)

තරගය ල වශෙය ආර භ ෙම අන ව ෙ තනය ඇරෙ .

(මැ 23 )

February 2011 | 18
 සහ උපෙ ශක , එ ෙනකා ඇග ම (Mid Term ෙමය Google ආයතනයට ෙසවක බඳවා ගැ ෙ
Evaluations) කර . ෙම ඇග වා තා රහ ගත ෙ . පරමා ථෙය පව වන තරගය ෙන න තරගයට සහභා
ෙ ඇග ම සහ උපෙ ශක ෙ ඇග ම එ ෙනකාට ඇ ට අ ව යාව ලබා ගැ මට ඉ ෙ
රහ ගතව වන අතර ඇග වා තා සමානවන අවස්ථා වල GSoC ෙව ලැ අ දැ ම ඉතාම වැදග .
පමණ (සමහර ට) වා තා එ ෙනකාට ෙප මට ඉඩ ඇත.
වා ෙමම මධ වාර ප ෂණය සම වෙහ ඇම කා
ෙඩ ල 2250 ක දල ඔ ට ලබා ෙ , ( 11 – 15 )

වැඩසටහන අවසානෙ ව ාපෘ ය ගැන උපෙ ශක තම අවසාන

ඇග ම ලබාෙදන අතර ද තම ව ාපෘ ෙ ග ය සහ තම
උපෙ ශක බඳ වා තාව ග ෙවත ලබා ෙ . ෙමම අවස
ඇග ම ම ප වාට ඇම කා ෙඩ ල 2250 ක දල
සහ උපෙ ශක ආයතනයට ඇම කා ෙඩ ල 500 ක දල
ලබා ෙද ඇත. (අෙග ස් 22 – 26 )

ව ාපෘ යට අදාළ ෙ ත වා
http://code.google.com/hosting/ ෙවත ඇ කර ලබ .
(අෙග ස් 30 )

ඔ ෙත බ 22 – 23 න වල උපෙ ශක ස ව පැවැ ෙ . එ
සහභා ය ම ආයතන වල ෙය තය හ වැඩසටහෙ
ඉ ග ය බඳ සාඛ චා ෙකෙර ඇත. GSoC සැබෑ ෙල කෙ දහස් මෘ කාංග
මාණක ව සමග එ වැඩ මට ඔබට ලැෙබන අගනා
ඔබ ෙ බඳව උන ව ද ව ෙ න
අවස්ථාව එෙසම එය ඔබෙ ෙ තනය බඳ දැ ම ඔබටම
http://www.google-
melange.com/document/show/gsoc_program/google/gsoc2011/time ප ෂා කරගැ මට ලැෙබන අ වැඩසටහන . එබැ ෙ
line ෙවත ෙග ස් වැඩසටහ කාල රා ව බඳ වැ ස්තර ලබා සඳහා සහභා ම ඔබ තෙ එ කඩඉම වනවා
ගත හැක. ෙන අ මාන .

ෙමම තරගය සඳහා ලංකාෙ සහභා වය ප හරණය කල ලා

ශංස ය . 2005 සහ 2009 යන වසර ෙදක ල තරගය සඳහා
http://en.wikipedia.org/wiki/Google_Summer_of_Code
වැ ම සංඛ ාව සහභා ඇ ෙ ෙම ර ව http://www.linux.com/archive/articles/48232
ශ්ව ද ාලෙය . http://en.wikipedia.org/wiki/Summer_of_Love
http://google-opensource.blogspot.com/2011/01/google-summer-of-
ෙ වසෙ වැඩසටහන සඳහා උන කර ම සහ code-announced-at-lca.html
ෙත ර ලබා ම සඳහා දැනටම IESL ආයතනෙ සහ
http://googlesummerofcode.blogspot.com/2007/04/so-what-is-this-
ෙ රාෙද ය ශ්ව ද ාලෙ ෙත ර සැ ෙදක පව වා community-bonding-all.html
අවස . ලංකාෙව ෙ සඳහා සහභා ෙවන සඳහා 2008 වසෙ භා ත මධ වාර උපෙ ශක ඇග ස ෂණය :
ග ස හයට එ ෙම ඔබට ෙ බඳව තව ෙත ර http://groups.google.com/group/google-summer-of-code-
ලබා ගත හැ . FOSS User සගරාවද ෙ සදහා ය පහ ක announce/web/midterm-mentor-survey-questions
2008 වසෙ භා ත මධ වාර ෂ ඇග ස ෂණය :
ලබා මට ඕනෑම ෙටක දාන . http://groups.google.com/group/google-summer-of-code-
announce/web/student-survey-questions
http://gsoc-
wiki.osuosl.org/index.php/Why_the_mentor_summit_rocks
http://googland.blogspot.com/2009/09/g-tasty-new-google-summer-
of-code-stats.html
http://kkpradeeban.blogspot.com/2011/01/gsoc-2011.html
http://kkpradeeban.blogspot.com/2011/01/gsoc-2011-and-foss.html
https://groups.google.com/forum/#!forum/gsoc-srilanka

February 2011 | 19
 ඔබ open source මෘ කාංග සංව ධනයට කැම ද?
ඔබ ද ඉපැ මට කැම ද?
ඔබ ෙ ෙදකම මට කැම ද?

අ තෙ Google Summer of Code™ ම 4,500කට ආස න සංඛ ාව හා වෘත ලාශ (opensource) ව ාපෘ 300කට
අ ක සංඛ ාව එ කර, මෘ කාංග ෙ ත ෙ යන ගණන දායක කර ඇත. Google Summer of Code 2011 වැඩසටහන, ෙමත පැව
වැඩසටහ අත ව ෂ්ඨතම වැඩසටහන මට උපෙ ශකව (mentors) හා හට අප ආරාධනා කර ෙන . අප සා ථක
දායක වයකට ඇ. ෙඩ . 5000 ක දල ලබා , ඔ ව ෙතමසක කාලය ෙමම ව ාපෘ වලට දායක කර ගැ මට බලාෙප ෙර
ව ෙන . ෙමම වැඩසටහන ස ණෙය ම ජාලගතව (online) ෙ . ප ය වසරවලද රටව 100කට අ ක ගණන
උෙ දශකව හා ෙමම වැඩසටහනට සහභා ව ඇත.

Google Summer of Code වැඩසටහන සකස් කර ඇ ෙ වෘත ලාශ (opensource) මෘ කාංග සංව ධනය සදහා ෙ
දායක වය ගැ මටය. 2005 ව ෂෙ ආර භ ෙමම වැඩසටහෙ අර ණව ෙ ,

 ෙය මෘ කාංග සංව ධකය වෘත ලාශ මෘ කාංග සංව ධනයට දායක කර ගැ ම.

 ප ගණක ද ාව හා ඒ ආ ත ෂයය ඉෙග ම ලබන හට ඔ ෙ ෂය හා බැ හාන සෘ වා යා ලබා ම.
 ාෙය ක මෘ කාංග සංව ධන අවස්ථාව ට ෙය කරවා ගැ ම (උදා: මෘ කාංග සංව ධනය, මෘ කාංග බලප බද
ගැට , . . )
 සැමෙ යහපතට වෘත ලා මෘ කාංග සංව ධනය හා දා හැ ම.
 නව වෘත ලා ව ාපෘ ෙල වට හ වා ම හා ඔ නට නව මෘ කාංග සංව ධකය ළගා කර ම.

Google සමාගම වෘත ලා (opensource) ව ාපෘ ෙග අය පත 2011 ෙපබරවා 28 - මා 11 ද වා කාලය ල කැඳ මට

බලාෙප ෙර වන අතර ෙග අය ප 2011 මාර 28 - අෙ 8 ද වා කාලය ල කැඳ මට බලාෙප ෙර ෙ .

Editors’ Note: Composed referring http://code.google.com/p/google-summer-of-code/wiki/GsocFlyers

February 2011 | 20
 Let’s Talk with Ian Weller

ෙමවර ෙමම ෙශෂාංගය සදහා අප හා එ ව ෙ ෙපර ෙව අඩං Python 2 ෙව වට Python 2.7

fedora ව ාපෘ ය හා ස බ ධව කට කරන Ian Weller, පහත ඇ ල ම මට න ඉතාම වැදග ෙදය .
දැ ෙව ෙ FOSS User සගරාව, ඔ සමග ෙක ස ක
සාක චාවක ංහල ප ව ථනය . ඔබ fedora සදහා කාලය ෙ ලබා සහාය බද
ත ෙ ම ද?
ම අපට ය න ඔෙ නම හා වයස, ඒ වෙ ම ඔෙ රට
ෙම ක ද යලා දැන ග න කැම . එය මා කල ෙහ ඳම ෙ ව ව එක . මා
කළ ෙදය ගැන මම ස ෙත ස . සමහර ෙවලාවට සමහර
මට වයස අ 18 , ඊලග මාසය වන ට 19 යට පා ෙ ව කරග න බෑ වෙ ෙ ෙරනවා. ඒ ජාව ල
තබ න ඉ ෙ , මෙ රට ඇෙම කා එ ස ජනපදය . ඔ එ ෙනකාට උද කරගැ ම සා ඒ ෙ ව සඳා ග න
Midwestern වල තමා මම ඉප ෙ . ව . සමාන අදහස් ඇ ක ඩායම එ ක කට ම
ස් ත ෙදය .
ඔබ fedora ව ාපෘ ය හා ස බ ධව කට මට පට ග
ව ෂය ම ද? ඒ වෙ ම ම භා තා කල fedora ව Fedora වලට අමතරව ඔබ ෙවන FOSS ව ාපෘ සඳහා සහය
ෙම ක ද? ද වා යනවද?

මම ම fedora core 6 භා තා කලා, fedora 8 Package නඩ කර ෙන ෙලස හැ ෙක ට

ෙව වසරකට ප තමා මම ෙමම ව ාපෘ ය හා ස බ ධ ඇ තටම නැහැ. න සරල Bug reports න එක කර
ෙ . ෙබනවා.

fedora සමග ස බ ධ අමතක ෙන වන ෙම නවාද?

එ ෙවන FUDCon Boston 2009 සදහා හැ

කර එක තමා අමත ෙන වන ම. ඒෙ පලය තමා ෙ
ෙය ෙ . http://ianweller.fedorapeople.org/herlo-
moonwalk.gif

fedora ව ාපෘ ය සමග ඔෙ ෙයන ස බ ධය හා එ ඔෙ

දායක වය ගැන සදහ කෙල ,

මම ෙ වන ට පැෙ ජ 8 හා පමණ ස බ ධව මා
කට කරනවා. ඒ වෙ ම Design Team හා ස බ ධව fedora
ලාංජනය හා ස බ ධව කට කරනවා.
logo@fedoraproject.org හා ස බ ධ ය ගැට හා ම ඔෙ ප ල බද සදහන එ කෙල .
බාරව කට කර ෙ මම . ඒ වෙ ම fedora wiki හා
ස බ ධ ගැට ලැෙබ ෙ ද මා හට , wiki czar ෙලස ෙමය
හ ව ලබනවා. ෙමම ශ්න සදහා ම කර ෙ මා මට ඉ නවා ෙස ෙහ ය ඇය දැනට උසස්
. ව තව ස්ථානයකට ෙගන යාම හා ව සදහා අධ ාපනය ලබනවා. ව න ෙ තම මෙ ෙදම ය ෙග
ගැෙලෙපන නාමය ෙය ම ආ ම ෙ අතර ෙවනවා. එ අෙය ( ව ප ක වරෙය ) සහ මෙ ෙස ය යන
ෙද නාම Fedora ස ත laptop පා ම සහ ඔ
ෙබ ෙහ ෙ ලාවට එයට ෙබ ෙහ ම කැම .
ඔබට fedora ම ෂ්ය වය (sholarship) ලැ නා, ඔබ තන
ආකාරයට ෙ සදහා ඔබ ෙ ෙ ඇ ?
ඔබට ෙප ව ය ඉ නවද? ඔබ කැම න අ ට ය න
ඇෙ නම.
fedora සදහා මෙග ය ෙසවය නා, උසස් පාස
(high school) දවස් වල ට ම මා ශාල කාලය ෙ සමග ගත
කලා, ස යකට පැය 20 පමණ fedora හා එම ජාව සමග ගත නැහැ මට ෙප ව ය නැහැ. මම දැනට ෙග ඩ
කලා. ෙමෙලස fedora ව ාපෘ ෙ ධ අංශ සදහා ලබා කා ය බ ල සහ අනාගතෙය කර න ෙබ ෙහ ෙ ව
ෙසවය සා මා හට ෙමම ෂ්ය වය ලැ බව මා තනවා. ඉ ෙවලා යනවා.

fedora 14 වන ව ගැන ඔබෙ අදහස ම ද? එෙසන ඔෙ ඉ කට ය ල සා තක මට අප

සගරාව භ පැ එ කරනවා.
කා යය බ ල වය සා, තවම 14 වන ව මා
මෙ ප ගනකෙ භා තා කෙ නෑ. සමහර ට ෙ සදහා ත ප ව ථනය - ර ද ෙසෙනර
ඍ ව ද වා මට ව ඇතැ තනවා. ෙකෙස ෙවත
fedora 14 ය සංව ධකය හට ඉතාම වැදග ව . සංවාදය ෙමෙහය ෙ - කච ප

February 2011 | 21
 Windows 7 & Linux Desktop Environments

By Rajeen Prasanna

Windows 7 සමග ස ස දනය ෙ Linux

Desktop Environment ෙහව ධ න ස් අ න
ම (KDE, Gnome, XFCE and LXDE ආ ය) අපෙ
ප ගණකෙ ස ප භා තා ම බදව ෙක සංස දනය
ම ගැන අවධානය ෙය ම ෙමම ෙ අර ණ ෙ .

ෙමෙහ ප ධ යක Kernel එක ය අපෙ ශ රය

වැ ෙදය . Desktop Environment ය අප අ න ඇ ම වැ ය.
ගලය ග කල ඔ ට සරම හා ස සය ඇ ය හැ .
එෙසම ෙඩ ක සම හා T ෂ එක ඇ ය හැ . එෙසම
ක සම , ක සය , ට ප ය පැල ය හැ . ෙ ආ ෙලස
මන ඇ ම පැල වද ගලයා ෙවනස් ෙන ෙ . ඔ ෙ භා ර ෙම ප ගණකෙ windows 7 භා තා කල
ස්ව පය පමණ ෙවනස් ෙ . ෙල ව ජන යම ෙමෙහ ප ධ ස ප ගැන අවධානය ෙය කර . එ සාමාන භා තෙ
ව ග ෙදක සංස දනය ෙ Microsoft සමාගෙ Windows CPU Usage 11% වන අතර, RAM ව 736 MB ෙමෙහ
ෙමෙහ ප ධ ය ය ශ රය සමග ඇ ම ද අ දවා එවන ප ධ යම ප ෙභ ජනය කර . අ ට ෙවන මෘ කාංග භා තා
එක . අපට අවශ ප ඇ ෙවනස් කල ෙන හැක. එන , ම සදහා ස ප ඉ ව ෙ ඉතා අ මාණය .
Windows ෙමෙහ ප ධ ෙ Desktop Environment එක අපට
ෙවනස් කල ෙන හැක. ෙවනස් කල හැ ෙ එම Desktop
Environment සදහා වන Themes පම .

Ubuntu, Fedora වැ Linux ෙමෙහ ප ධ වල

ත වය ට වඩා ෙවනස් ෙ . ඒ සදහා අපට අවශ ඇ ම අ දවා
ගත හැ ෙ . අපට අවශ ය ප ෙමම ඇ ම ෙත රා ගත හැ ය.
එන , අවශ ප Desktop Environment එක ෙවනස් කල හැ
ෙ . KDE ෙහව K Desktop Environment ය ලස්සන ඇ ම .
එෙසම ඒ ඇ ම ඇ ද මට ප ගණකෙ වැ ස ප මාණය
ය ය. Gnome ය සාමාන ඇ ම . KDE තර ලස්සන
නැත. මධ ම පදාෙ ඇ ම . වැ ස ප නැ ප ගණක
සදහා XFCE ෙහ LXDE වැ ඇ ම ගැලෙ . එෙස ව ,
අවශ්ය වැඩ කර ගැ මට අවශ ය ස ප ව සම ත
ෙ . වැදග ම ෙ ව ෙ ෙ ෙම න ඇ ම ඇ ද ව ශ රය
එකම ශ රය ම . එන එකම Kernel එක සදහා ෙ Desktop
Environment අවශ එක භා තා කල හැ ම . ෙමම
Desktop Environment (DE) ස්ථාපනය ෙ ඒ සමගම එම KDE (http://www.kde.org/)
ඇ ම සදහා වන ආභරණ, ආ ත ද ලැෙ . එන , එ එ
Desktop Environment සදහා එකම කා ය මට ධ
මෘ කාංග ඇත. උදාහරණය ෙලස ෙග කළමණාකරණය
සදහා Gnome Nautilus, KDE Dolphin, XFCE
Thunar හා LXDE PCManFM යන මෘ කාංග භා තා ෙවනවා.
ප ධ ය මත ෙමම මෘ කාංග ස්ථාපනය ප ෙමම මෘ කාංග
යාකර ෙ තම අදාළ වන DE එක මත පමණ ෙන ව.
අෙන ය ම DE මත යා කර ලබ . ඒ අ ව DE පය
එකම ප ගණකයක ස්ථාපනය කර ගැ ෙම එකම කා යය
ම සදහා ධ මෘ කාංග පය ස්ථාපනය ෙ .

ෙමම එ එ DE ප ගණකෙ ස ප භා තා ම
ධාකාර ෙ . අ නෙත ෙප මද ධාකර ෙ . ෙකෙස
න Windows ෙමෙහ ප ධ ය සමග ස ස දනය ෙ
Linux DE එක Windows තර ප ගණකෙ ඇ ස ප
(Processor, RAM etc..) භා තා ෙන කර . Windows ය
“Resource Hungry” ෙමෙහ ප ධ ය . එකම ප ගණකය KDE සාමාන ෙය ඉතා අලංකාර ෙලස සකස් කර ඇ
සදහා Windows 7 සහ ධ Linux DE ස ප Desktop Environment එක . එෙසම ෙමම DE භා තා කරන
භා තා ම බදව අධ නය ෙ පහත ප ක ප ගණකෙ ස ප ප ෙභ ජනය මාණය අ Linux DE
දැ ය හැ . සමග සාෙ ෂව ග කල ඉහල අගය ග . (න windows
සමග ස ස දනය ෙ ඉතාම අ අගය ග .
Windows 7 සාමාන ෙය RAM භා තය 220 MB පමණ ෙ .)

February 2011 | 22
 Gnome (http://www.gnome.org/)

Gnome ෙදස අවධානය ෙය ෙ CPU භා තය

සාමාන ෙය 7.8% වන අතර, RAM භා තය 208.1 MB වැ
මාණය . එන , windows 7 භා තා කල RAM මතකෙය 1/3 LXDE (http://lxde.org/)
කට වඩා අ මාණය .

LXDE ගැන බැ ෙ CPU භා තය 5.95% තර අ

මාණය වන අතර, RAM භා තය 171.5 MB වැ ඉතා අ
මාණය . ෙම ෙ මාව ව ෙ Light Weight Desktop
Environment ය න .
Xfce (http://www.xfce.org/)

Xfce ගැන බැ ෙ CPU භා තය 5.6% තර අ

මාණය වන අතර, RAM භා තය 197.5 MB වැ ඉතා අ
මාණය .

February 2010 | 23
Sugar (http://www.sugarlabs.org/) ෙමම සංඛ ාෙ ඛන අවධානය ෙය ෙ ඔබ
ඔබෙ ප ගණකයට අදාලව භා තා කල ෙමෙහ ප ධ ය
Sugar න DE ඉතාම සරල හා අ ම ස ප ම ද ය න ගැන ෙම ම Desktop Environment ම ද
ප ෙභ ජනය ස ත ෙ . OLPC (One Laptop Per Child) ය න ගැන අවෙබ ධය ලබා ගත හැ ව ඇත.
ව ාපෘ ෙ ප ගණක සදහා භා තා කර ෙ ෙමම DE ෙ . DE
මත අ ර ෙන මැ අතර, ළ ෙ අධ ාප ක කට ෙකෙස වද ෙමම DE ෙත රාගැ ම ෙද
ක කරග DE එක ෙලස ෙමය හ වා ය හැ ෙ . භා තාකර නාෙ ක වය මත ව න වන අතර,
ප ගණකෙ ස ප (Resources) මත තම ට ම DE
ෙත රාගැ ෙ හැ යාව පව . ෙමම DE ෙකෙස ෙවනස් වද
ෙමෙහ ප ධ ෙ Kernel ෙවනස් ෙන ම ඉතා වැදග
ක ණ .

ෙ සංඛ ාෙ ඛන අවධානය ෙය ෙ ඔබ
ඔබෙ ප ගණකයට අදාලව භා තා කල ෙමෙහ ප ධ ය
ම ද ය න ගැන ෙම ම Desktop Environment ම ද
ය න ගැන අවෙබ ධය ලබා ගත හැ ව ඇත.

ෙමම ය ම සංඛ ාෙ ඛන මා ෙප ග කව
මාෙ ප ගණකෙ (Dual core, T4200 2.0GHz
2GB RAM) අදාල DE ස්ථාපනය ෙම ප
මෘ කාංගය වෘත ෙන කර, ෙශෂ Script එක ෙහ Run
ෙන කර ෙමෙහ ප ධ ය ෙහ De ස ණෙය ම Load
එකම කාල පරාසයකට ප ව ලබා ග නා ලද ද තය ෙ .

De Windows KDE Gnome Xfce LXDE

7
Processor 11 % 8.2 % 7.8 % 5.6 % 5.95 %
Usage

RAM 736 MB 220 208.1 197.5 171.5

Usage MB MB MB MB

ඉතා අලංකාර සහ ව ණව DE සදහා KDE භා තා කල

හැ වන අතර, මධ ම පදාව ෙහ ද බවට ඔබට හැ ය ෙ
න Gnome භා තා කල හැ . ඔබට අවශ න ෙ Desktop
Environment ය ල ස්ථාපනය කර අවශ ට අවශ එක
ෙත රාෙගන වැඩ කල හැ . න , එ ෙමම DE සමග
ස්ථාපනය වන මෘ කාංග ගනනාව එකම ප ධ යක ස්ථාපනය
ම ඉතා ගැට සහගත ය හැ ය. එබැ ඔබට වඩා DE
ස්ථාපනය කර ගැ ම වඩා ෙය ග ෙ . තව Desktop
Environment ගනණාව ඇ අතර, ෙම සදහ කර ඇ ෙ මා
ෙප ග කව අ හදා බලන ලද DE පම . Linux මත
ධාන ධාරාෙ DEs ෙව ෙ GNOME සහ KDE ෙ . XFCE
සහ LXDE ය ෙදවන ෙපළ DEs ෙ .

February 2011 | 24
 GSoC Introductory Sessions

By Kasun Gajasinghe

In the past month (January), two

introductory sessions on Google Summer of Code
(GSoC) program were held to give a brief insight
about GSoC to Sri Lankan university students.
The main objective of those sessions were to
make aware the students about GSoC by giving
an introduction to the program, the applying
procedure, benefits, sharing past experiences of
the past participants. Most importantly, promote
them to participate to this year's program and
show them the pleasure of contributing to FOSS
projects.
IESL Slides -
The first session was held at IESL http://kkpradeeban.blogspot.com/2011/01/gsoc
auditorium in Colombo 7 on 11th January, -2011.html
targeting the undergraduates who are studying UoP Slides -
around Colombo. The event was organized by http://kkpradeeban.blogspot.com/2011/01/gsoc
CSE '07 with the help from '06 batch under the -2011-and-foss.html
guidance of Dept. of Computer Science &
Engineering of University of Moratuwa. The
event concluded successfully with presentations
from a GSoC past mentor and another two-time
GSoC participants. There were more than 100
participants for the event.

The second session was held on 17th

January at Faculty of Science, University of
Peradeniya. Around 50-60 students have
participated for the event, and they were very
enthusiastic to get to know about GSoC, which is
a very good move.

Google Summer of Code 2011 has

already been started. Head over
to http://code.google.com/soc/ to get more
information.

February 2011 | 25
Contributed
FOSS User to February
කතාබහ 2011 Release
- Braad Gerard
Editorial Board

Buddhika Chandradeepa Kurera

Mechanical Engineering Undergraduate of the Faculty of Engineering, University of
Peradeniya and Fedora Ambassador for Sri Lanka.
Email : bckurera@fossuser.lk
Web : http://bckurera.info

Ramindu Deshapriya
A student at the Faculty of Information Technology, University of Moratuwa.
Enjoys working on Joomla development, swimming and reading.
Email: rdeshapriya@fossuser.lk
Blog: http://lmakuthan.blogspot.com
http://consumedbyandura.blogspot.com

Kalpa Pathum Welivitigoda

Electrical Engineering Undergraduate of Faculty of Engineering, University of
Moratuwa. Interested in FOSS and coding.
Email : callkalpa@gmail.com
Blog : http://kalpapathum.blogspot.com

Maxtina Fernando
Undergraduate of the Faculty of Science, University of Kaleniya Following
Computer Science as a major. Contributing FOSS projects as a Technical Writer,
Fworking toward to promot FOSS around Sri Lanka.
Email: maxtinafernando@fossuser.lk

Ravinda Senarath
An undergraduate (BCSc) of UCSC. Media Coordinator of the UOC Computer
Science Society. Simple man who loves freedom. That makes me a FOSS lover. I
trust in a world of humanity which people live helping each other and I think that
is also the theme of FOSS.
Blog : http://ravindasenarath.blogspot.com
Email : ravindasenarath@fossuser.com

Web and Marketing Team

Kasun Indika
Student at Lalith Athulathmudali Vocational Training Center, Ratmalana. Work for
a private company as a System administrator. Interested in Linux base
networking and a FOSS Lover.
E-mail : kasunindika@fossuser.lk
blog : http://www.kasunonline.info

Sasith Nuwantha
2012 A/L student at Sivali Central College, Ratnapura. Engage in Open Source web
developing and love to promote FOSS in Sri Lanka.
Email: sasith@fossuser.lk
Blog : http://blog.sithiwili.co.cc

February 2011 | 26
 Contributors for the Content

Indeewari Fernando
Graduated from the Faculty of Arts of the University of Kelaniya and promoting
FOSS.
Email : indeewarifernando@gmail.com

Deepika Priyadharshani
An undergraduate of Faculty of Arts, University of Peradeniya, focuses on
Management in the university and blogs on almost all the subjects in both English
and Sinhala under the name "deeps".
Blog : http://myworldmywaysmyideas.blogspot.com
Twitter: @deepsishere

Thanuje Ashwin Nallaperuma

Second year undergraduate at SriLanka Institute of Information Technology
(SLIIT) Interested in Open Source Program developing and promoting LINUX
Email: thanuje@gmail.com

Rajeen Prasanna
Graduate at Faculty of Arts, University of Ruhuna & Recently working at a
government institute. FOSS lover and interest in IT fields.
E-mail : rajeenprasanna@gmail.com
Web : http://www.rajeenprasanna.com

February 2011 | 27