Contribute Us

Join with FOSS User Magazine

If you need to join with us, please mail us about you

info@fossuser.lk

Write for the next issue, February 15th

Articles will be accepting till February 5th

Feel free to write about anything related with Free and Open Source
Software in English or in Sinhalese

You don’t need to be an expert, we welcome any one who love

and promote Free and Open Source

FOSS User Magazine is an equal opportunity entity

December 2010 | 1
 Content

Cartoon Page 5

LankaNet.org Linux 3 ව Page 6

න ස් මත මෙ ඛනය (Programming on Linux) Page 7 - 8

Firefox ෙව සරය Page 9 - 10

ඡායා ප සංස්කරණය සදහා දහස් හා වෘත මෘ කාංග භා තය Page 11-12

ෙත ර තා ෂණෙ ක යා කල Ifo++ Page 13 - 15

FOSS User magazine – Contributors - News Page 16

openSUSE ස්ථාපනය ම Page 17 - 19

Linux is not for geeks Page 20

Fedora Vs Ubuntu Page 21-22

WineHQ Page 23 - 24

FOSS User කතාබහ - Braad Gerard Page 25-28

FOSS Uesr Magazine Society, Edited and Published Free of Charge by the FOSS User
East Park, Magazine Society, Sri Lanka.
Victoreen, Koswadiya,
Mahawewa 61220, FOSS User Magazine Society Sri Lanka, reserves the
Sri Lanka. rights of all the published content. It is free to extract
the content as long as the detail of the contributor is
[T] (+94) 71 787 7294 mentioned along with the content. Please contact FOSS
[F] (+1) 206 337 5363 User Magazine inquiries if you are not clarify about the
[E] info@fossuser.lk commitment.
[W] http://fossuser.lk
The Editorial board of the magazine consists of
individuals who are working towards the betterment of
Metro Outlet the FOSS future. Please contribute the magazine to
make the effort easy.
107/E, Negombo Rd,
Katunayake 11440,
Sri Lanka.

Used to Compose the FOSS User Magazine

December 2010 | 2
 FOSS User Magazine හ වාෙදන FUPiL b1.0v FOSS User Magazine introduces its FUPiL b1.0v
(FOSS User Publication Licence) (FOSS User Publication Licence)

FUPiL 1.0v ෙමම වසෙ ෙදසැ බ මස FOSS User Magazine FUPiL 1.0v was introduced by the FOSS User Magazine
Society හ වා ෙදන ලද, දහස් හා වෘත ෙ ත Society, Sri Lanka in December 2010. This licence deals with
කාංග හා ස බ ධ හා රකාශන සදහා අදාල වන Free and Open Scource Software related documents and
බලප රය . publications.

The FOSS User Magazine is issued under the FUPiL 1.0v from
FOSS User සගරාෙව ෙදසැ බ මස කලාපය හා ඉ ඉ
its December release of the magazine. The licence enables other
කලාප ව ෙ ෙමම බලප රය යටෙ ය. ෙමම දහස් individuals, organizations to spread FOSS with related
හා වෘත ෙ ත කාංග බද අවශය කර ලබන රකාශන documents or publication they seek.
පහ ෙව උ ටා ගැ මට ඒ සදහා යාකරන සං ධාන වලට
පහ ක සැලෙසන අතර එම දහස් හා වෘත ෙ ත
කාංග රච ත ම තව යා ත ම ෙම ඇ
ෙශෂ වය .

FUPiL b1.0v FUPiL b1.0v

free to Read free to Read

free to Distribute free to Distribute

free to Modify free to Modify

free to Re-Publish free to Re-Publish

ස ක සාක චා වැ අ ත ගතය ෙවනස් ෙක ට Modification of articles such as personal interview are

රකාශනය ම ෙමම බලප රය ම අ රා ඇ අතර prohibited despite extraction of personal interviews are
අවශය ෙටක උ ටා ගැ ම වැර ව සටහ මද ව allowed as long as the place of citation is provided along
එය මට අවසර ඇත. with the modified version.

December 2010 | 3
 The Editorial
තව කලාපය ම ඔබ සැම නැවත ආම රණය මානව ෙන වන බව සදහ කල ය. එෙහ අප හා
එ මට ය ම ෙත ර තා ෂණයට ස බ ද ෙහ
මට ලැ ම ඉමහ ය . ෙමම සගරාව හා එ ව කට
ස බ ධය ෙන මැ ය ෙදනාහට වෘතව ආරාධනා මට
කරන ය ම සෙ ඉමහ ප ශ්රමයක ර පලය ෙලස
ෙමය අවස්ථාව ෙක ට ගැ මට කැමැ ෙත .
ඔබ අතට ප වන ලංකාෙ දහස් කාංග සදහා වන එකම
සගරාව සෑම කලාපය සම ම න කරණය ෙව නව අංග ෙමම කලාපය සමග තව ෙශෂ ම
එ කර ග ෙමම සගරාව ඉහලම තලයකට ෙගන ඒමට ව ෙ FOSS User සගරාව නව බලප ය යටෙ පල ම .
ෙවෙහෙස. ෙමවර කලාපය එ ද වන ටද අප ලබාෙගන ඇ දහස් හා වෘත ෙ ත කාංග හා ස බ ධ ෙත ර හා
ස ථක වටයට අමතරව තව ඉල ක පය ස රා ගැ මට ස බ ධ සදහා පරාසයක කට මට හැ වන
හැ යාව ලැ . නව අංග එ කර සගරාව කරන ප ෙමම බලප ය සකසා ඇ අතර පෙ ෂණ අ යෙර ප එම
අතරම දහස් කාංග රජාව හා එ ව ධ බලප ය ජාව ෙවත මට දාන ය. දහස් හා වෘත
ෙ ත කාංග හා ස බ ධ ෙත ර හා ස බ ධ
යාකාරක වල එලැ මටද අප සම ය.
කාශය සදහා ඉ ප ඕනෑම අෙය ට ෙමම බලප ය භා තාකල
ෙද සගරාවකට පමණ ම මා ෙන අප රජාව හැ ව ඇත.

සදහා ශාල ෙසවය ම අප සැමෙ බලාෙප ෙර ව

ෙමම බලප ය යටෙ වන හා කාශන
බව සදහ කල ය. තවම අප පැ ණ ඇ ෙ මාස 6 ක
අ ත ගතය උ ටා ෙගන නැවත පල මට ෙමම අවස්තාව
කාලය වැ ගමන . එෙහ ඒ කාලය ල ලබා ග
සැලෙසන අතර එ ලය හා ස බ ධ ද ත පල ම මට
අ දැ ම ස භාරය ඉතාම ශාල බව සදහ කල ය. සෑම
ෙහ ෙන මට හැ යාව ඇත. FOSS User සගරාව ප
කලාපය පාසාම අපෙ උ සහාය ව ෙ සගරාව තව
ව ෙ එම බල ෙය වන අතර අවශය ඕනෑම අෙය ට
ම ටමකට ෙගන ඒමට . ෙමවරද අප බලාෙප ෙර ප
FOSS User සගරාව අ ත ගතය ෙවනමම නාමය පල ම
අපෙ ඉල ක ජය ගැ මට අපට හැ යාව ලැ . ෙමවර
ෙහ කල හැ ව ඇත. එම නව කාශනය හා ස බ ධ ය
කලාපෙය ද පාඨක සං යාව ඉහල නංවා ගැ ම අපෙ රණ ගැ ෙ අ ය එම නව කාශනෙ ක ස ෙ .
අෙ ෂාව . ෙමම දහස් හා වෘත ෙ ත කාංග හා ස බ ධ
ෙත ර කාශ ම ව ඇ බව අපෙ දැ ම . ෙමම මස
ඊට අමතර අප සගරාව ම එලැෙබන 2011 වසර
කලාපය ප ෂණ ම ටෙ පව න බලප ය යතෙ වන
සදහා ඉස ගණනාව ම ෙ වන ට සං ධානය කර
අතර පව න අ පා සකස් ෙම අන ව 2011 වසෙ
පව න අතර සගරාෙව ක වය ම කාංග සංව ධන
FOSS User සගරාෙ ථම කාශනය ණ බලප ය යටෙ
ව යාපෘ පය ද ආර භ කර එම අංශය ද අපෙ
මට අප බලාෙප ෙර ෙ . ඒහා සමග ෙමම බලප ය
ෙය ජනය මට කට දර න බව දැ මට ාජාව ෙවත මට කට කර ඇත. ඉ ප ජා
කැමැ ෙත . ට අමතරව පාසැ ල දහස් හා වෘත අවශයයතා සදහා ෙමම බලප ය භා තා කල හැ ව ඇත.
කාංග ආශ් ත සමාජ මටද කට ෙව පව න
අතර ඒ සදහා ෙ වන ට පාසැ පය සමග සාක චා
කර පව . ෙ ය කට සදහා ෙන මද සහායය පාසැ ධාන ක තෘ - FOSS User Magazine
ෙග ලැෙබන බව සදහ කල ය.

ෙ අප ෙ වන ට ලබා ඇ සා තක වය හා
ඉ යට මට ය ත කා යය භා යය ඉතාම ශාලෙ . ෙ
සදහා දැනටම අපෙවත ලැෙබන සහාය ඉතාම අගනා බව
සදහ කල ය. ට අමතරව ෙ ය ල සදහා අප ෙවත තව
ශාල සහාය අවශය ෙ . ෙ වන ට සැල ය ස අප
හා ස බ ධව න අතර එම සංඛයාව ෙ ය කට සදහා

December 2010 | 4
 CARTOON
Drawn by Indeewari Fernando

December 2010 | 5
 LankaNet.org Linux 3 ව

ලංකාෙන න ස් 3වන සංස්කරණය කළ 4. Gnome, Kde, Openoffice.Org සහ Mozilla Thunderbird

බව ලංකාෙන ආයතනය ඔබ සැම ෙවත ස දැ . සඳහා ඉං අ ණත සමග ංහල අ ණතද
ලංකාෙන න ස් උ ආශ් තව සකසා ඇ න ස් Distro අ ෙත ඇ ල කර ඇත.
එක . උ සහ අෙන න ස් ව ග භා තා කරන
ලාං කය ට ඇ ෙප ගැට පය වන ංහල ෙදමළ 5. මෘ කාංග පදවන ඔබ සඳහා ඒ සඳහා අවශ්යවන IDEs
ෙ ත සහය ෙන ම, ෙප ෙ භා තා කරන multimedia ඇ ල කර ඇත. එන Eclipse, Netbeans, Codelite, Anjuta,
formats සඳහා සහය ෙන දැ ම, ෙපර ෙය (default) ඇ MonoDevelop, Gambas2 ඇත.
මෘ කාංග රමාණය ත ම සහ අමතර මෘ කාංග ස්ථාපනයට
6. ෙපර සංස්කරණ වල ආකාරයටම Apache, Php, Mysql,
අ ත ජාලය අවශ්ය ම ෙමම ෙබ ෙහ ට ස ෙ .
Perl, python ඇ අතර ඊට අමතරව ඒවා configure ෙ
පහ ව සඳහා syscp ඇ ල කර ඇත.
ෙමය සැමටම ෙප ෙ භා තාකල හැ ආකාරයට
සකස් කර ඇ අතර, ඔබ දැනට භා තා කරන ඉහල ල ඇ 7. Deja Dup backup tool එක ද ත backup ෙ පහ ව සඳහා
මෘ කාංග සඳහා ක ප මෘ කාංග ඇ ල කර ඇත. ෙමය ඇත.
ස ණෙය ම ෙන ෙ ලබා ෙද ලැෙ . අ ත ජාලය ම
ෙමය බාගත මට හැ අතර බාගත ෙ හැ යාව නැ 8. ඔබ අ ත ජාලය භා තා ෙ වැය කළ Bytes රමාණය
අය සඳහා ෙන ෙ ම තැපැ ම එව ලැ ම ෙම ඇ මැන ගැ මට Gnome panel එක ළ භා තා කරන netspeed
තව ෙශෂය වය . ෙ සඳහා ණ දායක වය ලංකාෙන applet එක ඇත.
ආයතනය සපය . ලංකාෙන ආයතනය ෙ සඳහා ව සහ
අවශ්ය ෙවන ෙසවාව ද සපය . 9. ෙන වැ බ 19 වන න ෙත කර ඇ ය ම
LankaNet.org Linux 1 සහ 2 භා තා කරන සහ ෙමය ගැන මෘ කාංග යාව කාල ඇ ල කර ඇත. එම සා ෙමයට
උන ව ඇ ස් කල ඉ ප ෙමම නව සංස්කරණය නවතම Linux kernel එකද අෙන මෘ කාංග වල නවතම
සකසා ඇත. ෙපර ෙය ම ශාල මෘ කාංග සං යාව ඇ ල සංස්කරණද ඇ ල ඇත.
කර ඇ ෙමය ස්ථාපනය මට අවම වශෙය 512MB මතක
10. ෙපර සංස්කරණවල Xmind ඉව කර ඒ ෙව වට
ධා තාවය ඇ ෙප ය 4 ව ගෙ ප ගණකය අවශ්ය
Freemind ඇ ල කර ඇත.
ෙ .

Multimedia, Graphic designing, Software 11. ෙමම සංස්කරණෙ ද ෙපර ඒවාෙ ෙම ම Skype, Avast
antivirus, Bitdefender Antivirus ඇ ල කර ඇත ෙපර
Development, Web Development, අ යාප ක, ඩා මෘ කාංග
ෙය ස්ථාපනය කර නැත.
සහ ෙඩ ස් මත යා කරන මෘ කාංගද ෙම ස්ථාපනය කළ
හැක. එම සා ඕනෑම තරා රමක ප ගණක භා තා කර ෙන ඔබ තර භා තා කරන මෘ කාංග සඳහා ෙම ඇ
සඳහා ෙමය භා තයට ගත හැ ම ෙම ඇ රධාන ක ප මෘ කාංග පය පහත දැ ෙ
ව නාකම ෙලස සැළ ය හැක.
Coreldraw/Adobe Illustrator = Inkscape, Openoffice.org-
1. KDE, LXDE, Gnome සහ XFCE යන Desktop draw, Skencil
environments ව සම ත . Autocad = Sagcad, Qcad
kubuntu, Ubuntu, Xubuntu සහ Lubuntu යන Linux ව ගය Adobe Photoshop = Gimp + Plugins
සංකලනය ෙලස ෙමවර ඉ ප කර ඇත. එ ඇ වා ය Adobe premier/Microsoft Movie editor = AviDemux, Open
ව ෙ භා තා කර නාට තමාෙ තැ ප Desktop movie edit, Kino, Pitivi
Environment එක ෙ ෙය ම ෙවනස් කරෙගන පා මට Microsoft office = Openoffice.org, Abiword, Gnumeric
ඇ හැ යාව . ෙ හතෙර ඔබ කැම එක ඕනෑම ෙවලාවක Nero = K3b
භා තා කළ හැ . KDE ෙප ම ම ෙර ෙස ෆ් ෙඩ ස් Maya/3d Studio max = Blender, K3D, ktoon
Vista/7වලට සමාන ෙප ම ද වන අතර එය න ස් භා තා Quickbook,Quicken = GnuCash, Grisbi
මට කැම ෙඩ ස් ප ලකය ට මහ අස්වැ ල . Adobe Audition = Audacity
LXDE ෙප ම ෙඩ ස් 98/XP වලට සමාන ෙප ම
ද වනවා ෙම ම ඉතා අ මතක ධා තාවය සහ අ ෙමය බාගත කර ගැ මට ෙහ ෙන ෙ ෙග වා
ගැ මට ක ණාකර www.lankanet.org ෙව අඩ යට
ෙර ෙසසර බලය ඇ ප ගණකවලද පහ ෙව භා තා කළ
හැක. ෙස න. ෙ බඳවැ ර ෙත ර ඔබට අවශ්යන 0112-
726340 ඇම ම ම ෙහ lankanetlinux@gmail.com යන
2. Chromium web browser එක ඇ ල කර ඇත. ඊෙ නය ම දැනගත හැක.
ෙපර සංස්කරණය ෙ ෙම ෙම ද Opera, Konquerer, Firefox
යන ඒවාද Terminal එක ල භා තා මට Links නමැ

December 2010 | 6
 න ස් මත මෙ ඛනය (Programming on Linux)

By Chanaka Madhushan මත ෙ ත ෙග (source files) සංස්කරණය සඳහා ෙවනමම

සංස්කාරකය (Editor) අවශ්ය ෙන ම . ඒ සඳහා GNOME
ධ කා යය පහ කරගැ මට ප ගනක වැඩසටහ පා ස කය ල GEdit ද, KDE පා ස කය ල Kate ද භා තා
උපකා ෙ . ධ අවශ්යතා ෙව ෙව මාණය කල කල හැක.
වැඩසටහ ෙවලඳෙප ෙ ල ගැ මට ඇත. න සමහර
අවස්ථාවල තමාට අවශ්ය ඩා කා යය ඉ කරගැ මට ඔබ සංස්කරණය කරන ෙ ත ෙග ව C,C++,Java,
ප ගනක වැඩසටහන තමාම මාණය කරගැ මට ෙබ ෙහ Python, Perl, PHP, HTML, JavaScript, Pascal අත එක
ප ගනක ප ලකෙය උන ෙව . එෙම ම තව අය ය හැක. එෙහ Geditට ෙහ Kateට එය ම ද ය න
ෙන දාංශය ෙලස , යාපාරය ෙලස ප ගනක වැඩසටහ ගැට ව ෙන ෙ . ඉහත සඳහ කල ෙ ත ෙග වලට අමතරව
මාණය කර . න ස් පාදක ෙමෙහ ප ධ ෙවත තව ෙබ ෙහ ෙ ත ෙග සංස්කරණෙ Syntax Coloring
මා මට ෙබ ෙහ අය අ උන ව ද ව ෙ ඒ මත පහ කම Gedit හා Kate ලබාෙදන අතර ඒ අත Kate
ප ගනක වැඩසටහ මාණය ම, මාණය කල ඉ ෙය . ෙබ ෙහ මය GNOME පා ස කය භා තා
වැඩසටහ ධාවනය ම අපහ බව පවස . න එය කර න ද ඒ සා Kate තම ප ගනකෙ වාගැ මට
උ ක ෙව . එයට අමතරව ඔබෙ තැ ප ලබාගතහැ
අස ය බව ඔබ ද ෙ ද ? තව බලස ප න සංස්කාරක ගණනාව ඇත. Java සඳහා
NetBeans, Python සඳහා Python IDLE ට උදාහරණ ෙ .
න ස් මත භා තා කල හැ රමෙ ඛන භාෂා

ෙබ ෙහ ෙදනා ප ගනක වැඩසටහ මාණය ම

ඉෙගනගැ ෙ ම හදාරන රමෙ ඛන භාෂාව ෙලස
රකටව ඇ ෙ C රමෙ ඛන භාෂාව (C programin
language). එය භා තා කර න අතර ර ධ ෙන ෙ
ලබාෙදන ඉතා කා ය ෂම C ක ප ලරය (C compiler) වන
GCC (GNU C Compiler) මෘ කාංගය ෙබ ෙහ මය න ස්
පාදක ෙමෙහ ප ධ ස්ථාපනෙ ම ලැෙබ . එෙම ම C++
රමෙ ඛන භාෂාව භා තා කර න සඳහාද ෙබ ෙහ
පහ ක ව ෙහ G++ ක ප ලරය ස්ථාපනය ෙක ටෙගන
භා තා කල හැක.

එෙම ම Java රමෙ ඛන භාෂාවද න ස් මත

පහ ෙව භා තා කල හැක. ඒ සඳහා ඔබ කල ෙ OpenJDK
ෙහ SunJDK අත කැම Java ක ප ලරය ප ගනකෙ
වාගැ ම පම . ෙවන ෙමෙහ ප ධ වල ෙම
Environment Variable ෙහ System Variable සංස්කරණය ෙහ ද තප ධ
අ ෙත සැක මට කරදර ය නැත. මා ලැ අ දැ ම
අ වන එකම ප ගනකෙ ෙවන ෙමෙහ ප ධ ය ල ප ගනක වැඩසටහන මානය ෙම ෙබ ෙහ ට
Java වැඩසටහන ක ප මට ගතවන කාලයට වඩා ද ත මට ද ත ගබඩාව (DataBase) සැක ම සඳහා ද ත
අඩ පමණ අ කාලය න ස් මත අදාල ක ප ප ධ ය (Database Management System) අවැ ෙ . ඒ
ම කල හැක. අත ෙන ෙ දහස් මෘ කාංග ෙලස ලබාගතහැ ද ත
ප ධ ගණනාව ඇත. ඒ අත ෙබ ෙහ ෙදනා භා තා කරන
එෙම ම ව තමානෙ අෙප ස උසස් ෙපළ ෙත ර හා ද ත ප ධ ය වන MySQL සඳහා මනර සහය න ස්
ස ෙ දන තා ෂණය ෂයට ෙ ශ කර ඇ python ෙමෙහ ම ප ධ ලබාෙ . ධාන ෙ ඛාව(Command Line)
රමෙ කන භාෂාවටද ස්ථාපනෙ ම ලැෙබන ක ප ලරයට භා තා මට ඔබ අකමැ න ඒ සඳහා අ ණ ද ඔබ
අමතරව ශාල සහෙය ගය ඕනෑම න ස් ෙමෙහ ෙව ෙව මාණය ඇත. MySQL ෙම ම ඒ ෙව වට
භා තා කල හැ PostgreSQL ද ත ප ධ යද න ස්
ප ධ ය ලබාෙ . ම දය න ස් මත භා තාවන ෙබ ෙහ
වැඩසටහ වලට python ආභාෂය ලැ ඇ ෙහ . ෙමෙහ ප ධ ල අ වට යා මක ෙව .
උදාහරණය ෙලස ජන ය රකථන කලමණාකාරකය (phone
manager) වන gammu සඳහා මාණය කර ඇ පක ඔබට අවශ්ය තැනතැන ෙගන යා හැ ද ත
අ ණත(Graphical User Interface) මාණය කර ඇ ෙ ගබඩාව න SQLite ඇ ෙ ඔබ ෙව ෙව ම . SQLite සඳහා
python ආධාරෙය . වැයවන ඉඩ රමාණයද එවැ ම දලට ලබාගත
මෘ කාංගවලට වඩා ෙබ ෙහ ෙස අවමය.
තව ජන යම ෙව රමෙ කන භාෂාව වන PHP
සඳහාද න ස් ෙමෙහ ප ධ ල ෙබ ෙහ පහ ක PHP සහෙය ගය ස ත ෙව ස වරය ඔබෙ
සැලෙස. Apache ෙව ස වරය සමඟ PHP වල ඔබ කැම ප ගනකෙ ඇ න PHPMyAdmin හා SQLite Manager ෙව
සංස්කරණය ස්ථාපනය කරග ප ඔබ තව තව PHP වැඩසටහ ස්ථාපනය කර ම MySQL හා SQLite භා තෙ
වැඩසටහ මාණය සඳහා ලත ය නැත. ඔෙ කා යය තවතව පහ කර .

December 2010 | 7
 අ ණ ස ත වැඩසටහ මාණය ක ප කරගැ ෙම ප පහ ෙව භා තා කල හැක. QT
ම කල ජන යම වැඩසටහන ව ෙ Skype න ස්
ප ලකය ෙ පහ ව තකා ෙබ ෙහ ෙදනා තම සංස්කරණය .
මාණය කරන ප ගනක වැඩසටහ සඳහා අ
ණත (Graphical User Interface, GUI) මාණය මට
ෙපලෙඹ . අ ණ මාණය මටද න ස් ෙමෙහ
ප ධ වල බලස ප න සහෙය ගය ලබා ඇත.

ඔබ භා තා කර ෙ Java න Java AWT(Abstract

Window ToolKit) පහ කම ෙහ වඩා මනර අ ණත
අවැ න Java SWING පහ කමද ෙවන ඕනෑම ෙමෙහ
ප ධ යක ෙම ෙය දාගත හැක. ෙ ආකාරයට කල ජන ය
වැඩසටහන ව ෙ OpenProg යාපෘ කලමණාකාරකය .

Python හා Perl භාෂා භා තෙය ද වැඩසටහ සෑ ම

එතර ම අපහ ෙන ෙ .

ඉ තහ ව ෙ න ස් මත ප ගනක
වැඩසටහ මාණය ම, මාණය කල වැඩසටහ
ධාවනය ම අපහ බව ස යය ෙන වන බව ෙන ෙ ද ?
ඉ තව රට න ස් ෙවතට මා මට ඔබ ප බට ය ද
?

C ෙහ C++ භාෂා භා තෙ ද ඔබට අ ණත

සකසාගැ ම අපහ නැත. ඔබ භා තා කර ෙ GNOME
පා ස කයන GTK ස්ථාපනය කරගැ ෙම ප එ පහ ක
භා තාකර

අ ණත සාදාගත හැක. එෙම ම KDE සඳහාද KDE

ෙබ ත (Buttons), ෙම (Menus) ආ ය භා තා කර අ
ණත මාණය කරගත හැක. GTK ෙහ KDE භා තා
කර සාදන අ ණ ෙවන ම බා ර සහෙය ගය
ෙන මැ ව ධාවනය ෙ . Gnome වල හා KDE මත ධානකය
වන ෙබ ෙහ වැඩසටහ මාණය කර ඇ ෙ ෙ
ආකාරයට .

තවද Nokia Trolltech QT ෆ්ලැ ෙෆ මය භා තා

කර ඉතා පහ ෙව අ ණ සාදාගත හැක. එ
ෙ තනය ව ෙන C++ භාෂාෙ රමෙ ඛන මාණය
කරන ආකාරයටම බැ වැ ආයාසය ෙත රව
ඉෙගනගතහැ අතර වැඩසටහන ධාවනයටන QT සහෙය ගය
වා ම අවශ්ය ෙ . ඔබ QT SDK මෘ කාංග පැෙ ජයම
ස්ථාපනය කෙ න ඒ සමගම QT භා තෙය වැඩසටහ
මාණය ගැන ස ණ ස්තරය ස ත උද ෙග (Help
files) ලැෙ . QT භා තෙය කල වැඩසටහ න ස් මත
ෙම ම ෙවන ෙමෙහ ප ධ යක ද ඊට ගැලෙපන QT
ක ප ලරය ම

December 2010 | 8
 Firefox ෙව ර සරය
By Deepika Priyadharshani එම නම ඉතා ඉ ම Mozilla පදනම ම තම
පදනම යටෙ යාප ං කළා. ඒ වන ට ෙල ව ච ත ෙව
ෙත ර තා ෂණ සමාජෙ ඕනෑම ෙදය ගැන සරය Internet Explorer ෙව සරෙ සැක සහ
ඉෙගන ගැ මට අවශ ව ෙ එ ලා ය සහ ඊට ස බ ධ ෙප සල Firefox ෙවත ලබා ගැ මට පහ කම ශාල
තව පහ ක පය යැ මා පැව වෙහ එසැ ඔෙ ප ලක මාණය Firefox ෙවත ඉතා ඉ ම එ මට
වගට වචන පය පැ ෙ . අ ත ජාලය, ප ගණකය, ෙහ ව ය. මහජනතාවට ෆය ෙෆ ස් සංස්කරණය
අ ත ජාල සබඳතාවය වැ වද ඒ අතර ෙන නෙහ එය ඉ ප කර න පහක වැ කාලය ල බාගත
මය . එම ය පහ ක ඔබ ස ව අ ත ජාලෙ යනය ද වා වා තා ම mozilla පදනම ලැ ශාල
ෙබ ෙහ ෙය ජන ලබාගැ මට න අ ත ජාල ගෙ ශය ජය හණය .
ෙහව ෙව සරය ඔබ ප ගණකෙ වා ගැ ම
අ වා යය ෙ . Mozilla Firefox ය ව තමානෙ ෙබ ෙහ
අ ත ජාල භා තා කර න ෙ ෙ ම . Mozilla Firefox
ෙමතර අ ත ජාල ප ලකය අතර ජන ය මට ධාන
ෙහ ව ව ෙ එය වෘත සහ දහස් මෘ කාංගය ම සහ ඒ
සා Firefox සඳහාම ම ඇ ෙවන Add-on ආ ෙමවල
මාණය ඉතා ඉහල ම ටමක ම .

ව තමානෙ Firefox ෙලස අ ත ජාල ප ලකය

අතර ධ ව ෙමම ෙව සරය ම කර යට
පැ ෙ ස් න . 2002 වසෙ එ දැ ස්,
එවකට බ ලව භා ත සර වල ෙන පහ ක ෙදක
ප ලකය ෙවත ලබා නා. එන එකම ෙඩ ව ල ටැ Phoenix 0.1 සංස්කරණෙ ර සටහන
පයක වැඩ ෙ හැ යාව සහ ෙග භාගත ෙ එය
වඩා පහ ෙව කරගැ ම සඳහා සරය ල අඩං ෙ වන ට Firefox සහ එ ලාංචනය ෙවළද සල ණ
ඩ ෙල මැෙ ජ වැඩසටහන ය. 2002 ඔ ෙත බ වන ට ෙලස යාප ං කර ඇ සා එය භා තා ෙ mozilla
ස් ෙතවන සංස්කරණය එ දැ මට හැ නා. ඒ වන ට පදනෙම ෙය දා ඇ වලට අප අ ගත ය . ක
ස් සඳහා Add-on සහාය, පැ ෙම සහය සහ සරයටම ෙ ත ෙක ටස් ෙවනස් ෙන කරනතා ඕනෑම ෙකෙන ට Firefox
එ කර ෙස ෙ පහ කම ලැ නා. mozilla පදනම නාමය සහ ල ණ භා තා කල හැ . න ඔබ Firefox
2003 වසර ද වා ස් කරෙගන පැ ය 2003 ක ෙ ත ෙවනස් කර නව සංස්කරණය ඉ ප කර ෙ
වසෙ ඔ ට ෙ ෙන කරදරයකට ණ ෙද නට . න ඒ සඳහා mozilla පදනෙම අවසර ගත . Firefox
ඒ වන ට ස් න ෙවන ආයතය තම ආයතනය ම ක ෙ ත ෙක ටස් ෙවනස් කර මාණය කරන ෙවන
කරන ලද සරය සදහා ස් යන නාමය ෙය දා එය Firefox සඳහා යාප ං නාමය සහ ෙවළද ලාංචනය
ෙය ද ස මත කරග සා mozilla පදනමට තම ෙව භා තා ම වැල මට mozilla පදනෙම න ඇ යවර න
සරය සඳහා ෙවන නම ෙය දාගැ මට නා. ඒ අ ව එ ක ෙ ත සඳහා Branding Switch භා ත ම . එ
Firebird ෙලස නව නම mozilla ආයතනෙ ෙව සර ඔ ෙවන Firefox සඳහා ලබා ෙද ෙ ල පැහැ
ව ාපෘ ය යා මක ය. 2003 මැ මස Firebird 0.6 ෙල ක ෙග ලය ස ත ලාංචනය පමණ . එෙසම Firefox යන
සංස්කරණෙය ප ලකයාට පහ ෙව තම සරෙ අ ත නම ෙව වට අදාළ Firefox ෙ ක ෙ තය සඳහා භා ත
භා ත ෙ ස්තර මකා දැ ෙ හැ යාව ලැ . ඉ ප තව කල release series නම භා ත කල ෙවනවා. උදාහරණය
Firebird සංස්කරණ පය එ දැ අතර 2004 වසෙ ෙලස ඔබ Firefox 3.6 ක ෙ ත ෙවනස් කර නව සරය
නැවත ඔ ට තම නම ස බ ධෙය මය ගැට වකට මාණය කර ෙ න ඔබට භා තා මට ව ෙ Firefox
ණ මට ය. එවකට ප ගණක ද ත ගබඩා ස බ ධව 3.6 release series නම වන Namoroka. mozilla පදනෙම
යා මක එ සමාගම තම මෘ කාංගය සඳහා අවසර ගැ ෙම අන ව ඔබට ඔබෙ Firefox සංස්කරණය
Firebird යන නම ෙය දා ගැ මත සමඟ ෙම ලා ආයතනයට සඳහා ඔ ෙ ල ලාංචනය සහ නම භා තා මට ව .
ෙ තම සර ව ාපෘ ය සඳහා ෙවන නම ෙය දා
ගැ මට . ඒ අ ව 2004 ෙපබරවා මස Firebird, Firefox බවට Firefox භා තා වන web browser engine
ප ය. Firefox ය න මාලය අවට ෙ ශෙ ව වන ර ව ෙ gecko නමැ Mozilla පදනම ම වැ කරන
පැ ඩා ඇ මාණය වදන ෙ . ලද මෘ කාංගය . web browser engine ක ක තවය
ව ෙ HTML, CSS හා JAVA වැ ෙ ත ෙක ටස් හ නාෙගන

December 2010 | 9
 එම ෙ ත ව පනය වන අ ත ගතය ප ලකෙ Firefox භා තා කර ෙ sand box ආර ෂක ආකෘ ය . එ
ප ගණක රය මත දැ ම . Gecko ,දැනට ෙල ව වැ ෙය ම මෘ කාංග සඳහා ලබාෙද ෙ දැ ෙස පාලනයකට යට කල
භා තා වන web browser engine අත ෙදවැ තැන ලබාෙගන ප ගණකය . සරලව සදහ කෙල ඔබෙ ප ගණකයට
ෙබනවා. හා කර ෙ ත යා මක ම sand box ආකෘ ය ම
වළ වනවා. එෙසම Firefox ෙබන ආර ෂක ෙද ෂ
ආර භය ප ගණක වල වා හා තා කරන
ෙස යාග නා ගලය ට mozilla පදනම ම යාග
මෘ කාංගය ව ෙ වන ට Firefox ප ගණක පමණ ෙන ව
ලබාෙදන වැඩ ෙවල ද යා මක . ෙමෙස ෙස යා ග නා
ජංගම රකථන වල පවා භා ත වන ර සරය බවට ප ඇත.
ආර ෂක ෙද ෂ ය ලම mozilla පදනම ඔ ෙ ෙව වක
fennec ෙලස අ ව ථ නාමය හ වන ජංගම රකථන සඳහා
සදහ කර ෙ . එබැ ඕනෑම ෙකෙන ට ඒ බඳ ස්තර
මාණය ඇ ෙව ර සරය ෙ වන ටද Nokia Memo පහ ෙව ලබාගත හැ අතර ෙද ෂ සඳහා ස මාණය
ෙමෙහ ප ධ ය භා ත වන රකථන සඳහා ෙක ට ඇත. ම ද ඒ සා ඉ ම ෙ . 2006 වසෙ ඇ
එ භා ත කර ෙබ ෙ ද ෙපර සඳහ කල Geko න layout වා තාවකට අ ව Firefox ෙද ෂ සඳහා ස මාණය ම
engine වන අතර ප ලකයාෙ ප ගණකෙ ස්ථාපනය කර ඇ අෙන ෙව ර සර වලට වඩා 9 ණය ෙ ගව .
Firefox ර සරයෙ ෙප සල සහ ෙවන සැක ඒ
ෙවත සම ත ෙ හැ යාවද ෙ . ප ලක අ ණත එෙසම Frefox දැනට ෙල ව වැ ම භාෂා ගණනකට
ඩා ර වලට ගැලෙපන ෙස සකස් කර ඇ අතර රපද ප ව තනය ඇ ෙව ර සරය . Frefox 3.6 භාෂා 68
ගබඩාව , ස්ථානය පදන කරග අ ත ජාල ෙ ලබා ගැ මට හැ යාව ඇ අතර ධ රෙ ශ සඳහා
පහ ක සහ Add-on සඳහා සහය දැ ම ආ ක සා ජංගම
සංස්කරණ 86 ද දැනට භා තෙ ෙ . කවම ඉං
ඉෙල ෙර උපාංග සඳහා ම ඇ Firefox දැනටම
භාෂාෙව ම Frefox ෙමතර භාෂා වලට ප ව තනය ව ෙ
ෙබ ෙහ ෙදෙන ෙ රසාදය නාග මෘ කාංගය බවට ප ෙල ව රා න ෆය ෙෆ ස් ප ලකය ෙ උද ෙව .
හමාර . Android සඳහා ෙමය තවම ඇ ෙ ප ෙ ෂණ ෙ බඳ වැ ස්තර [1] ෙව අඩ ෙය ලබා ගැ මට ව .
ම ට .

ෙල ව රා න Frefox ප ලක තව රට
Frefox ජනතාව අතර ර ධ මට ධ උප රම භා තා
කරනවා. Frefox campus reps, crop circle එවැ උප රම
ෙදක පමණ . Spread Firefox ෙව [2] ෙ බඳ වැ
ස්තර ඔබට දැන ගැ මට ව . mozilla පදනම ප
ය නක ර පැ ඩාව ෙදෙදෙන රත ෙලස ඇ
මට ලබා ගැ ම ජනතාවෙ අවදානය ලබාගැ ෙ

Fennec ජංගම රකතන සදහා ර සරය

රය නය .
එෙසම USB ධාවකයක ට භා තා කල හැ Firefox
ව ද ෙබනවා. සාමා යෙය ප ගණකයකට ස්ථාපනය
කරන ආකාරෙ ම USB ධාවකෙ ස්ථාපනය කර ඕනෑම
ප ගණකයක portable Firefox භා තා කල හැ . [1] https://wiki.mozilla.org/L10n:Home_Page

2011 වන ට Firefox 4.0 සංස්කරණය මට [2] http://www.spreadfirefox.com/news_events

ය ත . ෙ ගව ප ලක අ ණත, Firefox පැෙන රාමා,
ෙව මෘ කාංග සඳහා ටැ ,Add-on කළමනා ම සඳහා නව
පහ ක ආ ෙය සම ත ෙමය Firefox Sync සඳහාද සහය
දැ මට ය ත .

December 2010 | 10
 ඡායා ප සංස්කරණය සදහා දහස් හා වෘත මෘ කාංග භා තය

By Chinthana Jayathilaka පළ ව Art Board - ය ම Tools, Palate සහ ඡායා ප

ලබා ග ෙ ෙමය මතටය.
ඡායා ප සංස්කරණය ෙහව Photo Editing කට
මට ෙල ව ෙබන ෙබ ෙහ ජන ය මෘ කාංග ඉතා ශාල ෙදව ව Tool Dock - Gimp Shop භා තයට අවශ්ය
දල ලබා ගත ය. න ඡායා ප සංස්කරණය සදහාම ය ම Tools අඩං ව ෙ ෙම ය.
සැක දහස් හා වෘත ඉතා ෂ්ඨ ගණෙ මෘ කාංගය
ෙබ ෙහ මය ඇත. Gimp Shop ය එෙස ඡායා ප සංස්කරණය ෙතව ව Layers Dock - ෙමය Layer Mode, History,
සදහාම සැක දහස් හා වෘත මෘ කාංගය . Gimp Shop Channel සහ Brushes අඩං ව ෙ ෙම ය.ෙමම අ ණත
වෘ ය ම ටෙ ඡායා ප සංස්කරණය කර න සදහා සහ ප ලකයාට අවශ්ය ආකාරයට ෙවනස් කර ගැ මද කල හැක.
ආ ක ප ලක ටද එකෙස භා තා කල හැ File > Window ෙම එම කා ය කරගත හැක.
මෘ කාංගය . එය Gimp දහස් හා වෘත මෘ කාංගෙ ෙ තය
භා තෙය තැ ව . ෙ වන ට ෙල ව ෙබ ෙහ වෘ ය Gimp Shop මෘ කාංගෙ ෙශ තා
ම ට ප ගණක ආ ත ඡායා ප සංස්කරණ කට කර න
Gimp Shop මෘ කාංගය භා තයට නැ ඇත

එයට ෙහ ව ව ෙ Adobe Photoshop වැ මෘ කාංග

ඉතා ශාල දල ෙගවා ල ගත ම , Gimp Shop
මෘ කාංගය එෙස ෙන ෙන ෙ ම ලබා ගත හැ ම සහ
Adobe Photoshop මෘ කාංගෙය කල හැ කා යය ඒ
ආකාරෙය ම Gimp Shop මෘ කාංගය භා තෙය ද කරගත
හැ ම ය. Gimp Shop වෘ ය ම ට ඡායා ප
සංස්කරණය කළ හැ මෘ කාංගය ව ඡායා ප
සංස්කරණයට ආ ක අයට පවා Gimp Shop ඉතා ඉ ම
ඉෙගන ගැ මට පහ වන අ සංව ධනය ෙක ට ඇත.

Gimp Shop මෘ කාංගය රධාන වශෙය සංව ධනය

ෙක ට ඇ ෙ Adobe Photoshop මෘ කාංගෙ ණාංග ඒ
ආකාරෙය ම ෙබන ප ය. න Gimp Shop ස ව එයටම
ආෙ ක ණාංග ෙබ ෙහ මය ද පව . ඉ පය න ,
රධාන වශෙය ම සදහ කල හැ ෙ අ ණත ෙමය
ඕනෑම මෘ කාංගය වෘත කරෙගන න ට එම මෘ කාංගයට
ඉ ෙය වෘත ම ෙ . Adobe Photoshop මෘ කාංගෙ
ෙන මැ ෙක ණමාණය ෙලස භා තා කල හැ ලය. ඉතාම
අ ප ධ අවශ්යතාවය යටෙ යා මක කල හැ ම.
Gimp Shop බාගත ම Tool Option ෙඩ ව ම එම අවස්ථාෙ භා තා කරන
ලෙ සැක පහ ෙව දැක ගතහැ ම සහ එම සැක
Gimp Shop මෘ කාංගෙ නවතම සංස්කරණය වන ෙවනස් කර ගැ ම කර ගත හැක. සෑම ෙම ව ම ෙව
2010.10.04 න කළ Gimp Shop 2.6.11 සංස්කරණය කරගැ මට හැ ම. Crop Tool, Gimp Shop මෘ කාංගය ල
http://www.gimp.org/ ෙවත ෙම බාගත කලහැක. වඩා ෙශ ෙලස මාණය කර ඇත. ඒ Crop Tool භා තා
Gimp Shop ආර භය සහ ප ලක අ ණත කරන අවස්ථාෙ අවශ්ය අගය වධ ආකාරෙය ලබා මට
හැ මට ෙවනමම ෙඩ ව වෘත එම කා ය කල
Gimp Shop මෘ කාංගය ස්ථාපනය කර වෘත කල ට හැ ම. Gimp Shop මෘ කාංගය භා තාකර ඡායා පය
GIMP Tip of the Day ය ෙව Gimp Shop භා ත ඉ ය සංස්කරණය කරණ අවස්ථාෙ Right Click කර අවශ්ය Tool
දැකගත හැක.අෙන ඡායා ප සංස්කරණ මෘ කාංග වලට වඩා ෙවත ම, නව ෙග ලබා ගැ ම ඇ ධාන ලබා මට
ෙවනස් සරළ ආකාරය Gimp Shop ප ලක අ ණත හැ ම. වෘත කර ඇ ෙ යරය මතට නව ෙ යරය
පැල ආකාරෙය වෘත ෙ .ඒ රධාන ෙක ටස් න ලබා ගැ ෙ එම නව ෙ යරෙ රමාණය සැක මට
යටෙ ය. හැ ම. ප ලකයාට තර භා තා මට අවශ්ය අවශ්ය පැල

December 2010 | 11
 හැ ය හැක. පදව න ට දැ ය හැක. ඒ The GIMP Online ෙවත
ෙම . Gimp Shop භා තෙ ෙසවා ලබා ගැ මට සහ නව
ට අමතරව සදහ කල ෙ Adobe Photoshop සංස්කරණ යාව කා න කරගැ මද GIMP ෙව අඩ යට
මෘ කාංගෙ ණාංග ඒ ආකාරෙය ම Gimp Shop මෘ කාංගෙ ෙම කරගත හැක.
ඇ බැ Adobe Photoshop භා තා කල ගලෙය ට Gimp
Shop මෘ කාංගයට හැඩ ගැ ම එතර අමා කට ත ෙන වන Gimp Shop මාපක සහ GIMP ගැන
බව .
Gimp ය ෙන ෙ ම - GNU Image Manipulation
Gimp Shop භා තය Program ය න . ෙමය Michael Natterer සහ Sven Neumann
යන මෘ කාංග ඉං ෙ ව ෙ රධාන වෙය හත ස් හ
Gimp Shop මෘ කාංගෙ ධාන Tools පැලටෙ Tools
ෙදෙන ෙග ක ඩායම කර ලබ . ෙ
29 ඇත.එම Tools මතට Mouse Pointer ෙගන ය ට එම
බද වැ ර ස්තර http://www.gimp.org/ සබැ මට ෙම
ලෙය කරගත හැ කා ය දැ ෙවන ප ඩය ස්ෙ .
ලබාගත හැක.
ඉ තම කා ය මට අවශ ලය ෙක රා ගත හැක.ඉ
පය න Fuzzy Selection Tool ම වෘත කර ඇ

ඡායා පෙ සමාන ව ණ පරාස ඇ ෙපෙදස් ෙත රා ගැ ම

[Select] කළහැක. Path Tool ම ෙව ට ප මාණය
මට හැක. Foreground Background Colors
Foreground සහ Background සදහා ව ණ ෙය ම. Free
Selection Tool ම ප ලකයාට අවශ ආකාරෙ ෙ ම
කල හැක. Perspective ලය ම ඡායා පය සදහා ඉතා
පහ ෙව මාණ ෙය ගය එ ම කල හැක.
Rectangle Selection Tool සහ Ellipse Selection Tool ම ඒ
ඒ හැඩය ට අදාල ෙ ම කළ හැක.

ට අමතරව අෙන ඡායා ප සංස්කරණ මෘ කාංග

වල ද කරණ සා දා ක කා ය වන නව ෙග ව වෘත
ම, වෘත කළ ෙග ව ම, ඡායා පය වෘත ම වැ
කා ය ඒ ආකාරෙය ම Gimp Shop මෘ කාංගය ල ද කර
ගත හැක.

Gimp Shop භා තෙ ම වන ගැට සදා ගැ ම සහ

ෙසවා ලබා ගැ ම

වා ජ ඡායා ප සංස්කරණ මෘ කාංගය ට වඩා Gimp

Shop භා තෙ ම වන ගැට ඉතා සරළව Gimp Shop

December 2010 | 12
එ

ෙත ර තා ෂණෙ ක යා කල Ifo++

අධ ාප ක ද ශන ය ෙ ලංකාවට ෙ ව GIT සහ ICT ෙව ෙව පැවැ ෙ ශන මාලාව

ෙනෙම . ඒ ද ශන අ දැ වලට අ ෙදය
එක කර ifo++ ෙත ර තා ෂණ අධ ාප ක ද ශනය පාස ෂ ෂ ාව සඳහාම සං ධානය කර ෙ
ප ය ඔ ෙත බ 28,29 සහ30 යන නවල UCSC ෙ ශන සකස් කෙ ඔ ෙ ශය පථ වල වැදග ම සහ පාස
ප ෙ පැවැ නා. ඒ නව ද ශන අ දැ ම ගැන FOSS වල හ යාකාරව ඉගැ ෙව ෙ නැ ෙක ටස් ෙශෂෙය
User Magazine ෙව ෙව සටහන ය න ෙ දානම. ආවරණය කර . PHP,CSS, MySql, Web Designing,
Algorithms, FOSS, Career guidance, Embedded Systems,
Python, Hardware සහ Internet Security එෙස ඉගැ ශය

ifo++ සං ධානය උෙ ෙක ළඹ ශ්ව ද ාල ය

ප ගනක අධ යනායතනෙ (University of Colombo School of
Computing -UCSC) ව යන හැෙම ෙගම දා ය
මහ ෙය . Ideas Free and Open යන ෙ මාව ඔස්ෙස ෙ
කට ත ෙග ඩනැෙග න ත ව ෙ ලංකාවට Education Zone(ම ව ව මත ඇ ද ය )
ෙත ර තා ෂණය හඳ වා UCSC ය යන ආයතනය
ෙග ඩනැ මට ල ර ෙක ළඹ ශ්ව ද ාලෙ ප ගනක ප ගනකයක motherboard එක ය ෙන
අධ ාපනය ආර භ ෙවලා 2010 අ ද වන ට අ 25 සාමාන ෙය ෙකෙන ට උඩ ඇ දගන ය න ව ෙදය
ස ම. ඒ වෙ ම ලංකාෙ ෙත ර තා ෂණෙ යා සහ ෙනෙම . ඒ ifo++ බල න ආ හැෙම ටම ශාලාව ල
UCSC ෙ ආ කතෘ වන මහාචා ය ද ාෙජ .ෙ .සමරනායක ඉ න ශාල ම ව වක ආකෘ ය ල ඇ ද යාෙ රල
මාට උපහාර ම අෙ අර ණ . එෙසම ලංකාෙව අවස්ථාව අ දා UCSC ෙදවන වසර ෙ දා ය
ප ගනක අධ ාපනෙ ෙගද ෙ ප ය කාලය ෙ
කරන ලද ප ෙ ෂණ, දැනට කරෙගන යන ව ාපෘ , ෂ ය ෙ
මැ සහ ප ගනක ෙෂ ෙ නවතම දැ ම ලාං ක ලංකාෙ ෙත ර තා ෂණෙ ආර භය සමග
ජාවට ෙප වා ම ෙ ද ශනෙය අ අෙ ෂා කලා UCSCයට ෙය ෙ ෙව කල ෙන හැ ස බ ධය .
සමරනායක මැ මා ලංකාවට ම ෙගනා BBC mini
ප ගනකෙ ඉඳල ප ගනක ප නාමෙ මතක සටහ
ෙප ද ශන රටාෙව ඔ බට වඩා යා ෙබ ෙහ මය UCSCය ස ව නා. ඒ ෙ ව මහජනතාවට දැක
ද ශන අ දැ ම ifo++ වල අංගය උෙ පහත සඳහ බලා ගැ මට අවස්ථාව ලබා ෙද න ifo++ හරහා අ ට හැ යාව
ෙ ව . ලැ . ෙ ෙක කාගාරය ල ෙ ප ගනක ප නාමය තර
ෙනෙම . ප ගනක තා ෂණය හා ස බ ධ ෙබ ෙහ ෙ වල
ඉ හාසය ෙම ස්තර ෙක නා. ෙව සර ඉ හාසය, ෙස
ය ඉ හාසය, හැ සහ ප ගනක ඩා වල ඉ හාසය
වැ ෙබ ෙහ ෙ ව ෙ ල දැකගත හැ උනා.

මහ ෙ පලය ෙ කලාපය ල ප ගනක

තා ෂණය ස බ ධ ගණනාව ම ඉ නා.

ප ගනක ෙක කාගාරය

සමහර . ෙ සඳහා ෙවනමම ක ඩායම slides සහ

අෙන අවශ දෑ මාණය කර ෙවෙහස වා. ෙමම ෙ ශන
මාලාව ද ශන නවල අ සා ථක අතර ෙ ශන ශාලා අ
නැ ව යා. ෙමම ය ම ෙ ශන ලංකාෙ වරට
ද ල භාෂාෙව ද ල ෙව ෙව ඉගැ ම ifo++
තව අ ම . තවද පාස හැර ය සහ ශ්ව ද ාල

December 2010 | 13
 ෙව ෙව 2D/3D Animation, Bioinformatics & AI, Game ද ශන අංග ශාල මාණය සම ත ෙත ර තා ෂණ
developing, AR & VR සහ Forensics යන ෙ ශන සං ධානය ව ාපෘ මාලාව.
නා.
UCSC ෂ ෂ ාව ෙ වන සහ හතරවන වසර
ව ාපෘ සහ ifo++ සඳහාම ඔ මාණය කල ෙශෂ ව ාපෘ
ශාල සංඛ ාව ෙම ද ශනය කල අතර අතරට ෙමම වසෙ
National Best Software Quality Award ස මාන නාග
ස ර, වාරණ, e-Telemedicine වැ ව ාපෘ හා Robotic
මාණ සමග ද ශන අංග ශාල මාණය ඇ ල නා.

ද ශන අංග ශාල මාණය සම ත ෙත ර තා ෂණ

ව ාපෘ මාලාව.

UCSC ෂ ෂ ාව ෙ වන සහ හතරවන වසර

ව ාපෘ සහ ifo++ සඳහාම ඔ මාණය කල ෙශෂ ව ාපෘ
ශාල සංඛ ාව ෙම ද ශනය කල අතර අතරට ෙමම වසෙ
National Best Software Quality Award ස මාන නාග ප ගනක ෙක කාගාරය
ලංකාෙ ෙත ර තා ෂණෙ ආර භය සමග
ස ර, වාරණ, e-Telemedicine වැ ව ාපෘ හා Robotic
UCSCයට ෙය ෙ ෙව කල ෙන හැ ස බ ධය .
මාණ සමග ද ශන අංග ශාල මාණය ඇ ල නා.
සමරනායක මැ මා ලංකාවට ම ෙගනා BBC mini
ප ගනකෙ ඉඳල ප ගනක ප නාමෙ මතක සටහ
ශාලා අ නැ ව යා. ෙමම ය ම ෙ ශන
ෙබ ෙහ මය UCSCය ස ව නා. ඒ ෙ ව මහජනතාවට දැක
ලංකාෙ වරට ද ල භාෂාෙව ද ල ෙව ෙව
බලා ගැ මට අවස්ථාව ලබා ෙද න ifo++ හරහා අ ට හැ යාව
ඉගැ ම ifo++ තව අ ම . තවද පාස
ලැ . ෙ ෙක කාගාරය ල ෙ ප ගනක ප නාමය තර
හැර ය සහ ශ්ව ද ාල ෙව ෙව 2D/3D Animation,
ෙනෙම . ප ගනක තා ෂණය හා ස බ ධ ෙබ ෙහ ෙ වල
Bioinformatics & AI, Game developing, AR & VR සහ
ඉ හාසය ෙම ස්තර ෙක නා. ෙව සර ඉ හාසය, ෙස
Forensics යන ෙ ශන සං ධානය නා.
ය ඉ හාසය, හැ සහ ප ගනක ඩා වල ඉ හාසය
වැ ෙබ ෙහ ෙ ව ෙ ල දැකගත හැ උනා.

December 2010 | 14
Short film Competition IFO රද ශනෙය හ තාන ය
ඕනෑම අෙය ට වෘත වනෙස පැවැ ෙ
තරඟගයට ජා ක රපට සංස්ථාව සහෙය ගය ද ව ලැ වා.
රපට 16 අතර අවස නෙ ෙම ජය රාහක ෙක
රපටය ෙත රාග ලැ වා.

රද ශනයට සහභා සෑම පාසලකටම හා

නරඹ න ට Ubuntu Customizable සංස්කරණය වන ifo
OS ටපත ලබා ගත හැ උනා. සාමා ය ප ලකෙය ට
අ ත ජාලය ෙන මැ ව භා තා කල හැ ෙස අ යාවශය ය
මෘ කාංග ඇ ල කර ෙමම ifo OS මාණය කර නා.

ෙමෙස මාවට ප ideas free and open

රද ශනෙය අප බලාෙප ෙර ප මට රධාන වශෙය
පාස ල ට හා සාමා ය ජනයාට ෙත ර තා ෂණෙ
අ ය ෙප වා මට අපට හැ බව අෙ ශ්වාසය .

ෙ ආකාරෙය සං ධානය ifo++ රද ශනය

අ සා ථක න න රා පැවැ නා. ෙමම න ල
රද ශනය නැරඹූ ල ගණන 27,000කට ආස න . තවද
පාස ය 2000කට ආස න රමාණය ෙ ශන
සඳහා සහභා නා.

December 2010 | 15
 FOSS User magazine – Contributors - News

Excellent Performances in Motorola

Enterprise Mobility Competition, Faculty of
Engineering, University of Peradeniya.

Motorola Enterprise Mobility Competition

was a competition organized by Motorola in
collaboration with SLASSCOM aiming to
achieve enterprise mobility and innovation in
technology in Sri Lanka through the university
undergraduates.

A team of undergraduates led by Upul

Senanayake and mentored by Dr. Dhammika
Elkaduwa from the Department of Computer
Engineering, University of Peradeniya won the
second place in the competition where they
introduced a feature rich mobile solution pack for
Civil Engineers.

Interesting Applications for AppZone

A group of students from University of

Kelaniya following the degree in Management
and Information Technology (MIT) developed
the “mPoll” and “yalu” Telco Apps. Arunoda
Susiripala is the lead developer to the project.

. Group members Tharaka Wanigasekara,

Prasad Hewage, Chinthaka Senanayaka, Ranga
Madushanka and Tharaka Ranwatta worked hard
together to make these projects a success.

Yalu: is a new and user friendly chat application

where while you focus on chatting while it will
automatically match a partner to you. Yalu
comes with a simple registration process; no
nickname, age or gender required. Just say "hi"
and you'll get a partner to chat. Once you’re
done with him/her you can either choose another
one or say "bye" to yalu.

mPoll: is a mobile polling/voting platform which

runs on "etisalat" mobile network in Sri Lanka.
Simply, mPoll allows you to run a SMS based
voting system which such as the ones heavily
used in reality shows these days.

December 2010 | 16
 openSUSE ස්ථාපනය ම

By Chuck “PUP” Payne ම ලැෙබන රය ෙ ආකාර වන අතර අවශය ප ෙත රා

ගැ කල හැක.
openSUSE ය Novell සමාගම ම රජා සහාය
ඇ ව පව වාෙගන යන භා තයට පහ තව න ස් යවර 02
ෙබදාහැ ම .

openSUSE ෙබදාහැ ම ලබාග නා ආකාරය

ඔබට ෙමම ෙව අඩ ය ම
http://software.opensuse.org/113/en අවශය කරන සංස්කරණය
ලබාගත හැ . ෙම සදහ ව ෙ 32 Bit CD සංස්කරණය
ස්ථාපනය වන අතර එය 64 Bit CD සංස්කරණය සදහාද අදාල ෙ .

තවද opneSUSE මත පදන එ ධ ෙවනස්ක

ඇ සංස්කරණ ඇ අතර http://en.opensuse.org/Derivatives
ඉතා පහ ෙව තම ට අවශය ෙලස ය සංස්කරණය කර
ගැ මට පවා ඉඩකඩ ඇ අතර http://susestudio.com ම
openSUSE Studio බද වැ ස්තර ලබා ගත හැක.

ෙත රා ගැ මට ඇ සංස්කරණ අතර පහත සංස්කරණ

වැදග ෙ .

DVD - ෙම ඉතා ශාල කාංග රමාණය අ ං වන අතර ලගට ෙස ෙ ස්ථාපනය ම සදහා වන පල

රයට . ෙම භාෂාව ෙවනස් ම හා ය ව ව සදහා
ස්ථාපනය මට ෙම ම පව න සංස්කරණය යාව කා න
අදාලවන භාෂාව ෙවනස් ම කල හැක. ට අමතරව
මට ෙය දා ගත හැක.
බලප රය සදහාද කැමැ ත රකාෂ කල ය.
Live GNOME – ෙමය Live ෙබදාහැ ම වන අතර GNOME
desktop අඩං ෙ . Live ෙලස හැ ෙවෙ එම ප ගනකයට යවර 03
ෙමෙහ ප ධ ය ස්ථාපනෙය ෙත රව ධාවනය ෙක ට
ඔබ භා තා කරන සංස්කරණය හා නව සංස්කරණය
ප ෂාකර බැ මට හැ සාය. ෙමය 680 MB රමාණය ග .
එකම වකට අය ව ෙ න පමන එය යාව කා න
Live KDE – ෙමය Live ෙබදාහැ ම වන අතර KDE desktop කර න නැ න ම ම ස්ථාපනය ම කල ය.
අඩං ෙ . උදාහරණය ෙලස ඔබ භා තා කර ෙ openSUSE 11.2 න
openSUSE 11.3 ම එය යාව කා න ම කල හැක.
ලගට යවර වශෙය opneSUSE ස්ථාපනය කරන ආකාරය
සලකා බල . ෙම New Installation ෙත ර න.

යවර 01

December 2010 | 17
 යවර 04

ලගට ෙස ෙ ෙ ලාව සැක මට ඇ ෙක ටසට .

ඉ ප Edit Partition Setup මත කර න.

යවර 05

ෙමම ෙක ට ස්ථාපනය කල desktop එක ෙත රා

ගත ය.

ෙම අවශය ප පා ෂ ම කල හැ අතර
swap හා root සදහා පා ෂ ෙදක ෙව ම පමණ සෑෙහන
අතර අවශයන home සදහාද ෙවනමම පා ෂ එක සාදාගත
හැක.

ඔබට ෙමම කා යය බද එතර පල ද නැ න

GNOME ෙහ KDE ෙත රා ගත හැක. KDE වඩා MS පල ක ෙව ම Partision Based ෙත රා next ම
Windows හා වන අතර එ න එයට ස ප වන අ කර න.
මවා ඇත.
යවර 07
යවර 06

ෙම අදාල අ පා ෂ ෙ ම කල හැක.

December 2010 | 18
 ඊලගට ලැෙබන ක ෙව ඔබෙ User Account එක
සදා ගත හැක.
ස්ථාපනය අවස ප අ ත ජාලය භා තා ෙක ට
යවර 08 යාව කා න මට මතක තබා ග න. දැ ඔෙ නව
openSUSE ෙමෙහ ප ධ ය භා තා කල හැක.

ය සකස් කෙ - Chuck Payne

ප ව තනය - Maxtina Fernando

අවසාන වශෙය ලැෙබන ක ව ෙමය . අදාල ෙවනස්

ක ෙක ට Install ය න click ම ම ලැෙබන ප ඩය
තහ මම ස්ථාපනය ආර ඹ කල හැක. Little did Chuck's Parents know that by buying
him a Commodore Vic 20,
that he would make hobby into a career.

As been a System Administrator for over 12

years and over 20 years
experiences in IT. Currently working for a startup
called Vocalocity.

Chuck has been using Linux since 97, starting

out out with
Slackeware, then Red Hat, then moving to S.u.S.E
where has stay ever
since. In 2008 Chuck join as Ambassador for
openSUSE, has given talks
at ALF, and has articles publish in Linux Identity.

December 2010 | 19
 Linux is not for geeks
By Thameera Senanayake
“A myth is the name of a terrible lie told by a
smelly little brown person to a man in a white suit
with a pair of binoculars.“
 David Antin
The myth, Most of the people we come across
seem to believe in the myth that Linux is an
operating system made for geeks. This, among
others, seems to be one of the major reasons users
fear the idea of running Linux in their computers.
Let's briefly explore whether this statement has
any basis in today's context.
Lots of Improvements, In fact, the so-called
myth was valid several years back. Linux hadn’t
entered the popular culture by then and it was used
solely by developers and hard-core geeks who
wanted adventures in new found lands. But the
important point here to be understood is that this
was several years back.
Since then, Linux has gone through a vast amount
of improvements and what was once a playground
for geeks has now been converted into an
operating system that any human being mature
enough to use a computer can live with. The
elegant desktop environments together with tons of
eye-candy have sent the command-line-only days
to history. The user interfaces of all major Linux
distributions are quite intuitive and pleasing to the
eye.
Installation, One of the widely echoed woes about
Linux is that it isn’t easy to be installed, which is
not accurate at all. Let’s face it, Windows, the most
popular operating system on earth isn’t that easy
to install either. The reason for the aforementioned
woe is mainly due to the fact that most beginners
want to install Linux along with Windows and they
have to be extra careful not to damage their
existing data. However, once installed side-by-side
with Windows, Linux will present you with a simple
boot menu where you can choose with which OS
you want to start the computer with, whereas if
you installed Windows in a machine that already
had Linux in it, Windows would simply hide the
Linux installation and take the computer for itself.
An app for everything, Most importantly, Linux
has attracted a wide developer base. Linux now
December 2010 | 20
boasts of thousands of free and useful applications
anyone in the world can download and use. These
applications have not been written with
commercialization in mind, so they perform the
tasks expected of them exactly as we want them to
behave.
Most major distributions come equipped with
application centers where users can browse
through thousands of applications and install them
in their systems in a single click. These application
repositories are just like the App Store of Apple;
just better.
For the average Joe
It may be surprising for some people to hear that
Linux nowadays is more suited for the average,
non-power users than the hard-core geeks. This is
true in reality. Almost all Linux distributions come
bundled with all the basic software an average
person would need to use. One has to admit that
most of the people out there use computers to
browse the internet, check mails, listen to music,
play videos and type in the occasional document.
Linux gives all the stuff your grandma would like to
see in a computer, just as she expects them to be.
And there’s a wide choice of Linux distributions
available to match the taste of each and everyone
in the planet. From the three-year-old kid to the
most serious scientist, anyone can find dozens of
distributions that will suit all his needs and settle
down with the one he’s most comfortable with. And
you can even choose a distro that goes with your
religion too!
Gets only better
Linux, supported by its wide community, only gets
better each day. Some feature you wished you had
would be implemented the next day by someone
and shared with everyone in the world. The
stability of the operating system is unmatched, a
fact proven by the best supercomputers in the
world.
And as a final word, if you’re alien to linux, please
do give it a try; you won’t be disappointed. And if
you’re already in Linux, help to get rid of these
myths from everyone around you; they’ll thank you
later.
 Fedora Vs Ubuntu
By Thanuje Ashwin Nallaperuma කට ත ෙන ෙ . තවද ඉතාම ෙවනස් පය
ෙමම ප ධ ෙදෙක ම Visual Styles ඔබට අවශ්ය ආකාරයට
මෑත වන ම ලංකාෙ operating System යැ සකස් කරගත හැ බැ ෙමෙලස තම ට අවශ්ය ප ගණක
ට දැන ෙ Microsoft Windows ගැන පම . න ප ධ ය එ ඇ ලස්සනම පමණ පදන ෙක ට ෙගන
අප රෙ Linux වලට ආදරය කරන ගලය සකෙ ඉතා ෙත රගැ ම ෙන වනබව ව .
අගනා උ සාහය සා දැ දැ Linux පාදක කරග
ෙමෙහ ප ධ අප රෙ ප ගණක ප ලකය අතර රච ත Fedora සහ Ubuntu අත ම භා තා කරනවාදැ
ෙව පව . රණය ම සදහා ෙහ දම වහල ෙලස ඔ ඔ නෙ ෙව
අඩ වල සදහ කර ඇ ඔ ෙ රධාන අර ඔබට පාදක
ෙමෙස රච ත වන Linux ප ධ අත Fedora සහ කරගත හැ .
Ubuntu යන ප ධ වලට ව ෙ ෙෂ ස්ථානය .
ෙමෙලස Fedora සහ Ubuntu ප ධ රච ත ම සදහා ෙමෙහ ප ධ ය සෑම ටම එම සදහ වන අර ණ
ඒවාෙ ඇ සරලබව , දැ ක බව ෙම ම පහ ෙව සා ෂා කරගැ මට මාණය වන සා ප ධ ෙ
ලබාෙගන ස්ථාපනය කරගැ ෙ හැ යාවද බලපා ෙ . යාකා වය හා එ සකැස්ම ගැන ඔබට ෙ ම පැහැ
අවෙබ ධය ලබාගත හැ . ඔබ ෙමෙහ ප ධ ය
ෙකෙස ෙවත , Linux ප ධ වල ල මට භා තාකරන අර ණ Fedora ෙහ Ubuntu වල ඔ ෙ
උ සාහදරන ස් අතර පමණ ෙන ව, Linux බඳව තරමක මාපකය සදහ කරන අර ව මකට ෙහ
අවෙබ ධය ඇ ගල ට පවා ෙබ ෙහ ට ගැට වනවාන සැකවම ඔබෙ ෙත රාගැ ම ය ෙ එම
ෙගනෙදන රශ්නය දැ ය හැ ය. එන Fedora සහ Ubuntu ප ධ ය .
යන ප ධ ෙදෙක න ප ධ ය භා තා මට දැ
ෙත රා ගැ ම . ෙමම රශ්නයට මැ න ෙබ ෙහ සකට Fedora ෙමෙහ ප ධ ය පදන ඇ ෙ ඉතා
මගෙප ම ලබා ම සදහා ෙමම ය උපකා ව ඇත. ජන ය ReadHat Linux මත වන අතර එ රධාන
ෙක ටස්ක වාද ව ෙ ReadHat සමාගම . ඔ ඔ ෙ
රධාන අර ණ වශෙය ද වා ඇ ෙ දැනට පව න නවතම
තා ෂණය භා තා කර වෘත හා දහස් මෘ කාංග මත පදන
ෂ්ඨ Linux ප ධ ය මාණය ම . එන අ
මෘ කාංග මාණය ම හා පව න ඒවා වැ ම සදහා
ප ධ ය භා තා කර නා හට අවස්ථාව ලබා ම .

ෙ අර ණ සා ෂා කරගැ ම සදහා Fedora

ස පාදක සැම ටම නවතම මෘ කාංග Fedora ප ධ ය සමග
ෙබදාහැ මට කට කර . ෙ සා Fedora ප ධ භා තා
කරන ගලෙය ට දැනට පව න නවතම තා ෂණෙය පද
අ ම මෘ කාංග සමග වැඩ ෙ අවස්ථාව සැලෙස. එෙසම එම
මෘ කාංගවල වැර (Bugs) ඇ න ඒවා වැර කර වෘත හා
දහස් මෘ කාංගවල උ න ය සදහා ශාල දායක වය
සැප මටද ෙ ම අවස්ථාව සැලෙස. තවද Ubuntu ෙම
ෙන ව Fedora ප ධ DVD ෙලසද ලබාගත හැ බැ ප ධ ය
Fedora සහ Ubuntu සසදා බැ ෙ අපෙ යට ස්ථා ත කරන අවස්ථාෙ ම තමනට අවශ්ය කරන පැෙ ජය
පැ ෙනණ රධාන ක ණ න ඒවාෙය Visual Style වල ය ල ෙත රා ගැ ෙ පහ ව එය භා තාකර න ට සැලෙස.
ද නට ඇ ෙවනස . Fedora වල න ෙ සදහා රධාන ෙමම ප ධ ය ස්ථාපනය ෙම අන ව අ ත ජාලය
වශෙය පැහැය පාදක කරෙගන ඇ අතර Ubuntu වල හරහා ලබාගත පැෙ ජ රමාණය සැල ය තරම
තැ හා පැහැය භා තා කර ඇ බව දැ ය හැ . අ වන බව ව . Fedora වල GNOME , KDE සහ Xfce4
ෙලස Desktop Environments න ද නට ලැෙබන අතර
ෙමෙස Visual Style වල ඇ ඇදග නා රමාණය ප ධ ය ස්ථා ත කරන අවස්ථාෙ තමනට අවශ්ය ප ඉ
අ ව ෙබ ෙහ ට ගලෙය තම මන ප ධ ය භා තා එක ෙත රාගැ ම ෙහ ය ලම වද එකවර භා තා මට
කරනවාදැ ය න රණය මට ෙපල ඇ බව ද නට ලැෙ . හැ යාව ලැෙ . Ubuntu වල Kubuntu සහ Xubuntu න
ෙමෙලස ලස්සන ෙහ අවලස්සන අ ව තම භා තාකරන ෙවන ෙවනම ප ධ ෙලස ෙමම Desktop Environments
ප ගණක ප ධ ය රණය ම එතර වණට ෙබදාහ ලබන අතර ඒවා එකවර භා තා ෙ හැ යාව

December 2010 | 21
 ෙන ලැෙ . Fedora සමග ලැෙබ ෙ අ ම මෘ කාංග . ෙමම දහස් මෘ කාංග ෙන ෙ . උදාහරණය ෙලස nVidia සමාගම
මෘ කාංග වල ඇ අ බව සාම ඒවාෙය අ පා (Bugs) ද ම පදවන Drivers දැ ය හැ . ඒවාෙ අ ය එය
ෙබ ෙහ ට ද නට ලැෙ . ඔබ Linux වලට පළ මාණය කරන සමාගම ස ෙ . ෙ ෙහ ව සා සමහර
ගලෙය න ෙමම අ පා (Bugs) සකස්කරගැ ම එතර අවස්ථාවල දහස් හා වෘත මෘ කාංග වලට ඇ
රශ්නය ෙන ෙ . න Fedora යාවත කා න(Update) කර න ෙ ෙවචනයටද Ubuntu ල ඇ බව ව .
ෙ පව න පැර මෘ කාංග ෙව වට අ මෘ කාංග න Ubuntu භා තා කරන සාමා ය ප ලකය ට ෙමය
ස්ථාපනය ෙ . ෙමෙලස අ ෙත මෘ කාංග ස්ථාපනය වන ට ඉමහ පහ ව වන අතර ෙවන ප ධ ෙම අ ත ජාලය
ඔබෙ පැර මෘ කාංග ඉව වන බැ ය අ ෙත හරහා තම ම ෙමම Drivers ලබාෙගන ස්ථාපනය කරගැ ම
ස්ථාපනය මෘ කාංගවල අ පා (Bugs) ෙ න ඒවාද සකස් අවශයය ෙන ෙ .
මට ෙ . ෙම ෙහ ෙව ප ධ ය තරම අස්ථාවර
යහැක. දහස් හා වෘත මෘ කාංග වල උ න ය ෙව ෙව Ubuntu Fedora ෙම ෙන ව Desktop Effects
කැප ගලෙය ට හැර අෙන ගල ට ෙබ ෙහ ට ෙමය Manager ද නට ෙන ලැ ම ශාල අ පා ව බව ව .
සරදය මට ඉඩ ෙ . ෙමය Terminal එක හරහා apt-get භා තා කර ස්ථා ත
කරගත වන අතර නවක Linux භා තාකර න හට ෙමය
Ubuntu ය Debien පදන කරග Canocial තරමක කරදරය යහැ . ෙ සා GNOME වල Themes
සමාගෙම අ රහය මත පදෙවන Linux ප ධ ය . Ubuntu ෙවනස් ම හා පව න Themes Edit ම සදහා පදධ ය
වල ක අර ණ ෙලස ඔ ද ව ෙ Windows ප ධ වලට භා තා කර න ෙමම පැෙ ජය ෙවනම ස්ථා ත කරගත ෙ .
ෙහ ද ආෙ ශකය සැප ම . ඇ තවශෙය ම දැ දැ
Ubuntu ෙමම අර ණ ඉතා ඉහ සා ෂා කරෙගන ඇ අතර ෙ අ ව ග කල අපට පහත ෙලස ගමනය ට
නවතම Ubuntu 10.10 ෙඩ ස් වලට වඩා ඉ ෙය න එල ය හැ . Fedora පදව ෙ දහස් හා වෘත මෘ කාංග
බව ව හැ . වල උ න ය සදහා . ෙ සා Fedora ප ධ නව මෘ කාංග
මාණය කර නට හා ඒවා අ හදා බල නට ඉතාම
ෙ .

Ubuntu මාණය ව ෙ Windiws වලට

ආෙ ශකය සැප ම සදහා . ෙ සා Ubuntu ප ධ භා තා
කර න හට පහ හා සරල වන අ මාණය වන අතර
දහස් හා වෘත මෘ කාංග පමණ ෙන ව ඇතැ ට Ubuntu
සමග දහස් හා වෘත ෙන වන මෘ කාංගද භා තා ෙ .

අවසාන වශෙය ඔබ ඔබට වඩා ම ගැලෙපන

ප ගණක ප ධ ය ෙත රාගැ ෙ පහත සදහ ක ගැන
අවධානය ෙය කල

ඔබ Linux වලට ෙහ ද පළ ගලෙය න (Expert), ඔබ

අ ම මෘ කාංග භා තා කර ඒවාෙ අ පා සකස
ෙමම අර ණ සා ෂා කරගැ ම සදහා Ubuntu දහස් හා වෘත මෘ කාංග ෙල ෙ පරෙතරටම ගම මට
ස පාදක ෙමම ප ධ ය සකස් ෙ එය භා තා කර නාට උ සාහ දර ෙ න ඔබට ගැලෙප ෙ Fedora ප ධ ය .
පහ ෙව , සරලව හා කා යෂමව තම කා ය කරගැ මට
හැ වන ප සරය මාණය මට වගබලාෙගන ෙ . ඔබ ෙස ය ෙ Windows ප ධ වලට ෙහ ද
ආෙ ශකය න , ඔබට අවශ්ය පහ ෙව සරලව හා ඉ ම
Ubuntu සමග ඔබට Fedora ෙම නවතම මෘ කාංග තම කා ය කරගැ මට හැ ප ධ ය න ඔබට ගැලෙප ෙ
භා තා මට අවස්ථාව ෙන ලැෙ . න ප ධ ය සමග Ubuntu ප ධ ය .
ලබාෙදන මෘ කාංග වල අ පා (Bugs)ඉතා අ ප වන අතර ෙ
සාම Ubuntu ෙබ ෙහ ට Fedora වලට වඩා ස්ථාවර බව
වහැ .

එෙසම Ubuntu වල ද නට ලැෙබන එ ෙස

ල ෂනය ෙ . එන Ubuntu ම සවයං යව එය ස්ථා ත
ප ගණකයට අවශ්ය Drivers අ ත ජාලය හරහා ලබාෙගන
Install කරගැ ම . ෙමෙලස ලබාග නා Drivers අ වා ෙය ම

December 2010 | 22
 WineHQ
By Keshan De Silva Wine (www.windehq.org) වැඩසටහන දහස් හා
වෘත මෘ කාංග වැඩසටහන . සෑම මසකම ෙදවර ෙම නැ
අද වන ට දහස් හා වෘත මෘ කාංග(FOSS) ලංකාව ව වන අතර ෙල ව ඕනෑම ගලය ට ෙමය
ල භා තා ම ශාල ෙලස ඉහල ෙග ස් ඇ බව පැහැ ධාවනය කල හැ පැෙ ජය ( Prepackaged binary form )
ක ණ . ඒ අ වෘත හා දහස් ෙමෙහ ප ධ තම ෙලස ෙහ ස ණ ෙ තය ( Ready to compile source code )
ප ගණකෙ ස්ථාපනය කරෙගන එය භා තා කර න ශාල ෙලස ෙහ ම ෙග ම ෙත රව ලබාගැ ෙ හැ යාව පව .
ස ද නව. න තවම ෙබ ෙහ ෙදෙන ෙමම
ෙමෙහ ප ධ ස්ථාපනය කරෙගන ඇ ෙ ව ආර භක ෙමම Wine මෘ කාංගෙ පව න ල ෂණ අ
(dual boot) ආකාරයට . එන ෙඩ ස් ෙමෙහ ම ප ධ ය ෙශෂ හා ක ල ෂණ පය පහත දැ ෙ .
සමගම ෙමම දහස් හා වෘත ෙමෙහ ප ධ ය භා තා කර
හැ ප ෙමෙහ ප ධ ෙදකම ප ගණකය ල ස්ථාපනය  Win64, Win32, Win16 ෙහ DOS මත පදන මෘ කාංග
කරගැ ම . ෙබ ෙහ ප ලකය ල ෙඩ ස් ප සරෙය සඳහා සහය ද ව
ස ණෙය ම ඈ , දහස් හා වෘත ෙමෙහ ප ධ යකට  DirectX (http://en.wikipedia.org/wiki/DirectX)
මා මට මැ කම ද නට ලැෙබනව. ෙමයට බලපා ඇ වැඩසටහ අ ණත සඳහා සහය ද ව
සාධක අ උ ෙහ ෙවනය දහස් හා වෘත ෙමෙහ  ධ ව ග වල ශ ධ දෘඩාංග සඳහා සහය ද ව
ප ධ ල exe මා ෙ ෙග ධාවනය ෙන ම තැන  TCP/IP
ග ලබනව. ෙබ ෙහ ප ගණක ප ලකය අතර ඔ ඇ (http://en.wikipedia.org/wiki/Internet_Protocol_Suite)
කරන ප ගණක වැඩසටහ පය ෙහ පව නව. සඳහා සහය ද ව
උදාහරණය ෙලස සමහරක ප ලකය එ ත ධාවක  Unicode සඳහා සහාය ද ව
(Audio Player) මෘ කාංගයකට වැ ආක ෂණය ද වන අතර
තව අය එම මෘ කාංගයට අකමැ . එම ත ධාවක www.winehq.org හරහා ෙමම මෘ කාංගය ලබාෙගන
මෘ කාංගයට කැමැ ත ද වන ප ලකය ට එය Linux එය Ubuntu ෙහ ෙවනය Linux ෙමෙහ ප ධ යක ස්ථාපනය
ප සරය ල ධාවනය කරගත ෙන හැ වන ට ඔ එම දහස් කරග ප Wine Configuration ෙලස නව ෙම අ තමය
හා වෘත ෙමෙහ ප ධ ය සමග රදවා තබා ගැ ම අපහ ය දැකගත හැ ය.
හැ .

ධ මෘ කාංග මාණය කර ෙ ධ ෙමෙහ

ප ධ ඉල ක කරෙගන වන අතර එ ෙබ ෙහ මය එය
ඉල ක කරග ෙමෙහ ප ධ ය හැ ට, ෙවන
ෙමෙහ ප ධ ය මත ධාවනය ව ෙ නැහැ. ෙමම ෙ
අර ණ, ඉහත ආකාරෙ ගැටඵ වලට ලභා ය හැ සරල න
ස ණ ස ම ගැන FOSS User පාඨකය දැ ව ම .
ෙමය එ තරා ආකාරයක ප ගණක මෘ කාංගය , න එය
Wine. www.winehq.org/download හරහා ඕනෑම ෙකෙන ට
ෙමය ෙන ෙ භාගත කර හැ .

Wine Configurations

ෙමම ක ඵව හරහා wine මෘ කාංගයට අදාල ය ම

සැක ම කල හැක. Drive Tap එක ල දැනට පව න folder
එක නව ධාවකය ෙලස wine මෘ කාංගයට හ වා ය හැ ය.
Wine ලාංජනය
Audio හා Graphic Tap යටෙ ඒ හා ස බ ධ ය ම සැක
Wine මාපකය පවසන ප "Wine, windows මත මට පහ ක සලසා ඇත. Application tap භා තෙය
පදන මෘ කාංග Linux මත ධාවනය ෙ නය සැබෑ windows මෘ කාංය wine මෘ කාංගයට හ වා ය හැ ය.
කරවන පැ ම . එය ෙඩ ස් ෙය මෘ කාංග අ ණත
නැවත මාණය ම , එය ෙඩ ස් හා න ස් අතර
පාලම මාණය කරනව."

December 2010 | 23
 Wine වර ව ස්ථාපනය ප යඵම EXE ව ස ත
ෙග වලට Open with Wine Windows Program Loader ෙලස
නව ෙම අ තමය ලැෙ . එය click ෙම .exe ෙග ව
ධාවනය කල හැ ය. දැ ඔබෙ windows මත ධාවනය වන
ඕනෑම මෘ කාංගය (සහය ද වන මෘ කාංග ලැ ස් ව
http://appdb.winehq.org/ හරහා ලබා ගත හැ ය) ෙමය හරහා
ධාවනය කල හැක. Wine භා තා කර windows මත පමණ
ධාවනය වන මෘ කාංග පය Ubunto 8.04 මත ධාවනය වන
ආකාරය පහත ර සටහ වල දැ ෙ .

Jet-Audio

Adobe Reader

December 2010 | 24
 FOSS User කතාබහ - Braad Gerard
අද FOSS User සගරාව සමග කතාබහට එ ව ෙ Braad ආර භය මට මහ ල ණා, නැ න අද මම SUSE ෙහ
Gerard ඔ fedora යාපෘ ය හා ස බ ධව ෙබ ෙහ කෙලක ට Debian වල යාකා සාමා කෙය මට ඉඩ ණා.
යාකරන අෙය , ෙ වන ට ඔ Fedora Ambassador අෙන මතකය SELinux හ වා ම. මට මතක අ Fedora
Steering Committee(FAmSCo) සාමා කෙය ෙලස Fedora Core 3 තම ම අ ත ගත ෙ . ෙ සා Pulseaudio
සදහා තම සහාය ලබාෙදනවා. කාලෙ වල ශ දය නැ වා ෙම ගැට හටග ත ,
මට Fedora තර තට කාවැ ෙමෙහ ප ධ ය ෙ
ෙ දැ ෙව ෙ ඔ සමග FOSS User සගරාව කල ස ක නැහැ.
සාක චාවක ංහල ප ව තනය .
ඔබ ව ාපෘ ෙ ධ යාකාරක වල රත වනවා, ෙ සමඟ
ඔබ ම Fedora හා ස බ ධ ෙ මන ව ෂෙ ද? ඔබ ඔබට ඇ කා යභා ය හා වෘ ය බඳව ස් තරය කළ හැ
ම භා තා කළ Fedora ෙව ම හා ඔබට Fedora හා සමඟ ද?
ඇ අමතක ෙන වන ය මත කෙළ ?
ෙ නවල මම Fedora අෙල කරණ ක ඩායම හා
Fedora යාපෘ ය සමඟ ම ස බ ධ ෙ එ වැඩ කරනවා, ඊට අමතරව නෙ Fedora ජාව හා එ
ෙක ව ෂෙය ද මට හ යාකාර මතකය නෑ, න මෑතක MIPS ෙ කාවට සං මණය ෙම යා කරනවා. ARM
තම Fedora වලට දායක ෙව න මම ෙය ෙ . මම Red Hat සං මණ වල අ වාද වල අ හදා බැ වලටද මා දායක වනවා.
Linux ම ෙව මක ඉඳ භා තා කළා.
අෙල කරණ ක ඩායෙ වග වලට රස්ථ ආරං
මෙ යතම ප ගණකය හා ප ගණක රජාව මා ග හා ස බ ධතා පැවැ ම, ධ ෙව සඳහා ස්තර
සැප ම හා ෙල ව Fedora ද න ආකාරය හැඩගැස් ම ඇ ළ
Commodore Amiga වලට මම ක පය ෙහ ය ෙය.
වනවා. ‘ වෘත ෙ ත ව ාපෘ හැ ය ආකාරය (The Open
අසා ථක කළමනාකරණය සා වස් භංග වයට හා ධ
Source Way)’ යන ත ය යාවට නංවන සා අෙල කරණ
අ ප කරගැ වලට ෙ අගනා ප ගණකය ල ණා. ඒ ක ඩායෙ යාව මා හට ඉතා වැදග වනවා.
කාෙල ෙ ත ෙ දන සාද වලට මම ෙබ ෙහ ම
කැමැ ෙත ස බ ධ ණා. ෙප හා දහස් මෘ කාංග ‘The Open Source Way’
භා තයට මම නැ යා. [http://theopensourceway.org/] ය ජාව ෙග ඩනැ ම හා
ඒවා කගැ මට අදාළ ව Karsten Wade ර ත ෙප ත ,
Cygnus ආයතනෙ සාමා කෙය ෙයල එය මා නෙ Fedora තානාප ෙලස යා ෙ අත ාවශ
මෘ කාංග එක ව Fred Fish තැ පය මම අ හදා ලා ය ෙලස සලකනවා.
බැ වා. GCC ව තැ ය මෘ කාංග මම දැක ණා, ඒ
මම Assembly සහ StormC වලට සා ෙ වා
ෙල ෙදය කෙළ නෑ.

රජාෙව ෙබ ෙහ මය ෙදනා ෙවන ක ප

ෙහ යාෙගන යා. සමහර ප ලකය Windows, Apple හා
තව සමහ Linux වලට නැ ණා. Slackware Linux මම
අ හදා බැ න ෙබ ෙහ මය ෙවන මෘ කාංග අ හදා
බැ වා. Slackware භා තා කර න අපහ ! ඒක සා මම
ෙබ ෙහ රට Amiga ෙව ෙව StormC 4 ෙය දාෙගන
රමෙ ඛනයට නැ ණා. ෙ වන ට Amiga වල GCC හා
ixemul සඳහා ද අවස්ථාව ලබා ණා.

මට Amiga අ හ න බැ ණා... ඒ Red Hat Linux:

Vanderbilt 4.1 ස්ථාපනය කර ප ගණකය ල ග න
ෙත පමණ . පළ වතාවට Linux භා තයට පහ ත වයට
පැ ණ ණා, ඒ සා ෙබ ෙහ කල යන ෙත මම එය
භා තා කළා. එය අතහ න අකැමැ ත සා මම මෙ
ආ යා-පැ කලාපෙ කලා ය උපෙ ශකවරෙය ෙලස
Amiga ප ගණකෙ ය අවස්ථාවක Red Hat 5 යා මක
යා කරන සා ව ාපෘ යට ස බ ධ වන නවක සාමා ක
කළා. ඒ වන ට Linux වල එතර රජා හැ ම මට දැ ෙන හා සබඳක පව වන ක ගලෙය ෙලස මා කට
නෑ. තම ෙග යාපා ක ෙව ම ෙවත Red Hat උන වම කරනවා. ෙ කා යෙ ඔ එම ෙ ශෙ Fedora භා තා
ෙය කරන බව දැනග තම මම ක පා ණා! කර න ෙ ක ඩායෙ ගලය හා සමඟ ස බ ධ
ෙ කා යභා ය මා ඉ කරනවා.
මට Fedora හා ස බ ධව ඇ ෙස ම මතකය

December 2010 | 25
 2010 ෙන වැ බ මාසෙ Fedora 14 ත් ෙත ණා. අ ස ජනය ෙලස දැ ය හැ අතර එ reconfigurable
ෙව ම ගැන ඔෙ අදහස් ෙම නවාද? computing සඳහා අවශ වන අංග ද ඇ ළ වනවා.

ඕනෑම මෘ කාංගය නව ෙව ෙමය ඉතාම ග නා ව ාපෘ ය , ඒ ම ද ය

ෙ මෘ කාංගය තව ෙව වට ප ෙ . එන embedded computing වැ අනාගත ව ාපෘ රා යකට ෙමය
ජාෙ ෙක ටස ෙලස, යන අපෙ ජාෙ අ ඵලය ල ය හැ . Fedora 14 සමඟ අ bitstream මාණයට හා
පමණ ෙලස සලකන බව ෙ ගත ය. ෙ ප ධ ය සඳහා මෘ කාංග මාණයට අවශ ය ම
ෙමවල ලබා ෙබනවා.
සෑම නව Fedora ෙව ම ම වැදග වනවා ෙම ම, අ
අපෙ ජාව ඒ තර ම වැදග ෙලස සලකනවා. අපට ෙපර ඔබ Fedora MIPS ව ාපෘ ෙ අධ ෂක ෙලස කට
ෙව මට යා ට වඩා වැ ෙය දායක වය ලබා ෙද න ෙ කරනවා. Fedora – MIPS ය ම ද ය න අපට පහද න
සංස්කරණය සඳහා ලැ ෙහ , අප සලකනවා ෙ ෙව ම ව ද?
සා ථක ෙලසට. ජාව හැ යට සහභා ය හැ නව ආකාර
ලබා ෙද නට අපට ව ටඅප සපයන ෙසවාව වන Fedora මා මෘ කාංග හා දෘඪාංග මාණකරණයට ඇ කරන
ව සැලෙසනවා. බව ඔබට ෙපෙනනවා ඇ . Milkymist වෙ ම Fedora MIPS ද
ෙ ස ට මා හට ලබා ෙදනවා. ARM processors වල සංව ධනය
ෙමම සංස්කරණය අනත ගත ම ක දැ මට ම බඳව ඔබ අසා ඇ , දැ දැ ෙ අවම ශ ය
අභාග ය , එන අ එය තව කරන ෙත අඩං යා මක වන උපකරණ වල ව ා ය ජංගම රකථන හා PDA
ෙන මට රණය කළා. ඊට අමතරව අප බලාෙප ෙර වල වසෙම ටතට .
නයට වඩා ස ය ව ක දැ මට ණා. න
සාමාන ෙය ෙමවැ කාල මා අතප ක බැ MIPS ය ඒ හා සමාන ප ධ ය , සමහ එය පැර
ෙලස සලක ෙන නෑ, අවංකව යනවාන මම එය ද ෙන එක ෙලස හැ ව , එය ශාල ද ත මාණය එක වර
ෙහ ඳ ෙදය හට. පාලනය මට සම සා ඉහළ ද ත ස ෙ ෂණ ෙ ගය
අවශ routers වැ උපකරණ වල භා තා වනවා.
යත කාල මා සමඟ වැඩ මට ම සා පැ ෙ
ධ අංග හා යාව ඉව මට ම බඳව මෘ කාංග එ තරා අව යක MIPS සඳහා Red Hat Linux 5.1,
මාපකෙය වන මම ෙහ ද නවා. එන සමහර Linux Roughcuts න සං ත තැ යක අඩං ණා. ෙමය
අවස්ථාවල මඳ වශෙය ෙහ කාල මාව ම ම මාෙ Amiga ප ගණකය වැ ෙවන ප ධ මත Red Hat
ෙහ ඔප දැ සංස්කරණය ලබා ගැ මට හැ වන බව මාෙ Linux යා මක කර ෙ අවස්ථාව ලබා නා. මම ඒ ෙග
ශ්වාසය . අ ත ජාලෙ නැවත පළ කළා, සමහර Amiga බඳව
උ ෙය ගය ද වන ගලය ඒවා අදට ෙය දාග නවා.
යත කාල මාව හා ත මෘ කාංග ල ෂණ ම
සා ෙහ ප ෂණයට ල ෙන මෘ කාංග ෙව න ඉඩ Red Hat Linux 5.1 ෙව ම ෙක තර ඉපැර ද
යනවා, තව සංව ධන බලය එ ෙම ෙ ගැට ව තව යනවා න එය න ස් ව අද පව න ෙදයට වඩා
උ වන අතර කාල මාවද වනවා. ස ණෙය ෙවනස්. මා නත අ ද අවසාන (7.1)
ෙව ම අ තෙ MIPS කෙය Ralf Baechle
Fedora 14 ඔබ වඩා ම අගය කරන අංගය ම ද? පළ කරන ලද ල ෙන වන මෘ කාංගය . ෙබ ෙහ කල යන
MIPS සඳහා Red Hat Linux ෙව ම ෙ නැ
Virtualization සෑම කලක ම මම වැදග ෙදය ෙලස සා ඒ බඳව සෑම ෙදනාටම උන ව අ යා.
සැල වා...වසර 2000 ට මා VMWare වැ සංවෘත මෘ කාංග
තම භා තා කෙළ. Fedora සමඟ KVM ලබා ම ළබඳව මම ට වසර පයකට ෙපර නය Dragonchip ෙහව
ඉතාම ම ස ෙවනවා. Loongson න CPU එක ෂ්පාදනය කරන බව ෙ දනය
කළා. මම පය MIPS හා අ ල වන සා එය ස්ථාවර
එන ෙම වැදග ම අංගය ෙලස මම ද ෙ ප ගණක ෙවළඳෙප ලට MIPS නැවත ඇ ම ෙලස දැ ය
මෘ කාංග මාපක ෙමවල ක ටලය . ෙමම සංස්කරණය සමඟ හැ . දැනට ෙමම පය ඩා ස්ථාවර ප ගණකයක ට
Milkymist™ භා තා ෙ අවස්ථාව සලසා ෙබනවා. Qi Yeeloong හා Gdium වැ netbook සඳහා ද ෙය දාෙගන
Hardware සඳහා Oni ය මම යාකා සාමා කෙය වන තව ෙබනවා.
ව ාපෘ ය .
මම Fedora වල ද න ඉතාම ල ෂණය න
Milkymist[http://www.milkymist.org/] ය VJ රජාව - ෙ අවස්ථාෙ මාණය ආෙ ශන මෘ කාංගය ද
ෙමවලම ෙලස ඉල ක කර ඇ ප ධ ය , ඊට අමතරව එ ට ෙහ ඳ උදාහරණය .
CPU, memory controller, USB stack යන අංග ද ඇ ළ වනවා.
එය මඳ කරණය කරන ලද Linux ක නලය ෙහව RTEMS ෙමම වසර මා මස මම MIPS ආෙ ශන මෘ කාංගය
මත යා මක වනවා. ෙමය Free Electronic Lab ව ාපෘ ෙ මාණය මට උන ව දැ එෙහ ඒ සඳහා

December 2010 | 26
ස ප ෙන Fedora තානාප වරෙය ස බ ධ කරග තා. ෙමම වසර මාසෙ මම මාෙ ඳ හැ වැ
වාසනාවකට ෙම න IRC චැනලෙ අෙය ක ෙ තය ං නගරයට සං රමණය ණා. නය ඉතාම ම ෙවනස්
ළඟ මෘ කාංග මාණක ෙව හ වා නා. ම ස්ථානය ව මාෙ වාසනාවකට මට උපකාර මට ර
ස ප මාණය හා උන ෙව ස එක හා මාෙ ප ෙ උද ය නවා.
කරගැ ෙම අන ව ක කල ම අපට Loongson/MIPS
සඳහා Fedora 11 මට හැ යාව ලැ ණා. ෙමය ෙ ව තමානෙ මා හට ණ කා න යාව
Intel ප ගණක සඳහා Fedora 13 කාලෙය ම . ෙබනවා, එම නෙ මෘ කාංග මාණකරණ ආයතන වල
වන යාව ළබඳව අදහස ලබා ගත හැ ව එය
මාස පයකට ප ව Fedora 12 අතර දැ අප
මාෙ යතම යාව ෙන ෙව , ඒ ෙමම යාව සා මා හට
ෙ Fedora 14 අවස්ථාෙ . න මට ඇ ෙ
ෙබ ෙහ . GNOME ප සරෙ මෘ කාංග සංව ධන ෙවන ෙ ව සඳහා ෙය දාගැ මට කාලය ෙබ ෙහ මය ම
උපකරණ ක ටලය හා ක ප ධ ය ඇ න තවම යාව සඳහා ෙයද මට වන සා. එන ෙමම යාව
අපෙ ආෙ ශන මෘ කාංගය ල Linux ෙශෂය ෙලස සා මට ය වශෙය ස්ථාවර මට අවස්ථාව ලැ ෙබනවා.
හැ ය ෙන හැ .
න කළමනාකරණ හා සංස්ථා ක සැකැස්ම
මාෙ පරමා ථය න Fedora MIPS හා Sugar එ ළබඳව අ දැ ලබාගැ මට හැ ම ඉතාම ම ග නා -
ෙම ල අ netbook ය ය අධ ාපන කට සඳහා ෙදය ණා. ෙමම අ දැ ම ධ ඉල ක කරා යෑෙ
ෂ්පාදනය ම . Sugar ය OLPC (එ ද ෙව ට එ න හා ෙර ය රමෙ ද අ ෙහ ඳ සමබරතාවය
ලැ ෙට ප ගණකය ) ව ාපෘ ය යටෙ පද අධ ාපන ලබගැ මට මම සෑම ටක ම උ සාහ කරනවා. මාෙ ඳ න
ප සරය . ජා ක ම සා ඔ රණ ග නා ආකාරය බඳව ෙහ ඳ
අදහස ලබාගැ මට මට හැ ෙබනවා. එන සංස්කෘ ය
මාෙ ශ්වාසයට අ ව Fedora තව embedded ෙවනස්ක ඒ අ ම පව න බව ව .
concepts හා පෑ ෙම කළ හැ . ෙම මා අදහස්
කර ෙ dependencies රා ය ම හා ක ප ධ යට න Fedora රජාවට ෙමම ක ණ එෙස ම
අඩං වන මෘ කාංග ෙග ශාල ගණන ම යන බලපානවා. ෙ අවස්ථාෙ එය ව ධන අව ෙ පව න ඩා
ල ෂණ අවම කළ බව . ෙමය අ මතකය හා ද ත ක ඩායම : ඔ ට කා න සැලැස්ම , ස ප හා ෙල ක
ඇ ඉඩ ඇ උපාංග සඳහා ෙය දාගත හැ වනවා.
යා ත Fedora රජාව සමඟ ස බ ධතාව වැ
ෙදය ෙ නැහැ. එ සාමා ක ප ෙදෙන හා එ
අප රධාන Fedora රජාව සමඟ ස බ ධතා ඇ ෙ
ඔබ ව තමානෙ නෙ Linux/Open Source හා මා ගැ ම ඇ ෙ ෙමෙහ මක රත නවා.
උපෙ ශකවරෙය ෙලස ෙසවය කරනවා. ෙ ගැන ඔෙ අදහස් ෙ ‘gardening’ යාව ය ඉතාම අපහ වන අතර එ
ෙම නවා ද?
වැදග කම ළබඳව හ ගැ ම සාමා යෙය නැහැ.
උපෙ ශක වෙය ලැෙබන ද ව තවම මට
මම ෙ කට වල රත ෙ ෙවන කා යය
ස ණෙය ම මාෙ යද ය ල ම දර න අපහ ණ
ෙයෙද ව , Fedora Community Architecture ක ඩායෙ
මම දහස ලැ ට හා ඉ ම ලැ ට එ ෙයෙදනවා.
ෙසවා කෙය වන Mel Chua පවා නයට ෙග මට
ෙනද ල තෙ මම ණ කා න මෘ කාංක ඉං ෙ ෙව
සම සා එය මට මහ තෘ ය ෙගන ෙද න ණා.
ෙලස කට කළ අතර ඉඳ ට උපෙ ශක වැඩ බාරග තා.

ෙ ගමෙ මම උපෙ ශන යාව ය ළබඳව න Fedora රජාව සඳහා මා රත වන කා යය ද

ෙබ ෙහ ෙ ඉෙගන ග තා: උදාහරණ ෙලස පා ෙභ කය ෙ මෘ කාංග මාණකරණ අ යාසය ෙලස Open Source
ගැට හා සංස්ථා ක ගැට බඳව මා ලබා ග දැ ම ෙප ය ගැ ම වැ ෙ වැදග කම උ ටා දැ ෙ අදහ
හැ . කර ලබන ඒවා සා සෑම ටම ඉ ප මක ෙහ
උපෙ ශක වයක Open Source Software භා තා ෙ වා
මාෙ අ දැ හා ස බ ධතා ම Fedora ජාවට
බඳව ස්තර මට වනවා.
ව අ කර මට හා මෘ කාංග මාණයට අ වැල මට
මා නෙ Open Source ව ධනයට දායක මට බලෙප ෙර ෙන ෙ මෘ කාංග ලබා මට වන බව තා න
වනවා. සා න මෘ කාංග රජාව අතර Open Source එතර ජන ය
ඔබ ව තමානෙ නෙ වස න Fedora ජාවට උපකාර නැහැ. Red Hat හා Loongson වැ ආයතන ම එම අදහස
කරනවා, එන ඔබෙ මාතෘ ය ෙනද ල තය වන අතර ඔබ නැ මට මා රත වන කා යෙ මා හට ෙබ ෙහ රට
මෑතක නයට සං මණය ණා. නෙ ඔබට ලැ නව උපකාර කර ෙබනවා.
අ දැ ම ළබඳව ඔබට යම ව හැ ද?

December 2010 | 27
මාෙ ෙමෙහ ම ෙස ම තවම අවස නැහැ... ප ව ථනය - ර ෙ ශ ය
ඔබ ඉතා කල Fedora යාපෘ ෙ
සංවාදය ෙමෙහ ෙ - කච ර ප
යාකා සාමා කෙය ෙලස කට කර ෙබනවා. ඔබෙ
දායක වය ගැන ඔබට ඇ අදහස ම ද?

සෑම ටම දායක වය තව වැ ය ! එෙහ මා

හට කළ හැ ෙ ව වලට මාව ෙබනවා. මාව
ෙල කරණයට භාජනය ම (සමාජය සඳහා තකර
ෙන ෙ ) ෙහ මා හට කාලතරණ ය රය ලබා ෙම
(එෙහ කාලය සමඟ ෙස ල ම මට ඊට වඩා ආස්වාදය
ෙගන ෙද ඇ ) ෙ ගැට ව ස මට හැ ෙ යැ මම
තනවා. න මාෙ ස යම අ ෂ්ටානය න තව තව අපෙ
යාපෘ යට එ මට ගලය ෙපළඹ මට හා ඔ ෙ
යාව සඳහා අවශ්ය උපකරණ හා ස ප හැ අ ඔ නට
ලබා මට .

ඔබෙ ප ල ගැන අපට ෙක ෙය ය න ව ද?

ෙනද ල තෙ මාෙ අ යා ඔ ෙ ආදර ය ඳ හා

ලස්සන ව තා සමඟ වසනවා. මා නයට සං රමණය මට
ග රණය බඳව මාෙ ෙදමා ය එතර ස ෙන න
ඔ එය දැනට මැදහ බාරෙගන ෙබනවා.

මෙ ඳ සමඟ මා දැනට ං නගරෙ වාසය කරන

අතර ඇය ෙර ශ්ව යාලෙ ෙසවය කරනවා. ඇය
වෘ ය ය කරනවා. එය අප ෙදෙදනාට ම ෙප
ල ෂණය .

අවසාන වශෙය ශ් ලාං ය FOSS රජාවට ඔබ ලබා ෙදන

ප ඩය ම ද?

මා හට ලබා ෙ අවස්ථාවට ස් , මට මට
අවශ්ය වැදග ම ෙදය න : වෘත ව කථා කර න. Open
Source රජාෙ අෙන සාමා කය ඔබව දැක හ නාග නා
ත වය ලැෙබන ෙත ඔබෙ කා යය ෙහ ඉ කර න.
ඔබට Fedora ෙන වන බව දැෙන ෙ න , ය ම
යාපෘ අ හදා බල න. උපකාරක ම, භාෂා අ වාද
සකස් ම ෙහ ඔබ රජාව ළ install-fest සං ධානය ම
වැ දායක වය ව ඔබට ශාල ෙදය කළ හැ .

මාව ශ්වාස කර න...ෙ යා වල රත ෙම

ඔබට මහ ආශ්වාදය ලබා ගත හැ . ඔබට පළ ව සා ථක
ෙන ණෙහ , නැවත උ සාහ කර න.

December 2010 | 28
 Contributed to December Release

Editorial Board

Buddhika Chandradeepa Kurera

Mechanical Engineering Undergraduate of the Faculty of Engineering, University of
Peradeniya and Fedora Ambassador for Sri Lanka.
Email : bckurera@fossuser.lk
Web : http://bckurera.info

Ramindu Deshapriya
A student at the Faculty of Information Technology, University of Moratuwa.
Enjoys working on Joomla development, swimming and reading.
Email: rdeshapriya@fossuser.lk
Blog: http://lmakuthan.blogspot.com http://consumedbyandura.blogspot.com

Kalpa Pathum Welivitigoda

Electrical Engineering Undergraduate of Faculty of Engineering, University of
Moratuwa. Interested in FOSS and coding.
Email : callkalpa@gmail.com
Blog : http://kalpapathum.blogspot.com

Maxtina Fernando
Undergraduate of the Faculty of Science, University of Kaleniya Following
Computer Science as a major. Contributing FOSS projects as a Technical Writer,
Fworking toward to promot FOSS around Sri Lanka.
Email: maxtinafernando@fossuser.lk

Ravinda Senarath
An undergraduate (BCSc) of UCSC. Media Coordinator of the UOC Computer
Science Society. Simple man who loves freedom. That makes me a FOSS lover. I
trust in a world of humanity which people live helping each other and I think that
is also the theme of FOSS.
Blog : http://ravindasenarath.blogspot.com
Email : ravindasenarath@fossuser.com

Web and Marketing Team

Kasun Indika
Student at Lalith Athulathmudali Vocational Training Center, Ratmalana. Work for
a private company as a System administrator. Interested in Linux base
networking and a FOSS Lover.
E-mail : kasunindika@fossuser.lk
blog : http://www.kasunonline.info

Sasith Nuwantha
2012 A/L student at Sivali Central College, Ratnapura. Engage in Open Source web
developing and love to promote FOSS in Sri Lanka.
Email: sasith@fossuser.lk
Blog : http://blog.sithiwili.co.cc

December 2010 | 29
 Contributors for the Content

Chanaka Madushan
2012 AL student of Dudley Senanayake Central College, Tholangamuwa.
EMail: info@fossuser.lk
Blog: http://chanakalin.wordpress.com

Indeewari Fernando
Graduated from the Faculty of Arts of the University of Kelaniya and promoting
FOSS.
Email : indeewarifernando@gmail.com

Deepika Priyadharshani
An undergraduate of Faculty of Arts, University of Peradeniya, focuses on
Management in the university and blogs on almost all the subjects in both English
and Sinhala under the name "deeps".
Blog : http://myworldmywaysmyideas.blogspot.com
Twitter: @deepsishere

Thanuje Ashwin Nallaperuma

Second year undergraduate at SriLanka Institute of Information Technology
(SLIIT) Interested in Open Source Program developing and promoting LINUX
Email: thanuje@gmail.com

Keshan De Silva
3rd Year Undergraduate at UWU (Uva Wellassa University – Sri Lanka). Interesting
in Free and Open Source Software.
E-mail : keshandesilva@gmail.com
Blog : http://www.keshandesilva.blogspot.com/

Chinthana Jayathilaka
Student of IDM Premier Campus and WYTECH Training Center.VFX and Graphic
Designer e Studio & Digital Media Works. Interested in Promoting Foss, VFX,
Animation, Blogging and Technical Works.
E mail : chinthanamail@gmail.com
Blog : http://echinthana.blogspot.com/

Thameera Priyadarshi Senanayaka

An undergraduate of the Dept of Electronic and Telecommunication Engineering,
Faculty of Engineering at University of Moratuwa
Email: thameera@gmail.com
Blog: http://thameera.wordpress.com
Twitter: @thameera

December 2010 | 30