Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Tuturu
Maori
EDUCATION KIT
Auckland Museum
Tukutuk u
Tuturu
Mao ri
Index
Introduction 1
Teacher Background Information 2
Introduction Curriculum Links 8
Pre-Visit Activities 15
Post-Visit Activities 15
Activity Sheets 16
He Korero Introduction
Whakatuwhera This resource has been created
as a result of the Ministry of
I waihangatia tenei rauemi mo te Education contract for "Learning
mahi tukutuku I te Experie nces Outside the
w hakaaetanga o Te Manatu Classroom".
Matauranga kia riro mai tetahi This resource has been designed
kirimana I tenei roopu "Wheako for Kura Kaupapa,Total
Ako I Waho Atu I te Akomanga." Immersion,Bilingual and
He pai tenei rauemi ma nga Kohanga Reo schooling
Kura Kaupapa Maori,nga initiatives.
Whanau Reo Rua,nga Ruma The resource incorporates
Rumaki I te Reo me nga appropriate achievement
Kohanga-Reo Maori. objectives from the National
Anei e w hai ake nei nga whainga Curriculum Framework of New
paetae tika mai te Anga Zealand.
Matauranga o Aotearoa.Ko nga The Curriculum Statements
wahanga kaupapa e hipokina covered are Te Reo Maori,
atu, ko Te Reo Maori, te Pangarau, English and
Pangarau me Te Reo Pakeha. Mathematics (Levels 1-4).
Acknowledgement
Grat eful t hanks and appreciat ion for t heir help and advice i n t he
compiling of t his resource is made t o Moana Ri ni and Pet er Boy d.
Ma t e At ua e manaaki,
Ma t ana t ama,ko I hu Karait i e t iaki,
Ma t e Wairua Tapu e Arahi.
Tena Korua!
Background
Information
Background
Information
7
Curriculum Links Koeke 3
Te Anga Marautana O Whainga Paetae
Aotearoa Ka matakitaki, ka marama te
The New Zealand akonga ki nga momo reo ataata,
reo-a-waha, me te mohio ano ki
Curriculum Framework te panga o tetahi ki tetahi.
Te Reo Maori Nga Pukenga
WHENU: M atakitaki ko te auahatanga o te whakaaro
(Whakaatu) reo ataata
Koeke 1 Aro M atawai
Whainga Paetae Ka w hakaaturia tana
Ka mau te akonga ko te tikanga tohungatanga ki te:
o te reo ataata he w hakaw hiti • w hakamarama I nga
korero. ahuatanga whai kiko, kaore
ranei e w hai kiko, o te noho
Nga Pukenga
tahi a te reo-a-waha me te reo
ko te tautu I nga tumomo reo-a-
ataata.
waha e hangai ana ki te reo
ataata Koeke 4
Whainga Paetae
Aro M atawai Ka ahei te akonga ki te
Ka w hakaaturia tana w hakamarama I te ahua o nga
tohungatanga ki te panga o te reo ataata poto I
• tautu I te panga atu o te reo-a- takea mai I nga horopaki kaore
waha ki nga tohu ataata; ia e tino taunga ana.
• tautu I nga tohu a te Maori Nga Pukenga
penei I te niho taniw ha,te ko te w hakatauriterite I nga
mahinga reo ataata
poutama;
• w hakautu tika nga tohu Aro M atawai
Ka w hakaaturia tana
mama. tohungatanga ki te:
• w hakatau I te whainga o tetahi
Koeke 2 mahinga reo ataata.
Whainga Paetae
Ka marama te akonga ki te WHENU:Whakaatu
hononga o te reo ataata ki te (M atakitaki)
reo-a-waha, mehemea ka puta Kooeke 1
ake I nga horpaki e taunga ana Whainga Paetae
ia. Ka taea e te akonga te
w hakaputa w hakaaro (e pa ana
Nga Pukenga ki ona hiahia I roto I tona ao ) ki
ko te tautu I nga mohiotanga e te reo-a-tinana me nga reo
tika ana kia mau e te akonga ataata.
mai I nga reo ataata e
Nga Pukenga
w hakaaturia ana ki te taha o te
reo a waha
• ko te w hakapuaki w hakaaro ki
te reo ataata
Aro M atawai • ko te tuhi reo ataata mama
Ka w hakaaturia tana hei w hakaw hiti mohio
tohungatanga ki te: Aro M atawai
• w hakamarama I te ahuatanga Ka w hakaaturia tana
o te reo ataata; tohungatanga ki te:
• w hakaputa reo-a-waha e • tuhi,ki te hanga I nga tohu
hangai ana ki te ahua o te reo ataata e hangai ana ki te reo -
ataata a-waha
• w hakaatu I nga tohu Maori
© 1997 Auckland Museum 8
Koeke 2 • w hakamahi ngatahi I te reo
Whainga Paetae ataata me te reo-a-waha kia
Ka taea e te akonga te w hai hua ai te korero.
w hakaputa reo-a-waha, reo
ataata hoki e pa ana ki nga Koeke 4
Whainga Paetae
kaupapa e taunga ana ia. Ka w hakaatu te akonga I te reo
Nga Pukenga ataata I nga horopaki huhua , a, e
• ko te matau ki nga hangai ana te w hakaaturanga ki
re reketanga o te reo ataata I te kaimatakitaki
te reo-a-waha Nga Pukenga
• ko te tautu I te putake o te reo • ko te tipako I nga ahuatanga
ataata reo ataata e hangai ana ki te
horopaki
Curriculum • ko te hanga I nga ataata • ko te tautu I te hangai o nga
Links w hakaniko I te reo-a-waha. ahuatanga reo ataata ki te
Aro M atawai horopaki
Ka w hakaaturia tana Aro M atawai
tohuhangatanga ki te: Ka w hakaaturia tana
• w hakaw hiti mohio ki te reo tohungatanga ki te:
ataata • w hakaatu reo ataata kia w hai
• w hakamahi I nga ahuatanga hua ai ki te hunga matakitaki
Maori.
reo ataata hei w hakaniko I te
reo-a-waha PANGARAU
• w hakaatu I nga w hakaaro ki te Te Ahuahanga
reo ataata Taumata 1
Whainga Paetae
Koeke 3 Te torotoro hangarite, panoni
Whainga Paetae I roto I nga horopaki w hai
Ka taea e te akonga te tikanga, me mohio te akonga:
w hakamahi ngatahi te reo-a- • ki te hanga, ki te whakaahua I
waha me te reo ataata kia puta nga tauira hangarite, tauira
ai nga panga e hiahiatia ana. taruarua .
Nga Pukenga He Tauira Horopaki
• ko te tautu I nga panga o • He ata tirotiro I nga tauira
etahi ahuatanga reo ataata tukutuku
• ko te w hakakotahi I te reo He Tauira M ahi
ataata me te reo-a-waha • he hanga, he matapaki ahua e
w hai wahi mai ana he panoni
• ko te tipako I te ahuatanga (w hakaatanga, huriha nga,
reo ataata e hangai ana ki te nekehanga, w hakarahinga )
reo-a-waha • he w hiriw hiri, he hanga tauira
• ko te w hakamahi I tetahi hangarite
ahuatanga reo ataata e w hai Aro M atawai
hua ai te korero. • He hanga tauira ki te riw ai, ki
Aro M atawai te hopi, ki te kahupeka, ki te
Ka w hakaaturia tana ukupoke ranei, ka mahi mai ai
tohungatanga ki te: I etahi tauira taruarua,
hangarite ranei.
• w hakamahi I nga ahuatanga
reo ataata mama
• w hakataurite i nga hua o nga
ahuatanga reo ataata
Niho Taniwha
Ro imata To ro a Drago n Teet h
Albat ross Tears
Kao kao
Po utama Ribs-Armpit
The Stairway To Heaven
Pat iki
Flounder
Activity
sheet
Roimata Toroa
Poutama
Patiki
Purapura Whetu
Niho Taniwha
Kaokao
Mumu
Doorw ay
Niho Taniwha
Ro imata To ro a
Kao kao
Po utama
Pat iki
Roimata Toroa
Poutama
Patiki
Purapura Whetu
Niho Taniwha
Kaokao
Mumu
Kuaha