Sei sulla pagina 1di 9

Jovelan Escaňo Dr. Ronaldo B.

Mactal
Suzanne Eustaquio KASPIL2

Kathrine Ting

AMERICAN JAPANESE

Objectives and Context


Political
During the American Ang mga nangyari sa Pilipinas
colonization in the Philippines, a noong Ikalawang Digmaang
policy in the basis of free trade pandaigdig ay
was promulgated by the makapagpapatunay na walang
American government. It is the mabuting naidulot ang digmaan
Payne- Aldrich Tariff Act in 1909 sa isang bansa. Ang halos lahat
that says all the American goods ng gusali sa Maynila ay nawasak
are free to enter and be sold in at naging abo. Nawalan ng
the Philippine market without hanapbuhay ang marami.
limitations in its kinds and
amount. Moreover, American Maging ang lalawigan ay hindi
businessmen are allowed to nakalampas sa kahirapan ng
freely establish their business in bunga ng digmaan.
the nation. However, In terms of Napakaraming sakahan ang
Philippine products, a certain nakatiwangwang sapagkat halos
amount or a limit will be walang kalabaw na natirang
imposed. For the country’s magagamit sa pag-aararo.
primary product that includes Tinatayang umabot sa halagang
Economic
tobacco, sugar, copra, hemp, P582,500,000 ang nasira sa mga
etc., we’re given a fee or quota industriya ng Pilipinas dahil sa
whenever they will be sold or digmaan. Nagkakahalaga ng
exported in American market. P140, 291, 000 ang nasalanta sa
industriya ng bigas, P94, 500,
The Payne-Aldrich Tariff rule was 000 sa asukal, P121,210,000 sa
removed and replaced in 1913 pagmimina, at P81,203,000 sa
by another policy due to paghahayupan.
pressure that it gives to
American Businessmen Sa panahon mismo ng digmaan,
whenever they export their maliban sa pagkain, ang
products from the Philippines to sumunod na pangunahin
their own native land. suliranin ay ang kawalan ng
kabuhayan ng mga mamamayan.
The Underwood-Simmons Act. Is Ang mga pagawaan, industriya,
the law that replaced the Payne- at mga malalaking tindahan ay
Aldrich Tariff Act. It states that halos lahat nagsipagsara. Walang
no manufactured goods made in panlabas na kalakalang nangyari
the Philippines that contains 20% maliban sa bansang Hapon.
of foreign ingredient or materials Bunga nito, tanging negosyong
is allowed to be exported in the panloob ang napagtuunan. Buy
United Nations. This policy was and Sell ang naging pangunahing
introduced to keep the hanapbuhay ng marami. Kahit
Philippines to become an anong bagay ay binibili at
Industrialized country and so for ipinagbibili mula bahay, lupa,
it to be only an agricultural mga kagamitan sa bahay tulad
country that has the potential to ng aparador, kutsara at tinidor,
be the customer or the buyer for salamin sa mata, at maging
American products. pustisong ngipin.

On the other hand, the Cooper Dahil sa kawalan ng hanapbuhay


Act or Philippine Bill of 1902, a ng marami, hindi lamang
policy introduced by the pagnanakaw kundi
Americans of which they say will napakaraming paraan ng
aid the Filipinos especially the pandaraya at pagsasamantala
farmers having no land to farm. ang naubo. Lumaganap ang
In this Act, It limits the panghuhuthot (racketeering),
ownership of land of private pagtatago ng mga pangunahing
citizen on up to 16 hectares. pangangailangan (hoarding), at
Meanwhile, every corporation maging ang panloloob ng mga
can own a maximum of 1,024 malalaking tindahan(looting).
hectares of land. Maraming mga mayayaman lalo
na ang mga taga-Maynila ang
In 1903, the Land Registration nagbenta ng kanilang mga alahas
Act or Torrens Title Act was at mamahaling kasangkapan sa
approved. It allows the Filipino napakamurang halaga para may
farmers in Central Luzon, Visayas maipambili lamang ng pagkain.
and Mindanao to buy a public
land. Maliban sa mga negosyante sa
buy and sell, kung may
In 1905, Friar Lands Act was nakinabang
promulgated that says any
farmer can buy a land from the
government which was owned
before by the religious orders.
But, only the Americans and the
rich Filipinos are able to buy this
land since it is high-priced or
very expensive.

In 1933, the government


approved the Rice Share
Tenancy Act, that provides a 50-
50 sharing of land between the
owner and the farmers. But it
will only be implemented to
those towns of which the people
living in it agrees with this rule.

Because of these different acts


and provisions made by the
American government,
Philippines became too
dependent on it in the extent
that they already forgot on how
to become an industrialized
country. Most industries in the
Philippines died because of the
relentless competition as the big
American Industry came in.
Filipinos, as they taste the
American goods, patronize them
that cause the death of their
own country’s industry.
Sa larangan ng Edukasyon, Bungan ng digmaan,
nagkaroon ng pinakamalaking napasailalim ang buong Pilipinas
eekto ang mga Amerikano sa sa gobyerno ng mga Hapones.
lipunang Pilipino. Ito ay dahil sa Maraming istruktura ang
ginamit ng mga Amerikano ang nawasak, maraming tao ang
Edukasyon bilang kasangkapan nagutom at naghirap. Sa
ng pananakop at pasipikasyon ng kamaynilaan, ang mga pagkaing
mga Pilipino. mula sa mga lalawigan ay hindi
na makapasok dahil
Noong 1901, itinatag ng kinukumpiska ng mga Hapones.
Komisyon ng Pilipinas ang Ang mga pagkaing nakakapasok
Kagawaran sa pagtuturong kung mayroon man ay salat at
pampubliko (Department of lubhang napakamahal. Upang
Public Instruction). Dulot sa mabuhay, ay nagkasya na
kakulangan sa bilang ng mga lamang sa pagkain ng kamote,
Social
guro, ang pamahalaang kolonyal kamoteng-kahoy, at iba pang
ay kinakailangang magdala pa ng halamang-ugat sa halip na bigas.
humigit-kumulang sa 600 guro sa Ang ilan din ay nagtiis na lamang
Pilipinas mula sa Estados Unidos. ng sisid rice. Ito ay mula sa
Nakilala ang mga gurong sinisid na bigas na tinapon ng
nabanggit bilang Thomasites mga Amerikano sa Look ng
dahil sa pangalan ng Barkong SS Maynila nang paparating na ang
Thomas na kanilang sinakyan mga Hapones. Dahil sa
patungong Pilipinas. kakapusan ng pagkain, sinisid ng
mga tao ang marumi at
Ang pagpasok sa mga malambot na bigas sa Look ng
pampublikong paaralan ay Maynila para may maisaing.
walang bayad at hindi lamang
para sa mayayaman. Binigyang- Lumitaw ang katatagan at
diin sa pagtuturo ang kaalaman pagiging malikhain ng mga
ukol sa pagkamamamayan at Pilipino sa panahon ng digmaan.
sistemang demokratiko kaysa Sila ay umimbento ng mga bagay
relihiyon. na magiging pamalit sa ilang
pangangailangang napakamahal
Dahil sa kakulangan ng mga at naging salat sa panahon ng
paaralng pangkolehiyo, noong digmaan. Nagsimula ang bagong
1908, itinatag ang Unibersidad pagkaing tinawag na kasta-niyog
ng Pilipinas. Nagbukas din ang na sa halip na kastanyan ang
mga pribadong paaralang iniihaw ay pira pirasong niyog.
pangkolehiyo tulad ng Centro Ang niyog ng buko ang ipinapalit
Escolar de Senioritas (Centro sa pansit samantalang ang dahon
Escolar University) (1907), ng abokado, mangga, at banaba
National University (1900) at ay ginawang tsaa. Ang binusang
Siliman University (1901) sa hanggang unti-unting mangitim
Dumaguete. Ang mga naturang na bigas at mais ang naging
paaralan ay nakapagpatapos ng pamalit naman sa kape. Ang
mga propesyunal tulad ng mga ginayat ng tuyong dahon ng
doctor, abogado, at inhenyero. papaya ay siyang ipinalit sa
Karamihan din sa mga ito ay tabako samantalang ang mga
naging kawani ng pamahalaang lumang dyaryo at pahina ng libro
Amerikano. ang naging pambalot nito.
Maging ang gata ng niyog ay
Dumami ang natutong bumasa ginamit na pamalit sa gatas.
at sumulat at dumami ang
nakapagtapos sa iba’t ibang Binago rin ng mga Hapones ang
kurso. Ngunit ang mga sistema ng edukasyon sa
estudyanteng mag-aaral ay Pilipinas. Itinigil ang pagtuturo
tinuruang mag-isip bilang mga ng salitang Ingles at kasaysayan,
Amerikano at hindi bilang isang kultura, at iba sa mga paaralan,
Pilipino. Dagdag pa rito, ang at sa halip, pinalitan ito ng
wikang ginamit pangturo ay salitang Nihonggo at pagtuturo
wikang ingles at mas binigyang- ng kasaysayan ng Hapon, kultura
halaga ang kaisipan, kultura, at nito at iba pa. sa mga Pilipinong
kasaysayan ng mga Amerikano mag-aaral.
sa halip na mga Pilipino.
Nagkaroon ang mga Pilipino ng
kaisipang kolonyal na nagbunga
ng kawalang tiwala sa kanilang
sarili. Ang Pilipinas ay naging
isang nasyon na walang sariling
identidad at palaging iniuugnay
ang sariling katauhan at interes
sa mga Amerikano.

Sa larangan ng komunikasyon,
pinalawak ng mga Amerikano
ang paggamit ng linya ng
telepono sa publiko. Ang
serbisyo ng radio-telephone ay
pinasinayaan noong 1933. Ang
mga kabisera ng mga bayan at
lalawigan ay pinag-ugnay sa isa’t-
isa sa pamamagitan ng mga
telepono, linya ng telegrafo at
radyo. Ang tanggapan ng koreo
sa buong bansa ay umabot nang
mahigit isang libo noong 1935.

Samantala, ang layuning ito na


mapabuti ang kalagayang
panlipunan ay para muna sa mga
Amerikano at pangalawa lamang
ang mga Pilipino. Sa lahat ng
pagpapaunlad na nabanggit, ang
lahat ng perang ginugugol ng
mga kolonyalistang Amerikano
ay nagmula sa buwis na
kinolekta mula sa mga Pilipino sa
Pilipinas. Kung kaya, bilang
kolonyalista, nagawa ng mga
Amerikanong magisa ang mga
Pilipino sa sarili nilang mantika.
Ang mga siyudad sa Pilipinas ay Sa tatlong taong pananakop ng
isinunod sa kaayusan ng siyudad Hapones ay hindi lamang muling
ng Estados Unidos. Isang ipinamalas ng maraming Pilipino
halimbawa ay ang Lungsod ng ang kahandaang magbuwis ng
Maynila kung saan ito ay hinati buhay para sa kalayaan. Dito rin
sa iba’t ibang sona at itinalaga lumabas ang ilang mabubuting
ang sentrong pampamahalaan, ugaling Pilipino sa panahon ng
pangkalakalan, pang-industriya ligalig at paghihikahos. Ang
at residensiyal. magiliw na pakikitungo sa kapwa
(sense of hospitality) ay
Ang mga disenyo ng gusali sa naipamalas sa maraming
Pilipinas ay isinunod rin sa pagkakataon. Walang pag-
Cultural
disenyo ng mga gusali sa Estados aatubiling pinatuloy at kinupkop
Unidos. Kabilang sa mga ng mga tagalalawigan ang mga
arkitektong nabanggit ay ang bakwit (evacuees) mula sa
gusali ng Lehislatura Kamaynilaan kahit ang mga ito
(Pambansang Museo) at ay hindi nila kamag-anak at
Metropolitan Theatre na kakilala. Kanilang tinutulungan
idinisenyo ni Juan Arellano, at ang sinumang nangangailangan
ang gusali ng Kolehiyo ng Agham sa kabila ng kanila ring sariling
at Sining ng Unibersidad ng kahirapan.
Pilipinas sa Maynila ay idinisenyo
ni Antonio Toledo. Ang ilang Mula sa mga taong pananakop
halimbawa ng mga nasabing ng mga Hapones sa bansa,
gusali ay ang nilikha ng ilang natutuhan rin ng mga Pilipino
Pilipinong nakapag-aral ng ang mga larong tulad ng mah-
arkitektura sa Estados Unidos. jong, at jueteng at paggawa ng
mga palayok gamit ang luwad.
Samantala, ang amerikanong si
Daniel Burnham ay nakilala sa
pagdisenyo ng lungsod ng Baguio
at Maynila. Siya ay lumikha rin
ng iba pang mga disenyo ng iba’t
ibang gusali sa Pilipinas na
nakabatay sa estilong
neoclassical. Ang ilan sa kanyang
nakilalang disenyo ay ang
Tanggapan ng Koreo at Kataas-
taasang Hukuman na pawing
nasa Lungsod ng Maynila.

Ang isa pang uri ng Arkitekturang


ipinakilala ng mga Amerikano sa
Pilipinas ay ang tinatawag na
chalet na ang karaniwang bigkas
ay tsalet. Ito ay ang disenyo kung
saan ito ay may isang palapag
lamang na kinatatampukan ng
isang magarang beranda sa
harapan o sa paligid ng bahay.
Ang bubong nito ay yari sa yero,
ang mga haligi ay maaring kahoy
o konkretong semento, at ang
dingding ay karaniwang yari sa
tabla.

Sa kabilang banda, ang


pananakop ng mga Amerikano
ay nagsilang sa isang bagong
literaturang nakabatay sa wika
ng mga bagong mananakop, ang
wikang Ingles. Noong 1905,
nailathala ang kauna-unahang
koleksiyon ng tula sa wikang
ingles; noong 1921 ang kauna-
unahang nobela, at noong 1925,
ang kauna-unahang maikling
kuwento ng isang Pilipinong
manunulat sa wikang Ingles.

Sa kapanahunang ito, nahati ang


mga manunulat sa dalawang
grupo. Ang una ay ang grupong
na pinangungunahan ni Jose
Garcia Villa ay naniniwala sa “art
for art’s sake” kung saan ang
literature ay hindi dapat
makisangkot sa usaping
pampolitika at panlipunan. Ang
ikalawang grupo ay naman
nagsusulong sa paniniwalang
ang panitikan ay may
mahalagang papel sa paghubog
ng kaisipang panlipunan at
pagmumulat sa mamamayan sa
kaapihan, kawalang katarungan
at kamalian sa lipunan.

Subalit ang maituturing na


pinakapopular sa mga
nailathalang panitikan sa
panahong ito lalo na mula 1903-
1938 ay ang mga naisulat sa
katutubong wika lalo na ang mga
nobela. Sa pagkakalathala ng
magasing tagalong na Liwayway
noong 1921, at ang edisyon nito
sa ibang wikang katutubo ng
Bannawag, Hiligaynon, at Bisaya
ay higit pang naging popular ang
ibang genre ng panitikan sa
katutubong wika.

Ang impluwensiyang kultural ng


mga Amerikano ay makikita sa
pang-araw araw na buhay ng
mga Pilipino. Umiksi ng Umiksi
ang mga damit tulad ng bestida
na dati’y mahahabang saya sa
panahon ng mga Espanyol. Ang
mga lalaki ay nagsuot ng
Amerikana at kurbata
samantalang ang mga babae ay
nagsuot naman ng mga sapatos
na matataas ang taking.

Nauso rin ang iba’t ibang sports


pampalakasan tulad ng
basketball, boksing, football o
soccer at softball.
Natuto rin ang mga Pilipinong
umindak sa saliw ng blues, jazz,
cakewalk, charlestone, rock and
roll, foxtrot at boogie. Nahilig din
ang mga Pilipino sa iba pang
libangang Amerikano tulad ng
panunuod ng sine, telebisyon, at
mga dulang bodabil.

Naging status symbol sa


panahong ito ang pagkakaroon
ng mga kasangkapan o
appliances na nagmula sa
Estados Unidos tulad ng sewing
machine na ang tatak ay
“Singer.” Nauso din ang
paggamit ng mga appliances na
de kuryente tulad ng refrigerator
(brand name ay Frigidaire),
electric fan, toaster at flat iron.

Sa larangan ng musika, naging


popular ang mga awiting opera
at mga pangkat musikal na
banda at rondalla.

Sa larangang pagpipinta, naging


tanyag ang mga pintor na sina
Fernando Amorsolo, Victorio
Edades, Carlos Francisco, Galo B.
Ocampo, Vicente Manansala,
Cesar Legaspi at Anita
Magsaysay- Ho.

Sa larangang ng paglililok
nakilala si Guillermo Tolentino
na lumikha ng mga obra-
maestrang Bonifacio Monument
sa Lungsod ng Kalookan at
Oblation na naging sagisag ng
Unibersidad ng Pilipinas.

Marami ring mga salita sa ating


wika ang maituturing na galing
sa mga Amerikano. Ang ilan sa
mga ito ay titser, hayskul, dyip
bulakbol, basketbol, bistekm
telepono, tren, at iba pa.

Maging ang mga pangalan ay


nabago na rin. Mula sa Maria ay
naging Mary, Pedro na naging
Peter o Pete, at Jose na naging
John o Joseph.

Maging ang mga pagkaing


Amerikano ay nadagdag na rin
bilang bahagi ng mga pagkaing
Pilipino. Kabilang sa mga ito ay
bistek (Beef Steak), Sardinas,
Corned Beef, Ham at hotdog.
Filipino Reactions
Effects

Potrebbero piacerti anche