hasil gabungan beberapa buah persatuan sosiobudaya dan agama khususnya

persatuan-persatuan Islam seperti Persatuan Islam Putat dan Persatuan Islam

Sabah

hasil daya usaha Datu Mustapha Datu Harun dan pemimpin-pemimpin Islam
yang telah lama bergerak dalam persatuan-persatuan sosiopolitik dan
sosiobudaya di Sabah

cogan kata - memperjuangkan hak semua penduduk bumiputera Sabah,

biarpun dalam tindak-tanduknya lebih menekankan kepentingan bumiputera
Islam.

Kesan

USNO memperjuangkan hak semua penduduk bumiputera Sabah, biarpun

dalam tindak-tanduknya lebih menekankan kepentingan bumiputera Islam

UNKO lebih mengutamakan bumiputera bukan Islam

Usno menyokong gagasan Malaysia kerana berpendapat persekutuan yang

bakal dibentuk itu akan dapat memperjuangkan kepentingan hak peribumi
terutama sekali peribumi Islam yang selama ini diabaikan oleh penjajah British

UNKO pada awalnya adalah menentang gagasan Malaysia kerana beranggapan

penggabungan Sabah dalam Malaysia akan membawa kepada orang Melayu
dan bumiputera Islam terutamanya Melayu Malaya ke atas bumiputera Sabah.
Dengan ini, mereka beranggapan kepentingan bumiputera bukan Islam akan
diabaikan.

kerjasama dan permuafakatan yang dicapai di antara partiparti politik Sabah

akhirnya melahirkan Parti Perikatan Sabah pada bulan September 1962. Walau
bagaimanapun, perbezaan asas dan pandangan politik parti komponen
Perikatan Sabah itu terus wujud. Pertelingkahan akibat perbezaan pendapat
dan kepentingan begitu jelas berlaku antara UPKO dan USNO

USNO di pantai barat dan pantai timur mendapat sokongan daripada majoriti
masyarakat bumiputera Islam.

Daripada 137 kerusi yang dipertandingkan USNO mendapat 53 kerusi - tidak

ada satu parti yang mendapat kemenangan besar sehingga boleh menguasai
Majlis Daerah dan Perbandaran secara bersendirian kerana kerusi yang
dimenangni tidak melebihi separuh kerusi yang dieprtandingkan.

Yayasan Sabah - Bagi meningkatkan bilangan sekolab dan pelajar bumiputera di

peringkat menengab dan tinggI & peranan dalam pendidikan dengan
mengagih-agihkan bantuan biasiswa dan pinjaman kepada semua lapisan
warga Sabah tanpa mengira etnik atau agama.

peristiwa rusuhan kaum 13 Mei 1969 - Datu Mustapha untuk mengatur strategi
membina kekuatan dengan mengambil tindakan terhadap sebarang anasir yang
boleh menjejaskan kestabilan politik kerajaan pimpinannya. ( menyebabkan
parti USNO terus memenangi pilihan raya negeri 1971)

pada asasnya untuk mewujudkan 'perpaduan' dan keharmonian dalam

kalangan bumiputera akhimya mencetuskan rasa marah dan bend orang
Kadazandusun. Murut dan Cina

dasar pengislaman di Sabah- wujud rasa tidak puas hati dalam kalangan
sebahagian masyarakat dan pemimpin Kadazandusun dan Cina terhadap
pemerintahan Datu Mustapha

888888

ketidaksenangan kebanyakan warga Sabah terutamanya bumiputera bukan

Islam dan orang Cina terhadap pemerintahan Datu Mustapha telab membawa
kepada penubuhan sebuab parti politik baru iaitu Parti Bersatu Rakyat lelata
Sabah (BERJAYA).

Setiausaha parti Harris Salleh telah keluar parti dan bergabung dengan UPKO
(menubuhkan parti baru- BERJAYA)

Tahun 1976 -- BERJAYA menewaskan USNO pada pilihan raya negeri 1976
(USNO 20 kerusi Daripada 48 kerusi yang dipertandingkan) - USNO mendapat
kerusi di kawasan majoriti bumiputera Islam

USNO terus kalah dalam setiap pilihan raya negeri kerana Pengundi bumiputera
Islam berpecah-belah sarna ada menyokong USNO, Berjaya mahu pun PBS.