Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Ministra de Educación
Equipo de Autores:
Rurashakuna
NAWPAQ RIMAY
Rurashakuna
MAMAY
Kañaris llaqtapiqa,
kan uk taytituchik;
payqami San Juan shutin
pay rikamashami
tukuy allinlan kawsanchik.
Tantanakur fyistantaqa
ruranllapa
shunqunpi llaqtanpaq
mañakunllapa
tukuy ayllukuna
allinta kawsananllapapaq.
MAMITAY
Mamitay Mamitay
nuqa munashuyani
kanan qampaq diyaykipi
shumaq rimanata willashuni.
Waranla rikamanki
shumaq allin kawsanaypaq
shunquymanta llakishuni
payqi mamitay llakimanki.
MAMAYPAQ LLAKINI
Kanan nuqapa shunquyqa
kusala llakiwan,
mamay ayawasipi katin,
bilitata shachikuq apayani.
Mamitay munamanki,
mamitay nasqumanki,
chayrayku nishuni
shunquymanta pacha munashuni.
Qaqakuna chiqyarannami,
tuktitukuna paĉyamushanami,
nankunapis shumaqta rikarin
pillpintukuna kusata rikarin.
Tukuy qishaymanta
qamwan pichakunllapa,
chaynu,wamrata warmita runata allipta
allichanki.
Wasita qatananpaq
shutqu qiruta, qishqita suruta, tantamunllapa.
Warmipis wamrapis yanapakun.
Paykuna uqshata, chichata aypachikun;
chaynu wasita qatanllapa.
WASI QATAY
Achka runa, minkakuna
Amsaq amsaq tarinakun uqshata apamur,
wasita qatananpaq.
Wasita qatananpaq
shutqu qiruta, qishqita suruta, tantamunllapa.
Warmipis wamrapis yanapakun.
Paykuna uqshata, chichata aypachikun;
chaynu wasita qatanllapa.
Mushuq wasita qatarqa
uqshata rutur takinllapa
apar llaqapi ĉurar
mushuq wasipi kusata takinllapa.
NANNIY
Qamqa apamanki
nuqa yarpushayman,
qamqa maytapis
mana tukukaq rinki.
Shunquy yarpushanman
yaĉay wasiymanpis
shumaqla apamanki.
Yusul payqi nannisituy.
YAĈACHIKUQ
Tayta yaĉachikuq
kusa allin kanki
shumaqta willar yaĉachimanki
allipta intrachimanki.
Kanan diyaykipi
nuqa kusata yarpushuni
amitunchikta mañakushaq
allilan kawsanaykipaq.
CHAKWA
Chakwa chakwita,
uqayta akshuyta
aĉpir tukuchinki,
chaynu mallikniyta
qischar purinki.
Chakwa chakwita
nasquy churchitu kanki,
uqsha ruripi piratanki
¡chak chak chak! nir
illaqmanta manchachimanki.
QINCHU
Qinchu, qinchitu
atun tinkakunayqun kanki
tuktukunapi purinki
paykunaman tarqa
ñukñunta shuqukunki.
Qinchu, qinchitu
kusa shumaq kuritu kanki,
qamqa qushaykilapi tanki
mikuqla sharikunki
qinchu, qinchitu.
YANA MISHI
Yana mishisitu
tilya nawiykiwan rikakunki,
atun silluykiwan aypakunki
ukuchata aypar mikunki.
Mamitay mamitay
kusata munashuni
takshaymanta pacha
winachimashayki.
Mamitay mamitay
kusata llakishuni
chaymi mayta ritikpis
kusata watukushuni.
KAÑARIS
Yaĉachikuq
Yaĉachikuq,
shumaqta yaĉachimanki
mana intrakatiypis
mamay yupay intrachimanki.
Mana anyamarchu
qashan qashan willamanki,
chaynu intrakachimanki
allinta imatapis ruranaypaq.
Yaĉachikuq
Yaĉachikuq,
shumaqta yaĉachimanki
chayrayku kanan
payqi nishuni.
MAMITAY
Mamitay mamitay
kanan diyaykimi,
shunquymanta yarpur
allipta munashuni.
Mamitay mamitay
kusa allin kanki,
nasqumanki llakipamanki
achkata munamanki.
Mamitay mamitay
amitunchikta mañakuni,
waran waran rikashunanpaq,
allilan purinaykipaq.
TAYTITUY
Taytituy taytituy
qam ĉakraman rinki,
waran waran rurakunki
aylluykipaq yarpunki.
p
a
r
l
a
m
a
n
k
i
.
KANCHALA YAKU
Kanchalayaku
unaq qaqamanta,
yuraqla yuraqla
ratamunki.
Chaynu shamur
sakapi, Moyanpi;
ayllukunata kawsachinki
chayrayku payqi nishuni.
Foto
ALLIN RUNA
Qamqa kusala,
Allin runa kanki.
Pachata kamakachir
imakunata tarpur
Puquchinki.
Qam katik
Tukuyninchikipaq,
mikunanchik kan.
Chaypaq payqi
nishunillapa.
Mana qam
Katikqa imanutaq
Kawsayachuwan
Kay pachapiqa.