Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Coordenação editorial
Ivana ]inkings
Editora-assistente
Sandra Brazil
Assistência editorial
Livia Campos
Revisão INTRODUÇÃO 7
Letida Braun
Maurício Balthazar leal
PRIMEIRA LiÇÃO
Diagramação
Carla Castilho
O tema "cultura e sociedade" 9
Rita Mello da Costa Aguiar
Antecedentes: o Inglês 27
óleo de Sean SeulIy, 1988.
SEXTA LiÇÃO
Todos os direitos reservados. Posições sobre cultura:
É vedada, nos termos da lei, a reprodução de qualquer
parte deste livro sem a expressa autorização da editora.
o materialismo cultural 99
SÉTIMA LiÇÃO
l' edição: abril de 2003
Diálogos pertinentes:
2' edição: março de 2008
marxismo e culmra 119
l' reimpressão: abril de 2012
OITAVA LiÇÃO
BOITEMPO EDITORIAL
Estudos literários xestudos culturais 138
]inkings Editores A5sociados Ltda.
VER$O£S DE CUl,TUR...
A pabvra ·(ulrur' entrou na lfngua ingleu a parti. do blim
•.un, que ,ignifiaVll J",bj".,-.w, ho~. "colono· e "co16n;;,";
u.-, _bo;ecom Kfltido pmervadn em "culiO·~e l:unbtm oJ.
....., _ nl ~ de cui.w. Iplic:ado unlO ~ apia,L1rnn. qlWl-
10 WI ,nimw_ Eoll I Ice~ preponduanle nO Ikulo XVI.
Como medJo", ellcndCU-K aO cultivo dOl fxul<hdcl mcnuil
Cespirirua;l_ AI~ 0 !kulo XVIII, cultu" duignan uma alivida.
de. cncultun dc alguma coila. Foi newo tpoa que.:w!ado <h
Favro COffcla,a ·civili~". co~u a ser u»da como um
IUMunliYO absrr:uo, na ~ nio dc um "cinamcnlo cspcd-
fico. mq pan dcsilVlu urn proceuo geral de PfO&laoo inteJ«.
lual e clpirilu:L! tWIO na c,(era pe<oaal como na soei:L! ~ 0 pro-
'0 "'voo. CO" . . . . . ",.e, •• "~AO "
cuso secular de deKIlVOlv,mcnto humano, como em cultu... c lom>tell, pot uemplo -,ode d=nvolvimenro inlcJectual, eopiti-
civil;u~D curop<'ia'. lual c eslo!rico; um modo de vida espcdflCo; e 0 nome que deserc-
Durante <> ,om.nti,mo, em ••pKial III IngJ.,cr... C III Ale- ve u obru e prilieol de Ilivid.des anblicu.
manha, p2.UOU uel.....d. em ~ . s"1,1 antigo oin6nimo, civi- Uma du coiJaI quc flCam evidcmel neue ap.nh.do '~pido
liulo;io. como urn. mweirlck enf.liur. cullun du na¢a.do d.u mud.a~ de .igniflCldo de cullura I que 0 Knlido d.u pala-
foldorc .,Iogo. 0 domlnio do:!: vUo,O humonos em opoo~ ilO vraa ocompanha at lueufotm.¢CS l'OCiai. au Iongo da hillo,ia c
an••, mdnioo cU 'civilj~' que com~va I K ClUu,l,Iru com conse......, em suu nua~ econorac;6es, mU'lo dtua hilloria. Na
• ReYOluo?o IndWlri&1. T',III-K de urn. virada Kmlmica oolivd, Ingl.ICfTI dot:.1lOt 19SO, momenrode arn.ltu~ da dilciplina
que," nodci.de un'll ;nemu tr.uuformao;:loloOCill. de CStudot culturail, 0 debale we I cuhu'" puca conantr:ar
·Cullu..." c "civiliuo;lo" PO p.bvru. I,Im..s I.mpo desai- muilo do..,nlido de mudarn;:a em uma lOCiecbde que iC tcorgl-
tins (como em ci¥ili~ urea) c nOfllUtivu: dcnot:un 0 que niu. no qundo p6f-glU:lrI_ Raymond Williaml (I921-1988),
t, mas ,ambtnt 0 que ~ Kt (bUll poenAI no adjniYo ·civili. figun oentn.! na funrbo;lo dol cscudot cullUuiJ, COnta como a
zado" C ICU oposIO, "b.f.rbaro·). Nodccorrtrdos pr.......... _ radi- p:rJ:avra cuhun. rom~ a se, ada "'Cl m:ail us:aria rome cUo dol
ai. de m~ MlciIU d. R.tvol~ Indu$lri&1, fo; (lando dchuco dc:Mes 'Umoo. No ptoca.ao, uma de lu.. Kcp<;0cI de
cad:o ' I n mail rvicknlc que 0 lipo do: "dclcnvohrimemo huma- an,cs da KIler"" ada dillino;lo lOCial, CullUU COmo PO"" por
no' em C\lJ'W tm urn' ~ c como • ingiltU nSo,..... nccasa- IWIC de urn pupo ackto. ~ a <k$ap.lUl'r e a du lup ~
,iamenrc algo. lie, recomcnd.do. 0 fllO de. em ap<cial Ul p,tpOfIdcrinc:i. do UJO .lIlropolOgic.o. cuitul. como modo de
[Oligo do S<!cuIo XIX, • J>3llvr. Ie adquirido urna conol~ vida. 0 OUltO iCmido dc cullUf:II, designando at anell e, no con-
impni.alil•• ("civiliur 01 bUN,os· en urn IDOl. que jwtiflClV3 rarO ingl& cm espeo;i:rJ, a li,emuf:ll,'" inflne rom I pmlom;'
• conqu'Sfa Ca aplor~ de OUlros po>'OI) conllibuiu pan a n1nci:a da cr1,g -oorc. cria,.to, urn dol CixOl do projcro ,nrdtt-
virada de .....Ii<!o. It n<:lR p,oaqa que "cullu,a", a palaYJa que tual domilllnle II' 'Cldemi. 'ngleu, 0 Cambridge: Engli.h,
dcaipava 0 flcill1MCl\lOde f;K\lldada mcnl;Ua,'" rruuformo<l, :lllUmo doe now pr6aima ~
:to IonSOdo KalJo XIX, 110 ICfmo que cnfcia uma reap.o c urna Oquc W"d1iuna pm;cbia flCSil.conanr,*do debue cnm 01
cnrla -em nome do. vaIo<a humanOl- ~ IOciedadc em procu- primcims pu:iOI WmClCOl da noaa "cq da cultur.r", wim dcno-
:to Kcleudo de lralUfo,m~o. A aplio~ de..., "'''Iido.u minada pdo prcdomlnio do. mrioI dc COI'tIunicao;io de mll$l. e
:"US, como as obru e pnlic:as que Kptualum C dJoswlcnla- polo domo do conlliro poIIrico e «lOI>6mico PJ.t. 0 wlrur:al, mar-
t;io :to procfUO gt'l':rJ de dc:w:nvolYimento humano,l preponde- ClIdorcmpo pracIlte. Um hom acmplo p,lon...,cnr...dcrQll oiIu·
tante :a partir do tokuloxx. flU rmdmci:a I~mr:ucde urn eRnrq;iat~ miliw,Sunud HUllUng-
Em mcadoo ckssc Jkulo 0I1C1lri<b prrpondcranrada pabvn ron, que,em urn cnuio pan. ,""la F.mpAjf.mdc 199", pttof
cram, .Ibn da X(~ ,cmMICIUnlC na agricuhUf1l- culm", de que ~ fonte lUndamcnIaldoi conJt'lOIcm n_di.. BioI primor_
'v..._ .......
r-..._,~
~ .._..,......."I6o' lj<f~_.....,. '_II .,
(~"_O"-""'"
n.~ ... ("j..fte
"£ ...
. . . , . " . . - - - ... nlS/.t",l.p.11.
,.../-o.;;:.;.lJ'J7J
.. '".0''' CU"."" . " •• " . u~.o "
dialmenlt ideol6gica ou ClCXln6mica. °AJ grandeoopon¢el mln:.ilI ""mpln "" MUndo d...n .. < d.. idli... .:: qu.""" I<n........ eo,-
espee;e. hwnan.u e • fon'e domitwltc dos oonRilO1Io<rio cul,"- ...Iacio..., m\l~ como .... COm .. mud.~ enl"oeodu em
rail.... £daroquc Hun~on plalllpoX at que: .cuIrun. t di......;.. diocipli .... COmo. polrtia•• <COftOmia. a<co",un~ 'l"" dnco-
dlI d.a CllOilOouia, cia idcolop.a c d.a hisl6ria.lmnicammlc, t. in.... I><i....,. aI&"",.. d.. '1..... 60<0 .... is compliad.. mao 'amblm .. de
pcncl~ad.a vaomis ",'kmede.asafcruqll¢ man::a _ ttl
........ nlooh~·
daa.olrun., quandoo podaioecon6mico"'''"llXn.Wlcom I <2JWl-
siocuJ.unJ - but. pcnsar nocincmadt HoIlyoooodou ... america- J~ Q!' duo umbtm >I q... udisciplitlu mtloaif'etllQ nio
~ do modo de rido de brp &ins do pbnm. _ C I prodo~ componam "" qumlla qu. in.ucsu (oemwu. !'va Iidu-com ...
_s_,_ . "' J.' .
~alm'" tofl-.aK3mmlO ....9'.- m u , . c ~
aodor' tIOnS wmpkUdade:s d.a vida whunl ~ precifO um _ "'llC'a-
~ sio dws raas cia mc:sm.a compukio cit criu -.:..-ai- bull'in e urn. noY> man.i,.,. d••ubuhar: j:l "Ii d<'do neue
dadcs rnuilOi c dar • pouros. pnaihilWl><k de A{~ momen!"" pa.uo que len 1 elltUlU~ do> esoudoa cuJrunis.
Ji do!a<b de 1950. ficoIl cbro pan. R..ymond Wdlilom.1 No obra de Williams eue pas:IO implia um me.guJho IWl6rico
ncccs,id-k ck lomllr urn. ~ JObn, • cuI"m c de in.cmr no nGi modos pdos qu.ais. ~ulrur> fai 5endo wn«bida >0 longo d.a
debale pan. dnnon#ru as cona6cl; nwn: as diverAa eIhru c sal- hino,;. 'ngl.... mod.rn•. An'e. d. deflocu as ~"nce~6a e
""~t.l,"<br 0 C<>n«lro pan. urn U$O ckmoc:ntico que COnltioolsK M(ucsdo deb..e soble. cul,u...., t p,eei", m.peu leu desen""l-
para I mudanyalOCi.l. 0 pomo de VillI d.. jn"~f·rd.~ cnlre vimen!o his,6"CD.
fcnt-menoa collura;. c lOCioecon6m.icns c ... Irnpao d:o 111'" pd.
llU1Sform* do mundo sIo ... impubo inici:aJ de ...... proja"o ime- A TR"O..;Ao·CULTUR" E SOCIEOA,OI:'
ItC'lIaJ. &.:~ndo em 1961, diz: o ellUdo d:llsico de ,.cons!i,u;~ hi1l6,ia. dOl difCurlQ' ple-
ponderamel sob,•• cuhu.. na "adi~lo bri!~niCl ~ 0 li",o de 1958
(... ) 0..... IIr" ... r.a>1I .inda mai' c,,;dcmc que 0'0 podcm",cn'cnd« e"/I"runa !jqd.ry, 1180-1950', d. Roymond Willian1J; ao lado
... 1"<><<»0 d. ".n.for~oem que «tam", cnvol.ido... o... limi_ deIC!.mOI Tk U...ofLirmuy,de Richa,d Hoggan (1957),. Tk
[urn",. pcn .., U rnolll~~ d.m~,jCil, iM.",;>! • cullurol almo Md",t o[rh. E"t/ish Wor.tint Cws (1963)'. de Edward P:
proc:<UO;l "p'Tad.... Todo no.." modo d••ida. do fo,n.. d< "".... ThomplOn - oluff rolll;dcudos, nlo por ICIlIO, 0' Ji"ro. fun-
CGmunidodco l orpni~o <con'<Udod.t <d~. <do cstru'Uf> do dUlles da nova disciplina.
f,mm. ao """"0 d..." ••• do <ntrrl.nimrnto. cst. . ....to profun. olivro de Williaml cumin. ill ido!i.u sobfC cuhura e IOcicd.-
d.t.m<-n.. .,...do pdo ~ < pcla ;.,~ do. cIemoenci•• d.t de enfcindas no mudanyo do.ignifiado de !e,mOl como 01 pro-
ind... rU•• pdan..... d........ u ~ Ai..'..... ~d........
~ ","",,<>II ,,"'. pu,. imponon« de ........ ~ maia &is-
nif"""j-q, • eo" ..nolo im.rplUad.o < con,nnd.t, de fonnulwun<e '~ .._n..L..,." r r.-.a-. ........... l"'.p."'-
• I01ooo,e-. ..J ~ , ...... /""1195&1 ~ n.. ~ _ 1-.
~c~ ~~~:::mo.T H." I . . . . . . so.
;·io:.~.~-~...
~:.~.::::.:.~.:.:., :.~._
"""-Ll.SIo"-'·
,·. . .
"'7.p.17~
Q _Io .-... ·~_A~
00000100 _
..-
",,-...0..-. _ :
J..-..
T-I..""
SIo I'ooolo. .... Ta.o, 11'11.
_
.... 00. <U<T.'", ,,~lo
" ""'''' l5
prio. C'Uhu.a ~ fO(:icd.ck, (mJ.i. indwuia, dUK t Ult desdc 01 <:lIU st ~I,:ouem,.'I.... ~ ...ponuhilidldt de lod•• ~
pnmcirt" anOI de consolida.;lio d. R.evoJu~o Industrial If~ ·ocuidad'H' cul'un· ck todoo; e de Robe" Owen (1771-1858),
1950.0 foro do ;nlffflU nu mudanr;::u umlnlicu i que du urn do. FUndacIora do KJcialismo e docoopt••,iYisrno, para qll(m
~Mlbm c informam rca¢cs b inlrmu m ~ -xia.iJ./u a nalurcu hurnan. nio ~ urn dado caJrico, mill 0 prodUIO de urn
nll2ll~ de Jipiliadodosco .......... Yo vUouc:omo urn ~ t modo de vida. ck urna ad",..... Com 01 ponu rominlic.,.:, em
unu ~ls mod~-rnsCluuo:bspd.I R<:voIu~ Indus- <:lpcOal Willi.rn Wordsworth (I77G-1850) e Soomutl Taylor
rna! C fIN impwua.;lo <k lUlU ordo:m capi,alisu ~ n. CoImdgc (1772-1834), co ... com l"or~ a ~ de cullu""
l+lnn a ~rtir do I6culo XVIII. Foi com ~ lino que r.c.ou CIOmD. nu paInns de Wordswonh. 0 ·espirilO nw:.mado de u..m
a<abd<ridlo aaisch>cia dc IIl1IJl ~ inPu de cldNrc ~ a po.oct. a mcdida d.J aaJ.i:ncia hwo:uu., 0 ,ribr.ma! ptnJl1. 0 qual
q".lidadc d.>. .,w ..wi: de difermm ponrOi dc..un. pol!tic:o&, 01 cram ~'Iph osnlora rraiI .... 0fl0'9a _ ~ °fiaicioo° do
~ra agrupadoa _ ~ riD c;onstiruindo urn diKur. mcrado e de OU1ru opaat;li<s umihm do CIOmbrio e d.J indtb-
sod.-crftiaan rd~~.-:>...o.da<kindtwrW. tria. Sc pot urn I*CSA ~dna oconaimecond.IAa urn.
Willianu 1on1ju a '~rnl obruduulorcsquc.osabtr In.- vWo ..in d.J adNr.r como in<crwtw;50 ItlI oocicd......, po< nulro a
dicionaJ acudl mlleplndo: cstlo Ii :maliltu pol'"~ publi.cis- coIoaClOmD urn :rbsoIuro, urn domlnio l1nir:o,5CnModu ~
. ..
•as, panas. tom:llKistu, crfric:oo litnfriol./u linhu p.incipliJ d. mill e mll.n~
l00~p.ack><hd» nos:lOot 1700. Por urn Jado Edmund Burke Urn ponlO .Jto ckssa u.. di~ ~ a fi~r. de Ma1thew Arnold
(1729-1797),0 fmnoposirorda Rn.>Iu~ Fnncna,cporoulfO (1822-1898), VJ';Of;d.sws lemal edi~ encon""m "P'<:l-
William CoblKt (l763-1835). 0 polem;••a defensor de uma du- do em su. Dbra, Como 01 peruadorcs que 0 prcccderam, A'nold
'" t .. b>.lbado", que Korganiu.. ~ixando de lado a oposi~ usual tern d. K ha""r Cam :IS .uplUr:l..l e C.iK' d. uma KlCicd..de cada
d. h"r6r;.duidtJucnm urn con""v:..lo" urn radical. William. va maiJ indumialiud.. AJ iniulli~1 na dimibu;~lo dal.ique-
demonm. que.mho. uJ ine.en1." um .illCma que eOnC.n"... lenda nal InloJ de
poueol alim.nta a divislo JOCi.J. A n:ligilo, pockrOIO .I.mento
t, ,) <.irjeam I ....... In",,«••• p.n;. ck ,", .. ~,."...ia d••<Ih. apniguado. d.. tens6cs soci,'J, com~a a K.r1euc.cdiurl. pel.
1"A!... rra, <dJo inlc:io""", I<UJ ".b.1I>".. tn~ ron'" de crI,iC>. d. yido J«ulariuda ria ci~nci •. £ lie"" momenlO que a cullur. ~
""" dcmocndt. do lIOn> il'ld",ui>lismo, mdi¢a q....... madoodo chomida a dacmpenh:u urn novo p.pel social, 0 de .pnigu:u e
okuIo xx >iftd> sio.u... < rd<o:on....' org.niu•• anarqui. do mundo ...1dOl COllflito. e di'P01U
lOCia". Conrmn'ando u ;rrup¢cs lOCi.is doi anOl 1860. quan-
N.linh.g.rn lrllfld. pot Willirnu.,. lnd~ inici.d> PO' do u c1lUellnb>.lhador.. cDgcm odirei.o do YOlO, cle fn .....
Burk•• Cobba conlin... nu obr.u ck Robc:n SoUlhq (1774- .ccomenda¢cs: pa"" 0 tntabckcimenlO d> p"IOCi~:
184)). urn dos fundJdom; do n<WO~. p>n ql.lm\
o EsIado deri:o c:uidu d.J utkk Ikica.. "'On! dos pobra JfII<:l 'III( I'mnitam-m.. .... - • _.lIIdo._princi,....z>.
IWa dUnKdadiMJd""s cult",. _.lNscada ""'kYo
""" -... do ~on<om. tod:oo all " '. tckoano... doo .........
'''.'OS Cu"U .... '''.''0_ ,,~.o "
"
qu<10; p"rwdo. di,a no mundo••, po< ",.io d.... CO..... dmtRIO,. .In rapoi'o k;..n.livn: ,....m<n,o ""f'<C"la'lvo de loeb. .. coi..., 'I""
ap><idocl. cit dediar urn pensamrnw ",,,.,.m .livf.e. _ _ ""96<' pod< urn dia " .... beneflcioo ..... afcn. mal de uma f,,,fIU neu,...
pomnto ;,f<SisIlw<I."
.h.ibi""~'
Pan • cot'SkllOCial, 0 mdho. umo!d;o nio i • jwtio;a. mu a Eo q~ vai ~n,rar 0 c,itico com IWlinguagnn inoa:n,e?
".... Noeb mail rudl. menoI doq.. MeeKond<: pan I0<Io5 0I0Um>s: a
'0 'vic C' o;u!lUrL 0 crfOco", vigin 0 campo do humano < pre-
10 poal.o "'" ..... pond.< "'....... po<q'." ~ .. pocoio. '1.......00 l dipu Iotf'oi-Io d.u inwstidas do. j:acobinoo < dos p:atti<Urios da cibJciJ. c
ck ON okoado bu.... 'I'" __ ~ 1 .....,id" 'lIO< p-. 0 ,_po. do PfOVCUO muw..u. Enq....."o 0 mundo CORC1ClO nIo euivn
c:ad:o ",,-..u. 6..-. 1'01100 '" \IJlO&l6uenp qu<
pron'o p.a'" ««boer 0 humano, r<eorra..., k ~ s...... mUima
ni..->lm
nJa ..p :obahd. _ dacm> qu< nio ..;. '1 ...:1. _
pollria vai nnb:a.:ar a pcn~ re:acioniria ck mWIO da crlric::a sub-
""'. lnd~ q nio >mn<c: II< dis h-. Nco.. rdiplo> ,triali.
scqiimu= "Usc a ~ a,i que 0 dircilO csce;a pron,o, < a,i qU< 0
IOU m f'aLO m 1:010 .......... d.o . . . . ml~ f><o ..
>£lIf1 fa,O ad .. nde> desar...so. toW ~ • pocsiIl idfu/,udo:
dircilO eucja plOllIO a ordem. vigen« du coiAs i juarifi.a.<h, i 0
o <Uto f ..1II .....nclG de ~-. ck ilusio dmna. A poaiI lip •• ~ ~INIU< kr;Irimo~".
1 idEio: a iON I 0 r..o.' ComArnoldamdil;iocompkuoproca.wck~dooen
tido de ooI'un> < a dcf~ do p:apd do crfcico: a venbdc:in crfric::a
o p«o;O' K. p,ago paraqlN: .a.iltwlI em genic. pocsi. em par- i Qc,ua; IU;I ~ anbon 5OtW, <SIJ. aputada de rodas.u esFem
',(ular K desintumb.m d~ popd um~m ill. atil. duo em ondccfClivamml< scM a vidaleal. Cab< • _ mundode"dot;ur:a c
Arnold. £ pr«oo ""pam II esf~ d.a wiN'" du dlI pollia. do lua", pcb ao;:lo do crltico, a1vagu:ardu 0 campo do humane.
pr:l.tic•. P.r. aneg..rar se" diui,o d. SCI a c:rplQdo d. ,00. I N.u coIOC:l~f>c.s de Arnold vai .. forjando 0 molde que darl.
humanid.ad., a crhic.a d. cuhura, que n. maiori. do. C1IOS!,"," fo.ma ~ pr~lica crltica ~ubO«J.iieme. EII~ montad••1a estrulUlO
Arnold t .in&nimo d••rilia !ired,;" d~ mCOnln' Urn. lingua. que pcrmirid. dilju~O de b..., do .tu.~ d. clhiCl d. <ultu...
gem • ;nOC<'nu'. Assim d. Ie txprcwo em sell 7M P""rlW" o/Cri. em genic do litedri. em particular: i 0 tribunal ondc sc .fercm Ol
tuum ill tIN !'min' Tim.. (\864): valora de urn. 5Oticdadc, scm no cntanto sc imiliCwr nu polemi-
cal c IlOl .onflitOil que definem CSlCS va1o.... E.t~ dado 0 caminho
OM< podt,.""" cnco ,,, Iingu.ag<m '1... ..p irwx<n,. 0 t-un.
'I" leva a urn .e"o conformismo militan" da critia. lilcr.iria.: i
,. ",~<Yiclmciar.pu<n.> nchaod< _in,.~T ,.,..
uma illSlWci.a quesc aUlO-rcprcscnta como radial, como de cpo-
°
m;", """ <riric:o ck>o< IC ,<1' a£as<>do<b prJ'''' im«liata afc,.. aif;:50 >oJ nIorcs vigcntcs. mu, no mcdida m...... em que Me refu-
polkia, ....... < h~~, IC quiocr .....I><kcu unu ~ que
gio no abar~ aU>. .rua<;jo sc d.l. no ICn,ido de nun«' 0 a~
de coiJ.u aque ~Me~. Nmc ..nrido, a .rltiadacu1t'\112. .....
•_ _ CoIt-...J.-.,II.,..', _1. GoIl;ol ..... Colt-
If , ~
mold... prtConiudol por Arnold ,nli.. 01 ideai. <k Burke, para diro. grand.,., 0 pOtU conadc: cwrlln ~ mail do 'lilt li",nrlln t
'l""m en pr<ciso 'I"" I cultun ajud:I$K' conlff"1 mulrid~oimun· • oUlras ant:ll, ~, com 0 'I utriam 01 <k 1mpnoo m. i. democnrizan-
d." 'I"" Qla/U prom. plra pilOlell"' hue 0 sabc,", °
It:ll, nilo apwgio dt I.IIU pouroollomtno cullOS, m. dt rodD urn
Niio ~ ~ 10<1 'Iue Arnold ~ conW:lcrado 0 fundJdor cia entia lire- modo de vicb. Esse 11m argumallO doli 'lilt prtttndi:un YaIoriu.r,
rW inglosa conlcmpoci.nQ•• figura que fl1.li~ hist6ri<:adOll por cxemplo. II prod~ cullllnil dudUICS ....b..hadoras. Mas
lemu da cuhun • da 1OCieobck. Como Bu.~. de imiRe no papel °
...... mfut dtmoailia., de CSlender concti.o para abarar.ocU.s
W. '~ cuJllml dt funcion:u (lOmo urn amenlo oociaI, ligan- as CSlrtlWra¢a« 5ignifoadol t vaIortS dt lima iOcitdadt,lor;o i
do parla em confliro. Como 01 p<lCt:u rominrKos, ~rva urn iUlubd.a por mcioda imrod~ cit gnllS« iOI:ftIO tdt lmnamen-
~ opccial1aimo pan .I;em!...",. Como Coltridgt-. ~n cul· '0. Pan twa dol maltS cb ICIcitdadc con",mpor;lnt;o, EJiol defal-
lun. - 0 mundo dol nIorn ~irinuis c cia ailo.Mdadc _ c civili- de 11m m<tm. hienrqu~ 'lilt, lidD ""it, di nodcia <b ~ cb
~ - 0 mundo mllcri.] • mednico da mnmiu. D<:fcndc, ideolopa de ~ t indiY1duos .... ptriora 'lilt tan.o <boo ClWOU
lind.a, • ~ dot unn asu, • rud~ do dcaia pr<'COni~ dllnJlrt • Sqund.a GlItIn Mundial:
PO' Coleridge•• w.... q.... <kYm• .efll'rinada JWa manter ";00 0
mundod.a~ncdaJur.. Pu.c:a..-..iaq mcd..u ......... ~ ... ......x..dcickoo·
A ~ toeguinlc l de AmoId, mfOcoda N J"am II de c.JJJar ..liar ... mail idodc.a1_ pon l"'f"'l- funuo.. colotat ....
-.i ~' que <:olin 0I1nCl6 cit- 1880. 1'14. nWlIm. u IinIw j ';1\0 .dc ndoeuairtdiricl_q fonau KIda ....
fFU:da~t.no.m.loxx.mmo~dea>mo ..... mdi- "-¢cs_rrio«s"'cf...,tdc~ ioWD"""'_lp
~cksm>boc:a/'10 rr.obaJho eX pmDdon::o infIumlammoo poru. ou ....pla oombn. •• ";'" dilrino;Jo'" nhotl-ul_'''''R. mos.
critiaI C1eI1r6klt;o T. S. E1ioc.do. m<il:oflirmno. F. R. Lnrif c I.
0""'"0 do _,.;1 __ pod<-= 'Ii ""- I I _
oodom_ po ' prtIIlaio ".po6pri>odila. ~
It. R.ictwW, que Do. cbn. • ima .aw;to poIhia qllt moU¥a 0 pro-
;eta ck Williuru. 0 mOYimenlo do tmo mmln como. rnd>o;io
A ouua P"'~ dominan'I no caa:irio in.d«nW ~ a do
ck culrunc ....;mxk • .,. 0 /Utili fW nn nomcc de lUlU tocicda-
r;rupo <b rt'tisra Smai.., lidtndo pda l1pa<ba\ot do eatudo cb
de nuis ~ Com 0 Imlpo. II:IA JXI'~ wai ~ mfraqUC'Cftl-
do c I t esuuNnlldo como .....:oIg;i.a ok urn Fa' b _ _..hun! maisinAutr\'" cbs dilciplin.d.a lpoa.oCambricl&t English, F. R..
ir~mcnlepmlido c ~ d.a culnua Q)fl1O \Illl ~
lnvis, nIo dirm.. muito delta. Pan Ltavis, \qr1.imo btrdtiro «
Arnold, a aUtun In poNt de ....... minoN. que dto-tria p'<S<naI
to, 11m domfnio ~d..u rtb¢eJ run t 1lUoIaWs. NoconlalO
OS Y3Ioru hum.nos t difundi.1os por mtio d, cdua.;io, almo
<b 1ngWtrn. dot anoI 1950 lSICI idtais tmbuam :IS P ',' 'I....
forma« minorar 0lI mala <b civi!i,* modtrn:a.
pmcis>mserded· .... lSf'U'lq...xpouaknroddwtpanoampo
Enu Uo u pooi¢aq... Williams ltfll de dnIoctr pan po<kr
cit ....... poUtia cultur.oImaiI deznot,icico t militalU"-
da.r urn paul) .di,r"I em ~ k m.d~ de cul.un t socit<bdt.
°
Unu du primtiras pro¥idmcW ~ dtmonscnr 'lilt lCaconcit
Sua propos~o i de urn, 'ul.ura tfIl comum. Eu:o co~
por .ris <b Linswgtm °inoctnlt· «11m doo li_ mw innlltn.a
cb4>oc>, 0 N#ln T_rrh tiN DrfillilMII '!C.Jn.n (19-t8),dt Bio•.
No rom tlevado 'lilt QrXltriU. OS pronllnciamtn.os dot homnu
.. "'.00. CULTU . . . . "'.E'" ".lo II
depenck de: lIrna vis50 que ek nio indui n.a da l~ •• de: que a E. P. Thomp$On (I924-1993), vindo do Partido Comunim-
Moun ~ de Iodoa, qlJt nSo aiR' um.a cbsM: especi.... OU l1li\ grupo do.q~ leaf~,o\lIp6UinvuiociaHungriaem 19S6 -. taulorck
ck....-.C\ljalMdJ.R;a.ai~oklignifiadooc~I(;."" urn do. liYfOll que mudou a forma de rue, hu.6rUo na I"p..fcrn..
rmOOo goml•.q.. no KnOOo ~ das aeteI c doconhecimm. '1'1:M Mui"t 0{tIN E1ftliJJ ~"t aw, p"j:,licM o em 1963, t urn
'0; taU sm&m wna codificarrio de lIllU fIO"K COlDwn. Oamlplo dos rnomcnros forft:$ cia '~ok ,ceupc...., a 'hiA6ria dos ck
maiJdaltl cia dq>mdmcia do. ~ de p'0CUi0I que doeomuns baixo', nio romO mero apendicc cia b;';'01iografia oficial, ml$
~ coda a ...;..In ~ a~;cb i um.a pdric::a -x:W aI,ioAgni- como urn mcMmmfO impulsionadoc da IUmSria p. Ao bdo ck
fiodoi ~caprofuncbdoPO' CJmOl in<IMduo.. cuja criui. Williaml e mWrOl OI.l'l'O$, Thompson {oi membra inAumfe da
viciadt dcpawk do grupo ~ p.mo lUI inrcfipDilidp A ~ N.ew ldi, urn do. mcMmenfOl in.cI<cnWI mais I'ecundoo da bistO-
de lipUfiadoc c ~ I comum • l...w, C am rnIizJo;6a Ioio ria o;u!f\luI int;laa do II!culo xx.
pane de um.a ~ comum a todo... Em 0f"""'(J0 ~ id6a dot lUJUl Richard Hof,:prt (1918-), como Raymcxod Wl1liamI, vinha da
minoru.qucdocidc <) q.... laaIIw:occkpoiJ adifundtaun:·~ mas- das:se mbalhadon.e rinha ~cm lircnnn. Em 1~7 pubIi-
_", WoI1Wnl prop6c a f;OO\unidak de: <uhUll em q..... quado cou leU lim> nuilconh«ido, '1'1:M u...p;-,.onck cstuda as lr3-
o:cnuaIl faci1icu 0 XltSIOde ""los ao conh«imcnro c _ meioI de ~culn.uUda daIK Inlb.!hadon urbuoaeo im~ do cu1tur.l
~ MNnI. A id6> doe uma culrun. trn comum i IpratnQ_ do. rnaJUllObre INS h>bj.os CalltUmft, qucaariam Imdodcstruf.
daeomo ....... entia cuma .1Icm2l:iY;l~cuJtun.cimciKhc fragmen- do. pd.I vulpridadc e pdo baixo n[wI cbs __ manifi 1l4'c1 Sua
tada q.... viftlllOi. Trna...., ok urn. ~ Nsnda nlo no prin. :K~ dctida 101 procedimcn.os cia imP~nA pop..w, do cinema e
clpia burgllh de ,dar;Oa soci.is radiad:u III .upn:mKia do doo CO$IumCl cia vida cocidi.ona m do. ICU livro urn dos primcirQ$
indivlduo, rnU no principia .hcrn...ivo da JoJidaried.d c que acmplos do ,ipo de in~ciga.;io que mararia 01 arudoa culnuais.
Willi.:lml idcmifica com • dassc: tn1nlhadon. Ern 1964, quando en prof=or de u,cra,un lnsleu Mo<!crna na
fuSt 0 ponrodc .u~no;lo do 1r.>d;~O de culm,. c .rocie<l.<k. 0 UniYmidadc de Birmingham. fundouoCcnlrodo. &tudor CuJruraiJ
Ii".., de Will",ml pod, Kr villo como <) prirnciro passo neassirio ComemporinCOl (CCCS), do.quc foi Wrt10' art 1968. &Kanno
f'l'11I de.ll~ esKdiscurso c conform:l.-Jo~ n....... p.ingcm ">ci.aI do conccnrrou mui.asdas figuras imponanlQcia I\OY:l di5ciplina, COmo
lnglmrr. do Sol'gUndo p6a-gunI1. &,00 dadas as condio;6c:s pan Snw-t Hall, Dick Hcbdigc e, mais 'tarllcmcnlC. Ploui Gilroy.
que mcmhro. d. class.. que Bum cemi. c Arnold qlleria COnfer A proximi<bdc biogriflCl- ambo! do da dux lr2bal~,
com a ~ e a lUI. da C'IlItu.... d«m sua prOprio w:n.io da Indi. conlCgU;ram 001111 ckarudo ~ • uniw:nidadc ondcQludanm
~queoseWw. I..ctru _ e de va de imc=sc - os dois Ie inluaum par manifel..
Ia¢a:quc a fooio;mciaaloo;u!lun. mesa l conlUdoconai.u.ai do.
A CULTtJRA 0.-. SOUDARIED,t,OE cullUn popul." de musa" ciacbsse lrabalhadon e Iioco-rapon-
o olllar .ooce a roIrura do poruo ck ¥i$ta da dasic Inbalhadora dwril pda UutiIUi~cianov:adisciplina deCSl\ldotcu1IUrW- fem
uneosrtprelCn.an'ClmWoodw:Udal~do.o;u!N.... elOCie- Icv<ldo muilDl a confundir as duas figul:l$, CfII(juodo a ,<f. .b .......
dado: pounior _ 1 1 * 19SO: RK:hard Hogm. E. P.Thomf*)l:l bcm-hwnoraorb :10 ftli,ocomo .Raymo..d Hogan·.
co pr6prio Willianu. M... do. falo hJ.difcr~ p-anrla de atllun. eck pos¢a.coS-
"'YOO, C""v'''' •• ,• .,., "P.
" a~
,;cu. A inler~n~d< Hoggan nlo lern (I .kanee hiot6ricoou leO- miu Ultll'Urilflles d~ poti~io d~ trad;~o de culwn c sociedadc.
rico d. de WjJJj.nlJ. Tht Usn ~fLiufW9 ~ urn. rcpram{~loda Ncl~. a ·Cultur~·, com C m~illKlIlo, ~ coJocad~ lange d~ vid~
,,;do d. dusc uabalh.dona como algo aJ~m do consumo degrada. material, onde Cf'ICOnlra ICllligniflado. Pan Wi]]jaml ~ 'IUClIa<>
do da ruhur. de m.uw. A <:Inaro!gi:a do .rgum<lII~ t mal..k- nodal ~ vcriflal qU( ~ cuhunt ~ prodouKb de fOtm~ mWIO m.us
u •• CXi$l~nci. <k urn. eulrura = 0 modo dc vida bueado I\.ilf (:!lImA do '{U( '{u(,Ctn f>u' CIV 01 defClUOta d.a cWlun 0. mino-
rda¢cuociai. noilwrrwd. cl....., .raNl~on. Como WdJioms, ri~. Longe de OOP'l23,oquccomumenrc scdcign.acomo:as gnrn_
de se r~nl< do di'iuno de Le.vi, _ ,odama, em urn tarO dc des obIu d~ Cult lint, ~ pr«ilo sc ~p,op,j", dcwo ~ comum
1963. que as lcntat'vas dc impkmcnlar 0 plano cduacion.I de telida nu mios de poucc>I. PO' mcio da IMuun do ~caso ~OI
Lnvis, fOrmal I m,noria ailia, nio cbvam mWIG ceno n. aw.u meiol<k prod~ w1"'ral. Williams Icmbn 'IU( ~ pr«iJo if1lllr-
pmo adultos, tr.uuformaodoo professor .... "lima eI~de man- git-SC aind.a COOlnl uma OUln idmlif~ indo!bi... a o.Cl.lIrun.
bro dc cqui~ dc vacinao;io alll;lcdniQ an Yisiu • um. cornuni_ popular COm cuI,un 0. mUla. J1 na ramha 0. 17K lhn.jli~
<bdc primiu........ Enrm:Ullo. nJo lIKoax", qllUtionu'luenl au;- ""9. ck sc difttmcia do HO(l&U1IlCSlC :aspeao crucia1:
bui valor culcunl<pmoq~. Deiu~'GpOl~ck_
'lLICodomlniodaa.olrun. nJot WllQlllpocbdoc esdtico, masuci fliogan). linda quo: _ <kocWpas • ~ admil< • ~
ab.:nolCOfUmao;Jocl ~ Panql.loel1l nIoq~o at<etn.a "u. <h-. • "'llli'ol>ocadl , popodat (jonuIismo
que t d"" eulrun 011 qUCln o.adt 0 que t rtkvanteeulwra1mUllc mmetciIl 1$, mtmmi j •• cui' do ...... uabalhadon..
<(I quo nJo t .• Wcio pollia K mwne. difundir pda ....l''C'90 '0 0. &.o. r-.daA """ f"lf>"lar cal b<m Jon,;cdod.... Ita-
mdhor 'lUI: It.i pms:ado pdt humani<blk". Km i t proxupar com N1hodora,. poi< In....... 11_ cuIr"", quo: fo; m..ioulclo, finan<ild.o •
'lllftll auibui valor a.d.... ra1 ou ckcickqtll: pan"" da hum.anicUdc opu "'ado pclo boorpaio,. ton,;".",....do 'ipin- ... c:opilIlio-
.,/:m" cultur:1., Neue Kft,ido,",", pro;no. usim cxnoo 0 de U:nis, u. .-io ... ~.diari~~
D£SOOBRAMI£NT05: 0 OEBAT'£ HOJE Do mcsmo m<>do, "cuItun nio nWIlUNCJ:1>dc: a pollia co-
Apaa< cbs Du~<k .....'jdo IODlonsoda hiot6ria, que foi fUll- Il'I\I um ~ m:o.iot, mil rq><CSmtll OIlellllOl' .... que a poIf,a K
mid>. de forma....,.un.,. DrSU. primftn. ~, a ~ doe cuhu- :o.rna.La. Como Ic:mbra Edw:o.nI SUd, ." w1lun i: ocampo de lw::o.--
n, em ~ dikwlra momc:m... cknooa"" uma c:lItgI>rU. ind,..;- Ih.a no qual.al15:lSK ap6cm ~ llQ;do di.a ~ luam umuCOl'llfa all
n, em ql.l( u lWticu!uicbda; Ie dissoIvUm cm urn {e'mo maim OUHall.....
que: abarca... vaIorti c: ,ignificadoc mail genis. Urn. das medidas F.....c novo rnovirnento, po< urn lado, deitou pOI teln:os preten-
do valor de: ruJrun, como as arre$, en jusramentc: q~ cSlilS cla.i- sOcs ;, nc\nraljdad~ ~ ;, inocencia do cuhura, Por outro, e5t~itou a
la""m <'$5n valora ·uni~na.is·. Como diz urn oomc:nrado, ironi- n~o do politico, rcdurida ogon 0 urna pdt,a cultuffi c;, dd'Do
00 c: ICUlxlo: do p>f1iculor,smo de: difcrenr;:u cullun;"
UK Qln:iummto ac::abl. aproxiroando 01 QlriOentelatiYUa:!:
Tradicia...."""''''•• Cllkun ......... noodock ....n1.... _ ponitu- cultunis p6l-mo<krllOl dol oombati'OOS tkf"lUOCes d:o. Cul,ula
bridadcs ~CIIl "'" mcio maio~. quo indo.lo todoo. COmO rdupo dos ~ do esplcilO, 0 ~,no ondc Krl:lll1OS
........ e- ...... __ de ""¥Mda<I< lIftiftnaI. d<oist>aoa ........ todoi humonos junlos e" panir do quo! sc julpio 0 socied:o.dc Co a
'--'<p><_p>rt~,,,,,,pdo""'plc:s"'''''''_''''''''''''
tbek _ At. lot i. urn apodallo ... ...,.;, Ilola. a*d ••_ lango pram, ill: a modifiaria. Amhcls <kium de: lodo, po< acm-
plo, 0 domlnio da e<:onllmia e do oocfY50 do podcr do Ellado que
moo <Wf'<""" """""' empl,ico<, <lim ,odu """'i"Sfnc:ial
J(>Ci.oi" noia. <on",,;', • wim ROO trll\$fo"nivamo. em .ll;';',," u,,;- a serve:. S50 estes, no fim dll comas, que aniculam :as mudano;as
v....;,., 0 pon,,, de vi... d. ,I<.
<.huc>, ""m como "do To<!o- $OC;ais no djr~od~scul ,",erases.
P..d",_. eno poneo d< n.u.
de..,.".. f'Mt<" < de I"", .....hum."
SUGE:STOE"S D£ LEITURA
'1okm,_c.;_,ASoooo';I-ru.-,~lm91.~ ... _ ,
"""ar.. ... _ y.... _.~
.. "Tu'.' <.,"'."'" "
a leinltadu grandcI obras. No prescnc~ nIo Id ~p;.k> po6lJvtl encn: can ~<::orWdenocW"Lit.raNI'll", aqud.. q... cvideociam um int.·
o mundo cb ciYi~ (eU prod~ material <b vida) < 0 d:a cultlt- rcuc: ·sau<lfwr na Vida", critlrios CQnltanlCS nu anl;a¢CI <Ie
ra (dosYalo~ hounanos). Xgundo ~vi$: Le.va. Por Otl.lrO lacIo, cua visSo CQnlig;ru a lilcr.ltura a wn ampo
apvtado <laquele rooqual cfetivamcrne.,df a vida soci.aI. fAa COn-
t....dadc qU<. cui"..... no~. ,inN um> ~ <SU<i.. c-. "" ~ <Ia ';ICI'I11l1'l qUlmo 0 CIJllpo clo imutfvd, 0 rtino cbs for-
·rModoodo.~·.UnuQ.ll,un.qu<rcnp.-.an ...... '~d< mil idr:aIiud.ao c ClalW l wn m;lo qlW<' tio pcrm,cn,c _ e ;~
.n•• <I< lir<n<U" _ t..lio;io Itl qllC rq><Dmt< • ~ ....... merllC fo.nl:llW»o -qUMIlO 0 da 1:01 comunio<laclc Oftlnica.
m,nad.I d.o 13Ifl< po "'""- de 'rid.a ..u. ...hnad..-f6 Em que pesc_ i<IcaIismo:olijalllc, OIl t31"",-bem pot is.>. a ~
pode... .....u..l ~ tnI~.;." ouItw.ruI. al""*
l..;to de l..eaYis ''IN IiIU1riol britiniool {oj ban-S1' "l'd icl. em
companilhad.o .-. 0 1""'0 om ""aI. Eoo< """'" pod< "r...~ .. ..moo nMis: ap6Itw ;me,fublcia, Ilk> hi maill........ pan odiJaan-
I<rabr.....,. (nIo hJ'N I' ' ..... dt.bbotar ........,l ..... Shu r ,_nic> rismo bdcuUu q..... dominava .aflia 1;ICIiria IntcsdelW inI.....,.,-
- - liftcwcnnq _. E.....ndo11ncl-r.. 'mho" "'. ..... 0. -horncnlde born fPIiW" bam subaituidol pdoI mi/iWl.Cf
popW.or. """ moIdun. no .........~ pot &-,
cbI ;rId ......tonMcu.t ..... f;u.o.-.hr,lIOrnaodod<pr.-.
da...a..bckorpnia,q..... mkKnhan.momapadalicaaura.
cIuo;to; ......... orwdo..;..u ..... iJodoo(a<llldjp, J ,.",," ......
... 'CUCJfielodo 0 dnonc dol ~obns de pocsia e de IOItWIU.
d<~-'-''''~....... ,.-..rnm ..JldOO'""'o
Ivt ,-dial.. vanek maioria dol plIIF'&It':lI "'" Iicaaura •
........... _ rinne. ._...;. .,. cuJrwa "' Icb pdD """"'" sa ern IUlivomidad,., do mundo lodD JqUC. de forma cxpUcin OIl
XIX DO ampo' de ~ (pua repelir r.-q-- jllioi implkia (quandoo deImonwn). odnooe de Lc:nia. Para dar unu
.......blllla pot .sr....m, i,.... d6ricia.oooad.a ... _ ) .......1lIlidod< icIN de _ 'IItoridade t..lerobnr 0 ptimciro padpfu de n.:
<q;lnia.. Eo q.. wbo..i.. cIa,~ euIrunI • .t; "joe I dcopcito .... Gwu TrwJaiM (1948). ondt- fedamha upndo lWwda riqulssi-
........... p' J lfe"_"""*cooIa .............. ~ .... procb;ID .......,fIstia bridnic:a: -0. pndo lUItIancisw ins/acs
do janeAulun. Gaxt:c Elioc.1-knry james e J-pb Cann<I""'.
N..... ".t.- "("'.. ck lnvUado mwlOl ex.
pun_li,pd'rnm- No IDCIft\O IiVlO. """pIia- 1ftlIcrit.&ioI pot IIlriode urn 1UlU-
taild:a ~ IOCialda lIO"IdiwipWu: porum bdolma-teOe pro- 10 f~ikn.e ern IUU in.et'Vm~poUmica,. IIUrolos:ia'-1v>
mulgu wna 'lido d:a ~ad- quo: afltllll um.a conrin.uid.k com diur graode ~ do romana: in&!b. ell qum> designar 0 que
um posndo i.rrana:lU~r. pmlido. No ~{ •• qw>doCS$;l t grande 1\1 ~ inPa....
-n.ao.
rUG t rnais poui'od que I cuItura o. ooc>..bck dot mtwdof Embon pili""," como cliJcrimi~. juIpnm.o e raponsa-
drprod~anckmju.nw.()pnm>cm~~.opoow. bilidade tejam conaunlCl DO ¥OCIbo'I1rio mica de Lc:a'tia, de nIo
ubi: ao munda da cukura vipar 0 o;:ampo d.1 ~ em I>OfDe pattU adw ll«CIdrioexpliQtu IftlI ailtrios. E. n.a l6padc:_
dohW1UDlL Cobf 10 africa Iita'irio. rmnado na Iinguagnn dacul. ",&",1'I'ICn1O, n10 Id mcsmo muilO Iup< pUl juRifta.ems e apIi-
tun., disRminHa mIn: Of poualI Mil» que I pockm a:>mpfftfl· ca¢u: .li~md.a li,rn"ura .pd. pan oq..... hi & mdhor em
dtr. Compete .u..h all aflico dccidi. qmis lJo II obm qIK .... ~
"w-.. 110 T.-. t - . a . - . . ..,......... 1-.
" ,.7,
" <0'"001 <U"Y'''' •• ,., •• ,,~I. .
ada urn, 0 grande crllko t aqude capo. de diKriminar tnm: os e.rnlifi,~o social dOl ahmos: IV~ ~ ",format rou""ionail
escrilO<Cl que fuem U50 da:u ljn~ C 01 qlloC' hilum. for x conquimdu par ",ovimenlOS ooci:o..il. at granoo uniVl:nidada
prccioo ap!i<:a" is40 signilia que 0 in'cnoCl.llor nio fu. po.nr do Indicionail cia Gri-Brm.nIu. 0J0td e CambOdgt-. abtiarn elpa·
~o dubc dol dritos da linguagcm cia culrun, r pomnlO do ~ pan F '1.1 <kdusc mb;\ia baixa. comoOlwvil e 5(\1S ""me-
...m I pma pokmiur (X)ftl de. _(J.Iudanla,quc:ospaIhar.un ana J""ttiIOlpo< inulml'U<:ICO-
las e IIniVl:uidada.. A llIudan~ do: com~ aocia!lo,na
o LLGAOQ O£ \..£AVIS imposaiwL por IN 1ado, a nunul~ do modo <kkr cbafrica
ApaM dos ,mdcnCCI .u.oriurUmo c (!imInO dc ....... pGfi¢a. dol: pia, ~ fW:afinirbdc:o dol: prsIOU com ~,ilDcia aocial
La.,;, IOi. k sua manrira, lUlU fi«ura reoooI...:iorWU, • que mdhot teSlriu a pcqut:nOll PUP"'- 0 mftodo dol La.... wn &inda a nil·
rapondeu no ..... tido dc modir.c.. alitualfio cal qwI. mconuou. ..,., oX WI' mmoo imprasioniJu. combinando ~ 0 rip quc:
Contribuiu para iaouma~dc f:arom.. 0 mlltldoem tnndi:wm>,- '" pISA a ~ do msino WlMnidrio.
~ do alltegunnl. ...... c:omwbada ~ poUticro _ nIjof an.Us Mas nmhum rk ...... objftnw .politico:»- rot ~ l-U urn
mad MQrnla alii I Gunn GviI Espanhob r I ~~ScJnma amrido (III qUI: rodoo projao de Srnili"J' coadmado ao fl"lCaS'O
- c so.w modillao;6a rwn6micu _ (I dilWTliuno ind.... rial dol rk iIlIr(lllio: como pock a lir(Df\1f'I. modiflCU roda a tocio:cbrk 00
F"..oo. Unidot auwnindo. ~ mundal-coloanm pun G td6po da hiu6tia e promO'f(f a ¥l)/u a uma comWlida<k
ambbn em aUeoo<!ixu.-dcaplia¢a sin6pcialdo lUocioru- otgWca? sm que:c:ssacomunidador ide1.lnada algum di.a aistiu 00
mmfO do mW>do. Como lembn!'my Andcnon, aownu'iriodas Inra-M: de: uma i]usio '~fOlp«li",,? Do pr6p,io poRia ik..uu.
OUIW potencial CUI'Optias•• Gr1·B~ nunc:a prochwu inrano da diKipiina, (III quo: IIml -virOril- <k Sm<ri"J parro: m:Lis
p1auslvd. pode-... argumenw que: houV( apaw uma mud.tno;::o do
(...) umllOCM>HlsU d ...ita nem urn m...ismo n>cion>!. Como lUUl ... ripo <k auroriwiuno: giu a alllo,id.ck da ,nlia ck pro e eRirDlI
do•• cuh"n bri,lru"" caracl<'ri1ou... pct. ,u>f""ia de "'" U"''''' Uoo a doI-poueos e bon. quo: (alam alinguagem do. cu.hura. 0 concei·
porquc ,.nto" rn...ri&Ji&mo hi,,6ri<:o quanro I oocioloaia d ...iCl .ram 10 dt: ,..Jrll'a fia. r.mbbn iKualmenle ,emiro k elfera ideal. ""m
cmp<ftndim<n,.,. .""Jiun,.. _ "n,.,i... de .p,..
ndc. , mru,,,,, da< pane com 0 mllndo onded'aivameme adquire stnrido. Trara-Kde
..."',,,......,,~ do social. ~ urna visSo dilL!ra c idaJi.lla ckrohura qll( rem mwro polKO a vcr
com a Ir.lla pall umalClci«latk mw dm>ocririca.
Essa vis:l.ognal d.a~~ :acabou IC:ndo. p.erroptivadaai. A1iU. uma cbs upJia9\n man plausioris pm a amralidade&:
.ic.a li,eM. que ocupou 0 espao;u v:uio driudo pd. diJcipiinas Sm<ri"J na tocio:cbrk indaa ar~ flO anoI 1960 esr;( inKri... na pr6-
mais ~ ~uipada. pva uI wef:o. N<l imeno. da propria alta pria fotm~dolN pro;ew intdKNal. Vimooquc para I.nvis
li'crki", I p~ cia aflia como puaa,empo dc rmtk- havia uma dilsoci~ rk base (II'''' Cllhuta e ,ivil~. A,UJ.-
..... de d_ aha wnbml t t l pow. em IllIIqUC pel., llIucb~ cb liundoas posi¢"s<k Manbcw AmoId. dcc:ob::a a aJrun. (nn KU
QICI, lambbn COlIMI au i\moId, em especial. Iilennua) mI wna
:·~"':;~·~';;::;';'~_J"_~I'liMI.
__ '''l.,.~
.. ~~ t-
afr:n oc:parada do mUDdo m.um.l. onde flO confIilflO politico< ..,
cbork hro. E..u ~funciona_~cdisaoluo;:iocia
.. ",uoO. ,." .....
SUGl!STOlEs DE Ll:1TURA
"
poICrin; ~ civiliw;:io. 0 mtllldo real. ~ visu. _ perdlcU. algo por
qIM nlo Y2k a pm<! hua\'. A l1nica luto. que nk I ""nl ~ I <b eJm.
npiri.ual da cuhun, ondc 0 discurso cia Il\obili~conlrl as IINDf.ll.SON. I"EUY. btFh QtlnrUIm.LDndru. Vmo. 1992.
BALDICK, Chru. TIN s.mf Miu;'" _{E..,fish Vim;'''' nUB-
m",u"''' tOc:iaiI rwment<: criRm,cs nlo fn Kmido. Urnl <lao
ru6a PM'" 0 ............ do pro;ao pock cn:u j~nrc '/III, no fuo 1932. OJon\, Oaw>don Pnoso. 1983.
de que IIlo mtOIuc::iooou.......u qur ro-:al->Iuwneme fundamcn- EAcU:ION. Terry. Critic""' • ..J fu.wo. LDndrCl. N~ Ld't
w pan aAt ItICNluraI- N.a I~ doe Fn.ncis Ml.dhun: Boob, 1976.
TnriJI;' 6_--.· .._ Uur.J"fb.Tnd. Waltmli.f Dutra,
~
A<:rl.... Iiooedria._ "" emoI pm:icob III I.......... t III ~. Sio PwJo. Martins Fontes, ..d.
.ioW:W<_noI do: _ diocw».... pri-.:ipa ~aoINnIt I rrpra- WVlS, F. R. M-c:mIiutiDn and Minoriry Culture-In Mi-"9
"'" do polloi<a. F.- dio<uno .-uihui. mui pon.~-' oind..a p....,;Jm. n. I.Cambridge,Gordon N:IIott, 1930.
• _ . _..........~ """"'"" poIi,~< fiIi.b. ---' UnderwfUd, Kin&- Bczonian~I~, •. 1, n. 3, p. 205-
... (e poniLllto """"",,ilu). T de dlocu.no '1-" n:prod... 14,1932-
........ codi.-, com infta6a upedf om oodoo ......... cd.........., _ . F.rc."tilloUt]. Cam~, Minonry Presa. 1933.
t ckm<n ~ubadtuni daGrt-1ltewIba ~
~
Rntof...ri#1I: TrdiMII • ..J f)nort.'lNnft ill EIftlish PwtrJ·
pan nunUltck~eul,unI." H.,mlYlOnchwonh, ~nguin Boola, 19J6.
__ &/sM"'H"""" thdJtlivmi". Londru. Ou.no and Windus.
Mu yak I pcnl kmbrar qIH: Oi l.A:.vi, C$Cu' rohboradorn c
1943.
~ fi",,1'1m m.ois do q"" cumprir 11ucf.a ideol6gic:a n~ _ . T'NGrt", T"""iri.". Lond,a, ChOllO and WindU$, 1948.
ria ~ra neill1 0 funcioMtncl\lo<b soci<:da<Jc, brirtnia. £«110 que _ ' Smori,,}: A Rnrwp«f. Cambrid&", 1963.•. xx.
WI ••ltia lim;IIY;l.-K lipomuo& WuIOl <b sociedade.w m.qui- MULHERN, F,."ci$. Tht MoON"'.{ Sml/i,,}, Londtel, New Lell
rnu, 5<'m qlJQliona,""w !Umbm.cm.... M:uconKgUiram Ib,;, urn BooIu(Ve,oo), 1979.
cspa.;o <k ahica roo ;melior da sock<hde ingkn. provavdmcorc I - ' English R...ding.ln BHABHA, H. (0rs-1. N"ri."Il"JNIlnIJ-
mais conKrvWon <b EumP'"' 0 a1vo do "'"que
<b linguagMI d. tHII. !.ondrn, Roudcdfi". 1990, p. 25Q.64,
<uhun era I) mundo "mI", do comerci.afumo. <b apl~ < <b R1ctWJ)S, I. A. lWric.J Vim;..... A Shu9 _/Li_., J..J~
•propri~dot mtiol; dc com~dc I1U$5> pua. plOpap;:Io [1929J. Nova YOlk. HaKOIln and Brace. 19~ .
do lixocuiruraL Sua miJit1tlcia abriu QH ~ fundammral. par- - ' PriMi,Jn.jJ.iw"" Criticimo. Ne>t:a Yorll, Harcourt, ~
tir do qual K pocktu. fu.r. aflia do si~ .;g.encc, apao;o que and World, 1959.IEdi~ bruilrin: Pritlcl,... "" Crl=1I
O$<Sludoo (ultunis Imwiooeupar pan uticular umaeu!.un m..aU 6rM",". Porto A1egn-, GIobo, 1967.]
:abr2nS"'''c. qui' ckti~reconrril:ua pan. mudu otutW.,.... WIWAMS, Raymond. 71r 1Wirin .jMMn>.Wrt. Londra. Veno,
CULTURA DE MINORIA
U 'P""" "'" COtI jWIl" do mjquin~ m.. ruI-.. pc,«b< nt"
au,,,,.
'I..... ~ S. nIo foooc pd<> .r.;,O "",;(....... 'I cui '" >ab«
X . - n><n "',,""".odo-o lU,1Il') OIl'' '
comon pracna._pcn.n·
CULTURA EM COMUM alia ;",,",m a ... _ f,liar..... 0. '\'" a""" ....... nWot pom de
. - ~ . de . - bcm-au< >10 """'p"""doo pdo faro d.....
moo ",w'o ricoo, • 'I'" do:diam cnndo: pan. de YirLu • de I<W pen-
..",aUoo "''';10 ricoo.aIo .... la aqudcs. q<l<III r:t..ma-
muo de fiI " NI,......... dilt. "CllJocrw.-. ,.-.. ........ """
modo de..;do, Whi_ _ f"'Ip<io ........ de _ _
olhor-ao _ _ ~ -.... .Iio que lknt., .. a>isaI 1ho:sdJo
o mornmlO cb fo~ dol ~ cultunis na Gri-Bm:>U1h.l pru«, .. ,.u..m 'I" _ d e _ hocu. p<n&3ID<"' 1ho:s0Cll-
Co. lamban 0 do confronto emu daw concep¢a de ndn.mo e de pa e; J<d "'" nlcN a,.... (o<:at icC> rial lOb . _ I~ ck
RW< difermlCl penpeainl niuacionait e pol/lieu. ... _ ,.- .t.!·E rP" ~
A~aubdmcberaadaCllhurademiDDria.umdollmw ..... ~ do..aa." pon .dot 0 modo de 1'<1"'"' elM .....
",ais peniSimla da fofma<;50 inldtawl de que ¥rio 0 -Inglb". . . . ,.jd ric:r..in i...u ..t.."r...-eao- .....
V1mOlquea~daadlura_umdomfnio~clo _de __q , -.......".·-_·•
",undo o:aI, ondeK dJoOli c:onfIilOl'e a prOpria vida,. ~ nWQllIe na
~ ingkA. lendo atinpdo umJ ~ezpUcin.oa obn £ ban pcl'Sfod an aperill em uma aociedodeuivanlel..econ-
de ~hnhewAmooId. pan. quem a eulrun era -~ e lua-. A CIIIC MUniau COIllO a noaa, que oIguhn ap~ a dd"esa q~ Arnold
domInio penmciam o"arudo da JICIfe~· - que K COfUraporia. apcesma <U aL!lura ...... ~ iIO malcrialismo ¥Ulgar rb que
100 ",undo Ilaletial d.a prod~ _ e a prae",* doJ Y210'CI de con.iooa rL!istew.. NJo oanii.o que oIplll p: apreseRle
hWDaDOl da a"'"9 cb ~ dol memJmw; d.a da- rMdia YOIumariamctlle pan dd"ender • Y11lsuidade, mU i in~vd,
u"",,,dmle, a que AmoId dwna de rLiiJIeus. Vak a pm.a aln>l2t _ObKfVa 1,Im born kilO< daA. ~'. que coruidcru ......•
pan'" argummlOf an .... pr6priu paIaYnJ: ptellodc>aOl que bwanl confono malerial e ban-out i, an ..
_ ~l' YU1pf.lmplkip ncssa ~ ad.. ~ de:
Sobn: a tioIt-- 0 Ii.. pon oqo&Ol. diric- _ ~ pn>dipo-- quc 0 que &b. omUoo de ndlUra. ad UenIO do pccadode YIIip-
_ pon - . YaJ>. . . . . /!Ut<riail, " maio tIoo _ ..... ,idadc:e mlaadoan um llfIi_aupmor, de:onde:~pG'SivdjuI-
_dilao_ '-"'<tdoo~~ =·1 ' em pi 01 OUIfOl' oem apreKlllU tu6<s 011 pro'I'U mw penincnlCl do
oi pnlpria: a<n<o.. _ po.w:knm fuf-lo ""'" wua ..optic '....
eomo lnct-<n> de 1.0;<. N.....,. ,,~ xmlilou _ " em alp
COmo _ _ d ......._
....... p-ondcu. _
. - ...,...... insJco<s Kt<ditam ......
bern·cou. >10 coml'fO"acloo pcloo 1':"" de""""""
010 ricoo. Oro, • ,Mit;.! do ""IN" f ...... d.o
de perf.~ .• aonoickr Ii
.-.;...to.
nod•• ilia
COIn padr50
j.. ",,, de
- ..
Ioos).'- Go6oro.
;,,}.
,,,,... Itfo.
~
.• ; ' F , _Soc.-
' ...... _Go6oro.-.l-..,..Jcw..~lll'1l
-.l -.., -.l """" -...
c ' .. c ' . u.o-;"
d.a 1'laalUl1l ftlr0p6a '" Gri-Braanha), como UlIla f"otma de uJ- ConI"" 0 QladO de cou.u mocklno, vak ,etomar a def03 da
....r 1 c;"iljla~. 0 Ihula de seu lIlai, inAucnl., l,,,ro, C,Jz",. r cuhu.... como modo de conle~ A roltur.a, xgundo kam. .u
....rquu.. dJ. 1 mcdida d.a la,.,& d.a p,imejra: u.l"", 0 mundo d. nolleia do nClY<l cstado deCOlsas e.ua$ conoeqlitnciu pan 0 deb.>·
lI\uquia dlCivili~o. lecullur:aJ:
c_
0
mi ·adwno·tdim,o .... ~linc't L'
"!'on ._,f
~ 0 i&unu cambtan<. de """ dcpc"ok. ""'U'O" ........ de ricla.
cliJo~ doa.plrim.. "P"!....... pmlo
pet. _ _ e
.... Of q
;"",p;np'..u.-;..,..... ~Ofpoeb6csoqu...
Eooa-n'.... tnboIIwn. oolioliliaa> ........pIa<>
de Jebonho Imcdfon querido _ ~ npn........... f.ol.. ck.,..,.,lhll
"
Vkqul" miaiodo nwuft a::a:a a dwludox nIora h\1llUl"lOf
........... -..iJ'O'1o...""""
.<lm.. .............. clo _ _ ""'
ni.,......... ..,......I
. - de ron... Nck
...............
~
t -un
dd~ • uma minoN ilwninada do Iil:cnooa, <» liniml ..............
~ do fNuu ,1_
pan wn IUrwu ada 'oQ nuis fCllCbc_ Do
pt.iflt""\M '99=03 de Leavis - mo:smo 01 Fandes Iila3Ullal;Om> A riqueu espiritual escl, dax pon,o de vista, ~ pcb
\ingwIgnn do hurnano IUo liD C<lnUmpor1ncol-. 0
putiIhu _ JOciecbde cb civil;,~ q... 116 prodm. riqueza nurerial: nio p--.
~aU Iongrdo .apfOtllWWD arnbim~ &oai.d.~. pcb ~ t:Iof lnvis que au ,iquna ad a duns pl'RU cons-
kq chadron,. rnuioo mmoo aoKII ~ rnhimo.. poaia: lruindo UIlU vida mdho, od marno pan Ol' pobta nm'I, """ito
IIl"noto, que "'~ IOCi.:oQ ,rue", ineviumnwlIe "'~
0. ...kwa ...... rffi Ii<> ...... ""'" ......., P' I 'P""Ok' cWturaU.. Mlis do que dd'Cnder 0 p'U........ lq\lelriO nuis pmnen-
................1,. nJo minoriaapudo :01'0 Dlod, Abaioo
Ie t I(nUl" pnhar 0 fututo: fociliw 0 XJWO. a npandO cb nUlu-
<leU. por tod.a • pute". IUI>",- de a<and&~. dt p<ocI~....
ra niU llOViU condi¢a 5Oci1is, e nlo confundil- pmbkma recot-
rn.... de n....l>mcn'o por boW. con,;".,. «!1m.•• cMtilA(io """"fI
renl( no pensammto cotutrnOOr - mdOl' com men»8"'m. NSo
• •fica. um.JOIid.a,i<do<\< """"'t"Oda ""' '0 d.>~d .....
ailte n.nh um .u.:ermi nilmo tcc:noI6gico q lie obfigue Ol' mvOl' de:
o;to m." imodi.... I...... .u d. t.>I form poco". no futuro, ..""".
comuni~d. masP. a di»c:mina', como 0 fnem, lila cul,ural.
... poaio, «n ad> 'In "",no. impordnciJ no munclo.'
ilara um peruamenfo progres'i,'a, K,i. m.il ,d.v.nle penur
o mundo d. cjvjJiu<;1o 1110 p,odUl valor. pomn,o 1110 h' modO$ de Ul~i1J·los p.1I finl de npiUldo e en'iquceimenlo cw-
ruga. nd. pan a fOOlelup.ema dOl vaJora. Em urn lreeilo '{pico lUtIil. c.namenle ht m.u. criticlt nos Luvil: K\I pcssimilimo
de..,u inAuente Fiction."J tht klUli"K Ptiblir•• dcwviJ, "ro-" ,egra.sioo, ICU .utOfi'ltumoe ICU .litumo,. vislo infbd. do p.pel
Q. Db 1..eIY;., ap.CKf1'" preocup~ dOlI milil"ueI d. OJhura do litetlltutll como formadOl'. de homeru melhorn, idO. que vi....
<k minori. com 0 haW! nlvd d... fJO;io nlo-flUdin, q"e, nio oon- • ICr <!aae,cdiracU logo. sc:guir - pora darmoll urn cnmplo dra~
,.nte <k 0po, I d_ uaNlludon. JeuSd.,jl<. ddn~rios, 11m nmico-, M Segundo Guerra Mundiol,quando atnxitlod... ~
mal mmot _ oIhOl' de Queenie Le....is.. agon ad Klldo lid! alt cometid.u por homc:ru: cullivados e ...rsocIoI em 1i,....t"".. E Iud<>
pdoa dirigenled Trau-fC, I ..... WI, de un> CUll "'U'fO
Iol!rio, de iItosc:m foIar no irreViunode: IC pedir ~ li,....lur'que rdorme, pot
ullU m~ podn: ellragando ,odo 0 USlO: Ial popel de deposiWilo <:\os..w.a hum~ loda a tocicdade..
nwdepcnsar. ..b~l'IOImodosdeprod~conanlrando,por
annplo, 3$ ~ nOi cen.... urbanos c dividindo-a. de forma
ca.u vez maillJIlp!a, an dasan p~ c d~ prodUIMs;
orpnizando ~.-id». leU 1"6pIioJ teml'O' C"J"9' em [om;) dao
l1C«'JIidJdes.:b ~ indusl'rQI modmla; 01 ~ , ~
ms, Wgindo m~ ~ cd~ doo InIWhadon:s c impuWo.
nanOo... mrioo de(llfflunicao;iodc nwaa; alutadasc:bssr:5lrabalN-
dor3I; ~ adum pcruo, aarftldodo ban'OW IOCial. em
cspcci.1 na AUde C llll ecI~ .. poaibilidadc rnI, dado 0 ~.
voIvimmlo lUll comunia¢a:, de du K ....cn<klCm pua abn<;a<
to<biOlacgrroenOOllI<>CWs. Tocbsasumodifiat;6c:s oItcnmo modo
dc\'ida do rodoo cwnbbn OImodoo dedar .....tidoa QA ncM lOrnu.
de viva. Ncsw condio;:6cs.= preeix>. puax JlUntft urn mfnimode
~pmoaraadrura... -rier!wcnmaparGdadda,.... um
inaisttn,c R..inodo EspirilO. Eew. form., de ..... nkI..." apcna$ urn
a~ I~ En ~mc urna fo.ma de i'lln-vir nos /1."nos
dca:a •• icJ..... Segundo WillWm::
.,...,..,do:Cnr-i,......... tnt- t 8 ...... 1'Iodomao .., .... Como I ba.t ...a..I do di.Kuno do miDocia n10 foi rM!iaImentc
..., ...... dooo - ;h <oocnciaIdo ~ " • f , "'conda, nio ~ de surprttneln qllC $CUI"'I""'CI'1OI conunUCl1lI
- . . . . nio_l<-ai - . . .. 1O< ~_po< «OIl em plena UI do IniCmel, em que 0 que AmoId rcpudi....
.....,do , <Ai<> openao-ainda ",1nDpf<_po<"";" d.1"'i"ic>da- como I KlCitda<k.us m~uinu ~ hTm6nico.lwim, linda h.i
do. Ela", ,"" tamh6n. i...m.odmen.., polo cui,.... doYioido:"'I_ def~nSOtCl do lingua&em dl minona nllirrnllura. como ou/cim
t. .. ~ do hn.;,o, da expcrilncio. dOl modoo de ""t, <on,inownen,. am~ricano Harold Bloom, IUlor, cntrc our~ obns. d~ OrlMI'It
.. ~ em «xl... M<UJW d. vi<la. dead<. inC1r>ci.a.lOb p~dd'ini.
KUk..uI". Pva d~.a imrod~o de novos nomes nos progrlll1lU
1\.,...
cbse IX> in....... dt .;g,ificadoo <ltfinidoo.. de r.aI ""rna 'I"" os p<sOO.II
de: ~nJino dllilrruun, nOmCl que havilm ,ido igoondo. por
>frtI • puAt •• _if l, .... Iatp -.lid:o, • JqWOd~ do u_ ...0...
qUClf:6etde no;:a. de gencro ou dcdux KlCial, cquMk lllUbiciull"
ODcioJ~"~,,,,"~po<Iom"l~"""dt ~de ~pcIa"cscola dot fasmlidot". Ek niowquealiJll du
...... ~ otop6rta. ........ ""IIirao --... <>p&na do faro."
granda obtu de gmioo Krnprc fa; po.M'~1 de mu~ ~ to
A Iua pdlI adnlt. COfllum irnplia mraa ","0 PO' 1lm..J.KlCJe. quem pcnsa I lituarora . .bda da m~tociaI t que podc ina-
cb<k em comwn. SftD d,vi$6a de c:bnes, •• ~ b form... ginar que cwlim ~ crcma: da fxo, ao IonSO do hin6ril do lireD-
corrcn,es de desiguaJda<k. Uln. cll;~ mudau vmu vM. A obn de Lclvi"!<:Rmplodino.
? esrudol cul.urais, n. aa~ <b Raymond Willianu, do. urn vn quc dc mamo ...,;n""nlou 0 dnonc dllirctlcun ingleu.
C()(lJfka~o diN:iplinar del$'U perccp¢cs. TtolNC ck uma forma Mas 0' princlpio. do cultu.a de mi/lOtil rcapareccm lambtm
d., oposi.,:Jo b p r:lIicas. diKi pli..... vigmtel: long<' de ie•• pl'O'lin- nOJ lugarco rna;' inClprradot, como nil diKUss6n sobre II novas
CI. de urn. miroori.>, com~. Kt cnsinada, como "",lflnOS, em Iccnologiu de comunicaof;io. Urn CIJO upico ~ 0 lcor de boa pltf~
aulas de al~ pua mbalhadotft. Altm dot late- <b ~ da~l ~.aboC'OOfral i~que.aooUwW..
cuJtunI, q..-deftri.taade rodoa, ICU campo_ mcndr: panabnn. de algll"Squadrarurs, como a ~dot hotroruda Ide-
sn rodu :as fornw de ~ induindo as di"" populates C .-isio: imapnrm, diwn CIJII _ 0 lim cuhund que podcd Jrf
ck m, - . .n:uJ1do pot mIiI c:anw. crringuindo ada va mail 0 ~ da
Mas. ilU(i{ucion.W~<b non disciplinl nio aignifico u • air. culrura. PrccW.mos nos...,fugiu tK>I mWCW e rClrlOS pua nos
como ...bt:mOJ,. hrgcmoni. do discul'$O d. cuhun comum c pror~r dcsu avalanche e no. m:Uller pu .......
mUltO mono. d. ooc:iedade socia.liudo. Como nlo &«>me<:cram as Claro que muiro do que 51: >t~ cx:munrnre liIo ruhunl. mil I
grlndes mud.n~aI esmll"nil por que lut:lvam os m'liranre.l da ...,~ mli. consrqiirnle nkl ~ prdit 0 banimen<o dcssc progrC$lO
culruta~m comum, n10 ~ <k admi~rq"", p~ifOa do cultun de rtcnol6siro, mu lim indag.. :u tul>c:r KlCi:oiJ plra CSIe Lipo dc 1«-
minoria vollan a apafCUt no dcNI~ culNta!, c Wo n10 >pmu ~ quem manch 0 lixcY. A =posu. mClmo m<rcosaWm eN-
WI"" 01< ~ rm/Udos de um dnooc lircritio imuthd, nw mados "ndiaio dc nqucnb", em pabCI como 0 Bm.il t: os gigan.
nmbhn (I"""
01 dctw~du novas fC'CDOIop..
aql>C$do produova qu.e lie ocgut l:: al~que pontO t tad.iaI imagjlUr
'I"" t irnpossfvd Opol-K a cso<s gig-unCi e IUUf plta • modill~ ARNolD. M. c..ln.n """h4rrhJw Othv W+iri,,!"- In CoWNI,
do CXlnlak!o eO apt'O"riWJ1Cl:lm sociaJ dcu. ~ ~"! S. (0l.><.>I'd). AntJJJ.. GJn"uflAANlrm,,,,.JOthn Ifnti'",V.
Como lIe~, mamoquaKcinqllmaa.- op6Iacodi6ea,.ioda Cambridge-. Cambridr;<' UniWftloiry r.eIof, 1993.
c..hun m\ COfnwn, aind.a &Ita mWIO pua 'IlK -.as plUklpc:Kl:OII WVIS, F. R. NftiI&uillf<i" ~I'wtry. 1.000-, a...ttoand
......'1I1em a. discwdo pntillCDlC lOb", como mdhon.r a. culrura WLndua. 1938.
quo: tcmOlll em di~ ~ socicda<kqUl: prcciAmollU pan.oom;. _ , Mw cmJ..iu,tion and Minoriry C...JlIm [19301. Rq>ubli-
~ cokri~cn,c com. dignidadc. Nem mama no immo. dao ado an EJNUlUn< - ' tJJ..lhtiwnirJ. A S4rrijw." &tIM
pr6prioo ~dos cult\lrW conumporincos. como YeremOI. CUll Scl.J.londru. Ouno andWindus. 194].
upir2flo f'M":u>cU camo 0 horizon,., u,uaJUponlvd ck urna LLWI5, Q. D. Fiai411 ."J tiN lUuiltt Pt.J,fic (1932]. Hum_
pollia cuhunl rdeno",. Il'IO<Idnovnh.. Prnguin. 1979.
WIU,lA....S, Raymond. C.Jn." fl"J S«u~ /180-/950 (19581.
Londm. The Hoggarth Prus, 1993.
- ' CuINre is Ordinary [1958J. ~publjcado em fin#,,-rn-t
Ho/W. Londra. Veroo, 1989.
_ ' MnIia., Ma..gin$ and Modernity. In T1H: Po{ilM,-/MtNkr.
"11m. AX"i,", the Ntw Gmftrmill:l. Londra, Verso, 1989,
p. 193.
_ . The Idea of. Common Culture. [1968]. Rcp... blieado ern
Rrso.. rrnofHo~. Londra, Veno, 1989.
_ . 79W1Jrtis 2000. H.rmmondlwOrrh, Penguin, 1983.
__ . Yo...·re. Murin. :arcn't YO"'~ [1975]. In IUw..rrn ofHopt,
Londra, Verso, 1989, p. 74.
A FORMA~AO DOS e bloq UCiol da diJcipJina do Ingl~l. Scgu ndo de. 01 doi5 talOl fun-
ESTUDOS CULTURAIS dadora- de aclui 0 livro de lbompson _ cram UntO um diag-
n6llioo de uil bloquciO$ quantO uma Il!rit de movimcmol pau il
:alhn dCS$U rc:stri¢ts:
em. e2patlSh AWm, rW i de admint <jut baja di.a§hciu UJn- 10 "RIO CO"'Um. p ndo pc'" jotllli•. Eua ,tI~hoo
ban na natnrm, de suas Of~1II. PM. um de Kus llOmtI mais ...;.;0...... nSo 06 0di'iuno do .1.. ad,u,," • do l!"nd. , ~ """
o::lnIvo . ~tl',Sruatt HaD n932.).di~(I968-I980) doCent«: l"ot .....bim 0 IllInUmo ,«Iucionim., <t\,.ndido como 1 dttmninar;io
. ,
Conlmlponty Culrunl Srudiada Univeniebclr: de .Bitmingwn_ fnncpdo.-.....
o prj.....'" pn:lp'aftlll de p6. &,.Io,~ em mudota.tlwnis_.,..
origem tR:5o n.o. p'.bI~de rr& lMoJa q.... jj me n:frri aqui: 71x Tmundo .~ 0 deb.l.tc. Raymond Willw.u. <IlO urn.>
MUi"'K-ftht &psJJ 1&10,04;"1 a... (1963). de Ed-d P.Tbomp- confc'lnci.a dada na AsJoc~ p"<> 00; E..tuOOo Culturail na
ton; GJnr"-'~1780-/!J50(I958).de ~mOlld Wdliamt:
NonhEasr: London PoIytcduuc.. em 1986, 1viP:
e Tbr u..-fLiunttyU9Sn.de R.icfwd Hogan.
f ••- . . co ,n .• , ' Ij. "'" cbum 0 oporeO-
1 ftI
H;tll. ao rrssaI'at u qutfr6a da culNn, d. corucibx:i. e da
.-.. doo mltw. ,... cbq-lo: limo ... fin>it doo
aperimcia. e ao mfau- a itnportincia da ao;io de gupot e du-
__ I~. t'io Ia<'di em _ 06,a...... A.. ~ do p<apo:ai-
ICS n.o. rn~ IOciaI. diz qlk _ obtu ~ lUna que-
... no<Ni do Ii«no ~com. hio<6ri.o •• -=ic-
bra COm • ~ do. modot de Qlrudat oc fm6mmos tociais. Udtwnr~ ; Ed PM""""'-nloo. ;,.,
Segundo HaD. "ft(QI rt&!mot CDnKiruern "CQIUn na qual-mue ... -.hum _to llipt.•
OIllns coisu -.....p...... 011 arudot aJtwait"'.
e pudaa.rm JCf ut:ilit-h em frIO'timcn'OI n:ais. Nndo. 0 ,...;m. •• ~ ............ ido do IlUIlCitu d.ifnuoI.. de
.. "'UO.' CuLt"" ..
..
m..erw~_ rn&n<iral difmn,... e,"'",," ~ _do q... lclo fat. q~ organia 001 <:sIudOi priticot dallOVl diJciplina. N modifia-
wn.~ ... _d<......p.."'di.,Eaaf'oj,peNO.• in... no;Io o;l>a no pfOCa$O social ~ n& loaIi~1o innilucional ocasionam,
te6ria aucial,.
teCUA dot p...... ido<I< 011 pull ,,~. 011 pull' for· como ~l'f;mOJ, m~allUfUl1lilno projcto, q"" aabam rcw-
~.011.""""SO mailontip. aane OIl> oo<iodad<.' lando 0 ,0:01' daPll modir~.
No ....,....,..rotU ~oo. ~cuhuraiti poal'vd k-nr pan azeiw 0 funciorwnenlO do anna 'fi&cnre.
~,. 0 kpdo doe Mill"" rdo pdo moc;¥O bomJ dot qUI: K ubi1 A ap1IIJio <fa quancidJde cit: mciOI &. p~ r;u1nual pot--
mail do 'I"" de. ~ pauacmoo n.I propoo"Po IaSria fwwbmmaJ. sibilir_ a peroepr;lo dan. &. uma qualidade dcfinidofa dCUCI
do ~ dWnic:> ",,~ projno • fo.rnar;Jo. ~ 'I'" fonm mms. 01.1 M'ja. do pritias &. prom90 qUor &urn IWOldni"O do.
mnd,"9" na fotmal;io.,w.j qlM: pmnitinm as nons fonnub- meios malcriaiJ como. pan dar ~ eumpb. I Iinguagnn. u
~ .<"6ricaf.1u condi¢a cit pouibi1ic!* da 110\'I. ~ dot t~U da eKriu ou rnrioJ dar6nicof; &.a>mun~ a lim
tMUdoI cWturUs fonm. muc OUllU, unu pcnpeam. JanFd de de dar »rma _lipifiadot e v»orrs do. uma ~ opedfi.
m ~ ~ naauuum' Klciudot anolI 19~1960. s...- a. f.-a significadolt do r;u1l\um. adquirnn aiJl:tnci.a peneptl-
tm!3<bs pdo cicio apuuivo do apiul no qundo p6J-guerra. Yd pol" mao..:ka:u fomw cu/runis edo modilicados na. medida
C$AS pmpKu.u cmbalanm I dkacb nvoIuciorWia do. anDI em que cmram em conjourw;lo com paooas em siruao;ba opedfi.
1960. quando, mI urn ",undo -wido pd. m'OI~ 'ib=a. cu que os podern xalll. modifiar ou rKUllr. AJsim. n50 t &.
dons .... Tnairo Mundo < pdal: mcMmetttol doe mUA como 0 admiru qut Williams, HogJrI 0Thomp5Ofl ronham M' inl'" n
doJ DirtitOl em. nell Fwdoo Unidoo. 0 CND (Camp:anh.a de- do pda r;u1"u" doo&. baDo. buta.ndo form. de resisItt>W leul-
Oewnwnento Nudear) 1\.1 G,I·Bm:anha, panriaqUl: -nadaoml IUra apiu.liJl:a fl(II ligniflOlb, nIorcs oconhtcimenlOO prodIni-
como ulla amanhli-. des pdoo que 0 Wlem.a deW de fora e aplora.
!Utiv'. do fofma do projno. Pan W"dlimu, hi lim <nIWbo funda.. arudoo culrunia QCOIhcl'Ull muitas ¥nft OuUOI QrtLinhos, mail
mmw" ... fa,oml ~~domin~cuIlUrai.Num~o<k condi>oema com as _ fomt~ 06ci0-hiR6rias.
19n, de raunx .. wm
aIxmo _ que nIonlia Aliski.OIcom "
lil....,ao como de" $EQ(ltHClAS HISTORtCAS
Todo. sabanos q"" as m'OIuo;6cs prometidas pdos as>oI 1960 RIo
Acmldo o'O'C-do<.....,. f .nIoon....... w:i-d apia.b- Iogwam modificar 0 mundo. t mwru ck aw conquUu:o foram
...... __ _~ ....p ..... d<uhl* __ ""', . Il('ulidu nacrioc «OIl6nUa dol ~ 1970 t, apcciaImcnrt, na
lhoinldoctual ~cooda_E.c~ ~ q_ rnardu. PM" a ditciu qlX marc:a as dlacIao ck 1980 c 1990. nurcha
"'-'ointil I;l' ..... ~ ,w.. <n ilwtrada ck lOnna podoou pda ptaidmcU nn dois nundatos de
....... pane Uo lOOC1COOirioodldnnocnci>. do rie6rio«. o6ouia. Ronald Rapn ...... Estldol: Unidos (1980-1988) e pdo long<>
dad...,~otpniud.o.~
(I979-1990) ,fintodo DCOlibcNJ da p<imein.·miniscra bridnica
Marpm llulChu, adMnadc re..o. &A ~ ideoI6p:a \'iun
Nlo ... lraU ~ <k urn. hip6.su" d& cuhura como 0 unico rapondcr ~ crise etOIl6nUa mm a f6nnula consagrada ck o;:oaten-
modo <k Ilia nan do idnIismo "rmck po:nsar quc IOGIOI nOs, ~doIpKOI. apcrto nadi.ouibuitwtode rcnda, aWo< cotKJm~
em..!.... dc a.duua, que nmQI fun ICWnhos" fC¥01~ Mas do podcr do EsOOo.. N ~ Iibacirias dol anos 1960 At> ~
[n~ arwncmc die lima c:odif~ Ic6ria (0 diK:iplilW - Joe oonUd.u c ftnIOI urn cndurcrimcnl(l daI ~ socUiI: cnlJe as
k:moormC» que OJ esludol cullunil vtm <bl) ck um.I PC:I<X~ difcrmla cWoa IlOCiIiI c a dimin~ <b "¥icbdc ck ,csUrlnci..a
d:o apcrilneu d:o 'tid... oonlcmpor1nca. muc:ad:o pcla ""p.lDJio cbs inatiluit;:6a. indusi." (oomo ICI1lpIC) das univmidada..
~dosmciolckcom~epcla innUo.pduncca- o q"" acon'ecc com 01 escudos culrunia neue ccnirio? J:i ......
$idyln da socifdadc du mercadoriu, de Ioda.! as cd"cras da vida
<Xlkdna de mAios ~ "T"/mn.r.b Rm..Js"(197<4, potllicado oonAilOl que rUe poofum moIva de: form. m.leriaJ,
_/.II_..
-
a csqucrda 110 mundo. 0 Partido Comunilla da Gri-Bmanha
'~. __""""j 1 5
..... ,lol.l".,",.~
'au-a-, n._NooL.,f.LIimbo.... u t P~rr-.lt\l).,. 11. Toda _,,"" me iin,o ......nimodo pora..... d.a politi<.>, PC"'" na d.!ci-
.w-.......,. •. .... pri....,;.. ,co< rl< Man oob« Fcucrba.ch-oo fd6oofooopcNl "'w.....·
.. "'.0.' CU"""" ..
..",m 0 mundo.• qU~ltlO l mudi·1o _ ~ rnlJo ac:abo ..... <:ofI~ .no, 19W, pr.t;umtnl< iglo..n't, ulvo !",las ;mt""'...,oo do
de que podt""" 110I coruol.r I'n'Crl'ndo·. _ .. nk> podemoo d"<tm.. Panido Comunuu. dol dtKnvolvimtmOI,c6riCOl do marUlmo
men,• .......w
0 mundo, • mInima 'l"< d...""" Dr.ct I "",mdt.l.>: nlto!"'u _ minlVll 0 lOcialismo ingla. I Ntw L.d1 dcdioou-K mtao
1 Kgui. 1 rtcOmenda<;io do lOCialim Willi,m Monil (1834-
E lima cbs V:llldet c:otItr;b.'~6rf do Nrw 1,,0," ,.,ri..:I just:lmnu< 189<)) de que tra n.ecadrio "(orml' ouuouocwinas". SnJ.s prin-
a tental;"" dc. por <mio do ~a matnialisu.. comprttndcr a cipail campo! de aNa<;io ICfWn 1 tduo;ao;Jo, 1 aniliK tc6ri<;a e I
rWid.deda aprrib>(iad.o vicb lOboapilalillno III wa ~~ bri- diVlLlV~ lk In~ intd«tuW dc aqutnb..
tinica p6s·impnw. NCSK moYimtnlO. aaba revialiundo. aWl Na t:J{eindcNdM'" dcNanoII930, impuWooadol pdo Panido
cullunl brit1nia. t or CDn.Itinainclo an lim dol mais (mm rnovi- Comunilu, na dkada de 1960 rtt<!ilam-K, em ~tiu cicbdcs
menlQ& in<dectuais de esqumio do poS.-prn. cwol'ftl- TftlWKlo ingiCAI os~Ldl aut:..qllClrnUm urn nWnn'oaptUli¥OcK
aplicv potq~' G,i-Brnanha, :IIOconlririodc:ovtro6' p&lses. nio &.:qiimIlO)(Q, As. fnlni6a nIo 16 diKlltiun poU,ia, rnu urn-
lin.... urn m<>'I'imenlO eMuduuil qIM: ACUdi.. pa/Jclmmo. ~ bo!1n funcionlva.m como lupm de dis:Kmi,,* d:u utc:l: 11i.t-
< .. pr6priois UUOoI Unidol tKlI anal 1960. Ptny Andtrson rn- nll11l dol Angry Young Men -11"1"1(10 ck <:sC.i,otel que: vai
~ =0 urn au&io do: 1968. urn ~ ~rudor d.a cWtUf3 mudu 0 10m modcndo cb Iitnllun i..peu -. 0 Free: CionDI
bridnia: <kwlvolYido PO' l.inclu.,. An~. 0 ~ Dntna, de Arnold
WCIkn, C. mWia _ Eric: H~wm, col.aboraOOr da New L.d1,
"Gtt--B«t.onha. ....... _
Eooropa. ........ _ _ '0 UI& culo
'" u '""'*"
--.dodn ...
1 _ .....'" • oemdhanp.:
n1o..s pvticipou Ilinrncnte 00 pro)ct0 001 hisloriadorn dc
~ ck Ie Ie-cram 1 hisol6ria bridnM:a e coordcnou 0 pro-
notdlaoa. < in<n<. _ ..............0>0 mais ampIo..... Sna ""'" ceoria ;no edirori.al ria H........ M _,,.;,_" ..... rambo!m UUtKIl utrU
................. "'oor--dioo.. lenioo. poOou... ____
cxotkn.t HUdriIJ -"' Mp"
........ ~ G t - > _ d<r.o, .......... wirJ.o. Na C(h.~. mtmbt'OI da New WI OOfDO Raymond Wd·
n.. ' ..... Irio,..so "-fl ,ftIria" 1 • aria. Uau po/ltia
lianu. E. P:ThoIIIp«N'I c Scuan H~ llmm. como 'IiJI>OI. inwuIo-
.................... _pod<ria ..... panifdt ...tn...
rcsd.: propvn.. apoeiaisdcod.~de.~Euc:upo
apu.do ""••• 6 el_ NO ..."IOb"" iInlcaIaaI apaea-
de profu.Iio rqxCKnIlva, na I~ de W.nwm. urna fomu. de
tar oltcrnarinr. &.m.. Lou _". iooo pan .. 1cnWnt d. ........
Gd-B.....:.ardohl,.... ,_ tipo ... lu<L... ..mdadc..,.;w e cultural que Iha po"ibilillfVll rcuAi. ° que, an
IUU new F:nn;l. linha side lpanado: ° valor de urn oonhcci-
menlO mais I~ c 0 ...... pO... rnc:nIO <::omlnuo doac Ixndl-
JlIRalMn~ arricuW - . cultun tn • wm d.a Nrw Lm. qu.e cia '"'" lUll cJwcdcorp OIl afil~", A td,~ ""' pmKacb
p em"" ,., cbm¥Olvmdo pot roW • d6c.ia de 1960. R«onM-
undo qU/l 0 OOI.lmnlo ,"",.jog _ bnn ""IYd n.a Ingl..nu dos
·Ooo4oo_l.OoO-'....... I61.
.."",._.. 4 ""-..a.lo.olllllin... It "'_~Qoo>
__ r.-._lm,.~._J..{I-"'}olJo,"""I,"-
"_.~I,·
" _ _.;-."''''. - -
,•...,.....,
,~
......",
T
nov...oI'c.looo.oll-, .n.-.._, . . . . . ,.
Too... 1~
"'-
.. IITOOO' <ULfY",,,
"
.1 como uma mili{~ a luta pdo a«sso da d:use Inbilludora rem,.. como U uta oomemporinno, a adrura popubr t an.i!iJa
aoI ,nmUmCnlOil que ajudam .Itva< ~ mudan~uoc:ia1. de ronjunm.... Em 1962 ~ny Ande,son, tlIllG (OIl1 apenu 22
A iniciaciv.a ck malt lonpd~da New ldt C:. qIW. no mcio 1001, wumiu a d.i~ da !"NUl.>, em mOo a pollmicas ante as
de: t?lla di.....Jida<k, 001 pnmi.c: dminguir <;Om duna. aisrm- duas ~ Sob ~u;l dil~ 1 rcviw. i,ia ... abril para a lradio;io
cio. ck um mo¥im.'110 foi. de otganizar UJlU publi~ Vomos marxiJla europtia e dar conlinuiUde i prod~o nalm. Ray-
~ ••11'" 1957 I; 1959 OJ a-wmunisw E. P: TIoomP'OIl.john mond Williams., pol c:umplo, conuibuiu ram a ,eris,a art .....
Snin e ediunm 0 Ntw &.-.n. Un! ~ <k aiDa ao UIIIn.- mone,tIlI 1988.
liuno dnnoaXic:o • de rdIa:io sobn: I) aUhlll) oolllempot1neo Uma d... Inli~ da ,tyu... ta rcn~
do maniomo
do muxismo no pLmo intnnacional Em 0:d0nI. UJl1 pupo do: nacioruJ pot" mcio dt uadur?o e da di"""io duobrasdt ~
;o.ms esrudantes, induindo Sroart H..u.RJplud Samud., 1ulo;:a- do maniomo ocidcnw- I "leks, Gl'1J1I5C, B,eche, a eKOla de
fVD, em 19S7•• UtUwnirJ vU Uft RnW.. A In'isQ rinha oomo Fnn1dUn, Jean-Paul Sanrc e 0 mUlrUmo fn,nda Jl:fio prao:,l\tU
moddo. Uft RnWwoo.anos1930, publ~que hlvi, apoiado maran,es; t a :abcr,ura rk om Qf'I'iO pua Ilrgumm~dr: om
urn. poIltocuinanl modan<sa.. radic:allMTlte uKimdicio~. 0 tociaIilmoadtquado Xl momenta hiJr6riooturna buoa oonsrasnc
~ privi~ cit rdlajo cra, pan des, • oocirdalk britinia du poaibilidada rk Sl.L1lramform~ Oll produr?o inldtaual
con.~portnn,emlrvufo~pda~daim edo do. memb..... toobborao:klm da Ntw lrft RwU1u virio brillw'lra
Em UJl1 de sew primei.... ediroriai", dJn>dcm
COOfUUmo. nova l«I(ri,u r:u da 1Uot6ri.a b,i!inia, confiivcu arUliJa ck <:on junNra
JIOiM;lo pollriann urn munoonn qlO( 0 culu.nJ.CQfI1~' SCI pre- r, principalmMre, 1 COI'IKilnc:ia do p~pd fundamental que 1 af-
pondcranu:: "QutrttnOi rompa COm a visio de que 0 cu.hunl e a lica aI!tum acrorn.. JU. nova mUI~ do alpira!ilfT>Q.
vidJ, familiar Jlo .pt"nas aooUnlOUCm imPOllinCi<l, Ulna apl'e$$io Em 1970, fundarllJIl a cditora NLR Books, que ckpou Ie trans-
meum,"" KCUndiri I do cria,;viduk c du leal it.a<j:6c:r h umall;\S-". formou nl Ve,so, Itt hojr um <;lIna! de pub1i~ e de trad~
A """'"1 discu,;•• mu~ oocial m1 dir~o 1(1 JOcialismo no p.n a lnglt~ do melhor do pcnlamento de e~querd•. T.nto a
oonlOiIO dao<>:j~ccon{.mporinc. clogo .,i"gill I $Om. crpres- rtvista qlUlITO • easa cd.i.to,a atelram a eonrinuidadr de uma plIte
lin de 8 milacmplu... Urn. das figuru mw admirodu pd04 cdi- do mav;mcnto PM' a!tm dOl' ""00 1970. Em que pcoem 01 f'ios
IOrcscn jWI.menrc I de Raymond Williams.. Mais ~tlO pol idadc ttmposde lubmisslo i 16gica dila ine:ortvcl do mercado, 1 revise.
d. gui!Sio do N,,,, &416,."., comparrilhava COm OS joven. de 5C m:utt~ 10 longo do.:utOS COmo foro pcrmanrnt< de diocusd.o
Oxford a imereuc: pela culnua ramo campo ck IUla social. Em e divu18~O da prod~ de tsquerda em lingua ingles•. AUm
1960 as duu rcvUru oe lUndirmo pan. fornur a Ntw /4r RrrMw. disso, oonuibuiu pan ,adicaliur uma nova gcr~de intdtcruais
qUI' alt hojo: t urn f6rum o:k diKw.io e ckb.ue doe id6ao; mun.u.. de difamta disripliruo. Futndo urn baI~ da a,~ dt New
o primcirocdilor da 'L"YiAa fni. SNan Hoill,qucdUigia urn con- Ltfc, tnt 1988, Robin Biadburn, que Ulumiu. cditona da rtvisu
.sdho cdirolW de mwdr: vinte mcmbrof.. A tingnn d.t rtYUra chc- em 1983, mf'arw. esse "'pcao:
SOU a 10 mil amIpbra. cvidmci.ando 0 KaTo de oe abonhrcm
o rnrM- imp'l . .. o<ra<iaM_ do: """'~ ..... do: poenoamsaro
radial • ....ap;r.l...... la. surp. _ ........... ,-'" • id6as_ t-a
" 'IT".''' CUll.''', "
..,,, vande nUInCr<)ci< rrno... rad~ lIW1liol... d.IOCioIoJia. _ _ o movi....,nlo que muca a d.ife,e~ eDlre OS dais mapcamcn-
",ia • poU,ica 'I"" .... r«n>m • puti. <hi. boo"'; con,~. CoO"""" de 10:1 ~i,,"all'len.e • New Left, 0 cap.,... em que K dcKnvolvc .,....
....m <_.
.... iinrdeclu.al~ -.:IlD<rc """ .... ra a _;..hdt bridnic:a .... Iltnl •
aq...rda. o,~ bridftiooo. ~
RqNblia du Leuu do.5Ocial.Umo curopcu na e a panir dalngb-
,e",.. £ecnOqucK ,rna ck uma iDle~ckuma rq.ojblica du
Jm.J, e SUI roluri~rnaraDle '" dl 001 moIdc:s do rnarmmo
~ em 2OOO•• ~a>moUQUlIOQKIW•• moist. ocidcnlal, 01,1 K)a. un> numuno ok intekctuW. Mas n.5o ~ 0 as<>
SO!' IOfnouada ft'li nuis imcmacion.lj.ad, publicando autoradr ok det<;uur C>A ~ como 'meramcnle· in<dcaual.1v:J con-
diYl<1'$3$nllcionalidada. CO.... tnfue nu .... :I.I~ d. ceonomia mrio. urn hi.aoriador ru:cn.eda New Ld1 chama xcno;Jo pan sua
:ason gIoIWiDd:a • cb mislmcia :ontic:apitalisno a esc. l'ICM mua· inltublcia IIlI poUcia partidUia bri.1nica con,anpofina:
~ do wI.m... Marando WIll conrinuid..k IU difc,~,,~••
rn'isu IlUllW1:l urn II;"';' debate aduual, ~ cntnirwldo .cul- AinIb'l"<"" ....... tc'l.... ~<Io I..aboou ~ tnIha. """'*"
IU~ mundial~ ......... ;,u;.,..p' I .polkic:IocbNowLcfi.'~CIlIf<...t.
, muiID ..... ~pka do 'l"< imapI.I. Dc fa......
rlolPACTO 0'" NEW L.£1'T "-"1 ft, ·al tc pcn dacb. ~ eX T""11l1aU llidc-
o mo'I"imcnro da New un (oj 0 solo hiwSric:o da ~ de urn rano;:a do pmiclo < a abcmIn tda,...... idiiao 'I" 1Jinno """ do
ilUl;~m. pmwn<nlO de esqumia na Gn1-Bmanha. 0 proprio
"";-,.wIlliou. Euud ....,.,.....,eOOl'\Pdo: 0 pap:I ..... inl<_
kauail fon do parIido lqiti...., ... ~ polr,icu no 1mbi,o do
Andmoa, em lUTigo que wu n.o N<'W Uft RrvinIIdr 1990. moma
_mai:l.mpWdai~ . ..;.apoiando ..",lftIlo.-id6ao.
leU mapeamemo da Nmn bntinia e;la<!o oOm•• rerifica oqwo-
ICja de..-...l2ndo ..... falhas."
d.o, ~JXlnt,"do p.ara 0 lillG d. que emu os «<unIQ. m,,;, viJlnu
pna emprttndcr I critic. J. ,i,ua9io vigen,. com vinas i l....
tranlforma~ioest.. 0 fon.leeim.nt., de uma "band...dieal" no
Sc a New un acabou por innuend." .inda que de [mm.
indirela, • polltica do Labour Pany eSe ino rtpreKnu urna provo
apcct!O do ~uhu .... h.illnica,
de su. efldei. para .l~m dos murOI univcrsil:lrio. 01,1 dIS fromei-
ru de urna Rep4bliea du Let..l, ~ munlo para d,JCUIJ6es lon-
Qu.i"lu.rqucl<"h"msido:u,.ruOa impol'" pcb odvtrsid>dc poIl<ia
gu, quc dcmandam val.. documema¢o. En,rctUl'O, 0 <:cno ~
II<SI"'''''''
«1m .... K<jilrnci>. de fric{6cs .baf.<!.s. d~ oboIu-
que 0 primeiro impulJO do mov;men'o foi jus,.menle 0 de
-
<W•• ooIid.ri«b<l<Woia.... aq... <da in,d<cnuI ruun<1l" foi~.
eneonll'l.r urna di~ nova, que 1C'V;Wt rnuitO a1~m du propos-
,. ........"
• da,.. ""'PO< diRuiu"'"u"wni"" RoplIbIia oW 1..<.... <10_....
'U JOCi.Jdernocral:ll ok acomod~o ao sislema vigen Ie. C\Ijos
efe;IDI m.is pc,niciOlOJ dcvc,;am oc' atenuados .pcn" n.a
rnt<Iicb du rcgns m..'entcs.
..a...._O'-Doo.lOo..c-.._.._ _ ~tw.u.o-
. ...,_Ae-.
. . , - '''''.,. 'Oll.
_ _ ~ ~ . < i o...
c ' .to.."I_ ... I-.,.41.7I,1",..,..
,t7.
., IoIl<tood ~ "" """ to..l-'I<'-!
""-.-,mo,. "'_ ' . . "'" - . ~ 1 - . 1 <
.. .ITUoO. ' " P U " " ..
No sell campo de .tu.~o ",au evident., .,P ~p~blica d.as expamio do. OIudos culnmus. Em Jua tnfue no esludo d. urn.
lnru mudoll OJ l(nnol do dd»tC ;mdecnW britJnic.o. descon$- K><:iedad. por ",.io d. sew prOOUlOI euhllrail e mll;lo especial-
,ruindo .... iruuluid.a<k C fa! paroquia!ismo. Com • ex~ do momle de sew IC:UOI, guard.> nurcasde Stu origem nOi errudos lilt:-
';'Ieml de ensino ...pnior - I>OS anos 1960 havia 100 mil (Sfudan- ririOI. dOOplina ClIp origem <en> figuras ea"rais: do projero, como
lei <k nfvd sup«ior c em 1988 __ mlmcfO it ~ I 580 mil- Raymond WdIianu; e Ridwd HO@&U1.Suanillmciaanatudar
I innumcia dew atmosfera imelcau3l radicaliudll sc: opalhou esteS ...101 e dernais: Iiwmzs de eapmUo culfU1'a1 como insuumen-
por _ores m~ amploo da socitdadc. N3 Inli~o de r.,"J' 101 de conIlccimenro <las esuumns mciai:s e du ll'WIfttal poalYCil
And<noo, de mud.1o-bs t mara de suu rzim no marDunO ocidmtal. Sn.o UIIO
de tcOrias romo um ;mo de orgmizar urn. pr.I.tica arulltia CllIQO
o ,..r~ p"""-i..-. <io ~ inpA no omnjo oocUl do po».
.............. 'U Go.oern Frio ....... ",. . .Ioci<lo, en pan>quioI C
primeiro paSIO pan. wna * polf<ica kmbra suu orip>s em urn
mo:Mmmlo KJcial. Seu UltaaS< pm ~ pdo quc l t1o; ri·
paar.o. odcrindo <ono<DoD polirioo N t H . to (..., [opIo .. aJ.- de lado pdo domin.ame.l nwa dt SWl afiliafilo 1Ocial. Em con-
I960J pd.a pr;-;n soupu "" G<t-1I...w.. "'" 00. ....ron.;. junlO.1ie> as rn.aras quo: 0 projeIo inIdectwl dos CSlo.wb cullUnia
rJnoo ~n.dotdc noitn<m ~ - nSodaapo. uuda lOnnao;k>de ondc JCOfisjna. edtqoe I urna du anjo·laofin
l'<UU. mas f"oi ~""",., impcro d.oo boo~ indlillriaitdoo..- mo Ie 'OIN aU>da mais mderne Ie pcns&mOI qU<', do poaro de
.'70. boo cri""., ambien•• an 'l'" M"" cuk..", .. ~i........ bom ~ vistada prod~Ie6ric>•• dmrsidadcda pdtia inldeaualdaNew
aq d.l do ap<a............... pud<>K romat 101..... A poob>cia cia .-..
Ld11e une m> romode tal ·cuIlura1ismo". A_ conlri~ mais
i, muludo {...} d. ilCUmul~ <k iMW. ~ ........ ~
drosi"" foi ...... visao "Iotaliuntc" cia cullur:> como fun<hmmw an
.riode> peloiI.-."", doo .""" 1960 w""'" "",",,-d. U.... JUpe.posio;t<t
urn p<OCCSKI de ",udan<;a JOcial. Pan 01 man:uw, KgUindo • fOr·
d< I"'~ (... ) .. combirun p". ai f... polblia .. m i~
<k$d•• s.p.nd. G....... -uma csk.. cujo ,oor p'«!omirun,cmentc, mula de M.rx, '0 let socw del.rmina a .oftlleitnci•. A conclusk>
.. bern que j.rn.iJ de fOrm. rigid. Oil ad...."". "'.... is.. , a.ja inAu~n. mail eomum que vern dew. propos;o;k> t que feria preciso mudaro
ci.o l< ...,.IOO.. <nu< os ptofnso... dc,,,,;n. alpetio•.• de fOrma in,.,. fer social p'l'll atingir urn. mudan,? de conscitnei•. Mas, nesse pro-
mitenl< n. mldi•••nU. publ~. a<oori>¢a•• Ia~ ..." .. cesso, conlci~nci. acab. sendo dilSOCiada de fer K><:ial • relegada. •
d•• milieuc. con""""bu," m.,,<>p<>Ii"n•. A New l.eft. roi. <X><l'eflle um.afel'1llOpUadado mundo rnJ das rdll¢esde prod~. repro-
q.... 1b<isouewudjlUrn,.. ~ .... d~da vida, em urn pro=sode .bOl~ que. produo;klda New
Left YJi lenlar ~n.r. Para sew mc:mbrOl, "."JIl,l,." nia l um.a
o ltllgimenU,I de Uma "u!turJ. d. aqU<'rda .ubnamiva "des- ~daconscib>cia ~doleflOCial. masdesign.a. "rn proc:u$O
t~ 01 po..6ada Europa". na c>tprusio de~.e lraIU- central.umaamude luutocialepol1ria. SegundoSnun HaD. urn
I"ormou I (;ri·Brtonha an urn anno inlerrucional de ~ ~di~mdo~to=~"'~
'" "'1"""'-
Ewe fermmto in.deaual torrwl. pouf\od. OIrulU~ c. r.... n6I 0 dj......, do cuI,u... ~ 1CI I\onob-..lmao« ~
no pan q.w.p.r li~ em q..... ->alionoo p"dcssc: 1CI I\Odes-
enlo. A New ld",. pottln,o. deoo 01 "',"'ti..... d;RetU p..- para
.. '''.00' <"L'UI" •
"
coloe q.... '6co d< ;mlIiK cuhunl c de poIkia (U1t.... no ....."0 vol~r, como ""'Cmoo. IWI confTi~ Oliginal a uma ,eor;a mar·
<It i06u pol"...... WeI <b ad,un, 0 ma,trialismo cullura1.
Vl'lamm.~ cm tempos comoOll'lOUOf, dedomin1ncia docul.
E.uc cullunJiuno expfessava I ~ de que. Of Il'Iriw do =&1, I &>faK adrunliso:l da Nc.. Left lOi urn ganho, abrindo urn
romlllli<;:oc;k>"'= maoa-Of jonWs. allCk.is6ea, ulidiol-JIowna morme campo de atudo e rdkdo em ..was disciplinas, 0Dm0 I
ilUliNio;lo poUDa. com 0 pockr de ' -"Uf, rofatizar c aduir 1.iso:6ria e a poIlria. em que a COnt~ de ~ry Andenoll ~
renus de acordo com in•...,...,. particubn:I. Mesmo ~ .,.;...t.... fiUldammt&1, e :uricubDdo novas, como 01 arudoI cuI.urW. No
diw dcmoatlicaJ coruo I Gri·Brtr2nh.I CIIZII instiruil;6a ~ nKanlO, 0 bdr> neprivo desK kpdo. .... apmal .... disciplina de
. . nIo Cltio a1jriu1 ~ ~ cb ~ po< _ Pan WI11.Wm. arudoI culturaU. ~ JUa .cndlncia a supernloriul 0 ,;ullural em
;wumnuc pdo f:lta de ...... mamo Of SO"'C"r.- ph"'''';'''' denilllnuodopollDco. Comokmbn FnncisMulhml- ,a palavn.
mold mO(7llI." ~ nil ~ c COlltroiar _ iruci- "polllia." ~ onipraenre noo estudooo cul,unU, conlUrtUndo wna
Ni¢cI em nonx do im~ gmoll q..... >bn I .-...Pd. de fda,;So, urna idm.icbdce urn dcK;o. 0 problema ap<&r'C'O: quando
_ mo¥immlOlIl'lciai.l COmo I pr6pria NfW LJ,-. Trau-... CIIc: detqo RIo ~ II de ftW',n urn comp<Omilso polilico em I....•
mlio.deloml1 a tcoriloc a~cba.dlW:l_um modode luCl. poi de inlliluc:io.... ~ d.s disciplilll OU II de cuhm. uflll. im..
faa en • ..,w do. eRudoI cuhurais, • rodi~ diKipli- gi~ poIl1ia. mail adcquad.l aqund.a. podm 0 de.,tnmfOI'
nardesM' RO¥O modo de pnuar urn. pritica ck politico cullu~. 11111 ~m poJi'ia., o:JqUot«ndo ~ apmficidadc d.s cuI'ura. A ~
Ew polftic:a cuhural cll~ndnva urna fftll'i. c praropun!u urn. soci~ d~ poICria. e da culruralio dis1mw. A cuI,ura ~ ~ ;nltlnci.o
pritiea dik,cmc. Do pontO de vUt.,t6ri<;D, \ntl-.. de: 11m movi· da conll~1o de lignificadOll e da mcul~o d~ nlora, ,udo Wo
memo que oomt(Ou, comov;mOi, no momcnlO de eri.. c cksin- illlprqnado ok niota politicos, mU a polhicl ~. inltlnci~ d~
I~O de urn tertO 'ipo de m....ismo. usoci.do ~ pr:bi" leOlia ddibc:... ~, do que deve'" (ei,o pa... assegurar urn ckl:~rmilUdo
c polll;" den p",idofcomuni.,usob. dim;iQd. Unilo Sovi~lica ~1I:.do de coill!: SC nio 0 ronoegue por COfU(niO 0 fat porcoer?o.
Ita/inill'. ANim. os filudos cuh....;. ;,iam defcnvolVl" urn. ala- £ n~ polItics c n10 n~ cul,ura qu~ ~ lOCiedade dl:'YC bu..,.r rapos'
~conll.nlc cconfliluoucom 0 marxismo, tiki pr6Jim.quc..ri. 'u para a p<'rgun'a fundam.~ntal:"Quo: faul1"
posslVl'l, n. daa;~ diVl'ni<h de Slu.rt HoIl, ·V'tal rom olc~~.
Ed~rd Thompson, urn doo erp<Xllu:I. como vimos, d~ hu,6.i~
dOll de baixo. dcsalYOlvuia scu tnNlho ~ pa"jrd~ uml pOlI~ de
"hum:anismo ..:ICiaLiIt~~, com enfaK :anca lU agtn.ci2. humana do
que nilS auuluns JOCW que I dc<nminam. Winiaml VIi dacn·
1_..
.. _Htl.1It1j.,.J_. _ _ .J"'e-."'~ ~ _
.~"-"""ll
U.S-
:ll~"_""",,,,,,,u .
•_Htl.e-.I_....
;"~":_:;:~11~';:~';;"_'.'.'.'_'"_."
a-.
' 'Nv.-., '..
T--..l.op<ie.. .. ~~.ICa.-......
__ Cio;oJ~;,c..6oooI_1 1-".. ";1. "_'.'•• _ .. I,..
•• .OT • • '" c • ., . . . . .
SUGESTOES DE u:rrUR....
A Mol apitaliou (oj ............ ooI>r< IOnnao do "''*''*...... • pc-- _ ••__ "FU'_"
o;6a n::aio de aiorbIcia, .... D -x.
I
nIo "'*-... c/;w e .........
ma. __ ~ D que ,..,.
oo , po~ _ _ <a.l,unil.So:~.~
pro<Iu ddiniclon(cIi>oioIanalc(_).~ ......... oup!io: _ ..... ~m1_ ..lqo'riwida,~'
do.
.... abn do >nU,~ fnnds Chudc qLlC,' parrirdas i"'i Moo
attulUralIlinc'-m.;.,. em ~ bitWia - como t:IICmpli&e,do na ...... ,...... _.uFi ." de Ncubn .......
p. ·asr.w.,·pd>o.....,n...u pdw pen-
duok;Jo do I~ mdinand do Sausaun: como lXlm-
-. der.u.t-.'
f'C'Wdeum Rgni&nnu.r...mIcum~~_ . .bria.
pe-ibilid..w.<k ~ciblcU.hunwu .LculfUn. 0 pcnAdor esuunl'
~rmisinAucn~noCcnuol"oio nun:iIDI1..t>uisAlchuoacr(191 g.
19'Xl)•.ugdinondiodo ... ~ PMJoAkhUSlft,OIiftUho,m""""
nioslo nml au-... nan. suPlOfdc pi.............. ~ _drilWOll _1_..
....._ .........,' .
z-.,m.1
1JJ.~_·"r--.-..T
1''''~~,.,-..TnoI. .. _ a - .
..... Oio«olw-.a;. .............
.s.-, HoLe-.l_"'"
_"_.a-.~'_",~,.
~ 1'",,"Ios-.,.J.~~ ....... r:w....Is.
$IIa hiM6,ia mu nio (m rondi¢e qU( d(l (SCOJ""nm, podmlOill
aimpli6c1l I polariUl?o erme ox doil panWgmauk qIK fall Hall rmll( ""ltaJ em wn movimmw de emanc:ipa0;50 da mulher t • do.
diwKIo qt>I' oxa.lturalisw "'*'cavam a me_ na primrin pari( do ptodUf;io: dal lm:un do: mlrar no mm:ado de: uaboIho como pro-
proposi9o' OX Im:l hwnaDos tlm $ido ao Ioot;o do M,n
cia modifiao;$ol<Xial. Pan.ox~isIM, a mf-nai ... <Xlndi-
""(1 dUIOl'U, ( ..... Q{~ <kvWom I( voIlM pan a modi~ cbs
quallOamoturas. 56 assim scpodo:ria ;,con,,,, .U1,,*corra:ll(do:
¢eJdumnilWas.RqftsmWl'(ldoqUl:Hallchamado:~ opn:lAocbs mulhrn:s.
c:omo WoIIiams (Thompsoa. aIiam trabaJho intd«rual e milic1ncia A inm'Yl:~ hminist:ll no UnllO - a Yi!ada do: mno. do: qlX
paUriea. OJ CSUUIUl31isas vi.nn no orlmoIo 'pdtia 1e6ril:a., ~ rala Hall-uu. rcgisuodanovolWD(do: 1978 dOl WnlUs' P4pn<.
pJ(,ida pot AkhUSiU. JW "mililincia" nn l1mnOlI do: alta Icoria. o Women TaU ~ E$u. in~. ttmpn SC&Undo HalI.ltvI:
Ainda~ Hall, a conviWnciamnBitllOAm,ndlaoou pdo mmosqUlttlO corucqilh'lcW importan,es pan OIdludoscul-
pandigma.s foi intarompida pd.a "inntoio· de Ulna OU'r.a probk- Iunis: primcilO.'~ da queuio "0 ~ t politico', Il'IOIO
mi,ic1 que ~ mfimcionll muilo do dcbo,( in,d«IlW. T l'aa-sc kmiaiara, que 1m; Ulna m~ llOlobjaOlde:esrudodoCaulO
do itN~ do r(fllinismo. qlK. na ~ de Hall. 'anombou efWnecel;'hd... Ic6ri=de:OIpIUd.-b;~.IdUlnacq>an
a pona (. como urn laddo DO mcio do nol,e. inltflQlllpnl ludo 0 do r3diaI da ~ do: poo:L.r m mlio aplicada apenu ao dom£nio
que It (lUn ~ e Yirou a mea. dos".!Udos cu!rutais"·. do prlblioo; l=rira. ,amnlidadeduqllCSl6C' do: gmm, c 1aUI1i-
Um nl1mm>aprcWvodc ml.l1hu(l m~com I Ntwldl dado: pan mtn>dercomo _ poda JC tIWIi{(Sb do: fonn.u dif=u-
j:llinJu publiado obm scminais do RminiSlllO bri,lnico. Sh(w ciad., e, em quano lugar. 0 morno cbs qUCll:Or:s do ... plO e d.> $lib--
RowboIham, inslru'",r.a da WEA. an,«i~ muilO do lrabalho de jftividack po.nocamodos prrocu~dadiscipl;n,.l..igado,a:f;O
I"(C'lIpera~lo du remininu Jil(nciad.l PO' urna $OCiedadc
YOUI
unplial;io h:l urn quimo movimmro, 0 de aproximal;io com • psi-
pa,ria,,:a) (m KU Hklk" fto... Hiswy: &iwflln'illl ~""" ill His- can:IJilc. Em. .ptoximayao jl elli <=mplift=4 na obn do: Juli({
twy ftom fk f7" em",,, fQ 1M l'mml' (1973). J:l em 1%6, Julia M;{d!(U, qm: JC: voItou para 0 esrudo de Freud, e JC ampli. (m ape-
Mitchell h.vi. publicado wn (maio qU( I('lo runciunemaJ p.... '" ciaJ n.u r&.~nciu.l..ddrun do r{mm Jacquea t=m do lo:gado d(
dtrnvolvimrn,o de: um sociaJismo r(min;lll: ~.....,,: 1M LA"tt1f Fn:ud. ComOl(ube,tsSI reki,ur, subs,i,uiu a base biol6gia d.> for-
~/"fif,,·. N_ mJOio, aailO rom fono acmlOl atrururalistal. 'n~ d.> mbjaividadc dcstc por urn. It(lrU da lUrm~ desso ""b--
el. e:umina • condi~ do muJh.,r como oupt'rdeterminada (COI\f- jelividadc PO' meio da linguagem e do: ou'ros smnn.u limb6Ucos.
,i!Uldo pda intmo;iocompl.... do: qua,to atruluno: ",da pn:>dUf;io urn dOl campo! de,~ pn:krmciais dol estudos cul'UM
«on&nica, da reproduo;:io. do sao e da maliT~ cbs ai~. A A 01,1111 gnn<k inu~ qlJ( mudou , di~ dos ddo"". no
Cen'IO foi • cbs qumlln do: ""V'- Pone impocumc du diKUSl6a
que: mudam a ~ de: onde JC olham 01 rcn6mcOOl cul1U-
ni. p.n induir a dimelUio da ~ mil nO voIum( colcti.... do:
1978, /W;ri"l tbt Crisis'. (no livro d( 1982, 71N &t,iw Strikn
, .. .. ... 1.,~IO
",
8M!'. PJ"'''f tIN Criru~ urn muco imponlnl~ nos ,,,mOl do mn....uo adminiotndo dos &nOS 1960.1C tornam mais qudos nos
untro ~ do. «tudo. cuhurw lOb lua Irca de influ<!nci•. Por anos 1970. quando 0 pals tern <k enf'enus, no tU~no ideol6gico,
uma vi" ,noma I hfuc na upai<!nci. tociaJ KaJ: 0 ponlO de 01 .t.ques da contrxuJ'U,.:101 v:a.lo.es e inllitu~6es d. clallC
partida t. colI<Xn~ de urn jovcm nqvo PO' l4AIur pr:NO&S m6:lia e, no du ~ toeWs. 0 rcaOvunCflIO do 1l1O'I'imcn,0 do
n. 'ul • vinic InOI de prUio. os onda ck urn m..do genrnliudo ~ ....balhadon, COm U prolonpdu greva doa minei,OI de
<k awJlOS q~ IOlllOU COlII1 cLa G,l·Bm.n.h... 0 pr6Iimo puso 1972 e 197ol,e, ainda, uma I.upo f:Un de pop'l!l~ nepcada w:a
t lip' pJltico JOci&l. esl'fUturu mm compleau da MlCiedadc: mm iltAtiskiu., .lhn <b guemo n.I Irlanda do No"~ Naac qua_
Ion£t' de ~t espcmdneo c ~I.do, UN' mm <! panc de urn pro- dro. 0 F..II:ado OOthtic:o ... p<qW1"" pan endurecer e subWtui, 0
caso de pt~ idcol6g>a nn l1hima antJisoe lipdo k aiR COfUCIUOdemocrir:ico pdo "popuIismoaufOI'idrio" 'lur iriJoarw;-
social c 10 Estado, 'I"" pusuia I mvindica. urn papd mUlto terizaro ICin.ado ~ aei 00 ano& 1m. N. c:&rlitha conaer-
mna u;\OO n. coo.rilo social. 0 ulldo anria "plorando 0 vadora. 0 pauioWmo conYi..., com."idcoIogia de urn mcn:ado
mtdodoo rwgrao, ob;'-"'c cLacriminal~puacriu wn "pln.i_ livre, com a ddiiosa do< ~ &milia,..,. e COm 0 ataqur _tocia-
CO lllOf"'" qtIC PO' IW va jU.llir,cusc dar-Ihc malor podc•. A liscueuminoriu....
mldil, OultO foco de jnlc,~ do unllO, (moor. wjt .dadn- Do pontO doe viRa du posi¢n nos aludoil cuhunis. 0 livro
menle in~ndcn{c na Gri-Brcranha, fa 0 joso do gowrno, malQ • enrf"lfb ddinitiv.> cbs qual:6es de h9l no deb..le Imnoo
pt.mitindo '1"e de paIlIHW' ...... bfues. A pr6p,i. (ImUlln cia disciplina. F"06. aso:u ideitio de inlpir~ :dlhullC',i.n•• 00
hicdrquia do mfdill_ com sew proct<!imcnlOl dedjr~ocdc aUlora de ~U(i", ,he CriJis minimium 0 papel da aglncia
revido, 01 papt" inadlUrionli. que .su orpn;~lo confe•., I humll1" do c,~ da prOpria histOri.doo op,imidol por meW de
leUI pUlicipantu_ contribui pUI que as id~iu dominanlU lu.lula lO(i:d. e enfalium • defC.min~ de IC\LI p'p6, soci:ois, 0
conlinuem a SCr reproduzidu por d •. A m rdi. n50 ~d;re13mente que IhCl ""Ie c,llias dos que imputam ~ mHit1ncia 01 .""rt9» pro·
.Ii.d. n>tunl do Est.do, mOl tCm lig.~~. 0'g5n;<:;&0 e profun- gressist.. de urn. socicdade.
da. com cle. o prOximo livm que (eml1iu U qUClI6a de r~, esc"tO PO'
A p..rirdo enudo de: urn cuo, PrUiri"l,hr Crisis .ab.. por d'e- oum ge~dccolabo<adoradoCentlO. Thr Emp;" StriIM /J.M1t-
gat • urn' av:a.li~ do e...do ger:d cia ,oci",bde: btirtnia: 0 poll, RJu,.ttJ RMism;" 70< Bril4;" (1982). procun moolnr I) papel
no (:Om~ doa.r>O;f 1970, pus.t"" por urn. aisc de h~'" d«isivo da luta dol ncgros conI... a idc:oIogia raciota domirw>l~
cuju ralza ellavam 1>0 dc:s..mpenho cconbmico :d».i.o do ape- Na in.. od~o acriu, como en cos'ume no Cenuo. coleliv.-
rado na lnglatem do p6s~ Or; probIemu Cl...adot por au meRle. Ollutora dalacm. imporllncU de pcouar I~
f:dta doe daftlvolviffi(f1to «:o<>Omico. m_andoo nos ano& 19SO dade do 0l"aUo de h9l QO COnlall) da aile genl do ~
pda i&oIogia cia afIulnc:ia - tOOos onium COm ckilO urna vi<L. como urn fUOl qurahenri.a todu uOUInI mor;(>a.: a qllCSCioccn-
mrlhor, m. comp"~com u ~de ICftlpode g...a"lOl- e do tllll en pe_ a r.oo;a como uma ~ que vaNva de acotdo
.\\ot._........
_ _ lfW.,.11J4
O'-'Doo<\io,G.II-J_.. _ _ ~Dolo<lJoi.
10' "TU'O' <U<T.''''
lUi propf" Ul,oIopaclc 1lr&rpirrS/riln &tlr, Hnd Carbyapre- nlo "'via WIll conapondmci.a .,."...-sdria entre 01 ~
K1l13 uma diqidtr.r:i.a no funi.nis.rno, OOJ Wwz. <bd.a a divnsi<bclc codifsc:adr» no tat<> < a rka:>dific::>o;jo dessa KIltidoJ kill pdo ki-
de P""'i¢a no""";mnlfo, Rja m:ailcorrnodiZft" noIfnniniunol, rot ou npeaadot. Na esrein de urn famoso n>Wo do- Hall, Enoo-
a.o apteKnur lUna "'"" da fun.i1i.a Mgr.I nio como urn lupr de dingfD«:oding-, 0 Cmuo ,mdi..> a \Itf a oprnst;5o de dcrodi6ca-
opfaaio, nasc ""p«lO nn rkneordo com mui,,,,, kmini."", nw ~ como WII rnommw em quei poSlfvd fUisrir eatt! ....b.mn.
como urn Iuga< de raisl:~ncia :lO rac:i.smo. denrfO de limites, 05 iignifK:ados COIWru/do. nos tatOll. Nease
E.t.sn tnND- il.....ram a di...uidade de ~ no Cmuo ~ up«1o, mail do que I inOufncia francesa nlruturalina. fala'O"il
01 fUmOl tr6,icos 'It!( OS cstudos ~uhun.is iam tomando ~ medida mail :tlto a"'sio de Gramsci da culrun como urn campo d< lUla
que KtJs a-aiunOlI comey>yam a abrir difefaltcs Karas na probie- pan K dn<rmin.>r Jignifindos e, lambo!m, a nadil;tocuhuntlisla
m1lir:a da CUlfura. <:m. que: K ha"'a fundado a unlto<
EnqulntO iam '" dando.....,. mo\'im<ntot, a rradl~ bri~nict
o PROJETO O£ SCREEN E A TRAOII;:AO eRITANICA nlio <ltiYa <ldlica. E. P. Thompson teagiu com veem!ncia r:anc-
A CQnjun~ da l"icanaliK lacmiana e do mv~i.mo ntrufuraJista lefl.liel aOlI<ng<ros cornecidos em nome d< um> Iha lewil que
de LouisAhhuuer animou urn Oufro projaode e5ludos cuhuraiJ IFull'" ada va maio I produl2o acao:Umica de um pllblico nin-
<m torno da revitra de cin<ma Scrrm. r~n:&neiad.a em KtJs prim6r- especialiudo. Em KU Tk Pll'1't71)' ~f n,...,., (1978) de d.i Kuve",-
dio.I pdo Brilish FLim InSl:iNt~, a reviSla K dedicnu, a partir dos diClo comn o. aag<ros d. urn radir:ali.mo muiru vn<I pura-
anos 1970, ~ cfucussIodociMmade"....'-prrke~ promul~ meme teQrico: "Osda"",,<k:s<k 1%8 foram urn tnnpoem que
dis tcoriu que maio de perro ajudariam a trandormar a analisl: de a tuIo licou tran<:aftaoda em sua r<nda. d< mlu-hurnor-". co:roca p
filmo b>sud· => plo p<sIOli nn wnacimcia. Seguindo A1thus-
Kt. pnlUvam I mtica cincmalf'gdflCl como urn "pro«uo Km
...jnfO". &to maior intaase tr;I pda IOrma doo filmu: nasc I$-
- 0.-;. o--..,.<io.,...4j.
" _ _ l - ' _ _ HoI .. _~GoIooo..NJM.~""''''''''
pcc10 ~ a ftICOlo. dos form.aIioI"" ~ pan quml a fornu.~
o co:rilo eram lntel produtora do que mn'OII vftculoc do SftKido.
~'-*-""_._ . ._
.. c..-r..... '11}-IMO.H ,. a:cs... ll:1-l)L
"L r.n-.-- ra.~<f7l-1-'c.w..,.",.
_~ ~~l,.l~
197&,,."lEd-
... " .
no prJXio. Quano:o a arias Yrrlmra do. cstud.os culmrai. ~. em da c;enaa da ickolopa do.s lotlui<!or(S de: A1dllwer, 0 livro de
cop«W, cia aitia lilcdria, que vWn em A1mw.sa _ c. mail~ Thompson ~ como um monumm,odo.hislor~
ehmenl"', na obn de .... KJWdor Picf", ~ _ a poasibili-
d<lCk de um.J cib..::i:a <blilomllUn, qur bo.osr.::uUo.. linronw '" a pro- o ......TERIAUSMO CULTURAL
b!cm;(tia de: urn ''''un, OU sc:jl,:as «lfutlUU dnnminadu de Em mfto a ($$0 d"a .esdncia ok imporuo;:io do: id6u princi~
PO"""~ '" de: wsmciu que Po PoW ~ de p"'.jbi!id><k, moal,e tnnee.a. c il:W&nM, IllU pos;.;io ll!Oria Of'isinal bridnia.
1l>ompson fulmina: ....por qur a ~ Kja 0 objno raJ dol comcpauxnar corpo DOlnba1hook Raymond Willianu. VUDOiI
arudoIlil~ '" 'I."" pot ~ cit JnI eRudo n..i·sc COnsriIW' como"", S(Il primriro gnnck livm, UJrun uu/ S«in], de IDOl-
ll/ll.ll cienc:U cia esrkiao ""'lerialim~a1uniarttIllO a~QHnO Ina aislbIci.a do: uma,~ britlnicado: J( aferir aqualida<kok
o m"eri.alismo~". vida do. JOCiaiade: por meio ok tuna ~ .oore I NltWl. 0
Em retro.p«to, a fUna de Thompson po<k all Kl' mlcndida: impulsook StIa obn era dar urn JW'O altm ckw lradi~ _CIlabe-
muitaS du produ¢es dOl ellludo& culrunis sob inRu(ocia diu,. leo;cndoOl inmwnaltOlleOriooo (0 malerialismocuhural) econ_
fraMes.. sio imrica<b:s c ttm 0 10m aJrog;lntc dOl' que ·descobri- CdlUW para pensar altm dda _, que IrIDI(ormava a cultura em
tam urna ame;," que tOrnalUI lci'uta JH'oosa c pouco produr;va. algo absualO e al»olulO, deKon(CIado do cMo lOCial onde $( rn-
A posi~ ltOrict de Ahh~r. baKada, como vimos, nO eslrum. li:r.a. No mcsmo movimeR!o, (((Iabo.au uma t(O.ia marxin. de
n1ismo, con.sUkn que a cuhura nIo ~ Mnl urn. prl.lia Cm que eultun.1cnndo ~ wumu conKqu.!oouo kga.do de: Marx de pm-
Kres bumanoacriam KW ugnifoados '" vaJom '" ~ urn dom.lnio p •• Nltun cOmO urn. atividade material da lOCiedade. Aim
em que 550 rrtinadoos IlOI signifoados alum,<$. Puaek, a cullUl'lI disso, vai '"' posicionar an" n OIlimilCl do •CIlI'Unanliamo allKo·
t wnl ellrutunl de ~ Ioc:aliuda nn otUnJ ewuru.... £W de irupinorioalmw.smana. considaadocnooa fo..... dominantt;
idtoIogj.a =i ~ an irwituio;6es. OS apud'- idd6p 'of ok cr:Itia.litcrirU rrunista".
dc&Wo, cuja~f.rq>rOd~durdao;6adcprod''?OA A priman nrm de W"tIIiuru, no scnlido do: firmar urna llO'I'I
cultu.... COnsri.l,I;lU ·indioidoos CODCUfOS ml JU~IOS·, da.k pOI~ leOna. i .cdd'inir a Nlrun e, OOl"lSC'qij..,tcmallC, urna
lnguIo ·SftIl~ j{" xrn poasibi1idad,. cit: etClpac6ria. Em visio de poI11ica. whural. Formado em IngUs par Cambfid&e, apfUCll-
AhhuIK' cia cuhura '" do p'p"1 rffluUdo do SC,. hURlIAO na IOU nad.a mais nada meDOl' do que uma .d"ormul~ t«'.ica. c
m...w.ya toci.aI nio pock ~ urn atiYWa como 1nompson. disciplin.r do Ku ClImpo de n.udos. N. "'....0 inglcu. domi-
'I1M' ~ $COl T1N Mllki",.!tIN &tfisb ~i"t am _ Ku nlme a,ios anOl 1960, col.ura ...... aI.. NI'un, de p.efcr~neia a
grande livro 'l.1lC' mudou 01 <Um0l eLl hutoriogntfia ingba e do< grande I.. di~ dalileulura inglu.a. ~ collural en, mnmo
prOpriOl (Stu<!os cultwail - com a (....., mnnor<lvd: -A dal« l1a- pa.. pessolS mais bem·inlencionadll, fund .. uma cspkie de
balh..lon noo lurgiu como 0 wI, em uma hora de'erminada. ElladO do bem-eslI' da culton, e difundir 01 prodUlOS da ah.
F,.Ila"" p"""'nTe em sua propria forma~·". r .....do 0 momenTO cultun entre tod.. u classel.
,.w-. ......... J'II. "rt.,.-.I ..... -.-. -'..J~_ ...... Now Id< _ Loo<Ioo. N<w
,....... n.~"''',.... ..... a.IIMJI'-'~ 1991,.... t.r.-'(Vu>ol.I71l'.,.J»,
. " .. 1.1~~O 111
nham 0 podcr de in'ClplWU cdc ou:arai'livamcme lignos Cfot- vale. pena lerOmat urn. dc .u.... cataclcriuo;6a mail CllIl'(m.cias C
ma5 dc organi~cia cu!lur,t. el(ncat JuaS conscqU~nciu. Pal'l urn 1,,6rioo cuj. posi~io t tepre-
Winw.u efta"" mullO .tWIO pan 0 &to de q "" viYcmOlcm lUlU scntltiva de urn' cl:lla tcnd~ncia do manismo onodoxo,
q,oadc ~doI mcioI de c:omunicaf;io. ~de IamcmarCloU
~. I atirudc mail tornum cnlrC OS que gI)$fOoriam de manIO' I
YicIa cullUr11.cm m~ cIc .wioo", pane de flU obn I pcnar
modoIdellAl'OI~t=dIrparaimocncrofluxonorm"cb
~w1nual:"""WncropcqucnodepmdutoreloontJObndoc
impingindo... oadodeculNra, b<:;eem dill nuiloomumcncc I de
Iisoadtunl, I umll . . . . . de tonIWllidora.. Em ..,.....;"J em T.........
2Q?O, W'd1Wtu ~ aI pO'libjl....... de........cnto c»...-..nero de
~abcmaporDl>nS1CO_oIo'l!i- como .~.abo
". ".
Nasa voo:~, ill "i~ cuhunis Jio ~"tidu • .".8i,,,,, do. indu.erla, q>.&ndo as prus6U e Of limilo eu,c:idol pdo modo
que rdl~tm "'.rllm;'enl - mesmoq". 1'0' mcio d. \':lri u mnlia- deprod~dominanle.
¢o - algo qU( lhoes t ''''''ado
po< uma insllncia, ma lim arm. • Pan WUliamJ ~ imporlante fal., em folo;:ts prod,.uivas em rela-
bMia. &sa po<i;:Jo impcck que x J'f'lUba q"" adtun, Ionge de ~~ o:WCUf"f 1'OOlU( ittoljuda a >'ft qUI: ao:Wcun opnl Mivamente
WI' mUJi1uJ OU "obNdi"ria, tCOfWirut;" do proceuo JOciIJ. t um
D3flOCioe<bdo ead ~ deW! """ donUrUo~. wna'-
mododcprod~dcsignjfoadol.vaIousmwlWica~nofun_ eX de in.stincia iWt6noma de YaIora humanDf - como qlKt a tn.-
';onam'''lo Wso.:if<itdc do qUl:. ~<k urn. esfe.. Kp...da, di<?o idealis'" _. ou ulna iruclinda 'Itt<' pai'" 5Ob", I vido. materia!
agora b.,iuda d"uJ'f'«lIuuf!"n, poOl: levu I (au. erer. A int.rpe- em uma lup<:rulrutun quec ",flete a base, Ola .im (I domfnio da
nn~ du .tivKiadel «oo6ornia, <h Iwe-, • Qlltunl, <b N~ prodUlj:l<l- como quoI'rtm «l'1as ""nenU'1 do amnialislno ono-
rrvlUn, an .rividada oomoo ridio. •• dnWo, ocin<m&,. publi_ 00- Em lUff pWYIU,
cicb<k •• cdiUltal;Io, aIi.lo:b ao c:anl~ cbs iruritui¢a • ~
I'C'lu quai. Opt'r.lm. est"- no c.ntro da prod~ econ6mica do s..pn>d,..to -x.ud<ap;..r'lt.~. po '~dr, ..u'" M....
api13.1ismo .ardio - bas," kmbrv <h indUstria d. informa'Olo, all <nil<> tmftOt dikren, pciooot oabam ...,oo....dot 1*' quoIqua
do. cantil de mrios de, oomun~ de maw. Mama all uta, ...UO tip:> dr ~ 011 dr ~ pmdllliYo. 0 maio da -.. 0 """ K
comumm •• considnacb. aput..w <b .-Mia oocial comum. ~ .......... 1. prod..pa..-rial do 'poIIIia'. E. ....- - . 'f'
do,,' • ,... "~',pf !~
1,
do-
x. """to.•, d. !'"'!'«tin do m.lrri.liJmo .ul.".:oI, CQInO put. .....
illlOSrall1. do proc,.., K1CiaJ,. <W. m!"asc, nas obi'ud. Wollianu. kcimenoo ,p...o..n poII,io::a. A oociol. poIkica..,.. mmlCm • copt.
em li,er.tun 014 hi•• 6,il, em esc,ita "" socinbdc, em opo<io;:Jo. """"'ir."""
,ilIi11no dr ....., >do. "'m corroo .Iul>. poIr,ioI:oo e 0 erionm.
okI, _l'ia:n<n<t, un\l prod.-;50lll..eriaI. {)ooafldot_poIaciot, du
eWfUn .Mlcieda<k•• fOrmula rcubida UIItoda l~ iduJ.im
quanlO d.a nwft'Qlilu.. ~.pri060s., ...... ""'rioo."""""dulnNa..,,,,,,,lOkdai"'l'fUl'"'
..... a.- domiRonl:•• dr tor-...n.du. oindo ..,.. pr< ....,aiol-
A mni(on. do ~IUPO:rQ.rutun. <em 0 ;ncon",IlKn" de
-.praduo............... poIIIiae..... Eouo arioidadaOYpe-
(lYOfCCn um pcnPlllallOque pouub a In.em domCnioXJW3do ...nononiLSlo.. pmdu¢es_rniair.r ''i>I..,..;l N,.......,.
• impW;. I ?C'rc.~lo d. xu cari•• r ~on(r(IO. Pua William. ~ ,;n~drum mododr prod,..to."'........ cnudo.ptf\IIN ~lncio.A
necadrio oornplerneh{u (I kgado Ik MlrL Nlo h~ duvidas Ik ~icl"dcsoe I'fOOI"'<> ~ eopo:lolmen,e Il<ld...I NO ..,...;..I...... copi-
q"'I:uT(IIll..ci~~su~uadanmillll¢n;«on&nias(as ....... ; ' ....... nioKpocII ·~·.·ifld ri.. dar-
rda¢>n ;nUll' ai,Qo damninadas pdo a:l4iodedetn.wolvi- ~.....w......n.l ·dciIA·, .... 1ci ...... . - · =,.....
mmlo dat Iix~ IQfftWt produtint) e mcWt (a dat rda¢>n de ._. . u>',~.
~M'Ud_'Ni ... ·....:..:...
...,.-_,.-- --"....... ,adt.ocod-
...-....:-·.Niftio..-;,.u..
dux, pol" eurnl'to, em que Of oigniflCldot e vaJora <It urnl eW.oe ,.. rna.......... pru<ho;Io doO<dmo poIltia. oociol. urn..",<eriolir.mo ....
domirunle Irn<km I " " Of fo.maliudOf I'das Irlo). Mat at arlO cioI1..do (. butt....)...... pou<O.d< fonno moiolbgnn,.. oonoquiu p<t".
e as fIO.ieu cuhurai. ttn gnat ~ apcnat rc:AaMl efflI oin~ <tba 0 cor"" dr I"od~ de urN o«km cultural. 0 co<IIXi,o dr
•1UfI<'UlN'....., _ caoo, nJo "' ...... ~ "'"" """..-. •
damninanre dat l<Unbml prodUUD\ ~ e niota 'Iue
enUam "inmom.e na rid..>. JOciaI, moldando feUS fUmOf. Net...
upooao, IJo ~ produlivu que 0p<:nm, como. por Qemplo, as
". ..'.000 •• " ..... ,"
Iv:> ~nw a cuhUtll como fo~ prodlUi"", 0 malefialiuno cuI- IOOwe I ~<k inte~ Dadue",pre, maule form. ada on
{ural coloa·a no mundo raJ, COmO uml wl\$Ciincia tJo prilia m.i, nplkill em nOSSOl re"'pot de prolilCu~Jn de meio. de
quanto a ~n8WG"m em '1\1( i..ac:ubda. inlup~ad.L Na I'IOloA c....... \1rI~.a culN1'lcsd cn¥Ol'lida em P"""""
do: domin*
ft'& do apialismo cMdio. ftD que cuI,Ul;l ( cconomia CSlio Wn- e conrrok. 0.. faro, a desc~ de begemonia, p"a Willi...." i
~nl. inlfrligod..., rn.l3-x de lima dcscr;~ mUllo maia..k- equivaknte k do: cu!turl'
qwda oil prod~ cultural, que ad. doe 1Oo:~ cad.. >on maia~
<intI., ~ rm mftao macaWs de prod..;:io. rq>rod..;:io- ..... '. ondoo"" l:openaao IO!od ..,' .""' ...... cknoIo da ......
loP _ _ d< ""on.... d<>"'f'd-_..... -
cia li~. ~ crUt;:io IOCUI. lUlmaJ, • 'ucno!o«i" ape-
dfw:u cia dCl'ila. du lOmw de caemott. induindo 011 .ueftDU
...._iy,,* ~ T _ d< Iodo ..... CIllfIiudIo cl< pritic:IJ
dnr6niotol. rn«inicoo de comu~·. 0 objftivo do ma,rm-
lismocultwal iddiniralltIidadr:qu.alioon dopl'OCtilOl6cio-hif..
._aorrp.....
e.~.,b«""'" _¥ida: _ _ Woo.. ~
_ • __.£
pau;.' '" . . . . d < _ o . . d< ""*' .'.. .
.;ftdo .. ~ e "Ilooou-.."....;,.l.
16rico CDfItrmportnc:oc espcci6arcomoo polJrico cO r(1OIl6mico ...... _;,IIiNCS.., _.iH . t·...-pritir:ol.p«--
po<.km ( cknm ft. vWos ntsl<' proccuo. Dacr~r elK am:il- .,....CIIlOIfi ,..;~te. o....lIIIOdo_iuxno • ..,..;doda
guna como lima nl~ de deptndtncia 0I.l d. ~nda o.dcm lnIidoo1<pan paned.oo~_ ' ................
(11'''' a prod....;JoCU[lunl.' econ6miaiecnalnen'c filinroq... d< lnIicbok ol>0oi 1"'"1"" vi... oi ,elm o di&:il pan' mWori>
Xconl{I'1 na :amI~du plitialcullUn.iHm urn munda em 'I'" d.oo~ if aItm diooo. _1!f'""I"" io nriodoo d< _Yidu. T....·
lot IOIIlOll impossl."l- oWfYllndo, pol t:Urnplo. 0 uJO 00. novol ....m 011..... palo..... d< WIlO ·cuIl • no_lido mail rone do tenDO,
mciot de comunj~. em especial I lclevi.io C0 cinema, c as
mudan~ r",rmail da propaganda c cia imptmA- sc:pa..... uqueI- ....b0<4iNljio de o:rtIi clau<s
.
SOCI"'·
.
..... WIlO tnI,,,ra qll< 1<01'1 de ... ,,;.,. oTotne;. da dominqo' do
vdmmlC gaIlbo por hri"J, mcsmo que ala >pfUmt.-, como Como >time». fC\'Ut~. <SA si~ sena a reali~ do m.t«ia-
$C ddinwu aqui. urn po$io;::':l I<1r6gnda C idcuina. OU wYnna- [i.mo cultun.J. qu~ 'Pf($(1\t.O urn. teoril dl ""ltu... de Illo pot~n
amenrc po. Wo. £ prt<;;so '«anhear q~ Sm.ti"Jefll fone en_ cia! d=ricivo e imenu produtividlde Inallcia, conJ1ituindo-.~
tomenle no que 0 marxismo cia q.oa, era ffaCl): ru d=r~lo per- nl principal contribui~o britinicil umlteoria marxi,," da cul_
Jua$iVll cia concrrt~ d. ",,~ib\ci.human. na me li.enn•. lutl. Nesooe confiOnlO ~.rc 0 marxilmo e I cultura, 0 mlnUlmo
r-uncrftia lilCdIU hoj.-, IS5im.como nos anos 1930. i:~ Iogwu mudo. radicoImente os NmOS dodcbate. kvando-o I urn
va' u formas doe funaolllmcruo <k tnbalho. ~ u..utados <k plTI/lU.I ck rtkvlncio ~ f~ lXIpIiliVl diflC;"il ck igwJar. Trall_se
ap.rihlCW: c sipifiados ap<dficos. Ew dacri.;5o fica irTaM- ck um.I ~ ql.ll tenll dar COOII.hl dioo,L.boo e potmciali-
diaodmm~ prcjudicyl. te ~ como urn ~ de dIICks de urn cncontiO mtK 0 m:arxi$mo ~ • lflOria, cia cuI.un: dot
a&quapo do multiplicidakdo a>nleUdo lOrmaliudo .... lircn. urn portIO ck viw. eari,o. I cuIrura ~ acundUia p>TI 0 m:uxiuno-
run. urn csqumu p«.dado, aro. poracmploc ban • ~ro. o C2Il\po antral dot tr.uuform* do mundo ~ 0 cbs rda¢n dot
do nor6rio esquema ~/lUperutru.ura. Faundo urna an:lJisc p<Od~ mu 0 q"" COfMlj:II fic:u mai.~en'~. panirdof......
~ primam dioUoso Cnt~ maaWno c <;Ulruf1, Itlymond Wd. 1960 ~qlK .cuhura ~ ,mIra! p.... urn piOjno de mud.nyo radicoI.
I,ams aplici'a as ru6a daliupcriorida<k da leona idealista de .sen.. j:l q"" ~ pot "",io de JulS pclticas e inllitui~ q"" se nerc~ • h..ge-
ritry sobrc. teo,ia materiali••• do marrilJTlo ingl& do& anos 1930: monil e ond, ,.mWm .., tern de lutat parl.upllIld-la.
COmomulladoh~6tico.=-~semrutu
.. emoutrohori-
o mam.mo. "'_",,".men•• en,endid<> tfllSo, ... frxo ... 'reo cl.a. WIll<. Nosanos 1970. fonn~dt New Ldij:l tinhalogndoestl-
om. an 'I.... a/oia ""'ria... ronco 1m .... c:lp,cid-dt de apor <It bd<:a1fUGr5.BnwlhIoql.ll~dumou,.axnovimooecom
forma d<:uJ1ud.. co'" p. od<q...d.o ~m.a "<lftICimW ral: nIo.m lido, ck I nuif; ¥iva rq>UbIia cbs Imao do roci.li<mo cruopcu. Foi
.....-."" ..... ~_ohn.<taio,oopIcuod<~ poravd pv.Ii W"dlianu mtrar an conwo com • pmd~ cwop6o
r'l' ffi •• riaouipir.::....... EaradDpu.. fnqo.c.... .... , OJ .L ..
do: reoria culrun.l marxisa. "'I"txi,...,u pot l..uk:f,a, Bnxht. OJ pri-
no -m.- nIo I diRcil d< <DtOfttta<: au'<lI ... J6rmula ~ dot
mcimo mbaIho.da EKoIack FnnIdUn. Sarm, C.o!dm'nn~, espe-
b-~~"'-.a.qut .......... i-.apt.;",_Iop _
ciI1mmte.o tnbaIhodo: Gnmxi. E-diiJoso com I prod~das
tal inl~d>~,llta ples rdkuo.
difcrmla ,Dd~ m.rxis<::as ecom I pt6pria.obra do: M.... (a pri-
"'p' ~ .... op<a>lo ickol.Spa. ,odu "mpli~ qut "'"
misI ~ optribooio m.oiodetido cbo ....... !'on"'. ltOIilC .plilia do
r<ducioniomo -ICOII . . . . op......w. .lI'><d.niadeap<rib>cW hu..... 'R.rm-lW"........ Uo<r.._ .... So<..... 119711,"'_.. ~..."'c..IIow.
nu <:>p«lfic.u.",os de c,~ .... d ...ifoca¢a cu;., significado. CUt. sn-Jn.,..u-Im, ......... 1'ISO.p, IS,
, .. "'uoo • • U"u . . . . '"
meira .d~ dos G,..."Jriw foi publiado em inglb, edit.do. PO! tiuno dllUluralisl3 r",ncb, com sua dd"oa da sobre<lclrrmin*
E.J. Hob$lnwmcm 1964,.llm.~~maisampl.traduzjdapo. cIo sujriro por "llU'U'U poHliUl r linglifnicu nlernu, r sua
D. MeLd.nd em 1971) poaibilirou u condi¢el himSricu c (~ atfue nl fun<,'k> da idrologia como ada rrprod~ n.asuprrrstru-
ficas paraqucaso: r>O¥O cnconlrocntrc man:ilmOccullu.. ..,<!esse luradas rrl;>¢dsociai.l<le pro<l~do bur. Um dol a1VOlda pol!-
em bua mw p'o<!'llilrU,. mica era rntlo I«Upr.. r~... t""'i<,'k> mlrxun uma pm~ que
o in,nase mucomo funcion•• culeulO, rXlar3CterUtico do sr contraP""'lSC, como diz WiUiams, _ ·limi.d <Ie I'm modo
ambiente.:uhural dr onode ¥fm 01 utudOHUhuraU, rem uma base dominonlt do alfU.u.aliJmo al.lco, poil isso era 0 que rnan
",*,j\';ll1lll"l(rnorpn~.socW, 'IU(, cnt~OU'ra.lcoisas, perm;" srndoco<Uidrndol lcona martiMa da lil."'I"'" em toda. I Europa
Ii>. fabrem ·conacitnc:i.a<hs m_", Dewn pomode viKaem~ Ocidcn..u • no<II Eu:odool Unidoi".
nMdo, como I: 0 as<> do: W'tla Iron. manQ.C11 de culnua. elR inf<~" o marxiJmo mru.unlilla Ibriu dp"'i0 ~n a -virad.a.lin-
lCSU 'ern .ind. urn compoMntc adicional: COIl'lO K ube•• giilniu- que marca,i, 0 momenlo cIo p6a:-auu.urlliJ.rno,
promess>. de ~u¢a:..xWQ PO' roeb. F..uropa. embalMb quanclo .lingU3&rm ~"iJla como um ;ogo de oignos que Iun~
pdo rdW-.o IUteSJ/O do JWwolupo R.u-. Ido Ie ma,malizou.. No um lignifiCllOO ptoYi.o,io no mornrn.o da intrrpre.~; ou
Clpiulismo .~, 01 moorimanos de mUll. t;O<Q ~ do. lotjo, uma vido de linl",gem como rrn6mrno rundamenr.al-
lIIco.>l«imm.osoo. _1960, Kcsabiliunm c .u.mcnlMUl 0 men.e raOrico e figural. VIla de rd"e.encial ou rcplrSO'nlluyo
im.ruse ern como aK uwmimr:nIO) bep-monia capiulisca ... de urn' rulicbde 06cio-hisI6ria. Como n.a ideologia, qtmdo
pmduzia II» ooc:ia:bdcs ondc: COfIKlUO ..... vnde COnfronlO ~ Althuaer. a lifll"3&'!m'udo domina. ~ oque nOI r,Ja. anr" de
A. Rf • rcpa mail; villvd. Em OUIf21 ~ WIU. questio em- lotr usn in...umnllo de deKobrna e inrupre.ao;io do mundo.
m.l neox rnommm hiJl6rico en. comptcn><k. 0 funcionanlCDlO Neue 5CII.ido. 0 ptojt:.o do mlle.ialiJmo culrunl viu, ain<b.
do. h~moni:o c K opor b foruw domilUllta de COllKimcia. cri.ic:u de fOrma subsrlncial a ro.mat,;io que dari, origem ..,
No lW.1~ cu.llunl, • ~on.ia como 0 pl"OCaIO por p6HllfU'u.r&1iuno que mara' ~ de vande pam do pctI-
rDC';o do qU&1 ... dacrminun. dir~ c. lDMIUI~ dr Ulml ~.ode~ut:rd.a p61-I968.
ordem .ooaII:, como ';rnos, opom 1 ~ vismt. dr oj .L ogi' Masoqut: Itpnha..... podrr daaitivo ede inl~na.pri-
110 dd>o«: marxisn doo anoI 1970. Na n:lftn de A1dltwCf•• cb- rica 310 It prnw. como &ao matma1iomowhu.r&1.em rcm\OI de
~ doe MkoIosia.snnpn: urn UNnlO ~ico no u~ m.u- br£r:mon~Umadas van~sobn: a ~da. but I~;s
xisu, IuYia Kcoocmuado an urna ~ nuis Iingiiisri<:a ou U1.Irun ~ q... pane do. cWlmcia <k urn .ndo que pmn I OWIal-
di:Kunin. Nau ¥mill, 0 fundammqj tn. po:nAt como 0 Wwna ciatocialcorn_ pri.ic::u compkuse inlmwnrnte nriad:u.At~
de ~ domillilJllr ., in.rm,Jiu, romo aprrn~OI , rolu ai. pwcos rcriam algo I opor. mamo I'~ bwp>e:u. wnbim
-apolltmearncncr' <knnocblimiladeatrpUsde penammlO .dmire ~ <Ie lotllidacle social. Mas 0 rundamrnul nau.
'!U" aman IOn. de n6I.. Nau liMa, a.w a.opiu ~ clea:rilu ~ de .000 IOcial ~ que indui I ~ de inr~'
nuit como 0 '!U" no<II p<'n$I do qurrocno aquilo que ~
N, axii~do marrrUliomo ClIhunl rdos eRu<!os cuhurais ,w-.. _ _,-._ _ ~ l J I _ t.Mooo.l*wIJo_I~
''''-0 S .Aloow.w"'l~'f'
_ l - . _ _ u...--'I"S.
l _li-}'_r:JIoJ-.
, ~¥ - s -.I"'_<f~"".~
a '_l"l,,.tl.
• ...... ~_~_ _·5 -.I"'_<f~-'.o.Ioo4.
.. ~~ .._ . .~CotIo-tI_A_~••_'.'..
n
_ ,_
od>oci>JjIobol<...poM........ fuuh..
1',..!Ia. . . . . , ~ I' _<ftlKopocl<r•
d.a ....NI<ldo......
. -. . . . . . . .
loIotIty._.....
,,_tw.~_
..
..
mOfnmlO t6ci0-hia6ri<o pouco propicio a m~ raodiail. 0
n.-c.i<oIlcpitoll"J~
O-'Io,.) _ _ -o.-Iow.,-._e-_~
I ... ;"'-.. JW.~
..; ,r ._000i0I
'"
mundo CO'lI~mpolloeo~,como Ie ADe, dom;ruldo pcb mm:lll-
" .
V(~ do: KlIan.H"ng Che:n (lQ UlQ voIulQ( reunl( d( nmdo.o
dliza~o erc.centc, OU ...j., cad~ vn mail {udo companilha a.l cuhu";' jf no <l'ulo ,inaliu (ID.! qUdl6u: ·PO,"lQaOOlmo:
Qf;OC1Ctlttia.o dot p,odutot indwlriai•. F....., m"";mmto a!ler.ll. mllualtm do p61-mock,niJmo clftico (dot orudoo cuhuraiJ". 0
eoo«knod;u pcb.. quai. penwnOll' upnilnd•. Mamo D.'eg<>- cnuio olabd«( uma pw~ a panir cia qual.., PD"'- funda. na<b
,;as IWic:ascomo tempo c a~ 6Or~m 5W influtnci>. A nc90 ITI<I.i.o nW m(nOli do '1.1,1( 01 •a<udo:>s CulIUr.a;' politiudoo ( pOl-
do ~ c cb hino'icicboK Ie enl'nqU«m'l n.loefiloli<b<k apa- rn<><klllOl, do: um ripo p61-mar.au,a·. 0 alilo:
""1m>'""I< Kill fim de mommtOf que pamcnn .... """p"' 0 !'ft"
fe1Ue. Knlli~ com 0 que ~\1 au com oqlM viii: comomm At".. de <nual no deboK ptnni,arn-rn< .ponw ftnIc> de p60-
01 p.odUIOl, 0 q~ in.ctnu f 0 conllimo 'mro;,ro. ~ KIln- lIIoOIltraillno dUao,;.s. aqui I dOl<rcn« do........ a... doll domitwllcs.
mallOd.: nouo tmIpo pock.." ~vd pd. proI~dco Em 11m ............. lOi I""'F 100m. 198.). po< mao do< ,.-...-
.p6s~:telllOl, na IfOri., urn p6s-auulIulli.mo qu.e uau,b. I p60-1%l6< MiQ>d Fo..c:o..... Cila Dd<ux. fdi.'l C...nori <Jan &u-
IICn90 ao lato de wu lnf«nlOl C agon. ~ "" rudo um tato, driLnI. wn p60-.-KtnioMo "aki<o'. UK p60-~afIi<o ..
Jml rcfcrmlc marnw que nIo wi> ,""""".to
de ~ ~ diJuN:i.o do crfbc:a "..Ilia' ....... inant< ..... pnw..p. .. obnoo do: ....,
CDIDDOIoai p<iriI<padodo W1iot(lfoatd, 1?$4); do .....-. 6< ...
an umlI ~ p6t-mockl'lll ondt JUdo act nn pmnanmlC des-
afIia ~'1..... coloa _ iNaior do hioo6riadol'iloJio {lbtxr.
anl<3IIICflIO, dot M1jriiOi indmduait u no¢eI de mnpo c espaq;>
...... 1'*7).... oup<a • alba a&IaaBI ....... .............,. _
cm~ pdo praomtc ~<bo ...... cadoriasc pdahor;'
<Ii.. do....wl.o aoJn.nl (Ho,..., 1916), "-II< do: .... akia-'ol .....
wn"Ji~ dos a~. uduindo. f dllO,. dil<ribuW;:5o do
podcrio«:on6mico, QlIQC\;a vnm:aU«ll.n1it.d. £c:omo K.cm
°
m:I... no oocioI (p6o- ... ~ _) ...... rd..> __ ......... _poo-
~_o6o (aPuJionoo..dio)()o-. 1983. I?&i):"-l<"_
urn mQIIIftIlO de amma conanlraoylo de poder c de dinhciro. _ alba __ ..... >p<lo pw>' .......... ooli<bricdacIo -'01 (p6o-
~ cacb Oft m.ais em di.pcnJo..... d.ir~ em ullD-
p, f' )~~I"'l.do.....bimfDftlp<
. .......... cri-
puw nouo lo:mpo C WnWtlnc:&mmIC conJUVi-1o. nIo _ttt- 'ad< ""' popubt focal 0 dacoDrimm<od< _ '<ZIDO
IDQI ok umlI dialhia mais .ntip. que pmJIYa. unllo inccssanle ___ Em di.o,. 0 cNaudo 6< "polo- f ,
de OOlltririol em W1llIlh>l~ pcoriI6ria. mas DDS de uma. afIi<o" """'loKi oniaoIor. din1mia awt< M<>rio <.
~ -m'",",que nIoad ponanfOan Iup.f nmh....... p<>Utiac.lnuol.< ·~GIInotoI __ d< ...
o cstiIo de 1"'* ~( cia ~ allllnnpodna di non- ~._ do~..... l;i<odo ! , .......
~ no fI(fIlido fort( do l(l"lnO. 0 lxiodnio pmgriIk IftIIpI'( an npulal ~ academia OOMOO principal pGIodeopo-
.. Uuanlt;
par ~ 0 l~ico nkI qU(f"1"I(III iuo nnn aquila", DUS ..... ~. wn:o....:icd.k ~ muan que mWlOli intd«nWs Ie
inl(~ nkltc:dl.an '(l'!DOIS cia h.isl6ri.a real do ,nnpo, em ftt_
_ de P"'i9'n polilicu '1.1,1( (\( r«'W(, rnudu 1«l0u, a COfl"l:fR "r. 1",0-.""" """",
.~"_.'~' __ ~
Wtn: le6tK:oo AlbM,luindo ~ inl(l·rd~ ,ma-p,J,ica. Ii. ,nl(l"_ - . .. o.... Mod., • ..:.-...... a-...._,.,.,.
.. . .nuoo' <.,,, •• ,. ...
dcdu~m pO,-maninas. 01' seja. uJam concc;,Of muxinu ao Ew. f:oha ck urn dilli>go mail produlioo toln 011 es.udno cultu·
mamo lcmpo em 'I"" demonscram ..... "inJ'odci.", r:U.s t 0 maniuno t IvnlXm wn.ll prlcb ck oponunicbdc hist6ria.
Cacb YC nuis 0 ois!tma, agon pbMclrio. Mcas.i'" ck unu to<X-
Eloo pa.-...poiar-oc _ _ bn>o.w IriPriao ,_iu q- Rbam. So <bck ck 1m.......1!3d.. PJ.f'" oconswno pan "rool.vn" u con<n-
o.....u-o do.......,aistido. 0 p60-lIW:lisIno Ieri> do: immd..... do ~ qut continua cri.u>do. Sf, ""la a cullw:a podia att Kr vim.
10..... 'I"" -dcocorwnd.lo· .......men•• oiuio _ dn'V''' ... H pi" .. comoo ~ possivd <k con~ hojtda funcion,a <k I'omu
.................... JimbioSria rom oapiul: a prod~ <k mnadoriu InV( a lOStiiol
ck vida qut do ~da cuI.un, t ott mnmo o:al.. es~
EmumcmoImridoGA~ckp>dopam:doplOdu. fioan«i,.. I ( ap6io tm :ur;umtoron cullurais. como 0 cia ·co....
flo de. arub euItunis contempodncox em daconimlir p .:.. I li~· qtl( I ( pock In.-m anu culwru IUICioIuia ou ill mudan·
te6ricu, em \1ft dtenfrmw 0 probIan.a ~ de.. pn>iV uma ~ ~ck ~humOf' qtl(dcnubam lndJa:s t unum KOIlOmi-. A pro-
mMDsu. do munODCDnlcmporlnco. ~ um produlOdo ~ em d~ cullunll;llI1bhn"" IOmoU «onbmia, Ofieolaob pan. I
que .. inxn:m hojt. Em ,emf"'" de ,dllDO politico, com a Non. prod~ <k mcrcadoriu: buu pcnsu nOI invatimmOOll qtl( fun·
IXt6u cadll W1 rruil """'. a<:llJum:b ada va. nuiI paro::icLawm. ciOOIlD como gannl'u do ,nrcrN(, por ,"mplo, ou snndes
dim,a, r.c. rudo muioo rartkiro, c. qundo do .. ...nhcar pcl'il;6a produ¢a: hoI}ywoodi:ar>u com disrribu~ uqurKia an acoI·
'o6ril:u com • ,eaIidade p:>~ ada W1 rnenot n:kwlIC: 0 ~ dol comctci:U.s IOlcmacionais. Ncsu conj""uun, I crilia cullur.aI
pu«C"Rf ode ntpr ~ mlid><k po< mOod.. ~ de lim. ,..... pock IC1' urn dicitnrc i...nurnmlode: ~do IUnciorumtolO
n.. cujOl Unicoi pnhoi poIlricol do acadtmioos. Em ""rodof cuJlU- dllOcicdlGt. 0 proprio marrilmo pUll por mail uma de lUU
~. quado d.a indwao tociaJ, central dade Of ,cmpol do Wotkcn' mui.u t iotvittvci. (I( ptJUllmOl em lUI hilloricidadc ndial)
Educational As5ocation, passllscr vim nk> a>mO lura pda indll$5o fu.es de "1lO,i~o. m:rrado, por urnl pi,,,,, pcb problemilia do
loIXiaJ • econbmica de ,ode», mas COmO rnuamenlC cultu,a1: os rncuw do ooc,&1ilmo ..oIrnenle cri"ente c. por 00111, pdlcon·
c:duldof do OIXi'os cu!eura/men{c, PO' mOO <k IUas peculiaridadcs firmo."so m.uu dcKri<;6cs do funcionomtnlo do ,is(ema capi..•
c nIooomo igI..w. H1Qp.1';O. po'e>:cmplo, pan .cuJtuna6!ica des lillI, cadi va moil darameolC dt,urnJoldo pdo «onOmJco.
~:lbUlClI maicanoI rw cxposi¢a doe lJle 00II badol Unidos. mas Obru fa . . . como u do mlrri"a :rrncricano Fredric: J...... cson "Uli·
nlo pm. ,ral»lhado/ft ~q"" quooran ';~f 110 pUou. pan ,wam I produrividlodc qllC 01 esludoo cullunis podc,iam ~r
hcar "" prodUlflocultunl. pan urn cillaSQmexDnoquequciradif.. I ( mCfJUIhu.5cm na lIre£,. diflc:il ck "nru cxplicar 0 mundo por
!libui• .-.:us filmcsml ;g.,.ldadedo c:ondi¢a com Hollywood. Do $lW m:anifml¢cs culrurais.
poocodc vista q... i:o ,tmaaqui. aqucstJodc lim ~,..,tn:mar- AaUlb>cia.dc mais ,rah&1hoI na.u IJnha nio podcKf Unpu!3d..
IIismo c ffIOf'i> daculrun., nil> hl gnndaJ"ri-* rudo;tgor:l ~ muilO a ...... mj'mnladc ou mf-ft <k lIISUN doo prI,ianlCll de: lOStudos
!HIe podc:mof rocb; _ ~ ... aadcmia globaIiud> cuI,unis: I dj,ciplin.a po< um !ado papa conti de IOU institucio-
,wiu0;50e coou.eqiimrc ,nnsfixm..,..deum modock inr~
• _H.a.n. __ "~ c·=",,,·; '5 .... _ ~ poIllia an urn modo <It xumulat;lo de OClM«immIO, ......
00000I....,..>: H .c........... ,.._,. Ado an prO'o"U e CX2IDCI ac:adtmitoL for OUln "'"' complcmmur.
" . '''.'00 <u"",,,. ,"
.'n academia ~ PO' urn momenro<k vaJOI~desmtdjd:o da SUG~T0E:5 O£ LEITURA
ESTUOOS LITERARIOS
IOIba conMruindo urn populilmocultunJ que. fC pot urn lIdo ~
X
limpitico, porOUln> pri"", ... duscsdcsigruoducomo popul...." <k
ESTUOOS CULTURAIS
urn. ~cultural quedcveriatcrcomum. Mduu pooi¢ct; do
m.iJ......dh.nta doque gomri.am, induindo, <k forma Cft.Iciol, 0
~lolk nenhuma dudWll qucsrio<ur queou qucrn lem 0 podcr <k
o;onfcri. nIo. ad.urale MW prodrKiwodoq"" leftW arbiUVenlll:
.. dual corlnl'a t leftW comprccndcr 01 prcaupOllOl •..on....
queembuam cada ~e aconxqiier"e pritia crfti.c::aque_
Hi mu tlW>riru d~ abordar ... "'!.o¢a mw ~ln nI'''' pralUpOl.OI ordma.m e <kfiaem.
cm>dos culturaiJ ~ li«rlrioa. Pod.: x oIhar a ~ do ponoo <k
VI$Oli:S tllt CULTUIVl
vim hia:6rioo, d..a form* dosmudoockcullUn I pmitdeobns
de ~ qut' mill, como rnnos. primonfiolmall~ giticos Vunos ao esrudar a dixipIUu do .Int;lb ([U': 0 ensino <k liten.ut:I
ri....uioo; podt X ~ '"" m~ qlK I non diKipiino ingIaa se baoav.t an I,lJItI ~ <k cuItura como aparUgio de wna
.totw: pua os a.udoo littdrios; podMt-, ainda, pmsu 01 OIudoo minoria que vigiam 0 Clmpo do hum.no e pmcrnria; 01 nIorcs
<k cullUn como CIItalAo do cunpo dol esrudo. riIWiOI'. asmciw d..a humanidadc como eslrutu!3dolt em obra.Ililer:i:rias.
Ern WT\.I YefI50 comanpoo1nea, pcxk-se, ~nda, ~nw 01 C$lU- EIA ~ fC poi" um L>do ....uonu.... '"" obru do lit. culnm.. pot
dos <k cullun como I diociplina 'I"" vo:m p;&1'1 "dr.suui." 0 nIor do OUlro III iJob.... em wn ~uIOadw.iviSla, dcsconccbdo do Mundo
!ilenoUra: ~ co"~m~ ~n,,~ 01 alticos co~ 0 .~moo <k que real oode .gc I maioria <h pop~ 0 lmpu1lo dos arudoc cohu-
euudos de (U)lurl ...Pm uml forml d~ aduir I ollllit....lun _ 0 rail. em apeciaJ na vena.:. que scgu~ 0 penwnenlO scminol de W~.
qllC urn <bseJCI{ti<;Qs maisconhccidos, 0 a.mricano H:uoId Bloom, liaml, Cr:llut... par. qllC essa cohura ndw.ivilla com~ a flUl"
ch:un...il, como vimns, d~o 'C1non~ Ocid~nlol' _ pdl "E'.scQJI dol p"'le de urn. Cullura em comum, onde os ligniliadol e .,.)0",," fOIl-
Rt£scnlidot": a dosqu~ insisr..m em r«I.amlr UJltl h~~d..a 'lull ~mconlU\l{dos portodo&e n10 jXlrunlpoueOlprivilcgiados.Como
foram aduidot por tall>cs nio propri:untnt~InlnQ. ~ lim _ JW"l vimoo. urn. (U)rura em comum seri. aquda c»ntinu:unCJ\le redcfi·
usar I f6tmull coruagrada _ de ~ gtnero ~ dam. nida peIa pdtia de tados ouellS membfO,l. ~ nio wn. na quo! oquc
N. vo:rsIoOpOll' ecompkmcnt..., 01 rstudos de CIlltun remm rem vaIorcuitunJ ~ produzido po.poucosevividopusivammle pcb
vindo p;&ra desditiur a cullura ~ ukbrar 0 popular, 0 m.il du maioria. Tnl.·~de unu viJaodecuitun inxpadvd de uma vidodc
~ apoiadoo ~m urn InliintdcalUlilmo <k Ionp 1ndi90 n. m~ social ~ ~ que aigc UJItI ftica <k ",,"ponsabilidodo:
prodUl;'5o cultural do Gri-Bmanha, 0 lupr <k ori~. P ..un.:.. COmum, partici~ <kmocririca <k .odOi em .odof 01 rma. do
dol aludOi culturais como 01 conhcamos boj~. En. vo:n~rlte ¥ida lOCiai ~ aaao igualiWio h "",,ale mcios:ck cna.;io o;u1run1'.
'u.._.-.........
_.~. ,.4,.,S.Ioi .......... _.~.lllll1Gl.Z,..
Fe
U'O;" '+
... .. ,
E.nquamo a vi»o de cuJmI'J. em que Ie apoi..." 0 cnsinodc lite- Um. _ "I"" nodol»I'CO"'.mpodnooas """i¢n mWI"'S w:u:s
Ianua imaginan q~ 01 .... Iorn cdebrado. por urn ~qucno $0poI.,inm ... 1.. 01 d.,,,,rora do ol;I;.mo do .h....lm",. 01
grupo dt inio:iadot sc p<Of»gando PO' meio da nl~ collni- ,kk....,...,,& Wtt.cull..", "popul.r" q... ~ .., m:antida..,panda
buiri"", pan tornal a lod", pcuou mdhOUI qw: oonscrnriam do .h., vak lomb.... que I c..h..", COfnwn do WillWno q.....iona
cs.so::s valoro, a cuh"... em comum doe Williams penu a ""tendo jusumtme I sopa~ N....... vis50 ..ma dopmdo:. ddinc:. OUln.
dos prindpiol de 50Iidatiecbdc c de in.llilui¢el cooprn..ivu. faiS Tnta-.., do .. m pontoq.... nIo l mWIO bern f;Of1Ip......dido """01
qua..is aureOla nu pr:I.ricu udai. da cUw ln~hadon.como "populist..- do . - - dW. PM" qucm aunder • al11I cul,ura PM"
con.,ibui~ d«i.iv,u pua a (:.i~Jo de "lila cuhura plunl c o powolllflU I,inodc: condolandall•• ruphll..... pod oil nklJcria
divnsillocU. 'IlK nlo pock H' dJinicb de II\fcmio. Tampouco rdev.lm. pan u "tlWA", que ICriam """ pr6prioo Mia, disOn-
sc pock prac.nw 0 que :orom~., com a gnndt ute lUna YC'll 101 do do ala burplCSi. que consome Cultun f;Of1I C m.ai6sculo.
exposea ) ,(a;porio alin do IOOo..xial; Pan. W"J!liaml' q.....llo l p<ruar wn. pol/rica cuhural qllt <It
aca:IO, • 1000.. .. rorm.. do cultun q.... ombon IlSUrpm pan
o-.-Xlriw._ iTaftquo<u. ....... """'""""'" _ aokun . WI) adusiW'O pot WlU dctmniruda d..c, do ben....,. comWlt q...
_ onodilicando: .... "",,e"'''' ok,_. -' .<joe; ...... acri mancida viva _ e porunoo ItIoOliiIicaoh - no mome'lIiO quo
.... .n objno'" <tftica 1WiiQl. E4 __ 'IW <all . . _ poio_ ~ urn' fotm. ~nici~t6oU do <;Ukun. W"illi.anu ruiza
.....apn. a.l'9"- ~.c.<ln- q........ cuhun. an almWII dopuodc: de ...... m~ f3diaI ""
midodo. HI ,nbaIboclt 1>0.0 '1".1" h.i m ...... pI! ' ... "" o~C'COlIl6miclldo-xd"'"Niolcolttcidmciaq"'lodu
q.lid>dooctnhollooot
.... d<oodol~u-_
f
"'nI<>-.
cssaolOrmul..w;6n .., d&m .... I ....""" do ~ /"ona de P'*
.ibi1id..... do mudontwasCOfl10061ra 1960.
0. utudoI aUrut'Iis vtm moo 50 COlIlrapo< _ ~ IIlm-
NSo""'P<'" 'I"'""l~ i '
riao juowncnl..... WI'I momettlO do t..tu poI1ric::u pan' tnNioI-
dq>oio ok .... j:.tl** pociau<-. """,..,f _ .,"' 0
mat;lo gonI do -xiodadc, ..... tnnpol em que tlldo paruia ....
....bcI.im <P"'C'i ......... "'" """'" C " ,,, -"I""""ido <MaUll. lr-
m ~ Como wilnos, JW fomut;:io..,.u no IDOmCrlIO do C$U\I-
d
Q ... """'=rio _ .-. ~ . . _ .............. do da.io<
diDheiro polt>licu pat> • po-"40 do ...... aolnon &a. foo::had. c pateiII. 'um;:io cia Now Ld1. Tna..... IindI. de .. m mommlO deapan-
io_.. <UInanL dO 00. mm de COft\un~ do lIlUA. do indUstria culrun1.
.............................'
.............ir.a ......... .-m-pan
c"""~ ......a_,__ ,I..u
0& I
--.D.... d..,. . .
... f
penoou maneiras prlu quu. 01 novoa mftOf poduiam Rl' UIadoo polquiQ - podr ... ch>........ do cuklUoI ... """ ido onp..I f
ck forma progrnailll, eslend.ondo u pouibiJiohda de CO<num. oinda..so 'coriudo.'
capo c I<nlando rewfl<" 0 ftWlO usual dc: urn nu....fto ro::urilOdc:
produlOla impondo Ku li.o cuJtl,l••1a '«qlIO'U pUl......!.. 0 Como um. daa conreqillncill ikI... momenlo do cullura1, 0
unno de Bi.mins;hun alme;_ a1lcn4cr I f pc»aibilidades de dd>a.lf.., _rgarm..: I arllip dicorrxn;" fnUt cullUrl de minoria f
agtnci;IlOCiaI noIII RlOW'imnllOf <hi lubcuhuru c ~ as cuhundoemtiUpn1o~wnasil~<:mquc:llhlcullUr.
polaridad<:o do <khat.. - 0\1 t .h. cuI' ura e porun.o diliM', au t tId. cad.a yez m'" itobda c ambM ellio ~lt comncialir.a-
cuJruno de: muA c ponanfO 1m. cultural. 0 ""fro n.i cuminar daa. 0 momcnlo da IUlm:nIo ineunle. uma cull"n popubr,
allOflo de popular, carxreriWcoda ar;il~.aciaJdoI __ 1960, dell lupr i prolifc-
~ de formas que ,bn pouoo de ~ e ok> popubra no
..... _ d o .. FJ ..... r...""._ pftd,+ _ _ Imtido P""'(1tO do lermo,lUlU vaque ok>cocuumidu por'nItU
......... , ' ... Voi pdIiaoo6> "'-011 IUditnci.as que noenlUlIO COOlinuam 150 Ion~ da prod'toPo da.
..,......,qu<._......- pdiopu:' dtp<ti;. ..... culluraODmO anlosdoadwnlOdoi mrioo 16cnic:oI pan wnac:omu-
b6lDo.aduoIo. ""~. n~ de ........ Osimnu doe~..a.lJ'II'I pcb&...
dosoiu pot Ernest Mandel cnmo. de "apiulismo urdio-, oode
F..- in<=SR pd:o cuJtura em ernI c RIo a:du.iv~mc pcb lardio nkJ d6ipu urn osdp) de "0"1000" 0" de deadtnci&. mil
2U. cuhura, pot urn Iado. ~u ocampodol.,..... mmriof; o momaIlO doe WI nui.I pula e inoooraudl ..... 1na9"
pua ~ formu COfmlla de oignlr~.:tbrindo c:aminho Tanro«eHUdoIlilertrioroqUlllIO« decullUr.It paswn por u:m-
pin 0 alo~ ocmprc 11«aU..'o de POICncWWI 0 aspecto de pol de cnuindlrirunmlo naI' uniwnidadcs. 0. priOaI ~
rnnIwcimnlfO IOCiaI d.a alto cuJlw.U.. Po< OUIn> bdo, knnm niau, que doe urn ponlO de 'tisu ida1iu. como no milidncia de
muiw ft2Q iakbnl;1odo -popubr" fdacullUl<l de maN»como wvis_o" de urn ponto de viv. nwerillimt -como no IDIl<nCDIO
°
incNnUft\a>l~ ... bvusi-. muc::anndo &10 de. qlK, de. forma da for~ doIellucb de ndcun. _.., tonmpunham i orpniu-
cad.a Yet mail inltnA, • I6gica R"lCn:ulli! dol mcioI de. c:omwUca- ~ IOCial e bwcavam innuil 001 Nmol da. aoci~, p»SIID I
~ doe mas.a. mokLa I p<Od~ cullufi\l e inYMk IOdos 01' fncbves bnn~ diKiplinal' xadbniat.. Como em CMIU01 _
'-.HoI.r- _ _ .,
x-.tIIOo&G-""'"~
I_~~
I' otTo F Jrl "· ... _OooiotModor.
•
'--' ,
~Loorotoa.~ "---IootJ.O_.~j_~
"'1,..
17.
ricu < «of'6mias. A nova allionomi.a da cu!IUn. rc<ncOPtnda
ap6I aallionomd.at;:k>co.ldlta cb lingwgclD faciliuda pdo p6t-
alNiunlisnwl, podc ajudu ~ aplic:u nuia lIU ~~ cia ~
... "'"001 <"".""1
0lt' lClll tk voltar a leopor. V<jamOf uma CO.....~ tk _.• Mas non rudo t perri. <m lcmpoo tk apbinam<nlO do ltividatk
ndo --n- ~wlura.
polIria em gctaI. rd1etido DOf volt<iOf l~ricoJ dos mudol cuhu-
scgu uma villo p60-ulnllur.ditta, 'IlK' aab&, JOb a c~
rail elitcririOf. Af, pnSpriu fofmula¢ca do malcriafumo cultural.
ok l<rmOl JOfinicadOf < <mprinimos t~,j(:01 hit/! 6.""" rcpli-
I ~ trora. como vimOl, do. nludOf culturm. III ~ tk
~ a m=ma disj~ rolturalmundo marClw 'IlK' C2fXt«W
Willi.,.,.. 1m. corucq<lbKw produtMs pill:l OIcotudos Iitcririos.
o ".'I1$COI\Rrvador dot i<kalu.n-,. Eircomo a trod.... idaJisn R
,u"culo em t..mOll u1uaoontClllporinros: A m:mciu prcconiuda por Willi.,.,! .. prop6c a analiw 1a<W u
formu tk signi~_ induindo, I duo. a cacnll- mmo COD_
cm~ dot m~Of < dOl cond~ tk lUI prod~. Urn dol
objnOl do malcrialismo cultural Uo, cerument<, I I (Ofmas tk
cacnla 'I"" d<:sipumOf li.....tUfl. Ew minha l"ofD'll- fOrtUO$I tk
aprc:llIo I mocivara: 0 'IlK' ads l"orm.a~ chama d<lilcn.twa
nrU.<kxotdocornOltmlJ*econdi¢n ~.na ~bri
llnia lilCl"tun signiflCl..... "I 0 s«uIo XIX. um conjun,o ck
COCIilOf impr-. Mamo eNC scnlido amplo guardo... cettu
.......wiu. como 0 q"" fucr com 0 dram.. cacnlo pill:l scr cnox-
D3do, do lido. No dccorru do.ltculo XIX, 0 ....000 ¥Ii R ape-
cUliundo pan ligniliar "CkrifOS iruginati_" tk mlD3DOCl e
poarw, pan Ql3bd«:n urnl di~ scmprc complicadfllinu
de dalind&r. cnuc ems • os cacnfOS fKtuais ou cfucuni"",.. Pro-
grasinm....c.... be 10 crflKo dec:idi, 0 'I"" t Liruatun. na:u.
••hun jl com L irrcmcdi.a...lmcolC m:a.i11ll:ulo. c cfutiogui-b dc
matlI poem» ou romances OIl po;::as de: ,eono 'I"" nio mcn-ccm
<lImr pu:a 0 doone.
AIbn dcs:w compl~ lodu, no ClIO inr;Ib.ld m3is wna::
ddinir a nx>onali<bdc ...... lilcnrun c os p.trimcrroI que ddi-
oem nacionaIicbtk. Ie for idionu. fica l"on grande pane do lit=o-
twl produ:Ud.t nil i1b1l bridnicu .... Idadc MMia e <lin" gnntk
~nc do produt;:lo do Quolnia edo rndia. pan dar doU eocmpb
dUpanladoa. Sc for gcogr.f.fico, 'I"" fuct COm a l.t.uw:b do Norte?
A conIiwo i IlcKada pdoo cxartla daa pratipadas un.i..,mdvks
dcCambridgc ~Ozfonl. que invaril..,lmcnrcco~com" ...._
' .. O1TUOO, CULl.""
0"'" LiP' ".
Icn<;:aeWMula ·pa... 01 CrCilOi Cprop6Jitosdem exam.., litct:ltura conl;ntum olbando IWC "'ellIO" como urn objtlo cujas paru:s "COl.
inglesa dev<: fer Cl)n/;idenda...·, c <:ada euminador prttnchc com rcsporodcm" a dcmrn'OIell,erl\Ofq~do "de.cobcrtOl" art Amli.
fila ""..io. 0" '1u.Jquer modo, 0 puadignu domin:une do. aN- ~ marxio,,u de buef,u~'l\l,ura KgUClll 0 mamo caminho cia
do. litcrlrioo Will aMrar tJA$ inconsrulnciu c aab. 5e defi- co~., Of componc:ma do ob~o IUpcmtrunuai do as
nindo c.omci·o aNdo dI organi~ imerna de gran<k$ obns al;vKbda ~ conhccidas rcaiI cia base. A CIAI ..,n6cs Willi:aml vai
nxio"';,". Em wna un" ~enIC, esK mudo pede muir. bnn opor I du leOrW de prod~: an'a de objtIOI, as obras de arte do
,ncluir a .pr«:i*d.u<ktcrmina¢es MlCiais das obru, mas oa:n- pnticu. M f:u.c. aNIi.tc li,enri~ Of proccdimenlOl dol mudoI <It
uo d.a .I~ mlia ~ 0 ~o lilcririo, c os proccdimmlosdeac cu!lura vio indagu AI cond;~ de pollibilidada hin6ricu e
escudo loio •• vaI~, " ""pliQ\:lO C I _~'. IOCWI dceotuidcnr eIIe ,ipo decomP""?n como IJlonlW'a, e rio
o nwnUlismoadlunl van mudu nIo..soque -:aruda, IIUS obKl'V2I AI ~ de unu pmica.
ramht.'m, ck ~ auciaI, 0lfD0 tc arud.o.. x. culrura ~ prod~ fuic.«ob;cIll"qllC,uoln.<It&rtc.Hin-qllC~
c lq><lXf~ck~ Ipr«.Qo morr mwu coisa.. Pan.~. do pamdo Na ¥iIIo de Wd1iama, ao:uIruraI, pinruras, ~
o maJCtialWnoculturai nlo<lOllSickn 01 produ'osda adnara "ol:.F- podcm at~ lei" conAdcndu ",*,01, mu. no QfO do ~ do
l04", c ~ prftiasJOCiaia: 0 obj(riyo cia.vUIiH: m.I~~cb mu.ia.do~drwJOOaoudo~oqllClPsionoo
~ uc:ondi¢on:dcuaprViaCnk> mcumcR«:ducidar OfCOfn- ¢aq... lim delft" itwapmadasdcbmJ atM.qundooonomt;:6el
poIlCnta: de UID.I obn.. ~ ew via R dUtinp ck codat 'II tcorias IOcialmmlC cspec:£:u. DeIA I'",opcaioa, como Icmbn W.nwn.,
afOos conlftD~CI"" pockm ~ dcIWd.a c:omo uorUs de
mna,rno, ou teja. lUI prinQ~ ~ * m~ as puta N... oiac H•• In. .... 1 . - K n . _ Mwn" ....,•
que oomp6an 0 ",*,0 arnmco ok krmu. quo c:k pow. Itt"consu- ..._ _....ndo c. quo eUsl...... j".la.quadn>-.•
........ - . . 0 IUbiro 4c _ .f .... lodao __ obrao _ ,...•
mido" ~ou ~~ Eu. ...odblCia UI"" l:Into I I
reona. mW :""ips qu.a.nfO as m.W COnlmlPOrinnl. 'Iue "f'C'US ....;....-.ponp<l... 1" I', o bMia>Ieb..ul 1ir<-
:apatcnoanm'c as "f""IJl1. Noc::uo dar leOOu lic~" qur:do ririo]. M ...... Ii,n."". (Ol; ·.1-.. tall'O). 0 q..... - d .
do COftAlmo jt au.... dada 1\.1 p.6pri. dmomi~ 'cnria de rom.. pntlWMftU"do_X6<o £-. _W-tfm ntdaclo:"''',n·
po" - 0 modo pot eKdl!nc:UcU. africa IiruW bridnica" partir
,.......clo: clo: ...... coot._,•• j' ....... d&ao.Dc
COflt 0 proud
, do priria clo: ~ 1 que
o COflt ..... clo: ........... objno •
d<poi< clo:aoboir .......... pot.. nlU...
• ... • Uoa_... ~ ...~ _ . . J ~ .
Ooloo4,~lt. ..-.,'".,.~).,..
•...T"'TEoP<-.n._.e-- .......... _.M4. . . . . , - . . - - . ....... i .. -
;,'C ., ... e - r . _ ~ _1_,.¥1.
~II""" .. -
". ",
. Urn douch.adosa:nrnisdo m'fmalilmocuJlural qundo WL!. m~o~m Iit~nrun na Uni,,~,",i<Wkok Dartmouth nos Esl~
IWI1J t demoll$lrarq~ aoposi~ CO$Iurncin .... !~ Jiternun e mI_ Unidot, fa"",, dourorado no Cenuo ok EmJdQld>. Cultun Con-
1icb,,;k.cuJnnr t<>cjMwk mascan.aq profunda inltroOncUo: nIo l~mporlnea d~ Birrninglum. No poIf:l~io d~ KU M«1Hrllic
... podc uuliAt lUlliIlIml a O\ltn., e nan mamo cona:ba U"'" lite- Att..,w.: Di",.. N-u • ..J Wmilll CUm GiIJ"n ill A-nu, urn
nfUnlllml a·"",lidwk q"" da pmduz t rrproduz., ou, peb meND.I. arudo, n.I ellM do inl~ pda ndrun populu 110 anaaf..
Yi&, u.ma IOCiedtde san a culnara 'It>( ~ ..... modo do vida. lico de Birmingham, d.u n:urativu NtUU populua mIre U
duscI t ~ em espcri..J DO okuIo XIX. kmbn. qUC' I'lOl
A lDCP...... SAo DO ~Po DA CRtrlCA C:ULTUItAL Esudcv. Unidos do. anoo 1970 - Ku.:trlOIok 1imrIa;Iu- a aiOO
A peoa'9" 00. arudoI wIruni:J no campo ditcunn.;. d.1 aitia. CllI- limiry. aInU aruchnles poliriudoa, qlK bu.;:tnm unir _ mo-
rur:aI tfOU;llIe Wft:;J npaosio eridm,e"" mLIdu.p do 1<01' deoA aftia. balho lIC*!tmK:o com 0 atiriuno poi/tieD. Iwo Il'dor¥t ambtm Xl
q.... bojc: ditl;uu: COfD Bumci.t as ~ aworiW cia prod~ hlodeque IOi pmsmiosdtcrlrimslilmrioscomo opr6prio fre-
a.hunL A pr6pri.l obn do WillWns acmpliroa -.. unpl~ dric ~ qlK a obn dt cr1cicolI ndruraiJ dt aqutrd.a OOrDO 0
aflico lilnino po< ~ esc'(>eII JOhn lderido (aobn, as akmlo tvrllcn M:arcuse (I 898-197')-q..., (oj por rnuiro '""po
~ !«noIosiu de romunia.;:io. Mm imponallit do qUC' ...... p.ofaMl' n.I UlifOmia onoUll' .d'ugiou do QUi'mo -. Wall~f
~usiodo-aaunIOinaafIKadocullun._quaxuma;mpo Bm;unin, AnlorUo Gnnuci, 0 franca Jan-Paul Sann: ~ l..ouU
Jif10 do l~nlO ( W p.~ do. mcial de cornun~ de A1lhtwer flCOu mdhor c:onh«i.d:l noo Eot~ Unido.. 0 ualn-
mUf:l, ~ a ma...,in de ~r a cult..... COmO a fo,m;tli~ de urn lho d~ Donnins rdl~r~ as~ amilsarna ~ncre 01 p"nu.dora da
compkxo de rd~ soc4ia. Traea-.., de um Itxtu Ol>lk i possl",J ~Mjuc.da rnux.iSla - 01 rn~Srn... qu~ ~ ..rn v(i"ulad... p"a urn
ap~ndc~ oracle.I,tical do sociNade COllttmporl...,. t nuJXu publico anglo-swo. como vimOI, p"la N..", i.tft &vi"", - e 3J
mtlOS de l< altm de ICUS limi'n. preocupa¢a do.s aluero. cuituraiJ como alrulu... dos por WiI·
Cr(t;cos de rorm~o liltt~ria como 0 amcricano F..wric J'me- liami e relo Untrode Birmingham. Seu modo de abordar:u ih....
1011 Q:plidl.m 0 lUnc;onamtn[o do apilalifn\O COnltmporineo IlIWtU-:U hin6rias de folh~tim -deY( mUilOa William.: maiJdo
por mejo da an:l.li.., de .. us ftn6mcIlOO cuJn.niJ, qUC' vlo do video que 0 ~Ilabd~cim~nto de uma rda~10 leiIQr-I~XIO, Denning
~ arquiletura. Albn de danOlUU'ar em sua. IrUli5eS 01 modo. de buSQI a liS~lio cnlr~ mo"im~nlo 5QCial ~ forma~1.o cultural,
fi.lIICioIWTlWIO lOCioccon6mioo de nossa~. cit plQCUn rau. ollundo a lit.....IU... n.I JOci~~comoUma forma d~ prod~o,
~ ~ COllitUdo. ul6piooa du formu culturais. as ltm.t;vu do a formul~ <k Urllll c:ortKimcia JOCial. A pr=~ de o"n~
,m<lglnar urn OUltO tipo d~ teb~ lOCiai •. A prOpria Ediron ning nIo ~ explicil", UI!l Jignifocado pollrico unlvoc:o pan ea.u
Vmo, 0 ~ cditori&1 dJ. J'b, Lm:, QX1tinwo publiando an1Ii- obras - OOmO formu dt IUbvudo OU, ..-u reveno, dr: incorpon-
$CO pminmra qUC' IlW'Qm 0 qu.. Il' pnhou com a fUptra;lu do 9'000. valora.u dusc ....baIh.Iora, nul como um c:onjunto de
~pu. acriu.mmt~ lirerVio oomo foro.u africa. td~, urn tampo de c:onfliro cuJtuni ood~ JiW- rk grande
Urn amtplo pan ilwuar ..Jguns do. pnboo dna "'pmsIo: 0 apdo e tQM)Illncil. iWUln..... dis&rca forrrWi conlndil6<ios r
InlWho cit Midud Do:nninll (19H-) Mmonsm 0 aprovriu_ olo u.i1iudo1 de d.if~~.C:I tllUIrit:u. Seguindo G~nuci. Om-
mmro.u. poqibilidNh a.bcrus pdos ,"",udal cuJruniJ. Or for- ni"lkmbllq~
... " .
(...J lima pri'"", de <ullun. populJ,"" podoti ......,.ndid> .. <:om- unindo manif~ Ii<> diferallel comO Of prOltflOf dot <;anu-
p' •• nclc,"'oo <it,,~_ "'...., tI ""'La _ ,,'"
modo de n.l.o nil...a cb Disney. 0 caldo de cul1un dot cab.a,b de aque'da, onde
orpn.....o ~ de f,~ d< d d. pup'" 1Oci>i., ..... sc aprc:Knlanm can,oru an.oI6gicu comoBiIl~ Holiday, os
conc~ ck "'" bIooo hisc6fico q"< uU .. DIIOI>d~ PM' musiaiJ MndicaiJ" como 0 Jt-1/w ft1, de ~ Ellinglon - uma
..... . - poli/.ico I'll' .lllU lei•.,n poll,jCl, ... ond~ I'll' ....ho. mpot'.aomrarnenlom=olipadodotnepotnnPwu·... Bns.
liu< II conIIilO cit cluo<." dot i"niol Gm/lwin -, e a pc9l knd:I.tia II1O<'iDlb pdot: nalWba-
dora e tnl»IlWoru da indWuia de ~ p,.... uJ Ntdln.
Pua ~ni"" as pouibi1idadn de- wrulritu", axuuur6tU. ...hn da obr:a de OrIon Wdla. Um pOllIO de uniio mire n;prea-
dcpclMlan nio do csfOn;o individualdt- urn !aUIt' ~ mas "1iodCspua:Wlo~deaWwnacukun~'~noI
cia mobi~, do cuhivo e da ~ doIlcirota pot" oub- EMadot Uni<b. dckndmdo niom de iIu.ldwk JOci:aI e racUl
c;uI~. "-;moe.l1000p0Aci0nisu.s:. wru l.iu6riada lei,undr¥e lJrauliD& mD$U'I COIl)O cssa "cbborw;io" da cultur.1 arncricana
Kf lCOlll~nbadadt l,lfM hist6ria dasa mOO'immcOl- pDf nIom de aqu.m1a unlO da "'Ia
cui".., - Ie pcnsumoo ....
A m~ do ~radignu. <b ai<ia. - de'o q.x um!eDO OU aallOla cons>grados como john dot ~ • john smnbn::k -
apraUo cuhum oignifia lU'" urn indi,,",uo 'IlK (I CONOltIC- quanlO do cuhu,." de mass» rooIdou u e:atllCIcrlsIiaa da cuI~
para a lema' in "" •cn,mder as formao;:6clllOCilois c cu!,unu que Ie ame,iana em geral ( preparou a ,aifl~nci.a conu' a ...,<bde....
~ m neuu p'i,ias- _ ad n'Kkntc mI OUlto ];vro impo.- gua... ciYil que foram as ~ aativilwde aqu.ml.a n. en
unt. de Dmninc: 17N CM/nI..u mlft_ ~ UHn'" #f~." do lenado' McCanhy em prindpioo da dkada do 19SO. Coube
uflll"'''. Ek pur. cia formul* d. Will,am, du a(lllNJU <k _ "ivilwda Nrw Ldi :uncri<:an' dot anen 1960 rccupenr esu
InItimnl'o _0 ,e,mo ~ra oo'gnu.jn,.r.rd~ em•• QtruIU- henm;' • ,pICndor com SW$ fracauos e vil6lw loca1izadu.
,as iOCiail C U mancil'a5 ""cnos tangf""iscm 'IlK dlQ muam a rub- LivlDl como 0$ de Denning mcnt,am como os (lIl1dos culm-
jelividade dOl ~n'a KlCiais. do< prodUlOI culfunUl quclhu dlo ...il ClIp,ndem ocampo da crllica limiria. conlinuam, mcsmo ~
ronc:.~u<k-,do ih.cressedeCSludar ill forma¢u .00"1, que J50 1empol d. p'asOO anliprowcssiltu comn 01 nonol, a produzJ'
• urn 16 •• mpo ro,mu l,dsticaJ .loa.lj~ IOdll•. E.x.omina, Db.... que knm adi,n,e n p.ojeto inicial d. dilCiplin •. l'cn. que,
dna 1ngulo.• ronj~doJ nuMincntol do. ,nbalh:Klo,.,. oos como ""•• moluegui., nom lodaa produo;:SoconICmporlonc.logre
.nolI da Grande Dcprculo nol Euadool UnidOl, allOl de in.ensa ;, aUm du press6n dot ,.mpos.
a1ividade poI!lica, e como:oo mcsnlO lempo hi wn m\lJcimenlO
anlJlico, a c.i~ de uma f,enle cullur'" que: K mani(uu em
v:l.ri2a anell ( arividada., matcando in<kkw/mml. 0 modetnWno
americano. O«<ning moo,,.,, a mama aUUlura de Knlimeftlo
, f.riu e-- .. oM
' - <.....-.lm. .._
~ c-."_ n-;..,_.oJ "'1IopooW. L - .
'''~I'''_IW._e.-I_''''._IApd.·, 'f •
31),
e:-J~;'Co6oooi~'--
" . "TUOO. CU".""
Voloo
",
~ q........ da ~_ .... .rn..t.dc doum ,ralNJho in,d<aual...
'1ucrcm opo'lcioninas, como 0$ e!ludos cuhura". Urn ripido
w
u.offic cbs amb~ ditciplinac JUU rcali~.jud~ a (Oren-
• Volo dir.~ ci,ia> <nUl: ".halho i lcctual ~ ,rabalho acadf·
da euas mU<4no;ao. miClo:.Ia .. in«rKCt1In. (... j ij n urn .-d:l ... mftos d.
• "."" o_Mao~~a VolIO~diho:ulclad<do,-
OL.itJ\.R HISTORICO liNi' pdria aol,unI. a/IicI em..w. '1"' pro<hai'''''' 'ip<>
do ,tabolho pollrico. i"'cl<auoI orpniooo.q nJo iaoann ....
VIltlOI '1~. un 1986, &.1ando pan. Utna>ll&fCllOdeum.;woW.
mean.a... liva~.Ibaool . . . _ iridoo flO intcriofd<
~ de mudot cuJrunis "'" urn.> un~ nil Londru, WU- ~ Vol"" ll<Oria.1 polI,ioca, , politico da _ria. N» .. mu
Ii..... reual,ou q..x OI_~ cu!tUQ;' podclU Iu um yande do .-;a....... ...,.,...,kcla~. _cla.-i.o ............. o.nj..."ode
ful\1lO dQ& q~ IlWIrmham SWl coocdo COm um p~ poU. x+ . n_~loali' i .""",..u.ao.qoo<,,,,,,rk ...
tic:o do m~ IOCW: i. pt«iso cbr c:ominWdack, diUlU dot .......,.... __ dial6pa Mao w", .. """" de wu priria 'I'"
- deW'1OI do. fnapol' de New.. Dime. c de cksDd;....!;.~ .."'P",....._ in,..... ,..,. IIl.. n40 1IO q<&aI fuU, .... clif<-
p~ ICI projfto inicW. de ....... oobn: 0 qual ,<ria alp d'ri,o. Fiul......'., ...... pdtia q<K
mund<., ;++ ......... a:n.o.....dbtio imdoauol. Trnhocmc:u
C-J knr 0 1JIdho, pod< ptoO.Wr em do.nbo/ho _du. rk 'I'" h:l 'odo • ~ do mundo aI'" _,........... poUtia do
nul ..l,....... po ~ nio l -.lo d< "'" ,nb>lho intckauol. oubori"';' ouabolho ,"'......... pN poll'ia..'
empr<&O. dc <J:n:>o<pm , pra-
o6c> 'I'" prao6co d< ,odos 01 Ii...,., d ....-iJ .. In,.. Ea::n:wndo em 1998 em uma ~ int.,rucioo,.] <:I.ean)(\os
ImpLomen,. poll..... -,,",Mnno. Jlft1""do< pan ",i, .... tip<> ClIhurW, wm urn ed'for fuUandb, urn hoIand&. uma inglen,
ck ,nba)ho. revisal "" P"'I"'IlW •• diocipliN do mdbo< rn.""" po.- .... w~ GrosWerg, a-.hmo do Centro de Esrudos de Culfura
wvd, noa loQ.io quo pormium .... til'" d. 'ma. <n'50 OI ..,\ldoo cui, .... Conlempotinu <:I.e Bi,m;ng}uun • um dos noma mail oonhtcidol
rais 'bn urn fluu", n<ti>tm... ", nOl~'oI.'
d. d'Kiplina nos E.udns Unidol, relum•• problem~fica em
_l"",.IU .r-~
_ _ ~I... I.,.",
1l<~~.cJ.
, .. , .
rail p"'" fOfa da. ..:ademj", a diKipljJl.il dtYe Itt" C~IO prnico, on<X IcoNs (M ·prodUlos" do Inbalho intdecu.w) Ie aeparam ada va
pow. ~ dikrr:..... em 'Cfll'IOi doecocucicnl~( *
politicaL
Ella mrw:doenuco mundo du jdms, du ,,,,,.we ditciplitus:l(:a-
mail d" vidJ tociaI ~ wbotirnem wn.a1Ol'lUda dr poti¢n lUI prMia
cocw:ma por COIIYOIUS aOO:r;lt2S, wn wIoc dr UIO d" ItoOa poor urn
dtmicas ( 0 mundo onck d.u dr.oem in,n>'i, pU'I ~ urn JalOOo nIor 3blr:mo, I priUa IOciaI pdt pmica ~~ IC6rica-
JOciaIOlpI\iu 3C1pg'i<;5<l a ~ tduae chama k ~ (1 Est<: l"ocaIO de- ahstrar?o~ dr lnIUfonn* da lCOria em wo
apamioda divipliru pmI urn p6blico n»ep«i.ol;.ado, cmnljo p!Odwo alicnadoda pritica podelCl i1...uado pot" urnl -dd'iniopo'
conU~"IO do dnoe Itt" I,'fllululid.de Hall, em urn mommlO <k ins- cia poIllia da -u. 11m " " " ' " diu:
riruciou.li..~io (inlcm..cional~do diociplin.l, r«o"'C'ncb
mc:o<UMilo in,dtawl:: as IcorW 2pftU$ pm (otpnium a pt;i_ No_ ... "'"""".... io '·rlOp ';' '. ""-
liel. urn rf6rico n10 i n~(mc urn ft"iO!ucionirio. Stu. ... de.. cspenr '" J " objr<O poIIrio:> _
.... - ....
n- _...w.
~ dl noricU do: 11m momeniD nil q~ • diKwUo t MU't
inodcctwis: M" ~ dt~liciuru oI~ aadbrIicu,
_mqo
dpio doo~.,..,..TUI'I' _~""'dclc
" ..ocP ardI
pIatrfkdo"'· ',iudooflrio>-
f
que Yisu.iliu I pouibiliduk de urn -knnrc de m:wu COIIua.
mdo q.. O<ja..un. (S<ri'l"" ·op"""· e ·oP"l"'bt· ~ .....
~ cbs mUPs, wn pnxmo nn maw COllIn. 011 mciOf de ~ mnci<><md<m ~')0"'i'"
comuniao;Jockmaw.cwn.org:uU~du~concnam. _ Or Holl (1')86) l ~ &udrillud. ".. "....,.. ....
~"'. Com ew ambivalmci. em men'e, <kdUl:"Ai m _ ........ ... _n~de:...-.I5orud.a doq... ~ml'dk.o~
do 011 OY(fOI C p.1'" 01101111'00 n6s r:unbtm somM a muu. 0. !"aIO, de: ~ h~ ccontomicase poHricas·. Mal.., p><Urla do< arr;urnen-
lUO h~ musu, aptn.. modos ck \On Of ourroc COmo .. mu:us". w que .... &>ud,iU.rd .. _ rIkJ ski ...", pwi.... non .. ~ non um
Em uma cnt,,",,iIU de 1986, Hallrctoma • id~i. do p"lUador pu'u ,.flno, ~o funcion.is. H.lI (1986) ck$cnvtlm Jeu "gumcn,o
altmSo Waher Benjamin. pua quem a prcJen~a hind';ca du di.. ndoquco ·p60-modcmismoaind, ,"md< p...., pd.q....t.iodu ma:-
manu inrc,rompe 0 HlUo da him'>,;.: eJu prcSl:n~ no centrio ...,qucdcainda rdoopcn>oll ncm .. cngajou com .q do<!u mMSal.
hil16,io;o ~ de lal or<fern que nada pock funcionar _ induindo .. II> ·m..... moIc<ul1m" ric Del c ClIO"";" ·ma aI,i<:l· d< Ilau_
;1U1;'u;¢n c pr1ricu h<"gcmOnias _ Jem levu jno em conla. d,alard 'OCOm cutamcn,c n qoeu1o. MOl quando Ilau,billord, PO'
Di. Hall: ....m Iii , rupondc ~ injll~ do< pcnsot. 10M.... a;>ne<i,.............
t1fl , ..ua..p;.u.ic:oo, H.JI (1986) do ""'" 0 ..,..... de ·",,1Illciar '"'
pcmamcnlO critio:ucm b<nc6cio da ........• c do< ............ au.. no abo.-
Gooui.o cit .Ipmrn<ao"'ll><. clclp<no do 6uo de ...... _ popttI.
tmO, pmalinlaMuau ~ p«lpria: poo;.;6csintdcu..... A .....
ranunaplldcnlllt<t"''''''no.ataoo .........._ noomrido pIeolo.
tIo .... ' - >qui l. ama: .m.q l\q;llimo r udor, ,-a,o
pooo, op:>pll1ar c...........""" quc .. f <l<s..""""o riocu
'a.,..-..--...,.,..".. +! , ..c.-_s...w,.~~''''''
",-".
'w... c..6oo.,..J~ '1-.''''(1"4...-. n.~r-.'''J.,._
(Li;ooo"-",~,,,,,,,,,,
~1_~
__ ,,,..'W.t-..H.I.I" ' .. s...-. • 00.' ..
..,. K-·HooooIo-. .._,. ,,,".
..01........... _ . ; t5 1_1)",;1.....
" . . . . . . 01 CU'-'"""
" .
dc .. p'... n..r"".f:obJ ·cm~ flcio .... ..-"? 0. ..... M"" • ~ dos ICmpos X fu ouvir fonc e, M maiori~ 00. Inba-
poma dc.iota......., .. . . . - ....w a<:la.-tnhaIh.ad.on l4ik- Ihoo...l- poliliadc idmticbdcs, 0 q"" sc vf~UJn3 mudatw;a d.>
~"cl.r r.t.. p"" ria. (Maw qIO<c:m1il<im:a ....... f eli II sufi. polil~ da cui....... _ ou xja, 0 mommtO em que liar-am rYi-
......2 Nio-;, 0 <:aIOde &.lo< _ do: r.a. qui<toa f"" ......r. 0. dcn'a 01 upern>I poIJUcw<k qucst6a antQ'consiclcndas scrndu
modo, ....... or poo;I< -..<9" .....eodcr .. po"~....
.....10
do mundo <nI do podcr e da c:cooomia., como 0 5C:nlido da Kkn-
ro~ popuIuu.')•
lidade, oquc .ignifica scr humano ou vivcl de uma dererminada
maneira _ para urn momenlO em que a polhi"" IC dissolve na cuI.
Em vn de questiona' as propriu Clliegorial do p"....mento lurae rudo -do mail trivial manei,ismo 10 fllme mail romucial
~nico,a1suru le6ricos dew<: l>O'¥O pcmar puolisam. ~ ao
de Hollywood- ~ cd~DdoCOmo urn atO politico do descent..-
Jcckttrml nfvcisadl"itt mais ~nl ... <k pnuammro, a{~ qlK mento do que urn delSCI c,ftic~", cvideoeiando 0 iOlertUC
5C disunciam IlnlO da rcalidMk quo p"rdaD '1LWqUCf conUl0
gtnC'raIiudo pdalinguagc:rn d.> p~ chama de 'EurAm
o;om d.a. EJx p<OCaOO <k",,* q.., como vimoo. acompmha
Mill' - 0 homcm bfanco nlropcu ou amerig,no. A quescio nilo
um rnropo adl ..... mais m=:anti)U,do tmI «lNftl.iVnci.· em
~ objctar llulaleprima do. grupos mars.inaliudo. por uma
tum... da teOria. d.u ~ c da pr6pri.a .vaIiar;:io do (X)lI.alO
r"prescnt..;io m"n~ pre<:onuituoJa oa midi., milS lembrar,
hiit6rico em que 5C oK
romo fu 0 dramatu"iO David Edgar, q"" ClSa poliri"" das ideo-
Esse upcao pock IIl:f ilwtndo pdolruameOlode urn lem.cada tidadn muir.. veU' ~ pouco mais do quc 0 vclho individua-
vc:t maisunmJ nad.isdpJina, odu idcntj~.Vimolqueo movi·
li.mo burgub ampliado para urn grupo rwrilO. C $( aproalma
menlO femini.u C0 arui-ooscl jJ h.viam irrompido nos debates
da pr:l.lica C(lmum da ineo,po,~c nculrali:r.ar;$o dc impullOl
do CAmro de Ei{U~ Cuhurail ComcmporiMOll tm. Birminp;- ...."d~ciramen'e poIl,icos. Scus 60Jstr;am:
ham. N luw de lj~ nacioruI tt<>u=3m p= odcb;uc lquc:J'
tiodadorninaf;Joad<W<d ""'P"""""'" de ~da idcntiobdc (.••J pit .. objet irodmduai:s da co",nocaInua c ...._
em sujatOl ~ CIW pr6pri.u mCIlr6pok. ondc. im.ipa- 1CfI\PO ".1;' """";- o.a.l.
~_ nocaooda Ingbuna primordiaIrncnRdca-sUdi""do impi- cdcbrar I diYcnidodc d.as __ ~ doo 1960 c 1m.
rio _ com~. mar Ulna. <OritdW mulcirraci.ol Como • repram- dtsafio que Ipro<nU..... lor """"" d"",in>otQ. privile-
llOjio de rao;a. pro c tulia paw laI1prc pot p _ culm"";"
UO'CS movimcmos inRainm a J>fillia dol esrudo& admn.U com II
aqucon" 0
Kia< I cocoIha ~ em delrimeruo da * alkom. nIori.....rna ...
in,liYidu.ol cmocional III rmpobtmmcn'o PS~lco liboral c ao
poIlI
apar«imcmo de lnb.lh... i'l1crelW\d.simotoobrc gln<ro ~comQ marno '.mp<><k>....luriur u<slrU'UfUwnvcndoruisda.,i.idado poll-
... <It AIm Sinf'idd sabre as cona6es entre • dissidtnci.l sorioJ dol ,ica. """penclo .. 1ip;6cs idccl<lcicao ....'" 01 in,d<nU1is. 01 pobra."
homosst:ll.... c a CO<UCib>ci~ poll""•• ou 01 de Hu.cl Casby, ~
.-
• eapl~ d.> <m..1id...lc fnniniM ncwa M indiaHria cultural. ,,0..;, ........ _ . ' I . . , . _ .... AlcaiIr-Or. I, - "149-
s.....a..-r' 4 _5 '11 5
I_o..;,-..,.. . r-.....O-. •<i<..
maw. Po. lim !ado, an alsumu de suu Vttt6cs, feduplicarn as r....... OI>daoOl'l.",Jicl..!r.""",",,",'I."""" -..dorio ro<p p<O" ~ N
araacrirtic:u do tcmpo oa nwdid.a nn qUOl: Ie aptamlarn como
mais wnI mcrcadoria. ... ottteorndo como urn. forma difer.me, Nouu pr;ilicas sociais sao mold:od:os peW rell¢u legidu pol
dr.6. ck novicbda, ck e:Ifll<hr cuJrun.. Por ouuo bdo, comp.... urn "llema de prod~oque privilegia luao em detrimenlo de
nndo. l<:om de qlX n..nbullU hoog<'moni. i elpU de enllrir valor humilllo. E..e <nlencfimmro ~ :openloI urn prirnciro ~.
,<>do 0 pocmcial do c:onhccimcnlo, hi lnbalhos produri_nu mll nem pot iuo nea:sdrio, para ImIU" Innsfonn*
i.cas ck csludo abtnu pcb. nova disciplin•. Pan. hlll/iUI este fundamnllal da ial..de:
~. cbs ....... con.anjMXineu do disciplin,a, ""1I1Of cu- Umad:lll:on:ilUes nuisin<emWllade seulivro c.rUliII_ f'-
minar urn UC'mplo do imponc "11M: CUCllnNlhoo lraum pUll 0 nlltUf' ~ U ......u aemplifia como 0 lema da idmlid:od<. uivi:o-
wnMcimcnfO do. modo. de formapo ck i<kn,jet.des .... cultun li1.:ldo peIo InWnerllo dado pot" Angeb McRobbie, porle ler 1"-
com.... podnn. lado COm pm;i$ao <:sdore«doro pdos escudos culrurais.. A fim de
A arciu none.americana SlWn W"dliJ Will Ie dfdiundo. C1)lK,u,~r QIe ponto. ¥OIl refOlnu e ampliu _ ido!iu de Willis.
""ud.... dncrmi",,~do tealid.a<k em uma socWackQ({a va. Urn de KW objet.. de mali.. ~ 0 romana: de 1970 T~ 81~ E",
mail ~id:a pcb mCmlmilizavio. Em IIV«>! como A Prj"," fir da esailo,a negra nor.._am.. icilll~ Toni Morrison, pnhado,a do
!k;1] Lift (nl edi'flio br:uildra Ct1,uli."t1: ,,,,... '/1",,(, tit ClII. Nobel deli«ro.uro de 1993. A qUell10 «n!ra! al t • da forma.,to
.....".,) c hrsiJtfM Mouu" c'lud. manifesll¢e$ d. vidunlidi.n. d. identidade feminina e negra ern urn. $O(iedade de consumo
dOl &rado. Unido. pUI tenUr .mender como (IU J6gicI d. dominad. por homens b,ancos. 510 da 01 naHadorei que mol-
me«adori. pefIllC;. IOOas as .livid~des humanu _ du m~il (or- dam 01 p.rtis sociais idea;1 COm que Ie: lem de hay", _ pu. Ie: lor-
riq"dnl, <:orno it ~o Juperrnercado ou i ~cademj~ de ginliJrica, nalern aduhu eenHarem n. his.6,i.- II <r9 perJonagenl prind-
il mail ebbond~l, (omo ler urn rom~nce d~ aha lileralun. 0 paisdc: TIK 8Io;nt E",
nl"do da vitia (O(idi~n~ e dao possibilidades de rn"danfl em a.udi., Frieda e Pecola sio Ire. meninu ncgru e pobru que
nl)JQJ rel~ <:om prodUIOI pode permitir enlender <:omo u monm no sublirbio de wna pcqucna cid:odc indwlfia! ruI virada
for?" ~bmatu da hisl6ria. regi.w pot urn lislema que privikgia da dkada de 1940. 0 livro mr" com a robgem disjumin de uma
a pmduo;io, Ie milllifacun em nouo modo de vida. Sob 0 capi_ narnlin que ...r;i 0 con=ponrodisaonanree ~adordahistOria
wisma, kmbn Willis, .w Irb mminu, a 5Cr COf'l,ao:!a pot" uma ddu, Oaudia, e PO' uma.
n:orndora oniacicnre A ~ t de lrechns de um 1ivro infullil,
._
,~
_--Ilo).. O ""'_DoIwt'· ·il'>-. .. _
a."'
0 f _ _ J r _ T....
GuoI. "".,..1'-
~& __ .e-..._
".
vei,,,lad. na linguagcm cnu«Orlad. que Qr.IC1criu a l,re,alUn
" .
\1m ono in,.i ..., Ap<$iIl oXKl<n,i. mui,.............nronjodo,.11 nk>
PM>. mcllOrco.x dn UlOIl: "&u ~ "cua, ,,(au t ~rdc: c b,V>Cl. A perdi... cspcn~ "".. Irr ....... ecHo> wim ,10 In.I. ...;I,-,O tinh. que
en> lem uma porIa vcrmdh•. A l;aU t boni••. Ella t" famni•. pm:is.ot npr,u muito, m" mui,o .<onpo .........,...
P:ap;l.i c Mamie, Dicke Ja~ mourn noosa ottde c bf1ll\Cl. A amip
\<Un btincarcomjanc"o. Um dot ~ de 5N dr$Iino individuM t que ItW pr<aS Q::J
E.u. hiK6ri. inhnul, 'I'"' cmoldlln 0 romance. it ...i"ili 0 otcndidu.A pmuhinuUNdolivro RlClItraodilJo&ocsqui:rol'rCnic
pod,. '1"e :IS nu,uin$ O:cll:cm n. fiu~ de p.~u c iduis de Pa::ob, qUl:.•bandonada pot rodoa, aoecindtcm d...... Pa::obque
soc:iJ.i1: fdirid..><.k t Icr uma an bnnca c ",rdc. Com pap";, "wn- oll>OI uuis •• OUln,11.lJ "omip-•• Pa::ob que os;admin.. t •
mamie, usn pro, urn amigo c urn irmSo. tinia qucOf w,.1na cU "rnIidIo:k'. No rim do IMo, -do pcrambub
o pllaclilPJl" d. narmi ... ccnl.,,] t
QlJlto. C12udi. c Frieda pd2. citbd< com Of c.ocO¥dDl dobndoo. b.mdo os ~ como aoe
monm nn WIIJl Cll3 "vumd/u., vdIu c (r.', par.! mw;k n.i Pcc:ob, ro- urn pawrinho. na I<fttlcva. fUriI. potOCl. de~, -.60-.
WIIJl 'IU'IUOI' sal ~i.
urn ~ C l<U m:loe. unu JOfmIon prolis- Mamo que nio aoej•• I'<,th toul do idtotiduk .indid. n.
fional, pcnIcnm " CUll on<k moravam por fal,a de p:ogatnftlto. nquitof,,.,.;. qllt' dcsu6i Ptcob••• driu com -lh. b1l1CSC ere-.
PK:oIa t " ;LlUJ<eW <U doeWUdol"l ~udil. EnqUllllO a ".di. m ..... I.mbtm com "dw:: b1uar 1".0 PretrO do in\ilpao;1o ~ t
JlUSUnlali c Icnlll 10rnll U ~ .fa ..w - ria t, como ~ I<lnpK mwoo 0110. E m.n.,aoe pmsun10l que no casodot hornnu
pdo mcnosa narndon.-, l'Kob -w lnolboo uuis c'" intet;rar • mulh<rco fICl1O' mroadot n<IK rom.ana. tall.rin. de in'"",,-
tonlmmlc ftD urn padrio 50001;'11....,.>1 .. ~do JW'" aduf-b. ,po aoe <U an wN ~ do: apiulUmo P ~U\I. dc:.mvol·
Com. plCKimci.a de INS 12 • .-.I\cob tcapudc pttcd>tr "lido• .....ado. como ubcmoI. pcb olimao;1o. pdo obj<I~
mdhcH do qur ...... 1r6ria ~ McRabtK que nIo hi mWl<> du ~ hwnonu. A oIic:nafk>dot nepos t. podnnco dittr. de
lup< pan. "«KI~ da ~ c ncm pan. " rolrrlnc:ia. A ~uau.urna ..... que_KDO~impoahdckatingjr
Wlica manc:inmin de IM>tt JW infdicid..aockde aduida ilim. o JnOddo ~ bnnt:o. qllt' t. pot MIl V'C2, produzido pdo alic-
pksmcllIc deix&r ck tel' ·O"no· c toe inlC'IW no padrfo: ~ do uobalho UA1a:iado.
o
""";m<nmquc ItF a ~de ...... oocitotbdtvoludo
Ii fw.. alp", ""'PO q... 1'ecol& ,inN ....nwIido "" """""' ... para 0 koc... c pan 0 comumo nk> do:iu lupr P""' • cc>Dvimtcia
altoao~.u"'.~_~C_~"';'''·lucoreo- oIh.fao- podfia du ~ 0 ~ rnoIdador do idmridadt c dos reb-
difcraM. ioeo f. boQ. .
I<ftI .u __
difna.« Tal- ¢a bUl1\.lllll"rcido pdu _rcodoriM •• difioMadr de ra;i$rir
'1<'1 a.ouy [ M B....dlc- r mk).
,.) ~ dil'=ntt....f l a<a form.J inaidioA. mao lambtm gt"a,iroan,c, ICItio daramm..
T~~"" di_ _ : "£p.o."""" "" !W'0. hclao oil- d.Pccol.a. rdcridoo no Iino lW I"tIIl;6<:I du Ira rnminu a urn dOl /r::oncs th
Sio cle £UC, ... do cle d ,,,i..
clno« brio< 01 - Tod.a rxiedodc do rncn:adoria na dkada de 1940: Shirlry Tanpk..
......., ", r .u ..,un. pcol" on e-. fo!.u ........
". '''0000 c."u'''. " ,
• ....... ;/Ndm,.p.2l.
'71 •.• " ••• C""U"",
SUGEs'r6E5 DE LEI'rURA
1-
t.pn i" c.hrJ $nJin. 1.DndraINon. YOlk, Rou,*,
silein, dwnou de -,.Iicaljsmo modesto". Urn dol primri... 1inM Uniio Democnlica Soci.lim (l9~51. &n .ju<lou a forma< a
de'!."" tu...... ail unu llOYa atnarun de Imtimmro lOi 0 Ian.;amallo EaquenJ. DaIIOCI Mica (1946). qur K dis50Iveu no Panido ~
<k Cii-. 0 plIpO <k ~ 'I"" alirMatl·" 01 cL ...;. nl1mtroo do lim Bruilc:iro (19<f,n. Antonio Candido, urn dol rtdarora daJ
f'eYiw.mm 1941.194<1 ~n3aftiaculNnlI\lo).a>nKrV:I_ lacs do putido. kmbraeomo alac 7 ...roW. urna .tirude amiJu-
...-
--ck~·
ncT-. .L.'
,""",,,IlIOC -.
• .,lI:mpo':uI J
• nus .... "0." c 1inUu" pr6-prokuriado,q.... como vemoJ, wnbbn anbasa posi-
o;6os como OJ de Raymond Williuru " F_ P.lbornpton:
incapmu • rtalidade nacionaI em poocaso de acda.:U induaria-
l~ Como 01 f""f'O"lCnlft do- c:KUdo. culruraio. 01 ;o..ms Inu-
kauais dc Gi_ nao ~ ..,. delOCirdadr.. Amrd.l. poIltico. No. _ <n........ hrtiOo e-u........ 0 !'art;&' Sc>ciaIiou di<tinpe •
do pupo en Paw.:. Emilio S&s Gomc:o (l916-19m. Lipdoao ..... proI<dria do di.. diri&c'*- b .. apmo:nr. nbc .. - k klilrmu-
Partido ComuniR.a Illo juYa>ll:udt, lOi dae:n"'OMndo wm posrun. .. ....-;"'l..... _!'-*ponr...... cN:od.apot ...... admiriotd..-..
citnci.o d< do-.,,~ d< ~.d< .. 1N iflttqlidn. polltia
ada va maio duammle atlWuI,nau, <k urn ....;.Ii.mo illdepa...
lCIcioliou apu. d< ...,...;, d< bao< is nqu;... Mad .......Lo-n,.iI do
do:nu.lllln$Cl'VIIldo_o rnesnlOqul' ¥imofOCOJfn<»m OIl mcmbras
......1 EI clrc.. nw1ncia '1u ,ot ... .w. .....fian'.. DD
daNrwLdt-..... adaio. urn muxiuno<bpidodc~ fiat doll low no 8ruiI.'
Como pan OI;o.au que fiancbnm 0 IlKWimerIIO bridnia:>, f.aJrn:a
1 fo~ bruiIMo <k llflla Non E.qumIadrincd<cnWsaminm.
.m, (%II ~ ~ ~quoeOlromou poafvri$. Vunosq"". for- <ia09' aociaI no BnsiI.. Do pontO de ....., eW ,..,.laa¢c' inlckr:-
m.w;::fo dol atudosculrunis &pendeu cia criRtncia de u.m.a tndi- t\U.is q~ pr:nPVU1I (SA mudano;:a. 0 Iivro de Clio Prado marr;:a 0
~ de: ~ da qu.alidade cia ..wl.a JOCiaI po< mao da aftica cia Qlmco;:o de uml (r~ de ~ liYtolmrc form~ 1'10I
culron.. que Williams c:onf'l"fOU ftDlCU prUnalO FanOe livro. quais« proc>.U'I(lItcnda 0 pmcnlCcomO ~ a partir cb
C.Int".u S«ilty, 178()./950. Dr modo oimilar•• crftia da p_ _ b.in6rio:oa pccuIiara ao dClcnYO!Yimenlo de urn pm
....;...!-k pd.a cullUn., muada l"omlllflo bnak;... <cia bridnia., pcrifmco. EntreCllCllivtoridnuearnolCl;"lO 'V-fn......ic.J.
£oi pouJveI 00 aso da primcir. pd.a aisttnOa de urn. ~ Bnuil (1959). de Ccho Furtado (I'2l).). e urn Iivn> d<cisi.vo pan.
bnsiki...ckcul.un c ~ Como Icmbn CandiOO,IUJ.I;UI- ocn,cndimcnrooo l\incio1W1lCl1<oda adrura no Btwil. 0 F.,."...
~aprmcku.-rdlnirc 1M: UunuAt pdo B<asiI oobmudo (_l rh "" fj~.. ksiki.. (I'S'). do prOprio Candido. 1\0 csrodu
em ~dc ualiYlOI". Sic des c.s.-p..kr~(1933),,,,",, a ma.ncira pda qua! a lilerarura bfuikitli .. formou como um sis-
GiIbMo I'rqre (l9QO.198n, .. ~o.nudod.u rda¢eI infer- tema org1nico de ,,,'OIU-pIiblico-obn em rnpoa' • 'hisc6ria do
docjo doo bruikiroJ de rerun urna Ijlcn.f\U'I~. Candido .ransp6s
·~ ....w.-._,.-!Ilml."_.p•. t - . _
1_.,.".
'_e::-wo._"'_llle\.Ia _ _.Sio_,..T..... l"l,,.,D.
....... Sfotioo-
•...... ~ _
IIMll v
,.In.
........ ,. JA
".
.. ,"
pan. urn eSludo inlemo de obl';lllliu:r:lria$ I) problema exftfl>O .u mw ins<iS'l'"a obm de imcrptrla<y1o da rnIidadt IlKional.llf_
form~, antral em uma ~ pnif&ico _ temprt' em difkul· giu dc uma iniciai"" tnttt aU>d:onla c joYrnI :wiIIcn.a. 0 pro--
.hOe do ~ a norma europtia t hoj( l'IO"NltIftiana de ~ jtw cn rigorosamtntc aimbrico ao d:o New Ltft. Aqui como lj a
·tix~·. t ocmp"' uruada na fun,;jo de lum conln a dclipgl- quadoc:rnu.J cra voltu a ~Un; como fOtma do K afBtar d:o buro-
cbdc lOcial que 1ho -.m organicicbck t a condtm I Kf lCJIIp« Cl'¥it~ ad:. 'ftt mw mdc:n", d:o UnUo Somtica.
urn fWs pan. 0 fuwro.. Mais info<mal do ql1t 0 grupo brilinico, 0 cit ;OVens usiJ.-
Na ""p"'~dc Candido nos doii YOIumacb F.ntwrh if r.a lenla da USP K ItUnia fon d:o llJ1ivenid:ode. ada vn na casa
e"daul: ~ doe su.aJ(Dnnibo'i¢n maisdUl3lloutu pan. I arcl1i2 cit urn membto. Segundo n.arn urn dcarus mtmbros mai, des-
<kobo'» literirial: Ionge dc fnW UobruCOO10vri;ub pan...-aIo- lacados. 0 cflrial cuhu!.J Robrno SCh..... n.. 0 objcl;'" p.i-
m u.nivenais ou al=ponis. ckdcmonsm que loio UIW ron"" de mtiro t n Icr 0 c.,iuJdas difeRnln pcnpmiyu franqucad:o.s
ulnUunt uma r~ dUIkica .... n: 0 inttmO c 0 aterno, 01.1, pdu diJOpJifW rr:pmcnradu no g:upo: crllia cullural. COm
I"""" ~ a a~ de WiUi.anu c mWw rna um:a xme- o pnSprio Robrno Schwan., a.ind.o. Q.udan.c de ci(nciu ooci.a.i.s
I~. em.., projono c ~ sOcicJ..bisr6ria. ftllte Utet..xit'- em 1958 quando eom~u 0 scminbio. cconomia com Paul
~. U".. daI conuibo,;v.n rl!!6rio:at m.W prodIMins <fa gef~ Sin&"r, fiJosofia com jost Aflhur Gianoolli, hi.r6tia com Fer-
de Cli_ foi essa demoru<~ <k que OJ plO;aOJ cuJn..,.;, 010 nando Non;., anlfopologia Com Rurh Cardoso, ,odolopa
ntru{uradol pol urn conlwdo hisr6rico-«x:ial. Como III Cd. com Ollvio Ianni t fernando HtnriqutCardoso. Ncsu ""rit-
Brnanha, I) inler~ pd. culrura de jovroI poIiliudos milS nio dade, 01 Irabalho. que .urgiram dent ,rupo Itm um Iinha
dopn:hicot aaba mud:mdo:l maMin de hut anti." cullural, eomum evidente flU colllfibui~/ioc. individuais cit stUS mem-
inlugunndo urn oovo modo de Ie 0$ produlos culrural', modo bro•. Segundo Roberto Schwan'
que fn da c,flia umlllividadc que leva I urn conh~mcmo mail
apur.do d. tcalid>.dc social cuja mucU.n,? l I) objctivo politico. M 0. j".."" p,o(OSSOfe< ,inharn pd. f",nl< 0 ,robolho d. t. . . . 0 d...f.o
d. I"o,m.. 0 born nom. d. di.l ..i.. no Im<no d. eiln.i•. Dc m<>do
arUlises [ircfilia$ de Candido c iU de cinema de Paulo Emilio 110
g<ral <It01"' .. rn ..."n,o b..,;I.iro, .I;nh.doo com, o~o 1"'10' d.
~mplw de como ala mand.a de It., que lambtm cuactcriu:I
bo; .... '1"•• ra proprio i ...oI.> ond< .. ""..n",l.i.m p<$q,lli... aob", <>
uldj~ mw rcl~le de» tsludos OIltuniJ, tern urn podt1OlO
n.po, oaipi... 0 imip.nr.,. r<:lipkt popul••. eom.ntand<> <> dc:olo-
UptaOcosnilivo, 0 que, pot constqw,ncia, amplia a poPibilidadt com...," id<oJ6cicodoo 11100 1930. 19040,. 'l~<' FxuItbd< .. f.1iova.
crflia.. Eat modo de apl'tStlllat a l't21io.b<k 06cio-hill6rica tOmO An,o~io Candido (.rn lJrittIM /itri.. , _,... ,,,..... J 'pOOU"'" • ...,.;-
eII....uunW. n1 forma de ptodUIOS culrurais tIIabdcecu urn ponlO d.od. ~,;c:o •• n.iolip"l"ico de: ,.I .Icnco de tt....... b. " .....-
de -.ina a pun! do qual a ~ squintt p6dt K ap<OEimu du d"' .... 'I ~ i...av.a de 0,,,,;,,,1. do /6~, :oj..-
pcculiaridada do &uil dada ptl.o 1ciI clos r<:dm·p'oblitadoo H~'" t ._ihttiIl til J.-,
Em &""*, como a d:o New Ld1, fornuria urna"Rq!UbIia dtL..\Qa,.~""""de:So"",,""'df, '; do....m..-
du leu»" qllt .cm poucos panldos na hiJl6ria intdtCI.w do ............... irio .. _"" pouduoin. 0 f••o t ..... ..." • .I,.... do-
pili.. De ambo duamtnlC aunisu. foi. form:td:o, dot 1>0"0. til' pont.... no oeminOrio ,u,... ;.u,. 'lilt nIo t..,..<o ch.a...., "" '"'U
IOmO d:o Ullivtnid:odr de SiD Paulo. 0 pupo que ina ....... 'u ... ;"l\'~ - . .. 1lr.iI•• '100100""........ pri......... ,nbaIboo do
". ."~."" "","'U"'"
.. " ,
pupo. ,...., ~COftSidcri .... Somwiam....... -'cbd< co... I~. E-faUo probknu <U nodo. do disd.l'IoCUcnu~ u.,lila bfa-
slotiv. _;"nur .. 'I"" and.>.... ocparodo. .... ""O-.:oni<:uUr • p<>ca!;" likiras ~ 0 !UfO do p.air:
ridAdc . "si= .poVti<:adopu.~hiot"'«>Dtcmpodftcadoapi
ul. ...;. 6ot>ito .... de au<r:I onkm.- po< .... l6P::-. 0 ~ o<"h••..-nciaI. poio - . n I criQc:a
rdor,io _ .. .til
no q.-.do 0 ,.,..... . . . . . . ad III ""If<'"
No aao cb. aftic:a cultun1, que mw de perro imerc:w ) Gpo- ~ doo palx<a, uoo do ......... do aiba _cmpodD<a."
Do;Io de lUIla pist;1 posdvd PM" .. dexn'tOl~{odos esrudol
cubunis no BrW. elSa dialma mm <II pcculiariohdcs do B'" c Como ... Yl!. 0 prOprio I<xo do ronccilO de: a.Jnm prcciA "'r
• hisc6ria do<;:apiWismo lU ow din1rnia inlrrnxionailOi aplici- rnliroo;:ionodo pan. '!.U('" jlO'U _ como d. funQon• .,m I,Im.
tacb pdo proprio ~"O Schwan. Sabcmo.qllC urn Irma &lini. ~daigual.
dor d. cull..ra brasil.;,. se descnvolvc em lomo do clll,lid.de N. (Sla", d., Candido, de: 'I""m £oi aluno, RDbc:rro Sch.......
nacionallQlnngdro, ond. 0 n,cional ~ Krop"'. pan US3r Gull'll d.,mons" • .,m ..,1,11 l",b.lhos "hicos. p,ooulivid.d., d< um
fOrmula do crl.ico. por ILlbua~1o. Paulo Emilio ja havia Cl<poslO .. modo d< [er dial~li~o, '!.I,I., indu. p,oj."o artlltj~o., ro,m.~lo
problema COm darn<>: ~io-hjI16ri",.Para ;11,111"'" PlOOU1;vid.d.,dem If.dior!ode: ~,I
ti", cu!m,al b,asi[.,;,., com qUl: pod< Ie .,nlfOncar um. produ~
Nk> _ narop<U> OIl .....ncono. do -,c....... dc:aitWdo. de aaJ- ,.Ievant., <.k (Smd04l cuhurais no Brasil. [amino fin upos~
,... onpn.I. rad..a """ t ~. poio tudo .. ~ A ....-. no· COm urn uemplo <.k como fUncion. a p~.ia mal/rial ck.w ,"'-
~ doe .... _ '" J """""" III dialmca ......mu nit> ... ~ po< meio dr um com.,n,trio do livro de: Roberto Schwan.,
... orr ....,to."
D-J-..'-".
VlmOlI q~ wn' cbs pl'll'ridb,,;iul;ftI<rW pan. 0 estlbekci· o EFJ;:ITO DO REAL NA cRlTM;A CULTuRAL
In(flOO de lUlU nowa fomu de fu.a entia. OJesnwIco cukunis, fa;
Pllb!;c.\o en> 1'197.0 livro~., Ii kirura ait;m«doLs anD_
• rcTia50 do c:ona::ilo de .uhun. Como em Williams. wn pauo ploI dispans de: ~ liuriria na vida cu/.un! brasikifa.
anual pan. obca cit: SchW1Q. rot deuw ax n6 cb. dualidack no Um•• obn <.k noMO ",wrftCrifO(. 0 DI.. e..-..... (18'19) ok
dch..c JObrc. culcun n.acio<uI, em ~rmanemc oWl~ mtre Machodo de A.sis, ., OUIfO 0 dcspm:msioso diino doe WI<lI m<nin.
um blto c.osmopoliW1Wno ., WlI i~mml. folso nacionalismo. ok Diam.n,;nam mama tpoca, • jovf:m Hdcru Mo.ky, cokudo
Ek dcmonma qUI: .. dtbalC sob,... cart... imiulivo d:o cullura .,m Mil'llM ""'" tk ".,,,;,,,. (I prim.,;", nl~ ~ ck 1942). ob;.,co ok
n;u:;onal ~ em .i momn ideol6gic.o: .. problema cenlral nllnea (oj admi[.~10 umo d., go.."ks ,,{.;cos como do publiw [<ito,. Em
ncolhcr cmrc imi.ar .. wron&riro ou defender pos~ naciona- 1"'l,Is d., d.bor~lo obviam<nt., div<flOI, ambos dio ~onu d<
..--.. sa....... U. ......lrio ... I04....... f I' ...... _ .....,..,. "1!olIonoS<hw><L-"p"'_"IIoII"". "~ _ _ S/oo ....... c • b' •
so-_""'.T..... "''--1'''.,._1.
1_,...
" ...... _SoIroG--O"-·...,- .. " . , .•.
..w-.O--.SiaP..... C !··... r-...I991.
i •~ t· Jf~ ~ ,. to~· ~ e- ~ ~.
t' ,,. '"' ~ ~, ~
" '1';. 1ie-li"liln'!i'u~';'l>zp.1
~- i ' ~. ~ ·1· ~8-'i' ~"'-,·t'·' e-]-',"
i! gli~%!"llli~!:I~1
- 3' ",-e-" Q'~:Z i II i s ii~~ln~~~]n
~ ~ "'0- ... '" ..,;.g g,:7\..i5
,-
•
~. ~re- ~I ~
i~l !,15. rt- ~~. ~i' ~LE:"1;" l ' ~-
.. :5_.;)9i-:;3;;·::it-e-
i,
.b ~
• "il'"},.,
•~1Ii iiSi-. ~~'aD~II::Si-.~a..
~"l: i! iI S" - _. 3 5.
:~
~
H !r·htH~~H~i:011[J;~~81j!rqe- ;
~l; ~nHinfi~!dh';'rHH~~HH~
~ 3!-l~:Si-~a °a'; rS~~'
i
1""'~a~_ ;;
r,~ ~,~f~'<Jltle-lhJi
;. !'i'P1I i-"I-i.!~~ ... t I-!i",iil~'a'~i~e-' :
H r
,1Ifl~~~~h~!dHifljHHnH .
!. 2 ~
n p Ii [ If . '. , l' 2: ., ~ f ~ J .. ~.
ft leiItP!i~~~' l~~t·f';~i.JSi-~g~~g ~;
2'" .l §
, J!!lt![lttrIIIJtfitrllllltil f ~ Ii
C' E- II:
".~ .i~!.'!a!1U.tiq~,~n,!? .< ,••.
l:' a!!!! ,"!-, n i · '.... '
.. e- ~
,I i. ,",
I. I' Be-'"is ", I.. Ii ' .'e-" , .. *=3;>; g
'''.. "
e-~~ ,~ ']' .. q ., q!o" ,tp ~ !"_.• -
~
2: :1. ~
i ~ r
•
• jltll!!fJtlIPllrll~lttl.~ril
! i -,.~ i,,·,j.,·~1 .. •• •<g' f~,
2 ~ ..•
i si :rl~ Il~ If ~.oii~ 2t"e-1~,!,~~·:l ;- ;i"
,-
-. , ,
1 P .iI
t .' ~e-. r ~ · , !., ~. ~,
o
I § ; , !.~ . !l.. ....-
r , 9 ~ "'g. e-" ~'a ~ 6°~'t'
~!'!. 'l!tp~~.q-L.~ ,B i n ,
f .H· i8d~>~~~I~PV·II'!H.. , .
-,·,• ,.-•
,,, .,,
J
1 ~flU
~? fni tlpr!rf! t H1HH
ii'&-!l
fo:, ta~'" e-~ to: ... E:~~ g<i;;;:, ~ 3
-.
'" 0"00' C""u.'" - ",
grandeJobru, Maso faw ck qllC' MinIM vUJ.. ik """i,... !'Crmanecc par3I;iO tOCiaI, quo a prosa eOl epOOdioa do liYro capwn com perfei-
alCllUfncfllc lido c rdewmc aponta" ~ de adudo social <;io- Aescril:ll de Hdem rejeitll :uoon~ belelfw:u, IUo1 a&u.;:io
que ilCOmpanlu. ~ WI" ....,.;.,.j><k dosigwol. 0 ~ de QCll,a elUo1 ~ded:uoes:oeu fundamenlOio ponlOdeYiR:o<h iswl-
daboada. E. proasIO. q<uOOo bcm-a......;ide>. dJ con.... ck abucar <:!ade.e I CIlpladoa>l2, no$(\ll2lO, "nIoieonquistad:a c:onm, m:u
aoomplaidade do real, muckmonwa wnbbn" pte9lde R..;...u a ra_ do wooomwnw -, 0 meloIl>O $Cfl<idodacon~
"'" urn "'undo em qUot a tKm,luta ~ mav.& de daAcc vande patte anima ooqQ6dioo<h vida.md..a poaM:I an UflU ptoYfncia...r.-b
do P"'f".IWj:50 ~aduid.a WltOde_ pmd~quanrode...,liuir;:Io. do lmpew "modaniudof e ~.ga:j"i1isu: 0ftII irmkloi e 01 n<gJOl'
Ain<h a conmpdo OO<XlKllfn<' ""critic>. ~lCkiJ. 0 anIdo de uocam de pap!is e &vidcm 0 lnbaIho, 01 filhOI de a ........ a_ .......·
Schwan - IleiIJe aspcctD conrinwndo na mc:snu chue do nuttria- lntlIlll URI dol menitlOI Moricyp= lha darauha, locbOimmioOl
lismo o.oItunI_ nil> bo.ur;a a ~ amnponl ... obn de M. caam Imha, WlIO pobra cpwtlO rancdiadOl p&5AtrI URI di.a jw>ws
dIlIdo ou "" de tidtrq, muoqueessas otns ICm a nClI dixr no FR'" nocampo. Ew Yisioi&1ia, poni'*iCllb peladecadlilW«DOl6mic::a
...ucspcx:fficoan que mm-. Sdrnrz nou ...... mtbon M.>ch.-do que:ahoua I uploc......... cmin:aa _ a -allmlal dOIl"OW ';'mOI
scm~ wW Iidr;o~mm:OJ~dll ~tmltun bnsi- comtIllS, dcsproridOlde:mmus p= a mcIhon d:aaocicd:adcw~.
Ic:in, as condi¢a hist6rias pm-rnoI milirar de 19601, com a 1\1. ",te lado ~ arm:o a ponce: para a aCtio <h idcoIosia do pre'
adcsiocbs~Iel'JNa.al\.lde l'epiuoaoc ioJOCUl. propicWn "nle. F.m 1"7, &nO d:a publicao;ao de Dwu mmitW, ~ au.mOl
um mccndi~1O m~dOlt> da .... maocV'aia <bas d"a: em plena erade Plwo Real, CSllbilirbdecwn6mica.. ~i"" .... pals
a n~ de que 0 progrcsso vale lodOi os pr~o" incluti"" 0 da
~ de l~ ............. Iip<b ao I"'l""iuno o. _ p_
enotme fmuu iOCiaJ que te:.gudiu r>Wcf itlOl de modern~,
oabou. Ihi • lIuolidadt de Machado de Asois q""ndo moo, .. quo ..sa ~
qu,eol\$CfYJ.' iniqiiidadcsociaJ. cIilui<la por pouco lempo na OJ,,·
PO'" OC/<diw tm "ada que .. pesscw born·pooI. dlum, mcomu .. u
m.nlin.de Helen. Morley.
pobv,..fomn ,umlmcn,col<pn,... " " m"hadiltl.d"" .. I~dc
eI...., mui,o crud. ":i<b. d. '<p<n,. ganh.va OUt'" p<SO. M'cho&> de Vl-te :usirn a amplilude que urn etlu<lod. cultun f'ilodaolica
.....i. do havi•• ido urn ncri'or important. no pl'l'-l %4, Foi .... u aN) maleriaJilla _. odca ddinidora <los "'lUdOi (uhuiaU C(>mo c1isci-
q"" forneotll • 01"" ".,... que p<rm;l< di= que" >"'or dodtioo b. .· plin. _ podc: aJc:m.,ar. Qumdo houver urn lasno de (sludos dme
kim - 0 que .n,md rda¢cs do dw< _I MxhHo de A.$i•• calibre nIo "" m.is n<:«:soW;" c1i."n;r. oomo fQCmOi ncote livro.
....1<* deAknc:a O=icUmomxlud.i..... ldpwau ........,.ndido • form.~io do, ettllOOS ruhurai•. E1es esurio defin;I,vamenle
O)fft ocuida<k h... clric:o depoiock l~.· impl:mtador, pronlO! pv:a kvar. como qua... William., 0 mdhor
que te pode produzi. in<electu:almenl< a loeb a quem Wo por:s:a
No aMI de Hekna alip;io com" prcscnte nio wdi pcb via cia inlaesu.r oorno form. de mcc:nckr a vida.
...modo...;"" da -cIi'ccripula". Ambicntod.t lU DWrwtrinaan pk- Mupv:a Wo, comos:abcm<:a,1: p....a.o urn ouuo mundoe wn.
rill em..cb ..... oc, lIf;io, ~.ances<h pcncna;iodolUrtOde
oum forma de ma-.
indusui.I~. 0 IMo fnOW'>. urn lIKlmmIO de rrbnmmlO <h IJC>
.. w-.D-_......... I)L
nw......C-_D- _ _ I~los i-' "--'.dL.U1 n _ _ .. ,J"
188 ESTUDOS CULTURAIS
SALLES GOMES, Paulo Emilio. Cinema: trajetória no subdesenvol Prefácio de Alysson Leandro Mascaro
Tradução de Maria Beatriz de Medina
vimento. São Pa,ulo, Paz e Terra, 1986.
Espectro
SCHWARZ, Roberto. Duas meninas. São Paulo. Companhia das PERRY ANDERSON
Letras, 1997. Orelha de Alvaro Bianchi
Tradução de Fabrizio Rigout e Paulo Castanheiras
_ _o Que horas são? São Paulo, Companhia das Letras, 1989.
O enigma do capital
_ _, Seqüências brasileiras. São Paulo, Companhia das Letras, DAVID HARVEY
1999. Tradução de João Alexandre Peschanski
Lenin
GYORGY LuKÁes
Apresentação de Miguel Vedda
Orelha de Carlos Nelson Coutinho
Tradução de Rubens Enderle
Memórias
GREGÓRIO BEZERRA
Apresentação de Anita Leocadia Prestes
Orelha de Roberto Arrais
.\
Primeiro como tragédia, depois como farsa
SLAvoJ 2:IZEK
Tradução de Maria Beatriz de Medina