22 TERMOFORMING 16

Polimerowa Nowy 4
70 LUKSUSOWY POLIMEROWY BUTIK
polska wróg UE:
68 KONSTRUKCJA ŚLIMAKA
specjalność polimer

MIESIĘCZNIK
MENEDŻERÓW
I TECHNOLOGÓW
PRZEMYSŁU
POLIMEROWEGO

1 Nr 1/196
Styczeń
2018

ISSN 1642-9486

DRIVING INNOVATION
FORWARD
New materials like plastics are advancing vehicle technologies.
But getting the best results is a big challenge. To assist, SABIC offers
industry-leading expertise in designing with a wide range of
engineered materials. Across the entire vehicle. Because no matter
what obstacles may hold our customers back, we’re there with
‘Chemistry that Matters™’ to help them drive forward.

SABIC.com

CHEMISTRY THAT MATTERS

© 2016 Copyright by SABIC. TM

All rights reserved.

 SPIS TREŚCI

Plastics in UE Polymer Progress

Nowy wróg UE: polimer ............................................4 Polimery są wszędzie ..............................................40
Biznes polimerowy, tak jak i polskie społeczeństwo, Nie ma dziedziny gospodarki, w której nie stosuje się
może zacząć żywić ambiwalentne odczucia wobec UE. elementów z polimerów.
Antypireny w normie ...............................................46
Redakcja
02-201 Warszawa
Plastics Interview Zapotrzebowanie na środki uniepalniające rośnie
ul. Opaczewska 43/130 Wystarczy jakość, czyli recyklaty w wtrysku ..........8 w przemyśle polimerowym.
tel./fax: 22 658 33 33 Na pytania redakcji odpowiada Georg Tinschert, dyrek-
e-mail: redakcja@eplastics.pl tor zarządzający spółki WITTMANN-BATTENFELD. 50 technologii, które zmieniły świat
www.eplastics.pl W drodze do polskiego polipropylenu..................12 polimerów
Nakładem: IDEA Plastics Sp. z o.o.
Na pytania redakcji odpowiada Andrzej Niewiński, pre- Trzecia część cyklu ...................................................50
zes PDH Polska. Kontynuujemy emisję cyklu: „50 technologii, które
Redaktor Naczelny zmieniły świat polimerów”.
Waldemar SOBAŃSKI Plastics in Poland
valdemar@eplastics.pl Grupa Azoty: konsolidacja i inwestycje ................10 Plastics Truth
Dyrektor Artystyczny
Wspólne zakupy strategicznych surowców, bilansowa- Plastikowy bombowiec z NRD… ............................60
Remigiusz GAŁĄZKA nie produkcji, integracja usług bocznicowych – to tylko m.in. tym pogardliwym określeniem Niemcy z Zachodu
studio@eplastics.pl niektóre inicjatywy Grupy Azoty w ramach konsolidacji obśmiewali dumę NRD-owskiego przemysłu motory-
tel. 22 658 33 33 wew. 111 chemicznego giganta. zacyjnego.

DTP
Monika MICUN
dtp@eplastics.pl
Translators
Monika DOBRZYŃSKA-MIZERA
Robert GONTAREK
REKLAMA
Dyrektor: Joanna BIEGALSKA
joanna@eplastics.pl
tel. 22 658 33 33 wew. 101
Kamila KOS
kamila.kos@eplastics.pl
tel. 22 658 33 33 wew. 102
Targi EPLA, Prenumerata
Konferencje, Kluby
Kamila KOS
kamila.kos@eplastics.pl
tel. 22 658 33 33 wew. 102
Nakładem IDEA Plastics Sp. z o.o. uka-
zują się ponadto:
Chemical Review
Rubber Review
Composites Review
Prenumerata:
Dystrybucja elektroniczna,
Redakcja, Kolporter SA, Ruch SA,
GarmondPress SA
Plastics Review jest dostępny wyłącznie
w prenumeracie. Redakcja nie zwraca
materiałów nie zamówionych. Zastrzega
sobie prawo do opracowywania redak-
cyjnego i skrótów materiałów przyjętych
do druku. Za treść reklam redakcja nie
ponosi odpowiedzialności.
Nakład: 5 500 egz.
Important and urgent
Niemiecki polimerowy optymizm..........................14
Niemieccy producenci opakowań z polimerów rozpo-
czynają Nowy Rok z wyraźną dawką optymizmu.
Converting Applications
Polimerowa polska specjalność? CHOINKI! ..........16
W gminie Koziegłowy znajduje się polskie zagłębie
choinkowe.
Thermoforming Territory
Termoforming: nacisk na innowacje......................22
Rośnie zdolność do wydajnej produkcji wysokojakościo-
wych wyrobów metodą termoformingu.
Films&Packaging
Cud opakowaniowy .................................................28
Opakowania - to jeden z najlepiej rozwijających się
sektorów gospodarki — uważają eksperci. Za trzy lata
osiągnie na świecie wartość biliona dolarów.
EKODESIGN – wyzwanie dla producentów
opakowań .................................................................32
By opakowania stały się mniejszym obciążeniem,
konieczne jest wprowadzenie zmian systemowych.
Torby materiałowe szkodliwe dla zdrowia? ..........68
Torebki materiałowe mogą być szkodliwe dla zdrowia
człowieka, ponieważ przenoszą bakterie pochodzące
z surowej żywności– twierdzą posłowie Kukiz’15, powo-
łując się na badania naukowców z Wielkiej Brytanii.
Colorants
Barwienie polimerów – sprawdzone rozwiązania ...36
Barwniki i pigmenty odgrywają kluczową rolę w opra-
cowywaniu składu polimerów.
Strefa przedsiębiorcy
10 szokujących prognoz Saxo Banku na rok 2018
rok ..............................................................................64
Szokujące Prognozy Saxo Banku: rok 2018 będzie prze-
jażdżką kolejką górską w porównaniu do relatywnie
spokojnego 2017.
Raport płacowy Hays Poland – it contracting 2018 .78
Z najnowszego raportu Hays Poland wynika, że w nad-
chodzących miesiącach firmy będą mierzyć się z rosną-
cym niedoborem specjalistów IT.
Prezentacje
Luksusowy polimerowy butik ................................70
Londyński sklep z wnętrzem wykonanym w pełni
z recyklingowanych polimerów.
Plastics Troubleshooting
CHCIAŁBYŚ WZIĄĆ UDZIAŁ W SZKOLENIU? ILE
CHCIAŁBYŚ PRZEZNACZYĆ NA TO PIENIĘDZY? ....72
Szkolenie jest najbardziej skuteczne, gdy znasz jego cel
i wiesz jak do niego dążyć.
Konstrukcja ślimaka jest kwestią równowagi ......74
W celu uzyskania równowagi między transportem,
mieszaniem i podawaniem konieczne jest zastoso-
wanie odpowiednich kalkulacji i/lub sprawdzonych
danych empirycznych podczas konstruowania każdej
ze stref.
Market&Technology
Grafitowy styropian ................................................76
Nowoczesne technologie budowlane sprawiają, że
możemy budować więcej i szybciej.
Polymer News ............................... 80

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 3

PLASTICS in UE
Nowy wróg UE:
polimer
Biznes polimerowy, tak jak i polskie
społeczeństwo, może zacząć żywić
ambiwalentne odczucia wobec UE.
Komisja Europejska rozważa
zaproponowanie wprowadzenia
w Unii Europejskiej szeregu nowych
ekologicznych podatków odnoszących się
do większości materiałów polimerowych.
Takie rozwiązanie miałoby pomóc
w zniwelowaniu negatywnych dla
budżetu UE skutków wyjścia ze wspólnoty
Wielkiej Brytanii.
J
ak donosi serwis euractiv.com, Komisja
Europejska pracuje nad możliwymi zmianami
dotyczącymi nowego wieloletniego budżetu UE
(na okres 7 lat). Z informacji przedstawionych
niedawno przez unijnego komisarza ds. budżetu,
Günthera Oettingera, wynika, że zaproponowane
będą m.in. cięcia w polityce spójności oraz unijnej
polityce rolnej. Szczegółowe propozycje zostaną
ujawnione najprawdopodobniej w ciągu kolejnych
kilku miesięcy.
Spory wpływ na nowy budżet ma mieć wyjście
Wielkiej Brytanii z UE. Komisja szacuje, że w efekcie
dochody wspólnoty będą niższe o ok. 12-13 mld euro
w skali roku – Wielka Brytania odpowiadała do tej pory
za ok. 15 proc. ogółu wpływów do wspólnej kasy UE.
4 l Plastics Review Styczeń 2018
Wstępne założenia zakładają oszczędności na
poziomie ok. 6-7 mld euro rocznie. Jednocześnie
planowane jest zwiększenie wpływów o kolejne 6-7
mld euro. Jednym z pomysłów, które mają pozwolić
na zwiększenie dochodów UE, jest wprowadzenie
nowego podatku ekologicznego od wykorzystywa-
nia polimerów. W założeniu taka danina miałaby
też mieć pozytywny wpływ na środowisko natural-
ne i skutkować zmniejszeniem zużycia m.in. plasti-
ku. Wpływy z podatku docelowo zasilałyby wspólny
budżet unijny.
Za ciosem cios
Płatne torby foliowe w europejskich sklepach
to dopiero początek. Wiosną tego roku Komisja
Europejska ma przedstawić propozycje dotyczące
nowego podatku od plastikowych opakowań. Ma on
pomóc ograniczyć hałdy plastiku na wysypiskach
i załatać w unijnym budżecie wspomnianą dziurę
po brexicie. W sobotni styczniowy poranek w jednym
z warszawskich supermarketów mało kto prosi przy
kasie o dodatkową, płatną już foliówkę. 25 groszy
to sporo. – Zdzierstwo – komentuje mężczyzna, który
stara się upchnąć zakupy w niewielkim plecaku. Inni
też pakują zakupy do przyniesionych z domu toreb
i siatek. A jak się nie mieszczą biorą po kilka – cienkich
i nietrwałych – ale darmowych – foliówek z rolki, uży-
wanych do pakowania warzyw i owoców.
2.5 tonowa plama
Opłaty za torby foliowe to tylko część ofensywy
przeciw plastikom, która objęła całą Unię Europejską.
– Chcemy zmniejszyć łączną ilość plastiku w środo-
wisku – zapowiedział w styczniu Gunter Oettinger,
unijny komisarz ds. budżetu, ogłaszając, że Komisja
Europejska zaproponuje wprowadzenie w Unii podat-
ku od opakowań plastikowych. Nie tylko foliowych
www.eplastics.pl

torebek. Komisarz nie krył, że argumentem za dodat-
kowym podatkiem nie jest wyłącznie troska o czystość
oceanów, po których krążą gigantyczne plamy śmieci,
w większości tworzyw sztucznych (plama na północ-
nym Pacyfiku obliczana jest na 2,5 mln ton i niektó-
rzy proponują by stała się państwem...) Drugim, nie
mniej ważnym powodem, to chęć wyrównania w unij-
nym budżecie wielomiliardowej luki po Brexicie, czyli
po brytyjskiej składce.
Jak będzie wyglądać nowy podatek i kogo obejmie
– jeszcze nie wiadomo. Komisja ma przedstawić swoją
propozycję w maju – być może nowy podatek zapłacą
producenci towarów pakowanych w plastikowe opa-
kowania, a może konsumenci… Oettinger uspokajał,
że tam, gdzie w grę wchodzi zdrowie i higiena (czyli
np. w produktach mleczarskich) podatku nie będzie.
Nie będzie trzeba więc chodzić z własnym słoikiem
po jogurt czy twarożek. Jednak pakowane na tackach
warzywa czy wędliny mogą podrożeć.
Chiński efekt
Do tegorocznej unijnej ofensywy przeciw plastikom
przyczyniły się Chiny. Z początkiem tego roku wszedł
tam w życie zapowiadany od kilku lat zakaz importu
odpadów z tworzyw sztucznych i tektury do recyklin-
gu, czyli plastikowych i papierowych śmieci. Część
z nich wracała potem do Europy w postaci np. okien
www.eplastics.pl
PLASTICS in UE
z PCV, ale sporo trafiało na wysypiska i do spalarni.
Do końca 2017 r. do Chin wysyłano ponad połowę
światowego eksportu odpadów z tworzyw sztucz-
nych. Według ostatnich statystyk, w 2016 r. było
to ponad 8 milionów ton.
Teraz na największych eksporterów plastikowych
śmieci – w tym Wielką Brytanię i Niemcy – padł blady
strach (nawet jeśli dla części firm to świetna bizne-
sowa okazja). Brytyjczycy wysyłali do Chin ponad
pół miliona ton odpadów rocznie. – Bardzo długo
Do tegorocznej polegaliśmy na Chinach w kwestii naszych śmieci. Szło
unijnej ofensywy tam 55 proc. odpadów papierowych i 25 proc. plastików
przeciw – przyznał Simon Ellin, szef brytyjskiego stowarzysze-
plastikom nia recyklingu (UK Recycling Association) w rozmowie
przyczyniły z rozgłośnią BBC. Część brytyjskich ekspertów, którzy
się Chiny. Z oceniają wielkość tamtejszych odpadów na 3,7 mln
początkiem tego ton rocznie, obawia się, że w kraju pojawią się góry
roku wszedł plastikowych śmieci i spalarnie. Nic więc dziwnego,
tam w życie że premier Theresa May zapowiedziała rozszerzenie
zapowiadany zakazu bezpłatnych foliowych toreb na wszystkie
od kilku lat sklepy; – dotychczas z obowiązkowej opłaty (5 pen-
zakaz importu sów za torbę) były zwolnione placówki mające mniej
odpadów niż 250 pracowników.
z tworzyw Problem mają też Niemcy, które według staty-
sztucznych styk z zeszłego roku, w 2013 r. wytworzyły 5,7 mln
i tektury do ton plastikowych śmieci. Niemiecka telewizja ARD
recyklingu. przypomniała niedawno, że statystyczny mieszka-
Styczeń 2018 Plastics Review l 5
PLASTICS in UE
niec tego kraju produkuje rocznie 37 kg odpadów
z plastiku. Tylko połowa z nich trafia do recyklingu.
Reszta do spalenia albo na eksport, o który będzie
teraz trudniej. W tej sytuacji Niemcy próbują wwozić
do Polski tego rodzaju śmieci. Pisaliśmy w Plastics
Review o kilku takich udaremnionych próbach w roku
2017. Tymczasem już w pierwszych dniach 2017 roku
polscy stróże prawa zatrzymali na gorącym uczynku
kierującego ciężarówką, której ładunek miał zostać
wysypany w Bytomiu. Okazało się, że jest to trans-
port odpadów tworzyw sztucznych z Niemiec, a miej-
scem docelowym miało być jedno z miast w woje-
wództwie śląskim. Za tego typu przestępstwo grozi
do 5 lat więzienia.
PLASTIC is FANTASTIC, BUT…
– W ciągu nieco ponad stu lat z produktu wysławia-
nego jako naukowy cud plastik stał się środowiskowym
problemem – zwraca uwagę serwis BBC news przy-
pominając, że pierwszy polimer (bakelit) pojawił
się w 1907 r. W latach 50. i 60 XX wieku to polimery
6 l Plastics Review Styczeń 2018
stały się podstawą rozwoju i symbolem nowocze-
snego świata – w 1955 r. wynaleziono plastikową
strzykawkę, a opakowania z polimerów obniżyły
koszty transportu i straty żywności. British Plastics
Federation ocenia, że zastąpienie w opakowaniach
polimerów innymi materiałami zwiększyłoby zuży-
cie opakowań, energii i emisję gazów cieplarnianych
(np. transport napojów w szklanych butelkach jest
droższy). Problemem jest niewielka część opakowań
trafiających do recyklingu, zwłaszcza tych, które
są złożone z kilku rodzajów materiałów polimero-
wych.
Niski koszt sprawiał, że gór plastikowych śmieci nie
Niski koszt opłaca się odzyskiwać – chyba że pod regulacyjnym
sprawiał, że gór przymusem. Teraz tego przymusu będzie więcej – nie
plastikowych tylko ze względu na unijne regulacje dotyczące wyż-
śmieci nie opłaca szych norm recyklingu, ale i na dodatkowy podatek.
się odzyskiwać Jeśli będzie odpowiednio wysoki, butelki po napoju
- chyba że pod czy pudełka po serkach mogą się stać równie (a może
regulacyjnym i bardziej) atrakcyjnym celem zbieraczy odpadów, jak
przymusem. puszki po piwie. 
www.eplastics.pl
 Dow: HDPE, LDPE, LLDPE Dowlex™, mLLDPE Elite™, ULDPE Attane™, POP Affinity™, POE Versify™, Amplify™, Sealution™, LLDPE Cefor™,
Olefin Block Copolymers Infuse™, POP Affinity GA™.
SK Global Chemical: EAA Primacor™
DOW Wire and Cable: XPE Dow Endurance™, HDPE, LDPE, LLDPE, MDPE Dow Axeleron™, PP compounds.
Braskem: PPH, PPC, PP Random, Green PE.
Equate: HDPE, LLDPE.
SIPCHEM: PBT, EVA.
Resinex Rotomoulding: granulat, proszek, kolory.
NatureWorks: PLA Ingeo™ Biopolymer.
Selenis: Selenis PET™ PET-G, CPET.
Trinseo: PS Styron™, ABS Magnum™, PC Calibre™, SAN Tyril™, PC/ABS Pulse™, PC Emerge™, PP compounds Inspire™, Velvex™.
Solvay: PA6, 66, 66/6 Technyl™, PA 66 high temperature Technyl One™, PA/ABS Technyl™ Alloy, PA 6, PA 66 Technyl Star™,
PA 6.10 Technyl eXten™, PA/PET Technyl AT™.
LG Chem: LG ABS , LG ASA, LG SAN, LG PC.
DSM: PA6, PA66 Akulon™, PA6 high fluidity Akulon ULTRAFLOW™, PA 4.6 Stanyl™, PA 4.10 Ecopaxx™, PET, PBT Arnite™, TPE-E Arnitel™.
Ravago Manufactured: PP Mafil®, PP Scolefin®, PP compounds Ravaplen®, PE Ravalene®, GPPS, HIPS Sicostirolo, ABS Sicoflex®,
PA Ravamid®, PC Sicoklar®, PC/ABS, PC/ASA Mablex®, ASA Polyfast®, PBT Sicoter®, TPE Sconablend®, C5,C9, HHC Resins Ravatack®.
Ravago Petrokimya: TPE-S Ensoft™, TPE-V Enflex™, Ezprene™, TPU Ravathane™.
Celanese: POM Hostaform™, PBT Celanex™, PET Impet™, LCP Vectra™, LCP Zenite™, PPS Fortron™, TPE-E Riteflex™,
PA/PP+LGF Celstran™, LGF Factor™, PCT Thermx™, UHMWPE GUR ™.
Arkema: PMMA Altuglas™, PA Transparent Rilsan Clear™, PA 11 Rilsan™, PA 12 Rilsamid™, PA6.10, PA 6.12, PA10.10, PA10.12 Hiprolon™,
TPE-A Pebax™, PVDF Kynar™, PA/PO blend Orgalloy™, PPA Rilsan HT™.
ExxonMobil: PP compounds ExxonMobil PP medical.
Dow Elastomers: EPDM Nordel™ IP, POE Engage™.
Trinseo: Styron™ BR, e-SBR, sSBR Sprintan™.
Ravago: Ravaflex™ SBR, BR, NBR, EPDM, EPM, IR, IIR i inne.
Ravago – Latexy Naturalne: LA, HA.
Ravago – Kauczuki Naturalne: SMR, SVR, SIR, TSR 5,10,20, CV50, CV60, GP, RSS, SVR 3 L, Krepa.
Hanwha: EVA.
Dow: Affinity GA™ do HMA.
Respol: Rosin ester Polimelt™, Tergum™.
UPM: C9 Resins Sun Tack™, Fuclear™.
Colloids: barwniki i dodatki do PE, PP, PS, ABS, PA.
Granula MB: barwniki.
Polyram: RamClean™ czyściwa do niemal wszystkich typów tworzyw.

®™ Trademarks of producers.

RESINEX Poland Sp. z o.o. RESINEX Poland Sp. z o.o.

ul. Brechta 7 ul. Rydlówka 15-17
03-472 Warszawa 30-363 Kraków

Tel.: +48 22 441 60 00 Tel.: +48 12 296 46 21

email: resinex@resinex.com.pl Fax: +48 12 296 46 60
www.resinex.pl
PLASTICS INTERVIEW

Wystarczy jakość, czyli

recyklaty w wtrysku
Na pytania redakcji odpowiada Obecnie możliwy jest nawet 5-krotny recykling tego
samego materiału. To ważne tym bardziej, że wśród
Georg Tinschert, dyrektor naszych klientów znajdują się firmy stosujące w swo-
ich aplikacjach same recyklaty, tak jak to się dzieje
zarządzający spółki choćby w przypadku produkcji skrzynek do transpor-

WITTMANN-BATTENFELD. tu warzyw.

Czy dla obróbki recyklatów we wtryskarkach

Co można powiedzieć dziś o zastosowaniu recy-
klatów do obróbki metodą formowania wtrysko-
wego?
Od dawna materiały te są szeroko rozpowszech-
nione w tym segmencie rynku i przekaz ten powinien
być klarowny, ponieważ pomaga poprawić ogólny
wizerunek polimerów na świecie: wszyscy musimy
podkreślać, że można je przetwarzać wielokrotnie.
istnieją jakieś specjalne wymogi?
Trzeba dokładnie ustalić, z czego wyprodukowano
dany recyklat, ponieważ może zawierać zanieczysz-
czenia potencjalnie szkodliwe dla układu uplastycz-
niającego – na przykład kawałki metalu lub szkła.
Trzeba tu po prostu zachować nieco większą ostroż-
ność niż w przypadku surowca pierwotnego. Jeśli
klient poinformuje nas, jaki rodzaj materiału ma być

Georg Tinschert,
Managing
Director
WITTMANN-
BATTENFELD.

8 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl


używany, uwzględniamy to w trakcie konfiguracji jed-
nostki wtryskującej. Może to skutkować, na przykład,
zastosowaniem cylindrów i ślimaków z materiałów
bardziej odpornych na zużycie. Możemy również
zainstalować filtr, który zapobiega przedostawaniu
się zanieczyszczeń do wnętrza maszyny.
To jednak oznacza dodatkowy koszt...
Tak, to może to być kosztowne, ale tylko wówczas,
jeśli rzeczywiście trzeba się spodziewać, że stoso-
wany przez nas materiał zawiera zanieczyszczenia.
Jeśli przetwórca wykorzystuje dobrze oczyszczony
recyklat o wysokiej jakości, ten dodatkowy nakład nie
będzie potrzebny, choć warto pamiętać też o wyższej
cenie takiego materiału. Trzeba jedynie każdorazowo
upewniać się, że do naszej wtryskarki trafia dobrze
oczyszczony surowiec, którego właściwości przetwór-
cze są zbliżone do prezentowanych przez materiał
pierwotny. Zresztą wiele firm stosuje już rozwiązania
zapewniające ponowne zużycie odpadów powstają-
cych także na miejscu, w cyklu produkcji wyprasek.
Czy jako producent wtryskarek macie wpływ
na to, jakie materiały stosują wasi klienci, prze-
twórcy?
Na podstawie przeprowadzonego z klientem
wywiadu wiemy, jaki materiał chce on zastosować
w danej aplikacji. Dla optymalnej konfiguracji maszy-
ny wymagane jest nasze know-how. Jeśli klient nie
przedstawi specyfikacji materiału w zakresie moż-
liwej do zastosowania ilości recyklatu, sugerujemy
mu, że w przypadku niektórych zastosowań lub pro-
cesów, takich jak technologia typu sandwich, zamiast
100 proc. surowca pierwotnego można użyć pewnej
domieszki. To prosty sposób na obniżenie kosztów
produkcji. Nasi klienci są bardzo otwarci na tego
rodzaju podejście. Po prostu zdają sobie sprawę,
że cena materiału stanowi największą (średnio
do 60 proc.) część kosztów produkcji w procesie for-
mowania wtryskowego. Trzeba pamiętać, że nawet
recyklat lepszej jakości, a więc wyprodukowany więk-
szym nakładem sił i środków niż standardowo, jest
nadal tańszy od surowca pierwotnego, dlatego z eko-
nomicznego punktu widzenia jego wykorzystanie
ma sens. Tak jak wspomniałem, dla zapewnienia bez-
pieczeństwa produkcji należy zagwarantować sobie
stałą, wysoką jakość recyklatu, który przetwarzamy
na naszych maszynach – wówczas jakość wyrobów
finalnych nie zostanie w żaden sposób umniejszona.
Czy da się zauważyć rolę biopolimerów w seg-
mencie przetwórstwa wtryskowego?
Zdecydowanie tak, można oczywiście formować
wtryskowo materiały biopochodne i biodegrado-
www.eplastics.pl
PLASTICS INTERVIEW
walne. Biopolimery mogą być poddawane recyklin- Skrzynka
gowi w taki sposób, aby pod względem technolo-
transportowa
gicznych nie odbiegały znacznie od standardowych
materiałów otrzymywanych na bazie ropy naftowej.
do grzybów
Fakt, że obecnie nie są jeszcze często przetwarzane z upraw.
na wtryskarkach ma prawdopodobnie związek z ich
stosunkowo wysoką ceną. Widać jednak, że materiały
te stosuje się coraz chętniej tam, gdzie istnieje wyso-
ka świadomość ekologiczna, na przykład w procesie
produkcji zabawek. Również w odniesieniu do opako-
wań biopolimery są „na czasie”, choć czasem trzeba
pogodzić się np. z tym, że folia wykonana z takiego
materiału nie jest do końca przezroczysta. Wiedza
na temat coraz szerszego zastosowania materiałów
biopochodnych w przemyśle poprawia ogólny wize-
runek branży polimerowej wśród konsumentów.
Czy nowe wytyczne Unii Europejskiej dotyczące
gospodarki cyrkularnej również wpływają na ten
proces?
Z pewnością jest to istotny wkład w poprawę jako-
ści tego wizerunku. Przełomowe zmiany, które dotyczą
zachowań konsumpcyjnych często trzeba inicjować
na poziomie wymogów prawnych. Jeśli już odgórnie
przyjmuje się model gospodarki cyrkularnej jako obo-
wiązujący we współczesnym świecie, należy poprzeć
to ustaleniem odpowiednich procedur, które pomogą
w jego jak najszerszym wdrożeniu. Dobrym przykła-
dem jest zastąpienie standardowych żarówek ener-
gooszczędnym – nikt albo prawie nikt nie chciał robić
tego dobrowolnie, w każdym razie nie z dnia na dzień.
Jeśli wymagamy czegoś takiego, trzeba ustalić pewne
zasady. Nie da się bazować jedynie na dobrej woli
przedstawicieli rynku. Przepisy mające zastosowanie
dla dużego obszaru gospodarczego, jakim jest UE,
mają także ważną zaletę: neutralny wpływ na konku-
rencyjność pomiędzy poszczególnymi krajami. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 9
PLASTICS in POLAND
Grupa Azoty:
konsolidacja i inwestycje
Wspólne zakupy strategicznych
surowców, uruchomienie przez
Grupę aukcji internetowych
dla realizowanych przetargów,
bilansowanie produkcji, integracja
usług bocznicowych – to tylko
niektóre inicjatywy Grupy Azoty
w ramach konsolidacji chemicznego
giganta.
BARBARA OKSIŃSKA
Z
arząd Grupy przekonuje jednak, że konsolida-
cja to szansa na zbudowanie silnej marki, zdol-
nej walczyć o rynek z międzynarodową kon-
kurencją. Wdrożone inicjatywy przynoszą też
spore oszczędności, szacowane jak dotąd na 60–80
mln zł. W planach są kolejne projekty.
Duży może więcej
Ważnym momentem było zintegrowanie zakupów
strategicznych surowców. Wspólne zakupy w ramach
Grupy pozwoliły wykorzystać efekt skali, zwiększyć
siłę przetargową wobec dostawców i w konsekwencji
uzyskać konkurencyjne ceny. Azoty są przede wszyst-
kim potężnym konsumentem gazu, a surowiec ten
wykorzystują do produkcji nawozów. W swoich fabry-
kach wykorzystują też m.in. sól potasową, propylen,
fosforyty czy węgiel.
Spore oszczędności udało się też uzyskać dzięki
wdrożeniu jednolitego regulaminu zamówień, uru-
chomieniu platformy zakupowej i aukcji elektronicz-
nych. Organizowane przetargi czy zamówienia stały
się bardziej transparentne, a grono potencjalnych
dostawców znacznie się poszerzyło. –Oszczędności,
które daje grupie korzystanie z platformy zakupo-
10 l Plastics Review Styczeń 2018
wej i aukcji elektronicznych, można liczyć w milio-
nach złotych. – Wartości zawieranych teraz kontraktów
niejednokrotnie są nawet o kilkadziesiąt procent niższe
niż w poprzednich latach – przekonuje dr Wojciech
Wardacki, prezes Grupy Azoty.
Zarząd Grupy zapewnia, że ważnymi obszarami
działalności kierują dziś nie tylko osoby związane
z siedzibą spółki w Tarnowie, ale menedżerowie
z całej Polski. Jak choćby strategią dla produktów
nawozowych w Polsce zarządzają Paweł Owczarski,
wiceprezes GA Puławy, i Paweł Mortas, prezes GA
Kędzierzyn. Natomiast interesów spółki związanych
z wprowadzeniem w Unii Europejskiej nowego rozpo-
rządzenia nawozowego, które będzie miało olbrzy-
mie znaczenie dla przyszłości polickich zakładów,
broni Paweł Łapiński, wiceprezes tarnowskiej Grupy
Azoty.
– Takich przykładów jest więcej. Wszystkie one poka-
zują, że odchodzimy od myślenia o grupie jako sumie
spółek, pojedynczych organizmów. Nie budujemy murów
pomiędzy poszczególnymi podmiotami. Grupa Azoty
staje się jednym organizmem, któremu z racji syner-
gii, siły i sumy możliwości łatwiej będzie konkurować
na wymagającym rynku – podkreśla Wardacki.
W planach jest integracja kolejnych obszarów.
Od stycznia Azoty przejmą kontrolę nad spółka-
mi obsługującymi bocznice kolejowe w Puławach
i Kędzierzynie-Koźlu. Jak dotąd większościowe
udziały w tych firmach miał koncern CTL Logistics.
Chemiczna grupa zyska też kontrolę nad obsługą
bocznicy w Policach – przejmując od CTL Logistics
niezbędne do tego wyposażenie oraz pracowników.
Konsolidatorem tych usług będzie należąca do grupy
spółka Koltar. Integracja usług bocznicowych przy-
niesie Azotom wzrost przychodów o około 60 mln zł
rocznie. Pozwoli też obniżyć koszty o 8–9 mln zł.
Miliardy na rozwój
Grupa Azoty ma także w planach potężne inwe-
stycje. Budowa fabryki polimerów w Policach za 5,5
mld zł będzie największą inwestycją polskiej chemii
ostatnich lat. Pierwotnie spółka rozważała urucho-
mienie tam produkcji propylenu. Ostatecznie zaś
www.eplastics.pl

zdecydowała się na rozbudowę projektu o instala-
cję do wyrobu polipropylenu – polimeru wykorzy-
stywanego m.in. w przemyśle farmaceutycznym czy
motoryzacyjnym. Inwestycja obejmie też budowę
bazy logistycznej oraz terminalu przeładunkowego
propanu i etylenu.
– Z perspektywy Grupy rozszerzenie inwestycji o poli-
propylen ma strategiczne znaczenie. Pozwoli na rozwój
działalności pozanawozowej, co oznacza realną szan-
sę na dywersyfikację przychodów i dodatkowe zyski.
Po uruchomieniu instalacji Polska jako jeden z najwięk-
szych konsumentów polipropylenu w Europie Środkowej
w sposób znaczący osiągnie niezależność surowcową
– podkreśla Wardacki.
W tym roku Azoty oddały do użytku kolejną
wytwórnię poliamidów –polimerów stosowanych m.
Początek historii
in. w motoryzacji i przemyśle włókienniczym. Nowa
Azotów to
instalacja powstała w Tarnowie za 320 mln zł.
start budowy
Inwestycja pozwoli grupie wydłużyć łańcuch pro-
Centralnego
dukcyjny i dzięki temu osiągać lepsze marże. Azoty
Okręgu
będą mogły też w pełni wykorzystać produkowany
Przemysłowego
w puławskich i tarnowskich zakładach kaprolaktam,
(COP) pod koniec
który jest kluczowym surowcem dla nowej instala-
lat 20-tych
cji. W ten sposób grupa zbilansuje własne zdolności
ubiegłego wieku.
www.eplastics.pl
PLASTICS in POLAND
produkcyjne kaprolaktamu i poliamidu, co jest także
elementem strategii. Zarząd chemicznej spółki prze-
widuje, że wytwórnia osiągnie pełną zdolność pro-
dukcyjną w ciągu trzech lat.
Kolejne 88 mln zł pochłonie budowa centrum
badawczo-rozwojowego w Tarnowie. Inwestycja
już ruszyła i zakończy się w 2018 r. Budowa cen-
trum pozwoli spółce zwiększyć udział prac własnych
w działalności badawczej, wdrażać innowacje i pod-
nosić poziom konkurencyjności swoich produktów.
Ponadto puławskie zakłady rozbudowują kompleks
nawozowy o kolejne instalacje. Dzięki temu che-
miczna spółka wypełni lukę w ofercie i zyska bazę
do produkcji nowoczesnych produktów dla rolników.
Puławy na modernizację obecnych i budowę nowych
linii produkcyjnych wydadzą w najbliższych latach
ponad miliard złotych.
Azoty analizują obecnie razem z koncernem ener-
getycznym Tauron inwestycję w zgazowanie węgla
w Kędzierzynie-Koźlu. Spółka chce produkować
z węgla gaz syntezowy, który posłuży do produkcji
chemikaliów. Nakłady na ten cel mogą sięgnąć 400–
–600 mln euro (około 1,7–2,5 mld zł). Projekt znajduje
się jednak dopiero we wstępnej fazie. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 11
PLASTICS INTERVIEW
W drodze do polskiego
polipropylenu
Na pytania redakcji odpowiada
Andrzej Niewiński, prezes PDH
Polska.
Kiedy ruszą koparki na placu budo-
wy w Policach?
Projekt „Polimery Police” w połowie
listopada 2017 uzyskał niezbędną zgodę
korporacyjną w Grupie Azoty – zgodę wal-
nego zgromadzenia akcjonariuszy spółki
PDH Polska. To oznacza, że nie ma prze-
szkód, aby przejść do kolejnego etapu
jego realizacji, a więc podpisania umowy
na zakup licencji na polipropylen. Zgodnie
z nowym harmonogramem prace budow-
lane planujemy rozpocząć pod koniec
2019 r., natomiast zakładany termin ich zakończenia
to koniec 2022 r.
Według planu z 2015 r. fabryka propylenu miała
być gotowa w 2019 r.? Skąd to opóźnienie?
Przesunięcie czasowe wynika ze zmiany zakre-
su zadania inwestycyjnego. Na podstawie studium
wykonalności w listopadzie 2017 r. podjęliśmy decy-
zję o zmianie projektu inwestycyjnego. Obecnie jest
on dla nas potencjalnie bardziej atrakcyjny. Podjęcie
tej decyzji wymagało zaangażowania dodatkowe-
go czasu na przeprowadzenie odpowiednich ana-
liz i wybranie wariantu najbardziej korzystnego dla
firmy.
Znacznie wzrosły też koszty – z ok. 2 do ponad 5
mld zł. Z czego to wynika?
Zakres inwestycji został znacząco rozszerzony.
Z oczywistych względów wymaga to dodatkowych
nakładów finansowych. Całkowita wartość kapitału
wymaganego na realizację inwestycji w zintegrowany
kompleks PDH-PP oszacowana została na 1,27 mld
12 l Plastics Review Styczeń 2018
euro, z czego blisko 1 mld euro stanowią nakłady
inwestycyjne (CAPEX), a pozostała część wydatków
związana jest z kosztami finansowania w okresie
budowy, kosztami funkcjonowania spółki projekto-
wej oraz wymaganymi w przyjętej dla projektu for-
mule finansowania project finance rezerwami.
Co daje firmie zmiana końcowego produktu
z propylenu na polipropylen?
Wydłużenie łańcucha produktowego do polipropy-
lenu stwarza potencjał wygenerowania dodatkowej
i bardziej stabilnej marży oraz daje możliwość funk-
cjonowania na większym i bardziej chłonnym rynku
polipropylenu.
Czy parametry czasowe i kosztowe są ostatecz-
ne, czy jeszcze coś może się zmienić?
Projekt jest realizowany w oparciu o założony har-
monogram i parametry biznesowe, w tym estymację
nakładów finansowych. Na chwilę obecną są one
obowiązujące i nie uległy zmianie, zarówno pod
względem czasu jak i kosztów.
Jakie są najważniejsze ryzyka tej inwestycji?
Czy bardziej obawiacie się, że mogą być jakieś
techniczne problemy w trakcie budowy, czy może
raczej związane są ze sprzedażą już gotowego pro-
duktu?
Realizacja złożonego projektu inwestycyjnego
wymaga zarządzania ryzykiem w różnych obszarach.
Na przykład ryzyko w obszarze wykonawstwa zosta-
nie częściowo ograniczone przez wybór jednego
generalnego wykonawcy do realizacji inwestycji.
Największym wyzwaniem jest wykonanie zin-
tegrowanych instalacji w oparciu o zaawansowane
technologie, które będą stabilne pod względem
procesowym przy założeniu zdolności produkcyjnej
400 tys. ton propylenu. W odniesieniu do sprzeda-
ży gotowego produktu prognozowany jest dyna-
miczny wzrost popytu na polipropylen w regionie
www.eplastics.pl

Europy Środkowej i Wschodniej sięgający do 2025 r.
wzrostów średnio o 4,7 proc. rocznie. Jednocześnie
będziemy mogli dopasowywać profil produkcji
do zmieniającego się zapotrzebowania na rynku
poprzez zmianę i dopasowanie parametrów produ-
kowanego polipropylenu.
Kto będzie waszym głównym konkurentem
na rynku? Ile polipropylenu będziecie eksporto-
wać?
Badania rynkowe potwierdzają, że rynek polipro-
pylenu w Europie rośnie w stabilnym tempie i obecne
moce produkcyjne wkrótce nie będą w stanie zaspo-
koić popytu. Chcemy skorzystać z przewagi, jaką dają
nam lokalizacja inwestycji i łatwy dostęp do chłon-
nych rynków. Chcemy też wykorzystać elastycz-
ność i możliwości transportu produktów. Naszymi
głównymi rynkami zbytu będą Polska i kraje Europy
Centralnej. Pomimo że budowa instalacji propylenu
oraz polipropylenu wymaga znaczącego zwiększe-
nia nakładów, to realizacja takiego wariantu otwiera
przed nami możliwość zmiany parametrów produ-
kowanych polimerów i dopasowywania produkcji
do wymagań rynku.
GRAFE-DESIGN-CENTER
przedstawia
�����������������������
����������������������������������������������
������
����
�������������������������������
���������������������
�������������������������
www.eplastics.pl
PLASTICS INTERVIEW
Proszę pamiętać, że Polimery Police to rów-
nież poprawa dostępności do deficytowych surow-
ców o znaczeniu strategicznym dla polskich małych
i średnich przedsiębiorstw, co przełoży się znacząco
na wzrost konkurencyjności całej polskiej gospodarki.
Jak zmienią się wyniki finansowe Grupy Azoty
po uruchomieniu fabryki?
Po uruchomieniu instalacji Polimery Police znacz-
nie poszerzymy portfolio produktów, spłaszczymy
cykliczność biznesu. Wzrosną i ulegną dywersyfikacji
przychody całej Grupy Azoty. Nastąpi też istotna
przebudowa struktury naszych przychodów, a obszar
pozanawozowy stanie się znaczącym ich źródłem.
Innymi słowy, Grupa Azoty będzie bardziej chemicz-
na niż nawozowa.
Warto również zwrócić uwagę na aspekt optyma-
lizacji zużycia gazu ziemnego (kluczowego surowca
w Grupie Azoty Police) i uzyskanie dzięki temu pozy-
tywnego efektu ekologicznego.W zintegrowanym
procesie produkcji propylenu na Instalacji PDH i poli-
propylenu powstanie produkt dodatkowy w posta-
ci wodoru, wykorzystywany do syntezy amoniaku
na jednej z instalacji w polickich zakładach. 
���������
�������
COLORED VISIONS
Styczeń 2018 PLASTICS
IN Plastics Review l 13
IMPORTANT AND URGENT

Niemiecki polimerowy
optymizm
Niemieccy producenci opakowań z polimerów rozpoczynają Nowy Rok
z wyraźną dawką optymizmu (chyba czerpią go od swoich wschodnich
sąsiadów…). Wg branżowego stowarzyszenia IK – niemiecki biznes
produkujący opakowania pozytywnie ocenia perspektywy koniunktury
na rok 2018.

14 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 IMPORTANT AND URGENT

IK Economic Trend 1. quarter 2018

Economic situation Turnover Exports
Index
100

80

60

40

20

- 20

- 40

- 60

- 80
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

O
k. 90% ankietowanych firm z tego sektora
w Niemczech ocenia swoją obecną sytuację
ekonomiczną jako dobrą. Oznacza to zna-
czący zrost w porównaniu do sytuacji przed
rokiem, kiedy to na początku 2017 ok. 70% firm
deklarowało podobnie korzystne oceny.
Wysoki odsetek firm – porównaniu do poprzed-
nich lat – ocenia pozytywnie prognozy sprzedaży
w I kwartale 2018. Nie zmieniła się natomiast ocena
możliwości eksportowych całej branży. Co ważne,
prawie 60% firm spodziewa się kontynuacji wzrostów
cen surowców w 2018, co może zagrozić poziomom
projektowanych zysków z biznesu.
Podsumowując, wyniki badania trendów gospo-
darczych IK za pierwszy kwartał 2018 pokazują
ponowny wzrost oczekiwań wśród firm na ponad-
przeciętne wyniki, jakie przyniosły ostatnie dwa
lata. – Ta obiecująca prognoza nie powinno przesłaniać
faktu, że Niemcy stają się coraz trudniejszym miejscem
na prowadzenie produkcji przemysłowej – powiedział
Ulf Kelterborn, dyrektor generalny IK.
Oprócz wciąż nierozwiązanego problemu wysokich
kosztów energii elektrycznej, teraz Niemcy muszą się
przygotować na jeszcze silniejszą międzynarodową
konkurencję podatkową. Obniżenie podatków dla
biznesu w USA, pociągnie za sobą reformy podat-
kowe w szeregu innych państwach przemysłowych,
w tym Chinach. Efektywne obciążenie podatkowe
firm w Niemczech wynosi ponad 28 procent i wg
niemieckich przedsiębiorców jest to zdecydowanie
za dużo.
IK dostrzega inne zagrożenia dla rozwoju produkcji
przemysłowej w Niemczech w rosnącym niedoborze
kompetencji pracowniczych oraz w infrastrukturze
przestrzennej i cyfrowej. Czynniki te mogą się pogar-
szać i hamować wzrost rozwoju biznesu szybciej, niż
oczekiwano. Niemiecki rząd musi patrzeć w przy-
szłość i podejmować decyzje w tych dziedzinach tak
szybko, jak to możliwe. 
Efektywne obciążenie podatkowe firm
w Niemczech wynosi ponad 28 procent
i wg niemieckich przedsiębiorców jest
to zdecydowanie za dużo.

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 15

CONVERTING APPLICATIONS
Polimerowa polska
specjalność? CHOINKI!
Jakie rejestracje mają najdroższe auta
w Częstochowie? Najczęściej SMY, czyli
te z powiatu myszkowskiego. To tam
w gminie Koziegłowy znajduje się polskie
zagłębie choinkowe. W 14-tys. gminie jest
aż 400 firm produkujących polimerowe
choinki. I mimo zalewu chińskiej tandety,
Koziegłowianie dalej znajdują klientów
na swoje wyroby. I to na całym świecie.
16 l Plastics Review Styczeń 2018
ALEKSANDRA STANEK
W
szczycie sezonu najwięksi z koziegłowskich
producentów wytwarzają nawet 450 sztuk
choinek dziennie. Tak do końca ciężko osza-
cować rzeczywistą skalę produkcji, bo w oko-
licznych gminach powstają nie tylko choinki, ale i stroiki,
dekoracje, girlandy i inne ozdoby świąteczne.
Jak to się stało, że w Koziegłowach, Koziegłówkach
i Mysłowie wyrosło nam choinkowe zagłębie? Historia
fenomenu jest bardzo prosta.
Sąsiad od sąsiada
– Mieszkańcy Gminy Koziegłowy to bardzo przed-
siębiorczy ludzie. Wcześniej wielu z nich utrzymywało
Tzw. realizacja,
czyli świąteczna
dekoracja firmy
Adal w Galerii
Krakowskiej.
www.eplastics.pl
GRANULATY
TWORZYW SZTUCZNYCH

FOLIE
OPAKOWANIOWE

CHEMIA
LABORATORYJNA
I SUROWCE
CHEMICZNE

KRAKCHEMIA S.A.
ul. Pilotów 10
31-462 Kraków
tel. +48 12 652 20 00
fax +48 12 652 20 01
sekretariat@krakchemia.pl
www.krachemia.pl
CONVERTING APPLICATIONS
się z wytwarzania wyrobów z osikowego łyka. Unikalna
technologia takiej produkcji to pomysł koziegłowian
– wyjaśnia fenomen koziegłowskiego zagłębia cho-
inkowego Jacek Ślęczka, burmistrz gminy i miasta
Koziegłowy.
Produkcję choinek zaczął w tym mieście w połowie
lat 80. ubiegłego wieku Marian Nawrot, właściciel nie-
istniejącej już firmy Kochem. Kupił maszynę i zaczął
wytwarzać plastikowe drzewka. Sukces jego firmy
zainspirował innych. i tak sąsiad od sąsiada zaczął
na potęgę kopiować jego pomysł na biznes. Jak mówi
Początki
nam jeden z mieszkańców, próbował niemal każdy,
były bardzo
ale nie wszystkim się udało.
skromne. Choinki
– Początki były bardzo skromne. Choinki przypomi-
przypominały
nały wtedy bardziej szczotki do butelek, ale rynek nie
wtedy bardziej
był zbyt wymagający i pomysł chwycił – wspomina
szczotki do
Jacek Ślęczka. – Bożonarodzeniowy biznes działa u nas
butelek, ale
już ponad 30 lat i ma się bardzo dobrze. Nie udało się
rynek nie był zbyt
nas wyeliminować z rynku nawet Chińczykom – dodaje
wymagający i
burmistrz. Od czasów, gdy choinki przypominają-
pomysł chwycił
ce szczotki powstawały w małych, przydomowych
- wspomina Jacek
warsztatach, sporo się zmieniło.
Ślęczka
18 l Plastics Review Styczeń 2018
Najnowsze technologie
w bożonarodzeniowej służbie
– Pierwsze maszyny produkcyjne były proste,
wykonane we własnym zakresie, jednak szybko moce
produkcyjne stały się niewystarczające dla potrzeb
rynku. Aktualnie mamy zautomatyzowaną produkcję,
wdrażamy najnowsze technologie. Surowce importu-
jemy z Chin, Tajlandii, Włoch, Ukrainy. Mamy również
sprawdzonych, polskich dostawców – opisuje cho-
inkowy biznes Łukasz Sojski, który wraz z bratem
i ojcem od 1989 r. prowadzą w Koziegłówkach firmę
Sonic. Import surowców to konieczność, ze względu
na bardzo wysokie wymagania, jakie koziegłowskim
choinkom stawiają zamawiający. Często są to wiel-
kie centra handlowe czy urzędy miejskie, które
żądają od producentów określonych certyfikatów,
głównie związanych z odpowiednim poziomem bez-
pieczeństwa.
– Z racji tego, że współpracujemy z dużymi odbior-
cami, musimy spełniać najwyższe standardy i obostrze-
nia, chociażby w zakresie przepisów przeciwpożarowych.
Tym samym nasze surowce muszą być odpowiednio
www.eplastics.pl

certyfikowane, a o takie w kraju ciężko – wyja-
śnia Justyna Gil z firmy Adal, która produkcją
polimerowych drzewek zajmuje się od lat
90. ubiegłego wieku. Jednak finalny produkt
– słynna na całym świecie koziegłowska cho-
inka – to nie wyłącznie efekt zautomatyzo-
wanej produkcji.
– Maszyny wytwarzają produkty, które
są elementami składowymi całego drzewka.
Jednak to człowiek w znacznej mierze odpo-
wiada za wygląd gotowej choinki, jej jakości
i design. Pracownicy odpowiedzialni za proces
Wśród ostatnich sukcesów firmy Justyna Gil wymienia nagrodę
dla jednej z sieci ekskluzywnych butików w Irlandii w konkursie
Vanity Fair „The Best Holiday Windows”.
produkcyjny, to osoby, które pracują w naszej
firmie po kilka lub kilkanaście lat. To między
innymi dzięki ich wieloletniemu doświadczeniu
nasze produkty cieszą się tak dużym uznaniem
na rodzimym i zagranicznych rynkach – pod-
kreśla Łukasz Sojski.
Choinki szyte na miarę
Choinkowy biznes mocno ewoluował
od sezonowej produkcji plastikowych drze-
wek, w kierunku świątecznego wystroju
galerii handlowych, firm, dużych sklepów,
rynków miast. To zarówno wielkie, pięknie
przystrojone polimerowe choinki, jak i róż-
nego rodzaju instalacje z wykorzystaniem
choinkowego materiału i bajecznego oświe-
tlenia.
– Oferujemy kompleksową usługę. Od kon-
cepcji, projektu dekoracji, po transport, serwis
na danym obiekcie w całej Europie. Przez to nie
jesteśmy postrzegani tylko jako producent cho-
inek, jesteśmy partnerem, który tworzy całą
bożonarodzeniową dekorację. Po prostu szyje-
my choinki na miarę – tłumaczy Justyna Gil
z firmy Adal.
Przy takiej skali działalności o sezonowości
produkcji ciężko mówić. Owszem, mniejsze
firmy, produkujące na lokalny rynek, sezon
mają przez 2-3 miesiące. W pozostałym cza-
sie uzupełniają działalność innego rodzaju
produkcją. W Koziegłowach co krok napotkać
można szyldy świadczące o takiej zaradno-
ści lokalnych przedsiębiorców. Na przykład:
„Produkcja choinek i kapeluszy”. Jednak naj-
większe firmy pracę mają cały rok.
www.eplastics.pl
Think
People. Think. Plastics.
PLASTICS REVIEW
Value ...
– W grudniu pracujemy już nad kolek- ��������������������������
cjami walentynkowymi i wielkanocnymi. ����������������������������������
Szykujemy się na najważniejsze w branży targi �������������������������
„Christmasworld” we Frankfurcie. Pod koniec �����������������������
�������������������������
stycznia już spływają zapytania, przedsta-
wiamy oferty, wysyłamy wzory. Wiosna to dla
nas okres rozruchowy i czas na dopracowa-
nie kolekcji. W wakacje jest już bardzo dużo
pracy, a najgorętszy okres przychodzi w listo- ��������������������������������������
padzie – tak Justyna Gil z firmy Adal odpo- ��������������������
�
wiada na pytanie, co producent choinek robi
po świętach.
���������������������������������������
��������
�������������������������������
������������
W szczycie sezonu produkcja sięga ok. 300-
-450 sztuk drzewek dziennie, co daje ok. 75
tys. do nawet ponad 100 tys. choinek rocznie ����������������������������������
w przypadku największych firm. �������������������������������������
Globalny zasięg
Koziegłowscy przedsiębiorcy, zarów- ����������������������������
�������������������������
no ci duzi, jak i mali, pytani o azjatycką
konkurencję uśmiechają się pod nosem.
Dla tych mniejszych, chińskie produkty nie ����������
są już nawet realną konkurencją w najniż-
szych segmentach cenowych, bo czasy, gdy
Polacy kierowali się tylko i wyłącznie ceną, ����������������������������������
minęły. Kiedyś kupowali dużo i tanio. Dziś
wolą znacznie droższy produkt, ale na dłu-
��������������������������
żej. Takie same obserwacje mają duże firmy,
���������������������������������
produkujące na o wiele większą skalę. – Czy
��������������������������������������������������
chińskie produkty stanowią dla nas zagro- �������������������������
żenie? Raczej nie. Pierwszym aspektem jest
jakość produktów oraz ich gwarancja. Drugi
aspekt to znacznie dłuższy czas realizacji
zamówień. My jesteśmy w stanie dostarczyć
klientowi towar w Europie maksymalnie w cią-
gu tygodnia. Bardzo często zdarza się, że klient
chce zwiększyć zamówienie na ostatnią chwilę,
w październiku czy w listopadzie. My możemy
to zagwarantować, natomiast import z Chin
taką możliwość wyklucza – mówi Łukasz
Sojski z firmy Sonic.
Dziś „polski producent choinek polimero-
wych” to dla klienta słowo klucz – nie chce
tzw. chińszczyzny. Podobnie jest za granicą,
gdzie na hasło Koziegłowy, wszyscy reagują
pozytywnie, bo to gwarancja dobrego pro- K.D. Feddersen CEE GmbH
Member of the Feddersen Group
duktu.
Mariahilferstrasse 103/4/62b
1060 Wiede�� · Austria
Mobile: +48 795 860110
Telefaks: +43 178 61400-20
dariusz.obarek@kdfeddersen.com
Styczeń 2018 Plastics Review
www.kdfeddersen.com
l 19
CONVERTING APPLICATIONS
– Produkujemy rocznie setki tysięcy sztuk choinek, od
40 centymetrowych drzewek do 20 metrowych gigantów.
Robimy 30-centymetrowe wianuszki, ale też wielkie,
6-metrowe wianki przestrzenne – opisuje skalę produk-
cji Justyna Gil. – Ponad 90 proc. produkcji to eksport,
głównie do Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Portugalii, ale też
do Izraela, Australii, Kazachstanu. Nasze dekoracje tra-
fiają nawet do Rosji, gdzie z racji położenia geograficz-
nego o wiele łatwiej byłoby sprowadzać towary z Chin.
Jednak i tak tamtejsi klienci wolą naszą choinkę i nawet
transportowanie towaru kilka tysięcy kilometrów im się
opłaca. Od ponad 10 lat wybierają naszą jakość, bo nie
tylko cena się liczy.
Wśród ostatnich sukcesów firmy Justyna Gil
wymienia nagrodę dla jednej z sieci ekskluzywnych
butików w Irlandii w konkursie Vanity Fair „The Best
Tzw. realizacja,
Holiday Windows”. Nagradzane w nim są najpiękniej-
czyli świąteczna
sze, bożonarodzeniowe wystawy sklepowe, a na tej
dekoracja firmy
wyróżnionej znalazła się dekoracja zaprojektowana
Adal w Galerii
i wykonana przez firmę Adal z Koziegłówek.
Krakowskiej.
20 l Plastics Review Styczeń 2018
Kryzys? Jaki kryzys?
Co jakiś czas pojawiają się doniesienia o kryzysie
w branży produkcji choinek, badania na temat zmian
w preferencjach konsumentów, którzy zamiast
sztucznych drzewek wybierają naturalne, bardziej
ekologiczne.
Jednak w Koziegłowach, Koziegłówkach czy
Mysłowie nie słychać niepokoju. Zamówień przy-
bywa, produkcja i sprzedaż rosną. Prawdziwe czasy
prosperity dopiero przed nami – mówią lokalni
producenci, którzy realizują coraz ciekawsze pro-
jekty.
Przykład? 5-metrowa figura Reksia, która powstała
w firmie Adal z Koziegłówek na zamówienie Bielska-
Białej, specjalnie na jubileusz 50-lecia legendarnej
postaci z bajki. Gigantyczna iluminacja przedstawia-
jąca kultowego psa stanęła 13 grudnia na jednym
z placów w mieście. Figura wyposażona w czujniki
ruchu, świeci, wydaje z siebie dźwięki, a nawet...
macha ogonem. 
www.eplastics.pl
 ���������������������������������
�������������������

��������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������
��������� ��� ��������� �������� ������������ ������������� ������������ �� ��������������
������������ ������������� ������ ��������� ��� �� ������ ����������� �� ������� ���������������
����������������������������������������

��������������������������������������������������������
�������������������������������������������
THERMOFORMING TERRITORY

Termoforming:
nacisk na innowacje
O ile pod względem rynkowej
popularności formowanie
termiczne często pozostaje w tyle
za wiodącymi technologiami
przetwórstwa polimerów,
takimi jak wtrysk i wytłaczanie,
to zarazem zdolność do wydajnej
produkcji wysokojakościowych
wyrobów tą metodą jest coraz
powszechniej doceniana.
Illig zilustrował funkcjonowanie linii IML-T zestawem dwóch urządzeń:
automatycznej maszyny formującej roll-fed IC-RDM 70K i stacji IML – RDML 70 b.

T
ermoformowanie staje się coraz częstszym
wyborem przy produkcji opakowań cienko-
ściennych z etykietowaniem w formie (IML),
a więc technologią tradycyjnie stosowaną
w połączeniu z formowaniem wtryskowym. Firma
Illig Maschinenbau przedstawiła niedawno wyni-
ki studium porównawczego, zrealizowanego dla
oszacowania kosztów produkcji polipropylenowe-
go opakowania typu Eurotub (o pojemności 500g)
na masło/margarynę, z etykietą wykonaną również
z PP. Test realizowano na dwóch rodzajach maszyn:
500-tonowej wtryskarce z formą 8-gniazdową oraz
12-gniazdowej linii IML-T produkcji Illig, łączącej ter-
moforming z IML. W obu przypadkach zakładana pro-
duktywność sięgać miała 70 mln sztuk opakowań
rocznie. Podczas gdy termoformierka była maszy-
ną dwukrotnie droższą od wspomnianej wtryskarki,
to ze względu na krótszy czas cyklu i bardziej efek-
tywne wykorzystanie materiałów koszty produkcji dla

22 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 THERMOFORMING TERRITORY

W ofercie OMV z Włoch pojawiła się w pełni zautomatyzowana termoformierka RM77, z formą obrotową i funkcją przycinania w formie.

IML-T okazały się o 15 proc. niższe niż w przypadku
formowania wtryskowego. Illig wskazuje, że oprócz
mniejszego ciężaru opakowania oraz tańszej produk-
cji zastosowanie IML-T gwarantuje również lepsze
własności barierowe opakowań i większą elastycz-
ność w zakresie ich zdobienia, a także niższe koszty
utrzymania formy oraz krótszy czas jej wymiany.
Podczas ubiegłorocznych targów K w Dusseldorfie
firma zilustrowała funkcjonowanie linii IML-T zesta-
wem dwóch urządzeń: automatycznej maszyny for-

Podczas demonstracyjnej produkcji Illit na 18-gniazdowej formie produkowano w ciągu godziny ok. 17 280 czworokątnych kubków, ozdobionych
z każdego boku i od spodu polipropylenową etykietą.

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 23

THERMOFORMING TERRITORY
mującej roll-fed IC-RDM 70K i stacji IML – RDML 70 b.
Podczas demonstracyjnej produkcji na 18-gniazdo-
wej formie produkowano w ciągu godziny ok. 17 280
czworokątnych kubków, ozdobionych z każdego boku
i od spodu polipropylenową etykietą.
Illig był jedną z szeregu firm, jakie podczas tar-
gów K 2016 zaprezentowały nowości maszynowe
Thermorunner KTR 6.1 Speed – podwyższona wydajność
systemów napędowych tego urządzenia pozwala
zwiększyć wydajność produkcji do 45 cykli na minutę.
24 l Plastics Review Styczeń 2018
Kiefel pokazał w Dusseldorfie nową
termoformierkę Speedformer KMD 78 Power.
dla branży termoformingu. W ofercie OMV z Włoch
pojawiła się w pełni zautomatyzowana termofor-
mierka RM77, z formą obrotową i funkcją przycinania
w formie. Forma składa się z trzech odrębnych części
– jednej wklęsłej i dwóch wypukłych – umiejscowio-
nych na wspólnej pionowej osi. Część wklęsła kończy
swój cykl dwukrotnie szybciej niż każda z obu części
www.eplastics.pl

wypukłych. Formowany materiał pozostaje zatem
Obszar roboczy
gnieździe dłużej, co poprawia jakość otrzymywane-
GN800 wynosi
go komponentu. RM77 dysponuje dużym obszarem
800 x 570 mm,
formowania (770 × 480 mm) oraz 57-tonową siłą
a siła cięcia to 75
cięcia, osiąga też krótki czas cyklu. Jak podaje OMV,
ton. Pomiędzy
produkcja polipropylenowych kubków o średnicy
stacjami
7 cm realizowana jest na tej maszynie z wydajnością
formującą
174 tys. sztuk/godz. Według firmy, jest to pierwsza
i tnącą znajduje
termoformierka, która podczas wytwarzania kub-
się dodatkowo
ków z PP przełamuje barierę 50 cykli/min. RM77
pusta przestrzeń,
przystosowana jest dobrze również do obróbki wielu
co zapewnia
innych materiałów, w tym polistyrenu, PLA i PET.
więcej czasu
Obok standardowej produkcji kubków i prostokąt-
na chłodzenie.
nych pojemników na masło/margarynę, umożliwia
wysokoprecyzyjne formowanie innych komponentów
polipropylenowych ze znaczną wydajnością. Maszyna
wyposażona jest w system szybkiej wymiany formy
– czynność ta zajmuje niecałe 6 godzin od zatrzyma-
nia do ponownego uruchomienia.
Kiefel pokazał w Dusseldorfie nową termoformier-
kę Speedformer KMD 78 Power. Demonstracyjna
produkcja dotyczyła wypukłych pokrywek do kubków
na napoje, z precyzyjnie umieszczonym otworem
do wstawienia słomki. Maszyna wytwarza gotowe
elementy z rolki folii w pełnym cyklu, który obejmu-
je drukowanie, podgrzewanie, formowanie, cięcie,
sztaplowanie i pakowanie. Na innej maszynie, która
trafiła na rynek na początku 2016 r. – Thermorunner
KTR 6.1 Speed – firma dla celów pokazowych pro-
dukowała kubki, na które nakładano wspomniane
GN Thermoforming
Equipment GN800, której
debiut wyznaczył moment
wejścia firmy na rynek
urządzeń z kategorii
form/cut/stack (łączących
formowanie, cięcie
i sztaplowanie).
www.eplastics.pl
THERMOFORMING TERRITORY
pokrywki. Podwyższona wydajność systemów napę-
dowych tego urządzenia pozwala zwiększyć wydaj-
ność produkcji do 45 cykli na minutę. Znaczny wzrost
siły wycinania (w połączeniu z większym obszarem
formowania) umożliwia zwiększenie liczby gniazd
w formie. W maszynie tej stempel górny sterowany
jest serwonapędem o zwiększonym przyspieszeniu
i sile tłoczenia, co ma pozytywny efekt na dystrybu-
cję materiału i szybkość obróbki, podkreśla Kiefel.
GN Thermoforming Equipment, producent
z Kanady, prezentował podczas K 2016 swoją najnow-
szą termoformierkę GN800, której debiut wyznaczył
moment wejścia firmy na rynek urządzeń z kategorii
form/cut/stack (łączących formowanie, cięcie i szta-
plowanie). Maszyna powstała przy współpracy z wło-
ską firmą Agripak, która produkuje tego typu sprzęt
od kilkunastu lat. Obszar roboczy GN800 wynosi 800
x 570 mm, a siła cięcia to 75 ton. Pomiędzy stacja-
mi formującą i tnącą znajduje się dodatkowo pusta
przestrzeń, co zapewnia więcej czasu na chłodzenie,
szczególnie w przypadku komponentów o grubszych
ściankach. Inna firma z Włoch, Amut Comi, w ramach
wprowadzonej na rynek nowej serii ACF promuje
szczególnie maszynę ACF 820, która łączy cechy wcze-
śniejszych serii V i F, tworząc model o wysokim pozio-
mie standaryzacji, powtarzalności i trwałości, gwa-
rantujący elastyczną produkcję i zwiększoną wydaj-
ność przy dużych prędkościach. Maszyny z serii ACF
mogą być również zintegrowane z systemem IML-T,
w którym robot z wejściem bocznym ładuje etykiety
Styczeń 2018 Plastics Review l 25
THERMOFORMING TERRITORY

Amut ACF
820 łączy cechy
wcześniejszych serii V i F,
tworząc model o wysokim poziomie
standaryzacji, powtarzalności i trwałości,
gwarantujący elastyczną produkcję i zwiększoną
wydajność przy dużych prędkościach.

do formy. Według firmy, zastosowanie stalowego perspektywy produkcji wyrobów cienkościennych.

wykrojnika do przycinania sprawia, że ta wersja jest
bardziej konkurencyjna od funkcjonujących odrębnie
systemów IML-T czy technologii formowania wtry-
skowego.
Poza nowościami maszynowymi warto zwrócić
uwagę m.in. na najnowszy polietylen HDPE produk-
cji Total Petrochemicals, przeznaczony do wytła-
czania płyt. Gatunek 9825E nadaje się szczegól-
nie do termoformowania opakowań płytkich dla
przemysłu spożywczego, szczególnie w aplikacjach
wymagających wysokiej sztywności i wytrzymałości,
takie jak kubki, miski i pojemniki na jogurty. Firma
podkreśla, że zastosowanie materiału zapewniają-
cego dużą sztywność zwiększa możliwości w zakre-
sie „odchudzania” opakowań przy zachowaniu ich
funkcjonalności lub zwiększania wydajności (wytrzy-
małości) w opakowaniach o tej samej co dotychczas
masie. Inne zalety 9825E to udarność, odporność
chemiczna i niewielka szybkość przenikania pary
wodnej. Materiał daje również możliwość uzyska-
nia zwiększonego połysku formowanego kompo-
nentu. Dodatkowo spełnia rosnące zapotrzebowanie
na materiały powszechnie akceptowane w progra-
mach recyklingowych.
Z kolei nowa gama koncentratów barwnych od Tek-
nor Apex zwiększa wytrzymałość na uderzenia
produktów z arkuszy poliolefinowych, poszerzając
Koncentrat TekTuff zwiększa udarność o 33 proc.,
co daje nowe możliwości w zakresie zastępowania
komponentów metalowych polimerowymi. Jak pod-
kreśla Teknor, polimerowe arkusze muszą często
być grubsze niż odpowiedniki z metalu, by zapewnić
porównywalny poziom udarności, co może być pro-
blemem w zastosowaniach na niewielkiej przestrze-
ni użytkowej. Tymczasem nowy koncentrat może
np. pozwolić na zastąpienie metalowej skrzynki
odpowiednikiem wykonanym z termoformowanego
polipropylenu. Według firmy, na nowym rozwiązaniu
mogą skorzystać dostawcy szerokiej gamy wyrobów,
takich jak pojemniki, pokrywki, wykładziny do samo-
chodów dostawczych czy zbiorniki przemysłowe. 
Nowa gama koncentratów barwnych od Teknor Apex
zwiększa wytrzymałość na uderzenia produktów
z arkuszy poliolefinowych, poszerzając perspektywy
produkcji wyrobów cienkościennych. Koncentrat
TekTuff zwiększa udarność o 33 proc., co daje nowe
możliwości w zakresie zastępowania komponentów
metalowych polimerowymi.

26 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

Wtryskarki Supermaster i Jetmaster. Najmniejszy rozmiar, największy skok i wielkość płyt.
Duża prędkość, wysoka precyzja, wysoka niezawodność. Doskonała ochrona formy. Serwonapęd,
wysoka sprawność energetyczna. Szeroki wybór jednostki wtryskowej od 2 do 106 kg. W opcji
unikalne rozwiązanie układu uplastyczniania typu Y do dużych i małych wtrysków na tej samej
maszynie. Produkcja maszyn 2 płytowych efektem współpracy chińsko-japońskiej.
FILMS&PACKAGING
Cud opakowaniowy
Opakowania - to jeden z najlepiej
rozwijających się sektorów
gospodarki — uważają eksperci.
Za trzy lata osiągnie na świecie
wartość biliona dolarów.
W
krótkim czasie światowy rynek opakowań
powinien rosnąć około 6 proc. rocznie.
Ten wzrost będzie jednak różny w zależ-
ności od materiału, z jakiego wyprodu-
28 l Plastics Review Styczeń 2018
kowano opakowanie. W raporcie DNB „Packaging.
Industry report, 2017” sektor opakowań plasuje się
na drugim miejscu w rankingu stabilnej zdolności
do obsługi długu (zaraz po światowym sektorze opie-
ki zdrowotnej).
– Wartość polskiego rynku w 2016 r. szacuje na około
9,2 mld EUR (39 mld zł), a w tym można spodziewać się,
że osiągnie 10 mld euro (42 mld zł). To około 1,4 proc.
światowego rynku opakowań – mówi Wacław Wasiak,
dyrektor Polskiej Izby Opakowań (PIO).
Źródła wzrostu
Autorzy raportu wymieniają megatrendy, które
napędzają zapotrzebowanie na opakowania. Są to
www.eplastics.pl

m.in. wzrost PKB, a w rezultacie zwiększone wydatki
Rozwój branży
konsumpcyjne, wygoda (rozwój sektora convenience
wspiera rosnąca
– małe sklepy sprzedające przede wszystkim goto-
klasa średnia
we, konfekcjonowane produkty spożywcze i napoje),
i jej modele
globalizacja i rozwój handlu elektronicznego. Równie
życiowe, w tym
ważna jest demografia i starzejące się społeczeństwo,
zwiększający
które napędza popyt na opiekę zdrowotną, a więc
się udział
także na opakowania stosowane w tym segmencie.
jednoosobowych
Z kolei kwestie ochrony środowiska zwiększają popyt
gospodarstw
na odnawialne produkty opakowaniowe.
domowych.
– Wiodącym czynnikiem rozwoju sektora opakowań
są rosnące wydatki na konsumpcję, z czego najistot-
niejszą część stanowią wydatki na żywność i napoje.
Rozwój branży wspiera rosnąca klasa średnia i jej
modele życiowe, w tym zwiększający się udział jedno-
osobowych gospodarstw domowych – dodaje Patrycja
Bednarek z DNB Bank Polska. Nie wszędzie nale-
ży spodziewać się jednakowego wzrostu. Z powodu
wysokiej ceny transportu w porównaniu z ceną pro-
duktu opakowania to głównie rynek lokalny.
– Konsument w krajach Europy Zachodniej, Stanach
Zjednoczonych, Kanadzie czy Japonii rocznie zuży-
wa średnio opakowania o wartości 300-320 EUR.
Tymczasem Polacy osiągają 260-265 EUR – mówi
Wacław Wasiak.
www.eplastics.pl
FILMS&PACKAGING
Dlatego w krajach wysoko rozwiniętych przy-
rost może wynieść 1-2 proc. Natomiast w Ameryce
Południowej oraz w Chinach lub Indiach można się
spodziewać nawet 10-12 proc. A w Polsce?
– Biorąc pod uwagę m.in. nasz rozwój gospodarczy
mierzony wzrostem PKB, efekt programu 500 plus (25-26
mld zł rocznie, z czego połowa idzie na konsumpcję)
oraz innych rozwiązań zwiększających zamożność spo-
łeczeństwa, to polski rynek może rosnąć 6-6,5 proc.
rocznie. I w 2020 r. powinniśmy osiągnąć wskaźnik 300
EUR na mieszkańca – uważa dyrektor PIO.
Rozwojowi branży będzie sprzyjał także coraz
wyższy polski eksport, który powoduje, że zwiększa
się też zapotrzebowanie na opakowania. Nie powin-
no być problemów z wzrostem produkcji. – Przemysł
opakowaniowy ma od 15 do 25 proc. nadwyżek mocy
wytwórczych. Największe w segmencie metalowym
– akcentuje Wacław Wasiak.
Jakie materiały?
Autorzy raportu DNB prognozują wzrosty poszcze-
gólnych segmentów. Papier jest surowcem powszech-
nie dostępnym, lekkim. Opakowania są tanie w pro-
dukcji oraz biodegradowalne i przyjazne dla środo-
wiska. Dzięki dużym możliwościom nadruku dobrze
nadają się dla celów marketingowych i są idealne
jako opakowania zbiorcze do transportu wyrobów.
Prognozowany wzrost w 2018 r. to 2 proc.
Wacław Wasiak sądzi jednak, że w tym segmen-
cie wzrost będzie wyższy – nawet do 5 proc. Szkło
ma doskonałe właściwości do przechowywania żyw-
ności i napojów (jest sterylne i nie chłonie wilgoci).
Podobnie jak papier w 100 proc. podlega recyklingo-
wi. Prognoza wzrostu wynosi 3 proc. Metal wydaje się
kompromisem między papierem i szkłem. Niestety
koszty wytworzenia z niego opakowania są wyższe.
Nie jest tak plastyczny jak polimery i w niektórych
przypadkach może dochodzić do przenikania
substancji aktywnych do wewnątrz opakowa-
nia. Mimo tych wad opakowania metalo-
we powinny rosnąć około 5 proc. rocznie.
Na koniec – materiały polimerowe.
Są lekkie, w y trzymałe, ster ylne,
nadaje się do przechowywania żyw-
ności długoterminowo. Minusem
jest negatywny wpływ na środowi-
sko. Klasyczne materiały polime-
rowe nie są biodegradowalne
i stanowią odpad zanieczysz-
czający środowisko, a jego
recykling jest trudny i kosz-
towny. Mimo to prognozy
wzrostu są najwyższe, tj.
9-10 proc. rocznie.
Styczeń 2018 Plastics Review l 29
FILMS&PACKAGING
Z jakich zatem materiałów będą produkowane
opakowania przyszłości? – Jeśli chodzi o ekono-
miczno-praktyczne zastosowanie, będą to opakowa-
nia z polimerów. Można z nich produkować również
przezroczyste opakowania (pożądana cecha i wyraź-
nie rosnący trend) i bardzo dobrze sprawdzają się
w transporcie – podkreśla Wojciech Kochański z DNB
Bank Polska.
Dodaje, że biorąc pod uwagę, że średni czas roz-
kładu plastikowej butelki to nawet 450 lat, recy-
kling takich opakowań staje się poważnym wyzwa-
niem i głównym ryzykiem dla rozwoju tego segmen-
tu. Francja wprowadziła przepisy mówiące o tym,
że do 2020 r. jednorazowe talerze i sztućce powinny
być wyprodukowane wyłącznie z biodegradowal-
nych materiałów. Unia Europejska planuje w ciągu
15 lat ograniczyć liczbę jednorazowych reklamówek
o 80 proc. Czy oznacza to chęć całkowitego wyelimi-
nowania polimerów?
– Na razie to mocno wątpliwe. Na pewno duży
nacisk będzie kładziony na produkcję bioplastików
i ograniczanie emisji szkodliwych substancji do środo-
wiska przez producentów sztucznych opakowań – oce-
30 l Plastics Review Styczeń 2018
Francja wprowadziła przepisy mówiące o tym,
że do 2020 r. jednorazowe talerze i sztućce
powinny być wyprodukowane wyłącznie z bio-
degradowalnych materiałów. Unia Europejska
planuje w ciągu 15 lat ograniczyć liczbę
jednorazowych reklamówek o 80 proc.
nia Wojciech Kochański. Podobnie uważa Wacław
Wasiak.
– Już produkujemy na przykład polimery z kuku-
rydzy, jednak na problem należy popatrzeć szerzej.
Liczy się tzw. ślad węglowy w całym okresie stosowa-
nia konkretnego opakowania od projektu i produkcji
przez transport po utylizację i recykling. Nie mamy też
nieograniczonych areałów pod uprawy. Gdyby jesz-
cze udało się rozwiązać problem selektywnej zbiórki
odpadów… – podkreśla dyrektor PIO. 
www.eplastics.pl
FILMS&PACKAGING

EKODESIGN – wyzwanie
dla producentów
opakowań
By opakowania stały się mniejszym wartość rynku opakowań w Polsce (mierzona war-
tością sprzedanych opakowań) w 2015 r. wyniosła
obciążeniem, konieczne jest ponad 8,6 mld euro (ok. 40 mld zł), co w przelicze-
niu na mieszkańca (per capita) wynosi ok. 227 euro.
wprowadzenie zmian systemowych. Oznacza to, że w skali roku wydajemy około 1000 zł

Zdecydowana większość, bo aż
na opakowania produktów, które kupujemy. Ciągle
też odnotowywany jest dynamiczny wzrost wartości

95 proc., towarów wytwarzanych rynku, który w 2015 r. sięgnął 4,5–5 proc.

Średnio w wysokorozwiniętych krajach zużycie
przez światową gospodarkę jest opakowań na jednego mieszkańca waha się w grani-
cach 300–340 euro, więc jest ono ok. 40 proc. wyż-
opakowana. sze niż w Polsce. Jednak w perspektywie kolejnych
lat spodziewać się można wzrostu tego wskaźnika
do poziomu zbliżonego do rynków rozwiniętych kra-
jów Europy Zachodniej.
JULIA PATORSKA Na przestrzeni lat zaobserwować można stały

R
ynek opakowań systematycznie się rozwi- wzrost masy wprowadzanych na rynek opakowań.
ja w miarę rozwoju gospodarczego kraju W 2015 roku na polski rynek wprowadzonych zostało
i wzrostu zamożności społeczeństwa. Wzrost ok. 5 mln ton opakowań, z czego ponad 18 proc. sta-
konsumpcji powoduje zwiększone zapotrze- nowiły opakowania z polimerów.
bowanie na opakowania. Dodatkowo z badań rynko-
Na przestrzeni Taka ilość opakowań stanowi ogromne obciąże-
wych wynika, że to opakowanie sprzedaje produkt
lat można nie dla środowiska. Po pierwsze – dlatego, że do ich
– klienci niekoniecznie kupują to, czego rzeczywiście
zaobserwować wyprodukowania potrzebne są różnorodne surowce
potrzebują, lecz to, co im się podoba. Rynek potrze-
stały wzrost naturalne. Po drugie – ponieważ w procesie ich pro-
buje opakowań, więc ich producenci rozwijają się
masy dukcji i transportu wykorzystywana jest woda i ener-
w błyskawicznym tempie.
wprowadzanych gia oraz emitowane są zanieczyszczenia. Wreszcie
Nowe spojrzenie na kwestię opakowań rzuca zapro-
na rynek po trzecie – dlatego, że po skonsumowaniu produktu
ponowany przez Komisję Europejską pakiet dotyczą-
opakowań. mogą stać się odpadem uciążliwym dla środowi-
cy gospodarki o obiegu zamkniętym. Wprowadza on
W 2015 roku ska naturalnego. Aby temu zapobiec, ważne jest,
zmiany do dyrektywy w sprawie opakowań i odpa-
na polski rynek by opakowania w momencie, kiedy stają się odpa-
dów opakowaniowych, a także dyrektywy odpado-
wprowadzonych dem, były odpowiednio zagospodarowane, tj. podda-
wej, nadając większe znaczenie rozszerzonej odpo-
zostało ok. 5 mln ne procesom recyklingu i odzysku. Wg GUS (Ochrona
wiedzialności producenta – jednej z kluczowych zasad
ton opakowań, Środowiska 2016) w 2015 roku w Polsce poziom recy-
gospodarowania odpadami opakowaniowymi.
z czego ponad klingu opakowań z polimerów wyniósł 32,1 proc. oraz
18 proc. 57,9 proc. dla wszystkich opakowań.
Największy producent stanowiły Jest to tylko zaczątek tego, co można osiągnąć,
Polska jest jednym z największych rynków opako-
opakowania biorąc pod uwagę plany Komisji Europejskiej zakłada-
wań w Europie. Wg danych Polskiej Izby Opakowań
z polimerów. jące 75-proc. poziom recyklingu wszystkich odpadów

32 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 FILMS&PACKAGING

czowe wymogi stawiane współczesnym opakowa-

23 18 niom, takie jak należyta ochrona produktu finalnego
z drewna i tekstyliów z tworzyw sztucznych czy funkcjonalność.
Substancje takie jak celuloza, proteiny pocho-
dzenia roślinnego lub zwierzęcego czy też skrobia
2 można wykorzystywać do produkcji opakowań cha-
z aluminium rakteryzujących się takimi samymi właściwościami
Żródło: GUS

Opakowania
wprowadzone na rynek
w 2015 r.,
3 Stosowanie opakowań z polimerów biodegradowal-
w proc. ze stali
22 32
ze szkła gospodarczego z papieru i tektury
opakowaniowych w 2030 roku oraz wyniki niektórych
państw, takich jak Belgia (78,7 proc. w 2012 roku),
Szwecja (71,9 proc., 2012) czy Niemcy (71,8 proc.,
2012) w tym zakresie.
Dźwignia recyklingu
Podobnie jak w przypadku innych produktów głów-
nym sposobem zapobiegania powstawaniu odpadów
opakowaniowych jest ekoprojektowanie. Oznacza to,
że na etapie projektowania opakowania producent
winien stosować rozwiązania technologiczne i mate-
riały ułatwiające ponowne użycie i przetwarzanie
odpadów opakowaniowych oraz polegające na mini-
malizacji masy opakowań.
Pomimo tego, że wszystkie polimery nadają się
do recyklingu, w przypadku niektórych opakowań pro-
ces ten jest nieopłacalny zarówno z ekonomicznego,
jak i środowiskowego punktu widzenia. Przykładem
takich opakowań są wielowarstwowe folie opakowa-
Pierwszym
niowe do przechowywania żywności, których środo-
z kroków
wiskowe i finansowe koszty przetwarzania znacznie
mających
przewyższają te, które byłyby poniesione w związ-
na celu wsparcie
ku z produkcją nowego materiału. Duże znaczenie
procesów
odgrywa zatem podatność opakowań do ponownego
recyklingu
użycia, a po zużyciu do recyklingu, biologicznego roz-
odpadów
kładu oraz do spalania z odzyskiem energii.
opakowaniowych
Biorąc pod uwagę ten aspekt, coraz szersze zasto-
jest silniejsza
sowanie znaleźć powinny biodegradowalne (kom-
implementacja
postowalne) polimery, które po zakończeniu cyklu
zasady „zanie-
życia wyrobu, dzięki procesom biologicznym zacho-
czyszczający
dzącym w kompostowniach przemysłowych, mogą
płaci”,
ulegać rozkładowi do dwutlenku węgla i wody.
a mianowicie
W wysokorozwiniętych krajach tworzywa biodegra-
zwiększenie
dowalne są coraz bardziej popularnym materiałem,
odpowiedzial-
a biznes polimerowy nieustannie wprowadza inno-
ności producenta
wacje mające na celu zmniejszenie ilości polime-
za wprowadzone
ru w opakowaniach bez pogarszania ich trwałości
na rynek
i wytrzymałości, zachowując przy tym wszystkie klu-
opakowania.
jak opakowania wyprodukowane z materiałów poli-
merowych na bazie paliw kopalnych.
nych niesie ze sobą istotne korzyści dla całego systemu
gospodarowania odpadami. W związku z ułatwieniem
procesu recyklingu biodegradowalne odpady opa-
kowaniowe nie wymagają wysokich nakładów na ich
przetwarzanie. Dodatkowo opłaty związane ze zbiórką
i transportem ekoopakowań są niższe od tych z tra-
dycyjnych tworzyw, ze względu na ich niższą wagę.
Nieoceniony jest również wkład polimerów biodegra-
dowalnych w ochronę środowiska, choćby ze względu
na dużo niższą ilość szkodliwych gazów emitowanych
w trakcie całego ich cyklu życia.
Do tej pory główną barierę dla szerszego wyko-
rzystania polimerów biodegradowalnych stanowiły
ich wysokie koszty. Postęp technologiczny sprawia,
że ich cena stopniowo spada, choć wciąż przewyższa
koszty zakupu tradycyjnych polimerów. Można ocze-
kiwać, że wraz z upowszechnianiem się polimerów
biodegradowalnych coraz bardziej atrakcyjna stawać
się będzie ich cena. Niewykluczone, że w dalszej przy-
szłości mocno zbliży się ona do cen tradycyjnych poli-
merów wykorzystywanych do produkcji opakowań.
Wówczas znacząco wzrosłaby ich rola w globalnym
przemyśle opakowań.
Odpowiedzialność po stronie
producenta
Lepsze projektowanie opakowań ma kluczowe zna-
czenie dla ułatwienia recyklingu, co umożliwi oszczęd-
ności cennych zasobów, minimalizację wytwarzanych
odpadów oraz wspieranie innowacji. Jednocześnie
obecne sygnały rynkowe nie zawsze są wystarcza-
jące, aby odpowiedzialne projektowanie opakowań
stało się bardziej popularne.
Pierwszym z kroków mających na celu wsparcie
procesów recyklingu odpadów opakowaniowych jest
silniejsza implementacja zasady „zanieczyszczający
płaci”, a mianowicie zwiększenie odpowiedzialności
producenta za wprowadzone na rynek opakowania.
Istniejący w Polsce system rozszerzonej odpowie-
dzialności producenta charakteryzuje się ograniczo-
ną realną odpowiedzialnością producentów za wpro-
wadzone na rynek opakowania. Producenci ponoszą
nieadekwatnie niskie koszty w stosunku do kosztów
zbiórki, recyklingu i odzysku odpadów.

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 33

FILMS&PACKAGING

Zwiększenie odpowiedzialności produ-

centów w zakresie ponoszonych kosztów,
przy jednoczesnym wprowadzeniu moż-
liwości obniżenia tych kosztów, poprzez
projektowanie bardziej zrównoważonych
produktów, mogłoby znacznie przyczynić
się do zwiększenia skali recyklingu opako-
wań w Polsce.
Zatem innowacyjność producenta oraz
jego przywiązanie do kwestii ochrony śro-
dowiska powinny zostać zauważone i nagro-
dzone nie tylko przez konsumenta, przy-
wiązującego coraz większą wagę do aspek-
tów środowiskowych danego produktu, ale
również regulatora rynku. Jednym słowem
– ekodesign powinien wpływać na modu-
lację opłat za korzystanie ze środowiska,
jakie ponosi producent w związku z wpro-
wadzeniem na rynek opakowań.
Dotychczasowa modulacja w zakresie
opakowań została wprowadzona we Fran-
cji. Ma ona na celu zachęcić producentów
do stosowania materiałów bardziej przyja-
znych środowisku, dzięki czemu przyczynią
się oni do przeciwdziałania powstawaniu
nadmiernej ilości odpadów oraz już na etapie pro- Rosnąca świadomość znaczenia gospodarki cyrku-
jektowania zapobiegną ryzyku przenoszenia emisji larnej w branży opakowaniowej wśród polityków uwi-
zanieczyszczeń z jednego etapu w cyklu życia pro- dacznia się m.in. w nowym pakiecie dot. gospodar-
duktu na inny. ki o obiegu zamkniętym, gdzie Komisja Europejska
deklaruje zamiar zaproponowania zróżnicowanych
Surowce do produkcji wkładów finansowych w ramach systemu rozsze-
Przemysł opakowań z polimerów, gdzie produkuje rzonej odpowiedzialności producenta. Przepis ten,
się ogromne ilości produktów o niskiej wartości, stoi w ramach zmienionego wniosku ustawodawczego
przed wyzwaniem sprostania wymogom gospodarki dotyczącego odpadów, tworzyłby zachęty gospodar-
o obiegu zamkniętym. Rosnące znaczenie ekologii cze do projektowania produktów wykonanych z mate-
w branży opakowań wynika m.in. z ich masowego riałów przyjaznych środowisku, a przede wszystkim
wykorzystania. Przyjmując prognozowany na bazie takich, które w prosty sposób mogą być poddane
dotychczasowej praktyki scenariusz wzrostu zużycia procesowi recyklingu.
polimerów, analitycy spodziewają się, że do 2050 roku Aby zastosowanie zasad gospodarki cyrkularnej
ciężar unoszących się w oceanach odpadów polime-
Rosnąca w sektorze opakowań z polimerów mogło pozytyw-
rowych będzie większy niż ciężar pływających w nich
świadomość nie przekształcić całą branżę, konieczne jest wprowa-
ryb, a cały przemysł polimerowy zużywać będzie
znaczenia dzenie zmian systemowych, które wyznaczałyby kie-
20 proc. całkowitej produkcji ropy naftowej i będzie
gospodarki runek działań, ustanawiały wspólne standardy i sys-
stanowić 15 proc. rocznego budżetu węgla (carbon
cyrkularnej temy oraz wspierałyby innowacje. Osiągnięcie tych
budget) (źródło: New Plastic Economy, Rethinking the
w branży zmian wymagać będzie współpracy między wszystki-
future of plastics).
opakowaniowej mi uczestnikami rynku polimerów – od producentów
W obliczu tego wyzwania konieczne jest opracowa-
wśród polityków surowców, przez przetwórców produkujących opako-
nie podejścia opierającego się na stworzeniu efektyw-
uwidacznia wania, przedsiębiorców wprowadzających produkty
nych narzędzi w celu stworzenia zachęt do bardziej
się m.in. w opakowaniach na rynek, recyklerów, po polityków
odpowiedzialnego projektowania oraz zagospodaro-
w nowym i organizacje pozarządowe. 
wania odpadów z tworzyw. Jednocześnie produkcję
pakiecie dot.
polimerów należy znacząco uniezależnić od korzysta-
gospodarki Julia Patorska, lider zespołu analiz ekonomicznych, Deloitte
nia z zasobów nieodnawialnych poprzez wykorzysta-
o obiegu Energy, Sustainability & Economics, Dominika Paca, konsultant,
nie materiałów ulegających biodegradacji.
zamkniętym. Deloitte Energy, Sustainability & Economics

34 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

COLORANTS

Barwienie polimerów
– sprawdzone rozwiązania
Barwniki i pigmenty odgrywają kluczową niebieski Solvaperm Blue GN. Clariant stale zwiększa
też zastosowanie surowców odnawialnych w swoich
rolę w opracowywaniu składu polimerów. produktach – oferta koncernu została poszerzona
Coraz szybciej następujące zmiany trendów o pigmenty: Red 122 i Violet 19, opracowane na bazie
kolorystycznych wymagają wspierania biopochodnego kwasu bursztynowego.

projektantów pracujących z materiałami Projektanci opakowań, szczególnie kosmetycznych,

polimerowymi w zakresie oddziaływania barw
i efektów specjalnych na dany produkt lub jego
opakowanie.
dużą wagę przywiązują do pigmentów pozwalających
osiągnąć określone efekty specjalne. Szczególnym
zainteresowaniem cieszą się produkty dające wraże-
nia iskrzących się odbić czy perłowego blasku. W tej
kategorii firma Eckart oferuje pigment Platalux, któ-
rego zaletą mają być bardziej zdecydowane efekty

O
statnie lata przyniosły pod tym względem iskrzenia i lustrzanego blasku niż w przypadku stan-
kilka sprawdzonych już na rynku innowacji. dardowych pigmentów opartych na mice. Zapewnia
Zwycięskie
Produkty hiszpańskiej firmy Nubiola: Nubiperf je wykorzystanie srebra, pokrywającego szklane pod-
zdjęcie w
SRD, opisywany jako „czerwonawa” ultrama- łoże. Według firmy, Platalux daje wyjątkowe wraże-
globalnym
ryna oraz Nubiperf H-56, średni odcień ultramaryny nie blasku pochodzącego zarówno z powierzchni,
konkursie
o wysokiej sile barwienia, mogą być wykorzystywane jak i wnętrza polimeru. Eckart wzbogacił również
firmy Nubiola
do otrzymywania błękitnego tonu czarnych części zakres kolorystyczny pigmentów efektowych z serii
pod nazwą
wykonanych z polipropylenu na użytek m.in. branży Luxan, również bazujących na szklanym podłożu,
“Ultramarine
motoryzacyjnej. Firma prowadzi też szeroko zakrojo- które daje czyste kolory z wysoką intensywnością
Blue is part of
ne badania nad ulepszaniem pigmentów wykorzysty- barwy, co umożliwia kompounderom stosowanie niż-
your life”.
wanych w przemyśle polimerowym. Celem projektu szej zawartości pigmentu. Luxan może być wykorzy-
Syblue jest pogłębienie wiedzy na temat krystalicznej
struktury syntetycznych barwników ultramaryno-
wych, a szczególnie tzw. chromoforów (ugrupowań
atomów warunkujących barwę związku organicz-
nego), przy wykorzystaniu uruchomionego kilka lat
temu w okolicach Barcelony synchrotronu ALBA.
Z kolei zarządzany przez Nubiolę ogólnoeuropejski
projekt Nanopigmy ma na celu zbadanie potencjału
zastosowania nanomateriałów w pigmentach – mimo
dotychczasowych utrudnień w tym obszarze, testy
laboratoryjne dają obiecujące rezultaty.

Clariant poszerzył swoją ofertę z zakresu produk-

tów organicznych o PV Fast Orange HGR, pigment
pomarańczowy o odcieniu czerwonym i wysokiej
stabilności termicznej, do zastosowania w poliwę-
glanach, polistyrenach i kauczukach termoplastycz-
nych. Ponadto firma wprowadziła na rynek trzy roz-
puszczalne w polimerach barwniki: żółty Solvaperm
Yellow 6G, pomarańczowy Solvaperm Orange R oraz

36 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 COLORANTS

Clariant poszerzył
swoją ofertę
z zakresu
produktów
organicznych
o PV Fast Orange
HGR, pigment
pomarańczowy
o odcieniu
Zdjęcie nr 2 czerwonym
w globalnym i wysokiej
konkursie stabilności
firmy Nubiola termicznej,
pod nazwą do zastosowania
“Ultramarine w poliwęglanach,
Blue is part of polistyrenach
your life”. i kauczukach
termoplastycznych.

Zdjęcie nr 3
w globalnym
konkursie
firmy Nubiola
pod nazwą
“Ultramarine
Blue is part of
your life”.
stywany również do osiągania ciekawych efektów,
takich jak kolor czarny, który obserwowany pod
pewnym kątem przechodzi w czerwień – co będzie
szczególnie cenione w segmencie opakowaniowym.
Eckart poszerzył również zakres serii pigmentów
syntetycznych Symic (na bazie miki) o kolor ziemisty
i matowy odcień srebra. Szczególnie ten drugi wycho- Eckart współpracuje z firmą PolyOne, która zapre-
dzi naprzeciw rosnącemu zapotrzebowaniu branży zentowała m.in. kolekcję ciekłych koncentratów bar-
kosmetycznej na opakowania o wyglądzie metalicz- wiących, dzięki którym producenci opakowań z PET
nym. mogą uzyskiwać efekty szronu i opalizacji. To rezultat

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 37

COLORANTS

PolyOne Invisio.

funkcjonowania usługi Invisio, obejmującej pomoc

w projektowaniu kolorów i kształtu opakowań, oraz
kreowaniu trendów kolorystycznych, a skierowanej
do klientów starających się wyróżnić swoje opa-
kowania spośród produktów konkurencji. Według
PolyOne, Invisio pomaga zwiększyć zróżnicowanie
w takich punktach, jak oryginalny projekt, przyciąga-
jące wzrok i dopasowane do segmentów konsumenc-
kich kolory oraz porady dotyczące odpowiedniej
prezentacji produktu na półkach sklepowych. Firma
wspiera w ten sposób projektantów i menedżerów
ds. produktu pracujących z materiałami polimero- Clariant wprowadził
wymi w optymalizacji oddziaływania barwy i efektów na rynek trzy
specjalnych na dany produkt lub jego opakowanie. rozpuszczalne
Nowe koloranty pozwalają uzyskać efekt opalizacji w polimerach
dzięki zastosowaniu zaawansowanych ciekłych dys- barwniki: żółty
persji ColorMatrix. Według firmy, dają jej klientom Solvaperm Yellow
swobodę przekraczania granic projektowych i reago- 6G, pomarańczowy
wania na globalne trendy kolorystyczne bez zakłó- Solvaperm Orange
cania funkcjonujących procesów produkcyjnych. R oraz niebieski
Sugerowane aplikacje to opakowania produktów Solvaperm Blue GN.

higieny osobistej, napojów i produktów gospodar-

stwa domowego. W ramach Invisio, PolyOne oferuje
także kolejną linię płynnych kolorantów ColorMatrix
do opakowań PET dla produktów higieny osobistej
i kosmetyków. Według firmy, nowe kolory mają
za zadanie imitować „ciemność głębokiego kosmosu
i barwy przestrzeni międzygwiezdnej”. 

38 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

Nasz
Polimerowy Świat

Biesterfeld Polska Sp. z o.o.

Świat ul. Klonowa 4

00-591 Warszawa
tel.: +48-22 507 60 23

Trafnych Wyborów faks: +48-22 856 74 10

plastic.pl@biesterfeld.com
www.biesterfeld.com
POLYMER PROGRESS
Polimery są
wszędzie
Nie ma dziedziny gospodarki, w której
nie stosuje się elementów z polimerów.
Ich zastosowań ciągle przybywa.
Nie dość powtarzania, jak ważny
dla polskiej i światowej gospodarki jest
przemysł polimerowy.
P
owstają coraz nowsze produkty o unikalnych
cechach, które umożliwiają wykorzystanie
polimerów coraz powszechniej lub w całkowi-
cie niekonwencjonalny sposób.
Zdrowie
Trudno sobie wyobrazić obecną służbę zdro-
wia bez jednorazowych strzykawek, pojemników
40 l Plastics Review Styczeń 2018
na krew, rękawiczek ochronnych czy sztucznych
zastawek serca. Ze specjalnych polimerów wykonuje
się implanty ortopedyczne, które służą do kształto-
wania i wzmacniania (np. ścian jamy brzusznej), kory-
gowania deformacji lub usprawniania chorych sta-
wów. Protezy z polimerów pomagają w przywróceniu
normalnej pracy serca (cewniki, stenty, które lekarze
wprowadzają do naczyń krwionośnych), nerek, uszu
czy oczu (sztuczna rogówka z silikonu). Wytwarzane
z polimerów kapsułki na lekarstwa rozpuszczają się
z określoną prędkością i uwalniają we właściwym cza-
sie odpowiednią dawkę substancji czynnych (np. poli-
mer na bazie kwasu winowego rozkłada się powoli
i uwalnia substancje czynne przez dłuższy okres).
Opakowania
Przemysł opakowań jest największym odbiorcą
polimerów (prawie 40 proc.). Opakowania z polime-
rów stosuje się do ponad połowy wyrobów kon-
www.eplastics.pl
 POLYMER PROGRESS

sumpcyjnych obecnych na rynku. W produkcji osią-

gnięto wysoką efektywność, dzięki czemu średnia
masa opakowania została obniżona na przestrzeni
10 lat o około 28 proc. Jakie mają zalety? Opakowania
z polimerów chronią i umożliwiają dłuższe przecho-
wywanie artykułów spożywczych. Dzięki temu można
zmniejszyć ilość odpadów i ograniczyć stosowanie
środków konserwujących, utrzymując jednocześnie
smak i wartość odżywczą produktów. Przeźroczyste
opakowania umożliwiają obejrzenie produktu bez
konieczności jego dotykania. Dodatkową ochronę
zapewniają bezpieczne zamknięcia, które zabezpie-
czają przed otwarciem np. przez dzieci.

Elektronika
Wiele elementów telefonów komórkowych, odtwa-
rzaczy DVD, odkurzaczy czy zwykłych przewodów
wykonanych jest z polimerów. Projektanci wybierają
je ze względu na zalety użytkowe, łatwość formo-
wania, możliwość zmniejszenia masy oraz minia-

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 41

POLYMER PROGRESS

turyzację urządzeń, a także zapewnienia izolacji atmosferycznych i chemicznych. Odporność na koro-

elektrycznej i termicznej. Innowacyjne rozwiązania, zję sprawia, że żywotność rur z polimerów przekracza
procesy miniaturyzacji przyczyniają się oszczędnego 100 lat. Skuteczna izolacja termiczna, ogranicza zuży-
korzystania z zasobów naturalnych. Płaskie monitory cie energii i zmniejsza uciążliwość hałasu. Oszczędza
LCD z ciekłokrystalicznego polimeru zużywają ponad się także na ich konserwacji.
65 proc. energii mniej niż tradycyjne monitory kine-
skopowe. Dotykowe klawiatury telefonów produko- Transport
wane są przy użyciu folii z polimeru. Wyprodukowano Podróżując samolotami, pociągami, statkami
już polimery, mogące gromadzić ładunki elektryczne, i samochodami jesteśmy otoczeni polimerami, które
których można użyć do produkcji mikrofonów w tele- zapewniają nam komfort i bezpieczeństwo. Przemysł
fonach odpornych na wstrząsy i promieniowanie samochodowy stawia dziś przed projektantami bar-
elektromagnetyczne. Są tańsze i bardziej niezawod-
ne niż mikrofony kondensatorowe.
W sektorze elektrycznym i elektronicznym poli-
mery stosowano dotychczas ze względu na ich
wyjątkowe właściwości izolacyjne (przewody i insta-
lacje). W 2000 r. chemicy Hideki Shirakawa i Alan
MacDiarmid oraz fizyk Alan Heeger otrzymali nagro-
dę Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie i prace
rozwojowe nad polimerem, który przewodzi prąd
elektryczny. Nowy polimer przewodził elektryczność
równie dobrze jak niektóre metale. To otwiera zupeł-
nie nowe możliwości.

Budownictwo
Europejski przemysł budowlany zużywa około
20 proc. polimerów i jest drugim ich odbiorcą po bran-
ży opakowań. Stosuje się je do produkcji materiałów
izolacyjnych, rur, ram okiennych oraz w architekturze
wnętrz. Wykorzystanie polimerów ciągle rośnie dzię-
ki ich trwałości i odporności na działanie czynników

42 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 POLYMER PROGRESS

dzo trudne wyzwania. Maksymalne osiągi, konku- z wygodą, bezpieczeństwem, efektywnością zużycia
rencyjne ceny, styl i niezawodność trzeba połączyć paliwa i minimalną szkodliwością dla środowiska.
Można to osiągnąć, stosując polimery.

Rolnictwo
W rolnictwie wykorzystuje się wiele różnych poli-
merów, m.in. poliolefiny (polietylen (PE) i polipropy-
len (PP)), kopolimer etylenu i octanu winylu (EVA),
polichlorek winylu (PVC) oraz rzadziej poliwęglan (PC)
i polimetakrylan metylu (PMMA). Stosowanie tuneli
foliowych umożliwia stworzenie warunków, w któ-
rych rośliny rosną szybciej i bezpieczniej — są chro-
nione przed ekstremalnymi temperaturami i innymi
warunkami zewnętrznymi, które mogłyby zniszczyć
zbiory. Ponadto tunele pozwalają ograniczyć zuży-
cie pestycydów. Polimery ułatwiają także oszczęd-
ne i efektywne wykorzystanie wody i prowadzenie
upraw nawet na obszarach pustynnych. Plastikowe
rury irygacyjne zapobiegają bowiem marnotrawie-
niu wody i składników odżywczych, woda deszczowa
może być zbierana i przechowywana w zbiornikach
z polimerów.

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 43

POLYMER PROGRESS

ną sportowcom przy wyjściu

z bloków startowych, mogą
zdecydować o zwycięstwie lub
porażce. W rakietach teniso-
wych zastosowano rozwiązania
zapewniające tłumienie drgań
powstających przy uderzeniu
piłki. W niektórych modelach
rakiet środkowe struny podłuż-
ne poprowadzono przez spe-
cjalny rdzeń z polimeru osa-
dzony w materiale kompozyto-
wym, który zmniejsza wibracje
powstające przy uderzeniu
piłki o 45 proc. Podatność
materiałów kompozytowych
na kształtowanie umożliwia
produkowanie gładkich, dyna-
micznych, lekkich, a mimo
to bardzo wytrzymałych kadłu-
bów lodzi. Z kompozytów zbu-
dowane są dziś także pokłady,
nadbudówki, a nawet maszty
jachtów i statków pasażerskich.
Kompozyty z włókien węglo-
wych w dużym stopniu wyparły
tradycyjne materiały, ponieważ
są łatwiejsze w kształtowa-
niu, zapewniają lepsze osiągi
i skracają czas produkcji. Można
wymieniać znacznie więcej przy-
kładów. 

Sport
W ostatnich latach polimery znajdują wiele zasto- Europejski przemysł polimerowy w liczbach
sowań: począwszy od nawierzchni torów i bieżni,
na których olimpijczycy ustanawiają nowe rekordy,
poprzez obuwie, stroje sportowe i ochraniacze, koń- 62 tys. Tyle przedsiębiorstw działa w branży polimerowej
w 28 krajach Unii Europejskiej.
cząc na konstrukcjach stadionów i obiektów sporto-
wych. Piłka nożna stała się grą szybszą i wymagającą
od zawodników większych umiejętności technicznych. 1,45 mln … a tylu pracowników znajduje w nich
zatrudnienie.
Nowa koncepcja w produkcji — tzw. łączenie termicz-
ne — zapewnia każdej piłce identyczną spoistość
i zachowanie podczas gry. Technologię wykorzystano 350 mld EUR Tyle wynoszą łączne obroty dostawców
i przetwórców polimerów.
przy produkcji oficjalnej piłki meczowej Mistrzostw
Świata 2006 „Teamgeist” firmy Adidas. Dzięki poli-
uretanowej warstwie na bezszwowej powierzchni
27 mld EUR …a taki jest ich wkład w finanse publiczne.

piłka znakomicie reaguje na bodźce mechaniczne Takie jest saldo Unii Europejskiej w handlu
oraz poprawia wyczucie jej przez zawodnika. Piłka
ma przewidywalny kierunek lotu, znacznie większą
18 mld EUR surowcami i wyrobami z polimerów
z innymi krajami kontynentu i świata.
odporność na nasiąkanie wilgocią oraz maksymalną
Dane obejmują tylko producentów surowców do przetwórstwa oraz prze-
odporność na ścieranie.
twórców polimerów z 28 państw członkowskich Unii Europejskiej
Buty biegowe, które są lekkie jak piórko, a mimo
Źródło: Eurostat
to mają wytrzymałość i elastyczność potrzeb-

44 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH

PRODUKCJA FORM WTRYSKOWYCH

BADANIA I ROZWÓJ

NEW INVESTMENTS

NEW TECHNOLOGIES

NEW POSSIBILITIES

FULL
SERVICE
SUPPLY

WWW.SIEROSLAWSKIGROUP.PL
POLYMER PROGRESS

Antypireny w normie

Zapotrzebowanie na środki uniepalniające rośnie w przemyśle

polimerowym dość szybko, jednak ich producenci muszą zmagać
się z coraz surowszymi wymogami w zakresie skutków działania
i ochrony środowiska.

W
najbliższym dziesięcioleciu globalny Trwa branżowa dyskusja na temat stosowania
wzrost na rynku antypirenów powinien materiałów halogenowych, dla których alternatywą
sięgać od 5 do 10 proc. rocznie, jednak mają być antypireny nieorganiczne oraz zawierające
rozwój tego rynku nie będzie wolny fosfor i azot (tzw. grupa PIN). Środki te zapewniają
od wyzwań dla ich dostawców oraz compounde- niską emisyjność dymu oraz ograniczają podatność
rów. Szczególnie w sektorach takich jak budownic-
W projekcie urządzeń elektronicznych na uszkodzenia w trak-
two czy meblarstwo zmieniające się przepisy kładą
Phoenix cie pożaru. Ponadto są podatne na recykling, nadal
coraz większy nacisk na bezpieczeństwo przeciwpo-
wykorzystywane zresztą trwają badania usprawniające ten proces.
żarowe – szczególnie na produkcję wyrobów nie tylko
są m.in. nano- Coraz szerszy zakres uniepalniaczy PIN dostępny
o zmniejszonej palności, ale również takich, które
wodorotlenki jest dla niemal wszystkich znanych aplikacji materia-
po zajęciu się ogniem wydzielają jak najmniej dymu
metali łów termoplastycznych i wykorzystywanych do tych
i ciepła, co może w znaczący sposób zwiększać szan-
i nanopłytki celów mieszanek. Niektóre z tych antypirenów, pro-
se na ewakuację osób z płonącego pomieszczenia.
grafenu. Puste dukowane z materiałów biopochodnych (np. chity-
Jednocześnie rozwój rynku antypirenów uzależniony
nanocząstki ny), można dodawać do polimerów otrzymywanych
jest od coraz bardziej wyśrubowanych standardów
wypełniane z surowców odnawialnych, takich jak lignina czy PLA.
ochrony środowiska i zdrowia strażaków, narażonych
są organicznym Rozwój wysokowydajnych, zmniejszających pal-
na obecność dymu i sadzy.
antypirenem. ność, niehalogenowych dodatków do polimerów ter-

46 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 POLYMER PROGRESS

moutwardzalnych i termoplastycznych stał się celem fikowanych w celu uzyskania funkcjonalnych grup
unijnego projektu Phoenix, z udziałem Instytutu fosforowych. Według realizatorów projektu Phoenix,
Fraunhofera (IF). Badania koncentrują się na materia- testy ogniowe dają obiecujące wyniki – w poliolefi-
łach nanostrukturalnych i innowacyjnych procesach nach ognioodporność klasy UL94 V-0 uzyskano przy
technologicznych, które mają doprowadzić do opra- zawartości rzędu 15 proc. Z kolei w ABS ufosfory-
cowania ekonomicznej i ekologicznej alternatywy lowane ligniny pozwoliły obniżyć emisję ciepła aż
dla antypirenów halogenowych, a zarazem wpłynąć o 58 proc., a czas zapłonu o połowę.
na znaczące ulepszenie własności mechanicznych
W sektorach Jak zauważa firma Adeka, z powodu słabej odpor-
i podatności na obróbkę.
takich jak ności na warunki pogodowe poliolefiny muszą być
Ponadto nowe techniki produkcji mieszanek, jak
budownictwo wspomagane dodatkiem fotostabilizatorów – te jed-
proces Nanodirekt – opracowany przez IF w celu
czy meblarstwo nak mogą negatywnie oddziaływać na zachowanie
produkcji nano-zawiesin, dodawanych następnie bez-
nowe przepisy materiału w obecności ognia. Aby temu przeciw-
pośrednio do żywic termoplastycznych – czy wysoce
kładą coraz działać, zasadniczo stosuje się stabilizatory amino-
innowacyjny system mieszania ultradźwiękowego,
większy we typu HALS. Jednak w praktyce trudno otrzymać
uzupełniający wyposażenie do wytłaczania i formo-
nacisk na odporne na warunki pogodowe poliolefiny z palno-
wania wtryskowego, mają zapewnić wysoki stopień
bezpieczeństwo ścią obniżoną dzięki antypirenom halogenowym,
dyspersji nanocząstek w kompozytach polimerowych
przeciwpożarowe ponieważ stabilizator HALS jest dezaktywowany
i wykonywanych z nich częściach. W projekcie Phoenix
– zarówno przez przez halogenowodór, wytrącany z antypirenu
wykorzystywane są m.in. nano-wodorotlenki metali
pod względem w procesie przetwarzania. Z tych względów Adeka
i nanopłytki grafenu. Puste nanocząstki wypełniane
redukcji palności, opracowała nowy, bezhalogenowy system uniepal-
są organicznym antypirenem. Najnowsze rozwiązania
jak i emisji dymu niający dla poliolefin. Według firmy, produkt z serii
z kategorii antypirenów bazują na ligninach, mody-
oraz ciepła. ADK STAB FP-2000 redukuje gęstość dymu i poziom

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 47

POLYMER PROGRESS
emisji tlenku węgla podczas pożaru, ponadto dzięki
niskiej kwasowości, osiąganej poprzez kombinację
z HALS, zapewnia świetną odporność na warunki
atmosferyczne. Adeka zapewnia, że jej produkt może
zwiększyć zakres zastosowania poliolefin.
Bezhalogenowe uniepalniacze są także przedmio-
tem prac firmy Huber Engineered Materials, która
w kilku minionych latach przejęła aktywa od firm:
Sherwin-Williams, produkcja uniepalniaczy i środ-
ków tłumiących wydzielanie dymu; Almatis, specja-
listyczne, uwodnione antypireny; oraz Floridienne
Group i Catena Additives, technologia Safire – pro-
dukcja bezhalogenowych uniepalniaczy azotowych
i fosforowych. Produkty marki Safire są specjalistycz-
nymi dodatkami zmniejszającymi znacząco palność
i wydzielanie dymu w polimerach konstrukcyjnych
i powłokach. Huber ma też w ofercie serie anty-
pirenów opartych na wodorotlenkach glinu (ATH)
i magnezu (MDH) – spośród tych drugich firma poleca
szczególnie Vertex 100 SP, ze średnim rozmiarem czą-
stek rzędu 1,5 μm i polem powierzchni 14 m²/g, który
pozwala producentom mieszanek, szczególnie wyko-
rzystywanych w segmencie bezhalogenowych kabli
i przewodów, uzyskać klasę palności UL-94 V0, przy
bardzo niskiej emisji dymu. Inny produkt stosowany
w podobnych aplikacjach, Zerogen 100 SP, cechuje
wyjątkowo drobny rozmiar cząstek (0,8 μm) oraz
małe pole powierzchni (5 m²/g) i wysoka czystość.
Jego zadaniem jest kontrola odporności na działa-
nie wysokich temperatur i właściwości elektrycznych
w warunkach wysokiej wilgotności.
Nowością w ofercie firmy Nabaltec jest Actilox
CAHC, oparty na wapniu i glinie środek, którego
zadaniem jest neutralizacja kwasów w poliolefinach
i PVC. Funkcjonuje również jako stabilizator sys-
temów wapń/cynk. Ponadto sprawdza się dobrze
w roli dodatkowego uniepalniacza dla mieszanek
PVC. Nabaltec przypomina, że w przypadkach, gdy
polimery te muszą spełnić surowe normy palno-
ści i niskiej emisji dymu, jako antypireny stosuje
się standardowo trójtlenek antymonu (ATO) lub
– w dużych ilościach – wodorotlenek glinu (ATH).
Jednak pierwszy z nich podejrzewany jest o działa-
Vertex 100
nie rakotwórcze, natomiast zastosowanie drugie-
SP pozwala
go wiąże się z pewnym ograniczeniem własności
producentom
mechanicznymi.
mieszanek wyko-
Efekt działania Actilox CAHC jest porównywal-
rzystywanych w
ny z ATH lub MDH (wodorotlenkiem magnezu).
segmencie kabli
W przypadku pożaru materiał rozkłada się w warun-
i przewodów
kach absorpcji energii . Rozkład ten prowadzi do efek-
uzyskać klasę
tu ochłodzenia, podczas gdy uwolniony dwutle-
palności UL-94
nek węgla i para wodną rozrzedzają palne gazy.
V0, przy bardzo
Pozostający tlenek wapniowo-glinowy formuje stabil-
niskiej emisji
ną strukturę, która zapobiega dalszemu rozkładowi
dymu.
48 l Plastics Review Styczeń 2018
polimeru, działając zarazem jako skuteczny środek
redukujący emisję dymu. W przypadku kombinacji
Actilox CAHC ze środkami bazującymi na ATH, można
uzyskać wzmocniony efekt uniepalniający, z więk-
szą redukcją emisji ciepła i dymu niż w przypadku
zastosowania tylko jednego z tych produktów. W roli
środka obniżającego zadymienie niektórzy kompo-
underzy PVC stosują również boran cynku. Ponieważ
jednak wiąże się to z termicznym rozkładem poli-
meru, zapobiega temu dodanie Actilox CAHC, jako
reduktora kwasowości zwiększającego stabilność
cieplną materiału.
Firma LKAB Minerals zwraca uwagę na rynko-
wy trend ku produktom stanowiącym ekonomicz-
ną alternatywę dla antypirenów bezhalogenowych.
Jedną z jej propozycji jest UltraCarb, wytwarza-
ny na bazie naturalnych osadów hydromagnezytu
i huntytu. Pierwszy z tych minerałów wspomaga
uwalnianie wody w temperaturze 220°C, drugi –
dwutlenku węgla przy 450°C. Według producenta,
UltraCarb szczególnie dobrze redukuje emisje dymu
w procesie spalania polimerów termoplastycznych,
takich jak PVC. Obecnie LKAB wdraża na rynek nową
generację tego produktu dla termoplastów bezhalo-
genowych.
Nową technologię obniżania palności opracowała
firma Paxymer. Jej działanie polega na zwiększa-
niu usieciowania struktury polimeru w momencie
spalania. System, o nazwie identycznej jak firma,
aktywuje się w temperaturze przekraczającej 400°C,
co pozwala na bezpieczną i wydajną obróbkę mate-
riału w jedno- i dwuślimakowych wytłaczarkach.
Przeznaczony jest do zastosowania w poliolefinach,
w kombinacji z konwencjonalnymi produktami bez-
halogenowym – pozwala zredukować ich zawartość
wymaganą do osiągnięcia określonego standardu
palności. Obniża również emisję ciepła oraz kapanie
i prędkość spalania polimeru. Produkt, który popra-
wia dodatkowo własności mechaniczne i dotyczące
obróbki, na rynek trafi w pierwszych miesiącach
tego roku. 
www.eplastics.pl
Elastomery termoplastyczne TPE: Termoplastyczne poliuretany TPU
TPV/TPE-S/TPO/TPE-E • EPAMOULD (TPU do wtrysku i wytłaczania)
• FORPRENE (baza EPDM/PP) • EPALINE (TPU do wytłaczania)
• LAPRENE (baza SEBS) • PAKOFLEX (TPU do produkcji syntetycznej skóry)
• SOFPRENE (baza SBS) • EPACOL (TPU do produkcji klejów).
• FORFLEX (baza poliolefinowa)
• PIBIFLEX (TPC/COPE/TPE-E)
• SOFPUR (modyfikowane TPU)
• FORGRIN (wypełniacz do sztucznej trawy)
• PAVPRENE (modyfikator bitumenu).

Inżynieryjne materiały Mieszanki gumowe

termoplastyczne • mieszanki fluorowe FKM
• POLIFOR, TECNOPRENE, TALCOPRENE, • mieszanki HNBR
CARBOPRENE (PP) • mieszanki ACM
• NYLFOR A, NYLFOR B, NYLFOR R, • mieszanki AEM
NIVIONPLAST (PA) • mieszanki EPDM
• PIBIFOR, PIBITER (PBT) • mieszanki NBR, itp.
• PIBITER E (PBT/PET)
• PIBITER HI (PBT/PET PC alloy)
• PIBITER S (PBT/ASA)
• ABISTIR, RETELAN (ABS)
• BLENDFOR, REBLEND (PC/ABS)
• CABOFOR (PC)
• STIROFOR (HI-PS) Maszyny do przetwórstwa gumy
• SANFOR (SAN) • wtryskarki pionowe i poziome
• NORFOR (PPE) • prasy wulkanizacyjne
• PET-PC. • maszyny do obróbki detali gumowych, itp.

ul. Poleczki 12; 02-822 Warszawa (Polska, Poland)

tel. 004822 643 83 74, tel. 004822 643 83 75, fax: 004822 643 83 76
tel. kom. 0048602 440 578; 0048601 260 296
e-mail:milimex@milimex.com.pl • www.milimex.waw.pl • www.milimex.com.pl
 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW

50 technologii,
które zmieniły świat polimerów
Kontynuujemy emisję cyklu: „50 technologii, które zmieniły świat polimerów”.
W ciągu kilku miesięcy przedstawimy Państwu wybór, jakiego dokonali dziennikarze,
przedsiębiorcy i technologowie. Mamy nadzieję, że zaciekawi Państwa takie
spojrzenie na historię przemysłu polimerowego i kamienie milowe jego rozwoju.
Poza tym, niewątpliwe cykl dostarczy Państwu wielu refleksji, stanie się zapewne
także swego rodzaju podróżą sentymentalną. Warto niewątpliwie nieco odświeżyć
sobie pamięć. Dziś stykamy się z wieloma technologicznymi rozwiązaniami, których
obecność wydaje nam się naturalna. Tymczasem, wszystko ma swój początek.

31
NR
Stabilizatory UV z ukrytymi przed promieniowaniem świetlnym. „W wielu zasto-
aminami (HALS) sowaniach, gdy producent wymaga nawet kilkuna-
Stabilizatory UV z ukrytymi grupami ami- stoletniego okresu ekspozycji wyrobu na promienio-
nowymi (ang. HALS) można uważać za największe wanie słoneczne, nowe rozwiązania stabilizatorów
osiągnięcie w zakresie ochrony wielu polimerów nie mogą pojawiać się zbyt często”, pisano w prasie
branżowej w drugiej połowie la t 70-tych ubiegłego
wieku. „W tym czasie pojawił się jednak na rynku
doskonały stabilizator UV, którego działanie nie jest
uzależnione od grubości wyrobu” – tak brzmiała sen-
tencja raportu o wprowadzeniu na rynek Tinuvinu
770, pierwszego z rodziny stabilizatorów UV z ukryty-
mi grupami aminowymi (HALS) wynalezionych przez
koncern Ciba-Geigy.
Stabilizatory HALS były niezwykle efektywne nawet
przy dużo niższych stężeniach niż dla dotychczas sto-
sowanych stabilizatorów UV. Na szczególne podkre-
ślenie zasługują ich możliwości zastosowań dla wielu
polimerów (np. poliolefin, PS, ABS i poliuretanów)
oraz doskonałe zachowanie w takich wyrobach jak:
włókna i folie oraz wtryskiwane i wytłaczane produk-
ty o dużych polach przekroju.
Drugim z tej rodziny stabilizatorów był Tinuvin 144
wprowadzony na rynek w 1978 roku. Gwarantował
on nie tylko wysoki stopień odporności na promie-
niowanie słoneczne, ale również zapewniał zdecy-
dowanie wyższą odporność na utlenianie, zarówno

Innowacyjne aplikacje w przetwórstwie polimerów

nie mogą obejść się bez stabilizatorów UV z ukrytymi
aminami (HALS).

50 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW
podczas procesu przetwarzania polimeru, jak i jego
późniejszej eksploatacji. Przeznaczony był on głównie
dla poliolefin i posiadał tę przewagę na Tinuvinem
770, że mógł być stosowany wówczas, gdy wyższe
temperatury przetwórstwa i jednocześnie wyższa
odporność na wilgoć, dla zastosowań do pracy w wil-
gotnym środowisku, były wymagane.
Na początku lat 80-tych, wszyscy producenci sta-
bilizatorów pracowali nad udoskonalaniem stabi-
lizatorów HALS. W 1982 roku Tinuvin 622 z firmy
Ciba-Geigy stał się pierwszym stabilizatorem HALS,
który uzyskał dopuszczenie do kontaktu z żywno-
ścią. Innymi krokami milowymi w obszarze stabili-
Stabilizatory
zatorów UV były: wprowadzenie w 1983 roku przez
UV z ukrytymi
koncern Hoechst A.G. polimerowych stabilizato-
aminami
rów HALS ze zdecydowanie mniejszą podatnością
(HALS) w
do wypłukiwania z chronionych przez nie tworzyw,
znaczący sposób
opracowanie przez koncern Ciba w 2001 roku stabi-
zwiększyły
lizatora Tinuvin FR, który oprócz ochrony przed pro-
odporność
mieniowaniem słonecznym zapewniał niepalność
polimerów na
polipropylenów oraz wynalezienie przez firmę Great
promieniowanie
Lakes monomerowego stabilizatora HALS o nazwie
słoneczne.
www.eplastics.pl
Lowlite 19, który gwarantuje bardzo małe oddziały-
wanie z pigmentami w poliolefinach.
W pełni elektryczne
32
NR
wtryskarki
Do najbardziej znaczących i najszerzej
opisywanych trendów w dziedzinie przetwa-
rzania technologią wtryskiwania w ostatnich dwóch
dekadach należą wtryskarki całkowicie napędzane
elektrycznie.
Takie czynniki jak oszczędność energii, cichość
pracy, czystość i większa precyzja tych bez-olejowych
maszyn, spowodowały wzrost ich udziału procento-
wego w całkowitej sprzedaży do około 30% w Sta-
nach Zjednoczonych i do 70% w Japonii, pomimo
cen zakupu wyższych od 20% do 40%. Amerykańscy
producenci wtryskarek wyraźnie zdają się wierzyć,
że kupowanie urządzeń elektrycznych wskazuje
na chęć inwestowania przez przedsiębiorstwo w naj-
nowszą technologię.
W pełni elektryczne wtryskarki zostały wprowa-
dzone przez firmę Battenfeld w latach 60-tych, ale
Styczeń 2018 Plastics Review l 51
 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW

Nissei Plastic serii MM – prekursor na rynku wtryskarek

całkowicie elektrycznych.

nigdy nie zdominowały rynku i zaprzestano ich pro-

dukcji. Również kanadyjska firma Husky zaczęła sto-
sować elektryczny napęd ślimaka w 1961 roku, ale
przestawiła się następnie na napęd hydrauliczny.
(Firma Battenfeld ponownie wprowadziła niewiel-
kie urządzenia w pełni zelektryzowane w 1998 roku,
a firma Husky powróciła do ślimaka napędzanego
elektrycznie w 2000 roku).
Zalety napędu elektrycznego zostały w pełni
okryte dwie dekady później, kiedy to w roku 1984
na targach branżowych w Japonii, firma Nissei Plastic
wprowadziła duże zamieszanie prezentując typo-
szereg urządzeń elektrycznych – o oznaczeniu serii
MM, i siłach zwarcia od 5 do 10 ton. Urządzenia te
posiadały pojedynczy silnik elektryczny dla realiza-
cji wszystkich faz cyklu wtryskiwania a mianowicie:
uplastyczniania, zamykania i wtryskiwania. Napęd
taki pozwalał również na natychmiastowe rozpoczę-
cie pracy bez konieczności podgrzewania maszyny
oraz na szeroki zakres kontroli prędkości, a także
umożliwiał pomijanie wybranych funkcji.
Firma Niigata Engineering zaprezentowała na tych
samych targach w 1984 roku 10-tonowy w pełni elek-
tryczny prototyp wtryskarki. W pełni elektryczne
maszyny: firmy Niigata, Toyo oraz wspólny produkt
firm Fanuc i Cincinnati Milacron pojawią się około
Maksymalny rozmiar wtryskarki całkowicie elektrycznej wzrósł do 3300 ton wraz
dwóch lat później. Urządzenia firm Nissei i Toyo
z pojawieniem się modelu japońskiej firmy Ube.

52 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW

zaopatrzone były w system śrubowych łożysk kul-

kowych, przekładni zębatych, sprzęgieł i hamulców,
które przenosiły napęd z jednego centralnego silnika
prądu zmiennego dla realizacji wtryskiwania i zamy-
kania formy. Linia ACT firm Milacron/Fanuc zawierała
cztery serwonapędy – jeden do realizacji obrotów
ślimaka, drugi do fazy wtryskiwania, trzeci do zamy-
kania form i wreszcie czwarty do pracy wyrzutników,
których praca koordynowana była przez wspólny
kontroler sterowany numerycznie. Urządzenia te
mogły powtarzać pozycję zamykania z dokładnością
do 0.00254 cm oraz mogły uzyskać odchylenie stan-
dardowe w ciężarze produkowanego wyrobu dla 50
cykli jedynie o 0.00693%. Poziom hałasu podczas
pracy sięgał od 58 do 75 dBA, a brak oleju pozwalał
na stosowanie ich w sterylnie czystych pomieszcze-
niach.
W 1985 roku wielkość siły zamknięcia maszyn
wzrosła do około 300 ton, co umożliwiło zastosowa-
nie większych silników elektrycznych. A od tamtej
pory, do dziś maksymalny rozmiar wtryskarki całko- ku jest wsypywany do gorącej, zamkniętej formy.
wicie elektrycznej wzrósł do 3300 ton wraz z pojawie- Lider Podczas, gdy forma się obraca, polimer stopniowo
niem się najnowszego modelu japońskiej firmy Ube. europejskiego przylega do wewnętrznych ścianek. Po uformowaniu
Na przestrzeni ostatnich 15 lat na rynku pojawiło się rynku wyrobu dzięki swym właściwościom sprężystym
co najmniej 11 producentów maszyn produkujących wtryskarek może być on prosto usunięty z metalowej formy.
wtryskarki częściowo lub w całości napędzane elek- całkowicie Brytyjski patent przyznany w 1855 roku R. Petersowi,
trycznie. elektrycznych stanowi pierwsze udokumentowane zastosowanie
Arburg posiada w gorącej formy i dwuosiowej rotacji do formowania
Odlewanie rotacyjne ofercie maszyny
33
NR
wyrobu wewnątrz pustego – w tym przypadku produ-
Odlewanie rotacyjne jest najprostszą serii Golden kowanego z metalu. We wspomnianym rozwiązaniu
metodą formowania zamkniętych wyro- Electric, naj- Peters zastosował siłę odśrodkową dla odwzorowa-
bów wewnątrz pustych i jedynym oszczęd- powszechniejsze nia gniazda formy, w celu wyprodukowania pocisków
nym sposobem produkcji bardzo dużych wyrobów na naszym artyleryjskich.
wewnątrz pustych, takich jak np. pojemniki o olbrzy- kontynencie w Odlewanie rotacyjne zaczęło upowszechniać się
miej objętości. Polimer, najczęściej w postaci prosz- tym standardzie. w końcu lat 20-tych. W 1926 roku, Waldo Semon
z firmy Goodrich odkrył, że dodatek plastyfikatorów
może zmiękczyć twarde PVC, które jak się wów-
czas wydawało nie ma zastosowania w przemyśle.
Zmiękczenie polichlorku winylu umożliwiło jego
przetwórstwo technologią formowania rotacyjnego.
Pierwsze płynne plastizole zostały wyprodukowane
przez firmę Union Carbide w 1946 roku.
Następnie, w latach 30-tych, technika odle-
wania rotacyjnego z zalewaniem metali, w której
to do formy przez otwór wlewano stopiony metal,
została zaadaptowana przez przemysł gumowy
w celu przetwórstwa plastizoli PVC dla produkcji
między innymi takich wyrobów jak: rękawice, części
lalek i butów. Przemysł zabawkarski (a dokładnie
rzecz ujmując – produkcji lalek) nadał prawdziwy

Seria EcoPower WittmannBattenfeld to powrót

austriackiego producenta a rynek wtryskarek all electric
w wielkim stylu.

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 53

 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW

rozpęd osadowej technice odlewania rotacyjnego

w latach 40-tych.
Formy do tej technologii rozwinęły się natomiast
wraz pionierskimi próbami odlewania aluminium
przeprowadzonymi przez Allena Kelcha w zakładach
Kelch Aluminium Molds i Buda Lamonta z firmy
Plastic-Cast w latach 1949-1950. Formy galwaniczne
zaczęto stosować zaś w tej technologii od początku
lat 40-tych.
Do roku 1951 wszelkie wyposażenie do odlewania
rotacyjnego powstawało na indywidualne zamówie-
nia klienta. W tym roku bowiem, firma Vinl-Cast
z Akron, w stanie Ohio, zaoferowała standardową
seryjną cztero-stanowiskową maszynę karuzelową
z czteroma poziomymi ramionami wychodzącymi
z centralnego filara. Ten cztero-stopniowy proces
zaczynał się napełnieniem formy, następnie formę
podgrzewano parą w piecu, a dalej zanurzano formę
w gorącej kąpieli parafinowej czy glicerynowej w celu
stopienia się polimeru i w końcu stosowano kąpiel
chłodzącą. W 1952 roku, firma Sun Rubber również
wyprodukowała urządzenie do rotacyjnego odlewa-
nia plastizoli.
Urządzenia do odlewania rotacyjnego obu typów
utorowały drogę do nowszych modeli, takich jak:
zestaw wahadłowy czy liniowy wyprodukowany
w roku 1966 przez firmę Brooklyn Blower & Pipe.
Podczas, gdy jedna forma była podgrzewana, druga
w tym czasie była chłodzona i wyjmowana. Maszyny
stawały się coraz większe i coraz bardziej skompliko-
wane, dodawano im kolejne ramiona, które radziły aby wytworzyć grube elementy, zredukować ewen-
sobie nawet z ciężarami do 2500 kg. tualne wciągi i wypaczenia i aby produkować więk-
W 1953 roku firma LaMont starła granulki PE na pro- sze elementy przy zastosowaniu niższego ciśnienia.
szek za pomocą drucianej szczotki. To umożliwiło Ogromne zmiany w zakresie rozwoju wtryskiwa-
wytworzenie pierwszego wyrobu z PE metodą odlewa- nia wspomaganego gazem nastąpiły w 1971 roku
nia rotacyjnego – figurki Myszki Mickey. W 1955 roku wraz z wydaniem patentu niemieckiemu uczone-
firma Pallman zaprojektowała młynek do pulweryza- mu Ernstowi Mohrbachowi. Opisał on wtryskiwanie
cji PE do produkcji proszku dla technologii odlewania wspomagane od wewnątrz gazem do wytworzenia
rotacyjnego. Pierwszy polietylen w postaci proszku
W 1953 roku pustej przestrzeni wewnątrz formy. Podczas pierw-
sprzedała w 1961 roku amerykańska firma Industrial
firma LaMont szego testu opatentowana technologia zastosowana
Chemical (obecnie Equistar). Specjalne odmiany
starła granulki została do wyprodukowania obcasa buta o pianko-
HDPE i LDPE do odlewania rotacyjnego zostały rów-
PE na proszek wej konstrukcji w celu zredukowania czasu produkcji
nież opracowane w tym okresie. Innymi bardzo waż-
za pomocą i ulepszenia powierzchni. Gaz powodował napór sto-
nymi materiałami wprowadzonymi do technologii
drucianej pionego polimeru na ścianki formy doprowadzając
odlewania rotacyjnego były: poliwęglan w 1968 roku,
szczotki. To do kurczenia się pianki, ale jednocześnie wzmagając
usieciowany polietylen (z koncernu Phillips Chemical)
umożliwiło chłodzenie.
w 1970 roku, poliamid w 1978, liniowy polietylen
wytworzenie W 1973 roku Asahi Dow z Japonii opatentował
w 1980 roku i polipropylen w 1995 roku.
pierwszego jeszcze bardziej szczegółowy patent dotyczący wtry-
wyrobu z skiwania wspomaganego gazem. Asahi Dow szu-
Wtryskiwanie wspomagane PE metodą
34
NR
kał sposobu na wtryskiwanie elementów wewnątrz
gazem odlewania pustych, który mógłby konkurować z wtryskiwaniem
Szacunkowo od 15% do 20% amerykań-
rotacyjnego z rozdmuchem. Poszukiwał on również sposobu
skich przetwórców stosujących technologię
– figurki Myszki na uzyskanie lepszej powierzchni niż piankowej. Jego
wtrysku, stosuje wtryskiwanie wspomagane gazem,
Mickey. wynalazek proponował zastosowanie urządzenia

54 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW
sprężającego gaz i wtryskującego go jednocześnie,
Nowoczesny
albo zaraz po stopionym polimerze, przy wykorzysta-
rotomoulding.
niu tej samej dyszy wlotowej.
W 1975 roku Ernest Friedrich z firmy Rohm GmbH
z Niemiec opatentował wtryskiwanie wspomagane
gazem dla wytwarzania wewnątrz pustych bloków
akrylowych, jako konkurencji dla bloków szklanych
stosowanych w konstrukcjach. Wynalazek Friedricha
był tak naprawdę pierwszym znaczącym pomysłem
na usuwanie stosowanego w procesie gazu z wtry-
skiwanego produktu (poprzez złamanie układu wle-
wowego lub nakłucie wytwarzanego elementu).
Amerykański patent dla tej technologii został uzyska-
ny w 1978 roku.
Kompresor
W 1976 roku firma Union Carbide wystąpiła
stosowany przez
o patent na nową technologię, w której wtryskiwa-
firmę Cinpress
ny gaz usuwał praktycznie cały polimer z wnętrza
w technologii
wyrobu i pozostawiał coś w rodzaju otworu utwo-
wtrysku
rzonego pomiędzy dwiema warstwami zewnętrz-
wspomaganego
nych powierzchni podtrzymywanych przez żebra.
gazem.
Firma Johnson Controls (obecnie Uniloy Milacron)
www.eplastics.pl
zakupiła ten wynalazek i zastosowała go na skalę
przemysłową w 1982 roku. Około 1980 roku, James
Hendry, czołowa postać w dziedzinie pianek struktu-
ralnych, od połowy lat 50-tych pracował w zakładach
Keystone Manufacturing (KMMCO) z Detroit nad
wyprodukowaniem elementów piankowych o gład-
kiej powierzchni. Najpierw wtryskiwał on gaz pomię-
dzy wyrób, a ścianki formy. Następnie wpuszczał
gaz do środka wyrobu (podstawę drukarską i pokry-
wę) stosując do tego celu dysze doprowadzające
gaz, oddzielonych od dyszy wtryskowej tworzywa.
W zakładach KMMCO próbowano stosować tę tech-
nikę również do innych form zaprojektowanych dla
pianek strukturalnych, dodając kanały, które kiero-
wały gaz w miejsca wyrobu z grubymi żebrami lub
zgrubieniami ścianek, by tam wyżłobił on otwór.
Dzięki temu powstawała gładka powierzchnia oraz
eliminowano wgłębienia. Firma KMMCO nazwała ten
proces Technologią Gładkiej Powierzchni (Smooth
Surface Technology – SST).
W 1984 roku wprowadził technologię SST w firmie
Peerless Foam Molding – brytyjskiego przetwórcy
stosującemu technologię pianki strukturalnej. Firma
ta założyła nowe przedsiębiorstwo o nazwie Cinpres,
aby reklamować tę nową technologię. Firma Cinpres
nie otrzymała jednak patentu na technologię SST,
ponieważ zakłady KMMCO ogłosiły bankructwo.
Cinpres i firma Battenfeld połączyły siły, aby wpro-
wadzić tę technologię do przemysłu, co nastąpiło
w 1985 roku.
W Stanach Zjednoczonych firma Nitrojection uzy-
skała w 1987 roku pozwolenie na stosowanie techno-
logii wtryskiwania wspomaganego gazem od swojej
macierzystej firmy Sajar Plastics, aby stworzyć moż-
liwość dla jej szerszego zastosowania. W roku 1986
firma Detroit Plastc Molding (DPM) nabyła wygasły
w USA patent na stosowanie metody Rohm i zastoso-
wała go do produkcji w przemyśle motoryzacyjnym.
Sukcesem zakończyło się zastosowanie jej do pro-
dukcji pokrytych chromem polimerowych części dla
samochodu Volvo ze Szwecji, dzięki zmniejszeniu
wypaczeń, ilości odpadów i skróceniu czasu pro-
dukcji. Firma DPM zastosowała tę metodę z dużym
sukcesem ponownie w roku 1988 do produkcji ele-
mentów drzwi samochodowych dla firmy General
Motors, wykonanych z PBT z dodatkiem 35% włókna
szklanego. Specjalnie na potrzeby tego zlecenia, DPM
unowocześniła tę metodę stosując technikę odpowie-
trzania gniazd formy.
W 1989 roku znani byli zaledwie czterej amery-
kańscy przetwórcy stosujący technologię wtryski-
wania wspomaganego gazem: DPM, Sajar, Cascade
Engineering i Encore Systems. W 1989 roku firma
DPM założyła nową firmę o nazwie „Gain” w celu
Styczeń 2018 Plastics Review l 55
 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW

WittmannBattenfeld był prekursorem technologii wtrysku z gazem. Obecnie firma oferuje na rynku ten proces pod nazwą AIRMOULD.

sprzedawania licencji na stosowanie technologii wtry- biona folia – zarówno w postaci płaskiej lub specjalnie
skiwania wspomaganego gazem. W 1992 roku firma ukształtowanej – zostaje wprowadzona automatycz-
ta odkupiła patent firmy KMMCO na technologię SST. nie do gniazda formy i następnie obtryśnięta poli-
Opatentowana przez firmę Ashi technologia wtry-
skiwania gazu na powierzchnię zewnętrzną wypraski
Adolf Illig z Niemiec zbudował maszynę do termoformowania z systemem IML już
(External Gas Molding – EGM) – wprowadzanie gazu
w 1994 roku.
pomiędzy wyrób, a ścianki formy w celu zmniejsze-
nia wciągów i zapadnięć wyrobów oraz przyspie-
szenia procesu chłodzenia – stanowi alternatywę
do technologii wtryskiwania wspomaganego gazem.
Rozpowszechniana jest ona na rynku od 1992 roku
przez dwie brytyjskie firmy: Gas Injection Ltd. i Cin-
pres (obecnie połączone). Firma Alliance Gas Systems
w Stanach Zjednoczonych zastosowała wtryskiwanie
wspomagane gazem do prasowania tłocznego ter-
moplastów i mieszanek termoutwardzalnych w roku
2001.

Zdobienie i etykietowanie
35
NR

w formie
Zdobienie w formie (IMD) oraz etykietowa-
nie w formie (IML) stały się ważnymi technolo-
giami zarówno dla wtryskiwania, jak i wtryskiwania
z rozdmuchem. W obu przypadkach etykieta lub zdo-

56 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl

 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW
merem podczas formowania wyrobu. Etykietowanie
w formie zdominowało technologie rozdmuchiwania
eliminując dodatkowe operacje i zwiększając estetykę
produkowanych wyrobów poprzez wykonanie etykie-
ty jako integralnej części wytwarzanych pojemników.
Etykietowanie w formie jest również bardzo popu-
larne w Europie przy produkcji sztywnych opakowań
produkowanych technologią wtryskiwania. IML jest
Etykietowanie
również w pewnym zakresie stosowana w produkcji
w formie (IML)
opakowań technologią termoformowania. Adolf Illig
jest nieodzowne
z Niemiec zbudował maszynę do termoformowania
w zdobieniu
z systemem IML już w 1994 roku.
folii produkcji
W międzyczasie technologia zdobienia folią w for-
opakowań
mie (IMD) stała się dość popularna w produkcji części
foliowych.
www.eplastics.pl
samochodowych i innych sztywnych wyrobów jako
oszczędna finansowo i przyjazna środowisku alter-
natywa dla technologii malowania, platerowania,
drukowania i tłoczenia na gorąco. W ostatnich kilku
latach technologia IMD zdobywa również szerokie
zastosowanie w technologiach wtryskiwania i termo-
formowania przemysłowego, a także, choć w mniej-
szym zakresie, w technologiach wtrysku reakcyjnego
poliuretanów (RIM) i przetwórstwa kompozytów ter-
moplastycznych z długimi włóknami.
Technologia etykietowania w formie
(IML) rozpoczęła się od butelek
Technologia IML rozpoczęła swą karierę w 1970
roku w Stanach Zjednoczonych w firmach Procter and
Gable i Owens Illinois Packaging (obecnie część firmy
Graham Packaging). Pierwszym zastosowaniem były
rozdmuchiwane butelki z HDPE z papierową etykietą
powleczoną środkiem adhezyjnym aktywowanym
ciepłem tworzywa.
W połowie lat 70-tych IML i IMD skrzyżowały
swoje drogi z technologią formowania wtryskowe-
go w obszarze przetwarzania pianek strukturalnych.
Umieszczenie wstępnie ukształtowanej folii w formie
stanowiło sposób na przykrycie powstających zawi-
rowań polimeru powstających na powierzchniach
części spienianych eliminując problemy produkcyjne
i koszty związane z malowaniem.
IMD spotkało się z większym zainteresowaniem
w standardowej technologii wtryskiwania. Według
firmy Avery Dennison, która dostarczała folie
z nadrukami, pojawiło się ono w końcu lat 70-tych
wraz z drewnopodobnymi opaskami we wnętrzach
samochodów, Od tamtej pory, firmy motoryzacyjne
nastawiły się entuzjastycznie do wcześniej druko-
wanej folii oraz malowanej na sucho folii stosowa-
nej we wnętrzach samochodów z drewnopodobnym
i metalizowanym wykończeniem oraz elementami
zewnętrznymi, które imitują farbę lub błyszczący
chrom. W latach 80-tych, firma GE-Plastics pomo-
gła przy wprowadzeniu IMD do obudów telefonów
komórkowych. Chociaż nie był to wielki hit w telefo-
nii komórkowej, od tamtej pory IMD znalazło zasto-
sowanie w produkcji podręcznych sprzętów elek-
tronicznych, jak i innych większych urządzeniach
elektrycznych.
Etykietowanie w formie (IML) w zastosowaniu
do technologii wtryskiwania rozpoczęło się w Euro-
pie w latach 70-tych wraz z wprowadzeniem papie-
rowych etykiet na podłożu PS. Szacuje się, że 85%
do 95% obecnych sztywnych opakowań na towary
spożywcze produkowanych jest przy użyciu tech-
nologii IML, podobnie jak sztywnych kontenerów
np. skrzynek na piwo.
Styczeń 2018 Plastics Review l 57
 50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT POLIMERÓW
Według dostępnych danych IML pojawił się w Sta-
nach Zjednoczonych na początku lat 80-tych. Jedną
z pierwszych firm stosujących IML w technologii
wtryskiwania była firma Shape w Bidderford, w sta-
nie Minesota, która otrzymała licencję w 1982 roku
od firmy Cerbo w Szwecji mającej patent na proces
wtrysku polimeru przez etykietę. W 1983 roku firma
Shape zastosowała ten proces, stosując automatykę
firmy Cerbo, do produkcji w formie dwugniazdowej
obudowy kasety wideo.
Problemy z jakością etykiet, napełnianiem i prze-
prowadzaniem całego procesu sprawiło, że IML nie
przyjęło się specjalnie w Stanach Zjednoczonych,
aż do połowy lat 90-tych, kiedy to ponownie zna-
lazło ono uznanie dzięki staraniom przetwórców,
aby wyeliminować operacje wtórne, zmniejszyć
ilość odpadu z etykietowania po zakończeniu for-
mowania, oraz aby stwarzać efekt „bezetykietowy”
podobny do tego, jaki powstaje przy formowaniu
z rozdmuchem. Dodanie etykiety już na poziomie
procesu przetwórczego mogło również pozwolić
na pocienienie ścianek przy jednoczesnym utrzy-
maniu wytrzymałości wyrobu – korzyści niemoż-
liwej do osiągnięcia przy żadnej innej technolo-
gii. Stosowanie technologii IML pozwoliło również
na absolutną pewność co do informacji związanych
z rodzajem stosowanych składników, ostrzeżeń doty-
czących zdrowia czy kodów UPC, które to oznaczenia
pozostają na stałe na opakowaniu przez cały okres
jego stosowania. Producenci stosują również proces
IML w technologii wtryskiwania sztywnych wyrobów
przy produkcji zabawek, urządzeń do pielęgnacji
ogrodów i trawników, pojazdów terenowych, konte-
nerów na odpady, a nawet do paneli zewnętrznych
traktorów.
58 l Plastics Review Styczeń 2018
50 TECHNOLOGII, KTÓRE ZMIENIŁY
ŚWIAT POLIMERÓW
Cykl, w którym co miesiąc przedstawiamy technologie,
które odcisnęły największe piętno na historii i dynamice
rozwoju globalnego przemysłu polimerowego. Poniżej
technologie, ułożone hierarchicznie. Te właśnie techno-
logie wyróżnili branżowi eksperci w skali całego globu.
Sprawdź, czy przeczytałeś wszystko:
1. Wtrysk przy użyciu ślimaka posuwisto-zwrotnego,
2. Polipropyleny – PP,
3. Polietylen Wysokiej Gęstości – HDPE,
4. Poliwęglany – PC,
5. Wytłaczanie dwu-ślimakowe,
6. Liniowy Polietylen Małej Gęstości – LLDPE,
7. Technologia Produkcji Płyt Wielowarstwowych (SMC),
8. Zgrzewanie ultradźwiękowe,
9. Technologia rozdmuchiwania (z rozciąganiem),
10. Suszarki Molekularne,
11. Akrylonitryl– butadien– styren (ABS),
12. Programowanie grubości wytłaczanego węża,
13. Pianka strukturalna,
14. Ślimaki barierowe,
15. Głowica akumulacyjna do wytłaczania z rozdmuchem,
16. Termoplasty o bardzo wysokiej odporności temperaturowej,
17. Plastomery,
18. Włókna węglowe,
19. Symulacja procesu wtryskiwania,
20. Elastomery termoplastyczne (TPE),
21. Układy gorącokanałowe,
22. Roboty odbierające,
23. Formowanie ciśnieniowe,
24. Termoformowanie obrotowe,
25. Uniepalniacze halogenkowe
26. Poliestry: PET i PBT,
27. Współwytłaczanie folii i płyt,
28. Wtryskiwanie wielokomponentowe,
29. Współwytłaczanie i współwtryskiwanie z rozdmuchem,
30. Antyutleniacze fenolowe.
31. Stabilizatory UV z ukrytymi aminami (HALS),
32. W pełni elektryczne wtryskarki,
33. Odlewanie rotacyjne,
34. Wtryskiwanie wspomagane gazem,
35. Zdobienie i etykietowanie w formie,
36. Pomiar ciśnienia wewnętrznego w gnieździe formy,
37. Kompozyty natryskowe,
38. Wtryskiwanie z rozdmuchem,
39. PUR izolacja termiczna,
40. Wtryskiwanie reakcyjne (Reaction Injection Molding – RIM),
41. Wytłaczanie spieniające,
42. Granulowanie w wodzie,
43. Chemiczne środki spieniające,
44. Głowica śrubowa do produkcji rur i folii rozdmuchowej,
45. Automatyczna kontrola grubości folii rozdmuchowych,
46. Automatyczna kontrola grubości szczeliny dla głowic płaskich,
47. Dwuosiowa orientacja folii,
48. Sensory do pomiaru grubości folii i płyt,
Początki 49. Gęstościowe metody separacji zmieszanych odpadów
technologii polimerowych,
50. Komputerowy dobór koloru.
zdobienia w
formie (IMD). Tylko w PLASTICS REVIEW.

www.eplastics.pl
 HUZAP GmbH Marie-Curie-Straße 1 53773 Hennef (Niemcy)
Telefon +49 2242 96999 0 Fax +49 2242 96999 29
Internet www.huzap.com e-mail huzap@huzap.com

• Instalacje do magazynowania,
transportu pneumatycznego
i dozowania wszelkiego rodzaju
granulatów

• Instalacje dostarczania produktu

do mieszalników
• Silosy oraz zbiorniki
• Instalacje transportu pneumatycznego
i mechanicznego
• Wagi wielokomponentowe
• Wagi dla składników płynnych
• Wagi typu netto oraz brutto
• Automatyczne maszyny
pakujące o wydajności
do 1600 worków / godzinę
• Urządzenia do napełniania
worków Big - Bag, oktabin,
kontenerów oraz beczek
• Budowa maszyn i urządzeń specjalnych

Obsługa Klienta i części zamienne

Zakład produkcyjny
Części zamienne i oprzyrządowanie Konserwacja urządzeń
Zdalna konserwacja Eliminacja awarii
Materiały eksploatacyjne Doradztwo techniczne

HUZAP Sp. z o.o. ul. Konstytucji 61 41-905 Bytom (Polska)

Telefon +48 (32) 388 03 00 Fax +48 (32) 282 97 52
Internet www.huzap.pl e-mail huzap@huzap.pl
PLASTICS TRUTH

Plastikowy
bombowiec z NRD…
m.in. tym pogardliwym określeniem przed pierwszą wojną światową, powstał pierwszy
w historii model marki Audi. Prawie 47 lat później,
Niemcy z Zachodu obśmiewali zamiast aut z czterema okręgami na masce, zaczę-
dumę NRD-owskiego przemysłu to tu produkcję Trabantów. Nazwa tego malutkiego
samochodu nawiązywała do wystrzelenia w kosmos
motoryzacyjnego. Jednak mimo licznych przez Związek Radziecki sputnika. Słowo „trabant”
zarówno w języku niemieckim, jak i łacinie, oznaczać
wad, Trabant stał się symbolem skoku miało właśnie „satelitę”.
cywilizacyjnego socjalistycznej republiki,
Pierwszy „Trabi” zjechał z linii produkcyjnej 7 listo-
czyniąc ją najbardziej zmotoryzowanym pada 1957 roku, czyli dokładnie w 40. rocznicę rewolu-
krajem bloku komunistycznego. Minęło cji październikowej. Tak naprawdę wtedy jeszcze jako
P50, bo docelową nazwę wybrano dopiero w kon-
60 lat, od kiedy pierwsze auta z Zwickau kursie, który zorganizowany został przez władze
niecały rok po rynkowym debiucie auta. A to oprócz
zjechały z taśmy produkcyjnej. „bratniej” nazwy wyróżniało się przede wszystkim
karoserią. W przeciwieństwie do praktycznie wszyst-
kich produkowanych wtedy samochodów, wykonana
była one nie z blachy, a duroplastu, czyli połączenia

C
o było najbardziej przydatnym gadżetem sztucznej żywicy kompozytowej ze sprasowanymi
w Trabancie? – To, że miał ogrzewanie w tylnej odpadami bawełnianymi. Tak naprawdę nie do końca
części kabiny, dzięki czemu nie marzły ręce, wynikało to z pomysłowości wschodnioniemieckich
kiedy się go pchało” – ten często powtarzany inżynierów, lecz... problemów z dostępnością blachy.
we Wschodnich Niemczech dowcip na stałe przykleił Ośrodki wydobycia i przetwarzania stali pozosta-
się do najsłynniejszego motoryzacyjnego wynalazku
W przeciwień- ły po wojnie na zachodzie Niemiec bądź na Śląsku.
rodem z NRD. Produkowane od lat pięćdziesiątych
stwie do Z kolei na eksport do radzieckiej strefy okupacyj-
auta stały się symbolem tego, jak nie powinno się
praktycznie nej Amerykanie nałożyli embargo, dlatego polimery
produkować samochodów. A miało być tak pięknie...
wszystkich stały się jedyną realną alternatywą dla masowej
produkowanych produkcji aut.
Sputnik z fabryki Audi wtedy
Na początku 1954 roku członkowie Prezydium Rady
samochodów, Problem ze stalą? Róbcie
Ministrów Niemieckiej Republiki Demokratycznej
wykonana była z duroplastu
wydali oficjalny dokument, w którym stwierdzili: „aby
one nie z blachy, Oczywiście, w oficjalnej wersji nie było słowa
rozwiązać problem niedostatecznej liczby samocho-
a duroplastu, o niedoborach, lecz o innowacyjnej myśli NRD-
dów rodzimej produkcji, należy zaprojektować mały
czyli połączenia owskich inżynierów. Według producentów poszycie
model o następujących cechach: z dwoma siedze-
sztucznej żywicy Trabanta było twardsze od standardowych blach,
niami z przodu i tyłu, o wadze do 600 kg, zużyciu
kompozytowej co oznaczało większą wytrzymałość na zgniatanie.
paliwa do 5,5 l/100 km, cenie fabrycznej 4000 marek
ze sprasowanymi Ważniejszy miał być jeszcze inny aspekt – karoseria
i karoserii z polimerów”. Produkcję zlecono fabryce
odpadami wykonana z tworzywa miała być odporna na naj-
w Zwickau – co ciekawe, tej samej, w której na długo
bawełnianymi. większą zmorę ówczesnych kierowców, czyli korozję.

60 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl


Niestety, Trabanty akurat zasłynęły tym, że bardzo
korodowały, choć nie było tego widać na pierwszy
rzut oka. Problemem było po prostu nie tyle samo
poszycie, co szkielet samochodu, który i tak wyko-
nano z metalu. Między bajki można było wsadzić też
stwierdzenie, że dzięki wytrzymałemu duroplastowi
auto było bezpieczniejsze dla kierowcy i pasażerów.
Twardsze poszycie miało zwiększać bezpieczeństwo,
lecz wykonane już w latach dziewięćdziesiątych pro-
fesjonalne testy zderzeniowe pokazały, że konstruk-
torzy Trabanta nie zaplanowali tego, aby w razie
wypadku energia uderzenia rozprowadzana była
po całej karoserii. Ta niestety najmocniej oddzia-
ływała na wnętrze pojazdu, czyli siedzące w nim
osoby.
Trabant nie był też demonem prędkości.
W pierwszej, produkowanej w latach pięćdziesią-
Trabanty
tych wersji, auto wyposażono w dwusuwowy silnik
poddawano
o pojemności 0,5 litra i mocy zaledwie 18 koni mecha-
niezliczonym
nicznych. Największą popularnością cieszyła się ulep-
próbom
szona wersja 601, która trafiła do seryjnej produkcji
tunningu
w 1964 roku. W porównaniu do poprzedników zmie-
optycznego.
www.eplastics.pl
PLASTICS TRUTH
niono nadwozie na bardziej kanciaste oraz dokonano
wielu usprawnień technicznych. Na początku produ-
kowano go z silnikiem o mocy 23 koni mechanicz-
nych, który z biegiem czasu został wzmocniony do 26
koni. Auto miało nie tylko mocniejszą jednostkę, lecz
także bardziej przestronne wnętrze i spory bagażnik.
Symbol motoryzacyjnej rewolucji
Dzięki temu Trabant stał się obiektem pożądania
kilku milionów Niemców ze wschodu i bardzo szybko
zyskał miano najpopularniejszego auta w całej NRD.
Jednak zdobycie samochodu nie było wcale takie
proste. Pierwszą barierą stała się przede wszystkim
cena – „Trabi” w podstawowej wersji kosztował mniej
więcej tyle, ile wynosiło ówczesne dwuletnie śred-
nie wynagrodzenie. Drugą, chyba nawet większą,
przeszkodą była dostępność – w pierwszej kolejności
auta trafiały do partyjnych dygnitarzy oraz dyrekto-
rów kombinatów przemysłowych. Zwykli obywatele
musieli odczekać swoje w kolejce – czasem nawet
15 lat! W dzisiejszych czasach to niewyobrażalne, ale
wtedy nikogo nie zniechęcało.
Styczeń 2018 Plastics Review l 61
PLASTICS TRUTH
Już wiosną 1968 roku z taśmy produkcyjnej w Zwic-
kau zjechał półmilionowy egzemplarz Trabanta, a pięć
lat później po ulicach Wschodnich Niemiec jeździł już
milion takich aut. Łącznie wyprodukowano aż trzy
miliony samochodów, dzięki czemu NRD stało się naj-
bardziej zmotoryzowanym państwem całego bloku
wschodniego. Jedno auto przypadało statystycznie
na czterech mieszkańców.
W historii Trabanta pojawia się także polski ślad
– w latach siedemdziesiątych władze NRD chciały
zupełnie bezpłatnie udostępnić polskim produ-
centom licencję na produkcję tych samochodów.
Trabanty
W Polsce jednak grzecznie podziękowano za tę pro-
poddawano
pozycję, bo uznano, że zakup włoskich licencji na pro-
niezliczonym
dukcję Fiatów będzie bardziej opłacalny. Polskie wła-
próbom
dze prawdopodobnie przewidywały, że niemiecka
tunningu
konstrukcja szybko może zostać uznana za przesta-
optycznego.
62 l Plastics Review Styczeń 2018
rzałą, zatem bardziej racjonalna wydała się inwesty-
cja we włoską technologię. Polscy komuniści się nie
mylili. Wraz z upadkiem Muru Berlińskiego popyt
na Trabanty zdecydowanie osłabł – możliwość spro-
wadzenia ładniejszych i mniej awaryjnych używa-
nych aut z zachodu ostatecznie zamknęła historię
tego charakterystycznego modelu. Inną sprawą było,
to że konstrukcja „Trabiego” od lat sześćdziesiątych
przechodziła tylko drobne modyfikacje, przez co bar-
dzo szybko się zestarzała. Wprawdzie przez lata
wschodnioniemieccy inżynierowie pracowali nad
kolejnymi prototypami, które miały być następcami
Trabanta, jednak z uwagi na wysokie koszty produk-
cji, nigdy nie trafiły one na taśmy produkcyjne... Może
jeśli stałoby się inaczej, to dzisiaj zamiast modnych
nowoczesnych odmian MINI i New Beattle, jeździłyby
bombowe Trabanty?.. 
www.eplastics.pl
Bagsik Sp. z o.o.
��������������������������������
�������������������������������������������
���������������������������������
STREFA PRZEDSIĘBIORCY
10 szokujących prognoz
Saxo Banku na rok 2018 rok
Szokujące Prognozy Saxo Banku: rok
2018 będzie przejażdżką kolejką górską
w porównaniu do relatywnie spokojnego
2017. Analitycy banku przedstawili 10
„Szokujących Prognoz” na 2018 rok.
To lista mało prawdopodobnych, ale
często lekceważonych wydarzeń, które
mogłyby okazać się prawdziwym szokiem
dla rynków finansowych.
P
ublikujemy Szokujące Prognozy od ponad 10
lat i moim zdaniem przewidywania na przy-
szły rok są jednymi z bardziej interesujących
i zachęcają do nieszablonowanego myślenia.
Nie należy ich traktować jako oficjalnych przewidy-
wań rynkowych Saxo.
– To raczej wydarzenia, które są przez ogół rynku
oceniane jako mało prawdopodobne do zmaterializowa-
nia, ale w przypadku ich potencjalnego pojawienia się,
mogłyby okazać się prawdziwym szokiem dla rynków
-zapowiedział Steen Jakobsen, Główny Ekonomista
Saxo Banku. – Rok temu wielu sądziło, że 2017 będzie
bardzo niestabilny z uwagi na wygraną Trumpa i brexit.
Zamiast tego byliśmy świadkami relatywnie spokojnych
12 miesięcy, podczas których ceny aktywów na całym
świecie silnie wzrosły.
– Jednak w 2018 roku może dojść do powrotu ryzyka.
Ironią jest fakt, że dłuższe okresy spokoju są zwykle
początkiem przyszłej niestabilności, gdyż inwestorzy
zdają się zapominać o wszelkich ryzykach i stawiają
wszystko na jedną kartę, czyli kontynuację pozytywnego
Dłuższe okresy
cyklu – powiedział John J. Hardy, dyrektor ds. strategii
spokoju
rynków walutowych, który czuwał w tym roku nad
są zwykle
przygotowaniem Szokujących Prognoz. – Szokujące
początkiem
Prognozy na ten rok nie dotyczą tylko potencjalnego
przyszłej
krachu rynkowego. Obejmują także inne scenariusze, jak
niestabilności.
64 l Plastics Review Styczeń 2018
zawirowania w polityce pieniężnej banków centralnych,
nowy kryzys polityczny w Europie, osłabianie przez Chiny
pozycji dolara jako głównej waluty rezerwowej świata
oraz nową polityczną wiosnę w RPA. Nasze prognozy
mogą się zmaterializować lub nie, ale nie to jest najważ-
niejsze. Naszym celem jest ożywienie debaty na temat
potencjalnych nieoczekiwanych wydarzeń, do których
może dojść w 2018 roku, a jest pewne, że takie się poja-
wią – dodaje Hardy.
1. Fed traci niezależność na rzecz Departamentu
Skarbu USA
Republikanie i Demokraci walczą o większy udział
populistycznych głosów w wyborach śródokreso-
wych w 2018 roku, przy całkowitym braku dyscypli-
ny budżetowej i reformie podatkowej, prowadzącej
do ogromnego spadku dochodów, który pogłębi się
wraz z pogrążeniem się USA w recesji.
Słaba koniunktura gospodarcza, wyższe stopy
procentowe i wyższa inflacja postawią Fed w trud-
nej sytuacji, jeśli chodzi o kształtowanie polityki
pieniężnej. Fed stanie się kozłem ofiarnym, obar-
czanym za słabe wyniki gospodarki, zawirowania
na rynku obligacji i pogłębiające się nierówności.
Departament Skarbu nada sobie nadzwyczajne
uprawnienia i zmusi bank centralny do ograniczenia
rentowności obligacji rządowych do 2,5% w przy-
padku papierów o dłuższej zapadalności, co będzie
miało zapobiec załamaniu się rynku obligacji – po raz
ostatni takie działania wprowadzono bezpośrednio
po II Wojnie Światowej.
2. Bank Japonii zmuszony do porzucenia kon-
troli krzywej rentowności
Polityka Banku Japonii, obejmująca kontrolę krzy-
wej rentowności, zależy od niskich globalnych stóp
procentowych i rentowności, a w 2018 roku te czyn-
niki po prostu nie wystąpią. W miarę jak inflacja
będzie przyspieszać, rentowności będą także rosnąć,
czego wynikiem będzie gwałtowne osłabienie jena.
Ostatecznie bank centralny będzie musiał uciec się
do środków w stylu luzowania ilościowego, ale zanim
do tego dojdzie, USDJPY spadnie do 150, po czym
szybko obniży się do poziomu 100.
3. Chiny wprowadzają Petro-Renminbi
www.eplastics.pl

Chiny są największym importerem ropy naftowej,
a wiele krajów-producentów jest już bardzo zado-
wolonych z transakcji w juanie. Biorąc pod uwagę
słabnący globalny zasięg USA, a także sukces bazu-
jących na CNY kontraktów terminowych typu futures
w towarach, Międzynarodowa Giełda Energii w Szan-
ghaju zdecyduje się na uruchomienie opartych
na juanie kontraktów futures w ropie, które okażą się
sukcesem.
Wprowadzenie na rynek petro-juana sprawi,
że CNY umocni się o ponad 10% wobec dolara, osią-
gając po raz pierwszy w historii poziom poniżej 6,0
w przypadku USD/CNY.
Wprowadzenie
4. Gwałtowne nasilenie zmienności w reakcji
na rynek petro-
na załamanie rynku akcji
juana sprawi,
Światowe rynki świetnie radziły sobie w 2017 roku,
że CNY umocni
czemu towarzyszyła niska zmienność w różnych
się o ponad 10%
klasach aktywów. Spadki indeksów zmienności VIX
wobec dolara,
i MOVE do najniższych poziomów w historii są zbież-
osiągając po
ne z rekordowo wysokimi cenami akcji i nieruchomo-
raz pierwszy w
ści, czego efektem jest wielka bańka. Dojdzie jednak
historii poziom
do jej pęknięcia – S&P 500 straci 25% w szybkim,
poniżej 6,0 w
spektakularnym, jednorazowym ruchu przypomina-
przypadku USD/
jącym rok 1987.
CNY.
www.eplastics.pl
STREFA PRZEDSIĘBIORCY
5. Amerykańscy wyborcy stawiają na lewicę
w wyborach w 2018 roku
Zmieniająca się sytuacja demograficzna w Sta-
nach Zjednoczonych, w której znacznie większy
udział mają millenialsi przed 35. rokiem życia,
będzie miała kluczowy wpływ na politykę w 2018
roku. Ogólna krytyka Trumpa ze strony młodszych
wyborców, pogłębiająca się nierówność, która
jeszcze zwiększy się w wyniku reformy podatko-
wej Republikanów oraz szereg nowych kandyda-
tów Demokratów, którzy nie będą bali się użyć
populizmu w stylu Sandersa spowoduje, że w listo-
padowych wyborach millenialsi wybiorą lewicę.
Demokraci odsuną debatę o reformie podatko-
wej na rzecz wydatków na rzecz społeczeństwa.
Rentowności 30-letnich obligacji osiągną poziom
powyżej 5%.
6. „Cesarstwo Austro-Węgierskie” grozi przeję-
ciem UE
Napięcia dyplomatyczne między Europą Zachodnią
i Wschodnią sięgnęły zenitu w 2017 roku w kwestiach
dotyczących zagranicznych pracowników, kwot
migracyjnych i wartości demokratycznych. W 2018
roku napięcia jeszcze się nasilą.
Styczeń 2018 Plastics Review l 65
STREFA PRZEDSIĘBIORCY
Ambitny francuski lider, Emmanuel Macron, który
już teraz planuje kandydować na fotel prezyden-
ta Europy, przekonuje Niemcy i osłabioną kanclerz
Angelę Merkel oraz trzy kraje Beneluksu do dalszej
integracji i stworzenia wspólnego skarbu i budżetu
obronnego. Przeciwstawiający się dalszej integra-
cji przywódcy państw Europy Środkowo-Wschodniej
obawiają się, że takie posunięcie znacznie ograniczy
ich wpływy polityczne w UE.
Nowy austriacki kanclerz, który z powodzeniem
utworzył rząd koalicyjny ÖVP-FPÖ, nawiązując do histo-
rii Cesarstwa Austro-Węgierskiego, postanawia przy-
łączyć się do Grupy Wyszehradzkiej, która zrzesza
czterech najbardziej europesymistycznych członków
UE (poza opuszczającą unię Wielką Brytanią). Zbliża
się on do węgierskiego premiera populisty Viktora
Orbana w kwestiach gospodarczych i migracyjnych,
co skutkuje francusko-niemieckim bojkotem dyplo-
matycznym Austrii. Napięcie sięga zenitu, gdy Komisja
Europejska, wezwana przez Francję, Belgię i Niem-
cy, rozpoczyna procedurę z art. 7 przeciwko Polsce
za brak poszanowania dla rządów prawa.
Szukając przeciwwagi dla francusko-niemiec-
kiego tandemu przewodzącemu „głównej Unii
Europejskiej”, Austria i Grupa Wyszehradzka lobbują,
aby unia dokonała zwrotu w kierunku prostymulu-
jącym i antyimigracyjnym. Temu obozowi udaje się
skutecznie zgromadzić grupę 13 państw UE, w tym
Włochy (po raz kolejny pod przewodnictwem Silvio
Berlusconiego) i Słowenię, aby stworzyć mniejszość
blokującą posiedzenie Rady Europejskiej.
Po raz pierwszy od 1951 r. polityczny punkt cięż-
kości Europy zmienia się z francusko-niemieckiego
na Europę Środkowo-Wschodnią. Blokada instytucjo-
nalna UE szybko zaczyna niepokoić rynki finansowe.
Po gwałtownym wzroście wartości euro wobec walut
G10 i walut rynków wschodzących do końca 2018
roku, wspólna waluta szybko słabnie w kierunku
parytetu wobec dolara.
7. Upadek Bitcoina
W 2018 roku Bitcoin osiągnie szczyt na poziomie
powyżej 60.000 USD oraz kapitalizację rynkową
w wysokości ponad 1 biliona USD, co będzie wyni-
kiem uruchomionych w grudniu 2017 roku kontrak-
tów futures w tej kryptowalucie. Kontrakty będą
przedmiotem wielkiej popularności wśród inwesto-
rów i funduszy, którym łatwiej jest handlować kon-
traktami niż faktyczną kryptowalutą na specjalnych
Kobiety stanowią
giełdach. Jednak później Bitcoin straci swój blask,
obecnie
ponieważ Rosja i Chiny ograniczą lub nawet zakażą
prawie połowę
u siebie handlu niesterowanymi centralnie (przez
wszystkich
siebie) kryptowalutami. Po spektakularnym szczy-
absolwentów
cie w 2018 r., cena Bitcoina spadnie na łeb na szyję
kierunków
do poziomu 1.000 USD.
biznesowych.
66 l Plastics Review Styczeń 2018
8. Polityczna wiosna w RPA przynosi pozytywne
rezultaty
W 2018 roku, po zaskakującym rozwoju wydarzeń,
w Afryce Subsaharyjskiej rozprzestrzenia się fala
demokratycznych przemian. Przymusowa rezygnacja
sprawującego przez długie lata władzę prezydenta
Zimbabwe Roberta Mugabe pod koniec 2017 roku
wywołuje falę politycznych zmian w innych krajach
afrykańskich. Jacob Zuma zostaje pozbawiony władzy
w RPA, a Joseph Kabila musi stawić czoło bezprece-
densowym demonstracjom w Kongo, które zmuszą
go do opuszczenia kraju. Głównym zwycięzcą okaże
się jednak RPA, ponieważ ZAR stanie się ulubieńcem
wśród rynków wschodzących i umocni się o 30%
w stosunku do walut G3. RPA będzie notować wyso-
kie tempo wzrostu, tak jak i sąsiadujące satelickie
gospodarki.
9. Tencent wyprzedza Apple pod względem
kapitalizacji rynkowej
Chiny, wciąż najbardziej zaludnione państwo
na świecie, którego obywatele mogą cieszyć się
gwałtownie rosnącym poziomem życia, otwierają
swoje rynki kapitałowe, a programy reform przy-
czyniają się do poprawy nastrojów inwestorów. Jest
to szczególnie widoczne w przypadku lidera sektora
technologicznego na chińskim rynku akcji – Tencent
– którego ceny wzrosły w 2017 r. o 120%. Pod koniec
2017 roku Tencent znalazł się w TOP 5 na świecie pod
względem kapitalizacji rynkowej, osiągając poziom
blisko 500 miliardów dolarów, wyprzedzając nawet
w pewnym momencie Facebooka. Ale w 2018 roku
Tencent, mimo już ogromnej skali, pozostawia innych
gigantów w tyle, a ceny jego akcji zyskują kolejne
100%. Tencent wyprzedza Apple pod względem kapi-
talizacji rynkowej, osiągając poziom powyżej 1 biliona
dolarów.
10. To ich czas – kobiety przebijają szklany sufit
W ostatnim pokoleniu kobiety zaczęły zdobywać
wyższe poziomy wykształcenia niż mężczyźni, a ame-
rykańskie uniwersytety na poziomie licencjatu koń-
czy około 50% więcej kobiet niż mężczyzn. Kobiety
stanowią obecnie prawie połowę wszystkich absol-
wentów kierunków biznesowych. A jednak w 2017 r.
tylko 6,4% prezesów z listy Fortune 500 to kobiety
– choć średnio zarabiają one więcej niż mężczyźni
na tych samych stanowiskach.
Zbliża się zmiana – nie dlatego, że jest „sprawiedli-
wa”, ale z praktycznego powodu, że kobiety wykorzy-
stujące swój potencjał są ostatnią drogą do skutecz-
nego zwiększenia zatrudnienia bez zwiększenia liczby
ludności w naszych niskoproduktywnych i starzejących
się gospodarkach. W 2018 sytuacja zmienia się dia-
metralnie, a pod koniec roku kobiety zajmują pozycje
prezesów w ponad 60 firmach z listy Fortune 500. 
www.eplastics.pl
 Przemyślane rozwiązania, nowoczesna technologia i wieloletnie
doświadczenie pozwalają nam na dobór urządzeń i oprogramowań
do pomiaru barwy dla każdej branży przemysłu.

Firma Reprograf S.A. jest głównym przedstawicielem amerykańskiej

ZAPRASZAMY!
firmy X-RITE PANTONE – światowego lidera w dostarczaniu do sklepu internetowego
rozwiązań do pomiaru barwy. www.xrite.reprograf.com.pl sklep.reprograf.com.pl
e-mail: xrite@reprograf.com.pl
FILMS&PACKAGING
Torby materiałowe
szkodliwe dla zdrowia?
Torebki materiałowe mogą być szkodliwe
dla zdrowia człowieka, ponieważ
przenoszą bakterie pochodzące z surowej
żywności – twierdzą posłowie Kukiz’15,
powołując się na badania naukowców
z Wielkiej Brytanii. Ministerstwo
Zdrowia tłumaczy, że w Polsce przypadki
zachorowań w ten sposób nie są znane,
ale zarazem zaznacza, że ryzyko zakażeń
faktycznie istnieje.
A
lternatywą dla uznanych za szko-
dliwe dla środowiska torebek folio-
wych, mają być torebki materiało-
we. Jednocześnie w ostatnim cza-
sie pojawiły się informacje o tym, że mogą
one być jednak szkodliwe dla zdrowia.
Brytyjscy naukowcy z rządowej agencji
do spraw standardów żywienia przepro-
wadzili testy pobierając próbki z torebek
materiałowych. Wynika z nich, że zwierzę-
ce bakterie campylobacter pochodzące
z surowej żywności mogą być przenoszo-
ne na materiale, co stwarza zagrożenie
do zarażenia się przez człowieka – czyta-
my w interpelacji, którą zgłosili Jarosław
Sachajko, Norbert Kaczmarczyk i Paweł
Skutecki.
Posłowie Kukiz’15 postanowili zapytać
ministra zdrowia i ministra środowiska m.
in. o to, jak poważne jest ryzyko zarażenia
się przez człowieka bakterią campylobac-
ter z torebki materiałowej, oraz jakie mogą
68 l Plastics Review Styczeń 2018
być tego konsekwencje dla organizmu ludzkiego.
Chcieli się także dowiedzieć, czy wobec wspomnia-
nych toreb istnieje jakaś alternatywa oraz czy mini-
strom „jest znana informacja o bakteriobójczym/bak-
teriostatycznym działaniu toreb wykonanych z włó-
kien konopi siewnych”.
W odpowiedzi na interpelację Sławomir Mazurek,
podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska prze-
konuje, że torby materiałowe, czyli torby wielokrot-
nego użytku, „zdają się być najlepszą alternatywą dla
toreb jednorazowego użytku zarówno z polimerów,
jak i papierowych”. Przedstawiciel resortu zwraca
uwagę, że już 1 stycznia 2018 r. wejdzie w życie nowe-
lizacja ustawy o gospodarce opakowaniami wprowa-
dzająca tzw. opłatę recyklingowa,
pobieraną od lekkich toreb z poli-
merów wydawanych w sklepach.
– Zakłada się, że torby wielokrotne-
go użytku będą coraz częściej stosowa-
ne. Ich przydatność jest uzależniona
od wytrzymałości materiału, z któ-
rego są wykonane, jednak niewątpli-
wie ich zaletą jest możliwość prania,
co pozwala zachować bezpieczeństwo
higieniczne i pozwala na wielokrotne
ich użycie – napisał Mazurek.
Jak dodał, alternatywą dla toreb
materiałowych wielokrotnego użyt-
ku mogą być torby w całości biode-
gradowalne, wykonane np. ze skro-
bi. Takie torby z wyglądu są podob-
ne do toreb z tworzywa sztuczne-
go. – Mogą być używane wielokrot-
nie, natomiast ulegają rozkładowi
na wodę, dwutlenek węgla oraz resztki
organiczne w warunkach naturalnych
w ciągu kilku miesięcy, bez konieczno-
ści zapewnienia do tego procesu spe-
cjalnych warunków, np. przekazania
do kompostowni – czytamy w odpo-
wiedzi MŚ na interpelację. 
www.eplastics.pl
PREZENTACJE
Luksusowy
polimerowy butik
Londyński sklep z wnętrzem wykonanym
w pełni z recyklingowanych polimerów.
Londyński butik Bottletop oferuje
towary, które sam klasyfikuje jako
„zrównoważony luksus”. Sprzedawane
produkty pochodzą z przetworzonych
odpadów i materiałów pochodzących
z recyklingu, co utrzymane jest w nurcie
filozofii zero-waste, jaką na każdym
kroku podkreślają właściciele sklepu.
70 l Plastics Review Styczeń 2018
I
ch londyńska siedziba odwzorowuje cały styl
marki. Wystrój wnętrza wykonany został w pełni
z materiału pochodzącego z recyclingu plasti-
kowych butelek. Wykorzystano je do filamentu
do drukarek 3D.
Za projekt wnętrza odpowiada Krause Architects
oraz AI Build. Bottletop sięgnął po całą armię robo-
tów przemysłowych marki KUKA do wydrukowania
wszystkich elementów budynku. Materiały do druku
pozyskane zostały z ulic Delhi w Indiach.
W pracach firmy, oprócz czynnika ekologicznego,
widoczny jest trend społeczny. Współpracująca
firma ReFlow z Holandii, która zajmuje się wytwa-
rzaniem filamentów z materiałów wtórnych, jasno
mówi, że część z zysków jest inwestowana w miej-
scu, gdzie pozyskiwane są te surowce – w tym
www.eplastics.pl

przypadku są to Indie. „Naszą misją jest poprawa
jakości życia ponad 40 milionów zbieraczy śmie-
ci, którzy dostarczają do nas materiały wtórne.
Zarabiają oni poniżej dwóch dolarów dziennie,
a ich ciężka praca jest jednym z podstawowych ele-
mentów tworzenia społecznie odpowiedzialnego
świata, gdzie wykorzystuje się druk 3D”, czytamy
na stronie ReFlow.
Bottletop nie ukrywa swoich inspiracji dzie-
łami Paolo Zilli, pracującego w biurze Zaha Hadid
Architects. Butik Bottletop jest pierwszym na świecie,
który stara się tworzyć „szerszy, pozytywny ekosys-
tem uwzględniający wyższe wartości w sektorze dóbr
luksusowych”. Firma zachowuje wysoki poziom etyki
w swojej pracy, jednocześnie łącząc w swoich projek-
tach wiele kultur, a także wykorzystując innowacyjne
technologie.
Przetworzone butelki i inne plastikowe element
nie są jedynym surowcem wtórnym, jaki wykorzy-
stuje Bottletop do wystroju swojego butiku. Podłoga
wykonana jest z przetworzonych opon samochodo-
wych, a pod sufitem zawieszono ozdobne elementy
www.eplastics.pl
PREZENTACJE
z metalowych puszek zawieszonych na drukowanych
elementach.
Wnętrze sklepu jest cały czas projektem w toku
– literalnie. Roboty KUKA cały czas pracują, produ-
kując nowe elementy wystroju, dzięki czemu sklep
cały czas ewoluuje i zmienia się. Przez pewien czas,
klienci odwiedzający butik, będą mieli unikalną szan-
sę wykorzystać roboty do wydrukowania własnych,
personalizowanych gadżetów do toreb. Wszystkie
zrobione są z filamentu ReFlow. 
Przetworzone butelki i inne plastikowe element nie
są jedynym surowcem wtórnym, jaki wykorzystuje
Bottletop do wystroju swojego butiku. Podłoga wykonana
jest z przetworzonych opon samochodowych, a pod
sufitem zawieszono ozdobne elementy z metalowych
puszek zawieszonych na drukowanych elementach.
Styczeń 2018 Plastics Review l 71
PLASTICS TROUBLESHOOTING
CHCIAŁBYŚ WZIĄĆ UDZIAŁ
W SZKOLENIU? ILE CHCIAŁBYŚ
PRZEZNACZYĆ NA TO PIENIĘDZY?
Szkolenie jest najbardziej skuteczne, gdy znasz jego cel i wiesz jak do niego dążyć.
S
pójrzmy prawdzie w oczy, więk-
szość szkoleń dotyczących prze-
twórstwa kończy się jednorazo-
wym wydarzeniem i nie dostar-
cza wartościowych informacji. Intencje
mogą być dobre, ale kiedy nadchodzi
czas szkolenia oraz wymiany informacji,
niektórzy nadal uważają ten pomysł za
nietrafiony. Ponadto, uważają czas szko-
lenia za stracony.
W czasach podejmowania decyzji dyk-
towanych zyskami, należy pamiętać o
celu i mierze krótko– i długoterminowe-
go sukcesu – lub jego braku. Trudno pod-
dawać ocenie szkolenia z obsłu-
gi, ponieważ uważa się, że jeśli
ktoś wykonywał daną pracę
przez wiele lat, a jej rezultaty
są akceptowalne, to po co się
szkolić? Prawda jest taka, że
staż pracy nie zawsze gwaran-
tuje biegłość w wykonywanej
pracy. Jeśli chodzi o umiejęt-
ności zawodowe, w wielu
przypadkach długi staż
pracy może przeciw-
działać samorozwojowi,
ponieważ upływ czasu
rodzi bezpieczeństwo i
samozadowolenie.
Innym usprawiedli-
wieniem jest stwier-
dzenie, że: „jesteśmy
zbyt zajęci utrzyma-
niem ruchu, aby poświę-
cać czas na szkolenia”.
Oczywiście są to wymów-
ki, mające na celu ukrycie
prawdziwego problemu,
72 l Plastics Review Styczeń 2018
którym jest wiara, że wszystko w fir-
mie jest ważniejsze od szkolenia. Pytanie
brzmi: „co jest lepsze dla mnie i mojej
firmy: stawianie czoła codziennym pro-
blemom czy dostrzeżenie możliwości
zwrotu inwestycji w postaci czasu i pie-
niędzy, które zabiera szkolenie”. Dla nie-
których odpowiedź jest oczywista – naj-
pierw zajmij się rozwiązaniem bieżących
problemów, a następnie weź udział w
szkoleniu.
SMAK SZKOLENIA
Szkolenie może przybrać różne formy
od kształcenia na uczelni wyższej,
poprzez seminaria, aż do filmów na
YouTube. Wiedza na temat tego, co
jest potrzebne Tobie i Twojej fir-
mie wymaga opracowania planu.
Dobry plan wymaga narzędzi do
szacowania czynników mają-
cych wpływ na to, co chcesz
ulepszyć. Im mniej czyn-
ników rozważasz, tym
mniejsza wartość
dodana danego
szkolenia. W przy-
padku umiejętno-
ści zawodowych,
gdzie zdolności
uzależnione są od
intelektu (wiedzy
na temat wyko-
nywanej pracy)
połączonego z
możliwościa-
mi fizyczny-
mi (użyciem
narzędzi),
można pogu-
bić się w tym, co naprawdę wymaga ulep-
szenia. Na przykład, jedna firma wysłała
czterech swoich techników zajmujących
się naprawą form na pobliską uczelnię,
aby wzięli udział w 40 godzinnym szko-
leniu z matematyki, czytania rysunków
technicznych i elektryki. Kurs był drogi, a
ponadto wiele pracy nie zostało wykona-
nej, ponieważ pracownicy poświęcili 160
godzin roboczych na szkolenie. Kiedy
zapytałem o prawdziwe potrzeby i pro-
ponowany zysk ze szkolenia, nie usłysza-
łem odpowiedzi. Kierownik powiedział,
że celem było, aby grupa wzięła udział w
szkoleniu, które przyda im się w dalszej
pracy, co brzmiało rozsądnie. Gdy zapy-
tałem jak bardzo te umiejętności przyda-
dzą się w codziennej pracy odpowiedział:
„prawdopodobnie niewiele, ale HR tak
chciał”. Oh.
Problem polega na tym, że nikt nie
potrafił oszacować jak brak tych umie-
jętności wpłynie na funkcjonowanie
form i możliwość ich naprawy w fabryce.
Powyższe umiejętności wydają się być
potrzebne standardowemu technikowi,
jednak rzadko wpływają na jego pracę i
użytkowanie form.
OPRACUJ PLAN
Wysyłając pracowników na szkolenia
tylko po to, żeby móc stwierdzić, że
personel jest stale szkolony nie przy-
nosi rezultatu. W przypadku niektó-
rych profesji, jak elektryk czy hydraulik,
szkolenia są obowiązkowe i stanowione
przez prawo. Natomiast, w przypadku
napraw form, szacowanie czy dana rzecz
faktycznie wpłynie na pracę może być
trudniejsza do zdefiniowania. Jednak ta
www.eplastics.pl

Większość szkoleń dotyczących przetwórstwa kończy się jednorazowym wydarzeniem i nie dostarcza wartościowych
informacji.
czynność powinna być wykonana, ponie-
waż w innym przypadku szkolenie będzie
tylko miłą przerwą w pracy.
Podczas naszych szkoleń dotyczących
napraw i konserwacji form spotykamy
setki kursantów żądnych wiedzy, ale
niewielu przychodzi ze zdefiniowanym
celem – wiemy to, bo pytamy. Zanim
kursanci opuszczą szkolenie, upewnia-
my się, że wiedzą dokładnie to, co jest
im potrzebne, by efektywnie naprawiać
i konserwować formy. Prosimy również,
by wypunktowali cele, żebyśmy mogli
ulepszać nasze szkolenia, sprostać ocze-
kiwaniom i aby uczestnikom zwróciły się
zainwestowane pieniądze i czas.
Dużą wartość kursu stanowi pomoc w
zrozumieniu uczestnikom „procesu” kon-
www.eplastics.pl
serwacji i naprawy form oraz specyficz-
nej kolejności wydarzeń, które powinny
nastąpić podczas pracy nad każdą formą
i jakie wskaźniki powinny być mierzone.
Wiedza na temat procesu i wskaźni-
ków, może prowadzić specjalistów do
ciągłego doskonalenia, natomiast jej
brak zmusza do poszukiwania rozwią-
zań pośrednich. Jest to recepta na bycie
przeciętnym: pracować ciężko i nic nie
osiągnąć.
Istnieją firmy, które oszczędzają dużo
pieniędzy wkładając wysiłek w uzyskanie
odpowiedniej wiedzy dotyczącej napraw
i konserwacji, naukę posługiwania się
potężnymi narzędziami służącymi do
PLASTICS TROUBLESHOOTING
porównywania form, trendów wad, czę-
stotliwości podobnych działań napraw-
czych i w konsekwencji prowadzą do
zrozumienia źródła problemu i ciągłego
doskonalenia. Inni przez lata uczą się
sekretów rzemiosła, takich jak spawa-
nie czy polerowanie, aby ich praca była
efektywna. Dobre szkolenie skraca ten
czas i oszczędza pieniądze pozwalając na
długą i bezawaryjną pracę formy.
Nie pozwól, aby szkolenie było
tylko jednorazowym wydarzeniem.
Porozmawiaj ze swoim szkoleniowcem
o dodatkowej wiedzy i umiejętnościach,
których potrzebujesz. Porozmawiaj rów-
nież na temat udoskonalania sposobów
ewaluacji szkoleń. Potem przyjdzie czas
na zyski. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 73
PLASTICS TROUBLESHOOTING

Konstrukcja ślimaka
jest kwestią równowagi
W celu uzyskania równowagi po wewnętrznej stronie ścianki. Obliczenia szyb-
kości topienia wymagają również pełnych danych
między transportem, mieszaniem dotyczących lepkości materiału w różnych tempe-
raturach, przewodności cieplnej, krzywych ciepła,
i podawaniem konieczne jest wykorzystania prawa potęgowego, współczynnika
konsystencji i ciepła topienia.
zastosowanie odpowiednich Nawet w przypadku „uproszczonych” obliczeń

kalkulacji i/lub sprawdzonych szybkości topienia występuje prawie 100 danych

potrzebnych do wykonania analizy. To dwa razy

danych empirycznych podczas więcej w porównaniu z obliczeniami ciepła gene-

konstruowania każdej ze stref.
rowanego przez lepkość polimeru, jego transport,
wzrost ciśnienia i termodynamikę wymiennika ciepła.
Wyzwanie jest jeszcze większe w przypadku strefy
zasilania. Wymagane dane są rzadko publikowane,
więc trudno jest je uzyskać i wdrożyć do podstawo-

S
trefy ślimaka wytłaczarki jednoślimakowej wych obliczeń objętościowych zasilania. Dane takie
powinny być zrównoważone, by być efektyw- jak: średnia wielkość granulatu, upakowanie, tar-
ne. W celu uzyskania bilansu między strefami cie między granulatem polimeru, tarcie między
zasilania, sprężania i dozowania konieczne jest granulatem a cylindrem i ślimakiem, tempera-
użycie odpowiednich kalkulacji i/lub sprawdzonych tura po wewnętrznej stronie ścianki podajnika
danych empirycznych. Zwykłe różnicowanie średnic i cylindra są niezbędne do wykonania nawet pod-
rdzenia w poszczególnych sekcjach może prowadzić stawowych analiz. W konsekwencji, wykonanie ana-
do powstania niepożądanych konsekwencji. lizy podawania jest oparte w całości na badaniach
Możliwe jest dość dokładne obliczenie dozowa- empirycznych, jako że większość tych danych jest
nia przy zastosowaniu relatywnie prostych równań prawie niemożliwa do uzyskania bez rozbudowanego
typu opór-przepływ i ciśnienie-przepływ, jeśli tylko oprzyrządowania i testów.
dostępne są odpowiednie wartości lepkości. Topienie
jest o wiele bardziej skomplikowane, ale może być
obliczone z rozsądną dokładnością stosując pod-
stawowe równania sformułowane w latach 60-tych
przez naukowców. Jednak, te równania wymagają
wielu danych wejściowych i rygorystycznych analiz.
Niektóre z tych danych są trudne i drogie do zdoby-
cia. Nawet w warunkach laboratoryjnych są nieprak-
tyczne i nieekonomiczne dla większości konstrukcji
ślimaków. W rezultacie, większość kalkulacji szyb-
kości topienia zawiera sporą ilość danych empirycz-
nych, by uzyskać miarodajne wyniki.
Są to informacje takie jak: początek topienia,
ciśnienie w różnych miejscach cylindra, lepkość,
temperatura stopu, grubość ścianki cylindra, roz-
mieszczenie termopar czy temperatura cylindra

74 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl


Niestety „współczynnik sprężania” jest często
jedyną podstawą analizy strefy zasilania. Jest to ryzy-
kowne podejście, ponieważ współczynnik sprężania
uwzględnia jedynie objętość strefy zasilania w odnie-
sieniu do strefa dozowania, a wszystkie inne aspek-
ty są pomijane. W dodatku współczynnik sprężania
zwykle wpływa na szybkość topienia, co może wpro-
wadzać pewne niezamierzone konsekwencje.
Brak równowagi między opisanymi funkcjami
ślimaka powoduje kłopoty z wydajnością. Jednym
z najczęstszych problemów jest niestabilność lub
przecieki. Nadmierne zasilanie może powodować
niestabilność, duże zużycie ślimaka/cylindra, wysoką
temperaturę stopu, nadmierny pobór mocy i brak
homogeniczności stopu. Zbyt wolne zasilanie może
powodować niestabilności, zbyt wolną szybkość
Zbyt wolne
topienia i obniżoną wydajność.
zasilanie może
Te same problemy występują w przypadku szyb-
powodować
kości topienia, ponieważ nadmierne zasilanie może
niestabilności,
powodować zatykanie kanałów i skutkować niesta-
zbyt wolną
bilnościami, dużym zużyciem ślimaka, dużym obcią-
szybkość topienia
żeniem silnika oraz niesatysfakcjonującą homoge-
i obniżoną
nicznością stopu. Z drugiej strony, zbyt wolne poda-
wydajność.
www.eplastics.pl
PLASTICS TROUBLESHOOTING
wanie może spowodować niewystarczającą szybkość
topienia i homogeniczność stopu. Dopasowanie
strefy dozowania do poprzedzających stref jest rów-
nie istotne. Nieodpowiednia konstrukcja wpływa
na wydajność, temperaturę, stabilność i homogenicz-
ność stopu.
Każda kolejna strefa jest uzależniona od wydaj-
ności poprzedniej sekcji. Niestety pierwsza sek-
cja jest najtrudniejsza do przewidzenia, niezależnie
od wyrafinowania obliczeń i analiz komputerowych.
Czasami konstrukcja kończy się na pierwszych obli-
czeniach, by uzyskać bilans przynajmniej dla jed-
nej z sekcji. Dodanie sekcji mieszających skutkuje
koniecznością wprowadzenia kolejnego zestawu obli-
czeń, by móc zdeterminować ich efektywność i ilość
transportowanego materiału.
Podsumowując, zmiana kilku przypadkowych
i indywidualnych wymiarów w strefach ślimaka/
cylindra może zapoczątkować wiele problemów.
Wytłaczarka jednoślimakowa jest relatywnie prostym
urządzeniem mechanicznym, ale podczas przetwa-
rzania polimerów w stanie stopionym, jej zachowanie
staje się o wiele bardziej złożone. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 75
MARKET&TECHNOLOGY

Grafitowy
styropian
Nowoczesne technologie budowlane 2014 roku warunki techniczne określają kolejne,
coraz wyższe progi minimalnych wartości współ-
sprawiają, że możemy budować czynnika zapotrzebowania na energię pierwotną
EP. Z chwilą ustanowienia nowego prawa poziom
więcej i szybciej. Tymczasem obecnie ten wynosił 120 kWh/m2K, a po 1 stycznia 2021
ma ulec zmniejszeniu prawie o połowę, do zale-
obowiązujące wymagania prawne dwie 70 kWh/m2K. Spełnienie tak wymagających

dotyczące energooszczędności kryteriów jest nieodłącznie związane z potrzebą

stosowania materiałów o coraz lepszej izolacyjno-
wymuszają podnoszenie ści termicznej. Najlepszą ochronę cieplną wśród
produktów styropianowych zapewnia obecnie sty-
standardów energetycznych ropian grafitowy, jednak jego stosowanie wymaga
odpowiedniej kultury wykonawczej.
nowych budynków mieszkalnych.
Dlaczego styropian grafitowy?
Czy obecnie stosowane materiały W powszechnej świadomości styropian uchodzi

izolacyjne odpowiadają na potrzeby za najtańszy i być może nieco przestarzały materiał

izolacyjny, jednak wbrew pozorom technologie pro-
budownictwa przyszłości?

Z
e statystyk Głównego Urzędu Nadzoru
Budowlanego w ynika, że liczba pozwo-
leń na budowę wciąż rośnie. Dla przykładu
w 2015 roku dla budynków jednorodzinnych
wynosiła ona 75 058, zaś wielorodzinnych – 3 936.
Statystyki z 2016 roku pokazują odpowiednio liczby
82 852 dla budownictwa jednorodzinnego i 4 415 dla
budownictwa wielorodzinnego. Tylko w pierwszym
półroczu 2017 roku wydano już 43 114 pozwoleń
na budynki jednorodzinne i 2751 na wielorodzin-
ne, co oznacza, że trend ten jest nadal wzrostowy.
Rosnącemu tempu, w jakim powstają nowe budyn-
ki, towarzyszą coraz ostrzejsze kryteria dotyczące
Płyty ETIXX produkowane
oszczędności energii. Obowiązujące od 1 stycznia
metodą formowania w prasie.

76 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl


Spieniony
styropian
grafitowy.
dukcji wciąż ewoluują w kierunku podnoszenia jego
parametrów związanych m.in. z termoizolacyjno-
ścią, wytrzymałością mechaniczną czy wodoodpor-
nością. Po długim czasie dominacji białego styropia-
nu, w latach 90. przyszedł czas na styropian szary,
wzbogacony kompozytami grafitu, które znacząco
podnoszą jego właściwości izolacyjne. Podczas gdy
styropian fasadowy biały uzyskuje współczynnik
przewodzenia ciepła lambda na średnim poziomie
ok 0,042 W/mK, styropian grafitowy cechuje się
wartością nawet 0,031 W/mK. W praktyce oznacza
to możliwość stosowania płyt o mniejszych grubo-
ściach dla uzyskania podobnego efektu termoizo-
lacji. I tak przykładowo, aby ocieplić ścianę jed-
nowarstwową z pustaków ceramicznych o grubo-
ści 18,8 cm do wymaganego na 2021 rok poziomu
U=0,2 W/m2K potrzeba 20 cm styropianu białego
o lambdzie 0,042 W/mK (opór cieplny RD =4,60 m2K/
W). Zbliżony współczynnik U można osiągnąć stosu-
jąc płyty grafitowe o współczynniku lambda 0,031
o grubości 15 cm (opór cieplny R D =4,65 m2K/W).
Cieńsza warstwa przekłada się na lżejszą elewację,
węższe ościeże okienne, które wpuszczają więcej
światła, a także oszczędności na obróbkach blachar-
skich. Styropian grafitowy różni się od białego nie
tylko właściwościami termoizolacyjnymi i kolorem.
Budynek
ocieplony
styropianem
Knauf Therm
ETIXX.
www.eplastics.pl
MARKET&TECHNOLOGY
Specjaliści z branży ociepleń podkreślają, że jest on
również bardziej wymagający pod względem sposo-
bu przechowywania obróbki i układania.
Izolacja o wyższej kulturze
Styropian grafitowy wymaga szczególnej dys-
cypliny wykonawczej zwłaszcza w zastosowaniach
fasadowych. Płyty z domieszkami grafitu przede
wszystkim należy chronić przed bezpośrednim
oddziaływaniem promieni słonecznych. Ciemny
odcień tradycyjnie wytwarzanych grafitowych płyt
styropianowych jest dodatkowo pogłębiany pod-
czas procesu cięcia gorącym drutem, co powoduje
że nagrzewają się one intensywniej i mogą ulegać
odkształcaniu. W rezultacie w warstwie ocieple-
nia powstają szczeliny i niepożądane mostki ter-
miczne, które uzupełnia się pianką uszczelniają-
cą. W ekstremalnych przypadkach odkształcony
i niezabezpieczony mocowaniami mechanicznymi
styropian może odpadać od muru. Dlatego rów-
nie ważnym zaleceniem producentów, którego nie
należy bagatelizować, jest szlifowanie powierzchni
płyt przed nałożeniem zaprawy klejowej, co zwięk-
sza ich przyczepność. Wraz z postępem w tech-
nologii ociepleń pojawiły się jednak płyty grafito-
we o współczynniku lambda 0,031 produkowane
znaną m.in. z branży kształtek technicznych i opa-
kowań precyzyjną metodą formowania w prasie,
która poprawia ich niektóre właściwości.
– Taką innowację zaproponowała firma Knauf
Industries, wprowadzając na rynek płytę grafitową
ETIXX 031. W procesie formowania spienionego polisty-
renu zachowywany jest naturalny, jasnoszary odcień
surowca, co powoduje że płyty ETIXX nie absorbują
promieni słonecznych tak intensywnie jak ich ciem-
niejsze odpowiedniki cięte z bloku. Jednocześnie w pły-
tach ETIXX nie występują tak silne naprężenia, dzięki
czemu po wysezonowaniu ulegają one bardzo niewiel-
kim odkształceniom. Wpływa to bezpośrednio na zmi-
nimalizowanie szczelin i zmniejszenie zużycia mate-
riałów wypełniających w trakcie realizacji ocieplenia
– mówi Cezary Bieżoński, Regionalny Menedżer ds.
Sprzedaży Knauf Therm.
Ponadto w procesie formowania płyty ETIXX
uzyskują po obydwu stronach charakterystyczną,
gofrowaną i rowkowaną strukturę, która nie tylko
niweluje naprężenia materiału, lecz również zwięk-
sza jego przyczepność. Dzięki temu styropian nie
wymaga szlifowania, co przekłada się na oszczęd-
ność czasu podczas obróbki. Nowa technologia pro-
dukcji pokazuje, że w dziedzinie styropianu grafito-
wego nie powiedziano jeszcze wszystkiego, a proces
ewolucji materiałów ociepleniowych z polistyrenu
ekspandowanego wciąż trwa. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 77
STREFA PRZEDSIĘBIORCY
Raport płacowy Hays
Poland – it contracting 2018
Z najnowszego raportu Hays Poland
wynika, że w nadchodzących
miesiącach firmy będą mierzyć się
z rosnącym niedoborem specjalistów
IT. Dla najlepszych pracowników
oznacza to atrakcyjne oferty pracy
oraz wzrost wynagrodzeń.
P
łace rosną najszybciej w przypadku progra-
mistów zajmujących się popularnymi techno-
logiami. Nie bez znaczenia jest również forma
współpracy – specjaliści pracujący w ramach
kontraktu mogą zarobić nawet o 20% więcej niż
w oparciu o umowę o pracę. Jednocześnie na znacze-
niu zyskują posiadane przez kandydatów umiejętno-
78 l Plastics Review Styczeń 2018
ści interpersonalne, które w coraz większym stopniu
warunkują zainteresowanie firm.
Kontrakting usług IT to forma współpracy, w której
specjalista z branży nowoczesnych technologii pra-
cuje dla firmy na zasadzie B2B – świadczy usługi jako
jednoosobowa firma. Specjaliści IT podejmują współ-
pracę na określony czas i zazwyczaj są rekrutowani
do pracy przy konkretnym projekcie. W dobie rosną-
cego braku kompetencji z obszaru IT i silnej pozy-
cji kandydatów na rynku pracy jest to rozwiązanie
korzystne dla obu stron. – Zatrudnianie specjalistów
IT na podstawie kontraktu staje się trendem wyraźnym
już nie tylko na rynkach zachodnioeuropejskich, ale
również w Polsce. Utalentowani programiści, testerzy
i developerzy coraz chętniej decydują się na podjęcie
pracy kontraktowej, ponieważ w tej formie współpracy
dostrzegają korzyści, których nie gwarantuje etat. Zalety
dostrzegają także firmy, które cenią sobie elastyczność
i szybki dostęp do kompetencji, co niesie za sobą współ-
praca z kontraktorami – podkreśla Arkadiusz Wargin,
dyrektor dywizji IT contracting w Hays Poland.
Doświadczenie w pracy kontraktowej miało już 26%
pracowników działów IT. Mowa głównie o osobach
www.eplastics.pl
 STREFA PRZEDSIĘBIORCY

Motywacja do pracy w oparciu o umowę B2B* Perspektywa pracowników i kontraktów

Atrakcyjniejsze wynagrodzenie 68

Elastyczność czasu pracy 59

Możliwość pracy zdalnej 42

Możliwość uczestniczenia
w interesującym projekcie 36
Możliwość decydowania, kiedy
31
rozpocząć kolejny projekt
Trudności w znalezienu 21
pracy etatowej
Możliwość pracy za granicą 14
Możliwość pracy 11
z najnowszymi technologiami

*Procenty nie sumują się do 100%, onieważ możliwe było zaznaczenie więcej niż jeden odpowiedzi.

z kilkuletnim doświadczeniem w branży i wykształ- Kompetencje „miękkie” koncentrują się na sposobie,

ceniem kierunkowym w zakresie nowych technologii.
Opcję współpracy z kontraktorami bierze pod uwagę
natomiast 58% firm. Tego typu współpraca najczę-
ściej realizowana jest z osobami posiadającymi albo
wąskie albo najbardziej rozchwytywane na rynku spe-
cjalizacje. Z punktu widzenia pracowników motywa-
torem do takiej formy zatrudnienia są przede wszyst-
kim atrakcyjne wynagrodzenie, elastyczny czas pracy,
możliwość pracy zdalnej i uczestnictwa w ciekawych
projektach. Większość kontraktorów dobrze ocenia
warunki pracy w oparciu o umowę B2B.
Kompetencje, które decydują
o współpracy
W związku z napotykanymi wyzwaniami rekruta-
cyjnymi, pracodawcy coraz częściej określają umie-
jętności techniczne jako minimalny wymóg, kładąc
większy nacisk na posiadane przez kandydatów kom-
petencje miękkie oraz potencjał do dalszego rozwoju.
Oprócz wykształcenia, doświadczenia zawodowego
i umiejętności technicznych, ważny w pracy specjali-
sty IT jest dziś zestaw kompetencji miękkich. Podczas
rozmów kwalifikacyjnych, kandydaci ubiegający się
o pracę w firmach są coraz częściej szczegółowo
weryfikowani pod względem posiadanych umiejęt-
ności społecznych.
w jaki pracownik zachowuje się podczas pracy zarów-
no indywidualnej, jak i zespołowej. Są to umiejętności
osobiste, takie jak zdolność do motywowania same-
go siebie, inicjowania nowych rozwiązań, spraw-
ne zarządzanie swoją pracą, a także umiejętności
interpersonalne, które obejmują komunikowanie się
z ludźmi, przekonywanie ich do swoich racji, moty-
wowanie, inspirowanie, a także zarządzanie zespo-
łem. Od kompetencji twardych (do których należą
np. umiejętność programowania w C#, konfiguracja
sieci, administrowanie systemem Linux itp.) odróżnia
je to, że stanowią one pochodną charakteru.
– Pracownicy i kontraktorzy IT starają się popra-
wiać przede wszystkim swoją skuteczność w komuni-
kacji z innymi – kluczową umiejętność zdaniem niemal
wszystkich pracodawców. Ponad 30% kontraktorów
stara się także zwiększać swoją pewność siebie oraz
asertywność, choć są to umiejętności oceniane przez
pracodawców jako mniej istotne niż np. umiejętność
szybkiego rozwiązywania problemów czy proaktywna
postawa i podejście do pracy – podkreśla Arkadiusz
Wargin. Warto jednak podkreślić, że pracownicy
i kontraktorzy IT mają coraz większą świadomość,
że posiadane przez nich umiejętności miękkie wpły-
wają na decyzje firm o podjęciu lub przedłużeniu
z nimi współpracy. 

Jak ważne są umiejętności miękkie pracowników i kontraktów IT? Perspektywa firm

0%
Nie mają znaczenia
1%
Niezbyt ważne
8% 74% 17%
Średnio ważne Dość ważne Bardzo ważne

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 79

POLYMER NEWS

GRUPA AZOTY S.A. WYBITNYM SMACZNY PLASTIK…

EKSPORTEREM ROKU 2017
W oceanach żyją jednak stworzenia, które zjadają pla-
Grupa Azoty S.A. została uhonorowana Listem stik prawdopodobnie dlatego, że im... smakuje.
Gratulacyjnym, Tytułem i Pucharem „Wybitny Eksporter
Roku 2017” Stowarzyszenia Eksporterów Polskich. Tu już Jak twierdzi Alex Seymour, analityk geograficznych sys-
drugie wyróżnienie w tym roku przyznane przez to Sto- temów informacji oraz biolog morza Uniwersytetu Duke’a
warzyszenie tarnowskiej spółce. Za „Eksportowy Produkt w Karolinie Północnej, naukowcy od lat mówią o tym, że więk-
Roku 2017” został uznany Tarnamid®, czyli produkowany szość zwierząt zjada plastik przez przypadek. Niewielka,
w Tarnowie Poliamid 6 w formie granulatu. jednak wciąż rosnąca liczba badań, sugeruje istnienie innej
przyczyny. Możliwe, że dla niektórych stworzeń polimery
Segment polimerów jest drugim co do ważności segmen- są apetyczne.
tem w Grupie Azoty. – To bardzo istotne, że jesteśmy zauważani – Plastik właściwie może być smaczny – powiedział Austin
i doceniani w obszarze eksportu polimerów. Nasze podstawowe Allen, doktorant biologii morza z Uniwesytetu Duke’a. Allen
rynki zbytu zlokalizowane są za granicą, a głównym produktem i Seymour są głównymi autorami badań opublikowanych
eksportowym jest właśnie Tarnamid® – podkreśla Małgorzata w magazynie „Marine Pollution Bulletin”. Wraz z ekologiem
Malec, dyrektor Segmentu Biznesowego Tworzyw. morza z tej samej uczelni Danielem Rittschofem, Allen i Sey-
mour pokazali, że koralowce reagują na fragmenty mikropla-
Tarnamid® to nazwa handlowa wytwarzanego w Grupie stiku, jakby były one pożywieniem.
Azoty S.A. poliamidu 6. Powstaje on w Tarnowie zarówno w for- Badania laboratoryjne polegały na hodowaniu koralow-
mie naturalnej, jak i w szerokiej palecie odmian modyfikowa- ców w zbiornikach ze słoną wodą, którą zanieczyszczono
nych. To jeden częściami plastiku o średnicy mniejszej niż milimetr.
z najważniej-
szych polimerów Podczas karmienia naukowcy podnosili szczypcami cząstkę
konstrukcyjnych plastiku lub piasku niedaleko polipów. Kiedy ziarnko wędro-
na świecie, które wało niedaleko ich otworów gębowych, używały pokrywa-
dzięki szczegól- jących ich ciało włosków, aby zrzucić z siebie niepożądaną
nym cechom cząstkę. Jednak gdy w pobliżu znalazł się kawałek plastiku,
wytrzymałościo- koralowce wkraczały do akcji. Używały do tego knidoblastów
wym i zmęcze- (komórek tworzących parzydełka), które wbijały się w zia-
niowym, odpor- renko toksycznymi kolcami. Następnie koralowce zjadały
ności cieplnej zdobycz.
i chemicznej Naukowcy przetestowali polistyren, polichlorek winylu
znajduje zasto- oraz sześć innych typów polimerów. Ponad 80 procent czą-
sowanie w wie- stek zostało zjedzonych. Piasek interesował polipy jednie
lu branżach, m. raz na dziesięć prób. Koralowce nie mogą polować dzięki
in. motoryzacji, narządowi wzroku, ponieważ nie mają oczu. Aby określić,
przemyśle włó- co jest dobre do jedzenia, używają swojego odpowiednika
kienniczym, elek- języka – chemosensora.
trotechnicznym
i elektronicznym Naukowcy próbowali zmienić profil chemiczny plasti-
czy medycynie. ku, pokrywając go mikrobiologiczną błoną. Ich hipoteza
Produkt z Tar- zakładała, że koralowce polubią takie „cukierki” z mikro-
nowa cieszy organizmami zacierającymi smak polimeru i dostarcza-
się międzyna- jącymi co najmniej kilka rodzajów substancji odżyw-
rodowym uznaniem, czego potwierdzeniem są liczne nagro- czych. Co zaskakujące, polipy preferowały zwykły pla-
dy i wyróżnienia. Również na 21 Międzynarodowych Targach stik. W testach przeprowadzanych w akwarium zjadały
Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy PLASTPOL w Kiel- go ponad pięć razy częściej niż ten biozanieczyszczony.
cach Grupa Azoty S.A. otrzymała wyróżnienie za nowe odmiany To zasugerowało naukowcom, że fabryczny plastik zawiera
Tarnamidu® o obniżonej palności (spełniającego wymagania jakiś smakowity składnik. – Musimy myśleć o smaku plastiku
normy EN 45545-2013) do wykorzystania w transporcie kolejo- jako paradygmacie – zaznaczył Seymour. 
wym. 

80 l Plastics Review Styczeń 2018 www.eplastics.pl


LANXESS: NOWY SYSTEM
STABILIZACJI TERMICZNEJ
DO POLIAMIDÓW DURETHAN
LANXESS opracował nowy system stabilizacji termicz-
nej pod nazwą XTS2 (Xtreme Temperature Stabilization)
przeznaczony do gatunków poliamidu 66 marki
Durethan.
System zwiększa trwałość poliamidów w warunkach sta-
rzenia cieplnego tak bardzo, że wytrzymują temperatury
zbliżone do temperatury ugięcia pod obciążeniem. – Dzięki
nowemu systemowi stabilizacji termicznej niezawierającemu
żelaza nasze gatunki poliamidu 66 mogą wytrzymać długotrwałe
działanie temperatur sięgających aż 230°C. Z tego powodu mogą
stanowić alternatywę dla drogich stabilizowanych termiczne
specjalistycznych polimerów termoplastycznych i polisiarczku
fenylenu – wyjaśnia dr Thomas Linder, ekspert ds. rozwoju
Durethanu w jednostce High Performance Materials (HPM)
LANXESS.
Pierwszy produkt z systemem XTS2 to poliamid 66 o 35-
-procentowej zawartości włókien szklanych (w masie), który
będzie sprzedawany pod nazwa Durethan AKV35XTS2.
Istnieją również plany wprowadzenia na rynek gatunków
z serii XTS2 o wyższej i niższej zawartości włókna szklanego.
W fazie rozwoju jest również poliamid 66 do formowania
wtryskowego przeznaczony do turbosprężarek samochodo-
wych, który również jest stabilizowany za pomocą systemu
XTS2.
Tensile Stress at Break (DIN EN ISO 527)
after heat aging at various temperatures
250
Tensile stress at break [MPa]
200
150
100
50
0
0 500 1000 1500
Storage time [h]
www.eplastics.pl
POLYMER NEWS
LEPSZY RECYKLING
Nowe technologie recyklingu, nad którymi pracują obec-
nie naukowcy na całym świecie, mogłyby znacznie zmniej-
szyć ilość plastikowych śmieci – piszą amerykańskie badacz-
ki w „Science”. Według danych w USA recyklingowi poddaje
się mniej, niż 9 proc. plastiku, w Europie – około 30 proc.
Ale, jak czytamy w „Science”, wskaźniki te mogłyby znacz-
nie wzrosnąć. A wszystko dzięki nowym technologiom.
„Najnowsze badania ukierunkowane są na metody chemicz-
nego recyklingu o niższym zużyciu energii, łączenia różnych
typów plastiku z pominięciem procesu sortowania oraz objęcia
recyklingiem polimerów na razie nieodzyskiwalnych” – piszą
autorki publikacji, prof. Megan L. Robertson z Uniwersytetu
Houston i Jeannette M. Garcia, chemiczka z centrum badaw-
czego Almaden firmy IBM. Choć według nich priorytetem
powinno być ulepszenie metod recyklingu już istniejących
i produkowanych w wielkich ilościach plastików – prognozują,
że postęp nauki przyniesie też nowe, łatwiejsze do odzyski-
wania polimery przyszłości. Przykładem mogą być duroplasty
(polimery termoutwardzalne), których nie da się stopić i tym
samym poddać tradycyjnemu recyklingowi. Zespół Robertson
pracuje obecnie nad biodegradowalnymi składnikami duro-
plastów, dzięki którym być może udałoby się jekompostować
lub odzyskiwać przez chemiczny recykling. To byłby duży krok
naprzód, mówi badaczka. Robertson i Garcia zwracają uwagę
na trzy kluczowe problemy dzisiejszego recyklingu. Pierwszy
to konieczność sortowania plastików, co wydłuża cały proces
i podnosi jego koszty. Obecne badania koncentrują się na znale-
 zieniu substancji umożliwiających mieszanie się różnych rodza-
jów plastiku, dzięki czemu będzie można je recyklingować
łącznie. Drugim problemem jest konieczność użycia podczas
chemicznego recyklingu katalizatora, który powoduje rozkład
plastiku na składniki o niższej masie cząsteczkowej. Ponieważ
proces ten jest bardzo energochłonny, naukowcy pracują nad
bardziej efektywną technologią. Po trzecie, obecnie odzyskuje
się głównie politereftalan etylenu (PET), czyli składnik butelek
plastikowych, oraz polietylen. Wielu badaczy próbuje więc
rozszerzyć wachlarz poddających się recyklingowi polimerów.
Największym wyzwaniem pozostaje jednak kwestia trwałości
plastiku. Naukowcy głowią się, jak zachować wszystkie właści-
wości polimerów, umożliwiając jednocześnie wielokrotne ich
użycie i poddanie wielu cyklom recyklingu.” Ulepszenie recy-
klingu plastiku niesie wiele potencjalnych korzyści, od redukcji
emisji gazów cieplarnianych, mniejszego obciążenia środowiska
2000 2500 3000 3500 śmieciami i mniejszej zależności od zasobów ropy (...), po odzy-
skanie wartości ekonomicznej trwałych odpadów plastikowych”
– piszą Robertson i Garcia. Mają nadzieję, że już niedługo wskaź-
D.AKV35XTS2 901510 230 °C
D.AKV35XTS2 901510 220 °C niki recyklingu plastiku będą dużo wyższe niż obecnie. Proces
D.AKV35XTS2 901510 200 °C ten już ruszył, zapewniają wskazując na nowopowstałe firmy,
D.AKV35XTS2 901510 180 °C którym udało się np. ulepszyć metody chemicznego recyklingu
śmieci polistyrenowych lub efektywniej sortować surowce. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 81
POLYMER NEWS
FLUORESCENCYJNY BARWNIK
WYKRYJE „ZAGINIONY”
MIKROPLASTIK?
Naukowcy z Uniwersytetu w Warwick opracowali pio-
nierską metodę wykrywania za pomocą fluorescencyj-
nego barwnika bardzo drobnych cząstek polimerów;
ich średnica nie przekracza często 20 mikrometrów,
co można porównać do ludzkiego włosa albo włókna
wełny.
Jak tłumaczą Gabriel Erni-Cassola i dr Joseph A. Christie-
Oleza, barwnik preferencyjnie wiąże się z cząstkami polime-
rów, przez co są one doskonale widoczne pod mikroskopem
fluorescencyjnym. W ten sposób można odróżnić mikropla-
stik od naturalnych materiałów i przeprowadzić dokładne
badania ilościowe. By przetestować nową metodę, autorzy
publikacji z pisma Environmental Science & Technology pobra-
li próbki wody z powierzchni morza i piasku z plaży w pobli-
ży Plymouth. Później wyekstrahowali mikroplastik. Okazało
się, że bez problemu mogli ocenić zawartość najdrobniej-
szej frakcji. Naukowcy wykryli o wiele więcej drobnego
plastiku (o średnicy poniżej 1 mm) niż wcześniej zakładano.
Było go też znacznie więcej, niż dało się ustalić za pomocą
tradycyjnych metod.
Uzyskane wyniki zadają kłam twierdzeniom, że najdrob-
niejsze cząstki znikają z powierzchni wody. Jak widać, trze-
ba prowadzić dalsze badania, które pokażą, co naprawdę
dzieje się z plastikowymi odpadami w oceanach. Co istotne,
największą część mikroplastików o tych rozmiarach stano-
wił polipropylen wykorzystywany w opakowaniach i pojem-
nikach na żywność.
Nasze nawyki konsumenckie mają więc bezpośredni
wpływ na oceany. W wyniku wietrzenia duże plastiko-
we obiekty rozpadają się z czasem na mniejsze kawałki.
Wcześniejsze raporty sugerowały, że znajdowana ilość pla-
stików to zaledwie 1% całości. Nic więc dziwnego, że despe-
racko poszukiwano metod identyfikacji „zaginionych” 99%.
Za pomocą naszej metody można bardzo szybko oglądać i ana-
lizować duże serie próbek. W ten sposób uzyskuje się ogromną
ilość danych nt. zawartości mikroplastików w wodzie morskiej
lub w innych próbkach ze środowiska. Obecne metody oceny
ilości mikroplastiku polegają głównie na ręcznym wydobywaniu
polimerów z próbki [...] – opowiada Erni-Cassola. Czy znaleźli-
śmy wspomniane 99%? [By udzielić ostatecznej odpowiedzi],
trzeba zastosować naszą metodę w przyszłych badaniach tere-
nowych. Tak czy siak, aby poprawnie ocenić tworzone prawo,
trzeba koniecznie ustalić, jak polimery zachowują się w środo-
wisku – podsumowuje Christie-Oleza.  nie dobrze sprawdzi się jako opakowanie innych produktów,
82 l Plastics Review Styczeń 2018
MIEJSCOWE WZMOCNIENIE
FORMOWANYCH WTRYSKOWO
PRZEDNICH CZĘŚCI SUV-ÓW
Produkowane przez LANXESS termoplastyczne mate-
riały kompozytowe Tepex wzmacniane włóknami szkla-
nymi ciągłymi mają wiele potencjalnych zastosowań jako
wkładki służące do miejscowego wzmocnienia części
formowanych wtryskowo.
O ile wkładki meta-
lowe są jedynie scze-
pione z materiałem
formowanym wtry-
skowo, to materiały
kompozytowe spajają
się z tym materiałem,
co zwiększa wytrzy-
małość mechaniczną
części. Ponadto Tepex
jest znacznie lżejszy od tradycyjnych materiałów. Szczególnie
dobrze widać to po masie przednich samochodów rekre-
acyjno-terenowych typu SUV Atlas i Teramont produkowa-
nych przez koncern Volkswagen odpowiednio w Stanach
Zjednoczonych i Chinach. – W obu przypadkach wykorzystano
wkładki z materiału Tepex, które są ok. 50% lżejsze od porów-
nywalnych wkładek wykonanych z blachy stalowej. Dodatkowo
wzmocnione tym sposobem miejsca wytrzymują znacznie więk-
sze obciążenia – wyjaśnia Harri Dittmar, specjalista ds. zasto-
sowań materiału Tepex. 
JADALNE OPAKOWANIA
ZASTĄPIĄ POLIMERY?
Firma Evoware postawiła na biodegradowalne, a nawet
jadalne, opakowania.
Zanieczyszczenia wypełniające oceany szkodzą nie tylko
zwierzętom, ale także ludziom, do których organizmów również
dostaje się mikroplastik. W ostatnim czasie stworzono nowy
rodzaj materiału przeznaczonego na opakowania, który jest
wykonany z wodorostów. Następca plastiku jest biodegrado-
walny, a nawet jadalny – zawiera witaminy, minerały oraz błon-
nik. Twórcy informują jednak, że takiego rodzaju opakowanie
rozpuszcza się w wodzie, więc nie nadaje się do wszystkich
produktów.
Biodegradowalny materiał znalazł już swoje zastosowa-
nie w Dżakarcie, gdzie jedna z lodziarni sprzedaje lody w bio-
-kubeczkach o różnych smakach. Evoware informuje jednak,
że ich produkt nie musi być stosowany tylko do żywności – rów-
które są suche. 
www.eplastics.pl
POLYMER NEWS
CHARYTATYWNY ANWIL
Dwadzieścia sześć placówek opiekujących się chory-
mi na terenie całej Polski otrzyma wsparcie finansowe
w łącznej wysokości 180 tys. zł na prowadzenie działal-
ności statutowej od PKN ORLEN oraz czterech spółek
Grupy ORLEN – w tym ANWILU. Na wniosek pracowni-
ków chemicznej firmy darowizny trafią do włocławskiego
oddziału Polskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej oraz
Stowarzyszenia Hospicjum Świętej Elżbiety ze Złotowa.
Wspieranie hospicjów to przedsięwzięcie zainicjowane
w ubiegłym roku przez Fundację ORLEN – Dar Serca mają-
ce na celu pomoc placówkom, które – mimo że spełniają
niezwykle istotną społecznie misję, opiekując się osobami
przewlekle chorymi – zazwyczaj borykają się z problemami
finansowymi. Przedsięwzięcie promuje także ideę wolon-
tariat wśród pracowników Koncernu oraz uwrażliwia ich
na potrzeby lokalnych organizacji, ponieważ to zatrudnie-
ni w PKN ORLEN oraz w czterech spółkach Grupy ORLEN
wskazują ośrodki, które w ich ocenie powinny otrzymać
pomoc. Z inicjatywy pracowników ANWILU wsparcie finanso-
we zostanie przekazana dwóm ośrodkom – włocławskiemu
oddziałowi Polskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej (20
tys. zł) oraz Stowarzyszeniu Hospicjum Świętej Elżbiety ze Zło-
towa (10 tys. zł). Jednym z ważnych elementów formularza
aplikacyjnego, służącego do zgłaszania placówek zasługują-
cych na wsparcie Fundacji ORLEN – Dar Serca, realizującej
program, był opis własnej działalności wolontariackiej pra-
cownika na ich rzecz. Najczęstszymi formami zaangażowa-
nia zadeklarowanymi przez zatrudnionych w Koncernie było
udzielanie wsparcia finansowego zarówno w ramach przeka-
zywania 1 proc. podatku dochodowego, jak i bezpośrednich
wpłat na konto, pomoc w ramach programu grantowego
realizowanego przez PKN ORLEN, wspieranie wolontariuszy
działających w danej placówce, a także własna aktywność
na tym polu. Kilku pracowników zadeklarowało, że po przej-
ściu na emeryturę zamierza dołączyć do grona wolontariuszy
wskazanego przez siebie hospicjum.
84 l Plastics Review Styczeń 2018
STRATEGICZNA WSPÓŁPRACA
GRUPY AZOTY I CTL LOGISTICS
Grupa Azoty podpisała porozumienie z CTL Logistics ws. m.
in. przejęcia spółek celowych, a tym samym konsolidacji
działalności bocznic w Kędzierzynie i Puławach. Oznacza
to, że od 1 stycznia 2018 roku wszystkie spółki zarządzają-
ce bocznicami w Grupie Azoty znajdują się w strukturach
Grupy. Konsolidatorem usług bocznicowych jest Grupa Azoty
KOLTAR, natomiast CTL Logistics pozostaje strategicznym
partnerem Grupy Azoty w obszarze przewozów.
– Konsolidacja to jeden z fundamentów zaktualizowanej w maju
br. Strategii Grupy Azoty. Wszędzie tam, gdzie pozwoli ona na wyko-
rzystanie efektu synergii, wzmocnienie organizacji i korzyści dla
całej Grupy oraz akcjonariuszy, konsolidacja będzie realizowana.
Grupa Azoty chcąc pozostać kluczowym graczem na konkuren-
cyjnym rynku chemicznym w Polsce i Europie nie może sobie
w najmniejszym stopniu pozwolić na pozostawanie w tyle pod
względem modeli zarządzania, sprawności i efektywności organi-
zacji. Dlatego cieszy, że intensywne prace w Grupie przynoszą takie
efekty, że obsługa bocznic zostaje zintegrowana w Grupie. Cieszy
także, że z naszym partnerem logistycznym podpisujemy porozu-
mienie, które pozwoli obu podmiotom skupić się na specjalizacji
 obu stron – powiedział dr Wojciech Wardacki, prezes zarządu
Grupy Azoty S.A.
– Otwieramy nowy rozdział w naszej wieloletniej współpracy
z Grupą Azoty. Przekazujemy Grupie Azoty efektywnie działające
zaplecza logistyczne, wyposażone m.in. w nowoczesne systemy
zarządzania ruchem kolejowym oraz wykwalifikowaną i kompe-
tentną kadrę – skomentował Grzegorz Bogacki, Prezes i Dyrektor
Zarządzający CTL Logistics. – Zgodnie z nową strategią koncentruje-
my się na podstawowej działalności Grupy CTL Logistics i dynamicz-
nie rozwijamy przewozy kolejowe dla przedstawicieli kluczowych
sektorów przemysłu. Jestem przekonany, że nasza dalsza współ-
praca i strategiczne partnerstwo w tym zakresie, przyniesie obu
stronom wymierne korzyści. Dziękujemy Grupie Azoty za docenienie
jakości naszych usług i planowaną współpracę w ramach kontrak-
tów przewozowych w najbliższych latach – dodał.
www.eplastics.pl

Dzierżawione dotychczas bocznice od 1 stycznia 2018 roku
wróciły w struktury właściciela czyli poszczególnych zakła-
dów w Policach, Kędzierzynie i Puławach. Zgodnie z decyzjami
zarządów spółek operatorem bocznic w Grupie Azoty zostaje
Grupa Azoty KOLTAR. Podpisane Porozumienie przeszło proces
konsultacji z pracownikami przejmowanych spółek i odbyło się
przy pełnym zrozumieniu procesu. Zmianom w zakresie pod-
miotów obsługujących bocznice kolejowe towarzyszą zmiany
w przepisach polskiego prawa. Zmiana ustawy kolejowej wpro-
wadza rozdzielenie funkcji – Zarządca bocznicy nie może być
jej Operatorem. Równolegle, niezależnie od zmian w ustawie
dobiegły końca dotychczasowe umowy na obsługę bocznic. 
OSIĄGNIĘCIE 65%
RECYKLINGU OPAKOWAŃ
Z POLIMERÓW REALNE
Poprawa efektywności sortowania odpadów opako-
waniowych z polimerów, podniesienia jakości produ-
kowanych recyklatów, czy projektowanie produktów
z myślą o ich późniejszym recyklingu są kierunkami dzia-
łań do osiągnięcia 65 proc. recyklingu opakowań z poli-
merów – oceniają eksperci.
Nowe badanie przeprowadzone przez Plastics Recyclers
Europe pokazuje, że docelowy 65-procentowy poziom recy-
klingu dla opakowań z polimerów jest możliwy do osiągnięcia
do 2025 r. W badaniu określono zestaw środków i niezbęd-
nych narzędzi, które doprowadzą do osiągnięcia tego wskaź-
nika recyklingu.
Proponowane środki koncentrują się m.in. na poprawie
jakości i zdolności sortowania odpadów opakowaniowych
z polimerów w całej UE. Dodatkowy środek, taki jak „Design
for Recycling”, czyli projektowanie z myślą o recyklingu,
zwiększyłoby możliwość recyklingu opakowań z polimerów
na rynku, a tym samym zmniejszyłoby koszty sortowania
i recyklingu. Ważne jest również wprowadzenie zachęt finan-
sowych na produkty powstałe z materiałów z recyklingu.
Środki te doprowadziłyby do podniesienia jakości pro-
dukowanych recyklatów i ostatecznie zwiększyłyby zaufa-
nie konsumentów do produktów poddanych recyklingowi.
Zalecane środki powinny być uzupełnione o silną komunika-
cję w całym łańcuchu wartości polimerów z naciskiem legisla-
cyjnym umożliwiającym większe wykorzystanie materiałów
pochodzących z recyklingu.
W raporcie podkreślono również korzyści środowiskowe,
społeczne i ekonomiczne związane ze wzrostem poziomu
recyklingu. Zastąpienie surowców pierwotnych recyklatami
(materiałami z recyklingu) pozwala zaoszczędzić 80 proc.
emisji CO2, tworzy 115 400 miejsc pracy i dodatkowe korzyści
ekonomiczne w postaci miliarda euro.  – mówi Dariusz Tołoczko, Prezes
www.eplastics.pl
POLYMER NEWS
NOWY MAGAZYN BLOKÓW
DŁUGICH W CIECH PIANK
Spółka CIECH Pianki zakończyła rozbudowę magazynu
bloków długich i budynku spedycji. Dzięki wartej około
9 mln zł inwestycji znacząco poprawiła się efektywność
procesów produkcyjnych i logistycznych. Efekty inwestycji
są już widoczne w działalności bydgoskiego producenta
pianek poliuretanowych
Większa powierzchnia magazynowa nie tylko zwiększa możli-
wości obsługi klientów, ale pozwala również przyśpieszyć prace
nad poszerzeniem portfolio produktowego. Rozwój możliwości
produkcyjnych CIECH Pianki jest elementem strategii Grupy
CIECH polegającej na dywersyfikacji swojej działalności bizne-
sowej i rozwoju segmentu organicznego.
Prace nad rozbudową magazynu bloków długich w CIECH
Pianki rozpoczęły się w I kwartale 2017 roku. W ramach inwe-
stycji zamontowane zostały nowoczesne suwnice z chwytakami
oraz transportery taśmowe. Urządzenia te umożliwiają pełną
automatyzację procesu składowania bloków elastycznej pian-
ki poliuretanowej o długości 30 m. Bloki te przemieszczane
są suwnicami w obrębie magazynu, skąd za pomocą transpor-
terów taśmowych kierowane są do rozkroju na bloki o zamó-
wionych wymiarach i wysyłane transportem do klientów.
Zrealizowana inwestycja umożliwiła Spółce znaczącą popra-
wę efektywności procesów produkcyjnych oraz udoskonali-
ła logistykę zakładów w obszarze spedycji. Dzięki inwestycji
w nowy magazyn bloków długich CIECH Pianki w kolejnych
kwartałach zwiększy swoje możliwości zaspokojenia wyższego
popytu na pianki poliuretanowe (PUR). Większa powierzchnia
magazynowa i nowy budynek spedycji zintensyfikują również
prace nad rozszerzaniem portfolio produktowego. Całkowita
wartość inwestycji wyniosła około 9 mln zł.
Coraz częściej zlecenia realizowane przez CIECH Pianki wykra-
czają poza obsługę przemysłu meblarskiego i tapicerskiego.
Spółka dostarcza między innymi pianki do produkcji środków
utrzymania czystości, produkcji uszczelek, mat sportowych
i innych specjalistycznych produktów.
– CIECH Pianki już dziś
ma ugruntowaną pozycję na ryn-
ku, posiada grono zaufanych
klientów oraz sukcesywnie zdoby-
wa nowych. Dobrze zaplanowana
inwestycja w magazyn bloków dłu-
gich pozwala nam na umocnienie
pozycji CIECH Pianki na rynku ela-
stycznych pianek PUR. Po dobrym
roku nie zamierzamy jednak spo-
cząć na laurach – już dziś pla-
nujemy inwestycje na kolejny rok
Zarządu CIECH Pianki. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 85
POLYMER NEWS
REKORDOWY MIĘSIEŃ
Z POLIMERÓW
Inżynierowie z MIT, zainspirowani origami, opracowali
mięśnie wykonane ze polimerowego szkieletu pokrytego
elastyczną osłoną podobną do skóry. Wewnątrz – w roli
„mięśnia” – znajduje się płyn lub powietrze. Choć 2,6-
-gramowy mięsień jest w stanie podnieść 3-kilogramowy
przedmiot, to „miękkie” roboty potrafią być również bar-
dzo delikatne.
Jeszcze do niedawna
inżynierowie często przyj-
mowali, że aby zapewnić
robotom siłę i wytrzyma-
łość, powinny być wyko-
nywane z metalu oraz
innych w y trzymałych
materiałów. Najnowsze
nurty robotyki skłania-
ją się raczej w kierunku
miękkich, elastycznych
części, aby np. urządzenia
mogły poradzić sobie z dotarciem do trudno dostępnych miejsc
lub mogły wchodzić w bezpieczne w interakcje z ludźmi.
Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi najnowszy wynalazek
naukowców z MIT Computer Science and Artificial Intelligence
Laboratory. Inżynierowie zainspirowani origami – japońską
techniką składania papieru – opracowali sztuczne mięśnie
wykonane z polimerowego szkieletu pokrytego elastyczną osło-
ną podobną do skóry. Stosując przy tym elektryczną pompę,
można obniżyć ciśnienie wewnątrz „skóry”, co daje efekt podob-
ny do skurczu mięśni. Skonstruowana w ten sposób maszyna
może podnieść ciężar ponad tysiąckrotnie przekraczający jej
masę. Możliwe jest delikatnie chwytanie przedmiotów bez ryzy-
ka ich zmiażdżenia.  30 banków zgłosiło się do kredytowania budowy instala-
AKWIZYCJA POLYONE
Dostawca specjalistycznych materiałów polimerowych
oraz koncentratów barwiących poinformował o przejęciu
hiszpańskiej firmy IQAP Masterbatch Group S. L., oferują-
cej specjalistyczne barwniki i dodatki.
Założone w 1979 roku IQAP posiada specjalizuje się
w obsłudze branży opakowaniowej, transportowej oraz pro-
ducentów kabli i tekstyliów. Firma posiada dwie fabryki
w Hiszpanii oraz laboratorium technologiczne w położonym
w Kraju Basków Egüés (Nawarra). Potencjał produkcyjny
IQAP uzupełnia również spółka IQAP Czech s. r. o., posiadają-
ca w południowych Czechach zakład produkujący koncentra-
ty barwiące i dodatki w ilości 3 000 ton rocznie.  jest na koniec przyszłego roku, zaś komercyjne uruchomienie
86 l Plastics Review Styczeń 2018
90% PROCENT PLASTIKÓW
W OCEANACH POCHODZI
Z ZALEDWIE 10 RZEK
Raport przygotowany przez Centrum Badań
Środowiskowych Helmholtz w Niemczech bazuje nie tylko
na wielu naukowych doniesieniach, ale także na prób-
kach zanieczyszczeń pobranych z 57 rzek na świecie.
Takie połączenie umożliwiło jednoznaczne wskazanie tych
cieków wodnych, które najbardziej przyczyniają się do zanie-
czyszczenia wód oceanicznych. Wśród owej dziesiątki znajdu-
je się osiem rzek znajdujących się na kontynencie azjatyckim,
zaś dwie pozostałe znajdują się w Afryce.
Największymi trucicielami wód oceanicznych są azjatyckie
rzeki Jangcy oraz Ganges. Każdego roku wraz z ich nurtem
do oceanów trafia aż 900 tysięcy ton plastiku. Dla porówna-
nia Tamiza przepływająca przez Londyn co roku dostarcza
do oceanu „tylko” 19 ton odpadów z tworzyw sztucznych.
– Zmniejszenie odpadów plastikowych o 50% w dziesięciu
najbardziej zanieczyszczonych rzekach świata pozwoliłoby obni-
żyć ilość plastikowych odpadów na dnie mórz i oceanów o 45%
– zauważył dr Christian Schmidt, główny autor przytaczane-
go raportu. Według szacunków możliwe jest, że do 2050 roku
ilość tworzyw sztucznych na dnie mórz przekroczy liczbę ryb
zamieszkujących te wody. 
NIE BRAKUJE CHĘTNYCH NA
FINANSOWANIE POLIMERÓW
POLICE
cji polipropylenu w należących do Grupy Azoty zakładach
w Policach – informuje poniedziałkowy „Puls Biznesu”.
– Zainteresowanie finansowaniem projektu jest bardzo duże.
Zgłosiło się do nas około 30 banków z Europy, Azji i Ameryki
– mówi w rozmowie z „Pulsem Biznesu” Paweł Łapiński, wice-
prezes Grupy Azoty. Jak podaje gazeta, wśród zainteresowa-
nych projektem nazwanym Polimery Police są wszystkie naj-
większe polskie banki oraz instytucje finansowe m.in. z Chin
i Japonii. Przedstawiciele Grupy Azoty zapewniają, że łączna
kwota, jaką byłyby skłonne pożyczyć banki spółce celowej PDH
Polska, która została powołana do budowy instalacji propylenu
i polipropylenu w Policach, kilkakrotnie przekracza zapotrze-
bowanie. Przedsięwzięcie Polimery Police ma być zrealizowa-
ne na terenie należącym do specjalnej strefy ekonomicznej,
nieopodal zakładów w Policach. Początek prac planowany
fabryki – na rok 2022 r. 
www.eplastics.pl
 POLYMER NEWS

NOWE INWESTYCJE W ŁSSE POLIMERY NA WOJNIE

Firmy Wirthwein Polska i HSV Polska, dostawcy firm
Z CUKRZYCĄ
z branży AGD, uzyskały zezwolenia na działalność w Łódz- Naukowcy opracowali nowy sposób wszczepiania setek
kiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. tysięcy komórek wysp trzustkowych pacjentom z cukrzycą
typu 1. Są one chronione warstwą hydrożelu. Umieszcza się
Dla Wirthwein Polska je na polimerowej nici, która może zostać z łatwością usu-
jest to już czwarte zezwo- nięta lub wymieniona, gdy zajdzie taka potrzeba.
lenie na prowadzenie
działalności na terenie Alternatywą dla zastrzyków z insuliną jest przeszczepianie
ŁSSE. Spółka zajmuje się komórek wysp trzustkowych pozyskanych z komórek macie-
produkcją elementów rzystych. Wymaga to jednak długotrwałego zażywania immu-
z polimerów do sprzętu nosupresantów. Jednym z dobrze zbadanych sposobów unika-
gospodarstwa domo- nia odpowiedzi immunologicznej jest umieszczanie komórek
wego, dla branży elek- w kapsułkach hydrożelowych. Niestety, kapsułek nie można
trotechnicznej, moto- łatwo usunąć, bo nie są one połączone, a jest ich bardzo dużo
ryzacyjnej i medycznej, (kilkaset tysięcy). Jak podkreślają specjaliści, możliwość usunię-
a także dla kolejnictwa. Jest także producentem form wtry- cia przeszczepu jest zaś kluczowa ze względu na ryzyko powsta-
skowych. wania guzów.
Wirthwein rozbuduje zakład w Łodzi i zwiększy jego zdol- Kiedy nie spełniają swojej roli lub obumierają, trzeba je usunąć.
ności produkcyjne. Firma będzie kontynuować działalność Nie chcemy umieszczać w organizmie czegoś, czego nie da się
w zakresie przetwórstwa polimerów, polegającą na wytwa- wyjąć. Z naszą metodą to nie problem – podkreśla prof. Minglin
rzaniu metodą wtryskową elementów podzespołów mają- Ma z Uniwersytetu Cornella. Zespół Ma zainspirował się tym,
cych zastosowanie w sprzęcie AGD, a także rozwinąć pro- jak krople wody osiadają na pajęczynie. Tak powstała uwalnia-
dukcję o elementy dla przemysłu elektrycznego i motoryza- jąca zjonizowany wapń (Ca2+) nanoporowata nić polimerowa.
cyjnego. Jak wyjaśniają jej pomysłodawcy, wszystko zaczyna się od 2
Wirthwein zamierza zainwestować co najmniej 15 mln PLN helikalnie zwiniętych nylonowych nici, które dodatkowo się
do końca 2021 roku oraz zatrudnić przynajmniej 15 osób, składa, tak by ułatwić tworzenie powłoki o nanoporowatej
a także utrzymać zatrudnienie na poziomie co najmniej 276 strukturze. Potem na nici umieszcza się cienką warstwę hydro-
osób do października 2026 roku. żelu z kwasu alginowego. To w niej znajdują się komórki wysp
Z kolei HSV Polska specjalizuje się w produkcji opakowań, trzustkowych.
kształtek, komponentów technicznych i izolacji ze spienio- Nić nazywana TRAFFIC (od Thread-Reinforced Alginate Fiber
nych polimerów For Islets enCapsulation) powstała na wzór pajęczyny, ale
metodą wtrysku. Ma twierdzi, że pod pewnymi względami jest od niej nawet
Opakowania sta- lepsza, bo hydrożel równo ją pokrywa. Między kapsułkami nie
nowią funkcjonal- ma przerw. W przypadku pajęczego jedwabiu między kroplami
ną formę zabezpie- wody są zaś odstępy. W naszym przypadku nie byłoby to dobre
czenia produktów np. ze względu na bliznowacenie.
podczas transpor- Dodatkowo ponieważ nić jest skręcona i porowata, hydrożel
tu. Są one używane z niej nie ścieka jak po zastosowaniu pojedynczego, gładkie-
do ochrony artyku- go kawałka materiału. By umieścić w jamie otrzewnej ok. 15-
łów RTV oraz AGD. -cm nić, potrzeba tylko minimalnie inwazyjnej laparoskopii.
HSV rozbuduje zakład w Radomsku przeznaczając na ten cel Ze względu na dużą powierzchnię TRAFFIC sprzyja lepszemu
przynajmniej 6 mln PLN do 2021 roku. W ramach inwestycji transportowi masy. Dyfuzja jest dobra, bo wszystkie komórki
powstaną nowe pomieszczenia produkcyjne i magazyno- wysp znajdują się blisko powierzchni. Oszacowania sugerują,
we wraz z zapleczem socjalnym. Planowany jest też zakup że okres przydatności nici wynosi o 6 do 24 miesięcy. Konieczne
maszyn (wtryskarek do produkcji kształtek ze spienionych są jednak dalsze testy.
polimerów) oraz urządzeń produkcyjnych, jak również zauto- U myszy po przeszczepie 1-calowej nici poziom glukozy wró-
matyzowaniu systemu odbioru wyrobów. cił do normy już po 2 dniach. Pozostał prawidłowy przez co naj-
HSV zatrudnia obecnie 39 osób na terenie strefy, mniej 3 miesiące od zakończenia eksperymentu. Możliwość
a do 2021 roku zamierza przyjąć do pracy co najmniej 8 wyjęcia nici przetestowano na licznych psach. Fragmenty o dłu-
nowych osób.  gości 10 cali (ok. 25,5 cm) z powodzeniem wszczepiano i usuwa-
no laparoskopowo. 

www.eplastics.pl Styczeń 2018 Plastics Review l 87

POLYMER NEWS
WIELOMATERIAŁOWE
BIODRUKOWANIE KROPLA
NA KROPLI
Japońscy naukowcy opracowali nowy rodzaj tuszu
do drukowania narządów. Wykorzystali do tego polime-
rowy enzym – peroksydazę chrzanową (ang. horseradish
peroxidase, HRP).
Zespół z Uniwersytetu w Osace podkreśla, że nim druko-
wane organy zamienne staną się rzeczywistością, najpierw
trzeba rozwiązać kilka problemów związanych z biotuszami.
Ważne jest m.in., by biotusz trzymał się sam siebie i by żelo-
wata wydrukowana struktura utrzymywała nadany kształt.
Na razie istnieje zaledwie parę technik „sklejania” kropli biotu-
szu, w dodatku nie sprawdzają się one w przypadku niektórych
rodzajów komórek.
Drukowanie tkanek jest złożonym procesem. Biotusz musi mieć
na tyle niską lepkość, by przepływać przez dysze drukarki. Z drugiej
strony po wydrukowaniu musi szybko przyjmować wysoce lepką
strukturę żelu. Nasze nowe podejście zapewnia jedno i drugie bez
alginianu sodu. Zastosowany polimer ma spory potencjał w zakre-
sie zapewniania modyfikowalnego materiału na rusztowania [...]
– wyjaśnia Shinji Sakai.
Obecnie podstawowym czynnikiem żelującym w biodruku
jest wspomniany alginian sodu. Niestety, nie jest on kompatybil-
ny z pewnymi rodzajami komórek. W technologii Japończyków
w hydrożelowaniu pośredniczy enzym HRP, który odpowiada
za sieciowanie grup fenylowych dodanego polimeru w obecno-
ści nadtlenku wodoru.
Ponieważ nadtlenek wodoru może uszkadzać komórki, auto-
rzy publikacji z pisma Macromolecular Rapid Communication
dostarczają H2O2 i komórki w osobnych kroplach. Ogranicza
to ich kontakt. Testy uzyskanych w ten sposób żeli wykazały
żywotność ponad 90% komórek.
Makoto Nakamura dodaje, że skoro poczyniono takie postę-
py w dziedzinie indukowanych pluripotencjalnych komórek
macierzystych, teraz potrzeba rusztowań, dzięki którym można
by się przybliżyć do drukowanych, funkcjonalnych tkanek.
88 l Plastics Review Styczeń 2018
POLIMER ŻELAZOWO-
SIARKOWY
Naukowcy z Uniwersytetu Georgii odkryli nowy spo-
sób magazynowania żelaza w mikroorganizmach.
Wszystkie organi-
zmy żywe potrzebują
żelaza. Zazwyczaj jest
ono magazynowane
przez ferrytynę (w grę
wchodzi Fe2+ w formie
uwodnionej, a więc
bezpieczne dla komór-
ki). Teraz autorzy publikacji z pisma Nature Communications
odkryli nowy typ białka IssA, które przechowuje żelazo z siar-
ką zamiast tlenu (mamy tu do czynienia z żelazowo-siarko-
wym polimerem zwanym tiożelazianem).
– Ten żelazowo-siarkowy polimer uzyskano wcześniej w pro-
bówce, a teraz [...] po raz pierwszy zidentyfikowano w systemie
biologicznym. IssA samoorganizuje się w bardzo duże kompleksy
czy [inaczej mówiąc] nanocząstki, które mogą osiągać ponad
20-krotnie większe rozmiary niż ferrytyna [średnica IssA sięga
300 nm, dzięki czemu jest to największa znana naturalna meta-
loproteina]. Nanocząstki IssA są tak duże, że widać je w komórce
obserwowanej za pomocą mikroskopu – opowiada prof. Micha-
el W. Adams.
IssA odgrywa ważną rolę nie tylko w magazynowaniu żela-
za, ale i w powstawaniu białek zawierających klastry żelaza
i siarki. – To badanie rzuca nieco światła na sposoby magazy-
nowania żelaza i siarki przez mikroorganizmy, a także na przyj-
mowanie przez białka postaci nanocząstek. Białka zawierające
w swojej strukturze klastry [centra] żelazowo siarkowe są szeroko
rozpowszechnione. Klastry te są wykorzystywane do katalizowa-
nia reakcji chemicznych lub transportu elektronów, np. podczas
oddychania – wyjaśnia Adams.
Podczas eksperymentów Amerykanie hodowali na dużą
skalę archeony Pyrococcus furiosus, które rosną optymalnie
w temperaturze bliskiej 100°C w morskich kominach hydro-
 termalnych, oczyszczali je, a następnie charakteryzowali
żelazowo-siarkowe białka i enzymy.- Na podstawie analiz
genetycznych wiedzieliśmy, że IssA to główne białko w komórce.
Podczas badań biochemicznych zauważyliśmy je dzięki skrajnie
dużym rozmiarom. Obfitość i spore rozmiary sprawiają, że dość
łatwo je oczyścić. Oczyszczone białko można było zbadać
za pomocą różnych technik analitycznych, spektroskopowych
i mikroskopowych. W ten sposób ustalono, że IssA to nanocząst-
ka zawierająca nieznany dotąd w biologii żelazowo-siarkowy
polimer (tiożelazian). Dysponując czystym IssA, byliśmy też
w stanie uzyskać przeciwciała, które pozwoliły zwizualizować
IssA w komórce mikroorganizmu; miało ono postać dużego kom-
pleksu. – wyjaśnia Adams. 
www.eplastics.pl

BEZFTALANOWE PP Z BOP
Wszystkie rodzaje gatunków polipropylenu („PP”)
Moplen produkowane przez Basell Orlen Polyolefins Sp.
z o.o. („BOP”) w Płocku w oparciu o technologię Spheripol
na licencji LyondellBasell są wytwarzane w technologii
bezftalanowej.
Materiał y te
są dostępne w ofer-
cie Basell Orlen
Polyolefins Sprzedaż
Sp. z o.o. („BOPS”).
W ciągu ostatnich
kilku miesięcy, BOP
i BOPS, które stano-
wią Grupę BOP pod-
jęły działania mające
na celu użycie nowego katalizatora, który nie zawiera w swo-
im składzie żadnych ftalanów do produkcji kopolimerów
udarowych. Dzięki zastosowaniu katalizatora bezftalanowe-
go Zieglera-Natty najnowszej generacji, aktualnie również
i ta grupa PP jest produkowana bez dodatku donora ftala-
nowego. Już od października 2017 roku Grupa BOP realizuje
produkcję pełnego zakresu tego typu kopolimerów udaro-
wych w skali technicznej do regularnych dostaw do odbior-
ców zarówno w Polsce, jak i w ramach sieci sprzedażowej
LyondellBasell.  że jego zespół chciałby też produkować opatrunki na zamó-
BIOPLASTIK
Z ZESTRESOWANYCH BAKTERII.
DO RANY PRZYŁÓŻ
Niektóre bakterie w warunkach stresu zaczynają pro-
dukować... plastik. Takie tworzywo – wcale nie sztuczne
– w miarę szybko rozkłada się w środowisku, a na dodatek
jest biozgodne. Można więc wykorzystać je do produkcji
opatrunków czy pokrywać nim implanty.
Mikrobiolog dr Maciej Guzik z Instytutu Katalizy i Fizykoche-
mii Powierzchni PAN w Krakowie wyjaśnia, że znamy już ponad
150 gatunków bakterii, które w warunkach stresu wytwarzają
polimer przypominający plastik. „Tak jak misie na zimę odkła-
dają tłuszcz, tak te bakterie, kiedy nadchodzą trudne czasy,
odkładają bioplastik. To są dla nich zapasy węgla i energii”
– opowiada.
– Kiedy popatrzymy na taką bakterię pod mikroskopem, widzimy
w jej wnętrzu perełki. To jest właśnie bioplastik. Takie granulki mogą
stanowić nawet 90 proc. masy bakterii – opowiada mikrobiolog.
Jego zespół skupia się na badaniu elastycznych biopolimerów,
a szczególnie PHA (polihydroksyalkanianów). Jedna z podgrup
PHA ma właściwości podobne do polietylenu. Bakteryjne pla-
stiki są biodegradowalne. W środowisku naturalnym szybko się
www.eplastics.pl
POLYMER NEWS
więc rozkładają. – Np. jeśli nasz bioplastik trafi na kompost, gdzie
jest wilgoć i ciepło, zostanie rozłożony na dwutlenek węgla i wodę
już po trzech miesiącach – opisuje mikrobiolog.- Kolejną super-
cechą tych bakteryjnych polimerów jest ich biozgodność- dodaje
dr Guzik. I wyjaśnia, że ludzki organizm sprawnie radzi sobie
z „cięciem” tych polimerów na małe fragmenty – są dla nas
zupełnie niegroźne.
Cząsteczkę polimeru można bowiem porównać do długiego
łańcucha. Okazuje się, że ogniwami takiego łańcucha są w przy-
padku bioplastików (np. PHA) kwasy tłuszczowe. Te same kwasy
tłuszczowe, które wchodzą w skład naszego pokarmu i tworzą
tłuszcze. Kiedy więc organizm zetknie się z takim biopolimerem,
stopniowo odcina od niego kolejne ogniwa i po prostu się nimi
odżywia – przetwarza je na energię. Dr Guzik chce używać bio-
polimerów w zastosowaniach medycznych. Materiał świetnie
spisze się w opatrunkach, które przyspieszałyby proces gojenia.
Chodzi zwłaszcza o leczenie rozległych ran. Z polimerowej sia-
teczki – czy też pianki – zrobiona byłaby tylko dolna część opa-
trunku przylegająca do rany. Ta część opatrunku nie musiałaby
być zmieniana. – Nasz biopolimer pozostawałby w ranie i odży-
wiał komórki dookoła. A skóra dzięki niemu szybciej by odrastała.
Właśnie tworzymy taki opatrunek- wyjaśnia mikrobiolog. I dodaje,
że organizm z czasem samodzielnie pozbyłby się resztek opa-
trunku. Poza tym polski opatrunek mógłby też pełnić dodatko-
we funkcje – np. stopniowo uwalniałby do rany leki: antybiotyki
czy środki przeciwzapalne. Rana byłaby więc dodatkowo zabez-
pieczona przez zakażeniem i zapaleniem. Dr Guzik podkreśla,
wienie. Opatrunek zawierałby więc leki dobrane specjalnie dla
konkretnego pacjenta. – Jeśli będziemy mieć już dopracowany pro-
ces, przygotowanie takiego wyjątkowego opatrunku zajęłoby nam
pewnie jeden dzień – zakłada naukowiec. Zespół z krakowskiego
instytutu pracuje też nad zastosowaniem bioplastiku w implan-
tach – np. kości. 
WARSZAWA: METAL TWÓJ
WRÓG
Ślizgając się do metra. ZTM dostał 55 skarg na stalowe pro-
wadnice na peronach. Czy na stacjach metra zostaną wymie-
nione stalowe prowadnice, które są ułatwieniem dla niewi-
domych podróżnych, ale widzący pasażerowie się na nich
ślizgają? Prowadnice, czyli listwy ze stali, zwane też liniami
prowadzącymi, są umieszczone na peronach i w korytarzach
stacji metra. Są ułatwieniem dla niewidomych podróżnych –
przykładają oni do listw laskę i mogą bezpiecznie poruszać się
po stacji. Jednak w ostatnim czasie słychać coraz więcej skarg
pełnosprawnych pasażerów, że prowadnice są poślizgowe
i można się o nie potknąć. Ursynowscy radni pisali interpe-
lacje, by „pilnie usunąć zagrożenie”. Co mogłoby się pojawić
na stacjach zamiast stalowych prowadnic? W urzędzie dziel-
nicy Ursynów linie prowadzące są wykonane ze polimeru. 
Styczeń 2018 Plastics Review l 89
POLYMER NEWS
GRUPA AZOTY Z KOLEJNYM
DŁUGOTERMINOWYM
FINANSOWANIEM OD EBI
Grupa Azoty podpisała 25 stycznia 2018 roku z Europej-
skim Bankiem Inwestycyjnym umowę kredytową długoter-
minowego finansowania do kwoty 145 mln euro. Umowa
ta wesprze Grupę w finansowaniu istotnych projektów inwe-
stycyjnych, a także obszaru badań i rozwoju Grupy Azoty.
– Zawarcie nowej umowy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym
to z jednej strony potwierdzenie wysokiej oceny sytuacji ekonomicz-
no-finansowej Grupy Azoty, z drugiej wyraz zaufania do zarządu
i realizowanej strategii. Jako lider polskiego przemysłu chemicznego
uzyskujemy w ten sposób dostęp do długoterminowego, stabil-
nego finansowania na bardzo dogodnych warunkach. To dobra
informacja zarówno dla Grupy, jak i polskiej gospodarki, bo poka-
zuje że polski champion chemiczny jest postrzegany jako pewny
i znaczący podmiot. Umowa ułatwi nam finansowanie inwestycji
rozwojowych oraz modernizacyjnych, zgodnych ze standardami
BAT – powiedział dr Wojciech Wardacki, Prezes Zarządu Grupy
Azoty. – Umowy zawarte z EBI stanowią integralną część pakie-
tu długoterminowych umów o finansowanie korporacyjne Grupy
Azoty, służącego finansowaniu ogólnych potrzeb korporacyjnych,
w tym strategii i programu inwestycyjnego oraz badań i rozwoju
Grupy Azoty – dodał.
– Nasze finansowanie w sektorze przedsiębiorstw skupia się
zwłaszcza na innowacjach, efektywności energetycznej oraz przy-
jaznych dla środowiska procesach i zakładach produkcyjnych. Jest
to druga pożyczka, której EBI udziela Grupie Azoty w ciągu trzech
lat, co potwierdza nasze wsparcie dla planów i aktualnej strategii
firmy. W przyszłości chcemy nadal towarzyszyć Grupie Azoty w jej
rozwoju – powiedział Vazil Hudak, Wiceprezes Europejskiego
Banku Inwestycyjnego (EBI).
Kluczowe spółki zależne: Grupa Azoty Puławy, Grupa Azoty
Kędzierzyn i Grupa Azoty Police równolegle zawarły z EBI nową
umowę gwarancji. Na jej podstawie, według dotychczasowego
mechanizmu zabezpieczenia umów o finansowanie korporacyjne,
udzieliły gwarancji za zobowiązania Grupy Azoty S.A. wynikające
z nowej umowy z EBI, każda spółka do wysokości 58 mln euro.
Nowa umowa z EBI została zawarta na okres do 10 lat od daty
uruchomienia finansowania, a ratalna spłata rozpocznie się
w ciągu 3 lat od daty jego uruchomienia. Umowa zawiera zobo-
wiązania do przedstawiania raportów (okresowych i końcowe-
go) dotyczących m.in. kosztów inwestycji oraz badań i rozwo-
ju. Pozostałe zapisy nie odbiegają od standardów przyjętych
w umowach tego typu.
Jednocześnie Grupa Azoty S.A. zawarła z EBI aneks do umo-
wy kredytu z 28 maja 2015 roku dotyczącej finansowania
w maksymalnej kwocie 550.000.000 PLN dla zharmonizowania
istotnych warunków obu umów, w tym kluczowych wskaźników
dostosowanych do Strategii oraz Planu Wieloletniego Grupy.
W 2017 roku Grupa Azoty uruchomiła w Tarnowie dwie duże
inwestycje współfinansowane przez EBI w ramach umowy kre-
90 l Plastics Review Styczeń 2018
dytu z 2015. Były to Wytwórnia Poliamidów II oraz Instalacja
Mechanicznej Granulacji Nawozów II. Grupa prowadzi jeszcze
trzy inne inwestycje współfinansowane przez bank w ramach
tej umowy, w tym budowę Wytwórni Mechanicznej Granulacji
Nawozów w Puławach.
Na mocy nowej umowy EBI nadal będzie finansować duże,
istotne dla Grupy zadania inwestycyjne. Wśród nich będą:
Modernizacja Wytwórni Kwasu Azotowego w Puławach oraz
Wytwórnia Compoundingu Tworzyw w Tarnowie. Wsparcie
finansowaniem banku w latach 2018 – 2021 uzyska też obszar
badań i rozwoju Grupy Azoty. 
BRUKSELA: RECYKLING
POLIMERÓW NA GWAŁT
Komisja Europejska przedstawiła strategię dotyczącą
materiałów polimerowych. Chce, by do 2030 roku wszyst-
kie plastikowe opakowania na rynku unijnym podlegały
recyklingowi.
Ochrona środowiska to nie jedyny powód takiego dzia-
łania. Komisja myśli też o nowych możliwościach bizneso-
wych. – Pracowaliśmy nad tym od miesięcy. To bardzo ważna
część procesu przechodzenia na gospodarkę o zamkniętym obiegu.
To część czwartej rewolucji przemysłowej. Nie możemy żyć bez
plastików, ale możemy być przez nie zabici, jeśli nie zmienimy
naszej polityki – powiedział wiceszef KE Frans Timmermans.
Wiceprzewodniczący Komisji zaznaczył, że trzeba powstrzymać
przedostawanie się tworzyw sztucznych do wody, żywności,
a także do ludzkiego organizmu. Jedynym długoterminowym
rozwiązaniem jest ograniczenie ilości odpadów z tworzyw
sztucznych. Pomóc ma w tym szersze stosowanie technologii
recyklingu i ponownego użycia. Z danych KE wynika, że Euro-
pejczycy wytwarzają co roku 25 milionów ton odpadów z two-
rzyw sztucznych. Poniżej 30 proc. z nich trafia do recyklingu.
Urzędnicy mają nadzieję, że nowe podejście pozwoli ograniczyć
odpady z polimerów na lądzie, w powietrzu i w morzu. Liczą też
na otwarcie nowych możliwości w obszarze innowacji, konku-
rencyjności i powstawanie wysokiej jakości miejsc pracy.
Na konkretną propozycję legislacyjną jeszcze poczekamy.
Frans Timmermans zapowiedział, że pojawi się ona jeszcze
w tym roku. Wtorkowy dokument Komisji, który wyznacza kie-
runek zmiany, ma doprowadzić do reorientacji w projektowaniu,
wytwarzaniu i stosowaniu produktów oraz ich recyklingu w UE.
– Do 2030 r., czyli za 12 lat, wszystkie opakowania na unijnym rynku
muszą być wielokrotnego użytku lub muszą być możliwe do przetwo-
rzenia w sposób przynoszący zyski – mówił Timmermans. Obecnie
przeszkodą w przynoszącym zyski przerabianiu śmieci plasti-
kowych na surowiec wtórny jest np. stosowanie barwników
do opakowań. Komisja chciałaby lepszego i znormalizowanego
systemu selektywnej zbiórki i sortowania odpadów w całej UE.
Bruksela chce podjąć też działania zmierzające do ograniczenia
stosowania mikrodrobin plastiku w produktach oraz ustanowie-
nia etykiet do oznaczania biodegradowalnych i nadających się
do kompostowania polimerów. 
www.eplastics.pl
 WKRÓTCE ZMIANA NAZWY NA:

BCD POLYMERS Sp. z o.o.

POZNAŃ: TEL. +48 61 895 65 80, +48 61 895 65 85 • WARSZAWA: TEL. +48 22 41 71 470, +48 22 41 71 472