- Fjala religjion vjen nga gjuha latine qe dmth t lidhsh dika dmth t lidhsh me Zotin.

N arabisht
ksaj fjale i korenspondon fjala akl e cila gjithashtu dmth t lidhsh dika.

- Fjala arabe din (fe) dmth ajo q i detyrohemi Zotit.

- T gjitha religjionet jan nga Zoti. Nse nuk do ishin nga Zoti nuk do ishin religjione.

- Tradita prbhet nga dy segment: segmenti vertikal q simbolizon shpalljen qiellore dhe segmenti
horizontal q simbolizon shtrirjen e ksaj shpallje n tok pr t formuar qytetrim.

- do prurje nga Qielli krijon qytetrim ose nxit nj faz t re n qytetrim. do qytetrim sht i bazuar
n tradit, madje edhe qytetrimi modern bazohet n nj tradit dmth n at krishtere. Etika q po
ndalon njerzit q t vrasin njri-tjetrin vjen nga kjo tradit.

- Qytetrimi sht rend hyjnor (divine order) si p.sh. qytetrimi islam, kinez, krishter, hindu etj. dhe t
gjitha bazohen n shpallje.

- Globalizim dmth perndimorizim dhe jo islamizim apo hinduizim. Ne po bhemi tepr eksklusiv a thua
se qytetrimi perndimor sht i vetmi qytetrim n tok.

- Islami nuk sht nj struktur monolitike dhe as nj realitet njshkallor. Islami ka shum aspekte n
strukturn e saj, shum shkall t realitetit dhe po vyshket duke u interpretuar vetm nga ana e nj
prizmi.

- Jo vetm dimenzioni i jashtm sht ndar si p.sh. suni, shia etj. por edhe dimenzioni i brendshm
sht mohuar nga dy trende q n shikim t par duken si t kundrta madje edhe ndrluftuese por n
realitet jan nj. Modernizmi, i cili vjen nga Pernedimi dhe fundamentalizmi, i cili vjen nga Lindja, e q
po supozohet se lufton modernizmin por n t vrtet vet sht modernizm. Dy faqe t s njjts
medalje.

- Hadithi i Xhibrilit sht nj nga hadithet m t forta n islam e cila njihet si sahih nga gjitha
prmbledhjet e haditheve n botn sunite.

- Sheriati, tarikati dhe hakikati.

- Vokabulari islam nuk ndan intelektin (intellect) nga shpirti (spirit).

- N filozofin perndimore pas Mesjets gradualisht fjala intelectus n latinisht e humbi kuptimin
origjinal e cila u prdor nga Shn Bonaventura, Tomas Akuini etj. dhe u identifikua me arsyen (reason).
Kjo qe tragjedia m e madhe n mendjen perndimore. Kjo filloi me Dekartin n shek. XVII-XVIII. N
islam ka dy hadithe, njra thot se n fillim Zoti krijoji shpirtin tjetra thot se n fillom Zoti krijoji
intelektin dmth n islam kta dy terma jan nj.
- Termi filozofi perenniale nuk u perdor as gjat periudhs klasike greke, as romake, as n Mesjet por
pr her t par e prdori filozofi gjerman Leibnici (shek. XVII-XVIII) si prgjigje kur dikush e pyeti se
far shkolle filozofike po ndjek dhe ai u prgjigj se po ndjek shkolln perenniale. Kt term ai e morri
nga filozfi italian i shek. XVI, Agostino Steuco, i cili qe librar i libraris s Vatikanit dhe dinte shum mir
gjuhn arabe. Studime nga shum studiues kan vrtetuar se ky term philosophia perennis ka
prejardhjen nga burimet arabe. Pr her t par prdori kt term filozofi i madh persian Ibn
Miskauejh (pers. Ibni Muskuje) i shek. X. Ai shkroi nj libr t titulluar Xhovidon Kharat (titulli persisht
prmbajtja n arabisht) i cili n paragrafin e par thot se urtia hyjnore ka kaluar prej Zotit nga
perandori Hushang (perandori mitik pers) deri tek grekt antik. Titullin xhovidon kharat e prdor
edhe n prmbajtje n gjuhn arabe el hikmetul khalidah q dmth urti/filozofi e
prjetshme/vazhdueshme. Pastaj Suhrauerdi, nj ndr filozoft ky t tradits perenniale i cili foli dhe
zhvilloi iden e ksaj tradite shum para Huxley-t ose dikujt tjetr, foln pr hikmetu atika urtia antike
q u prkthye n latinisht si philosophia prescorum (filozofia antike). Pra emri philosophia perennis ka
origjin arabe dhe u b i njohur n perndim nprmjet Agustino Steuco dhe Laibnicit.

- Nuk ka asnj tekst m pran tradits perenniale se sa Kurani. Kudo q kthen fytyrn do gjesh Fytyrn
e Zotit, ku do gjesh thnie m perenniale.

- Edhe pse emri filozofia perenniale u zbulua nga Ibni Muskujeh, kuptimi i ktij emri rrjedh nga Kurani.
Dy terma prdor Kurani q duhet shpjeguar: din dhe hanif. Fjala din nuk ka kuptimin religjion por ka m
shum kuptimin tradit. Kurani prdor emrin muslim edhe pr Abrahamin, Jezuin etj. dhe nuk ka si t
ket kuptimin religjion. Nuk sht religjion n mes shum gjrave por burim i shum gjrave. N
qytetrimin islam asgj nuk qe ndar nga dini/tradita, madje edhe si t gatuash apo t bjsh kpuc.
Termi tjetr sht hanif q prkthehet m s miri si i lasht. Njerzit t cilt q nga lashtsia kan
pranuar teuhidin.