Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
LATINA
AUMENTADA
SEGUIDA
POR EL
CICERN.
LIBERA LOS LIBROS
BUENOS AIRES
L'IMPRIMEUR.
GRAMTICA
LATINA
PREFACIO DE LA PRIMERA EDICIN
metdico.
LUCIANO ABEILLE.
Diciembre 1896.
de Pars.
GASTN PARS
Francia, etc.
El plan y el mtodo de su Gramtica latina son sabios,
GASTN BOISSIER
Miembro
Profesor de literatura
Normal Superior.
mi biblioteca.
LOUIS DUVAU
de la
su utilidad.
MICHEL BREAL
Profesor
de Instruccin Pblica.
GRAMTICA LATINA
PRIMERA PARTE
NOCIONES PRELIMINARES
B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q,
R, S, T, U, V, X, Y, Z.
zephyrus.
, las
; v. gr. ;
siguientes :
: konkilium.
suena brakium.
iecur, iustus.
LL. Tienen dos sonidos y se pronuncian separadamente;
suena teatrum.
V. Se pronuncia como u.
amvi, templrum.
nota ms alta.
a la pronunciacin antigua, vale decir romana. Proporciona adems
puesto que no se puede pronunciar bien sin observar las reglas del
la conjuncin y la interjeccin.
plural.
neutro.
MORFOLOGA
CAPTULO I
verbo.
El genitivo, que indica relacin de propiedad.
da atribuye algo.
locativo.
relacin de dependencia.
la declinacin.
Hay cinco declinaciones. Las tres primeras se componen
ae en la primera declinacin
i segunda
is tercera
US cuarta
ei quinta
PRIMERA DECLINACIN
2 De adjetivos femeninos en a:
SINGULAR
Voc. Vi a va Bon a
Acus. Vi am a la va Bon am
Gen. Vi ae de la va Bon ae
Dat. Vi ae a, para la va Bon ae
sin, sobre la va
PLURAL
EJERCICIO I
Viola (f .) la violeta
EJERCICIO II
Analizar:
Terram Nautarum
Incolas Violarum
Stellas Poetam
EJERCICIO III
Alba blanca
EJERCICIO IV
Traducir:
SEGUNDA DECLINACIN
de ciudades de pases.)
neutros en um.
SINGULAR
Sustantivos masculinos femeninos Adjetivos masculinos
EJERCICIO V
EJERCICIO VI
EJERCICIO VII
Analizar :
Agnorum Lupum
Discipulos Servorum
EJERCICIO VIII
Traducir :
SINGULAR
Nom.
Voc.
Acus.
Gen.
Dat.
Abl.
Puer
Puer
Puer um
Puer i
Puer o
Puer o
el nio Liber
Liber
Liber um
Liber i
Liber o
Liber o
libre
PLURAL
Nom.
Voc.
Acus.
Gen.
Dat.
Abl.
Puer i
Puer i
Puer os
Puer orum
Puer is
Puer is
Liber i
Liber os
Liber orum
Liber is
Liber is
libres
Declnase como puer: socer el suegro, gener el
liberum.
oblicuos.
SINGULAR
Nom.
Voc.
Acus.
Gen.
Dat.
Abl.
Liber
Liber
Libr um
Libr i
Libr o
Libr o
el libro Pulcher
Pulcher
Pulchr um
Pulchr i
Pulchr o
Pnlchr o
hermoso
PLURAL
Nom.
Voc.
Acus.
Gen.
Dat.
Abl
Libr i
Libr i
Libr os
Libr orum
Libr is
Libr is
Pulchr i
Pulchr os
Pulchr orum
Pulchr is
Pulchr is
hermosos
El femenino del adjetivo pulcher es pulchra; el
neutro pulchrum.
EJERCICIO IX
Magister el maestro
Sacer sagrado
EJERCICIO X
Analizar :
Soceri Magistrorum
Agris Genero
Virum Apros
EJERCICIO XI
Traducir;
Sustantivos neutros
Nom.
Voc.
Acus.
Gen.
Dat.
Abl.
Templ um
Templ um
Templ um
Templ i
Templ o
Templ o
el templo
AdjetivosBon um
Bon um
Bon um
Bon i
Bon o
Bon o
neutros
bueno
PLURAL
EJERCICIO XII
EJERCICIO XIV
Analizar :
Doni Scuti
Bellorum O bella!
Documentis Officii
EJERCICIO XV
Traducir :
TERCERA. DECLINACIN
21. La tercera declinacin se compone:
y en el genitivo singular.
I. PARISILBICOS (I)
SINGULAR
Sustantivos Adjetivos
PLURAL
EJERCICIO XVI
Facilis fcil
EJERCICIO XVII
Analizar :
Civium Ove
Classibus Testi
Piscem Vallium
EJERCICIO XVIII
Traducir :
Al ciudadano En los valles
En la flota
Para la escuadra
SINGULAR
Nom.
Voc.
Sustantivos neutros
Cubil e (n.)
Cubil e
el lecho
Adjetivos neutros
Util e (n.)
Util e
til
EJERCICIO XIX
Mare el mar
en el ejercicio 16.
Sustantivos Adjetivos
penetrante
PLURAL
penetrantes
EJERCICIO XX
2. IMPARISILBICOS (I)
SINGULAR
Sustantivos Adjetivos
Gen.
Dat.
Abl.
Nom.
Voc.
Acus.
Gen.
Dat.
Abl.
Victor em
Victor is
Victor i
Victor e
Victor es
Victor es
Victor um
Victor ibus
Victor ibus
Los nombres en or
Prudent is (id.)
Prudent i (id.)
PLURAL
(n.) prudentes
(n.)
EJERCICIO XXI
EJERCICIO XXII
Analizar:
Consulum Gurgiti
Pedem Virgine
Militibus Legibus
EJERCICIO XXIII
Traducir :
SINGULAR PLURAL
EJERCICIO XXIV
sustantivos neutros en u.
SINGULAR
Sustantivos
PLURAL
EJERCICIO XXV
Declinar como exercitus :
(I) Cornus es usado por Lucano (VII. 217) y muy a menudo por
Plinio.
Declinar como cornu :
EJERCICIO XXVI
Analizar :
Cursuum Socruum
Manibus Equitatu
Curruu Metu
EJERCICIO XXVII
Traducir:
De la suegra El el canto
QUINTA DECLINACIN
usa en plural.
SINGULAR PLURAL
Voc. Di es Di es
Acus. Di em Di es
Gen. Di ei Di erum
Dat. Di ei Di ebus
Abl. Di e Di ebus
Dies y res (cosa), son los nicos sustantivos de esta
plural.
EJERCICIO XXVIII
Declinar en singular :
EJERCICIO XXIX
Analizar:
Rerum Spei
Effigiem Aciei
Rebus Progenie
EJERCICIO XXX
Traducir :
De las cosas A la cara
gneros.
NOMBRES COMPUESTOS
de enlace.
NOMBRES YUXTAPUESTOS
clinan :
SINGULAR
de plural.
patrisfamilias, etc.
CAPITULO II
Del adjetivo.
en dos clases.
SINGULAR
PLURAL
declinacin :
prudentis.
SINGULAR
Dat. Util i
Abl. Util i
PLURAL
y el superlativo.
Comparativo.
SINGULAR
PLURAL
que termina en i:
bonum.
superlativo en limus, a, um :
a, um :
a, um
a, um
a, um
de soldados.
EJERCICIO XXXI
siguientes adjetivos :
Adjetivos numerales.
inclusivamente.
3 Tres, Tria.
de soldados).
Del pronombre.
I. Pronombres personales.
1 PRIMERA PERSONA
SINGULAR PLURAL
otros, as
2 SEGUNDA PERSONA
Voc. Tu Vos
Acus. Te Vos
Abl. Te Vobis
Nostrum y vestrum se usan cuando estn precedidos
3 TERCERA PERSONA
Acus. Se
Gen. Sui de s
Dat. Sibi
Abl. Se
SEGUNDA PERSONA
TERCERA PERSONA
SINGULAR PLURAL
SINGULAR PLURAL
SINGULAR PLURAL
mismo.
mismo.
la partcula idem.
V. Pronombres relativos.
SINGULAR PLURAL
cada cual.
de vocativo.
Del verbo.
gerundio y el supino.
anterior.
irregular esse.
62. Del verbo
ESSE, ser
62. Del verbo
ESSE, ser
63. El verbo esse carece de participio presente,
de gerundio y de supino.
EJERCICIO XXXII
de sum :
Absum
Adsum
Desum
Intersum
Obsum
Praesum
Supersum
(Vease 103).
La 2a ere
La 3a re
La 4a ire
65. Primera conjugacin
AMARE,amar
66. Segunda conjugacin :
MONERE,avisar
67. Tercera conjugacin :
LEGERE,leer
68. Cuarta conjugacin :
AUDIRE,or
Tercera Conjugacin. Verbos en IO
en e.
audivi, audiveram.
llamados derivados.
I. Presente de indicativo.
dos ltimas.
dos ltimas.
dos ltimas.
erim.
i en issem.
III. Supino.
Bacch., 6o.)
se empleen.
un medio mnemnico :
m al infinitivo.
COMPUESTOS
IMPERATIVO APOCOPADO
Conjugar:
4a
de estos verbos.
1 . PRIMERA CONJUGACIN
2. SEGUNDA CONJUGACIN
Video, es, vidi, visum, videre ver
Duco, is,
Dico, is,
Ago, is,
Colo, is,
Jungo, is
Flecto, is,
Parco, is,
Mitto, is,
Vivo, is,
Cedo, is,
Cano, is,
Sperno, is,
Scribo, is,
Reddo, is,
Rego, is,
Vinco, is,
duxi,
dixi,
egi,
cohii,
junxi,
flexi,
peperci,
misi,
vixi,
cessi,
cecini,
sprevi,
scripsi,
reddidi,
rexi,
vici,
ductum,
dictum,
actum,
cultum,
junctum,
flectum,
parsum,
missum, .
victum,
cessum,
cantum,
spretum,
scriptum,
redditum,
rectum,
victum,
ducere conducir
dicere decir
agere hacer
colere cultivar
jungere juntar
flectere doblegar
parcere perdonar
mittere enviar
vivere vivir
cedere rendirse
canere cantar
spernere despreciar
scribere escribir
reddere devolver
regere regir
vincere vencer
distintas.
1. Pretrito en i, con sin duplicacin, con sin
4 CUARTA CONJUGACIN
(Vase 69.)
VOZ PASIVA
cuarta.
sum, etc.
son supinos.
activo.
supino, mudando m en s.
mudando s en dus.
EJERCICIO XXXIV
Conjugar:
sado
trudo
cido cado
Obsrvese que los verbos neutros carecen de voz
pasiva.
VOZ DEPONENTE
otros intransitivos.
supino y un gerundio.
EJERCICIO
Conjugar :
XXXV
Conjugar : EJERCICIO
XXXVI
Conjugar : EJERCICIO
XXXVII
Conjugar : EJERCICIO
XXXVIII
capior.
VERBOS SEMIDEPONENTES
VERBOS INCOATIVOS
progresivo.
VERBOS FRECUENTATIVOS
v. gr. :
digo menudo
a menudo
menudo.
VERBOS DESIDERAT1VOS
de ciertos tiempos.
103. POSSE; poder
tla.
tol.
105. Ferri : SER
EJERCICIO
XXXIX
etc.
107. NOLLE,
no querer
IMPERATIVO INFINITIVO
nol unto
PARTICIPIO
(= non vult).
supino.
108.
un arcasmo.
ser.
escasas excepciones.
110. Edere, COMER
de enlace.
VERBOS DEFECTIVOS
del pretrito.
imperfecto y el futuro.
Me miseret, yo me compadezco
suele hacerse.
IMPERSONALES PASIVOS
itur, se va.
Del adverbio
2 de tiempo; 3 de lugar.
1o
ADVERBIOS DE MODO
la primera clase.
de la segunda clase.
en tim y sim.
modo
modo
modo
siempre.
2 ADVERBIOS DE LUGAR
3 ADVERBIOS DE TIEMPO
tivo :
en e.
Doctissimus Doctissime
Prudentissimus Prudentissime
Fortissimus Fortissime
Facilis Facillime
Bonus Bene
Melior Melius
Optimus Optime
125. En vez del superlativo, se puede usar el
De la preposicin
1 DE ACUSATIVO
Inter entre de
Juxta junto a de
Supra sobre pospone a su comple-
2 DE ABLATIVO
Cum con de
E, ex de rgimen).
por vocal.
con el genitivo.
3 DE ACUSATIVO Y ABLATIVO
De la conjuncin interjeccin.
de coordinacin y de subordinacin.
l DE COORDINACIN
por lo cual
palabra.
2 DE SUBORDINACIN
Si si (condicional)
Adeo
De alegra O! Evax!
De amenaza Hei ! Vae!
Para llamar O!
de mi!
APNDICE
PRIMERA DECLINACIN
filiis.
mis hijas.
SEGUNDA DECLINACIN
Danaum, magnanimum.
Antoni.
vctima
TERCERA DECLINACIN
genitivo plural en um :
plural en ium.
y optimates.
espuela.
Ciertos nombres parisilbicos imparisilbicos
pantano.
ium: levis, e.
y simplex en ium.
parisilbicos :
turris torre.
jarro.
en i.
cenizas.
ardiendo la ciudad.
irregulares, como :
Bos (m. y f.) buey, vaca; gen. bovis, etc. Nom. voc.
Vis (f.) fuerza; gen. vis (dat. carece); acus. vim; abl.
vi. Nom. voc. acus. pl. vires; gen. virium; dat. abl. viribus.
CUARTA DECLINACIN
149. Dativo y ablativo plural en ubus. Los
natu major.
SINGULAR PLURAL
rum.
ribus.
el ablativo requi.
plural; v. gr. :
termas.
formas ; v. gr. :
a, um imbecillis, e dbil.
El adjetivo necesse necesario, tiene una segunda
y acusativo singular.
NOMBRES GRECO-LATINOS
PRIMERA DECLINACIN
griega.
TERCERA DECLINACIN
nmeros.
is e ibus.
Aer y aether, hacen el acus. sing. en a ; carecen de
plural.
COMPARATIVO Y SUPERLATIVO
sobrio
usado:
supremo
de ms edad.
tete, sese.
hocne.
venit.
VERBO
verbal.
VERBOS DEFECTIVOS
algunas formas :
saludar.
para despedirse.
ADVERBIOS
entonces , aqu .
PREPOSICIN
CONJUNCIN
SINTAXIS
CAPTULO I
Concordancia.
gnero y nmero.
agreste genus.
aposicin.
celebre.
VOCABULARIO
EJERCICIO XLI
EJERCICIO XLII
caso.
boni.
es masculino.
mater digni.
utilia.
et veritas contraria.
Amicus qui
qui
Pater et mater
qui
Aqua et ignis
quae
Mendacium
et ventas quae
(Vase 293).
VOCABULARIO
EJERCICIO XLIV
es sujeto.
EJERCICIO XLV
EJERCICIO XLVI
Octavius dimicaverunt.
con el sustantivo.
magna virtute.
253).
VOCABULARIO
EJERCICIO XLVII
EJERCICIO XLVIII
Omnis ars est imitatio naturae. Varia sunt hominum judicia. Vita
occasio est, audiendi non semper. Solon, vir praeclara justitia. Catilina
erat civis romanus ortu nobili, magna vi animiet corporis, sed indole
mala pravaque.
rigen genitivo :
scientiae militaris.
lleno, etc.
ablativo.
adjetivo.
erat inediae.
etc.
labori.
urbi.
similis morti.
dativo.
entonces genitivo.
para, etc.
preposicin ab.
VOCABULARIO
EJERCICIO XLIX
las delicias y al ocio de Cpua. Los griegos y los romanos eran hbiles
para los hombres. Augusto, emperador romano, fue digno del imperio
Timotheus rei militaris fuit peritus. Galba pecuniae alienae non appetens,
est. Cicero oralor romanus, par est Demostheni oratori graeco. Labor
praediti erant magna ingenii acie. Vir bonus, dignus est omnibus
et vigiliae.
de dos maneras :
rgimen en ablativo.
V. gr. : Roma fue ms poderosa que Cartago.
trmino de la comparacin.
fortior.
fuit insolentior.
de su rgimen.
rgimen,
y el verbo.
soldado pele.)
manuum.
con el sustantivo.
partitivo.
VOCABULARIO
EJERCICIO LI
tuto era Anbal. Scrates era el ms insigne de los griegos. Soln fue
EJERCICIO LII
Athenienses acutiores erant Boeotiis. Nullum novi animal vulpe
callidius, tigri crudelius, cane fidius, leone validius, bove utilius, elephanto
aliqua re.
y neutros.
en dativo.
artem regendi.
divitiis.
ablativo.
de cosa.
pone en genitivo.
est.
aliquem exsilio.
aliquem pecunia.
conjurationis de conjuratione
Catilinae.
mementote virtutis.
rum liberorumque.
equitatui.
VOCABULARIO
EJERCICIO LIII
multa, Scrates muerte. Las leyes amenazan con prisin los malos
nombre de cosa.
tione.
225. Patria tibi amanda est. I. Con el
pone en dativo.
est.
2. Generalmente, se pone en dativo el nombre de
intelligor.
de persona.
ignorantiae tuae.
Obsrvese, que en vez del impersonal me miseret,
discipulorum laborare.
vestrum, suum.
discere.
necesidad.
locucin.
Ntese que opus est no indica, que se experimenta
spectaret ibat.
participio presente.
Catn, de que
VOCABULARIO
EJERCICIO LV
Arstides el Justo fue condenado al destierro por los Atenienses.
vencer.
EJERCICIO LVI
solum pudet stultitia; meae, sed etiam paenitet. Interest omnium recte
Tuum est scribere. Multis non duce tantum, opus est, sed adjutore et
1 CUESTIN UBI
Cono traduxit.
por un adjetivo.
posuit.
2 CUESTIN QUO
con in.
de domum y rus.
proficiscitur.
et agnus venerant.
3 CUESTIN UNDE
ex.
De la ciudad, ex urbe.
alrededores.
discessit.
de ciudad.
sin preposicin.
OBSERVACIONES
la aposicin.
urbe Roma.
247. In magna domo habitat; in domo Ciceronis.
domo.
tuam, etc.
VOCABULARIO
EJERCICIO LVII
EJERCICIO LVIII
mittam. Iter per agros et loca sola facit. Alexander equo per Babylonem
in domo Periclis.
I. CUESTIN QUANDO?
En invierno. Hieme.
solis.
2. CUESTIN QUAMDIU?
pone en acusativo.
regnat.
cardinal.
natus.
Caucasum.
OBSERVACIONES
como preposiciones.
annos.
VOCABULARIO
EJERCICIO LIX
aos, y rein siete aos. Hace tres das que est ausente. Haca diez
aos que haba muerto. En treinta das los Atenienses armaron ciento
que expresan :
1 La causa.
3 La manera.
4 El origen.
natus.
5 El precio.
talentis.
6 La parte.
(Vase 194.)
pedum.
muri.
intervallo.
VOCABULARIO
EJERCICIO LXI
Pirro, muri herido por una piedra. Atenagoras recibi (caesus est)
muri de la peste. Los hombres pelean con las manos, los perros
con los dientes, las aves con el pico. Agtocles, rey de Sicilia hijo
EJERCICIO LXII
vivit, regnat. Xerxes victus est magis consilio Themistoclis quam armis
Isocrates vendidit.
VOCABULARIO
tratado foedus, eris (n.) acordar concedo, is, ssi, sum dere
pacificar pacare (a.) (a.)
EJERCICIO LXIII
EJERCICIO LXIV
SINTAXIS
DE LAS PROPOSICIONES
SUBORDINADAS
1. Propositin infinitiva.
y el sujeto en acusativo.
(t) El latn popular, en vez de scio te flere, deca : scio quod fles.
(Lit. : no sientes tus designios estar
patentes ?)
de infinitivo.
Te Praeneste occupaturum
fuisse confidebas, si
260, II.
se refieren lo venidero.
esse.
siguientes perfrasis :
1 El futuro de indicativo se expresa con fore ut
y el presente de subjuntivo.
V. gr. : Espero que te callars. Spero fore ut sileas.
ut sileres.
nubere jussit.
pasiva.
Scipionem superavisse.
por Anbal).
VOCABULABIO
que todo animal desea el placer y odia el dolor. La historia cuenta que
Alejandro tom la ciudad de Tiro. Se dice que Homero fue ciego. Creo
que el nombre de Scrates ser inmortal. Daro pensaba que los atenienses
EJERCICIO LXVI
ignem, nivem esse albam, dulce mel. Orpheum poetam docet Aristoteles
puto fore ut nunquam paeniteat. Jurat se, nisi victorem, in castra non
reversurum.
proposicin subordinada.
Aunque slo el uso ensee la construccin particular
orationes.
valeas.
jubes ( 261).
certet.
infinitiva.
es negativa.
ne demittas animum.
publica cupiat.
diceret, impediebatur.
quin.
tenamus.
con ut ne non.
VOCABULARIO
real regius, a, um
e (a.)
ere (a.)
EJERCICIO LXVII
Filipo tema que Focio no aceptase los regalos que le haba hecho. Los
Csar su protector.
EJERCICIO LXVIII
indicativo, ya en subjuntivo.
lo general el indicativo.
cupis, loquar.
cupias, loquar.
sit.
poena affecerunt.
lo ms menudo.
daretur.
el futuro y el perfecto.
reverteretur.
puede ensear.
4. Proposicin condicional.
condicional.
realizado
dimicasset.
condicional es negativa.
caret. ,
consecutiva.
abibat.
5. Proposicin final.
ne quo y el subjuntivo.
vivere ut edas.
6. Proposicin consecutiva.
ut a virtute obruatur.
7. Proposicin comparativa.
imperatoris.
ac fuit.
quantus.
8. Proposiciones relativas.
con el indicativo.
is est.
las gracias.)
9. Proposicin de participio
etc.
nuntiato.
VOCABULARIO
EJERCICIO LXIX
que la de Horacio.
EJERCICIO LXX
ratum, quas ipse Athenis constituisset; quare, si suas res gestas manere
Interrogacin indirecta.
se pone :
pluscuamperfecto.
subordinado se pone :
venerit.
sis futurus.
Pramo ignoraba cuntas desgracias expe
y de la gramtica.
temperamento individual.
2. ESTILO INDIRECTO
en otra poca.
Jovi.
Los Helvecios pensaron que dos aos les
de los tiempos.
sit.
1. Sustantivo.
correspondientes; v. gr. :
valor, fortiter.
2. Adjetivo.
Suus se usa:
suum interemit.
3. Pronombre.
Epicurii philosophia.
studetis.
amamus.
un participio de aprecio.
cepero, vituperabor.
4. Verbo.
afirmativa.)
annon?
proficiscere.
ut, fac ut, fac, velim: etc. ; v. gr. : procura que haya
credideris.
proficiscatur.
etc.
subjuntivo de nolo.
; v. gr. :
moderando.
suis ignovit.
301. Supino en u. El supino en u, se usa
difficile, jucundum.
giros anlogos.
avaritia.
lupum, fugerunt.
pone en nominativo.
5. Adverbio.
nimium aquae.
sunt.
Galliam petivit.
I. EL SUSTANTIVO
1o
EL CONCRETO EN
Cartago.
Durante el consulado de
Cicern.
Cicern .
Antes de la fundacin de
Roma.
gesserunt.
Cicerone consule.
Despus de la derrota de
Delium.
de crueldad.
La presencia de tu hermano
ser til.
esset.
adesse.
alabanzas.
tua.
Contumelia maledicti.
Odia civium.
Potestates magistratuum.
Adolescentium familiaritates.
5 USO DE SUSTANTIVOS PARA DAR MAS PRECISIN
A LA IDEA
Apoyarse contra un r
bol.
Formarse.
Conmover su padre.
Corregir alguien.
Defender alguien.
Animum excolere.
1 ADJETIVO LATINO EN
nios.
Gorgias de Leontium.
Temstocles de Atenas.
Un vaso de oro.
La batalla de Maratn.
LUGAR DE UN SUSTANTIVO
Civilis clamor.
Dictatoria invidia.
Doctrina puerilis.
Gorgias Leontinus.
Themistocles Atheniensis.
Vas aureum.
Pugna Marathonia.
trs.
separadamente.
Se fue precipitadamente.
Laeti pareamus.
Praeceps abiit.
La verdad histrica.
El terror general.
Revoluciones polticas.
Studium litterarum.
Historias fides.
Terror omnium.
nes.
conjuncin ET.
Testigo ocular.
Enseanza metdica.
Sabia moderacin.
Talento oratorio.
Fidelidad escrupulosa.
Audacia insensata.
Poder violento.
III. EL
Spectator et testis.
Ratio et doctrina.
Moderatio et sapientia.
Oratio et facultas.
Religio et fides.
Furor et audacia.
Vis et potentia.
PRONOMBRE
SUSTANTIVO.
La belleza de estos objetos. Haec pulchritudo (p. harum
rerum pulchritudo)
secuti sunt.
oblivio) .
IV. EL VERBO
puente.
ejercito. tabat.
DEPONENTES.
Se admira mucho un
orador abundante.
Ser olvidado.
Ser sospechado.
dicentis.
nis.
vionem adduci.
In suspicionem vocari.
3 DOS VERBOS LATINOS UNIDOS POR et, ac, que, REEM
rrotado.
SE EXPRESA DE UN
DEBER
Debo confesar.
Debo obedecer.
PODER
No lo puedo soportar.
error.
No puedo impedirme de
hablar.
SABER
Ha sabido conmoverme.
afecto.
MODO PARTICULAR
Fateor.
Pareo.
Eloquar an sileam?
Non fero.
Quid faciat?
dissimulaverim.
Me movit.
Tantum amorem sibi conciliarat.
QUERER
camente.
V. EL ADVERBIO
tanto, ETC.
juicio.
coraje.
quam judicii.
quam fortitudinis.
v. gr. :
: 2 i en el genitivo
que carecen de
, y en los tiempos de
tradas.
1o
VOCALES FINALES
2 en el imperativo de la 1a conjugacin :
; 3 en
A final, en
los nombres indeclinables en ginta, es dudosa en
de fames,
; 2 en el imperativo de la 2a conjugacin
; 4 en
Es dudosa en
O final es larga. Excepciones. Es breve en
y sus
compuestos.
2 CONSONANTES FINALES
y breves en
Las finales en M son largas cuando no se eliden.
consonantes.
; en la 2a per
conjugacin,
; en
y sus compues
; en los
; en los monoslabos
los cuales
es generalmente abreviada:
crebro=:arjete crebro.
paries.
deinceps y en alveare.
de la pronunciacin popular.
; en los
en aris : Lar
excepto Nar
; en los
trabs
(daps)
anas
fax
locuples
merces
quies (y requies)
lex
rex
plebs
vervex
Cilix
filix
larix
fornix
pix
salix
varix
en vibex
ulix
(vix)
lis
glis
vis, plural
Samnis
(excepto os
, memor
immemor
lepus
praecox
compos
impos
bos
(ops)
inops
U radical es breve. Excepciones. Es larga : en los
frux)
excepto el supino.
Es breve : en la slaba
del verbo do y
sus compuestos :
Es breve : en la slaba
mone-
indicativo : delante de
la desinencia en presente de indicativo y en el im
perativo de la 3a conjugacin :
delante de la desinencia
primeras conjugaciones :
(La terminacin
tiene siempre la
penltima breve).
13. I.
es siempre breve :
(excepto
de caedo).
: (excepto
penltima es breve :
termina en ivi:
de cognosco, cognovi(ex
derecenseo, recensui).
cepto
de cieo, civi;
de eo, ivi;
de lino,
de queo, quim;
livi;
compuestos).
3 Cuatro en atum :
compuestos, como
7. Derivacin.
da
siguientes :
2 La slaba larga de la radical es breve en los siguientes
derivados :
8. Composicin.
y cado da
ciones.
de vocablos, como
Es
3 Re es largo en
En (importa), re es el ablativo
de res.
ARTE MTRICA
versos ordinarios :
20. La ltima slaba de un verso puede indiferentemente
seis
2. Del pentmetro.
24.
cinco
; v. gr. :
El verso pentmetro est siempre precedido de
un dstico.
yambo.
trbraco; v. gr. :
yambo.
fbulas de Fedro.
espondeo , v. gr. :
v. gr. :
6. Del verbo asclepiadeo.
dctilos; v. gr. :
dctilo ; v. gr. :
dctilo ; v. gr. :
espondeo; v. gr. :
clases :
v. gr. :
v. gr. :
12. Del verso corico trocaico.
v. gr. :
NOMBRES ROMANOS. PESOS Y MEDIDAS.
CALENDARIO.
1 El praenomen, prenombre.
A. Aulas L. Lucius
D. Decimus N. Numerius
.. . aeso P. Publius
Q. Quintus S. Sp. Supurius
II
cobre.
de plata :
El paso,passus= 1,479metros.
1478,54 metros.
eran :
El congio,congius= 3,283litros;
III CALENDARIO
antes de C.).
9. El ao romano se divida en doce meses :
Januarius Quinctilis
Februarius Sextilis
Martius September
Aprilis October
Majus November
Junius December
en honor de Augusto :
Idus.
idus, etc.
acusativo.
bis sextus.
13. He aqu, indicada en el siguiente cuadro
con el nuestro :
del sol.
EQUINOCCIO DE PRIMAVERA
Primer da de primavera
2a
3a
4a
9
5a
10
6a
11
EQUINOCCIO DE OTOO
Primer da de otoo
8a
1 p. m.
9a 2
10a 3
11a 4
12a 5
Fin del da : 6 p. m.
SOLSTICIO DE VERANO
Primer da de verano
2a
5,42m,3os
3a
6,58
4a
8,13m,30s
5a
9,29
6a
10,44m,30s
8a 1,15m,30s p. m.
9a
2,31
10a 3,46m,30s
11a 5,2m
12a 6,17m,30s
SOLSTICIO DE INVIERNO
Primer da de invierno
La 1a hora empezaba las 7,23 a. m.
2a
8,17m,30s
3a
9,2
4a
9,46m,30s
5a
10,31
6a
11,15m,30s
7a
doce
8a
. 12,44m,30s
9a
1,29 P.m.
10a 2,13m,30s
11a 5,28
12a 3,42m,30s
I. MATRIMONIO. DIVORCIO.
alguien.
Ducere uxorem.
hombre).
cum conjungere.
mujer).
collocare fliam
nium dare.
bere alicui.
uxore.
jubere.
viro.
del hombre).
Separarse (habl. de la
mujer).
2. TESTAMENTO. HERENCIA.
scribere.
supponere.
rumpere.
Testamento aliquid ca
vere.
ex triente).
Heres suus.
Suponer un testamento,
Heredar algo.
Privado de la herencia
paterna.
Desheredar a alguien.
Heredero natural
3. COMERCIO.
Negotiatores .
qui.
absolvere.
Negotia habere.
Mercaturam facere.
Quaestum facere.
emere.
constituere.
Comerciantes.
Buenos comerciantes.
Ocuparse de un negocio
terminar un negocio.
Concluir un negocio.
Tener negocios.
Hacer comercio.
Entrar en relaciones co
Hacer ganancias.
Comprar barato.
Comprar caro.
Conceder un valor
algo.
4. DINERO.
multum pecunias.
Argentum (factum).
Nummi adulterini.
consumere in
aliqua re.
ab aliquo.
Poco dinero.
Dinero al contado.
Plata sellada.
Plata labrada.
tado.
dare.
vere.
No solvendo esse.
Nummus jactatur.
Versuram facere.
Argentariam dissolvere.
Argentariam facere.
excepti et expensi.
(accepti et expensi).
El dinero no produce in
ters alguno.
alguien.
stado.
Ser insolvente.
Hacer un emprstito.
Liquidar.
El libro de cuentas ; El
debe y el haber.
alguien.
y de los gastos.
Rendir cuentas.
Rationem alicujus rei reposcere
aliquem ab
aliquo.
alguien.
de aliqua re.
Nomina facer in tabulas
referre.
Pecuniam in nominibus
haber e.
ferre.
aliquid.
Binae centesimae.
Ternae centesimae.
Quaternae centesimae.
de alguien.
Inters al 1% mensual.
mensual).
El 2 % mensual.
Inters al 3% mensual.
Inters al 4% mensual.
assis) .
Usura semissium.
pagaba mensualmente
Usurae semissium.
Usarae semisses.
Inters al 5 %
Quincunces usarse.
Perpetuum fenus. Inters simple.
Fenus renovatum.
Inters compuesto.
Anatocismus.
de ; grave.
re.
Fides concidit.
coepit.
est.
Laborare de pecunia.
Insumma difficultate nummaria
versari.
algo.
El deudor.
El acreedor.
El crdito baja.
alguien.
bajar.
El crdito ha desaparecido.
pecuniaria.
Encontrarse en la mayor
dificultad pecuniaria.
AEs alienum (siemp. en
conflare.
demersum oppressum
esse.
Hacer deudas.
Tener deudas.
No tener deudas.
Ser apremiado por las
deudas.
exsolvere, persolvere,
solvere.
exsolvere.
Nomina exigere.
solvere.
Cobrar el dinero.
contrayndolas
nuevas.
6. CIUDADANA. CONDICIN.
In civitatem recipere,
adscribere, adscis-
Conceder la ciudadana
alguien.
quem.
tribuere, impertire.
otro Estado.
nobleza reciente.
De nacimiento ilustre.
loco genere natus.
De nacimiento obscuro.
natus.
tus.
Summi (el) infimi.
Homo plebeius, de
plebe.
Tradaci adplebem.
7.
Legem, rogationem
promulgare.
ad populum ut...
populum.
y pobres.
Un plebeyo.
Hacerse recibir en la
plebe.
LEY.
Llevar al conocimiento
proponer al pueblo
que...
dissuadere).
legem).
de ley.
Lex perfertur. La ley est adoptada.
ley.
del pueblo).
de una ley.
de intercessio de los
tribunos).
bronce.
vlida.
Salvis legibus.
plemente est...
dere, facere,
constituere.
La ley es...
El espritu de la ley.
un legislador clebre).
inventor.
El legislador.
por un magistrado.
In proscriptos aliquem referre.
Inscribir alguien en la
In proscriptorum nume
aliquem.
pellere aliquem.
ejicere.
civitate aliquem.
alguien.
Desterrar alguien.
Expulsar alguien de la
ciudad.
Desterrar alguien de la
patria.
destierro.
proficisci.
Exsulare.
In exsilio esse; exsulem
esse.
de su patria (hablando
de los desterrados).
Vivir desterrado.
In patriam redire.
rerum oblivio
simplemente oblivio.
sempiterna oblivione
delere.
Llamar un desterrado.
Amnista.
general, plenaria.
Vectigalia redimere,
conducere, locare.
Vectigalia exercere.
dere.
Immunis (tributorum) .
Immunitatem omnium re
rum habere.
impuestos.
Percibirlos impuestos.
dureza).
Eximido de impuestos.
franquicia, inmunidad.
Vectigalia tributa alicui
imponere.
Tributorum multitudine
premi.
metallis redit.
Avertere pecuniam.
Peculatum facere.
quem locum.
Colonos mittere.
Coloniam constituere.
de los impuestos.
Hacer un desfalco.
alguna parte.
Enviar colonos.
Jus dicere.
Jus petere.
cedere.
del pretor).
cho.
Obtener justicia.
Hacerse hacer justicia.
Abandonar su derecho.
Jus suum tenere obtinere.
cum aliquo.
summa injuria).
aliquem.
In judicium venire ; in
judicio adesse.
Judicium accipere.
Apud judices.
Judicia administrare.
Judicium exercere.
Judicio praeesse.
Mantener su derecho.
perseguir alguien
conformemente
la ley.
es una soberana
injusticia).
el tribunal.
un da sealado).
bunal.
Aceptar el debate.
Tener la administracin
de la justicia.
Quaestiones perpetuae.
1 Respondere (jus, de
jure).
3 Agere.
praebere.
Ex aequo et bono.
Ratio judiciorum.
de una provincia).
Las comisiones permanentes.
Restablecer alguien en
su derecho.
hechas, decisiones,
consultas de derecho.
seguir.
Proseguir activamente el
el magistrado.
Segn la justicia y la
equidad.
Organizacin judicial.
judicial.
los tribunales,
Justitium remitiere.
jure.
donum y tambin
suspender el curso de
la justicia.
Reabrirlos tribunales.
Reducir el derecho un
sistema.
y humanas.
TORMENTO.
Levantar un sumario.
re.
in aliquem.
Deprehendere aliquem in
manifesto scelere.
Testis gravis.
Testis locuples.
integer.
edere, proferre,
producere.
aliquo, in aliquem.
esse.
Sorprender alguien en
flagrante.
Un testigo importante.
Un testigo irreprocha
Un testigo conpletamenta
imparcial.
en un asunto.
invocar alguien
como testigo.
testigo.
de cargo).
Atestiguar, en favor de
Dar testimonio.
de los testigos.
Dedere aliquem tormentis.
aliquem tormentis.
quo.
facinoris.
et in arcam conjicere
possit.
12, PLEITO.
Causa privata.
Causa publica.
(apud judicem) .
Causam dicere, orare,
defendere.
Patronus (causae).
de tormento.
la confesin de un crimen.
Incomunicar alguien.
DEFENSA.
Causa civil.
Causa criminal.
Dirigir el pleito de al
procurador).
causa.
Tener una excelente causa.
El abogado, el defensor.
Causam suscipere, recipere.
Ad causara aggredi ac
cedere.
nere.
perdere.
vicio de forma).
l3. ACUSACIN.
Accusatio.
Actio, petitio.
(apud praetorem).
causa.
Ganar el pleito.
Perder el pleito.
SENTENCIA.
Demanda criminal.
Demanda civil.
Acusar alguien.
Inscribir alguien en la
lista de acusacin.
acusacin.
Acusar alguien de un
crimen capital.
Accusare aliquem peculatus,
pecunias publicae.
de repe
tundis.
de ambitu.
sicarios.
rescindere.
de desfalco.
14 CULPABILIDAD.
aliquo. algo.
a culpa.
pable.
Culpam in aliquem conferre,
transferre,
conjicere;culpam
alicui tribuere.
otro.
de algo, reprochar
algo alguien.
Facinus culpam in se
admittere.
quem.
Punire aliquem.
Castigar a alguien.
qua re).
ab aliquo.
quo.
Infligir un suplicio, un
solvere,
persolvere.
perferre.
rei).
quem. multa.
In vincula (custodiam)
dare aliquem.
In vincula in catenos
guien, encarcelar.
in carcerem conjicere
aliquem.
aliquem.
in aliquem constituere.
V irgis caedere.
ferire.
el hacha.
In crucem agere tollere
aliquem.
aliquid.
Mortem deprecan.
Crucificar alguien.
ser absuelto.
Absolver.
Absolver alguien de la
pena de muerte.
vida.
POLTICO.
Concilium convocare.
Advocare concionem populi,
populum in
ad concionem.
Concilium indicere.
Concilium dimittere.
del pueblo.
Sealar el da de la asamblea.
Despedir la asamblea;
levantar la sesin.
In concione. Pro concione
Comitia edicere.
Comitia gerere.
magistratibus
creandis .
Comitiis praesse .
Comitia de reo.
Comitiorum disceptatio.
Suffragiu m ferre,
inire.
In suffragium ire.
Suffragia occulta.
Magnis suffragiis.
Omnium suffragio.
Suffragiis praeteriri.
Centurias in suffragium
miltere.
Testularum suffragia.
impertiri.
En la asamblea.
Anunciar la convoca
magistrados.
un acusado.
Lucha electoral.
Votar.
Ir los sufragios.
Voto secreto.
Fracasar en su candidatura.
El ostracismo.
Conceder alguien el
derecho de suffragio.
Plebis suffragia venari.
Popularis aura.
Civium benevolentia.
Gratia ad plebem.
apud populum,
Studia populi.
Esse in gratia,
Acceptus popularibus.
Gratiosus. Gratiosum
esse.
Plebi se insinuare.
Gratiam, favorem po
aucupari.
Opes augere.
Invisus populo, plebi,
Popularidad.
Ser popular.
Hacerse popular.
Buscar la popularidad .
Conseguir la popularidad.
Aumentar su popularidad.
Impopular.
Odium sai facere.
ln odium, invidiam
omnibus venire.
In invidiam incidere.
vidiam.
Partes.
Factio.
Bonae partes.
Bona ratio.
Bonorum causa.
Ratio popularis.
Factio nobilium.
Boni. Optimates.
Partium studium.
Sine factione.
ln partes concedere.
Causam amplecti.
Fidem sequi.
bus.
fovere.
pr o partibus.
Hacerse impopular.
Partido poltico.
El buen partido.
El partido popular.
Espritu de partido.
Sin espritu de partido.
el partido de alguien.