Sei sulla pagina 1di 5

ANALISI MATEMATICA I - A.A.

2011/2012

INTEGRALI INDEFINITI / ESERCIZI PROPOSTI

Lasterisco contrassegna gli esercizi pi dicili.

1. Calcolare i seguenti integrali usando la linearit dellintegrale:


x2 3 x2 + 3 9
a) dx.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log |x| + 4x4 +c
x5
x2 4 1 2
b) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2x + 2x + c
x2
3x3 3
c) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x3 + 32 x2 + 3x + c
x1
x
d) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [x log |x + 1| + c]
1+x
x3 + x2 + 1 1 3
e) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3x + x2 + 2x + 3 log |x 1| + c
x1
cos2 x
f) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [x + cos x + c]
1 + sin x

g) tan2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [tan x x + c]

2. Calcolare i seguenti integrali immediati usando la regola di integrazione per sostituzione:

a) esin x cos x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . esin x + c

6
b) cos5 x sin x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cos6 x
+c

cos (log x)
c) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [sin (log x) + c]
x
1
d) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 log x + c
x log x
1
e) dx.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3x + 1 + c
3x + 1
1
f) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 tan (5x + 9) + c
cos2 (5x + 9)
4
g) x3 sin x4 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cos4x + c

2
1 2x2 1
h) xe2x 1
dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4e +c

1

i) x 1 + x2 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1 + x2 1 + x2 + c

x2
l) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 1 x3 + c
1x 3

x
m) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arctan x2 + c
1 + x4

1
2 M .GUIDA, S.ROLANDO

3. Calcolare i seguenti integrali usando la regola di integrazione per parti:

a) x2 log x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 3
3x log x 1
3 +c

b) x2 cos x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x2 2 sin x + 2x cos x + c

e2x
c) x2 e2x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x2 x + 1
2 2 +c

1 1
d) x cosh (3x) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 x sinh 3x 9 cosh 3x + c

x2 x2
e) (x + 5) log x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 + 5x log x 4 5x + c

log x
f) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1+log
x
x
+c
x2
1
g) arctan x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x arctan x 2 log 1 + x2 + c

h) arcsin x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x arcsin x + 1 x2 + c

x2
i) x cos2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2
x sin 2x
2 + cos 2x
4 + 2 +c

l) e2x cos x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sin x+2 cos x 2x


5 e +c

4. Calcolare i seguenti integrali di funzioni razionali:


x+2 4
a) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log |x 2| x2 +c
x2 4x + 4
2x + 5
b) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 log |x 1| + 14 log |x + 3| + c
x2 + 2x 3
x+1
c) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 log(x2 2x + 4) + 23 arctan x1 +c
x2 2x + 4 3

x+1
d) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 log(x2 x + 5) + 319 arctan 2x1 +c
x2 x + 5 19

2x2 + x
e) dx. . . . . . . . . . . . . log |x + 2| + 12 log x2 + 2x + 6 45 arctan x+1 +c
(x + 2) (x2 + 2x + 6) 5

3x 1 x1 5
f) 2 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 log x2 x2 + c
(x 1) (x 2)
x4 5x3 + 8x2 9x + 11 3
g) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x3 + 2x log |x 2| + 2 log |x 3| + c
x2 5x + 6
1
h) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1+xx 1
2 + 2 arctan x + c
(x + 1)2
2

1 1 3x3 +5x 3
i) 3 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 (x2 +1)2 + 8 arctan x + c
2
(x + 1)
x2 2
l) 4 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3x(x+1)
+3x+1
3 +c
(x + 1)
5. Calcolare i seguenti integrali mediante opportune sostituzioni:
ex + 1
a) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x 12 log e2x + 1 + arctan ex + c
e2x + 1
(5ex + 4) ex
b) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 log (ex 2) log e2x + ex + 1 + c
(e 2) (e2x + ex + 1)
x
INTEGRALI INDEFINITI 3


c) x 1 xdx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 (1 x)2 1 x 23 (1 x) 1 x + c

1+ x
d) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [6 6 x + log x log (1 + 3 x) arctan 6 x + c]
x (1 + x)
3

1
e) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log 1+sin
cos x
x
+c
cos x
1 tan(x/2)
f) dx.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 log tan(x/2)2 +c
2 sin x + cos x 1
cos2 x 1 sin x+cos x
g) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . log + 12 x + c
1 2 sin2 x 4 sin xcos x

h) tan3 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2 tan2 x 1
2 log 1 + tan2 x + c

6. Calcolare i seguenti integrali mediante la sostituzione suggerita a fianco:



a) x2 1 dx, x = cosh t.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x
2 x2 1 1
2 cosh1 x + c

b) x2 + 1 dx, x = sinh t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x
2 (1 + x2 ) + 1
2 sinh1 x + c

1x
c*) dx, x = sin t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . arcsin x + 1 x2 + c
1+x
1
d) dx, x = sinh t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x12 +1 + c
(x + 1) x2 + 1
2

x2 + 1
1 x2 +1
e) dx, x = sinh t. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sinh x x +c
x2

x2 1
f) dx, t = x2 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x2 1 arctan x2 1 + c
x
1
g*) x x2 + x + 1 dx, x = 3 sinh t 1
2
3/2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 x2 + x + 1 18 (2x + 1) x2 + x + 1 16 3
sinh1 2x+1

3
+c

7. Per ciascuno degli integrali a) degli esercizi 1-6 precedenti, determinare la primitiva F (x) della
funzione integranda che si annulla nel punto x0 = 1.

8. Calcolare i seguenti integrali:


x
a) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arcsin x2 + c
1 x4
x
b) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 x 1 + 23 (x 1) x 1 + c
x1
1
c) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [4 4 x + 4 log | 4 x 1| + c]
x ( x 1)
4

1
d) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arcsin 2x + c
1 4x2

e*) 9x2 1dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x2 9x2 1 16 cosh1 (3x) + c

1
f) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [x log (ex + 1) + c]
ex +1
x x
g) ex+e dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ee + c

h*) ex 1dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 ex 1 2 arctan ex 1 + c
4 M .GUIDA, S.ROLANDO

1
i*) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .[arcsin (ex ) + c]
e2x 1
1
l) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [log |1 + log x| + c]
x + x log x
log x
m) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 4 + 3 log2 x + c
x 4 + 3 log2 x
log x
n) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [2 x (log x 2) + c]
x

o) sin2 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xsin x cos x


2 +c

cos3 x
p) sin3 x dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 cos x + c

1
q) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [log |tan x| + c]
sin x cos x
1
r) 2 dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [tan x cot x + c]
sin x cos2 x
cos x
s) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 arctan sin x +c
3 cos2 x 2

4 sin x
t) dx. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [2 arctan (2 cos x 2) + c]
4 cos2 x 8 cos x + 5
x2 1 2 x
u*) x arctan (1 + 16x) dx. . . . . . . . . . . . . . 2 arctan (1 + 16x) + 512 log 1 + (1 + 16x) 32 +c

9. Per ciascuna delle seguenti funzioni definite a tratti (continue sul proprio dominio), calcolare tutte
le primitive F (x) e determinare quella che vale 1 in x0 = 0:

x+2 se x < 0 x + 3 log |x 1| + c se x < 0
a) f (x) = x1 . . . . . F (x) = 1 e3x
, c=1
xe3x 2 se x 0 1
x 3 3 2x + c + 9 se x 0

x3 sin + x2 se x 1
b) f (x) =
x2 8x + 7 se x > 1
sin(x2 ) cos(x2 )
22 x2 2 + c se x 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F (x) = , c=1
x3 2 1 10
3 4x + 7x + c + 2 3 se x > 1
log 1 + 25x2 se x 1
c) f (x) =
x log 26 se x > 1
2
x log 1 + 25x2 2x + 5 arctan 5x + c se x 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F (x) = log 26 2 , c=1
2 x +c se x > 1

4x + 1 se x 0
d) f (x) = 1
se 0 < x 4
4x3
2x2 + x + c 4 se x < 0
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F (x) = , c=5
2 4 x 6 log 3 4 x + c se 0 < x 4
INTEGRALI INDEFINITI 5

ALTRE SOLUZIONI.

Esercizio 7.
9 9
a1) F (x) = log |x| + 4x4 4
a2) F (x) = esin x e sin 1

a3) F (x) = 13 x3 log x 1


3 + 1
9
4
a4) F (x) = log |x 2| x2 4
1 1
a5) F (x) = x log e + 1 + arctan ex 1 +
2
2x
2 log e2 + 1 arctan e

a6) F (x) = x2 x2 1 12 cosh1 x

Potrebbero piacerti anche