Sei sulla pagina 1di 3

10/09/2015 OsdesafiosdasemeadurareportagemdecapaSEEDNewsAnoXIXN.

Reportagemdecapadomsjan/fev2015AnoXIXN.1

Osdesafiosdasemeadura

EduardoCopetti
eduardo.copetti@semeato.com.br

Noprocessoprodutivodequalquercultura,asemeaduraconstituiseemumdosfatoresfundamentaisparaosucessono
estabelecimentoe,posteriormente,naprodutividadedalavoura.EmsetratandodePlantioDireto(PD),acentuasesobremaneiraa
importnciadasemeadura,umavezquesefaznecessriocortar100%dapalhadaexistentenasuperfciedosolo,casocontrrio
noserpossvelrealizaraimplantaodacultura.

Asemeaduradeumalavouradevesermuitobemplanejada,poisdeterminaoinciodeumprocessodecercade100140dias,que
afetartodasasoperaesenvolvidas,almdedeterminaraspossibilidadesdesucessoouinsucessodalavoura.importante
destacarqueduranteasemeaduraquesedefineopotencialprodutivodoscultivos.

Asemeaduradevepossibilitaroestabelecimentorpidoeuniformedapopulaodeplantasdesejada.Paraisso,asemeadora
deveformarumambientepropcioparaqueasementeentreemntimocontatocomosolo,possibilitandoaabsorodegua,
essencialparaoinciodoprocessodegerminao,almdepromoveradosagemapropriadadesementesparaqueseobtenhaa
populaoidealdeplantas/ha.

Adensidadetimadeplantasdeterminadapelasexignciasdaprpriaespcieconsideradaeporfatoresambientaisque
influenciamdiretamentenodesenvolvimentodasplantase,consequentemente,naprodutividadefinaldalavoura.Sabeseque
culturasapresentamrespostasdiferentesvariaonapopulaodeplantas.Algunsautoresafirmamqueaculturadasoja,por
exemplo,suportavariaesdeat15%nadensidadedesemeadura,semafetarorendimento.Poroutrolado,estudosmostram
queadesuniformidadenadistribuioespacialdeplantaspoderesultaremperdasdeat15%oumaisnaculturadomilho35%
oumaisnaculturadogirassole10%oumaisnaculturadasoja.

Aimportnciadaoperaodesemeadurapodeseranalisadasobdoisaspectos:financeiroequalitativo.

Soboaspectofinanceiro,ressaltasequeduranteaoperaodesemeaduraquesoalocadosgrandepartedoscustosde
produoutilizadosnaconduodeumcultivo.Nocasodasoja,69,6%dototaldosinsumosutilizadosnaculturasoaplicadosna
semeadura41,9%damodeobranecessriaparaconduziralavourae15,9%docustooperacionaldalavourasendoassim,
podeseafirmarque47,7%docustototaldalavouradesojaalocadoduranteaoperaodesemeadura.Nocasodomilho,os
custosalocadosduranteasemeadurachegama49,6%docustototaldalavoura.

Soboaspectoqualitativo,deveseconsiderarqueaqualidadedasemeadurasofreainterfernciadevriosfatores,dentreos
quais,destacamse:

sementes:evidentequeaqualidadefisiolgicadassementesdeveserconsiderada,poisessacaractersticaexpressao
potencialdeproduodacultura,pormdenadaadiantaumasementecomexcelentequalidadefisiolgicasefisicamentedeixaa
desejarquantoscaractersticasfsicasemorfolgicas,apresentandosecomtamanhoseformasirregulares,comprometendoo
desempenhodasemeadoraeimpedindoaobtenodostanddesejado.

semeadora:asmquinasdevemtercondiesderealizarasemeaduranasmaisvariadascondiesdesoloepalhadas,com
capacidadedecortarapalhada,abrirumsulco,distribuirsementesefertilizantesemquantidadeseemprofundidadesadequadas

velocidadedesemeadura:avelocidadeteminflunciadiretanaqualidadedasemeadura.Afetadiretamenteadistribuiode
sementes,aprofundidadededeposiodassementeseorevolvimentodosolo

coberturadosolo:otipo,ovolumeeadistribuiosobreosolotminflunciasobreodesempenhodasemeadora

condiodosolo:ograudeumidadeeascaractersticasfsicasdosolo(estrutura,densidade,...)afetamodesempenhoda
semeadoraeodesenvolvimentodacultura.

Assemeadorasrepresentamumimportantepapeldentrodoprocessodeproduo,poisaprodutividadedeumaculturaafetada
demodosignificativopeloestandedeplantas,principalmente,pelavariaodauniformidadededistribuiodesementesnosulco
desemeadura.

NocasoespecficodaimplantaodasdiferentesculturassoboSistemaPlantioDireto(SPD),assemeadorastmpapel
fundamentalnodesenvolvimentodoprocesso,paratantoamquinatemqueefetuarcincofunesbsicas:

1CORTARAPALHA
Ocortedapalharealizadoatravsdediscosdecorte.Osdiscoscortamapalhaeabremumsulco,sobreoqualosoutros
Aduboesementedevemficarafastados componentestrabalharo.Osmaisutilizadossooslisos,comdimetroentre18e20(polegadas).Quantomaiorseudimetro,
entre4a5cm maioraforanecessriaparaqueelepenetrenosolo,emrazodasuamaiorreadecontato.Noentanto,tmavantagemde
passarsobreavegetaoeapresentarmenoresproblemasdeembuchamento.

Ocortedapalhaestrelacionadocomascondiesdosolo,dapalhaedasemeadora.Paraoadequadocorte,osolodeveserum
anteparoaododiscodecorteeascoberturasdevemestarverdesousecas,jqueaquelasqueseencontrammurchas
apresentammaiorresistnciaaocorte.

2ABRIRUMSULCO
Aaberturadesulcosrealizadaatravsdossulcadores,quepodemserdiscosduplosouhastes(faco).

Autilizaodehastesrecomendadaparacondiesdesolosmaispesados,argilososequeapresentamcamadasuperficial
compactada,comoocasodereasdepastagens.

Amaiorprofundidadedetrabalhodashastesemrelaoaosdiscosduploscausamobilizaomaisintensadesoloeexigemaior
esforodetraoepotnciadostratores.

Nasemeaduracomhastes,emfunodamaiorprofundidadedetrabalho,osefeitosdadeficinciadeguaparagerminaoe
emergnciadeplantassomenoresduranteveranicos.Assim,aimplantaodeumalavouracomsemeadoracomdiscosduplos
apresentamuitosriscosnossoloscomtexturamuitoargilosa,pois,devidogranderesistnciadestessolos,osdiscosno
conseguemaprofundareassementessodepositadasbaixaprofundidadeemuitoprximasdofertilizante.

http://seednews.inf.br/_html/site/content/reportagem_capa/imprimir.php?id=212 1/3
10/09/2015 OsdesafiosdasemeadurareportagemdecapaSEEDNewsAnoXIXN.1

3DISTRIBUIRSEMENTES
Osdistribuidoresdesementesdasmquinasdeprecisotmcomofunoindividualizarassementesparadistribulasumaauma.

Osmecanismosdistribuidoresdesementesmaisfrequentessoosdiscosalveoladoseospneumticos.Otipodedosador
utilizado,almdeafetaradistribuiodesementes,podeinterferirnaqualidadedesemeadura.

Namaioriadassemeadorasdeprecisobrasileiras,adosagemdesementesrealizadapordiscoshorizontaisalveolados,que
tmafunodecapturar,individualizar,dosareliberarassementes.

Semeadorasmodernasesementes Autilizaodossistemaspneumticosparaadistribuiodesementesgrandestemaumentadoconsideravelmenteemtodasas
classificadasfavorecemumadistribuio regiesprodutivasdopas.Essefatopodesercreditadosvantagensqueosistemaoferece,quemesmoapresentandoumcusto
homognea maiornomomentodaaquisiodamquina,arelaocusto/benefciofavorvelaoagricultor,considerandoosganhosobtidos.
Dentreasprincipaisvantagensdessesistema,podesedestacar:

grandecapacidadedeindividualizarassementes

capacidadededistribuirsementesdeformatosirregularescommaiorpreciso

melhoradaptaoaosmaisvariadostiposeformatosdesementes

reduonaocorrnciadefalhaseduplos

Semeadorafoieficientenocorteda melhoruniformizaonoespaamentoentresementes
palhada
reduodedanosmecnicosnassementes.

Ofuncionamentodosistemapneumticobastantesimplesondeumaturbinageraofluxodearsucoquesustentaas
sementesnosfurosdodisco.Emdeterminadomomento,ofluxodearinterrompidoeasementeentodirecionadaaotubo
condutordesementesseguindoatosolo.

Apopulaodeplantasumdosfatoresmaisimportantesparaaobtenodemelhoresresultadosnaprodutividadedasculturas.
Algunspesquisadoresafirmamque,nocasodomilho,apopulaodeplantasresponsvelpor85%daproduodegros.
Pequenasvariaesnapopulaotmgrandeinfluncianorendimentofinaldalavoura.Ostanddeplantasinadequadoa
principalcausapelabaixaprodutividadedemilhonoBrasil.

Orendimentodeumalavouraseelevacomoaumentodadensidadedesemeadura,atatingirumadensidadetima,que
determinadapelacultivareporcondiesexternasresultantesdascondiesedafoclimticasdolocaledomanejodalavoura.A
partirdadensidadetima,quandoorendimentomximo,oaumentodadensidaderesultaremdecrscimoprogressivona
produtividadedalavoura.Adensidadetima,portanto,varivelparacadasituao,sendobasicamentedependentedetrs
fatores:

cultivar,

disponibilidadedegua,e

nutrientes.

Aimportnciadapopulaodeplantaspodesermedidaatravsdoefeitocausadopelafaltadeumanicaplantaem5metros,em
umalavourademilhoestabelecidacom5sementes/metro:

Mesmoatingindoonmerodesejadodesementespormetro,seasementenofordistribudademaneirauniformetantoem
profundidade(uniformidadedegerminao)quantonalinhadesemeadura,opotencialderendimentodestalavourajestar
comprometido.

Aqualidadedadistribuiodassementesnosolopodesermedidaatravsdosespaamentosentresementes.Ospercentuaisde
espaamentosaceitveis,duplosefalhasdeterminamondicedeplantabilidadedasementequeestsendoutilizada,paratanto
deveseseguiraseguinteregra:

Aomediradistnciaentreassementes,obtmseopercentualdefalhasededuplas.Porm,nopossvelmensurarassementes
quesimplesmenteforamdeslocadasduranteoprocessodesemeadura.Porestemotivo,existeumamaneiramaisadequadade
determinarauniformidade,queatravsdautilizaodocoeficientedevariao(CV).Quantomaiorforestecoeficiente,maiora
variaodadistnciaentreplantas.

AprticatemdemonstradoqueopercentualdeCVaceitvelseriadeat25%(Milho)eque,acada10%deCV,mesmoobtendoa
populaodeplantasdesejada,humareduonorendimentodeaproximadamente128kg/ha.Levantamentosacampo
realizadosporalgumasinstituiesdeensinoepesquisamostramque,emmdia,opercentualdeCVdaslavourasestacimados
30%epodendo,emalgunscasos,sermaiorque60%.

Auniformidadedeespaamentoentreasplantasdistribudasteminfluncianaprodutividadedasculturas.Plantasdistribudasde
formadesuniformeimplicamemaproveitamentoineficientedosrecursosdisponveis,comoluz,guaenutrientes.Nocasodasoja,
oacmulodeplantasemalgunspontospodeprovocarodesenvolvimentodeplantasmaisaltas,menosramificadas,commenor
produoindividual,dimetrodehastereduzido,e,portanto,maispropensasaoacamamento.Poroutrolado,espaosvazios
deixadosnalinha,almdefacilitarodesenvolvimentodeplantasdaninhas,levamaoestabelecimentodeplantasdesojacom
portereduzido.

Naoperaodesemeadura,oestandeadequadoeauniformidadededistribuiodesementespodemserafetadosporinmeras
variveis,sendoavelocidadedesemeaduraumadasmaisimportantes.

Podeseafirmarqueemtodosossistemasdesemeaduraconhecidos,aqualidadedasemeaduradiminuiquandoseaumentaa
velocidadedetrabalho.Independentedeamquinaestarequipadacomdosadordotipodiscoalveoladooupneumtico,ambasas
semeadorassosensveisaoaumentodavelocidadedetrabalho,apontodeafetarconsideravelmente,nosomenteapopulao
finaldeplantas,bemcomoosespaamentosentreassementes,aumentandoconsideravelmenteoCV.

Observaseque,independentementedotipodesemeadora,avelocidadedesemeadurainfluenciadiretamentenauniformidadede
plantio,comefeitomaiornasemeadoraadiscoapartirdavelocidadede6km/h.

Osfabricantestmestabelecidolimitesdevelocidades,osquaisdevemserrespeitados,poisesseslimitessoaquelesemquea
mquinairapresentarmelhordesempenhodetodasassuasfunes.Oslimitesestabelecidosso:

milho:46km/h

soja/feijo:68km/h

trigo,aveia,cevada...:68km/h.

http://seednews.inf.br/_html/site/content/reportagem_capa/imprimir.php?id=212 2/3
10/09/2015 OsdesafiosdasemeadurareportagemdecapaSEEDNewsAnoXIXN.1
Avelocidadedetrabalhointerferenacapacidadedeindividualizaodassementes,conformesegue:emumasemeadurademilhocom5sem/metro,auma
velocidadede6km/h,amquinatemquedistribuir8,3sementes/segundo.Jemumasemeaduradesojacom15sem/metro,navelocidadede6km/h,amquinatem
quedistribuir25sementes/segundo.Algunsagricultores,emfunodecritriosparticulares,realizamasemeaduraavelocidadesquepodemchegaraat12km/h.
Nessecaso,amquinaterquedistribuir50sementes/segundo,portantopraticamenteinconcebvelexigirqueamquinadistribuauniformementetodasas
sementes.

Almdediminuiracapacidadedeindividualizaodassementes,asmesmasquandosoliberadasdomecanismodosador,adquirem,emquedalivre,um
componenteverticaldevelocidadeporcausadaaceleraodagravidade,eumcomponentehorizontaldecorrentedavelocidadedeavanodasemeadora.O
componentehorizontalfazcomqueassementessoframvibraesrepiquesdentrodotubocondutor,alterandootempodequedalivredassementesatosoloe,
comoconsequncia,alteraoespaamentoentreasmesmas.Almdisso,altavelocidadedetrabalhofazcomqueassementesroleme/ousaltemparaforadosulcono
momentodoimpactocomosolo.sempredesejvelqueocomponentehorizontalsejaminimizadoparaqueassementessejamdepositadasregularmentenosulco.

4CONTROLARAPROFUNDIDADEDESEMEADURA
Aprofundidadedesemeaduraumdosfatoresquemaisinfluencianauniformidadedeemergnciadasplntulas.Sementesdepositadasmaisprofundamente
possuem,geralmente,emergnciamaislentadoqueaquelascolocadasmaisprximasdasuperfcie,sobcondiesfavorveisdeumidadenosolo.

Nasemeadora,ocontroledaprofundidaderealizadoatravsdasrodaslimitadorasdeprofundidade.Estasrodassoacopladasprximasaosulcadordesemente,
permitindoajustesparadiferentesprofundidadesdeoperaodeacordocomacondiodesemeadura.

Acorretaprofundidadedassementesdeverserverificadanocampo,comamquinaemoperao.Aprofundidadedesemeaduradevervariarcomascondiesde
climaedesolo.Emcondiesquedificultemaemergnciadasplantas,aprofundidadedesemeaduradeversermenor.Poroutrolado,quandoascondiesforem
favorveisgerminaoeemergncia,asemeadurapodersermaisprofunda,sebeneficiandodemelhorescondiesdeumidadedosolo.

Plantascomemergnciatardiasodominadaseproduzempoucosgrosounemchegamaproduzir.Humacompensaoporpartedasplantasqueemergiram
primeiro,pormessanosuficienteparaproporcionarrendimentodegrossemelhanteaodeumacomunidadecomemergnciauniforme.Nocasodealtas
densidades,essatendnciaseacentuadevidoaoaumentodacompetiointraespecfica,quecausamaisdificuldadessplantascomemergnciatardia.Ofato
queplantasatrasadasnoconseguemcompetircomasplantasmaisvelhasresultandoemperdasdeprodutividade.

Destaforma,nocasodomilho,aemergnciadesuniformepodeocasionarquatrotiposdeprejuzosaosprodutores:

reduonorendimentodegros

variaonograudeumidadedosgrosnacolheita(plantascomemergnciatardiasodedesenvolvimentomaislento,oqueserefleteemgroscommaiorumidade
nacolheita,aumentandoosdanosmecnicosaosmesmosnacolheitaeoscustosdesecagem)

aumentodeperdasnacolheita(plantascomemergnciatardiaproduzemespigasmenores,oquedificultaoajustedascolhedoraseaumentaasperdasdecolheita)
e

maioracamamento(plantascomemergnciatardiaproduzemcolmosmaisfinos,commenosrazesadventciasareas,oqueaumentaoacamamento).

Almdaprofundidadedesemeadura,importanteconsideraraposiorelativasementes/fertilizante.Oaumentodaprodutividadedealgumasculturasnodepende
somentedaquantidadeedomtododeaplicao,mastambmdalocalizaodofertilizante.Ofertilizantedeveserdepositadonosoloabaixoe/ouaoladoda
semente.Sementesnuncadevemestaremcontatocomfertilizante.

5FECHAROSULCO/COBRIRASEMENTE
Naaberturaefechamentodosulcodesemeadurapodehaveraformaodebolsesdear.Areduodessesbolsesfavoreceosambientestrmicoehdricoeo
acondicionamentofsicodosoloaoredordassementes.Oaumentodocontatosolo/sementediminuiotempoparaagerminao.

Assementesdevemestaremntimocontatocomaspartculasdosoloparaqueabsorvamgua.

Emgeral,asrodascompactadorasmaisutilizadasequeapresentammelhoresresultadossoaquelasemformatodeV.Estaspressionamosololateralmente,sem
ocasionarselamentosuperficialquandosetrabalhacomsoloscommaiorteordeguaouquandoocorremprecipitaeslogoapsasemeadura.Acompactaono
realizadadiretamentesobreassementes,pormlateralmente,deixandoosolosobreassementessolto,facilitandoaemergnciadasplntulas.

Osucessonodesenvolvimentodeumacultura,bemcomosuaprodutividade,depende,emparte,doambientedosoloemtornodasemente,naocasioda
semeadura.Osprincipaisfatoresfsicosdesseambiente,temperatura,umidadeeaerao,sodiretamenteinfluenciadospelascondiesencontradas,pelotipode
soloepelaprofundidadedesemeadura.

ComentrioFinal
Atualmente,assementescarregamumacargatecnolgicamuitogrande,portantodenadaadiantaadquiriramelhorsementesenomomentodedistribulasno
solo,asmesmasforemmaltratadas.

Asemeadoraoequipamentomaisimportanteparaosucessodoplantiodireto.Almdadistribuiouniformedassementesesuacolocaoadequadanosulcopara
garantiragerminao,asemeadorasobplantiodiretodesempenhaasfunesdecortarapalhaeromperosolonalinhadesemeadura.

Autilizaodemquinaseequipamentosagrcolas,quandofeitademaneiracorreta,melhoraaeficinciaoperacionaleaumentaacapacidadeefetivadetrabalho,
facilitandoassimastarefasdosagricultores.Almdomais,possibilitaaexpansodasreasdesemeadura,proporcionamelhoresprodutividadesepermiteatenderao
cronogramadeatividadesemumtempohbil.

Existemduasgrandesmaneirasdeaperfeioaroestabelecimentodeculturas.Emprimeirolugar,produtoresecomerciantesdesementestmaresponsabilidadede
fornecersementesdequalidadeemsegundo,selecionaremonitoraramaquinariaagrcola,especialmenteassemeadoras,paraqueatendamasnecessidades
agronmicasdasculturas.

www.seednews.inf.br

http://seednews.inf.br/_html/site/content/reportagem_capa/imprimir.php?id=212 3/3

Potrebbero piacerti anche