Ap Q1

6
Araling
Panlipunan
Teachers Guide
This Teaching Guide is a work in progress. Despite several rounds of
revision and evaluation, this material may still contain some mistakes, errors,
duplications or omissions that can be revised and updated to correct learning.
DepEd Region VIII welcomes corrections, feedback and recommendations to
further improve this Teaching Guide.
We value your feedback and recommendations.
Department of Education Regional Office No.8

Republic of the Philippines
1
All rights reserved. No part of this materials may be reproduced or transmitted in any form or by means electronics or
mechanical including photocopying without written permission from DepEd Regional Office VIII.
Aral Pan Grade 6
Teachers Guide
First Edition 2017
ISBN:
Republic Act 8293, section176 states that: No copyright shall subsist in any work
of the Government of the Philippines. However, prior approval of the government agency or
office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such work for profit.
Such agency or office may, among other things, impose as a condition the payment of royalties.
Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names,
trademarks, etc.) included in this book are owned by their respective copyright holders. DepEd
is represented by the Filipinas Copyright Licensed Society (FILCOLS), Inc. In seeking permission.
To use these materials from their respective copyright owners. The publisher and authors do
not represent not claim ownership over them.
Published by the Department of Education Regional Office No. 8
Regional Director: Ramir B. Uytico, Ph.D., CESO IV
OIC, ARD: Atty. Rhoan L. Orebia
Pedro T. Escobarte Jr., Ph. D., CESO V Ormoc City Schools Division Superintendent
Sherlita A. Palma, Ed. D., CESE - Ormoc City Assistant Schools Division Superintendent
DEVELOPMENT TEAM OF THE TEACHERS GUIDE

Writers: Aniceta Palacio, Marie Christine C. Patcho, Jasmine R. Gomez, Judith L. Roble,
Charina P. Abocejo, Melanny A. Bernaldez, Antonio V. Seronio Jr.
Language Editor:
Reviewers:
Maria Lily N. Quiamco
Charina Aboceja
Judith Roble
Jasmine Gomez
Focal Person:
Henrietta T. Managbanag
LRMDS Education Program Supervisor
Printed in the Philippines by __________________

Department of Education Learning Resource Management and Development System (LRMDS)
Office Address : DepEd RO 8
Ormoc City Division, Narra St., Brgy. Don Felipe , Ormoc City, Leyte
Tel. Number : (053) 561-2284
E-mail : ormocdeped.lrmds@gmail.com
2
ARALING PANLIPUNAN 6
Aralin 1
I. LAYUNIN
Natutukoy ang kinalalagyan ng Pilipinas sa mundo sa globo at mapa batay sa absolute
location nito (longitude at latitude). (APGPMK-Ia-1)
II. PAKSANG ARALIN

Paksa: Absolute/ Tiyak na Lokasyon ng Pilipinas
Kagamitan: Mapa, globo, ruler, lapis
Sanggunian: CG APGPMK- Ia-1, pahina 117
LRMDS Portal (MISOSA 6 Lesson 11-14)
Araling Panlipunan 6 pp. 43-45
III. PAMAMARAAN
A. Panimulang Gawain:
1. Pagsasanay:
Ipabasa ang nakasulat sa plaskards :
-guhit latitude - digri
-guhit longhitud - ekwador - prime meridian
2. Balik- Aral:
Gamit ang globo, ipaturo sa mga bata ang kinalalagyan ng Pilipinas at magbigay patunay
na ang Pilipinas ay isang bansang Tropikal.
B. Panlinang na Gawain:
1. Pagganyak:
Ipakita ang isang dalandan sa mga bata at magtanong. Nakakain na ba kayo nito?
Anong hugis meron ito? Katulad ba ng hugis ng mundo? Ipakita ang globo at ipasuri ang
mga likhang guhit.
3
1. Pagganyak:
Ipakita ang isang dalandan sa mga bata at magtanong. Nakakain na ba kayo nito?
Anong hugis meron ito? Katulad ba ng hugis ng mundo? Ipakita ang globo at ipasuri ang
mga likhang guhit. Makakatulong ba ito sa paghahanap ng isang lugar?
2. Paglalahad: Ilahad ang aralin at ipabasa ang batayang aklat sa pahina 43-45.
Suriing mabuti ang mga guhit. Ang pahalang na guhit ng globo ay tinatawag na ekwador.
Ito ang humahati sa globo sa dalawang bahagi. Hatingglobo ang tawag sa dalawang magkasinglaking
bahagi ng mundo. Hilagang hatingglobo ang bahagi mula sa ekwador patungong Polong Hilaga at
Timog Hatingglobo patungong Timog. Guhit Latitud ang kahanay na guhit ng ekwador. Mga guhit
nagmumula sa Pulong Hilaga patungong Timog ay guhit longhitud . Digri ( ) ay ginagamit sa
pagsukat ng layo ng isang lugar sa ekwador. Ang longhitud na may () ay tinatawag na Prime
Meridian. Dumaraan sa Greenwich, malapit sa lungsod ng London, England. Ang katapat na guhit
ng Prime Meridian ay 180 longhitud na tinatawag na International Date Line. Grid ay nabubuo kung
pagsama-samahin ang mga guhit latitude at guhit longhitud sa mapa o globo .
Naintindihan ba ninyo ang inyong binasa?
Ano ang guhit latitud?

Ano ang guhit longhitud?
Bakit mahalaga ang grid?
4
1. Pagsasanay:
Gawain 1
Suriin ng mabuti ang larawan tungkol sa globo at sagutin ang mga tanong. Piliin tamang
titik.
1. Anong bansa ang nasa 30:S Latitud at 30:H Longhitud?

a. E b. P c. T d. R
2. Makikita ang bansang R sa pagitan ng ___________ at ___________ Hilagang Latitud.
a. 30:T Latitud at 0:H Longhitud
b. 15:H Latitud at 15:H Longhitud
c. 60:T Latitud at 90: Hilagang Longhitud
d. Walang sagot
3. Anong bansa ang nasa pagitan ng 45:H Latitud at 0:H Longhitud?
a. A b. D c. B d. P
4. Sa anong bansa na sa pagitan ng 15:S Latitud at 60:H Longhitud
a. T b. E c. B d. C
Gawain 2: Sagutin ang mga tanong at pillin ang tamang titik.
5
1. Anong bansa ang nasa 50:K Latitud at 80:H Latitud at 15:H Longhitud
a. SAM b. BET c. ALA d. BAG
2. Sa anong bansa ang makikita sa pagitan ng 10: at 50:H Latitud at 15:S at 45:S Longhitud?
a. LET b. CAT c. BAG d. ALA
3. Anong bansa ang nasa pagitan ng 2:-25K Latitud at 4:-15:K Longhitud
a. FAT b. BET c. ALA d. CAT
4. Saan matatagpuan ang bansang YES?
a. Pagitan ng 8: at 54:H Latitud at 4: at 57:S Longhitud
b. Pagitan ng 20: at 50:H Latitud at 15: at 60:K Longhitud
c. Pagitan ng 0 at 45:H Latitud at 15: at 45:S Longhitud
d. Pagitan ng 30:S Latitud at 60:S Latitud at 30:S Longhitud at 45:H Longhitud
2. PAGLALAPAT:
Sagutin ang mga tanong at piliin ang tamang titik.
1. Saan matatagpuan ang Palawan?

a. 123 at 124 H latitude at 8 at 12 S longhitud
b. 117 at 120 S longhitud at 7 at 12 H latitud
c. 122 at 123 H latitude at 10 at 12 S longhitud
d. 118 at 121 S longhitud at 10 at 12 H latitud
2. Anong lalawigan ang nasa pagitan ng 122 at 123 S longhitud at pagitan ng 10 1/2 at 11 3/4
H latitud?
a. Aklan b. Capiz c. Iloilo d. Antique
6
3. Anong lalawigan ang nasa 122 at 122 1/3: S longhitud at 10 1/2 at 12: H latitud?
a. Aklan b. Capiz c. Iloilo d. Antique
4. Anong lalawigan ang nasa 122 3/4 at 123 1/2: S longhitud at 9 at 10 1/2 H latitud?
a. Aklan b. Palawan c. Negros Oriental d. Negros Occidental
4. PAGLALAHAT:
Bakit kinakailangang malaman natin ang kinalalagyan ng Pilipinas sa mundo, sa globo, at
mapa batay sa absolute na lokasyon nito?
IV. PAGTATAYA Suriing mabuti ang mapa. Isulat sa patlang ang tinutukoy sa bawat bilang.
-
_____________________1. Ang bansang makikita sa pagitan ng 31 at 45H latitud at 131

at 145S longhitud.
_____________________2. Ang bansang makikita sa pagitan ng 16 at 28H latitud at 92 at
102S longhitud.
_____________________3. Ang bansang makikita sa pagitan ng 19 at 55H latitud at 74 at
135S longhitud.
_____________________4. Ang bansang makikta sa pagitan ng 23 at 26H latitud at 120 at
122S longhitud.
_____________________5. Ang bansang makikita sa pagitan ng 4 at 21H latitude at 116 a
at 127 S longhitud.
V. TAKDANG ARALIN
Magdala ng mapa ng Pilipinas para sa susunod na aralin kinabukasan.
7
BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN 6
Unang Markahan (Aralin 2)
I. LAYUNIN
Nagagamit ang grid sa globo at mapang politikal sa pagpapaliwanag ng pagbabago ng
hangganan at lawak ng teritoryo ng Pilipinas batay sa kasaysayan. (AP6PMK-Ia-2)
PAGKAMAKABANSA
II. PAKSANG ARALIN

Paksa : Hangganan at Lawak ng Teritoryo ng Pilipinas
Kagamitan : Globo at mapa ng Pilipinas,
Sanggunian : CG AP6PMK-Ia-2, LRMDS Portal (MISOSA 6 Lesson 11 )
Araling Panlipunan 6
III. PAMAMARAAN
A. Panimulang Gawain
1. Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod
guhit latitude longhitud grid ekwador digri
2. Ipakita ang mapa ng daigdig at sabihin kung anong bansa ang tinutukoy sa ibinigay na
lokasyon.
B. Panlinang na Gawain
1. Ipabuo ang labu-labong letra

T-R-I-E-T-O-R-O-Y
Ano ang nabuo na salita at ano ang pagkakaintindi ninyo?
May hangganan ba ang ating teritoryo?
2. Ipabasa ang talata.
Ang teritoryo ay isa sa mga sangkap ng istado. Bilang estado ang Pilipinas ay may sariling
hangganan. Ang hangganan ng ating bansa ay itinakda sa pamamagitan ng sumusunod na
dokumento:
1. Kasunduan sa Paris
Ito ay nilagdaan ng EstadosUnidos at Espanya noong Disyembre 10, 1898. Ang
pamamahala ng Pilipinas ay inilipat ng Espanya sa Estados Unidos sa halagang $ 20,000
8
bilang kabayaran sa pagpapaunlad ng Pilipinas .Ginamit sa pagtukoy ng tiyak na hangganan
ng bansa ang longhitud at latitud nito.
2. Kasunduan sa Washington
Ito ay nilagdaan ng Estados Unidos at Espanya noong Nobyembre 7, 1900. Sa
kasunduang ito, isinama ang mga pulo ng Cagayan, Sulu at Sibutan bilang bahagi ng
teritoryo ng Pilipinas
3. Kasunduan ng EstadosUnidos at Gran Britanya
Nilagdaan ito noong Enero 2, 1930. Nagkasundo ang dalawang bansa na ang pulong
Turtle at Kapuluan ng Mangsee sa pagitan ng Borneo at Sulu ay maging bahagi ng Pilipinas.
4. Saligang Batas ng 1935
Ito ay tumutukoy sa mga teritoryong tiyak na nasasakupan ng pamahalaan.Sa
pamamagitan nito, ang mga pulo ng Batanes nasa l abas ng hangganan ng Pilipinas ayon sa
kasunduan sa Paris ay naging bahagi ng Pilipinas.
5. Ayon sa Saligang Batas ng 1987
Binubuo ang pambansang teritoryo ng Kapuluan ng Pilipinas ng mga pulo at
katubigang napapaloob dito, at lahat ng teritoryong nasa ilalim ng kapangyarihan ng
Pilipinas na binubuo ng kalupaan ,katubigan at himpapawirin nito, pati na rin ang dagat
teritoryal, ang lupa sa ilalim ng dagat ,at ang mga nasa ilalim ng dagat na tumutubo o
nakalagay doon, at iba pang lugar na submarina nito.
6. Doktrinang Pangkapuluan
Sa kasalukuyanang tinatangkilik natin ay ang Doktrinang Pangkapuluan na
nagsasaad na, Ang Pambansang teritoryo ng Pilipinas ay binubuo ng kapuluang Pilipinas
kasamaang lahat ng mga pulo at tubig na saklaw nito at, ang mga tubig na nakapaligid sa
pagitan at nag-uugnay sa mga pulo ng kapuluan , maging anuman ang lapad at laki ng mg ito
Ayon sa doktrinang ito ang buong lawak ng 48 kilometoro mula sa baybayin ang
bumubuo ng teritoryo ng Pilipinas
Itanong:
- Bakit dapat may hangganan ang isang bansa?
- Nakatutulong o nakahahadlang ba ito sa kaunlaran ng isang bansa? Bakit?
3. Ibigay ang mga pagsasanay
Gawain 1
Ano anong dokumento ang nagtatakda ng hangganan at lawak ng Pilipinas? Isulat ang
mga ito sa patlang.
9
1. ____________________________
2. ____________________________
3. ____________________________
4. ____________________________
5. ____________________________
Gawain 2
Bumuo ng Data Retrieval Chart na nagpapakita ng mga batayan sa paglawak ng teritoryo
ng Pilipino. Punan ang mga kahon ng hinihinging sagot.
ANG PAMBANSANG TERITORYO NG PILIPINAS
Kasunduan/Batas Taon ng Pagpapatibay Probisyon
4. PAGLALAHAT
Ano anong hangganan at lawak ng teritoryong sakop ng Pilipinas?
IV. Pagtataya
Panuto: Anong kasulatan ang nagsasaad ng mga sumusunod? Piliin ang tamang titik sa ibaba.
_______1. Idinagdag ang Mangsee at Turtle.
_______2. Ang pulo ng Batanes na nasa bahagi ng Pilipinas ayon sa Kasunduan sa Paris.
_______3. Kabahagi ng teritoryo ang lahat ng mga pulo at mga karagatang napapaloob.
_______4. May buong lawak na 48 kilometro mula sa baybayin na bumubuo sa teritoryo ng
Pilipinas.
_______5. Kasama sa teritoryo ng Pilipinas ang mga pulo ng Cagayan at Sibutu.
a. Doktrinang Pangkapuluan
b. Kasunduan sa Washington
c. Kasunduan ng Estado sUnidos at Gran Britanya
d. Kasunduan sa Paris
e. Ayon sa Saligang Batas ng 1987
f. Saligang Batas ng 1935
IV. PAGTATAYA
Isulat ang tinutukoy o inilalarawan.
__________1. Inilalarawan dito ang sakop ng teritoryo ng ating bansa.

__________2. Ito ay ginagamit sa pagtukoy ng tiyak na hangganan ng bansa.
10
__________3. Isang sangkap ng estado na tumutukoy sa hangganan ng isang bansa.
__________4. Ayon dito, ang hangganan ng teritoryo ng bansa ay tiyak at eksakto.
__________5. Isinasama sa kasunduang ito ang mga pulo ng Cagayan, Sulu, at Sibutu bilang bahagi
ng teritoryo ng Pilipinas.
V. TAKDANG ARALIN
Tingnan ninyo ang layo ng Palawan sa Spratly Islands. Bakit dapat angkinin ng Pilipinas ang
Spratly Islands?
Gamitin ang Discussion Web sa pagsagot ng tanong. Kung ang sagot ko ay Oo isulat ang
suporta ng iyong sagot sa ilalim ng Oo, kung ang sagot mo ay hindi, isulat ang suporta ng inyong
sagot sa ilalim ng Hindi.
OO HINDI
Dapat bang
angkinin ng
Pilipinasang
Spratly
Island?
11
BANGHAY ARALIN PANLIPUNAN 6
Unang Markahan 6 (Aralin 3)
I. LAYUNIN
Naipapaliwanag ang kahalagahan ng lokasyon ng Pilipinas sa ekonomiya at pulitiko ng
Asya at mundo. (APGMK-I9-3)
PAGKAMAKABANSA
II. PAKSANG-ARALIN
Paksa: Kahalagahan ng Lokasyon sa Pilipinas
Kagamitan: Mapa, Globo
Sanggunian: LRMDS Portal (MISOSA p.14 Aralin Panlipunan 6 p. 45-46)
III. PAMAMARAAN
1. Pagsasanay:
Basahin ang nakasulat sa plaskards
VIETNAM
LAOS
BURMA
BASHI CHANNEL
CELEBES SEA
BRUNEI
INDONESIA
CHINA
KARAGATANG PASIPIKO
2. Balik Aral:
Ano-anong mga anyong tubig na nakapaligid sa ating bansa?
1. Pagganyak:
Ipakita ang mapa.
Anong napansin ninyo sa mapa? May sarili ba tayong lupang sinasakop na
hindi maaring angkinin ng ibang bansa? Ano-ano ang kalapit na bansa ng Pilipinas?
Mahalaga ba ang lokasyon ng Pilipinas?
2. Paglalahad
Basahin mo ito.
12
Kung higit pang susuriin, matatagpuan an gating bansa sa timog-silingang Asya,
sa dakong itaas ng Ekwador. Nasa pagitan ito ng latitud na 4:- 21: Hilagang latitud at
116:-127: Silagang longhitud.
Mga karatig bansa natin ang Taiwan, China, at Japan sa hilaga, ang Micronesia at
Marianas sa Silangan, Brunei at Indonesia sa timog at ang Vietnam, Laos, Cambodia at
Thailand sa Kanluran.
Ang mabuting lokasyon ng ating bansa ay nakakatulong upang maging sentro ito
ng mga kalakalan sa rehiyon ng Asya. Nagsisilbing daanan ito ng mga kalakal na
iniluluwas sa mga barko at eroplano mula sa ibat ibang kultura ng mga nagsasariling
bansa.
Ano ang eksaktong lokasyon ng Pilipinas sa digri latitude at digri longhitud?
Ibigay ang mga bansang nakapaligid sa Pilipinas?
Mahalaga ba ng pagkakaroon ng hangganan ng teritoryo?
3. PAGSASANAY:
A. Punan ng krokis ng tamang impormasyon
Lokasyong Bisinal H
K S
Lokasyong Insular H
K S
T
B. Lagyan ng tsek (/) ang patlang kung tama ang isinasaad sa pangungusap at ekis
(x) kung hindi.
_____1. Lokasyong bisinal ang tawag sa pagtukoy sa kinalalagyan ng bansa sa
13
pamamagitan ng mga karatig bansa nito.
_____2. Ang Australia, Marianas, Guam, at Hawaii ay nasa gawing Silangan ng
Pilipinas.
_____3. Nagsilbing daanan ito ng mga kalakal na iniluluhan sa mga barko at
eroplano.
_____4. Ang Pilipinas ay hindi angkop para sa tanggulang lakas panghimpapawid
at pandagat.
_____5. Maraming mga dayuhan ang nais makarating sa Pilipinas.
4. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga kahalagahan ng lokasyon ng Pilipinas?
C. PANGWAKAS NA GAWAIN
1. Paglalapat
Batay sa lokasyon, bakit naituturing na ang Pilipinas ay mapalad at
nakalamang sa iba?
IV. PAGTATAYA
Isulat ang S kung sang-ayon ka sa ipinapahayag ng pangungusap at DS kung di-sang-
ayon. Isulat sa iyong kuwaderno ang iyong sagot.
________1. Ipagmalaki natin ang pagkakaroon ng magandang lokasyon.

________2. Mabuti ang lokasyon ng Pilipinas kayat sentro ito ng kalakalan at kultura sa
Asya.
________3. Marami ring kalakalan ang ating mailuluwas patungo sa iba pang bahagi ng
mundo.
________4. Ang ating pinakamahalagang rutang pangkalakalan ay ang daungan ng mga
barko para sa ating kalakalan sa Pasipiko patungo sa mga bansa sa Timog
Silangan.
________5. Tungkulin ng mamamayan na alamin ang eksaktong lokasyon ng Pilipinas.
V. TAKDANG - ARALIN
14
Banghay Aralin sa Aralin Panlipunan 6
Unang Markahan (Aralin 4.1)
I. Layunin:
Natatalakay ang epekto ng pagbubukas ng mga daungan ng bansa sa pandaigdigang kalakalan.
(AP6PMK-Ib-4)
II. Paksang Aralin:

Paksa : Pandaigdigang Kalakalan
Kagamitan: mga larawan ng daungan, mga larawan ng pagkakalakalan, manila paper, kartolina
Sanggunian: CG AP6PMK-Ib-4, Ang Bayan Kong Mahal 5, pahina 47.
III. Pamamaraan:
1. Magbalitaan
Tatawag ng dalawang bata ang guro para magbabahagi ng mga balitaan napakinggan
mula sa telebisyon o radyo.
2. Balik- aralan ang nakaraang aralin
Ano ano ang kahalagahan ng lokasyon ng Pilipinas sa ekonomiya ng ating bansa?
1. Ganyakin ang mga bata sa pamamagitan ng pagpapakita ng larawan ng isang
daungan. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng mga tanong.
Nakakakita na ba kayo ng isang daungan?
Saan ito matatagpuan?
Ano ano ang inyong makikita dito?
Alam nyo ba ang kahalagahan ng isang daungan sa isang lugar o isang bansa?
(Hayaang ilahad ng mga bata ang kanilang mga kuro-kuro. Isulat ito sa talaan)
2. Pagtatalakay:
Iugnay ang mga sagot ng mga bata sa aralin na tatalakayin.
Gabay na Tanong:
Bakit kaya maayroon tayong mga daungan sa ibat-ibang bahagi ng ating bansa?
Ano ano kaya ang kahalagahan nito sa pag-unlad ng ating bansa?
15
Karagdagang Kaalaman:
Nang dumating ang panahon na naputol na ang monopolyo ng pamahalaan sa
pangangalakal ng bansa, maraming mga banyaga ang nagiging interesado na
magnegosyo rito. Sila na ang nagluluwas sa Maynila ng kani-kanilang kalakal na dati
rati ay sa pamamagitan lamang ng galyon nakararating sa Pilipinas. Nabuksan ang
Maynila sa pandaigdigang kalakalan. Nagpaunlad ng kabuhayan sa panig ng mga
Pilipino ang pagbubukas ng mga daungan ng Maynila sa pandaigdigang
pangangalakal. Naging mariwasa ang ilang mga Pilipino na tinatawag na ilustrado.
Kasama rito ang mga may-ari ng malalaking sukat ng lupa, mangangalakal, guro,
manggagamot, manananggol, at iba pang propesyonal.
Ang pagbubukas ng Maynila sa kalakalang pandaigdig ay nakapukaw sa damdaming
nasyonalismo.
Gawain A.
Pangkatin sa apat ang mag-aaral. Gamit ang Socialized Discussion o malayang
talakayan at gamit ang kaalaman na nasa kahon at aklat, aalamin ng mga mag-aaral kung
ano ang epekto ng pagbubukas ng mga daungan ng bansa para sa pandaigdigang kalakalan.
Ang bawat miyembro ay magbigay ng kanilang opinyon o kasagutan sa bawat tanong na
nakasulat sa activity card. Ilahad ang pangkatang gawain sa pamamagitan ng tagapagsalita
bawat pangkat.
Gawain B.
Ipagawa ang tsart. Tapusin at ibigay ang ang detalye na hinihingi sa tsart.
Epekto ng Pagbubukas ng Daungan ng Bansa sa

Pandaigdigang Kalakalan
1.
2.
3.
4.
5.
16
IV. Pagtataya
Magbigay ng limang epekto ng pagbubukas ng mga daungan ng bansa sa
pandaigdigang kalakalan. Isulat sa sagutang papel.
1.
2.
3.
4.
5.
V. Takdang Aralin
Gumupit ng mga larawan na nagpapakita ng pangangalakal.
17
I. Layunin
Naipaliliwanag ang ambag ng pag-usbong ng uring mestizo at pagpapatibay ng dekretong
edukasyon ng 1863. (AP6PMK-Ib-4)
II. Paksang Aralin:

Paksa: Dekretong Edukasyon ng 1863
Kagamitan: mga larawan, cartolina, manila paper,
Sanggunian: Ang Bayan Kong Mahal 5, pahina56-57.
III. Pamamaraan:
A. Panimula
1. Magbalitaan tungkol sa mga napakinggang balita o kaganapan sa komunidad o sa
bansa.
Bakit kailangan nating makinig sa mga ulat o balita?
2. Balik-aralan ang nakaraang aralin tungkol sa epekto ng pagbubukas ng mga

daungan sa bansa?
Anu-ano ang epekto ng pagbubukas ng mga daungan ng bansa para sa
pangkalakalang pandaigdig?
B. Paglinang
1. Pagganyak
Ipaayos ang titik para mabuo ang tamang salita. Mag unahan ang mga
bata sa pagbuo ng tamang salita. Bigyan ng gabay o clue.
Dueyonkas----mahalaga para sa kinabukasan ng tao.
Tizomes-------dayuhan
Bukinasanka---magandang buhay sa hinaharap.
Panesyol-----isa sa mga banyagang sumakop sa Pilipinas.
Niskrismotiya---isang uri ng pananampalataya.
2. Ilahad sa pisara ang mga nabubuong salita at iugnay ito sa aralin na tatalakayin.
18
Karagdagang Kaalaman.
Noong 1863, nagpalabas ng kautusan ang pamahalaang Espanyol ukol sa

edukasyon. Nagtakda sa pagtatayo ng paaralang primarya sa bawat pueblo. Ang mga
paaralan para sa mga mag-aaral na lalaki ay hiwalay sa mga mag-aaral na babae. Ang
kautusan ay nagtakda rin ng pagtatayo ng paaralang normal para sa mga gurong lalaki sa
ilalim ng pamamahala ng mga Heswita.
Ang wikang Espanyol ay sapilitang ipinaturo. Ngunit hindi sumunod ang mga
Espanyol sa kautusan na ituro ang wikang Espanyol sa katutubo. Isang katangian ng
edukasyon sa panahon ng Espanyol ang pagsasaulo ng mga dasal, pagdidisiplina sa
pamamagitan ng pananakot, at pananakit sa mag-aaral kapag hindi nakatupadsa
itinuturo ng gurong prayle. Nagtatag sila ng mga paaralan upang mapalaganap ang
doktrina ng Kristiyanismo at mkapagsanay sa mga alagad ng Diyos. Sinasanay nila ang
mga katutubo na magsaulo ng mga dasal at sabay-sabay na magdasal ang mga mag-
anak.
3. Pangkatang Gawain
Gawing apat (4) na pangkat ang klase. Hayaang pagtalakayan ng bawat
pangkat ang ambag na pag-usbong ng uring mestizo at pagpapatibay ng dekretong
edukasyon ng 1863. Ipauulat sa klase ang mga natutuhan sa talakayan sa kanilang
pangkat.
10 7 4
A. Nilalaman Kumpletong May mga ilang Halos walang

kaalaman ang detalye na hindi naipaliwanag o
nailahad ng mag- maayos nagawang
aaral sa kanilang naipapaliwanag o output ang
Gawain/output nailahad ng mag- mag-aaral
aaral
B. Kagamitang Angkop ang May kaunting Walang
Biswal kagamitang biswal kakulangan sa mga handang biswal
ayon sa hinihingi kagamitang biswal
ng Gawain at at hindi
kumpleto itong kumpletong
naglalarawan o naglalarawan o
naglalaman ng naglalahad ng
mga kaalaman na tumpak na
dapat mailahad sa katugunan o
klase. kaalaman na dapat
Makita ng klase
19
4. Paglalahat
Ipabuod sa mga bata ang pagpapatibay ng dekretong edukasyon ng 1863.
IV. Pagtataya
Isulat ang salitang Tama sa patlang kung ang pangungusap ay tama at salitang Mali
kung ang pangungusap ay mali.
________ 1. Noong 1863, nagpalabas ng kautusan ang pamahalaang Espanyol ukol sa
edukasyon.
________ 2. Ang wikang Espanyol ay hindi sapilitang ipinaturo.
________ 3. Ang mga paaralan ng mga lalaki ay hiwalay sa mga paaralan ng mga babae.
________ 4. Hindi sinanay ng mga Espanyol ang mga katutubo na turuang magsaulo ng dasal at
sabay-sabay na magdasal ang mag-anak.
________ 5. Layunin ng mga prayle na matutuhan ng mga katutubo ang mga batas na
nakatakda sa Saligang Batas ng Espanya.
V. Takdang - Aralin
Sa kalahating papel, sumulat ng isang sanaysay tungkol sa kahalagahan ng edukasyon.
20
I. Layunin
Natatalakay ang kilusan para sa sekularisasyon ng mga parokya at ang Cavite Mutiny 1872.
(AP6PMK-Ic-5)
II. Paksang Aralin
Paksa: Cavite Mutiny 1872
Kagamitan: Mga larawan, cartolina, tsart
Sanggunian:
III. Pamamaraan
A. Panimula:
1. Magbalitaan
Tatawag ang guro ng mga batang mag volunteer para magbigay ng ulat.
Bahagyang pag usapan ang ulat at ipabigay ang kahalagahan ng pakikinig
ng balita sa araw-araw.
2. Balik aralan ang nakaraang aralin.
Anu-ano ang impluwensyang naibigay ng dekretong edukasyon 1863 sa
mga Pilipino?
1. Ganyakin ang mga mag-aaral sa pamamagitan ng paggamit ng WORD HUNT
BOX. Hanapin mula sa kahon ang mga salitang may kaugnayan sa
sekolarisasyon ng mga parokya. Bilugan ito at isulat sa pisara ang nabubuong
salita.
P A Y A P A B B K C
A G H L H M U A A A
D R O A G T R N L V
R G M M L P G T A I
E N G I E J O O K T
F I B P L Z Z G A E
V D Z A M O R A L B
S I M B A H A N G L
Itanong: Anu-anong salita ang nahanap ninyo? Pag-usapan ito.

21
2. Ilahad sa pisara ang mga sagot ng bata at iugnay sa aralin na tatalakayin.
Karagdagang Kaalaman para sa Guro:
Ang kampanya sa sekularisasyon ng mga paring Pilipino ay halos
nagtatagumpay na. Nagsanib-sanib na ang mga sekular na paring Pilipino
upang magkaroon sila ng lakas na magtagumpay ang usapin nila. Ang mga
paring sekular ay sinasanay sa seminaryo upang mamahala ng mga parokya.
Ang karaniwang mga paring Pilipino na secular ay hindi itinatalaga sa mga
parokya kahit na kapantay o higit pa ang mga katangian at kakayahan nila
kaysa mga paring Espanyol.
Gawain A.
Hatiin ang mga mag-aaral sa dalawang pangkat para sa isang debate na ang
paksa ay kampanya sa sekularisasyon.
Unang pangkat- mga paring Espanyol.
Ikalawang pangkat- mga paring katutubo.
Bigyan ang bawat grupo ng isang activity card bilang gabay sa kanilang gagawin.
Bawat pangkat ay bibigyan ng tiglilimang minuto upang talakayin ang pagkakaiba
ng dalawang grupo ng mga pari tungkol sa sekularisasyon.
Unang Pangkat- Paring Espanyol Ikalawang Pangkat- Mga Paring Katutubo
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa iyong natutunan o sariling
pananaw:
1. Bilang mag-aaral, ano ang magiging reaksyon sa pagkabitay sa tatlong pari
kung nangyari ito sa kasalukuyang panahon?
2. Bakit tinuring na mga martir sina Padre Gomez, Burgos at Zamora?
3. Naging makabuluhan ba ang mga nagawa ng mga kilusansa pagkakamit ng
kasarinlan ng Pilipinas?
22
V. Takdang Aralin
Sumulat ng natatanging handog ng bayani para sa pagtatamo ng kalayaan at
kasarinlan ng bansa.
23
Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 6
UnangMarkahan (Aralin 5.2)
Takdang Panahon: 1-5 araw
I. Pangkalahatang Layunin:
Naipaliliwanag ang ambag ng Kilusang Propaganda sa pagpukaw ng damdaming
makabayan ng mga Pilipino. Code: AP6PMK-IC-5
KBI: Pagiging Makabayan
Mga Tiyak na Layunin:
1. Natatalakay ang mga Kilusang Propaganda at mga layunin nito.
2. Nakikilala ang mga propagandista.
3. Naipaliliwanag kung bakit itinatag ang Kilusang Propaganda
II. Nilalaman
A. Paksa
kilusang Propaganda
B. Kagamitan
CG AP6, meta strips, cartolina o manila paper, photo copies ng mga aralin, larawan ng mga
propagandista
C. Sanggunian
Yaman ng Pilipinas 6, BA PP. 136-137, Pilipinas: Bansang Papaunlad 6, BA pp.180-181, Ang
Pilipinas sa Ibat ibang Panahon 5, pp. 115-117, Ang Bayan Kong Mahal 6, BA pp. 199-202,
Kasayasayang Pilipino 5, BA pp.109-111.
III. Pamamaraan
A. Pagsasanay
Ipabigay ang mga salitang may kasingkahulugan sa salitang Propaganda. Ipasulat sa
metastrips at ipabasa. Hal. Pahayagan
B. Balik-aral
Tanungin: May kinalaman ba ang kilusan para Sekularisasyon at Cavite Mutiny sa pag-
alsa ng mga Pilipino?
C. Paglalahad
Sabihin sa mga bata napag-aaralan nila ang tungkol sa Kilusang Propaganda upang
maipaliwanag nila ang ambag ng kilusan sa pagpukaw ng damdaming makabayan ng mga
Pilipino.
24
D. Pagtatalakay
Panlinang na Gawain
1. Pagganyak
Tanungin: Ano ang ibig sabihin ng Propaganda? Gusto niyo bang malaman kung ano ang
naiambag ng Kilusang Propaganda sa pagpukaw ng damdaming makabayan ng mga Pilipino?
Ipakita ang larawan nina Jose Rizal, Marcelo H. Del Pilar, Graciano Lopez Jaena, Mariano
Ponce, Juan at Antonio Luna.
Tanungin: Kilala niyo ba siya?
2. Gawain
a. Patnubayan maibigay ang mga pamantayan sa pangkatang pagsasagawa o gawain.
Hal. - tumulong, - iwasan ang mag-ingay kung hindi kailangan,
- maging isang mabuting tagapakinig, - igalang ang kapwa.
b. Patnubayan sa gagawin
Ipabasa sa unang pangkat ang Kilusang Propaganda
Ang kilusang Propaganda ay isang mapayapang kilusan tungo sa pagbabago na
itinatag noong 1892. Ang mga pangunahing pinuno ng Kilusang Propaganda ay sina
Marcelo H. Del Pilar, Jose Rizal, Graciano Lopez Jaena, at iba pang mga pilipinong may
pinag-aralan na nagtungo sa Spain. Ang ilan sa mga layunin ay ang sumusunod:
1. Gawing palagiang lalawigan ng Spain ang Pilipinas.
2. Ibalik ang pagpapadala ng kinatawang Pilipino sa Cortes, ang Batasa nng Spain.
3. Magkaroon ng pantay-pantay na pagtingin sa Pilipino sa harap ng batas.
4. Ilagay ang mga paring Pilipino sa mga parokya at
5. Bigyan ng kalayaan ang mga Pilipino na magpahayag ng saloobin.
Ang nais ng mga kasapi nito ay pagbabago upang guminhawa ang pamumuhay
ng mga Pilipino. Nakatulong ito sapagkakaroon ng kalayaan.
Ipasagot ang mga sumusunod na tanong:
1. Ano ang kilusang Propaganda?
2. Sino ang mga kasapi nito?
3. Ibigay ang mga layunin nito at ipaliwanag ang bawat isa.
4. Ano ang kabuuang mithiin nito?
5. May naiambag ba ito sa pagpukaw ng damdaming makabayan? Ipaliwanag.
25
Ipabasa sa Ikalawang Pangkat
Propagandista
Si Marcelo H. del Pilar ay tumulisa sa mga prayleng espanyol sa kanyang kauna-
unahang pahayag ang tagalog, ang Diyaryong Tagalog. Naging patnugot siya ng La
Solidaridad , ang pahayagang itinatag ng mga propagandista.
Si Jose Rizal ay nanguna sa paglaban sa di makatarungang pamamahala ng mga
espanyol. Nakilala ang kanyang dalawang nobela, ang Noli Me Tangere at El filibusterismo.
Dito niya inilarawan ang mga kamaliang ginawang mga espanyol sa mga Pilipino upang
magkaroon ng higit na maayos na pamumuhay.
Sagutin sa pamamagitan ng pag-unawa sa binasa.
1. May naiambag ba ang Diyaryong Tagalog sa pagpukaw ng damdaming makabayan
ng mga Pilipino? Kung oo ang sagot, papano? Ipaliwanag.
2. Ano ang naiambag ng dalawang nobela ni Rizal sa makabansang Pilipino?
Ipabasa sa Ikatlong Pangkat:
La Liga Filipina
Ang La Liga Filipina ay isa ring samahan itinatag ng mga Pilipino. Nanguna sa pagtatag
nito si Jose Rizal. Layunin ng samahan na humiling ng mga pagbabago, matamo ang pagkakaisa
ng buong bansa, proteksyon, mapaunlad ang edukasyon, agrikultura at kalakalan, at pag-aaral.
Ito ay nabuwag dahil sa pagkadakip ni Rizal. Siya ay ipinatapon sa Dapitan, Zamboanga.
Maraming kasapi nito ang naghangad na pag-ibayuhin ang pakikipaglaban sa mga Espanyol.
Ipasagot:
1. Anu-ano ang layunin ng La liga Filipina?
2. Bakit dinakip si Rizal?
3. May naiambag ba ang samahang ito sa pagpukaw ng damdaming makabansa ng mga
Pilipino? Papaano?
C. Pag-uulat ng bawat pangkat
D. Hikayating magtanong ang mga taga ulat sa mga taga-pakinig o ang mga tagapakinig sa mga taga-
ulat.
KaragdagangKaalaman:
Ang Kilusang Proganda ay hindi nagtagumpay sa kabila ng katapangan at
pagmamalasakit mga propagandista ngunit may dalawa itong natatanging nagawa o naiambag.
Naging matagumpay ito sa pagpapahayag ng mga pagmamalupit at pang-aaping mga Espanyol
sa mga Pilipino. Nagbigay daan din ito sa pagaalsa ng mga Pilipino.
Ang La Solidaridad- Ito ang pahayag ang kilusang propaganda. Malaki ang nagawa nito sa
layunin ng mga propagandista. Ngunit dahil sa kakulangan ng pondo, hindi ito nagtagal.
26
Ang asociacion Hispano-Filipino - Ito ay itinatag upang humingi ng reporma para sa mga
Pilipino.
Ang La Liga Filipina kapisanan pansibiko para sa mga Pilipino. Binuo ng mga Pilipinong
maykaya sa buhay, may mataas na pinag-aralan. Ayon kay Rizal, nagtutuos sa kasaping mahirap, ngunit
may kakayahang mag-aral ngunit na paghinalaang ng sedisyon kaya dinakip at itinapon si Rizal sa
Dapitan.
e. Suriin ng guro ang ulat ng bawat pangkat.
f. Patnubayan para sa ganap na kaalaman sa pamamagitan ng karagdagang kaalaman.
Hal:
-Ang nobela ni Rizal ay gumising sa isipan ng mga Pilipino upang magkaroon ng higit na maayos
na pamumuhay.
-Ang La Liga Filipina ay nagbigay daan makapag-aral at may matutunan.
g. Tanungin:
Kung kayo ang nasa lugar ng mga propagandista ano ang inyong gagawin? Bakit?
h. Tanungin:
Paano ninyo ito gagamitin sa tunay na buhay?
i. Paglalahat
Anu-ano ang naiambag ng Kilusang Propaganda sa pagpukaw ng damdamin ng makabayang
Pilipino?
Hal. Ito ay nagbigay ng inspirasyon na kumilos upang makamit ang kalayaan, makaiwas sa mga
pang-aabuso at pang-aapi.
IV. Pagtataya
Sa isang talata ipaliwanag ang ambag ng Kilusang Propaganda sa pagpukaw ng damdaming
makabayan ng mga Pilipino.
V. Takdan Aralin:
Humanap ng iba pang sanggunian, katulad ng sa Internet ng tungkol sa paksang napag-
usapan, at ipaliwanag ito sa susunod na klase.
27
Mga larawan ng propagandista
28
29
BanghayAralinsaAralingPanlipunan 6
I. Layunin
Pangkalahatang Layunin:
Natatalakayang pagtatag at paglaganap ng katipunan. Code: AP6 PMK-IC-5
Pagmamahal sa Bayan
Tiyak na Layunin:
1. Nakikilala ang mga pinunong katipunan.
2. Natatalakay ang mga layunin ng KKK.
3. Naipaliwanag kung bakit itinatag at ipinalaganap ang kilusang katipunan.
II. Nilalaman
a. Paksa
Kilusang Katipunan
b. Kagamitan
CG AP6, Manila paper, larawanniBonifacio
c. Sanggunian
Yaman ng Pilipinas 6, BA pp.138-139, Pilipinas: Bansang Papaunlad 6, BA pp. 181-184,
Ang Pilipinas sa ibat-ibang Panahon 5, pp.117-119, Ang Bayan Kong Mahal 6, pp.202-204
III. Pamamaraan
a. Pagsasanay
Ipasulat sa metastrips ang mga salitang alam nila na may pagkakahawig ang
kahulugan sa salitang katipunan.
Hal. Samahan, pangkat, organisasyon. Ipapaskil at ipabasa ng mabilisan.
b. Balik-aral
Ipaliwanag ang ambag o kontribusyon ng kilusang propaganda sa pagpukaw ng
damdaming makabayan ng mga Pilipino.
Hal. Ang maipagtanggol ang anumang pang-aabuso at pang-aapi lalo na ng mga dayuhang
espanyol.
- Paglalakasngloobmakapagpahayag para sakalayaan.
C. Paglalahad
Sabihin na tatalakayin nila ang tungkol sa pagtatag at paglaganap ng katipunan o ng
kilusang katipunan.
30
d. Pagtatalakay
1. Ganyakin ang mga bata sa pamamagitan ng pagpapakita ng larawan ni Andres Bonifacio.
(Refer to attached picture)
Tanungin: Kilala niyo ba siya? Alam niyo ba ang kinalaman niya sa ating kasaysayan?
2. Pangkatin ang mga bata ng dalawa.
3. Patnubayan maibigay ang mga pamantayan sa pangkatang Gawain, huwag mag-ingay.
4. Ipabasa ang nilalaman ng aralin sa dalawang pangkat sa batayang aklat.
KilusangKatipunan
Si Andres Bonifacio, kasama ang ilang makabayan ay nagtatag ng Kataastaasan, kagalang-
galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan noong Hulyo 7, 1892. Ang paglayang Pilipinas ang
pangunahing layunin. Tinawag na katipunero ang mga kasapi ng katipunan. Mapanganib ang pagsapi
ditto dahili toy lihim na samahan ng mga manghihimagsik. Umabot sa libo ang mga kasapi sa Luzon at
Visayas.
Si Emilio Jacinto, ang Utak ng Katipunan, ay pinagkakatiwalaang kaibigan ni Bonifacio.
Tinagurian siyang Utak ng Kalayaan ng Katipunan.
Ang Kartilyang Katipunan
Ang kartilyang katipunan ang mithiin at hangarin ng katipunan. Ito ay angsumusunod:
- Upang maging kapaki-pakinabang ang buhay
- Mabuting gawa, mag mula na pagnanasang makagawa ng mabuti hindi sa hangaring
makinabang angs arili;
- Tunay na kadakilaan, na sa pagmamahal sa kapwa;
- Lahat pantay-pantay anuman ang lahi;
- Dakilaang dangal kaysa kayamanan.
- Marangal ang tumutupad sa kanyang salita
- Ang nawalang panahon ay hindi na maibabalik
- Ang matalinong tao ay hindi masalita, hindi nagtatago ng lihim
- Ang lalaki ay nag aakay sa asawa at mga anak tungo sa kabutihan
- Huwag gawin sa asawa, anak na babae, o kapatid na babae ng iba ang ayaw mong
gawin sa iyong asawa, anak o kapatid na babae.
5. Ipatalakaysaunangpangkatangpagkatatagngkatipunan.
Ipatalakay sa ikalawang pangkat ang natapos na paguulat.
6. Suriin ang talakayan ng mga bata.
31
7. Bigyan ng karagdagang kaalaman
- Dahil hindi nagtagumpay ang reporma sa mapayapang paraan ( LaLiga Filipina ) itinatag ang
katipunan na makamasa, madugo para sa kalayaan.
- Mabilis dumami o lumaganap ang mga kasapi, simula sa Maynila hanggang umabot sa Visayas.
8. Ipatalakay kung paano magagamit ang kaalaman na nakuha nila mula sa aralin.
9. Tanungin:
Kung kayo si Andres Bonifacio, ano ang inyong gagawin?
IV. Ipatalakay sa bawat pangkat ang buong kaalaman na may kinalaman sa nilalaman ng aralin sa loob
ng isang minuto. (Rubrics Learning)
V. Talakayin sa sunod na pagkikita ang sinabi ni Bonifacio, Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya sa
pagkadalisay at pagkadakila gaya ng pag-ibig sa sariling lupa, aling pag-ibig pa? Wala na nga, wala,.
32
Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 6
Unang Markahan (Aral. 5.4)
I. Layunin
Nahihinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa himagsikan/kilusan at pagbubuo ng
Pilipinas bilang isang bansa. (AP6 PMK-IC-5)
Pagpapahalagang Pagkakaisa
II. Paksang Aralin
A. Paksa: Paghihinuha ng Implikasyon ng Kawalan ng Pagkakaisa sa Himagsikan/Kilusan at
Pagbubuo ng Pilipinas Bilang Isang Bansa
B. Kagamitan: larawan ng himagsikan, Manila paper
C. Sanggunian: CG AP6 PMK-IC-5, Yaman ng Pilipinas 6, BA pp.136-139, Pilipinas: Bansang
Papaunlad 6, BA 183-184, Ang Bayan Kong Mahal 6, BA p.115.
III. Pamamaraan
1. Pagsasanay
Ipasunod-sunod sa mga bata ang mga kaganapang pangkasaysayan na nagbigay ng
kontribusyong mapukaw ang damdaming makabayan ng mga Pilipino. Lagyan ng bilang ang
mga sumusunod.
Kilusang Katipunan
Kilusang Propaganda
Cavite Mutiny
2. Balik-aral
Talakayin ang pagtatag at paglaganap ng katipunan.
Bakit naitatag ang kilusang katipunan? Paano napalaganap ang kilusang katipunan?
1. Pagganyak
Gusto niyo bang malaman ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa himagsikan/
kilusan at pagbubuo ng Pilipinas bilang isang bansa?
2. Paglalahad
Ang aralin na tatalakayin ngayon ay tungkol sa paghinuhang implikasyon ng kawalan ng
pagkakaisa sa himagsikan, kilusan, at pagbubuo ng Pilpinas bilang isang bansa.
3. Pagtatalakay
33
Mga Gawain
Ipasabi ang mga pamantayan sa pangkatang gawain.
UnangPangkat
A. Ipahinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa himagsikan.
Ano ang implikasyon nito?
Himagsikan
Sa gitna ng mga namumuno ng pangkat na sina Bonifacio at Aguinaldo kung saan
nagdulot ito ng di pagkakaunawaan.
IkalawangPangkat
Ipahinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa kilusan.
Ano ang implikasyon ng sitwasyon?
Kilusan
Noong matuklasan ng mga espanyol ang lihim ng kilusan kung saan ibinunyag ni Teodoro
Patinio kay Padre Mariano Gil naging dahilan ng kaguluhan at madugong labanan.
IkatlongPangkat
Ipahinuha ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa sa pagbubuo ng Pilipinas bilang bansa.
Pagbubuo ng Pilipinas bilang bansa
Pagkatapos mapagtibay ang Kasunduan upang bumili ng mga armas si Aguinaldo sa
Hongkong, sa panig ng mga espanyol, panandalian din ang pagpapakita nilang pagsang-ayon sa
kasunduan.
Ano ang implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa?
Pag-uulat ng mga bata.
Pagsuri ng guro ng ulat ng mga bata.
Ipasabi ang implikasyon nito o ng mga nabanggit na sitwasyon.
Ipaalam ang mahalagang implikasyon ng pagkakaisa para sa mabuting kahinatnan ng anumang
kasunduan.
IV. Pagtataya
Nahihinuha ang implikasyon ng sitwasyon.
Kung walang pagkakaisa sa isang samahan, ano ang kahinatnan nito?
V. Takdang Aralin
34
I. LAYUNIN
Nasusuri ang mga pangyayari sa himagsikan laban sa kolonyalismong Espanyol: Sigaw sa Pugad-
Lawin (AP6PMK-Id-6).
Pagkamakabayan
II. PAKSANG ARALIN

A. Paksa : Rebolusyong Pilipino ng 1896
B. Sanggunian: Gabay Pangkurikulum sa Araling Panlipunan 6 (AP6PMK-Id-6), pahina 122

Banghay Aralin sa DCLM Araling Panlipunan 6, Unang Markahan
Yaman ng Pilipinas 6 (Manwal ng Guro), mga pahina 125-127
Yaman ng Pilipinas 6 (Batayang Aklat), pahina 139
Ang Pilipino sa Pagbuo ng Bansa 6 (Batayang Aklat), mga pahina 207-208
Makabayan: Kasaysayang Pilipino 5 (Batayang Aklat), mga pahina 114-11
Ang Bayan Kong Mahal 5 (Batayang Aklat), mga pahina 82-83
http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Unang_sigaw_sa_Pugadlawin
C. Kagamitan: larawan ng Sigaw sa Pugad-Lawin: Retrieved on May 17, 2017 from

https://savethesober.wordpress.com/2016/01/28/what-the-books-didnt-tell-us/
tsart ng awit; manila paper, pentel pen
Rubrik: Retrieved on May 17, 2017 from
http://khimpadilla.blogspot.com/2014/09/rubrik-sa-pagsulat-ng sanaysay.html
III. PAMAMARAAN
1. Ipaawit nang may damdaming makabayan ang Pilipinas Kong Mahal.
PILIPINAS KONG MAHAL
Ang bayan koy tanging ikaw
Pilipinas kong mahal
Ang puso ko at buhay man
Sa iyoy ibibigay.
Tungkulin koy gagampanan
Na lagi kang paglingkuran
Ang laya moy babantayan
Pilipinas kong hirang.
35
Itanong:
a. Ano ang mensaheng ipinararating sa atin ng awiting ito?
b. Handa ka bang ilagay sa panganib ang iyong buhay para lang makapaglingkod sa
ating bayan? Bakit?
2. Balik-aral
Ano ang mga implikasyon ng kawalan ng pagkakaisa ng mga Pilipino sa binuong
himagsikan o kilusan?
1. Pagganyak
Itanong:
Sa inyong palagay, bakit mahalaga ang Himagsikang Pilipino? Gusto ba ninyong
malaman ang ibat ibang pangyayari sa Rebolusyong Pilipino ng 1896 laban sa
kolonyalismong Espanyol?
2. Paglalahad
Pangkatin ang klase sa tatlo (3). Bigyan ng tig-isang puzzle ang bawat pangkat. Ipaayos
sa mga bata upang makabuo ng larawan. Idikit ang mga larawan sa manila paper at
ipaskil sa pisara. Kikilalanin nila ang nabuong larawan. (Refer to attached puzzle)
Itanong: Anong larawan ang inyong nabuo? (Inaasahan na may sasagot ng Sigaw sa
Pugad Lawin.)
3. Pagtatalakay
Gawain 1:
a. Hatiin ang klase sa tatlong (3) pangkat. Tatalakayin ng bawat pangkat ang paksa tungkol
sa Ang Sigaw sa Pugad Lawin gamit ang ibat ibang sanggunian na bigay ng guro.
Aalamin at susuriin ng bawat pangkat ang mga pangyayari sa Sigaw sa Pugad Lawin.
b. Gagamitin ng bawat pangkat ang mga sumusunod na gabay na tanong para sa kanilang
pangkatang talakayan.
1. Bakit nag-aklas ang mga Pilipino laban sa kolonyang Espanyol?
2. Kailan at saan naganap ang Sigaw sa Pugad-Lawin?
3. Ano ang mga pangyayari na naganap sa Sigaw sa Pugad-Lawin?
4. Ano ang kahalagahan ng mga pangyayari sa Pugad-Lawin? Ano ang epekto nito sa
kaisipan at damdamin ng mga kapwa Pilipino?
c. Bibigyan ang bawat pangkat ng manila paper at pentel pen para maisulat nila ang
mahahalagang ideya na nakuha nila mula sa binasang teksto.
d. Pipili ang bawat grupo ng isang miyembro na siyang maglalahad at mag-uulat ng
kanilang output sa buong klase.
36
e. Pagkatapos ng pag-uulat, pwedeng tanungin ng mga kamag-aral ang taga-ulat para sa
karagdagang impormasyon. Pwede ring tanungin ng taga-ulat ang kanyang mga kamag-
aral para malaman niya kung nakinig ba sa kanyang ulat.
f. Magbibigay ang guro ng karagdagang impormasyon para lalong malinang ang aralin.
Gawain 2
Panuto:
Sa tulong ng iyong katabi, sumulat ng isang maikling sanaysay na sumusuri sa
mga pangyayari sa Sigaw sa Pugad-Lawin laban sa kolonyalismong Espanyol. Ang
makukuhang puntos ay batay sa sumusunod na rubrik.
Rubrik sa Pagsulat ng Sanaysay
5 4 3
Maganda ang ideya Nabanggit ang mga

Punong puno ng
Nilalaman/ ngunit ang iba ay ideya ngunit di
ideya at
Makatotohanan hindi makatotohanan
makatotohanan
makatotohanan
Napakaayos ang Maayos ang Medyo magulo ang

Organisasyon
pagkalahad pagkalahad pagkalahad
Hindi malinis at
Malinis ngunit hindi mahahalata na
Malinis at maganda
Kalinisan ng gawa masyadong maganda marami ang
ang pagkakasulat
ang pagkakasulat binubura
Kabuuang Puntos:15
4. Paglalahat
Itanong:
1. Ano ang hakbang na ginawa ng mga Pilipino sa Sigaw sa Pugad Lawin laban sa
kolonyalismong Espanyol?
2. Makatwiran ba ang kanilang mga ginawa?
C. Pangwakas na Gawain
1. Paglalapat
Pangkatin ang klase sa dalawa (2). Bubuo ang bawat grupo ng pagsasadula sa mga
pangyayari sa Sigaw sa Pugad Lawin. Gamiting gabay ang sumusunod na rubrik.
37
Rubrik para sa Dula-Dulaan
Katangi-tangi Mahusay Katamtaman Kailangan pa ng dagdag

na pagsasanay
5 4 3
2
Napakahusay ng Mahusay ang Hindi gaanong Mahina ang pagbigkas

pagbigkas ng dayalogo pagbigkas ng dayalogo mahusay ang ng dayalogo
nang may angkop na nang may angkop na pagbigkas ng dayalogo
lakas ng boses lakas ng boses
Ang kilos ng katawan at Ang kilos ng katawan Ang kilos ng katawan Walang kabuhay-buhay
ekspresyon sa mukha at ekspresyon sa at ekspresyon sa ang kilos ng katawan at
ay lubos na mukha ay mukha ay hindi ekspresyon sa mukha
nakatutulong sa nakatutulong sa gaanong nakatutulong
pagpapahayag ng pagpapahayag ng sa pagpapahayag ng
damdamin ng dayalogo damdamin ng damdamin ng
dayalogo dayalogo
Gumamit ng maraming Gumamit ng sapat na Gumamit ng kaunting Hindi gumamit ng

materyales para sa materyales para sa materyales para sa materyales para sa
ikagaganda ng dula- ikagaganda ng dula- ikagaganda ng dula- ikagaganda ng dula-
dulaan dulaan dulaan dulaan
Lubhang malinaw na Malinaw na Hindi gaanong Hindi malinaw na

naipahayag ang naipahayag ang malinaw na naipahayag ang
mensahe ng dula- mensahe ng dula- naipahayag ang mensahe ng dula-dulaan
dulaan dulaan mensahe ng dula-
dulaan
Lubos na wasto ang May ilang mali sa Maraming mali ang Mali lahat ang mga
mga datos at datos at mga datos at datos at impormasyong
impormasyong impormasyong impormasyong ipinarating ng dula-
ipinarating ng dula- ipinarating ng dula- ipinarating ng dula- dulaan
dulaan dulaan dulaan
Kabuuan: 25 na puntos
2. Pagpapahalaga
Itanong: Kung ikaw ay makikipaglaban para sa ating bayan, anong paraan ang iyong
gagamitin? Pakikipaglaban gamit ang lakas ng katawan o pakikipaglaban sa
mapayapang paraan? Bakit?
38
IV. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot.
1. Kailan nangyari ang Sigaw sa Pugad Lawin?
A. Agosto 19, 1896
B. Agosto 22, 1896
C. Agosto 23, 1896
D. Agosto 29, 1896
2. Ano ang sabay-sabay na isinigaw ng mga Katipunero pagkatapos nilang punitin ang kanilang
sedula?
A. Mabuhay ang Pilipinas!
B. Mabuhay Tayong Lahat!
C. Para sa Pagbabago!
D. Para sa Kalayaan!
3. Kasama sa walong lalawigan na nag-alsa noong panahon ng himagsikan ang
Cavite, Laguna, Maynila, Bulakan, Tarlac, Nueva Ecija, Pampanga at:
A.Romblon
B.Quezon
C. Batangas
D. Mindoro Oriental
3. Hiningan ni Andres Bonifacio ng payo kung dapat ituloy ang himagsikan:
A. Jose Rizal
B. Emilio Aguinaldo
C. Pio Valenzuela
D. Emilio Jacinto
4. Nagdesisyon ang mga katipunero na ituloy ang himagsikan sa kabila
ng maraming kakulangan nila nang __________________>
A. mabulgar ang samahang ito
B. matantong wala silang magagawa
C. matuklasang mananalo sila sa laban
D. magbigay ng suporta ang ibang lalawigan
V. TAKDANG ARALIN
Sagutin:
Batay sa mga impormasyong tinalakay natin sa araling ito, ano ba ang kahalagahan ng
mga pangyayari sa Sigaw sa Pugad Lawin para sa ating mga Pilipino sa kasalukuyang panahon?
Isulat ang iyong saloobin tungkol dito sa iyong kuwaderno.
39
KARAGDAGANG KAGAMITAN SA ARALIN
PUZZLE
40
41
42
Unang Sigaw sa Pugadlawin
Ang Unang Sigaw sa Pugad Lawin ay isang natatatanging pangyayari sa kasaysayan ng Pilipinas
na binubuo ng mahigit limandaang Katipunero na sabay-sabay na pinunit ang kani-kanilang sedula
bilang pagpapatunay ng kanilang tuluyang pagtiwalag sa pamumuno ng mga Espanyol sa Pilipinas. Ito
ay naganap noong Agosto 23, 1896 sa pamumuno ni Andres Bonifacio, ang Supremo ng Katipunan.
Noong Hulyo 5, 1896 nang matuklasan ng pamahalaang Espanya ang samahang Katipunan.
Isang liham ang ipinadala ni Tenyente Manuel Sityar, isang opisyal ng Pasig, sa Gobernador Sibil ng
Maynila upang ipaabot ang kaniyang kaalaman sa samahang kubling binubuo sa kabisera. Ayon sa
kaniyang balita, ang samahan ay buong-tapang na nagsisiwalat ng mga kamalian ng pamahalaan at ang
puwersa nito ay umabot na maging sa kalapit na sakop ng Maynila gaya ng Mandaluyong at San Juan.
Ayon rin kay Sityar, may nalikom na laang-salapi ang samahan na sapat upang matustusan ang mga
kasapi ng mga armas na kanilang gagamitin sa napipintong pag-aaklas nila.
Dahil sa pagkatuklas ng Katipunan, pinasabihan ni Andres Bonifacio ang iba't iba pang pinuno
ng samahan na isang pagtitipon ang kanilang pasisinayaan sa Balintawak at dito ay pag-uusapan kung
ano ang pinakamainam na hakbangin na kanilang gagawin. Noong Agosto 19, kasama ang kapatid na si
Procopio, at ilang kasapi gaya nina Emilio Jacinto, Teodoro Plata at Aguedo del Rosario, ay tumulak si
Andres Bonifacio sa Balintawak at sinapit ito dakong madaling-araw. Nang sumunod na araw naman ay
natunton ito ng grupo ni Pio Valenzuela. Kinabukasan muli ay binago ni Bonifacio ang kodigo ng
Katipunan matapos mapag-alamang nababatid na ito ng mga Espanyol. Matapos magtipon ang may
limandaang Katipunero, ay binagtas nila ang Kangkong, Kalookan at dito ay pinaunlakan silang
patuluyin at pakainin ni Apolonio Samson. Hapon ng Agosto 22 ay tinungo naman nila ang Pugadlawin.
Agosto 23, 1896 nang marating nila ang tahanan ni Juan A. Ramos, anak ng kinikilalang Ina ng
Katipunan na si Melchora Aquino. Sa kabila ng pilit pagtanggi ng kaniyang bayaw na si Teodoro Plata
ay sumang-ayon naman ang lahat na simulan na ang pakikipaglaban. Sa utos ni Bonifacio, sabay-sabay
inilabas ng mga Katipunero ang kanilang sedula at pinunit ito ng buong pagmamalaki at katapangan.
Dito napagkasunduan na ang unang yugto ng himagsikan ay gaganapin sa Agosto 29, kabibilangan ng
lahat ng kasapi ng Katipunan.
http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Unang_Sigaw_sa_Pugadlawin
43
I. LAYUNIN
Nasusuri ang mga pangyayari sa himagsikan laban sa kolonyalismong Espanyol: Tejeros Convention
(AP6PMK-Id-6).
Pagiging Makabansa
II. PAKSANG ARALIN

B. Sanggunian: Gabay Pangkurikulum sa Araling Panlipunan 6, pahina 122
Banghay Aralin HeKaSi 6 (RBEC), mga pahina 139-140
Banghay Aralin sa DCLM Araling Panlipunan 6, Unang Markahan
Teaching Guide sa Araling Panlipunan Grade 5, mga pahina 32, 97
Yaman ng Pilipinas 6 (Manwal ng Guro), mga pahina 128-129
Kasaysayang Pilipino 5 (Batayang Aklat), mga pahina 115-116
Kultura, Kasaysayan at Kabuhayan 5 (Batayang Aklat), pahina 97
C. Kagamitan: larawan ng Tejeros Convention: Retrieved on May 17, 2017 from
http://en.wikipilipinas.org/index.php/Tejeros_Convention
tsart ng kasabihan, cartolina, pentel pen, pangkulay
III. PAMAMARAAN
1. Balitaan:
Magbabalitaan tungkol sa mga kasalukuyang pangyayari na may kinalaman sa
panggugulo ng mga bandido at teroristang grupo sa ating bansa.
2. Balik-aral
Ano ang kahalagahan at epekto ng mga pangyayari sa Sigaw ng Pugad-Lawin sa mga
Pilipino?
1. Pagganyak
Basahin ang nakasulat sa cartolina.
Ang tagumpay ng himagsikang Pilipino ay hindi natatapos sa larangan ng
labanan.Kailangan ding magsikap upang makabuo ng isang bansa na may mamamayang
maganda at may pagpapahalaga sa buhay.
Apolinario Mabini
44
Ipabigay ang kahulugan o ipinahihiwatig nito.
2. Paglalahad
Tingnan ang sumusunod na larawan.
Itanong:
Ano ang masasabi ninyo tungkol dito? Alam ba ninyo kung anong pangyayari ito
sa ating kasaysayan?
3. Pagtatalakay
a. Hatiin ang klase sa tatlong pangkat. Ipabasa at ipasuri ang teksto tungkol sa Tejeros
Convention na mababasa sa sumusunod na batayang aklat.
Pangkat I Ang Bayan Kong Mahal 5, mga pahina 83-84
Pangkat II Kasaysayang Pilipino 5, mga pahina 115-116
Pangkat III - Kultura,Kasaysayan at Kabuhayan 5, pahina 97
b. Hayaang magtatalakayan ang mga bata tungkol sa paksa habang sinusubaybayan ng
guro ang bawat pangkat. Bubuo sila ng pagbubuod sa binasang teksto para mailahad
nila sa buong klase ang mga pangyayari sa Tejeros Convention sa pamamagitan ng
storytelling sa malikhaing paraan.
c. Gamiting gabay ang sumusunod na rubrik sa gagawing storytelling.
45
Rubrik para sa Storytelling
Katangi-tangi Mahusay Katamtaman Kailangan pa ng Iskor

dagdag na
5 4 3
pagsasanay
2
Napakahusay ng Mahusay ang pagbigkas Hindi gaanong Mahina ang

pagbigkas ng dayalogo ng dayalogo nang may mahusay ang pagbigkas ng
nang may angkop na angkop na lakas ng boses pagbigkas ng dayalogo
lakas ng boses dayalogo
Ang kilos ng katawan Ang kilos ng katawan at Ang kilos ng Walang kabuhay-
at ekspresyon sa ekspresyon sa mukha ay katawan at buhay ang kilos ng
mukha ay lubos na nakatutulong sa ekspresyon sa katawan at
nakatutulong sa pagpapahayag ng mukha ay hindi ekspresyon sa
pagpapahayag ng damdamin ng dayalogo gaanong mukha
damdamin ng nakatutulong sa
dayalogo pagpapahayag ng
damdamin ng
dayalogo
Gumamit ng Gumamit ng sapat na Gumamit ng Hindi gumamit ng

maraming materyales materyales para sa kaunting materyales materyales para sa
para sa ikagaganda ng ikagaganda ng para sa ikagaganda ikagaganda ng
storytelling storytelling ng storytelling storytelling
Kabuuan
d. Bago magsimula ang storytelling, ipapa-alam muna sa mga bata ang mga pamantayan
sa pakikinig para masiguro na makikinig nang maigi ang mga mga-aaral.
e. Pipili ang bawat grupo ng isang storyteller na siyang magkukuwento sa malikhaing
paraan tungkol sa mga pangyayari sa Tejeros Convention. Pwedeng tanungin ng mga
kamag-aral ang storyteller o ibang kasapi ng grupo para sa karagdagang impormasyon.
Pwede ding tanungin ng storyteller ang kanyang mga kamag-aral para malaman niya
kung nakinig ba sa kanya.
4. Paglalahat
Itanong:
1. Batay sa katatapos lamang natin na pagsusuri sa aralin, ano-anong pangyayari ang
naganap sa Tejeros Convention?
46
2. Nakatulong ba ang mga pangyayaring ito laban sa kolonyalismong Espanyol? Kung
nakatulong, sa anong paraan? Kung hindi, bakit?
1. Paglalapat
Panuto: Sa tulong ng iyong katabi, sagutin ang sumusunod na tanong.
Sa iyong opinyon, ang pagpapawalang-bisa ba ni Bonofacio sa halalan noong
Marso 1897 ay nagpapakita ng pagiging pikon niya o ng mas malalim na dahilan? Kung
ikaw ang nasa katayuan ni Bonifacio, ano sa palagay mo ang gagawin mo sa sitwasyong
iyon? Ipaliwanag.
2. Pagpapahalaga
Itanong: Para sa iyo, mahalaga ba ang mga pangyayari sa Tejeros Convention? Bakit?
Kung oo, paano mo ipagmamalaki ang mga naganap dito?
IV. PAGTATAYA
Panuto:
Hatiin sa tatlong (3) pangkat ang klase. Isadula ang mga mahahalagang pangyayari na naganap
sa Tejeros Convention. Ang makukuhang puntos ay batay sa sumusunod na rubrik.
Rubrik para sa Dula-Dulaan
Katangi-tangi Mahusay Katamtaman Kailangan pa ng

dagdag na pagsasanay
5 4 3
2
Napakahusay ng Mahusay ang Hindi gaanong Mahina ang pagbigkas

pagbigkas ng dayalogo pagbigkas ng dayalogo mahusay ang ng dayalogo
nang may angkop na nang may angkop na pagbigkas ng dayalogo
lakas ng boses lakas ng boses
Ang kilos ng katawan at Ang kilos ng katawan at Ang kilos ng katawan at Walang kabuhay-buhay
ekspresyon sa mukha ekspresyon sa mukha ekspresyon sa mukha ang kilos ng katawan at
ay lubos na ay nakatutulong sa ay hindi gaanong ekspresyon sa mukha
nakatutulong sa pagpapahayag ng nakatutulong sa
pagpapahayag ng damdamin ng dayalogo pagpapahayag ng
damdamin ng dayalogo damdamin ng dayalogo
Gumamit ng maraming Gumamit ng sapat na Gumamit ng kaunting Hindi gumamit ng

materyales para sa materyales para sa materyales para sa materyales para sa
ikagaganda ng dula- ikagaganda ng dula- ikagaganda ng dula- ikagaganda ng dula-
Lubhang malinaw na Malinaw na Hindi gaanong malinaw Hindi malinaw na

47
naipahayag ang naipahayag ang na naipahayag ang naipahayag ang
mensahe ng dula- mensahe ng dula- mensahe ng dula- mensahe ng dula-
Lubos na wasto ang May ilang mali sa datos Maraming mali ang Mali lahat ang mga
mga datos at at impormasyong mga datos at datos at impormasyong
impormasyong ipinarating ng dula- impormasyong ipinarating ng dula-
ipinarating ng dula- dulaan ipinarating ng dula- dulaan
dulaan dulaan
Kabuuan: 25 na puntos
V. TAKDANG ARALIN
Gawin:
Isulat sa iyong kuwaderno ang mga bahaging ginampanan ng mga makabayang Pilipino
sa Tejeros Convention.
48
49
50
51
Kultura,Kasaysayan at Kabuhayan 5, pahina 97
52
I. LAYUNIN
Nasusuri ang mga pangyayari sa himagsikan laban sa kolonyalismong Espanyol: Kasunduan sa
Biak-na-Bato. (AP6PMK-Id-6).
Pagmamahal sa Bayan
II. PAKSANG ARALIN
B. Sanggunian: Gabay Pangkurikulum sa Araling Panlipunan 6, pahina 122
Teaching Guide sa Araling Panlipunan Grade 5, mga pahina 16, 93, 97
Kasaysayang Pilipino 5 (Batayang Aklat), mga pahina 117-118, 145
Kultura, Kasaysayan at Kabuhayan 5 (Batayang Aklat), mga pahina 98-99
Ang Pilipino sa Pagbuo ng Bansa 6 (Batayang Aklat), mga pahina 211-212
Ang Bayan Kong Mahal 6 (Batayang Aklat) mga pahina 205-206
C. Kagamitan: larawan ng Kasunduan sa Biak-na-Bato: Retrieved on May 18, 2017 from
https://xiaochua.net/2013/03/26/xiao-time-21-march-2013-ang-mga-pamana-ni-
emilio-aguinaldo/
cartolina, pentel pen, pangkulay, Word puzzle
III. PAMAMARAAN
1. Word Hunt
Hanapin at bilugan ang mga makabayang Pilipino na sumali sa kilusan at himagsikan
laban sa kolonyalismong Espanyol.
53
S Q E M I L I O J A C I N T O S G R F J
M A R C E L O D E L P I L A R P R M I O
D F G M H J K L T E N Q W E R T E A S S
E K H A D O R T M M A L I N S A G R A E
A R T I A N T O N I O L U N A Y O I I R
N E D N E F W S W L I Q W E R T R A I I
D D A I D R S F S I S A S R T I I N U Z
R C N T R T E D A O I A A D F T O O T A
E F I T O M A S M A S C A R D O D A A L
S T E T E M A Y M G G S Y R D P E L G B
B R L S R R T K G U T W E A A S L V A J
O W T R V C I V B I A S A E E P P A R U
N Q I T M A R I A N O T R I A S I R A A
I Q R L O K A S Y A N E R S R N L E W N
F Q O R E R T Y U L O P E R T A A Z D L
A Q N F G T H Y J D I K I L O H R S R U
C B A L D O M E R O A G U I N A L D O N
I A A A D F G H J T L O I Y T N I T S A
O A S A R T E M I O R I C A R T E A I D
2. Balik-aral
Anu-ano ang mga dahilan ng pag-aalsa ng mga Pilipino laban sa mga Espanyol?
Nakatulong ba ito para makamit ang inaasam-asam na kalayaan mula sa kamay ng mga
mananakop? Bakit?
1. Pagganyak
Hatiin sa apat (4) na pangkat ang klase. Tingnan ang larawan ng isang kawal na Pilipino
na nakipaglaban sa mga Espanyol. Lagyan siya ng wastong kasuotan sa pamamagitan ng
pagguhit nito sa malikhaing paraan. Ipaskil ang gawa sa pisara. (Refer to attached
picture)
2. Paglalahad
Tingnan ang sumusunod na larawan.
54
Itanong: Anong makasaysayang pangyayari ito? Magbigay ng maikling paglalahad
tungkol sa mahalagang kaganapang ito sa ating kasaysayan.
3. Pagtatalakay
a. Hatiin ang klase sa tatlong pangkat. Ipabasa at ipasuri ang teksto tungkol sa mga
pangyayari sa Kasunduan sa Biak-na-Bato na mababasa sa sumusunod na mga batayang
aklat.
Pangkat I Ang Republika ng Biak-na-Bato, Ang Bayan Kong Mahal 6, mga pahina
205-206; Kasaysayang Pilipino 5, mga pahina 117-118
Pangkat II Ang Kasunduan sa Biak-na-Bato, Ang Pilipino sa Pagbuo ng Bansa 6,
pahina 211; Ang Bayan Kong Mahal 5, mga pahina 84-85; Kultura,
Kasaysayan at Kabuhayan 5 (Batayang Aklat), mga pahina 98-99
Pangkat III - Ang Paglabag sa Kasunduan sa Biak-na-Bato, Ang Pilipino sa Pagbuo
ng Bansa 6, pahina 211-212
b. Hayaang mag-brainstorming ang mga bata tungkol sa paksa habang sinusubaybayan ng
guro ang bawat pangkat. Bubuo sila ng pagbubuod sa binasang teksto para mailahad
nila sa buong klase ang mga pangyayari sa Kasunduan sa Biak-na-Bato sa pamamagitan
ng pag-uulat sa paraang T.V. News Reporting.
c. Gamiting gabay ang sumusunod na rubrik sa gagawing paghahanda para sa pag-uulat.
55
Rubrik para sa Pag-uulat
5 3 1
A. Nilalaman Kumpletong kaalaman May mga ilang detalye Halos walang

ang nailahad ng mag- na hindi maayos naipaliwanag o
aaral sa kanilang naipapaliwanag o nagawang output ang
Gawain/output nailahad ng mag-aaral mag-aaral
B. Kagamitang Angkop ang mga May kaunting Walang handang

Biswal kagamitang biswal na kakulangan sa mga biswal
ginamit ayon sa kagamitang biswal at
hinihingi ng gawain. hindi kumpletong
Kumpleto itong naglalarawan o
naglalarawan o naglalahad ng tumpak
naglalaman ng mga na katugunan o
kaalaman na dapat kaalaman na dapat
mailahad sa klase makita ng klase
d. Bago magsimula ang T.V. News Reporting, ibibigay muna sa mga bata ang mga
pamantayan sa pakikinig para masiguro na makikinig nang maigi ang mga mga-
aaral.
e. Pipili ang bawat grupo ng isang taga-ulat na siyang gagawa ng isag malikhaing pag-
uulat tungkol sa mga pangyayari sa Kasunduan sa Biak-na-Bato. Pwedeng tanungin
ng mga kamag-aral ang taga-ulat o ibang kasapi ng grupo para sa karagdagang
impormasyon. Pwede ding tanungin ng storyteller ang kanyang mga kamag-aral
para malaman niya kung nakinig ba sa kanya.
4. Paglalahat
Magpabuo at magpabigay ng pagbubuod tungkol sa mga makasaysayang pangyayari sa
Kasunduan sa Biak-na-Bato.
1. Paglalapat
Panuto: Hatiin sa apat (4) na pangkat ang klase. Gumawa ng poster na nagpapakita sa
mga pangyayaring naganap sa Kasunduan sa Biak-na-Bato. Ipaskil ang output sa pisara. Ang
puntos na makukuha ay batay sa sumusunod na Rubrik.
56
Rubrik sa Pangkatang Gawain
Pamantayan 10 7 3 Puntos
Partisipasyon Lahat ng kaanib ay Isa o dalawang Isang kasapi

nakilahok sa kasapi ay hindi lamang ang
(10)
gawain nakilahok sa gumawa sa
gawain gawain
Pagganap Nakagawa nang Nakagawa nang Hindi maayos at
malinis at maayos hindi gaanong malinis na
(10)
na pagguhit. malinis at maayos pagguhit.
na pagguhit.
Kabuuang puntos
(25)
2. Pagpapahalaga
Itanong: Naging makabuluhan ba ang mga pangyayari sa Kasunduan sa Biak-na-Bato sa
pagkakamit ng kasarinlan ng Pilipinas? Ipaliwanag ang iyong sagot.
IV. PAGTATAYA
Panuto: Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot.
1. Ang tunay na dahilan ng pagkabigo ng Kasunduan sa Biak-na-Bato:
A. pagkamatay ni Andres Bonifacio
B. pagkabulgar ng Katipunan
C. pagsikat ni Emilio Aguinaldo
D. pag-aalinlangan ng mga Kastila at Pilipino sa isat isa
2. Sino ang tumutol na bigyan ng pwesto si Andres bonifacio sa Pamahalaang
Rebolusyunaryo?
A. Candido Tirona
B. Daniel Tirona
C. Mariano Trias
D. Emilio Aguinaldo
3. Layunin ng Kasunduan sa Biak-na-Bato na:
A. itigil ang labanan para sa ikatatahimik ng bansa
B. ibigay na ang kalayaang hinihingi ng Pilipinas
C. itago sa lahat ang mga anomalya sa pamahalaan
D. ituloy ang labanan kahit may Kasunduan
4. Ang Kasunduan sa Biak-na-Bato ay nagsasaad na ang mga
rebeldeng Pilipino ay:
A. papatawan ng parusa
B. patatawarin sa kasalanan
C. papaalisin lahat sa Pilipinas
D. pagtatrabahuhin sa tanggapan
57
5. Namagitan sa Kasunduan sa Biak-na-Bato si:
A. Gobernador Heneral Primo de Rivera
B. Emilio Aguinaldo
C. Cayetano Arellano
D. Pedro Paterno
V. TAKDANG ARALIN
Itanong:
Makatwiran ba ang mga ginawang pakikipaglaban ng ating mga bayani para ipagtanggol
ang ating bansa laban sa pananakop ng mga Espanyol? Bakit? Isulat ang iyong saloobin tungkol
dito sa iyong kuwaderno at maghanda ng pagbabahagi ng nito kinabukasan.
58
Kinuha ang larawan mula sa Kasaysayang Pilipino 5 (Batayang Aklat), pahina 145
59
60
61
Kasaysayang Pilipino 5 (Batayang Aklat), mga pahina 117-118
Ang Bayan Kong Mahal 6 (Batayang Aklat), pahina 206
62
Ang Pilipino sa Pagbuo ng Bansa 6, pahina 211
63
64
65
Kultura, Kasaysayan at Kabuhayan 5 (Batayang Aklat), mga pahina 98-99
66
Ang Pilipino sa Pagbuo ng Bansa 6 (Batayang Aklat), pahina 211-212
67
I. Layunin:
Natatalakay ang mga ambag ni Andres Bonifacio, ang Katipunan at Himagsikanng 1896 sa
pagbubuo ng Pilipinas bilang isang bansa. (AP6PMK-Ie-7)
KBI: Pagiging Matapang sa Lahat ng Hamon ng Buhay
II. Paksang Aralin
A. Paksa: Kilusang Propaganda, Katipunan at Himagsikan (1815-1901)
B. Mga Sanggunian:
K-12 Curriculum Guide (AP6PMK-Ie-7)
www.google.com.ph, schoolquipper.com
C. Kagamitan: Charts, laptop, projector, activity cards, mga larawan
III. Pamamaraan o Istratehiya:

Balitaan.
B. Balik-aral
Itambal ang Hanay A sa Hanay B
Hanay A Hanay B
1. Emilio Aguinaldo a. Pangalawang Pangulo
2. Antonio Montenegro b. Pangulo
3. Mariano Trias c. Kalihim ng ugnayang panlabas
4. Baldomero Aguinaldo d. Kalihim ng pandigma
5. Emiliano Riego de Dios e. Kalihim ng Pananalapi
C. Panlinang na Gawain
1. Pagganyak
Ipakita ang larawan gamit ang powerpoint presentation.
68
1. Ano ang nakikita ninyo sa larawan?
2. Kilala nyo ba ang nasa larawan?
3. Ano ang masasabi ninyo sa larawan?
2. Paglalahad
MgaTanong
1. Kilala nyo ba si Andres Bonifacio?
2. Sino si Andres Bonifacio?
3. Pagtatalakay
1. Ano-ano ang nagawa ni Andres Bonifacio sa ating bansa?

2. Ano ang papel na ginampanan ni Andres Bonifacio sa Himagsikan?
3. Ano ang nangyari noong Himagsikan taong 1896?
4. Paano naging isang bayani si Andres Bonifacio?
5. Anong klaseng bayani si Andres Bonifacio?
4. Papapayaman ng mga gawain

a. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuong tatlong pangkat. Hikayatin silang isadula
ang sumusunod na sitwasyon.
Magpili ng lider bawat lider kukuha ng papel sa kahon. Bawat grupo ay magsasadula ng
mga naiambag ni Andres Bonifacio
- Himagsikan
- Katipunan
- Kalayaan ng Pilipinas
69
b. Parisang gawain
Magbigay ng mga naiambag ni Andres Bonifacio sa para sa kalayaan ng Pilipinas at isabi
ito sa kapares.
c. Sabihin ang inyong opinyon ukol sa larawan (digital flash card).
5. Paglalahat
Kung bibigyan kayo ng isang pagkakataon na pumili ng isang bayani, pipiliin mo ba si Andres
Bonifacio? Bakit?
6. Karagdagang pagsasanay.
Iulat ang mga naiambag ni Andres Bonifacio at ang kanyang papel na ginampanan noong
Himagsikan sa pagbuong Pilipinas bilang isang bansa.
7. Pagpapahalaga
Kung si Andres Bonifacio buong tapang niyang hinarap ang himagsikan para sa Kasarinlan ng
Pilipinas.Kayo paano nyo hinarap ang hamon ng inyong buhay?
IV. Pagtataya o Ebalwasyon
Sa malinis na papel isulat ang mga naiambag ni Andres Bonifacio ang Katipunan at
Himagsikan ng 1896 sa pagbuo ng Pilipinas bilang isang bansa.
V. GawaingBahay
Iguhit ang mga naiambag ni Andres Bonifacio para sa ating bansang Pilipinas.
70
I. Layunin:
Natatalakayangpartisipasyonngmgakababaihansarebolusyon Pilipino. (AP6PMK-Ie-8)
KBI: Paggalangsamgakababaihan
II. Paksa at Kagamitan
A. Aralin: Ang partisipasyonngmgakababaihansarebolusyon Pilipino
B. MgaSanggunian:
K to 12 Curriculum Guide,AP6PMK-Ie-8pahina124
www.google.com.ph
C. Kagamitan: Computer o laptop, projector, mga larawan (taken from www.google.com)
III. Pamamaraan o Estratehiya
Sino ang tanyag na babaeng ito?

B. Balik-aral
Sino ang Ama ng Himagsikan?
C. Panlinangna Gawain
I. Pagganyak
Sino-sino ang mga tanyag na mga bayani?
71
2. Paglalahad
Kilala nyo ba ang mga babae sa larawan?

Ano kaya ang papel na ginampanan nila para sa ating Kasarinlan?
Anong klase silang mga babae?
3. Pagtatalakayan
Ipakita uli sa klase ang mga larawan gamit ang Digital Flash Card
Itanong sa klase. Lahat ba ng mga bayani ay mga lalaki? Sa panahon ng digmaan ano kaya ang nagging
papel ng mga kababaihan? Ano ang kanilang naiambag? Nakatulong ba sila sa rebolusyon?
Napapahalagahan ba ang kanilang partisipasyon sa rebolusyon Pilipino?
4. Pagpayamang Gawain
Gawain 1
Ano ang naiambag ng mga kababaihan sa rebolusyon Pilipino?
Kung meron man silang partisipasyon sa rebolusyon Pilipino ano ang mga ito?
72
Gawain 2
Magbigay ng mga pangalan ng mga kababaihan na kilala dahil sa kanilang buwis-buhay
na partisipasyon sa rebolusyon Pilipino?
Gawain 3
Idikit sa pisara ang mga larawan ng mga kababihan na may malaking partisipasyon sa
rebolusyon Pilipino.
5. Paglalahat
Ano ang inyong masasabi sa mga kababaihang lumahok sa rebolusyon Pilipino?
6. Karagdagang Pagsasanay
Sino-sino ang mga kilalang kababaihan na may partisipasyon sa rebolusyon Pilipino?
7. Pagpappahalaga
Paano ginagalang ang mga kababaihan noon? Pinapahalagahan ba ang mga kababaihan
noon at ngayon? Meron bang kaibahan sa paggalang sa mga kababaihan noon sa ngayon?
IV. Pagtataya
Ano-anoangmga nagging partisipasyonngmgakababaihannoongrebolusyon Pilipino?
V. GawaingBahay
Ihambingangkababaihan noon at ngayon.
73
I. Layunin:
Napapahalagahan ang pagkatatag ng Kongresong Malolos at ang deklarasyon ng Kasarinlan ng
mga Pilipino. (AP6PMK-If-9)
II. PaksangAralin
A. Paksa: Implikasyon ng mga Naunang Pag-aalsa at ang Kasarinlan ng mga Pilipino.
B. Kagamitan: powerpoint presentation
C. Sanggunian: K to 12 AP6PMK-If-9
Grade-V TG
www.google.com.ph
III. Pamamaraan
1. Magpakita ng larawan. Ipalarawan ito sa mga bata.
2. Itanong:
Ano kaya ang naging dahilan ng pag-aalsa ng mga sinaunang Pilipino?

Ano kaya ang sitwasyon natin ngayon kung hindi nagkaroon ng mga pag-aalsa?
Sa palagay ninyo, ano kaya ang naidulot ng hindi mabilang na pag-aalsa ng mga sinaunang Pilipino?
PaanonaitatagangunangKongresosaPilipinas?
3. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata.
4. Iugnay ang mga ito sa aralin
B. Paglinang
1. Magdaos ng brainstorming kaugnay ng mga tanong. Tanggapin lahat an gsagot ng mga mag-aaral.
2. TalakayinangPaksa
74
3. Ipagawa ang mga Gawain
Isadula ang masidhing labanan ng mga Amerikano at Pilipino sa Malolos noong Marso 31, 1899.
Ang pagkatatag ng Kongreso sa Malolos
Ang Kasarinlan ng mga sinaunang Pilipino mula sa mga Dayuhang bansa.
IV. Pagtataya
Bakit natin kailangan pahalagahan ang pagkatatag ng Kongresong Malolos at ang

deklarasyon ng Kasarinlan ng mga Pilipino.
V. TakdangAralin
Gumawa ng likhang sining na maaring magpakita ng iyong pagpapahalaga sa kasarinlan
na tinatamasa ng ating bansa.
75
I. Layunin
Napapahalagahan ang pangyayari sa Digmaang Pilipino-Amerikano.
(AP6PMK-Ig-10.2)
Pagpapahalaga
II. Paksang Aralin

A. Paksa :Mga Pangyayaring Nagbigay Daan sa Digmaan ng mga Pilipino Laban sa
EstadosUnidos
B. Sanggunian : CGAP6PMK-Ig-10.2, pahina 125 ng 240; Pilipinas Bansang Malaya
(Batayang Aklat 5) mga pahina 118-120; Pilipinas Bansang Papaunlad (BatayangAklat 6) mga
pahina 189-190; Isang Bansa,Isang Lahi (Batayang Aklat 6) mga pahina 50-61
C. Kagamitan :larawan ng mga pangyayari, pamilya, mga istrips ng kartolina, larawan ng mga
bagay na ginagamit sa araw-araw na pangngangailangan
III. Pamamaraan
1. Pagsasanay
Ipamasid sa mga bata ang mga sumusunod na larawan: tubig, mga kagamitan sa
bahay, ibat-ibang uri ng pagkain.
Ano ang kahalagahan ng mga ito sa ating pang araw-araw na pangangailangan?
Bakit kailangang bigyan natin ng halaga ang mga ito?
2. Balik-aral
Ano ano ang pangyayaring nagbigay daan ng pagsiklab ng digmaang Pilipino-
Amerikano?
1. Pagganyak
Magpakita ng mga larawan ng pamilya ( pamilya ng nagbibigay halaga sa bawat kasapi at
pamilyang walang pagkakaisa )
76
Itanong: Ano ang masasabi ninyo sa larawan?
Bakit dapat na pahalagahan ng bawat kasapi ng pamilya ang bawat isa?
Sabihin: Base sa mga larawan na ipinakita, naipakita ang pagpapahalaga ng bawat isa.
2. Paglalahad
Hatiin ang klase sa tatlong pangkat. Magpalabunutan sa alinman sa
sumusunod na mga paksang tatalakayin ng pangkat.
Pangkat 1 : Unang Putok sa Panulukan ng Silencio at Sociego

Pangkat 2: Labanan sa Tirad Pass
Pangkat 3: Balangiga Massacre
Bigyan ang bawat pangkat ng handouts ng tatlong pangyayari.
Isaalang-alang ang sumusunod na mga tanong bilang patnubay sa
pangkatang talakayang gagawin.
1. Ano ang ipinakita sa bawat pangyayari?
2. Kailan at saan naganap ang mga pangyayari?
3. Sino sino ang mga nagging biktima sa bawat pangyayari?
4. Anong uri ng pagpapahalaga ang ipinakita ito?
5. Kailangan ba talaga na bigyan natin ng halaga ang mga pangyayaring ito? Bakit?
Bago mag-uulat ang bawat pangkat, bigyan ng pamantayan sa pakikinig ang
mga bata.
Maghahanda sila sakaling may katanungan pagkatapos ng pag-uulat.
Bigyan ng papel ang angkat para sa mga kasagutan.
Ipaulat sa lider ang sagot sa mga tanong.
3. Pagtatalakay
Ipabasa ang bawat pangyayari sa batayang aklat. (Isang Bansa, Isang Lahi 6 pahina 50-61)
Magtalakayan ang bawat miyembro sa pangkat.
Ibigay ang bawat pagpapahalaga na ipinapapakita sa bawat pangyayari.
4. Paglalahat
Ano ano ang natutunan ninyo sa bawat pangyayari?
Dapat ba nating pahalagahan ang bawat pangyayari?
Ano kaya ang magiging epekto nito sa ating kasalukuyang panahon?
Nakakabuti ba ang pagpapahalagang ito sa kasalukuyang panahon sa anong paraan?
5. Paglalapat
Sabihin ang uri ng pagpapahalaga na ipinakikita sa bawat pangyayaring naganap:
a. Ang unang Putok sa Panulukan ng Silencio at Sociego, Sta.Mesa
b. Ang labanan sa Tirad Pass
c. Ang Balangiga Massacre
77
Pagpapahalaga: Karapat-dapat bang tularan ang mga ginawa ng ating mga bayaning Pilipino?
Bakit?
Sumulat ng isang slogan na naglalahad ng iyong damdamin sa bawat
pangyayaring naganap.
IV. Pagtataya
Mula sa pagsusuri tungkol sa ginawang pagpapahalaga sa mga bayaning Pilipino, gawin ang
mga sumusunod:
1. Sumulat ng maikling deskripsyon tungkol sa mga sumusunod na pangyayari.
a. Ang Unang Putok sa Panulukan ng Silencio at Sociego, Sta Mesa
b. Labanan sa Tirad Pass
c. Ang Balangiga Massacre
2. Ibigay ang mga pagpapahalagang ipinapapakita sa bawat pangyayari
V. Takdang Aralin
Gumuhit ng isang pangyayari na magpapakita ng pagpapahalaga sa kapwa tao at sa kapaligiran.
Ilagay ito sa isang buong bond paper at kulayan ito pagkatapos.
78
I. Layunin:
Natutukoy ang mga pangyayaring nagbigay daan sa digmaan ng mga Pilipino laban sa
Estados Unidos. (AP6PMK-Ig-10.1)
II. Nilalaman:
Paksa : Mga Pangyayaring Nagbigay Daan sa Digmaan ng mga Pilipino Laban
Sa Estados Unidos
Sanggunian : Curriculum Guide sa Araling Panlipunan 6 ( CGAP6PMK-Ig-10.1) pahina 125 ng
240 Pilipinas Bansang Malaya ( Batayang Aklat 5 ) mga pahina 118-120
Pilipinas Bansang Papaunlad (Batayang Aklat 6) mga pahina 189-190
Pilipino Ako, Pilipinas ang Bayan Ko (Batayang Aklat 4) mga pahina 203-205
Kagamitan : Larawan ng sundalong Pilipinong binaril habang tumawid sa tulay ng San Juan
Del Monte,Labanansa Pasong Tiradmga strip ng cartolina,tsart ng awit
Pagpapahalaga ng Isinanib :Pagkamakabayan
III. Mungkahing Gawain:

1. Ipaawit nang may damdamin ang Pilipinas Kong Mahal
Pilipinas Kong Mahal
Ang bayan koy tanging ikaw
Pilipinas Kong Mahal
Ang puso ko at buhay man
Sa iyoy ibibigay
Tungkulin koy gagampanan

Na lagi kang paglingkuran
Ang laya moy babantayan
Pilipinas Kong hirang
Itanong:
a. Ano ang ipinararating sa atin ng awiting ito?
b. Magagawa mo bang ilagay sa panganib ang iyong buhay makapaglingkod lang
sa bayan?
2. Balik-aral :
Sino ang naging pangulo sa pagkakatatag ng Kongeso ng Malolos?
Kailan idineklara ang kasarinlan ng Pilipinas?
79
B. Panlinangna Gawain:
1. Pagganyak:
Pangkatin ng lima (5) angmgabata.Bigyan ng tig-iisang puzzle.
Ipaayos sa mga bata upang makabuo ng mgalarawan at ipadikit ito sa isang manila paper.
Itanong: Anu-ano ang nasa larawan?
Sabihin: Ang mga nasa larawan ay isa sa mga pangyayari ng ating kasaysyan na siyang aralin
Natin ngayon.
2. Aralin:
Ang Aralin natin ngayon ay ang mga pangyayari na nagbibigay daan ng digmaang
Pilipino-Amerikano.
a. Hatiinangklasesadalawa (2) pangkat Magpalabunutan sa alin man sa sumusunod na mga
pangyayari.
b. Bigyana ng bawat pangkat ng handouts at hayaan na talakayin nila ang nilalaman nito.
c. Isa alang-alang ang mga sumusunod na katanungan bilang patnubay sa pangkatang
Gawain.
1. Bakit sumiklab ang digmaang Pilipino-Amerikano?
2. Kailan at saan na ganap ang pangyayari na nagin gugat ng digmaan?
3. Sinongheneralangunangnabigosalabanan?
4. Ang heneral na humarang sa mga Amerikano upang hindi masunda nang pagtakas ni
Aguinaldo/
5. Nagtagumpa yba ang mga Pilipino sanangyaringlabanan? Bakit?
d. Bago mag-ulata ng pangkat ,bigyan ang mga bata ng pamantayan sa pakikinig.
Maghanda sila ng mg tanong upang maunawaan ang inuulat at upang masiguro na tama
ang napakinggang mensahe mula sa nag-uulat.
e. Bigyan ang bawat pangkat ng manila paper at pentel pen para sagutin ang mga tanong.
80
f. Ipaulat sa lider ang kanilang sagot sa mga tanong. Ganyaking maging malikhain sila sa
pag-uulat. Hayaaang tanungin ang mga bata angkamag-ara lpagkatapos ng bawat ulat.
3. Pagtatalakay:
a. Ipabasa ang mga pangyayaring nagging daan ng digmaang Pilipinp-Amerikano sa
batayang aklat , Pilipinas Bansang Papaunlad 6 pahina 189-190.
b. Ipasuri ang iba pang detalye sa labanan.
c. Ibigay ang uri ng labanan ng bawat pinuno.
4. Paglalahat:
Magtanong:
a. Sino ang pangulo ng Pilipinas nang sumiklab ang digmaang Pilipino- Amerikano?
b. Anu-ano ang dahilan na naging daan ng labanang Pilipino-Amerikano?
c. Sa mga nagging pangyayari ano kaya angepekto nito sa ating kasalukuyan gpanahon?
d. Sa bawat labanan anong katangian ang ipinamalas ng Pilipino?
IV. Pagtataya:
Ibigay ang mga pangyayaring nagbigay daan sa digmaang Pilipino-Amerikano. Isulat ang
sagot sa crosswise na papel.
IV. Kasunduan:
Gumuhit ng isa sa mga pangyayari na nagbibigay daan ng digmaang Pilipino-Amerikano
at Kulayan ito.
81
ARALIN PANLIPUNAN 6
UnangMarkahan (Aralin 11)
I. Layunin
Nabibigyanghalagaangmgakontribusyon ng mga Natatanging Pilipinong nakipaglaban
para sa kalayaan. (AP6PMK-Ih-11)
II. Aksang Aralin
Paksa : Panghihimasok ng Amerikano

Kagamitan : larawang puzzle ng mga bayani, tsart, pandikit (scotch tape)
Mgal araw ang simbolo
Sanggunian: Ang Pilipinas sa Pagbuo ng Bansa, p. 216226
DCLM II.2 AralinPanlipunan 6 CGAP6.11, d.58; Ang Bayan Kong Mahal 5, p.77-
85
III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain :
1. Basahin ang mga sumusunod na kataga:
Kartilla
Kataas-taasan, Kagalang-galang na Katipunan ng mga Anak
ng Bayan oKKK
La Liga Filipina
El Filibusterismo
Noli Me Tangere
La Solidaridad
Tunay na Dekalogo
2. Pagtapatin ang mga simbolo sa akmang pangalanna na kalimbag sa strips.
Ipaliwanag ang kahalagahan ng bawat isa sa paksang tatalakayin.
Karagdagang Kaalaman: Ang mga sumusunod na mga kataga ay may kinalaman sa mga
mahahalagang kontribusyon ng mga natatanging Pilipino :
1. KKK itoang samahan naitatag ni Andres Bonifacio upang makamit ang kalayaan
gamit ang armas sa pakikipaglaban.
2. El Filibusterismo at Noli Me Tangere- mga nobelang isinulat ni Dr.Jose Rizal na
nagpapahayag sa pagmamalabis ng mga Espanyol.
3. Kartilla- naglalaman ng mga ara lna dapat sundin ng mga kasapi ng Katipunan
4. La Liga Filipina- isang kapisanang pansibiko na naglalayong ilahok ang mga tao sa
kilusang pagbabago, itoy pinamunuan ni Rizal
5. La Solidaridad- isang pahayagan ng kilusang pangreporma n aunang inilabas noong
ika-15 ng Pebrero,1889; si Graciano Lopez Jaena ang unang patnugot na sinundan ni
Marcelo H. del Pilar
6. Tunay na Dekalogo-isang mahalagang sulatin ni Apolinario Mabini
82
B. Panlinangna Gawain :
1. Ipakita at isauloa ng mga larawan nina: Padre Burgos, Zamora at Gomez;
Graciano Lopez-Jaena, Jose Rizal, Apolinario Mabini; Macario Sakay, Andres
Bonifacio, Emilio Jacinto at iba pa.
2. Pangkatin ang mga mag-aaral na may tig-5 miyembro.
3. Takpan ang mga larawan. Ibigay ang mga larawang puzzle at buuin sa loob ng
limang minuto.( Ang koponang unang makakabuo ang mananalo.)
4. Talakayan.
Itanong ang mga sumusunod:
Kilalanin ang mga naturang personalidad.
Sinu-sino sila sa ating lipunan?
Anu-ano ang mga naiambag nila sa ating kasaysayan?
Dapat ba silang tularan? Bakit?
Karagdagang Kaalaman
MgaNatatanging Pilipino :
1. Paring GOMBURZA- 3 paring martir, pinaghinalaan silang
nag-alsa sa Cavite, naparusahang ng kamatayan sa
pamamagitan ng paggarote
2. Melchora Aquino- kilala bilang Tandang Sora, siya ang tumulong sa mga
Katipunero
3. Apolinario Mabini-siya ang dakilang lumpo na utak ng himagsikan
4. Lt. Blas Miranda- nanguna sa labanan ng mga gerilya
sa kanlurang bahagi ng Leyte
5. Hen.Gregorio del Pilar- pinakabatang heneral na nagtanggol sa Pasong
Tirad
6. Agueda Kahabagan- magiting na babaeng heneral sa Katagalugan,
tinaguriang Joan of Arc
7. Faustino Ablen- isang Ormocanon na nanguna sa paglaban
noong digmaan Pilipino-Amerikano
8. Cresencia San Agustin de Santos- nagsilbing nars sa Biak-na-Bato
9. Emilio Jacinto- utak ng Katipunan
10. Macario Sakay-nagtatag ng pamahalaan sa Katagalugan
11. Severino Reyes-nagpasikat ng Lola Basyang
12. Hen. Emilio Aguinaldo- nagpahayag ng kasarinlan ng Pilipinas noong
Hunyo 12, 1899
13. Julian Felipe- isang kompositor at
gurosamusika,angpambansangawitangpinakamahalagangkontribusyon
83
5. Pagsasanay
Pagtambalin ang mga natatanging Pilipino sa kanilang mga kontribusyon.
(Pasalita)
NATATANGING PILIPINO KONTRIBUSYON

1. Agueda Kahabagan a. nagsilbing narssa Biak-na-Bato
2. Hen.Gregorio del Pilar b. nagtatag ng pamahalaan sa Katagalugan at
napagbintangan ng maraming kasalanan
3. Lt. Blas Miranda c. babaeng heneral
4. Cresencia San Agustin de Santos d. nanguna sa labanan ng mga gerilya sa Kanlurang
bahagi ng Leyte
5. MacarioSakay e. mga paring tumuligsa sa mga prayleng
Mapangkutya
6. Dr. Jose Rizal f. batam-batang heneral na nagtanggol sa Pasong

Tirad para makatakas si Hen. Emilio Aguinaldo
7. Paring GOMBURZA g. patnugot ng pahayagan ng kilusang
Pangreporma, La Solidaridad
8. Faustino Ablen h. namuno sa Kilusang Katipunan
9. Apolinario Mabini i. dakilang paralitiko na tagapayo ni
Hen. Aguinaldo, siya ang kinilalang utak ng
himagsikan
10. Andres Bonifacio j. isa sa mga Ormocanon sa panahon ng Digmaang
Pilipino-Amerikano
11. Jose Rizal i. Isang repormista na nagtatag ng La Liga Filipina,
sumulat sa Noli Me Tangere at El Filibusterismo
IV. PAGTATAYA
Ipaliwanag ang kahalagahan ng mga kontribusyon sa pamamagitan ng pagsulat
ng sanaysay.
a. Naging makabuluhan ba ang mga nagawa ng kilusang propaganda sa
pagkamit ng kasarinlan ng Pilipinas?
b. Ano ang reaksyon mo sa pagbitay ng mga paring martir?
c. Bilang makabagong kabataan, paano mo pahahalagahan ang mga nagawa
ng mga natatanging Pilipino?
V. TAKDANG-ARALIN
Sa isangbuong long coupon bond, magpadikit ng limangiba pang larawan
ngnatatanging Pilipino at lagyan ng kanilangmgakontribusyon.
84

Ap Q1

Caricato da

Informazioni sul documento

Titolo originale

Copyright

Formati disponibili

Condividi questo documento

Condividi o incorpora il documento

Opzioni di condivisione

Hai trovato utile questo documento?

Questo contenuto è inappropriato?

Copyright:

Formati disponibili

Ap Q1

Caricato da

Copyright:

Formati disponibili

6

Department of Education Regional Office No.8

DEVELOPMENT TEAM OF THE TEACHERS GUIDE

Printed in the Philippines by __________________

II. PAKSANG ARALIN

Naintindihan ba ninyo ang inyong binasa?

Ano ang guhit latitud?

1. Anong bansa ang nasa 30:S Latitud at 30:H Longhitud?

1. Saan matatagpuan ang Palawan?

_____________________1. Ang bansang makikita sa pagitan ng 31 at 45H latitud at 131

II. PAKSANG ARALIN

1. Ipabuo ang labu-labong letra

__________1. Inilalarawan dito ang sakop ng teritoryo ng ating bansa.

________1. Ipagmalaki natin ang pagkakaroon ng magandang lokasyon.

II. Paksang Aralin:

Epekto ng Pagbubukas ng Daungan ng Bansa sa

II. Paksang Aralin:

2. Balik-aralan ang nakaraang aralin tungkol sa epekto ng pagbubukas ng mga

Noong 1863, nagpalabas ng kautusan ang pamahalaang Espanyol ukol sa

A. Nilalaman Kumpletong May mga ilang Halos walang

Itanong: Anu-anong salita ang nahanap ninyo? Pag-usapan ito.

Unang Pangkat- Paring Espanyol Ikalawang Pangkat- Mga Paring Katutubo

II. PAKSANG ARALIN

B. Sanggunian: Gabay Pangkurikulum sa Araling Panlipunan 6 (AP6PMK-Id-6), pahina 122

C. Kagamitan: larawan ng Sigaw sa Pugad-Lawin: Retrieved on May 17, 2017 from

Maganda ang ideya Nabanggit ang mga

Napakaayos ang Maayos ang Medyo magulo ang

Katangi-tangi Mahusay Katamtaman Kailangan pa ng dagdag

Napakahusay ng Mahusay ang Hindi gaanong Mahina ang pagbigkas

Gumamit ng maraming Gumamit ng sapat na Gumamit ng kaunting Hindi gumamit ng

Lubhang malinaw na Malinaw na Hindi gaanong Hindi malinaw na

II. PAKSANG ARALIN

Katangi-tangi Mahusay Katamtaman Kailangan pa ng Iskor

Napakahusay ng Mahusay ang pagbigkas Hindi gaanong Mahina ang

Gumamit ng Gumamit ng sapat na Gumamit ng Hindi gumamit ng

Katangi-tangi Mahusay Katamtaman Kailangan pa ng

Napakahusay ng Mahusay ang Hindi gaanong Mahina ang pagbigkas

Gumamit ng maraming Gumamit ng sapat na Gumamit ng kaunting Hindi gumamit ng

Lubhang malinaw na Malinaw na Hindi gaanong malinaw Hindi malinaw na

KARAGDAGANG KAGAMITAN SA ARALIN

A. Nilalaman Kumpletong kaalaman May mga ilang detalye Halos walang

B. Kagamitang Angkop ang mga May kaunting Walang handang

Partisipasyon Lahat ng kaanib ay Isa o dalawang Isang kasapi

Ang Bayan Kong Mahal 6 (Batayang Aklat), pahina 206

III. Pamamaraan o Istratehiya:

1. Ano-ano ang nagawa ni Andres Bonifacio sa ating bansa?

4. Papapayaman ng mga gawain

Sino ang tanyag na babaeng ito?

Kilala nyo ba ang mga babae sa larawan?

Ano kaya ang naging dahilan ng pag-aalsa ng mga sinaunang Pilipino?

3. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata.

4. Iugnay ang mga ito sa aralin

Bakit natin kailangan pahalagahan ang pagkatatag ng Kongresong Malolos at ang

II. Paksang Aralin

Pangkat 1 : Unang Putok sa Panulukan ng Silencio at Sociego

Pagpapahalaga ng Isinanib :Pagkamakabayan

III. Mungkahing Gawain:

Tungkulin koy gagampanan

II. Aksang Aralin

Paksa : Panghihimasok ng Amerikano

NATATANGING PILIPINO KONTRIBUSYON

6. Dr. Jose Rizal f. batam-batang heneral na nagtanggol sa Pasong

Potrebbero piacerti anche