Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
ikya e vae
A Bblia Sagrada na
lngua guarani mby
[gun]
Nhanderuete ayvu ikya e vae
Primeira Edio,
2004, Sociedade Bblica do Brasil
www.ScriptureEarth.org
11
Gnesis1 12
1 Jypyi
ma Nhanderuete ojapo rakae yva hae yvy. 2 Yvy ma ndaitui
1
ombojao iguy rupi o vae gui. Hae r hae rami ojeapo. 8 Hae vae ma
Nhanderuete oeno Yva. Oiko kaaru hae ajeive. Hae vae ma moko
araa.
9 Hae gui Nhanderuete aipoei avi:
Yy yva gury o vae tono pete henda py, hae tojekuaa ipiru
reia hei. Hae r hae rami ojeapo. 10 Ipiru reia ma Nhanderuete oeno
Toiko nhu yvy gui. Toiko jai rogue hay vae hae yvyra hia vae.
Taia hay vae joo ramigua e-e yvy ry hei. Hae ramo hae rami
oiko. 12 Yvy gui oiko nhu, jai rogue hay vae joo ramigua e-e hae
yvyra hia vae. Hae vae re o joo rami e-e hay vae. Hae nunga
Nhanderuete oexa r haeve vae. 13 Oiko kaaru hae ajeive. Hae vae ma
mboapy araa.
14 Hae gui Nhanderuete aipoei avi:
To hendy vae yva re, oikuaa uka agu ra hae pyt, hae vae re
oikuaa agu mbaemo oaangaa, ra hae maeta. 15 Yva re hendy vae to
yvy moexakar hei. Hae ramo hae rami oiko. 16 Nhanderuete ojapo
moko hendy guaxu vae: tuvixave vae ma ara py ojekuaa vaer, hae
r kyrve vae ma pyvy ojekuaa vaer. Jaxy-tata avi ojapo. 17 Hae vy
yva re omo yvy moexakar, 18 ara py hae pyvy ojekuaa hae ombojao
agu hexak agu hae pyt. Hae nunga Nhanderuete oexa r haeve
vae. 19 Oiko kaaru hae ajeive. Hae vae ma irundy araa.
a
1.3 2Corntios4.6 b
1.5 Hae kuery pe r ra nhav kaaru ranhe oiko, hae gui ajeive.
13 Gnesis1,2
kaaguy regua joo ramigua e-e, mymba oka regua joo ramigua e-
e, hae yvy rupi otyryry vae hae javi joo ramigua e-e. Hae nunga
Nhanderuete oexa r haeve vae.
26 Hae gui Nhanderuete aipoei avi:
Nhamoingo ava vae nhande ete ramigua, nhande rami ete oiko
vaer. Topena pira ye rupigua re, guyra oveve vae re, mymba oka
regua re, yvy hae javi re hae yvy rupi otyryry vae hae javi re hei.
27 Hae rami vy Nhanderuete omoingo ava ojee ramigua. Nhanderuete
rami oiko vaer ae omoingo. Ava hae kunha vae omoingo.c 28 Hae vy
Ma, pvy ame jai rogue hay vae yvy re ikuai vae hae yvyraa
hay vae hae javi. Hae nunga ma peu vaer oiko. 30 Hae r yvy re
vixo ikuai vae pe, guyra oveve vae, yvy rupi otyryry vae hae ipytu
vae hae javi pe ma jai rogue pyau r ikuai hou vaer hei. Hae
ramo hae rami ae oiko. 31 Nhanderuete opa mbae omoingo vaekue oexa
r haeve ete vae. Oiko kaaru hae ajeive. Hae vae ma mboapy meme
araa.
2 Hae rami py ojapopa yva hae yvy hae opa mbae ikuai vae.
1
e vae opyta agu rami, hae vae ra opa mbae ojapoa gui opytuu vy.
hae peteve hogue vae yvy re ikuai vae naenho teri, mbaeta yvy ry
Senhor Nhanderuete nombookyi teri, hae ndoikoi teri avakue yvy re
omaet vaer. 6 Yvy gui yvyx rive opu ovy vy omoak yvy jave re.
7 Hae ramo Senhor Nhanderuete ojapo ava yvy kui gui, hae inhapygua
py oipeju ipytu reve oiko agu. Hae ramo ava hekove vae oiko.e
8 Hae gui den yvy re Senhor Nhanderuete onhot pete yvyra ty,
kuaray oua katy. Hae py ae omo ava omoingo vaekue. 9 Yvy gui Senhor
Nhanderuete omoenho opa margua yvyra jaexa r ipor vae hae hia
jau agu haeve vae. Yvyra ty mbyte py omo avi yvyra tekove mea,
hae yvyra mbaemo por hae mbaemo vai kuaa ukaar avi omo.
10 den yvy gui ma pete yak o yvyra ty moakar. Hae vae gui
ojao vy irundy henda rupi oxyry. 11 Yak jypygua ma Pisom hery vae.
Hae vae ma Havil yvy ouro oa rupi ojere-jere ovy vae. 12 Hae vae yvy
re ouro o vae ma ipor. Ita bdlio hae nix voi oiko hae py.f 13 Yak
mokoa ma Giom hery vae. Hae vae ma Cuxe yvy hae javi rupi ojere-
jere ovy vae. 14 Yak mboapya ma Tigre hery vae. Hae vae ma Assria
yvy rovai rupi oxyry ovy kuaray oua katy rupi. Hae gui irundya ma
Eufrates hery vae.
15 Hae gui Senhor Nhanderuete ava vae ogueraa vy den regua
yvyra ty omo omoatyr hae opena agu. 16 Hae rami vy ixupe Senhor
Nhanderuete aipoei:
Yvyra ty py yvyra hia vae hae javia haeve r reu agu. 17 Hae
r yvyra mbaemo por hae mbaemo vai kuaa ukaa a ma reu vaer e,
mbaeta hae vae reua ra anhet remano r.
Kunha omoingoague
18 Hae
gui Senhor Nhanderuete aipoeive ju:
Ndaevei ava vae hae aei oiko agu. Amoingo r ipytyvar,
hexeve guar ae hei. 19 Hae rami vy Senhor Nhanderuete ma
mymba yvy regua hae guyra yvate rupi oveve vae omoingo vaekue
hae javi oguerupa ava vae oa py, mar rami pa omboerya oikuaa agu.
Temimoingo ikuai vae pete-te ava vae omboeryague rami ae hery.
20 Hae rami py ava omboery mymba kuery hae javi, guyra oveve vae
hae vixo kaaguy regua voi. Hae rami te ava pe jipoi hexevegua ae
ipytyvar.
21 Hae ramo Senhor Nhanderuete ojapo ava vae hopeyi vaipa agu
rami. Hae ramo oke ete. Hae ramo ixugui pete inharuk Senhor omboi
vy hoo py ju omboty omboiague. 22 Ava aruk Senhor Nhanderuete
omboi vaekue gui omboete pete kunha. Hae vy ogueru ava pe.
e
2.7 1Corntios15.45 f
2.12 Bdlio ma mbaemo iju por vae, hae r nix ma ita pyti
vae. Ovare vae meme.
15 Gnesis2,3
23 Hae
ramo ava vae oexa vy aipoei:
Kovae ma xekgue gui ae ikgue vae, hae xeroo gui hoo vae.
Kovae pe Kunha ea r, ava vae gui omboia rire hei.g 24 Hae rami
rire avakue oeja r nguu hae oxy, guayxy reve joguereko agu, moko
gui petei too oiko agu.h 25 Hae rami jave ma ava vae hae tayxy ipire
3 Hae
gui mboi avi oiko rakae. Hae vae ma vixo kaaguy rupigua
1
ipor, hae oikuaa avi imoaranduar oikoa. Hae rami vy hia omondo
vy hou. Ome pe avi ome r hae voi hou. 7 Hae ramo mokove rexa
ojepea r oikuaa ipire reia. Hae rami vy figoy rogue ojou vy ombovyvy
guambeor.
8 Hae gui kaaru jave yvyra ty rupi Senhor Nhanderuete oiko r ava
vae hae tayxy oendu. Hae rami vy Senhor renonde gui onhemi yvyra
ty mbyte. 9 Hae gui Senhor oeno ava vae. Hae vy oporandu:
Mamo tu re?
10 Ombovai:
Mavae tu oikuaa uka ndepire reia? Reu teve yvyraa Heu eme ke
haeague?
12 Ava vae ombovai:
g
2.23 Hae kuery ayvu py tery Kunha ma Ava guigua nhaendu r joo ramigua raii.
h
2.24 Mateus19.5, Marcos10.7, 1Corntios6.16, Efsios5.31
Gnesis3,4 16
13 Hae
gui kunha vae pe ju Senhor aipoei:
Mbae re tu hae rami rejapo?
Kunha vae ombovai:
Mboi xembotavy ramo rima xee hau hei.
14 Hae gui Senhor Nhanderuete aipoei mboi pe:
Gu rami rejapo rire mymba oka regua ikuai vae hae vixo kaaguy
regua hae javive gui ayvu vai pyve r reiko. Hae rami vy retyryry
r reikovy nderye re, hae reikovea pukukue re yvy kui rive r rere.
15 Ajapo r ndee hae kunha vae reve joe napendeaei agu rami, hae
gui neramymino kuery hae hemiarir kuery reve ju. Hae vae omou r
neak, hae r ndee ma reixuu r ipyta py hei.
16 Kunha vae pe ju aipoei:
Xee ajapo r nememby ryrui vy rejexavai ete agu rami. Hae ramo
haxy r rendu nememby reikuavi vy. Renhomoirxe r neme reve.
Hae r hae ma ipoaka r ndere hei.
17 Hae gui Ado pe aipoei:
juuy hae juu vaikue. Nerembiur oiko r yvy gui ae. 19 Nderyaiague
re r reu reikovy mbojape, yvy ju rejeapo peve, yvy gui ae rojapo rire.
Mbaeta yvy kui regua reiko vy yvy kui ju r rejeapo hei.
20 Ava vae guayxy omboery Eva, oikove vae hae javive xy oiko ramo.i
21 Ado hae tayxy aor ma Senhor ojapo mymba pire gui. Hae rami vy
omonhemonde.
22 Hae gui Senhor Nhanderuete aipoei:
omox den regua yvyra ty gui, yvy gui omoingo rire yvy re ae ju omaet
oikovy agu. 24 Ava omox ma vy anjo kuery ipepo vae omo imbokuapy
yvyra ty regua kuaray oua katy. Oeja avi pete kyxe guaxu hendy vae
ojere-jere vaer, yvyra tekove mea hiaa katy tape oo vae jokoar.
4 Hae
gui ava vae jogueroke guayxy Eva reve. Hae ramo oguereko
1
oikuav tyvy Abel. Abel ma vexai re openaa rupi oiko. Hae r Caim ma
omaet vae.
i
3.20 Tery Eva ma Hekove vae ea. Hae r tery Ado ma Ava ea.
17 Gnesis4
ikyrave vae anho. Hae ramo Senhor ojou por Abel hae mbaemo
ome vae. 5 Hae r Caim ome vae ma Senhor ndojou pori. Hae
Jojuka ypyiague
8 Hae gui Caim aipoei guyvy Abel pe:
Jaa na mbaety py hei. Hae gui mbaety rupi ikuai jave guyvy
Abel re Caim opu vy ojuka.
9 Hae ramo Senhor aipoei Caim pe:
Mbae tu rejapo? Nderyvy ruguy xevy ojapukai yvy gui. 11 Hae rami
rire a ayvu vaipy r reiko yvy re, mbaeta nderyvy ruguy ndepo py
remo vaekue yvy ojuru oipea vy omok rire. 12 Hae nunga rupi yvy re
xemox ta xeyvy gui. Hae ramo ajepea r nerenonde gui anhemi agu.
Ajava, aguata rei tema r aikovy yvy re. Hae xererovaex vae rei tema
r xejuka.
15 Senhor ombovai:
moko kunha ojou guayxyr: pete ma Ada hery vae, hae r amboae ma
Gnesis4,5 18
Zil. 20 Ada oikuavi Jabal. Hae vae ramymino kuery ma ooi rupi ikuai
hae mymba re opena vae kuery ae. 21 Tyvy rery ma Jubal. Hae vae
margua tembiporu hambe vae apoa oiko, overa vae hae ferro guigua.
Tubalcaim reindy ma Naam.
23 Hae gui Lameque aipoei guayxy kuery pe:
vae ma omboery Enos. Hae vae guive ma Senhor rery rupi hae kuery
ojapukai ypy rakae.
1Crnicas1.14
5 Kovae
kuaxia ma Ado ramymino kuery rekokue oa. Nhanderuete
1
vae, hae gui kunha ju. Ogueroayvu por, hae mokove pe Avakue hei,
omoingoa ra guive.k
3 Ado ma cento e trinta maet re oiko. Hae gui tay oiko nguu
ramigua ete, nguu rami ete ojekuaa. Hae vae ma omboery Sete. 4 Sete
oiko rire tuu Ado ma oitocentos maet re ju oiko. Hae gui oikove ju tay
hae tajy kuery. 5 Ado hae javi vy novecentos e trinta maet re oiko.
7 Enos oiko rire tuu Sete ma oitocentos e sete maet re ju oiko. Oikove
ju tay hae tajy kuery. 8 Sete hae javi vy novecentos e doze maet oiko.
rire omano.
12 Cain ma setenta maet re oikoa py oiko tay Maalalel. 13 Maalalel
j
4.25 Tery Sete ma Ome mbyre ea reve nhaendu r joo ramigua. 5.2 Mateus19.4,
k
Marcos10.6
19 Gnesis5,6
Oikove ju tay hae tajy kuery. 14 Cain hae javi vy novecentos maet re
Oikove tay hae tajy kuery. 17 Maalalel hae javi vy oitocentos e noventa e
Oikove tay hae tajy kuery. 20 Jerede hae javi vy novecentos e sessenta e
trezentos maet re oiko. Oikove ju tay hae tajy kuery. 23 Enoque hae javi
dois maet re ju oiko. Oikove ju tay hae tajy kuery. 27 Metusalm hae
6 Hetave
ovy avakue yvy re, hae tajy kuery ikuai. 2 Nhanderuete
1
ray kuery ava rajy kuery oexa r iporgue. Hae ramo guayxyr
ojopy oipota vae rei. 3 Hae ramo Senhor aipoei:
Xenhe no riaei r avakue re, too rive ikuai r. Hae rami vy hae
kuery ma cento e vinte maet pevei r ikuai hei. 4 Hae jave ma
ikuai gigante yvy re. Hae Nhanderuete ray kuery avakue rajy kuery re
omenda rire tay kuery ojerovia rei vae ikuai. Hae vae avakue ma ipya
guaxukue hae omboetepy meme rakae.
5 Senhor oexa r avakue yvy re ikuai vae heko vaive tema ojeoivy.
Hae kuery pya re o opa mar ikuai agu anho. 6 Hae ramo Senhor
Gnesis6,7 20
kuery mbyte anhet rupi anho oiko Nhanderuete reve. 10 Tay kuery ma
Xee anhembopya yvy regua kuery hae javi amomba agu, avakue
heko vai vae anho ikuai ramo yvy re. Amokanhymba r, yvy reve. 14 Hae
ramo ejapo pete kano guaxu yvyrape cipreste guigua vae gui. Hae vae
py rejapo r opy jao-jaoi. Ipa-pa rembotypa r opy katy hae oka katy,
oja vae reikyty vy. 15 Po rami r rejapo: cento e cinqenta metros remo
javi aoiar, amomba agu opa mbae ipytu vae yva gury ikuai vae. Yvy
re ikuai vae hae javi r okanhymba. 18 Hae r ndereve ma ajapo r xereve
guar. Hae rami r peikepa r kano py, ndee, nderay kuery, nderayxy
hae nderay rayxy kuery reve. 19 Kano py remoinge avi r mymba
temimoingo kuery ikuai vae. Pete-te regua gui moko r remoinge, ava
hae kunha okuave reve rereko agu ndereve. 20 Guyra kuery, vaka, yvy rupi
otyryry vae, hae nunga hae javi pete-te regua gui moko r reru ndea py,
okuave reve rereko agu. 21 Ndea py emo por avi ke opa margua tembiu.
Emboaty ndea py ndee reu vaer, hae kuery pe voi hei. 22 Hae rami
7 Hae
gui Senhor aipoei No pe:
1
Eike ke kano py, ndee hae ndero pygua kuery hae javive,
mbaeta aikuaa xerenonde heko por vae reikoa agua kuery mbyte. 2 Hae
javi regua mymba peu agu haeve vae ma sete ir vae r reraa ava hae
kunha. Hae r mymba haeve vae ma petei ir vae eraa ava hae kunha.l
3 Guyra oveve vae voi sete ir vae r reraa ava hae kunha, pete-te regua
l
7.2 Hae kuery ma amongue mymba pe Haeve vae hei r, hae r amboae pe ma
Ikya e vae hei r. Hae nunga Levtico11 py omombeu porve.
21 Gnesis7,8
okuave agu yvy re. 4 Mbaeta sete araa py ambooky r yvy re, quarenta
ramo yy ovu vae gui No oike rakae kano py. Hexeve oike avi tay
kuery, tayxy hae tay rayxy kuery. 8 Oike avi mymba haeve vae hae
haeve vae, guyra hae yvy rupi otyryry vae hae javi. 9 Hae kuery
yvy ry.
11 Seiscentos maet No oguereko jave, moko jaxya hae dezessete
araa py ma yy yvy guy gui ovu vy omondoropa ygua hae javi, ombokua
jaea, hae yva voi ojepeapa. 12 Hae rami vy oky vaipa yvy re quarenta
ra hae quarenta pyt re. 13 Hae vae rave No oike rakae kano py.
Oike avi tay kuery Sem, Cam hae Jaf, tayxy hae tay rayxy kuery
reve. 14 Hae kuery hae mymba pete-te regua, vaka, yvy rupi otyryry
vae, guyra, guyrai hae ipepo vae hae javi, 15 hoo vae ipytu vae hae
javi gui mok-moko oike No reve kano py. 16 Temimoingo hae javi
regua gui oike ava hae kunha, Nhanderuete No pe ojapo ukaague rami.
Hae r hae oike rire ma Senhor omboty ok.
vae yva gury ikuai vae hae javi ojaoi. 20 Yvyty ikuai vae yy ojaoi
vy sete metros raxa peve typy hiry. 21 Temimoingo yvy re ikuai vae
omanomba: guyra, mymba oka regua hae kaaguy regua, yvy re omy
vae hae avakue hae javi. 22 Opa margua ipytu vae, yvy pirua rupi
vaekue opa, avakue, mymba, otyryry vae, guyra oveve vae, hae javive
okanhymba yvy gui. No anho oikove, hae hexeve kano py ikuai vae
guive. 24 Cento e cinqenta ra re yy itui yvy ry.
8 Hae
gui ma Nhanderuete imaendua No re, hae kano py mymba
1
kaaguy regua hae oka regua hexeve ikuai vae hae javi re. Hae
rami vy Nhanderuete ojapo yvy ry rupi yvytu oipeju agu rami. Hae
ramo yy typa ovy. 2 Onhembotypa ju ygua yvy guy gui yy omondoro
vaekue, hae yva voi ndojepeavei ramo oky vaipa vaekue opytuu. 3 Yy
ma oxyry ovy yvy ry gui. Typave ovy cento e cinqenta araa peve.
4 Hae gui sete jaxya hae dezessete araa py ma kano opyta Ararate
Gnesis8,9 22
yvyty ry. 5 Hae vae rire dez jaxya peve ju yy typave ovy. Hae vae jaxy
yy typa maa oikuaaxe vy. 9 Vaeri apykaxu oguapy agu ndojoui vy ojevy
ju hae oa py kano py, yvy yy ojaoi teri ramo. Hae ramo No okuave
r oguapy ramo omoinge ju kano py. 10 Sete ra ju oar rire opoi ju
apykaxu kano gui. 11 Hae rire kaaru jave ojevy ju hae oa py. Ojuru py
ogueru oliveira rogue ipyau vae. Hae ramo No oikuaa yvy ry gui yy
typa maa. 12 Hae gui sete ra ju oar rire tegue ju opoi apykaxu. Hae
rayxy kuery reve. 17 Emomba avi mymba kuery ndereve ikuai vae,
temimoingo hae javi, guyra, vaka hae opa margua yvy rupi otyryry
vae, hae kuery yvy re ikuai jevy vy tay hae heta agu hei.
18 Hae ramo No o guay kuery, guayxy hae guay rayxy kuery reve.
19 Omomba avi mymba kuery kano gui, yvy rupi otyryry vae hae javi,
No altar ojapoague
20 Hae
gui No ojapo pete altar Senhor pegua.m Hae rami vy mymba
hae guyrai haeve vae regua ojopy vy ojuka. Oapy vy ome altar ry.
21 Hae r ipixe por Senhor oet vy aipoei ojeupe:
A gui ma avakue kuxa xee ndaxeayvu vaivei r yvy re, kyr guive
heko vai agu anho ipya vaeri. Ne namombavei ma r temimoingo kuery
amombaague rami. 22 Yvy ituia ja ndoiko ei r mbaemo onhota agu ne
9 Hae
gui Nhanderuete ogueroayvu por No hae tay kuery. Hae
1
vy aipoei:
m
8.20 Altar ma Senhor pe omemby oapya agu.
23 Gnesis9
vae hae guyra oveve vae hae javi r okyje pendegui. Pendepo py
amboaxa r yvy ry omy vae hae pira ye rupigua hae javi. 3 Opa
margua oikove vae yvy re oo vae hae javi r haeve peu vaer.
Pvy jai rogue pyau ameague rami avi a ma amemba. 4 Hae r
xoo huguy o teri vae ma ndaevei peu agu, tuguy re tekove o ramo.
5 Anhet pende kuery ruguy omoague re voi anhombopaga r. Mymba
ikuai vae gui voi amboekovia r, avakue po gui amboekoviaa rami avi.
Mbaeta amongue oir rekove oipea rire ipo gui amboekovia kuerei r.
6 Amongue oir ruguy omo rire avakue ju omo r huguy, Nhanderuete
10 hae temimoingo kuery pendereve ikuai vae hae javi reve: guyrai,
mymba oka regua hae kaaguy regua kano gui o vaekue, opa margua
mymba yvy re ikuai vae reve guive. 11 Po rami pendereve ajapo xereve
Povae ma aeja xereve guar ajapo vae kuaa ukaar, pe kuery hae
temimoingo kuery pendereve ikuai vae hae javi reve, hae arakae r
peve ikuai vaer vae peguar voi: 13 Arai re aexa uka r xerapa, yvy
re ikuai vae reve xereve guar ajapo vaekue kuaa ukaar.n 14 Yvy ry
xereve guar ajapo vaekue re, pe hae temimoingo ikuai vae hae javi
reve. Hae rami vy yy nambouvei r okuave vae mombaar. 16 Karugua
ojekuaa r arai re. Hae ramo xee aexa vy xemaendua r xereve guar
xee Penderuete rakae r peve guar ajapo vaekue re, temimoingo yvy re
ikuai vae hae javi reve.
17 Nhanderuete aipoei No pe:
ray ma Cana. 19 Hae vae kuery ma No ray mboapy ikuai rakae. Hae
vinho oyu vy okau, hae ipire rei oiny ooi py. 22 Cana ru Cam ma nguu
n
9.13 Xerapa heia ma arai re Nhanderuete karugua oexa uka vae.
Gnesis9,10 24
ipire reia oexa vy omombeu moko guykey kuery oka py ikuai vae pe.
23 Hae ramo guykey Sem hae Jaf ma pete capa ojopy vy omo oaxiy
re. Hae rami vy okupe re oguata ovy vy ojaoi nguu pire reia oexa e re,
amboae katy rive oma reve.
24 Hae gui No okauague gui ovy vy oikuaa guay kyrve vae hexe
Tove Cana toiko ayvu vaipy. Guykey kuery rembiguai yvyve vae
rami toiko hei.
26 Aipoeive ju:
Guykey Sem ir toiko hoo py. Hae r Cana ma hembiguai toiko hei.
28 Yy ovuague oaxa rire No ma trezentos e cinqenta maet re ju
omano.
1Crnicas1.523
10 Po
rami ma No ray kuery ramymino kuery rery. Tay kuery ma
1
Sem, Cam hae Jaf. Hae kuery ma yy ovu rire tay okuapy.
2 Jaf ray kuery ma Gmer, Magogue, Madai, Jav, Tubal, Meseque
hae Tiras. 3 Gmer ray kuery ma Asquenaz, Rifate hae Togarma. 4 Jav
ray kuery ma Elis, Trsis, Quitim hae Dodanim. 5 Hae vae kuery ojao
ray kuery ma Seb, Havil, Sabt, Raam hae Sabtec. Hae Raam ray
kuery ma Sab hae Ded. 8 Cuxe ray ma Ninrode. Hae vae ma ipoakapa
ypy rakae yvy re. 9 Imbaejukaa ipya guaxu vae oiko Senhor renonde.
Hae ixupe Ninrode Senhor renonde imbaejukaa rami avi oiko vae,
ea. 10 Jypyi ipoaka rakae ma Babel tet re, hae gui Ereque, Acade hae
Caln re ju, Sinar yvy re ae. 11 Hae vae yvy gui hae ojepea Assria re ju
oiko agu. Hae vy ojapo Nnive, Reobote-Ir hae Cal tet. 12 Nnive hae
Casluim (hae vae gui ma filisteu kuery ikuai), hae gui Caftorim.
15 Cana ray ma Sidom jypygua. Hae vae gui ma Hete ju. 16 Hamymino
ma Sidom guive oo Gerar katy, Gaza peve, hae gui oo Sodoma, Gomorra,
Adm hae Zeboim katy, Lasa peve. 20 Hae vae kuery ma Cam ramymino
21Hae gui Jaf rykey Sem ma tay avi. Hamymino kuery ma Hber
ray kuery hae javi ikuai. 22 Sem ray kuery ma Elo, Assur, Arfaxade,
Lude hae Ar. 23 Ar ray kuery ma Uz, Hul, Geter hae Ms. 24 Arfaxade
vae oiko jave yvy ombojaoa.o Hae r tyvy ma Joct. 26 Joct ray kuery
Abimael, Sab, 29 Ofir, Havil hae Jobabe ikuai. Hae vae kuery hae javi
ma Joct ray kuery. 30 Hae kuery yvy ombojaoague ma Messa guive oo,
kuaray oua katy Sefar yvyty o vae peve. 31 Hae vae kuery ma Sem ray
ijayvu, joegua-egua joa py ikuai. Hae kuery ma yy ovu rire ojaopa yvy
jave re.
11 Hae
jave py ma yvy jave re petei ayvu oiko ramo petei rami
1
anho ijayvu okuapy. 2 Hae kuery kuaray oua katy gui ojeoi vy
ojou pete yvy joja por reia Sinar yvy re. Hae py ju ikuai. 3 Hae vy
aipoei joupe-upe:
Peju ke, jajapo yvy jykuer, japy por hei. Hae jave py yvy jykue
oiporu ita rgue py. Oja vae voi oiporu omboja agu. 4 Aipoei okuapy:
Peju ke, jajapo pete tet nhandevy, hae torre yva re peve yvate
vaer. Hae rami vy nhandere imaendua pora r, hae yvy jave re
nhanea e agu hei okuapy.
5 Hae rami r Senhor oguejy oexa agu tet hae torre avakue ray
A peve pete regua anho ikuai, hae pete rami meme ijayvu vae.
Hae nunga ma jypyi rei teri. A gui ma hae kuery ndojapo kuaa ei
r ojapoxe vae rei. 7 Peju ke, jaguejy, jajapo joo rami e-e ijayvu
agu rami, pete-te joayvu oendu kuaa ve agu hei. 8 Hae rami vy
Senhor omoamba yvy jave re. Hae ramo opytuu tet ojapo okuapya
gui. 9 Hae nunga rupi hae vae henda omboerya Babel, hae py joayvu
oendu kuaa e agu rami Senhor ojapo rire, yvy jave re omoamba vy.p
1Crnicas1.2427
10Po rami ma Sem ramymino kuery rery. Hae ma cem maet oguerekoa
py tay ypyi Arfaxade oiko, yy ovu rire moko maeta py. 11 Hae Arfaxade
oiko rire tuu Sem ma quinhentos maet re ju oiko. Tay hae tajy ju.
o
10.25 Tery Pelegue ma Ojaoa ea reve joo ramigua. p
11.9 Tery Babel ma Joo rami
e-e oikuaa okuapya ea.
Gnesis11,12 26
12 Arfaxade
ma trinta e cinco maet oikoa py oiko tay Sal. 13 Hae
rire tuu Sal ma quatrocentos e trs maet re ju oiko. Tay hae tajy ju.
16 Hber ma trinta e quatro maet oikoa py oiko tay Pelegue. 17 Hae
rire tuu Pelegue ma duzentos e nove maet re ju oiko. Tay hae tajy
ju.
20 Re ma trinta e dois maet oikoa py oiko tay Serugue. 21 Hae
oiko rire tuu Serugue ma duzentos maet re ju oiko. Tay hae tajy ju.
24 Naor ma vinte e nove maet oikoa py oiko tay Ter. 25 Hae Ter
oiko rire tuu Naor ma cento e dezenove maet re ju oiko. Tay hae tajy
ju.
26 Ter ma setenta maet oiko rire oiko tay kuery Abro, Naor hae
Har.
27 Po rami ma Ter ramymino kuery rery. Ter ray kuery ma Abro,
omano, Ur caldeu kuery rekoa py. Hae vae jave py tuu Ter oikove teri.
29 Abro hae Naor ojou guayxyr. Abro rayxy ma Sarai hery vae, hae
r Naor rayxy ma Milca, Har rajy ae. Har ray kuery ma Milca hae
Isc. 30 Hae r Sarai ma imemby vaer e ae oiko.
31 Hae gui Ter ogueraa guay Abro, guay Har ray L, hae guay
Abro rayxy Sarai. Hae vy caldeu kuery rekoa Ur gui jogueraa, Cana
yvy re ova agu. Hae rami te Har tekoa pevei ojeoi. Hae vy opyta
okuapy hae py.
32 Hae gui Ter ma duzentos e cinco maet oikoa py omano Har
tekoa py.
12 Hae
gui Senhor aipoei Abro pe:
1
pete regua heta vae. Romoingo por r, hae amboete uka r nderery.
Ndere vy amboae regua kuery amoingo por avi r. 3 Amoingo por avi
q
12.1 Atos7.3
27 Gnesis12
r nemoingo por vae kuery, hae r ndere ijayvu vai vae kuery re ma
xeayvu vai r. Ndere vy yvy regua hae javi ikuai por r hei.r
4 Hae rami Senhor ijayvuague rami vy Abro oo. L voi oo hupive.
Setenta e cinco maet Abro oguereko reve ojepea Har tekoa gui.
5 Abro ngupive ogueraa vae ma guayxy Sarai, guyvy ray L hae
Siqum tet peve, Mor py yvyra carvalho hia vae peve. Hae jave ma
cananeu kuery ikuai yvy re.
7 Hae ramo Abro pe Senhor ojexa uka. Hae vy aipoei:
peve. Hae py ma oupi ooi, Betel tet regua kuaray oikea katy opyta, hae
Ai regua kuaray oua katy. Hae py voi ojapo pete altar Senhor pe, hae
ojapukai Senhor rery rupi. 9 Abro oo ju hae gui, Neguebe katy tema oo
oiny.s
aipore xereindy reikoa rami, ndere vy hae kuery xemboete vy xee voi
xemoingove agu hei.
14 Egito yvy re Abro ova ramo hae pygua kuery tayxy oexa r ipor
pe. Hae ramo Fara ogueru ruka kunha vae ngoo py. 16 Fara ma kunha
vae re vy opena por Abro re. Hae ramo ojou-jouve guymbar: vexai,
vaka, mburikai, hae gui guembiguai avakue hae kunhague, kavaju hae
camelo.
17 Hae rami te Senhor omoingo axy Fara hae hoo pygua kuery hae
javi. Mbaemo vai ete omoingo Abro rayxy Sarai kuxa. 18 Hae ramo
r
12.3 Glatas3.8 12.9 Neguebe ma Judia regua yvy piru reia kuaray puku-a katy o
s
vae.
Gnesis12,13 28
rami vy Fara guembiguai kuery pe opena uka Abro re. Hae ramo oar
heravy, tayxy hae opa mbae oguereko vae guive.
13 Hae
gui Egito gui Abro o vy Neguebe katy ju oo. Guayxy
1
ma oguerekopa vae. Oguereko vaka, prata hae ouro. 3 Hae gui Neguebe
gui Betel katy ju oo, ooi oupi ypyiague py, Betel hae Ai mbyte py ae,
4 altar Senhor peguar ojapoague peve. Hae py ae ju Abro ojapukai
nunga rupi hae vae yvy re ndaevevei joa py mokove ikuai agu,
oguerekopa vae meme ramo. Ndaevei ae joa py ikuai agu. 7 Hae gui
Abro rymba re opena vae kuery jogueroa rei L rymba re opena vae
kuery reve. Hae vae jave py cananeu hae ferezeu kuery avi ikuai hae
vae yvy re.
8 Hae ramo Abro aipoei L pe:
rejepea agu. Xapya rei jaiporu kuaa ea katy ri reo ramo xee ma
jaiporu kuaa katy r aa. Hae r jaiporu kuaa katy ri reo ramo xee ma
jaiporu kuaa ea katy r aa hei.
10 Hae ramo L oma vy oexa yvy joja por reia Jordo yak yvry
itui vae, Zoar tekoa katyi. Hae vae yvy ma Sodoma hae Gomorra
Senhor omomba e mbove yy por oa, yvotyty Senhor omoingo
vaekue rami ae ipor, Egito yvy rami avi. 11 Hae ramo L ma ojeupe
guar oiporavo Jordo yvry yvy joja por reia itui vae hae javi. Hae
rami vy hae katy oo, kuaray oua katy. Hae rami py mokove ojao joe
gui. 12 Abro ma Cana yvy re ae opyta. Hae r L ma oo vy yvy joja
por reia re tet ikuai vae rupi oiko. Hae rami vy ooi oguerova heravy
Sodoma tet peve. 13 Hae r Sodoma pygua avakue ma heko vai vae,
t
13.15 Glatas3.16
29 Gnesis13,14
r neramymino kuery yvy kui hetaa rami. Amongue yvy kui oipapa
kuaa vae rire mae oipapa kuaa avi rgue neramymino kuery. 17 Epu
ke, tereo hae eikuaa pota kovae yvy ipuku-a hae ipya rami, mbaeta
amemba r ndevy hei.
18 Hae ramo Abro ngooi oguerova heravy vy oiko carvalho yvyra ty
14 Hae
jave py ma Sinar tet pygua huvixa Anrafel, Elasar pygua
1
huvixa Bera rovai, Gomorra pygua huvixa Birsa, Adm pygua huvixa
Sinabe, Zeboim pygua huvixa Semeber hae Bel Zoar hery avi vae
pygua huvixa rovai. 3 Hae ramo hae vae kuery ma Sidim regua yvyugua
ou, guexevegua huvixa kuery reve. Hae rami vy oitypa refaim kuery
Asterote-Carnaim tet py, hae gui zuzim kuery H py, emim kuery
Sav-Quiriataim py, 6 hae horeu kuery ju oity Seir yvyty re, El-Par
(hae vae ma Cades), hae rami vy oitypa amalequita hae amorreu kuery
Hazazom-Tamar py ikuai vaekue.
8 Hae ramo hovai opu jogueravy Sodoma pygua huvixa, Gomorra
pygua huvixa, Adm pygua huvixa, Zeboim pygua huvixa hae Bel Zoar
vae pygua huvixa. Hae kuery jogueraa Sidim regua yvyugua py huvixa
kuery mboae rovai opu agu, 9 Elo pygua huvixa Quedorlaomer, Goim
pygua huvixa Tidal, Sinar pygua huvixa Anrafel hae Elasar pygua huvixa
Arioque rovai. Hae rami py irundy huvixa kuery opu okuapy pete
nhiru huvixa kuery rovai.
10 Hae gui Sidim regua yvyugua py ma heta o yvykua oja vae oa.
Hae vae rupi Sodoma hae Gomorra pygua huvixa kuery ojava vy
amongue hoa yvykua py, hae r amboae kuery ma yvyty katy ojava.
11 Hae r hovaigua kuery ma oipeapa Sodoma hae Gomorra pygua kuery
kuery ma Abro reve nhomoir vae ikuai. 14 Hae ramo Abro ma tyvy
Abro, tove Nhanderuete yvate ete vae, yva hae yvy rerekoa
tanemoingo por. 20 Hae taimaendua pora Nhanderuete yvate ete vae
Aupi xepo Senhor Nhanderuete yvate ete vae, yva hae yvy rerekoa
pe. 23 Hae rami vy aura mbaeve ajopy e agu nembae rei-rei gui, ne
vaekue e vy, hae xerupive ojeoi vaekue Aner, Escol hae Manre pe
reme vaer vae anho. Tove hae kuery tojopy ojeupe guar hei.
15 Hae
vae rire Senhor Abro pe ojexa uka vy aipoei ixupe:
1
u
14.1820 Hebreus7.17,21
31 Gnesis15
4 Hae
ramo Senhor ombovai vy aipoei:
Hae vae ma nembae jopyar e oiko. Hae r ndegui oiko vaer
vae ae ma r ojopy hei. 5 Hae vy ogueraa oka py. Hae vy aipoei:
Ema yva re, hae eipapa jaxy-tata ikuai vae, reipapa agu haeve
ramo.v Aipoei avi: Gu rami r heta neramymino kuery hei. 6 Hae
ramo Abro Senhor re ojerovia ramo ixupe Heko por vae hei.w
7 Hae gui Senhor aipoeive ju:
Eru xevy havy pete vaka kunhai, pete kavara hae pete vexai
ray, mboapy maet oguereko vae meme. Eru avi pete pykuii hae
pete apykaxui hei. 10 Hae ramo Abro mymba hae javi ogueru vy
Abro omondyi.
amoingo axy r. Hae vae rire ojepeapa r hae gui, imbae rei-reipa
reve.x 15 Hae r ndee ma reo por r neramo kuerya py. Hae ramo
irundykuea mae ma ikuai vae ojevy r apy, mbaeta ndopai teri apygua
amorreu kuery heko vai agu hei.
17 Kuaray oike ma ramo pyt vaipa ete. Hae gui ojekuaa pete tapy
ryru hatax opu oinya vae, hae pete takua ryxa rendy mymba pgue
ikuai vae mbyte rupi oaxa oiny vae.
18 Hae vae rave Abro reve Senhor ojapo ngupive guar. Hae vy
aipoei:
Hae gui neramymino kuery pe ae r ame kovae yvy, Egito yak
guive Eufrates yak guaxu peve, 19 queneu kuery ikuaia, quenezeu,
15.5 Romanos4.18
v w
15.6 Romanos4.3,9,22, Glatas3.6, Tiago2.23
15.1314 Atos7.67
x
Gnesis16 32
16 Abro
rayxy Sarai ma imemby vae. Hae rami avi oguereko
1
pete guembiguai Egito guigua Agar hery vae. 2 Hae gui Sarai
Agar, ome tayxy jevyr. Hae vae jave ma dez maet re ma ikuai
Cana yvy re. 4 Hae gui Agar reve Abro jogueroke ramo oguereko kyr
vae. Kyr vae oguereko maa oexa vy ndaijaevei ma opat rayxy re.
5 Hae ramo Sarai aipoei Abro pe:
ju:
Xee amboeta ete r neremiarir kuery, avave rei oipapa kuaa agu
rami e. 11 Anjo aipoeive ju:
Hae vy aipoei:
Ndee ma Xeruete rexa vae hei. Mbaeta aipoei: Xee ri tyy apy
haeve xerexaa aexa agu? hei vy. 14 Hae nunga rupi hae vae ygua hery
y
16.11 Tery Ismael ma Nhanderuete oendu vae ea. z
16.14 Tery Beer-Laai-Roi ma
Hekove vae xerexaaty ygua ea.
33 Gnesis16,17
Ismael ituiiague
15 Hae
gui Agar oguerekoi Abro ray. Hae r Abro Agar re tayague
omboery Ismael. 16 Oitenta e seis maet re ma Abro oiko jave Agar tay
Ismael re.
17 Abro
noventa e nove maet oguerekoa py Senhor ojexa uka
1
aipoei ixupe:
4 Xerupive guar ndereve ajapo rire ndee reiko r mbovy e regua
ikuai vae ru. 5 Hae nunga rupi Abro ve ma r nderery, hae r Abrao,
guar ajapo, hae vae rupi pe hae neramymino kuery pendekuai agu:
Pemboi r avakuei penembyte oiko vae hae javi pire. 11 Penderoo pire
ipire: avakue pende kuery regua hae penerembiguai ray kuery pendo
py oiko vaekue, yvy mboae guigua pejogua vaekue guive, penderegua
ae e te. 13 Pemboi r pendero py ituii vaekue hae pendeperta re
pejogua vaekue pire. Hae rami py xereve guar ajapo vaekue kuaa
ukaar o r penderoo re, rakae r peve guar. 14 Hae r ngoo pire
omboi uka e vae ma oipeaa r pende kuery mbyte gui, xereve guar
ajapo vaekue rupi e oiko ramo.
a
17.5 Tery Abrao ma Heta regua ru ea (Romanos4.17).
Gnesis17,18 34
amoingo por ramo ixugui joegua e-e r ikuai, huvixa kuery guive hei.
17 Hae ramo Abrao guenapy re o vy yvy re ngova omova. Hae vy
Amoingo por avi r, hae ajapo r tay reta agu rami. Tay kuery ma doze
huvixa r ikuai. Ixugui amoingo r pete regua heta ete ikuai vae. 21 Hae r
xereve guar ajapo vaekue ma Isaque pe ae ju r amo at. Hae vae ma pete
maeta py kovae ra ojeupity ju jave Sara oguereko r nderayr hei.
22 Hae gui Abrao reve Nhanderuete ijayvupa ma vy ojeupi ovy hae gui.
omboi uka rakae. 25 Tay Ismael ma treze maet oguereko jave omboi
ipire. 26 Pete ra pyve Abrao tay Ismael reve omboi uka okuapy opire.
kuery hae pygua ae, hae yvy mboae gui perta re ojogua pyre guive.
18 Hae
gui Manre py Abrao pe Senhor ojexa uka ju yvyra
1
ramo. Oexa vy ngooi rok gui onha ovy ovaex agu.c Guenapy re o,
ngova yvy re omova rei reve. 3 Hae vy aipoei:
b
17.15 Tery Sara ma Huvixave rajy ea. c18.2 Mboapy avakue ova vae regua moko
ma anjo ikuai (19.1), hae r amboae ma Senhor ae, hae vy anjo ikuaa ukaa (versculos
1, 17, 20, 22).
35 Gnesis18
kovae yvyra guy py. 5 Aru ruka r mbojapei. Peu ke, penembaraeteve,
ore kuery penembiguaia py peva ma vy. Hae gui mae ma haeve peove
agu hei.
Hae kuery ombovai vy
Ejapo havy ndeayvuague hei okuapy.
6 Hae ramo Abrao ojapyra ovy ooi Sara oa py. Hae vy aipoei:
gui vaka roo oexy uka vaekue. Hae rami vy ipoua kuery renonde
omomba. Oar hoamy hae kuerya py yvyra guy py okaru okuapy
ramo.
9 Hae ramo hae kuery oporandu ixupe:
ikuai. Sara voi ndoikovei ma gueko re. 12 Hae gui Sara hae nunga oendu
Mbae re tu Sara hory rei reve ri aipoei: Anhet ete ri ndau arekoi
teri r kyr vae, xeguaigui ma rire? hei? 14 Nhanderuete pe ndau
oiko r ri mbaemo haxy ete vae ojapo agu? Pete maeta py kovae
ra ojeupity jevy jave re aju ndea py, hae Sara oguereko r kyr vae
hei.e
15 Hae rami r Sara okyje vy onhenhomi. Hae vy aipoei:
d
18.4 Hae kuery reko rami vy oo py ipoua kuery ova ramo hoo vae omova vy ogueru
ruka r yy opy ojoi agu, tape rupi yvy kui rupi ou rire (19.2, 24.32, 43.24, Juzes19.21,
Lucas7.44, Joo13.114). e18.1014 Romanos9.9
Gnesis18 36
Abrao gui ma oiko r pete regua heta hae imbaraete vae. Hae hexe
vy yvy jave regua hae javi r amoingo por.f 19 Mbaeta xee aiporavo
hae omboe agu guay kuery hae guamymino kuery arakaeve r guar
xee aipotaa rami ikuai agu re, teko por hae haeve ramigua anho
ojapo agu. Hae nunga rupi Abrao pe xee Senhor ajapo r hekor re
xeayvuague hei.
20 Senhor aipoeive ju:
aexa agu anhet pa aendua rami hae kuery ikuaia. Hae rami e r
aikuaa avi r.
Heko vai vae remombaa py remomba avi r teve heko por vae?
24 Xapya rei tet py cinqenta heko por vae ikuai te ndau remomba
ejukapa avi eme heko por vae, heko vai vae opaa rami ae avi heko por
vae opa e agu. Tove hae ramigua toiko eme. Ndee yvy jave re ikuai
vae rerekoa reiko vae haeve ea rami teve r rejoguereko? hei.
26 Hae ramo Senhor ombovai:
Hae gui Sodoma py cinqenta heko por vae ajou ri vy hae kuery
re vy amboaxy r tet hae javi hei.
27 Hae gui Abrao aipoeive ju:
f
18.18 Glatas3.8
37 Gnesis18,19
Ejou vai eme ke Senhor, xeayvuve ju taa. Havy trinta ikuai ramo
hae py?
Senhor ombovai:
Trinta heko por vae hae py ajou vy namombai r hei.
31 Abrao ijayvuve tema:
Senhor reve xeayvuve ta. Havy vinte etei ri ikuai ramo hae py?
Senhor ombovai:
Namombai r vinte ikuai vae re vy hei.
32 Abrao aipoeive ju:
Ejou vai eme ke Senhor, tegue ju xeayvu taa. Havy dez heko por
vae ikuai ramo?
Senhor ombovai:
Dez-i ikuai vae re vy namombai r hei.
33 Abrao ijayvupa ma ramo Senhor ojepea ovy. Hae r Abrao ma
19 Pyti
ovy jave moko anjo ova Sodoma py. Hae jave py L
1
oguapy oiny tet py oikea py. Anjo kuery ou r oexa vy opu ovy
ovaex agu. Ovaex vy guenapy re o, yvy re ngova omova oiny. 2 Hae
vy aipoei:
A ma xeruvixa kuery, peva ke xee penerembiguai ro py pendepy
pejoi hae peke agu. Ko r ajeivei mae ma peguatave ju r.
Hae kuery ombovai:
Hae rami avi tet mbyte py rive roke te haeve hei. 3 L onhea
ete ramo mae ma jogueraa hoo py oke agu. Hae ramo omongaru,
mbojape ombovu e re oexy uka vy. Hae ramo hae kuery okaru.
4 Onhenomba e re Sodoma tet pygua avakue jogueru vy ombojere
okuapy oo. Kunumigue hae tujakue ou okuapy opa rupi gui. 5 Hae rami
aipoei:
Xeretar kuery, ajerure pejapo vai e agu. 8 Ma, moko xerajy
kunhatague areko xero py. Hae vae kuery ma aru ta perekoxea rami
pereko agu. Hae r hae vae avakue pe ma pejapo vai eme, xero py
amova rire.
9 Hae r hae kuery aipoei:
ju opy. Hae rami vy omboty ju ok. 11 Hae gui oexa mboguepa oka py
ikuai vae, kyrgueve hae tujakueve. Hae ramo ok rekaa rupi rive ikuai
ikanemba peve.
12 Hae gui moko ava aipoei L pe:
Pepu ke, pejepea apy gui. Senhor omomba ta kovae tet hei
te tajy me kuery Horyai vy po hei okuapy.
15 Komba ramove anjo kuery petegue ju ijayvu L pe. Hae vy aipoei:
mbegue ramo avakue ojopy ipo re ogueraa, tayxy hae tajy kuery
mokove reve. Senhor omboaxy ramo ogueraa tet roka peve.
17 Mombyryi ma ogueraa maa py anjo kuery vae regua aipoei ixupe:
ete kuri xereraa jepe vy. Hae rami avi ndaevei yvy re aa agu. Akyje
aa reve mbaemo vai xerupity ramo aiko vai gui. 20 Pei py o tekoa
mboae. Hae vae katy taa, mbaeta ndatuvixai. Tove hae katy taa, kyri
ete ramo. Hae py ma xerekove reve r aiko hei.
21 Hae rami r hae kuery ombovai:
g
19.22 Tery Zoar ma Kyri vae ea.
39 Gnesis19,20
hoa yva gui. 25 Hae rami vy omomba ete tet, hae hae katyi yvy joja
por reia hae javi. Tet py ikuai vaekue omomba, mbaemo yvy re
henho vae hae javi reve. 26 Hae gui L rayxy ma guakykue re oma vy
py. 28 Sodoma hae Gomorra tet katy oma hoamy. Hae vy oexa r yvy
joja por reia hae javi gui hatax opu ovy, tata rupa gui hatax opua
rami.
29 Yvy joja por reia re tet ikuai vaekue Nhanderuete omomba te
ome vinho oyu agu. Hae gui guaiguve vae ova vy nguu reve onheno
oikuaa e re. Tajy onheno r noendui, ne opu jevy ramo voi noendui.
34 Hae gui kogue guaiguve vae aipoei kyrve vae pe:
Kuee pyvy xee anheno vaekue xeru reve. Hae gui kovae pyvy
haekue rami ju jajapo vinho oyu agu. Hae gui ndee ju eva enheno
hexeve, ixugui nhanememby agu tayr hei. 35 Hae vae pyvy
haekue rami ae ju nguu pe vinho ome oyu agu. Hae gui tajy kyrve
vae ju ova vy onheno nguu reve oikuaa e re. Onheno r tuu noendui,
ne opu ramo voi ndoikuaai.
36 Hae rami py L rajy kuery mokove nguu gui ae imemby.
ramymino kuery ma Moabe pygua kuery a peve ikuai vae. 38 Hae gui
kyrve vae voi pete avai oikuav avi vy omboery Ben-Ami. Hae vae
ramymino kuery ma Amom pygua kuery a peve ikuai vae.
20 Abrao
guekoa gui o vy Neguebe yvy katy ju oo. Hae py ju
1
oiko Cades hae Sur mbyte re, Gerar py ae. 2 Guayxy Sara pe
aipoei ixupe:
Gnesis20,21 40
vy aipoei:
Senhor, rejuka ta vae tyy heko por vae? 5 Mbaeta ime ae
Xereindy hei, hae kunha vae voi ixupe Xekyvy hei. Hae nunga rupi
rima xee potae vy e ajapo, ajapo vaixe vy e hei.
6 Nhanderuete ombovai oexa rau r:
ma eraa ju imea py, mbaeta profeta oiko. Hae ma ndere ojerure ramo
reikove r. Hae rami avi ime pe kunha vae ndereraai ju ri vy reikuaa
anhet ete remano ra, nerembiguai kuery hae javi reve hei.
8 Ko raii jave Abimeleque opu vy oenomba guembiguai kuery, hae
Mbae tu rejapo orere? Mbae nunga py tu ajejavy ndevy? Mbaeta hae rami
ete ndee xererojejavy hae xerembiguai kuery guive. Ndaevei vae rejapo vaekue
xere. 10 Mbaexa tu renhembopya hae nunga rejapo agu? hei Abrao pe.
11 Abrao ombovai:
hai memby e tavy oiko. Hae rami vy rima hexe amenda karamboae. 13 Hae
Ma, ndekyvy pe ame ta mil hati vae prata guigua, ndere oiko vaekue
hae javi rekovia. Hae ramo pav oikuaa r ndereko por vaea hei.
17 Hae gui Abrao ojerure ramo Nhanderuete omonguera Abimeleque,
tayxy hae hembiguai kuery, tay jevy agu rami. 18 Mbaeta Abrao
Isaque ituiiague
amokambui agu re xepiai Abrao ray, tujai vaipa ma vaeri tavy hei.
guigua Agar pia, Abrao ray mboae vae. Hae vae ma ojojai rei Isaque.
Hae nunga Sara oexa vy 10 aipoei Abrao pe:
hae pete hyru yy. Ikupe re omo. Ixupe omboaxa avi ipiai. Hae rami vy
omondouka. Hae ramo kunha vae oo vy oguata rei oikovy Berseba katy
tekoa ea o vae rupi.
15 Hae gui yy hyru py opa ma ramo opia omonheno yvyrai hia
vae guy py. 16 Hae vy ojepea vy oo avai ituia gui mombyryi, huy
Nhanderuete kunha vae rexa oipea ramo oexa pete ygua. Hae py oo vy
omony ju yryru, hae opiai pe ome oyu agu.
20 Avai vae tuja ovy r Nhanderuete oiko hexeve. Tekoa ea rupi oiko
guyrapa hae huy revegua. 21 Par yvy regua tekoa ea rupi oiko. Hae
21.10 Glatas4.30
h i
21.12 Romanos9.7, Hebreus11.18
Gnesis21,22 42
rupi ave eura xevy Nhanderuete rery rupi, xevy ndeapu e agu, xeray
pe, ne xeramymino pe. Ndevy ajapo porague rami xevy ju rejapo por
agu, hae xeyvy re reikoague re voi hei.
24 Abrao ombovai vy
Aura r hei.
25 Hae rami te Abimeleque pe Abrao ijayvu ete, hembiguai kuery pete
rami vy vexai hae vaka ogueru vy ome Abimeleque pe. 28 Sete vexai
kunha Abrao oiporavo vy mymba kuerya gui hae kuery aei ikuai agu
py omo.
29 Hae ramo Abimeleque oporandu Abrao pe:
Xepo gui rejopy r pee py sete vexai ikuai vae, xee ae kovae ygua
ajoo ukaague kuaa ukaar hei. 31 Hae rami rire hae vae henda hery
Berseba, hae py oura okuapy rire.j 32 Hae rami vy pete rami ikuai agu
22 Hae
vae rire Nhanderuete oeko a Abrao. Hae vy
1
Ejopy nderay petei Isaque reayvu ete vae, hae eraa Mori yvy re.
Hae py reme r xevy reapy vy, pete yvyty xee aexa uka vaer ry hei.
3 Hae gui ko e mbove Abrao opu. Guymba mburika oguereko
j
21.31 Tery Berseba ma Ygua ouraague ea.
43 Gnesis22
ombovoyi guay Isaque. Hae r tay ma opo py ogueraa tata hae kyxe.
Hae rami vy jogueraa.
7 Ooa rupi Isaque aipoei nguu Abrao pe:
Xeru.
Ombovai:
Apy ma a xeray.
Isaque oporandu:
Apy ma tata, yxak guive o. Mamo tu o vexai jajuka hae japy vaer?
8 Ombovai:
ojapo pete altar Senhor pe. Hae vae ry omo yxak. Hae gui
ojokua guay Isaque, hae altar ry omonheno yxak o vae ry. 10 Opo
omondouka vy ojopy kyxe guay ojuka agu. 11 Hae ramo anjo Senhor-a
Eupi eme ndepo kunumi vae rejuka agu, mbaeve ejapo eme hexe.
Mbaeta a ma aikuaa Nhanderuete renonde rejererokyjea rupi reiko
vaea, nderay petei vae xevy neremexe ei rire hei.
13 Abrao guakykue katy oma vy oexa pete vexai guakua re ojejura
oiny vae jai rogue hia vae re. Hae rami vy vexai ojopy vy oapy guay
rekovia. 14 Hae vae henda Abrao omboery Senhor ojou uka r. Hae
neramymino kuery jaxy-tata yva re ikuai vae rami, hae ita kui ye
yvry ikuai vae hetaa rami. Neramymino kuery ipoaka r ngovaigua
kuery ret re.k 18 Hae kuery re vy yvy regua kuery hae javi r amoingo
22.17 Hebreus6.14
k
22.18 Atos3.25
l
Gnesis22,23 44
19Hae
ramo Abrao ojevy ju guembiguai kuerya py. Oo joupive guekoa
Berseba katy. Hae py ju hekoa.
Quemuel, 22 hae gui Qusede, Hazo, Pildas, Jidlafe hae Betuel. 23 Betuel
rajy ma Rebeca. Hae vae kuery irundy meme ma Milca memby kuery
ikuai, Abrao ryvy Naor ramymino kuery. 24 Naor rayxy jevy ma Reum
hery vae. Hae voi oguereko kyrgue: Teba, Ga, Tas hae Maaca.
Sara omanoague
23 Hae
gui Sara ma cento e vinte e sete maet re oikoa py
1
2 omano
Quiriate-Arba tet Hebrom epy vae py, Cana yvy re
ae. Hae ramo Abrao ou vy ojaeo ipya vai vy.
3 Hae vae rire Abrao opu ju omano vaekue ituia gui. Hae vy ijayvu
omano vaekue rupar pendeyvy re, xerayxy retekue anhono por agu
hei.
5 Hete ray kuery ombovai vy Abrao pe aipoei:
huvixar omo vaekue rami. Yvyra rupa iporve vae py tema enhono
por nderayxy retekue. Ore kuery regua mavaeve norome ei r
yvyra rupar vae, omano vaekue renhono por agu hei.
7 Hae ramo Abrao opu vy guenapy re o hae vae tekoa pygua
kuery hae Hete ray kuery renonde. 8 Hae vy aipoei hae kuery pe:
mbyte. Tet kora rok rupi oike vae hae javi oendua py ijayvu, hae vy
aipoei Abrao pe:
11 Any teve xeruvixa, endu ke. Xeyvy amemba rive r ndevy,
itakua o vae guive. Xeretar ray kuery pav renonde ame ndevy.
Enhono por tema omano vaekue hei.
12 Hae ramo Abrao guenapy re o tekoa pygua kuery renonde.
Hae rami te rejou por ri ramo ajerure rejapyxaka agu re. Ndeyvy
repy r xee ame. Ejopy ke xepo gui. Hae ramo re xerayxy retekue
anhono por hae py hei.
45 Gnesis23,24
14 Hae
ramo Efrom ombovai:
15
Xeruvixa, endu havy. Pete yvy quatrocentos hati vae prata
guigua ovare vae, mbae tu hae nunga xevy hae ndevy? Enhono por
katu hae py nderayxy retekue hei.
16 Hae rami Efrom ijayvu r Abrao oendu vy oa prata hae ome
hae yvyra ikuai vae hae javi 18 ovendepa Abrao pe, Hete ray kuery
hae tet kora rok py ikuai vae hae javive oendua py.
19 Hae rire Abrao onhono por guayxy Sara retekue itakua py,
Macpela yvy re Manre katyi. Hae vae tekoa ma Hebrom, Cana yvy
re o. 20 Hae rami py Hete ray kuery Abrao pe ovende rakae yvy hae
24 Hae
rire Abrao tujai ete ma, heta maet ma oguereko, hae
1
guembiguai hoo py ikuai vae gui inhymave vae, opa mbae oguereko
vae re opena vaety pe. Hae vy ixupe aipoei:
Emo ndepo xeu guy rupi, 3 hae eura Senhor Nhanderuete yva hae
yvy hae javi re ipoaka vae rery rupi, xeray rayxyr rejou agu te Cana
yvy apy aikoa py ikuai vae rajy kuery regua e guive.m 4 Hae r xeretar
kuerya py ae r reo, hae vae regua rejou agu xeray Isaque rayxyr hei.
5 Hae ramo hembiguai aipoei:
Xapya rei ma kunha vae ndouxei r xerupive kovae yvy re. Hae
rami r nderay teve r araa yvy rejuague katy?
6 Abrao ombovai:
Ndaevei! Ejapo eme xeray hae katy ojevy agu rami. 7 Mbaeta
reuraague. Hae rami te eraa eme xeray hae katy hei. 9 Hae ramo
opat Abrao u guy rupi hembiguai opo omo reve oura ijayvuague
rami ojapo agu re. 10 Hae rami vy dez camelo hembiguai ogueraa
opat rymba, hae mbaemo por ipat ogueraa uka vaekue hae javi.
Mesopotmia katy ojepea ovy, Naor kuery ret katy ae.
m
24.3 Hae vae jave ma hae kuery ouraa ovareve agu opo omo r jou guy rupi oura vy.
n
24.7 Glatas3.16
Gnesis24 46
11Het
py ova raiia py pete ygua o vae yvry ova. Hae py
omombytuu ranhe mymba camelo henapy re. Kaaru jave kunhatague
yy re ouaty hora omombytuu imbokuapy. 12 Hae vy aipoei opya py:
yryru ayu agu, hae ramo Eyu, hae nerymba camelo kuery avi r
amboyu, hei vae ae toiko nerembiguai Isaque rayxyr reiporavo
vaekue. Hae ramo re aikuaa xepat remboaxy maa hei.
ju ovy ygua katy ojarave agu. Ogueruve ju vy camelo kuery hae javive
omboyu. 21 Ava vae ijayvu e re oma oiny oikuaa porxe vy Senhor
ojerei vae ouro guigua hati vae rami rai ipoyi vae, hae moko poapy
regua ouro guigua dez hati vae rami ipoyi vae. 23 Hae vy oporandu
Xee ma Betuel rajy. Xeru ma Naor rayxy Milca pia. 25 Hae gui
roguereko reta mbaemo pire hae nhu. Peke agu voi haeve hei.
26 Hae rami r ava vae guenapy re o vy ombojerovia Senhor.
27 Hae vy aipoei:
agu hei. 28 Hae rami r kunhata vae onha ovy, hae oxy kuery ro py
omombeupa.
29 Rebeca oguereko pete okyvy Labo hery vae. Hae vae onha ovy
Po rami ava vae ijayvu xevy hei. Hae ramo Labo oendu vy oo ovaex
camelo reve, ygua yvyiry hiaa py. 31 Hae vy aipoei ixupe:
Senhor nemoingo por vae, eva ke. Mbae re tu re apy oka py?
Xeropy rupi areko katupa ma, nerymba camelo ikuai agu guive hei.
32 Hae rami vy omova. Camelo kuery ry gui mbaemo omboguejypa
vy ome mbaemo pire hae nhu. Yy guive ogueru ruka ava vae py ojoi
agu, avakue hupive ou vaekue pe voi. 33 Tembiu guive ogueru.
Hae ramo oguerekopa: vexai, vaka, prata, ouro, guembiguai avakue hae
kunhague, guymba camelo hae mburikai. 36 Sara xepat rayxy kakuaa
aipoei: Xeray rayxyr rejou vy ndaevei kunhague Cana yvy xee aikoa
vae regua rejou agu. 38 Hae rami rgue py xeru ro py r reo, xeretar
kuerya py ae. Hae gui r reru xeray rayxyr, hei vaekue xevy. 39 Hae
kuery nombou ukaxei ramo ma toaxa rive reuraague, hei vaekue xevy.
42 Hae gui ange ygua py ava vy aipoae xejeupe: Xepat Abrao Senhor
Xeruete heia vae, xapya rei aguataa rupi xepytyv ramo ma, 43 apy ma
kuery pe voi ajara r, hei vae, hae vae ae toiko xepat ray rayxyr
Senhor oiporavo vaekue, hae vaekue. 45 Hae nunga re teri xepya
ainy jave o ouvy Rebeca. Yryru oaxiy ry ogueru vae reve ygua py oo
vy ojara yy. Hae gui xee aipoae: Ajerure ndevy eme na ayu agu,
hae 46 ramo ome pojava. Hae vy oaxiy ry gui yryru omboguejy vy
aipoei: Eyu, hae nerymba camelo kuery pe voi ame r oyu agu,
hei. Hae ramo ayu, xerymba camelo kuery voi omboyu. 47 Hae gui ixupe
aporandu: Mavae rajy tu ndee? Hae ombovai: Betuel rajy aiko. Xeru
Gnesis24 48
ma Naor ray, Milca pia vae, hei. Hae ramo ix re amo ojerei vae,
hae r ipoapy re ma poapy regua amo.o 48 Hae vy xerenapy re a vy
tupyja. Rebeca pe omemba. Ikyvy pe, ixy pe avi ome mbaemo por.
54 Hae rire mae okaru hae oyu okuapy, avakue hupive ou vaekue reve.
Tove, kunha vae topytavei ranhe dez ra ri jepe. Hae gui mae ma
r oo hei.
56 Hae ramo aipoei:
o
24.47 Hae vae jave py kunhague omombu uka r ox, agua onambi omombu ukaa
rami avi, ijegua vae omo agu.
49 Gnesis24,25
oiko agu. 63 Kaarui jave oo oyvy rupi oikuaa pota agu. Hae gui oma vy
oexa camelo rygua kuery ou oiny r. 64 Rebeca voi oma vy oexa Isaque.
67 Hae ramo Isaque ma oxy Sara rogue py ogueraa Rebeca. Hexe omenda
ramo tayxy oiko. Isaque oayvu ete. Hae rami vy mae ipya por ju ixy
omanoague gui.
1Crnicas1.32,33
25 Abrao
omenda ju kunha mboae Quetura hery vae re. 2 Hae
1
Letusim hae Leumim. 4 Midi ray kuery ma Ef, Efer, Enoque, Abida hae
6 Guayxy jevy pia kuery pe ma mbaemo ome avi vaeri oikove teri
Abrao omanoague
7Abrao
ma cento e setenta e cinco maet re oiko. 8 Hae gui Abrao
ipytu at vy omano kakuaa ete reve. Hae ramo heraa tamo kuerya py.
9 Hae ramo tay Isaque hae Ismael onhono por Macpela py itakua o
vae py. Hae vae yvy ma Manre katyi o, heteu regua Zoar ray Efrom
mbae vaekue. 10 Hae vae yvy ma Hete ray kuery gui Abrao ojogua
1Crnicas1.2831
12 Po
rami Ismael ramymino kuery rery. Hae ma Abrao ray, Sara
rembiguai Agar Egito guigua pia.
13 Po rami ma Ismael ray kuery rery, jypyi ituii vaekue guive. Ismael
ray ypy ma Nebaiote, hae gui Quedar, Adbeel, Mibso, 14 Misma, Dum,
p
24.65 Rebeca ma ngova ojaoi omer Isaque omboete vy, hae kuery reko rami vy.
Gnesis25 50
Mass, 15 Hadade, Tema, Jetur, Nafis hae Quedem. 16 Hae vae kuery ma
Ismael ray kuery. Hae kuery rery ma het hae hekoa rery joo ramigua.
Doze huvixa ikuai guetar kuery re opena vae. 17 Ismael ma cento e
trinta e sete maet re oiko. Hae vy omano. Hae r heraa tamo kuerya
py. 18 Tay kuery ma Havil yvy guive Sur peve ikuai, Egito katyi, Assria
pe. Hae r ojerurea Senhor oendu ramo tayxy Rebeca oguerekoi kyr
vae. 22 Hyrui py kyrgue joe opu okuapy. Hae ramo Rebeca aipoei:
Moko regua rima nderye py o, ituii guive moko regua r oiko joo
rami e ikuai vae. Pete regua ma amboae gui ipoakave r, hae tujave
vae oiko r kyrve vae rembiguai hei.q
24 Hae gui kyr vae oikuav agu ra ova ramo moko o rae hyrui
py. 25 Jypygua ma pyt rei, haguepa rei vae oiko. Hae nunga rupi
omboery Esa.r 26 Hae rirei ma tyvy ju oiko guykey Esa pyta re ojopy
reve. Hae nunga rupi omboery Jac.s Isaque sessenta maet oguerekoa
py tayxy Rebeca oikuavi.
vaipa Esa, xoo ojuka vaekue houxe vai vy. Hae r Rebeca ma Jac
oayvuve.
29 Hae gui Jac mbaemoi ombojy oiny jave Esa ou oiny kaaguy gui
Eme xevy upe pyt rei vae rembojy vaekue kyri hau agu,
xenhembyayi vaipa ma hei. Hae nunga rupi omboerya Edom.t
31 Hae ramo Jac aipoei:
q
25.23 Romanos9.12 r25.25 Tery Esa ma Haguepa vae ea. s25.26 Tery Jac ma
Jopyta jopya ea, nhombotavya jaikuaa agu. t25.30 Tery Edom ma Pyt vae ea.
u
25.31 Hae kuery reko rami vy tuu omano vy guay tujave vae pe oeja retave r iporve
vae anho, hae r kyrve vae pe ma mboapyive r oeja.
51 Gnesis25,26
32 Tykey
ombovai:
Xee ma amano ta ma. Mbaer tu ovare xevy jypygua peguar vae?
hei.
33 Hae ramo Jac
26 Hae
gui oiko ju karuai yvy re, jypyi Abrao oiko teri jave
1
ajapo uka vae, aipota vae, lei hekor aeja vaekue hae javi hei.v
6 Hae ramo Isaque ma Gerar py ae opyta.
Xerayxy hei agu okyje vy. Ojeupe ae Avakue tekoa pygua xejuka e
agu Rebeca oayvu vy hei, tayxy ipor vaipa ramo.
8 Are ma hae py Isaque oikoa py filisteu kuery ruvixa Abimeleque
oma pete oki rupi. Hae vy oexa Isaque guayxy Rebeca reve joayvu
ramo. 9 Hae gui Abimeleque oeno uka Isaque. Hae vy aipoei:
26.4 Atos3.25
v
Gnesis26 52
12 Hae
rire hae vae yvy re Isaque omaet. Hae vae maet re ae
pete-te gui omono cem, Senhor omoingo por ramo. 13 Hae rami vy
vexai, vaka, oguereko reta guembiguai. Hae ramo filisteu kuery ndaevei
rei ikuai hexe. 15 Hae rami vy ombotypa ygua tuu Abrao oikove teri r
oikove teri r ojoo pyre, Abrao omano rire filisteu kuery ombotypa
vaekue. Ygua pete-te omboery tuu omboeryague rupi ae.
19 Isaque rembiguai kuery avi yvy guy py ojoo vy ojou yvu por oa.
20 Hae r Gerar pygua vexai re opena vae kuery jogueroa okuapy Isaque
rymba kuery re opena vae reve, Kovae yy ma orembae hei vy. Hae
ramo hae vae ygua Isaque omboery Eseque, hexeve jogueroa ramo.w
21 Hae gui amboae ygua ju ojoo. Hae vaekue re voi jogueroa okuapy.
katy ju oo.
24 Hae vae pyvy Senhor ojexa uka ixupe. Hae vy aipoei:
Senhor pe, hae ojapukai hery rupi. Hae gui oupi o agu hae py ae
hekoa vy. Hembiguai kuery ojoo ju yguar hae py.
w
26.20 Tery Eseque ma Jogueroaa ea. x26.21 Tery Sitna ma Ijae ea ea.
26.22 Tery Reobote ma Heta ikuai agu ea.
y
53 Gnesis26,27
ndorojapo vaia rami avi. Haevea rami anho rojapo ndere, romondouka
por guive karamboae. Ndee ma Senhor omoingo por vae reiko hei.
30 Hae ramo Isaque ojapo ngaru hae kuery pe. Okaru hae oyu okuapy.
heteu regua Beeri rajy Judite hae heteu regua Elom rajy Basemate.
35 Hae kuery mokove re Isaque hae Rebeca ndaevei ete ikuai.
27 Isaque
tujai vy ndoexa kuaavei, noma atvei ma vy. Guay
1
ejuka xoo xevy. 4 Ejapo tembiu hee vae xee hauxea ramigua, eru hau
Esa kaaguy re xoo ojuka agu oo ma ramo 6 Rebeca aipoei opia Jac
pe:
Aendu kuri nderykey Esa reve nderu ijayvu vy 7 Eru xoo, hae
ejapo tembiu hee vae hau agu, amano e mbove Senhor renonde
rogueroayvu por agu, hei r. 8 A ma xepia, endu xeayvu, ejapo ajapo
uka vae. 9 Tereo mymba kora py, eru moko kavarai ipor vae. Hae vae
gui ma xee ajapo r tembiu hee vae nderu pe, hae houxea ramigua
ae. 10 Hae gui reraa r nderu pe hou agu, omano e mbove ndee ae
Hae rami avi key Esa ma haguepa rei vae, hae r xee ma hae
ramigua e. 12 Xapya rei xeru opokopa r xere, oikuaa pota vy. Hae
14 Hae
ramo oo. Mymba ojuka vy ogueru oxy pe. Hae r ojapo tembiu
hee vae, tuu houxea ramigua. 15 Hae gui Rebeca ogueru opia tujave vae
Esa mbae ao iporve vae, ngoo py oguereko vae. Hae vae py ma opia
kyrve vae Jac ju omonhemonde. 16 Kavara rague py onhov ipo hae
ijajuy ndagueia rupi. 17 Hae vy opia Jac pe ome tembiu hee vae hae
Xeru.
Ombovai:
Apy ma a. Mavae tu ndee, xeray?
19 Jac ombovai:
Xee ma Esa, nderay tujave vae. Ajapo ma rejapo uka vaekue. Evy
ke, eguapy, heu ajuka vaekue, xereroayvu por agu hei.
20 Hae ramo Isaque aipoei guay pe:
Enhemboja havy xea py. Tapoko ndere xeray, Esa ete pa reikoa
tyr anya aikuaa agu hei.
22 Hae ramo nguu Isaque-a katyi Jac onhembojave. Hae ramo hexe
opokopa vy aipoei:
Ndeayvua ma Jac rami ndeayvu, hae r ndepo ma Esa rami ae
ndepo hei. 23 Ndoikuaai, ipo haguepa rei ramo tykey Esa po rami.
Xeray, eru havy xea py rejuka vaekue hau agu, rogueroayvu por
agu hei. Hae gui xoo ogueru ramo hou. Vinho avi ogueru ramo
oyu.
26 Tuu Isaque aipoei:
Hae ramo tuu oet ijao reaku. Hae vy ogueroayvu por vy aipoei:
Xeray, reaku ma mbaety Senhor omoingo por vae reaku.
28 Nhanderuete tome ndevy yxapy yva gui, tomoingo por ndeyvy re
henho vae. Tome vaipa trigo hae uva pyau. 29 Tove amboae regua
30 Guay
Jac Isaque ogueroayvu pormba ma ramo nguua gui o ovy
ramove tykey Esa ova okaxa vy ooague gui. 31 Hae avi tembiu hee
Mavae tu ndee?
Ombovai:
Xee ma nderay tujave vae Esa hei.
33 Hae ramo Isaque oryryipa reve aipoei:
nguu pe:
Xeru, xee voi tavy xereroayvu por rgue.
35 Tuu ombovai:
Ndee ma yvy por gui mombyrya py r reiko, yxapy yvate gui hoa
ea rupi. 40 Kyxe re rejeroviaa rupi r reiko nderyvy rembiguai. Hae
Hae vy aipoei ojeupe: Xeru omano agu ova raii ma. Hae vae rire ma
ajuka r xeryvy Jac, hei.
42 Rebeca oendu hae rami ipia tujave vae Esa ijayvuague omombeua
r. Hae rami vy oeno uka opia kyrve vae Jac. Aipoei ixupe:
z
27.36 Tery Jac ma Nhombotavya ea (25.26).
Gnesis27,28 56
xepia, endu xeayvua. Tereo xekyvy Labo ro katy Har py. 44 Hexeve eiko
Xee ma ndavyai Hete rajy kuery kovae yvy re ikuai vae re. Xapya
rei Jac ju hae kuery vae regua guayxyr ojou ramo mbaer tu aikove
ta? hei.
Jac ojavaague
28 Hae
ramo Isaque oeno Jac. Ogueroayvu por reve
1
ray Labo ro katy. Hae vae ma Ar pygua oiko, Jac hae Esa xy
Rebeca kyvy.
6 Hae gui Esa oexa guay Jac Isaque ogueroayvu por reve
hae oxy ayvu oendu vy Pad-Ar katy oo r. 8 Oikuaa avi tuu Isaque
kunhague Cana yvy pygua ndojou poria. 9 Hae rami vy Abrao ray
henda py ovaa py oaxa pyt, kuaray oike ma ramo. Pete ita hae py itui
vae ojou vy omo oak ngytar. Hae vy onheno oupy vy oke. 12 Oexa
rau vy oexa pete tape pyr-pyrai yvy gui yva peve oo vae. Hae vae
rupi anjo kuery Nhanderuetea guigua ojeupi hae oguejy okuapy.
13 Hae vae gui mombyry e hia Senhor. Hae vy aipoei ixupe:
kuery ma yvy kui rami r heta. Kuaray oikea katy guive r hekoa
57 Gnesis28,29
kuaray oua katy peve, hae ijapuaia katy guive ipuku-a katy peve. Ndere
hae neramymino kuery re vy amoingo por r hae javi regua yvy re
ikuai vae. 15 Xee ma aiko ndereve, ndere apena r mamo r reikoa
apy! Apy ma Nhanderuete ro, yva rok ae! hei ojererokyje reve.
o vae yma Luz hery vaekue ma Betel ju omboery.a 20 Hae gui Jac
onhemboayvu vy aipoei:
Xapya rei xereve Nhanderuete oiko vy xere opena ramo, xapya
rei mbojape hae ao anhemonde agu xevy ome ramo 21 xeru ro katy
ju ajevy por agu rami, hae ramo Senhor ae r Xeruete. 22 Hae gui
29 Jac
oguatave vy ova kuaray oua katy ikuai vae kuery yvy re.
1
2 Oma
vy oexa pete ygua ojoo pyre o vae. Oexa avi ijyvry
mboapy henda py vexai ijaty vae. Onhenomba rei okuapy, mbaeta hae
vae ygua gui ae r opena vae kuery ome guymba kuery oyu agu.
Ygua juru ry o ita tuvixa vae imbotyar. 3 Hae py mymba kuery ijatypa
jave opena vae kuery oipea r ita ygua juru gui. Hae vy vexai kuery
omboyupa ma vy omo ju r oaty py.
4 Jac oporandu hae kuery pe:
a
28.19 Tery Luz ma portugus pygua ayvu Luz e rakae, hae kuery ayvu py
Amndoay ea. Hae r tery Betel ma Nhanderuete ro ea.
Gnesis29 58
T, oiko por. Pee hymba kuery vexai reve ou oiny vae ma tajy
Raquel ae hei okuapy.
7 Hae ramo aipoei hae kuery pe:
reve, mbaeta vexai re openaa rupi oiko. 10 Hae gui oxy kyvy Labo rajy
Raquel hymba vexai kuery reve ou oiny r Jac oexa vy oo oipea ita
ygua juru gui. Hae rami vy omboyu oxy kyvy Labo rymba vexai kuery.
11 Hae nunga Jac ojapopa vy Raquel oayvu vy ojaeo. 12 Hae vy Raquel
pe Jac omombeu tuu retar ray hae Rebeca pia oikoa. Hae ramo
kunha vae onha ovy nguu pe omombeu agu.
13 Heindy pia Jac ovaague Labo oendu vy onha reve oo ovaex.
Anhet ndee xekgue hae xeroo regua reiko hei. Hae ramo Jac
pete jaxy re oiko hexeve.
15 Hae rire Labo aipoei Jac pe:
Ndee xeretar reiko vaeri haevea rami teve rembaeapo rive xevy?
Emombeu ke mbae re r tu rembaeapo hei.
16 Labo oguereko moko guajy: guaiguve vae ma Lia, hae r kyrve
vae ma Raquel. 17 Lia ma oexa por vae, hae r Raquel ma opa mbae
py ipor, hova rupi voi. 18 Jac oayvu Raquel. Hae vy aipoei Labo pe:
Raquel re. Ixupe r sete maet oaxapa voi, mboapy ra etei merami,
oayvu ete ramo.
ngaru ojapoa py. 23 Pyvy ma ogueru guajy Lia, Jac pe ome. Hae ramo
26 Laboombovai:
Ndaevei hae rami rojapo agu orerekoa py. Ndaevei guaiguve vae
gui kyrve vae ranhe omenda agu. 27 Kovae semana opa rire ma ame
guajy Raquel avi Labo ome tayxyr. 29 (Guajy Raquel rembiguair Labo
ome avi guembiguai kunha Bila.) 30 Hae gui Jac joguereko Raquel reve.
Lia gui oayvuve Raquel. Hae gui sete maet re ju ombaeapo Labo pe.
jogueroke. 5 Hae rami vy Bila oguereko Jac ray. 6 Hae ramo Raquel
aipoei:
Nhanderuete xere oikuaa pota vy oendu xeayvua. Hae rami vy
ome xepiar hei. Hae nunga rupi omboery D.f
b
29.32 Tery Rben ma Ma, ipia oiko ea. c29.33 Tery Simeo ma Oikuaa pormby
ea. d29.34 Tery Levi ma Ir ea. e29.35 Tery Jud ma Herovyaa ea. f30.6 Tery
D ma Joguerekoa ea.
Gnesis30 60
7Hae
gui Raquel rembiguai Bila tegue ju oguereko kyr vae Jac ray.
8 Hae r Raquel aipoei:
Xeryke reve ropu vaipaa gui xepoaka ma hexe hei vy omboery
Naftali.g
9 Hae gui Lia ma kyr vae ndoguerekoveia oikuaa vy ogueru
guembiguai Zilpa, hae Jac pe ome tayxy jevy mboaer. 10 Hae gui Lia
mbaety py.j Oxy Lia pe ogueru. Hae ramo Raquel aipoei Lia pe:
Eme xevy mandrgora rembypy ndepia ojou vaekue gui.
15 Lia oporandu:
avi. Hae vy ojapo imemby agu rami. 23 Oguereko kyri vae, avai. Hae
vy aipoei:
g
30.8 Tery Naftali ma Joe apua ea. h30.11 Tery Gade ma Ipor vae oikoa ea.
30.13 Tery Aser ma Ovya vae ea. j30.14 Mandrgora ma jai rogue. Hae kuery pe r
i
mo imemby agu regua. k30.18 Tery Issacar ma Mbaeapoa repy ea. l30.20 Tery
Zebulom ma Tekoa ea.
61 Gnesis30
tavy xerayxy kuery hae xeray kuery, hae kuery re ambaeapo vaipa ete
rire. Hae ramo aa r. Ndee voi reikuaa mbovy maet re hae mar rami
pa ndevy ambaeapoague.
javi ikuaia rupi. Vexai kuery mbyte gui aipeapa r iparai vae, ipara
vae hae hu vae hae javi. Hae gui kavara kuery mbyte gui aipea r
ipara vae hae iparai vae. Hae vae nunga rive topyta ambaeapoague
repy. 33 Po rami r reikuaa haevea rami pa aiko tyr pa anya. Reju
rave guymba kavara ava Labo oguereko vae gui ombojaopa ipara
puku vae hae ipara vae hae javi. Kavara kunha ikuai vae mbyte gui
oipea iparai vae hae ipara vae, hae javive ipara xi vae. Vexai ikuai
vae mbyte gui oipea hu vae. Omboaxapa guay kuery pe. 36 Mboapy
araa py nhava agu vae py ogueraa Jac-a gui. Hae r Jac ma Labo
rymba mboae re opena oikovy.
rami vy vexai kuery oguereko ipara puku vae, iparai vae hae ipara
vae. 40 Hae gui Jac ombojao vexai. Labo rymba kuery ipara puku
vexai tuvixakueve tayxe nhav mymba kuery renonde Jac omo kuerei
yvyra, yy rape yvry mymba kuery oexa agu py, yvyra oexa reve tay
agu. 42 Hae r vexai kuery ikangykue tayxe ramo ma nomo yvyra.
31 Hae
gui Jac oendu Labo ray kuery ijayvu vy Jac tu
1
haekue rami e.
3 Senhor aipoei Jac pe:
Tereo ju nderu kuery yvy katy, neretar kuerya katy ae. Xee aiko r
ndereve hei.
4 Hae ramo Jac oeno uka Raquel hae Lia nhundy rupi guymba
vae rembaeapoague repy topyta hei ramo hymba kuery iparai vae
anho r tayi. Hae r xapya rei Ipara puku vae rembaeapoague
repy topyta hei ramo hymba kuery ipara puku vae anho tayi. 9 Hae
ava ojeupi vae ipara puku, iparai hae ipara vae meme ikuaia. 11 Hae
anjo Nhanderuetea guigua aexa rau r Jac hei ramo ambovai: Apy
ma a. 12 Aipoei xevy: Ema, hae exa kavara ava ojeupi vae ipara
puku, iparai hae ipara vae meme ikuaia, mbaeta aexapa Labo ndere
63 Gnesis31
omo vy 18 ogueraapa guymba kuery hae oguereko vae hae javi. Hymba
opa mbae oguereko vae reve. Opu vy oaxa ovy yak Eufrates, Gileade
yvyty katy oo vy.
py. Labo voi oupi ooi Gileade yvyty re guyvy kuery reve. 26 Hae vy
vaeri kuee pyvy nderu Ruete ijayvu xevy. Hae vy aipoei: Eiko kuaa ke
Jac pe ndeayvu vai e agu, ne ndeayvu por e agu, hei vaekue
xevy. 30 A ma nderu ro re nderevyavei vy reo xea gui. Hae rami vy mbae
Hae vae ry ju oguapy oiny. Labo opy hae javi rupi opovyvypa te
ndojoui.
35 Hae ramo Raquel aipoei nguu pe:
repovyvypa reia rupi mbae tu havy rejou ndero gui guare? Eru apy
xeretar kuery nderyvy kuery renonde, hae kuery oikuaa pota agu
nhanderekokue re. 38 Vinte maet re ndea py aiko jave ma nerymba
axy kuaray aku gui, hae pyvy yroy gui ju ajexavai aikovy vaekue,
ndake kuaavei guive. 41 Vinte maet re aiko vaekue ndero py. Catorze
maet re ndevy ambaeapo nderajy kuery mokove re, hae gui seis
maet re ju nerymba kuery re apena aikovy vaekue. Hae jave dez-kue
haekue-ekue e rami rerova xevy repaga r vaekue. 42 Anhet Xeru
Ruete, Abrao Ruete, Isaque Ojererokyjea vae ae xereve ndoikoi vae rire
ma ndee xemondouka rive rgue. Hae rami te Nhanderuete xere opena
ambaeapoa py ajexavai r. Hae nunga rupi ae kuee pyvy ijayvu rakae
ndevy hei.
mbaeta aipoei:
Tove Nhanderuete topena xere hae ndere joe gui mombyry jaikoa
ja. Toikuaa pota nhandeayvuague jajapo agu re.o 50 Hae gui xapya rei
gui itaaty rovai katy aaxa e agu, ne ndee ma voi ndaevei itaaty ne
ita reaxa agu kyv katy. 53 Tove nhaneramo kuery Abrao hae Naor
Ruete toikuaa pota nhandere hei. Hae ramo Jac oura nguu Isaque
Ojererokyjea vae rery rupi. 54 Hae vae yvyty re Jac ojuka pete mymba
aipoei:
Apy rima Nhanderuetea guigua ikuaia hei vy omboery
Maanaim.p
n
31.48 Tery Galeede ma Itaaty nhanemaendua agu ea. o31.49 Tery Mispa ma
Torre oikuaa pota vaety oa ea. p32.2 Tery Maanaim ma Moko regua ikuaia ea.
Gnesis32 66
6 Hae
gui tenonde re omondouka vaekue ou jevy vy aipoei Jac pe:
Roo nderykey Esa-a py peve. Hae voi ou nerovaex agu
quatrocentos avakue reve hei okuapy.
7 Hae rami ijayvu r Jac oendu vy okyje vaipa, onhemondyi guive.
Hae vy ombojao ngupive ikuai vae hae javi: vexai, vaka hae camelo
kuery. Moko henda-enda py omboaty. 8 Mbaeta ijayvu vy Xapya rei
Senhor xeramo Abrao hae xeru Isaque Ruete, xevy aipore vaekue:
Tereo ju ndeyvy re neretar kuerya katy. Hae py ma ndere apena por
r, re vaekue. 10 Xee nerembiguai ma xeyvyi ete ndee xemboaxy vy
ndeayvuague rami xerereko por agu. Mbaeta xepopoka reve anho aaxa
karamboae kovae Jordo yak. A ma moko henda py ju oreaty. 11 Xereraa
jepe ke key Esa po py aiko vai e agu. Mbaeta akyje apy ou vy xejuka
gui, hae xerayxy hae xeray kuery ojukapa gui. 12 Xevy aipore vaekue:
Xee apena r ndere. Amboeta r neramymino kuery ita kui heta agu,
heta ete ramo avave rei ndoipapa kuaai agu rami, re vaekue hei.
13 Hae vae pyvy Jac opyta hae py. Mbaemo ogueraa vae gui
kavara ava, duzentos vexai, vinte vexai ava, 15 trinta camelo ikamby vae
tayi reve, quarenta vaka, dez vaka ava, vinte mburika hae dez tayi.
16 Hae vae nunga ogueraa ukapa guembiguai kuery pe, pete-te henda
Nerembiguai Jac rymba rima aru. Nguvixa Esa peguar ombou uka.
Hae gui hae voi ou oiny orerakykue, peje r hei.
19 Mokoa oo vae pe haekue rami ju aipoei uka, mboapya oo vae pe
yak rovai re. Oguereko vae hae javi omboaxapa. 24 Jac hae aei opyta
hae py. Hae ramo pete ava ojekuaa vy hexeve jogueroa ko peve.
25 Ava vae ma Jac re ndaipoakaia oexa vy opoko hiu gury. Hae rami
Peniel rupi, okara-karau ovy hiu oi rire. 32 Hae rami rire a reve Israel
kuery ndoui r xoo rajykue hiu ry rupi ijapua oiny vae, ava vae Jac
retyma rajy omboapuapa rire.
33 Jac
oma vy oexa Esa ou oiny r quatrocentos avakue reve.
1
Hae rami vy guay kuery ombojao vy opena uka Lia, Raquel hae
mokove guembiguai kunha pe. 2 Tenonde omondouka mokove guembiguai
kunha, ipia kuery reve. Hae kuery rakykue omondouka Lia imemby kuery
reve. Takykue ete omondouka Raquel ipia Jos reve. 3 Hae vae kuery gui
vaipa mokove. 5 Hae gui Esa oma vy oexa kunhague hae kyrgue ou
q
32.28 Tery Israel ma Nhanderuete reve jogueroa vae ea. r
32.30 Tery Sucote ma
Mymba ro ea.
Gnesis33,34 68
6Hae gui moko hembiguai kunha ova ouvy opia kuery reve, hae guenapy
re omba. 7Hae gui Lia omemby kuery reve ju ova vy hae kuery voi guenapy
re o. Hae gui ma Raquel opia Jos reve ova ouvy vy o guenapy re.
8 Hae ramo Esa oporandu:
Ejopy katu. Xapya rei xejou por ri r ajerure ame rivei vae
rejopy agu re. Mbaeta xevy r nderova Nhanderuete rova rami ete,
xererovyaa rupi xemova ramo. 11 Hae nunga rupi ajerure mbaemoi
aru ruka vaekue rejopy agu re, xevy Nhanderuete ome pormba rire.
Arekopa opa mbae hei. Hae rami vy onhea ojopy agu.
12 Esa aipoei:
rupi xeruvixa, tereo tema ndee ranhe xee nerembiguai renonde. Hae r
xee ma mbegueii r aa nderakykue, vaka romondyi vae hae kyrgue
ooai rami, Seir py ndee xeruvixaa py ava peve hei.
15 Esa ombovai:
r Jac ma Sucote katy oo. Hae py ma ngoor ojapo, vaka korar ojaoi
guive. Hae nunga rupi ae hae vae henda omboery Sucote.
hati vae re ojogua Siqum ru Hamor ray kuery gui. 20 Hae py ma ojapo
34 Hae
gui Lia memby Din, Jac rajy vae ojepea ovy yvy re
1
ikuai vae rajy kuery rexa vy. 2 Hae jave hae vae pygua huvixa
69 Gnesis34
ma Hamor ray Siqum. Hae vae ma Jac rajy Din oexa vy ojopy vy
ojavyky, oguereko rive. 3 Ovya ete kunhata re, oayvu vy. Ijayvu pori
guive ixupe.
4 Hae gui Siqum aipoei nguu Hamor pe:
okyrir ranhe, tay kuery vaka re openaa rupi ikuaia gui ojevypa ea ja.
6 Hae vae jave ou Siqum ru Hamor Jac reve ijayvu agu. 7 Hae gui
Jac ray kuery oupa nhundy gui. Oendu okuapy gueindy re oikoague.
Hae rami vy ndaeveipa, ipoxypa okuapy, Israel kuery re Siqum haeve
ea ramigua ojapo rire. Jac rajy oguereko rive, haeve vae ete ojapo.
8 Hae gui ma hae kuery reve Hamor ijayvu. Hae vy aipoei:
Xeray Siqum ndovyai ete oikovy nderajy re. Ajerure peme agu
tayxyr. 9 Hae rami vy peiko r oreretar kueryr. Orevy pe peme r
ombotavya rupi ijayvu, heindy Din Siqum oguereko rive rire. Hae vy
aipoei okuapy:
14 Hae rami agu ndaevei, orereindy rome agu ava opire omboi
uka e vae rayxyr. Orereko rami vy hae nunga ndaevei. 15 Pete mbae
pejapo ramo haeve r orevy, pe kuery avakue hae javive ore rami avi
pendepire pemboi uka ramo. 16 Hae ramo re romomenda orereindy
kuery, hae pendajy kuery re ore romenda, pe kuery reve orekuai, hae
pe kuery reve pete regua nhandekuai. 17 Hae r norenhe rendui,
19 Hae rami vy kunumi vae ndarei hae rami ojapo agu, Jac rajy oayvu
vy. Hae vae ma nguu ro pygua kuery hae javi gui omboeteave vae
oiko. 20 Hae gui guay Siqum reve Hamor tet kora rok py oo vy ijayvu
pete mbae jajapo ramo hae vae avakue pe haeve r nhandereve petei
Gnesis34,35 70
regua ikuai agu, avakue apy nhandekuai vae hae javive nhandepire
nhamboi uka ramo, hae kuery ojapoa rami avi. 23 Hae rire hae kuery
rymba vaka, mbaemo oguereko vae-vae hae javi hae hymba kuery hae
javi r teve nhanembaer opyta. Hae kuery petei re ojerurea jajapo,
nhande kuery reve ikuai agu hei. 24 Hae ramo tet kora rok py
ikuai vae hae javi onhe rendu okuapy Hamor hae tay Siqum. Hae
rami vy avakue opire omboi ukapa hok py ikuai vaekue hae javive.
ogueraapa mbaemo tet py ojou vae hae javi, heindy hae pygua
oguereko rive rire. 28 Hymba vexai, vaka, mburika oipeapa tet gui,
hae hovai re mbaemo ikuai vaekue hae javi, 29 imbae rei-rei hae javi
oipeapa. Tay kuery hae tayxy kuery oipokuapa heravy ngoo katy.
30 Hae ramo Jac aipoei Simeo hae Levi pe:
Hae rami peiko vy xemo vai. Pejapo koi rupi ikuai vae xejou vai
agu rami, cananeu hae ferezeu kuery. Nhandereta ei ramo xere opu
vy xejuka r, xero pygua kuery hae javi reve.
31 Hae kuery ombovai:
Hae rami avi haeve r ri ndau hae kuery orereindy itavy rei vae
rami oguereko r? hei okuapy.
35 Hae
gui Nhanderuete aipoei Jac pe:
1
Epu ke, tereo ju Betel katy. Hae py eiko, ejapo pete altar
Nderuete nderykey Esa gui rejava jave ojexa uka vaekue pe hei.
2 Hae ramo Jac ijayvu ngoo pygua kuery hae hexevegua kuery hae
jajeoi Betel katy. Hae py ma ajapo r pete altar Nhanderuete ajexavai rei
r xerepy vaekue pe, aguata aikovya rupi xereve oiko rire hei. 4 Hae
pygua kuery okyjea oendu agu rami. Hae ramo avave rei ndojeoiai Jac
71 Gnesis35
ray kuery rakykue. 6 Hae rami vy Jac hexeve ikuai vae hae javive reve
ovamba Luz tet Betel epy vae py, Cana yvy re o vae py. 7 Hae py
ma Jac ojapo altar. Hae vae henda omboery El-Betel, hae py guykey
gui ojava ovy jave Nhanderuete ojexa uka rire.s 8 Hae py omano Rebeca
mongakuaare Dbora. Hae ramo onhono por Betel guy katy carvalho
hia vae guy py. Hae vae yvyra omboery Alom-Bacute.t
9 Hae gui Pad-Ar gui Jac ou ma ramo Nhanderuete tegue ju ojexa
ju ame r yvy Abrao hae Isaque pe ame vaekue. Hae gui ndee
ndereikovei ma rire neramymino kuery pe ju r ame hei. 13 Ixugui
pete ita ijytar rami. Hiry onho guive mbaemo, azeite avi. 15 Henda
aipoei:
Enhemondyi eme. Kovae voi ma reikuav nho r hei. 18 Hae
gui omano r inhe ojepea ovy jave omboery Benoni. Hae r tuu ma
omboery Benjamim.u
19 Hae gui Raquel omano ramo onhono por Efrata katy tape oo vae
yvry. Hae vae ma Belm. 20 Raquel rupa ry Jac omopu pete ita
ijytar. Hae vae ma a reve hia. 21 Hae gui Israel ojepea ju vy oor
rayxy jevy Bila reve. Hae ramo Israel oikuaa. Hae javi vy doze ikuai
rakae Jac ray kuery.
1Crnicas2.1,2
23 Lia
pia kuery ma Jac ray jypy guare Rben, hae gui Simeo,
Levi, Jud, Issacar hae Zebulom. 24 Raquel pia ma Jos hae Benjamim.
s
35.7 Tery El-Betel ma Betel py Nhanderuete ojekuaa ague ea. t35.8 Tery Alom-
Bacute ma Carvalho ojaeopaague ea. u35.18 Tery Benoni ma Xepia xeraxya guigua
ea. Hae r Benjamim ma Xeray xepo aiporu kuaa regua o vae ea.
Gnesis35,36 72
pia ma Gade hae Aser. Hae vae kuery Jac ray Pad-Ar py ituii
vaekue.
27 Hae gui nguu Isaque-a py ju Jac ou Manre Quiriate-Arba re o jave
py. Hae vae ma Hebrom, Abrao hae Isaque ikuaiague. 28 Isaque cento e
oitenta maet re oiko. 29 Hae gui Isaque ipytu at vy omano tujai vaipa
ma vy. Hae ramo heraa guamo kuerya py. Hae ramo tay kuery Esa
hae Jac ae onhono por.
1Crnicas1.3537
36 Po
rami ma Esa ramymino kuery rery. Hery mboae ma Edom.
1
2 Esa
guayxyr ojou Cana py ikuai vae rajy kuery regua:
heteu regua Elom rajy Ada, heveu regua Zibeo ray An rajy Oolibama,
3 hae Ismael rajy Nebaiote reindy Basemate.
5 Oolibama oguereko Jes, Jalo hae Cor. Hae vae kuery ma Esa ray
oguereko vae kuery hae javi, guymba kuery, vaka hae mbaemo Cana
yvy re o jave ojou vaekue hae javi. Amboae yvy re ju ogueraapa guyvy
Jac gui ojao vy, 7 mbaeta hae kuery oguerekopa vy ndaevei joa py
ikuaive agu. Yvy ikuaia re ma novei hymba kuery omongaru agu, heta
ete ramo. 8 Hae rami vy Esa Edom avi hery vae oo vy Seir yvyty re oiko.
10 Po rami ma Esa ray kuery rery: Esa rayxy Ada pia Elifaz, hae
Esa rayxy Basemate pia Reuel. 11 Elifaz ray kuery ma Tem, Omar,
Zef, Gaet hae Quenaz. 12 Esa ray Elifaz ma guayxy jevy oguereko,
Timna hery vae. Hae vae ma Elifaz gui oguereko Amaleque. Hae vae
kuery ma Esa rayxy Ada remiarir. 13 Hae gui Reuel ray kuery ma
Naate, Zer, Sam hae Miz. Hae vae kuery ma Esa rayxy Basemate
remiarir. 14 Hae r Esa rayxy jevy Oolibama ma An rajy, Zibeo
jypyigua Elifaz ray kuery ma huvixa Tem, Omar, Zef, Quenaz, 16 Cor,
Gaet hae huvixa Amaleque. Hae vae Elifaz ray kuery huvixa meme
ikuai, Edom yvy re oiko vaekue. Ada remiarir ikuai. 17 Hae r Esa ray
Reuel ray kuery ma huvixa Naate, Zer, Sam hae Miz. Hae vae Reuel
ray kuery ma huvixa meme ikuai Edom yvy re. Esa rayxy Basemate
remiarir ikuai. 18 Hae r Esa rayxy Oolibama pia kuery ma huvixa
Jes, Jalo hae Cor. Hae vae huvixa kuery ma Esa rayxy Oolibama
An rajy memby ikuai. 19 Hae kuery, huvixa kuery guive Esa ramymino
1Crnicas1.3842
20 Povae
kuery ma horeu regua Seir ray kuery hae vae yvy re ikuai
vae: Lot, Sobal, Zibeo, An, 21 Disom, Eser hae Dis. Hae vae kuery
ma horeu kuery ruvixa, horeu regua Seir ray meme ikuai Edom yvy re.
22 Lot ray kuery ma Hori hae Hom. Lot reindy ma Timna. 23 Sobal
ray kuery ma Alv, Manaate, Ebal, Sef hae On. 24 Zibeo ray kuery
Disom hae tajy Oolibama. 26 Dis ray kuery ma Hend, Esb, Itr hae
Quer. 27 Eser ray kuery ma Bil, Zaav hae Ac. 28 Dis ray kuery ma
Uz hae Ar. 29 Horeu kuery ruvixa ikuai vae ma huvixa Lot, Sobal,
Zibeo, An, 30 Disom, Eser hae Dis. Hae vae kuery ma horeu kuery
1Crnicas1.4354
31Povae
kuery ma Edom yvy re huvixa kuery ikuai, Israel kuery
ruvixave o e mbove. 32 Beor ray Bel o Edom pygua ruvixa. Tet
Zer ray Jobabe. 34 Jobabe omano ramo hekovia o temanita yvy guigua
vae ma Moabe yvy re Midi pygua kuery ojuka vaekue. Tet opena
oikovya ma Avite. 36 Hadade omano ramo hekovia o Masreca pygua
yak yvyiry o vae guigua. 38 Saul omano ramo hekovia o Acbor ray
hetar kuery rery hae hekoa rery ma joo ramigua: huvixa Timna, Alva,
Jetete, 41 Oolibama, El, Pinom, 42 Quenaz, Tem, Mibzar, 43 Magdiel hae
Ir. Hae vae kuery ma Edom pygua ruvixa ikuai. Hae kuery rery ma
ijyvy hekoa rery joo ramigua ae. Hae vae kuery ma Edom kuery ru Esa
ramymino ikuai.
37 Jac
ma yvy tuu oguata oikovyague rupi ae ju oiko, Cana yvy
1
re.
2 Po rami ma Jac kuery rekokue. Tay Jos dezessete maet oguereko
jave vexai re opena oikovy guykey kuery reve. Kunumi teri jave tuu
rembiguai pia kuery reve oiko, Bila hae Zilpa pia kuery reve. Hae
kuery reko omombeu riae nguu pe. 3 Tuu Israel ma guay kuery hae javi
Gnesis37 74
gui oayvuve Jos, tujai ma vy tay rire. Hae rami vy ikamixa pukur
ojapo, ijyva puku vae. 4 Hae gui tykey kuery ma hae kuery gui tuu
Jos oayvuvea oexa vy ndaijaevei hexe. Hexeve ijayvu por agu voi
ndaevevei.
5 Hae gui Jos oexa rau pete mbae, hae guykey kuery pe omombeu.
py merami nhandekuai mbaemo aju jokuaa rupi. Hae vae mbyte py xee
ajokua vaekue opu hoamy. Hae r pe pejokua vaekue ma ombojere
vy xembae renonde re ojeroa okuapy hei.
8 Hae ramo tykey kuery aipoei:
aipoei:
Aexa rau avi pete mbae. Hae vy aexa kuaray, jaxy hae jaxy-tata
onze ikuai vae. Hae kuery xerenonde re merami ikuai vy ngova yvy re
omovamba okuapy hei.
10 Nguu hae guykey kuery pe omombeu ramo tuu ixupe ijayvu ete.
Hae vy aipoei:
Mbaer tu hae nunga rexa rau? Hae rami vy ore kuery xee,
ndexy, nderykey kuery yvy re orerova romovamba r ri tyy
nerenonde re ro vy? hei. 11 Tykey kuery ma ndoayvuvei okuapy. Hae
Apy gui ojeoipa ju ma. Mbaeta aendu aipoei r: Jajeoi apy gui
Dot katy ju hei okuapy ramo. Hae ramo Jos oo guykey kuery
rakykue. Hae vy Dot py ojou.
18 Mombyry rupi ou reve hae kuery oexa vy ova e mbove
yvykua py, hae nhamombeu r vixo kaaguy regua houague rami. Hae
rami vy jaexa r mbae pa oexa rauague gui oiko raea hei okuapy.
21 Hae rami ijayvu r tykey Rben oendu vy ogueraa jepe hae kuery
yy o e vae py.
25 Hae gui oguapy okuapy okaru agu. Oma vy oexa Ismael regua
kuery ojopy vy ogueno yvykua gui. Ismael regua kuery pe ovende vinte
hati vae prata guigua re. Hae r hae kuery ma Egito yvy katy ogueraa
Jos.
29 Hae gui Rben yvykua py oma agu ou ju ramo Jos novei ma
hae py. Hae ramo oao omondoro.v 30 Oo ju guykey kuerya py. Aipoei:
Kunumi vae novei pe py. Hae rami rire xee mar katy r tu aa?
hei.
31 Hae ramo Jos kamixa puku ojopy vy kavara ojuka vy ombovypa
Xeray mbae rima. Vixo kaaguy regua rima hou rae. Anhet Jos
omondoropa r rae hei. 34 Hae rami vy Jac oao omondoropa vy
38 Hae
vae jave py Jud guyvy kuerya gui ojepea vy oiko pete
1
Adulo pygua, Hira hery vae ro py. 2 Hae py Jud oexa pete
kunha Cana pygua Sua rajy. Guayxyr ogueru vy oguereko. 3 Hae gui
oguerekoi kyr vae, avai. Tuu omboery Er. 4 Oguerekove ju amboae kyr
vae. Hae vae ma ixy omboery On. 5 Petegue ju oguereko ramo amboae
avai ituii. Hae vae rery ma Sel. Quezibe tekoa py oikoa py oikuavi.
6 Hae gui Jud ojou guay jypy guare Er rayxyr, Tamar hery vae.
7 Hae r Jud ray tujave vae ma teko vai rupi anho oiko Nhanderuete
tay oiko vaer vae tay ae e oiko ra. Hae rami vy guykey rayxykue
reve onheno nhav ojapo yvy py hoapa agu rami, tykey rayr rami
oiko e agu. 10 Hae rami ojapo ramo Senhor ndojou pori. Hae rami
Eiko imeve vae ranhe nderu ro py, xeray Sel tuja peve hei.
Mbaeta ojeupe aipoei: Kovae xeray voi guykey kuery rami omano e
agu, hei vy. Hae ramo Tamar oo vy nguu ro py ju oiko.
12 Yma ma rire Jud rayxy Sua rajy vae omano. Hae vae gui Jud
ipya por ju vy oo guymba kuery vexai rague ojaya agu Timna py, oir
Hira Adulo pygua reve.
13 Hae Tamar pe aipoea:
omboekovia, ngova guive omo ojexa kuaa uka e agu. Oguapy oiny
w
38.8 Hae kuery reko rami vy amongue tay e re omano ramo tyvy ju oiko r
imeve vae re omenda agu rami, tyvy ray oiko agu omano vaekue ray rami
(Deuteronmio25.56). Hae nunga re saduceu kuery oporandu okuapy Jesus pe
(Mateus22.2333; Marcos12.1827; Lucas20.2740).
77 Gnesis38
Enaim rok rexei Timna katy tape oo vae py, mbaeta oikuaa Sel tuja
ma vaeri tayxyr nomei teria.
15 Hae gui Jud oexa vy Itavy rei vae po hei, ngova omo ramo.
Ndea py aru ruka r pete kavara xerymba kuery ikuaia gui hei.
Hae r kunha vae aipoei:
Kavara reru ruka ea ja eja ranhe xevy mbaemo areko vaer
hei.
18 Jud oporandu:
opu ovy vy omboi ngova moa. Omo ju ao imeve vae regua omboi
vaekue.
20 Hae vae rire oague py Jud ogueraa uka kavara oir Adulo pygua
pe, kunha vae gui ogueru ju agu ipo py oeja vaekue. Oo te ndojoui
kunha vae. 21 Hae vy oporandu hae pygua avakue pe. Hae vy aipoei:
Xee ndajoui kunha vae. Hae rami avi avakue hae pygua Apy tu
ndoikoi ri jepi itavy rei vae, hei okuapy xevy.
23 Jud ombovai:
Hae ma xegui heko porve vae oiko, imer xeray Sel namei rire
hei. Hae vae rire nonhenovei hexeve.
27 Kyr vae oikuav agu ra ova ramo mokoi oguereko hyru py.
28 Ituii jave pete omo opo oka katy. Ixy re opena vae ojopy vy ipo rupi
gui ma tyvy ju itui ipo rupi nhimbo pyt ojokuaa vaekue reve. Hae vy
omboery Zera.
39 Hae
gui Ismael regua kuery Egito katy Jos ogueraa okuapy
1
rire hae kuery gui Fara rembiguai xondaro ruvixa Potifar hery
vae ju ojogua. 2 Jos reve Senhor oiko ramo oiko por Egito pygua ro
py. 3 Potifar voi oexa hexeve Senhor oikoa, hae mbaemo ojapoa hae
javi py Senhor omoingo pora. 4 Hae rami vy ojou por Jos. Omo
ngoo py ikuai vae hae javi re opena agu. Opa mbae oguereko vae
omboaxapa ipo py. 5 Ngoo hae opa mbae oguereko vae re opena ukaa
ra guive Jos re vy Senhor omoingo por Egito pygua ro. Opa mbae
oguereko vae, hoo pygua, mbaety rupi voi Senhor omoingo por. 6 Hae
Enheno xereve.
8 Hae ramo ndoipotai vy aipoei opat rayxy pe:
py. Mbaeve nomboaxa ei apena agu, ndere e vy, tayxy ae reiko ramo.
Mbae re tu hae rami ete teko vai ajapo ta, Nhanderuete pe ajejavy vy?
hei. 10 Ko nhav kunha vae ijayvu oikovy Jos pe. Hae r ndojapyxakai
Tembiguai oo pygua kuery ne peteve no. 12 Hae ramo kunha vae ijao
re ojopy vy aipoei:
Enheno xereve hei ju. Hae ramo kunha vae po py oao oeja ovy,
onha ovy oka katy.
13 Oka katy onha vy oao ipo py oeja ovya kunha vae oexa vy 14 oeno
16 Kunha vae ijao omo por oyvry, ime ngoo py ou ju peve. 17 Hae
hei.
19 Ipat rayxy ixupe Hae rami nerembiguai ojapo kuri xere hei r
oendu vy ipoxy vaipa. 20 Hae vy ojopy Jos. Omboa uka nhu huvixa
nhu re opena vae ojou por agu rami. 22 Hae ramo Jos pe ju opena
uka nhu py ikuai vae hae javive re. Mbaemo ojapoa vae hae javi re
opena hae py. 23 Nhu re opena vae mbaeve ndojapoi, Jos pe anho
mbaemo ojapo uka vy. Hexeve Senhor oiko, hae mbaemo ojapoa hae
javi py Senhor omoingo por.
40 Hae
vae rire Egito pygua huvixa rembiguai kuery, ixupegua
1
ruvixa pe, mbojape apoa ruvixa pe guive. 3 Hae rami vy omboa uka
ruvixa opena uka Jos pe. Hae rami py opyta are okuapy nhu py.
5 Pete pyavyve hae kuery mokove oexa rau, karo re opena vaekue
hae mbojape apoare Egito pygua huvixa rembiguai nhu py ikuai vae.
Hae rami vy pete-te oikuaaxe oexa rauague mbaer paa.
6 Ko ajeive reve hae kuerya py Jos ou vy oexa r iporiau rei okuapy.
7 Hae ramo oporandu Fara rembiguai hexeve nhu py ikuai vae pe. Hae
vy aipoei:
Mbae re tu a pendeporiau rei pekuapy?
8 Hae kuery ombovai:
Roexa rau kuri pete mbae, hae avave rei jipoi mbaer paa kuaa
ukaar hei.
Hae ramo Jos aipoei:
Nhanderuete e ri tyy hae nunga kuaa ukaar oiko? Pemombeu
havy xevy pexa rau vaekue.
Xee aexa rau r pete uva rembypy hia xerenonde. 10 Uva rembypy
re o mboapy hak. Hoky, ipotypa, hia ijajupa guive. 11 Fara pegua karo
xepo py merami areko. Uvaa ajopy vy aumbiri merami karo py. Hae vy
Fara po py merami amo hei.
12 Hae ramo Jos aipoei ixupe:
xererua rive vaekue hebreu kuery yvy gui. Hae gui apy voi mbaeve
ndajapoi nhu py xembotya agu hei.
Fara houxe vai vae o mbojape apoa rembiapo. Hae r guyra ma hou
okuapy xeak ry ajakai araa vae gui hei.
18 Hae ramo Jos aipoei ixupe:
Po rami guar rima rae: Mboapy ajakai ma mboapy ra. 19 Hae gui
py ngaru ojapo guembiguai kuery hae javi pe. Hae kuery oexaa py omo
ju karo re opena vae ruvixa, hae r mbojape apoa ruvixa re ma ijayvu
omano agu re. 21 Karo re opena vae ruvixa ma omo oikoaty rami ju
oiko agu rami, Fara po py karo omo agu. 22 Hae r mbojape apoa
41 Moko
maeta py Fara ju oexa rau. Nilo yak yvry merami
1
opu hoamy. 2 Oexa rau sete vaka ikyra vae, iporgue vae yy
gui o vy nhu rogue hou okuapy ramo. 3 Hae vae rire sete vaka ivaikue,
vae omokmba merami vaka ikyrave vae. Hae ramove Fara omy.
5 Hae gui oke vyve oexa rau ju. Hae vy oexa pete rembypy re sete
hary ipor vae o r. 6 Hae vae rire sete hary ju o ivaikuei, yvytu haku
81 Gnesis41
vae omombirupa reii vaekue ramigua. 7 Hae gui sete hary ivaikuei vae
omokmba hary porgue o vaekue. Hae gui Fara omy. Hae nunga
oexa rau.
8 Ko ajeive hae nunga re anho Fara ipya oiny vy oeno ukapa
imbaekuaa vae hae guembiguai hiarandu vae Egito py ikuai vae hae
javi. Hae kuery pe omombeupa oexa rau vaekue. Hae rami te peteve
jipoi ixupe mbaer paa omombeu kuaa vaer.
9 Hae rami r karo re opena vae ruvixa aipoei Fara pe:
e-e. 12 Ore roa py oiko avi pete kunumi hebreu vae xondaro ruvixa
rembiguai oiko vaekue. Ore roexa rau vaekue romombeu ramo oikuaa
uka mbaer pa roexa rauague. Pete-te pe roexa rau vaekue haevea
rami omombeu orevy. 13 Hae gui roexa rau vaekue omombeuague rami
Xee aexa rau vaekue avave rei ndoikuaai mbaer pa aexa raua.
Hae r ndevy ma aipoea reikuaa vaea oexa rau pyre mbaer paa.
16 Jos ombovai vy aipoei:
Aexa rau vy yak Nilo rembe re merami xea. 18 Hae aexa sete
vaka ikyra vae, ipor vae yy gui o r. Okaru okuapy ranhe nhu
rogue re. 19 Hae rire vaka kuery mboae ju o ouvy ikangykue, ivaikue
hae inhangaikue. Hae ramigua xee aexa vae teri Egito yvy hae javi
re. 20 Hae gui vaka inhangaikue, ivaikue vae houpa ikyra vae o ypy
rei ae okuapy jypy guare rami ae. Hae gui amy. 22 Hae gui ma aexa rau
ju pete rembypy re sete hary iporgue o vae. 23 Hae vae rire o ju sete
hary vaikuei, yvytu haku vae gui ipirupa rei vae. 24 Hae gui sete hary
vaikuei vae omokmba sete hary porgue ikuai vaekue. Hae nunga
imbaekuaa vae kuery pe amombeu r ne peteve nomombeu kuaai
mbaer paa hei.
25 Hae ramo Jos ombovai:
Ndee Fara, pete rami guar ae rexa rau rae. Nhanderuete mbaemo
omoingo vaer rima oikuaa uka ndevy. 26 Sete vaka ipor vae rexa vae
Gnesis41 82
ma sete maet. Hae sete hary ipor vae voi sete maet. Rexa rau vaekue
ma petei rami guar. 27 Sete vaka ivaikue rei, inhangaikue vae takykue
o vae ma sete maet avi, hae sete hary ivaikue rei vae yvytu haku vae
omombirupa vaekue ma sete maet re karuai oiko vaer. 28 Povae ayvu
hae javi re. 30 Hae vae rire ma sete maet re ju r oiko karuai. Hae
vae gui opa mbae oiko porague re naimaenduaavei r Egito yvy re,
mbaeta karuai omomba r yvy hae javi. 31 Yvy re oiko porague re ma
naimaenduaavei r karuai hae vae rire oiko ramo. Hae nunga ndaevei
ete r. 32 Mokogue ma Fara pe Nhanderuete oexa rau uka, mbaeta
ombou re, ombou voi r guive. 33 A ma Fara, rejou rgue pete ava oiko
kuaa vae, hiarandu vae Egito yvy re opena agu remo vaer. 34 Fara,
ejapo ke po rami. Emo yvy re opena vaer kuery, Egito yvy rupi sete
maet re pete nhiru henda py ijaju vae oiko nhav gui pete-te ojopy
vaer. 35 Opena vae kuery tomono mbaemoa, maeta oiko por vae ra.
Tomboaty reta mbaemo ray Fara po py tet pygua kuery peguar. Tomo
pormba. 36 Hae rami vy re pereko tembiu karuai sete maet re Egito
yvy re oiko jave guar, karuai gui yvy re ikuai vae opa e agu hei.
Hae gui hae nunga hae javi Nhanderuete oikuaa ukapa ndevy.
Avave rei ndoikoi ndee ramigua oiko kuaa hae hiarandu vae. 40 Hae
Ma, Egito yvy hae javi re repena agu romo hei. 42 Hae rami
Xee ma Fara. Hae rami avi ndeayvu e re avave rei ndoupi r opo
ne opy Egito yvy hae javi re hei. 45 Fara omboery Jos Zafenate-
46 Jos
trinta maet oguereko Egito pygua huvixa Fara renonde ojexa
uka jave. Hae vae gui Egito yvy jave re oguataa rupi oiko. 47 Sete maet
re yvy py onhot mbyre hae javi oiko por. 48 Hae vae sete maet re
Jos omono ukapa tembiur Egito yvy re oiko vae. Omo por tet
ikuai vae py. Pete-te tet pyve omo por hae vae katyi rupi tembiur
oiko vaekue. 49 Hae rami vy Jos omono reta mbaemo ray, ita kui
ye rembe rupi ikuai vae hetaa rami. Ndoipapa kuaavei ma, heta vaipa
ete r.
50 Hae gui karuai oiko e mbove oiko moko kyr vae Jos ray,
oiko sete maet re karuai, Jos aipoeiague rami vy. Yvy jave re ete oiko
karuai. Hae r Egito yvy hae javi re ma o tembiu. 55 Egito yvy jave re
karuai oiko ramo Egito pygua kuery Fara pe ojapukai tembiu re. Hae
ramo ojeupegua kuery pe Fara
Tapeo Jos-a py. Hae ojapo uka vae tema pejapo hei.
56 Yvy jave re karuai oiko ramo Jos oipea uka tembiu omo poraty
hae javi Egito pygua kuery pe ovende agu, Egito re voi karuai oiko ramo.
57 Yvy jave re karuai ramo Egito katy oua, Jos gui tembiu ojogua agu.
42 Egito
yvy re tembiu oa Jac oikuaa vy aipoei guay kuery pe:
1
nomondoukai tykey kuery reve, ojeupe Xapya rei mbaemo oiko gui,
hei vy. 5 Hae rami vy amboae regua kuery reve Israel ray kuery ojeoi
kuaa. Hae rami te hae kuery pe ndojekuaa ukai. Hae kuery pe ijayvu
at guive. Hae vy aipoei:
y
41.51 Tery Manasss ma Nhomboexaraia ea. z
41.52 Tery Efraim ma Tay reta vae
ea.
Gnesis42 84
Magui tu peju?
Hae kuery ombovai:
Cana yvy gui roju tembiu rojogua agu hei okuapy. 8 Jos oexa
aipoei:
Pe kuery ma nhemi rupi oikuaa pota vae pendekuai. Oreyvy re
peju mamo pa roar ea peikuaaxe vy rive.
10 Hae kuery ombovai:
pendekuai vy pe kuery vae regua petei pepyta r apy nhu py. Hae
r amboae kuery ma tapeo mbaemo ray peraa pendo pygua kuery hou
vaer. 20 Hae gui penderyvy kyrve vae tavy peru xea py. Hae ramo
aipoei:
A ma japaga r nhanderyvy re jajapo vaiague re. Anhet ojexavai
reve nhandevy ojapukai ramo nanhamboaxyi karamboae. Hae nungakue
re ae jaiko axy a hei okuapy.
22 Hae ramo Rben ombovai:
Xee aipo ndaei ri tyy rakae: Ndaevei kunumi vae re jajapo vai
agu ndaei? Te pe kuery naxenhe rendui. A hae nungakue re
85 Gnesis42
japagapa jakuapy huguy nhamo uka rire hei. 23 Hae kuery hae rami
ijayvu vy ndoikuaai Jos oendu kuaa, mbaeta hae kuery reve ijayvu
mbae heia paa omombeu vae rupi.
24 Hae kuerya gui Jos ojepea ranhe. Hae vy ojaeo. Hae gui ou ju vy
hae kuery reve ijayvu. Guykey Simeo hae kuery mbyte gui oipea vy
ojokua uka hae kuery oexaa py.
kuery pe aipoei:
Kore omea ju rima xeperta. Haekue etei nda o xevoxa py hei.
Hae rami vy onhemondyi okuapy okyje vy. Joe-joe oma reve joupe-
upe aipoei:
Mbae re ndau hae rami ete ri Nhanderuete ojapo nhandere? hei
okuapy.
29 Hae gui Cana yvy re nguu Jac-a py ova vy ixupe omombeupa
re oikuaa pota vae rami orerereko. 31 Hae r ore kuery aiporoe: Ore
ma heko por vae orekuai, roikuaa pota vae. 32 Doze joegua orekuai,
petei oiko oreru. Pete oreryvy ma jipovei, hae r kyrve vae ma oreru
ro py o Cana yvy re, ore. 33 Hae gui ava yvy regua ruvixa aipoei
orevy: Po rami r aikuaa pe kuery heko por vae pa peikoa. Apy peja
r pete penderegua vae. Hae r amboae kuery ma pendo pygua kuery
rembiur peraa vy tapeo. 34 Hae gui xea py ju peru penderyvy kyrve
vae. Hae ramo r aikuaa avakue heko por vaea, oikuaa pota vae
peikoa. Hae gui ma pendepo py ju amboaxa r penderyvy, hae kovae
yvy re pejogua agu mbaemo, hei vaekue orevy.
35 Hae kuery ogueru vaekue voxa gui onho vy pete-te oexa operta
voxa py ogueru jevyague. Vokoi perta ryru oexa pete-te. Hae rami vy
onhemondyipa okuapy, tuu voi. 36 Hae gui tuu Jac aipoei:
43 Hae
ramia jave re karuai ndaevei ete yvy re. 2 Hae gui hae
1
kuery tembiu Egito gui ojogua vaekue opa ramo tuu aipoei:
Tapeo, pejoguave ju tembiu nhandevy.
3 Hae ramo Jud ombovai:
Hae rami avi ava vae orevy ijayvu at reve aipoei vaekue: Xerova
ndapexa jevyi r penderyvy penderupive ou e r, hei vaekue. 4 Hae
agu. Hae gui xee ndea py ndaru jevyi ri ramo xee ae ajejavy vae aiko
r ndevy, aikovea pukukue re. 10 Hae r nanhamboarei vae rire ma
Hae rami r ma po rami pejapo: Pejopy mbaemo iporve vae kovae yvy
gui, pendevoxa py peraa ava vae pe peme vaer: blsamo, ei kyri, heaku
por vae, mirra, terebinto hae amndoas. 12 Perta guive peraave pendepo py.
Pendevoxa py perta peru vaekue voi peraa ju pendepo py, mokoguea repy.
Xapya rei ojavy ri nhi rae. 13 Hae gui penderyvy avi peraa. Pepu, hae tapeo
ju ava vaea katy. 14 Tove Nhanderuete ipoakapa vae tapenemboaxy uka huvixa
Egito katy. Hae rami vy ojexa uka ju Jos pe. 16 Benjamim hae kuery
vaer oguereko katu kuaray mbyte jave ou r guar, mbaeta oendu hae
py okaru vy ou ra.
26 Jos ou ramo hae kuery ogueroike heruvy ixupe ome vaer.
aipoei:
Upe vae ma nhi penderyvy kyrve vae pemombeu vaekue?
Nhanderuete topena por ndere, xeray hei ixupe. 30 Jos oeka pojava
ojaeo agu, opya re guyvy oayvua anho oendu vy. Hae vy opy mboae
oike vy ojaeo.
31 Ojeovaei rire o ju ouvy. Ojejoko vy aipoei guembiguai pe:
Pejara ke tembiu hei. 32 Hae ramo ixupe omo aei, hae kuery pe
omo aei avi, hae Egito pygua kuery hae kuery reve okaru vae pe omo aei
Gnesis43,44 88
avi, mbaeta Egito pygua kuery pe ndaevei hebreu kuery reve okaru agu,
Egito kuery rekor vaekue rami vy. 33 Hae rami vy guenonde omboguapy
uka guykey kuery hae javi. Tujave vae omboguapy tujave vae o agu py
por, pete-te hae rami agu rami omboguapy, kyrve vae voi kyrve vae
o agu py. Hae rami r joe-joe oma reve onhemondyipa okuapy. 34 Hae
gui pete-te hou vaer ojara uka tembiu guenonde re o vae gui. Hae r
Benjamim pe ma hetave ojara uka, amboae kuery pe ojara uka vae gui pete
nhirukue hetave. Hae ramo hae kuery okaru hae oyu por okuapy hexeve.
44 Hae
gui Jos aipoei ngoo re opena vae pe:
1
xekaro prata guigua voi, iperta mbaemo ray repykue reve hei. Hae
r Jos aipoeiague rami ojapo.
3 Komba ramove avakue ojeoipa ju guymba kuery reve. 4 Tet gui
tyy xeruvixa oyuaty hae imbaekuaa rupi oiporu vaety? Hae ramia py
pejapo vai rima, re.
6 Hae ramo hembiguai hae kuery oupity vy haekue rami ae ijayvu.
hae kuery ojapura voxa omboguejypa agu yvy py. Pete-te oipea ovoxa.
12 Hae ramo huvixa rembiguai oikuaa pota pete-te voxa py o vae re.
Mbae re tu hae ramigua pejapo xere? Ndapeikuaai vae tyy ava xee
rami ipoaka vae imbaekuaa vae memea?
89 Gnesis44
16 Hae
ramo Jud ombovai:
Xeruvixa, mbaexa tu havy rombovai ta ndevy? Mbaexa tu havy
oreayvu ta? Mbaexa tu ronhemombeu ta? Nhanderuete oikuaa ore
nerembiguai kuery rojejavyague. A ma xeruvixa, ore kuery hae javive
r ndevygua escravo orekuai, karo reraare anho e hei.
17 Hae ramo Jos aipoei:
Ndaevei hae rami ajapo agu. Ava xekaro reraare anho r oiko
escravo. Hae r pe kuery ma tapeo por penderua katy hei.
18 Hae ramo Jud onhembojave hexe. Hae vy aipoei:
rombovai: Roguereko oreru tujai, hae tay avi oiko oreru tujai ma vy
tayague. Hae vae ma kyrve vae oiko. Tykey aei vaekue omano rire
hae anhoi ma oiko ixy pia. Tuu oayvuve vae oiko, roe vaekue. 21 Hae
gui ndee aipore avi vaekue ore nerembiguai kuery pe: Peru havy apy
aexa agu. 22 Hae ramo ndee oreruvixa pe rombovai: Kunumi vae
ndaevei nguu tujai oeja agu. Oeja ramo omano r, roe vaekue. 23 Hae
oiko ramo pejapo r xeporiau gui amano agu rami, hei vaekue oreru.
30 Hae rami rire a ma xapya rei xee nerembiguai xerua py ajevy te
re apena agu rami. Hae rami vy xeru pe aipoae: Xeru, xapya rei xee
ndaru jevyi ramo ndevy pe aiko r ajejavy vae aikovea pukukue re,
hae vaekue. 33 Hae nunga rupi a xeruvixa, xee ae tapyta nerembiguair
kunumi vae rekovia, hae r kunumi vae ma too ju key kuery reve.
34 Mbaexa tu xerua py aa ju ta kunumi vae reve? Mbaeta xee ma
45 Hae
gui Jos ma hae javi oexaa py nonhemombeu e
1
Xee ma Jos aiko. Havy oikove teri pa xeru? hei. Hae ramo
tykey kuery nombovai kuaavei, henonde py okyjepa vy.
4 Jos petegue ju aipoei guykey kuery pe:
maet re ma karuai oiko kovae yvy re. A oata pete nhiru maet
teri mbaeve rei nonhotai ne nomonoai agu. 7 Nhanderuete xembou
penerenonde nhande kuery opa e agu ko yvy gui, heta araa jepe vy.
8 Mbaeta pe kuery e xembou karamboae apy. Nhanderuete ae xembou
vy Fara ru rami xemo, hoo py ikuai vae hae javive ruvixar, Egito
yvy hae javi re apena agu. 9 Tapeo povaja havy xerua py, aipopeje:
Nderay Jos aipoei uka: Nhanderuete xemo Egito yvy hae javi regua
ruvixar. Eju voi xea py are e re. 10 Gsen yvy re haeve r xea katyi
r ndere, mbaeta pete nhiru maet teri oata karuai opa agu. Hae
rami iporiaukue vae reiko e agu, ndero py ikuai vae, ne rereko vae
hae javi opa e agu, hei uka Jos, peje. 12 A ma pe kuery xeryvy
pe pemombeu Egito yvy re mbaemo por arekopa vae hae pexa vae
hae javi. Tapeo pojava, apy ju peru xeru hei. 14 Hae gui guyvy
javive ju oayvupa ojaeo reve. Hae ramo tykey kuery ijayvu hexeve.
hae penderay kuery xea py. Xee ame r yvy iporvea Egito re o vae
pendekuai agu. Hae py pekaru r pekuapy iporve vae re anho, re.
19 Emombeu avi hae kuery pe: Povae nunga pejapo: Egito yvy gui
peraa karxa penderay kuery hae penderayxy kuery peru agu. Peru
avi penderu, pejupa. 20 Hae pepex rei eme mbaemo pereko vae perupa
agu re, mbaeta Egito yvy hae javi re iporguevea ikuai vae opytapa r
pendevy, re hei.
21 Hae gui Israel ray kuery hae rami ojapo. Fara aipoeiague rami
vy hae kuery pe Jos ome karxa, tembiu guive tape rupi hou
vaer. 22 Pete-te pe ome ao iporve vae. Hae r Benjamim pe ma
omeve, trezentos hati vae prata guigua hae pete nhiru ao iporve
vae. 23 Nguu pe ma hae rami avi ogueraa uka dez mburikai opa mbae
por Egito guigua re ovoyi vae, hae dez mburikai mbaemo ray hae
mbojape re ovoyi vae. Tembiu tuu oua rupi hou vaer voi ome. 24 Hae
Jos oikove teri. Hae ma Egito yvy jave re opena vae oiko hei
okuapy. Hae ramigua oendu vy ndaipya tytyveia ramigua oendu,
ndogueroviai vy. 27 Jos ijayvuague omombeupa r tuu Jac oendu vy,
Haeve ma. Xeray Jos anhet oikove teri rae. Xee aa ta amano e
mbove aexa ju agu hei.
46 Hae
gui Israel opa mbae oguereko vae reve oo vy Berseba py
1
Jac! Jac!
Ombovai:
Apy ma a hei.
3 Hae ramo aipoei:
Xee ma Nderuete, nderu Ruete aiko. Ekyje eme Egito yvy re reo
agu, mbaeta hae py ndegui amoingo r pete regua heta vae. 4 Xee
nguu Jac, guay kuery hae guayxy kuery Fara karxa heraar ombou
vaekue py. 6 Ogueraapa guymba kuery vaka hae Cana yvy re oiko jave
Gnesis46 92
ojou vaekue hae javi. Oopa Egito katy, Jac, hamymino kuery guive.
7 Guay kuery, guay ray kuery, guajy kuery, guay rajy kuery, hae kuery
rery: Rben ma Jac ray tujave vae. 9 Rben ray kuery ma Enoque,
Palu, Hezrom hae Carmi. 10 Simeo ray kuery ma Jemuel, Jamim, Oade,
Jaquim, Zoar hae Cana pygua pia Saul. 11 Levi ray kuery ma Grson,
Coate hae Merari. 12 Jud ray kuery ma Er, On, Sel, Perez hae Zera.
14 Zebulom ray kuery ma Serede, Elom hae Jaleel. 15 Hae vae kuery ma
Jac ramymino ikuai, Lia pia meme, Pad-Ar py oiko vaekue. Tajy Din
voi hae pygua. Hae vae tay kuery, tajy kuery hae javi vy ma trinta
e trs ikuai. 16 Hae gui Gade ray kuery ma Zifiom, Hagi, Suni, Esbom,
Eri, Arodi hae Areli. 17 Aser ray kuery ma Imna, Isv, Isvi, Berias hae
heindy Sera. Berias ray kuery ma Hber hae Malquiel. 18 Hae vae kuery
ma Zilpa pia meme, Jac ray hae rajy kuery. Zilpa ma Labo guajy Lia
rembiguair ome vaekue. Hae kuery hae javi vy ma dezesseis ikuai.
19 Hae gui Jac rayxy Raquel pia ma Jos hae Benjamim. 20 Jos ray
ray kuery ma Bela, Bequer, Asbel, Gera, Naam, Ei, Rs, Mupim, Hupim
hae Arde. 22 Hae vae kuery ma Jac ray kuery, Raquel pia meme. Hae
Jezer hae Silm. 25 Hae vae kuery ma Jac ray kuery, Bila pia meme.
Hae vae ma Labo guajy Raquel rembiguair ome vaekue. Hae javi vy
sete ikuai.
26 Hae rami py Jac reve Egito katy oo vaekue ma sessenta e seis
ikuai, tay rayxy kuery jaipapa e re. 27 Jos ray kuery Egito py oiko
ma karxa oguereko katu vy oo ovaex nguu Israel Gsen re. Ixupe ojexa
uka vy ijajuy rupi oikuav arei ojaeo reve.
30 Hae ramo Israel aipoei guay Jos pe:
javi pe:
93 Gnesis46,47
vae avakue ma vexai hae vaka re openaa rupi ikuai. Oguerupa guymba
kuery vexai hae vaka, mbaemo oguereko vae hae javi reve, hae r.
33 Hae gui Fara penereno uka vy oporandu r: Mbaexa tu pe kuery
47 Hae
gui Jos ou vy aipoei Fara pe:
1
yvy re ma nhu por jipoi ore nerembiguai kuery rymba kuery pe, karuai
ndaevei ete ramo. Hae nunga rupi a rojerure Gsen yvy re orekuai
agu re hei okuapy Fara pe.
5 Hae ramo Fara aipoei Jos pe:
Nderu hae nderykey kuery ndea py oupa ma ramo 6 Egito yvy ndevy
guar ae itui. Iporvea py ejapo nderu hae nderykey kuery taikuai. Gsen
yvy re ae ri taikuai. Hae gui xapya rei r nderykey kuery regua opena
kuaa ete vae ikuai ramo emo xerymba kuery re ae opena vaer hei.
7 Hae gui nguu Jac ju Jos ogueru vy oexa uka Fara pe. Hae ramo
Xee aikoa hae javi vy ma cento e trinta maet. Mboapyi ete aiko
axya. Xee ma ndaupityi teri xeramo kuery oikoague maet peve hei.
10 Hae rami vy Jac Fara ogueroayvu por rire oo ju oa gui.
11 Hae gui Jos omboekoa nguu hae guykey kuery. Ramesss yvy
re Egito yvy iporvea py ome ikuai agu, Fara aipoeiague rami vy.
12 Nguu, guykey kuery hae nguu ro pygua kuery hae javi pe Jos ombou
vy Egito hae Cana pygua kuery Jos gui mbaemo ray ojogua vy ipo
py anho omboaxa perta. Hae ramo Fara ro py ju oguerupa. 15 Hae gui
Egito hae Cana yvy re perta jipovei ramo Egito pygua kuery hae javi
jogueru vy ojexa uka Jos renonde. Hae vy aipoei okuapy:
Eme orerembiur. Mbaer tu romanomba ta rexaa py? Oreperta
opa ma hei okuapy.
16 Jos ombovai:
guymba kuery. Hae r hembiur Jos ome kavaju, vexai, vaka hae
mburikai rekovia. Hae rami vy hae vae maet re ma mymba kuery
rekovia re omongaru.
18 Hae vae maet opa rire maeta mboae ova ramo Jos-a py oupa
romano ta rexaa py, oreyvy opyta rive agu? Orejogua ke, oreyvy avi
ejogua tembiu rekovia. Hae rami r ore kuery roiko r escravo Fara
pegua, oreyvy voi imbaer topyta. Eme orevy mbaemo raygue roikove
agu, romano e agu, yvy voi opyta rive e agu hei okuapy.
20 Hae rami r Egito yvy hae javi Jos ojogua Fara pe. Egito pygua
kuery pete-te oyvy ovende, hae py karuai ndaevei ete ramo. Hae rami
vy yvy hae javi Fara mbae opyta. 21 Hae pygua kuery voi ojeupegua
escravo omoingo, Egito yvy hae javi rupi ikuai vae. 22 Sacerdote kuery
hyvy anho ndojoguai, mbaeta hae vae kuery pe Fara mbaemo ome
jepi ramo. Fara po gui ojopy vaekue re ae okaru okuapy. Hae rami vy
hae kuery novendei oyvy.
23 Hae gui Jos aipoei heta vae kuery pe:
okuapy. 26 Hae rami agu Egito yvy re Jos ojapoague ma lei a peve
guar o: Mbaemo aju pete nhiru ikuai nhav gui ma pete-te omea
r Fara pe. Sacerdote kuery yvy anho Fara mbae itui.
27 Hae rami vy Israel Egito yvy re oiko, Gsen re ae. Hae py hae
kuery ikuai agu ojou vy heta-etave ojeoivy, heta ete ikuai. 28 Jac ma
dezessete maet re oiko Egito yvy re. Jac oikoa maet hae javi vy
cento e quarenta e sete maet.
29 Hae gui Israel omano raii ma vy oeno guay Jos. Hae vy aipoei:
vy Egito yvy gui xeretekue reraa r xeru kuery onhono porague py, hae
py ae xenhono por agu hei.
Jos ombovai:
Xee ajapo r ndeayvuague rami hei.
31 Hae gui Jac
Eura havy xevy hei. Hae ramo oura. Hae rami r Israel ojeroa,
ngupa ak re ojeko.a
48 Hae
vae rire Jos pe aipoea:
1
Xee rojapo r nderay reta agu rami. Neramymino kuery ajapo r heta
regua ikuai agu rami. Hae kuery pe ame r kovae yvy arakae r
peve guar, hei vaekue xevy. 5 Hae r nderay moko Egito yvy re aju
e mbove oiko vaekue ma, hae kuery ma a guive xeray aei rami ikuai.
Efraim hae Manasss ma xeray aei rami ma ikuai, Rben hae Simeo
rami avi.b 6 Hae r hae kuery rire ju nderay ikuai vaer vae ma nderay
ae r ikuai, hae guykey kuery yvy re r hae kuery hekoa. 7 Mbaeta xee
Pad gui aju jave Raquel omano karamboae Cana yvy re, tape Efrata
katy oo vae katyi. Xeporiau reve anhono por karamboae tape Efrata
Belm epy vae katy oo vae yvry hei.
a
47.31 Hae rami Jac ojapo ombojerovia vy (Hebreus11.21). b48.5 Jos ray kuery
moko ikuai vae ma Jac omano ta vy ogueroayvu por, guay kuery aei pe rami avi.
Gnesis48 96
tujai ete vy hexa voi pytmba ma, ndoexa porvei ma. Hae nunga
rupi Jos ogueronhemboja heruvy hae oa py. Hae ramo oayvupa,
oikuavmba.
kuery oipea nguu renapy re ikuaia gui. Nguu renonde o guenapy re,
ngova omova yvy re.
13 Hae vae rire Jos ogueru ju guay kuery. Efraim ma oiporu kuaa
opo ombojoaxa imondovy vy oiporu kuaa regua omo Efraim kyrve vae
apyte re, hae r oiporu kuaa ea ma Manasss apyte re omo, tujave
vaeri. 15 Hae rami vy Jos ray kuery ogueroayvu por vy aipoei:
anjo opa mbae vai gui xereraa jepe vae tomoingo por kovae avakuei.
Tove xerery rupi meme taikuai, xeru kuery Abrao hae Isaque rery rupi
guive. Tay kuery taetave ojeoivy yvy re hei.
17 Hae gui tuu opo oiporu kuaa regua Efraim apyte re omo r Jos
oexa vy ndojou pori. Hae rami vy nguu po re ojopy, Efraim apyte gui
oguerova agu Manasss apyte re. 18 Hae vy Jos aipoei nguu pe:
Xeray, xee aikuaa ae ma, aikuaa. Hae rami avi ixugui avi r oiko
pete regua, yvate vae r oiko. Hae r tyvy ma ixugui yvateve r.
Hamymino kuery ma heta regua r ikuai hei.
20 Hae rami py hae vae ra ogueroayvu por. Hae vy aipoei:
21Hae
rire Israel aipoei Jos pe:
A xee amano r. Hae rami te Nhanderuete oiko r ndereve, ojapo
r yvy neramo kuery ikuaiague py peo ju agu rami. 22 Ndevy pe aeja
pete mbae, hae ramigua nderykey kuery pe aeja vaer e. Ndevy aeja
yvy amorreu kuery gui xekyxe hae xerapa py aipea vaekue.
49 Hae
rire Jac oeno guay kuery hae javi. Hae vy aipoei:
1
Israel ijayvu r.
3 Rben, ndee ma xeray tujave vae, xembaraetea kuaa ukaa. Jypyi
xegui reiko vaekue, pav gui yvateve hae ipoakave vae reiko. 4 Hae
rami avi yai opu-pua rami avi rejejoko kuaa e vy pav gui e r
ndeyvateve. Mbaeta nderu rupa py rejeupi vy retekoavy rire. Xerupa py
rejeupi vaekue.c
5 Hae gui Simeo, Levi reve ma joegua pendekuai. Pendekyxe
Pendepoxy vy pejapo vai ete. Hae ramo xee rombojao r Jac kuery ray
ikuaia rupi, Israel ray ikuaia rupi romoamba r.
8 Jud, nderyvy kuery tandererovya. Ndepo py rejopy r
guembia omondoroa gui opu ju vae rami reiko. Xivi hae xivi kunha
minha onheno oupya gui mavae ndau omomy ta? 10 Jud regua po gui
ndoipeaai r huvixa po pygua opy mbyte ojopy henoamy vae, ija Sil
epy vae ou ea ja. Hae vae ma pav regua r onhe rendu okuapy.
11 Guymba mburika omox r uva rembypy re, hymba ray uva rembypy
iporve vae re r omox. Oao ojoi r uva rykue py, o-capa ma tuguy
rami uvaa guigua py ojoi r. 12 Hexa ma pyt r vinho gui, ha ma xi
mbyte rupi onheno oupy vae rami. 15 Hae oikuaa r opytuu agu
49.4 Gnesis35.22
c
Gnesis49,50 98
oiko. Mboi minha itui r tape yvry kavaju pyta py oixuu agu, kavaju
rygua hakykue katy hoa agu rami ojapo.
18 Senhor, xee ma roar aikovy xereraa jepe agu!
omonhamba r imondovy.
20 Aser ma ojou reta r tembiu por, huvixave pegua voi.
21 Naftali ma guaxu opoi pyre rami oiko, ijayvu por kuaa r guive.
22 Jos ma yvyra rak hia por riae vae rami r oiko, yak yvry o vae
rami, kora ry rupi hak ojeupi ovy vae rami. 23 Hapa vae kuery omo vai
porague gui xee nderu rogueroayvu porve, yvyty arakae r guar apyte
ryve. Hae nunga hae javi to Jos ak re, guykey kuery gui yvateve vae r.
27 Hae gui Benjamim ma guary nhomondoropa vae rami ipoaka
riae vae. Hae nunga ma ajeive reve hou r oiny guembia, hae
kaarukue voi ombojao r ojopy vaekue hei.
28 Hae vae kuery ma Israel regua doze ikuai vae ru. Hae rami ae tuu
Xenhe heraa r xeramo kuerya py. Hae ramo xenhono por xeru kuery
yvry itakua heteu regua Efrom yvy re o vae py. 30 Macpela regua yvy Manre
katyi o Cana yvy re, Efrom gui Abrao ojogua vaekue joupar. 31 Hae py
ma Abrao onhono por rakae guayxy Sara. Hae py ju Isaque onhono por
Rebeca. Hae py avi xee anhono por karamboae Lia. 32 Hae vae yvy hae
ngupa py, hae omano. Hae rami vy inhe heraa tamo kuerya py.
50 Hae
ramo Jos nguu rova oikuav vy ojaeo reve oayvupa.
1
2 Guembiguai
poropoanoa ikuai vae pe Jos ijayvu tuu retekue
omoeakumba agu re. Hae ramo poropoanoa kuery omoeakumba Israel
retekue.d 3 Gueko rami vy quarenta ra re ombaeapo omoeakumba peve.
50.2 Egito pygua kuery gueko rami vy omoeaku r tegue, are te humba e agu.
d
99 Gnesis50
4 Ojaeoa
opa ma rire Jos aipoei Fara ro pygua kuery pe:
Pe kuery xemboaxy ramo ajerure Fara apyxa py pendeayvu agu
re. Aipoae uka: 5 Xeru rguei xeapo karamboae aura agu rami. Hae vy
aipoei: Xee amano ta ma. Hae gui xenhono por Cana yvy re xerupar
xee ae areko katu vaekue py, hei vaekue. A ma aaxe xeru retekue
anhono por agu. Hae gui aju ju r, peje Fara pe hei.
6 Hae ramo Fara ombovai:
Tereo katu, enhono por nderu, ndevy oura ukaague rami ae hei.
7 Hae ramo Jos ojepea ovy nguu onhono por agu. Hupive ojeoi
avi Fara rembiguai kuery, hoo pygua yvatekueve vae hae Egito yvy re
yvatekueve hae javi. 8 Ojeoi avi Jos ro pygua kuery, tykey kuery hae
nguu ro pygua kuery hae javi. Gsen yvy re opyta vae ma kyrguei
anho, hymba kuery vexai, vaka guive. 9 Hupive ojeoi avi karxa hae
ranhe Jordo rovai re. Hae py ma petegue ju ojaeo vaipa okuapy. Sete
ra re Jos ojaeo nguu re. 11 Cana yvy regua hae py ikuai vae oexa
yvy katy ogueraa vy onhono por Macpela yvy re itakua o vae py.
Hae vae yvy ma heteu regua Efrom gui Abrao joupar ojogua vaekue,
Manre katyi. 14 Hae rire Jos ojevy ju Egito katy guykey kuery reve,
hae tuu onhono por agu hupive ojeoi vaekue hae javi.
aipoei okuapy:
Apy ma ro nerembiguai kueryr.
19Josombovai:
Pekyje eme. Xee ma nhi Nhanderuete rami a? 20 Pe kuery ma
pekyje eme. Xee apena r pendere hae penderay kuery re hei. Hae
rami vy ombopya guaxua rupi ijayvu pori hae kuery reve.
Jos omanoague
22 Egitoyvy re Jos oiko, nguu ro pygua kuery guive. Cento e dez
maet re oiko. 23 Jos oexa Efraim ray kuery, tay ray kuery guive.
3 Issacar, Zebulom hae Benjamim, 4 D hae Naftali, Gade hae Aser. 5 Jac
guigua kuery hae javi ma setenta ikuai. Hae r Jos ma Egito re oiko ae
ma. 6 Hae gui Jos omano hae tykey kuery hae javi, hae javegua kuery
hae javive. 7 Israel kuery ikuai por vy heta-etave hae imbaraeteve tema
101
xodo1,2 102
8 Hae
gui Egito pygua huvixa mboae ju o Jos oikuaa e vae.a 9 Hae
ombovoyia rupi. Hae ramo Fara pe Israel kuery ojapo tet mbaemo
raygue omo por atyr, Pitom hae Ramesss hery vae. 12 Hae rami te
oguereko axy reia ramive ma heta-etave tema ovy. Hae ramo ndaevei
rei ikuai Israel kuery gui. 13 Hae rami vy Egito pygua kuery oguereko
axy reive okuapy Israel kuery omombaeapoa py. 14 Ojavyky rei okuapy
omombaeapo poyi vy, yapo omoua py, tijolo ojapoa py hae mbaety
rupi ombaeapoa py. Ombaeapoa hae javi rupi omoingo axy.
Hebreu regua memby pexa vy ke peikuaa pota. Xapya rei avai ri ramo
ma pejuka r. Hae r kunhaguei ri ramo ma tove taikuai. 17Hae r kyri vae
Israel kuery heta-etave ete tema ovy, imbaraete guive. 21 Hae kyri vae
Hebreu regua avakuei itui nhav pemombo r Nilo yak py. Hae r
kunhaguei ma ndapejukai r.
2 Haegui pete ava Levi regua oo vy omenda pete Levi regua rajy
1
re. 2 Hae ramo kunha vae ma kyr vae oguereko vy oikuav pete
a
1.8 Atos7.18
103 xodo2
avai. Hae vy oexa r ipori ramo onhomi mboapy jaxy re. 3 Onhomi
agu ndaevevei ramo ma ojou pete ajaka jai rogue guigua, hae
ombotypa betume hae oja vae py. Hae gui opiai omboyru vy yak py
omo hembe katyi jai rogue ikuaia rupi. 4 Hae r heindy ma mombyry
yak yvry ikuai. Hae gui ajaka jai rogue mbyte ovu r oexa vy
omondouka guembiguai ojopy agu. 6 Oipea vy oexa kyr vae itui r.
Tereo havy hei. Hae ramo kunhata oo vy oeno kyr vae xy.
9 Ixupe Fara rajy aipoei:
oguereko opia etei rami. Hae rami vy omboery Moiss, Yy gui ano
vaekue hei vy.b
ojuka Egito pygua, hae vy hetekue ojaty ita kui reia py.
13 Kogue ju oo vy oexa moko hebreu regua jogueroa r. Hae rami vy
sete guajy oguereko. Hae vae kuery ma ygua py ou yy ojara agu. Hae
2.14 Atos7.2728,35
c
xodo2,3 104
oporandu:
Mbae re tu kovae ra peju voive ri?d
19 Kunhague ombovai:
Pete Egito pygua orereraa jepe vexai re opena vae kuery po gui.
Hae gui yy ju ojara orevy, hae mymba kuery pe voi ome oyu agu
hei.
20 Hae ramo aipoei hae kuery pe:
Mamo havy hiny ava vae? Mbae re tu peja rae hae py? Peno na,
tou tou mbojape hei.
21 Hae ramo Moiss ovya hae vae ava reve opyta vy. Hae ramo
Moiss rayxyr ome guajy Zpora. 22 Hae gui tayxy oikuav pete
avai. Hae ramo omboery Grson, Yvy mboae re aiko vae hei vy.e
Moiss reve Nhanderuete yvyra rogue hendy vae mbyte gui ijayvuague
3 Hae
gui Moiss opena oikovy guatyu Jetro Midi pygua sacerdote
1
vae rymba kuery vexai re. Hae rami vy vexai kuery ogueraa
kuaray oikea katy tekoa ea vae py, hae Nhanderuete pegua yvyty
re ova, Horebe epy vae py.f 2 Hae gui ixupe ojexa uka pete anjo
Senhor-a guigua pete yvyra rogue hendy vae mbyte. Moiss oma r
yvyra rogue re tata hendy oiny vaeri ndokai. 3 Hae ramo aipoei ojeupe
ae:
Aa ta pevae katy, aexa agu hae rami ete ipor vae. Mbae re tu
yvyra rogue ndokai?
4 Hae katy oexa agu oo r Senhor oexa vy oeno tata yvyra rogue
d
2.18 Reuel ma Midi pygua sacerdote (versculo 16). Hery mboae ma Jetro (xodo3.1).
e
2.22 Tery Grson ma Yvy mboae regua ea reve nhaendu r joo ramigua. f3.1 Horebe
yvyty rery mboae ma Sinai.
105 xodo3
Moiss, Moiss!
Ombovai:
Apy ma a.
5 Hae ramo aipoei ju:
Ejuve eme kyv katy. Emboi ndepy regua, mbaeta yvy repyr
reamya ma ikya e vae.g
6 Xee ma nderu Ruete, Abrao, Isaque hae Jac Ruete hei.
ajapo agu hae vae yvy gui yvy ipor mbaemo oata ea py ojeoi
agu rami. Hae vae yvy ma kamby hae ei oata ea, hae cananeu
kuery rekoa, heteu, amorreu, ferezeu, heveu hae jebuseu kuery rekoa.i
9 Mbaeta Israel kuery ojapukaia ma xea peve onhendu, aexa avi Egito
pygua kuery opa mar rei ombojexavaia. 10 Eju havy, a xee romondouka
r Fara-a py, Egito yvy gui xevygua Israel kuery reipea agu hei.
11 Hae rami r Moiss aipoei Nhanderuete pe:
Mavae tu xee aiko Fara-a py aa agu, hae Egito yvy gui Israel
kuery ano agu?
12 Nhanderuete ombovai:
Xee ma xee ae. Po rami ndeayvu r Israel kuery pe: Xee ae hei
vae xembou pe kuerya py. 15 Po rami r ndeayvu Israel kuery pe:
Senhor peneramo kuery Abrao, Isaque hae Jac Ruete vae rima
xembou karamboae pendea py.j Po rami ae ma xerery opa vaer e.
Hae vae rupi ae r xere penemaendua a hae arakae r peve, re.
16 Tereo havy, emonomba Israel mongetaaty kuery. Aipore hae kuery
pe: Senhor peneramo kuery Abrao, Isaque hae Jac Ruete ojexa uka
g
3.5 Atos7.33 h3.6 Mateus22.32, Marcos12.26, Lucas20.37, Atos7.32
i
3.78 Atos7.34 j3.15 Tery Senhor ma Aikove vae ea.
xodo3,4 106
karamboae xevy. Hae vae aipoei: Anhet xee aikuaa pota ma pendere,
aexa guive Egito yvy re penemoingo axya. 17 Hae nunga rupi xee aipoae:
Ajapo r Egito yvy re pendekuai axy reia gui peo jepe agu cananeu
kuery yvy re, heteu, amorreu, ferezeu, heveu hae jebuseu kuery yvy re,
yvy kamby hae ei oata ea py, hei, re r hae kuery pe.
18 Hae ramo hae kuery oendu r ndeayvua, hae gui Israel
mongetaaty kuery reve peo r Egito pygua huvixaa py. Hae vy aipopeje
r ixupe: Senhor hebreu kuery Ruete ojekuaa uka orevy. A ma
tove mboapy ra re toroo tekoa ea o vae katy, Senhor Oreruete pe
mbaemo rome agu, peje r. 19 Hae rami te xee aikuaa Egito pygua
rupi xepo aupi vy ajapo vai r Egito yvy re. Hae kuery mbyte ambou r
opa margua nhomondyipaar. Hae vae rire mae ma penemondouka r.
21 Mbaeta xee ajapo r Egito pygua kuery penepytyvxe agu rami. Hae
katyi ikuai vae, hae hoo py ova vae-vae pe prata hae ouro guigua
ipor vae re, ao re guive. Hae nunga pejopy vy penderay hae penderajy
kuery re voi pemo r. Hae rami vy peraapa r Egito pygua kuery
mbaemo oguereko vaekue.
4 Hae
gui Moiss ombovai:
1
gui emo ndepo ndepexo re hei. Hae rami opexo re opo omo vy
oipea jevy r ipo re o lepra, yroy rami xi vae.
7 Senhor aipoeive ju:
107 xodo4
avi hae vae moko hexa pyr rejapo r hae kuery ndogueroviai, ne
ndeayvua noendu potai ramo ma yy rejara r yak gui, hae renho r
yvy piru reia py. Hae r yy yak gui rejara vaekue ojeapo r tuguy yvy
ry.
10 Moiss ombovai Senhor pe:
ndeayvu agu.
13 Hae ramo aipoei:
Levita regua Aro nderykey e ri tyy? Xee aikuaa hae vae ijayvu
kuaa ete vaea. Hae gui hae ou ma oiny nerovaex vy. Nderexa vy ovya
r opya py. 15 Hae gui ndee hexeve ndeayvu vy remombeu r ijayvu
agu. Hae gui xee aiko r ndejuru hae ijuru reve, hae romboe r
mbaemo pejapo agu re. 16 Nderekovia nderykey r ijayvu penetar
omo mburika ry. Hae rami vy Egito yvy katy ojevy. Opo py ma Moiss
ogueraa Nhanderuete pegua popoka.
xodo4,5 108
rami Senhor ijayvu: Israel kuery ma xeray jypygua rami. 23 Hae nunga
rupi aipoae ndevy xeray remondouka agu xevy oiko agu. Hae r
neremondoukaxei ramo xee ajuka r nderay jypyguare rereko vae, hei
uka ndevy, re r ixupe.
24 Hae gui tape rupi Moiss oguataa rupi opytuua py Senhor ovaex.
Hae vy ojukaxe.k
25 Hae ramo tayxy Zpora ma pete ita haimbe vae ogueno vy omboi
oeja Moiss oikove agu rami. Opia pire omboia kuxa ae ixupe tayxy
Xeme jouguy moa, hei.
27 Hae gui tykey Aro pe voi Senhor aipoei:
Senhor aipoei ukaague hae javi, hae kuery oexaa py ojapo avi hexa
pyr. 31 Hae rami r hae kuery oguerovia. Mbaeta Senhor oikuaa pota
vy Israel kuery ikuai axya oexa ma. Hae nunga hae kuery pe omombeu
r oendu vy omba guenapy re, hae ombojerovia.
5 Hae
gui Fara-a py Moiss Aro reve jogueraa vy aipoei ixupe:
1
k
3.24 Nhanderuete ojukaxe mbaeta Moiss nomboi teri guay pire, ijayvuague rami e
(Gnesis17.914).
109 xodo5
4 Hae
ramo hae kuery pe Egito pygua huvixa aipoei:
Moiss hae Aro, mbae nunga rupi? Mbae re tu pemombytuuxe ri
penetar kuery ombaeapoa gui? Tapeo na pe kuery pembaeapo agu
katy.
5 Fara aipoei avi:
guare rami, yvy jykuer ojapo agu. Hae kuery ae too hae kuery ae
tojou mbaemo ygue. 8 Hae rami avi hae kuery pe pejapo uka r yvy
jykuer jypyi guive ojapoaty rami ae. Mbovyvei tojapo eme. Mbaeta
hae kuery ma inhate okuapy. Hae rami vy ae Jajeoi, mbaemo
nhame Nhanderuete pe, hei. 9 Hae nunga rupi pembopoyive tema hae
vae avakue rembiapor, hae vae rupi anho ikuai agu, ijapu vae ayvu
ojapyxaka e agu hei.
10 Hae ramo hembiguai huvixa kuery hae ombaeapoa re opena vae
vae pe, hae rami te Pejapo ke yvy jykuer, re uka orevy. Ore ma
orenupmbaa rami te pende kuery ae pejejavy.
17 Hae rami te Fara ombovai:
xodo5,6 110
avi xereve guar, hae vae rupi Cana yvy ame agu hekoar, hae
vae yvy re oguata rei vae rami ikuaiague ae. 5 Aendu avi Egito pygua
Israel kuery pe: Xee ma Senhor. Hae rami vy rogueno r Egito pygua
penembovoyia guy gui. Roipea r pembaeapo vaipaa gui, hae rogueraa
jepe r xepo aupi vy nhombopagaar tuvixa vae ambou reve. 7 Xee
kuery ndoikuaa potai Moiss re, escravo poyi ikuaia gui onhe py
ikuerai vy.
111 xodo6
peguar, hae Egito pygua huvixa Fara peguar guive, Egito yvy gui
Israel kuery ogueno agu.
Jamim, Oade, Jaquim, Zoar hae Cana pygua pia Saul. Hae vae kuery
ma Simeo ray kuery. 16 Po rami ma Levi ray kuery rery hamymino
kuery reve: Grson, Coate hae Merari. Levi ma cento e trinta e sete
maet re oiko. 17 Grson ray kuery ma Libni hae Simei, tay kuery rery
oa rami. 18 Coate ray kuery ma Anro, Isar, Hebrom hae Uziel. Hae
gui Coate ma cento e trinta e trs maet re oiko. 19 Merari ray kuery
ma Mali hae Musi. Hae rami ma Levi ray kuery rery hamymino kuery
reve. 20 Hae gui Anro ma guayxyr ojou ojaixe Joquebede. Hae ramo
Eliseba, Naassom reindy vae. Hae ramo oikuavi Nadabe, Abi, Eleazar
hae Itamar. 24 Cor ray kuery ma Assir, Elcana hae Abiasafe. Hae vae
ma Cor ray kuery. 25 Hae gui Aro ray Eleazar ma guayxyr ojou
Putiel rajy kuery vae regua. Hae ramo oikuavi Finias. Hae vae kuery
ma hoo vae yvatekueve vae ikuai guay kuery reve.
26 Hae gui Aro hae Moiss pe ae Senhor aipoei: Peno ke Israel
kuery Egito yvy gui xondaro ikuai vae rami hei vaekue. 27 Hae vae
kuery ma Egito pygua huvixa Fara pe ijayvu vaekue Egito gui Israel
kuery ogueno agu. Moiss hae Aro hery vae.
7 Hae
ramo Senhor aipoei Moiss pe:
1
remboaxa r ndevy aipoae uka vae hae javi. Hae gui hae vae ju r
ijayvu Fara pe, oyvy gui Israel kuery omondouka agu. 3 Hae rami
avi xee ma ajapo r Fara inhak rat agu rami. Hae Egito yvy re
ajapo r heta hexa pyr hae xeguigua ipor vae. 4 Hae rami te Fara
ndojapyxakai r pendeayvu re. Hae nunga rupi xee amo r xepo Egito
ry. Hae rami vy ajapo r Egito yvy gui omba agu rami xexondaro
kuery xevygua kuery ikuai vae, Israel kuery, nhombopagaar tuvixa vae
aikuaa uka reve. 5 Hae ramo Egito pygua kuery oikuaa r xee Senhor
aikoa, Egito ry xepo amo jave hae kuery mbyte gui Israel kuery
anomba vy.
6 Hae gui Moiss hae Aro ojapo hae rami. Hae kuery pe Senhor
hae r Aro ma oitenta e trs maet oguereko Fara pe ijayvu jave py.
8 Hae gui Senhor aipoei Moiss hae Aro pe:
9 Hae gui pvy Fara Pejapo havy hexa pyr, hae ramo ajerovia
Senhor hae kuery pe ojapo uka vaekue. Aro omombo opopoka Fara
hae hembiguai kuery renonde. Hae ojeapo mboi. 11 Hae ramo Fara
ramo ojeapo mboi. Te Aro popoka houpa hae kuery popoka. 13 Hae
ukave ju: Povae nunga rupi r reikuaa xee Senhor aikoa. Kovae
popoka xepo py areko vae py ainup r yy yak rupi o vae. Hae ramo
oiko r tuguy. 18 Pira yak rupi ikuai vae omanomba r. Yak heaku
vaikue r, hae Egito pygua kuery ojeguaru r yak gui oyu agu, hei
uka.
113 xodo7,8
Aro opopoka oupi vy oinup yy yak rupi o vae, Fara hae hembiguai
kuery oexaa py. Hae ramo yy yak rupi o vae hae javi tuguy oiko. 21 Pira
yak rupi ikuai vae omanomba. Yak heaku vaikue. Hae Egito yvy re
ikuai vae ndaevevei yak gui oyu agu. Egito yvy jave re tuguy oiko.
22 Hae gui Egito pygua imbaekuaa vae kuery voi haekue ramigua ju
ojapo okuapy nhemi rupi hiarandua py. Hae nunga rupi Fara inhak
rat vy noendu potai, Senhor ijayvuague rami vy. 23 Fara ojere vy ngoo
katy ju oo. Ne hae nunga re voi ndoikuaa potai opya py. 24 Hae gui
Egito pygua kuery hae javi ojoo okuapy yak yvry, ojou agu yy oyu
agu. Mbaeta yy yak guigua ndaevei oyu agu.
25 Hae gui Senhor yak oinup uka rire sete ra oaxa.
8 Hae
vae rire Senhor aipoei Moiss pe:
1
ramo ma rombopaga r jui ndeyvy hae javi rupi ambou vy. 3 Yak gui
oiko r jui. Mbovy e r o, oiko r ndero py, opy jaoi rekeaty py,
nderupa ry, nerembiguai kuery ro rupi, ndevygua kuery re, hae mbojape
pembojyaty rupi, mbojaper pemoapomoaty rupi. 4 Jui ojeupi r ndere,
Aipore ke Aro pe: Eupi ndepo ndepopoka reve yak ry, yy rape
hae yupa ikuai vae ry, jui rejapo Egito yvy re o agu rami, re. 6 Hae
ramo Aro opo oupi yy Egito yvy re ikuai vae ry. Hae r jui o vy
Egito yvy hae javi rupi ojaoi. 7 Hae ramo imbaekuaa vae kuery haekue
ramigua ju ojapo nhemi rupi hiarandua py. Hae vy ojapo Egito yvy re
jui o agu rami.
8 Hae gui Fara oeno Moiss hae Aro. Hae vy aipoei hae kuery pe:
Pejerure Senhor pe oipea agu jui xea gui hae xevygua kuerya
gui. Hae ramo ma pende kuery romondouka r Senhor pe mbaemo
peme agu.
9 Hae ramo Moiss aipoei Fara pe:
10 Ko r hei.
Moiss aipoei:
Toiko ndeayvua rami, reikuaa agu peteve jipoia Senhor Oreruete
ramigua. 11 Ndea gui ojepeapa r jui, ndero pygua kuery, nerembiguai
kuery hae ndevygua kuerya gui. Yak py anho ju r ikuai hei. 12 Hae
ramo Moiss hae Aro jogueraa Fara-a gui. Senhor pe Moiss ojapukai
jui kuxa, Fara reve jogueroayvuague rami vy. 13 Hae ramo Senhor
ojapo Moiss ijayvuague rami. Jui omanomba oo rupi, oka rupi hae
mbaety rupi ikuaiague py. 14 Ijaty reta-eta. Hae ramo yvy jave re heaku
vaikue. 15 Hae gui Fara ma oo jepea oexa vy inhak ratve ju. Hae vy
oupi vy oinup yvy kui. Hae ramo oiko reta ky avakue re hae mymba
kuery re. Yvy kui hae javi gui ky oiko Egito yvy jave re. 18 Hae ramo
mberu, hembiguai kuery ro re hae Egito yvy hae javi ry. Hae ramo yvy
naiporvei mberu gui.
25 Hae ramo Fara oeno Moiss hae Aro. Hae vy aipoei:
115 xodo8,9
31 Hae ramo Senhor ojapo Moiss ijayvuague rami. Hae ramo mberu
ojepeapa Fara-a gui, hembiguai kuery hae ixupegua kuery hae javia
gui. Petei voi ndopytai mberu. 32 Hae rami te Fara inhak rat ju.
9 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
ramo 3 Senhor opo omo r nerymba kuery nhundy rupi ikuai vae
ry, kavaju kuery, mburika, camelo kuery, vaka hae vexai kuery ry,
mbaeaxy vaikue ombou vy. 4 Hae r Israel kuery rymba kuery re ma
Senhor amboae rami r ojapo Egito pygua kuery rymba re ojapo rgue
py, Israel kuery rymba ne peteve omano e agu, hei uka ndevy.
5 Mbaeta Senhor oaanga ma hae nunga oiko agu ra. Ko r hae
Tata rupa gui pejopy pendepo reny tanhimbu. Hae ramo Fara
renonde Moiss omombo r yvate katy. 9 Hae vae gui oiko r ikui vae
Egito yvy hae javi ry. Hae ramo Egito yvy jave rupi oiko r irurupa,
opu r ai vaikue avakue re hae mymba kuery re hei.
10 Hae ramo hae kuery oo vy tata rupa gui ojopy tanhimbu, hae vy
oo Fara-a py. Moiss omombo yvate katy. Hae ramo hae vae gui oiko
irurupa vae hae ai vaikue avakue re hae mymba kuery re. 11 Hae nunga
rupi Moiss renonde gui imbaekuaa vae kuery ojepeapa ai vaikue gui.
Mbaeta imbaekuaa vae kuery re voi ai vaikue oiko, hae Egito pygua
kuery hae javi re. 12 Hae rami te Senhor ojapo Fara inhak rat agu
hae javi, nerembiguai kuery hae ndevygua kuery ry, peikuaa agu
avave rei xee ramigua jipoia yvy jave re. 15 Mbaeta hae rami ajapoxe
vae rire rojuka agu xepo amo ma rgue, ndee hae ndevygua kuery
ry mbaeaxy ambou vy. Roipeapa ma rgue yvy gui. 16 Hae rami te
hae rami ndajapoi, ndevy aexa uka agu xepoakaa, hae xerery rupi
xereko omombeua agu yvy jave re.l 17 Hae r ndee repu rei teri vae
hora ojeupity ju jave ajapo r amandau hoa vaipa agu rami, Egito yvy
re oiko e teri vae ramigua ijypya ra gui a peve. 19 Hae gui a ma
emoinge ukapa nerymba vaka, avakue hae mymba nhundy rupi ikuai
vae. Mbaeta opy ndoikei vy hae kuery re amandau hoa r omanomba
r, hei uka ndevy, re.
20 Hae ramo Fara rembiguai kuery vae regua amongue ma Senhor
ndoikuaa potai vae ma oeja guembiguai kuery hae vaka kuery nhundy
re ae.
22 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
Eupi ndepo yvate katy. Hae r hoa r amandau Egito yvy jave re,
avakue ry, mymba hae Egito yvy jave re mbaety rupi onhot mbyre
ikuai vae ry. 23 Hae ramo Moiss yvate katy opopoka oupi ramo
Senhor ombou yapu hat vae hae amandau, tata voi hoa yvy re. Hae
rami vy Senhor ojapo amandau Egito yvy re hoa agu. 24 Hae rami
9.16 Romanos9.17
l
117 xodo9,10
ete amandau hae tata amandau re ir vae hoa ndaevei ete vae. Hae
ramigua oiko vae teri Egito yvy re, Egito pygua ikuai ypya ra guive.
25 Hae gui Egito yvy jave re amandau ojuka opa mbae oka rupi ikuai
vae, avakue hae mymba kuery. Amandau ojavyky avi mbaety rupi
onhot mbyre hae javi, omopmba avi yvyra nhundy rupi ikuai vae.
26 Hae r Gsen yvy re Israel kuery ikuaia py anho ndoai amandau.
27 Hae ramo Fara oeno uka Moiss hae Aro. Hae vy aipoei hae
kuery pe:
A ma ajejavy. Senhor ma heko por vae, hae r xee hae xevygua
kuery ma rojejavy vae. 28 Ejapukai ke havy Senhor pe, mbaeta
Xee ma tet gui a vy xepo aupi r Senhor pe. Hae ramo yapu
vae oaxa r, ndoavei r amandau, peikuaa agu ko yvy Senhor
mbaea. 30 Hae rami avi xee aikuaa ndee hae nerembiguai kuery Senhor
cevada ikuai vae ojavykypa, mbaeta cevada ma hary ma, hae r linho
ma ipoty. 32 Hae r trigo hae centeio ma ndojavykyi, naenho teri ramo.)
opo oupi ramo yapu at vae hae amandau oaxapa, ne ndaokyvei yvy
re.
34 Hae rami te amandau hae yapu at vae oaxapa r Fara oexa vy
ojejavyve ju, mbaeta guembiguai kuery reve inhak rat vae meme.
35 Hae rami vy Fara inhak rat vy nomondoukai Israel kuery, Moiss
10 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
pygua kuery ajavyky reiague, hae hae kuery mbyte mbovykue rei e
nhomondyipaar ambouague, hae kuery oikuaa agu xee ae Senhor
aikoa hei.
3 Hae ramo Moiss hae Aro oo vy ojexa uka Fara renonde. Hae vy
aipoei ixupe:
Po rami Senhor hebreu kuery ruete ijayvu: Rakae peve tu
nerenhemoyvyi r xerenonde? Tove too xevygua kuery, xevy ikuai
agu. 4 Hae rami te xevygua kuery neremondoukaxei agu ramo ma,
pygua kuery hae javi ro. Nderu kuery oexa e teri vae nunga, ne
neramo kuery voi, yvy re ikuaia ra guive kovae ra peve, hei uka
ndevy hei. Hae gui Moiss ojere vy ojepea ju ovy Fara renonde gui.
7 Hae ramo Fara rembiguai kuery aipoei ixupe:
pendekuai agu rejerurea rami hei. Hae rami vy Fara guenonde gui
oipea uka.
12 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
Eupi ndepo Egito yvy ry, tuku ou vy houpa agu jai rogue yvy re
ikuai vae, amandau ndojavykypai vaekue hae javi hei.
13 Hae gui Egito yvy ry Moiss opopoka oupi ramo Senhor kuaray
oua katy gui ombou yvytu. Hae vae ra pukukue re hae pyt mbukukue
re oipeju. Hae gui ko jave ma yvytu rupi ou tuku. 14 Hae rami vy tuku
ou Egito yvy jave ry, yvy jave re oguejy. Heta ete vy hae vae e mbove
ndoikoi teri hae vae nunga tuku, ne hae vae rire ndouvei ma r hae
vae ramigua. 15 Mbaeta ojaoipa yvy hae javi, yvy hu rei agu rami
opyta. Houpa jai rogue yvy re ikuai vae hae yvyraa hae javi, amandau
ndojavykypai vaekue. Egito yvy hae javi rupi mbaeve jipovei ipyau vae
yvyra re, ne jai rogue mbaety rupi ikuai vae.
16 Hae rami r Fara oeno pojava Moiss hae Aro. Hae vy aipoei
19 Hae ramo Senhor ojapo yvytu kuaray oikea katy gui ju oipeju at
119 xodo10,11
agu rami. Hae vae ma tuku oguerovevepa vy oitypa Ye Pyt vae py.
Ne pete tuku ndopytai Egito yvy jave re. 20 Hae rami te Senhor Fara
oiko pyt ana Egito yvy jave re mboapy ra re. 23 Hae nunga rupi peteve
Ejepea ke xea gui, hae eiko kuaa xerova rexa ve agu. Mbaeta
xerova rexa jevya ra ma remano r.
29 Moiss ombovai:
11 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
neretar kuery oendua py, avakue hae javi ngoo katyi rupi ikuai vae
pe mbaemo re ojerure agu re, kunhague voi tojerure kunhague ngoo
katyi rupi ikuai vae pe. Prata hae ouro guigua re tojerure hei. 3 Hae
ramo Senhor ojapo Egito pygua kuery ixupegua kuery omboaxy agu
rami. Moiss voi oikuaapy oiko Egito yvy re, Fara rembiguai kuery hae
ixupegua kuery omboetepa.
4 Hae gui Moiss aipoei Fara pe:
Po rami Senhor ijayvu: Pyt mbyte jave xee aaxa r Egito yvy
mbyte rupi. 5 Hae ramo omano r jypygua Egito yvy re ikuai vae hae
xodo11,12 120
vae. Hae nunga oiko vae teri, hae ndoikovei ma r guive. 7 Hae r
12 Senhor
aipoei Moiss hae Aro pe Egito yvy re teri ikuai jave:
1
2
Kovae jaxy ma pendevy jaxy jypygua r, maeta ijypya
regua. 3 Pendeayvu Israel kuery ijaty vae pe. Hae vy aipopeje: Kovae
jaxy dez araa py ma pete-te peru r pete vexai ray, pete-te hoo vae
ogueru r pete vexai ray ngoo peguar. 4 Hae gui xapya rei hoo pygua
maet oguereko vae haeve. Vexai ray e vy kavarai haeve avi peru
agu. 6 Hae vae jaxy pemboty r catorze ra peve. Hae vy Israel kuery
yta jovaive hae hirygua rupi, pendero peua vae rok re ae. 8 Hae vae
r peu. Pendekua kuaa reve r peu, pendepy regua reve, hae pendepo
py pendepopoka pereko reve. Peu pojava ke. Hae vae ma Senhor
pegua Pscoa.m 12 Mbaeta hae vae pyt xee Egito yvy rupi aaxa vy
ajuka r tay jypygua ikuai vae hae javi, avakue hae mymba guigua voi.
Ambopaga r Egito pygua ruete ikuai vae hae javi. Xee ma Senhor.
13 Huguykue ma oikuaa uka r oo pendekuaia. Mbaeta huguy aexa vy
imbovua revegua e, hae vae jaxy vinte e um araa kaaru peve. 19 Hae
eme. Pendero hae javi rupi r peu mbojape imbovua revegua e anho,
peje hae kuery pe hei.
21 Hae rami r Moiss oenomba Israel kuery mongetaaty kuery. Hae
huguykue hya jere py o vae py, hae hya jere py huguykue o vae
peikyty r penerok yta re, hae hirygua rupi. Komba peve peteve
napei r penerok gui. 23 Mbaeta Senhor oaxa r ovy Egito pygua
yvy re Israel kuery ro ry rupi oaxa vy Egito pygua kuery ojuka, hae r
nhandero py ikuai vae ma ogueraa jepe, peje r penderay kuery pe
hei.
xodo12 122
gui Israel kuery ojeoi vy ojapo hae rami. Moiss hae Aro pe Senhor
aipoeiague rami ae ikuai.
Egito pygua kuery hae javive guive. Mbaeta hax vae onhendu Egito
yvy re, mbaeta oo omanoa ea jipoi.
31 Hae ramo hae vae pytve Fara oeno Moiss hae Aro. Hae vy
Hae vae kuery pe ojerurea omemba. Hae ramo oipeapa Egito pygua
kuery oguereko vaekue.
re. 41 Hae gui quatrocentos e trinta maeta opa jave, hae vae ra ae
Senhor pegua xondaro rami ikuai vae hae javi ojeoi Egito gui. 42 Hae
pyre hae javi r hou, opire omboi uka rire. 45 Hae r amboae regua
oka katy, ne pemop eme ikgue.n 47 Israel kuery hae javive tojapo hae
rami. 48 Hae r xapya rei pendero py amboae yvy regua ova vy Senhor
pegua Pscoa houxe avi ramo ma avakue hae javi pire tomboi ranhe.
Hae gui mae ma r haeve onhemboja hae hou agu. Hae rami rire hae
pyguae rami r oiko. Hae r opire omboi uka e vae ma ne peteve
ndoui r. 49 Hae rami ae toiko pendeyvy pygua ae, hae amboae yvy
regua penembyte rupi ikuai vae pe. 50 Hae rami ikuai Israel kuery hae
javive. Moiss hae Aro pe Senhor ojapo ukaague rami ae ikuai. 51 Hae
vae rave Senhor ogueno Israel kuery Egito yvy gui, pete-te regua
ooa rami.
Hae rami nhandekuai mbaeta Senhor mbaemo por ojapo xevy Egito
gui oreno vy, peje r. 9 Hae rami nhandekuaia opyta r ikuaa ukaar
n
12.46 Joo19.36 13.2 Lucas2.23
o
xodo13,14 124
11
Hae gui Senhor ndevy hae neramo kuery pe ouraague rami
vy penemoinge r cananeu kuery yvy re. Pendekoar ome ma ramo
12 Senhor peguar remboaxa r oxy gui jypygua ituii vaekue hae
javi, mymba kuery guive. Jypygua ava oiko vae ma guive r Senhor
peguar meme. 13 Hae r mburikai ray jypygua rekovia reme r
noremondoukavei ramo Senhor ojuka Egito yvy re jypyi guare hae javi,
avakue hae mymba guigua voi. Hae rami rire Senhor pe xee amboaxa
oxy gui jypygua ituii vae ava ma guive r, hae r xeray kuery jypygua
hae javi ma amboekovia r. 16 Hae rami nhandekuaia opyta r ndepo re
hae nderova re ikuaa ukaar o vae rami, mbaeta Senhor opoakaa rupi
orereno rakae Egito yvy gui, re r nderay kuery pe.
mbaeta hae rami Israel ray kuery ojapo agu re oura rire. Hae vy
aipoei: Anhet Nhanderuete ojekuaa r pendevy. Hae ramo apy gui ke
peraa xekgue, heiague rami ae ogueraa.
20 Hae gui hae kuery Sucote gui ojeoi vy Et py ju ikuai, tekoa ea
pete arai opu vae rupi oo, tape rupi ogueraa agu. Hae r pyvy ma
tata opu vae rupi oo oexape agu, ara py hae pyvy hae kuery oguata
agu. 22 Ara py arai opu vae ndojepeai hae kuery ry gui, hae pyvy
14 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu na Israel kuery pe guakykue katy ju oo vy
Pi-Hairote rexei opyta agu, Migdol hae ye mbyte, Baal-Zefom
renonde katy. Hae vae renonde py pepyta r ye yvry. 3 Hae ramo
Hae ramo Fara hae hembiguai kuery amboae rami ju onhembopya hae
kuery rovai. Hae vy aipoei okuapy:
Mbaexa tu jajapo rae Israel kuery nhanerembiguai kuery ikuai ve
agu rami? hei okuapy. 6 Hae gui Fara okarxa oguereko katu ma
oiporavo vaekue hae karxa Egito re ikuai vae hae javi, huvixa o reve
meme. 8 Mbaeta Senhor omoak rat Egito pygua huvixa Fara Israel
kuery rakykue oo agu. Hae r Israel kuery ma ipya guaxu reve ojeoi.
9 Hae kuery rakykue Egito pygua kuery ojeoi. Kavaju hae javi, Fara
mbae karxa, kavaju rygua kuery hae ixondaro kuery reve oo vy oupity
ye yvry hekoa okuapya py, Pi-Hairote katyi, Baal-Zefom renonde katy.
10 Hae gui Fara kuery ova raii r Israel kuery oma. Hae vy oexa
Egito pygua kuery hae kuery rakykue ou oiny r. Hae rami vy Israel
kuery okyje ete okuapy, hae vy ojapukai okuapy Senhor pe. 11 Aipoei
rakae Egito yvy re teri nhandekuai reve: Orereja ke Egito pygua kuery
pe orekuai agu roe vaekue. Mbaeta orevy pe haeveve vae rire Egito
pygua kuery pe orekuai agu tekoa ea py romanomba rgue py hei
okuapy.
13 Hae ramo Moiss ombovai heta vae kuery pe:
pe ma pekyrir r hei.
mbyte rupi Israel kuery oaxa agu ipiru reia rupi. 17 Ma, Egito pygua
ikuaia mbyte. Arai ma Egito pygua kuery pe pyt, hae r Israel kuery pe
ma hexak. Hae rami py pyt mbukukue re ndaevei Egito pygua kuery
onhemboja agu Israel kuery re.
21 Hae gui Moiss okuave ye ry. Hae ramo hae vae pyt
mbukukue re Senhor ojapo yvytu kuaray oua katy gui oipeju agu rami,
ye ojepea agu. Yy ojaoague rupi yvy piru rei opyta. 22 Hae ramo
Israel kuery oike ye mbyte yvy ipiru reia rupi. Yy ma kora rami o hae
kuery yvry, oiporu kuaa re hae oiporu kuaa ea re. 23 Hae gui Egito
pygua kuery ma hae kuery rakykue ojeoi vy oike avi jogueravy, Fara
rymba kuery kavaju hae javive, karxa hae kavaju rygua kuery guive.
Hae rami vy ye mbyte peve oo.
24 Hae gui ko rai jave Senhor tata hae arai opu vae mbyte oa
gui oexa Egito pygua kuery ojeoi r. Hae rami vy omondyipa. 25 Hae vy
hae kuery karxa rura ombopija vy ojapo ndoo porvei agu rami. Hae
ramo Egito pygua kuery aipoei:
Jajavapa ke Israel kuery renonde gui, mbaeta Senhor opu ore
kuery rovai hae kuery repy vy.
Fara xondaro kuery hae javi ye mbyte rupi hakykue ojeoi ta vaekue.
Hae kuery regua ne peteve ndopytai. 29 Hae r Israel kuery ma ye
mbyte ipiru reia rupi oguata. Hae kuery pe ma yy kora rami o, oiporu
kuaa re hae oiporu kuaa ea re.
30 Hae vae ra Senhor ogueraa jepe Israel kuery Egito pygua kuery
gui. Hae gui Israel kuery oexa okuapy Egito pygua kuery ye rembe re
omanomba vaekue. 31 Hae rami vy Israel kuery oexa Senhor ipoaka etea
Egito pygua kuery re opu r. Hae ramo hae kuery oendu Senhor renonde
ojererokyjea. Hexe ojerovia ete okuapy, hembiguai Moiss re guive.
Moiss oporaeiague
15 Hae
ramo Moiss hae Israel kuery omonhendu okuapy povae
1
Senhor ma hery.
4 Ye mbyte py oitypa Fara mbae karxa hae xondaro kuery.
oiko?
Mavae tu oiko ndee ramigua? Ndekya e vae r ndererovyaa.
Nhomondyipaar ipor vae rejapo vy okyjepy reiko.
12 Reiporu kuaa regua reupi ramo
yvy omokmba.
13 Rejoayvua rupi rereko ndevygua kuery reraa jepe vaekue.
Senhor pe. Hae r ixupe Senhor oexa uka pete yvyra. Hae vae ma
Moiss yy py omombo ramo yy ndairovei. Hae py Senhor oeja pete
ayvu hae kuery rekor. Hae rami vy hae kuery oeko a hae py. 26 Hae
vy aipoei:
Xapya rei Senhor Penderuete ayvu pendu riae, henonde haevea
ramigua anho pejapo, ojapo uka vae pendu, hae ijayvuague hae javi
rupi pendekuai ramo ma ne peteve mbaeaxy ndoui r pendere,
Egito pygua kuery re ambou vaekue regua. Mbaeta xee ma Senhor
romonguera vae hei.
27 Hae gui hae kuery ma Elim py ju ova, doze yvu hae setenta pindo
16 Elim
tekoa gui Israel kuery hae javi ojeoi Sim tekoa ea katy,
1
Elim hae Sinai mbyte o vae. Egito yvy gui omba rire moko
jaxya quinze araa py ova. 2 Hae gui tekoa ea py Israel kuery hae
javive ijayvu mbegue rei okuapy Moiss hae Aro re. 3 Hae vy aipoei
okuapy:
Senhor po py romanomba vae rire Egito yvy re, oja xoo mimo
oa yvry roguapy rokuapy jave, hae orerevyatmba peve mbojape rou
rokuapy jave. Mbaeta ndee ma kovae tekoa ea py orereru orejuka agu
karuai py, ore kuery hae javive hei.
4 Hae ramo Senhor aipoei Moiss pe:
Ma, ajapo r yva gui penembiur hoa agu rami. Hae ramo ko
nhav heta vae kuery o vy omono r pete-te ra guar etei, xee
aexa agu xeguigua lei rupi pa ikuai tyr pa anya.q 5 Hae gui mboapy
oexa uka r, mbaeta oendu pendeayvu rei r. Hae gui mar ramigua
tu ore roiko orere pe kuery pendeayvu rei agu? 8 Mbaeta kaarukue
ramo Israel kuery hae javi pe Aro ijayvu jave tekoa ea katy oma vy
oexa okuapy Senhor rexak arai re.
tekoa hae javi rupi. Hae gui ajeivei ma yxapy o tekoa yvry. 14 Yxapy
hoa vaekue ipirupa jave yvy re opyta mbaemo xi rei vae pira pekue
ramigua, yroy rami iperer vae. 15 Hae nunga Israel kuery oexa vy
q
16.4 Joo6.31
xodo16 130
Avave rei tomo por eme ko r guar hei. 20 Hae rami te hae
kuery noendu potai Moiss ayvu re. Hae vy amongue man omono vy
omo por ko r guar. Hae r haxopa, heaku vaikue guive. Hae ramo
Moiss ivai hae kuery pe. 21 Hae nunga rupi ajeivei nhav omono
Hae vae ma naeaku vaikuei, ndaxoi guive. 25 Hae ramo Moiss aipoei:
nunga rupi seis araa py ome penembiu moko ra peguar. Sete araa
py ma pete-te topyta oa py ae, avave rei too eme oa gui hei. 30 Hae
Po rami Senhor ojapo uka vae: Hae vae regua pemony r pete
hyru, hae pemo por r peneramymino kuery peguar, hae kuery avi
r
16.18 2Corntios8.15
131 xodo16,17
Ejopy pete hyru, hae emony man. Hae vae ma emo por
Senhor renonde, peneramymino kuery peguar hei.
34 Hae ramo Moiss pe Senhor ijayvuague rami vy Aro ma Nhanderuete
ayvu oaty renonde omo por hyru. 35 Hae r Israel kuery ma quarenta
maet re okaru okuapy man re, yvy hekoa agu py oike peve. Cana yvy re
ova peve okaru okuapy man re. 36 Hae gui dez ryru reny ma pete ajaka.
17 Hae
gui Sim tekoa ea gui Israel kuery ojeoipa vy opyta-pyta
1
Mbae re tu oreapo Egito yvy gui roju agu rami, yuvei py orejukapa
agu, oreray kuery hae orerymba kuery reve? hei okuapy.
4 Hae ramo Moiss ojapukai Senhor pe:
Eaxa heta vae kuery renonde, hae nderupive eraa Israel kuery
mongetaaty kuery regua. Ndepo py eraa ndepopoka yak reinupague
vae. Tereo. 6 Hae gui nerenonde xee a r pete itaova Horebe py o vae
ry. Einup hae vae itaova, hae r ixugui o r yy. Hae ramo heta vae
kuery oyu r hei. Hae rami Moiss ojapo Israel kuery mongetaa
kuery renonde.
7 Hae vae tekoa ma omboery Mass hae Merib,s Senhor oeko aa
rupi Israel kuery ijayvu ete rire, Nhanembyte Senhor o teve tyr pa
any? hei okuapy vy.
17.7 Tery Mass ma Moangekoa ea, hae gui Merib ma Ayvua ete-ete ea.
s
xodo17,18 132
10 Hae
ramo Josu ojapo Moiss ijayvuague rami. Hae rami vy opu
okuapy Amaleque kuery re. Hae r Moiss, Aro hae Hur ma yvyty
apyte ry o. 11 Moiss opo oupi jave Israel kuery ipoaka r. Hae r opo
ma ipoyi. Hae ramo pete ita hae kuery ogueru vy omo okuapy hae py.
Hae ramo Moiss oguapy hiry. Aro hae Hur ma ipo omo at herekovy
jovaive-ive re. Hae rami py ipo o at kuaray oike peve. 13 Hae rami r
18 Hae
gui Moiss ratyu Jetro sacerdote Midi pygua vae oendu
1
Grson, Moiss Amboae yvy rupi aguata rei aikovy vaekue hei vy.
4 Hae r amboae ma omboery Elizer, Xeru ruete xepytyv vy xereraa
jepe Fara kyxe guaxu gui hei vy.u 5 Hae rami py Moiss tekoa ea py
hekoa oikovya py hatyu Jetro ogueru tay kuery hae tayxy, Nhanderuete
pegua yvyty katyi. 6 Hae vy hatyu aipoei uka Moiss pe:
Xee nderatyu Jetro aju ndea py, nderayxy hae nderay kuery moko
reve hei uka
7 ramo Moiss oo ovaex vy. Ojeroa vy oayvupa. Hae gui pete-
ojapo porague, Egito pygua kuery po gui ogueraa jepe vy. 10 Hae vy
aipoei:
t
17.15 Bandeira ma joe opua py huvixa omopu r hupivegua kuery hae py oupa agu.
u
18.34 Tery Elizer ma Nhanderuete xepytyva ea nhaendu r joo ramigua.
133 xodo18
Taimaendua por Senhor Fara hae Egito pygua kuery hae javi
po gui pendereraa jepe vaekue re. 11 A ma aikuaa ma tuuete ramigua
ikuai vae hae javi gui Senhor ipoakapave vaea, mbaeta Egito pygua
kuery po gui neretar kuery ogueraa jepe, hae kuery oguereko axy ramo
hei. 12 Hae ramo Moiss ratyu Jetro ogueru Nhanderuete pe oapy vy
ome vaer. Hae ramo ou Aro hae Israel mongetaaty kuery hae javi,
Moiss ratyu reve okaru agu Nhanderuete renonde.
Deuteronmio1.918
13 Ko jevy Moiss oguapy oiny heta vae kuery re oikuaa pota agu.
Komba ramove kuaray oikea peve heta vae kuery opu okuapy
henonde. 14 Hae gui Moiss heta vae kuery oguereko r hatyu oexa vy
aipoei:
Mbaexa tu gu rami rereko heta vae kuery? Mbae re tu ndee anho
repenaa py reguapy reiny kombai ramove kuaray oikea peve, hae r
heta vae kuery ma opu okuapy nerenonde?
15 Moiss ombovai guatyu pe:
ou r xea py, xee aikuaa pota agu pete-te reko re, hae heta vae kuery
amboe por agu Nhanderuete ojapo uka vaekue hae lei re hei.
17 Hae ramo Moiss ratyu aipoei ixupe:
kuery ndereve ikuai vae voi. Gu ramigua ma ipoyi vaipa ndevy. Ndee
aei ndereropoaka kuaai r. 19 Hae gui endu ke xeayvu. Xee romongeta
kuery mavae tape rupi pa oo agu, hae mbaemo ojapo agu re. 21 Hae
gui ejou avi heta vae kuery regua avakue hiaranduve vae, avakue
Nhanderuete renonde ojererokyjea rupi ikuai vae, oipotapa reia re
ndaeveve ei vae. Hae vae nunga emo mil ikuai nhav vae ruvixar,
cem, cinqenta hae dez ikuai nhav vae ruvixar. 22 Hae kuery toikuaa
pota jepi heta vae kuery re. Hae r haxy ete vae hae javi ma ndevy pe
ae r ogueru. Mbaemo ndaxyi vae re ma hae kuery ae toikuaa pota.
Hae rami r haeveve r ndevy. Ndereve amboae kuery togueraa avi
voyi. 23 Xapya rei hae rami rejapo, hae Nhanderuete hae rami agu
ojapo uka ramo ma reropoaka r, hae heta vae kuery hae javi r ngoo
katy ojevy avi ovya reve hei hatyu.
24 Hae rami r Moiss onhe rendu guatyu. Ojapopa ijayvuague hae
javi. 25 Hae rami vy Moiss oiporavo avakue hiarandu vae Israel kuery
regua hae javi gui. Hae vae kuery ma omo imbokuapy heta vae kuery
xodo18,19 134
re opena vaer: mil ikuai nhav vae ruvixar, cem, cinqenta hae dez
ruvixar. 26 Hae ramo hae kuery ju oikuaa pota okuapy heta vae kuery
19 Egito
yvy gui Israel kuery omba rire mboapy jaxya hae ijypyia
1
vae, taguato pepo ry rami rogueraa ague hae gui, hae apy xea py ju
rogueruague. 5 Hae gui a ma pendu kuaa pota r xeayvu, pendekuai r
Senhor ijayvua hae javi r rojapo hei okuapy. Hae rami heta
vae kuery ijayvuague Moiss omombeu ju Senhor pe.
9 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
Ma, ndea py aju r pete arai pyt vae rupi, ndereve xeayvu r
heta vae kuery oendu avi agu, ndere ojerovia riae okuapy agu
hei. Mbaeta Senhor pe Moiss omombeu ma vaekue heta vae kuery
ijayvuague.
10 Senhor aipoei avi Moiss pe:
mboapy araa py heta vae kuery hae javi oexaa py xee Senhor aguejy
r Sinai yvyty ry peve. 12 Hae gui yvyty yvry rupi reaanga r imoiny
heta vae kuery rejoko vy. Hae vy aipore r: Peiko kuaa pota yvyty re
pe e agu, ne pepoko eme ijyvry rupi aaangaague re. Mbaeta yvyty
re opoko vae rei omano r. 13 Hae nunga re avave ndopokoai r. Hae
19.12 Sinai yvyty ma yvateve vae. Hae r ijyvyrygua ma ijoja rei tekoa ea.
v
135 xodo19,20
oikyao ukapa. Hae ramo ojoi okuapy oao. 15 Moiss aipoei heta vae
kuery pe:
Peiko katu ke mboapy araa pyguar, hae rami vy penhemboja eme
kunhague re hei.
16 Hae gui mboapy araa komba ramove ma oiko onhemboxi hae
overa vae, hae pete arai pyt ete vae yvyty ry ojekuaa. Pete mimby
guaxu onhe rat ete, tekoa py ikuai vae oryryipa agu rami. 17 Hae
ramo Moiss ogueraa heta vae kuery ikuaia gui mombyryi Nhanderuete
ovaex agu. Hae ramo yvyty yvry ju ikuai. 18 Sinai yvyty hae javi rupi
hatax oiny, hiry peve Senhor oguejy ramo tata rupi. Hatax opu ovy
tatakua gui hatax opu vae rami, hae yvyty hae javi oryryi at. 19 Hae
apyte ry ou agu. Hae ramo Moiss o ovy. 21 Senhor aipoei Moiss pe:
Eguejy ju, heta vae kuery pe ndeayvu touve eme yvyty yvry rupi
reaangaague kyv rami xee Senhor-a katy xerexa agu, hae kuery
regua heta omano e agu. 22 Sacerdote kuery xee Senhor re onhemboja
Deuteronmio5.121
20 Hae
gui po rami Nhanderuete ijayvu. Hae vy aipoei:
1
2
Xee ma Senhor Nderuete Egito yvy re escravo pendekuai
vy pembaeapo poyiague gui pendepea vaekue.
3 Ndererekoi r nderuete mboae xerenonde.
raangaa, yva gury yvy re ikuai vae ramigua, ne yvy guy rupi yy
19.1213 Hebreus12.20
w
xodo20 136
rakae yva hae yvy, ye hae opa mbae hexe ikuai vae. Hae gui sete
araa py ma opytuu. Hae nunga rupi sbado ra Senhor ogueroayvu
por vy oeja ikya e vaer.y
12 Remboete r nderu hae ndexy, reikove puku agu yvy ndeyvyr
14 Ndetavy eme.b
15 Nemonda eme.c
17 Emoaru eme neir ro. Emoaru eme neir rayxy, hembiguai ava ne
Deuteronmio5.2233
18 Israel
kuery hae javi oendu okuapy yapu hae mimby guaxu pu, hae
oexa overa vae hae yvyty gui hatax vae. Hae nunga hae kuery oexa
vy oryryipa hae mombyryi opyta. 19 Hae vy aipoei okuapy Moiss pe:
x
20.811 Sbado ma Pytuua ra ea. y20.11 Atos4.24, 14.15 z20.12 Mateus15.4,
Marcos7.10, Efsios6.23 a20.13 Mateus5.21, Romanos13.9, Tiago2.11
b
20.14 Mateus5.27, Romanos13.9, Tiago2.11 c20.15 Romanos13.9
d
20.17 Romanos7.7, 13.9
137 xodo20,21
Altar re ijayvuague
22 Haeramo Nhanderuete aipoei Moiss pe:
Po rami r ndeayvu Israel kuery pe: Pe kuery pexa ma yva gui
pendereve xeayvu r. 23 Pejapo eme tuuete ramigua prata e vy ouro
gui xereve pemboete avi vaer. 24 Hae rami rgue py pete altar yvy
Deuteronmio15.1218
ramo imemby e vy ipia, hae ramo ma kunha hae imemby kuery ipat
pe meme r opyta, hae ime ma hae aei r oo. 5 Hae rami avi escravo
rami ae r oguereko. 10 Hae gui xapya rei guay rayxyr kunha mboae
guetar ojukaxe vy ete hexe oma mbegue reve opu, hi gui ojuka
xodo21 138
hae e opo py. Hae gui hetar omano e vy jepe ngupa py itui r.
19 Hae gui opu vy oka rupi ju oiko r opopoka reve te. Hae rami r
rami avi xapya rei pete ra, moko ra ri hembiguai nomanoi ramo
napembopagai r ipat, mbaeta ipat perta rami ombovare vae.
22 Hae gui xapya rei avakue jogueroaa py pete ounga r kunha
ipurua vae. Hae gui omembyi oity te ixy re mbaeve rei ndoikoi ramo
ma oungaare omboekovia r kunha vae me oipotaa rami, huvixa kuery
ijayvua rami ete. 23 Hae rami avi kunha vae ndaevei ramo pejuka
oikutu rire omano r. Hae rami r vaka pejapipa r ita py, hae ne
hookue ma voi ndapeui r. Hae r vaka ja ma napembopagai r. 29 Hae
rami avi xapya rei vaka yma ma voi jokutu vaety, hae ija oikuaa vaeri
nombotyi ramo pete ava e vy kunha mbae ojuka r. Hae rami r
vaka pejapipa r ita py, hae ija voi pejuka avi r. 30 Hae rami te ija pe
vaka oikutu ramo ija opaga r ipat pe trinta hati vae prata guigua,
hae r vaka ma pejapipa r ita py.
33 Amongue yvykua omboty e re oeja, xapya rei yvy ojoo vaekue
r yvy jooare omboekovia r ija pe perta ome vy. Hae gui mymba
omano vaekue ma imbae ae r opyta.
35
Xapya rei amongue rymba vaka ma amboae rymba vaka oikutu
ramo omano r. Hae rami r ija kuery ovende r vaka oikove vae,
hae hepykue ombojao r jooi rami. Hae mymba omano vaekue avi
r ombojao. 36 Hae rami avi hae vae vaka jokutu vaetya oikuaa pav
vaeri ija nombotyi ramo guymba vaka ome r amboae vaka rekovia,
hae r omano vaekue ma imbae ae r opyta.
22
Xapya rei amongue vaka e vy vexai re imonda vy ovende
1
okai vy oapy avi r mbaemo aju o vae, e vy oipoo pyre, hae rami e
vy mbaety hae javi okai r. Hae rami r tata moendyare omboekovia
r okaiague re.
7 Xapya rei amongue guetar pe perta e vy mbaemo ome r
omo por agu, hae gui hae nunga re imondaa r ijopyare gui, hae
imonda vaekue ojoua r. Hae rami r imondaague re ma mokoguea
repy r omboekovia. 8 Hae xapya rei imonda vaekue ndojouai ramo hoo
vae ae r peraa huvixa kuerya py, hae kuery oikuaa pota agu guetar
mbae rei-rei re naimondai pa raea re. 9 Xapya rei amongue jokore r
axy eme amboae regua, pereko axy eme, mbaeta pe voi Egito yvy re
amboae regua peiko rire. 22 Pejavyky eme ne peteve imeve vae, e
rei neretar gui ao puku reipea vy nembaemo ogueraa vae rekovia, hae
rami vy ixupe reme ju r kuaray oike e mbove. 27 Mbaeta hae vae
penderuvixa kuery re voi.h 29 Xevy reme vaer eru voi nembaety gui
ra re ranhe oxy rupi toiko. Hae gui oito araa py ma reme r xevy.
31 Xevygua ikya e vae r pendekuai. Hae rami vy peu eme jai rupi
23
Ndaevei nembaemombeu rive agu, ndaevei joekokue
1
g
22.17 Hae jave py ava omendaxe vy kunhata ru kuery pe ome r mbaemo ipor vae
(Gnesis24.53). h22.28 Atos23.5
141 xodo23
katy. Hae pav ijayvu rei okuapya py voi ndaevei renhomoir agu
anhet rupi e ndeayvu vy. 3 Iporiaukue re reikuaa potaa py ma ndaevei
ovoyi reve onheno oupy r rexa vy ema rive eme, eipytyv ivoyi oupi
agu.
Deuteronmio16.1820
6
Neretar iporiaukuei huvixa kuery pe ojexa uka r ndaevei
haevea rami rereko agu. 7 Ndaevei reiporu agu ayvu rive rei.
Ndaevei rejuka uka agu ojejavy e vae hae heko por vae, mbaeta
xee namboeko pori r joapo vai rei vae. 8 Ndaevei omemby rejopy
Levtico25.17
10
Mboapy meme maet peve r remaet ndeyvy re, hae ndejeupe
guar remono r mbaemo aju. 11 Hae r sete maeta re ma yvy reja
r opytuu agu, topyta remaet e re. Hae ramo heta vae kuery regua
iporiaukuei ojou agu hou vaer, hae kaaguy rupigua voi hou agu
hembyrekue. Hae rami ae r rejapo ndeuvaty hae nde-oliveira-ty re.
Levtico23.3
12
Mboapy meme ra peve r rembaeapo. Hae r sete araa py
ma repytuu r, nerymba vaka hae mburika voi opytuu agu, hae
gui nerembiguai pia kuery hae amboae regua voi opytuu avi agu.
13 Penekyre xeayvua hae javi rupi pendekuai agu. Hae rami vy
penemaendua eme tuuete ramigua rive rery re, hae nunga rery rupi
pendeayvu eme.
peme avi agu mymba pejuka vaekue ruguykue reve. Xevygua ngarua
py ndaevei avi inhandykue pereko agu pyt mbukukue re komba
peve. 19 Penembaety rupi jypyi oiko vaekue regua iporgueve peru r
vae renonde re ma peiko kuaa, hae pendu ijayvua. Pepu eme hexe,
mbaeta hae nomboguei r pendeko vaiague, hexe xerery o ramo.
22 Hae rami rgue py opa mbae py penhe rendu, hae xeayvuague
agu, ndaevei hae kuery ikuaia rami pe kuery pendekuai agu. Hae
rami rgue py pemomba ete r, hae pemboaypa r ita omopu
vaekue hae javi. 25 Senhor Penderuete pe ete r pendekuai. Hae ramo
hae omoingo por r mbojape peu vae hae yy peyu vae. Penembyte
gui oipeapa r mbaeaxy. 26 Hae ramo pendeyvy re ndoikoi r kunha
r kavy nerenonde gui oipea heravy vaer: heveu kuery, cananeu hae
heteu kuery. 29 Hae rami avi petei maet re r aipea, ijyvy vaekue
pendereta hae pendeyvyr vaekue hae javi rupi pendekoa peve. 31 Hae
24 Hae
gui Nhanderuete aipoei Moiss pe:
1
omboparapa Senhor ayvu hae javii. Hae gui ko ajeivei reve opu
vy pete altar ojapo yvyty yvyiry. Doze ita omopu avi, Israel kuery
regua doze ikuaia rami. 5 Hae omondouka amongue Israel kuery regua
kunumigue. Hae vae kuery ma mbaemo oapy vy ome Senhor pe, hae
vaka ray ojuka hexeve pete rami ikuaia regua. 6 Huguy mbyte rupigua
heta vae kuery oendua py. Hae ramo hae kuery aipoei:
Senhor ijayvuague hae javi r rojapo, ronhe rendu vy hei.
8 Hae gui huguy omboyru vaekue Moiss ogueraa vy heta vae kuery
Israel regua nhomongeta vaety kuery. 10 Hae kuery oexa Israel kuery
Ruete. Ipy gury ma pete pyra o ita safira ramigua, yva rami hexak
vae. 11 Israel regua Nhanderuete oiporavo vaekue oexa te hae kuery re
opo nomo. Hae rami rgue py okaru hae oyu okuapy henonde.
ojekuaa oiny Nhanderuete rexak. Seis ra re arai ojaoi. Hae gui sete
araa py ma Senhor oeno Moiss arai mbyte gui. 17 Senhor rexak ma
tata rami nhomomba vae ojekuaa yvyty apyte ry Israel kuery oexa r.
18 Arai mbyte rupi Moiss oike vy o ovy yvyty re. Hae py ma opyta
xodo35.49
25 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Israel kuery pe ogueru agu xevy ome
vaer. Avakue ipya re hae rami agu oa vae, hae kuery po gui pejopy
r xevy ome vae. 3 Povae ma xevygua hae kuery po gui pejopy vaer:
ouro, prata hae overa vae, 4 ajukue hovy vae, prpura, pyt vae, ajukue
iporve vae hae kavara rague, 5 vexai pirekue omopyt mbyre, ipirekue
nhomboaxaa agu regua irr hae heaku por vae oapy pyr, 7 ita nix
hae ita sacerdote pegua manto hae ipexo regua jeguar. 8 Xevy pe pejapo
r pete henda ikya e vaer, heta vae kuery mbyte xee aiko agu.
9 Ombojerovia atyr rejapo r haangaa ndevy aexa uka vae hae javi
rami, hae opy o r hae vae rami rejapo vaer hae javi.
xodo37.15
10
Yvyra accia gui rejapo r xeayvu ryrur. Ipuku-a ma pete
metro raxai, ipya ma meio metro raxai, yvatea ma meio metro raxai
avi. 11 Renhov r ouro etei py. Hyepy rupi hae hiry rupi voi renhov
irundy inhapy vae ouro gui. Hae vae ma remo r hyru apy irundyve
re. Moko inhapy vae remo r kyv katygua re, hae moko avi r
remo hovai re. 13 Rejapo avi r yvyra poii accia gui, hae renhov
o vae rupi, hae vae re hyru peraa agu. 15 Yvyra poii opyta r hyru
xodo37.69
17
Imbotya teko vai ombogue atyr rejapo avi r ouro etei gui.
Ipuku-a ma pete metro raxai r, hae ipya ma meio metro raxai.
18 Ouro gui avi r rejapo moko anjo ipepo vae raangaa. Ouro omoatyr
mbyre gui r rejapo, hyru mbotya apy jovaive re hia vaer. 19 Pete
145 xodo25
anjo raangaa remopu r pete apy re, hae amboae ma hovai re. Pete
regua gui meme r rejapo imbotya hae anjo raangaa ijapy jovaive re
hia vaer. 20 Anjo raangaa opepo oupi r yvate katy, ipepo omo r
hyru mbotya. Joa katy r oma, imbotya teko vai ombogueaty katy ae.
21 Hyru ry remo r imbotya. Hae r hyepy py ma remo r xeayvu
ndevy amboaxa vaer vae. 22 Hae py aju r ndea py, imbotya teko vai
ombogueaty ry, mokove anjo ipepo vae raangaa xeayvu ryru mbotya
ry hia vae mbyte. Ndereve xeayvu r ajapo uka vae, hae Israel kuery
rekor amombeu vae hae javi re.
xodo37.1016
23
Rejapo avi r pete mesa yvyra accia gui. Ipuku-a ma pete
metro vaer, ipua ma meio metro, hae yvatea ma meio metro raxai.
24 Mesa ma renhov r ouro etei py. Ijyvry rupi ma rembojegua r
ouro guigua py. 25 Ijyvry rupi ma rejapo r hembe yr. Ipo guaxua ma
inhapy vae yvyra poii o agu, hae vae re peraa agu mesa. 28 Hae
vae yvyra poii ma rejapo r yvyra accia gui, hae ouro py renhov r,
hae vae re peraa agu mesa. 29 Hiry guar rejapo avi r hyar, heaku
por vae oapy atyr, hya kuar hae hya ruguai mbaemo omemby
peraa agu. Hae vae ma ouro etei gui meme r rejapo. 30 Mesa ry
xodo37.1724
31
Rejapo avi r pete tataendy yr ouro guigua. Ouro omoatyr
mbyre gui r rejapo. Hapytar, hakr, tykue ryrur, ijapua vaer, hae
ipotyr voi petei gui meme r rejapo. 32 Ijyke gui ma o r mboapy
meme hak. Mboapy rak o oiny r pete yke gui, hae hovai gui ju
mboapy rak avi r o. 33 Pete-te hak re o r mboapy amndoa
raangaa tykue ryrur, pete ijapua vae hae pete ipoty. Hae gui hak
mboae re haekue rami ae avi r o mboapy amndoa raangaa tykue
ryrur, pete ijapua vae hae pete ipoty. Hae rami r mboapy meme
hak tataendy y gui o oiny vae. 34 Hiy re ete ma o r irundy amndoa
raangaa ijapua vae tykue ryrur, ipoty reve. 35 Pete ijapua vae o r
moko rak ixugui o oiny vae rendar, hae amboae ijapua vae haekue
rami ae o r moko rak ixugui o oiny vae rendar. Ove ju r pete
ijapua vae moko rak ixugui o oiny vae rendar. Hae rami rejapo r
mboapy meme hak mok-moko tataendy y gui o oiny vae. 36 Ijapua
vae hae hak ma petei guigua meme. Hae javive petei guigua meme
r rejapo ouro etei omoatyr mbyre gui. 37 Rejapo avi r sete tataendy.
xodo25,26 146
imboguea ma ouro etei guigua meme. 39 Pete poyikue ouro ete gui r
rejapo tataendy yr hae hyru hae javi. 40 Eikuaa pota ke yvyty apyte re
re jave haangaa aexa uka vaekue rami ete rejapopa agu re.j
xodo36.818
26
Hae gui rejapo r ombojerovia atyr. Imbotyar ma o r
1
dez cortina ajukue iporve vae oipoka pyre gui, hae hovy vae,
prpura hae pyt vae gui. Rembojegua r anjo ipepo vae raangaa py.
Ojapo kuaa vae ojapo r. 2 Pete-te cortina puku-a ma catorze metros
vaer, hae ipya ma moko. Cortina ikuai vae joo rami meme r. 3 Pete
nhiru cortina ojea r joe, hae hovai re voi pete nhiru o vae ojea-jea
r joe. 4 Hovy vae gui rejapo r jokuaa cortina jypygua apy re o vae
rembe re. Hae rami ae avi rejapo r mokoa aty apy re cortina o vae
rembe re. 5 Pete-te cortina re cinqenta jokuaa r rejapo, hae amboae
cinqenta jokuaa rejapo r moko aty apy re cortina o vae re. Pete-te
ojokuaa ma o r hovaigua renonde katy. 6 Hae rejapo avi r cinqenta
ijopyar ouro guigua. Hae vae py pete-te cortina rejopy r amboae re.
Hae rami py ombojeroviaaty petei ae r opyta.
7 Hae kavara rague gui rejapo avi r cortina mboae ombojeroviaaty
aoi jevya mbotyar. Onze cortina rejapo r hae ramigua. 8 Hae vae
cortina ma pete nhiru rejokua r joe, hae gui mboapy meme mboae
voi rejokua r hae rami. Cortina mboapy memea vae ogueroja r ijaoia
o vae renonde. 10 Hae jypygua aty apy re cortina o vae rembe re ma
cinqenta jokuaa rejapo r, hae mokoa aty apy re cortina o vae rembe
re ma cinqenta jokuaa ju r rejapo. 11 Rejapo avi r cinqenta ijopyar
overa vae guigua. Hae gui ijopya ikuai vae remo r cortina jokuaa re.
Hae vae py rejokua r reovy ijaoi ar, petei ae opyta agu. 12 Hae gui
j
25.40 Hebreus8.5
147 xodo26
o r moko omo agu joa katy oo vae, jooi rami nhovaex agu rami.
Hae rami rejapo r yvyrape ombojeroviaaty ytar hae javi. 18 Hae
gury moko omopyr agu, hae amboae yvyrape gury moko avi.
22 Hae gui kuaray oikea katy ombojeroviaaty kupe reguar ma rejapo
rejapo avi r moko yvyrape ijapy katy guar. 24 Hae vae ma igury rupi
ojao, hae r yvate rupi ma pete inhapy vae rupi joyvy r o. Hae rami
rejapo r moko yvyrape re. Mokove apy pete-te re r moko o. 25 Hae
amboae apy peve. 29 Yvyrape renhov r ouro py, hae ouro gui ae ju r
rejapo inhapy vae, hae vae rupi mbyte yvyra oaxa ovy vae oaxa agu.
Yvyra oaxa oiny vae voi ouro py ae avi r renhov. 30 Hae gui rejapo r
xodo36.3538
31
Hae gui rejapo r pete ajukue ok regua hovy vae gui, prpura,
pyt vae, hae iporve vae oipoka pyre gui. Rembojegua r anjo ipepo
vae raangaa py. Ojapo kuaa vae ojapo r. 32 Hae vae reipyo r irundy
yta yvyra accia guigua ouro py onhov mbyre. Hae vae jopyar rejapo
r ouro gui, hae irundy prata guigua omopyr agu. 33 Ajukue okr
reupi r ijopya gury. Hae gui xeayvu ryru ju reraa r hae katy, ajukue
ok regua rovai opyta agu. Hae rami py ajukue o r ombojao agu
henda ikya e vae hae henda ikya e ete vae.
34 Henda ikya e ete vae py xeayvu ryru o vae mbotyar
26.34 xodo25.21
k
xodo26,27 148
pyt vae, hae ajukue iporve vae oipoka pyre gui, ombojegua kuaa
vae rembiapo. 37 Hae vae ajukue ytar ma rejapo r pete nhiru yvyra
xodo38.17
27
Hae gui altar-r ma yvyra accia gui r rejapo. Ipuku-a ma
1
moko metros raxai, ipya ma hae rami ae ju, altar ijapy irundy
vae opyta agu. Hae r yvatea ma pete metro raxai r. 2 Ijapy irundyve
ryrur, hae p ikyao ar, hyar, ikuxa rakua hae tapy ryrur. Hyrur
hae javive overa vae gui meme r rejapo.
4 Hirygua ipok rei vaer ma rejapo r overa vae gui, kya x
ix ova agu rami. 6 Altar peguar rejapo avi r yvyra poii. Hae vae
r rejapo.
xodo38.920
9
Rejapo avi r ombojeroviaaty rokar. Kuaray puku-a katy oka rupi
o r cortina ajukue iporve vae oipoka pyre gui. Jova-jovai re ipuku-a
ma quarenta e cinco metros r. 10 Hae vae rupi o r vinte ijyta hae
vinte omopyr agu overa vae guigua meme. Hae vae ijyta re itya,
hae hiry ikar vae o vae ma prata guigua meme r. 11 Hae rami avi
r cortina vinte e dois metros o vae. Ijyta o r dez, hae omopyr agu
dez avi. 13 Hae rami ae avi oka kuaray oa katygua voi ipya vinte e dois
ipya r. Hae vae ma hovy vae guigua, prpura, pyt vae hae ajukue
iporve vae oipoka pyre guigua, ajukue ombojegua kuaa vae rembiapo.
Ijyta irundy r, hae omopyr agu voi irundy. 17 Hae javive ijyta oka
rupi hia vae ma guive r oguereko r hiry rupi prata guigua. Itya
voi prata guigua, hae r omopyr agu ma overa vae guigua r. 18 Oka
pyr, hae oka rupi ombota pyr voi overa vae guigua meme r.
Levtico24.14
20 Aipore r Israel kuery pe togueru tataendyr azeite oliveira
gui anho ombota pyre, tata hendy riae oiny agu. 21 Hae gui oguy
nhemboaty oaty py, xeayvu ryru renonde ajukue ok regua o vae kyv
rami, hae py ma Aro hae tay kuery opena riae r, kaarui guive ko
ajeive peve, Senhor renonde. Hae rami ma Israel kuery rekor opa e
vaer, arakae r peve guar.
xodo39.131
28
Tou ndea py nderykey Aro hae tay kuery, Israel kuery gui
1
aiporavo hae kuery ae sacerdote ikuai agu, Aro, hae gui tay
kuery Nadabe, Abi, Eleazar hae Itamar. 2 Nderykey Aro pe rejapo r
vae, 6 pejapo agu manto sacerdote peguar ouro gui, hovy vae,
prpura, pyt vae hae ajukue iporve vae oipoka pyre gui, ojapo por
mbyre meme. 7 Hae vae re o r moko axiy rygua. Mokove apy re r
o vaer, joo rami guar. Mbaeta joo rami ae r rejapo ouro gui, hovy
vae, prpura, pyt vae hae ajukue iporve vae oipoka pyre gui. 9 Rejou r
moko ita nix regua. Hae vae re rembopara r Israel kuery rery. 10 Pete
xodo28 150
ita re rembopara r mboapy meme tery, hae amboae ita re amboae mboapy
meme ju r rembopara hae kuery ituiiague rami. 11 Ita re ombaeapo
vae ombopara r, ku reguar omboparaa rami avi. Hae vae moko ita
re rembopara r Israel ray kuery rery hae javi. Ijyvry rupi remboja r
ouro py. 12 Mokove ita remo r manto sacerdote pegua axiy ry, ita Israel
rami, manto sacerdote peguar rejapoague rami. Ouro gui, hae hovy vae,
prpura, pyt vae hae ajukue iporve vae oipoka pyre gui r rejapo.
16 Irundya jovaive re, hae moko rejapo r. Ipuku-a ma pete po pukukue,
hae ipya voi pete po pukukue avi r. 17 Hae vae re ma remo r ita
hendar reve, ita irundy ryxy o reve: jypyigua ma srdio, topzio hae
carbnculo. Hae vae ma jypyigua ryxy. 18 Moko ryxya ma esmeralda,
20 Hae gui irundy ryxya ma berilo, nix hae jaspe. Henda ouro guigua o
r imbojeguaar. 21 Hae vae ita o r Israel ray kuery rery o agu, hery
doze vae rami avi. Ku reguar rami r rembopara, pete-te ita re hery o
agu, doze regua ikuaia rami. 22 Pexo regua peguar rejapo r pete corrente
ix rami, ouro guigua oipop mbyre. 23 Hae pexo regua peguar rejapo r
moko inhapy vae ouro guigua. Hae moko inhapy vae remboja r pexo
regua apy re. 24 Hae gui mokove correntei ouro guigua remboaxa r moko
inhapy vae pexo regua apy re remo vaekue rupi. 25 Mokove correntei
apy remboja r mokove ita renda re, hae remo r manto sacerdote pegua
axiy rygua renonde katy. 26 Rejapo avi r moko inhapy vae ouro gui,
hae remboja r pexo regua apy mokove re, igury o vae rembe re, manto
sacerdote pegua reve. 27 Hae moko ju r rejapo inhapy vae ouro gui. Hae
vae ma remo r mokove manto sacerdote pegua axiy rygua re, henonde
yvyvei, ijoapya o vae katyi, ikuakuaa manto sacerdote pegua reve joo
rami ojapo por mbyre ry. 28 Hae gui pexo regua re inhapy vae o vae
kuery rery Aro ogueraa r pexo regua oikuaa pota agu vae, okurax ry,
henda ikya e vae py oike ma vy, Senhor renonde imaendua riae agu.
30 Hae gui pexo regua oikuaa pota agu vae re remo avi r Urim
hae Tumim,l Aro kurax ry o agu Senhor renonde oike ramo. Hae
l
28.30 Urim hae Tumim ma sacerdote kuery mbaekuaa-a oguereko vaekue
(Nmeros27.21).
151 xodo28,29
Hae vae hembe y rupi remoana r tupyja ipereri vae rami, oxoro e
agu. 33 Hae gui kamixa puku rygua rembe hae javi rupi rembojegua
r yvyraa raangaa hovy vae, prpura hae pyt vae gui ojapo pyre
py. Mbyte rupi remo avi r opari vaer ouro guigua. 34 Kamixa puku
rygua rembe hae javi rupi o r pete opari vae ouro guigua, hae
pete yvyraa raangaa, hae gui amboae opari vae ouro guigua, hae
amboae ju yvyraa. 35 Hae vae kamixa puku rygua py Aro onhemonde
r ombaeapo jave guar, opari vae onhendu agu henda ikya e vae
py oike nhav Senhor renonde, hae o ouvy r guive, omano e agu.
36 Rejapo avi r ipe vae ouro etei guigua. Hae vae ma rembopara
rova ry, Israel kuery mbaemo ikya e vae ome vaekue ogueraa vy
ojekyao uka agu, hexe o e agu jejavya. Hae nunga rupi o riae r
Aro rova ry, ome mbyre ombovya agu Senhor.
39 Rejapo r kamixa puku ajukue iporve vae gui. Ak regua voi
nderykey Aro hae tay kuery. Hexe azeite remo reve remboaxa r
xevygua sacerdote ikya e vaer. 42 Rejapo avi r hae kuery kaxr
ijapuai vae ajukue iporve vae guigua ojaoi agu ipire reia. Ikua
guive hiu peve r o. 43 Hae vae ma Aro hae tay kuery omo r oguy
Levtico8.136
29
Po rami r rejapo xevygua sacerdote-r remboaxa agu.
1
Reru r pete vaka ray hae moko vexai ivaikue rei e vae,
2 hae gui mbojape hae mbojapei imbovua revegua e azeite reve
ma pete ajaka py r remboyru reru agu. Reru avi r vaka ray hae
moko vexai. 4 Hae gui rejapo r Aro hae tay kuery oguy nhemboaty
xodo29 152
oaty rok py ova agu rami. Jypy rejoi r yy py. 5 Hae rire ijaor
renonde, oguy nhemboaty oaty rok py ae. 12 Hae gui vaka ray ruguy
rejopy vy neku py reikyty r altar rakua ikuai vae re. Hae r huguy
rembyrekue ma renho r altar yvypy rupi. 13 Hae gui reipeapa r
ikyra hyepy rupi ojaoi imoiny vaekue, ipyakue, mokove ipyky rax hae
ikyra hexe o vaekue. Hae nunga reapypa r altar ry. 14 Hae r vaka
ray rookue, ipire hae hye poikue ma pendekoa gui mombyryi r reapy.
Hae vae ma jejavya regua omemby.
15 Hae rire ma peru r pete vexai. Hae ramo inhak re Aro hae
tay kuery omo r opo. 16 Vexai rejyryvi kyx r, hae huguy remboyru
kuery omo r opo. 20 Rejyryvi kyx r vexai. Hae gui huguykue rejopy
vy reikyty r Aro hae tay kuery nambi oiporu kuaa regua apy re,
haekue rami ae avi iku guaxu hae ipyx guaxu oiporu kuaa regua re.
Huguy rembyrekue ma renhomba r altar yvry jovaive rupi. 21 Rejopy
hyepy rupi ojaoi imoiny vaekue avi, ipyakue, mokove ipyky raxgue,
ikyra hexe o vae hae hiugue oiporu kuaa regua, mbaeta vexai py
reikyao uka agu, 23 pete mbojape imbovua revegua e, hae mbojapei
azeite revegua hae mbojapei kyrvei vae Senhor renonde o vae gui.
24 Hae nunga hae javi reme r Aro hae tay kuery po py. Oupi reve
153 xodo29
ombovava r Senhor renonde ome mbyr. 25 Hae gui ipo gui rejopy ju
ome riae r Aro hae tay kuery pe, sacerdote peguar ramo. Hae
nunga Israel kuery ome r Senhor pe pete rami ikuaia reguar.
29 Hae ao ikya e vae Aro oiporu vaekue ma tay kuery pe ju r
peme r ndoikovei rire, hae kuery ju oiporu agu hae kuery re azeite
omoa reve Senhor pegua sacerdote-r omboaxaa r. 30 Tay hekovia
hookue rembojy r henda ikya e vae py. 32 Hae vae rookue ma Aro
hae tay kuery hou r okuapy, hae oguy nhemboaty oaty rok py ajaka
py mbojape remboyru vaekue o vae gui. 33 Hae kuery hou r tembiu
teko vai ojaoi ukaa agu regua, sacerdote-r oikyao uka hae omboaxaa
agu. Hae vae tembiu ma ikya e vae ramo amboae regua ndoui r.
34 Xapya rei kogue peve ri hembyre xoo e vy mbojape nhomboaxaa
agu regua, reapypa r tata py. Ndaevei peu agu, ikya e vae ramo.
35 Hae rami rejapo r Aro hae tay kuery pe. Ajapo ukaague rami
rereko katu r pete vaka ray jejavya regua ome mbyr, imbogue ar.
Hae vae py reikyao uka r altar, hae vae rire jejavya regua omemby
py teko vai rejaoi uka agu. Hexe azeite remo r Senhor peguar
remboaxa agu. 37 Sete ra re r reikyao uka altar, remboaxa vy. Hae
rami rire altar ikya e ete vaer, hae hexe ovy vae ma guive r ikya
e vae avi r opyta.
Nmeros28.18
38
Povae ma reme riae r altar ry: ko nhav moko vexai ray
pete maet oguereko vae. 39 Pete vexai ray reme r ajeivekue,
hae r amboae ma kuaray oike jave. 40 Pete vexai ray reve reme avi
r pete ryru trigo kuikue iporve vae pete litro azeite ombota pyre
reve omoapomo mbyre, hae renho r pete litro vinho.m 41 Hae gui
m
29.40 Apy pete ryru ea py ma moko litro vae jaikuaa agu, trigo ri r pete quilo
vae.
xodo29,30 154
amboae vexai ray ma kuaray oike jave rejuka r ajeive guare rami
tembiu reme agu mbaemo renho reve. Hae nunga ma heaku ipor
r Senhor ojou por agu, ixupe oapy vy omemby. 42 Hae rami ae
oaty hae altar, hae gui Aro hae tay kuery guive, xevygua sacerdote
ikuai agu. 45 Xee aiko r Israel kuery mbyte rupi, Tuuete aiko r. 46 Hae
rami rire hae kuery oikuaapa r xee ae Senhor Tuuete aikoa, Egito yvy
gui araa jepe vaekue, hae kuery mbyte rupi aiko agu. Xee ma Senhor
hae kuery Ruete.
xodo37.2528
30
Hae gui rejapo avi r pete altar heaku por vae peapy
1
vaer, hae ipya ma hae rami ae avi r, ijapy irundy vae. Hae r yvatea
ma moko metro r. Hexe hakua ikuai vae ma hexeve petei rami r
rejapo. 3 Ouro etei py renhov r yvatevea rupi, imbotyar jovaive re
hae hakua ikuai vae. Ijyvry rupi rembojegua r ouro guigua py. 4 Hae
o vae kyv rami, teko vai ombogueaty xeayvu ryru o vae rexei. Hae
py ndereve a jepi r. 7 Hae vae altar ry ma Aro oapy r heaku
por vae, ko tataendy omoatyr nhav. 8 Hae gui pyti jave tataendy
rami: hati vae seis grama vae, henda ikya e vae py oiporupy ipoyi
vae rami (hae vae regua ma doze gramas ipoyia). Seis grama vae ae r
ome Senhor pe. 14 Vinte maet vae guive tujakue peve ojepapa uka
pejaoi uka agu repy Israel kuery gui, hae peme r oguy nhemboaty
oaty rupi ombaeapo vae pe. Hae vae ma pejapo r Senhor renonde
Israel kuery re imaenduaa agu, pendereko vaiague pejaoi uka vy.
xodo38.8
17Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
18
Overa vae gui rejapo r pete yy mbotyar, mbaemo pejoi
agu. Hendar voi ejapo overa vae gui avi. Hae vae ma remo r oguy
nhemboaty oaty hae altar o vae mbyte py. Hae vae py remo r yy.
19 Hae vae py ma Aro hae tay kuery ojoi r opo hae opy. 20 Oguy
opy hae kuery ojoi r omano e agu. Hae rami agu o r hekor opa
e vae, hae kuery hae hamymino kuery ikuai jevy vae peguar.
xodo37.29
22 Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
23
Hae gui heaku porve vae regua reru r mirra rykue mboapy
meme quilos poyikue, cinamomo heaku por vae ma mbyte rupi r
mboapy quilos vae, hae gui clamo heaku por vae ma mboapy quilos
vae avi r, 24 hae cssia ma mboapy meme quilos vae henda ikya e
vae py poyi oiporu vaety rami ipoyi vae, hae gui azeite oliveira guigua
ma pete galo vae. 25 Hae nunga gui ma rejapo r azeite ikya e vae
hae gui xeayvu aeja vaekue ryru re, 27 mesa hembiporu hae javi reve,
tataendy y hembiporu hae javi reve, altar heaku por vae oapyaty,
28 altar mbaemo oapyaty hembiporu hae javi reve, hae hya re remo
remboaxa r hae rami, ikya e ete vae opyta agu. Opa mbae hexe
ovy vae avi r ikya e vae opyta. 30 Azeite ma Aro hae tay kuery re
por vae, hae nunga apoa rembiapo rami. Remoir r juky reve, hae
gui ir e vae hae ikya e opyta agu. 36 Hae vae regua amongue ma
heaku por vae pejapo vae rami ju ndaevei pendejeupe guar pejapo
agu. Ikya e vae ma Senhor pegua ae r. 38 Amongue hae ramigua
gueakur rive ojapo vae ma oipeaa r heta vae kuery mbyte gui.
xodo35.3036.1
31 Hae
gui Senhor aipoeive Moiss pe:
1
2
Aeno hery rupi Jud regua Uri ray Bezalel, Hur ramymino.
3 Hae vae re ma xenhe amo amoarandu hae mbaemo aikuaa uka
vy, tembiapo hae javi ojapo kuaa agu rami, 4 oarandu rupi mbaemo
raangaa ojapo agu ouro, prata hae overa vae gui, 5 hae ita jeguar
ombope por agu, yvyra gui guive mbaemo ojapo agu, hae tembiapo
por hae javi rupi ombaeapo agu. 6 Hae vae irr ma amo D regua
Aisamaque ray Aoliabe. Hae avakue mbaemo ojapo kuaa vae hae javi pe
amoarandu ajapo uka vae hae javi ojapo kuaa agu: 7 oguy nhemboaty
atyr, hae xeayvu ryrur, hae imbotya teko vai ombogue atyr, hae
oguy rupi tembiporu o vaer hae javi: 8 mesa hembiporu hae javi reve,
tataendy y ouro etei guigua hembiporu hae javi reve, altar heaku por
vae oapy atyr, 9 altar mbaemo oapy atyr hembiporu hae javi reve,
hya guaxu henda reve, 10 ao ipereri vae oipoka pyre, ao ikya e vae
sacerdote Aro hae tay kuery peguar sacerdote ikuai agu, 11 azeite
Senhor pe nhomboaxaa agu regua, hae heaku por vae henda ikya
e vae pyguar. Hae kuery ma xee ajapo ukaague rami meme r ojapo.
rami, xereve guar ajapo vaekue opa e vae re imaendua reve arakae
r peve. 17 Hae nunga xee hae Israel kuery reve guar aeja arakae r
peve guar hae kuery oikuaa agu. Mbaeta seis ra re xee Senhor ajapo
rakae yva hae yvy. Hae gui sete araa py ma apytuu mbaeve ndajapovei
vy, re r hae kuery pe hei.
18 Hae gui Moiss reve Senhor Sinai yvyty ry ijayvupa ma rire ixupe
ome moko itape ijayvu oa. Hae vae itape ma Nhanderuete hae ae
oku py ombopara vaekue.
Deuteronmio9.621
32 Hae
gui yvyty gui Moiss ndoui ete maa heta vae kuery oexa
1
kuery hae javi onambi gui namix omboipa vy ogueru Aro-a py.
4 Hae kuery po gui ouro ojopy vy omoatyr tembiporu py. Tata py
omboy rire ojapo pete vaka ray. Hae ramo hae kuery aipoei okuapy:
Israel kuery, kovae ae ma penderuete Egito yvy gui penereno
vaekue hei okuapy.
5 Hae nunga Aro oexa vy taangaa renonde ojapo pete altar. Hae vy
okuapy, pete rami ikuaia regua avi. Hae vy oguapy okuapy okaru hae
oyu agu, hae gui opu ma okuapy ovya agu.o
7 Hae ramo Senhor aipoei Moiss pe:
Tereo, eguejy ju, mbaeta neretar kuery Egito gui reno vaekue
ojejavypa ju ma. 8 Hae kuery ojepea pojava tape xee aeja vaekue
n
32.1,23 Atos7.40 32.6 1Corntios10.7
o
xodo32 158
gui. Ojeupe guar ojapo uka okuapy vaka ray tata py. Hae vae anho
omboete vy ixupe mbaemo ome okuapy. Hae vy aipoei: Israel kuery,
kovae ae ma penderuete Egito yvy gui penereno vaekue, hei vaekue.
9 Senhor aipoeive ju Moiss pe:
rupi tareko amokanhymba peve, hae gui ndegui ju ajapo r pete regua
heta ikuai agu rami.
xodo32.3035; Deuteronmio9.2529
11Hae
ramo Moiss ojerure Senhor nguuete pe. Hae vy aipoei:
Mbae re tu ndepoxy ri ndevygua kuery opa mbae re ndepoakaa
rupi Egito yvy gui rerupa vaekue rovai? 12 Mbaexa tu haeve r Egito
Abrao, Isaque hae Israel re. Hae kuery nerembiguai ikuai vae pe ndee
ae rery rupi reura vy Amboeta r neramymino kuery jaxy-tata hetaa
rami. Hae gui kovae yvy hae javi xeayvuague ame r neramymino
kuery rekoar arakae r peve, re vaekue hei. 14 Hae rami r
Nhanderuete ayvu oa. Hae vae itape ma jovaive re ipara oiny vae.
16 Itape ma Nhanderuete rembiapo, iparaa o vae ma Nhanderuete ae
pe:
Joe opumbaa py hevovo rei nhendu okuapy hae kuery ikuaia py.
18 Moiss ombovai:
hia r, hae ojeroky vae. Hae rami vy ipoxya oendu vy itape omombo
vy omboaypa yvyty yvyiry. 20 Hae gui vaka ray ojapo pyre ojopy vy
Mbae tu hae kuery ojapo ndere hae rami ete ojejavypa agu rami
rejapo agu?
22 Aro ombovai:
Xeruvixa, ndevai eme xevy. Reikuaa ma hae kuery pya re teko vai
anho oa. 23 Mbaeta xevy aipoei okuapy: Ejapo tuuete orevy orerenonde
oo vaer. Hae rami avi ava Moiss Egito yvy gui nhanereno vaekue
159 xodo32,33
peme xevy, re. Hae gui ma tata py xee amombo ramo rive kovae vaka
ray raangaa oiko hei.
aipoei:
Po rami ma Senhor Israel kuery ruete aipoei: Pete-te pemo
ke pendekyxe pendekua re. Peaxa-axa r heta vae kuery ikuaia
hae hok hae javi rupi. Pete-te pejuka r penderyvy, peneir hae
pendea katyigua, hei. 28 Hae ramo Moiss ojapo ukaague rami Levi
ramymino kuery ikuai. Hae vae ra rndau trs mil avakue hoa heta
vae kuery regua, 29 Moiss aipoei rire: Kovae ra ma Senhor pe anho
xodo32.1114; Deuteronmio9.2529
30 Ko
jevy Moiss aipoei heta vae kuery pe:
Pe kuery ma pejejavy vaipa. Hae rami te a ma aa ju ta Senhor-a
py, pejejavyague ambogue ukapa agu hei.
31 Hae gui Moiss Senhor-a py ju oo. Hae vy aipoei:
33 Hae
gui Senhor aipoei ju Moiss pe:
1
Tapeo apy gui ndee hae Egito yvy gui reipeapa vaekue hae
javi reve. Peguata r yvy Abrao pe, Isaque hae Jac pe ame agu re
xodo33 160
kuery, amorreu, heteu, ferezeu, heveu hae jebuseu kuery. 3 Tapeo yvy
kamby hae ei oata ea katy. Hae rami avi peneak rat ete ramo xee ma
ndaai r pe kuery reve, tape rupi apomomba e agu hei.
4 Hae rami ijayvu r heta vae kuery oendu vy ojaeopa okuapy, ojee
rire:
Aipoere ke Israel kuery pe: Pe kuery peneak rat ete vae.
Xapyai penembyte aa te ma apomokanhymba r. Hae nunga rupi
pendejegui pemboipa jegua pemo vaekue. Hae ramo re aikuaa mbae
pa ajapo agu, re r hae kuery pe hei vaekue. 6 Hae rami r Israel
kuery omboipa jegua oiporu vaekue hae javi, Horebe yvyty re ovaa ra
guive nomovei.
7 Moiss ma hae aei o agu ooi ogueraa r heta vae kuery ikuaia gui
o ovy ramo heta vae kuery pete-te opumba r okuapy ngoo rok
py, hakykue katy gui oma r okuapy oo py oike peve. 9 Moiss opy o
r oiny jova re oma reve oir reve ijayvu vae rami. Hae gui ma Moiss
ojevy ju r heta vae kuery ikuaia py. Hae r hembiguai kunumi Num
ray Josu vae ma ooi gui ndojepeai oikovy.
reikuaa uka agu xevy, hae rami xee voi roikuaa por agu, hae ndee
xemboaxya rupi ete aiko agu. Hae nemaendua avi kovae kuery
ndevygua ae ikuaia re hei.
14 Ombovai:
ndoikovei r.
21 Senhor aipoeive ju:
gui xepoakaa oaxa ramo ma xee romo r ita pa o vae py, hae xepo
py rojaoi r xee aaxa peve. 23 Hae gui xepo aipea ramo xerexa r, te
Deuteronmio10.15
34 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
agu. Hae py ma rejexa uka jevy r xevy, yvyty apyte ry ae. 3 Hae rami
avi avave rei to eme ndereve, ne toiko eme yvyty hae javi re. Ijyvry
rupi vexai, ne vaka ma voi ndaevei omongaru agu hei. 4 Hae rami
r Moiss ombope moko ita, jypyi guare rami. Hae gui ko rai ma jave
opu vy o ju ovy Sinai yvyty re, Senhor ijayvuague rami vy. Opo py
ogueraa moko itaper omoatyr vaekue.
5 Hae gui Senhor arai rupi oguejy vy hexeve hia hae py. Hae rami
vy guery Senhor omombeu porve reve 6 oaxa ovy henonde re. Hae vy
ijayvu:
Senhor, Senhor Penderuete aiko vae ma nhomboaxy vae,
poroayvu vae, ipoxy voi e vae, opa mbae py iporayvupa vae
hae ojeroviapy aiko. 7 Mil-kue peneramymino ikuaia peve areko r
xeporayvua rupi. Ambogue r guive hae kuery reko vaia, haevea rami
ikuaia hae ojejavya hae javi. Hae rami avi heko vai vae ma nambopaga
p
33.19 Romanos9.15
xodo34 162
ei r. Hae rami vy tuu kuery reko vaiague regua ma tay kuery hae
hamymino kuery re ju r ambou, mboapya hae irundya ikuaia peve
hei.
8 Hae rami Senhor ijayvu ramove Moiss yvy py guenapy re o vy
Deuteronmio7.15
10 Hae
ramo aipoei:
Xee ma heta vae kuery reve xereve guar ajapo vy hae kuery hae
javi renonde r ajapo mbaemo ipor ete vae. Hae nunga ipor ete
vae ma ne pete henda py, ne pete regua renonde ma voi ndojapoai
teri. Pevae kuery mbyte reikoa vae, hae kuery hae javi toexa xee
Senhor ajapo vae, mbaeta mbaemo vaipa ete r ajapo rombovai vy.
11 Penderexarai eme ange xeayvuague re. Mbaeta penerenonde gui
pete rami pendekuai agu, hae nungakue pendere oiko e agu nhu
rami. 13 Hae rami rgue py peitypa r hae kuery altar ojapo vaekue,
mbaeta xee Senhor pe Oikuaa pota por kuaa vae ea. Xee aipota
xere anho pejerovia. 15 Hae nunga rupi hae vae yvy regua kuery reve
pejapo eme pete rami pendekuai agu. Mbaeta hae kuery nguuete kuery
mboetea rupi mbaemo ome, hae guymba ojukaa py penereno r hae
kuery reve peu agu ojuka vaekue rookue gui. 16 Hae py peo ri vy hae
kuery rajy kuery pejopy r penderay kuery rayxyr. Hae gui tajy kuery
nguuete pe ju omboete vy ojapo r penderay kuery voi hae kuery ruete
omboete agu rami. 17 Pejapo eme penderueter mbaemo ryku gui rive.
Penerymba kuery vaka ava, jypygua oiko vaekue ma guive r, hae vexai
guigua voi. 20 Hae gui mburika jypygua oiko vaekue ma pendejeupe
kuery vae regua avakue hae javi pejexa uka Senhor Israel kuery
ruete renonde. 24 Mbaeta penerenonde gui aipea r amboae regua
kuery, pendekuai agu ambopyve vy. Hae rami rire maeta nhav
mboapykue Senhor renonde pejexa uka agu peo te jipoi r pendeyvy
peaar.
25 Hae gui xevy mymba ruguy peme reve ndaevei mbojape
Embopara hae vae ayvu, mbaeta hae rami ae ndereve hae Israel
kuery hae javi reve ajapo xereve guar hei. 28 Hae py ma Senhor
reve Moiss o quarenta ra hae quarenta pyt re. Hae jave ma ndoui
mbojape, ne yy ma voi ndoyui Hae py itape re ombopara ayvu guexeve
guar ojapo vaekue regua, dez ayvu ombopara.
Moiss re Aro hae Israel kuery hae javive oma r hova hexakmba.
Hae ramo hae kuery okyje hexe onhemboja agu. 31 Hae rami r
okuapy Israel kuery hae javi. Hae ramo hae vae kuery pe Moiss
omboaxapa Sinai yvyty re Senhor ojapo ukaague. 33 Hae kuery pe
q
34.33 2Corntios3.716
xodo35 164
Sbado ra re ijayvuague
35 Hae
gui Moiss Israel kuery hae javive omboaty vy aipoei:
1
vae, Senhor pegua sbado ixupe anho japytuu agu. Hae vae ra
ombaeapo vae ma omano r. 3 Sbado ra ndaevei ne peteve ma
xodo25.19
4 Moiss
aipoeive ju Israel kuery hae javive pe:
Po rami Senhor ijayvu vy aipoei: 5 Mbaemo pereko vae-vae gui
regua irr, heaku por vae oapy pyr, 9 ita nix, manto sacerdote
xodo39.3243
10 Pe
kuery vae regua toupa avakue mbaemo ojapo kuaa vae hae
javi, tojapopa Senhor ojapo uka vaekue. 11 Tojapo ombojerovia atyr,
ijaoiar hae hiry guar reve, tya ikuai vaer, yvyrape avi, yvyra
hiry rupi guar, ijytar hendar reve, 12 hae ayvu ryrur ijyke rupi yvyra
poii o vae reve, teko vai ombogue atyr hae cortina ok pyguar avi,
13 mesa ijyke rupi yvyra poii hae hembiporur hae javi o vae reve, hae
tataendyr, azeite tataendy rykuer, 15 altar heaku por vae oapy atyr,
ijyke regua yvyra poii reve, azeite Senhor pe nhomboaxaa agu regua,
heaku por vae oapy pyr, hae ajukue ombojeroviaaty rok reguar,
16 altar mbaemo oapy atyr, hiry guar ipok rei vae overa vae guigua,
ijyke regua yvyra poii, hembiporu hae javii, mbaemo ojoi atyr hendar
reve, 17 ajukue ok regua oka rupi guar, ijytar henda reve, cortina oka
oka kora omo at agu, ixr, 19 henda ikya e vae rupi ombaeapo vae
kuery aor, hae sacerdote Aro hae tay kuery ao ikya e vaer, hae
kuery sacerdote ikuaia rupi ombaeapo vy oiporu agu, hei.
ou avakue opya hae onhe py mbaemo omexea oendu vae hae javi. Hae
165 xodo35,36
vae kuery ma Senhor pe ome vaer ogueru oguy nhemboaty atyr ojapoa
agu, opy rupi mbaemo ojapo vae kuery oiporu vaer, hae ao ikya e
vaer avi. 22 Avakue hae kunhague avi ou, ikyre vae meme. Ogueru jegua,
mbaemo ojee omo vaekue, ku regua, poapy regua, hae opa mbae por
ouro guigua. Avakue hae javive ogueru Senhor pe ouro guigua ome vaer.
23 Hovy vae oguereko vae hae javi ogueru, hae gui prpura, pyt vae, ajukue
iporve vae, kavara rague, vexai pirekue omopyt mbyre, hae yy rupi ikuai
vae pirekue guive ogueru. 24 Amongue ma ojapo mbaemo Senhor pe ome
vaer, prata guigua e vy overa vae guigua. Hae vae ma oguerupa. Hae
yvyra accia ojou vaekue ogueru okuapy opa margua ojapo pyr. 25 Hae
kunhague mbaemo ojapo kuaa vae voi mbaemo ogueru okuapy hae kuery
ae opo py ojapo vaekue, hovy vae, prpura, pyt vae hae ajukue iporve
vae. 26 Kunhague opya re mbaemo ojapoxea o vae hae javi ma kavara rague
gui oipoka. 27Huvixa kuery ma ita nix hae ita sacerdote pegua manto hae
ipexo regua ombojegua pyr ogueru, 28 hae mbaemo heaku por vae, azeite
Senhor pe ome vaer. Avakue hae kunhague opya re omexea oendu vae
ogueru okuapy ome vaer, Moiss pe Senhor ojapo uka vaekue hae javi.
xodo31.111
30 Hae
gui Moiss aipoei Israel kuery pe:
Pendu ke, Senhor oeno hery rupi Jud regua Uri ray Bezalel, Hur
ramymino. 31 Hae rami vy Nhanderuete Onhe omony imbaraeter,
hiarandur hae oikuaapa agu, opa mbae ojapo kuaa agu rami, 32 hae
mbaemo raangaa ojapo vaekue rami ojapo agu ouro, prata hae overa
vae gui, 33 hae ita omo r omoatyr agu, yvyra gui mbaemo ojapo agu,
hae opa mbae por ojapo kuaa agu. 34 Ipya re omo r amboae kuery avi
omboe agu, D regua Aisamaque ray Aoliabe guive. 35 Hae kuery re omo
hiarandur mbaemo ojapo kuaa ete agu rami, haxyve vae guive, hae hovy
vae py ajukue ombopara kuaa agu, prpura py, pyt vae py hae ajukue
iporve vae py, hae oipokaa rupi ombaeapo agu. Hae rami py opa mar
ojapo kuaa, mbaemo raangaa ojapo vaekue rami ae.
ojapo kuaa vae hae javi reve. Hae kuery pe Senhor oikuaa uka
hae omoarandu henda ikya e vae pyguar hae javi ojapo kuaa agu,
Senhor ojapo ukaague rami meme.
hae mbaemo ojapoxea. 3 Hae vae kuery pe ae Moiss omboaxa Israel kuery
ogueru hae ome vaekue, henda ikya e vae pyguar ojapo agu. Ko
nhav Moiss-a py hae kuery ogueruve r omexea rupi ome vae.
4 Hae ramo avakue hiarandu vae ma henda ikya e vae pyguar
Moiss pe:
Heta vae kuery tu ogueruve rima Senhor ojapo ukaague rami
rojapo r vaekue ryve hei.
6 Hae ramo Moiss ijayvu heta vae kuery ikuaia hae javi rupi
xodo26.113
8 Hae rami r ombaeapo vae regua avakue mbaemo ojapo kuaa ete
vae ojapo okuapy ombojerovia atyr. Hae rami vy dez cortina ojapo
ajukue iporve vae oipoka pyre guigua, hae hovy vae, prpura hae pyt
vae gui. Anjo ipepo vae raangaa py ombojegua. Opa mbae ojapo por
ete. 9 Pete-te cortina ma doze metros raxai r ipuku-a, hae r ipya ma
moko. Cortina ikuai vae ma joo rami meme ipuku-a hae ipya.
10 Pete nhiru cortina ma amboae ae re ojea, hae hovai re pete
nhiru ikuai vae voi hae rami avi amboae ae re ojea. 11 Cortina ojokua
ypy vaekue apy re ma jokuaar ojapo hovy vae gui. Haekue rami ae ju
ojapo cortina ojokua vaekue mboae apy re. 12 Cinqenta jokuaa ojapo
pete-te cortina re, hae cinqenta ju cortina mboae ikuai vae japy re.
Jokuaa ikuai vae ma pete-te joexe-exeii agu o. 13 Ojapo avi cinqenta
ojopy agu ouro guigua. Hae vae py ma cortina ikuai vae amboae ae re
ombojepooi agu, ombojeroviaaty petei opyta agu.
14 Kavara pire gui ojapo avi cortina ombojeroviaaty ry rupi guar, onze
cortina. 15 Hae vae regua pete-te cortina puku-a ma treze metros raxai,
hae r ipya ma moko. Onze-ve cortina ma joo rami meme ipuku-a hae
ipya. 16 Pete nhiru cortina ma joe ojokua, haekue rami ae ju mboapy meme
hembyre vaekue re. 17Hae gui cinqenta jokuaa ojapo cortina ojokua ypy
vaekue apy rembe re. 18 Overa vae guigua ojapo avi cinqenta ojopy agu
oo aoia ojokua agu, hae javive petei opyta agu. 19 Oo ry guar ma ojapo
vexai pirekue omopyt mbyre gui, hae r amboae pirekue ma inhana e vae.
xodo26.1430
20 Ombojeroviaatymbotyar ojapo avi yvyrape accia gui, omopu
imoamy agu. 21 Pete-te yvyrape ma quatro metros raxai ipuku-a, hae
167 xodo36,37
puku-a katy guar. 24 Hae gui vinte-ve yvyrape rendar prata guigua
ojapo avi quarenta igury rupi omoa agu. Pete ipe vae gury hendar
moko o, hae amboae ipe vae gury voi o r moko hendar. 25 Hae
ndojeai. Hae r hiry ma joe ojea r inhapy vae o ypy vae re. Hae
rami omo moko yvyrape ijapy katy guar o vae. 30 Hae rami o oito-
nhiru ma yvyrape ombojeroviaaty yke rupi guar ojapo, 32 hae gui pete
apy peve. 34 Yvyrape ikuai vae ma ouro py onhov, hae omo avi inhapy
vae ouro guigua. Hae vae rupi ae omboaxa imoiny yvyra poii. Yvyra
poii voi ouro py avi onhov.
xodo26.3137
35 Okr
ma ojapo avi ajukue hovy vae gui, prpura, pyt vae hae
ajukue iporve vae oipoka pyre gui. Ombojegua avi anjo ipepo vae
raangaa py, hembiapo kuaa vae ojapo vaekue. 36 Yvyra accia gui ojapo
avi irundy ijytar, hae ouro py ju onhov. ijopyar ma ouro guigua avi,
hae hendar irundy ikuai, prata guigua meme. 37 Ojapo avi ooi rok
mbotyar hovy vae gui, prpura, pyt vae, hae ajukue iporve vae
oipoka pyre gui, ombopara kuaa vae ojapo. 38 Cortina ytar ma pete
nhiru ojapo, ojopy agu reve. Ijapy yvate katygua, hae hembe y ma
ouro py meme onhov. Hae r hendar pete nhiru ikuai vae ma overa
vae guigua.
xodo25.1015
37 Ayvu
ryrur ma Bezalel ojapo yvyra accia gui. Ipuku-a ma
1
pete metro raxai, hae r ipya hae yvatea ma meio metro raxai
meme. 2 Ouro etei py onhov ipypy rupi hae hiry rupi. Ijyvry rupi
xodo37 168
ojapo. Hae vae ma hyru apy omo irundyve re: moko inhapy vae omo
kyv katy, hae moko ju ma hovai re. 4 Yvyra accia gui ojapo avi yvyra
xodo25.1722
6 Imbotyarma ouro etei gui ojapo avi teko vai ombogue atyr.
Ipuku-a ma pete metro raxai, hae r ipya ma meio metro raxai.
7 Ouro gui ojapo avi moko anjo ipepo vae raangaa. Ouro ombope pyre
gui ojapo, hae teko vai ombogueaty apy jovaive re omo. 8 Pete anjo
raangaa ma pete apy re omo, hae r amboae ma hovai re. Hae petei
regua gui ae ojapo teko vai ombogue atyr hae anjo ipepo vae jovaive re
o vaer. 9 Anjo raangaa ma opepo py ojaoi teko vai ombogueaty. Pete-
xodo25.2330
10 Mesa
ma yvyra accia gui avi ojapo. Ipuku-a ma pete metro, ipya
ma meio metro, hae r yvatea ma meio metro raxai. 11 Ouro etei py
onhov, hae ijyvry rupi ombojegua. 12 Ijyvry rupi ojapo avi hembe yr
re omo irundy inhapy vae. Ouro omboyku vy ojapo, hae omo irundyve
hetyma oa re. 14 Inhapy vae ma hembe y katyi omo yvyra poii oaxa
agu, mesa ogueraa agu. 15 Yvyra poii ma accia guigua, hae ouro
ouro etei gui ojapo: hya, heaku por vae ryrur, hya kua, hae tigela
mbaemo rykue omemby ryrur.
xodo25.3139
17Tataendy yr ma ouro etei omoatyr mbyre gui ojapo. Hapytar,
hakr, tykue ryrur, ijapua vae hae ipoty ikuai vaer hae javi ma
petei gui meme ojapo. 18 Ijyke gui ma mboapy meme hak o oiny.
Pete yke gui o r mboapy, hae hovai gui ma mboapy avi o. 19 Pete-
ijapua vae hae ipoty reve. 21 Moko rak ixugui o oiny vae nhav re
o r pete ijapua vae hendar. Amboae moko rak ixugui o oiny vae
re ma ijapua vae mboae ju o hendar. Hae rami ae tema ojapo mboapy
meme hak tataendy y gui o oiny vae. 22 Ijapua vae hae hak hexe o
169 xodo37,38
vae ma petei gui ae ojapo. Hae javi ma petei guigua meme, ouro etei
omoatyr mbyre gui ojapo. 23 Ojapo avi sete tataendy. Tata moendya hae
imboguea ma ouro guigua meme. 24 Pete poyikue ouro ete gui oiporu
xodo30.110
25 Altarheaku por vae oapy atyr ma yvyra accia gui ojapo.
Ipuku-a hae hae ipya ma meio metro meme, ipuku-a o vae ramo. Hae
r yvatea ma pete metro raii. Hexeve hakua ikuai vae voi petei gui
ae avi. 26 Ouro etei gui onhov hiry hae ijyvry rupi, hakua ikuai vae
gury rupi ojapo avi moko inhapy vae ouro guigua. Jovaive re ojapo.
Hae vae rupi ma omboaxa yvyra poii altar ogueraa agu. 28 Accia gui
xodo30.2238
29Ojapo
avi azeite ikya e vae Senhor pe nhomboaxaa agu regua.
Heaku por vae oapy atyr avi ojapo, heaku por vae apoa ojapo vaekue.
xodo27.18
moko metros raxai, hae ipya hae rami ae ju, ipuku-a o vae
ramo. Hae r yvatea ma pete metro raxai. 2 Ijapy irundyve vae re ma omo
irundy hakuar. Hae vae ma altar reve petei gui meme ojapo. Overa vae
py ju onhovmba. 3 Tembiporu altar rupi oiporua vaer ma ojapo avi opa
ojapo pete ipok rei vae overa vae gui kya x ramigua. Hae vae ma altar
rye py rupi o altar mbyte rupi peve ova. 5 Ipok rei vae overa vae guigua
apy irundyve reguar ma ojapo irundy inhapy vae. Hae vae rupi ma
omboaxa r yvyra poi. 6 Yvyra poi ma accia gui ojapo, hae overa vae py
ju onhov. 7 Hae vae ma inhapy vae rupi omboaxa altar jovaive re, ogueraa
xodo30.1721
8 Overavae gui ojapo yy mbotyar, mbaemo ojoia agu. Hendar
voi ojapo overa vae gui avi. Oguy nhemboaty oaty rok py kunhague
ombaeapo okuapy vae epko ome vaekue gui ojapo.
xodo27.919
9Okar ma ojapo avi oo regua kuaray ipuku-a katy. Cortina oka
korar o vae ma ajukue iporve vae oipoka pyre gui ojapo. Ipuku-a
xodo38 170
overa vae guigua meme. Hae r ijyta re tya o vae, hae hiry rupigua
ma prata guigua. 11 Hae rami ae avi kuaray ijapuaia katy voi o cortina
quarenta e cinco metros ipuku-a vae. Ijytar ma vinte ojapo, hae vinte
avi ojapo hendar, overa vae guigua meme. Ijyta re tya hae hiry
rupigua o vae voi prata guigua. 12 Hae r kuaray oikea katy cortina o
vae ma vinte e dois metros ipuku-a vae. Ijytar ma dez ojapo, hae ijyta
rendar ma dez avi. Ijyta re tya hae hiry rupigua o vae ma prata
guigua meme. 13 Kuaray oua katy cortina o vae ma vinte e dois metros
ipuku-a vae. 14 Hae r oikea rexei cortina o vae ma sete metros ipuku-a.
Ijyta ma mboapy, hae henda voi mboapy. 15 Oka py oikea rovai katy ma
cortina puku-a sete metros, oikea rovaive katy joo rami ipuku-a. Ijyta
ma mboapy, hae henda voi mboapy avi. 16 Oka yvry rupi cortina o vae
hae javi ma ajukue iporve vae oipoka pyre gui ojapo. 17 Ijyta rendar o
vae ma overa vae guigua meme. Hae r ijyta re tya hae hiry rupigua
o vae ma prata guigua. 18 Ajukue oka rok regua ma ajukue ombopara
vae rembiapo. Hovy vae gui, prpura, pyt vae hae ajukue iporve
vae oipoka pyre gui ojapo. Ipuku-a ma nove metros. Yvatea hae ipya ma
dois metros raxai meme, oka rupi cortina ikuai vae re oaague rami vy.
19 Ijyta irundy vae hae ijyta renda irundy vae ma overa vae gui meme
ojapo. Hae r hexegua tya ma prata guigua. Ijapy yvategua, hae hiry
hae javi prata guigua. 20 Hae r ombota pyr ombojeroviaaty omo at
agu, hae oka yvry rupi o vae regua ma guive r overa vae guigua
meme.
vaekue, ouro ome mbyre oaa r mil quilos rndau, henda ikya e
vae py oiporua vae rami ae.
25 Hae r prata guery ombopara uka vae kuery ome vaekue hae javi
ma trs mil quilos, henda ikya e vae py oiporua vae rami. 26 Guery
ombopara uka vae vinte maet vae guive tujakue peve pete-te ome
pete hati vae seis grama vae, henda ikya e vae py oiporua vae
rami. Ome vaekue hae javi ma seiscentos e trs mil, quinhentos e
cinqenta. 27 Prata ma trs mil e quinhentos quilos oiporu mbaemo ikya
171 xodo38,39
e vae py o vae rendar ojapo agu, hae imbotya rendar guive. Cem
ojapo hendar, pete-te re ma trinta e cinco quilos prata oiporu. 28 Ijyta
re mbaemo ojopy agu ojapo vy oiporu vinte quilos raxai, hae gui ijapy
yvategua onhov, hae hiry rupigua ojapo agu.
29 Hae gui overa vae hae kuery ome vaekue oaa r dois mil e
quinhentos quilos. 30 Hae vae gui ma ojapo oguy nhemboaty oaty rok
yta rendar, altar overa vae guigua, ipok rei vae overa vae guigua,
hae altar py oiporu vaer hae javi. 31 Overa vae gui ojapo avi oka
yvry rupi kora o vae rendar, oka rok yta rendar, ombota pyr
ombojeroviaaty mo atar hae javi, hae oka yvry rupi guar ombota
pyr vae hae javi.
xodo28.143
39 Hovy
vae, prpura hae pyt vae gui ojapo avi ao iporve
1
vae hae ajukue iporve vae oipoka pyre gui. 3 Ouro ombope pori vy
ojapo ipereri vae, hae ojaya poii, oikutu agu hovy vae reve, prpura,
pyt vae hae ajukue iporve vae reve, ajukue ombopara vae rembiapo.
4 Ojapo avi moko axiy ry guar, manto apy mokove ojopy agu,
hae rami joe ojea oiny. 5 Ikuakuaar voi ojapo por, hae omo manto
sacerdote pegua ry rupi. Hae vae ma manto reve joo rami ae ojapo
ouro gui, hovy vae, prpura, pyt vae hae ajukue iporve vae oipoka
pyre gui, Moiss pe Senhor aipoeiague rami vy.
6 Ita nix omoatyr vy omo hendar ouro guigua re. Hae vae re ma
ombopara Israel kuery rery, ku reguar omboparaa rami avi. 7 Hae vae
ita mokove ma manto sacerdote pegua axiy rygua re omo, Israel kuery
re imaenduaa agu, Moiss pe Senhor aipoeiague rami vy.
8 Pexo regua ma manto sacerdote pegua rami avi ojapo por ete. Ouro
gui ojapo, hae hovy vae, prpura, pyt vae hae ajukue iporve vae
oipoka pyre gui. 9 Pexo regua ma ijapy irundy vae, moko vae ojapo.
Ipuku-a hae ipya ma joo rami pete po pukukue. 10 Hae vae re ma omo
ita pete-te rendar ojapo pyre reve. Ita ma irundy ryxy omo. Jypyigua
ma srdio, topzio hae carbnculo. 11 Moko ryxya ma esmeralda, safira
ryxya ma berilo, nix hae jaspe. Pete-te rendar ojapo pyre ma ouro
guigua meme. 14 Hae javi vy doze ita o, Israel ray kuery rery doze ikuai
vae rami avi. Ku regua rami ombopara pyre. Pete-te re o pete rery,
doze regua rery ikuai vae rami vy. 15 Pexo regua omox correntei oipop
mbyre py, ouro etei guigua. 16 Ix rendar ma moko ojapo pexo regua
xodo39 172
re, moko inhapy vae voi, ouro guigua meme. Mokove inhapy vae ma
pexo regua apy re omo. 17 Pexo regua apy re mokove inhapy vae o
vae rupi omo mokove corrente oipop mbyre ouro guigua. 18 Mokove
ma omo mokove pexo regua apy re, hembe o ypyve vae re omo manto
sacerdote pegua rexei. 20 Ojapove ju moko inhapy vae ouro guigua,
hae omo mokove manto sacerdote pegua axiy rygua re, igury, manto
sacerdote pegua renonde re, ombojaague o vae yvyiry, kuakuaa ojapo
por mbyre ry rupi. 21 Hae gui pexo regua re inhapy vae o vae ma
ojokua inhapy vae manto sacerdote pegua re o vae re, hiry rupi.
Pete x hovy vae py ojokua, manto sacerdote pegua kuakuaa ojapo
por mbyre ry rupi opyta agu. Hae rami vy pexo regua ojao e agu
manto gui, Moiss pe Senhor aipoeiague rami vy.
22 Manto sacerdote pegua reve guar ojapo avi kamixa puku rygua
oipop mbyre gui, hovy vae guigua. 23 Hae vae mbyte py o ijajuy
rembe hae javi ombojegua yvyraa raangaa py. Hovy vae, pyt vae
hae ajukue iporve vae oipoka pyre gui ojapo. 25 Opari vae voi ojapo
ouro etei gui. Hae vae ma omo yvyraa raangaa ikuai vae mbyte
rupi, hembe hae javi rupi. 26 Pete opari vae, hae gui pete yvyraa
raangaa, hae gui amboae opari vae, hae amboae yvyraa, hae rami
ae tema kamixa puku rygua rembe hae javi rupi o agu. Hae vae
py onhemonde r mbaemo ojapo oikovya rupi, Moiss pe Senhor
aipoeiague rami vy.
27 Kamixa pukur ma ajukue iporve vae gui ojapo, Aro hae tay
kuery peguar. 28 Ak reguar ma ajukue iporve vae gui avi ojapo, hae
ak jokuaa ajukue iporve vae gui, hae gui kax ajukue iporve vae
oipoka pyre gui ojapo. 29 Hae r kuakuaa ma ajukue iporve vae oipoka
pyre gui ojapo, hovy vae, prpura hae pyt vae gui. Ajukue ombopara
vae rembiapo, Moiss pe Senhor aipoeiague rami vy.
30 Ak jokua ikya e vae reguar ma ojapo avi ipereri vae. Ouro
etei gui ojapo. Hae vae re ma ombopara Senhor pegua ikya e vae
heia vae, ku reguar omboparaa rami avi. 31 Hae gui ak regua ry
xodo35.1019
32 Hae
rami vy ojapopa ombojeroviaaty py mbaemo o vaer, oguy
nhemboaty oaty reguar. Israel kuery ojapopa, Moiss pe Senhor ojapo
ukaague rami vy. 33 Hae gui Moiss-a py ogueru avi ombojeroviaaty,
173 xodo39,40
ijaoiar, opy guar hae javive, ojopy agu, yvyrape, hiry rupi guar,
ijytar, hendar, 34 ijaoiar vexai rague omopyt mbyre guigua, hiry
ayvu ryru yvyra poii reve, imbotya teko vai ombogue atyr, 36 mesa
heaku por vae oapy pyr, ajukue oo rokr, 39 altar overa vae guigua,
ipok rei vae overa vae guigua hembiporu hae javi reve, hae hya
guaxu henda reve, 40 cortina oka korar, ijyta hendar ojapo pyre reve,
ramo Moiss mbaemo ojapo pyre oexa r Senhor ojapo ukaague rami
meme ojapopa rae. Hae rami ojapopa ma ramo Moiss ogueroayvu por.
40 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
2
Jaxy jypyia re ijypyia ra ma remopu r imoamy oguy
pembojerovia vy penhemboaty agu. 3 Hae vae py ma remo r xeayvu
guigua heaku por vae oapy atyr ma xeayvu ryru renonde r remo.
Hae gui mae ma remo r ajukue ombojeroviaaty rokr. 6 Hae gui altar
oaty hae altar mbyte py. Hae rami vy remony r imoiny yy. 8 Ijyvry
vy remo r ombojeroviaaty hae hexegua ikuai vae hae javi re. Hae
rami py remboaxapa r xevy guar, hexegua hae javi reve. Hae ramo
opyta r ikya e vae. 10 Altar mbaemo oapyaty re avi r azeite remo,
hembiporu hae javi reve, altar xee Senhor peguar remboaxa vy. Hae
ramo altar opyta r ikya e ete vae. 11 Azeite remo r hya guaxu re,
henda reve, xevy guar remboaxa vy. 12 Hae gui rejapo r Aro hae tay
hexe remo r azeite, xevygua sacerdote-r remboaxa vy. 14 Hae gui tay
xodo40 174
xevygua sacerdote ikuai agu. Hae kuery re azeite remo rire hamymino
kuery voi arakae r peve haeve r sacerdote ikuai agu hei.
ombojeroviaaty ry rupi oipyo ijaoiar, hae hiry rupi guar avi omo,
Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami. 20 Hae vy itape Nhanderuete
ayvu oa ogueru vy omo hyrur ojapo pyre py. Hyru yke re omo avi
yvyra poii. Hyru ry ma teko vai mbogue atyr omo. 21 Hae gui ayvu
regua kuaray puku-a katy, ajukue ok regua kyv rupi, oka katy. 23 Hae
Hae vae omony yy ojejoia agu. 31 Hae vae py ma Moiss, Aro hae
tay kuery ojepoei hae ojepyei r 32 oguy nhemboaty oaty py oike ta vy,
hae altar re onhemboja vy, Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami vy.
33 Ombojeroviaaty hae altar yvry rupi omopu avi imoamy oka korar.
Kora rokr ma ajukue oipyo. Hae rami py Moiss ojapo r vae ojapopa.
Nmeros9.1523
34 Hae
gui oguy nhemboaty oaty rupi arai ojaoipa. Hae ramo
ombojeroviaaty ropy rupi tynymba Senhor rexaka. 35 Moiss eteve
voi ndoike reguai ranhe oguy nhemboaty oaty py, hiry rupi arai opyta,
hae ombojeroviaaty Senhor rexaka tyny teria ja.
175 xodo40
1 Senhor
oguy nhemboaty oaty gui oeno Moiss. Hae vy aipoei
1
ixupe:
2 Aipore Israel kuery pe: Senhor pe mbaemo peme vaer peruxe
a
1.3 Judeu kuery mbaemo oapy reve ome r Nhanderuete omboete agu, hae vy
ojejavyague ombogue uka agu, e vy Nhanderuete pe ete oikoa oikuaa uka agu.
176
177 Levtico1,2
ray ojuka r Senhor renonde. Hae gui huguykue ma Aro ray kuery
sacerdote ikuai vae oexa uka vy omboayvipa r altar oguy nhemboaty
oaty rok rexeii o vae yvry rupi. 6 Hae gui oapy vy ogueru pyre
tata altar ry, hae tata py omove ju r xak. 8 Hae gui xak altar ry
tata reve o vae py ma Aro ray kuery sacerdote ikuai vae omo avi r
mymba omboay vaekue, inhakgue, ikyrakue voi. 9 Hae r hyekue hae
hetymague ma sacerdote kuery ojoi r yy py. Hae gui mae r oapy altar
ry. Hae nunga ma oapy vy omemby, heaku por r Senhor ojou
por agu.
10 Xapya rei mymba reapy vy reme vaer ma kyrve vae, vexai
Hae vy sacerdote omo pori r xak altar ry tata o vae py. 13 Hae
re. Hae vy sacerdote oapypa r altar ry, xak tata py itui vae ry. Hae
nunga voi oapy vy omemby, heaku por r Senhor ojou por agu.
2
Hae gui xapya rei amongue vae rei Senhor pe mbaemo aju
1
nunga ogueraa r Aro ray kuery sacerdote ikuai vae pe. Hae kuery ojopy
r te po trigo kuikue, azeite hae heaku por vae hae javi reve. Hae
vae ma oapy r altar ry omemby hae javi rekovia. Hae vae ma oapy
vy omemby, heaku por r Senhor ojou por agu. 3 Hae r mbaemo
aju guigua ome mbyre ndoapyi vaekue ma Aro hae tay kuery peguar
opyta. Hae nunga ma Senhor pe oapy pyre regua ikya e ete vae.
b
2.1 Mbaemo aju guigua ma hae kuery ome r Nhanderuete omboete hae oguerovya
agu.
Levtico2,3 178
4
Hae gui xapya rei reru r mbaemo aju guigua tatakua py ombojy
pyre reme vaer. Haeve mbojape imbovua revegua e, trigo kuikue
iporve vae azeite reve omoapomo mbyre, hae mbojape ipereri vae
imbovua revegua e azeite py oikytypa pyre. 5 Xapya rei mbaemo aju
Hae gui hiry renho r azeite. Hae nunga ma mbaemo aju guigua
omemby.
7 Hae gui xapya rei mbaemo aju guigua reme vaer pair py ri
rembojy vy ma trigo kuikue iporve vae gui r rejapo azeite reve. 8 Hae
gui mbaemo aju guigua reme vae gui ma sacerdote oipea r altar ry
oapy vaer hae javi rekovia. Hae nunga ma oapy vy omemby, heaku
por r Senhor ojou por agu. 10 Hae gui mbaemo aju guigua ome
mbyre ndoapyi vaekue ma Aro hae tay kuery pegua. Hae nunga ma
Senhor pe oapy pyre regua ikya e ete vae.
11 Hae rami avi mbaemo aju guigua Senhor pe peme vaer ma
reme vae hae javi r remoe juky py. Hae nunga reme nhav
neremoe ei r juky, mbaeta Nderuete guexeve guar ojapo vaekue
kuaa ukaar. Reme vae hae javi re r remo juky.
14 Senhor pe reru avi r mbaemo aju jypyi oiko vaekue regua
oumbiri pyre gui sacerdote oipea r omemby hae javi rekovia oapy
vaer, azeite hae heaku por vae hae javi reve. Hae nunga ma
Senhor pe oapy vy omemby.
3
Hae gui amongue Senhor renonde ogueru r pete rami
1
c
3.1 Pete rami ikuaia regua hae kuery ome r Nhanderuete omboete hae hexeve pete
rami ikuaia oikuaa uka agu.
179 Levtico3,4
kuery sacerdote ikuai vae omboayvi r altar yvry hae javi rupi. 3 Pete
rami ikuaia regua ome vae gui ma oipea r mbaemo Senhor pe oapy
vy ome vaer: ikyra hyekue ry hae hyekue re o vaekue hae javi,
4 hae gui ipykyrax mokove, hiry ikyra ojaoi vaekue, ikupe ry guare,
nunga hae javi Aro ray kuery oapy r altar ry, mbaemo oapy vy
omemby, xak ry ae r oapy. Hae vae ma oapy vy omemby, heaku
por r Senhor ojou por agu.
6 Hae gui pete rami ikuaia reguar Senhor pe mbaemo ome agu
ma haeve mymba kyrive vae ava e vy kunha, ivaikue rei e vae anho.
7 Vexai ri ome vaer ogueru vy ma Senhor renonde py ae r ome.
roka py. Huguykue ma Aro ray kuery omboayvi r altar yvry rupi.
9 Pete rami ikuaia regua ome vae gui ma oipea r ikyrakue Senhor pe
oapy agu: huguaikue ipyxo kgue katyi omboi pyre hae javi, hae ikyra
hyekue ry hae hyekue re o vaekue hae javi. 10 Ipykyrax mokove omboi
avi r, mokove ry ikyra o vae, ikupe regua, hae gui ipyakue re hae
ipykyrax re o vaekue hae javi r omboi. 11 Hae vae hae javi sacerdote
py. Huguykue ma Aro ray kuery omboayvi r altar yvry hae javi rupi.
14 Hae vae regua ome vae gui oipea r Senhor pe oapy vy ome
pendekor oeja pyre rakae r peve guar, pendekuaia jave re, hae mamo
r pendekuaia py: ndapeui r ikyrakue ne huguykue hei.
4 Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Israel kuery pe. Hae vy aipore r: Xapya rei
amongue potae vy e ojejavy r Senhor ojapo uka vaekue rovai, xapya
rei hae nunga rovai py ojapo r ojapo e vaer vaekue. 3 Xapya rei
sacerdote-r omo mbyre eteve voi ojejavy r heta vae kuery opaga agu
rami avi omoingo vy. Hae rami vy ojejavyague re Senhor pe ome
r pete vaka ray ivaikue rei e vae.d 4 Senhor renonde py vaka ray
d
4.3 Jejavya regua omemby ma hae kuery ome ojejavyague ombogue uka agu. Hae
nunga ome reve ojejavyague omombeupa Nhanderuete oikyao ju agu.
Levtico4 180
ogueru r oguy nhemboaty oaty rok py. Vaka ray ak ry opo omo vy
ojuka r Senhor renonde. 5 Huguykue regua ma sacerdote-r omo mbyre
vae oapyaty vae rakua ikuai vae apy re, Senhor renonde py. Hae vae
altar ma oguy nhemboaty oaty py o. Hae gui huguy rembyrekue ma
altar mbaemo oapyaty vae gury onho r, nhemboaty oaty rok py o
vae py. 8 Jejavya ojaoi ukaa agu regua vaka ray omemby gui omboipa
r ikyrakue o vae hae javi: ikyra hyekue ry, hyekue re o vaekue hae
javi, 9 ipykyrax mokove, mokove re ikyra o vaekue, ikupe regua, hae
ikuaia regua vaka ray omemby gui omboia rami avi. Hae vy sacerdote
oapypa r altar mbaemo oapyaty vae ry. 11 Hae r vaka ray pirekue,
hookue hae javi, inhakgue, ipykue, hyekue, hae hepoxikue, 12 vaka ray
retekue hae javi ma ogueraa r teta ikuaia gui mombyryi pete henda
ikya ea py. Tanhimbukue omomboaty py r oapypa tata py, xak ry.
Nmeros15.2226
13 Xapya rei Israel kuery hae javi potae vy e ojejavy te hae
nungakue avave rei ndoikuaai ranhe, xapya rei ojapo e vaer vaekue
py ojejavy okuapy r Senhor ojapo uka vaekue rovai. 14 Hae gui hae
Senhor renonde. Hae rire vaka ray ojukaa r Senhor renonde. 16 Vaka
omo avi r altar o vae rakua apy re, Senhor renonde oguy nhemboaty
oaty py. Hae r huguy rembyrekue hae javi ma onho r altar mbaemo
oapyaty vae nhemboaty oaty rok py o vae gury. 19 Vaka ray gui
ikyrakue omboipa vy oapypa r altar ry. 20 Hae vae vaka ray re ojapo
r jejavya regua vaka ray omemby re ojapoa rami avi. Hae rami ae r
ojapo, hae kuery ojejavyague sacerdote ojaoi uka vy. Hae rami r hae
kuery operdoaa r. 21 Hae vae rire vaka ray retekue oipeaa r heravy
teta ikuaia gui mombyryi. Hae vy oapypa r jypy vaka ray oapyague
rami avi. Hae vae ma heta vae kuery ojejavyague regua omemby.
oiko, 23 hae gui ojejavyague ixupe oikuaa ukaa ramo ogueru r kavara ivaikue
rei e vae ome vaer. 24 Kavara ak ry opo omo vy Senhor renonde ojuka
r oapy pyr ojukaaty py. Hae nunga ma jejavya regua omemby. 25 Hae gui
kyrakue ma oapypa r altar ry, pete rami ikuaia regua omemby kyrakue
oapya rami avi. Hae rami py sacerdote ojaoi uka r huvixa ojejavyague. Hae
ramo operdoaa r.
r potae vy e, Senhor ojapo uka e vaekue ojapoa py. Hae rami vy opaga
agu rami vae r oiko. 28 Hae gui ojejavyague ixupe oikuaa ukaa ramo ogueru
regua ome vae ak ry opo omo vy ojuka r oapy pyr ojukaaty py ae.
30 Omemby ruguy py sacerdote oku omoak vy ombovy r altar mbaemo
oapyaty vae rakua apy re. Hae r huguy rembyrekue ma onhomba r altar
yvry rupi. 31 Ikyrakue ma omboipa r pete rami ikuaia regua re omemby
rami avi. Sacerdote oapy r altar ry, heaku por r Senhor ojou por agu.e
Hae rami sacerdote ojaoi uka r ojejavyague, hae ramo operdoaa r.
32 Hae rami te xapya rei vexai ri ojejavyague regua ome vy ma kunha
vy ombovy r altar mbaemo oapyaty vae rakua apy re. Hae r huguy
rembyrekue ma onhomba r altar yvry rupi. 35 Hae r ikyrakue ma omboipa
r, pete rami ikuaia regua omemby re ojapoa rami avi. Hae vy sacerdote
oapy r altar ry, Senhor pe mbaemo oapy vae ry. Hae rami sacerdote ojaoi
uka r ojejavyague. Hae ramo operdoaa r.
5
Xapya rei amongue ojejavy r po rami: Mbaemo oiko r
1
e
4.31 Mboapy regua omemby pe anho Heaku por r Senhor ojou por agu ea
vae. Hae vae ma oapy vy omemby (captulo 1), mbaemo aju guigua omemby (captulo
2), hae pete rami ikuaia regua omemby (captulo 3). Hae vae mboapy regua omemby
ma omexeai py r ome, Nhanderuete omboetea rupi. Hae r amboae regua omemby
pe ma Heaku por r Senhor ojou por agu ndei, mbaeta ojejavyague re ome,
Nhanderuete ombogue agu. Hae vae ma jejavya regua omemby (4.15.7). Hae rami avi
jejavya regua omemby gui voi ikyrakue oapy r hae nunga pe Heaku por r Senhor
ojou por agu hei avi r, mbaeta pete rami ikuaia regua omemby rami oapy (4.31).
Levtico5 182
ijayvu vy oura rive r ojapo vai agu re, e vy ojapo por agu re te,
hae rami rei oura rivea rupi ijayvu r oikuaa pota vy e, te oikuaa
nho vy hae nunga kuxa oiko r opaga agu rami. 5 Hae ramigua py ri
oapy r ipara oa rami vy. Hae rami sacerdote ojaoi uka r ojejavyague.
Hae r operdoaa r. 11 Xapya rei moko apykaxu e vy moko jeruxi
ogueru agu ndojoui ri vy, ojejavya regua ome vaer togueru pete
ryru trigo kuikue iporve vae.f Hae vae ry tomo eme guive azeite, ne
heaku por vae, jejavya regua omemby ramo. 12 Sacerdote pe hae vae
ome ramo ojara r pete po reny hae javi rekovia. Hae vaekue ma
Senhor pe oapy r altar ry, oapy vy omemby o vae ry ju. Hae vae
ma jejavya regua. 13 Hae rami sacerdote ojaoi uka r mbaemo py rei
f
5.11 Apy pete ryru heia ma moko litro vae re ijayvu vy, hae r trigo ri r pete quilo
vae (Lucas2.24).
183 Levtico5,6
pe pete vexai ivaikue rei e vae ome vaer. Hae vae repy re reikuaa
r hati vae prata guigua mbovy paa, henda ikya e vae py oiporua
vae rami, mbaemo omboekovia agu regua omemby. 16 Hae rami py
r sacerdote pe pete vexai ivaikue rei e vae. Hepy reikuaa rami ome
r ojejavyague omboekovia agu. Hae ramo hae vae py sacerdote ojaoi
uka r potae vy e ojejavyague. Hae ramo operdoaa r. 19 Hae vae
guymba kuery gui vexai ivaikue rei e vae, mbovy repy reikuaa rami
omboekovia agu regua ome vaer. Sacerdote pe ae r ogueru. 7 Hae
mbukukue ko peve, tata altar ry hendy riae reve. 10 Hae gui ma sacerdote
onhemonde r ao puku ajukue iporve vae guigua py, hae kax ajukue
iporve vae guigua py opire reia ry. Hae rami vy altar ry tata ome mbyre
oapypa ma rire tanhimbu oguerova r hae gui, altar yvry ju ranhe r omo.
11 Hae gui oao omboekoviapa vy amboae ju r omo. Hae vy tanhimbu
ogueraa r teta ikuaia gui mombyryi, pete henda ikya ea py. 12 Altar ry
tata hendy riae r oiny. Pembogue eme. Ko nhav hiry sacerdote omove
r xak, hae gui hae vae ry ju r omo oapy vy omemby, hae gui hae
vae ry ju r oapy mbaemo kyrakue pete rami ikuaia regua, ome mbyre
guigua. 13 Altar ry tata hendy riae r oiny. Pembogue eme.
aju guigua omemby gui ojopy r pete po reny trigo kuikue iporve vae
azeite reve. Ojopy avi r heaku por vae omemby revegua hae javi. Hae
vae ma altar ry omoendy r omemby hae javi rekovia, heaku por r
Senhor ojou por agu. 16 Hae r hembyrekue ma Aro hae tay kuery hou
r. Imbovua reve r hou henda ikya ea py. Oguy nhemboaty oaty roka
rupi r hou okuapy. 17Hae rami avi ndoexyi r imbovua reve. Hae kuery
peguar ae xee aeja xevygua oapy vy omemby regua. Hae nunga ma ikya
e ete vae, jejavya regua hae mbaemo omboekovia agu regua omemby
rami avi. 18 Aro ray kuery vae regua hae javi r hou hae vae gui. Hae
tema ikya e vae avi r opyta. Hae gui oao re ri huguy omboayvi
xapya vy ma omboayviague ojoi r henda ikya ea py. 28 Yapo guigua
sacerdote regua hae javi r hou. Ikya e ete vae. 30 Hae r jejavya
vae py. Ikya e ete vae. 7 Jejavya regua pemea rami ae avi r peme
mbaemo omboekovia agu regua. Mokove regua lei ma petei. Hae vae
py sacerdote ojaoi uka r jejavya, rire ixupegua ae r opyta ndoapyi
vaekue. 8 Amongue rekovia sacerdote oapy vy ome rire ipirekue opyta
omemby hae javi regua gui ogueru avi r pete mbojape Senhor pe
ome vaer. Hae vae ma pete rami ikuaia regua omemby ruguykue
sacerdote omboayvi rire ixupe guar ae r opyta. 15 Pete rami ikuaia
oapypaa r tata py. 18 Mbaeta xoo pete rami ikuaia regua ome mbyre
amongue ojekyao uka vaekue ri, pete rami ikuaia regua Senhor
pe ome mbyre xoo hou ramo, oipeaa r heta vae kuery mbyte gui.
21 Hae rami avi xapya rei amongue opoko r mbaemo haeve vae
hae inhar vae rembia kyrakue haeve r amboae rami peiporu agu,
hae r peu agu ma ndaevei. 25 Mbaeta Senhor pe oapy vy ogueru
pyre kyrakue hou vae rei ma oipeaa r heta vae kuery mbyte gui.
26 Ndapeui r huguy mamo r pea py, ne guyra ne vaka guigua.
27 Huguy hou vae rei tema oipeaa r heta vae kuery mbyte gui.
r altar ry, hae r ipexokue ma Aro hae tay kuery peguar opyta.
187 Levtico7,8
32 Hiugue oiporu kuaa regua voi ome r sacerdote pe, pete rami ikuaia
regua ome vae gui oipea vaekue. 33 Mbaeta Aro ray kuery vae regua
pexokue hae hiugue Israel kuery ome vaekue gui, hae sacerdote Aro
hae tay kuery pe ju amboaxa. Rakae r peve guar haeve r Israel
kuery gui ojopy agu. 35 Hae nunga ae ma opyta Aro hae tay kuery
ra py hae nunga ae xee Senhor xeayvu Israel kuery ome agu hae
kuery pe, hamymino kuery rekor avi aeja rakae r peve guar hei.
37 Hae rami ae r peme mbaemo oapy vy omemby, mbaemo aju
vaekue Sinai yvyty re. Ojapo ukaa ra guive Israel kuery mbaemo
ogueru agu Senhor pe Sinai regua tekoa ea py.
xodo29.137
8 Senhor
aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Eraa Aro hae tay kuery ijao puku reve, hae azeite Senhor
pe nhomboaxaa agu regua avi, hae gui pete vaka ray jejavya re reme
vaer, hae moko vexai, hae gui ajaka mbojape imbovua revegua e
vae oa. 3 Oguy nhemboaty oaty rok py emboaty uka heta vae kuery
Aro kamixa puku py, hae kuakuaa ju omo. Omo ao puku sacerdote
pegua. Hexe omo avi hirygua, hae manto sacerdote pegua ae
omo vy okuakua avi manto regua py ae, ita ombaa vae py. Hae vy
omoatyrmba pori hexe. 8 Hae gui ma omo avi pexo regua, hae pexo
ingorar, hae ingora re henonde katy omo avi ouro guigua ipereri vae
hak regua ikya e vaer, Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami vy.
10 Hae rami r azeite Senhor pe nhomboaxaa agu regua Moiss
ogueru vy omo ombojeroviaaty re, hae mbaemo ikuai vae hae javi
g
7.8 Urim hae Tumim ma sacerdote kuery mbaekuaa-a oguereko vaekue
(Nmeros27.21).
Levtico8 188
omboayvi. Omboayvi altar re hembiporu ikuai vae rupi, hya guaxu hae
henda rupi guive, ikya e vaer omboaxa vy. 12 Hae vae rire Aro ak
ak ry Aro hae tay kuery opo omo jejavya regua ome vaer.
15 Hae r Moiss ojuka vy ojopy huguykue, hae vy oku py oikyty altar
rakua ikuai vae re. Hae rami vy oikyao altar. Huguy rembyrekue ma
altar yvry onhomba. Hae rami vy omboaxa ikya e vaer, hiry
ojejavyague ojaoi uka agu. 16 Hae gui ma hyekue ry hae ipyakue
vaekue ma hae kuery rekoa gui mombyryi oapy, ipirekue, xoo hae
hepoxi hae javi reve, Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami vy.
18 Hae vae rire vexai oapy vy ome vaer ju ogueru ruka. Vexai
ranhe yy py. Hae gui vexai hae javi Moiss oapy altar ry, heaku por
r Senhor ojou por agu. Ixupegua oapy vy omemby opyta, Moiss pe
Senhor ojapo ukaague rami vy.
22 Hae gui amboae vexai ju ogueru ruka sacerdote-r mboaxaar.
huguykue gui ojara vy ombovy Aro nambi, iku guaxu hae ipyx guaxu
oiporu kuaa regua re meme. 24 Hae gui Aro ray kuery avi omova.
Huguy gui ae ombovy hae kuery nambi, iku guaxu hae ipyx guaxu
oiporu kuaa regua re. Hae r huguy rembyrekue ma altar ry hae javi
rupi Moiss omboayvi. 25 Ogueru ikyrakue, huguaikue, ikyra hyekue ry
reve ombovava Senhor renonde, ome mbyr. 28 Hae vae rire hae
kuery po gui Moiss oipea ju vy oapy altar ry, mbaemo oapy inony
vae ry. Hae nunga ma hae kuery ikya e vaer omboaxa vy ome,
heaku por r Senhor ojou por agu, Senhor pe ae oapy vy ome.
29 Ipexokue ma Moiss ojopy vy oupi reve ombovava Senhor renonde,
189 Levtico8,9
regua, hae altar ry huguykue o vaekue. Hae vae omboayvi Aro hae
ijao re, hae gui tay kuery hae ijao re guive. Hae rami vy ikya e vaer
omboaxa Aro hae tay kuery, ijao reve. 31 Hae gui ma Aro hae tay
peve pejepea eme oguy nhemboaty oaty rok gui, ikya e vaer
penemboaxa agu ra ojeupitypa ea ja. Mbaeta sete ra peve r
Senhor ojeupe guar penemboaxa. 34 Kovae ra py jajapo vaekue ma
nunga rupi sete ra peve r pepyta oguy nhemboaty oaty rok py ara py
hae pyvy. Pejapopa r Senhor ojapo uka vaekue, pemano e agu,
hae rami xevy ojapo uka rire hei.
36 Hae ramo Aro hae tay kuery ojapopa Moiss rupi Senhor ojapo
9 Oito
araa py ma Moiss oeno Aro tay kuery reve, hae Israel
1
Eraa pete vaka ray rejejavya regua reme vaer, hae pete vexai
reapy vy reme vaer. Mokove ma ivaikue rei e vae r. Hae vy
eru Senhor renonde. 3 Hae gui aipore r Israel kuery pe: Peru pete
kavara pejejavyague re peme vaer, hae gui pete vaka ray hae pete
vexai ray, mokove pete maet vae hae ivaikue rei e vae meme,
peapy vy peme vaer. 4 Peru avi pete vaka hae pete vexai pete
rami ikuaia regua peme vaer, Senhor renonde pejuka agu, hae gui
mbaemo aju guigua azeite reve omona mbyre peme vaer, mbaeta
kovae ra Senhor ojexa uka r pvy, re r hae kuery pe hei.
5 Hae ramo Moiss ijayvuague rami vy hae kuery oguerupa okuapy
oguy nhemboaty oaty rexei. Hae vy heta vae kuery hae javi oupa vy
ojexa uka okuapy Senhor renonde.
6 Moiss aipoei:
vae kuery pe avi. Hae vae rire eme heta vae ome uka vaekue hae
kuery ojejavyague rejaoi uka agu, Senhor ijayvuague rami vy hei.
8 Hae ramo altar oa py Aro onhemboja vy hae ae ojejavyague regua
ranhe ojuka vaka ray. 9 Aro pe tay kuery huguykue ogueru ramo
huguykue re oku ombovy vy oikyty altar rakua ikuai vae re. Huguy
rembyrekue ma onhomba altar yvry. 10 Hae gui ojejavyague regua
kuery huguykue ogueru r hae omboayvi altar yvry hae javi rupi.
13 Ixupe ogueru avi mymba oapy vy ome vaer omboaypa vaekue,
inhakgue reve. Hae r oapypa altar ry. 14 Hae gui hyekue hae
Kavara heta vae ojejavyague regua omemby ranhe ojopy vy ojuka, hae
oguereko katu ojejavyague regua ome agu, jypy ojapoague rami vy.
16 Ogueru ruka avi oapy vy ome vaer. Hae vy ome ojapoaty rami vy.
17 Hae gui ogueru ruka avi mbaemo aju guigua ome vaer. Hae vae
regua pete po reny ojopy vy oapy altar ry, ajeive reve mbaemo oapy
vaekue ryve.
18 Hae vae rire ojuka vaka hae vexai pete rami ikuaia reguar
heta vae kuery rekovia. Huguykue Aro ray kuery ixupe omboaxa r
omboayvipa altar yvry hae javi rupi. 19 Ojopy avi vaka hae vexai
ry. 21 Hae r ipexo hae hiugue oiporu kuaa regua ma Aro omboaxa
Senhor renonde oupi vy ombovava reve, Moiss ojapo ukaague rami vy.
22 Hae vae rire heta vae kuery ikuaia katy Aro opo oupi vy
10 Hae
gui Aro ray kuery Nadabe hae Abi ma hae kuery voi
1
ogueroike Senhor renonde, hae kuery pe ojapo uka vaekue te. 2 Hae
ramo Senhor-a gui tata hoa xapya vy oapypa. Hae r oiko vai Senhor
renonde. 3 Hae gui Moiss aipoei Aro pe:
oaty rok gui, pemano e agu, pendere omoa rire azeite Senhor pe
nhomboaxaa agu regua hei.
Hae ramo hae kuery ojapo okuapy Moiss aipoeiague rami.
ikya e vaer omboaxa pyre hae omboaxa pyre reve joo rami ea,
haeve vae ma haeve vae reve joo rami e guive, 11 Israel kuery
pemboe kuaa agu Moiss pe Senhor omombeu uka vaekue rupi ikuai
agu rami.
12 Hae gui Moiss aipoei Aro hae tay okuavei vaekue Eleazar hae
Itamar pe:
Pejopy mbaemo aju guigua Senhor pe omea te ndoapyi vaekue,
hae peu imbovua e re altar yvyiry ae, ikya e vae ramo. 13 Peu r
henda ikya e vae py, mbaeta pvygua hae penderay kuery pegua ae,
mbaemo Senhor pe oapy vy ome mbyre guigua. Hae rami ae xevy
ojapo uka vaekue. 14 Hae gui ipexokue hae hiugue peupi vy pembovava
reve pemboaxa vaekue voi peu r pete henda ikya ea py, nderay
kuery hae nderajy kuery reve. Mbaeta hae nunga ma ndevy guar
ae ome mbyre, hae nderay kuery peguar, Israel kuery pete rami
ikuaia regua ome vaekue guigua. 15 Hiugue hae ipexokue peupi vy
Levtico10,11 192
oapypaa ma rae. Hae vy ijayvu at Aro ray kuery okuavei vae Eleazar
hae Itamar pe. Hae vy aipoei:
17 Mbae re tu ndapeui ri jejavya regua ome mbyre guigua henda
ikya ea py? Mbaeta hae nunga ma ikya e ete vae. Pendevy Senhor
ome heta vae kuery ojejavyague peraa agu Senhor renonde pejaoi
uka vy. 18 Neexa, hae vae mymba ome mbyre ruguykue henda ikya
Ma, ange jejavya regua xee hau vae rire Senhor ojou por rgue
ri ndau? Mbaeta ange xeray kuery omboaxa heta vae kuery ojejavyague
regua Senhor renonde, oapy vy ome mbyre voi, vaeri hae rami ete
xere oiko hei. 20 Hae nunga Moiss oendu vy ndaivaivei.
Deuteronmio14.320
11 Senhor
ijayvu Moiss hae Aro pe. Hae vy aipoei:
1
2
Aipopeje Israel kuery pe: Yvy re mymba ipy irundy vae
ikuai vae gui ma povae anho r peu: 3 Ipyap mbyte rupi jao vae hae
oixuu jevy vae hae javi ma haeve r mymba ikuai vae gui peu agu.
4 Hae r povae nunga ma ndapeui r: oixuu jevy vae rive, hae e vy
ipyap jao vae rive. Camelo ma oixuu jevy vaeri ipyap jao vae.
Hae nunga ma haeve vae pendevy. 5 Arganaz ma oixuu jevy avi vaeri
oixuu jevy vaeri ipyap jao vae. Hae nunga pendevy haeve vae.
7 Poryko ma ipyap jao vaeri oixuu jevy vae. Hae vae ma pendevy
yak rupi ipepo hae ipekue vae ma peu r. 10 Hae r ipepo e vae,
r haeve vae pendevy. 21 Hae r omyi hae ovevei vae, opy irundy re
oguata vae regua yvy ry rupi opo agu hetyma mbukuve vae ma peu
r. 22 Hae vae regua peu vaer ma povae: locusta hae hexegua vae
ovevei vae hae omyi vae opy irundy re oguata vae ma haeve vaer
meme pendevy.
24 Povae nunga regue ma penemongyaar ramo amongue vae
rei hexe opoko vaekue ma haeve vae r oiko kaaru peve. 25 Hegue
reraare ma ojoi r oao, hae rami te haeve vae r oiko kaaru peve.
26 Mymba ipyap jao vaeri mbyte rupi e ojao vae, hae oixuu jevy
vae ma pendevy haeve vae meme. Hae nunga re opoko vae rei ma
haeve vae avi r oiko. 27 Mymba ipy irundy vaeri opy mbyte re oguata
haeve vae oiko r kaaru peve. Hae nunga hae javi ma haeve vae
pendevy.
29 Hae gui yvy jave re temimoingo ikuai vae-vae regua ma povae
nunga haeve vae r: doninha, anguja, teju hae hexegua vae ma guive
r, 30 hae geco, jakare yvy re ikuai vae, tejuro, teju ye yvrygua hae
camaleo. 31 Hae gui temimoingo ikuai vae hae javi gui ma hae nunga
ramo voi haeve vae r, mbaemo ryru yvyra guigua mbae, ao, ipire,
voxa, e vy tembiporu mbaemo jajapoa vae rei, hae nunga nhamo r
yy py, kaaru peve r opyta haeve vae. Hae ramo ma haeve vae ju
r opyta. 33 Hae gui mbaemo ryru nhae guigua py ri hae nunga hoa
ramo ma hae py omboyru pyre hae javi haeve vae r opyta. Hyru
voi pembovo r. 34 Hae vae py tembiu yy reve ojy vaekue ma haeve
vae meme r opyta. Hykue vae jayu vaer omboyru pyre ma haeve
vae meme avi r. 35 Hae mbaemo ry rei hegue hoa ramo opyta
regua hou vaekue ma ojoi r oao, hae kaaru peve r oiko haeve
vae. Hegue reraare voi ojoi r oao, hae oiko r haeve vae kaaru
peve.
41 Opa margua temimoingo yvy rupi omy okuapy vae ma peu
agu haeve vae meme. Hae nunga ma peu vaer e. 42 Opa margua
temimoingo yvy rupi omy okuapy vae guye re oguata vae, opy irundy
re oguata vae, e vy ipy reta vae ma ndaevei r peu agu, haeve
vae ramo. 43 Haeve vae penhemoingo eme hae vae regua temimoingo
yvy rupi omy okuapy vae peua py, penhemongya eme hae vae
regua gui, haeve vae peiko e agu. 44 Xee ma Senhor Penderuete.
Hae nunga rupi pe voi pejekyao ikya e vae peiko agu, mbaeta
xee ma ikya e vae. Penhemongya eme temimoingo kuery yvy rupi
onhembotyryry vae gui. 45 Xee Senhor ae Egito yvy gui penenomba
vaekue, Penderuete aiko agu. Hae nunga rupi ikya e vae r peiko,
mbaeta xee ma ikya e vae.h
46 Hae vae lei ma mymba kuery, guyra oveve vae, yy rupi omy
vae, hae temimoingo yvy re ikuai vae hae javi regua, 47 peikuaa agu
haeve vae hae haeve vae reve joo rami ea, hae mymba peu agu
haeve vae hae haeve vae voi.
12 Senhor
aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Ndeayvu r Israel kuery pe: Xapya rei pete kunha kyr
vae oguereko vy avai ri oikuavi ma vy sete ra re r o haeve vae,
gueko re oiko vae rami ae avi. 3 Oito araa py ma avai pire omboi uka
r. 4 Hae gui kunha vae ma trinta e trs ra peve r ove nguguy gui
11.4445 1Pedro1.16
h
195 Levtico12,13
uka vy. Hae ramo ojekyaopa ju r nguguy gui. Hae rami agu ma
omembyi e vy opiai oikuavi vae rekor oeja pyre. 8 Hae rami te
xapya rei vexai ray ome vaer ndojoui ri vy ogueraa r moko jeruxi
e vy moko apykaxui. Hae vae regua pete ma oapy vy ome r, hae
r amboae ma jejavya regua. Hae vae py sacerdote ojaoi uka r kunha
vae haeve eague, hae ramo haeve vae ju r oiko.i
13 Senhor
aipoei Moiss hae Aro pe:
1
2
Xapya rei amongue pire re o r irurupaa e vy ipeupa
rei, e vy iovea overa rei vae. Hae nunga lepra rivyvyi ramo peraa
r sacerdote Aro-a py, e vy tay sacerdote oiko vaea py. 3 Hae ramo
sacerdote oexa pota r ijaia ipire re o vae. Xapya rei ijaia rupi ipire
rague xi rei, hae ijaia hoo peve oike ma ramo ma oikuaa r lepra
guigua ete ai vaikue. Sacerdote oexa potapa ma vy ixupe Haeve vae
hei r. 4 Xapya rei iovea overa rei vae hae xi rei vaeri hoo peve ijai
ndoikei, hae ipire rague voi naxi ramo sacerdote omboty r ijai vae
hae aei sete ra peve. 5 Sete araa py ma sacerdote oexa pota ju r. Oexa
r ijai vaikue opyta, hae ipire ry rupi ndaipy-ipyve ovyi ri ramo sete
ra peve ae ju r sacerdote omboty. 6 Hae gui sete araa py sacerdote
oexa pota jevy r. Xapya rei lepra ndovera reivei, hae ndaipyve ovyi
ramo ma ixupe sacerdote Haeve vae hei r. Hae vae regua ai ma
tykue rei vaekue ae. Ava oao ojoi vy haeve vae ju r oiko. 7 Hae rami
te ojekyao uka agu sacerdote pe ojexa uka ma rire ipire rupi ijai tykue
reia ipyve ju ovy ri ramo tegue ju r ojexa uka sacerdote pe. 8 Hae vae
oikuaa pota r ipire rupi ijai tykue reia ipyve rae ri ramo ixupe Haeve
vae hei r, lepra ete o ramo.
9 Xapya rei amongue re lepra ojekuaa ri ramo peraa r sacerdote-a
py. 10 Sacerdote oikuaa pota r ipire rurua rupi xi rei vae ojekuaa, ipire
javi rupi, hae sacerdote oexa r inhak guive ipy peve ojaoipa ri ijai
ramo 13 oikuaa pota por r. Xapya rei lepra hoo hae javi rupi ojaoipa
ramo iove vae pe Haeve vae hei r. Lepra oague ximba ramo haeve
vae ju oiko. 14 Hae rami te hookue ojekuaa jevya ra py ma haeve
r sacerdote-a py. 17 Hae ramo oexa pota r. Xapya rei lepra ojekuaa
i
12.8 Lucas2.24
Levtico13 196
vaekue ximba jevy ramo ijai vaikueague pe sacerdote Haeve vae hei
r. Hae ramo haeve vae r oiko.
18 Hae gui xapya rei hookue hae ipire py ipeupa reiague
rei, e vy overa reia rupi pytmba rei avi ramo ojexa uka r sacerdote
pe. 20 Hae ramo sacerdote oikuaa pota r. Xapya rei ipire gury ete
oike, hae ipire raguei ximba ri ramo sacerdote Haeve vae hei
r. Hae vae ma lepra ae, ipeupa reiague gui ju ojekuaa. 21 Hae rami
rei ipire rupi ipy-ipyve ri ramo ma ixupe sacerdote Haeve vae hei
r, lepra ae ramo. 23 Hae rami avi iovea overa reia ndaipyve ovyi ri
rei ximba hae pyt rei reve, e vy ximba rive ramo 25 sacerdote oexa
pota r. Xapya rei ipere overa reia rague ximba, hae ipire guryve ri
o ramo lepra ae okaiague mbyte gui ojekuaa. Ixupe sacerdote Haeve
vae hei r, lepra ae ramo. 26 Hae rami te sacerdote oexa pota r ipere
overa reia rague naxi ri, ne ipire gury voi ndoikei, hae ndoveravei ri
ramo sacerdote omboty r sete ra peve hae aei. 27 Hae gui sete araa
py ma sacerdote oexa pota jevy r. Xapya rei ijai ipire rupi ipyve ri ovy
ramo sacerdote Haeve vae hei r, lepra ae ramo. 28 Hae rami avi
xapya rei ipere overa reia oague py opyta, ndaipyve ovyi, hae ndovera
reivei ramo okaiague pere ae r ojekuaa. Hae ramo sacerdote Haeve
vae hei r, okaiague pere rive ramo.
29 Xapya rei ava e vy kunha inhak re e vy hembeta re ijai
ramo 30 sacerdote oexa pota r ai. Xapya rei ipire gury ri ijai oike, hae
haguei ijupa rei vae ojekuaa ramo ma sacerdote Haeve vae hei
r. Hae nunga lepra ma tinha epy vae, inhak re e vy hembeta re
ojekuaa. 31 Hae rami te ai tinha sacerdote oikuaa pota vy oexa r ijai
oexa pota ju r ai. Xapya rei tinha ndaipyve ovyi, haguei iju vae no,
hae tinha ai oexa r ipire gury e ri ijai ramo ma 33 ava onhopa r.
jevy r ai tinha revegua. Xapya rei ipire rupi ndaipyve ovyi, hae ipire
gury e ri ijai ramo ixupe sacerdote Haeve vae hei r. Oao ojoi ma
vy haeve vae ju r oiko. 35 Hae rami avi xapya rei ojekyao uka rire
ipire rupi ai tinha ipyve pyve ri ramo 36 sacerdote oexa pota ju r. Ipire
rupi tinha ipyve pyve ri ramo sacerdote haguei ijupa vae oeka e te
197 Levtico13
haeve vae ae oiko. 37 Hae rami avi hae oexa r ai tinha vae opyta,
hae haguei hu vae ipukuve ri ramo ai tinha okuera ma. Haeve vae
ramo ixupe sacerdote Haeve vae hei r.
38 Hae gui ava e vy kunha ipire rupi iperea overa rei vae o ramo
39 sacerdote oexa pota r. Xapya rei ipire rupi ipereague ximba rei
vaeri ndovera reivei vae ramo ma iove xi ojekuaa ipire rupi. Hae vae
ma haeve vae.
40 Xapya rei ava ak gui hia okuipa vy ipire rei te haeve vae oiko.
41 Xapya rei hova katy gui ri hia kui vy hova katy ipire rei te haeve
vae oiko. 42 Hae rami avi xapya rei ijapyte rupi e vy hova katy hia
lepra revegua ae, haeve vae oiko. Ixupe sacerdote Haeve vae hei
r, inhak re ijai o ramo.
45 Hae gui lepra revegua ma oao xorokue py onhemonde r, oa voi
sete ra peve. 51 Hae gui sete araa py ma oexa pota jevy r. Xapya rei
ijao re ipyve ovy ri ramo, ipuku-a rupi e vy ipya rupi te, ipire re e vy
mbaemo hembiapo re mbae, hae ramo lepra ovy vae ae r o. Hae vae
ma haeve vae ae. 52 Hae ramo oapypaa r ajukue, ipuku-a rupi e
ndaipyve ovyi ri ijao re, ne ipuku-a rupi ne ipya rupi, ne mbaemo pire
gui ojapo pyre re voi ramo 54 sacerdote ojoi uka r hove vae oague, hae
sete ra peve ju omo por r hae aei. 55 Hae gui ajukue hove rei vae
ojekuaa ague ojoia rire sacerdote oexa pota r haekuei ae opyta ramo,
ndaipyve ovyi te haeve vae ae r oiko. Oapypaa r tata py. Hae
nunga ma lepra okaru vae, hiry rupi e vy iguy rupi ojekuaa te.
Levtico13,14 198
56
Hae rami avi sacerdote oikuaa pota vy xapya rei oexa r ojoia
rire ojeo ramo omondoro r ajukue gui, e vy ipirekue guigua gui,
ipuku-a rupi e vy ipya rupi ojekuaa te. 57 Ajukue re hove rei ovy vae
ojekuaa teri ramo, ipuku-a rupi e vy ipya rupi te, mbaemo pire gui
ojapo pyre re te lepra ipy-ipyve vaer ae. Oapypaa r tata py lepra
ovyague. 58 Hae rami te xapya rei ao re hove rei vae oa vae, ipuku-a
rupi e vy ipya rupi te, e vy mbaemo pire guigua te ojoia r hove rei
vae ndojekuaavei ri ramo tegue ju r ojoia. Hae vy ma haeve vae ju
r oiko. 59 Hae vae lei ma vexai rague guigua re hove rei vae ojekuaa
vae regua, e vy ajukue iporve vae guigua re, ipuku-a rupi e vy ipya
rupi ojekuaa, e vy ipire gui ojapo pyre re ojekuaa rire, hae nunga pe
Haeve vae e vy Haeve vae hei kuaa agu.
14 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Povae ojapo ukapy ma lepra gui okuera vaekue ojekyaoa
ra guar. Hae rami r peraa r sacerdote-a py. 3 Hae ramo tekoa gui
mombyryi oipea vy oexa pota r. Xapya rei lepra oguereko vaekue gui
okuera ma ramo 4 sacerdote oikyao agu ogueru ruka r moko guyra
oikove reve hae haeve vae, hae gui pete yvyra yary, havijukue pyt
vae hae hissopo rogue. 5 Pete guyra ma sacerdote ojuka uka r hyru
hae javi, hae ojau r yy py. Hae vy ma haeve vae ju r oiko. Hae vae
rire oo ju r tekoa py, te ngoo py tema ndoikei ranhe r sete ra peve.
9 Sete araa py ma oa onhopmba r oak gui, guendyva, hae guexa pyk
rague guive. Opire rague hae javi r onhopmba. Hae vy oao ojoi r,
ojau r guive. Hae vy ma haeve vae ju r oiko.
10 Oito araa py ma ogueru r moko vexai ivaikue rei e vae,
pete vexai kunha ivaikue rei e vae pete maeti vae, hae mboapy
ryru trigo kuikue iporve vae mbaemo aju guigua ome mbyr, azeite
reve omonamba pyre, hae gui pete ryru azeite ju. 11 Hae gui sacerdote
jokyao ukaa rupi oiko vae ma Senhor renonde oexa uka r ava
ojekyao uka agu ou vae mbaemo ogueru vaekue hae javi reve, oguy
nhemboaty oaty rok py. 12 Pete vexai vae regua ogueru vy ojuka r
mbaemo omboekovia agu regua ome vaer, azeite ryru reve. Hae
nunga oupi reve ombovava r Senhor renonde ome vy. 13 Hae gui
199 Levtico14
ojopy vy ombovy r ojekyao uka vae nambi, iku guaxu hae ipyx
guaxu oiporu kuaa regua re meme. 15 Azeite ju ojopy vy hyru gui onho
r opo ijaxua regua mbyte py. 16 Opo ijaxua re azeite o vae py omoak
sacerdote ombovy r ojekyao uka vae nambi, iku guaxu hae ipyx
guaxu oiporu kuaa regua re meme, mbaemo omboekovia agu regua
ome mbyr ojuka uka vaekue ruguy ry. 18 Hae r azeite rembyrekue
opo py o vae ma sacerdote onho r ojekyao uka vae apyte re. Hae
rami vy Senhor renonde sacerdote ojaoi uka r haeve eague.
19 Hae gui ma jejavya regua sacerdote ome vy ojaoi uka r
ojekyao uka vae haeve eague. Hae vae rire ma ojuka r oapy vy
omemby. 20 Hae nunga ome r altar ry mbaemo aju guigua reve.
Hae rami py sacerdote ojaoi uka r ava haeve eague. Hae ramo
haeve vae ju r oiko. 21 Xapya rei iporiaukuei vy hae nunga hae javi
ijaxua regua mbyte re. 27 Hae vy opo ijaxua regua re azeite o vae py
vae nambi apy, iku guaxu hae ipyx guaxu oiporu kuaa regua re meme,
mbaemo omboekovia agu regua ojuka pyre ruguy oikyty vaekue ry.
29 Hae gui sacerdote po py azeite rembyre o vae ma onho r ojekyao
uka vae apyte re, Senhor renonde haeve eague ojaoi uka agu.
30 Ome r pete jeruxi e vy pete apykaxu hae ojouai rami. 31 Hae
aju guigua oapy vy omemby reve guar. Hae rami py Senhor renonde
sacerdote ojaoi uka r ojekyao uka vae haeve eague. 32 Hae vae
lei ma lepra oguereko vae gui ojekyao uka vae rekor, iporiaukuei vy
ome agu ndojoui ramo.
e mbove, oo py ikuai vae hae javi omongyapa e agu. Hae rire mae
ma sacerdote oo r oo re oikuaa pota agu. 37 Oexa pota r hu rei vae.
Xapya rei oo mbotya re iovea hovy rei vae e vy pyt reia ri ojekuaa
oo mbotya guryve oike ramo ma 38 opy gui sacerdote o vy omboty uka
gui omboi uka r ita hu rei vae oa, hae vy omombo uka r tet gui
mombyryi pete henda mbaemo haeve vae omomboaty py. 41 Hae
gui onhop ukapa r opy rupi mbotya ikuai vae hae javi rupi. Onhop
vaekue kuikue ma omombo r tet gui mombyryi pete henda mbaemo
haeve vae omomboaty py. 42 Hae vae rire ma ita mboae ojopy vy
ita hae yvyra omboipa r, oo mbotya omboja vaekue voi. Hae nunga
ogueraapaa r tet gui mombyry, pete henda mbaemo haeve vae
omomboaty py. 46 Oo omboty agu jave py amongue oike vy haeve vae
avi r oiko kaaru peve. 47 Opy oke e vy okaru vaekue ma ojoi r oao.
48 Hae rami avi oo omboja pyaupa rire hae py sacerdote oike jevy vy
agu ma ojopy r moko guyra, yvyra yary, havijukue pyt vae hae
hissopo rogue. 50 Pete guyra ojuka r hyru nhae guigua py yy xyry
pyt vae hae guyra oikove vae. Hae vy guyra ojuka vaekue ruguy py
omoak r yy oxyry vae reve. Sete-kue r omboayvi oo re. 52 Hae rami
ma tet gui opoi r mombyry tekoa ea ry rupi oveve ovy agu. Hae
rami vy oo haeve eague oikyao uka ma ramo haeve vae ju r opyta.
54 Hae vae lei ma opa margua lepra hae mbaeaxy tinha oguereko
vae regua, 55 ao re hu rei vae o vae, hae oo re, 56 irurupa vae re, ipeu
hae iperea overa rei vae re, 57 penhomboe agu haeve vae hae haeve
yy py. Hae vy kaaru peve haeve vae r oiko. 6 Hae gui hete guigua
opyta e vae oguapyague py ri oguapy vae tema ojoi r oao, hae ojau
r yy py. Hae vy haeve vae r oiko kaaru peve. 7 hete guigua opyta
e vae re ovy vae tema ojoi r oao, ojau r guive yy py, hae oiko r
haeve vae kaaru peve. 8 Xapya rei amongue haeve vae re ava hete
guigua opyta e vae onyv ramo hae vae voi ojoi r oao, hae ojau r
yy py, hae vy kaaru peve oiko r haeve vae. 9 Kavaju kupe rygua
hete guigua opyta e vae oague voi opyta r haeve vae. 10 Mbaemo
igury o vae re opoko vae rei tema oiko r haeve vae kaaru peve.
Hae r hae nunga reraare voi ojoi r oao, hae ojau r yy py, hae vy
oiko r haeve vae kaaru peve. 11 Amongue re hete guigua opyta e
r sete ra peve ojekyao uka agu. Hae gui ojoi r oao hae ojaupa
r guete hae javi rupi yy xyry py. Hae vy ma haeve vae ju r oiko.
14 Irundy meme araa py ma ogueraa r moko jeruxi e vy moko
py guete hae javi rupi, hae vy oiko r haeve vae kaaru peve. 17 Ijao
Levtico15,16 202
r oiko gueko re. Hexe ovy vae rei haeve vae r oiko kaaru peve.
20 Gueko re oikoa pukukue re oke oupyague hae oguapyague rei tema
haeve vae r opyta. 21 Hupa re ovy vae rei tema ojoi r oao, hae
oague re opoko vaekue voi ojoi r oao, hae ojau r. Hae vy oiko r
haeve vae kaaru peve. 23 Hupa e vy oguapyague ry mbaemo itui
vae re opoko vaekue ma oiko r haeve vae kaaru peve. 24 Xapya rei
gueko re oiko vae reve ava joguereko vy ma haeve vae r oiko sete
ra peve. Tupa onhenoague voi opyta r haeve vae.
25 Hae gui kunha ma heko ojekuaa vaipa ete mbovy ra rei e, hae
ae oikoaty rami ae. Mbaemo ry oague vae tema opyta avi r haeve
vae, gueko re oikoaty rami ae. 27 Hae vae re ovy vaekue ma oiko r
haeve vae. Hae rami vy ojoi r oao, hae ojau r yy py. Hae vy oiko
r haeve vae kaaru peve. 28 Hae rami avi heko opyta ri ramo oipapa
r sete ra peve ju, hae gui ma haeve vae ju r oiko. 29 Oito araa py ma
jejavya re, hae r amboae ma oapy vy omemby. Hae vae rupi Senhor
renonde sacerdote ojaoi uka r gueko re oiko vae haeve eague.
31 Hae rami Israel kuery gui peipea ukapa r haeve eague, hae
vae gui oiko vai e agu xembojeroviaaty hae kuery mbyte o vae
omongyaague re.
32 Hae vae lei ma hete guigua ndopytaia, hae ijay ndopytai rei
rivea re haeve vae oiko vae regua, 33 hae kunha gueko re oikoa py
oiko axy vae regua, ava e vy kunha te hete guigua opyta e vae, hae
gui ava reve gueko re oiko vae joguereko vae regua guive.
16 Senhor
ijayvu Moiss pe, moko Aro ray kuery Senhor
1
Moiss pe:
Aipore nderykey Aro pe, toike riae eme henda ikya e vae py
ajukue ok regua rovai, xeayvu ryru ry imbotya teko vai ambogueaty o
vae renonde, omano xapya e agu, mbaeta xee ae imbotya ry ajexa
203 Levtico16
uka r arai rupi. 3 Povae nunga reve anho r Aro oike henda ikya
e vae py: pete vaka ray jejavya re ome vaer, hae vexai oapy vy
omemby. 4 Onhemonde r kamixa puku ajukue iporve vae guigua
ikya e vae py, hae kax voi ajukue iporve vae guigua r oiporu
opire aoiar, okua rupi ojokua r ajukue iporve vae guigua avi, hae
vy ngorar ajukue iporve vae guigua oimama mbyre py. Hae vae ao ma
ikya e vae meme. Yy py ojaupa ma vy onhemonde r. 5 Israel kuery
po gui ojopy r moko kavara ojejavyague re ome vaer, hae gui pete
vexai oapy vy ome vaer.
6 Vaka ray jejavya regua ome vaer Aro ogueru vy hae ae
ojejavyague ranhe r ojaoi uka, hae gui ngoo pygua kuery ojejavyague
ju. 7 Mokove kavara ojopy vy ogueru r imoamy Senhor renonde oguy
reve r oexa uka Senhor renonde, hae vae rupi jejavya ojaoi uka agu,
hae gui tekoa ea katy omondoukaa agu.
r tapy heaku por vae oapyaty reny, hae gui moko po reny heaku
por vae omongui por mbyre. Hae vae ogueroike r ajukue ok
regua rovai. 13 Xee Senhor renonde omo r heaku por vae tata py,
hataxgue ojaoi agu xeayvu ryru mbotya teko vai ambogueaty ry rupi,
omano xapya e agu. 14 Hae gui vaka ray ruguykue ojopy vy oku
vae omongyaague, hae kuery ojejavya hae heko vaia hae javi kuxa.
Hae rami ae avi oikyao uka r oguy nhemboaty oaty hae kuery mbyte
o vae omongyapaague gui. 17 Peteve ava ndopytai r oguy nhemboaty
oaty py henda ikya e vae py sacerdote oike jave jejavya ojaoi uka
agu, hae ae ojejavyague ranhe ojaoi uka ma vy o ea ja, hae gui ngoo
Levtico16 204
pygua kuery hae Israel kuery hae javi ojejavyague ju. 18 Hae gui o vy
oikyao ukapa ma rire ogueru ruka r kavara oikove vae. 21 Aro opo
ae ogueraapa r pete yvy avave rei noa py. Tekoa ea py r ava opoi
kavara.
23 Hae vae rire Aro oike jevy r oguy nhemboaty oaty py. Hae
ojoi r oao hae ojaupa r yy py. Hae gui ma ova ju r tekoa py. 27 Hae
pejexavai agu penenhe py. Hae vae ma penderekor oeja pyre rakae
r peve guar. 32 Hae gui nguu rekovia sacerdote-r omboaxaa vy hexe
j
16.29 Onhe py ojexavai ojejavyague re, hae okaru e re ikuai.
205 Levtico16,17
vaekue. Ojaoi uka avi r sacerdote kuery hae heta vae kuery hae javi
re o vaekue. 34 Hae vae ma penderekor rakae r peve guar oeja pyre,
17 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Aro, tay kuery hae Israel kuery hae javi pe.
Hae vy aipore: Po rami Senhor ojapo uka vy aipoei vaekue: 3 Israel
agu, hae vae ava pe Jojukaa ea r. Huguy omo rire hae vae ava
oipeaa r heta vae kuery mbyte gui. 5 Mbaeta Israel kuery ma mymba
tekoa rovai rupi ojuka rgue py ogueru r Senhor pe oexa uka agu,
oguy nhemboaty oaty rok py ae. Hae rami r sacerdote ome r
Senhor pe pete rami ikuaia reguar. 6 Huguykue sacerdote omboayvipa
r oguy nhemboaty oaty rok rexei Senhor pegua altar o vae ry.
Hae r ikyrakue ma oapypa r, heaku por r Senhor ojou por agu.
7 Anha kuery pe rive ndaevevei ome agu mymba, mbaeta hae nunga
nunga rupi ae aipoae vaekue Israel kuery pe: Xoo ma guive r peu
eme huguykue, mbaeta temimoingo hae javi rekovea ma huguy re ae
Levtico17,18 206
18 Senhor
aipoeive Moiss pe:
1
2
Ndeayvu Israel kuery pe. Hae vy aipore: Xee ma Senhor
Penderuete. 3 Pendekuai eme Egito yvy pendekuaiague pygua kuery reko
rami, ne Cana yvy katy xee rogueraa henoinya pygua kuery reko rami
ma voi. Hae kuery reko rami pendekuai eme. 4 Xee aipotaa rami ae r
pendekuai, xeayvu aeja vaekue pejapo, hae vae rupi anho peiko agu.
Xee ma Senhor Penderuete. 5 Hae nunga rupi xeayvua hae ajapo uka
ma Senhor. 7 Ejejavy eme nderu pe, ndexy reve pejejavya rupi. Hae ma
ndexy ae. Ejejavy eme hexeve. 8 Ejejavy eme ndexy anga reve, nderu pe
voi rejejavy e agu. 9 Ejejavy eme nereindy reve. Xapya rei nderu rajy
memby, nderu gui oiko vaekue reve, nereindy ae oiko ramo. 12 Ejejavy
eme nderu reindy reve, nderu retar ae oiko ramo. 13 Ejejavy eme ndexy
kypyy reve, ndexy retar ae oiko ramo. 14 Ejejavy eme nderu ryvy pe
tayxy reve rejejavya rupi, ndexyy ae oiko ramo. 15 Ejejavy eme nderay
rayxy reve, nderay rayxy ae oiko ramo. Ejejavy eme hexeve. 16 Ejejavy
ejopy eme nderay rajy ne nderajy memby hexeve rejejavy agu. Hae
kuery ma neretar kuery ae ramo ma haeve ete r. 18 Nderayxy ae
rereko reve eraa eme amboae kunha nderayxy jevyr, joe ndaijaei e
agu. Nderayxy ae oikovea ja ndaevei amboae re rejejavy agu.
rei e agu Nderuete rery. Xee ma Senhor.l 22 Enheno eme ava reve
kunha reve rami. Hae nunga ma ojeguarupy ete. 23 Ne mymba reve voi
Hae ramo aju vy hae vae yvy re aikuaa pota vy yvy gui amondyipa r
hae py ikuai vae. 26 Hae r pe kuery ma pejapo r ajapo uka vae hae
xeayvu aeja vaekue hae javi. Ne peteve ojeguarupy amboae kuery ikuaia
regua pejapo eme, pe hae py aegua kuery, ne amboae regua penembyte
rupi ikuai vae voi. 27 Mbaeta hae vae regua ojeguarupy hae javi ma pe
kuery peju e mbove hae vae yvy re ikuai vae ojapo rakae. Hae rami
vy oyvy omongyapa. 28 Pe ma pendekuai eme pendeyvy pemongyaa
rupi, pe kuery voi pendepeapaa e agu hae gui, peju e mbove hae
py ikuai vae oipeapaague rami ae avi. 29 Hae vae regua ojeguarupy rupi
ikuai vae, hae nunga apoare rei tema oipeapaa r heta vae kuery mbyte
gui. 30 Hae nunga rupi xereve guar aeja vaekue rupi anho r pendekuai.
19 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu Israel kuery pav pe. Hae vy aipore: Peiko ikya
e vae, mbaeta xee Senhor Penderuete ma ikya e vae aiko. 3 Pete-
mbyre voi ndajou pori r. 8 Hae nunga hou vae rei tema hexe ae r o
l
18.21 Tuuete raangaa Moloque ma amboae regua kuery ombojerovia vy ixupe guay
kuery ae r omboaxa tata rupi ojuka agu (20.15; 2Reis23.10; Jeremias7.31, 32.35).
Levtico19 208
r uvaa reity rive vaekue. Hae nunga hae javi reja r iporiaukuei hae
amboae regua kuery pe. Xee ma Senhor Penderuete.
11 Nemonda eme, ndeapu eme, ne embotavy eme neir kuery.
12 Eura rive eme xerery rupi, Penderuete rery nerembovare ei agu. Xee
ma Senhor.
13 Emoingo axy rei eme neir kuery, hae kuery gui nemonda eme
Emave eme iporiaukuei re, eayvuve rei eme guive oguerekopa rei vae
kuery. Haevea rami meme r reikuaa pota neir kuery reko re.
16 Enhomoangeko rei eme heta vae kuery mbyte rupi. Eiko eme
Hae rami avi ndeayvu ete r neir pe, hae ramia py rive ndee voi
rejejavy e agu.
18 Ejepy eme joe, ne ndejee emo eme neir kuery vae regua pe
rami oiko vae reve, te imer mbaeve ndopagai teri escrava oikoa gui
opoi agu. Hae ramo mokove ombopia r. Hae rami avi ndojukaai r,
mbaeta escrava oikoa gui ndopoiai teri ramo. 21 Hae ramia py ava vae
yvyra hia vae penhot ramo ndaevei ranhe r hia peu agu. Mboapy
maet peve ndaevei r, ndapeui re. 24 Hae gui irundy maeta re ma
m
19.18 Mateus5.43, 19.19, 22.39; Marcos12.31; Lucas10.27; Romanos13.9; Glatas5.14;
Tiago2.8
209 Levtico19,20
26
Ndapeui r xoo huguykue reve. Penembaekuaa eme,
penembaevyky rei eme guive.
27 Pejaya eme pendea ijapuai agu rami, ne pejaya eme
pendeyvy hae javi rupi penhembotavy vy teko vai rupi anho pendekuai
e agu. 30 Pemboete r xevygua sbado ra, hae xevygua henda ikya
kuery re. Peka eme, hae kuery reve vy penhemongya e agu. Xee ma
Senhor Penderuete.
32 Pepu peamy hia ximbai vae renonde py, pemboete r
tujakueve ikuai vae. Penderuete renonde avi peiko pejerokyjea rupi. Xee
ma Senhor.
33 Amboae regua pendeyvy re ikuai vae pemoingo axy rei eme.
Deuteronmio25.1316
35
Pejokore eme joeko re peikuaa potaa py, ne yvyrai py mbaemo
pea vy, mbaemo pepejaa py, ne hyru py mbaemo peaa py.
36 Mbaemo opejaa, ipoyia, ajaka hae galo ma haeveai ramigua meme
20 Senhor
aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Aipore avi r Israel kuery pe: Ava ma guive r Israel
kuery e vy amboae regua pe kuery mbyte rupi ikuai vae Moloque
pe guay kuery omboaxa ramo pejuka r. Pendeyvy re pendekuai vae
ae r pejapipa ita py.o 3 Hae vae rovai xee voi apu vy aipea r heta
n
19.2728 Hae jave py amboae regua kuery ma omanoa r ipya vai vy ojaya r oa
ijapuai agu rami, hae opa mar r onhekyxmba rei (21.5; Deuteronmio14.12).
o
20.2 Levtico18.21
Levtico20 210
hoo pygua kuery hae javi rovai. Aipeapa r heta vae kuery mbyte gui,
hexeve Moloque pe onhembotavy uka vaekue hae javi guive.
6 Hae gui amongue oo r omanogue mboayvua kuery pe oporandu
ete r xeayvua aeja vaekue rupi, pejapopa ete. Xee ma Senhor xevygua
ikya e vaer penemoingo vae. 9 Mavae r rei ava nguu e vy oxy re
ijayvu vai ramo pejuka r. Nguu e vy oxy re ijayvu vai rire hexe ae r
o huguy pemoague re opaga agu.p
10 Oir rayxy reve ava itavy ramo pejuka r, kunha itavy vaekue
voi. 11 Nguu rayxy reve ava onheno vy ojejavy nguu pe ae. Hae r
pete kunha hae ixy reve. Hae ramo haeve vae ae. Peapypa r ava hae
kunhague, penembyte hae rami ete teko vai ojapoa ve agu. 15 Mymba
vy oxy memby, hexeve ojejavy agu. Hae ramo ma haeve vae ae. Hae
kuery oipeapaa r heta vae kuery mbyte gui. Gueindy reve ae ojejavy
rire hexe ae r o ojejavyague re opaga agu. 18 Xapya rei pete kunha
gueko re oiko vaeri ava oguereko vy ojejavy r. Heko regua oexa, hae
kunha vae voi gueko regua oexa uka rire mokove oipeaa r heta vae
kuery mbyte gui. 19 Hae rami ae avi ejejavy eme ndexy kypyy e vy
nderyke reve, ne nderu reindy reve voi. Neretar aei reve rejejavy rire
ndere ae r o rejejavyague re opaga agu. 20 Oxyy reve ava onheno
pejapopa ajapo uka vaekue, yvy pendekuai agu py rogueraa ague gui
regua ikuaia rami, mbaeta hae nunga hae javi hae kuery ojapo vae.
Hae nunga rupi ae xee ajou vai. 24 Hae r pe kuery pe ma aipoae ae
haeve vae hae haeve vae reve joo ramigua ea. Penhemoingo eme
ojeguarupy mymba re rive, guyra, e vy yvy ry rupi onhembotyryry
ovy vae re rive, mbaeta hae rami ikuai vae pendegui aipea rire
haeve vae memea peikuaa agu. 26 Ikya e vae r peiko xevy guar,
mbaeta xee Senhor ikya e vae aiko ramo, hae yvy regua kuery
mbyte gui roipea xevy guar ae pendekuai agu.
27 Hae gui ava e vy kunha te omanogue mboayvua, hae vy
imbaevykya rupi oiko vae pejuka r. Pejapipa r ita py. Hae kuery re
ae r o huguy pemoague re opaga agu.
tuu, tay, tajy, tyvy e vy tykey aei, 3 hae heindy aei voi kunhatai
remboaxa r xevy guar, Nguuete pegua tembiu mea ikuai ramo. Hae
kuery ikuai r ikya e vae, mbaeta xee Senhor pendekyaoa aiko
vae ma ikya e vae aiko. 9 Pete sacerdote rajy onhembotavy reia py
guive ikuai vaer voi, hae kuery vae regua re ivaikue reia oa vae
nonhembojai r Senhor Nguuete peguar tembiu omboaxa agu.
18 Peteve ava hexe ivaikue reia oa vae nonhembojai r: ava hexa pyxo
vy hexa ray hua xii vae, hemomba vae, ipire ijaipa rei vae, hae
vy hay opu vaekue. 21 Peteve ava sacerdote Aro ramymino vae regua
pe.
22 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Aipore Aro hae tay kuery pe mbaemo ikya e vae
Israel kuery xevy ome vaekue re topena rive eme, xerery ikya e vae
nombovare ei agu. Xee ma Senhor.
3 Aipore avi hae kuery pe: Pe kuery hae peneramymino kuery
ikuai vae regua te hexe haevea o teri reve mbaemo ikya e vae xee
Senhor pe Israel kuery ome vaekue re onhemboja ramo oipeaa r
xerenonde gui. Xee ma Senhor. 4 Aro ramymino kuery regua te lepra
vae r oiko. 6 Hae nunga re opoko vaekue rei tema oiko avi r haeve
vae kaaru peve. Hae rami vy tembiu ikya e vae hou agu ndaevei,
yy py ojaupa ranhe ea ja. 7 Hae gui kuaray oike ma jave haeve vae ju
ojogua escravo-r. Hae vae regua ma haeve r hae nunga gui hou
agu. Hopy ae oikoi vaekue voi hexeve okaru avi r hembiu re. 12 Hae
imeve vae oiko, hae e vy opoi pyre, hae imemby e teri vy nguu
ro py ju ojevy r kunhata jave oikoague py. Hae vy ma haeve r nguu
rembiu re ju okaru agu. Hae r amboae regua ma peteve ndaevei hae
nunga re okaru agu. 14 Xapya rei amongue oikuaa pota e re mbaemo
xapya rei xee Senhor pe amongue ome r pete rami ikuaia regua,
onhemboayvuague ojapopaa regua, e vy onhenhanduai rami ome
te, vaka ray, e vy guymba kuery mboae guigua. Hae ramo mymba
ajopy agu ma ivaikue rei e vae. Hae vae re ne pete henda py
Levtico22,23 214
vy hova pguei vae, ijai vaikue vae, hemomba vae, e vy ipire rupi
iove rei vae, hae nunga ma ndaevei xee Senhor pe peme agu, ne
altar ry ma voi napemo r xee Senhor pe peapy agu. 23 Hae rami
mbyre, oayjo pyre, hae vy ojaya pyre. Hae nunga pejapo eme yvy
pendekuaia re. 25 Ne amboae regua kuery po gui pejopy eme avi hae
py. Oito ra guive mae haeve xee Senhor pe peapy vy peme agu.
Hae ramo ma xee ajopy r. 28 Vaka, e vy vexai te petei ra pyve
kuery mbyte aikuaa uka r ikya e vae aikoa. Xee ma Senhor ikya e
vaer penemoingo vae. 33 Egito yvy gui roguerupa vaekue Penderuete
23 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu r Israel kuery pe. Hae vy aipore: Ngaru
Senhor peguar oaangaa pyre ma peikuaa uka r ikya e vae memea
penhemboaty agu. Povae ma xevygua ngaru ikuai vae.
xodo23.12
3
Seis ra re pembaeapo r. Hae r sete araa ma sbado, xevygua
pepytuu hae penhemboaty agu ra ikya e vae. Mbaeve py
napembaeapoi r, mbaeta sbado Senhor pegua ra, mamo r peikoa
rupi rei.
pegua Pscoa ra. 6 Hae vae jaxy re ae quinze araa py oiko r Senhor
xodo23.16; 34.22,26
9Senhoraipoeive Moiss pe:
10
Ndeayvu Israel kuery pe. Hae vy aipore: Yvy ame vaekue
re peva ma vy pemono r mbaemo penhot vaekue. Mbaemo aju
pemono vae gui ma sacerdote pe peru r jypyi pejokua vaekue
regua iporgueve peme vaer. 11 Hae vae jokuaa sacerdote oupi reve
peme vaer moko ryru trigo iporve vae azeite reve omona mbyre.
Hae vae ma peapy vy peme r, heaku por r Senhor ojou por
agu. Peru avi r pete ryru vinho ixupe penho vaer. 14 Ndapeui r
Deuteronmio16.912
15
Hae gui peipapa r ra, sbado ra rirei jokuaa oupi reve
ombovava pyr perua ra guive peipapa r sete semana hae javi re.
16 Hae gui sete-a sbado rirei ra guive ma cinqenta ra jevy r
Moko ryru trigo gui r pejapo. Imbovua reve r pembojy. Hae vae ma
jypyigua Senhor pe peme vaer. 18 Hae gui mbojape reve peme avi
r sete vexai ray ivaikue rei e vae, pete maeti vae meme, hae
pete vaka ray, hae gui moko vexai. Hae nunga peapy uka vy peme
r Senhor pe, pete rami pendekuaia regua hae vinho penho vae reve.
Peapy uka vy r peme, heaku por r Senhor ojou por agu. 19 Hae
gui pete kavara peme avi r pejejavyague re, hae moko vexai pete
maet vae ju r peme pete rami pendekuaia reguar.
20 Hae nunga ma sacerdote oupi reve ombovava r, trigo jypygua
gui mbojape pejapo vaekue reve. Hae nunga Senhor renonde oupi
reve ombovava pyr peme, moko vexai ray reve. Hae nunga ma
Senhor pegua ikya e vae, sacerdote kuery hou vaer. 21 Hae vae
pendekuaia hae javi rupi, hae peneramymino kuery ikuai vae peguar
avi.
22 Hae gui pendeyvy re penembaety rupi pemono vy ndapeo jevyi
r penembaety rembe rupi gui peruve agu, ne hary peity rive vaekue
pemono eme. Tove iporiaukuei hae amboae regua kuery peguar. Xee
ma Senhor Penderuete hei.
23 Senhor aipoeive ju Moiss pe:
vae oipeaa r heta vae kuery mbyte gui. 30 Hae vae ra mbaemo
py pejexavaia rupi peiko agu. Hae vae jaxy re nove araa py kaarukue
guive, hae ko jevy kaaru peve ma pepytuu r sbado ra pemboetea
rami.
vaer, mbaemo aju guigua, mymba ojukaa vaer, hae mbaemo rykue
onhoa vaer, pete-te regua ma hira py por r peme. 38 Oiko
avi r Senhor pegua sbado ra, hae mbaemo peme agu ra,
hae penhemboayvuague pejapopaa regua, hae Senhor pe mbaemo
penhenhanduai rami peme agu hae javi.
39 Hae gui sete jaxya re quinze ra py ma pendeyvy re penhot
rogue porgue, hae salgueiro yy rembe rupi hia vae rogue guive. Hae
rami vy sete ra re pevya r Senhor Penderuete renonde. 41 Hae rami
rogue gui pejapo vaekue gury. Israel kuery regua hae javi to oguyi py,
43 peneramymino kuery oikuaa agu, mbaeta Egito yvy gui Israel kuery
xee anomba jave ajapo karamboae oguyi gury ikuai agu rami. Xee ma
Senhor Penderuete hei.
44 Hae rami Israel kuery pe Moiss omombeu porve ngaru Senhor
xodo27.20,21
24 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu Israel kuery pe ogueru agu azeite etei oliveira
onhami mbyre guigua tataendy reguar, hae rami vy hexak riae oiny
agu ogue e re. 3 Hae vae re ma Aro opena por r oikovy oguy
tataendy y ouro etei gui ojapo pyre ry ikuai r hendy vae. Hae vae re
hae opena riae r oikovy.
remo r moko ryxy rupi. Pete-te ryxy rupi ma mboapy meme r remo
Senhor renonde. 7 Pete-te ryxy ry rupi ma remo r heaku por vae.
Hae vae ma mbojape hae javi rekovia oapy vy omea r Senhor pe.
8 Sbado nhav Aro omoatyr pori r Senhor renonde. Ojapo riae
r Israel kuery re vy, rakae r peve xereve guar aeja vaekue rami vy.
q
24.5 Mbojape pete-te ma dois quilos trigo gui r ojapo.
Levtico24,25 218
9Haevae mbojape ma Aro hae tay kuery peguar, henda ikya e vae
py ae hou okuapy agu, mbaeta ikya e ete vae hae kuery pe, Senhor
pe mbaemo oapy vy ome mbyre revegua, rakae r peve guar ajapo
ukaague rami vy.
inhak ry henduare kuery hae javi tomo opo. Hae gui heta vae kuery
hae javi r ojapipa ita py.
15 Aipore Israel kuery pe: Mavae r rei Nguuete re ijayvu vai vae
vaekue ma pejuka r. Pe kuery hae javi r pejapi ita py. Amboae regua
kuery, e vy Israel regua ae te Senhor rery re ijayvu vai ramo ojukaa
r. 17 Jojuka vae rei tema ojukaa avi r. 18 Hae r mymba jukaare
vae rei joupe ojapo vai ri ramo joe ojapoague re pejapo avi r hexe:
20 nhomopague re pemop avi r, joexa omombuague re pemombu avi
peiporu, amboae regua kuery hae Israel kuery vae regua pe te. Mbaeta
xee ma Senhor Penderuete hei.
23 Hae ramo Israel kuery pe Moiss aipoei ijayvu vai vaekue tekoa gui
mombyryi oipea vy ita py ojapipa agu. Hae ramo Israel kuery ojapo
okuapy Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami.
xodo23.10,11
25 Senhor
aipoei Moiss pe Sinai yvyty re o teri jave:
1
2
Ndeayvu Israel kuery pe, hae vy aipore: Pendeyvyr
ame vaekue py peva ma ramo yvy ae opyta rive jepi r oupy
Senhor pe sbado ra py rami. 3 Mboapy meme maet re penhot r
r
24.20 Mateus5.38
219 Levtico25
jubileu maet oiko, ikya e vae pendevy. Hae vy penembaety rupi hia
rive vaekue r peu.
13 Jubileu maet re ma pete-te pejevy r penderekoa katy ae.
maet oiko guive mbovy maet oaxa vaekue reipapaa rami vy r neir
gui yvy rejogua vae repyr peikuaa. Mbaeta oyvy ndevy hae ovende
jave jubileu maet ojeupity jevy agu remono agu mbovy maet oata
teria rami vy peikuaa r hepyr. 16 Heta maet re guar ri vy hepyve
rupi pekore eme peneir kuery. Hae rami rgue py pete-te Penderuete
renonde pejererokyjea rupi pendekuai, mbaeta xee ma Senhor
Penderuete.
18 Pendekuai xee ajapo uka vaekue rupi, xee aipotaa rami pejapopa
agu. Hae rami vy r pendekuai por pendeyvy re. 19 Hae rami vy yvy
pemaet jevy vy peu r pemono ypy vaekue rive, nove maeta peve.
Penhot jevy vaekue hia ea ja peu r inhymague gui. 23 Hae gui
guetar oyvy jogua jevyar te hae ae r ojou hepyr ojogua jevy agu.
27 Hae rami vy hae oipapa r mbovy maet re pa ojapo ma ovendeague,
hae gui jubileu maet ojeupity agu oata teria rami vy ome r oyvy
joguaare pe, hae gui oyvy katy ae r ojevy ju. 28 Hae rami avi yvy
tet ikorapa vae py o vae opyta ae r ijoguaare po py, hae oiko rire
hamymino kuery po py ju, rakae r guar. Jubileu maet ojeupity te
ijoguaare nomevei r ivendeare pe. 31 Hae r oo tekoai ikora e vae
ngoo ovende rire te rakae r peve guar haeve ojogua ju agu. 33 Xapya
r hae kuery ret yvry yvy itui vae ma novendei r, mbaeta imbae ae
r itui rakae r peve guar.
Deuteronmio15.711
35
Xapya rei nderyvy e vy nderykey iporiau vy ikangypa ramo
pemongaru r. Amboae regua pendeyvy rupi ikuai vae reipytyva rami
rereko avi r ndereve. 36 Ixupe perta reiporukaa ryve emboekovia uka
Senhor Penderuete. Egito yvy gui roguerupa Cana yvy ame, hae
Penderuete aiko agu.
kuery ma Egito yvy gui xevygua escravo rami ae arupa vaekue. Hae
nunga rupi napenevendeai ju r amboae pegua escravo-r. 43 Hae nunga
rupi ejoguereko poyi eme. Hae rami rgue py Nderuete renonde eiko
rejererokyjea rupi. 44 Xapya rei ndevygua escravo-r ava e vy kunha
kuery pejogua agu, pendeyvy re tay kuery oguereko vae guive. Hae
kuery anho haeve escravo pereko agu. 46 Hae vae kuery ma peja r
agu. Tyvy kuery, tykey kuery vae regua haeve r ojogua ju agu. 49 Ituty
kuery, tyvy kuery voi haeve r ojogua agu, e vy hetar vae rei ojogua
r. Hae e ramo ma hae ae mbaemo ojoupa ri vy ojejogua r. 50 Hae gui
rei jubileu ojeupity peve maeta oata reta teri ramo ma ojejogua ju agu
ome reta r. 52 Hae rami avi jubileu ojeupity peve maeta ndoata retai ri
rami vy maet nhav ixupe ombaeapo r ombaeapo vae rami ae. Hae
rami avi reikuaa pota r ija oguereko poyi e agu. 54 Xapya rei avave
rei ndojoguaa jevyi ri ramo jubileu maet py ae r oo jepe, tay kuery voi
ojeoi r hexeve. 55 Mbaeta Israel kuery ma xevygua escravo rami ae ikuai.
Xevygua kuery areko vae ma hae kuery ae, Egito yvy gui aipeapa vaekue.
Xee ma Senhor Penderuete.
Levtico26 222
26
Ndapejapoi r penderuete raangaar rive, ne napemopui
1
Deuteronmio7.1224; 28.114
3
Xapya rei xeayvua rupi pendekuai, hae ajapo uka vae hae javi
pejapo ramo 4 pendevy xee ambou r oky hira py por. Hae r yvy
gui oiko r mbaemoa, hae yvyra pendeyvy rupi ikuai vae voi hia
r. 5 Hae rami r mbaemo raygue pejyky r uva peipooa ra peve,
Deuteronmio28.1568
14
Hae rami te xapya rei naxenhe rendui, hae ajapo uka vae
hae javi ndapejapoi ramo, 15 xeayvuague pemboykepa rive ri ramo, hae
pendepya re aipotaa hae javi napendu potai ajapo uka vae ndapejapoxei
vy, hae xereve guar aeja vaekue rupi e pendekuai ramo, 16 hae ramo
26.11,12 2Corntios6.16
s
223 Levtico26
reia oguepa agu rami, hae pendekovea opa ovy agu rami. Mbaemo
ray penhot rive r, mbaeta penderovaigua kuery ou vy houpa r.
17 Penderovaigua xee voi aiko ramo penderovaigua kuery pendejuka
xevy pe ju pendekuai agu, hae xerovai tema peiko ramo ma 24 xee voi
pendeyvy ndopytuui rire sbado ra py rami. 36 Hae gui pekuave vae kurax
ojeoivy penderovaigua kuery yvy re, pe hae peneramo kuery reko vaiague
kuxa pekanhymba r hae kuery rami avi.
40 Hae rami avi xapya rei hae kuery ojejavyague omombeupa r, hae
tamo kuery xerovai ikuaia rupi ojejavyague. Mbaeta tamo kuery voi xerovai
ikuaia onhemombeupa rakae, 41 hae kuery rovai xee aiko vy hovaigua kuery
yvy re amboaxapa rire. Hae gui xapya rei pende kuery regua voi inhak rat
vae te onhemoyvyi vy ojejavyague repy pe Haevea ramigua hei ramo,
42 hae ramo xee xemaendua ju r xereve guar Jac reve ajapo vaekue, Isaque
hae Abrao reve ma voi ajapo vaekue re. Hae kuery yvy re avi xemaendua
r. 43 Hae rami avi ijyvy jipoaveia hae kuery oeja vaekue opytuu r sbado
vaekue hexeve ikuai agu. Sinai yvyty ry ome vaekue Moiss po rupi.
onhemboayvu r xevy guar nhomboaxa agu re. Hae rami rire omboaxa pyre
Senhor pegua ae r oiko, te haeve avi nhomboaxa ete rgue py omboekovia
agu hepyr reikuaa vae re.t 3 Pete ava vinte maet vae guive sessenta maet
t
27.2 Samuel xy Ana onhemboayvu ipia oikoi rire Senhor peguar omboaxa agu
re (1Samuel1.911). Hae gui apy aipoei haeve avi amongue nhomboaxa ete rgue py
perta re omboekovia agu.
225 Levtico27
vae peve ri ramo ma hepyr reikuaa r cinqenta hati vae prata guigua,
henda ikya e vae py oiporua vae rami. 4 Hae r kunha ri ramo ma trinta
hati vae reikuaa r hepyr. 5 Hae r amongue cinco maeti vae guive
vinte maet vae peve, ava ri ramo hepyr reikuaa r vinte hati vae, hae r
kunha repyr ramo dez r reikuaa. 6 Hae r pete jaxyi vae guive cinco maet
vae peve, ava ri ramo hepyr reikuaa r cinco hati vae prata guigua, hae
r kunha repyr ma trs etei r. 7Hae r avakue sessenta maet vae guive
tujakueve peve ramo ma quinze hati vae reikuaa r hepyr. Hae r kunha
ma dez r hepyr. 8 Hae rami te xapya rei nhomboaxa agu re onhemboayvu
vae iporiaukuei vy ndojoui r joepyr reikuaa vaekue. Hae rami vy ojexa uka
r sacerdote pe, hae vae ju joepyr oikuaa agu. Hae ramo hepyr sacerdote
oikuaa r ojouai rami vy.
9 Xapya rei penhemboayvu r mymba Senhor pe pemboaxa
ivaikue rei vaea. Sacerdote oikuaa rami ae r hepy. 13 Hae gui xapya
hepyr oikuaa pyre ryve r omeve, pete nhiru repy oikuaa nhav
ry pete-te ju r omeve. Hae ramo mae ma imbae ju r opyta.
sacerdote oikuaa r jubileu maet ojeupity peve oataa rami vy. Hae vae
rave hepyr oikuaa vaekue ome r Senhor pe ikya e vae opyta
agu. 24 Hae gui jubileu ojeupity jevy jave hae vae mbaety ivendeare
reikuaa r hati vae henda ikya e vae py oiporua vae rami. Pete-te
hati vae ma doze gramas vae.
26 Hae r jypyigua mymba ray oiko vae Senhor peguar ae ma
oiko ramo ndaevei avave rei omboaxa jevy agu. Jypyigua vaka ray,
e vy mymba kyr-kyri vae oiko te Senhor pegua ae meme. 27 Hae
Dzimo re ijayvua
30 Hae gui dzimo voi yvy gui mbaemoa oiko vaekue regua,
mbaety gui mbaemo ray vae regua, e vy yvyraa te Senhor mbae
meme, Senhor pegua ikya e vae. 31 Xapya rei amongue dzimo ome
dzimo vaka ray regua, mymba kyrguevei, hae mymba re opena vae
kuery oipapa vy yvyra guy rupi omboaxa vae hae javi regua dzimo
ome ma rire ma Senhor pegua ikya e vae ae opyta. 33 Ija ndoikuaa
1 Egito
yvy gui Israel kuery ojeoipa rire moko maeta re, moko
1
jaxya, jypy araa py ma Senhor ijayvu Moiss pe, Sinai yvyty katyi
tekoa ea o vae py. Oguy nhemboaty oaty o vae py aipoei:
2 Pemboparapa ke Israel kuery rery hae javi, pete-te tay vae, hae
tamo kuery ro pygua ikuaia rami vy. Avakue hae javi r peipapa pete-
te rery rupi. 3 Vinte maet oguereko vae guive r peipapa tujakue peve,
Israel regua joe opu agu ikuai kuaa vae meme, hae vae kuery ae ndee
hae Aro reve peipapa r xondaro kueryr pete-te regua gui. 4 Pete-te
227
Nmeros1 228
regua ikuai vae gui oiko avi r pete ava penepytyvar, nguu ro pygua
kuery ruvixa ae. 5 Po rami ma avakue penepytyva rery: Rben ramymino
9 Zebulom ramymino kuery ruvixa ma Helom ray Eliabe; 10 Hae gui Jos
ruvixa ma Ocr ray Pagiel; 14 Gade ramymino kuery ruvixa ma Deuel ray
kuery ma heta vae kuery mbyte gui oiporavo pyre, tamo kuery ramymino
kuery yvateve vae, Israel kuery mbovy rei e ikuai vae ruvixar.
17 Hae ramo hae vae avakue hery rupi oiporavoa ramo Moiss hae
kuery ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te
ava vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa
vae meme. 21 Hae vy Rben ramymino kuery oipapa r quarenta e seis
ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava
vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 23 Hae vy Simeo ramymino kuery oipapa r cinqenta e nove mil
ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava
vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 25 Hae vy Gade ramymino kuery oipapa r quarenta e cinco mil
rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava vinte
maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 27 Hae vy Jud ramymino kuery oipapa r setenta e quatro mil e
a
1.19 Sinai yvyty ry Senhor lei oeja rakae (xodo19.16).
229 Nmeros1
28 Hae gui Issacar ramymino kuery ju, pete-te hoo pygua kuery
ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava
vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 29 Hae vy Issacar ramymino kuery oipapa r cinqenta e quatro
ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava
vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 31 Hae vy Zebulom ramymino kuery oipapa r cinqenta e sete
te hoo pygua kuery ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme
oipapa. Pete-te ava vinte maet oguereko vae guive tujakue peve
oipapa joe opu kuaa vae meme. 33 Hae vy Efraim ramymino kuery
rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava vinte
maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 35 Hae vy Manasss ramymino kuery oipapa r trinta e dois mil e
ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava
vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 37 Hae vy Benjamim ramymino kuery oipapa r trinta e cinco mil
rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava vinte
maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 39 Hae vy D ramymino kuery oipapa r sessenta e dois mil e
rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava vinte
maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 41 Hae vy Aser ramymino kuery oipapa r quarenta e um mil e
ikuaia rami, tuu hae tay kuery, hery rupi meme oipapa. Pete-te ava
vinte maet oguereko vae guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae
meme. 43 Hae vy Naftali ramymino kuery oipapa r cinqenta e trs mil
kuery ruvixa oiko. 45 Hae rami vy Israel kuery hae javi oipapaa pete-te
hoo pygua kuery ikuaia rami. Pete-te ava vinte maet oguereko vae
guive tujakue peve oipapa joe opu kuaa vae meme. 46 Oipapa pyre hae
2 Senhor
aipoei Moiss hae Aro pe:
1
2
Israel kuery ikuai r pete-te regua bandeira y yvry rupi
ae. Pete-te regua bandeira re ma tamo kuery kuaa ukaar o. Oguy
nhemboaty oaty o vae yvry rupi r hekoa, hae vae katy pete-te
regua oma okuapy agu rami.
3 Kuaray oua katy ikuai r Jud regua kuery ojeupegua bandeira
ruvixar o r Zuar ray Natanael. 6 Hae kuery vae regua xondaro kuery
o r Helom ray Eliabe. 8 Hae kuery vae regua xondaro kuery oipapaa
231 Nmeros2
r cinqenta e sete mil e quatrocentos hae javi vy. 9 Jud regua kuery
rekoa py oipapaa r cento e oitenta e seis mil e quatrocentos hae javi vy,
amboae regua ir kuery reve. Hae kuery ma tenondegua r ojeoi.
10 Hae gui kuaray puku-a katy r ikuai Rben regua kuery ojeupegua
bandeira y yvry, pete-te regua joa py ae. Rben ray kuery ruvixar o
r Sedeur ray Elizur. 11 Hae kuery vae regua xondaro kuery oipapaa r
quatrocentos e cinqenta hae javi vy, amboae regua ir kuery reve. Hae
kuery ma tenondegua rakykue r ojeoi.
17 Hae gui mae ma oguerovaa r heravy oguy nhemboaty oaty. Levita
kuery ikuai vae amboae kuery mbyte py r ojeoi. Hae kuery ikuaia
rami ae r ojeoi oguataa rupi. Pete-te regua ojeoi r ikuai agu py ae,
ojeupegua bandeira rakykue.
18 Hae gui kuaray oikea katy ikuai r Efraim regua kuery ojeupegua
bandeira y yvry, pete-te regua joa py ae. Efraim ray kuery ruvixar o
r Amide ray Elisama. 19 Hae kuery vae regua xondaro kuery oipapaa
xondaro kuery oipapaa r trinta e dois mil e duzentos hae javi vy.
22 Hae gui ma Benjamim regua kuery jevy r ikuai. Hae vae kuery
ruvixar o r Gideoni ray Abid. 23 Hae kuery vae regua xondaro kuery
oipapaa r trinta e cinco mil e quatrocentos hae javi vy. 24 Efraim regua
kuery rekoa py oipapaa r cento e oito mil e cem hae javi vy, amboae
regua ir kuery reve. Hae kuery ma mboapya py r ojeoi.
25 Hae gui kuaray apuaa katy ikuai r D regua kuery ojeupegua
ruvixar o r Ocr ray Pagiel. 28 Hae kuery vae regua xondaro kuery
ikuai vae-vae rupi. Oipapa pyre hae javi vy ma seiscentos e trs mil
quinhentos e cinqenta, pete-te regua joa py ikuaia rami. 33 Hae r
3 Hae
gui povae kuery ma Aro hae Moiss ray kuery ikuai, Sinai
1
ray kuery rery: tay jypykue ma Nadabe, hae gui ma Abi, Eleazar hae
Itamar. 3 Po rami Aro ray kuery rery, sacerdote-r omo mbyre meme
ipytyvar. 7 Hae kuery tojapo mbaemo ixupe, hae heta vae kuery oguy
nhemboaty oaty renonde rupi ikuai vae hae javi re vy, ombojeroviaaty
ropy rupi ombaeapoa py. 8 Hae kuery opena r tembiporu oguy
nunga rupi levita kuery remboaxa r Aro hae tay kuery peguar. Israel
kuery regua ixupe remboaxa vaer hae kuery anho. 10 Hae r Aro hae
tay kuery pe ndeayvu r sacerdote rami anho ombaeapo agu re. Hae
r amboae regua ri onhemboja vy ma omano r hei.
11 Senhor aipoei Moiss pe:
12 Ma, levita kuery ma xee aipea vaekue Israel kuery mbyte gui.
Israel kuery jypyi oikoi vae nhav rekovia ma levita kuery aiporavo
xejeupe guar. Hae rami rire levita kuery xevygua meme r ikuai.
13 Mbaeta jypyi oiko vae nhav ma xevygua ae. Egito yvy py jypyi
aipoei:
233 Nmeros3
15
Reipapa r Levi ramymino kuery pete-te tamymino kuery rery
rupi, tuu hae tay kuery reve. Avakue hae javi r reipapa, pete jaxy
oguereko vae guive tujapave peve hei.
16 Hae ramo Senhor ijayvuague rami vy Moiss oipapa levita kuery,
ixupe oipapa ukaague rami ae. 17 Po rami ma Levi ray kuery rery:
Grson, Coate hae Merari. 18 Hae gui povae ma Grson ray kuery rery,
pete-te tay kuery reve: Libni hae Simei. 19 Hae gui Coate ray kuery,
tay kuery reve ma Anro, Izar, Hebrom hae Uziel. 20 Hae gui Merari
ray kuery, tay kuery reve ma Mali hae Musi. Hae vae kuery ae Levi
ramymino kuery, guamo kuery rery rupi.
21 Grson ramymino kuery ma Libni hae Simei ray kuery, Grson re
tamo vae meme. 22 Hae kuery regua avakue pete jaxy oguereko vae
guive tujapave peve ma hery rupi oipapaa r sete mil e quinhentos hae
javi vy. 23 Hae gui Grson ramymino kuery ma ombojeroviaaty kupe
ombojeroviaaty hae altar yvry rupi ikuai vae re, oka rokr ajukue o
vae re, hae gui ix ikuai vae re. Hae nunga hae javi rupi ombaeapo
agu rami ikuai.
27 Hae gui Coate ramymino kuery ma Anro, Izar, Hebrom hae
Uziel ray kuery. Hae vae kuery ma Coate re tamo vae meme. 28 Hae
kuery regua avakue pete jaxy oguereko vae guive tujapave peve ma
oipapaa r oito mil e seiscentos hae javi vy. Hae kuery ma henda ikya
e vae re opena agu rami ikuai. 29 Hae gui Coate ramymino kuery
ma xeayvu ryru re opena agu rami ikuai, mesa o vae, tataendy y, altar
hae javi re, tembiporu henda ikya e vae rupi oiporu vaety hae ajukue
okr o vae re. Hae nunga hae javi re opena agu rami ikuai. 32 Levi
vae kuery ae Merari re tamo vae meme. 34 Hae kuery regua avakue
pete jaxy oguereko vae guive tujapave peve ma oipapaa r seis mil e
duzentos hae javi vy. 35 Hae gui Merari ramymino kuery ruvixar o r
Abiail ray Zuriel. Hae kuery ma ombojeroviaaty yke katy rupi r ngoor
ojapo, kuaray apuaia katy. 36 Merari ray kuery omoague rami vy opena
r okuapy yvyra pe ombojeroviaaty regua ikuai vae re, hae gui ijytai,
ijyta, ijyta yvypy hae tembiporu ikuai vae re. Hae vae hae javi re
Nmeros3,4 234
opena agu rami ikuai, 37 hae gui ijyvry oka rupi ijyta ikuai vae re,
ijyta yvypy, yvyra rakua, hae ix ikuai vae hae javi re.
38 Hae gui ombojeroviaaty renonde kuaray oua katy Moiss hae
Aro ojapo r ngoor guay kuery reve, oguy nhemboaty oaty renonde
kuaray oua katy ae. Hae vae kuery ma henda ikya e vae ropy rupi r
ombaeapo, omoague rami vy. Ombaeapo r Israel kuery re oma vy.
Hae r amboae regua ri onhemboja vy omano r. 39 Hae gui levita kuery
regua avakue pete jaxy oguereko vae guive tujapave peve ma oipapaa r
vinte e dois mil hae javi vy. Senhor ojapo ukaague rami vy Moiss hae
Aro oipapa, tay kuery hae javi reve.
Israel kuery jypykuei vae rekovia xejeupe guar amboaxa ma levita kuery.
Xee ma Senhor. Hae rami ae avi levita kuery rymba kuery xejeupe guar
amboaxa r Israel kuery rymba kuery jypykuei vaekue rekovia hei.
42 Hae ramo Senhor ojapo ukaague rami vy Moiss oipapa jypykuei
Israel kuery regua hae javi. 43 Hae kuery regua avakue jypykuei vae
pete jaxy oguereko vae guive tujapave peve ma hery rupi oipapaa r
vinte e dois mil duzentos e setenta e trs hae javi vy.
44 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
xevy guar, hae Israel kuery rymba kuery rekovia emboaxa avi levita kuery
rymba ikuai vae. Mbaeta levita kuery ma xevy guar meme ikuai. Xee ma
Senhor. 46 Hae gui ikuai avi duzentos e setenta e trs jypykue Israel kuery
regua, levita kuery gui hetave vae. Hae vae kuery remboekovia agu ma
47 pete-te repyr rejopy r cinco hati vae. Henda ikya e vae py hati
vae oiporua vae regua ae r reiporu, doze gramas vae meme. 48 Hae vae
perta reme r Aro hae tay kuery pe, hetave vae kuery repyr hei.
49 Hae vae perta ma Moiss ojopy levita kuery gui Israel kuery
jypykuei hetave ikuai vae repyr. 50 Israel kuery jypykuei gui ae ojopy,
mil trezentos e sessenta e cinco hati vae hae javi vy, henda ikya e
vae py oiporua vae rami. 51 Hae vae perta Senhor ome ukaague
rami vy Moiss ome hae kuery repyr. Aro hae tay kuery pe
omemba, Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami vy.
4 Hae
gui Senhor aipoei Moiss hae Aro pe:
1
2
Pemboparapa ke Levi ray Coate ramymino kuery rery, tay
kuery hae tuu ro rupigua kuery ikuai vae reve. 3 Trinta maet vae guive
235 Nmeros4
cinqenta maet oguereko vae peve hae vae kuery ombaeapo agu
rami ikuai r, onhemboaty aty ropy rupi mbaemo ojapo agu. 4 Po rami
hae gui hiry jevy rupi omo r pete ajukue hovypa rei vae. Hae gui
mae ma jovaive rupi r omo yvyra poi oupi heravy agu. 7 Hae rami
r ajukue pyt porve vae, hae ojaoi r mbaemo pirekue iporve vae
py. Hae gui ma jovaive rupi omo avi r yvyra poi. 9 Hae gui ma ajukue
hovy vae oupi vy ojaoi r imoiny tataendy y hia vae, tataendy ikuai
vae, tapy pejua, imboguea, hae gui tykuer azeite ryru ikuai vae hae
javi. 10 Tataendy y, hae hexegua tembiporu ikuai vae hae javi ojaoipa
ajukue hovy vae, hae ojaoi r mbaemo pirekue iporve vae py. Hae
gui ma yvyra poi jevy r omo jovaive rupi. 12 Hae gui ma oguerupa r
tembiporu henda ikya e vae rupi oiporua vae hae javi. Hae nunga
voi onhov r ajukue hovy vae py, hae ojaoi avi r mbaemo pirekue
iporve vae py. Hae gui omomba r yvyra poi ry rupi. 13 Hae gui
altar ryepy gui oipea r tanhimbu o vae, hae hiry ma omo r pete
ajukue pyt vae. 14 Hae vae ry jevy omomba r altar rupi tembiporu
oiporupy hae javi: tapy ryru, kuxa rakua vae, kuxa guaxu hae hya
guaxu ikuai vae, hae altar rupi tembiporu oiporupy hae javi. Hae
gui hiry rupi ma omo r mbaemo pirekue iporve vae. Hae gui ma
jovaive rupi omo r yvyra poi.
15 Hae gui tekoa gui ojeoipa ta ramo Aro hae tay kuery henda
ikya e vae hae hexegua mbaemo ikuai vae ojaoipa ma rire Coate
ray kuery ju r ou ogueraapa agu. Hae r mbaemo ikya e vae re
ma hae kuery ndopokoi r, omano e agu. Mbaemo oguy nhemboaty
oaty regua anho r haeve Coate ray kuery ogueraa agu. 16 Hae gui
18
Peja eme Coate ramymino kuery ojapo agu, levita kuery mbyte
gui okanhymba agu rami. 19 Povae ae r pejapo hae kuery okuave
agu, mbaeta mbaemo ikya e ete vae ikuaia katy onhemboja vy hae
kuery omanomba r. Aro hae tay kuery anho r hae py oike, pete-
te rembiapor ome agu. 20 Hae r Coate kuery ma ne xapyai voi
ndaevei oike agu hae py mbaemo ikya e vae oexa agu, hae kuery
omano e agu.
cinqenta maet oguereko vae peve hae vae kuery ombaeapo agu
rami ikuai r, oguy nhemboaty oaty roka rupi opena agu. 24 Grson
mbotyar oipyo pyre, hae gui ijaoia, hiry rupi mbaemo pirekue iporve
vae py onhov mbyre, ok reguar ajukue omo mbyre, 26 ombojeroviaaty,
altar yvry rupi ajukue oka mbotyar oupi pyre, oka rokr ajukue omo
mbyre, ix-ix hae tembiporu ikuai vae. Hae nunga hae javi re openaa
rupi r hae kuery ombaeapo. 27 Grson ramymino kuery mbaemo
ogueraa e vy ojapo agu hae javi ma Aro hae tay kuery ojapo ukaa
rami r ojapo. Aro kuery ae r oguerova uka mbaemo. 28 Hae rami ae
maet oguereko vae peve hae vae kuery ombaeapo agu rami r
ikuai, oguy nhemboaty oaty rupi ombaeapo agu. 31 Povae nunga hae
mbyre, ijyta yvypy, yvyra rakua, ix-ix, tembiporu hae opa mbae
hae rupi oiporupy hae javi. Mbaemo hae kuery oguerova vaer rery
remombeupa r. 33 Hae rami ae r Merari ramymino kuery ombaeapo
oguy nhemboaty oaty rupi, sacerdote Aro ray Itamar ijayvua rami anho.
hae javi vy, tuu ro rupigua kuery ikuaia rami. 37 Hae kuery ae Coate
seiscentos e trinta hae javi vy, tuu ro rupigua kuery ikuaia rami. 41 Hae
duzentos hae javi vy, tuu ro rupigua kuery ikuaia rami. 45 Hae kuery ae
Merari ramymino kuery oipapa pyre. Moiss hae Aro ae oipapa, Moiss
pe Senhor ojapo ukaague rami vy.
guembiapor rupi ombaeapo agu. Hae rami agu ae hae kuery oipapa,
Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami vy.
5 Hae
gui Senhor aipoei Moiss pe:
1
2
Aipore Israel kuery pe tekoa mbyte gui mombyryi oipeapa
agu lepra revegua, ipeupa rei vae, hae omanogue re opokoa py haeve
Nmeros5 238
vae ikuai vaekue hae javi. 3 Avakue hae kunhague voi peipea r tekoa
hae vae omano, hae hetar etei ndaipoi ramo otekoavyague rekovia
omea r ojopy vaer, hae ramo Senhor pe ae r ome opaga agu
vaekue. Sacerdote pe togueru pete vexai reve, hae vae py ojejavyague
ojaoi uka agu. 9 Mbaemo sacerdote pe Israel kuery ogueru vaekue hae
oendu hakte reia, guayxy re hakte r kunha vae itavy rire, hae
vy ndaitavyi te hexe hakte vy ma 15 ava vae ogueru r guayxy
vae oupi vy ojopy avi r yvy kuikue ombojeroviaaty ropy rupi ikuai vae
regua. Hae vae ma omo r yy py. 18 Hae vy Senhor renonde py kunha vae
oexa uka vy omboguejypa r hia. Hae vy ipo py omo r mbaemo aju guigua
imomaenduaar ome mbyre, takte regua. Hae r yy iro vae nhomoingo
239 Nmeros5,6
oura uka vy aipoei r ixupe: Xapya rei ndereve avave rei nonhenoai, hae neme
oipotaa rami e vy ixugui nderejepeai ri vy haeve vae rejapo agu, hae rami
vy kovae yy iro vae ayvu vaipy nhomoingoar gui reyu te mbaeve ndoikoi
r, reo jepe r. 20 Hae rami te xapya rei neme openaa gui rejepea vy haevea
rami reiko, hae ava neme e ri ndereve onheno ramo ma 21 (hae rami vy
sacerdote oura uka r kunha vae pe oiko axy agu rupi, hae vy ixupe aipoeive
r:) Hae rami ri ramo tove Senhor tanemoingo ayvu vaipy hae ojou vaipy
heta vae kuery mbyte. Tove Senhor tandeapo ndeu ivaipa hae nderyepy rupi
irurupa ovy agu rami. 22 Hae rami vy kovae yy ayvu vaipy nhomoingoar
nderyepy rupi oike ramo tairurupa, hae taivaipa ndeu, hei r. Hae ramo
kunha vae Haeve vae, haeve vae! hei r.
23 Hae gui hae vae ayvu vai sacerdote omboparapa r pete kuaxia re,
hae gui ipara ombojeopa ju r yy iro vae irr. 24 Hae vy kunha vae pe oyu
uka r yy iro vae ayvu vaipy nhomoingoar. Hae vae oyu ramove ma hexe o
r imoingo axyar. 25 Hae gui kunha vae po gui sacerdote ju ojopy r mbaemo
aju guigua takte regua ome mbyre, hae Senhor renonde oupi vy ombovava
r. Hae gui ma altar hiaa py ju r ogueraa. 26 Hae gui mbaemo aju guigua
nhomomaenduaar ome mbyre pete po ojopy vy oapy r altar ry. Hae vae
rire yy ome r kunha vae pe oyu agu. 27Hae gui ma ixupe yy oyu uka ramo,
xapya rei kunha vae ojejavy ri vy haevea rami ome okorea rupi oiko rire ma yy
ayvu vaipy nhomoingoar hexe oike vy omoingo axy r. Hae ramo hyepy rupi
irurupa r, hae hiu ivaipa r. Hae ramo kunha vae heta vae kuery mbyte rupi
oiko r ayvu vaipy. 28 Hae rami te xapya rei kunha vae mbaeve py ndojejavyi,
hae hexe haeve vae no ramo oo jepe r, haeve ju r kyr vae oguerekoi agu.
29 Hae vae lei ma taktea regua, kunhague ome kuery openaa
gui ojepea vy haevea rami oiko ramo guar, 30 hae rami e vy ava
ae ma onhemboayvu r anhet rupi nazireu rami oiko agu re, Senhor pe anho
oiko agu.b 3 Hae rami vy hae vae ndoyuvei ma r vinho hae iro vae regua.
b
6.2 Nazireu ma Nhanderuete pe anhoi oiko agu rami onhemboayvu vaekue. Pete
semana e vy pete jaxy, e vy cinco maet peve guar oiko r ijayvuague rami ae. Hae
vae rire ma nazireu ve r oiko, Nhanderuete pe oiko riae te amboae nunga re opena
reve.
Nmeros6 240
Ne ndoyuvei r vinagre vinho guigua, iro vae guigua, uva rykue, ndoui r uva
oipoo ramoi pyre, ne ipirukue ma voi. 4 Nazireu rami oiko teri reve ndouvei r
mbaemo uvaa gui ojapo pyre, haygue ne ipirekue gui ma voi. 5 Nazireu rami
oiko agu re onhemboayvuague rami oiko teri reve ma oak rague ndojaya ukai
r mbaemo haimbe vae py ma voi. Senhor pe anho oiko agu ra ojeupitypa
ea ja ma oiko r ikya e vae. Hae vy onhemboa vuku r.
6 Senhor pe onhemboaxa agu pukukue re ma nonhembojavei r
tegue ituia katy ma voi. 7 Xapya rei tuu ae omano te, e vy ixy te
ramo Senhor pe hae ogueru r vexai pete maet vae ivaikue rei e
vae, oapy vy ome mbyr. Hae gui jejavya regua ome avi r vexai
kunha pete maet oguereko vae, ivaikue rei e vae. Hae gui pete
rami ikuaia regua ome r pete vexa ava ivaikue rei e vae. 15 Ome
gui, hae gui pete mbojape periri imbovua revegua e. Hae nunga ma
omomba r nazireu vae po py, nazireu rami oiko agu oak onhopmba
ma rire. 20 Hae nunga sacerdote oupi r Senhor renonde py, oupi
7 Hae
gui Moiss ombojerovia atyr ojapopaa ra py azeite omo
1
Israel kuery yvatekueve guetar kuery rerekoa ikuai vae, pete-te regua
ruvixa kuery guetar kuery papaare ma mbaemo omemba okuapy.
3 Hae vy Senhor renonde py ogueru okuapy ome vaer mboapy meme
karxa hoopa vae hae doze toro. Yvatekueve mok-moko ome pete
karxa, hae r pete-te ma ome toro. Oguerupa okuapy ombojeroviaaty
rexei.
4 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
ma ome pete hya prata guigua mil e quinhentos gramas ipoyi vae,
hae gui pete hya guaxu prata guigua oitocentos gramas ipoyi vae,
henda ikya e vae py oiporupy ramigua ae. Hae vae mokove ma trigo
iporve vae py omony reve ogueru, azeite reve omoapomo mbyre,
mbaemo aju guigua ome vaer; 14 hae gui pete hyru ouro guigua
cento e vinte gramas ipoyi vae, heaku por vae tyny reve; 15 hae pete
toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray pete maet vae, oapy vy
ome vaer meme; 16 hae gui pete kavara jejavya regua ome vaer;
17 hae gui pete rami ikuai agu regua ome vaer ma moko toro, pete
nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae pete nhiru vexai ray pete
maet vae meme. Hae vae hae javi ma Aminadabe ray Naassom ome
vaekue.
18 Hae gui moko araa py mbaemo ome vaer ogueru vaekue ma
Zuar ray Natanael, Issacar ramymino kuery ruvixa. 19 Hae vae ma ome
pete hya prata guigua mil e quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete
hya guaxu prata guigua oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e
vae py oiporupy ramigua ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py
omony reve ogueru, azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua
ome vaer; 20 hae gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas
ipoyi vae, heaka por vae tyny reve; 21 hae pete toro ray, pete vexa
ava hae pete vexai ray pete maet vae, oapy vy ome vaer meme;
22 hae gui pete kavara jejavya regua ome vaer; 23 hae gui pete rami
ikuai agu regua ome vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete
nhiru kavara ava hae pete nhiru vexai ray pete maet vae meme.
Hae vae hae javi ma Zuar ray Natanael ome vaekue.
24 Hae gui mboapy araa py ma ou Helom ray Eliabe, Zebulom
ramymino kuery ruvixa. 25 Hae vae ma ome pete hya prata guigua
mil e quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata
243 Nmeros7
heaka por vae tyny reve; 27 hae pete toro ray, pete vexa ava hae
pete vexai ray pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 28 hae gui
pete kavara jejavya regua ome vaer; 29 hae gui pete rami ikuai agu
regua ome vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru
kavara ava hae pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae
hae javi ma Helom ray Eliabe ome vaekue.
30 Hae gui irundy araa py ma ou Sedeur ray Elizur, Rben ramymino
kuery ruvixa. 31 Hae vae ma ome pete hya prata guigua mil e
quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata guigua
oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy ramigua
ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve ogueru,
azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer; 32 hae
gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae, heaka por
vae tyny reve; 33 hae pete toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray
pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 34 hae gui pete kavara
jejavya regua ome vaer; 35 hae gui pete rami ikuai agu regua ome
vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae
pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae hae javi ma
Sedeur ray Elizur ome vaekue.
36 Pete nhiru araa py ma ou Zurisadai ray Selumiel, Simeo
ramymino kuery ruvixa. 37 Hae vae ma ome pete hya prata guigua
mil e quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata
guigua oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy
ramigua ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve
ogueru, azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer;
38 hae gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae,
heaka por vae tyny reve; 39 hae pete toro ray, pete vexa ava hae
pete vexai ray pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 40 hae gui
pete kavara jejavya regua ome vaer; 41 hae gui pete rami ikuai agu
regua ome vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru
kavara ava hae pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae
hae javi ma Zurisadai ray Selumiel ome vaekue.
42 Hae gui mboapy meme araa py ma ou Deuel ray Eliasafe, Gade
ramymino kuery ruvixa. 43 Hae vae ma ome pete hya prata guigua
mil e quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata
guigua oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy
ramigua ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve
ogueru, azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer;
Nmeros7 244
44 haegui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae,
heaka por vae tyny reve; 45 hae pete toro ray, pete vexa ava hae
pete vexai ray pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 46 hae gui
pete kavara jejavya regua ome vaer; 47 hae gui pete rami ikuai agu
regua ome vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru
kavara ava hae pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae
hae javi ma Deuel ray Eliasafe ome vaekue.
48 Hae gui sete araa py ma ou Amide ray Elisama, Efraim ramymino
kuery ruvixa. 49 Hae vae ma ome pete hya prata guigua mil e
quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata guigua
oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy ramigua
ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve ogueru,
azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer; 50 hae
gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae, heaka por
vae tyny reve; 51 hae pete toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray
pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 52 hae gui pete kavara
jejavya regua ome vaer; 53 hae gui pete rami ikuai agu regua ome
vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae
pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae hae javi ma
Amide ray Elisama ome vaekue.
54 Oito araa py ma ou Pedazur ray Gamaliel, Manasss ramymino
kuery ruvixa. 55 Hae vae ma ome pete hya prata guigua mil e
quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata guigua
oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy ramigua
ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve ogueru,
azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer; 56 hae
gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae, heaka por
vae tyny reve; 57 hae pete toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray
pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 58 hae gui pete kavara
jejavya regua ome vaer; 59 hae gui pete rami ikuai agu regua ome
vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae
pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae hae javi ma
Pedazur ray Gamaliel ome vaekue.
60 Hae gui nove araa py ma ou Gideoni ray Abid, Benjamim
ramymino kuery ruvixa. 61 Hae vae ma ome pete hya prata guigua
mil e quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata
guigua oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy
ramigua ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve
ogueru, azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer;
62 hae gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae,
heaka por vae tyny reve; 63 hae pete toro ray, pete vexa ava hae
pete vexai ray pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 64 hae gui
245 Nmeros7
pete kavara jejavya regua ome vaer; 65 hae gui pete rami ikuai agu
regua ome vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru
kavara ava hae pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae
hae javi ma Gideoni ray Abid ome vaekue.
66 Hae gui dez araa py ma ou Amisadai ray Aiezer, D ramymino
kuery ruvixa. 67 Hae vae ma ome pete hya prata guigua mil e
quinhentos gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata guigua
oitocentos gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy ramigua
ae. Hae vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve ogueru,
azeite reve omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer; 68 hae
gui pete hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae, heaka por
vae tyny reve; 69 hae pete toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray
pete maet vae, oapy vy ome vaer meme; 70 hae gui pete kavara
jejavya regua ome vaer; 71 hae gui pete rami ikuai agu regua ome
vaer ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae
pete nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae hae javi ma
Amisadai ray Aiezer ome vaekue.
72 Hae gui onze araa py ma ou Ocr ray Pagiel, Aser ramymino kuery
ruvixa. 73 Hae vae ma ome pete hya prata guigua mil e quinhentos
gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata guigua oitocentos
gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy ramigua ae. Hae
vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve ogueru, azeite reve
omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer; 74 hae gui pete
hyru ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae, heaka por vae tyny
reve; 75 hae pete toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray pete
maet vae, oapy vy ome vaer meme; 76 hae gui pete kavara jejavya
regua ome vaer; 77 hae gui pete rami ikuai agu regua ome vaer
ma moko toro, pete nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae pete
nhiru vexai ray pete maet vae meme. Hae vae hae javi ma Ocr
ray Pagiel ome vaekue.
78 Hae gui doze araa py ma ou En ray Aira, Naftali ramymino kuery
ruvixa. 79 Hae vae ma ome pete hya prata guigua mil e quinhentos
gramas ipoyi vae, hae gui pete hya guaxu prata guigua oitocentos
gramas ipoyi vae, henda ikya e vae py oiporupy ramigua ae. Hae
vae mokove ma trigo iporve vae py omony reve ogueru, azeite reve
omoapomo mbyre, mbaemo aju guigua ome vaer; 80 hae gui pete hyru
ouro guigua cento e vinte gramas ipoyi vae, heaka por vae tyny reve;
81 hae pete toro ray, pete vexa ava hae pete vexai ray pete maet vae,
oapy vy ome vaer meme; 82 hae gui pete kavara jejavya regua ome
vaer; 83 hae gui pete rami ikuai agu regua ome vaer ma moko toro,
pete nhiru vexa ava, pete nhiru kavara ava hae pete nhiru vexai ray
pete maet vae meme. Hae vae hae javi ma En ray Aira ome vaekue.
Nmeros7,8 246
prata guigua vae ma mil e quinhentos gramas ipoyi vae meme, hae gui
pete-te hya guaxu ma setenta ipoyi vae. Hae vae tembiporu re prata o
vae hae javi vy ma vinte e oito quilos e oitocentos gramas, henda ikya
e vae py oiporupy rami ae. 86 Hae gui doze hyru ouro guigua heaku
por vae tyny reve ma cento e vinte gramas ipoyi vae meme, henda
ikya e vae py oiporupy ramigua ae. Hae nunga hae javi re ouro o
vae ma um quilo e quatrocentos e quarenta gramas. 87 Hae gui mymba
kuery oapy vy ome mbyre ma doze toro ray, doze vexa ava, doze avi
vexai ray pete maet vae, mbaemo aju guigua ome mbyre reve, hae
doze kavara ava avi ome jejavya regua. 88 Hae gui pete rami ikuai
agu regua mymba ome mbyre hae javi vy ma vinte e quatro toro ray,
sessenta vexa ava, sessenta kavara hae sessenta avi vexai ray pete
maet vae meme. Hae vae ma ome okuapy altar ry azeite omo vy
Senhor peguar omboaxa agu.
89 Hae gui Senhor reve Moiss ijayvu agu oguy nhemboaty oaty py
oike nhav oendu kuerei r ixupe ijayvu vae ayvu ryru mbotya teko
vai ombogueaty ry gui. Senhor ayvu ryru ry moko anjo ipepo vae
raangaa hia vae mbyte gui onhendu.c Hae rami ae r ijayvu ixupe.
8 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Aro pe, hae vy aipore: Sete tataendy hendar
py remo vy reja r imoiny hiy kyv katy hexak agu rami hei.
3 Hae ramo haekue rami ae Aro ojapo. Hae rami vy tataendy omo
hiy kyv katy meme hexak agu rami, Moiss pe Senhor aipoeiague
rami vy. 4 Tataendy y ma ouro ombota pyre gui ojapoa vaekue, hiyvypy
guive yvate katy ipoty ikuaia peve. Moiss pe Senhor taangaa oexa
ukaague rami ae ju ojapo tataendy yr.
kuery ry emboayvi yy jejavya ojaoia agu regua. Hae gui hete hae javi
rupi renhop uka r kyxe py, hae rejoi ukapa r ijao. Hae rami vy r
hae kuery ikya e vae ikuai. 8 Hae gui hae kuery ogueru r pete toro
c
7.89 Anjo ipepo vae raangaa ma ayvu ryru mbotya ry guar omo mbyre
(xodo25.1820).
247 Nmeros8
ray mbaemo aju guigua reve ome vaer, trigo iporve vae hae azeite
reve omoapomo mbyre. Hae r ndee ma amboae toro ray ju r reru
jejavya regua reme vaer. 9 Hae gui rejapo r oguy nhemboaty oaty
rexei levita kuery onhembojapa agu rami. Remboaty avi r Israel kuery
hae javi. 10 Hae gui ma Senhor renonde py levita kuery removamba
ramo hae kuery ry katy Israel kuery omomba r opo. 11 Hae gui
Senhor pe Aro oexa uka r levita kuery mbaemo oupi reve Israel
kuery ome vae rami. Hae rami r r Senhor pe ombaeapo agu rami
ikuai. 12 Hae gui levita kuery ju opo omo r okuapy toro ray ikuai
vae ak ry. Hae vae regua pete ma rejuka r jejavya regua ome
mbyr, hae r amboae ma Senhor pe oapy vy ome mbyr, levita kuery
ojejavyague rejaoi uka agu. 13 Hae vy Aro hae tay kuery renonde
xevy pegua ae r ikuai. 15 Hae vae rire mae ma levita kuery oike r
kuery ae Israel kuery vae regua ikuai vaer xevy pegua. Israel kuery
regua jypykue tay ikuai vaekue hae javi rekovia ma xejeupe guar
meme aipea. 17 Mbaeta xevygua meme ikuai Israel kuery regua jypykue
ikuai vaekue, avakue hae vy mymba kuery regua te. Egito yvy re tay
ypyiague ajukapa ra guive hae kuery aipea xejeupegua ikya e vaer.
18 Hae nunga rupi xejeupe guar levita kuery aipea Israel kuery jypykue
ikuai vae rekovia. 19 Hae gui ma Aro hae tay kuery po py ju amboaxa
ojapo okuapy levita kuery re. Moiss pe Senhor ijayvuague hae javi
rami Israel kuery ojapo okuapy levita kuery omboaxa vy. 21 Hae rami vy
levita kuery ikya e vae ikuai agu ojoi okuapy oao. Hae gui Aro oexa
ukapa Senhor renonde py oupi reve omemby rami. Ojaoi uka guive
hae kuery ojejavyague, ikya e vae ikuai agu. 22 Hae vae rire levita
kuery ovamba okuapy oguy nhemboaty oaty rupi ombaeapo agu, Aro
hae tay kuery renonde rupi. Levita kuery rekor re Moiss pe Senhor
ijayvuague rami vy ae ojapo hae kuery re.
23 Hae gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
24 Povae lei ma levita kuery regua: Vinte e cinco maet vae guive
25 Hae
r cinqenta maet vae ma hae vae rupi ndaikuaivei r,
haekue rami nombaeapovei r. 26 Hae rami rgue py joegua kuery
9 Senhor
ijayvu Moiss pe Sinai regua tekoa ea rupi oiko teri reve.
1
Egito yvy gui ojeoipa rire moko maeta hae jypyia jaxy re ijayvu
vy aipoei:
2 Israel kuery tojapo okuapy ngaru Pscoa regua hira py por.
hira py. Lei hae ojapo uka pyre hae javi rami vy r pejapo ngaru
hei.
4 Hae ramo Moiss aipoei Israel kuery pe ngaru ojapo agu Pscoa ra
py. 5 Hae rami vy ngaru ojapo okuapy, pete jaxya re, catorze araa py ae.
Kaaru ma ovy jave ojapo Sinai regua tekoa ea py. Moiss pe Senhor
ojapo ukaague rami vy Israel kuery ojapopa okuapy.
6 Hae vae ra ma amongue ikuai avi haeve vae pete omanogue re
opokoague kuxa. Hae nunga rupi ndaevei ngaru oa py ikuai agu. Hae
rami vy Moiss hae Aro renonde py hae kuery ova vy 7 aipoei okuapy:
Ore ma haeve vae roiko pete ava omano vaekue re ropoko rire.
Ndaevei r ri ndau Senhor pe ore voi mbaemo rome agu Israel
kuery reve Pscoa ra py?
8 Moiss ombovai:
rei pete ava ngarua pyguar haeve vae oiko, hae tape rupi ndoguatai
vaeri Pscoa ra ngaru py ndooi ri ramo hae vae oipeaa r heta vae
d
9.11 Hae kuery pe ma Nhanderuete ngaru ojapo uka amboae jaxy py, hira pyguar
ndoiko katui rire.
249 Nmeros9,10
xodo40.3438
15 Hae
gui ombojerovia atyr ojapoaa ra py arai ou vae ojaoipa. Hae
vae oo ma Senhor ayvu oaty ae. Hae r kaaru guive komba peve ma
tata rami ju r ojekuaa ombojeroviaaty ry rupi. 16 Hae rami ae tema
gui arai opyta oinya py ae ju r Israel kuery opyta avi okuapy. 18 Senhor
oikuaa ukaa rami vy Israel kuery ojeoi r, hae gui Senhor oikuaa
ukaa rami vy ae ju r opyta okuapy. Ombojeroviaaty ry rupi arai opyta
oinya ja ma ikuai tema r hae py. 19 Heta ra re ri ombojeroviaaty ry
rupi arai opyta te Israel kuery Senhor ojapo ukaa rami ikuai vy ndooi
r okuapy. 20 Amongue py arei re arai opyta r oiny ombojeroviaaty
Hae gui ko r arai ojeupi ovy ramo ma hae kuery oguata r ojeoivy.
Ara py e vy pyvy te arai ojeupi ramo oguata r ojeoivy. 22 Xapya rei
10 Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Ejapo uka moko mimby guaxu prata guigua. Pembota-
mbota vy r pejapo. Hae vae pemonhe r heta vae kuery pemboaty
agu, hae ikuaia gui oguata ojeoivy agu guive. 3 Pemonhe ramo heta
oua katy ikuai vaekue ranhe. 6 Pemonhe jevy ramo ojeoi r kuaray
puku-a katy ikuai vaekue. Pemonhe vae hae kuery oendu vy oikuaa
r ojeoi agu. 7 Hae r hae kuery pemboaty jevy agu ma pemonhe
Nmeros10 250
reve pepu agu katy pejeoi ramo penemo vai okuapy ramo pemonhe
avi r mimby guaxu. Hae ramo xee Senhor Penderuete aa py pe
kuery re ama ramo peo jepe r penderovaigua kuery gui. 10 Hae rami
ae avi pevya agu ra py, xevy ngaru pejapoa py mbae, hae jaxy jypyia
py guive pemonhe avi r mimby guaxu. Hae vae jave py mbaemo
peapypa vy peme, hae pete rami pendekuaia regua peme vae ry
rupi pemonhe ramo xee Penderuete aa py ama r pendere. Xee ma
Senhor Penderuete aiko.
ojeoi ngupivegua kuery reve. Hae vae regua xondaro kuery ruvixa ma
Aminadabe ray Naassom. 15 Hae gui Issacar ramymino kuery regua
ngupivegua kuery reve. Hae kuery vae regua xondaro kuery ruvixa ma
Sedeur ray Elizur. 19 Hae gui Simeo ramymino kuery regua xondaro
ogueraa reve. Hae gui hae kuery ova e mbove ma voi omopumbaa
ju r imoiny ombojeroviaaty.
22 Hae vae rire ma Efraim ramymino kuery pegua bandeira reraa ju
ojeoi ngupivegua kuery reve. Hae kuery regua xondaro kuery ruvixa
ma Amide ray Elisama. 23 Hae gui Manasss ramymino kuery regua
ngupivegua kuery reve. Hae vae kuery ma heta vae kuery hae javi
rakykue ojeoi oara rupi. Hae kuery vae regua xondaro kuery ruvixa
ma Amisadai ray Aiezer. 26 Hae gui Aser ramymino kuery regua xondaro
251 Nmeros10,11
ore kuery reve reo ri ramo ndevy pe rojapo por r Senhor ore kuery pe
ojapoa rami ae hei.e
33 Hae gui ma ojeoipa ma Senhor pegua yvyty katyi ikuaiague
gui. Mboapy araa re oguata ojeoivy. Hae kuery renonde rupi Senhor
guexeve guar ojapo vaekue ryru reraa kuery oguata ojeoivy mboapy
ra re, hae kuery opytuu agu ojou agu. 34 Hae gui ra py arai Senhor
ombou vaekue oo tema hae kuery ry rupi, ikuaia gui ojeoi jave voi.
35 Hae gui Nhanderuete ayvu ryru oupia heravy nhav Moiss aipoei r:
11 Hae
gui ma Senhor oendua py te hae kuery ijayvu ete okuapy
1
mbaemo oiko vae re. Senhor oendu ramo ipoxya hendy. Hae
rami vy hae kuery mbyte tata Senhor guigua ou vy omomba hekoa apy
rupi ikuai vae. 2 Hae ramo Moiss pe hae kuery ojerure okuapy ramo
Senhor pe hae ju onhemboe. Hae ramo tata oguepa. 3 Hae nunga rupi
hae vae tekoa ma oeno Taber, hae kuery mbyte tata Senhor guigua
hendy ma rire.f
4 Hae gui hae kuery mbyte opa mar ikuai vae oendu okuapy Egito
pygua kuery rembiu regua houxe reia. Hae ramo Israel kuery voi
ojaeopa reve aipoei okuapy:
e
10.32 Moiss ngupive ogueraaxe ngovaja Hobabe. Hae vae ma ndooxei ranhe te oo nho
(Juzes1.16). f11.3 Tery Taber ma Okaia ea reve nhaendu r joo ramigua.
Nmeros11 252
jakuapy Egito yvy re pira jau rive jakuapyague re, hae pepino, melo,
alho kaaguy regua, cebola hae alho re guive. 6 Hae rami te a ma
raygue ramigua, jaexa r yvyra ayxy ramigua rei. 8 Heta vae kuery opa
tyy arekoi vaekue xevy aipore agu: Eraapa ndejyva ry okambui vae
rami, yvy aura reve neramo kuery pe ame agu re xeayvuague peve,
re agu? 13 Magui r tu xee ajou xoo hae kuery hae javi peguar?
vae kuery pe: Pejekyao uka ju ko r guar, peu agu xoo. Mbaeta
pe kuery pejaeo reve Mavae tu ome ta xoo jau vaer? Egito yvy re
ma jaiko por vaekue, peje ramo Senhor oendu. Hae rami vy pendevy
Senhor ome r xoo, hae peupa r. 19 Pete rai re rive r peu,
ojukapaa r hae kuery hae javi hou vaer? Tyr pa ye rupi pira ikuai
vae hae javi r omonombaa hae kuery hou vaer? hei.
23 Hae ramo Moiss pe Senhor ombovai:
rupi. Hae vy ijayvu ixupe. Hae vy Nhe hexe o vae ombouve vy omo
avi setenta nhomongetaaty ikuai vae re. Hae vae kuery re Nhe o avi
ramo omombeu okuapy ixuguigua, te hae vae rire ma ndaijayvuvei
hae rami.
26 Hae gui ma moko avakue opyta tekoa py. Pete ma Eldade hery
vae, hae r amboae ma Medade. Hae kuery re voi Nhe o, mbaeta hae
kuery voi nhomongetaaty kuery regua te oo katy ndooi vaekue. Hae
rami vy hae kuery voi ayvu omombeu okuapy tekoa mbyte ikuaia py.
27 Hae ramo pete kunumi onha ovy vy omombeupa Moiss pe. Hae
vy aipoei:
Eldade hae Medade voi ri tu ayvu omombeu okuapy hei.
28 Hae ramo Num ray Josu, Moiss pytyvar oiporavo vaekue vae
ombovai vy aipoei:
Xeruvixa Moiss, emokyrir na.
29 Hae r Moiss aipoei ixupe:
Ndee tavy nerakte teve xere? Senhor pegua kuery profeta meme
ikuai rgue, hae kuery hae javi re Senhor Onhe omo agu! hei.
30 Hae vae rire Moiss ma tekoa katy ju ojeoi Israel kuery mongetaaty
kuery reve.
kogue voi, hae vy ojopy ojeoivy guyra ikuai vae. Amongue mboapyive
ojopy vaekue ri cem voxa reny ogueru. Hae vy tekoa hae javi rupi
Nmeros11,12 254
omboaty imoiny ojeupe guar ae. 33 Hae rami te ijuru py xoo oime rei
reve, oixuu jepe e re voi hae kuery rovai Senhor poxya hendy vy
ojukapa mbaemo vai py. 34 Hae nunga rupi hae vae tekoa ma oenoa
12 Hae
gui Moiss ogueraa pete kunha Cuxe pygua guayxyr.
1
Hae ramo Miri hae Aro ijayvu okuapy Moiss rovai, Cuxe
pygua guayxyr ogueraa vaekue kuxa. 2 Hae vy aipoei okuapy:
Xapya rei ndau Moiss rupi anho ri Senhor ijayvu? Nhande rupi
voi ndau ndaijayvui avi r? hei ramo Senhor oendu. 3 Moiss ma
ava onhemoyvyi vae, ko yvy re avakue ikuai vae gui voi yvyive vae
oiko.
4 Arei re Senhor aipoei Moiss pe, Aro hae Miri pe voi:
oo rok py opyta hoamy. Hae vy oeno Aro hae Miri. Hae ramo hae
kuery ojexa uka.
6 Hae ramo aipoei hae kuery pe:
e ju aiko, mbaeta hae ma ojeroviapy ete oiko xero pygua kuery hae
javi re openaa rupi.h 8 Hexeve ma xeayvu r xejuru rupi ae, oikuaa por
agu rami, ayvu haxy rei vae rupi e. Ixupe xee Senhor ajekuaa r
xerexa guive. Mbaexa havy tu ndapekyjei ri xerembiguai Moiss rovai
rupi pendeayvu agu? hei. 9 Hae rami vy hae kuery rovai Senhor
o ma lepra, yroy ap rami xi rei vae. Miri re Aro oma ramo lepra
revegua ma hia.
11 Aro aipoei Moiss pe:
g
11.34 Tery Quibrote-Hataav ma Tembiu re ndaeveive vaekue ojatyaague ea.
h
12.7 Hebreus3.2,5
255 Nmeros12,13
Xapya rei hova re tuu onyv vae rire ndau sete araa peve ndopytai
rgue oxmbaa py? Hae voi topyta ranhe sete ra tekoa gui mombyryi.
Hae vae rire ma haeve peru ju agu hei. 15 Hae rami r Miri sete
Deuteronmio1.1925
13 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Emondouka ke avakue Cana yvy re oexa pota vaer,
mbaeta ame r Israel kuery yvyr. Peneramo kuery pete-te regua gui
remondouka r pete ava, huvixa oiko vae ae hei.
3 Hae ramo Moiss omondouka Par regua tekoa ea py ikuaia gui ae,
Senhor aipoeiague rami vy. Hae vae avakue ma Israel kuery ruvixa
ikuai vae meme. 4 Po rami ma hae vae kuery rery: Rben kuery regua
ma Zacur ray Samua; 5 Simeo kuery regua ma Hori ray Safate; 6 Jud
kuery regua ma Jefon ray Calebe; 7 Issacar kuery regua ma Jos ray
Jigeal; 8 Efraim kuery regua ma Num ray Osias; 9 Benjamim kuery regua
ma Rafu ray Palti; 10 Zebulom kuery regua ma Sodi ray Gadiel; 11 Jos
kuery regua, hae Manasss kuery regua ae ma Susi ray Gadi; 12 D kuery
regua ma Gemali ray Amiel: 13 Aser kuery regua ma Micael ray Setur;
14 Naftali kuery regua ma Vofsi ray Nabi; 15 Gade kuery regua ma Maqui
ray Geuel. 16 Hae vae avakue ma Moiss omo yvy re oexa pota vaer
omondouka agu. Hae gui Num ray Osias rery Moiss oguerova vy
Josu ju omboery.
17 Hae gui Cana yvy katy Moiss omondouka oexa pota agu. Hae vy
yvy peikuaa agu mbaexa pa rae, hae hexegua kuery re guive peikuaa
pota, imbaraetekue tyr pa ikangykue, ndaetai tyr pa heta. 19 Hae
peikuaa pota r mbaexa pa yvy hae kuery ikuaia re, ipor tyr pa
naipori, hae mbaexa pa tet ikuaia voi rae, tekoa rive tyr pa tet
ikorapa vae. 20 Pexa avi mbaexa pa rae yvy itui, ipor tyr pa naipori,
hae gui kaaguy tyr pa any. Penekyre tema, hae peru mbaemo aju
hae vae yvy guigua hei. Hae vae jave ma uva ijaju ypya ra ae.
21 Hae rami r hae kuery ojeoi vy hae vae yvy rupi oexa pota
ojeoivy, Zim regua tekoa ea guive Reobe peve Hamate py ovaai py.
22 Neguebe rupi ojeoi vy ou okuapy Hebrom peve. Hae py ma ikuai
Enaque ray kuery Aim, Sesai hae Talmai. (Hebrom tet ojapoa ma sete
maet teri Egito yvy re Zo tet ojapoa e mbove ma voi.) 23 Hae rire
Nmeros13,14 256
ma Escol yvyugua peve ju ou. Hae py ma ojaya okuapy pete x uva hiy
reve. Hae vaekue ma moko avakue ogueru pete yvyra poi re omboy
vy. Roma hae figoa avi ogueru. 24 Hae vae yvyugua pe ma Escol
Deuteronmio1.2633
25 Hae
gui yvy oexa vy ojeoiague gui quarenta ra opaa py ojevypa
ju. 26 Oguata jogueruvy vy ovamba ju Moiss hae Aro-a py, hae Israel
kuery hae javi onhemboaty okuapya py Par regua tekoa ea re, Cades
py ae. Hae kuery pe omombeupa okuapy oexa vaekue, heta vae kuery
hae javi pe voi. Oexa uka avi mbaemo aju hae vae yvy gui ogueru
vaekue. 27 Hae vy Moiss pe omombeu vy aipoei okuapy:
Rojeoi yvy oremondoukaague vae peve. Hae gui anhet ete hae
py kamby hae ei ndoatai. Kovae ma mbaemoa hae pyguare. 28 Hae
rami avi avakue hae vae yvy re ikuai vae ma imbaraetekue ae. Het voi
tuvixa ete vae ikuai, ikorapa vae meme guive. Hae py roexa avi Enaque
ramymino kuery.j 29 Amalequita kuery ma Neguebe re ikuai. Hae r
yvyty rupi ma heteu, jebuseu hae amorreu kuery ikuai. Ye katyi rupi
ma cananeu kuery ikuai, Jordo yak yvry rupi guive hei okuapy.
30 Hae gui Calebe ju nhomokyrirmba heta vae kuery Moiss renonde
Ndaevei teve hae vae kuery rovai jajeoi agu, nhande kuery gui
ipoakapave vae ramo hei okuapy. 32 Hae rami vy Israel kuery oendupaa
py hae kuery ijayvu rei okuapy yvy oexa vaekue re. Hae vy aipoei:
Yvy mbyte rupi roexa pota agu roaxaague vae ma hekoa vae
kuery mombaar itui. Hae py roexa vaekue ma ava jaeakue meme,
33 gigante kuery avi roexa karamboae. Hae vy rojoexa ramo tukui rami
rive orekuai, hae kuery pe voi hae rami ae avi orerexa r hei okuapy.
Enaque ramymino kuery ma gigante guigua meme ikuai rakae.
14 Hae
gui heta vae kuery opumba vy ojapukai at rei okuapy.
1
Hae vae pyvy hae kuery ojaeopa okuapy. 2 Hae vy Israel kuery
hae javi ijayvu rei okuapy Moiss hae Aro re. Hae vy aipoei:
Haeveve rgue Egito yvy re, e vy kovae tekoa ea py ma voi
nhamanomba vae rire! 3 Mbaer tu Senhor nhandererupa kovae
i
13.24 Tery Escol ma Uvaa ea. j
13.28 Enaque ray kuery ma gigante ikuai rakae
(versculo 33).
257 Nmeros14
yvy re? Kyxe py nhamanomba agu pa, hae nhanderayxy kuery hae
nhanderay kueiry escravo-r ogueraapaa agu teve? Ndaevei ndau
Egito yvy katy ae ju jajevypa agu? hei.
4 Joupe-upe aipoei okuapy:
o ngova yvy re omova reve. 6 Hae rami ae avi yvy rexaare kuery vae
regua Num ray Josu hae Jefon ray Calebe omondoro okuapy oao.
7 Hae vy Israel kuery hae javive pe ijayvu vy aipoei:
Yvy mbyte rupi roaxaague vae rima ipor ete. 8 Senhor nhandejou
rupi pepu rei eme Senhor re, pekyje eme guive hae pygua avakue gui,
mbaeta mbojape jaua rami nhamomba avi r hae kuery. Hae kuery
reve novei ma hepyar vaekue. Hae r nhande kuery reve ma Senhor
ae r oiko. Pekyje eme hae kuery gui hei.
10 Hae rami te heta vae kuery hae javi jogueroayvu okuapy ita py
ojapipa agu re. Hae rami te hae kuery pe Senhor rexak ojekuaa
xapya oguy nhemboaty oaty rupi. 11 Hae rami vy Senhor aipoei
Moiss pe:
Rakae peve ndau kovae kuery xereko a r okuapy? Rakae peve
ndau ndojeroviai r xere, hae kuery mbyte rupi opa margua hexa
pyr amoingo vaeri? 12 Hae nunga rupi ambou r mbaeaxy vaikue
rami vy hae kuery omombeu uka r kovae yvy re ikuai vae pe. Hae
gui Senhor, kovae yvy pygua kuery oendu ae ma ndevygua kuery
mbyte rupi reikoa, hae hae kuery rexa py ae rejexa ukaa. Hae kuery
ry rupi ndeguigua arai o, hae hae kuery renonde rupi arai opu vae
py r reo ara py, hae r pyvy ma tata opu vae py r reo. 15 Hae gui
xapya rei ndevygua kuery rejukapa vyvoi ramo amboae regua kuery
nemombeua r oendu vaekue aipoei r okuapy: 16 Yvy re Senhor
ndogueraa kuaai ri ndau ojeupegua kuery, oura reve hae kuery pe ome
agu re ijayvu vaekue ri, hae nunga rupi ae ojukapa tekoa ea py, hei
r okuapy. 17 Hae nunga rupi a Senhor, ajerure ndepoakapa vaea rexa
uka agu, ndeayvuague rami vy. Mbaeta aipore vaekue: 18 Xee Senhor
Nmeros14 258
Deuteronmio1.3440
20 Hae
ramo Senhor aipoei:
Ndeayvua rami xee ambogue ma hae kuery reko vaia. 21 Hae rami
avi anhet ete xee Senhor xee ae rekove rupi, hae xerexaka yvy jave
rupi ojekuaa vaer vae rupi aura vy aipoae: 22 avakue xerexaka hae
hexa pyr Egito yvy re hae tekoa ea rupi ajapo r oexa vaekue, hae
gui dez-kue ma xereko aa rupi naxenhe rendui vaekue, 23 hae vae
Hae vae ma xereve ete oiko riae ramo xee ajapo r yvy oexa potaague
re ae hekoa agu rami. Hamymino kuery avi r ikuai hae py. 25 Neexa,
okuapy vae? Xee aendupa ainy Israel kuery xere ijayvu rei okuapy ramo.
28 Aipore hae kuery pe: Senhor aipoei: Xee ae rekove rupi aura vy
ame agu re aura reve xeayvuague vae py, Jefon ray Calebe hae
Num ray Josu vae e vy. 31 Hae r penderay kuery pe Escravo-r
r ajapo kovae kuery heko vai vae xere opu vaekue re. Kovae tekoa
ea py ae r okanhy ovy, opa peve hei.
36 Hae gui avakue yvy rexaar Moiss omondouka vaekue ojevy vy
hae vae yvy re ijayvu rei vy ojapo heta vae kuery hae javi yvy re ijayvu
rei avi okuapy agu rami. 37 Hae vae avakue yvy re ijayvu rei vaekue
r Num ray Josu hae Jefon ray Calebe ma avakue yvy rexaar ojeoi
vaekue vae regua avi te okuave.
Deuteronmio1.4146
39Hae nunga Moiss omombeu Israel kuery hae javive pe. Hae ramo
hae kuery iporiau vaipa ete okuapy. 40 Ko rai ramove ovypa vy omba
hae cananeu kuery ikuai. Peapa r pekuapy ikyxe gui. Mbaeta Senhor
gui pejepea ma rire novei r pe kuery reve hei.
44 Hae ramive ma hae kuery onhea tema okuapy yvyty rupi
ojeoi agu. Hae rami te Senhor guexeve guar ojapo vaekue ryru
ndogueraai hae kuery rekoa mbyte oa gui, ne Moiss voi ndooi. 45 Hae
ramo amalequita hae cananeu kuery yvyty rupi ikuai vae oguejy vy
ojukapa, Horma peve oitypa.
ome vaer ogueru vae ma ogueru avi r pete ryru trigo iporve vae,
pete ryru raxai azeite reve omoir vaekue. 5 Hae pete-te vexai peme
vae reve guar peru avi r pete ryru vinho penho reve peme vaer,
mbaemo peapy vy peme vae hae mymba pejuka uka vae ry. 6 Pete-
te vexai peme vae reve guar peru avi r mbaemo aju guigua peme
vaer. Moko ryru trigo iporve vae peru, pete ryru raxai azeite reve
Nmeros15 260
reve, peapy vy peme ramo heaku por agu. 8 Hae gui toro ray
ray reve peru avi r mbaemo aju guigua peme vaer. Mboapy ryru
trigo iporve vae r peru, moko ryru raii azeite reve omoir mbyre.
10 Vinho penho reve peme r moko ryru raii, Senhor pe mbaemo
toro ray peme vae reve guar, vexa ava, vexai ray hae kavara ava
reve guar guive. 12 Pete-te peme vae reve guar r peru, mbovy pa
pemea rami vy. 13 Hae py aegua kuery ojapo r hae rami, mbaemo
regua penembyte rupi ikuai vae pe voi. Hae vae ma rakae r peve
guar o peneramymino kuery rekor avi ikuai jave guar. Pe kuery
pendekuaia rami ae avi r amboae regua kuery ikuai xee Senhor
renonde. 16 Petei lei o r penderekor, pe kuery pe hae amboae regua
ague py peva jave 19 yvy re mbaemo aju oiko vaekue peu ta nhav
vaekue iporve vae gui pejapo r mbojape. Hae vae ma peru peme
vaer. Mbaemo pemoay vaekue rami r peme. 21 Jypygua mbaemo
Levtico4.1321
22
Hae gui amongue py pejavy r Moiss rupi Senhor ojapo uka
vaekue ndapejapoia py. 23 Mbaeta Moiss rupi meme Senhor ojapo
uka rakae pvy, ojapo uka ypya ra guive a peve, hae peneramymino
kuery ikuaive-ive jave guar guive. 24 Hae gui xapya rei potae vy
kuery mbyte rupi amboae regua ikuai vae voi, hae javive otekoavy
rire.
27 Amongue potae vy e ojejavy rire ogueru r pete kavara
kunha pete maet vae, ojejavyague regua ome vaer. 28 Hae ramo
ae, hae vy hae kuery mbyte amboae regua ikuai vae te petei anho
r o lei potae vy e ojejavy vaekue pe. 30 Hae r otekoavy potae vae,
noendu potai rire, hae ndojapoxei ete hae ojapo uka vaekue. Hae vae
oipeaa re, hae hexe ae r o ojejavyague opaga agu.
monoare ojou vaekue ogueru okuapy Moiss hae Aro-a py, heta vae
kuery hae javi renonde py. 34 Oeja ranhe openaa imoiny agu, mbaeta
Hae vae ava ma omano agu rami oiko. Pav r ojapi ita py,
tekoa gui mombyryia py hei.
36 Hae ramo hae kuery hae javi ma tekoa gui mombyryia py
ogueraa vy ojapipa okuapy ita py. Hae ramo omano, Moiss pe Senhor
ojapo ukaague rami vy.
Deuteronmio22.12
37Senhor aipoei Moiss pe:
38 Ndeayvu ke Israel kuery pe. Hae vy aipore: Pembopotypa
r pendeao apy rupi, peneramymino kuery ikuaive-ive jave guar.
Ao apy re pete-te poty r pejokua ix hovy vae py. 39 Hae nunga
py penemaendua ajapo uka vaekue hae javi re, pejapo ete agu. Hae
vy re Penderuete renonde peiko ikya e vae. 41 Xee ae ma Senhor
16 Pete
levita regua oiko Coate ramymino Isar ray Cor hery
1
okuapy Moiss hae Aro rovai opuxe vy. Hae vy aipoei okuapy hae
kuery pe:
A haeve ma! Mbaeta heta vae kuery hae javive ikya e vae
ikuai, nhande kuery vae regua pete-te ma ikya e vae jaiko, nhande
kuery mbyte Senhor oiko ramo. Mbae re tu havy penhemboyvateve ri
Senhor pegua orekuai vae gui? hei okuapy.
4 Hae nunga Moiss oendu vy guenapy re o, ngova yvy re omova
peve. 5 Hae rami vy ijayvu Cor hae hexevegua kuery hae javi pe. Hae
vy aipoei:
Ko r ajeive ma Senhor oikuaa uka r mavae ete pa ixupegua
raea, hae mavae pa ikya e vae ojee omonhemboja vaer. Mbaeta
hae oiporavo vaekue anho r omonhemboja.l 6 Cor hae nderevegua
kuery hae javi, po rami r pejapo. Peru ke hyai heaku por vae
oapyaty,m 7 hae gui ko r pemboja r tata. Hiry pemo avi r heaku
por vae Senhor renonde py. Hae gui Senhor oiporavo vae ae ma r
ikya e vae. Pe levita kuery pendekuai vae, haeve ma a pendeayvu
hei.
8 Aipoeive ju Cor kuery pe:
mbaei ri Israel kuery Ruete hae kuery mbyte gui pendeporavo hexe
penhemboja agu, hae Senhor ombojeroviaaty rupi ixupe pembaeapo
agu heta vae kuery re vy? 10 Mbaeta Cor, hae ma nemonhemboja
k
16.1 Amongue Bblia py hery Cor rgue py Cor o. Mokove tery ojeporu.
16.5 2Timteo2.19 m16.6 Hae kuery ma sacerdote e ikuai ramo ndaevei heaku
l
Hae kuery ndevy mbaemo ome te ema rive ome vae re.
Mbaeta xee ma hae kuery gui ne pete mburika ma voi ndaraai, ne
pete henda py ma voi ndajapo vai hae kuery pe hei.
16 Moiss aipoeive ju Cor pe:
vae oapyaty, pemo avi r heaku por vae. Pete-te peru r Senhor
renonde py, duzentos e cinqenta hyai hae javi py r peru. Ndee hae
Aro peru r penembae ae hei.
18 Hae ramo hae kuery pete-te ogueru okuapy heaku por vae
oapyaty. Tata omboja, hae hiry omo heaku por vae. Moiss hae
Aro reve ikuai oguy nhemboaty oaty rok rexei. 19 Moiss hae Aro
rovai Cor omboatypa heta vae kuery oguy nhemboaty oaty rok py.
Hae ramo Senhor rexaka ojekuaa xapya ijaty vae hae javi pe.
aipoei:
Oreruete temimoingo hae javi moingoare hae herekoa reiko vae,
xapya rei r petei ava ri ojejavy ramo kovae kuery hae javi rovai r
teve ndepoxy?
23 Senhor ombovai Moiss pe:
24 Aipore havy upe py ikuai vae hae javi pe: Pejepea ke Cor,
ojeoivy Cor, Dat hae Abiro ikuaia gui. Dat hae Abiro ma o vy
ngoo rok py oguapy, guayxy kuery reve, guay kuery, guajy kuery hae
kyrguei hae javi reve.
28 Hae gui Moiss aipoei:
Nmeros16 264
ramo, xapya rei avakue mboae ojexavaia rami rive hae kuery ojexavai
ramo ma Senhor remimbou e xee aiko. 30 Hae rami avi xapya rei
Senhor mbaemo ndajaexai teri vae ojapo ramo yvy ojepea r kovae
avakue hoapa agu ombae rei-rei reve, hae yvykua vaikue py hae kuery
oikove reve oguejy ramo peikuaa r Senhor mboetea rupi ve ikuai
vae memea hei.
31 Ijayvupai ramove yvy hae kuery ikuaia guy rupi ojepea ovy.
32 Ojepea ramo hae kuery hoapa hoo hae javi reve, Cor revegua
avakue ikuai vaekue voi, imbae rei-rei hae javi reve. 33 Yvykua vaikue
py hoapa oguereko vaekue hae javi reve. Hae gui yvy ojaoipa jevy
ramo heta vae kuery mbyte gui okanhymba. 34 Hae ramo Israel kuery
hae kuerya katyi rupi ikuai vaekue onhamba ojeoivy haxmba r oendu
vy, Tove yvy tanhanemomba heravy eme avi hei vy. 35 Senhor-a gui
ikuai vae oipeapa agu tata hendy vae mbyte gui, tomoamba tata o
vae mombyrya rupi, mbaeta hyru ma ikya e vae meme. 38 Hae gui
ojejavy okuapy vae mbaekue heaku por vae oapyaty peipea vaekue
ma pemopereri r altar penhov agu, Senhor renonde py oguerupa
okuapy rire. Hae nunga ikya e vae ikuai ramo opyta r Israel kuery
oikuaa agu hei.
39 Hae ramo sacerdote Eleazar oipea heaku por vae oapyaty overa
45 Pejepea ke upe vae kuery ikuaia gui, amomba vyvoi agu hei
ramo mokove guenapy re ikuai ngova yvy re omova peve.
46 Hae ramo Moiss aipoei Aro pe:
Eraa ke nembae heaku por vae oapyaty, hae emboja tata altar
ry gui rejopy vae. Hiry rupi emo avi heaku por vae. Hae gui tereo
pojava heta vae kuery ikuaia rupi hae kuery ojejavya rejaoi uka agu,
mbaeta imbopagaar tuvixa ete vae ou Senhor renonde gui. Omboypy
ma mbaeaxy vaikue hei.
47 Aro ma Moiss ijayvuague rami vy heaku por vae ryru ogueraa
vy onha ovy tekoa mbyte rupi, hae kuery mbyte rupi mbaeaxy vaikue
ou ma ramo. Tata ry rupi heaku por vae omo vy ojaoi uka ovy hae
kuery ojejavya. 48 Hae rami py omanogue hae okuave vae mbyte oiko.
Hae rami r mbaeaxy vaikue opa vyvoi. 49 Mbaeaxy gui omano vaekue
ma catorze mil e seiscentos hae javi vy, Cor kuxa omano vaekue
reve vy.
50 Hae gui mbaeaxy vaikue opytuu rire oguy nhemboaty oaty rok py
17 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Israel kuery pe. Hae kuery gui rejopy r
popoka. Doze popoka rejopy r, pete-te tamo ro pygua kuery vae
regua yvatekueve gui. Pete-te rery rembopara r imbae popoka re ae.
3 Hae r Levi kuery vae regua popoka re ma rembopara r Aro rery,
Aro popoka Levi ro pygua kuery pegua henhomba rae. Hiy tuvixaa
rupi ipotypa ma, hae vy hiapa guive. 9 Hae ramo popoka hae javi ma
Senhor renonde gui Moiss ogueraapa ju Israel kuery ikuaia py. Hae
ramo hae kuery oexa vy pete-te ojopy okuapy opopoka ae.
10 Senhor aipoei Moiss pe:
ae ojapo.
12 Hae gui Moiss pe Israel kuery ijayvu jevy vy aipoei okuapy:
18 Hae
gui Senhor aipoei Aro pe:
1
oaty renonde rupi ndee hae nderay kuery pembaeapo pekuapy jave
ma peru avi r peneretar kuery peneramo Levi ramymino ikuai vae,
pendea py meme hae kuery ou vy penepytyv okuapy agu. 3 Hae
nhemboaty oaty rupi ojapo r vae hae javi. Hae r amboae regua ma
ndaevei pa py onhemboja agu. 5 Pe kuery anho r pembaeapo henda
ikya e vae py, altar rupi voi, Israel kuery mbopagaar oiko jevy e
agu. 6 Peneretar kuery levita ikuai vae ma xee aiporavo Israel kuery
regua o vae ropy rupi ma ndee hae nderay kuery reve ae r pepena
sacerdote rembiapor o vae hae javi re. Hae vae ma penembiapor ae.
Pe kuery pe ame sacerdote rami pembaeapo agu. Hae r amboae
regua onhemboja ri vy ma omano r hei.
8 Senhor aipoeive ju Aro pe:
py omoa e vaekue regua. Xevy ome vaer hae kuery ogueru vae
hae javi gui mbaemo opyta r ndevy hae nderay kuery pe ikya e
ete vaer, mbaemo aju guigua mbae, jejavya regua, hae mbaemo
omboekovia agu regua xevy ogueru vae hae javi gui. 10 Hae nunga
peu r pekuapy henda ikya e etea py ae. Pe kuery vae regua avakue
267 Nmeros18
regua jypyi hia vae xee Senhor pe hae kuery ogueru vae ma nembae
meme r. Ndero pygua kuery ngarua pyguar haeve vae ri ikuai vy
hae javi r hou. 14 Senhor peguar Israel kuery omboaxa vaekue hae
ombovava reve ome mbyre rookue, hae hiu oiporu kuaa regua rookue
ma hae rami ae avi. 19 Xee Senhor peguar ikya e vae Israel kuery
ome vaekue hae javi amboaxa ndevy, nderay hae nderajy kuery ikuai
vae pe guive, rakae r peve guar. Xee Senhor renonde py o riae r
xereve guar ajapo vaekue juky regua, ndee hae neramymino kuery
peguar.n
20 Hae gui Senhor aipoei avi Aro pe:
oaty rupi, hae kuery re ae r o ojejavy vy opaga agu. Hae vae lei ma
n
18.19 Mbaemo ome r juky py omoe reve (Levtico2.13).
Nmeros18,19 268
Yy jokyaoa re ijayvuague
19 Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss hae Aro pe:
1
2
Povae lei rupi Senhor ojapo uka vy aipoei: Aipopeje Israel
kuery pe pea py togueru pete vaka kunhai pyt vae, ipor rei vae,
ivaikue rei e vae, ne petegue ma voi canga py omombaeapo e teri vae.
3 Hae vae ma pemboaxa ju r sacerdote Eleazar pe. Hae vae ju ogueraa r
tekoa gui mombyryia py, hae vy ojukaa r henonde py. 4 Hae vy huguykue
vaka kunhai hae javi: ipire, hookue, huguy hae hepoxikue voi. Hae javi
r oapypa. 6 Sacerdote ogueru r pete yvyra yary vae, hissopo rogue hae
havijukue pyt vae, hae vy omomba r tata mbyte vaka kunhai okaia py.
7 Hae gui ma sacerdote ojoi r oao, ojau r guive yy py. Hae rire mae r
ojevy ju tekoa py, te haeve vae oiko r kaaru peve. 8 Hapyare voi ojoi
r oao hae ojau yy py. Hae voi oiko r haeve vae kaaru peve. 9 Hae gui
pete ava haeve vae ma tanhimbu vaka kunhai rugue omboaty ju vy omo
269 Nmeros19,20
por r tekoa gui mombyryia py, pete henda ikya e vae ojapo pyre py.
Israel kuery hae javi peguar omo por r, yy jokyaoa irr, jejavya gui
jokyao agu. 10 Hae gui vaka kunhai rugue monoare voi ojoi r oao,
hae haeve vae oiko r kaaru peve. Hae vae ojapo uka pyre ma rakae r
peve guar Israel kuery pe, hae amboae regua hae kuery mbyte rupi ikuai
vae pe guive.
11 Amongue omanogue re, ava retekue re ri opoko ramo ma haeve
vae oiko r sete ra peve. 12 Hae gui mboapy araa py, hae sete araa py ju
ojekyao uka r hae vae yy py, haeve vae ju oiko agu. Vaeri mboapy
araa py, e vy sete araa py ndojekyao ukai ri vy ma haeve vae ae r
oiko. 13 Xapya rei omanogue re, ava retekue re opoko vaekue ndojekyao
opy oike vae, hae opy ikuai vaekue hae javi r haeve vae ikuai sete
ra peve. 15 Mbaemo ryru ojepea vae, imbotya ojokua e vae ma haeve
vae oiko avi r. 16 Hae javive rei mbaety rupi ooa rupi amongue kyxe py
ojuka pyre re opoko vaekue ma oiko r haeve vae sete ra peve, hae vy
amboae rami omano vaekue re, amongue ava kgue re, e vy tegue rupa
re mbae. 17 Haeve vae oikyaoa agu ma pejopy r vaka kunhai oapy
vaekue rugue jejavya gui jokyaoa vae regua, hae gui hugue ry penho r
yy oxyry vae, pete hyru py. 18 Pete ava haeve vae ma pete hissopo rogue
ogueraa vy omoak r hae vae yy py. Hae vae py omboayvipa r hae vae
oo ry rupi hae tembiporu ikuai vae, hae py ikuai vaekue ry rupi, hae
gui ojuka pyre, e vy omano vaekue kgue re opoko vaekue, hupa ry rupi
guive. 19 Haeve vae ry rupi amongue haeve vae omboayvi r mboapy
araa py, hae sete araa py ju. Sete araa py ma oikyao r. Haeve vaekue
ojoi r oao, hae ojau r yy py. Kaaru jave haeve vae ju r oiko.
20 Hae rami te xapya rei amongue haeve vae ndojekyao ukai
ramo oipeaa r heta vae kuery mbyte gui, Senhor pegua henda ikya
e vae omongyapa rire. Hiry rupi yy jokyaoa nomboayviai rire
haeve vae ae r oiko. 21 Hae rami agu ma rakae r peve guar
margua re haeve vae opokoa vae rei oiko r haeve vae. Hexe
opoko vae voi oiko r haeve vae kaaru peve.
Miri omanoague
20 Hae
gui Israel kuery hae javi ova okuapy Zim regua tekoa
1
vae orererupa rakae tekoa ea py, romanomba agu rive, ore kuery hae
orerymba kuery guive? 5 Mbae re tu Egito yvy gui orererupa ri kovae tekoa
Moiss hae Aro ojeoi vy ova nhemboaty oaty rok py. Hae vy
guenapy re o ngova yvy re omova peve. Hae ramove Senhor rexaka
ojekuaa xapya hae kuery pe.
7 Senhor aipoei Moiss pe:
8 A eru popoka, hae emboatypa ju heta vae kuery, ndee hae nderykey
Aro voi. Hae vy hae kuery oexapaa py ndeayvu r itaova o vae pe, hae
ramo ixugui onhe r yy. Ita gui yy onhe agu rami pejapo vy peme r
heta vae kuery pe oyu okuapy agu, hymba kuery pe guive hei.
9 Hae ramo popoka Senhor renonde py o vaekue Moiss ogueno,
mokogue. Hae ramo onhe vaipa ete yy. Heta vae kuery oyu okuapy,
hymba kuery guive.
12 Hae ramo Senhor aipoei Moiss hae Aro pe:
oreramo kuery Egito yvy katy oguejypa rakae. Hae gui ore kuery ju
Egito py are vaipa orekuai. Hae r Egito pygua kuery oremoingo axy, ore
kuery hae oreru kuery voi. 16 Senhor pe rojapukai ramo oreayvua oendu
Peaxa eme tavy xeyvy rupi, rovaex vy aa e agu kyxe reve hei.
19 Hae gui Israel kuery aipoei ju okuapy ixupe:
Tape jeporuve vae rupi anho r rojeoi. Xapya rei xee hae vy
xerymba kuery nembae yy royu ri vy apagapa r hepya rami tema.
Amboae nunga ma ndaipotai, yvy rupi roaxa agu e vy.
20 Ombovai:
kuery ndoejai Israel kuery ijyvy rupi oaxa agu. Hae ramo Israel kuery
ojepekuavo ojeoivy hae vae gui.
Nmeros33.38,39
22 Cades gui Israel kuery hae javi ikuai vaekue ojeoi vy oguata
ojeoivy Hor yvyty katy. 23 Hor yvyty re Edom yvy opaia py ma Senhor
yvyr ame vae py, Merib py yy onhe jave naxenhe rendu potai
rire. 25 Eraa havy Aro hae tay Eleazar, hae eno Hor yvyty apyte
peve. 26 Hae rire ma emboi Aro ao, hae gui ijaokue py tay Eleazar ju
Hor yvyty katy heta vae kuery hae javi oexaa gui. 28 Aro ao Moiss
21 Hae
gui ma cananeu regua Arade pygua huvixa Neguebe py
1
okuapy:
Orepo py ri hae vae kuery remboaxapa ramo romomba ete r hae
kuery ret ikuai vae hei. 3 Israel kuery ijayvua Senhor oendu vy ipo
py omboaxapa cananeu kuery. Hae ramo Israel kuery omomba ete, het
ikuai vae guive. Hae vae tekoa ma oeno okuapy Horma.p
ixuupaar. Hae ramo heta omano Israel kuery vae regua. 7 Moiss-a py
Ejapo ke pete mboi inharve vae raangaa, hae eupi imoiny yvyra
poi apy re. Hae gui hae javive oixuu vaekue hae nunga re oma vy
oikove r hei. 9 Hae ramo Moiss ojapo pete mboi raangaa overa
vae gui, hae vy oupi imoiny pete yvyra poi apy re. Hae gui amongue
mboi oixuu ramo overa vae guigua re oma vae okuera kuerei.q
amorreu kuery rekoa peve oo vae py. Mbaeta Arnom yak ma Moabe
yvy apyi rupi o, Moabe hae amorreu kuery rekoa mbyte py. 14 Hae
p
21.3 Tery Horma ma Ombovaipaague ea. q
21.9 Joo3.1415
273 Nmeros21
okuapy:
Tovu yy! Perovya ke mboraei rupi!
18 Yguar huvixa kuery ojoo vaekue,
heta vae kuery regua yvatekueve ojoo vaekue
yvyra py rive, popoka oguereko vae py ae hei okuapy.
Hae gui ma tekoa ea gui Matana katy ju oguata ojeoivy. 19 Matana gui
ma Naaliel katy ju ojeoi, hae Naaliel gui ma Bamote katy, 20 hae Bamote
gui ma yvy guy Moabe yvy o vae katy ju ojeoi, Pisga yvyty ry peve.
Hae vae apyte gui nhama r tekoa ea katy.
Deuteronmio2.2637
21Haegui ma Seom amorreu kuery ruvixaa py Israel kuery
omondouka ayvu reraar. Hae vy aipoei:
22 Oremboaxa uka ke ndeyvy rupi. Ndoropiai r mbaety ikuai vae
rupi, ne uvaty rupi. Ygua gui voi ndoroyui r. Roguata r rojeoivy tape
iporve rupi anho, ndeyvy rupi roaxapa peve hei uka.
23 Hae rami te Seom nomboaxa ukai Israel kuery oyvy rupi. Hae rami
Israel kuery ma kyxe py ojuka reta vy ipoaka ijyvy re, Arnom yak guive
Jaboque peve, Amom ramymino kuery rekoa peve. Hae vae tekoa apyi
rupi ikorapa vae. 25 Hae rami vy Israel kuery ojopypa amorreu kuery
ret ikuai vaekue, hae vae py ju ikuai, Hesbom py hae ijyvry tekoai
ikuai vae hae javi rupi. 26 Mbaeta Hesbom tet ma amorreu kuery
ruvixa Seom openaaty ae. Hae vae ma Moabe pygua ruvixa yma guare
re opu vy ijyvy ojopypa vaekue Arnom yak peve, 27 ijayvu kuaa vae
Deuteronmio3.111
31Hae
rami vy amorreu kuery yvy re ju Israel kuery hekoa. 32 Hae vae
rire Jazer tet re ju Moiss oexa pota uka ma ramo Israel kuery ipoaka
hekoa ijyvry ikuai vae hae javi reve, amorreu kuery hae py ikuai
vaekue oipeapa vy. 33 Hae gui ojevypa ju vy ojeoi Bas tet katy tape
oo vae rupi. Hae ramo Bas pygua huvixa Ogue vae ou hae kuery rovai,
ojeupegua kuery hae javi reve. Hae vy joe opu okuapy Edrei py.
34 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
Ekyje eme hae kuery gui, mbaeta xee amboaxa ma ndepo py,
huvixa hae ixupegua kuery hae javi, ijyvy voi. Hae kuery re pejapo r
amorreu kuery ruvixa Seom Hesbom pygua re pejapoague rami ae
hei. 35 Hae ramo ojuka reta okuapy, huvixa, tay kuery hae ixupegua
kuery hae javi. Hae kuery vae regua ne petei ma voi ndoo jepei. Ijyvy
re ipoaka avi ombaer.
22 Israel
kuery hae gui ojeoipa vy opyta ju okuapy Moabe yvy
1
rupi Jordo rovaigua re, Jeric tet rexei. 2 Hae gui ma Zipor
ramo. Ndaevei ete ikuai Israel kuery ou r oexa vy. 4 Hae vae jave ma
guembiguai kuery omondouka Beor ray Balao oeno agu. Hae vae ma
Eufrates yak yvry oiko Petor py, hetar kuery ikuaia py ae. Hae vae
pe aipoei uka:
A ma pete regua Egito yvy gui ou vy ojaoipa ma okuapy yvy
hae javi. Hae kuery ma xerekoa renonde katy ae ju ikuai. 6 Hae gui a
ajerure ndevy: Eju na hae kuery re ndeayvu vai agu, xegui ipoakapave
r
22.2 Balaque ma Moabe pygua huvixave.
275 Nmeros22
ramo. Xapya rei r hae kuery vae regua ajuka vy aipeapa r xeyvy gui,
mbaeta xee aikuaa reroayvu por vaekue rei ayvu pormby ae r ikuai,
hae amongue re ndeayvu vai rire ma ayvu vaipy r oiko hei uka.
7 Hae ramo Moabe hae Midi pygua yvatekueve ojeoi. Ngupive
Hae kuery ma Zipor ray Balaque Moabe pygua huvixa vae ombou
vaekue xereve ijayvu agu. Hae vy aipoei xevy: 11 Egito yvy gui ou
vaekue regua ojaoipa ma okuapy yvy hae javi. A ma eju na hae kuery
re ndeayvu vai agu. Xapya rei hae kuery re xepoaka nho r xeyvy gui
aipeapa agu rami, hei vaekue xevy.
12 Hae ramo Nhanderuete aipoei Balao pe:
Tereo eme hae kuery reve, ndeayvu vai eme guive heta vae kuery
re. Mbaeta hae kuery ma ijayvu pormby ae ikuai hei.
13 Hae gui kogue Balao opu vy aipoei Balaque pegua yvatekueve
pe:
Tapeo ju pendeyvy katy, mbaeta Senhor naxemondoukai
penderupive hei.
14 Hae ramo Moabe pygua yvatekueve opu vy ojeoi ju Balaque-a py.
gui hetave hae omboetevepy vae. 16 Hae vae kuery ma Balao-a py ova
vy aipoei okuapy:
Po rami ma Zipor ray Balaque ijayvu: Ajerure ndevy: Emboare eme
xea py reju agu, 17 mbaeta anhet ete rojapo r omboetepy. Ndeayvua
hae javi tema r ajapo. Hae gui ajerure ndevy: Eju ke, ndeayvu vai
kovae kuery re, hei uka vaekue ndevy.
18 Hae ramo Balaque pegua yvatekueve pe Balao ombovai:
Xevy pe Balaque ngoo prata hae ouro tyny reve omemba te xee
mbaeve ndajapoi r Senhor Xeruete ojapo uka vae e vy, mbaemo
kyri vae e vy tuvixa vae te. 19 Hae rami avi a ajerure kovae
pyvy pe kuery pepyta agu apy, aikuaa agu xapya rei xevy Senhor
omombeuve r hei.
20 Pyvy Balao-a py Senhor ojekuaa vy aipoei ixupe:
Nmeros22 276
hia, kora jovaive rupi o vae py. 25 Mburikai ma Senhor-a guigua anjo
anjo hia r oexa vy hoa oupy Balao guy rupi. Hae ramo Balao ivai
ete vy oinupmba mburikai yvyra py.
28 Hae ramo Senhor ojapo mburikai ijayvu agu rami. Hae vy aipoei
Balao pe:
Mbae tu xee ajapo ndevy, mboapykue ma xenupmba agu?
29 Balao ombovai mburikai pe:
Mbaeta xeavyky rei. Xepo py kyxe areko vae rire ai ma voi rojuka
rgue hei.
30 Hae ramo mburikai ijayvu Balao pe:
anjo tape py hia r, kyxe hyru gui oekyi vaekue opo py oguereko reve.
Hae ramo oak omboguejy vy ngova omova yvy re. 32 Senhor-a guigua
s
22.20 Nhanderuete nomondoukaxei te omondouka nho, mbaeta oikuaa vy Balao ooxe
etea (versculo 12). Hae gui Balao ma oikuaa ma voi Nhanderuete nomondoukaxeia, te
oo nho Nhanderuete oipotaa rami e.
277 Nmeros22,23
ete hae rami e vae rire xee rojuka ma rgue, hae r nerymba ma aeja
rgue oikove reve hei.
34 Senhor-a guigua anjo pe Balao ombovai:
Tereo tema pevae avakue reve. Hae rami te xeayvua rami anho r
ndeayvu hei ramo Balao oo ju oiny Balaque pegua yvatekueve reve.
36 Hae gui Balao ova ta maa Balaque oendu vy o ovaex agu pete
tet Moabe regua Arnom yak ovaa peve, oyvy apy peve ete. 37 Hae
py. 40 Hae ramo Balaque ma vaka hae vexai ojuka uka vy hookue
23 Hae
ramo Balao aipoei Balaque pe:
1
Ejapo na sete altar xevy, hae vy ejuka sete toro ray hae
sete vexai hei ramo 2 Balaque ojapo Balao ijayvuague. Pete-te altar
ry Balaque hae Balao oapy pete toro ray hae pete vexai.
3 Hae gui Balao aipoeive ju Balaque pe:
aipoei:
Tereo ju Balaque-a py. Hae vy xeayvua rami ae r ndeayvu hei.
Nmeros23 278
omombeu vy aipoei:
Balaque ma xereru ruka Ar gui,
Moabe pygua huvixa xereno kuaray ou katy yvyty o vae gui.
Eju na, Jac ramymino kuery re ndeayvu vai agu,
eju ndeayvu rei Israel kuery re, hei uka.
8 Hae rami avi mbaexa tu xeayvu vai ta Nhanderuete ndaijayvu vaia
kuery re?
Mbaexa tu xeayvu rei ta Senhor ndaijayvu reia kuery re?
9 Mbaeta xee ma yvyty ry gui aexa Israel kuery,
yvy xeaa gui ama haamy hae kuery re.
Hae vy xee aexa r hae kuery aei ikuai vae regua,
hae kuery pe Yvy regua ndaeai r.
10 Mavae havy oipapa kuaa ta Jac ramymino kuery yvy kui rami
heta vae,
mavae oipapa kuaa ta Israel kuery heta vae apy rei voi?
Xee ma tamano heko por vae kuery rami,
hae kuery opaa rami avi tapa hei.
11 Hae ramo Balaque aipoei Balao pe:
ogueraa, Pisga yvyty apyte ry. Hae py ma sete altar ju ojapo, hae pete-
te ry oapy pete toro ray hae pete vexai.
15 Hae ramo Balao aipoei Balaque pe:
Ndeayvu vai eme hae kuery re, ne eroayvu por eme guive.
26 Hae r Balao ombovai vy aipoei Balaque pe:
Aipo ndaei ri tyy: Senhor ijayvua hae javi ma xee ajapo re,
ndaei ae tyy ndevy?
27 Hae rami r Balaque aipoeive ju Balao pe:
yvyty apyte peve ju Balaque ogueraa Balao. Hae vae gui ma tekoa ea
hae javi ojekuaa r.
29 Hae gui Balao aipoei Balaque pe:
Apy voi ke ejapo xevy sete altar, hae eapy ju sete toro ray hae sete
vexai hei. 30 Balao ijayvuague rami vy Balaque ojapo vy pete-te
24 Hae
gui Balao oikuaa ae ma Senhor Israel kuery ogueroayvu
1
oma vy oexa Israel kuery pete-te regua ikuai vae. Hae gui hexe ou
Nhanderuete-a guigua Nhe. 3 Ijayvu vy aipoei:
vy aipoei:
Amalequita kuery ma yvy regua kuery gui penderetave vaeri
opaa py ma penemokanhymbaa r hei.
21 Oexa avi Queneu kuery. Hae vy ayvu omombeu vy aipoei:
oo ju ouague rupi.
25 Israel
kuery Sitim py ikuai jave hae kuery omboypy Moabe
1
Senhor poxya hendy hae kuery rovai. 4 Hae rami vy Senhor aipoei
Moiss pe:
Ejopypa ke heta vae kuery ruvixa ikuai vae, hae vy Senhor
renonde ejyryvipypa imoamy oka py, Israel kuerya gui xepoxya ojepea
agu hei.
5 Hae ramo Moiss aipoei Israel kuery mongetaa kuery pe:
vae ogueru r sacerdote Finias oexa. Hae vae ma Eleazar ray, Aro
ramymino ae. Hae rami vy heta vae kuery mbyte gui hae opu vy pete
huy ojopy reve 8 oo oiny ava Israel regua rakykue, ngopy oike ovyague
peve. Hae py ae onhyv mokove hyepy rupi, ava Israel regua hae kunha
vae voi. Hae ramo opytuu mbaemo vai Israel kuery mbyte rupi oiko
vaekue. 9 Mbaemo vai gui omano vaekue ma vinte e quatro mil hae javi
vy.
10 Hae gui Senhor aipoei Moiss pe:
ikuai vae reve ajapo r sacerdote ikuai agu. Xee nguuete re imaendua
vy ae oendu openaxea, hae rami vy ojaoi uka Israel kuery ojejavyague
hei.
14 Midi pygua kunha reve Israel regua ojuka pyre ma Salu ray Zimri.
Tuu ma Simeo regua kuery ruvixa. 15 Hae r Midi pygua kunha ojuka
26 Mbaemo
vai oaxapa ma rire Senhor ijayvu Moiss pe, hae
1
tujakue peve, pete-te tamo kuery ro pygua ikuaia rami vy. Israel kuery
vae regua pemboparapa r joe opu kuaa vae hae javi hei.
3 Hae ramo Moiss hae sacerdote Eleazar ijayvu Israel kuery
yvatekueve pe. Moabe yvy kaaguy ea py, Jordo yak yvry Jeric tet
rexei ikuaia py ijayvu vy aipoei:
4 Peipapa r avakue vinte maet vae guive tujakue peve, Moiss pe
Senhor ojapo ukaague rami vy, hae Israel kuery Egito gui ojeoi vaekue
hae javi pe hei.
5 Hae gui Rben ma Israel ray jypykue vae. Rben ramymino kuery
oipapaa r quarenta e trs mil e setecentos e trinta hae javi vy. 8 Palu
ray ma Eliabe. 9 Eliabe ray kuery ma Nemuel, Dat hae Abiro. Hae gui
Dat hae Abiro ma heta vae kuery oiporavo vaekue ri opu okuapy
Moiss hae Aro rovai Cor pegua kuery reve, Senhor rovai ae opua
py. 10 Hae vae jave py yvy ojepea ramo Cor pegua kuery hoapa rakae.
vae kuery ma Simeo ramymino meme, vinte e dois mil e duzentos hae
javi vy ikuai.
15 Hae gui Gade ramymino kuery ju. Zefom ramymino kuery ma
18 Hae vae kuery ma Gade ramymino kuery meme. Hae kuery vae regua
ramymino kuery meme. Hae kuery vae regua oipapaa r setenta e seis
mil e quinhentos hae javi vy.
23 Hae gui Issacar ray kuery ju pete-te regua ikuai vae ma po rami
sinronita. 25 Hae vae kuery ma Issacar ramymino kuery meme. Hae vae
tay e vae, tajy kuery anho ikuai. Zelofeade rajy kuery ma Macla, Noa,
Hogla, Milca e Tirza. 34 Hae vae kuery ma Manasss ramymino kuery.
Hae kuery vae regua oipapaa r cinqenta e dois mil e setecentos hae
javi vy.
35 Hae gui Efraim ray kuery pete-te ikuai vae ma po rami hery:
ramymino kuery meme. Hae kuery vae regua oipapaa r trinta e dois
mil e quinhentos hae javi vy. Hae vae kuery ma Jos ramymino kuery
meme, pete-te regua ikuaia rami.
38 Hae gui Benjamim ramymino kuery pete-te regua ikuai vae ma po
Hae kuery vae regua oipapaa r quarenta e cinco mil e seiscentos hae
javi vy.
42 Hae gui D ramymino kuery pete-te regua ikuai vae ma po
kuery meme. Hae kuery vae regua oipapaa r cinqenta e trs mil e
quatrocentos hae javi vy.
48 Hae gui Naftali ray kuery pete-te regua ikuai vae ma po rami:
50 Hae vae kuery ma Naftali ramymino kuery meme. Hae kuery vae
Levi ramymino kuery ikuai: libnita, hebronita, malita, musita hae coreta
kuery regua. Coate ray ma Anro. 59 Anro rayxy ma Levi ramymino
ray kuery ma Nadabe, Abi, Eleazar hae Itamar. 61 Nadabe hae Abi ma
vae guive tujakue peve. Hae vae kuery ma Israel kuery mboae reve
ndoipapaai, mbaeta hae kuery pe ma nomeai ijyvyr amboae kuery reve.
63 Hae vae kuery hae javi ma Moiss hae sacerdote Eleazar oipapa
yvry, Jeric tet rexei ikuai jave. 64 Hae vae kuery regua peteve ma voi
jipovei Moiss hae sacerdote Aro oipapa ypy vaekue, Sinai regua tekoa
ea py Israel kuery ikuai jave, 65 Senhor Hae kuery omanomba r
tekoa ea py hei rire. Hae rami rire peteve ma voi ndoikovei, Jefon
ray Calebe e vy, hae gui Num ray Josu guive.
27 Hae
gui ou okuapy Zelofeade rajy kuery. Zelofeade ma Hefer
1
renonde py ojexa uka okuapy, sacerdote Eleazar, huvixa kuery hae heta
vae kuery renonde py, oguy nhemboaty oaty rok py onhemboatya py.
Hae vy aipoei okuapy:
3 Ore kuery ru ma omano karamboae tekoa ea py te Senhor rovai
pembogue ta ri hetar kuery mbyte gui, tay kuery ndaipoia kuxa rive?
Eme avi na oreyvyr, oreru ryvy kuery oguerekoa rami avi hei
okuapy.
5 Hae vae kunhague ojerurea Moiss omboaxa Senhor renonde py.
rupi hae kuery pe voi peme r ijyvyr, tuu ryvy kuery pe rami avi.
Tajy kuery pe r peme tuu yvykue. 8 Ndeayvu r Israel kuery pe. Hae
pe. 10 Hae r tyvy kuery ndoikoi ri ramo imbaekue peme r tuu ryvy
Deuteronmio3.2329
12 Hae
vae rire Senhor aipoei Moiss pe:
E ke kovae yvyty Abarim apyte peve, yvy Israel kuery pe ame
vae rexa agu. 13 Hae vae rexa ma rire nenhe ju r heraa neramo
kuerya py, nderykey Aro nhe heraa ague rami avi. 14 Mbaeta Zim
regua tekoa ea py heta vae kuery opumba rei jave pe voi naxenhe
rendui vaekue, hae vy hae kuery oexaa py ndapexa ukai xekya e
vaea, yy pemea py hei. Hae vae yy ma Merib pygua, Cades katyi,
Zim regua tekoa ea py.
15 Hae ramo Moiss aipoei Senhor pe:
287 Nmeros27,28
16
Ndee Senhor pav rekover mea, hae pav rekove re repena
vae, emo pete ava kovae kuery re opena vaer, 17 hae kuery renonde
rupi ojepea hae ojevy vaer, hae hae kuery ojeoi hae ojevya rupi
oguereko vaer, Senhor pegua kuery vexai ija e vae rami rive ikuai
e agu hei.
javi renonde py. Hae kuery oexaa py eme ojapo vaer. 20 Ixupe ju r
remboaxa ndepoakaa regua, Israel kuery hae javi onhe rendu agu.
21 Hae jevy r ojexa uka sacerdote Eleazar pe, Senhor renonde py oikuaa
pota agu Urim oexaa rupi. Mbaeta sacerdote ijayvua rami meme r hae
kuery ojeoi hae ojevy okuapy, Josu hae Israel kuery hae javi hei.
22 Hae ramo Moiss ojapo Senhor ojapo ukaa rami. Hae vy Josu
ogueraa vy oexa uka sacerdote Eleazar pe heta vae kuery pav oexaa py.
23 Hexe opo omo vy ome ojapo vaer, Moiss pe Senhor ijayvuague
rami vy.
xodo29.3842
28 Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Israel kuery pe. Hae vy aipore: Pepena r
mbaemo xevy peme agu, peme agu ra py por, mbaemo aju
guigua mbae, mbaemo peapy vaer, heaku por vae guive. 3 Povae
kaarui jave guar. 5 Pete ryru trigo iporve vae avi r peru mbaemo
aju guigua ome mbyr, pete ryru azeite onhami mbyre reve pemoir
vy pemoapomo vaekue reve. 6 Hae vae ma peapy vy peme jepi r
Sinai yvyty py oejaague rami vy, heaku por r Senhor ojou por
agu. 7 Pete-te vexai ray reve penho avi r pete ryru iro vae. Henda
vae, ivaikue rei e vae, hae gui moko ryru trigo iporve vae azeite
reve omoapomo mbyre. Mbaemo aju guigua peme r iro vae penho
reve. 10 Hae vae ma sbado nhav peapy vy peme vaer, ko nhav
guigua mboapy ryru trigo iporve vae azeite reve omoapomo mbyre.
Hae r vexai reve ma mbaemo aju guigua peme r moko ryru
trigo iporve vae azeite reve omoapomo mbyre. 13 Vexai ray reve ma
mbaemo aju guigua peme r pete ryru trigo iporve vae azeite reve
omoapomo mbyre. Hae vae ma peapy vy peme r, heaku por r
Senhor ojou por agu. 14 Toro ray reve penho r moko ryru vinho,
hae r vexai reve ma pete ryru raxai r penho, hae gui vexai ray
reve ma pete ryru etei r penho. Hae vae ma jaxy pyaua ra ojeupity
nhav peme r peapy vy, maet mbukukue re. 15 Ko nhav peru avi
pegua ngaru Pscoa regua. 17 Hae vae jaxy re quinze araa py ma pejapo
pete vexai hae sete vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae
meme. 20 Mbaemo aju guigua peme r azeite reve omoapomo mbyre.
Toro ray reve peme r mboapy ryru trigo iporve vae gui pejapo
vaekue, hae r vexai ava reve ma moko ryru gui, 21 hae gui sete vexai
ray ikuai vae regua pete-te reve r peme pete ryru gui pejapo
vaekue. 22 Peme avi r pete kavara ava jejavya regua, pejejavyague
pejaoi uka agu. 23 Hae nunga hae javi r peme, ajeivei reve
nhav peme r mbaemo aju guigua peapy vy, heaku por r Senhor
ojou por agu. Ko nhav mbaemo peapy vy peme vae reve hae
vae peme avi r, mbaemo penho reve. 25 Hae gui sete araa py ju r
ikya ea vae, mbaemo aju pyau guigua Senhor pe peru agu, ngaru
semana regua ojeupity jave. Ne peteve ma napembaeapoi r. 27 Hae
omoapomo mbyre. Toro ray reve guar pejapo r mboapy ryru trigo
iporve vae gui, hae r vexai ava reve guar ma moko ryru gui. 29 Sete
vexai ray vae regua pete-te reve guar ma pejapo avi r pete ryru
gui. 30 Pete kavara ava peme avi r pejejavyague pejaoi uka agu.
vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve. Ivaikue
rei e vae meme r peru.
29
Hae gui sete jaxya re, jypyigua ra py ma pejapo r
1
povae nunga peme r peapy vy, heaku por r Senhor ojou por
agu: pete toro ray, pete vexa ava hae sete vexai ray pete maet
vae, ivaikue rei e vae meme. 3 Mbaemo aju guigua peme avi r
azeite reve omoapomo mbyre. Toro ray reve guar ma mboapy ryru
trigo iporve vae gui r pejapo, hae r vexa ava reve guar ma moko
ryru gui r. 4 Hae gui sete vexai ray pete-te reve guar ma pete ryru
pejaoi uka agu. 6 Hae vae jaxy re mbaemo peapy vy peme vae reve
Senhor ojou por agu: pete toro ray, pete vexa ava, hae gui sete
vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae meme. 9 Mbaemo aju
guigua peme r azeite reve omoapomo mbyre: toro ray reve guar ma
mboapy ryru trigo iporve vae gui pejapo r, hae gui vexai ava reve
guar ma moko ryru gui r. 10 Hae r sete vexai ray ikuai vae regua
pete-te reve guar ma petei ryru gui r pejapo. 11 Peme avi r pete
kavara ava jejavya regua. Hae vae peme avi r jejavya regua ko
nhav peme vae reve, hae mbaemo peapy vae, mbaemo aju guigua
hae mbaemo penho jepi vae reve.
12 Sete jaxya re quinze araa py ma tegue ju r oiko nhemboaty ikya
ojou por agu: mboapy toro ray, moko vexa ava, hae gui catorze vexai
ray pete maet vae, ivaikue rei e vae meme. 14 Mbaemo aju guigua
peme r azeite reve omoapomo mbyre: mboapy toro ray pete-te reve
guar ma mboapy ryru trigo iporve vae gui pejapo r, hae gui moko
vexai ray pete-te reve guar ma moko ryru gui r pejapo. 15 Hae r
catorze vexai ray pete-te reve guar ma petei ryru gui r pejapo.
16 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo peapy
vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
Nmeros29 290
17
Hae gui moko araa py ma peme r doze toro ray, moko vexai
ava hae catorze vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae meme.
18 Toro ray, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme avi r
mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba regua
mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre rami
vy. 19 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
20 Hae gui mboapy araa py ma peme r onze toro ray, moko
vexai ava hae catorze vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae
meme. 21 Toro ray, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme
avi r mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba
regua mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre
rami vy. 22 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
23 Hae gui irundy araa py ma peme r dez toro ray, moko vexai
ava hae catorze vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae meme.
24 Toro ray, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme avi r
mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba regua
mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre rami
vy. 25 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
26 Hae gui pete nhiru araa py ma peme r nove toro ray, moko
vexai ava hae catorze vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae
meme. 27 Toro ray, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme
avi r mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba
regua mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre
rami vy. 28 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
29 Hae gui mboapy meme araa py ma peme r oito toro ray, moko
vexai ava hae catorze vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae
meme. 30 Toro ray, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme
avi r mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba
regua mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre
rami vy. 31 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
32 Hae gui sete araa py ma peme r sete toro ray, moko vexai
ava hae catorze vexai ray pete maet vae, ivaikue rei e vae meme.
33 Toro ray, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme avi r
mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba regua
mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre rami
vy. 34 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
291 Nmeros29,30
toro ray, pete vexa ava hae sete vexai ray pete maet vae, ivaikue
rei e vae meme, heaku por r Senhor ojou por agu. 37 Toro ray
reve guar, vexai ava hae vexai ray kuery reve guar ma peme avi r
mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae. Pete-te mymba regua
mbovy pa ikuaia rami vy peme r hexeve guar, ayvu oeja pyre rami
vy. 38 Pete kavara peme avi r jejavya regua, ko nhav mbaemo
peapy vae reve, mbaemo aju guigua hae mbaemo penho vae reve.
39 Hae vae hae javi ma Senhor pe peme r pete-te ngaru
Deuteronmio23.2123
30 Hae
gui Moiss ijayvu Israel kuery pete-te regua yvatekueve
1
opxa por e re mbaemo ojapo agu re ijayvuague ovare teri reve omenda
r, 7 hae xapya rei ime hae nunga oendu te mbaeve ndei ramo kunha vae
hae vy oura reve ijayvu r mbaemo ojapo e re oiko agu re. 11 Hae
Nmeros30,31 292
r. Hae rami r kunha vae mbaemo ojapo agu re, hae vy mbaemo
ojapo e re oiko agu onhemboayvu rire te ndovarei r. Ime ombovaipa
rire Senhor operdoa r. 13 Kunha vae onhe py ojexavaia rupi oiko
agu re ijayvu, e vy oura ramo ime oendu vy xapya rei Haeve hei
r, e vy Ndaevei hei r ombovaipa vy. 14 Hae rami avi xapya rei
ime ma ko nhav mbaeve ndei ramo kunha vae mbaemo ojapo agu
re onhemboayvuague ovarepa r, ime oikuaa vyve mbaeve ndei rire.
15 Hae gui xapya rei ime hae nunga oendua ra rire ri ombovaipa ramo
ime hae guayxy reve joguereko kuaa agu regua, hae gui tuu hae tajy
kunhata vy nguu ro py teri oiko vae pegua.
31 Senhor
aipoei Moiss pe:
1
2
Embopaga Midi pygua kuery Israel kuery re ojapoague
re. Hae rire ma nenhe heraa r neramo kuerya py hei.t
3 Hae ramo Moiss ijayvu heta vae kuery pe. Hae vy aipoei:
omondouka mil. Joe opu agu katy doze mil hae javi vy omondouka
tembiporu revegua meme. 6 Moiss ae omondouka joe opu agu katy,
pete-te regua mil ojeoi agu. Oo avi sacerdote Eleazar ray Finias. Hae
vae ma ogueraa mimby guaxu ikya e vae omonhe agu.
7 Hae gui Midi pygua kuery reve opu okuapy, Moiss pe Senhor
ojapo ukaague rami vy. 8 Hae vy ojukapa okuapy avakue ikuai vaekue
hae javi. Jypyve omano vaekue regua anho e, ojuka avi Midi pygua
huvixa kuery: Evi, Requm, Zur, Hur hae Reba, pete nhiru Midi pygua
kuery ruvixa ikuai vaekue. Kyxe py ojuka avi okuapy Beor ray Balao.
9 Hae r Midi pygua kunhague hae kyrgue ma Israel kuery ogueraapa
okuapy guembiguair. Ogueraapa avi vaka kuery hae hymba kuery ikuai
vaekue, hae oguereko vaekue-ekue hae javi. 10 Oapypa avi tet hae
kuery ikuaiague, hae gui hekoa mboae ikuai vaekue voi. 11 Hae rami
t
31.2 Midi pygua kuery ojapo vaekue ma ombotavypa rei Israel kuery, tuuete ramigua
rive ombojerovia agu rami (25.1618).
293 Nmeros31
Moiss pe, sacerdote Eleazar hae Israel kuery hae javi ikuai vae pe.
Guembiguair ogueraa vaekue, mbaemo ojou vaekue hae imbae rei-rei
vaekue hae javi ogueraa guekoa py, Moabe yvy kaaguy ea py, Jordo
yak yvry, Jeric tet rexei.
xondaro capito kuery joe opuague gui ou vaekue pe. 15 Hae vy Moiss
gui ojapo pyre, kavara rague gui hae yvyra gui ojapo pyre hae javi hei.
21 Hae gui sacerdote Eleazar aipoei avi xondaro kuery joe opu agu
ouro guigua, prata, overa vae, ferro, estanho hae chumbo guigua, 23 opa
mbae tata py o agu haeve vae ma pemboaxa r tata rupi haeve vae
opyta agu. Peikyao avi r yy jokyaoa py. Hae r mbaemo tata py o
agu ndaevei vae ma yy py rive r peikyao. 24 Hae gui sete araa py
pejoipa r pendeao, haeve vae ju peiko agu. Hae gui mae ma peike ju
r tekoa py.
vae kuery regua tamo kuery ro pygua yvatekueve ikuai vae guive.
27 Pembojao r moko henda katy joo rami meme. Pete henda py ma
xondaro kuery joe opu agu ojeoi vaekue peguar, hae r amboae
henda py ma heta vae kuery hae javi peguar. 28 Hae gui Senhor
peguar peipea avi r xondaro kuery joe opu agu ojeoi vaekue
guigua. Quinhentos ikuai vae nhav gui pete r peipea, hae kuery
vae regua, toro, mburikai hae vexai kuery ikuai vae gui. 29 Xondaro
ojapo ukaague.
32 Xondaro kuery mbaemo ogueru vaekue hae javi vy ma seiscentos
avakue reve nhogueronheno e teri vae. 36 Hae gui joe opu agu katy
ma seiscentos e setenta e cinco hae javi vy. 38 Toro ma trinta e seis mil.
peguar ome vaekue ma sessenta e um. 40 Hae r hae kuery vae regua
ojeoi vaekue ogueru vaekue gui. 43 Heta vae kuery peguar ombojao
seis mil toro, 45 trinta mil e quinhentos mburikai, 46 hae gui hae kuery
vae regua ma dezesseis mil. 47 Hae gui Israel kuery peguar ombojao
pyre mbyte gui ma cinqenta ikuai vae nhav gui Moiss oipea pete,
hae kuery vae regua hae mymba kuery guive. Hae vy omboaxapa levita
kuery Senhor ombojeroviaaty rupi ombaeapo vae po py, Moiss pe
Senhor ojapo ukaague rami vy.
ouro guigua, mbaeta jegua ojapo por mbyre meme ramo. 52 Senhor pe
ouro guigua mil hae cem rerekoa capito kuery ogueru vaekue poyikue
ma cento e oitenta quilos raxa hae javi vy. 53 Mbaeta joe opua pygua
kuery ombaer mbaemo ojopy vaekue meme. 54 ouro guigua mil hae
cem rerekoa capito kuery gui Moiss hae sacerdote Eleazar ojopy vy
onhemboaty aty ropy ju ogueru imoiny, Senhor renonde py Israel kuery
imaendua riae agu.
32 Rben
hae Gade ramymino kuery ma heta ete oguereko
1
Nebo hae Beom, 4 hae vae yvy pygua kuery Israel kuery renonde gui
Amboae regua kuery anho r tyy joe opu agu katy ojeoi, hae
r pe kuery ma apy ae r pepytapa? 7 Mbae re tu pejapo Israel kuery
ndaipya guaxuvei agu rami, yvy Senhor hae kuery pe ome vae py
oove e agu? 8 Mbaeta hae rami ae avi penderu kuery ojapo rakae,
Cades-Barnia gui amondouka jave py kovae yvy oexa pota agu. 9 Hae
vae kuery ma Escol yvy guy katy peve ovaa py yvy oexapa ma vy
ojapo okuapy Israel kuery ndaipya guaxuvei agu rami, yvy Senhor
ome vae oupity e agu. 10 Hae vae rave Senhor poxya hendy vy
oura reve aipoei vaekue orevy: 11 Anhet ete avakue vinte maet vae
guive tujakue peve Egito gui ojeoi vaekue ri peteve ma ndoexai r yvy
Abrao pe, Isaque hae Jac pe aura reve ame agu re xeayvuague,
xenhe rendua gui ojepeapa rire. 12 Oexa vaer ma quenezeu Jefon
Nmeros32 296
ray Calebe anho, hae Num ray Josu avi, mbaeta hae kuery ma
Senhor nhe rendua gui ndojepeai rire, hei vaekue. 13 Hae rami vy
Senhor poxya Israel rovai rupi hendy vy quarenta maet re ojapo hae
kuery tekoa ea rupi oguata rei agu rami, Senhor rovai opu okuapy
vaekue omanomba peve. 14 Hae gui apy ju pendekuai avakue ojejavypa
aipoei okuapy:
Ore kuery ma apy rojapo r mymba kuery korar, hae tet oreray
kuery rekoar. 17 Hae r ore kuery ma orerembiporu rojopy vy rojapura
reve r rojeoi Israel kuery renonde rupi, hae kuery ikuai agu py
rogueraa peve. Oreray kuery anho r opyta tet ikorapa vae py, yvy
regua kuery ojuka e agu py. 18 Israel kuery pete-te oyvyr vaekue
kuery ma ndorojopyi r hae kuery reve yvy Jordo rovai re itui vae
regua, ne henondeve katy ma voi, mbaeta ore ma Jordo kyv katy
roguereko ae ma oreyvyr, kuaray oua katy hei okuapy.
20 Hae ramo Moiss ombovai:
Xapya rei hae nunga pejapo ri vy, hae Senhor renonde rupi
penerembiporu reve joe pepu agu katy pejeoi, 21 Senhor renonde
kuery hae javi opytapa r apy tet Gileade yvy re ikuai vae py ae.
27 Hae r ore nerembiguai kuery ma Senhor renonde rupi r roaxa
28 Hae
ramo hae kuery ojapo vaer re Moiss ijayvu sacerdote
Eleazar pe, Num ray Josu hae Israel kuery regua tamo kuery ro pygua
yvatekueve ikuai vae hae javi pe. 29 Hae vy aipoei hae kuery pe:
pende kuery reve, hae rami vy pende kuery pendekuaia mbyte rupi ae
r hae kuery ikuai, Cana yvy re ae hei.
31 Hae ramo Gade hae Rben ramymino kuery ombovai vy aipoei
okuapy:
Ore nerembiguai kuery pe Senhor ijayvua rami tema rojapo
r. 32 Hae rami vy Senhor renonde rupi roaxa r Cana yvy re
Deuteronmio3.1217
33 Hae
rami r Gade hae Rben ramymino kuery, hae Jos ray
Manasss ramymino kuery vae regua mbytekue yvyr ma Moiss ome
amorreu kuery ruvixa Seom hae Bas pygua huvixa Ogue openaague.
Hae vae yvy ome tet ikuai vae reve, mbaeta yvy hae javi rupi tet
ikuai.
34 Hae gui Gade ramymino kuery ma ojapo Dibom tet, Atarote hae
ojapo. Tet hae kuery ojapo vae ma amboae rami meme omboery.
39 Hae gui Manasss ray Maquir ramymino kuery ma Gileade yvy katy
Gileade yvy hae kuery ikuai agu. 41 Hae vae yvry rupi tekoa ikuai
33 Povae
rupi ma Israel kuery Egito yvy gui ojeoi vy pete-te
1
Senhor ijayvua rami vy. Povae rupi hae kuery oguata, ojeoia nhav
Nmeros33 298
rupi. 3 Ramesss tet gui ojeoi jaxy jypya re quinze araa py. Pscoa ra
rire ko jevy ma Israel kuery oguata ojeoivy ipya guaxu reve, Egito
pygua kuery hae javi oexaa gui, 4 Egito pygua guay jypykue onhono
por teri okuapya ja, hae kuery mbyte rupi Senhor ojukapa rire. Hae
kuery ruete raangaa re voi Senhor ombou imbopagaar.
5 Hae gui Ramesss tet gui Israel kuery ojeoi vy ikuai ranhe Sucote
py. 6 Sucote gui ojeoi vy ma ikuai ranhe Et py, tekoa ea apyi py. 7 Et
ojeoi ju vy ye o vae mbyte rupi oaxa ojeoivy tekoa ea katy ojeoi vy.
Hae gui mboapy ra re tekoa ea Et rupi oguata rire ma opyta ju ranhe
Mara py. 9 Mara gui ojeoi jevy vy ova okuapy Elim py. Hae gui Elim py
ma doze ygua o, setenta pindo avi ikuai. Hae py ju opyta ranhe. 10 Elim
gui ojeoi vy Ye Pyt rembei rupi ju opyta. 11 Ye Pyt gui ojeoi vy Sim
opyta. 27 Taate gui ojeoi vy Tera py ju opyta. 28 Tera gui ojeoi vy Mitca
vae ma Cades ae. 37 Cades gui ojeoi vy ma Hor yvyty py ju opyta, Edom
Nmeros20.2229
38 Hae
gui sacerdote Aro ma Senhor ijayvuague rami vy o ovy Hor
yvyty re. Hae py ae omano, quarenta maet re ma Israel kuery Egito
yvy gui ojeoipa rire, pete nhiru jaxya, ijypyia ra py. 39 Aro ma cento
maa. Hae vae ma Cana yvy regua kuaray puku-a katy oiko vae. 41 Hae
299 Nmeros33,34
gui Hor yvyty gui hae kuery ojeoi vy Zalmona py ju opyta. 42 Zalmona
opyta. 44 Obote gui ojeoi vy Ij-Abarim py ju opyta, Moabe yvy apyi py.
opyta ju Moabe yvy kaaguy ea rupi, Jordo yvry, Jeric tet rexei.
49 Hae gui Jordo yak yvry opyta ranhe okuapy, Bete-Jesimote guive
penderay kuery pete-te mbovy pa ikuaia rami vy. Hetave vae regua
pe ma tuvixave vae r peme ijyvyr, hae r mboapyive vae pe
kyrvei vae r peme ijyvyr. Xorte pexaa rami ae r opyta pete-te
peguar. Penderu kuery guigua pete-te regua mbovy pa ikuaia rami
r pejopy pendeyvyr. 55 Hae rami avi penerenonde gui yvy regua
re anhembopyaague.
34 Hae
gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
1
2
Ndeayvu ke Israel kuery pe. Hae vy aipore: Cana yvy
re pevamba ma rire itui r penderekoar, Cana yvy ae, ijapyai nhav
peve.
3 Yvy kuaray puku-a katy itui vae re pendekuai r Zim regua tekoa
ea regua guive Edom yvy apyi peve. Kuaray puku-a katy pendeyvy
oo r ye apy guive kuaray oua katy. 4 Hae vae apy ma ojeapa r ovy
kuaray puku-a katy rupi, Acrabim yvy katy, hae gui ma oaxa ju r Zim
peve. Hae gui ma oo r Cades-Barnia kuaray puku-a katy rupi. Hae vy
Hazar-Adar katy o vy Azmom peve r oaxa. 5 Hae vae apy ma Azmom
Nmeros34 300
gui ojeapave r ovy Egito katyi yaki o vae rembe peve. Hae gui oove
r ye rembei peve ae.
6 Hae gui kuaray oikea katy rupi pendeyvy apyr ma ye tuvixave
vae rembe r opyta. Hae vae ae r opyta pendeyvy apy kuaray oikea
katy rupi.
7 Povae ma ijapy kuaray ijapuaia katy rupi: ye tuvixave vae guive
oaxa r Hor yvyty peve. 8 Hae gui Hor yvyty guive ma oo r Hamate py
nhavaai peve. Hae vae apy ma Zedade peve r oo. 9 Hae vae gui ma
peve. 11 Hae gui Sef guive oguejy r Ribla peve, Aim kuaray oua katy
ae ma okuapy guamo ro pygua kuery mbovy pa ikuaia rami vy. Hae gui
Manasss kuery regua mbytekue voi ojopy ma avi oyvyr. 15 Hae vae
moko regua hae pete regua mbytekue ikuai vae ju ojopy ae ma okuapy
oyvyr Jordo yak kyv rami, Jeric tet rexei, kuaray oua katy ae.u
huvixa, yvy mbojaoar. 19 Hae vae avakue rery ma po rami: Jud kuery
vae regua ma Jefon ray Calebe, 20 Simeo ramymino kuery vae regua
23 Jos ray Manasss ramymino kuery vae regua ma fode ray huvixa
Paltiel, 27 Aser ramymino kuery vae regua ma Selomi ray huvixa Aide,
u
34.15 Kovae kuaxia py ma Jordo kyv rami heia ma Jordo yak regua kuaray oua
katy yvy itui vae re ijayvu vy, mbaeta hae py teri hae kuery ikuai.
301 Nmeros34,35
hei. 29 Hae vae kuery pe ae Senhor ombojao uka Cana yvy Israel
kuery rekoar.
ikuai vae ome agu levita kuery rekoar. Pete-te tet yvry rupigua
ome avi r levita kuery yvyr, guymba kuery oguereko agu. 3 Hae
vae tet py ae r hae kuery ikuai. Hae r ijyvry rupi ma vaka, vexai
hae guymba kuery hae javi r oguereko. 4 Tet ikuai vae yvrykue
javi vy, ijyvrykue reve. 8 Hae gui tet Israel kuery mbae regua levita
kuery pe peme vaer vae ma xapya rei pete regua heta raxa ri ikuai
ramo ma levita kuery pe heta r pemboaxa tet. Hae r xapya rei pete
regua ndaetai ramo mboapyi r pemboaxa levita kuery pe. Pete-te
regua guet mbovy pa ojopyague rami amongue ome r levita kuery pe
ikuai agu.
Deuteronmio4.4143; 19.13
9Hae gui Senhor aipoeive ju Moiss pe:
10 Ndeayvu ke Israel kuery pe, hae vy aipore: Cana yvy re peva
agu Jordo yak peaxa ma vy 11 amboae tet ju r peiporavo onhemia
atyr, hae vae py jojuka rive vaekue oike r onhemi agu. 12 Hae
vae tet pereko r jouguy moare onhemi agu imbopagaar vae gui,
heta vae kuery mbyte py jojuka rive vaekue ojukaa e agu ojexa uka
e mbove onhemboayvu uka agu. 13 Mboapy meme tet peiporavo r
onhemia atyr. 14 Hae vae tet vae regua ma mboapy peme r Jordo
kuery pe opyta r onhemi atyr, hae amboae regua kuery pe guive, hae
kuery mbyte rupi ova vaekue pe, hae vae tet py jojuka rive vaekue
onhemi agu.
Nmeros35 302
Deuteronmio19.1113
16
Hae gui amongue tembiporu ferro guigua py mbae nhonup
r omano ramo hembiporu revegua pe Jojukaare peje r. Hae ramo
jojukaare ma guive r pejuka r. 17 Hae vy amongue opo py ita
oguereko vae py amboae ojapi r omano agu rami. Hae vae pe voi
Jojukaare peje r. Ijukaare ramo pejuka r. 18 Hae vy amongue
Deuteronmio19.113
22
Hae gui xapya rei amongue potae vy e nhomoanha xapya r,
hae vy mbaemo omombo rive r hexe ojukaxe vy e. 23 Hae vy oexa
pota r okuapy jojukaare hae joepyar ou vae re, kovae lei o rami vy
ae. 25 Hae rami vy joepyar ou vaekue po gui ogueraa jepe r okuapy
jojukaare, hekoa katyi tet onhemia aty o vae katy omondouka vy, hae
py onhemi agu. Hae py ae r jojukaare opyta, sacerdote yvateve vaer
azeite ikya e vae py omo mbyre omano ea ja. 26 Hae r xapya rei
jojukaare tet onhemi agu ooague gui o ri ramo 27 hae vae tet gui
sacerdote yvateve vae omano ea ja. Hae gui sacerdote omano ma rire
jojukaare ojevy ju r oyvy py. 29 Hae vae ma penderekor ombopara
agu. Pejuka re. 32 Hae rami ae avi xapya rei tet py onhemi oikovya
34 Haenunga rupi pejapo eme yvy pendekuaia haeve vae opyta agu
rami, hae vae mbyte rupi xee aiko avi ramo. Mbaeta xee Senhor aiko
Israel kuery mbyte.
36 Hae
gui Moiss oa py ovamba okuapy Gileade ramymino kuery
1
vae kuery omenda r Israel kuery regua mboae re. Hae ramo ma hae
kuery yvyr ojopy vaekue oipeaa r oreramo kuery yvykue gui, hae
omboaxaa r amboae regua mbaer, ime kuery regua mbae ae. Hae
rami r oipeaa oreyvyr xortea oexaa rupi rojopy vaekue gui. 4 Mbaeta
Hae vy aipoei:
Jos ramymino kuery vae regua ma anhet rupi meme ijayvu.
6 Mbaeta po rami ae Senhor oeja vaekue Zelofeade rajy kuery pe.
rei Israel kuery pete regua tajy ombaer ojopy r guamo kuery yvykue.
Hae rami vy omenda r guamo ramymino kuery regua re ae, Israel
kuery pete-te ikuai agu guamo kuery yvykue py. 9 Hae rami vy pete-
te regua oyvyr ojopy vaekue gui ndoaxai r amboae regua pe. Mbaeta
Israel kuery pete-te ikuai r guamo kuery yvykue py ae, hei vaekue.
10 Moiss pe Senhor ojapo ukaague rami ae Zelofeade rajy kuery ikuai.
11 Hae rami vy Zelofeade rajy kuery Macla, Tirza, Hogla, Milca hae Noa
javi Senhor oeja vaekue Moiss pe Israel kuery rekor, Moabe yvy
kaaguy ea py ikuai jave, Jordo yak yvry, Jeric tet rexei.
36.2 Nmeros27.111
v
36.4 Levtico25.834
w
Deuteronmio pete
nhirua kuaxia Moiss
ombopara vaekue
Jordo yak yvry Moiss
ijayvu ypyiague
Deuteronmio pete nhirua kuaxia Moiss ombopara vaekue
Tery Deuteronmio ma lei omombeu porveague heia, mbaeta kovae
kuaxia para re Israel kuery pe Moiss omombeu porve Nhanderuete guigua
lei. Omombeu avi hae kuery tekoa ea rupi oguata jave Nhanderuete opena
porague, hae omongeta guive Cana yvy re oo vy onhe rendu agu. Moabe
yvy re teri ikuai jave omombeu, Jordo yak regua kuaray oua katy, Cana yvy
re oo ta jave.
Kovae kuaxia para re Moiss omombeu porve avi Nhanderuete reko: Pendu
ke, Israel kuery. Petei oiko Senhor, Senhor Nhanderuete ae. Hae nunga rupi
peayvu r Senhor Penderuete pendepya, penenhe hae penembaraetea hae
javi py, hei (6.45). Moiss ijayvu avi Nhanderuete renonde jajererokyjea rupi
nhanhe rendu agu: Hae nunga rupi Israel kuery, mbae nunga tu Senhor
oipota pejapo? Senhor Penderuete renonde pejererokyjea rupi pendekuai agu
anho, heko rupi pendekuai, Senhor Penderuete peayvu hae ixupe peiko agu
pendepya hae penenhe hae javi py, hae pejapopa agu Senhor ojapo uka vae
hae oayvu oeja vaekue, a pvy amboaxa vae, hae rami vy pendekuai por
agu, hei (10.1213).
Kuaxia para opaa py ijayvu Moiss omanoague re, mbaeta Merib py
Nhanderuete nonhe rendui rire ixupe noguerova ukai heta vae kuery ijyvyr
ome vaekue py. Moiss rekovia Nhanderuete oiporavo uka ipytyvare Josu
heta vae kuery ogueraa agu. Hae r Moiss ma Pisga yvyty o, hae vae gui
Cana yvy katy oma ranhe agu. Hae rire yvyty ry ae Moiss omano rakae,
Israel kuery pegua profeta yvateve vae.
304
305 Deuteronmio1
1 Kovae
ayvu rupi ma Israel kuery pe Moiss ijayvu rakae Jordo
1
yak rovai teri ikuai jave, tekoa ea yvy joja reia py, Sufe ye
yvry, Par, Tofel, Lab, Hazerote hae Di-Zaabe mbyte ikuaia py. 2 Onze
Israel kuery pe, Senhor hae kuery re ijayvuague rami ae, 4 amorreu
kuery ruvixa Seom Hesbom pygua, hae Bas pygua kuery ruvixa Ogue
Astarote py oiko vaekue hae kuery ojuka rire Edrei py. 5 Jordo yak
rovai, Moabe yvy re teri ikuaia py Moiss omboypy kovae lei omombeu
porve agu. Hae vy aipoei:
6 Senhor Nhanderuete ma ijayvu Horebe yvyty re nhande kuery
amorreu kuery ikuaia katy, hae yvy joja reia re yvyty ikuaia katy,
Neguebe katy voi, hae ye yvry cananeu kuery ikuaia katy, Lbano
katy Eufrates yak guaxu peve. 8 Neexa, hae vae yvy hae javi amo
xodo18.1327
9Hae vae jave py ae aipoae pendevy: Xee aei ndaxepoaka reguai
pe kuery rogueraa agu, 10 Senhor Penderuete penemboetave rire. Hae
hiarandu, oiko kuaa hae opena kuaa vae, pe kuery pete-te regua gui
ae, amo agu pendere opena vaer, hae vaekue.
14 Hae r xembovai vy Haevea rami ndeayvu, peje vaekue. 15 Hae
a
1.2 Horebe ma Sinai yvyty ae (xodo3.1, Malaquias4.4). Onze ra etei oguata rgue
py quarenta maet re hae kuery ikuai rakae tekoa ea rupi, Nhanderuete ombopaga r
nonhe renduiague re (Nmeros14.2634).
Deuteronmio1 306
Nmeros13.124
19
Hae gui ma Horebe yvyty gui jajeoi vy jaguata tekoa ea ijava
etea pexaague hae javi rupi. Tape amorreu kuery regua yvyty ikuai
vae rupi jajeoi Senhor Nhanderuete ojapo ukaague rami vy. Hae vy
Cades-Barnia peve nhava karamboae. 20 Hae ramo xee aipoae vaekue
pe kuery pe: Amorreu kuery regua yvyty ikuai vae re nhava ma,
nhandeyvyr Senhor Nhanderuete ome vae re ae. 21 Neexa, kovae
re oexa pota ojeoivy rakae. Hae vy Escol yvyugua peve ova vy 25 yvy
re mbaemo aju ikuai vaekue opo py ojopy vy hae nunga ogueru okuapy
nhandea py. Hae vy nhandevy omombeu vy Yvy por ete Senhor
Nhanderuete nhandevy ome vae, hei vaekue.
Nmeros13.2533
26
Hae rami te pe kuery ma ndapeoxei. Hae rami rgue py
Senhor Penderuete ojapo ukaague rupi e pendekuai. 27 Hae rami vy
ray kuery regua, hei, peje vaekue.b 29 Hae ramo xee aipoae vaekue
33 penerenonde tape hae javi rupi oo te, ojou uka vy pe kuery pepyta
agu. Pyvy ma tata py oexa uka tape peo agu, hae r ra py ma arai
rupi, hae vaekue pendevy.
Nmeros14.2038
34
Hae rami pendeayvua Senhor oendu vy ivai reve oura reve
aipoei vaekue: 35 Anhet ete aipoae, kovae avakue heko vai vae regua
yvy hae opyr ma oikovyague ame r ixupe hae tay kuery pe ju,
Senhor rupive oiko agu onhea rire, hei vaekue Senhor. 37 Hae
rami avi pendekuxa xevy voi Senhor ivai vy aipoei vaekue: Hae
rami ae avi ndee voi ndereupityi r hae vae yvy. 38 Hae r Num Josu
ray nerenonde rupi oiko vae, hae vae ae r oupity. Embopya guaxu
ke havy, mbaeta hae vae ojapo r Israel kuery hekoa agu rami yvy
ame vae re. 39 Hae gui penderay kueiry, hae kuery pe Omboa pyr
tekoa ea katy, tape Ye pyt katy oo vae rupi, hei vaekue Senhor.
Nmeros14.3945
41
Hae ramo pe kuery aipopeje vaekue xevy: Rojejavy rima
Senhor rovai. Rojeoi nho r joe ropu vy, Senhor Nhanderuete
ijayvuague rami vy, peje vy pete-te penerembiporu joe opua pygua
pejopypa vy pendepya py pemo ae pekuapy yvyty ikuaia katy pejeoi
agu. 42 Hae ramo Senhor aipoei karamboae xevy: Aipore hae kuery
pe: Tapeo eme, pepu eme joe, mbaeta xee ndaikoi r pe kuery mbyte,
penderovaigua kuery pendereitypa e agu, re, hei vaekue. 43 Hae
b
1.28 Enaque ray kuery ma gigante ikuai rakae (Nmeros13.28).
Deuteronmio1,2 308
2
Hae vae rire ma jajeapa vy tekoa ea katy ju jajeoi, tape ye
1
pyt katy oo vae rupi, Senhor xevy aipoeiague rami vy. Hae rami
vy mbovy ra re rei e jajere-jere jakuapy Seir regua yvyty yvry rupi.
2 Hae r Senhor ijayvu vy aipoei xevy: 3 Pejere-jere vaipa ma kovae
eme hae kuery reve, mbaeta hae kuery yvy ma namei r pendevy,
ne ruxi pepyr agu rive voi. Mbaeta Esa kuery pe ae ame rakae
Seir yvyty regua hae javi. 6 Hae kuery gui tembiu peu vaer pejogua
nhanderyvy Esa ramymino kuery Seir re ikuaia yke rupi. Hae rami vy
tape Elate hae Eziom-Geber gui yvy joja reia katy oo vae gui jajeapa vy
tape Moabe regua tekoa ea rupi oo vae rupi ju jaa.
9 Hae gui Senhor aipoei xevy: Pejavyky rei eme Moabe pygua
kuery, ne pepu rei eme guive hae kuery re, mbaeta hae kuery yvy ma
namei r pendevy, mbaeta Ar tet ame ma voi L ramymino kuery
pe, hei. 10 (Hae py ymave rupi ikuai vaekue ma emim kuery. Hae vae
kuery ma tuvixakue, heta ete, hae anaquim kuery rami ipuku vaekue
rakae. 11 Hae kuery pe ma Refaim ikuai ea vaekue, anaquim kuery
pe rami avi. Hae r hae kuery pe Moabe pygua kuery ma Emim kuery
hei. 12 Hae horeu kuery voi ikuai vaekue Seir py. Vaeri Esa ray kuery
re, Senhor heiague rami vy jaaxa vaekue Zerede yak rovaigua re.
14 Cades-Barnia guive Zerede yak rovaigua peve jaguataague hae javi
ma trinta e oito maet, nhande kuery regua avakue joe opu vaety hae
javi omanomba peve nhandeaty mbyte py ae, Senhor oura reve ijayvu
309 Deuteronmio2
ma voiague rami vy.c 15 Hae rami vy Senhor ae opo oupi hae kuery
r Ar rupi, Moabe pygua kuery yvy rupi, 19 hae peva r Amom ray
kuery renonde katy peve. Hae r pejavyky rei eme, ne pepu rei eme
hae kuery re, mbaeta Amom ray kuery yvy ma namei r pendeyvyr,
L ray kuery yvyr ame ma voi rire. 20 (Hae rami avi hae vae yvy
pe Refaim kuery yvy ea avi, hae kuery voi ikuai ranhe rire, hae
kuery pe amonita kuery Zanzumim kuery ea vae ae. 21 Hae kuery ma
tuvixakue, heta ete, hae anaquim kuery rami ipuku vaekue rakae. Hae
gui Senhor omomba vaekue amonita kuery renonde gui. Hae ramo
hae kuery ju omondyipa ma vy ikuai hekoague py. 22 Hae rami ae avi
Esa ray kuery re ojapo rakae Seir py, mbaeta hae kuery renonde horeu
kuery omomba rire Esa ray kuery ju ikuai hekoague py, kovae ra
peve. 23 Hae gui Caftor pygua kuery voi guekoa gui ae ou vy omomba avi
rakae aveu kuery Gaza tekoa peve ikuai vaekue, hae vy ikuai hekoague
py.) 24 Hae gui Pepu ke havy. Tapeo, hae peaxa Arnom yak. Neexa,
Nmeros21.2130
26
Hae ramo Quedemote tekoa ea gui xee amondouka ayvu
mombeuar kuery Hesbom pygua huvixa Seom-a py. Ayvu haevepa
rei agu regua amombeu uka vy aipoae: 27 Tove toroaxa ndeyvy rupi.
vaer voi perta re reme. Hae vy tove toroaxa ndeyvy rupi, 29 Esa
ray kuery Seir py ikuai vae oremboaxaague rami avi, hae Moabe
pygua kuery Ar py ikuai vae voi. Hae rami vy roaxa agu Jordo yak
rovaigua re, oreyvyr Senhor Oreruete ome vaekue py rova peve,
hae uka vaekue. 30 Hae rami te Hesbom pygua huvixa Seom ndoipotai
jaaxa ijyvy rupi, mbaeta Senhor ae ojapo inhak rata rupi onhe py
ndoipotaia oendu agu rami, pendepo py omboaxa agu a pexaa rami
2.14 Nmeros14.2835
c
Deuteronmio2,3 310
omboaxa agu Seom hae ijyvy hae javi. Tapeo havy peipeapa, pe ju
ijyvykue py penhemboekoa agu, hei vaekue.
32 Hae gui Seom ojeupegua kuery hae javi reve ou okuapy
Nhanderuete omboaxa ramo jaitypa, tay kuery hae ixupegua kuery hae
javi. 34 Hae vae jave hae kuery ret ikuai vae jajopypa vy nhamomba
Nmeros21.3135
3
Hae gui jajeapa vy Bas katy tape oo vae rupi ju jaa. Hae ramo
1
aipoei xevy: Ekyje eme hae kuery gui, mbaeta amboaxa ndepo py,
ixupegua kuery hae ijyvy hae javi reve. Hae vae re pejapo r amorreu
kuery ruvixa Seom re pejapoague rami, Hesbom pygua ae vaekue, hei
vaekue. 3 Hae rami vy nhandepo py Senhor Nhanderuete omboaxa
avi Bas pygua huvixa Ogue, ixupegua kuery hae javi reve. Jajukapa,
ne petei voi oikove agu rami e. 4 Hae vae jave py nhandepoaka
ikora rok jokoa vae voi. Tet mbovy e rei avi jajopy ikora e vae.
6 Nhamomba katui, Hesbom pygua huvixa Seom mbaekue re jajapoague
gui jaipea vaekue ijyvy Jordo yak kyv rupi itui vaekue, Arnom yak
guive yvyty Hermom yvyty peve. 9 (Hermom yvyty pe ma Sidom pygua
kuery Siriom hei, hae r amorreu kuery ma Senir hei okuapy vae.)
10 Hae rami vy nhandepoaka yvy joja reia rupi tet ikuai vae re, Gileade
regua hae javi re, Bas regua re voi, Salca hae Edrei peve. Hae vae
ma Bas pygua huvixa Ogue openaague meme. 11 (Mbaeta Bas pygua
huvixa Ogue anhoi ma oikove vaekue refaim kuery regua. Hae vae
311 Deuteronmio3
rupa ma ferro guigua, Amom ray kuery ret Rab re o teri vae. Ipuku-a
ma irundy metros, hae r ipya ma moko metros, a nhaa rami.)
Nmeros32.3342
12 Hae vae jave py ae jajopypa nhandeyvyr. Hae gui Arnom
yvyugua yvry Aroer tekoa o vaekue guive Gileade regua yvyty
mbytekue peve, tet ikuai vae hae javi reve amboaxa Rben hae Gade
ramymino kuery pe. 13 Hae r Manasss ramymino kuery mbytekue
ma Bas ae, gesurita hae maacatita kuery yvy ojeaa peve. Hae vy tekoa
ikuai vae ma guery py ae oeno rire Havote-Jair ea a peve. 15 Maquir
amboaxa Gileade guive Arnom yvyugua peve, hae vae mbyte rupi ijaor
opyta oiny ramo, hae gui Jaboque yak yvry Amom ray kuery yvy
ojeaa peve. 17 Hae rami ae avi Arab rupi ma Jordo yak opyta ijaor,
Quinerete yupa guive Arab regua yero peve, hae gui kuaray oa katy
ma Pisga yvy guy katy rupi oo.
18 Hae vae jave py pendevy xeayvu vy aipoae vaekue: Senhor
Nmeros27.1223
23 Hae vae jave xee voi ajapukai Senhor pe. Hae vy aipoae: 24 Ah
ndevy, tove taaxa avi, xee voi aexa agu yvy por Jordo yak rovai re
itui vae, hae vae yvytya hae javi, Lbano peve, hae vaekue Senhor
pe.
26 Hae rami te pe kuery kuxa Senhor xevy ivai vy noendu
potai. Hae rami vy aipoei: Haeve ma! Ndeayvuve eme xereve hae
nunga re. 27 E eovy Pisga yvyty apyte ry, hae ema kuaray ijapuaia
katy, ipuku-a katy hae oikea katy. Nderexa py rive r rexa, mbaeta
ndaevei kovae Jordo yak rovai re reaxa agu. 28 Hae rami avi Josu
4
A ma Israel kuery, pendu ke ayvu oeja pyre hae arandua
1
pejapo ete agu, mbaeta hae rami vy pexa uka r penearandua hae
peiko por kuaa amboae regua kuery rembiexa py. Hae nunga ayvu oeja
pyre hae kuery oendu vy Anhet ete kovae kuery ma hiarandu ete
hae ikuai por kuaa vae, hei r okuapy. 7 Mbaeta mbae nunga kuery
omboe agu hae rami hei vaekue. 11 Hae vae yvyty yvry peva vy
pearmba pekuapy. Yvyty ma tata raku jekuaa yva mbyte peve, hae gui
pyt vaikue, arai pyt guive. 12 Hae gui tata mbyte gui Senhor ijayvu.
Ijayvu nhendu r pendu vaekue. Hae rami ete ijayvua pendu vaeri ne
peteve py ndapexai vaekue. 13 Pendevy peguar omombeu guexeve
guar, ojapo uka avi dez ayvu ojapo pyr. Hae vae ma ombopara moko
itape re. 14 Hae vae jave ae Senhor xevy penemboe uka avi oayvu
vae, e vy yva guy rupi oveve vae ramigua, 18 mymba yvy rupi otyryry
vae, e vy pira yy gury ikuai vae voi. 19 Peiko kuaa pota ke, yva re
pema vy kuaray, jaxy, jaxy-tata hae mbaemo yva re ojekuaa vae hae
javi pexa vy pejekore vy henonde penenapy re pe reve pemboete e
agu, mbaeta hae nunga ma Senhor Penderuete ae oeja vaekue yva
gury hae javi regua ikuai vae peguar rive. 20 Hae r pe kuery ma
4.24 Hebreus12.29
d
Deuteronmio4 314
yvyra hae ita guigua, oexa e vae, oendu e vae, okaru e vae, ne
oet e vae. 29 Hae gui mae ma peka r Senhor Penderuete, hae vy
mbaeta yvy re Nhanderuete avakue omoingo guive, yva guy hae javi
rupi ndoikoi ne noenduai teri gu ramigua. 33 Tyr pa amongue vae
regua ndau oendu ma tata mbyte gui tuuete ijayvu vae te okuave teri,
pe kuery re oikoague rami? 34 Tyr amongue tuuete ndau onhembopya
ma amboae regua kuery mbyte gui ojeupe guar oipea agu, joeko aa
py, mbaemo por oexa ukaa py, ipor vae ojapoa py, joe opua py, opo
oupi vy opoakaa oexa ukaa py, opa mar nhomondyipaa py, Egito yvy
re Senhor Penderuete penembiexar ojapoague rami ete? 35 Pendevy
penemboe agu, hae yvy re ju oexa uka guata tuvixa vae. Hae ramo
hata mbyte gui pendu vaekue ijayvua. 37 Peneramo kuery hae oayvua
oipeapa agu amboae regua pendegui ipoakapave vae voi, hae gui
pendeyvyr vaekue py peru agu, a jaexaa rami ae. 39 Hae nunga rupi
havy oayvu oeja vaekue hae ojapo ukaague a xee ju amboaxa vae,
pendekuai pori agu, hae penderay kuery ju pe ndapeikovei jave,
pendeyvyr Senhor Penderuete rakae r peve guar ome vaekue py
pendekuai puku agu hei Moiss.
Nmeros35.915; Deuteronmio19.13
41Moiss
oiporavo mboapy tet onhemi atyr Jordo yak regua
kuaray oua katy ikuai vae, 42 hae py potae vy e oir ojuka vaekue
4.35 Marcos12.32
e
315 Deuteronmio4,5
ma mbaemo oikuaa uka pyre, ayvu oeja pyre hae arandu rupigua Israel
kuery pe Moiss omombeu vaekue Egito yvy gui oupa jave py, 46 Jordo
yak rovai teri ikuaia re, Bete-Peor katyi yvyugua rupi ikuai jave,
amorreu kuery Hesbom pygua ruvixa Seom oiko vaekue yvy re. Hae
vae ma Moiss hae Israel kuery ojuka vaekue Egito yvy gui oupa ma
jave, 47 hae ijyvykue guive ojopypa ikuai agu, Bas pygua huvixa Ogue
yvykue guive. Hae vae mokove ma amorreu kuery huvixa ikuai vaekue
meme. Ijyvykue ma Jordo yak regua kuaray oua katy itui, 48 Arnom
yvyugua katyi Aroer tekoa o vae guive, hae Siom yvyty peve (hae vae
ma Hermom), 49 Yvy joja reia hae javi Jordo yak regua kuaray oua katy
o vae, yvy joja reia regua ye rembe peve Pisga yvyty katyi yvy guy
rupi.
xodo20.117
5 Hae
gui Israel kuery Moiss oenomba vy aipoei:
1
ojapo, hae r nhande kuery apy ai jakuavei teri vae reve ae. 4 Nhande
kuery nhaendua py ete Senhor ijayvu, yvyty ry tata mbyte gui. 5 (Hae
ikuai vae raangaa, yva gury yvy re ikuai vae ramigua, ne yvy guy
rupi yy o vae rupi ikuai vae raangaa voi. 9 Hae nunga neremboetei r,
Senhor Nderuete ndepeaague re, opo oupi vy opoakaa oexa ukaa py.
Hae rami rire Senhor Nderuete omboete uka sbado ra.
16 Remboete r nderu hae ndexy, Senhor Nderuete ojapo ukaague
rami, reikove puku hae reiko por agu ndeyvyr Senhor Nderuete
ome vaekue py.f
17 Ejojuka eme.g
18 Ndetavy eme.h
19 Nemonda eme.i
xodo20.1821, 31.18
22
Hae vae ayvu rupi ma pendeaty vae kuery pe Senhor ijayvu
rakae yvyty oa gui. Tata hae arai pyt mbyte gui onhendu at. Hae
vae rire ndaijayvuve jevyi. Moko itape re omboparapa ma rire ome
xevy. 23 Yvyty tata ojopeayi teri reve arai pyta gui ijayvu r pendu vy
oexa uka opoakaa hae imar e vaea. Roendu guive tata mbyte gui
ijayvu r. A roexa r Nhanderuete ndee ava reiko vae reve ijayvu te
reikove teri. 25 Havy a, mbae re tu romanomba ta? Mbaeta pevae tata
rami xevy pendeayvu r Senhor oendu vy aipoei xevy: Xee aendu heta
vae kuery ndevy pe ijayvu r. Hae kuery haevea rami meme ijayvu.
29 Hae kuery pya re o ete rgue xerenonde ojererokyjea rupi ikuai
f
5.16 Mateus15.4, Marcos7.10, Efsios6.23 g5.17 Mateus5.21, Romanos13.9,
Tiago2.11 h5.18 Mateus5.27, Romanos13.9, Tiago2.11 i5.19 Romanos13.9
j
5.21 Romanos7.7, 13.9
317 Deuteronmio5,6
agu, hae ajapo uka vae hae javi rupi, hae kuery ikuai por agu, tay
kuery voi, rakae r peve guar! 30 Tereo havy, hae kuery pe Tapeopa
r xee amombeuve r ajapo uka vae, xeayvu hae aipota vae hae
javi. Hae vae re ma ndee remboe r hae kuery oyvyr ame vae py
ikuai jave ojapopa agu rami, hei vaekue Senhor. 32 Hae nunga rupi
pejapopa pota r Senhor Penderuete ojapo uka vaekue. Hae ramia gui
pejepea eme peiporu kuaa katy, ne peiporu kuaa ea katy. 33 Senhor
Penderuete ojapo uka vae hae javi rupi pendekuai, pendekuai por hae
peiko pukuve agu pendeyvyr pejopy agu vae re.
6
Kovae ayvu ma Senhor Penderuete ojapo uka vaekue,
1
pendu ke Israel kuery, peikuaa pota hae pejapo ete agu, pendekuai por
hae penderetave ete agu pendeyvy kamby hae ei oata ea py, Senhor
peneramo kuery ruete aipoeiague rami vy. 4 Pendu ke, Israel kuery.
Petei oiko Senhor, Senhor Nhanderuete ae.k 5 Hae nunga rupi peayvu
re. 7 Hae vae rupi pemboe r penderay kuery. Hae vae rupi avi r
pendeayvu pekuapy pendero py, tape rupi peikoa py, penheno hae pevy
ju ma vy guive. 8 Hae vae re penemomaenduaar pejokua r imoiny
vaekue, uvaty hae oliveira ty penhot vaekue. Hae vae gui peu vy
penevyatmba ma vy 12 penheangu penderexarai e agu Senhor, Egito
pendekuai, hery rupi anho r peura. 14 Peiko eme amboae tuuete ramigua
pe, ne teve yvy regua kuery pendeyvry ikuai vae ruete pe, 15 mbaeta
Senhor Penderuete penembyte oiko vae oipota hexe anho pejerovia. Hae
6.4 Marcos12.29,32
k
6.5 Mateus22.37, Marcos12.30,33, Lucas10.27
l
Deuteronmio6,7 318
ayvu hae arandua rupigua hae ojapo uka vaekue hae javi. 18 Senhor
renonde rupi pejapo r haeve vae hae ipor vae anho, pendekuai por
agu, hae yvy por re pendekoa agu, Senhor peneramo kuery pe oura
reve ome agu re ijayvuague py ae, 19 hae penerenonde gui pendovaigua
rami vy hae gui orepea orereru agu kovae yvy nhaneramo kuery pe
oura reve nhanderekoar ome agu re ijayvuague py. 24 Senhor ijayvu
avi kovae ayvu oeja vaekue hae javi jajapopa ete agu, hae henonde
jajererokyjea rupi nhandekuai agu, rakae r peve nhanemoingo por
hae nhanemoingove agu, a peve ojapoa rami ae. 25 Hae gui Senhor
Nhanderuete renonde kovae ayvu ojapo uka vaekue hae javi ri jajapo
ramo aipoeiague rami ae, hae nunga o r nhandereko porr, re r.
xodo34.1017
7
Senhor Penderuete pendereru r pendeyvyr py penderekoa
1
agu, hae penerenonde gui oipea reta r yvy regua: heteu kuery,
girgaseu, amorreu, cananeu, ferezeu, heveu hae jebuseu kuery, sete
regua r oipea pendegui hetave hae imbaraetekueve vae te. 2 Hae vae
kuery ojapo r penderay kuery xegui ojepea agu rami, amboae tuuete
ramigua kuery pe ju ikuai agu. Hae ramo penderovai Senhor poxya
hendy vy penemomba vyvoi r. 5 Hae rami rgue py po rami r pejapo
hae kuery re: Peitypa r altar hae kuery ojapo vaekue, pemopmba r
ita omopu vaekue, peakeo r yvyra taangaar omopu vaekue, hae
gui peapypa r mbaemo raangaar ojapo vaekue.
m
6.13, 16 Kovae ayvu rupi Jesus ombovai anha omoangeko r (Mateus4.7,10,
Lucas4.8,12).
319 Deuteronmio7
nunga rupi pejapopa r ojapo uka vaekue, ayvu hae arandua rupigua
kovae ra gui pendevy amboaxa vae.
Levtico26.313; Deuteronmio28.114
12 Povae arandua rupigua pendu vy pemo por hae pejapo ete
ri ramo Senhor Penderuete oiko r guexeve guar peneramo kuery
pe oura reve ojapo vaekue rami. 13 Hae rami vy penderayvua rupi
vae pexaa py ojapo vaekue re, hexa pyr hae mbaemo por ete ojapo
vaekue re, mbaeta Senhor Penderuete opo oupi vy opoakaa oexa uka
reve penereno hae gui. Haekue rami ae ju r ojapo yvy regua pekyjea
vae kuery hae javi re. 20 Hae kuery mbyte rupi Senhor Penderuete
Deuteronmio7,8 320
avi r huvixa kuery, hae ramo pejapo agu yva guy rupi hae kuery
rery naimaenduaavei agu rami. Avave rei ndaipoakaai r pendere,
pemomba peve. 25 Hae kuery ruete raangaa ma peapypa r tata py.
Prata hae ouro hae nunga onhovague re voi pepena rei eme, peraa eme
penembaer, hae vae py pea e agu. Mbaeta hae nunga ma Senhor
Penderuete pe r ojeguarupy. 26 Hae nunga rupi peru eme ojeguarupy
penderopy guar, ayvu vaipy pe voi peiko e agu hae nunga rami
ae. Hae nunga hae javi pejou vai hae pembojeguaru ete r, ayvu vaipy
meme ramo.
8
Peikuaa pota ke ojapo uka pyre a amboaxa vae pejapopa
1
ete agu, peikove hae penderetave agu. Hae gui yvy Senhor
penamo kuery pe oura reve ome agu re ijayvuague py peva vy
pendekuai agu. 2 Penemaendua ke tape rupi Senhor Penderuete
nunga rupi peikuaa pota penekurax py, mbaeta avakue guay kuery
omoarandua rami avi Senhor Penderuete penemoarandu herekovy.
6 Pendekuai Senhor Penderuete ojapo uka vaekue rupi ete, gueko
Senhor Penderuete pendereraa r yvy pora py, yak ikuaia, yvu, yvu
typy vae guive yvyugua hae yvyty ry gui oxyry oiny vae, 8 yvy trigo
hae cevada oiko pora, uva, figo hae roma oiko pora guive, hae
gui oliveira, azeite hae ei ikuaia. 9 Hae vae yvy re ma tembiu oata
n
8.3 Kovae ayvu rupi Jesus ombovai anha omoangeko r (Mateus4.4, Lucas4.4).
321 Deuteronmio8,9
agu rami e r peu, mbaeve rei ndoatavei ma r hae py. Yvy re ita
ikuai vae py ferro o, hae yvyty ikuai vae gui ma peno r overa vae.
10 Pekaru vy penevyatmba r, hae vy perovya r Senhor Penderuete
re, hae ojapo uka vaekue ndapejapo ei agu, arandua rupigua hae
ayvu oeja vaekue, pendevy a amboaxa vae ae. 12 Hae rami pekarupa
prata hae ouro voi ndoatavei agu rami rire te 14 xapya rei pendepya
vaekue ri mboi inhar ete vae ikuaia rupi, japeuxa popia vae hae yvy
pirua yy ikuai ea rupi. Hae gui pendevy itaova gui yy omo vaekue,
16 hae tekoa ea rupi penemongaru vaekue man penderu kuery oikuaa
9
Pendu ke, Israel kuery. A peaxa r Jordo yak, amboae regua
1
ma heta hae yvateve vae, Enaque ray kuery ae. Hae vae kuery reko ma
pendua ae ma, Mavae r tu ipoaka Enaque ray kuery re? ea ramo.
3 Hae nunga rupi a peikuaa pota, mbaeta Senhor Penderuete ae oaxa
ramo aipopeje eme pendepya py: Xereko por ramo ae Senhor xereru
kovae yvy re xerekoa agu, peje eme. Mbaeta kovae yvy regua kuery
heko vai ramo Senhor oipeapa r penerenonde gui. 5 Pendereko pora
Deuteronmio9 322
xodo32.120
6
Hae nunga rupi peikuaa pota ke, mbaeta pendereko pora re e
Senhor Penderuete ome kovae yvy por pendekuai agu, mbaeta pe
kuery ma peneak ratgue ae. 7 Penemaendua tema, pendexarai eme tekoa
vaekue itape ajopy agu, guexeve guar Senhor pendereve ojapo vaekue
oa. Yvyty ry ma quarenta ra hae pyt re aiko mbojape hau e re, ne yy
ayu e re. 10 Hae ramo xevy pe Senhor ome moko itape Nhanderuete
py ma Senhor ome xevy moko itape ipara vae, guexeve guar ojapo
vaekue oa. 12 Hae vy Senhor aipoei xevy: Epu ju ke, eguejy pojava apy
gui, mbaeta ndevygua kuery Egito yvy gui reru vaekue onhemongyapa
ma ojeoivy. Are ei re ojepeapa ma hae kuery rekor aeja vaekue gui,
mbaemo ryku gui rive nguuete raangaar ojapo vy, hei vaekue.
13 Xevy pe Senhor ijayvuve ju vy aipoei: Kovae kuery xee aexa r
inhak rat ete okuapy. 14 Tamomba ete, yva guy hae javi rupi gui hery
amboguepa agu. Hae gui ma ndegui ju amoingo r pete regua hae kuery
gui imbaraetekueve hae hetave vaer, hei vaekue xevy 15 Hae ramo
ajere vy aguejy yvyty gui. Hae ramo yvyty ojopeayi oiny tata gui. Xepo
py araa moko itape guexeve guar ojapo vaekue oa. 16 Hae gui ama r
rami ipoxy etea gui. Hae rami te petegue ju Senhor oendu xeayvua.o
20 Aro pe voi Senhor ipoxy raxa vaekue omomba agu rami. Hae rami te
9.19 Hebreus12.21
o
323 Deuteronmio9,10
hae vae jave py Aro re voi ajerure. 21 Hae rami vy pejejavya rupi vaka ray
raangaa pejapo vaekue ajopy vy apypa, hae gui amoumba por ikuipa
peve. Ikuikue ma yak yvyty gui oxyry oiny vae py amombo.
22 Hae gui Taber py, Mass hae Quibrote-Hataav py ju
xodo32.1114
25
Senhor renonde py ajeroa ainy, hae quarenta ra hae quarenta
pyt re xetui, pendevy Senhor Amomba r hei rire. 26 Hae vy
kuery Abrao, Isaque hae Jac re. Eikuaa pota eme kovae kuery inhak
ata re, ne heko vaia re, ne ojejavy okuapya re. 28 Hae rami Egito yvy
ae renomba rakae ndepoaka etea rupi, hae ndepo reupi reve, hae
vaekue Senhor pe.
10
Hae vae jave py Senhor aipoei xevy: Moko itape ju
1
pete hyru yvyra accia guigua ajapo, hae moko itape amoatyr jypy
guare rami guar. Hae gui a avy yvyty re mokove itape xepo py araa
reve. 4 Hae gui itape re Senhor jypy iparaague rami ju ombopara dez
ayvu ojapo uka vae, pendeatya ra py yvyty ry tata o vae mbyte gui
omombeu ypy vaekue rami ae. Hae rami vy Senhor omboaxa xevy.
5 Hae ramo ajere vy yvyty gui aguejy ju. Itape ma amboyru hyrur ajapo
vaekue py. Hae vae py ae opyta, xevy Senhor ojapo ukaague rami vy.
Gudgoda katy, hae Gudgoda gui ma Jotbat katy ju ojeoi. Hae vae
yvy re ma yaki ikuai rei. 8 Hae vae jave py Senhor oiporavo Levi
heta vae kuery renonde rupi, yvy peneramo kuery pe aura reve ame
agu re xeayvuague py hae kuery ova vy ikuai agu.
uka vae hae oayvu oeja vaekue, a pvy amboaxa vae, hae rami vy
pendekuai por agu. 14 Ma, yva hae yvate rupi yva o vae ma Senhor
Penderuete mbae meme, yvy hae hexe ikuai vae hae javi guive. 15 Hae
rami avi peneramo kuery Senhor oayvu etea rupi omboaxy rire pe kuery
hae kuery ramymino pendekuai vae ju ojeupe guar pendeporavo hae
javi regua gui, a pexaa rami. 16 Hae nunga rupi penekurax gui pemboi
mbaemo vai o vae, hae pendekuaive eme peneak rata rupi. 17 Mbaeta
Senhor Penderuete ma tuuete ikuai vae ruete, hae senhor ikuai vae
Senhor, Nhanderuete yvateve vae, ipoakapa hae okyjevepy vae. Hae ma
pete rive joegui oayvuve vae, ne omemby ndojopyi r guive haevea
rami joguereko agu. 18 Haevea rami r oguereko tyre hae imeve vae,
oayvu avi amboae regua kuery, hae kuery pe tembiu hae ijaor ojou uka
vy. 19 Hae nunga rupi pe avi peayvu r amboae regua, mbaeta pe kuery
voi amboae regua pendekuai vaekue Egito yvy re peiko jave. 20 Hae gui
hae ma perovya vaer hae Penderuete oiko, pendevy ojapo vae mbaemo
tuvixa ete vae nhomondyipaar, penderexa py ae pexa vaekue. 22 Mbaeta
peneramo kuery ma setenta ikuai vae reve ojeoi rakae Egito yvy katy.
Hae gui a ma Senhor Penderuete pendeapo yva re jaxy-tata ikuai vae
rami pendereta agu rami.
rupigua hae ojapo uka vaekue hae javi rupi. 2 A gui peikuaa pota
ojapo vaekue re, Egito pygua huvixa Fara re, ijyvy jave rupigua hae
javi re, 4 Egito pygua xondaro kuery re, hae gui kavaju rygua hae
karxa ikuai vae re Senhor ojapoague re, mbaeta hae kuery ry rupi
ombou Ye Pyt, penderakykue hae kuery ou jave py. A peve guar
Senhor omomba. 5 Penemaendua avi tekoa ea py ojapoague re, apy
peva peve, 6 hae gui Rben ramymino Eliabe ray kuery Dat hae
Abiro re ojapoague re. Mbaeta yvy ojepea ramo hoapa rakae, hoo
pygua kuery, hoo hae hupive oo vaekue hae javi, Israel kuery pav
oexaa py. 7 Penderexa py ae pexa vaekue tuvixa ete vae Senhor ojapo
r.
ome vae ma yvyty hae yvyugua reia, oky yva gui hoa vae gui ae
r inhak vae. 12 Hae vae yvy re Senhor Penderuete ae r opena.
mbaemo henho jave hae ipoty jave ju, mbaemo ray penhot vaekue
gui pemono agu, uva rykue hae azeite pereko agu. 15 Pendeyvy rupi
poxya hendy ramo ojoko r yva ndaokyvei agu rami, hae ramo yvy
re mbaemo naenhovei r, hae are e re pekanhymba r yvy por
Senhor pendevy ome vaekue gui.
18 Hae nunga rupi pemo por xeayvuague pendepya hae
hetave agu penderay hae penderajy kuery pe voi, yvy Senhor oura
reve peneramo kuery pe ome agu re ijayvuague py penderekoa ma vy,
yvy ry yva o temaa rami avi. 22 Mbaeta xapya rei kovae ayvu pendevy
amboaxa vae hae javi pejapo ramo, Senhor Penderuete peayvua rupi,
heko rupi pendekuai, hae hexeve peiko ramo 23 Senhor oipeapa r
amboae regua kuery hae javi. Hae ramo pejopy r hae kuery ikuaiague,
pe kuery gui hetave hae imbaraetekueve te. 24 Hae gui mamo r
ojapo uka vaekue pejapopa ramo, a amboaxa vae rupi ae. 28 Hae r
Jordo yak rovai re o, kuaray oikea katy, cananeu kuery yvy re, yvy joja
reia re Gilgal rexei, Mor py yvyra carvalho ikuai vae katyi. 31 Mbaeta
hae arandua rupigua a aikuaa uka vae hae javi rupi pendekuai agu.
mbaeta a peve pete-te hae ae ojou pora rami rive r ikuai, 9 mbaeta
p
12.15, 22 Mbaeta guaxu puku ma kaaguy rupigua r Senhor pe ome mbyr e.
Haeve amongue vae rei hou tema agu.
Deuteronmio12,13 328
r reu xoo. Hae nunga gui ma avakue haeve vae hae haeve vae te
haeve hou agu. 23 Hae rami avi eikuaa pota huguy reve reu e agu,
mbaeta tuguy re ma o tekove. Ndaevei tekove xoo reve reu agu. 24 Heu
amboaxa vaekue hae javi, ndee hae nderay kuery peiko por agu rakae
r peve, Senhor Penderuete renonde haevea ramigua pejapo ramo.
29 Hae gui penerenonde gui Senhor Nderuete amboae regua kuery
hae kuery ikuaiague rami avi reiko e agu, nerenonde gui omombaa
rire te. Eikuaa pota rei eme guive hae kuery ruete raangaa kuery re,
ne Hae kuery nguu ete raangaa omboeteague rami xee voi ajapo r,
re eme. 31 Emboete eme Senhor Nderuete hae rami, mbaeta hae kuery
r, ne neremboivei r guive.
rgue py rejuka re. Ndee ranhei r ndepo reupi rejuka agu, hae gui
heta vae kuery hae javi ju r. 10 Pejapipa r ita py omano peve, mbaeta
peporandu por r. Xapya rei hae rami ete mbaemo vai penembyte
rupi anhet ri oiko rae ramo 15 hae vae tet pygua kuery pejukapa
Senhor Penderuete ijayvua pendu vy hae ojapo uka vaekue hae javi
pejapo ri ramo, a amboaxa vae ae, Senhor Penderuete renonde rupi
haevea ramigua anho pejapo agu.
14
Senhor Penderuete ray kuery ae peiko. Hae nunga
1
Levtico11.147
3
Ne peteve ndapeui r ojeguarupy regua. 4 Povae mymba roo
anho r peu: vaka, vexai, kavara, 5 guaxu etei, guaxu puku, guaxu
mir, kavara kaaguy regua, antlope, vexa yvyty rupigua hae gamo.
6 Mymba ikuai vae regua ipyap mbyte rupi jao vae, hae oixuu jevy
mymba oixuu jevy vae anho, hae vy ipyap jao vae anho: camelo,
tapixi hae arganaz, oixuu jevy vaeri ipyap jao vae vy. Hae nunga
ma haeve vae r pendevy. 8 Poryko voi ndaevei, mbaeta ipoap jao
vaeri oixuu jevy vae guive vy haeve vae r pendevy. Hae vae
roo ndapeui r, hegue re voi pepoko eme.
9 Yy rupi ikuai vae gui ma povae regua r peu: ipepo hae
ipekue vae hae javi. 10 Hae r opa mbae ipepo e vae, hae vy
taguato guaxu ye rupigua, 13 aor, taguato hae milhano, hae hae vae
regua ma guive r; 14 hae javi uruvu, hae hae vae regua ma guive r;
vae regua ma guive r; 16 hae gui mocho, bis, aka, 17 oko, abutre,
pendevy, peu vaer e. 20 Hae r guyra haeve vae hae javi regua ma
peu r.
21 Mymba omano rive vaekue ma ndapeui r. Haeve peme
agu amboae regua kuery peneret py ikuai vae pe hou agu, hae
vy amboae regua kuery pe pemboekovia agu, mbaeta pe kuery ma
Senhor Penderuete pegua ikya e vae.
Napembojyi r kavara ray ixy kamby py ae.
331 Deuteronmio14,15
agu oiporavoague py, mbaemo aju guigua, vinho, azeite, hae gui
nerymba vaka hae vexai kuery ray ypyi regua gui. Hae rami vy r
reikuaa Senhor Nderuete renonde rejererokyjea rupi reiko agu, reikovea
pukukue re. 24 Hae gui xapya rei henda Senhor Nderuete guery omo
vae, pendeyvy rupi oyvyr ndojopyi rire. 28 Mboapy maeta opa nhav
rupi oyvyr ndojopyi rire). Ou avi r amboae regua kuery, tyre hae
imeve vae neret py ikuai vae. Okaru r okuapy hevyatmba peve,
Senhor Nderuete nemoingo por agu ndepo py rejapo vae hae javi py.
15
Hae gui sete maeta opa nhav remboguepa kuerei r
1
hae javi pejapo ete agu. 6 Mbaeta Senhor Penderuete penemoingo por
re, aipoeiague rami vy. Hae ramo heta regua kuery pe peiporuka r
mbaemo, te hae kuery gui ma pe kuery ndapeiporui r mbaeve. Heta
regua re pendepoaka r, te hae kuery ma pendere ndaipoakai r.
q
14.22 Levtico27.3033, Nmeros18.21
Deuteronmio15 332
Levtico25.3538
7
Ndeyvyr Senhor Nderuete omeague rupi xapya rei nderekoa
rupi oiko r nderyvy iporiaukuei vae, neret o vae pygua. Hae ramo
ma ndepya rat eme, ne nerakte eme guive nderyvy iporiaukuei
pe. 8 Hae rami rgue py reipea r ndepo opa margua reiporuka agu
ixupe oata vae rei. 9 Enheangu ke amboae rami rei ndepya e agu,
aipore eme guive: Sete maeta ova ta ma, orevea nhamboguepa agu,
re eme, nderyvy iporiaui vae re rema vai vy ixupe mbaeve neremei
agu. Mbaeta hae rami r Senhor pe ojapukai r nderovai, hae ndere
o r rejejavya. 10 Remexeai py eme ixupe, ndepya re mbaemo
vai to eme remea py. Hae rami r Senhor Nderuete nemoingo por
r ndepo py rejapo vae hae rejapoxea hae javi py. 11 Mbaeta ikuai
re iporiaukuei yvy re. Hae nunga rupi aipoae ndevy: Eipea ndepo,
remexeai py reme agu nderyvy ojexavai reii vae hae iporiaukuei
ndeyvy re ikuai vae pe.
xodo21.111
12
Xapya rei pete nderyvy e vy nereindy hebreu regua ndevy
ovendea ramo ma mboapy meme maet pevei r remombaeapo. Hae
gui sete maeta py ma repoi ju r. 13 Ndea gui oo ma jave emondouka
nerymba kuery regua, mbaemo moayaty gui, hae uva renhamiaty gui
guare. Senhor Nderuete nemoingo porague regua gui reme r ixupe.
15 Nemaendua ke Egito yvy re ndee voi escravo reikoague gui Senhor
r xapya rei nerembiguai Xee ndaai r ndea gui hei r ndevy, mbaeta
nderayvu hae ndero pygua kuery voi, hae ndea py oiko por. 17 Hae
Pe kuery vae regua haeve vae hae haeve vae te peu r joa py,
guaxu puku e vy guaxu etei roo peua rami. 23 Hae r huguykue ma
Pscoa ra regua
xodo23.14,15; 34.18; Levtico23.48
16
Abibe jaxy re Pscoa ra ojeupity nhav pejapo r ngaru
1
peu mbojape imbovua revegua e, jexavai regua, (mbaeta Egito yvy gui
pejepea pojava rakae), peikoa pukukue re penemaendua agu Egito yvy
gui pejepeaague ra re. 4 Sete ra re pendea py no r mbojape mbovua,
pendeyvy hae javi rupi. Hae rami avi jypya ra kaarukue xoo pejuka
vaekue ma topyta eme koguer. 5 Pscoa ra pyguar ne peteve
Pentecostes ra regua
xodo23.16; 34.22; Levtico23.1521
9
Hae gui peipapa r sete semana peve. Mbaety rupi kyxe py mbaemo
aju pemono ypya ra guive sete semana peve r peipapa. 10 Hae vy
re. Hae rami vy kovae ayvu oeja pyre re peikuaa pota r pejapo ete agu.
Deuteronmio16,17 334
avakue hae kunhague, hae gui levita, amboae regua, tyre hae imeve
vae kuery penderekoa py ikuai vae reve. 15 Sete ra re r ngaru pejapo
porague rami.
xodo23.69
18
Penderekoar Senhor Penderuete ome vaekue py pe kuery
regua ikuaia hae javi rupi pemo r nhomboayvu vaety hae huvixa
kueryr, heta vae kuery re oikuaa pota agu haevea rami. 19 Joe peikuaa
pota eme haeve ea rami rei. Pete peayvuve eme joegui. Pejopy eme
omemby, mbaeta omemby ombogue r hiarandu vae rexa hae
omboeko vai rive r heko por vae. 20 Haevea rami meme r peikuaa
17
Hae gui vaka ray e vy vexai ipor e, ivaikue rei vae
1
hae vy kuaray, jaxy, hae vy yva re ojekuaa vae pe rei, xee ajapo
ukaague rami e. 4 Hae vae reko omombeua r pendu vy ma peikuaa
pota por r. Hae gui xapya rei anhet ete ri Israel kuery mbyte
haeve vae ojapo ramo 5 ava e vy kunha vae haeve vae apoare
335 Deuteronmio17
agu rami ojejavy vaekue. Petei hexaare omombeu ramo nomanoi r.r
7 Hexaare ranhe r ita omombo ojuka agu. Hae gui ma heta vae kuery
hae javi r ojapi. Hae rami vy pendea gui peipea agu heko vai vae.s
regua sacerdote kuery hae nhomboayvu vaety hae jave py ikuai vae
pe. Hae kuery pe reporandu r omombeu r rejapo vaer. 10 Senhor
ndaevei ojeupe guar kavaju omboetave agu, ne Egito yvy katy heta
vae kuery ogueraa jevy agu, kavaju ojouvexe vy. Mbaeta pendevy
Ndapejevyvei r kovae tape rupi hei vaekue Senhor. 17 Ndaevei
avi ojou reta agu guayxy jevyr, opya py tape por gui opia e agu.
Ndaevei guive ojeupe guar prata e vy ouro ojou reta agu.
18 Hae gui guenda opena atyr py oguapy ma vy ojeupe ae oguerova
r kovae lei kuaxia re ombopara vy. Hae vae ma levita regua sacerdote
kuerya py o vae. 19 Ngupive oguereko riae r, oikovea ra nhav
r
17.6 Hebreus10.28 s
17.7 1Corntios5.13
Deuteronmio17,18 336
opya py guyvy kuery gui onhemboyvateve e agu, hae ojapo uka pyre
gui ojepea e agu, oiporu kuaa regua katy ne oiporu kuaa ea katy
ma voi. Hae rami vy Israel kuery mbyte huvixa o are agu, hae gui tay
kuery ju.
18
Hae gui levita regua sacerdote kuery, hae levita kuery hae
1
r hae kuery mbaer vaekue, hae kuery pe ijayvuague rami vy. 3 Hae
nunga rupi povae ma sacerdote kuery peguar heta vae kuery ome
vaekue regua, vaka e vy vexai kuery mbae. Sacerdote pegua ma
ijaxiy kgue, hae gui hay kgue hae hyekue. 4 Hae kuery pe peme
avi r jypygua mbaemo aju, uva rykue hae azeite iporgueve gui, hae
gui vexai rague jypy guare voi. 5 Mbaeta hae kuery ma Israel kuery hae
javi regua gui Senhor Penderuete oiporavo vaekue, Senhor rery rupi
ombaeapo agu, hae gui tay kuery ju, ra nhav reguar.
6 Hae gui xapya rei pete levita ou r guekoa pete tet Israel regua
vae rei gui. Opya py ombaeapoxeai hae javi rupi r ou henda Senhor
oiporavoague py. 7 Hae rami vy ombaeapo r Senhor Nguuete rery
rupi, guyvy kuery levita regua hae javi Senhor renonde opena okuapya
rami. 8 Hae vae hou vaer ma hae kuery pegua reve joo rami ae r,
penderyvy kuery mbyte gui, ndee ramigua ae. Hae vae juru py amo r
xeayvu, hae kuery pe ju omombeu agu ixupe ajapo ukaague hae javi.
19 Xerery rupi xeayvu hae omombeu ramo ambopaga r ndojapyxaka
potai vae hae javi. 20 Ikuai avi r profeta kuery xerery rupi merami
ijayvu vaeri xeayvu namombeu ukaia vae, hae vy tuuete mboae rery
rupi ijayvu vae. Hae vae regua profeta kuery ma pejuka r. 21 Xapya
Nmeros35.915; Deuteronmio4.4143
19
Senhor Penderuete yvy regua oipeapa vy ijyvykue pendevy
1
ju ome ramo hae kuery rekoague hae hoogue ikuai vae pejopy
vy hae py pendekuai ma rire, 2 hae jave py mboapy tet ju pembojao r
tape hae vae katy oo vaer, hae pendeyvyr Senhor Penderuete ome
vaekue pembojao r mboapy henda rupi, hae vae tet py jojukaare ma
guive r onhemi agu.
Nmeros35.2228
4
Povae nunga jojukaare haeve r hae vae tet py onhemi vy
oikove agu: oir ojukaxe reia py e, potae vy e ojuka vaekue anho.
5 Xapya rei amongue oo r oir reve kaaguy re xak ojaya agu. Hae
vy haxa py yvyra ojaya agu oity rat ramo hiy gui ferro o xapya ramo
oir omongarau rire omano r. Hae gui ijukaare oo vy onhemi r hae
vae tet py oo jepe agu. 6 Hae rami e r huguy repyar opya py ipoxy
t
18.1519 Profeta Moiss ramigua Senhor omoingo vaer ma Jesus ae (Atos3.2223,
7.37). u19.13 Jordo yak yvry hae kuery ova ypyague py mboapy tet ombojao
ma voi rakae (4.4143). Apy ma mboapy ju ombojao agu re ijayvu, hae javi vy mboapy
meme tet o agu jojukaare onhemi atyr.
Deuteronmio19,20 338
uka vaekue a amboaxa vae hae javi pejapo ramo Senhor Penderuete
peayvu, hae ra nhav ixuguigua tape rupi peiko agu, hae rami vy ma
mboapy tet ju r pejouve, mboapy ae ma vaekue ryve, 10 hae rami
Nmeros35.1621
11
Hae gui xapya rei oiko r oir ndoayvui vy oity agu re
onhembopya vae. Hae vy hexe opu vy oinup vy ojuka r, hae gui
onhemi r pete tet peiporavo vaekue py. 12 Hae ramo hekoa ae pygua
pemboaxya rupi, Israel kuery mbyte gui peipea agu heko por vae
ruguy moare ojejavyague, pendekuai por agu.
Senhor renonde py, sacerdote hae nhomboayvu vaety kuery hae vae
ra ikuai vae renonde. 18 Nhomboayvu vaety kuery oikuaa pota por
20
Hae gui penderovaigua kuery reve pepu agu peo vy pexa
1
tu uva tyr onhot vaeri hia nomonoi teri? Hae vae tojevy ju ngoo
katy, joe opua py omano ramo amboae ju omono e agu. 7 Pe kuery
ipya vava rei vae? Hae vae tojevy ju ngoo katy, tyvy kuery voi opya
py okyjea oendu avi e agu, hae vae opya py okyjea rami, hei r
yvatekueve heta vae kuery pe ijayvu vy. 9 Heta vae kuery pe yvatekueve
peporandu ranhe hae kuery reve pete rami pendekuai agu re.
11 Xapya rei pete rami ikuaixea rami penembovai, hae pendevy guet
pendegui mombyry ikuai vae hae javi re, hae katyigua kuery pegua
e ramo. 16 Hae r amboae regua kuery pendepo py Senhor Penderuete
r pendepoaka agu. Hae rami te pembovaipa rive eme yvyra hae vae rupi
ikuai vae haxa py peakeo vy, mbaeta hia haeve r peu agu. Pemboguai eme,
Deuteronmio20,21 340
mbaeta yvyra mbaety rupi ikuai vae ndau avakue teve, hae vae re pepu
agu? 20 Hae r yvyra hia peu e vaer ma haeve peakeo vy peity agu. Hae
vae py tet re pepu pekuapya vae rovai pemo r ijokoar, peitypa peve.
nhomongeta vaety kuery ogueraa r pete vaka kunha nombaeapoi teri vae,
ne canga re voi nomoati teri vaekue. 4 Hae vae ogueraa r pete yvyugua
kuery ova avi r, mbaeta hae vae kuery Senhor Penderuete oiporavo
vaekue ojeupe ombaeapo agu, Senhor rery rupi jogueroayvu por, hae
ijayvua rupi oikuaa pota agu pete-te ojerurea hae jogueroapaague re. 6 Hae
gui nhomongeta vaety kuery tet omano vaekue ituia katyivegua hae javi
ma ojepoei r vaka kunha yvyugua py ojuka vaekue ry. 7Hae vy aipoei r
okuapy: Orepo e ae kovae ava ruguy omo vaekue, orerexa ndoexai guive
huguy omoa r. 8 Hae gui Senhor, emboaxy ndevygua Israel kuery, ndee ae
reraa jepe rire. Eja eme heko por vae ruguy omoague py jejavy opyta agu
ndevygua Israel kuery mbyte, hei okuapy ramo ojaoia r huguy omoague py
jejavy o vae. 9 Hae rami py penembyte gui peipea uka r heko por vae ruguy
Ndero py ae r oiko, hae pete jaxy re ojaeo r nguu hae oxy re. Hae
vae rire mae ma rejoguereko r hexeve. Ndee ma ime r reiko, hae r
kunha vae ma nderayxy r. 14 Hae gui xapya rei ndevy pe r kunha
vae ndaevei rei ramo tove too hae ae ooxea katy rei. Ndaevei r perta
re revende agu, ereko axy eme guive, ndee ae ma remoyvyi rire.
re tay r, hae ndoayvuive vae re ranhe r tay. 16 Hae gui guay kuery
pia pe ae tuu Jypy guare hei vy ixupe ome retave r oguereko vae
gui mokoguea vaekue. Kumumive jave py taya pe ae ojopy r jypy
guare peguar tuu oguereko vaekue.
tet pygua nhomongeta vaety kuery ikuaia py, guet rok py ae. 20 Hae
rami vy aipoei r hae kuery pe: Kovae oreray ma orere opu rei hae
norenhe rendui vae, ne ndojapyxakai oreayvua re. Opa mar rei oiko,
okauxe guive oikovy, hei r. 21 Hae ramo tet pygua avakue hae javi
ojapipa r ita py, omano peve. Hae rami vy penembyte gui peipea r teko
vai. Hae ramo Israel kuery hae javi oendu vy ojererokyje r okuapy.
r yvyra re pyt mbuku re. Hae vae rave re pemboguejy hae pejaty.
Mbaeta yvyra re oupi pyre ma Nhanderuete ijayvu vaia vae oiko. Hae rami
vy re napemongya rei pendeyvyr Senhor Penderuete ome vaekue.w
Okanhygue re ijayvua
22
Xapya rei nderyvy rymba vaka e vy vexa okanhygue rexa vy
1
enhomi eme ixugui. Reme jevy r nderyvy pe. 2 Hae rami avi ija
rami ae r rejapo hymba mburikai re, hae ijao re voi. Hae rami ae avi
r rejapo nderyvy omokanhy vaekue re rei, rejou ri vy. Ndaevei renhomi
agu. 4 Hae gui nderyvy rymba mburikai e vy vaka tape rupi hoa vaekue
21.23 Glatas3.13
w
Deuteronmio22 342
6
Tape rupi reoa rupi xapya rei rexa r guyrai raity yvyra re, e
vy yvy py, hae vae re guyra ray kueiry ikuai, e vy hupia, hae gui
tay kueiry ry, e vy hupia ry ixy o. Hae rami r ejopy eme ixy tay
kueiry reve. 7 Tove ixy too ooxea katy, eraa tay kueiry anho ndejeupe
xapya rei ijaoia gui amongue hoa ramo oo kuxa ndere o e agu
huguy omoague re repaga agu.
9 Ndeuvaty rupi enhot eme moko regua hayi, hay renhot
vaekue gui hia oiko vy haeve vae opyta e agu, hae remono
vaekue hae javi.
10 Yvy reikara agu eraa eme vaka mburika reve ir vae.
pyre py.
itavy rei vaea rami, kunha vae re ijayvu rei vy. Hae vy aipoei r:
Kovae kunha re amenda te hexeve ajoguereko vy ndaexai kunhatai
teria hei ramo 15 kunha vae ru hae ixy ma kunhatai teria kuaa ukaar
uka r cem hati vae prata guigua kunha vae ru peguar, Israel regua
kunhata vae rovai ijayvu rei rire. Hae gui kunha vae oiko r tayxy ae,
hae ime nomoxvei r oikoa pukukue re. 20 Hae rami avi anhet ae ri
kunhatai oikoa ndoexai ramo 21 hae pygua kuery kunha vae ogueraa
r tuu kuery rok peve, hae tet pygua avakue ojapipa r ita py omano
peve, Israel kuery mbyte oiko vaikue rei rire, itavy rei rae nguu ro rupi
teri oiko reve. Hae rami vy penembyte gui peipea r teko vai.
22 Hae gui xapya rei pete ava ojoua r kunha ome oguereko vae
reve onheno ramo. Hae vy mokove omano r, ava kunha reve onheno
vaekue, hae kunha vae te ae ma. Hae rami py peipea r teko vai
Israel kuery mbyte gui.
343 Deuteronmio22,23
23 Xapya rei pete kunhata ete teri omenda agu rami oiko, hae gui
pete ava tet py ojou vy ogueronheno r. 24 Hae ramo mokove peraa r
tet rok peve ita py pejapipa agu, omano peve. Kunha vae ma tet py
ndojapukaiague re r pejuka, hae r ava ma oir rayxy omoyvyiague
re. Hae rami py peipea r teko vai penembyte gui.
25 Hae r mbaety rupi ava ojou r kunha omenda agu rami oiko
agu rami e teri oiko vae, hae. ojopy vy ogueronheno r. Hae nunga
ojoua ramo 29 kunha vae ru pe ava vae kunha reronhenoare ome r
cinqenta hati vae prata guigua. Ava omoyvyi rire kunha vae oiko
r tayxyr. Ne ndaevei r omox agu oikoa pukukue re.
30 Hae gui peteve ava ma voi nogueronhenoi r oxy ranga, nguu
23
Avakue oayjo pyre e vy oembo aya pyre ma ndoikei r
1
yy penerovaex agu, Egito yvy gui peopa jave tape rupi peguataa rupi.
Hae rami rgue py perta re penderovai guar ogueru Beor ray Balao,
Mesopotmia re Petor guigua, pe kuery rovai ijayvu vai agu. 5 Hae rami
kuery reve pete rami pendekuai agu ndaevei pejapo agu, ne hae kuery
ikuai por agu rami ma voi, pendekuaia pukukue re, rakae r peve.
7 Hae r Edom pygua kuery ma peayvu e eme, penderyvy kuery ae
ramo. Peayvu e eme avi Egito pygua kuery, hae kuery yvy re amboae
regua rami pendekuai rire. 8 Hae vae ramymino kuery regua pete-te
regua oiko r haeve vae pyvy otyy omondykya py. Hae rami vy
hae vae ojepea r pendekuaia gui. Ndopytai re hae py. 11 Hae gui
agu. 13 Tembiporu rereko vae reve reraa avi r pete yvyra, reguapy
py, pe kuery rekoa rupi ojou pora py ae. Pereko axy eme.
17 Israel regua rajy kuery taikuai eme taangaa pegua itavy rei vae, ne
Israel regua ray kuery ma voi taikuai eme hae rami.x 18 Senhor Penderuete
pegua opy ndaperui r itavy rei vae repykue, ne ava itavy rei vae repykue
voi, penhemboayvuague pejapopaa regua peme agu te ae ma. Mbaeta
hae vae mokove repy ma Senhor Penderuete ojeguarua meme.
19 Nderyvy pe mbaemo reiporuka rire emboekovia uka retave eme,
agu nerevyat peve, te eraa eme ajaka py. 25 Hae rami ae avi neir
x
23.17 Hae jave py itavy reia r amboae regua kuery ruete raangaa pegua templo py
(1Reis14.24).
345 Deuteronmio24
24
Xapya rei pete ava kunha vae ojou vy omenda r hexe,
1
kunha vae oo rire amboae ava re ju r omenda. 3 Hae gui hae vae
monguia oguereko vae, ne ita hirygua eraa eme, mbaeta hae rami
reipea rgue oikove agu.
7 Xapya rei amongue imonda r guyvy Israel regua vae re escravo-
Penderuete ojapoague re, tape rupi Egito yvy gui peopa jave.z
10 Neir pe mbaemo reiporuka ri vy eike eme hoo py hekovia
hekovia reraa agu.a 12 Hae rami te hae vae ava iporiaukuei ri ramo
ndaevei hekovia rereko agu pyt mbukukue re. 13 Kuaray oikei jave
ixupe reme ju r ao puku reraa vaekue hae vae py onheov agu, hae
ramo ndereroayvu por r. Hae ramigua ma Senhor Nderuete renonde
Ndereko pora hei r.
14 Ereko axy eme nerembiguai iporiaukuei ojexavai vae, nderyvy
y
24.1 Mateus5.31, 19.79 z24.9 Moiss reindy Miri ma hovai ijayvu rire Nhanderuete
omombaeaxy lepra py (Nmeros12.910). a24.913 Hae kuery reko rami vy amongue
oir pe mbaemo oiporuka ramo iporukaare pe ir ogueraa uka r mbaemo, oiporu vae
hekovia ome ju peve guar.
Deuteronmio24,25 346
tema Egito yvy re escravo pendekuaiague re, hae Senhor hae gui
pendereraa ague re. Hae nunga rupi ae ajapo uka ndevy hae rami agu.
19 Nembaety py mbaemo aju remono jave pete jokuaa re nderexarai ri
vy ejevy eme rejopy nho agu. Topyta amboae regua, tyre hae imeve vae
peguar. Hae ramo Senhor Nderuete nemoingo por r ndepo py rejapo
vae hae javi py. 20 Azeite remondopa ma rire ejevy ju eme remondove agu
hak gui. Topyta amboae regua, tyre hae imeve vae peguar. 21 Hae
gui uvaa reipoopa ma rire ejevy ju eme reipoove agu. Hembyrekue topyta
amboae regua, tyre hae imeve vae peguar. 22 Nemaendua Egito yvy re
escravo pendekuaiague re. Hae nunga rupi ajapo uka ndevy hae rami agu.
25
Xapya rei moko jogueroa vy jogueraa r oikuaa pota vaety
1
kue pevei r peinup, hae vae ryve ndaevei peinup agu, mbaeta
penderyvy peinupve ri vy pemoyvyi r penerenonde.
4 Vaka mbaemo aju moaya rupi ombaeapo vae ma pejokua eme
ijuru rupi.b
taya omboery r guykey omano vaekue rery rupi, hery okanhy e agu
Israel kuery mbyte gui.
7 Hae r xapya rei ngovaja re tyvy nomendaxei ri ramo kunha vae
b
25.4 1Corntios9.9, 1Timteo5.18 25.5 Mateus22.24, Marcos12.19, Lucas20.28
c
347 Deuteronmio25,26
pygua mongeta vaety kuery oeno uka r ava vae, ixupe ijayvu agu.
Hae gui ndoipotai vy Ndaraaxei ae hei ramo 9 hovaja kunha ou ju
oepy agu hovaigua po gui. Hae rami vy okuave vy ojopy r hako rupi.
12 Hae ramo ma pejaya r ipo. Hexe pema eme pemboaxya rupi.
Levtico19.35,36
13
Ndevoxa py eraa eme ipoyia joo rami e vae: pete tuvixave vae,
hae r amboae kyrve vae. 14 Hae ndero py ereko eme hyru joo rami e
vae: pete tuvixave vae, hae r amboae kyrve vae. 15 Tei regua rereko
hae penekangy reve peguata jave hae kuery ova xapya vy opu
okuapy takykue penekangykueve peju vaekue re, Nhanderuete renonde
ojererokyjea rupi e. 19 Hae nunga rupi pendeyvyr Senhor Penderuete
26
Hae gui pendeyvyr Senhor Penderuete ome vaekue
1
remono ypyi vaekue, ndeyvy gui oiko vaekue regua iporgueve. Hae
vae ma pete ajaka py remo vy reraa r henda Senhor Penderuete
guery omo agu oiporavoague py. 3 Hae gui reo r sacerdote hae vae
ajaka ojopy vy omo r Senhor Nderuete pegua altar o vae rexei. 5 Hae
Deuteronmio26 348
yvy gui Senhor orereno opo oupi py opoakaa oexa uka reve, hae
nhomondyipaar ojapo reve, mbaemo kuaa ukaar hae hexa pyr reve.
9 Apy ju orereru vy kovae yvy ome orevy, kamby hae ei oata ea.
10 Hae gui ma, a ma aru mbaemo aju jypy guare iporgueve vae yvy
ndaui xepya vai jave, ne ruxi ma voi nanoi xevy haeve vae aiko
reve, namboaxai guive oo omanogue ituia py o agu. Xee anhe rendu
Senhor Xeruete. Xevy ojapo uka vaekue ajapopa ma. 15 Ema yva re
regua, hae ixuguigua tape rupi, hae oayvu oeja vaekue rupi pendekuai
agu, hae gui ojapo uka vaekue hae nhomongetaa rupi, hae ijayvua
re pejapyxaka agu. 18 Ange Senhor pendevy oikuaa uka avi ixupegua
pendekuai agu, pendevy aipoeiague rami vy, hae ojapo uka vaekue hae
349 Deuteronmio26,27
javi rupi pendekuai agu. 19 Hae rami r hae javi regua Senhor omoingo
27 Israel
regua nhomongeta vaety kuery reve Moiss ijayvu heta
1
hae javi, hae rami vy peva agu pendeyvyr Senhor Penderuete ome
vaekue py. Hae vae yvy ma kamby hae ei oata ea, Senhor peneramo
kuery Ruete ijayvuague rami vy. 4 Kovae ra aipoae Jordo yak rovai re
peaxa ma vy Ebal yvyty re ita pemo agu, hae pemoximba r cal py.
5 Hae py Senhor Penderuete pe pejapo r pete altar ita gui. Hae vae re
ayvu kovae lei re o vae hae javi, ojekuaa por agu rami hei.
9 Hae gui levita regua sacerdote kuery reve Moiss ijayvu vy aipoei
Penderuete, hae pejapopa ojapo uka hae ayvu oeja vaekue a pvy
amombeu vae.
ikuai Ebal yvyty ry: Rben, Gade, Aser, Zebulom, D hae Naftali regua.
14 Hae gui levita kuery ijayvu at r Israel kuery hae javi pe. Hae
vy aipoei r:
15 Ayvu vaipy r oiko ava taangaar onhop e vy, mbaemo ryku gui
Hae ramo heta vae kuery hae javi ombovai vy Haeve vae hei r
okuapy.
16 Aipoei avi r: Ayvu vaipy r oiko oxy e vy nguu nomboetei vae.
vy ndojapoi vae.
Heta vae kuery ombovai vy Haeve vae hei r.d
Levtico26.313; Deuteronmio7.1226
28
Hae gui Senhor Penderuete ayvu re pejapyxaka por vy
1
vae, mbaemoa pendeyvy gui oiko vae, hae penerymba kuery vaka hae
vexai tayia. 5 Ayvu pormby r peiko hyru py mbaemo aju pemonoa,
27.26 Glatas3.10
d
351 Deuteronmio28
kuery pendere opu vaekue oitypaa agu rami. Pete tape rupi
penderovai ou vaekue ri sete tape rupi ju r ojava jogueravy pendegui.
8 Senhor ombou r mbaemo aju pemo poraty o por agu, hae opa
r ome pvy: kyrgue perekoa py, penerymba kuery tayia py, hae
pendeyvy gui mbaemo oikoa py, Senhor pendeyvyr ome agu re
peneramo kuery pe ouraague py ae. 12 Senhor oipea r yva mbaemo
Hae ramo hirykuei r pendekuai, iguy rupi rive, xapya rei Senhor
Penderuete ojapo uka vaekue a amombeu vae pejapopa agu pemo
ramo. 14 Pejepea eme peteve ayvu a ajapo uka vae gui, pendeaxua re
Levtico26.1445
15
Hae rami te xapya rei Senhor Penderuete napenhe rendui vy,
ojapo uka vaekue hae ayvu a amombeu vae hae javi ndapejapoi ramo,
pendere ou r kovae ayvu vai hae javi, pendere ojeupitypa r. 16 Hae
ramo ayvu vaipy r peiko tet py hae penembaety rupi. 17 Ayvu vaipy
oiko vae, hae penerymba vaka hae vexai kuery tayia. 19 Ayvu vaipy r
vaikue py, pire raku, ai ipeupa vae, kuaray aku raxa vae, pirupa
vae, humbaa hae hatmba reia py. Hae nunga penemoingo axy r
pekanhymba peve. 23 Yva peneak ry rupi o vae ma overa vae rami
rupi oky rgue py Senhor ombou r yvy kui hae tanhimbu rive. Yva
gui hae nunga anho hoa r pendery penemomba peve. 25 Senhor
r peneak vai reia py, napemaveia hae pendepya eta reia py. 29 Hae
mbaemo aju oiko vaekue ma pete vae regua kuery peikuaa e vae
houpa r. Hae vy penembojexavai hae penembojeroa rei r ra nhav.
34 Hae ramo peneak vaipa r mbaemo vai ete pexa rire. 35 Senhor
ixupe peiko, opa mbae pereko te, 48 hae rire karuai, yuvei, pire reia
Hae ramo yvy apy gui r ou pojava taguato oveve ouvy vae rami. Ne
hae vae kuery ayvu ma voi napendu kuaai r. 50 Hae kuery ngova py
ray kuery hae pendeyvy gui mbaemo aju oiko vaekue, omokanhymba
peve. Ndoejai r hayguei, uva rykue, azeite, ne penerymba vaka
hae vexai tayi agu, omomba ete peve. 52 Peneret ikuai vae
ojokopa r, pendeyvy hae javi rupi kora yvateve hae hatve vae
pejeroviaague oitypa peve. Peneret ikuai vae ojokopa r, pendeyvyr
Senhor Penderuete ome vaekue hae javi rupi. 53 Penderovaigua
porvepy ikuai vae te hakate r guyvy, guayxy oayvu vae, hae gui
guay kuery okuave vae pe, 55 mbaeta hae kuery pe nombojaoxei r
guay hae guajy kuery rookue hae ae houpa agu, mbaeta tet hae javi
hovaigua kuery ojokopa ramo ixupe ne mbaevei ndopytai, o vaia py
ombojexavai rire. 56 Hae kunhague penembyte py porayvuve hae ojou
porvepy ikuai vae te, porayvu hae ojou porvepy vy ne yvy re nopyri
vaekue te hakate r ome oayvu vae, opia hae omemby pe, 57 mbaeta
mbaeaxy vaikue Egito pyguare regua pekyjea py. Hae ramo pendere ju
Deuteronmio28,29 354
r hae javi regua mbyte rupi, yvy apy guive hovai re peve. Hae py
ma peiko r amboae tuuete peikuaa e vaekue pe, ne penderu kuery
ma voi ndoikuaai vaekue pe. Hae vy pembojerovia r yvyra hae ita
guigua rive. 65 Hae gui ne hae vae regua ikuaia rupi pendekuaia py
vae rire haeve rgue! Hae gui pyti jave ma Aikore! Komba ma
vae rire haeve rgue! peje r pekuapy, mbaeta pendepya re pendu r
pekyje reia, hae penderexa py nhomondyipa rei vae pexa vy. 68 Senhor
ojapo r Egito katy kano guaxu py pendereraa jevy agu, hae tape
pendevy Ndapeovei ma r heiague rupi te. Hae py ma penhevendexe
r penderovaigua kuery escravo-r avakue hae kunhague, te ndoikoi r
pendejoguaar hei Moiss.
29 Kovae
ayvu ma Moiss rupi Senhor guexeve guar Israel
1
kuery reve ojapo vaekue Moabe yvy re, hae kuery pe Horebe
yvyty re oeja vaekue ryve. 2 Hae rami vy Moiss Israel kuery hae javi
oenomba vy aipoei:
Pe kuery pexapa vaekue Egito yvy re Senhor ojapoague hae javi.
Pexaa py ojapo Fara re, hembiguai kuery hae ijyvy hae javi re. 3 Hexa
iro vae voi ndapeyui, peikuaa agu xee ae Senhor Penderuete aikoa,
29.4 Romanos11.8
e
355 Deuteronmio29
hei vaekue. 7 Apy ju peju jave Hesbom pygua huvixa Seom hae Bas
pygua huvixa Ogue voi ou nhandere opu agu, te nhande kuery jaity
karamboae. 8 Hae kuery yvykue re nhandepoaka vy nhamboaxa Rben
kuery peguar, Gade hae Manasss kuery pe. 9 Hae nunga rupi pendu
por ke kovae ayvu guexeve guar ojapo pyre regua. Pejapopa ete, peiko
por agu opa mbae pejapoa py.
10 Hae gui a pe kuery hae javive penea Senhor Penderuete
rupi pendekuai agu, hae a pendevy oura reve ijayvua rupi. 13 Hae rami
ojapo a gui ojeupe guar penemoingo agu, hae Penderuete oiko agu,
pendevy ijayvuague rami vy, hae peneramo kuery Abrao, Isaque hae
Jac pe ouraague rami. 14 Hae gui pe kuery peguar anho e gu rami
renonde py penea vae reve, hae gui a apy nhandereve ikuai e vae
kuery reve voi.
16 Mbaeta peikuaa ae ma Egito yvy re nhandekuai jave, hae gui yvy
regua kuery yvy mbyte rupi jaaxa jave guare hae javi. 17 Pexa hae kuery
pegua ojeguarua, mbaemo raangaar yvyra hae ita gui ojapo vaekue.
Pexa avi hae kuery mbyte rupi prata hae ouro guigua oguereko vae,
18 hae rami vy pe kuery mbyte rupi oiko e agu ne peteve ava, kunha
ne hoo pygua kuery, ne pe kuery vae regua ma voi opya re omo vae
Senhor Nhanderuete gui ojepea vy yvy regua kuery ruete pe rive oiko
agu, pe kuery mbyte rupi oiko e agu mbaemo vai rapo, hae vae
gui henho agu mo vaikue iro vae.f 19 Avave rei kovae ayvu vai oendu
vy aipotei eme hae ae opya py ojereroayvu pora rupi rive: Xee aiko
por r, xepya py mbaemo vai o vae rupi aiko te, tei eme, mbaeta
okau ma te oyuvexea oendu vae rami ijayvu. 20 Hae vae ma Senhor
ndoperdoai re. Hae rami rgue py hae vae ava pe Senhor oexa uka
r ipoxya hae ndaevei etea. Hiry ombou r ayvu vai kovae kuaxia
re ipara oiny vae hae javi, hae Senhor ombogue r hery yva guy rupi
gui. 21 Hae vae ma Senhor ombojao r Israel kuery regua ikuaia gui
ojexavai agu, ayvu vai kovae kuaxia re ombopara pyre hae javi rami
vy.
22 Hae ramo rakaeve r ikuai vae kuery omombeu r okuapy,
pe kuery rire penderay ju ikuai vae, hae amboae regua yvy mboae
mombyry gui ou vae voi. Mbaeta oexa r kovae yvy re mbaemo vai
f
29.18 Mbaemo vai rapo heia ma nhombojejavy vae re ijayvu vy (Hebreus12.15).
Deuteronmio29,30 356
gui hae kuery herexaraipa rire, hae Egito yvy gui ogueno vy guexeve
guar ojapo vaekue gui ojepea ramo. 26 Hae rami ojepea vy amboae
tuuete kuery pe ikuai, ombojeroviapa rei okuapy, hae vae tuuete hae
kuery ndoikuaai vaekue ri, hae Senhor nombojerovia ukai te. 27 Hae
nunga rupi ae kovae yvy rovai Senhor poxya hendy vy ombou ayvu
vaipy kovae kuaxia re ipara oiny vae hae javi. 28 Hae rami vy Senhor
opoxya reve oipeapa ijyvy gui. Ojou vai ete hae ombopagaxea oendu vy
omombopa yvy mboae katy, a jaexaa rami ae, hei r ombovai vy.
29 Mbaeta mbaemo jaikuaa e vae ma Senhor Nhanderuete pegua
30
Rakaeve r hae nunga hae javi ou r pendere, ayvu por
1
ombou kovae ayvu vai hae javi, pendere ijae e vae penembojexavaiare
kuery re ju oiko agu. 8 Hae rami rire Senhor ijayvua re pejapyxaka ju
vy pejapo r ojapo uka vaekue a xeayvua hae javi. 9 Hae ramo Senhor
357 Deuteronmio30,31
pejapyxaka vy ojapo uka vaekue hae ayvu kovae kuaxia re ipara oiny
vae hae javi pemo por ramo, hae penekurax hae penenhe hae javi
py Senhor Penderuete peguar ju pejeko rerova ri ramo.
11 Mbaeta kovae ayvu a pendevy amboaxa vae ma haxy vaipa
por vy, hae Senhor Penderuete peayvu vy ixuguigua tape rupi peiko,
hae gui ojapo uka vaekue, ayvu hae arandua rupigua pemo por ri vy
peikove hae penderetave r, mbaeta Senhor Penderuete penemoingo
por r yvy pendekuai agu peoague py. 17 Hae rami te xapya rei
ijayvua re, hexeve peiko agu. Mbaeta hae rami vy re peikove hae peiko
puku yvy peneramo kuery pe Senhor oura reve ome agu re ijayvuague
py, Abrao, Isaque hae Jac pe ae hei Moiss.
31 Povae
ayvu Moiss omombeu Israel kuery hae javi pe. 2 Hae
1
vy aipoei:
g
30.1114 Romanos10.510
Deuteronmio31 358
re ojapoague rami. Hae vae kuery ma omomba vaekue, ijyvy voi. 5 Hae gui
aipoei ixupe:
Nembaraete hae ndepya guaxu ke. Mbaeta kovae kuery reve
reo r yvy Senhor oura reve nhaneramo kuery pe ome agu re
ijayvuague py. Hae rami vy ndee reraa r hae py ikuai agu. 8 Senhor
kuery hae javi ojexa uka r okuapy Senhor nguuete renonde. Hae
vae jave py peroayvu r kovae kuaxia para lei oa vae, henda Senhor
oiporavoague py ae. 12 Hae rami vy pemboatypa r heta vae kuery:
31.6 Hebreus13.5
h
359 Deuteronmio31
Ma, ova raii ma remano agu ra. Eno havy Josu, hae vy
pejexa uka r oguy nhemboaty oaty py, ixupe aeja agu ojapo vaer
hei ramo Moiss hae Josu jogueraa vy ojexa uka oguy nhemboaty oaty
py.
15 Hae py Senhor ojekuaa arai rupi, hok ry rupi opyta oiny.
Ma, ova raii ma neramo kuery reve repytuu agu. Hae vae
rire kovae kuery opu vy itavy rei r okuapy, amboae regua tuuete
kuery pe r ikuai, yvy ojeoiague mbyte py. Hae rami vy xegui ojepeapa
r ojeoivy, xereve guar hae kuery reve ajapo vaekue ombovaipa
vy. 17 Hae vae jave py xepoxya hendy r hae kuery rovai. Hae vy
ukai r, opa mar rei ikuaiague re, amboae regua tuuete kuery re rive
ovapa rire. 19 Hae ramo pembopara kovae mboraei pendejeupe ae, hae
pemboe Israel kuery hae javi oporaei agu rami, Israel kuery rovai
xeayvua momaenduaar opyta agu. 20 Mbaeta xee araa r xevygua
kuery yvy kamby hae ei oata ea py, tamo kuery pe aura reve ame
agu re xeayvuague rami vy. Hae ramo hae kuery okaru por vy
hevyat hae ikyrapa r. Hae gui ma ovapa r amboae regua tuuete
kuery re xembopoxy agu rami, xereve guar ajapo vaekue ombovaipa
vy. 21 Hae gui opa mar ikuai axy hae ojexavai ramo, hae jave py
guive levita kuery Senhor guexeve guar ojapo vaekue ryru reraa kuery
pe. Hae vy aipoei:
26 Pejopy ke kovae kuaxia lei oa, hae pemo por Senhor
Penderuete guexeve guar ojapo vaekue ryru oaty yvry, hae py itui
por amano rire opa mar rei pendekuai ra. Pejepeapa r tape xee
romboeague gui. Hae rami vy opaa ra py kovae ayvu vai penderupity
r, mbaeta Senhor renonde pejapo vai, pendepo py pejapo vaekue py
peko a rei rire, ipoxy agu rami.
Ojapo mbaety rupi ikuai vae gui okaru okuapy agu rami,
ei itaova re ikuai vae oipyte agu, hae azeite itaty reia rupi ikuai
vae,
14 vaka kamby kekue, vexai kamby gui,
j
32.21 1Corntios10.22, Romanos10.19
363 Deuteronmio32
vaekue,
hae itaova re pejeroviaa vaekue?
38 Hae vae tuuete kuery ndau hou r mbaemo kyra peme vae,
k
32.3233 Uvaty re ijayvua py Israel kuery re ae ijayvu, hae r uvaa ma hae kuery reko
porr vaekue. l32.3536 Romanos12.19, Hebreus10.30
Deuteronmio32,33 364
kuery remiendur, Num ray Josu reve. 45 Hae vae ayvu rupi Israel
naxenhe rendui vaekue Israel kuery mbyte, Merib yak katyi Cades
re, Zim tekoa ea py. Mbaeta Israel kuery mbyte py ndapeikuaa ukai
ikya e vae aikoa. 52 Hae rami vy yvy nerenonde o vae rexa rive r,
33 Po
rami ma Nhanderuete remimboe Moiss omano ta jave
1
m
32.43 Romanos15.10, Hebreus1.6
365 Deuteronmio33
n
33.7 Jud kuery vae regua ma heta vae kuery renonde r ojeoi joe opu agu
katy (Nmeros2.9). o33.8 Apy ma ijayvu sacerdote yvateve Levi regua oiko vae re.
Sacerdote jypygua ma Aro ae oiko rakae. Hae gui Tumim hae Urim ma sacerdote kuery
mbaekuaa-ar o (xodo28.30). p33.9 Levi kuery ma pav gui oayvuve Nhanderuete
ayvu (xodo32.2529).
Deuteronmio33 366
hae yvy rakaeve r peve o vae rupi henho porgueve vae py,
16 yvy gui oiko vae iporgueve vae hae javi py,
oupa agu.
Hae py ma Nhanderuete pe ome r haevea ramigua.
Mbaeta hae kuery okaru por r ye rupigua re,
hae mbaemo iporve vae ita kuia gury o vaekue gui.r
20 Hae gui Gade kuery vae regua pe ma aipoei:
Tovya por Gade kuery yvyr omboetavea rupi.
Hae kuery ma guary kunha rami r ikuai,
jojyva hae nhoak omboaypaa rupi.
21 Hae vy ombaer ojopy r iporve vae,
D kuery ma guaryi
Bas gui opo vae rami r ikuai.
23 Hae gui Naftali kuery vae regua pe ma aipoei:
q
33.16 Jos ramymino kuery ma mbaemo ojopy retave agu rami ikuai (1Crnicas5.1).
r
33.1819 Zebulom kuery ma ye rembe rupi ikuai rakae.
367 Deuteronmio33,34
Moiss omanoague
34 Hae
gui Moabe yvy gui Moiss o vy Nebo yvyty katy oo, Pisga
1
yvy yvatevea py, Jeric rexeii ae. Hae ramo ixupe Senhor
oexa uka yvy hae javi Gileade guive D peve, 2 Naftali, Efraim hae
Manasss kuery peguar, hae gui Jud kuery peguar yvy hae javi, ye
kuaray oikea katy o vae peve, 3 hae gui Neguebe hae Jeric tet pindo
ty vae katyi yvyugua o vae hae javi rupi, Zoar peve. 4 Hae rami vy
ijayvuague rami vy. 6 Hae ramo onhono por pete yvy guy py Moabe
re, Bete-Peor rexeii. A peve avave rei ndoikuaai teri onhono porague.
7 Moiss omano jave py cento e vinte maet oguereko vaekue. Hae rami
Deuteronmio34 368
te hexa ndoguepai teri vaekue, imbaraete rei guive. 8 Pete jaxy re Israel
kuery ojaeopa okuapy Moiss re, Moabe yvy re ae, ojaeo agu vaekue
opa peve.
9 Hae gui Num ray Josu re Moiss opo omo rire hexe Nhe
mbyte ndoikovei teri profeta Moiss ramigua ju, mbaeta jova re oma
reve Senhor ijayvu hexeve. 11 Ndoikovei teri mbaemo kuaa ukaar hae
hexa pyr Senhor ojapo ukaa rami vy Egito yvy re hae ojapo vaekue
ramigua, Fara re, ixupegua yvatekueve re, hae ijyvy hae javi rupi.
12 Mbaeta Moiss ma opoakaa rupi ojapo vaekue mbaemo ndaevei ete
1 Senhor
rembiguai Moiss omano rire ipytyvare Num ray Josu
1
kovae kuery hae javi reve, Israel kuery yvyr ame vaekue py. 3 Opa
heteu kuery yvy hae javi ame, hae gui kuaray oikea katy ye tuvixa
vae o vae peve, pendevy guar meme itui. 5 Reikovea pukukue re
hae ndepya guaxu ke, mbaeta ndee rejapo r kovae kuery yvy re
hekoa agu rami, tuu kuery pe aura reve ame agu re xeayvu rire.
7 Nembaraete hae ndepya guaxu ete ke, rejapopa agu lei xerembiguai
369
Josu1,2 370
ndeayvua gui. Hae vae re reikuaa pota r reikovy ara py hae pyvy.
Enhea tema ipara re oa rami rejapopa agu. Hae rami vy reiko por
r, hae rejapopa r rejapo vaer vae. 9 Xee ae aipo ndaei ri tyy rae?
Nembaraete hae ndepya guaxu ke. Ekyje eme, enhemondyi eme guive,
mbaeta Senhor Nderuete oiko ndereve mamo r reikoa py rei.
kuery voi opytuu agu Senhor ome, peve pe kuery pe rami avi. Hae
kuery voi r hekoa oyvyr Senhor Penderuete ome vae re. Hae rami
vy re pejevy pendeyvyr Senhor rembiguai Moiss omboaxa vaekue
re, kuaray oua katy pendekoa agu, Jordo yak kyvgua re, hei
vaekue.
16 Hae ramo Josu pe hae kuery ombovai okuapy vy aipoei:
renduague rami avi ndee ju r ronhe rendu. 18 Hae r hae javi ava
ndeayvua rami ndoikoxei, hae rejapo uka vae hae javi ndojapoxei vae
ma omano r. Hae nunga rupi nembaraete ke, hae ndepya guaxu.
2 Sitim
gui Num ray Josu omondouka moko ava yvy re oma
1
a
1.12 Rben, Gade hae Manasss regua mbyte rupi ojao vaekue opyta rakae Jordo yak
regua kuaray oa katy o vae re, amboae kuery reve yak oaxa rgue py. Hae kuery vae
regua xondaro kuery anho oaxa Jordo yak guyvy kuery oipytyv agu (Nmeros32).
371 Josu2
Peguataa rupi peikuaa pota peovy yvy re, Jeric tet peve hei
ramo ojeoi. Hae rami vy ova pete kunha itavy rei vae ro py. Hery ma
Raabe. Hae py ae hae kuery oke.
2 Hae ramo Jeric pygua huvixa pe omombeua vy aipoea:
Ma, ange pyvy apy ova rae avakue Israel kuery regua
nhandeyvy re oikuaa pota vae ea.
3 Hae ramo Jeric pygua huvixa aipoei uka Raabe pe:
vae e mbove ngoo ry ojeupi vy onhomi vaekue linho ygue omo por
vaekue guy py. 7 Hae gui huvixa rembiguai kuery ojeoi ju yvy re oikuaa
pota vae kuery rakykue, Jordo yak oaxaaty katy tape oo vae rupi.
Hae kuery rekaa o ramove tet kora rok ombotya.
8 Hae gui oikuaa pota vae kuery onheno e mbove kunha vae oo hae
Xee aikuaa por pende kuery pe Senhor kovae yvy omeague. Pende
kuery gui ore kuery rokyjea anho roendu, hae yvy re ikuai vae hae javi
ikangypa guive. 10 Mbaeta roendu Egito gui peo jave Ye Pyt penerenonde
reve peja agu, xekyvy hae xekypyy kuery voi, hae roguereko vae hae javi,
orejukaar gui orereraa jepe vy hei.
14 Hae ramo avakue aipoei kunha vae pe:
agu rami, tet kora ry ae hoo o ramo. 16 Hae gui aipoei hae kuery pe:
17Hae
ramo avakue aipoei ixupe:
Ndevy rouraague ndorojapoi r, 18 te po rami r rejapo: pendeyvy
opyta, heka vy oo vae kuery guet katy ju ojevypa peve, hae kuery tape
hae javi rupi oeka okuapy te ndojoui vy. 23 Hae rami vy mokove ava ma
yvy gui oguejy vy jogueraa ju. Yak oaxa ma vy ova Num ray Josu
oa py. Ixupe omombeu hae kuery re oiko vaekue hae javi. 24 Hae vy
3 Ko
ju ramove Israel kuery hae javi reve Josu nhomopumba vy
1
Sitim gui ojeoi, Jordo yak rembe peve ovamba. Hae py ma oke
ju ranhe okuapy oaxa e mbove. 2 Hae gui mboapy araa py huvixa kuery
oaxa ju ojeoivy heta vae kuery mbyte rupi. 3 Hae vy heta vae kuery pe
omombeu-mbeu vy aipoei:
Senhor Penderuete guexeve guar ojapo vaekue ryru ma levita
regua sacerdote kuery oupi heravy r pexa vy pe kuery voi peo r
hae kuery rakykue.b 4 Hae rami avi hyru gui mombyryi r peiko, mil
metros-a py. Hae vae re penhemboja eme, marupi pa peo agu peikuaa
agu, mbaeta hae vae tape rupi peo vae teri hei.
5 Josu avi aipoei avi heta vae kuery pe:
b
3.3 xodo25.1016, Hebreus9.15
373 Josu3,4
7Hae
gui Senhor aipoei Josu pe:
Kovae ra amboypy r romboyvate agu Israel kuery pav oexaa
py, hae kuery oikuaa agu Moiss reve aikoague rami ndereve ju aikoa.
8 Hae gui ndee ma sacerdote kuery hyru reraa vae pe ndeayvu vy
avakue Israel regua, pete-te regua gui pete ava peiporavo, 13 mbaeta
Jordo yak py sacerdote kuery Senhor yvy jave re ipoaka vae ayvu
ryru reraa kuery oguejy ramove yy ojeaya r, yvate katy gui yy ou r
vaekue ijaty ramo hei.
14 Hae gui ma hae kuery guekoa gui oguata ojeoivy Jordo yak oaxa
agu. Hae kuery renonde sacerdote kuery ogueraa okuapy Senhor ayvu
ryru. 15 Hyru reraa kuery Jordo yak py oguejy ramo yy py ipy inhak.
(Mbaeta Jordo ma ra pyau nhav tyguaxu raxa vae, hembe ikuai vae
ry rupi guive.) 16 Hae gui yy yvate katy gui ou vae opyta. Ad tet gui
mombyryi ono, Zaret rexei o vae katy. Hae r yvy joja reia regua
ye ro katy oxyryague ma typa. Hae ramo hae kuery oaxa ojeoivy,
Jeric tet rexeii ae. 17 Hae r sacerdote kuery Senhor ayvu ryru reraa
vae ma Jordo yak mbyte py opyta okuapy. Hae ramia ja Israel kuery
hae javi ipiru reia rupi oaxa.
4 Hae
kuery hae javi Jordo yak oaxapa ma ramo Senhor ijayvu
1
vae kuery pe ndeayvu vy aipore: Apy Jordo yak mbyte gui peno
doze ita sacerdote kuery opyta vy opyr okuapya gui. Hae vae ma peraa
vy pemboaty kovae pyt pepyta agu py, re.
4 Hae rami r Josu oeno doze avakue Israel kuery regua oiporavo
vaekue, 5 pete-te regua gui pete oiporavo. Hae vy aipoei hae kuery
pe:
Tapeo Jordo yak mbyte py pe ranhe Senhor Penderuete ayvu
ryru reraa kuery renonde, hae pete-te pendeaxiy ry peupi r heravy
pete ita, Israel kuery regua mbovy pa ikuaia rami vy. 6 Hae vae ma
ojeaya rakae. Hyru ogueroaxaa ramove yy ojeaya. Hae rami rire kovae
ita ma rakae r peve guar ikuai Israel kuery imaendua agu, peje r
hei.
8 Hae rami r Israel kuery ojapo Josu ijayvua. Hae vy Jordo yak
mbyte gui ojopy heravy doze ita, Josu pe Senhor aipoeiague rami vy,
Israel kuery regua mbovy pa ikuaia rami vy. Hae vae ma hae kuery
opyta agu py ogueraa vy omboaty hae py. 9 Hae gui Jordo yak
mbyte py ma Josu ju doze ita omopu, sacerdote kuery ayvu ryru reraa
vae opyta vy opyrague py ae. Hae vae ita ma a peve ikuai hae py.c
10 Mbaeta sacerdote hyru reraa kuery ma Jordo mbyte opyta okuapy,
opytaague gui ogueno ju Senhor ayvu ryru, pav oexaa py. 12 Israel
kuery renonde oaxa avi jogueravy Rben regua, Gade hae Manasss
regua mbyte rupi ojao vaekue. Tembiporu reve meme oaxa, Moiss
ijayvuague rami vy. 13 Senhor renonde quarenta mil xondaro rndau
oaxa joe opu agu katy, Jeric tet yvry nhundy reia py. 14 Hae vae
ra ma Senhor omboyvate Josu Israel kuery pav oexaa py. Hae ramo
omboete okuapy oikovea pukukue re, Moiss omboeteague rami avi.
15 Hae gui Senhor aipoei Josu pe:
16 Aipore sacerdote kuery xeayvu ryru reraa vae pe Jordo yak gui
reraa vae ma Jordo mbyte gui omba. Hae gui yvy pirua re hae kuery
opyr ramove Jordo yak oague rupi ju oxyry. Yy rembe hae javi rupi
oxyry, oague rami ae ju.
19 Dez-a jaxy jypyia ra hae kuery ojeoi Jordo yak gui. Gilgal py ju
opyta okuapy, Jeric rexei kuaray oua katy. 20 Doze ita Jordo yak gui
kuery pe:
Rakae r penderay kuery pendevy pe oporandu vy aipoei r:
Mbaer tu kovae ita? hei ramo 22 penderay kuery pe pemombeu
yak ipiru agu rami, peaxapa peve. Mbaeta ore kuery renonde Senhor
Nhanderuete Ye Pyt omombiru karamboae roaxapa peve, hae gui
4.9 A peve hei mbaeta kovae kuaxia omboparaa jave ita opyta teri.
c
375 Josu4,5
haekue rami ae ju ojapo orevy, 24 yvy regua kuery hae javi oikuaa
5 Hae
vae yvy regua huvixa kuery oendupa hae nunga. Amorreu
1
kuery Jordo yak kyv katy ikuai vae kuaray oikea katy, hae
cananeu kuery ye yvry ikuai vae ruvixa kuery hae javi oendu Israel
kuery renonde Jordo yak Senhor omombirupaague, hae kuery oaxapa
peve. Hae vae oendu vy ipya kangypa Israel kuery kuxa, novei ma
imbaraeter.
2 Hae vae jave py Senhor aipoei Josu pe:
Pejapo kyxe ita gui, hae emboi uka Israel kuery pire hei.d 3 Hae
ramo Josu ojapo uka kyxe ita gui, hae vy omboi uka Israel kuery pire,
Gibeate-Haralote py. 4 Povae nunga rupi ae Josu omboi uka ipire, mbaeta
kuery ma opire omboi uka vaekue meme, hae r o vaekue gui tekoa ea
rupi oikoi vaekue ma nomboi ukai. 6 Quarenta maet re Israel kuery ikuai
tekoa ea rupi, avakue xondaro ikuai vae Egito gui o vaekue omanomba
peve, Senhor nonhe rendui rire. Hae vae kuery pe ma Senhor oura reve
ijayvu yvy ne ndoexa ukai agu re, tamo kuery pe Senhor ome agu re
oura reve ijayvuague, yvy kamby hae ei oata ea. 7 Hae rami vy hae kuery
rekovia ma tay kuery ju omoingo. Hae vae kuery pire ae Josu omboi uka,
nomboi ukai teri vaekue ikuai ramo, oguataa rupi nomboiai rire. 8 Hae
kuery pire omboipa ma rire opyta ranhe ikuaia py ae, okuerapa peve.
9 Senhor aipoeive ju Josu pe:
hae vae yvy re ojou vaekue: mbojape imbovua e vae hae mbaemo
ray oaimbe vaekue hou okuapy hae vae ra. 12 Hae vae yvy regua
d
5.2 Gnesis17.1014 hae xodo12.4348 e5.9 Tery Gilgal nhaendu r Oipea ea
rami. f5.12 Man ma Israel kuery rembiur Nhanderuete yva gui ombou vaekue
(xodo16).
Josu5,6 376
ndojouvei. Hae rami rgue py hae vae maet guive okaru okuapy
Cana yvy re mbaemo aju ikuai vae re.
6 Hae
gui Jeric rok ma Israel kuery gui onhemboty por. Avave
1
sete mimby guaxu vexai ava rakuakue guigua. Hae gui sete araa py ma
sete-kue r pembojere tet, hae sacerdote kuery omonhe r mimby
guaxu. 5 Hae gui mimby guaxu vexai ava rakuakue guigua omonhe
puku r pendu vy pe kuery hae javive pejapukai rat r. Hae gui tet
kora hoapa r yvy katy, hae pe kuery pejeupi r hiry rupi, pete-te
penerenonde katy hei.
6 Hae ramo Num ray Josu oeno sacerdote kuery. Hae vy aipoei hae
kuery pe:
Pejopy heravy Senhor ayvu ryru. Hae gui Senhor ayvu ryru
renonde ma sete sacerdote togueraa sete mimby guaxu vexai ava
rakuakue guigua hei.
7 Heta vae kuery pe ju aipoei:
sacerdote ranhe oaxa jogueravy sete mimby guaxu vexai ava rakuakue
guigua reve, mimby guaxu omonhe jogueravy. Hae r hakykue ma
377 Josu6
Senhor ayvu ryru ogueraa. 9 Hae gui sacerdote kuery mimby guaxu
ayvu ryru. 13 Senhor ayvu ryru renonde sete sacerdote kuery sete mimby
guaxu vexai ava rakuakue guigua omonhe tema jogueravy. Hae kuery
renonde ma avakue tembiporu revegua ojeoi. Hae r takykuegua kuery
ma Senhor ayvu ryru rakykue ojeoi. Hae ramia ja mimby omonhe
tema jogueravy.
14 Moko araa py tegue ju hae kuery ombojere tet, hae ojevypa ju
vaer ma Raabe itavy rei vaekue anho, hoo pygua kuery guive, mbaeta
avakue yvy re oikuaa pota agu romondouka vaekue onhomi rire. 18 Hae
overa vae hae ferro guigua hae javi ma Senhor peguar ae r opyta.
Hae nunga ma jaraa r ixupe guar nhamo por agu hei.
20 Hae ramo heta vae kuery ojapukai, hae sacerdote kuery omonhe
ikuai vae ma oapypa tata py. Hae r prata, ouro, hae overa vae guigua,
ferro guigua anho ogueno Senhor ropy guar. 25 Josu omoingove itavy
rei vaekue Raabe, tuu ro pygua kuery, hae opa mbae oguereko vae voi.
Hae rami rire Israel kuery mbyte hae kuery ikuai a peve, Jeric tet re
oikuaa pota agu Josu omondouka vaekue onhomi rire.
26 Hae vae jave py Josu ojapo heta vae kuery oura vy aipoei okuapy
agu: Ayvu vaipy toiko Senhor renonde ava opu vy kovae tet Jeric
ojapo jevy vae. Ijytar omo vae omokanhy r guay jypygua, hae r
tet rok omo jevy vae ma omokanhy r kyrve vae hei okuapy agu.
27 Hae rami Senhor oiko Josu reve. Hae ramo heko oendupaa yvy
jave re.
7 Hae
rami te Israel kuery ikuai agu vaekue rupi ndaikuai,
1
Hae vae tekoa ma Bete-ven katyi o, Betel regua kuaray oua katy. Hae
kuery pe ijayvu vy aipoei imondovy:
Tapeo, peiko kuaa yvy re hei ramo hae kuery ojeoi vy Ai tekoa
re oikuaa pota.
3 Josu oa py hae kuery ojevy vy aipoei ixupe:
Heta vae kuery hae javi e tojeoi. Dois mil e vy trs mil avakue
etei ri tojeoi Ai tekoa mombaar. Emokanemba eme heta vae kuery,
nhanderovaigua kuery hae pygua mbovyi ri ikuai r hei okuapy.
4 Hae rami vy hae kuery regua avakue ma trs mil ojeoi. Hae rami
raaga vy hae kuery onhamba Ai pygua avakue gui. 5 Hae kuery regua
avakue ma Ai pygua ojuka trinta e seis, hae omonha amboae kuery tet
kora rok gui ita oguenoaty o vae peve. Yvy guy rupi oo vy ojukave.
Hae nunga rupi heta vae kuery ipya kangypa, yy rami rive opyta.
6 Hae rami r Josu omondoro oao, hae hoa oupy ngova yvy re
omova reve. Kaaru peve onheno Senhor ayvu ryru renonde. Israel
mongetaaty kuery voi hae rami ndaevei vy oak re omo okuapy yvy
kui. 7 Josu ojapukai vy aipoei:
rovya vae rire! 8 Ah Senhor, mbae pa aipoae ta? Mbaeta Israel kuery
hae yvy re ikuai vae hae javi oendu vy orejoko r jogueruvy, ojapo r
orerery re naimaenduaavei agu rami yvy re. Hae gui hae rami vy
mbae r tu rejapo nderery ipoakapa vae re imaenduaa agu?
10 Hae ramo Senhor aipoei Josu pe:
Epu ke. Mbae re tu evoko rami rea rejupy nderova yvy re?
11 Israel kuery ojejavy, ndaikuaixei xereve guar ajapo vaekue rami. Hae
rami vy ojopy omomba pyr regua. Imonda, ijapu, hae ombae rei-rei
gury onhomi imoiny. 12 Hae nunga rupi ae Israel kuery nopu kuaavei
r pete-te regua. Hae ramo xorte rupi Senhor oikuaa uka r pete
regua. Hae vae kuery ma ojexa uka r, pete-te tekoa pygua. Hae
ramo Senhor oikuaa uka r pete tekoa. Hae vae kuery ju pete-te oo
rupi r ojexa uka. Hae ramo Senhor oikuaa uka r pete oo. Hae vae
gui ma pete-te ava r ojexa uka. 15 Hae gui mbaemo omomba pyr
jopyare pejou vae rei peapypa r tata py, opa mbae oguereko vae guive,
mbaeta Senhor guexeve guar ojapo vaekue rami ndoikoxei vy haeve
vae ojapo Israel kuery mbyte, re r.
16 Hae rami r Josu opu ko rai. Hae vy ojapo Israel kuery ojexa
ukapa agu rami, pete-te regua. Hae gui xortea oexa r Jud regua ae
rae. 17 Hae gui Jud regua kuery ojexa uka r Zera ramymino kuery re
ojekuaa. Hae gui Zera ramymino kuery pete-te ojexa uka r Zabdi ro
pygua kuery re ojekuaa. 18 Hae gui hae vae ro pygua kuery ojexa uka
r ojekuaa Jud regua Carmi ray Ac, Zabdi ramymino, Zera ramymino
jevy vae re.
19 Hae gui Ac pe Josu aipoei:
guigua iporve vae, hae duzentos hati vae prata guigua, hae gui pete
g
7.19 Embojerovia Nhanderuete hei hery rupi omboura vy (Joo9.24).
Josu7,8 380
ouro guigua meio quilo poyikue o vae. Hae nunga aipota vy ajopy
karamboae. Hae vy anhomi yvy gury, ajaty xeroguy mbyte py, hae
igury ma prata o hei.
22 Hae ramo hoo katy Josu omondouka oikuaa pota vaer kuery.
Onha reve ojeoi hoguy katy. Hae py ma onhomi vaekue omba rae, hae
r igury ma prata o. 23 Hae rami vy hoguy mbyte gui ojopypa heruvy
vy ogueru Josu hae Israel kuery pav ikuaia py. Senhor renonde
omomba. 24 Hae ramo Israel kuery hae javi reve Josu ogueraa Zera ray
Ac. Ogueraa avi prata, ao puku, ouro guigua, hae tay kuery, tajy kuery,
hymba kuery vaka, mburika, vexai kuery, hae gui hoguy, hae oguereko
vaekue hae javi. Acor yvyugua py ogueraapa.
25 Hae py ma Josu aipoei:
nunga ma a peve o hae py. Hae rami rire Senhor ndaipoxyvei. Hae
vae yvyugua ma Acor hery a peve.h
8 Hae
gui Senhor aipoei Josu pe:
1
hae huvixa re rejapo r Jeric hae huvixa re rejapoague rami. Hae r imbae
rei-reikue hae hymba kuery ma haeve r pendejeupe guar peraa agu.
Peiko katu tet kupe rupi penhemi agu, tet re pepu agu hae gui hei.
3 Hae ramo Josu hae joe opua pygua kuery hae javi reve opu vy
ojeoi Ai pygua kuery re opu agu. Trinta mil avakue imbaraeteve vae
Josu oiporavo vy omondouka pyvy. 4 Hae kuery pe ijayvu vy aipoei:
Ma, romo r penhemi agu tet re pepu agu ikupe katy gui.
Mombyry vaipa e ke pendekuai tet gui. Hae javive peke eme. 5 Hae
r xee hae xerupive ikuai vae hae javi ma tet renonde py rova raii
r rokuapy. Hae gui kueve guare rami orea katy hae kuery o ramo ma
ronha r ranhe hae kuery renonde gui. 6 Tove hae kuery orerakykue tou
9Hae
gui Josu omondouka ramo hae kuery oo onhemi agu py. Betel
hae Ai mbyte opyta okuapy, Ai regua kuaray oikea katy. Hae r Josu
ma hae vae pyt oaxa heta vae kuery mbyte.
10 Ko rai ma jave Josu opu vy oikuaa pota ju heta vae kuery re.
Hae rire heta vae kuery renonde ojeoi Israel mongetaaty kuery reve Ai
tekoa katy opu agu. 11 Hupive ojeoi avakue joe opua pygua kuery
omo onhemi agu, tet regua kuaray oikea katy. 13 Hae rami vy hae javi
omo imbokuapy ikuai agu py ae. Hetave ikuai tet gui kuaray ijapuaia
katy, hae r onhemi vae kuery ma kaarua katy opyta. Hae vae pyt ma
Josu oguejy yvyugua peve.
14 Ai tekoa pygua huvixa oexa vy tet pygua kuery reve ikuai at. Ko
rai jave opu okuapy vy oo Israel kuery rovai yvy joja reia py opu agu
katy. Ndoikuaai okuapy hovaigua kuery tet kupe rupi onhemi okuapya.
15 Hae kuery renonde Josu hae Israel kuery hae javi ojeapo ipoakaa
pyre rami. Hae vy onhamba tenonde gui, tekoa ea katy tape oo vae
rupi ojeoi vy. 16 Hae nunga rupi tet pygua kuery hae javive oenoa
omonha agu. Hae ramo Josu kuery rakykue ojeoi, tet gui mombyryia
peve. 17 Ne petei ava ndopytaai Ai py, ne Betel py, Israel kuery rakykue
ojeoipa vy. Israel kuery rakykue ojeoi vy oeja tet rok ojepea reve.
18 Hae ramo Senhor aipoei Josu pe:
onhemiague gui. Tet py ova vy oikepa. Omboja pojava tata hae py.
20 Hae gui Ai tekoa pygua avakue guakykue katy ojere vy oexa tet
mbyte gui hatax opu jekuaa r yvate katy. Ndaevei onhegua agu
guakykue katy ne guenonde katy, mbaeta tekoa ea katy onha vaekue
voi ojere okuapy, hakykue rupi ou vae kuery rovai opu agu. 21 Hae
gui Josu hae Israel kuery hae javive oexa okuapy onhemi vaekue tet
re ipoaka r. Hatax tet gui opu vae avi oexa vy ojevy vy ojukapa Ai
pygua avakue. 22 Tet gui amboae kuery voi o ngovaigua kuery rovai
opu agu. Hae ramo opyta okuapy Israel kuery mbyte py. Amongue
pete henda katy gui ou, amboae ma amboae katy gui ou. Hae rami vy
ojukapa. Peteve ndoikovei, ne ndoo jepei. 23 Hae r Ai pygua huvixa ma
py, tekoa ea py hakykue ojeoiague rupi ae. Ojukapa kyxe py, omomba.
Hae vy Israel kuery Ai tekoa py ojevy vy hae py ju ojukapa kyxe py.
25 Hae vae ra ojuka vaekue avakue kunhague reve vy ma doze mil,
Josu8,9 382
Josu nomboguejyi opo huy guaxu reve oupiague gui. 27 Mymbakue hae
mbae rei-reikue ma Israel kuery ojeupe guar ogueraa tet gui, Josu
pe Senhor ijayvuague rami vy. 28 Ai tekoa re Josu tata omboja uka vy
mbaemo vaikueaty ojapo rakae r peve guar. A peve opyta hae rami.
29 Hae r Ai pygua huvixa ma ojyryvipy, hae yvyra re oeja kaaru peve.
Kuaray oike jave mae ma Josu omboi uka hegue yvyra gui. Tet kora
rok py omombo inony. Hiry omboaty reta ita a peve o vaer.
Moiss ombopara vaekue oguerova vy. 33 Israel kuery hae javive ikuai
rire ogueroayvu lei re ayvu o vae hae javi, ayvu por hae ayvu vai o
vae, kuaxia re lei ipara oa rami vy. 35 Israel kuery pav nhomboatya py
9 Hae
nunga huvixa kuery oendu okuapy Jordo yak kyvgua
1
hae javi: yvya rupi, yvymbe reia rupi, ye tuvixa vae rembe
hae javi rupi, Lbano katyi ikuai vae, heteu kuery, amorreu, cananeu,
ferezeu, heveu hae jebuseu kuery. 2 Hae vy pete rami hae kuery ono
Josu-a katy ojeoi huvixa rembiguai rami rive ojeapo vy. Voxa ymague
anho ogueraa mburika ry, hae vinho ryru ymague, oxorokue hae
ombojapa pyre. 5 Opy re xapatu ymague, ombojapa pyre omo, hae ojee
383 Josu9
rami vy ixupe aipoei okuapy, hae Israel regua avakue hae javi pe:
Rova apy oreyvy mombyry o vae gui. A ma jajapo pe kuery reve
pete rami nhandekuai agu hei okuapy.
7 Hae ramo Israel regua avakue aipoei hae kuery heveu ikuai vae pe:
Xapya rei ore kuerya katyi rupi ae pendekuai vae. Hae rami r
mbaexa tu rojapo ta pe kuery reve pete rami nhandekuai agu?
8 Hae kuery ombovai Josu pe:
Jordo yak rovai ikuai vae re ojapo vaekue: Hesbom pygua huvixa
Seom, hae Bas Astarote py o vae pygua huvixa Ogue re. 11 Hae nunga
rupi oremongeta vaety kuery hae oreyvy re ikuai vae hae javi aipoei
orevy: Peraa tembiu tape rupi peguata r guar, hae tapeo hae kuery
peovaex agu. Aipopeje hae kuery pe: Ore kuery ma penerembiguai
roiko. Hae gui a ma pejapo ke pe kuery reve pete rami nhandekuai
agu, hei vaekue orevy. 12 Kovae mbojape rogueru vae ma haku teri
reve rojopy vaekue orero gui, pe kuerya py rova agu rojua ra. Hae
gui ma, apy o ipirupa hae ivaipa ma. 13 Hae gui kovae vinho ryru
noporandui. 15 Hae rami vy hae kuery reve Josu ojapo pete rami ikuai
agu, ojapo hae kuery okuave agu rami. Hae Israel regua yvatekueve
voi oura okuapy hae rami.
16 Hae kuery reve pete rami ikuai agu ojapo ma rire mboapy araa
py oikuaa haei rupi ae ikuai raea, hae kuery mbyte ikuai vae ae.
17 Mbaeta Israel kuery oo vy ova hae kuery ret py mboapy araa py
rupi yvatekueve oura rire. Hae ramo heta vae kuery ijayvu vai okuapy
yvatekueve rovai.
19 Hae ramo yvatekueve aipoei okuapy heta vae kuery hae javi pe:
yvatekueve hae kuery pe. Hae rami rire Gibeo pygua kuery ma yxak
mbovoar hae yy renoar ikuai heta vae kuery pav pe, yvatekueve
ijayvuague rami vy.
22 Hae gui Josu oenomba vy aipoei hae kuery pe:
kuery po gui, ndojuka ukai. 27 Hae vae ra guive Josu omoingo yxak
mbovoar hae yy renoar heta vae kuery pe, hae Senhor pegua altar
pyguar. A peve hae rami ikuai, henda Nhanderuete oiporavoague py
ae.
10 Hae
gui Jerusalm pygua huvixa Adoni-Zedeque oendu Ai
1
oa ramigua, Ai tekoa gui tuvixave vae. Oikuaa avi hae pygua ipya
guaxukue memea. 3 Hae ramo Jerusalm pygua huvixa Adoni-Zedeque
Mbaeta hae kuery ma Josu hae Israel kuery reve ojapo rakae pete
rami ikuai agu hei.
5 Hae rami r amorreu regua huvixa kuery nhomboaty vy ojeoi pete
kuerya py. 10 Senhor omo vai Israel kuery renonde, ojapo ojuka reta
agu rami Gibeo py. Hae rami vy omonha Bete-Horom katy tape oo vae
rupi, Azeca hae Maqued peve oitypa ojeoivy. 11 Hae gui Israel kuery
gui Bete-Horom yvy guy katy onha ojeoivy jave ma hae kuery ry
Senhor yva gui ombooky amandau guaxu Azeca ovaa peve. Hae ramo
omanomba. Israel kuery kyxe py ojuka vaekue gui hetave amandau gui
omano vaekue.
peve. Yva mbyte py ae kuaray opyta, are oike agu pete ra hae javi re
raii. Kuaxia heko por vae rekokue oa re hae nunga ipara oiny. 14 Hae
vae mbove hae vae ramigua ra ndoikoi, ne hae vae rire, Senhor
pete ava ojapukai r onhe rendu vy ojapo vaekue ramigua. Mbaeta
Senhor ae Israel kuery re oma vy opu hovaigua kuery re.
15 Hae gui ma Israel kuery hae javi reve Josu ojevy guekoa Gilgal py
o vae py.
Itakua juru mbotyar havy pembojere pete ita guaxu, hae pemo
avakue harar. Hae r pe ae ma pepyta eme hae py. 19 Hae rami
Josu10 386
avi hae kuery regua amongue etei oo jepe tet ikorapa vae py oike vy.
21 Hae gui Josu oa katy ixupegua kuery hae javi ojevy okuapy ovya
reve, Maqued py ikuaiague py ae. Hae rami rire avave rei ndaijayvu
kuaavei Israel kuery rovai.
22 Hae vae rire mae Josu aipoei:
Peipea ke itakua juru gui ita guaxu o vae, hae xea py ju peru pete
nhiruve huvixa kuery hae gui.
23 Hae ramo ma hae rami ikuai vy itakua gui ogueru pete nhiruve
regua hae javi. Hae vy aipoei xondaro ruvixa kuery hexeve ojeoi
vaekue pe:
Peju ke. Pepyr kovae huvixa kuery ajuy re hei ramo hae kuery
ou vy opyr hae kuery ajuy re.
25 Hae ramo Josu aipoei hae kuery pe:
kuery po py, huvixa guive. Kyxe py ojukapa hae py ikuai vae hae javi.
Ndoejai ne petei. Hae pygua huvixa re ojapo Jeric pygua huvixa re
ojapoague rami.
31 Libna gui Israel kuery hae javi reve Josu oo vy Laquis tet ju ojoko,
hae vy opu hae pygua re. 32 Laquis voi Senhor omboaxa Israel kuery
po py. Hae ramo ko jevy oike vy ojukapa kyxe py hae py ikuai vae
hae javi, Libna re ojapoague rami ae.
387 Josu10,11
33 Hae
ramo Geber pygua huvixa Hoo vae oo Laquis pygua kuery
oipytyv vy, te Josu ojuka, hupivegua kuery voi. Ne petei ndoejai.
34 Laquis gui Israel kuery hae javi reve Josu oo Eglom katy. Hae py ju
ojoko vy opu hae pygua re. 35 Hae vae rave oike vy ojukapa kyxe py.
Hae py ikuai vae hae javi omomba. Laquis re ojapoague rami ae ju ojapo.
36 Hae rire ma Eglom gui Israel kuery hae javi reve Josu oo Hebrom
katy. Hae pygua kuery re ju opu. 37 Hae py oike vy ojukapa kyxe py:
huvixa hae hae katyi hekoa vaekue hae javi. Ne petei voi ndoejai,
Eglom re ojapoague rami ae. Omomba ukaague rami ae Josu omomba,
hae pygua kuery hae javi.
38 Hae gui Debir py ju Israel kuery hae javi reve Josu ojevy vy opu
hae pygua re. 39 Oipea tet, hae huvixa voi ojuka kyxe py. Hae py ikuai
vae hae javi omomba katui. Petei voi ndoejai. Hebrom, Libna hae
huvixa re ojapoague rami ojapo Debir hae huvixa re voi.
40 Hae rami py Josu kuery ojukapa hae vae yvy regua kuery yvy
reia rupi ikuai vae, Neguebe rupi, nhundy reia hae yvy guy rupi
ikuai vae, huvixa kuery hae javi reve. Omomba ipytu vae hae javi.
Ne petei voi ndoejai, Senhor Israel kuery Ruete ijayvuague rami vy.
41 Cades-Barnia guive Gaza peve Josu kuery jojukapa, yvy hae javi
Gsen guive Gibeo rupi peve. 42 Josu kuery oitypa vyvoi hae vae
huvixa kuery, hae ijyvy hae javi, mbaeta Senhor Israel kuery Ruete ae
Israel kuery re oma vy opu joe. 43 Hae rire ma Israel kuery hae javi
11 Hae
nunga ma omombeua r Hazor pygua huvixa Jabim oendu
1
katy huvixa kuery ikuai vaea py, Quinerete regua kuaray puku-a katy
yvy joja reia py, Dor regua yvymbe hae yvymbe tuvixa vae ikuai vae
rupi, ye rexei o vae py, 3 omondouka avi cananeu kuery kuaray oua
katy, hae kuaray oikea katy ikuai vae pe: amorreu kuery, heteu, ferezeu,
jebuseu kuery yvytya rupi ikuai vae pe, hae heveu kuery Hermom yvy
guy py Mispa yvy re ikuai vae pe. 4 Hae rami r hae vae kuery oupa,
oxondaro kuery hae javi reve. Mbovy e ete ikuai, ita kui ye rembe
rupi ikuai vae rami heta. Guymba kavaju hae karxa heta ete ogueru.
5 Hae vae huvixa kuery jogueruvy vy Merom yak yvry ono okuapy,
7Hae
rami r Merom yak katy Josu oxondaro kuery hae javi
reve ou pojava vy opu okuapy hae kuery rovai. 8 Israel kuery po py
py ojuka hae pygua huvixa. Hazor ma tet mboae ae hae javi re ipoaka
vaekue. 11 Kyxe py ojuka hae py ikuai vae hae javi, omomba katui.
kuery tet openaa hae javi ma Josu kuery ojopypa, huvixa kuery voi.
Ojukapa kyxe py, omomba katui, Senhor rembiguai Moiss ijayvuague
rami vy. 13 Hae r tet yvy reia rupi ikuai vae ma Israel kuery ndoapyi,
Hazor e vy. Hae vae ma Josu oapy uka. 14 Hae vae tet pygua mbae
Josu pe. Hae r haekue rami Josu ojapo. Ne pete ayvui voi ndojapo
ei Moiss pe Senhor ijayvuague hae javi.
16 Hae rami py Josu kuery ipoaka hae vae yvy hae javi re: yvyty
reia rupi, Neguebe hae Gsen yvy hae javi, yvy joja reia rupi, Arab,
hae gui Israel peguar yvyty reia, hae ijyvry yvy reia o vae reve,
17 Halaque yvyty Seir katy oo vae guive Baal-Gade Lbano regua yvyugua
re o vae peve, Hermom yvyty yvyiry. Hae vae rupi huvixa kuery ikuai
vae voi ojopypa. Oitypa, hae ojukapa. 18 Are vaipa Josu kuery opu
okuapy hae vae huvixa kuery rovai. 19 Jipoi tet Israel kuery reve pete
rami ikuai vae, heveu kuery Gibeo pygua e vy. Joe opua rupi anho
ojopypa. 20 Mbaeta Senhor gui ae ou hae kuery inhak rat agu, Israel
kuery rovai opu agu rami, hae rami r omboaxy e re omomba ete
agu omokanhymba peve, Moiss pe Senhor ijayvuague rami vy.
21 Hae vae jave py Josu kuery ojeoi vy omomba anaquim kuery
yvyty reia rupi ikuai vae, hae gui Hebrom, Debir hae Anabe pygua,
hae Jud hae Israel regua yvyty re ikuai vaekue hae javi. Josu kuery
omomba ete, het guive. 22 Anaquim regua ne peteve ndoikovei Israel
kuery yvy re. Gaza py anho, Gate hae Asdode py ma amonguei okuave.
23 Hae rami py Moiss pe Senhor ijayvuague rami vy Josu ipoaka hae
vae yvy hae javi re. hae ombojao Israel kuery yvyr. Joegua-egua ikuai
vae peguar ombojao. Hae vae rire yvy re opytuupa joe opua gui.
12 Povae
kuery ma hae vae yvy regua huvixa Israel kuery
1
ojukapa vaekue Jordo yak rovai re kuaray oua katy, hae ijyvy
389 Josu12,13
re voi ipoaka, Arnom yaki guive Hermom yvyty peve, hae yvy joja reia
kuaray oua katygua hae javi.
2 Amorreu kuery ruvixa Seom ma Hesbom py o vaekue. Hae vae
oua katy peve, hae gui Ye ro regua kuaray oua katy tape Bete-Jesimote
katy oo vae rupi, hae gui kuaray puku-a katy guive Asdote-Pisga yvy
guy katy.
4 Amboae yvy ma Bas pygua huvixa Ogue mbaekue. Hae vae ma
openaague ma Hermom yvyty, Salca hae Bas hae javi, gesurita hae
maacatita kuery yvy peve, hae gui Gileade mbyte rupi Hesbom pygua
huvixa Seom yvy peve. 6 Hae vae kuery Senhor rembiguai Moiss Israel
vae yvy ma yvyty reia rupi o, yvymbe reia rupi, yvy joja reia rupi,
yvy guy rupi, tekoa ea rupi, hae Neguebe rupi. Hae py ikuai vaekue
ma heteu, amorreu, cananeu, ferezeu, heveu hae jebuseu kuery. 9 Huvixa
ojuka ypyi vaekue ma Jeric pygua, hae gui Betel rexei Ai o vae
pygua, 10 hae gui Jerusalm pygua huvixa, Hebrom pygua, 11 Jarmute
pygua, Laquis pygua, 12 Eglom pygua, Gezer pygua, 13 Debir pygua, Geder
13 Hae
gui Josu tujai ma, heta maet ma oguereko jave ixupe
1
Senhor aipoei:
Ndetujai ma, heta ma rereko maet. Hae rami te heta ete teri
o yvy ndapejopypai vae. 2 Yvy ndapejopyi teri vae ma filisteu kuery
yvy hae javi, Gesur hae javi, 3 Egito katyi Sior o vae guive Ecrom yvy
Josu13 390
kuaray ijapuaia katy o vae peve, Cananeu kuery yvy epy vae, hae
gui filisteu kuery ruvixa pete nhiru ikuai vae openaa: Gaza, Asdode,
Asquelom, Gate hae Ecrom tet. 4 Kuaray puku-a katy o vae ma aveu
kuery yvy ndapejopyi teri avi, hae gui cananeu kuery yvy hae javi,
hae Sidom regua kuery Meara yvy, amorreu kuery yvy katyi Afeca o
vae. 5 Oime teri avi gibleu kuery yvy, hae Lbano yvy hae javi kuaray
gui Misrefote-Maim peve, Sidom regua kuery hae javi. Hae vae yvy xee
aipea r Israel kuery renonde gui. Hae nunga rupi embojao ma voi yvy
Israel kuery peguar, ndevy xeayvuague rami vy. 7 Hae nunga rupi a ma
embojao yvy nove regua ikuai vae peguar, hae Manasss regua mbyte
rupi ojao vaekue pe hei.
8 Hae r Manasss regua mboae mbyte rupi ojao vaekue reve ma
Rben hae Gade regua kuery hekoa ae ma Jordo yak rovai re kuaray
oua katy, Senhor rembiguai Moiss omboaxaague rami vy. 9 Hae kuery
yvy ma Arnom yvyugua py Aroer o vae gui ijypy, hae gui tet yvyugua
mbyte py o vae, hae Medeba py yvymbe tuvixa vae hae javi Dibom
peve oo vae, 10 hae amorreu kuery ruvixa Seom Hesbom py o vae
openaague tet, Amom ramymino kuery yvy peve. 11 Hae gui Gileade,
hae gesurita hae maacatita kuery yvy, Hermom yvyty hae javi, hae
gui Bas hae javi Salca peve, 12 Bas pygua huvixa Ogue openaague
hae javi, Astarote hae Edrei py voi opena vaekue. Hae vae ma gigante
kuery regua rembyrekue. Hae vae kuery ma Moiss ojukapa rai vy
oipeapa vaekue. 13 Hae r gesurita hae maacatita kuery ma Israel kuery
pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy. 16 Hae kuery rekoar ijypy
Arnom yvyugua apy re Aroer o vae gui, hae gui tet yvyugua mbyte
py o vae, hae yvymbea tuvixa vae hae javi Medeba peve. 17 O avi
Hesbom ijyvry tet ikuai vae hae javi reve, yvymbea tuvixa vae
py o vae: Dibom, Bamote-Baal hae Bete-Baal-Meom, 18 hae gui Jaza,
yvymbe tuvixa vae hae javi, hae amorreu kuery ruvixa Seom Hesbom
py o vae openaague hae javi. Hae vae ma Moiss ojuka Midi pygua
ruvixa kuery Evi, Requm, Zur, Hur hae Reba ojukaague rami avi. Hae
391 Josu13,14
kuery kyxe py ojuka avi Balao Beor ray imbaekuaa vae, amboae kuery
ojukaa py. 23 Rben regua kuery yvy ma Jordo yak peve oo, hae hae
katy raii ikuai vae peve. Hae vae yvy ma Rben ramymino kuery
pegua, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy, tet hae tekoa ijyvry
ikuai vae reve.
24 Hae gui Gade regua kuery pe ma Moiss ombojao tay kuery
peguar pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy. 25 Hae kuery yvy ma
Jazer hae Gileade re tet o vae hae javi, hae Amom ramymino kuery
yvy mbyte rupi, Rab apy re Aroer o vae peve; 26 hae gui Hesbom
guive Ramate-Mispa hae Betonim peve, hae Maanaim guive Debir yvy
peve; 27 hae gui yvyugua py o vae ma Bete-Ar, Bete-Ninra, Sucote hae
kuery pegua pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy, tet hae tekoa
ijyvry ikuai vae reve.
29 Hae gui Manasss regua mbyte rupi ojao vaekue peguar ma
Moiss ombojao pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy. 30 Hae kuery
rekoa ma Maanaim gui ijypy, hae gui Bas hae javi, Bas pygua huvixa
Ogue openaague hae javi, hae tekoa Jair openaague hae javi, sessenta
tet Bas re ikuai vae; 31 hae gui Gileade yvy mbyte rupi, hae Astarote
hae Edrei tet Bas pygua huvixa Ogue openaague. Hae vae tet ma
Manasss ray Maquir pe omboaxa vaekue, Maquir ramymino kuery
mbyte rupi ikuai vae pe omboaxa, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami
vy.
32 Hae vae yvy ma Moiss ombojao vaekue Moabe regua nhundy
rupi oiko teri jave. Jordo yak rovai re opyta, Jeric regua kuaray oua
katy. 33 Hae r Levi regua pe ma Moiss nombojaoi yvy, mbaeta hae
kuery pegua ma Senhor Israel kuery Ruete ae oiko, hae kuery pe ijayvu
ma voiague rami vy.
14 Po
rami ma Cana yvy re Israel kuery oyvyr ojopy rakae.
1
Sacerdote Eleazar, Num ray Josu hae Israel kuery regua huvixa
ikuai vae ombojao okuapy hae kuery pe. 2 Hae kuery yvyr xorte oexaa
rupi ombojao okuapy Moiss pe Senhor ijayvuague rami vy, nove regua
pe, hae pete mbyte rupi ojao vaekue peguar ae. 3 Hae r moko regua
hae Efraim gui ma moko regua ikuai. Hae gui levita kuery pe ma
Josu14 392
nomboaxai ijyvyr.i Hae rami avi tet omboaxa hae kuery ikuai agu,
hae gui tet yvry rupi omboaxa avi guymba vaka hae mymba mboae
oguereko agu. 5 Moiss pe Senhor ijayvuague rami ae Israel kuery ikuai
vy ombojaopa yvy.
rami. A voi xembaraete aikovy haekue rami ae, joe apu agu
katy aa hae ajevy agu. 12 Hae nunga rupi a ma emboaxa xevy
quenezeu regua Jefon ray Calebe mbae, ixupe guar ome a peve,
Senhor Israel kuery Ruete oipota vae ojapo agu o at ramo. 15 Hae
i
14.4 Jos ramymino kuery reve doze ma ikuai arakae Israel regua. Hae vae doze
regua pe anho ome ijyvyr, Levi regua pe e. j14.6 Calebe hae Josu ma Cana
yvy re oikuaa pota agu omondouka pyre regua, hae kuery anho nhomongeta vaekue
yvy py heta vae kuery oike ojeoivy agu re. Hae r amboae kuery ojeoi vaekue ma
okyjepa. Hae nunga rupi Calebe hae Josu pe anho Senhor ijayvu yvy re oike agu re
(Nmeros14.24). k14.15 Tery Quiriate-Arba ma Arba pegua tet ea.
393 Josu15
15 Hae
gui Jud ramymino kuery yvyr xorte rupi ombojaoa
1
pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy. Hae kuery yvy itui
kuaray puku-a katy Edom yvy peve, Zim tekoa ea kuaray puku-a katy
itui vae apy peve. 2 Kuaray puku-a katy rupi ijyvy itui Ye ro apy guive,
ijapy kuaray puku-a katygua guive. 3 Hae gui oo kuaray puku-a katy
Acrabim katy o ovya peve, Zim rupi oaxa, hae gui kuaray puku-a katy
gui o ovy Cades-Barnia katy. 4 Oaxa Hezrom rupi, o Adar peve, hae
gui Carca rupi ju ojere ovy. Oaxa Azmom, hae ova Egito katyi yaki
o vae py. Hae gui ijyvy oo ye peve. Hae vae rupi oo r pendeyvyr
ombojaoa kuaray puku-a katy o vae.
5 Hae r ijapy kuaray oua katygua ma Ye ro rembe rupi itui, Jordo
yak aa peve. Ijapy kaarua katygua ma ye rembe ojere vae gui oo,
Jordo aa guive. 6 Hae gui oo Bete-Hogla peve, hae oaxa Bete-Arab
kuaray ijapuaia katy rupi, o ovy Rben ray Bo pegua ita oa peve.
7 Ove tema ovy Acor yvyugua guive Debir katy, hae gui kuaray ijapuaia
katy rupi ju oo Gilgal katy. Hae vae ma o Adumim katy o ovya katyi,
kuaray puku-a katy yaki oa rami. Hae gui ma oaxa ovy En-Semes py
yy o vae peve. Hae gui oove En-Rogel peve. 8 Hae vae gui ma o ovy
Hinom ray rekoa yvyugua rupi, hae gui jebuseu kuery ikuaia regua
kuaray puku-a katy rupi. Hae vae ma Jerusalm. Hae gui o ovy Hinom
yvyugua rexei kuaray oua katy yvyty o vae apyte peve, yvyugua refaim
kuery ikuaiague kuaray ijapuaia katy itui vae apy peve. 9 Hae gui yvyty
apyte guive oo yvu Neftoa py o vae peve. Hae gui oo oiny Efraim tet
yvyty reia rupi ikuai vae peve. Oove tema Baal peve. Hae vae ma
Quiriate-Jearim. 10 Hae gui ojere ovy Baal guive kuaray oikea katy Seir
yvyty peve oo vy. Oaxa ovy Jearim yvyty kuaray ijapuaia katy o vae
yvry rupi. Hae vae ma Quesalom. Hae gui oguejy ovy Bete-Semes katy.
Timna rupi oaxa. 11 Oove ju Ecrom yke kuaray puku-a katy o vae katy
vae rembe ae. Hae rami ma itui Jud ramymino kuery yvyr ombojaoa,
pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy.
Juzes1.1115
13 Hae
gui Jefon ray Calebe pe ma Josu omboaxa Jud ramymino
kuery yvy mbyte py oiko agu, Senhor aipoeiague rami vy. Hae vae ma
Quiriate-Arba, Hebrom epy vae. Arba ma Enaque ru oiko vaekue. 14 Hae
vae tet gui Calebe oipea mboapy Enaque ray kuery regua: Sesai, Aim
Josu15 394
hae Talmai, Enaque ramymino kuery meme. 15 Hae vae gui oo Debir
re ojerure agu re. Hae gui mburika ry gui oguejy ramo ixupe Calebe
oporandu:
Mbae tu reipota?
19 Ombovai:
Eme mbaemo xevy. Yvy pirua rive xevy reme rire emeve ju
ygua ikuai vae hei ramo ixupe ome yvu yvy re hae yvy guy rupi
ikuai vae.
puku-a katy, Edom yvy katyi ikuai vae rery ma Cabzeel, der, Jagur,
22 Quin, Dimona, Adada, 23 Quedes, Hazor, Itn, 24 Zife, Telm, Bealote,
Gedera hae Gederotaim. Hae javi vy ma catorze tet ikuai, ijyvry tekoa
ikuai vae reve.
37 Hae gui Zen, Hadasa, Migdal-Gade, 38 Dile, Mispa, Jocteel,
Maressa. Hae javi vy ma nove tet ikuai ijyvry tekoa ikuai vae reve.
45 Hae gui Ecrom avi, hae ijyvry teti hae tekoa ikuai vae reve, 46 hae
gui Ecrom tet guive ye peve, Asdode katy tekoa ikuai vae hae javi reve.
47 Hae gui Asdode hae ijyvry teti hae tekoa ikuai vae reve, Gaza
hae ijyvry teti hae tekoa ikuai vae reve, Egito regua yak hae ye
tuvixa vae rembe peve.
48 Yvy reia rupi ikuai vae ma Samir, Jatir, Soc, 49 Dan, Quiriate-
Sana (hae vae ma Debir), 50 Anabe, Estemoa, Anim, 51 Gsen, Holom hae
Gilo. Hae javi vy ma onze tet ikuai ijyvry tekoa ikuai vae reve.
395 Josu1517
Quiriate-Arba (hae vae ma Hebrom) hae Zior. Hae javi vy ma nove tet
ikuai ijyvry tekoa ikuai vae reve.
55 Hae gui Maom, Carmelo, Zife, Jut, 56 Jezreel, Jocdeo, Zanoa, 57 Caim,
Gibe hae Timna. Hae javi vy ma dez tet ikuai ijyvry tekoa ikuai vae reve.
58 Hae gui Halul, Bete-Zur, Gedor, 59 Maarate, Bete-Anote hae Eltecom.
Hae javi vy ma mboapy meme tet ikuai ijyvry tekoa ikuai vae reve.
60 Hae gui Quiriate-Baal (hae vae ma Quiriate-Jearim) hae Rab.
juky hae En-Gedi. Hae javi vy ma mboapy meme tet ikuai ijyvry tekoa
ikuai vae reve.
63 Hae r jebuseu kuery Jerusalm py ikuai vae ma Jud ramymino
16 Hae
gui Jos ramymino kuery yvyr xorte rupi omboaxaa vaekue
1
ma ijypy Jordo yak hae Jeric katyi gui. Hae gui oo Jeric regua
kuaray oua katy yy o vae rupi, hae gui tekoa ea hae yvy reia rupi oo
Betel peve. 2 Betel gui ma oo Luz katy, hae arquita kuery yvy oaxa Atarote
peve. 3 Hae gui oguejy ovy kuaray oikea katy Jafleti yvy peve, Bete-Horom
yvy guy o vae hae Gezer peve. Ye rembe py ma ijapy. 4 Hae vae ma Jos
rami vy ojopy vaekue apy ma kuaray oua katy rupi oo Atarote-Adar guive
Bete-Horom yvy o vae peve. 6 Hae gui ye katy oo. Kuaray ijapuaia
katy rupi oo Micmetate katyi. Hae vae gui ma kuaray oua katy ojevy ovy
Taanate-Sil peve. Hae vae rupi oo ju kuaray oua katy Janoa peve. 7Janoa
guive oguejy ovy Atarote hae Naarate katy. Jeric py ova vy Jordo yak
rembe py ijapy. 8 Hae gui Tapua guive kuaray oikea katy oo oiny Can yaki
ramymino kuery yvy mbyte ikuai vae, ijyvry teti hae tekoai ikuai
vae hae javi reve. 10 Hae r cananeu kuery Gezer py ikuai vae ma
ndoipeai okuapy. Hae rire hae vae kuery ma Efraim kuery mbyte ikuai
a peve. Hae ramo omombaeapo nhea imbokuapy.
17 Hae
gui Manasss regua kuery yvyr ma xorte rupi avi
1
ramymino kuery mboae ojopy avi oyvyr, pete-te hoo pygua kuery ikuaia
rami vy. Hae vae kuery ma Abiezer ray kuery, Heleque, Asriel, Siqum,
Hefer hae Semida ray kuery. Hae vae kuery ma Jos ray Manasss
ramymino kuery meme, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy.
3 Hae r Manasss ray Maquir ramymino, Gileade ray Zelofeade hery
vae ma ndatayi, tajy anho rei. Tajy kuery rery ma Macla, Noa, Hogla,
Milca hae Tirza. 4 Hae vae kuery ma ovamba sacerdote Eleazar, Num
rekoar omboaxave ju dez henda py, Gileade hae Bas yvy Jordo yak
rovai re o vae ojopy ae ma vaekue ryve. 6 Mbaeta Manasss ramymino
regua kuaray oua katy o vae peve. Hae gui kuaray puku-a katy oo
En-Tapua pygua kuery ikuaia peve. 8 Manasss kuery ma Tapua yvy re
Can yak peve. Hae r Manasss yvy re, yak gui kuaray puku-a katy
tet ikuai vae ma Efraim pegua opyta. Hae gui Manasss yvy apy ma
yak gui kuaray ijapuaia katy rupi oo oiny. Ijapy ma ye rembe py.
10 Efraim regua yvy ma kuaray puku-a katy o, hae r Manasss regua
amongue tet ikuai vae ma Manasss kuery peguar opyta. Hae vae ma
Bete-Se hae teti ijyvry ikuai vae, Ibleo, Dor, Taanaque hae Megido,
yvy mboapy yvytyi o vae re. 12 Hae rami avi hae vae tet pygua kuery
ombovai vy aipoei:
Pe kuery ma pendereta hae penembaraete vae. Pete henda py
etei e r penderekoa. 18 A ma yvy reia ma pendevy guar itui.
18 Hae
gui Israel kuery ijatypa okuapy Sil py. Hae py oupi okuapy
1
mboapy avakue xee amondouka vaer. Hae kuery toiko katu oo agu.
Yvy jave rupi toguata, tombopara kuaxia re pete-te regua oyvyr
ndojopyi vaekue. Hae gui toupa ju xea py. 5 Hae rami vy ombojao r
yvy sete henda rupi. Hae r Jud kuery ma oyvy re ae ma ikuai kuaray
puku-a katy. Jos ramymino kuery voi oyvy re ae ma ikuai kuaray
ijapuaia katy. 6 Pembopara r yvy sete henda rupi ombojaoa agu
regua. Hae gui peru r xevy, xee xortea aexa agu Senhor Nhanderuete
renonde peikuaa agu. 7 Hae r levita kuery ma ndojopyi r oyvyr pe
re ombopara tet ikuai vae hae javi, sete henda rupi ombopara ojeoivy.
Hae vy ojevypa ju Josu-a py tekoa Sil py. 10 Hae ramo Senhor
renonde Josu hae kuery pe oexa xortea Sil py. Hae rami vy Israel
kuery yvyr Josu ombojao hae py, pete-te regua jave ikuaia rami vy.
Josu18,19 398
katy oo oiny Jordo yak guive. Jeric rexei gui o ovy kuaray ijapuaia katy,
hae gui o ovy yvy reia rupi kuaray oikea katy. Bete-ven tekoa ea py ma
ijapy. 13 Hae vae gui oaxa ovy Luz tekoa katy, Luz regua kaarua katy. Hae
vae ma Betel. Oguejy ovy Atarote-Adar peve, Bete-Horom yvy guy rupi
o vae regua yvyty kuaray ijapuaia katy o vae yvyiry peve. 14 Oove tema
yvyty yke kuaray puku-a katy o vae rupi kuaray oikea katy oo vy. Ijapy ma
Jud ramymino kuery ret Quiriate-Baal py. Hae vae ma Quiriate-Jearim.
Hae vae ma ijapy kuaray oikea katy o vae.
15 Hae gui ijapy kuaray puku-a katygua ma ijypy Quiriate-Jearim apy
kuaray oa katy o vae gui. Hae gui oove ju Neftoa py yvu ikuai vae peve.
16 Oguejy ovy yvyty Hinom ray rekoa yvyugua rexei o vae peve, refaim
kuery rekoa yvyugua regua kuaray ijapuaia katy rupi. Hae gui oguejy ovy
Hinom yvyugua rupi, jebuseu kuery rekoa yvy guy reia rupi kuaray puku-a
katy oo vy. Hae gui En-Rogel katy ju oguejy. 17Ojeapa ovy kuaray ijapuaia
katy vy ova En-Semes py. Hae gui ma oaxa oiny Adumim yvy re Gelilote
o vae katyi. Hae vy oguejy ovy Rben ray Bo pegua ita oa peve. 18 Oo ju
kuaray puku-a katy yvy joja reia rupi, yvu ikuai vae katyi rupi oo vy. Hae
gui oguejy ovy yvymbe reia katy. 19 Hae vae gui ma ijapy oaxa ovy Bete-
Hogla peve, kuaray ijapuaia katy rupi. Opa r Ye ro rembe py, Jordo yak
aa py. Hae vae ma yvy apy kuaray puku-a katy o vae.
20 Hae gui ijapy kuaray oua katy rupi o vae ma Jordo rembe rupi o.
Hae vae ma Benjamim ramymino kuery pegua yvy apy ojere ovy vae
regua, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy.
Hae javi vy ma doze tet ikuai, ijyvry tekoa ikuai vae reve.
25 Hae gui Gibeo, Ram, Beerote, 26 Mispa, Cefira, Mosa, 27 Requm, Irpeel,
Tarala, 28 Zela, Elefe, Jebus (hae vae ma Jerusalm), Gibe hae Quiriate. Hae
javi vy ma catorze tet ikuai, ijyvry rupi tekoa ikuai vae reve. Hae vae ma
Benjamim ramymino kuery yvy, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy.
19 Hae
gui Simeo pe, Simeo ramymino kuery pe ma mokoa
1
xorte oexa, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy. Hae vae
399 Josu19
kuery yvy ma Jud ramymino kuery yvy mbyte py itui. 2 Hae kuery
tekoa ikuai vae reve. 7 Hae gui Aim, Rimom, Eter hae As, irundy tet,
ijyvry tekoa ikuai vae reve. 8 Hae gui o avi hae vae tet yvry tekoa
ikuai vae hae javive, Baalate-Beer peve. Hae vae ma Ram Neguebe
regua. Hae vae ma Simeo ramymino kuery yvyr ojopy vaekue, pete-
te hoo pygua kuery ikuaia rami vy. 9 Simeo ramymino kuery yvyr ma
Jud ramymino kuery yvy gui ombojaoa, mbaeta hae kuery yvy ma
tuvixa ete hae kuery pe. Hae nunga rupi Simeo ramymino kuery pe
hae kuery yvy gui ombojaoa ikuai agu.
yaki Jocneo katyi o vae peve. 12 Saride gui ojeapa ovy kuaray oua
Rimom katy oo oiny Ne peve. 14 Hae vae rupi ojere ovy vy oaxa kuaray
ijapuaia katy Hanatom peve. Ijapy Ifta-El yvy guy py. 15 Ove ju Catate,
Naalal, Sinrom, Idala hae Belm. Hae javi vy doze tet ikuai, ijyvry
tekoa ikuai vae reve. 16 Hae vae ma Zebulom ramymino kuery yvyr
ojopy vaekue, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy, hae vae tet
hae ijyvry tekoa ikuai vae reve.
apy ma Tabor, Saazima hae Bete-Semes rupi oaxa ovy vy Jordo yak
rembe py ijapy. Hae javi vy dezesseis tet ikuai, ijyvry tekoa ikuai vae
reve. 23 Hae vae ma Issacar ramymino kuery yvyr ojopy vaekue, pete-
te hoo pygua kuery ikuaia rami vy, hae vae tet hae ijyvry tekoa ikuai
vae reve.
Bten, Acsafe, 26 Alameleque, Amade hae Misal. Hae gui oaxa ovy
Josu19 400
kuaray oikea katy Carmelo peve, hae gui Sior-Libnate katy. 27 Ojeapa
ovy kuaray oua katy Bete-Dagom peve. Oaxa ovy Zebulom hae Ifta-El
yvyugua rupi, kuaray ijapuaia katy oo Bete-Emeque hae Neiel peve.
Hae gui oo oiny nhandeaxua regua rupi Cabul peve. 28 Oaxa avi Ebrom,
Reobe, Hamom hae Can rupi, Sidom tuvixa vae peve oo. 29 Ojere ovy
Ram katy, Tiro tet ikorapa vae peve. Hae gui ma ojeapa ovy Hosa
katy. Aczibe yvry ye rembe py ijapy. 30 O avi Um, Afeca hae Reobe.
Hae javi vy ma vinte e duas tet ikuai ijyvry tekoa ikuai vae reve.
31 Hae vae ma Aser ramymino kuery yvyr ojopy vaekue, pete-te hoo
Tabor katy. Hae gui ma oaxa ovy Hucoque katy. Kuaray puku-a katy
o Zebulom yvy, hae r kuaray oikea katy o Aser yvy. Hae gui kuaray
oikea katy o Jud regua yvy Jordo rembe rupi. 35 Tet ikorapa vae
Bete-Semes. Hae javi vy dezenove tet ikuai, ijyvry tekoa ikuai vae
reve. 39 Hae vae ma Naftali ramymino kuery yvyr ojopy vaekue pete-
te hoo pygua kuery ikuaia rami vy, hae vae tet hae ijyvry tekoa ikuai
vae reve.
kyrvei ramo hae kuery ojeoi vy jogueroa okuapy Lesm pygua kuery
reve. Ipoaka vy ojukapa kyxe py. Tet re ipoaka ma vy ikuai hae py.
Hae vy omboery D, guamo rery rupi ae. 48 Hae vae ma D ramymino
kuery yvyr ojopy vaekue, pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy,
hae vae tet hae ijyvry tekoa ikuai vae reve.
kuery ruvixa kuery ombojao okuapy xorte oexa vy. Israel kuery yvyr
ombojao Sil py Senhor renonde, onhemboaty atyr ojapo vaekue rok
py. Hae rami vy opa ma yvy ombojao.
20 Hae
gui Senhor aipoei Josu pe:
1
2
Aipore Israel kuery pe: Peiporavo ke amongue tet
onhemi atyr, Moiss rupi pendevy ajapo ukaague rami vy.l 3 Hae vae
vae kuery renonde ojexa uka r omboayvu r guar, hae gui sacerdote
yvateve vae hae vae jave py o vae omano ea ja. Hae ramo mae ma
jojuka rive vaekue o vy ngoo katy ju r ojevy tet onhaague py ae, re.
7 Hae gui ma tet hae kuery oiporavo vae ma Galilia regua Quedes,
Naftali regua yvy reia re o vae; Efraim regua Siqum yvy reia re o
vae; hae Quiriate-Arba Hebrom hery mboae vae, Jud regua yvy reia
re o vae. 8 Hae gui Jordo yak rovai re Jeric rexei kuaray oua katy
oiporavo Israel kuery hae javi pe, amboae yvy regua hae kuery mbyte
ikuai vae pe guive. Hae py potae vy e jojuka vaekue hae javi onhemi
atyr, jouguy omoague re imbopagaar po py omano e agu, hae rami
rgue py heta vae kuery renonde ojexa uka agu.
1Crnicas6.5481
21 Hae
gui sacerdote Eleazar hae Num ray Josu oa py ova
1
okuapy levita regua tujakueve ruvixa ikuai vae, hae Israel kuery
regua ruvixa ikuaia py. 2 Cana yvy re Sil o vae py hae kuery ijayvu vy
aipoei:
kuery omboaxa tet oyvy re o vae, hae ijyvry yvy itui vae. 4 Coatita
kuery pe ranhe xorte oexa. Hae kuery regua sacerdote Aro ramymino
kuery levita ikuai vae ma xorte rupi ojopy treze tet Jud, Simeo hae
Benjamim kuery yvy regua. 5 Hae r Coate ramymino kuery mboae ma
xorte rupi ojopy dez tet Efraim, D hae Manasss regua mbyte rupi
ojao vaekue yvy regua. 6 Hae gui Grson ramymino kuery ma xorte
rupi ojopy treze tet Issacar, Aser, Naftali hae Manasss regua oyvyr
ojopy ypy vaekue yvy regua Bas py. 7 Hae gui Merari ramymino kuery
ma pete-te hoo pygua kuery ikuaia rami vy ojopy doze tet Rben,
Gade hae Zebulom kuery yvy regua. 8 Hae rami py levita kuery pe
Israel kuery omboaxa hae vae tet hae javi, ijyvrykue reve. Xorte rupi
omboaxa, Moiss rupi Senhor ojapo ukaague rami vy.
9 Hae gui Jud hae Simeo ramymino kuery yvy regua povae tet
omboaxa. 10 Levi ray Coate ramymino Aro ray kuery ikuai agu, hae
regua yvy reia re o vae (hae vae ma Hebrom), ijyvrykue reve. Arba
ma Enaque ru oiko vaekue. 12 Hae r tet yvrykue hae tekoa ikuai vae
meme. Hae javi vy ma nove tet omboaxa moko regua yvy re. 17 Hae
gui Benjamim kuery yvy regua ma irundy tet omboaxa: Gibeo, Geba,
18 Anatote hae Almom, ijyvrykue reve meme. 19 Hae javi vy sacerdote
Efraim kuery yvy regua. 21 Hae kuery pe omboaxa Siqum tet jojukaare
oo jepe agu Efraim regua yvy reia re, ijyvrykue reve. Omboaxa
avi Gezer, 22 Quibzaim hae Bete-Horom ijyvrykue reve meme, irundy
tet. 23 Hae gui D kuery yvy regua ma irundy tet omboaxa: Elteque,
gui Manasss regua mbyte rupi ojao vaekue yvy regua ma moko tet
omboaxa: Taanaque hae Gate-Rimom, ijyvrykue reve meme. 26 Hae javi
regua kuery yvy regua omboaxa moko tet: Gol jojukaare oo jepe agu,
hae Beester guive, ijyvrykue reve meme. 28 Issacar kuery yvy regua
403 Josu21,22
ijyvrykue reve meme. 30 Aser kuery yvy regua ma irundy tet omboaxa:
pygua kuery ikuaia rami vy ma treze tet ojopy ijyvrykue reve meme.
34 Hae gui Levita kuery mboae Merari ramymino kuery pe ma Zebulom
kuery yvy regua ma irundy tet omboaxa: Jocneo, Cart, 35 Dimna hae
Naalal, ijyvrykue reve meme. 36 Rben kuery yvy regua ma irundy tet
ijyvrykue reve meme, irundy tet hae javi vy. 40 Hae vae tet hae javi
ma xorte rupi omboaxaa Merari ramymino kuery pe, pete-te hoo pygua
kuery ikuaia rami vy, Levi regua voi ikuai ramo. Doze tet ojopy. 41 Hae
rami vy Israel kuery yvy regua ma quarenta e oito tet omboaxa levita
kuery pe, ijyvrykue reve meme. 42 Pete-te tet omboaxa ijyvry rupi
yvy itui vae reve. Hae vae tet hae javi ma hae rami meme omboaxa.
43 Hae rami py Israel kuery pe Senhor ome yvy hae javi, tamo
kuery pe ome agu re ouraague rami vy. Hae ramo ojopy ma vy ikuai
hae py. 44 Hae kuery pe Senhor ome opytuu agu oyvy hae javi rupi,
tamo kuery pe ouraague hae javi rami vy. Hovaigua kuery ne peteve
ndaipoakai hae kuery re, hae kuery po py Senhor omboaxapa ramo.
45 Israel kuery pe mbaemo por ojapo agu re Senhor ijayvuague pete
Moko regua hae amboae regua mbyte rupi ojao vaekue Josu
ogueroayvu pormba ma vy hoo katy omondoukaague
22 Hae
ramo Josu oa py oeno Rben, Gade hae Manasss regua
1
Senhor Penderuete ome ma opytuu agu, ijayvuague rami vy. Hae nunga
rupi pejevy a, tapeo penderekoa katy, yvy pendevygua itui vae katy, Senhor
rembiguai Moiss Jordo yak rovai re pendevy omboaxa vaekue py. 5 Hae
rami te pemo por pota ke lei Senhor rembiguai Moiss pendevy ojapo uka
vaekue, po rami: Peayvu r Senhor Penderuete, peiko r ixuguigua tape
rupi anho, pemo r ojapo uka vaekue pejapopa agu, pejepea eme ixugui,
hae peiko ixupe pendepya hae penenhe hae javi py hei.
Josu22 404
6 Hae
rami vy Josu ogueroayvu pormba ma vy omondoukapa. Hae
ramo guekoa katy ae ojeoi.
7 Hae rami mbaeta Manasss regua kuery yvyr ma Bas yvy re
ojevypa. Cana yvy re Israel kuery rekoa Sil gui ojeoi ju Gileade yvy re
hae kuery yvy itui vae katy, hae py ae hekoar Moiss omboaxa rire,
Senhor ijayvuague rami vy.
Manasss regua mbyte rupi ojao vaekue reve ojapo okuapy pete altar
Jordo yak rembe re, Cana yvy Israel kuery ikuaia katy, ea r. 12 Hae
ramigua Israel kuery oendu vy onomba okuapy Sil py, hae gui ojeoi
vy guyvy kuery rovai opu agu.
13 Hae gui Gileade yvy katy Israel kuery omondouka sacerdote Eleazar
ray Finias hery vae, Rben hae Gade kuery Manasss regua mbyte rupi
ojao vaekue ikuaia katy. 14 Hupive omondouka avi dez huvixa kuery,
Israel kuery pete-te regua gui. Hae vae kuery ma ngoo pygua kuery
tujakueve ikuai, Israel regua heta vae kuery ikuaia gui omondouka.
15 Hae ramo hae kuery ojeoi vy Rben hae Gade kuery Manasss regua
mbyte rupi ojao vaekue reve ikuaia py ova. Hae vy hae kuery pe
ijayvu vy aipoei okuapy:
16 Senhor pegua kuery nhomboaty vae hae javi aipoei uka
nhande kuery ojapo vaiague ri tyy kyri ete pvy?m Hae nungakue gui
ndajajekyao ukapai teri a peve, nhaneramo kuery re Senhor mbaemo
vai ombou vaekue ri. 18 Mbaer tu havy a voi pepoipa ri Senhor
22.17 Nmeros25.19
m
405 Josu22
Israel kuery hae javi rovai. 19 Xapya rei pendeyvyr pejopy vaekue re
haevea ramo peva ju Senhor pegua yvy re, hae Senhor pegua oo oa
py. Mbaeta haeve r ore kuery mbyte penderekoa agu. Hae rami e
vy te pejapo vai eme guive Senhor rovai, ne ore kuery rovai, Senhor
pegua altar rgue py altar mboae pejapoa py. 20 Tyr pa Zera ray Ac
mbaemo omomba pyr ojopy vy haevea rami ojapo jave Israel kuery
hae javi ry e teve ou rakae mboxy? Mbaeta hae anhoi e omano
vaekue ojapo vaiague re hei okuapy.n
21 Hae ramo Rben, Gade hae Manasss regua mbyte rupi ojao
vaekue ombovai okuapy Israel kuery ruvixa ikuai vae pe. Hae vy
aipoei:
22 Senhor, Nhanderuete ipoakapa vae! Senhor, Nhanderuete
ipoakapa vae! Hae ma oikuaa por. Hae Israel kuery voi toikuaapa.
Xapya rei ronhe rendu ea rupi, e vy Senhor rovai rojapo vaia rupi
roiko ramo toremomba aive. 23 Xapya rei Senhor gui rojepea agu
rei reve orekuai vy, mbaeta xapya rei rakaeve r oreray kuery pe
penderay kuery aipoei r: Mbae nunga tu pe kuery pereko Senhor
Israel kuery Ruete reve? 25 Mbaeta Jordo yak Senhor onhono vy
yvy apyr omo rakae ore hae pe kuery mbyte, pe Rben hae Gade
ramymino kuery. Mbaeve ndaperekoi Senhor reve, hei r okuapy.
Hae rami vy penderay kuery ojapo r oreray kuery ojepea agu rami
Senhor renonde ojererokyjea rupi ikuaia gui. 26 Hae nunga rupi aiporoe
vaekue: Xapya rei rakaeve r hae rami hae kuery ijayvu r nhandevy,
hae nhaneramymino kuery pe. Hae rami r aipojae r: Peikuaa pota
Senhor pegua altar-r oreru kuery ojapo vaekue re, mbaemo oapy agu
e, ne mymba ome agu e, hae r ikuaa ukaar opyta agu ore hae
pe kuery mbyte, jae r, roe. 29 Hae nunga rupi ndaevei ete ore kuery
n
22.20 Josu7
Josu22,23 406
sacerdote Finias hae Israel regua heta vae kuery tujakueve ikuai vae
oendu vy oguerovya okuapy. 31 Hae rami vy sacerdote Eleazar ray
oeja ojeoivy Rben hae Gade ramymino kuery hae py. Gileade yvy gui
hae kuery ojevypa ju Cana yvy re Israel kuery ikuaia katy. Hae py ova
vy heta vae kuery pe omombeupa. 33 Hae rami ijayvu r Israel kuery
23 Yma ete rire, Israel kuery hovaigua kuery ijyvry rupi ikuai
1
amomba vae yvykue pejopy agu, Jordo yak guive ye tuvixa vae
peve kuaray oikea katy. Hae rami avi hae kuery vae regua amongue
okuave teri. 5 Senhor Penderuete oipeapa r penembyte gui, omox
re lei Moiss ombopara vaekue pejapopa agu, hae vae gui pejepea
e agu pendeaxu ea katy, ne pendeaxua katy, 7 penhemoir e agu
amboae regua kuery pe kuery mbyte okuave vae re. Penemaendua eme
hae kuery ruete rery re, peura eme hae kuery re, peiko eme hae kuery
pe, pembojerovia eme guive. 8 Hae rami rgue py Senhor Penderuete re
gui Senhor oipea ma amboae regua imbaraeteve hae heta ikuai vae
te. Hae r pe kuery re ma avave rei ndaipoakaai a peve. 10 Pe kuery
407 Josu23,24
24 Hae
vae rire Siqum py Josu oeno Israel regua kuery hae
1
pe:
Po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu: Ymave rupi peneramo
kuery ikuai vaekue Eufrates yak rovai re. Tuuete mboae pe ikuai, Abrao
hae Naor ru Ter voi. 3 Hae gui peneramo Abrao yak rovai gui xee aru
vy ajapo rakae Cana yvy hae javi rupi oguata agu rami. Amboeta avi
hamymino kuery. Tayr ame Isaque, 4 hae gui Isaque pe ma Jac hae
Esa ame. Esa yvyr ame Seir regua yvy reia. Hae r Jac hae tay
kuery ma Egito katy ojeoi. 5 Hae ramo ambou Moiss hae Aro, hae Egito
pygua kuery amoingo axy mbaemo vai ambou vy. Hae vae rire pe kuery
rogueno hae gui. 6 Egito yvy gui peneramo kuery anomba ramo peva
vaekue ye rembe re. Hae kuery rakykue Egito pygua kuery voi karxa
hae kavaju rygua reve ou vaekue Ye Pyt peve. 7 Hae gui peneramo
kuery ojapukai ramo Senhor omo pyt reia pe hae Egito pygua kuery
mbyte. Hae gui Egito pygua kuery ry yy ombou ramo ojaoipa. Pe
kuery pexa xee Egito yvy re mbaemo ajapo r. Hae ramo pendekuai are
vaekue tekoa ea rupi. 8 Hae vae gui amorreu kuery Jordo yak rovai
re ikuai vae yvy re ju xee rogueru. Hae vae kuery ma pe kuery rovai
opu vaekue ri pendepo py amboaxapa. Hae ramo pejopy hae kuery yvy,
penerenonde gui amomba rire. 9 Israel kuery re opu avi rakae Moabe
pygua huvixa, Zipor ray Balaque. Hae rami vy oeno uka Beor ray Balao
pe kuery re ijayvu vai agu. 10 Hae rami te xee naendu potai Balao
ayvu. Hae rami rgue py pendereroayvu por agu rami ajapo. Hae
rami vy rogueraa jepe hae kuery po gui.p 11 Hae gui Jordo yak peaxa
vy Jeric tet peve peva r pe kuery re Jeric pygua kuery opu rakae,
hae amorreu kuery, ferezeu, cananeu, heteu, girgaseu, heveu hae jebuseu
kuery guive. Hae rami te hae kuery amboaxapa rakae pe kuery po py.
12 Penerenonder amondouka kanhar guaxu. Hae vae ma penerenonde
e, hae tet pejapo vaekue e. Hae ramo a penderekoa hae py. Peu
pekuapy uva hae oliveiraa penhotague gui e, hei Senhor.
ramo ave peiporavo mar ramigua pe ete pa peiko agu: tuuete ramigua
Eufrates rovai re peneramo kuery ombojerovia vaekue pe, e vy
amorreu kuery ruete kuery pe rive, hae kuery yvy re pendekuai vy. Hae
r xee hae xero pygua kuery ma Senhor pe ae r roiko hei.
16 Hae ramo heta vae kuery ombovai vy aipoei:
Ndaevei ete Senhor gui rojepea agu tuuete mboae kuery pe rive
orekuai agu. 17 Mbaeta Senhor ae ma Nhanderuete. Hae ma Egito
vaekue hae vae kuery hae javi, amorreu kuery kovae yvy re ikuai
vaekue voi. Hae nunga rupi ore kuery voi orekuai r Senhor pe, hae
ae ma Nhanderuete oiko ramo hei okuapy.
p
24.910 Nmeros22.124
409 Josu24
ojapo Senhor pe ikuai agu regua. Hae kuery pe oeja hae rami ae ikuai
agu.
Juzes2.69
29Hae vae nunga oiko rire Senhor rembiguai Num ray Josu omano,
cento e dez maet re ma oikoa py. 30 Hae ramo ijyvy re ae onhono pora,
Timnate-Sera, Efraim regua yvyty reia re o vae py, Gas yvyty regua
kuaray ijapuaia katy. 31 Josu oikovea pukukue re Israel kuery ikuai
Senhor pe, hae gui Josu ndoikovevei ma rire nhomongeta vaety kuery
Josu24 410
Siqum yvy re ojaty inony. Yvy Siqum ru Hamor ray kuery gui cem
hati vae prata guigua re Jac ojogua vaekue py ae onhono por. Hae
rami rire hae vae yvy ma Jos ramymino kuery mbaer itui.
33 Aro ray Eleazar omano avi ramo onhono pora Gibe py. Hae vae
yvy Efraim regua yvyty reia re o vae ma tay Finias peguar ome
mbyre.
Joguerekoa juiz kuery
opena jave guare oa
Joguerekoa juiz kuery opena jave guare oa
Josu omano ma ramo Israel kuery Oeja rivepa guamo kuery Ruete Senhor
Egito yvy gui oguenomba vaekue ri. Hae vy ovapa nguuete kuery mboae re,
hae kuerya katy raii rupi ikuai vae kuery ruete re. ... Hae nunga rupi Israel
kuery rovai Senhor poxya hendy vy omboaxa mbaemo peapaar kuery po
py. Hae r oipeapa hae kuery oguereko vaekue. Hovaigua kuery hae katyi
rupi ikuai vae kuery po py ae omboaxa ramo ojejopy uka ngovaigua kuery pe.
... Hae gui Senhor omo joguerekoar kuery, mbaemo peapaa kuery po gui
oepy agu. ... Joguerekoar omo vaekue reve Senhor oiko vy oepypa hovaigua
kuery po gui, joguerekoa oikoa pukukue re. Mbaeta hae kuery moingo axya
hae imbojexavai reia kuery kuxa ipoa okuapy. Hae nunga Senhor oendu vy
omboaxy. Hae rami te joguerekoa omano ma rire haekue rami ae ju r ikuai
(2.12a, 14, 16, 1819a).
Hae javi vy treze joguerekoar Nhanderuete omo rakae. Hae kuery vae
regua ma Gideo hae Sanso. Hae rami te heta vae kuery haevea rami anho
ikuai. Opaa py aipoei: Hae vae jave ma ndoikoi huvixave Israel kuery re opena
vaer. Hae ramo pete-te ikuai r hae kuery ae oipotaa rami rive (21.25).
Kovae kuaxia py ijayvua rami vy Nhanderuete pegua kuery ixupe ete ri
ikuai vy ikuai por r. Hae r ndojeroviai rei ramo hae kuery pe ndaevei r.
Jajejavy rei te Nhanderuete pe jajapukai ramo nhandeperdoa re tema.
1 Josu
omano rire Israel kuery oporandu okuapy Senhor pe. Hae
1
vy aipoei:
Ore kuery vae regua mavae ndau hae ranhe oo r cananeu kuery
ikuaia py, hae kuery rovai opu agu?
2 Senhor ombovai:
411
Juzes1 412
kuery. Hae ramo Bezeque py ojukapa hae kuery vae regua dez mil
avakue. 5 Bezeque py ma hae kuery Adoni-Bezeque ojou vy hexe opu
Setenta huvixave ikuai hae vae kuery ku guaxu hae ipyx guaxu
ojayapaa reve omono okuapy vaekue tembiu kurei xe-mesa guy py.
Hae gui joe xee ajapoague rami ae Nhanderuete xembopaga avi hei.
Hae rire Jerusalm py ogueraa ramo omano hae py.
8 Jud kuery ma Jerusalm rovai ju opu vy ipoakapa. Hae vy
ojukapa kyxe py, hae tet re omboja tata. 9 Hae vae rire Jud kuery
ojeoi ju opu agu cananeu kuery yvyty ry rupi ikuai vae re, Neguebe
rupi hae yvy guy rupi ikuai vae re. 10 Hae gui cananeu kuery Hebrom
py ikuai vae rovai ju Jud kuery ojeoi. Hae vae rery ypy ma Quiriate-
Arba. Hae vy Jud kuery ojuka Sesai, Aim hae Talmai.
Josu15.1419
11Hae
vae gui ma Debir tet py ikuai vae rovai opu agu ju ojeoi.
Ymave ma Debir rery ma Quiriate-Sefer. 12 Calebe aipoei:
ray Otniel vae ae ipoaka tet re. Hae ramo ixupe Calebe ome guajy
Acsa tayxyr. 14 Hae vae ma omea py oo vy aipoei:
Tereo xeru pe ejerure pete henda yvy re hei. Hae gui kunha
vae ae mburikai ry gui oguejy ramo Calebe oporandu ixupe:
Mbae tu reipota?
15 Ombovai:
Eme rive xevy pete mbae. Yvy pirua rive ma xevy reme vaekue
ri yvu avi eme xevy hei ramo ixupe Calebe ome yvy re hae yvy
guy rupi yvu ikuai vae.
a
1.16 Tet pindoty ma Jeric ae (Deuteronmio34.3, 2Crnicas28.15).
413 Juzes1
17Hae gui Jud kuery guyvy kuery Simeo regua reve ojeoi vy ojukapa
cananeu kuery Zefate py ikuai vaekue, omomba ete. Hae nunga rupi
hae vae omboerya ju Horma.b 18 Jud kuery ojopypa avi Gaza, Asquelom
hae Ecrom, hae katyi rupi yvy ikuai vae hae javi reve. 19 Jud kuery
reve Senhor oiko ramo oipeapa yvyty rupi ikuai vaekue. Hae r
yvyugua re ikuai vae ma ndoipea kuaai, karxa ferro guigua hae
kuery oguereko ramo. 20 Hae gui Moiss ijayvuague rami vy Calebe pe
omboaxaa Hebrom tet. Hae ramo hae gui Calebe oipeapa Enaque ray
kuery mboapy ikuai vaekue.
21 Hae r Benjamim kuery ma ndoipea reguai jebuseu kuery Jerusalm
py ikuai vae. Hae rami rgue py Benjamim kuery reve jebuseu kuery
ikuai Jerusalm py ae, a peve.
22 Jos ramymino kuery voi ojeoi Betel tet rovai opu agu. Hae
ramo hae kuery reve Senhor oiko. 23 Hae rami vy Betel re hae kuery
omondouka avakue oikuaa pota nhemi agu. Hae vae tet omboery
ypyague ma Luz. 24 Oikuaa pota vae kuery oexa okuapy pete ava tet
tet pygua kuery kyxe py. Hae r hae vae ava hoo pygua kuery reve ma
ndojukai. 26 Hae ramo heteu kuery yvy re ju ava vae oo vy pete tet
ojapo hae py, hae omboery Luz. Hae vae ma hery oime a peve.c
Hae ramo cananeu kuery ikuaive tema hae kuery reve, ombaeapo
nhea agu rami ikuai.
31 Aser kuery ma ndoipeai Aco py ikuai vae, ne Sidom, Alabe, Aczibe,
Helba, Afeca, ne Reobe pygua kuery voi. 32 Hae rami rire Aser kuery ma
cananeu kuery mbyte rupi ae ikuai hae vae yvy re, ndoipeapai rire.
33 Naftali kuery ma ndoipeai Bete-Semes pygua kuery, ne Bete-Anate
pygua kuery voi. Hae rami vy cananeu kuery mbyte rupi ikuaive tema
b
1.17 Tery Horma ma Ombovaipaague ea. 1.26 Tery Luz ma Amndoay ea hae
c
hae vae yvy re. Hae r Bete-Semes hae Bete-Anate pygua kuery ma
omombaeapo nhea.
34 Hae gui amorreu kuery ojapo D kuery yvy rupi anho ikuai agu
rami, yvy guy katy oguejy e agu. 35 Hae rami ae avi amorreu kuery
onhea okuapy Heres yvyty re ikuai agu, Aijalom hae Saalabim re.
Hae rami te Jos ramymino kuery ipoaka nho vy omombaeapo nhea.
36 Amorreu kuery ikuaia apy ma Acrabim hae Sela guive oo oiny yvy
katy.
2 Hae
gui Senhor-a guigua anjo ma Gilgal gui o vy oo Boquim tet
1
pe ma ndaevei kovae yvy regua kuery reve pejapo agu pete rami
pendekuai agu. Hae rami rgue py peitypa r hae kuery altar ikuai
vae, hae vaekue ri pe naxenhe rendui. Mbae re tu hae rami pejapo?
3 Hae nunga rupi xee aipoae avi: Xee ma ndaipeai r hae kuery
ramo hae kuery onhendu at vy ojaeo okuapy. 5 Hae nunga rupi hae
vae henda omboery Boquim.d Hae gui hae py mbaemo ome okuapy
Senhor pe.
Juzes2:69
Josu24.2931
6 Josu
heta vae kuery omondoukapa r Israel kuery pete-te regua
ojeoi oyvyr ojopy agu katy. 7 Josu oikoa pukukue re ma Senhor pe
anho heta vae kuery ikuai, hae gui Josu ndoikovei ma rire nhomongeta
vaety kuery ikuaia pukukue re ju. Hae vae kuery ma Israel kuery pe
Senhor mbaemo por tuvixa vae ojapo r oexapa vaekue. 8 Hae gui
ma Num ray Josu Senhor rembiguai vae omano, cento e dez maet
ma oguerekoa py. 9 Hae ramo onhono pora ijyvy apy re ae, Timnate-
Heres py, Efraim kuery yvy re yvyty o vae re, Gas yvyty regua kuaray
ijapuaia katy.
10 Hae vae javegua kuery hae javi avi omano r ogueraa tuu kuerya
py. Hae vae kuery rire ma tay hae tajy kuery ju ikuai Senhor oikuaa
e vae, ne Israel kuery pe mbaemo por ojapo vaekue voi ndoikuaai
haeve vae, Baal raangaa ikuai vae re rive ikuai vy. 12 Oeja rivepa
guamo kuery Ruete Senhor Egito yvy gui oguenomba vaekue ri.
Hae vy ovapa nguuete kuery mboae re, hae kuerya katy raii rupi ikuai
vae kuery ruete re. Hae nunga rive hae kuery omboete vy ombopoxy
Senhor, 13 Senhor gui ojepeapa vy Baal hae Astarote pe rive ikuaia
py. 14 Hae nunga rupi Israel kuery rovai Senhor poxya hendy vy
tema Senhor po o ojeoia rupi rei. Hae kuery re ma mbaemo vai anho
Senhor ombou, oura reve ijayvuague rami vy. Hae rami r ojexavai ete
okuapy.
16 Hae gui Senhor omo joguerekoar kuery, mbaemo peapaa kuery
po gui oepy agu. 17 Hae rami te nonhe rendui avi okuapy joguerekoa
kuery. Hae vy ovapa okuapy amboae ramigua tuuete kuery re, hae vy
omboete okuapy. Ojepea pojava guamo kuery Senhor onhe rendua
rupi ojeoiague gui. Hae vy ndaikuaivei guamo kuery ikuaiague rami.
18 Joguerekoar omo vaekue reve Senhor oiko vy oepypa hovaigua
kuery po gui, joguerekoa oikoa pukukue re. Mbaeta hae kuery moingo
axya hae imbojexavai reia kuery kuxa ipoa okuapy. Hae nunga
Senhor oendu vy omboaxy. 19 Hae rami te joguerekoa omano ma
gui xee voi ndaipeavei r amboae regua kuery, Josu omano vy oeja
rive vaekue rembyre. 22 Hae rami rgue py hae vae regua aeja r
Israel kuery aeko a agu, aikuaa agu Senhor guigua tape rupi tamo
kuery ikuaiague rami ikuai ra, tyr pa anya hei. 23 Hae rami vy
hae kuery mbyte py Senhor oeja amboae regua kuery, ndoipea voi, ne
nomboaxapai guive Josu po py.
3 Povae
regua kuery ma Senhor oeja vaekue Israel kuery oaanga
1
agu, mbaeta Israel kuery pav e oikuaa Cana yvy re joe opua
katy oo agu. 2 Hae rami ojapo Israel kuery joe opu agu oikuaa e
filisteu regua yvatekueve vae, hae cananeu kuery hae javi, Sidom tet
pygua hae heveu kuery Lbano yvy re ikuai vae, Baal-Hermom yvy
guive Hamate katy oikea peve. 4 Hae vae kuery opyta Senhor oeko a
agu Israel kuery, oikuaa agu hae kuery ojapyxaka r paa tamo kuery
pe Moiss rupi ojapo uka vaekue re. 5 Hae ramo Israel kuery ma heteu
kuery mbyte rupi, amorreu, ferezeu, heveu hae jebuseu kuery mbyte rupi
ikuai vy 6 guayxyr ogueraa hae vae regua rajy kuery, hae guajy kuery
omomenda hae vae regua ray kuery re. Hae kuery ruete kuery omboete
avi okuapy.
ombou Calebe ryvy Quenaz ray Otniel. Hae ramo oepy. 10 Hae vae re
Senhor guigua Nhe ou ramo oikuaa pota Israel kuery re. Joe opu agu
katy hae oo ramo ipo py Senhor omboaxa Mesopotmia pygua huvixa
Cus-Risataim. Hae ramo Otniel ipoaka hexe. 11 Hae rami rire quarenta
maet re opytuupaa yvy re. Hae gui ma Quenaz ray Otniel omano.
omboaty Amom hae Amaleque kuery. Hae kuery reve ojeoi vy ojuka
Israel kuery regua. Tet pindoty vae re avi ipoaka. 14 Dezoito maet re
ijyva kua peve ipuku-a vae. Hae vae ma okua oiporu kuaa re omo,
oao guy rupi. 17 Ogueraa avi perta Moabe pygua kuery ruvixa Eglom pe
ome vaer. Eglom ma ava guaxu rei. 18 Perta ogueru vaekue ome
Xeruvixa, xee areko pete ayvu xee aei aikuaa vae ndevy guar.
Huvixa ombovai vy
Ekyrir ranhe hei vy guenonde gui omondoukapa ijyvry ikuai
vaekue.
20 Yroyxveai jave ramo huvixa oguapy oiny pete opy jaoi py. Oa py
okuave vy oekyi kyxe oyke oiporu kuaa regua gui, hae oipyxo hye
py. 22 Haimbea reve hiy voi oike, hae hye gui kyxe ndoekyi ramo ikyra
Taangaa ojapo pyre ikuaia rupi oaxa vy Seir katy oo. 27 Hae py ova vy
omonhe mimby guaxu Efraim regua yvyty reia rupi. Hae r Israel kuery
oguejy ojeoivy hupive, tenonde hae oo ramo. 28 Hae kuery pe aipoei:
mil avakue Moabe pygua kuery regua, imbaraetekue hae ipya guaxukue
meme. Peteve ndoo jepei. 30 Hae rami py hae vae ra Israel kuery
ipoaka okuapy Moabe re. Hae ramo yvy re opytuupa oitenta maet re.
31 Hae vae rire ma oiko avi Anate ray Sangar. Hae vae ma pete toro
mondyia py ojuka seiscentos avakue filisteu regua. Hae rami vy hae voi
oepy Israel kuery.
4 Ede
omano rire ma petegue ju Israel kuery haevea rami ikuai
1
huvixa Jabim po py. Hae vae openaa ma Azor tet. Ixupegua xondaro
kuery ruvixa ma Harosete-Hagoim pygua Ssera hery vae. 3 Hae gui
vae Dbora oaty epy vae guy py opena oiny, Ram hae Betel mbyte
py Efraim regua yvy reia py. Hae oa py Israel kuery jogueru r
mbaemo re oikuaa pota agu.
6 Hae gui hae vae kunha vae oeno uka Abinoo ray Baraque, Naftali
Jabim pegua xondaro kuery ruvixa Ssera vae ou agu rami, karxa hae
xondaro kuery reve, hae amboaxapa r ndepo py, ndei pa?
8 Hae r Baraque aipoei:
Hae r hupive ojeoi dez mil avakue. Dbora voi oo avi hupive.
11 Quedes katyi oiko avi pete ava queneu regua Hber hery vae. Hae
vae ma queneu kuery Moiss ratyu Hobabe ramymino kuerya ikuaia gui
ojepea ma vy Zaananim katyi ojapo vaekue ngoor, yvyra carvalho
hia vae guy py.
12 Hae gui Ssera pe omombeua r oikuaa Tabor yvyty katy Abinoo
ray Baraque oo maa. 13 Hae rami vy Ssera ogueru rukapa karxa hae
javi, novecentos karxa ferro guigua meme, hae hexeve ikuai vae hae
javi, Harosete-Hagoim gui ogueraapa Quisom yaki peve.
14 Hae ramo Dbora aipoei Baraque pe:
oitypa Ssera, karxa hae xondaro kuery hae javi. Hae r Ssera ma
karxa gui opo vy onha ovy yvy rupi. 16 Baraque ma karxa hae xondaro
Eike ke, xeruvixa. Eike na xero py, ekyje eme hei. Hae ramo opy
ova ramo kunha vae onhov pete nheova py.
19 Ava vae aipoei ixupe:
pete karavo mbotaa ogueru vy oo mbegueii ava vae onhenoa py. Hae
rami vy hexapy k rexeii ombota yvyra rakua, oaxa vy yvy re oike agu
peve, mbaeta oke rana oupy, ikane vaipa vy. Hae rami vy omano.
22 Hae gui Ssera rakykue Baraque oo r Jael oexa vy o ju ovaex vy.
omoyvyi Cana pygua huvixa Jabim. 24 Hae gui Cana pygua huvixa
Dbora oporaeiague
5 Hae
vae ra Dbora hae Abinoo ray Baraque reve oporaei vy
1
aipoei:
2 Israel kuery renonde huvixa kuery onhemomba,
e
5.6 Hae kuery okyjepa rei Cana pygua huvixa Jabim hae ixupegua xondaro ruvixa
Ssera gui. Hae nunga rupi ndoguatavei tape rupi, hae guekoa voi oeja reipa.
Juzes5 420
vaekue?
Juzes5,6 422
6 Israel
kuery haeve vae ojapo Senhor renonde. Hae nunga
1
kuery gui onhemi atyr ojapo okuapy yvy re itaovape guy hae itakua
o vae rupi, hae tet ikorapa vae py. 3 Mbaeta Israel kuery omaet
nhav Midi pygua kuery, amalequita hae kuaray oua katygua kuery
regua opu r jogueruvy hae kuery rovai. 4 Hae vy hae kuery rovai
ono vy omomba r mbaemo aju yvy re ikuai vae Gaza katyi peve.
Israel kuery pe mbaeve ndoejai hou vaer. Oipea avi r hymba kuery
vexai, vaka hae mburikai. 5 Mbaeta ova r okuapy guymba kuery
hae oguy omopu vaer reve. Tuku-karu rami mbovy e reve ou ramo
ne oipapaa agu ndaevei, ne hymba camelo kuery voi. Ou okuapy yvy
regua ombotyguepa agu. 6 Hae rami r Israel kuery ikangy ete okuapy
Midi pygua kuery ikuai r. Hae rami vy hae kuery ojapukai okuapy
Senhor pe.
7 Midi pygua kuery kuxa Senhor pe Israel kuery ojapukai ramo
vy rogueraa jepe Egito pygua hae penemoingo axya kuery hae javi po
gui. Penerenonde gui hae kuery aipea vy pendevy ju ame ijyvykue.
10 Hae gui aipoae: Xee ma Senhor Penderuete. Pekyje eme amorreu
kuery ruete ramigua kuery gui, hae kuery yvy re pendekuai te, hae
vaekue ri xeayvu re pe kuery ndapejapyxakai.
13 Gideo ombovai:
Ai xeruvixa! Senhor orereve oiko vaeri mbae re tu havy orere ou
kovae nunga hae javi? Mamo r tu o mbaemo por hae ojapo vaekue
oreru kuery omombeu vae ramigua? Mbaeta aipoei orevy: Egito yvy
gui e ri ndau Senhor nhanenomba rakae? hei okuapy vaeri a ma
Senhor orerejapa, oremboaxapa ri Midi pygua kuery po py hei.
14 Hae ramo Gideo oa katy Senhor ojere vy aipoei:
Tereo ndere mbaraetea o vae rupi, hae eraa jepe Israel kuery Midi
pygua kuery po gui. Xee e ri ndau romondouka? hei.
15 Hae ramo aipoei ixupe:
ejepea eme ajevy ea ja, mbaemo nerenonde amo vaer aru agu.
Ombovai vy
Roar r havy rejevy peve hei.
19 Opy Gideo oike vy oguereko katu pete kavarai hae pete ryru trigo gui
ojapo mbojape imbovua revegua e. Xoo omo pete ajaka py, hae r tykue ma
pete oja py omo. Hae rami vy yvyra carvalho guy py oa py oguerupa vy omo
henonde. 20 Hae ramo Senhor-a guigua anjo aipoei ixupe:
Senhor pe Gideo ojapo pete altar hae py. Hae vae omboery Senhor gui ou
mbya por. A peve hae vae altar o Ofra py Abiezer ramymino kuery yvy re.
Eraa pete vaka nderu rymba, hae vae ma toro sete maet vae
regua mokoa pereko vae. Hae vae reve eity Baal pegua altar nderu
ojapo vaekue, hae ejaya yvyra gui taangaar omo mbyre, altar yvry
hia vae. 26 Hae gui Senhor Nderuete pe ju ejapo pete altar. Hae vae
yvy apyte ry pyve ejapo, ita py remboupa vy. Hae vy toro mokoa
rejopy vy rejuka hae reapy r ome mbyr, taangaay yxakr rejaya
vaekue remoendy vy hei.
27 Hae ramo Gideo dez avakue guembiguai ikuai vae ogueraa vy
ojapo Senhor ijayvuague. Hae rami te okyje avi nguu ro pygua kuery
hae guet pygua avakue gui. Hae rami vy ara py ndojapoi, pyvy anho.
28 Hae gui ko rai jave hae vae tet pygua avakue opu vy oexa
r Baal pegua altar oitya ma rae, hae ijyvry taangaay guigua hia
vaekue ojayaa rae. Hae toro mokoa vae voi oapypaa inony altar ojapo
vaekue ry. 29 Hae rami vy joupe-upe aipoei okuapy:
Eraa na nderay apy gui mombyryi, jajuka agu. Mbaeta oity altar
Baal pegua hae ojaya ijyvry taangaay hia vaekue.
31 Hae ramo Jos aipoei hexe opu vae kuery hae javi pe:
mimby guaxu. Hae ramo Abiezer ramymino kuery oupa oa py. 35 Hae
moayaty py. Xapya rei hae vae re anho ri yxapy o ramo, hae ijyvry
rupi ipiru rei ramo aikuaa r xee rupi ae Israel kuery reraa jepe ra,
ndeayvuague rami vy hei. 38 Hae ramo haekue rami oiko, mbaeta
f
6.32 Tery Jerubaal ma Baal tojepy ea.
425 Juzes6,7
haekue rami ae Nhanderuete ojapo hae vae pyt re. Vexai rague anho
ipiru oiny, hae r ijyvry rupi ma yvy inhakmba yxapy gui.
7 Ko
rai ramove Jerubaal Gideo vae opu, hexeve ikuai vae
1
hae javi reve. Hae vy ojeoi vy Harode yvu o vae yvry ju ikuai.
Kuaray ijapuaia katy ikuai Midi pygua kuery, Mor yvyty rexei.
2 Gideo pe Senhor aipoei:
Amongue ndooxeia hae okyjea oendu vae ma tojevy ju, tojepea ovy
Gileade yvyty reia gui, re r hei. Hae rami r hae kuery vae regua
ojevy vinte e dois mil, hae r dez mil ma opyta.
4 Senhor aipoeive ju Gideo pe:
Senhor aipoei:
Reipea r opu reve jagua rami oapek py oyu vae hae javi, hae
r oyu agu guenapy re o vae kuery ma amboae katy r reipea
hei. 6 Opu reve opo py oyu vae ma trezentos avakue ikuai. Hae r
kuery joupe-upe ijayvu vae. Hae vae rire ndepya guaxua rendu ma
ramo peguejy r ono okuapy vae rovai pepu agu hei. Hae ramo
guembiguai Pura reve oo ono okuapya apyi peve. 12 Midi pygua kuery,
Hae vae ma Israel regua Jos ray Gideo kyxe ae. Ipo py tuuete
omboaxa rae Midi pygua kuery, hae nhano jakuapy vae hae javi
hei.
15 Hae rami r oexa rau pyre hae mbaer paa Gideo oendu ma vy
omboete Nguuete. Hae gui ojevy ju Israel kuery onhemboatya py. Hae
vy aipoei hae kuery pe:
Pepu ke, mbaeta pendepo py Senhor omboaxa ma Midi pygua
kuery.
16 Hae gui ombojao trezentos avakue mboapy aty ikuai agu. Pete-te
po py ome mimby guaxu hae yryru, ipy py takua ryxa rendy o vae
reve. 17 Hae vy hae kuery pe aipoei:
Pema ke xere, hae pejapo xee ajapoa rami. Ono okuapya apyi
peve xee ava vy ajapoa rami pejapo avi r. 18 Hae gui xee hae xereve
apyi peve ova, pyt mbyte raii nhoara kuery omboekovia agu rami
ikuai jave. Hae vy mimby guaxu omonhe vy ombovo yryru opo py
ogueru vaekue. 20 Hae rami vy mboapy aty ikuai vae omonhe pav
mimby guaxu hae ombovo yryru. Oaxua regua re ojopy tataendyy, hae
r oiporu kuaa regua re ma mimby guaxu omonhe vae oguereko. Hae
vy ojapukai okuapy:
Kyxe Senhor hae Gideo rery rupigua! 21 Hae vy pete-te ma
hiaague py ae opyta ono okuapy vae yvry. Hae ramo hae javi
omboypy onha, ojapukai hae ojava ojeoivy agu. 22 Trezentos mimby
427 Juzes7,8
oenombaa avi Midi pygua kuery rakykue ojeoi agu. 24 Efraim regua
yvy reia hae javi rupi Gideo omondouka guembiguai kuery. Hae vy
aipoei imondovy:
Peguejy ke Midi pygua kuery pejoko agu. Pemboaxa eme Jordo
yak, Bete-Bara peve hei ramo Efraim regua avakue oeno mbyre
ojokopa Jordo yak Bete-Bara peve. 25 Hae rami vy ojopy okuapy
Midi pygua huvixave moko oiko vaekue, Orebe hae Zeebe. Ojuka
Orebe itaova Orebe regua py ae, hae r Zeebe ma ojuka Zeebe regua
uva onhamiaty py. Ojeoive Midi pygua kuery rakykue. Hae gui Jordo
rovai re Gideo oa py ogueru Orebe hae Zeebe akgue.
8 Hae
gui Efraim regua avakue aipoei okuapy Gideo pe:
1
Mbae re tu hae rami ete rejapo orere? Mbaeta Midi pygua kuery
rovai repu agu reo jave norereno hei okuapy ixupe ijayvu at vy.
2 Hae ramo ombovai hae kuery pe:
g
8.6 Hae jave ma ngovaigua ruvixa kuery ojuka vy inhak e vy ipokue ojaya r oexa
uka agu (Juzes7.25).
Juzes8 428
8Hae gui Penuel py oo vy haekue rami ae ju ijayvu hae pygua avakue pe.
Hae r Penuel pygua kuery voi ombovai Sucote pygua avakue ombovaiague
rami. 9 Hae ramo Penuel pygua avakue pe ijayvu vy aipoei avi:
reve, quinze mil avakue hae javi vy, kuaray oua katygua kuery vae
regua xondaro kuery hembyre vaekue. Hae r ojuka pyre ma cento e
vinte mil avakue kyxe reve guare. 11 Gideo ma ijyvy e vae rape rupi oo
oiny, Noba hae Jogbe katy rupi kuaray oua katy. Hae vy ojukapa hae
vae xondaro kuery nonheangui rei jave. 12 Zeba hae Zalmuna ma ojava
jogueravy vaeri hae kuery rakykue Gideo oo. Hae vy ojopy mokove
Midi pygua huvixa Zeba hae Zalmuna, oitypa avi ixondaro kuery.
13 Hae gui Jos ray Gideo opuague gui Heres yvy rupi ojevy vy
14 ojoko pete kunumi vae Sucote pygua, hae ixupe oporandu mbaemo
re. Hae ramo kunumi vae ixupe ombopara Sucote pygua yvatekueve
hae nhomongeta vaety kuery rery hae javi, setenta e sete avakue rery.
15 Hae ramo Gideo ou ju Sucote pygua avakue ikuaia py. Hae vy aipoei:
Ema apy ma Zeba hae Zalmuna re, hae kuery reko re xejojai vy
aipo pejeague: Rereko ma pa Zeba hae Zalmuna pokue, ndevygua avakue
ikanemba vae hou vaer rome agu? pejeague hei. 16 Hae rami vy
ojopy hae vae tet pygua nhomongeta vaety kuery, hae ombopi ukapa Sucote
pygua avakue juu tekoa e regua hae juu rakuaendy py. 17Oity avi torre Penuel
Hae vae kuery rima xeryvy kuery, hai pia kuery aei. Anhet ete
Senhor oikove vae rery rupi aura vy aipoae: Hae kuery ndapejukai vae
rire xee voi ndorojukai rgue hei.
20 Hae gui aipoei guay jypygua Jter vae pe:
Epu hae ejuka mokove hei te kunumi teri vy okyxe ndoekyi, okyje vy.
21 Hae ramo Zeba hae Zalmuna aipoei:
Epu ke ndee ae, hae eju orere, mbaeta tuja vae anho r ipya
guaxu hei ramo Gideo opu vy ojuka mokove. Hae vy hae kuery
rymba camelo ajuy gui oipea ijeguar jaxy pgue ramigua o vaekue.
quilos ouro ete anho o, amboae ramigua jegua reve vy: jaxy pgue,
mboy, ao prpura guigua Midi pygua huvixa kuery omo vaekue hae
camelo kuery ajuy re jegua o vaekue reve vy. 27 Hae vaekue gui ma
Gideo ojapo pete manto sacerdote peguar, hae guekoa Ofra py omo.
Hae ramo hae vae re Israel kuery ovapa vy opa mar rei ikuai. Hae vae
manto ma nhu rami opyta Gideo pe, hoo pygua kuery pe voi. 28 Hae
setenta guay kuery oguereko, tay ae meme, mbaeta tayxy reta vy. 31 Siqum
py tayxy jevy oiko vae voi oikuavi pete avai. Hae r omboery Abimeleque.
32 Hae gui Jos ray Gideo tujai ete ma vy omano. Hae r onhono pora tuu
Jos onhono porague py ae ju, Abiezer ramymino kuery rekoa Ofra py.
33 Hae gui Gideo omano rire Israel kuery opa mar rei ju ikuai, Baal
raangaa ikuai vae re rive ovapa vy. Hae rami vy nguueter omo okuapy
Baal-Berite raangaa. 34 Israel kuery naimaenduavei Senhor nguuete re,
hovaigua kuery ijyvry ikuai vae hae javi gui ogueraa jepe vaekue ri.
35 Ne Jerubaal Gideo vae ro pygua kuery re voi hae kuery ndaijaevei,
9 Hae
gui Jerubaal ray Abimeleque ma Siqum tet py oo, oxy kyvy
1
kuery ikuaia py. Hae pygua kuery pe ijayvu, hae guamo ro pygua
kuery hae javi pe. Hae vy aipoei:
2 Ajerure pendeayvu ke Siqum pygua kuery hae javi oendua py.
nguu ro py ojeoi vy ojuka guyvy kuery Jerubaal ray ikuai vaekue. Pete
ita ry pyve ojuka setenta avakue. Hae r Jerubaal ray kyrve Joto vae
ma onhemi vy oikove. 6 Hae gui Siqum hae Bete-Milo pygua kuery hae
Joto ijayvuague
7Hae
gui Joto pe hae nunga omombeua r oo vy o Gerizim yvyty
re. Hae py oa gui ojapukai reve ijayvu hoamy. Hae vy aipoei hae
kuery pe:
Siqum pygua kuery, pejapyxaka ke xeayvua re, Nhanderuete ju
pendeayvu oendu agu. 8 Petegue ma yvyra ikuai vae ojeoi nguvixaver
omo agu azeite oikyty reve. Hae rami vy pete azeitonay hia vae pe
aipoei okuapy: E ke oreruvixar. 9 Hae rami te azeitonay ombovai:
Hae rami avi xee ajepea r ri tyy azeite amea gui, Nhanderuete hae
avakue oguerovya vaeri, yvyra pendekuai vae ry rupi rive xerak
ovava agu? hei. 10 Hae gui figoy pe ju yvyra ikuai vae aipoei: Eju
he hae ipor vae amea gui, yvyra pendekuai vae ry rupi rive xerak
ovava agu? hei. 12 Hae gui uva rembypy pe ju yvyra ikuai vae aipoei:
juuy pe rive ju yvyra ikuai vae aipoei okuapy: Eju ndee oreruvixar.
15 Hae ramo juuy ombovai yvyra ikuai vae pe: Anhet ri penderuvixar
xemoxe vy peju havy, penhemi xekuaray guy py. Hae r any ri ramo
juuy gui to tata, toapypa yary Lbano py ikuai vae voi hei.
16 Hae gui a ma anhet rupi ri ndau pendekuai Abimeleque
penderuvixar pemoa py? Haevea rami ri ndau Jerubaal hae hoo pygua
kuery re pejapo? Hae vae mbaemo por ojapoague rami ri ndau pejapo
hexe? 17 (Mbaeta xeru ma pendere vy joe opu vy ndojeayvuveikue py
ma a xeru ro pygua kuery re pepu vy pete ita ryve pejukapa kuri tay
431 Juzes9
kuery setenta ikuai vae. Hae gui pe Siqum pygua kuery, hembiguai
pia Abimeleque vae ju pemo penderuvixar, penderegua ramo rive.)
19 Hae gui xapya rei anhet rupi hae haevea rami ri Jerubaal hae
tomomba Siqum hae Bete-Milo pygua kuery. Hae Siqum hae Bete-Milo
pygua kuery gui voi to tata, Abimeleque ju tomomba hei.
21 Hae vae rireive Joto ojava vy oo Beer katy guykey Abimeleque
kuery reve joe ijae e agu rami nhomoingoar. Hae ramo hae kuery
nhemi rupi ikuai Abimeleque rovai. 24 Hae rami oiko Jerubaal ray kuery
kuery omo avakue yvyty ikuai vae ry oma mbegue agu, hae vae
rupi oaxa vae hae javi hae kuery ogueroa agu. Hae r hae nunga
Abimeleque pe omombeua.
26 Hae gui Ebede ray Gaal vae guyvy kuery reve ou avi vy Siqum py
ikuai. Hae ramo hexe Siqum pygua kuery ojerovia okuapy. 27 Hae gui
kuery ma xepo py penemoa vae rire xee aipea rgue Abimeleque, hae
ixupe Emboatypa ndevygua xondaro kuery, hae erupa hae rgue
hei.
30 Hae rami Ebede ray Gaal ijayvu r tet pygua huvixa Zebul oendu
havy pyvy, ndee hae ndereve ikuai vae kuery hae javi. Penhemi ranhe
mbaety rupi. 33 Hae gui ko ajeive reve pevypa kuaray oi ramove,
hae pepu pekuapy tet re. Hae r Gaal ngupive ikuai vaekue reve
Juzes9 432
Abimeleque hae hexeve ikuai vae hae javi opumba ju onhemiague gui.
36 Hae r hae kuery ou r Gaal oexa vy aipoei Zebul pe:
ojava henonde gui. Hae gui heta ojuka pyre hoa tet rok rupi oike ta
maa peve. 41 Hae gui Abimeleque ma Arum py ranhe oo opyta ramo
henda py. Hae rami vy omondouka mbaety rupi onhemi agu. Amboae
kuery tet gui o r oexa vy opu hovai, oitypa. 44 Abimeleque hexevegua
kuery reve onha pojava vy tet rok py ae ikuai. Hae r amboae moko aty
vae mbaety katy o ojeoivy vaekue re opu vy oitypa avi. 45 Hae vae ra
pukukue re Abimeleque kuery opu okuapy hae vae tet re. Hae vy ipoaka.
Hae pygua kuery ojukapa vy ombovaipa tet, hae juky avi omoa.i
46 Hae ramo Siqum pygua kuery torre py ikuai vae hae nunga
oendu vy oikepa El-Berite pegua templo guy py onhemi atyr ojoo pyre
py. 47 Abimeleque pe omombeua Siqum py torre pygua kuery ono
hae javi reve. Haxa Abimeleque ojopy vy ojaya pete yvyra rak. Hae
vae oupi vy oaxiy ry omo reve aipoei ngupive ikuai vae pe:
Xee ajapo r pexa vy pe voi haekue rami pejapo pojava
hei ramo 49 hae kuery pete-te yvyra rak ojaya vy oo Abimeleque
rakykue. Hae vy onhonomba imoiny onhemi atyr ojoo pyre ry. Hae
vy omoendy Siqum pygua kuery torre py ikuai vaekue hae javi ry,
oapypa. Hae rami vy omanomba, mil avakue hae kunhague.
Abimeleque omanoague
50 Hae
gui Abimeleque ma Tebes tet py oo vy ojokopa vy ipoaka.
51Hae vae tet mbyte py o pete torre imbaraete vae. Hae vae
katy tet pygua kuery avakue hae kunhague onha vy oikepa. Hae vy
guakykue torre rok omboty vy ojeupipa okuapy ijapyte ry. 52 Torre oa
oupi vy omombo Abimeleque hak re, ombovo ikgue. 54 Hae ramo hae
oeno vyvoi ojeupegua kunumi huy jokoa reraa. Hae vy aipoei ixupe:
Ekyi ndekyxe hae xejuka, Kunha rive ojuka, ea e agu hei
ramo kunumi vae oipyxo ramo omano. 55 Abimeleque omano maa Israel
vaiague rekovia, guyvy kuery setenta vae ojukapaague re. 57 Hae rami
10 Abimeleque
oiko rire ma Israel kuery repyar oiko Issacar
1
Israel kuery re. Hae gui omano, hae r onhono pora Samir py ae.
3 Tola oiko rire ma oiko Jair. Hae vae ju opena Israel kuery re, vinte
e dois maet re. 4 Hae vae ma trinta guay kuery oguereko, trinta
mburikai ry ikuai vae. Oguereko avi trinta tet. Hae vae ma Havote-
Jair omboery kovae ra peve, Gileade yvy re ikuai vae. 5 Hae gui Jair
filisteu hae Amom kuery po py. 8 Hae ramo hae vae kuery ombojexavai
Israel kuery hae vae maet guive, oguereko axy rei. Dezoito maet
Juzes10,11 434
re oguereko axy Israel kuery Jordo yak rovai re ikuai vae hae javi,
amorreu kuery yvy re Gileade py ikuai vae. 9 Hae gui Amom kuery
ma Jordo yak kyv rupi oaxa Jud kuery rovai ju opu avi agu,
Benjamim hae Efraim kuery rovai guive. Hae ramo Israel kuery ikuai
axy ete.
10 Hae gui Israel kuery ojapukai okuapy Senhor pe. Hae vy aipoei:
Egito pygua kuery penemoingo axy jave, hae gui amorreu kuery
ju, Amom kuery, filisteu, 12 Sidom pygua, amalequita hae maonita kuery
Rojejavy ae ma. Ejapo orere rejapoxea hae javi rami, vaeri orereraa
jepe ju a etei ri jepe, rojerure ndevy hei okuapy. 16 Hae rami vy
hae kuery mbyte gui oipeapa okuapy amboae kuery ruete raangaa,
hae vy Senhor pe ju ikuai. Hae ramo ndoexa uka evei Israel kuery
omboaxya, ikuai axy r.
17 Amom kuery ma ono vy Gileade py ikuai. Hae r Israel kuery
ma oupa vy Mispa py ikuai. 18 Hae ramo heta vae kuery regua Gileade
11 Hae
gui Gileade tet pygua Jeft ju oiko. Hae vae ava ma
1
ipya guaxu vae, kunha itavy rei vae pia, Gileade ray. 2 Gileade
rayxy ae oguereko avi tay kuery. Hae vae kuery tujapa ma vy omox
Jeft. Hae vy aipoei okuapy ixupe:
Ndee ma mbaeve ndererekoi r orevy guar nhanderu oguereko
vae regua, kunha mboae pia reiko vy hei okuapy. 3 Hae ramo
guykey kuery renonde gui Jeft ojava vy Tobe yvy re ju oiko. Hae pygua
avakue hiarandu e rei vae hexe onhemoir vy ojeoi r hupive.
4 Hae vae rire Amom kuery opu okuapy Israel kuery rovai. 5 Hae
Hae rami r ae roju ndea py. Eju orereve, Amom kuery rovai
nhapu agu. Hae r ndee ma re r Gileade pygua kuery hae javi
ruvixa hei okuapy.
9 Hae ramo Jeft ju oporandu Gileade pygua nhomongeta vaety kuery
pe:
Hae gui xapya rei xereraa ju ri Amom kuery rovai apu agu, hae
Senhor xepo py omboaxa ramo anhet ri pa xee aiko r penderuvixa?
10 Gileade pygua nhomongeta vaety kuery ombovai:
Hae r hae pygua kuery omo nguvixar. Hae gui Senhor renonde
Mispa py ju Jeft omombeupa Senhor ijayvuague.
12 Hae gui Amom kuery ruvixaa katy Jeft omondouka guembiguai
Mbaeta Egito yvy gui Israel kuery ou vy ojopy rakae oreyvy Arnom
guive Jaboque peve, hae gui Jordo yak peve ju. A eme pori ju
xeyvy hei.
14 Hae rami te guembiguai kuery mboae ju Jeft omondouka Amom
Jeft aipoei uka: Israel kuery ma ndojopyi rakae Moabe pygua kuery
yvy, ne Amom kuery yvy. 16 Mbaeta Egito gui Israel kuery ou vy tekoa
ea rupi oguata Ye Pyt peve, hae rupi ae Cades py ova agu. 17 Hae
pygua kuery yvy yke rupi. Hae vy hae vae kuery yvy gui mombyryi ova
kuaray oua katy, Arnom yak rovai re ae ikuai. Hae rami vy novai rakae
Moabe kuery yvy re, mbaeta Arnom yak ma ijyvy apy o. 19 Hae ramo
hae javi oeno vy Jaza py ikuai, hae vy opu okuapy Israel kuery rovai.
21 Hae gui Israel kuery po py Senhor Israel kuery ruete omboaxa Seom
hae ixupegua kuery hae javi, hae ramo ojukapa. Hae ramo Israel kuery
oipeapa amorreu kuery ijyvy rupi ikuaiague gui. 22 Ipoaka amorreu kuery
yvy hae javi re, Arnom guive Jaboque peve, hae gui tekoa ea guive
Jordo yak peve. 23 Hae rami py Senhor Israel kuery ruete ae oipea
uka rakae amorreu kuery ojeupegua kuery renonde gui. Hae gui ndee
ma nhi kovae yvy ja renhemoingo ta? 24 Anhet e ri tyy penderuete
Camos mbaemo pendevy omboaxa vae ramo Orembae peje? Hae rami
ae avi ore kuery voi rojopy r oreruete Senhor orerenonde gui oipea
vaekue yvy. 25 Ndee ma nhi Zipor ray Balaque Moabe pygua ruvixa o
kuery trezentos maet re Hesbom hae Aroer re hekoa jave, hae ijyvry
tekoai ikuai vae rupi, hae gui Arnom yak rembe hae javi rupi tet ikuai
vae re hae kuery hekoa jave ma, hae vae jave mbae re tu ndapejopy
jevyi rakae hae vae tet? 27 Hae nunga rupi xee e ajejavy nderovai!
Hae r ndee ae ma rejapo vai orerovai repua py. Tove Senhor pav re
oikuaa pota vae toikuaa pota a Israel hae Amom kuery re, hei uka.
28 Hae rami te Amom kuery ruvixa ndojapyxaka potai Jeft oayvu
Jeft onhemboayvuague
29Hae
ramo Jeft re Senhor Nhe ou ramo oaxa ovy Gileade hae
Manasss rupi, hae vy Gileade regua Mispa o vae peve oo, hae Mispa
gui oo ju Amom kuery rovai opu agu. 30 Jeft onhemboayvu vy oura
xepoakaague gui ajevy ju ma ramo xerok gui xerovaex agu hae ranhe
o ouvy vae rei amboaxa r Senhor peguar, ixupe xee ame r apy
reve hei.
32 Hae rami vy Jeft oo Amom kuery reve nhovaex, hae kuery rovai
oitypa Aroer guive Minite katyi peve (vinte tet hae javi vy), hae Abel-
Queramim peve ju. Heta tekoa oity. Hae rami vy Israel kuery renonde
Amom kuery ndaipoakavei agu rami ikuai.
34 Hae gui Mispa py Jeft ou jevy vy ngoo py ova ramo tajy ae hae
ranhe o ouvy ovaex agu. Pandeiro reve ojerokya rupi ou. Hae vae ma
tajy petei vae ae, tajy mboae ndaipoi, tay e vae guive. 35 Guajy oexa
j
11.25 Nmeros22 guive 24 peve.
437 Juzes11,12
Pete mbae ejapo xevy: Taa ranhe, moko jaxy re taiko yvy rupi,
amenda e vae aikoa re ajaeo agu, xeir kuery reve.
38 Tuu ombovai vy Tereo hei vy moko jaxy re omondouka. Hae
ramo oir kuery reve tajy oo vy yvy rupi ojaeo omenda e vae oikoa
re.
39 Moko jaxy opa ma ramo ojevy ju nguua py. Hae ramo hexe ojapo
onhemboague. Kunhata vae ma ava reve nonhemoiri ae. Hae vae gui
oiko Israel kuery rekor, 40 mbaeta maet nhav Israel rajy kuery ojeoi
r irundy ra re, Gileade pygua Jeft rajy re ipya vaia rupi oporaei agu.
12 Hae
ramo Efraim regua avakue oenombaa r ojeoipa Zafom
1
Hae rami avi Amom kuery reve xevygua kuery jogueroa ete jave
xee roeno te pe kuery ndapeoi vaekue hae kuery po gui xereraa jepe
agu. 3 Pe ndaxereraa jepei taa aikuaa vy mae ajeayvukuei py e aa
Amom kuery rovai apu agu. Hae ramo xepo py Senhor omboaxa hae
kuery hae javi. Hae gui mbae re tu a peju xea py xerovai pepuxe vy?
hei
4 Hae rami vy Gileade pygua avakue Jeft omboatypa vy opu okuapy
Efraim kuery rovai. Gileade pygua avakue oitypa Efraim regua, mbaeta
Efraim pygua kuery ijayvu vy Pe Gileade pygua kuery Efraim gui
pejepea vaekue, Efraim hae Manasss kuery mbyte pendekuai vaekue,
hei rire. 5 Hae ramo Gileade pygua kuery ojokopa Jordo yak oaxaaty
Efraim katy oo vae py. Hae rami vy Efraim regua ojava ovy vy Aaxaxe
hei ramo hae kuery pe Gileade pygua avakue ju oporandu r: Ndee
pa Efraim pygua ae? Hae r ombovai vy Any hei 6 ramo aipoeive
7Gileade
pygua Jeft ma mboapy meme maet re opena rakae Israel
kuery re. Hae gui omano r onhono pora pete tet Gileade re o vae
py.
11 Hae vae rire ma Zebulom pygua Elom oiko. Hae vae ma dez maet
re opena Israel kuery re. 12 Zebulom pygua Elom omano r onhono pora
re. 14 Hae vae ma quarenta guay kuery oguereko, hae gui trinta
omano r onhono pora Efraim yvy re Piratom py, yvyty reia rupi
amalequita kuery ikuaia py.
Sanso ituiiague
13 Senhor
renonde Israel kuery haevea rami ju ikuai ramo
1
ixupe:
Ma, ndee ma nememby vaer e ae reiko vaekue, nememby
vae teri vaeri rerekoi r, hae vy reikuav nho r pete avai. 4 Hae
r a ma eiko kuaa ke, eyu eme vinho, ne iro vae. Heu eme haeve
vae. 5 Mbaeta ndee rerekoi vy reikuav r pete avai. Hae vae ak
k
13.5,7 Nazireu kuery mboae ma Nhanderuete pe mbaemo ojapo agu re onhemboayvu
vae (Nmeros6.121). Hae r Sanso ma ituii e re voi anjo oiporavo uka vaekue
nazireu oiko agu.
439 Juzes13
nunga rupi a ma eyuve eme vinho, ne iro vae, heu eme guive haeve
vae, mbaeta avai ma oiko r nazireu Nhanderuete pe omboaxa pyre,
guyrui py o reve omanoa ra peve, hei vaekue xevy.
8 Hae ramo Mano onhemboe Senhor pe. Hae vy aipoei:
Tove kunha vae toiko xeayvuague rami ae. 14 Hae rami vy peteve
Mbae re tu reporandu xerery re? Mbaeta ipor ete vae oikuaa pyr
e hei.
19 Hae gui Mano ojopy pete kavarai hae mbaemo aju guigua ome
vaer. Hae vae ma Senhor pe ome pete ita ry. Hae ramo Senhor-a
guigua anjo ma pete mbae ojapo ipor ete vae, Mano hae tayxy
oexaa py. 20 Hae rami vy altar ry gui tata yva katy ojeupi ovy vae rupi
Senhor-a guigua anjo voi ojeupi ovy. Hae r Mano hae tayxy oexa vy
Juzes13,14 440
Sanso. Hae gui avai tuvixa ovy, hae Senhor omoingo por. 25 Hae gui
Zor hae Estaol mbyte Maan-D py oiko jave Senhor Nhe omboypy
oguereko agu.
Sanso omendaxeague
14 Hae
gui Sanso ma Timna tet py oo. Hae py ma pete filisteu
1
rajy oexa vy 2 ojevy vy omombeu nguu hae oxy pe. Hae vy aipoei:
Timna py aexa kuri pete kunha, filisteu kuery rajy regua. Peru
tavy xerayxyr.
3 Hae rami te tuu hae ixy ombovai:
vae jave py Israel kuery re filisteu kuery ipoaka ramo Senhor oar
filisteu kuery ombopaga agu.
5 Hae gui nguu hae oxy reve jogueraa Timna py. Timna katyi uvaty
ikuai vae py ova jave oma vy oexa pete guary ray okoror reve
o ouvy r oa katy. 6 Hae ramo hexe Senhor Nhe onhemonde r
8 Kueve ma rire Sanso ojevy ju guayxyr ogueraa agu. Hae gui tape
rupi oo vy opia ovy oexa agu guary regue. Hae vae oexa r eiru o ei
reve. 9 Opo py hetgue ojopy vy hou heravy oguata reve. Hae gui nguu
hae oxya py ova vy hae kuery pe ome ei, hae r hou avi. Hae rami
te hae kuery pe nomombeui guary regue gui oguenoague.
11Hae gui filisteu kuery Sanso oexa vy trinta avakue oeno hexeve ikuai
agu. 12 Hae gui hae vae kuery pe Sanso aipoei:
Hae ramo sete araa py mae omombeu porve ixupe oporandu riae ramo.
Hae ramo kunha vae ju omombeu guet pygua kuery pe. 18 Hae gui sete
araa py kuaray oike e mbove ma hae vae tet pygua avakue aipoei
Sanso pe:
Mbae nunga tu oiko ei gui heve vae, hae guary gui imbaraeteve
vae? hei.
Hae r hae kuery pe Sanso aipoei:
Xerymba vaka kunha py yvy napeikara vae rire napembovai kuaai
rgue aporanduague.l 19 Hae ramo hexe Senhor Nhe onhemonde
ramo Asquelom pygua kuery ikuaia py oo vy hae vae regua ojuka trinta
avakue. Hae rami vy hae kuery ao ngaru oa py oiporu vae oipeapa
vy ome oporanduague ombovai vaekue pe. Vaeri ivai raxa reve oo ju
nguu ro katy.
20 Hae gui Sanso ir ae pe ju omea kunha vae tayxyr.
l
14.18 Xerymba vaka kunha heia ma guayxy re ae ijayvu vy, Xerayxy pe
napeporandui vae rire napembovai kuaai rgue hei agu.
Juzes15 442
15 Kueve
ma rire trigo omonoa ra py Sanso pete kavarai
1
mbaety rupi. Hae rami vy omoendy mbaemo aju jokuaa ikuai vae,
nomonoi teri vaekue guive, hae gui uvaty hae oliveira-ty hae javi
rupi.
6 Filisteu kuery oporandu okuapy:
oporandu:
Mbae re tu peju ore kuery rovai?
Hae kuery ombovai:
Sanso re roju rojokua heravy agu, hexe rojapo agu ore kuery
re ojapoague rami avi hei okuapy. 11 Hae ramo trs mil avakue Jud
regua ojeoi Et py itaovape guy o vae py. Hae vy aipoei okuapy Sanso
pe:
Ndereikuaai teve filisteu kuery nhandere ipoakaa? Mbae re tu
havy hae rami ete rejapo nhande kuery re?
Ombovai:
Xere hae kuery ojapoague rami ae avi xee ajapo karamboae hae
kuery re hei.
12 Hae kuery aipoei:
443 Juzes15,16
Any ri, rojokua heravy agu rive roju hae kuery po py romboaxa
agu. Mbaeve py rei ndorojukai r hei. Hae rami vy moko ix pyau
py ojokua vy ogueno heravy itaovape guy py oa gui.
ray kgue pyau teri vae hae katyi itui vae ojou vy hae vae py ojuka
mil avakue. 16 Hae vy aipoei:
Pete mburikai ray kgue py ajapo opa rupi onoa agu rami,
pete mburikai ray kgue py rive ajuka mil avakue hei.
17 Hae rami ijayvupa ma vy omombo hay kgue opo gui. Hae vae
Xee nerembiguai pe heta reraa jepe uka kuri. Hae gui xee amano
r teve xeyuvei gui? A vai r teve hae vae kuery opire omboi uka e
vae po py? hei. 19 Hae ramo itakua Le py o vae Senhor oipea vy
ojapo yy oxyry ouvy agu rami. Sanso oyu ma vy imbaraete hae oiko
por ju. Hae vae rire hae vae henda omboerya En-Hacor a peve.n
20 Sanso ma vinte maet re opena Israel kuery re, filisteu kuery
16 Hae
gui Gaza tet py ju Sanso oo. Hae py ma pete kunha
1
itavy rei vae oexa vy hexeve jogueroke rive. 2 Gaza pygua kuery
joupe-upe
Sanso ova rae apy hei okuapy.
Hae ramo ojoko mbeguepa, pyt mbukukue re oar okuapy tet kora
rok py onhemia py. Pyt mbukukue re okyrir okuapy, mbaeta aipoei:
Nhar tema ko peve. Hae rami vy jajuka r hei vy.
3 Hae r Sanso ma pyt mbyte pevei nhogueronheno joguerupy. Hae gui
ovy vy ojopy tet kora rok jovaive regua. Ijokoa reve oipea vy omo oaxiy
ry, hae vy yvy katy ogueraa, yvyty apyte ry Hebrom renonde katy peve.
m
15.17 Tery Ramate-Le ma Yvy hay kgue oa ea. 15.19 Tery En-Hacor ma
n
ipiru e teri vae. Hae r hae vae py kunha vae ojokua, 9 hae r avakue ma
opy jao mboae py onhomi okuapy. Hae rami vy kunha vae aipoei Sanso pe:
Sanso, filisteu kuery ou ma rae ndere! hei ramove omondopa
vaka pi, mandyju okai vaekue omondoa rami. Hae rami py ndoikuaai
okuapy mbae nunga rupi pa imbaraetea.
10 Hae gui Dalila aipoei Sanso pe:
aipoei ixupe:
Sanso, filisteu kuery ou ma rae ndere! hei ramo okeague gui
omy vy yvyra rakua omboi vy ogueno oa ajukue popa gui.
445 Juzes16
oporandu tema, omombeu ete agu omoangeko rei riae ramo Sanso
onhe py nonhenhandu porvei, omanoxe rive peve. 17 Hae rami vy
agu rami. Hae vy pete ava oeno vy onhop uka hia sete popa o vaekue
hae javi. Hae rami py ipoaka nho hexe, imbaraetea okanhy ete ramo.
20 Hae gui kunha vae aipoei:
Sanso omanoague
23 Haegui filisteu regua yvatekueve ono okuapy nguu ete Dagom
raangaa pe mbaemo ome hae ovya okuapy agu. Mbaeta
Nhandevygua nhanderuete ma nhandepo py Sanso nhanderovaigua
omboaxa rire hei vy.
24 Hae rami heta vae kuery oexa vy oporaei okuapy nguu ete ramigua
Pembou na Sanso jarovya rei agu hei. Hae ramo Sanso nhu
gui herua r oguerovya rei okuapy. Oo ytar moko omo mbyre pa py
omopua imoamy.
Juzes16,17 446
regua yvatekueve hae javi. Oo aoia ry ma trs mil ju ikuai avakue hae
kunhague, Sanso re oma okuapy ojojai rei reve.
28 Sanso ojapukai Senhor pe. Hae vy aipoei:
oupi heravy vy onhono por Zor hae Estaol mbyte, tuu Mano onhono
porague py ae. Vinte maet re Sanso opena vaekue Israel kuery re.
17 Oiko
pete ava Efraim regua Mica hery vae, yvy reia re oiko.
1
2 Hae
vae ma aipoei oxy pe:
Hae gui mil e cem hati vae prata guigua ndegui imondaague vae,
hae vae re ndeayvu vaiague hae xevy remombeu avi vaekue, ma, hae
vae perta ma xee ae areko. Xee ae xemonda karamboae ndegui.
Hae ramo ixy ombovai:
Tove Senhor tanemoingo por, xepia! hei.
3 Oxy pe mil e cem hati vae prata guigua ome jevy ramo ixy
aipoeive ju:
Kovae perta ma xepo gui ae amboaxa Senhor pe. Ndee xepia,
ndee ae r reiporu pete taangaar rejapo uka agu yvyra gui, hae
gui amboae ju ma prata ryku gui. A gui ma amemba ju r ndevy
hei. 4 Hae rami r oxy pe perta ome ramo duzentos hati vae prata
guigua ogueraa vy opaga prata re ombaeapo vae pe. Hae vae ju pete
taangaar ojapo yvyra gui, hae amboae ju ma hyku vae gui ojapo. Hae
vae taangaa ma Mica ro py ae opyta.
5 Hae rami py ava Mica hery vae oguereko oo tuuete raangaa
ikuaiaty. Ojapo avi pete manto sacerdote pegua hae taangaa opy guar.
Pete guay omboaxa avi sacerdote-r. 6 Hae jave py ma ndoikoi huvixave
Israel kuery re opena vaer. Hae ramo pete-te ikuai r hae kuery ae
oipotaa rami rive.
447 Juzes17,18
por reia py oiko agu. Hae rami vy tape rupi oo vy ova Efraim regua
yvy reia re, Mica ro oa py ae.
9 Hae gui Mica oporandu ixupe:
Magui tu reju?
Ombovai:
Xee ma levita Jud regua Belm guigua. Hae vy mamo r ajou
pora py r aiko hei.
10 Hae ramo Mica aipoei ixupe:
vae oiko ava ro py. Tay rami oiko. 12 Hae ramo Mica ma levita regua
18 Hae
vae jave ma ndoikoi huvixave Israel kuery re opena
1
omondouka pete nhiru avakue hae kuery vae regua ae, Zor hae
Estaol pygua kuery ipya guaxuvekue, yvy re oma mbegue hae oikuaa
pota agu. Hae vy hae kuery pe
Tapeo, peikuaa pota yvy re hei. Hae ramo ojeoi vy Efraim regua
yvy reia re ova Mica ro py. Hae vy oke okuapy hae py.
3 Mica ro py hae kuery ikuai jave oendu kuaa kunumi vae levita regua
18.1 Josu19.4148
o
Juzes18 448
Eporandu havy Nhanderuete pe, roikuaa agu tape rupi rooa rupi
ipor vae rojou r paa.
6 Sacerdote ombovai:
Tapeo por ke. Tape rupi peguataa rupi Senhor oma r hei.
7 Hae ramo pete nhiru avakue ojeoi vy Las tet py ju ova. Hae py
ma oexa r hae pygua kuery ikuai por. Sidom pygua kuery reko rami
ikuai mbya por hae joe ojeroviaa rupi. Peteve jipoi huvixa mbaemo
py omoingo axy vaer. Sidom tet gui mombyry ikuai, amboae kuery re
nonhemoiri guive.
8 Hae ramo ojevypa ju guyvy kuery Zor hae Estaol py ikuaia py. Hae
Pepu ke, jajeoi hae kuery rovai. Mbaeta yvy re roikuaa potaa
rupi roexa r ipor. Pe rive ta tema ri tyy upe py? Pemboare eme tavy
pejeoi vy hae vae yvy pejopy agu. 10 Mbaeta hae py peva vy pejou
r joe ojeroviaa rupi rive ikuai vae, ijyvy ma tuvixa guive. Nhanderuete
omboaxa ma pendepo py. Hae vae yvy ma mbaeve oata ea hae py
ikuai vae kuery pe hei.
11 Hae rami r D regua kuery ma Zor hae Estaol gui ojeoi,
ramo hae py ova okuapy kunumi levita regua ro py, Mica ro py ae. Hae
vy oxarura okuapy ixupe. 16 Seiscentos avakue D regua tembiporu joe
opua pygua oguereko vae ma ok rupi opyta okuapy oikeaty py. 17 Hae
r pete nhiru avakue yvy re oikuaa pota agu ojeoi vaekue oike vy
ojopy taangaa yvyra guigua, manto sacerdote pegua, taangaa oo py ikuai
vaekue hae taangaa mbaemo ryku gui ojapo pyre guive. Hae r sacerdote
ma opyta hoamy ok py, seiscentos avakue tembiporu joe opua pygua
revegua kuery ikuaia py. 18 Mica ro py hae kuery oike vy taangaa yvyra
guigua oipea heravy, manto sacerdote pegua, taangaa oo py ikuai vae hae
taangaa mbaemo ryku guigua. Hae ramo sacerdote aipoei hae kuery pe:
449 Juzes18,19
Mbae tu pejapo?
19 Hae kuery ombovai:
Ekyrir ke, emo ndepo ndejuru py, hae eju orerupive. Orevy ju
r reiko oreru rami hae sacerdote-r. Mbaeta ndevy pe haeveve pa
petei ava ro py sacerdote reikoa, tyr pa Israel re pete regua hae javi
pe sacerdote reiko agu? hei r 20 sacerdote oendu vy ovya opya py.
guymba kuery hae ombae rei-rei hae javi. Hae rami vy ojeoi. 22 Mica
oguereko vaekue. Hae gui Las tet py ju ova, pete regua ikuai por
hae joe ojeroviaa rupi rive ikuaia py. Hae vy ojukapa kyxe py, hae
oapypa tet. 28 Nomoingovei avave rei, mbaeta Sidom tet gui mombyry,
avave rei re nairi guive. Hae vae tet ma Bete-Reobe katyi o yvyugua
o vae py. Hae gui hae kuery ae ju tet omoatyr ju vy hae py ikuai.
29 Tet omboery guamo D Israel ray oiko vaekue rery py. Hae r tet
19 Hae
vae jave py huvixave ndoikoi Israel kuery re opena vaer.
1
Hae gui oiko pete levita regua. Hae vae ma Efraim yvy rupi
oguata oikovy vy pete guayxy jevyr ogueraa Jud regua Belm tet
Juzes19 450
nguu ro katy ju ojevy Jud regua Belm py. Hae py ju oiko irundy jaxy
re.
3 Hae gui ime opu vy guembiguai hae moko mburika ogueraa
ojea py. Okaru hae oyu okuapy, hae gui omenda vae kuery oke hae py.
5 Irundy araa py ovy voi, opu ojeoi agu. Hae ramo kunha vae ru
kunumi vae reve. Hae r ixupe aipoei hatyu kunha vae ru:
Ma, kaaru ma, pyt ova ju ta ma. Ajerure ndevy pyt peaxa ju
agu apy. ra oaxa ta ramo peaxa pyt apy, pendepya py pevya agu.
Hae gui ko r mae ma pepu pendero katy peo agu hei.
10 Hae rami te ava vae ndoaxaxevei pyt hae py. Hae rami vy opu
vy oo. Ngupive ogueraa vae ma moko mburika ikupe rygua vae hae
tayxy jevy. Hae gui Jebus tet katyi peve ova (hae vae ma Jerusalm
tet).
11 Jebus katyi ojeoi jave kaaru ete ma ramo kunumi vae aipoei opat
pe:
A ma jaa, nhava jebuseu kuery ret py, pyt jaaxa agu hae py.
12 Ipat ombovai:
regua yvy py. 15 Hae rami vy opia ojeoivy Gibe katy, pyt oaxa agu
hae py. Hae py ova vy oguapy okuapy tet mbyte py, mbaeta avave rei
nomovaai ngoo py pyt oaxa agu.
16 Hae gui pyt ma jave ou pete tujai mbaety rupi ombaeapoague
gui. Hae vae ma Efraim yvy reia pygua vaeri Gibe py hekoa vae.
Hae r hae pygua kuery ae ma Benjamim regua meme. 17 Tujai vae
451 Juzes19
oma vy tet mbyte py oexa oguata vae. Hae vy oporandu hae kuery
pe: Mar katy peo, hae magui tu peju?
18 Ombovai:
Tove mbya por to ndere. Xapya rei ndevy mbaemo oata ramo xee
ae tajou. Hae rami avi ndaevei tet mbyte py peaxa agu pyt hei.
21 Hae rami vy ngoo py ae omova vy mbaemo rogue ome mburika
kuery pe. Hae kuery py ojoipa ma rire okaru hae oyu okuapy.
22 Hae kuery ovya okuapy jave hae vae tet pygua avakue nhe vai
Any xeryvy kuery, pejapo eme hae rami ete haeve vae. Xee ae ma xero
py ava amova rire pejapo vai eme. 24 Xee aru r oka py xerajy omenda e teri
vae, hae ava vae rayxy jevy. Hae vae kuery ma pemoyvyi r, hae kuery
re r pejapo pejapoxea rami. Hae r ava vae re ma pejapo vai eme hae rami
ete hei. 25 Hae pygua avakue noendu potaxei ramo levita rayxy jevy ojopy
vy ogueraa oka py, omboaxa hae kuery pe. Hae ramo hae kuery ju ojopy vy
ojavyky reia rupi oguenonheno okuapy pyt mbukukue re, ko peve. Hae gui
komba ma ramo oejapa rive ojeoivy.
26 Ko raii ma ramo kunha vae ou vy hoa oo ome oa rok py. Hae py
r kunha guayxy jevy ok rupi itui rae, opyr ovyaty ry opo omo reve.
28 Hae vy aipoei ixupe:
Epu ke, hae gui jaa hei te nombovai. Hae ramo ava vae oupi
inony mburikai ry, ojepea, oo ju ngoo katy.
29 Ngoo py ova ma vy guayxy omboguejy jevy retekue. Hae vy kyxe
ogueru vy omboaypa, ikgue reve, doze henda py. Hae vae ma ogueraa
uka Israel kuery ikuaia hae javi rupi. 30 Pete-te oexa vae aipoei okuapy
joupe-upe:
Kovae nunga ojapoa vae teri, ne oexaa vae teri, Egito yvy
gui Israel kuery oua ra guive a peve. Peikuaa pota hae nunga re,
penhembopya hae pejogueroayvu hei okuapy.
Juzes20 452
20 Hae
gui Israel kuery hae javi ma Mispa py ojeoi vy
1
regua yvatekueve hae javi hae Israel kuery pete-te regua oupa okuapy
Nhanderuete pegua onhemboaty okuapya py. Quatrocentos mil avakue
ikuai opu okuapy vae, kyxe revegua meme. 3 Benjamim kuery voi
aipoei:
Xerayxy jevy reve rova Benjamim regua kuery ret Gibe py, pyt
roaxa agu. 5 Hae ramo Gibe pygua kuery xere opu vy pyvy ombojere
oo xee aa vae. Xejukaxe, hae gui xerayxy jevy voi ojavyky rei okuapy.
Hae ramo omano. 6 Hae ramo xerayxy jevy retekue araa. Amboaypa vy
araa uka Israel kuery yvy hae javi rupi, nhande Israel kuery moxmbaar
ojapo rire. 7 Ma, pe kuery ma Israel kuery regua meme pendekuai.
okuapy vy aipoei:
Nhande kuery vae regua peteve ndojevyi r ngoo katy, peteve
ndajaai r nhandero katy. 9 Hae rami vy po rami r jajapo Gibe pygua
kuery re: Jajeoi r hae kuery rovai nhapu agu xorte jaexaa rami.
10 Hae rami vy Israel kuery regua cem avakue ikuai vae-vae gui ma dez
kuerei r nhamondouka, mil ikuai vae-vae gui cem kuerei r, hae dez
mil ikuai vae-vae gui ma mil kuerei r nhamondouka tembiu ojou agu
nhande kuery pe. Hae r nhande kuery ma Benjamim regua Gibe py jaa
vy hae kuery re jajapo r Israel kuery mbyte ojapo vaiague rami hei.
11 Hae rami vy Israel regua avakue hae javi nhomboaty okuapy hae vae
pemboaxa na Gibe pygua avakue nhe vai ray kuery rojukapa agu,
hae rami vy Israel kuerya gui roipea agu hae rami ete ndaevei vae
hei. Hae r Benjamim kuery ma noendu potai guyvy Israel kuery ayvu.
14 Hae rami rgue py Benjamim kuery ma Gibe katyi tet ikuai vae gui
oupa vy onomba okuapy, ojeoi agu Israel kuery re opu agu. 15 Hae
Oikuaa r vinte e seis mil avakue ikuai kyxe revegua, Gibe pygua kuery
reve vy. Hae vae kuery ma oipapaa r seiscentos avakue ikuai oiporavo
pyre meme. 16 Hae vae kuery hae javi regua ma setecentos avakue ikuai
oiporavo pyre ijaxu vae meme. Hae vae kuery ma ita momboa py pete
aguei re omombo vy voi ndojavyi r. 17 Hae r Israel regua avakue ma
oipapaa r quatrocentos mil avakue ikuai kyxe revegua, joe opua rupi
ikuai vaety meme, Benjamim regua e. 18 Hae gui Israel regua kuery
Gibe rovai opu agu. 20 Israel regua avakue ae ojeoi Benjamim kuery
rovai opu agu. Gibe katyi ikuai joe opu agu rami. 21 Hae ramo
Gibe gui Benjamim kuery o ojeoivy vy hae vae ra oitypa Israel regua
yvy rupi, vinte e dois mil avakue.
22 Hae gui avakue Israel kuery regua petegue ju ipya guaxu vy oiko
katu okuapy joe opu agu, jypya ra opuague py ae ju. 23 Hae vae
rovai opu agu. 25 Hae vae ra voi Benjamim kuery Gibe tet gui o
ojeoivy hae kuery ovaex agu. Hae vy dezoito mil avakue ju oity yvy
rupi, kyxe revegua meme.
26 Hae rami r Israel kuery hae javi ojeoi vy Betel py ova. Hae vy ojaeo
ete okuapy, hae py Senhor renonde ikuaia py. Hae vae ra okaru e re
ikuai kaaru peve. Senhor renonde ome avi okuapy mbaemo oapy reve
hae pete rami ikuaia regua. 27 Hae rami vy Israel kuery oporandu ju okuapy
ramymino vae ombaeapo oikovy hae jave py.) Hae gui aipoei okuapy:
Roo jevy r pa oreryvy kuery Benjamim regua rovai ropu agu,
tyr pa ndoroovei ma r?
Senhor ombovai:
Tapeo, mbaeta ko ramo xee amboaxa r pendepo py hei.
29 Hae ramo Israel kuery ma Gibe yvry rupi omo xondaro kuery
onhemi agu.
Juzes20 454
ikuaiague gui opumba jogueruvy, joe opu agu rami ikuai Baal-Tamar
py. Israel regua onhemia py ikuai vaekue voi omba jogueruvy Geba
katyi ikuaiague gui. 34 Hae rami vy dez mil avakue Israel kuery regua
ramo Israel kuery renonde Senhor omo vai Benjamim kuery. Hae
ramo hae vae ra Israel kuery ojuka Benjamim regua vinte e cinco mil
e cem avakue, kyxe revegua meme. 36 Hae ramo mae Benjamim kuery
pojava vy oikepa Gibe tet py. Hae vy oitypa hae javi kyxe py ojuka
vy. 38 Avakue Israel regua ma jogueroayvu ae ma onhemi vae kuery
reve, tet gui pete arai tuvixa vae rami hatax omopu agu re. 39 Hae
nunga Israel regua kuery oexa vy ojevy ju opu agu katy. Hae kuery re
ae Benjamim regua kuery omboypy ojapo vai agu, trinta avakue Israel
regua ojuka vy
Kuee nhapuague rami ae ri hae kuery hoapa ma r nhanerenonde
hei okuapy te. 40 Hae rami te tet gui hatax opu ma ovy arai rami,
oo yta hia vae rami ae. Hae ramo Benjamim regua kuery guakykue
katy oma vy oexa r tet hae javi rupi tata rendy vuku ojeupi ma ovy
rae yvate. 41 Israel regua avakue ojerepa r Benjamim regua kuery oexa
vy Israel regua avakue renonde gui ojevypa, tekoa ea katy tape oo vae
rupi onhambaxe vaeri opu vae kuery omo vai. Hae r tet gui ou vae
kuery ju ojukapa hae kuery mbyte. 43 Hae rami vy ojokopa rei Benjamim
avakue, ipya guaxuve vae meme. 45 Hae gui ojevypa vy tekoa ea katy
Gidom peve. Hae py ju ojukave dois mil avakue hae kuery regua. 46 Hae
vae ra Benjamim regua omano vae hae javi vy ma vinte e cinco mil
avakue kyxe revegua, ipya guaxuve vae meme.
47 Hae rami te seiscentos avakue ojere vy ojava tekoa ea katy,
Rimom py itaova o vae py. Hae py ma irundy jaxy re ikuai. 48 Hae gui
21 Hae
gui Israel regua avakue Mispa py teri ikuaia py oura
1
okuapy reve
Nhande kuery regua peteve nomomendai r guajy Benjamim regua
rayxyr hei ma voi vaekue. 2 Hae rami te Betel py hae kuery oo
vy kaaru peve ikuai Nhanderuete renonde hae py. Ojapukai hae ojaeo
okuapy hexay ete reve. 3 Hae vy aipoei:
Ah! Senhor Israel kuery ruete, mbae re tu hae rami ete oiko Israel
re, mbaeta a oata ma pete regua hei okuapy.p
4 Hae gui ko jevy, komba ramove hae kuery opu vy pete altar
ojapo hae py. Hiry ome okuapy mbaemo oapy reve, pete rami ikuaia
regua guive ome.
5 Hae gui Israel kuery joupe-upe oporandu vy
Kovae ra opa raii ete pete regua Israel gui. 7 Hae gui mar rami
p
21.3 Pete regua oata hei okuapy, mbaeta Benjamim regua avakue ojukapa raii ma
rire (versculo 6).
Juzes21 456
12 Hae
rami r Jabes-Gileade py oo vy quatrocentos kunhatague ojou
avakue reve onheno e teri vae. Hae vae kuery Sil py oguerupa heta
vae kuery ikuaia py, Cana yvy re. 13 Hae gui ono okuapy vae hae javi
Benjamim kuery, Israel regua oata agu rami Senhor ojapo rire.
16 Hae gui nhomongeta vaety kuery aipoei ijaty okuapy vae pe:
ndatayi agu, mbaeta ndaevei pete regua hae javi oata agu. 18 Hae rami
peiny, mbaeta Sil pygua rajy kuery o r jogueruvy oguyry reve ojeroky
vy. Hae ramo ma pe r uvaty py penhemia gui, hae hae kuery regua pete-
te pejopy r penderayxyr. Hae vy tapeo ju Benjamim yvy re. 22 Hae gui
tuu hae ikyvy kuery ou r nhandea py ndojou poria rupi ijayvu agu. Hae
ramo hae kuery pe aipo jae r: Orerayvua rupi ke pemboaxy avi Benjamim
regua avakue, mbaeta Jabes-Gileade tet re ropu jave tayxyr ndorojoupai
rire. Hae rami avi penderajy kuery napemei vaekue hae kuery pe. Hae
rami e vae rire pepaga agu rami peiko rgue, jae r hei.q
23 Hae rami ae Benjamim kuery ikuai. Hae rami vy guayxyr pete-te
ogueraa oguyry reve ojeroky okuapy vae kuery gui, mbovy pa ikuaia
rami vy ogueraa. Hae gui ojeoi vy oyvy py ju ojevypa. Ojapo ju guet,
hae vy ikuai hae py. 24 Hae gui mae ma Israel kuery voi ojevy ju hae
gui. Pete-te guetar kuerya py ae oo, guay kuerya py hae oyvy py ae.
25 Hae vae jave ma ndoikoi huvixave Israel kuery re opena vaer. Hae
q
21.22 Hae kuery hae javi oura vaekue Benjamim regua avakue rayxyr guajy kuery
ome e agu (versculo 1). Hae gui apy ojerure guajy kuery pe Benjamim regua avakue
rayxyr ojereraa uka agu, ouraague ombovaipa e agu.
Rute rekokue oa
Rute rekokue oa
Joguerekoa kuery opena jave py ma oiko karuai Israel yvy re. Hae gui pete
ava oo Jud regua Belm tet py oikoa gui Moabe yvy re ju oiko agu, guayxy
hae moko guay kuery reve (1.1). Hae rami ijypy kovae kuaxia para. Moabe
yvy re ava vae omano, tay kuery avi. Hae ramo tayxykue Noemi hery vae
ojevy ju Belm tet py. Hexeve ou avi pete ipia rayxykue Rute hery vae, Moabe
pygua. Hae vae ma oayvu ete ome xykuei, Nhanderuete anhet vae re ojerovia
guive oikovy.
Belm tet py oiko jave pete ava heko por vae ogueraa guayxyr, Boaz hery
vae. Hae rami vy Rute ma huvixa Davi jaryi, hae Jesus Cristo jaryi guive oiko
rakae.
Hae jave py heko vai vae heta ikuai te Rute rami ikuai avi yvyguevei
ojerovia ete vae. Hae vae kuery ma Nhanderuete omoingo por.
1 Joguerekoa
kuery opena jave py ma oiko karuai Israel yvy re. Hae
1
gui pete ava oo Jud regua Belm tet py oikoa gui Moabe yvy re
ju oiko agu, guayxy hae moko guay kuery reve. 2 Hae vae ava ma
anho opyta moko opia reve. 4 Hae gui mokove omenda Moabe pygua
kunhague re. Tayxy kuery regua pete rery ma Orfa, hae r amboae ma
Rute. Hae rami vy hae py ikuai dez maet raii. 5 Hae gui mokove ipia
Malom hae Quiliom omano avi. Hae rami vy kunha vae hae anhoi
opyta, ipia kuery mokove hae ime ndoikovevei ma rire.
6 Hae gui kunha vae oendu Senhor ojeupegua kuery re imaendua
vy hou vaer ojou uka jevya. Hae rami vy opia rayxykue reve opu
jogueravy Moabe yvy gui ojevy agu. 7 Hae ramo opia rayxykue
mokove reve ojeoi ikuaiague gui. Mboapyve oguata jogueravy, Jud yvy
katy ova agu.
457
Rute1 458
aipoei:
Any, ore voi roo avi r nderupive neretar kuerya katy.
11 Hae r Noemi aipoei:
Tapeo ke, mbaeta xeguaimii ete ma amenda jevy agu. Xee ma Aendu
teri ar agu hae vae rire, hae rami e vy kovae pyt re xemer ajou
vy xememby voi vae rire ma 13 pear rgue ri tyy hae kuery tujapa peve?
Imeve vae teri rgue ri tyy peiko? Any teve, xememby kuery. Mbaeta
pendere vy xee xeporiau vaipa te, xerovai Senhor opo oupi rire hei.
14 Hae ramo hae kuery tegue ju ojaeo at okuapy. Orfa ma petegue
oayvu reve oxarura ovy ome xykue pe. Hae r Rute ma oikuav rat
tema oiny.
15 Hae ramo Noemi aipoei ixupe:
Neexa, neir ojevy ma ovy guetar kuery hae nguuete kuerya katy.
Ejevy ke ndee voi neir rakykue.
16 Hae r Rute ombovai:
Ejeja uka eme xevy, xejoko eme guive nderupive aa agu. Mbaeta
mamo r reoa py rei xee aa avi r, hae mamo r rekea py xee voi ake
r. Neretar kuery ma xeretar kuery ae avi r ikuai, hae Nderuete
pe ma Xeruete hae avi r. 17 Mamo r remanoa py xee amano avi r,
hae py ae r xenhono pora. Hae gui tove Senhor taxemoingo axy hae
oikuaa rami, xapya rei ndegui mbaemo pe ajepea uka ramo, manoa e
vy hei. 18 Hae ramo Noemi ngupive ooxe etea oexa vy nonheavei
Hae py ova ramo tet pygua kuery onhemondyipa rei okuapy hae
kuery oexa vy. Hae vy kunhague ma aipoei okuapy:
Pevae e teve Noemi?
20 Hae ramo ombovai:
a
1.20 Tery Noemi ma Ipor vae ea. Hae r tery Mara ma Haxy vae, iro vae ea
(xodo15.23).
459 Rute1,2
22 Hae
rami py Noemi ojevy Moabe yvy gui, opia rayxykue Moabe
pygua Rute reve. Cevada omonoa ypyi jave ova Belm py.b
2 Hae
gui pete ava oiko Noemi me rguei retar oguerekopa vae.
1
avy omboaty pyre pa rupi omono vae kuery rakykue rupi, hei vy ou
kuri. Kombai ramove koropi ae oiko ai peve, xapyai opytuu oguy py
guive hei.
pota r cevada monoa kuery ombaeapoa re, hakykue rupi reo agu.
Xerembiguai kuery pe xeayvu ae ma ndere opena rei e agu. Ndeyuvei
vy tereo yryru oa py, hae eyu xerembiguai kuery ojara vaekue hei.
10 Hae ramo kunha vae ngova omova yvy re. Hae vy aipoei:
b
1.22 Israel kuery yvy py ma mbaemo raygue omono r abril hae maio py. Cevada
ranhe r omono, hae gui trigo ju. Po rami r omono. Hiy ma avakue ojaya rire
kunhague hakykue oo vy ojokua r. Hae gui oo ju r ndojokuapai vaekue ojopy vy. Hae
gui mae ma ogueraa r ojyky agu py. Vaka omopyr vy r ojyky, hae vy hiry rupi
mbaemo ipoyi vae omoat r heruvy, e vy karxa omboguata reve. Hae gui omboveve
r, hae oikyao ju r omboyru agu.
Rute2 460
11Boaz
ombovai vy aipoei:
Xevy omombeua por neme omano rire ixykue pe rejapo porague.
Mbaeta nderu, ndexy hae yvy ndetuiiague reja vy peteve reikuaa
e vae kuerya py reju vaekue. 12 Senhor tomboekovia joupe rejapo
porague. Tove Senhor Israel kuery ruete gui toupa ndevy guar hae
javi, ipepo gury renhemi agu reju rire hei.
13 Hae ramo kunha vae aipoei:
Enhemboja ke kyv katy, ekaru einy mbojape re, vinho reve hei.
Hae ramo omono vae kuery reve oguapy oiny. Hae r ixupe ome
haygue mbixy. Ixupe ome retave ramo okaru por, hevyat peve.
15 Hae gui kunha vae haygue oekave ju agu opu ramo Boaz
vaekue. Hae ramo okaru okuapy jave guare rembyre voi ogueno vy
ome avi ome xykue pe. 19 Hae rami r ime xykue aipoei ixupe:
c
2.20 Hae kuery reko rami vy hetar aeive vae pe Nhanderepya hei r. Hae vae ma
ojogua ju r guetar yvy operde vaekue (Levtico25.25), opena r guetar iporiaukuei
re (Levtico25.35), ojogua ju r guetar escravo-r ogueraa pyre (Levtico25.4749),
oepy r guetar ojukaague re (Nmeros35.19), hae omenda r guyvy rembirekokue re
imemby vae teri ramo (Deuteronmio25.510). Hae gui nhande kuery repya ma Jesus
ae (Glatas4.5, Tito2.14).
461 Rute2,3
22 Opia
rayxykue Rute pe Noemi ombovai:
Xememby, haeve ete r hembiguai kunhague reve reiko agu,
amboae kuery mbaety rupi reiko axy rgue py hei. 23 Hae rami vy
Boaz rembiguai kunhague reve kunha vae omono oikovy cevada hae
trigo omonomba peve, hae ome xykueia py oke jepi oikovy.
3 Hae
gui ime xykue Noemi aipoei ixupe:
1
mbaemo moayaty py. Vaeri ava vae okaru hae oyu e teria ja ejekuaa
uka eme tavy ixupe. 4 Hae gui oke ta ma ramo reikuaa pota r mamo
pa onhenoa re. Hae gui reo avi r hae py. Eipea inhov ipy gui, hae
enheno avi hae py. Hae gui ma ava vae omombeu r rejapo vaer.
5 Rute ombovai:
ovya ete oiny reve oo onheno haygue omboaty pyre yvyiry, hae
ramo kunha vae onhemboja mbegueii vy oipea inhov ipy gui. Hae vy
onheno avi oupy hae py.
8 Pyt mbyte jave ava vae onhemondyi. Ovy vy oexa r pete kunha
vae ipy rupi onheno oupy rae. 9 Hae vy aipoei: Mavae tu ndee?
Ombovai:
Xee ma nerembiguai Rute. Eipyo ke nde-capa xee nerembiguai ry,
mbaeta ndee ma orepytyvar reiko hei.d
10 Hae ramo aipoei:
oiko avi xegui peneretar aeive vae. 13 Epyta apy kovae pyt re. Hae
gui kombai jave xapya rei hae vae nepytyvxe vy haeve nepytyv
agu. Hae r nanepytyvxei ri ramo anhet ete Senhor oikove vae rery
3.9 Hexe omendaxea rami ijayvu ojejavy e re, hae kuery reko rami vy.
d
Rute3,4 462
Eupi xevy ajukue renheova vae, ejopy imoiny hei. Kunha vae
oupi ma ramo omony mboapy meme ryru cevada raygue. Ikupe ry
oupi ma ramo oo ju tet katy.
16 Ome xykue ro py ova ramo ixupe oporandu:
4 Hae
gui tet kora rok py Boaz oo vy oguapy oiny hae py.e Hae
1
e
4.1 Hae jave py ma huvixa kuery mbaemo re oikuaa pota vy oo r tet rok py, tet
rok yvry oguapy r okuapy jogueroayvu agu. Hae rami vy amongue mbaemo
oguereko vae oo r tet rok py huvixa kuery oikuaa pota agu (Deuteronmio21.1819;
2Samuel15.14, 19.8; J29.712; Provrbios31.23; Jeremias38.78, 39.3).
463 Rute4
Ombovai:
Xee ma ajogua r hei.
5 Hae gui Boaz aipoeive ju:
ejogua hei vy omboi opy ryru. 9 Hae ramo Boaz aipoei nhomongeta
avi Malom rayxykue Moabe pygua Rute, herykue py xeray oiko ma ramo
ixupe guar yvy opyta agu, Malom rerykue re hexegua kuery hae tet
rok py onhemboaty vae hexarai e agu. Hae nunga rexaare ma pe
kuery ae pendekuai a hei.
11 Hae ramo nhomongeta vaety kuery hae ok py ikuai vae hae javi
aipoei:
Ore kuery ma roexa ri. Hae ramo hae vae kunha ndero py reraa
vaer ma Senhor tomoingo por Raquel hae Lia omoingoague rami,
mbaeta hae vae mokove omboetave rakae Israel kuery. Hae gui ndee
Boaz voi tanemboetea Efrata py, nderery re taimaenduaa pav Belm
tet py. 12 Ndero pygua kueryr taikuai Jud ray Perez, Tamar pia vae
f
4.5 Deuteronmio25.510
Rute4 464
1 Oiko pete ava Ramataim-Zofim guigua, Efraim yvy reia katygua, Elcana
1
hery vae. Hae vae ma Jeroo ray, Jeroo ma Eli ray, Eli ma To ray, To
ma Zufe ray. Efraim regua meme ikuai. 2 Hae vae ma tayxy moko vae. Pete ma
Ana, amboae ma Penina. Penina ma imemby vae, hae r Ana ma imemby vae.
3 Hae vae ava maeta nhav guekoa gui oo r Sil tet katy, omboetea
rupi mbaemo ome agu Senhor ixondaro reta vae pe. Hae py oiko
465
1Samuel1 466
avi sacerdote Eli tay mokove Hofni hae Finias reve. Senhor pegua
sacerdote meme ikuai. 4 Elcana ma Senhor pe mbaemo omboaxa vae
nhav gui mbaemo ome avi r guayxy Penina pe, hae guay hae guajy
kuery hae javi pe.a 5 Hae r guayxy Ana pe ma hetave r ome oayvuve
vy, Senhor nomomemby ukai te. 6 Tayxy mboae omoangeko reia rupi
oiko maeta nhav. Senhor pegua oo katy Ana oo nhav tayxy mboae
omomboriaua rupi tema ijayvu. Hae ramo ojaeo oiny vy ndokarui.
8 Hae rami r ime Elcana aipoei ixupe:
vae rire Ana opu vy onhe py ndaevei etea oendu reve ojerure hoamy
Senhor pe, ojaeo vaipa guive. 11 Hae vy onhemboayvu reve aipoei:
omya re. 13 Mbaeta Ana ma opya py rivei ijayvu. Hembe omy vaeri
a
1.4 Hae kuery reko rami vy Senhor pe tembiu omboaxa vae amongue
regua gui haeve r hae kuery ae hou agu, ngoo pygua kuery hae javi reve
(Deuteronmio12.1718, 16.1317). b1.11 Senhor pe opia omboaxa agu re Ana
ijayvu Nmeros6.121 py oa rami. Hae rami ae avi oiko Sanso (Juzes13.25) hae Paulo
(Atos18.18).
467 1Samuel1,2
18 Hae
r kunha vae ju
Xee nerembiguai taxejou vai eme hei. Hae rami ijayvu ma vy
kunha vae oo ju tape rupi. Okaru jevy rire iporiaua novei hova re.
pe aipoei:
Avai nokambuvei jave ma xee araa r aexa uka Senhor pe, hae r
hae py ae oiko agu.
23 Ime Elcana ombovai:
Eiko havy ndevy haevea rami. Eropyta okambu teria ja. Hae rami
vy eiko Senhor ijayvuague ojapopa agu rami hei. Hae ramo tayxy
opyta vy ombotuvixa kyr vae ok re, okambu teria ja.
24 Nokambuvei ma jave mae ma ogueraa. Pete vaka ray mboapy
maet vae reve ogueraa avi, pete ajaka trigo kuikue hae pete vinho
ryru. Hae rami vy Senhor pegua opy oexa uka Sil py, avai vae kyri
ete teri reve. 25 Hae rami vy vaka ray ojuka ukapa ma vy opiai ogueraa
28 Hae nunga rupi aru oikoa pukukue re Senhor peguar amboaxa agu,
Senhor pe ajerure rire hei. Hae ramo omboete Senhor hae py.
Ana oporaeiague
2 Hae
rami vy Ana onhemboe vy aipoei:
1
e vy hya py mbae, hae gui kuxa rakua py ogueno vae rei sacerdote
kuery ogueraa r ojeupe guar. Hae rami ae tema r ojapo Israel
kuery hae py Sil py oo vae nhav re. 15 Ikyrakue oapy e mbove ma
469 1Samuel2
rei xoo mea ombovai vy Tove ikyrakue ranhe taapy, hae rire ma
rejopyxea rami ejopy, hei ramo ma aipoei r: Any, eme xevy a ma
voi. Hae rami e r aipeapa nhea r, hei r. 17 Hae rami py hae
r:
Tove Senhor tomeve ju kovae kunha piar, Senhor pe opia
omboaxa vaekue rekovia hei. Hae ramo hae kuery ojevy ju r
guekoa katy. 21 Hae r Ana re Senhor opena por ramo oguereko rakae
mboapy avakue hae moko kunha. Hae gui kunumi vae Samuel ma
tujave ovy Senhor renonde.
Anhet e ri tyy? 28 Hae rami vy Israel kuery pav regua mbyte gui
Anhet xee aipoae vaekue ndero pygua hae neramo ro pygua kuery
rakae r peve guar amoingo agu, hei vaekue. Hae rami te a
Senhor aipoei: Hae nunga tove eme, mbaeta amboete uka r
xemboetea kuery, hae r xerayvua rupi e ikuai vae ma ojou vaia r.
31 Neexa, ova ouvy ndejyva ajaya agu ra, hae neramo jyva voi,
Nhanderuete pegua opy rupi oiko r. Israel kuery re mbaemo por oikoa
ramive ndero pygua kuery vae regua ma ndoikoi r tuja vae. 33 Xapya
rei neramymino kuery vae regua amongue ava xevygua altar oikoa
gui ndaipeai r vaeri nderexay py amboguepa r nderexa, nenhe
py ndeporiaua rendu vae gui. Hae rami vy neramymino kuery, ndero
pygua kuery hae javi ma kunumi rei teri reve te omanomba r. 34 Hae
gui nderay kuery moko Hofni hae Finias re mbaemo oiko r reikuaa
agu, mbaeta pete ra pyve omano r mokove. 35 Hae gui ma xejeupe
guenapy re o r petei hati vae prata guigua ojopy agu rive, hae
pete jururi mbojape. Hae vy aipoei r: Ajerure ndevy, sacerdote
kuery ombaeapoa rupi xee voi xemo agu re, mbojape raykuei hau
vaer ajou agu, hei r okuapy.
3 Kunumi
vae Samuel mbaemo ojapo oikovy Senhor pe, Eli oexaa
1
Hexa pytmba rei ma guive vy ndoexavei raii ma. 3 Samuel voi onheno
c
2.31 Ndejyva ajayapa r heia ma tay kuery ojukapa agu re ijayvu vy. Hae rami ae
ojapo (1Samuel4.1118).
471 1Samuel3
Samuel, Samuel!
Hae ramo ombovai:
Apy ma a! hei.
5 Hae rami vy onha ovy Eli ituia py. Hae vy aipoei:
Samuel! hei.
Hae ramo ovy jevy vy Eli ituia py oo vy aipoei:
Apy ma ha, ndee xereno ramo.
Hae r aipoei:
Any, xee e ri roeno xeray. Tereo enheno ju hei. 7Mbaeta Samuel
ndoikuaai teri Senhor ae ria, ixupe Senhor oayvu nomboui teri ramo.
8 Hae gui mboapykue ma Senhor oeno Samuel. Hae r ovy vy oo ju
rami ae ju oeno:
Samuel, Samuel! hei ramove ombovai:
Ndeayvu ke, mbaeta xee nerembiguai aendu ma ainy hei.
11 Hae gui Senhor aipoei Samuel pe:
Neexa, pete mbae ajapo ta Israel kuery re, hae vae oendu vae rei ijapyxa
nhemba r nhemondyi gui. 12 Mbaeta hae vae ra Eli rovai amoingo r
r peve, hae kuery ojejavya hae voi oikuaa por rire. Tay kuery opa mar rei
ikuai vaeri tuu ndojokoi. 14 Hae nunga rupi aura Eli ro pygua kuery ojejavyague
ndojaoiai ae agu re, mymba e vy mbaemo raygue hae kuery ome te.
peteve henda py ndoejai ijayvuague oaxa rive agu rami. 20 Hae rami r
Israel kuery hae javi, D guive Berseba peve ikuai vae oikuaapa okuapy
Senhor pegua profeta Samuel oikoa. 21 Sil py Senhor ojekuaa uka ae
4 Hae
rami r Samuel ayvu oendupaa Israel kuery ikuaia rupi.
1
Hae gui ma Israel kuery ojeoipa filisteu kuery rovai opu agu.
Hae rami vy Ebenzer tekoa katyi ijaty okuapy. Hae r filisteu kuery
ma Afeca katyi ijaty okuapy. 2 Filisteu kuery ma hyxy pormba okuapy,
Israel kuery reve jogueroa agu ojeoi. Hae gui jogueroa okuapya py
filisteu kuery omoingo axypa Israel kuery. Hae vy nhundy reia rupi
ojuka okuapy quatro mil avakue Israel regua.
3 Hae gui Israel kuery ijaty okuapyague py ojevypa ramo nhomongeta
anjo ipepo vae raangaa ikuai vae mbyte o vae ayvu ryru. Nhanderuete
guexeve guar ojapo vaekue ryru oguerua py ma Eli ray kuery mokove
ikuai, Hofni hae Finias.
okuapy:
473 1Samuel4
Mbaexa tu ovya ete nhendu vae hebreu kuery ijatya py? hei.
Hae vy mae oikuaa Senhor ayvu ryru ijatya py oguerua maa.
7 Hae rami vy filisteu kuery okyjepa aipoei okuapy.
Eli omanoague
12 Hae
vae rave pete ava Benjamim regua hyxy okuapya mbyte
gui onha ovy vy ova Sil tet py. Oao xorokue reve ova, yvy oak re
omombo reve. 13 Hae vae ova jave Eli oguapy oiny guenda py, tape
Mbae nunga tevovo tu povae? hei ramo ava vae ojapurave ouvy
reve omombeu Eli pe. 15 Eli ma noventa e oito maeta oguereko hae vae
Xee ma hyxy vae gui a vy angei anha ajuvy kuri vaekue hei.
Eli oporandu:
Xeray, mbae nunga tu oiko rae?
17 Imombeua ombovai:
guenda ok katyi o vae gui. Oajuy omop vy omano vyvoi, tujai ete
hae ipoyi guive vy. Quarenta maet re ma Israel kuery re opena vaekue.
19 Hae gui ma tay Finias rayxy omemby oikuav raii vae oendu
hae ime omanoague. Hae nunga oendu vy onhea xapya vy kyri vae
oikuavi oiny, omemby raxya oendu vy. 20 Kunha vae omano ta ramo
Israel kuery pegua hexakmba vaekue okanhy rae hei vy. Hae
rami ijayvu Nhanderuete ayvu ryru oipeaa heravyague re, ime ru hae
ime omanoague re guive.d
22 Aipoeive ju:
5 Hae
gui Nhanderuete ayvu ryru ma filisteu kuery ogueraa
1
kuery ovypa vy oma r Dagom raangaa hoa ma oupy rae, ngova yvy
rami itui Senhor ayvu ryru renonde. Hae ramo ojopy vy hiaague
py ju omopu imoamy. 4 Ko jevy ajeivei reve ovypa ju vy oma r
Dagom raangaa hoa ju oupy rae, ngova yvy rami ae ju itui Senhor
ayvu ryru renonde. Dagom ak hae ipo jovaive ojayaa ma rae inony ok
renda ry. Hete mbytekue rive ma ouve. 5 Hae rami rire Dagom pegua
sacerdote kuery hae ixupegua opy oike vae rei ma hae vae ok renda re
nopyrvei r Asdode tet py, a peve.
6 Hae gui Asdode pygua kuery rovai Senhor opo omo vy omoingo
filisteu kuery ruvixa ikuai vae hae javi. Hae vy hae kuery pe aipoei
okuapy:
Mbae ndau jajapo r Israel kuery ruete ayvu ryru re?
Ombovai:
Peraa ju Israel kuery ruete ayvu ryru Gate tet py, hae gui tet
nhav rupi toguerekoa hei ramo Gate tet py ju ogueraa.
9Ayvu ryru ogueraa ma rire hae vae tet rovai ju Senhor po o. Hae
ramo ndaeveipa rei okuapy, mbaeta hae vae tet py voi omombaeaxypa
yvygueve hae yvatekueve voi. Hae kuery hae javi re o tuguy rape
mbopeupaar. 10 Hae ramo Ecrom tet py ju ogueraa Nhanderuete ayvu
mbopeupaa. Hae ramo hae vae tet pygua kuery ojapukaia onhendu
ovy yva peve.
6 Sete
jaxy re Senhor ayvu ryru o filisteu kuery yvy re. 2 Hae ramo
1
Hae gui Israel kuery ruete ayvu ryru peraa ukaxe vy peraa uka eme
hyru rive. Hae kuery ruete oa katy peraa uka avi r nhandereko vaia
rekovia peme vae. Hae vy re pekuera, hae peikuaa mbae re pa opo
pendery gui ndoipeai teria hei.
4 Hae ramo oporanduve ju okuapy:
anguja raangaa guive Israel kuery ruete pemboete agu, mbaeta anguja
heta ikuai nhandeyvy jave rupi ombovaipa vae. Xapya rei r pendery
gui oipea nho r opo, penderuete ramigua hae pendeyvy hae javi ry
gui guive. 6 Mbaeta mbae re rvy peneak rat Fara hae Egito pygua
kuery hae javi inhak ratague rami? Mbaeta hae vae minha oguereko
axy rire omondoukapa rakae, oeja hae kuery ojeoipa agu. 7 Hae gui
a ma pejapo pete karxa ipyau vae heraar. Pejopy avi moko vaka
tayi vae, canga hexe omomby e teri vae, hae pemo karxa re. Hae
1Samuel6 476
Senhor ayvu ryru peupi vy pemo karxa py. Ijyke re hyru mboae o vae
py ma pemo ouro gui mbaemo raangaa pejapo vaekue, pendeko vaia
rekovia peme vae. Hae gui ma tove too. 9 Pexa pota por ke. Xapya
omo Senhor ayvu ryru. Omo avi hyru py anguja raangaa ouro guigua
hae tuguy rape mbopeupaa raangaa guive. 12 Hae gui ma vaka oguata
ojeoivy Bete-Semes katy ma voi. Oguataa rupi hax jogueravy vaeri hae
vae tape rupi ae tema oo, opia e re oiporu kuaa katy ne oiporu kuaa
ea katy. Hakykue rupi ojeoi filisteu yvatekueve, Bete-Semes tet katyi
peve oo.
13 Hae vae jave py ma Bete-Semes pygua kuery trigo omono okuapy
yvyugua rupi. Hae gui oma-ma vy oexa ayvu ryru oguerua oiny r.
Oexa vy ovya pav. 14 Karxa ma Bete-Semes pygua Josu yvy peve
oguerua. Hae py ae opyta pete ita tuvixa vae ituia py. Hae ramo karxa
regua yvyrape ikuai vae omboipa vy omoendy. Tata ojapo vae ry oapy
okuapy vaka, Senhor pe ome vy. 15 Levita kuery ma Senhor ayvu
ryru omboguejy, ijyvry hyru ouro gui ojapo pyre o vae voi. Hae rami
vy ita tuvixa vae ry ju omo. Hae vae rave Bete-Semes pygua avakue
mbaemo ome avi Senhor pe, mymba oapy reve.
16 Hae nunga hae javi pete nhiru filisteu yvatekueve vae oexa ma
vy ojevypa ju Ecrom tet katy hae vae rave. 17 Hae gui tuguy rape
guigua hae rami ae avi filisteu kuery guet mbovy pa ikuaia rami vy
ogueru ruka, mbaeta tet pete nhiru ikuai vae ma yvatekueve pete-
te openaa, ikorapa vae hae hae katyi tekoa ikuai vae guive. Hae gui
ita tuvixa vae hiry Senhor ayvu ryru omoague vae ma a peve oime
Bete-Semes pygua Josu mbaetygue py.
ojuka reta ramo. 20 Hae rami vy Bete-Semes pygua kuery avakue aipoei
okuapy:
Mavae ndau haeve Senhor renonde o agu? Mbaeta
Nhanderuete ma ikya e vae oiko. Mavae kuery rekoa katy ju r jaraa
uka nhanderekoa gui? hei.
21 Hae nunga rupi Quiriate-Jearim pygua kuery pe omondouka ayvu
ogueraa Abinadabe ro py, yvy ry. Hae rami vy tay Eleazar omo
Senhor ayvu ryru re opena agu.
aipoei:
Pendepya hae javi py ri Senhor pe pejevy vy peipea havy
penembyte gui Nhanderuete ramigua rive pereko vae, Astarote raangaa
ikuai vae voi. Pereko katu pendepya Senhor peguar, hae ixupe anho
peiko. Hae rami ri ramo pendereraa jepe r filisteu kuery po gui hei.
4 Hae ramo Israel kuery ombyte gui oipea Baal hae Astarote raangaa
kuery oendu vy yvatekueve ikuai vae reve ou Israel kuery rovai. Hae
nunga Israel kuery oendu vy okyjepa rei okuapy filisteu kuery gui. 8 Hae
re. Hae ramo ombovai. 10 Samuel mymba ome jave py filisteu kuery
ova Israel kuery reve jogueroa agu. Hae rami te hae vae ra Senhor
hyapu opororo rat reve filisteu kuery ry rupi. Hae rami vy omongyjea
py rive oitypa, Israel kuery renonde. 11 Israel regua avakue Mispa gui
ojeoi filisteu kuery rakykue. Hae rami vy oity Bete-Car katyi yvy guy
o vae peve.
12 Hae gui Samuel pete ita ojopy vy omopu Mispa hae Sem
mbyte py. Hae vae omboery Ebenzer. Po vae ma Apy peve Senhor
nhanepytyv heia. 13 Hae rami vy filisteu kuery oitypaa rire ndouvei
Israel kuery yvy re, Samuel oikovea ja hae kuery rovai Senhor po o
r. 14 Hae gui tet ikuai vae re filisteu kuery ipoakaague vae ma Israel
kuery po py ju omboaxapa, Ecrom guive Gate peve. Hae katyi yvy itui
vae voi Israel kuery oipea filisteu kuery po gui. Amorreu kuery voi
ndajogueroavei ranhe Israel kuery reve.
15 Samuel oikovea pukukue re opena Israel kuery re. 16 Maeta nhav
ojeapa r ovy Betel, Gilgal hae Mispa tet rupi. Hae vae tekoa hae javi
rupi oikuaa pota Israel kuery re. 17 Ram tet py ojevy kuerei r, hae
py ae hoo o ramo. Hae py voi Israel kuery re opena, hae pete altar
Senhor peguar ojapo avi hae py.
8 Samuel
tujai ma vy guay kuery ju omo Israel kuery re opena
1
agu. 2 Tay ypy rery ma Joel, hae rire jevygua ma Abias. Hae
Endu pota heta vae kuery ijayvua hae ndevy ojerurea hae javi
re, mbaeta ndee e ndereja, hae r xee anho ndaxepotai hae kuery
re apena agu. 8 Hae kuery Egito yvy gui anomba jave ma voi rire a
peve ikuai tema hae rami. Mbaeta nguuete mboae pe ikuai vy xereja
jepi okuapy. Hae rami ae ju ojapo ndere voi. 9 Hae rami te a ma endu
pota hae kuery ijayvua re. Hae rami avi ndeayvu at r hae kuery pe,
emombeu porve mar rami pa huvixave o vae oguereko ra hei.
479 1Samuel8,9
10 Hae
ramo heta vae kuery nguvixaver re ojerure rire hae kuery pe
Samuel omombeupa Senhor ijayvuague. 11 Hae vy aipoei:
aipoei okuapy:
Any rima! Roguereko nho r huvixave orere opena vaer,
20 yvy regua kuery hae javi ikuaia rami ore kuery voi orekuai agu.
9 Pete
ava oiko oguerekopa vae Benjamim regua Quis hery vae.
1
Hae vae ma Abiel ray, Abiel ma Zeror ray, Zeror ma Becorate ray,
Becorate ma Afia ray. 2 Hae vae ma pete guay oguereko Saul hery vae.
Hae vae kunumi ma iporve vae. Israel kuery regua ndaipoi ixugui
iporve vae. Heta vae kuery hae javi gui ipukuve vae, joaxiy gui oaxa
reive vae.
3 Hae gui Saul ru Quis rymba kuery mburika okanhymba. Hae ramo
hae Salisa yvy rupi te ndojoui. Hae vae rire Saalim yvy katy ju oo vaeri
hae py voi ndaipoi avi. Benjamim yvy rupi ju oaxa te ndojoui ae tema.
5 Hae gui ma Zufe yvy re hae kuery ova ramo Saul aipoei kunumi
Hae rami avi kovae tet py oiko pete ava Nhanderuete remimboe
omboetevepy. Hae vae ijayvua ma oiko re. Jaa mbae hae py. Xapya
rei hae oexa uka r tape jaa agu hei.
7 Hae ramo Saul aipoeive ju kunumi vae pe:
Hae rami avi hae vae oa py jaa vy mbae nunga tavy jaraa r
ixupe? Mbaeta nhandevoko py mbojape jareko vaekue opa ma. Ndaipoi
teve ava Nhanderuete remimboe pe nhame vaer. Mbae tu jareko?
8 Kunumi vae ombovai Saul pe:
Apy ko arekove teri pete hati kyri vae prata guigua. Hae vae ae
r ame ava Nhanderuete remimboe pe, nhandevy tape oexa uka agu
hei. 9 (Ymave rupi Israel yvy re ma Nhanderuete pe oporandu uka vy
Aiporea ma haeve vae. Eju havy, jaa. Hae rami vy oo tema tet
Nhanderuete remimboe oa katy.
11 Tet py ova raii ma vy ovaex kunhatague yy re o okuapy vae.
pete ava Benjamim yvy guigua. Hae vae ma azeite reikyty reve remo
r xevygua Israel kuery ruvixar. Hae ma ogueraa jepe r xevygua
kuery filisteu kuery po gui. Mbaeta xee aendu xevygua kuery ojerure r,
hae kuery ojapukaia xea peve onhendu ramo, hei vaekue.
481 1Samuel9,10
Hae rami avi xee ma Benjamim regua Israel kuery ikuai vae gui
yvyve vae, xero pygua kuery voi Benjamim regua gui oreyvyve vae
orekuai. Mbae re tu havy hae rami ndeayvu? hei.
22 Hae gui Samuel ogueraa Saul hae hexevegua kunumi vae, hae vy
ogueroike opy mboaei okaruaty py. Hae kuery pe ome henda iporve
vae oeno uka vaekue mbyte py, trinta rivyvyi ikuaia py. 23 Tembiu
ijayvu oiny Saul reve ngoo ry. 26 Komba rai jave ko mbija o jekuaa
ouvy ramove Samuel ovy vy onhenduka Saul hoo ry okea py.e Hae vy
aipoei:
Evy ke. Xee aa r ndereve romondouka agu hei ramo Saul ovy
vy jogueraa mokove, Samuel reve.
27 Tet apy katy hae kuery oguejy jogueravy jave Samuel aipoei Saul pe:
10 Hae
gui pete ryru azeite Samuel ogueno vy onho Saul ak re.
1
Oayvu vy aipoei:
e
9.26 Hae kuery ro aoia ma pyra rami ae ijoja rei vae hiny, hiry hae kuery oke, e vy
mbaemo ojapo agu haeve vae.
1Samuel10 482
ojatyaague katyi, Benjamim yvy re Zelza py. Hae vae kuery aipoei r
ndevy: Ojoua ju ma mburikai peka peikovy vae. Hae gui a ma nderu
mburikai re ndaipya vaivei ma, pendere ju iporiau oikovy. Hae rami vy
ojeupe ae Mbae r tu ajapo xeray ajou agu? hei. 3 Hae gui peovei vy
peva r Tabor katyi yvyra carvalho hia vae py. Hae py penerovaex r
jogueruvy mboapy avakue Betel py Nhanderuete omboete vy ojeoi vae.
Pete ma omondyi r heravy mboapy kavara. Amboae ma mboapy mbojape
he vae r ogueraa. Hae r amboae ju ma pete ryru ipire guigua py r
ogueraa vinho. 4 Hae kuery ma ndevy oxarura ma vy ndevy ome r moko
mbojape. Hae vae ma rejopy r ipo gui. 5 Hae gui peove r Gibe-Eloim
katy. Hae py ma o filisteu regua xondaro kuery ijaty okuapya. Tet py peva
ma vy peovaex r profeta kuery yvy katy gui ou vae. Hae kuery renonde
ou r okuapy mbaraka revegua, angua pu, mimby hae mbaepu ix reta
vae revegua. Ayvu omombeu reve r ou. 6 Hae gui ndere voi Senhor Nhe
o r. Hae ramo ayvu remombeu avi r hae kuery reve, amboae ava rami
nemoingo ramo. 7 Hae nunga ndere oiko ramo ejapo reipota vae hae py,
mbaeta ndereve Nhanderuete oiko ramo. 8 Hae gui ndee ranhe xegui reo r
Gilgal py. Neexa, xee voi aa avi r rea py, mymba aapy reve ame agu,
pete rami ikuai agu regua voi. Sete ra re xerar r ndea py aju peve. Hae
ramo ma ndevy amombeu por r rejapo vaer hei.
Hae rami avi mavae havy amboae kuery ru? hei. Hae nunga
rupi aipoea vaety: Saul voi ndau profeta kuery regua avi oiko? 13 Saul
Po rami Senhor Israel kuery ruete ijayvu: Xee ma Israel kuery anomba
vaekue Egito yvy gui. Egito pygua kuery po gui araa jepe, huvixa ikuai vae
imbojexavaia gui guive. 19 Hae rami te a ma pejapa Penderuete mbaemo vai
py pejexavaia gui pendereraa jepe vaekue. Hae vy aipopeje: Any! Emo pete
huvixave orere opena vaer, peje. Hae gui a Senhor renonde pendekuai,
penderegua ikuai vae hae javi, hae mil jevy-jevy pendekuai vae reve hei.
20 Hae javi regua Samuel omboatypa rire xortea py Benjamim regua
oiporavoa oikuaa ukaa. 21 Hae gui Benjamim regua kuery pete-te ro pygua
ikuai vae oguerupa r oikuaa ukaa vae ma Matri ro pygua kuery. Hae vae
kuery gui ju Quis ray Saul oikuaa ukaa. Hae rami te oeka vy ndojouai.
22 Hae ramo Senhor pe ju oporandu Saul pa ou raea re. Hae ramo
Senhor ombovai vy
Upe py ae ma o, mbae rei-rei mbyte py onhemi oiny hei. 23 Hae
ramo onha ojeoivy vy ogueru hae gui. Hae ramo heta vae kuery mbyte
hiaa py pav gui ipukuve hoamy joaxiy gui oaxa reive vae.
24 Hae gui Samuel aipoei heta vae kuery pe:
pygua kuery pe omombeu oiko vaekue. Hae ramo hae kuery ojaeo at
okuapy.
5 Hae jave py ma Saul nhundy rupi vaka kuery re openaa gui ojevy vy
oporandu:
Mbae tu hae kuery oguereko hae rami ete ojaeo okuapy agu?
hei ramo ixupe omombeu Jabes pygua avakue ijayvuague. 6 Hae rami
ijayvu r Saul oendu ramo hexe o Nhanderuete Nhe. Hae ramo oendu
ipoxy raxaa.
7 Hae rami vy moko toro ojuka hae omboipa vy ogueraa uka Israel
yvy regua hae javi pe. Ayvu mombeua kuery heraa vae pe aipoei uka:
Saul hae Samuel oipotaa rami amongue ndaikuai ramo nami ae r
ojapoa hymba toro re hei uka.
Hae ramo heta vae kuery Senhor gui okyjea oendu vy pete ava
rami oupa. 8 Bezeque py ovaa py oipapaa r Israel kuery vae regua ma
trezentos mil, hae gui Jud guigua ma trinta mil avakue ju ikuai. 9 Ayvu
py. Hae ramo ajeivei reve hae kuery Amom pygua kuery ikuaia mbyte
oo vy ojukapa raii, kuaray akuve peve. Okuave vae joa rupi e-e onha
vy ndopytai peteve ma joa py.
ijayvu okuapy nguvixar Saul o ete agu re. Henonde ogueru avi okuapy
pete rami ikuai agu regua Senhor pe ome vaer. Saul voi ovya
vaipa hae py Israel regua kuery hae javi reve.
12 Hae
gui Samuel aipoei Israel kuery hae javi pe:
1
oiko vaer. Hae gui xee ma xetujai ma, xea ximba ma guive. Xeray
kuery ikuai avi apy pendekuaia py. Xee ae penerenonde aiko vaekue,
xekunumi guive a peve. 3 Hae gui apy ma ha Senhor renonde, hae
Jac kuery Egito yvy py ovamba rakae. Hae vae rire penderu kuery
Senhor pe ojapukai okuapy ramo ombou Moiss hae Aro. Hae rami vy
Egito yvy gui oguenomba vy ojapo apy ju hekoa agu rami. 9 Hae rami
ombou Jerubaal, Baraque, Jeft hae gui xee Samuel ju, penderovaigua
kuery penembojere rei vae po gui pendereraa jepe uka vy. Hae vae rire
pendekuai pormba vaekue.
12 Hae rami te penderovai Amom kuery ruvixa Nas ou r pexa
a ajerure r Senhor pe. Hae r ombou r yapu oky reve. Hae nunga
pexa vy peikuaa r Senhor renonde pejejavy vaipa eteague, mbaeta
pejerure penderuvixaver omo agu re hei.
18 Hae rami vy Senhor pe Samuel ojerure ramo hae vae rave
Senhor ombou yapu oky reve. Hae ramo ojererokyje okuapy Senhor
renonde, Samuel guive omboete pav.
19 Hae gui hae kuery hae javi aipoei Samuel pe:
Pekyje eme. Hae rami pejapoa py pejejavy ete ri. Hae rami te
pejepea eme Senhor pe pendekuaia gui. Hae rami rgue py pendepya
hae javi py pendekuai Senhor pe. 21 Pejepea eme mbaemo raangaa
ea py rive. Hae rami rgue py xee romboe tema r tape por hiyvi
vae re. 24 Hae nunga rupi Senhor renonde pejererokyjea rupi pendekuai,
ixupe anho peiko pendepya hae javi py. Mbaeta pexa ae mbaemo por
487 1Samuel12,13
pendevy ojapo vaekue tuvixa ete vae. 25 Hae rami te xapya rei pejejavya
Israel hae filisteu kuery reve joe opu agu rami ikuaiague
13 Pete
maet ma Israel kuery re Saul opena rire moko maeta
1
py 2 ojeupe oiporavo trs mil avakue Israel regua. Hae kuery vae
regua ma dois mil ikuai Saul reve Micms py, Betel yvy reia re, hae r
amboae mil avakue ma tay Jnatas reve ikuai Benjamim regua Gibe py.
Heta vae kuery rembyrekue ma omondoukapa ju pete-te hoo katy.
3 Hae gui Jnatas kuery ojukapa raii filisteu kuery Gibe py ikuai
vae. Hae nunga filisteu kuery oendupa vy ivai ramo Saul omonhe
uka mimby guaxu oyvy hae javi rupi, Hebreu kuery toendupa hei vy.
4 Hae rami py Israel kuery hae javi oendu okuapy Saul kuery filisteu
ikuai vae ojukapa raii ramo filisteu kuery Israel kuery pe ivai okuapya.
Hae ramo Saul oeno ukapa heta vae kuery Gilgal py oa py.
5 Filisteu kuery voi onomba okuapy Israel kuery reve jogueroa agu.
Hae kuery vae regua ma trinta mil karxa, seis mil kavaju rygua kuery
hae gui amboae kuery ju ita kui ye rembe re ikuai vae rami heta vae.
Hae vy ojeoi vy ijaty okuapy Micms py, Bete-ven regua kuaray oua
katy. 6 Hae gui avakue Israel regua omo vaia r oexa okuapy heta vae
kuery ndaekorvei rei. Hae rami vy onhemi okuapy itakua ikuai vae
rupi, yvykua, itaova yvateve vae pa, yvyra rupa hae yy o atyr ojoo
pyre rupi. 7 Hebreu kuery vae regua amongue ma Jordo yak oaxa
ojeoivy Gade hae Gileade yvy katy oo agu. Hae r heta vae kuery
Gilgal py Saul reve ae opyta vaekue ma okyjea anho oendu okuapy.
Peru havy xevy mymba aapy reve ame vaer, hae pete rami
nhandekuai agu regua guive hei. Hae rami vy mymba ome oapy
reve.
10 Oapy reve omembai ramove Samuel ova ouvy. Hae r Saul o ovy
Mbae tu rejapo?
Saul ombovai:
Heta vae kuery apy gui joa katy e-e ojeoi ta, hae ndee reju
rgue ra py nderejui, hae gui filisteu kuery Micms py onomba ma
f
13.8 Samuel ijayvu ma voi vaekue Gilgal py sete ra re Saul oar agu (1Samuel10.8).
1Samuel13,14 488
oo Benjamim regua Gibe katy. Hae rireive Saul oipapa heta vae kuery
hexeve opyta vae, seiscentos avakue ikuai.
16 Hae gui Saul, tay Jnatas hae heta vae kuery hexeve opyta vaekue
mbaemo re imonda agu. Hae kuery regua pete aty ma tape Ofra via
rupi ojeoi Sual yvy katy. 18 Amboae kuery ma ojeoi tape Bete-Horom via
rupi. Hae r mboapya ma tape kavaju rygua ooaty rupi ojeoi Zeboim
yvyugua rupi, tekoa ea katy.
19 Hae gui Israel yvy hae javi re peteve ndoikoi ferro moatyra,
filisteu kuery Hebreu kuery ojapo e agu kyxe, ne huy rakua hei
rire. 20 Hae nunga rupi Israel hae javi ojeoi r filisteu kuery rekoa py
oambee uka agu yvy karaa, enxada, haxa hae foice. 21 Filisteu kuery
ma Israel kuery gui moko hati vae repy re r oambee yvy karaa hae
enxada, hae gui haxa hae foice oambee agu ma pete repy r ojopy.
22 Hae nunga rupi jogueroaa ra ma Saul hae Jnatas reve ikuai vae po
14 Hae
gui pete ra Saul ray Jnatas aipoei huy jokoa reraa
1
Migrom py romy hia vae yvypy py. Hexeve ikuai vae ma seiscentos
avakue. 3 Hae py oiko avi sacerdote Aas, manto sacerdote pegua py
onhemonde vae. Hae vae ma Icab ryvy Aitube ray, Icab ma Finias
ray, Finias ma Eli ray. Eli ma sacerdote Senhor pegua Sil py oiko
vaekue. Saul reve ikuai vae ndoikuaai okuapy Jnatas ooague. 4 Hae gui
Jnatas ma onhembopya tape rugua oaxa agu filisteu kuery ijatya katy.
Kyv rupi hia pete itaova, hae r hovai re ma amboae hia. Pete rery
489 1Samuel14
Eju, jaa opire omboi uka e vaekue ijatya katy. Xapya rei Senhor
nhanepytyv r, mbaeta ixupe ma ndaxyi jogueraa jepe agu heta vae
rupi e vy mboapyi vae rupi te hei.
7 Hae ramo huy jokoa reraa ombovai:
Ejapo tema ndepya re o vae hae javi. Apy ma xee aiko avi
ndereve, ajapo r ndee reipota vae.
8 Hae ramo Jnatas aipoei:
Jaa havy hae vae avakue ikuaia katy. Hae kuery pe jajexa uka r.
9 Xapya rei nhandevy Pepyta pea py rova peve hei ramo ma japyta
Peju orea katy hei ramo ma nhava r javy hae katy, mbaeta Senhor
omboaxapa r nhandepo py. Hae rami ma jaikuaa r hei.
11 Hae gui filisteu kuery ijaty vae pe mokove ojexa uka ramo joupe-
upe aipoei:
Pee ma hebreu kuery o jogueruvy itakua py onhemiague gui
hei okuapy.
12 Hae rami vy Jnatas hae huy jokoa reraa ojexa uka r filisteu kuery
huy jokoa reraa ou avi oiny. Jnatas guenonde rupi oitypa filisteu kuery.
Hakykue rupi ma huy jokoa reraa voi jojuka ovy. 14 Hae rami jypy
Jnatas hae huy jokoa reraa reve jojuka vinte avakue meio litro yvy
py rivei. 15 Hae ramo filisteu kuery ijatya py oiko nhemondyi tuvixa
vae, nhundy rupi hae kuery ikuaia hae javi rupi guive. Ijaty vae hae
imonda agu ojeoi vaekue voi oryryipa okuapy. Yvy voi oryryi, ngyje
Nhanderuete guigua oiko r.
16 Hae gui Benjamim regua Gibe py Saul pegua hara kuery oma
vy oexa r filisteu kuery heta vaekue oamba rae, joa katy e-e onha
ojeoivy. 17 Hae ramo Saul aipoei hexeve ikuai vae pe:
19Hae
gui sacerdote pe Saul ijayvu jave filisteu kuery ijatya py hevovo
nhendu vae onhenduve tema ramo Saul aipoei sacerdote pe:
A gui ma ayvu ryru reru e te haeve hei.g
20 Hae ramo Saul hae hexeve ikuai vae onomba jevy vy jogueroa
agu katy ojeoi. Hae ramo filisteu kuery jomeme ae opu okuapy rae
kyxe oguerojerovia reve, opa mar jojuka rive okuapy. 21 Hae gui hebreu
ogueraa jepe Israel kuery. Bete-ven rovai rupi voi jogueroa ojeoivy.
ouraague kuxa okyje vy. 27 Hae r Jnatas ma noendui nguu heta vae
Ange nderu oura kuri ore roendua py. Hae vy aipoei: Ayvu vaipy
toiko ava kovae ra tembiu hou vae rei, hei vaekue. Hae ramo ore
kuery orekangypa ma rokuapy hei.
29 Hae ramo Jnatas aipoei:
vaekue re ojeoi pojava vy ojopypa vexai, vaka hae tayi guive. Yvy rupi
rive ojuka vy hou okuapy huguy reve.
33 Hae nunga Saul pe omombeua vy
g
14.1819 Nhanderuete ayvu ryru Saul oipota, hae vae rupi Nhanderuete pe oporandu
agu mbae pa oikoa re, hae filisteu kuery rakykue oo agu re. Hae gui filisteu kuery
onhamba ma rire Saul ndoipotavei hyru.
491 1Samuel14
Pe heta vae kuery re pepena vae hae javi, pejupa apy. Peikuaa
pota pexa agu mbae nunga jejavy pa ange ojapoa rae. 39 Mbaeta
anhet ete Senhor oikove vae Israel kuery reraa jepea rery rupi aura
vy aipoae: Ojejavy vaekue omano r, xeray Jnatas ae te hei vaeri
heta vae kuery peteve nombovai.
40 Hae gui aipoeive ju Israel kuery pe:
Eikuaa uka ke anhet vae. Hae ramo xortea py oikuaa uka Jnatas
hae Saul, hae r heta vae kuery e ae rae.
42 Saul aipoei ju:
Pexa havy xortea xere hae xeray Jnatas re hei ramo Jnatas
ae oikuaa ukaa.
43 Hae ramo Saul oporandu Jnatas pe:
Jnatas ombovai:
Aere kuri ei yvyrai xepo py areko vae py. Hae gui apy ma a
amano agu.
44 Hae ramo Saul aipoei:
kuery jovaive rupi ikuai vae hae javi reve: Moabe, Amom ray kuery
hae Edom hae Zob pygua huvixa kuery reve, hae gui filisteu regua
huvixa kuery reve. Ooa katy rei ipoakapa vae rakae. 48 Imbaraetea rupi
jogueroa vy ojuka Amaleque pygua kuery voi. Hae rami vy ogueraa jepe
Israel kuery mbaemo re imonda agu ojeoi vaekue po gui.
49 Saul ray kuery ma Jnatas, Isvi hae Malquisua rakae. Tajy guaimive
Aimas rajy Aino. Ixupe xondaro kuery re opena vae rery ma Abner,
Saul tuty Ner ray ae. 51 Saul ru ma Quis rakae. Hae gui Abner ru Ner
reve. Hae rami vy avakue imbaraetekue hae ipya guaxukueve Saul oexa
vy ogueraapa r ojeupe guar.
15 Hae
gui Samuel aipoei Saul pe:
1
emomba katui guive oguereko vae hae javi, emomba e eme mbaevei.
Rejuka r avakue hae kunhague, avakuei hae kyrguei okambu vae
hae javi, vaka hae vexai, camelo hae mburikai kuery hei.
4 Hae rami r Saul heta vae kuery oeno ukapa vy oipapa Telaim py:
duzentos mil avakue yvy rupi guar hae dez mil avakue Jud regua
ikuai. 5 Amaleque tet py Saul ogueraa ma vy yvyugua py omo oar
Egito katyi Sur peve. 8 Ojopy avi Amaleque pygua huvixa Agague oikove
reve. Hae r hae pygua kuery ma ojukapa kyxe py. 9 Hae r Agague ma
Saul hae hexevegua kuery ndojukai, ne mymba kuery vexai hae vaka
ray porgueve, mymba ikyrakueve vae, vexai ray kuery hae mbaemo
porgueve hae javi guive. Nomomba etei. Ivaikue-ikuei, oipota e vae
rive omomba.
10 Hae ramo Senhor oayvu ombou Samuel pe. Hae vy aipoei:
omombeua:
Saul oo ma Carmelo katy. Hae py ma mbaemo omopu hae ae
onhemomaendua uka agu. Hae gui ojevy vy Gilgal katy oguejy ovy
ea.
13 Hae ramo Samuel oo Saul oa py. Hae py ova ramo Saul aipoei
ixupe:
Tove Senhor topena por ndere. Xee ajapopa ma Senhor
ijayvuague.
14 Hae ramo Samuel oporandu:
Hae nunga tu Amaleque tekoa gui ogueru pyre rima. Mbaeta vexai
hae vaka kuery iporgueve ma xerevegua kuery nomombai, Senhor
Nderuete pe ojuka agu ogueru. Hae r hembyrekue ma rojukapa katui
hei.
16 Hae ramo Samuel aipoei Saul pe:
vaekue: Tereo, emomba katui ojejavy vae kuery Amaleque regua. Hae
kuery rovai pejogueroa r pemomba peve, hei vaekue. 19 Mbae re
1Samuel15 494
havy nderejapyxakai Senhor ijayvua re? Hae rami rgue py renha reve
imbae rei-reikue rejopy. Haevea rami rejapo Senhor renonde hei.
20 Hae rami te Saul ombovai Samuel pe:
kuery ogueru avi imbae rei-reikue mbaemo mymba vexai hae vaka
ray kuery. Romomba agu vaekue gui iporgueve hae kuery oiporavo
heruvy Senhor nderuete pe ome agu Gilgal py hei.
22 Vaeri Samuel aipoei:
Xee ma ajejavy ri, Senhor ojapo uka vae ndajapoi vy, ndeayvua
guive. Mbaeta heta vae kuery gui akyje vy hae kuery ijayvua aenduve.
25 Hae rami te a ma ndevy ajerure xeperdoa agu ajejavyague. Hae
Xee ndajevyi r ndereve. Senhor ayvu reja rire hae voi ndereja,
Israel kuery ruvixa nerevei agu hei.
27 Hae gui Samuel oo ju agu ojere r Saul ojopy ijao puku apy re. Hae
Xee ajejavy te xemboete uka ri jepe heta vae kuery yvatekueve hae
Israel kuery hae javi renonde. Ejevy ju havy xereve, Senhor nderuete
nhamboete agu hei. 31 Hae ramo Saul reve Samuel jogueraa nho ju,
guive Saul re ipya vaia. Senhor voi ndovyavei Israel kuery ruvixar
Saul omoague re.
16 Hae
gui Senhor aipoei Samuel pe:
1
ou agu. Hae r xee aikuaa uka r mbae pa rejapo ra. Hae ramo xee
aikuaa uka vae ae r remo, azeite reikyty vy hei.
4 Hae gui Senhor aipoeiague rami Samuel oiko vy oo Belm tekoa py.
Hae ramo tet pygua nhomongeta vaety kuery oexa vy oryryipa reve o
jogueruvy ovaex agu. Hae vy oporandu:
Haevepa reia rupi pa reju?
5 Ombovai:
Eikuaa pota eme hova re, ne ipuku-a re, mbaeta hae vae ma xee
ndaiporavoi. Mbaeta Senhor ma avakue joexaa rami e oexa vae.
Avakue ma hirykue rive r oexa, hae r Senhor ma ipyapy re oexa
vae hei.
8 Hae gui guay Abinadabe ju Jess oeno vy ojapo Samuel renonde
hexa pormba, hae hete por rei vae. Senhor aipoei Samuel pe:
Epu hae eikyty azeite hexe, mbaeta upe vae ae ma hei. 13 Hae
nerenonde ikuai vae pete ava rogueru agu ix reta vae mbopuar. Hae
ramo rndau nhe vai Senhor ombou vaekue ndere ou jave pete-te
oku py ombopu r rendu vy rekuerave r hei okuapy.
17 Saul ombovai guembiguai kuery pe:
Pejou havy pete ava imbaepu por kuaa vae, hae peru xea py
hei.
18 Hae gui pete kunumi vae ombovai vy aipoei:
Xee ma aikuaa pete ava Belm pygua Jess ray kuery vae regua.
Hae vae ma imbaepu por kuaa vae, imbaraete hae ipya guaxu vae
guive, ava jogueroaa pygua rami rei oiko vae, ijayvu kuaa hae hete por
rei vae, hae hexeve Senhor oikoa vae hei.
19 Hae rami r Jess oa py Saul ayvu mombeuar ombou vy aipoei
uka:
Embou xevy nderay Davi, vexai kuery re opena oikovy vae hei
uka. 20 Hae ramo Jess guymba mburikai ojopy vy ombovoyi mbojape
hae pete vinho ryru re. Pete kavara rayi voi ogueru vy Saul peguar
ogueraa uka avi guay Davi pe. 21 Hae rami vy Saul oa py Davi oo
vy henonde oiko. Hae ramo hae oayvu vaipa vy huy jokoa reraar
omoingo.
497 1Samuel16,17
22 Saul
aipoei uka Jess pe:
Tove Davi xerenonde rupi riae toiko, xembovya rei ramo hei.
23 Hae gui Saul re nhe vai Nhanderuete ombou vae ou nhav Davi
17 Hae
gui filisteu kuery omboaty xondaro kuery jogueroa agu.
1
Onomba okuapy Jud re Soc o vae py. Soc hae Azeca mbyte
ijaty okuapy Efes-Damim py. 2 Hae r Saul hae Israel kuery ma onomba
vae re, hae r Israel kuery ma yvy kyv rupigua re ikuai. Hae kuery
ikuaia mbyte ma yvyugua o.
4 Hae gui filisteu kuery ijaty okuapya gui pete ava o ouvy jogueroa
kuaa rei vae. Golias hery vae, Gate pygua, mboapy metros ipuku vae.
5 Oak re oguereko ak regua overa vae guigua, hae onhemonde ao rat
ipore-pore vae py. Hae vae poyia ma cinqenta e cinco quilos. 6 Hetyma
popay rami. Huy guaxu apy ma seis quilos vae. Henonde ma oo oiny
huy jokoa tuvixa vae reraa.
8 Hae vae ojapukai hoamy Israel regua xondaro kuery ikuaia katy.
Hae vy aipoei:
Mbae re tu pejogueroa agu peju vaeri pendeyxy rei pekuapy? Xee
ma filisteu e teve aiko, hae pe ndau Saul rembiguai kuery e teve
pendekuai? Peiporavo havy pete ava penderegua xerovaiguar. 9 Hae
gui xereve rojogueroaa py hae vae xejuka ri ramo ore kuery orekuai
r penerembiguair. Hae r xee ri xepoaka vy ajuka ramo pe r
orerembiguair pendekuai ore roipotaa rami anho.
10 Aipoeive tema:
vae ijayvu r Saul hae Israel kuery hae javi oendu vy onhemondyipa rei
okuapy, okyje vaipa guive.
meme vae. Saul opena oikovy jave ma tujave vae ae ma oiko. 13 Jess ray kuery
tujakueve mboapy ikuai vae ma Saul pe ojexa uka vy hupive oo jogueroa agu
katy. Hae vae kuery regua tujave vae ma Eliabe, mokoa ma Abinadabe, hae
1Samuel17 498
r guekoa Belm py nguu rymba vexai kuery re opena agu. 16 Hae ramia ja
filisteu vae ma ajeivei nhav r ou, kaarui avi. Quarenta ra re hae rami oiko.
17 Hae gui ma Jess aipoei guay Davi pe:
hae filisteu kuery nhoar okuapy, jovaive re hyxy okuapy. 22 Hae ramo Davi
mbaemo ogueraa vaekue oejapa ranhe mbaemo re opena vaety po py. Hae vy
onha ovy jogueroa vaer ikuaia katy. Hae py ova vy oporandu guykey kuery
pe ikuai por paa re. 23 Hae kuery reve Davi ijayvu teri hoamy reve filisteu
regua xondaro kuery ikuaia gui ou oiny hae aei opu vaer Golias hery vae,
filisteu Gate pygua. Hae vae ma ijayvuaty rami ae ijayvu ramo Davi oendu.
Pexa pa hae vae ava ou r? Israel kuery rovai ijayvu agu ou. Hae
vae jukaare pe ma huvixa ome r opa mbae nunga, guajy ae ome avi
r tayxyr, hae tuu ro pygua kuery imposto re ndopagavei ma r Israel
regua hei okuapy.
26 Hae rami r Davi oporandu oa katyi ikuai vae pe. Hae vy aipoei:
Mbae nunga ete tu omea r ava hae vae filisteu ojuka vy Israel
kuery moxmbaare oipea vae pe? Mar ramigua tu hae vae opire omboi
uka e vaekue oiko, Nhanderuete oikove vae pegua xondaro kuery rovai
hae rami ete ijayvu agu? hei.
27 Hae kuery ijayvuague rami ae ju ijayvu vy
29Davi ombovai:
Mbae nunga py tu xee ajapo vai a? Aporandu rivei merami vaeri
hei. 30 Hae rami vy ixugui ojepea vy amboae pe ju oporandu haekue
Ndaevei ndee reo agu filisteu reve rejogueroa vy, mbaeta ndee ma
nekunumi ete teri. Hae r hae ma kunumi guive jogueroa vaety ae rei.
34 Davi ombovai Saul pe:
Hae gui xee nerembiguai ma xeru rymba kuery vexai re apena vae.
Guary e vy urso mbae ou vy mymba kuery ikuaia gui vexa rayi ojopy
ramo 35 hakykue xee aa vy ajuka r. Hae vy ijuru gui araa jepe kuerei r
ajuka karamboae guary hae urso. Hae gui filisteu vae voi omano r hae
kuery rami, Nhanderuete oikove vae pegua xondaro kuery rovai ijayvu rire
hei.
37 Davi aipoeive tema:
Guary hae urso xejopya gui Senhor xereraa jepe rire filisteu vae
po gui voi xereraa jepe r hei.
Hae rami r Saul aipoei Davi pe:
Tereo havy, Senhor toiko ndereve hei. 38 Saul omonhemonde
Davi oao rat py ae, inhak re ngora overa vae guigua omo, hae ipexo
re ombae pexo regua ae omo.
39 Ao rat re Davi kyxe omo vy onheaanga oguata agu, oiporu vaety
reve oo yaki rembe py. Hae py oiporavo pete nhiru ita yxy reii vae. Hae
vae ita omboyru ovoko vexai re openaa rupi oguereko vaety py. Hae vy ita
momboa ogueraa avi vy onhembojave ovy filisteu vae re.
oma por vy oexa Davi. Hae rami vy ojojai rei, kunumi pyt rei hae
hete por rei vae ou r. 43 Hae rami vy filisteu vae aipoei Davi pe:
1Samuel17 500
Hae gui jagua ri tyy xee aiko, yvyrai reve rive reju agu? hei.
Hae vy nguuete ramigua rery rupi filisteu ijayvu vai Davi re.
44 Filisteu vae aipoeive tema Davi pe:
Eju ke xere, nderookue ame agu guyra oveve vae hae vixo
vaikue ikuai vae pe hei.
45 Hae ramo Davi aipoei filisteu pe:
Ndee ma kyxe reve reju xerovai, huy guaxu hae huy jokoa reve.
Hae r xee ma nderovai aju Senhor ixondaro reta vae rery rupi. Hae
vae ma Israel regua xondaro kuery rovai ndeayvu vaiaty vae ruete ae
oiko. 46 Aive Senhor nemboaxa r xepo py. Rojuka r, hae amboi
r neakgue. Hae rami vy filisteu ijaty okuapy vae retekue voi ave
amemba r guyra yvate rupi oveve vae hae vixo vaikue pe. Hae rami
rire yvy jave re oikuaapaa r Israel kuery mbyte Nhanderuete oikoa.
47 Apy heta vae kuery ikuai vae hae javi oexa r Senhor jogueraa jepea
oeja ovy vy onha ovy filisteu vae ovaex vy. 49 Ovokoi py Davi opo
ovy vy ogueno pete ita. Hae vae ma ita momboa py omombo vy ojapi
filisteu rova py. Hova mbyte py ita oike oiny ramo hoa ngova yvy re.
50 Hae rami py filisteu re Davi ipoaka rakae ita py hae ita momboa py
vy ogueno hyru gui. Ojuka ma vy hae vae py ojaya inhak. Hae ramo
filisteu kuery ma guepyar vaekue omano maa oexa vy onhamba. 52 Hae
ramo Israel hae Jud pygua avakue opumba. Ovyapa reve ojeoi
filisteu kuery rakykue Gate hae Ecrom tet rok peve. Filisteu kuery
ojuka pyre hoa-oapa tape rupi, Saaraim guive Gate hae Ecrom peve.
53 Hae gui ma filisteu kuery rakykue ooague gui Israel kuery ojevypa ju.
Filisteu kuery ijaty okuapyague gui ojopypa heravy mbaemo oeja pyre.
54 Davi ma filisteu akgue ojopy vy ogueraa Jerusalm tet py. Hae r
58 Hae
ramo Saul oporandu:
Kunumi, mavae ray tu ndee?
Davi ombovai:
Xee nerembiguai ma Belm pygua Jess ray aiko hei.
18 Hae
gui Saul reve Davi ijayvupa ma ramo tay Jnatas onhe
1
nomondoukavei. 3 Davi reve Jnatas ojapo pete rami ikuai agu, hae
ae ojeayvua rami oayvu vy. 4 Hae rami vy Jnatas oao puku oiporu
vaety omboi vy ome Davi pe, tembiporu joe opua pygua guive:
kyxe, guyrapa hae kuakuaa. 5 Davi oo tema r Saul omondoukaa py
rei, haevea rami meme ojapo oikovy. Hae ramo ipo py Saul omboaxa
oxondaro kuery opena agu. Heta vae kuery ojou pormba okuapy, Saul
rembiguai kuery ikuai vae voi.
rirei oporaei vy
Saul ma mil ojuka vaekue,
hae r Davi ma dez mil peve ojuka vaekue hei ojeoivy.
8 Hae rami ijayvu r Saul oendu vy ivai vaipa oiny, hae vae ayvu
porvei Davi.
10 Ko jevy Saul re nhe vai Nhanderuete ombou vaekue o ramo
ivaia re anho o ngoo py. Hae r Davi ma jypyguare rami ae ix reta vae
ombopu oiny. Saul ma huy guaxu oguereko opo py. 11 Ojeupe Anhyv r
Davi oo mbotya reve hei vy omombo te Davi ojeavy uka. Huy guaxu
mokogue omombo te Davi ojeavy uka kuerei.
12 Davi reve Senhor oiko r Saul okyje ixugui, Saul-a gui ma Senhor
ojepea rire. 13 Hae rami vy Saul oa gui omondouka ju Davi, hae vy mil
rami meme ojapo. 15 Hae ramo Saul ma Davi haevea rami ojapo oikovya
oexa vy okyjeve tema ixugui. 16 Hae r Israel hae Jud kuery hae javi
1Samuel18 502
Hae rami avi mar ramigua tu xee, hae mbaexa tu xereko, hae
xeru kuery mar ramigua tu ikuai Israel yvy re, xeruvixa rajy me xee
aiko agu? hei. 19 Hae rami te Davi pe Saul guajy Merabe ome
aipoei:
Po rami ma Davi ijayvu.
25 Saul aipoeive ju:
rembiguai kuery omombeu r ovya vaipa huvixa rajy mer oiko agu.
Hae rami vy oaangaague ra ova e mbove 27 Davi opu vy ojeupegua
oikoa, hae tajy Mical Davi oayvua guive oexa. 29 Hae rami vy Davi gui
30 Filisteu
yvatekueve pegua xondaro kuery jogueroa vy ojeoi nhav
Saul rembiguai kuery ikuai vae gui Davi ojukave r. Hae ramo hery opa
rupi oendupaa.
19 Hae
gui ma guay Jnatas pe Saul ijayvu Davi ojuka agu re,
1
reve nhundy rupi rea katyi peve. Xeru reve xeayvu r ndere, hae aexa
r oiko vae. Hae gui ma aikuaa uka r ndevy hei.
4 Hae gui ma nguu Saul reve Jnatas ijayvu por Davi re. Hae vy
aipoei:
Xeruvixa, ejejavy eme nerembiguai Davi rovai, mbaeta ndevy pe
ndojapo vai. Hae rami rgue py ndevy ojapo oikovy vae ma ipor vae
meme. 5 Mbaeta ndojeayvuvei reve filisteu kuery ojuka reta ramo Senhor
ogueraa jepe Israel kuery. Ndee ae voi rexa vy rerovya vaekue. Mbae re
rvy rejejavy heko pori vae ruguy remo vy, Davi rejuka rive vy? hei.
6 Hae rami Jnatas ijayvu r Saul oendu vy oura:
onhyvxe vy, te ojeavy uka r huy guaxu ipija oiny oo mbotya re. Hae
ramo Davi onha vy oo jepe.
11 Hae vae pyavyve Saul omondouka guembiguai kuery Davi ro
py, oar vy ajeive reve ojuka agu. Hae nunga Davi pe tayxy Mical
omombeu vy
Kovae pyvy ndereo jepei ri vy ko r ndejukaa r hei.
ju omondouka. Hae r hae kuery voi omombeu avi ayvu. Hae ramo Saul
ma mboapykuea ju omondouka. Hae kuery voi omombeu avi ayvu.
22 Hae ramo hae ae ma voi oo Ram tet py. Ygua tuvixa vae Seco
ramo Ram tet py profeta kuery ro o vae katy oo. Hae r hexe voi
Nhanderuete Nhe ou. Hae ramo oguata ovya ramive ayvu omombeu
ovy Ram py profeta kuery ro o vae py ova peve. 24 Hae py ma oao
puku omboi vy omombeu oiny ayvu Samuel renonde. Hae rami onheno
oupy hae vae ra re, pyt mbukukue re guive. Hae rami r aipoea:
Saul voi teve oiko profeta kuery vae regua?
20 Hae
gui Ram tet py profeta kuery ro o vae gui Davi onhave
1
Ko ramo oiko r ngaru jaxy pyau pygua, huvixa reve xee akaru
ainy agu rgue. Vaeri tove taa nhundy rupi anhemi agu, mboapy
araa kaarukue peve. 6 Hae gui xee naa nderu oikuaa r ndee aipore r:
Davi ojerure kuri Belm guet katy oo agu re, mbaeta hae py hetar
kuery hae javi r ojapo mymba ome okuapy agu maeta nhav, re
r. 7 Hae ramo xapya rei nderu Haeve hei ramo xee nerembiguai aiko
exa uka xemboaxya, xereve Senhor renonde pete rami jaiko agu rami
rejapo rire. Hae rami e r xapya rei xere haeve vae oa reikuaa vy
ndee ae xejuka. Mbae re r tu nderu pe xemboaxa? hei.
9 Jnatas ombovai:
xeru ndejukaxe te ndevy xee ndaikuaa ukai ri ramo reo jepe agu rami,
hae ramo tove Senhor xee Jnatas taxembopaga hae ae oipotaa rami.
Senhor toiko ndereve, xeru reve oikoague rami. 14 Hae gui xapya rei
xee aikove teri ramo xemboaxy ke Senhor rami, amano e agu. 15 Hae
1Samuel20 506
yvy gui Senhor omomba te ndee Davi rovaigua kuery hae javi, hae
rami te emboaxy e eme xero pygua kuery hei.
16 Hae rami Davi ro pygua kuery re Jnatas oma vy ojapo pete rami
gui xee ma hae katy amombo r mboapy huy, itaova re rive omombo
vae rami. 21 Hae rami vy amondouka r kunumi vae, Tereo, eka huy,
hae vy. Hae vae gui xapya rei kunumi vae pe Neexa, huy tu kyvi
rami ikuai, eru, hae ramo ke eju ju Davi, mbaeta anhet ete Senhor
oikove vae rupi aura vy aipoae: Reiko por r, mbaeve gui rekyje e
re. 22 Hae rami te xapya rei kunumi vae pe Ne ke, huy nderovaivei
Hae gui ngaru jaxy pyau pygua oiko jave py ma huvixa ma mesa py o
okaru agu. 25 Gueko rami vy guenda py ae o oo mbotya yvyiry. Jnatas
Davi ijayvu poria rupi ojerure xevy Belm tekoa katy oo agu
re. 29 Hae vy aipoei xevy: Ajerure aa agu, mbaeta xeretar kuery
mbaemo ome agu rami ikuai tekoa py. Hae vy xeretar kuery vae
regua onhea rei xereraa agu re. A haeve ri ramo ajerure aa agu re,
xeregua kuery aexapa agu, hei rire. Hae nunga rupi ae ndoui xeruvixa
ngaru rejapoa py.
31Hae nunga rupi Jess ray yvy re oikovea ja ne ndee ma voi riae ndereikoi
r, ne repenaa voi no ati r. Eru ruka havy a ma voi, ajuka re hei.
32 Hae ramo Jnatas ombovai vy aipoei nguu Saul pe:
Saul omombo huy guaxu onhyv agu. Hae rami r Jnatas oikuaa
anhet ae tuu onhembopyaa Davi ojuka agu.
34 Hae rire Jnatas ivai vy mesa gui opu ovy. Moko araa ma ngaru jaxy
pyau pygua vae ra ma ndokarui, tuu hae rami ete Davi re ijayvu r iporiau vy.
Enha ke huy amombo r reru agu hei. Hae ramo hae vae
onha jave omombo pete huy henonder katy.
37 Jnatas huy omombo vaekue hoaague py kunumi vae ova ramo
mbaeve ma voi ndoikuaai. Jnatas hae Davi anhoi oikuaa hae nunga.
40 Hae gui ma kunumi ogueru vaekue po py Jnatas omo guapa. Hae
vy aipoei:
Tereo, eraa tet katy. 41 Kunumi vae ooi ramove Davi opu ouvy kuaray
puku-a katy oague gui. Mboapykue o guenapy re, ngova yvy re omova reve.
Hae vy Jnatas reve mokove joayvu vyve ojaeo. Davi ma ojaeove oiny.
42 Jnatas aipoei Davi pe:
Tereo pori ke, nhande mokove Senhor rery rupi jaura vy Senhor to
nhanembyte, hae gui xero pygua hae ndero pygua kuery mbyte avi, jae rire
hei. Hae ramo Davi opu ovy. Hae r Jnatas ma tet katy ju ojevy.
21 Hae
gui ma Nobe tet py Davi ova sacerdote Aimeleque oa
1
4 Sacerdote
ombovai vy Davi pe aipoei:
Mbojape rivei ma ndarekoi xepo py. Mbojape ikya e vae anho o.
Hae rami avi nderevegua avakue kunha reve nhogueronheno ve teri
vae pe ma guive r hei.
5 Davi ombovai vy aipoei sacerdote pe:
o agu rami oiko vae ae. Doegue hery vae, Edom pygua, Saul rymba
kuery re opena vae.
8 Hae gui Davi aipoei Aimeleque pe:
ijayvu r Davi oendu vy imaendua riae oikovy hae aei. Hae rami vy
Gate pygua huvixa Aquis gui okyje. 13 Hae rami vy hae kuery oexaa py
onhembotavy rei vy inhak por e vae rami oiko. Hae vy ok yta rupi
oikaramba, hae hendyry xyrypa rei oikovy guendyva rupi.
14 Hae ramo Aquis aipoei guembiguai kuery pe:
inhak vai rei oikovy agu? Hae vae voi ri tyy oike r xero py? hei.
pygua kuery hae javi oendu vy oupa hae py hexeve ikuai agu. 2 Hexe
onhemoir avi avakue mbaemo py ojapurapa rei vae hae javi, oreve vae
e vy ndovyai rei vae. Hae r hae ma oiko hae kuery re opena vae.
Hae javi vy hexeve ikuai quatrocentos avakue rivyvyi.
3 Hae vae gui Davi oo ju Moabe regua Mispa katy. Hae rami vy hae
Epytave eme apy. Tereo, Jud yvy re ju eike hei ramo Davi o vy
Herete kaaguyi re ju oo.
pekuapy xerovai? Mavaeve rei nomombeui xevy Jess ray reve xeray
pete rami ikuai agu re jogueroayvuague. Pe kuery vae regua peteve
naxemboaxyi vy xevy napemombeui xeray eteve voi xerembiguai reve
xemoingo axy agu rami jogueroayvuague, a minha jaexaa rami hei.
9 Hae ramo Edom pygua Doegue ma ombovai, Saul rembiguai kuery
Senhor pe. Hae vy ixupe ome tembiu. Ixupe ome avi kyxe filisteu
Golias mbaekue hei.
11 Hae rami r huvixa oeno uka sacerdote Aitube ray Aimeleque, hae
tuu ro pygua kuery hae javi. Hae vae kuery ma Nobe py sacerdote ikuai
vae. Hae ramo hae kuery hae javi ou okuapy huvixaa py.
12 Saul aipoei:
tet sacerdote kuery rekoa py voi ojukapa kyxe py: avakue hae
kunhague, kyrgue hae okambui vae, vaka, mburikai hae vexai
kuery.
23 Hae
gui ma Davi pe omombeua:
1
Apy Jud yvy re rive voi rokyje, hae gui Queila katy filisteu regua
xondaro kuery rovai rojeoi vy katuve ma hei okuapy.
4 Hae rami r Davi tegue ju oporandu Senhor pe. Hae r Senhor
ombovai vy aipoei:
Peiko katu tema Queila katy peo agu, mbaeta pendepo py
amboaxapa r filisteu kuery hei.
5 Hae ramo Queila katy Davi ojeoi hexevegua kuery vae reve. Filisteu
Nhanderuete omboaxa ma xepo py. Ojejoko uka ma, pete tet hok jokoa
vae py oike rire hei. 8 Hae rami vy Saul oeno ukapa ojeupegua kuery, joe
opu vy Queila katy ojeoi agu, Davi hae hexevegua kuery ojokopa agu.
9 Hae rami te Davi oikuaa ae Saul ojukaxe oikovya. Hae vy aipoei
xemboaxa r teve ipo py? Hae Saul ou ae r teve, xee nerembiguai aendua
rami? Ah Senhor Israel kuery ruete, eikuaa uka ke xee nerembiguai pe.
Senhor ombovai:
Ou r hei.
12 Hae gui tegue ju Davi oporandu ixupe:
katupa vy Queila gui omba vy ooa katy rei ojeoi. Hae gui Queila gui Davi
ojava maa omombeua r Saul oendu vy ndoo potavei. 14 Hae r Davi ma
tekoa ea rupi ae tema oiko onhemia py. Yvy reia Zife tekoa ea re oiko.
Saul ko nhav oeka oikovy te Nhanderuete nomboaxai ipo py.
renonde mokove ojapo pete rami ikuai agu. Hae gui Davi opyta
Horesa py, hae r Jnatas ma ngoo katy ju ojevy.
oreruvixa, tereo ndepya py rejou pora rami vy. Hae gui ore kuery ma
ndepo py romboaxa agu rami r roiko hei okuapy.
21 Saul aipoei:
havy peporandu porve. Peikuaa pota por mamo pa oikoa re, hae
mavae pa oexa jepi vaea re. Mbaeta xevy omombeua hae oiko kuaa
raxa vaea rami. 23 Hae nunga rupi pejapyxaka, peikuaa pota por
onhemiaty hae javi re. Hae gui ma pejevy ju xea py pemombeu porve
agu, Jud regua mbovy e ikuaia rupi te ajou agu hei.
24 Hae rami r hae kuery opu vy Zife katy ju ojevy Saul renonder.
yvy katy, hae r Davi hae hexevegua avakue ma amboae katy ojeoi.
Davi ojapura Saul gui oo jepe agu onha vy. Hae rami te hae kuery
ojoko Davi kuery ojopypa agu.
27 Hae gui Saul oa py ou pete ayvu mombeua. Hae vy aipoei:
kuery re opu ovy agu. Hae nunga rupi hae vae tekoa omboerya Ita oo
jepea. 29 Hae vae gui Davi oo vy En-Gedi py ju onhemi o por agu py.
24 Filisteu
kuery rakykue Saul ooague gui ojevy jave omombeua
1
ixupe:
Davi ma En-Gedi tekoa ea re oiko ea. 2 Hae ramo Saul ogueraa
trs mil avakue Israel kuery hae javi gui oiporavo vaekue. Hae rami vy
513 1Samuel24
itaova pa ijavaete reia rupi ojeoi Davi hae hexevegua avakue rakykue.
3 Tape rupi ooa rupi ova vexai kuery kora o vae py. Hae py o avi pete
itakua. Hae vae py ma Saul oike, jai py opytaxea oendu vy. Hae vae
itakua py ae Davi oir kuery reve ikuai, iguyve katy onhemi okuapy.
4 Hae ramo Davi revegua avakue aipoei okuapy:
Davi ijayvu vy ojoko hexevegua avakue Saul rovai opu okuapya gui.
Hae gui Saul ma itakua gui o ju vy oove tema.
8 Hae rire Davi voi opu vy o avi itakua gui. Hae rami vy ojapukai
xepo py ndeao apykue areko vae. Ndeao apyi rive xee ajaya kuri rojuka
rgue py. Eikuaa pota havy rexa agu xere noa romoingo axy agu.
Xee ma mbaeve ndajapoxei ndere, ndajapo vai ndevy, ndee xejukaxe
vy xereka reikovy te. 12 Senhor toikuaa pota xere hae ndere, Senhor
teko vai, heiaty rami ae. Hae r xee ma namo r xepo nderovai. 14 Hae
gui mavae rakykue tu ndee Israel pygua huvixa vae reo? Mar ramigua
tu rejopyxe? Pete jagua regue ri tyy? Tyr pa pete jagua ky teve?
15 Senhor toikuaa pota xere, toikuaa pota xere hae ndere, toexa pota
repenaa o at r ndepo py. 21 Hae nunga rupi eura ke xevy Senhor re,
Davi ma hexeve avakue reve ojeoi pete henda py onhemi jevy agu.
Samuel omanoague
25 Hae
gui Samuel omano. Hae ramo Israel kuery hae javi
1
r tayxy rery ma Abigail. Kunha vae ma hiarandu hae ipor guive. Hae
r ime ma ivai ja rei hae ndaiporayvui guive opa mbae py. Hae vae ma
Calebe ramymino oiko rakae.
4 Hae gui Davi ma tekoa ea re oikoa py oendu Nabal vexai rague
omondouka vy aipoei:
Tapeo Carmelo py Nabal ombaeapoa py. Ixupe peporandu r
xerery rupi, mbaexa pa oikoa re. 6 Hae vy oguerekopa vae pe aipopeje
r: To ndere mbya por, ndero pygua re voi, hae rereko vae hae
javi re. 7 Aendu vexai rague pejaya pekuapya. Nerymba vexai re opena
vae kuery romova orea py. Hae kuery pe ndorojapo vai, hae hae
kuery pe mbaeve rei ndoatai Carmelo py orea py ikuai jave. 8 Ndevygua
vy ixupe omombeupa Davi ayvu hae javi, hery rupi. Hae vy ojapyxaka
okuapy. 10 Hae ramo Davi rembiguai kuery pe Nabal ombovai vy aipoei:
hae yy, hae xevy ombaeapo vae kuery peguar xoo ajuka vaekue, hae nunga
amboaxa agu avakue aikuaa e vae pe, magui pa oua aikuaa e re? hei.
ma haeve vaii vae orevy. Mbaeve py hae kuery noremoingo axyi. Hae
rami ae avi hae kuery reve orekuaia ja mbaeve rei ndoatai orembae,
nhundy rupi orekuai jave te. 16 Ore kuery pe ma hae kuery ara py hae
pyvy ikuai kora mbaemo jokoar, hae kuery reve vexai ropenaa rupi
orekuaia ja. 17 A ma eikuaa pota. Exa mbae pa rejapo vaer, mbaeta
anhet mbaemo vai oiko r tema orererekoa re, hae hoo pygua kuery
hae javi re. Hae ma nhe vai ray ramo ndoikoi hexeve ijayvu poria
agu hei.
kunumigue pe:
Tapeo xerenonder. Xee ma penderakykuei r aa hei vaeri ome
Nabal pe ma mbaeve nomombeui.
20 Mburikai ry oo oiny vy yvy guy oguejy vy ojeapai ma ovy jave
Davi hae hupivegua avakue ou avi okuapy. Hae vy nhovaex hae kuery
reve. 21 Davi aipoei ma voi vaekue: Anhet tekoa ea rupi ar uka
rive vaekue mbaemo Nabal oguereko vae. Xee ma imbae rei-rei regua
mbaeve namboatai heta te. Ixupe xee ajapo porague rekovia hae ojapo
vai xevy. 22 Tove Nhanderuete oipotaa rami tombopaga Davi rovaigua
kuery, xapya rei komba peve pete ava hae kuery vae regua oikove
reve aeja ri ramo, hei vaekue.
23 Hae gui Abigail oexa Davi vy oguejy pojava guymba mburikai ry
hery heia rami avi heko. Hery ma Nabal, a rami avi hexe o vae
1Samuel25 516
anhet ete Senhor oikove vae rupi, hae ndee avi nderekove rupi aura
vy aipoae: Senhor ndejoko kuri jouguy remo e agu, hae ndepo
py ae rejepy e agu. Nabal rami ae avi topagapa nderovaigua kuery
ndee xeruvixa pe ojapo vaixe vae hae javi. 27 Hae gui kovae ma xee
oexa uka r nderayvua, Israel kuery ruvixaver nemo vy. 31 Hae vae
imaendua pormby tereiko ndee ae, mbaeta ange xejoko jouguy amo
taa gui, hae xepo py ae ajepy taa gui. 34 Mbaeta anhet ete Senhor
Israel kuery ruete oikove vae rupi aura vy aipoae: Xejoko kuri ajapo vai
taa gui. Mbaeta xerovaex agu ndereju pojavai vae rire Nabal ndoikovei
rgue komba peve, ne peteve ava ixupegua ma voi hei.
35 Hae gui Abigail po gui Davi ojopy mbaemo ogueru vaekue. Hae vy
aipoei:
Tereo pori ke ndero katy. Neexa, rejerurea aendu vy ajapo re.
Nabal omanoague
36 Hae rire Abigail ojevy ju Nabal oa py. Hae r hae ma ngoo py
ojapo oikovy ngaru, huvixave ngaru ojapo vae ramigua. Opya re
ovyaa anho rei oendu, okau vaipa ma vy. Hae rami r ixupe tayxy
nomombeui ranhe mbaeve, ne mboapyi ne heta ma voi, nakoi teria
ja. 37 Ko jevy Nabal okuera ju ma oiny vinho py okauague gui. Hae gui
ma tayxy omombeu hae nunga. Hae r ipya hemba rire ita rami ju
opyta. 38 Dez araa py ma Senhor ojuka Nabal. Hae r omano.
44 Mbaeta Saul ma guajy Mical Davi rayxy vae ome ju vaekue Galim
26 Hae
gui Zife pygua kuery ou Gibe py Saul oa py. Hae vy
1
aipoei okuapy:
Davi ma Haquila yvy reia rupi nonhemi teve, Jesimom katyi?
hei okuapy. 2 Hae rami r Saul opu vy Zife tekoa ea katy oo Davi
reka vy. Hexeve ojeoi avi trs mil avakue Israel gui oiporavo vaekue.
3 Saul kuery ijaty okuapy Haquila yvy re, Jesimom katy, tape yvry.
Hae r Davi ma tekoa ea re oiko. Hae rami vy Saul oeka ouvya Davi
oikuaa vy 4 omondouka oexa pota vaer kuery. Hae vy oikuaa Saul ou
ete ae raea. 5 Davi opu vy oo Saul kuery ijaty okuapya py. Hae vy oexa
Saul onheno oupy r, Ner ray Abner xondaro kuery re opena vae guive.
Saul ma ijaty okuapy vae mbyte py onheno oupy. Ijyvry rupi ma heta
vae kuery ikuai.
6 Hae gui Davi aipoei Heteu pygua Aimeleque hae Joabe rykey Abisai
pyvy heta vaea py. Hae r hae py Saul onheno vy oke oupy ijaty
okuapy vae mbyte. Oak katyi huy guaxu oipyxo imoamy yvy re.
Abner hae heta vae kuery mboae ma ijyvry rupi meme onheno okuapy.
8 Hae gui Abisai aipoei Davi pe:
9Te
Davi ombovai vy aipoei Abisai pe:
Ejuka eme. Mavae tu Senhor oiporavo vaekue rovai opo oupi r
ojejavy e re?
10 Davi aipoeive ju:
agu. Hae rami avi a ma ejopy huy guaxu inhak katyi o vae, yryru
guive. Hae gui jaa ju hei. 12 Hae rami vy Davi ojopy uka huy guaxu
Saul ak katyi o vae hae yryru. Hae gui oo ju. Mavaeve ndoexaai, ne
ndoikuaai, nomyai guive. Hae javive okepa tema okuapy, hae kuery
hopeyi vaipa agu rami Senhor ojapo r.
13 Hae gui Davi ma yvyugua rovai re oo ma vy yvy apyte py hia
mombyryia py. Saul kuery ikuaia gui mombyryi ete hia. 14 Hae rami vy
hae kuery pe ojapukai nhendu hoamy, Ner ray Abner pe guive. Hae vy
aipoei:
Abner, nerembovai vae tyy?
Hae ramo Abner omy vy oporandu:
Mavae tu ndee, huvixave pe rejapukai agu?
15 Hae ramo Davi ombovai Abner pe:
Ndee tavy ava e teve reiko? Israel kuery vae regua mavae tu
oiko ndee rami ipoaka vae? Mbae re havy nerepenai ri nderuvixa re?
Mbaeta ou kuri pete regua nderuvixa omomba agu. 16 Haevea rami
rejapo. Anhet ete Senhor oikove vae rupi aura vy aipoae: Haeveve
pemano, penderuvixar Senhor oiporavo vaekue re napepenai rire. A
ma exa pota: Mamo tu o huvixa mbae huy guaxu hae yryru inhak
katyi o vaekue? hei.
py. Mbaeta ndee Israel pygua huvixave ma jagua ky ramigua rakykue rive
reo, inambu pyt rakykue yvy reia rupi oo vae rami hei.
21 Hae rami r Saul aipoei:
Ajejavy rima. Xeray Davi, ejevy ju havy, mbaeta ndajapo vai jevyi
r ndevy. Ange rexa uka xerekovea rembovare vaea. Xee ae ma inhak
por e vae rami aiko ajejavy riaea py.
22 Davi ombovai:
Neexa, apy ma nembae huy guaxu areko. Tou xea py pete kunumi
ogueru agu. 23 Hae gui pete-te pe Senhor tomboekovia heko pora
27 Hae
rami te Davi ojeupe ae aipoei: Xapya rei ramo amongue
1
katu vy seiscentos avakue hupive ikuai vae reve ojeoi Gate pygua huvixa
Maoque ray Aquis oa katy. 3 Gate tet py ae Davi oiko Aquis reve. Hae
omboaxa Ziclague tet. Hae rami rire a peve Ziclague opyta huvixa
Jud pygua mbae ae. 7 Filisteu kuery yvy re Davi oiko pete maet rire
gersita hae amalequita kuery rovai. Hae vae kuery ma hae vae yvy
re ikuai Sur katy Tel guive Egito yvy peve. 9 Hae vae yvy Davi kuery
10 Hae
ramo Aquis oporandu r: Mar ramigua kuery reve tu ange
pejogueroa rae? hei nhav Davi ombovai r: Jud regua kuaray
puku-a katy ikuai vae reve ri, jerameel hae queneu kuery kuaray
puku-a katy ikuai vae reve hei r.i 11 Davi ndojuka ei peteve ava ne
Hae anhet ete ri ojapo guetar Israel pygua kuery ae voi ndaijaei
agu rami. Hae nunga rupi xevy anhoi riae r oiko.
28 Hae
vae jave py filisteu regua xondaro kuery onomba okuapy
1
onhono por rakae Ram tet py hekoague py ae. Hae gui Saul oyvy gui
oipeapa rakae omanogue mboayvua hae imbaekuaa vae kuery hae javi.
4 Hae gui filisteu kuery ono vy ou Sunm py ju ijaty okuapy agu.
Hae ramo Saul omonomba avi Israel kuery ramo Gibe py ijaty okuapy.
5 Filisteu kuery ijaty okuapya Saul oexa vy oendu okyjea. Hae vy ipya
nombovai, rau rupi, Urim rupi, ne profeta kuery ayvu rupi ma voi.j
7 Hae ramo Saul aipoei guembiguai kuery pe:
ma oo avi moko avakue. Hae vy pyvy ovamba kunha vaea py. Hae vy
aipoei:
i
27.10 Hae rami Davi ombovai ombotavy vy. Guetar Israel kuery reve ae jogueroaa rami
ijayvu, Israel kuery rovaigua kuery reve jogueroa vaeri. j28.6 Urim ma sacerdote kuery
mbaekuaa-a oguereko rakae (xodo28.30, Nmeros27.21).
521 1Samuel28
Hae rami avi reikuaa por huvixa Saul ojapoague, mbaeta oipeapa
rakae omanogue mboayvua hae imbaekuaa vae kuery. Mbae re tu
amano agu rami rive reju, xejuka ukaxe vy? hei
10 Hae ramo ixupe Saul oura Senhor rery rupi:
Mbaexa tu ojekuaa?
Kunha vae ombovai:
O ouvy vae ma tujai, ao puku py onheov vae hei. Hae ramo
Samuel ae ria Saul oikuaa vy guenapy re o ngova yvy re omova reve.
15 Hae gui Samuel aipoei Saul pe:
Hae gui ko ramo ndee hae nderay kuery xereve ma r peiko. Filisteu
kuery po py Senhor omboaxa avi r Israel kuery ijaty okuapy vae hei.
20 Hae ramove Saul hoa vy ipukupa oupy yvy rupi. Okyje vaipa oupy
Samuel ayvu gui. Hae vy naimbaraetevei, hae vae ra, pyvy voi
1Samuel28,29 522
mbaeve ndoui rire. 21 Saul ituia katy kunha vae ovavei ovy vy oexa
Tamo mbojape reu vaer. Heu, nembaraete ma vy tape rupi reo agu.
23 Hae rami te ndoipotai vy aipoei:
Ojuka pojava. Trigo kui avi ogueru vy omoapomo, hae ombojy mbojape
imbovua e vae. 25 Hae rami vy Saul hae hembiguai kuery pe ogueru
katy filisteu kuery yvatekueve vae ojeoi cem hae mil reve-reve. Hae r
Davi hae avakue hexeve ikuai vae ma oo Aquis reve hakykue guar.
3 Filisteu kuery yvatekueve vae aipoei okuapy:
aipoei okuapy:
Embojevy ju hae vae ava hekoar remeague katy. Ndaevei
nhandereve oo agu jajogueroaa py, nhanderovaigua oiko e agu.
Mbaeta hae rami e vy mbaexa vy r tu haeve nguvixa reve pete
rami ju ikuai agu, nhande kuery akgue ogueraa e vy? 5 Hae vae pa
a, ejevy por ke, filisteu kuery yvatekueve vae ndejou vai rei e agu hei.
8 Hae ramo Davi aipoei Aquis pe:
9Aquis
ombovai:
Xee ma aikuaa por. Xevy r anhet Nhanderuete guigua anjo rami
reiko por vae te. Hae r filisteu kuery yvatekueve vae ma Too eme
orereve jogueroaa py hei okuapy. 10 Evy voi havy ko rai ramove
hexeve ikuai vae reve, filisteu kuery yvy katy ju ojevy ojeoivy agu.
Hae r filisteu kuery ma Jezreel katy ojeoi.
30 Hae
gui mboapy araa py Davi hexevegua avakue reve ovamba
1
Ojaeo raxa okuapy ikangypa peve. 5 Davi rayxy mokove avi ogueraa
agu re ijayvu okuapy r. Pete-te ivai okuapy guay hae guajy kuery re.
Hae rami te Davi ma Senhor nguuete re vy ipya guaxuve ju.
guive. Hae ramo houpa. Hae gui ikangy gui imbaraeteve ju, mboapy ra
hae mboapy pyt re ma mbaeve ndouvei, ne yy ndoyuvei vaekue.
1Samuel30 524
katy queretita kuery, Jud yvy regua kuery, hae gui Calebe regua kuaray
puku-a katygua. Hae vy Ziclague tet voi roapypa rojuvy hei.
15 Davi aipoei:
ma joa rupi e-e ikuai hae vae yvy re. Okaru hae oyu okuapy, ovya
vaipa okuapy omondakue hae javi filisteu kuery yvy hae Jud gui
ogueru vaekue re.
17 Ko raii ramove Davi kuery ojuka okuapy kaarui peve. Hae ramo
heruvy vexai hae vaka. Hae nunga Davi renonde omondyi heravy vae
aipoei:
Kovae ma Davi ogueru vae.
ojeoi vaekue regua iporayvu e vae, nhe vai ray kuery ombovai
vaikue reve aipoei okuapy:
Nhande kuery reve hae kuery ndooi rire nanhamei r mbaeve
rei ogueraapa pyre jaru ju vaekue. Pete-te peraa penderayxy hae
penderay kuery rive. Hae vy tapeopa ju hei okuapy.
23 Hae rami te Davi aipoei:
guive a peve.
26 Ziclague tet py Davi ova vy mbaemo re imonda vy ogueraapa pyre
ogueraa ukapa ju Jud regua tujakueve oir kuery ikuai vae pe. Hae vy
hae vae kuery pe aipoei uka:
Kovae ma pendevy rome rive Senhor rovaigua kuery ogueraapa
vaekue regua hei. 27 Hae rami vy Betel pygua kuery pe ogueraa
uka, Ramote Neguebe pygua kuery pe, Jatir, 28 Aroer, Sifmote, Estemoa,
29 Racal, jerameel hae queneu kuery ikuaia tet pygua kuery pe,
30 Horma, Boras, Atace, 31 Hebrom, hae gui Davi avakue hexeve ikuai
1Crnicas10.17
31 Hae
gui Israel kuery reve filisteu kuery jogueroa ramo avakue
1
Israel regua onhamba filisteu kuery gui. Hae ramo Gilboa yvy
re ojukapa. 2 Filisteu kuery ojoko avi Saul hae tay kuery. Hae vy ojuka
o vaive ovy. Huy momboa kuery ojou ramo hae kuery gui okyje vaipa.
4 Hae gui Saul aipoei huy jokoa reraa pe:
re hoa vy omano avi hexeve. 6 Hae rami py Saul omano, tay kuery
voi, huy jokoa reraa reve. Avakue hexeve ikuai vae voi hae vae ra
ojukapaa. 7 Hae gui avakue Israel regua yvyugua rupi hae Jordo yak
rovai hekoa vae oexapa okuapy oir kuery onhambaa, hae Saul guay
kuery reve omanomba maa. Hae rami vy hae kuery voi guekoa oejapa
vy onhamba avi. Hae gui filisteu kuery ou vy hae py ju hekoa.
1Crnicas10.812
8 Ko
jevy filisteu kuery ou omanogue mbaekue ogueraapa agu. Hae
rami vy ojou Saul hae tay kuery mboapyve Gilboa yvy re omanoague
py. 9 Hae rami vy Saul akgue ojaya vy hembiporukue ogueraapa.
Filisteu kuery yvy hae javi rupi omondouka ayvu mombeuar, hae
nungakue omombeu agu taangaa pegua oo ikuai vae rupi, hae guetar
kuery hae javi pe. 10 Saul rembiporukue ma Astarote raangaa oa py
1 Saul
omano ma rire Davi ojevy ju Amaleque kuery oitypaague gui.
1
Hae vy moko ra re oiko Ziclague tet py. 2 Mboapy araa py, Saul
pegua kuery ijaty okuapya gui ou pete ava ijao xoropa rei vae, oak ry
yvy omomba rei reve.a Davi oa py hae vae ova vy ojeroa, yvy re o
guenapy re.
3 Ixupe Davi oporandu:
Magui tu reju?
Ombovai:
Anha ajuvy Israel kuery ijaty okuapya gui hei.
a
1.2 Oao omondoropa rei hae oak re yvy omo Saul omanoague re ipya vai vy
(Gnesis37.29,34, 1Samuel4.12, 2Samuel1.11).
527
2Samuel1 528
4 Davi
oporanduve ju:
Mbae tu oiko hae py? Emombeu ke xevy.
Ombovai:
Jogueroaa gui ore kuery ronhamba, heta hoa vy omano r, Saul
hae tay Jnatas guive hei.
5 Hae rami r Davi aipoei kunumi imombeua vae pe:
Ava xapya rei Gilboa yvyty re. Hae r Saul ojeko oiny guembiporu
huy re. Hae gui karxa hae kavaju rygua kuery ojokove tema okuapy.
7 Guakykue katy oma vy xerexa vy xereno. Hae ramo xee Apy ma a
hae ixupe. 8 Xevy pe oporandu Mavae tu ndee? hei ramo xee ambovai:
Xee ma Amaleque regua, hae. 9 Hae ramo aipoei xevy: Eju havy,
xery epu heamy hae xejuka, mbaeta xerajyjeapa rei vaeri xerekovea
oime teri, hei. 10 Hae ramo hiry apu haamy vy ajuka, mbaeta xee
okuapy, hae vae ra okaru e re ikuai kaaru peve, Saul hae tay Jnatas
omano ramo, hae Senhor pegua Israel kuery re guive, kyxe py hoapa rire.
13 Davi aipoeive ju kunumi imombeua vae pe:
Maguigua tu ndee?
Ombovai:
Xee tu amboae guigua ray, Amaleque regua hei.
14 Davi aipoei ixupe:
guyrapa regua, kuaxia para heko por vae kuery rekokue oa vae re.
19 Israel kuery, perovya rei vaekue hoa ma pendeyvy re yvy o
vae re!
529 2Samuel1,2
2 Hae
vae rire Davi oporandu Senhor pe. Hae vy aipoei:
1
Aa r teve Jud tet regua py?
Senhor ombovai:
Tereo hei.
Davi oporanduve ju:
Mamo katy ete r aa?
Senhor ombovai:
b
1.20 Gate hae Asquelom ma Israel rovaigua kuery filisteu vae ret.
2Samuel2 530
Hebrom katy hei. 2 Hae ramo Davi oo hae katy. Tayxy mokove
ojeoi avi: Jezreel pygua Aino hae Carmelo pygua Nabal rayxykuei
Abigail. 3 Davi oguerupa avi hexevegua avakue, pete-te tay kuery reve.
pe omombeu avi:
Avakue Saul retekue nhono porare ma Jabes-Gileade pygua meme
hei. 5 Hae ramo Jabes-Gileade pygua avakue pe Davi omondouka
oikoa rupi. Xee voi ajapo por r hae rami pejapo porague re. 7 A ma
huvixar Gileade yvy re, Aser, Jezreel, Efraim, Benjamim hae Israel hae
javi re opena agu. 10 Saul raykue Isbosete ma quarenta maet rivyvyi
oguereko Israel re opena ypyi jave. Hae vy moko maet pevei o. Jud
regua kuery anho ikuai Davi pegua. 11 Davi ma sete maet hae seis jaxy
Zeruia pia Joabe ogueraa avi hae py. Hae rami vy nhovaexmba Gibeo
yy omboty pyre katyi. Jovaive-ive re ikuai, hovai katy hae kyv katy.
14 Abner aipoei Joabe pe:
ray Isbosete pegua, hae gui doze avakue Davi pegua ju. 16 Pete-te ojopy
ngovaigua ak re, jopyxo kyxe py joyke py. Hae vy jojavi hoapa. Hae
rami rire hae vae henda pe ma Yvy kyxe ea, Gibeo katyi o.
17 Hae vae rave jogueroave tema okuapy. Hae r Davi pegua avakue
c
2.47 Jabes-Gileade tekoa ma Davi retar kuery Jud regua e, Israel regua ramo ma
hae pygua kuery reve ijayvu pori, ixupe guar ju ikuai agu.
531 2Samuel2
Abner rakykue oo. Oeka ovya rupi ndoikei oiporu kuaa katy, ne oiporu
kuaa ea katy ma voi.
20 Hae ramo Abner guakykue katy oma vy oporandu ovy:
guaxu rapyta py rive, ikupe gui omboaxa. Hae ramo Asael hoa vy hae
pyve omano. Omanoague py ova vae tema opyta kuerei r.
Anhet ete Nhanderuete oikove vae rery rupi aura vy aipoae: Nami
nandeayvui vae rire ko r ajeivei mae ma rgue ore kuery ropytuu oreryvy
kuery rakykue rupi rooa gui hei. 28 Hae rami vy Joabe mimby guaxu
omonhe r hae kuery hae javi opytapa, hae vy ndoovei Israel kuery rakykue
rupi, ndajogueroa nhoi guive. 29 Hae ramo hae vae pyt mbukukue re Abner
hae ixupegua avakue oguata yvy joja reia rupi. Jordo yak oaxapa vy ajeivei
reve oguatave vy ovamba Maanaim py. 30 Hae rami py Joabe ndoovei Abner
e sessenta avakue ojuka vaekue Benjamim regua Abner reve ojeoi vaekue,
2Samuel2,3 532
hae ramo omanomba. 32 Asael retekue ma hae kuery ogueraa vy onhono por
okuapy tuu rupa py ae, Belm katyi. Hae vae pyt mbukukue re Joabe hae
avakue hexeve ikuai vae oguatave vy Hebrom tet py ikomba jogueravy.
3 Davi ro pygua kuery reve Saul ro pygua kuery jogueroa are rakae.
1
1Crnicas3.14
2 Hebrom tet py Davi ray kuery ikuai. Tay ypyi ma Jezreel pygua
Aino pia Amnom. 3 Mokoa ma Carmelo pygua Nabal rayxykuei Abigail
pia Quileabe. Mboapya ma Gesur pygua huvixa Talmai rajy Maaca pia
Absalo. 4 Irundya ma Hagite pia Adonias. Pete nhirua ma Abital pia
Sefatias. 5 Mboapy memea ma Davi rayxy Egl pia Itreo. Hae kuery ma
Xee ri tyy jagua ak aiko, Jud kuerya katy aa agu? Ange teri ajapo
por nderu Saul ro pygua kuery pe, tyvy hae ir kuery pe guive. Xee ma
noromboaxai Davi po py. Hae rami te a remombeu hae vae kunha reve
atekoavya rami. 9 Xee Abner Nhanderuete taxembopaga oipotaa rami, Davi
poakaague amboaxa r joupe. Hae rami vy ajapo r Davi ju Israel hae Jud
kuery re ipoaka agu rami, D guive Berseba peve hei.
11 Hae rami Abner ijayvua Isbosete ndaevei ombovai agu ne pete
Haeve, ndereve ajapo r pete rami jaiko agu, vaeri pete mbae
ma aipota: Xea py reju vy reru r Saul rajy Mical. Hae rami e vy
nderexai r xerova hei.d
d
3.13 Saul rajy Mical ma Davi rayxyr ome vaekue ri ixugui oipea vy amboae ava pe ju
omboaxa rakae (1Samuel18.27, 25.44).
533 2Samuel3
oipea uka ju ime Paltiel Las ray vae ro gui. 16 Ime oo ranhe oiny
hakykuei, ooa rupi ojaeo ovy Baurim peve. Hae r ixupe Abner
Tereo, ejevy ju eovy hei ramo mae ojevy.
17 Hae gui Abner jogueroayvu Israel regua nhomongetaa ikuai vae
hae rami ae. Hae vy Davi oa katy oo Hebrom tet py, ixupe omombeu
agu Israel hae Benjamim regua kuery hae javi oipota okuapya.
20 Hae gui Hebrom tet py Davi ro o vae py Abner ova, hexeve vinte
Huvixa Davi-a py Ner ray Abner ou rae, hae gui omondouka rire
oo por ju ma oiny ea.
24 Hae rami r huvixaa py Joabe oo vy aipoei ixupe:
nembotavy agu ou, hae mbaemo rejapo vae re oikuaa pota vy oikuaa
agu renhembopyaa hae javi hei.
26 Hae gui Davi-a gui Joabe ojepea ma vy Davi pe oikuaa uka e re
agu to Joabe hae tuu ro pygua kuery hae javi re! Joabe ro py to riae
2Samuel3,4 534
ijai peupa vae, lepra revegua, yvyra re oguata vae, kyxe py hoa vae hae
tembiu oipota rei vae voi hei. 30 Hae rami py Joabe guyvy Abisai reve
agu rami, ra rei teri reve. Hae rami te Davi oura vy aipoei:
Kuaray oike e mbove mbojape e vy tembiu mboae xee hau ramo
tove Nhanderuete taxembopaga hae oipotaa rami hei. 36 Hae rami
Davi ijayvu r heta vae kuery oendu vy ojou por okuapy, huvixa ojapo
vae rei ojou por memea rami avi. 37 Hae rami vy hae vae ra guive
hae kuery hae Israel kuery hae javi oikuaapa okuapy Ner ray Abner
ojukaague py huvixa Davi mbaeve ndoguerekoiague.
38 Hae gui huvixa aipoei guembiguai kuery pe:
4 Hebrom
tet py Abner ojukaa ague Saul raykue Isbosete oendu vy
1
ikangypa, hae Israel kuery hae javi okyjepa. 2 Saul raykue pegua
moko ava oiko, xondaro kuery ruvixa meme. Pete ma Baan, hae r
amboae ma Recabe hery vae. Beerote pygua Rimom ray vae meme,
Benjamim kuery regua, mbaeta Beerote ma Benjamim yvy regua ae,
3 mbaeta Beerote pygua kuery yma guare onha vy Gitaim tet py ova
e vae. Pete nhiru maet rivyvyi oguereko vaekue Saul hae Jnatas
535 2Samuel4,5
omanoague mombeua ou jave Jezreel gui. Hae ramo hexe opena vaety
oupi heravy oguerojava vy. Oguerojava agu ojapura ramo avai hoa vy
oguata kari vae oiko. Hery ma Mefibosete rakae.
5 Hae gui Beerote pygua Rimom ray kuery Recabe hae Baan jogueraa
re ou vae rami. Hae rami vy oipyxo hye py, hae gui onha jepe. 7 Hae
gui heko vai vae kuery katuve ma ambopaga r, pete ava heko por
vae ngoo py ngupa py ae itui vae jukaare kuery. Hae rami vy a xee
rombopaga r huguy pendepo py pemoague re, romomba r yvy gui
hei. 12 Hae rami vy Davi guembiguai kunumigue pe ijayvu r hae kuery
ojuka. Hae vy ipokue hae ipykue ojaya ma vy oupi imoiny Hebrom tet
py, yy omboty pyre o vae yvyiry. Hae r Isbosete akgue ma ogueraa
vy Abner rupa katyi ojaty, Hebrom py ae.e
1Crnicas11.13
5 Hae
gui ma Israel regua kuery hae javi ou okuapy Hebrom py
1
opena jave py ndee ae reo hae rejevy r vaekue Israel regua xondaro
kuery reve. Hae gui Senhor aipoei: Ndee repena r xevygua Israel
kuery re, reiko r hae kuery ruvixa, hei vaekue ndevy hei okuapy.
3 Hebrom py huvixa Davi-a py Israel regua nhomongetaa kuery hae
javi ou ramo hae kuery reve Davi ojapo oguereko por agu regua,
Senhor renonde. Hae ramo omo okuapy Davi nguvixar Israel kuery re
opena agu.
4.12 Hae kuery ma Isbosete akgue ojaya rire Davi ojaya uka ipo hae ipy.
e
2Samuel5 536
opena sete maet hae mboapy meme jaxy re. Hae gui Jerusalm py ju
trinta e trs maet re opena Israel hae Jud kuery hae javi re.
1Crnicas11.49
6 Hae gui Jerusalm tet katy huvixa Davi ogueraa ojeupegua avakue,
jebuseu kuery hae vae yvy re ikuai vae rovai opu agu. Hae ramo
Davi pe hae pygua kuery aipoei okuapy:
Ndereikei r apy, ra revegua e hae oguata e vae kuery rive te
ndejoko r hei okuapy, ojeupe Davi ndoikei r apy, heia rami. 7 Hae
rami te Davi oipea nho Sio py oo ikorapa vae. Hae vae pe ma Tet
Davi rekoa ea.
8 Mbaeta hae vae ra Davi aipoei:
Davi rekoa. Hae vae yvry rupi tet omoatyr heravy, Milo guive oikea
peve. 10 Davi ipoakave tema ovy, hexeve Senhor Nhanderuete ixondaro
1Crnicas14.1,2
11Davi-apy Tiro pygua huvixa Hiro ombou ayvu mombeuar. Ogueru
ruka avi yvyra yary, oo apoa kuery hae ita re ombaeapo vae kuery, Davi
ror ojapo vaer. 12 Hae ramo Davi oikuaa Senhor omo atvea Israel re
1Crnicas3.59; 14.37
13 Hebrom tet gui Davi ou rire Jerusalm py ju ojouve guayxy jevyr.
Hae r ikuaive ju tay hae tajy kuery. 14 Po rami ma Jerusalm py ituii
1Crnicas14.817
17Filisteu kuery oendu okuapy Davi omoa Israel kuery hae javi
ruvixar. Hae vy oupa ojopy agu Davi. Hae nunga Davi oendu vy ova
ju oo ikorapa vae py. 18 Hae r filisteu kuery ou vy Refaim yvyugua hae
Senhor ombovai:
Tereo, mbaeta anhet amboaxa r filisteu kuery ndepo py hei.
20 Hae rami r Baal-Perazim py Davi ou vy oitypa hae py. Hae vy
aipoei:
Senhor omoamba xerovaigua filisteu kuery ryxya xerenonde py
ikuai vaekue, yy mbaemo ogueroxyry heravya rami hei. Hae nunga
rupi hae vae tekoa oenoa Baal-Perazim.f 21 Hae py ma filisteu kuery
Tereo eme. Pembojere r hakykue katy gui, hae gui ma hae kuery
re pepu r amora ikuai vae guy rupi. 24 Hae gui xapya rei rendu
1Crnicas13.514
6 Davi
ma Israel kuery gui omboatypa ju oiporavo vaekue hae javi,
1
re Baal o vae katy, hae vae gui Nhanderuete ayvu ryru ogueru agu
yvy katy. Hae vae re o Senhor ixondaro reta vae anjo ipepo vae
kuery ikuai vae mbyte o vae rery. 3 Nhanderuete ayvu ryru ma pete
Israel ro pygua kuery hae javi ovya ojeoivy Senhor renonde rupi, opa
margua ipu vae yvyra faia gui ojapo pyre py, ix reta vae, mbaraka,
angua pui, pandeiro hae hya pu py.
6 Hae gui Nacom mbaemo moayaty re ovaa py ma Nhanderuete
Uz rovai Senhor poxya hendy vy hae pyve ojuka, nomboetei reia re.
Hae r omano Nhanderuete ayvu ryru yvyiry ae. 8 Senhor Uz ojuka r
Davi ndojou pori. Hae vy hae vae tekoa omboery Perez-Uz, a peve
guar.
9 Hae vae ra Senhor gui Davi okyje vy aipoei:
f
5.20 Tery Baal-Perazim ma Senhor omoamba ea.
2Samuel6 538
Davi ndogueruxevei Senhor ayvu ryru guekoa katy. Hae rami rgue
py Gate guigua Obede-Edom vae ro katy rive ogueraa uka. 11 Mboapy
jaxy re Senhor ayvu ryru opyta Gate guigua Obede-Edom ro py. Hae r
Senhor omoingo por, hoo pygua hae javi reve.
1Crnicas15.2516.3
12 Hae
gui ma Davi pe omombeua vy aipoea:
Senhor oayvu ryru re vy omoingo por Obede-Edom ro pygua
kuery hae mbaemo oguereko vae hae javi ea. Hae ramo Davi ovya
reve oo vy Obede-Edom ro gui ogueru ruka guekoa katy Nhanderuete
ayvu ryru. 13 Senhor ayvu ryru rerua kuery mboapy memekue opyra
kuery hae javi reve Davi ogueru Senhor ayvu ryru, ovya reve hae
mimby guaxu omonhea rupi.
16 Tet Davi rekoa py Senhor ayvu ryru oguerovaa ma heruvy jave
Saul rajykue Mical janela rupi oma vy oexa oiny Senhor renonde
huvixa Davi ojeroky hae opo-opo reve ou r. Hae rami vy opya py ojou
vai.
17 Hae gui Senhor ayvu ryru ogueroike vy omo ooi hendar ae ma
voi Davi ojapo vaekue py. Davi ae Senhor renonde ogueru mbaemo
oapy reve hae pete rami ikuaia regua ome vaer. 18 Mbaemo oapy
reve hae pete rami ikuaia regua Davi omemba ma rire ogueroayvu
por heta vae kuery Senhor ixondaro reta vae rery rupi. 19 Hae gui hae
kuery hae Israel kuery hae javi pe ome tembiu, avakue hae kunhague
pe. Pete-te ikuai vae pe ome pete raykue mbojape, pete raykue
jaeai xoo hae uva pirukue. Hae rire ma hae kuery ojepeapa ojeoivy
ngoo katy.
omanoa ra peve.
1Crnicas17.115
7 Hae
gui huvixa Davi ngoo py ae o jave, hovaigua kuery jova-jovai
1
Tereo, ejapo ndepya re rendu vae hae javi, ndereve Senhor oiko
ramo hei.
4 Hae gui hae vae pyavyve, Nat pe Senhor ombou oayvu. Hae vy
aipoei:
5 Tereo hae aipore xerembiguai Davi pe: Po rami Senhor ijayvu:
py ma voi xee na teri Egito yvy gui Israel kuery arupa guive a peve.
Hae rami rgue py ooi py rive aiko vae, xembojerovia aty py ae. 7 Opa
rupi Israel kuery aru herekovya rupi ndau xeayvu ri rakae amongue
nderegua pe, xevygua Israel kuery re apena uka vaekue pe ndau aipoae:
Mbae re tu nderejapoi pete xeror yary guigua? hae teve? 8 Hae gui
jave nderekovia xee amoingo r ndeguigua, ndegui ete oiko vaer. Hae
vy ajapo r ipoakaa o at agu rami. 13 Hae vae ae ma ojapo r pete
oo xerery o agu, hae r xee ajapo r rakae r peve ipoaka oiny agu
rami. 14 Xee ma tuu r, hae r hae ma xeray r oiko. Xapya rei hae
g
7.11 Oo ojapo agu re Senhor ijayvu, rakaeve r Davi ramymino kuery regua
huvixar omoingo agu re (versculos 12, 16). Hae vae regua ma Jesus Cristo ae oiko
(Lucas1.3233,69; Atos13.23).
2Samuel7 540
Davi pe.
1Crnicas17.1627
18 Hae
gui ma Senhor pegua opy Davi oike vy hia henonde. Hae vy
aipoei:
Senhor Xeruete, mbae nunga tu xee aiko, hae mbae nunga tu xero
pygua kuery ikuai, apy peve ndee xereru agu? 19 Senhor Xeruete, hae
vae hae javi, xee nerembiguai pe reikuaa uka guive. 22 Hae nunga rupi
Senhor Xeruete, ndetuvixa ete vae, mbaeta ndoikoi ndee ramigua etei,
ndoikoi guive Oreruete mboae ndee e vy, oreapyxa py ae roenduague
rami. 23 Mavae regua tu ndevygua Israel kuery ikuaia ramigua? Xeruete,
hae kuery anhoi ae yvy re ikuai vae mbyte gui ndejeupe guar reipea
vaekue. Hae rami ndejeupe ae rejapo nderery re imaenduaa agu
rami, hae ndevygua kuery pe rejapo mbaemo por ete, ndeyvy re guive,
mbaeta hae gui yvy regua kuery remoxmba rakae tuuete ramigua
kuery reve, ndevygua kuery Egito yvy gui renomba vaekue renonde
gui. 24 Senhor, Israel kuery ndejeupe guar ae remoingo rakae r
Xeruete, hae vae ayvu xee nerembiguai rekor re, hae xero pygua re
guive aiporeague to atve, ejapo ndeayvuague rami ae. 26 Nderery
riae agu rami, mbaeta hae rami agu re ndeayvu rire. Hae rami vy xee
nerembiguai ro pygua reroayvu por rire rakae r peve r roiko por
hei.
1Crnicas18.113
8 Hae
rire ma Davi filisteu kuery oitypa vy ipoaka hae kuery re.
1
vy oa: moko ixi oague ma ojuka agu rami ikuai, hae r pete
ixi oague ma ndojukai. Hae rami vy Moabe pygua kuery ikuai Davi
rembiguair, hae ixupe mbaemo opaga jepi r okuapy.
3 Hae gui Zob pygua huvixa Reobe ray Hadadezer ma yak Eufrates
rygua kuery ma Davi ojopy mil e setecentos, hae gui vinte mil avakue
yvy rupigua. Ojayapa guive kavaju karxa regua pytax, cem etei oeja
ojaya e re. 5 Hae ramo Sria pygua kuery ma Damasco tet gui ou Zob
pygua huvixa Hadadezer repyar. Hae rami te hae vae avakue Sria
guigua ma Davi ojuka vinte e dois mil. 6 Hae gui Damasco regua Sria py
Davi omo harar kuery. Hae ramo Sria pygua kuery Davi rembiguair
ikuai vy mbaemo opaga r okuapy ixupe. Davi ooa nhav rupi Senhor
ombopoakave tema.
7 Hadadezer rembiguai yvatekueve huy jokoa ouro guigua oguereko
Bet hae Berotai gui voi huvixa Davi oipeave tema overa vae guigua.
9 Hae gui Hamate pygua huvixa To oendu Hadadezer pegua xondaro
javi regua re ipoakaague vae kuery gui prata hae ouro ojopy vaekue
reve: 12 Sria guigua, Moabe regua, Amom ray kuery, filisteu kuery,
Amaleque hae Zob pygua huvixa Recabe ray Hadadezer mbae rei-
rei guigua guive. 13 Sria pygua kuery Davi oitypaague gui ou vy Juky
yvyugua ea vae py dezoito mil avakue ju ojuka. Hae rami r Davi rery
re imaenduaa opa rupi. 14 Edom re voi omo harar kuery. Edom hae
javi rupi omo harar. Hae ramo Edom pygua kuery hae javi ikuai Davi
rembiguair. Davi ooa nhav rupi Senhor ombopoakave tema.
2Samuel20.2326; 1Crnicas18.1417
15 Hae
rami vy Davi opena Israel kuery hae javi re. Joe oikuaa potaa
py haevea rami oguereko ojeupegua kuery. 16 Ixupegua xondaro kuery
2Samuel8,9 542
kuery ruvixa ma Joiada ray Benaia. Hae r Davi pytyva kuery ma tay
kuery ae.
9 Davi
aipoei:
1
Oikove teri teve Saul ro pygua kuery vae regua, Jnatas ayvua
rupi xee apena por agu? hei.
2 Saul ro py oiko rakae pete hembiguai Ziba hery vae. Hae vae oeno
Mamo havy o?
Ziba ombovai:
Amiel ray Maquir ro py ko o, Lo-Debar py hei. 5 Hae ramo Lo-
Ekyje eme, mbaeta nderu Jnatas ayvua rupi apena por r ndere.
Hae vy ndevy amemba r neramo Saul yvykue hae javi. Hae r ndee
ma rekaru riae r xe-mesa py.
8 Hae ramo ojeroa ju reve aipoei:
Mbae tu xee nerembiguai aiko, jagua regue rami xee aiko vae re
rema agu? hei.
9 Hae gui Davi oeno uka ju Saul rembiguai Ziba. Hae vy aipoei ixupe:
Jerusalm tet py hekoa rakae, huvixa mesa py ae tema okaru vy. Hae
ma opy jovaive oiporu ve vae.
1Crnicas19.119
10 Hae
rire ma Amom ray kuery ruvixa omano, hae r tay
1
pe:
Rexa teve Davi nderu rguei omboetea rupi guembiguai ombou
nembopya porar? Xapya rei ma ndea py merami guembiguai kuery
ombou vy neret re oikuaa pota hae yvy re oexa pota rire ombovaipa
agu e teve? hei okuapy.
4 Hae rami r Hanum ojopy Davi rembiguai kuery, hae vy onhopmba
hendyva ijykekuei rupi, ijao ojaya guive hevi roo ojekuaa peve. Hae rire
mae ma omondouka ju.
5 Hae nunga Davi oikuaa vy ombou ayvu mombeuar hae kuery
nunga Davi oendu vy hae kuery rovai ombou Joabe oxondaro kuery hae
javi reve, ipya guaxukueve meme. 8 Amom ray kuery ojeoi vy tet kora
rok py oar okuapy joe opu agu. Hae r Sria pygua kuery Zob hae
Reobe guigua ma amboae rupi ranhe ikuai nhundy rupi, avakue Tobe
hae Maaca guigua kuery reve.
9 Hae gui Joabe oexa hovaigua kuery henonde hae hakykue katy gui
oar okuapya, hae rami vy Israel kuery ikuai vae gui opu kuaave vae
oiporavo vy omboyxy imbokuapy Sria pygua kuery rovai. 10 Hae r
2Samuel10,11 544
Xapya rei Sria pygua kuery xegui imbaraeteve ramo ndee reo r
xepytyv agu. Hae r Amom ray kuery ri ndegui imbaraeteve ramo xee
aju r roipytyv vy. 12 Nhanembaraete ke havy. Jajogueroa nhandepya
guaxua rupi nhaneretar kuery hae Nhanderuete pegua tet ikuai vae
jaepya rupi. Hae Senhor tojapo ojou pora rami hei. 13 Hae vy Joabe
kuery onhamba maa Amom ray kuery oexa vy hae kuery voi onhamba
avi Abisai renonde gui, hae vy guet py ju oikepa. Hae ramo Joabe ma
Amom ray kuery reve joe opuague gui ojevy vy oopa ju Jerusalm
katy.
15 Hae gui Sria pygua kuery ma Israel kuery renonde oitypaa oexa
rovai re ikuai vaekue, hae r hae vae kuery ma Hel tet py ou.
Hae kuery renonde ou oiny Sobaque, Hadadezer pegua xondaro kuery
rerekoar. 17 Hae nunga Davi pe omombeua r oendu vy omboatypa
Israel kuery hae javi, hae vy Jordo yak oaxa vy Hel katy ojeoi.
Sria pygua kuery oar okuapy Davi kuery rovai jogueroa agu, hae vy
jogueroa hae kuery reve. 18 Hae rami te Israel kuery renonde gui Sria
pygua kuery onhamba ju. Hae ramo Davi ojuka Sria pygua kuery vae
regua setecentos karxa pygua hae quarenta mil kavaju rygua. Oipyxo
avi xondaro kuery rerekoa Sobaque, hae rami r hae pyve omano.
19 Hadadezer rembiguai kuery huvixa ikuai vae oitypa maa oexa okuapy
vy ojapo Israel kuery reve ikuai por ju agu, hae kuery rembiguai ikuai
agu. Hae rami rire Sria pygua kuery okyje vy noipytyvxevei Amom
ray kuery.
11 Pete
maeta ma rire huvixa kuery jogueroa vy oopa jepi jave
1
ngoo ry rupi. Hae vy oexa pete kunha ojau r, ipor raxa vae.
3 Davi oporandu uka mavae paa re. Hae r ombovaia:
Bate-Seba ri, Eli rajy hae heteu regua Urias rayxy vae ea.
4 Hae ramo Davi omondouka guembiguai kuery ogueru agu. Hae
kuery ikuaia re hae jogueroa okuapya re. 8 Hae gui ma Davi aipoei Urias pe:
nguvixa rembiguai kuery hae javi reve. Hae vy ngoo katy ndooi.
10 Davi pe omombeua vy
Lei ryru hae Israel hae Jud kuery ma oguyi py rive opytapa teri
okuapy. Xepat Joabe hae nerembiguai kuery hae javi ma ijaty okuapy
oka py rive. Hae r xee teve aike ta xero py akaru hae ayu agu, hae
xerayxy reve anheno agu? Anhet ete nderekove rupi aura vy aipoae:
Xee ndajapoi r hae nunga hei.
12 Hae ramo Davi aipoei Urias pe:
Urias omanoague
14 Ajeivekue,
kuaxia para Joabe pe Davi ojapo vy Urias po py ogueraa
uka. 15 Kuaxia para re aipoei imoiny:
avakue imbaraetekueve reve joe opu agu py. 17 Avakue tet py ikuai
vae o vy Joabe kuery reve jogueroa okuapy ramo Davi rembiguai kuery
vae regua amongue hoa. Heteu regua Urias omano avi.
18 Hae ramo imombeuar Joabe ombou vy Davi pe omombeu
imondovy vy aipoei:
2Samuel11,12 546
Po rami r aipore Joabe pe: Ndepya vai eme hae nungakue re,
mbaeta kyxe py jojuka re jogueroaa py. Pejogueroave tema tet rovai
hae peitypa, re r. Po rami r rembopya guaxu Joabe hei.
vaipa ma rire Davi ogueru ruka r herua hoo py. Hae r tayxy ju ma
oiko vy oguereko pete kyr vae. Hae rami te Davi ojapo vaekue ma
Senhor pe ndaevei vae.
12 Davi-a
py Senhor ombou profeta Nat. Hae py Nat ova vy
1
aipoei ixupe:
Pete tet py ma je oiko moko avakue. Pete je oguerekopa vae,
hae r amboae ma je iporiaukuei. 2 Oguerekopa vae ma vexai hae
ramo hae vae ndojukaxei guymba kuery vexai hae vaka ae, mombyry
gui ou vaekue omongaru agu. Hae rami rgue py ojopy iporiaukuei
vae rymba vexai, hae vy ae omongaru ava ova vaekue hei.
5 Hae ramo Davi ivai raxa ava hae rami ete joapo vaekue pe. Hae vy
7Hae
ramo Nat ombovai Davi pe:
Hae vae ava ma ndee ae. Po rami Senhor Israel kuery ruete
ijayvu: Xee roiporavo vaekue Israel kuery ruvixar, Saul po gui rogueraa
jepe guive. 8 Ndevy ame nderuvixa rokue, hae ndejyva py amboaxa
tayxykue hae javi. Ndevy amboaxa avi Israel hae Jud kuery. Hae
r hae nunga mboapyi rakae vae rire mbaemo ame retave heravy
rgue ndevy. 9 Mbae re tu nderexarai ri Senhor ijayvua gui, mbaemo
vai rei rejapo vy? Mbaeta heteu regua Urias ma rejuka uka kyxe py.
Hae gui tayxykue ma nderayxyr rejopy, Amom ray kuery kyxe py ime
rejuka uka rire. 10 Hae rami rire a guive ndero py ndoiko ei r kyxe
nunga ajapo r Israel kuery hae javi oexaa py, kuaray rexaka py ae
hei.
13 Hae rami r Davi aipoei Nat pe:
rei okuapy. Hae gui nderay oiko rire omano r hei. 15 Hae gui ma
Nhanderuete pe. Okaru e re guive oiko, hae pyt mbukukue oaxa oupy
yvy rupi ipukupa reve. 17 Hae ramo nhomongeta vaety kuery hoo py
ikuai vae onhemboja okuapy hexe, yvy gui omopuxe vy. Hae r hae
ma nopuxei, hae kuery reve ndokaruxei guive.
18 Sete araa py ma kyr vae omano. Hae r hembiguai kuery okyje
okuapy kyr vae omano maa Davi pe omombeu agu, mbaeta hae kuery
aipoei okuapy:
Ma, kyr vae oikovei teri reve nhandeayvu ramo noendu potai.
Mbaexa r tu kyr vae omano maa nhamombeu ramo? Mbaeta
iporiauve ju r hei okuapy.
19 Davi ma hembiguai kuery joupe-upe ijayvu mbegue r oexa vy
oikuaa kyr vae omano maa. Hae vy oporandu guembiguai kuery pe:
Kyr vae pa omano ma rae?
Hae kuery ombovai:
2Samuel12,13 548
Omano ma hei.
20 Hae ramo Davi opu ju yvy gui. Ojau, onhemoatyr hae oao
onheno guive. Hae ramo oguerekoi pete avai. Hae vae ma Davi
omboery Salomo. Hae r Senhor voi oayvu. 25 Profeta Nat po py Davi
1Crnicas20.13
26 Haeramia ja Joabe kuery jogueroa teri Amom ray kuery ret Rab
rovai, hae vy ipoaka okuapy huvixa rekoa o vae re. 27 Hae ramo Davi-a
ramo Davi amboae kuery hae javi omonomba vy Rab tet katy ojeoi.
Hae vae tet rovai jogueroa vy ipoaka. 30 Hae pygua huvixa ak
gui omboi coroa. Hae vae re ouro o vae poyia ma trinta e trs quilo
rivyvyi, hae vae re o avi ita hepykueve vae. Hae gui Davi ak re ju
omoa. Hae vae tet gui ogueraa reta mbaemo. 31 Hae py ikuai vaekue
ogueraa avi vy omombaeapo yvyra ayaa py, picareta hae haxa ferro
guigua py, hae gui yvy jykue apoa py. Hae rami Davi ojapo Amom ray
kuery ret hae javi re. Hae gui heta vae kuery hae javi reve Davi ojevy
ju Jerusalm katy.
13 Davi
ray Absalo oguereko rakae gueindy ipor vaipa vae,
1
Tamar hery vae. Hae vae re ma Davi ray mboae Amnom vae
i
12.25 Salomo ma hery moko vae. Tery Jedidias ma Senhor rembiayvu ea. Hae r
tery Salomo ma Joguereko pori vae ea.
549 2Samuel13
opena rei. 2 Amnom ndaevei oiko gueindy Tamar re, imbaeaxy peve, te
kunha vae ma avakue oikuaa vae teri ramo haxy ete hae nunga ojapo
agu.
3 Amnom oguereko pete oir, Davi ryvy Simia ray, Jonadabe hery
vae. Jonadabe ma oiko kuaa rei vae. 4 Hae vae aipoei Amnom pe:
apomo ogueru vy mbojape ojapo, hae vy ombojy oexaa py. 9 Oexya renda
Eru tembiu xerupa py, hae ramo hau r ndepo gui hei ramo
Tamar mbojape ojapo vaekue ogueru okyvy Amnom rupa okeaty peve.
11 Ome ramove ojopy kunha vae jyva re, hae vy aipoei:
Any, xekyvy. Xemondouka rive jevy vae rire jypy xere rejapo
vaekue gui ndaeveive rgue hei.
2Samuel13 550
Emo kunha vae oka py, hae gui emboty ok hei. 18 Hae ramo
oak re, omondoropa oao ijyva puku vae onhemondea, hae vy oak re
opo omo reve ojepea. Ojaeo at ovy.
20 Hae gui ikyvy Absalo ju oexa vy aipoei ixupe:
Peikuaa pota rei ke. Amnom vinho gui okau vaipa ma vy ovya rei
jave pendevy Pejuka ke Amnom hae ramo pejuka. Pekyje eme. Xee e
ri tyy hae rami ajapo uka? hei.
29 Hae rami r Absalo rembiguai kunumigue Amnom re ojapo okuapy
Absalo ojapo ukaague. Hae ramo huvixa ray kuery ikuai vae oexa vy
opumba vy pete-te guymba ry o vy onhamba.
30 Hae kuery tape rupi teri oo reve ayvu mombeua ova Davi-a py
aipoei vae:
551 2Samuel13,14
hae hoa yvy rupi. Hembiguai kuery hexeve ikuai vae hae javi avi
omondoro oao.
32 Davi ryvy Simia ray Jonadabe o avi. Hae vae ombovai vy aipoei:
Xeruvixa, exa eme nderay kuery hae javi ojukapaa rami, Amnom
anhoi omano. Mbaeta Absalo ma gueindy Tamar re Amnom onhea
reia ra guive hae rami agu ae onhembopya vaekue. 33 Hae nunga rupi
a xeruvixa, erovia eme hae rami ete, nderay kuery omanombaa rami
e. Mbaeta Amnom anhoi ko omano hei.
34 Hae gui Absalo ma ojava ma rae.
Hae gui tembiguai oikuaa pota hoamy vae ma guakykue katy tape o
vae re oma vy oexa yvy katy gui heta oguejy jekuaa jogueruvy vae.
35 Hae ramo Jonadabe aipoei huvixa pe:
vy onhendu rat reve ojaeo okuapy. Hae r huvixa hae hembiguai kuery
hae javive avi ojaeo raxa okuapy.
maeta peve oiko. 39 Hae ramo ma Davi opytuu Absalo oekaa gui,
14 Hae
gui huvixa opya py oexa ngau tema guay Absalo. Hae
1
Hae gui xeruvixa, tove xere hae xeru ro pygua kuery re to hae
nungakue re ropaga agu. Hae r ndee xeruvixa, tenda repenaaty py re
vae re to eme.
10 Huvixa ombovai:
ayvu rupi ndereve xeayvu vy ae aju, heta vae kuery xemongyje ramo. Hae
ramo xee nerembiguai aipoae: Xeayvu r huvixa reve. Xapya rei r hae
ojapo r xeayvua, hae vy aju. 16 Mbaeta ndee xeruvixa, xee nerembiguai re
reikuaa pota r avakue po gui xerepy agu, xee hae xepia rekove hae kuery
oipea e agu, Nhanderuete mbaemo ome r rojopy e agu rami. 17 Xee
rami. Mbaeta ndee ma Nhanderuete guigua anjo rami reikuaa vae mbaemo
por hae mbaemo vai. Hae Senhor Nderuete oiko r ndereve hei.
18 Hae ramo huvixa ombovai vy aipoei kunha vae pe:
Joabe e teve ndereve ijayvu vaekue povae hae javi rupi ndeayvu
agu?
Kunha vae ombovai:
Anhet ete xeruvixa, nderekove rupi aura vy aipoae: Ndeayvua gui
mavaeve ojepea agu ndaevei, oiporu kuaa regua katy ne oiporu kuaa ea
katy. Mbaeta anhet nerembiguai Joabe ae ri xembou rae povae ayvu hae
javi rupi xeayvu agu. 20 Haekue rami ve reiko agu ae ri nerembiguai
Joabe ojapo uka hae rami. Hae rami te xeruvixa, Nhanderuete guigua anjo
rami nearandu vae vy yvy jave re oiko vae te reikuaapa r hei.
21 Hae gui ma Joabe pe ju huvixa aipoei:
ipoyia oexaa r dois quilos raxai r, mbaemo opejaa huvixa oiporu uka
vae rami. 27 Oiko avi tay mboapy hae petei tajy, Tamar hery vae. Hae
kuery pe:
Ma, pee py ma Joabe mbaety itui xembaety re ojea vae, cevada
onhotague. Tapeo peapy hei ramo Absalo rembiguai kuery oapy
imbaety.
2Samuel14,15 554
huvixa oeno uka Absalo. Hae ramo ou vy ojexa uka huvixa renonde,
ngova yvy re omova reve. Hae ramo huvixa oayvupa.
15 Hae
vae rire ma Absalo ojeupe ae ojou pete karxa, kavaju
1
ajeivei reve Absalo ovy vy opyta r hoamy tet kora rok py. Hae ramo
avakue huvixaa katy mbaemo re oikuaa pota uka vy oo vae hae javi
pe Absalo aipoei r: Mavae tet guigua tu ndee? hei r ombovai vy
Israel regua ae ri xee nerembiguai aiko hei 3 ramo ma Absalo aipoeive
rire, avakue mbaemo re oikuaa pota uka vy, e vy ojerure agu xea py ou
ramo hae kuery re ajapo rgue haevea ramigua meme! hei r. 5 Hae
Israel kuery huvixaa katy mbaemo re oikuaa pota uka vy oo vae hae javi
re. Hae rami vy ojee meme oguerovapa avakue Israel kuery kurax.
7 Irundy maet opaa py ma Absalo aipoei huvixa pe:
j
15.1 Israel pygua huvixa kuery gui Absalo ranhe guendar karxa ojou rakae. Opa
mbae ojapo huvixar onhemoingo agu.
555 2Samuel15
duzentos avakue oeno vaekue. Hae vae kuery ma oo tema rive, mbaer
paa oikuaa vy e. 12 Absalo mbaemo Nhanderuete pe ome oikovy
jave oeno uka avi Davi mongetaaty Aitofel Gilo tet py hekoa vae. Hae
rami py huvixa rovaigua kuery imbaraeteve ojeoivy, heta-etave tema ou
Absalo-a katy guar.
13 Hae gui pete ou ayvu mombeua Davi pe. Hae vy aipoei:
pe:
Pepu ke, nhanha, mbaeta Absalo gui ndajaa jepe reguai teve.
Pejapura ke jajeoi pojava, nhanderupity xapya e agu, hae nhandery
mbaemo vai ogueru reve tet py ikuai vae hae javi ojukapa e agu
kyxe py.
15 Hae ramo huvixa Davi revegua avakue ombovai:
hexeve. Vaeri oeja avi dez guayxy jevy kuery ngoo re opena vaer.
17 Hae rami vy heta vae kuery hupive ojeoi vae reve huvixa oo r oo
javi oaxa henonde katy. Hae vy hara hae Gate pygua kuery hae javi
ju, seiscentos avakue Gate pygua hupive ojeoi vaekue oaxa jogueravy
huvixa renonde.
Anhet ete Senhor oikove vae rupi, hae ndee xeruvixa nderekove
rupi avi aura vy aipoae: Mamo r rei ndee xeruvixa rea py ae xee
nerembiguai aiko avi r, amano e vy aikove agu te hei.
22 Hae ramo Davi aipoei Itai pe:
Tereo havy, eaxa xerenonde katy hei. Hae ramo Gate pygua Itai
ma hexevegua avakue hae javi reve oo, kyrgue guive. 23 Hae kuery oo
r hae vae yvy re ikuai vae oexa vy ojaeo rat pav.k Hae r hae kuery
15.23, 30 Hae kuery ojaeo mbaeta huvixa guet gui onha ramo (versculo 20).
k
2Samuel15 556
oaxa ojeoivy. Cedrom yak huvixa voi oaxa, tekoa ea katy tape o vae
rupi oo vy.
hei ramo, ma, xee ma apy ha. Tojapo xere hae oipotaa rami hei.
27 Sacerdote Zadoque pe huvixa aipoeive ju:
oaxaaty tekoa ea katy o vae py hei. 29 Hae ramo Zadoque hae Abiatar
reve. Oak ojaoi hae ipy rei reve oguata ovy. Hupive ojeoi vae hae javi
oak ojaoi reve meme ojaeo avi jogueravy.
31 Hae rire Davi pe omombeua vy aipoea:
Aitofel voi Absalo reve opyta ndere opu rei vae kuery mbyte.
Hae ramo Davi aipoei:
Senhor, xee ajerure: ejapo Aitofel oarandua rupi e nhomongeta
agu rami hei.l
32 Hae gui yvyty apyte ry Davi ova Senhor ombojeroviaaty py. Hae
jave hae oma r pete ova ouvy arquita regua Husai. Hae vae ma oao
puku oxoropa vae py onhemonde reve ou, hae oak re yvy omo reve.
33 Ixupe Davi aipoei:
l
15.31 Aitofel ma huvixa mongetaaty oiko. Davi mongetaa rupi ranhe oiko, hae gui
Absalo mongetaa rupi ju (versculo 12).
557 2Samuel15,16
37Haeramo Davi ir Husai ojevy ju tet katy. Absalo voi ova ma avi
Jerusalm py.
16 Hae
gui Davi ma yvy guy katy ojapyro ovy jave ou jekuaa oiny
1
kuery re guive, Davi revegua hae hembiguai xondaro kuery ooa yke
jovaive rupi ojeoi oiny vaeri. 7 Simei ijayvu vai vy aipoei:
Tereo apy gui, tereo ke, ndee ava tuguy moaty, nhe vai ray. 8 A
m
16.1 Ziba ma Saul rembiguai ranhe oiko, hae gui Jnatas raykue Mefibosete rembiguai
ju (2Samuel9.910). n16.34 Ziba pe Davi omboaxa mbaemo Mefibosete oguereko
vaekue, mbaeta ixupe Ziba ijapu vy Absalo re Mefibosete ooague rami omombeu ramo.
Hae r Mefibosete ma ndooi (2Samuel19.2430).
2Samuel16 558
9Hae
rami r Zeruia pia Abisai aipoei Davi pe:
Xeruvixa, mbae re tu pevae jagua regue ijayvu vai ri ndere? Tove
taaxa apy gui ako agu.
10 Huvixa ombovai:
rupi Simei voi oo avi oiny yvy pukukuea rupi. Ijayvu vai tema ovy, ita
hae yvy guive omombo ovy hexe. 14 Hae gui huvixa hae hupive oguata
vae kuery reve ma ikangypakue ova ojeoivy Jordo yak rembe re.
Hae py ma ikanegua ranhe okuapy.
gui Davi ir Husai arquita vae voi ojexa uka avi Absalo pe. Hae vy
aipoei ixupe:
Toikove huvixa, toikove huvixa!
17 Hae r Absalo aipoei Husai pe:
Any ri. Xee apyta r hekovia Senhor omo vaekue reve. Kovae
kuery Israel pygua avakue hae javi oiporavo vaekue reve xee voi aiko
r, hexeve ae r. 19 Mbaeta mavae pe r tu aiko agu haeve? Ndee tay
Nderu rayxy jevy kuery oeja ovy ngoo re opena vaer. Enheno
havy hae kuery reve. Hae ramo nderu reve joe napendeaeveia Israel
559 2Samuel16,17
kuery hae javi oikuaa ramo nderevegua kuery ipya guaxuve r okuapy
hei.
22 Hae gui ma oo ry ojapo okuapy pete ooi Absalo o agu. Hae
ramo hae py, Israel kuery pav oexaa py onheno nguu rayxy jevy kuery
reve.
23 Hae vae jave Aitofel nhomongeta r Nhanderuete pe oporandua
r ombovaia rami avi. Hae rami ae tema Aitofel ijayvu nhomongeta vy,
Davi omongetaague rami ae avi omongeta Absalo.
17 Aitofel
aipoeive ju Absalo pe:
1
hae kuery hae javi ojevypa r, petei ava rejukaxea rami rejuka uka
rire. Hae rami vy ikuai pormba r hei.
4 Hae rami ijayvu r Absalo hae Israel regua nhomongeta vaety
kuery hae javi oendu vy ojou por rei okuapy. 5 Hae rami te Absalo
aipoeive ju:
Peno tavy arquita regua Husai ju, nhaendu agu hae pa mbae hei
rae hei.
6 Absalo-a py Husai ova ramo aipoei ixupe:
Reikuaa por nderu hae avakue hexeve ikuai vae reko, reikuaa avi
hae kuery ipya guaxukueve ikuaia, hae urso kunha kaaguy rupi guay
kuery omokanhy vae rami ipoxy vae memea. Nderu voi joe opu vaety
vy pyvy te ndopytai r ojeupegua kuery reve. 9 Neexa, a ma hae oma
mbegue r pete itakua gui, e vy amboae henda py. Hae gui jypyi hexe
pepua py ndevygua kuery amongue oitya ri ramo hae nunga oendu vae
rei ijayvu vy Absalo rupi ou vaekue oitypaa rae hei r. 10 Hae rami
r ma avakue ipya guaxukueve voi okyjepa rei r, xivi rami ipya guaxu
vae te. Mbaeta Israel kuery pav oikuaa nderu ma joe opua py ipoakave
vaety ae, hae hexevegua avakue voi ipya guaxukueve memea. 11 Xee ma
ramo ma hae katy Israel kuery hae javi r ogueraa ix. Hae vy jaitypa r
heravy yak katy, oague py ne petei ita rayi voi ndaipovei peve hei.
14 Hae rami r Absalo hae Israel pygua avakue aipoei okuapy:
kuery ova r oexaa e agu. Hae gui hae kuery pe pete tembiguai
kunhai omombeu hae nunga, Davi pe ju hae kuery omombeu agu.
18 Hae rami te pete kunumi vae oexa nho vy ou Absalo pe omombeu.
hae javi oaxapa Jordo yak. Komba ma jave takykue re ne tei voi
ndaipoi Jordo oaxa e vae.
23 Hae gui Aitofel ma nhomongetaague rami e ikuaia r oexa vy
yak oaxapa, avakue Israel kuery hexeve ikuai vae reve. 25 Hae vy
561 2Samuel17,18
xondaro kuery ruvixa Joabe rekovia ma Absalo omo Amasa. Hae vae
ma Ismael guigua Itra ray, Nas rajy Abigail pia. Abigail ma Joabe xy
Zeruia kypyy. 26 Hae rami vy Israel kuery Absalo reve ijatypa okuapy
guigua. Hae nunga oguerupa Davi hae hexeve ikuai vae pe hou vaer,
mbaeta aipoei okuapy: Kovae kuery ma tekoa ea rupi ikuaia py
inhembyayi, ikane hae ijeyuvei guive hei vy.
Pe kuery peipotaa rami havy xee aiko r hei. Hae rami r tet
kora rok yvry huvixa hia jave ixupegua kuery hae javi o jogueravy
cem hae mil ma voi-voi.
5 Hae gui ma Joabe, Abisai hae Itai pe ju Davi ijayvu. Hae vy aipoei:
agu. Efraim regua kaaguy rupi joe opu okuapy. 7 Hae py ma Davi
rembiguai kuery oitypa Israel kuery. Hae vae ra hoa reta, vinte mil
avakue ojukaa py. 8 Mbaeta joe opu vae kuery oamba ojeoivy hae
vae yvy hae javi rupi. Hae vae ra kyxe py ojukaa gui okanhy retave
kaaguy re ikuaia py rive.
2Samuel18 562
Absalo omanoague
9Absalo ma mburika ry oo oiny vy nhovaex Davi rembiguai avakue
reve. Hymba mburika ma pete yvyra carvalho hia vae rak guy rupi
oaxa ovy jave Absalo ak ipija oiny yvyra rakmby py, hae vy ovava
oiny yvate katy gui yvy katy. Hymba mburika ma oaxa tema ovy.
10 Pete ava hae nunga oexa vy oo omombeu Joabe pe. Hae vy
Rexa vaeri mbae re tu nderejukai hae pyve, hae reity rgue inony
yvy rupi? Hae rami reiko vae rire ma ndevy ame rgue dez hati vae
prata guigua hae pete kuakuaa hei.
12 Hae ramo ava vae aipoei Joabe pe:
xee ma nanhe renduia rupi hexe ajapo vai vae rire huvixa ndoikuaa ei
rgue. Hae rami avi ndee eteve voi xejou vai rgue hei.
14 Joabe ombovai:
vae o vae py, hae vy hiry omboaty reta ita. Hae r Israel kuery ma
pete-te ngoo katy onhamba ojeoivy. 18 Absalo oikove teri reve omopu
vaekue pete ita ojeupe ae, huvixa rekoa yvyugua py. Mbaeta aipoei:
Xee ndarekoi xeray petei ma voi xerery re imaenduaa agu, hei.
Hae rami vy ita re ae omo guery. Hae rami rire hae vae pe a peve
Absalo pegua ita ea.
Ixupe Joabe
Enha havy eovy hei ramove Aimas onha avi ovy tape yvymbe
rupi, hae vy onhoku ovy Etipia pygua.
24 Tet jaikea py Davi oguapy oiny moko ok o vae mbyte py.
Pete jopya ojeupi ovy ok yke rupi kora o vae ry. Hae vy oma vy
oexa pete ava hae aei onha ouvy vae. 25 Hae vy jopya ojapukai vy
Apy he, ear ranhe hei ramo oar hoamy hae py.
31 Hae gui Etipia pygua ju ova vy aipoei:
32 Hae
ramo huvixa oporandu Etipia pygua pe:
Oiko por pa xeray Absalo?
Etipia pygua ombovai:
Xeruvixa, tove hae vae oiko vaiague ramigua toiko nderovaigua
kuery hae javi re, ndevy ojapo vai agu opu vaekue ma guive r
hei.
33 Hae rami r huvixa opya py onhenhandu vai ete vy ojepea ovy tet
kora rok ry opy jao o vae py o agu. Hae vy ojaeo. Oguata vy ojevy-
jevy oikovya rupi aipoei:
Xeray Absalo, xeray, xeray Absalo! Nderekovia xee amano rgue
te, Absalo xeray, xeray!
19 Hae
gui ma Joabe pe aipoea:
1
vae rave hae kuery ndaevei reve oike ju okuapy tet py, joe opua
gui oxmba rei vy onha vae rami. 4 Huvixa Davi ma oak ojaoipa reve
ojapukai rat:
Xeray Absalo, Absalo xeray, xeray! hei oikovy.
5 Hae ramo Joabe ma huvixa oa py oike vy aipoei ixupe:
rami vy Israel kuery hae javi regua joupe-upe ijayvu okuapy, hae vy
aipoei:
Huvixa ma nhanderovaigua hae filisteu kuery po gui nhandereraa
jepe vaekue ri oyvy gui ae onha vaekue Absalo kuxa. 10 Hae rami te
565 2Samuel19
xeroo hae xekgue regua aei e avi? Xevygua xondaro kuery ruvixa
Joabe rekovia ndee romo e ramo Nhanderuete taxembopaga hae
oipotaa rami peje.
14 Hae rami huvixa ijayvua Jud regua avakue oendu vy petei rami
Jud kuery avi Gilgal py ojeoi huvixa reve nhovaex agu, Jordo yak
ogueroaxa heruvy agu.
Saul ro pygua kuery rembiguai Ziba oo avi, guay kuery quinze hae
guembiguai vinte vae reve. Hae kuery jogueraa pojava Jordo yak py
huvixa pe ojexa uka vy. 18 Hae rami vy hae kuery yy oaxapa huvixa ro
pygua kuery ogueroaxa ju heruvy agu, hae ixupe ojapo agu oipotaa
rami rei.
Gera ray Simei ma huvixa renonde o guenapy re, huvixa Jordo
yak oaxa ta ramo. 19 Hae vy aipoei ixupe:
rami vy ae xeruvixa, Jos ramymino kuery gui xee ranhe aju rovaex
agu hei.
o
19.16 Simei ma Jerusalm gui Davi onha jave ixupe ijayvu vai, hae hexe ita omombo
vaekue (2Samuel16.514).
2Samuel19 566
rgue xeru ro py ikuai vaekue rejuka ukapa vae rire. Hae rami
te ndee xereru imoiny nde-mesa py okaru vae kuery mbyte. Hae
nunga rupi xeruvixa, ndaevei mbaemo re rive xee ajerure agu ndevy
hei.
29 Hae r huvixa ombovai:
p
19.27 Mefibosete ma Saul ray Jnatas raykue, hexe Davi opena pora vaekue Jnatas re
imaendua vy. Hembiguai ma Ziba (9.113). Hae gui Ziba ma Mefibosete rekokue ramigua
rive omombeu vaekue Davi pe, ijyvy ojeupe guar ae ojopyxe vy (16.14).
567 2Samuel19
vaer Maanaim py ikuai jave, ava oguerekopa vae vy.q 33 Hae gui
rami avi xeruvixa, ndereve xee aa r Jordo yak rovai pevei. Mbae
re tu ndee remboekovia ta mbaemo por ndevy ajapoague? 37 Tove xee
Toaxa havy Quim xereve, hae ixupe ajapo r reipotaa rami tema.
Ndevy voi ajapo r reipota vae hae javi hei.
39 Pav rei Jordo yak oaxapa ramo huvixa voi oaxa ma vy oayvupa
oiny hupive. Huvixa rupive ojeoi avi Jud regua kuery hae javi, hae
Israel regua mbyte rupi peve.
41 Hae gui Israel regua avakue hae javi oupa okuapy huvixaa py. Hae
q
19.32 2Samuel17.2729 r19.41 Apy Israel kuery heia ma Jud regua e re ijayvu
vy. Hae r amboae py ma jaikuaa r judeu kuery hae javi re ijayvua.
2Samuel20 568
20 Hae
py o avi pete ava nhe vai ray Seba hery vae, Bicri ray,
1
avakue hae javi ojao jogueravy Davi-a gui, Bicri ray Seba rupive anho
ojeoi. Hae r Jud regua kuery ma huvixa reve tema ikuai, hae vy
Jordo yak guive ogueru okuapy Jerusalm peve.
3 Jerusalm tet py ngoo o vae py Davi ova vy ogueraapa dez guayxy
jevy oguereko vaekue ngoo re opena vaer oeja vaekue. Hae vae kuery
ma ombotypa vy omongaru uka por vaeri ne teve reve nonhenovei.
Hae kuery omano ea ja oo omboty pyre py ikuai imeve vae rami ae.
4 Hae gui Davi aipoei Amasa pe:
ray Seba omonha vy, huvixa rara hae xondaro kuery ipya guaxukue
hae javi reve. 8 Hae gui Gibeo katyi ita tuvixa vae hiaa py hae kuery
pori pa? hei reve hendyva re ojopy oiporu kuaa regua py, oayvu
agu merami. 10 Hae r Amasa ne ndoikuaa potai Joabe opo rovai py
aipoei:
Joabe revegua Davi-a katygua peiko vae ma jaa ke Joabe rupive
hei. 12 Tape mbyte rupi Amasa nguguy re omy teri oupy ramo oexa vae
nhav opyta kuerei r. Hae nunga rupi xondaro vae oexa vy tape mbyte
gui oguerovave heravy Amasa retekue nhundy katy. Hae vy hiry
omombo pete ao puku, ituia py ova vae nhav opyta ramo. 13 Tape
gui oguerova ma rire avakue hae javi oo Joabe rupive, Bicri ray Seba
rakykue monha vy.
569 2Samuel20
14 Seba
kuery ma Israel hae javi regua ikuaia rupi oaxapa jogueravy,
Abel-Bete-Maaca peve. Hae rami te berita kuery anho onhemboatypa vy
ojeoi hupive. 15 Hae gui Joabe oxondaro kuery reve ovamba vy ojoko
imoiny Abel-Bete-Maaca tet. Hae vae tet katyi omboaty reta yvy, tet
kora yvatekuea peve. Hae javi Joabe reve ikuai vae ojoo-joo okuapy
tet kora oity agu.
16 Hae gui ma tet gui pete kunha hiarandu vae ojapukai:
Pendu ke, pendu ke. Aipopeje Joabe pe tou kyv katy, hexeve
xeayvu agu.
17 Hae vae ova ramove kunha vae oporandu:
Ndee ae pa Joabe?
Ombovai:
Xee ae hei.
Hae r kunha vae aipoei:
Endu ke xee nerembiguai xeayvua.
Aendu r hei Joabe.
18 Hae r kunha vae aipoeive ju:
joe opu vae regua e, ore kuery ma ojeroviapy meme. Hae r ndee
ma rembovaipaxe pete tet, xee Israel regua xy aiko vaeri. Mbae re tu
oremokanhy ta Senhor pegua orekuai vae?
20 Joabe ombovai vy aipoei:
rami e aikoa. Hae rami avi pete ava Efraim yvyty re oiko vae, Bicri
ray Seba hery vae, opu karamboae huvixa Davi rovai. Hae vae anhoi
pemboaxa xevy, hae ramo ajepea ju r peneret gui hei.
Hae r kunha vae aipoei Joabe pe:
Ma, inhakgue amombo uka r ndevy tet kora ry rupi.
22 Hae gui kunha vae oarandua rupi oo guetar kuery hae javi reve
jogueroayvu agu. Hae rire Bicri ray Seba ak ojaya okuapy vy omombo
Joabe oexa agu. Hae r omonhe mimby guaxu, hae ramo ojepeapa
ju tet gui. Pete-te ngoo katy ju ojeoi. Hae r Joabe ma Jerusalm katy
ojevy huvixa reve jogueroayvu agu.
2Samuel8.1518; 1Crnicas18.1417
23 Joabe
ma Israel regua xondaro kuery hae javi re opena vae. Hae
r Joiada ray Benaia ma huvixa rara kuery re opena. 24 Adoro ma
Zadoque hae Abiatar ma sacerdote ikuai. 26 Hae gui Jair ramymino Ira
21 Davi
o jave oiko karuai mboapy maet re. Hae r Senhor pe
1
Saul hae hoo pygua kuery mbae prata hae ouro ma ndoroipotai.
Israel regua ndorojukaxei guive peteve hei.
Davi oporanduve ju:
Mbae nunga tu havy tajapo pendevy kuery pe?
5 Hae kuery ombovai huvixa pe:
Hae gui oreregua kuery jukaare, Israel mbyte rupi roikove e agu
oremokanhymbaxe vaekue, 6 hae vae ray kuery regua gui emboaxa
nomboaxai, Senhor rery rupi Saul ray Jnatas reve Senhor Davi
ouraague rami vy. 8 Hae rami vy huvixa ojopy Saul ray kuery Ai rajy
Rispa pia mokove, Armoni hae Mefibosete hery vae, hae gui Saul rajy
Merabe pia kuery pete nhiruve, meolatita Barzilai ray Adriel ray kuery
ikuai vae. 9 Hae vae kuery ma Gibeo pygua kuery po py omboaxa yvy
pete ita tuvixa vae ry oipyo imoiny o agu. Hae py ma jypy omonoa
ra guive opyta yva gui oky hoa ju peve. Hae vae ma ara py ne pyvy
ndoejai oikovy tetekue ikuaia py guyra oveve vae onhemboja agu,
mymba kaaguy rupigua guive.
s
21.2 Gibeo regua kuery reve Josu jogueroayvuague rami vy Israel kuery pe ombaeapo
r avave rei ojukaa e re (Josu9).
571 2Samuel21,22
11Davi
pe omombeua Saul rayxy jevy Rispa oikoa hae javi, Ai rajy
vae. 12 Hae rami r Davi oo vy Jabes-Gileade gui ogueru Saul hae tay
Jnatas kgue, hae pygua kuery Bete-Se tet mbyte gui ogueraa rire.
Hae py ma Gilboa yvyty re filisteu kuery Saul ojukaa ra py oeja imoiny
vaekue. 13 Hae kuery po gui Saul hae tay Jnatas kgue ogueru vy
hae vae reve onhono por avi ojyryvipy pyre kgue. 14 Hae rami vy
Benjamim regua yvy re ojaty okuapy Saul hae tay Jnatas kgue, Zela
py, tuu Quis onhono porague py ae. Huvixa ojapo ukaa rami ojapopa.
Hae vae rire ma hae vae yvy re Nhanderuete ojapo por ju.
1Crnicas20.48
15 Hae
gui filisteu kuery opu ju okuapy Israel kuery rovai. Hae r
Davi oxondaro kuery reve ojeoi vy jogueroa filisteu kuery reve. Hae gui
ma Davi ikane vaipa. 16 Isbi-Benobe ma gigante ramymino regua. Huy
guaxu oguereko vae ma cinco quilos ipoyi vae, hae onhemonde oikovy
huy jokoa regua ipyaukue py. Hae vae ma ojukaxe Davi. 17 Hae rami te
Zeruia pia Abisai oepy vy filisteu oipyxo vy ojuka. Hae ramo Davi pegua
kuery ixupe oura vy aipoei okuapy:
A gui ma orereve ndee ndereovei r joe ropu agu katy, Israel
kuery moexaka ogue e agu hei okuapy.
18 Hae vae rire ma jogueroave ju Gobe py, filisteu kuery reve. Hae py
gui Belm pygua Jaar-Oregim ray Elan ojuka Gate pygua Golias. Hae
vae guembiporu huy guaxu oguereko vaekue ma ajukue popay rami
tuvixa vae.t
20 Tegue ju opu okuapy joe, Gate py ae. Hae py oiko pete ava yvate
ete vae. Hae vae ma mboapy meme iku hae ipyx voi, hae javi vy
vinte e quatro iku hae ipyx oguereko. Hae vae voi gigante ramymino
regua. 21 Hae vae ma Israel kuery mbojaru reia rupi ijayvu ramo Davi
rykey Simei ray Jnatas ojuka. 22 Hae vae avakue irundy ikuai gigante
ramymino Gate tet py. Hae rami te Davi hae ixondaro kuery oitypa
rakae.
Salmo 18.150
22 Hae
gui Senhor pe Davi ijayvu kovae mboraei rupi, Saul
1
hae hovaigua kuery hae javi po gui Senhor ogueraa jepe jave.
2 Hae vy aipoei:
t
21.19 1Crnicas20.5
2Samuel22 572
Overa vy omondyipa.
16 Hae ramo ojekuaa yy rupa,
ndaxepyxyryi r.
38 Xerovaigua kuery amonha r aupity peve.
u
22.50 Romanos15.9
575 2Samuel23
1Crnicas11.1047
8 Po
rami ma Davi pegua ipya guaxukueve rery o: Taquemoni
ray Josebe-Bassebete ma mboapyve vae kuery ruvixa. Hae vae ma
guembiporu huy guaxu reve onhea oikovy oitocentos avakue rovai,
hae vy ojukapa vyvoi peteguei pyve.
9 Hae vae rire ma Dod ray Eleazar, Ao ramymino vae. Hae vae
ma mboapyve ipya guaxukueve vae regua oiko. Pete ra Davi reve hae
kuery ikuai vy filisteu kuery ijaty okuapy vae ombovai okuapy joe opu
agu. Israel kuery mboae ma ojepeapa ma te 10 hae opu vy onhea
filisteu kuery rovai, ipo kyxe ojopya haxypa peve. Hae vae ra Senhor
ogueraa jepepa r heta vae kuery Eleazar opu hoamya py ojevypa ju
mbaemo oeja pyre ojopy heravy agu.
11 Hae vae rire ma Ag ray Sam, hararita vae. Le tekoa py pete
mbaety kumanda pei anho ikuaia py filisteu kuery ijaty okuapy ramo
hae kuery gui heta vae kuery onhamba te 12 mbaety mbyte py Sam
hia vy ojokopa. Hae rami vy ojukapa filisteu kuery. Hae rami py tegue
ju Senhor ogueraa jepepa.
13 Hae gui trinta yvatekueve ikuai vae regua mboapy ma mbaemo
monoa ra ojeoi avi Adulo itakua py Davi onhemia py. Hae vae jave
py filisteu regua xondaro kuery voi ijaty okuapy Refains yvyugua py.
14 Hae rami vy Davi onhemia py o, hae r filisteu regua xondaro kuery
kuery ijaty okuapya mbyte rupi oaxa vy ygua Belm tet rok py o vae
gui ogueno yy, hae Davi oa py ogueru. Hae r hae ndoyuxei vy onho
Senhor renonde ome mbyr. 17 Hae vy aipoei:
2Samuel23,24 576
Senhor, ndaevei ete xee hae nunga ayu agu! Xee ayu r ri ndau
avakue ndojeayvuveikue py ojeoi vaekue ruguy rami? hei vy ndoyui.
Hae ramigua ae mboapy ipya guaxukueve ojapo vaekue.
18 Hae gui Joabe rykey Abisai, Zeruia pia vae ma trinta ikuai vae
ruvixa. Hae vae ma guembiporu huy guaxu reve opu trezentos ikuai
vae rovai, hae vy ojukapa. Hae rami vy tenondegua mboapyve ikuai
vae rami ete imaendua pormby oiko. 19 Hae ma trinta ikuai vae gui
oiko, mbaemo tuvixa vae ojapo avi vae. Hae rami vy ojuka moko
Moabe pygua joe opu kuaave vaekue. Yroy ap hoa jave ma itakua py
oguejy vy ojuka pete guary okua py o vaekue. 21 Ojuka avi pete ava
tenondegua regua ndoikoi guive. Hae gui Davi omo guara kuery re
opena vaer.
24 Trinta ikuai vae ma po rami hery: Joabe ryvy Asael, Belm pygua
Dod ray Elan, 25 hae gui Sam hae Elica harodita vae meme,
26 paltita vae Heles, Tecoa pygua Iques ray Ira, 27 Anatote pygua Abiezer,
29 Baan netofatita vae ray Helebe, Gibe pygua Ribai ray Itai Benjamim
regua vae, 30 Benaia piratonita vae, Gas yak katygua Hidai, 31 Abi-
Jasm ray kuery, Jnatas, 33 Sama hararita vae, Sarar ararita vae ray
Aio, 34 Aasbai maacatita vae ray Elifelete, Aitofel gilonita vae ray
Eli, 35 Hezrai carmelita vae, Paarai arbita vae, 36 Zob pygua Nat ray
Jigeal, Bani gadita vae, 37 Zeleque amonita vae, Naarai beerotita vae,
Zeruia pia Joabe rembiporu reraaty, 38 Ira hae Garebe itrita vae meme,
39 hae gui Urias heteu vae. Hae javi vy trinta e sete ikuai.
1Crnicas21.16
24 Hae
gui tegue ju Senhor poxya hendy jevy Israel kuery rovai.
1
Hae vy Davi pya re omo hae kuery rovai oiko agu. Hae vy
aipoei ixupe:
Tereo eipapa Israel hae Jud kuery hae javi hei.
2 Hae ramo huvixa Davi aipoei xondaro ruvixa Joabe pe:
Eiko ke Israel regua hae javi ikuaia rupi, D guive Berseba peve.
Hae vy eipapapa, aikuaa agu mbovy pa ikuaia.
577 2Samuel24
3 Joabe
ombovai huvixa pe:
Hae rami avi tove Senhor Nderuete cem-kue ju tomboetave, ndee
xeruvixa rexaa py. Hae rami te xeruvixa, mbae re tu ndee hae rami ete
rejapoxe? hei.
4 Hae rami te huvixa ayvu Joabe hae xondaro ruvixa kuery ijayvua
gui ipoyive ramo huvixa renonde gui Joabe hae xondaro ruvixa kuery
ojeoi vy oipapa jogueravy Israel kuery hae javi. 5 Hae rami vy hae
kuery Jordo yak oaxa vy opyta Aroer py Gade yvyugua mbyte py tet
o vae yke jaiporu kuaa regua katy. Hae vy oo Jazer katy. 6 Hae gui ma
Gileade katy oo vy ova Cades peve, heteu kuery yvy re. Hae gui D-Ja
katy oo vy ojeapa jogueravy Sidom katy. 7 Hae vy ova Tiro tet ikorapa
vae py, hae gui heteu hae cananeu kuery rekoa hae javi rupi. Hae
gui ojeoi ju Jud regua Neguebe yvy katy Berseba peve. 8 Hae rami py
ikuai rae oitocentos mil avakue joe opua py kyxe oiporu kuaa vae.
Hae r Jud re ma quinhentos mil ikuai.
1Crnicas21.717
10 Hae
gui Davi heta vae kuery oipapa ukapa ma rire opya py oendu
ramo ndaeveia. Hae vy aipoei Senhor pe:
Ajejavy vaipa rae hae rami ajapoa py. Hae rami te a Senhor,
ajerure rembogue agu xee nerembiguai ajejavyague, inhak por ve
vae rami ajapo rire hei.
11 Ko ajeivei reve Davi ovy ramove Davi pegua imbaekuaa vae
aipoei:
Reipota pa sete maet re karuai ou ndeyvy re? Tyr pa mboapy jaxy
re renha ta reikovy nderovaigua kuery gui, hae kuery nemonha r? Tyr
pa reipota mboapy ra re mbaeaxy vaikue oiko ndeyvy re? Eiporavo ke
a, hae emombeu xembouare pe ambovai vaer hei.
14 Gade pe Davi ombovai:
Jerusalm ry Senhor-a guigua anjo tet omomba agu opo oupi hoamy
jave Senhor opytuu ma mbaemo vai omoingoa gui. Hae vy aipoei anjo
heta vae kuery mombaar ou vaekue pe:
Haeve ma, emboguejy ju ndepo hei. Hae vae jave ma anjo hia
jebuseu regua Arana mbaemo moayaty yvyiry.
17 Hae gui anjo heta vae kuery omomba r Davi oexa vy ojapukai
1Crnicas21.1827
18 Haevae rave profeta Gade ou Davi oa py. Hae vy aipoei:
Tereo na, ejapo Senhor pe pete altar-r jebuseu regua Arana
mbaemo moayaty py. 19 Gade ayvu rupi Senhor ojapo ukaague rami vy
Davi oo.
20 Hae gui Arana ma yvy re oa gui oexa huvixa guembiguai kuery
Ejopy hae eme Senhor pe remexe vae, reipota vae rei te. Apy
ma vaka ikuai reapy vy reme vaer. O avi yvyrape mbaemo moayaty
regua yxakr, canga guive o. 23 Xeruvixa, hae nunga hae javi ndepo py
Any, ndegui xee ajogua r hepyr por re, mbaeta Senhor Xeruete
pe namei r xevy ome rive pyre hei. Hae rami vy Davi ojogua
mbaemo moayaty, hae vaka re ma ome cinqenta hati vae prata
guigua. 25 Hae py ma Davi ojapo pete altar Senhor pe, hae vy ome
mbaemo oapy reve, pete rami ikuaia regua guive. Hae rami r hae
vae yvy re Senhor ojapo por jevy ramo Israel kuery ikuaia ry gui
mbaeaxy vaikue opytuu.
Jypyigua kuaxia huvixave
rei kuery rekokue oa
Jypyigua kuaxia huvixave rei kuery rekokue oa
Huvixa Davi omano rire tay Salomo ju o hekovia. Salomo pe Nhanderuete
ome avi hiarandur, opa mbae py oikuaa pota hae mbaemo oikuaapa rei
agu rami, ye rembe rupi ita kui ikuaia rami. ... Omombeu avi trs mil ayvu
arandua regua, hae gui mil e cinco mboraeir. ... Hae ramo hae javi regua
ou Salomo arandua oenduxe vy (4.29, 32, 34a). Nhanderuete ombojerovia
atyr Salomo ojapo pete templo ipor vaipa vae, ouro hae overa vae py
onhovmbaa. Mbovy rei e oguereko kavaju hae karxa joe opua pyguar.
Hae rami vy setecentos kunhague oguereko huvixa rajy meme, hae gui
trezentos tayxy jevy kuery. Hae vae kunhague ma ojapo amboae rami rei ipya
agu. Hae vy tujaive ma jave tayxy kuery ombopya rerova ete tuuete mboae
ramigua kuery re ju ombojerovia agu. Hae ramo opya re anhet rupi ve oiko
Senhor nguuete pe, nguu Davi oikoague rami e (11.34).
Salomo omano rire openaague ombojaoa moko henda py. Kuaray puku-a
katy opyta Jud regua, taykue opena agu. Hae r kuaray ijapuaia katy ma
Israel regua opyta, amboae kuery openaa. Hae vae mokove regua joe opu jepi
rakae.
Israel regua re opena rakae pete huvixa Acabe hery vae. Hae vae ma
Nhanderuete re ndojeroviai ramo ixupe profeta Elias ijayvu, tuuete ramigua Baal
pegua sacerdote kuery reve oeko a guive. Aipoei heta vae kuery pe: Rakae
peve r tu pendepya py ndapeikuaai rei pekuapy moko rupi rei vy? Senhor
ae ri Nhanderuete oiko ramo ixupe ete pendekuai. Hae vy xapya rei Baal ri
Nhanderuete oiko ramo ixupe pendekuai hei (18.21). Hae ramo Nhanderuete
ombovai vy tata ombou yva gui, opoakaa oexa uka vy.
1 Huvixa Davi tujai ete, hae heta maeta oguereko ma ramo ajukue py
1
579
1Reis1 580
3 Haerami vy Israel hae javi rupi oeka ojeoivy kunhatai iporve vae.
Hae vy Sunm pygua Abisague hery vae ojou vy ogueru huvixaa py.
4 Kunhata vae ma ipor ete vae. Huvixa re opena oikovy, oipytyva rupi
ray Benaia, profeta Nat, Simei, Re hae Davi rembiguai kuery ipya
guaxukueve vae ma voi.
9 Hae rire Adonias ma ita Zoelete py oa py oo vy ome mymba kuery
vexai, vaka hae ikyra ete vae oapy reve, Rogel katyi yvu o vae py. Hae
katy oenomba avi guyvy kuery huvixa ray ikuai vae, hae gui avakue Jud
pygua huvixa rembiguai kuery hae javive.b 10 Hae r profeta Nat ma noeno
toromongeta, reikove reve reo jepe agu, ndepia Salomo voi. 13 Tereo,
ejexa uka huvixa Davi pe. Hae vy aipore ixupe: Xeruvixa, reura ma e
teve xee nerembiguai pe? Mbaeta aipore vaekue: Ndepia Salomo ae
ma o r huvixave xerekovia, xerenda ry ae r o, re vaekue. Mbae re
tu havy Adonias ri huvixar onhemo? re r ixupe. 14 Hae gui huvixa
reve ndee ndeayvu teri reve ma xee voi ava r nderakykue. Hae vy xee
ju xeayvu r ndeayvuague rupi hei.
15 Hae gui Bate-Seba ma opy huvixa oa py oo vy ojexa uka ixupe.
a
1.56 Adonias ma Absalo ryvy (2Samuel3.25), te hae kuery ikuaia re tuu Davi
ndoikuaa potai (2Samuel14). b1.9 Adonias ma ngaru ojapo Nhanderuete peguar
merami te huvixa o agu rive, tykey Absalo ojapoague rami avi (2Samuel15.712).
581 1Reis1
vaka ray ikyrave vae hae vexai oata agu rami rei e. Oenomba avi
huvixa kuery hae javi, sacerdote Abiatar hae xondaro kuery ruvixa
Joabe. Hae r nderay Salomo ma hae noeno ukai. 20 Hae rami te
xeruvixa, Israel kuery hae javi ma ndere meme oma okuapy, ndee
ae reikuaa uka porve agu mavae ete pa nerenda ry oguapy vaera
nderekovia huvixar o agu. 21 Hae rami e r xeruvixa, neramo
kueryague rami nenhono pora r xee hae xepia Salomo voi orerereko
axya rei r joapo vai vaety rami rive hei.
22 Huvixa reve kunha vae ijayvu teri reve ova avi profeta Nat hae
kuery ikyrakueve vae, vexai kuery oata agu rami e guive. Hae vy
oeno ukapa huvixa ray kuery hae javi, xondaro kuery ruvixa hae
sacerdote Abiatar. Hae ramo hae kuery oguerovya vy okaru hae
oyu okuapy henonde py. Hae vy ixupe aipoei okuapy: Haeve ete
ma nhanderuvixave Adonias! hei okuapy. 26 Hae r xee nerembiguai
Anhet ete ajexavaia hae javi gui Senhor oikove vae xerepy
vaekue rery rupi aura vy aipoae: 30 Kovae ra pyve ajapo r ndevy
auraague. Mbaeta Senhor Israel kuery Ruete rery rupi aipoae vaekue:
Ndepia Salomo ae r o xee navei jave. Hae ae ju r oguapy xerenda
ry xerekovia, hae vaekue.
31 Hae ramo Bate-Seba ma huvixa renonde py ojeroa vy yvy peve
Hae rami vy tombopoaka xeruvixa Davi poakaa gui eteve voi hei.
38 Hae gui huvixa pegua xondaro kuery reve ojeoi sacerdote Zadoque,
profeta Nat hae Joiada ray Benaia. Huvixa Davi rymba mburikai ry
ae Salomo omo vy ogueraa okuapy Giom py. 39 Hae gui sacerdote
profeta Nat, Joiada ray Benaia hae ojeupegua xondaro kuery. Hae
583 1Reis1,2
gui Salomo ma huvixa renda ry oguapy ae. 47 Hae rami ae avi Davi
pora Senhor Israel kuery Ruete re, mbaeta ange nhandevy ombou
xerenda ry oguapy vaer, xee ae rexa py ma voi aexa vae, hei.
49 Hae rami r Adonias hexeve guar oeno vaekue oryryipa reve
Hae vae ma haevea rami ri oiko vae ramo ne petei hia ma voi
ndoai r yvy py. Hae r hexe ndaevei vae oa jaikuaa ramo omano
r hei. 53 Hae ramo guembiguai kuery Salomo omondouka r
2 Ova
ma ouvy Davi omano agu ra. Hae vy guay Salomo pe
1
oikoa rami ae reiko vy ijayvua oeja vaekue rejapopa agu, hae ojapo
uka vaekue, oipotaa, hae oikuaa uka vaekue lei Moiss ombopara
vaekue re oa rami, hae rami vy opa mbae rejapoa py reiko por agu,
mamo r reoa rupi rei. 4 Hae ramo re Senhor ndevy voi omo at
c
1.50 Templo py Adonias oike vy altar apyi ikuai vae re ojopy onhemboaxy ukaa rupi
(xodo21.1214).
1Reis2 584
onhe hae javi py, hae ramo ndoatai r nderekovia tenda Israel kuery
re openaaty ry o vae, hei vaekue.
5 Hae rami avi ndee ma reikuaa por Zeruia pia Joabe xeapo
vaiague, hae gui Israel pygua xondaro kuery ruvixa moko vae re voi:
Ner ray Abner hae Jter ray Amasa re. Hae vae kuery ma hae ojuka
joe nopuavei ma jave te. Hae rami vy ojepy joe opua jave py jouguy
omoague re. Hae nungakue py onhemongya, okukuaa hae oxapatu
voi.d 6 Hae nunga rupi ejapo hexe nearandua rami. Hae rami vy eja eme
Hae kuery vae regua taikuai riae nde-mesaa py okaru vae, mbaeta hae
rami ae xere opena karamboae nderykey Absalo gui anha jave py.
8 Hae gui apy ndereve avi oiko teri Benjamim regua Gera ray
Simei, Baurim pygua. Hae vae ma xevy ijayvu vaikue rei ete karamboae,
Maanaim katy aa jave py. Hae rami rire te Jordo yak rembe re
xerovaex vy ou ramo xee ma Senhor rery rupi aura vy aipoae
karamboae kyxe py ajuka e agu re. 9 Hae rami te a ma exa eme
ramo onhono pora tet Davi rekoague py ae. 11 Davi ma quarenta maet
re o huvixa Israel kuery re opena vae. Hebrom py ranhe opena sete maet
re, hae gui trinta e trs maet re ju Jerusalm py opena. 12 Hae rami py
Salomo ju o nguu Davi rekovia. Hae vy opa mbae py ipoakave tema ovy.
Adonias omanoague
13 Haegui Hagite pia Adonias ou Salomo xy Bate-Seba oa py. Hae
ramo ixupe kunha vae oporandu:
Haevepa reia rupi pa reju?
Ombovai:
Haevepa reia rupi rima hei. 14 Hae vy aipoeive ju:
Reikuaa por xee ae huvixa a agu rami aiko vaekue, hae Israel
kuery hae javi oar okuapy vaekue xee apena agu, te opena agu ma
xeryvy pe ju omboaxaa. Senhor gui ae ojopy hae rami agu. 16 Hae gui
d
2.57 Joabe ma Abner hae Amasa ojukaague omombeu 2Samuel3.2532 hae 20.910
py. Hae r Barzilai ray kuery Davi re opena porague omombeu 2Samuel17.2729 py.
585 1Reis2
ojerureague omombeu agu. Huvixa opu oxy reve nhovaex agu, hae
vy ojeroa henonde py. Hae gui guenda ry ju oguapy vy ogueru ruka
pete tenda oxy pe. Hae ramo oguapy oiny oiporu kuaa regua re. 20 Hae
vy aipoei:
Pete mbae kyri ete vae re tema ajerure ta ndevy. Eme e eme.
Huvixa ombovai:
Hai, ejerure tema. Xee name ei r ndevy hei.
21 Kunha vae aipoei:
Senhor pegua sacerdote-ve oiko agu. Hae rami py ojeupity Sil py Eli
ramymino kuery rekor re Senhor ijayvuague.f
e
2.2223 Adonias ojerureague omombeua r Salomo oendu vy ndojou pori, mbaeta
Sunm pygua Abisague Davi rayxy jevy rami ae ir oiko vaekue (1.14), hae pav oikuaa
r huvixa rayxykue re omenda vae huvixa jevyr oikoa rami (2Samuel16.2023).
f
2.27 Eli pe Senhor ijayvuague ma 1Samuel2.2733 py o.
1Reis2 586
ombojerovia aty katy Joabe ojava vy altar yvyiry oa. Hae ramo
Salomo Joiada ray Benaia omondouka vy aipoei:
Tereo ke, eroa.
30 Hae ramo Senhor ombojerovia aty py Benaia oo vy aipoei Joabe pe:
Ejapo havy aipoeiague rami vy. Eroa vy ejuka, hae gui enhono
por. Hae rami vy re xegui hae xeru ro pygua kuery gui reipea heko
por vae ruguy Joabe omo riveague re rombopaga agu o vaekue.
32 Hae rami r Joabe re ae ju r Senhor omo tuguy omoague re opaga
agu. Mbaeta moko avakue ixugui heko porve hae haeveve vae re
opu vy ojuka ete rire kyxe py, xeru Davi oikuaa e re. Hae vae ma Ner
ray Abner Israel kuery xondaro ruvixa vae, hae gui Jter ray Amasa
Jud pygua xondaro ruvixa. 33 Hae rami r Joabe re ae r o hae kuery
onhono por hoogue py ae, tekoa ea py. 35 Hae gui Joabe rekovia ma
huvixa omo Joiada ray Benaia xondaro ruvixar, hae r Abiatar rekovia
ma omo Zadoque sacerdote-r.
oo Gate katy, Aquis ro gui guembiguai kuery ogueru agu. Hae rami vy
Gate gui ogueru ju guembiguai kuery.
41 Salomo pe omombeua Simei Jerusalm gui Gate katy oo rire ojevy
ju maague. 42 Hae ramo huvixa oeno uka Simei. Hae vy aipoei ixupe:
Xee ndajapoi ri tyy rakae Senhor rery rupi reura agu rami?
Hae romongeta vy aipo ndaei teve rakae: Mar katy r rei reoa rave
remano r, ndaei ri tyy? Hae ramo xevy aipore vaekue: Haevea
rami ndeayvu aendu, re vaekue ri. 43 Mbae re havy nderejapoi ri
Ndepya re reikuaa por xeru Davi re rejapo vaiague hae javi. Hae
nunga rupi ndere ae ju Senhor ombou ta rejapo vaiague repy. 45 Hae r
3 Salomo
hatyu oikovy Egito pygua huvixa Fara re. Hae vy
1
ombojeroviaaty ikuai vae rupi oo vy mbaemo ome teri okuapy hae py,
mbaeta hae vae jave ma oo Senhor rery o atyr ndojapoai teri.
2Crnicas1.213
3 Salomo oayvu ete Senhor. Hae rami vy nguu Davi omboeague
rami oiko. Hae rami te yvy rupi ombojeroviaaty ikuai vae rupi teri
ome jepi mbaemo, heaku vae oapy guive. 4 Hae rami vy Gibeo katy
gueko pora rupi hae nerenonde rupi opya re anhet ete vae omo
reve. Reayvua rexa ukaa rupi ixupe reme pete tay hekovia o vaer,
a ojekuaa rami. 7 Hae rami vy Senhor Xeruete, xeru Davi rekovia xee
vaekue mbyte rupi aiko. Hae vae kuery ma heta raxa vae, ne aipapapa
rei vaer e vae. 9 Hae nunga rupi xee nerembiguai pe eme xepya
Hae rami agu re ae rejerure rire, reiko pukuve agu re, rerekopa
agu re, ne nderovaigua kuery omanomba agu re ma voi rejerure,
hae r nearandur re anho haevea ramigua reikuaa agu, 12 hae
avi xeayvuague hae ajapo uka vaekue rejapopa ramo xee amboetave r
ndera hei.
15 Hae gui ma Salomo omy vy oikuaa oexa rau raea. Hae vy
kunha vae voi oikuavi avi avai. Joa py ro vaekue, ne peteve ma voi
jipoi oo py ro jave, ore anhoi ae ro hae py. 19 Hae gui pyvy ma kovae
kunha vae piai omano, hiry onheno oupy rive ramo. 20 Hae gui pyt
mbyte xee nerembiguai ake teri ajupy jave hae vae ovy vy xejyva ry
gui xepiai oguerova vy ojyva ry ju omonheno. Hae r opiai omano
vaekue ma omonheno xejyva ry. 21 Ko rai jave avy amokambu agu te
xepiai omano ma rae merami. Hae gui kogue aikuaa pota r hae vae
avai aikuavi vaekue hei.
589 1Reis3,4
22 Hae
ramo amboae kunha vae aipoei:
Any, oikovei vae ma xepiai ae, ndepiai ae ma omano vaekue.
Hae r amboae ju ombovai:
Any, omano vaekue ma ndepia, xepiai ma oikove vae hei. Hae
rami ijayvu tema okuapy huvixa renonde py.
23 Hae ramo huvixa aipoei:
Peru pete kyxe xevy hei ramo huvixaa py oguerua pete kyxe.
25 Huvixa aipoei:
Peme avai oikove vae kunha jypygua pe. Pejuka eme tavy,
mbaeta pevae ma ixy ae hei.
28 Huvixa ijayvuague Israel kuery hae javi oendu vy omboete ete
4 Hae
gui Salomo opena oikovy Israel kuery hae javi re. 2 Povae
1
ma sacerdote ikuai. 5 Hae gui Nat ray Azarias ma opena vaety kuery
huvixa hae hoo pygua kuery hou vaer ojoua rupi. Hae kuery regua
pete-te ma maeta nhav ojou r pete jaxy reguar. 8 Hae kuery rery
Hesede ma Arubote rupi opena. Hae vae pegua ma Soc hae Hefer
1Reis4 590
yvy hae javi avi. 11 Ben-Abinadabe ma opena Dor yvy hae javi rupi.
Megido hae Bete-Se hae javi rupi. Hae vae ma Zaret katyi rupi opyta
Jezreel yvy guy katy, Bete-Se guive Abel-Meol peve, hae Jocmeo
tet rovai peve. 13 Ben-Geder ma Ramote-Gileade rupi opena. Hae vae
ma Manasss ray Jair rekoague Gileade re ikuai vae rupi opena. Opena
avi Bas regua Argobe tet o vae re, hae javi vy sessenta tet ikorapa
hae hok jokoa overa vae guigua vae meme. 14 Ido ray Ainadabe ma
guayxyr ogueraa pete Salomo rajy, Basemate hery vae. 16 Husai ray
Baan ma opena Aser hae Bealote rupi. 17 Parua ray Josaf ma Issacar
rupi opena. 18 El ray Simei ma Benjamim rupi opena. 19 Uri ray Geber
ma Gileade rupi opena amorreu kuery ruvixa Seom hae Bas pygua
huvixa Ogue yvykue re. Hae vae yvy re petei anho o opena vae.
ikuai vae re opena avi, Eufrates yak guive filisteu kuery yvy hae Egito
yvy peve. Hae pygua kuery ma mbaemo ome r okuapy Salomo pe,
ixupe ombaeapo r guive okuapy hae oikovea pukukue re. 22 Ko nhav
Salomo peguar ome r okuapy trinta ryru trigo iporve vae hae
sessenta ryru trigo mboae, 23 hae gui dez vaka ray ikyra vae, vinte vaka
ikora pygua, hae cem vexai, guaxu etei, guaxu puku, guaxu mir hae
guyra ikyrakue reii vae. 24 Mbaeta hae vae yvy hae javi rupi opena,
hae Eufrates yak yvry rupi Tifsa guive Gaza peve huvixa kuery ikuai
vae re. Hae gui ijyvy yvry hae javi rupi ma mbaeve rei ndoikoi. 25 Hae
rami py Jud hae Israel kuery ikuai pori. Salomo oikovea pukukue re
pete-te oguapy r okuapy ngoka py ae uva hae figoy ikuaia guy rupi,
D guive Berseba peve. 26 Salomo oguereko avi quarenta mil kavaju
oguy pygua karxa reraar, hae gui imboguataa kuery ma doze mil.
27 Hae gui tembiu re opena vaety kuery ojou r okuapy pete-te jaxy
reguar, huvixa Salomo hae i-mesa py ova vae pe rei, mbaeve oata e
agu rami. 28 Mamo r huvixa oa py ogueraa avi r cevada hae hiygue
Salomo hiaranduve vae. 31 Avakue ikuai vae hae javi gui hiaranduve,
ezrata Et gui voi, hae gui Maol ray kuery Hem, Calcol hae Darda gui
591 1Reis4,5
voi. Hae ramo hiarandua oendupaa hae javi regua ijyvry ikuai vae
rupi. 32 Omombeu avi trs mil ayvu arandu regua, hae gui mil e cinco
mboraeir. 33 Omombeu kuaa avi hogue vae hae javi, yary Lbano re
ikuai vae, hissopo kora ry henho vae guive. Omombeu avi mymba
kuery hae guyra ikuai vae, yvy rupi otyryry vae hae pira ikuai vae voi.
34 Hae ramo hae javi regua ou Salomo arandua oenduxe vy. Heta avi
2Crnicas2.116
5 Salomo-a
py Tiro pygua huvixa Hiro voi ombou guembiguai
1
rery o agu, xeru Davi pe ijayvuague rami vy. Hae vy aipoei vaekue:
Nderekovia nderay amo vaer vae ae r ojapo oo xerery o agu, hei
vaekue. 6 Hae nunga rupi ejaya na xevy yvyra yary Lbano yvy re ikuai
aipoei:
Taimaendua pora Senhor re a, mbaeta Davi pe pete tay
hiarandu ete vae ome heta vae kuery re opena vaer hei.
8 Hae rami vy Salomo oa py ju Hiro ombou guembiguai kuery
yvyra yary hae cipreste. 11 Hae gui Hiro pe ma Salomo ome vinte
mil ryru trigo hoo pygua kuery rembiur, hae vinte ryru azeite-r
oumbiri pyre. Hae rami ojapo maeta nhav. 12 Salomo pe Nhanderuete
1Reis5,6 592
ijayvuague rami vy ome hiarandur. Hae gui Hiro hae Salomo reve
pete rami ikuai, jogueroayvuague rami vy.
2Crnicas2.17,18
13 Israel
kuery vae regua avakue ma Salomo omombaeapo trinta mil.
14 Hae
vae kuery ma omondouka kuerei r Lbano katy, jaxya nhav re
dez mil r oo. Pete jaxya re ma ikuai r Lbano re, hae gui moko jaxya
re ma ngoo rupi r ikuai. Hae kuery herekoa ma Adoniro. 15 Salomo
oguereko avi oitenta mil mbaemo reraaty kuery, hae gui oitenta mil ju
yvyty rupi ita mbovoa kuery. 16 Salomo rembiguai trs mil e duzentos
avi ikuai joe opena vaety. Hae vae kuery ma ombaeapo vae kuery re
opena vy ojapo uka r mbaemo. 17 Huvixa ogueru ruka ita tuvixakueve
kuery voi. Yvyra hae ita omoatyr okuapy templo-r ojapo agu.
2Crnicas3.19
6 Egito
yvy gui Israel kuery ojeoipa rire ma quatrocentos maeta py
1
roka jaoa renonde katy o vae pya ma nove metros vae, henda ikya e
vae rami ae. Hae r ipuku-a katy ma quatro metros raxai. 4 Oo re omo
avi janela-r opy katy o vae gui oka katy ipoiivei vae. 5 Oo mbotya
re oka katy rupi ma ojapo opy jaor yvatevea py, henda ikya e vae
hae ikya e ete vae yvry rupi guive. 6 Pyra jypygua pya ma moko
vy oipyovmba yvyrape yary guigua py. 10 Hae gui oo re opy jao ojapo
12 Upe vae oo rejapo reikovy vae ma, xapya rei xeayvu aeja vaekue
rupi reiko ramo, hae aipotaa rejapopa, ajapo uka vae rejapo avi vy
hae vae rupi anho ri reiko, hae ramo ndevy pe ajapo r nderu Davi pe
593 1Reis6
yvyrape yary guigua py. Opyra guive ijaoia peve ojaoipa yvyrape py,
opy rupi. Hae r pyra ma ojaoi yvyrape cipreste guigua py. 16 Hae rami
ae yvyrape yary guigua py ojaoipa avi opy jaoi ijapy katy o vae, nove
metros ipya vae, pyra guive ijaoia peve. Hae vae opy jao ma henda
ikya e ete vaer ojapo. 17 Templo ropy ikya e vae puku-a ma dezoito
metros vae. 18 Hae gui yvyrape opy rupi omo mbyre ma ombojeguapa
hya hae yvoty raangaa py. Yary guigua anho ojekuaa, ita ma ne pete
hendai py ma voi ndojekuaai. 19 Ijapy katy ma oguereko katu henda
ikya e ete vaer, hae vae py omo agu Senhor guexeve guar
ojapo vaekue ryru. 20 Henda ikya e ete vae puku-a ma nove metros,
ipya hae yvatea hae rami ae avi nove metros vae meme. Ouro ete py
onhovmba, altar yary guigua voi ouro ete py onhov avi. 21 Opy rupi
voi Salomo onhovmba ouro ete py. Henda ikya e ete vae ropy rupi
omoat avi imoiny corrente ouro guigua, ouro py avi ojaoi rire. 22 Hae
rami py ouro py meme onhovmba opy rupi, altar henda ikya e ete
vae renonde py o vae voi.
2Crnicas3.1014
23 Henda ikya e ete vae pyguar ma yvyra oliveira gui ojapo avi
moko anjo ipepo vae raangaa. Pete-te yvatea ma irundy metros raxai
meme. 24 Pete-te anjo pepo puku-a ma moko metros raxai. Hae rami
vy irundy metros raxai o ipepo apy jovaive re. 25 Amboae anjo raangaa
raxai, hae rami ae amboae voi ramo. 27 Anjo raangaa ma opy omo.
Ipepo ma oipyo imoiny. Hae gui pete pepo ma ova oiny oo mbotya re,
hae r amboae pepo ma oo mbotya mboae re ova oiny. Hae rami vy
opy mbyte rupi peve mokove jovai gui opepo omova imoiny joe. 28 Hae
kyv rupi voi. 31 Henda ikya e ete vae rokr ma ojapo yvyrape
oliveira guigua gui. Hae r yvateve rupi guar hae ijytar ma ojapo vy
omboapyte rakua, pete nhiru ijapy vae o agu. 32 Okr ma moko
1Reis6,7 594
yvyrape oliveira guigua gui ojapo. Hae vy ombojeguapa anjo ipepo vae,
pindo hae yvoty ojepeapa vae raangaa py. Hae nunga hae javi ouro
py meme onhov, pindo hae anjo raangaa guive. 33 Henda ikya e vae
oikeaty ytar ma yvyra oliveira gui avi ojapo. Oikeaty ma ijapy irundy
vaer ojapo. 34 Hae vae okr ma moko yvyrape cipreste guigua gui
avi anjo, pindo hae yvoty ojepeapa vae raangaa py, hae vy onhovmba
ouro py, ombojeguaague rupi por. 36 Hae gui opy jao mbyte pygua
rupi omo avi ita ojaya pyre mboapy joaa rupi, hae gui pete joaa yvyra
yary guigua. 37 Irundy maeta py, moko jaxya zive epy re ma omo oo
Senhor pegua ytar. 38 Hae gui onze maeta py, oito jaxya bul epy re,
opa ete ma oo ojapoxeague rami, hexegua hae javi. Hae rami py sete
maet ogueraa Salomo ojapopa agu.
7 Hae
gui Salomo ngoor ojapo avi, treze maet ogueraa ojapopa
1
agu.
2 Ojapo avi oo Lbano kaaguy regua guigua. Ipuku-a ma quarenta e
cinco metros, ipya ma vinte e dois, hae yvatea ma treze raxai. Ijytar
ma irundy ryxy rupi omo imoamy yary guigua. Hae gui ijyta hia vae
ry omo ijaoia ytar, yary guigua meme ju. 3 Ijaoia ma yary guigua.
Opy jao ijyvry rupigua ma quarenta e cinco ikuai. Pete-te opy yvate
vae jao ma quinze o. Hae vae ma oyta re meme o. 4 Janela ma o avi
janela ikuai vae ma ijapy irundy vae meme, janela jova-jovai rupi o vae
hae javi.
6 Hae gui ma Salomo ojapo avi opy guaxur ijyta reta vae. Ipuku-a
ma vinte e dois metros, hae r ipya ma treze raxai. Hexeii rupi o avi
oike atyr ijyta vae, ijaoia reve.
7 Ojapo avi oo henda openaaty o agu. Hae py ma mbaemo re oikuaa
pota r. Hae nunga rupi oikuaa potaaty ea. Yary gui meme ojaoipa,
pyra guive ijaoia peve.
8 Hae r ngoo oke atyr ma ojapo oo henda openaaty oa rovai oka o
vae mbyte py, hae vae rami guar ae ojapo. Fara rajy Salomo rayxyr
ogueru vaekue ror avi ojapo, henda openaaty oa rami guar ae ju.
9 Hae vae oo hae javi ma ita iporve vae guigua, oaague rami ojaya
pyre meme, oka katy hae opy katy guar ojaya pyre anho oiporu, yvy
guive ijaoia rembe peve, hae oka katy rupi oka guaxu o vae peve.
10 Hae gui yvy re ijytar omo ita ovareve vae tuvixakueve, mboapy
ovarekueve oaague rupi ojaya pyre, yary voi. 12 Hae gui oka guaxu
yvry rupi ma o mboapy joaa ita ojaya pyre, hae irundya ma yary gui
595 1Reis7
ombojoa. Hae ramigua ae avi o Senhor pegua opy jao mbyte pygua,
hae oikeaty rupi voi.
13 Hae gui ma huvixa Salomo omondouka guembiguai kuery Tiro tet
gui Hiro ogueru agu. 14 Hae vae ma kunha Naftali regua imeve vae
pia. Tuu ma ava Tiro pygua overa vae re ombaeapo vaekue. Hiro ma
hiarandu raxa hae oikuaapa vae. Overa vae gui voi ojapo kuaapa vae.
Hae vae Salomo-a py ou ma vy ojapopa ojapo uka vae.g
2Crnicas3.1517
15 Ojapo
avi moko oo ytar overa vae guigua. Pete-te yvatea ma oito
metros, hae gui ix cinco metros raxai vae ojerea rupi. 16 Overa vae gui
ojapo avi moko ijyta ry guar. Pete-te yvatea ma moko metros raxai.
17 Ijyta ry guar ojapo vaekue ma ombojegua corrente oipoka pyre py.
Sete corrente ojapo pete rygua reguar, hae sete avi ojapo amboae
reguar. 18 Ojapo avi yvyraa raangaa moko ryxy corrente o vae ry
rupi ombojegua vy ojaoi agu ijyta rygua rupi. Hae rami ae avi ojapo
amboae yta ry rupi. 19 Ijyta ry ojekuaa vae ma yvoty rami meme, oo
henda oa vae py rami avi, moko metros vae meme. 20 Ijyta rygua re,
taangaa omo. Moko ryxy omo, hya guaxu reve jojavi ojapo avi. 25 Yy
g
7.1314 Tiro pygua huvixa ma Hiro avi (5.112). Hae r apy omombeu vae ma Hiro
mboae, overa vae re ombaeapo vae, huvixa e. h7.21 Tery Jaquim ma Imo ata
ea, hae r Boaz ma Imombaraetea ea, Nhanderuete re imaenduaa rupi omboery vy.
i
7.23 2Crnicas4.15
1Reis7 596
2Crnicas4.622
27Overavae gui ojapo avi dez ryru rendar. Pete-te ipuku-a hae
ipya ma moko metros raii, hae r yvatea ma pete metro raxai. 28 Po
o guary, vaka hae anjo ipepo vae raangaa. Ijyta re guary hae vaka
raangaa ikuai vae ry hae igury ma ombojegua avi. 30 Pete-te henda
ma irura irundy vae overa vae guigua meme. Iruray voi overa vae
guigua. Ipy irundy vae ry ma o yryru ytar mbaemo ryku gui ojapo
pyre. Hae vae yvry ombojegua. 31 Hiry o avi ijyta ojere vae. Hae
vae yvatea ma meio metro. Hiyvypy hoamy vae yta ma ojere rei
vae. Ipya ma meio metro raxa. Hexe o avi ijeguar. Imbotya ma ijapy
irundy vae, ojere rei e vae. 32 Irura irundy vae ma imbotya guy rupi
raios, hae mbyte regua voi ma overa vae ryku guigua meme. 34 Pete-
te hyru renda re, ijapy irundyve re o hendar. Hae vae voi hexegua
ae o. 35 Pete-te hyru renda ry re o pete ojere vae pete po yvatea
vae. Henda ry rupi mbaemo yta hae imbotya ikuai vae ma hexegua
ae o. 36 Hexegua ijyta hae imbotya ikuai vae re ma ojapo anjo, guary
hae pindo raangaa. Pete-te o agu haevea py ae. Ijyvry rupi o avi
ijeguar. 37 Hae rami vy ojapo dez hyru rendar. Pete-te ma overa vae
ryku guigua, joo rami meme tuvixa hae ojekuaa oiny vae voi.
38 Hae gui ojapo avi dez hya overa vae guigua. Pete-te ma oitocentos
litros raxai vae. Pete-te pya ma moko metros raii. Dez hyru renda ikuai
vae pete-te ry ma o pete hya. 39 Hae gui pete nhiru henda omo
opyve katy jaiporu kuaa regua re, hae r pete nhiru mboae ma jaiporu
kuaa ea re omo. Hae r hya guaxu ma omo jaiporu kuaa regua re,
kuaray puku-a hae oua katy rami. 40 Hae vae rire ma Hiro ojapo avi oja
guaxu, mbaemo reraa hae hya. Hae rami py ojapopa Senhor pegua opy
guar huvixa Salomo ojapo uka vaekue. 41 Hae vae ma moko oo ytar,
moko ojere vae oo yta ry o vaer, moko oipoka pyre moko ijyta rygua
reguar, 42 quatrocentos yvyraa raangaa moko oipoka pyre reve guar,
hae rami vy pete-te oipoka pyre re moko ryxy omo yvyraa raangaa,
ombojegua agu moko oo yta rygua, 43 dez hyru rendar, hae hiry dez
hya o vaer, 44 hya guaxu, hae igury doze vaka raangaa hia vaer,
45 oja guaxu, mbaemo reraa, hya mboae, hae vae tembiporu hae javi
Hiro ojapo huvixa Salomo pe, Senhor pegua opy guar. Hae javive
ma overa vae guigua omoexak mbyre meme. 46 Hae nungar ma huvixa
ojapo ukapa Jordo yak yvry mbaemo omboyku vy yapo por reia ry,
Sucote hae Zaret mbyte. 47 Hae nunga heta raxa ramo Salomo ndopeja
ukai. Hae rami vy ndoikuaa por potai overa vae guigua poyia re.
597 1Reis7,8
48 Salomo ojapo uka avi tembiporu Senhor pegua henda ikya e vae
reguar: altar ouro guigua, ouro guigua mesa hiry mbojape Senhor
renonde omoa agu, 49 tataendyy ouro etei guigua, pete nhiru ijaxu
ea re, hae pete nhiru ju ijaxua re omoa vaer henda ikya e ete
vae rexei. Yvoty raangaa, tataendyr hae tata mboguea ma ouro guigua
meme. 50 Hae gui hyai, tapy araa, hya, heaku por vae ryrur, tapy
ryrur, ouro etei guigua meme. Hae gui henda ikya e ete vae hae
templo ropy henda ikya e vae rok ma ouro guigua meme ojapo.
2Crnicas5.1
51Haerami py huvixa Salomo ojapo ukapa oo Senhor peguar.
Salomo ogueru avi mbaemo nguu Davi omboaxa ma voi vaekue: prata,
ouro hae tembiporu hae javi omomba Senhor pegua oo re mbaemo
hepyve vae reve.
2Crnicas5.214
8 Hae
gui Salomo omboatypa Israel regua nhomongeta vaety
1
huvixa Salomo-a py. Ngaru ojapoa py ijaty sete jaxya etanim epy vae
py. 3 Israel regua nhomongeta vaety kuery oupa ramo sacerdote kuery
oupi heravy Senhor ayvu ryru. 4 Hae vy yvy katy oguerova heravy
oguy nhemboaty oaty reve hae tembiporu ikya e vae hae py ikuai
vaekue hae javi. Sacerdote hae levita kuery ae ogueraa. 5 Hae r huvixa
Salomo hae Israel kuery onhemboaty vaekue hae javi reve ma hyru
renonde rupi ojeoi. Vexai hae vaka ojuka ojeoivy. Mymba kuery heta
raxa ramo oipapaa agu voi ndaevei.
6 Hae gui Senhor guexeve guar ojapo vaekue ryru ma sacerdote kuery
omo okuapy o agu py ae, templo ropyve henda ikya e vae py, henda
ikya e ete vae py ae, anjo raangaa ikuai vae pepo guy rupi. 7 Mbaeta anjo
pepo ma oipyo imoiny hyru itui agu ry rupi. Hae rami vy yvate rupi ojaoi
hyru hae yvyra poii hiyr ikuai vae. 8 Yvyra poii ipuku ete ramo henda
ikya e vae gui ojekuaa henda ikya e ete vae rexeii, vaeri oka katy gui
ma ndojekuaai. Hae py ma itui a peve. 9 Hae gui ayvu ryru py ma mbaeve
ndaipoi Horebe py Moiss itape omo vaekue e vy. Egito yvy gui Israel
kuery ojeoipa jave py hae kuery reve guexeve guar Senhor ojapo vaekue.
10 Hae gui henda ikya e vae gui sacerdote kuery o ju ramove pete
arai ou vy omony Senhor pegua opy rupi. 11 Hae ramo sacerdote kuery
2Crnicas6.111
12 Hae
gui Salomo aipoei:
Senhor aipoei vaekue pyta mbyte o agu re. 13 Hae rami r
anhet ete xee ajapo pete oo por, pete henda rakae r peve reiko agu
hei.j
14 Hae gui huvixa ojere vy ogueroayvu por Israel kuery onhemboaty
oo Senhor Israel kuery ruete rery o atyr ojapo agu. 18 Hae rami te
mbaeta xeru Davi rekovia xee a vy aguapy ma ainy tenda Israel kuery
re openaaty ry, Senhor ijayvuague rami vy. Hae rami vy ajapo ma
oo Senhor Israel kuery ruete rery o atyr. 21 Hae py ajapo avi ijayvu
ryru o agu. Hae vae py o itape nhaneramo kuery reve Egito yvy gui
Senhor oipea jave guexeve guar ojapo vaekue oa.
2Crnicas6.1242
22 Hae
gui Salomo ma Israel kuery hae javi oexaa py Senhor pegua
altar renonde py o. Hae vy yva katy opo oupi reve 23 aipoei:
Senhor Israel kuery ruete, ndoikoi amboae ndee rami guar ete yva
re ne yva guy yvy re voi, mbaeta nerembiguai kuery opya hae javi py
nerenonde rupi ikuai vae ndee rereko r ndereve guar rejapo vaekue
rami, hae remboaxya rupi. 24 Mbaeta rejapo ae ma nerembiguai xeru
8.1213 Nhanderuete Moiss reve ijayvu jave aipoei vaekue arai pyta py o agu, heta
j
vae kuery ijayvua oendu te oexa e agu (xodo19.9). Haekue rami ae avi templo
ropy henda ikya e ete vae py Senhor pegua hyru oa py ma pyt rei, janela no, hae
oikeaty onhemboty ramo, ajukue hokr omo mbyre Jesus omano jave omondoroa peve
(Mateus27.51).
599 1Reis8
oguapy oiny vaer, xapya rei xerenonde rupi nderay kuery voi ndee
reikoague rami ikuai agu omo por ramo, re vaekue. 26 Hae gui a
mbaeta yva ne yva yvatevea rupi peve voi nandejai r, hae vy kovae
oo xee ajapo vaekue py katuve ma ndaevei r. 28 Hae rami avi Senhor
rami vy ara py hae pyvy kovae oo re rema riae agu, hae kovae
henda Hae py r xerery o, reague re, kovae henda py nerembiguai
onhemboe oinya rendu agu. 30 Hae gui a, endu nerembiguai hae Israel
re. Hae rami vy embopaga ojejavy vaekue, hexe ae ojeapa agu ojapo
vaiague. Hae r haevea rami oiko vae ma emboeko por, haevea rami
oikoa repy reme vy.
33 Hae gui xapya rei ndevygua Israel kuery ndevy ojejavy rire
Israel kuery ojejavyague. Hae gui ejapo ju yvy tuu kuery pe reme
vaekue katy ojevy agu rami.
35 Hae gui xapya rei nderovai heta vae kuery ojejavypa rire yva
kuery, ndevygua Israel kuery ojejavyague. Emboe ju tape por rupi ikuai
agu, hae gui embou oky yvy ndevygua kuery ikuai agu reme vaekue ry.
37 Hae gui xapya rei kovae yvy re oiko r karuai e vy mbaeaxy
eperdoa. Ejapo, hae vy eme pete-te pe oikoague repy, hae kuery pya
re o vae reikuaapa vae vy, mbaeta ndee anhoi pav pya regua oikuaa
vae reiko. 40 Hae ramo nerenonde hae kuery ojererokyje agu, oreru
41 Hae gui amboae regua voi, ndevygua Israel kuery regua e ikuai
vaeri oyvy mombyrya gui ou avi r nderery rupi ikuai agu, 42 (mbaeta
hae kuery voi oendu r nderery yvateve vae omombeua r, hae ndejyva
reupi vy ndepoakaa rexa ukaague), hae gui hae kuery onhemboe avi
r kovae oo oa katy oma reve, 43 hae ramo endu ke yva re neamba py
rea gui, hae ejapopa amboae regua kuery ndevy ojerurea, hae rami vy
yvy regua hae javi nderery oikuaa agu, ndevygua Israel kuery rami hae
kuery voi nerenonde ojererokyjea rupi ikuai agu, hae oikuaapa agu
kovae oo xee ajapo vaekue py nderery remoague.
44 Hae gui xapya rei ndevygua kuery ojeoi r ngovaigua kuery
reve joe opu agu katy, hae gui tape rupi remondoukaa py onhemboe
r ndevy pe Senhor, kovae tet reiporavo vaekue hae kovae oo
nderery o atyr rejapo uka vaekue katy oma ramo 45 endu ke yva re
rerova r opya hae onhe hae javi py, yvy hovaigua kuery escravo-
r ogueraa ague py ae, hae vy ndevy onhemboe r okuapy oyvyr
tuu kuery pe reme vaekue katy oma reve, kovae tet hae kovae
oo nderery o atyr ajapo vaekue katy voi. 49 Hae ramo endu ke yva re
neamba py rea gui hae kuery onhemboe vy ojerure okuapya, hae ejapo
haevea rami. 50 Eperdoa ndevygua kuery ndevy ojejavyague, nderovai
rupi opa mbae py ojapo vai r. Ejapo escravo-r heraare kuery omboaxy
agu rami. 51 Mbaeta ndevygua kuery ma ndevy guar ae Egito yvy gui
reipea vaekue, tata rupa ferro guigua mbyte py ojexavaia gui. 52 Hae
rami vy eikuaa pota riae nerembiguai hae ndevygua Israel kuery ojerure
okuapya re, opa mbae re ndevy ojapukai r rendu agu. 53 Mbaeta
Senhor xeruete, ndee ma kovae yvy regua hae javi mbyte gui reipeapa
rakae ore ndevygua kuery ae orekuai agu, Egito yvy gui oreru kuery
reipeapa jave nerembiguai Moiss rupi ndeayvuague rami vy hei.
Israel kuery ijaty okuapy vae hae javi. Hae vy ijayvu at reve aipoei:
601 1Reis8,9
ixuguigua tape hae javi rupi nhandekuai agu, hae jajapopa agu ojapo
uka vaekue, ijayvuague hae oipotaa nhanderu kuery pe omombeu
vaekue. 59 Tove po rami xeayvu vy Senhor renonde rupi ajerurea to
riae Senhor Nhanderuete renonde py, ara py hae pyvy, hae rami
vy guembiguai hae ojeupegua Israel kuery oepy kuerei agu, ko
nhav nhaikoteva rami, 60 yvy regua hae javi oikuaa agu Senhor
2Crnicas7.410
62 Hae gui huvixa hae Israel kuery hexeve ikuai vae hae javi ma
mymba kuery ome okuapy Senhor renonde. 63 Salomo ma Senhor
reve pete rami ju ikuaia reguar ome avi vinte e dois mil vaka hae
cento e vinte mil vexai kuery. Hae rami py huvixa hae Israel kuery hae
javi reve Senhor pegua oo omboaxa okuapy ipo py. 64 Hae vae rave
huvixa omboaxa avi oka Senhor pegua oo rexei o vae. Mbaeta hae
py ae ome mymba oapy reve, hae hexeve pete rami ikuai agu regua
kyrakue. Mbaeta altar overa vae guigua Senhor renonde o vae ma
kyri ete r nomba reguai mymba oapy reve ome vae, mbaemo aju
guigua hae hexeve pete rami ikuai agu regua kyrakue oapy vae.
65 Hae vae jave ae avi Salomo ojapo ngaru oguyi py ikuai agu
Israel kuery hae javi reve.k Heta ete ijaty okuapy Senhor Nhanderuete
renonde py, Hamate tekoa py nhavaai hae Egito yak katyi gui ou
vaekue. Sete ra rire sete ra re ju, hae javi vy catorze ra re ikuai.
66 Ngaru oikoa py oito araa py ma omondoukapa heta vae kuery, hae r
hae kuery ju ogueroayvu por okuapy nguvixa. Hae gui mae ma ojeoipa
ju ngoo katy, ovya ete hae opya py oguerovya reve opa mbae py Senhor
guembiguai Davi pe ojapoague, hae ojeupegua Israel kuery pe guive.
2Crnicas7.1122
9 Hae
gui huvixa Salomo ojapopa ma oo Senhor peguar, ngoor
1
hae opa mbae onhembopyaa rami ojapoxe vaekue voi. 2 Hae ramo
k
8.65 Ngaru oguyi py ikuai agu regua ma hae kuery rekor Moiss rupi oeja pyre
(Levtico23.3336; Deuteronmio16.1315).
1Reis9 602
nderu Davi oikoague rami ndee voi reiko ramo, ndepya hae javi py
anhet ete rupi ae ri reiko vy ajapo uka vaekue, xeayvuague hae aipotaa
hae javi rejapopa ramo, 5 hae ramo rakae r peve guar amo at r
rami ri ramo xee aipeapa r Israel kuery ijyvyr ame vaekue gui, hae
kovae oo xerery o atyr aikyaopa vaekue voi mombyry amombopa
r xerenonde gui. Hae rami rire Israel kuery ikuai r yvy regua kuery
ojojai rei vy ijayvu rei okuapy agu rami. 8 Kovae oo ma a omboeteave
te hae vae jave py oague rupi oaxa vae kuery oexa vy onhemondyipa
r. Hae vy otuvy nhe hae aipoei r: Mbae re tu Senhor gu rami
ete ri ombovaipa uka kovae yvy hae kovae oo? hei r okuapy. 9 Hae
2Crnicas8.118
10 Vinte
maeta py mae ma Salomo ojapopa moko oo, Senhor
peguar hae ojeupe guar guive. 11 Hae Salomo oipotaa rami ixupe
Tiro pygua huvixa Hiro ma ombou yvyra yary hae cipreste guigua,
ouro guive. Hae gui Hiro pe ju Salomo omboaxa vinte tet Galilia
yvy regua. 12 Hae ramo guet Tiro gui Hiro oo oexa agu tet Salomo
ojapo agu, ngoor, hae gui Milo, Jerusalm korar, Hazor tet, Megido
9.13 Tery Cabul ma Mbaever ndovarei vae ea. Hae rami omboery ndojou pori vy.
l
603 1Reis9,10
hae Gezer tet avi, 16 mbaeta Egito pygua huvixa Fara ou vy Gezer tet
rupigua, 18 Baalate hae Tadmor, hae vae yvy re tekoa ea o vae py ae.
19 Ojapo avi tet mbaemo oguereko vae hae javi omo por atyr, hae
tet ikarxa ikuai agu, kavaju rygua kuery rekoar, hae Jerusalm py
ojapoxe vaekue hae javi, Lbano hae amboae yvy re openaa hae javi
rupi peve. 20 Hae gui okuave teri amorreu kuery regua, heteu, ferezeu,
heveu hae jebuseu kuery Israel kuery regua e ikuai vae. 21 Hae vae
rekoague py oague gui ova ju hoor Salomo ojapo uka vaekue py. Hae
gui mae ojapo Milo.m
25 Maeta nhav mboapykue kuerei r Salomo ome mymba kuery
oapy reve hae pete rami ikuai agu regua, altar Senhor peguar ojapo
vaekue ry. Senhor renonde altar o vae ry oapy uka avi heaku por
vae. Hae rami py ojapopa oo ixupe guar.
26 Eziom-Geber py huvixa Salomo ojapo avi kano guaxu, Elate
katyi, ye pyt vae yvry, Edom yvy re ae. 27 Hae vae kano guaxu
2Crnicas9.112
10 Hae
gui Sab pygua huvixa kunha oendu avi Salomo reko
1
9.24 Milo ma pete henda Jerusalm tet regua Salomo omombaraete vaekue.
m
1Reis10 604
ramo Sab pygua huvixa kunha oikuaa Salomo arandua hae javi, oexa
avi oo ojapo uka vaekue, 5 mesa ry tembiu oguerua vae, yvatekueve
ikuaiaty, hembiguai kuery ombaeapoa, ijao guive, karo rerua kuery hae
mymba kuery altar ry Senhor pe oapyaty. Hae vae hae javi oexa vy
onhemondyi rei oiny. 6 Hae vy aipoei huvixa pe:
vaekue, apy aju vy xee ae rexa py aexa ea ja. Anhet ne mbyte rupi
peve ma voi xevy nomombeuai vaekue, mbaeta ndereko omombeua
r aenduague gui nearandupave rae, rerekopave hae ndere imaendua
por mbyve ete vae. 8 Ovya ete okuapy nerembiguai avakue nerenonde
rupi ikuai vaety, mbaeta hae kuery oendu r nearandua rupi ndeayvua.
9 Taimaendua pora avi Senhor Nderuete re, mbaeta ndererovya
guigua, heta tembiu irr hae ita iporve vae guive. Ne petegueve ma
ndogueruai teri mbaemo por Sab pygua huvixa kunha Salomo pe
ome vaekue ramigua ete.
11 Hae gui Hiro mbae kano guaxu Ofir gui ouro ogueru vae ma hae
katy gui ogueru avi yvyra sndalo aygue hae ita iporve vae. 12 Hae
vae yvyra sndalo gui ma huvixa Salomo ojapo uka jopy-jopy ovyaty
Senhor pegua opy hae ngopy guar, hae gui mbaepu ix reta vae
hae mbaraka oporaei vae kuery peguar. Hae vae regua yvyra ma ne
petegueve ndogueruai teri hae py, hae a peve voi ndoexaavei hae vae
regua yvyra.
13 Hae gui Sab pygua huvixa kunha pe huvixa Salomo ju ome
2Crnicas1.1417; 9.1328
14 Hae
gui maeta nhav Salomo pe ouro oguerua vae poyikue ma
vinte e dois mil quilos, 15 mbaemo vendea kuery, mbaemo mboekoviaaty,
Arbia pygua huvixa hae ijyvy re opena vaety kuery ixupe ome
kuerei vae ryve. 16 Hae ramo ouro ombope pyre gui Salomo ojapo
duzentos huy jokoa tuvixave vae. Pete-te huy jokoar ma seis quilos
ouro opejaa. 17 Ouro ombope pyre gui ojapo avi trezentos huy jokoa
kyrve vae. Hae vae regua huy jokoar pete-te ma dois quilos raii
ouro opejaa. Hae vae ma oo Lbano kaaguy regua guigua py huvixa
omo por ukapa. 18 Huvixa ojapo avi pete tenda tuvixave vae marfim
605 1Reis10,11
guigua, hae vy onhovmba ouro ete py anho. 19 Hae vae tenda renonde
guar ma ojapo mboapy meme pyra. Henda kupe ma ojere rei vae. Ijyke
jovaive re ma omo avi jyva ytar oguapyaty yvry, hae ijyva yta yvry
ma moko guary raangaa omopu imoamy. 20 Mboapy meme pyra
ikuai vae ry ma doze avi omo guary raangaa, pete-te pyra apy
reguar. Hae vae nunga ma ne peteve huvixa pe ma voi ojapoa vae
teri. 21 Karo huvixa Salomo oyuaty vae ma guive r ouro guigua meme,
hae gui oo Lbano kaaguy regua guigua py tembiporu ikuai vae voi
ouro guigua meme avi. Hae vae re ne ruxi ma voi no prata, mbaeta
Salomo o jave prata rive nombovarei. 22 Mbaeta huvixa oguereko reta
ye rupi Trsis guigua kano guaxu, Hiro mbae reve omboguataa vae.
Mboapy maeta py kuerei r Trsis gui kano guaxu ojevy okuapy vy
ogueru ouro, prata, marfim, karaja hae jayru guaxu.
23 Hae rami vy yvy jave re huvixa kuery ikuai vae gui huvixa Salomo
ouro hae prata guigua, ajukue, tembiporu, kavaju hae mburika kunha,
tembiu irr guive. 26 Hae ramo Salomo oguerekopave ovy karxa hae
rami rive huvixa omboetave Jerusalm py, hae gui yary voi oata agu
rami e ojapo sicmoroy tekoa ea rupi ikuai vae rami rive. 28 Kavaju
Salomo rymbar ma Egito hae Cilcia yvy gui ogueru. Cilcia guigua
ma huvixa rembiguai mbaemo vendea kuery ae ogueru hepy oa rami.
29 Hae r Egito gui pete-te karxa ogueru r seiscentos hati vae repy
prata guigua re, hae r kavaju ma cento e cinqenta repy re. Hae rami
ae avi mbaemo vendea kuery ovende ju r heravy heteu hae Sria pygua
huvixa kuery peguar.
11 Hae
gui Fara rajy anho e huvixa Salomo oayvu, heta
1
aipoei ma voi vaekue Israel kuery pe: Pejoguereko eme hae kuery reve,
ne hae kuery ma voi tapenderereko eme, pendepya py penhembotavy
uka e agu tuuete kuery mboae re rive pevapa agu, hei rakae te
hae vae regua ae Salomo oayvu. 3 Hae rami vy setecentos kunhague
oguereko huvixa rajy meme, hae gui trezentos tayxy jevy kuery. Hae
vae kunhague ma ojapo amboae rami rei ipya agu rami. 4 Hae vy
tujaive ma jave tayxy kuery ombopya rerova ete tuuete mboae ramigua
1Reis11 606
pygua kuery xyete raangaa Astarote pe Salomo oiko, hae gui Amom
pygua kuery ruete Milcom ojeguarupy vae pe guive.
6 Hae rami vy Senhor renonde haeve vae Salomo ojapo vy
regua pe ojapo, hae kuery nguuete ramigua kuery pe heaku por vae
oapy hae mymba ojuka agu.
re Davi oiko jave ixondaro kuery ruvixa Joabe voi ou avi omanogue
onhono por agu. Hae vae jave py ojuka avakue Edom pygua hae javi.
16 (Mbaeta mboapy meme jaxy re Joabe oiko rakae hae py Israel pygua
xondaro kuery reve, Edom pygua avakue ojukapa peve.) 17 Hae vae jave
py Hadade kunumi teri reve onha ovy amongue avakue Edom pygua tuu
rembiguai kuery reve, Egito katy ojeoi agu. 18 Midi yvy gui ojeoi vy
21Hae
gui Egito yvy re Hadade oikoa py oendu Davi guamo
kueryague rami ndoikoveveii maa, hae ixondaro kuery ruvixa Joabe voi
omano ma avia. Hae ramo Hadade aipoei Fara pe:
Tajevy ju xerekoa katy.
22 Hae ramo Fara oporandu ixupe:
vae ma Eliada ray Rezom, opat Zob pygua huvixa Hadadezer gui
ojava vaekue. 24 Hae vae ma guembiguai kuery avakue omboaty vy
onhemoingo hae kuery ruvixa. Hae gui Davi pegua xondaro kuery
jojukapa rire hae kuery ma Damasco katy ojeoi. Hae py ma huvixaver
omo okuapy Rezom. 25 Hae vae ma Salomo oikovea pukukue re Israel
kuery rovaigua oiko. Hadade rami ae avi omoingo axy, Israel kuery re
ndaijaei vy Sria pygua kuery ruvixa onhemoingo rire.
oupi opo. Hae vae jave py Salomo ma Milo ojapoa rupi ombojoja yvy
nguu Davi rekoague rupi. 28 Hae gui Salomo oexa r Jeroboo ava ipya
guaxu hae oiko kuaa vae, kunumi ombaeapo kuaa vae ae. Hae ramo
omopena Jos ramymino kuery regua omombaeapo nheamby kuery
hae javi re.
29 Hae gui ma Jerusalm tet gui Jeroboo oguata vy tape rupi
nhovaex Sil pygua profeta Aas reve. Hae vae ma pete ao puku ipyaui
vae py onhemonde ovy, hae r hae kuery mokoi ikuai nhundy py.
30 Hae ramo Aas ao puku ipyaui vae ojee gui omboi vy omondoro. Doze
teri r ipo py, xerembiguai Davi hae Jerusalm tet re ama vy, Israel
kuery hae javi regua gui aiporavo rire. 33 Mbaeta xegui Salomo ojepea
aiporavo vaekue re ama vy, mbaeta Davi ma mbaemo ajapo uka vaekue
hae xeayvuague hae javi rupi oiko vaekue. 35 Hae r tay po gui ma aipea
reipota vae re rei, Israel pygua huvixa re vy. 38 Hae gui xee ajapo uka vae
hae javi ri rejapo ramo, hae xeguigua tape rupi reiko vy xerenonde rupi
haevea ramigua ri rejapo, xeayvuague hae ajapo uka vaekue remomba
ri xerembiguai Davi ojapoague rami avi, hae ramo xee aiko r ndereve,
hae ndevy ajapo r pete oo o riae vaer, Davi pe ajapo vaekue ramigua,
mbaeta ndevy pe amboaxa r Israel kuery re repena agu. 39 Hae r Davi
Egito yvy katy ojava, Egito pygua huvixa Sisaque reve jogueroayvu agu.
Hae py ae oiko Salomo omano peve.
2Crnicas9.2931
41Hae
gui ove rei tema Salomo rekokue regua. Hae rami avi
hiarandua hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia
Salomo rekokue oa re? 42 Quarenta maet re Salomo o huvixa
Jerusalm py, Israel kuery hae javi re openaa rupi. 43 Hae gui guamo
2Crnicas10.115
12 Hae
gui Roboo oo Siqum katy, mbaeta hae py Israel kuery
1
ray Jeroboo oendu. (Hae vae ma Egito yvy re teri oiko, huvixa
Salomo gui onhaague py. 3 Hae gui ju oenoa ramo) hae voi ou Israel
kuery hae javi ikuaia py, Roboo reve hae kuery jogueroayvu agu. Hae
rami vy aipoei okuapy Roboo pe:
4 Nderu ma orerereko axy ete vaekue. Hae gui a gui ma ndee
Tapeopa ju. Hae gui mboapy araa py ma peju ju xea py hei. Hae
ramo heta vae kuery ojeoipa.
n
11.36 Hendy vae heia ma huvixa rakaeve r oiko agu re ijayvu vy, hae Jesus Cristo
rekor re guive (1Reis15.4; 2Reis8.19; 2Crnicas21.7; Salmo 132.17; Lucas2.3032;
Joo8.12).
609 1Reis12
kuery ayvu re, mbaeta hae rami agu ma Senhor gui ae oiko, Nebate ray
Jeroboo pe Sil pygua Aas ijayvuague Senhor omoingo agu.
2Crnicas10.1619
16 Haegui Israel kuery hae javi oexa r ijayvua re huvixa Roboo
ndojapyxaka potai ramo ivai vaipa okuapy. Hae vy aipoei:
Mbae tu havy jareko Davi ramymino kuery reve? Jess ray reve
guar novei ri nhandevy! Israel kuery, jajeoipa nhandero katy! Havy
Davi ramymino kuery, pepena pendero re ae! hei okuapy. Hae rami
vy Israel kuery pete-te ojeoipa ju ngoo katy. 17 Hae r Jud regua tet
Israel kuery ojapipa ita py, hae ramo omano. Hae r huvixa Roboo ma
okarxa ogueraa nho vy onha ovy Jerusalm katy.
19 Hae rami py Israel kuery onhemoingo Davi ramymino kuery
Jeroboo ojevy ju maa oendu vy oeno uka onhemboaty okuapya py, hae
vy omo okuapy nguvixar. Mavaeve ndaikuai Davi ramymino kuery
rupive, Jud regua anho e vy.o
2Crnicas11.14
21Hae gui Jerusalm py Roboo ova ma vy omboatypa Jud hae
Benjamim kuery, cento e oitenta mil oiporavo pyre, joe opu kuaa vae
meme, Israel kuery rovai opu agu, hae kuery re Salomo ray Roboo
ju ipoaka agu rami ojapo agu. 22 Hae rami te Nhanderuete oayvu
ombou pete ava guemimboe Semaas hery vae pe. Hae vae pe aipoei:
23 Ndeayvu Salomo ray Roboo Jud pygua huvixa vae pe, hae
gui Jud hae Benjamim kuery pe, heta vae kuery rembyrekue pe guive.
Hae vy aipore: 24 Po rami Senhor ijayvu: Tapeo eme, pepu eme
ojeupe ae aipoei:
A ma nhi xepoakaa rgue py Davi ramymino kuery nho r
ipoaka. 27 Mbaeta kovae kuery ma Jerusalm tet katy oo jepi r
vae taangaa ma pete omo Betel py, hae r amboae ma D py. 30 Hae
ramia kuxa heta vae kuery ojejavy okuapy, D py voi ojeoi tema vy,
vaka ray raangaa rive pete-te omboete agu.
31 Yvy ikuaia rupi Jeroboo ojapo avi ombojerovia atyr. Hae vy
heta vae kuery regua rive omo sacerdote kueryr, Levi ramymino kuery
o
12.20 Apy Israel kuery heia ma dez-ve regua kuery Jud regua e ikuai vae re ijayvu
vy. Hae r amboae py ma jaikuaa r judeu kuery hae javi re ijayvua.
611 1Reis12,13
regua e te. 32 Hae gui irundy meme jaxya re quinze araa py ojapo pete
ngaru, Jud re ngaru oiko vae ramigua. Hae rami vy mbaemo oapy
okuapy altar ry. Haekue ramigua Betel tet py avi ojapo vy mbaemo
ome okuapy vaka ray raangaa ojapo vaekue pe. Betel py voi omo
sacerdote kueryr, yvy re ombojerovia atyr omopu mbyre peguar.
33 Hae gui oito jaxya re quinze araa py, hae ae oipotaa rami rive
oaangaague py ae, oo oiny Betel py altar ojapo uka vaekuea py. Hae py
voi ojapo ngaru Israel kuery pegua. Heaku por vae oapy avi hae py.
ojapukai reve ijayvu altar re. Senhor aipoei ukaague rami vy aipoei:
Altar, altar! Nhanderuete ijayvu po rami: Ma, oiko r pete Davi
ro pygua ramymino, Josias hery vae. Hae vae ma ndery oapy r
sacerdote kuery yvy regua, ndery hae vae kuery heaku por vae
oapy vaekue ae. Hae rami py ndery oapya r nhande vae kgue, hei.
3 Hae vae rave ma omombeu avi mbaemo kuaa ukaar. Hae vy
aipoei:
Po rami Senhor omombeu uka mbaemo kuaa ukaar. Ma, altar
ovopa rive r, hae vy hiry tanhimbu o vaekue voi onhemba r
hei.
4 Hae rami Nhanderuete remimboe Betel pygua altar re ijayvu r
Eju xerupive xero py, hae heu mbaemo nembaraete agu. Hae r
xee ma ame r mbaemo ndevy.
8 Hae rami te Nhanderuete remimboe vae ombovai huvixa pe:
tape rejuague rupi, hei vaekue. 10 Hae rami vy ojepea vy amboae tape
Mavae tape rupi havy oo? hei ramo tay kuery oexa uka tape
Nhanderuete remimboe Jud guigua ooague.
13 Hae gui ma guay kuery pe aipoeive ju:
rakykue. Hae vy oupity yvyra carvalho guy py oguapy oiny r. Hae rami
vy aipoei ixupe:
Ndee ae pa Nhanderuete remimboe Jud gui reju vaekue?
Ombovai:
Xee ae ri hei.
15 Hae ramo aipoei:
Xee voi profeta aiko ndee rami ae. Hae Senhor ayvu rupi pete
anjo aipoei xevy: Ejapo ke nderupive ndero py ojevy agu rami,
mbojape hou hae yy oyu agu, hei vaekue hei ijapua rupi. 19 Hae
aipoei:
Po rami ijayvu Senhor: Nerenhe rendui rae Senhor, nderejapoi
Senhor nderuete ojapo uka vaekue. 22 Hae rami rgue py rejevy vy reu
25 Haerupi oguata vae kuery oaxa vy oexa okuapy hetekue tape rupi itui
r, hae guary voi hetekue yvyiry hia r. Hae vy ojeoi vy profeta tujai
vae rekoa py omombeu.
26 Hae gui profeta joguerojevyare hae nunga oendu vy aipoei:
14 Hae
vae jave py Jeroboo ray Abias imbaeaxy. 2 Hae ramo
1
guayxy pe aipoei:
Tereo ai ma voi, ejexa uka amboae rami, Jeroboo rayxy teve
ea e agu. Hae vy tereo Sil py. Hae py ma oiko profeta Aas, kovae
kuery ruvixar xee a agu re ijayvua ma voi vaekue. 3 Eraa avi dez
mbojape, xipai hae pete ryru ei. Eva oa py hexeve ndeayvu agu. Hae
ramo hae ma omombeu r xeray re oiko ra hei.
4 Hae ramo Jeroboo rayxy oiko hae rami ae. Hae vy opu ovy Sil
katy, hae Aas ro py ova. Hae r Aas ma tujai ete vy ndoexavei ma.
5 Hae gui Senhor aipoei Aas pe.
1Reis14 614
aipoei:
Eike ke, Jeroboo rayxy. Mbae re tu amboae rami rejexa ukaxe?
Mbaeta ndevy pe haxy vae amombeu agu rami aiko. 7 Tereo ju, aipore
Jeroboo pe: Po rami ijayvu Senhor Israel kuery ruete vae: Xee ma
heta vae kuery mbyte gui roiporavo vy romo huvixa Israel kuery re
repena vaer. 8 Davi ro pygua kuery poakaa aipea vy ndevy ju amboaxa,
mbaemo vai anho rejapo, huvixa re e mbove ikuai vaekue hae javi
gui ndereko vaive ete vy. Hae vy amboae tuuete kuery raangaar rejapo
avi mbaemo ryku gui rive, xembopoxy agu rami. Hae rami vy ndekupe
rive rerova xea katy. 10 Hae nunga rupi Jeroboo ro pygua kuery ry xee
ndepy remova ramove ndepiai omano r. 13 Hae ramo Israel kuery hae
javi ojaeopa reve r onhono por. Hae rami avi Jeroboo ray kuery
vae regua ma hae vae anhoi r onhono pora, mbaeta Jeroboo ro
pygua kuery regua hae vae re anho o Senhor ojou por vae. 14 Hae
Ngoo py ova ramove avai vae omano ma. 18 Hae ramo Israel kuery hae
teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oa re? 20 Vinte e dois
2Crnicas12.116
21Hae
gui Salomo ray Roboo ma Jud re o huvixa. Ixy ma Amom
guigua, Naam hery vae. Quarenta e um maet ma oguerekoa py
Roboo omboypy huvixa o agu, hae gui dezessete maet re peve opena
Jerusalm py. Hae vae tet ma Israel re ikuai vae gui Senhor oiporavo
vaekue hery o agu. 22 Hae gui ma Jud pygua kuery haeve ete vae
raangaa, ita hae yvyra taangaar yvy ikuai vae ry, hae yvyra ikuai
vae guy rupi. 24 Ijyvy re ikuai avi avakue taangaa pegua itavy rei vae.
Hae rami vy ojapo okuapy haeve vae yvy regua Israel kuery renonde
gui Senhor oipea vaekue ikuaiague rami rive.
25 Hae gui pete nhiru maeta re ma Roboo huvixa o jave py Egito
Senhor pegua opy hae huvixa ropy iporgueve o vaekue. Ogueraa avi
huy jokoar ouro guigua Salomo ojapo vaekue. 27 Hae gui hae vaekue
r huy jokoa. Hae rire ogueru kuerei r opy jao hara kuery ikuaiaty
py.
29 Hae gui ove rei tema Roboo rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 30 Jeroboo kuery reve Roboo kuery jogueroa okuapy
kueryague rami. Hae gui hae kuery reve onhono pora tet Davi
rekoague py. Ixy rery ma Naam, Amom guigua. Hae gui tay Abias ju o
nguu rekovia.
2Crnicas13.122
15 Hae
gui Nebate ray Jeroboo dezoito maet re ma huvixa
1
maet re opena Jerusalm py. Ixy ma Absalo rajy Maaca. 3 Hae vae
rami te Senhor tuuete Davi re oma vy hekovia omo pete hendy vae
Jerusalm py, hae vae oiko rire tay ju omoingo vy. Hae rami vy omo
1Reis15 616
hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua
huvixa kuery rekokue oa re? Oiko avi rakae Abias hae Jeroboo kuery
reve joe opua. 8 Hae gui ma Abias ndoikoveveii ma guamo kueryague
rami. Hae ramo onhono pora tet Davi rekoague py. Hae gui tay Asa ju
o nguu rekovia.
2Crnicas14.18; 15.1616.14
9Hae
gui Israel pygua huvixa Jeroboo vinte maeta re ma o jave
py Asa o Jud pygua huvixar. 10 Hae vae ma quarenta e um maet re
opena Jerusalm py. Ijaryi ma Absalo rajy Maaca hery vae. 11 Hae gui
Asa ma Senhor renonde rupi haevea rami oiko, guamo Davi rami ae.
12 Mbaeta oyvy gui oipeapa avakue taangaa pegua itavy rei vaekue,
oitypa avi taangaa nguu kuery ojapo vaekue. 13 Ojaryi Maaca eteve voi
oipea huvixa xy poakaa gui, mbaeta hae vae ma yvyra gui taangaa
ojeguaru pyr ojapo uka rire. Hae r Asa ma taangaa ombovaipa vy
oapypa Cedrom yvyugua py. 14 Hae rami te yvy rupi ombojerovia
Ram tet, Jud pygua huvixa Asa openaa gui mavaeve oo e agu, ne
ovaa e agu hae py. 18 Hae ramo Asa oipeapa ouro hae prata Senhor
pegua opy o teri vae, hae huvixa ropy omo por mbyre voi. Hae vy
guembiguai kuery po py huvixa Asa omboaxapa vy omondoukapa Sria
pygua huvixa Ben-Hadade pe, Damasco tet py oa py. Hae vae ma
Heziom ramymino Tabrimom ray. Hae vy ixupe aipoei uka:
19 Jajapo ke jomeme nhandekuai pori agu, nderu xeru reve ikuaiague
rami. Neexa, aru ruka ndevy ame rive vae, prata hae ouro. Hae r tereo,
Israel pygua huvixa Baasa-a py embovaipa hexeve guar rejapo vaekue,
xeret ojokoa gui ojepea agu hei uka. 20 Hae ramo Asa ijayvua Ben-
Hadade oendu vy xondaro ruvixa kuery omondouka Israel kuery ret re opu
agu. Hae rami vy oitypa Ijom, D, Abel-Bete-Maaca hae Quinerete tekoa
p
15.4 Hendy vae heia ma hekovia huvixa mboae rakaeve r oiko vaer re ijayvu vy
(1Reis11.36).
617 1Reis15,16
hae javi rupi, Naftali yvy rupi voi. 21 Hae nunga Baasa oendu vy opytuu
Ram tet ojokoa gui, hae vy Tirza tekoa py ju opyta. 22 Hae ramo huvixa
Asa ma Judia hae javi rupi omombeu uka oupaa vy Ram gui oguerupaa ju
agu ita hae yvyra huvixa Baasa ojokoa py oiporu vaekue. Hae vaekue py
ma huvixa Asa ju ojapo Geba tet Benjamim regua hae Mispa.
23 Hae gui ove rei tema Asa rekokue regua. Hae rami avi ipoakaague,
rami. Hae ramo onhono pora tet Davi rekoague py, tuu kuery ituia py
ae. Hae gui tay Josaf ju o nguu rekovia.
haeve vae ojapo oikovy nguu oikoague rami, hae nguu Israel kuery
oguerojejavypaague rupi ae.
27 Hae ramo hexe Issacar regua Aas ray Baasa opu vy oity filisteu
kuery rekoa Gibetom py, Gibetom tekoa Nadabe hae Israel kuery hae
javi ojokopa jave. 28 Hae vy Baasa ma Jud pygua huvixa Asa o jave
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 32 Asa hae Israel pygua huvixa Baasa ikuaia pukukue re
ojapo haeve vae. Hae vy Jeroboo ojejavyague rupi ae oiko, hae Israel
kuery oguerojejavypa ague rupi.
16 Hae
gui Senhor oayvu ombou Hanani ray Je pe. Baasa rovai
1
ijayvu vy aipoei:
1Reis16 618
Baasa guigua kuery tet rupi omano vaekue jagua kuery houpa r, hae
r mbaety rupi omano vaekue ma guyra yvate rupigua r hou hei.
5 Hae gui ove rei tema Baasa rekokue regua. Hae rami avi opoakaa
rupi mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re? 6 Hae gui Baasa ndoikoveveii ma guamo
kueryague rami. Hae ramo onhono pora Tirza py ae. Hae gui tay El
ju o nguu rekovia. 7 Hae rami agu ae Senhor oayvu ombou Hanani
vy ojuka ete, Jud pygua huvixa Asa vinte e sete maeta re ma o jave.
Hae vy hae ae ju o hekovia. 11 Hae vae ma tenda openaaty ry o ypy
Baasa rovai Senhor oayvu ombouague rami vy. 13 Baasa hae tay El
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery
rekokue oa re?
18 Hae
gui Zinri ma tet re ipoakaa ta ma ramo oexa vy oo huvixa
ropy imbaraetevea py. Hae py oike ma vy oa ry omoendypa vy omano.
19 Ojejavyague re ae omano, Senhor renonde haeve vae ojapo rire,
rovai opuague hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia
Israel pygua huvixa kuery rekokue oa re?
okuapy Ginate ray Tibni rupive oo vaekue re. Hae gui Tibni omano
ramo Onri ae ju opena. 23 Hae rami py Jud pygua huvixa Asa trinta e
gui Semer gui ojogua Samaria yvyty sessenta e seis quilos prata re, hae
vy omombaraete. Yvyty ry tet ojapo vaekue ma omboery Samaria,
Semer yvy jakue rery rupi.
25 Onri ma Senhor renonde ojapo oikovy haeve vae. Hae oiko e
mbove ikuai vaekue gui ojapo vaive. 26 Nebate ray Jeroboo oikoague
hae javi rupi oiko, Israel kuery oguerojejavypa ague rupi. Hae vy
Senhor Israel kuery ruete ipoxy agu rami ojapo taangaar ojapoa py.
27 Hae gui ove rei tema Onri rekokue regua. Hae rami avi opoakaa
oexa ukaa rupi mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel
pygua huvixa kuery rekokue oa re? 28 Hae gui Onri ndoikoveveii ma
guamo kueryague rami. Hae ramo onhono pora Samaria py. Hae gui
tay Acabe ju o nguu rekovia.
Senhor renonde ojapo oikovy haeve vae, hae oiko e mbove ikuai
vae gui heko vaive vae. 31 Nebate ray Jeroboo ojejavyague rupi anho
e oiko, guayxyr ogueraa avi Sidom pygua huvixa Etbaal rajy Jezabel.
Hae vy ova vy Baal pegua ete oiko, ombojerovia ete. 32 Hae vy pete
altar Baal peguar ojapo Samaria py, Baal peguar oo ojapo vaekue
py ae. 33 Acabe omopu avi imoamy yvyra mbaemo raangaar. Hae
vy hae oiko e mbove Israel pygua huvixa kuery ikuai vaekue gui
haeveve vae ojapo, Senhor Israel kuery ruete ombopoxy agu rami
rive. 34 Hae vae o jave Betel pygua Hiel ojapo ju Jeric. Ikora ytar omo
1Reis16,17 620
jave omano tay jypykue Abiro. Hae gui ikora rok omo jave ma Segube
ju omano ijapyre vaekue, Num ray Josu rupi Senhor ijayvuague rami
vy.q
17 Hae
gui Gileade gui ou Tisb pygua Elias. Hae vae ma aipoei
1
Acabe pe:
Anhet ete Senhor Israel kuery ruete henonde aikoa vae rekove
rupi aura vy aipoae: Ndoai r yxapy ne oky kovae maet guive, xee
aipoae jevy ea ja hei.
2 Hae gui Senhor oayvu tegue ju ombou Elias pe. Hae vy aipoei:
3 Ejepea ke apy gui, hae tereo kuaray oua katy. Enhemi Querite
yak yvry rupi, Jordo yak rovai. 4 Hae vae yak gui ae r reyu
oiko Jordo yak rovai Querite yak yvry. 6 Hae gui kombai nhav
ixupe xapir ogueru jepi r mbojape hae xoo. Kaarui jave ju r ogueru
mbojape hae xoo. Hae r yak gui ae oyu oikovy. 7 Hae gui kueve ma
r hae py oiko pete kunha imeve vae xak omonoa rupi. Hae r
onhenduka vy aipoei kunha vae pe:
Ajerure ndevy, eru ke xevy pete ryru yy ayu agu.
11 Hae r kunha vae yy re oo ta ramo onhenduka jevy vy aipoei:
Anhet ete Senhor nderuete oikove vae rery rupi aura vy aipoae:
Mbaeve ndarekoi ojykue ma voi. O vae ma pete poi trigo oja py, hae
ruxi azeite hyru py. Ema, ko ma moko yvyra rakguei ajopy vaekue,
tembiui ajapo agu xevy hae xepia pe. Hae vae roupa ma rire romano
r hei.
13 Hae ramo Elias aipoei:
Ekyje eme. Tereo hae ejapo tema xeayvuague. Jypy ma xevy ranhe
ejapo pete mbojapei, hae vy eru apy oka katy. Hae gui mae ejapove
q
16.34 Josu6.26
621 1Reis17,18
kunha vae hae hoo pygua kuery hae javi reve okaru okuapy, mbovy ra
re e. 16 Oja py trigo o vae ndopavei, azeite voi ndoatai hyru py, Elias pe
Emboaxa havy ndepia xevy hei. Hae vy ixy jyva ry gui ojopy
vy ogueraa opy jao yvateve hae aei okeaty py. Hae vy omonheno ngupa
rupi. 20 Hae gui ma ojapukai oiny Senhor pe. Hae vy aipoei:
18 Are
ma rire mboapy maeta py ma Senhor oayvu ombou ju
1
ma karuai ndaevei ete Samaria tet py. 3 Hae gui Acabe oeno mbaemo
Tereo xeyvy re yak ryapy hae yupa ikuai vae hae javi rupi. Xapya
rei jajou r nhu pyau xerymba kuery kavaju hae mburikai jaraa jepe
nho agu, omanomba e agu hei. 6 Hae gui mokove ma yvy rupi
joa katy e ojeoi oikuaa pota agu. Acabe oo pete tape rupi, hae r
Obadias ma amboae tape rupi oo avi hae aei.
7 Hae gui Obadias tape rupi ooa rupi Elias reve nhovaex xapya.
vae rupi aura vy aipoae: Mamo r yvy regua ikuaia hae huvixa kuery
ipoakaa rupi ma voi xeruvixa guembiguai kuery omondouka ndereka
vy. Hae gui hae pygua kuery Apy ma no, hei te hae kuery pe huvixa
oura uka guive nandejouiague rami. 11 Hae gui a ma ndee aipore
ju r, mar katy paa xee aikuaa e re. Hae gui reague py huvixa
Acabe aru vy ndorojoui ramo xejuka r. Hae rami avi xee nerembiguai
Senhor re ajerovia vae xekunumi guive. 13 Hae gui xeruvixa, ndevy pe
Anhet ete Senhor ixondaro reta vae henonde rupi aikoa vae
rekove rupi aura vy aipoae: Ave ajexa uka r Acabe pe hei.
16 Hae ramo mae Obadias oo Acabe-a py, ixupe omombeu. Hae ramo
Israel kuery hae javi, Carmelo yvyty ry. Toupa avi quatrocentos e
623 1Reis18
Xee anhoi aikove Senhor pegua profeta kuery vae regua. Hae
r Baal pegua profeta kuery ma quatrocentos e cinqenta avakue ikuai.
23 A ma peru orevy moko vaka ray. Tove amboae kuery ranhe toiporavo
pete vaka ray, hae tomboaypa. Hae vy tomo xak ry, te tomboja
eme guive tata. Hae gui xee voi amboae vaka ray areko katu vy amo
r xak ry, tata amboja e re avi. 24 Hae gui ma pe kuery pejapukai
onhekyx okuapy kyxe hae huy py, huguy onhemba peve. 29 Kuaray
1Reis18 624
mbyte rire ma te hae kuery ojapukai teri, mbaemo aju guigua omea
agu hora peve. Hae rami te nombovaia nhendui, ndojapyxakaai ae
tema.
30 Hae gui mae ma Elias aipoei heta vae kuery hae javi pe:
Senhor rery rupi guar. Altar yvry rupi ojoo yy raper tuvixave vae,
mbaemo ray ryrukue vinte quilo vae rami. 33 Hae gui xak omo vy
Pemony ke irundy yryru. Penho xoo ry, hae xak ikuai vae hae
javi rupi.
Aipoeive ju:
Tegue ju pejapo hei ramo ojapo ju okuapy.
Aipoeive ju:
Tegue ju pejapo mboapykuer hei ramo mboapykuea ma ojapo
okuapy. 35 Hae ramo altar yvry rupi peve yy oxyry vy omonymba
ojooague.
36 Hae gui mbaemo aju guigua omea agu jave ma profeta Elias ju
agu ndee ae Senhor Oreruete reikoa, hae ndejeupe guar hae kuery
pya rerupa jevy ra hei.
38 Hae gui ma Senhor-a gui tata hoa vy oapypa xoo omo mbyre,
xak, ita hae yvy voi, omombirupa avi yy ojooague rupi o vaekue.
39 Hae nunga heta vae kuery oexa vy guenapy re ikuai ngova yvy re
Tereo, ekaru hae eyu, mbaeta onhendu ma ouvy oky jaea revovo!
hei.
42 Hae ramo Acabe oyu hae okaru agu katy oo jave Elias o ovy
Carmelo yvyty re. Hae py ojeroa oiny yvy katy, guenapy re ngova
omova reve. 43 Hae vy aipoei guembiguai kunumi vae pe:
19 Hae
gui Jezabel pe Acabe omombeupa Elias ojapo vaekue,
1
vy Berseba tet py ova, Jud yvy re ae. Hae py oeja ovy guembiguai
kunumi vae.
4 Hae gui hae anho oove ju tekoa ea katy, pete ra re oguata. Hae
py ova vy oguapy oiny pete yvyra zimbro hia vae yvypy py. Hae vy
ojerure oiny omano agu re. Hae vy aipoei:
Senhor, haeve ma, a eipea xerekove, mbaeta xeru kuery gui
xereko porve vae ae hei. 5 Hae vy onheno vy oke oupy zimbro hia
mbojape ita raku ry ojy vaekue, hae pete yryru. Hae vy okaru hae
oyu. Hae gui oke ju.
7 Tegue ju ou Senhor guigua anjo. Omomy vy aipoei ixupe:
1Reis19 626
Evy ke, ekaru, mbaeta reguata agu mombyry vaipa teri hei.
8 Hae ramo ovy vy okaru hae oyu ju. Hae vae tembiu gui imbaraete
ma vy oguatave ju quarenta ra hae quarenta pyt re, Nhanderuete
pegua Horebe yvyty py ova peve.
9 Hae py ma pete itakua o vae py oike vy oaxa oiny pete pyt. Hae
rire ojekuaa tata, te Senhor ma no tata py. Hae gui ma tata oaxa
rire pete ayvu onhendu mbegueii hae haeve reii vae. 13 Hae vae ma
remo avi r Israel pygua huvixar. Hae gui Abel-Meol pygua Safate
ray Eliseu ma remo r profeta-r nderekovia. 17 Hae gui Hazael kyxe
Israel kuery vae regua. Hae vae kuery ma Baal renonde guenapy re o
vae, hae haangaa ojuru rayvu vae meme.
r
19.10,14,18 Romanos11.34
627 1Reis19,20
aipoei ixupe:
Taa ranhe taxarura xeru hae hai pe ayvua rupi, hae gui ma aa r
nderupive.
Elias ombovai:
Tereo havy, hae gui ejevy ju. Mbaeta reikuaa por ma ndevy
ajapoague hei. 21 Elias oa gui Eliseu ojepea ranhe vy ojevy moko
vaka ombaeapo vae ikuaia py. Mokove ojopy vy ojuka, hae ijajuy regua
canga omoendy vy oexy hookue. Hae vy heta vae kuery pe omemba
ramo houpa okuapy. Hae gui mae ma ojepea ouvy vy Elias rupive oo
ipytyvar.
20 Hae
gui Sria pygua huvixa Ben-Hadade omboatypa oxondaro
1
kuery hae javi. Hexeve ikuai avi trinta e dois huvixa kuery,
kavaju kuery hae karxa. Hae kuery ojeoi vy Samaria tet ojokopa hae
kuery rovai opua rupi. 2 Hae gui tet katy omondouka Israel kuery
Xeruvixa, ndeayvua rami ae tema toiko. Xee hae opa mbae areko
vae hae javi ma ndevy guar meme hei.
5 Hae gui imombeuare kuery tegue ju ou vy aipoei okuapy:
vaety kuery oyvy re ikuai vae. Hae vy aipoei hae kuery pe:
Peikuaa ae hae vae ava haeve vae anho ojapoxe oikovya.
Mbaeta xerayxy hae xeray kuery, hae gui prata hae ouro guive ome
ukapa ramo xee namexe ei hei.
1Reis20 628
8 Hae
ramo nhomongeta vaety kuery hae heta vae kuery hae javi
aipoei okuapy ixupe:
Ejapyxaka rei eme tavy ijayvua re, ejapo eme guive.
9 Hae ramo huvixa ombovai Ben-Hadade rembiguai kuery pe:
aipoei:
Xapya rei Samaria guigua yvy kui xerupivegua kuery po tynymba
agu rami peve te opyta ramo tuuete kuery ikuai vae taxerereko axy
oipotaa rami hei.s
11 Hae r Israel pygua huvixa ombovai:
Aipopeje ixupe: Joe opu agu onhemoatyr teri reve oiko vae ma
ndaevei ijayvu agu joity maague gui ojevy vaekue ijayvua rami rive, peje r.
12 Hae rami ombovaiague Ben-Hadade oendu oo py huvixa kuery
vy aipoei ixupe:
Po rami ijayvu Senhor: Rexa pa pevae avakue nhomboaty vae
hae javi? Hae vae kuery ma kovae rave amboaxapa r ndepo py. Hae
ramo reikuaa r xee ae Senhor aikoa, hei.
14 Hae ramo Acabe oporandu:
ikuai vae. Hae ramo duzentos e trinta e dois oikuaa. Hae gui Israel
kuery hae javi ju oipapa uka vy sete mil oikuaa.
16 Kuaray mbyte jave hae kuery ojeoi. Hae vae jave py Ben-Hadade
ma opy oyu tema oiny, okaupa rei guive okuapy, huvixa kuery mboae
trinta e dois oipytyva rupi ikuai vae reve. 17 Hae gui kunumigue ranhe
tenonde jogueraa, huvixa kuery rembiguai vae. Hae ramo oexa pota
vaer Ben-Hadade omondouka vaekue oexa vy
20.10 Hae rami Ben-Hadade ouraa rupi ijayvu Samaria tet omomba ete agu re.
s
629 1Reis20
hae hupive xondaro kuery hae javi ou vae ma 20 pete-te ojuka avakue
ojee opu vae. Hae ramo Sria pygua kuery onhamba ramo Israel kuery
ojeoi hakykue. Hae r Sria pygua huvixa Ben-Hadade ma kavaju ry oo
jepe, kavaju rygua kuery mboae reve. 21 Hae gui Israel pygua huvixa ou
vy ojukapa kavaju, karxa guive ombovaipa. Hae vy ojuka reta avi Sria
pygua kuery.
22 Hae gui Israel pygua huvixaa py profeta ou jevy vy aipoei ixupe:
Israel kuery ruete nhi yvyty rupi rive ipoaka vae. Hae nunga
rupi ae ipoaka karamboae nhande kuery re. Hae r yvy joja reia rupi ri
hae kuery rovai nhapu vy nhande ju r jaity hae kuery. 24 Hae nunga
xondaro kuery re oexa potapa. Hae vy Afeca katy ogueraa Israel kuery
re opu agu. 27 Hae gui Israel kuery re voi oexa potaa, hae hou vaer
ogueraa reve ojeoi amboae kuery rovai. Israel kuery ma amboae kuery
renonde ikuaia py moko henda py mbovyi e kavara kuery rami rivei
ojekuaa. Hae r Sria pygua kuery ma yvy jojaa opa rupi ikuai.
28 Hae gui ova pete ava Nhanderuete remimboe. Hae vy Israel
opu agu. Hae vy Israel kuery ma pete ra pyve cem mil avakue vyvoi
ojuka Sria pygua xondaro kuery yvy rupigua. 30 Hae ramo hembyrekue
ma Afeca katy onhamba vy oikepa jogueravy tet py. Tet kora ma vinte e
1Reis20 630
sete mil avakue hembyre vaekue ry hoa ramo omanomba. Hae r Ben-
Hadade ma onha vy tet katy ou vy onhemi pete opy jao py.
31 Hae gui ixupe hembiguai kuery aipoei:
omo vae reve o okuapy Israel pygua huvixaa py. Hae vy ixupe aipoei
okuapy:
Nerembiguai Ben-Hadade aipoei uka: Xejuka eme nho tavy, hei
uka.
Hae r Acabe ombovai:
Oikove teri ri tyy? Hae ma xeryvy hei.
33 Hae rami ijayvu r avakue ipya guaxuve vy ombovai ju aipoeiague
rami.
Ben-Hadade ma nderyvy ae! hei okuapy ramo ombovai:
Peju havy peru xea py hei. Hae ramo mae Ben-Hadade o ouvy
oa katy. Hae r oguerojeupi okarxa py ae.
34 Ben-Hadade aipoei Acabe pe:
aipoei ixupe:
Ndee ma Senhor nerenhe rendui rire ai xea gui rejepea ramove
pete guary ou vy ndejuka r hei. Hae gui ojepea ovy ramove pete
guary ovaex vy ojuka.
37 Hae gui profeta ma ava mboae ju ojou vy aipoei ixupe:
Ejeai xere hei ramove ojeai vy oity. 38 Hae gui profeta oo tape
huvixa ouaty vae rupi te ngova omomba reve hia ojexa kuaa uka e
agu.t 39 Huvixa oaxa r ojapukai vy aipoei:
t
20.38 Profeta ombojeaixe ojee huvixa oexa vy oikuaa e agu profeta oikoa.
631 1Reis20,21
oo ma rae hei.
Hae ramo Israel pygua huvixa ombovai:
Nembopagaa r ndee ae aiporeague rami vy hei.
41 Hae ramove oak oimamaague omboi vyvoi ngova gui. Hae ramo
mae ma Israel pygua huvixa oexa kuaa ramo profeta kuery vae regua ae
rae. 42 Hae vy aipoei huvixa pe:
21 Hae
vae rire ma povae oiko. Jezreel pygua Nabote hery vae
1
ixupe Jezreel pygua Nabote Ndevy namei r xeramo kuery yvy oeja
vaekue, hei rire. Hae vy ngupa rupi onheno oupy vy hovai katy ngova
ombojere vy ne ndokaru potai.
5 Hae gui ituia py tayxy Jezabel ou vy oporandu:
Israel kuery ruvixa e ri tyy ndee reiko? Evy ke, ekaru, hae evya
guive ndepya py. Hae r xee ma ndepo py amboaxa r Jezreel pygua
Nabote uvaty hei.
1Reis21 632
Pejapo okaru e re ikuai agu, hae gui peru Nabote heta vae kuery
renonde. 10 Henonde py peru avi r moko avakue heko vai vae hexe
ijayvu rive vaer, Nabote ijayvu vai Nhanderuete hae huvixa rovai, hei
agu. Hae gui ma tet gui peraa r mombyrya py, hae pejapipa r ita
py omano peve, hei ombopara vy.
11 Hae gui ma hae vae tet pygua nhomongeta vaety kuery hae
Acabe pe:
Epu ke, hae ejopy uvaty Jezreel pygua Nabote perta re
nomboekoviaxei vaekue. Mbaeta Nabote ndoikovevei ma, omano ma
hei.
16 Nabote omano maa Acabe oendu vy opu ju, hae Nabote mbaekue
Rejojuka uka ma, hae gui rejapo vaive vy imbaekuei ae reipeapa ta?
hei. Po rami Senhor ijayvuve ju: Nabote ruguy jagua oyuague py ae ju
oyu avi r nderuguy, hei, re r.
20 Hae gui Acabe Elias oexa vy oporandu ixupe:
regua tet rupi omano r jagua houpa r, hae r mbaety rupi omano
ramo ma guyra oveve vae r houpa, hei.
25 Mavaeve ndoikoi rakae Acabe rami ete, mbaeta onheme rei
ojapo haeve ete vae, amorreu kuery ojapoague ramigua meme. Hae
vae kuery ma Senhor oipeapa Israel kuery ikuai agu gui.
27 Hae gui ma hae vae ayvu Acabe oendu vy omondoropa oao, hae
aipoei:
29 Rexa pa Acabe xerenonde onhemoyvyi oikovya? Xerenonde
2Crnicas18.13
Josaf oo joexa agu Israel pygua huvixa reve. 3 Hae jave py Israel pygua
2Crnicas18.411
5 Haegui Josaf aipoeive ju Israel pygua huvixa pe:
Eikuaa pota ranhe ke Senhor ijayvua re hei.
6 Hae ramo Israel pygua huvixa omboatypa profeta kuery, quatrocentos
Ndaipoi teri pa apy profeta Senhor pegua ete jaikuaa pota ranhe
agu?
8 Israel pygua huvixa ombovai Josaf pe.
Petei teri oiko hae vae rupi Senhor ayvu re jaikuaa pota agu.
Hae rami avi hexe ma xee ndaxeaei, mbaeta xerenonder re nomombeui
ipor vae, ipor e vae anho. Hae vae ma Inl ray Micaas hei.
Hae r Josaf aipoei:
Huvixa, hae rami ndeayvu eme.
9 Hae gui Israel pygua huvixa ma pete guembiguai oeno vy ixupe
aipoei:
Tou vyvoi tavy xea py Inl ray Micaas hei. 10 Hae vae jave
2Crnicas18.1227
13 Haegui tembiguai Micaas reruar oo vaekue ixupe ijayvu vy aipoei:
Ma, profeta kuery ikuai vae ma petei rami ijayvu kuri huvixa pe
mbaemo por re anho. Ndee voi ndeayvu rgue hae kuery ijayvuague
rami ae, mbaemo por re anho.
14 Hae r Micaas ombovai:
u
22.15 Micaas ma profeta ramigua kuery ayvu rupi rive ranhe ijayvu, anhet vaea rami
oikuaa uka vy.
635 1Reis22
oo, Ramote-Gileade tet py omano agu? hei ramo pete ma pete rupi
ijayvu, hae r amboae ma amboae rami ijayvu. 21 Hae gui ma pete nhe
imbotavyar a ixupegua profeta kuery hae javi juru re, hei. Hae rami r
Senhor aipoei: Ndee ma rembotavy r, amboae kuery gui ndepoakave
vy. Tereo havy, ejapo hae rami, hei. 23 Hae rami r kovae profeta kuery
ndevygua ikuai vae juru re Senhor omo rae nhe nembotavyar. Hae r
Senhor ae nderovai ijayvu mbaemo vai oiko agu re hei.
24 Hae ramo Quenaana ray Zedequias onhemboja vy oipete Micaas.
Hae vy aipoei:
Ma rupi tu havy xegui Senhor nhe o ndereve ijayvu agu?
25 Micaas ombovai:
2Crnicas18.2834
29Hae
gui ma Ramote-Gileade tet katy Israel pygua huvixa jogueraa
Jud pygua huvixa Josaf reve. 30 Israel pygua huvixa aipoei Josaf pe:
1Reis22 636
huvixa ikuai vae pe: Pepu eme ou vae-vae rovai, yvatekueve ikuai
te, hae r Israel pygua huvixa rovai anhoi, hei vaekue.
32 Hae gui huvixa karxa mboguataa kuery ma Josaf oexa vy
onhyv Israel pygua huvixa pexo regua paa py rive. Hae ramo aipoei
guembiguai karxa mboguataa vae pe:
Ejere joe opua mbyte gui xereraa agu, mbaeta xepyxoa ma
hei.
35 Hae vae ra ma joe opuve tema okuapy. Hae r huvixa ma
Sria kuery oexaa py omopua imoiny ikarxa py, hae ijaia gui huguy
onhe oiny karxa py rupi. Hae rire kaaru ma jave omano. 36 Kuaray
pyre yvry ojoi ramo jagua oere okuapy huvixa ruguykue, Senhor
aipoeiague rami vy. Hae vae yy py kunhague itavy rei vae voi ojau r.
39 Hae gui ove rei tema Acabe rekokue regua. Hae rami avi oor
marfim gui anho ojapoague, tet hae mbaemo ojapo vaekue hae javi
no r teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oa re? 40 Hae
2Crnicas20.3137
41Hae gui Israel pygua huvixa Acabe irundy maet re ma o jave py
Asa ray Josaf o Jud kuery ruvixar. 42 Huvixa o ypyi jave Josaf ma
rupi ae oiko. Hae vae rupi oikoa gui ndojepeai vy haevea ramigua
meme ojapo Senhor renonde. 44 Hae rami te yvy rupi ombojerovia
atyr ojapo pyre ndoipeai ramo hae vae py heta vae kuery mbaemo
ome hae heaku por vae oapy tema okuapy. 45 Josaf ma pete rami
46 Hae
gui ove rei tema Josaf rekokue regua. Hae rami avi opoakaa
oexa ukaague, joe opuague, hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no
r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery rekokue oa re?
47 Hae rami avi oyvy gui oipeapa avakue taangaa pegua itavy rei
vaekue, nguu Asa teri o jave py opyta vaekue hae javi. 48 Hae vae
jave ma no huvixave Edom py, hae r pete oiko joe opena ukaa vae.
49 Josaf ojapo kano guaxu Trsis guigua Ofir katy ouro re oo agu,
onhono pora tet guamo Davi rekoague py. Hae gui tay Jeoro ju o
nguu rekovia.
oikovy Senhor renonde rupi, mbaeta nguu hae oxy oikoague rami ae
oiko, hae Nebate ray Jeroboo Israel kuery oguerojejavypa ague rupi.
Hae rami vy Baal pe rive oiko omboetea py. Hae rami py ojapo Senhor
Israel kuery ruete ipoxy agu rami, nguu ojapoague hae javi rami ae ju.
Mokoa kuaxia huvixave
rei kuery rekokue oa
Mokoa kuaxia huvixave rei kuery rekokue oa
Kovae kuaxia para re ma o moko henda py judeu kuery ikuaia: kuaray
ijapuaia katy hae ipuku-a katy.
Kuaray ijapuaia katy ikuai vae ma Israel kuery. Opaa py Assria pygua kuery
ou vy ojuka, ombojexavai hae escravo-r ogueraapa. Hae vae nunga oiko
rakae mbaeta Senhor nguuete pe Israel kuery ojejavypa ramo, Egito yvy gui
oguerupa rire te, Egito pygua huvixa Fara poakaa rupi ikuaiague gui. Hae
rami rire te amboae regua tuuete ramigua kuery ju hae kuery omboete okuapy.
Yvy regua kuery reko rupi rive ikuai. ... Hae nunga rupi Senhor ojou vai ete
Israel kuery, hae vy guenonde gui oipeapa. Omombytave ranhe vae ma Jud
kuery anho (17.78a, 18).
Hae gui ma Jud kuery voi nonhe rendui ramo Babilnia pygua kuery po
py Senhor omboaxapa. Mbaeta profeta hae imbaekuaa vae kuery hae javi
rupi Senhor ijayvu vaekue Israel hae Jud kuery pe. ... Hae rami te hae kuery
noendu potai okuapy. ... Hae nunga rupi Senhor oeja Israel kuery regua hae javi.
Omoingo axy rei vy omboaxapa hovaigua kuery po py, guenonde gui oipeapa
peve (17.13a, 14a, 20).
1 Huvixa
Acabe omano ma rire Moabe kuery opu okuapy Israel
1
kuery rovai.
2 Hae gui huvixa Acazias ma Samaria tet py oikoa py pete oo
yvateve vae py janelo o vae gui hoa vy imbaeaxy vaipa. Hae rami vy
guembiguai kuery omondouka oayvu reraar. Hae kuery pe aipoei:
Tapeo, peporandu Ecrom pygua kuery ruete Baal-Zebube pe, aikuaa
agu xembaeaxya gui akuera r, tyr pa anya hei.
3 Hae gui ma Tisb pygua Elias pe Senhor-a guigua anjo aipoei:
638
639 2Reis1
Pete ava orerovaex ouvy kuri. Hae vy aipoei orevy: Tapeo ke,
pejevy ju huvixa penembouarea py. Hae vy aipopeje ixupe: Po rami
Senhor ijayvu: Xapya rei ndau Israel yvy re ndaipoi ri Nhanderuete,
Ecrom kuery ruete Baal-Zebube pe rive reporandu uka agu? Hae nunga
rupi nderupa ndetuia gui nderevyvei r, remano re, hei kuri.
7 Hae ramo huvixa oporandu hae kuery pe:
cinqenta avakue reve. Hae ramo xondaro ruvixa oo vy o yvy re, hae
Elias renonde py o guenapy re. Hae vy ixupe ojerure vy aipoei:
Nhanderuete remimboe, ajerure ndevy: Tovare xerekove xere
remaa rupi, hae kovae nerembiguai kuery cinqenta ikuai vae rekove
2Reis1,2 640
guive. 14 Mbaeta yva gui tata hoa vy omomba rakae mokove xondaro
ruvixa, ixondaro cinqenta ikuai vaekue reve. Hae nunga rupi tovare
xerekove xere remaa rupi hei.
15 Hae gui Senhor-a guigua anjo aipoei Elias pe:
Eguejy ke pevae reve, ekyje eme guive hei. Hae ramo opu vy
oguejy ovy hexeve huvixaa katy. 16 Hae gui ma huvixa pe aipoei:
Acazias omanoague
17Hae gui ma huvixa omano, Senhor ayvu Elias omombeuague rami vy.
Hae gui Acazias tay vae ramo tyvy Joro ju o hekovia. Josaf ray Jeoro
Jud pygua huvixa o rire moko maet raii maa py omboypy opena agu.
18 Hae gui ove rei tema Acazias rekokue regua. Hae rami avi
hiarandua hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel
pygua huvixa kuery rekokue oa re?
2 Hae
gui Senhor ma yvate katy omboaguyje ta heravy Elias pete
1
yvytu jere rupi. Hae rami jave Elias oo Gilgal gui, hupive Eliseu oo
avi. 2 Hae ramo Elias aipoei Eliseu pe:
Jordo yak rembe re mokove opyta ramo hembiguai kuery voi opytapa
okuapy mombyryi. 8 Hae gui ma Elias oao puku omboi vy oipokapa, hae
oinup yy. Hae ramo yy ma mbyte rupi ojao. Hae ramo mokove ipiru
reia rupi oaxa jogueravy.
ojekuaa xapya pete karxa hae kavaju tata revegua, joegui ombojao.
Hae r Elias ma yvate katy oipeaa heravy pete yvytu jere mbyte py.
12 Hae nunga Eliseu oexa hoamy vy ojapukai:
Xeru, xeru! Havy Israel kuery karxa hae kavaju rygua kuery!
hei vyve ndoexa jevyvei. Hae vy oao ojopy vy omondoro mbyte rupi.
13 Hae vy ojopy Elias mbae vaekue ao puku ixupe guar oity vaekue.
Ojopy heravy vy ojevy ju. Hae gui ova ju hoamy Jordo yak rembe re.
14 Hae vy ao puku Elias oity vaekue py oinup yy. Hae vy aipoei:
kuery pe aipoei:
Tapeo eme ndaei ri tyy rakae?
Peru havy xevy pe hya ipyaui vae, juky reve hei ramo ogueru
okuapy oa py.
21 Hae gui Eliseu ma yvu o vae py oo vy onho juky yy py. Hae vy
aipoei:
Po rami Senhor ijayvu: Ajapo kovae yy ipor ju agu rami. Hae
rami rire ndajojukavei, ne mbaemo aju ma voi nomoingo evei ma
r, hei. 22 Hae ramove yy ikuai vae ipormba ju a peve guar, Eliseu
pe ijayvu vai, Senhor rery rupi. Hae ramove kaaguy gui moko urso o
ouvy vy omboaypa quarenta e dois kunumigue ikuai vaekue.
25 Hae rire Eliseu Carmelo yvyty katy oo, hae gui Samaria tet katy ju
ojevy.
3 Hae
gui ma Acabe ray Joro ju o Israel kuery ruvixa. Samaria
1
haevea ramigua ojapo. Hae rami avi nguu rami ete ojapo, ne oxy
rami e guive. Mbaeta oipea Baal peguar ita nguu omo vaekue.
3 Hae rami te Nebate ray Jeroboo ojejavyague rupi ae tema oiko, Israel
ma rire Moabe pygua huvixa opu Israel pygua huvixa Joro rovai. 6 Hae
ramove Samaria tet gui Joro o vy omboatypa Israel kuery hae javi.
7 Jud pygua huvixa Josaf pe voi aipoei uka:
rami vy huvixa Israel pygua, Jud pygua hae Edom pygua reve jogueraa.
Hae gui sete araa py ma hae kuery oguataa rupi ndaipovei ma yy
xondaro kuery hae mymba kuery ogueraa vae pe. 10 Hae ramo Israel
Anhet ete Senhor ipoakapa hae oikove vae henonde rupi xee
aikoa vae rupi aura vy aipoae: Jud pygua huvixa Josaf xee namboetei
vae rire naendu potai rgue ndeayvua, ne ndere namai rgue guive.
15 Hae gui peru havy xea py pete imbaepu vaer hei.
ndapexai te kovae yvyugua hae javi rupi r tyny yy. Hae ramo pe
kuery peyu r, penerymba vaka hae penerymba kuery hae javi guive,
hei. 18 Hae vae ma Senhor pe r mbae. Hae gui pendepo py omboaxa
o jekuaa jave Moabe kuery ovypa vy guenonde katy rupi oma okuapy
r yy tuguy rami ojekuaa. 23 Hae vy aipoei okuapy:
opumba vy oitypa Moabe kuery. Hae r hae kuery gui onhamba. Hae
ramo ijyvy re Israel kuery oo vy hae py voi ojukapa okuapy Moabe kuery
regua. 25 Hae vy ombovaipa het ikuai vae, hae vy mbaety porgueve
rupi pete-te omombo ita, omonymba peve. Ombotypa yvu ikuai vae,
hae ojayapa yvyra iporgueve ikuai vaekue. Quir-Haresete py anho hia
teri tet kora, vaeri nhemoat vae revegua kuery ojokopa vy ojukapa avi
okuapy.
26 Hae gui Moabe pygua huvixa ma hovaigua kuery ipoakave ta ramo
huvixa reve jogueroa agu, te nova reguai. 27 Hae rami vy ojopy guay
4 Hae
gui pete profeta remimboe rayxykue imeve vae ojerure
1
Tereo havy, hyrur re ejerure ndero katyi rupi ikuai vae hae javi
pe. Hyrukue anho eru, mboapyi e tavy. 4 Hae gui ma eike ju ndero
py, hae emboty ju ok, ndepia kuery reve penhembotypa agu. Hae vy
azeite rereko vae enho hyru rejou vaekue hae javi py. Hae vy ke erova
tyny vae-vae ijyke katy hei.
5 Hae gui ma oa gui kunha vae ojepea vy onhembotypa opia kuery
reve. Hae gui oxy oa py hae kuery hyru omboaxa r ixy omony tema.
6 Hyru omonymba ma vy ixy aipoei pete opia pe:
Xee aexa r kovae ava nhandea rupi oaxa jepi vae ma Nhanderuete
remimboe ikya e vae. 10 Hae nunga rupi jajapo na yvate katy pete
opy jaoi oke atyr. Ita gui r jajapo uka hupar nhamo agu hae py,
2Reis4 646
Sunm pygua kunha hei ramo oeno r kunha vae o profeta oa py.
13 Eliseu aipoei uka kunumi vae pe:
Aipore kunha vae pe: Ma, orere repena por opa mbae py.
Mbae r tu havy ajapo ndevy? Oiko pa nderekovia huvixa pe ajerure
agu? Tyr pa xondaro kuery ruvixa pe? re r ixupe.
Kunha vae ombovai:
Arekopa rei apy xeretar kuery mbyte py aikoa py hei.
14 Hae ramo profeta oporanduve ju:
oikuav ranhe imoiny, hae gui kuaray mbyte jave omano. 21 Hae ramo
Carmelo yvyty re. Hae ramo mombyry teri oexa vyve aipoei guembiguai
Geazi pe:
Pee ma ou jekuaa oiny Sunm pygua kunha. 26 E ke eovy reovaex
agu, hae vy aipore ixupe: Haeve vai pa ndee, neme hae ndepia voi?
re.
Oporandu r kunha vae ombovai:
Haevepa rei hei.
27 Hae gui ma yvyty re Nhanderuete remimboe oa py kunha vae
ova vyve oikuav ipy. Hae ramo Geazi oipea agu ova ta ramo ixupe
Nhanderuete remimboe aipoei:
Tove katu, mbaeta onhe py ndaevei ete vae oendu. Hae nunga
ma Senhor onhomi xegui, ndoikuaa ukaxei vy.
28 Hae ramo kunha vae aipoei:
Eiko katu ke, ejopy xembae popoka, hae tereo. Xapya rei amongue
reovaex vy ma exarura eme. Ndevy pe amongue oxarura ri ramo
embovai eme guive. Hae gui xepopoka remo r avai vae rova ry
hei.
30 Hae rami te ixy aipoei Eliseu pe:
Anhet ete Senhor oikove vae rupi, hae nderekove rupi avi aura
vy aipoae: Xee ma ndoroejai r hei. Hae ramo hae voi opu vy oo
ma oiny kunha vae reve.
31 Hae r Geazi ma hae kuery renonde rupi oo vy avai vae rova ry
rupi. 33 Hae ramo oike vy omboty ok hae kuery mokove oa py, hae vy
ry rupi. Hae vy ojuru omboja ijuru re, guexa ma hexa re, hae opo ma
ipo re, hiry rupi itui vy. Hae ramo avai vae rete hakupa ju ma ovy.
35 Hae gui ma opu ju vy oguata-guata oikovy opy rupi, hae gui ma
oo ju hae py. Hae vy avai vae ry rupi ju onheno oupy. Hae ramo mae
sete-kue vyvoi inhaxi reve oipea ju guexa.
2Reis4,5 648
yvy katy guenapy re. Hae gui ma opiai oupi heravy vy o ju.
aju re. Hae vy ojou pete hiy rupi hia vae kaaguy reguae. Hae vy hiy
gui hia oipoopa vy omony oao puku. Hae gui ma ou ju vy oipembai
vy omomba oja py, oexa vae teri vaeri. 40 Hae gui ma ome avakue
hae kuery renonde py. Hae ramo hou okuapy, hae gui hembyre ju,
Senhor ijayvuague rami vy.
5 Oiko
pete Sria pygua huvixa pegua xondaro kuery ruvixa, Naam
1
hery vae. Hae vae ma huvixa renonde rupi ipoakave vae hae
omboetepy oiko, mbaeta hupive ma Senhor ojapo Sria kuery ipoaka agu
649 2Reis5
rami. Joe opua py ipoakapave. Hae rami avi lepra revegua oiko. 2 Hae
gui Sria gui xondaro kuery ojeoi vy Israel kuery yvy gui voi ogueraa pete
kunhai vae escravo-r. Hae vae ma Naam rayxy pe oiko ombaeapoa rupi.
3 Hae gui ma kunhai vae aipoei herekoa pe:
Farfar yak ikuai vae ma Israel re yak ikuai vae gui naiporive r ri?
Ndaevei ndau hae vae py ae xee ajau agu, akuera ju agu? hei.
Hae rami vy ojevy ju ivai reve.
13 Hae ramo oa py ova jogueravy ixupegua kuery yvatekueve vae.
Anhet ete Senhor oikove vae henonde rupi aikoa vae rupi aura
vy aipoae: Xee ma mbaeve ndaipotai hei. Hae ramo hexeve onhea
tema ojopy agu re, vaeri ndoipotai ae.
17 Hae rami r Naam aipoei:
Ndereipotai ae ramo ajerure apy gui taraa yvy moko mburikai ry.
Mbaeta a gui xee nerembiguai ma tuuete raangaa pe rive namevei
r mymba apy reve ajuka uka vae, Senhor pe e vy.a 18 Hae gui a
hakykue rupi onha ouvy ramo oexa vy opo okarxa gui ovaex agu. Hae
vy oporandu:
Haeve vai pa?
22 Ombovai:
a
5.17 Hae kuery reko rami vy Israel regua yvy Naam ogueraa oyvy re, hae py ju
omboete agu Nhanderuete.
651 2Reis5,6
omo por oo py. Avakue omondoukapa ramo ojeoi ju. 25 Hae ramo oike
Ndea py xenhe o avi kuri, ava nerovaex agu karxa gui oguejy ouvy
jave. A voi pa haeve prata hae ao rejopy agu, hae gui oliveira hae uvaty, vexai
hae vaka kuery, tembiguai avakue hae kunhague? 27Hae nunga rupi ndere ju
r Naam guigua lepra ova, neramymino kuery re guive, rakae r peve guar
hei. Hae ramove lepra yroy rami xi vae reve ae ojepea ovy henonde gui.
6 Hae gui profeta kuery remimboe kuery ikuai vae aipoei okuapy Eliseu pe:
1
rupi toroo Jordo yak re, hae gui pete-te rogueru agu yvyra, pete oo
nhandekuai atyr rojapo agu.
Ombovai:
Tapeo havy hei.
3 Hae ramo hae kuery vae regua pete aipoei:
Jordo yak rembe re hae kuery ova vy oakeo okuapy yvyra. 5 Hae gui pete
yvyra hia vae oakeo vy haxa oity yy py. Hae ramo ojapukai vy aipoei:
Aikore xeruvixa! Haxa ma nhombae aiporu vaekue hei.
6 Hae ramo Nhanderuete remimboe oporandu:
Xeruvixa, avave rei ndorooi ri. Hae rami avi profeta Eliseu Israel re o vae
ae ri Israel pygua huvixa pe omombeu kuerei r rekeaty py ndeayvua voi hei.
13 Hae ramo aipoei:
Tapeo, pexa pota mamo pa oa re, xee ajopy uka agu hei.
Hae gui ma ixupe
Dot tet py rima o ea. 14 Hae ramo hae katy omondouka
kavaju, karxa hae xondaro kuery ipya guaxukueve. Pyvy hae kuery
ova vy ojokopa tet.
15 Hae gui ma Nhanderuete remimboe rembiguai ajeivei reve ovy vy
o vy oexa mbovy rei e ikuai vae, kavaju rygua hae karxa revegua
kuery. Jovaive re ojokopa rae. Hae ramo hembiguai aipoei Eliseu pe:
Aikore xeruvixa! Mbae tu jajapo ta?
16 Eliseu ombovai:
Ekyje eme. Mbaeta hae kuery reve ikuai vae gui nhanderevegua
kuery hetave hei.
17 Hae gui ma Eliseu onhemboe vy aipoei:
Senhor, ajerure hexa reipea agu oexa kuaa agu rami hei.
Hae ramo hembiguai rexa Senhor oipea ramo Eliseu yvry rupi oexa
tata revegua kuery kavaju rygua hae karxa yvy rupi ikuai vae.
18 Hae gui ma hovaigua kuery hae kuery rovai ou ramo Eliseu
b
6.19 Hae kuery ma Eliseu re ae ojeoi vaekue ri oexa e r Eliseu ogueraa ngovaigua
Israel kuery ret mbyte peve, Samaria py ae.
653 2Reis6
20 Hae
gui ma Samaria tet py hae kuery ova ma ramo Eliseu aipoei:
Senhor, eipea ju kovae avakue rexa, hae kuery oexa ju agu
hei. Hae ramo hae kuery rexa Senhor oipea ramo oexa r Samaria tet
mbyte py rae ma ikuai.
21 Hae nunga Israel pygua huvixa oexa vy oporandu Eliseu pe:
Any teve, ejuka eme. Rejuka agu haeve vae ma ndee ae kyxe hae
nderapa reve rejopy vaekue anho. Hae r kovae kuery pe ma eru ruka mbojape
hou vaer hae yy oyu agu. Hae gui ma tojevypa ju nguvixaa katy ae hei.
23 Hae ramo hae kuery pe huvixa ojapo ngaru tuvixa ete vae. Hae ramo okaru
hae oyu okuapy. Hae ramo mae omondoukapa r nguvixaa katy ju ojeoi. Hae
rami rire Sria pygua kuery ndouvei ranhe Israel yvy re mbaemo oipea agu.
kora rupi oaxa ovya pyve. Hae ramo heta vae kuery oexa r oao gury
huvixa onhemonde rae ajukue voxa guigua py rive.c
c
6.30 Hae kuery reko rami vy ajukue voxa guigua py onhemonde r ipya vai, e vy
ndaevei etea oendu vy.
2Reis6,7 654
huvixa pete ava omondouka Eliseu-a katy, ngoo py oguapy oiny ramo
nhomongeta vaety kuery reve. Tembiguai ova e mbove ma voi Eliseu
aipoei nhomongeta vaety kuery pe:
Pexa r jojuka rive vae ray xeak ayaar ombou vae. Pexa pota ke,
tembiguai ova jave pemboty ok, pejoko guive. Hae vae rakykue rupi
ou avi r ri huvixa. Ipy ambua pendu r hei.
33 Hae kuery reve ijayvu teri jave ova nhendu tembiguai. Hae gui
huvixa voi ova, mbaeta aipoei: Kovae mbaemo vai ma Senhor-a gui
ae ou ramo mbae re tu xee arve ta orerepy agu? hei.
remimboe:
Senhor hae nunga ombou agu yva oipea te hae nunga oiko r
ndau? hei.
Profeta ombovai:
Hae nunga nderexa py ae r rexa vaeri ndereui r tavy.
pytmba ramove opumba Sria pygua ikuaia katy ojeoi agu. Hae py
ova vy ndoexai avave rei. 6 Mbaeta Sria pygua kuery ikuaia rupi Senhor
oenduka ma voi vaekue kavaju rygua, karxa revegua hae xondaro kuery
hyapu rei nhendu vae. Hae nunga Sria pygua kuery oendu vy joupe-upe
Pendu ke, Israel pygua huvixa nhanderovai oiporuka rae huvixa heteu
regua hae Egito pygua, nhanderovai opu agu, hei vaekue. 7 Hae nunga
rupi hae kuery ojeoipa rae. Hae vy pyt rupi onhamba vy oejapa ojeoivy
oguy ikuai vae hae guymba kavaju hae mburikai kuery. Ikuaiague hae
javi oeja haekue rami ae. Onhamba ojeoivy oo jepexe vy.
655 2Reis7
yak peve. Hae vy oexa r tape rupi omboty rei rae ao hae tembiporu
Sria kuery onhamba vy omombopa vaekue. Hae ramo tembiguai kuery
ojevypa ju vy omombeupa okuapy huvixa pe.
pe oar uka tet rok. Hae rami te heta vae kuery ok py ae opyrmba
okuapy ramo omano, Nhanderuete remimboe oa py huvixa oo jave
2Reis7,8 656
8 Hae
gui Eliseu ijayvu ju avai omboete ju vaekue xy pe. Hae vy
1
aipoei:d
Epu ke, tapeo ndero pygua kuery reve, hae gui penderekoa ju r
mamo r haevea py rei. Mbaeta pendeyvy re Senhor ombou ta karuai
sete maet re oiko vaer hei.
2 Hae ramo kunha vae opu vy Nhanderuete remimboe ijayvuague
rami oiko. Hae rami vy ngoo pygua kuery hae javi reve ojeoi vy sete
maet re ikuai filisteu kuery yvy re.
3 Sete maet opaa py ma filisteu kuery yvy gui kunha vae ojevy ju.
Eliseu avai omano vaekue omopu jevyague. Hae ramove avai omboete
ju vaekue xy ae ova, hae vy huvixa pe ojerure ngoo hae oyvy re.
Hae ramo Geazi aipoei:
Xeruvixa, kovae kunha ae ma Eliseu omboete jevy vaekue xy.
6 Hae gui kunha vae pe huvixa oporandu ramo omombeupa. Hae
8.1 Kunha vae pia Eliseu omboete jevyague omombeu 2Reis4.831 py.
d
657 2Reis8
Tereo, hae aipore ixupe: Rekuera ju re, re. Hae rami te xevy
Senhor oikuaa uka avi omano nho ra hei. 11 Hae vy Hazael re
Eliseu oma ngatu oiny. Hexe oma ngatu ete ramo ndaevei reia oendu.
Hae gui Nhanderuete remimboe ojaeo.
12 Hae ramo Hazael aipoei:
oporandu:
Mbae hei Eliseu ndevy?
Ombovai:
Aipoei xevy rekuera ra rami hei.
15 Hae gui ko jevy ma Hazael pete nheova ogueraa yy py. Omoak
2Crnicas21.120
16 Pete
nhiru maet re ma Acabe ray Joro Israel pygua huvixa o
rire, Jud pygua huvixa Josaf o teri reve tay Jeoro ju omboypy Jud
pygua huvixa o agu. 17 Hae vae ma huvixa o ypyi jave py trinta e dois
maet oguereko. Hae gui oito maet re opena Jerusalm py. 18 Israel
pygua huvixa kuery ikuaiague rupi oiko, Acabe ro pygua kuery ikuaiague
2Reis8,9 658
rami avi, tajy re ae omenda rire. Hae rami vy Senhor renonde rupi
mbaemo vai anho ojapo oikovy. 19 Hae rami te Senhor guembiguai
oguereko vae hae javi reve. Hae r Edom pygua kuery ojoko okuapy, hae
ikarxa ja ruvixa kuery voi, te pyavyve Jeoro kuery opu vy oitypa.
Hae rami te ixupegua kuery onhamba ju ngoo katy. 22 Hae rami py Edom
pygua kuery opumba okuapy Jud kuery poakaa gui oo jepe agu, a
peve guar. Hae vae jave ae avi Libna pygua kuery opu okuapy.
23 Hae gui ove rei tema Jeoro rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 24 Hae gui Jeoro ndoikoveveii ma guamo kueryague
rami.f Hae ramo onhono pora tet Davi rekoague py. Hae gui tay
Acazias ju o nguu rekovia.
2Crnicas22.16
25 Hae gui Acabe ray Joro doze maet re ma Israel pygua huvixa o
rire ma Jeoro ray Acazias o Jud pygua huvixar. 26 Acazias ma huvixa
o ypyi jave py vinte e dois maet oguereko, hae gui pete maet etei
opena Jerusalm py. Ixy ma Israel pygua huvixa Onri rajy, Atalia hery
vae. 27 Hae gui Acazias voi Acabe ro pygua kuery ikuaiague rupi oiko.
Hae vy mbaemo vai anho ojapo oikovy Senhor renonde rupi. Acabe
ro pygua rami oiko, tajy me ae vy. 28 Hae rami vy Acabe ray Joro reve
9 Hae
gui profeta Eliseu ma pete oeno profeta kuery remimboe
1
e
8.19 Davi pe Senhor ijayvuague ma 1Reis11.3436, 15.4, 2Crnicas21.7 hae Salmo
132.17 py. Hae gui Nhomoexaka heia ma huvixave rakaeve r oiko agu re ijayvu vy,
hae Jesus Cristo rekor re guive (Lucas2.3032; Joo8.12). f8.24 Apy Opytuu ma
guamo kueryague rami, heia ma omano maa rami ijayvu vy.
659 2Reis9
emopu tyvy kuery mbyte gui, hae opyvea py ju eraa. 3 Hae gui azeite
ryru reupi reve enho inhak re. Hae vy aipore: Po rami Senhor
ijayvu: Israel pygua huvixar romo, hei. Hae gui ok reipea ju vy
enha pojava eovy hei. 4 Hae ramo profeta kunumi vae ma Ramote-
okuapy tenda o vae guy rupi escada o vae ry rupi. Hae vy mimby
guaxu omonhe vy ijayvu okuapy:
Je ma nhanderuvixa o.
2Reis9 660
ojevy ju vaekue Jezreel katy onhepoano uka agu, Sria pygua huvixa
Hazael pegua kuery re opu r oipyxopaague gui. Hae gui Je aipoei:
Xapya rei penderuvixar xepota ri vy avave rei to eme tet gui
Jezreel py joupe omombeu agu hei. 16 Hae rami vy Je ae pete
karxa py ojeupi vy oo Jezreel katy, mbaeta hae py Joro itui ramo tupa
rupi. Hae Jud pygua huvixa Acazias voi oo ma avi vaekue Joro oexa
agu.
17 Hae gui Jezreel py torre o vae re o pete oexa pota vaety. Hae vae
Pevae voi hae kuerya py ova te ndojevyvei ju. Hae gui karxa
ogueroguata heruvy vae ma ko Ninsi ramymino Je, mbaeta ojerovia rei
reve ou ta hei.
21 Israel pygua huvixa Joro aipoei:
Ombovai:
Mbaexa vy r tu pete rami nhandekuai, ndexy Jezabel tavy reia
hae imbaevykya hae javi rupi nhomoingo teria ja? hei.
23 Hae ramove Joro ma kavaju juru x ombojeapa vy ogueronha
ojapi Joro kupe mbyte py. Ikurax rupi huy oaxa oiny ramo okarxa py
ae hoa.
25 Hae ramo Je aipoei oxondaro ruvixa Bidcar pe:
Eraa ke, hae emombo Jezreel pygua Nabote yvykue py. Mbaeta
nemaendu ke, ndereve tuu Acabe rakykue rupi kavaju ry jaa jave hovai
Senhor aipoei ma voiague re: 26 Kuee kaaru Nabote hae tay kuery
ruguy omo r aexa vaekue rupi aipoae: Anhet hae vae mbaety py ae
avi r ambopaga, heiague re. Hae nunga rupi eraa hae vae mbaety py
ae emombo, Senhor ijayvuague rami vy hei.
27 Hae nunga Jud pygua huvixa Acazias oexa vy onha ovy Bete-Hag
Jezabel omanoague
30 Hae
gui Jezabel oendu omombeua r Jezreel py Je ova maa. Hae
rami vy onhemopytmba guexa yvry rupi, omoatyrmba oa, hae vy
janela gui oma hoamy. 31 Hae gui ma huvixa roka rok rupi Je oaxa
Mavae tu xea katygua peiko? Mavae tu? hei. Hae ramo moko
e vy mboapy tembiguai ikuai vae oma okuapy hexe.
33 Hae kuery pe aipoeive ju:
Pemombo ke kunha vae upe gui yvy katy hei. Hae ramo kunha
vae omombo okuapy yvy katy. Hae vy oo mbotya re huguy hayvipa, hae
kavaju kuery re voi, hiry rupi Je ogueroguata r.
g
9.31 Je pe ma Zinri hei omboetea rupi e, mbaeta Zinri ma ymave rupi nguvixa
ojuka avi, hae gui sete ra etei rire ojukaa avi vaekue (1Reis16.820).
2Reis9,10 662
34 Hae
gui ma opy oike ma vy okaru hae oyu ma. Hae rire mae ma
aipoei:
Pepena ke kii heko vai vae retekue re. Peraa, penhono por, huvixa
rajykue ae ramo hei. 35 Hae ramo ojeoi okuapy onhono por agu.
rembyrekue ma tepoxi rami rive r opyta Jezreel yvy rupi. Hae rami
rire avave rei Apy ma Jezabel itui, ndaeavei r.
10 Samaria
tet py setenta ikuai Acabe ray kuery. Hae gui Je ma
1
kavaju, tet ikorapa vae hae tembiporu joe opua pygua hae javi.
Hae nunga rupi pe kuerya py kovae kuaxia para oguerovaa ramovei
3 peiporavo penderuvixa raykuei vae kuery regua hiaranduve hae
Moko huvixa voi ndaipoakai rakae hexe. Hae nunga rupi mbaexa
tu nhande kuery nhandepoaka ta hexe? hei joupe-upe.
5 Hae rami vy huvixa ro re hae tet rupi opena vae kuery,
nhomongeta vaety hae huvixa ray kuery re opena vae kuery ombovai
okuapy Je:
Ore ma nerembiguai kuery ae, hae gui rejapo uka vae hae javi
tema ore kuery rojapo r. Ore ma oreruvixar noroiporavo reguai ne
teve. Orereko tema ndee reipotaa rami hei uka okuapy.
6 Hae ramo Je ma kuaxia mboae ju ombopara hae kuery pe. Hae vy
aipoei:
Xapya rei xea katygua ae peiko vy, hae xenhe rendu ta ri vy ma
peipea r penderuvixakue ray kuery ak. Hae gui ma ko r kovae
hora ojeupity ju jave peru xea py Jezreel py, hei.
Hae vae jave huvixakue ray kuery setenta vae ma tet pygua
mongakuaa kuery yvatekuevea py ikuai. 7 Hae gui hae kuerya py
voi vaekue ndoaxa rivei re, mbaeta Senhor ojapo ma oayvu guembiguai
Elias pe omombeu ukaague hei. 11 Hae rami vy Je ojukapa Jezreel tet
huvixakue Acazias retar kuery reve. Hae vy oporandu hae kuery pe:
Mavae kuery pe?
Hae kuery ombovai:
Acazias rguei retar kuery roiko. Oreruvixakue ray kuery roexa
agu rima rojeoi, hae ixykue pia kuery voi hei okuapy.
14 Hae ramo Je ngupive ojeoi vae pe
ixupe aipoei:
Jaa havy xerupive, hae vy rexa r Senhor pe ete aikoa rupi ajapo
vae hei. Hae rami vy Je ogueraa okarxa py.
17 Hae gui Samaria py Je ova ma vy ojukapa Acabe pegua kuery hae
okuapy Baal mbojeroviaa kuery hae javi, ne petei ma voi ndou ei.
Hae rami vy oikepa okuapy Baal pegua opy, hae javi rupi omony.
22 Hae gui ma ao re opena vaety pe Je aipoei:
Hae r oka katy ma Je omo ma voi vaekue oitenta avakue. Hae vae
kuery pe Avakue pendepo py amboaxa vaekue regua oo jepe ri ramo
hekovia aipea r imondoukaare rekove, hei vaekue.
25 Hae gui Je mbaemo oapy reve omemba ma vy aipoei uka jopya
raangaa omopu mbyre ae. Hae rami vy oitypa okuapy Baal pegua oo o
vaekue, hae oague ma ojapo tepoxi ror rive ju, a peve guar.
28 Hae rami vy Israel gui Je omomba Baal peguare kuery. 29 Hae rami
rami rire neramymino jevy-jevy ikuai vae voi oguapy r Israel kuery
ruvixa renda ry hei. 31 Hae rami te Je ma opya hae javi py e
oiko Senhor Israel kuery ruete guigua lei rupi, ne ndojepeai guive
Jeroboo Israel kuery oguerojejavyague ramigua gui.
Je omanoague
32 Hae
vae ra guive Senhor omboypy Israel kuery yvy omokyrve
agu, Hazael ojukapa rire ijyvy hae javi rupi, 33 Jordo yak guive
kuaray oua katy peve, hae Gileade yvy hae javi. Hae vae ma Gad,
Rben hae Manasss regua yvy itui vaekue Arnom yvyugua katyi Aroer
o vae guive, Gileade hae Bas yvy ae.
34 Hae gui ove rei tema Je rekokue regua. Hae rami avi ipoakaague
hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re? 35 Hae gui ma Je ndoikoveveii ma
guamo kueryague rami. Hae ramo onhono pora Samaria py. Hae gui
tay Jeoacaz ju o huvixar nguu rekovia. 36 Samaria py Je vinte e oito
2Crnicas22.1012
11 Hae
gui Acazias xy Atalia oendu opia omano maa. Hae vy
1
Jos ma hae kuery ojukaa ta jave Joro rajy Jeoseba Acazias reindy vae
ogueraa jepe huvixa ray kuery mbyte gui. Hae rami vy onhomi pete
opy mbyteve katy hexe opena vaety reve. Atalia gui onhomi vy ndojuka
ukai nho. 3 Senhor pegua opy ae Jeoseba onhomi mboapy meme maet
re. Hae vae jave ma Atalia ae huvixa o hae vae yvy re.
2Crnicas23.111
4 Hae
gui sete maeta py Joiada oeno uka Cria guigua kuery hae
hara ikuai vae ruvixa kuery.i Hae vy oa py omoinge ukapa Senhor
pegua opy ae. Hae kuery reve jogueroayvu. Ojapo avi hae kuery oura
agu Senhor ropy ae. Hae vy mae hae kuery pe oexa uka huvixa
raykue. 5 Hae rami vy hae kuery pe ijayvu vy aipoei:
h
11.1 Guemiarir kuery ojukapa hae ae onhembouvixaxe vy. i11.4 Joiada ma sacerdote
yvateve vae hae Jeoseba me, Nhanderuete pe ete oiko vae. Guayxy reve onhomi huvixa
ray Jos sete maet oguereko peve, hae gui omo uka huvixar.
2Reis11 666
Joiada ojapo uka vaekue hae javi. Hae rami vy pete-te ogueraa
guexevegua avakue sacerdote Joiada oa py, sbado ra py oike hae o
ta vae kuery. 10 Hae ramo cem ikuai vae-vae ruvixa kuery pe sacerdote
omboaxa huy guaxu hae huy jokoa huvixa Davi mbaekue, Senhor
pegua opy omo por mbyre. 11 Hae ramo huvixa ro rara kuery ikuai,
omo vy ixupe ome kuaxia para Nhanderuete ayvu oa. Hae rami vy
nguvixar omo okuapy azeite oikyty reve. Hae vy ojepopete-pete reve
ojapukai okuapy:
Toiko riae nhanderuvixa!
2Crnicas23.1215
13 Hara
hae heta vae kuery ojapukai okuapy r Atalia oendu vy hae
kuerya py ou Senhor pegua opy. 14 Hae py oma r huvixa hia ma oo
yta yvry huvixa vae nhav hiaaty py ae. Huvixa renonde ikuai avi
hara kuery ruvixa hae mimby guaxu monhea kuery. Heta vae kuery
hae javi oguerovya okuapy, hae omonhea avi mimby guaxu. Hae
nunga Atalia oexa vy oao omondoro reve ojapukai:
Xerovaigua rae! Xerovaigua rae! hei.
15 Hae ramo sacerdote Joiada ma xondaro ruvixa kuery pe ijayvu vy
aipoei:
Kunha vae peno ke heravy hyxy okuapy vae kuery mbyte rupi.
Amongue hupive oo ta ramo pejuka r kyxe py hei. Mbaeta sacerdote
ae Pejuka eme Senhor pegua opy heiague rami. 16 Hae ramo ojopy
okuapy kunha vae. Hae rami vy kavaju rape o vae rupi ogueraa huvixa
ro peve. Hae py mae ma ojuka.
2Crnicas23.1621
17Hae
gui ma Joiada ojapo Senhor pe ete hae kuery ikuai agu
regua, hae ae hae heta vae kuery reve. 18 Hae ramo heta vae kuery
oyvy hae javi gui ou vaekue oike okuapy Baal pegua oo py, hae vy
ombovaipa. Ixupegua altar ikuai vaekue omopmba okuapy, taangaa
ikuai vae voi. Baal pegua sacerdote Mat voi ojuka altar yvyiry.
Hae gui sacerdote Joiada omo Senhor pegua oo rarar kuery.
19 Hae rami vy ogueraapa Cria guigua kuery ruvixa, hara kuery ruvixa
667 2Reis11,12
kuery hae heta vae kuery oyvy hae javi gui ou vaekue. Hae vae
kuery hae javi reve ogueraa huvixa Senhor pegua oo gui. Hae rami
vy nhoara kuery rok rupi tape oo vae rupi oguenova huvixa ro py
ae. Hae ramo Jos oguapy oiny tenda huvixa vae nhav openaaty ry.
20 Hae ramo heta vae kuery oyvy gui ou vaekue hae javi ovya okuapy,
tet rupi voi haeve rei vae ikuai, huvixa ro py Atalia kyxe py ojukaa ma
rire. 21 Jos ma sete maet oguereko huvixar omoa ypyi jave.
2Crnicas24.114
12 Israel
pygua huvixa Je sete maet re ma o rire Jos o
1
ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae nombovaipai. Hae ramo heta vae
kuery mbaemo ome okuapy hae py, heaku por vae oapy avi teri
okuapy.
4 Hae gui Jos aipoei sacerdote kuery pe:
vae ma sacerdote ikuai vae ae r ojopy, pete-te oir kuery gui. Hae
vae py hae kuery omoatyr r oo ivaipaa oa rupi hei.
6 Hae gui vinte e trs maet re ma huvixa Jos o te sacerdote kuery
Joiada hae sacerdote kuery mboae. Hae vy aipoei hae kuery pe:
Mbae re tu napemoatyri ri oo ivaipaa oa rupi? A gui ma
ndapejopyvei ma r perta peneir kuery gui. Hae rami rgue py
pemboaxapa r oo moatyrar kuery pe hei. 8 Hae ramo sacerdote
kuery ojou por okuapy heta vae kuery gui perta ojopy ve agu, oo
ivaipaa oa rupi hae kuery ae omoatyr ve agu.
9 Hae ramo sacerdote Joiada ma pete hyru ojopy uka vy ombokua
uka imbotya re. Hae vy altar yvry omo, Senhor ropy oike vae kuery
oiporu kuaa regua re. Hae rami vy hae py ae sacerdote kuery ok rara
ikuai vae omo perta Senhor pegua opy ogueru pyre hae javi. 10 Hae
kuery pe guive. Hae ramo hae kuery ojogua r yvyra hae ita omoatyr
mbyre Senhor pegua oo ivaipaa oa rupi omoatyr agu. Opaga avi
2Reis12,13 668
rgue py omboaxapa ombaeapo vae kuery re opena vae kuery pe. Hae
ramo hae vae py omoatyr okuapy Senhor pegua oo. 15 Hae ramive
tet ojopy agu, hae vy ipoaka. Hae vae rire Hazael kuery Jerusalm
katy ooxe avi ojopy agu. 18 Hae ramo Jud pygua huvixa Jos ma
oipeapa mbaemo ikya e vaer guamo kuery Jud pygua huvixa vae
Senhor pe omboaxa vaekue, Josaf, Jeoro hae Acazias. Oipea avi
ouro Senhor ropy hae huvixa ropy omo por mbyre. Hae vae ma Sria
pygua huvixa Hazael pe omondouka. Hae ramo nopenavei Jerusalm
tet re.
19 Hae gui ove rei tema Jos rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re?
2Crnicas24.2527
20 Hae
gui ma Jos rembiguai kuery hovai opu vy oipyxo okuapy
Milo ro py, Sila katy jaguejyi javya py. 21 Hae vy hembiguai Simeate ray
Jozacar hae Somer ray Jozabate ae oipyxopa okuapy ramo omano. Hae
ramo onhono pora tuu kuery rupa katyi Davi rekoague py. Hae gui tay
Amazias ju huvixar o nguu rekovia.
13 Acazias
ray Jos vinte e trs maet re ma Jud pygua huvixa o
1
rupi Senhor poxya hendy Israel kuery rovai. Hae rami vy omboaxapa
Sria pygua huvixa Hazael hae tay Ben-Hadade po py, Jeoacaz oa
pukukue re. 4 Hae rami te Senhor renonde Jeoacaz ojerure ramo
oendu guive, mbaeta oexa Sria pygua huvixa Israel kuery ombojexavai
r. 5 Hae rami vy Senhor pete ombou Israel kuery reraa jepear. Hae
ramo Israel kuery ma Sria kuery poakaa gui oo jepe nho vy haekue
669 2Reis13
rire ndokuavei, cinqenta kavaju rygua etei e vy, hae dez karxa hae
dez mil avakue yvy rupigua. Yvy kui rami ojapo omoumba vy.
8 Hae gui ove rei tema Jeoacaz rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
opoakaa rupi ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re? 9 Hae gui ma Jeoacaz ndoikoveveii ma
guamo kueryague rami. Hae ramo onhono pora Samaria py. Hae ramo
tay Jeos ju o nguu rekovia.
gui ove rei tema Jeos rekokue regua. Hae rami avi Jud pygua huvixa
Amazias rovai opuague, hae mbaemo opoakaa rupi ojapo vaekue hae
javi no r teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oa re? 13 Hae
Ejopy ke pete guyrapa hae huy hei. Hae ramo ojopy pete
guyrapa hae huy.
16 Aipoeive ju Israel pygua huvixa pe:
Peipea janela kuaray puku-a katygua. Hae kuery oipea ramo Eliseu
aipoeive ju: Emombo ke hei ramo omombo.
Aipoeive ju:
Hae vae huy ma Senhor ipoakaa regua kuaa ukaar, huy Sria
kuery re ipoaka agu regua, mbaeta Afeca py reitypa r Sria kuery
remomba peve hei.
2Reis13,14 670
18 Hae
gui ma aipoeive teri:
Huy rembyrekue ju ejopy hei ramo Israel pygua huvixa huy
ojopy jevy ramo aipoei ixupe:
Einup ke yvy re hei. Hae ramo mboapykue yvy re oinup ma
vy opytuu.
19 Hae rami r ixupe Nhanderuete remimboe ivai vaipa vy aipoei:
Hae gui Moabe pygua kuery regua ma ra pyau ojeupity nhav ijyvy
re jogueru jepi r mbaemo oipeapa agu. 21 Hae gui ma pete ava
retekue hetar kuery ojaty jave oexa okuapy Moabe pygua kuery ou
r. Hae rami vy hetekue ma Eliseu rupa py rive omombo okuapy. Hae
gui Eliseu kgue re hetekue ojea ramove ava vae oikove jevy vy opu
hoamy.
22 Jeoacaz oa pukukue re Sria pygua huvixa Hazael ombojexavai
imbokuapy Israel kuery. 23 Hae ramo Senhor omboaxy nho oayvu vy.
Hae kuery re oma Abrao, Isaque hae Jac reve guexeve guar ojapo
vaekue re imaendua vy. Nomombaxe etei, guenonde gui nomomboi teri
guive.
24 Hae gui Sria pygua huvixa Hazael omano ma ramo tay Ben-Hadade
ojopy ixupegua tet ikuai vaekue. Hae vae tet ma Jeoacaz ray Jeos ju
ojopypa Ben-Hadade poakaa gui. Mboapykuea ma Jeos oitypa vy ojopy
Israel kuery ret ikuai vaekue.
2Crnicas25.14
14 Jeoacaz
ray Jeos moko maet re ma Israel pygua huvixa o
1
vinte e cinco maet oguereko huvixa o ypyi jave py, hae vinte e nove
maet re opena Jerusalm py. Ixy rery ma Jeoad, Jerusalm pygua ae.
3 Hae ma haevea ramigua ojapo oikovy Senhor renonde rupi, te guamo
Davi rami ete ju tavy. Hae rami vy nguu Jos ojapoague ramigua
meme ojapo oikovy. 4 Hae rami avi ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae
nombovaipai. Hae rami vy hae vae rupi teri heta vae kuery mbaemo
ome, hae heaku por vae oapy okuapy. 5 Hae gui opoakaa re o at
ma rire ojuka ukapa guembiguai kuery tuu jukaare. 6 Hae r ijukaare ray
2Crnicas25.513
7Yvyugua Juky epy vae oa py Amazias ojuka Edom pygua kuery dez mil, hae
vy jogueroaa py ojopy Sela tekoa. Hae vae ma omboery ju Jocteel, a peve guar.
2Crnicas25.1724
8 Israel
pygua huvixa ma Jeoacaz ray Jeos, Je ramymino vae. Hae
vaea katy Amazias omondouka ayvu mombeuar kuery.
Peju, jajogueroa hei uka.
9 Hae rami te Israel pygua huvixa Jeos ombovai Jud pygua huvixa Amazias:
Hae gui Lbano yvy re ma je pete juu rakuaendy hia vae oayvu
omondouka yary hae py hia avi vae pe: Eme na nderajy xeray
rayxyr, hei uka. Hae rami te juu rakuaendy re mymba kuery Lbano
yvy regua opyrmba rive.j 10 Hae gui ndee ma anhet ete Edom pygua
Jud regua Bete-Semes tekoa py joe opu agu Israel pygua huvixa Jeos reve.
12 Hae gui ma Israel kuery renonde rupi Jud pygua kuery oitypaa. Hae vy pete-
te onhamba ngoo katy. 13 Hae gui Bete-Semes py ae Israel pygua huvixa Jeos
ojopy Jud pygua huvixa Jos ray Amazias, Acazias ramymino vae. Hae rami vy
Jerusalm py oo vy oitypa tet kora rok Efraim epy vae guive ojerea katyi ok
hiaague peve, cento e oitenta metros vaekue hae javi. 14 Hae rami vy oipeapa
ouro, prata hae mbaemo ryru Senhor ropy ikuai vaekue, huvixa ro py mbaemo
omo por mbyre hae javi guive. Ogueraa avi avakue mbaemo re omboekovia
vaer. Hae gui mae ma ojevy ju Samaria katy.
Hae ramo onhono pora Samaria py, Israel pygua huvixa kuery rupa
yrry ae. Hae ramo tay Jeroboo ju o nguu rekovia.
2Crnicas25.2528
17Jeoacaz
ray Jeos Israel pygua huvixa omano ma rire Jos ray
Amazias Jud pygua huvixa oikove ranhe quinze maet re. 18 Hae gui
j
14.9 Juu rakua endy heia ma Amazias ombojaru reia rupi ijayvu vy, hae r Yary hia
vae heia ma ojee ae ijayvu vy.
2Reis14,15 672
ove rei tema Amazias rekokue regua. Hae rami avi mbaemo opoakaa
rupi ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 19 Hae vae rovai Jerusalm py jogueroayvua ramo onha
Jerusalm tet py ae onhono pora, tet Davi rekoague py tuu kuery rupa
yvry.
21 Hae gui tay Uzias ma dezesseis maet oguereko reve Jud
pygua kuery omo okuapy tuu Amazias rekovia. 22 Hae vae ma Elate
Israel kuery omo at ju ijyvy apy rupi, Hamate py jaikeaty guive yvy joja
reia regua ye rembe peve, Senhor Israel kuery ruete ijayvuague rami
vy, guembiguai Amitai ray profeta Jonas Gate-Hefer pygua ayvu rupi.
26 Mbaeta Senhor oexa r Israel kuery opa mbae py ojexavai okuapy,
yva guy rupi gui. Hae rami vy Jeos ray Jeroboo pe ogueraa jepe uka.
28 Hae gui ove rei tema Jeroboo rekokue regua. Hae rami avi joe
opua rupi Jud regua tet Damasco hae Hamate re ipoakaague Israel
rekoar, hae mbaemo opoakaa rupi ojapo vaekue hae javi no r teve
kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oa re? 29 Hae gui Jeroboo
2Crnicas26.115
15 Vinte
e sete maet re ma Israel pygua huvixa Jeroboo o jave
1
k
14.23 ttulo Jeos ray Jeroboo pe ma Jeroboo mokoa vae ea, mbaeta jypygua
Jeroboo Nabote ray vae o ae ma vaekue Israel pygua huvixa. l15.1 Azarias rery
mboae ma Uzias rakae (14.21, 15.13).
673 2Reis15
ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae. Hae rupi heta vae kuery mbaemo
ome teri, hae heaku por vae guive oapy okuapy.
2Crnicas26.1623
5 Hae
gui Senhor omombaeaxy huvixa. Hae ramo lepra revegua
oiko omano peve, oo hae aei o agu py. Hae ramo tay Joto ju opena
oikovy hoo re, ijyvy pygua kuery re guive.
6 Hae gui ove rei tema Azarias rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 7 Hae gui Azarias ndoikoveveii ma guamo kueryague
rami. Hae ramo onhono pora tuu kuery rupa yvry ae, Davi rekoague
py. Hae ramo tay Joto ju o nguu rekovia.
vae rovai opu Jabes ray Salum. Heta vae kuery oexaa py oipyxo vy
ojuka. Hae vy hae ju o hekovia.
11 Hae gui ove rei tema Zacarias rekokue regua. Hae rami avi
ou vy oipyxo Jabes ray Salum, hae vy ojuka. Hae gui hae ju o hekovia.
15 Hae gui ove rei tema Salum rekokue regua. Hae rami avi nguvixa rovai
opuague, hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re? 16 Hae ramo Menam ojukapa Tifsa pygua kuery,
Tirza guive ikuai vaekue hae javi reve, ixupe guet rok ndoipeai ramo rive.
Hae rami vy omomba hae omondoro ukapa kunhague hye guaxui vaekue rye.
opena Samaria py. 18 Hae vae ma haeve vae anho ojapo oikovy
mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua huvixa
kuery rekokue oa re? 22 Hae gui Menam ndoikoveveii ma guamo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery
rekokue oa re?
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery
rekokue oa re?
675 2Reis15,16
2Crnicas27.19
32 Moko maet re ma Remalias ray Peca Israel pygua huvixa o rire
Uzias ray Joto o Jud pygua ruvixar. 33 Hae vae ma vinte e cinco
oiko Senhor renonde rupi, nguu Uzias oikoague hae javi rami. 35 Hae
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 37 Hae vae jave py Senhor omboypy Jud rovai guar
ombou agu Sria pygua huvixa Rezim hae Remalias ray Peca. 38 Hae
gui Joto ndoikoveveii ma guamo kueryague rami. Hae ramo tuu kuery
rupa yvry ae onhono pora, Davi rekoague py. Hae gui tay Acaz ju o
nguu rekovia.
2Crnicas28.14
16 Dezessete
maet re ma Remalias ray Peca Israel pygua huvixa
1
jave vinte maet ramoi oguereko. Hae gui dezesseis maet re opena
Jerusalm py. Hae vae ma haevea ramigua ojapo oikovy Senhor
nguuete renonde rupi, guamo Davi rami e. 3 Mbaeta Israel pygua
huvixa kuery reko rami oiko. Hae vy guay ae oapy nguuete ramigua pe,
amboae regua kuery Israel kuery renonde gui Senhor oipea vaekue
ojeguarupy ojapo okuapyague rami. 4 Ombojeroviaaty yvy rupi ikuai
vae py voi mbaemo ome oikovy, heaku por vae oapy avi yvy rupi,
yvyra rogue ana ikuai vae gury rupi guive.
2Crnicas28.1621
5 Haegui ma Jerusalm tet re jogueru nhoguenoiny Sria pygua
huvixa Rezim hae Israel pygua huvixa Remalias ray Peca reve, hae
pygua re opu agu. Ojoko okuapy Acaz oa te ndaipoakai hexe. 6 Hae
vae jave py Sria pygua huvixa Rezim ipoaka ju Elate tet Sria reguar.
Hae vae gui oipeapa judeu ikuai vaekue. Hae gui Elate katy Sria
pygua kuery ju oo vy hae py ikuai a peve.
7 Hae ramo Acaz ma Assria pygua huvixa Tiglate-Pileser pe
orerovai hei uka. 8 Hae rami vy prata hae ouro guigua Senhor
2Crnicas28.2225
10 Damasco
tet katy huvixa Acaz voi oo Assria pygua huvixa Tiglate-
Pileser reve joexa agu. Hae py ma pete altar oexa vy sacerdote Urias
pe omondouka oamba hae haangaa ojapo uka vaekue, hae nunga
hae javii oa rami vy. 11 Hae ramo sacerdote Urias ojapo pete altar
huvixa Acaz Damasco tet py oexa vaekue ramigua, ojapo ukaague hae
javi rami. Damasco tet gui huvixa Acaz ou jevy e re ma voi sacerdote
Urias ojapopa. 12 Damasco gui huvixa ou ma vy oexa altar. Hae rami
17 Hae gui mbaemo rendar omo mbyre gui ma huvixa Acaz ojaya
imbotya o vaekue, hae gui hiry gui omboi hya ikuai vaekue. Hae gui
mbaemo yy mbotya o vae voi omboi vaka raangaa overa vae guigua
ry oague gui, hae vy ita ombojopeague ry rive ju omboguejy. 18 Omboi
2Crnicas28.26,27
19Hae
gui ove rei tema Acaz rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
m
16.9 Damasco ma Sria hyvy re opena vae huvixa ret, a peve voi.
677 2Reis16,17
rami. Hae ramo onhono pora tuu kuery rupa yvry, Davi rekoague py.
Hae ramo tay Ezequias ju o hekovia.
17 Doze
maet re ma Acaz Jud pygua huvixa o rire El ray
1
ramo Assria pygua huvixa ojeupe Xere Osias opu hei, mbaeta
Egito pygua huvixa S oa katy ayvu mombeuar omondouka ramo, hae
jypy guare rami e nomevei kuerei mbaemo huvixa Assria pygua pe,
maet nhav omeague rami e. Hae nunga rupi Assria pygua huvixa
ojokua vy omboty nhu py. 5 Mbaeta huvixa Assria pygua ma ijyvy jave
kuery reko rupi ikuai, Israel kuery renonde gui Senhor oipeapa
vaekue rekokue rupi ae, hae Israel pygua huvixa kuery amboae rami
rei omboeague rami. 9 Hae rami vy Senhor nguuete rovai Israel kuery
ojapo haeve vae. Hae vy yvy rupi ojapo okuapy hae kuery oikuaa
rami rive ombojerovia atyr, guekoa ikuai vae rupi, nhoara kuery
ikuaia hae tet ikorapa vae hae javi rupi. 10 Hae vy yvy rupi hae
yvyra rogueana ikuai vae hae javi gury rupi omopu avi imoamy
ita hae yvyra taangaar. 11 Ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae hae
javi py oapy okuapy heaku por vae, hae kuery renonde gui Senhor
amboae regua oipeapa vaekue reko rami ae ju. Hae vy opa mar ikuai
Senhor ombopoxy agu rami rive. 12 Mbaemo raangaa pe rive ikuai.
kuery hae javi rupi Senhor ijayvu vaekue Israel hae Jud kuery pe.
Hae vy aipoei: Pejepea nho ke tape vai rupi pendekuaia gui, hae gui
pemo por xee ajapo uka vae hae ayvu aeja vaekue, lei peneramo
kuery pe ambopara uka vaekue xerembiguai profeta kuery pe, hei
vaekue. 14 Hae rami te hae kuery noendu potai okuapy. Hae rami
noendu potai okuapy ayvu Senhor oeja vaekue hae guamo kuery reve
guexeve guar ojapo vaekue re, ne hae kuery pe ijayvu ete jepiague
re. Hae rami rgue py taangaa ndovarei vae pe rive ikuai, hae kuery
ae ju ndovarei vae ikuai peve. Mbaeta amboae regua kuery reko rupi
ikuai, Senhor Napendekuai r hae rami, hei vaekue ri. 16 Senhor
nguuete ojapo uka vaekue hae kuery omboykepa vy hae kuery oikuaa
rami rive ojapo okuapy taangaar mbaemo rykukue gui. Moko toro ray
raangaar ojapo, hae yvyra omopu avi imoamy mbaemo raangaar
rive. Hae vy omboete okuapy yva re ikuai vae, hae tuuete ramigua Baal
pe rive ikuai. 17 Guay hae guajy kuery ae oapy okuapy nguuete ramigua
rupi Senhor ojou vai ete Israel kuery, hae vy guenonde gui oipeapa.
Omombytave ranhe vae ma Jud kuery anho.
19 Hae rami te Jud kuery voi nomo pori Senhor nguuete ojapo uka
vaekue. Hae rami rgue py Israel kuery ikuaia rami ae ju ikuai. 20 Hae
nunga rupi Senhor oeja Israel kuery regua hae javi. Omoingo axy rei vy
omboaxapa hovaigua kuery po py, guenonde gui oipeapa peve.
21 Mbaeta Davi ramymino kuery po gui Senhor Israel kuery oipeapa
profeta kuery rupi ijayvuague hae javi rami vy. Hae rami vy Assria yvy
katy escravo-r ogueraa ukapa rakae Israel kuery, a peve hae py ae
ikuai.
ranhe ikuai. Hae ramo hae kuery mbyte rupi Senhor ombou guary
hae kuery vae regua jukaar. 26 Hae ramo Assria pygua huvixa pe
omombeua vy aipoea:
Samaria tet py hekoa agu remondouka vaekue ma ndoikuaai rei
okuapy hae vae yvy regua tuuete ombojerovia agu. Hae nunga rupi ae
hae kuery mbyte rupi ombou rima guary, hae ramo ojukapa raii, hae
pygua tuuete nombojerovia kuaai okuapy ramo ea.
27 Hae ramo Assria pygua huvixa aipoei uka:
Peraa ju hae katy pete sacerdote hae gui peru vaekue, hae katy
oo vy hae kuery omboe oikovy agu hae pygua tuuete ombojerovia
agu re hei. 28 Hae ramo oo ju pete sacerdote Samaria gui ogueru
ojapo, hae r Sefarvaim guigua kuery ma guay hae guajy kuery ae oapy
okuapy tata py nguuete raangaa Adrameleque hae Anameleque peguar.
32 Hae rami rei te Senhor ojererokyjea rupi avi ikuai, vaeri hae kuery
regua omo avi okuapy sacerdote kuery ombojeroviaaty yvy rupi ikuai
vae py, hae pygua kuery re vy mbaemo ome agu. 33 Hae rami py
renonde ojererokyjea rupi e ikuai, oayvu hae oipotaa oeja vaekue rupi e
guive, ne lei Jac ramymino kuery pe Senhor ombopara uka vy ojapo uka
vaekue rupi. Hae vae ma omboery ju Israel rakae. 35 Mbaeta hae kuery
anho haeve, Egito yvy gui opoaka etea rupi hae opo oupi reve penereno
vaekue pe ae. Henonde ma pejererokyjea rupi pendekuai, henonde
penerenapy re pe r guive, hae ixupe ae r peme mbaemo. 37 Hae gui
oayvu hae oipotaa oeja vaekue, lei, hae nunga pendevy ojapo uka vaekue
ma pemo por pota r ra nhav. Hae r tuuete mboae ramigua ma
pembojerovia eme. 38 Penderexarai eme guive guexeve guar ojapo vaekue
rgue py gueko ymague rupi ae tema ikuai. 41 Hae rami py hae vae
2Crnicas29.1,2
18 Hae
gui mboapy maet re ma El ray Osias Israel pygua huvixa
1
o ypyi jave vinte e cinco maet oguereko, hae vy vinte e nove maet re
opena Jerusalm py. Ixy ma Zacarias rajy Abi. 3 Hae vae ma haevea ramigua
ojapo oikovy Senhor renonde rupi, guamo Davi ojapoague hae javi rami.
4 Ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vaekue ombovaipa vy omopmba ita
oikoa gui, hae vy omo pormba Moiss rupi Senhor ojapo uka vaekue.
7 Hae ramo hexeve Senhor oiko. Mamo r rei ooa py tema haevea ramigua
meme ojapo. Assria pygua huvixa rovai re opu, oipota vae ndojapoxevei vy.
8 Ojukapa guive filisteu kuery Gaza hae ijyvry tekoa ikuai vae peve, hara
gui mboapy maeta py ipoaka. Hae vae jave py mboapy meme maet
ma ojapo Ezequias oague, hae nove maet ojapo Israel pygua huvixa
Osias oague. 11 Assria pygua huvixa ma oyvy katy ae ogueraapa Israel
kuery hae javi. Hala py ju omboekoa, Habor katyi Goz yak yvry,
tet Mdia pygua kuery rekoa ikuai vae rupi guive. 12 Hae nunga oiko
mbaeta Senhor nguuete hae kuery nonhe rendui okuapy rire. Senhor
guexeve guar ojapo vaekue rupi e ikuai, hembiguai Moiss ojapo uka
vaekue rupi e guive. Noendu potai, hae ndojapoi guive okuapy.
2Crnicas32.18; Isaas36.13
13 Hae
gui catorze maeta re ma huvixa Ezequias o jave py ou Assria
pygua huvixa Senaqueribe. Hae vae ma Jud regua tet ikorapa vae
hae javi re opu vy ipoaka.
681 2Reis18
14 Hae
ramo Jud pygua huvixa Ezequias ma Laquis tet py omondouka
guembiguai huvixa Assria pygua oa katy. Hae vy aipoei uka:
Haevea rami aiko vaekue. Ejepea ke xeyvy gui. Hae gui opa
mbae reme uka vae tema amemba r ndevy hei uka.
Hae ramo huvixa Assria pygua ojapo Jud pygua huvixa Ezequias
dez mil quilos prata hae mil quilos ouro ome agu rami. 15 Hae ramo
ixupe Ezequias ome prata Senhor ropy ojou vaekue hae javi, ngoo
py ae omo por vaekue guive. 16 Hae rami vy Senhor pegua templo
rok hae ijyta o vae gui Ezequias omboipa ouro Jud pygua huvixa ae
omonheovague. Hae nunga hae javi ome avi Assria pygua huvixa pe.
17 Hae ramive ma Assria pygua huvixa Laquis tet py oa gui
2Crnicas32.920; Isaas36.422
19Hae
ramo hae kuery pe Rabsaqu aipoei:
Aipopeje ke Ezequias pe: Po rami Assria pygua huvixa yvateve vae
ijayvu: Mbae nunga re tu rejerovia? 20 Hae ramo ndevy pe xeayvu: Ndee
re rima rejerovia, hae rami te hae kuery ma popoka takua ovopa vae
ramigua rive, mbaeta hae vae re amongue ojeko r ipo py oixuupa r.
Hae ramigua ae r oiko Egito pygua huvixa Fara hae hexe ojerovia
vae kuery hae javi re. 22 Hae r xapya rei xevy aipopeje r: Ore ma
pygua pe, hae gui xee ma ame r ndevy dois mil kavaju, xapya rei
avakue hiry guar rejou ri ramo. 24 Mbae re tu rejerovia reikovy Egito
pygua karxa hae kavaju rygua kuery re? Mbaeta xeruvixa rembiguai
yvygueve te nderakykue monha r. 25 Hae gui xapya rei xee ndau
26 Hae
rami r Rabsaqu pe Hilquias ray Eliaquim, Sebna hae Jo
ombovai vy aipoei okuapy:
Rojerure ndevy: Ore nerembiguai kuery pe ndeayvu ke aramaico
ayvu py anho, roendu kuaa r. Ndeayvuve eme judeu kuery ayvu py, heta
vae kuery tet kora ry rupi ikuai vae oendu kuaa e agu hei.
27 Hae rami te Rabsaqu ombovai:
pendeyvy rami ae itui vae katy. Hae vae yvy ma mbaemo aju hae uva
rykue oikoa, mbojape hae uva, oliveira ty hae ei oata ea, peiko puku
agu pemanomba e re. Hae nunga rupi pejapyxa eme Ezequias ayvu
re. Mbaeta penembotavya rupi rive Senhor nhandereraa jepe r,
hei pvy. 33 Mbaeta yvy regua kuery ruete raangaa ikuai vae ndau
ikuai Hamate hae Arpade pygua kuery ruete raangaa? Mamo tu ikuai
Sefarvaim, Hena hae Iva pygua kuery ruete raangaa? Hae kuery ndau
ogueraa jepe rakae Samaria tet xepo gui? 35 Mbaeta hae vae yvy re
ikuai vae ruete raangaa regua mavae rei ogueraa jepe oyvy xepo gui.
Mbaexa r tu havy Senhor ogueraa jepe Jerusalm xepo gui? hei.
36 Hae rami heta vae kuery oendu te okyrirmba okuapy, peteve ma
voi nombovai, huvixa Pembovai eme hei rire. 37 Hae ramo Hilquias
n
18.27 Hae rami ijayvu, mbaeta tet ojokopa hae pygua kuery hou vaer hae yy oyu
agu ojou e agu, tet re ipoakaxe vy.
683 2Reis19
Isaas37.17
19 Hae
nunga huvixa Ezequias oendu vy omondoro oao, hae
1
Isaas37.813
8Hae gui ma Rabsaqu oo ju vy oikuaa Assria pygua huvixa kuery Libna tet
re opu okuapya, mbaeta oendu ma voi huvixa Laquis tet re opua gui ojepea
ma ovyague. 9 Assria pygua huvixa oendu avi Etipia pygua huvixa Tiraca ma
pygua huvixa kuery yvy jave re ojapo vaekue? Mbaeta omomba ete. Hae nunga
rupi ndee rexa ri tyy reo jepe agu? 12 Mbaeta yvy regua ruete raangaa ikuai
vae ndau ogueraa jepe ri rakae xeramo kuery omomba agu gui? Hae vae
kuery ma Goz, Har hae Rezefe pygua, hae den ramymino kuery Telassar
py ikuai vaekue. 13 Hae mamo tu oiko a Hamate pygua huvixa, hae Arpade,
Sefarvaim tet, Hena hae Iva pygua huxixa kuery? hei uka.
Isaas37.1420
14 Hae
gui ma tembiguai kuery po gui kuaxia para Ezequias ojopy vy
ogueroayvu. Hae rami vy Senhor pegua oo py oike vy oexa uka imoiny
henonde. 15 Hae rami vy Senhor renonde ojapukai vy aipoei:
2Reis19 684
Senhor Israel kuery ruete, anjo kuery pepo ry rupi reguapy reiny
vae repenaa py, ndee anhoi reiko yvy jave regua kuery ruete. Ndee
ma yva hae yvy apoare. 16 Senhor, ejapyxaka rendu pota agu. Eipea
gui Senhor, anhet ete ae Assria pygua huvixa kuery omomba rakae
yvy regua ikuai vae, hae kuery yvy guive. 18 Hae gui oapypa guive hae
kuery ruete raangaa oguereko vaekue. Hae rami avi hae nunga ma
tuuete e ae, avakue rembiapo, yvyra hae ita guigua rive. Hae nunga
rupi ae omomba. 19 Hae ramo Senhor Oreruete, orereraa jepe ke ipo gui,
yvy regua hae javi oikuaa agu ndee anho Senhor reikoa hei.
Isaas37.2135
20 Hae
gui Amoz ray Isaas oayvu ogueraa uka Ezequias pe:
Po rami Senhor Israel kuery ruete ijayvu: Assria pygua huvixa
Senaqueribe kuxa xevy rejerure ramo xee aendu ae ma. 21 Hae rami vy
rejojai? Mavae rovai rupi tu ndeayvu hae nderexa py rema vaikue rei?
Xee Israel kuery ruete xekya e vae rovai ae. 23 Mbaeta nerembiguai
kuery remboe Senhor rovai ijayvu agu re. Hae vy aipore: Xekarxa
reta vae vy ajeupi r yvyty ry peve, Lbano yvy re mombyryvea rupi
te. Xee aitypa r hae py yary yvatekueve hae cipreste iporgueve ikuai
vae, ava r mombyryvea py apyta agu, kaaguy inhanavea py peve.
24 Hae gui yvy ajoo vy ayu amboae regua kuery pegua yy gui, hae Egito
vae nunga oiko agu, ymave guive anhembopya ae ma hae rami agu
re? Hae rami vy a ma amoingo ete ma hae nungakue. Xee ae aipotaa
rami vy ndee rembovaipa karamboae tet ikorapa vaekue. 26 Hae nunga
rupi ae hae pygua kuery ikangypa, okyjepa hae oxmba rei rakae. Hae
rami vy okanhymba vyvoi nhu rami rive, e vy jai rogue pyau, nhu
oo aoia ry henho rive vae rami, e vy mbaemo onhot mbyre ijaju
e re okaipa vae rami rive. 27 Hae r xee ma aikuaa por reguapy reiny
r, repu reovy hae reike ju rejuvy nhav, hae gui xerovai repu reia
guive. 28 Hae ramo xerovai repu reia hae renhemboyvate reia aendupa
xee ae ajoko r tet araa jepe vy, xejee hae xerembiguai Davi re ama
vy, hei.
2Crnicas32.21,22; Isaas37.3638
35 Hae gui ma hae vae pyavyve anjo Senhor-a guigua ou vy Assria
pygua kuery ijatya rupi ojuka cento e oitenta e cinco mil. Kogue
okuavei vae ovy vy oexa r hetekue rive ikuai. 36 Hae ramo Assria
o jave tay kuery ae Adrameleque hae Sarezer ojuka kyxe py. Hae vy
onhamba jogueravy Ararate yvy katy. Hae ramo tay Esar-Hadom ju o
nguu rekovia.
2Crnicas32.24; Isaas38.18
20 Hae
vae jave py huvixa Ezequias imbaeaxy vy omano ta ma
1
rami aikoague re, xepya hae javi py. Haevea ramigua ajapo aikovy
vaekue nerenonde rupi hei. Hae vy ojaeo vaipa oupy.
4 Hae gui Isaas ma tet mbyte gui oo e mbove ma voi ixupe Senhor
pe: Po rami Senhor neramo Davi ruete vae ijayvu: Xee aendu ma
renhemboea, nderexay aexa guive. Ma, xee romonguera r. Hae ramo
mboapy araa py reo r Senhor pegua oo py. 6 Hae vy amove r ndera
quinze maet peve ju, hae rogueraa jepe r Assria pygua huvixa po
2Reis20 686
gui, kovae tet guive. Aepy r kovae tet xejee hae xerembiguai Davi re
ama vy, hei.
7 Isaas aipoeive ju:
Peru ke pete figo rugue hei ramo hae kuery ogueru vy omo
huvixa ai re. Hae ramo okuera ju.
8 Ezequias aipoei Isaas pe:
Ndaxyii ae guive dez pyra kuaray tenonde katy oove vyvoi. Hae
rami agu ma ndaevei. Hae rami rgue py tojevy ju dez pyra hakykue
katy hei.
11 Hae ramo Senhor pe profeta Isaas ojapukai ramo escada Acaz
ojapo vaekue rupi ojapo dez pyra hakykue katy ju ojevy agu rami.
Isaas39.18
12 Haevae jave py Babilnia pygua huvixa Balad ray Merodaque-
Balad vae ma Huvixa Ezequias haxy oupy ea r oendu vy oa katy
ombou kuaxia para, mbaemo ome vaer reve. 13 Hae ramo herua
ixupe:
Mbae nunga re tu avakue ou vaekue ijayvu okuapy rae? Magui tu
ou okuapy ndea py?
Ezequias ombovai:
Pete yvy mombyryvea gui ou, Babilnia gui ae hei.
15 Hae ramo oporanduve ju:
py ikuai vae hae javi Babilnia yvy katy oguerapaa agu, ymave guive
687 2Reis20,21
2Crnicas32.32,33
20 Hae
gui ove rei tema Ezequias rekokue regua. Hae rami avi yy
omboty vy tet mbyte peve yy ogueru agu haper ojapoague, hae
mbaemo opoakaa rupi ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud
pygua huvixa kuery rekokue oa re? 21 Hae gui Ezequias ndoikoveveii ma
2Crnicas33.19
amboae regua kuery Israel kuery renonde gui Senhor oipeapa vaekue
ikuaiague rami ae ju. 3 Hae rami vy omoatyrmba ju ombojeroviaaty
yvy rupi ikuai vae nguu Ezequias ombovaipa vaekue, altar Baal
peguar ojapo reta guive. Omopu avi imoamy taangaar yvyra guigua
Israel pygua huvixa Acabe omopu vaekue ramigua. Hae vy guenapy
re o yva re jaxy-tata ikuaia katy omboetea rupi. 4 Senhor pegua opy
ojapo avi altar jaxy-tata yva re ikuai vae hae javi peguar. 6 Hae rami
vy guay ae oapy reve ome, hae arai rupi rive imbaekuaa hae oexa
oikovy. Oporandu uka oikovy omanogue mboayvua hae imbaevyky vae
kuery pe rive. Hae rami vy Senhor renonde rupi ojapo oikovy haeve
vae meme, ombopoxy agu rami rive. 7 Hae vy yvyra gui taangaar
ojapo uka vaekue omo avi opy Davi hae tay Salomo pe Senhor
aipoeiague vae py: Kovae oo hae Jerusalm tet aiporavo Israel regua
hae javi gui, hae py xerery amo agu rakae r peve guar. 8 Mbaeta
xee ajapo uka vaekue hae lei xerembiguai Moiss ijayvuague hae javi
rupi Israel kuery ikuai ramo xee namoxvei r tuu kuery yvyr ame
vaekue gui oguata rei agu rami, heiague py ae. 9 Hae rami te hae
o
20.18 Hae vae jave ma huvixave kuery oayjo uka r guembiguai kuery ngoo rupi
guar.
2Reis21 688
hae Jud re ambou r mbaemo vai, hae nunga oendu vae rei ijapyxa
jovaive nhemba r nhemondyi gui. 13 Hae rami vy Jerusalm ry rupi
rupi hae kuery ojapo okuapy haeve vae xembopoxy agu rami rive,
jypy tuu kuery Egito yvy gui oupaa ra guive a peve. 16 Hae rami ae
avi Manasss omo reta ojejavy e vae ruguy, Jerusalm hae javi rupi
omonymba peve. Oguerojejavypa avi Jud kuery, Senhor renonde rupi
haeve vae ojapoa py.
2Crnicas33.1820
17Haegui ove rei tema Manasss rekokue regua. Hae rami avi
ojejavyague, hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia
Jud pygua huvixa kuery rekokue oa re? 18 Hae gui Manasss
2Crnicas33.2125
19Amom ma vinte e dois maet oguereko huvixa o ypyi jave py.
Hae gui moko maet re etei opena Jerusalm py. Ixy ma Mesulemete,
Jotb pygua Haruz rajy. 20 Senhor renonde rupi haeve vae anho ojapo
oikovy, nguu Manasss ojapoague rami. 21 Nguu oikoague hae javii rupi
guigua tape rupi ndoikovei. 23 Hae ramo huvixa Amom rovai hembiguai
vae ju ojukapa huvixa Amom jukaare kuery. Hae rami vy tay Josias ju
omo okuapy hekovia.
689 2Reis21,22
25 Haegui ove rei tema Amom rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 26 Hae gui onhono pora yvotyty Uz py o vae py. Hae
2Crnicas34.1,2
22 Josias
ma oito maet oguereko huvixa o ypyi jave py. Hae
1
ramigua ojapo oikovy, guamo Davi ojapoague hae javi rupi. Hae vy
ndojepeai oiporu kuaa katy, ne oiporu kuaa ea katy ma voi.
2Crnicas34.813
3 Huvixa Josias dezoito maet re ma o jave py omondouka kuaxia re
opena vaety Azalias ray Saf, Mesulo ramymino vae Senhor pegua oo
katy. 4 Hae vy ixupe aipoei:
2Crnicas34.1418
8 Haegui sacerdote yvateve vae Hilquias aipoei kuaxia re opena
vaety Saf pe:
Senhor pegua opy xee ajou kuaxia para lei oa hei. Hae rami vy
Saf pe Hilquias ome ramo ogueroayvu.
9 Hae gui kuaxia re opena vaety Saf ma huvixaa py ou vy ixupe
2Crnicas34.1928
11Kuaxia
para lei oa ogueroayvu r huvixa oendu vy omondoropa oao.
12 Haerami vy huvixa ijayvu sacerdote Hilquias, Saf ray Aico, Micaas
ray Acbor, nhomongeta vaety Saf hae guembiguai Asaas pe. Hae vy
aipoei hae kuery pe:
13 Tapeo ke, peporandu uka Senhor pe xereko re, hae heta vae
kuery Jud regua hae javi re. Mbaeta nhanderovai Senhor poxya hendy
vaipa, mbaeta kovae kuaxia para re ayvu o vae re nhaneramo kuery
ndojapyxaka potai, ne nhanderekor re ipara o vae hae javi re ma voi
rire hei.
14 Hae ramo sacerdote Hilquias, Aico, Acbor, Saf hae Asaas ojeoi
Jerusalm tet yvy guy katy profeta kunha Hulda oikoa py. Hae vae
ma Hars ray Ticv ray Salum sacerdote kuery ao re opena vaety rayxy.
Hae gui kunha vae pe hae kuery omombeu okuapy oiko vaekue.
15 Hae ramo hae kuery pe kunha vae aipoei:
Po rami Senhor Israel kuery ruete aipoei uka: Aipopeje ava xea py
penembouare pe: 16 Po rami Senhor ijayvu: Ma, mbaemo vai ambou
r kovae tekoa hae apy ikuai vae re, kuaxia para Jud pygua huvixa
ogueroayvu uka vaekue hae javi rami vy. 17 Mbaeta hae kuery xerejapa
hae apy hekoa vae kuery amomba agu re xeayvu vai r, hae rami vy
xee Senhor renonde py renhemoyvyi vy ndeao remondoro hae rejaeo
vaekue. Hae vae ma xee ju aendu, hei Senhor. 20 Hae nunga rupi xee
2Crnicas34.2933
23 Hae
gui ma huvixa oeno uka ijayvu nhomongeta vaety kuery
1
profeta hae heta vae kuery hae javi reve huvixa oo Senhor pegua oo
katy. Yvygueve hae yvatekueve guive ojeoi. Hae rami vy hae kuery
oendu pava py huvixa ogueroayvu kuaxia para Senhor pegua opy
ojou pyre. Guexeve guar ojapo vaekue regua ayvu o vae hae javi
691 2Reis23
Senhor renonde ojapo ixupe anho hae kuery ikuai agu, opya hae
onhe hae javi py ojapopa okuapy agu Senhor ojapo uka vaekue,
ijayvua hae oipotaa, hae rami vy ayvu kuaxia para re o vae rupi ikuai
agu, Senhor guexeve guar ojapo vaekue rupi anho. Hae ramo heta
vae kuery hae javi onhemboayvu okuapy hae vae ayvu rupi ikuai agu
re.
2Crnicas34.37
4 Hae gui ma huvixa ijayvu sacerdote yvateve vae Hilquias, sacerdote
yvygueve hae ok rara kuery pe, Senhor pegua templo ropy gui
hae kuery oipeapa agu tembiporu Baal peguar ojapo pyre, hae
gui taangaar yvyra omopu mbyre hae yva re jaxy-tata ikuai vae
peguar ojapo pyre hae javi. Hae rami vy Jerusalm gui mombyrya py
oapypa, Cedrom nhundy py, hae gui tanhimbukue ma ogueraa Betel
katy. 5 Oipeapa guive sacerdote kuery Jud rupi hae Jerusalm yvry
ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae peguar Jud pygua huvixa kuery
omo vaekue. Hae vae kuery ma tuuete ramigua pe heaku por vae
oapy vaekue, Baal pe, kuaray, jaxy, ko mbija hae jaxy-tata hae javi
pe. 6 Hae rami vy Senhor pegua opy gui oipea avi taangaar yvyra
oo avakue ombojeroviaa rupi itavy rei okuapyague. Hae vae opy rupi
kunhague ojapo vaekue ooi ajukue guigua taangaar yvyra omopu
vaekue ror. 8 Hae gui ma ogueru rukapa sacerdote kuery Jud regua
vaekue, hae py avave rei guay e vy guajy kuery ndoapyavei agu taangaa
Moloque peguar. 11 Oipeapa avi kavaju Jud pygua huvixa kuery kuaray re
ojeroviaa rupi omboaxa vaekue. Hae vae ma Senhor pegua oka py opyta
vaekue jaikeaty rexei, opy rupi opena vaety Nat-Meleque renda katyi
rupi. Hae r karxa kuaray peguar omboaxa vaekue ma oapypa. 12 Huvixa
oipeapa avi Acaz rendakue yrry rupi altar ikuai vaekue, oo ry rupi. Hae
vae altar ma Jud pygua huvixa kuery hae Manasss ojapo vaekue Senhor
pegua oka moko o vae rupi. Hae vae omboaypa vy oipeapa heravy. Hae
2Reis23 692
ita omopu mbyre, taangaar yvyra omopu mbyre voi ojayapa. Hae vy
hae nunga ikuaiague rupi omonymba imoiny avakue kgue.
gui huvixa Josias oma-ma vy oexa yvyra rupa yvy re ikuai vae.
Hae vae gui ma ikgue ikuai vaekue ogueno ukapa vy oapypa altar
o vae ry. Hae vy omongyapa, Senhor ayvu Nhanderuete remimboe
omombeu ma voiague rami vy.p
17 Hae gui huvixa oporandu:
Tove havy taitui. Avave rei topena eme ikgue re hei. Hae
ramo hae vae kgue ma hae kuery oeja okuapy, Samaria gui profeta ou
vaekue kgue hae py o vae reve.
19 Hae gui Samaria re tet ikuai vae rupi ju Josias ombovaipa yvy
rupi ombojerovia atyr Israel pygua huvixa kuery ojapo vaekue Senhor
ombopoxy agu rami rive. Hae vae re ju ojapo Betel rupi ojapoague hae
javi rami. 20 Hae vy altar hae py ikuai vae ry ae ojukapa sacerdote
2Crnicas35.119
21Hae
gui ma heta vae kuery hae javi pe huvixa omombeu uka vy
aipoei:
Pscoa ra pejapo ngaru Senhor Penderuete peguar, kuaxia para
re guexeve guar ojapo vaekue oa rami vy hei. 22 Hae ramo Pscoa
p
23.16 Hae vae ayvu jaexa r 1Reis13.132 py.
693 2Reis23
mar ombopoxy agu rami ojapo vai rire. 27 Hae rami vy Senhor aipoei:
2Crnicas35.2027
28 Haegui ove rei tema Josias rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa kuery
rekokue oa re? 29 Josias o teri jave ma Egito pygua huvixa Fara-Neco
oo Eufrates yak katy Assria pygua huvixa rovai. Hae ramo Neco
rovai ju Josias oo vy hexe opu ramo ojuka, Megido py. 30 Hetekue
2Crnicas36.14
31Jeoacaz o ypyi jave py ma vinte e trs maet oguereko, hae gui
mboapy jaxy re etei opena Jerusalm py. Ixy ma Hamutal, Libna pygua
Jeremias rajy. 32 Hae vae ma haeve vae ojapo oikovy Senhor renonde
rupi, guamo kuery ojapoague hae javi rami. 33 Hae ramo Fara-Neco
omo Josias ray Eliaquim, tuu Josias rekovia opena agu. Hae vy hery
oguerova vy Jeoaquim ju omboery. Hae r Jeoacaz ma Egito yvy katy ju
ogueraa. Hae ramo omano hae py.
2Reis23,24 694
35 Hae gui ma Jeoaquim prata hae ouro omboaxa Fara pe. Hae rami
vy oyvy jave rupi ome uka, Fara ijayvuague rami vy ixupe omboaxapa
agu. Oyvy re ikuai vae prata hae ouro omemba agu rami ojapo,
pete-te gui oipea hae ae ome ukaa rami vy, Fara-Neco pe omboaxa
agu.
2Crnicas36.58
36 Jeoaquim ma vinte e cinco maet oguereko jave py huvixa o ypy.
Hae gui onze maet re opena Jerusalm py. Ixy ma Zebida, Ruma pygua
Pedaas rajy. 37 Hae vae ma haeve vae anho ojapo oikovy Senhor
Jeoaquim rovai Senhor ombou caldeu kuery, Sria pygua, Moabe pygua
hae Amom ray kuery. Jud yvy re ombou ombovaipa agu, guembiguai
profeta kuery rupi Senhor ijayvuague rami vy. 3 Hae nunga oiko Jud
omoague kuxa guive, Jerusalm tet hae javi rupi huguy omo rire.
Hae rami ete ojejavyague ma Senhor nomboguexei.
5 Hae gui ove rei tema Jeoaquim rekokue regua. Hae rami avi
mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Jud pygua huvixa
kuery rekokue oa re? 6 Hae gui Jeoaquim ndoikoveveii ma guamo
2Crnicas36.9
8 Joaquimma dezoito maet oguereko jave py huvixa o ypy. Hae
gui mboapy jaxy re etei opena Jerusalm py. Ixy ma Nesta, Jerusalm
pygua Elnat rajy. 9 Hae vae ma haeve vae anho ojapo oikovy Senhor
Joaquim. Jerusalm gui escravo-r ogueraa avi huvixa xy, tayxy kuery
hae hembiguai kuery hae javi. 16 Avakue ipya guaxukueve sete mil
ikuai vae, mbaemo apoa hae ferro re ombaeapo vae kuery mil ikuai
vae joe opu kuaa vaekue meme ma Babilnia pygua huvixa ogueraapa
escravo-r.
17 Hae gui Joaquim rekovia ma Babilnia pygua huvixa omo tuvyi
2Crnicas36.1016; Jeremias52.13
18 Zedequias
ma vinte e um maet oguereko jave py o ypy huvixa.
Hae gui onze maet re opena Jerusalm py. Ixy ma Hamutal, Libna
pygua Jeremias rajy. 19 Hae vae ma haeve vae anho ojapo oikovy
Jeremias39.17; 52.311
20 Hae
nunga oiko Jerusalm tet hae Jud pygua kuery rovai Senhor
ipoxy ramo, guenonde gui oipeapa agu. Hae gui ma huvixa Zedequias
opu Babilnia pygua huvixa rovai.
jaxya re nove araa py ma tet hae javi rupi karuai oiko r hae pygua
kuery ndojouvei hou vaer. 4 Hae vae jave py oitya tet kora. Hae ramo
hae pygua avakue joe opua pygua onhamba pyvy. Moko kora pa ok
o vae rupi ojeoi huvixa mbae yvotyty o vae yvry tape o vae rupi,
caldeu kuery tet jovaive re ikuai te. Hae r huvixa ma yvy joja reia
rupi tape o vae rupi onha.q 5 Hae ramo caldeu regua xondaro kuery ma
huvixa Zedequias rakykue ojeoi vy oupity Jeric tet katyi yvy joja reia
o vae py. Hexevegua xondaro kuery oamba vy oejapa ojeoivy. 6 Hae
ramo ojokua reve ogueraa Ribla py Babilnia pygua huvixa oa py. Hae
q
25.4 Caldeu kuery ma Babilnia pygua kuery ae. Hae gui caldeu kuery ruvixa ma
Nabucodonosor (versculo 1).
2Reis25 696
ramo ijayvu opaga agu re. 7 Hae rami vy Zedequias oexaa py ae ojukapa
tay kuery. Hae gui ma hexa omombupa. Moko corrente overa vae
guigua py ojokua reve ogueraa okuapy Babilnia katy.
vae ma oapypa Senhor pegua oo, huvixa rogue hae Jerusalm tet rupi
oo ikuai vaekue hae javi. Oo iporgueve ikuai vae oapypa. 10 Hae rami
vy jopya kuery ruvixa reve caldeu regua xondaro kuery ou vaekue oitypa
okuapy Jerusalm tet yvry rupi kora o vaekue. 11 Hae gui jopya kuery
Senhor pegua oo ytar overa vae guigua mokove hia vaekue, mbaemo
renda hae yy mbotyar overa vae gui ojapo pyre, Senhor pegua opy
o vaekue. Hae vy overa vae o vaekue ogueraapa Babilnia katy.
14 Ogueraa avi oja, p, tapy araa, heaku por vae ryrukue, tembiporur
overa vae gui ojapo pyre, hae mbaemo omboetea rupi oiporua vaekue
hae javi. 15 Jopya kuery ruvixa ogueraa avi tapy ryru, hya guaxu, hae
gui ouro hae prata guigua hae javi. 16 Hae gui mokove oo yta hia
oito metros, hae gui hiry ma o ju overa vae guigua moko metro yvatea
vae. Hirygua yvry rupi imbojeguaar kya corrente guigua hae yvyraa
raangaa o vaekue ma overa vae guigua meme. Hae r hovai re ijyta hia
vae reve ma joegua, kya imbojeguaar o vae voi.
18 Jopya kuery ruvixa ogueraa avi sacerdote yvateve vae Seraas,
sacerdote yvyve vae Sofonias, hae gui ok rara kuery mboapy ikuai
vaekue. 19 Tet gui ogueraa avi pete xondaro kuery ruvixa o vaekue,
hae gui pete nhiru avakue huvixa mongetaaty tet py ojou vaekue,
hae xondaror hae py ikuai vae rery ombopara vaety, hae gui sessenta
avakue hae py hekoa vaekue tet rupi ojou vaekue. 20 Hae vae kuery
ukapa, Hamate yvy re. Hae rami py Jud kuery ijyvy gui ogueraapaa
escravo-r. 22 Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor ma Saf ray Aico
ramymino vae, ipoakave vae ray. Hexeve ou avi dez avakue. Hae vae
kuery Gedalias oipyxo ramo omano, judeu hae caldeu kuery Mispa py
hexeve ikuai vaekue voi. 26 Hae ramo heta vae kuery hae javi caldeu
Jeremias52.3134
27Jud pygua huvixa Joaquim dezessete maet ma escravo-r
ogueraague ojapo rire, doze jaxya re vinte e sete araa py ma Evil-
Merodaque o Babilnia pygua huvixar. Hae vae ma Jud pygua
huvixa Joaquim opoi nhu py omboaague gui. 28 Hae vy hexeve haeve
1 Ado,
hae gui Sete, Enos, 2 Cain, Maalalel, Jarede, 3 Enoque,
1
Gnesis10.132
5 Jaf
ray kuery ma Gmer, Magogue, Madai, Jav, Tubal, Meseque
hae Tiras. 6 Gmer ray kuery ma Asquenaz, Rifate hae Togarma. 7 Jav
ray kuery ma Seb, Havil, Sabt, Raam hae Sabtec. Raam ray
kuery ma Sab hae Ded. 10 Cuxe ray ma Ninrode. Hae vae ma jypyi
ipoakapa vae oiko yvy re. 11 Mizraim ray kuery ma Ludim, Anamim,
a
1.4 Sem, Cam hae Jaf ma No ray kuery ikuai (Gnesis5.32).
698
699 1Crnicas1
ypyi) hae Caftorim. 13 Cana ray kuery ma jypygua Sidom, hae gui
17 Hae gui Sem ray kuery ma Elo, Assur, Arfaxade, Lude, Ar, Uz,
Hul, Geter hae Meseque. 18 Arfaxade ray ma Sel, hae Sel ray ma
Hber. 19 Hber ray kuery ma moko oiko: Pete rery ma Pelegue, mbaeta
hae vae oiko jave py yvy ombojaoa.b Hae r tyvy rery ma Joct.
20 Joct ray ma Almod, Salefe, Hazar-Mav, Jer, 21 Hadoro, Uzal,
Dicla, 22 Ebal, Abimael, Sab, 23 Ofir, Havil hae Jobabe. Hae vae kuery
Gnesis11.1032
24 Sem,
hae gui Arfaxade, Sel, 25 Hber, Pelegue, Re, 26 Serugue,
Gnesis25.1218
28 Abrao
ray kuery ma Isaque hae Ismael. 29 Po rami ma hae vae
ray kuery: Ismael ray jypygua ma Nebaiote, hae gui Quedar, Adbeel,
Mibso, 30 Misma, Dum, Mass, Hadade, Tem, 31 Jetur, Nafis hae
Gnesis25.16
32 Hae
gui Abrao rayxy jevy Quetura opia kuery oikuavi vaekue
ma Zinr, Jocs, Med, Midi, Isbaque hae Su. Jocs ray kuery ma
Sab hae Ded. 33 Midi ray kuery ma Ef, Efer, Enoque, Abida hae
Gnesis36.119
35 Esa
ray kuery ma Elifaz, Reuel, Jes, Jalo hae Cor. 36 Elifaz
ray kuery ma Tem, Omar, Zefi, Gaet, Quenaz, Timna hae Amaleque.
37 Reuel ray kuery ma Naate, Zer, Sam hae Miz.
Gnesis36.2030
38 Hae
gui Seir ray kuery ma Lot, Sobal, Zibeo, An, Diso, Eser hae
Dis. 39 Lot ray kuery ma Hori hae Hom. Hae gui Lot reindy ma
Timna. 40 Sobal ray kuery ma Ali, Manaate, Ebal, Sef hae On. Zibeo
Hanro, Esb, Itr hae Quer. 42 Eser ray kuery ma Bil, Zaav hae
b
1.19 Tery Pelegue ma Mbojao ea.
1Crnicas1,2 700
Gnesis36.3143
43 Povae
kuery ma Edom yvy re huvixave o vaekue, Israel kuery
ruvixave o e teri jave: Beor ray Bela. Hae vae ret openaaty ma
Dinab. 44 Hae gui Bela omano rire hekovia o Bozra pygua Zera ray
Huso. 46 Huso omano rire hekovia o Bedade ray Hadade. Hae vae
ma oitypa Midi pygua kuery Moabe yvy re. Het openaaty ma Avite.
47 Hae gui Hadade omano rire hekovia o Masreca pygua Saml. 48 Saml
omano rire hekovia o Saul. Hae vae ma Eufrates yak yvry Reobote o
vae guigua. 49 Hae gui Saul omano rire hekovia o Acbor ray Baal-Han.
Gnesis35.2226
2 Hae
gui povae ma Israel ray kuery: Rben, Simeo, Levi, Jud,
1
rayxy Tamar re Jud tayague ma Perez hae Zera. Jud ray kuery hae
javi vy ma pete nhiru ikuai.
5 Hae gui Perez ray kuery ma Hezrom hae Hamul. 6 Zera ray kuery
ma Zinri, Et, Hem, Calcol hae Dara. Hae javi vy ma pete nhiru ikuai.
7 Carmi ray ma Acar. Hae vae ma Israel kuery ikuai axy agu rami ojapo
Jud regua kuery ruvixa vae. 11 Naassom ray ma Salma, hae Salma
ray ma Boaz. 12 Boaz ray ma Obede, hae Obede ray ma Jess. 13 Jess
Ozm, hae gui sete-a ma Davi. 16 Hae vae reindy kuery ma Zeruia hae
Abigail. Zeruia pia kuery ma mboapy: Abisai, Joabe hae Asael. 17 Abigail
gui Hezrom ray Calebe ma guay kuery oguereko guayxy Azuba hae gui
701 1Crnicas2
Jeriote re. Hae vae pia kuery ma Jeser, Sobabe hae Ardom. 19 Hae gui
Azuba omano ma rire guayxyr Calebe ogueraa Efrata. Hae vae re taya
ma Hur. 20 Hur ray ma Uri, hae Uri ray ma Bezalel.
Jair. Hae vae ma vinte e trs tet re opena Gileade yvy rupi. 23 Hae rami
jypygua Ro, hae gui Buna, Orm, Ozm hae Aas. 26 Hae gui Jerameel
28 On ray kuery ma Samai hae Jada. Samai ray kuery ma Nadabe hae
tay e re omano. 31 Apaim ray ma Isi. Isi ray ma Ses. Ses ray ma
Alai. 32 Hae gui Samai ryvy Jada ray kuery ma Jter hae Jnatas. Hae
r Jter ma omano tay e re. 33 Jnatas ray kuery ma Pelete hae Zaza.
oguereko pete guembiguai Egito guigua, Jara hery vae. 35 Hae gui Jara
rayxyr ma Ses ome guajy. Hae vae ma oikuavi Atai. 36 Atai ray
ma Nat, hae Nat ray ma Zabade. 37 Zabade ray ma Eflal, hae Eflal
ray ma Heles, hae Heles ray ma Eleasa. 40 Eleasa ray ma Sismai, hae
ma Elisama.
42 Hae gui Calebe ray jypygua, Jerameel rykey vae ma Maressa. Hae
ma Cor, Tapua, Requm hae Sema. 44 Sema ray ma Jorqueo rur Rao.
Hae gui Requm ray ma Samai. 45 Samai ray ma Maom, hae Maom
Mosa hae Gazez. Hae Har ray ma Gazez. 47 Jadai ray kuery ma Regm,
Joto, Ges, Pelete, Ef hae Saafe. 48 Hae gui Calebe rayxy jevy Maaca
oguereko Seber hae Tiran. 49 Maaca oikuavi avi Madmana rur Saafe,
hae gui Macbena hae Gibe rur Seva. Hae gui Acsa ma Calebe rajy ae.
50 Hae vae kuery ma Calebe ray kuery meme.
Hae gui Efrata ray jypygua Hur ray kuery ma Quiriate-Jearim rur
Sobal, 51 hae gui Belm pygua kuery rur Salma, hae Bete-Gade rur
1Crnicas2,3 702
regua ikuai vae ma itrita kuery, puteu, sumateu hae misraeu kuery. Hae
vae kuery guigua ma zoratita hae estaoleu kuery.
54 Hae gui Salma ray kuery ma Belm netofatita kuery reve, Atrote-
kuery Jabez py ikuai vae regua ma tiratita, simeatita hae sucatita kuery.
Hae vae kuery ae ma queneu kuery Hamate gui ou vaekue. Hae vae
ma Recabe regua kuery ru ae.
2Samuel3.25
3 Povae
ma Davi ray kuery Hebrom tet py ituii vaekue. Jypygua
1
Maaca pia Absalo. Hae gui irundya ma Hagite pia Adonias. 3 Pete
hae Salomo. Hae vae irundy ma Amiel rajy Bate-Seba pia kuery.
6 Hae vae rire ju taya ma Ibar, Elisama, Elifelete, 7 Nog, Nefegue, Jafia,
8 Elisama, Eliada hae Elifelete, nove ikuai hae javi vy. 9 Hae vae kuery
ma Davi ray kuery meme, tayxy jevy pia kuery rery o e re. Hae gui
Tamar ma hae kuery reindy ae avi.
ray ma Josias. 15 Hae gui Josias ray kuery ma povae: tay jypygua ma
Refaas ray kuery, Arn ray kuery, Obadias ray kuery hae Secanias ray
703 1Crnicas3,4
Igal, Barias, Nearias hae Safate, mboapy meme ikuai hae javi vy. 23 Hae
gui Nearias ray kuery ma Elioenai, Ezequias hae Azrico, mboapy ikuai
hae javi vy. 24 Elioenai ray kuery ma Hodavias, Eliasibe, Pelaas, Acube,
4 Hae
gui Jud ray kuery ma Perez, Hezrom, Carmi, Hur hae Sobal.
1
2 Sobal
ray Reaas ray ma Jaate. Jaate ray kuery ma Aumai hae
Laade. Hae vae kuery regua ma zoratita ikuai.
3 Povae ma Et ru ray kuery: Jezreel, Isma hae Idbas. Hae kuery
Ezer. Povae kuery ma Hur ray kuery meme. Hae vae ma Efrata ray
jypygua, hae Belm pygua kuery ru. 5 Hae gui Tecoa ru Asur ma moko
Temeni hae Haastari. Hae vae kuery ma Naara pia kuery meme. 7 Hela
pia kuery ma Zerete, Izar hae Etn. 8 Coz ma Anube hae Zobeba ru, hae
aipoei: Mbaeta haxy ete py aikuavi vaekue, hei.c 10 Hae gui Jabez
12 Estom ray ma Bete-Rafa, Pasia hae Ir-Nas pygua kuery rur Tena.
Hae vae avakue ma Reca pygua meme. 13 Quenaz ray kuery ma Otniel
hae Seraas. Hae r Otniel ray ma Hatate. 14 Meonotai ray ma Ofra, hae
Seraas ray ma Joabe. Hae vae ma yvyugua py mbaemo ojapo kuaa vae
kuery ret ojapo ypy vaekue, hae py mbaemo ojapoa rupi ikuai vae meme.
15 Hae gui Jefon ray Calebe ray kuery ma Iru, El hae Na. Hae gui
El ray ma Quenaz. 16 Jealelel ray kuery ma Zife, Zifa, Tiria hae Asareel.
17 Ezra ray kuery ma Jter, Merede, Efer hae Jalom. Hae gui Merede ma
guayxyr ogueraa Fara rajy Bitia. Hae vae pia kuery ma Miri, Samai
hae Estemoa rur Isb. 18 Hae gui tayxy Jud regua vae oikuavi Gedor
pygua kuery rur Jerede, Soc pygua kuery rur Hber, hae gui Zanoa pygua
kuery rur Jecutiel. 19 Hae gui Hodias rayxy Na reindy vae pia kuery ma
Garmi pygua Abiqueila, hae Maac pygua Estemoa. 20 Simo ray kuery ma
Amnom, Rina, Ben-Han hae Tilom. Hae gui Isi ray kuery ma Zoete hae
Bene-Zoete. 21 Hae gui Jud ray Sel ray kuery ma Leca pygua kuery rur Er
4.9 Hae kuery ayvu py ma tery Jabez Haxy vae ea rami onhendu.
c
1Crnicas4,5 704
hae Maressa pygua kuery rur Lada. Sel ma linho re ombaeapo vae kuery
ru avi, Asbia py hekoa vae. 22 Oiko avi Joquim, Cozeba pygua kuery, Jos
hae Sarafe pygua kuery Moabe re ipoaka vae, Jasubi-Lem pygua kuery
guive. Hae vae ma ymavegua kuery rery ombopara pyre. 23 Hae kuery ma
nhae re ombaeapo vae, Netaim hae Gedera py hekoa vae. Hae py ae ikuai
nguvixave pe ombaeapo agu.
Simei. 27Simei ray kuery ma dezesseis ikuai, hae r tajy kuery ma mboapy
meme. Hae r tyvy kuery ma ndatay retaive meme rei, ndaetaive guive
Jud ramymino kuery rami e. 28 Hae kuery ma Berseba py hekoa vae, hae
ikuai Davi huvixave o peve. 32 Hae kuery pegua tekoai ikuai vae ma Et,
Aim, Rimom, Toqum hae As, pete nhiru tet. 33 Hae vae tet yvry rupi
tekoa ikuai vae hae javi, Baal peve. Hae py ae hae kuery ikuai, hae oguereko
avi kuaxia guamo kuery rery oa. 34 Pete-te regua huvixa omboparaa hery
rupi: Mesobabe, Janleque, Amazias ray Josa, 35 hae gui Joel hae Josibias
ray Je. Josibias ma Asiel ray, hae Asiel ma Seraas ray. 36 Hae gui Elioenai,
Jaacob, Jesoaas, Asaas, Adiel, Jesimiel, Benaia, 37hae gui Sifi ray Ziza. Sifi
ma Alom ray, Alom ma Jedaas ray, Jedaas ma Sinri ray, Sinri ma Semaas
ray. 38 Hae vae kuery ramymino kuery hetave tema ovy. 39 Hae rami vy
Gedor yvy re ova ovya peve ojeoi, yvyugua gui kuaray oua katy ojeoi nhu
oeka vy guymba kuery vexai omongaru agu. 40 Hae py ma ojou nhundy
oata e vae, haeve reia, hae yvy voi tuvixaa ojou, mbaeve noa, hae ovya
rei agu vae. Hae py ma Cam ramymino kuery rekoague. 41 Hae gui hery
ombopara pyre ma oupa okuapy Jud pygua huvixa Ezequias o jave py. Hae
rami vy hae py oo ikuai vae oitypa vy ojukapa meunita kuery hae py ojou
vae rei. Omomba ete a peve guar. Hae rami vy hae kuery ikuaiague py ae
ikuai, mbaeta hae py o nhundy hymba kuery vexai okaru agu.
42 Hae gui hae kuery vae regua ae, Simeo ramymino kuery,
quinhentos avakue ojeoi Seir yvyty katy. Hae vae kuery rerekoa kuery
ma Pelatias, Nearias, Refaas hae Uziel, Isi ray kuery vae meme. 43 Hae
rami vy ojukapa nho amalequita kuery gui oo jepe vaekue. Hae vy hae
kuery ju ikuai hae py, a peve.
5 Hae
gui Rben ramymino kuery ju. (Hae vae ma Israel ray
1
jypygua vaeri otekoavy nguu rupa py ae. Hae nunga rupi tay
705 1Crnicas5
rami avi Jud anhet guyvy hae guykey kuery gui ipoakave vae, hae
hamymino oiko huvixar, vaeri Jos pe ae omboaxaa jypygua pegua.)
3 Hae gui Rben ray kuery ma Enoque, Palu, Hezrom hae Carmi.
5 Simei ray ma Mica, Mica ray ma Reaas, Reaas ray ma Baal, 6 Baal
rami, pete-te oo pygua rery oa. Hae vae kuery akr omo mbyre
ma Jeiel, hae gui Zacarias, 8 Azaz ray Bela, Sema ramymino hae Joel
py ma hae kuery opu okuapy Agar regua kuery rovai. Hae rami vy hae
kuery rogue hae javi rupi ju hekoa okuapy, Gileade katyi rupi, kuaray
oua katy.
opena vaer omo mbyre yvateve vae, hae gui jevy guare ma Saf
omoa. Janai hae Safate ikuai vaekue Bas py. 13 Hae r tyvy kuery
ma povae, tuu ro pygua kuery rery rami: Micael, Mesulo, Seba, Jorai,
Jac, Zia hae Hber, hae javi vy sete ikuai. 14 Hae vae kuery ma Abiail
ramymino kuery ae. Hae vae ma Huri ray, Huri ma Jaroa ray, Jaroa
ma Gileade ray, Gileade ma Micael ray, Micael ma Jesisai ray, Jesisai
ma Jado ray, hae Jado ma Buz ray. 15 Hae gui Abdiel ray A, Guni
hekoa vaekue, Bas py, hae ijyvry rupi tekoa ikuai vae py, hae Sarom
yvry tekoa ikuai vae hae javi rupi peve. 17 Hae kuery rery hae javi ma
omboparaa rakae, Jud pygua huvixave Joto hae Israel kuery ruvixave
Jeroboo o jave py.
5.1 Rben ma nguu Israel pe otekoavy tayxy jevy reve (Gnesis35.22, 49.34).
d
1Crnicas5,6 706
opua py ikuai kuaa vae. Hae kuery vae regua ma quarenta e quatro
mil setecentos e sessenta ikuai, joe opua py ikuai kuaa vae meme.
19 Hae gui hae kuery jogueroa okuapy Agar kuery, Jetur, Nafis hae
Nodabe reve. 20 Hae vae kuery reve jogueroaa py oipytyva, hae ipo
kuery: cinqenta mil camelo, duzentos e cinqenta mil vexai hae dois
mil mburika. Ogueraa avi cem mil avakue. 22 Heta ete avi ikuai kyxe py
ojuka vaekue, hae kuery rovai opu okuapy agu Nhanderuete gui ae
ou ramo. Hae rire hekoague py ae ju ikuai, escravo-r heraapaa peve.
23 Hae gui Manasss regua mbyte rupi ojao vaekue ma hae py ae
hekoa Bas yvy re, Baal-Hermom, Senir hae Hermom yvyty peve. Hae
kuery heta-etave tema ovy. 24 Povae ma hetar kuery ak ikuai vaekue:
Efer, Isi, Eliel, Azriel, Jeremias, Hodavias hae Jadiel. Hae vae kuery ma
joe opua py ipya guaxukueve, avakue omboetevepy hae hetar kuery
ak. 25 Hae rami te hae kuery ojejavy nguu kuery ruete rovai. Hae vy
itavy rei hae vae yvy regua kuery ruete pegua ikuaia rupi, henonde gui
hae vae kuery Nhanderuete omomba rire te. 26 Hae nunga rupi ae Israel
6 Hae
gui Levi ray kuery ma Grson, Coate hae Merari. 2 Coate ray
1
kuery ma Anro, Isar, Hebrom hae Uziel. 3 Anro ray kuery ma Aro,
Moiss hae Miri. Aro ray kuery ma Nadabe, Abi, Eleazar hae Itamar.
4 Eleazar ray ma Finias, Finias ray ma Abisua, 5 Abisua ray ma Buqui,
Buqui ray ma Uzi, 6 Uzi ray ma Zeraas, Zeraas ray ma Meraiote, 7 Meraiote
Salomo oor ojapo vaekue py. 11 Hae gui Azarias ray ma Amarias, Amarias
kuery ma Libni hae Simei. 18 Coate ray kuery ma Anro, Isar, Hebrom
hae Uziel. 19 Merari ray kuery ma Mali hae Musi. Hae vae kuery ma
Levi ray kuery vae regua meme, tamo kuery rery rami ae.
707 1Crnicas6
20 Grson
ray ma Libni, Libni ray ma Jaate, Jaate ray ma Zima, 21 Zima
ray ma Jo, Jo ray ma Ido, Ido ray ma Zer, Zer ray ma Jeaterai.
22 Hae gui Coate ray ma Aminadabe, Aminadabe ray ma Cor, Cor
ray ma Assir, 24 Assir ray ma Taate, Taate ray ma Uriel, Uriel ray ma
Zofai, Zofai ray ma Naate, 27 Naate ray ma Eliabe, Eliabe ray ma Jeroo,
29 Merari ray ma Mali, Mali ray ma Libni, Libni ray ma Simei, Simei ray
ma Asaas.
ramymino kuery regua ma oporai vae Hem. Hae vae ma Joel ray, Joel
ma Samuel ray, 34 Samuel ma Elcana ray, Elcana ma Jeroo ray, Jeroo
Ebiasafe ma Cor ray, 38 Cor ma Isar ray, Isar ma Coate ray, Coate ma
Zima ray, Zima ma Simei ray, 43 Simei ma Jaate ray, Jaate ma Grson
vae ma Quisi ray Et. Hae gui Quisi ma Abdi ray, Abdi ma Maluque
ray, 45 Maluque ma Hasabias ray, Hasabias ma Amazias ray, Amazias ma
Hilquias ray, 46 Hilquias ma Anzi ray, Anzi ma Bani ray, Bani ma Semer
ray, 47 Semer ma Mali ray, Mali ma Musi ray, Musi ma Merari ray,
Merari ma Levi ray. 48 Hae gui tyvy kuery Levi ramymino ikuai vae ma
Josu21.142
54 Povae
py ma hae kuery hekoa okuapy, hae kuery rekoar omeague
rami vy, ijapya peve: Aro ramymino kuery Coate regua pe ranhe xortea
oexa ramo 55 hae kuery pe omea Hebrom tet Jud yvy re, hae ijyvry
rupi yvy itui vae hae javi. 56 Hae r yvy tet hae tekoai ikuai vae
pe omea tet jojukaar gui onhemia agu: Hebrom hae Libna ijyvry
rupi yvy itui vae reve, hae gui Jatir hae Estemoa ijyvry rupi yvy itui
vae reve, 58 Hilm hae Debir ijyvry rupi yvy itui vae reve, 59 As hae
Bete-Semes ijyvry rupi yvy itui vae reve, 60 hae gui Benjamim regua gui
omea Geba, Alemete hae Anatote ijyvry rupi yvy itui vae reve. Hae
javi vy ma treze tet omea hae kuery vae regua ikuai agu.
61 Hae gui Coate ramymino kuery mboae pe ma xortea oexaague rami
omea dez tet Manasss regua mbyte rupi ojao vaekue ikuaia re.
62 Hae gui Grson ramymino kuery pe ma treze tet omea hae kuery
ikuai agu, Issacar, Aser, Naftali hae Manasss regua Bas yvy re ikuai
vae. 63 Hae gui Merari ramymino kuery pe ma doze tet omea Rben,
Gade hae Zebulom regua, xortea oexaague rami vy. 64 Hae rami py Levi
ramymino kuery pe Israel kuery ome hae vae tet hae javi ijyvry
rupi yvy itui vae reve. 65 Hae vae tet pete-te rery rupi omea avi
Jud, Simeo hae Benjamim regua vaekue, xorte oexaague rami. 66 Hae
povae: Siqum yvyty Efraim regua re o vae ijyvry rupi yvy itui vae
hae javi reve, hae gui Gezer, 68 Jocmeo, Bete-Horom, 69 Aijalom hae
Gate-Rimom ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve. 70 Hae gui Manasss
regua mbyte rupi ojao vaekue yvy gui Coate ramymino kuery mboae pe
omea Aner hae Bile ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve.
71 Hae gui Grson ramymino kuery pe ma omea Manasss regua
mbytekue Bas yvy re o vae Gol hae Astarote ijyvry rupi yvy itui vae
709 1Crnicas6,7
hae javi reve, 72 hae gui Issacar regua gui omea Quedes hae Daberate
ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve, 73 Ramote hae Anm ijyvry
rupi yvy itui vae hae javi reve guive. 74 Hae gui Aser regua gui ma
omea Masal hae Abdom ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve, 75 hae
Hucoque hae Reobe ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve guive. 76 Hae
gui Naftali regua Galilia re ikuaia gui ma omea Quedes, Hamom hae
Quiriataim ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve. 77 Hae gui Merari
rovai, Jeric tet rexei Jordo gui kuaray oua re o vae voi omea avi
Rben regua gui Bezer hae Jaza ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve,
79 hae Quedemote hae Mefaate ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve
guive. 80 Hae gui Gade regua Gileade re o vae gui omea Ramote hae
Maanaim ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve, 81 hae Hesbom hae
Jazer ijyvry rupi yvy itui vae hae javi reve guive.
7 Hae
gui Issacar ray kuery ma Tola, Pu, Jasube hae Sinrom,
1
hae javi vy irundy ikuai. 2 Tola ray kuery ma Uzi, Refaas, Jeriel,
Jamai, Ibso hae Samuel, Tola ramymino kuery re opena vae, avakue
ipya guaxukueve meme. Hae kuery vae regua rery huvixa Davi o jave
ombopara pyre ma vinte e dois mil e setecentos ikuai. 3 Hae gui Uzi ray
ma Izraas. Hae gui Izraas ray kuery ma Micael, Obadias, Joel hae
Issias, hae javi vy pete nhiru ikuai, huvixa meme. 4 Hae kuery vae
regua rery ombopara pyre ma trinta e seis mil avakue ikuai joe opua
pygua, mbaeta hae kuery vae regua heta ete avi ikuai kunhague hae
tay kuery. 5 Tyvy kuery Issacar ramymino kuery vae regua avakue ipya
guaxukueve hae javi vy ma oitenta e sete mil ikuai, hery ombopara pyre
oa rami vy.
Jerimote hae Iri, hae javi vy pete nhiru ikuai. Guetar kuery re
opena vae meme, avakue ipya guaxukueve. Vinte e dois mil e trinta
e quatro ikuai hery ombopara pyre oa rami vy. 8 Hae gui Bequer ray
Jediael ray ma Bil. Hae r Bil ray kuery ma Jes, Benjamim, Ede,
Quenaana, Zet, Trsis hae Aisaar. 11 Hae vae Jediael ray kuery hae
1Crnicas7 710
Supim hae Hupim ma Ir ray kuery ae. Hae r Husim ma Aer ray ju.
13 Hae gui Naftali ray kuery ma Jaziel, Guni, Jezer hae Salum, Bila
ramymino meme.
guayxyr ojou Hupim hae Supim reindy, Maaca hery vae. Hae r Maquir
ryvy rery ma Zelofeade. Hae vae ma guajy anho oguereko rakae. 16 Hae gui
ma Bed. Hae kuery ae Gileade ramymino ikuai. Hae vae ma Maquir ray,
Manasss ramymino. 18 Heindy Hamolequete ma oikuavi Is-Hode, Abiezer,
hae Macla. 19 Hae r Semida ray kuery ma Ai, Siqum, Liqui, hae Anio.
Taate ray ma Zabade, hae Zabade ray ma Sutela. Hae r Ezer hae Eleade
ma avakue Gate pygua ae ojuka, hae vae kuery rymba re imonda agu ojeoi
ramo. 22 Hae nunga rupi mbovy ra re rei e tuu Efraim ojaeo oiny hae
kuery re. Hae ramo tykey kuery ou ombopya por ju agu. 23 Hae vae rire
ma guayxy reve joguereko ramo oguerekoi vy oikuav pete opia. Hae ramo
tuu omboery Berias, hoo py mbaemo vai oiko ramo.e 24 Hae gui tajy ma
Seer, Bete-Horom tet ojapo vaer, yvy guy katy hae yvy katy voi. Ojapo
avi Uzm-Seer. 25 Hae gui Berias ray ma Refa, Refa ray ma Resefe, Resefe
ray ma Tela, Tela ray ma Ta, 26 Ta ray ma Lad, Lad ray ma Amide,
Amide ray ma Elisama, 27Elisama ray ma Num, hae Num ray ma Josu.
28 Hae kuery yvy hae hekoa ma povae: Betel ijyvry rupi tekoai ikuai vae
reve, hae gui kuaray oua katy Naar o, hae r kuaray oikea katy o vae ma
Gezer, Siqum hae Aia peve, ijyvry rupi tekoai ikuai vae reve. 29 Hae gui
Manasss ramymino kuery rekoa rexei rupi ma Bete-Se ijyvry rupi tekoai
ikuai vae reve, Taanaque, Megido hae Dor ijyvry rupi tekoai ikuai vae
reve. Hae vae tet hae javi rupi Israel ray Jos ramymino kuery ikuaia.
7.23 Hae kuery ayvu py tery Berias ma Mbaemo vai ea rami onhendu.
e
711 1Crnicas7,8
hae Su hae kuery reindy. 33 Jaflete ray kuery ma Pasaque, Bimal hae
Asvate. Hae kuery ma Jaflete ray kuery ikuai. 34 Hae gui Semer ray
kuery ma A, Roga, Jeub hae Ar. 35 Tyvy Helm ray kuery ma Zofa,
Imna, Seles hae Amal. 36 Hae gui Zofa ray kuery ma Sua, Harnefer,
Sual, Beri, Inra, 37 Bezer, Hode, Sama, Silsa, Itr hae Beera. 38 Hae gui
Jter ray kuery ma Jefon, Pispa hae Ara. 39 Ula ray kuery ma Ara,
Haniel hae Rizia. 40 Hae kuery hae javi ma Aser ramymino kuery ikuai,
8 Hae
gui Benjamim ray ma Bela jypygua vae. Mokoa ma Asbel,
1
3 Hae gui Bela ray kuery ma Adar, Gera, Abide, 4 Abisua, Naam, Ao,
5 Gera, Sefuf hae Huro. 6 Povae kuery ma Ede ramymino kuery. Hae
vae ae oguerovapa, hae gui taya ma Uz hae Aide. 8 Hae gui Saarim
ma guayxy kuery Husim hae Baara gui opoi ma rire Moabe regua yvy
re oiko jave 9 guayxyr Hode ju ojou vae reve oguereko Jobabe, Zbia,
Messa, Malc, 10 Jes, Saquias hae Mirma. Hae vae kuery ma tay kuery
ma Hber, Mis hae Semede. Hae vae ma ojapo Ono hae Lode, hae
ijyvry rupi tekoa ikuai vaer. 13 Hae gui Berias hae Sema ma Aijalom py
guetar kuery re opena vae, hae kuery vae regua rery oa rami vy.
29 Hae gui Gibeo py oiko Gibeo rur. Hae r tayxy rery ma Maaca.
30 Hae py oiko avi tay jypyguare Abdom, hae gui Zur, Quis, Baal,
1Crnicas8,9 712
Hae vae kuery ma Jerusalm py ikuai guyvy kuery reve joa katyi.
33 Hae gui Ner ray ma Quis, Quis ray ma Saul, Saul ray ma Jnatas,
Taria hae Acaz. 36 Acaz ray ma Jeoada, hae Jeoada ray kuery ma
Alemete, Azmavete hae Zinri. Hae gui Zinri ray ma Mosa, 37 Mosa ray
ma Bine, Bine ray ma Rafa, Rafa ray ma Eleasa, Eleasa ray ma Azel.
38 Hae gui Azel ray kuery ma mboapy meme ikuai rakae. Hae kuery
rery ma Azrico, Bocru, Ismael, Searias, Obadias hae Han. Hae vae
kuery hae javi ma Azel ray ikuai. 39 Hae gui tyvy Eseque ray kuery ma
ray kuery ma avakue ipya guaxukueve, guyrapa oiporu kuaa vae. Hae
gui heta avi tay hae hamymino kuery, hae javi vy cento e cinqenta
ikuai. Hae kuery hae javi ma Benjamim ramymino kuery meme.
9 Hae
gui Israel kuery hae javi rery omboparapaa imoiny kuaxia
1
Israel kuery ruvixa rekokue oa re. Hae gui Jud regua kuery ma
ojejavy okuapya re Babilnia katy ogueraapaa escravo ikuai agu py.
2 Hae vae rire amongue ou ju oyvy re, hae tet ikuaiague py ae ju
hekoa. Ou ypy vaekue ma Israel regua sacerdote kuery, levita kuery hae
templo py ombaeapo vaekue. 3 Hae gui amongue Jud ramymino kuery,
Inri ray, Inri ma Bani ray, Bani ma Jud ray Perez ramymino kuery
vae regua. 5 Ou avi Sil py hekoa vaekue: jypyguare Asaas, hamymino
kuery guive, 6 hae gui Zer ramymino kuery regua Jeuel hae tyvy kuery
Salu, hae vae ma Mesulo ray, Mesulo ma Hodavias ray, hae Hodavias
ma Hassenu ray. 8 Ou avi Jeroo ray Ibnias, hae gui Uzi ray El,
Micri ramymino, hae gui Sefatias ray Mesulo, Mesulo ma Reuel ray,
Ibnijas ramymino. 9 Hae gui tyvy kuery ma hae kuery rery oa rami vy
novecentos e cinqenta e seis hae javi vy. Hae vae avakue hae javi ma
hetar kuery ak ikuai pete-te oo rupi.
10 Hae gui sacerdote kuery vae regua ma Jedaas, Jeoiaribe, Jaquim
Ou avi Adiel ray Masai, Adiel ma Jazera ray, Jazera ma Mesulo ray,
Mesulo ma Mesilemite ray, hae Mesilemite ma Imer ray. 13 Ou avi tyvy
713 1Crnicas9
kuery hetar kuery ak ikuai vae, hae javi vy mil setecentos e sessenta
ikuai, avakue Nhanderuete pegua ropy rupi ombaeapo kuaa vae meme.
14 Hae gui levita kuery regua ou vaekue ma Semaas. Hae vae
Galal hae Matanias. Hae vae ma Mica ray, Mica ma Zicri ray, hae Zicri
ma Asafe ray. 16 Ou avi Semaas ray Obadias, Semaas ma Galal ray,
hae tyvy kuery guive. Salum ma hae kuery ruvixa oiko. 18 A peve
hae kuery huvixa rok rara rupi ae ikuai, kuaray oua yke katy. Hae
vae kuery ae Levi ramymino kuery rekoa kora rok rara rupi ikuai
vae. 19 Salum ma Cor ray, Cor ma Ebiasafe ray, hae Ebiasafe ma
Cor ray. Tyvy kuery nguu ro pygua ikuai vae reve ma Cor regua
kuery omoa ixupe ombaeapo vaer hae ombojerovia aty rok rarar.
Tamo kuery ma Senhor pegua kuery ikuaia re opena, hae tekoa rok
rara rupi ikuai vaekue. 20 Hae jave ma Eleazar ray Finias opena hae
kuery re, hae hexeve Senhor oiko. 21 Hae gui Meselemias ray Zacarias
ma onhemboaty aty rok rara rupi avi oiko. 22 Hae vae ok rarar
oiporavo pyre kuery hae javi vy ma duzentos e doze ikuai. Tamo kuery
rery oa py hae kuery rery omboparaa pete-te rekoa py ae. Davi hae
profeta Samuel ae omo vaekue pete-te rembiapor. 23 Hae rami rire
hae kuery, guay kuery reve oar r okuapy Senhor pegua rok, oo py
oikea ikuai vae. 24 Ok rara kuery ma irundy henda yvytu oipejua katy
ikuai: kuaray oua katy, oikea katy, apuaia katy hae kuaray puku-a katy.
25 Hae r tyvy kuery tekoai py ikuaia gui ou jepi r hae kuery reve sete
amboae kuery tenda hae mesa ikuai vae re opena vaer, hae henda
ikya e vae pygua tembiporu ikuai vae re, hae gui trigo, vinho, azeite,
heaku por vae hae irr oguereko vae re. 30 Mbaeta sacerdote ray
kuery amongue vae ma ojapo r heaku por vae irr. 31 Hae gui
pete levita vae regua oiko Matitias hery vae, Salum ray jypykue, Cor
ramymino kuery vae regua. Hae vae ma mbojape apoa kuery re opena.
32 Hae r tyvy kuery Coate ramymino kuery vae regua ma sbado nhav
33 Hae
gui oporai vae kuery ma levita regua kuery ak ikuai vae
meme. Hae kuery ma templo ropy jao ikuai vae py ae r ikuai. Amboae
rupi nombaeapoi re, mbaeta ara py hae pyvy ombaeapo r okuapy
hembiapor ome mbyre rupi ae. 34 Hae vae kuery ma levita regua
Maaca. 36 Tay jypykue ma Abdom, hae gui Zur, Quis, Baal, Ner, Nadabe,
37 Gedor, Ai, Zacarias hae Miclote. 38 Hae gui Miclote ray ma Simia.
Pitom, Meleque hae Taria. 42 Hae gui Acaz ray ma Jaer, hae r Jaer
ray kuery ma Alemete, Azmavete hae Zinri. Hae r Zinri ray ma Mosa,
43 Mosa ray ma Bine, Bine ray ma Refaas, Refaas ray ma Azel.
Bocru, Ismael, Searias, Obadias hae Han. Hae kuery hae javi ma Azel
ray kuery meme.
1Samuel31.17
10 Hae
gui Israel kuery reve filisteu kuery jogueroa ramo avakue
1
Israel regua onhamba filisteu kuery gui. Hae ramo Gilboa yvy
re ojukapa. 2 Filisteu kuery ojoko avi Saul hae tay kuery. Hae vy ojuka
o vaive ovy. Huy momboa kuery ojou ramo hae kuery gui okyje vaipa.
4 Hae gui Saul aipoei huy jokoa reraa pe:
Ekyi ndekyxe hae xepyxo, hae kuery opire omboi uka e vaekue
ou vy xejojai rei e agu hei. Hae rami te huy jokoa reraa okyje
vaipa vy ndoipyxoxei. Hae ramo Saul ae kyxe ojopy vy onhemombo
hakua re. 5 Huy jokoa reraa Saul omano ma ri ty raea oexa vy hae voi
kuery voi omanomba avi hexeve. 7 Hae gui avakue Israel regua yvyugua
rupi hekoa vae oexa okuapy oir kuery onhambaa, hae Saul guay kuery
reve omanomba maa. Hae rami vy hae kuery voi guekoa oejapa vy
onhamba avi ojeoivy. Hae gui filisteu kuery ou vy hae py ju ikuai.
1Samuel31.813
8 Ko
jevy filisteu kuery ou omanogue mbaekue ogueraapa agu.
Hae rami vy ojou Saul hae tay kuery mboapyve retekue Gilboa yvy
re hoapaague py. 9 Hae rami vy Saul akgue ojaya vy hembiporukue
715 1Crnicas10,11
ogueraapa. Filisteu yvy hae javi rupi omondouka ayvu mombeuar, hae
nungakue omombeu agu taangaa pegua oo ikuai vae rupi, hae guetar
kuery hae javi pe. 10 Saul rembiporukue ogueraa nguuete kuery pegua oo
vy omboi heruvy Saul hae tay kuery retekue. Jabes tet py ogueru vy
ojatypa hae py, yvyra ikuai vae guy py. Hae vy sete ra re okaru e re
ikuai. 13 Hae rami py Saul omano Senhor rovai ojejavyague re, Senhor
2Samuel5.15
11 Hae
gui ma Israel regua kuery hae javi ou okuapy Hebrom tet
1
orere opena jave py ndee ae reo hae rejevy r vaekue Israel regua
xondaro kuery reve. Hae gui Senhor aipoei ndevy: Ndee repena r
xevygua Israel kuery re, hae reiko r hae kuery ruvixa, hei vaekue.
3 Hae rami vy Israel regua nhomongetaa kuery hae javi ou okuapy
2Samuel5.610
4 Hae
gui Davi hae Israel kuery hae javi reve ojeoi Jerusalm tet
hery mboae Jebus vae katy, mbaeta hae py ae jebuseu kuery hae vae
yvy regua rekoa. 5 Hae ramo Jebus py hekoa vae kuery aipoei Davi pe:
Davi aipoei ma voi vaekue: Amongue vae rei jypyi jebuseu kuery oity
vae amo r xondaro kuery ruvixar, hei vaekue. Hae ramo Zeruia
pia Joabe hae ranhe opu ovy hae kuery re. Hae ramo omo xondaro
ruvixar. 7 Hae rami vy oo ikorapa vae py ae Davi o. Hae nunga rupi
hae vae pe Davi rekoa ea. 8 Hae vae yvry rupi mbaemo ojapo avi.
f
11.3 Davi huvixave o agu Samuel oikuaa ukaague omombeu 1Samuel16.113 py.
1Crnicas11 716
2Samuel23.839
10 Povae
kuery ma Davi pegua ipya guaxukueve yvateve vae. Hae
kuery ma Israel kuery hae javi reve oipytyv okuapy huvixave o agu,
hae vae kuery reko re Senhor ijayvuague rami vy. 11 Po rami ma Davi
ikuai filisteu kuery ijaty okuapy jave py. Hae py pete yvy cevada-ty oa
py xondaro kuery onhamba filisteu kuery renonde gui. 14 Hae vae yvy
mbyte py hae kuery opu vy ojoko nho, oitypa filisteu kuery. Hae rami
py Senhor ogueraa jepepa rakae.
15 Hae gui trinta yvatekueve ikuai vae regua mboapy ojeoi avi Adulo
itakua py Davi onhemia py. Hae vae jave py filisteu regua xondaro kuery
voi ijaty okuapy Refains yvyugua py. 16 Hae rami vy Davi onhemia py o,
hae r filisteu regua xondaro kuery ma Belm tet py ikuai. 17 Hae gui
ojeoi vy ygua Belm kora rok py o vae gui yy ogueno, hae Davi
oa py ogueru. Hae r hae ndoyuxei vy Senhor renonde onho ixupe
guar. 19 Hae vy aipoei:
Senhor, ndaevei ete xee hae vae ayu agu! Xee ayu r ri ndau
avakue ojeayvu vekue py ojeoi vaekue ruguy rami? Mbaeta hae kuery
ndojeayvuveikue py ogueru okuapy vaekue hei vy ndoyuxei. Hae
ramigua ae mboapy ipya guaxukueve ojapo vaekue.
20 Hae gui Joabe rykey Abisai ma trinta ikuai vae ak. Hae vae
ma guembiporu huy guaxu reve opu trezentos ikuai vae rovai, hae
vy ojukapa. Hae rami vy mboapyve tenonde re ikuai vae rami ete
imaendua pormby oiko. 21 Hae ma trinta ikuai vae gui yvateve vae
mbaemo tuvixa vae ojapo avi vae. Hae rami vy ojuka moko Moabe
pygua joe opu kuaave vaekue. Yroy ap hoa jave ma itakua py oguejy
vy guary okua py o vaekue ojuka. 23 Ojuka avi pete ava Egito pygua
moko metros raxai yvate vaekue. Egito pygua ma huy guaxu ajukue
popa y rami ipo guaxu vae reve ou r Benaia ma popoka py rive opu
ovy vy ipo gui huy guaxu oguereko vaekue oipea vy hae vae py ae ju
ojuka. 24 Hae nunga Joiada ray Benaia ojapo rire mboapyve tenondegua
717 1Crnicas11,12
ikuai vae gui omboetevea vaeri mboapyve tenonde re ikuai vae regua
ndoikoi guive. Hae gui Davi omo guara kuery re opena vaer.
26 Hae gui xondaro kuery regua ipya guaxukueve ma Joabe ryvy
Asael, Belm pygua Dod ray Elan, 27 Harode guigua Samote, Pelete
guigua Heles, 28 Tecoa pygua Iques ray Ira, Anatote guigua Abiezer,
pygua Baan ray Helede, 31 Gibe pygua Ribai ray Itai Benjamim
35 Aio pygua Sacar ray Aio, hae Ur ray Elifal, 36 Mequer guigua
Hefer, Pelom guigua Aas, 37 Carmelo guigua Hezro, Ezbai ray Naarai,
38 Nat ryvy Joel, Hagri ray Mibar, 39 Amom guigua Zeleque, Beerote
guigua Naarai, Zeruia pia Joabe rembiporu reraaty vae, 40 hae gui Jatir
guigua kuery Ira hae Garebe, 41 heteu Urias, Alai ray Zabade, 42 Rben
regua Siza ray Adina Rben ramymino kuery ruvixa, hexevegua trinta
avi ikuai, 43 hae gui Maaca ray Han, Mit guigua Josaf, 44 Aster
pygua Uzias, Aroer pygua Hoto ray kuery Sama hae Jeiel, 45 Sinri ray
Jediael, hae tyvy Jo Tiz guigua, 46 Maav guigua Eliel, Elnao ray
kuery Jeribai hae Josavias, Moabe guigua Itma, 47 hae gui Zob guigua
12 Povae
kuery ma Davi-a katy ou vaekue Ziclague py Quis ray
1
Saul gui onhaague py. Hae vae kuery ma ipya guaxukueve joe
opua rupi ikuai vae regua. 2 Hae vae kuery rembiporu ma guyrapa.
Oiporu kuaa regua re hae oiporu kuaa ea re oiporu ita momboa, huy
voi omombo r guyrapa py. Hae vae kuery ma Saul regua ae, Benjamim
ramymino kuery. 3 Hae kuery ruvixa ma Gibe pygua Sema ray kuery
Aiezer hae Jos, hae gui Azmavete ray kuery Jeziel hae Pelete, Beraca,
Anatote guigua Je, 4 Gibeo guigua Ismaas ma trinta ipya guaxukueve
ikuai vae regua, hae kuery ak avi oiko, hae gui Jeremias, Jaaziel,
Joan hae Gedera pygua Jozabade, 5 hae gui Eluzai, Jerimote, Bealias,
Semarias hae Harife pygua Sefatias, 6 Elcana, Issias, Azarel, Joezer hae
Jasobeo, Cor ramymino meme, 7 hae gui Gedor pygua Jeroo ray
vae py o jave. Hae vae avakue ma ipya guaxukueve joe opu kuaa
vae meme. Hembiporu ma huy jokoa hae imoa tuvixa vae. Hova
ma guary rami, hae guaxu yvyty ry rupi onhaa rami inhaku vae.
9 Hae gui Ezer ma hae kuery ak, hae vae gui mokoa ma Obadias,
1Crnicas12 718
Gade ramymino ma xondaro kuery ruvixa ikuai. Hae vae regua yvyve
vae ma cem avakue rami ovare vae opua py, hae r yvateve vae ma
mil avakue rami ovare vae. 15 Hae vae kuery ma Jordo yak rupi oaxa
vaekue jaxy ijypya re, hembe hae javi ry rupi yy ojaoi te. Hae rami
vy omonhamba yvyugua rupi ikuai vaekue hae javi, kuaray oua katy
hae kuaray oikea katy guive.
16 Hae gui Davi oa py ou avi Benjamim hae Jud ramymino kuery
regua, oo ikorapa vae py. 17 Hae ramo Davi ovaex agu oo vy ijayvu
Hae rami avi ore kuery ma ndevygua ae, Davi! Jess ray, ndereve
ete r orekuai! Tereiko por, nepytyva kuery voi taikuai por! Mbaeta
Nderuete ma nepytyv r hei ramo Davi omova imbokuapy vy
xondaro kuery ruvixar omo.
19 Hae gui Manasss vae regua voi Davi-a katy oaxa, filisteu kuery
reve hae ou jave Saul reve hae kuery jogueroa agu katy. Hae rami
te hae noipytyvi vaekue filisteu kuery, mbaeta hae kuery vae regua
huvixa kuery jogueroayvuague rami vy nomondoukai. Hae vy aipoei
okuapy:
Nguvixave Saul-a katy ri Davi oaxa ramo ma nhaneak ojayapaa
r hei okuapy. 20 Hae ramo Ziclague tet katy Davi ojevy ju ramo
haea katy oaxapa okuapy Manasss ramymino kuery. Hae vae kuery ma
Adna, Jozabade, Jediael, Micael, Jozabade, Eli hae Ziletai, Manasss
regua mbovy rei e ruvixa kuery ikuai vaekue. 21 Hae vae kuery ma
oipytyv Davi hexe opu vae mbovy rei e ikuai vae rovai, avakue
ipya guaxukueve hae xondaro ruvixa meme ikuai vae vy. 22 Hae vae
regua huy jokoa hae imoa tuvixa vae oguereko vae hae javi vy ma
seis mil e oitocentos ou, joe opu agu katy guar hembiporu vae meme.
719 1Crnicas12,13
25 Haegui Simeo ramymino kuery regua avakue joe opu agu ipya
guaxu vae ma sete mil e cem ou. 26 Levi ramymino kuery regua ma
oiko vae vy ngupive trs mil e setecentos avi ogueru. 28 Hae gui Zadoque
ma kunumi teri vaeri ava ipya guaxu vae vy ogueru avi vinte e dois
huvixa kuery nguu ro py ikuai vaekue. 29 Benjamim ramymino kuery
regua, Saul regua kuery ma trs mil ou. Mbaeta hae vae jave py heta
teri ikuai Saul-a katygua. 30 Efraim ramymino kuery regua ma vinte
ikuai hery rupi oiporavo pyre Davi nguvixaver omo agu ou vaekue.
32 Issacar ramymino kuery regua ou hae vae ra Israel kuery mbae pa
ojapo agu re oikuaa pota kuaa vae. Hae rami vy ou duzentos huvixa
kuery, guyvy kuery hembiguai ikuai vae meme reve. 33 Hae gui Zebulom
regua joe opua katy oo vae, opa margua tembiporu oguereko vae
ma cinqenta mil ikuai. Hae kuery ma jogueroa agu py ikyre vae,
ndokyje kuaai guive. 34 Naftali rekoa gui ma mil xondaro ruvixa ou.
Hae vae kuery reve ou avi trinta e sete mil huy jokoa hae huy guaxu
tuvixa vae revegua. 35 D ramymino kuery regua ma vinte e oito mil e
seiscentos ou joe opu agu katy guar hembiporu vae. 36 Aser guigua
ma quarenta mil ou joe opu agu katy guar hembiporu vae, jogueroa
kuaa rei vae. 37 Jordo yak rovai guigua Rben, Gade hae Manasss
okuapy Davi omo agu Israel kuery hae javi ruvixaver. Hae gui Israel
kuery ndoui vae voi pete rami Davi omoxe avi okuapy nguvixaver.
39 Hae py ma ikuai mboapy ra re Davi oa py. Hae rami vy okaru hae
oyu okuapy hae py, hou vaer tyvy kuery omemba rire. 40 Hae rami
ae haei rupi ikuai vae, Issacar, Zebulom hae Naftali guigua kuery
ogueru avi okuapy tembiu. Mburika ry, camelo, kavaju hae vaka ry
ogueru farinha, figo hae uvaa pirukue, vinho, azeite, vaka hae vexai
guive, mymba kyrguevei voi ogueru oata agu rami e, mbaeta Israel
kuery ovya ete okuapy.
13 Hae
gui ma Davi jogueroayvu huvixa kuery mil hae cem re
1
opena vae kuery, hae yvatekueve ikuai vae reve. 2 Hae vy Israel
kuery tet hae ijyvry rupi ikuai vae hae javi pe, hae kuery onomba
avi agu nhande reve. 3 A gui ma jaru ju r Nhanderuete ayvu ryru
okuapy hae rami ae ojapo agu, ipor vaea oikuaa pav vy.
2Samuel6.111
5Hae
gui ma Davi omboaty Israel kuery hae javi Egito yvy re Sior
o vae guive Hamate py nhavea peve, Nhanderuete ayvu ryru ogueru
agu Quiriate-Jearim py oa gui. 6 Hae rami vy Israel kuery hae javi reve
Davi ojeoi Baal Quiriate-Jearim hery mboae vae, Jud re o vae py,
Nhanderuete ayvu ryru ogueru agu hae gui. Hae vae renonde ma Senhor
rery re imaenduaa riae, anjo kuery ipepo vae ikuai vae ry oguapy oiny
vae re. 7 Hae rami vy Nhanderuete pegua hyru omo okuapy pete karxa
ipyau vae ry. Abinadabe ro gui ogueru okuapy. Uz hae Ai ojeoi karxa
reraar. 8 Israel kuery hae javi reve Davi ovya ovy Nhanderuete renonde
rupi ombaraetea hae javi reve, oporaei okuapya py, ix reta vae pu reve,
mbaraka, pandeiro hae hya pu py, mimby guaxu omonhea py guive.
9 Hae gui Quidom mbaemo moayaty re ovaa py vaka onhepyxanga
2Samuel5.11,12
14 Davi
oa py Tiro pygua huvixa Hiro ombou ayvu mombeuar.
1
Ogueru ruka avi yvyra yary, oo apoa hae ita re ombaeapo vae
kuery, hoor ojapo vaer. 2 Hae ramo Davi oikuaa Senhor omo atvea
2Samuel5.1316; 1Crnicas3.58
3 Jerusalm
tet py Davi ojouve kunhague guayxy jevyr. Hae vy
ikuaive ju tay hae tajy kuery. 4 Po rami ma Jerusalm py ituii vaekue
2Samuel5.1725
8 Filisteu
kuery oendu avi okuapy Davi omoa Israel kuery hae javi
ruvixar. Hae vy ojeoipa ojopy agu Davi. Hae nunga Davi oendu vy
hae voi oo avi hae kuery ovaex agu. 9 Hae r filisteu kuery ou Refaim
aipoei:
Senhor xepo rupi omoamba xerovaigua filisteu kuery ryxya
xerenonde py ikuai vaekue, yy mbaemo ogueroxyry heravya rami
hei. Hae nunga rupi hae vae tekoa oenoa Baal-Perazim.g 12 Hae py ma
filisteu kuery oejapa ojeoivy nguuete kuery raangaa. Hae r Davi oapy
ukapa tata py.
13 Hae gui filisteu kuery ou nho ju yvyugua gui mbaemo oipeapa
Tereo eme hakykue rupi. Hae rami rgue py hakykue katy rupi
ranhe r pejeapa, hae gui ma hae kuery re pepu r amora ikuai vae
guy rupi. 15 Hae gui xapya rei rendu r amora ty rovapy rupi opyr-pyr
nhendu vae. Hae vae rendu ramove pe r hae kuery re pepu agu.
Hae vae ma nerenonde Nhanderuete oo nhendua, filisteu kuery ijaty
okuapy vae jukapaar hei.
16 Nhanderuete ojapo ukaa rami Davi ojapo vy ojukapa filisteu kuery
Geba guive Gezer py ovaa peve. 17 Hae rami vy hae vae yvy jave rupi
Davi rery re imaenduaave ovy, mbaeta Senhor ojapo Davi gui pav
regua okyje agu rami.
15 Hae
gui Davi pegua tet epy vae py ojapo ngoor. Oguereko
1
javi, Senhor ayvu ryru ogueru agu o agu ojapo vaekue py. 4 Davi
omboaty avi Aro ramymino kuery, levita kuery guive, po rami hery vae:
g
14.11 Tery Baal-Perazim ma Senhor omoamba ea.
1Crnicas15 722
5 Coate ramymino kuery vae regua ma huvixa Uriel hae tyvy kuery reve
vy cento e vinte ikuai, 6 Merari ramymino kuery vae regua ma huvixa
Asaas hae tyvy kuery reve vy duzentos e vinte ikuai, 7 Grson ramymino
kuery vae regua ma huvixa Joel hae tyvy kuery reve vy cento e trinta
ikuai, 8 Elisaf ramymino kuery vae regua ma huvixa Semaas hae tyvy
huvixa Eliel hae tyvy kuery reve vy oitenta ikuai, 10 Uziel ramymino
kuery vae regua ma huvixa Aminadabe hae tyvy kuery reve vy cento e
doze ikuai.
11 Davi oeno avi sacerdote kuery vae regua Zadoque hae Abiatar,
hae gui levita kuery Uriel, Asaas, Joel, Semaas, Eliel hae Aminadabe.
12 Hae vy aipoei hae kuery pe:
guive, Senhor Israel kuery ruete ayvu ryru ogueru agu. 15 Hae rami
vy levita kuery ogueru okuapy Nhanderuete ayvu ryru oaxiy ry, hiyr
omo vaekue reve, Senhor ijayvuague rami vy Moiss ojapo ukaague
rami vy.
Berequias ray Asafe reve, Merari ramymino kuery vae regua Cusaas
ray Et guive. 18 Hae kuery reve ma tyvy kuery yvygueve avi. Hae
Nhanderuete ayvu ryru renonde py. Hae gui Obede-Edom hae Jeas ma
hyru oa rok rara avi ikuai.
gui levita kuery hyru oguerua rupi Nhanderuete oipytyv ramo ixupe
ome okuapy sete vaka ray hae sete vexai ojuka vy. 27 Hae r Davi ma
onhemonde ovy pete ao puku xi por rei hae ipereri vae py. Hae rami ae
avi levita kuery hyru reraa voi onhemonde okuapy, hae oporaei vae kuery,
hyru reraa kuery hae oporaei vae kuery re opena vae Quenanias guive.
Davi onhemonde avi manto sacerdote pegua, ajukue ipereri vae guigua.
28 Hae rami py Israel kuery hae javi ovya reve ogueru okuapy Senhor
guexeve guar ojapo vaekue ryru, mimby hae mimby guaxu omonhe
reve, hae hya pu, mbaraka hae ix reta vae omonhendu rata rupi.
2Samuel6.16,2022
29Senhor
guexeve guar ojapo vaekue ryru Davi rekoa py ogueroikea
jave ma Saul rajykue Mical janela gui oma hoamy. Hae rami vy huvixa
Davi ovyaa rupi ojeroky oikovy r oexa vy ndojou pori opya py.
16 Hae
rire ma Nhanderuete pegua hyru ogueroike vy omo ooi
1
omemba ma vy Senhor rery rupi ogueroayvu por heta vae kuery hae
javi. 3 Hae gui ma Israel kuery avakue hae kunhague ikuai vae pete-te pe
Zacarias, hae vae rire ma Jeiel, Semiramote, Jeiel mboae, Matitias, Eliabe,
Benaia, Obede-Edom hae Jeiel mboapya mbaraka hae ix reta vae reve
guar. Hae gui Asafe ma omonhendu ratve r hya pu. 6 Hae gui sacerdote
kuery Benaia hae Jaaziel ma mimby guaxu omonhea rupi riae r ikuai
Nhanderuete guexeve guar ojapo vaekue ryru oa renonde rupi.
mbovy rei e ikuai vaer peve guar ayvu ome vaekue re,
16 Abrao reve ngupive guar ojapo vaekue re,
joyvy-yvy re.
21 Hae rami te avave rei pe hae ndoguereko axy ukai.
avi Obede-Edom tyvy kuery hae javi reve, sessenta e oito hae javi
vy. Jedutum ray Obede-Edom hae Hosa ma omo ok re opena
vaer. 39 Hae r sacerdote Zadoque hae tyvy sacerdote ikuai vae
riae agu, ajeivekue hae kaarukue. Hae rami ikuai Israel kuery pe
Senhor lei oeja vaekue re ipara oa hae javi rami. 41 Hae kuery
reve omo avi Hem hae Jedutum, ikuaive ju hery rupi oiporavo
pyre Senhor pe oporaei vaer, mbaeta nhanemboaxya rupi oiko
riae r rakae r peve. 42 Hae kuery reve ikuai avi Hem hae
2Samuel7.117
17 Hae
gui huvixa Davi ngoo py ae oiko vy aipoei profeta Nat pe:
1
ma voi xee na teri Israel kuery Egito gui arupa guive a peve. Hae
rami rgue py ooi py rive aiko vae, xembojerovia aty py ae mamo r
oa rupi rei. 6 Opa rupi Israel kuery aru herekovya rupi ndau xeayvu ri
Israel kuery rerekoar amoa ra guive. Hae rami avi nderovaigua kuery
aitypa, hae aikuaa uka povae: Xee Senhor ae r ajapo oo ndevy.h
11 Mbaeta nderekovea opa r nderu kuery ooague py ndereraa avi ma
amo atve r xero re opena agu, hae huvixave o riae agu rami. Hae
ramo huvixave o riae r rakae r peve, hei.
15 Hae vae ayvu hae javi, Nat pe oikuaa ukaague rami ae Davi pe ju
omombeu.
h
17.10 Oo ojapo agu re Senhor ijayvua py ma rakaeve r Davi ramymino kuery regua
huvixar omoingo agu re ijayvu (versculos 12,16). Hae vae regua Jesus Cristo ae oiko
(Lucas1.3233,69; Atos13.23). Hae rami avi Israel ro heia ma Israel ramymino kuery re
ijayvu vy. i17.13 Hebreus1.5, Apocalipse21.7
727 1Crnicas17,18
2Samuel7.1829
16 Hae
gui ma Senhor pegua opy Davi oike vy hia henonde. Hae vy
aipoei:
Senhor Xeruete, mbae nunga tu xee aiko, hae mbae nunga tu xero
pygua kuery ikuai, apy peve ndee xereru agu? 17 Xeruete, hae nunga
rejapo kovae nunga tuvixa vae hae javi, oikuaa pav agu. 20 Hae nunga
rupi Senhor Xeruete, ndoikoi ndee ramigua etei, ndoikoi guive Oreruete
mboae ndee e vy, oreapyxa py ae roenduague rami. 21 Mavae regua
Senhor ixondaro reta vae ma Israel kuery Ruete, Israel kuery pegua ae,
taea. Hae ramo xee Davi nerembiguai ro ma o at riae r nerenonde.
25 Mbaeta Xeruete, xee nerembiguai pe reikuaa uka xevy pegua oor
rejapo ra. Hae nunga rupi ae xee nerembiguai xepya guaxu nami
anhemboe agu ndevy. 26 A ma Senhor, ndee ae ma Oreruete, hae
2Samuel8.114
18 Hae
rire ma Davi filisteu kuery oitypa vy ipoaka hae kuery
1
re. Hae kuery po gui oipea avi Gate tet hae ijyvry rupi tekoa
ikuai vae. 2 Oitypa avi Moabe pygua kuery. Hae rire Davi rembiguair
ju agu oo jave hexe voi Davi ipoaka Hamate peve. 4 Ixupegua kavaju
rygua kuery regua ma Davi ogueraa mil e setecentos, vinte mil avakue
yvy rupigua reve. Davi ojayapa avi kavaju karxa regua pytax, cem
1Crnicas18,19 728
etei ojaya e re oeja. 5 Hae ramo Sria pygua avakue ou Damasco gui,
harar kuery. Sria pygua kuery voi Davi rembiguair ikuai vy mbaemo
ome r okuapy ixupe. Davi ooa nhav rupi Senhor ombopoakave
tema. 7 Hadadezer rembiguai kuery yvatekueve huy jokoa ouro guigua
pegua tet Tibate hae Cum gui voi huvixa Davi oipeave tema overa vae
guigua. Hae vae overa vae gui ma Salomo ojapo r yy mbotya, oo
ytar hae tembiporu.
9 Hae gui Hamate pygua huvixa To oendu Zob pygua huvixa Hadadezer
hae javi regua gui prata hae ouro ojopy vaekue reve: Edom guigua, Moabe,
Amom ramymino kuery, filisteu kuery hae Amaleque guigua guive.
12 Hae gui Zeruia pia Abisai ojuka avi dezoito mil Edom pygua juky
yvyugua epy vae py. 13 Edom re voi omo harar kuery. Hae ramo
Edom pygua kuery hae javi ikuai Davi rembiguair. Davi ooa nhav rupi
Senhor ombopoakave tema.
2Samuel8.1518; 20.2326
14 Hae
rami vy Davi opena Israel kuery hae javi re. Mbaemo re
oikuaa potaa py haevea rami meme oguereko. 15 Ixupegua xondaro
rara kuery ruvixa ma Joiada ray Benaia. Hae r huvixa Davi revegua
yvatekueve ma tay kuery ae.
2Samuel10.119
19 Hae
rire ma Amom kuery ruvixa Nas omano, hae r tay ju o
1
Nas raykue Hanum pe aexa uka r ayvua, tuu xerayvu rire hei.
Hae rami vy Davi omondouka guembiguai kuery ombopya por ju agu
tuu omanoague gui. Hae gui Davi rembiguai kuery ova Amom kuery
yvy re, Hanum ombopya por agu.
3 Hae rami te Amom regua yvatekueve aipoei okuapy Hanum pe:
onhop hendyva, ijao ojaya guive hevi roo ojekuaa peve. Hae rire ma
omondouka ju.
5 Hae ramo amongue ojeoi vy Davi pe omombeupa hembiguai
kuery re oiko vaekue. Hae kuery omoxmbaa rire huvixa ombou ayvu
mombeuar hae kuery ovaex agu. Aipoei uka:
Pepyta ranhe Jeric tet py, penerendyva ipukupa ju peve. Hae rire
ma peju ju hei uka.
6 Amom kuery oikuaa okuapy Davi ndaijaevei agu rami ojapoa. Hae
rami vy Hanum hae Amom kuery omondouka trinta e trs mil quilos
prata guigua, Mesopotmia gui ojeupe guar ogueru ruka agu karxa
hae kavaju rygua kuery, Sria pygua kuery Maaca hae Zob gui guive.
7 Hae rami vy ojeupe guar ogueru ruka trinta e dois mil karxa hae
Maaca pygua huvixa ixupegua kuery reve. Hae kuery hae javi ou vy
Medeba tet rexeii ikuai. Amom kuery voi guet ikuai vae hae javi gui
ou vy onomba avi. Hae rami vy mae ma ojeoi joe opu agu katy.
8 Hae nunga Davi oendu vy hae kuery rovai ombou Joabe oxondaro
kuery ipya guaxukueve hae javi reve. 9 Amom kuery ojeoi vy oar
okuapy tet kora rok py joe opu agu. Hae r huvixa kuery ipytyvar
ou vaekue ma amboae rupi ranhe ikuai nhundy rupi.
10 Hae gui Joabe oexa hovaigua kuery henonde hae hakykue katy gui
voi oar okuapy r, hae rami vy Israel kuery ikuai vae gui opu kuaave
vae oiporavo vy omboyxy imbokuapy Sria pygua kuery rovai. 11 Hae
Xapya rei Sria pygua kuery xegui imbaraeteve ramo ndee reo r
xepytyv agu. Hae r Amom kuery ri ndegui imbaraeteve ramo xee
aju r roipytyv vy. 13 Nhanembaraete ke havy. Jajogueroa nhandepya
guaxua rupi nhaneretar kuery hae Nhanderuete pegua tet ikuai vae
jaepya rupi. Hae Senhor tojapo ojou pora rami hei.
14 Hae gui Joabe guexevegua kuery reve ojeoi vy jogueroa okuapy
Sria pygua kuery reve. Hae r hae vae kuery onhamba henonde gui.
15 Sria pygua kuery onhamba maa Amom kuery oexa vy hae kuery voi
onhamba avi Joabe ryvy Abisai renonde gui. Hae rami vy onhemimba ju
guet py. Hae ramo Joabe ojevy ju Amom kuery reve joe opuague gui,
hae vy oopa ju Jerusalm katy.
16 Hae gui Sria pygua kuery ma Israel kuery renonde oitypaa oexa okuapy
vy omondouka ayvu reraar guet pygua kuery yak rovai re hekoa vae oupa
avi agu. Hae kuery renonde ou oiny Sofaque, Hadadezer pegua xondaro kuery
rerekoar. 17Hae nunga Davi pe omombeua r omboatypa Israel kuery hae
1Crnicas1921 730
javi, hae vy Jordo yak oaxa ma vy hae kuery ikuaia katy ojeoi jogueroa
agu. Sria pygua kuery rovai jogueroa agu Davi kuery ojeoi ramo hae kuery
voi opu jogueruvy hovai. 18 Hae rami te Israel kuery renonde gui Sria pygua
kuery onhamba ju. Hae ramo Sria pygua kuery vae regua avakue ma Davi
ojuka sete mil karxa pygua hae quarenta mil yvy rupigua. Ojuka avi xondaro
kuery ruvixa Sobaque. 19 Hadadezer rembiguai kuery oitypa ae maa oexa
okuapy vy Davi reve ojapo ikuai por agu, hae vy hembiguai ju ikuai. Hae
rami rire Sria pygua kuery ne rakae ramo voi noipytyvxevei Amom kuery.
2Samuel12.2631
20 Hae gui pete maeta opaa py, huvixa kuery joe opu agu katy
1
oikuaa trinta e trs quilos ouro guigua ipoyia. Hexe o avi ita rexak iporve vae.
Hae rami vy Davi ak re ju omoa. Tet gui imbae rei-rei vaekue ogueraa reta
avi. 3 Hae pygua kuery ogueraa avi vy omombaeapo yvyra ayaa py, picareta hae
haxa ferro guigua py. Hae rami ae Davi ojapo Amom kuery ret hae javi re. Hae
gui ojeupegua kuery hae javi reve Davi ojevy ju Jerusalm katy.
2Samuel21.1522
4 Haevae rire ma Gezer py jogueroa okuapy filisteu kuery reve. Hae
vy Husa pygua Sibecai ojuka gigante ramymino Sipai. Hae rami vy
ipoaka okuapy filisteu kuery re.
5 Hae gui filisteu kuery reve ju jogueroa okuapy. Hae vy Jair ray
Elan ojuka Gate pygua Golias ryvy Lami. Hae vae guembiporu huy
guaxu oguereko vaekue ma ajukue popa y rami tuvixa vae.
6 Hae gui tegue ju opu okuapy joe, Gate py ae. Hae py oiko pete ava
yvate ete vae. Hae vae ma mboapy meme iku hae ipyx voi, hae javi vy
vinte e quatro iku hae ipyx oguereko. Hae vae voi gigante ramymino
regua. 7 Hae vae ma Israel kuery mbojaru reia rupi ijayvu ramo Davi
rykey Simei ray Jnatas ojuka. 8 Hae vae avakue ma gigante ramymino
ikuai Gate py. Hae rami te Davi hae ixondaro kuery oitypa rakae.
2Samuel24.19
21 Hae
gui Israel kuery rovai Satans opu vy Davi pya re omo
1
j
21.1 Davi oipapa uka avakue joe opu kuaa vae. Hae nunga py ojejavy, oxondaro kuery
re ojerovia vy, Nhanderuete re rgue py.
731 1Crnicas21
Hae rami avi tove Senhor Nderuete tomboetave cem-kue ju. Hae
rami te Xeruvixa, hae kuery hae javi e teve nerembiguai ikuai? Mbae
re tu hae rami ete rejapoxe? Xeruvixa, mbae re tu hae rami ete rejapo
Israel kuery hae javi re jejavya ou agu rami? hei.
4 Hae rami te huvixa ayvu Joabe ijayvua gui ipoyive ramo Joabe oo vy
Israel yvy hae javi rupi oikuaa pota. Hae gui mae ma ojevy ju Jerusalm
katy, 5 hae Davi pe omombeu heta vae kuery mbovy pa ikuaia. Israel
re avakue kyxe oiporu kuaa vae ma um milho e cem mil ikuai rae.
Hae r Jud py ma quatrocentos e setenta mil ikuai avakue kyxe oiporu
kuaa vae. 6 Hae r hae kuery reve Levi hae Benjamim regua ma Joabe
2Samuel24.1017
7Hae nunga hae javi Nhanderuete ndojou pori vy omoingo axy Israel
kuery. 8 Hae ramo Davi aipoei Nhanderuete pe:
Ajejavy vaipa rae hae rami ajapoa py. Hae rami te a Senhor,
ajerure xee nerembiguai ajejavyague rembogue agu, inhak por ve
vae rami aiko rire hei.
9 Hae gui Senhor ijayvu Davi pegua profeta Gade pe. Hae vy aipoei:
vae pete ma ambou r ndere. Hae vae regua pete eiporavo ajapo
agu, hei.
11 Hae ramo Davi oa py Gade ou vy aipoei ixupe:
Hae ramo Israel kuery vae regua setenta mil avakue omano. 15 Jerusalm
Haeve ma, emboguejy ju ndepo hei. Hae vae jave ma anjo hia
jebuseu regua Orn mbaemo moayaty yvyiry.
16 Hae gui Davi oma vy oexa anjo Senhor-a guigua yvy hae yva
mbyte opyta r, opo py kyxe oekyi vaekue oupi hoamy Jerusalm rovai.
Hae ramo Davi hae nhomongeta vaety kuery hexeve ikuai vae ajukue
vaikue py onhemonde reve ojeroapa vy yvy re ngova omova okuapy.
17 Hae ramo Davi aipoei Nhanderuete pe:
Xee ae e ri tyy heta vae kuery aipapa agu re xeayvu vaekue? Xee
rima ajejavy, xee ae haeve vae ajapo. Hae r kovae vexai kuery, mbae
tu hae kuery ojapo? Senhor Xeruete, xerovai anho eupi ndepo, hae xeru
ro pygua kuery rovai. Hae r ndevygua kuery ma embopaga eme.
2Samuel24.1825
18 Hae
gui ma Senhor-a guigua anjo aipoei Gade pe:
Davi too pete altar Senhor peguar tojapo, jebuseu regua Orn
mbaemo moayaty py hei. 19 Hae gui Senhor rery rupi Gade hae
rami ijayvu ramo Davi oo ijayvuague rami vy. 20 Orn ma hae vae jave
trigo moaya rupi oiko. Hae gui ojere vy oexa anjo hia r. Hae ramo
hexeve tay kuery irundy ombaeapo okuapy vae onhemimba jogueravy.
21 Hae gui Orn oa py Davi ova ouvy ramo oma. Oexa kuaa vy
Xevy pe eme kovae yvy pete altar Senhor peguar ajapo agu,
mbaeaxy vaikue heta vae kuery ry ombou vaekue opytuu agu.
Emboaxa xevy, hae r hepy xee ame r haevea rami.
23 Hae r Orn aipoei Davi pe:
Xeruvixa, ejopy tema ndejeupe guar, hae ejapo reipota vae rei.
Apy ma vaka ikuai, ame reapy reve reme vaer. Ame avi yvyrape
mbaemo moayaty regua yxakr, hae trigo raygue guive reme
vaer irr. Amemba rive hei.
24 Huvixa Davi ombovai Orn:
Any, hae rami rgue py ndevy pe xee amboekovia r hepyr por re.
Mbaeta ndepo gui ndaevei ajopy rive agu Senhor pe ame vaer. Ome
rive pyre ma xee name reguai hei. 25 Hae rami vy hae vae yvy repyr
Davi ome Orn pe seiscentos hati vae ouro guigua. 26 Hae py ma Davi ojapo
altar Senhor peguar. Hiry ma ome mymba oapy reve, hexeve pete rami
ju ikuaia regua guive. Hae gui Senhor pe ojapukai ramo ombovai tata yva gui
altar ry ombou vy. 27Hae gui anjo pe Senhor ijayvu ramo omboyru ju kyxe.
22 Hae
gui Davi aipoei:
1
omboaty uka amboae guigua kuery Israel yvy hae javi rupi hekoa vae.
Hae kuery vae regua omo ita re ombaeapo vaer, ita omoatyr agu oo
Senhor peguar ojapoa r guar. 3 Ikaravor ma Davi ojou uka reta avi
ferro, ok re omo agu ijaoia hae hexe guar. Overa vae voi ojou uka
oata agu rami e, opejapaa rei agu rami e guive, 4 yary aygue guive
heta avi. Hae nunga ma Sidom hae Tiro pygua kuery ogueru okuapy
Davi pe oata agu rami e. 5 Mbaeta Davi aipoei: Xeray Salomo ma
kunumii teri vy mbaemo ojapo kuaa vae teri. Hae gui oo Senhor
peguar ojapo pyr ma iporve ete vae r, hae vae re imaendua pora
agu rami yvy jave re. Hae nunga rupi xee areko katupa ma voi r
mbaemo ojapo vy oiporu vaer, heiague rami Davi omano e mbove
voi oguereko katupa oata agu rami e.
rami ae r oiko, hae r xee ma tuu rami r aiko. Hae gui rakae r
peve amo at r Israel kuery re opena agu, hei vaekue xevy. 11 Hae
gui a ma xeray, tove Senhor toiko ndereve, reiko por agu, Senhor
Nderuete peguar oo rejapo agu rami, nderekor re ijayvuague rami vy.
12 Tove Senhor tome nearandur hae reiko kuaa agu, Israel kuery
re repenaa ja Senhor Nhanderuete guigua lei rami ete reiko agu rami.
13 Hae rami vy re reiko por, nekyrea rupi Israel kuery rekor Senhor
ndepya guaxu, ekyje eme guive nekangy e agu. 14 Hae gui neexa, xee
ju ombaeapo vae kuery heta ete, ita moatyra, ita re ombaeapo vae,
oo apoa kuery, hae opa mbae ojapo kuaa vae, 16 ouro hae prata guigua,
overa vae hae ferro guigua re ombaeapo vae mbovy e. Hae nunga rupi
nekyre ke rejapopa agu. Hae tove Senhor toiko ndereve hei.
17 Hae gui Davi ijayvu avi Israel kuery ruvixa ikuai vae guay Salomo
23 Hae
gui Davi tujai ma, hae hira opa raii ma ramo omo
1
levita kuery guive. 3 Levita kuery trinta maet vae guive tujakue peve
oipapaa r hae javi vy trinta e oito mil avakue ikuai. 4 Hae kuery vae
ikuai Senhor pe oporaei vaer, mbaepu Davi hae rami agu ojapo uka
vaekue ombojoguy reve. 6 Hae kuery Levi ramymino ikuai vae ma Davi
ombojao tay kuery rery rupi pete-te regua ikuai agu: Grson, Coate
hae Merari.
7 Grson ray kuery ma Lad hae Simei. 8 Lad ray kuery ma huvixa
Jeiel, hae gui Zet hae Joel, hae javi vy mboapy ikuai. 9 Simei ray
kuery ma Selomite, Haziel hae Har, mboapy ikuai. Hae kuery ma Lad
ramymino kuery re opena vae meme. 10 Simei ray kuery ma Jaate, Ziza,
Jes hae Berias. Hae kuery Simei ray ikuai vae ma irundy. 11 Jaate
ma huvixa oiko, hae r Ziza ma mokoa. Hae gui Jes hae Berias ma
ndatay reta vaipai. Hae nunga rupi hae vae mokove ramymino kuery
ma petei regua rive ikuai.
735 1Crnicas23,24
12 Hae
gui Coate ray kuery ma Anro, Isar, Hebrom hae Uziel, irundy
ikuai. 13 Anro ray kuery ma Aro hae Moiss. Hae gui Aro ma omoa
henda ikya e vae rupi ombaeapo agu, hamymino kuery voi, rakae
r peve, hae gui Senhor renonde py oapy agu heaku por vae, ixupe
ombaeapo agu, hae hery rupi jogueroayvu por agu, rakae r peve.
14 Nhanderuete remimboe Moiss ray kuery voi Levi ramymino ikuai.
Hae rami avi Reabias ramymino kuery ma heta-etave ojeoivy. 18 Isar ray
hae Quis. 22 Eleazar ma tay e re omano vaeri tajy kuery ikuai. Hae
kuery re ikyvy kuery Quis ray ikuai vae omenda okuapy. 23 Musi ray
kuery ma Mali, der hae Jeremote, mboapy ikuai. 24 Hae vae kuery ma
Levi ramymino kuery meme, pete-te regua re opena vae kuery reve.
Pete-te oipapaa hery rupi. Hae gui vinte maet vae guive tujakue
peve omoa Senhor pegua oo rupi ombaeapo vaer. 25 Mbaeta Davi
rami vy oipapapaa Levi ramymino kuery vinte maet vae guive tujakue
peve. 28 Hae kuery omoa Aro ramymino kuery oipytyv agu Senhor
pegua opy rupi ombaeapo ramo, oka rupi, opy jao ikuai vae rupi,
mbaemo oikyaoa rupi, hae Nhanderuete pegua opy ombaeapoa hae
javi rupi. 29 Hae kuery opena r mbojape Senhor renonde omomby
re, trigo kui mbaemo ir ome mbyr o vae re, mbojape imbovua
revegua e ojapoa re, mbaemo oexy hae oxyryrya re, hae mbaemo
opejaa hae oaa hae javi re. 30 Ko nhav ajeivei reve ikuai agu
ra hae jaxy ipyauia ra nhav ngaru oikoa py, ngaru agu ra oaanga
pyre ojeupity nhav. Senhor renonde py ombaeapo r oipapaague rami
vy. 32 Hae rami vy opena r onhemboaty aty re, henda ikya e vae re
24 Hae
gui Aro ramymino kuery ju ombojao-jaopaa pete-te
1
Itamar. 2 Hae gui Nadabe hae Abi ma nguu omano e mbove omano
rakae tay e re. Hae vae rire ma Eleazar hae Itamar ju sacerdote ikuai.
3 Hae gui Davi ma Eleazar ramymino Zadoque hae Itamar ramymino
vae gui Eleazar ramymino kuery re opena vae hetave raea. Mbaeta
Eleazar ramymino kuery re opena vae ma dezesseis, hae r Itamar
ramymino kuery regua ma oito etei ikuai. 5 Hae gui xortea oexa vy
ombojaopa pete-te regua rami ikuai agu. Hae rami py Eleazar hae
Itamar ramymino kuery vae regua ma henda ikya e vae re hae
mbaemo Nhanderuete pegua ikuai vae re opena vaer ikuai. 6 Hae
pete-te Senhor pegua opy oike r ombaeapo agu, guamo Aro hae
Senhor Israel kuery ruete ojapo ukaague rami.
20 Hae gui Levi ramymino kuery mboae ikuai vae ruvixa kuery rery
ma po rami: Anro ray kuery vae regua Subael, Subael ray kuery
vae regua Jedias, 21 Reabias ray kuery vae regua huvixa Issias, 22 Isar
ramymino kuery vae regua Selomite, Selomite ray kuery vae regua
Jaate, 23 Hebrom ray kuery vae regua jypygua ma Jerias, mokoa ma
ray kuery vae regua Mica, Mica ray kuery vae regua Samir, 25 Mica
ryvy Issias, Issias ray kuery vae regua Zacarias, 26 Merari ray kuery
vae regua Mali hae Musi, Jaazias ray kuery vae regua Beno, 27 Merari
ramymino Jaazias guigua ikuai vae regua ma Beno, Soo, Zacur hae
Ibri, 28 Mali ramymino Eleazar tay e vae, 29 Quis ray kuery vae regua
Jerameel, 30 Musi ray kuery vae regua Mali, der hae Jerimote. Hae
vae kuery ma Levi ramymino kuery meme, pete-te regua ikuaia rami.
31 Hae kuery voi guyvy kuery Aro ramymino ikuai vae ojapoague rami
737 1Crnicas24,25
ae ju oexa okuapy xortea. Guetar kuery re opena vae hae yvygueve voi
oexa okuapy xortea huvixa Davi oexaa py, Zadoque hae Aimeleque, hae
gui sacerdote hae levita kuery ak ikuai vae hae javi oexaa py guive.
25 Hae
gui Davi hae ombaeapo vae kuery ruvixa ikuai vae reve
1
Asafe ray kuery meme ikuai, hae ae opena hae kuery ombaeapoa re.
Hae r Asafe ombaeapoa re ma huvixave ae opena oikovy. 3 Hae gui
Hem ray kuery meme. Hae r hae ma huvixave pegua profeta oiko.
Nhanderuete oayvuague rami vy omombaraete, hae vy ixupe ome
catorze tay hae mboapy tajy kuery. 6 Hae kuery pete-te ombaeapoa
ma Gedalias. Hae vae ma guyvy hae guay kuery reve vy doze ikuai.
10 Hae gui mboapya ma Zacur. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi
ikuai. 11 Irundya ma Izri. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai.
12 Pete nhirua ma Netanias. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi
ikuai. 13 Mboapy memea ma Buquias. Tay hae tyvy kuery reve vy doze
avi ikuai. 14 Sete-a ma Jesarela. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi
ikuai. 15 Oito-a ma Jesaas. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai.
16 Nove-a ma Matanias. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai.
17 Dez-a ma Simei. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 18 Onze-a
ma Azarel. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 19 Doze-a ma
Hasabias. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 20 Treze-a ma
Subael. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 21 Catorze-a ma
1Crnicas25,26 738
Matitias. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 22 Quinze-a ma
Jerimote. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 23 Dezesseis-a ma
Hananias. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 24 Dezessete-a ma
Josbecasa. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 25 Dezoito-a ma
Hanani. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 26 Dezenove-a ma
Maloti. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 27 Vinte-a ma Eliata.
Tay kuery, hae tykey tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 28 Vinte e um-a
ma Hotir. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 29 Vinte e dois-a ma
Gidalti. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 30 Vinte e trs-a ma
Maaziote. Tay hae tyvy kuery reve vy doze avi ikuai. 31 Vinte e quatro-a
26 Hae
gui ok rarar omoa avi. Hae kuery vae regua ma Cor
1
kuery hae javi ma Obede-Edom ramymino meme. Tay hae tyvy kuery
reve vy ma sessenta e dois ikuai, avakue mbaraetekue hae ombaeapo
kuaa vae meme. 9 Meselemias ray kuery, hae tyvy kuery reve vy
ramymino Hosa ray ma Sinri. Hae vae ma huvixar tuu omo vaekue,
jypygua e te. 11 Hae gui mokoa ma Hilquias, mboapya ma Tebalias,
hae irundya ma Zacarias. Hosa ray kuery, tyvy kuery reve vy ma treze
ikuai.
12 Hae vae ok rarar omo mbyre ruvixa kuery pe omea ojapo vaer,
guexegua kuery rami ombaeapo agu Senhor pegua opy rupi. 13 Pete-te
kuaray oua katygua rarar omo Selemias xortea oexaa rami vy. Hae vae
rire ma xortea oexa jevy vy omo tay Zacarias. Hae vae ma nhomongetaa
py ijayvu por kuaa vae. Hae ma kuaray ijapuaia katy ok o vae rarar
oiko. 15 Obede-Edom ma kuaray puku-a katy o vae rarar oiko. Hae gui
tay kuery ma mbaemo omo poraty rarar ikuai. 16 Supim hae Hosa ma
739 1Crnicas26
kuaray oikea katy o vae rarar ikuai, ok Salequete ea vae rexeii rupi,
tape yvy katy oo vae regua yvry. Jovaive rupi harar ikuai. 17 Hae gui
kuaray oua yke katy ma mboapy meme Levi regua kuery ikuai oara py.
Hae gui kuaray ijapuaia katy hae ipuku-a katy irundy r ikuai ra nhav.
Hae gui oo mbaemo omo poraty jovaive re ikuai r mok-moko oara
py. 18 Hae gui oka kuaray oikea katy o vae rarar ikuai irundya tape
joaxa vae py, hae gui oka katyvei ma moko ju. 19 Hae vae kuery ma Cor
Jeieli. 22 Jeieli ray kuery ma Zet hae tyvy Joel. Hae vae kuery ma opena
hepyve vae Senhor pegua opy ikuai vae re. 23 Hae gui Anro ramymino
kuery, Isar, Hebrom hae Uziel ramymino kuery vae regua ma 24 Grson ray
Sebuel, Moiss ramymino. Hae vae ma oiko hepyve vae omo por mbyre
rara kuery re openaa rupi. 25 Tyvy kuery ma Elizer, hae tay Reabias,
Reabias ray ma Jesaas, Jesaas ray ma Joro, Joro ray ma Zicri, Zicri
ray ma Selomite. 26 Hae gui Selomite hae tyvy kuery reve omoa oar
ray Saul, Ner ray Abner, Zeruia pia Joabe, hae kuery hae javi omboaxa
vaekue ma Selomite hae tyvy kuery oar okuapy.
omoa Hasabias hae tyvy kuery reve. Hae vae kuery ma avakue ipya
guaxukueve, mil e setecentos ikuai. Hae kuery ma Israel kuery re
openaa rupi ikuai, Jordo yak rovai kuaray oikea katy. Senhor pe
ombaeapoa rupi ikuai, huvixave mbaemo oguereko vae re openaa rupi
guive. 31 Hebrom ramymino kuery ruvixa ma Jerias o. Hae kuery vae
regua tamo kuery hae hamymino kuery rery hae javi re oikuaa potaa,
quarenta maeta re ma Davi huvixave o jave py. Hae rami vy hae
kuery vae regua ojoua avakue ipya guaxukueve Jazer pygua Gileade
yvy re. 32 Hae vae ryvy kuery ma dois mil e seiscentos ikuai avakue
ipya guaxukueve, guetar kuery re opena vae meme. Hae vae kuery
1Crnicas26,27 740
ma huvixa Davi omo Rben, Gade hae Manasss ramymino kuery ojao
vaekue re opena vaer. Opena avi r mbaemo Nhanderuete pegua re,
huvixave mbaemo oguereko vae hae javi re guive.
27 Israel
ramymino kuery mbovy pa ikuaia rami vy pete-te
1
regua re opena vae rery, hae mil hae cem ikuai vae ruvixa
kuery rery oa. Hae vae kuery ma nguvixave pe ombaeapo r mbaemo
ojapoa rupi, mbaeta pete-te jaxy re oike r hae vae jaxy reguar, hae
r amboae kuery ma o r ojeoivy, hae rami ae tema ikuai maeta
pukukue re. Hae pete-te regua ma vinte e quatro mil ikuai. 2 Hae gui
jypygua, jaxy ijypya re ikuai vae kuery ruvixa ma Zabdiel ray Jasobeo.
Hae vae kuery regua ma vinte e quatro mil ikuai. 3 Hae vae ma Perez
ramymino kuery vae regua, jaxy ijypya re xondaro kuery ikuai vae
ruvixa kuery re opena vaer omo mbyre. 4 Hae gui moko jaxya re ikuai
mboapya xondaro kuery ruvixa, mboapy jaxya re ikuai vae re opena vae
ma Benaia. Hae vae ma huvixa oiko, sacerdote Joiada ray. Hae vae
kuery regua ma vinte e quatro mil avi ikuai. 6 Hae vae Benaia ae trinta
avakue ikuai vae regua ipoakave vae, hae kuery ak oiko. Hae rami
vy ojeupegua kuery re opena uka guay Amizabade vae pe. 7 Hae gui
irundya, irundy jaxya re ikuai vae re opena vae ma Joabe ryvy Asael.
Hae vae rire ma oiko tay Zebadias. Hae vae kuery regua ma vinte e
quatro mil avi ikuai. 8 Pete nhirua huvixa, pete nhiru jaxya re ikuai
vae re opena vae ma Isar ramymino Samute. Hae vae kuery regua ma
vinte e quatro mil avi ikuai. 9 Mboapy memea huvixa, mboapy meme
jaxya reguar ma Tecoa pygua Iques ray Ira. Hae vae kuery regua ma
vinte e quatro mil avi ikuai. 10 Sete-a huvixa, sete jaxya reguar ma
Pelom pygua Heles, Efraim ramymino kuery vae regua. Hae vae kuery
regua ma vinte e quatro mil avi ikuai. 11 Oito-a huvixa, oito jaxya reguar
ma Husa pygua Sibecai, Zera ramymino kuery vae regua. Hae vae
kuery regua ma vinte e quatro mil avi ikuai. 12 Nove-a huvixa, nove jaxya
ramymino vae regua. Hae vae kuery regua ma vinte e quatro mil avi
ikuai. 15 Doze-a huvixa, doze jaxya reguar ma Netofa pygua Heldai,
Otniel ramymino kuery vae regua. Hae vae kuery regua ma vinte e
quatro mil avi ikuai.
741 1Crnicas27
Davi rykey Eli. Issacar ramymino kuery re opena vae ma Micael ray
Onri. 19 Zebulom ramymino kuery re opena vae ma Obadias ray Ismaas.
ma Jeroo ray Azarel. Hae vae kuery ma Israel kuery pete-te regua
ruvixa kuery ikuai vaekue meme. 23 Hae gui Davi ma ndoipapa ukai
gui Zeruia pia Joabe ma omboypy heta vae kuery oipapa agu te
ndoipapapai, oipapaa kuxa Israel kuery ry poxya ou ramo. Hae nunga
rupi ae oipapaague nomboparaai huvixa Davi rekokue oa re.
ma Querube ray Ezri. 27 Uva onhot mbyre re opena vae ma Ram pygua
Simei. Hae gui vinho omo por mbyre re opena vae ma Sif pygua Zabdi.
28 Oliveira hae sicmoro rembypy mbaety rupi ikuai vae re opena vae ma
Gedera pygua Baal-Han. Hae gui azeite omo por mbyre re opena vae ma
Jos. 29 Mymba kuery Sarom yvry rupi okaru okuapy vae re opena vae ma
Sarom pygua Sitrai. Hae r yvyugua rupi mymba ikuai vae re opena vae ma
Adlai ray Safate. 30 Mymba camelo kuery re opena vae ma Ismael ramymino
mymba kyrguevei re opena vae ma hagareno regua Jaziz. Hae vae kuery
ma huvixa Davi mbaemo oguereko vae hae javi re opena vaekue meme.
novei ma rire Benaia ray Joiada ju o, Abiatar guive. Hae gui Joabe ma
huvixave pegua xondaro kuery ruvixa.
28 Hae
gui Davi oenomba Israel regua yvatekueve, pete-te regua
1
ruete xeporavo xeru ro pygua kuery hae javi gui, Israel kuery ruvixar a
agu rakae r peve guar. Mbaeta oiporavo rakae Jud regua huvixar,
hae gui Jud regua mbyte gui ju oiporavo xeru ro pygua kuery, hae gui
xeru ray kuery ikuai vae gui xeporavo, Israel kuery hae javi ruvixaver
xemo agu. 5 Hae gui xeray kuery hae javi gui mbaeta heta ete ikuai
xeray kueryr Senhor ome vaekue hae kuery vae regua pete vae
oiporavo Salomo, Senhor pegua tenda Israel kuery re openaaty ry o
agu. 6 Hae rami vy aipoei xevy: Nderay Salomo ae r xevy oo ojapo,
oka guive, xerayr aiporavo rire, hae gui xee ma tuu r aiko. 7 Hae rami
vy ajapo r rakae r peve guar ipoakaa o agu rami, xapya rei xee
ajapo uka vae hae aipotaa hae javi ri ojapopa ramo, a peve oikoa rami,
hei. 8 Hae gui a Israel kuery Senhor pe penhemboaty vae hae javi
Ixupe ete ke eiko anhet rupi ndepya hae nenhe hae javi py. Mbaeta
Senhor ma oikuaa pota katui r nhandepya re o vae re, oikuaa r
nhanhembopyaa hae javi. Ndee reka ri ramo ojejou uka r ndevy. Hae
r reja ri ramo hae ju ndereja r rakae r peve guar. 10 Hae gui a ma,
eikuaa pota por hae nunga hae javi re, mbaeta Senhor ndeporavo
ixupe rejapo agu oo henda ikya e vae o agu. Nembaraete ke havy,
hae ejapopa hei.
743 1Crnicas28,29
raangaa opa mbae oa, Senhor pegua oo yvry rupi oguy hae opy
jao ikuai vaer, hae ixupegua opy mbaemo hepyve vae hae ixupe
omboaxa pyre omo poraty guive, 13 hae gui sacerdote hae levita kuery
pete-te regua Senhor pegua opy rupi ombaeapo agu, tembiporu opy
rupi oiporu vaer guive. 14 Davi oikuaa uka avi tembiporu ouro guigua
ikuai vae hae javi poyia, pete-te ombaeapoa rupi tembiporu ouro hae
prata guigua ojapo pyr mbovy pa opejaa agu. 15 Hae rami vy pete-
ouro guigua mbovy poyia avi Nhanderuete renonde mesa ikuai vaer
peguar, pete-te oa rami vy, hae gui mesa prata guigua avi mbovy
poyia paa. 17 Ouro ete gui anho r ojapoa kuxa rakuar, hya hae karo.
Hae gui hyai ouro guigua ikuai vae peguar oikuaa uka pete-te poyia.
Hyai prata guiguar voi hae rami ae avi, pete-te poyia oikuaa uka.
18 Hae gui ouro oikyaopa pyre altar heaku por vae rapyaty reguar
avi oikuaa uka oaangaague rami vy, hae ouro anjo ipepo vae raangaa
rendar o agu voi, mbaeta hae vae pepo o r Senhor guexeve
guar ojapo vaekue ryru ry rupi ojaoipa agu. 19 Hae nunga hae javi
ikuai sacerdote hae levita kuery Senhor pegua opy rupi ombaeapo
vaer amo vaekue. Ndereve ikuai avi opa mbae py rei ombaeapo
vae oarandua hae ojapoxeai py, opa mbae rei tema ojapo kuaa vae.
Yvatekueve hae heta vae kuery hae javi ikuai avi r rejapo uka vae rei
ojapo agu hei.
29 Hae
gui huvixa Davi ijayvuve ju onhemboaty vae kuery hae
1
ete vy ouro hae prata xembae ae areko vae ameve ju r Xeruete pegua
oo reguar, henda ikya e vae reguar areko katupa vaekue ryve.
4 Hae vae ma cem mil quilos ouro Ofir yvy guigua, hae duzentos e trinta
mil quilos prata oikyao pyre, oo mbotya hae javi aoiar. 5 Ouro o r
mbaemo ouro gui anho guar, prata guive o prata gui anho guar, opa
margua ojapo kuaa vae po py amboaxa vae. Hae gui a ma mavae ju
omexeai py ogueru r Senhor pe ome vaer? hei.
6 Hae ramo guetar kuery re opena vae kuery omexeai py ogueru
okuapy ome vaer, Israel kuery pete-te regua ruvixa kuery, xondaro
kuery mil hae cem ikuai vae ruvixa kuery, hae huvixave pe ombaeapo
vae kuery re opena vae kuery guive. 7 Hae vy Nhanderuete pegua oo
rupi ombaeapo vae kuery peguar ome okuapy cento e sessenta e cinco
mil quilos ouro anho rei vae, dez mil hati vae ouro guigua, trezentos
e trinta mil quilos prata guigua, sessenta mil quilos overa vae guigua,
hae gui trs milhes e trezentos mil quilos ferro guigua. 8 Ita iporve
vae oguereko vae ogueru avi okuapy Senhor pegua opy omo poraty
pyguar. Hae nunga re Grson ramymino Jeiel opena agu rami oiko.
9 Hae rami vy heta vae kuery hae javi ovyapa okuapy omexeai py
omemba vy. Mbaeta anhet rupi ipya reve Senhor pe ome oata agu
rami e. Hae ramo huvixa Davi voi ovya vaipa avi.
Davi onhemboeague
10 Hae
gui onhemboaty vae kuery hae javi oendua py Davi oguerovya
Senhor. Hae vy aipoei:
Senhor Israel kuery ruete, Oreruete reiko vae, ndere ae taimaendua
pora yma ete guive rakaeve r peve. 11 Senhor, ndere ae o poakaa, tuvixaa,
imaendua pora agu, opa mbae re ndepoaka agu, hae yvatea. Mbaeta
nembae meme o yva hae yvy re ikuai vae. Senhor, ndere ae o ndepoaka
agu, hae pav ikuai vae ryve rupi ndeyvateve vae repenaa py. 12 Ndegui ae ou
amongue oguerekopa agu, omboetea guive. Ndee ma hae javi ry rupi repena
vae. Ndepo py ae o mbaraetea hae poakaa. Ndere anho o renhomboyvatea
hae renhomombaraetepa agu. 13 Hae gui a ma Oreruete, roguerovya vy
aiko, xevygua kuery voi mavae regua tu ikuai kovae regua hae javi romexeai
py rome agu haeve vae? Mbaeta ndegui meme ou opa margua, hae ndepo
guiguare meme rome ju. 15 Mbaeta ore kuery ma nerenonde rupi oikuaapy
e rami orekuai, oreramo kuery ikuaiague rami ore kuery voi oguata rei vae
orekuai. Ore kuery ra ma kuaray okanhya rami oaxa pojava avi yvy re,
ropyta riae agu ndoroguerekoi vae vy. 16 Hae gui Senhor Oreruete, kovae
nunga oata agu rami e rojou vaekue pete oo rojapo agu nderery ikya e
vae rendar. Hae rami avi ndepo gui ae ou vaekue, nembae meme ae. 17Hae
gui Xeruete, xee aikuaa por orepya re o vae reikuaapa vaea, hae anhet
vae rupi ikuai vae anho rerovya vaea. Hae gui xee voi xepya py anhet rupi
aiko vy kovae nunga hae javi amexeai py ame. Hae rami ae avi ndevygua
kuery apy onhemboaty vae omexeai py mbaemo ndevy omemba r aexa
vy avya vaipa. 18 Hae nunga rupi Senhor, oreramo Abrao, Isaque hae Israel
ruete reiko vae, emo riae ke ndevygua kuery pya re hae rami onhembopya
hae omembaxe agu. Ipya re emo avi ndevy ete ikuai agu. 19 Xeray Salomo
re voi emo anhet rupi ipya agu, rejapo uka vaekue ojapopa agu rami,
ndeayvua hae ndeguigua lei hae javi guive. Tojapopa kovae oo xee mbaemo
areko katu rire hei.
20 Hae gui Davi aipoei onhemboaty vae kuery hae javi pe:
ixupe oapy okuapy mil vaka ray, mil vexai ray hae mil vexa mbaemo
rykue onho reve. Ome mbyre guigua Israel kuery pe oata agu rami
e ombojoja. 22 Mbaeta hae vae ra okaru hae oyu okuapy Senhor
tenda openaaty py, nguu Davi rekovia huvixave o vy. Hae rire oiko por, hae
r Israel kuery hae javi onhe rendu okuapy. 24 Hae rami vy yvatekueve,
omboetevepy hae Davi ray kuery mboae oguerovya okuapy huvixa Salomo.
25 Senhor voi omboyvate ete Salomo Israel kuery renonde rupi. Hae vy
ixupe ome huvixave rami ipoaka agu. Hae o e mbove ne peteve Israel
regua huvixa no teri hae rami ete yvateve vae.
Davi omanoague
26 Jess ray Davi ma Israel kuery hae javi re opena vaekue.
27Quarenta maet re opena Israel kuery re. Hebrom py ranhe sete maet
1Crnicas29 746
Davi mbaemo ojapo vaekue jypy guive opaa peve omboparaa ma imoiny
kuaxia profeta Samuel, profeta Nat hae Gade ombopara vaekue py voi.
30 O avi hae opena jave py mbaemo oiko vaekue hae javi, ipoakaa hae
hexe opa mbae oiko vaekue, Israel kuery hae yvy mboae re ikuai vae
hae javi re voi.
Mokoa Crnicas huvixa
kuery rekokue oa
Mokoa crnicas huvixa kuery rekokue oa
Kovae kuaxia para re ma nomombeua vaipai Israel kuery regua ikuaia, hae
r Jud regua anho. Hae rami vy omombeu huvixa Salomo Senhor pegua
templo ojapoague. Ojapopaa ma ramo Salomo oguerovya hoamy Nhanderuete,
ijayvu guive ixupe heta vae kuery ojapukai agu re. Hae ramo Senhor ombovai:
Xapya rei xevygua kuery xerery rupi ae aeno vaekue onhemoyvyi vy
onhemboea rupi xereka, hae gueko vaia gui ojeko rerova ri ramo xee aendu r
yva re aa gui. Hae vy aperdoa r ojejavyague hae amoingo por ju r ijyvy
regua, hei (7.14).
Opaa py omombeu porve mbae re pa escravo-r Nhanderuete ogueraa
ukaague Jud kuery. Aipoei: Senhor tamo kuery Ruete vae ma yma guive
te ijayvu hae kuery pe, ayvu mombeua kuery pe oayvu omombeu uka tema,
ojeupegua kuery omboaxy hae ojeupegua oo re oma vy. Hae rami te hae
kuery ma Nhanderuete ayvu mombeua kuery ombojaru rei vy noendu potai,
ojojai rei guive okuapy profeta kuery. Hae ramo Senhor ojeupegua kuery rovai
opoxya ombou ramo hae kuery pe novei ma oo jepe agu, hei (36.1516).
1 Davi
ray Salomo imbaraeteve tema ovy openaa rupi. Hexeve
1
mil hae cem ikuai vae re opena vae, nhomboayvu vaety, Israel regua
yvatekueve hae hetar kuery ak ikuai vae pe guive, 3 hae kuery hae
747
2Crnicas1 748
1Reis3.515
7Hae vae pyavyve Nhanderuete ojexa uka Salomo pe. Hae vy
aipoei:
Ejerure ke xevy reipota vae re, hae r xee ame r.
8 Salomo ombovai:
Xeru Davi pe rexa uka rakae opa mbae py reayvua. Hae gui xee
ju xemo hekovia. 9 Hae gui a ma Senhor Xeruete, ejapo xeru Davi pe
ndeayvuague, ndee ae huvixar xemo rire kovae kuery yvy kui rami
heta ikuai vae re apena kuaa agu. 10 A gui ma eme xearandur hae
aikuaa agu, kovae kuery areko kuaa agu rami. Mbaeta mavae r tu
oguereko kuaa kovae kuery heta vae? hei.
11 Hae rami r Nhanderuete aipoei Salomo pe:
gui ojevy ju Jerusalm tet katy, oguy nhemboaty oaty renonde oague
gui guive. Hae rami vy Israel kuery re opena oikovy hae py.
1Reis10.2629
14 Salomo ma karxa hae kavaju ry guar oguerekopave ovy. Mil e
quatrocentos karxa oguereko, hae doze mil kavaju ry guar. Hae vae
ma joa py e-e r oguereko tet karxa ikuaiaty rupi, Jerusalm py
ngoo katyi guive. 15 Jerusalm tet py ma prata hae ouro ma ita rami
rive huvixa omboetave, yvyra yary voi ojapo sicmoroy tekoa ea rupi
ikuai vae rami oata e agu. 16 Salomo rymba kuery kavaju ma Egito
r ogueru. Pete-te repy ma seiscentos hati vae repy prata guigua, hae
r kavaju repy ma cento e cinqenta. Hae rami ae avi mbaemo vendea
749 2Crnicas1,2
kuery amboae katy r ogueraa heteu hae Sria pygua huvixa kuery
peguar.
1Reis5.112
2 Hae
gui ma Salomo onhembopya templo ojapo agu Senhor
1
rery o atyr, ngoo opena atyr guive. 2 Hae rami vy Salomo omo
setenta mil avakue mbaemo reraar, hae oitenta mil ju yvyty ikuai vae
gui ita mbovoar, hae gui trs mil e seiscentos ju ombaeapo vae kuery
re opena vaer.
3 Hae gui Salomo aipoei uka Tiro pygua huvixa Hiro pe:
Xeru Davi ndee reipytyv vy ngoor ojapo agu ixupe yvyra yary
reme vaekue. Haekue rami ae ju ke xepytyv. 4 Mbaeta ma, xee aiko
pete oo Senhor Xeruete rery o atyr ajapo agu rami. Ixupe guar ae
amboaxa r, henonde py heaku por vae oapya agu hae henonde
mbojape omoa riae jepi agu, hae gui ajeive hae kaaru nhav mymba
kuery oapy reve omea agu, sbado nhav, hae jaxy pyau jave guar,
hae gui ngaru Senhor Oreruete pe oikoa ra py guive. Mbaeta hae
rami agu ae hae oeja rakae ore Israel kuery rekor rakae r peve
guar. 5 Hae gui oo ajapo vaer ma tuvixa r, mbaeta Oreruete ma
tuuete raangaa ikuai vae gui yvateve vae. 6 Hae rami avi mavae r tu
ojapo kuaa oo ixupe guar? Mbaeta yva o vae, hae yva yvatea peve
ndaevei hae o agu. Mavae tu havy xee aiko oo ixupe guar ajapo
agu, henonde heaku por vae oapya agu e vy? 7 Hae nunga rupi
a emondouka xea katy pete ava ouro re ombaeapo kuaa vae, hae
prata re, overa vae, ferro, prpura guigua, pyt hae hovy vae guigua
re, yvyra ombojegua kuaa vae, xereve Jud hae Jerusalm py mbaemo
ojapo kuaa vae kuery ikuai vae reve ombaeapo vaer. Hae vae kuery
ma xeru Davi ombaeapo vaer omo vaekue. 8 Emondouka avi Lbano
gui yvyra yary, cipreste hae sndalo aygue. Mbaeta xee aikuaa por
nerembiguai kuery oikuaa yvyra Lbano regua ojaya agu. Neexa, apy
xerembiguai kuery ikuai vae ma nerembiguai kuery reve r ombaeapo
okuapy 9 yvyra omoatyr retaa py. Mbaeta oo ajapo vaer ma tuvixa
hae ipor raxa r. 10 Hae ramo nerembiguai yvyra ayaa kuery pe xee
ame r trinta mil ryru trigo kuikue, vinte mil ryru cevada, vinte mil
ryru uva rykue, hae vinte mil ryru avi azeite hei.
11 Hae ramo Tiro pygua huvixa Hiro ombovai vy kuaxia para ombou
Imaendua pormby toiko Senhor Israel kuery ruete yva hae yvy
apoare. Hae ma huvixa Davi pe ome avi rakae pete tay hiarandu vaer,
oiko kuaa hae mbaemo oikuaapa vae, oo Senhor peguar ojapo vaer,
2Crnicas2,3 750
hae gui hae ae opena atyr guive. 13 Hae nunga rupi a ambou r pete ava
oikuaapa hae hiarandu raxa vae, Hiro-Abi hery vae. 14 Hae vae xy ma D
ramymino kuery regua, hae r tuu ma Tiro tet pygua ae. Hae ma mbaemo
ojapo kuaa r ouro gui, prata, overa vae, ferro, ita hae yvyra gui, ajukue
prpura, hovy vae, ipereri vae hae pyt vae gui. Hae ma yvyra ombojegua
kuaa r ixupe rexa ukaa rami rei, ndevygua hae xeruvixa Davi nderu
oiko vaekue pegua ombaeapo vae kuery hae javi reve. 15 Hae gui a ma
xeruvixa, xea py xerembiguai kuery ikuaia katy eraa uka trigo, cevada, azeite
hae vinho ndeayvuague. 16 Hae ramo ore kuery ma Lbano yvy re rojayapa
1Reis5.1318
17Hae
gui ma Salomo oipapa ukapa avakue amboae guigua Israel
yvy re hekoa vae, nguu Davi ojapoague rami. Hae rami vy oikuaa cento
e cinqenta e trs mil e seiscentos hae javi vy. 18 Hae kuery vae regua
omo setenta mil mbaemo reraar, oitenta mil yvyty rupi ita mbovoar,
hae gui trs mil e seiscentos ju ombaeapo vae kuery re opena vaer.
1Reis6.110
3 Hae
gui ma Jerusalm tet py Salomo omboypy oo Senhor peguar
1
ojapo agu, Mori yvyty ry. Hae py ma tuu Davi pe Senhor ojexa
ukaague, hae jebuseu Orn mbaemo moayaty py Davi oiporavo vaekue.
2 Salomo irundy maeta re ma huvixa o jave py, moko jaxya re hae moko
oo rendar: ipuku-a ma vinte e sete metros ymave rupi oaague rami vy,
hae r ipya ma nove metros. 4 Henonde py oguy o vae ipya ma nove metros,
henda ikya e vae ipya rami ae. Yvatea avi nove metros. Opy rupi ma ouro
ete py onhovmba. 5 Hae gui opy jao tuvixave vae mbotya rupi ma yvyrape
cipreste guigua anho omo, hae ouro ete py ju onhovmba. Hae vae rupi
ombojegua imoiny pindo rak hae corrente raangaa py. 6 Opy jao ombojegua
avi ita iporve vae hae ouro Parvaim guigua py. 7Ouro ete py onhovmba
opy rupi: yvyra hiry rupigua, ok yta, hiry rupigua hae ok ikuai vae
hae javi. Oo mbotya hae javi rupi ma ombojegua anjo ipepo vae raangaa py.
8 Ojapo avi henda ikya e ete vaer. Ipuku-a hae ipya ma nove metros, opy
jao tuvixave vae rami avi ipya. Onhovmba ouro ete vinte mil quilos vae py.
9 Hae r karavo oiporu vae ma cinqenta hati vae ouro guigua rami ipoyi
vae. Opy jao yvate rupi ikuai vae voi onhovmba ouro py.
1Reis6.2328
10 Hae
gui henda ikya e ete vae pyguar ma yvyra gui ojapo avi
moko anjo ipepo vae raangaa. Ouro py ju onhov. 11 Anjo pepo hae javi
751 2Crnicas3,4
oipyo imoinya ma nove metros. Pete vae regua pepo ma moko metros
raxai ipuku-a vae, hae oo mbotya re ova oiny. Hae r amboae pepo
moko metros raxai ipuku avi vae ma ova oiny amboae anjo hia vae
pepo re. 12 Amboae anjo pepo voi moko metros raxai ipuku vae, hae oo
mbotya mboae re ova oiny. Ipepo mboae voi moko metros raxai ipuku
vae avi, hae amboae anjo pepo re ova oiny. Mokove anjo pepo hae
javi vy ma nove metros ipuku-a vae. 13 Hae rami vy omopu imoamy
mokove, henda ikya e vae katy oma hoamy agu rami. 14 Okr
ojapo avi hovy vae, prpura, pyt vae hae ajukue iporve vae gui.
Ombojegua avi imoiny anjo ipepo vae raangaa py.
1Reis7.1522
15 Oo
yvyiry ojapo avi moko oo ytar dezesseis metros yvatea vae.
Pete-te ry guar ma moko metros raxai yvatea vae. 16 Ojapo avi
corrente henda ikya e vae py o vae rami guar. Hae vae ma omo
ijyta hia vae ry. Ojapo avi cem yvyraa raangaa, hae vy corrente re
omo. 17 Oo ytar ma omopu imoamy templo rok py. Pete ma omopu
oiporu kuaa regua re, hae r amboae ma oiporu kuaa ea re. Oiporu
kuaa regua re omopu vaekue ma omboery Jaquim, hae r oiporu kuaa
ea re omopu vaekue ma omboery Boaz.a
1Reis7.2326
4 Ojapo
avi pete altar overa vae guigua. Ipuku-a ma nove metros,
1
rei vae, irundy metros raxa ipya vae, hae r yvatea ma moko metros
raxai. Hae gui ijyke rupi ix treze metros raxai vae oaa. 3 Igury rupi
1Reis7.2750
6 Ojapo
avi dez hya. Hae vae regua ma pete nhiru omo oiporu
kuaa regua re, hae r pete nhiru ma hovai re. Hae vae ma ojoia agu
mbaemo oapy reve ome mbyr. Hae r hya guaxu o vae ma sacerdote
a
3.17 Tery Jaquim ma Imo ata ea, hae r Boaz ma Imombaraetea ea, Nhanderuete
re imaenduaa rupi omboery vy.
2Crnicas4,5 752
kuery anho ojejoi agu. 7 Ouro gui ojapo avi dez tataendy yr, ojapo
ukaague rami ae. Hae vae ma omo templo py. Pete nhiru omo oiporu
kuaa regua re, hae r pete nhiru avi hovai re. 8 Ojapo avi dez mesa-
r. Hae vae voi omo templo py. Pete nhiru ma oiporu kuaa regua re
omo, hae pete nhiru avi hovai re. Hae gui ojapo avi cem hya ouro
gui. 9 Oka korar ojapo avi sacerdote kuery anho ikuai agu, hae gui
oka tuvixa vae. Hae vae rokr ojapo vy onhovmba overa vae py.
10 Yy mbotya ma omo oiporu kuaa regua re, kuaray puku-a yke katy.
11 Hae gui ma Hiro ojapo avi oja, p ikyaoar hae hya. Hae rami py
rei vae, hae gui moko kya yta rygua ojere rei vae aoiar ojapopa.
13 Quatrocentos yvyraa raangaa ojapo avi moko kya o vae reguar,
pete-te kya re moko ryxy yvyraa o agu. Hae vae py ma ojaoi ojere
rei vae moko oo yta ry o vae. 14 Ojapo avi hyar ijyta reve, 15 hae gui
yy mbotya, hendar doze vaka raangaa ikuai vae reve. 16 Hae rami py
huvixa ojapo uka overa vae ryku gui, Sucote hae Zereda mbyte py.
18 Hae vae hae javi ma oata agu rami e Salomo ojapo uka. Ne
overa vae ipoyia ma voi ndopejaai. 19 Salomo ojapo uka avi tembiporu
henda Senhor pegua ikya e vae pyguar: altar ouro guigua, mesa
ouro guigua hiry Senhor renonde mbojape omoa agu, 20 tataendy
hae hiy ouro etei guigua meme, gueko rami vy henda ikya e ete vae
renonde rupi omoendya agu, 21 yvoty raangaa, tataendyr hae tapy
jopyar ma ouro guigua meme. 22 Hae gui tapy araa, hya, hyai heaku
por vae oapy atyr, tapy ryrur ma ouro etei guigua meme. Hae gui
oo oike atyr, henda ikya e ete vae rok hae templo ropy henda ikya
e vae rok ma ouro gui meme ojapo.
1Reis7.51
5 Hae
rami py huvixa Salomo ojapo ukapa oo Senhor peguar.
1
1Reis8.111
2 Hae
gui Salomo omboatypa Israel regua nhomongeta vaety kuery,
pete-te regua ak ikuai vae, Israel regua yvatekueve guive. Jerusalm
py ae omboaty tet Davi rekoague Sio vae gui templo katy ogueru agu
Senhor guexeve guar ojapo vaekue ryru. 3 Hae ramo avakue Israel regua
753 2Crnicas5,6
hae javi onhemboatypa okuapy huvixaa py. Ngaru ojapoa py ijaty sete jaxya
py. 4 Israel regua nhomongeta vaety kuery oupa ramo levita kuery hyru
oupi vy 5 oguerova heravy yvy katy. Oguy nhemboaty oaty reve oguerova,
hae tembiporu ikya e vae hae py ikuai vaekue hae javi. Levita regua
sacerdote ikuai vae ae ogueraa. 6 Hae r huvixa Salomo hae Israel kuery
onhemboaty vaekue hae javi reve ma hyru renonde rupi ojeoi. Vexai hae
vaka ojuka ojeoivy. Mymba kuery heta raxa ramo oipapaa agu voi ndaevei.
7 Hae gui Senhor guexeve guar ojapo vaekue ryru ma sacerdote kuery
omo okuapy o agu py ae, templo ropyve henda ikya e vae py, henda
ikya e ete vae py ae, anjo ipepo vae raangaa ikuai vae pepo guy py.
8 Mbaeta anjo pepo ma oipyo imoiny hyru itui agu ry rupi. Hae rami vy
yvate rupi ojaoi hyru hae yvyra poii hiyr ikuai vae. 9 Yvyra poii ipuku
ete ramo henda ikya e vae gui ojekuaa henda ikya e ete vae rexeii. Hae
r oka katy gui ma hae nunga ndojekuaai. 10 Hae py ma itui a peve. Hae
gui hyru py ma mbaeve ndaipoi itape Moiss Horebe py omo vaekue e vy.
Egito gui Israel kuery ojeoipa jave py guexeve guar Senhor ojapo vaekue.
11 Hae gui sacerdote kuery omba ju henda ikya e vae gui. Hae vae
jave guar sacerdote ikuai vae hae javi ojekyao uka ma voi vaekue,
hae vae ra ombaeapo agu rami ikuai vae anho e. 12 Levita kuery
oporaei vae hae javi ikuai avi hae py. Hae kuery vae regua ma Asafe,
Hem, Jedutum hae tyvy kuery. Hae kuery ma ajukue ipereri vae py
onhemonde reve opumba okuapy altar yvry, kuaray oua katy. Hya pu,
mbaraka hae ix reta vae reve ikuai. Hae kuery reve ikuai avi cento e
vinte sacerdote mimby guaxu monhea kuery. 13 Hae jave py pete rami
omonhe okuapy mimby guaxu hae oporaei okuapy pav oendu agu
rami, Senhor oguerovya hae omboetea rupi. Hae rami vy oporaei atve
tema mimby guaxu, hya pu hae mbaepu mboae reve Senhor mboetea
rupi, Mbaeta hae ma porayvu vae, iporayvua ma opa vaer e, heia
rupi. Hae rami r pete arai ou vy omony templo Senhor pegua opy
rupi. 14 Hae ramo sacerdote kuery ndaevei opy rupi ombaeapo agu,
1Reis8.1221
6 Hae
gui Salomo aipoei:
1
Senhor aipoei vaekue pete arai ana mbyte o agu re. 2 Hae
b
6.12 Nhanderuete Moiss reve ijayvu jave aipoei vaekue arai pyta py o agu, heta
vae kuery ijayvua oendu te oexa e agu (xodo19.9). Haekue rami ae avi templo
ropy henda ikya e ete vae py Senhor ayvu ryru oa py ma pyt rei, janela no, hae
oikeaty onhemboty ramo, ajukue hokr omo mbyre Jesus omano jave omondoroa peve
(Mateus27.51).
2Crnicas6 754
3Hae
gui ma huvixa ojere ju vy ogueroayvu por Israel kuery onhemboaty
vae kuery hae javi, opumba teri okuapy reve. 4 Hae vy aipoei:
o atyr, hae Davi voi aiporavo avi xevygua kuery Israel regua ruvixar,
hei vaekue. 7 Hae rami avi xeru Davi opya re omo pete oo Senhor
Israel kuery ruete rery o atyr ojapo agu. 8 Hae rami te xeru Davi
vae py o itape Israel kuery reve Senhor guexeve guar ojapo vaekue
oa.
1Reis8.2253
12 Hae
gui ma Israel kuery hae javi oexaa py Salomo o Senhor
pegua altar renonde py. Hae vy opo oupi hoamy. 13 Mbaeta Salomo
ojapo uka ma voi vaekue pete pyrar overa vae guigua. Hae vae
puku-a hae ipya ma moko metros raxai vae, hae r yvatekuea ma pete
metro raxai. Hae vae oka mbyte py omo rire hiry hia vy guenapy
re o Israel kuery hae javi oexaa py. Hae vy yva katy opo oupi vy
14 aipoei:
agu ore avakue reve? Ma, mbaeta yva ne yva yvatevea rupi peve voi
755 2Crnicas6
rema riae agu, hae kovae henda Xerery o atyr, reague re, kovae
henda py nerembiguai onhemboe oinya rendu agu. 21 Hae gui a,
endu nerembiguai hae Israel kuery hae javi kovae henda py rojapukai
rokuapya. Endu ke yva re rea gui. Endu hae oreperdoa guive.
22 Xapya rei amongue oir pe otekoavy ramo haekue re omboayvua
re. Hae rami vy embopaga ojejavy vaekue, hexe ae ojeapa agu ojapo
vaiague. Hae r haevea rami oiko vae ma emboeko por, haevea rami
oikoa repy reme vy.
24 Hae gui xapya rei ndevygua Israel kuery ndevy ojejavy r, hae
eperdoapa ndevygua Israel kuery ojejavyague. Hae gui ejapo tuu kuery
yvyr reme vaekue katy ju ojevy agu rami.
26 Hae gui xapya rei yva rembotypa r ndaokyvei r, nderovai
heta vae kuery ojejavypa rire, hae gui kovae henda py onhemboe
okuapy vy nderery rupi ojapukai r, hae remoingo axy rire ojejavypaa
gui ojeko rerova ramo 27 endu yva re rea gui, hae vy eperdoapa
ojererokyjea rupi ikuai agu ndeguigua tape rupi, oreru kuery yvyr
reme vaekue re ikuaia pukukue re.
32 Hae gui amboae regua voi, ndevygua Israel kuery regua e ikuai
vaeri oyvy mombyrya gui ou avi r nderery tuvixa vae rupi ikuai agu,
ndejyva reupi vy ndepoakaa rexa ukaague hae kuery pe omombeua
2Crnicas6,7 756
r oendu rire. Hae gui hae kuery onhemboe avi r kovae oo oa katy
oma reve, hae ramo 33 endu yva re neamba py rea gui, hae ejapopa
amboae regua kuery ndevy ojerurea, hae rami vy yvy regua hae
javi nderery oikuaa agu, ndevygua Israel kuery rami hae kuery voi
nerenonde ojererokyjea rupi ikuai agu, hae oikuaapa agu kovae oo
xee ajapo vaekue py nderery remoague.
34 Hae gui xapya rei ndevygua kuery ojeoi r ngovaigua kuery
reve joe opu agu katy, hae gui tape rupi remondoukaa py onhemboe
r ndevy, kovae tet reiporavo vaekue hae kovae oo nderery o atyr
rejapo uka vaekue katy oma ramo 35 endu yva re rea gui onhemboe vy
neamba py rea gui hae kuery onhemboe vy ojerure okuapya, hae ejapo
haevea rami. Eperdoa ndevygua kuery nderovai rupi ojejavyague.
40 Hae gui a ma Xeruete, nderexa tojepea, hae ndeapyxa toendu
riae apy rojerure r. 41 Hae gui Xeruete, epu ke, eike ejuvy repytuu
agu py, ndee hae ndeayvu ryru ndepoakaa kuaa ukaa vae reve.
Senhor Oreruete, tove ndevygua sacerdote kuery re to reraa jepea
kuaa ukaa, hae ndevygua ikya e vae kuery toguerovya ipor vae.
42 Senhor Oreruete, eipytyv e eme huvixaver remo vaekue.
7 Salomo
onhemboepa ma rire tata yva gui oguejy vy oapypa
1
ikuaive agu Senhor pegua opy, mbaeta opy rupi Senhor rexaka
tyny ramo. 3 Hae ramo Israel ramymino kuery ikuai vae hae javi ma
1Reis8.6266
4 Hae gui huvixa hae heta vae kuery hae javi Senhor renonde ome
okuapy mymba kuery. 5 Huvixa Salomo avi ome vinte e dois mil vaka
hae cento e vinte mil vexai. 6 Hae rami py huvixa hae heta vae kuery
hae javi reve Nhanderuete pegua oo omboaxa okuapy ipo py. Sacerdote
kuery hae javi ma pete-te o agu py ae ikuai, levita kuery hae rami ae
avi mbaepu reve oporaei okuapy Senhor pe. Hae vae ma Davi ojapo
uka vaekue hae kuery Senhor oguerovyaa rupi oiporu vaer, mbaeta
iporayvua o riae r. Hae kuery renonde py ma sacerdote kuery mimby
guaxu monhea ikuai avi. Hae rami vy Israel kuery hae javi opumba
nhoguenoamy. 7 Hae vae rave Salomo omboaxa avi oka Senhor
kuery heta ete ijaty vae, Hamate tekoa py nhavaai hae Egito yak
katyi gui ou vaekue. 9 Hae gui oito araa guive ma omboypy ju ngaru
1Reis9.19
11Hae rami py Senhor pegua oo huvixa Salomo ojapopa ma, ngoor
ae hae opa mbae onhembopyaa rami ojapoxe vaekue voi. Senhor
pegua oo hae ngoo ae ojapoa py oiko por.
12 Hae gui ma pyvy Senhor ojexa uka Salomo pe. Hae vy aipoei
ixupe:
Aendu rejerurea. Hae rami vy xevy guar aiporavo kovae oo
mbaemo peme atyr. 13 Hae gui ma xapya rei xee yva amboty r
Davi oikoague rami ndee voi reiko ramo, hae ajapo uka vaekue,
xeayvuague hae aipotaa hae javi rejapopa ri ramo, 18 ndevy pe voi amo
oo a omboeteave vaeri hae jave py oague rupi oaxa vae kuery oexa vy
onhemondyipa r. Hae vy aipoei r: Mbae re tu Senhor gu rami ete
ri oeja kovae yvy hae kovae oo? hei r okuapy. 22 Hae gui ombovaia
r: Hae rami ete oeja mbaeta hae kuery oejapa rire Senhor guamo
kuery ruete Egito yvy gui oipea vaekue, hae tuuete mboae pe ju ova vy
omboete hae ombojerovia okuapy ramo. Hae nunga rupi ae rima hae
kuery ry ombou rakae gu rami ete ojexavai agu, ea r.
1Reis9.1028
8 Vinte
maeta py mae ma Salomo ojapopa Senhor pegua oo,
1
4 Tekoa ea py ojapo avi Tadmor tet. Hamate katyi guive tet ojapo reta
tembiu omo por atyr. 5 Omoatyr avi Bete-Horom, yvy katy hae
yvy guy katy. Hae vae tet hae javi omombaraete vy ojapo imoiny
korar, ok jokoar guive. 6 Omombaraete avi imoiny Baalate hae tet
rupi tembiu omo por atyr hae oguereko vae hae javi, hae gui tet
karxa hae guymba kavaju ikuai atyr. Jerusalm py voi ojapoxe vaekue
ojapopa, Lbano yvy re hae oyvy openaa hae javi rupi.
7 Hae gui heteu kuery regua okuave vae, amorreu, ferezeu, heveu
hae jebuseu kuery Israel kuery regua e ikuai vae, 8 hae tay kuery
okuave vae Israel kuery ndojukapai vaekue, hae vae kuery ae Salomo
omombaeapo nhea, a peve guar. 9 Hae r Israel kuery vae regua
gui ova agu rami hoor ojapo uka vaekue py. Mbaeta aipoei: Xerayxy
ma ndaevei Israel kuery ruvixa Davi rogue py oiko agu, mbaeta
Senhor ayvu ryru oague ma ikya e vae meme, hei.
12 Altar Senhor peguar Salomo ojapo vaekue ry ome jepi mymba
vy, sbado nhav guive, ngaru jaxy ipyaui jave hae oaangaague ra py,
mboapykue kuerei r ome maeta nhav: ngaru mbojape imbovua
revegua ea ra, semana regua ngarua ra hae oguyi py ikuaia agu ra
guive.
14 Nguu Davi ojapo ukaague rami vy omo avi sacerdote kuery pete-
te regua ombaeapo agu, levita kuery hae rami ae avi pete-te omo
ombaeapo agu rami, Nhanderuete pe oporaei agu, sacerdote kuery
renonde rupi oipytyv agu ko nhav ojapo r vaekue ojapoa rupi,
ok rara kuery pete-te regua ok ikuai vae oar agu rami guive, hae
rami agu ae Nhanderuete rembiguai Davi ojapo uka rire. 15 Ne peteve
ruka kano hae omboguata kuaa vae kuery. Hae kuery ma Salomo
rembiguai kuery reve Ofir py ojeoi vy hae gui ogueru okuapy quinze mil
quilos ouro guigua. Huvixa Salomo pe ae ogueru.
1Reis10.113
9 Hae
gui Sab pygua huvixa kunha oendu Salomo reko
1
Salomo arandua hae javi, oexa avi oo ojapo uka vaekue, 4 mesa ry
Salomo pe kunha vae ome quatro mil quilos ouro guigua, heta tembiu
irr, ita iporve vae guive. Ne petegueve ma ndogueruai teri mbaemo
por Sab pygua huvixa kunha Salomo pe ome vaekue ramigua ete.
10 Hae gui huvixa Hiro hae Salomo rembiguai kuery Ofir gui ouro
ogueru vae ma hae katy gui ogueru avi yvyra sndalo aygue hae ita
iporve vae. 11 Yvyra sndalo gui ma huvixa Salomo ojapo uka jopy-
jopy ovyaty Senhor pegua opy hae ngopy guar, hae gui harpa hae
mbaraka oporaei vae kuery peguar. Hae nunga ma ne peteve ma Jud
yvy re oexapy e teri.
12 Hae gui Sab pygua huvixa kunha pe huvixa Salomo ju ome ixupe
ogueru vaekue gui hetave, mbaemo oipota hae ojerurea hae javi. Hae
ramo ojevy vy oyvy katy ju oo, guembiguai kuery hae javi reve.
1Reis10.1429
13 Maetanhav ouro Salomo pe oguerua vae poyikue ma vinte e
dois mil quilos, 14 mbaemo vendea kuery hae mbaemo mboekoviaaty
gui ojou vae ryve. Arbia pygua huvixa hae vae yvy re opena vaety
kuery voi ome r ixupe ouro hae prata. 15 Hae ramo ouro ombope pyre
gui Salomo ojapo duzentos huy jokoa tuvixa vae. Pete-te huy jokoar
ma seis quilos ouro opejaa. 16 Ouro ombope pyre gui ojapo avi trezentos
huy jokoa. Hae vae regua huy jokoar pete-te ma trs quilos raxa ouro
opejaa. Hae vae ma huvixa omo por ukapa oo Lbano kaaguy regua
guigua py. 17 Huvixa ojapo avi pete tenda opena atyr tuvixave vae
guar ma ojapo mboapy meme pyra. O avi pete py rendar ouro gui
ojapo pyre, tenda re omboja pyre. Ijyke jovaive re ma omo avi jyva ytar
oguapyaty yvry, hae ijyva yta yvry ma moko guary raangaa omopu
761 2Crnicas9,10
imoamy. 19 Mboapy meme pyra ikuai vae ry ma doze avi omo guary
ouro hae prata guigua, ajukue, tembiporu, kavaju hae mburika kunha,
tembiu irr guive. 25 Hae gui Salomo oguereko quatro mil kavaju oguy
javi re, Eufrates yak guive filisteu kuery yvy peve, hae gui Egito yvy
apy peve. 27 Prata ma Jerusalm py huvixa omboetave ita rami rive, yvyra
yary guive ojapo oata agu rami e sicmoroy tekoa ea rupi ikuai vae
rami. 28 Kavaju Salomo peguar ma Egito yvy hae yvy jave gui oguerua.
1Reis11.4143
29Hae
gui ove rei tema Salomo rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue jypy guive opaa peve no r teve kuaxia Nebate ray
Jeroboo rekokue profeta Nat hae Silo pygua Aas ombopara vaekue py,
profeta Ido mbaemo oexa vaekue ombopara vaekue re guive? 30 Quarenta
maet re Salomo opena oikovy Jerusalm py Israel kuery hae javi re.
31 Hae gui guamo kueryague rami ndoikoveveii ma ramo onhono pora
tet Davi rekoague py ae. Hae gui tay Roboo ju o nguu rekovia.
1Reis12.115
10 Hae
gui ma Roboo oo Siqum katy, hae py Israel kuery
1
Nebate ray Jeroboo avi oendu. (Hae vae ma Egito yvy re teri oiko,
huvixa Salomo gui onhaague py.) Hae gui Egito gui ojevy ju ramo
3 oeno ukaa okuapy. Hae ramo Israel kuery hae javia py ou Roboo reve
jogueroayvu agu. Hae ramo hae kuery aipoei okuapy Roboo pe:
4 Nderu ma orerereko axy ete vaekue. Hae gui a ma orerereko
Salomo oikove teri jave henonde ikuai vaekue pe. Hae vy aipoei:
Mbaexa tu pe kuery xemongeta ta heta vae kuery ambovai agu?
7 Hae kuery ombovai:
Xapya rei kovae kuery re repena por, hae rerorya rupi ndeayvu
pori ramo hae kuery rakae r peve r ikuai nerembiguai hei okuapy.
8 Hae rami te hae noendu potai tujakueve omongeta r. Hae vy
kuery ayvu re, mbaeta hae rami agu ma Nhanderuete gui ae oiko, Nebate
ray Jeroboo pe Sil pygua Aas ijayvuague Senhor omoingo agu.e
1Reis12.1620
16 Hae
gui Israel kuery hae javi ayvu re huvixa Roboo ndojapyxaka
potai ramo oexa vy ivai vaipa okuapy. Hae vy aipoei:
e
10.15 Profeta Aas Jeroboo pe ijayvu ma voi Israel kuery Nhanderuete ombojao vaera
rami (1Reis11.2933). Hae gui Jud hae Benjamim regua kuery reve kuaray puku-a katy
ikuai vae gui ma Efraim regua, hae kuaray ijapuaia katy ikuai vae regua reve ojao.
Moko regua Jud kuery ea vae gui dez regua Israel kuery ea vae ojao, hae kuery
ojejavyague re Nhanderuete ombopaga ramo.
763 2Crnicas10,11
Mbae havy jareko Davi ramymino kuery reve? Jess ray reve
guar novei ri nhandevy! Israel kuery, jajeoipa nhandero katy! Havy
Davi ramymino kuery, pepena pendero re ae! hei okuapy. Hae rami
vy Israel kuery pete-te ojeoipa ju ngoo katy. 17 Hae r Israel kuery Jud
re opena vaety Adoro, te hae vae ma Israel kuery hae javi ojapipa ita
py, hae ramo omano. Hae r huvixa Roboo ma okarxa ogueraa nho vy
onha ovy Jerusalm katy.
19 Hae rami py Israel kuery onhemoingo Davi ramymino kuery
1Reis12.2124
11 Jerusalm
tet py Roboo ova ma vy omboatypa Jud hae
1
oayvu ombou pete ava guemimboe Semaas vae pe. Hae vy aipoei:
3 Ndeayvu ke Salomo ray Roboo Jud pygua huvixa vae pe, hae
Israel kuery Jud hae Benjamim regua ikuai vae hae javi pe. Hae vy
aipore: 4 Po rami Senhor ijayvu: Tapeo eme, pepu eme penderyvy
kuery rovai. Pete-te pejevy ju pendero katy, mbaeta xee ae hae nunga
amoingo vaekue, hei. Hae rami Senhor ijayvua hae kuery oendu vy
ndoo nhoi teve Jeroboo kuery rovai opu agu.
Laquis, Azeca, 10 Zor, Aijalom hae Hebrom tet guive. Hae vae tet
ikorapa vae ma Jud hae Benjamim yvy regua meme. 11 Hae vae
huy jokoa tuvixa vae hae huy guaxu. Omombaraetepa. Hae rami vy
Jud hae Benjamim yvy jave rupi ipoaka.
rami, ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae pe, kavara hae vaka ray
raangaa ojapo vaekue peguar rive. 16 Hae rami r Israel kuery hae javi
regua Jerusalm tet py ou, opya py Senhor Israel kuery ruete oeka
agu omo vaekue hae javi, Senhor guamo kuery ruete pe mbaemo
ome agu. 17 Hae rami py hae kuery omombaraete Jud kuery, ojapo
avi Salomo ray Roboo ipoakave agu rami, mboapy maet re.
Mbaeta mboapy maeta pevei ikuai Davi hae Salomo oikoague rami.
oguereko ju Abias, Atai, Ziza hae Selomite. 21 Guayxy hae guayxy jevy kuery
gui Roboo oayvuve vae ma Absalo rajy Maaca. Mbaeta dezoito guayxy hae
sessenta guayxy jevy kuery oguereko. Vinte e oito tay kuery hae sessenta tajy
kuery ikuai rakae. 22 Maaca pia Abias ma Roboo omo guay kuery mboae
kuery Jud hae Benjamim oyvy jave rupi hekoa agu rami, tet ikorapa vae
rupi. Hae kuery pe ome tembiu oata agu rami e, tayxyr ojou reta avi.
1Reis14.2528
12 Roboo
opoakaa py o at hae imbaraete ma vy oeja Senhor
1
guigua lei, Israel kuery hae javi reve. 2 Hae gui pete nhiru
ou. Hupive Egito yvy gui ou vaekue ma heta raxa ikuai, Lbia guigua,
suquita hae Etipia guigua kuery guive. 4 Hae rami vy Jud regua tet
ambou uka e agu Sisaque po rupi. 8 Hae rami avi hae kuery ikuai r
hembiguair, oikuaa agu yvy regua huvixa kuery pe ikuaia gui xevy pe
ikuai agu haevevea hei.
9 Hae gui ma Egito pygua Sisaque ou vy Jerusalm re opu. Hae rami
vaekue rekovia ma huvixa Roboo ojapo huy jokoa overa vae gui rive.
Hae vae ma omboaxa huvixa rok rara kuery rerekoa po py. 11 Hae
1Reis14.2131
13 Jerusalm py huvixa Roboo ipoakave ovy vy ove tema huvixa
rami. Ixy ma Amom guigua, Naam hery vae. Quarenta e um maet ma
oguerekoa py Roboo omboypy huvixa o agu, hae gui dezessete maet
re opena Jerusalm py. Hae vae tet ma Israel re ikuai vae gui Senhor
oiporavo vaekue hery o atyr. 14 Hae rami te haeve vae ojapo
ojapo vaekue jypy guive opaa peve no r teve kuaxia yma guare kuery
rekokue oa profeta Semaas hae Ido ombopara vaekue py? Jeroboo
kuery reve Roboo kuery joe opu okuapy oikovea pukukue re. 16 Hae
1Reis15.18
13 Jeroboo
dezoito maet re ma huvixa o jave py Abias o Jud
1
kuery joe opu ju Jeroboo kuery reve. 3 Hae rami vy Abias ma joe opu
hae kuery re Jeroboo kuery opu nho. Hae vae ma Davi ray Salomo
rembiguai Nebate ray. Hae rami py onhembopoxy nguvixa rovai. 7 Ixupe
guar ono avakue vare, mbaemo vai apoa kuery rive. Hae vae kuery
reve onhemombaraete okuapy Salomo ray Roboo rovai. Hae jave py
ma Roboo kunumii hae ndoiko kuaai teri vy ndojoko kuaai.
8 A ma pe kuery peikuaa te Senhor poakaa Davi ray kuery po
ramymino Senhor pe ikuai vaekue, hae levita kuery voi? Hae kuery
rekovia pendejeupe guar sacerdote ramigua rive ju pejou, yvy mboae
regua oguerekoa rami. Mbaeta amongue vae rei sacerdote-r onhemo
ukaxe vy ogueru r pete vaka ray hae sete vexai ray ome vaer.
Hae rami ramo pe kuery pemo r sacerdote-r, Nhanderuete peguar
e guive. 10 Hae r ore kuery ma Senhor ae oiko Oreruete, hae ne
oiko, orerenonde oo. Ixupegua sacerdote kuery ojeoi avi mimby guaxu
omonhe heravy vae, pe Israel kuery rovai roo agu. Hae nunga rupi
pepu eme Senhor peneramo kuery ruete rovai, mbaeta pe kuery ma
napendepoakai re hei.
13 Hae ramo Jeroboo ijayvu ixupegua kuery onhemia py ikuai vae
ojere vy amboae kuery hakykue katy gui ou agu re. Hae rami py hae
kuery amongue vae ma Jud kuery renonde, hae r amboae kuery ma
hakykue katy ikuai. 14 Hae ramo Jud kuery oma vy oexa okuapy
xondaro kuery henonde ikuai vae, hakykue guive. Hae ramo Senhor pe
ojapukai okuapy, sacerdote kuery voi omonhe okuapy mimby guaxu,
15 hae Jud regua avakue ojapukai at okuapy. Ojapukai okuapy ramo
Nhanderuete omoingo axy Jeroboo hae Israel kuery hae javi, Abias
hae Jud kuery renonde gui. 16 Hae rami vy Jud kuery renonde gui
f
13.5 Juky reve ma hae kuery ojapo r pete rami ikuai agu. Juky ma anhet etea kuaa
ukaar (Levtico2.13).
767 2Crnicas13,14
Israel kuery vae regua hoapa okuapy quinhentos mil avakue oiporavo
pyre meme. 18 Hae vae jave py ma Israel ramymino kuery omoyvymbaa
vy ixupe guare tet re ipoaka avi: Betel, Jesana, Efrom hae tekoai haei
rupi ikuai vae re voi. 20 Hae vae rire Abias oa pukukue re ma Jeroboo
tema Abias rekokue regua. Hae rami avi mbaemo ojapo vaekue hae javi
no r teve kuaxia profeta Ido ombopara vaekue re?
1Reis15.912
14 Hae
gui ma Abias ndoikoveveii ma guamo kueryague rami.
1
Hae ramo onhono pora tet Davi rekoague py. Hae gui tay Asa
ju o nguu rekovia. Hae vae ma dez maet peve huvixa oa ja ijyvy re
joe opu vae ndoikoi. 2 Asa ma Senhor nguuete renonde rupi haevea
rami oiko, heko por vae vy. 3 Mbaeta ombovaipa altar amboae regua
Senhor guamo kuery ruete oeka hae lei ojapo uka vaekue rupi ikuai
agu re. 5 Hae rami ae avi Jud re tet ikuai vae rupi gui omomba
ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vaekue, altar heaku por vae rapyaty
guive. Hae ramo huvixa oa pukukue re ma ikuai por anho.
6 Jud kuery ikuaia jave rupi ojapo tet korar, ijyvy rupi ikuai por
ramo. Oa maet hae javi re ma jipoi hexe opu vae, ikuai rive agu
rami Senhor ome r. 7 Hae nunga rupi ae aipoei Jud kuery pe:
Nhamombaraete mavy apy tet ikuai vae, ikorar hae torre jajapo
guive. Okr ijokoa revegua avi jajapo, nhandeyvy nhanerenonde itui
vae rupi mbaeve ndoikoi teria ja, mbaeta Senhor Nhanderuete jaeka
ramo jovaive rupi ome nhandekuai rivei agu hei. 8 Hae ramo hae
kuery tet omoatyr vy ikuai por. Huvixa Asa ma Jud regua xondaro
kuery huy jokoa hae imoa tuvixa vae revegua oguereko trezentos mil.
Hae gui Benjamim regua ma duzentos e oitenta mil ju ikuai huy jokoa
hae guyrapa oiporu kuaa vae. Avakue ipya guaxukueve meme ikuai.
ovamba okuapy Maressa tet peve. 10 Hae ramo hae kuery rovai Asa oo.
Hae vy Maressa katyi Zefat regua yvy guy py ma oiko katupa okuapy
joe opu agu.
11 Hae rami vy Asa ojapukai Senhor nguuete pe. Hae vy aipoei:
guigua kuery. Hae ramo onhamba jogueravy. 13 Hakykue rupi Asa hae
hexeve ikuai vae ojeoi Gerar peve. Hae gui Etipia pygua kuery hoapa,
ne peteve ma voi ndoikovevei. Hae kuery omboaypaa Senhor hae
ixupegua xondaro kuery renonde. Hae ramo ogueraapaa tembiporu oeja
pyre. 14 Gerar tet yvyiry ikuai vae voi oitypa, Senhor gui okyje reia
anho oendu okuapy r. Hae ramo hae vae tet ikuai vae gui oipeapa
heravy mbaemo, hae py heta ikuai vaekue ogueraapa. 15 Oitypa avi
mymba ja kuery rekoa. Hae rami vy oipea reta heravy vexai hae
camelo. Hae gui ma ojevypa ju Jerusalm katy.
15 Hae
gui ma Obede ray Azarias re ou Nhanderuete Nhe. 2 Hae
1
vae reve, sacerdote imboear hae lei e re. 4 Hae rami te ojexavai
etea anho oendu vy Senhor nguuete pe ju ikuai agu ojevypa hae oeka
okuapy ramo ojejou uka ju. 5 Hae vae jave py ma o ovy vae ndaikuai
pori, ne ova ouvy vae kuery voi. Mbaeta hae vae yvy ikuai vae hae
javi ndaevei ete okuapy. 6 Mbaeta pete-te regua opu r amboae regua
re, hae pete-te tet opu r amboae tet re. Hae rami vy nhomomba-
mombave r ojeoivy, Nhanderuete opa margua jexavaia py omoingo
axy ramo. 7 Hae rami te penembaraete ke, pemokangy eme pendepo.
ipya guaxu ju. Hae rami vy omombopa ojeguarupy Jud hae Benjamim
yvy re ikuai vaekue, Efraim regua tet yvyty rupi ikuai vae gui guive.
Hae vae tet ma hae oipea vaekue meme. Hae rami vy oikyao ukapa
ju altar Senhor pegua, oo ixupegua ok renonde o vae. 9 Hae rami
vy omboatypa Jud hae Benjamim kuery hae javi, hae kuery mbyte
769 2Crnicas15,16
rupi Efraim, Manasss hae Simeo regua ikuai vae guive. Mbaeta heta
avi Israel yvy gui ou vaekue hexe guar, hexeve Senhor Tuuete oiko
r. 10 Jerusalm py hae kuery onhemboaty okuapy mboapy jaxya py,
pe ome okuapy joe opua gui ogueru vaekue regua setecentos vaka
ray hae sete mil vexai kuery. 12 Jomeme jogueroayvu okuapy Senhor
guamo kuery ruete pe anho ikuai agu re, opya hae onhe hae javi
py, 13 hae r Senhor Israel kuery ruete ndoekai vae rei ojuka agu,
kyrgueve hae tuvixakueve te, avakue hae kunhague guive. 14 Hae rami
rami omboaxa vaekue, hae ae omboaxa vaekue voi: prata, ouro hae
tembiporu. 19 Trinta e cinco maet re huvixa Asa o peve ma joe opu
vae ndoikoi.
1Reis15.1622
16 Trinta
e seis maeta re ma huvixa Asa o jave py Israel pygua
1
pegua opy hae huvixa ropy omo por mbyre. Hae rami vy guembiguai
kuery ayvu reraar omondoukapa Sria pygua huvixa Ben-Hadade pe
Damasco py oa py. Hae vy ixupe aipoei uka:
3 Jajapo ke jomeme nhandekuai pori agu, nderu xeru reve
ikuaiague rami. Neexa, aru ruka ndevy ame rive vae, prata hae ouro.
Hae r tereo, Israel pygua huvixa Baasa-a py embovaipa hexeve guar
rejapo vaekue, xee apenaa ojokoa gui ojepea agu hei uka. 4 Hae
vaekue pa heta raxa e rakae? Heta ete e teve karxa hae kavaju
rygua kuery reve ou? Hae rami te Senhor re rejerovia ramo ndepo py
omboaxapa rakae. 9 Mbaeta Senhor ma yvy jave rupi oexa potapa oiny,
opoakaa oexa uka agu opya hae javi py ixupe ete ikuai vae pe. Hae r
ndee ma reikoague py nearandua rupi e reiko. Hae nunga rupi a gui
ma oiko r nderovai opu vae hei.
10 Hae rami profeta ijayvu ramo Asa ivai vy omboty nhu py, yvyra
pa py omboa, hae nungakue re ixupe ipoxy vy. Hae vae jave py Asa
omoingo axyve ju heta vae kuery regua.
1Reis15.23,24
11Hae
gui ove rei tema Asa rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue jypy guive opaa peve o r kuaxia Jud hae Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re. 12 Trinta e nove maeta re ma Asa huvixa
o jave py opy raxy gui nopuvei. Imbaeaxy raxa oupy. Hae rami te
Senhor pe ma voi ndojerurei, poropoanoa kuery re rive ojeroviave vy.
13 Hae gui ma Asa ndoikoveveii ma guamo kueryague rami. Quarenta e
tet Davi rekoague py ngupar ae ojoo ukaague py. Hae rami vy pete
tupa ry onhono okuapy, hae ijyvry rupi omony heaku por vae,
mbaemo heaku por vae apoa kuery anho oikuaa rami vy oguereko
katu vaekue. Heta raxa avi hexe imaenduaa rupi mbaemo oapy okuapy
vae.
17 Hae
gui ma Jud pygua huvixa Asa rekovia tay Josaf ju o.
1
harar, hae Efraim yvy re tuu Asa tet ojopy vaekue rupi voi. 3 Senhor
oiko Josaf reve, mbaeta tamo Davi jypy oikoague rami oiko ramo, Baal
raangaa pe. 4 Hae rami vy oeka oikovy nguu ruete, ojapo uka vae rupi
oiko vy, Israel kuery ikuaia rami e. 5 Hae ramo ipo py Senhor omo
atve huvixa o agu, hae ixupe Jud kuery pav ome okuapy mbaemo
hepyve hae ipor vae oguerekopa peve. 6 Senhor guigua tape rupi oikoa
rupi ipya guaxuve ovy. Hae vy Jud yvy jave gui ombovaipa yvy rupi
771 2Crnicas17,18
Jud yvy jave rupi kuaxia Senhor guigua lei oa ogueraa vy nhomboe
jogueravy. Hae rami vy Jud re tet ikuai vae hae javi rupi omboe
ojeoivy heta vae kuery.
10 Hae ramo Jud yvry rupi huvixa ikuai vae ry ou Senhor poakaa
gui okyjepa agu, huvixa Josaf rovai nopui agu rami. 11 Hae rami ae
avi filisteu kuery vae regua ogueru okuapy mbaemo Josaf pe, prata voi
ome ukaa rami ome. Ixupe Arbia pygua kuery voi ogueru okuapy
mymba kyrgueve vae: sete mil e setecentos vexai ava hae sete mil
e setecentos kavara ava. 12 Hae ramo Josaf ipoakave tema ovy. Hae
rami vy Jud re ojapove oo ikorapa vae, hae tet tembiu omo por
atyr. 13 Jud re tet ikuai vae rupi ojapo reta mbaemo. Jerusalm tet
py oguereko avi avakue joe opu agu katy oo vaer ipya guaxukueve
anho. 14 Po rami ma hae kuery mbovy pa pete-te regua ikuaia: Jud re
ma ikuai huvixa kuery mil xondaro re opena vae. Hae kuery ruvixa ma
Adna oiko, hae hexeve ikuai avi trezentos mil avakue ipya guaxukueve
vae meme. 15 Hae rire ma huvixa Joan, hae hexevegua duzentos e
oitenta mil. 16 Hae gui ma Zicri ray Amasias ju. Hae vae ma opya hae
Benjamim kuery vae regua ava ipya guaxuve vae ma Eliada. Hexevegua
ma duzentos mil ikuai guyrapa hae huy jokoa revegua. 18 Hae vae rire
ma Jozabade hae hexeve cento e oitenta mil ikuai joe opu agu rami
hembiporupa vae. 19 Hae vae kuery ma huvixa pe ikuai vae meme,
xondaro kuery mboae Jud yvy re tet ikuai vae rupi huvixa omo
vaekue jaipapa e re.
1Reis22.14
18 Josaf
ma mbaemo hepyve hae ipor vae anho oguereko,
1
1Reis22.512
4 Haegui ma Josaf aipoeive ju Israel pygua huvixa pe:
Eikuaa pota ranhe ke Senhor ijayvua re.
5 Hae ramo Israel pygua huvixa omboatypa profeta kuery, quatrocentos
hei okuapy.
Hae r Josaf ma aipoei:
Ndaipoi teri pa apy profeta Senhor pegua ete jaikuaa pota ranhe
agu?
7 Hae r Israel pygua huvixa aipoei Josaf pe:
Petei teri oiko ixupe Senhor ayvu re nhaporandu uka agu. Hae
r hexe ma xee ndaxeaei, mbaeta xerenonder re nomombeui teri ipor
vae, ipor e vae anho. 8 Hae vae ma Inl ray Micaas hei.
Josaf ombovai:
Huvixa, hae rami ndeayvu eme hei.
Hae gui ma Israel pygua huvixa pete guembiguai oeno vy ixupe aipoei:
Tou pojava tavy xea py Inl ray Micaas hei. 9 Hae vae jave
1Reis22.1328
12 Hae
gui Micaas reruar tembiguai oo vaekue ixupe ijayvu vy aipoei:
Ma, profeta kuery ikuai vae ma petei rami ijayvu kuri huvixa pe
mbaemo por re anho. Ndeayvu rgue hae kuery ijayvuague rami ae,
mbaemo por re anho.
773 2Crnicas18
13 Micaas ombovai:
Hae rami avi anhet Senhor oikove vae rupi aura vy aipoae: Xee
ma Xeruete aipoei ukaa rami ae r xeayvu hei.
14 Hae gui huvixaa py ova ramove ixupe oporandu:
Hae gui Israel kuery xee aexapa yvyty ry rupi omoambaa ramo,
vexai ija e vae rami. Hae ramo Senhor aipoei: Pevae kuery ma ija
e vae vy pete-te too por ngoo katy, hei xevy.
17 Hae ramo Israel pygua huvixa aipoei Josaf pe:
gui pete nhe ou vy ojexa uka Senhor renonde. Hae vae aipoei:
Xee ma aa r ambotavy, hei. Hae r Senhor oporandu: Mbae py
havy? 21 Ombovai: Aa r nhe imbotavyar a ixupegua profeta kuery
hae javi juru re, hei. Hae ramo Senhor aipoei: Ndee ma rembotavy
r, ndepoaka re. Tereo, ejapo hae rami, hei. 22 Hae rami r kovae
profeta kuery ndevygua ikuai vae juru re Senhor omo rae nhe
nembotavyar. Hae r Senhor ma nderovai ijayvu guive mbaemo vai
oiko agu re hei.
23 Hae gui Quenaana ray Zedequias onhemboja vy oipete Micaas.
Hae vy aipoei:
24 Ma rupi tu havy xegui Senhor nhe o ndevy ijayvu agu?
Micaas ombovai:
Reikuaa r opy jao py renhemi agu reike jave hei.
25 Hae gui ma Israel pygua huvixa ju aipoei:
g
18.14 Micaas ma profeta ramigua kuery ayvu rupi rive ranhe ijayvu, anhet vaea rami
oikuaa uka vy.
2Crnicas18,19 774
Hae rami te xapya rei anhet ri rejevy por ramo Senhor ayvu
rupi e xeayvu ramo ma r. Pendu pota povae re, pe kuery hae javi!
hei.
1Reis22.2940
28 Hae gui ma Ramote-Gileade katy Jud pygua huvixa Josaf reve
Israel pygua huvixa jogueraa. 29 Israel pygua huvixa aipoei Josaf pe:
huvixa ikuai vae pe: Ou vae-vae rovai rive pepu eme yvatekueve te,
hae r Israel pygua huvixa rovai anhoi, hei vaekue.
31 Hae gui huvixa karxa mboguataa kuery ma Josaf oexa vy aipoei
okuapy:
Pevae ae ri nhi Israel pygua huvixa hei vy hae katy ojeoi
ojoko agu. Hae ramo Josaf ojapukai r Senhor oepy vy ojoko oa katy
ojeoi ve agu. 32 Hae gui huvixa karxa mboguataa kuery ma Israel
onhyv Israel pygua huvixa pexo regua paa py rive. Hae ramo aipoei
guembiguai karxa mboguataa vae pe:
Ejere joe opua mbyte gui xereraa agu, mbaeta xepyxoa ma
hei.
34 Hae vae ra ma joe opuve tema okuapy. Hae r huvixa ma Sria
kuery oexaa py opu hoamy okarxa py kaaru peve. Hae gui kuaray
oike ma jave omano.
19 Hae
gui Jud pygua huvixa Josaf ma oiko pori reve ojevy ju
1
rami avi ndere ojou guive ipor vae, mbaeta nhandeyvy gui reipeapa
vaekue taangaar yvyra omopu mbyre, ndepya re Nhanderuete reka
agu remo guive hei.
775 2Crnicas19,20
joguerekoar kuery, tet ikorapa vae hae javi rupi, pete-te tet py ikuai
agu. 6 Joguerekoa kuery omo vy aipoei hae kuery pe:
omo levita hae sacerdote kuery vae regua, Israel kuery ak ikuai vae
guive, Senhor gui vy nhomboayvu hae joo rami e-e oikuaa vae re
oikuaa pota agu. 9 Hae kuery omo vy aipoei:
ikuaia gui, jouguy omoague re oikuaa pota uka vy, hae vy lei re o vae
re, ojapo uka pyre re, ombopara pyre e vy imongetaague re mbae. Hae
ramo hae kuery pe pendeayvu r Senhor renonde ojejavy e agu, pe
hae penderyvy kuery re ipoxya ou e agu. Hae rami ae ke peiko pejejavy
e agu. 11 Hae gui apy ma o sacerdote yvateve vae Amarias. Hae vae ma
opena r mbaemo Senhor regua ikuai vae re. Hae r mbaemo huvixa
regua re opena vae ma Ismael ray Zebadias, Jud regua yvateve vae. Levita
kuery voi ikuai r penepytyvar. Penembaraete ke havy pejoguereko por
agu. Hae gui Senhor oiko r heko por vae reve hei.
20 Hae
vae rire ma Moabe hae Amom ramymino kuery ou
1
ijayvu Jud regua hae javi okaru e re ikuai agu. 4 Hae ramo Jud
Josaf opu hoamy, Senhor pegua oo py, oka pyau yvyiry. 6 Hae vy
aipoei:
2Crnicas20 776
ae hae kuery hekoa hae ojapo okuapy pete henda ikya e vae nderery
o agu. Hae vy aipoei: 9 Xapya rei mbaemo vai orere ou ramo, kyxe
hae Moabe guigua, Seir yvyty guigua kuery guive. Hae vae kuery yvy
re ma Egito yvy gui Israel kuery reru jave nerembopoakai vaekue. Hae
ramo oreramo kuery amboae katy ojepekuavo vy nomombai rakae.
11 Hae rami vaekue ri a hae kuery ou okuapy ndevygua yvy gui
kyrguei, kunhague hae tay kuery hae javi reve. 14 Hae gui ijaty vae
vae aipoei:
Pendu ke, pe Jud hae Jerusalm py penderekoa vae, ndee huvixa
Josaf voi, pendevy Senhor ijayvua r. Pekyje eme, penhemondyi
eme guive kovae kuery gui heta te. Mbaeta hae kuery re opu vaer
ma pe e, Nhanderuete ae. 16 Hae nunga rupi ko ramo pejeoi r
hae kuery rovai. Hae kuery ou r okuapy Ziz yvymbea rupi, hae
Jeruel tekoa ea renonde katy r ova. 17 Hae py peovaex te pe
ma napepui r hae kuery re. Pepyta ranhe peamy, hae gui pexa r
Senhor pendereraa jepe ramo, Jud hae Jerusalm pygua kuery hae
javi. Pekyje eme, penhemondyi eme guive. Ko ramo tapeo hae kuery
peovaex agu, mbaeta Senhor oiko r pe kuery reve hei.
18 Hae ramo huvixa Josaf o guenapy re, ngova yvy re omova reve.
Jud hae Jerusalm py hekoa vae kuery voi guenapy re ikuai Senhor
renonde py. Hae rami vy omboete okuapy. 19 Levita Coate hae Cor
20 Hae
gui ma kogue ajeivei reve ovypa ma vy tekoa ea katy ojeoi,
Tecoa tet rupi. Hae kuery ojeoi jave Josaf opu hoamy vy aipoei:
Jud hae Jerusalm py penderekoa vae, pendu ke xeayvu r!
Pejerovia tema Senhor Penderuete re, hae ramo pe at r. Ixupegua
profeta kuery ijayvuague perovia tema, hae ramo peiko por r hei.
21 Heta vae kuery reve ijayvu ju ranhe vy omo Senhor pe oporaei
omboypy ramove Senhor ojapo Amom, Moabe pygua hae Seir yvyty
pygua kuery Jud rovai guar ou vaekue re opua agu rami. Hae ramo
oitypaa. 23 Mbaeta Seir yvyty pygua kuery rovai re Amom hae Moabe
pygua kuery ae opu okuapy, omomba hae ojukapa agu. Hae gui hae
kuery omomba Seir pygua kuery rire jomeme nhomoir-ir okuapy jova-
jovai gui jojukapa peve.
24 Hae gui Jud pygua kuery ma yvyty ry ovaague gui yvy guy
katy oma vy oexa pota r heta vaekue tegue anho rive ikuai rae
yvy rupi hoapaague py, peteve ma ndoikovevei. 25 Hae rami vy Josaf
Nhomoingo pora epy vae py. Hae py ma oporaei okuapy Senhor pe.
Hae nunga rupi ae hae vae yvyugua pe Nhomoingo pora ea a peve.
27 Hae gui Jud hae Jerusalm pygua avakue ojevypa ju. Hae kuery
1Reis22.4150
31Hae
rami py Josaf opena Jud kuery re. Huvixa o ypyi jave trinta
e cinco maet oguereko. Hae vy vinte e cinco maet re opena Jerusalm
py. Ixy ma Sili rajy Azuba. 32 Hae ma nguu Asa oikoague rupi ae oiko.
Hae vae rupi oikoa gui ndojepeai vy haevea ramigua meme ojapo
Senhor renonde. 33 Hae rami te yvy rupi ombojeroviaaty ikuai vae
2Crnicas20,21 778
regua. Hae rami avi mbaemo ojapo vaekue jypy guive opaa peve no r
teve kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue Hanani ray Je ombopara
vaekue re?
35 Hae vae rire ma Jud pygua huvixa Josaf onhemoir Israel pygua
huvixa Acazias reve, heko vai ete vaeri. 36 Hexeve onhemoir kano
2Reis8.1624
21 Hae
gui ma Josaf ndoikoveveii ma guamo kueryague rami.
1
Hae ramo onhono pora tet Davi rekoague py. Hae gui tay
Jeoro ju o nguu rekovia. 2 Ikuai avi tyvy kuery Josaf raykue mboae:
Azarias, Jeiel, Zacarias, Azarias, Micael hae Sefatias. Hae vae kuery ma
Israel pygua huvixa Josaf ray kuery meme. 3 Hae kuery peguar ma
tuu ojapo uka reta vaekue prata hae ouro guigua, mbaemo iporgue
hae Jud regua tet ikorapa vae voi. Hae r huvixa o agu ma guay
Jeoro pe oeja, jypykue ramo. 4 Hae gui ma nguu rekovia Jeoro o ma
maeta oguereko. Hae gui oito maet re opena Jerusalm py. 6 Hae
ma Israel pygua huvixa kuery ikuaiague rupi rive oiko, Acabe ro pygua
kuery ikuaiague rami avi, tajy re ae omenda rire. Hae rami vy Senhor
renonde rupi mbaemo vai anho ojapo oikovy. 7 Hae rami te Senhor
nomombaxei Davi ramymino kuery, Davi reve ngupive guar ojapo rire.
Mbaeta ixupe ijayvuague rami vy hekovia nhomoexakar omo riae
agu re, hae gui hamymino kuery rekovia ju.h
8 Jeoro o jave ma Edom pygua kuery opu okuapy Jud kuery rovai
oguereko vae hae javi reve ojeoi hae katy. Hae r Edom pygua kuery
ojoko imbokuapy, ikarxa ja ruvixa kuery guive. Hae rami te pyavyve
Jeoro kuery opu vy oitypa. 10 Hae rami py Edom pygua kuery
h
21.7 Davi pe Senhor ijayvuague ma 1Reis11.3436, 15.4, 2Crnicas21.7 hae Salmo
132.17 py. Hae gui Nhomoexaka heia ma huvixave rakaeve r oiko vaer re ijayvu vy,
Jesus Cristo rekor re guive (Lucas2.3032; Joo8.12).
779 2Crnicas21,22
opumba okuapy Jud kuery poakaa gui oo jepe agu, a peve guar.
Hae vae jave ae avi Libna pygua kuery opu avi Jeoro rovai, Senhor
guamo kuery ruete gui ojepea rire.
11 Jud re yvy ikuai vae ry Jeoro ojapo avi ombojerovia atyr.
vaekue. Hae vae re ipara oiny: Po rami Senhor neramo Davi ruete
ijayvu: Ndee ma nderu Josaf hae Jud pygua huvixa Asa oikoague
rami e reiko, 13 Israel pygua huvixa ikuaiague rami anho reiko vae.
rami, Arbia pygua kuery Etipia katyi hekoa vae guive. 17 Hae ramo
hae kuery oupa vy opu okuapy Jud kuery rovai. Hae rami vy huvixa
ro py imbae rei-rei ojou vae ogueraapa, tay hae tayxy kuery voi. Ne
pete tay kuery vae regua ndoejai, kunumivei vae Jeoacaz anho e vy.
18 Hae nunga oikopa ma rire Senhor omoingo axy hyekue rupi
okuera agu rami e. 19 Ko nhav ojexavaive tema ovy. Hae gui moko
ma trinta e dois maet oguereko huvixa o ypy jave. Hae gui Jerusalm
py opena oito maet re. Omano ramo avave rei ndaipya vai. Hae rami
vy tet Davi rekoague py onhono pora te yma guare huvixa kuery rupa
yvry e guive.
2Reis8.2529
vinte e dois maet oguereko jave o ypyi huvixa. Hae vy pete maet
etei opena Jerusalm py. 3 Ixy ma Onri rajy Atalia. Ixy omboe vai rire
Acazias oiko Acabe kuery ikuaia rami. 4 Acabe kuery ikuaia rami ae
mbaemo vai anho ojapo Senhor renonde rupi, mbaeta tuu omano
2Crnicas22,23 780
rire hae kuery ae omongeta okuapy okanhy agu rami. 5 Hae kuery
Je Acazias ojukaague
7NhanderueteAcazias ojukaxe ramo ae oo huvixa Joro pou vy.
Mbaeta hae ou vyve Joro reve jogueraa Ninsi ray Je rovai opu agu.
Hae vae ma Senhor oiporavo ma voi huvixa Acabe ro pygua kuery
mombaar. 8 Hae ramo Je Acabe ro pygua kuery ojukapa ma rire ojou
avi Jud regua yvatekueve hae Acazias ryvy ray kuery oipytyva rupi
ikuai vaekue. Hae rami vy hae kuery voi ojukapa. 9 Hae vae rire oeka
uka avi Acazias. Hae r Samaria tet py ojoua onhemia rupi oikoa py.
Hae rami vy Je oa py ogueru vy ojuka okuapy. Hembiguai kuery ae
onhono por okuapy, mbaeta aipoei: Josaf opya hae javi py Senhor
oeka vaekue ray, hei vy. Hae rami rire Acazias ro pygua kuery regua
ndoikovei huvixa o vaer.i
2Reis11.13
10 Hae
gui ma Acazias xy Atalia oendu opia omano maa. Hae vy opu
vy ojukapa Jud pygua huvixa ramyminokue hae javi.j 11 Hae r Acazias
ray Jos ma hae kuery ojukaa ta jave huvixa Jeroo rajykue Jeosabeate
ogueraa jepe huvixa ray kuery mbyte gui. Hae rami vy onhomi pete
opy mbyteve katy hexe opena vaety reve. Atalia gui Jeosabeate onhomi
vy ndojuka ukai nho. Jeosabeate ma huvixa Jeroo rajykue, sacerdote
Joiada rayxy, hae Acazias reindy. 12 Hae ramo Jos ma mboapy meme
maeta peve oiko hae kuery reve Senhor pegua opy. Hae vae jave ma
Atalia ae huvixa o hae vae yvy re.
2Reis11.412
23 Sete
maeta py ma Joiadak ipya guaxu vy ojapo pete rami
1
ikuai agu xondaro kuery ruvixa ikuai vae reve. Hae vae kuery
ma Jeoro ray Azarias, Joan ray Ismael, Obede ray Azarias, Adaas
ray Maasias hae Zicri ray Elisafate. 2 Hae vae kuery ma Jud yvy jave
k
23.1 Joiada ma sacerdote vy oipytyv Senhor pegua templo ropy huvixa Jos onhomia
agu (22.1112).
781 2Crnicas23
rupi ojeoi vy Jud regua tet hae javi gui omonomba heruvy levita
kuery hae Israel kuery ak ikuai vae. Hae ramo oupa okuapy Jerusalm
py. 3 Hae vae kuery hae javi Nhanderuete pegua opy oua py huvixa reve
ojapo okuapy pete rami ikuai agu. Hae ramo hae kuery hae javi pe
Joiada aipoei:
Neexa, huvixa raykue ae r o huvixar, Davi ramymino kuery
rekor re Senhor ijayvu ma voiague rami vy. 4 Po rami r pe kuery
pear. Hae gui mboapya vae regua ma Ok Yta epy vae py r pear.
Hae r heta vae kuery hae javi r ikuai Senhor pegua oo roka py.
6 Hae rami avi Senhor pegua opy ete avave rei ndoikeai r, sacerdote
hae levita kuery ipytyva rupi ikuai vae e vy. Hae kuery anho r
oike, ikya e vae vy. Hae r heta vae kuery hae javi ma Senhor
ijayvuague rami ae r ikuai. 7 Hae gui levita kuery pendekuai vae ma
oguereko vae reve hae omo huvixa ro yke jovaive re hae altar hiaa
peve, huvixa ombojere vy oar okuapy agu.
11 Hae gui mae ma ogueno heruvy huvixa raykue. Inhak re coroa
omo vy ixupe ome kuaxia para Nhanderuete ayvu oa. Hae rami vy
omo okuapy nguvixar. Inhak rupi Joiada hae tay kuery azeite oikyty
reve ojapukai okuapy:
Toiko riae nhanderuvixa!
2Reis11.1316
12 Hae
gui heta vae kuery onha-onhaa rupi huvixa pe oporai okuapya
Atalia oendu vy hae kuerya py ou Senhor pegua opy. 13 Hae vy oma
vae ojopy okuapy vy kavaju rape o vae rupi ogueraa huvixa ro peve.
Hae py mae ma ojuka.
2Reis11.1721
16 Hae gui ma Joiada ojapo Senhor pe ete hae kuery ikuai agu
regua, hae ae hae heta vae kuery hae javi reve. 17 Hae ramo heta vae
kuery oyvy hae javi gui ou vaekue ma Baal pegua oo py oike okuapy vy
oitypa. Ixupegua altar ikuai vaekue omopmba okuapy, taangaa ikuai
vae guive. Baal pegua sacerdote Mat voi ojuka altar yvyiry. 18 Hae gui
avi Senhor pegua oo rok rarar kuery, haevea oa vae regua peteve
oike e agu. 20 Joiada ogueraa xondaro kuery cem ikuai vae-vae ruvixa
kuery, yvatekueve, guetar kuery re opena vae, hae hae vae yvy regua
kuery hae javi. Hae rami vy hae vae kuery reve Senhor pegua oo
gui ogueraa avi huvixave. Ok yvy katy o vae rupi ogueroaxa heravy
huvixa ro katy ojeoi vy. Hae py ma omboguapy imoiny tenda openaaty
ry. 21 Hae vae yvy regua kuery ovya pav okuapy. Tet pygua kuery voi
2Reis12.116
24 Jos
ma sete maeti oguereko jave py o ypyi huvixa. Hae gui
1
agu re. 5 Hae rami vy sacerdote hae levita kuery omboatypa vy aipoei
6 Hae ramo huvixa oeno uka sacerdote yvateve vae Joiada. Hae vy
oporandu ixupe:
Mbae re tu neremondoukai ri levita kuery Jud hae Jerusalm
pygua kuery perta ome r vaekue ogueru agu? Hae nunga Israel
kuery hae javi pe Senhor rembiguai Moiss ome uka rakae, oo ijayvu
oaty omoatyra agu hei. 7 Mbaeta Atalia hae ipia kuery heko vaia
perta ryrur. Hae vae ma omo oka py, Senhor pegua oo rok
rexeii. 9 Hae rami vy Jud yvy hae Jerusalm tet rupi ijayvu Senhor
yvatekueve hae heta vae kuery hae javi ovya reve ogueru okuapy
perta ome vaer. Hyru py ae omo, oo omoatyrmbaa peve. 11 Perta
ryru levita kuery ogueraa r opena vaer kuery huvixa omo vaekue
ikuaia py. Hae gui heta perta o maa hae kuery oexa ramo ou ju r
huvixa rembiguai kuaxia para re opena vaety hae sacerdote yvateve vae
oa py. Hae kuery ju hyru gui perta oguenomba vy hyru omo ju r
henda py ae. Ko nhav hae rami ojapo vy perta omono reta okuapy
oata agu rami rei e. 12 Hae vae hae javi ma huvixa hae Joiada
trinta maet ma oguereko reve omano. 16 Hae ramo tet Davi rekoague
ju ogueru agu te. Hae ramo hae kuery rovai profeta kuery ijayvu r
noendu potai okuapy.
20 Hae gui Nhanderuete Nhe ou sacerdote Joiada raykue Zacarias re.
Hae ramo heta vae kuery renonde py opu hoamy vy aipoei hae kuery
pe:
Po rami Nhanderuete ijayvu: Mbae re tu Senhor ojapo uka
vaekue rupi e pendekuai? Mbaeta napendekuai pori r. Senhor
pejapa ramo hae voi pendereja r, hei.
21 Hae ramo Zacarias rovai hae kuery jogueroayvu vy ojapipa ita py.
Huvixa aipoeia rami ojuka, Senhor pegua oo roka py ae. 22 Hae rami py
te Senhor ombopoaka Jud regua xondaro kuery heta raxa ikuai vae
re, guamo kuery ruete oejapa rire. Nhanderuete huvixa Jos ombopaga
agu ae Sria pygua kuery ombou.
2Reis12.20,21
25 Jos
oa gui Sria pygua kuery ojepeapa vy oeja omano raii vae.
Hae ramo hovai hembiguai kuery jogueroayvu. Hae rami vy hupa pyve
ojuka, sacerdote Joiada ray kuery ruguy omoague re. 26 Hae ramo
onhono pora tet Davi rekoague py te yma guare huvixa kuery rupa
yvry e guive. Hovai jogueroayvu vaekue ma po rami: Amom pygua
Simeate pia Zabade hae Moabe pygua Sinrite pia Jeozabade. 27 Hae gui
2Reis14.16
Jeoad, Jerusalm pygua ae. 2 Senhor renonde rupi haevea rami oiko
2Reis14.7
5 Hae gui Amazias omboatypa Jud kuery hae javi. Hae vy pete-te
ro pygua ikuai vae omo xondaror, omo avi mil ikuai vae re hae cem
ikuai vae re opena vaer. Jud hae Benjamim regua hae javi omo hae
rami agu. Hae vy vinte maet vae guive tujakue peve oipapa vy oikuaa
trezentos mil ikuaia oiporavo pyre joe opua py huy guaxu hae huy
jokoa tuvixa vae ogueraa vae meme. 6 Hae gui Israel kuery vae regua
ojoguave ju cem mil avakue ipya guaxukueve, trs mil e trezentos quilos
prata guigua re.
7 Hae rami te oa py ou pete ava Nhanderuete remimboe. Hae vy
aipoei ixupe:
Xeruvixa, eraa eme Israel regua xondaro kuery. Mbaeta Israel hae
Efraim kuery reve Senhor oiko. 8 Hae nunga rupi tereo tema nhande
kuery reve anho. Hae rami vy joe pepu ramo ndepoaka r. Hae rami
e ri ramo Nhanderuete ojapo r nhanderovaigua kuery renonde rea
agu rami, mbaeta Nhanderuete ma nhopytyv hae joity agu ipoaka
vae hei.
9 Hae ramo Nhanderuete remimboe pe Amazias oporandu:
Hae rami avi mbaexa tu havy ajapo r trs mil e trezentos quilos
prata guigua ajou ju agu, hae vae re Israel regua xondaro kuery ajogua
rire?
Nhanderuete remimboe ombovai:
Hae vaekue gui Senhor hetave oguereko ndevy ome vaer
hei.
10 Hae ramo ojeupegua kuery ae gui huvixa Amazias ombojaopa
xondaro kuery Efraim gui ou vaekue, ngoo katy ju ojevypa agu. Hae
ramo hae kuery ivai ete okuapy Jud kuery rovai. Ipoxy reve ojevypa ju
ngoo katy.
11 Hae gui ma Amazias ipya guaxu reve ogueraa ojeupegua kuery ae.
Hae rami vy ojeoi Yvyugua Juky ea vae katy. Hae py ma dez mil ojuka
Seir ramymino kuery vae regua. 12 Hae rami vy Jud kuery ma dez mil
ju ojuka e re ojopy vy ogueraapa pete itaova yvatevea py. Hae vae gui
ma omombopa ramo omanomba humba vy. 13 Hae rami te xondaro
2Crnicas25 786
2Reis14.814
17Jud pygua huvixa Amazias ma amboae rami onhemongeta uka rire
omondouka ayvu mombeuar Israel pygua huvixa Jeoacaz ray Jeos pe,
Je ramymino vae pe. Hae vy aipoei uka:
Peju, jajogueroa.
18 Hae rami te Israel pygua huvixa Jeos ombovai Jud pygua huvixa
Amazias:
Lbano yvy re ma je pete juu rakuaendy hia vae aipoei uka yary
hae py hia avi vae pe: Eme na nderajy xeray rayxyr, hei. Hae
rami te mymba Lbano yvy re ikuai vae opyrmba rive juu rakuaendy
re.l 19 Hae gui ndee ma Edom pygua kuery ma xee ajukapa re vy
ramo Jud pygua huvixa Amazias oo nho Jud regua Bete-Semes tekoa
l
25.18 Juu rakua endy heia ma huvixa Amazias ombojaru reia rupi ijayvu vy, hae r
Yary hia vae heia ma ojee ae ijayvu vy.
787 2Crnicas25,26
py, Israel pygua huvixa Jeos reve joe opu agu. 22 Hae gui ma Israel
pygua huvixa Jos ray Amazias, Jeoacaz ramymino vae. Hae rami
vy Jerusalm re ogueraa vy oity tet kora Efraim guive ojerea katyi
ok hiaague peve, cento e oitenta metros vaekue hae javi. 24 Tet gui
oipeapa avi ouro, prata hae mbaemo ryru Senhor ropy Obede-Edom
openaague, hae huvixa ro py mbaemo omo por mbyre hae javi.
Ogueraa avi avakue mbaemo re omboekovia vaer. Hae gui ma Samaria
tet katy ju ojevy.
2Reis14.1720
25 Jeoacaz
ray Jeos Israel pygua huvixa vae omano rire Jos ray
Amazias Jud pygua huvixa oikove ranhe quinze maet re. 26 Hae gui
ove rei tema Amazias rekokue regua. Hae rami avi mbaemo ojapo
vaekue jypy guive opaa peve no r teve kuaxia Jud hae Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re? 27 Amazias ma Senhor pe oikoa gui ojepea
ramo hovai jogueroayvua Jerusalm py. Hae ramo Laquis katy onha te
hakykue omondoukaa avakue. Hae ramo Laquis py ae ojuka. 28 Hae rami
2Reis14.21,22; 15.17
26 Hae
gui ma Jud kuery hae javi oiporavo Uzias dezesseis
1
Jud yvy hae javi rupi, tuu huvixa guamo kueryague rami ndoikoveveii
ma rire. 3 Uzias ma dezesseis maet oguereko huvixa o ypyi jave py.
Hae gui cinqenta e dois maet re opena Jerusalm py. Ixy ma Jecolias,
Jerusalm pygua ae. 4 Haevea ramigua ojapo oikovy Senhor renonde
rupi, nguu Amazias ojapoague rami meme. 5 Hae rami vy ojee omo
tet kora, Jabn hae Asdode py guive. Hae gui Asdode katyi rupi
ojapove ju tet, filisteu kuery yvy hae javi rupi guive. 7 Nhanderuete
oipytyv filisteu kuery rovai opua py, Arbia regua Gur-Baal pygua
kuery rovai, meunita kuery rovai guive. 8 Uzias ipoakapa r Egito py
nhavaai peve imaendua pora hexe. Hae ramo ixupe Amom pygua
kuery voi ome r mbaemo. 9 Jerusalm tet py Uzias ojapo reta torre:
Ok Ojerea epy vae py, Ok Yvyugua hae Ok Hakua epy vae py ojapo,
hae vy omombaraetepa. 10 Tekoa ea rupi guive ojapo torre, yguar ojoo
reta guive hymba kuery heta ramo, yvyugua hae nhundya rupi. Mbaety
rupigua oguerovya vae vy guembiguai kuery oguereko mbaety rupi
ombaeapo vae, uva ty rupi, yvyty ikuai vae rupi, hae mbaety pora
rupi. 11 Uzias rembiguai regua ikuai avi xondaro kuery tembiporu oiporu
kuaa ete vae. Hae kuery ma joe opu agu katy hyxy r jogueravy.
Hae kuery rery ma kuaxia re opena vaety Jeiel omboparapa imoiny,
huvixa Maasias reve, huvixa rembiguai yvateve vae Hananias openaa
rupi. 12 Hae gui hetar kuery ak ikuai vae rery o vaekue ma dois mil
huy jokoa, huy guaxu, ak regua, pexo regua, guyrapa hae ita momboa.
15 Jerusalm py ma mbaemo tuvixa vae momboar ojapo uka avi avakue
ojapo kuaa vae pe. Hae vae ma torre hae kora ojerea ry omo r huy
hae ita tuvixakueve omombo agu. Hexe imaenduaa mombyrya rupi
peve, opa mbae py Senhor omombaraete ramo.
2Reis15.57
16 Hae
gui Uzias ipoaka ete ma vy opya py onhemboyvate rei, okanhy
agu rami oiko peve. Hae vy opa mar rei ojejavy Senhor nguuete
rovai. Hae rami vy ixupegua opy oike altar o vae ry heaku por
vae oapy agu. 17 Hakykue sacerdote Azarias oike avi Senhor pegua
sacerdote kuery mboae hexe oma vy oexa okuapy lepra hova re o raea.
Hae ramo ogueraa pojava oka katy. Hae ae ma voi guive o pojava ovy,
Senhor omoingo axy rire. 21 Hae rami py huvixa Uzias ma omanoa ra
peve lepra revegua oiko. Lepra revegua vy pete oo hae aei o agu ojapo
pyre py oiko, Senhor pegua opy gui omox rire. Hae gui tay Joto ju
opena oikovy huvixa ro re. Oyvy re ikuai vae re oikuaa pota avi oikovy.
789 2Crnicas2628
22 Haegui ove rei tema Uzias rekokue regua. Hae rami avi mbaemo
ojapo vaekue jypy guive opaa peve no r teve kuaxia Amom ray
profeta Isaas ombopara vaekue re? 23 Hae rire Uzias opytuu ma
guamo kueryague rami. Hae ramo tamo kuery onhono porague rami
avi onhono pora pete yvy yvyra rupar huvixa kuery oguereko katu
vaekue py, ixupe Lepra revegua vaekue hei okuapy vy. Hae gui ma
tay Joto ju o nguu rekovia.
2Reis15.3238
27 Joto
ma vinte e cinco maet oguereko jave py o ypyi
1
rupi, nguu Uzias oikoague rami ae ju. Hae rami avi ndoikei guive
Senhor pegua opy. Hae r heta vae kuery ma mbaemo vai rupi tema
ikuai. 3 Joto ojapo uka Senhor pegua oo rok yvate rupi guar, hae
tet kora Ofel epy vae ry rupi heta avi ojapo mbaemo. 4 Jud re yvyty
ikuai vae rupi ojapo avi tet, hae kaaguy rupi ma oo ikorapa vae hae
torre ojapo. 5 Hae gui ma Amom kuery ruvixa rovai re opu vy ipoaka
hae kuery re. Hae ramo hae vae maet re ma ixupe Amom kuery ome
trs mil e trezentos quilos prata guigua, hae dez mil voxa trigo hae
cevada. Hae ramigua ma Amom kuery moko maet, hae gui mboapy
maeta peve ome okuapy ixupe. 6 Joto ipoakave tema ovy, Senhor
opuague hae mbaemo ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Israel
hae Jud pygua huvixa kuery rekokue oa re? 8 Vinte e cinco maet
Hae ramo onhono pora tet Davi rekoague py. Hae ramo tay Acaz ju o
nguu rekovia.
2Reis16.14
28 Acaz
o ypyi jave ma vinte maet ramoi oguereko. Hae gui
1
oapy avi heaku por vae, guay kuery aei guive oapy, amboae regua
kuery Israel kuery renonde gui Senhor oipeapa vaekue opa mar
rei ikuaiague rami ae. 4 Ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae py voi
mbaemo ome oikovy, heaku por vae oapy avi yvy rupi, yvyra
rogue ana ikuai vae gury rupi guive. 5 Hae nunga rupi Senhor tuuete
2Crnicas28 790
omboaxa Sria pygua huvixa po py. Hae vae kuery ma hexe ipoaka vy
ixupegua kuery reve ogueraa Damasco tet katy escravo-r. Omboaxa
avi Israel kuery ruvixa po py. Hae vae ju ipoaka vy omoingo axy raxa.
6 Hae rami vy pete ra pyve Remalias ray Peca ojuka cento e vinte mil
hery vae ojuka huvixa ray Maasias. Ojuka avi huvixa ro re opena vaety
yvateve vae Azrico, huvixa ir Elcana guive.
8 Hae gui Israel ramymino kuery ju Jud gui ogueraa duzentos mil
kunhague, ipia hae imemby kuery, hae kuery reve joegua ikuai vaeri.
Hae rami vy imbae rei-rei vaekue oipea reta vy Samaria py ogueraapa.
9 Hae rami te hae py o pete profeta Senhor pegua, Odede hery vae.
Hae vae ma o ovy xondaro kuery Samaria katy ojevy jogueruvy vae
ovaex agu. Hae vy aipoei hae kuery pe:
Neexa, Senhor peneramo kuery ruete Jud pygua kuery pe ipoxy
vy omboaxapa pendepo py meme. Hae ramo pe kuery pendepoxy reve
pejukapa yva peve oendua agu rami. 10 Hae rami vy a escravo-r peru
agu joe opuague gui ojevy vae kuery reve. Hae vae kuery ma Joan
ray Azarias, Mesilemote ray Berequias, Salum ray Jeizquias hae Hadlai
ray Amasa. 13 Hae vy aipoei okuapy hae kuery pe:
xondaro kuery oejapa ojokua reve ogueru vaekue, imbae rei-rei vaekue
voi. 15 Hae rami vy hery rupi oiporavo okuapy escravo-r ogueru pyre
voi ou vy opu okuapy tet yvymbe reia rupi, Jud regua kuaray
puku-a katy ikuai vae re guive. Hae rami vy ipoaka Bete-Semes tet re,
Aijalom, Gederote, Soc, Timna hae Ginzo hae ijyvry rupi tekoa ikuai
vae re. Hae rire hae kuery ju hekoa hae py. 19 Israel pygua huvixa Acaz
kuxa ae Senhor omoyvyi Jud kuery, huvixa opa mar ikuai agu
rami ojapoague re. Hae vae eteve voi ndojejokoi Senhor rovai heko vai
agu gui.
20 Hae ramo oa py ou Assria pygua huvixa Tiglate-Pileser te oipytyv
tuuete raangaa pe heaku por vae oapy atyr. Hae rami py ombopoxy
Senhor guamo kuery ruete.n
2Reis16.19,20
26 Hae
gui ove rei tema Acaz rekokue regua. Hae rami avi hae oikoa
jypy guive opaa peve ipara oiny kuaxia Jud hae Israel pygua huvixa
kuery rekokue oa re. 27 Hae gui Acaz ndoikoveveii ma guamo kueryague
rami. Hae ramo onhono pora Jerusalm tet py, te Israel pygua huvixa
kuery rupa yvry e guive. Hae gui ma tay Ezequias ju o nguu rekovia.
29 Ezequias
ma vinte e cinco maet oguereko huvixa o ypyi jave
1
n
28.2225 2Reis16.1016
2Crnicas29 792
3 Hae
gui jypygua maeta hae jypygua jaxya pyve oipeapa ju Senhor
pegua oo rok ikuai vae, omoatyrmba guive. 4 Hae rami vy sacerdote
hae levita kuery oguerupa vy omboatypa kuaray puku-a katy oka o vae
py. 5 Hae vy aipoei hae kuery pe:
ruete reve ajapo agu pete rami ju nhandekuai agu, nhandegui oipea
nho agu opoxya tata rami nhanembojexavai vae. 11 Xeray kuery,
omboaty ukapa vy hae kuery ae ranhe ojekyao ukapa. Hae rire mae
ma ou Senhor pegua oo py ju huvixa aipoei ukaague rami vy oikyaopa
agu, Senhor ijayvuague rupi guive. 16 Hae rami vy sacerdote kuery ma
Senhor pegua opy rupi oike jogueravy oikyao agu. Hae rami vy oka
py, Senhor pegua oka o vae py oguenomba ikyakue templo ropy rupi
ikuai vaekue. Hae nunga levita kuery oipeapa vy mombyrya py ogueraa,
Cedrom yak peve. 17 Jypygua jaxy hae ra ypyi py ma omboypy okuapy
jave heko vai reia rupi oka katy rive omombo vaekue ma romoatyrmba
ju, romboaxapa ma guive Senhor peguar. Hae nunga hae javi ma
Senhor pegua altar renonde py ju ikuai hei okuapy.
sete kavara, jejavya regua ome agu huvixa openaa rupi ikuai vae
re vy, henda ikya e vae hae Jud kuery re guive. Hae vae ma Aro
ramymino kuery sacerdote ikuai vae pe ome ukapa Senhor pegua
altar ry. 22 Vaka ray ma sacerdote kuery ojukapa ma vy huguykue oupi
vy omboayvipa altar ry rupi. Hae gui vexai hae vexai ray ikuai vae
ju ojukapa ma vy huguykue omboayvipa avi altar ry rupi. 23 Hae gui
jejavya regua ome vaer kavara kuery ju ogueru huvixa renonde heta
vae kuery oexaa py. Hae vae kuery ry ma omo okuapy opo. 24 Hae
ix reta vae reve ikuai agu, Davi ojapo ukaague rami vy, huvixa pegua
profeta kuery Gade hae Nat ijayvuague rami guive. Hae rami agu ma
Senhor ae ojapo uka profeta kuery pe ijayvu vy. 26 Hae gui ma levita
kuery hia okuapy mbaepu Davi oeja vaekue reve, hae r sacerdote
kuery ma mimby guaxu reve ikuai.
27 Hae gui mae ma Ezequias ijayvu altar ry mymba oapya agu re.
Hae ramo mymba oapy agu omboypy ramove omboypy avi Senhor
pe oporaei okuapy agu mimby guaxu omonhe reve, mbaepu Israel
pygua huvixa Davi oeja vaekue reve guive. 28 Hae ramo oporaei okuapy,
hae mimby guaxu omonhe at ramove ijaty vae kuery hae javi ikuai
guenapy re. Hae rami ae tema ikuai mymba oapypa ea ja.
29 Hae gui mymba omemba ma ramo huvixa Ezequias hae hexeve
ikuai vae hae javi voi guenapy re ikuai avi omboetea py. 30 Hae ramo
31Hae
gui Ezequias aipoeive ju:
A Senhor peguar pejekyao ukapa ma. Penhemboja ke havy,
hae peru mymba peme vaer, perovya reve peru Senhor pegua oo
oa katy hei.
Hae ramo ijaty vae kuery ogueru okuapy mymba ome vaer,
Senhor oguerovyaa rupi. Opya re omexea omo vaekue reve ogueru
okuapy mymba oapy agu py. 32 Ijaty vae kuery mymba ogueru vae
oipapaa r setenta vaka ikuai, cem vexai ava hae gui duzentos vexai
ray. Hae nunga hae javi Senhor pe oapy okuapy. 33 Ixupe ome avi
seiscentos vaka ray hae trs mil vexai. 34 Hae r sacerdote kuery ma
vaekue ryve o avi mymba pete rami ikuai agu regua ome vaekue
kyrakue, hae uva rykue mymba oapy reve ome vae. Hae rami py
omboypy ju Senhor pe ombaeapo agu. 36 Heta vae kuery hae javi reve
30 Hae
vae rire Ezequias omondouka ayvu reraar Israel hae
1
Jud hae javi rupi. Efraim hae Manasss kuery pe voi ombopara
kuaxia Jerusalm py oupa avi agu, Senhor pegua oo py Pscoa ra
py okaru okuapy agu Senhor Israel kuery ruete pe. 2 Mbaeta huvixa
ra peve sacerdote kuery mbovyi ete ojekyao uka ramo, hae pav e
teri ono Jerusalm py. 4 Hae nunga rupi heta vae kuery reve huvixa
oikuaa hae rami. 5 Hae rami vy onhembopya Israel kuery ikuaia hae
javi rupi omombeu uka agu, Berseba guive D peve, Jerusalm py oupa
agu Pscoa regua ngaru Senhor Israel kuery ruete peguar. Hae vae
ngaru py hae javi ete e teri ikuai rakae, ipara oa rami e te.
6 Hae gui huvixa hae yvatekueve kuaxia ombopara vaekue reraa
kuery ojeoipa Israel hae Jud jave rupi. Huvixa ijayvuague rami vy
aipoei ojeoivy:
Israel ramymino kuery, pejevy ju Senhor Abrao, Isaque hae Israel
ruetea katy. Hae ramo re hae ju ojevy Assria pygua huvixa poakaa
gui peo jepe vaekue repyar. 7 Pendekuai eme penderu hae penderykey
pexaa rami ae. 8 A gui ma peneak ratve eme penderu kuery ikuaiague
rami e. Pejerovia tema Senhor re, hae peju ixupegua henda ikya e
vae rakae r peve guar oikyao vaekuea katy. Senhor Penderuete pe
anho pendekuai, ipoxy etea pe kuery ry ou vaekue oaxa nho agu.
9 Mbaeta xapya rei r Senhor peguar ju pejeko rerova ramo omboaxy
Efraim hae Manasss yvy guive Zebulom peve. Hae rami te ojojai rei,
ojavyky rei okuapy. 11 Hae rami te ma Aser, Manasss hae Zebulom
ojuka okuapy vexai Pscoa regua, moko jaxya re hae catorze araa py.
Sacerdote hae levita kuery hae nunga oexa vy oxmba vy ojekyao
ukapa okuapy. Hae rami vy hae kuery voi ogueru mymba Senhor
pegua oo py oapy reve ome agu py.o 16 Hae kuery ma ikuai agu
onhemboaty vae kuery regua ndojekyao ukai teri vaekue. Hae nunga
rupi haeve teri vae kuery re vy vexai Pscoa reguar ogueru vaekue
levita kuery ju ojuka, Senhor peguar oikyaopa agu. 18 Mbaeta heta
ete teri ikuai ndojekyao ukai vaekue: Efraim, Manasss, Issacar hae
Zebulom kuery vae regua. Hae kuery voi okaru okuapy Pscoa regua re,
ipara oa rami e te. Hae ramo Ezequias ojerure hae kuery re. Hae vy
aipoei:
Senhor haevea rami orerereko vae, eperdoapa ke 19 opya py ndee
Senhor guamo kuery ruete ndereka agu omo vae hae javi, henda
ikya e vae regua lei rami ndojekyao ukai teri vae te hei. 20 Hae
rami Ezequias ojerurea Senhor oendu vy oikyao heta vae kuery pya.
o
30.15 Sacerdote kuery oxmba mbaeta naikyrei vaekue ngaru oiko r guar ojekyao
uka agu (versculo 3 hae 29.34).
2Crnicas30,31 796
21Hae
rami py Jerusalm py Israel ramymino kuery ikuai vae ojapo
okuapy ngaru mbojape imbovua revegua e. Sete ra re ojapo ovya ete
reve. Ko nhav levita hae sacerdote kuery oporaei okuapy Senhor pe,
mbaepu omonhendu at guive Senhor omboetea rupi. 22 Hae gui levita
ojapove agu. Hae rami vy ojapove ju oporaia rupi. 24 Ijaty vae kuery pe
Jud pygua huvixa Ezequias ome mil vaka ray hae sete mil vexai ojuka
uka vaer. Hae gui yvatekueve ju mil vaka ray hae dez mil vexai avi ome
ijaty vae kuery pe. Hae gui sacerdote kuery regua heta ete ojekyao uka.
25 Hae rami vy Jud kuery ijaty vae hae javi ovya okuapy, sacerdote hae
levita kuery, Israel gui ou vaekue hae javi reve, amboae regua kuery Israel
yvy gui ou vaekue hae Jud pygua kuery ae guive. 26 Jerusalm tet py ovya
ete okuapy. Israel pygua huvixa Davi ray Salomo oa guive Jerusalm py
ndoikoi teri vaekue hae ramigua ngaru. 27Hae ramo sacerdote hae levita
kuery opu okuapy heta vae kuery ogueroayvu por agu. Hae ramo hae
kuery ijayvua ma Nhanderuete amba ikya ea py onhendu, yvate etea peve.
vaer. Ajeive hae kaaru ju r omea oapy reve, sbado ra, jaxy pyaui
hae ngaru oiko nhav guive, Senhor guigua lei re ipara oinya rami vy.
4 Hae rami vy heta vae kuery Jerusalm py hekoa vae pe ijayvu haevea
rami ome agu re sacerdote hae levita kuery peguar, hae vae kuery
Senhor guigua lei oa rami anho ombaeapo okuapy agu.
5 Hae vae ayvu omombeua ramove Israel ramymino kuery oata agu
azeite, ei hae mbaety rupi onhot vaekue guigua hae javi. Opa mbae
oguereko vae gui ogueru okuapy dzimo oata agu rami e. 6 Hae gui
Israel hae Jud regua Jud yvy re hekoa vae ma dzimo-r ogueru
okuapy guymba vaka hae vexai, Senhor nguuete peguar omboaxa
vaekue guive. Hae nunga omboaty reta joapy e-e. 7 Mboapy jaxya
ombovai:
Hae nunga gui ma ore kuery rokaru por rokuapy Senhor pegua
opy oguerua ypya ra guive a peve, orerevyatmba guive. Hae gui
hembyre ju oata agu rami e, Senhor ojeupegua kuery omoingo por
ramo. Gu rami ete tuvixa vae ma hembyrekue itui hei.
11 Hae ramo Senhor pegua oo py Ezequias ojapo uka mbaemo omo
por atyr. 12 Hae nunga ojapopaa ma ramo hae py omo por tema
gui levita Imna ray Cor ok kuaray oua katy o vae rara ma omoa
avi Nhanderuete pe omexeai py ome mbyre re opena agu. Hae
nungakue hae javi ombojao ju r, Senhor pe ome mbyre, mbaemo
ikya e ete vae guive. 15 Hae vae rembiguair ikuai den, Miniamim,
kunhague, tay kuery hae tajy kuery rery hae javi. Heta ete ikuai,
mbaeta haevea rami ombaeapo okuapy mbaemo ikya e vae ikuaia
rupi. 19 Hae gui Aro ramymino sacerdote kuery pete-te tet yvry rupi
hekoa vae regua omoa hery rupi, sacerdote hae levita kuery mboae hery
omboparaa vaekue pe mbaemo ombojao vaer.
2Crnicas31,32 798
20 Hae
rami agu huvixa Ezequias ojapo uka Jud yvy hae javi
rupi. Senhor nguuete renonde rupi ipor vae, haevea ramigua hae
anhet vae meme ojapo oikovy. 21 Opya hae javi py ojapo mbaemo
Nhanderuete pegua opy, lei hae ojapo uka pyre rami vy. Nhanderuete
oekaa rupi ojapo vy oiko por.
2Reis18.1318; Isaas36.13
32 Hae
gui hae rami Ezequias anhet rupi oiko rire te Sria
1
guaxukueve pe. Hae rami vy onhembopya yvu tet rovai rupi ikuai
vae ojaoipa agu. Hae ramo hae kuery oipytyv okuapy. 4 Hae rami vy
heta vae kuery onhemboaty okuapy vy ojaoipa yvu ikuai vae hae javi,
yvyugua rupi yy oxyry oiny vae guive. Hae vy aipoei:
Mbae re tu jaeja rive Assria pygua huvixa kuery ou vy yvu ikuai
vae ojoupa agu? hei okuapy. 5 Hae ramo huvixa ipya guaxu vy
omoatyr ukapa ju tet kora ivaipaague hae javi, hae hiry rupi ma
ojapo torre. Ojapo avi kora hovai rupi o vaer, hae tet Davi rekoague
py ojapo Milo korar. Ojapo avi tembiporu hae huy jokoar oata agu
rami e. 6 Heta vae kuery rerekoar omo avi xondaro ruvixa. Hae rami
2Reis18.1937; Isaas36.422
9Hae rire Assria pygua huvixa Senaqueribe oxondaro kuery reve
Laquis tet ojoko okuapya gui omondouka guembiguai kuery Jerusalm
py Jud pygua huvixa Ezequias-a py. Hae vy aipoei uka:
10 Po rami Assria pygua huvixa Senaqueribe ijayvu: Mbae nunga
ndapeikuaai teve xee hae xeramo kuery yvy regua kuery hae javi re
rojapoague? Hae pygua kuery ruete raangaa ri tyy ogueraa jepe rakae
xepo gui? 14 Mbaeta xeramo kuery omomba vaekue ruete raangaa
kuery vae regua mavae tu ojeupegua kuery ogueraa jepe rakae xepo
gui? Hae gui penderuete ju mbaexa tu xepo gui pendereraa jepe kuaa
ta? 15 Hae nunga rupi a gui ma penhembotavy ukave eme Ezequias pe.
Ixupe pejerereko uka eme, ne pejerovia eme hexe. Mbaeta peteve yvy
re ikuai vae ruete, peteve yvy regua ruete taangaa ndaipoi xepo gui
ojeupegua kuery ogueraa jepe vaekue, xeramo kuery po gui e guive.
Hae gui penderuete katuve ma napendereraa jepei r ri xepo gui, hei
uka te.
16 Hae rami vy Senaqueribe rembiguai kuery ijayvuve tema ojeoivy
ombopara avi kuaxia Senhor Israel kuery ruete ombojaru reia rupi.
Hexe ijayvu vai vy aipoei: Amboae yvy regua ruete raangaa xepo gui
ojeupegua kuery ndogueraa jepeiague rami ae avi Ezequias ruete voi
ojeupegua kuery ndogueraa jepei avi r xepo gui, hei. 18 Hembiguai
regua kuery ruete raangaa re rami rive, avakue opo py ojapo vaekue
meme te. 20 Hae rami te huvixa Ezequias hae Amoz ray profeta Isaas
kuery hae javi, Assria pygua huvixa Senaqueribe hae hovaigua kuery
hae javi po gui, hae kuery pe ome guive ovya agu opa rupi. 23 Hae
p
32.2123 2Reis19.3536; Isaas37.3637
2Crnicas32,33 800
2Reis20.111; Isaas38.18
24 Hae vae jave py Ezequias imbaeaxy oupy vy omano agu rami
itui. Hae rami vy Senhor pe ojerure ramo ombovai vy pete mbae
oexa uka oikuaa agu. 25 Hae rami te Ezequias ma Nhanderuete
rami e. Ojeupe guar ojapo uka prata omo por atyr, ouro, ita
porgueve, tembiu irr, huy jokoa hae opa margua iporve vae o
agu. 28 Ojapo uka avi mbaemo raygue omono mbyre omo por
atyr, vinho hae azeite guive. Guymba kuery opa margua oguereko
vae ikuai atyr voi ojapo, vexai korar guive. 29 Ojapo uka avi tet.
Guymba kuery vexai hae vaka ray oguereko avi oata agu rami e,
ixupe Nhanderuete heta raxa ome ramo. 30 Hae vae Ezequias ae ojaoi
yvy Giom guive yvu gui oxyry vae, hae vy ojapo tet Davi rekoague
regua kuaray oua katy rupi ju oxyry agu rami. Mbaemo ojapoa hae
javi py Ezequias oiko por. 31 Hae rami te hae oa py Babilnia pygua
2Reis20.20,21
32 Hae gui ove rei tema Ezequias rekokue regua. Hae rami avi
mbaemo porayvua rupi ojapo vaekue hae javi no r teve kuaxia Amoz
ray profeta Isaas mbaemo oexa vaekue, hae Jud hae Israel pygua
huvixa kuery rekokue oa re? 33 Hae gui Ezequias ndoikoveveii ma
guamo kueryague rami. Hae ramo onhono pora yvy re Davi ray
kuery rupa ikuaia py. Hae omano ramo Jud hae Jerusalm pygua kuery
hae javi imaendua por okuapy. Hae gui tay Manasss ju o nguu
rekovia.
2Reis21.19
33 Manasss
ma doze maet oguereko jave py o huvixar. Hae
1
vy cinqenta e cinco maet re opena Jerusalm py. 2 Hae vae
ma haeve vae ojapo oikovy Senhor renonde rupi, amboae regua kuery
Israel kuery renonde gui Senhor oipeapa vaekue ikuaiague rami ae
ju. 3 Hae rami vy omoatyrmba ju ombojeroviaaty yvy rupi ikuai vae
801 2Crnicas33
nguu Ezequias ombovaipa vaekue, ojapo avi altar Baal kuery peguar.
Omopu avi imoamy taangaar yvyra guigua. Hae vy guenapy re
o yva re jaxy-tata ikuaia katy omboetea rupi. 4 Senhor pegua opy rupi
mokove o vae rupi ojapo avi altar jaxy-tata yva re ikuai vae hae javi
peguar. 6 Hae rami vy yvyugua Hinom ray rekoague py guay ae oapy
reve ome, hae arai rupi rive imbaekuaa hae oexa oikovy. Hae vy
imbaevykya rupi oiko, hae omanogue mboayvua hae imbaevyky vae
kuery pe rive oporandu oikovy. Hae rami vy Senhor renonde rupi ojapo
oikovy haeve vae meme, ombopoxy agu rami rive. 7 Hae vy yvyra gui
taangaar ojapo uka vaekue omo avi Nhanderuete pegua opy Davi hae
tay Salomo pe aipoeiague py: Kovae oo hae Jerusalm tet aiporavo
Israel regua hae javi gui, hae py xerery amo agu rakae r peve guar.
8 Mbaeta xee namoxvei r Israel kuery tuu kuery yvyr ame vaekue
agu rami. Hae ramo amboae regua Israel kuery renonde gui Senhor
omomba vaekue gui eteve voi heko vaive okuapy.
Ojerurea oendu vy ojapo Jerusalm tet katy ju ojevy agu rami, huvixa
ju o agu. Hae ramo mae ma Manasss oikuaa Senhor ae Nhanderuete
oikoa.
14 Hae vae rire ma tet Davi rekoague hovai katy rupi ojapo ikorar,
Giom regua kuaray oua katy, yvyugua rupi hae Ok Pira epy vae rupi
jaikea py. Ofel rupi ojapo ikora yvate ete vaer. Hae gui Jud re tet
ikorapa vae hae javi rupi omo harar kuery huvixa reve. 15 Hae rami
vy Senhor pegua opy gui oipeapa tuuete ramigua, taangaa hia vaekue
voi. Oipea avi altar Senhor pegua yvyty ry ojapo pyre, Jerusalm
tet hae javi gui guive. Hae vae hae javi omombo tet gui mombyryi.
16 Hae r Senhor pegua altar ma omoatyrmba ju, hae hiry ome
hexeve pete rami ju ikuaia regua hae oguerovyaa rupigua. Hae rami vy
Jud kuery pe ijayvu Senhor Israel kuery ruete pe anho ikuai agu re.
2Crnicas33,34 802
17Hae
ramive ma yvy ikuai vae ry rupi teri heta vae kuery mbaemo
ome okuapy, te Senhor Nhanderuete pe anho guive.
2Reis21.17,18
18 Haegui ove rei tema Manasss rekokue regua. Hae rami avi
Nhanderuete pe ojerureague, hae ixupe Senhor Israel kuery ruete
rery rupi profeta kuery ijayvuague, hae gui mbaemo ojapo vaekue
hae javi o r kuaxia Israel pygua huvixa kuery rekokue oa re. 19 Hae
kueryague rami. Hae ramo onhono pora hekoague py ae. Hae gui tay
Amom ju o nguu rekovia.
2Reis21.1926
21Amom ma vinte e dois maet oguereko huvixa o ypyi jave py.
Hae gui moko maet re etei opena Jerusalm py. 22 Hae ma Senhor
renonde rupi haeve vae anho ojapo oikovy, nguu Manasss ojapoague
rami. Mbaeta mbaemo raangaar tuu Manasss ojapo vaekue hae javi
pe tay Amom ju ome tema mymba, hae nunga pe rive oiko. 23 Vaeri
hae vae yvy pygua kuery ojukapa ju huvixa Amom jukaare kuery hae
javi. Hae rami vy hekovia omo ju tay Josias.
2Reis22.1,2
34 Josias
ma oito maet oguereko huvixa o ypyi jave py. Hae
1
2Reis23.420
3 Oitomaeta re ma huvixa Josias o jave py kunumii teri reve
omboypy guamo Davi ruete oeka agu. Hae gui doze maeta py ma
omboypy Jud hae Jerusalm oikyao agu yvy ry rupi ombojerovia
atyr ojapo pyre gui, taangaar yvyra omopu mbyre, hae gui taangaa
ita hae mbaemo ryku gui ojapo pyre hae javi gui. 4 Hae ae oexaa
py oity Baal kuery pegua altar ikuai vaekue. Hae vae ry rupi altar
803 2Crnicas34
vae rupi, Naftali yvy hae javi rupi peve, tekoague ikuai vae rupi guive.
7 Altar hae taangaa yvyra hae ita guigua oitypa ma vy omonguipa ju.
Omboaypa avi altar heaku por vae rapy atyr Israel yvy jave rupi
ojapo pyre. Hae gui ma ojevy ju Jerusalm katy.
2Reis22.37
8 Dezoito
maeta re ma huvixa Josias o jave py hae vae yvy hae
Nhanderuete pegua oo oikyao ukapa ma vy omboypy Senhor nguuete
pegua oo omoatyr uka agu. Hae rami vy omondouka Azalias ray
Saf, tet re opena vaety Maasias, hae Joacaz ray kuaxia mboparaaty
Jo. 9 Hae kuery ma sacerdote yvateve vae Hilquias-a py ojeoi vy ixupe
ome perta Senhor pegua opy ogueru pyre levita regua ok rara
kuery omo por vaekue. Hae vae perta ma Manasss, Efraim hae
Israel kuery ikuaia hae javi gui omono mbyre, Jud hae Benjamim
gui, Jerusalm tet gui guive. 10 Hae vae ma hae kuery ome
mbyre ojogua agu, hae yvyra oo ytar hae hiry ipyaxa vaer, Jud
pygua huvixa kuery ivaipa agu rami rive oeja rire.
12 Hae vae avakue ma anhet rupi meme ikuai ombaeapoa py. Hae
kuery re opena vae ma levita regua Merari ramymino kuery Jaate hae
Obadias, Coate ramymino kuery Zacarias hae Mesulo guive, ombaeapo
vae kuery re openaa rupi ikuai. 13 Hae gui levita kuery mbaepu ombopu
kuaa vae opena avi okuapy mbaemo reraa kuery re, mbaemo py
ombaeapo vae kuery hae javi re guive. Hae r levita kuery mboae ma
kuaxia re opena okuapy, hae vy joe openaa hae ok rara rupi ikuai.
2Reis22.810
14 Hae
gui perta Senhor pegua opy ogueru pyre oguenoa jave ma
sacerdote Hilquias ojou kuaxia para Senhor lei Moiss pe ome uka
vaekue oa.
15 Hae rami vy Hilquias aipoei kuaxia re opena vaety Saf pe:
2Reis22.1120
19Hae gui ma kuaxia para lei oa ogueroayvu r huvixa oendu vy
omondoropa oao. 20 Hae rami vy huvixa ijayvu Hilquias pe, Saf ray
Aico, Mica ray Abdom, nhomongeta vaety Saf hae guembiguai Asaas
pe. Hae vy aipoei hae kuery pe:
21 Tapeo ke, Senhor pe peporandu uka xereko re, hae Israel hae
Jud pygua kuery hae javi re. Mbaeta nhande pav ry Senhor ombou
opoxy etea, mbaeta kovae kuaxia para re ayvu o vae rupi nhaneramo
kuery ndaikuai rakae, ipara o vae hae javi ndojapoi vy hei.
22 Hae ramo Hilquias hae huvixa omondouka vaekue mboae reve
ojeoi Jerusalm tet yvy guy katy profeta kunha Hulda oikoa py. Hae
vae ma Hars ray Tocate ray Salum sacerdote kuery ao re opena vaety
rayxy. Hae gui kunha vae pe hae kuery omombeupa okuapy hae
nunga.
23 Hae ramo hae kuery pe kunha vae aipoei:
Po rami Senhor Israel kuery ruete aipoei uka: Aipopeje ava xea
py penembouare pe: 24 Po rami Senhor ijayvu: Ma, mbaemo vai
ambou r kovae tekoa hae apy ikuai vae ry, ayvu vai kuaxia para
Jud pygua huvixa pe ogueroayvuague hae javi rami vy. 25 Mbaeta
hae kuery xerejapa vy amboae regua tuuete ramigua kuery pe rive oapy
okuapy heaku por vae, opo py mbaemo ojapo vaekue py xembopoxy
agu rami. Hae nunga rupi xepoxya ou ta ma kovae tekoa ry, ndoguei
r guive, hei. 26 Hae gui pemombeu r Jud pygua huvixa Senhor
tekoa hae apy hekoa vae kuery rovai xeayvu r rendu vaekue, hae xee
Senhor renonde py renhemoyvyi vy ndeao remondoro hae rejaeo
vaekue guive. Hae ramo xee aendu, hei Senhor. 28 Hae nunga rupi xee
2Reis23.13
29Hae
rami r huvixa ijayvu nhomongeta vaety Jud re hae
Jerusalm py ikuai vae onhemboatypa okuapy agu. 30 Hae gui Senhor
ixupe anho hae kuery ikuai agu, hae vy opya hae onhe hae javi py
ojapopa okuapy agu hae ojapo uka vaekue, ijayvua hae oipotaa, hae
rami vy ayvu kuaxia para re o vae rupi ikuai agu, Senhor guexeve
guar ojapo vaekue rupi anho. 32 Hae ramo Jerusalm hae Benjamim py
ikuai vae hae javi onhemboayvu okuapy hae vae ayvu rupi ikuai agu
re. Hae rami vy Jerusalm pygua kuery hae javi ikuai Nhanderuete
guamo kuery ruete vae guexeve guar ojapo vaekue rupi.
33 Hae gui Josias oipeapa ojeguarupy Israel kuery oyvy re oguereko
vaekue hae javi. Hae rami vy ojapo Israel re hekoa vae hae javi
Senhor nguuete pe anho ikuai agu rami. Hae rami rire hae oikovea ja
hae kuery ndojepeai Senhor guamo kuery ruete pe ikuaia gui.
2Reis23.2123
35 Hae
gui huvixa Pscoa ra py Josias ojapo Senhor pegua
1
vaekue Israel kuery hae javi mboea rupi ikuai vae pe. Hae vy aipoei:
Lei ryru ikya e vae ma pemo ju oo hendar Davi ray Israel
pygua huvixa Salomo ojapo vaekue py. Ndapevoyivei ma r pendeaxiy
ry. Pembaeapo r Senhor Penderuete pe, ixupegua Israel kuery pe
guive. 4 Peiko katu ke pete-te regua pendekuaia rami pembaeapo agu,
penemoague rami, pendevy Israel pygua huvixa Davi hae tay Salomo
ijayvuague rami vy. 5 Pembaeapo ke henda ikya e vae py, heta vae
Guymba kuery regua ae ome Pscoa ra py ojuka vaer. Hae javi vy trinta
mil mymba ome hae py heta vae kuery mbovy pa ikuaia rami. Vaka ray
2Crnicas35 806
ma trs mil ju huvixa ome, guymba kuery vae regua meme. 8 Hembiguai
yvatekueve voi omexeai py avi ome heta vae kuery peguar, sacerdote hae
levita kuery pe guive. Nhanderuete pegua opy rupi openaa vaety Hilquias,
Zacarias hae Jeiel ma sacerdote kuery pe ome dois mil e seiscentos vexai
hae kavara, hae gui trezentos vaka ray Pscoa ra py oapy vaer. 9 Hae
gui tyvy kuery Conanias, Semaas hae Natanael, hae gui levita kuery ruvixa
Hasabias, Jeiel hae Jozabade reve ma levita kuery mboae pe ome cinco
mil vexai hae kavara, hae gui quinhentos vaka ray Pscoa ra py ome
vaer. 10 Hae rami py oguereko katupa hae kuery ojapo vaer. Sacerdote
kuery omoa ikuai agu vaekue py, levita kuery voi omoa avi pete-te regua
ombaeapo agu rami, huvixa ojapo ukaague rami meme.
11 Hae gui ma ojuka okuapy vexai Pscoa ra pyguar ome vaekue.
vaer, pete-te regua ikuaia rami, heta vae kuery ae Senhor pe ome agu,
Moiss kuaxia omboparaague rami vy. Hae rami ae avi ojapo vaka ikuai vae
re. 13 Tata py oexy okuapy vexai Pscoa ra pygua, hekor oeja pyre rami vy.
Oja py ombojy okuapy omemby ikya e vae, oja guaxu hae oja pe py guive.
Hae gui levita kuery ju ombojaopa okuapy heta vae kuery hae javi pe. 14 Hae
vae rire ma ojeupe guar ju oexy okuapy, sacerdote kuery peguar guive.
Mbaeta sacerdote kuery Aro ramymino ikuai vae ma pyt peve ombaeapo
mymba ojukaa hae ikyrakue rapya rupi. Hae nunga rupi levita kuery ojeupe
guar ae oexy, sacerdote kuery Aro ramymino ikuai vae pe guive. 15 Hae gui
Asafe ramymino kuery oporaei vaety ikuai vae ma ikuai agu py meme ikuai,
Davi ojapo ukaague rami vy, hae gui Asafe, Hem hae huvixa pegua profeta
Jedutum ojapo ukaague rami. Ok rara kuery voi ok nhav rupi ikuai. Ne
peteve ma voi ndojepeai ok oara gui, hae kuery peguar tykey kuery levita
regua oexy avi ramo.
16 Hae rami py hae vae ra pete-te regua omombaa Senhor pe ombaeapo
agu py, Pscoa ra ngaru ojapo hae Senhor pegua altar ry mymba ome
agu, huvixa Josias ojapo ukaague rami vy. 17Hae vae jave py Israel kuery
hae py ikuai vae ojapo okuapy ngaru Pscoa ra py, hae gui ngaru mbojape
imbovua revegua e ju. Sete ra re ojapo okuapy. 18 Pscoa ra pygua ngaru
2Reis23.2830
20 Hae
nunga oikopa rire Josias templo omoatyr ukapa ma ramo ou
Egito pygua huvixa Neco, Carquemis tet py joe opu agu Eufrates
807 2Crnicas35,36
yak yvry. Hae ramo Josias voi o ovy hae kuery re opu agu. 21 Hae
ombopara Josias re ipya vaia agu regua. Hae gui a peve guar oporaei
vae kuery avakue hae kunhague ojaeo reve imaendua r Josias re.
Hae rami agu ojepokuaa okuapy Israel yvy re, kuaxia ipya vaia oa re
ombopara guive imoiny.
26 Hae gui ove rei tema Josias rekokue regua. Hae rami avi Senhor
guigua lei ipara oinya rami vy mbaemo por ojapoague, 27 hae mbaemo
ojapo vaekue jypy guive opaa peve no r teve kuaxia Israel hae Jud
pygua huvixa kuery rekokue oa re?
2Reis23.3134
36 Hae gui ma hae vae yvy re hekoa vae kuery Josias ray
1
oguereko, hae gui mboapy jaxy re etei opena Jerusalm py. 3 Mbaeta
huvixa omo tyvy Eliaquim Jerusalm hae Jud pygua kuery ruvixar.
Hae rami vy hery oguerova vy Jeoaquim ju omboery. Hae r tykey
Jeoacaz ma Egito yvy katy Neco ogueraa.
2Reis23.3624.6
5 Jeoaquimma vinte e cinco maet oguereko jave py huvixa o ypy.
Hae gui onze maet re opena Jerusalm py. Hae vae ma haeve vae
anho ojapo oikovy Senhor nguuete renonde rupi. 6 Hae ramo hexe ou
2Reis24.8,9
9Haegui Joaquim ma dezoito maet oguereko jave py huvixa o ypy.
Hae gui mboapy jaxy hae dez ra re etei opena Jerusalm py. Hae vae
ma haeve vae anho ojapo oikovy Senhor renonde rupi.
2Reis24.18,19
10 Hae vae maet kuaray aku ypyi jave py huvixa Nabucodonosor
ogueraa uka Babilnia katy, mbaemo ryru iporgueve Senhor pegua
opy ikuai vaekue reve. Hekovia tyvy Zedequias ju omo uka Jud hae
Jerusalm pygua kuery ruvixar.
11 Zedequias ma vinte e um maet oguereko jave py huvixa o ypy.
Hae gui onze maet re opena Jerusalm py. 12 Hae ma haeve vae
anho ojapo oikovy Senhor nguuete renonde rupi. Ixupe profeta Jeremias
Senhor gui ijayvu te nonhemoyvyixei. 13 Nabucodonosor rovai opu
guive, Nhanderuete rery rupi oura agu rami Nabucodonosor ojapo rire
te. Inhak rat vy opya py ndojeko rerovaxei tema Senhor Israel kuery
ruete pe ojevy e agu. 14 Hae gui sacerdote yvatekueve hae heta vae
kuery hae javi ojejavyve tema ojeoivy, amboae regua kuery reko vaia
rami rive. Hae rami vy omongyapa okuapy oo Senhor ojeupe guar
Jerusalm py oikyao vaekue.
15 Senhor tamo kuery Ruete vae ma yma guive te ijayvu hae kuery
q
36.17 Caldeu kuery ma Babilnia pygua kuery ae. Hae gui caldeu kuery ruvixa ma
Nabucodonosor (versculo 6).
809 2Crnicas36
opy ikuai vaekue, tuvixakue hae kyrguei voi. Hae rami vy mbaemo
por Senhor pegua opy. hae huvixa hae yvatekueve ropy guive ikuai
vaekue ma Babilnia katy meme ogueraa. 19 Oapypa Nhanderuete
pegua oo, oitypa guive Jerusalm kora. Huvixa ro ikuai vaekue hae
javi oapypa avi, hae py mbaemo por ikuai vaekue ombovaipa. 20 Hae
vaekue ojeupity agu, hae kuery yvy opyta rive agu sbado regua
opytuu agu maet hae javi ojeupitypa ea ja. Yvy ivaipa reve opyta
rive oiny ra nhav, setenta maet oaangaague ojeupitypa ea ja.r
Esdras1.14
22 Hae gui pete maet re ma Prsia pygua huvixa Ciro o jave py
Senhor ojapo oayvu Jeremias omombeu vaekue. Hae rami vy Ciro
pya re omo openaa hae javi rupi povae ayvu omombeu ukapa hae
ombopara uka guive agu. Hae vy aipoei uka: 23 Prsia pygua huvixa
r
36.21 Nhanderuete lei oejaague rami vy hae kuery oyvy re nombaeapoi r te sete
maeta ojeupity nhav, ijyvy voi sbado regua maet re o rive agu (Levtico25.17).
Hae rami te hae kuery maeta nhav oyvy re ombaeapo tema ramo Nhanderuete
oaanga ju sbado regua maet ijyvy no riveiague rekovia, hae ramia peve yvy ivaipa
reve opyta rive agu (Levtico26.4045). Hae nunga rupi setenta maet ijyvy no
riveiague rami avi setenta maet re ju ivaipa reve opyta rive agu rami ojapo, hae kuery
Babilnia py escravo ikuai jave (Jeremias25.114). Hae rami vy setenta maet oaxapa rire
ma hae kuery ojevy ju r oyvy katy. s36.2223 Esdras1.13
Esdras rekokue oa
Esdras rekokue oa
Kovae kuaxia re ma o Israel kuery Babilnia py escravo-r ogueraa pyre
oyvy re ju ojevy vaekue rekokue. Mbaeta huvixave Babilnia re opena vae ae
omondouka. Po rami ipara oiny: Pete maet re ma Prsia pygua huvixa Ciro o
jave py Senhor ojapo oayvu Jeremias omombeu vaekue ojeupity agu rami. Hae
vy Ciro pya re omo openaa hae javi rupi omombeu uka povae ayvu, ombopara
uka guive. Hae vy aipoei uka: Prsia pygua huvixa Ciro po rami ijayvu: Xevy
pe Senhor Nhanderuete yva pygua omboaxa yvy hae javi re apena agu. Xemo
avi pete oo ixupe guar ajapo uka agu Jud yvy re Jerusalm tet py. Hae
nunga rupi ixupegua pendekuai vae hae javi reve Penderuete toiko, hae tapeo
Jud regua Jerusalm py, Senhor Israel kuery ruete pegua oor pejapo jevy agu.
Hae vae ma Jerusalm pygua kuery ruete ae, hei (1.13).
Hae gui ma omombeu hae kuery oguataague, Jerusalm tet py ovaague,
templo omoatyr agu omboypyague, hovaigua kuery omombytuu ranheague,
ojapopaague, hae gui oguerovyaague, Nhanderuete gui meme hae nunga oiko
rire.
Esdras ma sacerdote oiko rakae. Hae ae Jerusalm py ou vy opena oikovy
templo omoatyra rupi. Ijayvu avi heta vae kuery gueko vaia gui ojepea agu
rami.
vae hae javi reve Penderuete toiko, hae tapeo Jud regua Jerusalm py,
Senhor Israel kuery ruete pegua oor pejapo jevy agu. Hae vae ma
Jerusalm pygua kuery ruete ae. 4 Hae gui guekoa py ae avakue okuave
810
811 Esdras1,2
vae hae javi penepytyv r prata ome vy, hae gui ouro, ombae rei-rei
hae mymba kuery oguereko vae, Nhanderuete ro Jerusalm py o vae
peguar. Hae nunga ome vae ryve tomeve ju omexeai rupi, hei
uka.a
5 Hae ramo Jud hae Benjamim kuery ak ikuai vae opumba
jogueravy, sacerdote hae levita kuery guive, amboae kuery reve. Hae
kuery hae javi pya re Nhanderuete omo Jerusalm py ojeoi vy oo
Senhor pegua o vaekue ojapo jevy agu. 6 Ijyvry rupi ikuai vae voi
oipytyv okuapy prata ome vy, hae gui ouro, ombae rei-rei, mymba
kuery oguereko vae hae iporgueve. Mbaemo ome vaekue ryve
omeve ju omexeai rupi. 7 Huvixa Ciro voi ogueno tembiporu Senhor
mil hya prata guigua, vinte e nove kyxe, 10 trinta hyai ouro guigua,
quatrocentos e dez hyai prata guigua amboae regua vae, hae gui mil
avi tembiporu mboae. 11 Tembiporu ouro hae prata guigua hae javi vy
2 Povae
ma ijyvy gui Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor oyvy
1
Seraas, Reelaas, Mordecai, Bils, Mispar, Bigvai, Reum hae Baan reve.
Hae gui apy ma avakue Israel regua mbovy pa ikuaia: 3 Pars ramymino
a
1.14 2Crnicas36.2223 b
2.1 Neemias7.673
Esdras2 812
40 Hae gui levita kuery ju: Jesua hae Cadmiel ramymino kuery
ramymino kuery ju: Salum ramymino kuery, Ater, Talmom, Acube, Hatita
hae Sobai ramymino kuery, hae vae kuery hae javi vy ma cento e trinta
e nove.
43 Templo py nhopytyv vaety kuery ju: Zia ramymino kuery, Hasufa,
Hae nunga rupi sacerdote ikuai agu haeve vae. 63 Hae ramo hae
e sete ikuai vae reve vy. Hae gui oporaei vae avakue hae kunhague
ma duzentos ju ikuai. 66 Hymba kuery kavaju ma setecentos e trinta e
ojoua rami vy ome okuapy ombaeapo vae kuery oiporu vaer: sessenta
e um mil hati vae ouro guigua, cinco mil prata guigua tuvixakueve
vae, hae gui cem ao sacerdote kuery pegua.
70 Hae gui Israel kuery hae javi guet rupi ae-ae ikuai: sacerdote
kuery, levita hae heta vae kuery regua, oporai vae, ok rara, templo py
nhopytyv vaety kuery guive.
3 Sete
jaxya ova jave Israel ramymino kuery ikuaipa ma guet py ae-ae.
1
ramo Jozadaque ray Jesua hae tyvy kuery sacerdote ikuai vae, Sealtiel
ray Zorobabel tyvy kuery reve onhemo okuapy altar Israel kuery ruete
peguar ojapo ju agu, hae vae ry mymba kuery oapy reve ome agu
Nhanderuete remimboe Moiss lei ombopara vaekue oa rami vy. 3 Hendar
py ae ojapo okuapy altar. Hekoa yvry ikuai vae kuery gui okyje teri vaeri
altar ry mymba kuery oapy reve ome okuapy Senhor pe, ajeivekue,
kaarukue guive. 4 Ipara re oa rami vy ojapo avi okuapy ngaru ooi regua.
ome jepi okuapy. Jaxy pyau nhav mbaemo ome, hae gui ngaru Senhor
peguar hira py por oiko agu oaangaague rami vy. Ikuai avi Senhor
pe mbaemo omexeai py ogueru vae. 6 Sete jaxya ijypyi guive omboypy
okuapy Senhor pe mymba ome agu, hae jave py Senhor pegua templo
rendar nonhonombai teri te. 7 Oo apoa hae ita re ombaeapo vae kuery pe
ome okuapy perta. Sidom hae Tiro pygua kuery pe ome avi tembiu, oyu
Esdras3,4 814
vaer hae azeite, Lbano gui yvyra yary haygue hae kuery ogueru agu.
Ye ry rupi r ogueru Jope tet peve, Prsia pygua huvixa Ciro vae ojapo
ukaague rami vy.
sacerdote kuery onhemondepa reve ikuai mimby guaxu reve. Levita kuery
Asafe ramymino kuery regua avi ikuai hya pu reve Senhor omboete agu,
Israel kuery ruvixa Davi ojapo ukaague rami vy.c 11 Jorire-rire oporaei okuapy.
Senhor omboete hae oguerovya okuapy po rami: Porayvu vae vy oexa uka
riae r Israel kuery omboaxya, hei okuapy. Hae gui hae kuery hae javive
oguerovya vy onhendu at reve oporaei okuapy Senhor pe, oo rendar
onhonomba ma rire. 12 Heta avi ikuai sacerdote hae levita kuery jypyigua oo
oexa vaekue, hetar kuery ak tujakuei guive. Hae rami vy hae kuery ma
oo rendar onhonoa r oexa vy ojaeo at okuapy. Heta avi ikuai oguerovyaa
rupi ojapukai vae. 13 Hae rami vy mavaeve noendu kuaai ovyaa rupi
ojapukai vae, ne ojaeo vae kuery onhendua. Mbaeta pav onhendu at reve
ojapukai okuapy mombyry rupi ikuai vae voi oendu agu rami.
4 Jud
hae Benjamim regua rovaigua kuery oendu avi okuapy
1
c
3.10 Hya pu ma hya overa vae gui ojapo pyre, ombotaa r onhendu vae. d4.2 Hae
kuery ma Samaria pygua ikuai te judeu regua e, mombyry ikuaiague gui Assria ruvixa
kuery oguerova vy hae py omboekoa jevy vaekue. Senhor omboete merami te nguu ete
kuery ae omboete avi okuapy (2Reis17.2441).
815 Esdras4
3 Hae
rami te Zorobabel, Jesua hae hetar kuery ak ikuai vae
ombovai:
Pe kuery ma mbaeve ndaperekoi ore kuery reve Oreruete pegua oo
rojapo jevya py. Ore kuery aei te rojapopa r Senhor Israel kuery ruete
vae pe, Prsia pygua huvixa Ciro ojapo ukaague rami vy hei.
4 Hae ramo hae vae yvy regua kuery Jud kuery ombaeapoa py
Mitredate hae Tabeel oir kuery reve ixupe ombopara okuapy pete
kuaxia aramaico hae Sria pygua kuery ayvu py. 8 Xondaro kuery ruvixa
Reum hae kuaxia re opena vaety Sinsai voi ombopara avi pete kuaxia.
Jerusalm pygua kuery rovai re ombopara huvixa Artaxerxes pe, po
rami:
9 Rombopara vae ma xondaro kuery ruvixa Reum hae kuaxia re
opena vaety Sinsai oir kuery reve: dinata kuery, afarsaquita, tarpelita,
afarsita, arquevita, Babilnia guigua kuery, Sus guigua, deavita
kuery, Elo guigua kuery, 10 hae gui amboae kuery regua Samaria
ague:
12 Oreruvixa, ore nerembiguai kuery Eufrates yak kyv rupi orerekoa
ke, mbaeta hae kuery tet ojapo jevy vy ikora voi omoatyrmba ma
vy ndopagavei ma r imposto ne pedgio opaga r vaekue. Hae rami
vy r ojapo perta nderejopyvei agu rami. 14 Hae r ore kuery ma
ndepo gui mbaemo rojopy jepi vae vy orevy pe voi ndaevei hae kuery
neremboetevei ramo. Hae nunga rupi ae oreayvua rogueru ruka ndevy.
15 Eikuaa pota ke havy kuaxia neramo kuery rekokue oa re. Hae vae
kuaxia rejou vy reikuaa r hae vae tet pygua kuery opumba vy ojapo
rakae huvixa kuery ojexavai agu rami, yvy openaa rupi voi. Yma guive
tet py oiko jepi jogueroaa. Hae nunga rupi ae tet omombaa vaekue.
16 Hae nunga rupi oreruvixa, ndevy roikuaa uka xapya rei hae vae tet
Esdras4,5 816
hae kora omoatyrmba ma ramo Eufrates yak kyv rupi yvy itui vae re
nandepoakavei ra.
17 Hae ramo huvixa ombovai: Xondaro kuery ruvixa Reum, kuaxia re
opena vaety Sinsai hae ir kuery Samaria py ikuai vae pe xeayvu araa uka,
Eufrates rovai hembyrekue ikuai vae pe guive: Tapendekuai por! 18 Hae gui
kuaxia para orevy pembou vaekue ma aendu kuaa agu rami ogueroayvua
xerenonde py. 19 Hae rami r xee ajapo uka r oeka vy oikuaa yma guive ae
ma hae vae tet pygua kuery opu ae ri okuapyague huvixa kuery rovai re,
hae gui hae py oiko rakae jogueroaa hae joe ijayvu rei vae. 20 Jerusalm
tet py ikuai avi vaekue huvixa ipoakapa vae. Hae vae kuery ma Eufrates
yak rovai hae javi rupi ipoaka vaekue. Hae kuery pe ae opagapaa vaekue
imposto hae pedgio opaga r vaekue. 21 Hae nunga rupi a gui ma
pendeayvu r hae vae avakue ombaeapoa gui opytuupa agu rami, hae
vae tet ndojapovei agu, xee ajapo uka ea ja. 22 Penekyre ke hae pejapo
ete xee aipotaa. Mbae re tu huvixa roiko vae ndorojopyive-ive ri rovy? hei.
23 Hae vae kuaxia huvixa Artaxerxes ombopara vaekue ma
5 Hae
gui profeta Ageu hae Ido ray Zacarias ma ayvu omombeu
1
judeu kuery Jud hae Jerusalm py ikuai vae pe. Mokove re Israel
kuery ruete nhe o ramo hery rupi ae ijayvu. 2 Hae ramo Sealtiel ray
vae Tatenai hae Setar-Bozenai oir kuery reve. Hae rami vy hae kuery
pe oporandu okuapy:
Mavae tu pvy ojapo uka ju upe vae oo hae ikora? 4 Hae gui mar
rami tu upe vae ojapoa rupi ikuai vae rery? hei okuapy oporandu
vy. 5 Hae rami te judeu kuery yvatekueve re Nhanderuete oma ramo
afarsaquita vae yak kyv rupi ikuai vae reve. Hae vae kuaxia
omboparaague ma apy ju o. 7 Kuaxia para re ma ixupe omondouka
kuery Jud yvy katy rojeoiague, Nhanderuete pegua oo tuvixa vae py.
Hae vae ma ita tuvixa vae gui anho ojapoave heravy vae. Yvyrape py
ma omboty-mbotyve heravy. Ombaeapo agu ikyre okuapy vy ojapo
pojava heravy. 9 Hae gui ma yvatekueve pe roporandu vy Mavae tu
pvy ojapo uka ju upe vae oo hae ikora? roe vaekue. 10 Hae rami ae
ipoxy agu rami ikuai ramo omboaxapa rakae Babilnia pygua huvixa
Nabucodonosor caldeu vae po py. Hae vae ae ma kovae oo ombovaipa,
hae Babilnia katy oreretar kuery ogueraapa rakae. 13 Hae rami te
6 Hae
ramo huvixa Dario ijayvu r oikuaa potaa Babilnia py huvixa
1
mbae kuaxia para omo poraty rupi. 2 Hae gui Mdia yvy re
Ijyvatea ma vinte e sete metros peve r. Ipya voi vinte e sete metros ae avi
r. Mboapy ryxy ita tuvixa vae anho omoa r, hae gui pete ju yvyra pyau
guigua. 4 Huvixa ro gui ae r omea mbaemo repyr. 5 Hae rami ae avi
mbaemo ryru ouro hae prata guigua Nhanderuete pegua opygua Jerusalm
py templo o vae gui Nabucodonosor ogueno vy Babilnia katy ogueraa
vaekue ma omembaa ju r Jerusalm py templo o vae pyguar. Pete-te
tembiporu oague py ae ju r omoa, Nhanderuete pegua opy, hei vaekue.
6 Hae nunga rupi Eufrates yak rovai rupi repena vae Tatenai,
nhav peme kuerei r peme agu vae: vaka ray, vexai hae vexai
ray oapy vy Nhanderuete yva pygua pe ome mbyr. Trigo, juky,
vinho hae azeite voi peme r, Jerusalm py sacerdote kuery mbovy
pa ikuaia rami vy, 10 hae kuery ome agu mbaemo heaku por vae
Nhanderuete yva pygua ojou por vaer, huvixa hae tay kuery re hae
kuery ojerure okuapy agu guive. 11 Po rami avi xeayvu: Ava oiko vae rei
kovae kuaxia re o vae oguerova ramo ma hoo gui pete yvyra omboia
r, hae gui hae vae re ae oupia r imoiny, hae r hoogue ma ojapoa r
ytyr. 12 Hae rami ae avi xapya rei Jerusalm py Nhanderuete pegua oo
oo, ikuai por guive profeta Ageu hae Ido ray Zacarias ijayvuague rami.
Oo ojapopa Israel kuery ruete ojapo ukaague rami, hae gui huvixa Ciro,
Dario hae Prsia pygua Artaxerxes ijayvuague rami guive. 15 Oo ojapopa
okuapy jaxya Adar ea py mboapy araa py, huvixa Dario mboapy meme
maet re ma o jave.
cem vaka ray, duzentos vexai ray, quatrocentos vexai hae doze kavara
ray. Israel kuery hae javi ojejavyague reguar ome okuapy, mbovy
regua pa ikuaia rami. 18 Omo avi okuapy sacerdote hae levita kuery
ikuaiague gui ou vaekue hae javi okaru okuapy, hae gui hae kuery reve
onhemoir avi amboae regua kuery Senhor Israel kuery ruete oeka agu
hae vae yvy re amboae regua kuery hekoa vae reko vaia gui ojepea
vaekue. 22 Sete ra re ovyaa rupi ojapo okuapy ngaru mbojape mbovua
revegua e vae regua, ovya agu Senhor ombou ramo. Mbaeta hae
kuery re oma vy huvixa Assria pygua pya oguerova vaekue, Israel
kuery ruete pegua oo ojapoa py omombaraete agu rami.
7 Hae
vae rire Prsia pygua huvixa Artaxerxes o jave ou Esdras. Hae
1
ray, 4 Meraiote ma Zeraas ray, Zeraas ma Uzi ray, Uzi ma Buqui ray,
Eleazar ma Aro sacerdote yvateve vae ray rakae. Hae vae jave py ma
Esdras ou avi Babilnia gui. 6 Hae vae ma Senhor Israel kuery ruete lei
rami ixupe ete oiko agu, hae gui ojapopa agu, hae Israel hae javi rupi
nhomboe agu Nhanderuete ayvu hae oipotaa oeja vaekue re.
Esdras7 820
11Sacerdote
Esdras ma Senhor ayvu re nhomboe vaety, ojapo uka
vaekue hae oayvu Israel kuery peguar oeja vaekue hae javi re. Ixupe
kuaxia para huvixa Artaxerxes ome vaekue ma po rami ipara oiny:
12 Xee ma Artaxerxes huvixa ikuai vae ruvixa aiko. Kovae kuaxia
rupi Israel kuery vae regua ikuai vae, sacerdote hae levita kuery
nderupive Jerusalm tet katy ooxe vae rei tojeoi. 14 Hae gui ma xee
hae xemongeta vaety kuery reve romondouka Jud hae Jerusalm tet
re reikuaa pota agu, nderuete guigua lei ndepo py rereko vae rami vy.
15 Reraa avi r prata hae ouro xee hae xemongeta vaety kuery Israel
rupi rejou vae reraapa avi r, neretar kuery hae sacerdote kuery
omexeai py ome vae reve, Jerusalm py Nhanderuete pegua oo o
vae pyguar. 17 Hae vae perta re ma rejogua r vaka ray, vexai, vexai
ray, mbaemo raygue hae mbaemo rykue reme vaer. Hae nunga
hae javi reme r Jerusalm py Nhanderuete pegua opy altar o vae
ry. 18 Hae r prata hae ouro rembyrekue ma ndee hae nderyvy kuery
tembiporu Nhanderuete pegua opy rupi oiporu pyr ndevy ome mbyre
ma Penderuete renonde rememba ju r Jerusalm tet py. 20 Hae r
amboae nunga Nhanderuete pegua opy guar reikotev vae rei tema
reraa avi r xeropy mbaemo omo poraty gui ae.
21 Hae gui ma Eufrates yak rovai mbaemo re pepena vaety kuery pe
cem ryru vinho hae cem ryru azeite peve, hae gui juky oata agu rami
e r peme. 23 Hae gui ma Nhanderuete yva pygua ojapo ukaague
rami vy emo joe opena vaer hae nhomongetaar. Hae vae kuery ma
opena r Eufrates yak rovai rupi ikuai vae hae javi re, nderuete guigua
lei oikuaa vae kuery hae javi re. Hae r oikuaa e teri vae ma ndee
remboe avi r. 26 Hae r Nhanderuete guigua hae huvixa guigua lei
agu rami, imongeta vaety kuery hae yvatekueve ipoakapa vae renonde
py a jave. Hae r xere Senhor Xeruete po o ramo aendu xembaraetea.
Hae rami vy Israel kuery ruvixa vae kuery regua amboaty xerupive
ojeoi agu.
8 Hae
ramo Artaxerxes huvixa o jave py heta vae kuery ak regua
1
hae Pars ramymino kuery vae regua ma Zacarias, hae gui hexeve
cento e cinqenta avakue rery avi omboparaa. 4 Paate-Moabe ramymino
kuery vae regua ma Atalias ray Jesaas, hae hexevegua setenta avakue
ikuai. 8 Sefatias ramymino kuery vae regua ma Micael ray Zebadias,
vae regua ma Bebai ray Zacarias, hae hexevegua vinte e oito avakue
ikuai. 12 Azgade ramymino kuery vae regua ma Hacat ray Joan, hae
regua ma opa vygua ovaague. Hae kuery rery ma povae: Elifelete, Jeiel
hae Semaas, hae gui hae kuery revegua sessenta avakue ikuai. 14 Bigvai
ramymino kuery vae regua ma Utai hae Zabude, hae hexevegua setenta
avakue ikuai.
orea py ogueru pete ava hiarandu vae. Hae vae ma Mali ramymino
Serebias, Israel ray Levi ramymino vae. Tay hae tyvy kuery reve vy
dezoito ikuai. 19 Ogueru avi Hasabias, Merari ramymino kuery vae regua
Jesaas guive. Hae vae kuery ryvy hae tay kuery reve vy vinte ikuai.
20 Hae gui templo rupi levita kuery pytyvar Davi hae yvatekueve omo
vaekue ma duzentos e vinte ikuai. Hae vae kuery ma hery rupi meme
omoa.
Okaru e re ikuaiague
21Hae
gui ma Aava yak yvry orekuaia pyve ae xeayvu rokaru e re
orekuai agu, Nhanderuete renonde py ronhemoyvyi reve ixupe roguata
por agu re rojapukai agu, oreray kueiry hae orembae rei-rei hae javi
reve guive. 22 Mbaeta xee ax huvixa pe xondaro hae kavaju rygua kuery
ma apena uka prata, ouro hae tembiporu Nhanderuete pegua opy guar
ome mbyre re, apeja rire. Hae nunga ma huvixave, imongeta vaety
kuery, yvatekueve hae Israel kuery hae py ikuai vae ome vaekue.
26 Hae rami vy hae kuery po py amboaxa vinte mil quilos raxa prata
guigua, tembiporu prata guigua trs mil e trezentos quilos vae, trs
mil e trezentos quilos ouro guigua, 27 vinte karo ouro guigua oito quilos
vae meme, hae gui moko tembiporu overa vae iporve vae guigua
hexakmba vae, ouro rami avi hepy vae. 28 Hae rami vy aipoae hae
kuery pe:
Pe kuery ma Senhor pegua omboaxa pyre pendekuai, kovae
tembiporu ikuai vae voi omboaxa pyre meme. Mbaeta kovae prata
hae ouro ma Senhor peneramo kuery ruete peguar omexeai py
ome mbyre. 29 Hae nunga rupi pepena por r, pear r Jerusalm py
sacerdote yvatekueve vae, levita hae Israel kuery ak ikuai vae renonde
py ju pepeja reve pemboaxaa ra peve hae.
823 Esdras8,9
30 Hae
ramo sacerdote hae levita kuery ma prata, ouro hae tembiporu
opeja pyre ojopypa, Jerusalm py Nhanderuete pegua oo o vae pyguar
ogueraa agu.
Jerusalm py ovambaague
31Hae gui Aava yak gui ma ijypy jaxya doze araa py rojeoi,
Jerusalm katy roo agu. Orere Nhanderuete opo py opena por vy
orereraa jepe orerovaigua kuery hae tape rupi jojukaa kuery ikuai vae
hae javi gui. 32 Hae rami vy rova ma Jerusalm py. Hae py ma mboapy
Israel kuery ruete peguar. Noventa e seis vexai, setenta e sete vexai ray
ome. Hae gui ma doze kavara ava ju jejavya reguar. Oapy reve meme
ome Senhor pe. 36 Hae gui ma huvixave ayvu omombeu okuapy
hembiguai huvixa kuery Eufrates yak kyv rupi opena vae pe. Hae
ramo hae kuery orepytyv okuapy Nhanderuete pegua oo romoatyra
py.
9 Hae
nunga oikopa ma rire xea py ou okuapy yvatekueve vae. Hae
1
xeao, xe-manto guive. Xeapyte gui xea hae xerendyva aekyi reve aguapy
ainy. 4 Hae ramo xea py onhemboatypa okuapy Israel kuery ruete ayvu
ainya gui, xeao hae manto oxorokue rei reve. Hae vy xerenapy re ju a
vy xepo aupi Senhor Xeruete oa katy. 6 Hae vy aipoei:
Esdras9,10 824
Xeruete! Xee ndaevei rei aiko, ndea katy ama agu axmba guive.
Mbaeta rojejavya ma o-ove tema oreak ryve rupi, orereko vaia
ma yva peve oo. 7 Oreramo kuery ikuaia ra guive a peve ore kuery
ndee Senhor Oreruete oremboaxya rexa uka vy rejapo roo jepe nho
agu rami, hae henda ikya e vae py ju orekuai por agu. Hae rami
vy Oreruete, orevy reme orerexa pyxoi jevy agu, hae tegue ju
nhoembiguai orekuai te rokuavei agu. 9 Ore kuery nhoembiguai roikoa
napemei r penderajy kuery hae kuery ray kuery rayxyr, hae kuery
rajy kuery re voi napemomendai r penderay kuery. Hae kuery reve
ndapejapoi r pete rami pendekuai agu, ne pevya pekuapy agu.
Hae rami vy re penembaraeteve kovae yvy re iporgueve oiko vae re
pekaru pekuapy agu, hae vy penderay kuery peguar kovae yvy peja
agu rakae r peve guar, re uka vaekue. 13 Hae gui Oreruete, ore
kuery orereko vaiague re hae rami ete mbaemo vai oiko, hae rami avi
rojejavyague re orembopaga agu gui ndee norembopagaive guive, hae
rami rgue py rejapo rokuavei vaekue roo jepe nho agu rami, roexaa
rami. 14 Hae rami te haekue rami ae tema roejapa ju rejapo uka vaekue,
Ndee ma ndereko por vae, hae r ore kuery ma oo jepe vaekue regua
rembyrekue rive, a roexaa rami. Apy ma nerenonde py ma orereko vaia
py orekuai, nerenonde peteve heko vai vae o agu ndaevei te hei.
10 Hae
rami vy Nhanderuete pegua oo renonde py Esdras
1
kuery avakue, kunhague hae kyrgue guive. Hae rami vy pav rei ojaeo
vaipa okuapy.
2 Hae ramo Elo ramymino kuery vae regua Jeiel ray Secanias ijayvu
rami, levita hae Israel kuery hae javi guive, hae rami ijayvuague hae
kuery ojapopa agu. Hae ramo hae kuery oura okuapy hae rami.
6 Hae gui Nhanderuete pegua oo renonde Esdras oague gui ojepea
vy opy jao Eliasibe ray Joan pegua py ju oike. Hae py ma ndoui oiny
mbojape, ne ndoyui vinho. Ojaeo oiny escravo ikuaiague gui ojevy
vaekue ojejavypaa re. 7 Hae gui Jud hae Jerusalm rupi omombeua
ndoui vae ma imbae rei-rei hae javi omomba agu, yvatekueve hae
nhomongeta vaety kuery ijayvuague rami vy, hae gui hae ae ma voi
oipeaa agu escravo ikuaiague gui ojevy vaekue ikuaia mbyte gui.
9 Hae ramo mboapy araa py Jud hae Benjamim regua avakue hae
javive onhemboatypa okuapy Jerusalm py. Hae rami vy nove jaxya hae
vinte araa py ete hae kuery oguapypa okuapy Nhanderuete pegua oo
rexeii. Oryryi okuapy hae nunga kuxa, oky tuvixa vae oiko vae gui
guive.
10 Hae gui ma sacerdote Esdras opu vy aipoei hae kuery pe:
kuery ruete pe, pejapo hae oipota vae anho. Pejeave eme amboae yvy
regua re, amboae regua kunhague re guive hei.
12 Hae ramo hae kuery ombovai vy ijayvu at reve aipoei okuapy:
ndaevei oka py nhandekuai agu. Hae rami avi hae nunga ma pete,
moko rai guar e guive, mbaeta hae nunga py heta orekuai rojejavy
vae. 14 Hae nunga rupi a gui ma yvatekueve toikuaa nhande kuery hae
Esdras10 826
ray Jazeas anho ndojou pori. Hae kuery reve levita regua Mesulo hae
Sabetai avi nhomoir.
16 Hae rami ae escravo ikuaiague gui ojevy vaekue ojapo okuapy. Hae
rami vy sacerdote Esdras oiporavo avakue hery rupi, dez jaxya jypyi araa
py hae nunga re oikuaa pota okuapy agu. Hae vae kuery ma hetar
kuery ak, nguu kuery ro pygua kuery ikuaia rami omo mbyre. 17 Hae
mboae vae Quelita, Petaas, Jud hae Elizer. 24 Oporaei vaety kuery
vae regua ma Eliasibe. Ok rara kuery vae regua ma Salum, Telm hae
Uri.
25 Hae gui Israel kuery vae regua ju. Pars ramymino kuery vae regua
kuery vae regua ma Joan, Hananias, Zabai hae Atlai. 29 Bani ramymino
Amarias hae Jos. 43 Nebo ramymino kuery vae regua Jeiel, Matitias,
Zabade, Zebina, Jadai, Joel hae Benaia. 44 Hae vae kuery hae javive ma
1 Hacalias
ray Neemias ayvu oa. Hae gui vinte maeta re,
1
828
829 Neemias1,2
4 Hae
ramigua aendu vy ajaeo ainy. Mbovy ra re rei e ndaevei ete
aiko. Akaru e re aiko reve ajerure ainy Nhanderuete yva pygua renonde
py. 5 Hae vy aipoae:
rami te xevy pe pejevy ju vy ajapo uka vaekue rupi peiko vy pejapo ete
ri ramo yva apy rupi ete penemomboa rire te hae gui romboatypa ju r
heruvy henda xerery amo agu aiporavoague py, re vaekue. 10 Mbaeta
2 Vinte
maet re ma huvixa Artaxerxes o jave, jaxya nis ea py ma
1
a
1.11 Ava heia ma huvixave Artaxerxes pe ae (2.1). Hae vae jave huvixa karo reruaty
Neemias oiko vae vy onhembopya henonde guetar kuery re ojerure agu re. Hae rami
agu re ojerure ma voi Nhanderuete pe, oo vy huvixa pe ojerure agu irundy jaxy teri oata
reve.
Neemias2 830
ambovai huvixa:
Xeruvixa, ndevy pe haeve ramo, hae nerenonde py xee nerembiguai
xemboaxy ri ramo ajerure Jud yvy katy xemondouka agu re, tet
xeramo kuery rupa oa vae amoatyr ju agu hae.
6 Hae gui huvixa, ijyvry tayxy o avi vae reve aipoei xevy:
kaaguy re opena vaety Asafe pegua, xevy yvyra ome agu templo kora
rok ytar, tet korar, hae oo a agu ojapoa avi agu hae. Hae ramo
huvixa omemba xevy, xere Nhanderuete po ipoakapa vae o ramo.
9 Hae gui ma Eufrates yak rovai huvixa kuery openaa py ava vy hae
katy ju aa Yty Renda Rok katy aa vy. Hae py mae ma aexa Jerusalm
tet kora ivaipaa hae hok ikuai vaekue tata py oapypaague. 14 Hae
gui ma aave Yvu Rok hae huvixa pegua yy omboty pyre peve. Hae
rami te mamove no xerymba aa oaxa agu. 15 Hae rami vy pyt teri
reve ave avy yak rembe rupi. Hae py aexave ju tet kora o vae.
Hae gui ajevy vy Yvyugua Rok rupi aike vy xero py ju aa. 16 Huvixa
Tobias hae Arbia guigua Gesm hae nunga oikuaa vy orejojai rei
okuapy. Orembojaru reia rupi aipoei:
Mbae tu pejapo ta? Tyr pa huvixave rovai pepu ta?
20 Hae r xee ambovai:
3 Hae
gui sacerdote yvateve vae Eliasibe voi onhemo avi tyvy
1
kuery sacerdote ikuai vae reve Vexai Rok omoatyr ju agu. Hae
vae ma Nhanderuete peguar omboaxa, hae hokr omo. Hae gui Torre
dos Cem hae Torre Hananel pegua oa peve omoatyr heravy kora. 2 Hae
vae kuery yvry ma Tecoa tet pygua kuery omoatyr. Hae r hae
pygua yvatekueve ma nombaeapoxei okuapy opena vaer o vae pe.
6 Hae gui Pasia ray Joiada hae Besodias ray Mesulo omoatyr
ombaeapo avi Jerusalm tet mbyte rupi opena vae Hur ray Refaas.
10 Ijyvry ombaeapo avi Harumafe ray Jedaas. Ngoo yvry rupi ae
Jerusalm tet mbyte rupi opena vae Halos ray Salum. Guajy kuery
reve ombaeapo okuapy.
13 Hae gui Yvyugua Rok omoatyr vae ma Hanum, Zanoa pygua
kuery mboae reve. Hae kuery omoatyrmba imoamy ok, ijokoar ferro
hae yvyra guigua reve. Kora quatrocentos e cinqenta metros peve
omoatyr avi, Yty Renda Rok oa peve.
14 Hae gui Yty Renda Rok ae ma Bete-Haquerm pygua huvixa Recabe
ray Malquias omoatyr. Hae vae omoatyr ok, ijokoar ferro hae
yvyra guigua reve.
15 Yak Ryapy Rok omoatyr vae ma Mispa pygua huvixa Col-Hoz
ray Reum revegua kuery. Hae vae kuery yvry ma Queila yvy mbyte
rupi opena vae Hasabias ju ombaeapo. 18 Hae vae rire ma tyvy ju
ombaeapo, Queila yvy mbyte rupi opena vae Henadade ray Bavai.
19 Ijyvry ma Mispa pygua huvixa Jesua ray Ezer ju omoatyrve heravy
tembiporu mo poraty via tape o ovy vae rupi, kora ojerea peve.
20 Hae vae rire ma Zabai ray Baruque ju ikyre reve omoatyr amboae
rupi, kora ojerea guive sacerdote yvateve vae Eliasibe ro rok peve.
21 Hae vae rire ma Urias ray Meremote, Coz ramymino vae ju omoatyr
heravy Eliasibe ro rok guive hoo apy peve. 22 Hae vae rire sacerdote
kuery tet rovai rupi ikuai vae ju ombaeapo. 23 Hae gui ma Benjamim
hae Hassube ju omoatyr heravy ngoo yvry rupi ae. Hae vae kuery
rire ma Maasias ray Azarias ju omoatyr, Hananias ramymino, ngoo
yvry rupi. 24 Hae vae rire ma Henadade ray Binui ju omoatyr amboae
rupi, Azarias ro guive opa ovyai peve, kora ojerea peve ete. 25 Hae gui
opa ovyai guive ma Uzai ray Palal ju omoatyr, hae nhu roka yvry
huvixa ro o vae ry torre hia vae guive. Hae vae rire ma Pars ray
Pedaas ju omoatyr, 26 hae gui templo py ombaeapo vaety kuery Ofel
py ikuai vae guive. Yy Rok oa guive omoatyr heravy kuaray oua katy,
torre yvateve vae hiaa peve. 27 Hae vae rire ma Tecoa tet pygua kuery
amboae rupi ju omoatyr okuapy, torre guaxu hiaa guive Ofel kora oa
peve.
28 Hae gui Kavaju Rok rovai guive ma sacerdote kuery ae omoatyr
heravy, pete-te ngoo yvry rupi ae. 29 Hae vae kuery rire ma Imer
833 Neemias3,4
ray Zadoque ju omoatyr heravy ngoo yvry rupi ae. Hae vae rire
ma Secanias ray Semaas ju omoatyr, ok kuaray oua katygua rara.
30 Hae vae rire amboae rupi omoatyr vae ma Selemias ray Hananias
hae Zalafe ray mboapy memea vae Hanum. Hae vae kuery rire ma
Berequias ray Mesulo ju omoatyr heravy ngoo yvry rupi ae. 31 Hae
vae rire omoatyr vae ma ouro re ombaeapo vaety ray Malquias. Hae
vae ma omoatyr heravy templo py ombaeapo vaety hae mbaemo
vendea kuery ro ikuaia peve, Hara kuery Rok rexei rupi, kora ojerea py
opy oa peve. 32 Hae gui kora ojerea py opy oa guive Vexai Rok peve
4 Hae
gui kora romoatyrmba maa Sambalate oendu vy ipoxy ete.
1
Ivai vaipa reve ijayvu vai judeu kuery rovai. 2 Guyvy kuery hae
Samaria pygua xondaro kuery hae javi oendua py ijayvu. Hae vy aipoei:
Mbae tu pevae judeu kuery ikangykue ojapo ta? Hae rami agu
ojapo ukaa r ri ndau? Mbaemo mymba ojuka vy ndau ome r ri?
Pete ra pyvei ndau omomba r? Ita raykue oapypa pyre aty gui ndau
omoatyrve ju r? hei.
3 Hexeve hia avi Amom guigua Tobias. Hae vy aipoei avi:
Kora ita gui anho hae kuery ojapo te hiry mbyku rive ojeupi vy
oitypa r hei.
4 Oreruete, endu ke mbaeta ombojaru reipy orekuai. Hae kuery re ae
kuery, Amom hae Asdode guigua kuery avi oendu okuapy Jerusalm
kora romoatyrve tema heravya. Kora pa ikuai vaekue rombotypa raii
maa hae kuery oikuaa vy ivai vaipa okuapy. 8 Hae rami vy hae kuery
12 Hae gui hae kuery yvyiry judeu kuery hekoa vae mbovykue rei e
ou vy aipoei orevy:
Opa rupi hae kuery ikuaia gui ou ta nhanderovai opu agu hei
ramo 13 heta vae kuery pete-te hoo pygua ikuaia rami amo kora yvy
guy katy teri oa py oar agu, onhembotypa e teria rupi. Kora ropy
katy amombytapa imoamy kyxe, huy guaxu hae hapa reve-reve. 14 Hae
Nhanderuete ojoko ramo hae kuery ojapoxea. Hae ramo kora oa katy
ju roopa, pete-te rombaeapo agu katy ae. 16 Hae vae ra guive
nunga rupi mimby guaxu nhe pendu vyve tavy penha reve penomba
orea py. Mbaeta Nhanderuete ae r opu nhanderepya rupi hae.
21 Hae rami py tema rombaeapo. Amongue vae ma opo py huy guaxu
xepytyva kuery, ne avakue tet rara xerupive ikuai vae ma voi. Pete-
te roke rojupy orerembiporu reve.
5 Hae
rami te heta vae kuery kunhague reve ojapukai okuapy
1
Orereta raxa rima, oreray hae orerajy kuery reve. Hae rami vy
peme na trigo rou vaer rokuavei agu hei.
835 Neemias5
3 Ikuai
avi aipoei vae:
Oreyvy, orembaety uva hae orero voi jopo py romboaxa ma trigo
rekovia, kovae karuai gui hei.
4 Hae gui ikuaive ju aipoei vae:
hae kuery ray kuery rami ae avi heko por vae. Hae rami te neexa,
oreray hae orerajy kuery romboaxa ma oreryvy kuery escravo-r.
Orerajy kuery vae regua ma ogueraa ma escravo-r. Ndorepoakavei ma
guive rogueru ju agu, mbaeta orembaety hae uvaty ma jopo py opyta
hei okuapy.
6 Hae rami ete hae kuery ojapukai reve ijayvu ramo aendu vy
xeporiau vaipa. 7 Hae rami vy xee ae aikuaa pota por ma vy xeayvu ete
kuery xee a e mbove ikuai vaekue ma heta vae kuery ojavyky rei
vy hae kuery gui oipeapa vaekue tembiu hae vinho, quarenta hati
vae prata guigua guive. Hembiguai kuery kunumigue voi oguereko
rei vaekue heta vae kuery. Hae r xee ma haekue rami ndajapoi
Nhanderuete renonde ajererokyje vy. 16 Hae rami rgue py tet kora
regua huvixa kuery reve ou vaekue, hae gui orea py yvy regua oreyvry
rupi hekoa vae kuery ou r amovamba avi imbokuapy. 18 ra nhav
hae kuery hou vaer ajuka uka r pete vaka hae mboapy meme vexai
oiporavo pyre. Uru ma heta ajuka uka avi, hae gui dez araa py nhav
ajogua reta avi vinho joegua e-e. Hae r tembiu huvixa peguar
omea vaekue ma xee ndajopyi xejeupe ae, kovae kuery pe mbaemo
ome ukaa reta ae ma ramo. 19 Hae nunga rupi Xeruete, nemaendua ke
xere xemoingo por agu, kovae kuery pe ajapo por aikovya hae javi
re.
6 Hae
gui Sambalate, Tobias, Arbia pygua Gesm hae orerovaigua
1
Xee ndaa reguai teve, mbaemo tuvixa vae rojapo rokuapy ramo.
Mbae re tu ambaeapoa gui apytuupa ta, pe kuerya katy aa agu rive?
hae uka. 4 Irundykue hae kuery xereno uka haekue rami ae. Hae r
Yvy regua kuery ikuaia rupi oendu ndee hae judeu kuery hae javi
reve nhanderuvixave re pepuxe vy rive pemoatyr tet kora. Gesm
837 Neemias6
ramymino, ngoo py ae onhemboty vaekue. Hae gui hae vae aipoei xevy:
Jaa na Nhanderuete pegua oo py, hae templo ropy apy katy nha.
Templo rok ma nhamboty por r. Mbaeta pyvy oua r ndejukaar
hei.
11 Hae ramo xee aipoae:
Hae rami avi ava xee ramigua teve onha r? Mavae tu xee ramigua
oike r templo ropy oikove agu? Xee ndaikei r ne petegueve hae.
12 Hae rami xeayvu mbaeta aikuaa Nhanderuete e ae hae vae ayvu
mbouare. Ixupe Sambalate hae Tobias perta ome rire rive hae rami
ijayvu xerekor re. 13 Xemongyje reixe vy rive perta ome, xee hae
ramia py ajejavy agu, hae kuery xemboetea rupi e ijayvu agu. 14 Hae
nunga rupi Xeruete, nderexarai eme Tobias hae Sambalate ojapo vaiague
re. Eikuaa pota avi profeta kunha Noadia hae profeta ramigua mboae
kuery re, xemongyje reia rupi ijayvu okuapy r.
kuery oendupa vy yvy regua kuery oreyvry rupi ikuai vae hae
javi okyjepa rei, okangya anho oendu okuapy, mbaeta oikuaa nho
Nhanderuete poakaa rupi hae nunga rojapopaague.
17 Hae vae jave py Jud regua yvatekueve voi heta ombopara
kuaxia Tobias pe ogueraa uka vae, hae Tobias ju hae kuery pe kuaxia
ombopara avi. 18 Mbaeta Jud py mbovy e ikuai Tobias pe ikuai agu
re oura vaekue, Ar ray Secanias rajy me oiko ramo. Hae gui tay Joan
ma Mesulo rajy Berequias ramymino re omenda vae. 19 Hae kuery
ma xee aendua py ijayvu okuapy mbaemo por Tobias ojapoa re. Hae
rami avi xeayvuague ju r omombeua ixupe. Heta ma Tobias ombopara
kuaxia xemongyje agu.
Neemias7 838
7 Hae
gui tet kora rojapopa hae ok romomba ma rire amo ok
1
tuvixa vaeri mboapyi orekuai hae py. Oo ikuai vaer ma mbovyi ete
teri ojapoa.
Esdras2.170
5 Hae
gui xepya re Nhanderuete omo amboatypa agu yvatekueve,
huvixa hae heta vae kuery hae javi, tery ambopara uka agu hamymino
kuery rery oa rami. Hae rami vy ajou kuaxia jypyi ojevy vaekue rery
oa. Hae vae re ma po rami o:
6 Po rami ma yvy mboae re escravo-r ogueraa ague gui ojevy ju
ojevy vaekue, hae gui Jesua reve, Neemias, Azarias, Raamias, Naamani,
Mordecai, Bils, Misperete, Bigvai, Neum hae Baan reve. Povae ma
Israel kuery vae regua avakue meme. 8 Pars ramymino kuery vae regua
43 Hae gui levita kuery ju: Jesua, Cadmiel hae Hodeva ramymino
Querube, Adom hae Imer gui te ndoikuaai ae tema Israel regua ikuaia:
62 Delaas, Tobias hae Necoda ramymino kuery ma seiscentos e quarenta
e dois ikuai. 63 Sacerdote kuery hae rami ae avi: Habaas, Coz hae
Barzilai ramymino kuery ikuai. Hae vae Barzilai ma Gileade pygua rajy
re omenda rire hery rupi ae oenoa. 64 Hae kuery ma kuaxia para tery
aipoei tembiu ikya e vae hou e agu, sacerdote Urim hae Tumim
revegua oiko ea ja.
66 Hae vae kuery hae javi vy ma quarenta e dois mil trezentos
Hae vae kuery ju ma sete mil trezentos e trinta e sete ikuai. Ikuai avi
Neemias7,8 840
omo poraty py ome avi vinte mil hati vae ouro guigua, hae dois
mil e duzentos prata guigua tuvixakueve vae. 72 Heta vae kuery mboae
ma hati vae ouro guigua ome vinte mil, hae dois mil prata guigua
tuvixakueve vae, sessenta e sete ao puku sacerdote pegua guive.
73 Hae gui sacerdote kuery, levita, ok rara, oporaei vaety, heta vae
kuery regua, templo py ombaeapo vaety hae Israel kuery hae javi ma
guekoague py ae ju ikuai.
8 Hae
gui sete jaxya py Israel kuery guekoa py ikuaia gui ou vy
1
ogueru lei. Avakue hae kunhague ikuai, hae javi oendu kuaa vae reve.
Hae vae ra ma sete jaxya, jypyia ra.
3 Hae gui ma Yy Rok rexei tet mbyte py Esdras ogueroayvu hoamy
kuaxia lei oa, kombai guive kuaray mbyte peve ogueroayvu, avakue,
kunhague hae hae javi oendu kuaa vae pe. Kuaxia lei oa ogueroayvu r
heta vae kuery ojapyxaka por okuapy. 4 Lei re nhomboe vaety Esdras
oexaa py. Oipea ramove heta vae kuery opumba okuapy. 6 Hae ramo
Han hae Pelaas levita kuery omboe okuapy heta vae kuery lei re. Hae
ramia ja heta vae kuery ikuaia py ae opyta okuapy. 8 Pav oendu kuaa agu
Hae ramo huvixa Neemias, lei re nhomboe vaety sacerdote Esdras hae
levita kuery omongeta vy aipoei hae kuery pe:
Kovae ra ma Senhor Nhanderuete peguar ae nhamboaxa
vaekue. Hae nunga rupi pendeporiau eme, pejaeo eme hei.
10 Aipoeive ju:
Tapeo, peu xoo ikyrave vae, peyu yre, hae peraa uka
oguereko ei vae-vae pe hou vaer. Mbaeta kovae ra ma Senhor
Nhanderuete pegua. Hae nunga rupi pendeporiau eme, mbaeta
Nhanderuete guigua vyaa o penembaraeter hei.
11 Levita kuery voi heta vae kuery omokyrirmba vy aipoei:
okaru hae oyu agu, hae oguereko ei vae kuery pe tembiu ogueraa
uka avi. Hae rami vy ovya pormba rei okuapy, ayvu oendu vaekue
omombeua porve r oikuaa por rire.
hae javi onhemboatypa ju okuapy sacerdote hae levita kuery reve, lei regua ayvu
oikuaa porvexe vy. 14 Hae rami vy lei Moiss pe Senhor ombopara uka vaekue
re ojou imoiny sete jaxya regua ngaru oiko jave Israel kuery oguyi py ikuai agu.
15 Hae ramo Jerusalm hae tet hae javi rupi ojeoi vy omombeu. Hae vy aipoei:
Tapeo yvyty ikuai vae rupi, peru oliveira rogue, zambujeiro, murta, pindo
hae yvyra hovana vae rogue, ipara oa rami vy oguyi pejapo agu hei. 16 Hae
ramo hae kuery ojeoi vy mbaemo rogue ogueru vy ojapo imoiny oguyi ikuai
agu. Pete-te ojapo ngoo aoia ry, hae vy ngoka py, Nhanderuete pegua roka
py mbae, e vy tet mbyte py Yy Rok hae Efraim Rok avi vae rexei. 17Escravo
ikuaiague gui ojevy vaekue hae javi oguyi ojapo vy ikuai hae py. Tegueve ma
voi hae ramigua Israel kuery ndojapoi vae teri Num ray Josu oikoa guive hae
vae ra peve. Hae rami vy ovya pormba rei okuapy. 18 Ko nhav tema Esdras
ogueroayvu kuaxia Nhanderuete guigua lei oa, jypyia ra guive opa peve. Sete
ra re okaru okuapy. Hae gui oito araa py ma ipara oa rami vy oiko nhemboaty
ikya e vae.
9 Hae
vae jaxy re vinte e quatro araa py ma Israel kuery
1
okuapy, ory yvy kui omo reve. 2 Israel kuery amboae regua kuery gui
ogueroayvua kuaxia Senhor Nguuete guigua lei oa. Hae gui trs horas
re ju ojejavya omombeupa hae Senhor Nguuete omboete okuapy. 4 Hae
gui levita kuery ikuai agu pyra o vae ry ma Jesua, Bani, Cadmiel,
Sebanias, Buni, Serebias, Bani hae Quenani opu vy ojapukai at okuapy
Senhor Nguuete pe. 5 Hae rami vy levita kuery Jesua, Cadmiel, Bani,
reiko. Rejapo rakae yva yvate o vae hexe ikuai vae hae javi reve, yvy hae
ye voi hexe ikuai vae hae javi reve. Hae nunga hae javi moingovea ma
ndee ae reiko. Hae ramo yva re ikuai vae nemboete okuapy. 7 Ndee Senhor
guive Ye Pyt yvry ojapukai okuapy r. 10 Hae rami vy huvixa Fara rovai
rejapo oikuaa pyr hae ndepoakaa regua, hembiguai kuery hae ijyvy re
ikuai vae rovai, mbaeta reikuaa ae onhemboyvate reia rupi ndevygua kuery
oguerekoa. Hae rami vy rejapo nderery re imaenduaa agu rami, a peve
roexaa rami. 11 Hae kuery renonde rembojao avi ye, yvy piru rupi oaxa
pete arai hia vae py, hae gui pyvy ma tata hexakmba vae hia vae py
reraa, hae kuery oexa vy oo agu. 13 Hae gui Sinai yvyty apyte ry peve
reguejy vy hae kuery reve ndeayvu rakae yva py rea gui. Hae vy hae
kuery pe reikuaa uka reipota vae haevea ramigua, lei anhet vae hae gui
ndeayvu rejapo uka vae ipor vae hae javi. 14 Hae kuery pe reikuaa uka avi
ramo reme rakae mbojape yva guigua, hae gui ijyuvei r rejapo itaova gui
yy oxyry ouvy agu rami. Hae kuery pe aipore avi ojeoi vy yvy ndepo reupi
hae reura reve reme agu py hekoa agu.b
b
9.15 Joo6.31
843 Neemias9
16
Hae rami te oreramo kuery ndojapyxaka potai rakae. Inhak
rat vy noendu potai rejapo uka vae re. 17 Nanenhe renduxei vy
rakae tekoa ea re. Hae kuery renonde gui ndereipeai ara py arai hia
vae oo agu kuaa ukaa, ne tataendy pyvy hia vae voi ndereipeai
guive, rexa uka ae tema oo agu. 20 Hae kuery rekomboear rembou
avi Nenhe Por. Man voi nereme ei guive hou vaer, hae ijyuvei
r reme avi yy. 21 Hae rami py quarenta maet re tekoa ea rupi
rereko jave hae kuery pe ndoatai mbaeve. Ijao voi nainhymai, ndaipy
rurupai guive. 22 Hae kuery po py remboaxa avi joyvy hae amboae
regua kuery. Hae kuery peguar rembojao-jao yvy. Hae rami vy oyvyr
ojopy Hesbom pygua huvixa Seom hae Bas pygua huvixa Ogue yvykue.
23 Tay kuery remboetave guive jaxy-tata yva re ikuai vae rami. Hae
vaekue hae yvy pora. Ojopy avi oo mbaemo porgue anho oa, yy
rendar yvy ojoo pyre, uvaty, oliveira-ty hae yvyra oata agu rami
e ikuai vae. Hae ramo okaru por okuapy hevyatmba peve, ikyrapa
guive. Ipor vae re anho okaru, ndeporayvua rupi.
26 Hae rami te nanenhe rendui jepi, nderovai guive opu
okuapy. Ndea katy okupe rive oguerova, hae profeta kuery ndevy pe
ju hae kuery ojevy agu re ijayvu ramo ojuka. Hae rami vy opa mar
rei ijayvu okuapy nderovai. 27 Hae nunga rupi imoingo axyar kuery
reja vaekue rupi ikuai ju agu. Hae rami te hae kuery onhemboyvate
rei vy noendu potai rejapo uka vae. Hae rami vy ojejavy tema okuapy
ndeayvu rovai rupi, hae vae rupi jaiko vy jaikove r te. Inhak rat
vy okupe rive oguerova ndea katy. Onhemoak rat vy ndojapyxaka
potai. 30 Mbovy maet re rei e reropoaka vy hae kuery rovai ndeayvu
Nenhe rupi, profeta kuery pe ndeayvu remombeu uka vy. Hae rami
te ndojapyxakaxei ae okuapy. Hae rami r remboaxa amboae yvy regua
kuery po py. 31 Hae rami te Oreruete, ndeporayvua opa e vae rupi vy
vae, okyjevepy guive reiko. Ndereve guar rejapo vaekue rupi, hae
nhomboaxya rupi reiko vae vy Mbae ere eme rojexavaia ou vaekue
pe. Hae nunga ma ore kuery re, oreruvixa, yvatekueve, oreregua
sacerdote hae profeta kuery, oreramo kuery hae ndevygua kuery hae
javi re ou vaekue, Assria pygua huvixa kuery ou guive a peve. 33 Hae
ikuaia py, opa mbae reme vaekue oguereko te, yvy tuvixa hae ipor
vae ikuai agu reme vaekue re ikuai te ndevy pe ma hae kuery
ndaikuai, ndojeko rerovai guive mbaemo vai ojapoa gui. 36 Neexa, a
9 Hae gui levita kuery ma Azanias ray Jesua, hae gui Henadade
14 Hae gui heta vae kuery ruvixa ikuai vae ma Pars, Paate-Moabe,
Elo, Zatu, Bani, 15 Buni, Azgade, Bebai, 16 Adonias, Bigvai, Adim, 17 Ater,
Baan.
28 Hae gui heta vae kuery mboae, sacerdote hae levita kuery, ok
mbaemo aju guigua hae mbaemo oapy pyr ome jepi agu, sbado
pyguar, ngaru jaxy pyau nhav guar, ngarua ra oaangaa ague py
mbaemo ojapo agu, mbaemo ikya e vaer ojapo agu, jejavya re
mbaemo ome agu, Israel kuery ojejavya ojaoi uka agu regua ome
agu, hae Nhanderuete pegua oo pyguar mbaemo ojapo agu. 34 Hae
gui ore kuery regua sacerdote, levita hae heta vae kuery hae javi reve
roexa rokuapy xortea mavae pa xak Nhanderuete pegua opy ogueru
agu roikuaa agu. Maeta nhav, ra oaangaa ague py por, pete-
te regua orekuaia rami vy rogueru agu xak Senhor Nhanderuete
pegua altar ry oapy pyr, lei re oa rami vy. 35 Hae gui maeta nhav
orembaety gui rogueru agu iporgueve romono ypyi vae, yvyra hia
vae gui jypyigua guive Senhor pegua opy guar, 36 hae jypygua oreray
oiko vaekue, orerymba vaka kuery jypy oiko vaekue guive rome agu
Neemias10,11 846
lei re ipara oinya rami vy, kavara hae vexai kuery hae rami ae avi jypy
oiko vaekue rogueru agu Nhanderuete pegua opy, hae py sacerdote
kuery ombaeapo vae peguar; 37 hae gui romoapomo ypy vaekue, hae
mbaemo aju jypygua rome avi agu, opa margua yvyraa gui, vinho
hae azeite rogueru agu sacerdote kuery pe Nhanderuete pegua opy.
Hae gui orembaety gui oiko vaekue guigua dzimo ma levita kuery
pegua meme, mbaeta tet omaet vae ikuaia vae hae javi rupi hae
kuery ae ikuai dzimo ojopy agu rami. 38 Sacerdote Aro ramymino vae
o avi r levita kuery dzimo ojopya py. Hae r levita kuery oguerupa r
dzimo Nhanderuete pegua opy jao mbaemo omo poraty py. 39 Mbaeta
hae vae opy jao py ae Israel hae Levi ramymino kuery ogueru r
mbaemo aju ome mbyre, vinho hae azeite. Mbaeta hae py ae r ikuai
mbaemo ryru henda ikya e vae pygua, sacerdote kuery voi hae py ae
r ombaeapo, ok rara hae oporaei vaety kuery guive. Hae rami vy
re ndorerexarai Nhanderuete pegua oo gui.
Hae r Jud regua tet ikuai vae rupi ma pete-te guekoa py ae ikuai,
guet rupi ae. Hae vae kuery ma Israel kuery, sacerdote hae levita
kuery, templo py ombaeapo vaety hae Salomo rembiguai ramymino
kuery. 4 Hae gui Jerusalm tet py ae ikuai Jud hae Benjamim
ramymino kuery vae regua. Jud kuery vae regua ma Ataas. Hae vae
ma Uzias ray, Uzias ma Zacarias ray, Zacarias ma Amarias ray, Amarias
ma Sefatias ray, Sefatias ma Maalalel ray, Maalalel ma Perez ray. 5 Hae
gui Maasias ju. Hae vae ma Baruque ray, Baruque ma Col-Hoz ray,
Col-Hoz ma Hazaas ray, Hazaas ma Adaas ray, Adaas ma Joiaribe
ray, Joiaribe ma Zacarias ray, Zacarias ma Sil pygua ray. 6 Perez
vinte e oito ikuai. 9 Zicri ray Joel ma hae kuery re opena vae. Hae vae
10 Hae
gui sacerdote kuery ma Joiaribe ray Jedaas, Jaquim 11 hae
Hae vae ma Nhanderuete pegua opy re opena vae. Guyvy kuery reve
mbaemo ojapo okuapy templo py, oitocentos e vinte e dois ikuai. Hae
gui Adaas ma Jeroo ray, Jeroo ma Pelalias ray, Pelalias ma Anzi ray,
Anzi ma Zacarias ray, Zacarias ma Pasur ray, Pasur ma Malquias ray.
13 Tyvy kuery pete-te regua ak ikuai vae reve ma duzentos e quarenta
e dois ikuai. Hae gui Amasai ma Azarel ray, Azareel ma Azai ray, Azai
ma Mesilemote ray, Mesilemote ma Imer ray. 14 Tyvy kuery avakue ipya
guaxukueve ikuai vae reve ma cento e vinte e oito ikuai. Hae kuery re
opena vae ma Gedolim ray Zabdiel.
15 Hae gui levita kuery ma Hassube ray Semaas. Hassube ma Azrico
Jud regua tet ikuai vae rupi hekoa vae kuery rery oa
20 Hae
gui Israel kuery mboae, sacerdote hae levita kuery mboae voi
tet Jud yvy re ikuai vae rupi hekoa, pete-te ijyvyr oeja pyre py.
21 Templo py ombaeapo vae kuery ma Ofel py ikuai. Hae vae kuery re
opena vae ma Zia hae Gispa. 22 Hae gui levita kuery Jerusalm py ikuai
vae re opena vae ma Bani ray Uzi. Hae gui Bani ma Hasabias ray,
Hasabias ma Matanias ray, Matanias ma Mica ray, Mica ma Asafe ray
kuery Nhanderuete pegua opy oporai vae regua. 23 Mbaeta hae kuery
Zera ramymino vae ma huvixa ojapo ukaa rami oiko, heta vae kuery re
openaa hae javi rupi.
gui Jesua py, Molad, Bete-Pelete, 27 Hazar-Sual, hae gui Berseba hae
Neemias11,12 848
haei rupi tekoa ikuai vae py, 28 Ziclague py, hae Mecona hae haei
rupi tekoa ikuai vae py, 29 En-Rimom py, Zor, Jarmute, 30 Zanoa, hae
Adulo, Laquis hae Azeca hae haei rupi tekoa ikuai vae py. Berseba
guive Hinom yvyugua peve hae kuery ikuai.
31 Hae gui Benjamim ramymino kuery ma Geba tekoa py ikuai,
Micms, Aia, Betel hae haei rupi tekoa ikuai vae py voi, 32 Anatote,
35 Lode, Ono, hae gui yvyugua mbaemo apoa kuery ikuaia py.
36 Hae gui levita kuery vae regua ma Jud hae Benjamim re ikuai.
12 Povae
ma sacerdote hae levita kuery Sealtiel ray Zorobabel
1
Jud hae Matanias. Hae vae ma guyvy kuery reve jogueroporai vae.
9 Hae vae kuery yvry ma tyvy kuery Baquebuquias hae Uni ikuai,
pete-te ojapo agu vaekue py ae. 10 Hae gui Jesua ray ma Joiaquim,
huvixa kuery rekokue oa re, Eliasibe ray Joan o peve. 24 Hae gui levita
849 Neemias12
kuery vae regua ak ma Hasabias, Serebias hae Cadmiel ray Jesua. Hae
vae kuery guyvy kuery reve ikuai jogueroporai hae ombojerovia agu
Nhanderuete rembiguai Davi oejaague rami vy, jorire rire oporaei agu
rami ikuai. 25 Hae ok rara kuery ma Matanias, Baquebuquias, Obadias,
Mesulo, Talmom hae Acube. Hae vae kuery ok katyi mbaemo omo
poraty o vae oar avi okuapy. 26 Hae vae kuery ma Jesua ray Joiaquim,
oyvy itui vae gui, netofatita kuery rekoa ikuai vae gui voi, 29 hae gui
Bete-Gilgal, Geba hae Azmavete katyi yvy itui vae gui, mbaeta oporaei
vaety kuery ma guekoar Jerusalm yvry rupi ae ojou rire. 30 Hae gui
sacerdote kuery ojekyao ukapa okuapy, levita kuery guive. Oikyao avi
heta vae kuery, tet rok hae kora guive.
31 Hae gui ma xee ajapo Jud pygua huvixa kuery yvatekueve ojeupipa
agu kora ry. Moko henda rupi ajapo oporaei vae kuery ojerojy
jogueravy agu rami. Pete regua ma kora ry rupi ojerojy aiporu kuaa
regua re Yty Renda Rok katy. 32 Hae kuery rakykue rupi ma Hosaas
35 Hae gui sacerdote ray kuery mimby guaxu revegua ojeoi avi vae ma
Davi rekoague katy oo vae rupi. Hae py ma kora oaxa r ovy Davi rogue
ry rupi Yak Rok o vae peve, kuaray oua katy.
38 Hae gui jevygua oporaei vae kuery ma hae kuery rovai katy rupi
ojeoi. Heta vae kuery mboae ojeoi avi kora ry rupi Torre Tatakua hiaa
guive Kora Ipyve ea vae peve. 39 Hae gui Efraim regua Rok guive oaxa
jogueravy Ok Yma hae Pira Rok o vae ry rupi. Hae gui Hananel
Torre rupi oaxave vy Cem Torre rupi avi oaxa Vaka Rok peve. Hae gui
opytapa Ok Rara ea vae py.
40 Hae gui oporaei vae kuery jovaive rupi gui ou vaekue opytapa
voi ikuai avi rakae oporaei vae kuery re opena vae, jogueroporaei,
hae Nhanderuete rerovyaa kuery re opena vae. 47 Hae nunga rupi
Zorobabel hae Neemias o jave voi Israel kuery pav ome r okuapy
jogueroporaei vae hae ok rara kuery pe ko nhav hou vaer. Hae
kuery ome avi r levita kuery peguar oipea pyre, hae gui levita
kuery ju r ome Aro ramymino kuery peguar.
13 Hae
vae ra ma heta vae kuery pe ogueroayvua Moiss
1
ovaex agu. Hae rami rgue py Balao pe opaga okuapy Israel kuery
rovai ijayvu vai agu re. Hae rami te ijayvu vaikue rgue py Nhanderuete
ojapo ogueroayvu por agu rami.c 3 Hae vae lei heta vae kuery oendu vy
Israel kuery mbyte gui oipea imondovy amboae regua hae javi.
c
13.12 Balao rekokue omombeua ma jaexa r Deuteronmio23.35 hae Nmeros2224
py.
851 Neemias13
rami vy Tobias pe omboaxa pete opy jao tuvixa vae mbaemo aju ome
mbyre omo poraty vaekue, hae heaku por vae, mbaemo ryru,
dzimo mbaemo ray guigua, vinho hae azeite guigua omo por aty.
Hae nunga ma levita kuery peguar ome ukaa vaekue, oporaei vaety,
ok rara hae sacerdote kuery peguar avi. 6 Hae nunga oiko Jerusalm
aendu vy xevai vaipa reve opy jao gui amombopa Tobias mbae rei-rei.
9 Hae rami vy opy jao ikuai vae aikyao ukapa vy hae py aru rukapa
mbaemo raygue guigua omo poraty py, vinho hae azeite guigua
guive. 13 Hae gui mbaemo ome mbyre re opena vaer amo sacerdote
kuery ma sbado ra te ogueru r okuapy pira hae opa mbae rei Jud
kuery pe ovende vaer, Jerusalm tet rupi guive. 17 Hae rami vy Jud
vendea hae ijoguaa kuery ipyt okuapy Jerusalm roka rupi. 21 Hae
agu, hae ou vy oar agu, sbado ra ikya e vae opyta agu. Hae
nunga rupi voi Xeruete, nemaendua ke xere. Xeperdoa avi opa mbae py
renhomboaxy vae vy.
hae kuery amongeta ete vy xeayvu vai, amondyi ete amongue, hae kuery
reguaa voi amondoro. Hae vy Nhanderuete rery py aura reve aipoae:
Pemomendave eme tavy penderajy kuery amboae regua ray kuery
re. Peruve eme guive hae kuery rajy kuery penderay kuery rayxyr,
ne penderayxyr eteve voi. 26 Hae nunga py e ri tyy Israel kuery
pegua huvixa Salomo ojejavy rakae? Huvixa hae vae ramigua ete
ndoikoi rakae yvy regua kuery mbovy e mbyte rupi, tuuete rembiayvu
oiko avi, Nhanderuete ae omo vaekue huvixar Israel kuery hae javi
re opena agu. Hae ramive ma amboae regua kunhague oguerojejavy
rakae. 27 Hae gui mbaexa tu roendu hae rami ete haeve vae pejapoa?
horonita pygua Sambalate rajy me oiko. Hae nunga rupi xee amox aa gui.
29 Xeruete, eikuaa pota hae kuery re, mbaeta omongyapa sacerdote ikuaia
1 Huvixa
Assuero ma ndia guive Etipia peve opena oikovy cento
1
e vinte e sete yvy o vae re. Hae vae jave py 2 huvixa Assuero
kuery yvatekueve hae guembiguai kuery hae javi pe. Hae kuery ma
Prsia hae Mdia pygua ipoakave vae. Hae ramo yvatekueve hae
hembiguai kuery yvy ikuai vae re opena vae oupa vy henonde ikuai.
854
855 Ester1
vae. Sus tet py oo yvateve vae o vae py ojapo tet pygua kuery hae
javi pe, yvatekueve hae yvygueve pe guive. Sete ra re ojapo ngoka
py yvotyty o vae py. 6 Hae py ma omoa ajukue xi ipereri vae hae
prpura regua, ix ipereri vae hae prpura py ojokua pyre. Hae vae
ma inhapy vae prata guigua re ojokuaa, oo yta ita alabastro guigua hia
vae re guive. Tenda ikuai vae ma ouro hae prata guigua py ombojeguaa.
Pyra ma ita xi, mrmore, alabastro hae ita iporve vae guigua anho.
7 Hae kuery oyu agu ogueru ruka karo ouro guigua joegua e-e py.
Heta avi o vinho huvixa pegua anho rei, huvixa omexeai py ome
vaekue. 8 Hae ramo huvixa oipotaa rami vy hae kuery oyuxea rami oyu
okuapy, mbaeta ngoo rupi opena vae kuery hae javi pe huvixa ijayvu
pete-te oyuxea rami ome agu re.
9 Huvixa Assuero ro py tayxy Vasti voi ojapo avi ngaru tuvixa vae
ijayvu henonde py ogueru agu tayxy Vasti ak regua reve, ipor ete
ramo amboae regua kuery hae yvatekueve ikuai vae hae javi oexa agu.
12 Hae rami te huvixa rayxy Vasti ma sete-ve eunuco kuery ijayvua
rami e ndouxei, huvixa ayvu ae hae kuery omombeu te. Hae rami r
huvixa oendu vy ojou vai, ipoxy vaipa guive.
13 Hae gui ma huvixa oporandu hiarandu vae kuery ra nhav
mbaemo oikuaa por vae pe, (mbaeta hae rami ae r huvixa oikuaa
pota uka lei oa rami oikuaapa vae kuery pe. 14 Hae vae regua ir kuery
mbaexa pa huvixa Assuero guayxy Vasti re ojapo agu re, huvixa ayvu
eunuco kuery omombeu r ndojapoi rire.
16 Hae gui ma Memuc aipoei huvixa hae yvatekueve vae renonde py:
ayvu Prsia hae Mdia pygua lei reguar, ombovaipa pyr e. Hae
vae re to ndee huvixa Assuero renonde py tayxy Vasti ndouvei agu,
hae nderayxy oikoague gui oipeaa vy amboae kunha haeveve vaer
pe omea agu. 20 Oreruvixa, hae vae ayvu repenaa hae javi rupi
avi. Hae rami vy ojapo Memuc ijayvuague rami. 22 Hae rami vy kuaxia
2 Hae
vae rire huvixa Assuero opoxya noenduvei ma vy imaendua
1
rekovia hei. Hae rami ijayvu ramo huvixa ojou por. Hae vy ojapo
uka hae rami ae.
5 Hae gui ma Sus tet py oiko pete ava judeu, Benjamim ramymino
vae, Mordecai hery vae, Jair ray, hae Quis ray Simei ramymino vae.
6 Hae vae ma Jerusalm tet gui escravo-r ogueraapa pyre regua.
rajy aei Hadassa. Hae vae ma Ester hery mboae, tuu hae ixy ve vae,
kunhata por. Tuu hae ixy ndaipovei ma ramo Mordecai ogueru vaekue
guajy aei rami omongakuaa agu.
8 Hae gui ma huvixa ojapo uka vaekue, ixuguigua lei omombeupaa
huvixa ro py, kunhague re opena vaety Hegai opena agu py. 9 Hae vae
ma kunhata oexa r ipor vaipa, ojou pora agu rami oiko guive. Hae
ramo Ester pe ojapura pire po ogueru agu, tembiu hou vaer guive.
Hembiguair ome avi sete kunhatague oiporavo pyre huvixa ro py
ikuai vae. Hae vy hembiguai kunhatague reve omboaxapa kunhague
pegua opy jao haevevea py. 10 Hae vae jave py Ester nomombeu
kunhague ikuaia roka py, oikuaa pota r Ester oiko por paa, hae mbae
pa hexe oiko ra re.
12 Hae gui doze jaxy re ma kunhague rekor vaekue oa rami vy
ryvy Abiail rajykuei, guajy aei rami omongakuaa vaekue. Hae gui oo
ta ma vy hae ae ndojerurei mbaeve ogueraa vaer re, huvixa rembiguai
eunuco Hegai kunhague ro raraty vae ogueraa uka vae anho ogueraa.
Hae rami vy Ester rexaa kuery hae javi ojou por rei okuapy. 16 Hae
yvatekueve hae guembiguai kuery hae javi pe. Ester peguar ae ojapo
ngaru. Hae rami vy openaa hae javi rupi oikuaa uka pav opytuu agu
ra, hae huvixa omexeai py mbaemo ome rive pav pe.
19 Hae gui mokoguea kunhatague omboaty ukaa jave ma Mordecai
3 Hae
nunga oikopa ma rire huvixa Assuero omboyvate Hamedata
1
guenapy re voi no ramo ipoxy ete ixupe. 6 Hae rami avi onhembopya
Mordecai ojuka uka agu re, hae anho rive guive ojukaxe. Mbaeta
Ham pe omombeua ma mavae regua pa Mordecai oikoa. Hae rami
vy Ham onhembopya Mordecai retar kuery judeu ikuai vae hae javi
ojuka uka agu re, huvixa Assuero openaa hae javi rupi.
Xeruvixa, repenaa hae javi rupi pav regua mbyte rupi pete regua
ikuai. Hae vae kuery reko ma amboae regua ikuai vae reko reve joo
rami e rei, lei remombeu uka vae rami e guive ikuai. Hae vae kuery
ma ndaevei reja rive agu. 9 Xeruvixa, haeve ri ramo embopara uka hae
kuery ojukapaa agu regua. Hae rami agu ijukaar kuery po py ame
859 Ester3,4
r trezentos e trinta mil quilos prata guigua, ndee huvixa mbaemo remo
poraty pyguar ae hei.
10 Hae ramo huvixa oku gui ku regua omboi vy ome Hamedata ray
Ham, Agague ramymino hae judeu kuery rovaigua oiko vae pe.a 11 Hae
vy aipoei ixupe:
Hae vae prata ma ndepo py ae topyta, judeu kuery hae rami ae avi.
Hae kuery re ma reikuaa rami ejapo.
pegua yvy hae javi rupi omondouka judeu kuery omomba, ojukapa hae
omokanhymba vyvoi agu regua, kunumigue hae tujakue, kyrguei
hae kunhague guive. Pete ra pyve ojukapa agu, doze jaxya adar epy
vae treze araa py, hae gui imbae rei-reikue oipeapa agu guive. 14 Hae
vae ayvu oguerova avi pete-te yvy re lei ojapo pyre ogueroayvua
agu. Hae vy oguerova vaekue ma hae javi regua pe omondouka, hae
vae ra pyguar oiko katu pav agu. 15 Hae gui ma ayvu reraa kuery
huvixa ojapo uka vaekue oikuaa vy ojeoi pojava. Hae ramo Sus tet py
omombeua oo yvateve vae o vae rupi. Huvixa hae Ham ma oyu agu
py oguapy okuapy, hae r Sus tet rupi ma onhemondyipa rei okuapy.
4 Hae
nunga hae javi Mordecai oendu vy omondoro oao hae ajukue
1
rupi ma avave rei ndaevei oike agu voxa vaikue guigua py onhemonde
reve. 3 Hae gui yvy mboae-mboae rupi huvixa ijayvuague hae lei ojapo
vaekue omombeua rupi judeu kuery ipya vai ete okuapy, okaru e re
ikuai, ojaeo hae hexay vaipa reve. Mbovy rei e tanhimbu ry onheno
okuapy voxa vaikue guigua py onhemonde reve.
4 Hae gui Ester oa py hembiguai kunhague hae eunuco kuery ou vy
ixupe omombeu okuapy Mordecai oikoa hae javi. Hae nunga huvixa
rayxy oendu vy ndaevei etea oendu. Hae vy ajukue mboae omondouka
a
3.10 Ku regua omboi vy Ham pe ome guery rupi ojapo uka agu.
Ester4,5 860
hexe oiko vaekue hae javi, huvixa pe Ham prata ome vy judeu kuery
omomba agu re ijayvuague guive omombeu. 8 Ixupe ome avi ipara
oguerova pyre Sus tet rupi ogueraa uka pyre, judeu kuery omombaa
agu regua, Ester pe hembiguai oexa uka vy oikuaa avi agu, hae ju
huvixa oa py oo vy omboaxy agu re ojerure agu, henonde py guetar
kuery re ojerure agu.
9 Ester oa py Hataque ojevy vy omombeupa Mordecai ijayvuague hae
javi. 10 Hae ramo Hataque pe Ester ombovai vy aipoei uka Mordecai pe:
11 Hae rami avi huvixa rembiguai kuery hae javi, hae ijyvy ikuai
vae regua oikuaa pav ava e vy kunha te hae ae rive opy jao py
huvixa pe ojexa uka vy oike vae rei, hae vae peguar petei ayvu o,
ojukaa agu, xapya rei ixupe huvixa opo pygua ouro guigua omokuave
e vy, oikove agu. Hae gui xee ma kovae jaxy hae javi re huvixa
naxereno teri oa py aa agu hei. 12 Hae rami Ester ijayvuague ma
Mordecai pe ju omombeua.
13 Hae ramo imombeua kuery pe Mordecai ombovai Ester pe
omombeu agu:
Hae rami avi huvixa ro py ndee reiko vaeri exa eme ndee anhoi
reo jepe agu re, ore judeu kuery mboae orejukapaa te. 14 Mbaeta hae
rami ete oiko taa ra rekyrir ri ramo amboae henda gui ju r oiko judeu
kuery pytyvar hae heraa jepear. Hae r ndee ma rekanhy r nderu
ro pygua kuery hae javi reve. Xapya rei nhi hae rami agu ae nemoa
rakae huvixa rayxyr hei uka.
15 Hae rami r Ester ju aipoei uka Mordecai pe:
16 Tereo havy, emboatypa judeu kuery Sus tet py ikuai vae hae
javi.
5 Mboapy
araa py Ester onhemoatyr vy oao porgueve py
1
Pejapo havy Ham ojapura agu rami, Ester oipota vae rei rojapo
agu hei.
Hae gui huvixa hae Ham ova ngaru tuvixa vae Ester oguereko katu
vaekue py. 6 Vinho oyu okuapya py huvixa oporandu Ester pe:
xemboaxy ramo, hae aipota vae ojapoa agu ndevy haeve ri ramo tove
ko ramo ju tereva Ham reve ngaru areko katu agu py. Hae ramo
mae ma rombovai r, xeruvixa hei.
9 Hae vae rave Ham ojepea ovy ovyaa onhenhandu reve. Hae rami te
Ham ojejoko vy ngoo katy oo. Hae vy oir kuery oeno ukapa, guayxy Zeres
guive. 11 Hae kuery reve Ham ijayvu iporiau ea re, guay kuery heta ikuaia
re, opa mbae py huvixa omboete ukaague re, hae huvixa rembiguai kuery
yvatekueve mboae ry omboyvateveague re guive. 12 Hae vy aipoeive ju:
6 Hae
vae pyvy ma huvixa ndokei re oiko. Hae rami vy kuaxia
1
ogueroayvua. 2 Hae vae kuaxia para re ojou Bigt hae Teres ojapo vaixea
Mordecai oikuaa ukaague. Mbaeta hae vae mokove eunuco huvixa rok
rara kuery vae regua ae huvixa Assuero ojukaxe te vaekue.
3 Hae gui ma huvixa oporandu:
Ham rima oka py hia hei. Hae ramo huvixa aipoei oike agu.
6 Ham oike ma ramo huvixa oporandu ixupe:
vae ae tome ijao hae kavaju ixupe, tomonhemonde avi ndee xeruvixa
remboete ukaxe vae. Hae gui ma kavaju ry togueraa tet rupi tape
ikuai vae rupi, hae henonde rupi tomombeu herekovy: Hae rami ae
ojapoa ava huvixa omboete ukaxe vae pe, tei hei.
10 Hae ramo huvixa aipoei Ham pe:
vy onha ovy ngoo katy. Ndaevei ete reve oak onhovmba ovy. 13 Hae gui
ma guayxy Zeres pe omombeu oiko vaekue hae javi, oir kuery pe guive.
Hae ramo ir kuery hiaranduve vae tayxy Zeres reve aipoei okuapy ixupe:
Hae gui ma Mordecai renonde nemoyvyia ma. Judeu kuery regua
oiko ramo nandepoakai r hexe. Hae rami rgue py anhet henonde py
nemoyvyi ete r hei.
863 Ester6,7
7 Hae
gui ma huvixa oguerova Ham guayxy Ester reve oyu
1
ngoka py o vae katy. Hae r Ham ma opy opyta huvixa rayxy Ester
pe ojerure agu guekover re, mbaeta oikuaa huvixa ombopaga agu re
onhembopya maa. 8 Hae gui yvotyty ngoka py o vae gui huvixa oike ju
ramo opy vinho oyu okuapyague py, hae vae jave tenda Ester oa ry
Ham hoa rae. Hae nunga huvixa oexa vy aipoei:
Pevae tavy omoangeko teve rae xerayxy Ester xerenonde, xero py
ae?
Huvixa hae rami ijayvu ramove onhova Ham rova.
9 Hae ramo pete huvixa rembiguai eunuco regua Harbona hery vae
aipoei:
Ham ro katyi ko hia pete jojyryvipya rendar ojapo vaekue
vinte e dois metros yvatea vae, hae vae py huvixa reraa jepeare
Mordecai ojyryvipy agu ojapo uka vaekue hei.
Hae ramo huvixa aipoei:
Ester7,8 864
ojyryvipy agu Ham ojuka uka vaekue py ae ojuka okuapy. Hae ramo
mae ma huvixa noenduvei opoxyague.
8 Hae
vae rave judeu kuery rovaigua Ham rogue huvixa Assuero
1
ome guayxy Ester pe. Mordecai avi oguerua huvixa renonde py,
huvixa pe Ester hetar ae oikoa omombeu rire. 2 Hae ramo huvixa oku
Mordecai pe:
Hae gui ma Ham judeu kuery ojukapaxe ramo Ester pe xee
amboaxa ma hogue, ajyryvipy uka guive imoamy. 8 A ma pembopara
avi havy judeu kuery pe. Xee penderuvixa rery rupi pembopara peikuaa
rami ae. Hae gui pemboja avi xeku regua py xerery remo reve. Mbaeta
huvixa rery rupi pembopara vy iku regua py pemboja rire imbovaipa
rive pyr e ae opyta hei.
9 Hae ramove oeno huvixa rembiguai kuaxia mboparaaty kuery,
mboapy jaxya siv epy vae hae vinte e trs araa py. Hae vy Mordecai
ijayvua hae javi rami ombopara okuapy judeu kuery pe, opena vae
hae huvixa kuery pe guive, hae yvy mboae ndia hae Etipia rupi
yvatekueve opena vae kuery pe. Cento e vinte e sete yvy re opena vae
kuery pe ombopara pete-te regua ayvu py, pete-te regua oendu kuaa
agu rami. Judeu kuery pe voi hae rami ae avi ombopara hae kuery
ayvu py, oendu kuaa agu rami. 10 Huvixa Assuero rery rupi ombopara,
rupi judeu kuery ikuai vae pe huvixa po rami ojapo uka, onomba
865 Ester8,9
okuapy vy guekove oepya rupi joe opu agu. Hae kuery re, kyrgue
e vy kunhague re hae vae yvy regua amongue tembiporu reve ou vae
rei tema judeu kuery haeve ojuka agu. Omomba r okanhymba vyvoi
agu rami, oipeapa r guive imbae rei-reikue. 12 Pete ra pyve hae
nunga ojapo r okuapy yvy huvixa Assuero openaa hae javi rupi, doze
jaxya adar epy vae hae treze araa py. 13 Hae vae kuaxia lei ombopara
pyre oa ma yvy ikuai vae hae javi rupi ogueroayvu pav agu. Hae
javi regua kuery pe ogueraa, hae vae ra pyguar judeu kuery oiko katu
agu, ngovaigua kuery re opu okuapy agu. 14 Hae rami vy ayvu reraa
iporve vae yva rami hovy hae xi rei vae py. Inhak re ma ak regua
tuvixave vae ouro guigua o. Imanto-r ma omo ajukue xi ipereri vae
prpura revegua. Hae ramo Sus tet rupi ovyapa okuapy. 16 Hae rami
rupi huvixa ayvu oikuaa ukaa py rei tema judeu kuery ovya vaipa okuapy,
joguerovya, ngaru guive ojapo. Hae gui yvy regua kuery heta avi judeu
rami onhemoingo, judeu kuery gui okyjea anho oendu okuapy vy.
9 Hae
gui doze jaxya adar epy vae hae treze araa py ma ojeupity
1
huvixa Assuero openaa yvy hae javi rupi judeu kuery ikuai vae guekoa
tet nhav rupi onomba okuapy imombaxea kuery omomba agu.
Avave rei ndojoko kuaai, mbaeta yvy regua hae javi oendu okuapy okyje
reia anho. 3 Hae gui yvy hae javi pygua yvatekueve, opena vae hae
huvixa kuery huvixave omo vaekue hae javi ma oipytyv okuapy judeu
kuery, Mordecai gui okyjepa vy. 4 Mbaeta Mordecai ma huvixa ro pygua
kuery gui yvateve vae oiko, yvy hae javi rupi oikuaa guive. Hae rami vy
ipoakave ovy tema r.
5 Hae rami py judeu kuery oitypa ngovaigua kuery. Kyxe py ojukapa,
judeu rovaigua Hamedata ray Ham ray kuery dez ikuai vaekue. Hae
r hae kuery mbae rei-reikue re ma ndopokoi.
Ester9 866
Hae rami r xeruvixa, xapya rei rejou por ramo tove Sus tet
py judeu kuery ikuai vae ko r ju taikuai a guar re ndeayvuague
rami. Hae r Ham ray kuery dez ikuai vaekue retekue ma tombovavaa
imoiny jojyryvipya rendar ojapo pyre re hei.
14 Hae ramo huvixa aipoei hae rami ae tojapoa. Hae ramo Sus
tet py oikuaa ukapaa. Hae gui Ham ray kuery dez vaekue retekue
ombovavaa imoiny. 15 Hae gui jaxya adar epy vae hae catorze araa py
epy vae re oiko treze araa py. Hae gui catorze araa py ma opytuupa
okuapy. Hae vae ra ojapo okuapy ngaru ovya agu. 18 Hae r Sus tet
py judeu kuery ikuai vae ma hae vae jaxy re treze hae catorze araa py
ju onhemboaty okuapy. Hae vae kuery ma quinze araa py opytuu vy
ojapo ngaru ovya agu. 19 Hae rami ae avi judeu kuery teti ikora e
vae py ikuai vae ma jaxy adar epy vae re catorze araa py ae avi ojapo
ngaru ovya okuapy vy. Hae vae ra ngaru ojapoa gui tembiu ogueraa
vy joupe-upe ombojao okuapy.
20 Hae nunga Mordecai ombopara vy kuaxia omondouka huvixa
Assuero openaa yvy hae javi rupi judeu kuery ikuai vae pe, haei rupi
hae mombyry rupi ikuai vae pe guive. 21 Hae kuery rekor ombopara
maeta nhav jaxy adar epy vae re catorze araa py ngaru ojapo agu
quinze araa peve, 22 hae vae ra py ae ngovaigua kuery gui oo jepepa
rire. Hae vae jaxy re ma iporiaupa okuapyague gui judeu kuery ovyaa
rupi ju ikuai, ojaeopa reiague gui ngaru py ju ovya okuapy. Hae nunga
rupi hae oeja ovya reve ngaru ojapo okuapy agu, hae ngarua gui
tembiu ogueraa vy joupe-upe ome agu, iporiaukuei pe guive.
23 Hae ramo judeu kuery ojou por okuapy guekor vaekue py ae hae
rami ikuai agu, Mordecai ojapo ukaague rami vy. 24 Mbaeta hae vae
867 Ester9,10
vae rami. Mbaeta hae vae kuaxia para re oa rami hae nunga hae javi
oiko r hae kuery oexa okuapy. 27 Hae rami rire judeu kuery guekor
ojou por okuapy hae vae moko ra ojeupity nhav hae rami ikuai
agu hexarai e re, hamymino kuery hae onhemoir vae kuery hae
javi peguar. Hae rami vy ojee omo ombopara pyre oa rami ikuai agu,
maeta nhav oaangaague ra ojeupity jave. 28 Hae rami vy hamymino
kuaxia para ogueraa uka cento e vinte e sete yvy huvixa Assuero openaa
hae javi rupi. Ombovya agu ombopara ombopya guaxua rupi. 31 Hae
py Purim ra re mar rami pa hae kuery ikuai agu Ester ae ojapo uka,
kuaxia re ombopara vy.
10 Hae
nunga oikopa ma rire huvixa Assuero ojapo hae vae
1
yvy hae ye rembe rupi ikuai vae hae javi ixupe opaga agu.
2 Hae gui ove rei tema huvixa Assuero rekokue regua. Hae rami avi
Assuero rembiguai yvateve vae oiko. Judeu kuery voi omboete vaipa,
hetar kuery hae javi omboetepa okuapy, mbaeta hae kuery pe
mbaemo por ojapoa rupi anho oiko, hae kuery ikuai por agu re
onhea oikovy guive.
J rekokue oa
J rekokue oa
J ma pete ava iporayvu vae, iporiaukue vae, Nhanderuete re ojerovia ete
vae hae ovyaa rupi tema oiko vae. Hae gui Nhanderuete pe Satans ojerure
J oeko a agu re, anhet ri Nhanderuete pe oikoa oexaxe vy. Hae ramo
Nhanderuete oeko a uka. Hae rami r J mbaemo oguereko vae opa vyvoi,
tay kuery omanomba xapya, hae J re ae ou ai vaikue imbojexavaiar.
Hae ramo J opu vy omondoro oao, onhop oak hae ipukupa oupy yvy
rupi. Nhanderuete omboete vy aipoei: Xepire rei reve aikoi vaekue hai rye
gui, hae xepire rei reve ju r aa. Senhor ma mbaemo mea, hae oipea vaer
avi oiko. Taimaendua pora Senhor rery re! hei. Hae nunga hae javi py
J ndojejavyi, ne ndaijayvui Nhanderuete haevea rami joguerekoa rami
(1.2022).
Hae gui ma ou J ir kuery mboapy ikuai vae. Oa py opyta are rire hexeve
jogueroayvu okuapy ojexavaia re. Hae kuery oikuaa rami te J gueko vaia re
oiko axy. Hae r J ma Xereko por vae hei, ndoikuaai guive mbae re pa
haxy vae Nhanderuete ombouague. Amongue py Nhanderuete reko re ijayvu
ndovyaia rupi, ndoikuaai rei vy.
Hae gui opaa py ma Nhanderuete ombovai vy oexa uka pav gui ipoakapave
hae hiaranduve vaea. Hae ramo J ndaevei ramo vy aipoei: Anhet ri aikuaa
vy e xeayvu vaekue, mbaemo xevy pe ipor vaipa hae aikuaa vaer e re
anho, hei (42.3b). Hae rami rire jypy guare gui Nhanderuete omoingo porve
J.
1 Oiko
pete ava Uz yvy pygua, J hery vae. Hae vae ava ma anhet
1
rupi ipya hae heko por vae. Nhanderuete renonde ojererokyjea rupi
vy mbaemo vai gui ojepea kuerei vae. 2 Sete guay hae mboapy guajy kuery
oguereko. 3 Hymba kuery ma sete mil vexai, trs mil camelo, quinhentos toro
meme hae quinhentos mburikai. Ixupe ombaeapo vae kuery voi mbovy rei
e ikuai. Hae rami vy kuaray oua katy ikuai vae gui oguerekopave vae oiko.
4 Tay kuery ma pete-te ro rupi ojeoi r jorire-rire ngaru ojapo agu.
Hae rami vy mboapy gueindy kuery oeno kuerei r hae kuery reve
868
869 J1
okaru hae oyu agu. 5 Hae kuery okarupa ma nhav J guay kuery
renonde ojexa uka agu. Hae kuery reve anha voi ou.a 7 Hae ramo
Rexa pota pa xerembiguai J re? Mbaeta yvy re jipoi avave rei hae
vae ramigua anhet rupi ipya hae heko por vae, Nguuete renonde
ojererokyjea rupi vy mbaemo vai gui ojepea vae hei.
9 Hae ramo anha aipoei Senhor pe:
vae re guive. Hae rami vy opo py ojapo vae rei remoingo por, hae
rejapo mbaemo yvy re oguereko vae hetave ovy agu rami. 11 Hae rami
te emokuave ndepo, hae ixugui eipeapa opa mbae oguereko vae. Hae
rami vy rexa r nerenonde py ijayvu vai r nderovai hei.
12 Hae r Senhor aipoei anha pe:
J ojexavaia py te ndojejavyiague
13 Pete
ra, tay kuery guykey jypygua ro py okaru hae vinho oyu
okuapy. 14 Hae gui J-a py ou pete hembiguai aipoei vae:
Vaka kuery reve yvy roikara, hae kuery katyi rupi mburika kuery
avi okaru jave 15 ore kuery re sabeu kuery ou xapya vy ogueraapa. Hae
rami vy nerembiguai kuery ikuai vaekue ojukapa kyxe py. Xee anhoi aa
jepe, ndevy pe amombeu vy aju hei.
16 Hae vae ijayvu teri reve ou amboae ju. Hae vy aipoei:
Tata Nhanderuete-a guigua yva gui hoa vy oapypa rae vexai hae
nerembiguai kuery ikuai vaekue. Hae vy omomba. Xee anhoi aa jepe,
ndevy pe amombeu vy aju hei.
17 Hae vae ijayvu teri reve ou amboae ju. Hae vy hae vae aipoei:
a
1.6 Nhanderuete ray kuery heia ma hembiguai anjo kuery re ijayvu vy.
J1,2 870
Nderay hae nderajy kuery tujave vae ro py okaru hae vinho oyu
okuapy jave 19 tekoa ea katy gui yvytu at opu ouvy vy oo re ojeapi
jova-jovai katy gui. Hae ramo hae kuery ry hoa ramo omanomba. Xee
anhoi aa jepe, ndevy pe amombeu vy aju hei.
20 Hae ramo J opu vy omondoro oao, onhop oak hae ipukupa
Xepire rei reve aikoi vaekue hai rye gui, hae xepire rei reve ju r
aa. Senhor ma mbaemo mea, hae oipea vaer avi oiko. Taimaendua
pora Senhor rery re! hei. 22 Hae nunga hae javi py J ndojejavyi,
agu, hae anha voi hae kuery reve ou henonde ojexa uka avi agu.
2 Hae ramo Senhor aipoei anha pe:
Magui tu reju?
Anha ombovai Senhor:
Yvy hae javi rupi aikoague gui aju hei.
3 Senhor oporandu anha pe:
Rexa pota pa xerembiguai J re? Mbaeta yvy re jipoi avave rei hae
vae ramigua anhet rupi ipya hae heko por vae, Nguuete renonde
ojererokyjea rupi vy mbaemo vai gui ojepea vae. Hae ma o at haevea
rami oikoa py, hovai apu vy amomba rive agu rami ndee xeapoxe te
hei.
4 Hae ramo anha aipoei Senhor pe:
Opire hae javii havy tome, mbaeta avakue opa mbae oguereko
vae ome r guekove rekovia. 5 Ekuaveve ju havy, ikgue hae hoo re
mbyte guive ijapyte peve. 8 Hae ramo J oguapy oiny tanhimbu ry, hae
Oikuaa ve rei vae rami ndeayvu. Nhanderuete gui ipor vae anho
ri tyy jajopy r, hae r ipor e vae ma ndajajopyi avi r teve? hei.
Hae ramia hae javi py J ndojejavyi oayvu py.
871 J2,3
11Hae
gui ma mboapy J ir kuery mbaemo vai hexe oikoague oendu
vy pete-te ou guekoa gui: Tem pygua Elifaz, Sua pygua Bildade hae
Naam pygua Zofar. Hae vae kuery jogueroayvu vy J oa katy jogueru
omombaraete hae ombopya por agu. 12 Mombyry rupi teri hae kuery
oma jogueru vy ndoexa kuaai okuapy. Hae rami vy onhendu rat hae
ojaeo okuapy. Hae vy pete-te oao puku omondoro, hae yvate rami
oak ry rupi omombo-mombo yvy kui. 13 Hae rami vy hexeve oguapy
okuapy yvy py. Sete ra hae sete pyt re ikuai vaeri peteve hexeve
ndaijayvui pete ayvu py ma voi, haxy ete vae oendua oexa vy.
rire,
vixo vaikue ye rupigua momy kuaa kuery ae.
9 T, hae vae pyt jaxy-tata ko mbijar ndojekuaai vae rire,
Mbae re tu o ik xemokambuar?
13 Mbaeta hae vae ndoikoi vae rire a apytuu por rei rgue.
e re?
Mbaeta Nhanderuete ojoko r joa katy gui e-e.
24 Mbae re tu xee hau vaer rgue py ajou xepytu at agu,
b
3.126 J ndoikuaai rakae mbae re pa ojexavaia. Hae rami vy ndovyaia rupi ijayvu
Nhanderuete re. Hae gui opaa py Nhanderuete ijayvu ixupe omoarandua rupi, captulo 38
guive 40 peve, hae r J ma ndaevei ramo hae rami ijayvuague re.
873 J4,5
Hae rami vy ojapo xea xerete rupi ikuai vae opumba agu
rami.
16 Hae vae opyta hoamy vaeri ndaexa kuaai hova.
Pete mbae rive ojekuaa aexaa py.
Jypy nonhendui mbaeve. Hae gui ma aendu pete aipoei vae:
17 Imar vae kuery ndau heko por r Nhanderuete renonde?
Mbaeta guembiguai anjo kuery re eteve voi oikuaa teko vai oa.
19 Hae r yapo guigua py hoo vae re katuve ma.
rive r,
juu mbyte rupi henho vaekue voi oipeapa r.
Hae mbaemo oguereko vaekue ma oikuaa pota rei vae kuery
omokanhymba r.
6 Mbaeta teko axy ma yvykui gui rive ndoikoi,
gui,
ipoakave vae po gui ogueraa jepe r ojexavai vae.
16 Hae rami r o r iporiaukuei oar okuapy agu,
5.13 1Corntios3.19
c
875 J5,6
por agu,
mymba yvy regua voi ndereve ikuai r pete rami.
24 Reikuaa r ndero py mbya por oa,
Ejapyxaka ndee voi, hae nunga re eikuaa pota avi reiko por agu
hei.
rgue.
Hae nunga rupi ae xevai reve xeayvu vaekue.
4 Mbaeta Ipoakapave vae ma guembiporu huy py xenhyvmba,
Mbaer tu aikove riae ta, amano agu rami tema aiko vy?
12 Xembaraetea ndau ita rami hat vae?
pendekuai.
Mbaeta ajexavai r pexa vy penhemondyipa rive.
22 Xee ndau aipoae: Peme ke mbaemo xevy, hae teve?
pete ndaekorvei vae yvytu pe rive ijayvu vae rami xeayvu rire?
27 Tyre kuery re teve pexa r xortea,
Nhanderuete pe J ijayvuague
re,
hae pyt aiko axy agu omea avi.
4 Anheno vy aipoae: Mbovy hora ndau haeve r avy ju agu?
rekokue re,
eikuaa pota neramo kuery ikuaiague re.
9 Mbaeta nhande ma kueive guare jaiko vy mbaeve ndajaikuaai.
Mbaeta heko vai vae kuery mbaemo oar okuapy vae opa rive
r.
14 Hae kuery o at merami te opa xapya r,
ma a.
Hae gui anhemboeko porxe ri ramo Mavae tu xereno? hei
r.
20 Xee ma heko por vae aiko vae rire te xeayvu py ae rive rgue
ndajeayvuveikue py aiko,
ne xerekove re ae ma voi napenai.
22 Xevy pe ma opa mbae petei rami meme merami.
Hae rami e vae rire xee ambovai rgue oremboayvu agu katy
rojoguerua rupi ma voi.
33 Ndoikoi orembyte
A ma xemombaxe ju.
9 Nemaendua ke yapo gui rive xeapoague re.
rami.
Hae vy xerovai rexa uka ju r ndepoakapaa.
17 Rembou ju r xerovai ijayvu vaer,
vae?
Mburikai yvy rupigua ray ava ojeapo kuaa ramo mae hae
nunga haeve.
13 Xapya rei nekurax rerova vy
ndoguerekoi vy,
ojapo r okau vae rami hoa-oa ojeoivy agu rami.
ukaxe vy?
Pemboete ukaxe vy ri ndau pendeayvu ta apu rupi?
8 Ixupe vy ae ndau peikuaa potaa py pete peayvuve ta joegui?
f
13.14 Apy ma ndojeayvuveikue py J ijayvu.
887 J14
Avave rei.
5 Hae kuery ikuai agu ra reipapa ma voi imoiny,
vae re,
hae rejapoxe nomboeteavei agu rami.
5 Mbaeta ndereko vaia rupi ae ndeayvu,
Hae kuery re hae nunga ipoaka re, huvixave joe opu agu
oiko katu por vaekue rami,
25 Nhanderuete rovai opo oupi rire,
vai,
nhombotavy agu rive opya re omo rire hei.
Hae rami vy ojejavy e vae kuery opu r heko vai vae rovai.
9 Hae rami te heko por vae kuery oo tema r guape rupi ae,
ipo kya e vae kuery imbaraeteve r ojeoivy.
10 Hae gui pe kuery hae javi pejevy, peju ju kyv katy.
Hae vy aipo peje: Pyt teri te hendy vae ova raii ma, peje
rive.
13 Hae r xee ma xenhono pora agu py ar xeror,
19 Haeramo J ombovai:
1
g
19.6 J ma Nhanderuete xemoingo axy hei vaeri oayvu hae oguerovya (2.36).
J19 894
Xekuaa vae kuery voi ojepeapa xegui, xerexa vaety e rami rive.
14 Xeretar kuery xerejapa ojeoivy,
Aexaxe ete r
xekurax naimbaraetevei ma xeryepy py.
28 Xapya rei aipopeje r: Mar rami r tu romoingo axy?
29 pejererokyje
ikyxe gui,
mbaeta xere pendeayvua re ou r ipoxya,
pendere oikuaa pota vaer oikoa peikuaa agu hei.
hae r ndojouavei r.
Omonhaa r imondovy pyvy mbaemo oexa pyre rami.
9 Hexaare kuery ndoexavei ma r,
inhapek ae ju ojuka r.
17 Hae kuery ndoguerovyai r yaki oexa vy,
Tembiu rgue py hae nunga anho ombou r oky rami hae kuery
ry.
24 Tembiporu ferro guigua gui hae kuery ojava te
21 Haeramo J ombovai:
1
ou.
Xevy pe ndaevei ae heko vai vae kuery onhemongetaa rami aiko
agu!
17 Mbovykue tu heko vai vae kuery rataendy omboguea?
r,
ogueraa jepea r poxya ra gui, hei r.
31 Mavae tu omboayvu r hae kuery ikuaia re?
katy,
hae onhono porague re openaa r.
33 Hae kuery rupa ry yvy itui vae ndaipoyi r,
pendeayvu rive?
Pembovaia hae javi re ma apu anho o hei.
ouro Ofir guigua rereko te yaki rupi ita ikuai vae mbyte rupi
remombo ri ramo,
25 hae ramo Ipoakapa vae ae r ndevygua oiko
mavae r tu ojoko?
Mbaeta hae ojapoxe vy ojapo re.
14 Hae rami vy ojapopa avi r xerekor re ijayvuague.
agu ra?
Mbae re tu oikuaa vae kuery ndoikuaai hae vae ra?
2 Mbaeta ikuai yvy markaa oguerova rive vae,
ea rupigua rami,
iporiaukuei voi yvy joja reia rupi oeka r ojeoivy hou vaer.
Hae rami vy re ojou tembiu ojeupe hae guay kuery pe.
6 Heko vai vae mbaety py omono r mbaemo aju,
onhe py.
Hae rami te hae nunga re Nhanderuete ndoikuaa potai merami.
13 Hae r heko vai vae ma hendy vae rovaigua ikuai,
yxyrya py.
Yvy re hae kuery pegua o vae ma ayvu vaipy anho.
Ndoovei r tape uvaty katy oo vae rupi ombaeapo agu.
19 Ipirua hae haku ma yroy omboyku-a rami avi
renonde?
Mbaexa tu kunha gui ituii vaekue oiko r ikya e vae?
903 J2527
xerovai opu vae kuery ma haevea rami ikuai vae rami topa.
8 Mbaeta ojerovia e vae kuery ma mbae tu o oar agu,
hekove ojayaa,
hae inhe Nhanderuete oipea r guar?
9 Hae kuery ry teko axy ou ramo
re,
hae vy yvyty ikuai vae oipea r iguy peve.
10 Ombokua r ita rupi
hae hendy vae xerereko heravy ramo pyt rupi ete aguata aikovy
vaekue.
4 Hae jave ma xerexa aikovy vaekue,
xero ry rupi Nhanderuete xerayvua oexa uka r.
5 Hae jave ma Ipoakapa vae oiko teri xereve,
hae itaova gui yaki oxyry vae rami azeite oxyry oiny jave.
7 Tet kora rok katy aa,
xee ajapo avi vaekue imeve vae kuery okurax py ovya agu
rami.
14 Xejee amo vaekue teko por,
vaekue,
hae kuery ra gui xee araa jepe vaekue omok ta vae.
18 Xee aipoae vaekue: Xero py ae r amano,
amboetave r xera ita kui rami.
19 Xee aiko r yy peve yvyra rapo ovy vae rami,
agu,
xeayvua oendua rupi okyrir pav vaekue.
22 Xee xeayvupa ma r naxembovai kuaai vaekue.
reve,
huvixave oxondaro kuery mbyte o vae rami,
hae ojaeo vae kuery mbopya pora rami ajoguereko vaekue.
J30 908
J iporiaua oguerojaeoague
imaenduapy e regua,
ijyvy gui omoxmba pyre.
9 Hae r a ma hae kuery xembojaru rei okuapy,
Xembojexavaia ra ou ma xere.
17 Pyvy xekgue humba hae ovapa vae ramigua aendu,
909 J30,31
r teve,
ojexavaia gui ndojapukai rati r teve ipytyvar pe?
25 Xee ndajaeoi vaekue teve ojexavai vae re,
vai vy,
hae mimby amonhe rgue py ojaeo vae rami anhendu.
hae xea katygua rok py ama mbeguea rupi aiko vae rire,
10 hae ramo xerayxy tojapo tembiu amboae ava pe,
te
tyre rovai xepo aupi vae rire,
22 hae rami ri ramo toa rive xeaxiy kgue,
ndaxerekorvei rgue,
hexaka rive xee ndaropoakai rgue.
24 Xapya rei ouro re rive ajerovia vy
911 J31,32
apaga e re,
hae ijopyar vaekue amomba vae rire,
40 hae rami ri ramo trigo rgue py juu rive toiko xevy,
hae kuery nombovai kuaavei vaeri J rovai tema ijayvu rire. 4 Hae gui
Eli ma J gui kunumive vae vy oar ranhe ixupe ijayvu agu. 5 Hae
rami avi mboapy avakue nombovai kuaaveia Eli oexa vy ivaive oiny.
20 Hae
rami vy tove taxeayvu omba ovy agu.
Aipea r xejuru rombovaia rupi xeayvu vy.
21 Xee ma pete rive joegui ayvuvea rupi e r xeayvu,
ne avakue pe ajejou por ukaa rupi e guive.
22 Mbaeta xee ma ajejou por ukaa rupi ndaxeayvu kuaai.
Hae rami e vae rire xemoingoare xereraa voi rgue.
xee rombovai r.
Mbaeta avakue ikuai vae gui Nhanderuete yvateve vae.
13 Mbae re tu ixupe ndeayvu ete vy
Peteve henda py nerenhemombeu pori ri, re?
14 Hae rami rgue py Nhanderuete ma pete rami ijayvu ma vy
rupi,
nhanderopeyi vaipa reve
nhanderupa rupi jake jajupy jave.
J33 914
py,
nhanekgue re haxy nhaendu riae vae py.
20 Hae ramo jajeguaru r tembiu gui,
nhanembaraeteague rami,
nhanekunumi jave jaikoague rami ae ju r jaiko.
26 Hae ramo jajerure r Nhanderuete pe, hae r nhanepytyv r.
35 Eliaipoeive ju:
1
ojapo vai.
Hae ndereko pora ma voi hae rami ae avi avakue ray kuery pe
anho r ojapo por.
9 Hae gui avakue omoingo axya vaipa r hax r,
xemoingoare,
pyvy avya reve aporaei agu ome vae?
11 Hae ma yvy rupi vixo ikuai vae gui nhanderekomboeve vae,
agu,
ojejou por reia rupi ikuai rire.
10 Hae kuery apyxa oipea r omboe agu.
Hae rami vy hae kuery pe ijayvu r heko vaia gui ojeko rerova
agu.
11 Xapya rei hae kuery onhe rendu hae ixupe ju ikuai ramo
16 Hae rami ae ndee voi reiko axya gui Nhanderuete ndepeaxe avi
pete henda tuvixaa py, reiko axy ve agu py,
hae rekaru agu mesa ry tembiu hee vae anho oa py.
17 Hae r ndee ma renhemony heko vai vae kuery reve repaga agu.
mbaeta ndaevei etea oexa uka r haevea rami joguereko vae rovai.
omony r okyr.
12 Hae ramo arai ikuai vae omondouka r
oamba r ojeoivy opa rupi,
yvy jave ry rupi, ijayvuague ojapo agu.
13 Hae nunga hae javi ombou r yvy regua kuery re oma vy,
ova-ova,
e vy Oikuaapa vae rembiapo porgue hae javi?
17 Mavae tu ojapo ndeao raku-a rendu agu rami
kuaray puku-a katy gui yvytu ou r yvy jave rupi okyrirmba rei
oiny jave?
18 Hexeve voi teve ndee yva reipyo kuaa avi yvate rupi,
38 Hae vae rire ma Senhor pete yvytu jere mbyte gui ijayvu vy
1
oporaei okuapy,
hae Nhanderuete ray kuery ikuai vae oguerovya okuapy.
8 Hae mavae tu ok py rami ojoko rakae ye
heia vae,h
hae amop r ijyva jojuka agu oupi vae.
16 Ndee teve reva ma ye ryapy py,
h
38.15 Heko vai vae kuery pegua hendy vae ma pyt ae, pyt rupigua ae ikuai ramo
(24.1617).
923 J38,39
40 J
pe Senhor aipoeive tema:
1
41.11 Romanos11.35
i
927 J41
oja opupu vae gui, e vy jai rogue okai vae gui rami.
21 Ipytua ma omoendy r tapy.
okuapy.
Hae ou xapya ramo ndaekorvei vae rami ikuai.
26 Xapya rei kyxe py omboguaia te mbaeve ndojapoi r,
ne huy guaxu py, huyi e vy huy ete py te.
27 Ferro guigua hae oikuaa r jai rogue pirukue rami rive,
J onhemombeuague
xerembiguai J-a py. Hae vy peapy reve peme r pejejavyague re. Hae
gui xerembiguai J ojerure r pendere, mbaeta hae ojerurea ma aendu
r, penearandua rupi e peikoague re rombopaga e agu. Mbaeta
anhet rupi e pe kuery xemombeu, xerembiguai J rami e hei.
9 Hae ramo Tem pygua Elifaz, Sua pygua Bildade hae Naam pygua
oexa vaety hae javi reve. Hexeve okaru okuapy hoo py. Omboaxy vy
ombopya por okuapy hexe Senhor mbaemo vai ombouague hae javi
gui. Ixupe pete-te ome perta hae ku regua ouro guigua.
12 Hae rami py Senhor omoingo porve J jypy guare gui. Hae ramo
vexai kuery oguerekove ju catorze mil, seis mil camelo, mil toro meme
hae mil mburika. 13 Tay jevy avi sete tay hae mboapy tajy kuery re.
kuery rami ipor vae. Hae ramo hae kuery pe tuu ome mbaemo ikyvy
kuery pe omea ramigua ae.
16 Hae vae rire ma cento e quarenta maet re ju J oiko. Hae rami vy
oexa guay kuery, guay ray hae guajy memby kuery guive, irundykue
ikuaia peve. 17 Hae rire J omano, tujai hae hira mbovy rei e ma vy.
Salmos Israel kuery
oporaeiaty
Salmos Israel kuery oporaeiaty
Salmos ma yma gui oiporua Nhanderuete pe oporaeia rupi. Mbyte rupi peve
huvixa Davi ojapo vaekue, povae guive:
Senhor ma vexai mongarua rami xere opena vae oiko.
Hae ramo xevy pe ndoatai r mbaeve rei (23.1).
Davi omo avi levita kuery Nhanderuete ombojeroviaa rupi oporai vaer. Hae
kuery vae regua ojapove ju salmos. Trs mil maet ma ojapo, salmos hae javi
raii ojapopaa ague. Salmo 80 ma ymave ete, Moiss ojapo vaekue.
Jypy Israel kuery ranhe oiporu rakae salmos Nhanderuete pe oporaia rupi.
Jesus hae hemimboe kuery voi oiporu rakae. Hae gui a ma yvy jave rupi
oiporua, nhande kuery guive.
Salmos ma joo ramigua e-e ikuai. Nhanderuete oguerovyaa o, ixupe
onhepytyv ukaa, ixupe gueko vai oeja vy omombeua, ixupe mbaemo vai oiko
vae re oporandua, ixupe joe ojerurea, ixupe ngovaigua kuery gui ojepy ukaa,
hae o avi ixuguigua re nhomboea. Nhanderuete pe oporaia meme. O avi salmos
Jesus rekor re ijayvu ma voiague, Novo Testamento py ma omombeu porave.
Yvy jave re pendekuai vae,
peroporaei Senhor pevyaa rupi!
Pevyaa rupi Senhor pe ete peiko.
Henonde pejexa uka pejuvy peporaei reve (100.12).
Peporaei Senhor pe!
Haeve hae ipor ete Nhanderuete pe japoraeia.
Jaroporaeia ma ipor ixupe voi (147.1).
Salmo 1
Heko por hae heko vai vae ikuaia re ijayvua
1 Ovya ete r ava heko vai vae kuery nhomongetaa rami ndoikoi,
ojejavypa rei vae ikuaia rupi ndopytai,
ne nhombojaru rei vae kuerya py voi oguapy e vae.
2 Hae rami rgue py Senhor ayvu oguerovya vy
930
931 Salmos1,2
Hae kuery ma mbaemo pire yvytu opa rupi ogueraa vae rami r
okanhy.
5 Hae nunga rupi nhomboayvua ra heko vai vae ndoo jepei r,
Salmo 2
Huvixar Nhanderuete omo vaekue poakaa re ijayvua
1 Mbae re tu yvy regua kuery ipoxypa ri?
Mbae re tu yvy re ikuai vae onhembopya okuapy ovare e vae re?
2 Mbaeta yvy regua huvixa kuery opu okuapy,
d
2.79 Apy Tay omombeu Nguu ixupe aipoeiague (Atos13.33; Hebreus1.5, 5.5;
Apocalipse2.2627, 12.5, 19.1116).
Salmos24 932
10 Hae
nunga rupi huvixa kuery, penheangu ke a,
yvy regua huvixa kuery, pendu ke penemongeta r.
11 Senhor pe ete ke pendekuai pejererokyjea rupi,
peporaei ixupe peryryipa reve.
12 Peayvua rupi pemboete Tay ipoxy e agu,
peikoa gui pekanhy e agu.
Hae rami e r are e re oexa uka r opoxya.
Ovya ete r hexe onhemi vae kuery hae javi.
Salmo 3
Ojexavai te Nhanderuete re ojeroviaa re ijayvua
Mboraeir Davi guay Absalo gui ojava jave py
ombopara vaekue (2Samuel15.130).
1 Senhor, heta pojava vae tyy xerovaigua kuery ikuai!
Aipapapa agu rami e xere opu vae.
2 Heta ete xevy aipoei okuapy vae:
Salmo 4
Oiko axy te Nhanderuete re ojeroviaa re ijayvua
Jogueroporaei vae pe ix vae py ombojoguy reve guar Davi ombopara vaekue.
1 Xeruete xemboeko pora, xembovai ke ajapukai ramo.
Xee ajexavai ramo xemoingo por jevy vaekue.
Xemboaxy jevy ke, hae endu anhemboea.
2 Pe avakue, rakae peve r tu axmba agu rami xeapo pekuapy
Peneakngyta ry pendetui vy
pendepya py penhemongeta, hae pepytuu.e
5 Peme haevea ramigua,
por?
Senhor, ore kuery pe exa uka nderova rexaka.
7 Xepya re ma remo avya agu.
Hae kuery mbaemo ray hae vinho ojou reta vy ovya okuapya
gui
xee avyave.
8 Xepya por reve anheno vyve ake r,
Salmo 5
Heko vai vae kuery gui ogueraa jepe agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe mimby py ombojoguy reve guar Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, ejapyxaka ke xeayvu re,
endu ke xepoa r.
2 Xeruvixa, Xeruete, endu ke ajapukai r.
Ndevy pe ae ajapukai.
3 Senhor, ajeive guive rendu r xeayvua.
4.4 Efsios4.2527
e
Salmos5,6 934
Salmo 6
Nhanderuete omboaxy agu re Davi ojerureague
Jogueroporaei vae pe ix irundy meme vae py ombojoguy
reve guar Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, ndepoxya rupi e ke xemongeta,
ndevaia rupi e xembopaga.
2 Xemboaxy ke Senhor, mbaeta aendu xekangypaa.
f
5.9 Romanos3.920 g
6.8 Mateus7.23; Lucas13.27
935 Salmos6,7
9 Ajapukaiaoendu vy
oikuaa pota ma guive ajerurea re.
10 Hae ramo xerovaigua kuery oxmba hae onhemondyipa r okuapy.
Ojepeapa xapya r oxmba vy.
Salmo 7
Nhanderuete heko por vae kuery oepya re ijayvua
Benjamim regua Cuxe ijayvuague Davi oendu vy Senhor pe oporaeiague.
1 Senhor Xeruete, ndere anhemi vae.
Xerepy ke xerakykue ou vae hae javi gui,
xereraa jepe guive.
2 Hae rami e r xivi rami xereroapa r,
vae rire,
xapya rei xepo py ajejavy,
4 e vy xereve pete rami ikuai por vae pe ajapo vai vae rire
7.9 Apocalipse2.23
h
Salmos7,8 936
ojapoxea,
oguerekoi r nhombotavy agu,
hae gui oikuav r apu.
15 Ojoo puku r yvy,
Salmo 8
Nhanderuete yvatea hae avakue poakaa re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue Uvaa
nhamia heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Senhor, ore kuery Senhor,
yvy jave re nderery ipor ete!
Yva gui voi reikuaa uka ndeyvatevea.
2 Kyrguei hae okambu vae pe reme oporaia agu.
i
8.2 Mateus21.1417 j
8.48 Gnesis1.2628; Hebreus2.59 8.6 1Corntios15.27;
k
Efsios1.22
937 Salmos8,9
Salmo 9
Jarovya ete agu regua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue Tay
omano heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Senhor, ndevy aporaei r xepya hae javi py.
Amombeupa r nerembiapo pora.
2 Avya ndere, roguerovya r.
9.8 Atos17.31
l
Salmos9,10 938
Salmo 10
Heko vai vae kuery hoapa agu re ijayvua ague
1 Senhor, mbae re tu mombyry re?
Mbae re tu rojexavai r nderejekuaa ukai?
2 Mbaeta heko vai vae kuery ma ayvu vaikue-ikue py omoingo axy
r iporiaukuei.
Hae kuery tojejurapa jojopy agu omo vaekue py ae.
3 Mbaeta heko vai vae ovya r oipotapa reia re rive,
hae rami vy nhomboeko vai hae joapo vai agu re anho r ijayvu.m
8 Nhoar r tet yvry jojuka agu.
m
10.7 Romanos3.14
939 Salmos10,11
Salmo 11
Senhor re nhanhemi agu regua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Xee ma Senhor re anhemi vae.
Hae nunga rupi mbaexa tu xenhe pe aipopeje:
Ejava ke yvyty katy guyrai rami.
2 Mbaeta heko vai vae kuery omox ma guyrapa,
n
10.16 Apocalipse11.15
Salmos11,12 940
Salmo 12
Apu gui onhepytyv ukaa ague
Jogueroporaei vae pe ix irundy meme vae py ombojoguy
reve guar Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, orereraa jepe ke!
Mbaeta ndevygua avakue ndoikovei.
Avakue ray kuery mbyte gui okanhymba ma ojeroviapy.
2 Hae ramo anhet rupi e r ijayvu jomeme,
o
11.13 Apy ma huvixave ir kuery oguerokyje vy ixupe ijayvu okuapy hovaigua kuery
ojukaxea gui onha agu re. Hae gui Yvy ytar omo vaekue heia ma huvixa openaa re
ijayvu vy (Salmo 75.3, 82.5). p11.6 Apocalipse20.10, 21.8
941 Salmos1214
Salmo 13
Ojeroviaa rupi ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, rakae peve r tu nderexarai xegui?
Rakae peve r tu xevy pe nderejexa ukavei?
2 Rakae peve r tu ndaevei riae xepya py?
Salmo 14
Salmo 53.16
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Hiarandu e vae ma opya py:
Nhanderuete ndoikoi hei.
Hae kuery opa mar ikuai ojejokoa rupi e.
Ne peteve ma ndoikoi heko por vae.
2 Hae r Senhor ma yva gui oma r avakue ray kuery ikuaia re,
q
14.13 Romanos3.920
Salmos1416 942
Salmo 15
Yva pygua re ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, mar ramigua ndau oiko r ndevygua opy?
Mar ramigua ndau o r ndevygua yvyty ikya e vae py?r
2 Teko por rupi ikuai vae anho,
Salmo 16
Nhanderuete pegua ikya e vae reko re ijayvua
Davi oporaeiague.
1 Xeruete, epena por ke xere,
ndere anhemi rire.
2 Senhor pe aipoae: Ndee ma xe-Senhor.
ikuai axy r.
Hae kuery ruete pe xee namei r tuguy revegua,
ne ndaxeayvui r hery rupi.
r
15.15 Salmo 24.26
943 Salmos16,17
xenhe ovya,
xerete avi opytuu por r.
10 Mbaeta xerekovea nderejai r manoa py,
Salmo 17
Nhanderuete oepy agu re ojerurea ague
Davi onhemboeague.
1 Senhor, endu ke ajerure ramo haevea rami xerereko agu,
eikuaa pota ajapukaia re,
ejapyxaka ajerurea re,
mbaeta ijapu vae juru gui e xeayvu onhendu.
2 Nerenonde gui eikuaa uka xemboeko pora regua.
ajavy e re.
6 Xeruete, xee ajapukai ndevy,
s
16.811 Kovae ayvu rupi Pedro ijayvu Jesus rekokue omombeu vy (Atos2.2236), hae
gui Paulo ju ijayvu (Atos13.3237; 1Corntios15.4).
Salmos17,18 944
ijayvu vaikue-ikue r.
11 A voi orejoko rei okuapy,
Salmo 18
2Samuel22.151
Jogueroporaei vae pe Davi Senhor rembiguai ombopara vaekue. Senhor pe
oporaei Saulo hae hovaigua kuery hae javi po gui oepy ramo. Hae vy aipoei:
1 Senhor xemombaraetea, xee roayvu.
2 Senhor, ndee ma xeitaova.
Ndee ma oo ikorapa vae hae xerepya.
Xeruete ma xeitaova anhemiaty,
mbaemo vai jokoa, xereraa jepea imbaraete vae hae oo
imbaraete ete vae.
3 Senhor ogueroporaeipy vae pe xee ajapukai vy
t
17.15 Omanoague gui onhemboete ju agu re ijayvu (Apocalipse22.4).
945 Salmos18
Overa vy omondyipa.
15 Hae ramo ojekuaa yy rupa peve,
ndaxepyxyryi r.
37 Xerovaigua kuery amonha r aupitypa peve.
Salmo 19
Nhanderuete rembiapo hae ijayvua oguerovyaa ague
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Yva re mbaemo ikuai vae oikuaa uka Nhanderuete hexakmba
vaea,
yvate rupi ikuai vae oikuaa uka r opo py ojapoague.
2 ra nhav oikuaa uka r ara pygua pe,
u
18.49 Romanos15.9 19.16 Romanos1.1825, 10.1618
v
Salmos19,20 948
omombaraete ju r nhanderekove.
Senhor omombeu vae ma ogueroviapy vy
omoarandu r hiarandu ei vae.
8 Senhor nhomboea ma haevea ramigua vy
ombovya r nhanekurax.
Senhor ojapo uka vae ma ikya e vae vy
omoexak r nhanderexa.
9 Senhor renonde jajererokyjea ma ikya e vae,
Salmo 20
Huvixave re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Rejexavaia ra tove Senhor tanembovai.
Jac Ruete rery tandereraa jepe re at agu py.
2 Tombou nderepyar guenda ikya e vae gui.
Salmo 21
Ngovaigua kuery re huvixave ipoaka r oguerovyaa ague
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, nembaraetea re oreruvixave ovya,
reraa jepeague re oporaei.
2 Mbaeta rejapo ma opya py ojapoxe vaekue,
nerendu ei ojapukaia.
3 Mbaeta reayvu vy ipor vae anho reme ixupe.
w
21.8 Apy guive huvixave pe ijayvu.
Salmos21,22 950
Salmo 22
Messias oiko axy rire ipoaka ju agu re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue, Guaxu
ajeivegua heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Xeruete, Xeruete, mbae re tu xereja ri?x
Mbae re tu ajexavaia rupi ajapukai te
mombyry ri repyta xegui xereraa jepe e agu?
2 Xeruete, ra py ajapukai ramo naxembovai,
x
22.131 Kovae salmo hae javi omombeu ma voi Jesus kuruxu re omano jave guar
(Mateus27.3354, Marcos15.2232, Joo19.1730, Filipenses2.511).
951 Salmos22
y
22.12 Bas yvy re ma heta ikuai rakae vaka. Hae r apy ma toro re ete, heko vai vae
kuery re ijayvu. z22.22 Hebreus2.1012
Salmos22,23 952
okuapy.
Yvy re onhono por mbyre hae javi r o guenapy re henonde,
guekove aei re nopena kuaai vaekue.
30 Tamymino kuery voi hae oipotaa rami r ikuai.
Salmo 23
Xere Senhor opena heia
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor ma vexai mongarua rami xere opena vae oiko.b
Hae ramo xevy pe ndoatai r mbaeve rei.
2 Xemombytuu r inony nhundy por py rami.
a
22.25 Anhemboayvuague ajapo r hei vy ma mbaemo mymba ojuka agu re
ijayvuague re imaendua. Hae gui hookue ombojao r guetar kuery pe Nhanderuete
oguerovya okuapy agu (Levtico7.1516). b23.14 Apy ma vexai mongarua re
ombojoja, Nhanderuete nhandere openaa re ijayvu vy (Apocalipse7.1517).
953 Salmos23,24
Salmo 24
Huvixave hexakmba vae ou agu re ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor mbae ae itui yvy hae opa mbae hexe ikuai vae,
yvy regua kuery hae javi guive.d
2 Mbaeta hae onhono rakae ye ry rupi,
c
23.56 Apy ma hoo vae nhomova por vae re ombojoja. Hae vae jave py hoo
vae ipoua kuery omova por vy azeite onhoi vy oikyty r inhak re (Lucas7.46).
d
24.1 1Corntios10.2326 e24.45 Mateus5.8
Salmos25 954
Salmo 25
Nhanderuete pe onhepytyv ukaa ague
Davi ombopara vaekue.
1 Ndere Senhor, aromaendua xenhe.
2 Xeruete, ndere xee ajerovia vae.
guexeve guar ojapo vaekue hae ijayvuague rupi ikuai vae pe.
11 Senhor, nderery remboete ukaa rupi vy
rami,
mbaeta ndee ae xee roar.
22 Xeruete, eraa jepe Israel kuery
Salmo 26
Heko por vae ojapukaia
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, xemboeko por ke,
anhet rupi anho aiko
hae Senhor re ajeroviaa gui ndajepeai rire.
2 Senhor, eikuaa pota ke aikoa re hae xekuaa.
Salmo 27
Nhanderuete reve oikoxea rupi ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor ma xemoexaka hae xereraa jepea oiko.
Mavae gui r tu akyje?
Senhor ma xerekovea onhemi agu.
Mavae gui tu akyje ta?
2 Hae gui joapo vai vaety kuery xere ou vy xemomba agu,
xepya py nanhemondyi r.
Xere anho opumba te ajerovia riae r.
4 Pete regua re tema ajerure Senhor pe,
ndevy ajapukai r.
Xemboaxy hae xembovai.
8 Xepya re amo Xereka ke xereve reiko agu rea.
Senhor xereru r.
11 Senhor, xemboe ke ndeguigua tape rupi aiko agu,
957 Salmos27,28
tape jojaa rupi xerereko xere oma mbegue vae kuery gui.
12 Xemboaxa
eme xerovaigua kuery oipotaa rami xerereko agu.
Mbaeta xerovai opu rei okuapy ayvu rive py,
joapo vai agu re anho nhomongeta vae.
13 Xee ajerovia Senhor porayvua aexa agu
yvy re aikove teri reve.
14 Pear ke Senhor.
Pendekuerai eme, pendepya guaxu
hae pear tema Senhor.
Salmo 28
Oguerovya reve ojerurea
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, ndevy pe ajapukai.
Xeitaova, endu e eme ke xeayvua,
mbaeta naxembovai ramo
yvykua py oguejy vae kuery rami akanhy r.
2 Endu ke xereraa jepe agu re ajapukai ramo,
f
28.4 Mateus16.27; Apocalipse22.12
Salmos2830 958
Salmo 29
Yapu hae overa rupi Nhanderuete ayvu onhendua re ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Nhanderuete ray kuery pendekuai vae, pemboete Senhor,g
perovya Senhor rexaka hae imbaraetea.
2 Pemboete Senhor hery pemboete agu haevea rami.
ojapo r vaka ray rami opo-opo agu rami, vaka kaaguy regua
rami.
7 Senhor ayvu ojapo r tata hendy ovy agu rami.
oitypa r kaaguy.
Hae ramo ixupegua templo py hae javi Ipor ete! hei okuapy.
10 Senhor opena rakae yy ou jave.
Salmo 30
Omano ta ramo ogueraa jepe rire oguerovyaa ague
Mboraeir Davi ombopara vaekue oo guaxu Nhanderuete pe omboaxa jave.
1 Senhor, xee ma romboete r,
g
29.1 Nhanderuete ray kuery heia ma amongue henda py yva pygua anjo kuery pe
ijayvu vy (Salmo 103.20), hae rami e vy ojerovia vae kuery pe (Salmo 82.6, 96.79).
h
29.39 Apy ma omombeu Nhanderuete opoakaa oexa uka vy oky ryapu hae overa
yvytu reve ombou. Hyapu pe Nhanderuete ijayvua hei.
959 Salmos30,31
Salmo 31
Iporiauague gui oguerovyaa ague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, ndere ae anhemi vae.
Taiko eme oxmba rei vae.
Xereraa jepe ke ndereko pora rupi vy.
2 Endu ke ndeapyxa py, xereraa jepe pojava agu.
i
30.7 Xevygua yvyty heia ma opoakaa re ijayvu vy. j
30.11 Ajukue vaikue py hae
kuery onhemonde r ipya vai vy (Mateus11.21).
Salmos31 960
31.5 Kovae ayvu rupi Jesus Cristo ijayvu kuruxu re omano jave (Lucas23.46).
k
961 Salmos31,32
Salmo 32
Ojejavyague omboguepa rire oguerovyaa ague
Mboraeir Davi ombopara vaekue nhanemboe agu.
1 Ovya ete r heko vaiague omboguepaa vae,
ojejavyague ojaoipaa ma ramo.
2 Ovya ete r ava ixupe Senhor Heko vai vae ndei ramo,
l
31.24 1Corntios16.13 m32.12 Romanos4.48 n32.35 Davi ojejavyague hae
onhemombeuague re ijayvua ma 2Samuel11.112.14 py o.
Salmos32,33 962
Salmo 33
Opa mbae moingoare hae opena vae pe oporaeia
1 Pendereko por vae, perovya Senhor!
Anhet rupi ikuai vae ogueroporaeia ma haeve vae.
2 Penemaendua Senhor re ix reta vae reve pembojoguy vy.
guar,
opya re omo vae o r tay jevy-jevy ikuaia peve.
12 Senhor pe Oreruete hei vae regua ma ovya ete r,
vae re,
omboaxy agu oar okuapy vae re.
19 Hae kuery rekovea ogueraa jepe r omanoa gui,
Salmo 34
Peikuaa pota Senhor porayvua re, heia
Abimeleque renonde Davi inhak por ea rami onhemoingo ramo
omox jave oo vy mboraeir ombopara vaekue (1Samuel21.1015).
1 ra nhav xemaendua por r Senhor re.
Ixupe aporaei riae r.
2 Xenhe py voi aporaei r Senhor pe.
q
33.9 Hebreus11.3
Salmos34 964
pejererokyjea rupi,
mbaeta hae rami ikuai vae pe ndoatai r mbaeve rei.
10 Guary ray kueiry ojexavai hae oendu r karuai.
gui,
pendejuru guive pejoko apu gui.
14 Pejepea mbaemo vai gui, ipor vae rupi anho peiko.
Peka pete rami pendekuai agu, penhea hae rami agu re ae.
15 Heko por vae re Senhor oma r oiny,
Hae rami te Senhor ogueraa jepe r hae nunga hae javi gui.
20 Opena r ikgue hae javi re,
r
34.1216 1Pedro3.912 s34.20 Kovae ayvu rami vy Jesus omano jave ikgue
nomopai (Joo19.2837).
965 Salmos34,35
Salmo 35
Hovaigua kuery ombopaga agu re ojerurea ague
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, emoingo axy ke xemoingo axy vae kuery,
epu xere opu vae re.
2 Eru huy jokoa hae nemoa tuvixa vae,
noexavei ma jave.
Hae kuery ae toa nhu nhemi rupi ojapo vaekue py.
Hae vae py ae hoa vy tokanhy.
9 Hae ramo xenhe py xee avya r Senhor re,
t
35.13 Ajukue vaikue py onhemonde r ipya vai vy (Salmo 30.11; Mateus11.21).
Salmos35 966
Hae vy aipoei r:
Jajopy ma, jajopy ma teve!
Mbaemo ojapo r nhanderexa py ae jaexa.
22 Hae rami te ndee Senhor rexa reiny hae kuery ikuaia.
Ejapo eme xere hae kuery ovya rei okuapy agu rami.
25 Hae kuery aipo tei eme opya py:
u
35.19 Joo15.25
967 Salmos35,36
Salmo 36
Avakue reko vaia hae Nhanderuete reko pora re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Davi Senhor rembiguai ombopara vaekue.
1 Heko vai vae pya re ma o heko vaixea anho.
Hae kuery re no Senhor renonde ojererokyje agu.v
2 Mbaeta teko vai ojapo r ojejou por rei agu rami rive.
nhombotavyar.
Hiarandua rupi ve oiko, joupe ndojapo porvei ma
guive.
4 Ngupa py voi opa mbae vai re rive onhembopya.
hae ndereko pora eikuaa uka anhet rupi ipya vae pe.
11 Ojee rive ojerovia vae kuery topyr eme xere,
36.1 Romanos3.18
v
Salmos37 968
Salmo 37
Heko vai vae ovyaa opa voi r heia
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Heko vai vae kuery rexa te eroangeko eme,
ejou vai eme guive joapo vai rei vae oguerekopa ramo.
2 Mbaeta hae kuery ma are re ipiru r nhu rami,
w
37.3 Apy Yvy heia ma ojeupegua kuery pe Nhanderuete oeja vaekue re ijayvu vy.
37.11 Mateus5.5
x
969 Salmos37
karuaia ra te hevyatmba r.
20 Hae r heko vai vae ma okanhymba r.
oma mbegue te
33 Senhor nomboaxai r ipo py,
Salmo 38
Ojejavyague gui ojeko rerovaa rupi ijayvua ague
Mboraeir Davi ombopara vaekue nhomomaendua agu.
1 Senhor, ndepoxya rupi e ke xemongeta,
ndevaia rupi e ke xembopaga.
2 Mbaeta xere nderuy onhexyv ae,
ajekoreague re.
6 Ojeroa rei vae rami anhenhandu naxembaraetevei vy.
xepoaa nerendu ei r.
10 Xekurax ma otyty at xembaraetea opa ramo,
Salmo 39
Imara re ijayvua
Jogueroporaei vae Jedutum pe Davi ombopara vaekue.
1 Xejeupe ae aipoae vaekue: A aiko kuaa pota r
xeayvu py ajejavy e agu.
Amboty r xejuru,
heko vai vae xerenonde ikuai jave hae vaekue.
2 Hae rami vy akyrir, ne ipor vae rupi voi ndaxeayvuvei.
ipuku agu.
Salmos39,40 972
Salmo 40
Salmo 70.15
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Ar Senhor ajerovia ete reve.
Hae ramo xere oikuaa pota vy
oendu xereraa jepe agu re ajapukaia.
2 Hae rami vy xereno yvykua py akanhyague gui,
z
40.68 Hebreus10.510
Salmos40,41 974
16 Hae
r ndereka vae kuery hae javi ma tandererovya oporaei reve.
Rejogueraa jepea oguerovya vae
Senhor imaendua pormby toiko! tei riae okuapy.
17 Hae gui xee ma iporiaukuei, ojexavai reii vae
te xere Senhor opena por.
Ndee ma xepytyvar hae xerepyar.
Xeruete, ndeare eme ke!
Salmo 41
Hovaigua kuery ijayvu reia gui Nhanderuete oepyague re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue.
1 Ovya ete r iporiaukuei mboaxya kuery.
Hae vae kuery Senhor ogueraa jepe r ndaeveia ra.
2 Senhor oepy hae opena por r hekovea re.
a
41.9 Judas rekor re ijayvu ma voi Jesus omboa uka nhemi agu re (Joo13.1830).
975 Salmos41,42
Salmo 42
Nhanderuete ombojeroviaaty py ooxea rami ijayvua ague
Jogueroporaei vae pe Cor ray kuery nhomboe agu ombopara vaekue.
1 Yy oxyry vae gui guaxu oyuxe vae rami
xenhe py xee avi roeka, Xeruete.
2 Xepya py aendu Nhanderuete re ndaevei etea, Nhanderuete oikove
vae re.
Rakae ndau aa r Nhanderuete renonde a agu?
3 Ara py hae pyvy xerexay re anho aiko akaru e re.
b
42.3 Ipya vai oikovy mbaeta yvy mboae re heraa escravo-r, Nhanderuete pegua templo
gui mombyry. Hae py ma ooxea oendu, Nhanderuete ombojeroviaxe vy. c42.5 Apy
Xenhe heia ojeupe ae ijayvu vy.
Salmos4244 976
Salmo 43
Henda ikya e vae py ooxea rami ijayvua ague
1 Xeruete, xemboeko por ke
xere opu vae kuery gui.
Xereraa jepe avakue nhombotavy hae ijapu vae gui.
2 Mbaeta Xeruete, ndere ae anhemi.
Mbae re tu naxepytyvi?
Mbae re tu ajexavai aikovy xerovaigua kuery xeavyky rei r?
3 Emboguejy nerexak hae anhet vae,
Salmo 44
Nhanderuete pe ojepy ukaa ague
Jogueroporaei vae pe Cor ray kuery nhomboe agu ombopara vaekue.
1 Oreruete, oreramo kuery orevy omombeu r
roendu ma oreapyxa py
yma rupi rejapo vaekue, hae kuery ikuai teri jave.
2 Hae jave py ma ndepo py reipeapa rakae yvy regua kuery,
d
44.4 Jac kuery heia ma Israel kuery re ijayvu vy. e44.9 Apy ma ijayvu Nhanderuete
hae kuery re hovaigua kuery ipoaka agu rami oejaague re.
Salmos44,45 978
Salmo 45
Huvixar Nhanderuete omo vae hae hembirekor re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Cor ray kuery nhomboe agu ombopara vaekue.
Mboraei mborayvu regua, Yvoty lrio heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Ayvu por anho o xekurax re.
Huvixave peguar ae kovae mboraei ajapo.
Ombopara por kuaa vae rami r xeayvu.
2 Ndee ma avakue ray kuery ikuai vae gui neporve vae.
f
44.22 Romanos8.36 g
45.35 Apocalipse19.1116 45.67 Hebreus1.89
h
979 Salmos45,46
Salmo 46
Nhanderuete nhanhemiaty imbaraete vae re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Cor ray kuery kunhague oporaei agu ombopara vaekue.
1 Nhanderuete ma nhanhemiaty imbaraete vae oiko,
nhandereraa jepear jajexavai jave nhandeai pyve o vae.
2 Hae nunga rupi ndajakyjei r amboae rami yvy ojeapo te,
i
45.1015 Apy ma huvixave rayxy pe ju ijayvu. j46.23 Lucas21.2528 46.45 Tet
k
Salmo 47
Nhanderuete yvy regua kuery ruvixave pe oporaeia
Jogueroporaei vae pe Cor ray kuery ombopara vaekue.
1 Hae javi regua kuery, pejepopete ke.
Penemaendua Nhanderuete re, pevyaa rupi penhendu.
2 Mbaeta Senhor yvateve ete vae ma omboetevepy,
Salmo 48
Nhanderuete pegua tet re ijayvua
Mboraeir Cor ray kuery ombopara vaekue.
1 Yvate ete vae ma Senhor oiko,
haevea rami jaroporaei
Nhanderuete pegua tet py.
2 Ixupegua yvyty ikya e vae ma yvate ete,
okanhymba.
5 Tet oexa vyve onhemondyipa.
Okyjepa vy onhamba.
6 Hae py ngyje rive ipoaka hae kuery re,
l
47.9 Hae vae jave py xondaro kuery omo r imoiny huy jokoa nguvixa ret kora re,
ixupegua ikuaia oikuaa uka agu (Cntico4.4).
Salmos48,49 982
Salmo 49
Avakue okanhymba agu re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Cor ray kuery ombopara vaekue.
1 Hae javi regua, pendu pota ke povae.
Yvy re pendekoa vae hae javi, pejapyxaka ke.
2 Yvyguei hae yvatekueve,
Xerakykue monha okuapy vae ma teko vai rupi xejoko rei te.
6 Hae kuery ma ombae rei-rei re rive ojerovia,
Salmo 50
Anhet rupi Nhanderuete nhamboete agu regua
Mboraeir Asafe ombopara vaekue.
1 Senhor Nhanderuete Ipoakapa vae ijayvu vy
oenomba r yvy regua kuery kuaray oua katy gui oikea katy
peve ikuai vae.
2 Sio tet iporve ete vae gui
m
50.12 Atos17.2425 n50.14 Peme r perovyaa, heia ma mboraei,
e vy nhandepya hae javi py nhamboetea re ijayvu vy (Hebreus13.15).
o
50.1621 Romanos2.1724
985 Salmos51
Salmo 51
Davi onhemombeu hae ojeko rerovaa rupi ijayvuague
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue, Bate-Seba reve joguerekoague
re profeta Nat ou vy ijayvu jave guare (2Samuel11.112.20).
1 Xeruete, xemboaxy ke ndereko pora rupi.
Opa mbae py renhomboaxya rupi vy emboguepa ke ajejavyague.
2 Xekyao xereko vaia gui,
p
51.4 Romanos3.4 q51.7 Hae kuery reko rami vy sacerdote kuery jokyao vy hissopo
rogue ojopy r mymba ruguy oa. Hae vae py ojejavy vaekue ry omboayvi r oikyao
agu (Levtico14.17; Hebreus9.19). Hae r apy ma Nhanderuete pe ojapukai ipya
oikyao agu.
Salmos51,52 986
Salmo 52
Heko vai vae ombopagaa agu re ijayvua
Jogueroporaei vae pe nhomboe agu Davi ombopara vaekue, Doegue Edom pygua
Saul pe oikuaa uka ramo Abimeleque ro py Davi ovaague (1Samuel22.623).
1 Ava ndepoakapa vae, mbae re tu teko vai ri rejou por?
Mbaeta Nhanderuete porayvua ma opa vaer e.
2 Hae r ndee ma ndeayvu r renhomomba agu re anho.
r
51.17 Mateus5.36; Mateus11.2930; Lucas18.914
987 Salmos5254
Salmo 53
Salmo 14.17
Jogueroporaei vae pe nhomboe agu Davi ombopara
vaekue mbaraka py ombojoguy agu.
1 Opa mar rei heko vae ma opya py ijayvu vy
Ndoikoi rima Nhanderuete hei r.
Hae kuery opa mar r ikuai teko vai ojapo vy.
Ne peteve ma ndoikoi r heko pora rupi.
2 Hae r Nhanderuete ma yva gui oma r avakue ray kuery re,
Salmo 54
Nhanderuete oepy agu re ojapukaia ague
Jogueroporaei vae pe nhomboe agu Davi ombopara vaekue
mbaraka py ombojoguy agu, Zife pygua kuery Saul pe aipoei ramo:
Orerekoa py e teve Davi onhemi? (1Samuel23.19, 26.1).
1 Xeruete,
xereraa jepe ke nderery rupi,
xemboeko por guive ndepoakaa rupi.
Salmo 55
Joapo vai vae kuery omombaa agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe nhomboe agu Davi ombopara
vaekue mbaraka py ombojoguy agu.
1 Xeruete, ejapyxaka ke ajerurea re.
Endu e eme ajapukaia.
2 Eikuaa pota ke xere, embovai xeayvua.
u
55.22 1Pedro5.7 py.
Salmos55,56 990
Salmo 56
Ojexavaia gui ombopya guaxu agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe Apykaxu yvyra mombyrygua rupi ikuai
heia py oporaeia rami oporaei agu Davi ombopara vaekue Gate
tet py filisteu kuery ojopy ramo (1Samuel21.1015).
1 Xeruete, xemboaxy ke,
mbaeta avakue xejukaxe okuapy.
ra pukukue re xemoingo axy xereroa vy.
2 Xere opu vae xejukaxe okuapy.
ajerovia r ndere.
4 Nhanderuete re ajerovia, ijayvua arovya guive.
Nhanderuete re ajerovia vy
ndakyjei r mbaeve gui.
Mbae r tu imar vae ojapo kuaa xere?
5 ra pukukue re hae kuery omombeu r xeayvukue ramigua.
Salmo 57
Salmo 57.711
Salmo 108.15
Jogueroporaei vae pe Xemomba eme ke heia py oporaeia
rami oporaei agu Davi ombopara vaekue, Saul gui ojava
vy itakua py onhemi jave (1Samuel24.17).
1 Xeruete, xemboaxy ke.
Xemboaxy mbaeta ndere ae xerekovea anhomi.
Ndepepo py anhemi,
mbaemo vai oiko vae oaxapa peve.
2 Ajapukai Nhanderuete Yvate ete vae pe,
xekurax o at.
Aporaei vy roguerovya r.
8 Xenhe, evy ke!
11 Xeruete,
enhemboyvate yva ryve rupi.
Yvy jave re tojekuaa nerexaka.
Salmo 58
Heko vai vae kuery renonder re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue Xemomba
eme ke heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Pe joe pepena vae, haevea rami teve pendeayvu?
Anhet rupi ri ndau peikuaa pota avakue ray kuery re?
2 Any teve.
hae kyri vae ixy oityi vaekue rami kuaray oexa e re taikuai.
9 Juuy okai vyvoi vae e vy ipyau vae te
Salmo 59
Ojepy ukaa rupi ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe Xemomba eme ke heia py oporaeia
rami oporaei agu Davi ombopara vaekue Saul ojukaxe
vy oo py oa oar uka ramo (1Samuel19.1112).
1 Xeruete, xereraa jepe xerovaigua kuery gui.
Xereupi xerovaigua kuery xererovy e agu py.
2 Xereraa jepe teko vai apoa kuery gui,
w
58.5 Apy ijayvu mboi mboea re (Eclesiastes10.11).
993 Salmos59
agu.
Emy ke, eju xerepy agu, exa pota guive.
5 Ndee ma Senhor Xeruete ixondaro reta vae,
agu.
Hae rami rgue py emoamba opa rupi ndepoakaa py hoapa
peve,
mbaeta Senhor, orevy pe mbaemo vai jokoa reiko.
12 Tove hae kuery onhemboyvatea rupi ae toapa
t e t y v r y r up i .
15 O p a r up i i k u a i ho u v ae r o e k a v ae r a m i ,
h ae n a e v y at i v y o p a m a r o n he n du o k u ap y.
16 Hae r xee ma aporaei r ndepoakaa re.
Salmo 60
Salmo 108.613
Jogueroporaei vae pe Yvoty lrio omombeua vae heia py oporaeia rami
oporaei agu Davi ombopara vaekue nhomboe agu, Sria regua kuery
Mesopotmia hae Zob guigua re opu jave, hae Joabe ou vy doze mil
avakue Edom regua re Juky Ugua py ipoaka jave (1Samuel8.13).
1 Xeruete, ndee nerepenavei vaekue orere,
oremoamba guive ndepoxy vy.
Oremonomba ju ke a.
2 Remomymba vaekue yvy, rembovopa guive.
Embotypa ju ke ipa,
mbaeta oipave r ovy.
3 Rejapo vaekue ndevygua kuery mbaemo vai py ikuai axy agu
rami,
oremboyu vinho oremoakanhyar.
4 Nerenonde ojererokyjea rupi ikuai vae peguar reupi uka bandeira,x
x
60.4 Bandeira hiy reve ma joe opua rupi r ogueraa, oupia r xondaro kuery oexa vy
oa py oupa agu (Jeremias51.27). y60.6 Apy ma ijayvu joyvy oipea vaekue ojeupegua
kuery pe ombojao agu re.
995 Salmos6062
10 Mbaeta
Oreruete, ndee orereja rive vaekue.
Oreruete, ndereovei ma orexondaro kuery reve!
11 Orereraa jepe nho ke rojexavaia gui,
mbaeta avakue orereraa jepea ma mbaever ndovarei.
12 Nhanderuete re vy ae r nhandepoaka,
mbaeta hae opyr r nhanderovaigua kuery re.
Salmo 61
Huvixave re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue mbaraka py ombojoguy agu.
1 Xeruete, endu ke ajapukaia.
Eikuaa pota anhemboe ramo.
2 Yvy apy gui ajapukai ndevy,
Salmo 62
Jajerovia agu regua
Jogueroporaei vae Jedutum oporaeia rami oporaei agu Davi ombopara vaekue.
1 Nhanderuete anho ar aikovy xenhe py, xeayvu e re.
Mbaeta ixugui ae ou xereraa jepear.
2 Hae anho oiko itaova,
z
60.8 Hae jave py ma joyvy ojogua vy hiry omombo r opy regua, oikuaa uka agu ija
oikoa.
Salmos62,63 996
3 Pe kuery hae javive, rakae peve tu xee pete ava re pepu rei r
xereity agu
oo mbotya ojeroa vae, e vy kora hoa raii vae rami.
4 Hae vae kuery xereityxe okuapy naxemboeteavei agu.
Salmo 63
Nhanderuete jaeka agu regua
Mboraeir Jud regua teko ea rupi Davi oiko vy
ombopara vaekue (2Samuel15.130, 16.514).
1 Xeruete,ndee ma Xeruete imbaraete vae.
Xee ma roekaa rupi anhea aikovy.
Ndere ma xerekovea ndaeveive.
Xerete re voi aendu ndere anhembojaxea,
a
62.10 Mateus19.2122; 1Timteo6.1719 b
62.12 Mateus16.27; Romanos2.616;
Apocalipse2.23
997 Salmos63,64
Salmo 64
Hovaigua kuery gui oepy agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Xeruete, endu ke ajexavai vy ajapukaia.
Eraa jepe xerekovea xerovaigua kuery poxya gui.
2 Xenhomi heko vai vae ojapoxe vae gui,
Salmo 65
Mbaemo aju omonombaa ogueromaenduaa ague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Oreruete, ndere rojeroviaa rupi rogueroporaei r Sio tet py!
Ndevy pe rojapo r ronhemboayvuague.
2 Ronhemboea rendu vae,
Salmo 66
Nhanderuete oguerovyaa ague
Jogueroporaei vae pe mboraeir ombopara pyre.
1 Yvy jave re pendekuai vae, peroporaei Nhanderuete!
2 Peporaei hery rupi ipor ramo,
Salmo 67
Yvy regua kuery oguerovya agu regua
Jogueroporaei vae pe mboraeir ombopara pyre mbaraka py ombojoguy agu.
1 Nhanderuete topena por nhandere,
tanhanemoingo por,
hae jaikoa rupi tomboguejy ngova rexak,
2 yvy re ikuai vae oikuaa agu ndereko,
yvy regua hae javi ikuaia rupi oikuaa agu rejogueraa jepea.
3 Oreruete, yvy regua kuery tandereroporaei,
Salmo 68
Nhanderuete ngovaigua kuery re ipoakaa re ijayvua
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Nhanderuete opu vy omoamba ngovaigua kuery.
Henonde gui onhamba oayvu e vae.
2 Hatax oamba ovya rami ndee remoa r.
68.78 Egito yvy gui Nhanderuete judeu kuery ogueraa jepe vy henonder omondouka
f
arai hae tata (xodo13.2122). Hae gui Sinai yvyty yvry hae kuery ova ramo ojapo
yvy oryryi agu rami (xodo19.1618).
Salmos68 1002
vae.
Nhanderuete ma nhanderepya oiko.
20 Nhanderuete ma jogueraa jepea.
Xeruete, Xeruvixave pegua hyxy jogueravy vy oike henda ikya e vae py.
25 Henonde ma ojeoi oporaei vae,
g
68.10 Nerymba kuery heia ma Nhanderuete pegua kuery re ijayvu vy (Salmo 100.3).
h
68.13 Kovae ayvu rupi Dbora ijayvu rakae Rben kuery pe joe opu agu katy ndooi
ramo (Juzes5.16). i68.18 Efsios4.713
1003 Salmos68,69
peroporaei Senhor.
33 Hae ma yva ryve rupi o, yva ymave guare ry rupi.
Salmo 69
Messias ndaeveia re ijayvua
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue Yvoty
lrio heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Xeruete, xereraa jepe ke,
mbaeta yy ou ma xerekovea peve.
2 Xepija ma yapo py,
yvy ndarovyi.
j
68.30 Vixo takua ty rupigua heia ma Egito pygua ruvixa re ijayvu vy (Ezequiel29.3,
32.2).
Salmos69 1004
Yy typyvea py a.
Oxyry at vy xemoinge.
3 Ajapukai riae ete vy xekane ma,
k
69.4 Joo15.25 l69.9 Joo2.17; Romanos15.3 m69.11 Hae kuery ipya
vai vy onhemonde r ajukue vaikue voxa guigua py gueko rami vy (Lucas10.13;
Apocalipse11.3).
1005 Salmos69
Xemboaxyar ma ar rive,
xembovyaar aeka te ndajoui.
21 Hau vaer iro vae rive omea xevy,
ndepoxya toupitypa.
25 Hekoa topyta tekoa ea rami,
avave rei toiko eme hoogue py.p
26 Mbaeta hae kuery omoingo axy raxave rire ndee remoingo axy
vae,
ndee remboguai vaekue hae kuery ojapo haxy oendu vaipave
agu rami.
27 Hae kuery re emove tema teko vai kuxa opaga agu,
n
69.21 Hae ramigua oiko Jesus kuruxu re o jave (Mateus27.3334, 48; Joo19.2830).
o
69.2223 Romanos11.910 p69.25 Kovae ayvu rupi Judas rekokue re ijayvu
Atos1.1526 py. q69.28 Filipenses4.3; Apocalipse3.5, 13.8, 17.8, 20.1115, 21.27
Salmos6971 1006
Salmo 70
Salmo 40.1317
Jogueroporaei vae pe Davi ombopara vaekue imaendua agu.
1 Xeruete, xereraa jepe ke.
Ejapura ke Senhor, xerepy agu.
2 Tove xerekove oipeaxe vae toxmba,
Salmo 71
Tujai ojerureague
1 Senhor, ndere ae xee anhemi vae.
Taiko eme oxmba rei vae.
2 Xereraa jepe rejoguereko pora rupi vy, xejogua ju.
roguerovya r ra nhav.
9 Xetujai ma te xereja eme xee aei.
Hae gui a peve amombeu aikovy ipor ete vae rejapo vaekue.
18 Hae nunga rupi Xeruete, xereja eme,
r
71.13 Salmo 31.13
Salmos71,72 1008
xemombaraete ju.
22 Xee voi mbaraka py rogueroporaei r.
Salmo 72
Huvixave rakae r peve ipoaka agu re ojerurea ague
Salomo ombopara vaekue.
1 Oreruete, huvixave re emo ke nearandua,
huvixave ray guive emoarandu joguereko por agu rami.
2 Haevea rami meme toikuaa pota ndevygua kuery re,
repy,
Sab hae Seb pygua huvixa voi tome mbaemo ixupe.
1009 Salmos72,73
Salmo 73
Heko vai vae kuery reko re ijayvua
Mboraeir Asafe ombopara vaekue.
1 Nhanderuete anhet Israel kuery oayvua rupi ete oiko,
ipya kya e vae kuery pe.
2 Hae r xee ma aikoa rupi ajavy rai,
kyri oata ajavy agu aguataa py.
3 Mbaeta xee ma amoaru vaekue ojee rive ojerovia vae kuery,
72.1011 Apocalipse21.2226
s
Salmos73 1010
26 Xeroo,
xekurax ikangypa te
Nhanderuete oiko xepya mombaraetear,
xevygua o rakae r peve guar.
27 Ndegui ojepea vae ma okanhymba r,
remomba r ndere ojeroviaague rupi ve ikuai vae.
28 Hae r xevy ma haeve vaipa Nhanderuete reve aikoa.
Senhor Nhanderuete re anhemi,
hembiapokue hae javi amombeupa agu.
Salmo 74
Oo ikya e vae omongyapaa re ndaeveia ague
Mboraeir nhomboe agu Asafe ombopara vaekue.
1 Oreruete, mbae re tu orereja rakae r peve?
Mbae re tu ndepoxy nerymba vexai kuery ndeyvy regua ae
orekuai vae pe?
2 Nemaendua ke ndevygua orekuai vae re,
Salmo 75
Nhanderuete nhomboayvua re ijayvua
Jogueroporaei vae pe mboraeir Asafe ombopara vaekue
Xemomba eme heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Oreruete, roguerovya.
Roguerovya, rojapukai r nderery rupi,
hae roikuaa ukapa r nerembiapo pora.
2 Mbaeta aipore: Xee ma ambojeupity r ra aaangaague
Hae opa mar rei ikuai vae pe voi: Peropu eme penembaraetea.
t
74.13 Ypo heia ma Egito pygua huvixa re ijayvu vy (Isaas27.1, 51.9; xodo1415).
1013 Salmos75,76
Salmo 76
Nhanderuete yvatea hae ipoakaa re ijayvua
Jogueroporaei vae pe mboraeir Asafe ombopara vaekue
mbaraka py ombojoguy reve oporaei agu.
1 Nhanderuete reko ma Jud yvy re oikuaapy,
hery ma omboetepy Israel kuerya py.
2 Salm tet py o ombojeroviaaty,
u
75.3 Yvy yta heia ma haevea rami joguerekoa re ijayvu vy (Salmo 11.3, 82.5).
v
75.8 Hae vae karo re ijayvu ju Apocalipse14.910 hae 16.19 py. w76.2 Salm ma
Jerusalm tet rery mboae, Sio voi.
Salmos76,77 1014
Salmo 77
Nhanderuete rembiapokue hae nhanemboaxya re ijayvua
Jogueroporaei vae Jedutum pe mboraeir Asafe ombopara vaekue.
1 Nhanderuete pe amonhendu xeayvua, ixupe ajapukai guive.
Amonhendu r xeayvua Nhanderuete pe xere oikuaa pota agu.
2 Xee ajexavai ra nhav aeka Senhor.
Salmo 78
Nhanderuete opena pora re ijayvua
Mboraeir nhomboe agu Asafe ombopara vaekue.
1 Xeretar kuery, pejapyxaka ke xee romboe ramo.
Pejapyxaka por ayvu xejuru gui o vae re.
2 Xeayvu r mbaemo re ambojojaa rupi.
x
77.16 Apy ijayvu Ye Pyt Nhanderuete ombojaoague re (xodo14). Hae gui yapu,
overa vae Nhanderuete ombou vaekue re ijayvu. y78.2 Mateus13.35
Salmos78 1016
z
78.12,4353 xodo7.811.10 a78.13 xodo14.2122 b78.14 xodo13.2122
c
78.1516 xodo17.17; Nmeros20.113 d78.1731 xodo16; Nmeros11
1017 Salmos78
oapek py ma ijapu.
37 Mbaeta opya py ndojerovia etei,
78.24 Joo6.3035
e
Salmos78 1018
f
78.5455 Josu3, 11 g
78.5659 Juzes2.615
1019 Salmos78
rami,
ipya guaxu vae vinho oyu vy ojapukai at vae rami avi.
66 Hae vy ngovaigua kuery ojuka vy omboguevi atmba,
vaer,
omo at rakae r peve guar yvy onhono vaekue rami.
70 Hae rami vy oiporavo guembiguai Davi
Salmo 79
Ngovaigua kuery ombopaga agu re ojerurea okuapyague
Mboraeir Asafe ombopara vaekue.
1 Oreruete, yvy regua xondaro kuery ndevygua yvy re ou.
Ndevygua templo ikya e vae omongyapa,
hae Jerusalm tet hae javi rupi ombovaipa.j
2 Nerembiguai kuery retekue oeja guyra rembiur,
okuapy?
Nerembiguai kuery ruguy onhoague re
yvy regua rembopaga vy exa uka orevy.
11 Endu ke nhu py ikuai vae poaa.
j
79.14 2Reis25.121; 2Crnicas36.1521; Jeremias52.430
1021 Salmos80
Salmo 80
Omoingo por ju agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe Asafe ombopara vaekue Yvoty
lrio heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Israel kuery re repena vaety, ejapyxaka ke.
Ndee rereko Jos ramymino kuery mymba rami.
Anjo ipepo vae ikuaia ry rea gui exa uka nerexaka.
2 Efraim, Benjamim hae Manasss regua kuery pe
k
80.8 Uva rakguei heia ma Israel kuery re ijayvu vy (Isaas5.17, 27.26;
Lucas20.919).
Salmos80,81 1022
Salmo 81
Jaroporai hae nhanhe rendu agu regua
Jogueroporaei vae pe mboraeir Asafe ombopara vaekue Uvaa
onhamiaty heia py oporaeia rami oporaei agu.
1 Peporaei ke pevyaa rupi Nhanderuete nhanemombaraetea pe.
Perovya Jac Ruete.
2 Peporaei vy pembojoguy pandeiro pu py.
rgue,
ei ita pa gui guare ame rgue penevyatmba peve.
Salmo 82
Haeve ea rami joe opena vae kuery pe ijayvua
Mboraeir Asafe ombopara vaekue.
1 Nhanderuete renonde ijapy okuapy ojeupegua kuery.
Hae ramo tuuete kuery mbyte omboayvu oiny.n
2 Rakae peve r tu haevea rami peikuaa pota joe?
re.
Pepena por ke ojexavai vae hae oipytyv pyr e kuery
re.
4 Peipytyv yvyguei hae iporiaukuei,
n
82.1,6 Tuuete kuery heia ma joguerekoar omo mbyre re ijayvu vy (Joo10.3436).
o
82.5 Yvy yta heia ma haevea rami joguerekoa re ijayvu vy (Salmo 11.3, 75.3).
p
82.6 Joo10.34
Salmos83 1024
Salmo 83
Nhanderuete nhombopaga agu re ojerurea ague
Mboraeir Asafe ombopara vaekue.
1 Oreruete, ekyrir eme!
Oreruete, ndeayvu e eme, e rive eme guive.
2 Mbaeta nderovaigua kuery opumba okuapy,
rejapoague rami,
huvixa kuery re ejapo Zeba hae Zalmuna re rejapoague rami.r
12 Mbaeta Jajopy r Nhanderuete yvy nhanderekoar, hei okuapy.
q
83.9 Midi regua re Nhanderuete mbaemo ojapoague omombeu Juzes7 py, hae r
Ssera hae Jabim re ojapoague ma Juzes4 py. r83.11 Hae vae kuery Gideo ojukapa
(Juzes7.258.21).
1025 Salmos83,84
18 Hae
ramo re oikuaa ndee anho Senhor nderery vae reikoa,
hae yvy jave ryve Yvate ete vaea.
Salmo 84
Templo re imaendua etea
Jogueroporaei vae pe mboraeir Cor ray kuery ombopara vaekue
Uvaa onhamiaty heia py oporaeiaty rami oporaei agu.
1 Xeruete nexondaro reta vae,
xevy pe nembojeroviaaty ma ipor ete!
2 Xenhe py xepoa Senhor pegua oka re ndaevei vy.
84.4 Ndevygua oo py ikuai vae heia ma levita hae sacerdote kuery templo py ikuai
s
vae re ijayvu vy. t84.57 Apy ma ijayvu Jerusalm py Nhanderuete omboete agu katy
oguata vae kuery re.
Salmos8486 1026
Salmo 85
Ojejavyague Nhanderuete ombogue agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Cor ray kuery ombopara vaekue.
1 Senhor, remoingo por vaekue ndeyvy,
Jac kuery guive remoingo por ju.
2 Ndevygua kuery ojejavyague remboguepa vaekue,
mbaeta ijayvu ojeupegua ikya e vae kuery omoingo por agu re,
oarandu ea py hoa ve agu.
9 Ou ma oiny henonde ojererokyjea rupi ikuai vaea py, ogueraa jepe agu,
teko por hae jaiko pora ojea jova pyte vae rami.
11 Yvy gui henho r anhet vae,
Salmo 86
Ojerure hae ojerovia etea
Davi onhemboeague.
1 Senhor, ejapyxaka ke ajapukai r, xembovai guive,
mbaeta ajexavai vy xeporiau aikovy.
2 Ndere ajerovia ramo eraa jepe xerekove.
guive.
Ndee anho Oreruete.
11 Senhor, xemboe ke nderape rupi aa agu.
ndeporayvu vaipa,
nandekuerai, opa mbae py renhomboaxy hae anhet rupi
reiko vae.
16 Ema ke xere, xemboaxy guive.
u
86.9 Apocalipse15.4
Salmos87,88 1028
Salmo 87
Nhanderuete Jerusalm tet oayvua re ijayvua
Mboraeir Cor ray kuery ombopara vaekue.
1 Yvyty ikya e vae ry Senhor Siov tet omo at rire
2 oayvu hok ikuai vae voi.
Salmo 88
Ojexavai vae ndovyaia rupi ijayvuague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Cor ray kuery nhomboe agu ombopara
vaekue mbaraka py ombojoguy agu, Ezra ramymino Hem oporaei vaekue.
1 Senhor ma Xeruete xereraa jepea.
ra pukukue re, pyvy voi ajapukai ndevy.
2 Anhemboea tonhendu nerenonde.
v
87.1 Sio ma Jerusalm tet rery mboae. w87.46 Hae py ituii heia ma ojeupegua
kuery re ijayvu vy, Jerusalm pygua ae pe rami, mombyry ituii vaekue te.
1029 Salmos88,89
Salmo 89
Messias ipoaka agu re ijayvua
Mboraeir Ezra ramymino Et nhomboe agu ombopara vaekue.
1 Senhor, aporaei riae r renhomboaxya re,
rakae r peve xejuru py aikuaa uka r ojeroviapy reikoa.
2 Mbaeta aipoae: Ndeporayvua ndopai r,
hae ndereko pora yva re remo at, hae.
3 Aipore: Xerembiguai Davi aiporavo vaekue pe
x
89.34 Davi reve Nhanderuete ijayvuague ma 2Samuel7 py o. (Salmo 132.1112;
Atos2.30).
Salmos89 1030
Yvy hae hexe ikuai vae hae javi ndee ae rejapo vaekue.
12 Ndee rejapo vaekue kuaray puku-a hae ijapuaia.
y
89.10 Apy Raabe heia ma ypo ye rupigua re ijayvu vy. z
89.20 1Samuel13.14,
16.113
1031 Salmos89
xepoakaa py amombaraete r.
22 Hae ramo hovaigua kuery nomo vai r,
heko vai vae nomoingo axyi r.
23 Henonde amoumba r hovaigua kuery,
oaxa rive vae r oiko yva re ojekuaa vae rami, hae vaekue.
38 Hae rami te Senhor, oreruvixa re ndee nerepenavei vy reja.
a
89.27 Apocalipse1.45 py.
Salmos89,90 1032
Mavae ndau onhe ae ogueraa jepe kuaa r yvyra rupa poakaa gui?
49 Senhor, mbae tu oiko ymave rupi ndeporayvu agu re ndeayvuague,
Amm! Amm!
Salmo 90
Nhanderuete imar ea hae avakue imara re ijayvua
Nhanderuete remimboe Moiss onhemboeague.
1 Senhor, ndee ma ronhemiaty reiko,
ymave rupi oreramo kuery ikuaia guive.
2 Yvyty oiko e mbove,
yvy renhono e mbove ma voi,
jypyi guive opa peve ndee ae Senhor reiko.
3 Ndee ma avakue remombytapa ju r yvy kui rive,
b
90.4 2Pedro3.89
1033 Salmos90,91
ndevaia oremondyi r.
8 Mbaeta nerenonde reru orereko vaia,
Salmo 91
Senhor re nhanhemi agu regua
1 Yvate ete vae oa py onhemi vae,
Ipoakapa vae py ikanegua vae ma
2 aipoei r Senhor pe: Anhemia imbaraete vae,
Salmos91,92 1034
Salmo 92
Nhanderuete oguerovyaa rupi oporaeia
Mboraei sbado pyguar ombopara pyre.
1 Senhor, haeve roguerovya
c
91.1112 Kovae ayvu rupi Satans ijayvu Jesus omoangeko vy (Mateus4.57;
Lucas4.912).
1035 Salmos92,93
ikuai,
teko vai rupi ikuai vae hetave ojeoivy te
omombaa r rakae r peve.
8 Hae r Senhor, ndee ma Yvate ete vae rakae r peve
guar.
9 Senhor, eexa pota nderovaigua kuery re.
Salmo 93
Nhanderuete ipoakaa hae yvatea re ijayvua
1 Senhor ma huvixave o.
Hexe o yvatea,
Kuax rami Senhor ojee omo opoakaa.
Omo at yvy omy e agu rami.
Salmos93,94 1036
Salmo 94
Nhanderuete haevea rami oikuaa pota agu re ojerurea ague
1 Ndee Senhor Oreruete ma nhombopaga vae reiko.
Oreruete nhombopaga vae, exa uka nerexaka!
2 Epu ke yvy regua hae javi remboayvu agu.
Teko vai rupi ikuai vae ojejou por reia rupi rive r ijayvu.
5 Senhor, hae kuery omoumba ndevygua kuery,
94.11 1Corntios3.1920
d
1037 Salmos94,95
Salmo 95
Senhor pe japoraei agu regua
1 Peju ke, japoraei Senhor pe!
Jarovya nhandeitaova nhandereraa jepea!
2 Jarovyaa rupi jaa oa py,
94.14 Romanos11.12
e
Salmos95,96 1038
Salmo 96
1Crnicas16.2333
1 Pemonhendu ke Senhor pe mboraei pyau!
Yvy jave regua kuery, peporaei Senhor pe!
2 Peporaei Senhor pe, peromaendua hery re.
f
95.711 Hebreus3.74.11; xodo17.17; Nmeros13.2514.23 g
96.79 Salmo 29.12
1039 Salmos96,97
Salmo 97
Nhanderuete yvatea hae ipoakaa re ijayvua
1 Senhor ma huvixave o.
Tovya yvy re ikuai vae!
Tovya ypa heta ikuai vae regua!
2 Ijyvry rupi o arai hae pyt reia.
97.8 Jud rajy kuery heia ma Jud yvy re tekoa ikuai vae re ijayvu vy.
h
Salmos9799 1040
12 Pendeko
por vae, perovya ke Senhor.
Peporaei hery ikya e vae rupi!
Salmo 98
Senhor haevea rami joguerekoa re ijayvua
Mboraeir ombopara pyre.
1 Pemonhendu ke Senhor pe mboraei pyau,
mbaemo ipor ete vae hae ojapo ramo.
Ojyva oiporu kuaa regua imbaraete hae ikya e vae py
ipoaka.
2 Senhor oikuaa uka jogueraa jepeague.
Yvy regua kuery oexaa rupi oexa uka haevea rami joguerekoa.
3 Ndaexarai guive Israel kuery omboaxy rupi ojeroviapy oiko agu
re.
Hae ramo yvy jave re hae javi regua ikuai vae oexa okuapy
Nhanderuete nhandereraa jepeague.
4 Yvy jave re hae javi regua pendekuai vae, peroporaei ke Senhor
pevyaa rupi!
Peporaei, pevya hae perovya mboraei py!
5 Mbaepu ix reta vae reve peroporaei Senhor,
Salmo 99
Nhanderuete ikya e vaea re ijayvua
1 Senhor ma huvixave o.
Yvy regua kuery toryryipa.
Hae oguapy oiny anjo ipepo vae kuery ryve.
Yvy tomymba.
2 Senhor ma yvate ete Sio tet py,
Salmo 100
Templo py oporaeia agu regua
Mboraei oguerovyaa agu regua.
1 Yvy jave re pendekuai vae,
peroporaei Senhor pevyaa rupi!
2 Pevyaa rupi pendekuai Senhor pe ete.
i
99.7 xodo33.711
Salmos101,102 1042
Salmo 101
Huvixave opena por vae reko re ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Xee aporaei r ndeporayvu hae haevea rami rejoguerekoa re.
Senhor, ndevy pe ae aporaei.
2 Anhea r xearandua rupi tape por rupi anho aiko agu.
Senhor pegua tet gui aipea agu teko vai rupi ikuai vae hae javi.
Salmo 102
Jajeko rerova vy Nhanderuete nhar agu regua
Ojexavai hae ikangy vae Senhor pe ojapukaiague.
1 Senhor, endu ke ajerurea.
Ndea py tonhendu ajapukaia.
2 Xee ajexavaia ra ejexa uka e eme.
ojererokyjea rupi,
yvy regua ruvixave kuery voi ogueroporaei r hexaka.
16 Mbaeta Senhor Sio tet omo at vy
omboapuaive aikovea.
24 Xee aipoae vaekue:
Salmo 103
Nhanderuete nhanemboaxya re ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Xenhe, eroporaei ke Senhor.
Xere o vae hae javi togueroporaei hery ikya e vae
rupi!
2 Eroporaei Senhor, xenhe,
j
102.2527 Hebreus1.1012 k103.5 Taguato rague hekoviaa rami ome r
nhanembaraete pyaur (Isaas40.31). l103.8 Tiago5.11
1045 Salmos103,104
ojapo uka vaekue ojapo ete agu re imaendua vae kuery pe.
19 Senhor ma yva re omo guenda opena atyr.
peroporaei Senhor,
pe hembiguai kuery oipota vae pejapo vae!
22 Hemimoingo pendekuai vae hae javi, peroporaei Senhor,
Salmo 104
Nhanderuete opa mbae apoare pe japoraei agu regua
1 Xenhe, eroporaei ke Senhor!
Senhor Xeruete, yvate ete vae reiko!
Renhemonde r nerexaka py, nemar ea py guive.
2 Ajukue puku py rami renheov r nerexaka py.
Yva ma reipyo r heravy ajukue rami.
3 Yy yvate rupi o vae ry nderor rejapo.
m
104.4 Hebreus1.714
Salmos104 1046
okua py r oikepa.
23 Hae r avakue ju ma ojeoi r ombaeapo agu.
Salmo 105
1Crnicas16.822
1 Perovya Senhor, hery rupi pejapukai.
Yvy regua kuery pe peikuaa uka hembiapokue.
2 Peporaei ke ixupe, peporaei salmos rupi.
n
104.2730 Yvy re ikuai vae re Nhanderuete openaa re ijayvu avi Atos17.2428 hae
Colossenses1.1517 py.
Salmos105 1048
joyvy-yvy re.
14 Hae rami te avave rei pe Senhor ndoguereko axy ukai.
o
105.9 Gnesis12.7, 26.25 p105.10 Gnesis28.1015 q
105.1415 Gnesis20.37
r
105.1623 Jos rekokue ma Gnesis3750 py o.
1049 Salmos105
agu,
hembiguai kuery ombotavypaa rupi oguereko agu rami.
26 Hae gui hae kuery ikuaia py ombou guembiguai Moiss,
huvixa ro py peve.
31 Hae ijayvu r ou mberu arai rami,
s
105.2436 xodo1.113.16 t
105.3739 xodo12.1727 u
105.4041 xodo16.1
17.16; Nmeros20.129
Salmos105,106 1050
Salmo 106
1Crnicas16.35,36
1 Aleluia!
vaekue,
tyr pa ogueroporaei kuaa r?
3 Ovya ete r anhet rupi ikuai vae,
v
105.44 Josu11.1623 106.612 Egito gui Nhanderuete ogueraa jepeague omombeu
w
xodo1415 py.
1051 Salmos106
vaeri ojapo avi hae kuery nhe ikangy ovy agu rami.
16 Hae kuery rekoa py ijayvu rei okuapy
x
106.1315 Nmeros11 y106.1618 Nmeros16 z106.1923 Vaka ray raangaa ojapo
okuapyague omombeu xodo32 py. a106.2427 Yvy por py ndooxei okuapyague
omombeu Nmeros1314 py.
Salmos106 1052
28 Hae gui ovapa ojeoivy Peor pygua kuery ruete ramigua Baal re.
Hae vy hou okuapy taangaa hekove e vae pe ome mbyre.b
29 Hae rami ete ikuai vy ombopoxy rive Nhanderuete.
mbaeaxy opytuupa.
31 Hae nunga py oexa uka heko pora,
Hae vae kuery kuxa mbaemo vai oiko rakae Moiss pe.c
33 Mbaeta Nhanderuete Nhe rovai opu rei okuapy ramo
b
106.2831 Peor py ojejavyague omombeu Nmeros25 py. c106.3233 Merib
py ojejavyague omombeu Nmeros20 py. d106.3446 Hae kuery ojejavy ramo
Nhanderuete omboaxy kuereiague omombeu Juzes2 py.
1053 Salmos106,107
45 Hae
kuery re vy imaendua guexeve guar ojapo vaekue re.
Hae vy porayvu ete vae vy omboaxy ju.
46 Ojapo escravo-r heraa are kuery hae javi
omboaxy nho agu rami.
47 Senhor Oreruete, orereraa jepe ke!
Orenomba ju yvy regua kuery mbyte gui,
nderery ikya e vae rupi roguerovya agu,
hae rovyaa rupi rogueroporaei agu.
48 Imaendua pormby toiko Senhor Israel kuery Ruete
a, hae rakae r peve!
Heta vae kuery hae javive aipo tei: Amm!
Aleluia!
Salmo 107
Jajexavaia gui Nhanderuete nhandereraa jepea re ijayvua
1 Perovya ke Senhor porayvu vae ramo,
hae nhomboaxya opa vaer e,
2 tei Senhor oepy vaekue,
ndaetavei,
ojexavai hae ikuai axy vy.
40 Senhor ojapo huvixa kuery nomboeteavei agu rami,
Salmo 108
Salmo 57.711
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Xeruete, xekurax o at ma.
Aporaei vy roguerovya r xenhe hae javi py.
2 Mbaraka hae mbaepu ix reta vae, pevy ke.
Salmo 60.512
Orereraa jepe ke reiporu kuaa regua py, hae orembovai.
Salmos108,109 1056
Salmo 109
Ngovaigua kuery ombopagaa agu re ojerurea ague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Xeruete rogueroporaei vae, ekyrir eme ke!
2 Mbaeta xerovai ijapu vae kuery ma nhombotavya rupi
ijayvu,
oapek ijapu vae py ijayvu okuapy xere.
3 Hae kuery xembojere rei vy xerayvu ea rupi ijayvu,
e
108.7 Apy ma ijayvu joyvy oipea vaekue ojeupegua kuery pe ombojao agu re.
108.9 Hae jave py ma joyvy ojogua vy hiry omombo r opy regua, oikuaa uka agu ija
f
oikoa.
1057 Salmos109
g
109.8 Kovae ayvu rupi ma Judas rekokue re ijayvu (Atos1.20).
Salmos109,110 1058
Salmo 110
Messias ipoakaa hae sacerdote oikoa re ijayvua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor aipoei xeruvixa pe:
Eguapy ke aiporu kuaa regua re,
nderovaigua kuery ndepy gury amo peve, hei.i
2 Sio tet gui Senhor omboaxa r po pygua ndepoaka agu.
h
109.25 Kovae ayvu rupi ijayvu Jesus kuruxu re o javegua re (Mateus27.3940).
110.1 Apy Xeruvixa heia ma Cristo re ae ijayvu vy. Hae gui Eguapy ke aiporu
i
kuaa regua re heia ma Nhanderuete ojee rami avi ombopoaka agu re ijayvu vy
(Mateus22.4126; Marcos12.36, Lucas20.4242, Atos2.3236; 1Corntios15.2428;
Efsios1.20; Colossenses3.1; Hebreus1.13, 8.1, 10.1113).
1059 Salmos110,111
Salmo 111
Nhanderuete opena porague re ijayvua
1 Aleluia!
py,
ijyvyr amboae regua kuery ikuaiague omea py.
7 Opo py ojapo vae ma anhet hae teko por rupi meme
ojapo,
nhanemboea voi ojeroviapy meme.
8 Hae nunga o por r rakae r peve,
arandua.
Hae rami ikuai vae hae javi oexa uka r arandu.k
Jaroporaeia o riae r rakae r peve!
j
110.4 Hebreus5.110, 7.128 111.10 Provrbios9.10
k
Salmos112,113 1060
Salmo 112
Heko por vae oikove agu re ijayvua
1 Aleluia!
Salmo 113
Senhor jaroporaei agu regua
1 Aleluia!
112.9 2Corntios9.9
l
1061 Salmos113115
rami.
Hae ramo ovya r, kyrgue xy oiko vy.
Aleluia!
Salmo 114
Egito yvy gui omba jave guare re imaenduaague
1 Israel kuery Egito yvy gui o jave,
Jac ramymino kuery ayvu mboae py ijayvu vae ikuaia gui
omba jave ma
2 Jud kuery gui Nhanderuete ojapo guenda ikya e vaer,
Salmo 115
Nhanderuete anho nhamboete agu regua
1 Senhor, ore kuery e toremboetea, ore e,
hae rami rgue py nderery anho tomboetea,
renhomboaxya hae ojeroviapy reikoa re.
m
114.3 Ye Pyt ojavaague ma xodo14 py omombeu, hae r Jordo yak guakykue
katy ojevyague ma Josu3 py. n114.8 xodo17; Nmeros20
Salmos115 1062
rive,
avakue opo py ojapo vaekue meme.o
5 Ijuru vaeri ndaijayvui,
Senhor re.
Hae anho ma ipytyva hae mbaemo vai jokoa oiko.
12 Mbaeta nhandere Senhor imaendua vy nhanemoingo por
r.
Omoingo por r Israel kuery,
omoingo por r Aro ramymino kuery,
13 omoingo por r henonde ojererokyjea rupi ikuai vae,
Salmo 116
Oporai vy Nhanderuete oguerovyaague
1 Xee ma ayvu Senhor,
mbaeta ajerure ramo oendu xeayvua.
2 Xea katy ojeroa vy ojapyxaka rire
q
116.10 2Corntios4.13 r116.13 Apy ijayvu judeu kuery gueko rami vy Nhanderuete pe
mbaemo ome agu re. Tembiu hae vinho oupi r ixupe, hae gui oguerovyaa rupi hou
r (Salmo 22.2326; Levtico7.1116).
Salmos116118 1064
Remondopa ma xejokuaague.
17 Haeramo ndevy ame r roguerovyaa,
hae Senhor rery rupi aroporai r.
18 Senhor pe ajapopa r anhemboayvuague,
ixupegua kuery hae javi ikuaia py,
19 Senhor pegua roka
Jerusalm mbyte py ae.
Aleluia!
Salmo 117
Senhor pe hae javi regua oporaei agu regua
1 Pe yvy regua hae javi, peporaei ke Senhor pe!
Peroporaei, hae javi regua!s
2 Mbaeta Senhor ma opa mbae py nhanemboaxy,
Salmo 118
Nhandereraa jepea jarovya agu regua
1 Perovya ke Senhor, porayvu vae ramo.
Mbaeta nhomboaxya opa vaer e.
2 Israel kuery aipo tei:
117.1 Romanos15.911
s t
118.67 Hebreus13.56
1065 Salmos118
te Senhor xepytyv.
14 Senhor ma xemombaraetea oiko, aroporaei vae guive,
u
118.14 xodo15.12; Isaas12.12 v
118.2223 Mateus21.42, Marcos12.1011,
Lucas20.17, Atos4.11; 1Pedro2.7 118.2526 Mateus21.89, 23.3739; Marcos11.9;
w
Salmo 119
Nhanderuete guigua lei ipora re ijayvua
1 Ovya ete r ikya ea rupi oiko vae,
Senhor guigua lei rupi ae.
2 Ovya ete r oikuaa uka vaekue rupi oiko vae,
hae xee aikuaa pota r ipor ete vae reikuaa uka vae re.
28 Xepya py xeporiau ndavyavei vy.
rakae r peve.
45 Aiko r aa jepea rupi,
x
119.83 Hae vae jave py vinho ryrur ojapo r vexai e vy kavara pirekue gui. Hataxa
py omoa ramo ipiru hae ivaikueve r ovy.
1071 Salmos119
Ndeayvua re ae ajerovia.
115 Mbaemo vai rupi pendekuai vae, pejepea ke xea gui.
ojeroviapy guive.
139 Ndeayvu gui xerovaigua kuery hexaraipa r aexa vy
Ndeayvuague taxepytyv.
176 Vexai kanhygue rami aiko. Xereka ke,
Salmo 120
Ijayvu rei vae kuery rovai ojerureague
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Ajexavaia py ajapukai Senhor pe.
Hae ramo oendu xeayvu.
2 Senhor, xereraa jepe ke apu rupi ijayvu vae gui,
Salmo 121
Nhandere Nhanderuete onhangarekoa re ijayvua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Yvyty katy ama.
Magui ndau ou r xerepyar?
2 Senhor yva hae yvy apoare vae gui ae
ou xerepyar.
3 Hae ma nandereity ukai r.
ndojaparai r guive.
5 Senhor ae opena por r ndere.
Salmo 122
Jerusalm tet o por agu re ojerurea
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu Davi ombopara vaekue.
1 Xevy pe Jajeoi ke Senhor pegua oo py
ea r ae ndu v y av ya ete .
2 N d e e J e r u s a l m t e t ,
o r e p y o v a m a n e r o k p y.
3 J e r u s a l m m a t e t p e t e h e n d a i p y o j a p o p y r e .
Salmo 123
Nhanderuete oipytyv agu ojerureague
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Xee ama neamba re reiko vaea katy.
2 Tembiguai herekoa po gui mbaemo oar vae,
anho,
ojejou por rei vae kuery orere ndaijaeia roendu.
Salmo 124
Nhanderuete nhanderepya hae nhandereraa jepea re ijayvua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu Davi ombopara vaekue.
1 Senhor e nhandea katy oiko vae rire
Israel kuery aipo tei
2 Nhandere avakue opu ramo
Salmo 125
Jajeroviaa re nha at agu regua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Senhor re ojerovia vae ma Sio yvyty rami ikuai.
Hae vae ma nomy r, o at r rakae r peve guar.
2 Jerusalm tet yvry rupi yvyty ikuai vae rami
Salmo 126
Ojaeo vae ombopya pora jevy agu regua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Senhor Sio tet py nhanemoingo por ju ramo
oexa rau vae rami nhandekuai vaekue.
2 Hae jave py nhanderory,
Salmo 127
Nhanderuete gui ipor vae hae javi oua re ijayvua
Oguataa rupi ikuai vae Salomo ombopara vaekue.
1 Senhor ae oor ojapo e ramo
ijapoa kuery ombaeapoa mbaever ndovarei r.
Tet re Senhor nonhangarekoi ri ramo
hara kuery onhangarekoa mbaever ndovarei r.
2 Ndaeve ranhei ko e mbove nhapua,
Salmo 128
Nhanderuete renonde jajererokyjea rupi vy javya agu regua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Ovya ete r Senhor renonde ojererokyjea rupi ikuai vae,
ixuguigua tape rupi ikuai vy.
2 Rembaeapoa rupi rejou r reu vaer.
por r.
5 Senhor tanemoingo por Sio tet gui,
Salmo 129
Ogueraa jepeague re imaenduaa
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Xekunumi guive mbovykue rei e xembojexavaia
Israel kuery aipo tei
2 Xekunumi guive xembojexavaia okuapy
te xere ndaipoakaai.
3 Xekupe rupi xekarambaa ma,
Salmo 130
Yy typyvea gui ojapukaia ague
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Senhor, yy typyve etea gui ajapukai ndevy.
2 Senhor, endu ke ajapukaia!
Salmo 131
Nhanderuete re vy japytuu agu regua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, xepya py xee ajejou por rei vae.
Amaa py nanhemboyvatei guive,
mbaemo tuvixa vae re ndaeveia rupi e aiko.
Mbaeta mbaemo iporve ete vae ma xevy guar e ae.
2 Hae rami rgue py akyrir vy apytuu r xepya py.
Salmo 132
Ymave ijayvua ague
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Senhor, nemaendua ke Davi re,
opa mbae py oiko axy ramo.
2 Senhor pe Davi onhemboayvu vy
z
130.6 Hae vae jave py pyt mbukukue re tet rara kuery opyta r ikora ry, ngovaigua
kuery ova r oexa agu. a132.25 Apy ma o Davi ouraague Nhanderuete ayvu ryru
ogueru vy hendar py por omo agu re (1Crnicas13.14).
1081 Salmos132,133
Salmo 133
Joegua-egua pete rami ikuaia re ijayvua
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu Davi ombopara vaekue.
1 Joegua kuery pete rami ikuaia ma
haeve r, ipor ete guive.
2 Hae rami ikuaia ma azeite hepyve vae
b
132.6 Jaar yvy Efrata regua yvy re Quiriate-Jearim tet py ranhe Nhanderuete ayvu
ryru opyta rakae, Jerusalm py Davi ogueru ruka e mbove (1Crnicas13.56).
c
132.1112 2Samuel7.117; Atos2.30 d132.17 Kovae ayvu rupi ijayvu 1Reis11.3436,
15.4, 2Reis8.19 hae 2Crnicas21.7 py. Hae gui Hendy vaer heia ma huvixa rakaeve
r oiko agu re ijayvu vy, hae Jesus Cristo rekor re guive (Lucas2.3032; Joo8.12).
Salmos133135 1082
Salmo 134
Kaarui jave oporaeia agu oenoa ague
Oguataa rupi ikuai vae oporaei agu.
1 Peroporaei ke Senhor, hembiguai pendekuai vae hae javi,
Pyvy Senhor pegua opy rupi pembaeapo vae.
2 Henda ikya e vae katy peupi ke pendepo
tapendereroayvu por.
Salmo 135
Nhanderuete pe japoraei agu regua
1 Aleluia!
e
133.2 Sacerdote-r Aro omoa vy inhak re omo rakae azeite (xodo29.19),
Nhanderuete ojeupegua kuery omoingo por agu kuaa ukaar (xodo29.4346).
f
133.3 Yxapy py Nhanderuete omoingo por r hae kuery onhot vaekue
(Gnesis27.28).
1083 Salmos135,136
Salmo 136
Nhanderuete nhomboaxya re ijayvua
1 Perovya ke Senhor porayvu vae ramo,
mbaeta nhomboaxya opa vaer e.
2 Perovya tuuete ikuai vae Ruete,
g
135.14 Hebreus10.30 h
135.1518 Salmo 115.48
Salmos136 1084
reve,
mbaeta nhomboaxya opa vaer e.
16 Tekoa ea rupi ogueroguata heravy ojeupegua kuery,
i
136.59 Gnesis1 j136.1016 Egito gui ogueraa jepeague omombeu xodo1214 py.
k
136.1722 Huvixave ojukaague omombeu Nmeros21 py.
1085 Salmos136,137
Salmo 137
Guet oexa ngaua rupi ijayvuague
1 Babilnia tet py yak o vae yvry roguapy roinya py
rojaeo vaekue Jerusalm tet re oremaendua vy.l
2 Orembaepu ix reta vae roupi imoiny vaekue
l
137.1 Babilnia pygua kuery ma oipea rakae Jerusalm tet, hae guembiguair ogueraa
hae pygua judeu kuery regua. m137.7 Jerusalm tet re Babilnia pygua kuery ipoaka
r Edom pygua kuery oexa vy ovya rei okuapy, judeu kuery regua rai te (Obadias814).
n
137.8 Babilnia pygua kuery ombopaga agu re Apocalipse18 py ijayvu.
Salmos137139 1086
Salmo 138
Nhanderuete ojeroviapy oikoa jarovya agu regua
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, xee roguerovya r xepya hae javi py.
Ipoakakueve oendua py rogueroporai r.
2 Ndevygua templo ikya e vae oa katy ama reve
Salmo 139
Nhanderuete oikuaapa hae ipoakapa vaea re ijayvua
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, ndee ma xere reikuaa pota vy xekuaa por vae.
2 Reikuaa r aguapy hae apu ju r.
Mombyry gui te reikuaa xepya re o vae hae javi.
3 Aguata hae anheno ramo ndee xerexa r.
ye apy peve aa te
10 hae py voi ndepo xerereko rgue,
Mbovy rei e o.
18 Xee aipapa vae rire ita kui gui hetave rgue.
139.6 Romanos11.33
o
Salmos139,140 1088
Salmo 140
Ngovaigua kuery apu gui oo jepe agu ojerureague
Jogueroporaei vae pe mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, xereraa jepe ke heko vai vae gui.
Xerepy avakue ojerovia rei vae gui.
2 Hae kuery ma mbaemo vai anho opya re omo.
agu,
tape yvry oipyo r xemboaar.
Omo r nhu xemboa agu.
6 Aipoae Senhor pe: Ndee ma Xeruete.
Teko vai toakykue monha avakue ojerovia rei vae, omomba peve.
12 Xee aikuaa Senhor oepy ra iporiaukuei,
Salmo 141
Kaarui jave oikyao hae oipytyv agu re ojerureague
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, ndevy ae ajapukai.
Eju pojava ke xepytyv!
p
140.3 Romanos3.13
1089 Salmos141,142
Salmo 142
Ijava etea py ojerureague
Itakua py Davi o jave py onhemboeague ombopara vaekue nhomboe agu (1Samuel24).
1 Senhor pe ajapukai, xeayvu ainy.
Ajapukai vy xepytyv agu re ajerure.
2 Ixupe amombeupa ndavyaia,
m
137.7 Jerusalm tet re Babilnia pygua kuery ipoaka r Edom pygua kuery oexa vy
ovya rei okuapy, judeu kuery regua rai te (Obadias814). n137.8 Babilnia pygua kuery
ombopaga agu re Apocalipse18 py ijayvu.
Salmos142,143 1090
Salmo 143
Ogueraa jepe agu ojerureague
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Senhor, endu ke anhemboea.
Ejapyxaka ajerurea re.
Xembovai ke, ojeroviapy hae heko por vae reiko vy.
2 Nerembiguai aiko ramo xemboayvu eme,
r
143.2 Romanos3.20; Glatas2.16
1091 Salmos143,144
Salmo 144
Nhanderuete oepy rire oguerovyaa ague
Mboraeir Davi ombopara vaekue.
1 Imaendua pormby toiko Senhor xeitaova.
Hae ma omombaraete r xepo joe apu agu,
xeku voi omboe r joe apu agu.
2 Hae ma xemboaxya hae oo ikorapa vae a agu,
Salmo 145
Nhanderuete porayvu, yvate ete hae opena pora re ijayvua
Ogueroporaeia rupi Davi ombopara vaekue.
1 Xeruete xeruvixave, xee romboete r.
Rakae r peve rogueroporaei r nderery rupi.
2 Ko nhav roguerovya r,
vae.
Ojapukaia oendu vy ogueraa jepe r.
20 Senhor opena por r oayvu vae kuery re.
Hae r heko vai vae ma omomba r.
21 Xejuru py taroporaei Senhor.
Salmo 146
Nhanderuete ojeroviapy oikoa re ijayvua
1 Aleluia!
Salmo 147
Nhanderuete ipoakapa vae ogueroporaeia
1 Peporaei Senhor pe!
Haeve hae ipor ete Nhanderuete pe japoraeia.
Jaroporaeia ma ipor ixupe voi.
2 Senhor omoatyr ju Jerusalm tet,
Hiarandua ndajaikuaapai r.
6 Senhor ma yvyguei repya oiko,
t
146.6 Atos4.24, 14.15
1095 Salmos147,148
Salmo 148
Pav ogueroporaei agu regua
1 Aleluia!
yvatekueve hae yvy regua joe oikuaa pota vae kuery hae javi,
12 kunumigue hae kunhatague,
Salmo 149
Nhanderuete re ojerovia vae kuery ogueroporaei agu regua
1 Aleluia!
Salmo 150
Oguerovyaa opa vygua
1 Aleluia!
Aleluia!
Arandu regua ayvu
Provrbios Salomo
omombeu vaekue oa a
1 Arandu regua ayvu Davi ray Salomo Israel pygua huvixave vae
1
omombeu vaekue,
2 jaikuaa por agu arandua hae nhanemboeague,
a
ttulo Provrbios epy vae ma ayvu ijapuai vae arandu regua.
1098
1099 Provrbios1
ijayvua,
hiarandu vae kuery haxy-axyve vae re ijayvu te.
7 Senhor renonde jajererokyjea rupi jaiko vy re mbaemo jaikuaa.
py,
guekove ae oipea uka r nhemi rupi joapo vaia py.
19 Hae rami ojoupa reixe vae kuery hae javi opyta vai r,
Arandua ijayvua
20 Hae
gui Arandua ojapukai r tape rupi,
tet mbyte rupi onhendu at r oikovy.
21 Tet kora ry gui voi ijayvu r,
Provrbios1,2 1100
napenduxei xeayvua.
26 Hae nunga rupi pejexavai r xee ju r rojojai.
b
1.21 Apy gui ma ijayvu vae ma Arandua. Hae rami avi jaikuaa pota por vy
Nhanderuete ae ijayvua.
1101 Provrbios2
agu,
hae rejou r Nhanderuete reikuaa agu.
6 Mbaeta Senhor ae ome arandur,
vae,
hae ramo anhet rupi ikuai vae pe o r mbaemo vai jokoar.
8 Opena por r teko por rupi ikuai vae re,
Hae oikoa hae javi ndereraa r pyt guy py manoa poakaa katy.
19 Hae ramo hae vae kunha pou vy oo vae ma ndojevyvei r,
hae vae yvy re ikuai vaer ma anhet rupi oiko vae kuery anho.
22 Hae r opa mar heko vae kuery ma oipeapaa r yvy gui,
3.1112 Hebreus12.56
c
1103 Provrbios3,4
renhepyxanga e re.
24 Renheno ta ma vy nderekyjei r,
aipore eme neir pe: Tereo ju, hae gui ko r ma eju ju.
Hae ramo ma ame r mbaemo, re eme.
29 Enhembopya eme neir re rejapo vai agu,
ndere ojeroviaa rupi ndero katyi o ramo.
30 Ndaevei joupe ndeayvu ete-ete agu mbaeve py e,
Nhanderuete nhanemongetaa
4 Xeray
kuery, pendu ke penderu penemboea.
1
Naxembaraetei teri vaekue, hai reve ipia petei vae aiko vy.
4 Hae jave py xeru xemboe vy aipoei:
por.
Embovare ke, hae ramo r nderepy.
7 Arandua ma iporve vae ramo emo nearandur.
Ndepya py re r remo.
22 Mbaeta oupity vae pe ma tekove mea o,
4.26 Hebreus12.13
e
Provrbios5,6 1106
12 Hae vy aipore r:
Mbae re tu xee naenduxei karamboae xemboea r!
Xepya re namoxei xemongetaa ramo.
13 Naendu potai xemboea kuery ijayvua,
f
5.15 Apy ma ijayvu nhanderayxy aei reve anho jajoguereko agu re (Cntico4.15).
1107 Provrbios6
ne herekoa, ne imombaeapoar.
8 Hae rami te kuaray puku py voi hae kuery omo por r hou
vaer,
nhamonoa ra hae kuery voi omono r guembiur.
9 Ndee inhate vae, rakae peve tu renheno r rejupy?
hae joegua kuery joo rami e-e ikuai agu rami ojapo vae.
nhanemboea nhanemoexak r,
arandu rupi nhanemongetaa ma tape tekove katy oo vae o,
24 ndejoko agu kunha itavy rei vae gui,
ok py ojapukai r oiny.
4 Hae vy aipoei r: Xee voi a pe avakue roeno ainya py,
vai.
Hae gui xee ajou vai vae ma nhemboyvate reia, jejou por reia,
1111 Provrbios8
agu.
Hae r hiarandu vae pe nhandeayvu ramo ma nhanderayvu
r.
9 Hiarandu vae nhamboe ramo ma hiaranduve r,
g
9.1 Apy ma Arandua re ijayvu, hoo vae ngaru pav pe ojapo vae re rami.
1113 Provrbios9,10
anho ikuaia,
hae py oike vaekue ma yvykua manoa py meme ikuai.
hae r heko vai vae ma Senhor ojoko r oipotapa rei vae ojou
e agu.
4 Inhatea rupi ombaeapo vae ndojoui r mbaeve,
hae r heko vai vae ma nhomoingo vai agu rupi anho ijayvu.
7 Heko por vae re nhanemaenduaa ma nhanemoingo por r,
hae r heko vai vae ma onhemokanhy uka agu rupi rive ijayvu.
15 Oguerekopa vae ma ombae rei-rei re o at, tet ikorapa vae py
rami,
hae r iporiaukuei ma ikuai axy r mbaeve ndoguerekoia py.
16 Heko por vae oikoague repy ma tekove,
merami r javya,
hae r avakue oikuaa ete vae pe ma nhanearandua rupi vy re
javya.
24 Heko
vai vae mbaemo gui okyjea vae ae r oiko hexe,
hae r heko por vae oar oikovya ma Nhanderuete ojapo r
ojeupity agu rami.
25 Yvytu vaikue opytuu xapyaa rami avi heko vai vae kuery reko voi
okanhy xapya r,
i
10.12 1Pedro4.8
1115 Provrbios10,11
mbaever,
hae r nhandereko pora ma nhandereraa jepe r manoa gui.
5 Anhet rupi ipya vae pe ma heko pora ae omoatyr r haper,
hae r heko vai vae ma hoapa r hae kuery ae reko vaia py.
6 Heko por vae oo jepe r hae kuery ae reko pora py,
okuapy,
ovya avi r okuapy heko vai vae okanhy ramo.
11 Heko por vae ogueroayvu pora rupi tet hae javi rupi r ikuai
por,
hae r heko vai vae kuery ijayvua rupi ma oitya r.
12 Oir pe Mbae vare hei vae re ma no arandua,
Provrbios11 1116
hae r joapo vai rei vae ma hae kuery ae onhemo vai uka.
18 Heko vai vae ojeupe guar ojou vae ma imar vaer,
hae r teko por rupi oiko vae ma anhet ete vae guigua ojou r
oikoague repy.
19 Heko por vae oo re tekove katy,
okuapy,
hae r ivendeare ma ogueroayvu pora r.
27 Joupe ojapo pora rupi ikuai vae omboetea r,
hae r heko por vae ma yvyra hapo por hae hia por vae
rami.
13 Heko vai vae onhemboa uka r hae ae ijayvua py,
j
11.31 1Pedro4.18
Provrbios12,13 1118
vai,
hae r ojeroviapy pe ri omombeu ukaa ramo ma mo rami oiko.
18 Omongetaa r noendu potai vae ma iporiau hae oxmba rei agu
rami ikuai,
hae r omongetaa r oendu por pota vae ma omboetea r.
19 Jaipota vaekue oiko ramo javya r nhandepya py,
hae r hiarandu e vae ma ojeguaru r gueko vaia gui ojepea
vae gui.
20 Hiarandu vae reve ikuai vae hiaranduve r,
rei-reikue,
hae r ojejavypa rei vae mbae rei-reikue ma heko por vae
peguar ae r opyta.
23 Iporiaukuei oyvy omboaeve ramoiague py opa mbae hia por r,
javi,
heko por vae oiko porague repy ojopy vaer ramigua e.
15 Hiarandu e vae ma ijayvua r oendu vy ogueroviapa rei r,
anhet rupi e oiko vae ojerure r oiny heko por vae rok py.
20 Iporiaukuei re hoo katyigua kuery ae voi ndaijaei r,
1121 Provrbios14,15
imbaraete vae,
nhanderay kuery voi ojou r onhemi agu.
27 Senhor renonde jajererokyjea rupi vy jaupity r yvu tekove mea,
heko vai vae hae heko por vae kuery hae javi re onhangareko
oiny vy.
4 Ayvu por ma yvyra tekove mea,
Provrbios15 1122
hae r heko por vae oikoa ma tape ijoja por vae rami.
20 Tay hiarandu vae ombovya r nguu,
arandu re,
hae nhanhemoyvyi ramo nhanemboetea r.
nombopaga ei re.
6 Nhanhomboaxya hae anhet rupi jaiko ramo jajejavyague ojaoipaa
r,
Senhor renonde jajererokyjea rupi vy jaa jepe r mbaemo vai
gui.
7 Xapya rei ava oikoa Senhor oguerovya vy
okaruxea ae omokyre.
27 Avakue vare vae onhea r okuapy teko vai re anho,
vyvoi ea,
tet hae javi re nhandepoaka rgue py haeveve nhande ae jajejoko kuaa.
33 Xortea jaexa te
py,
Provrbios17,18 1126
naiarandui ae ma vaeri.
17 Nhaneir kuery nhanderayvu r jaikoa jave re,
hae rami vy jajexavaia py onhemoingo r nhaneretar aei
rami.
18 Avakue hiarandu e vae onhemo vai uka rive vy
l
18.4 Yy typyve vae ramigua ayvu ma haxyve vae (20.5). Hae r yaki oxyry ovy vae
ramigua ayvu ma nhanembovya vae.
1127 Provrbios18,19
ijayvu vae.
Provrbios19 1128
hae tayxy ijayvu mbegue rei vae ma otyky tema oiny vae rami.
14 Nguu kuery gui avakue ojopy r ngoor hae ombae rei-reir,
vae, hei r.
Hae gui ma ojogua ma rire oguerovya rei r.
15 Heta oiko ouro hae ita iporve vae,
oipeaa r,
oexa vaety e rekovia onhemoingo vaekue gui katuve ma oipeaa r.
17 Jokorepa reia rupi avakue mbojape ojou vaekue ma hee r merami,
hae rami te opaa py ma ita ray kui rami rive r o ijuru py.
18 Nhanhemongeta ukaa rupi nhanhembopyaa ma oiko por r.
Hae nunga rupi eikuaa pota por ranhe joe repu agu.
19 Ijayvu katu raxa vae omombeupa r ndaevei rei vae.
ombopaga agu.
27 Nhanenhe ma Senhor ae omo nhanemoexakar,
rami,
1131 Provrbios20,21
pota vy
omokanhymba r heko vaia rupi ae.
13 Iporiaukuei ojapukaia noendu potai vaekue ma
reiague gui,
mbaemo oexaa py e ome r ndaipoxy reiavei r.
15 Haevea rami jajoguereko ramo heko por vae kuery ovya r,
19 Kunha ivai rei hae ijayvu vaipa-ipa vae reve nha rgue py
haeveve pete yvy tekoa ea py nha.
20 Hiarandu vae ro py o r imbae rei-rei hae hou vaer,
imaendua pora.
Prata hae ouro gui haeveve vae ma nhanemboetea.
2 Oguerekopa rei vae hae iporiaukuei ma petei guigua meme,
re,
nhomongetaa hae mbaemo kuaa ukaa regua,
21 ndevy aikuaa uka agu ayvu anhet ete vae,
26 Ndaevei ndee voi reiko agu hae ae o vai agu rami ijayvu vae
regua,
oreve vae rekovia opaga agu rami opyta vae kuery rami,
27 mbaeta xapya rei nderejoui r repaga agu.
karo py o vae jaexa r hexak reii hae onhe por reii oiny
te,
32 vaeri opaa py ma ndexuu r mboi rami,
hexa rei vae gui oiko kuaa vae mbaemo ojapo kuaave r.
6 Mbaeta jaikuaa pota vy re joe nhapu kuaa,
m
24.12 Mateus16.27, Romanos2.6
1137 Provrbios24
heta vae kuery voi ijayvu vai r, amboae regua avi ndaijaei r
okuapy.
25 Hae r heko vai vae mbopagaare re ma imaendua pora r,
jajerurea,
1139 Provrbios25,26
n
25.2122 Apy ma ijayvu nhanderovaigua kuery oxmbaa oendu vae re
(Romanos12.2021).
Provrbios26 1140
ita hepyve vae mbaemo vaikue reiaty py omombo vae rami avi.
9 Okau vae opo py juu rakgue oguereko agu ndaeveia rami avi
vae ma
hapa vae nhonhyvmbaa rami avi.
11 Hiarandu e vae ijarakuaa eague rami ae ikuai vae ma
Pete guary oiko tape rupi, pete guary o tapei py, hei rive r.
14 Inhate vae ngupa py itui vae ma
ok oa re ae ojevy-jevy vae rami.
15 Inhate vae hya py opo te
26.11 2Pedro2.22
o
1141 Provrbios26,27
rami,
hae azeite nhandepo py rive nanhano kuaaia rami avi.
17 Ferro guigua ma ferro py ae nhambee,
hokypa ju r,
26 hae rire rereko r vexai rague ndeaor,
r,
1143 Provrbios28
hae r opa mar rei ikuai vae reve onhemoir vae ma omoxmba
rei r nguu.
8 Jokorea hae ojou retavexea rupi mbaemo ojouve heravy vae ma
onha-onha oikovy,
vaeri ndoikuaai guive imomboriauar ou oinya.
23 Oapek py ijayvu por rei rive vae rgue py
nhomombaaty ir oiko.
25 Oipotapa rei vae ojapo r jogueroapa rei agu rami,
hae gui heko vai vae okanhymba ma rire heko por vae hetave
r.
hae r heko vai vae ipoaka ramo heta vae kuery ndovyai r.
3 Ava hiarandu vae ombovya r nguu,
agu rami,
hae r hiarandu vae ma omombytuu r ipoxy vae.
9 Heko vai vae pe hiarandu vae ijayvu ramo
hae r heko vai vae ma ojeguaru r heko pora rupi oiko vae
gui.
Agur ayvu oa
30 Mass
pygua Jaque ray Agur ijayvuague oa:
1
hae vae ju ndere ijayvu poyi e agu, hae repaga agu rami
reiko e agu.
11 Ikuai nguu kuery re ijayvu vai vae,
onhemboyvate rei vae hae kuery ae oikuaa rami, hae yvate rupi
rei oma vae.
14 Ikuai kyxe guaxu rami ha vae,
p
30.20 Apy ma ijayvu itavy reia re.
Provrbios30,31 1148
ijayvuague regua.
2 Xepia, mbae pa aipoae r ndevy, xepia xeryepy pyguare?
reikuaa pota por agu iporiaukuei hae oipotapa reii vae pytyva rupi.
vaipa te,
ao raku py pete-te onhemonde ramo.
22 Kunha vae ojapo avi r onheov agu,
r okuapy.
Ime voi oguerovya vy aipoei r:
29 Kunhague hiarandu vae heta ikuai
r.
Hae r kunhague Senhor renonde ojererokyjea rupi ikuai vae
ma oguerovyaa riae r.
31 Nhanemaendua por r opo py ojapo pora re,
1 Kovae
ma ayvu mombeua ijayvuague. Hae vae ma Davi ray oiko
1
vaer rive, opa mbae ikuai vae opa rive vaer meme. 3 Mbae ndau
a
1.1 Huvixa Davi ray Salomo ma nguu rekovia o rakae Jerusalm pygua huvixa. Hae
vae ma pav gui hiaranduve vae, oguerekopa rei vae guive (1Reis4.2934, 10.1429).
1150
1151 Eclesiastes1,2
katy, hae gui ojere vy kuaray ijapuaia katy ju r oipeju. Ojeapa r ovy,
hae gui ojevy ju r ojeapaaty rupi. 7 Yak ikuai vae ma ye katy oxyry
Mbaemo ojapo pyre ae ju r ojapoa. Hae rami vy ipyau ete vae ndoikoi
r kuaray gury rupi. 10 Oiko ri ndau mbaemo jaexa vy Ma, kovae
ma ipyau vae, jae agu? Any! Jaiko e mbove ra oiko jave py ma voi
oiko vaekue ae. 11 Avave rei naimaenduai r mbaemo ymave rupi oiko
vaekue re. Hae rami ae mbaemo oiko vaer re voi hae rire ikuai vaer
kuery naimaenduai avi r.
vy aikuaa pota tembiapo kuaray gury rupi ojapoa vae hae javi re. Hae
nunga hae javi ma opa rive vaer meme, yvytu jerei rakykue amongue
onha rivea rami. 15 Ikar vae ma nomboyviavei r, hae mbaemo
xeyvate, hae vy xee aiko e mbove Jerusalm py ikuai vaekue hae javi
gui xearanduve vae, hae vaekue, mbaeta anhet ete aikoa hae javi
rupi xekurax py xearandu hae mbaemo aikuaa potaa rupi aiko vae.
17 Hae rami vy xepya re amo aikuaa agu mbae pa arandu hae arandu
ea ovare e vae. Hae rami te aikuaa hae rami agu voi yvytu jerei
rakykue onha rive vae rami aikoa. 18 Mbaeta arandua retaa py ma heta
2 Aipoae
xejeupe ae: Aa ta! Xejee ae aikuaa pota r vyaa py.
1
Taendu havy vyaa, hae vaekue ri hae vae voi opa rive vaer.
2 Mbaeta xerorya pe ae Ovare e vae hae. Avyaa ma mbaer tu
ovare?
Eclesiastes2 1152
3 Hae
gui xepya re amo vinho ayua rupi aiko agu, te xearandua py
ajejoko teri reve. Hae rami vy anhemboaxa ovare ea rupi aiko agu,
aikuaa peve avakue ray kuery yva gury rupi ikuai vae ora mboapyi
o teri jave py ojapo agu haeveve vae. 4 Ajapo avi tembiapo tuvixa
vae. Xejeupe guar ajapo reta oo, hae anhot uva tyr. 5 Xejeupe ajapo
yvotyty hae yvyraty, hae py yvyra hia vaer hae javi regua anhot.
6 Xejeupe yy ajoko vy yvyraty amoak, yvyra ikuai vae ipor agu. 7 Heta
prata hae ouro, mbaemo hepyve vae ajogua avi amboae yvy re huvixave
kuery opena vae gui. Xejeupe ajou avakue ray kuery ojou porve vae:
oporaei vaer avakue hae kunhague, hae kunhague oata agu rami e
guive.b 9 Hae gui xeyvate hae arekopave xee aiko e mbove Jerusalm
py ikuai vaekue hae javi gui. Xere o tema avi xearandua. 10 Mbaemo
aexaxeve vae rei tema xerexa pe ndaexa uka ei, hae peteve py
nambovya ei xekurax, mbaeta hae nunga py ambaeapoague rekovia
ajou. Xee arovya vaekue mbaemo ajapo vae hae javi. 11 Hae gui
tembiapo xepo py ajapo vaekue hae javi re aikuaa pota, xekane peve
ambaeapoa hae javi re guive. Hae r hae nunga hae javi ma opa rive
vaer meme ae rae, yvytu jerei rakykue amongue onha rivea rami. Hae
nunga hae javi py mbaeve rei ndajoui ipor vae kuaray gury.
oexa agu, hae r hiarandu e rei vae ma pyta rupi r oiko. Hae rami
te aikuaa avi mokove pe joo ramigua oiko ra. 15 Hae nunga rupi xejeupe
ae aipoae: Hiarandu e vae pe oiko vae ramigua ma xevy pe voi oiko avi
r. Hae rami r mbaer tu xee aekave ta xearandur? hae. Xejeupe ae
aipoae avi: Xearandua voi opa rive vaer, hae. 16 Mbaeta hiarandu vae
re, mbaeta xee ndajou porvei ma kuaray gury rupi ambaeapoa. Anhet
b
2.8 Huvixa Salomo ma heta oguereko rakae guayxy hae guayxy jevy kuery. Hae
vae kuery taangaa re ojerovia vae kuxa Salomo ojepea Nhanderuete pe oikoa gui
(1Reis11.18).
1153 Eclesiastes2,3
ete, hae nunga hae javi ma opa rive vaer meme, yvytu jerei rakykue
amongue onha rivea rami.
kuaray gury rupi ambaeapo poyia hae javi re. 21 Mbaeta ikuai avakue
oarandua rupi ombaeapo vae, oikuaa hae ikyrea rupi. Hae rami te hae
kuery ombaeapoague repy oeja r hae vae re nombaeapoi vaekue peguar.
Hae vae voi opa rive vaer, hae ndaevei ete vae. 22 Hae gui mbae r tu
avakue ojou kuaray gury rupi opya py guive ombaeapo poyiague hae javi
re? 23 Mbaeta ra nhav haxy oendu, hae ombaeapoa re ikuerai r. Pyvy
agu. Mbaeta hae rami agu aikuaa Nhanderuete po gui meme oua.
25 Mbaeta ixugui e vy mbaexa r tu jakaru, e vy javya? 26 Mbaeta
3 Opa
mbae yva gury ikuai vae pe oiko agu ra o. 2 Ova r
1
nhandepya vai agu hae gui jajeroky agu ra. 5 Oiko r ita nhamoa
agu ra. O mbaemo nhamo por agu hae nhamombo agu ra. 7 O
agu ra. O joe nhapu agu hae nhandekuai porai agu ra.
ojapo hira py ipor agu rami. Avakue pya re omo avi opa e vaer
nunga, te hae kuery ndoikuaapai r mbaemo Nhanderuete jypy
guive opaa peve ojapo vae hae javi. 12 Aikuaa avakue pe haeveve
vae ovya hae ikuai por agu. 13 Avakue pe Nhanderuete ome avi
rami Nhanderuete ojapo vae hae javi ndopai vaer meme. Hae vae
re ndaevei mbaeve omoave agu ne oipeaa agu guive. Hae rami
Nhanderuete ojapo, henonde avakue ojererokyje agu. 15 Mbaemo a o
vae ramigua oiko vaekue ae ma, hae oiko vaer ramigua voi oiko ae
ma. Mbaeta Nhanderuete ojapo r mbaemo oaxa vaekue ramigua oiko
jevy-jevy agu rami.
omboayvu r heko por vae hae heko vai vae. Mbaeta o ae hae
oipota vae hae javi oiko agu ra, hae hembiapor hae javi pe, hae.
18 Aipoaeve ju xejeupe: Nhanderuete oeko a r avakue ray kuery, hae
kuery oikuaa okuapy agu mymba kuery rami ikuaia, hae. 19 Mbaeta
avakue ray kuery re oiko vae ramigua ae oiko avi r mymba kuery
re. Pete regua omanoa rami ae avi r amboae regua omano. Oikove
vae hae javi joo rami ipytu r. Ndoikoi avakue mymba gui oiko
areve vaer, mbaeta hae javi ma opa rive vaer meme. 20 Pav rei r
oo pete henda py anho. Yvy kui gui meme oiko rire yvy kui ae ju r
opyta. 21 Mavae oikuaa ta avakue ray kuery nhe yva re oo ra, hae
4 Aexa
avi nhomoingo axy reia kuaray gury rupi ikuai vae hae
1
javi. Aexa oguereko axy reipy kuery rexay, avave rei nombopya
guaxuai r. Aexa avi joguereko axy reia kuery imbaraeteve okuapya,
hae ikuai axy vae pytyvar ndoikoia. 2 Hae nunga rupi aikuaa r
okuave vae kuery gui omano vaekue ovyave vae ikuai. 3 Hae gui hae
vae moko gui ovyave vae ma ndoikoi teri vae, mbaeta hae vae ma
mbaemo vai kuaray gury rupi ojapoa r ne ndoexai. 4 Hae ramo aexa
avakue ombaeapoa hae mbaemo ojapo kuaa hae javi ojapo, oir kuery
gui oguerekopavexe vy rive. Hae vae voi opa rive vaer, yvytu jerei
1155 Eclesiastes4,5
vaipa vy yvytu jerei rakykue anha rgue py haeveve pete po reny reve
apytuu ainy agu, hei.
7 Hae ramo kuaray gury amboae nunga aikuaa avi opa rive vaer.
8 Hae vae ma pete ava hae aei oiko vae, tay vae ne heindy e
vae. Hae rami te ombaeapoa gui ndopytuui vae, hae ndoexaxe vei
oguerekopaa. Hae rami te aipo ndei: Mavae pe tu xee ambaeapo
aikovy? Mbaer pa xenhe py ajejoko mbaemo por arovya agu gui?
ndei. Hae nunga voi opa rive vaer, tembiapo nhomongueraiar rive.
9 Hae aei oiko rgue py haeveve moko joguereko, mbaeta
omopu ju r oir. Hae r hae aei oiko vae pe ndaevei ete, mbaeta
hoa ramo ndoikoi r imopuar. 11 Hae moko joyvy okea py hae kuery
aexa kuaray gury ikuai vae hae javi huvixave tujai rekovia kunumi o
vaekuea katy anho ojeoi r. 16 Hae ramo opena r oikovy mbovy rei
e re. Hae rami te hae vae rire ju o vae naimaendua pori r hexe.
Anhet, hae nunga voi opa rive vaer, yvytu jerei rakykue amongue
onha rivea rami.
5 Nhanderuete
pegua opy reike ta vy eikuaa pota por ranhe reiko
1
agu re. Hiarandu e vae kuery mbaemo ome vae rami rejapo
vy reike rgue py haeveve ayvu rendu agu, mbaeta hae kuery ma
gueko vaia re oikuaa pota e re ome mbaemo. 2 Ejapura eme ndejuru
rejejavy agu rami, hae aipore eme Nhanderuete ayvu mombeua pe:
Eclesiastes5,6 1156
vae voi ojouvexe avi r. Hae ramigua voi opa rive vaer. 11 Omono
mbyre heta ramo heta avi r ikuai okaru vaer. Hae nunga rupi mbae
r ndau ija kuery ojou, guexa py oexa rive agu e vy? 12 Ombaeapo
kuery voi mbaeve ndoguerekoi r opo py. 15 Guyrui gui mbaeve reve
kuery ae reko re, mbaeta ipya re Nhanderuete omo ovya agu anho.
6 Hae gui pete ju aexa kuaray gury ndaevei ete vae avakue ry
1
okaru agu. Hae rami rgue py oexa vaety e kuery r hou okuapy.
Hae nunga voi opa rive vaer, hae ojexavai etea.
3 Xapya rei amongue oguereko r cem guay kuery, hae vy heta
maet re r oiko tujai ete peve. Hae rami te xapya rei onhe py
mbaemo por ndoguerovyai, ne nonhono porai r guive. Xee aikuaa
r hae vae gui ma hyrui gui oity pyre ovyave. 4 Mbaeta hyrui gui oity
pyre ma ou r opa agu rive, hae gui oo ju r pyta katy. Hae rami
rire pyt py ma hery noenduai. 5 Hae vae ma ne ndoexai r kuaray,
jarovyaa. Hae rami e r opa rive vaer jaiko, yvytu jerei rakykue
amongue onha rivea rami.
10 Mbaemo oiko vaer rery ma oikuaa pyre ae. Oikuaa avi mar
7 Heaku
por vae hepyve vae gui haeveve nhandere imaendua
1
agu, mbaeta hae py jaikuaa r avakue hae javi opa agu. Hae nunga
re ma nhande jaikove vae jaikuaa pota agu haeve. 3 Nhanderorya gui
oja guy py hendy vy hevovoa ramigua rive. Hae nunga voi opa rive
vaer. 7 Anhet hiarandu vae voi omoingo axya r nainhak porvei
gui haeveve r opaa. Onhemboyvate vae gui haeveve oar are kuaa
Eclesiastes7 1158
rexaa kuery pav pe. 12 Perta rami avi arandua nhanderepy r mbaemo
vai gui. Hiarandu vae pe arandu ome avi r tekove. 13 Eikuaa pota
ipor vae. Hae r reiko axya ra ma eikuaa pota povae re: Nhanderuete
ae mokove ombou, hae ramo avakue ndoikuaai r hae kuery oiko ma
rire mbae pa oiko ra.
raxa eme guive. Mbaer tu ndee ae renhemomba uka ta? 17 Eiko eme
vae gui imbaraeteve agu rami. 20 Yvy re ndoikoi ava heko por vae,
ojejavy e re ipor vae anho ojapo vae.c 21 Ndepya py erovia eme ayvu
tu oupity r mbaemo mombyry hae haxy ete vae? 25 Hae gui anhea
arandu aikuaa por agu, hae gui aikuaa pota hae aeka ete agu opa
mbae ikuai vae hae javi regua aikuaa agu. Aikuaaxe avi heko vai vae
arandu ea, hae hiarandu e vae ak por ea guive. 26 Hae rami vy
pete ajou manoa gui ndaeveive vae: pete kunha opya re jojopy hae
nhomboa agu anho omo vae, hae opo py corrente jokuaar oguereko
vae. Hae vae gui Nhanderuete renonde heko por vae oo jepe r, hae
r ojejavy vaety ma ou vy onhemboa uka r ixupe. 27 Ayvu mombeua
7.20 Romanos3.10
c
1159 Eclesiastes7,8
teri: mil avakue mbyte petei anho ajou haeve vae, hae r mbovy rei e
kunha mbyte ma peteve ma voi xee ndajoui. 29 Ma, pete anho aikuaa:
Nhanderuete omoingo avakue heko por vaer, vaeri hae kuery opa
mar onhembopya okuapy.
8 Mavae
tu oiko hiarandu vae rami mbaemo omombeu porve
1
gui rejepea agu, ne enhea eme mbaemo vai rejapoa py, mbaeta hae
ae oikuaa rami r ojapo. 4 Mbaeta huvixave ayvu ma ipoakave vae.
ra hae mar rami pa ojapoa agu, avakue re mbaemo vai ipoyi ete te.
7 Mbaeta hae kuery ndoikuaai r mbae pa oiko ra. Mar rami paa
guive nomombeuai r hae kuery pe. 8 Avave rei ndojoko kuaai r yvytu
voi ramo avakue ray kuery opya re omo r ojapo vai agu anho. 12 Hae
gui xapya rei ojejavy vaety cem-kue r ojapo vai vaeri hira ipuku
te, aikuaa por Nhanderuete renonde ojererokyjea rupi ikuai vae ojou
ra ipor vae. 13 Hae r heko vai vae kuery ma ipor vae ndojoui re,
vae ikuai heko vai vae rami ombopagaa vae, hae heko vai vae avi
ikuai heko por vae rami omboekoviaa vae. Aipoae hae nunga voi opa
rive vaer. 15 Hae nunga rupi xevy pe haeveve vae ma vyaa, mbaeta
avakue pe kuaray gury haeveve vae ma okaru, oyu hae ovya agu.
Mbaeta hae ramigua ombovya r ombaeapo oikovya rupi, kuaray
gury Nhanderuete hira omea pukukue re.
Eclesiastes8,9 1160
9 Anhea
ete hae nunga hae javi aikuaa agu, mbaeta Nhanderuete
1
po py ikuai heko por hae hiarandu vae kuery, hae kuery reko
hae javi guive. Hae rami te avakue ndoikuaai guenonder mborayvu
tyr pa ivaia oa. Henonde guar hae javi ma oikuaapy e. 2 Opa mbae
oiko r joo rami ae hae kuery hae javi re. Joo rami ae r oiko heko
por vae hae heko vai vae re, mbaemo ome vae hae ome e vae
re, ojapo por vae hae ojejavy vae re, oura vae hae oura agu gui
okyje vae re guive. 3 Hae ramigua ndaevei vae oiko kuaray gury
pav ikuaia re, mbaeta pav re r oiko joo ramigua ae. Avakue pya
voi tyny mbaemo vai, hae kuery re o r ak por ve oikovea ja.
Hae rire ma manoa katy ojeoi. 4 Oikove vae pe ma o teri oar oikovy
agu, mbaeta guary omano vaekue gui haeveve jagua oikove vae.
5 Mbaeta oikove vae kuery oikuaa omano ra, hae r omanogue ma
ndajoayvuia hae ndaevei reia opa ma. Hae kuery rakae r peve mbaeve
ndoguerekovei r kuaray gury ombaeapo teri vae kuery reve.
7 Hae nunga rupi tereo, heu mbojape revya reve, hae eyu por vinho,
kunha reayvu vae reve, ndera kuaray gury Nhanderuete ome vae
re, reikovea opa voi vae pukukue re. Hae nunga ma Nhanderuete ome
kuaray gury rembaeapo poyia rupi nekaneague rekovia. 10 Mbaemo
ndepo py rejapo agu rejou vae hae javi ke ejapo nembaraetea rupi,
mbaeta hae vae rire reo agu py novei r rembaeapo agu, mbaemo
re renhembopya e vy reikuaa pota agu, ne nearandu agu.
imboaa py hoa xapya, hae guyrai nhu py ojejura vae rami ae avi
avakue ray kuery voi ojejopy uka r mbaemo vai oiko ramo, hae kuery
re oiko xapya r.
hiarandu vae. Hae vae ma oarandua rupi ogueraa jepe guet. Hae
rami rire te hae vae iporiaukue re avave rei naimaenduaavei. 16 Hae
haeveve. Hae rami avi petei ojejavy vae te mbaemo por heta r
ombovai.
10 Heaku
por vae ryru py mberu omano vaekue omoeaku
1
huvixa ivai reve opu te ejepea eme rea gui, mbaeta ndepya guaxua
omombytuu r opa mar ojapo vaixe vae kuery.
5 Pete ju aexa mbaemo vai kuaray gury, huvixa haevea rami
opena vae. 6 Hae vae ma omo r hiarandu e vae yvatevea py, hae
ma mboi oixuu r. 9 Ita omboi vae ma hae vae py ae r oiko axy, hae
r hepyr vaekue.
12 Hiarandu vae oayvu py onhemboete uka r, hae r hiarandu
mbaemo oiko vaer avave ndoikuaai te. Mavae r tu oikuaa hae rire
oiko vaer? 15 Hiarandu e vae ombaeapoa rupi ikane r, tet re oo
oikoai py, hae r perta ma opa mbae repyr haeve. 20 Ndepya py voi
ndeayvu vai eme huvixave re, ne nderopy jao ndeayvu eme oguerekopa
rei vae re. Mbae guyra oveve vae ogueraa r ndeayvu, ipepo vae kuery
oendu uka r ndeayvuague.
11 Yy
ry rupi emoa nerembiu, mbaeta hare ma rire rejou ju r.d
1
2 Embojao
sete e vy oito pe, mbaeta ndereikuaai mbaemo vai
yvy re ou vaer.
3 Araipa ramo oky xapya vae hoa r yvy ry. Yvyra kuaray puku-a
vae ryepy kyri vae kguei ojeapo tema ovya voi. Hae rami ae avi
Nhanderuete opa mbae apoare rembiapokue katuve ma ndereikuaai.
6 Ajeive reve ke enhot haygue, kaarukue voi emombytuu eme
maet oguereko vae taimaendua ora oaxa vaekue hae javi re. Hae
rami te toikuaa pota avi pyt agu ra heta ou vaer re. Mbaemo oiko
vae hae javi ma opa rive vaer meme.
d
11.1 Apy ma ijayvu mbaemo Nhanderuete ojou uka vaekue nhambojao agu re, mbaeta
omboekovia ju r nhandevy.
1163 Eclesiastes11,12
12 Nemaendua
ke nemoingoare re nekunumi teri reve, ra vai
1
hae tape rupi oo vae gui rive renhemondyi r. Hae gui ndea ximba r
yvyra ipoty xi vae rami. Tuku rive te ipoyi r ndevy, hae rekaruxea
nerenduvei r, mbaeta reo r reiny oo opa e vae katy, hae ojaeo vae
kuery ikuai r tape rupi. 6 Hae vae jave py ix prata guigua oxo r, hae
karo ouro guigua ovo r, hae ygua py ovo r yryru, hae yvu ry yryru
renoa o vaekue ivaipa r. 7 Hae rire yvy kui reikoague ojevy ju r yvy
rive, opa mbae ikuai vae opa rive vaer meme, hei ayvu mombeua.
Opa vy ijayvuague
9Ayvu mombeua hiarandu vae vy omboe heta vae kuery oikuaa
agu rami. Hae gui ayvu re ojapyxaka hae oikuaa potaa rupi heta
omombeu ayvu arandu regua. 10 Ayvu mombeua onhea ayvu
iporgueve ojou agu, hae haevea rami ombopara agu ayvu anhet
vae. 11 Hiarandu vae kuery ayvu ma yvyra rakua mymba mondyia
hae karavo ombota por mbyre rami o, Opena vae petei oiko vae
ome vaekue meme. 12 Xeray, enheangu ke hae nunga rovai rupi reiko
Nhanderuete renonde eiko rejererokyjea rupi, hae emo por ojapo uka
vaekue, mbaeta hae vae ma avakue pav ojapo agu vae. 14 Mbaeta
Nhanderuete oikuaa pota r jaikoa hae javi re, ojekuaa voi e vaekue
guive, ipor vae, hae ipor e vae te.
Mboraei iporve vae
Cntico Salomo
ojapo vaekue
Mboraei iporve vae cantares Salomo ojapo vaekue
Kovae kuaxia para py ma ijayvu pete ava hae pete kunha reve joayvua re.
Xee ma xerembiayvu mbae, hae xerembiayvu ma xembae, hei (6.3). Hae
ramigua ayvu o vae ma ipor vae meme.
Jypyi Nhanderuete omenda vae kuery oguerovyaa rupi ijayvu vy aipoei
vaekue: Avakue oeja r nguu hae oxy, guayxy reve joguereko agu, moko
gui petei too oiko agu, hei vaekue (Gnesis2.24). Hae vae ayvu Jesus
omombeu porve vy aipoei: Yvy itui ypyi guive ma Nhanderuete omoingo ava
hae kunha. Hae nunga rupi ava oeja r nguu hae oxy, guayxy reve onhemoir
agu. Hae guayxy reve moko rgue py pete too ma ikuai. Hae rami vy moko
ve ikuai, petei too ma. Hae nunga rupi Nhanderuete omoir rire avave rei
tombojao eme, hei (Marcos10.69).
Tayxy ijayvuague
2 Xerayvu ndejuru py,
mbaeta vinho gui haeveve ndee xerayvua.
3 Nereaku pora aet r ipor,
Ir kuery ijayvuague
Ndee ae roguerovya rovya etea rupi.
Rejoayvua re oremaendua por r, vinho gui haeveve ramo.
Haevea rami hae kuery nderayvu.
1164
1165 Cntico1
Tayxy ijayvuague
5 Kunhague Jerusalm pygua, xe vaeri xepor.
Xepire ma Quedar rupi oo pirekue guigua rami hu vae,
hae ajukue Salomo ro py o vae rami.
6 Pema ngatu eme xepire hua re,
Ime ijayvuague
8 Kunhague
pav gui neporve vae, hae nunga ndereikuaai ri
vy
tereo havy mymba kuery pypo rupi,
hae emongaru nerymba kavara kuery vexai re opena vae kuery
ikuaia rupi.
9 Xerembiayvu, nepor vaipa
kavaju kunha Fara mbae karxa regua rami.
10 Nderova ma ipor nenamix mbyte,
ndeajuy voi mboy o reve.
11 Ndejeguar rojapo r ouro gui,
prata py ijeguapa vae gui voi.
Tayxy ijayvuague
12 Xeruvixave
okaruaty py oa py
oet r oiny xereaku pora.
13 Xevy pe ma xerembiayvu ipor
heaku por vae ryru xek mbyte o vae rami.
14 Yvoty En-Gedi katy uvaty ikuai vae rupi henho vae rami,
xevy pe xerembiayvu hae rami ae haeve.
Ime ijayvuague
15 Maxerembiayvu, ndee ma nepor.
Nderexa voi apykaxu rexa rami ipor.
a
1.6 Xembae uvaty re napenai heia ma ojee ae ijayvu vy, ipire kuaray omomba ramo.
Cntico1,2 1166
Tayxy ijayvuague
16 Xerembiayvu,ndee voi nepor, roayvu.
Nhanderupa ma jai rogue pyau guigua.
17 Nhandero yta rami guar yary ikuai,
hae r yvyra ijaoia ma cipreste guigua.
Ime ijayvuague
2 Yvoty juu mbyte o vae rami ae avi
kunhatague mbyte xerembiayvu ipor.
Tayxy ijayvuague
3 Hae gui yvyra ikuai vae mbyte may hia vae rami
kunumigue mbyte xerembiayvu ipor.
Ikuaray py aguapyxe vai,
hae hia voi he por xevy.
4 Xereraa opy jao okaruaty py,
Ime ijayvuague
Xerembiayvu, epu ke.
Xembae por, eju.
11 Mbaeta yroy oaxa ma,
1167 Cntico2,3
Tayxy ijayvuague
15 Pejopy na mbyku hae mbykui uvaty ombovaipa vae,
mbaeta orembae uvaty rupi ipotypa ma.
16 Xerembiayvu ma xembae, hae xee ma imbae aiko.
Aikuav vy namondoukavei.
Hae gui aroike hai xemokambuare ro py.
5 Jerusalm memby kuery, pendevy pe ajerure
guaxu hae guaxu kunha kaaguy rupi ikuai vae rupi:
Pemomy eme rojoayvua, tove toke ranhe,
hae ae ovyxe ea ja.
Ir kuery ijayvuague
6 Mbae tu pevae tekoa ea gui jogueru jekuaa nhoguenoiny vae?
Tata ratax opu vae ramigua ou,
hae heakumba ouvy mirra hae heaku por vae okaia py,
Cntico3,4 1168
Ime ijayvuague
Nepor ete!
Nderexa ma apykaxu rexa rami ipor,
nderova moa rovai te nderexa pyxo por.
Ndea ma kavara kuery Gileade regua yvyty ry gui oguejy
jogueruvy vae rami hu.
2 Nera ma vexai kuery hague ojayapaa ramoi vaekue
rami.
Hae vae re mil huy jokoa ikuai xondaro ipya guaxukueve oupi
imoiny vaekue rami.
5 Nek mokove ma guaxu tayiague meme
Tayxy ijayvuague
6 ra yroy reii hae pyt e teria ja
aa r yvy mirra hae heaku por vae oa py.
Ime ijayvuague
7 Xerembiayvu, ndee ma nepor.
Ndere jipoi ndevaikuea.
8 Xerembireko, eju xereve Lbano gui,
reiko,
pete yvu ojaoi pyre rami.
13 Nderegua ma romy ty ikuaia vae rami,
Tayxy ijayvuague
16 Yvytukuaray apuaia katygua, eju na.
Eju, ndee yvytu kuaray puku-a katygua.
Eipeju xe yvotyty rupi,
eraa heaku por vae oeta agu katy.
Hae gui ma xerembiayvu tou ombae yvotyty py,
tou yvyraa iporve vae!
Cntico5 1170
Ime ijayvuague
Tayxy ijayvuague
2 Xee
ake te xekurax ma ndokei.
Aendu xerembiayvu ok re ombota nhendu reve aipoei r:
Ime ijayvuague
Xereindy xerembiayvu, eipea na.
Xerymba apykaxu, ndevaikuea o e vae.
Mbaeta xeak inhakmba yvyx rayvi gui,
xea yxapypa ma, hei.
Tayxy ijayvuague
3 Hae gui xee ma amboipa ma xeao puku.
Amo ju r ndau?
Hae xepy voi ajoipa ma,
te amongya ju r ndau?
4 Pete yvyra pa o vae rupi xerembiayvu opoko r
Ir kuery ijayvuague
9 Haegui ndee pav kunhague gui neporve vae,
mbae py tu nerembiayvu amboae kuery gui haeveve?
1171 Cntico5,6
Tayxy ijayvuague
10 Xerembiayvu ma xi pyt rei,
hae ma dez mil ikuai vae gui te omboetevepy.
11 Inhak ma ouro oikyao por mbyre rami.
Ir kuery ijayvuague
Tayxy ijayvuague
2 Xerembiayvu ma ojeupegua yvotyty hae blsamo ty katy oguejy,
guymba kuery omongaru agu yvotyty rupi, hae yvoty ikuai vae
oiporavo agu.
3 Xee ma xerembiayvu mbae, hae xerembiayvu ma xembae.
Ime ijayvuague
4 Xerembiayvu, Tirza tet rami nepor,
hae xembovya Jerusalm rami.
Xondaro kuery bandeira revegua rami omboete reipy reiko.
5 Erova nderexa xegui, mbaeta xembopya eta rei.
Ir kuery ijayvuague
10 Mavaetu pevae ko ramoia rami ojekuaa vae?
Hae vae ma jaxy rami ipor hae kuaray rexak rami ikya e
vae.
Xondaro kuery bandeira revegua rami omboete reipy oiko.
Tayxy ijayvuague
11 Aguejy
avy yvotyty hae yvyraty katy,
mbaemo renho pyau yvyugua rupi ikuai vae aexa agu,
hae uva henho paa aexa agu, hae yvyra romy ipotypaa re.
12 Mbaexa vy ete r
xeretar kuery yvatekueve mbae karxa py merami a.
Ir kuery ijayvuague
13 Sulamita,ejevy ju na.
Ejevy ju, ore kuery roexaxeve ju.
Tayxy ijayvuague
Mbae re tu pexaxe sulamita
Maanaim py ojeroky r?
Ime ijayvuague
Tayxy ijayvuague
Hae vae vinho ma xerembiayvu toyu tema,
toxyry ovy ijuru hae ha rupi.
10 Xee ma xerembiayvu mbae,
Ir kuery ijayvuague
5 Mavae
tu pevae, tekoa ea katy gui o ouvy vy
guembiayvu reve joe ojeko jogueruvy vae?
Ime ijayvuague
May rembypy guy py xee romomy.
Hae py ae ndexy ndererekoi rakae.
Hae py ae ju nekuavare oendu rakae haxy vae.
6 Emo xerery nekurax re imbojaar rami, ndejyva re guive.
Ir kuery ijayvuague
8 Orekuery orereindy roguereko ik e teri vae.
Mbae tu rojapo r ixupe guayxyr re ojerurea ramo?
9 Tet kora hae oiko vae rire
Tayxy ijayvuague
10 Xee
ma tet kora, hae r xek ma torre rami o.
Hae rami r xerembiayvu xerexa vy xererovya r.
Ir kuery ijayvuague
11 Baal-Hamom py Salomo oguereko pete uvaty.
Hae vae omboaxa rakae opena vaer kuery pe.
Hae ramo hia rekovia pete-te ogueru ixupe mil hati vae prata
guigua.
Tayxy ijayvuague
12 Hae
r xe uvaty ma xereve ae o xee aipotaa rami areko agu.
Hae gui ndee Salomo, eju ejopy mil hati vae,
1175 Cntico8
Ime ijayvuague
13 Ndeeyvotyty rupi reiko vae,
nhaneir kuery oenduxe okuapy ndeayvua.
Xee voi taendu.
Tayxy ijayvuague
14 Xerembiayvu,eju pojava!
Enha ejuvy guaxu e vy guaxu ray
yvyty heaku vae ry rupi opo-opo ouvy vae rami.
Isaas ayvu oa
Isaas ayvu oa
Kovae ma Amos ray Isaas pe oexa uka pyre Jud hae Jerusalm pygua
kuery reko re, Jud pygua huvixa Uzias o jave, hae gui Joto, Acaz hae
Ezequiasju. Ndee yva, endu ke, hae ndee yvy, eikuaa pota ke, mbaeta ijayvu
vae ma Senhor ae. Aipoei: Amongakuaa xeray kuery, hae kuery ambotuvixapa
rire te xere opu rei okuapy. Vaka kuery minha oikuaa r oja, hae mburikai
voi oikuaa r ija omongaruaty. Hae r Israel kuery ma ndoikuaai mbaeve,
xevygua kuery ndoikuaai mbaeve ete, hei (1.12). Profeta Isaas ijayvu rakae
Nhanderuete poakaa hae petei oikoa re, guembiguai jogueraa jepear ombou
agu re guive. Hae vae ma Jesus Cristo.
Captulo 1 guive 39 peve ijayvu Assria pygua kuery Jud kuery ombojexavaia
re. Hae rami te profeta pe ndaeveive vae ma hetar kuery ojejavy reia,
Nhanderuete nonhe renduia hae hexe ndojeroviai okuapya.
Captulo 40 guive 66 peve omombeu hae kuery yvy mboae rupi
ombojexavaia te Nhanderuete omboaxy vy oguerojevy ju hae ogueraa jepe
agu. Nhanderuete aipoei: Xevygua kuery pe pendeayvu pembovyaa rupi,
pembovya ju ke. Pendeayvu pori ke Jerusalm pygua kuery pe. Hae vy
aipopeje: Opa ma pendere opua ague, mbaeta pendereko vaiague omboguepaa
ma. Pejejavyague re pepaga agu vaekue mokogue ma pejopy Senhor po gui,
peje (40.12).
1 Kovae
ma Amoz ray Isaas pe oexa uka pyre Jud hae Jerusalm
1
pygua kuery reko re, Jud pygua huvixa Uzias o jave, hae gui
Joto, Acaz hae Ezequias ju.a 2 Ndee yva, endu ke, hae ndee yvy, eikuaa
a
1.1: Profeta Isaas oiko jave ma judeu kuery moko regua ikuai rakae Jud kuery
kuaray puku-a katy, hae gui Israel kuery kuaray apuaia katy ikuai vae. Jud regua
tet tuvixave vae ma Jerusalm Isaas rekoa, hae r Israel regua tet tuvixave vae ma
Samaria.
1176
1177 Isaas1
pejejavya anho pereko vae, heko vai vae regua, hae ikyapa vae
ray kuery pendekuai. Pepoipa ma Senhor gui, pendeayvu vai Israel
kuery Ruete Ikya e vae pe, hae vy jypy guare rami ju pendekuai.
5 Mbae re tu pendekuai axy reivexe ri pejejavypa vy? Mbaeta peneak
peve penderete ivaipa ma, opa margua ai vaikue o penderete re. Hae
nunga ndoikyaoai r, ndojokuaai r, ne azeite py voi noipoanoai r.
7 Pendeyvy ma ivaipa ma, peneret ikuai vae voi omombaa ma tata py.
ndoejai vae rire nhakanhymba rgue Sodoma hae Gomorra tet rami.d
eme xevy ndovarei vae regua peme vaer. Heaku por vae xevy
peapy vae xembojeguaru ma, hae jaxy pyaui ra ngaru pejapo vae, hae
gui sbado hae amboae ra py pendeatya voi, mbaeta ndaropoakavei
ma nhemboaty ikya e vae oiko agu py pejejavy pekuapya. 14 Jaxy
Pejepea pejapo vaia gui, 17 hae peikuaa pota ipor vae rupi ju pendekuai
b
1.3 Amongue py Israel kuery ea r Israel kuery pe ae, hae r amboae henda py
ma mokove regua Jud hae Israel pe ijayvu. Apy ma mokove re ijayvu. c1.8 Sio
memby heia ma Jerusalm tet re ae ijayvu vy. d1.9 Tet Sodoma hae Gomorra
ma Nhanderuete omomba vyvoi rakae tata omboguejy vy, hae pygua kuery opa mar
rei ikuai rire (Gnesis18.119.29). Romanos9.29 e1.10 Apy ma guetar kuery pe ae
Sodoma hae Gomorra pygua hei.
Isaas1,2 1178
por yvy omoingo vae re anho. 20 Hae r naxenhe rendui vy pepu rei
vae kuery ir. Hae kuery pete-te ojeupe guar mbaemo ome uka opena
agu, ojoupave agu re rive r oo. Hae rami avi ndoepyvei ma tyre kuery,
imeve vae re voi nopenavei ma. 24 Hae nunga rupi Senhor ixondaro
reta vae, Israel kuery Ruete ipoakapa vae aipoei: A gui xepoxya aexa
uka ta ma xerovaigua kuery pe. Ajepy r ndaxerayvuvei okuapyague re.
25 Penderovai aupi r xepo, roikyao r kav py rami, pendea gui aipea
agu ikya vae hae javi. 26 Xee amo ju r joguerekoar yma guare rami.
rerova uka vae hae javi. 28 Hae r teko vai rupi ikuai vae hae ojejavypa
rei vae ma amomba vyvoi r. Hae ramo Senhor gui ojepea vaekue
okanhymba r. 29 Mbaeta pe kuery pexmba r yvyra pejou por
reiague re, hae ndaevei nho r yvotyty pejou porveague re.f 30 Hae
vaekue ri mbaemo pire rami r ikuai, hae hae kuery mbaemo ojapo
vaekue ma tata raviju rami r opyta, mbaeta mokove okanhymba r
tata py, imboguear ndoikoi r guive, hei.
Miquias4.15
2 Povae
ma Amoz ray Isaas pe mbaemo oexa uka reve ayvu ombou
1
vaekue Jud hae Jerusalm re. 2 Hae gui opaa ra yvyty Senhor
f
1.29 Hae kuery ma yvyra ikuai vae gury, hae yvotyty rupi onhemboe vaekue amboae
rami rei. Mbaemo raangaa ombojeroviaa rupi opa mar rei ikuai.
1179 Isaas2
pegua oo oa omboyvateve r yvyty ikuai vae ry. Hae ramo yvy regua
kuery hae javi ojeoi r hae katy. 3 Heta regua kuery oo vy aipoei r
joupe-upe: Peju ke, jajajeoi Senhor pegua yvyty re, Jac kuery Ruete
pegua oo oa katy. Hae ma nhanemboe r oikoa re, hae vae rupi
nhande kuery voi nhandekuai agu. Mbaeta Sio gui ma oikuaa ukaa r
lei, Jerusalm gui onhendu r Senhor ayvu, hei r okuapy.
4 Hae gui ma Senhor oikuaa pota r yvy regua kuery re, omoarandu
r heta regua. Hae ramo hae kuery okyxe gui ojapo r yvy karaar,
hae huy guaxu gui ojapo r kyxe yvyra rak ayaar. Mbaeta yvy regua
kuery okyxe ndoguerojeroviavei r, ne joe opu agu voi ndoikuaavei
ma r. 5 Peju ke Jac ramymino kuery, nhande kuery voi nhandekuai
hae ouro. Ndoipapa kuaavei ma opa mbae por oguereko vae. Hae py
o kavaju anho, hae karxai voi mbovy rei e ikuai. 8 Hae kuery yvy re
yvy regua yvatekueve, hae carvalho Bas yvy re ikuai vae hae javi,
14 hae gui yvyty yvate vae hae javi, yvy ikuai vae, 15 hae gui torre
yvate vae hae javi, hae tet kora o at vaekue meme, 16 hae gui
kano guaxu Trsis katy oo vae hae javi, jaexa r iporve vaekue te.
17 Hae rami vy omomba r avakue ojejou porague, omoyvyimba r
mbaemo raangaa prata hae ouro guigua, hae kuery ae omboete vaer
Isaas2,3 1180
rupi Senhor gui okyje vy, hexaka hae ipoakaa gui, ko yvy regua
omondyipa agu hae opu ramo. 22 Hae nunga rupi pejeroviave eme
avakue oapygua rupi rive ipytu vae re. Mbaer tu hae kuery ovare?
reve. Kunumiguei opu r tujakueve re, hae opa mar rei ikuai vae opu r
omboetevepy re. 6 Hae vae jave ma amongue nguu ro py ova vy guykey pe
aipoei r: Ndee tu ndeao rima. Haeve reiko agu oreruvixar. Epena havy
kovae tekoa ivaipa vaekue re, hei r. 7Hae rami te hae vae rave tykey
Sodoma pygua kuery rami ete oexa uka r ojejavypa reia onhomi e re.
Ndaevei ete r hae kuery pe, ojeupe ae ojapo vai rire. 10 Hae r heko por
vae kuery pe ma aipore: Pvy pe ipor vae oiko r, re, mbaeta hae kuery
ojopy r ikuai porague repy. 11 Hae r heko vai vae pe ma ndaevei ete
rupi Senhor ae r oikuaa pota, oiko katu ma omboayvu agu yvy regua
kuery hae javi. 14 Senhor omboayvu r ojeupegua kuery mongetaaty hae
ndaevei reia rupi, opyr pyii rei, hae opy nhu regua opar rei reve r
oguata, hei. 17 Hae nunga rupi Sio pygua memby kuery ak Senhor
poapy regua, hova moa ovava vae, 20 ajukue ak regua, correntei opy
nhu re oguereko vae, kuax, heaku por vae ryru, mbaekuaa ryru,
21 ku regua, x apy regua, 22 ao iporve vae, manto, ajuy regua, voko,
23 ojexaa, kamixa periri, a regua hae tova moa ipukuve vae hae
javi. 24 Hae vae rire hae kuery onhemoeakumba rei oikovy rgue
guaxukueve voi omanomba r joe opua rupi. 26 Hae ramo tet rok py
kunhague opa mar ojaeo r okuapy ipya vai vy. Sio tet ivaipa ramo
yvy py rive oguapy r.
omo r pete arai ara py, hae gui pyvy ma ombou r tata rendy vuku
hatax reve. Hae ramo hae javi ry rupi hexaka ojaoi r oo aoia rami.
6 Hae nunga ma ara py o r kuarayr, mbaeta hae py onhemi okuapy
5 A
ma aporaei ta xerembiayvu pe, ixupegua uvaty re r aporaei.
1
Mbaeta xerembiayvu ma pete uvatyr onhot rakae yvy pora
py. 2 Hae rami vy ojoo yvy, oguenomba ita ikuai vaekue, hae gui uva
yky porgueve anho onhot. Uvaty mbyte ojapo torre yvate vae oma
jepi atyr, ojapo avi oja guaxu uvaa oumbiri atyr. Hae gui ma oar
Isaas5 1182
oikovy onhot vaekue hia por agu. Hae rami te hae vae rgue py
iro vae anho oiko hia. 3 Hae rire aipoei: A ma Jerusalm hae Jud py
pendekoa vae, ajerure pvy: Peikuaa pota xere hae xeuvaty re. 4 Mbae
Senhor ixondaro reta vae aipoei xevy: Anhet heta oo opyta rei r,
tuvixakueve hae iporgueve voi, avave rei noavei r. 10 Hae vae jave
pete alqueire uvaty rape ome r vinte litro etei, hae dez voxa trigo
raygue gui ma te dez quilo etei r ome, hei.
11 Ndaevei ete r okau vae kuery pe. Hae vae kuery ma koi ramove
vinho oyu agu omboypy vy pyt mbyte raxa peve r oo, vinho py
onhemboakupa peve! 12 Hae kuery ngaru ojapoa py ogueru r mbaraka,
mbaepu ix reta vae, pandeiro hae mimby. Vinho heta avi r o oyu
vaer. Hae r Senhor ojapo vae re ma hae kuery ndoikuaa potai,
naimaenduai guive opo py mbaemo ojapo vaekue re. 13 Hae nunga rupi
ma yvate r joe oikuaa potaa py. Nhanderuete ikya e vae gueko pora
rupi vy oexa uka r ikya e vaea. 17 Hae py ma vexai kuery okaru r
okuapy hae kuery ae okaruaty py rami, hae hoo vae ju r ojou okuapy
guembiur oguerekopa rei vaekue oyvy oejaague rupi.
1183 Isaas5,6
18 Ndaevei ete r teko vai rupi onhea vae kuery pe, mbaemo ix py
oguerua rami nhombotavypa vy! Hae kuery ma karxa omoata rami
omoat r heravy gueko vaia. 19 Hae rami te hae kuery aipoei r:
mbaemo vai pe ma Ipor hei vae kuery pe. Hae kuery ma Hexaka hei
r pyt vae pe rive, hae r hexaka pe ma Pyta hei r. He vae pe Iro
vae hei r, hae r iro vae pe ma He vae hei r.
21 Ndaevei ete r ojeupe ae Hiarandupa vae hei vae pe, mbaeta
vae joo ramigua e-e omoira rupi ojerovia ete vae kuery pe. 23 Hae
tataendy nhu pirukue omombaa rami. Hae rami ae avi hae kuery voi
okanhymba r, mbaemo rapo humbaa rami avi, hae ipotykue yvytu
ogueraapaa rami, yvy kui rami rive, mbaeta hae kuery ndaikuaixei rire
Senhor ixondaro reta vae guigua lei rupi, noenduxei Israel kuery ruete
ikya e vae ayvu. 25 Hae nunga rupi ae Senhor poxya hendy ojeupegua
kuery pe. Hae kuery rovai opo oupi reve ombopaga ramo yvyty ikuai
vae voi oryryipa. Hae ramo hae kuery regue ma yty rami rive opyta
tape rupi. Hae rami ete te ipoxya ndoaxai teri. Opo oupi ae tema.
26 Hae gui ma Senhor oupi r pete bandeira oeno agu mombyry ikuai
vae. Hae pygua xondaro kuery pe otuvy nhe r yvy apy re ikuaia gui ou
agu. Hae ramo hae kuery onha r jogueruvy. 27Hae kuery vae regua oua
o at por vae meme. Hymba kavaju pyap voi ita rami hat r, hae karxa
joe opua rupi oiporu vae rura ma yvytu jere rami ojere pojava r. 29 Hae
kuery ma re rami r okoror okuapy, re ray kuery rami ete. Hae kuery
onhendu reve guembia ombotyryry r heravy mombyry, ipo gui avave rei
ojoguaa e agu. 30 Hae vae ra hae vae kuery ye rami r onhendu Israel
kuery rovai. Hae ramo amongue yvy re oma vae oexa r pyta hae jexavai
anho. Mbaeta arai pyt vae ojaoipa ramo kuaray rexaka ndojekuaavei r.
6 Huvixave
Uzias omanoa maet re ma xee aexa Senhor. Pete tenda
1
openaaty yvate hae ipor ete vae ry oguapy oiny r aexa. Ijao ma
Isaas6 1184
templo hae javi rupi ojepyo oiny. 2 Hiry rupi anjo kuery hexakmba vae
ayvu revovo gui templo yta ikuai vae omymba, hae opy rupi hatax
omonymba ovy.
5 Hae rami r xee aipoae:
ogueru pete tapy altar ry gui tapy araa py ogueno vaekue. 7 Hae vy
Tereo havy, aipore heta vae kuery pe: Pe kuery pejapyxaka por
te napendui r mbaeve. Pexa por nhea te ndapexai r mbaeve rei,
re. 10 Hae rami vy emoak rat kovae kuery. Ejapo ndaijapyxakavei
hae hexa pytmba agu rami, guexa py oexa e agu, oapyxa py oendu
e agu, hae opya py oikuaa e agu, hae kuery xea py ojevypa ju vy
ojereraa jepe uka e agu rami hei.h
11 Hae ramo xee aporandu:
g
6.3 Apocalipse4.8 6.910 Mateus13.1415, Marcos4.12, Lucas8.10, Joo12.40,
h
Atos28.2627
1185 Isaas7
7 Hae
gui Joto ray Acaz, Uzias ramymino vae Jud pygua huvixa
1
ojapo vai agu re, Efraim kuery hae Remalias ray reve. Hae vy aipoei
okuapy: 6 Nhapu ke Jud yvy re. Nhamondyipa vy nhandepoaka
Hae vae ma Damasco. Hae Damasco tet py opena vae ma Rezim anho.
Hae rami ae avi Efraim kuery voi sessenta e cinco maeta py omombaa
r, hae rire ndaikuaivei r. 9 Efraim re tet yvateve vae ma Samaria,
hae Samaria py opena vae ma Remalias ray anho. Hae gui pe kuery
voi ndapejeroviai ri vy ndapekuavei avi r, hei.
Davi ramymino kuery, pendu havy! Hae rami avi ndaevei teri
teve avakue pemomboriaua? Hae gui a ma Nhanderuete eteve voi
pemomboriauxe. 14 Hae rami te Senhor ae r oexa uka peikuaa agu.
i
7.12 Jud yvy re Sria kuery opu okuapy Israel kuery rupive. Jud pygua ruvixave ma
Acaz o tamo Davi oague py.
Isaas7,8 1186
vae ojapo kuaa jave kamby kekue hae ei rive r hou oikovy. 16 Mbaeta
avai mbaemo vai rgue py ipor vae ojapo kuaa e mbove voi moko
huvixave gui rekyje reia vae yvy ombovaipaa r hei.
Senhor otuvy nhe r mberu yak mombyry Egito re ikuai vae pe,
hae eiru Assria yvy re ikuai vae pe. 19 Hae r hae vae kuery oupa
r, oguejypa r yvyty pa hae javi re, itakua rupi, juuy hae mymba
oyuaty hae javi re.
20 Hae vae ra ma Senhor onhopmba r peneak, hae hia
oguerekove r petei vaka tayi ramo vae hae moko vexai anho. 22 Hae
rami te hae vae ae ikamby por ete r hae kuery hou agu kamby
kekue. Oyvy re okuave vae hae javi hou r kamby kekue hae ei. 23 Hae
vae ra ma mil uva rembypy mil hati vae prata guigua re hepy r
vaekue ikuaiague py opyta r juu hae juu rakuaendy tyr rive. 24 Hae
py ma huy hae guyrapa reve re avakue oike, mbaeta juuy hae juu
rakuaendy ojaoi r yvy hae javi. 25 Hae gui yvyty avakue enxada reve oo
jepiaty hae javi rupi ndoovei ma r, juu hae juu rakuaendy gui okyje vy.
Hae py ma vaka anho r haeve okaru agu, hae vexai opyrmba agu.
8 Senhor
aipoei avi xevy:
1
Ejopy pete kuaxia tuvixa vae, hae embopara pori pav oexa
kuaa agu rami: Eipea pojava ndejeupe guar, ejopy rat! heia vae.
2 Hae nunga kuaa ukaar ojeroviapy vae xee ajou sacerdote Urias hae
hae Samaria tet pygua kuery mbae rei-rei ogueraapaa r Assria pygua
huvixave renonde guar hei.
j
7.14 Tery Emanuel ma Nhandereve Senhor o ea, Mateus1.23 py oa rami avi.
1187 Isaas8
5 Hae
gui Senhor ijayvuve tema. Hae vy aipoei xevy:
6
Kovae kuery ma Silo yak oxyry mbegueii vae ndojou pori
ramo, hae Rezim renonde hae Remalias ray oua gui okyje ete okuapy
rire, 7 hae rami rire hae kuery ry Senhor ombou r Eufrates yak
rupi oaxa vy ijajuy peve r ova. Mbaeta xondaro kuery jova-jovai gui
oua rupi ojaoipa r ndeyvy, Emanuel.
agu re, hae rami te ndaevei r pejapo ete agu. Mbaemo pejapo
uka te hae nungakue ndojapoai r, Nhanderuete orereve oiko ramo.
11 Mbaeta xevy Senhor ijayvu opo imbaraete vae xere omo reve. Hae
vy ijayvu kovae kuery ikuaia rupi xee aiko e agu. Hae vy aipoei:
12 Amongue pe kovae kuery Opu nhemimba rae hei okuapy
Senhor xevy ome vaekue reve.m Ore kuery ma hexa pyr, hae Israel
kuery mondyipaar. Hae rami agu Senhor ixondaro reta vae Sio
yvyty re o vae oremoingo.n
19 Hae gui pendevy aipoea r: Peporandu ke omanogue mboayvua
kuery pe, hae imbaekuaa vae, ojapukai rei hae ijayvu mbegue rei vae
kuery pe, ea r. Hae rami te nhande kuery ndau nanhaporandui
k
8.1213 1Pedro3.1415 l8.14 Romanos9.3233, 1Pedro2.8 m8.18 Xeray
kuery Senhor xevy ome vaekue Isaas heia ma guemimboe kuery re ijayvu vy.
n
8.1718 Hebreus2.13
Isaas8,9 1188
Mbaeta hae vae ayvu rupi e ri hae kuery ijayvu vy ndoexai r hexak
vae. 21 Hae rami vy yvy hae javi rupi hae kuery oguata rei vy ojexavai
hae okaruxe reve r ikuai. Hae gui okaruxe vy ipoxypa vy ijayvu vai
r nguvixave hae Nguuete re, yvate katy oma vy. 22 Hae gui yvy re ju
oma vy oexa r jexavai, pyt vaikue hae kuaray reia mboriau anho.
Hae gui ma omombopaa r pyt vaikuea katy.
9 Hae
rami te yvy re ojexavai vaekue ma pyt vaikuea rupi riae e
1
rupi ikuai vaekue ri oexa okuapy pete hendy guaxu vae. Hendy vae
ma hexakmba kuaray reia manoa rupi ikuai vaekue ikuaia rupi.o
3 Hae kuery vae regua ndee remboetave ju vy rembovyave ete. Hae
yvyra ikupe rupi oinupaty, hae herereko axya poakaa, midianita kuery
remomba jave guare rami. 5 Mbaeta oapypaa r xondaro kuery xapatu
ikuai vae, ijao tuguy py ikyapa rei vaekue voi okaipa r mbaemo
pirekue rami rive. 6 Mbaeta pete avai oiko nhandevy, pete guay
ovy, mbya por voi opa e vae r ou. Tenda Davi openaaty ry r o
vy opena r oikovy Davi ipoakaague re ae. Hae rami vy anhet vae
hae teko por rupi vy ipoakaa o at r, a guive rakae r peve guar.
Senhor ixondaro reta vae ae r ojapo, nhanderayvu etea rupi.
r okuapy, Efraim hae Samaria pygua kuery, ojejou por hae opya py
onhemboyvate reia rupi aipoei vae kuery: 10 Yvy jykue ombojoa pyre
9.12 Mateus4.1516
o
1189 Isaas9,10
r Sria pygua kuery, hae kuaray oikea katy gui ma filisteu kuery ou r.
Hae ijuru jai vy omokmba r Israel kuery. Hae rami ete te Senhor
poxya ndoaxai r, opo oupi ae tema r.
13 Hae rami ete te kovae kuery ndojevyi okuapy Imoingo axyare pe,
ndoekai okuapy Senhor ixondaro reta vae. 14 Hae nunga rupi pete ra
pyve Senhor ojayapa r Israel regua ak hae huguai, pindo hae nhuy.
15 Inhak ma nhomongeta vaety kuery omboetevepy, hae r huguai ma
nhombotavypa rei vae meme. Hae ramo hae kuery oguereko vae kuery voi
omombaa. 17 Hae nunga rupi Senhor ndoguerovyavei hae kuery vae regua
juu rakuaendy. Yvyra kaaguy re ikuai vae okaipa r, hatax arai hu vaikue
rami opu ovy reve. 19 Senhor ixondaro reta vae ipoxy ramo yvy opyta
tapy rami, hae r heta vae kuery ma nhu oapy pyr rami ikuai. Avave
rei nomboaxyvei ma r guyvy kuery. 20 Mbaemo oiporu kuaa re o vae
xevygua kuery ojexavai rei vae, oipeapa r imeve vae kuery gui,
imondapa r tyre kuery gui. 3 Hae rami rire te ma mbae ndau pe
p
9.11 Rezim rovaigua kuery heia ma Israel kuery re Assria pygua kuery opu agu re
ijayvu vy.
Isaas10 1190
vae ma xepoxya aexa uka agu ae. 6 Xee amondouka ma heko vai vae
hae xembopoxya kuery rovai. Hae vy aipoae hae kuery gui imbae
rei-rei oipeapa vy opyrmba agu, tape rupi yapo o vae re rami. 7 Hae
tet Arpade rami e ri tyy opyta? Hae Samaria tet Damasco rami e ri
tyy opyta? 10 Xepoaka ma tet mbaemo raangaa oa re, Jerusalm hae
Samaria py ikuai vae gui ipoakave vaekue te. 11 Hae gui Samaria hae
nunga hae javi xee ae poakaa py ajapo, xearandu hae aikuaapa vae vy.
Hae rami vy amarka pyau amboae regua kuery yvy, hae aipeapa imbae
rei-rei vaekue hae javi. Ipya guaxuve vae rami aipea huvixa kuery
henda py oague gui. 14 Aipeapa amboae regua kuery mbaemo oguereko
vaekue. Guyrai rupia oeja pyre peaa rami xee voi xembaer ajopy yvy
jave rupi. Mavaeve nomboguyi opepo, ne naxii guive, hei vaekue.
15 Hae rami avi haxa ndau haeve ri ava iporua gui ojejou porve
agu? Yvyra kyxa ndau haeve ri oiporu oiny vae gui oikuaave agu?
Hae rami vae rire ma yvyra rovi hae ae porua oinup rgue, hae
yvyra rive opu rgue ava yvyra guigua e vae re. 16 Hae nunga rupi
Senhor ixondaro reta vae ombou r mbaeaxy hae vae regua avakue
mbaraetea mombaar, ikyrakueve meme te. Hae kuery mbaemo ojou
por vae omoendy r, tata rami oapypa vaer py. 17 Mbaeta Israel kuery
Omomba r hae kuery nhe hae hete, imbaeaxy vy ikangyve ovy vae
rami opyta peve. 19 Hae vae rire ma hae py kaaguy re yvyra hoame
gui oaxa r ojeoivy yvyty pa rupi, hae oke r okuapy Geba py. Hae
ramo Ram pygua kuery oryryipa rei r okyje vy, hae Saul rekoague
Gibe pygua kuery ojavapa r. 30 Galim re penderekoa vae, pejapukai
at ke! Las pygua kuery, pendu ke! Ndaevei ete r pe Anatote pygua
kuery pe! 31 Hae gui Madmena re hekoa vae kuery voi ojavapa r
ojeoivy, hae Gebim pygua kuery voi ojavapa r oo jepe agu. 32 Hae
vae rave Assria pygua kuery opytuu r okuapy Nobe rekoa py. Hae
gui ma opo oupi r, Sio yvyty memby kuery Jerusalm py ikuai vae
omongyje agu.
33 Hae rami te Senhor ixondaro reta vae ojaya r yvyra rak ikuai
ramo Lbano re yvyra ikuai vae hoapa r imbaraete vae oakeoa rami.
11 Hae
gui Jess rembypykue gui oiko r pete hoky, hapytakue
1
py teko por rupi ete r oikuaa pota iporiaukuei re, haevea rami oepy
r iporiaukuei yvy re ikuai vae. Oayvu py rive r ombopaga yvy re
q
10.2223 Romanos9.2728 r10.26 Orebe py Nhanderuete omomba rakae midianita
ruvixa kuery (Juzes7.25). Hae gui Egito py ma Egito pygua kuery ju omomba ye mbyte
py (xodo14.2628).
Isaas11,12 1192
ikuai vae yvyra rovi py rami, opytu py rive ojuka r heko vai vae.
5 Kuakuaa rami ojee omo r teko por, hae joguereko r ojeroviapy
oikoa rupi.
6 Hae rami ramo vexai kuery reve aguarai ikuai por r, hae xivi
ipara vae te kavara rayi reve opytuu r okuapy joa py. Re reve vaka
ray ikuai r pete rami, kyri vae rive oguerekopa r. 7 Urso reve vaka
kuery okaru r joa py, hae tayi kuery opytuu r joa py. Re voi nhu
re okaru r vaka rami. 8 Kyrgue okambui vae te onhemboarai r mboi
vai ne joapo vai vae, mbaeta yvy jave re tyny r Senhor oikuaa vae,
ye renda hae javi rupi yy tynya rami avi.
10 Hae vae ra ma Jess rapokue gui oiko r pete henho pyau jevy
vae. Hae vae ma opu r bandeira oupi imoamy mbyre rami, oa katy
hae javi regua kuery oexa vy oo agu. Guexaka re ae r hekoa.s
hae Jud kuery rovaigua kuery hae javi r ndojouavei. Efraim kuery
ndoayvu evei r Jud regua, hae Jud kuery voi nomoingo axyvei
r Efraim regua. 14 Hae rami rgue py jogueraa r kuaray oikea katy
filisteu kuery rovai opu agu. Jojavi r ipoaka kuaray oua katy ikuai
vae re. Hae vy ojopy r amboae kuery oguereko vaekue-ekue hae javi.
Edom hae Moabe pygua kuery re voi ipoaka r. Amom pygua kuery voi
ikuai r hembiguair. 15 Senhor omboypa r ye rak Egito yvry o
por ojevy agu, Egito yvy gui Israel kuery omba jave guare rami.
12 Hae
vae ra ma aipopeje r: Senhor, xee rogueroporaei,
1
mbaeta xevy ndepoxy vaekue ri a oaxapa ma ndepoxyague.
Hae gui a ma xembovya ju ma. 2 Nhanderuete ma xereraa jepea
11.10 Romanos15.12
s
1193 Isaas12,13
hery rupi, hae javi regua pe peikuaa uka hembiapokue. Hery yvate ete
ramo penhogueromaendua. 5 Peroporaei ke Senhor, mbaemo por ete
ojapo rire. Yvy jave rupi toikuaapa hae nunga! 6 Hae pe Sio pygua
kuery voi pevya peporaei reve, mbaeta Israel kuery ruete ikya e vae
penembyte o vae yvate ete ramo, peje.
13 Kovae
ma Isaas mbaemo oexa reve Babilnia pygua kuery
1
joe opu agu py nhomboaty okuapy. Senhor ixondaro reta vae oexa
pota r oxondaro kuery joe opu agu katy oo ta vae re.
5 Mbaeta hae kuery ou r yvy mombyrygua gui, yva apy guive r ou
Senhor guembiporu opoxya oexa uka vae reve, omomba agu hae vae
yvy hae javi. 6 Pejaeo ke, mbaeta ova ta ma Senhor ra. Ipoakapa
kuery oendu r haxy ogueroax peve. Kunha imemby raxy vae rami r
ojepoka-poka. Joe-joe oma r okyje rei reve, hae hova pytmba rei r
oxmba vy.
9 Ema, ova ma ouvy Senhor ra. Hae vae ma nanhomboaxyvei
agu ra, poxya rexa ukaar, yvy omomba hae ojejavypa vaekue
omokanhymba agu yvy gui. 10 Jaxy-tata ijaty vae yva re ikuai vae
rei ikuai vae ojejavyague re. Amomba r ojejou por rei vae kuery
onhemboyvatea, hae amoyvyimba r ojerovia rei vae. 12 Ajapo r
avakue ouro porgueve gui ndaetaive agu rami, ouro ete Ofir regua
gui. 13 Ajapo r yva oryryipa agu rami, hae yvy voi oryryi ete vy
guenda gui ojepea agu rami, Senhor ixondaro reta vae poxya gui,
t
13.10 Mateus24.29, Marcos13.2425
Isaas13,14 1194
ojeoivy guaxu ijukaar gui onha vae rami, hae vexai kuery ija e vae
rami. Pete-te ojevy r guetar kuery rekoa katy, ojava r ojeoivy oyvy
katy ae. 15 Hae gui ojou pyre-pyre ma oixyvmbaa r, ojopy pyre ma
kuery. Hae vae kuery ma prata re ndaevei rei vae, ne ouro re voi
ndoikuaa potai vae. 18 Hae kuery guapa py ojukapa r kunumigue.
py. Ne rabe voi hae py ndoupivei r ngoor, hae vexai re opena vae
ndogueraavei r guymba kuery hae py omongaru agu. 21 Hae rami
rgue py vixo kaaguy regua rive r ikuai hae py, hae oogue ikuai
vae rupi urukurea anho r ikuai. Guyra nhandu rive avi r hekoa
hae py. Hae kavara kaaguy regua opo-opo r okuapy hae rupi. 22 Oo
14 Mbaeta
tegue ju Senhor omboaxy r Jac kuery, oiporavo
1
ijyvy re. Hae gui Senhor pegua yvy re ma Israel kuery ju oguereko r
yvy regua kuery guembiguair. Yma rupi hexe hembiguai hae ipoaka
vaekue re hae kuery ju r ipoaka. 3 Mbaeta ova r Nhanderuete
aipopeje r:
Pexa ke nhanemoingo axyare okanhy raea! Opa rae nhanderereko
axy reiague! 5 Mbaeta Senhor omop ma heko vai vae yvyra, omomba
rami vy pav oporaei okuapy ovya vy. 8 Yvyra cipreste hae yary Lbano
re ikuai vae voi ovya rei r ndere. Hae vy aipoei r okuapy: Ndee
ndereitya ma rire avave rei ndouavei orerakeoar, hei okuapy.
1195 Isaas14
9Pe
yvy guy py manogue yvy re ma omymba okuapy reva taa oendu
vy. Hae rami vy omba r jogueravy nerovaex agu. Nemova agu
opumba r jogueruvy yvatekueve hae huvixave yvy re ikuai vaekue
gue. Yvy regua ruvixa ikuai vaekue opu r okuapy guenda py oa
gui. 10 Hae vy hae kuery hae javi ijayvu vy aipoei r ndevy: Ndee voi
yvateve vae ry, hae vy Nhanderuete yvateve vae rami ete r aiko,
re vaekue. 15 Hae rami te omanogue ikuaia py nemomboa r, yvykua
pukuvea py.
16 Hae ramo omanogue nderexa vy onhemondyipa rei reve oma
yvy remomba hae ndevygua kuery ae rejukapa rire. Tove heko vai vae
ramymino kuery rery re taimaenduaave eme. 21 Tay kuery voi tojukapaa
tuu kuery heko vaiague re, hae kuery ju opu vy yvy re ipoaka e agu,
hae yvy omony e agu hae kuery ret, peje r pekuapy.
22 Hae gui Senhor ixondaro reta vae aipoei:
Xee apu r hae kuery re, Babilnia yvy gui ambogue r hery.
Amomba r okuave vaekue, tay kuery hae hamymino kuery hae javi
guive. 23 Hae gui het ikuaiague ajapo r yapo opyta agu rami, kui
rive ikuai agu. Hae xee aipei r yty peia nhomokanhymbaa vae py
hei Senhor ixondaro reta vae.
anhembopya yvy jave re oiko agu. Kovae ma xepo yvy regua hae
javi ry rupi amokuave vae hei. 27 Mbaeta Senhor ixondaro reta
vae hae rami agu rami onhembopya ma rire mavae tu omboaxa rive
ta? Opo omokuave imoiny rire mavae tu ojapo r omboapua ju agu
rami?
Pe filisteu kuery hae javi, peryryipa ke. Mbaeta kuaray ijapuaia katy
gui ou r hatax rami, hae jipoi hyxy vae gui ojepea vaer hei.
32 Mar rami ndau pembovai r judeu e vae regua ayvu mombeua
15 Po
rami ma Moabe pygua kuery rovai ayvu ou vaekue.
1
tet gui hae pygua kuery o r jogueravy taangaa pegua templo katy
ojaeo agu. Moabe pygua kuery ojaeo r okuapy Nebo hae Medeba
yvyty ry. Hae kuery hae javi r oak onhop hae guendyva ojayapa
reve oo. 3 Ao vaikue voxa guigua py onhemonde reve r ikuai tape
rupi. Ngoo ry hae tet mbyte rupi hax r okuapy ojaeo vaipa reve.
4 Hesbom hae Eleale pygua kuery voi ojapukai avi r. Jaza tet peve r
onhendu. Hae nunga rupi Moabe pygua xondaro kuery voi ojapukai r
okuapy, ipya tytypa r, hei.
5 Xepya py xee voi ajapukai Moabe re ndaevei vy. Mbaeta hae kuery
ojava r Zoar tet Vaka ray mboapy maet vae ea vae peve. Ojaeo
reve o r jogueravy Lute yvyty re, hae tape Horonaim katy oo vae
rupi ojapukai nhendu r ndaevei ete vy. 6 Mbaeta Ninrim re yy o vae
1197 Isaas15,16
typa ma. Ipirupa ma nhu mymba rembiur, hae jai rogue ndaipovei.
7 Hae gui hae kuery mbaemo omo por vaekue, ojou ma vy omboyrupa
hae kuery raxa ma Moabe yvy hae javi rupi onhendu. Eglaim peve
ete onhendu r ojapukaia, hae Beer-Elim peve r ojaeoa onhendu.
9 Mbaeta Dimom yvy rupi yak ikuai vae ma tynymba tuguy. Hae
16 Peraa uka ke vexai yvy re ipoaka vae peguar. Sela gui peraa
1
oipea pyre, pendea py tonhemi imombaxea kuery gui, hei okuapy. Hae
gui ava ojerovia rei vae okanhy ma ramo, nhomombaare novei hae
nhombojexavai vaety yvy gui oo ju ma ramo 5 tenda openaaty py o r
pete teko por rupi opena vae. Davi ro openaaty py o r oikuaa potaa
py ojeroviapy. Hae ma opena r teko por rupi, oikuaa pota voi r joe.
6 Nhande kuery ma nhaendu Moabe pygua kuery onhemboyvate rei
re ipya vai vy. Mbya vai rupi ipoa r okuapy, Quir-Haresete py uva
pirukue ikuai jave hou vaekue re imaendua vy. 8 Mbaeta Hesbom re
mbaety o vae ipirupa ma. Hae amboae regua huvixa kuery omomba
uva rak iporve vae Sibma pygua, Jazer hae tekoa ea peve oo
vaekue, hae gui oove vy ye rovai re oaxa vaekue. 9 Hae nunga rupi
xee voi ajaeo r Jazer tet pygua kuery Sibma re uvaty o vaekue
re ojaeo okuapya rami. Pe Hesbom hae Eleale pygua, romoak r
xerexay py. Mbaeta pendea py kuaray puku py uvaa oiko vae oumbiri
vae kuery ovya okuapy rgue py onhendu nderovaigua kuery opu
vy ojapukaia. 10 Opa ma vyaa hae poraeia uvaty rupi onhendu vaekue.
13 Hae
vae ayvu ma Senhor yma ma voi Moabe rovai omombeu uka
vaekue. 14 Hae r a ma ijayvu jevy vy aipoei:
17 Kovae
ma Damasco pygua kuery rovai ayvu ou vaekue.
1
ikorapa vaekue, Damasco pygua huvixa openaa hae javi rupi avi. Hae
gui Assria pygua kuery okuave vae ndaetavei r, Israel kuery mbaemo
oguerovyave vaekue rami avi, hei Senhor ixondaro reta vae.
4 Hae vae ra ma Jac kuery mbaemo oguerovya vaekue okanhy
kuery hiygue ojopy vy hia omonoa rami avi, Refaim yak rugua rupi
trigo omonoague rami. 6 Hae rami te amongue henda py etei opyta r
vae ra ma Israel kuery gui hae kuery oejapa r guet ikorapa vaekue.
Hae ramo opyta r pete oguy kaaguy re e vy yvyty ry oeja pyre
rami. O r ombovaipa pyre rive, 10 mbaeta Nhanderuete pendereraa
agu, hae ko ju ipotypa agu rami pejapo te hia opa rive r jexavaia
ra py, teko axy okueraa ve vae oiko jave.
12 Ndaevei etea gui yvy regua kuery hevovo rei r, onhendu r ye
pyt ova ramo hae kuery oendu r okyjea. Hae gui ko e mbove
1199 Isaas1719
18 Ndaevei ete r Etipia yvy pe. Hae vae yvy ma yak rovai re
1
vixo ipepo nhe rei vae ikuaia. 2 Hae pygua kuery omondouka
gui ama vy akyrir r ainy ranhe kuaray hexaka rupi haku nonhendu
reia rami, hae mbaemo omonoa ra kuaray aku-a rupi arai yxapy
revegua oaxa oinya rami, hei. 5 Mbaeta uva omonoa e mbove ipoty
hoa vy hia ijaju ma ramo, hae gui mae ma imoatyra kyxe py ojaya r
hak mombyry-mbyry oo vae. 6 Hae rami ae avi hae kuery oejapaa r
yvyty rupi guyra hae mymba yvy regua houpa agu rive. Hae kuery
retekue re uruvu okaru r okuapy kuaray aku-a pukukue re, hae gui
yroya pukukue re ma mymba yvy regua ju okaru r hetekue re.
7 Hae vae jave py ma Senhor ixondaro reta vae pe pete regua yvateve
hae ipire overa rei vae ogueraa r mbaemo ome vaer. Hae kuery gui
ma mombyry haei rupi ikuai vae okyjea, ipoakapa hae nhomoumba
vae, ijyvry rupi yak oxyrya vae. Hae kuery voi mbaemo ogueraa avi r
Senhor ixondaro reta vae pe, Sio yvyty re hery oa py ae, hei.
gui xee ajapo r Egito pygua kuery joe-joe opu agu rami, pete-te
opu r okuapy guyvy hae oir re. Pete-te tet pygua kuery opu r
amboae tet pygua re, hae pete-te yvy guigua amboae yvy guigua re
r opu. 3 Hae ramo Egito pygua kuery ndaipya guaxuvei r onhe
py, nhomongetaa amboaxa rivepa ramo. Hae ramo hae kuery oporandu
r mbaemo raangaa pe, imbaekuaa vae, omanogue mboayvua hae
imbaevyky vae pe. 4 Hae gui Egito pygua kuery amboaxa r pete
huvixa nhomboaxy e vae po py, huvixave ndaevei ete vae hae kuery
re opena poyi vaer pe, hei Senhor ixondaro reta vae.
Isaas19 1200
5 Hae
gui ma yy novei r Nilo yak typa r, yak ikuai vae typa
avi r. 6 Yy rape ikuai vae heaku vaikue rei r, hae Nilo py yaki
hoa vae voi typave ovy r opa peve. Hae ramo takua hae jai rogue
ipirupa r. 7 Hae gui Nilo yak yvry rupi nhu ikuai vae ipirupa r,
hae py yaki hoa vae rembe rupi, hae ijyvry rupi mbaemo onhot
mbyre hae javi. Yvytu ogueraapa ramo okanhymba r. 8 Hae nunga
gui ajukue periri apoa kuery ojexavai r, mandyju gui ajukue apoa
kuery voi. 10 Yvatekueve ikangypa r, hembiguai kuery voi iporiaupa r
okuapy.
11 Anhet ete ae Zo tet pygua yvatekueve naiaranduvei. Fara
ramo hae kuery ju ojapo Egito pygua kuery haevea rami ikuai agu
mbaemo ojapoa hae javi py, okau vae hae ae ombojevyague py rive
hoa vae rami avi. 15 Hae rami vy ndaevei r Egito py mbaeve avave rei
Ngyje gui oryryipa r okuapy Senhor ixondaro reta vae gui, hae
kuery rovai opo oupi reve omongyje ramo. 17 Hae gui Egito pygua kuery
pygua ayvu py ijayvu hae Senhor ixondaro reta vae rery rupi oura vae
kuery ikuaia.v Hae vae regua pete ma Tet Kuaray hery vaer.
19 Hae vae ra ma Senhor peguar ojapoa r pete altar Egito yvy
mbyte py, yvy jaoa rupi voi ita omopu r imoamy Senhor pe. 20 Hae
vae nunga o r Egito yvy regua kuery Senhor ixondaro reta vae re
imaendua agu. Hae ramo Senhor pe hae kuery ojapukai r omoingo
u
19.15 Inhak hae pindo heia ma Egito pygua kuery vae regua yvatekueve re ijayvu
vy, hae r Huguai hae jai rogue heia ma yvygueve re (9.1415). v19.18 Cana ma
judeu kuery ikuaia.
1201 Isaas19,20
axy reia r, hae ramo ombou r heraa jepear hae hepyar. 21 Hae rami
py Senhor ojekuaa uka r Egito pygua kuery pe. Hae ramo hae vae
ra Egito pygua kuery oikuaa nho vy omboete r okuapy, ixupe ogueru
r guive mymba hae mbaemo aju ome vaer. Hae rami vy Senhor
pe anho r onhemboayvu, ijayvuague ojapo ete r guive. 22 Senhor
Hae vae rupi ma Assria pygua kuery ou r Egito py, hae Egito pygua
kuery ma Assria katy r oo. Senhor pe Egito pygua kuery oporaei
r okuapy Assria pygua kuery reve. 24 Hae vae ra ma Israel kuery
mboapya r ikuai Egito hae Assria pygua kuery reve. Yvy mbyte
nhomoingo porar r ikuai. 25 Mbaeta Senhor ixondaro reta vae
20 Hae
gui Assria pygua huvixave Sargo ma Asdode tet katy
1
vae maeta re ae Senhor oayvu omombeu uka Amoz ray Isaas pe.
Hae vy aipoei:
Tereo, ndeaxiy ry gui emboi ajukue puku inhana rei vae profeta
pegua reiporu vae. Emboi avi ndepy regua hei. Hae rami ojapo vy
omboipa, hae ipy rei oikovy.w
3 Hae gui Senhor aipoei:
Gu rami xerembiguai Isaas mboapy maet re ipire rei hae ipy rei
oikovyague rami avi oiko r Egito hae Etipia pygua kuery re, mbaeta
ikuaa ukaar Isaas oiko. 4 Mbaeta Assria pygua huvixave ogueraapa
ra hae vae yvy re hekoa vae kuery aipoei r okuapy: Pexa, evoko
rami ete vae tyy oiko nhande kuery nhar jakuapy vaekue re, mbaeta
hae katy ae jajava Assria pygua huvixa gui, hae kuery nhandereraa jepe
agu te! Mbaexa rvy jaa jepe? hei r okuapy.
w
20.2 Isaas pe ijayvu escravo rami onhemonde agu kax py rive, hae kuery oikuaa agu
Egito hae Etipia pygua kuery voi escravo ikuai ra.
Isaas21 1202
21 Kovae
ayvu ma ye yvry tekoa ea o vae pygua kuery rovai
1
ikuai vae anhet rupi eve r ikuai, hae mbaemo mombaa rupi ikuai
vae nhomombave r heravy. Elo pygua kuery, pepu ke hae kuery re.
Mdia pygua kuery, pejoko ke. Mbaeta xee amombytuupa ma hae kuery
ipoaa, hei. 3 Hae nunga aendu vy xerye rupi haxy vae anho aendu,
hae oyu okuapy agu. Yvatekueve, pepu ke, pereko katu huy jokoa.
6 Mbaeta po rami Senhor ijayvu xevy: Tereo, emo pete oikuaa pota
vaer, hae tomombeu ou vae-vae oexa vy. 7 Hae gui kavaju rygua
moayaty rupi o vae rami rive! Hae ramigua Senhor ixondaro reta vae
Israel kuery ruete gui aendu vaekue ae amombeu pvy.
x
21.1 Apy ma Babilnia tet rovai ijayvu. y21.1317 Ded (versculo 13), Tema
(versculo 14) hae Quedar (versculos 1617) ma Arbia yvy regua meme.
1203 Isaas21,22
pendekoa vae, peraa ke mbojape ojava ojeoivy vae pe. 15 Mbaeta hae
mbovyi ete r ikuai, hae rami ae Senhor Israel kuery Ruete ijayvu rire.
22 Kovae
ayvu ma yvyugua mbaemo oexa ukaaty peguar ou
1
ovya rei vae anho ikuaiaty reiko vaekue ri! Ndea py manogue ikuai vaer
ma kyxe py ojuka pyre, ne joe opua py e ojukaa vaekue. 3 Ndea pygua
rygua kuery reve. Quir pygua kuery voi huy jokoa mo poraty oipea
vy ojopypa heruvy. 7 Hae rami py peneret yvry rupi yvyugua iporve
vy ipa pejou reta r. Hae vy pemboyru r yy omboty pyre gui peru vae.z
10 Peipapa r Jerusalm tet py oo ikuai vae, hae vae regua peity r tet
kora pemoatyr agu. 11 Hae gui moko kora o vae mbyte pemboty r ygua
ymague gui yy ou vae. Hae rami te napenemaenduai r yva pygua re, hae
nunga hae javi ombou agu re onhembopya vaekue te. 12 Senhor ixondaro
reta vae ijayvu hae vae ra pejaeo agu re, hae pendepya vai vy peneak
penhopmba, hae ajukue vaikue py penhemonde agu re. 13 Hae rami te
pe kuery pevya rei hae penderory rive anho teri pekuapy. Hae rami vy
pejuka r vaka, pejyryvi kyx r vexai. Peu r xoo, hae peyu r vinho.
Hae rami vy aipopeje r: Jakaru hae jayu, mbaeta ko r nhamanomba
r, peje pekuapy.a 14 Hae ramo xee aendua py Senhor ixondaro reta vae
z
22.9 Hae kuery omboyru yy hovaigua kuery ou r guar, yy oata e agu.
a
22.13 1Corntios15.32
Isaas22,23 1204
ijayvu. Hae vy aipoei: Anhet ae, gu rami ete pendeko vaia namboguei r
pemanomba peve, hei Senhor ixondaro reta vae.
uka, apy ndevygua yvyra rupar rejoo agu? Mbaeta apy yvyty ry
rejapo ndevygua yvyra rupar, itaova re ndetui agu.b 17 Hae rami avi
xee amo r Davi ro peaa. Hae rami rire amongue henda py oipea ramo
avave rei nombotyavei r. Hae gui omboty ri ramo avave avi ndoipeaai
ju r. 23 Amo at r yvyra rakua pete henda o at agu py rami. Hae
tuu ro py ikuai vae hae javi re opena agu, guetar kuery, guamymino
kuery, hae gui tembiporu kyrgueve, hyai hae hya kua ikuai vae re
voi, hei.
25 Hae gui Senhor ixondaro reta vae aipoei: Hae vae ra yvyra
rakua oekyia ju r o atague gui. Oipeaa ramo hoa r. Hae ramo hexe
oupi pyre voi hoapa avi r, hei. Po rami ae Senhor ijayvu, re r.
23 Kovae
ayvu ma Tiro pygua kuery rovai ou vaekue.
1
tet gui mbaemo pejogua vy perekopa rei, ye rupi riae pendekuai vy.
b
22.16 Hae vae jave py ojejou por rei vae hae ae rupar ojapo ma voi r iporvea
py, hexe imaendua pora agu. c23.12 Tiro tet ma ye yvry o kano guaxu
onhembojaaty. Sidom voi hae kuery vae regua ret.
1205 Isaas23
ramo hae pygua kuery voi oendu r ndaevei etea. 6 Ye yvry rupi
pendekoa vae, tapeo ke Trsis katy pejaeo reve. 7 Hae rami ete ri tyy
oiko xapya peneret pejou por rei vaekue re, yma pejapo vaekue te,
hae mombyry katy ju peo pendekoa agu?
8 Hae gui mavae ndau Tiro pygua kuery re hae rami ete oiko agu
hae rami, omomba agu pav gui ojejou porve vae, hae omoyvyimba
agu yvy jave rupi omboetevepy. 10 Trsis pygua memby kuery, peguata
ke peovy peguataxea katy rei pendeyvy rupi, Nilo yak oxyrya rami.
Ndoikovei r pendejokoar. 11 Mbaeta ye ry rupi Senhor opo oupi vy
omoingo axy tet ikuai vae. Hae rami vy ijayvu Cana re voi oo ikorapa
vae ombovaipaa agu re. 12 Hae vy aipoei: A ma Sidom pygua memby,
nemoingo axya rire nerenduvei ma r rejejou por reia. Epu ke, tereo
Chipre katy. Hae rami te ne hae py voi nderejoui r repytuu agu,
hei.
13 Peikuaa pota ke caldeu kuery yvy re oiko vaekue re. Hae pygua
vae, hae tereo tet rupi. Eporaei por ke, rembopu vy ke jovaive-ive
tema eovy, ndere imaenduaa nho agu, ea vae rami. 17 Mbaeta setenta
d
23.4 Tiro hae Sidom pygua kuery pe Ye ray kuery ea vaekue te hae kuery
okanhymba rire ye Xeray kuery ndokuavei hei.
Isaas23,24 1206
ramo hae kuery gueko vaia rupi ju ojouve r ojeoivy. Hae rami vy yvy
jave rupi itavy r huvixave ikuai vae reve. 18 Hae rami te gueko vaia
yvy hae javi rupi omombaa r, hexe ikuai vaekue oipeapaa r guive,
Senhor ae hae rami agu re ijayvu rire.
4 Hae gui yvy jave rupi ipirupa vy overepa r. Naiporvei hae ipirupa
vae itui hekoa vae kuery kuxa, lei hae hekor ome mbyre rovai
ikuai ramo, hae ombovaipa rive rire Nhanderuete guexeve guar imar
e vae ojapo vaekue. 6 Hae nunga rupi ayvu vai omokanhy heravy
yvy, hexe ikuai vae voi ikya vae meme ikuai. Hae nunga rupi yvy
regua kuery oapypaa r, mbovyi ete r okuave. 7 Vinho opa ovy, uvay
ikuai vae voi ipirupa ma. Hae ramo opya py ovya vaekue ipoamba.
8 Opytuupa pandeiro pu rupi ovya vaekue, opa ovya nhendu hae ix
Iro vae oyu vae kuery pe ma iro raxa r. 10 Hae rire tet oeja rive
r yvy re, azeitonay gui hia oipoopaague rami, hae uva onoa ma rire
nomonombaii vaekue oeka jevya rami.
24.1416 Apy ma ijayvu heko por vae kuery oo jepe vy ovyaa re.
e
1207 Isaas24,25
16 Hae
ramo yvy apy gui nhaendu Toguerovyaa Heko por ete vae pe
oporaeia r.
yvykua hae nhu. 18 Mbaeta ngyjea gui ojava vae hoa r yvykua py, hae
yvykua gui o ramo nhu ju r ojura. Mbaeta yy yvate rupi ojoko pyre
onhomba r, hae yvy yta ikuai vae omymba r. 19 Hae vy yvy opmba
rei r oiny, haypa hae oryryi at ete r. 20 Yvy hoapa rei r ovy okau vae
rami, ovava r kya okeaty rami. Yvy re hekoa vae kuery reko vaia ma ipoyi
ete ma oiny yvy re. Hae nunga rupi hoa vy nopuvei ma r.
21 Hae vae ra Senhor yva re ranhe ombopaga r yva re ikuai vae,
hae gui yvy re ju ombopaga r huvixave kuery yvy regua. 22 Hae kuery
25 Senhor,
ndee ma Xeruete. Xee romboete hae aroporaei r
1
rembovaipa rire itaty rive opyta, tet imbaraete vae te tekoague rejapo.
Yvy mboae regua tet voi tet ve meme opyta, nomoatyravei ma r.
3 Hae nunga rupi yvy regua imbaraetekueve nemboete r okuapy, hae tet
pygua nhomoingo axy reia rupi ikuai vaekue okyjepa r ndegui. 4 Mbaeta
renhemo iporiaukuei onhemi agu, oipotapa reii vae onhemi atyr reiko
ikuai axy r, yvytu at gui renhomi agu, hae kuaray aku gui kuaray rami.
Mbaeta joguereko axy vae poxya ma tet kora re yvytu at oipejua rami ou,
5 ipiru reia rupi kuaray ojope raxya rami avi. Hae r ndee ma remomba r
yvy mboae regua poxya. Mbaeta arai hu vae kuaray aku ojokoa rami avi
ndee remokyrir r joguereko axy vae kuery ovya reia rupi oporaeia.
6 Hae gui kovae yvyty re Senhor ixondaro reta vae ojapo r pete
ngaru guaxu yvy regua kuery hae javive pe, ngaru vinho ymague oa, hae
hya xoo kyra hae vinho xi por vae ikuaia. 7 Kovae yvyty re ombovaipa
r ajukue heta vae kuery ojaoiague, hae yvy regua kuery hae javi rexa
mbotyar omoa vaekue.f 8 Hae rami vy omomba r manoa poakaa
f
25.7 Apy ma ijayvu manoa poakaa Senhor ombovaipa agu re (1Corntios15.5458).
Isaas25,26 1208
oyta vae oytaa rupi okuave-vea rami. Hae rami te Senhor omomba r
onhemboyvate reia, okuave te. 12 Oitypa r tet kora yvate hae imbaraete
26 Hae
vae ra ma Jud yvy rupi oporaeia r po rami:
1
kuery heko por hae ojeroviaa rupi ikuai vae oike agu. 3 Ndee Senhor,
yvy re, yvy kui opyta peve. 6 Hae ramo opyra r opy py. Oiko axy reii
por vae ae rembojoja por r heko por vae oiko agu. 8 Senhor,
roeka riae aikovy. Mbaeta yvy re reipotaa oiko ramo mae ma yvy regua
kuery oikuaa r teko por rupi ikuai agu. 10 Mbaeta heko vai vae
remboaxya rexa uka te hae kuery ndoikuaai re teko por rupi ikuai
agu. Hae kuery ma heko por vae ikuaia rupi te gueko vaia rupi tema
ikuai, ndoikuaa potai r Senhor yvatea re. 11 Senhor, ndepo reupi reiny
te hae kuery ndoexai. Hae rami te ndevygua kuery repy ramo hae
kuery oexa vy oxmba r. Ndepoxya rupi emokanhymba nderovaigua
kuery. 12 Hae r orevy pe ma Senhor, eme ke mbya por, mbaeta
g
25.8 1Corntios15.54, Apocalipse7.17, 21.4
1209 Isaas26,27
raii ma ramo ojepoka-poka hae haxy r hax r, hae rami ae avi ore
voi orekuai vaekue nerenonde, Senhor. 18 Mbaeta ore voi roguerekoi
hae pemboty ok peike rire. Penhemi ranhe xapyai, ipoxya oaxa peve.
21 Mbaeta Senhor o r ouvy oaty gui, yvy regua kuery ombopaga
agu heko vaiague re. Hae gui yvy re ojekuaapa r tuguy omo mbyre,
ndojaoivei ma r omano vaekue.
27 Hae
vae ra Senhor ombopaga r teju-jagua mboi inhaku
1
vae, teju-jagua mboi ikar-kar vae. Okyxe hat vae, tuvixa hae
imbaraete vae py r ojuka. Ojuka avi r vixo tuvixa vae ye rupigua.
2 Hae vae ra Senhor aipoei r: Peroporaei uva he vae y. 3 Xee
Senhor ma hae vae re apena riae amoak vy, avave rei ojapo vaia
e agu apena aikovy, ara py hae pyvy. 4 Xere ma no hae nunga pe
xepoxya. Hae gui juu e vy juu rakuaendy xerenonde hia vae rire ma
apu rgue hovai, apypa vyvoi rgue. 5 Hae rami e vy tove hae kuery
tojepy uka xevy xepoakapa vae ramo. Xereve pete rami taikuai. T,
tojapo xereve pete rami orekuai agu, hei r.
6 Hae gui rakaeve r Jac kuery hapo por r, Israel kuery hoky vy
ipoty r. Hae rami vy yvy jave re tyny r hia. 7 Xapya rei ndau Senhor
axy. Oipeju rat reve omondouka yvytu kuaray oua katy guigua oipejua
rami. 9 Hae gui po rami ojaoi r Jac kuery heko vaiague, po rami oikuaa
27.9 Romanos11.27
h
Isaas27,28 1210
aei opyta, omboyke hae oejapa pyre, tekoa ea rami. Hae py ma vaka ray
kuery rive r okaru, onheno hae houpa hoky. 11 Hae py hak ikuai vae
Egito katyi yaki o vae yvry peve. Hae rami vy pe Israel kuery
pendeporavo r pete-te. 13 Hae vae ra ma omonhea r pete mimby
guaxu. Hae ramo Assria yvy rupi okanhygue rami ikuai vae, hae Egito
yvy katy omondoukapa pyre voi ojevypa ju r. Hae vy omboete r
okuapy Senhor Jerusalm py, yvyty ikya e vae ry.
28 Ndaevei
ete r Efraim kuery ret okau vae kuery ikuaia
1
vae. Hae vae ma amandau hoa xapya vae rami r ou, yvytu vaikue
omomba vae rami, oky yvytu reve yy omony vyvoi vae rami oitypa r
yvy py. 3 Hae vae ma opyr r Efraim kuery okau vae coroa oguerovya
vaekue re. 4 Ipoty ipiru vaekue ma hae kuery ojou por vae yvy re
yvyugua opa mbae oiko pora ry o vae, hae vae ma figo ijajua ra py
e ijaju vae rami opyta, mbaeta amongue oexa vai-vaii vyve oipoo vy
houpa vyvoi r.
5 Hae vae ra ma Senhor ixondaro reta vae ae r oiko ojeupegua
okuave vae kuery coroa oguerovya vae, ipotypa hae ipor ete vae.
6 Inhe o r joe opena oiny vaety moaranduar anhet rupi oikuaa
pota kuaa agu, hae ngovaigua kuery tet rok gui omoanha vae
mombaraetear.
28.14 Efraim kuery ret ma Samaria. Pete yvyugua yvry o yvy re, ikorapa vae
i
guive. Hae nunga rupi jaexa r coroa rami ojekuaa, e vy yvoty rami. Hae pygua kuery
ma okau rupi anho ikuai. Hae kuery judeu regua ikuai te Nhanderuete nomboetevei
okuapy. Hae ramo hae kuery rovai Nhanderuete ombou Assria pygua kuery omomba
agu.
1211 Isaas28
potaa py. 8 Mbaeta hae kuery mesa hae javi rupi ombojevyague anho o,
ikya ea no.
9 Hae ramo xevy oporandu rive vy Mavae tu remboe ta arandu
por e vae rami, ayvu mboae rupi guive. 12 Hae kuery pe aipoei
ma manoa hae yvyra rupa reve rojapo orepea e agu. Hae rami rire yy
oxyry at vae rami orenupar ou te ndorerupityi r, mbaeta ronhemi
agu ma roguereko apu, ronhombotavya py ae r ronhemi, peje.
16 Hae nunga rupi Senhor Nhanderuete aipoei: Hae gui xee ma
pete ita amo Sio py, ita oiporavo pyre, ovare ete vae, iporvea py
amo at vae. Hae vae re ojerovia vae ma ndojapurai r.k 17 Hae gui
xee amo r haevea rami oikuaa pota vaer metro rami, hae teko por
ma prumo rami r aikuaa uka peneraar. Hae r apu penhemiague
ma amandau ombovaipa r, yy ogueroxyrypa r penhemiaty, hei.
18 Hae ramo manoa reve pejogueroayvuague oaxapa rive r, yvyra rupa
oaxa r, pyt nhav guive. Hae nunga oendu vae okyjepa rei r.
20 Mbaeta hae nunga tupa ma ijapuai ete ramo ndaevei r hiry
avave rei onheno agu. Nheova voi ipoii ete ramo avave rei ndaevei
r onheov agu. 21 Mbaeta Senhor opu r Perazim yvyty ry rami,
hae 1Pedro2.48 py, Jesus reko re ijayvu vy. l28.21 Perazim yvyty ry hae Gibeo
yvyugua py ma Senhor opu rakae ojeupegua kuery repy vy (2Samuel5.1725).
Isaas28,29 1212
29 Ndaevei
ete r tet Nhanderuete peguar oapyaty epy
1
amo vai r Nhanderuete peguar oapyaty epy vae. Hae ramo hae
kuery ojaeo hae hexay r okuapy. Hae gui ma opyta r xevy guar
oapyaty ete rami. 3 Mbaeta pendekuaia jovaive rupi rombojere uka r,
yvy ryryi, opororo hat vae, yvytu apua, yvytu vaikue hae tataendy
nhomombaar reve. 7 Pyvy jaexa raua rami yvy regua kuery heta r ou
1213 Isaas29
kuery re oiko r jakaruxe vaipa vy jakaru nhainy taa rami jaexa rau
rire te javy vy nhanenhembyayia ju nhaendua rami avi, hae rami e vy
nhandeyuvei vy jayu taa rami jaexa rau rire te javy vy nhandeyuvei
ae tema nhainya rami. Hae rami ae avi r yvy regua kuery re oiko, Sio
yvyty re opu jave.
ma kuaxia para imbojaa py omboty pyre rami rive opyta. Hae nunga
ma ogueroayvu kuaa vae pe omea vy Ajerure, eroayvu kovae, hei
ramo Ndaevei, mbaeta imbojaa py ombotya rire, hei r. 12 Hae gui
pyt rupi mbaemo ojapo oikovy vae pe. Hae kuery ma joupe-upe
Mavae tu nhanderexa? Mavae tu nhandekuaia oikuaa ta? hei te.
16 Teko vai rupi ete rima pendekuai! Mbaeta nhae re ombaeapo vae
m
29.10 Romanos11.8 n29.13 Kovae ayvu rupi Jesus ijayvu heta vae kuery pe,
hexe ndojeroviai ramo (Mateus15.89, Marcos7.67). o29.14 1Corntios1.19
p
29.16 Romanos9.20
Isaas29,30 1214
kuery Ruete Ikya e vae re. 20 Hae r joguereko axy vae ma omombaa
r, hae ombotavy r huvixa kuery ok py oikuaa pota oiny vae, hae gui
mbaeve py e onhemboapu vy nomboeko pori heko por vae. 22 Hae
nunga rupi Senhor Abrao reraa jepeare aipoei Jac ramymino kuery
pe: Jac pe ma ndoikovei ma r oxmba agu rami, ndaova mboae reivei
ma r. 23 Hae rami rgue py hae kuery, hae tay kuery hexeve ikuai
ma oikuaa nho r, hae joe ijayvu rei vaety voi onhemboe uka r, hei.
e vae pe. Hae kuery ma xee ajapo uka vae rupi e ikuai.
Mbaeta amboae regua pe ojereraa jepe uka r xee aipota ramo e,
ojejavya ryve ojejavyve rive. 2 Mbaeta xevy pe oporandu e re ojeoi
r Egito yvy katy, hae Fara pe rive r ojereraa jepe uka, Egito re
kuaray o vae py onhemi. 3 Hae rami te pendereraa jepea Fara ma
ikuai, ayvu reraa kuery ma Hanes py ova.q 5 Hae ramive ma hae kuery
hae javi oxmba r pete regua mbaever ndovarei vae gui, mbaeta
Egito pygua kuery ma ndaevei r oipytyv ne omoingo por agu, hae
r omoxmba agu rive, omboete uka agu e, hei.
6 Hae gui kovae ayvu ma vixo kuery kuaray puku-a katygua re ou
vaekue.
Pete yvy ma jexavai hae ngyje oa, guary hae guary kunha, hae gui
mboi hae mboi opo vae ikuaia. Hae vae yvy rupi mburikai ry ogueraa
r mbaemo ovareve vae, camelo kupe ry mbaemo por ogueraa r
pete regua noipytyvi vaer pe ome vaer. 7 Mbaeta Egito pygua
q
30.4 Jud kuery re Assria pygua kuery opu okuapy ramo onhepytyv uka okuapy
Egito pygua huvixa Fara pe. Egito regua tet Zo hae Hanes py hae kuery oo rakae
onhepytyv uka vy, Nhanderuete re ojerovia rgue py (31.1).
1215 Isaas30
8 Tereo,
embopara yvyrapei re hae kuery oexaa py, embopara kuaxia
re o riae agu rakae r peve guar. 9 Mbaeta kovae kuery ma xenhe
raxave vae, tay kuery ijapu hae Senhor guigua lei noendu potai vae.
10 Hae kuery aipoei r oexa ukapy oexa vae kuery pe: Pexave eme
ke roiko agu gui. Orevy pendeayvuve eme Israel kuery Ruete Ikya e
vae re, hei r okuapy.
12 Hae nunga rupi Israel kuery ruete Ikya e vae aipoei: Povae ayvu
napendu potai, hae rami rgue py joavyky rei vae re anho pejerovia,
teko vai re guive. Hae nunga re rive pejeko vae. 13 Hae rami ete
pendeko vaia pendevy opyta r tet kora yvate vae re ipa o vae rami,
mbaeta tye rami ojeapo vy hoa xapya r pexa e jave. 14 Senhor ae
Israel kuery Ruete Ikya e vae aipoei: Pejeko rerova hae pejerovia
vy re peo jepe. Pejapura rei e re pejerovia ete vy re penembaraete.
Hae rami te pe kuery ma ndapeikuaaxei hae rami. 16 Hae rami rgue
rive. Pete nhirui gui rive pe kuery hae javi penhamba r, mbaemoy
e vy bandeira yvy re hae aei oeja pyre rami penderejaa peve, hei.
gui peiporu kuaa regua katy pejavy ta vy, e vy peiporu kuaa ea katy
mbae, hae rami vy pendeapyxa py pendu r penderakykue katy gui
ijayvu vy Kovae ae ma tape, kovae rupi r peiko, hei vae. 22 Hae
oikara vae ma hou r mbaemo kure juky reve, p hae yvyra rakmby
py hembiur pemono vaekue. 25 Hae gui yvyty yvate vae, yvy
tuvixave vae hae javi rupi ikuai r yy oxyryi vae, jojukapa etea ra
torre oitypaa jave py guive. 26 Hae jaxy voi kuaray rami ete r ojope,
ipoakapa vae, oexa uka r opo jojuka vae opoxya rupi omboguejy vy
tataendy nhomombaar mbyte, oky vaipa, yvytu vaikue hae amandau
reve. 31 Mbaeta Senhor ayvu gui Assria pygua kuery onhemondyipa r
yvyra rovi py ombopi nhav pandeiro hae ix reta vae ombopua reve r
ombopi. Hae kuery re opu vy r ipoaka. 33 Mbaeta yma ete guive ma
oguereko katu tata guaxu hae kuery ruvixave rapyar. Oapy agu ma
yvate hae ipyve vae o, tata hae yxak reve. Hae gui Senhor oipejua
py omoendy r enxofre rami.
31 Ndaevei
ete r Egito yvy katy ojereraa jepe uka vy ojeoi vae
1
ijayvuague gui ojepea e vae. Hae ma opu r joapo vai vae hae
teko vai apoa rupi nhomoir vae kuery re. 3 Mbaeta Egito pygua kuery
guay kuery reve guembia re okoror oiny r hovai vexai re opena vae
heta ete ou te nonhemondyi r hae kuery ijayvua gui, nonhai r guive
heta ikuai te, hae rami ae avi Senhor ixondaro reta vae ou r Sio
ojeupegua yvyty ry joe opu agu. 5 Guyrai yvate rupi oveve-vevea
rami avi Senhor ixondaro reta vae voi oar r Jerusalm. Onhangareko
vy ogueraa jepe r, omboaxy vy oepy r.
6 Hae nunga rupi Israel kuery, pejeko rerova ju opa mar rei
32 Hae gui o r pete huvixave teko por rupi opena vae, anhet
1
r yvytu hae yvytu vaikue gui onhemia agu, yvy piru reia rupi yy oxyry
vae rami, hae itaova tuvixa vae yvy piru reia py o vae rami. 3 Hae
jave py ma oma oiny vae ndoexa evei ma r, ojapyxaka oiny vae voi
oendu potapa r. 4 Inhak por e vaekue ma opya py oikuaa nho r,
kunhague mbaeve re peikuaa pota e vae, tajy kuery pevya rive vae.
Pemboi ke penhemondea pendepire rei agu, hae gui voxa guigua py
ju penhemonde. 12 Pendepexo re peipete-pete mbaety oiko por vaekue
hae uva hia por vaekue re pendepya vai vy. 13 Mbaeta xeretar
kuery yvy re oiko r juu hae juu rakuaendy rive, oo ovya okuapy vae
ikuaiague hae javi rupi, tet ovyapa okuapyaty rupi guive. 14 Huvixave
ro voi oejaa r, mbaeta tet heta vae kuery ikuaiague opyta rive r.
Torre hae oikuaa potaaty ma itakua rami rive r opyta rakae r peve,
mburika kaaguy rupigua opytuu agu hae vexai okaru atyr rive.
15 Hae rami r oiko pe yvate gui Nhe ombou peve nhandere. Hae ramo
tekoa eague ojeapo r yvyraa tyr, hae gui yvyraa ty ikuai vae ma
kaaguy regua rami r oiko por. 16 Hae vy tekoa eaty rupi anhet rupi
joguereko vae ju r ikuai, hae yvyraa ty rupi ma heko por vae ikuai
r. 17 Hae rami vy teko por rupi ikuai vy ikuai por r okuapy. Teko
por gui ma ojeroviaa hae o ata r oiko rakae r peve. 18 Hae rami vy
kaaguy hoapa hae tet hae javi rupi ombovaipa te, 20 pe ma pevya
ete reve r mbaemo ray pemoa yy ikuai vae yvry, hae penerymba
vaka, mburika pepoi okaruxea rupi rei okaru agu.
33 Ndaevei
ete r pe kuery penhomomba vaety ri
1
onhamba r. Joe repu ramo yvy regua kuery oamba r. 4 Hae kuery
mbae rei-rei oipeapaa r tuku ono vae rami. Tuku opo-opoa rami avi
avakue opo r hae nunga ry. 5 Hae r Senhor ma yvate ete r, yvate
rupi oiko r oo jepe vae, hiarandu hae oikuaa vae. Senhor renonde
pejererokyjea rupi peiko ramo hae nunga hae javi r o pendevy guar.
r
33.1 Apy ma ijayvu Israel kuery rovaigua kuery re.
1219 Isaas33
opyta peve, juuy ojaya pyre tata py okaipa vyvoia rami. 13 Pe mombyry
vae anho r haeve, hae anhet rupi ijayvu vae, nhomoingo axya rupi
ojoupa vae. Mbaeta hae kuery ma opo py Any hei reve ndojopyi
r teko vai repyr. Oapyxa omboty r oendu e agu jojuka agu re
ijayvua r, hae guexa omboty r teko vai oexa e agu. 16 Hae kuery
r yvy mombyry peve oo vae re. 18 Pendepya py mbaemo vai ete oiko
Ojapo r yak ipyve vae oxyry agu rami. Hae rami te peteve kano
oipykui vae ma voi novai r hae rupi, ne kano tuvixa vae voi hae
rupi ndoui r. 22 Mbaeta Senhor ae r o nhandere oikuaa pota vae,
s
33.18 Hovaigua kuery imbojexavaiare hae tet re opena vaekue re imaendua,
ndoikovei ma rire.
Isaas33,34 1220
oipyo agu voi ndaevevei. Hae ramo hae kuery mbaemo oguerekopa
vaekue ombojaopaa r. Hae nungakue oguata e vae kuery voi oipea
r heravy. 24 Hae gui rakaeve r Jerusalm py hekoa vae kuery ne
34 Yvy
regua kuery, penhemboja ke pendu agu. Heta vae kuery,
1
opoxya oexa uka hae kuery regua xondaro kuery hae javi pe. Hae rami
vy imombaar hae ijukapaar pe omboaxapa. 3 Hae kuery vae regua
r oguejy nhombopaga agu, hae kuery opa agu rami amboaxa rire.
6 Senhor kyxe re ma tuguy anho o, vexai hae kavara ava ruguy, vexai
pyky rax kyra anho o. Mbaeta Senhor oaanga Bozra tet py jojuka
agu, ojukapa ete r Edom yvy re. 7 Toro kaaguy regua voi oity r hae
kuery reve, vaka ray hoa avi r toro reve. Hae ramo ijyvy tyny r
huguy, hae yvy kui rgue py yvy por opyta r ikyrakue gui.
8 Mbaeta hae vae ra ma Senhor nhombopaga agu ra, hae vae
maet ma Sio pygua kuery oepy agu oaanga. 9 Hae ramo yaki Edom
yvy re ikuai vae ojeapo r piche rami, yvy kui ma enxofre rami r opyta.
Hae vae yvy ma opyta r piche hendy vae rami.u 10 Hae vae ndoguei r
ara py ne pyvy. Hatax opu r rakae r peve. Hae ramo ijyvy opyta
rivepa r tay kuery ray kuery ikuai jevy-jevy peve. Hae vy rakae r peve
hae vae rupi ndoaxaavei r. 11 Hae rami rgue py pelicano hae kui
rive hae py ikuai r. Jui hae xapir ikuai r hae py. Hae vae ry rupi
omoata r ix nhomombaar, hae prumo nhomokanhymbaar. 12 Hae
henho, pyno guive. Oo ikorapa vae py hae kuery onhemiaty vaekue voi
jaipa r. Hae py ma jagua-tuvy nhe rive r ikuai, hae guyra nhandu
t
34.4 Mateus24.29, Marcos13.2425 u
34.9 Piche hae enxofre ma hendy vuku vae
meme, mbaemo moendya guive.
1221 Isaas3436
para reve, hae stiro kuery rive r onhe okuapy joupe-upe. Hae py ma
pyavygua voi ojou r opytuu agu. 15 Urukurea onhemboaity r hae py.
35 Tekoa
ea rupi ovyaa r, yvy hae javi rupi guive. Yvy
1
ipya kangy vae pe: Penembaraete ke, pekyje eme. Upe ma Nhanderuete
ou. Nhanderepya ou ma oiny, Nhanderuete nhombopagaa vae. Hae ou
vy nhandereraa jepe r, peje.
5 Hae rami r ra revegua e rexa ojepea r, ojepea avi r ijapyxa
ojeapo r yupar, yvy yy jipoi reiague voi yvupa r. Ymave rupi jagua-
tuvy nhe oikoague rupi henhomba r yvyra, takua hae jai rogue.
8 Hae vae rupi ma o r pete tape por. Hae vae tape pe ma Tape
mymba inhar vae ndoexaai r hae rupi. Mbaeta hae rupi oguata
vae ma ogueraa jepe pyre anho. 10 Hae rami vy Senhor ogueraa jepe
vaekue ojevypa r, Sio py oupa r ovyaa rupi oporaei reve. Hae kuery
re o r vya opa e vae, inhak re coroa oa rami. Hae kuery oupity
vaer vae ma mbya por hae vya anho. Hae r mboriau hae mbya vai
ma okanhymba r.
2Reis18.1318; 2Crnicas32.18
36 Hae
gui catorze maet re ma huvixave Ezequias o jave py
1
vae hae javi re opu agu. Hae vy oipeapa hae kuery oguereko vaekue
hae javi. 2 Hae gui huvixa Ezequias-a katy Assria pygua huvixave
2Reis18.1937; 2Crnicas32.919
4 Haeramo hae kuery pe Rabsaqu aipoei:
Aipopeje ke Ezequias pe: Po rami Assria pygua huvixa yvateve vae
ijayvu: Mbae nunga re tu rejerovia? 5 Ndevy pe ae xee xeayvu: Ndee ore
rejerovia, hae rami te hae kuery ma popoka takua ovopa vae ramigua rive,
mbaeta hae vae re amongue ojeko r ipo py oixuupa r. Hae ramigua ae
r oiko Egito pygua huvixa Fara hae hexe ojerovia vae kuery hae javi re.
7 Hae r xapya rei xevy aipore r: Ore ma Senhor Oreruete re ae rojerovia
vae, re te hae vae peguare e teve ombojeroviaaty yvyty rupi ikuai vae
hae altar Ezequias oitypa vaekue? Mbaeta hae ma Jud hae Jerusalm
pygua kuery pe aipoei vaekue: Kovae altar Jerusalm py o vae katy anho
r pembojerovia pekuapy, hei vaekue pendevy. 8 Hae nunga rupi ejerure
na xeruvixa Assria pygua pe, hae gui xee ma ndevy ame r dois mil
kavaju, xapya rei avakue hiry guar rejou ri ramo. 9 Hae gui mbae re tu
rejerovia Egito pygua karxa hae kavaju rygua kuery re? Mbaeta xeruvixa
rembiguai yvygueve re te napendepoaka kuaai ri. 10 Hae gui xapya rei xee
ndau Senhor reve ri aju peneret amomba agu? Any, mbaeta Senhor ae
xevy aipoei: Tereo ke, epu hae kuery yvy re, hae emomba, hei xevy.
11 Hae ramo Rabsaqu pe Hilquias ray Eliaquim, Sebna hae Jo
v
36.12 Hae rami ijayvu, mbaeta tet ojokopa ramo hae pygua kuery ndojoui r hou
vaer ne yy oyu agu.
1223 Isaas36,37
13 Hae
rami vy Rabsaqu opu vy ijayvu at hoamy judeu kuery ayvu
py. Hae vy aipoei:
Pejapyxaka ke Assria pygua huvixa yvateve vae ayvu re. 14 Po
py aju peve. Hae gui xee rogueraa r pete yvy pendeyvy rami ae itui
vae katy. Hae vae yvy ma mbaemo aju hae uva rykue oa, mbojape
hae uva oata ea. 18 Penhembotavy uka eme Ezequias pe Senhor
nhandereraa jepe r, hei ramo. Mbaeta yvy regua kuery ruete raangaa
ikuai vae ndau ogueraa jepe ri yvy Assria pygua huvixa po gui?
19 Mbaeta mamo tu ikuai Hamate hae Arpade pygua kuery ruete? Mamo
tu ikuai Sefarvaim pygua kuery ruete raangaa? Hae kuery ndau xepo
gui ogueraa jepe rakae Samaria tet?w 20 Hae vae yvy re ikuai vae ruete
2Reis19.17
37 Hae
nunga huvixa Ezequias oendu vy omondoro oao, hae
1
w
36.19: Apy ijayvu tet mboae Assria pygua ruvixave ipoaka maague re Hamate,
Arpade, Sefarvaim hae Samaria.
Isaas37 1224
rovai. Ijayvua Senhor Nderuete oendu vy ijayvu ete rgue ixupe. Hae
nunga rupi ejapukai ke ixupe jakuavei teri vae re, hei agu.
5 Hae ramo Isaas oa py huvixa Ezequias rembiguai kuery ova ramo
2Reis19.813
8 Hae
gui ma Rabsaqu oo ju vy oikuaa Assria pygua huvixa kuery
Libna tet re opu okuapya, mbaeta oendu ma voi huvixa Laquis tet re
opua gui ojepea ma ovyague. 9 Assria pygua huvixa oendu avi Etipia
vaekue? Mbaeta omomba ete. Hae nunga rupi ndee rexa ri tyy reo
jepe agu? 12 Mbaeta yvy regua ruete raangaa ikuai vae ndau ogueraa
jepe ri rakae xeramo kuery omomba agu gui? Hae vae kuery ma Goz,
Har hae Rezefe pygua, hae den ramymino kuery Telassar py ikuai
vaekue. 13 Hae mamo tu oiko a Hamate pygua huvixa, hae Arpade,
Sefarvaim tet, Hena hae Iva pygua huvixa kuery? hei uka.
2Reis19.1419
14 Hae
gui ma tembiguai kuery po gui kuaxia para Ezequias ojopy vy
ogueroayvu. Hae rami vy Senhor pegua oo py oike vy oexa uka imoiny
henonde. 15 Hae rami vy Senhor renonde ojapukai vy aipoei:
reiny vae repenaa py, ndee anhoi reiko yvy jave regua kuery ruete. Ndee
ma yva hae yvy apoare. 17 Senhor, ejapyxaka rendu pota agu. Eipea ke
nderexa, rexa pota agu. Hae vy endu pota Senaqueribe ijayvuague hae
javi re, mbaeta ndee Oreruete reikove vae, nderovai ae ijayvu. 18 Hae
gui Senhor, anhet ete ae Assria pygua huvixa kuery omomba rakae
yvy regua ikuai vae, hae kuery yvy guive. 19 Hae gui oapypa guive hae
kuery ruete raangaa oguereko vaekue. Hae rami avi hae nunga ma
tuuete e ae, avakue rembiapo, yvyra hae ita guigua rive. Hae nunga
1225 Isaas37
gui, yvy regua hae javi oikuaa agu ndee anho Senhor reikoa hei.
2Reis19.2034
21Hae gui Amoz ray Isaas oayvu ogueraa uka Ezequias pe:
Po rami Senhor Israel kuery ruete ijayvu: Assria pygua huvixa
Senaqueribe kuxa xevy rejerure ramo 22 po rami xee Senhor xeayvu
hexe. Ndere ma kunhataguei Sio pygua rajy kuery opuka rei okuapy.
Nderakykue Jerusalm pygua rajy kuery oguerova-rova oak. 23 Mbaeta
ijayvu agu re. Hae vy aipore: Xekarxa reta vae vy ajeupi r yvyty
ry peve, Lbano yvy re mombyryvea rupi te. Xee aitypa r hae py yary
yvatekueve hae cipreste iporgueve ikuai vae, ava r mombyryvea
py apyta agu, kaaguy inhanavea py peve. 25 Hae gui yvy ajoo vy
ayu amboae regua kuery pegua yy gui, hae Egito yvy re apyr vy rive
amombirupa yak ikuai vae, re vaekue.
26 Hae rami te nerendui teve yma rupi ma voi xee ae amo hae
vae nunga oiko agu, ymave guive anhembopya ae ma hae rami agu
re? Hae rami vy a ma amoingo ete ma hae nungakue. Xee ae aipotaa
rami vy ndee rembovaipa karamboae tet ikorapa vaekue. 27 Hae nunga
rupi ae hae pygua kuery ikangypa, okyjepa hae oxmba rei rakae. Hae
rami vy okanhymba vyvoi nhu rami rive, e vy jai rogue pyau, nhu
oo aoia ry henho rive vae rami, e vy mbaemo onhot mbyre ijaju
e re okaipa vae rami rive. 28 Hae r xee ma aikuaa por reguapy reiny
r, repu reovy hae reike ju rejuvy nhav, hae gui xerovai repu reia
guive. 29 Hae ramo xerovai repu reia hae renhemboyvate reia aendupa
guive tet kora ry rupi ojeupi agu. 34 Hae rami rgue py tape ouague
xee ae ajoko r tet araa jepe vy, xejee hae xerembiguai Davi re ama
vy, hei.
2Reis19.3537, 2Crnicas32.21,22
36 Haegui ma anjo Senhor-a guigua ou vy Assria pygua kuery ijatya
rupi ojuka cento e oitenta e cinco mil. Kogue okuavei vae ovy vy oexa
r hetekue rive ikuai. 37 Hae ramo Assria pygua huvixa Senaqueribe
2Reis20.111, 2Crnicas32.2431
38 Hae
vae jave py huvixa Ezequias imbaeaxy vy omano ta ma
1
rogueraa jepe r Assria pygua huvixa po gui, kovae tet guive. Aepy
r kovae tet, hei. 7 Povae nunga Senhor oexa uka r ndevy, reikuaa
ajapo r kuaray dez pyra hakykue katy ju ojevy agu rami, hei. Hae
gui haekue rami ae ojapo kuaray dez pyra peve hakykue katy ju ojevy
agu rami.
Ezequias oporaeiague
9Hae ramo Jud pygua huvixa Ezequias imbaeaxy vaipa oupyague gui
opu ju ma rire po rami oporaei:
10 Xee aipoae vaekue:
Xembaraete rei reve aikovea py te
a aike ta yvyra rupa rok rupi.
1227 Isaas38
pemboja ijai re. Hae ramo okuera r imbaeaxya gui, hei vaekue.
22 Ezequias voi aipoei vaekue: Mbae nunga tu oiko r aikuaa agu
2Reis20.1219
ramo herua kuery ova r Ezequias oguerovya vy hae kuery pe oexa uka
mbaemo omo poraty py oguereko vae hae javi: prata, ouro, tembiu
irr, azeite iporve vae hae tembiporu joe opua pygua. Omo poraty
py ikuai vae hae javi oexa uka. Ne petei voi Ezequias ndoexa ukai hae
kuery pe, ngoo py ae, ne openaa hae javi rupi oguereko vae.
3 Hae ramo huvixa Ezequias oa py profeta Isaas ou vy oporandu ixupe:
javi Babilnia yvy katy ogueraapaa agu, ymave guive neramo kuery
omo por vaekue kovae ra peve. Ndoejaai r ne pete regua ma voi,
hei Senhor. 7 Nderay kuery rereko vaekue ae voi ogueraapaa avi r
40 Nhanderuete
aipoei: Xevygua kuery pe pendeayvu
1
39.7 Hae vae jave ma huvixave kuery oayjo uka r guembiguai kuery ngoo rupi guar.
x
1229 Isaas40
Hae gui yvyty hae yvy ikuai vae ombojojapa r. Ikar rei vaekue-
ekue omboyvipa r, hae yvy guy rei vaekue ijojapa r. 5 Hae gui ma
ipoty okuipa r, hae vae re Senhor oipeju ramo rive. Anhet avakue
ma jai rogue rami meme ikuai. 8 Jai ipiru ramo ipoty okuipa r. Hae r
rakae Senhor Nhe? Mavae ndau imongetaar oiko rakae omboe agu?a
14 Mavae pe ndau onhemongeta uka rakae oikuaapa agu rami? Mavae
ndau omboe rakae tape teko por rupi oo agu re, e vy omboe arandu
re, hae rami e vy ixupe oikuaa uka tape oikuaa agu katy oo vae?
15 Mbaeta ixupe r yvy regua ikuai vae ma yryru gui pete otyky vae rami
ikuai, hae e vy mbaemo opejaa py pete kui api o vae rami. Ixupe r yy
pa ikuai vae voi yvy kui opu vae rami ikuai. 16 Ixupe guar japy agu
ne Lbano yvy re yvyra ikuai vae hae javi ndaevei, hae py mymba ikuai
vae voi ndaevei japy reve nhame agu. 17 Hae oexa r yvy regua hae
javi mbaever ndovarei vae rami ikuai. Hae oikuaa r mbaeve gui ma voi
ndovareive vae, mbaeve o e vae rami. 18 Mavae ndau Nhanderuete reve
joo rami ete r heko vae? Mbae nunga ndau hexe nhambojoja r?
y
40.35 Kovae ayvu rupi Joo Batista ijayvu Jesus ou ra omombeu vy (Mateus3.3,
Marcos1.3, Lucas3.46, Joo1.23). z40.68 1Pedro1.2425 a40.13 Romanos11.34,
1Corntios2.16
Isaas40,41 1230
19Mbaeta
mbaemo apoa ma ojapo r mbaemo raangaa. Hae gui
ouro re ombaeapo vae ju r onhovmba ouro py, hae gui ixr ma
prata gui ojapo r. 20 Hae r iporiaukuei ma yvyra ovo rive vaer e r
oiporavo r. Hae vy ojou r ojapo kuaapa vae ojapo agu taangaa omy
agu rami e.
21 Xapya rei ndau hae nunga ndapeikuaai ri? Napendui teve? Pvy
ryve oguapy oiny vae, hae oexa r hae py hekoa vae kuery tuku rami
avi kyri. Hae ae avi oipyo rakae yva ajukue puku rami, ooi ajukue
guigua rami ojora vy oupi hae py o agu. 23 Hae ae avi omoyvyi r
huvixa kuery ikuai vae, omokanhymba r yvy regua joe oikuaa pota
vae. 24 Hae kuery ma mbaemo raygue rami onhota e vy omoaa
ramo yvy re hapo vy hiy ypyi r, hae rami te hae vae rupi yvytu
oipeju ovy ramo ipirupa vyvoi r, hae gui ma yvytu vaikue ogueraapa
r mbaemo pirekue rami avi.
25 Hae nunga rupi Ikya e vae aipoei: Mavae re ndau pe kuery
pema. Mavae tu hae nunga hae javi ojapo rakae? Hae ma jaxy-tata
oipapa pormba rire oxondaro kueryr rami ogueno r heravy, pete-te
rery rupi oeno vy. Mbaeta imbaraete hae ipoakapa vae ramo peteve
ma voi ndoatai r. 27 Hae nunga rupi mbae re tu pe Jac hae Israel
41 Pe
kuery yy pa re pendekoa vae, pekyrir ke xerenonde.
1
rupi rei joe ipoaka vaer? Mavae tu ojapo heta vae kuery onhe rendu
agu rami, hae huvixave kuery ikuai vae re opyr oiny agu, okyxe py
yvy kui rami omboaypa agu, hae guapa py omoamba agu yvytu
mbaemo pirekue ombovevepa heravya rami? 3 Mbaeta hae ma oakykue
1231 Isaas41
guive oayvu py rive heta vae kuery omoingo vaekue ae. Xee ae Senhor
jypyi guive hae opaa py guar aiko, hei.
5 Hae nunga ye yvry hekoa vae kuery hae nunga oexa vy
rojopy r ndepo reiporu kuaa regua re. Hae vy aipoae r: Ekyje eme
ke, xee roipytyv r, hae.
14 Ekyje eme Jac hae Israel kuery, taxoi rami mbovyi ete
hae ipyau vae, ha jovai vae rami. Hae ramo yvyty ikuai vae pemboay
r pemonguipa peve, yvy ikuai vae voi pemombytapa r mbaemo
pirekue aty rami.b 16 Pembovevepa ramo yvytu ogueraapa r, yvytu
gui te xee amboxyry r yy, ajapo r yvyugua mbyte rupi yvu oiko agu.
Tekoa ea rupi voi ajapo r yupa o agu, hae yvy piru reia vaekue
ajapo r yypa agu rami. 19 Tekoa ea py anhot r yary, accia, murta
b
41.15 Apy ma ijayvu ngovaigua kuery omomba agu re.
Isaas41,42 1232
hae buxo, 20 pav oexa vy oikuaa agu, oikuaa pota hae oikuaa por
Kuaray oa katy oiko teri reve aeno ramo ojapukai xerery rupi. Hae vae
ma opyr r huvixa kuery re yapo rami, nhae re ombaeapo vae yapo
omoua rami avi. 26 Mavae ndau jypyi guive hae nunga omombeu, oiko
e mbove ma voi jaikuaa vy Hae rami ae ri, jae agu? Hae rami avi jipoi
avave rei imombeuar, ikuaa ukaar ndoikoi, pendeayvu oendu vaekue
voi ndoikoi. 27 Xee ae ma jypy Sio pe amombeu vy Ma, upe ma o! hae
42 Apy
ma o xerembiguai ambopoaka vae. Xerembiporavo oiko,
1
tataendy ray hatax rivei vae voi. Hae rami rgue py anhet vae rupi
r oikuaa uka teko por regua. 4 Hae ma ndopai r, nokanhyi r guive,
yvy jave re teko por regua oikuaa ukapa ea ja. Hae gui ye yvry
ikuai vae voi oar r okuapy oeko mboe agu.d
c
41.2124 Apy ma tuuete ramigua kuery pe Nhanderuete ijayvu. d42.14 Apy ma ijayvu
ikangy vae hae iporiaukuei Jesus Cristo nomombai ra re, hae rami rgue py ogueraa
jepe r (Mateus12.1521).
1233 Isaas42
rupi. Hae rami rire ajopy r ndepo re. Ndere anhangareko reve romo
r neretar kuery pe xereve guar ajapo vaekue reikuaa uka agu, hae
amboae regua kuery voi remoexak agu rami. 7 Hae rami vy reipea
agu oma e vae rexa, hae nhu gui reipea agu omboty pyre, nhu
pyta py o vaekue voi. 8 Xee ma Senhor, po rami ae xerery. Hae rami
ojeupitypa ma, hae gui mbaemo ipyau vae ju aikuaa uka pvy. Hae
nunga oiko e mbove xee ajapo r pendu agu rami.
rupi ikuai vae pe. 13 Mbaeta Senhor ma ipya guaxuve vae rami avi o
amomba r yvyty hae yvy ikuai vae, hae amombirupa r jai hae
rupi ikuai vae hae javi. Yak ikuai vaekue ajapo r yvy piru rei o agu
rami, hae yupa ikuai vaekue amombirupa r. 16 Hae gui ra revegua
oipeapaa r okanhygue rami avi ikuai. Hae kuery hae javi ma itakua py
ojokuapaa reve ombotya, nhu py omboty pyre ikuai. Hou pyr rami rive
ombotya, heraa jepear ndoikoi guive. Heraapa pyre ikuai, hae avave rei
aipo ndei r: Tapeo por ju. 23 Hae gui pe kuery vae regua mavae
tu oendu kuaa r hae nunga? Mavae ndau oikuaa pota reve oendu
kuaa r hae vae rire mbaemo oiko vaer? 24 Mavae tu Jac regua
kuery omboaxa rakae heraapa pyr, hae Israel kuery omboaxa ipeaar
pe? Senhor e ri ndau omboaxa rakae, hovai hae kuery ojejavy
rire? Mbaeta ixuguigua tape rupi hae kuery ndaikuaixei, ixuguigua
lei re ndojapyxakaxei guive. 25 Hae nunga rupi ae hae kuery re ombou
opoxy etea, joe opua py hoapa agu. Hae rami py tata omboja ijyvry
rupi. Hae rami ete te hae kuery ndoikuaai. Oapypaa te hae nunga re
ndoikuaa potai.
43 Hae
gui a ma po rami ijayvu Senhor nemoingoare, Jac hae
1
rupi peaxa ramo xee aiko r pendereve. Yak rupi peaxa te napendeaoi
r. Tata rupi peaxa ramo napenderapyi r, hendy vae voi napendeoverei
r. 3 Mbaeta xee ma Senhor Penderuete, Israel kuery ruete Ikya e
ndojapyxakaxei vae guive. 9 Tou avi yvy regua kuery hae javi,
42.19 Apy Xerembiguai heia ma ojeupe guar oiporavo vaekue re ijayvu vy.
e
1235 Isaas43
taijatypa opa margua kuery ikuai vae. Hae kuery vae regua mavae
tu omombeu kuaa r hae nunga, hae nhandevy oikuaa uka yma rupi
amombeu uka vaekue-ekue? Hae rami vy toexa uka imombeuar
oguereko ri vy, heko pora kuaa ukaar, nhaendu vy Anhet ete ae jae
agu.
10 Hae r pe ae ma xereko mombeuar pendekuai, hei Senhor.
jepear. 12 Xee ma amombeu uka ma voi ajogueraa jepe agu. Hae vae
guive xepo gui jopeaar. Mbaeta xee mbaemo ajapo ta ramo mavae tu
xejoko ta? hei.
tape, yy oxyry at vaekue mbyte rupi ixupegua kuery oaxa agu.f 17 Hae
gui hae kuery rakykue ojapo vaekue karxa hae kavaju ojeoi avi agu
rami, xondaro kuery imbaraetekueve guive. Hae py ae hae kuery hoapa,
nopuvei, ne ndoikovei r guive, tataendy ogue vaekue rami avi. Hae
vy Senhor aipoei: 18 A gui ma penemaenduave eme mbaemo oiko
xee ajapo r mbaemo pyau ai ma voi ojekuaa oiny agu rami. Xapya
rei ndau ndapexai ri? Mbaeta tekoa ea rupi ju r xee aexa uka tape,
hae yvy piru reiague rupi ajapo r yak oxyry agu rami. 20 Hae ramo
f
43.1516 Apy ma ijayvu Ye Pyt mbyte rupi Israel kuery oaxapaague re (xodo1415).
g
43.21 1Pedro2.9
Isaas43,44 1236
ypy ma heko vai, hae gui nhanembyte guar amo vaekue ju ojejavy
okuapy xerovai. 28 Hae nunga rupi ae amboyke r pembojeroviaaty
44 A
ma pe Jac kuery xerembiguai, hae Israel kuery
1
amboxyry r yvy piru reiague rupi. Hae rami ae avi Xenhe voi anho
r neramymino kuery ry, hae kuery ry anho r amoingo por agu.
4 Hae ramo hae kuery ma jai ipotypa vae rami avi ikuai por r, hae
yak yvry yvyra hia vae rami. 5 Hae kuery vae regua ma Xee ma
ixondaro reta vae: Xee ma jypyi guive hae opaa py guar aiko. Xee
e vy ndoikoi tuuete mboae. 7 Mavae ndau xee ramigua oiko ymave
nho r, ijapoare ava meme ramo. Hae kuery toupa xerenonde ojexa uka
agu. Hae gui ma tonhemondyipa ju ojeoivy oxmba vy.
12 Hae gui ferro re ombaeapo vae ma ojapo r pete haxa. Hae gui ma
carvalho, yvyra kaaguy re ikuai vae gui oiporavo vy. Xapya rei onhot
r pinho yky, oky ramo yvate ovy vaer. 15 Hae nunga yvyra ma avakue
ma oapy r tata py. Hae vae py ma ombojy r xoo hou agu. Oexy ma vy
hevyat r, hae ojapee vy aipoei r oiny: Haeve ajapee ma, hae aexa
hexaka, hei r. 17 Hae gui ijaygue mboae gui ma ojapo r nguueter,
mbaemo raangaa rive. Hae vae renonde ma o r guenapy re. Ngova yvy
re omova reve ojerure r oiny hae nunga pe. Hae vy aipoei r: Xereraa
jepe ke, mbaeta ndee ma xeruete, hei r. 18 Hae kuery ma mbaeve
mbaeve ndoikuaai aipoei agu: Pete ijaygue ma apy tata py, hae tapy
ry aexy mbojape. Hiry ma xoo aexy ma vy hau. Hae ijaygue mboae gui
ndau ajapo r ri ojeguaru pyr? Xerenapy re r ri ndau a yvyra pgue
renonde? ndei r. 20 Hae nunga avakue ma tanhimbu rive hou oiny vae
vae. Hae pe yvy guyrygua kuery, peroporaei avi ke. Pe yvyty hae
kaaguy pendekuai vae, hae yvyra pendekuai vae hae javi, penhendu
ke mboraei rupi, mbaeta Senhor oepy Jac kuery, hae Israel kuery
ogueraa jepe vy onhemboete uka rire.
24 Po rami ijayvu Senhor pendereraa jepea, penderyrui py ma voi
penemboetei vaekue: Xee ma Senhor opa mbae apoa. Xee aei aipyo
vaekue yva, hae anhono vaekue yvy. 25 Xee ajapo profeta ramigua
xerymba vexai kuery re opena vae vy ojapopa r xee aipotaa hae javi,
hae.h Jerusalm tet pe avi aipoae: Omoatyra ju r. Templo pe voi
Omboytaa ju r, hae.
45 Po
rami Senhor ijayvu guembiporavo huvixave Ciro reko re:
1
onhomi mbyre, hae hepykueve ojaoi pyre, reikuaa agu xee ae Senhor
aikoa, Israel kuery ruete nderery rupi roeno vae. 4 Xerembiguai Jac
h
44.28 Ciro ma Prsia pygua huvixave. Babilnia re ipoaka ma vy Israel kuery
omondoukapa ju ijyvy katy (Esdras13).
1239 Isaas45
ma hendy vae rexa ukaa aiko, hae pyt moa guive. Hae rami ae avi
ambou r mbya por hae mbaemo vai. Xee Senhor ae hae nunga hae
javi moingoa aiko.
pgue ramigua rive ikuai. Tyr nhae guigua aipoei r teve ijapoa pe:
Mbae tu rejapo? hae rami e vy Nerembiapo tu oata rima ixr, hei
r teve?i 10 Ndaevei ete avi r nguu pe Mbaer tu xemoingo? hei vae,
Xepo py ae aipyo yva, hae hexe ikuai vae hae javi r ajokuai. 13 Hae gui
xereko pora rupi vy amo Ciro huvixaver, hae amboyvi oguata agu hae
javii rupi. Hae ramo hae omoatyr uka ju r xevygua tet, hae omboupa
ju r xevygua kuery mombyry ogueraa pyre. hepy re e r ojapo,
mbaemo ome rivepy re e guive, hei Senhor ixondaro reta vae.
14 Po rami ijayvu Senhor: Ndepo py amboaxapa r mbaemo por
Egito hae Etipia yvy re ikuai vae, avakue Sabeu regua tuvixakueve
guive. Hae vae kuery ma nderakykue r ojeoi oipokuapaa reve, hae
vy nerenonde ju r ikuai guenapy re mbaemo re ojerurea py. Hae vy
aipoei r: Ndereve anho Nhanderuete oiko, hae Nhanderuete mboae
ndoikoi hae e vy, hei r okuapy.
15 Anhet ete ndee ma Oreruete ndereko roikuaapa r e, Israel
kuery ruete orereraa jepea. 16 Hae gui taangaa ojapo vae kuery ma
45.9 Romanos9.20
i
Isaas45,46 1240
anhet rupi xeayvu, anhet ete vae anho aikuaa uka. 20 Hae nunga rupi
pe kuery yvy regua ikuaia gui peo jepe vaekue, penhemboaty ke pejuvy.
Jojavi pevamba, mbaeta yvyra gui mbaemo raangaa ojapo vaekue ojaxei
heravy vae kuery ma mbaeve ndoikuaai, ojapukai r okuapy nguuete
ndogueraa jepei vaer pe rive. 21 Penhemombeu ke, pemombeu peikuaa
vae. Penhomongeta por ranhe pekuapy. Mavae tu hae nunga ymave guive
oikuaa uka? Mavae tu hae vae ra guive omombeu uka? Xee Senhor aiko
vae e ri tyy? Mbaeta ndoikoi tuuete mboae xee e vy. Tuuete heko por
vae jogueraa jepea ndoikoi, xee e vy. 22 Pe yvy regua kuery hae javi, xere
Senhor re anho o teko por hae mbaraete. Hae oa py oxmba reve oupa
r hexe ndaijaei vaekue hae javi, ea r. 25 Hae r Israel ramymino kuery
46 Bel
hae Nebo raangaa ma ojeroa-roa rei r oiny, mbaeta
1
oiny. Hae nunga ma ndogueraa jepei r hexe ojerovia vae. Hae rami
rgue py hae nunga ae heraa r amboae yvy re oguereko agu katy.
3 Jac hae Israel kuery pekuave vae, pendu ke xeayvu. Pe kuery ma
k
46.1 Bel hae Nebo ma Babilnia pygua kuery ruete ramigua oguereko vaekue. Hae
gui apy ma omombeu hae kuery ojava vy mymba ry taangaa omo r ojeroa-roave r
ojeoivy.
1241 Isaas46,47
jypyi guive aikuaa uka vaekue mbaemo oiko vaer, yma voi mbaemo
ndoikoi teri vae aikuaa uka. Hae vy aipoae: Xeayvua oiko ae r, ajapo
r aipota vae hae javi, hae. 11 Hae rami vy kuaray oua katy gui aeno
pete xapir, yvy mombyrya gui pete ava aeno xee amongetaa rupi oiko
vaer. Hae rami agu re xeayvu rire amoingopa avi r. Hae nunga
xepya re amo rire hae rami ae ju r ajapo.
12 Pendu ke xeayvua, mbaeta peneak rat vae vy teko por gui
Eipea nderova moa reiporu vaety, eupi ndeao apy, hae neretyma
rei reve eaxa eovy yak. 3 Mbaeta ndepire reia oexa pav r, oexa r
ete ma xevygua kuery re, ambovaipa uka xembaer vaekue. Hae rami
vy amboaxa ndepo py, te ndee ma remboaxya rupi e rereko, tujakuei
voi rereko axy. 7 Ndee ma Xee ma xepoaka r rakae r peve! re vaekue
l
47.1 Babilnia pygua rajy heia ma tet Babilnia pygua kuery hae javi re ijayvu vy.
Hae gui apy omombeu hae kuery ikuai axy ra.
Isaas47,48 1242
re rive rejerovia vy Jipoi avave rei xerexa vaer, re. Hae rami te
nearandua hae reikuaapaa py ae rejekore r, ndejeupe ae: Xee anho
aiko, xee e vy ndoikoi amboae, re te. 11 Hae nunga rupi ndere ou r
mbaemo vai. Hae vae ma ndevygua kuery mbaekuaa rupi ikuai vae
ndojoko kuaai r. Hae rami ete jexavai oiko r ndere, hae vae gui
ndereo jepei r nderekove rekovia mbaemo reme te. Mbaeta ndere
oiko xapya r hae ramigua ete teko vai nerexai vaekue.
12 Tereove tema mbaevyky hae mbaekuaa rupi nekunhata guive
reikoague rami. Xapya rei ma mbaemo rejou nho r hae nunga py,
xapya rei renhomongyje r. 13 Ndekuerai ma hae rami ete rejekuaa pota
ukaague gui! Toupa a yva regua re oikuaa pota vae, jaxy-tata re oma
oiny vae, jaxy pyaui nhav mbaemo ndere oiko vaer mombeua kuery.
14 Hae rami te hae kuery re oiko r mbaemo pirekue tata oapypaa
ramigua. Hae vy ndojereraa jepe kuaai r tata gui. Hae vae rire ne
pete tapy ma ndopytai r ojapeea agu, ne tataypy yvry oguapya
agu ma voi. 15 Hae rami py ndovareveipa r ndevy ombaeapo vaipa
vaekue, nekunhata guive hae kuery reve mbaemo rejapoa vaety. Hae
kuery ma okau vae rami oamba r pete-te guape rupi ae. Hae gui
avave rei nandereraa jepei r.
48 Pe
Jac kuery, pendu ke povae nunga. Israel rery rupi
1
ruete Senhor ixondaro reta vae hery vae re, peje te. 3 Hae gui xee ma
xee aikuaa peneak rata hae pendeajuy kgue ferro rami hat vaea,
penderova voi overa vae gui ojapo pyre rami ete hat vae. 5 Hae nunga
rupi ae amombeu hae vae ra guive, hae nunga oiko e mbove voi
aikuaa uka pvy, pe kuery aipopeje e agu: Hae nunga ma oreruete
raangaa omoingo, e vy Taangaa mbaemo ryku guigua omoingo, peje
e agu. 6 Hae nunga pendu ae ma rire a peikuaa pota ke hae nunga
hae javi re. Hae nunga pe Anhet ete vae ndapejei r teve? Hae gui
a ma mbaemo pyau ju aendu uka r pendevy, mbaemo ndaikuaa ukai
teri hae ndapeikuaai vaekue. 7 Hae nunga ma a mae amoingo, ymave
ete te xerery amboete ukaa rupi vy ndaexa uka voi r xepoxya, xee
anhemboete ukaa re ae ajejoko r romomba vyvoi e agu. 10 Hae
rami avi xee roikyaopa te prata rami ndapejekuaai, tata kua jexavaia
py roaanga te. 11 Hae rami ete te xejee ae vy aiko hae rami. Mbaexa
yvy anhono vaekue, hae aiporu kuaa regua py ae aipyo yva. Hae nunga
xee aeno ramo ojekuaapa rakae. 14 Penhemboatypa ke, hae pendu:
Mavae taangaa ikuai vae regua ndau hae nunga oikuaa uka ma voi?
Mbaeta xee Senhor ma Ciro ayvu vy aity uka r Babilnia tet aipotaa
rami, caldeu kuery rovai xejyva aupi vy. 15 Xee amombeu ae ma, hae gui
xee ae ju aeno xerembiguair. Xee aru vy ajapo r oikoa hae javi rupi
ojapopa agu rami. 16 Penhemboja ke xere, pendu povae nunga: Nhemi
rupi e xeayvu jypy guive. Hae nunga oiko ypyi guive xee aiko hae py,
hei. Hae gui a ma Senhor Nhanderuete xembou, Onhe reve.
17 Po rami Senhor ndereraa jepea ijayvu, Israel kuery ruete Ikya
e vae: Xee ma Senhor Nderuete. Romboe ipor vae re, hae tape
reiko agu rupi roguereko vae. 18 Hae rami avi xeayvuague rendu vae
rire reiko por rgue yak rami, hae ndereko pora opa rupi ojekuaa
rgue ye re yai ikuai vae rami. 19 Neramymino kuery ma ita kui hae
mbaemo ray rami rgue heta. Hery voi xerenonde gui nomokanhyai
hae ndoipeaai rgue guive.
20 Hae nunga rupi tapeopa Babilnia tet gui, pejava caldeu kuery
mbyte gui. Hae gui povae nunga peikuaa uka ke peporaeia rupi.
Perojapukai ke, yvy apy peve peikuaa uka. Hae vy aipopeje: Senhor
ogueraa jepe ma guembiguai Jac kuery, peje. 21 Mbaeta peneramo
49 Pe
ye yvry pendekuai vae, pendu ke xeayvu. Pe
1
gui o vae ojapo kyxe haimbe por vae rami, hae opo py xemo. Xeapo
huy hyxy por vae rami, hae nguy ryru py xerereko. 3 Hae vy aipoei
4 Hae ramo xee aipoae: Hae rami avi xee ambaeapo rive, mbaever
ndovarei anheaague. Hae rami te Senhor renonde ma o xemboeko
por agu, ambaeapo repy o Xeruete po py, hae.
5 Hae gui a ma Senhor xeryrui py guembiguair xemboeteare vae
ijayvu Jac regua kuery aru ju agu, hae oa py Israel kuery amboatypa
agu, mbaeta Senhor ae xemboyvate, Xeruete xemombaraete. 6 Hae
rami vy aipoei xevy: T, hae rami avi Jac hae Israel regua okuave
vae rerupa ju agu anho e romo xerembiguair. Amboae regua kuery
moexakar guive romo, yvy apy rupi peve jogueraa jepear, hei.m 7 Po
rami Senhor Israel kuery reraa jepea Ikya e vae ijayvu guembiguai
avakue ndoayvui ete vae pe, mbaeta heta vae kuery ndoipotai ae,
huvixa kuery ojokuai guive. Hae vy aipoei ixupe: Huvixave kuery
nderexa vyve opumba r, yvatekueve voi. Hae kuery nemboete r
okuapy xee Senhor Israel kuery ruete Ikya e vae re vy, ojeroviapy
aikoa rupi roiporavo rire, hei.
Pe ke, hae pyt rupi ikuai vae pe Peju, pejekuaa ju, re r. Hae ramo
hae kuery ikuai r vexai tape rupi okaru vae rami, hae yvy piru
reia rupi te ojou r hou vaer. 10 Hae rami vy hae kuery noenduvei
kuaray ijapuaia katy gui, amboae kuery ma kuaray oikea katy gui, hae
r amboae kuery ma Sinim yvy gui r ou.
13 Yva, eporaei ke! Yvy, evya ke! Hae pe yvy pendekuai vae voi
xere, hei.p
15 Hae rami te imemby kambu vae ndau hexarai r ri omembyi re,
m
49.6 Atos13.47 n49.9 2Corntios6.2 o49.10 Apocalipse7.16 p49.1421 Apy ma
Sio Jerusalm tet ma pete kunha rami ijayvu, hae ramo Senhor ombovai r tet pe.
1245 Isaas49,50
xejee riae amo ndekora re xemaendua agu. 17Hae ramo nememby kuery
agu, mbaeta ndea py ono jogueruvy. Anhet ete xee ae rekove rupi aura vy
aipoae: Hae kuery ma ndejee remo r renhembojeguaa rami, hae kuery re
vy nepor r kunhata omenda ta vae rami, hei Senhor.
19 Nerenda ma tekoa ve hae ombovaipa pyre ranhe itui vaekue.
oexa pav agu, heta vae kuery oexaa py aupi r xevygua bandeira. Hae
ramo hae kuery ojyva ry oguerupa r nememby kuery hae ndepia kuery,
oaxiy ry guive. 23 Hae ramo huvixave kuery ma onhemoingo r tuvyr,
joguereko axya gui ndau oo jepe r teve nhu py omboa vaekue? 25 Hae
rami te po rami Senhor ijayvu: Hae rami avi nhu py omboa pyre kuery oo
jepe nho r ipya guaxuve vae gui, joguereko axya gui omboa vaekue ojepea
re, mbaeta ndere opu vae kuery re xee apu vy araa jepe r nememby
kuery hae ndepia kuery. 26 Hae rami vy ajapo r nderereko axyare kuery
ngoo re ae okaru agu rami, hae nguguy py ae vinho py rami okau okuapy
agu rami. Hae rami r avakue hae javi oikuaapa r xee ae Senhor aikoa,
ndereraa jepea hae nderepya, Jac kuery ruete Ipoakapa vae aiko.
50 Po
rami Senhor ijayvu: Mamo tu o kuaxia para pendexy re
1
q
50.1 Apy ma Israel kuery pe Senhor ijayvu. Mbaeta Senhor e opoi Israel gui, hae
r Israel kuery ae ojejavypaa rupi ojepea okuapy ixugui.
Isaas50,51 1246
avave rei ndojekuaai, hae xee roeno te avave rei naxembovai? Xepo
ndau ijapuai vai ete ri rogueraa jepe agu? Tyr pa naxembaraetevei ma
rogueraa jepe agu? Mbaeta ye pe xeayvu vy rive amombirupa, hae
yak rgue py ajapo tekoa ea opyta agu rami, pira hae py ikuai vae
inemba peve. Yy jipoi ramo omanomba r yuvei gui. 3 Xee ae ma yva
amomba vae, inhovar ajukue voxa guigua ramigua amo vy, hei.
4 Hae gui xevy pe Senhor Nhanderuete ome hiarandu vae ayvu,
xerova voi nanhomi xea moata kuery gui, xerova ndarovai xere ijayvu
vaikue-ikue hae onyvmba rei vae gui. 7 Mbaeta Nhanderuete xepytyv
axmba e agu rami. Hae ramo xerova ajapo ita rami hat agu,
mbaeta aikuaa naxmbai ra. 8 Xemboeko por vae xea katyi o ramo
mavae tu ijayvu rei ta xere? Jajexa uka havy joa py. Mavae tu xerovai
guar oiko ta? Penhemboja ke havy nhanhomboayvu agu. 9 Senhor
hembiguai penhe rendu vae? Pyt rupi tataendy reve oiko vae ma
tojerovia Senhor rery re, to at Nhanderuete re. 11 Hae r pe kuery
tata pemoendy hae huy endy vae pereko katu vae ma tata hae huy
pemoendy vaekue rexaka rupi tema peiko. Hae rami avi xegui ae r ou
penembopagaar, roitypa r pejexavai agu py.
51 Teko
por rupi peikoxe hae Senhor peka vae, pendu ke
1
penekuavare Sara re ae. Mbaeta Abrao aeno jave petei oiko. Hae gui
aroayvu por vy amboetave karamboae. 3 Mbaeta xee Senhor ma Sio
voi amboaxy. Amboaxy avi r tet rupi tekoague ikuai vae hae javi.
Hae vy ajapo r hae rupi tekoa e o vae den pyguare rami ipor ju
agu, ajapo r opyta rei vaekue-ekue xevygua yvotyty rami. Hae ramo
oendua ju r ovya vae hae py, oguerovyaa rupi oporaei vae mbaepu
reve.
4 Peikuaa pota ke, xevygua kuery. Xevygua tet pygua kuery, pendu
yvy katy ju pema. Mbaeta yva okanhymba r hatax rami, hae yvy
ma inhymamba r ao vaikue rami, hexe hekoa vae kuery voi omanomba
vyvoi r mbarigui rami rive. Hae r ajogueraa jepea ma o riae r,
xeguigua teko por voi nombovaipaai r.
7 Pe kuery teko por peikuaa vae, pendu ke xeayvu, penekurax re
xeguigua lei oa vae. Pekyje eme avakue pendejojai rei te, penhemondyi
eme pendere ijayvua rei ramo. 8 Mbaeta hae kuery ma omombaa r
ajukue vaikue rami, vexai rague vixoi houpaa rami ae. Hae r xeguigua
teko por ma o riae r, hae ajogueraa jepea ma tay jevy-jevy ikuaia
peve r o.
9 Emy ke, Senhor ndepoakapa vae, emy ke. Ndejee emo
nembaraetea rexa uka agu. Emy ke ymave rupi ymagua kuery ikuai
jave guare rami. Hae rami vy ndee e ri tyy Egito yvy mombaare, hae
ye rupigua jukaare? 10 Ndee e ri tyy ye typya mombiruare? Mbaeta
ye mbyte rupi taper rejapo vaekue, reraa jepe vae kuery oaxapa agu.
11 Hae rami vy Senhor oepy vae kuery ojevypa ju r. Sio tet py oupa
avakue omano vaer gui rive, hae avakue ray kuery jai rogue rami
okanhy vaer vae gui? 13 Mbaexa r tu ndee nderexarai Senhor
nemoingoare gui? Mbaeta hae ae yva pyoare hae yvy nhonoare oiko.
Mbae re tu ndee ko nhav rekyje reikovy joavyky rei vae nhomomba
agu rami ikuai vae poxya gui rive? Mamo tu opyta joavyky rei vae
poxya? 14 Mbaeta escravo-r heraa pyre opoipaa voi r, nomanoi r
hae py, yvyra rupa py nomboguejyai r hae py. Hae rami rgue py
hou vaer ndoatai r. 15 Mbaeta xee ma Senhor Nderuete. Yai revovo
onhendu agu ye omomy vae ma xee ae. Senhor ixondaro reta vae
xerery. 16 Amo r xeayvu ndejuru py, hae romo r xepo py, yva pyau
aipyo hae yvy pyau anhono agu. Hae rami vy Sio pygua kuery pe Pe
ma xevygua kuery, hae r.
17 Emy ke, ndee Jerusalm tet! Emy ke, hae epu ju! Senhor
py ju r amo, ndevy pe Ejeroa ke, ndery rupi roaxa agu, hei vaekue
po py ae. Mbaeta renheno ramo ndekupe ry rupi hae kuery oguata
vaekue, yvy e vy tape o vae rupi oguataa rami.
52 Emy ke, ndee Sio tet. Emy ke, emo nembaraete agu. Ndee
1
Jypyi ma xevygua kuery Egito yvy katy ojeoi rakae hae py ikuai agu.
Hae gui ma Assria pygua kuery ju mbae py e ombojexavai. 5 Hae gui
Hae kuery ovya reve ojapukai at okuapy, mbaeta oexa Sio tet katy
Senhor ou jevy r. 9 Peporaei ke pekuapy, pe tekoague Jerusalm py
javi oexaa py Senhor oupi ojyva ikya e vae. Hae ramo yvy apy guive
oexapa r Nhanderuete nhandereraa jepe r.
11 Hae nunga rupi pejepea ke, pejepea upe gui, hae peju ju. Pejopy
eme haeve vae re. Pejepea ke hae kuery mbyte gui. Senhor pegua
tembiporu peraa vae kuery, pejekyao ke.t 12 Pejepea pojava rei eme
r
52.5 Romanos2.24 52.7 Romanos10.15
s t
52.11 2Corntios6.17
1249 Isaas52,53
yvate-vateve ovy yvyra rapytakue renho rami, yvy piru reia py yvyra
rapo gui hiyky hoky vae rami. Jaexa r omboete pyr e merami,
naipori guive. Ne pete henda py voi no ipora jarovya vaer.
3 Oayvupy eve oiko, avakue pav gui oipotapy eve ete. Ava oiko axy
vae, tekoaxy oendu jepi vae guive. Hae ma avakue ndoayvui vy ixugui
ngova omo okuapy. Hae ramo nhande voi ndajaikuaa potai vaekue
hexe.
4 Mbaeta anhet ojee ae ogueraa nhandereko axykue, nhanembaeaxy
te jajepea vaekue tape gui. Hae ramo hexe ma Senhor omo nhande
kuery hae javive reko vaiaty.x 7 Hae ma omoingo axya hae omoyvyia
te ndoipeai ojuru. Vexai ojukaa agu katy ogueraa vae rami, vexai
rague ayaa renonde ogueraa r okyrir rati vae rami ogueraa te ojuru
ndoipeai. 8 Anhet rupi e oikuaa potaa reve ogueraa. Hae rami r tay
kuery re avave rei ne noexai. Mbaeta oikove vae kuery ikuaia gui
oipeaa. Xeretar kuery ojejavyague re ae ojukaa.y 9 Hae hetekue rupar
ma ojoua heko vai vaekue mbyte py, omano vy iporiau e vae revegua
opyta te. Hae rami avi teko vai ndojapoi, ne pete henda py ma ayvu
vai noenduai ijuru gui.z
10 Hae rami te Senhor oipotaa rami ae omou hae omoingo axy uka.
Hae ramo jejavya regua ome mbyr guekove ome rire oexa nho r
guay kuery, oiko pukuve r guive. Hae ramo ipo py Senhor oipota vae
u
52.15 Romanos15.21 v53.1 Joo12.38, Romanos10.16 w
53.4 Mateus8.17,
1Pedro2.24 x53.6 1Pedro2.25 y53.78 Atos8.3233 z
53.9 1Pedro2.22
Isaas53,54 1250
oiko por r. 11 Hae gui ojexavaiague gui ipor vae oiko ramo oexa vy
ovya vaipa r. Mbaeta Xerembiguai heko por vae oikuaa rupi vy heta
r omboeko por, ojee ae hae kuery ojejavyague ogueraa rire. 12 Hae
nunga rupi heta r xee ame ixupe guar. Hae ramo ipoakapa vae
kuery mbyte ombojao r mbaemo por, omanoa py guekovea ome
rire. Heko vai vae oikoa rami jaikuaa vaekue te ojee ae ogueraa heta
ojejavyague, heko vai vae kuery re ojerure guive.a
54 Senhor
aipoei: Ndee kunha, nememby e vae ae kyr vae
1
oeja pyre rami reiko vaekue ri Senhor nereno ju. 7 Xapya raii xee roeja
vaekue. Hae rami te ema, ndea py ita oity pyre ambojoa ju vy pyt
vae py r amboja, hae ita safira py ju r amboyta.c 12 Ndea py torre
a
53.12 Lucas22.37 b54.1 Apy ma Israel kuery hae Jerusalm tet opyta rei vaekue pe
ijayvu, pete kunha opoi pyre pe rami (Glatas4.27). c54.1112 Safira ma itaendy hovy
vae, rubi ma pyt vae, hae r carbnculo ma pyt vae tuvixave vae. Ita hepyve vae
meme.
1251 Isaas54,55
ajapo ju r rubi gui, kora rok ma carbnculo gui, hae tet kora hae javi
rupi ma itaendy iporve vae gui r ajapo. 13 Nememby kuery hae ndepia
kuery hae javi ma xee Senhor ae r amboe. Hae ramo ikuai por r
opa mbae py.d 14 Teko por rupi r anhangareko ndere nemoingo axyar
vae oiko te xee ambou vae e r. Hae ramo ndere opu vae oitypaa
r nerenonde. 16 Mbaeta xee ma ferro re ombaeapo vae moingoare,
55 Pe
kuery pendeyuvei vae, pendu ke, hae peju yvu oa py peyu.
1
hae peju xea py. Pendu, peikove riae agu. Mbaeta pendevy ajapo r xereve
guar rakae r peve guar, hae romboaxy r Davi pe xeayvuague rami vy.e
4 Mbaeta hae vae ma amo rakae xepoakaa kuaa ukaar yvy regua kuery
pe, huvixa yvateve vae hae kuery re opena vaer. 5 Ma, pe kuery peno
oa ja. 7 Tove heko vai vae tojepea oikoaty gui, ojejavy rei vae tojepea
yvy gui yva yvate etevea rami avi pendereko gui xereko voi yvateve, hae
pe kuery penhembopyaa gui anhembopyaa yvateve avi. 10 Mbaeta oky
hae yroy yva gui hoa vy haekue katy ju ndooi r yvy omoak e re,
hae rami vy ojapo r mbaemo ray moaare ojouve ju agu rami, hae
mbojape houxe vae voi ojou agu rami, 11 hae rami ae avi xeayvu xejuru
gui o vae voi ndojevy rivei r xea py. Hae rami rgue py ojapo r xee
aipota vae, anhembopyaague ojapopa r, hae rami agu ae ambou rire.
54.13 Joo6.45
d
55.3 Atos13.34
e
Isaas55,56 1252
12 Hae
rami r pe kuery peo r pevya reve, pendekuai poria rupi
roguereko r heravy. Penerenonde yvyty hae yvy ikuai vae poraei
onhendu r, yvyra ikuai vae voi ojepopete r okuapy. 13 Hae gui juuy
56 Senhor
aipoei: Teko por rupi ete ke peiko, anhet rupi
1
py ajapo r hae vae re imaendua pora agu rami, xero korapy py,
hae ixupe ame r pete tery guay hae guajy kueryr vaekue gui
oguerovyave vaer. Hae kuery pete-te pe ame r heryr imar e
vae, ivaipa vaer e. 6 Hae gui amboae yvy regua te Senhor omboete
55.13 Murta ma yvyra tuvixa hae ovareve vae. g56.3 Eunuco ma tembiguai oayjo
f
pyre. Ymave rupi eunuco hae amboae yvy guigua kuery ma ndaevei vaekue Nhanderuete
pegua kuery mbyte py ikuai agu (Deuteronmio23.13). A gui ma haeve, apy ijayvua
rami. h56.7 Kovae ayvu rupi Jesus ijayvu Mateus21.13, Marcos11.17 hae Lucas19.46
py.
1253 Isaas56,57
vae meme, onhe agu ndaevei vae. Hae kuery ma oexa raua re rive
r ikuai, inhate vy okexe vai vae. 11 Hae kuery regua ma jagua rami
houpa rei vae guive, okaru te naevyati r. Joe opena vae mbaeve
oikuaa vae ikuai. Pete-te oiko r hae ae oipotaa rami, pete-te
ojoupavexea rupi rive r oiko, hae rami ikuai vae ma guive r. 12 Hae
kuery joupe-upe aipoei r: Peju ke, aru r vinho irove vae jakau agu.
Hae gui ko r ange guare rami ae ju r nhandekuai, hae rami e vy
jakaupave r, hei okuapy.
57 Heko
por vae kuery omano te avave rei ndoikoi hae nunga
1
py. Mbaeta teko por rupi ikuai vaekue opytuu r ngupa rupi.
3 Hae gui pe kunha imbaevyky vae pia kuery, peju ke apy, itavy
pendekuai yvyra hogue ana vae mbyte rupi. Hae py ma penderay kuery
ae pejuka uka r yvyugua o vae py, hae itaova pa rupi. 6 Hae rami vy
ita yxy rei vae mbyte rupi pendereko rami ae r pendekuai. Hae vae
ry ae avi penho r heaku por vae, hae taangaa pe rive peme r
mbaemo aju. Xee ndau arovya r ri hae rami pendekuaia? 7 Hae gui
ndaevei ete vae py. Hae gui remoat r nheova, hae rejeupi r tupa
py, rembopy r ndetavy agu. Hae kuery reve pejogueroayvu r reipota
vae re. Hae vy Nhandetavy havy re vy rema r ipire reia re. 9 Hae
gui huvixavea py reo r mbaemo kyra hae heaku por vae reme
vaer reve. Hae gui mombyry katy r remondouka ndeayvu reraar,
yvyra rupa peve. 10 Mombyry ete reguata vy nekane te Ovare vae
ma tavy ajapo, nderei r. Mbaeta rejou re reka vae. Hae nunga rupi
ae nanekangyi r.
11 Hae gui mavae gui ndau rekyje, apu rupi reiko agu? Mbaeta
vae, Ikya e vae hery vae. Hae vy aipoei: Xee ma yvate ete ikya ea
py aiko vae. Aiko avi iporiau rei hae ikangy vae reve, ambopya guaxu
agu ikangy vae, hae ambovya ju agu iporiau rei vae. 16 Mbaeta riae
e r xee ajojou vai, ndaxepoxy riaei r guive. Mbaeta hae rami aiko
vae rire hae kuery nhe ikangypa vy hoapa rgue xerenonde, hae xee
amoingo vaekue pytua opa rgue. 17 Heta vae kuery mbaemo oipotapa
reia rupi ikuai ramo ma xepoxy vy amoingo axy vaekue. Hae rami vy
xerova amo, xepoxy te xenhe rendu e vae ma hae kuery ae oipotaa
rami rive ikuai. 18 Hae kuery ikuaia aexa te amonguera r. Hae vy areko
ame r mbya por. Mbya por ame r mombyry ikuai vae pe, haei
py ikuai vae pe guive. Hae rami vy xee amonguerapa r, hei Senhor.
20 Hae r heko vai vae ma ye omy vae rami ikuai. Mbaeta hae
58 Ejapukai
at, ejejoko eme, ejapukai mimby guaxu rami.
1
nhav. Ovya merami xevygua tape oikuaa vy teko por rupi ikuai vae
rami te, hae nguuete reko gui ndojepeai vae rami. Hae rami vy xevy
oporandu r teko por re, onhemboja merami xee Nguuete vae re.
3 Hae rami vy aipoei r: Mbae re tu rokaru e re orekuai te ndee
rami ete ri ndau pekaru e re pendekuai agu xee aeja rakae? Mbaeta
petei ra re avakue ojexavai r onhe py, oak oity r jai rogue rami,
hae ogury rupi oipyo r ajukue voxa guigua tanhimbu reve. Hae ramia
pe ri ndau Jakaru e re nhandekuaia ra Senhor nhandejou por r,
peje?
6 Hae rami rgue py po rami agu e teve pekaru e re pendekuai
agu aeja rakae? Teko vai py ojokua pyre pepoi agu e teve, hae
1255 Isaas58,59
pe ae pejapoxe vae pejapoa gui xevygua ra ikya e vae py, hae rami
rgue py sbado ra pe Ipor ete Senhor ra ikya e vae nhamboete
agu peje ramo, hae pendekuaiaty rami ve xemboete ramo, pe ae
peipotaa rami ve pendekuai agu, ne ayvu reko rei py voi pendeayvu
e agu, 14 hae rami r xee Senhor re ae r pevya. Hae ramo xee
59 Senhor
po ma ijapuai vae pendereraa jepe e agu,
1
anheta rupi ojexa uka vaer huvixa kuery renonde. Hae rami rgue
py ovare e vae re rive ojerovia, ijapu rei r okuapy. Ojejavy agu tema
oguerekoi r, hae teko vai ju oikuav. 5 Omboaku r mboi rupia, ojapo
r nhandu kya. Hupia hou vae omano r, hae hupia re opyra ramo
Isaas59 1256
oiko r mboi. 6 Hae gui ikya ojapo vaekue ma ndovarei r aor, mbaeta
ma onha r ojejavy agu katy, ojapura r heko pori vae ruguy omo
agu. Hae kuery ma teko vair re rive r ipya. Hae kuery ikuaia rupi
ma nhomombaague hae jojukaague anho o. 8 Ndoikuaavei ma tape pete
rami ikuai agu katy oo vae, teko por no avi r ikuaia re. Hae kuery
ma teko vai rupi rive ikuai. Hae vae rupi ikuai vae ma ndoikuaai r
mbya por.i
9 Hae nunga rupi rima nhandegui mombyry o anhet rupi
anhet vae ma okanhy. Hae gui teko vai rupi oikoa gui ojepea vaekue
ma ojuka pyr ikuai. Hae ramo Senhor ma hae rami nhandekuaia oexa
vy ndojou pori, teko por no r. 16 Joepyar Senhor oeka te ndojoui,
re ma ngora rat rami omo jogueraa jepea. Hae vy ao rami omo joepya
rupi oiko agu, hae ajukue puku py rami onhemonde ikyrea py. 18 Hae
59.8 Romanos3.1517
i
1257 Isaas59,60
r ajapo xereve guar hae kuery pe. Mbaeta xeguigua Nhe pendere
o vae, hae xeayvu pendejuru py amo vaekue ma ndojepeai r. Ne
penderay kuery gui, ne penderay ray kuery gui voi ndojepeai r, a
guive rakae r peve, hei Senhor.j
60 Epu
ke, enhemoexak uka, mbaeta nemoexakar ou ma
1
yvy re pyt anho o, yvy regua kuery ry o pyt reia. Hae r ndery
rupi ma Senhor omoexakmba ma, ndery hexaka ojekuaa. 3 Hae
ramo nemoexaka katy yvy regua kuery oupa r, huvixave kuery voi
ou r hexak vae ndea py ojekuaa vae katy. 4 Ema ke ndeyvry rupi
rexa agu. Mbaeta kovae kuery onomba vae hae javi ma ou ndea py.
Ndepia kuery ou ju r mombyry gui, nememby kuery voi oguerua r
ojyva ry.
5 Hae nunga rexa vy revya ete r. Revyaa rupi ndepya tytypa
rupi, camelo iporve vae Midi hae Efa guigua. Sab pygua kuery voi
oupa vy ogueru r ouro hae heaku por vae. Hae rami vy oguerovya
r okuapy Senhor. 7 Ndea py oguerua avi r vexai kuery Quedar
yvy gui. Nerymbar oguerua r vexai ava Nebaiote gui. Hae rami
vy xemboetea rupi oguerupaa r xevygua altar peve. Hae nunga py
amboete ukave r xevygua oo xerexaka oa.
8 Mbaexagua ndau ou arai yvate rupigua rami, e vy apykaxu guaity
katy oveve vae rami?l 9 Mbaeta anhet ye yvry ikuai vae kuery
xerar avi okuapy. Jypyi ma Trsis guigua kano ranhe ou ndepia kuery
hae nememby kuery mombyry gui ogueru vae. Hae kuery reve ndea py
ogueru avi r ouro hae prata oguereko vaekue, Senhor Nhanderuete,
Israel kuery ruete Ikya e vae rery omboetea rupi, nemoexakmba rire.
10 Hae gui amboae regua kuery omoatyr r tet kora ndevy,
rami, captulo 54 py oa rami avi. l60.89 Apy ma ijayvu kano ajukue tuvixa xi rei vae
ojekuaa ouvy vae re.
Isaas60,61 1258
py aru ruka r ouro, ferro rekovia ma prata r aru ruka, yvyra rekovia
ma overa vae, hae ita rekovia ma ferro r aru ruka. Hae gui ndere
oikuaa pota vaekue rekovia ma amo r mbya por, nembopagaare
kuery rekovia ma teko por r o. 18 Hae gui ndeyvy rupi noenduavei
Hae kuery ikuai r yvyra renho xee anhot vaekue rami xepo py ae
amoingo rire, xemboete pav agu. 22 Hae kuery vae regua mbovyvei
61 Xere
o Senhor Nhanderuete Nhe, mbaeta Senhor xemo
1
m
61.13 Apy ma Xee heia py Senhor rembiguai jaikuaa. Hae gui kovae ayvu rupi
Jesus ijayvu ojee ae, Lucas4.1621 py.
1259 Isaas61,62
kuery re tanhimbu rgue py amo agu coroa iporve vae, texay rgue
py azeite imbovyaar, mbya vai rgue py xererovyaa py amonhemonde
agu, hae kuery pe Yvyra imbaraetekueve vae teko por kuaa ukaa,
Senhor onhot vaekue omboete pav agu, ea agu rami.
4 Hae kuery omoatyrmba ju r tet ymague ombovaipa pyre, ojapo
ayvu anhet rupi joguereko vae, hae r imondaa rupi heko vai vae ma
ajou vai. Hae rami vy xevygua kuery pe ame r ixupe guar, hae
kuery pe ajapo avi r xereve guar imar e vae. 9 Hamymino kuery voi
omboete pav r yvy regua kuerya rupi, mbaeta hexaa kuery hae javi
oikuaa r Senhor ray kuery omoingo por vaea.
10 Xee arovya vaipa Senhor, xenhe py avya ete Nhanderuete re,
62 Sio
tet re xeae vy nakyrir r hexe ajerurea gui, Jerusalm re
1
n
62.25 Apy Ndee heia ma Jerusalm tet re ijayvu vy.
Isaas62,63 1260
avi ndepia kuery hekoa r ndere. Guayxyr ava oguerovyaa rami avi
Nderuete ndererovya r.
6 Jerusalm tet, ndevygua kora ry xee amo r harar. Hae
regua kuery ogueroporaei agu rami. 8 Po rami Senhor oura opo oiporu
kuaa regua hae ojyva ipoakapa vae rupi ae. Hae vy aipoei: A gui
ma mbaemo ray remono vaekue namboaxavei r nderovaigua
kuery pe hou agu, ne amboae yvy regua pe voi ndayu ukavei ma r
vinho rembaeapo vy rejapo vaekue. 9 Hae rami rgue py mbaemo
vae kuery ou agu. Pembojojapa ke tape, pemboaeve ita gui. Hae gui
pemopu bandeira yvy regua kuery oexa pav agu. 11 Mbaeta yvy
e vae regua Senhor ogueraa jepe vaekue ea r. Hae gui Sio, ndevy
pe ma Oipotapy hae Tet tekoague rei e, ea r.
63 Mavae
ndau pevae Edom yvy gui guexaka rupi ou vae?
1
ava yvy regua xereve ndoikoi ramo. Xepoxya rupi uva re apyr, xevaia
rupi amoumba vaekue. Hae ramo tykue hayvipa vy omongyapa
anhemondea hae javi. 4 Mbaeta ajoepy agu ra reguar amo xepya
re, ajogueraa jepe agu maet ova ma ramo. 5 Hae rami avi aexa r
okau vae rami ikuai agu. Hae vy huguy amo heravy yvy rupi, hei.
1261 Isaas63,64
hae voi oendu oiko axya, hae ramo ixuguigua anjo ogueraa jepe.
Oayvu hae omboaxya rupi oepy. Hae rami vy ogueraa vy ra nhav
oguereko rakae. 10 Hae rami te hae kuery onhe raxave okuapy, hae
yma Moiss oiko jave guare re. Hae vy aipoei: Mamo tu a o Senhor
ye rupi ojeupegua kuery renoare, hae kuery re opena vaety reve?
Mamo tu o hexe Onhe ikya e vae moare? hei okuapy. 12 Mbaeta
opoakaa hexakmba vae ombou rakae Moiss yvry guar. Hae kuery
renonde rupi omombyta imoiny yy, rakae r peve hery re imaenduapaa
agu. 13 Hae gui yy typyague rupi ogueroaxapa rakae, kavaju
onhepyxanga e ovy vae rami hae kuery oaxapa peve tekoa ea,
hei okuapy. 14 Mbaeta mymba kuery yvy guy katy ikanegua agu
oguejy vae rami avi ojeupegua kuery pe Senhor Nhe ome rakae
opytuu agu. Hae rami ae rereko rakae ndejeupegua kuery, nderery re
imaendua por pav agu rami.
15 Hae gui a ma eikuaa pota ke yva rea gui, neamba ikya e
ve roo agu rami? Mbae re tu oreapo oreak rat agu rami, ndere
rojerovia ve agu? Eju ju ke nerembiguai kuery reayvua rupi, ndevygua
kuery re rema vy. 18 Mbaeta xapya raii ndevygua kuery po py o rakae
64 Hae gui yva rembovo vy reguejy rgue! Hae ramo yvyty ikuai
1
rami, hae yy ombopupu vae rami ke ndee voi eguejy nderovaigua kuery
nderery oikuaa pav agu rami, nerenonde yvy regua kuery oryryipa
agu. 3 Mbaeta ymave rupi reguejy vy rejapo ndaevei ete vae noroexai
Isaas64,65 1262
vaekue, hae ramo yvyty ikuai vae oryryipa rakae nerenonde. 4 Mbaeta
yvy itui ypyi guive noenduai, apyxa noendui, ne texa voi ndoexai tuuete
hara kuery pe mbaemo ojapo vae, ndee e vy.o
5 Ndererovya reve teko por rupi ikuai, hae ndereko re imaendua vae
kuery ikuaia py ndee reo r reovaex vy. Hae rami avi rojejavy ramo
ndepoxy r guive. Yma ete rojejavya re orekuai rire te roo jepe nho r
teve? 6 Mbaeta ore kuery hae javi ma haeve vae orekuai, hae ore ae
orereko pora ma ajukue ikyapa rei vae rami meme opyta. Ore kuery
hae javive orereguepa r jai rogue ixormbaa rami, hae orereko vaia
ma yvytu rami r orereraa. 7 Mavaeve rei ndoikoi nderery rupi ojapukaia
ndepoxy ete eme, hae nemaendua riae eme rojejavyague re. Rojerure,
ema ju ke orere, mbaeta ore hae javive ma ndevygua orekuai.
10 Ndevygua tet ikya e vae ikuai vaekue ma tekoague meme opyta.
Sio tet voi tekoa ea, Jerusalm omombaa. 11 Orevy pegua templo
65 Senhor
aipoei: Hae gui xere oporandu e vae kuery pe
1
py Peju ke haea rami ajapo xenhe raxave vae kuery pe. Hae kuery
ma tape por rupi e ikuai vae, hae kuery ae onhembopyaa rupi rive
ikuaixe vy.p 3 Hae kuery ma xembopoxy riae tema okuapy oxa py e,
rupa rupi hae kuery ikuai, hae pyvy henda ndaevei reia rupi r oo.
Hou r poryko rookue, hae oya py ojara r mymba ndaevei vae roo
rykue. 5 Hae kuery joupe-upe aipoei r: Pe ke pea py ae, peva eme
o
64.4 1Corntios2.9 p65.12 Romanos10.2021 q
65.3 Altar-r hae kuery ojapo vy
ndaevei yvy jykue oiporu agu (xodo20.2425).
1263 Isaas65
nunga hae javi omboparaa imoiny xerenonde. Hae ramo xee nakyrirvei
r. Rombopaga re, romomba r pe kuery hae javi, 7 pendereko vaiaty
hae peneramo kuery reko vaiague re. Mbaeta hae kuery voi heaku
por vae oapy rire yvyty ikuai vae ry rupi, hae xembopoxya rupi
ikuai yvy ikuai vae ry. Hae nunga rupi ambopagapa r yma guive
ojejavyague re, hei Senhor.
ramymino kueryr, hae Jud ramymino kuery vae regua amoingo avi r
xevygua yvyty re ipoaka vaer. Hae rami vy xerembiporavo kuery hekoa
ju r yvy re, hae py ae r xerembiguai kuery hekoa. 10 Hae rami vy
Sarom yvy itui r nhundy vexai rembiu tyr, hae Acor yvyugua rupi r
vaka kuery opytuu. Xevygua kuery xereka vae pe ae r ajapo.
11 Hae r pe kuery ma Senhor gui ojepea rive vae pendekuai,
xee romboaxa r kyxe revegua pe. Hae ramo pe kuery hae javive
penerenapy re pe r pendejukaar renonde. Mbaeta xee roeno ramo
napembovai rire, xeayvu te ndapeikuaa potai guive. Hae rami rgue py
teko vai rupi tema pendekuai xerenonde, hae peiporavo xee arovya e
vae.
13 Hae nunga rupi Senhor Nhanderuete aipoei: Xerembiguai kuery
ete vae rupi meme r jogueroayvu por, hae yvy re oura vae ma
Nhanderuete anhet ete vae rupi r oura. Mbaeta hexaraipaa r ikuai
axya oaxapa vaekue re, xee voi naxemaenduavei r.
vae xapyai peve oiko vae, ne tujai voi oikove agu ra ndoupityi vae.
Mbaeta cem maet oguerekoa py omano vae pe ma Ipyau reve teri
omano ea r, hae cem maeta peve ndoupityi vae pe ma Ojejavy vae
vy ayvu vaipy oiko vy ma r ea r. 21 Hae pygua kuery ngoor ojapo
oiko vai vaer, mbaeta Senhor ogueroayvu por vae meme ikuai, tay
kuery voi ikuai r hae kuery reve. 24 Hae kuery ojapukai e mbove ma
voi xee ambovai r. Ijayvu teri reve xee aendu r. 25 Aguara hae vexai
ray reve joa py r okaru okuapy, hae guary ma vaka rami avi r hou
oikovy mbaemo pirekue. Mboi ma yvy kui re rive r okaru. Mbaeta
joupe ndojapo vaiavei r, mbaeve ndoikoi r guive xevygua yvyty ikya
e vae ry hae javi rupi, hei Senhor.
66 Senhor
aipoei: Yva ma xerenda apenaaty, hae r yvy ma xepy
1
mae opa mbae oiko, hei Senhor. Hae rami avi xee ma po ramigua re
ama r: onhe py ojexavai reii hae ipya raxy rei vae, hae xeayvu oendu
vy oryryi vae.s 3 Hae r vaka xevy ojuka vae ma jojukaa rami r aikuaa,
vexai ray oapy vae ma jagua ajuy omop vae rami rive, hae mbaemo aju
xevy ome vae ma poryko ruguy ome vae rami aikuaa. Hae rami ae avi
heaku por vae oapy vae ma mbaemo raangaa ogueroayvu por vae rami
aikuaa. Mbaeta hae kuery ae oipotaa rami rive ikuai, onhe py ojeguarupy
anho oguerovya vae. 4 Hae ramo xee aipotaa rami vy amoingo axy r,
hae kuery re ambou r okyje etea vae. Mbaeta aeno ramo peteve rei
nombovai, xeayvu ramo noendu potai guive. Hae rami rgue py mbaemo
vai anho ojapo okuapy xerenonde, hae oipota xee arovya e vae, hei.
5 Hae gui pe Senhor renonde pejererokyjea rupi pendekuai vae,
r
65.17 2Pedro3.13 66.12 Atos7.4950
s
1265 Isaas66
opu ete vae ayvu ramigua, templo gui ae r onhendu. Senhor ijayvu
r ngovaigua kuery ombopaga vy.
7 Pete kunha ma kyr vae raxy oendu e mbove oikuavi ma r kyr
vae, haxy e mbove oikoi r avai. 8 Mavae ndau hae ramigua oendu,
e vy oexa ma? Haeve ri ndau pete yvy hae javi re ikuai vaer pete
ra pyve oiko agu? Haeve ri ndau pete regua kuery hae javi oiko
vyvoi agu? Hae rami avi Sio ma haxy oendu e mbove oguerekoi r
omemby kuery. 9 Mbaeta kyr vae ryrui xee aipea te namoingoi r
teve? Xee ndau anhomoingo vaeri amboty r teve kyr vae ryru oiko e
agu? hei Senhor Nhanderuete.
aipoei: Pe kuery pe ame r mbya por yak oxyry vae rami, hae
yvy regua kuery mbaemo por oguereko vaekue ma pe kuery pe ju
r amboaxa yak tyguaxu vae rami. Hae ramo pekambu r peiny.
Ojyva ry pendereru r, hae ou ry pendererovya r. 13 Ixy omemby
voi ipyau r jai rogue pyau rami. Mbaeta hae jave py Senhor oexa uka
r opoakaa guembiguai kuery pe, hae r ngovaigua kuery pe ma ipoxy
r.
15 Mbaeta Senhor ou r tata rupi, ikarxa ma yvytu jere rami r ou,
ipoxya oexa uka agu nhomombaa rupi. Ijayvu ete r tataendy rami.
16 Mbaeta tata hae kyxe reve Senhor ou vy oikuaa pota r avakue
hae javi re. Hae ramo heta ete r Senhor ojuka. 17 Senhor aipoei:
hae onhembopyaa hae javi. Hae rami vy aju r amboatypa agu yvy
regua kuery hae amboae ayvu py ijayvu vae hae javi. Hae ramo hae
kuery ou vy oexa r okuapy xerexaka. 19 Hae kuery mbyte amo r
t
66.11 Apy ma Jerusalm tet re ijayvu hae kuery xy re rami.
Isaas66 1266
yvy regua kuerya katy, Trsis tet katy, guyrapa oiporu kuaa vae ikuaia
Pul hae Lude yvy katy, hae gui Tubal, Jav hae ye yvry mombyryvea
peve guive. Hae pygua kuery ma noendui teri xeregua ayvu, ndoexai teri
guive xerexak. Hae vae yvy regua kuery pe ae r hae kuery omombeu
xerexak. 20 Hae gui ma oguerupa r penderyvy kuery hae javi. Yvy
regua kuery mbyte gui ogueru r Senhor pe ome vaer rami. Kavaju
ry r ogueru, karxa py, mburika hae camelo ry ogueru r Jerusalm
tet py xevygua yvyty ikya e vae py, hyru ikya e vae py Israel
kuery mbaemo aju ome vaer oguerua rami avi Senhor pegua oo py,
hei. 21 Hae ramo hae vae regua voi amo r sacerdote hae levita-r,
hei Senhor. 22 Mbaeta yva pyau hae yvy pyau ajapo vaer vae ma
u
66.24 Marcos9.48
Jeremias ayvu oa
Jeremias ayvu oa
Profeta Jeremias ma ijayvu Jud pygua kuery re Babilnia pygua kuery opu
vy escravo-r ogueraapa agu re. Hae rami agu ma Nhanderuete ae ombou hae
kuery ojejavyague re. Mbaeta Jeremias oikuaa nhandepya kya vae memea:
Hae gui avakue pya ma opa mbae gui nhombotavypave hae ndaevei vae ae.
Mavae ndau oikuaa r? hei (17.9).
Hae rami te Jeremias omombeu avi Nhanderuete ojeupegua kuery omboaxy
vy ogueru ju agu. Senhor aipoei: Neexa, ou ma oiny ra Israel hae Jud
kuery reve xereve guar ajapo pyau agu, tamo kuery reve ajapo vaekue
ramigua e. Hae jave ma hae kuery po re ajopy reve anomba vaekue Egito yvy
gui. Hae rami te hae kuery ombovaipa xereve guar ajapo vaekue, ime rami
aiko te. Hae gui hae vae ra oaxapa ma rire po rami r Israel kuery reve ajapo
pyau xereve guar. Hae kuery pya re r ambopara xeguigua lei, ikurax re ae
r ambopara. Xee aiko r Tuuete, hae r hae kuery ma ikuai r xevygua. Hae
ramo pete-te nomboevei ma r oir ne guyvy kuery, Peikuaa na Senhor,
heia py, mbaeta hae javive xekuaa r, yvygueve hae yvatekueve voi. Mbaeta
amboguepa r heko vaiague, ojejavyague re naxemaenduavei r guive, hei
Senhor (31.3134). Hae kuery pe ame r petei rupi ipya agu hae petei
tape, ko nhav xerenonde ojererokyjea rupi ikuai agu, hae kuery ikuai por
agu, hae gui tay kuery voi (32.39).
1 Hilquias
ray Jeremias ayvu oa. Hae vae ma Benjamim yvy re
1
ombou oayvu Amom ray Josias Jud pygua huvixa treze maet re ma
o jave py. 3 Hae gui Josias ray Jeoaquim Jud pygua huvixa o jave ju
ayvu omombeu Josias ray Zedequias treze maet re oa peve, hae gui
Jerusalm tet gui escravo-r ogueraapaa ma rire pete nhiru jaxy peve ju.
4 Hae gui xevy pe Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1267
Jeremias1 1268
hae kuery renonde, mbaeta xee aiko r ndereve rogueraa jepe agu
hei Senhor.
9 Hae gui Senhor okuave vy opoko xejuru re. Hae vy aipoei xevy:
ma rombopoaka yvy regua kuery hae huvixa kuery openaa ikuai vae
re, reipea hae reity agu, rembovaipa hae remboay agu, hae gui
remopu hae renhot ju agu.
onhe r ouvy mbaemo vai yvy re ikuai vae hae javi ry. 15 Mbaeta
xee aenomba r kuaray ijapuaia katy ikuai vae regua. Hae ramo hae
kuery oupa r. Hae rami vy Jerusalm tet rok katyi pete-te regua
ruvixa omo r guenda opena atyr, tet kora yvry, Jud regua tet hae
javi kora yvry guive, hei Senhor. 16 Hae vae tet pygua kuery rovai
a
1.1112 Hae kuery ayvu py ma ayvu Amndoa y nhaendu r Ama r nhaendua
rami raii.
1269 Jeremias1,2
hae ijyta ferro guigua hae tet kora overa vae guigua rami neret
pygua kuery hae javi rovai ndeayvu agu, Jud pygua huvixa kuery,
yvatekueve, sacerdote kuery hae neretar kuery rovai. 19 Hae kuery
2 Hae
gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei: 2 Tereo, hae
1
Senhor ijayvu: Mbae nunga ndau peneramo kuery oexa xere, xegui
ojepeapa agu? Mbaeta mbaemo raangaa ovare e vae re rive ovapa
vy hae kuery ae ju ovare e vae onhemoingo. 6 Hae kuery joupe-upe
agu mbaemoa hae mbaemo por oiko vae re. Hae rami te hae py
pevamba ma rire pemongyapa, yvy xevy guar vaekue pejapo ojeguaru
pyr. 8 Sacerdote kuery Mamo tu o Senhor? ndei, lei re nhomboe
vaety voi ndaxekuaa potai okuapy. Joe opena vaety kuery xenhe
raxave okuapy, hae r profeta kuery ma Baal rery rupi rive ijayvu vy
ovare e vae rakykue rupi ikuai.
yvy ikuai vae re, hae peikuaa pota. Quedar katy guive pemondouka
penembiguai kuery, toikuaa pota pormba, peikuaa agu hae ramigua
peteve henda py ndoikoi paa re. 11 Tyr pa oiko teve amboae regua
b
2.2 Apy ma ojeupegua kuery pe Nhanderuete ijayvu guayxy pe rami.
Jeremias2 1270
moko henda py ojapo vai: jypy ojepeapa yy imar e vae xee ame
vae gui, hae gui ygua ojeupe guar ae ojoo. Hae vae ma ovopa rei vy
yy ndopytaia guive.
14 Israel kuery ndau escravo ikuai teve? Joo py tembiguair hae
kuery ituii vaekue teve? Hae rami e ramo mbae re tu omboa pyr
ikuai? 15 Hae kuery rovai ma guary ray kuery okoror rat r okuapy,
ombovaipa r guive ijyvy.c Hae ramo hae kuery ret okaipa, jipovei
hae py o vaer. 16 Neak ma Mnfis hae Tafnes pygua kuery voi
onhopmba.d 17 Hae nunga hae javi oiko ndevy, tape por rupi Senhor
tu Egito yvy katy reo r Nilo yak gui reyu agu? Hae rami e vy,
mbaer tu Assria katy reo r Eufrates yak gui reyu agu? 19 Ndereko
rami, haygue iporve vae anho regua. Hae rami rire te mbaexa tu
uva iro vae anho reme xevy? 22 Kav py rejau, hae ikyakue mboia
reikyty vaipa te xerenonde ojekuaa teri ndereko vaia kya, hei Senhor
Nhanderuete.
23 Mbaexa tu aipore: Xekyaa no, xee tu ndaikoi rima Baal raangaa
kuery re, re? Hae rami te ema na yvy guy rupi ndepypo ojekuaa
vae re, eikuaa pota na mbae pa rejapoague re. Camelo ray inhaku
vae tape rupi ojevy-jevy oikovy vae rami reiko, 24 hae mburika kaaguy
regua tekoa ea rupi ava oeka vy yvytu rupi oet oikovy vae rami.
Avave rei ndojokoi r ojapoxe vae ojapo agu gui, hekaa kuery ikane
e re ojou r guive, hae rami agu jaxy ova nhav. 25 Enheangu ke
c
2.15 Apy guary ray kuery re ijayvua py ma hae kuery rovaigua kuery re ijayvu (50.7;
Salmo 57.4; Isaas5.29). d2.16 Hae vae jave py hovaigua kuery ojavyky rei r inhak
onhopmbaa py (Isaas7.20).
1271 Jeremias2,3
26 Hae
gui imonda vae ojopya r oxmbaa rami avi Israel kuery voi
oxmba agu rami ikuai: heta vae kuery, huvixa kuery, yvatekueve,
sacerdote hae profeta kuery voi. 27 Mbaeta hae kuery ma yvyra
kuery, peikuaa pota na Senhor ayvu re. Xee ndau pe Israel kuery pe
ajapo vai ri teve tekoa ea, e vy yvy pyt poyivea py rami? Hae rami
te mbae re tu xevygua kuery aipoei: Ore ma rooxea katy rei r roo!
Ndorojevyvei r ndevy! hei okuapy? 32 Hae rami avi kunhatague ndau
rami agu re kunhague itavy rei vae voi oikuaa r pendegui. 34 Hae
3 Xapya
rei pete ava opoi r guayxy gui, hae r kunha vae
1
omeguea gui oo vy omenda ju r ava mboae re. Hae gui hae vae
kunhaa py ndau ime ae ojevy r imer? Any, hae ramigua oiko vae
rire yvy hae javi opyta rgue omongya pyre.e Hae gui pe kuery voi
mbovy e pemoaru vae kuery reve pendetavy rei vaekue. Hae rami
e
3.1 Hae kuery pegua lei rami vy itavy reia py ijyvy opyta r ikyapa vae
(Levtico18.2428).
Jeremias3 1272
ete te pejevy ju xevy, hei Senhor. 2 Pema na yvyty ita anho reia re,
hae pexa. Mamo tu o pendetavy rei eague? Mbaeta tape ikuai vae
rupi peguapy pemoaru vae kuery pear vy, Arbia pygua tekoa ea
rupi oma mbegue oinya rami. Hae rami vy pemongyapa ma pendeyvy
pendetavy reia hae pendereko vaia py. 3 Hae nunga rupi ae xee
nambookyvei, maeta pyau jave te. Hae rami te pe ma itavy rei vae
rami penderova re pexa uka napex kuaaveia. 4 Anhet a ma voi xevy
Israel kuery kunha itavy rei vae rami anhet rupi e ikuaia? Mbaeta
oopa r yvyty yvate vae ry, hae yvyra hovana vae hae javi guy rupi,
opa mar rei r itavy hae py. 7 Hae gui xee aexa te hae rami ete
oiko ma rire xevy ju ojevy agu, vaeri ndojevyi. Hae nunga ma ikypyy
itavy rei vae Jud oexapa. 8 Mbaeta Israel kuery itavy reia hae javi re
itavy reia gui nonhemboaxyi vy omongyapa oyvy. Mbaeta ita hae yvyra
guigua pe rive oikoa py itavy rei tema oikovy. 10 Hae rami ete te ikypyy
Jud anhet rupi egua vae vy ndojevyi xevy opya hae javi py, ojevy
merami rive, hei Senhor.
11 Senhor aipoei xevy: Hae rami ete Israel kuery itavy rei vaeri
Jud kuery gui heko porve vae ikuai. 12 Hae nunga rupi tereo, povae
ayvu emombeu kuaray ijapuaia katy rupi. Hae vy aipore: Israel kuery
pendetavy rei vae, pejevy na. Hae ramo ma pendery xee nambouvei
r xepoxya, anhomboaxy vae vy, hei Senhor. Ndaxepoxy riaevei r
guive. 13 Hae rami avi peikuaa pota na pendeko vaia re, peikuaa pota
3.78 Apy moko kunha joegua oikoa rami ijayvu Israel hae Jud kuery re, Israel kuery
f
ojejavyague rami ae ju Jud kuery ojejavy avi ramo. Hae vae jave py ma Israel kuery
ojejavyague re Nhanderuete escravo-r omondoukapa ijyvy gui mombyry (2Reis17.620).
1273 Jeremias3,4
re opena vaer xee rami ipya vae. Hae vae kuery ma pendere opena
r oikuaapa hae oarandu reve. 16 Hae rami rire pendereta ju r yvy
kuery pete rami r ikuai Israel kuery reve. Hae vy kuaray ijapuaia
katy yvy itui vae gui joupive peju r pendeyvyr peneramo kuery pe
ame vaekue katy.
19 Xejeupe ae aipoae vaekue: Xee rogueruxe te xeray kuery mboae
ome gui opoi nhemi vae rami avi pe voi xero py peiko itavy nhemi
vae rami, hei Senhor. 21 Yvyty yvateve vae-vae rupi onhendu pete
ayvu, Israel kuery ojaeo hae ojerure nhendu okuapy ramo. Mbaeta
haeve ea rami rei pendekuai, Senhor penderuete gui penderexaraipa
rire. 22 Pejevy ke, xeray kuery xenhe rendu e vae. Hae ramo xee
xee Senhor aikove vae rery rupi. Hae rami ri pendekuai ramo yvy
regua kuery xereroporaei r okuapy, hae r xee amoingo pormba r,
hei.
3 Mbaeta Senhor aipoei Jud hae Jerusalm pygua avakue pe:
eme. Mbaeta xee ajapo r kuaray ijapuaia katy gui mbaemo vai ou
agu rami nhomomba etear. 7 Mbaeta guary ma ituiaty gui o ma ouvy
kovae tet Jerusalm pygua kuery, Pendekuai por r, re uka vy. Hae
rami te kyxe ou ma orenhe re peve, hae.
11 Hae vae jave py kovae tet Jerusalm pygua kuery pe Senhor
aipoei r: Xevygua kuery re yvytu haku vae oipeju r yvy ita anho
reia gui, mbaemo pirekue omboveve agu e guive, ne oikyao agu
e. 12 Hae rami agu gui yvytu xea guigua ou vae ma hatve ete r.
at vae rami ou. Hymba kavaju kuery ma taguato gui inhakuve vae.
Ndaevei ete nhandevy! Nhanemomba ta ma!
14 Hae gui Jerusalm pygua kuery, peo jepe agu peikyao ke
uka Jerusalm tet re mbaemo oiko vaer. Hae vy aipo peje: Pete yvy
mombyry ete vae gui ou tet jokoar kuery, ojapukai jogueruvy Jud
yvy re tet ikuai vae hae javi re, peje. 17 Mbaeta hae kuery ojokopa r
Jerusalm mbaety re opena vae oara rami, hae pygua kuery xerovai
ikuai rire, hei Senhor. 18 Mbaeta pendereko vai hae mbaemo vai
pejapoaty ojapo hae nunga pendery ou agu rami. Pendere oiko ta vae
ma iro vaikue vae, penekurax re peve r oo.
g
4.7 Guary heia ma Babilnia pygua kuery ombou agu re Nhanderuete ijayvu vy,
ojeupegua kuery ojejavyague re ombopaga agu.
1275 Jeremias4,5
19Ai
xekurax, xekurax! Xee narombaraetevei ma haxy! Ai xekurax
renda! Xekurax otytypa rei oiny! Akyrir agu ndaevei, mbaeta xenhe
py aendu mimby guaxu joe opua pygua omonhea vae ramigua.
20 Mbaemo vai oiko jepi r omombeua, yvy jave re ombovaipaa ramo.
kuery hiarandu e vae ikuai, oendu kuaa ve vae. Mbaemo vai ojapo
agu re anho hiarandu, hae r ipor vae ma ndojapo kuaavei.
23 Yvy re ama r nati, mbaeve no. Yva re ju ama r peteve henda
voi oryryipa avi. 25 Ama r avakue jipoavei, guyra yvate rupi oveve vae
voi ojavapa rae. 26 Amave ju r yvy ipor vaekue opyta rae tekoa ea,
hae tet ikuai vaekue oitypaa Senhor renonde, ipoxy ete ramo.
27 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Yvy jave rupi ivaipa r. Hae rami
revegua kuery revovo gui tet pygua kuery ojavapa. Kaaguy re oikepa,
yvy ikuai vae rupi o. Guet ikuai vae hae javi oeja rive, avave rei
noavei.
30 Hae gui a ma ndee tet ombovaipa pyre, mbae re tu gu rami
r aendu kyr vae oikuavi ta vae rami, jypygua kyr vae raxy oendu vy
ojexavai vae rami hax vae. Hae vae ma Sio memby rax, ipytu at
reve opo oupi vy aipoei vae: A ndaevei ete xevy! Mbaeta xenhe py
xekangy ma xejukaar kuery gui, hei vae.
5 Peiko-iko
Jerusalm tet py tape ikuai vae rupi. Pexa pota a,
1
peikuaa pota, peka tet mbyte rupi petei ri jepe pejou agu ava teko
por rupi oiko vae, anhet vae rekaa. Mbaeta pejou ri ramo xee aperdoa
r tet pygua kuery hae javi. 2 Mbaeta hae kuery oura vy Anhet ete
Senhor oikove vae rery rupi aura hei vaeri anhet rupi e oura, hei.
3 Hae gui Senhor, anhet rupi ikuai vae e ri tyy rexaxe? Ndee
h
4.30 Jud kuery ma Nhanderuete gui ojepeapa vy kunha itavy vae rami ikuai, amboae
regua pe onhepytyv ukaxe vy. Hae rami te hae kuery ndaijaei vy noipytyvi.
Jeremias5 1276
rupi aa r yvatekueve ikuaia py, hae kuery reve xeayvu agu. Mbaeta
hae kuery nhi oikuaa r Senhor guigua tape hae nguuete oipota
vae, hae vaekue. Hae rami te hae kuery voi pete rami omop okuapy
canga, hae omondopa ijokuaar omo mbyre.i 6 Hae nunga rupi guary
onha vae rami pete-te opena rei r okuapy oir rayxy re ae. 9 Xee
rupi e Israel hae Jud kuery ikuai xerovai, hei Senhor. 12 Mbaeta
ixondaro reta vae aipoei: Hae rami ete hae kuery ijayvu ramo ndejuru
py xeayvu amo r tata rami, hae r hae kuery ma ajapo r xak rami
huguepa agu. 15 Neexa pe Israel kuery, mombyry gui ambou r pete
regua pendery. Hae vae kuery ma imbaraete vae, yma guare hae
ijayvu peikuaa e vae. Hae kuery ijayvu r pe napendu kuaai r,
hei Senhor. 16 Hae kuery ruy ryru ma yvyra rupa py ikua ojepea
vae rami nhomomba vae. Hae vae regua avakue ma ipya guaxuve
vae meme. 17 Hae kuery houpa r mbaemo pemono hae mbojape
i
5.5 Apy Canga heia ma Israel kuery reko re ijayvu vy, mbaeta vaka ombaeapo vaeri
inhar teri, imxo por e vae rami ikuai (Deuteronmio32.15; Atos26.14). j5.10 Apy
ma Israel rovaigua kuery pe ijayvu.
1277 Jeremias5,6
ikuai agu, inhak rata rupi. Hae rami vy xere opu vy xerejapa
ojeoivy. 24 Mbaeta hae kuery aipo ndei: A ma nhandekuai r
te joe oma mbegue r okuapy guyrai omboaxe vae rami. Hae kuery
nhu ojayvy r avakue omboa agu. 27 Guyrai gaiola tyny vae rami
hae kuery ropy tyny r jokoreague repy. Hae rami vy ipoakave hae
oguerekopave r ojeoivy. 28 Ikyrapa r guive, hevyatmba riae. Pav
6 Benjamim
kuery, penhamba ke Jerusalm tet mbyte gui.
1
por Sio memby epyre ma xee aeja r omboaypa pyr. 3 Hae ramo
Jeremias6 1278
pyre yy o riaea vae rami avi tet re o riae heko vai vae. Hae py ikuai
jojukaa hae mbaemo mbovaipaar. Xerenonde ma imbaeaxya hae ijai
o riae. 8 Ndee Jerusalm, enhemoarandu uka nho ke, ndegui xee ajepea
amboae kuery pe, imbaety hae tayxy oguereko vaekue voi, kovae yvy
re ikuai vae rovai xepo aupi ramo, hei Senhor. 13 Mbaeta pete-te
ojou reta-retavea rupi ikuai, kyrgueve hae tujakueve voi. Profeta hae
sacerdote kuery voi jokorepa rei okuapy. 14 Hae kuery ma hiairy rive
pota agu. Peporandu tape por yma o vaekue re, hae tapeo hae vae
rupi ae. Hae rami vy pejou r penenhe opytuu agu, hae vaekue te
hae kuery ma Ore ma ndorooi r hei okuapy. 17 Hae rami r amo pe
k
6.3 Apy xondaro kuery Jerusalm jokoar ou vae re ijayvu. Guymba kuery reve r ou
heia ma xondaro kuery re ijayvu vy. l6.45 Apy ma xondaro kuery jogueroayvu tet re
opu agu.
1279 Jeremias6,7
peikuaa pota ke xevygua kuery mbyte oiko vaer vae re. 19 Yvy regua
kuery, pendu ke! Mbaeta hae kuery ry xee ambou r mbaemo vai.
Hae kuery ae ikuaixeague repy r ambou, xeayvu re ndojapyxakai hae
xeguigua lei omboyke okuapy rire. 20 Hae nunga rupi mbaer tu xea py
hae kuery ogueru Sab yvy guigua heaku por vae hae yvyra ayguei
heaku por vae yvy mombyryve guigua oapy agu? Mbaeta xevy guar
peapy vae ma xee ndarovyai, xee ndajou pori peme vae. 21 Hae
nunga rupi Senhor aipoei: Neexa, xee amo r kovae kuery reityar.
Hae ramo hoapa r okuapy, tuu kuery hae tay kuery voi. Hae katyi
rupi ikuai vae voi omanomba r, ir kuery guive.
regua, hae penhembojere pejupy tanhimbu rupi. Pejaeo ipia petei vae
re ojaeo vae rami, pejexavaia gui ae. Mbaeta nhandery ou xapya r
nhanemombaar.
tata opa rire. Aikyao nhea rive, hae kuery mbyte gui heko vai vae
ndojepeai ramo. 30 Hae kuery pe ma Prata kyakue rive ea r, Senhor
omombopa ramo.
7 Po
rami Senhor oayvu ombou Jeremias pe: 2 E ke Senhor pegua
1
kovae ok rupi Senhor pemboete agu peike vae hae javi, pendu ke Senhor
ayvu, re. 3 Mbaeta Senhor ixondaro reta vae Israel kuery ruete aipoei:
Pejeko rova ke amboae rami pendekuai agu. Hae ramo xee ajapo r kovae
tekoa py pendekuaive agu rami. 4 Pejeroviave eme po ramigua ayvu rive:
rami pendekuai agu, hae pete-te haevea rami pejapo peneir kuery reve.
6 Pejavyky rive eme amboae yvy regua, tyre ne imeve vae kuery guive.
Kovae henda py pemove eme heko por vae ruguy, peiko eme guive amboae
ramigua tuuete kuery re, pendejeupe ae pejapo vai e agu. 7Hae rami ri
pendekuai ramo xee ajapo r kovae yvy re pendekuaive agu rami, yma guive
peneramo kuery yvy rakaeve r peve guar ame vaekue py.
8 Neexa, pe kuery ma ayvu rive perovia vae, pendevy mbaever
hae peura merami rive. Heaku por vae peapy r tuuete ramigua Baal
pe, hae amboae ramigua tuuete peikuaa e vae katy peo. 10 Hae rire
peikuaa? Neexa, xee ma hae nunga hae javi aexapa, hei Senhor.m
12 Hae gui tapeo opy xevygua Sil tet py oague katy. Hae py ma jypyi
xerery amoague. Hae gui pexa ke hae py ajapo vaekue, xevygua Israel kuery
heko vaiague re ambopagaague.n 13 A ma haekue nunga ae pe voi pejapo
avi, hei Senhor. Pendevy xeayvu jepi ko rai guive te napendui. Pe kuery
xee roeno te pe naxembovai. 14 Hae ramo Sil tet re ambovaipaague rami
ambovaipa avi r kovae oo xerery oaty re, hae vae re rive pejerovia ramo,
hae kovae tekoa re guive, pendevy hae peneramo kuery pe ame vaekue ri.
15 Hae rami vy pe kuery roipeapa r xerenonde gui, penderyvy kuery Efraim
nderexai teve hae kuery ojapo vae Jud re tet ikuai vae hae Jerusalm py
tape ikuai vae rupi? 18 Mbaeta tay kuery ogueru r yxak, hae tuu kuery ju
m
7.11 Mateus21.13, Marcos11.17, Lucas19.46 n7.12 Hae kuery tuuete mboae ramigua
re ikuai ramo Senhor ombovaipa rakae Sil tet (1Samuel4.111). o7.18 Apy Xyete
yva pygua heia ma Babilnia pygua kuery xyete Rainha epy vae re ijayvu vy (44.1719,
25).
1281 Jeremias7
r mbaemo rykue, xembopoxy agu rami rive. 19 Hae rami avi xee ae ri
aipoei: Neexa, kovae tekoa ry anho r xepoxya hae ajou vaia, avakue hae
mymba ikuai vae ry, yvyra ikuai vae hae mbaemo aju yvy gui oiko vaekue
ry guive. Hae gui hae nunga okai vy ndoguei re.
pe. Aipoae: Pejapyxaka ke xeayvu re. Hae ramo xee aiko r Penderuete,
hae r pe ma xevygua kuery r peiko. Peiko ke ajapo uka vaekue hae
javi rupi, pendekuai por agu, hae vaekue.p 24 Hae rami te hae kuery
re, ndapeikuaa potai guive. Hae rami rgue py peneak rat vae vy
peneramo kuery gui ndaeveive vae pejapo.
27 Hae nunga rupi hae kuery pe xeayvu hae javi remombeu te hae
Xerenonde Jud kuery heko vai okuapy. Hae rami vy xerery oaty py
omo okuapy mbaemo raangaa ojeguarupy, omongyapa agu rami
rive. 31 Hinom ray rekoague yvyugua py voi ojapo avi altar Tofete epy
vae, hae py guay kuery hae guajy kuery oapy agu. Hae ramigua ma
p
7.2223 Egito gui Nhanderuete hae kuery ogueno jave py ma onhe rendu agu re
anho ranhe ijayvu, mbaemo ome agu re (xodo19.36). Mbaeta mbaemo ixupe
nhamea gui oipotave nhanhe rendu (6.20; Salmo 40.68; Isaas1.1117).
Jeremias7,8 1282
guyra yvate rupi oveve vae hae mymba yvy guy rupigua hou vaer.
Hae nunga mondyiar ndoikoi r guive. 34 Mbaeta Jud re tet ikuai
vae hae Jerusalm py tape ikuai vae rupi amombytuupa r ovya rei
vae ayvu, omenda vaer avakue hae kunhague ayvu guive. Ijyvy ojeapo
r ombovaipa pyre.
8 Senhor aipoei: Hae vae jave ma Jud regua huvixa kuery hae
1
rami vy omoambaa r kuaray ojopea hae jaxy rexaka rupi, hae yva re
ikuai vae hae javi gury rupi, mbaeta hae nunga hae javi hae kuery
omboete vy hae vae pe ikuai rire, hakykue rupi mbaemo re oporandua
rupi oo, hae henonde guenapy re o rire. Hae vae rire ma ikgue
nomonoave imbokuapyi r, nonhono pora jevyvei r guive. Mymba
repoxi rami rive r opyta yvy re. 3 Kovae kuery heko vai vae okuave
vae amoa r opa rupi. Hae ramo hae kuery oikovexe rgue py omano
voixe r okuapy, hei Senhor ixondaro reta vae.
ojepea ma vy oeja riae ri? Mbaeta hae kuery ojekorea rupi ae tema
ikuai, ndojevyxei vy. 6 Xee ajapyxaka, aendu pota ainy te hae kuery
ndaijayvui ae haevea ramigua re. Avave rei ndoikoi heko vaia gui
onhemboaxy vy Mbae tu ajapo? hei vae. Mbaeta pete-te ma guape
rupi ae oiko at r, kavaju joe opua katy onha at vae rami. 7 Hae r
cegonha yvate rupi oveve vae ma oikuaa r ojevy agu ra. Pykuii,
mbyjui hae grou voi oveve ovy agu ra re oikuaa pota vaer meme.
Hae r xevygua kuery ma ndoikuaa potai xee Senhor ambopaga ta r.
8 Mbaexa tu pe kuery aipopeje: Nhande kuerya py Senhor guigua lei
py ojapo okuapy ojeguarupy, nox kuaavei guive. Hae nunga rupi hoapa
r amboae kuery hoaague rami. Xee ambopaga r onhepyxangapa r
okuapy, hei Senhor. 13 Mbaeta xee amokanhymba re. Novei ma r
uvaa hak re, ne figo hiy re. Hogue voi overepa ma. Xeayvu ae ma hae
kuery ry hae nunga ou agu re, hei Senhor.
14 Mbae re tu apy teri jaguapy nhainy? Pendeaty ke tet ikorapa vae
py ojapukai okuapy: Sio tet py ndau Senhor novei teve? Novei teve
hae py Nhanderuvixave? hei okuapy.
Hae ramo aipoei: Hae rami avi mbae re tu xembopoxy pekuapy
mbaemo raangaa pejapo vaekue py, hae amboae regua kuery pegua
taangaa pemboetea py? hei.
20 Oaxa ma mbaemo nhamono agu ra, opa ma haku-a te nhande
ma ndajaa jepei teri. 21 Xeretar kuery ikuai axy r xee ndaevei ete aiko,
ajaeo aikovy hae kuery re. Anhemondyi reia anho aendu. 22 Gileade yvy
9 Xeak yvu ramigua ojeapo vy xerexay o riae vae rire ara py hae
1
pyvy xee ajaeo rgue xeretar kuery regua omanogue re. 2 Hae
re te. Mbaeta penderyvy kuery nhombotavypa reia rupi anho ikuai, hae
peneir kuery omombeu rive r joekokue ramigua. 5 Pete-te ojojai rei
r ojea katyi rupi ikuai vae, hae anhet vae rupi e r ijayvu. Apu
rupi rive onhemboe r ijayvu agu re. Ikane r okuapy mbaemo vai
ojapoa rupi. 6 Anhet rupi e ikuai, anhet rupi e vy ndaxekuaa potai
nhombotavya rupi rive ijayvu vae vy. Ojuru py ijayvu r oir kuery reve
ikuai por agu re, hae r opya py ma omo r ojuka agu. 9 Xee ndau
ea rupi ikuai vae re. Mbaeta okaipa ma, hae avave rei ndoaxaavei
ma hae rupi. Vaka voi nonhe nhenduvei ma hae py. Guyra yvate rupi
oveve vae hae mymba kuery okanhymba ma ojeoivy.
11 Mbaeta aipoei: Xee ajapo r Jerusalm tet mbaemo raykuer
rive, hae jagua-tuvy nhe ikuai atyr. Hae Jud yvy re tet ikuai vae
ma ajapo r tekoague o agu, avave rei noavei agu rami, hei rire.
12 Hae gui mavae ava ndau hiarandu vae hae nunga oendu kuaa
aeja vaekue gui ojepeapa rire. Hae kuery ndojapyxakai xeayvua re, ne
hae vae rupi ndaikuai guive. 14 Hae rami rgue py inhak rat vae vy
taangaa Baal ikuai vae re rive ikuai, tuu kuery omboeague rami ae, hei.
15 Hae nunga rupi Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery Ruete
aipoei: Neexa, hae kuery xee amongaru r veneno re, hae yy veneno
re ir vae ame r oyu agu. 16 Amoamba r yvy regua hae kuery
tuu kuery oikuaa e vae ikuaia rupi. Hae gui hae kuery rakykue
amondouka r kyxe revegua, amomba peve, hei.
17 Senhor ixondaro reta vae aipoei: Pendu ke! Peno ke kunhague
pendu ke Senhor ayvu, pejapyxaka ijuru gui onhendu vae re. Pemboe
penememby kuery ojaeo avi agu re, pete-te pemboe r peneir kuery
ojaeo ete agu. 21 Mbaeta manoa oike ma nhande janela ikuai vae rupi,
oo tuvixave vae rupi guive. Hae rami vy omomba ma kyrgue tape rupi,
kunumigue tet mbyte rupi ikuai vaekue guive ojuka. 22 Ndeayvu ke:
rerovyaa tovya xekuaa hae Senhor aikoa oikuaa re anho. Mbaeta xee
yvy re aexa uka vae ma anhomboaxya, anhet rupi ajoguerekoa hae
teko por. Mbaeta xee arovya vae ma hae nunga anho, hei Senhor.q
25 Senhor aipoeive ju: Neexa, ova ta ma ouvy ra ambopaga agu
opire omboi uka vaekue hae omboi uka e vae kuery hae javi. 26 Hae
kuery ma Egito pygua, Jud hae Edom pygua kuery, Amom hae Moabe
pygua kuery, oa ojaya apuai vae, hae yvy piru reia rupi ikuai vae hae
javi. Mbaeta yvy regua ma guive r opire omboi uka e vae ikuai, Israel
kuery voi opire omboi uka e vae rami ikuai opya py.
10 Pe
Israel kuery, pendu ke Senhor pendevy ijayvu r. 2 Senhor
1
ma ndeyvate, nderery voi ipoaka ete vae. 7 Ndee ma yvy regua kuery
q
9.24 1Corntios1.31, 2Corntios10.17
Jeremias10 1286
Trsis gui ogueru r prata ombope pyre, hae Ufaz yvy gui ogueru r
ouro. Taangaa ikuai vae ma hembiapo kuaa vae rembiapo, hae ouro
re ombaeapo vae opo py ojapo vaekue rive. Omonhemonde r heravy
hovy vae hae prpura guigua py. Hae nunga ma avakue hembiapo kuaa
vae rembiapo meme. 10 Hae r Senhor Nhanderuete ma anhet ete vae.
rupi onhono yvy, hae r yva ma oikuaapaa rupi oipyo. 13 Hae ma yapu
mbaeve ndoikuaai vae meme. Ouro re ombaeapo vae kuery voi oxmba
vaer meme ikuai mbaemo raangaar ojapoague re, mbaeta taangaa
ikuai vae avi anhet vae meme, ipytu vae guive. 15 Hae nunga
opa mbae moingoare, Israel kuery voi ixupegua ikuai. Hery ma Senhor
ixondaro reta vae.
xee aipoae: Kovae haxy ma ajexavai agu ou, aropoaka vaer, hae.
20 Xeroguy ombovaipaa ma, ix voi omondopaa. Xeray kuery oopa ma,
ijapuaia katy gui ou oiny hevovo rei vae. Hae nunga ma Jud regua tet
mbovaipaar ou, jagua-tuvy nhe ikuai atyr rive omombyta agu.
23 Senhor, xee aikuaa avave rei ndoiporavo kuaai ra oiko agu,
11 Jeremias
pe Senhor oayvu ombou vy aipoei: 2 Endu ke xereve
1
Israel kuery ruete ijayvu: Ayvu vaipy oiko r avakue kovae ayvu
xereve guar ajapo vaekue regua noendu potai vae. 4 Hae vae ayvu ma
peneramo kuery pe xee aeja vaekue Egito yvy gui anomba jave, hae
tatakua ferro guigua gui. Hae vy aipoae vaekue: Pendu ke xeayvu,
hae pejapopa pendevy ajapo uka vae hae javi. Hae rami vy r xevygua
kuery pendekuai, hae r xee ma aiko r Penderuete. 5 Hae rami vy r
hae javi Jud regua tet ikuai vae, hae Jerusalm py tape ikuai vae
rupi. Hae vy aipoere: Pendu ke povae ayvu Nhanderuete guexeve
guar ojapo vaekue regua, hae pejapopa, ere. 7 Mbaeta Egito yvy gui
nhemi rupi jogueroayvu teko vai rupi. 10 Mbaeta yma tamo kuery
r mbaemo vai, ndoo jepe kuaai agu rami. Xevy pe hae kuery ojapukai
te xee naendui r. 12 Hae ramo Jud regua tet hae Jerusalm py ikuai
vae ovapa r tuuete ramigua kuery re, hae vae pe heaku por vae
oapy hae ojapukai okuapy vy. Hae rami te tuuete kuery ma ne peteve
henda py ndogueraa jepei r ikuai axya gui. 13 Mbaeta pe Jud pygua
kuery, penderuete ramigua rive heta pereko, pete-te tet py. Jerusalm
tet py voi pete-te tape py heta pejapo altar ojeguarupy Baal peguar
rive heaku por vae peapy agu. 14 Hae nunga rupi ndee Jeremias,
15 Xevygua
opy rupi xerembiayvu oiko te opa mar ojejavya rupi
rive. Ndee xerembiayvu, renhemboayvua hae xoo reapy vae ndekyao
r ri tyy ndereko vaia o vae gui? Hae rami vae rire revya ete rgue.
16 Ndevy pe Senhor Oliveira ipyau hae hia iporve vae hei vaekue ri
xeayvu ndere mbaemo vai ou agu re. Hae nunga ma Israel hae Jud
kuery ory ae ombou uka, Baal raangaa pe heaku por vae oapya py
xembopoxy vy rive.
ixondaro reta vae haevea rami reikuaa pota, hae nhandepya re o vae
rexapa vae. Hae nunga rupi taexa hae kuery rembopaga r, mbaeta
ndevy pe aikuaa pota uka xereko re.
21 Hae gui Senhor ijayvu Anatote pygua avakue xejukaxe vae re.
Mbaeta hae kuery aipoei: Ndeayvuve eme Senhor rery rupi, orepo py
ae rojuka e agu, hei xevy. 22 Hae ramo Senhor ixondaro reta vae
12 Senhor,
ndee ma haevea rami meme r xerereko nerenonde
1
renhot ramo hapo por hae yvate r, hia pormba r guive. Ndere
imaendua r ojuru py rive, hae r opya py ma ndegui mombyry r
ikuai. 3 Hae r xee ma ndee xekuaa por. Senhor, ndee xerexa vy rea
Mymba hae guyra omanomba hae pygua kuery reko vaia kuxa. Hae
rami te hae kuery aipoei: Hae ma ndoexai r opaa py nhandere oiko
vae, hei.
1289 Jeremias12
Nhanderuete ombovaiague
5 Hae
rami avi avakue yvy rupi oguata vae reve renha vy ri nekane
vy mbaexa r tu renha kuaa kavaju rygua kuery reve? Pete yvy
mbaeve ndoikoia py ri rekyjea rendu vy mbaexagua r tu rendu Jordo
yak yvry kaaguy re reo vy?r 6 Mbaeta nderyvy hae nderu ro pygua
kuery ma guary kaaguy regua rami onhendu rat xerovai. Hae ramo xee
ndaipotavei ma. 9 Hae rami vy xevy pe r xevygua kuery ma pete guyra
vaikue pytmba rei vae rami ikuai, mbaeta amboae guyra tegue ua ou
vy oipyxopa r. Hae nunga rupi tapeo tema, peru mymba kuery inhar
vae nhundy rupi ikuai vae houpa agu. 10 Mbaeta joe opena vae kuery
ramo xevy pe ju ojapukai okuapy avave rei noipytyvavei r. Yvy hae javi
rupi noavei, hae vae re opena vaer ndoikoi ramo. 12 Yvyty ita anho reia
pete-te guekoa hae oyvy katy ju ojevy agu rami. 16 Hae gui xapya rei
xevygua kuery reko rami hae kuery voi ikuaixe r, hae xerery rupi anho
oura vy Anhet ete Senhor oikove vae rery rupi aura hei r okuapy,
ymave rupi xevygua kuery Baal rery rupi oura agu re omboe vaekue
ri. Hae rami r hae kuery voi amo r xevygua kuery mbyte ikuai agu.
17 Hae r pete vae regua noendu potai ri ramo xee aipea r. Aipea vy
r
12.5 Jordo yak yvry kaaguy o vae re ma mymba inhar vae ikuai (49.19, 50.44).
Jeremias13 1290
13 Senhor
aipoei xevy:
1
tereo Eufrates yak katy, hae enhomi hae py pete itakua py hei.
5 Hae ramo Senhor aipoeiague rami vy aa vy anhomi Eufrates rembe
re.
6 Hae gui kueve ma rire Senhor aipoei ju xevy:
ijayvu: Nami ae avi xee ambovaipa r Jud hae Jerusalm pygua kuery
onhemboyvate rei okuapya. 10 Mbaeta hae kuery heko vai vae vy
noenduxei okuapy xeayvu, inhak rata rupi anho ikuai vae, hae vy
amboae ramigua tuuete kuery re ovapa, ixupe rive ikuai hae omboete
agu. Hae rami vy kovae kuakuaa rami r ikuai mbaever ndovarevei
vy. 11 Mbaeta kuakuaa avakue kua re oa rami avi xee voi aipota te
Israel hae Jud kuery xere ikuai xevy guar, xerery oguerovya hae
xemboete pav agu, vaeri hae kuery ma ndojapyxakai okuapy, hei
Senhor.
hae kuery pe: Senhor aipoei: Neexa, kovae yvy re ikuai vae hae
javi xee amongaupa r, huvixa kuery Davi renda openaaty py oguapy
vae, sacerdote, profeta kuery hae Jerusalm py ikuai vae hae javi.
14 Amboaypa r joe-joe amombo vy, tuu hae tay kuery voi. Ndaraa jepei
agu, hae yvy vaikuea re pejeapi e agu, hae hexaka pear rgue
py manoa hae pyt reia anho ombou e agu. 17 Mbaeta napendu
ipoaka vaer omoa ramo? Ndere haxy vae ndaipoakai r teve, kunha
oikuavi ta vae rami? 22 Ndejeupe ae ndeayvu vy Mbae re tu hae
14 Ndaokyvei
puku jave Senhor ombou ju oayvu Jeremias pe.
1
ramo ikangypa. Hae nunga rupi mbaety rupi ombaeapo vae kuery
onhemondyi rei reve r onheak aoi okuapy. 5 Guaxu voi nhundy rupi
s
13.23 Etipia pygua ma kamba vae. Hae gui hae kuery opire nomboekovia kuaaia rami
avi nhande voi ndajapytuu kuaai r jajejavya gui.
Jeremias14 1292
tay vy oeja rive r, jai rogue ndojouvei vy. 6 Mburika kaaguy regua voi
yvy ita anho reia rupi ipoa reve oet-et r jagua-tuvy nhe rami.
Ndaexa pyxovei ma, nhu jipovei ramo.
okuapy vae, hae ikuai axy jave heraa jepea reiko. Mbae re tu havy yvy
mboae regua rami reiko, pete oguata vae pyt oaxa agu amboae rupi
oo vae rami reiko? 9 Mbae re tu ava ojopy xapya reipy rami reiko, ipya
guaxuve vaeri jogueraa jepe kuaa e vae rami? Hae r ndee Senhor
ma re ae orembyte, hae ore ma nderery rupi oenomby roiko. Orerepy
e eme.
10 Hae ramo Senhor ijayvu xeretar kuery reko re. Hae vy aipoei:
Hae rami avi hae kuery ma oguata reixe vai r, ndojejokoi r oo agu
gui. Hae nunga rupi Senhor ndoguerovyavei vy imaendua r hae
kuery reko vaiague re, ombopaga re ojejavyague re. 11 Senhor aipoeive
ju xevy: Ejerureve eme hae kuery amoingo por agu re. 12 Mbaeta
rupi omombeu vaeri xee amombeu uka ramo e. Hae kuery ma Kyxe
revegua hae karuai ndoui r kovae yvy re hei okuapy te hae vae
profeta kuery ae r kyxe hae karuai py opa. 16 Mbaeta ijayvu renduare
17Hae
gui hae kuery pe remombeu r po rami: Xerexay o r ara
py hae pyvy. Ndopytuui r, mbaeta xeretar kuery omoingo axya
ramo ai haxy ete vae py. 18 Hae rami vy mbaety rupi aa vy aexa kyxe py
ojuka pyre. Hae r tet py ju aike vy aexa r karuai gui omano vaekue.
Profeta hae sacerdote kuery oguata rei r yvy re, oo agu ndoikuaavei
vy.
kuery ma roikuaa orereko vaia hae oreru kuery ojapo vaiague, mbaeta
nderovai ae rojejavy vae. 21 Hae rami avi nderery remboete ukaa rupi
vy orereja eme. Mbaemo vai py ejaoi uka eme nerenda iporve vae.
Nemaendua na orevy ndereve guar rejapo vaekue re, embovaipa eme.
22 Mbaeta oiko r teve mbaemo raangaa amboae regua kuery omboete
vae regua ombooky kuaa vae? Hae rami e vy yva hae ae ombou r
teve oky? Hae nunga moingoa ma ndee Senhor Oreruete anho reiko.
Hae nunga rupi ndegui ae roar oky, mbaeta ndee anho hae nunga hae
javi mboua reiko.
oporandu vy Mar katy r tu roo? hei ramo aipore r hae kuery pe:
Po rami Senhor ijayvu: Omano vaer kuery too omano agu katy,
hae r kyxe py ojuka pyr too kyxe revegua ikuaia katy, karuai pyguar
ma too karuaia katy, hae gui escravo-r ogueraa pyr ma ogueraa katy
too. 3 Mbaeta Senhor aipoei: Xee ma irundy rupi r ambopaga hae
kuery. Kyxe py ojukaa r, jagua kuery omoat heravy r, hae gui guyra
yvate rupi oveve vae hae mymba inhar vae nhundy rupi ikuai vae
ma omondoropa vy houpa r. 4 Amboaxapa r yvy regua kuery oexa
Hae kuery ry ambou xapya ojexavai hae okyje agu te. 9 Sete opia
kuery oguereko vaekue ma omano xapya inhe oata vae rami, ara py
teri te hae kuery pe r pytmba ma. Oxmba, ndaevei nho okuapy. Hae
gui hae pygua okuavei vae ma amboaxapa kyxe revegua pe hovaigua
kuery renonde, hei Senhor.
reiko por agu. Hae r nderovaigua kuery ma ojexavai hae ikuai axya
ra ajapo r ndere onhemboja vy ojerure pori agu rami, hei.
12 Hae gui amongue ndau omop kuaa r ri ferro kuaray ijapuaia
axy r pendeyvy jave rupi teko vai pejapoague re. Hae rami vy
penembae rei-rei pemo por vaekue hepy re amboaxapa r heraar
pe.t 14 Hae rami vy penderovaigua kuery pe xee rogueraa uka r yvy
petegueve ma voi aguapy vae teri ovya rei vae kuery reve, ndarovyai
guive. Hae rami rgue py ndepo poyia xery o ramo xee aei aguapy
ainy, mbaeta xee aendu vae ma ndepoxya anho. 18 Mbae re tu haxy vae
aendu riae tema? Mbae re tu xeai haxy riae oiny ndokuera reguai vy?
Ndee ndau xembotavy r teve yy ramoi typa vyvoi vae rami?
19 Hae ramo Senhor aipoei xevy: Hae gui rejeko rerova ri ramo
kora overa vae guigua rami. Hae ramo nderovai hae kuery opu te
ndaipoakai r ndere, mbaeta ndereve xee aiko r hae kuery gui
t
15.1314 Apy ma judeu kuery pe ijayvu.
1295 Jeremias15,16
rogueraa jepe agu. 21 Hae rami vy roipea r heko vai vae kuery po gui,
Profeta hae aei oiko agu re ijayvuague, heta vae kuery oikuaa agu
16 Hae
gui Senhor oayvu ombou ju xevy. Hae vy aipoei: 2 Ejou
1
ituii vaer rekor re, tuu hae ixy kuery rekor re guive. Hae vy aipoei:
4 Hae kuery omano r mbaeaxy gui te ndojaeoai r, nonhono porai r
guive. Yvy irr rive r opyta. Kyxe hae karuai py r omano, hae hegue
opyta r guyra yvate rupi oveve vae hae mymba yvy rupigua rembiur.
5 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Eike eme omanogue re ojaeo
okuapya py, ndepya vai eme, eronhemboaxy eme guive, mbaeta hae
kuery gui aipea ma mbya por, ayvua hae amboaxya rupi aiko agu,
hei Senhor. 6 Mbaeta kovae yvy re omano r yvatekueve hae
vae, Israel kuery Ruete aipoei: Neexa, peikove teri reve, hae pexaa
py ae amombytuu r pevyaa kovae tekoa gui, peporaeia, hae omenda
vaer oguerovyaa rupi oporaeia guive.
10 Neretar kuery pe remombeu r povae ayvu hae javi. Hae ramo
gui pendereko vaive ju, mbaeta peneak rata rupi pete-te pendekuai,
xenhe rendu e vy. 13 Hae nunga rupi kovae yvy gui roipeapa r pete
ete Senhor oikove vae Egito yvy gui Israel kuery ogueno vaekue rery
u
16.6 Hetar omano r amongue onhekyxmba rei r, hae vy oak onhop r ipya vai
vy (41.5; Ezequiel7.18; Miquias1.16).
Jeremias16,17 1296
Anhet ete Senhor oikove vae kuaray apuaia katy gui hae yvy jave
rupi omondoukapaague gui Israel kuery ogueru vaekue rery rupi aura,
peje r. Mbaeta xee ajapo r pendeyvy katy ae ju pejevypa agu rami,
peneramo kuery yvyr ame vaekue py ae.
16 Senhor aipoei: Neexa, ambou reta r pira mboaa kuery. Hae
rei nonhemi r xegui, gueko vai voi nonhomi r aikuaa pota agu
gui. 18 Jypyi ma ambopagave ete r heko vaiague hae ojejavyague
anhemi agu. Hae gui ndea py ou r yvy regua kuery yvy apy guive.
Hae vy aipoei r okuapy: Oreramo kuery ma apu regua anho
oguereko vaekue, mbaemo raangaa ovare vae, ipor vae noa. 20 Hae
gui avakue hae kuery ae ndau ojapo r ri nguueter? Hae rami avi hae
nunga ma tuuete e ae guive, hei r okuapy.
21 Neexa, a hae kuery pe aexa uka r xembaraetea hae
17 Hae
gui Jud kuery ojejavya ma ferro rakua py ipara oiny,
1
ndee yvy mbyte yvyty repu vae, ndere mbaemo por hae hepykueve o
vaekue. Hae nunga hae javi ma jejavya kuxa amboaxa r ipeaar pe,
ombojeroviaaty ndee yvyty ry ikuai vae guive. 4 Ndekuxa ae oipeapaa
Hae kuery ma too imar vaer re rive ojerovia, hae opya py Senhor
gui mombyry ikuai. 6 Hae kuery ikuai r jai rogue hae aei tekoa ea
oar oikovy vae. 8 Mbaeta hae kuery ikuai por r yy yvry yvyra
onhot mbyre rami. Hapo yaki peve oo ramo ndokyjei r haku gui.
Hogue ma hovy por riae r. Ndaokyveia ra te ndaipirui r, ndaia
ei r guive.
9 Hae gui avakue pya ma opa mbae gui nhombotavypave hae ndaevei
vae ae. Mavae ndau oikuaa r? 10 Xee Senhor ae aikuaa pota r ipya
haevea rami e ojoupave vae. Hae kuery oikove teri reve hae nunga
oipeapaa xapya r, hae gui opaa py hiarandu e vae r ikuai.
ete agu. Mbaeta ndee anho rogueroporai. 15 Neexa, xevy pe hae kuery
pygua huvixa kuery, pendu ke Senhor ayvu, Jud hae Jerusalm pygua
kuery kovae ok rupi peike vae hae javive. 21 Po rami Senhor ijayvu:
pendero gui, mbaeve pejapo eme guive. Hae rami rgue py pemboete
r sbado ra, peneramo kuery pe ajapo ukaague rami vy. 23 Hae rami
hae pemboete sbado ra, tet rok rupi voyi peroike ve hae mbaeve
Jeremias17,18 1298
pejapo e agu. 25 Hae rami ri ramo kovae tet rok rupi oike nho r
r Jud regua tet hae Jerusalm yvry rupi ikuaia gui, Benjamim yvy,
yvy reia hae yvy reia kuaray puku-a katy gui. Hae rami vy ogueru r
mymba oapy reve ome vaer, mbaemo aju guigua hae heaku por
vae, Senhor oguerovyaa rupi ome agu ixupegua opy. 27 Hae rami
18 Jeremias
pe Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1
2
Epu ke, tereo nhae gui mbaemo apoa ro py. Hae py
ma rendu r xeayvu hei. 3 Hae ramo aa nhae gui mbaemo apoa ro
py. Hae py ama r hae vae ombaeapo oiny ojere vae ry. 4 Hae gui
mbaemo ryrur nhae gui ojapo vaekue ivaipa ramo hae vaekue gui
amboae ju ojapo hae ae oipotaa rami.
5 Hae ramo Senhor oayvu ombou xevy. 6 Hae vy aipoei: Upe vae
nhae gui mbaemo apoa ojapoa rami haeve xee voi pe Israel kuery
roguereko agu. Neexa, ipo py yapo o vae rami pe Israel kuery voi
xepo py pe. 7 Mbaeta pete regua e vy pete tet re mbae xeayvu r
aipeapa agu, aity hae ambovaipa agu re. 8 Hae rami te hae kuery
gueko vai gui ojeko rerova ri ramo xee voi amboae rami r areko,
mbaemo vai ambou agu re anhembopyaague rami ve. 9 Hae rami avi
tema r ikuai xeayvua noendu potai vy. Hae ramo xee amboae rami r
areko amoingo por agu re anhembopyaague rami ve. 11 Hae nunga
kuery ikuaia rupi mavae pa hae nunga oenduague re. Mbaeta hae
1299 Jeremias18,19
ramigua ete Israel kuery ojapo vaekue! 14 Hae gui Lbano yvyty re itaova
yvy nhomondyipaar opyta agu rami, hae amboae kuery ojojai rei
agu rami. Mbaeta hae rupi oaxa vae kuery onhemondyi vy ombovava
r oak. 17 Mbaeta yvytu kuaray oua katy gui ou vae py amoamba r
hovaigua kuery renonde rupi. Hae kuery ikuai axya ra aexa uka r
xekupe, xerova e.
kuery emboaxa karuai pe, ejapo ke tay kuery karuai hae kyxe py omano
agu rami. Tove tayxy kuery gui toipeapaa imemby kuery, imeve vae
taikuai. Tove ime kuery tomanomba mbaeaxy gui. Hae gui kunumigue
ma joe opua py tojukapaa kyxe py. 22 Hae kuery re opu vaer kuery
rembou xapya ramo tojapukai okuapy ngoo gui. Mbaeta hae kuery
yvy ojoo okuapy rire xejopy agu, xepy rupi ojokua nhu xemboaxe vy.
23 Hae r Senhor, ndee reikuaa ae ma xejukaxe vy nhomongeta okuapya
hae javi. Eperdoa eme hae kuery reko vaiague re, embogue eme
ojejavyague nerenonde gui. Nerenonde ojexa uka vy toapa. Ndepoxya
ra py embopaga ke.
19 Senhor
aipoei: Tereo, ejogua pete yryru nhae gui ojapo
1
py, nhae gui mbaemo apoa rok katy. Emombeu hae py ndevy
amombeu uka vae. 3 Hae vy aipore r: Jud pygua huvixa kuery hae
v
18.14 Lbano rery ma Yvyty xi vae ea, yvate etea py yroy ojekuaa riae ramo. Hae
gui yroy rykukue oxyry ouvy vy oata e re omoak r hae vae yvy.
Jeremias19,20 1300
omongyapa rei kovae tekoa, nguuete mboae pe heaku por vae oapy
vy, hae nunga petegueve oexa vae teri, tuu kuery, ne Jud pygua
huvixa kuery voi. Hae vy kovae tekoa hae javi rupi omo okuapy
heko por vae ruguy. 5 Hae vy yvy ikuai vae ry rupi ojapo okuapy
Baal raangaa mbojerovia atyr, tata py guay kuery oapy agu Baal pe
ome vy. Tegueve ma hae ramigua ajapo uka vae, hae rami agu re
ndaxeayvui, ne nanhembopyai guive. 6 Hae nunga rupi ou ma oiny ra
tet amo r nhomondyipaar, amboae kuery ojojai rei agu. Hae rupi
oaxa vae hae javi onhemondyi vy ojojai rei r, hae kuery re hae rami
ete mbaemo vai oiko rire. 9 Hovaigua ijukaxea kuery ojokopa vy omoingo
axy ramo ajapo r hae kuery guay kuery hae guajy kuery rookue hou
agu rami, hae pete-te hou r oir rookue, re r.
10 Hae ramo avakue nderupive oo vaekue oexaa py rembovo r yryru.
11 Hae vy aipore r hae kuery pe: Po rami Senhor ixondaro reta vae
aipoei: Gu rami xee amomba r kovae kuery hae kovae tet, yryru
nhae gui ojapo pyre ombovoa rire ndojeapoveia rami avi. Hae ramo
hetekue ojatya r Tofete py, amboae henda py ojatya agu jipoi ramo.
12 Hae rami ae ajapo r kovae tekoa re, hae py ikuai vae kuery re guive,
Jud pygua huvixave kuery hae Jerusalm pygua kuery ro hae javi ma
Tofete rami avi r haeve vae meme, yva re ikuai vae pe heaku por
vae oapyague hae amboae tuuete pe vinho onhoague guive, hei.
14 Hae gui Tofete py Senhor ayvu omombeu agu omondoukaague
gui Jeremias ojevy vy opu hoamy Senhor pegua oo roka py. Hae vy
aipoei heta vae kuery hae javi pe: 15 Po rami ijayvu Senhor ixondaro
reta vae, Israel kuery Ruete: Neexa, kovae tet hae tekoai ikuai vae
ry ambou r mbaemo vai xeayvuague hae javi, mbaeta xeayvu
noenduxei vy inhak ratmba rire.
20 Hae
vae ayvu Jeremias omombeu r sacerdote Imer ray
1
2 Haevy Pasur profeta Jeremias oinup uka ma vy ipy ojokua uka yvyra
re. Hae vae ma o Benjamim regua ok yvatevea py, Senhor pegua oo
yvry. Hae gui kogue ma Pasur ojora ju Jeremias yvyra gui.
3 Hae ramo ixupe Jeremias aipoei:
xee rojapo r ndee ae renhemongyje agu rami, neir kuery hae javi
pe guive. Mbaeta rexaa py ae hovaigua kuery ojukapa r kyxe py. Jud
yvy hae javi amboaxa r Babilnia pygua huvixa po py. Hae ramo
ogueraapa r Babilnia katy escravo-r, kyxe py ojuka r guive. 5 Kovae
heko por vae, reikuaa pota r jopya hae nhokurax re o vae re. Tove
xee taexa hae kuery re repu r, ndepo py xerekove amboaxa rire.
13 Peporaei ke Senhor pe, perovya Senhor, mbaeta ojexavai rei vae
mombeuare, ovya ete reve Itui ma nderay, hei vae. 16 Tove hae vae
hai ryepy a reve norenhono porai rakae? Hae vy rakae r peve ndaye
guaxui ma voi vae rire. 18 Mbae re tu xeryrui gui a rakae ambaeapo
hae xeporiaua aendu agu rive, hae aikoa ra opa peve axmba agu?
21 Jeremias
pe Senhor oayvu ombou vaekue, mbaeta huvixa
1
Neexa, xee ajapo r tembiporu joe opua pygua pendepo py pereko vae
penderovai ju oiporua agu rami. Mbaeta peneret kora rovai Babilnia
pygua huvixa hae caldeu kuery re pepu agu py tembiporu peiporu
vaekue xee ajapo r peneret mbyte ju omboatypaa agu rami. 5 Xee ae
apu r pe kuery rovai xepo aupi vy xepoakaa aexa uka reve, xepoxya,
rojou vaia hae rombopaga etea rupi. 6 Hae rami vy kovae tet pygua
kuery ajukapa r, avakue hae mymba kuery guive. Mbaeaxy vaikue gui
r omanomba. 7 Senhor aipoeive ju: Hae vae rire ma amboaxa r
Jud pygua huvixa Zedequias hembiguai kuery reve. Kovae tet pygua
kuery mbaeaxy gui, kyxe hae karuai gui nomanombai vaekue hae javi
amboaxa r Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor po py, hovaigua
ijukaxea kuery po py guive. Hae ramo ojukapa r kyxe py. Ndojuka ei
r, noendui r ndaevei nhoa ne omboaxya.
8 Hae gui heta vae kuery pe ju aipore r: Po rami Senhor ijayvu:
kovae tet katy xerova haamy mbaemo vai ambou agu, ipor vae e,
hei Senhor. Hae rami vy amboaxa r Babilnia pygua huvixa po py
oapypa agu, re r.
1303 Jeremias21,22
11Hae
gui Jud pygua huvixa ro pygua kuery pe ju aipore r:
Pendu ke Senhor ayvu. 12 Davi ramymino kuery, po rami Senhor
ijayvu: Ajeive reve peikuaa pota na anhet rupi, peraa jepe ikuai axy
vae imoingo axya po gui, xepoxya tata rami hendy e agu haevea
rami rei pendekuaia rovai, imboguear oiko e re. 13 Senhor aipoei:
Neexa, pe yvyugua pygua hae ita guaxu nhundy reia mbyte o vae
rami pepu vae kuery, xee ma pendovaigua aiko. Pe kuery aipopeje:
Mavae tu ou r nhanderovai? hae Mavae tu oike r nhanderekoa
py? peje te penderovaigua aiko. 14 Hae rami vy rombopaga r
22 Senhor
aipoei: Tereo ke Jud pygua huvixa ro py, hae
1
pygua huvixa, tenda Davi openaaty py reguapy vae, endu ke Senhor ayvu,
nerembiguai kuery hae ndevygua kuery kovae ok rupi oike vae hae javi
reve. 3 Po rami Senhor ijayvu: Pejoguereko ke anhet rupi, pepena por.
Ojexavai vae peraa jepe imbojexavai reia kuery po gui. Pembojexavai rei
eme amboae yvy regua, ne tyre hae imeve vae. Emo eme heko por
vae ruguy kovae tekoa re. 4 Mbaeta povae ayvu pejapo ete ramo kovae
ok rupi oike nho r huvixa kuery tenda Davi openaaty py oguapy vaer,
karxa py hae kavaju ry, guembiguai hae ojeupegua kuery reve. 5 Hae r
povae ayvu napenduxei ramo xee ae rery rupi r aura kovae oo ombovaipa
pyre rive amombyta agu re, hei Senhor. 6 Mbaeta po rami Senhor
ijayvu Jud pygua huvixa ro re: Ndee ma Gileade hae Lbano yvyty apyte
rami ajou por vaeri anhet rojapo r tekoague rive, tet oa ve agu
rami.w 7 Nderovai ambou r nemombaar. Hae ramo pete-te guembiporu
pe: Mbae re tu Senhor gu rami ete ojapo kovae tet guaxu re? hei r.
9 Hae ramo hae kuery pe ombovaia r: Mbaeta ojepeapa rire Senhor
nguuete guexeve guar ojapo vaekue gui, hae amboae ramigua tuuete
ombojerovia, hae ixupe rive ikuai rire.
w
22.6 Gileade hae Lbano yvyty apyte re ikuai yvyra tuvixakueve anho, yary, hae nunga.
Hae gui huvixave ro pe Oo Lbano regua kaaguy guigua ea (1Reis7.17). Hae gui
versculo 23 py ma huvixave pe ae Lbano pygua, yary guigua py ndero vae ea.
Jeremias22 1304
ijayvu Josias ray Jud pygua huvixa Salum, nguu Josias rekovia o
vaekue re, kovae tekoa gui oipea pyre re guive. Hae vy aipoei:
Ndojevyvei ma r apy. 12 Hae rami rgue py escravo-r ogueraa ague
jaoa ikuai vae ambopyve r. Yvate rupi amo r janela-r, yary guigua
py aipyovmba hae amopyt r pyt vae py, re. 15 Hae rami te ndee
ndau huvixa kuery mboae rami yary rereko reta vy rive teve huvixa re?
Nderu ndau ndokarui hae ndoyui teve rakae? Hae ndau haevea rami
ndajoguerekoi, hae joe ndoikuaa pota pori teve? Hae ramo opa mbae
py oiko por. 16 Hae ma oikuaa pota vaekue iporiaukuei hae ojexavai
vae kuery re. Hae ramo ixupe haevea rami meme oiko. Hae rami e
teve xekuaa vae kuery ikuai? hei Senhor. 17 Hae r ndee ma nderexa
hae ndepya py reikuaa pota reikovy ndee ae reipota vae re anho, heko
por vae ruguy remo agu, hae rejerovia reia hae rejokorea rupi reiko
agu re anho. 18 Hae nunga rupi po rami Senhor ijayvu Josias ray
Jud pygua huvixa Jeoaquim re: Pejaeo eme hexe, joupe-upe aipopeje
eme guive: Ai, xeryvy! hae vy Ai, xereindy! peje eme. Ne hexe
pendepya vaia rupi Ai, xeruvixa! hae vy Ai, ipoakapa vaekue, peje
eme. 19 Mbaeta mburika regue omomboa rami avi hetekue omomboa
Enhendu Bas yvy rupi, hae ejapukai Abarim guive, mbaeta neir
kuery re opyrmbaa ma. 21 Ndeporiaua rupi e reiko jave ndevy xeayvu
ramo ndee Naendui r, re vaekue. Hae rami ete reiko ndepyau guive,
petegueve ma voi nerendui xeayvu. 22 Hae nunga rupi yvytu ogueraapa
Lbano pygua rami yary guigua py ndero vae! Hae rami te rejexavai
agu ou ramo nepoa ete r, omemby oikuav ta vae rami reiko axy
agu.
22.10 Huvixave Josias heko por vae omano rire Israel kuery ojaeo vaipa okuapy hexe.
x
Hae r tay Salum ma Egito pygua huvixa ogueraa oyvy re omano agu py (2Reis23.34).
Hae gui Salum Jeoacaz hery mboae vae ogueraa ma rire tykey Jeoaquim ju o hekovia.
1305 Jeremias22,23
omop rive pyre hae oguerovya epy reiko? Mbaeta nderay kuery reve
penemomboa oka katy, yvy pexa ea katy pendereraa, hei.
29 Ndee yvy, yvy, yvy! Endu na Senhor ayvu. 30 Po rami Senhor
23 Ndaevei
ete r xerymba vexai kuery re opena vaer amo
1
Jeremias33.1416
5 Senhor
aipoei: Neexa, ou ma oiny ra pete amoingo r Davi
rapytakue renho, hamymino heko por vaer. Hae vae ma huvixa o vy
oarandua rupi r ipoaka hae opena. Haevea rami r oikuaa pota hae
joguereko yvy re.y 6 Hae o jave ma Jud kuery oo jepe r, Israel kuery
voi mbaeve gui okyjea rupi e r ikuai. Povae tery rupi r omboerya:
Senhor nhandereko porr mea, ea.
7 Senhor aipoeive ju: Ou ma oiny ra oura vae aipo ndeivei agu:
Anhet ete Senhor oikove vae Egito yvy gui Israel kuery ogueno
Anhet ete Senhor oikove vae yvy kuaray ijapuaia katygua hae yvy
jave rupi Israel ramymino kuery mamo r rei heraapaague gui oguerupa
vaekue rery rupi aura, ea r. Hae ramo hae kuery ikuai r oyvy re
ae.
yxy reia rupi pyt rupi ooa rami ikuai. Hae ramo omoanhambaa r
hoapa r. Mbaeta hae kuery ry ambou r mbaemo vai ambopaga
vy, hei Senhor. 13 Samaria pygua profeta ramigua kuery re ma xee
aexa hiarandu ea. Mbaeta Baal rery rupi rive ayvu omombeu vy
oguerojejavypa xevygua Israel kuery. 14 Jerusalm pygua profeta kuery re
voi aexa ndaevei ete vae. Mbaeta hae kuery itavy rei r okuapy, anhet
rupi e r ikuai, hae omombaraete r joapo vaia kuery po, avave rei
gueko vai gui ojeko rerova e agu rami. Xevy pe r Sodoma pygua
kuery ikuaiague rami meme, hae r Jerusalm pygua kuery ma Gomorra
pyguare rami ikuai.
15 Hae nunga rupi po rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu profeta
ramigua kuery reko re: Neexa, hae kuery xee amongaru r veneno re,
hae yy veneno re ir vae ame r oyu agu. Mbaeta profeta ramigua
kuery Jerusalm pygua ojapo yvy jave rupi haeve ea rami ikuaia agu.
16 Senhor ixondaro reta vae aipoei: Pejapyxaka eme profeta kuery
penembyte rupi ayvu omombeu vae re, mbaeta hae kuery penemony
r pear rive agu anho. Mbaemo hae kuery ae oexa vaekue r
omombeu, Senhor juru guigua e. 17 Xere ijae e vae kuery pe hae
onhembopya oinya py, mbaemo oexa hae ijayvu oendu agu rami?
Mavae tu Senhor ayvu re ojapyxaka por vy oendu ete vae? 19 Neexa,
kuaa por r hae nunga. 21 Xee ma hae ramigua profeta kuery namboui
ainya py hae kuery ikuai vae rire hae kuery pe aendu uka ete rgue
xeayvu xevygua kuery peguar, hae ajapo rgue hae kuery haevea
rami ikuaia gui ojepea agu rami, tape por rupi ju oo agu.
23 Xee ndau Penderuete haei rupi anho ri apena? Mombyry rupi
guive e teve apena? hei Senhor. 24 Amongue ndau aexaa gui onhemi
kuaa r? Xee ndau yva hae yvy hae javi rupi na r? hei Senhor.
25 Mbaeta aendu ae ma profeta ramigua kuery ijayvu r, xerery rupi apu
omombeu vy Pete mbae aexa rau, aexa rau ae ri hei ramo. 26 Rakae
peve ndau hae nunga o r profeta kuery apu mombeua pya re, opya
re ojekorea o vae anho omombeu vae? 27 Mbaeta hae kuery oexa
tomombeu oexa rau rive vaekue rami. Hae r amongue hexe xeayvu
oa vae ma tomombeu por xeayvu anhet rupi. Mbaeta mbae tu trigo
ygue rive oguereko hia reve? hei Senhor. 29 Mbaeta xeayvu ma tata
oiko, hae martelo ita guaxu mbovoa ramigua, hei Senhor. 30 Hae
nunga rupi xee ma hae vae profeta kuery rovaigua aiko. Mbaeta pete-
te oir gui imonda r xeayvu merami rive omombeu vae re, hei
Senhor. 31 Neexa, xee ma hae vae profeta kuery rovaigua aiko, hei
kuery rovaigua aiko, hei Senhor. Mbaeta hae nunga anhet rupi
e omombeu vy oguerojejavypa xevygua kuery, xee namboui, mbaeve
namombeu ukai guive te. Peteve henda py hae kuery ndojapoi r heta
vae kuery ikuai por agu rami, hei Senhor.
33 Hae gui ma ndevy pe heta vae kuery, e vy profeta, sacerdote
vy sacerdote mbae, hae rami e vy heta vae kuery regua Povae ayvu
ma Senhor guigua ipoyi vae, hei vae ma ambopaga r, hoo pygua
kuery hae javi reve. 35 Hae rami te pete-te peneir kuery pe aipopeje:
ipoyi vae? peje. 38 Hae rami te Senhor ayvu ipoyi vae, peje rire po
rami Senhor ijayvu pe kuery pe: Xee aipotaa rami e Senhor ayvu
ipoyi vae peje rire 39 xee roipeapa r xerenonde gui, tet penderekoar
24 Hae
gui Senhor oexa uka xevy moko varai figoa oa, Senhor
1
Israel kuery Ruete ijayvu: Pevae figo porgueve aexa vy ajou pora rami
avi Jud regua kuery escravo-r ogueraa pyre aexa vy ajapo por r
hae kuery pe, kovae yvy gui caldeu kuery yvy katy araa uka vaekue
pe. 6 Hae kuery re ama r amoingo por reve, hae vy ajapo r kovae
aikoa rami xekuaa agu regua. Hae kuery ikuai r xevygua, hae r xee
ma aiko r hae kuery Ruete, mbaeta opya hae javi py ojevy r xere.
8 Hae r figo vaikueve jau agu ndaevei vae ndajou poria rami ae
jave regua kuery mondyipaar ijae e agu. Oxmba agu, ijayvua rei
hae ojojai reipy, hae ayvu vaipy r ikuai yvy jave rupi araa ukapaa rupi
rei. 10 Hae kuery re ambou r kyxe, karuai hae mbaeaxy vaikue, hae
kuery hae tuu kuery yvyr ame vaekue gui okanhymba peve.
Jud hae Jerusalm pygua kuery hae javi pe. Hae vy aipoei: 3 Vinte e trs
maeta re ma Senhor ayvu ou xevy, Amom ray Jud pygua huvixa Josias
treze maet re ma o guive a peve. Hae ramo ko rai guive pendevy xee
amombeu aikovy, hae r pe ma napendu potai. 4 Hae rami ae avi ko
raii guive pendevy Senhor ombou guembiguai profeta kuery hae javi,
hae r pe kuery ma ndapejapyxakai, ne pendeapyxa ndaperova-rovai
pendu agu. 5 Hae kuery aipoei: Pete-te pejeko rerova ke haevea rami
pendekuaiaty hae pejapo vai reiaty gui, penderekoa agu yvy peneramo
kuery pe yma ma voi Senhor ome vaekue py rakae r peve guar. 6 Tapeo
eme amboae ramigua tuuete re ixupe peiko hae pemboete agu, xembopoxy
eme guive pendepo py mbaemo pejapo vae py. Hae ramo petegueve voi
xee ndajapo vai r pe kuery re, hei. 7 Hae rami xeayvu vaekue te pe
17Hae
ramo Senhor po gui xee karo ajopy vy ame yvy regua
hae javi pe oyu agu, mamo r Senhor xemondoukaa rupi rei:z
18 Jerusalm, Jud regua tet ikuai vae, hae pygua huvixa kuery
hae hembiguai yvatekueve pe, hae kuery yvy opyta agu ombovaipa
pyre nhomondyipaar, ojojai reipy hae ayvu vaipy opyta agu, a
jaexaa rami; 19 hae gui Egito pygua huvixa Fara pe, hembiguai kuery,
yvatekueve hae heta vae kuery hae javi pe, 20 joegua e-e kuery hae
javi, Uz yvy regua huvixa kuery, filisteu kuery yvy re huvixa ikuai vae,
Asquelom tet, Gaza, Ecrom hae Asdode pygua okuave vae, 21 Edom,
Moabe hae Amom ramymino kuery, 22 Tiro hae Sidom tet pygua huvixa
kuery, hae ye rovai re huvixa ikuai vae hae javi, 23 Ded, Tema, Buz
hae oa ojaya apuai vae kuery hae javi, 24 Arbia pygua huvixa kuery,
hae tekoa ea re joegua e-e ikuai vae ruvixa kuery, 25 Zimri, Elo
hae Mdia pygua huvixa kuery, 26 kuaray ijapuaia katy huvixa ikuai
vae, haei rupi hae mombyry rupi ikuai vae, hae yvy jave rupi tet
ikuai vae hae javi oyu vaer joakykue-kykue. Hae gui opa vygua ma
Babilnia pygua huvixa ju r oyu.
27 Hae gui hae kuery pe aipore r: Po rami Senhor ixondaro reta
ramo aipore r hae kuery pe: Po rami Senhor ixondaro reta vae
ijayvu: Peyu re. 29 Mbaeta neexa, tet xerery rupi oa gui amboypy r
r hae kuery pe: Senhor okoror r yvate oamba ikya e vae gui,
ijayvu nhendu r. Guary rami okoror rat r ojeupegua kuery rovai.
Ijayvu at r yvy re ikuai vae hae javi rovai, uva onhami okuapya py
ojapukaia rami avi. 31 Hae ramo yvy apy peve r oendua ojapukaia,
mbaeta Senhor oguereko yvy regua kuery pe ijayvu ete agu, too
hae javi omboayvu agu o. Hae vy heko vai vae omboaxapa r kyxe
revegua pe, hei Senhor.
32 Senhor ixondaro reta vae aipoei: Neexa, mbaemo vai oaxa r
ovy yvy regua ikuai vae-vae hae javi rupi, yvy apy gui omboypy r
ouvy ra vai, hei. 33 Hae vae ra ojuka pyr Senhor omboaxa vaekue
retekue ma hae vae yvy jave rupi r ikuai. Hae rami te ndojaeoai r,
nomboatyai r, nonhono porai r guive. Hae rami rgue py mbaemo
z
25.17 Apy ma karo re ombojoja Nhanderuete ayvu Jeremias omombeu vaer yvy regua
kuery pe, hae kuery ombopaga agu regua (versculo 16).
1311 Jeremias25,26
repoxi rami rive r ikuai yvy ry. 34 Joe pepena vae kuery, penhendu
kuery ndojoui r oo jepe agu. 36 Neexa, onhendu joe opena vae kuery
Senhor poxya hendy vae gui. 38 Mbaeta oamba gui o r ouvy guary
ray rami. Hae rami vy ojerovia rei vae kyxe py ombovaipa r hae
kuery yvy, opoxya hendy vae py guive.
26 Hae
gui Josias ray Jeoaquim Jud pygua huvixa o ypyi jave
1
xeroka py. Hae vy Jud regua tet pygua kuery xevygua oo py omboete
vy ou ramo hae kuery pe emombeu xeayvua hae javi. Ne peteve ayvu
emombeu e eme. 3 Hae ramo hae kuery xeayvu oendu vy ojeko rerova
r haevea rami ikuaia gui. Hae ramo xee voi amboae rami r areko,
hae kuery ikuaia re ambopaga agu re xeayvuague rami ve. 4 Hae
nunga rupi aipore hae kuery pe: Po rami Senhor ijayvu: Xeayvu re
ndapejapyxakai ri ramo xeguigua lei penerenonde amo vaekue rupi
pendekuai agu, 5 hae xerembiguai profeta kuery ko rai guive pendea
rami, hae vy kovae tet ajapo r ayvu vaipy opyta agu rami, yvy regua
kuery hae javi pe, re r.a
7 Hae rami Senhor pegua oo py Jeremias ijayvu ramo sacerdote kuery,
profeta hae heta vae kuery hae javi oendu okuapy. 8 Heta vae kuery pe
a
26.6 Sil tet py Senhor ojapo vaekue ma tet ombovaipa, hae kuery tuuete mboae
ramigua re ikuai ramo (1Samuel4.111).
Jeremias26 1312
jogueroayvu yvatekueve hae heta vae kuery hae javi reve. Hae vy
aipoei:
Kovae ava ma jajuka vaer kovae tet re ijayvu rire, pe
pendeapyxa py ae pendua rami hei okuapy.
12 Hae ramo Jeremias ju ijayvu yvatekueve hae heta vae kuery hae
pe ae peipotaa rami. 15 Hae rami avi peikuaa pota por povae re.
pe:
Kovae ava ma pejuka agu ndaevei, Senhor Nhanderuete rery rupi
nhandevy ijayvu ramo hei.
17 Hae gui opu avi hae vae yvy re nhomongeta vaety kuery regua.
ayvu omombeu oikovy vy hae voi ijayvu rakae Jud pygua kuery hae
javi pe. Hae vy aipoei: Po rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu: Sio
tet oikaraa r mbaetyr rami, Jerusalm opyta r mbaemo raykue
atyr, yvy templo oa ma jaipa rive r guive, hei vaekue. 19 Hae rami
Miquias ijayvu te Jud pygua huvixa Ezequias ojuka teve Jud pygua
kuery reve? Hae rami rgue py Senhor renonde huvixa ojererokyjea
rupi oiko rakae, hae rami vy Senhor pe ojapukai omboaxy agu re.
Hae ramo Senhor ndojapovei hae kuery rovai ijayvuague. Hae nunga
rupi a mbae re tu jaru r hae rami ete ndaevei vae nhanenhe
mombaar? hei.
ipya guaxukueve hae yvatekueve hae javi oendu vy ojukaxe. Hae rami
te Urias hae nunga oendu vy okyje vy ojava ovy Egito katy.
22 Hae gui Egito katy huvixa Jeoaquim omondouka Acbor ray Elnat
avakue mboae reve. 23 Hae kuery ma Egito yvy gui Urias ogueno vy
1313 Jeremias26,27
huvixa Jeoaquim-a py ju ogueru. Hae ramo huvixa ojuka uka kyxe py,
hegue ogueraa uka guive iporiaukuei pegua yvyra rupa py.
24 Hae r Jeremias ma Saf ray Aico vae oepy vy nomboaxa ukai
27 Josias
ray Jud pygua huvixa Zedequias o ypyi jave povae
1
xevy: Ejapo pete canga ix vae, hae emo ndeajuy rupi. 3 Hae gui
uka r huvixa kuery pe: Po rami Senhor ixondaro reta vae Israel
kuery Ruete ijayvu. Po rami pendeayvu r penderuvixa kuery pe: 5 Xee
ae kovae yvy apoare, hae gui avakue hae mymba yvy re ikuai vae
amoingo vaekue, xepoaka etea rupi, hae xepo aupi reve. Hae rami
vy amboaxa r arovyaa vae pe rei. 6 A ma yvy hae javi amboaxa
ova peve ijyvy ju amboaxa agu. Hae vae jave py heta regua hae
huvixa kuery ipoaka ete vae omboa r escravo-r, hei.
8 Hae gui xapya rei amongue regua, e vy amongue tet pygua
vae, oexa rau kuaa vae, oexa vaety hae imbaevyky vae kuery ou
vy ijayvu te pejapyxaka eme, pendevy Ndapeikoi r Babilnia pygua
huvixa rembiguai hei ramo. 10 Mbaeta pendevy hae kuery omombeu
r apu rive pendeyvy gui mombyry peo agu. Hae ramo xee rogueraa
ukapa r pemanomba agu. 11 Hae r yvy regua oajuy rupi Babilnia
pygua huvixa guigua canga omo uka, hae ixupe ikuai vae ma xee aeja
r ijyvy re ae ikuai agu. Hae py ae r omaet hae hekoa r, hei
Senhor.
12 Hae ramo hae vae ayvu hae javi amombeu Jud pygua huvixa
kuery reve, kyxe py, karuai hae mbaeaxy vaikue py? Mbaeta hae rami
agu Senhor ijayvu yvy regua Babilnia pygua huvixa pe ndaikuaixei
Jeremias27,28 1314
vae re. 14 Pejapyxaka eme profeta kuery ayvu re, pendevy Ndapeikoi
javi pe. Hae vy aipoae: Po rami Senhor ijayvu: Pendu pota eme profeta
kuery ayvu re, mbaeta pendevy omombeu vy aipoei r: Neexa, mbaemo
ryru Senhor pegua oo pyguare ma are e re oguerojevypaa r Babilnia
gui, hei r. Hae ramigua hae kuery pendevy omombeu vae ma apu.
17 Pejapyxaka eme hae kuery ayvu re. Pendekuai tema Babilnia pygua
ri Senhor ayvu o ramo tojerure havy Senhor ixondaro reta vae pe,
Jerusalm py Senhor pegua oo py hae huvixa Jud pygua ropy tembiporu
ndogueraapaai vaekue ogueraa uka e agu Babilnia katy. 19 Hae rami avi
po rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu oo yta hia vae re, yy mbotya,
hya yta hae tembiporu mboae tet py opyta vaekue, 20 Babilnia pygua
reta vae Israel kuery Ruete ijayvu Jerusalm py Senhor pegua oo py hae
Jud pygua huvixa ropy mbaemo opyta vaekue re: 22 Hae nunga ma
28 Hae
vae maeta py ae, Jud pygua huvixa Zedequias o ypy
1
jave, irundy maet hae pete nhiru jaxya re, hae vae jave py
ma Azur ray profeta Hananias Gibeo pygua ijayvu xevy. Senhor pegua
oo py, sacerdote kuery hae heta vae kuery hae javi oendua py ijayvu
xevy. Hae vy aipoei:
2 Po rami Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery Ruete ijayvu vy
Jud pygua huvixa Jeconias, hae Jud regua kuery Babilnia tet katy
escravo-r ogueraapa pyre. Babilnia pygua huvixa guigua canga amop
ma vy arupa r apy, hei Senhor hei profeta ramigua rive.
1315 Jeremias28,29
heta vae kuery hae javi pe amombeu vae. 8 Profeta kuery yma ma voi
vae gui omboi vy omopmba. 11 Hae rami vy heta vae kuery oendua py
ijayvu:
Po rami Senhor ijayvu: Gu rami moko maeta py amop r
Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor guigua canga yvy regua hae javi
ajuy rupi o vae, hei. Hae rami r profeta Jeremias ojepea ovy tape
rupi.
12 Hae gui ma profeta Hananias canga profeta Jeremias ajuy gui
Senhor ixondaro reta vae Israel kuery Ruete ijayvu: Hae vae regua
kuery hae javi ajuy rupi amo r canga ferro guigua, Babilnia pygua
huvixa Nabucodonosor rembiguai ikuai agu. Hae ramo ikuai re ixupe.
Ixupe guar amboaxa avi mymba nhundy rupi ikuai vae, hei.
15 Hae gui profeta Jeremias aipoei profeta Hananias pe:
py.
29 Povae
ayvu profeta Jeremias ogueraa uka kuaxia para py.
1
javi pe guive. 2 Jerusalm gui huvixa Jeconias oo rire, ixy hae jopya
kuery reve, Jud regua yvatekueve, hae Jerusalm pygua oo apoa hae
ferro re ombaeapo vae kuery reve ogueraa avi rire ogueraa uka kuaxia.
3 Saf ray Elasa hae Hilquias ray Gemarias pe ae ogueraa uka kuaxia
para. Hae ramo hae kuery Jud pygua huvixa Zedequias omondouka
Babilnia katy, Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor oexa vaer.
Kuaxia re o vae ma po rami:
4 Po rami Senhor ixondaro reta vae Israel kuery ruete ijayvu
pendekuaia py ae. Penhot yvyra hia vaer, hae peu hia. 6 Pejou ke
Anhembopya pendekuai por agu re, pendekuai axy agu ndaei, opaa
py peara rami romoingo por agu. 12 Hae vae jave pejapukai r xevy,
omoingo profeta kuery nhandevy, peje. 16 Hae rami avi po rami Senhor
Neexa, hae kuery rovai ambou r kyxe, karuai hae mbaeaxy vaikue.
Hae kuery re ajapo r figoa vaikueve jau agu ndaevei vae re rami.
18 Mbaeta hae kuery rakykue xee amondouka r kyxe revegua, karuai
hae mbaeaxy vaikue. Ajapo r yvy regua tet ikuai vae mongyjear ikuai
agu rami, amo r nhomondyipaar hae ojojai rei pyr. Hae ramo yvy
1317 Jeremias29,30
regua hae javi mbyte ikuai r oxmba reia rupi mamo r amondoukaague
py, 19 xeayvu re hae kuery ndojapyxakai rire, hei Senhor. Hae vae
vae, Israel kuery Ruete ma po rami ijayvu hery rupi merami rive ayvu
mombeua kuery Colaas ray Acabe hae Maasias ray Zedequias rekor
re: Neexa, hae kuery ma xee amboaxa r Babilnia pygua huvixa
Nabucodonosor po py. Hae ramo ojuka r pe kuery pexaa py. 22 Hae
rami rire Jud gui escravo-r ogueraa pyre kuery ijayvu vai vy aipoei r:
Tove Senhor tandeapo Acabe hae Zedequias re ojapoague rami, mbaeta
Babilnia pygua huvixa oapy tata py 23 Israel kuery mbyte haevea rami
ojapoague re, hei r. Mbaeta hae kuery itavy rei oir rayxy kuery reve,
hae xerery rupi merami rive omombeu ayvu xee amombeu uka vaekue.
Xee aikuaa hae aexa ae hae nunga, hei Senhor.
24 Hae gui ndeayvu ke Neelo pygua Semaas pe. Hae vy aipore:
25 Po rami Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery Ruete ijayvu: Ndee
javi pe: Po rami Senhor ijayvu Neelo pygua Semaas re: Semaas ma
xee namboui vaeri pendevy ayvu omombeu apu re rive perovia agu.
32 Hae ramo po rami Senhor ijayvu: Neexa, ambopaga r Neelo
30 Jeremias
pe Senhor oayvu ombou vy aipoei: 2 Po rami
1
ayvu xee aipoaea hae javi. 3 Mbaeta ou ma oiny ra xevygua Israel hae
Jud kuery ikuaia ambopyau agu. Hae vy ajapo r tamo kuery yvyr
ame vaekue py ju ojevypa agu rami, hae py ae hekoa agu, hei
Senhor.
4 Hae gui Israel hae Jud kuery reko re ju Senhor ijayvu. 5 Hae vy
gui peporandu, pexa pota na povae re: Avakue ndau oendu r ri kyr
vae raxy? Hae ramigua ndoikoi ramo mbae re tu havy aexa pete-te
ava guye rupi opo omo r, kyr vae oikuavi ta vae rami? Mbae re
tu hova xiguepa rei okuapy? 7 Mbaeta hae vae ra ndaevei ete r,
agu, hei Senhor. Hae rami agu rami ae amomba r yvy regua hae
kuery mbyte rupi romoaague vae. Hae r pende ma noromomba rivei
r. Hae rami avi rombopaga r haevea rami, opa mar pendekuaiague
re norombopaga ei r.
12 Mbaeta Senhor aipoei: Reiko axya ma omonguera pyr e, ndeai
ndere. Ndereko vai hae rejejavy ete rire rojapo vai nderovaigua rami,
ipya rat vae nhombopagaa rami. 15 Mbae re tu nerax ri reikovy
ndeai gui? Haxy rendu vae ma omonguera pyr e. Ndereko vai hae
rejejavy ete ramo ae roguereko hae rami. 16 Hae r nemombaare kuery
guare rami, hae kuery rekoa voi amo at r xerenonde. Hae r imoingo
axyare kuery ma ambopagapa r. 21 Huvixar ma hae kuery regua ae r
o, hae kuery mbyte gui oiko r opena vaer. Hae vae amonhemboja
ramo onhemboja r xere. Mbaeta mavae r tu oak gui ae ipya guaxu
xere onhemboja agu? hei Senhor. 22 Hae ramo pe kuery ma
ouvy, yvytu jere rami heko vai vae kuery ak ry ou agu. 24 Senhor
31 Senhor
aipoei: Hae vae jave py aiko r Israel regua hae
1
vae kuery Pepu ke, jajeoi Sio tet py Senhor Nhanderuete oa katy,
hei okuapy agu.
7 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Peroporaei ke Jac kuery pevya
itui vae gui, amboatypa r yvy jave rupi gui. Hae ramo hae kuery oupa
r: ra revegua e, oguata vaikuei vae, imemby ryru vae hae oikuav
vaer te. Ojevy pav r kyv katy. 9 Ojaeo reve r ou, xevy pe ojapukai
r jogueruvy arua rupi. Areko r heruvy yaki oxyry por vae yvry
rupi, hae tape hiyvi por vae onhepyxanga e agu rupi, mbaeta Israel
kuery ru aiko, Efraim kuery ma xeray jypygua, hei.
10 Pe yvy regua kuery, pendu ke Senhor ayvu. Pemombeu ke ye
ikyra vae re, xevygua kuery hevyatmba r mbaemo por ame vae
re, hei Senhor.
15 Po rami Senhor ijayvu: Ram tekoa py onhendu vaekue hevovo
rei vae, hexay hae ipya vai ete vae. Hae vae ma Raquel omemby
kuery re ojaeoa. Imemby kuery jipovei ma ramo nonhembovya ukai.b
16 Hae rami te po rami Senhor ijayvu: Ejaeove eme, nderexayve eme
e teve xeray arovya hae ayvu ete vae? Mbaeta ixupe xeayvu nhav
xemaendua ju hexe ayvu etea rupi. Hexe vy xepya tyty at amboaxy ete
vy, hei Senhor. 21 Pemopu ke pemoamy yvy markaar, peguataa
rupi peja tape kuaa ukaar, pexa pota ke peovy tape rupi peikoa re. Hae
gui ma kunhata Israel regua, ejevy ke, ejevy ke neret rejaague katy.
22 Xerajy xenhe rendu e vae, rakae peve r tu haevea rami rei
Jud kuery ikuaia ambopyau ramo oyvy hae guet ikuai vae rupi
hae kuery aipoei ju r: Ndee yvyty ikya e vae teko por oa, tove
Senhor tandereroayvu por, hei r okuapy. 24 Mbaeta hae vae yvyty
re ju r Jud kuery ikuai, tet ikuai vae hae javi re guive, mbaety
rupi ombaeapo vae hae vexai re opena vae kuery voi. 25 Mbaeta
amombaraete inhe kangy vae, amongaru guive hoa raii vae, hei.
26 Hae gui amy vy ama ju. Akea ma xembovya ete vaekue.
b
31.15 Raquel ma Jac ray Jos xy, hae Israel kuery jaryi jypy rakae (Gnesis30.2224).
Hae gui Ram tekoa ma Babilnia katy escravo-r ogueraa pyr kuery ojokuapaague
(Jeremias40.1). A ma Mateus2.1718 py kovae ayvu rupi ijayvu ju, mbaeta Jesus ou
jajaeoa gui nhanemomboo agu.
1321 Jeremias31
27Hae
gui Senhor aipoei: Neexa, ou ma oiny ra Israel hae Jud
kuery amboetave ju agu, avakue hae mymba kuery guive. 28 Mbaeta
ymave rupi hae kuery re aikuaa pota vaekue aipea agu, aity,
ambojexavai, ambovaipa hae amoingo axy agu, te a gui ma hae
kuery re aikuaa pota r amopu hae anhot ju agu, hei Senhor.
29 Hae vae ra ma aipo ndaeavei ma r: Tuu kuery uva akyi hou
e. Hae jave ma hae kuery po re ajopy reve anomba vaekue Egito yvy
gui. Hae rami te hae kuery ombovaipa xereve guar ajapo vaekue, ime
rami aiko te. 33 Hae gui hae vae ra oaxapa ma rire po rami r Israel
kuery reve ajapo pyau xereve guar. Hae kuery pya re r ambopara
xeguigua lei, ikurax re ae r ambopara. Xee aiko r Tuuete, hae r hae
kuery ma ikuai r xevygua. 34 Hae rami rire pete-te nomboevei ma r
oir ne guyvy kuery, Peikuaa na Senhor heia py, mbaeta xekuaa pav
r, yvygueve hae yvatekueve voi. Mbaeta amboguepa r heko vaiague,
ojejavyague re naxemaenduavei r guive, hei Senhor.c
35 Po rami ijayvu Senhor ara py kuaray ojope agu rami ojapo
vaekue, hae gui jaxy hae jaxy-tata pyvy hendy agu oeja vaekue,
ye omy agu hae yai opu-pu vae hevovo-vovo agu rami. Hery
ma Senhor ixondaro reta vae. Hae vy aipoei: 36 Hae rami agu
aipoeive ju: Yvate yva hae javi rupi pea kuaapa ea ja, hae kyv yvy
gury pexa pota kuaapa ea ja xee ndaejapa rivei r Israel kuery, hae
rami ete hae kuery ikuai rire te, hei Senhor.
38 Senhor aipoeive ju: Neexa, ou ma oiny ra kovae tet Senhor
peguar ojapoa ju agu, Hananel torre hiaa guive tet kora ojerea
py ok oa peve. 39 Hae gui henondeve katy ju r ix oaaty omoata
heravy Garebe yvy peve, hae gui Goa katy ju r ojere ovy. 40 Hae gui
32 Jeremias
pe Senhor oayvu ombou ju dez maeta re ma Jud
1
aipoei vaekue:
Mbae re tu ndee remombeu Senhor aipoeia rami: Kovae tet
omboaxa r Babilnia pygua huvixa po py, hae r oipeapa r, re?
4 Hae gui Jud pygua huvixa Zedequias ndoo jepei r caldeu kuery po
Hananel gui ajogua yvy Anatote py itui vae. Hepyr dezessete hati vae
prata guigua aa karamboae. 10 Kuaxia re xerery ambopara rire amboja
selo py, ikuaa ukaar aeno guive. Hae vy hepyr aa mbaemo opejaa
py. 11 Hae rami vy araa ipara vae ajoguaague regua. Lei re oa rami
14 Po rami Senhor ixondaro reta vae Israel kuery Ruete ijayvu: Ejopy ke
kuaxia para yvy rejoguaague regua. Omboja pyre hae omboja pyre reraa
vy emo por hyru nhae guigua py, heta ra re o por agu. 15 Mbaeta
po rami Senhor ixondaro reta vae Israel kuery Ruete ijayvu: Kovae yvy
re ma pejogua nho r oo, mbaety hae uvaty, hei, hae vaekue.
1323 Jeremias32
etea rupi hae ndepo reupi reve. Mbaeve rei ndaipoi ndevy haxy vae
nemondyiar. 18 Ndee ma mbovy e pe rexa uka r remboaxya, hae
ete vae. Mbaeta nderexa ojepea oiny avakue ray kuery ikuaia rexapa
agu, pete-te pe ikuaiague rekovia reme agu, mbaemo ojapoague
rami ae. 20 Ndee ma hexa pyr hae nhomondyipaar rejapo vaekue Egito
yvy re, kovae ra peve Israel kuery mbyte rupi guive, amboae regua
ikuaia rupi te. Hae rami rejapo nderery oikuaa pav agu rami, a peve
rejapoa rami. 21 Ndevygua Israel kuery Egito yvy gui renomba vaekue
hexa pyr hae nhomondyipaar rexa uka vy, ndepo reupi vy ndepoakaa
rexa uka reve nhomondyipa etea rupi. 22 Hae kuery pe kovae yvy reme
vaekue, tamo kuery pe reura reve ndeayvuague ae, kamby hae ei oata
ea. 23 Hae ramo hae py hae kuery ova vy hekoa okuapy te nanenhe
rendui rakae, ndeguigua lei rupi ndaikuaixei vy. Rejapo uka vaekue ma
peteve voi hae kuery ndojapoi. Hae nunga rupi hae kuery ry rembou
gu nunga mbaemo vai. 24 Neexa, kovae tet jokoa kuery ma yvy ojoo
heruvy ipoaka agu. Anhet tet omboaxaa ma caldeu kuery orere opu
vae kuery po py. Kyxe, karuai hae mbaeaxy vaikue py ndeayvuague
rami meme oiko. Ndee ae rexapa. 25 Hae rami te Senhor Oreruete,
mbaexa ru ndee aipore xevy: Ejogua ke yvy perta re, hae eno ikuaa
ukaar guive, re vaekue, caldeu kuery po py tet omboaxaa ma te?
hae.
Nhanderuete ombovaiague
26Hae ramo Senhor ombou oayvu Jeremias pe. Hae vy aipoei: 27Neexa,
xee ma Senhor, oikove vae hae javi Ruete aiko. Hae rami vy oiko r ri
ndau xevy pe haxy vai ete vaer? 28 Hae nunga rupi Senhor ijayvu po
rami: Neexa, kovae tet amboaxa r caldeu kuery po py. Babilnia pygua
huvixa Nabucodonosor po py ae r amboaxa. Hae ramo oipea r. 29 Kovae
tet re caldeu kuery opu vy ovamba r okuapy. Tet re tata omo vy oapypa
r oo ikuai vae hae javi, ijapyte ry Baal raangaa pe heaku por vae hae
pygua kuery oapyague, hae nguuete ramigua mboae pe mbaemo rykue
onhoague guive, xembopoxy agu rami rive. 30 Mbaeta Israel hae Jud kuery
kuery ma xembopoxy hae ndaxeaeveia rupi anho ikuai, tet ojapoa ra guive
a peve, xerenonde gui aipeapa agu rami. 32 Israel hae Jud kuery ojapo
vaia hae javi rupi xembopoxy okuapy, huvixa kuery, yvatekueve, sacerdote
hae profeta kuery, avakue Jud hae Jerusalm pygua hae javi guive. 33 Hae
kuery ma okupe rive oguerova xea katy, ngova e. Ko rai guive amboe te
hae kuery ndojapyxakai, xeayvua ndojopyxei vy. 34 Hae rami rgue py xerery
oaty opy ete omo okuapy ojeguarupy, omongyapa rei vy. 35 Baal raangaa
pe ojapo okuapy imbojerovia atyr Hinom ray rekoague yvyugua py, hae py
guay kuery hae guajy kuery oapy agu nguuete ramigua Moloque pe. Hae
rami agu ma tegueve xee ajapo uka vae, ne nanhembopyai guive hae
ramigua ete ojeguarupy hae kuery ojapo agu, Jud regua kuery oguerojejavy
agu. 36 Hae r a ma, po rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu kovae tet
39 Hae kuery pe ame r petei rupi ipya agu hae petei tape, ko
nhav xerenonde ojererokyjea rupi ikuai agu, hae kuery ikuai por
agu, hae gui tay kuery voi. 40 Hae kuery pe ajapo r xerevegua opa
e vaer. Hae vae rupi vy ndajapo por ei r hae kuery pe. Hae
rami rgue py hae kuery kurax re amo r xerenonde ojererokyjea rupi
ikuai agu, xegui ojepea ve agu. 41 Hae kuery arovya vy amoingo
por r. Amo at r kovae yvy re, xekurax hae xenhe hae javi py.
42 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Hae kuery ry hae rami ete mbaemo
vai ambouague rami avi hae kuery re ambou avi r ipor ete vae xeayvuague
hae javi rami vy. 43 Hae ramo kovae yvy re ojogua ju r ombaetyr, hae vae
33 Hae
gui Senhor oayvu mokoguea ombou Jeremias pe oka
1
32.38 2Corntios6.16
d
1325 Jeremias33
Senhor Israel kuery Ruete ijayvu kovae tet py oo ikuai vae re, hae
Jud regua huvixa kuery ro ikuai vae re guive, mbaeta ngoo oitypa
vaekue ngovaigua kuery yvy jooa hae kyxe revegua ou vaekue jokoar,
5 caldeu kuery jokoa rupi hae pygua kuery opua py. Hae ramo Senhor
rami. 8 Aikyaopa r heko vaia rupi xerovai ojejavyague hae javi gui.
agu, yvy regua kuery hae javi oendua py, mbaeta hae kuery oendu r
omombeua r tet re ipor vae ajapoa. Hae rami vy onhemondyipa hae
oryryipa r okuapy pe kuery romoingo por vy ipor vae ambou r
oendu vy.
10 Po rami Senhor ijayvu: Kovae tekoa pe pe kuery Tekoa ve
o, avakue hae mymba kuery ikuai ea, peje, mbaeta Jud regua tet
hae Jerusalm py tape ikuai vae rupi a ombovaipaa, avakue hae
mymba jipoi guive. Hae rami te hae py oendua nho r 11 ovya hae
opuka nhendu vae, omenda vaer ijayvu hae oporaei nhendu vy aipoei
vae: Perovya ke Senhor ixondaro reta vae, mbaeta joayvua hae
nhomboaxya opa vaer e, hei vae. Hae gui oguerovya reve mbaemo
ome r Senhor ro py. Mbaeta pendeyvy ambopyau r jypy guare
rami, hei Senhor.
12 Senhor ixondaro reta vae aipoeive ju: Kovae tekoa a tekoa
ea, avakue hae mymba kuery jipoi te tet yvry hae javi rupi vexai
re opena vae kuery hekoa ju r guymba kuery omombytuua rupi.
13 Mbaeta yvy hae yvyugua reia rupi tet ikuai vae yvry rupi mymba
Jeremias23.5,6
14 Senhor
aipoei: Neexa, ou ma oiny ra Israel hae Jud kuery
aroayvu porague ojeupity agu, hei Senhor. 15 Hae vae ra, hae
heko por vaer. Hae vae ma haevea rami meme r joguereko, hae
teko por rupi opena r yvy re. 16 Hae vae ra ma Jud regua kuery oo
ita kui reia ye rembe rupi o vae napea kuaaia rami avi ndapeipapa
kuaai r xerembiguai Davi ramymino kuery, ne levita regua xerenonde
ombaeapo vae kuery guive.
23 Hae gui Jeremias pe Senhor ijayvuve vy aipoei: 24 Endu rive
re xeayvuague namboaxa riveia rami, hae yva hae yvy re ikuai vae
xee ndaeja riveia rami 26 xee ndaejai avi r Jac ramymino kuery ne
34 Povae
ayvu ma Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor o teri
1
reve Senhor ombou Jeremias pe. Mbaeta hae vae jave hae
vae ogueru ojeupegua xondaro kuery hae openaa hae javi pygua kuery,
Jerusalm tet re opumba okuapy agu, ijyvry tet ikuai vae re guive.
Hae rami r Senhor aipoei: 2 Po rami Senhor Israel kuery Ruete
ijayvu: Tereo ndeayvu Jud pygua huvixa Zedequias pe. Hae vy ixupe
aipore r: Po rami Senhor ijayvu: Neexa, kovae tet xee amboaxa r
Babilnia pygua huvixa po py. Hae ramo oapypa r tata py. 3 Ndee voi
rgue py remano pori r, hae ndere imaenduaa rupi heaku por vae
oapya r guive, reiko e mbove neramo kuery huvixa ikuai vaekue re
imaenduaague rami ae. Ojaeo vy Ai Senhor! hei r okuapy, xee ae
hae rami agu re xeayvu rire, hei Senhor.
6 Povae ayvu hae javi rupi profeta Jeremias omombeu Jud pygua
pygua huvixa kuery opu okuapy Jerusalm re, hae Jud regua tet ove
teri vae Laquis hae Azeca re guive. Mbaeta hae vae anhoi opyta Jud
regua tet ikorapa vae ikuai vaekue gui.
yvatekueve hae heta vae kuery hae javi reve hae rami agu re ijayvu
vaekue onhe rendu, hae vy pete-te escravo avakue e vy kunhague
opoipa. Onhe rendu vy omondoukapa. 11 Hae rami te hae vae rire
rami Senhor Israel kuery Ruete ijayvu: Egito yvy peneramo kuery
escravo ikuaiague gui anomba vy hae kuery reve ajapo vaekue xereve
guar. Hae vy aipoae vaekue: 14 Sete maeta opa nhav pete-te
34.14 Hae rami agu ma Nhanderuete oeja xodo21.1 hae Deuteronmio15.12 py.
e
Jeremias34,35 1328
py pemanomba agu katy. Xee rojapo r yvy regua kuery hae javi
penderexa vy onhemondyipa agu rami, hei Senhor. 18 Mbaeta xereve
huvixa hae sacerdote kuery reve oaxa vaekue vaka ray ojaya vaekue
mbyte rupi, ijyvy re ikuai vae hae javi reve. 20 Hae rami ae avi xee
agu rami. Tet re opu okuapy vy oipea hae oapypa r. Jud yvy re
tet ikuai vae guive ambovaipa ukapa r, tekoa ver, hei Senhor.
35 Hae
gui Jeremias pe Senhor oayvu ombou ju, Josias ray
1
Hae gui eraapa Senhor pegua oo py, pete opy jao o vae py. Hae py
ma hae kuery pe reme r vinho oyu agu hei.
3 Hae ramo araa Recabe ramymino kuery hae javi: Jeremias ray
Jazanias, Habazinias ramymino vae, tykey hae tay kuery hae javi
araapa. 4 Hae rami vy Senhor pegua oo py araa pete opy jao o vae py,
Nhanderuete remimboe Jigdalias ray Han ray kuery ikuaiaty py. Hae
vae opy jao ma yvatekueve ikuaiaty o vae yvyiry, Salum ray oikeaty
rara Maasias oaty ry guive. 5 Hae gui Recabe ramymino kuery
amboguapypa ma vy henonde amo reta hyru vinho oa, karo guive. Hae
vy hae kuery pe aipoae:
Peyu ke vinho.
6 Hae r hae kuery ombovai:
f
34.1819 Hae kuery reko rami vy hae rami ikuai jogueroayvuague omo at vy
(Gnesis15.917).
1329 Jeremias35,36
Jonadabe orevy ijayvuague hae javi rupi. Hae rami vy ae vinho ndoroyui
r roikovea pukukue re, orerayxy kuery, oreray kuery hae orerajy kuery
voi. 9 Hae rami ae ore ndorojapoi oreror ro agu. Ndoroguerekoi uvaty,
rive ore kuery orekuai. Hae rami py rojapopa rokuapy agu oreramo
Jonadabe ijayvuague. 11 Hae rami avi kovae yvy re Babilnia pygua huvixa
ijayvu Senhor ixondaro reta vae Israel kuery Ruete: Tereo, aipoere
avakue Jud hae Jerusalm pygua kuery pe: Romoarandua rupi xeayvu
r napendui r teve xenhe rendu agu? hei Senhor. 14 Mbaeta
ojapo ukaague rami. Hae r kovae kuery ma naxenhe rendui ae, hei.
17 Hae nunga rupi Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery Ruete aipoei:
reta vae, Israel kuery Ruete ijayvu: Xerenonde ikuai riae r Recabe ray
Jonadabe ramymino regua, hei.
36 Hae
gui Josias ray Jeoaquim Jud pygua huvixa vae irundy
1
Israel kuery rovai xeayvuague hae javi, Jud kuery hae amboae regua
Jeremias36 1330
hae javi rovai guive, huvixa Josias oa ypya ra xeayvu guive a peve.
3 Mbaeta xapya rei Jud kuery ma mbaemo vai hae kuery re ambou
aipoei:
Xee ma xembotyague py a vy ndaevei Senhor pegua oo py xee
aa agu. 6 Hae rami r ndee ae hae py reo vy heta vae kuery oendua
Jeremias ijayvuague hae javi. Hae rami vy Senhor pegua opy oike vy
ogueroayvu Senhor ayvu kuaxia re o vae.
9 Mbaeta pete nhiru maet hae nove jaxya re ma Josias ray
Jeremias ayvu oa. Senhor pegua opy ogueroayvu, Saf ray Gemarias
lei re nhomboe vaety oaty py, oka yvateve o vae py, Senhor pegua oo
rok pyau rexei, heta vae kuery hae javi oendua py.
kuaxia para Baruque ogueroayvu r oendu vaekue hae javi. 14 Hae ramo
Tereo, enhemi, Jeremias voi. Avave rei toikuaa eme mamo pa pea.
py yroy oendu ramo ijyvry o pete tapy ryru hexakmba oiny vae.
23 Hae gui kuaxia para mboapy e vy irundy henda py Jeudi ogueroayvu
hembiguai kuery ikuai vae hae vae ayvu hae javi oendu te peteve
ma voi nonhemboaxyi, oao nomondoroi guive. 25 Hae rami avi Elnat,
py ijayvu Hameleque ray Jerameel pe, hae Azriel ray Seraas hae
Abdeel ray Selemias pe, hae kuery omboa agu kuaxia mboparaare
Baruque hae profeta Jeremias. Hae rami te Senhor onhomi voi.
hembiguai kuery guive. Hae rami vy hiry, Jerusalm hae Jud pygua
avakue ry guive ambou r xeayvu vaiague hae javi, noendui potai rire,
hei.
32 Hae gui ma Jeremias kuaxia onhemama vae mboae ojou vy omboaxa
Nerias ray kuaxia mboparaaty Baruque pe. Hae ramo hae ju ombopara
Jeremias ayvu kuaxia Jud pygua huvixa Jeoaquim oapy vaekue re
oague hae javi rami. Omombeuve ju ayvu mboae jypygua ramigua.
37 Hae
gui ma Jeoaquim ray Conias rekovia Babilnia pygua
1
oayvu profeta Jeremias omombeu vae re. Hembiguai kuery hae ijyvy re
ikuai vae voi ndojapyxakai okuapy.
3 Hae rami avi profeta Jeremias oa py huvixa Zedequias ombou
Selemias ray Jucal hae Maasias ray sacerdote Sofonias, ixupe ojerure
vy Senhor Nhanderuete pe ejapukai, hae eporandu ke orere, hei
agu. 4 Hae jave ma Jeremias oiko por rei heta vae kuery mbyte,
nomboaai teria ja. 5 Hae e mbove ma Egito yvy gui Fara pegua
okuapy kovae tet re. Hae rami vy tet re oipea hae oapypa r, peje
r. 9 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Pejekore eme Caldeu kuery oopa
ae ma, hae kuery vae regua mbovyi ojuka raii pyre anho opyta vae rire
pete-te oguyi py ituiague gui opu vy oapypa rgue kovae tet, hei.
11 Hae gui caldeu regua xondaro kuery ma Fara kuery oua
yvy ojeupe guar ojopy agu hetar kuery rekoa py itui vae. 13 Hae vy
1333 Jeremias37,38
Benjamim yvy rape rok py ova jave hae py o pete xondaro ruvixa
Jerias hery vae, Selemias ray, Hananias ramymino vae. Hae vae ma
profeta Jeremias ojoko vy aipoei:
Ndee tu rejava ta rima reovy caldeu kuerya katy hei.
14 Jeremias ombovai:
Apua rima, xee ndajavai caldeu kuerya katy hei. Hae rami
te ijayvua re Jerias ndojapyxakai. Hae rami vy Jeremias oipokuaa vy
ogueraa yvatekueve ikuaia py.
15 Hae ramo yvatekueve ipoxypa okuapy Jeremias pe. Hae vy oinup
py.
17 Hae rire ma huvixa Zedequias ogueru ruka ju ngoo py. Hae vy
38 Hae
gui ma Mat ray Sefatias, Pasur ray Gedalias, Selemias
1
ray Jucal hae Malquias ray Pasur oendu okuapy ayvu Jeremias
heta vae kuery pe omombeu oikovy vae. Mbaeta aipoei: 2 Po rami
Senhor ijayvu: Kovae tet py opyta vae kuery omano r ma kyxe py,
karuai hae mbaeaxy vaikue gui. Hae r caldeu kuerya katy oo vae ma
oikove r. Hae rami vy guekove reve r oo jepe, oikove r. 3 Po rami
Pevae ava tomano, mbaeta hae rami ijayvu ramo heta vae kuery
joe opu vae hae kovae tet py ikuai vae hae javi oendu vy ipo
Jeremias38 1334
ikangypa r. Mbaeta pevae ava ma ndojapo pori r heta vae kuery pe,
ojapo vai r anho.
5 Huvixa Zedequias ombovai:
ojoo pyre, huvixa ray Malquias pegua py, hara kuery ikuaiaty roka py
ae. Hae vae py ma omboguejy pete ix py. Yguar ojoo pyre py ma yy
jipoi, yapo rive o. Hae ramo Jeremias ipija ovy yapo py.
7 Huvixa ropy o pete Etipia pygua Ebede-Meleque hery vae, eunuco
Tereo, eraa trinta avakue apy gui, hae eno profeta Jeremias
yvykua gui, omano e agu hei.
11 Hae ramo Ebede-Meleque ma avakue ogueraa vy oo ranhe huvixa
ropy jao mbaemo omo poraty gury o vae py. Hae vy ao ymague
hae ajukue raykue-ykue ojou vy ogueraa hae gui. Hae rami vy ix rupi
hae nunga omboguejy Jeremias oa peve. 12 Hae rami vy Etipia pygua
aipoei:
Hae rami avi anhet ete Senhor oikove vae nhanderekover mea
rery rupi aura vy aipoae: Xee ndorojukai r, noromboaxai r guive
avakue ndejukaxea kuery po py.
1335 Jeremias38,39
Hae rami avi xee akyje nhaneretar judeu kuery caldeu kuery
re oaxa vaekue gui. Mbaeta hae kuery po py Babilnia pygua kuery
xemboaxa ramo xeavyky rei r okuapy hei.
20 Jeremias ombovai:
kuerya katy ndereoi ri ramo povae ae ayvu Senhor xevy oikuaa uka
vaekue: 22 Neexa, kunhague Jud pygua huvixa ropy opyta vae
39 Po
rami Jerusalm tet oipeaa rakae. Nove maet hae dez
1
tet re ou vy ojokopa okuapy. 2 Hae gui onze maeta hae irundy jaxya
re, nove araa py ma ombokua okuapy tet kora. 3 Hae rami vy Babilnia
ojeoi vy oupity Jeric katyi nhundy o vae py. Hae vy omboa vy Ribla
tet py ogueraa, Hamate yvy re. Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor
oa py ogueraa. Hae ramo hae vae ju ijayvu ombopaga agu re. 6 Hae
rami vy Babilnia pygua huvixa Ribla pyve ju ojuka uka Zedequias ray
kuery, tuu oexaa py. Ojuka uka avi Jud regua yvatekueve. 7 Hae gui ma
omombu Zedequias rexa jovaive, hae moko corrente overa vae guigua
py ojokua vy Babilnia katy ogueraa.
8 Hae gui ma Jerusalm tet py caldeu kuery oapypa huvixa ro, hae
pygua kuery ro hae javi guive. Oitypa avi tet kora. 9 Hae py ikuai
amongue tet py opyta vaekue, ojejopy uka hae heta vae kuery okuave
vae. Hae kuery ma jopya kuery ruvixa Nebuzarad escravo-r ogueraapa
Babilnia katy. 10 Hae r Jud yvy re iporiaukuei, mbaeve ndoguerekoi
vae ma jopya kuery ruvixa Nebuzarad oeja ijyvy re ae. Hae vae jave py
hae kuery pe omboaxa uvaty hae mbaety.
Mbaeve py ejapo vai eme hexe. Hae rami rgue py ereko hae ae ijayvua
rami, hei vaekue. 13 Hae rami ae ju jopya ruvixa Nebuzarad ijayvu
gui. Hae vy omboaxa Aico ray Gedalias, Saf ramymino vae pe, hoo
py ae ogueraa agu. Hae ramo oiko tema heta vae kuery mbyte.
15 Hara kuery ikuaiaty roka py teri Jeremias o jave ixupe Senhor
r hae vae ra. 17 Hae r ndee ma rogueraa jepe r hae vae ra,
rogueraa jepe re, ndorojuka ukai r kyxe py. Xere rejerovia vae vy
reraa jepe r nderekove, hei.
40 Hae
gui ma Jeremias pe Senhor oayvu ombou Ram tet py
1
Pe kuery Senhor rovai pejejavy, hae ijayvua napendui rire hae nunga
hae javi oiko pendere. 4 Hae gui a ma neexa, kovae ra ropoi r ndepo
Ejevy ju havy Aico ray Gedalias, Saf ramymino vae ro py. Hae
vae ma Babilnia pygua huvixa omo Jud regua tet pygua kuery
ruvixar. Eiko hexeve ae, neretar kuery mbyte. Hae rami e vy amboae
katy reoxe vy ke hae katy tereo hei. Hae rami vy ixupe jopya kuery
ruvixa ome rivei mbaemo, tembiu guive. Hae rami vy omondouka.
6 Hae ramo Jeremias ma Mispa tet py oo Aico ray Gedalias oa py.
Hae vae oa py ju oiko, heta vae kuery oyvy re opyta vaekue mbyte.
7 Tet rovai rupi ikuai teri Jud pygua xondaro kuery huvixa kuery
Po rami ma ou vaekue rery: Netanias ray Ismael, Care ray kuery Joan
hae Jnatas, Tanumete ray Seraas, Netofa pygua Efai ray kuery, Maaca
pygua ray Jazanias hae hexevegua avakue hae javi.
9 Hae vae kuery hae hexevegua avakue pe Aico ray Gedalias, Saf
vinho-r, hae gui kuaray puku jave py ma hia hae azeite-r pemono.
Pemboyru r hyrur pereko vae py. Hae rami vy r pendekuai tet
pendekoague py ae hei.
11 Hae rami ae avi Moabe yvy re judeu kuery ikuai vae, Amom
ramymino kuery mbyte, Edom hae yvy hae javi rupi ikuai vae avi
oendu okuapy Babilnia pygua huvixa oejaague Jud regua okuave
vaekue. Oendu avi Aico ray Gedalias, Saf ramymino vae hae kuery
re opena vaer omoague. 12 Hae rami oendu vy ojevypa ju opa rupi
omoaa ague gui. Jud yvy re ju ou, Mispa tet py Gedalias oa py. Hae
rami vy omono reta okuapy uva, kuaray puku jave py hia vae guive.
aipoei okuapy:
Reikuaa pa Amom kuery ruvixa Baalis ombouague Netanias ray
Ismael ndejuka agu? hei te Aico ray Gedalias ndogueroviai.
15 Hae ramo Care ray Joan ma Mispa pyve ijayvu Gedalias pe hae
Joan pe:
Ejuka eme. Mbaeta Ismael rovai ndeayvua ma anhet e.
41 Hae gui sete jaxya py Netanias ray Ismael ou. Hae vae ma
1
jave py Netanias ray Ismael dez avakue ngupivegua kuery reve opu vy
kyxe py ojuka Aico ray Gedalias, Saf ramymino vae, yvy re opena
vaer Babilnia pygua huvixa omo vaekue. 3 Mispa py Ismael ojuka avi
judeu kuery Gedalias revegua ikuai vaekue hae javi, caldeu kuery joe
opua pygua hae py ikuai vaekue guive.
4 Gedalias ojukaague avave rei ndoikuaai ranhe jave ko ju 5 hae
py ova avakue Siqum, Sil hae Samaria tet gui. Oitenta avakue ou
guendyva onhopmba reve, oao omondoropa hae onhekyxmba rei reve
guive.g Hae vae kuery ogueru okuapy tembiu hae heaku por vae
Senhor pegua opy ome vaer. 6 Hae ramo Netanias ray Ismael ma
g
41.5 Hae rami hae kuery ikuai Jerusalm tet ombovaipaague re ipya vai vy.
1339 Jeremias41,42
hae kuery ovaex vy o Mispa tet gui. Ojaeo reve oo. Hae rami vy
ovaex vy aipoei hae kuery pe:
Peju ke Aico ray Gedalias oa py hei.
7Hae gui tet mbyte peve hae kuery ova ramo Netanias ray Ismael
ngupivegua kuery reve ojukapa. Hae vy tetekue omombopa yvykua o vae py.
8 Hae r hae kuery vae regua dez avakue okuave vae aipoei okuapy
Ismael pe:
Orejuka eme, mbaeta roguereko trigo, cevada, azeite hae ei romo
por vaekue. Pete mbaety py ma ronhomi hei okuapy. Hae ramo
ojuka e re oeja, amboae kuery ojukaague rami e.
9 Yvykua Gedalias revegua avakue regue Ismael omomboague ma
huvixa Asa ojoo vaekue, hexe Israel pygua huvixa Baasa opu ramo
ojoko agu. Hae vaekue ae ju Netanias ray Ismael omony tegue.
10 Hae gui Mispa tet py opyta vaekue Ismael ogueraapa oipokua reve,
huvixa rajy kuery hae heta vae kuery Mispa py opyta vaekue hae javi.
Hae vae kuery re jopya kuery ruvixa Nebuzarad opena ukaague Aico
ray Gedalias pe. Hae kuery ae Netanias ray Ismael ogueraapa oipokua
reve. Amom ramymino kuery yvy katy oo.
re opu agu. Hae vy ojeupity yupa tuvixa vae Gibeo py o vae yvry.
13 Hae ramo heta vae kuery Ismael ogueraa vaekue ma Care ray Joan
oopa okuapy Care ray Joan-a katy. 15 Hae r Netanias ray Ismael ma
oo jepe Joan gui. Oito avakue reve oo Amom ramymino kuery yvy re.
16 Hae gui Care ray Joan hae hexevegua xondaro ruvixa kuery ogueru ju
heta vae kuery Netanias ray Ismael oipokua reve Mispa gui ogueraa vaekue,
Aico ray Gedalias ojuka ma rire. Hae vae kuery ma avakue ipya guaxukueve
joe opua pygua, kunhague, kunumiguei hae eunuco kuery Gibeo py ojou
vy ogueraa vaekue. 17Hae kuery ogueraa vy opyta ranhe Gerute-Quim tekoa
Belm katyi o vae py, Egito yvy katy ojavaxe vy 18 caldeu kuery gui. Mbaeta
okyje rei okuapy, mbaeta Aico ray Gedalias yvy re opena vaer Babilnia
pygua huvixa omo vaekue ri Netanias ray Ismael ojuka rire.
42 Hae
gui Care ray Joan reve xondaro ruvixa kuery ovamba,
1
Hosaas ray Jezanias hae heta vae kuery hae javi, yvatekueve
hae yvygueve voi. 2 Hae rami vy aipoei okuapy profeta Jeremias pe:
Jeremias42 1340
Nderuete pe orevy oikuaa uka agu tape mar katy roo agu, hae mbae
pa rojapo agu re hei.
4 Hae ramo hae kuery pe profeta Jeremias aipoei:
Hae gui Senhor Nderuete ayvu orevy guar ndevy ombou vae
ndorojapopai ri ramo tove Senhor anhet rupi hae ojeroviapy oikoa
rupi topu orerovai. 6 Ijayvua ipor e vy ipoyi vae te ronhe rendu
ramo oeno Care ray Joan, hexevegua xondaro ruvixa kuery hae heta
vae kuery hae javi, yvygueve hae yvatekueve voi. 9 Hae vy aipoei hae
kuery pe:
Po rami ijayvu Senhor Israel kuery Ruete, henonde pe kuery
xevy pejerure uka rire. 10 Kovae yvy re ri pepyta ramo romboyvate
rami avi xapya rei Oreyvy re ndoropytai r peje r, xapya rei Senhor
Nhanderuete ayvu napendui vy 14 aipopeje r: Any, Egito yvy re r
ayvu re, Jud pygua pekuavei vae. Po rami ijayvu Senhor ixondaro
reta vae, Israel kuery Ruete: Egito yvy re penderekoa agu katy peo
agu pendejee pemo ete ramo 16 povae nunga oiko r pendere: kyxe
ae r oiko avakue Egito katy oo agu ojee omo vae hae javi re. Hae
kuery omanomba r kyxe gui, karuai hae mbaeaxy vaikue gui. Hae
kuery vae regua ndokuavei r peteve, ndoo jepei r mbaemo vai hae
kuery ry ambou vae gui. 18 Mbaeta po rami ijayvu Senhor ixondaro
hae ajou vaia ambouague rami avi pendery voi ambou r xepoxya,
Egito katy peo ramo. Ayvu vaipy r peiko, nhomondyipaar guive.
Pendeavykya rei r, napendejou poravei r. Hae ramo ndapexavei r
kovae tekoa. 19 Mbaeta Jud regua pekuavei vae, pendevy pe Senhor
Tapeo eme Egito katy hei rire penderexarai eme kovae ra pendevy
xeayvuague re. 20 Mbaeta pe ma penderekove rekovia ae pejekore,
povae re: Pemanomba r kyxe gui, karuai hae mbaeaxy vaikue gui,
Egito yvy re penderekoa agu peoxeague py ae.
43 Hae
rami py heta vae kuery pe Jeremias omombeupa Senhor
1
Azarias, Care ray Joan hae avakue onhemboyvate rei vae. Hae vy
aipoei okuapy:
Po rami ndeayvua ma apu, mbaeta Senhor Nhanderuete
nanemboui aipore agu: Peo eme Egito katy penderekoa agu hae
py, re agu. 3 Nerias ray Baruque rima nemboe rae orerovai, caldeu
opyta agu, xondaro ruvixa kuery, ne heta vae kuery voi. 5 Hae rami
rgue py Care ray Joan hae xondaro ruvixa kuery ogueraapa Jud
regua kuery okuavei vaekue. Hae javi regua mbyte rupi ojavapaague
gui ojevypa vaekue Jud yvy re ju ikuai agu te. 6 Ogueraa avakue,
kunhague, kunumiguei, hae huvixa rajy kuery. Ogueraa avi heta vae
kuery Aico ray Gedalias, Saf ramymino vaea py jopya kuery ruvixa
Nebuzarad oeja vaekue hae javi. Ogueraa avi profeta Jeremias, Nerias
ray Baruque guive. 7 Hae rami vy ovamba Egito yvy re, Senhor ayvu
pyra yvy jykue guigua py, Fara rok rexeii Tafnes py o vae py. Judeu
regua avakue oexaa py ejapo. 10 Hae vy aipore r hae kuery pe: Po
Jeremias43,44 1342
rami ijayvu Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery Ruete: Neexa, apy
ae xee ambou r xerembiguai Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor.
Hae vy henda opena atyr amo uka r kovae ita ambojea uka vaekue
ry. Hae ramo kovae ita ry rupi ojapo r oguyi guenda openaaty
aoiar. 11 Hae vae ou vy ombovaipa r Egito yvy. Hae rami vy ojuka
r ojuka pyr ikuai vae hae javi, escravo-r heraa pyr ma ogueraa
r escravo-r, hae r kyxe py ojuka pyr ma kyxe py ae r ojukapa.
12 Mbaeta omoendy r oo Egito pygua kuery ruete peguare, oapypa r.
44 Hae
gui Senhor oayvu ombou Jeremias pe, judeu kuery Egito
1
yvy re ikuai vae hae javi reko re, Migdol tet py, Tafnes, Mnfis
hae Patros yvy re ikuai vae re guive. Hae vy aipoei: 2 Po rami Senhor
ixondaro reta vae, Israel kuery Ruete ijayvu: Pexa ma opa mbae vai
Jerusalm hae Jud re tet ikuai vae ry ambou vaekue. Neexa, a
minha tekoa ve ma opyta, hae py ikuai vaekue jipoavei. 3 Hae kuery
re hae nunga oiko mbaemo vai anho ojapoague re. Xembopoxy rive
okuapy amboae ramigua tuuete re ovapa vy, hae vae pe heaku por
vae oapy agu. Hae nunga ma tegueve voi hae kuery oikuaa vaekue,
ne pe kuery, peneramo kuery voi oexa kuaa vaekue te. 4 Xee ma
ikuai vae ry ou, Jerusalm py tape ikuai vae rupi guive. Hae ramo
ombovaipa pyre, tekoa ve opyta, a minha jaexaa rami, hei.
7 A ma po rami ju ijayvu Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery
okuavei vae Egito yvy re ikuai agu onhea rei vaekue. Hae ramo hae
kuery omanomba r hae py ae. Kyxe py ojukaa r, e vy karuai gui r
hoa. Kyrguei hae tujakuei okanhymba r. Kyxe py, e vy karuai gui
omanomba r. Ayvu vaipy r ikuai, nhomondyipaar, ojou vaipy hae ojojai
reipy. 13 Mbaeta Jerusalm tet re ajapoague rami ae xee ambopaga r
Egito yvy re ikuai vae, kyxe, karuai hae mbaeaxy vaikue ambou vy. 14 Hae
vae gui ma mavaeve ndoo jepeai r, Jud gui Egito yvy re ikuai agu
oo vaekue regua. Ndoikoavei r Jud yvy katy ojevy vaer, hae katy ju
ojevyxe te. Hae katy ndojevyavei r, amongue etei oo jepe vaekue e vy.
vy mbaemo heaku por vae roapyve tema r yva re orexyete o vae pe.
Ixupe rome avi r mbaemo rykue orekuaiaty rami ae, oreramo kuery
ikuaiague rami guive, oreruvixave kuery hae yvatekueve Jud regua tet
ikuai vae rupi hae Jerusalm tet mbyte rupi ikuaiague rami. Mbaeta hae
vae jave ma orevy ndoatai vaekue mbojape. Roiko por vaekue, mbaemo
vai ndoikoi guive. 18 Hae gui a ma orexyete yva pygua pe heaku por vae
roapyaty gui roipytuu rire, hae ixupe mbaemo rykue noromevei ma rire
opa mbae oatapa orevy. Kyxe py roiko vaipa, karuai hae mbaeaxy vaikue
gui guive. 19 Hae rami avi oreme kuery reve e ri tyy orexyete yva pygua
pe rome heaku por vae hae mbaemo rykue roapy? hei okuapy.
heaku por vae peapy pekuapya py. Napendu potai guive Senhor ayvu.
Ixuguigua lei ojapo uka vaekue rupi e pendekuai. Hae nunga rupi ae ri
pendere ou mbaemo vai, a jaexaa rami hei.
24 Jeremias aipoeive ju heta vae kuery pe, kunhague pe guive:
Senhor ayvu: Neexa, xee ma aura r xerery ipoakapa vae rupi ae,
rakae r te Egito yvy jave rupi Jud kuery juru gui nonhenduvei ma
r xerery rupi oura vy Anhet ete Senhor oikove vae rery rupi aura,
hei vae. 27 Mbaeta neexa, hae kuery re xee aikuaa pota r mbaemo
vai ambou agu, mbaemo por ndaei. Hae ramo Jud kuery Egito yvy
re ikuai vae hae javi oiko vai r kyxe py e vy karuai gui, okanhymba
peve. 28 Amongue etei r kyxe gui oo jepe vy Egito yvy gui ojevy Jud
yvy katy. Hae r Jud kuery Egito yvy re ikuai agu oo vaekue mboae ma
oikuaapa r xeayvu pa ojeupity vaea, tyr pa hae kuery ayvu. 29 Povae
nunga ajapo r peikuaa agu kovae tekoa py rombopaga ra, hae anhet
xeayvuague ojeupitypa ra pe kuery re mbaemo vai ambou agu regua,
hei Senhor. 30 Neexa, po rami r peikuaa. Egito pygua huvixa Fara
Hofra hery vae ma xee amboaxa r hovaigua ijukaxea kuery po py, Jud
pygua huvixa Zedequias minha hovaigua ijukaxea Babilnia pygua huvixa
Nabucodonosor po py amboaxaague rami ae, hei Senhor.
45 Josias
ray Joaquim Jud pygua huvixa vae irundy maet re
1
3 Ndee ma aipore vaekue: Xee tu ndaevei ete aikovy! Mbaeta xee aiko
1345 Jeremias45,46
Mbaeta neexa, avakue hae javi ry xee ambou r mbaemo vai. Hae r
ndee ma rojapo r nderekover rejou agu rami, mamo r rei reoa py,
hei Senhor.
46 Po
rami profeta Jeremias pe Senhor ombou oayvu yvy regua
1
Fara Neco xondaro kuery rovai. Mbae hae vae xondaro kuery re
Babilnia pygua huvixa Nabucodonosor opu vy ipoaka. Carquemis tet
re ipoaka Eufrates yak yvry, irundy maet re ma Josias ray Jeoaquim
Jud pygua huvixa o jave py. Hae vy aipoei: 3 Pereko katu ke huy
jokoar hae nhomoa tuvixa vae. Hae vy tapeo joe pepu agu katy.
4 Pembokupe rygua kavaju, kavaju rygua kuery guive tomba. Hae vy
ngora hat vae reve pejexa uka pav. Pereko katu ke huy, penhemonde
guive pexo regua py. 5 Hae rire te mbaexa tu aexa okyje vae ojevypa
rat te ndaevei ojava ete agu, ipya guaxukueve te ndoo jepei. Mbaeta
kuaray ijapuaia katy Eufrates yak yvry rupi onhepyxanga vy hoapa
joguerupy.
7 Mavae kuery tu Nilo yak oxyry ata rami o jogueruvy vae, yak
yy omy at-at vae rami? 8 Egito pygua kuery ae ri Nilo yak oxyry ata
pendu uka, Mnfis hae Tafnes tet py guive. Hae vy aipopeje r: Pejexa
uka ke, peiko katupa, mbaeta kyxe omomba ma heravy pendeyvry
ikuai vae hae javi, peje r. 15 Mbaexa tu oitya ma penderuete raangaa
heta ete ojapo onhepyxanga vy hoa agu rami. Hae kuery joa-joa
hoa ovy vy aipoei r: Pevy ke, jajevypa ju nhaneretar kuerya katy,
nhanekyriague py, kyxe py nhanemombaa gui, hei r. 17 Hae py ma
Egito pygua huvixa Fara ojavykya rei vy ixupe Hevovo rei vae rive,
hei r okuapy, mbaemo ojapoa ra omboaxa rive rire, hei. 18 Hae
gui ma Huvixa Senhor ixondaro reta vae hery vae aipoei: Anhet
ete xee ae rekove rupi aura vy aipoae: Ou r pete ipoakave ete vae,
Tabor yvyty pav gui yvatevea rami, hae Carmelo yvyty ye yvry
oa rami ojekuaa por vae. 19 Hae nunga rupi Egito pygua rajy kuery,
ma oiny mbytu kuaray ijapuaia katy gui. 21 Hae ramo xondaro kuery
perta re hae kuery ojou vaekue voi vaka omongyra pyre rami ikuai te
ojekupe rerova vy ojavapa r jogueravy. Joe nopui re, mbaeta hae
pygua kuery re ou imombaar hae ombopagaa agu ra. 22 Hae rami vy
Egito pygua kuery ma mboi onha vy hevovo rei ovya rami r onhendu,
mbaeta hae kuery rovai hovaigua kuery ou ma oiny haxa reve, yvyra
rakeoa rami. 23 Hae kuery ojayapa r kaaguy inhana ete te, hei
Neexa, ambopaga r N tet pygua kuery ruete Amom, hae gui Fara,
Egito yvy regua kuery, hae pygua tuuete ramigua kuery guive. Fara
reve ambopaga avi r hexe ojerovia vae kuery. 26 Hae kuery amboaxapa
ague gui. Hae ramo Jac kuery ojevypa ju r, opytuu hae ikuai pori
r, imongyjear jipovei ramo. 28 Hae nunga rupi xerembiguai Jac
kuery, pekyje eme, mbaeta xee aiko pendereve. Xee amomba r yvy
regua kuery romondoukaague pygua. Hae r pe kuery ma noromombai
r. Xee rombopaga r te haevea pevei, mbaeta noromboeko por rivei
r, hei Senhor.
oendu r kavaju pyambu hae hevovo rei ouvya, karxa para hae
irura nhe reia. Hae rami vy tuu kuery noipytyv kuaavei r guay
kuery, ipo kangypaa gui rive. 4 Mbaeta omombaa agu ra ova ma oiny
filisteu kuery, Tiro hae Sidom tet pytyvar ikuai vaekue rembyrekue
omokanhymbaa agu. Hae rami vy Senhor omomba r filisteu kuery,
Caftor ye pa re okuavei vaekue guive. 5 Hae ramo Gaza tet pygua
ojapo uka teri ramo? Mbaeta reo r Asquelom tet re, ye yvry ikuai
vae re guive, mamo r nemondoukaa katy rei.
47.2 Yy ou heia ma Babilnia pygua kuery joe opu vy ou agu re ijayvu vy.
h
Jeremias48 1348
gui voi hax rei vae onhendu, ombovaipaa hae omombaa ete rire.
4 Hae rami py Moabe yvy ivaipa ma. Hae ramo hae pygua ray kueiry
jogueravy opoo e re. Hae gui Horonaim yvy guy katy oguejy ovya
rupi ipya vai nhendu r jogueravy omokanhymbaa r. 6 Pejava ke
penderekove peraa jepe agu, yvy piru reia py pete yvyrai hae aei hia
vae rami te. 7 Ndee ae mbaemo rejapo vae re hae mbaemo rerekopa
Mbaeta hae kuery ret ombovaipaa r, avave rei noavei ma r hae py.
10 Ayvu vaipy toiko Senhor pe kyrea rupi e ombaeapo vae, jouguy
guive ikuai pori vaekue, vinho hyru py okyakue reve opyta riae oiny
vae rami, hae hyru mboae py tegueve ndoguerovaai teri vae rami,
mbaeta hae kuery ma petegueve ma voi escravo-r heraa vae teri.
Hae rami vy jypy guare rami ae hee hae heaku por tema vae rami
ikuai te. 12 Mbaeta Senhor aipoei: Neexa, ou ma oiny ra hae kuery
rovai ambou agu vinho onhoa rami avi oipeapa vaer kuery. Hae
ramo hae kuery onhomba r hyru gui, hyrukue ombovopa r guive.
13 Hae ramo Moabe pygua kuery oxmba r nguuete ramigua Quemos
ma mbaemo vai. 17 Hae kuery ijyvry pendekuai vae pemboaxy ke, hery
tet, Jaza hae Mefaate ry, 22 hae gui Dibom, Nebo hae Bete-Diblataim
Bozra ry, Moabe yvy re tet ikuai vae hae javi ry, mombyry hae
haei rupigua guive. 25 Omombaa ma Moabe pygua kuery poakaa, ijyva
ndau Israel kuery napendejojai rei avi? Hae kuery ndau imonda vae
kuery reve ri omboaa, pejojai reia rupi pendeayvu agu? 28 Hae nunga
Mbaeta opa mbae py onhemboyvate hae ojejou por rei okuapy opya
py. Okurax py ojee anho rei ojerovia.
30 Senhor aipoei: Xee aikuaa ma hae kuery ojerovia reia. Hae
hae javi re ajaeo, hae avakue Quir-Heres pygua re xepya vai. 32 Jazer
kuery ojaeoa gui xee ajaeove pe Sibma tet pygua kuery uva rembypy
hia vae rami pendekuai vaekue re. Mbaeta jypy ma penderapo oo
ye rovai peve, ye rembe Jazer oa peve ete oo vaekue. Hae rami te
imokanhyar ou ma ndea kuaray puku jave py ikuai vaekue re. 33 Hae
rami vy Moabe yvy gui oipeapa ma ikuai rive reia hae mbaety por re
ovya rei okuapya. Mbaeta ajapo uva oumbiriaty gui vinho nonhevei
agu rami, hae ramo ndoikoavei ma r ovya reve vinho oumbiri vaer.
Ojapukai vae ma ovyaa rupi ve r ojapukai. 34 Hae rami rgue py
oendua r Hesbom pygua kuery haxa, Eleale hae Jaza peve. Zoar guive
oendua r Horonaim hae Eglate-Selisias peve. Ninrim py yy o vae typa
avi. 35 Mbaeta Moabe gui amokanhymba r yvy rupi nguuete ramigua
pe mbaemo oapy vaekue, heaku por vae rapyare kuery guive, hei
Senhor.
36 Hae nunga rupi Moabe pygua kuery re xepya py xepoa rat
mimby pu rami. Mimby rami ajaeo Quir-Heres pygua avakue re, hae
kuery oguerekopa vaekue okanhymba ramo. 37 Hae nunga rupi hae
kuery hae javi ojayapa oa hae guendyva. Opo rupi guive onhekyxmba,
hae voxa vaikue py rive onhemama.i 38 Moabe yvy jave rupi ikuai ojaeo
vae ngoo ry hae tet mbyte rupi, Moabe amboaypa rire mbaemo
ryrukue nhae guigua ndoipotaaveipy rami. Hae nunga rupi ae
i
48.37 Gueko rami vy hae rami r ikuai onhemboaxya oendu vy.
Jeremias48,49 1350
ombovaipa pyre opyta, hei Senhor. 39 Hae ramo hae kuery hevovo
rei okuapy. Moabe pygua kuery okupe rive oguerova okuapy oxmba rei
vy. Mbaeta ijyvry ikuai vae regua pe Moabe yvy itui ojojai reipy hae
nhomondyipaar. 40 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Neexa, Moabe
rovaigua kuery ma taguato ovevea rupi opepo oipyo vae rami ou. 41 Hae
ramo tet ikuai vae oipeapa, oo ikorapa vaekue guive. Hae vae ra
ma Moabe pygua ipya guaxukueve vaekue ipya tytypa rei r kunha
imemby raxy vae rami. 42 Hae rami Moabe pygua kuery okanhymba r,
pygua kuery, pendery ou oiny tekor ve, yvykua hae nhu x, hei
Senhor. 44 Hae gui tekor ve gui onha vae hoa r yvykua py, hae
tet yvry. Hae rami te Hesbom gui o r tata, Siom mbyte gui o r
hendy vuku-a Moabe pygua kuery apyte rapyar. Hae rami vy oapypa r
hevovo rei vaekue inhak ry rupi. 46 Moabe pygua kuery, ndaevei ete
49 Hae
gui Amom ramymino kuery re ma po rami Senhor
1
ijayvu: Xapya rei ndau Israel kuery ndoikoi ri? Ne teve Israel
ramymino teve ndoikoi? Hae rami ri ramo mbae re tu tuuete ramigua
Milcom pegua kuery ikuai Gade regua yvy re? Hae katyi tet ikuai
vae rupi voi ixupegua kuery ikuai.j 2 Hae nunga rupi Senhor aipoei:
Neexa, ova ma ra ajapo agu Amom regua Rab tet pygua kuery
mimby guaxu oendupa agu rami, hae kuery re opua ta ouvy r. Hae
ramo tet opyta r mbaemo raykue aty rive, hae katyi tekoa ikuai vae
okaipa r guive. Hae gui Israel kuery ju oipea r guet jopyare kuery
ret, hei Senhor. 3 Hae nunga rupi Hesbom pygua kuery, penhendu
rei pekuapy, mbaeta Ai tet ombovaipaa ma. Hae Rab tet pygua
kuery, pejapukai ke hae penhemonde ajukue vaikue voxa guigua py.
Pejaeo reve pejere-jere peneret kora rupi, mbaeta penderuete ramigua
Milcom ogueraa avi r, ixupegua sacerdote kuery hae yvatekueve
reve. 4 Hae gui tajy onhe raxave vae, mbae re tu yvyugua mbaemo
49.1 Milcom ma Amom pygua kuery ruete ramigua. Hae gui ixupegua kuery Amom
j
regua ma Israel kuery ret oipea vy Gade yvy re hekoa, amboae kuery Israel kuery re
opu jave.
1351 Jeremias49
por oa ndeyvy re ikuai vae rejou pora rupi anho rei ri ndeayvu?
Mbaemo rerekopa vae re anho rejerovia. Hae vy aipore: Mavae tu ou
r xerovai? re. 5 Hae nunga rupi Senhor ixondaro reta vae aipoei:
hae peike itakua ikuai vae py. Mbaeta pe kuery ry xee ambou r
Esa ramymino kuery penembopagaar, pepaga agu ra ova ma ramo.
9 Hae gui uva monoa kuery pendea py ou vae rire ndoejai rgue ndau
amongue uva x? E vy pyvy imonda vae ou vae rire oipota vae anhoi
ri ndau ogueraa rgue? 10 Hae r xee ma aipeapa rei r Esa kuery gui,
xee anhangareko r okuave agu rami. Pendegua imeve vae kuery voi
tojerovia xere. 12 Mbaeta po rami Senhor ijayvu: Neexa, karo gui oyu
agu rami e ikuai vaekue oyupa ma. Hae r ndee ndau romboeko
por rive r ri? Any, xee noromboeko pori re, hae ramo ndee voi reyu
r. 13 Mbaeta Senhor aipoei: Xerery rupi ae aura Bozra tet opyta
remoa py ndee ae rejekore. Itakua hae yvyty ry rupi reiko, hae taguato
rami yvate ete rupi renhemboaity te xee roity r hae gui, hei Senhor.
17 Hae nunga rupi Edom yvy itui r nhomondyipaar. Pav rei hae
rupi oaxa vae onhemondyipa hae ojojai rei r jogueravy, ikuai axy
49.7 Obadias56
k l
49.14 Obadias14
Jeremias49 1352
ete r oexa vy. 18 Mbaeta Sodoma hae Gomorra minha, hae tet hae
katyi ikuai vae amokanhymbaague rami avi Edom yvy re voi avave rei
ndaekoavei r, avave rei noavei r hae py, hei Senhor. 19 Neexa,
guary minha Jordo yak yvry kaaguy o vae gui o r ouvy vexai
nhundy hovy rei vae rupi okaru okuapy vae re. Hae rami ae xee voi
amondyipa vyvoi r imondovy Edom pygua kuery. Hae rami vy hae
py amo r aiporavo vae rei. Mbaeta mavae tu oiko xee rami etegua?
Mavae tu oiko xemboayvuar? Mavae joe opena vae tu oiko xejokoar?
20 Hae nunga rupi pendu Edom rovai Senhor onhembopyaa, Tem
pygua kuery rovai guive. Mbaeta mymba kuery regua kyrvei vae te
anhet oipeapaa r, ikuaiaty guive ombovaipa r hae kuery kuxa ae.
21 Hae kuery hoapa r yvy oryryipa rei r tevovo onhendu vae gui.
ovevea rupi opepo oipyo ovya rami avi pete o r ouvy Bozra tet re.
Hae vae ra Edom pygua ipya guaxukueve ikuai vaekue te ipya tytypa
r okuapy, kunha imemby raxy vae rami.
ojere vaeri oryryipa rive okuapy. Nhemondyia hae haxy vae anho
oendu, kunha imemby raxy vae rami. 25 Mbaexa tu Damasco tet
oejapaa, pav ojou por vaekue hae xee voi arovya vaekue ri! 26 Hae
rami te tet mbyte rupi hoapa r kunumigue. Hae vae ra hae pygua
avakue joe opu vaety omokyrirmbaa r, hei Senhor ixondaro reta
vae. 27 Amoendy r tata Damasco tet kora re, huvixa Ben-Hadade ro
guive imombaar.
rei, hymba camelo kuery guive peraapa penembaer. Hae ramo hae
kuery pe Jova-jovai katy gui ou penemongyjear, ea r ojojai rei vy.
30 Hae nunga rupi Hazor py penderekoa vae, pejavapa, tapeo mombyry,
yvy regua ikuai pori hae mbaeve gui okyjea rupi e ikuai vae rovai,
1353 Jeremias49,50
hei Senhor. Hae vae kuery ret re ma ok no, ijokoa voi jipoi. Hae
kuery aei ikuai vae. 32 Hae kuery rymba camelo ma omoxmbaa r
Hazor tet opyta r jagua-tuvy nhe ikuai atyr rive, rakae r peve r
ivaipa. Mavaeve noai r hae py, peteve avakue ma voi noavei r.
Elo pygua kuery rapa, hae vae rupi vy ipoakapa rei ramo. 36 Mbaeta
Elo re ambou r yvytu yva apy irundy o vae gui oipeju vae. Hae
rami vy amoamba r imondovy yvytu oipejua hae javi rupi. Hae ramo
yvy hae javi rupi r Elo guigua ojava. 37 Mbaeta ajapo r ngovaigua
kuery renonde Elo pygua kuery oryryipa reve ojexa ukapa agu rami,
ijukaxea kuery renonde ae. Elo pygua kuery ry ambou r mbaemo vai,
xepoxya hendy vae, hei Senhor. Hae gui hakykue ju ambou r kyxe
revegua, omomba peve. 38 Hae gui Elo py xerenda apena atyr amo
50 Hae
gui povae ayvu ma Babilnia hae caldeu yvy re Senhor
1
povae yvy regua ikuaia rupi. Endu ukapa, emopu bandeira-r, hae
emombeu porve. Eikuaa uka e eme. Hae vy aipore r: Babilnia
yvy ma oipeaa ma. Hae ramo tuuete ramigua Bel ndaevei nho,
Merodaque voi ndovyavei ma oikovy. Hae pygua taangaa ikuai vae
re ma oxmbaa anho o, oryryipa oiny guive okyjepa vy. 3 Mbaeta hae
kuery rovai jogueru kuaray ijapuaia katy gui pete regua Babilnia tet
mbovaipaar. Hae ramo ndaipoavei r hae py, avakue hae mymba
kuery onhamba jogueravy rire, re r. 4 Mbaeta Senhor aipoei: Hae
vae ra, hae vae jave ma Israel kuery ojevypa ju r jogueruvy, Jud
kuery reve. Ojaeo reve r oguata jogueruvy, Senhor Nguuete oeka jevy
vy. 5 Hae kuery oporandu r tape Sio katy oo vae re. Hae katy oma
okanhygue rami ikuai. Hae kuery re opena vaer omo mbyre ojapo
Jeremias50 1354
okuapy ojavy agu rami rive, oejapa yvy ikuaia katy rupi oguata rei
agu rami. Hae ramo yvy ikuai vae-vae rupi oguata rei r, okora
ikuaiaty re hexaraipa rire. 7 Hae ramo ojou vae rei ojuka r. Hae vy
mbyte gui, pejepea caldeu kuery yvy gui. Mymba kuery renonde rupi
kavara ava oo vae rami peiko. 9 Mbaeta neexa, Babilnia yvy re xee
ambou reta r yvy regua kuery joe onhemoir vae. Kuaray ijapuaia
katy oyvy itui vae gui r ou. Babilnia pygua kuery rovai ou r opu
agu, oipeapa r guive. Huy ma joe opu kuaa por vae mbae rami r
omombo, mbaeta hae kuery ndojevy rivei r oipeapa e re.
10 Hae rami py oipeapa r caldeu kuery yvy gui. Ipeaa kuery
yvy gui peipeapa vaekue pevyapa rei pekuapy te, vaka ray nhundy
rupi opo-opo vae rami pevya, kavaju ojeupixe vae rami penhendu te
12 pendexy oxmba ete r, penekuavare ndovyai ete r.m Hae rami
vy opyta r yvy regua pav gui nomboetei vepy, tekoa ve, yvy piru
reia hae avave rei noaveia. 13 Senhor ipoxy ramo ae r noai. Hae
rami rgue py opa rupi ojeapo r tekoa ea. Hae rami rire Babilnia
yvy rupi oaxa vae rei tema onhemondyi r, ojojai rei r ovy mbaemo
vai oikoague oexa vy. 14 Hae gui penderyxy por ke Babilnia re pepu
ma. Oo ikorapa vaekue hoapa ma, tet kora hia vaekue oitypaa, hae
rami ete Senhor opoxya oexa uka ramo. Hae nunga rupi pembopagapa,
hae kuery re ju pejapo joe ojapoague rami. 16 Babilnia tet gui
pemomba omaet vae hae foice py mbaemo omono vae kuery. Hae
kuery kyxe py nhomomba rire hae gui tojevy pete-te guetar kuerya
katy, pete-te tojava oyvy katy ae. 17 Mbaeta Israel kuery ma vexai
kanhygue rami ikuai, guary omonhamba vaekue rami. Jypy hou vaekue
ma Assria pygua huvixa, hae gui opa vygua ma Nabucodonosor ju
omokguepa. 18 Hae ramo po rami Senhor ixondaro reta vae, Israel
50.12 Apy Pendexy heia ma hae kuery ret Babilnia re ijayvu vy.
m
1355 Jeremias50
yvy re, tereo hae vae yvy regua opaga agu rami ikuai vae kuery rovai.
Emokanhymba ete, hae gui hae kuery rakykue rupi reo vy embovaipave
ju heravy. Ejapopa tema ajapo ukaa rami ae, hei Senhor. 22 Yvy re
oiko joe opu nhendua hae nhomombaar. 23 Yvy jave rupi karavo
omo poraty oipea vy hae gui ogueno opoxya rupi oiporu vaer.
Mbaeta Senhor ixondaro reta vae ma mbaemo oguereko caldeu kuery
yvy re ojapo vaer. 26 Hae gui yvy apy re pendekuai vae, peju, pepu
ijerea jovaive rupi, mavaeve too jepe eme. Pemboekovia pete-te ojapo
vaiague. Ojapoague hae javi rami ae pembopaga, mbaeta Senhor Israel
kuery Ruete Ikya e vae rovai onhemboyvate rei rire. 30 Hae nunga rupi
hae pygua kunumigue hoapa r tape rupi, avakue joe opua pyguare
voi okyrirmba r hae vae ra, hei Senhor. 31 Renhemboyvate rei
vae, neexa, xee ma nderovai aiko, hei Senhor ixondaro reta vae.
Mbaeta ou ma rombopaga agu ra. 32 Hae ramo onhemboyvate
Jud kuery ojexavai okuapy. Heraare kuery oguereko tema guekoa py,
nomondoukai ae. 34 Hae rami te hae kuery repyar ma imbaraete,
Senhor ixondaro reta vae hery vae. Hae ma oikuaa pota re hae
kuery re. Hae rami vy omombytuu r hae kuery yvy, hae r Babilnia
yvy ma nomombytuui re. 35 Hae rami rgue py caldeu kuery ry
kuery, joe opua pygua karxa, hae joegua e-e ikuai vae ry. Hae
ramo kunhague rami meme r opyta. Kyxe ou avi r mbaemo por
omo poraty ry, hae ramo oipeapaa r. 38 Kyxe ou avi r yy itui vae
ry, hae ramo typa r. Mbaeta hae vae yvy ma taangaa ojapo pyre
pegua, hae py ikuai vae nainhak pori okuapy hae nunga ndaevei
ete vae rupi vy rive. 39 Hae nunga rupi Babilnia opyta r mymba
inhar vae tekoa ea regua ikuaiaty rive, jagua-tuvy nhe, hae nunga.
Guyra-nhandu voi ikuai r hae py. Ndaipoavei riae r, ikuai jevy-jevy
peve noavei r hae py. 40 Mbaeta Nhanderuete Sodoma hae Gomorra
ombovaipaague rami tet hae katyi rupi ikuai vae reve, haekue rami ae
Babilnia py voi avave noavei r, ne peteve ava ma voi ndoikoai r,
hei Senhor.
41 Neexa, kuaray ijapuaia katy gui ou ma oiny pete regua. Yvy
apy gui yvy regua opu reta r jogueruvy, heta avi r huvixa kuery.
42 Guembiporu ogueru r guyrapa hae huy guaxu. Hae kuery ma
r vexai nhu hovya rupi okaru okuapy vae rovai, hae rami ae avi xee
voi aipeapa vyvoi r Babilnia tet gui, hae hekovia amo r xee ae
amoxe vae. Mavae tu xee rami ete oiko? Mavae tu xere oikuaa pota
kuaa r? Mavae joe opena vae tu xejoko r? 45 Hae nunga rupi pendu
oryryipaa r yvy jave rupi. Yvy regua ikuaia rupi haxa onhendu.
51 Hae
gui Senhor ijayvu po rami: Neexa, Babilnia pygua
1
huy momboa kuery tomox guapa ngovaigua kuery huy momboa hae
huy jokoa revegua rovai. Pejuka e eme hae kuery regua kunumigue,
pemokanhymba ixondaro kuery hae javi. 4 Hae kuery omano vy toapa
caldeu kuery yvy re, tape ikuai vae rupi topyaxapa oupy. 5 Mbaeta Israel
imeve vae rami ikuai agu. Hae r caldeu kuery ma ipo kyapa vae
ikuai Israel kuery ruete Ikya e vae renonde. 6 Pejavapa ke Babilnia
mbyte gui, pete-te penderekove reve peo jepe. Penhemokanhy uka eme
hae kuery reko vaia py. Mbaeta ova ma Senhor ombopaga agu ra.
Hae rami vy omboekovia r hae kuery ikuaiague.
7 Babilnia ma karo ouro guigua Senhor po py o vaekue. Hae vae
py ma omongaupa vaekue yvy regua kuery hae javi. Mbaeta vinho hae
py o vae ma yvy regua kuery oyu vy nainhak porvei vaekue. 8 Hae
gui ma Babilnia oitya xapya ramo ivaipa. Pejaeo hexe, hae peru mo
ijai reguar. Xapya rei okuera nho r. 9 Hae rami avi nhamongueraxe
jopya kuery, pemo nhoarar, pema mbegue joe pepu xapya agu.
Mbaeta Senhor hae rami agu re onhembopya, hae gui ojapo ete
Babilnia pygua kuery re ijayvuague. 13 Ndee Babilnia, yy heta rei vae
onhono yvy, hae oarandua rupi oipyo yva. 16 Hae gui yapu onhendu
at agu rami ojapo ramo yva re yy o vae omy r, hae yvy apy gui
opu r ouvy yvyx. Omoingo avi r overa vae oky agu, ogueno
yvytu guive oaty gui. 17 Hae r avakue ma naiarandui hae mbaeve
ndoikuaai vae meme. Ouro re ombaeapo vae kuery voi oxmba vaer
meme mbaemo raangaar ojapoague re, mbaeta taangaa ikuai vae ma
anhetgua e meme, ipytu vae guive. 18 Hae nunga ma mbaever
areko, joe apua rupi aiporu vaekue. Ndevy pe ambovaipa uka yvy
regua, amokanhy uka huvixa kuery guive. 21 Ndevy pe amokanhy uka
kavaju hae hirygua kuery. Amokanhy uka karxa hae ija kuery.
Jeremias51 1358
vae hae hymba kuery, yvy oikara vae hae vaka ombaeapo vae, yvy
re opena vae kuery hae yvatekueve guive. 24 Hae rami te pexaa py ae
ambopaga r Babilnia hae caldeu kuery hae javi, Sio tet py ojapo
vaiague re, hei Senhor. 25 Neexa, ndee ma yvyty nhomokanhya
regua kuery ikuaia rupi. Penomba yvy regua kuery Babilnia rovai
guar. Peno Ananote, Mini hae Asquenaz tet pygua kuery. Hovai
guar pemo xondaro kuery ruvixa, peru ruka kavaju tuku-karu rami.
28 Hovai guar peno yvy regua kuery, Mdia pygua huvixave kuery voi,
hae pygua opena vae hae huvixa kuery, openaa rupigua kuery hae javi
guive.
29 Hae gui yvy oryryi vy omy rei oiny haxya re, mbaeta Babilnia
Sio pygua aipotei: Tove Babilnia re toiko xeapo vaiague hae xeroo
ombovaipaague ramigua. Jerusalm pygua aipotei: Tove caldeu kuery
re to xeruguy omoague re opaga agu, tei.
36 Hae nunga rupi Senhor aipoei: Neexa, aikuaa pota r pendereko
re, hae roepy r pendeapo vaiague re. Hae rami vy amboypa r hae
kuerya py yy hae ygua ikuai vae. 37 Hae ramo Babilnia opyta r
1359 Jeremias51
onhendua rami hae kuery onhendu te, guary ray kuery okoror reia
rami. 39 Hae gui hae kuery okaruxe ramo hae kuery pe ajapo uka r
pete ngaru, amongaupa r guive. Hae ramo hae kuery ovyapa rei
ma vy okepa r okuapy, rakaeve r peve r nomyvei, hei Senhor.
40 Ajapo r vexai ray kuery ojukaa agu katy oguejypaa rami avi hae
yvy regua ojou pormba te. Babilnia opyta r yvy regua kuery
onhemondyipa reia vae rive. 42 Babilnia ry rupi ye ou ramo yai opu-
pu vy ojaoipa r. 43 Tet ikuai vae ivaipa, yvy voi ipiru hae tekoa
omok vaekue ombojevypa ju agu rami. Hae rire yvy regua kuery
ndoovei r ixupe ikuai agu. Babilnia tet kora guive oitypaa r.
45 Hae nunga rupi xevygua kuery, tapeopa hae kuery mbyte gui.
Pete-te peraa jepe penderekovea Senhor opoxya tapy rami oexa uka
vae gui. 46 Pendeporiau eme pendepya py, pekyje eme guive yvy jave
yva hae yvy, hae hexe ikuai vae hae javi oguerovya r Babilnia
tet re oiko vae, kuaray ijapuaia katy gui imbovaipaar ou ramo,
hei Senhor. 49 Mbaeta Babilnia pygua kuery Israel kuery oipyxo vy
rat opa rupi ombovaipaa r hevovo rei vae. 55 Hae gui Senhor
Jeremias51,52 1360
opena vae, huvixa ir kuery hae ipya guaxukueve te. Hae ramo hae
kuery oke riae r okuapy, ndovyvei r, hei Huvixave Senhor, ixondaro
reta vae hery vae. 58 Po rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu:
Babilnia tet kora hia vae ipo ruxu te oitypaa r. Hok ikuai vae voi
yvateve te tapymba r tata gui. Mbaeta yvy regua kuery omombaemo
pyre ojapo rive okuapy, tata peguar rive ikanemba okuapy tet ojapoa
py, hei.
59 Povae ayvu ma Babilnia katy profeta Jeremias omondouka vaekue
Nerias ray Seraas, Maasias ramymino vae po py, Jud pygua huvixa
Zedequias reve ogueraa jave, irundy maet re ma o jave py. Seraas ma
hembiguai opy rupi opena vaekue. 60 Pete kuaxia re Jeremias ombopara
aipoei: Babilnia py reva vy neexa, eroayvu rat hae vae ayvu hae
javi. 62 Aipore r guive: Senhor, kovae tekoa re ndeayvu vaekue
novei r guive, hexe mbaemo vaia ra ambou rire. Hae py ikuai vae
omanomba r, ere.
Apy ma Jeremias ayvu oa opa ma.
52 Zedequias
ma vinte e um maet oguereko jave py o ypy
1
huvixa. Hae gui onze maet re opena Jerusalm py. Ixy rery
ma Hamutal, Libna pygua Jeremias rajy. 2 Zedequias ma haeve vae
rovai Senhor ipoxy ramo, guenonde gui oipeapa agu. Hae gui huvixa
Zedequias ju opu Babilnia pygua huvixa rovai.
4 Huvixa Zedequias nove maet re ma huvixa o jave, dez jaxya hae
Zedequias o peve ojokopa tet. 6 Hae gui irundy jaxya re nove araa py
ma tet hae javi rupi karuai oiko r hae pygua kuery ndojouvei hou
vaer. 7 Hae vae jave py ombokuaa tet kora. Hae ramo hae vae pygua
pygua huvixa ojukapa Zedequias ray kuery tuu oexaa py. Ribla tet pyve
ojukapa avi Jud regua yvatekueve. 11 Hae rami vy omombupa Zedequias
rexa. Hae vy moko corrente overa vae guigua py ojokua reve ogueraa
Babilnia katy. Hae py o tema nhu py omano peve.
12 Hae gui dezenove maet re ma Babilnia pygua huvixa
rogue, hae Jerusalm tet rupi oo ikuai vaekue hae javi. Oapypa avi
oo iporgueve ikuai vaekue. 14 Hae rami vy jopya kuery ruvixa reve
overa vae guigua hia vaekue. Hae vy overa vae o vaekue ogueraapa
Babilnia katy. 18 Ogueraa avi oja, p, tapy araa, heaku por vae
ryru, hae tembiporur overa vae gui ojapo pyre hae javi. Hae nunga
Nhanderuete mboetea rupi oiporu vaekue meme. 19 Jopya kuery ruvixa
ogueraa avi karo, tapy ryru, hya guaxu, oja, tata renda, heaku por
vae ryru, hyai, hae gui tembiporu ouro hae prata guigua hae javi.
20 Hae gui moko ooyta hia vaekue, mbaemo ojoiaty hae henda
Senhor pegua oo pyguar Salomo ojapo vaekue, hae nunga hae javi
re overa vae o vaekue poyia ma noa kuaai. 21 Hae gui ooyta hia
ma moko metros raxai. Hae gui ijegua ry rupi o kya hae yvyraa
raangaa overa vae guigua. 23 Hae rami ae ju amboae ijyta re yvyraa
Jeremias52 1362
raangaa o avi. Ijyvry rupi o rakae noventa e seis yvyraa. Hae gui
ijyvry yvyraa raangaa kya ry ikuai vae hae javi vy cem. 24 Jopya
gui sete avakue huvixa mongetaaty tet py ojou vaekue, hae xondaror
hae py ikuai vae rery ombopara vaety, hae gui sessenta avakue hae
pygua tet rupi ojou vaekue. 26 Hae vae kuery ma jopya kuery ruvixa
py, Hamate yvy re. 28 Hae rami py Jud kuery escravo-r ogueraa ijyvy
2Reis25.2730
31Hae
gui Jud pygua huvixa Joaquim trinta e sete maet re ma
omboaa jave, vinte e dois jaxya re vinte e cinco araa py, Babilnia
pygua huvixa Evil-Merodaque o ypyi vyve opoi uka. Hae rami vy
omondouka ju nhu py omboaague gui. 32 Hexeve ijayvu haeve vaii
reve. Hae vy omo amboae huvixa kuery Babilnia py hexeve ikuai vae
gui omboetevea rupi. 33 Hae ramo Joaquim oao nhu py oiporu vaekue
a
1.1 Tet heia ma Jerusalm re ae ijayvu vy, Babilnia pygua kuery ombovaipa rire
(2Reis2425; 2Crnicas36; Jeremias39, 52).
1363
Lamentaes1 1364
b
1.9 Jeremias Aiko axya hei mbaeta hae ae voi opyta Jud yvy re Babilnia pygua
kuery ndogueraapai vaekue reve (Jeremias40.16). c1.15 Apy Xee heia ma Jerusalm
ae ijayvua rami Jeremias ijayvu vy, ojee e.
Lamentaes1 1366
2.1 Ipy renda heia ma Jerusalm py templo o vaekue re ijayvu vy (Salmo 132.7).
d
Lamentaes2 1368
e
2.20 Hae nunga ae oiko tet ojokopaa r. Tembiu oata r ixy kuery hou omemby kuery
ae (Jeremias19.9; Levtico26.29).
Lamentaes2,3 1370
Ojexavaia re ijayvuague
hexaka rupi e.
3 Mbovykue rei e xerovai omo opo,
ra pukukue re.
4 Omoxormba xeroo, xepire voi.
noendui anhemboea.
9 Ita guaxu omoatyr mbyre py ojopia xerape,
xemo guembiar.
13 Xekurax re oipyxo
18 Hae
rami vy Opa ma xeporague,
Senhor aarague voi, hae.
19 Nemaendua nho ajexavaia hae ajaeo aikovya re,
haxy vae hae veneno ayu vae re guive.
20 Xee ma hae nunga re xemaendua riae aikovy xenhe py.
Hae ramo xeryepy rupi xenhe ndaevei ju.
21 Hae rami te xemaenduaxe ju
povae nunga ar aikovy vae re.
nhakyrir reve.
27 Nhandevy pe haeve
nanhandereja riaei r.
32 Xapya rei nhanemomboriau ranhe te
Senhor omoingo e r?
Lamentaes3 1372
ojejavyague re ombopaga r?
40 Jaikuaa pota ke jaikoa re ae.
Oremboaxy e re oremokanhymba.
44 Arai py renhemi
avave po py e.
Hae rami te Sodoma pygua kuery ojejavyague gui voi
f
4.3 Guyra-nhandu ma omboa ma vy ngupia oeja rive r (J39.1318).
Lamentaes4 1374
penembopagaague.
Senhor napendereraa ukavei ma r escravo-r.
Hae r pe Edom pygua kuery, arakaeve r ojekuaapa r
pendeko vaia hae pejejavyague.
Oremboaxy ke heiague
Hae gui ore kuery ju r roiko axy hae kuery ojapo vaiague re.
8 Escravo kuery rive r ipoaka orere.
agu,
avakuei voi yxak re ombovoyi r onhepyxanga rive ojeoivy.
14 Hae ramo nhomongetaa rupi ikuai vaekue ma ndoguapyvei ma tet
1 Trinta
maet re, irundy jaxya hae pete nhiru araa py xee aiko
1
a
1.1 Hae jave py ma profeta Ezequiel Babilnia yvy re oiko, heta vae kuery ogueraapaa
ague py.
1377
Ezequiel1 1378
oexa uka r. 2 Hae vae jave py pete nhiru maet ma ojapo huvixa
Joaquim escravo-r ogueraa ague. Hae gui hae vae jaxy re pete nhiru
araa py ae 3 Senhor ombou oayvu xee Buzi ray Ezequiel aiko vae pe.
Sacerdote aiko caldeu kuery yvy re, Quebar yak yvry rupi. Hae py ae
xere Senhor opo omo r aendu.
4 Hae gui ma ama r kuaray ijapuaia katy gui ou oiny pete arai
tuvixa vae, tata rami joa py e-e hexak vae. Arai yvry rupi hendy
vae ojekuaa avi. Hae vae mbyte py ma pete aexa overa vae rykukue
ramigua, tata mbyte gui ojekuaa oiny. 5 Arai mbyte gui o avi irundy
temimoingo kuery. Hae vae kuery jaexa r ava ramigua meme. 6 Pete-
ma hiyvi vae meme. Hae r ipy ma vaka ray py rami ojekuaa, overa
vae omoexak mbyre rami hendy guive. 8 Ipepo guy rupi ma avakue po
r rei Nhe ooa katy hae kuery voi ojeoi avi. Amboae katy ova-ova e
re oguata ojeoivy. 13 Temimoingo kuery jaexa r tapy hexak vae rami
hendy, tataendy rami guive. Hae kuery mbyte rupi ma tata rendy vuku
oaxa-axa. Hae kuery gui o avi overa vae. 14 Temimoingo kuery oguata
nhomongyje agu rami. Pete-te rura apy re ma texa anho tyny hae
javi rupi. 19 Temimoingo kuery oguata ojeoivy reve irura ijyvry ikuai
vae oo avi r. Hae kuery ojeupi ramo irura voi ojeupi avi r hexeve.
20 Nhe ooa katy rei tema hae kuery oo avi r, Nhe oguerekoa rupi.
Hae kuery reve irura ikuai vae oo avi r, mbaeta irura ikuai vae
re ae temimoingo kuery nhe o. 21 Hae kuery oguata ojeoivy ramo
b
1.410 Apocalipse4.8 c
1.15 Ezequiel10.917
1379 Ezequiel1,2
irura ikuai vae voi oo avi r. Hae kuery opyta ramo irura voi opyta
avi r. Yvy gui hae kuery opu ojeoivy ramo hae kuery reve opu avi
r irura hae javi, mbaeta irura ikuai vae re ae o temimoingo kuery
nhe.
22 Temimoingo kuery ak ry rupi ma pete ijaoia o itaendy guigua
gury rupi ae hae kuery opepo oupi imoiny, pete-te joa katy. Pete-te
ma moko opepo ju oguereko jovaive rupi ojeaoi agu. 24 Hae kuery
oguata ojeoivy ramo aendu ipepo revovo reia yy revovo rami, Ipoakapa
vae onhendua rami avi. Hevovo aendu r xondaro kuery pyambu rami
onhendu. Hae gui hae kuery opyta vy opepo voi omboguejypa ju avi r.
25 Hae gui ma hae kuery ak ry rupi ijaoia o vae ry gui aendu
pete ayvu. Hae ramo hae kuery opytapa okuapy, opepo guive
omboguejypa.
guive yvate katykue ma itaendy rami ojekuaa oiny, hae ijyvry rupi ma
tata rami avi hexak. Hae gui r ikua guive yvy katykue ma tata ete
rami ojekuaa. Ijyvry hae javi rupi tata rami hexakmba. 28 Hae gui
oky jave arai re karugua ojekuaa vae rexaka rami ae avi hexak jekuaa
ijyvry rupi. Hae vae ma Senhor rexaka ae aexa. Hae nunga aexa vy
xerenapy re a, yvy re xerova amova reve. Hae vy ma aendu ijayvua.
2 Ijayvu
vae ma aipoei xevy:
1
Ava ray, xee romondouka r Israel kuery pe. Hae kuery ma pete
regua xerovai opu okuapy vae. Nguu kuery rami avi anhet rupi e
ikuai xerovai, a peve. 4 Mbaeta tay kuery voi inhak rat okuapy, ipya
rat guive. Hae kuery pe ae xee romondouka ta. Hae vy hae kuery pe
Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu re r. 5 Hae ramo hae kuery
xere opu vaety ikuai vae oikuaa r okuapy hae kuery mbyte rupi
profeta oikoa, oendu pota, e vy noendu potai te. 6 Hae r ndee ava ray,
ekyje eme. Ekyje eme guive hae kuery ndere ijayvua gui, hae nunga juu
hae juu rakuaendy rami ndekutu te, mbaeta japeuxa ramigua mbyte
rupi reiko r. Ekyje eme ndere hae kuery ijayvua gui, enhemondyi eme
Ezequiel2,3 1380
guive hae kuery rova gui, mbaeta xere opu vaety ae ikuai. 7 Hae r
Hae vae py o pete kuaxia para onhemama vae. 10 Hae vae ma xerenonde
rupi oipyo inony r hiry hae iguy rupi ipara oiny rae. Hae vae re ipara
oiny ojaeoa agu, ipya vaia hae ndaevei vae oiko vaer regua.
Ava ray, heu rejou vae. Heu ke kovae kuaxia para. Hae gui
ma tereo Israel kuery pe ndeayvu hei. 2 Hae ramo xejuru aipea ramo
Ava ray, emok nderyepy katy peve guar. Emony ete nderye
kovae kuaxia para ndevy ame vae hei. Hae ramo xee hau ramo
xejuru py ei rami he vae aendu.d
nderova ajapo r hat agu rami hae kuery rova rami avi, hae kuery
ak rata rami ae avi r rojapo hae kuery rovai neak rat agu rami.
9 Diamante rami hat vae ajapo r nderova, itaendy gui hatve vae. Hae
ramo ekyje eme hae kuery gui, ne enhemondyi eme guive hae kuery
ngova re oexa uka vae gui, mbaeta xere opu rei vaety ae ikuai hei.
10 Hae gui aipoeive ju xevy:
3.13 Apocalipse10.910
d
1381 Ezequiel3
12 Hae
gui ma Nhe xereupi heravy. Hae ramo xerakykue katy gui
aendu pete hyapu rei vae. Hae vae ma oa gui onhendu vy aipoei:
Taimaendua pora Senhor rexaka re hei. 13 Aendu avi
ramo Tel-Abibe tet katy aa, Quebar yak yvry xeretar kuery escravo-
r ogueraa pyre ikuaia py. Hae vy hae kuery ikuaia py ju a. Hae kuery
mbyte py sete ra re aguapy ainy ndaevei etea aendu reve.
remombeu agu. Hae rami r xejuru gui ayvu rendu vae remombeu r
hae kuery pe xerekovia. 18 Hae gui ma xapya rei heko vai vae kuery pe
kuery ndojeko rerovai r teko vai rupi ikuaia gui. Hae ramo hae kuery
omano r gueko vaia py ae, hae r ndee ma reo jepe r. 20 Hae gui
xapya rei heko por vaekue ma heko porague gui ojepea r haeve
vae ojapo vy. Hae gui hae kuery renonde py xee amo r onhepyxanga
agu, hae ramo omano r. Ndee nandeayvui ramo hae kuery omano
r gueko vaia py, hae naimaenduaavei r teko por rupi oikoague
re. Hae rami te ndee rombopaga avi r huguy ndepo re o vae kuxa.
21 Hae rami te heko por vae pe ojejavy e agu re ndee ndeayvu ramo
ndojejavyi vy anhet oikove r hae rami ndeayvu rire. Ndee voi reo jepe
r hei.
22 Hae gui xere Senhor opo omo vy aipoei xevy:
ijayvu vy aipoei:
Tereo ndero katy, hae enhemboty hae py. 25 Mbaeta ava ray, ma. Hae
kuery ma ndea py ix ogueru vy ndejokua r imoiny, hae kuery mbyte katy reo
ve agu. 26 Hae gui xee ajapo r neapek ndejuru re ojapa agu rami, hae
ve ranhe agu, mbaeta xere opu rei vaety ae ikuai. 27Hae rami te ndereve
xeayvu jevy vy aipea ju r ndejuru ndeayvu agu. Hae ramo hae kuery pe Po
rami Senhor Nhanderuete ijayvu, re r. Hae ramo oenduxe vae toendu, hae
r noenduxei vae ma tove toendu eme, mbaeta xere opu rei vaety ae ikuai.
4 Hae gui a ndee ava ray, eru pete yvy jykue, enhono imoiny
1
ferro guigua, hae vy ndee hae tet oa mbyte py emopu imoamy oja ferro
guigua kora rami. Hae vy ema einy tet katy. Hae rami r opyta tet ojokopy
rami, ijokoar remo ramo. Hae vae ma Israel kuery oikuaa agu r o.
4 Hae gui ma enheno ejupy reiporu kuaa ea re, ndejee remo agu
Israel kuery reko vaia. Renheno rejupya ra hae javi re ndere o r heko vaia.
5 Mbaeta ndee romo r hae kuery reko vaia maeta kuaa ukaar, pete-te ra
renhenoa ma pete maet ovare agu, hae javi vy trezentos e noventa ra peve.
Hae rami r ndejee meme r rereko Israel kuery ojejavyague. 6 Hae vae ra
opa ma rire reiporu kuaa regua re ju r renheno rejupy, Jud kuery ojejavyague
ju ndejee rereko agu. 7Hae rami vy quarenta ra re ju ajapo r renheno agu
rami, pete-te ra pete maet ovare agu. Hae ramo Jerusalm tet ojokoa
katy rema reiny r ndejyva pire rei reve. Hae rami vy r ndeayvu ete hae
kuery rovai. 8 A rojokua uka r ix py, hovai katy ne kyv katy rema e
reyu, pete karoi haeve jave-jave r reyu. 12 Reu vae ma mbojape cevada
guigua rami r. Rexy r avakue repoxi pirukue ry, heta vae kuery oexaa
py. 13 Mbaeta hae rami ae r Israel kuery hou okuapy tembiu haeve
e
4.1214 Ezequiel ma avakue repoxi pirukue ry mbojape oexy agu re Senhor ijayvu,
mbaeta tet ojokoa jave heta vae kuery ndojoui r xakr. Hae ramo Ezequiel ndojou
pori, mbaeta hae nunga ry oexy pyre ndaevei sacerdote kuery hou agu, onhemongya
e agu.
1383 Ezequiel4,5
5 Hae gui ava ray, eru pete kyxe haimbe por vae nerendyva
1
ayaar. Hae vy enhopmba neak hae nerendyva hae javi rupi. Eru
avi mbaemo opejaa ndeague repeja agu. Repejaa rupi embojao mboapy
henda py. 2 Pete henda py o vae ma reapy r tet mbyte py, ojokoa
re. 4 Hae vae regua gui ae ju remombo r tata py okai agu. Hae vae
kuery xee aipota vae rovai opu vy yvy regua kuery gui voi ojapo vaive
tema okuapy, hae oyvry rupi ikuai vae gui omboykepave xeayvu aeja
vaekue. Hexaraipa okuapy xee aipotaa gui, xeayvu rupi ndaikuai guive.
7 Hae nunga rupi po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
kuery hou r okuapy guay kuery ae, hae tay kuery hou r nguu
kuery ae. Penembyte py rombopaga r, hae gui penderegua hembyre
vaekue ma amoamba r imondovy yvytu hae javi rupi. 11 Hae nunga
rupi anhet ete xee Senhor Penderuete xee ae rekove rupi aura vy
aipoae: Xevygua oo ikya e vae pemongyapa rei rire mbaemo vai
pejapo hae ojeguarupy pembojeroviaa py, hae ramo xee namavei
r pendere romboaxya rupi, ndorogueraa jepei r guive. 12 Hae ramo
Ezequiel5,6 1384
pende kuery regua pete henda py pemano r mbaeaxy vaikue gui, hae
penembyte py pekanhymba r karuai gui. Hae r amboae henda py ma
pendeyvyiry rupi pea r pekuapy kyxe gui. Hae gui amboae henda py
ju romoamba r yvytu hae javi rupi, hae vy penderakykue rupi aekyi
uka r kyxe.
13 Hae rami vy re xepoxya oaxa. Hae kuery re xepoxya amboupa
ombovaipa pyre rami romo r yvy regua pendea katyi rupigua kuery
pendejojai agu, oaxa vae kuery hae javi oexaa py. 15 Hae rami r
pepyta r ombojaru rei hae ojojai pyr, yvy regua kuery pendea
katyi ikuai vae oikuaa vy onhemondyipa agu, mbaeta rombopaga
r xepoxya hae rojou vaia rupi, opa mar romoingo axya py, po rami
xee Senhor ae xeayvu rire. 16 Hae kuery rovai ma huy rami ambou
6 Hae
gui ma xevy pe Senhor ombou ju oayvu. Hae vy aipoei:
1
2
Ava ray, ema Israel regua yvyty ikuaia katy, hae kuery
re ndeayvu agu. Hae vy aipore: 3 Israel regua yvyty pendekuai vae,
heaku por vae rapyaty ikuai vae voi omopmbaa r. Kyxe py ajuka
uka vaekue aejapa r imbokuapy taangaa ombojeroviaague renonde
rupi ae. 5 Taangaa ikuai vae renonde rupi aeja r Israel kuery retekue,
f
6.3 Israel regua yvyty, yvy, yak hae yvyugua ikuai vae pe Nhanderuete ijayvu
mbaeta hae vae rupi ma ikuai mbaemo raangaa mbojeroviaaty.
1385 Ezequiel6,7
8
Hae rami avi aeja r hembyrekuei, mbaeta pe kuery regua
amongue etei r oo jepe kyxe gui yvy regua kuery ikuaia rupi, hae
kuery yvy rupi romoa jave. 9 Hae gui amboae kuery yvy rupi escravo-r
rupi ikuai vae omano r mbaeaxy vaikue gui, hae r haei rupigua
ma kyxe py r omano. Hae gui amongue hembyrekue ma ojokoa r
omano r karuai gui. Hae rami vy re hae kuery pe xepoxyague oaxa.
13 Hae ramo peikuaa r xee ae Senhor aikoa, pe kuery regua taangaa
mbyte rupi kyxe py ojuka pyre ikuai ramo, hae altar ikuai vae yvry
rupi, yvy hae yvyty apyte ikuai vae hae javi rupi, hae yvyra hogue
ana hae yvyra porgueve ikuai vae guy rupi, mbaeta hae rupi ae opa
margua taangaa pe heaku por vae pemeaty ikuai. 14 Hae nunga ry
rupi xepo amo vy ambovaipa r yvy tekoa ea guive Ribla peve, tekoa
ikuaiague hae javi rupi ndaikuaiavei agu. Hae ramo peikuaa r xee ae
Senhor aikoa.
7 Tegue
ju Senhor oayvu ombou xevy. Hae vy aipoei:
1
2
Ava ray, po rami Senhor Penderuete ijayvu Israel kuery yvy
re: Opa ta ma! Irundy henda rupi hae ijyvy apy rupi ikuaia peve r ou
opa agu. 3 Hae rami vy a ma ou ma pepa agu ra. Mbaeta pendere
Ova ma ra, yvyty ikuai vae ry rupi vyaa rgue py ova ma opa mar
ipyaa agu. 8 A pendery anho ta xepoxya, roguereko r xepoxya
yvyra rovii ipotypa ma, onhemboyvate reia voi hokypa ma. 11 Jojukaa
Hae nunga rupi mbaemo joguaa tovya eme, hae r mbaemo vendea
ma taiporiau eme. Mbaeta hae kuery hae javi re ou poxya hendy vae.
13 Mbaeta yvy vendeare ma ndojevyvei ma r ovende vaekue oiporu ju
agu katy ndooai r, mbaeta hae kuery hae javi re ou xepoxya hendy
vae. 15 Oka rupi ma kyxe revegua ikuai, hae r opy ma mbaeaxy vaikue
hae karuai o. Mbaety rupi oiko vaekue ojukaa r kyxe py, hae r
tet pygua kuery ma karuai hae mbaeaxy vaikue gui r opa. 16 Xapya
rei hae kuery regua amongue ojava vy oo jepe r. Hae rami vy yvyty
ry rupi r ikuai, yvyugua rupigua apykaxu rami pete-te ipoa rei r
ojejavyague gui. 17 Pav po ma ikangypa r, hae pav renapy ma yy
tekor ve anho oendu vy. Hae javi rova re ojekuaa r oxa, oak voi
onhopmba r. 19 Hae kuery prata oguereko vaekue ma omombopa r
tape rupi, ouro eteve voi hae kuery pe r ikyapa vae rami r. Mbaeta
Senhor poxya ra py ma prata ne ouro ma voi ndogueraa jepei r. Hae
nunga py ndaevevei r hae kuery okaru ne guye omony agu, mbaeta
hae nunga ma teko vai py hoa agu imonhepyxangaar rive. 20 Hae
rami te xee ma hae nunga ajapo ikyapa vae rami hae kuery pe opyta
agu rami, hae gui amboae regua kuery po py amboaxapa ogueraa rive
vaer. Yvy regua heko vai rei vae kuery pe ete amboaxa ogueraa vaer.
Hae ramo ojavyky rei r. 22 Hae kuery gui xerova arova r omongyapaa
omoa vaekue. Tet rupi voi opa mbae vai anho o. 24 Hae ramo yvy
regua mbyte gui ambou r heko vaive vae hoogue peaar. Hae rami
vy amomba r ojerovia rei vae kuery onhemboyvatea. Hae ramo
1387 Ezequiel7,8
imbovaipaar. Hae ramo hae kuery oeka r ikuai por agu te novei
ae ma. 26 Ou r imbojexavaiar hae ayvuxe ry jevy-jevygua. Hae ramo
8 Hae
gui mboapy meme maeta vae mboapy meme jaxya py,
1
ramigua tata guigua. Ikua guive yvy katykue ma tataendy anho o. Hae
r ikua guive yvate katykue ma overa vae rami hexak. 3 Opo ramigua
Ava ray, ema ke a kuaray apuaia katy hei. Hae ramo hae
katy ama r altar rok katy o ae tema taangaa Nhanderuete ndaevei
etea oendu agu rami ojapo vae, jaikeai py.
6 Aipoeive ju xevy:
Ava ray, rexa pa hae kuery ojapo okuapy vae? Hae vae ma
ojeguarupy tuvixa vae Israel kuery apy ojapo vae, xevygua oo ikya
e vae gui ajepea agu rami. Hae rami avi rexa ju r ojeguarupy
ndaeveive vae hei.
7 Hae gui ok jaikeai katy ju xereraa. Hae py oo mbotya o vae re o
jova-jovaive rupi iparapa rae opa margua yvy rupi otytyry vae hae
mymba ojeguarupy, hae gui taangaa Israel kuery ombojerovia vaety
hae javi. 11 Hae vae taangaar ombopara pyre renonde rupi opu
Ezequiel8,9 1388
okuapy setenta avakue Israel kuery mongetaa kuery regua. Hae kuery
mbyte py hia avi Saf ray Jazanias. Hae kuery pete-te opo py
oguereko heaku por vae hyai py okai vae. Heaku por vae ratax
ma ojeupi ovy arai rami.
12 Hae gui aipoei xevy:
Ava ray, rexa pa Israel kuery mongetaa kuery pyt guy rupi ojapo
okuapy vae? Hae kuery pete-te ikuai r ooi taangaa kuery oaty rupi.
Mbaeta hae kuery aipoei: Senhor ma nanhanderexai r, nopenavei
ma kovae yvy re, hei okuapy te.
13 Hae gui aipoeive ju xevy:
Ava ray, rexa pa? Hae rami avi ojeguarupy rexave ju r kovae gui
ndaeveive vae hei.
16 Hae gui ma Senhor pegua oo katy ju xereraa. Hae py ikuai
Senhor pegua opy oikeai ok hae altar o vae mbyte aexa r vinte
e cinco avakue ikuai. Hae kuery ma ikupepa okuapy Senhor pegua
templo katy, hae gui kuaray oua katy hova okuapy. Kuaray omboetea
rupi ikuai, kuaray oua katy oma okuapy reve. 17 Hae ramo aipoei xevy
pe:
Ava ray, rexa pa? Hae gui Jud kuery ma apy namigua ojeguarupy
ojapo vae pe Mbae hei okuapy, hae gui oyvy rupi jogueroa r
okuapy xembopoxya rupi. Ma, ox re omova okuapy yvyra raki.
18 Hae ramo xepoxya rupi ae r areko. Hae kuery re namavei r araa
jepea rupi ne amboaxya rupi. Hae gui xeapyxa py hae kuery ojapukai
at te xee naendu potai r.
9 Hae
ramo aendu r ojapukai at reve aipoei:
1
apuaia katy ok tuvixa vae o vae gui ou okuapy mboapy meme avakue.
Hae kuery ma pete-te opo py ogueru tembiporu nhomombaar. Hae
kuery mbyte ma ou pete ava ijao xi rei vae, okua re oguereko voko
g
8.14 Tamuz ma amboae regua kuery ruete ramigua. Hae kuery oikuaa r maet nhav
omano r yroy ypyi jave, hae gui ra pyau py onhemboete kuerei r. Imbojeroviaa
kunhague ma ojaeo r okuapy omano r, hae opa mar r itavy rei okuapy onhemboete
ju agu.
1389 Ezequiel9,10
mbaemo mboparaaty ryru. Hae gui hae kuery oike ojeoivy vy altar
overa vae guigua yvyiry ova nhoguenoamy.
3 Hae gui ma Israel kuery ruete rexaka opu ovy anjo ipepo vae
ikuai vae mbyte gui. Hae vy o ovy ok jaikeai peve ranhe. Hae gui ava
ijao xi rei vae pe Senhor ijayvu, mbaemo mboparaaty ryru okua re
oguereko vae pe ae. 4 Hae vy aipoei ixupe:
Eaxa ke eovy Jerusalm tet mbyte rupi, hae gui emo x avakue
hae kuery mbyte rupi ojeguarupy ojapo okuapya kuxa ojaeo hae ipoa
rei vae rova re hei.h
5 Hae gui xee aendua py amboae kuery pe ju aipoei avi:
Pe voi peaxa ke peovy tet rupi hae vae rakykue rupi. Hae rami
vy pejojuka r peovy. Hae kuery re pema eme peraa jepea rupi ne
pemboaxya rupi. 6 Pejuka r tujakuei, kunumigue hae kunhataguei,
kuery ikuai vaekue. Hae gui jojukaa kuery pe Nhanderuete aipoeive ju:
Pemongyapa ke oo. Hae vy pemony oka omanogue anho. Hae gui
ma pe ju hei. Hae ramo omba vy jojukave jogueravy tet rupi.
8 Hae gui hae kuery jojukaa rupi ojeoi jave xee aei apyta hae py. Hae
Israel hae Jud kuery reko vaia ma tuvixa ete. Ijyvy tyny ma
tuguy, hae tet rupi voi haevea rami joguerekoa anho ikuai. Hae
rami te hae kuery aipoei: Senhor ma kovae yvy re nopenavei ma,
nanhanderexai ae r, hei okuapy. 10 Hae nunga rupi ae hae kuery re
10 Hae
gui ama r anjo ipepo vae kuery ak ry rupi ojekuaa
1
pete tenda huvixave openaaty ramigua ita safira gui ojapo pyre.
2 Hae ramo Senhor ijayvu ava ijao xi vae pe. Hae vy aipoei:
9.4 Apocalipse7.3
h
Ezequiel10 1390
Tereo irura ikuai vae mbyte rupi, anjo ipepo vae ikuai vae mbyte
peve. Hae vy emony ndepo tapy hexak vae anjo ikuaia gui. Tet ry
rupi remombopa r hei. Hae ramo hae vae oike ovy aexaa gui.
3 Ava oike jave ma anjo ipepo vae templo yke oiporu kuaa regua re
ikuai. Hae gui pete arai omony opy jao mbyte pygua. 4 Hae ramove
anjo ikuai vae ry gui Senhor rexaka opu ovy oo jaikeai o vae katy.
Hae ramo oo hae javi rupi tyny jekuaa arai. Oka rupi voi hexakmba
oiny Senhor poakaa gui. 5 Anjo kuery pepo ma hevovo rei nhendu oka
Eru tata irura ikuai vae mbyte gui, anjo kuery ikuaia gui ae
hei. Hae ramo hae oike vy irura ikuai vae mbyte hia. 7 Hae ramo
pete anjo okuave anjo kuery mbyte tata o vae katy. Hae vae ogueno
vy ma ava ijao xi vae po py omo. Hae vae ju ojopy vy o ovy. 8 Anjo
Jaexa r pete-te rura amboae rura mbyte rupi joaxa oiny. 11 Irura
oguata vy haeve rei irundyve katy rei oo agu. Amboae katy ova-ova
e re oguata ovy. Tenondegua ooa rupi tema amboae kuery voi ojeoi
r, amboae katy ndovai guive oguata ojeoivya rupi. 12 Anjo ikuai vae
rete hae javi rupi hexa omba rei, ikupe, ipo hae ipepo ikuai vae re
guive, hae irura irundyve ikuai vae re voi. 13 Irura ikuai vae pe ma
hova irundy vae. Jypygua hova ma anjo rova ae, mokoa ma ava rova,
mboapya ma guary rova, hae r hova irundya ma taguato rova.
15 Hae gui anjo ikuai vae ojeupivei. Hae vae kuery ma temimoingo
kuery Quebar yak yvry jypy aexa vaekue ae.j 16 Hae gui anjo kuery
oguata r irura ikuai vae voi ojeoi avi r hae kuery reve. Anjo kuery ma
yvy ry ojeupi agu opepo oupi okuapy te hae kuerya gui irura ikuai vae
ndoi. 17 Anjo kuery opyta ramo irura opyta avi. Ojeupi jogueravy ramo
irura ojeupi avi r, mbaeta irura ikuai vae re o temimoingo kuery nhe.
i
10.9 Ezequiel1.525 j10.917 Captulo 1 py Temimoingo kuery aexa heia ma anjo
ipepo vae kuery re ijayvu vy, Nhanderuete poakaa kuaa ukaa.
1391 Ezequiel10,11
oupipa okuapy reve ojeupi yvy gui. Hae kuery ojeoi r irura ikuai vae
voi ojeoi avi hexeve. Opytapa okuapy Senhor pegua oo rok kuaray
oua katy o vae ry. Hae kuery ry rupi ma Israel kuery ruete rexaka
ojekuaa oiny.
20 Hae vae kuery ae temimoingo Israel kuery ruete oa guy rupi
aexa vaekue, Quebar yak yvry. Hae ramo mae aikuaa anjo ipepo
vae ikuaia. 21 Hae kuery pete-te ma irundy hova hae irundy ipepo
vae. Hae r opepo gury ma avakue rami ipo vae. 22 Hae kuery rova
ma Quebar yak yvry aexa vaekue rova rami. Joo rami ae ojekuaa,
temimoingo kuery ae vy. Hae pete-te ma guenonde katy anho r
oguata ojeoivy.
11 Hae
gui ma Nhe xereupi vy xereraa Senhor pegua oo rok
1
aipoei okuapy: Novai teri ri tyy oor jajapo agu? Mbaeta kovae tet
ma oja rami o, hae r nhande kuery ma xoo rami, hei okuapy.k 4 Hae
nunga rupi ndeayvu r hae kuery rovai. Ndee ava ray ae r ndeayvu
hei.
5 Hae gui xery peve Senhor Nhe oguejy vy aipoei xevy:
aipoei: Pejuka hae tet mbyte rupi pemombo vaekue ae rima xoo rami,
hae r tet ma oja rami o. Hae r pe kuery ma roipeapa r hae gui.
8 Kyxe gui pekyje pekuapy vaeri kyxe ae r ambou pe kuery re hei
Senhor Nhanderuete.
9 Tet mbyte gui xee roipea vy romboaxapa r amboae regua kuery
py. Israel yvy jave rupi r rombopaga. Hae ramo peikuaa agu xee ae
Senhor aikoa. 11 Hae gui kovae tet ma oja rami e r o pe kuery
k
11.3 Hae rami ijayvu okuapy ojee anho ojeroviaa rupi, Nhanderuete omomba ta maa
ndogueroviai vy. Tet pe Oja hei mbaeta oexa te tet kora mbaemo vai ojoko agu re.
Ezequiel11,12 1392
Hae rami rgue py amboae regua kuery pendeyvry rupi ikuai vae
oipotaa rupi rive pendekuai hei.
13 Hae gui xeayvu teri reve Benaia ray Pelatias omano xapya. Hae
kuery re amo r nhe pyau. Hae kuery gui amboi r ikurax ita guigua,
hae hekovia ame r kurax hoo guigua, 20 xeayvua rupi ju hae kuery
ikuai agu, hae xee aipotaa omo por vy ojapo ete agu. Hae kuery ikuai
r xevygua, hae r xee ma aiko r Tuuete. 21 Hae r amboae kuery opya
vae voi ojeupi avi ovy hae kuery reve. Hae r hae kuery ry oime Israel
kuery ruete rexaka yvateve rupi. 23 Hae gui tet mbyte gui Senhor
rexaka ojeupi ovy vy opyta oiny tet gui mombyryi yvyty kuaray oua
katy o vae ry.
24 Hae gui ma rau rupi Nhanderuete guigua Nhe xereupi ju vy xereraa
henoiny Caldia yvy re escravo-r ogueraapa pyre ikuaia katy. Hae gui
ma xee ndaexavei mbaemo oexa uka pyre. 25 Hae gui escravo-r ogueraa
pyre ikuai vae pe amombeupa Senhor xevy oexa uka vaekue hae javi.
12 Hae
gui ma xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1
2
Ava ray, ndee ma xere opu vae kuery mbyte rupi reiko.
Hae kuery ma guexa oguereko oma agu vaeri ndoexai vae, oapyxa
1393 Ezequiel12
oguereko oendu agu vaeri noendui vae, mbaeta xere opua rupi ae
ikuai. 3 Hae r ndee ava ray, ereko katu ke nembae rei-rei amboae katy
reguata agu merami. Hae gui ra pyve e hae kuery oexaa py, amboae
yvy katy reo agu merami. Tereo nderekoa gui amboae katy hae kuery
oexaa py ju. Xapya rei ma hae kuery oikuaa r okuapy, xere opua rupi
ae ikuai vaeri.l 4 Ara py ae eraa tape py hae kuery oexaa py pendevoyir
reguata agu. Hae gui kaarui jave tereo hae kuery oexaa py, amboae
yvy katy amongue oguata vae rami. 5 Hae kuery oexaa py embokua
ndero mbotya, hae e eovy haekue rupi. 6 Pav oexaa py r rejaxei. Pyt
raii reve r reraa. Ejeova momba eovy yvy reoa rexa e agu. Mbaeta
ndee romo Israel kuery nderexa vy oikuaa agu hei.
7 Hae rami r xevy ojapo ukaague rami ae xee ajapo. Hae rami vy ara
py araa oka py amboae yvy katy araa vaer merami. Hae gui kaarui
jave xepo py ae ambokua xero mbotya. Pyt ma jave xee a vy pav
oexaa py xekupe re amomba xevoyi araa vaer.
8 Hae gui kogue ju xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei:
9 Ava ray, Israel kuery xere opu okuapy vae noporandui teve ndevy:
Mbae tu ndee rejapo reiny? ndei okuapy? 10 Aipore hae kuery pe: Po
ruvixa pe kuery mbyte oiko vaekue voi ogueraa r ovoyi okupe re ae.
Pyt jave r o. Hae vae oo jepe agu ma ombokuaa r tet kora. Ojeova
momba r ovy yvy ooa oexa e agu. 13 Hae rami te hiry rupi aipyo
r xekya, hae ramo hoa r xenhu py. Araa uka r Babilnia yvy katy,
caldeu kuery yvy re ae. Hae rami te hae vae yvy ndoexavei r, omano
peve hae py ae oiko te.m 14 Hae r hexevegua kuery oipytyva rupi
ramo oikuaa pav r xee ae Senhor aikoa, amboae regua ikuaia rupi
araa uka vy amboae yvy rupi amoamba ramo. 16 Hae rami avi amongue
etei r aeja kyxe gui oo jepe vaekue, karuai hae mbaeaxy vaikue gui
guive, amboae regua ikuaia rupi hae kuery omombeu agu ojeguarupy
ojapoague hae javi. Hae ramo oikuaa r xee ae Senhor aikoa hei.
17 Hae ramo xea py Senhor oayvu ombou vy aipoei:
12.3 Ezequiel ma oguata ete agu re ijayvu, hae kuery pe Nhanderuete guigua oikuaa
l
uka agu rive. m12.13 Huvixa Zedequias ndoexai rakae Babilnia yvy, mbaeta hae py
ova e mbove hexa omombua (2Reis25.7).
Ezequiel12,13 1394
ikuai vae kuery pe: Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu Israel yvy re
Jerusalm pygua kuery hae javi pe: Peu r mbojape napenderekorveia
py, hae peyu r yy penhemondyipa reve, mbaeta pendeyvy gui
oipeapaa r mbaemo ikuai vaekue hae javi, hae pygua kuery ojapo
vaiague hae javi re. 20 Hae rami vy tet ikuai vaekue hoapa r ivaipa
reve, yvy voi ombovaipa pyre r opyta. Hae ramo peikuaa r xee ae
Senhor aikoa hei.
21 Hae gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoeive:
Israel yvy re? Mbaeta aipopeje: Are teri hae vae ra ova agu, ayvu
Senhor ombou vaekue ndojeupityi re guive, peje. 23 Hae nunga rupi
aipore hae kuery pe: Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu: Xee ajapo
r hae vae ayvu rupi pendeayvu ve agu rami, Israel kuerya rupi
nomombeuavei r. Mbaeta ra ova ma ouvy xee Senhor ayvu hae
javi ojeupitypa agu, re hae kuery pe. 24 Mbaeta Israel kuery mbyte
xee amombeu vae ma arei e r oiko. Mbaeta xere pepu rei vae
kuery, pekuave teri reve xeayvu r, hae ayvu amombeu vaekue oiko r
hei Senhor Nhanderuete.
26 Hae gui xevy pe tegue ju Senhor oayvu ombou vy aipoei:
ete r profeta kuery hiarandu e vae pe, mbaeta hae kuery ma onhe
ae gui r ijayvu mbaeve oexa e re. 4 Israel kuery, penderegua profeta
kuery ma aguarai tet ivaipaague rupi ikuai vae rami rive. 5 Mbaeta
hae kuery ma nomoatyri Israel kuery ret kora pa, ne kora ndojapo
retavei guive pe kuery ret rupi, Senhor poxya ra py pe kuery re
opu okuapy vae rovai pe at agu. 6 Hae kuery ma anhet rupi e
e oexa rau hae nhombotavya rupi imbaekuaa vae rovai. Hae rami
rire hae kuery nomongetavei r xevygua kuery, hery novei r kuaxia
Israel kuery rery oa re, ne ndoikevei r guive Israel yvy re. Hae rami
r peikuaa r xee ae Senhor Penderuete aikoa. 10 Mbaeta hae kuery ma
ma re. Mbaeta oiko r oky jaea. Pe amandau kuery, pea ke, hae gui
ndee yvytu guaxu, eipeju. 12 Hae gui neexa, kora hoa ma jave Mamo
r yvy py rive itui agu, hae aexa uka r ijytar vaekue. Kora hoa
ramo pekanhymba r iguy rupi. Hae ramo peikuaa r xee ae Senhor
aikoa. 15 Hae rami py aexa ukapa r xepoxya kora rovai, pemoxi rive
ete r pe kunhague opa margua poapy kuaa hae tova moa joo rami
e-e pajer pejapo vae pe, nhonhe pendea katy guar pejopy agu
rive! Tyr pa pemokanhyxe vi xevygua kuery nhe, hae r amboae
kuery ma peraaxe pendejeupe guar? 19 Pe kuery ma xevygua kuery
mbyte naxemboetei pekuapy, pete poi cevada hae pete pgue mbojape
rekovia rive. Hae rami vy pejuka r okuave agu rami ikuai vaekue,
hae r omano agu rami ikuai vaekue ma ndapejukai. Xevygua kuery pe
pendeapu rive, apu oenduxe vai okuapy ramo.
20 Hae nunga rupi po rami Senhor Nhanderuete ijayvu: Ma, xee
ma aiko pajer pejapo vae rovai, mbaeta hae vae py nhonhe pejopy
guyra mboaa rami. Hae rami vy aipeapa r pendepo gui, hae guyra
Ezequiel13,14 1396
14 Hae
vae rire xea py ova Israel regua nhomongeta vaety kuery.
1
Nhanderuete ijayvu: Pejeko rerova ke, hae pejepea taangaa pereko vae
gui. Pendekupe ke ojeguarupy pereko vae hae javi katy. 7 Mbaeta Israel
kuery vae regua, e vy Israel yvy re amboae regua ikuai vae te xegui
ojepea vy opya py ae omopu r taangaa, hae gui ma teko vai py ojeity
uka agu oguereko teri reve ou r profeta oa py ixupe oporandu uka agu
xevy. Hae vae ma xee Senhor ae r ambovai. 8 Hae vae avakue rovai
arova r xerova ajou vaia rupi. Hae rami vy ajapo r ojojai hae ayvu vai
pyr, xevygua kuery mbyte gui aipea r guive. Hae ramo peikuaa r xee
ae Senhor aikoa. 9 Hae gui xapya rei pete profeta mbaemo omombeu
xevy pe oporandu uka rive vae opaga r, profeta ramigua opagaa rami
avi. 11 Hae ramo Israel kuery xea gui ojepea ve agu, nonhemongyavei
agu gueko vaia hae javi py. Hae ramo xevygua r ikuai, hae r xee ma
Tuuete r aiko hei Senhor Nhanderuete.
1397 Ezequiel14
te guekove anho hae kuery ogueraa jepe rgue gueko pora re hei
Senhor Nhanderuete.
15 Hae gui ma xapya rei hae vae yvy re xee ambou r mymba
inhar vae nhomombaar. Hae ramo hae vae yvy ombovaipa pyre ae
r opyta, hae inhar vae kuery gui avave rei ndoaxavei r hae rupi.
16 Hae gui anhet ete xee ae rekove rupi aura vy aipoae: Hae vae yvy
r: Kyxe, eaxa ke hae vae yvy rupi, avakue hae mymba kuery amomba
agu, hae r. 18 Anhet ete xee ae rekove rupi aura vy aipoae: Hae vae
rekove rupi aura vy aipoae: Hae vae yvy re No, Daniel hae J ikuai te
ndogueraa jepei rgue guay ne guajy kuery. Gueko pora re guekove
anho rgue ogueraa jepe hei Senhor Nhanderuete.
21 Mbaeta Senhor Nhanderuete aipoei:
r mbovyi ete. Hae vae kuery ma ogueraa jepe r guay hae guajy
kuery. Hae gui ma pe kuerya py ju ova ramo pexa r hae kuery
reko mbaemo vai ojapo r. Hae ramo pendepya por ju r mbaemo
vai Jerusalm re ambou vaekue hae javi gui. 23 Hae rami py hae
kuery penembopya por ju r pexa ramo hae kuery reko mbaemo vai
ojapo r. Hae gui ma peikuaa r rive e Jerusalm re mbaemo vai
ambouague hei Senhor Nhanderuete.
n
14.21 Apocalipse6.8
Ezequiel15,16 1398
15 Hae
gui Senhor oayvu ombou vy aipoei xevy:
1
2
Ava ray, yxypo ygue ma amongue henda py ndau amboae
yvyra kaaguy re ikuai vae gui haeveve vae? 3 Yxypo ygue ndau pejou
rive r okai agu. Hae gui xapya rei ijapyi jovaive re, hae mbyte rupi
voi okaipa ma ramo haeve r teve peiporu agu mbaemo pejapo agu?
5 Hae nunga rupi neexa, okai e mbove mbaever ndovarei vaekue
ma tata py okai rire katuve ma ndovarei, tapy rive opyta rire. Hae
nungakue gui ndaeve r mbaemo pejapo agu. 6 Hae nunga rupi yxypo
ygue yvyra kaaguy rupi ikuai vae mbyte gui peru vaekue tata py
pemombo rivea rami avi xee voi ajapo r Jerusalm pygua kuery re
hei Senhor Nhanderuete.
7 Hae rami vy hae kuery re aikuaa pota r ambopaga agu. Xapya
rei tata gui hae kuery vae regua oo jepe te tata omomba nho r. Hae
r peikuaa r xee ae Senhor aikoa, hae kuery re aikuaa pota ramo.
8 Hae rami vy ambovaipa r hae kuery yvy, teko vai rupi anho ikuai rire
gui ndea katyi rupi aaxa avy vy roexa r ova ma rae rejoayvu agu ra.
o
16.3 Kovae captulo py Jerusalm tet re Nhanderuete ijayvu, pete kunha re ombojoja
vy.
1399 Ezequiel16
Hae ramo ndery aipyo xeao puku apyi, ndepire reia anhov agu. Hae
vy ndevy pe aura reve ajapo xereve guar. Hae rire xerayxyr reiko
hei Senhor Nhanderuete.
9 Hae gui ma yy py rombojau vy roikyaopa nderuguy gui, hae
nepor ete r, mbaeta ndevaikuea no, ndere xerexaka amo rire hei
Senhor Nhanderuete.
15 Hae rami te nepor reia re rive rejerovia vy ndetavy reia rupi
reiko, ndereko pav oendu r. Hae rami vy oaxa vae pe rei renheme
ixupe guar rive. 16 Hae rami vy ajukue rereko vaekue regua reiporu
xerayague ae reraa avi vy rejuka uka taangaa pe rive oapya py. Hae
rami ete ndetavy reia ndau mbae ei ri? 21 Mbaeta xeray kuery
atyr, altar-r heta guive rejapo. 25 Mbaeta ndea py tape ojerea ikuai
vae hae javi rupi rejapo altar-r, neporague remongyapa vy. Hae rami
vy oaxa vae pe rei tema reipea neretyma, tavy rei rejapove tema reovy
vy. 26 Ndetavy rei avi ndea katygua kuery Egito guigua ray kuery hete
guaxupa rei vae reve. Hae rami py xembopoxy agu rami remboetave
Ezequiel16 1400
tema ndetavy reia. 27 Hae nunga rupi ae nderovai amo xepo ndeyvy
namboetaive vy. Romboaxa avi filisteu kuery ndere ijae vae kuery
pe, hae kuery oipotaa rami rei nderereko agu, opa mar rei reikoa gui
hae kuery ojeguaru rire. 28 Assria pygua ray kuery reve voi ndetavy rei,
hae rami reiko agu anho tema ndaeveive vy. Hae kuery reve ndetavy
rei vaeri nderepytuuxei. 29 Hae rami rgue py Cana yvy hae javi rupi
rupi rejapo reikovy ombojerovia atyr, hae r tet mbyte rupi ma altar-
r rejapo. Hae rami avi kunha tavy rei rami e guive reiko, mbaeta
perta re ndetavy rei vy. 32 Tayxy itavy rei vae rami ae reiko, ome
rgue py avakue mboae omova vae rami rive. 33 Mbaeta kunha tavy rei
mbaeta itavy rei agu ndereka okuapy vae ndevy mbaemo ome rgue
py ndee ae mbaemo reme r hae kuery pe hei.
35 Hae nunga rupi kunha tavy rei reiko vae, endu ke Senhor
mar ndetavy rei reikovy ndepire reia rupi. Hae gui taangaa remopu
vaekue pe ojeguarupy anho rejapo, mbaeta hae nunga pe nememby
kuery hae ndepia kuery rejuka vy remo huguykue. 37 Hae nunga rupi
itavy rei vae hae jojukaare ombopagaa rami. Hae vy romoingo axy r
xepoxy hae ndaevei etea rupi. 39 Hae rami vy romboaxa r hae kuery
po py. Hae ramo hae kuery oitypa r ombojerovia atyr hae altar-r
rejapo vaekue. Omboipa r ndeao, oipeapa r guive ita porgueve
ndejeguaague. Hae rami vy ndereja r ndepire rei hae nandeaovei reve.
40 Hae gui ma hae kuery heta ombou r nderovai guar. Hae ramo
por ju r ndevy xepoxyague hae ndaevei ete aikoague gui. Apytuu ete
r, ndevy ndaxepoxyvei agu rami. 43 Mbaeta nekunhata r guare re
ramigua ae ju, mbaeta ndexy ma ome hae omemby kuery gui ojeguaru
rakae. Hae ndekypyy kuery rami ae avi reiko, mbaeta hae kuery ma
ome hae omemby kuery gui ojeguaru vaekue meme. Ndexy ma heteu,
hae r nderu ma amorreu rakae. 46 Hae gui nderyke ma Samaria tet,
gui ndee ma hae kuery rami avi reiko hae kuery ojeguarupy ojapoa
hae javi rupi. Hae rami anho e, hae kuery rami ete reikoa ryve
ma hae kuery gui renhemongyave tema reikoa hae javi rupi. 48 Hae
nunga rupi anhet ete xee Senhor Penderuete xee ae rekove rupi aura
vy aipoae: Sodoma tet omemby kuery reve ma ndaeko vai rakae ndee
tyke nememby kuery reve pendereko vaia rami ete. 49 Mbaeta po rami
ma ndekypyy Sodoma heko vai: Omemby kuery reve ojejou por reia
rupi tembiu ndoatai hae ovya rei vaeri peteve henda py noipytyvi
iporiaukuei hae ojexavai vae kuery. 50 Hae rami vy xerenonde rupi
ojeguarupy anho ojapo okuapy ojejou por reia rupi. Hae ramo hae
nunga aexa vy aipeapa vyvoi ikuaiague gui. 51 Hae gui Samaria tet
imemby kuery reve, Samaria imemby kuery reve guive. Hae kuery reve
ndee voi romoingo por ju r, 54 hae rami reikoague hae javi gui rexa
o agu hae kuery rembopya por ju agu rami. 55 Hae gui ndekypyy
kuery Sodoma hae Samaria imemby kuery reve jypy ikuai porague
rami ae ju ikuai ramo ndee hae nememby kuery voi pendekuai por ju
r jypy pendekuaiague rami ae. 56 Hae gui rejejou por rei vy ndeayvu
rei vaekue ndekypyy Sodoma re, 57 ndereko vaia ndojekuaai teri jave.
Hae gui a ma ndere voi hae kuery re rami avi Sria hae Filstia
pygua kunhague ijayvu rei okuapy, ijyvry rupi ikuai vae hae javi voi.
58 Mbaeta ndere o r repaga agu opa mar reikoague hae ojeguarupy
hae rexmba agu, hae romoyvyi rire rejejou por reia rupi ve
ndeayvu agu, reikoague hae javi gui roperdoapa rire hei Senhor
Nhanderuete.
17 Hae
gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1
2
Ava ray, emombeu pete ayvu mbaemo re rembojoja vy
Israel kuery oikuaa agu. 3 Hae vy aipore: Po rami Senhor Nhanderuete
ijayvu: Oiko pete taguato tuvixa vae. Ipepo hae hague ma ipuku, hague
ma joo rami e-e pyt vae. Hae vae ma Lbano yvy re ou. Hae vy
oipea heravy yary rovapy. 4 Yvyra rovapy omondo heravy vy ogueraa
pete yvy mbaemo vendea ikuaia py. Mbaemo vendea kuery ret py ae
oeja ovy. 5 Hae gui henhogue pendeyvy guigua ju ogueraa vy onhot
pete yvy pora py. Ojopy vy onhot yy reia py, yy rembe rupi yvyra
ikuai vae rami oiko por agu. 6 Hae vae ma yvate vy uvay hovana rei
vae oiko. Ndayvatei rei vaeri hak ma taguato-a katy ova oiny, iguy
rupi hapo por guive. Hae rami vy uvay ete oiko, hak por hae hoky
pyau guive.
7 Hae gui oiko taguato tuvixa vae mboae. Hae vae ma ipepo puku
vae, hague reta guive. Hae ramo hae katy ju ova uvay rapo, hak
guive. Hiyvypy guive oo haea katy, onhemoak uka vy. 8 Yvy pora py,
hae yy anho oa rupi onhot hak hae hia reta agu, hae uvay iporve
vae oiko agu. 9 Aipore: Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu: Hae vae
ri? Any, mbaeta yvytu kuaray oua katy oipeju ramo ipirupa rive r.
Hiyvypy guive r ipirupa ovy.
11 Hae ramo xevy pe Senhor oayvu ombou vy aipoei:
regua pete ojou vy hexeve ojapo pete rami ikuai agu, oura uka guive.
Hae gui ijyvy gui ogueraapa ipoaka vaekue 14 openaa hae javi rupi
yvyvei agu nonhemboyvatevei agu rami. Hae rami avi pete rami
ikuai agu regua ojapo vaekue rami ikuai vae rire okuavei nho rgue.
15 Hae rami te hae vae huvixa ma Babilnia pygua huvixa rovai opu
rupi aura vy aipoae: Hae vae omano r Babilnia yvy py, huvixar
moare yvy py ae, hae oa py ae r omano, ouraague hae pete rami
ikuai agu ojapoague ombovaipa rire. 17 Hae r Egito pygua huvixa Fara
rat reve ojapo vaekue ombovaipa vy hae nunga hae javi ojapo rakae.
Hae nunga rupi ae ndoo jepei r. 19 Hae nunga rupi anhet ete xee
r xekya, hae vy amboa r xenhu py. Babilnia yvy katy araa uka vy
hae py aikuaa pota r xerovai opu reiague re. 21 Hexeve ojava vaekue,
ixondaro kuery hae javi reve ojukapaa r kyxe py. Hae r okuavei vae
ma amoamba r yvytu hae javi oipejua katy. Hae ramo peikuaa r xee
Senhor ae xeayvuague.
22 Po rami Senhor Nhanderuete aipoei: Xee ma tegue ju aipea r
pete yary rovapy anhot agu. Hak iporvea gui ajaya r ipyauvea o
vaekue, hae gui pete yvyty yvateve hae iporve vae ry ju r anhot.
23 Israel regua yvyty re ae r anhot. Hae ramo hak reta hae hia por
hae javi oikuaa r xee Senhor ae yvyra yvatekueve reitya aiko, hae
r yvygueve ma amboyvate vae. Yvyra pyau amombiru vae, hae r
ipirukue ma ambopyau ju vae. Xee aipoaeague xee Senhor ae ajapo ju.
18 Hae
gui Senhor oayvu ombou vy aipoei xevy:
1
2
Mbaexa tu pe kuery Israel yvy re mbaemo oiko vae pexa
vy aipopeje: Tuu kuery uva aky hou rire tay kuery ra ju ndaevei,
peje? 3 Anhet ete xee Senhor Penderuete xerekove rupi aura vy aipoae:
Ezequiel18 1404
temimoingo nhe hae javi ma xevygua meme. Tuu kuery nhe hae tay
kuery nhe voi xevygua ae. Ojejavy vae ae omano r.
5 Hae gui xapya rei pete ava heko por vae vy ojapo r haevea
hiryve ndojopyi re. Ojoko r opo haevea rami ojapo e agu, hae
vy avakue re oikuaa potaa py haevea rami meme r joguereko anhet
ete rupi. 9 Hae vae xeayvu aeja vaekue rupi vy ojapo r aipota vae,
haevea rami meme r oiko. Hae gui ma hae vae heko por vae oikove
r hei Senhor Nhanderuete.
10 Hae gui xapya rei hae vae oguereko r guay imonda vae,
jojukaa, e vy hae nunga vae rei tema guyvy kuery pe ojapo vae.
11 Hae vae ma peteve ojapo r vaekue ndojapoi. Hae rami rgue py
Hae gui ma hae vae ndau oikove r? Ndoikovei re. Hae ramigua
ojeguarupy hae javi ojapo rire ojukaa r, hae hexe ae r o huguy
omoague re opaga agu.
14 Hae gui a ma, xapya rei oiko r pete tay nguu ojejavy r
oiko rire, oir kuery gui imondaa rupi, hae heta vae kuery mbyte rupi
haevea ramigua ojapo guive rire.
19 Hae rami te peporandu r: Mbae re tu tay ndopagai r nguu
ojejavyague re? peje r. Hae rami mbaeta tay ma teko por hae
haevea ramigua ojapo oikovy, hae xeayvuague omo por vy ojapo
avi oikovy. Hae nunga rupi ae oikove r. 20 Mbaeta ojejavy vae ae
1405 Ezequiel18,19
rupi oiko rire oikove r. 23 Mbaeta xee ndau arovya ri heko vai vae
omano r? Any, xee aipota ojejavyague gui ojeko rerova oikove agu
hei Senhor Nhanderuete.
24 Hae rami te xapya rei heko por vaekue ma gueko porague gui
ojepea vy ojejavy ju r, heko vai vae ojeguarupy ojapoa rami avi ojapo
oikovy vy. Hae vae ndau oikove r teve? Any, mbaeta teko por rupi
oikoague hae javi re naimaenduaavei r. Hae vae omano r gueko vai
hae ojejavy reia py.
25 Hae rami te aipopeje r: Senhor reko ma haevea ramigua,
rei heko por vaekue ma gueko porague gui ojepea vy teko vai rupi
anho ri oiko vy omano r hae nunga py. Gueko vaia py ae r omano.
27 Hae rami te xapya rei heko vai vae ma gueko vaiague gui ojeko
rami vy peipea pendejegui pendereko vaia hae javi, hae gui pendejee
pemo uka penekurax pyaur hae penenhe pyaur. Mbaeta Israel
kuery, mbae re r tu pemano? 32 Mbaeta xee ma ndarovyai peteve
pemano r. Hae nunga rupi pejeko rerova peikove agu hei Senhor
Nhanderuete.
19
Hae gui ndeayvu ke Israel regua yvatekueve pe omboaxy
1
Pete guary kunha guary kuery mbyte oiko, hae guay kuery mbyte
onheno oupy vae. Hae vae ma omongakuaa guay kuery. 3 Pete guay
ramo hae nunga omombeua r yvy regua ikuai vae oendupa okuapy.
Hae rami vy omboa yvykua hae kuery ojapo vaekue py. Hae vy tya
re ogueraa Egito yvy katy. 5 Hae ramo ixy guary kunha vae ma guay
vy imbaejuka kuaa, avakue houpa peve. 7 Avakue ojukaa rupi ojapo reta
avi imeve agu, hae tet ikuai vae omombytapa tekoa ve. Hae ramo
okoror r yvy regua kuery oendu vy ndaekorvei rei okuapy. 8 Hae rami
vy yvy regua kuery haea katy ikuai vae onhemboatypa okuapy hovai.
Hae rami vy hiry rupi kya omombo vy omboa yvykua ojapo vaekue
py. 9 Tya py ojopy vy omboa nhu py. Hae rami vy Babilnia pygua
Uvay re ju ombojojaague
10 Hae gui pendexy ma uvay yak yvry onhot mbyre rami oiko.
Yy reia py onhota rire hia por, hak reta guive. 11 Hak ma imbaraete
raxa, huvixa po pyguar. Hae vy hak hae hoguepa reve yvateve ovy r
pav rei oexa okuapy yvate etea. 12 Hae rami te opoxy reve omondoroa,
hae yvy rupi oitya. Hae ramo hia ma yvytu kuaray oua katy gui oipeju
vae omombirupa. Hak mbaraetekue ma omopmbaa r ipirupa. Hae
gui tata py ju oapypaa. 13 Hae gui a ma tekoa ea py rive ju onhota
yvy piru reia hae yy noa py. 14 Hae gui pete hak tuvixavei vae gui
ma tata ou vy omomba hia. Hae ramo hexe novei hak imbaraete vae
huvixa po pyguar hei.
Po rami r reronhemboaxy, hae peronhemboaxy pav agu.
20 Hae
gui sete maeta hae pete nhiru jaxya re, dez araa py ma
1
aupi reve hae kuery pe aura Egito yvy gui aipeapa agu re, pete yvy
hae kuery peguar aiporavoague py araa agu, kamby hae ei ndoataia
hae yvy jave gui iporvea py. 7 Hae rami vy aipoae hae kuery pe:
rami te amboae rami ju hae kuery re ajapo xerery amboete ukaa rupi
vy, xerery re yvy regua ijayvu rei e agu hae kuery yvy re xevygua
kuery ikuaia rupi, mbaeta yvy regua kuery oexaa py ae xevygua kuery
pe ajekuaa uka rire Egito yvy gui aipeapaa py. 10 Hae rami vy aipeapa
Egito yvy gui, hae tekoa ea katy ju araa. 11 Hae kuery pe ame
xeayvua, aikuaa uka guive aipota vae. Hae vae ma avakue ojapopa ri
vy okuave r hae vae rupi. 12 Hae kuery rekor ame avi sbado ra
omboete agu, xee aeko mboe agu, hae gui hae kuery oikuaa agu
xee Senhor ae ikyaoa aikoa. 13 Hae rami te Israel kuery ma tekoa ea
rupi vy, xerery re yvy regua kuery ijayvu rei e agu, hae kuery yvy
gui xevygua kuery aipeapa rire. 15 Hae rami vy tekoa ea py ju xepo
aupi reve hae kuery pe aura vaekue ijyvyr vaekue py araa ve agu
re, kamby hae ei ndoataia hae yvy jave gui iporvea py. 16 Mbaeta hae
py. Hae vy aipoae vaekue: Peiko eme penderu kuery ikuaiague rupi,
pejapo eme hae kuery oipotaa rami, penhemongya eme guive hae
kuery taangaa oguereko vae rupi rive. 19 Mbaeta xee ae ma Senhor
aura yvy regua kuery ikuaia rupi amoamba agu re, ijyvy hae javi rupi.
24 Mbaeta xevygua kuery ndojapoi karamboae xeayvuague, ndaikuaixei
nunga rupi hae kuery pe aeja uka amboae regua ayvu ipor e vae rupi
ikuai agu, hae heko mboaer hae vae rupi ikuai agu vaekue. 26 Hae
ame agu re xepo aupi reve auraague py araa ma rire te, hae kuery
pete yvy yvate vae, e vy pete yvyra hogue ana vae oexa nhav
hae py rive mbaemo ome okuapy taangaa pe, heaku por vae omo
hae mbaemo rykue onho okuapy xembopoxy agu rami rive. 29 Hae
ramo xee aipoae hae kuery pe: Mbae yvyty tu kovae, hae katy
pe kuery peo pekuapy agu? hae vaekue. Mbaeta hery ma Yvyty
Ombojeroviaaty oa, kovae ra peve. 30 Hae nunga rupi a aipore
kuery reko rami r orekuai yvyra hae ita guigua rive rombojeroviaa
rupi, amboae yvy re ikuai vae reko rami, peje. Hae rami te peneak
gui rive hae rami pendekuaixea ndoikoi re. 33 Mbaeta anhet ete xee
gui aipeapa r xere opu hae naxenhe rendui vaekue. Hae kuery
ikuaiague yvy gui aipea te ndooi r Israel yvy re. Hae ramo peikuaa r
xee ae Senhor aikoa.
39 Hae r pe Israel kuery pe xee Senhor Penderuete aipoae:
vy aipore hae py ikuai vae pe: Pendu ke Senhor ayvu. Po rami Senhor
Nhanderuete ijayvu: A ma amoendy r tata pendea py yvyra pyau
p
20.41 2Corntios6.17 q
20.4549 Apy ma profeta ijayvu Jerusalm tet hae Judia
yvy regua kuery re.
Ezequiel20,21 1410
Ndoguevei re hei.
49 Hae ramo xee aipoae:
21 Hae
gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1
2
Ava ray, ema Jerusalm katy. Hae vy ndeayvu hae
kuery ombojeroviaaty ikuai vae rovai. Emombeu xeayvu Israel yvy hae
javi rovai. 3 Hae vy aipore: Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu: Ma,
pe kuery rovai aiko. Hae rami vy xekyxe aekyi r hyru gui penembyte
gui amomba agu heko por hae heko vai vae guive. 4 Mbaeta
penembyte gui amomba r heko por hae heko vai vae. Xekyxe aekyi
r hyru gui temimoingo hae javi rovai rupi, kuaray puku-a katy guive
ijapuaia katy peve. 5 Hae ramo oikuaa pav agu xee Senhor ae hyru
hae kuery oporandu r ndevy: Mbae re tu hae rami ete nepoa ri?
hei r ndevy. Hae ramo aipore r: Mbaemo aendu ramoi vaekue re
rima xepoa. Mbaeta hae nunga oiko r pav opya py onhemondyipa
r, pav po ikangypa, pav rei onhe py ndaekorvei r okuapy, pav
renapy yy rami rive r opyta naimbaraetevei vy. Hae nunga ou ma
oiny, ojeupity re, hei Senhor Nhanderuete, re r.
8 Hae gui tegue ju Senhor oayvu xevy ombou. Hae vy aipoei:
ndee ava ray, nerax hae nepoa rei ke, mbaeta xevygua kuery rovai r
oiporua, Israel regua yvatekueve hae javi rovai guive. Hae vae kuery
ma amboaxapa r kyxe revegua pe, xevygua kuery hae javi reve. Hae
r
21.10 Israel kuery Xeray heia ma nguvixave re ijayvu vy, hexe anho rei ojeroviaa rupi.
1411 Ezequiel21
Hae gui penderuvixa ipo pygua vae nhomoingo axy vaekue novei ramo
mbaexa r tu peiko? hei Senhor Nhanderuete.
14 Hae gui ndee ava ray, emombeu ke xeayvu, ejepopete-pete guive.
oaty hae javi rupi heta hoa agu. Ajapo r kyxe overa vae rami hexak
agu. Mbaeta jojuka agu ae omboveraa hae oambeepaa. 16 Hae gui ndee
kyxe, tereo reiporu kuaa katy nembaraetea hae javi reve, hae gui reiporu
kuaa ea katy ju tereo, reoa katy rei. 17 Hae ramo xee voi ajepopete avi r
19 Ndee ava ray, ejapo ke moko tape raangaa, hae vae regua pete
katy kyxe reve oo agu, hae r amboae ma Jud hae Jerusalm tet
ikorapa vae katy oo agu. 21 Mbaeta Babilnia pygua huvixa opyta r
hoamy tape rakmby py, moko tape joa katy e oa py, nguu ete kuery
pe ranhe imbaekuaa agu. Hae rami vy huy ombovava-vavaa ma ramo
pete oekyi r, taangaa ngoo gui ogueru vaekue pe oporandu r, hae
mbaemo pyakue rupi avi r imbaekuaa. 22 Hae gui imbaekuaa rupi
kuery hexeve pete rami ikuai agu re oura vaekue ma hae nunga
oendu vy Apu hei r okuapy. Hae rami te hae kuery reko vaiague re
Nhanderuete oikuaa pota r omboa ukapa agu.
24 Hae nunga rupi Senhor Nhanderuete aipoei:
ndereko vai ete vae, ova ma oiny ndera opaa py rombopaga agu.
26 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu ndevy: Emboi ke neak regua
Penderuete ijayvu Amom pygua kuery ijayvu reia re. Hae gui aipore r:
Ezequiel21,22 1412
Kyxe, kyxe hyru gui oekyia ma, omboveraa jojuka agu, nhomomba hae
overa vae rami hexak agu. 29 Hae vae ma ojaya r opa mar heko
vai vae kuery ajuy, mbaeta ova ma hira opaa py ambopaga agu,
mbaeta pe kuery rekor oexaa rupi rive omombeu rire, hae kuery ae
oexa rauague rupi.
30 Hae gui emo ju ndekyxe hyru py. Mbaeta yvy reikoague py ae
rupi aipeju r tata rami xepoxya regua, hae gui romboaxa r avakue
nhomboaxya rupi e nhomoingo axy raxa vae kuery po py. 32 Hae ramo
22 Hae
gui xevy Senhor oayvu ombou ju vy aipoei:
1
2
Hae gui ndee ava ray, ndeayvu ta pa tet pygua kuery
jouguy omoague re? Ndeayvu ke havy ojeguarupy ojapo okuapya
hae javi re.t 3 Hae gui aipore: Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
Ndaevei ete r tet jouguy moa ikuaia vae pe. Mbaeta taangaa
pejapo vaekue rupi penhemongya vy penderovair ae pejapo
pekuapy pepagaa ra pyguar ova peve. 4 Mbaeta jouguy pemoa py
katyi hae mombyry rupi ikuai vae voi ijayvu vaikue rei r okuapy
pendere, mbaeta oikuaa pav opa mar rei pendekuaia.
6 Hae gui Israel regua yvatekueve voi, pete-te opoakaa rupi
rupi hae kuery nomboetei r nguu hae oxy, okorepa rei r amboae
regua, hae haevea rami r oguereko tyre hae imeve vae kuery.
8 Nomboetei mbaemo xevygua ikya e vae, omongyapa guive sbado
omo ukaxe vy joe ijayvu rei vaer. Penembyte rupi ae hou r okuapy
xoo taangaa pe ome mbyre yvyty ry rupi, opa mar rei ikuai vy.
10 Pendekuaia mbyte rupi ojejavy r nguu pe, onhemboja r guive
omea r ojopy r jouguy omo agu. Perta oiporu uka rire oipea
s
21.3032 Apy ma Babilnia pygua huvixa pe ju Nhanderuete ijayvu ombopaga agu re.
t
22.2 Tet heia ma Jerusalm ae (Mateus23.37; Lucas13.34).
1413 Ezequiel22
ra pyguar? Mbaeta xee Senhor xeayvu rire ajapo re. 15 Hae rami vy
romoamba r yvy regua kuery ikuaia rupi, hae rogueraa ukapa r yvy
mboae rupi. Hae rami vy re pendegui aipea haevea o vae. 16 Hae
oikyaoa r mbaemo kyakue opyta vae rami: overa vae, estanho, ferro
hae chumbo kyakue rami rive. 19 Hae nunga rupi po rami Senhor
24 Ava ray, aipore hae kuery yvy pe: Ndee yvy, nderejekyao
ukai rire xepoxya aexa ukaa ra ndaokyi r ndery. 25 Yvy mbyte rupi
omoata rami avi omo r jouguy, nhonhe omombaa rupi ojopy agu
jokoreague rive. 28 Hae gui hae kuery regua profeta kuery ma cal py
hae nunga hae javi omoximba rive r apu oexa rauague omombeua
py. Mbaeta ijapua rupi rive ayvu omombeu vy aipoei r: Senhor
Nhanderuete ma po rami ijayvu, hei r Senhor ijayvuague rupi e
Ezequiel22,23 1414
vaeri. 29 Hae rami vy yvy re ikuai vae jokorea rupi ikuai, imondaa rupi
pete ri jepe ava xerenonde py tet kora omoatyr nho agu, hae rami
e vy ipa py o agu mbaemo jokoar, kovae yvy xee amokanhymba
e agu. Hae rami te ndajoui peteve. 31 Hae nunga rupi ae hae kuery
ry anho xepoxya tata rami, amokanhymba agu ajou vaia rupi. Hae
rami vy hae kuery ry ambou ikuaiague re opaga agu hei Senhor
Nhanderuete.
Kunhague itavy rei vae Ool hae Oolib hery vae re ijayvuague
23 Hae
gui Senhor ombou ju oayvu xevy pe. Hae vy aipoei:
1
2
Ava ray, ikuai karamboae moko kunhague, petei re
ixy vae. 3 Hae vae kuery ma Egito yvy re ikuaia rupi itavy rei okuapy.
Kunhata teri reve itavy rei. Hae rami r okmbiripaa, kunhata teri reve
ok rupi onhekuav ukapa. 4 Tyke ma Ool hery vae, hae r ikypyy ma
Oolib. Hae vae kuery ma xembae ae, hae ikuai avi ipia hae imemby
kuery. Hae gui hery reikuaa porve agu Ool ma Samaria, hae r
Oolib ma Jerusalm.
5 Hae gui Ool ma xembae teri reve te itavy rei. Hae rami vy
oendu avakue mboae reve itavyxea, hae katyi Assria pygua kuery ikuai
vae reve. 6 Hae vae kuery ma hovy por rei vae py anho onhemonde
vae, huvixa joe opena vae kuery, avakue pyau omoarumby, kavaju
rygua meme. 7 Hae vae avakue reve ae kunha vae itavy, Assria pygua
ray kuery iporve vae ramo. Hae kuery hae javi reve itavyxea oendu,
hae taangaa oguereko vae rupi onhemongya avi. 8 Hae rami vy ndoejai
rupi Assria pygua ray kuery po py amboaxa hexeve itavy rei vae,
hae kuery reve itavyxea anho rei oendu ramo. 10 Hae ramo hae kuery
ombopire reipa okuapy hae oipeapa heravy ipia kuery hae imemby
kuery. Hae r kunha vae ma hae kuery ojuka okuapy kyxe py. Hae
ramo ixupe Kunhague pav gui ayvu vaivepy, ea, ombopagaa r.
11 Hae gui ikypyy Oolib ma hae nunga oexapa te guyke gui
oenduve itavy reixea. Hae rami vy guyke gui voi itavyve. 12 Hae rami
vy itavyxe hae katyi rupi Assria pygua ray kuery ikuai vae reve,
mbaeta huvixa joe opena vae, ao hepyve vae py onhemonde vae, kavaju
rygua, hae avakue omoarumby meme ramo. 13 Hae gui xee aexa r
onhemongyapa ma, guyke reve joo rami ae tema heko vai vy. 14 Hae
por hae inhak regua vae. Hae javi oexa r Babilnia pygua ray
1415 Ezequiel23
kuery raangaa oexa vy itavy reixea anho oendu. Hae rami vy Caldia
yvy katy omondouka oayvu reraa. 17 Hae ramo Babilnia pygua ray
kuery oupa kunha vae reve guar. Avakue reve hupa onhenoaty py
onhemboja vy omongyapa okuapy itavy reia py. Hae ramo kunha vae
ma hae kuery reve onhemongyapa ma vy ojeguarupa. Hae vy oejapa.
18 Hae vae ojekuaa uka hae ipire reia rupi oiko rire ma xenhe py
ma heko vaive tema, mbaeta imaendua Egito yvy re kunhata teri reve
itavy rei oikovyague re. 20 Hae py oendu avakue reve itavyxea, mburika
rami hakua hae kavaju rami ityy vae rami ikuai r. 21 Hae ramia py
imaendua kunhata teri reve haeve vae rupi anho oikoague re, Egito
pygua kuery okmbiripa jave guare re.
22 Hae nunga rupi po rami Senhor Nhanderuete ijayvu Oolib pe:
caldeu kuery Pecode, Soa hae Coa guigua, hae gui hae kuery reve ou
avi r Assria pygua ray kuery hae javi, avakue pyau omoarumby,
huvixa joe opena vae kuery, yvatekueve hae omboetevepy, kavaju
ry ou vae meme r. 24 Nderovai kuaray apuaia katy gui jogueru r
hae kuery voi ndeavyky rei r opoxya rupi. Hae vy ojaya r nex hae
nenambi, hae gui hembyrekue ma ojukapa r kyxe py. Hae vy nememby
kuery hae ndepia kuery oipeapa r heravy, hae gui hembyrekue ma
omokanhymba r tata py. 26 Ndeao oipeapa r, hae gui ogueraapa r
yvy guive reikoague, ndetavy reia rupi. Hae rami rire neremavei r
Egito pygua kuery re, ijyvy re voi nanemaenduavei r. 28 Mbaeta po
kuery reve ndetavy rei rire, hae kuery taangaa oguereko vae reve
renhemongyapa rei rire guive. 31 Nderyke oikoague rami ae reiko rire
ijayvu: Reyu r nderyke peguare karo tuvixa hae iporuxu vae gui.
Ezequiel23 1416
Hae vae py heta o ojojai reipy hae ayvu vaipy anho. 33 Hae vae ma
Ava ray, a ndeayvu ta pa Ool hae Oolib reko vaia re? Eikuaa
uka havy ojeguarupy hae kuery ojapoague. 37 Mbaeta hae kuery itavy
rei, ipo kyapa ma guive jouguy omoague re. Taangaa oguereko vae
reve avi itavy rei, hae omemby kuery xeray kueryr oguereko vaekue
ri taangaa kuery pe rive ome tata py omombaa py. 38 Hae gui ma
gui ove teri, mbaeta peno uka avakue mombyry gui. Hae vy hae
kuerya katy pemondouka pendeayvu reraa, hae ramo ou okuapy. Hae
kuery reve pendetavy rei agu ma pejau, penderexa rupi pemopyt, hae
penhembojegua por rei. 41 Hae vy tenda iporve vae ry peguapy peiny,
pete mesa oguereko katupa pyre yvry. Hae vae ry pemo avi heaku
por vae hae azeite xevy guar vaekue. 42 Hae gui kunhague yvry rupi
onhendu heta ete ovya reia rupi ikuai vae. Avakue ojou vaipy reve tekoa
ea gui oguerua okau vae regua. Hae kuery ma kunhague po re omo
okuapy poapy regua, hae gui inhak re ma ak regua iporgueve omo.
43 Hae nunga rupi xee aipoae ymave guive itavy rei vae re: Itavy reia
rupi ae ta ri tyy oiko? hae. 44 Hae ramo kunha vae re onhemboja pav,
kunha itavy rei vae reve joguereko vae rami. Hae rami vy joguereko
okuapy Ool hae Oolib reve, kunhague itavy rei vae ae r. 45 Hae gui
avakue heko por vae ma ombopaga r kunhague tavy rei hae jojukaa
kuery ombopagaa rami. Mbaeta kunhague itavy rei vae ikuai, hae ipo
kyapa jouguy omoa py.
46 Hae nunga rupi Senhor Nhanderuete aipoei:
guive. Ojukapa r imemby kuery hae ipia kuery, hae oapypa r hoo.
4849 Hae rami vy hae kuery yvy gui amomba r haeve vae rupi anho
24 Hae
gui nove maeta hae dez jaxya vae, dez araa py Senhor
1
Babilnia pygua huvixa ou r Jerusalm tet re. 3 Hae nunga rupi kovae
pemo avi xoo raykue. Iporgueve anho pemo, hiugue hae ijaxiykue.
Pemony ikgue peiporavo vaekue, 5 penerymba kuery vexai gui iporve
vae regua anho. Hae gui oja gury rupi pemo reta yxak. Pemboaku
opupu por agu rami, oja py ojypa por agu ikgue, re.
6 Mbaeta po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
Ndaevei ete r kovae tet jouguy moa kuery ikuaia pe, mbaeta
oja ikyapa rei vae rami opyta, ndojekyao ukai rire! Penomba ke xoo
raykue oja gui, peiporavo e re. 7 Mbaeta tet mbyte rupi ikuai jouguy
omoague re ipo kya vae. Itaova ry ae omo, yvy rupi yvy kuikue
ojaoi agu rupi e. 8 Hae gui xee ma itaova ry rupi ju amo tuguy
amoana agu, ikgue ikuai vae okaipa peve. 11 Hae gui pemo oja tapy
ry, hexakmba peve haku agu, hae rami vy ikyakue ipor eague
hae javi oipa agu. 12 Hae ramia py xee anhea rive, mbaeta ikyakue
r rekyrir reve, erojaeo eme omano vaekue. Hae rami rgue py neak
Ezequiel24,25 1418
ndapejai r ipuku agu rami, hae ndapeui r tembiu ipya vai vae
pegua oguerua ramo voi. 23 Peneak re pereko r ak regua, hae
ae avi pe kuery voi pendekuai r. Hae nunga oiko ramo peikuaa r xee
ae Senhor aikoa hei.
25 Ava ray, rakaeve r hae kuery gui aipea r ojou porve hae
25 Petegue
ju Senhor oayvu ombou. Hae vy aipoei xevy:
1
2
Ava ray, ema eamy Amom ray kuery ikuaia katy. Hae
vy xeayvu emombeu hae kuery pe. 3 Aipore Amom ray kuery pe: Pendu
nunga rupi a romboaxapa r kuaray oua katygua kuery pe. Hae ramo
pendeyvy re hae kuery ovamba vy hekoa r penembyte py. Hae vy
hae kuery hou r okuapy mbaemo pemboaju vaekue, oyu r guive
kamby peno vaekue. 5 Hae gui Rab tet ajapo r camelo kuery ikuai
atyr, hae Amom kuery rekoague ajapo r vexai kuery korar. Hae
ramo peikuaa r xee ae Senhor aikoa.
1419 Ezequiel25,26
katygua kuery rekoar, Amom kuery re ajapoague rami avi, hae kuery re
naimaenduaavei agu yvy regua ikuaia rupi. 11 Hae rami vy ambou r
Moabe pygua kuery mbopagaar. Hae ramo hae kuery voi oikuaa r xee
ae Senhor aikoa.
aipoei: Edom pygua kuery rovai voi xepo aupi vy amomba r avakue
hae hymba kuery, tekoa ea ju o agu. Hae vy Tem tet guive Ded
peve ojukapaa r kyxe py. 14 Edom pygua kuery ambopaga uka r
xevygua Israel kuery pe. Hae ramo hae kuery ombopaga r Edom
kuery xepoxya hae ajou vaia rupi. Hae ramo Edom kuery xekuaa avi r
ambopaga r hei Senhor Nhanderuete.
reve. Hae ramo hae kuery ambopaga ma rire oikuaa r xee ae Senhor
aikoa.
26 Hae
gui onze maeta, jaxya ypyia ra py Senhor ombou ju
1
2
Ava ray, Jerusalm tet ombovaipaa r Tiro pygua huvixa ijayvu:
Haevea rami! Opmba ma tet rok yvy regua oikeaty. Hae vy ojepea
oiny xevy. Hae ramo ajoupa r mbaemo, tet ombovaipaa rire, hei.
3 Hae rami te Senhor Nhanderuete ijayvu po rami: Hae gui Tiro pygua
kuery oitypa r Tiro tet kora, torre ikuai vae guive. Tet gui xee aipea
ukapa r yvy kui peve, ita mbeju rive aejapa agu. 5 Hae gui ye pa
peague opyta r pira mboaa mombiru atyr, hae rami xeayvu ma voi
rire hei Senhor Nhanderuete. Opyta r yvy regua kuery mbaemo
oipeapa agu rive. 6 Hae r peneretar kuery ye rembe rupi ikuai vae
vae hae ojukapa r kyxe py. Hae gui peneret rovaii ojapo r torre,
hae tet kora re xondaro kuery omboaty r imoiny yvy, huy jokoa
tuvixakueve ory rupi oguereko reve. 9 Hae gui tet kora re ombota-
mbota r yvyra aygue py. Torre ikuai vae voi oitypa r ferro guigua py.
10 Hymba kuery kavaju ma heta ete vy peneret py oikepa vy ojaoipa
r yvy kui py. Tet rok rupi kavaju rygua kuery, karxa kyrve hae
tuvixakueve oike ramo tet kora omymba r hevovo rei vae gui rive,
tet kora omopaague rupi oikepa ramo. 11 Hymba kavaju opoap py
Ye rembe rupi ikuai vae ma peneret oitypaa r hyapu rei vae gui
ndoryryipai r ri tyy, penepoa reia hae tet mbyte rupi pendejukapaa
r oendu avi vy? 16 Hae rami vy ye rembe rupigua huvixa ikuai vae ma
reve r oguapypa yvy py, oryryipa rei anho r oiny. 17 Hae rami vy
Xee ma rojapo tet oejapa pyre, tet avave rei ndaipoaveia rami,
hae gui pendery rupi ambou yai, yy reta pendeaoipa agu. 20 Ajapo avi
r peguejypa agu rami, yvykua py oguejy vae kuery reve. Hae rami vy
ymagua kuery ikuaia py romoingo r yvy guyvea py, tekoa ea ymavea
py pepyta agu yvykua py oguejy vaekue ikuaia py, penderekoague py
ndaikuaiavei agu. Hae r temimoingo kuery ikuaia rupi ma ajapo r
mbaemo por ete. 21 Rojapo r nhomondyipaar, mbaeta napevei ma
27 Hae
gui Senhor oayvu xevy ombou ju. Hae vy aipoei:
1
2
Hae gui ndee ava ray, ndeayvu ke Tiro tet pe omboaxy
vae rami. 3 Mbaeta Tiro ma ye pa re o, hae tet mboae ye yvry rupi
ikuai vae katy hae kuery oo vaekue mbaemo vendea rupi. Aipore Tiro
tet pe: Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu: Ndee Tiro aipore: Xee ma
kano guaxu opa mbae py iporve vae rami aiko, re. 4 Mbaeta anhet
ye mbyte rupi peve ndepoaka, hae ndeapoa kuery nepor agu rami ete
ndeapo vaekue. 5 Hae rami vy nderegua pyra ma yvyra cipreste Senir
gui ogueru pyre gui ojapoa vaekue. Nderegua ajukue yr ma Lbano gui
oguerua yary.u 6 Ndepykuiar ma yvyra carvalho Bas gui ogueru pyre
guigua iperiri vae hae ombojeguapa pyre anho omo, bandeira-r guive.
Ndeaoiar ma ajukue hovy hae prpura vae ogueru yy pa Elis gui.
8 Ndepykui vaer ma Sidom hae Arvade pygua kuery ojou. Nemboguataar
vaekue, ndevygua ikuai joe opu vae meme. Hae kuery ma ombae huy
u
27.59 Apy ma Tiro tet ombojoja kano guaxu re ajukue oipyo imoinya rami, mbaeta
hae pygua kuery ma ye ry rupi r oo mbaemo vendea rupi.
Ezequiel27 1422
jokoa hae ngora rat oupipa imoiny tet kora hae javi rupi, ndepoakaa
oikuaa uka agu. 11 Hae gui ndekora ry rupi nerara kuery ma ndea
pygua ae, Arvade guigua xondaro kuery guive. Hae gui torre ikuai vae
py nerara kuery ma Gamade pygua. Hae kuery voi tet kora rupi oupipa
imoiny huy jokoa, nembojegua pormba agu.
12 Opa mbae rerekopa ramo Trsis pygua kuery voi mbaemo
rekovia ome kavaju, kavaju joe opua rupigua hae mburika. 15 Ded
re. Hae nunga rekovia ome vaekue ita esmeralda, ajukue prpura hae
iperiri vae ombojegua pyre, hae gui ita coral, ita hepykueve guive.
17 Jud hae Israel yvy regua kuery voi mbaemo ojogua vaekue ndegui.
Mbaemo rereko vae rekovia ome vaekue trigo Minite guigua, tembiu
porgueve, ei, azeite hae yvyra blsamo. 18 Damasco pygua kuery voi
mbaemo ojogua reta vaekue ndea py ojapo pyre. Opa mbae por rereko
vae rekovia ome vaekue Helbom guigua vinho hae Saar guigua vexai
rague. 19 D hae Jav pygua kuery voi Uzal yvy gui ou vy mbaemo
rereko vae rekovia ome vaekue ferro guigua, cssia hae clamo.
Hae ramigua reve ou mbaemo ojogua agu. 20 Ded pygua kuery ma
ndevy ovende vaekue kavaju kupe ry guar. 21 Hae gui Arbia hae
Quedar pygua yvatekueve ikuai vae voi ojogua vaekue mbaemo ndea
py ojapo pyre. Hae rami vy ndevy ome vaekue vexai ray, vexai hae
kavara ava. Hae nunga re ndereve imbaejogua vaekue. 22 Sab hae
Ram pygua kuery voi mbaemo ojogua vaekue ndegui. Mbaemo rereko
vae re omboekovia vaekue heaku por vae, ita hepykueve vae hae
ouro. 23 Ndereve mbaemo re omboekovia avi vaekue Har, Cane hae
den pygua kuery, hae gui Seba, Assria hae Quilmade pygua mbaemo
ojogua vaety kuery voi. 24 Hae kuery ma ndereve omboekovia vaekue
ajukue prpura ombojegua pyre, tapete joo rami e-e pyt vae, hae
ix oipoka pyre ijy ete vae. 25 Hae gui kano Trsis guigua ma ndea
gui mbaemo ogueraa vaekue. Hae ramo opa mbae rejoupa ramo ye
rupigua kuery hae javi oendupa vaekue ndereko. 26 Hae ramo ndevygua
rembe rupi ikuai vae hae javi oendu vy oryryipa r okuapy. 29 Hae gui
etea rupi. Hae vy aipoei r: Mavae kuery tu Tiro pygua kuery rami
ikuai, ye mbyte py okyrir agu katy oguejy vaekue rami?v 33 Mbaeta
ndere. Hae kuery regua huvixave kuery voi oryryipa reve ngova re oexa
uka r ndaevei etea. 36 Hae kuery regua imbaejogua vaety kuery voi
ndejojai rei r jogueravy, nhomondyiar rive repyta rire. Hae vae rire
nanemopuavei r.
28 Hae
gui Senhor oayvu xevy ombou ju. Hae vy aipoei:
1
2
Ava ray, ndeayvu Tiro pygua huvixa pe: Po rami Senhor
Nhanderuete ijayvu: Ndepya py renhemboyvate rei, hae vy aipore: Xee
ma tuuete aiko. Hae rami vy tenda tuuete openaaty py ae aguapy ainy
ye jova-jovai rupi o vae mbyte, re vaeri ava rive reiko, tuuete e, xee
Nderuete rami ndepya reikovy vaeri. 3 T, Daniel gui renhemoaranduve,
rupi vy ndepoaka hae rejoupa vaekue ouro hae prata remo por agu.
5 Mbaeta mbaemo vendea rupi reiko kuaa vae vy rejoupave tema reovy
ambou r amboae regua kuery pav gui ijavaeteve vae. Hae vae kuery
ma okyxe oekyi r okuapy nepor hae nearandupa reia rovai. Hae vy
27.2732 Apocalipse18.1319
v
Ezequiel28 1424
r yvykua py, hae ramo reiko vai r ye mbyte py ojukapy rami. 9 Hae
anho ndejee remo vaekue: srdio, topzio, diamante, berilo, nix, jaspe,
safira, carbnculo hae esmeralda. Ndejeguaar ma ouro gui ojapoa.
Nemoingoa ra guive ma voi hae nunga ojapoa ndevy. 14 Ndee ma anjo
ipepo vae nhoarar roiporavo vaekue, hae rami agu rami ae romo.
Hae ramo Nderuete pegua yvyty ikya e vae rupi reiko vaekue,
itaendy ikuaia rupi. 15 Nemoingoa ra guive haevea ramigua meme
rejapo vaekue, ndere teko vai ajou peve. 16 Hae gui ma mbaemo vendea
ambou r mbaeaxy vaikue tape rupi tuguy onhe peve. Kyxe revegua
jova-jovai gui ou ramo oipyxo pyre kuery hoa r peneret mbyte rupi.
1425 Ezequiel28,29
imbojaru reia kuery ijyvry ikuai vae regua ndouvei r juu ikutuar, ne
juu rakuaendy rami. Hae ramo hae kuery voi oikuaa r xee ae Senhor
Tuuete aikoa.
25 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
29 Hae
gui dez maet hae dez jaxya re, doze araa py ju Senhor
1
agu, Egito pygua kuery hae javi rovai guive. 3 Ndeayvu vy aipore r:
re pira yak rupigua ojapa agu rami. Hae rami vy yy rea mbyte gui
xee rogueno r, ndepekue re pira ojapa vae hae javi reve. 5 Romombo
r tekoa e katy, ndee hae pira ndere oja vae hae javi reve. Hae ramo
yvy piru reia py r rea. Ndereruavei r, nderetekue ndojatyai r guive.
Hae rami rgue py romboaxa r mymba kuery yvy regua hae guyra
yva regua rembiur. 6 Hae ramo Egito pygua kuery oikuaapa r xee ae
ovo rive vy ijaxiy peve oixuupa. Hae rami ae avi ndere hae kuery ojeko
r ndee nemopa ramo hae kuery oendu r haxy vae, hae guyepy rupi
voi oryryipa r okuapy.
8 Hae nunga rupi po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
Ma, ndere ambou r kyxe revegua, ndea gui avakue hae mymba
kuery mombaar. 9 Hae ramo Egito yvy opyta r ombovaipa pyre hae
ivaipa vae gui ivaipave agu rami. Hae vae re tet ikuai vae voi tet
ivaipa vae gui ivaipave r opyta, quarenta maet opa peve. Hae rami
vy Egito pygua kuery amoamba r yvy regua kuery ikuaia rupi, yvy
jave rupi r araa ukapa.
13 Hae rami te Senhor Nhanderuete ma po rami ijayvu avi:
Ndee voi rojapo avi r hae kuery mbyte rupi ndeayvu reikovy agu
rami. Hae ramo hae kuery oikuaa r xee ae Senhor aikoa.
30 Hae
gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1
2
Ava ray, emombeu ke xeayvu. Hae vy aipore: Po rami
Senhor Nhanderuete ijayvu: Hae vae ra re pe kuery penepoa r.w
3 Mbaeta hae vae ra ova raii ma. T, ova raii ma Senhor ra. Araipa
r hae vae ra, mbaeta amboae regua kuery ikuai axy agu ra. 4 Hae
rami vy Egito yvy re ou r kyxe revegua. Etipia rupi voi ikuai axya
ete r, Egito rupi oipyxo pyre hoapa jave. Mbaeta hae pygua kuery
ogueraapaa r escravo-r, omombaa r guive imbaraetekueve. 5 Hae ramo
amboae regua kuery Egito reve onhemoir vaekue hoapa avi r kyxe gui:
Etipia, Pute, Lude, Arbia pygua hae javi, hae Cube pygua kuery voi.
6 Po rami Senhor ijayvu:
opyta, hae tet mboae opa vaekue rami avi r omombaa tet. 8 Hae
xerenonde rupi ayvu reraa kuery kano guaxu py ojeoi r Etipia katy,
hae ramo omondyipa r onheangu e rei vaekue. Mbaeta hae vae yvy
re voi ou r teko vai, Egito pygua kuery ra py rami avi. Hae nunga ou
ae ma oiny hei.
10 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
vae, ijyvy voi amboaxapa r heko vai vae kuery po py. Amboae kuery
pe ambovaipa ukapa r yvy, hexe ikuai vae hae javi guive. Xee Senhor
ae ma hae rami xeayvu vae.
13 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
hae heta r amomba N py. 16 Egito yvy jave rupi amboja r tata. Hae
Besete pygua hoapa r kyxe gui. Hae vae tet gui ma ogueraapaa r
escravo-r. 18 Tafnes py ma ra pytmba r, mbaeta hae py amopmba
21
Ava ray, xee amop ma Egito pygua huvixa Fara jyva. Hae
rami te ndojokuaai, noipoanoai, ne nombojeaa jevyi, hae rami e r
imbaraete ma vy kyxe oiporu ju agu.
22 Hae nunga rupi po rami ijayvu Senhor Nhanderuete:
Ma, xee aiko Egito pygua huvixa Fara rovai. Hae rami vy ijyva
rovai imbaraeteveague ju r amop, hovai amop ma voiague rami. Hae
rami vy ajapo r ipo gui kyxe hoa agu rami. 23 Hae gui Egito pygua
kuery amoamba r yvy regua ikuaia rupi, araa ukapa r yvy jave rupi.
24 Hae r Babilnia pygua huvixa jyva ma amombaraete r, hae ipo py
huvixa jyva, hae r Fara jyva ma hoa rive r. Hae gui Babilnia pygua
huvixa po py xekyxe amo vaekue Egito yvy rupi oiporu ramo oikuaapa
r xee ae Senhor aikoa. 26 Mbaeta Egito pygua kuery amoamba r yvy
regua ikuaia rupi, araa ukapa r yvy jave rupi. Hae ramo oikuaa pav
r xee ae Senhor aikoa.
31 Hae
gui onze maeta, mboapy jaxya re, ijypyia ra py ju
1
javi pe: Mavae regua tu ndee rami ipoakapa vae? 3 Eikuaa pota havy
Assria yvy re oiko vaekue re. Hae kuery ma pete yary Lbano py hia
vae rami ikuai vaekue, mbaeta hak por vae vy kaaguy rupi kuaray
por vaekue. Yvateve vae hia, hovapy ma yvyra rovapy rogue ryve
rupi ova vaekue. 4 Yvy guy katy gui yvu o vae omoak vy ojapo vaekue
yvate agu rami. Ojapo avi ijyvypya gui yy omboxyry opa rupi, yvyra yvy
re ikuai vae hae javi omoak agu. 5 Hae nunga rupi ae onhemboyvate
vaekue yvyra yvy re ikuai vae hae javi ryve, hak retave hae ipukuve
ovy guive, heta yy omoak vy ombotuvixa ramo. 6 Haki ikuai vae rupi
guyra ojeaity apo vaekue, hak guy rupi hae javi mymba tayi okuapy,
hae ikuaray py ma yvy regua ipoakakueve oguapypa okuapy vaekue.
7 Hae rami vy heta yy rupi hapo vae vy tuvixaa hae hak retaa py ipor
ete vaekue. 8 Yary Nhanderuete pegua yvotyty rupi ikuai vae gui iporve
vaekue. Yvyra cipreste voi hae vae rami e hak vaekue, yvyra pltano
voi hae vae rami ndaokyi vae. Mbaeta ipora rami peteve yvyra
Nhanderuete pegua yvotyty py hia vae ndoikoi vaekue. 9 Hae rami ajapo
vaekue hak reta vy ipor rei agu rami. Yvyra den py Nhanderuete
pegua yvotyty rupi ikuai vae hae javi ojou pormba rei okuapy vaekue.
10 Hae gui Senhor Nhanderuete ijayvuve ju:
Hae vae yvyra yvateve tema ovy yvyra hovana vae ryve ramo
okurax py onhemboyvate rei. 11 Hae ramo xee amboaxa r yvy regua
1429 Ezequiel31,32
ipoakakueve po py, hae kuery omoingo axy agu heko vaia re. Hae rami
vy aipea r oka katy. 12 Hae ramo amboae regua kuery pav gui ijavaeteve
vae ou vy oakeo r, oeja rive r guive. Hae ramo hakgue hoapa yvyty
hae yvyugua hae javi rupi. Hoky voi omopmbaa r yvy jave rupi yak
ikuai vae yvry. Ikuaray py yvy regua ikuai vaekue hae javi ojepeapa r
ojeoivy. 13 Hapytakue re ma hae javi regua guyra r ikuai, hae r hakgue
guy rupi ma hae javi regua vixo ojeaity apo r okuapy. 14 Hae rami yvate
etea rami amboae yvyra yy rembe rupi ikuai vae onhemboyvate e agu,
amboae yvyra ikuai vae gui yvate ve agu, ne yy reta oa py yvateve
hia vae voi ojee ojerovia rei e agu. Mbaeta ojejou por reia hae javi
ma okanhy agu rami omboaxaa. Hae ramo hoapa r yvykua vaikue py,
avakue ray kuery yvykua py omboguejy pyre mbyte py opyta agu.
15 Po rami ijayvu Senhor Nhanderuete:
Hae vae yvyra okanhy jave xee ajapo yvy jave re ipya vaia agu
rami. Mbaeta hae vae kuxa yvy gury yvu ikuai vae ajaoipa vy
ajokopa yy oxyry vaekue, yy heta ve agu. Ikuxa ma Lbano yvy hae
javi rupi ajaoipa ajukue hu rei vae py, hae ramo yvy re yvyra ikuai
vae ipirupa. 16 Hae vae yvyra hoa r hevovo reia gui ajapo yvy regua
neporve hae ndeyvateve vae. Hae rami te hae kuery reve reguejy avi
r yvy guy katy. Hae rami vy repyta r opire omboi uka e vaekue
mbyte, kyxe py ojuka pyre kuery reve guive. Hae rami vy Fara hae
iporague hae javi okanhymba r hei Senhor Nhanderuete.
32 Hae
gui doze maeta, doze jaxya re ijypyia ra py ju Senhor
1
vae rami. Hae vy aipore r ixupe: Ndevy ma Guary ray yvy regua
mondoroa, ea vaeri pete jakare yak oa py opyrmba reve yy
omongyapa rei vae rami rive reiko.x
3 Po rami ijayvu Senhor Nhanderuete:
43.2 Apocalipse1.15
x
Ezequiel32 1430
imoiny yvy py, romombo r nhu reia py. Hae vy ndery ambou r
opa margua guyra, mymba yvy regua voi okaru r okuapy nderoo
re. 5 Nderookue amoa r yvyty ry rupi, hae yvyugua ikuai vae rupi
vaekue pytmba agu rami, hae nderekoague rupi ambou r pyt reia
hei Senhor Nhanderuete.
9 Ajapo r yvy regua heta rei ipya vai agu rami, mbaeta pav
kuery voi nderovai xekyxe aekyi r oexa vy oryryipa r. Ndee rea ramo
pete-te oryry-ryryipa r, guekove oguerojeayvu vy.
11 Mbaeta po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
Yak ikuai vae ma ajapo r azeite rami oxyry por agu hei Senhor
Nhanderuete.
15 Mbaeta ambovaipa uka r Egito yvy, opa mbae ikuai vaekue
novei agu rami. Ajuka ukapa r hae py ikuai vaekue. Hae ramo
peikuaa r xee ae Senhor aikoa. 16 Hae rami yvy regua kuery ijayvu r
Egito yvy hae mbaemo por o vaekue hae javi ogueronhemboaxya rupi
hei Senhor Nhanderuete.
kuery oguejypa r yvy guyve katy, amboae regua kuery omboeteve pyre
yvykua katy oguejy vae kuery reve. 19 Pe ndau amboae gui peneporve
reve. Ijyvry rupi ikuai kyxe py ojukaa r onhono pormba pyre, kyxe
py hoapa vaekue meme. 23 Mbaeta hae kuery rupa ma yvykuapy
rupi ikuai, hae onhono porague yvry ikuai hae pyguare kuery hae
javi. Kyxe py oipyxo vy ojuka pyre meme, okuave teri jave joyvy rupi
nhomongyjepa rei vaekue ri.
24 Hae py o avi Elo pygua ojeupegua kuery hae javi reve, onhono
por mbyre yvry rupi. Hae kuery ma kyxe py oipyxo vy ojuka pyre meme.
Hae rami vy opire nomboi ukai vaekue oguejypa yvykua py. Okuave teri
jave joyvy rupi nhomongyjepa rei vaekue ri oxmba reve opytapa yvykua
py oguejy vaekue mbyte. 25 Ojuka pyre kuery mbyte rupi ma ojapoa hupar,
ojeupegua kuery hae javi mbyte. Hae kuery rupa ma ijyvry rupi ikuai.
Opire omboi uka e vaekue meme, kyxe py ojukapa pyre. Okuave teri jave
joyvy rupi nhomongyjepa rei vaekue ri oxmba reve opytapa yvykua py
oguejy vaekue mbyte, ojuka pyre mbyte rupi onhono pora.
26 Hae gui hae py ma ikuai Meseque hae Tubal pygua ojeupegua
kuery hae javi reve. Hae kuery rupa ma ijyvry rupi ikuai. Opire omboi
uka e vaekue meme, kyxe py ojukapa pyre, okuave teri jave joyvy
rupi nhomongyjepa rei vaekue ri. 27 Hae kuery ma ymave rupigua ipya
kuery voi penemopmbaa avi r opire omboi uka e vae kuery mbyte
py, penenhono pora r guive kyxe py ojuka pyre kuery mboae reve.
29 Hae py ma Edom pygua huvixa kuery hae yvatekueve hae javi
ma Sidom pygua kuery oipyxo pyre reve omboguejya avi, oxmba reve
ikuai, opoakaa py nanhomboekorvei vaekue ri. Hae py opire omboi
uka e vaekue reve ikuai, kyxe py ojuka pyre kuery oxmba rei reve
yvykua py omboguejypaa vaekue mbyte.
31 Fara ma hae kuery hae javi oexa vy ovyapa r ojeupegua kuery
reve. T, Fara hae ixondaro kuery hae javi r ovya, kyxe py ojukaa avi
vaekue mbyte onhono pora ramo hei Senhor Nhanderuete.
32 Mbaeta Fara hae ixondaro kuery hae javi ma nhomondyipaar
amo vaekue okuave vae kuery yvy re. Vaekue ri hae voi onhono pora
Ezequiel32,33 1432
33 Hae
gui Senhor oayvu ombou ju xevy. Hae vy aipoei:
1
2
Ava ray, ndeayvu ke neretar kuery pe. Hae vy aipore
hae kuery pe: Pete yvy re kyxe revegua ambou ramo hae pygua kuery
oiporavo r pete ava hae pygua ae, hae vy omo r guet rarar.
3 Hae ramo hae vae ma yvy re kyxe revegua ou r oexa vy mimby
rei mimby guaxu nhe amongue oendu te nonheangui rei ramo kyxe
revegua ou vy ojuka r. Hae rami r hexe ae r o huguy omoague re
opaga agu, 5 mbaeta mimby guaxu nhe oendu te nonheangui rire.
rei heko vai vae kuery pe aipoae r: Ndee ndereko vai vae, anhet
ete remano r, hae te ndee hae kuery pe nandeayvui r ikuaiaty gui
ojepea agu re. Hae rami r hae kuery omano r gueko vaiague py te
huguy onheague re ndee r rombopaga. 9 Hae gui xapya rei heko vai
vae kuery pe ndeayvu ikuaiaty gui ojepea agu re, vaeri hae kuery
ndojeko rerovai vy ma omano r gueko vaia py ae. Hae r ndee ma reo
jepe r.
10 Hae gui ndee ava ray, ndeayvu ke Israel kuery pe. Hae vy aipore
kuery pe: Anhet ete xee Senhor Penderuete xee ae rekove rupi aura vy
aipoae: Xee ndavyai heko vai vae kuery omano r, hae r gueko vaiaty
gui ojeko rerova vy oikove ju ramo anho. Hae nunga rupi Israel kuery,
pejeko rerova, pejeko rerova ke pendeko vaia gui. Mbaer tu pemano
rive? hae.
12 Hae nunga rupi ava ray, aipore r neretar kuery pe: Xapya rei
heko por vaekue heko vai ri ramo ymave rupi teko por rupi oikoague
ndogueraa jepei r. Hae rami ae avi heko vai vaekue ojeko rerova ri
ramo ymave rupi teko vai rupi oikoague ma nomokanhyi r. Hae rami
ae avi heko pora vaekue ri ojejavya ra py heko porague rive ndojapoi
r oikove agu rami. 13 Hae gui xapya rei heko por vae pe Anhet ete
1433 Ezequiel33
reikove riae r hae te hae vae ma gueko pora re rive ojeroviaa rupi
ojejavy ramo xee naxemaenduavei r teko por rupi oikoague re. Hae
rami rgue py omano r gueko vaia py ae. 14 Hae rami ae avi xapya rei
heko vai vae pe Anhet remano r hae te ojejavyaty gui ojeko rerova
vy haevea rami hae teko por rupi anho ju r oiko. 15 Hae rami vy hae
rami nhanderereko, hei vaeri hae kuery ae haevea rami ikuai vae.
18 Mbaeta heko por vaekue ma xapya rei teko por gui ojepea vy teko
vai rupi ju oiko vy ma omano r gueko vaia kuxa rive. 19 Hae r heko
vai vaekue ma heko vaiaty gui ojeko rerova vy haevea rami hae teko
por rupi ju oiko vy ma oikove r. 20 Hae ramive ma pe kuery aipopeje:
24 Ava ray, Israel kuery regua tet ombovaipa pyre rupi ikuai
vae ijayvu vy aipoei okuapy: Abrao ma hae aei oiko vaeri ipo
py omboaxaa rakae kovae yvy. Neexa, nhande kuery katuve ma
nhandereta ete ramo kovae yvy omea ae nhandekuai agu, hei
okuapy. 25 Hae rami te aipore hae kuery pe: Po rami ijayvu Senhor
ae rekove rupi aura vy aipoae: Tet ombovaipa pyre ikuai vae ojukaa
r kyxe py, hae r tet rovai rupi ikuai vae ma amboaxa r mymba
Ezequiel33,34 1434
nhar omondoropa hae houpa agu. Hae gui onhemiaty hae itakua
rupi onhemi vae ma mbaeaxy gui r omano. 28 Mbaeta pendeyvy xee
vae rami reiko, amongue oporai por hae imbaepu kuaa vae rami rive.
Mbaeta ndeayvua oenduxe vai merami te ndaikuaixei haekue rami.
33 Hae nunga hae javi oiko, ojeupitypa ramo hae kuery oikuaa r hae
34 Hae
gui Senhor oayvu ombou vy aipoei xevy:
1
2
Ava ray, ndeayvu ke Israel kuery re opena vae kuery
rovai. Hae vy aipore: Po rami ijayvu Senhor Nhanderuete. Ndaevei
ete r Israel kuery re opena vaer omo mbyre vaeri ojee ae rive
opena vae kuery pe! Xevygua vexai kuery re opena vaer omo
mbyre e teve? 3 Mbaeta xoo ikyra-kyrave vae peupa pekuapy,
mymba inhar vae nhundy rupigua rembiur rive ikuai. 6 Hae ramo
xerymba kuery ma opa rupi ikuai yvyty hae yvy ikuai vae ry rupi.
Yvy jave rupi oamba okuapy, hekaar hae heru jevyar ndoikoi ramo.
7 Hae nunga rupi joe opena vaer omo mbyre kuery, pendu ke
Senhor ayvu: 8 Anhet ete xee Senhor Penderuete xee ae rekove rupi
aura vy aipoae: Xevygua vexai kuery pemboaxapa hiuar kuery pe, hae
ramo mymba inhar vae nhundy rupigua kuery rembiur ikuai, opena
vaer ndoikoi ramo, mbaeta joe opena vaer amo vaekue ndoekai
okuapy xevygua kuery, ojee ae rive opena okuapy, xevygua kuery re.
1435 Ezequiel34
joe opena vae kuery rovai, hae rami vy hae kuery po py ndaejavei r
xevygua vexai kuery. Amomba r joe openaa, ojee ae rive nopenavei
agu. Hae kuery juru gui xee araa jepepa r xevygua vexai kuery, hou
vaer rive ikuai ve agu.
Israel regua yvyty yvateve vae ikuaia rupi. Hae ramo onheno r okuapy
nhundy por reia rupi Israel regua yvyty re. 15 Xee ae r apena xevygua
por reia ame vae ndau ndaevei ri? Mbaexa tu havy nhundy mboae
rupi voi pepyrmba rei rive? Pe kuery pe ndaevei ri tyy yy por ame
vaekue? Mbaexa tu havy yy mboae voi pepyr vy pemongyapa rei?
19 Mbaeta xerymba kuery ma nhu pepyrmbaague rupi rive okaru, hae
r xee ma araa jepepa r xevygua kuery houpa pyr rive ikuai e agu,
vexai ikuai vae re aikuaa potaa py. 23 Hae kuery pe pete ambou r opena
kuery tekoa ea rupi ikuai, hae kaaguy rupi oke te mbaeve ndoikoi
r. 26 Mbaeta xee amoingo por r, xevygua yvyty yvry rupi voi.
Hae rami vy hira py por r ambou oky amoingo pora rupi. 27 Hae
gui yvyra ikuai vae hiapa r, hae yvy re oiko r mbaemo aju pyau.
Hae ramo yvy re hae kuery ikuaia rupi mbaeve ndoikoi r. Hae kuery
oikuaa r xee ae Senhor aikoa, mbaeta hae kuery re canga omo mbyre
amopmba vy aipeapa r escravo-r ogueraa vaekue po gui. 28 Hae rami
oiko por ete agu, hae ramo yvy re ikuai teri reve karuai omomba ve
agu. Noenduvei r guive amboae regua kuery ojojai reia. 30 Hae ramo
oikuaa r hae kuery reve xee Senhor tuuete aikoa, hae r Israel kuery
ae xevygua ikuaia hei Senhor Nhanderuete.
31 Pe xerymba vexai kuery pendekuai vae ma avakue peiko, hae
35 Hae
gui xevy Senhor oayvu ombou vy aipoei:
1
2
Ava ray, ema na Seir yvyty katy, hae vy ndeayvu ke
hae kuery rovai.y 3 Aipore hae kuery pe: Po rami Senhor Nhanderuete
Senhor Penderuete xee ae rekove rupi aura vy aipoae: Pe kuery voi xee
romboaxa r penderuguy moar pe, penderakykue monha agu. Jouguy
pexaxe vai rire penderuguy moar ju r ou penderakykue. 7 Mbaeta
Seir yvyty ambovaipa ete vy hae gui amomba r oaxa hae ojevy agu
vaekue hae javi. 8 Hae vae yvyty amony r oipyxo pyre anho. Mbaeta
kyxe py oipyxo pyre hoa r pendeyvy rupi yvyty, yvyugua hae yak
ikuai vae yvry. 9 Hae rami vy pendekuaia ma rakaeve r peve ajapo r
r xembae ae. Xee ae r aiko hae py, Senhor hae py oiko avi te,
peje vaekue.z 11 Hae nunga rupi anhet ete xee Senhor Penderuete
y
35.2 Seir yvyty ma Edom kuery ikuaia. Hae kuery ma Israel kuery rovaigua ikuai rakae.
z
35.10 Moko regua heia ma Jud hae Israel kuery re ijayvu vy.
1437 Ezequiel35,36
rami: Yvy jave rupi ovya pav jave te pe kuery ma xee romokanhymba
r. 15 Israel kuery omokanhymbaa jave pevya reiague rami ae r xee ju
36
Ndee ava ray, emombeu ke xeayvu Israel regua yvyty
1
ijayvu: Anhet xee ndaevei etea hendy vae rupi xeayvu yvy regua kuery
hae Edom pygua hae javi pe, mbaeta xeyvy hae kuery ojopy vaekue
ombaer, okurax py ovya rei hae onhe py xejojai rei reve. Hae
rami vy oipeapa hekoa vaekue, ogueraapa guive imbae rei-rei vaekue.
6 Hae nunga rupi emombeu xeayvu Israel yvy re. Hae vy aipore yvyty
hae yvy, yak hae yvyugua ikuai vae pe: Po rami ijayvu Senhor
Nhanderuete: Neexa, xee ma ndaevei etea hae xepoxya rupi xeayvu,
mbaeta yvy regua kuery pendejojai rei okuapy. 7 Hae nunga rupi po rami
ijayvu Senhor Nhanderuete: Xepo aupi reve xee aura yvy regua kuery
pendejojai reiague ma pendeyvry rupi ikuai vae ry ae ju r ojeapa.
8 Hae r pe Israel regua yvyty pendekuai vae, pendere ikuai nho
r yvyra hak hae hia vae xevygua Israel kuery pe, mbaeta hae kuery
Ezequiel36 1438
pendea py. Hae ramo pendery rupi yvy oikaraa hae omaeta ju r.
10 Pendery amboeta ju r avakue, Israel kuery hae javi regua, t, hae
javi r ikuai. Hae ramo hae kuery ma guet rupi ae ju r ikuai, mbaeta
ivaipaague py ojapo ju r ngoor. 11 Pendery rupi amboeta r avakue
hae mymba kuery. Hae kuery heta hae tay reta r ovy. Jypy guare gui
xee romoingo porve r. Hae ramo peikuaa r xee ae Senhor aikoa.
12 Pendery rupi ajapo r xevygua Israel kuery oguata ju agu rami.
kuery re ambou xepoxya, hae kuery yvy re jouguy omo okuapy hae
mbaemo raangaa py omongyapaague re. 19 Hae rami vy amoamba
vaekue yvy regua kuery ikuaia rupi, araa ukapa yvy jave rupi. Xee
ambopaga opa mar ikuai hae mbaemo ojapoague re. 20 Hae rami py
yvy regua kuery ikuaia py mamo r hae kuery ojeoia rupi ojapo okuapy
xerery ikya vaea rami rive oikuaa agu rami, mbaeta hae kuery pe
aipoea: Pevae kuery ma Senhor pegua vaeri ijyvy gui omoxmba
vaekue, ea. 21 Hae rami r Israel kuery ojeoia rupi ojapo okuapy yvy
regua kuery xerery ikya e vae nomboetei agu rami. Hae rami te xee
amboete uka nho.
22 Hae nunga rupi aipore Israel kuery pe: Po rami Senhor
a
36.22 Romanos2.24
1439 Ezequiel36,37
regua kuery mbyte peoa rupi pemongya uka vaekue ri. Hae ramo yvy
regua kuery oikuaa r xee Senhor ae aikoa, hae kuery renonde ikya
e vae aikoa aexa uka ramo hei Senhor Nhanderuete.
24 Hae rami vy yvy regua kuery mbyte gui xee rogueno r, hae
xeayvu rupi pendekuai agu, xee aipota vae pemo por vy pejapopa agu
rami. 28 Hae ramo pendekuai r pendeyvyr peneramo kuery pe ame
mbaety rupi ipyau vae oiko por agu rami, karuai kuxa yvy regua
kuery pendejojai rei ve agu. 31 Hae ramo penemaendua r haevea
pota ke: pendere ama vy e hae nunga ajapo. Israel kuery, pexmba ke
hae perovyave eme pendekuaiague hei Senhor Nhanderuete.
33 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
yvy oeja pyre ma den yvotyty rami ju ipor. Tet tekoa ea, oeja pyre
hae ombovaipa pyre voi ikorapa hae ombaa ju, ea r. 36 Hae ramo
yvy regua kuery pendeyvry rupi okuave vae oikuaa r xee Senhor ae
tet ombovaipa pyre ajapo juague, hae pendeyvy oeja pyre rupi amaet
juague. Xee Senhor hae rami agu re xeayvu rire ajapopa r.
37 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
omboaxa pyre, Jerusalm tet py ngaru oiko jave py mymba kuery heta
vaekue rami. Hae ramo oikuaapa r xee ae Senhor aikoa.
37 Hae
gui xere Senhor opo omo vy xereraa Onhe rupi. Hae
1
ojapo ikgue yvry rupi aguata agu rami. Ikgue heta ete ikuai yvyugua
rupi, ipiru rat guive.
Ezequiel37 1440
hae pendepirepa ju agu rami. Hae gui ma pendere amo r Nhe. Hae
ramo peikove ju r, hae peikuaa r xee ae Senhor aikoa hei.
7 Hae ramo ijayvuague rami ae xeayvu. Xeayvu teri reve hevovo rei
ikgue ikuai vae hajy hae hoopa ma. Ipire voi ojekuaa, hae r inher
ma no teri.
9 Hae gui Senhor aipoei xevy:
Jud hae Israel kuery reve petei regua ju ikuai agu re ijayvuague
15 Hae
gui Senhor oayvu ombou vy aipoei xevy:
16 Ndee ava ray, ejou ke pete yvyrai, hae vae re embopara po
rami: Jud kuery regua, hae gui hae kuery reve Israel kuery onhemoir
vaekue regua guive. Hae gui ma amboae yvyrai ju ejopy vy hae vae
re embopara: Jos hae Efraim regua, hae gui hae kuery reve Israel
1441 Ezequiel37,38
petei yvyra rami ndepo py rereko agu. 18 Hae gui ma neretar kuery
ijayvu: Neexa, xee anomba r Israel kuery yvy regua kuery mbyte hae
kuery ooague gui, opa rupi gui r amboatypa. Hae rami vy arupa ju r
ijyvy re ae. 22 Hae vy hae vae yvy re ajapo r petei regua ikuai agu,
Israel regua yvyty re. Petei r o avi hae kuery hae javi ruvixaver.
Moko regua ve ma r ikuai. Rakaeve r te ndojaovei r moko
reguar. 23 Nonhemongyavei r guive taangaa oguereko vaekue py rive,
ne ojeguarupy hae teko vai rupi ikuaia py ma voi. Mbaeta araa jepepa
r xegui ojepeaa rupi ojejavyague gui, hae gui aikyaopa ju r. Hae
rami vy ikuai r xevygua kuery, hae r xee aiko r Tuuete.
24 Hae kuery re xerembiguai Davi ae r opena. Petei r oiko
hae kuery re opena vae. Hae ramo xee aipotaa rami anho r ikuai,
omo por r okuapy xeayvu ojapo ete agu. 25 Hae kuery ikuai r
kuery kyaoa aikoa, hae kuery mbyte xevygua oo ikya e vae o ramo
rakaeve r peve.
38 Hae
gui ma Senhor oayvu ombou vy aipoei xevy:
1
2
Ava ray, ema Magogue pygua huvixa Gogue oa katy.
Hae vae ma Rs, Meseque hae Tubal pygua kuery re opena vae.c
Ndeayvu ke hovai, 3 hae vy aipore: Senhor Nhanderuete po rami
ijayvu: Ndee Gogue, Rs, Meseque hae Tubal pygua kuery ruvixa reiko
b
37.27 2Corntios6.16 38.139.16 Apocalipse20.89
c
Ezequiel38 1442
vae, xee ma nderovai aiko. 4 Xee rojapo r rejere agu rami. Ndejuru py
pinda amo reve rogueraa r mombyry, nexondaro kuery hae javi reve.
Kavaju hae hirygua kuery hembiporupa vae meme, heta r ojeoi huy
jokoa hae imoa tuvixa vae reve, opo py kyxe reve guive. 5 Hae kuery
irr ojeoi avi r Prsia, Etipia hae Pute pygua kuery, huy jokoa hae
ngora rat revegua meme. 6 Ojeoi avi r Gmer pygua oxondaro kuery
hae javi reve, hae kuaray ijapuaia katy gui jogueru r Togarma pygua
oxondaro kuery hae javi reve. Heta ete r ojeoi nderupive.
7 Hae nunga rupi Gogue, eiko katu ke. Epu ke nderupivegua kuery
hae javi reve, hae vy epena hae kuery re. 8 Mbaeta hare ma rire roeno
Peju r arai yvy ojaoipa vae rami, nexondaro kuery hae mbovy e
regua nderupive ou vae reve.
10 Po rami ijayvu Senhor Nhanderuete: Hae vae ra ma ndepya
yvy tekoa ikora e vae re apu agu, aa r opytuu rei vae kuery rovai.
Hae kuery ma ikuai por rei tekoa ikora e vae rupi, ok ne ok jokoa
noa rupi, re r. 12 Hae rami vy reo r imbae rei-rei reipea agu,
mbaemo reraapa hae hae kuery rovai ndepo reupi agu, mbaeta yvy
oeja pyre py hae kuery hekoa r yvy regua mbyte gui ono jogueruvy
rire. Hae kuery ma guymba hae ombae rei-rei oguerekopa, hae yvy
mbyte py ikuai vae. 13 Ndevy pe Sab hae Ded pygua kuery oporandu
regua reve. Kavaju rygua meme r peju, xondaro kuery heta rei hae
imbaraete vae meme reve. 16 Hae vy peju r xevygua kuery Israel regua
rovai, arai yvy ojaoipa vae rami avi. Opaa ra rogueru r xeyvy rovai
guar pav regua xekuaa agu, mbaeta hae kuery oexaa py aexa uka r
ikya e vae aikoa, ndee Gogue re mbaemo ajapoa py.
1443 Ezequiel38,39
17Po
rami Senhor Nhanderuete ijayvu:
Nderekor re yma ma voi xeayvu vaekue, xeremimboe kuery Israel
regua profeta ikuai vae rupi, mbaeta hae kuery mbovy e rei maet re
ijayvu vaekue xevygua kuery rovai guar xee rogueru agu re hei.
18 Senhor Nhanderuete aipoeive ju:
Hae vae ra Israel yvy re Gogue ou ramo aexa uka ete r xepoxya.
19 Mbaeta xee ndaevei ete hae xepoxya hendy vae rupi aipoae: Hae
vae ra amboryryipa r Israel yvy jave rupi. 20 Hae ramia gui xerenonde
oryryipa r pira ye rupigua, guyra yva regua, mymba yvy regua, yvy
rupi otyryry vae, hae avakue yvy re ikuai vae hae javi. Yvyty ikuai vae
hoapa r yvy guy katy, itaova haypa r, hae tet kora ikuai vaekue
voi hoapa r yvy py.
21 Senhor Nhanderuete aipoei:
Hae gui Gogue kuery rovai ambou r kyxe, yvyty re hae kuery
ikuaia rupi. Hae ramo pete-te okyxe oiporu r oir kuery rovai ae.
22 Mbaeta ambopaga r mbaeaxy hae huguy moar py. Hiry ambou
r oky jaea, amandau tuvixa vae hae tata enxofre revegua. Hae nunga
hoa r ixondaro kuery hae hexevegua yvy regua kuery heta ikuai vae
ry. 23 Hae rami vy xee anhemboyvate r, aexa uka r guive ikya e
vae aikoa. Pav regua oexaa py r ajekuaa uka. Hae ramo pav r
oikuaa xee ae Senhor aikoa.
39
Hae nunga rupi ndee ava ray, ndeayvuve ju Gogue rovai.
1
r heruvy Israel regua yvyty ikuai vae re. 3 Hae gui nderapa aipea r
ndeaxua gui, hae huy ma aitypa r reiporu kuaa regua gui. 4 Hae ramo
rea r Israel regua yvyty re nexondaro kuery hae yvy regua kuery
nderupive ou vaekue hae javi reve. Hae ramo romboaxapa r opa
margua guyra hae mymba yvy regua pe pendeu agu. 5 Pea r nhundy
rupi rive, hae rami agu re xeayvu rire hei Senhor Nhanderuete.
6 Amboja r tata Magogue yvy re hae ye yvry okyje e re ikuai
vaekue re. Hae ramo oikuaa pav r xee ae Senhor aikoa. 7 Xevygua
Israel kuery mbyte rupi aikuaa uka r xerery ikya e vae, namongya
ukavei ma r guive. Hae ramo yvy regua kuery oikuaapa r Israel
kuery mbyte rupi xee Senhor ikya e vae aikoa. 8 Neexa, hae nunga
vae, guyrapa, huy, yvyra raimbe hae huy guaxu. Sete maet peve
r ogueraa hae nunga hae javi oapypa agu. 10 Hae vae jave ma
Israel kuery ojaty hegue, oyvy oikyaopa ju agu. 13 Hae vae yvy
regua kuery hae javi r ojaty. Hae kuery imaendua riae r xee
anhemboyvatea ra re hei Senhor Nhanderuete.
14 Hae gui oiporavoa r avakue yvy jave rupi oiko-oiko tema vaer,
oeka vy amboae guigua regue ojaty pyr, yvy oikyaopa ju agu. Sete
jaxy rire mae ma omboypy r tegue oeka agu. 15 Hae kuery ma yvy
jave rupi oiko-oiko temaa rupi ava kgue oexa nhav omarka r ijyvry
rupi, hae gui ijatyar ju ou vy ojaty agu yvyugua Gogue kuery ikuaia
py. 16 Hae vae tet voi omboery r Gogue kuery ikuaia. Hae rami vy r
oikyaopa ju oyvy.
kuery, ipya guaxukueve hae joe opua rupigua rookue hei Senhor
Nhanderuete.d
21 Hae rami vy aexa uka r xerexaka yvy regua kuery mbyte, hae
ramo pav regua r oexa xee aikuaa pota r, hae kuery ry xepo aupi
ramo. 22 Hae vae ra guive ma Israel kuery oikuaa r xee ae Senhor
Tuuete aikoa. 23 Yvy regua kuery voi oikuaa r okuapy Israel kuery
39.1720 Apocalipse19,1721
d
1445 Ezequiel39,40
amboatypa ju r heruvy hovaigua kuery yvy gui. Hae rami vy hae javi
regua oexaa py xee aexa uka r ikya e vae aikoa, hae kuery mbyte.
28 Hae ramo hae kuery oikuaa r xee ae Senhor Tuuete aikoa, oexa vy
yvy regua ikuaia rupi araa uka r, hae gui oyvy katy ju amono ukapa
heruvy r guive, hae kuery vae regua ne peteve aeja e re. 29 Hae
kuery pe xee ndajexa uka vei ma r. Hae rami rgue py Israel kuery
ry ambou r Xenhe hei Senhor Nhanderuete.
40 Hae
gui vinte e cinco maet re ma amboae yvy re orereraapaa
1
rire, maet ypyi jaxya hae dez araa py, catorze maet re ma
Jerusalm tet oipeaa rire, hae vae ra py ae xere Senhor opo omo vy
xereraa hae katy. 2 Mbaemo xevy oexa ukaa rupi Nhanderuete xereraa
Israel yvy katy. Hae vy xemopu imoamy pete yvyty yvateve vae ry.
Hae vae re ma kuaray puku-a katy ojekuaa oo guaxu tet regua.e 3 Hae
katy ae ju xereraa r o pete ava overa vae rami hexakmba vae. Hae
vae ma oo kora rok py hia, hae opo py oguereko ix ipoii vae, hae
gui pete yvyrai mbaemo aar.f 4 Hae gui ava vae aipoei xevy:
Ava ray, exa mbaemo nderexa py, hae endu ndeapyxa py. Hae
rami vy ndepya re emomba ke aexa uka ta vae, mbaeta hae rami agu
ae ndererua apy peve. Hae gui ma Israel kuery pe ju emombeu rexa
vaekue hae javi hei.
5 Hae gui aexa oo roka hae javi rupi pete kora ojere oiny vae. Ava
opy jaoi ikuai vae ma pete yvyra ipuku-a hae pete yvyra ipya joo rami
40.12 Apocalipse21.10
e f
40.3 Apocalipse11.1
Ezequiel40 1446
meme. Hae r opy jaoi mboae gui ma mboapy metros. Hae r ok oguy
puku regua pya ma pete yvyra. 8 Hae gui oguy puku ok opy katy o vae
regua oa avi r pete yvyra ipya. 9 Ok rexei opy jaoi o vae oa avi r
irundy metros ipya, hae r ijyta po guaxua ma pete metro meme. Oguy
puku ma opy guive ok peve oo. 10 Hae gui ok kuaray oikea katy o vae
jova-jovai rupi ikuai mboapy opy jaoi joo rami meme tuvixa vae. Ijyta
jovaive rupi ikuai vae voi joo rami meme tuvixa vae. 11 Hae gui oave
ju ok oikeaty. Hae vae pya ma cinco metros, hae r ipuku-a seis metros
raxai. 12 Hae gui opy jaoi ikuai vae renonde rupi ma meio metro vae
meme. Pete-te opy jaoi ma mboapy metros ipya hae ipuku-a. 13 Hae
gui opy jaoi rok ikuai vae ma joexeii meme. Oa r pete opy jaoi
rok guive amboae oa peve ma doze metros raxai ipya. 14 Oo yta ikuaia
peve ma vinte e cinco metros o. 16 Ikuai avi janela yvyra poii reve oo
mbotya re yvate rupi, opy jaoi ikuai vae hae opy jao ok rexei o vae
mbotya jerea rupi. Hae vae re ma pindo raangaa hiny.
17 Hae gui ma oka o vae py ju xereraa. Hae vae yvry o opy jaoi,
hae oka hae javi rupi ita itui pyrar. Hae vae rexei rupi ikuai avi
trinta opy jaoi. 18 Hae vae pyra ma ok ikuai vae rupi peve itui, pyra
yvyvei vae itui. 19 Hae gui ipya ju oa ok yvyve vae guive opy jao
mbyte pygua peve, kuaray oua katy hae ijapuaia katy rupi ma cinqenta
metros meme.
20 Hae gui ok kuaray ijapuaia katy o vae, oka katy o vae ma
oa avi ipuku-a hae ipya. 21 Jovaive re mboapy opy jaoi ikuai vae ma
jypygua rami tuvixa vae, ijyta voi. Hae ok rexei opy jao o vae ma
jypygua rami avi tuvixa vae. Ipuku-a ma vinte e cinco metros, hae r
ipya ma doze raxai. 22 Hae gui janela ikuai vae, oguy puku hae pindo
raangaa ojapo pyre ma kuaray oua katy ok o vae regua rami tuvixa
vae. Ok rexei ma sete pyra o, opy jao voi. 23 Hae gui opy jao mbyte
pygua rok ma ok kuaray ijapuaia katy hae kuaray oua katygua rexeii
o. Mokove ok mbyte rupi oa r cinqenta metros.
24 Hae gui kuaray puku-a katy ju xereraa. Hae py ma aexa pete ok
kuaray puku-a katy o vae. Hae vae yta hae oguy puku oa r haekue
rami ae tuvixa. 25 Opy jao ikuai vae jerea rupi ikuai avi janela, janela aexa
ypy vaekue ramigua. Opy jao puku-a ma vinte e cinco metros, hae r ipya
ma doze raxai. 26 Ok rexei o sete pyra, hae henonde ma oguy puku o.
Ijyta jovaive re hia vae re hiny pindo raangaa. 27 Hae gui kuaray puku-a
katy o avi pete ok opy jao mbyte pygua re. Hae ramo kuaray puku-a
katy rupi oa r cinqenta metros pete ok guive amboae peve.
28 Hae gui ma ok kuaray puku-a katy o vae rupi xereraa ju opy jao
ae tuvixa vae. 29 Hae gui opy jaoi, ijyta hae oguy puku ikuai vae
ma jypygua reve joo rami meme tuvixa avi. Oka jerea rupi ikuai avi
janela. Oka puku-a ma vinte e cinco metros, hae r ipya ma doze raxai.
30 Ijyvry rupi o oguy puku. Ipuku-a ma doze metros raxai, hae r ipya
ma moko raxai. 31 Oguy puku o vae ma opy jao mbyte pygua katy oo,
oka katy. Ijyta re hiny pindo raangaa, hae r pyra oito o vae.
32 Hae gui ma kuaray oua katy ju xereraa opy jao mbyte pygua py.
hae oguy puku ikuai vae voi haekue rami ae ju tuvixa. Oka jerea rupi
ikuai avi janela. Oguy puku-a ma vinte e cinco metros, hae r ipya ma
doze raxai. 34 Oguy puku ma opy jao mbyte pygua katy oo, oka katy ae.
avi hae py. Hae r haekue rami ae tuvixa. 36 Opy jaoi, ijyta hae oguy
puku, hae gui ojerea rupi janela ikuai vae oa avi r oguy puku-a ma
vinte e cinco metros, hae r ipya ma doze raxai. 37 Ijyta ikuai vae ma
opy jao mbyte pygua katy opyta. Ijyta jovaive re hiny pindo raangaa.
Ok rexei pyra oito o vae.
38 Hae vae regua opy jaoi hae oikeaty ma oka py ijyta ikuai vae
kuery oapy reve ome mbyr ojukaaty ma itape gui ojapo pyre. Ipuku-a
hae ipya ma meio metro raxai, hae r yvatea ma meio metro etei. Hae
vae ry omoa r kyxe mymba oapy reve ome mbyr ojuka agu. 43 Oo
mbotya jerea rupi ikuai tya pete po ipuku vae. Hae r mesa ry ma
omoa r xoo ome mbyr.
44 Hae gui ok opyve katy o vae rovai moko opy jaoi opyta oporai
vae ikuai atyr, opy jao mbyte pygua py. Pete ma kuaray ijapuaia katy
ok o vae rexei, hae r amboe ma ok kuaray puku-a katy o vae rexei.
45 Hae gui ava vae aipoei xevy:
Kovae opy jaoi kuaray puku-a katy ojepea vae ma templo rara
sacerdote kuery pegua. 46 Hae r opy jaoi kuaray ijapuaia katy ojepea
vae ma altar rara sacerdote kuery pegua. Hae vae kuery ma Zadoque
ramymino ikuai, Levi ramymino kuery regua Senhor renonde rupi
ombaeapo vaer hei. 47 Hae gui opy jao mbyte pygua oa r ipuku-a
ma mboapy meme. Pyra o vae rupi jaike. Ok yta ikuai vae yvry ma
oo yta ikuai jovaive re.
metros ipya vae meme, ombojerovia aty pya rami ae. 2 Oikeaty
pya ma cinco metros, hae r ijyke jovaive pya ma moko metros raxai
meme. Oikea rupi oa avi r vinte metros, hae r ipya ma dez. 3 Hae
gui oike ma vy templo rok yta ju oa r pete metro ipo guaxua. Oikea
yvatea ma mboapy metros, hae r ipya ma mboapy raxai. 4 Ipuku-a oa
avi r dez metros, hae gui ipya ma dez avi templo renonde rupi. Hae vy
aipoei xevy:
Kovae ma henda ikya e ete vae hei.
5 Hae gui ma templo mbotya po guaxua oa r mboapy metros. Hae
gui ijyke rupi opy jaoi ikuai vae ma moko metros meme, templo jerea
hae javi rupi. 6 Ijerea rupi opy jaoi ikuai vae ma mboapy henda rupi
yvate ikuai. Pete-te pyra re ma trinta ikuai. Templo mbotya jerea rupi
o opy jaoi pyra yta rendar, templo mbotya rupi omoa e agu.
7 Hae gui opy jaoi yvateve ikuai vae ma ipyve r ovy yvyve rupigua
gui, templo mbotya jerea rupi ipoiive ovya rami. Hae rami py templo
ropy jaoi ikuai vae ma yvatevea rupi ipyve vae r. Hae gui opy rupi o
pete tape pyr-pyrai yvy guive yvatevea katy peve nha agu. 8 Hae
gui templo yvry rupi aexa pyra yvateve vae. Hae vae ma opy jaoi
ikuai vae yta rendar opyta. Yvatea ma pete yvyra pukukue mboapy
metros vae. 9 Hae r opy jaoi ijerea rupi ikuai vae mbotya oka katygua
po guaxua ma moko metros raxai. Hae gui templo ropy jaoi ikuai vae
guive 10 opy jaoi mboae ikuaia peve ma dez metros vae ipya templo
jerea hae javi rupi. 11 Hae gui opy jaoi oikea ma oka katy opyta moko,
kuaray ijapuaia katy hae ipuku-a katy. Opy ma moko metros raxai
ijerea rupi.
12 Hae gui o avi pete oo hae aeia py, kuaray oikea katy. Hae vae ma
rupi templo mbotya ma cinqenta metros avi, oka puku-a rami avi, ijapy
ikuai vae mbyte.
15 Hae gui templo rovai oo hae aeia py o vae oa r cinqenta
yvry rupi ma janela ikuai, yvyra poii reve. Opy hae javi rupi ma oo
mbotya ojaoia yvyrape py, pyra guive janela ikuaia peve. Ikuai avi
janela mbotyar. 17 Ok ry rupi hae templo jerea rupi ikuai mbaemo
raangaa ojapo pyre, oo mbotya hae javi rupi, opy katy hae oka katy
voi, 18 anjo ipepo vae hae pindo raangaa hiny. Pindo raangaa nhav ma
moko anjo raangaa mbyte o. Hae r anjo ma moko hova vae meme.
19 Pete hova ava rova ramigua ma oma r pindo raangaa oyke katy,
hae r amboae guary ray rova ramigua ma pindo mboae katy r oma.
Hae rami tema ojapoa oo mbotya hae javi rupi. 20 Pyra guive ok ry
peve ojapoa anjo hae pindo raangaa, templo mbotya hae javi rupi.
21 Templo rok ma ijapy irundy vae. Henda ikya e ete vae rok ma hae
rami ae avi ojapoa. 22 Hae r altar ma yvyrape gui ojapo pyre. Yvatea ma
moko metros raii, hae r ipuku-a ma petei. Ijapy, henda hae imbotya
ma yvyra guigua meme. Hae vy ava vae aipoei xevy:
Kovae mesa ma Senhor renonde r o hei. 23 Hae gui templo
templo ropy jaoi ikuai vae rupi hae ok aoia rupi ikuai janela, yvyra
ipoii vae hae pindo raangaa py ombojegua pyre.
vae xereraa, opy jaoi kuaray ijapuaia katy ikuaia peve. Hae
vae opy jaoi ma oo hae aeia py o vae rexei, kuaray ijapuaia katy
oo ojepea vae rexei. 2 Hae vae oo kuaray ijapuaia katy ojepea vae
py ma opy jaoi ikuai mboapy henda rupi yvatea py, oka dez metros
vae renonde rupi, hae opy jao mbyte pygua pyra rexei. 4 Hae gui opy
jaoi ikuaia rupi o pete oguy puku cinco metros ipya vae opy rexeii,
hae cinqenta metros ipuku, opy katy rupi oo vae. Opy jaoi rok ikuai
vae ma kuaray ijapuaia katy meme ojepea. 5 Opy jaoi yvatevea py
ikuai vae ma ipoivei vae, mbaeta oguy puku o vae ma opy katy oove
iguyvea rupi hae mbyte rupi o vae gui. 6 Mbaeta hae vae opy jaoi ma
mboapy henda rupi yvate. Ijytar ma no, opy jao mbyte pygua rami e.
Hae nunga rupi ae yvatevea py o vae ma mbyte hae iguyve rupi o vae
gui ipoivei. 7 Hae gui opy jaoi ikuai vae rexeii o oka kora. Hae vae
ma oka yvry rupi o, opy jaoi rexeii, vinte e cinco metros ipuku vae.
8 Mbaeta opy jaoi oka katy ikuai vae puku-a ma vinte e cinco metros
ae. Hae r templo renonde rupi oka o vae ma cinqenta metros vae.
9 Hae vae opy jaoi ma iguyve rupi r oikea o, oka katy gui r oike
10 Hae
gui kuaray oua katy oka o vae kora rupi ikuai avi opy jaoi, oo
hae aeia py o vae rexeii. 11 O avi pete oguy puku. Opy jaoi kuaray
ijapuaia katy ikuai vae rami ae avi ojapoa, ipuku-a hae ipya ma joo
rami ae, oaty voi joo rami ae, opa mbae py joo rami ae. Oikeaty voi
12 opy jaoi kuaray puku-a katy hok ikuai vae rami ae avi, mbaeta oguy
puku kuaray oua katy o vae apy rupi gui r oikea hae vae opy jaoi py.
13 Hae gui ma ava vae aipoei xevy:
Kuaray ijapuaia katy hae ipuku-a katy oka hae aeia py o vae
rexei opy jaoi ikuai vae ma ikya e vae meme, mbaeta hae vae rupi
sacerdote kuery Senhor renonde ombaeapo vae okaru r okuapy,
mbaemo ikya e vae omo por agu. Hae vae ma mbaemo aju guigua
ome mbyre, jejavya regua hae mbaemo omboekovia agu regua ome
mbyre. Hae nunga rupi hae vae henda ma ikya e vae. 14 Hae vae py
sacerdote kuery oike vy ma oo ikya e vae gui noi r oka katy oao
ombaeapoa py onhemondea oejapa e re, ikya e vae ramo. Amboae
regua ao py onhemonde ma vy r o heta vae kuery ikuaia katy hei.
15 Hae gui ava vae templo oamba ma rire kuaray oua katy ok o vae
rupi ju xereno. Hae vy oka ju oa ijyvry rupi. 16 Kuaray oua katy rupi
rupi oamba. Oka yvry rupi kora o vae ma quinhentos yvyra ipuku
hae ipya, ombojao agu mbaemo ikya e vaer omboaxa pyre, hae
omboaxa pyre.
43 Hae
gui ma ok kuaray oua katy o vae py ju ava vae xereraa.
1
2 Hae
ramo ama r kuaray oua katy gui tape ou vae rupi ou
jekuaa Israel kuery ruete rexaka. Ijayvua ma heta yy revovo rami, hae
r hexaka ma yvy rupi omoexakmba. 3 Aexa vae ma jypy r Jerusalm
tet ombovaipa agu ou jave aexa vaekue ramigua, hae Quebar yak
yvry aexa vaekue rami avi. Hae rami vy ajeroa, yvy re xerova amova
peve. 4 Hae gui ma Senhor rexaka ma templo py oike kuaray oua
katy ok o vae rupi. 5 Hae gui Nhe xereupi heravy opy jao mbyte
pygua o vae katy. Hae ramo aexa r Senhor rexaka templo ropy rupi
omonymba.
6 Hae ramo pete ayvu aendu templo mbyte gui onhendu vae. Hae
ramo ava vae opu hoamy xeyvry, hae Senhor aipoei xevy:
7 Ava ray, kovae henda ma xerenda apenaaty oa, apyr ainyaty
guive, Israel kuery mbyte rupi aiko riae agu. Hae gui ma Israel kuery
nomongyavei r xerery ikya e vae, ne huvixa kuery voi, mbaeta itavy
1451 Ezequiel43
xevygua oo rok re rive, ijyta voi ombojea vaekue xero yta re, hae kuery
hae xee aa mbyte pete oo mbotya rive o agu. Hae rami ojeguarupy
anho ojapo okuapy vy xerery omongyapa rei vaekue. Hae nunga rupi xee
amomba vaekue xepoxya rupi. 9 Hae gui a ma hae kuery tomombopa
xea gui mombyry itavy reiague hae nguvixa kuery regue mboetea rupi
ikuaiague. Hae rami r hae kuery mbyte rupi aiko riae r.
vaia hae javi gui oxmba ri ramo hae kuery pe eikuaa ukapa kovae oo
mbaexa pa oa, mamo pa mbaemo ikuaia, oaty hae oikeaty ikuai vae,
mbaemo ikuai vae hae javi, hae gui hexegua ayvu, aipota vae hae lei
o vae hae javi. Embopara ke hae nunga hae javi hae kuery oexaa py,
ayvu o vae hae lei aeja vaekue re oikuaa pota vy ojapopa ete agu.
12 Po rami ma templo regua lei. Yvyty templo oa ry hae ijyvry rupi ma
rupi guar pejoo r meio metro ipy puku-a, hae ipya ma meio metro
vae avi r. Hae r hembe hae javi rupi ma pete po r yvatea. Hae vae
opyta r altar yvry rupi. 14 Hae gui yvy guive iguy rupi ita ombojoaa
vaer. Hae gui tata renda ry ma omo avi r irundy hakua vae. 16 Tata
renda puku-a hae ipya ma seis metros meme, jovaive rupi ijapy irundy
vaer. 17 Ita ombojoaa puku-a hae ipya ma sete metros meme r, ijapy
20
Hae gui ma huguy reru vy altar ry r remo irundy hakua
ikuai vae re, ita ombojoaa irundyve apy re, hae gui hembe ojerea hae
javi rupi voi. Hae rami r reikyao altar pejejavyague rejaoi uka vy.
21 Hae gui jejavya regua vaka ray ome mbyre ma oo ikya e vae
gui moko araa py ma reme r pete kavara ava ivaikue rei e vae
jejavya regua. Hae gui altar peikyao ju r vaka ray py peikyaoague
rami ae. 23 Reikyaopa ma vy reme r pete vaka ray hae pete vexai
44 Hae
gui ma oo ikya e vae rok py ju ava vae xereraa kuaray
1
oua katy, oka katy ojepea vae py. Hae rami te hae vae ok
onhemboty rae. 2 Hae gui Senhor aipoei xevy:
Senhor renonde okaru agu, huvixave ae vy. Ok regua oguy puku rupi
r oike hae o ju r ovy hei.
4 Hae gui ma kuaray ijapuaia katy oo rok o vae py ju ava vae
aipore Israel kuery naxenhe rendui vae pe: Po rami ijayvu Senhor
Nhanderuete: Israel kuery, haeve ma pendekuai ojeguarupy pejapoa rupi!
7 Mbaeta xevygua oo ikya e vae py peroike vaekue amboae regua
kuery, ngoo py hae opya py opire omboi uka e vaekue. Hae rami
vy pemongyapa rei xevygua oo, xevy pe mbojape, mbaemo kyrakue
hae tuguy peme te. Opa margua ojeguarupy pejapo vy xereve guar
ajapo vaekue rupi e pendekuai vaekue. 8 Pendevy mbaemo ikya e
1453 Ezequiel44
vae xevy omboaxa pyre regua ayvu aeja te hae vae rupi e pendekuai
vaekue. Hae rami rgue py amboae regua rive pemo xevygua oo ikya
e vae re opena vaer.
9 Po rami Senhor Nhanderuete ijayvu: Amboae regua Israel kuery
levita kuery ma xegui ojepeapa vaekue Israel kuery haeve rami ikuai
vy taangaa re ojeoia rupi xegui mombyry ojepeapa vae reve. Hae
rire levita kuery re r o ojejavyague re opaga agu. 11 Hae rami te
r xe-mesa re, xevy pe ombaeapo hae ajapo uka vaekue ojapopa agu.
17 Hae rami avi opy jao mbyte pygua rok rupi hae kuery oike vy ma
mbyte pygua gui hae kuery o ju vy heta vae kuery ikuaia katy oka
katy, hae vy omboipa r ao ombaeapo agu onhemondeague, hae vy
omo por ju r opy jaoi ikya e vae py. Hae rami vy amboae ao py
ju r onhemonde, jypygua ao py heta vae kuery ikya e vae rami rive
opyta e agu. 20 Nonhop r oa oak regua, ne ndaia vukui r guive.
Ezequiel44,45 1454
opy jao mbyte pygua py oike ta jave. 22 Nomendai r guive imeve vae
re, ne opoi pyre re. Hae rami rgue py guayxyr ogueraa r Israel
regua kunhatai, e vy sacerdote rayxykuei. 23 Hae kuery omboe r
r ikuai. Xeguigua teko por rupi anho r oikuaa pota. Hae gui ngaru
oiko nhav py ojapo uka r xeguigua lei hae xeayvu aeja vaekue.
Ojapo r guive xevygua sbado ra ikya e vaea oikuaa pav agu
rami. 25 Nonhembojai r omanogue re onhemongya e agu. Nguu e
vy oxy ae, guay, guajy, guyvy, gueindy imeve vae ae r tema haeve
onhemongya agu. 26 Hae gui ojekyaopa ma rire sete ra peve ranhe r
oar. 27 Hae gui mae ma toike ju henda ikya e vae py ombaeapo agu,
opy jao mbyte pygua py ae. Hae rami vy ome r jejavya regua hei
Senhor Nhanderuete.
aju guigua ome mbyre gui, jejavya regua hae mbaemo rekovia regua
guive. Israel kuery ikya e vaer omboaxa vaekue ma hae kuery mbae
meme r. 30 Hae rami vy sacerdote kuery mbaer opyta r mbaemo aju
jypygua hae mbaemo ome mbyre gui iporgueve hae javi. Sacerdote
kuery pe peme avi r jypygua trigo guigua, penderopy o agu
penemoingo porar. 31 Hae r mymba omano rive vaekue ma sacerdote
ikya e vae ma ipuku-a hae ipya joo rami, duzentos e cinqenta metros
meme. Ijyvry rupi o r yvy vinte e cinco metros ipya vae. 3 Hae vae
vae pe ma peme avi r yvy doze quilmetros raxai ipuku-a, hae cinco
ipya vae, hae kuery rekoar vinte ikuai agu. 6 Hae r tet yvry rupi
1455 Ezequiel45
guar ma peme r yvy dois quilmetros raxai ipya, hae gui doze
quilmetros raxai ipuku-a vae. Hae r tet ma yvy ikya e vae rexeii
r o, Israel regua hae javi ikuai agu. 7 Hae r huvixave yvyr ma yvy
ikya e vae hae tet yvry rupigua jovaive re, kuaray oikea katy hae
oua katy. Ipuku-a ma pete regua yvy o vae reve joo rami r, kuaray
oikea katy guive oua katy peve. 8 Hae vae yvy ma huvixave mbae r
haeveai rami meme r guive peiporu. 11 Hae gui ajaka reny ma oja
guaxu reve joo rami r. Hae r pete mer ma dez oja guaxu reny,
hae dez ajaka reny r o. mer py ae r mbaemo pea kuaa. 12 Hae
gui pete hati vae ma doze gramas r ipoyi. Hae r pete hati vae
ovareve vae ma sessenta hati vae mboae rami r ipoyia.
13 Po rami r ma peru peme vaer: trigo ma dez oja guaxu nhav
gui mboapy litros r peru, cevada ma hae rami ae avi mboapy litros
r peru. 14 Hae gui azeite ma mbaemo pirekue reny nhav gui moko
litros r peru, mbaeta mbaemo pirekue ma pete mer rami avi r dez
oja guaxu reny vae. 15 Hae gui vexai kuery ma pete-te kora duzentos
ome mbyr, mbaemo aju guigua hae mbaemo rykue, jaxy pyaua ra
py ngaru pyguar, sbado ra nhav, hae ngaru Israel kuery peguar
oaangapy oiko nhav. Ogueru avi r jejavya regua, mbaemo aju guigua,
mbaemo oapy revegua mymba hae Nhanderuete reve pete rami ju
pendekuaia reguar, Israel kuery ojejavyague ojaoi uka agu.
omo, hae gui altar irundy henda py ijapy ikuai vae py, hae opy jao
mbyte pygua rok yta rupi guive. 20 Haekue rami ju r pejapo sete araa
ojejavyague reguar, yvy re ikuai vae hae javi pe guive. 23 Hae gui sete
avi r mbaemo aju guigua ome mbyr. Vaka ray nhav reve guar
ogueru r pete ajaka, vexai nhav guive, hae gui pete galo azeite ju
ajaka mbaemo aju o nhav. 25 Hae gui sete jaxya hae quinze araa guive
haekue rami ae tema r ojapo sete ra re ngaru oikoa ja. Jejavya regua
r ome haekue rami ae, mbaemo oapy revegua, mbaemo aju guigua
hae azeite guive.
Sbado ra hae jaxy pyau nhav ngaru oiko jave pyguar re ijayvuague
46 Po
rami ijayvu Senhor Nhanderuete:
1
Senhor pe mboapy meme vexai ray hae pete vexai ava ivaikue rei e
vae meme. 5 Mbaemo aju guigua ma vexai ava ome nhav ome avi
r pete ajaka. Hae r vexai ray ikuai vae reve guar ma omexeai py
r ome. Hae gui mbaemo aju pete ajaka ome nhav ome avi r
mboapy litros azeite. 6 Hae r jaxy pyau jave ngaru oikoa ra py ma pete
vaka ray r ome mboapy meme vexai ray hae pete vexai ava reve,
1457 Ezequiel46
ivaikue rei e vae meme. 7 Vaka ray hae vexai ava ome nhav ogueru
avi r pete ajaka mbaemo aju guigua. Hae r vexai ray ikuai vae
reve guar ma omexeai py r ome. Hae gui mbaemo aju pete ajaka
ome nhav ome avi r mboapy litros azeite. 8 Hae gui huvixave ma
oike jogueruvy jave huvixave voi oike r hae kuery mbyte rupi. Hae gui
ma hae kuery o jogueravy jave ma hae voi o ju r ovy. 11 Nhemboaty
ikya e vae hae ngaru oiko vae py ma vaka ray hae vexai ava ome
nhav mbaemo aju guigua pete ajaka omea avi r. Hae r vexai ray
ikuai vae reve guar ma omexeai py r ome. Hae gui mbaemo aju
pete ajaka ome nhav ome avi r mboapy litros azeite. 12 Xapya rei
vae ivaikue rei e vae peapy reve. Ko nhav tema r peme. 14 Hae
vae reve guar ma ko nhav pereko katu avi r mbaemo aju guigua
Senhor pe peme vaer. Mboapy litros r pereko katu, azeite pete
litro raxai reve, trigo reve omoapomoa agu. Hae vae ayvu ma ko
nhav r pejapo rakae r peve guar. 15 Hae rami ae ko nhav jepi r
pereko katu vexai ray, mbaemo aju guigua hae azeite, oapy reve ome
mbyr.
16 Po rami ijayvu Senhor Nhanderuete:
xereraa. Kuaray ijapuaia katy xereraa sacerdote kuery pegua opy jaoi
Ezequiel46,47 1458
ikya e vae py. Hae vy ijapy kuaray oikea katy o vae re oexa uka pete
henda. 20 Hae vy aipoei xevy:
oguy apy ikuai vae rupi. Hae gui ijapy o vae py oguy mboae aexa avi.
22 Mbaeta oguy apy ikuai vae re oguy kyrvei vae ju o, vinte metros
ipuku-a hae quinze ipya vae. Hae vae oguy irundyve vae ma joo rami
ae tuvixa. 23 Hae gui oguy ikuai vae nhav rupi o ikora, irundyve rupi.
Kora yvyiry hae javi rupi ikuai tata rupa. 24 Hae ramo xevy pe aipoei:
47 Hae
vae rire ma tegue ju xereraa templo rok py. Hae py
1
aexa templo rok guy rupi yy o oiny r. Kuaray oua katy oxyry.
Mbaeta templo ma kuaray oua katy ae ojepea oiny. Hae gui yy ma iguy
oiporu kuaa regua gui o ouvy, altar regua kuaray puku-a katy gui.g
2 Hae gui kuaray ijapuaia katy ok ojepea vae py ju xereraa, hae vy
oka katy xererojere heravy, kuaray oua katy ok o vae peve. Aexa r yy
oxyry oiny oiporu kuaa regua rupi.
3 Hae gui ava vae ma kuaray oua katy ju o ovy, opo py ix mbaemo
ete ma oxyry, aaxa agu ndaevei vae, mbaeta yak ma typy raxa jayta
reve jaaxa agu haeve vae, avave rei oaxaa vaer nunga e. 6 Hae gui
aipoei xevy:
Ava ray, rexa pa hae nunga? hei vyve yak rembe peve ju
xereraa.
7 Hae py ava ju ma vy yak rembe rupi heta aexa yvyra, jovaive rupi
Kovae yy ma kuaray oua katy o vy oxyry r ovy yvy joja reia rupi,
hae gui Ye Manoa epy vae py r ova. Hae ramo yy hae py voi ipor
rei ju r. 9 Kovae yak oxyry oinya rupi rei ma temimoingo kuery omy
g
47.1,12 Apocalipse22.12
1459 Ezequiel47
vae heta ete ikuai, pira voi. Mamo r rei yy ovaa py ma ye rupi te
yy por ete r opyta. Yak oaxaa rupi ma opa margua ikuai. 10 Hembe
r, jukyr rive opyta. 12 Yak rembe jovaive rupi ma yvyra ikuai. Opa
margua hia vae ikuai, jau vaer meme. Hogue naixor r, ndaia ei
r guive. Jaxy nhav r hia, oo ikya e vae gui yy o rire. Hia ma jau
vaer, hae r hogue ma mo meme.
yak guaxu guive Hetlom tet via rupi Zedade py nhavea peve. 16 Hae
gui ma Hamate rupi, Berota, Sibraim tet (hae vae ma Damasco hae
Hamate mbyte o vae), Hazer-Haticom tet Haur yvy apy katyi o vae
rupi voi oo. 17 Hae rami py ye guive Hazar-Enom peve r oo, Damasco
tet katyi peve. Hae gui kuaray ijapuaia katyve opyta r Hamate yvy.
Hae rami r opyta yvy apy kuaray ijapuaia katy rupi oo vae. 18 Hae
gui kuaray oua katy rupi ma Haur hae Damasco guive oo r Gileade
hae Israel yvy mbyte rupi, Jordo yak rupi ae. Hae gui kuaray ijapuaia
katy o vae guive ye kuaray oua katygua peve r pea. 19 Kuaray
hae amboae regua penembyte ikuai vae tay vae kuery pe. Pendevy r
hae kuery Israel kuery mbyte ikuai r hae pygua ae rami avi. Pe kuery
reve avi ojopy r oyvyr Israel regua ikuai vae mbyte rupi. 23 Amboae
h
47.13 Jos ma moko tay rakae, Efraim hae Manasss, hae Jos pe omea tay jypygua
pegua (1Crnicas5.1). Hae nunga rupi guyvy kuery gui ojopyve, moko henda py.
Ezequiel48 1460
48
Po rami ma Israel regua rery o. D regua yvy apy ma kuaray
1
Aser yvy ju r ojea, kuaray oua katy guive oikea katy peve. 3 Hae gui Aser
yvy re ma Naftali yvy ju r ojea, kuaray oua katy guive oikea katy peve.
4 Hae gui Naftali yvy re ma Manasss yvy ju r ojea, kuaray oua katy guive
oikea katy peve. 5 Hae gui Manasss yvy re ma Efraim yvy ju r ojea, kuaray
oua katy guive oikea katy peve. 6 Hae gui Efraim yvy re ma Rben yvy ju
r ojea, kuaray oua katy guive oikea katy peve. 7Hae gui Rben yvy re ma
Jud yvy ju r ojea, kuaray oua katy guive oikea katy peve. 8 Hae gui Jud
yvy re ma ojea r yvy ikya e vae pembojao vaer, kuaray oua katy guive
oikea katy peve. Israel regua yvy rami avi r doze quilmetros raxai ipya
hae ipuku-a, kuaray oua katy guive oikea katy peve. Mbyte py o r oo ikya
e vae. 9 Senhor peguar yvy pembojao vaer puku-a ma doze quilmetros
raxai, hae r ipya ma cinco. 10 Hae vae yvy sacerdote kuery pegua ikya e
vae puku-a ma doze quilmetros raxai r kuaray ijapuaia hae ipuku-a katy
rupi, hae r ipya ma cinco quilmetros r kuaray oikea hae oua katy rupi.
Mbyte py o r Senhor pegua oo ikya e vae. 11 Hae vae yvy opyta r
dois quilmetros raxai r oo kuaray ijapuaia katy, ipuku-a katy, oua katy
hae oikea katy. 17 Hae r tet yvry rupigua ma cento e vinte cinco metros
r oo kuaray ijapuaia katy, ipuku-a katy, oua katy hae oikea katy. 18 Hae
gui yvy ikya e vae re ojea vae rembyrekue ma cinco quilmetros peve
r oo kuaray oua katy hae oikea katy, yvy ikya e vae apy peve. Hae vae
1461 Ezequiel48
rupi mbaemo aju oiko vae opyta r tet py ombaeapo vae kuery peguar.
19 Tet py ombaeapo vae kuery ae r omaet okuapy hae py, Israel kuery
hae javi regua. 20 Hae vae yvy ma doze quilmetros raxai jova-jovaive re,
katy guive oikea katy peve. 25 Hae gui Simeo yvy re ma Issacar yvy ju
r ojea, kuaray oua katy guive oikea katy peve. 26 Hae gui Issacar yvy
re ma Zebulom yvy ju r ojea, kuaray oua katy guive oikea katy peve.
27 Hae gui Zebulom yvy re ma Gade yvy ju r ojea, kuaray oua katy
guive oikea katy peve. 28 Hae vy Gade yvy apy ma kuaray puku-a katy
rami ae r itui yvy xortea pexaa rupi Israel regua kuery pe pembojao
vaer, pete-te regua ikuaia rami vy hei Senhor Nhanderuete.
Rben rok, Jud hae Levi rok, mbaeta tet rok ikuai vae ma
Israel kuery rery rupi r omboerya. 32 Hae gui kuaray oua katygua
48.3035 Apocalipse21.1213
i
Daniel ayvu oa
Daniel ayvu oa
Daniel ma kunumi teri reve Babilnia katy escravo-r heraa vaekue, ir kuery
reve. Ixupe Nhanderuete oexa uka mbaemo, ome avi oexa rau pyre omombeu
porve agu. Hae nunga rupi Babilnia pygua huvixa ogueru guembiguair.
Heko vai vae kuery mbyte Daniel oir kuery reve ikuai te Nhanderuete pe
ikuaia py o at okuapy. Hae ramo opoakaa oexa uka vy ogueraa jepe tata hae
guary kora gui voi (captulos 3 hae 6).
Nhanderuete poakaa re ae Daniel ijayvu. Mbaeta ixuguigua hexa pyr
hae oexa uka vae ma tuvixa ete. Nhomondyipaar omoingo vae py oexa uka
imbaraetea. Ipoakaa ma opa vaer e, openaa ma rakae r peve guar (4.3).
Pete ava ray rami ojekuaa vae rekor re avi ijayvu, Nhanderuete ombopoaka
agu re: Pyvy aexa vae re ama ajupy vy pete ju aexa arai reve yva gui ou
ramo, ava ray rami ojekuaa vae. Hae vae ma Jypy guive guare oa py oo ramo
omonhemboja. Ombopoaka hae omboyvate ete huvixave o agu, ixupe heta
ikuai agu, amboae regua kuery hae ayvu mboae py ijayvu vae guive. Ipoakaa
ma opa vaer e, ndoaxai re, openaa nombovaipaai r guive (7.1314). Novo
Testamento py ma Jesus Cristo hae rami ae ijayvu ojee: Xee ae hae. Hae gui
pexa r Ipoakapa vae oiporu kuaa regua re Ava ray ojeapo vaekue oguapy hae
yva gui ou ramo arai rupi, hei (Marcos14.62).
1 Mboapy
maet re ma Jud pygua huvixa Jeoaquim o jave,
1
Nhanderuete pegua opy mbaemo ryru ikuai vaekue guive. Hae ramo
Sinar yvy re mbaemo ryru ogueraapa nguuete pegua oo o vae pyguar.
Hae vy omo pormba nguuete pegua vae py.
3 Hae gui huvixa aipoei tembiguai kuery rerekoa Aspenaz pe, ogueru
avi agu amongue Israel kuery regua, huvixa ray kuery, yvatekueve,
4 kunumigue ivaikue reia pete henda py ma voi o e vae, hova por rei
vae, arandua hae javi re omboe pyre, mbaemo ojapo kuaa vae guive
huvixave ro py ombaeapo agu, caldeu kuery reko hae ijayvu re omboe
1462
1463 Daniel1
ome uka r tembiu iporve vae anho, huvixave hou vae regua ae.
Ome uka avi vinho hae oyu vae regua, mboapy maet re hae kuery
ikuai agu hae nunga re, hae vae ra opaa py huvixave ro py ombaeapo
agu. 6 Hae kuery regua ma Daniel, Hananias, Misael hae Azarias,
Jud regua meme ikuai. 7 Hae kuery rery ma tembiguai kuery rerekoa
hou vae hae vinho oyu vae regua py. Hae vy tembiguai kuery rerekoa
pe ojerure onhemongya e agu. 9 Hae ramo Nhanderuete ojapo
tembiguai kuery rerekoa Daniel ojou por hae omboaxy agu rami.
10 Tembiguai kuery rerekoa ombovai Daniel pe:
Hae rami avi xee ma xeruvixa gui akyje, peu hae peyu vaer
ome uka rire. Mbaexa r tu pe kuery pendejavegua kunumigue ikuai
vae gui penderova re penekangyve oexa agu? Hae rami vy pendekuxa
huvixave ojaya r xeak hei.
11 Oiko avi pete ava Daniel, Hananias, Misael hae Azarias mongaruar
ra peve, hae rami vy rou vaer reme agu mbaemo rogue rive, hae
yy royu agu guive. 13 Hae gui mae ma reikuaa pota r orerova re,
kunumigue huvixave tembiu hou vae regua hou vae rova re guive.
Hae gui rexa kuaa rami r orerereko nerembiguai kuery rami hei.
14 Hae rami r ojou por vy dez ra re oaanga.
ipor rei vae regua hou vaer ne vinho oyu vaer vaekue. Mbaemo
roguei anho ome hae kuery pe hou agu.
17 Hae vae irundy kunumigue pe ma Nhanderuete ome oiko kuaa
agu, mbaemo ojapo kuaa agu guive guekor ombopara pyre hae
a
1.4 Caldeu kuery ma Babilnia pygua ae. Babilnia rery mboae ma Sinar (versculo 2).
b
1.7 Nguuete ramigua rery rupi omboery oayvu py ae, Israel kuery ayvu py Nhanderuete
rery rupi rgue py. Tery Daniel ma Nhanderuete xerepya ea rekovia omboery
Beltessazar Bel oeko repya ea nguuete ramigua Bel rery rupi. Hae gui tery Hananias
Senhor nhanemboaxy ea rekovia omboery Sadraque Aku rembiguai ea nguuete
ramigua Aku rery rupi. Hae gui tery Misael Nhanderuete rami oiko vae ea rekovia
omboery Mesaque Aku rami oiko vae ea nguuete ramigua Aku rery rupi ae. Hae gui
Azarias Senhor oipytyv vae ea rekovia ma omboery Abede-Nego Nego pegua ea
nguuete ramigua Nego rery rupi.
Daniel1,2 1464
kuery reve huvixave ijayvu vy oikuaa pav gui Daniel, Hananias, Misael
hae Azarias hiaranduve vaea. Hae rami vy hae kuery ma huvixave ro
py ikuai mbaemo ojapoa py. 20 Mbaeta opa mbae py hae kuery oikuaa
2 Huvixave
Nabucodonosor moko maet re ma oa py pete mbae
1
apoa, imbaevyky vae hae caldeu kuery, huvixa oexa rau vaekue
omombeu porve agu. Hae kuery oupa ma vy huvixave renonde ojexa
uka okuapy. 3 Huvixa aipoei hae kuery pe:
Xee aexa rau kuri pete. Xenhe py ndaeveia aendu guive aikuaaxe
vy te.
4 Hae ramo huvixa pe caldeu kuery aipoei okuapy aramaico ayvu py:
aexa rau vaekue ranhe pemombeu por, hae guive mbaer paa guive
pemombeu ri ramo mbaemo por ete ame r pvy, romboete uka
r guive. Hae nunga rupi pemombeu xevy aexa rau vaekue, hae gui
mbaer paa guive hei.
7 Hae gui mokoguea ma ombovai vy
Hae rami avi oreruvixave, yvy re jipoi ndee remombeu uka vae
omombeu kuaa vaer. Mbaeta huvixa yvatekueve hae ipoakapave
vae te ae ma, peteve ma voi povae ramigua nomombeu ukaai r
guembiguai kuery imbaekuaa vae pe, hexa pyr apoa, ne caldeu kuery
pe guive. 11 Oreruvixave, ndeayvua ma haxy vai ete vae. Avave rei jipoi
ndevy omombeu kuaa vaer, tuuete kuery e vy. Hae rami avi hae vae
kuery ma nhande kuery reve ndoikoi hei okuapy.
12 Hae rami r huvixave ivai vy ipoxy vaipa. Hae vy oayvu omondouka
imbaekuaa vae kuery Babilnia py ikuai vae hae javi ojukapaa agu.
13 Hae ramo ijayvuague imbaekuaa vae kuery ojukapaa agu regua
oikuaa pav ramo Daniel hae ir kuery voi oekaa avi ojuka agu.
14 Babilnia pygua imbaekuaa vae kuery jukapaar oo vae ma
huvixave pegua xondaro ruvixa Arioque hery vae. Hae vae reve ma
Daniel oarandua hae oiko kuaa rupi jogueroayvu. 15 Hae vy huvixave
oexa ukaa py. Hae ramo Nhanderuete yva pygua re Daniel imaendua
por. 20 Hae vy aipoei:
oikuaa uka r ndoikuaai pyre hae onhomi mbyre voi. Hae ma pyta
py mbaemo o vae voi oikuaa vae. Hae gui hendy vae ma hexegua ae.
23 Xeru kuery ruete, ndee ae roguerovya hae romboete, mbaeta xevy
pe aipoei:
Ndee pa remombeu ta aexa rau vaekue, hae gui mbaer paa?
27 Hae ramo huvixave renonde Daniel oa py ombovai:
rakaeve r mbaemo oiko vaer re. Hae ramo ndajaikuaai vae kuaa
ukaa ae oikuaa uka ndevy mbaemo oiko vaer. 30 Hae gui ma xevy pe ju
oikuaa uka, pav hiarandu vae gui xearanduve ramo e guive, hae r
ndee xeruvixa pe amombeu agu mbaer paa, ndee reikuaa porve agu
ndeke rupi repxa reiague.
31 Hae gui xeruvixa, ndee rexa r pete ava raangaa tuvixa vae
ojekuaa. Hae vae ma tuvixa ete, overaa ndaevei ete vae opu hoamy
nerenonde, jaexa r nhanemongyje rei vae. 32 Inhak ma ouro guigua.
Ipexo hae ijyva ma prata guigua. Hye hae hiu rupi peve ma overa
vae guigua. 33 Hetyma ma ferro guigua. Hae r ipy ma ferro hae yapo
guigua. 34 Rema r pete ita oi ouvy oague gui, avave rei omboia ramo
vae, prata hae ouro guigua. Ikuipa vy mbaemo pirekue aty ramigua
rive ojeapo r yvytu oguerovevepa heravy. Oague py hae nungakue
jipovei. Hae r ita ava raangaa ombovaipa vaekue ma yvyty guaxu
ojeapo vy yvy jave re omony.
36 Hae ramigua rima rexa rau vaekue. Hae gui xeruvixa, mbaer
ikuai vae, hae guyra oveve vae, hae kuery hae javi re ndepoaka agu.
Ndee ae ma inhak ouro guigua. 39 Hae gui ndee ndereikovei ma ramo
1467 Daniel2,3
hae vae huvixave kuery o jave Nhanderuete yva pygua pete omo r
ipoakapa vae omomba pyr e. Hae vae poakaa ma amboae regua pe
ndoaxai r. Hae rami rgue py omboaypa hae ombovaipa r amboae
kuery poakaa hae javi, hae vy hae ae o r rakae r peve. 45 Hae
rami vy yvyty gui ita omboia ramo e oi ouvy vae rexa vaekue ma
omboaypa r: ferro guigua, overa vae, yapo, prata hae ouro guigua hae
javi. Hae rami xeruvixa, ndevy pe Nhanderuete yvate ete vae oikuaa
uka rae rakaeve r oiko vaer. Povae ae rexa rau vaekue, hae mbaer
paa voi hae rami ae, oguerovia pyr meme hei.
46 Hae gui ma huvixave Nabucodonosor guenapy re o Daniel
renonde, ngova yvy re omova reve. Hae vy ijayvu tembiu hae heaku
por vae ixupe oguerua agu re. 47 Huvixave aipoei Daniel pe:
Anhet ete pe kuery ruete ma tuuete ikuai vae gui yvateve vae,
huvixave ikuai vae ruvixa, oikuaa e pyre kuaa ukaa guive, mbaeta
aikuaa e vaekue reikuaa uka xevy hei. 48 Hae ramo huvixave
omboyvate Daniel. Hae vy ixupe ome reta ipor ete vae, omo guive
Babilnia katyi rupi ikuai vae hae javi re opena agu, Babilnia py
imbaekuaa vae kuery hae javi ruvixar guive omo. 49 Daniel ojerure r
3 Huvixave
Nabucodonosor ojapo uka pete taangaa ouro guigua.
1
vae, nhomongeta vaety, hae openaa rupi guembiguai ikuai vae hae
javi, hae kuery ou vy huvixave Nabucodonosor taangaa omopu uka
vaekue omboete ypy agu. 3 Hae ramo huvixa kuery ijatypa okuapy, tet
hae estado re opena vae, nhomboayvu vaety, perta re opena vae, joe
opena vae, nhomongeta vaety, hae openaa rupi hembiguai ikuai vae
hae javi. Hae kuery ijatypa okuapy huvixave Nabucodonosor taangaa
omopu uka vaekue omboete ypy agu. Hae vy opumba okuapy
taangaa Nabucodonosor omopu uka vaekue renonde rupi.
4 Hae gui ma huvixa ayvu mombeua ijayvu at vy aipoei:
guaxu pendu vy, mimby, ix reta vae, mbaraka ix irundy vae, mbaraka,
gaita hae opa margua mbaepu ombopua r pendu vy ma pejeroapa r
pekuapy yvy re, taangaa ouro guigua huvixave Nabucodonosor omopu
uka vaekue pemboete agu. 6 Hae r pete vae rei xapya rei ndojeroai
hae nomboetei vae ma hae ramove omomboa r tata rupa haku ratvea
py hei. 7 Hae rami r hae kuery hae javi ma mimby guaxu, mimby,
ix reta vae, mbaraka ix irundy vae, mbaraka, gaita hae opa margua
mbaepu ombopua r oendu vy ojeroapa okuapy: heta vae kuery,
amboae yvy regua hae ayvu mboae py ijayvu vae hae javive. Hae
vy omboetepa okuapy taangaa ouro guigua huvixave Nabucodonosor
omopu uka vaekue.
8 Hae rami jave amongue avakue caldeu regua ou vy ijayvu okuapy
ndeayvu vaekue: avakue hae javive mimby guaxu oendu vy, mimby,
ix reta vae, mbaraka ix irundy vae, mbaraka, gaita hae opa margua
mbaepu ombopua r oendu vy ojeroapa reve taangaa ouro guigua
omboete agu. 11 Hae r pete vae rei ndojeroai hae nomboetei vae ma
omomboa r tata rupa haku ratvea py. 12 Hae gui apy ikuai amongue
avakue judeu regua Babilnia katyi rupi ikuai vae re opena vaer
remo vaekue. Hae vae kuery ma Sadraque, Mesaque hae Abede-Nego.
Oreruvixave, hae vae avakue ma nanemboetei. Mbaeta ndojeroviai
nderuete kuery rereko vae re, nomboetei guive taangaa ouro guigua
remopu uka vaekue hei okuapy.
13 Hae rami Nabucodonosor oendu vy ivai hae ipoxy vaipa. Hae rami
ix reta vae, mbaraka ix irundy vae, mbaraka, gaita hae opa margua
1469 Daniel3
pe:
Oreruvixa Nabucodonosor, hae nunga py ma ore kuery rombovai
e te haeve. 17 Mbaeta oreruete ixupe roikoa vae ma tata rupa gui
orereraa jepe kuaa vae, ndepo gui guive. 18 Hae rami e te oreruvixave,
kuery ijao puku, kamixa, xapeo hae ijao mboae reve-reve ojokuapa vy
omombo tata mbyte py. 22 Huvixave ojapo uka vyvoi, hae tata kua py
hendy guaxu oiny ramo hendy vuku vae ojukapa avakue Sadraque,
Mesaque hae Abede-Nego momboa kuery. 23 Hae r mboapy avakue
onomba okuapy huvixa mboae kuery, tet hae estado re opena vae,
hae huvixave pegua nhomongeta vaety kuery. Hae kuery oexa okuapy
r mboapy avakue re mbaeve py tata ndojapo vai rae, hia inhak ry
ndoverei, oao oguereko vae amboae rami ndopytai, ne tata pixe no rae
hae kuery re.
28 Hae rami r Nabucodonosor ijayvu vy aipoei:
Daniel3,4 1470
Xapya rei heta vae kuery regua, amboae regua hae ayvu mboae py
ijayvu vae ma Sadraque, Mesaque hae Abede-Nego ruete re ijayvu vai
ramo ojayapaa r, hoo ombovaipaa r guive. Mbaeta tuuete mboae jipoi
kovae rami nhandereraa jepe vaer hei. 30 Hae rami vy Babilnia
4 Hae
gui huvixave Nabucodonosor oayvu omondouka yvy regua
1
kuery hae javive pe, amboae regua hae ayvu mboae py ijayvu
vae yvy jave re ikuai vae pe. Hae vy aipoei: To pendekuai por ete
agu! 2 Pe kuery pe xee amombeuxe hexa pyr hae ipor ete vae
Nhanderuete yvate ete vae xere ojapo vaekue. 3 Mbaeta ixuguigua hexa
pyr hae oexa uka vae ma tuvixa ete. Nhomondyipaar omoingo vae py
oexa uka ipoakaa. Ipoakaa ma opa vaer e, openaa voi rakae r peve
guar.
4 Hae gui xee Nabucodonosor ma xero py aiko por vaekue, xevygua
opy avya aikovy vaekue. 5 Hae gui ma pete aexa rau vae xemondyi.
Xerupa rupi xetui jave apxaa hae xeke rupi aexa vae xembopya eta
rei. 6 Hae rami vy aeno ukapa imbaekuaa vae Babilnia py ikuai vae
hae javi, xevy pe omombeu agu aexa rau vaekue mbaer paa. 7 Hae
ramo oike okuapy imbaekuaa vae kuery, hexa pyr apoa, caldeu hae
imbaevyky vae kuery hae javi. Hae kuery pe amombeu aexa rau
vaekue, vaeri hae kuery ma nomombeu kuaai mbaer paa. 8 Opaa py
ma ou Daniel. Hae vae ma Beltessazar hery vae xeruete rery rupi ae.
Hae r hae vae re ma o Nhanderuete ikya e vae Nhe. Hae ramo
ixupe aexa rau vaekue amombeu vy aipoae: 9 Beltessazar, imbaekuaa
xetui vy xeke rupi aexa vaekue ma po rami: Xee ama vy pete aexa
yvy mbyte yvyra hia vae, yvate ete vae. 11 Hae vae yvyra ma yvateve
hae imbaraeteve ovy, yva re ova peve. Yvy apy rupi gui voi oexaa.
12 Hogue ma ipor, hia reta guive. Hexe o opa margua rembiur.
mbaemo rara ikya e vae. Hae vae ma oguejy ouvy yva gui. 14 Ijayvu
1471 Daniel4
re topyta hapo reve. Pejokua ke ferro hae overa vae guigua corrente py,
nhundy mbyte oa py ae. Yxapy yva guigua tomoak, hae mymba ikuai
vae rami tokaru oikovy jai rogue yvy re ikuai vae re. 16 Amboae rami
e vae kuery oayvu omondouka vaekue, hae ramo okuave vae hae
javi oikuaa agu avakue ipoaka vae gui Yvate ete vae ipoakapave
vaea. Hae rami vy ombopoakaxe vae rei r ombopoaka, avakue
regua yvyigueve te omo r pav re opena agu. 18 Hae nunga ma xee
opyta are ranhe, opxa hae ipya eta reia py. Hae rami r xee huvixave
tegue ju xeayvu vy aipoae ixupe: Beltessazar, ndepya eta rei eme aexa
rauague gui, ne mbaer paa re voi, hae.
Hae ramo Beltessazar ombovai vy aipoei: Xeruvixa, rexa
rauague ma ndere ijae e vae kuery re oiko vae rire, mbaer paa
voi oiko vae rire nderovaigua kuery re anho. 20 Hae gui yvyra rexa
vaekue ma yvateve hae imbaraeteve ovy yva re peve, yvy jave gui
oexaa guive. 21 Hogue por, hia reta guive pav hou vaer vae
ikya e vae yva gui oguejy ouvy r. Hae vae aipoei: Peakeo ke
yvyra, pembovaipa ete. Hae r hapytakue ma yvy re topyta hapo
reve, nhundy mbyte oa py ae topyta ferro hae overa vae guigua
corrente py pejokua reve. Yxapy yva guigua tomoak, hae tokaru
oikovy mymba nhundy rupi ikuai vae okarua rami, sete maet oaxa
peve, hei. 24 Xeruvixa, po rami ma mbaer paa, povae ma Yvate ete
c
4.16 Apy ma huvixave ojee ae ijayvu vy Yvyra hei. Mbaeta Nhanderuete oipea ranhe
huvixa oague gui, Nhanderuete ipoakapa vaea oikuaa peve.
Daniel4 1472
ejapyxaka ke xeayvu re, hae teko por rupi vy ejepea rejejavya hae
ndereko vaia gui, iporiaukuei remboaxya rupi ju reiko agu. Hae
rami ri reiko vy reiko por pukuve r, hei Daniel xevy.
28 Hae gui ma hae nunga hae javi oiko xee huvixave
nemoxa r avakue ikuaia gui, hae mymba nhundy rupi ikuai vae
reve ju r reiko. Ndere omoa r vaka rami nhu reu agu. Hae
nunga ma sete maet re oiko r ndere, reikuaa peve avakue ipoaka
vae gui Yvate ete vae ipoakapave vaea, mbaeta ombopoakaxe
vae pe rei ombopoaka r, hei. 33 Hae ramove ojeupity xee
huvixa rami apena ju agu, apenaague hae javi re. Xeyvatea hae
xepora voi ou xere pav oikuaa agu rami. Xevygua nhomongetaaty
kuery hae huvixa kuery xea py oupa ju okuapy. Hae rami py xemoa
ju huvixave a agu. Hae vy xeyvateve ete. 37 Hae gui a ma xee
5 Hae
gui huvixave Belsazar ojapo pete ngaru tuvixa vae mil
1
huvixa kuery pe. Hae vy mil vae oexaa py oyu oiny vinho.d
2 Belsazar vinho oyuxea rupi oyu tema oiny vy imaendua mbaemo
ryru ouro hae prata guigua Jerusalm py templo oague gui tuu
Nabucodonosor ogueru vaekue re. Hae vae ma ogueru ruka huvixave
hae hexeve huvixa kuery ikuai vae hae vae py oyu okuapy agu, tayxy
hae tayxy jevy kuery reve. 3 Hae ramo oguerua mbaemo ryru ouro
kuery ouro guigua, prata, overa vae, ferro, yvyra hae ita guigua rive.
5 Hae ramove pete ojekuaa ava po. Hae vae ma huvixave ro mbotya
xia re ombopara oiny tataendy rexei. Hae r huvixa oexa oiny ipo
ombopara vae. 6 Hae ramo huvixave ndaekorvei vy onhemondyi
rova vyvoi. Ijaxiy okuea, henapy voi onhembotapa rei joe. 7 Hae gui
huvixave ojapukai reve ijayvu oguerupaa agu hexa pyr apoa kuery,
caldeu hae imbaevyky vae kuery. Oguerua r huvixave aipoei Babilnia
pygua imbaekuaa vae kuery pe:
Pete vae rei kovae ipara ogueroayvu hae mbaer paa xevy
omombeu por vae ma amonhemonde r prpura py, hae ijajuy
reguar oguerua r mboy ouro guigua. Hae gui xee reve mboapya r o
apenaa re ipoakaa py hei.
8 Hae ramo huvixave pegua imbaekuaa vae kuery oike vaekue
d
5.1 Belsazar ma Nabucodonosor ramymino rakae. Daniel tujai ma jave o Babilnia
pygua huvixave.
Daniel5 1474
agu. Hae vae reryr nderu rguei omo vaekue ma Beltessazar. Hae
nunga rupi eno uka Daniel. Hae ramo ndevy pe omombeu r mbaer
paa hei.
13 Hae ramo huvixave renonde omoingea Daniel. Huvixa ijayvu vy
vae hae hexa pyr apoa kuery, kovae ipara vae hae kuery ogueroayvu
vy xevy pe omombeu agu mbaer paa. Hae rami te hae kuery ma
kovae ayvu mbaer paa nomombeu kuaai. 16 Hae r ndere imaenduaa
r xee aendu remombeu kuaa vaea mbaer paa, hae mbaemo haxyve
vae te remombeu porve vaea. A ma, xapya rei kovae ipara vae
reroayvu vy mbaer paa xevy remombeu ramo nemonhemondea r
prpura py, rereko r mboy ouro guigua ndeajuy re, hae xee rire
mboapya r re apenaa re ndepoakaa py hei.
17 Hae rami r Daniel ombovai vy aipoei huvixave renonde:
ma henonde heta regua, amboae yvy regua hae ayvu mboae py ijayvu
vae kuery oryryi reve ojererokyjepa okuapy. Mbaeta ojukaxe vae rei
ojuka rakae, hae r omoingovexe vae ma omoingove. Omboyvate
omboyvatexe vae, hae r omoyvyixe vae ma omoyvyi rakae.
20 Hae rami avi opya py onhemboyvate ete, onhe py guive ndoikuaa
potavei hae ojejou porve rive. Hae rami r oipeaa rakae huvixave
oa gui, ixupe oaxapa guive mbaemo oguerovyaague. 21 Omoxa
rakae avakue mbyte gui. Ikurax ma ojapoa mymba kurax rami, hae
omboekoaa mburika kaaguy rupi ikuai vae reve. Vaka pe rami omea
nhu hou agu, omoak guive yxapy yva guigua py, oikuaa peve
Nhanderuete yvate ete vae avakue poakaa hae javi re ipoaka vaea,
hae ombopoakaxe vae rei ombopoaka r avakue re opena vaer.
22 Hae gui ndee Belsazar ma tay reiko vy hae nunga hae javi reikuaapa
Senhor yva pygua rovai. Hae rami vy hoo gui nerenonde mbaemo ryru
oguerua ramo hae vae py ndee hae huvixa kuery ndereve ikuai vae
peyu pekuapy vinho, penderayxy hae penderayxy jevy kuery reve.
Hae rami avi remboete tuuete ramigua kuery prata guigua, ouro, overa
vae, ferro, yvyra hae ita guigua rive, hae nunga oma e vae, noendui
1475 Daniel5,6
ipara oiny vae: Mene, mene, tequel hae parsim. 26 Hae r mbaer paa ma
ombojaoa ma, hae Mdia hae Prsia pygua kuery pe ju omboaxa maa,
reikuaa agu hei.e
29 Hae rami r Belsazar ijayvu Daniel omonhemondea agu prpura
py, hae ijajuy re mboy ouro guigua omoa agu, hae gui omombeua
agu hae openaa re ipoakaa py mboapya oa rami. 30 Hae vae pyavyve
6 Hae
gui huvixave Dario ma oipotaa rami omo rakae cento e
1
vinte huvixar, hae kuery opena agu huvixave openaa hae javi
rupi. 2 Hae vae kuery ry mboapy ju omo huvixa yvatekuever. Hae
vae kuery regua ma Daniel. Hae vae kuery ma huvixa kuery mboae re
opena, huvixave pegua nomea ei agu. 3 Hae r Daniel ma huvixa
yvatekueve hae huvixa kuery mboae gui hiaranduve, mbaeta hexe nhe
o vae ma imoarandu por etea. Hae nunga rupi huvixave onhembopya
openaa hae javi re ombopoaka agu.
4 Hae ramo huvixa yvatekueve hae huvixa mboae kuery ma Daniel
openaa re oikuaa pota okuapy hexe ijayvu reixe vy. Hae rami te hexe
ndojoui haevea rami oikoa. Daniel ojeroviapy ramo hexe ndojoui
ojavya, ne ojejavya. 5 Hae gui ma hae vae avakue joupe-upe aipoei
okuapy:
Mbaeve py ndajajoui r Daniel re nhandeayvu agu, nguuete
guigua lei rupi oikoa py e vy hei okuapy.
6 Hae ramo huvixa yvatekueve hae huvixa mboae kuery ma huvixavea
orekuai vae hae javi, tet hae estado re ropena vae, huvixa mboae hae
ronhomongeta vaety kuery rojerure ndee oreruvixa remombeu uka agu
pete ayvu, po ramigua rejapo uka agu: Avakue hae javive ma trinta
ra peve ojerure e agu nguuete vae pe rei, ne avakue vae pe rei, hae
e
5.28 Ayvu mene, mene, tequel hae parsim heia ma Oipapa, oipapa, opeja hae ombojao
ea. Hae gui Mdia hae Prsia pygua kuery ma Babilnia pygua kuery rovaigua ikuai
rakae.
Daniel6 1476
ranhe oike. Hae rami vy opy jao yvate o vae py oo, oki Jerusalm katy
ojepea vae oa py. Hae py ma ra nhav mboapykue kuerei r guenapy
re o. Hae py ae onhemboe oiny hae oguerovya nguuete, jepiaty rami ae.
11 Hae ramo hae vae avakue jogueraa vy oexa okuapy Daniel nguuete
onhembopya Daniel ogueraa jepe agu re. Hae vy kuaray oike peve
onhea te oikovy ogueraa jepexe vy. 15 Hae ramo hae vae avakue ma
vaekue guary kuery juru omboty agu xere ojapo vai e agu, henonde
ojejavy e vae aiko ramo. Ndee xeruvixa rovai voi xee ndajapo vai
mbaeve hei.
23 Hae ramo huvixave ovya ete vy yvykua gui ogueno uka. Hae gui
ijayvu vy ogueru ruka avakue Daniel re ijayvu rei vaekue. Hae ramo
yvykua guary kuery ikuaia py omombo ukapa, tay kuery hae tayxy
kuery reve. Hae gui yvy py ova e re guary kuery ojukapa, ikgue
omopmba guive.
25 Hae ramo huvixave Dario ombopara heta regua kuery pe, amboae
regua hae ayvu mboae py ijayvu vae yvy jave re ikuai vae pe. Hae vy
aipoei: To pe kuery re pendekuai por agu! 26 Xee ma po rami ajapo
uka: Apenaa hae javi rupi avakue oryryipa reve tojererokyje Daniel ruete
renonde. Mbaeta hae vae tuuete anho ma oikove vae, rakae r peve
oiko vaer guive. Ipoakaa ma nombovaipaai r, openaa ma ndopai r.
27 Hae ma joepy hae jogueraa jepe r. Yva hae yvy re ojapo avi r hexa
7 Pete
maet re ma Babilnia pygua huvixave Belsazar o jave
1
Daniel ngupa rupi itui vy oexa rau pete. Hae rami vy oexa rau
vaekue ombopara vyvoi, omombeupa. 2 Daniel ijayvu vy aipoei:
Hae gui pyvy xevy pe oexa ukaa r aexa rau irundy henda gui
yvytu oipeju vae ye tuvixa vae omomymba r. 3 Hae gui ye gui o
guary rami ojekuaa, taguato pepo rami ipepo vae guive. Xee ama r
ipepo oguereko vaekue omboipaa. Hae vy yvy gui omopu imoamy
ipy mokoi re, ava rami ae. Ixupe omea avi ava rami hiarandu agu.
5 Amave tema. Hae vy ma mokoa mymba ju aexa, kaguare-jagua
f
7.37 Apocalipse13.1 py oa rami mymba ye gui ou vae oexa. Hae gui amongue py
Ye heia py Nhanderuete rovai opu vae kuery re ijayvu vy (Isaas57.2021).
Daniel7 1478
xivi pyt ramigua. Hae vae kupe re ma irundy guyra pepo o. Hae vae
mymba ma inhak irundy vae. Ixupe omea joe ipoaka agu. 7 Hae
vae rire amave tema pyvy aexa vae re. Hae vy mymba irundya ju
aexa ndaevei ete vae, nhomondyiar hae imbaraete vaipa vae. Ha
ma tuvixa vae, ferro guigua meme. Nhomondoropa, nhomboaypa, hae
r hembyrekue re ma opyrmba r. Mymba kuery mboae ojekuaa ma
vaekue rami e ojekuaa vae, dez hakua vae guive.
8 Hakua ikuai vae re xee aikuaa pota vy aexa mbyte gui hakua
kyri vae ju o oiny r. Hae vae renonde gui ma mboapy hakua jypy
guare omboia. Hae vae hakua re ma o hexa ava rexa ramigua, hae r
ojuru py ma onhemboyvatea rupi ijayvu.
9 Amave tema vy aexa tenda omoa r huvixa kuery opena atyr.
Hae vae ry ma Jypyi guive guare ranhe oguapy oiny. Ijao ma yroy
rami xi vae. Hia inhak regua ma vexai rague rami ete. Henda ma tata
rendy, irura ikuai vae voi hendy oiny.g 10 Henonde gui ma tata o ouvy
yak rami. Henonde ma heta ete ikuai ixupegua kuery, jaipapapa agu
rami e. Hae gui ma nhomboayvu vaer kuery ju oguapypa. Oipeaa avi
kuaxia para ikuai vae.h 11 Hae ramo amave tema vy hakua o vaekue
yva gui ou ramo, ava ray rami ojekuaa vae. Hae vae ma Jypyi guive
guare oa py oo ramo omonhemboja.i 14 Ombopoaka hae omboyvate ete
huvixave o agu, ixupe heta ikuai agu, amboae regua kuery hae ayvu
mboae py ijayvu vae guive. Ipoakaa ma opa vaer e, ndoaxai re,
openaa nombovaipaai r guive.j
15 Hae gui xee Daniel ma xepya py aendu xenhe onhemondyi
r, xeke rupi aexa vaekue ndaevei rei ramo. 16 Hae gui ma haei py
ikuai vae regua pete re anhemboja vy ixupe ajerure hae nunga hae
javi omombeu porve agu re. Hae ramo po rami omombeu xevy, hae
nunga mbaer paa omombeu porve vy. 17 Mymba tuvixakue irundy
rami te Yvate ete vae pegua ikya e vae kuery pe r ome ipoaka
g
7.9 Apy ma ijayvu Nhanderuete renda oexa ukaague re. Karxai tata rendy ramigua
ojekuaa, irura vae (Ezequiel1). h7.10 Apocalipse20.12 i7.13 Mateus24.30
hae 26.64 py oa rami oexa Jesus Cristo Ava ray ojeapo vaekue ipoaka agu ou
ramo (Apocalipse11.15, 14.14). j7.1314 Mateus24.30, 26.64; Marcos13.26, 14.62;
Lucas21.27; Apocalipse1.13, 14.14
1479 Daniel7,8
agu. Hae r hae kuery ma ipoaka riae r rakae r peve. 19 Hae gui
vy ipoaka ete hae kuery re,k 22 Jypy guive guare ou peve. Hae vae ma
ou vy oepy r Yvate ete vae pegua ikya e vae kuery. Hae gui ova r
hae kuery ju ipoaka agu ra.
23 Hae ramo anjo aipoei: Irundya mymba ma irundya ae r
vae jave py ae. Hae vae kuery oaxapa ma rire amboae ju r oiko. Hae
vae ma jypy guare rami e vae vy oity r mboapy huvixa.l 25 Yvate
ete vae re voi ijayvu vai r, ixupegua ikya e vae kuery ojavyky rei
r guive. Oguerova r mbaemo ojapoaty ra hae lei. Ipo py ma pete
maet re omboaxapaa r ikya e vae kuery, hae gui moko maet
re ju, irundya maet mbyte peve.m 26 Hae rami te hae vae rire ma
vae pegua ikya e vae kuery pe ju ome r ipoaka agu yva guy hae
javi rupi ikuai vae re. Hae kuery pe ome avi r opena hae yvateve
agu. Mbaeta Yvate ete vae ma rakae r peve r ipoaka. Ixupe ma hae
javi regua r ikuai, onhe rendu pav r okuapy, hei.n
28 Hae rami py opa aexa hae aendu vaekue. Hae gui xee Daniel
ma ndaevei rei ete ranhe aiko, xerova voi ximba rei. Hae rami te hae
nunga hae javi amo por herekovy xepya re.
8 Mboapy
maet re ma huvixave Belsazar o jave xee Daniel pete
1
ju aexa rau, jypyi aexa rau vae rire. 2 Hae gui aexa rau vy Sus
tet ikorapa vae py merami aiko, Elo yvy re. Hae vy ama r Ulai
yak yvyiry merami ha. 3 Hae gui ama vy pete vexai ava aexa yak
rembe re hia vae. Hae vae ma moko hakua vae. Hae gui moko hakua
oguereko vae ma yvate ovy vaeri pete ma amboae gui yvateve. Hae
k
7.21 Daniel8.24, 11.33; Apocalipse13.7 l7.24 Apocalipse17.12 m7.25 Apy ma trs
anos e meio re ijayvu (Daniel12.7; Apocalipse11.23, 12.14). n7.27 Apocalipse11.15
Daniel8 1480
py jopyxo oikovy kuaray oikea katy, ijapuaia katy hae ipuku-a katy
guive. Hae vae re ma peteve mymba ikuai vae ndaipoakai, ipoakaa
gui ndoo jepe kuaai guive. Hae rami vy hae ae oipotaa rami ojapo
oikovy, imbaraeteve tema ovy guive.
5 Xee aexa pota vy pete aexa kavara tuja, kuaray oikea katy gui ou
oiny r. Yvy jave ry rupi ou vaeri yvy re opyr vy e. Hae vae kavara
ma pete guakua oguereko ngova mbyte re. 6 Kavara ma vexai hakua
moko vaea katy oo oiny, yak rembe re hia r aexa vaekuea py. Hae
vy onha ovy opoakaa rupi ipoxy reve. 7 Aexa r vexaia py ova vy ixupe
ipoxy etea rupi ombota. Hae vy omop hakua mokove. Hae r vexai
ma naimbaraetevei hexe opu agu. Hae ramo kavara oity yvy rupi,
opyrmba hexe. Jipoi avi ipoakaa gui vexai reraa jepear. 8 Kavara ma
imbaraete ete oiny kuaray puku-a yke katy hae kuaray oa katy, yvy
pora katy guive. 10 Yvate ete vy oupity yva pygua kuery poakaa peve.
Hae vy oity yva pygua regua yvy rupi, amongue regua jaxy-tata guive.
Hae vy opyrmba. 11 T, yva pygua ruvixa rami ete onhemboyvate
omboaxapaa, mbaemo ome jepi vae regua guive. Hae ramo oity yvy
rupi anhet vae ae, mbaemo ojapo vae hae javi oiko por guive. 13 Hae
vae rire aendu ikya e vae kuery regua pete ijayvu r. Hae r amboae
ikya e vae aipoei:
Arakae peve ndau o r oexa rau pyre ojeupitypa agu, mbaemo
ome jepi vae hae onhe raxavea py nhomombaar vae regua? Mbaeta
oexa raua ague rami vy oo ikya e vae omboaxaa r, yva pygua kuery
guive, opyrmbaa agu hei.
14 Hae ramo xevy pe ju ombovai:
Dois mil e trezentos kaaru hae ko jevy peve r oo. Hae rire ma
oo ikya e vae oikyaoa ju r hei.
15 Hae ramo xee Daniel aikuaaxe aexa rau vaekue mbaer paa. Hae
Ava ray, endu kuaa ke, mbaeta rexa rau vaekue ma opaa pyguar
hei.
18 Xereve ijayvu ramo haa vy ndaikuaavei ranhe ajupy, xerova yvy re
amova reve. Hae ramo xere opoko reve xemopu imoamy xeaague py.
19 Hae vy aipoei:
hakua moko vae rexa vaekue ma Mdia hae Prsia pygua huvixave.
21 Hae r kavara tuja hague vuku vae ma Grcia pygua huvixave. Hova
omopa ague gui irundy ju o vae ma irundy huvixave hae vae regua
ae. Hae vae kuery opu avi r te jypygua imbaraeteague rami hae
kuery imbaraete vaer e tavy. 23 Hae r hae vae huvixave kuery
openaa ra opa ramo, hae anhet rupi e ikuai vae opa ma ramo pete
ju opu r huvixave ipoxy ete reve, nhombotavy kuaapa vae. 24 Hae
vae ma ipoaka ete r, vaeri hae ae opoakaa rupi e guive. Opa rupi
ombovaipa r oikovy mbaemo, hae imbaraeteve ovy vy ojapoxea rami
rei r ojapo. Ojukapa r ipoakakueve vaekue, ikya e vae kuery
guive. 25 Ijapua rupi onhemoarandu oikovy vy ojapo r apu ipoakave
amombeu porvea ma anhet vae meme. Hae rami te emo por rexa
vaekue, mbaeta heta ete ra guar teri hei.
27 Hae gui ma xee Daniel xekangy vy mbovy ra rei e xembaeaxy.
Hae gui apu ju vy apena aikovy huvixave pegua ikuai vae re. Aexa rau
vaekue gui anhemondyi rei aikovy, oikuaa ete vaer jipoi ramo.
9 Pete
maet re ma Mdia pygua Assuero ray Dario o jave caldeu
1
Nhanderuetea katy ama reve anhemboe hae ajerurea rupi aeka agu,
akaru e re, ao voxa gui guare py anhemonde hae tanhimbu xejee
amongure-ngure reve guive.
4 Hae rami vy anhemboe Senhor xeruete pe. Anhemombeu vy
aipoae:
o
9.2 Apy 70 maet re ijayvu (Jeremias25.1112, 29.10). Mbaeta Jerusalm pygua kuery
Senhor pe ojejavy ramo ombovaipa uka tet (2Crnicas36.1121).
Daniel9 1482
vaia rupi orekuai, orekuai vaikue rei nderovai, rejapo uka vaekue hae
ndereve guar rejapo vaekue gui rojepeapa vy. 6 Nerembiguai profeta
rive o, a ojekuaa rami. Mbaeta ore Jud pygua avakue hae javi re o,
Jerusalm py orekuai vaekue re, Israel kuery hae javi, haei rupi hae
mombyry orekuai vae, yvy jave re mamo r rei oremomboague rupi
orekuai vae re guive o roxmbaa, haevea rami nderovai orekuaiague
re. 8 Senhor, orere ma roxmba reia o, oreruvixa kuery re, yvatekueve
hae oreru kuery re, nderovai rojejavypa rire. 9 Hae r Senhor Oreruete,
ojepeapa guive ndeayvu oendu e agu. Hae nunga rupi ae orere ayvu
vai ou nderovai rojejavya re. Mbaeta Oreruete, nerembiguai Moiss
lei ombopara vaekue re oa rami vy ae oiko mbaemo vai.p 12 Mbaeta
ndevygua kuery reno rakae ndepoakaa rexa uka vy, nemboete pav
agu rami rejapo agu guive, a peve ojekuaa rami. Hae r ore ma
rojejavy, haevea rami ete orekuai. 16 Senhor, opa mbae py ndereko
pora rupi eipea nho ke ndepoxya hae ndevaia ndevygua tet Jerusalm
hae ndevygua yvyty ikya e vae re rembou vaekue. Rojejavy hae
oreru kuery voi heko vai rire orea katyi rupi ikuai vae ojojai okuapy
Jerusalm tet, ore ndevygua kuery guive. 17 Hae gui a ma Oreruete,
p
9.11 Deuteronmio28.1568
1483 Daniel9
nderexa, hae ema orekuai axya re, tet nderery oa re guive, mbaeta
ore kuery ma ore ae reko pora rupi e rojerure nerenonde hae rami,
hae r ndee renhomboaxy ete vae ramo anho. 19 Senhor, endu ke.
xeayvu hae anhemboe teri ainy reve ava rami aexa rau ypy vaekue
ou pojava, Gabriel hery vae. Oveve ouvy vy opoko xere. Hae rami oiko
kaarukuegua omea jave. 22 Hae vae ma xereve ijayvu xemboe vy. Hae
vy aipoei:
Daniel, a ma apy aju, ndevy pe amombeu porve agu hae
nunga mbaer paa. 23 Rejerure ypy ramove xemboua. Hae ramo xee aju
amombeu agu ndevy, hayvupy ete reiko ramo. Hae ramo eikuaa pota
hae nunga re, mbaemo rexa vaekue reikuaa agu.
24 Setenta vezes sete maet teri oata neretar kuery hae peneret
rami oguereko agu sete maet peve guar. Hae rami te hae vae jave
q
9.24 Apy setenta vezes sete maet hei, versculo 2 py setenta maet re Daniel oikuaa
potaague, hae vae rire rakaeve r guar omombeu vy (Levtico25.8). Hae javi py ma
490 maet oaangaa. r9.25 Apy ma ijayvu 483 maet re (7x7=49 mais 62x7=434).
Hae gui versculo 27 py omombeu porve sete maet opaa pygua ju, hae javi vy 490
maet ojapo agu. Hae gui Huvixar Omo mbyr heia ma Cristo re ae ijayvu vy,
hebraico ayvu py Messias ea.
Daniel9,10 1484
10 Mboapy
maet re ma Prsia pygua huvixa Ciro o jave pete
1
ayvu oikuaa ukaa xee Daniel Beltessazar xerery mboae vae pe.
Hae vae ayvu ma anhet vae, joe heta opu agu regua guive. Xee
aendu kuaa agu rami ayvu ou, mbaemo oexa ukaa reve. 2 Hae vae
ra guive ma xee Daniel ndaevei ete aiko mboapy semana re. 3 Tembiu
hauxe vai vaety regua ndauvei, xoo ne vinho namo xejuru py. Ne
azeite ma voi ndaikytyi xejee, mboapy semana oaxapa peve.
4 Hae gui jypygua jaxy vinte e quatro araa py ma Tigre yak guaxu
yvry xee aiko vy 5 xerova yva vy ama. Hae vy pete ava aexa ajukue
vae rami, hexa ma tataendy rami ojekuaa. Ipo hae ipy ma overa vae
guigua ombovera pyre rami overa rei. Hae r ijayvu vy mbovy e ikuai
vae ayvu rami onhendu.t
7 Xee Daniel anhoi aexa hae nunga. Hae r avakue xereve ikuai
vae ma mbaeve ndoexai. Hae rami avi hae kuery okyje ete agu ou
xapya r onhamba, onhemimba okuapy. 8 Hae gui ma xee aei apyta.
Hae rami vy aexave tema hae vae ipor ete vae ojekuaa r. Hae vy
naxembaraeteveia aendu. Naxembaraetevei vy xerova xiguepa rei,
haekue rami ve o. 9 Hae rami te aendu por ijayvu nhendu vae.
Aendu vyve haa, xerova yvy re amova reve ndaikuaavei ranhe ajupy.
xejoko ranhe vinte e um ra peve. Hae rami te anjo yvateve vae Miguel
ou vy xepytyv. Hae ramo mae ma xepoaka Prsia pygua huvixa kuery
s
9.27 Daniel11.36 py oa rami ijayvu templo py mbaemo vai nhomokanhyar ou agu re
(Mateus24.15, Marcos13.14). t10.56 Apocalipse1.1315
1485 Daniel10,11
oiko vaer. Mbaeta mbaemo rexa vaekue ma rakae r ete guar hei.
15 Hae rami xevy ijayvu ramo xee akyrir vy ama haamy yvy re.
16 Hae gui pete ava ray ramigua opoko xejuru re. Hae ramo xeayvu
ndereve Senhor rembiguai aiko vae xeayvu? Mbaeta xere novei ete
xembaraetea, ne xepytu agu ma voi novei ma hae.
18 Hae ramo ava ramigua vae tegue ju opoko xere. Hae vy
Ava oayvu etepy, ekyje eme. Evya ju. Nembaraete ke, nembaraete.
Po rami ijayvu ramove xembaraete. Hae vy aipoae:
Xeruvixa, ndeayvu ke a, xembaraete ju rire hae.
20 Hae ramo aipoei:
Hae gui hae vae kuery rovai apua py jipoi avave rei xereve guar, pe
kuery re opena vae Miguel e vy.
11
Pete maet re ma Mdia pygua huvixa Dario o jave xee
1
huvixa teri r ikuai Prsia pygua. Hae gui irundya ma pav gui
oguerekopave r. Hae vae ma iporiau e vae vy imbaraeteve r ovy.
Hae rami vy opa mbae py r opu Grcia pygua huvixa re.u 3 Hae vae
rire ma pete huvixa ju oiko r ipoaka vae. Hae vae ma ipoaka etea
rupi r joguereko. Hae vy oiko r hae ae oipotaa rami rei. 4 Hae r
hembiguai yvateve vae voi. Hae vae ma herekoare gui voi imbaraeteve
r. Hae vy hae ju r o huvixa, openaa tuvixa r guive. 6 Hae gui oa
u
11.2 Apy ma omombeu porve ju Prsia hae Grcia pygua huvixa kuery joe opu agu
(captulo 8 py voi).
Daniel11 1486
nguuete ramigua oguereko vae hae javi voi ogueraapa r Egito yvy
katy ojeupe guar, mbovy e taangaa mbaemo rykukue gui ojapo pyre,
mbaemo hepyve vae hae ouro guigua guive. Hae gui ma mbovy maet
re rei e nopuvei r kuaray ijapuaia katygua huvixa re. 9 Hae vae
rire mae ma ou vy opu kuaray puku-a katygua huvixa re. Hae rami te
ojevy rive ju r oyvy katy.
10 Hae gui ma tay kuery ju joe opua rupi r ikuai. Hae vy
ijapuaia katygua re. Hae r hae vae ma heta ete ogueraa r hexe opu
agu py te hexeve oo vaekue omboaxapaa r ipo py. 12 Huvixa kuaray
hovaigua ou vae ma oipotaa rami ete r ojapo. Avave rei ndojoko kuaai
r. Yvy pora py ma voi opyta r, ipo py opa mbae omboaxaa ramo.
17 Openaa jave rupi ojeupegua ipoakakueve oeno vy ogueru vy huvixa
kuaray puku-a katygua reve ojapo r pete rami ikuai agu. Hae rami vy
ixupe ome r pete kunhata omenda agu, ipoakaa ombovaipa agu.
Hae rami te hae nunga oaxa rive r, ixupe ndovarei r mbaever.
18 Hae vae rire ma ye yvry ju r oo joe opu agu, hae vy heta re
ju r pete ava heko vai ete vae, huvixar nomoai vaeri. Hae rami
rgue py okyrir reve ou vy nhemi rupi r o huvixar. 22 Henonde ma
oguerekopave ete vae rekoa rupi. Hae rami py ojapo vai r tuu kuery
hae tamo kuery ojapoague ramigua e. Hae rami vy mbaemo oipea
vy ombojao r ojeupegua kuery pe, imbae rei-rei vaekue hae javi. Hae
gui onhembopya r oo ikorapa vae re voi opu agu, te xapyai guar
rive. 25 Hae gui onhemombaraete hae onhembopya guaxu r huvixa
r ikuai. Petei mesa pyve oguapya py ijapu r oiny joupe. Hae rami te
hae nunga oaxa rive r, mbaeta oaangaague ra py ou r imombaar.
28 Hae ramo ava heko vai ete vae ojevy r oyvy katy. Oguerekopa vy
katygua yvy re opu agu. Hae rami te hae vae jave ma jypy guare
rami e r oiko. 30 Mbaeta hovai heta r ou Quitim gui kano guaxu
v
11.31 Apy hae Daniel9.27 py Ojeguarupy nhomokanhya heia ma Jesus omombeu
porve Mateus24.15 hae Marcos13.14 py.
Daniel11,12 1488
guexeve guar ojapo vaekue ikya e vae gui ojepea vae kuery, ijayvu
poria rupi rive. Hae r Nguuete oikuaa vae kuery ma imbaraete vy
ojapo r okuapy mbaemo. 33 Hae kuery vae regua hiarandu vae ma
omboe r heta vae kuery. Hae rami te ojukaa r kyxe hae tata py,
escravo-r ogueraa rupi, hae ogueraa rive-rivea rupi. Are peve r hae
nunga oiko. 34 Hae kuery vae regua hoa ramo ma xapyai oipytyva
hiarandu vae regua hoa r oeko aa agu, oikyaoa hae omoxia agu
opa r guar, mbaeta oaangaague ra py hae nunga oiko re.
36 Hae gui huvixa ma hae ae oipotaa rami r oiko. Hae vy opu
vae re. Hae gui amongue omova por ramo omboete uka ete r. Hae vy
omo r mbovy e re ipoaka agu, hae kuery pe ombojao r guive yvy.
40 Hae gui opa agu ra ova ramo hexe opu r huvixa kuaray
Egito yvy re ikuai vae guive. Lbia hae Etipia pygua kuery voi ojeoi
r hembiguair. 44 Hae rami te kuaray oua katy hae ijapuaia katy
neretar kuery repya vae. Hae vae ra ma ikuai axy ete agu.
Hae ramigua oiko vae teri, hae kuery vae regua ikuai ypya ra guive
hae vae ra peve. Hae rami te hae jave py neretar kuery ogueraa jepe
r, kuaxia re hery o vae hae javive. 2 Yvy re onhono por mbyre heta
vae rami. Teko por katy jogueraa reta vaekue ma jaxy-tata rami r
hexak riae, rakae r peve.
4 Hae gui ndee Daniel, emo por hae vae ayvu, emboja guive kuaxia
yak kyvgua re, hae r amboae ma hovaigua re hia. 6 Hae kuery vae
ombovai r xee aendu. Mbaeta yva re opo oiporu kuaa hae oiporu kuaa
ea regua oupi vy oura rakae r peve oiko vaer vae rery rupi. Hae vy
aipoei:
Hae nunga oiko r pete maet, hae gui moko maet ju, hae
irundy maeta mbytea py. Ikya e vae kuery poakaa ombovaipaa ma
jave mae ojeupity r hae nunga hae javi hei.z
8 Hae rami xee aendu vaeri naendu kuaai. Hae vy xee aporandu:
oeko aa guive. Hae r heko vai vae kuery ma heko vaive tema r,
hae kuery vae regua ne peteve noendu kuaai r. Hae r arandua
rupi ikuai vae ma oendu kuaapa r. 11 Hae rami avi mymba ko nhav
oar pora rupi mil trezentos e trinta e cinco ra peve oupity vae.
13 Hae r ndee ma tereo tema tape reikoa vae rupi ae, opa peve. Mbaeta
x
12.4 Apocalipse10.4 py oa rami avi profeta kuery pe nomombeu ukapaai ayvu oendu
vaekue, ra novai teri ramo. y12.6 Ava ajukue periri py onhemonde vae heia
vae ma Daniel oexa ma voi vaekue (10.4). z12.7 Apy ma trs anos e meio re ijayvu
(Daniel7.25 hae Apocalipse12.14 py oa rami).
Osias ayvu oa
Osias ayvu oa
Profeta Osias ayvu omombeu jave ma hetar kuery Israel regua ipoakave
hae heko vaive okuapy, mbaemo raangaa rive ombojeroviaa py. Hae kuery
pe Osias ijayvu ojeko rerova agu, Nhanderuete ombopaga e agu. Mbaeta
nhandereko vaiaty jaeja vy Nhanderuete pe jajeko me ramo nhanemboaxy vy
ojee nhandereru ju re.
Ayvu py anho e Osias oikuaa uka rakae Nhanderuete nhomboaxya, hae
ae oikoa py, Nhanderuete ojapo ukaague rami vy. Mbaeta Osias pe oayvu
omombeu uka agu Senhor ijayvu ypyi vy aipoei: Tereo, nderayxyr eraa
pete kunha itavy rei vaer, itavy reia rupi omemby oguereko vaer, mbaeta
pendeyvy re ikuai vae Senhor gui opoipa vy itavy rei avi okuapy, hei (1.2).
Hae ramo Osias hae rami ojapo vy omenda rire tayxy itavy rei vy opoi ixugui.
Hae rami te Senhor aipoeive ju xevy: Tegue ju tereo, eayvu ju kunha neir
oayvu vaekue itavy rei te. Senhor Israel kuery oayvua rami eiko, hae kuery
nguuete ramigua pe mbojape uva pirukue revegua omexe vai vaeri, hei. Hae
ramo xee ma xerayxyr ju ajogua. ... Hae vy ixupe aipoae: Hae gui ndee ma
heta ra re teri r xerarve. Ndetavy reive eme, amboae ava reve eiko eme
guive. Hae ramo xee voi roar r aikovy, hae. Mbaeta Israel kuery voi heta
maet re r ikuai nguvixa e re, opena vae e re, Nhanderuete pe mbaemo
ome e re, taangaar ita omopu mbyre e re, sacerdote pegua manto e re,
hae mbaemo raangaa oo rupi oguereko vaekue e re guive. Hae vae rire ma
Israel kuery ojevypa vy oeka r okuapy Senhor nguuete hae Davi nguvixar.
Hae rami vy opaa ra hae kuery oryryipa reve r onhemboja jogueruvy Senhor
re onhemboaxy uka vy (3.12a, 35).
Profeta Osias guayxy oayvu jevyague rami ae avi Nhanderuete ma po
rami oexa uka nhanderayvua: jajejavya rupi teri jaiko reve Cristo omano rakae
nhandere (Romanos5.8).
1 Beeri
ray Osias pe Senhor oayvu ombou vaekue. Hae vae ayvu
1
ma Jud pygua huvixa kuery Uzias, Joto, Acaz hae Ezequias ikuai
jave ombou, Israel pygua huvixa Jos ray Jeroboo o jave guive.
1490
1491 Osias1,2
Diblaim rajy Gmer. Hae r hae vae oguerekoi vy oikuav pete avai.
4 Hae gui Senhor aipoeive ju Osias pe:
Osias pe:
Hae vae ma pemboery r Omboaxypy e, mbaeta xee
namboaxyvei r Israel kuery, aperdoaa rupi ve r areko.b 7 Hae r
Israel kuery ma ye rembe rupi ita kui oa rami r heta, mbaeta ita
kui oaa vaer e, ne oipapa kuaa vaer e guive. Hae gui Pe ma
xevygua e ea rgue py Nhanderuete oikove vae ray kuery, ea r
pvy.c 11 Hae rami vy Jud hae Israel kuery reve ju r nhomoirmba.
r xee aeja r ipire rei vae, oiko ramoi jave guare rami ae. Hae rami
a
1.4 Jezreel tet py ma Je jojuka vy ojopy vaekue Israel kuery re ipoaka agu
(2Reis9.1427). Hae gui Jeroboo versculo 1 py ijayvua ma Je ramymino.
b
1.6,9 1Pedro2.10 c1.10 Romanos9.2526 d1.11 Tery Jezreel ma Nhanderuete
omoa vae ea. Jypy ma Nhanderuete omoamba ijyvy gui omox vy, hae gui opaa py
ma mbaemo raygue nhamoaa rami ju omoa r heruvy omboetave agu (2.2223).
e
2.2 Pendexy heia py ma Israel kuery re ae ijayvu vy.
Osias2 1492
tekoa ea rami amoingo r, yvy piru reia rami ete ajapo r yuvei py
ajuka vy. 4 Ne imemby kuery voi xee namboaxyi r, itavy reia rupi ixy
oguereko rire. 5 Mbaeta ixy ma itavy rakae, ikuavare gueko vaia rupi
anho oiko. Hae rami vy aipoei: Xee aa r apena vae kuery rakykue.
Hae ramo hae kuery ma xevy pe ome r mbojape, yy, vexai rague,
ajukue periri, azeite hae ayu vaer, hei. 6 Hae rami te xee ajoko r
hape rupi juu amo vy. Hovai ajapo r kora, tape oo agu ojou e agu.
7 Hae ramo opena vaekue rakykue oo te ndoupityi r. Oeka tema te
ae trigo, vinho, azeite hae nunga ome vaekuea. Ixupe guar xee ae
amboetave vaekue prata hae ouro. Hae r hae ma Baal raangaa pe
rive ome vaekue. 9 Hae nunga rupi xee ma trigo omonoa ra, vinho
nhav ngaru ojapo jepiague, sbado nhav ijatyague, hae ngaru oaanga
vaekue hae javi. 12 Ambovaipa r hae kuery mbae uvaty hae figoty
aipoeia vae: Kovae ma apena vae kuery opaga vy xevy ome vaekue,
heia. Hae nunga ma xee ajapo r kaaguy rive, hae ramo kaaguy regua
mymba nhar kuery houpa r. 13 Xee ambopaga r Baal raangaa pe
heaku por vae oapy okuapyague re. Hae vae jave ojerei vae hae ita
hepykueve py onhembojegua vy opena vae kuery rakykue oo. Hae r
xegui ma hexaraipa hei Senhor.
14 Hae rami te ajapo r xere ju imaendua agu rami. Hae rami
yvyugua ajapo r pete ok rami, hae vae rupi oaxa vy oendu ju agu
oar oikovy agu.f Hae ramo xererovya ju r, kunhata jave Egito yvy
gui o jave guare rami. 16 Hae vae ra ju xevy pe Xeme hei r, xevy
f
2.15 Tery Acor ma Jexavaia ea. Yma Acor yvyugua py Israel kuery Egito gui ova
jave ojejavy ramo ombopagaa rakae (Josu7.2426). Hae rami te a hae vae rupi oaxa
jevy vy ojou r oar vae. g2.1617 Tery Baal ma Nhandererekoa ea. Nhanderuete
ndoipotavei hae vae rery rupi ojapukai okuapy.
1493 Osias24
pyre hae javi, joe opua ve agu. Hae rami vy xevygua kuery ajapo r
opytuu okuapy agu rami, mbaeve oiko ea py. 19 Xejee ae romomenda
por r trigo, vinho hae azeite. Hae ramo hae nunga omoingo por
r xevygua kuery Jezreel pygua kuery. 23 Mbaeta Israel kuery yvy jave
rupi xee amoa r mbaemo ray rami, xevy guar. Amboaxy agu rupi
e ikuai vaekue pe xee aexa uka ju r amboaxya. Xevygua e hae
vaekue pe aipoae r: Ndee ma xevygua ae! Hae ramo ombovai vy
Ndee ma Xeruete! hei r xevy.h
3 Senhor
aipoeive ju xevy:
1
guigua hae quinze voxa cevada ame vy. 3 Hae vy ixupe aipoae:
4
Pe Israel kuery, pendu ke Senhor ayvu, mbaeta Senhor
1
oguereko yvy regua kuery re oikuaa pota agu, mbaeta hae kuery
re ma anhet vae no, ne mborayvu, ne Nhanderuete oikuaaxea guive.
h
2.23 Romanos9.2526, 1Pedro2.10 i3.1 Apy ma Nhanderuete ijayvu Osias guayxy
ogueru ju agu re, hae ae nhandererua rami avi jajejavy vaeri. Guayxy escravo oikoague
gui Osias ojogua, nhande voi jejavya pe jaikoague gui Nhanderuete nhandejoguaague
rami.
Osias4 1494
2 Hae kuery oguerovyave vae ma oura rivea, apu, jojukaa, imondaa hae
tavy reia rive. Hae rami vy joo oipea rive r, hae jojuka vyve jojuka
vyvoi ju r. 3 Hae nunga rupi ae ijyvy ndaevevei, hexe ikuai vae voi
ikangypa okuapy, mymba nhundy rupi ikuai vae, guyra yvate rupi
oveve vae guive. Pira ye rupi ikuai vae voi omanomba.
4 Hae rami te mavaeve ndoikuaa potai, nanhomongetaai guive.
rupi rive r ome okuapy mbaemo, heaku por vae voi oapy r yvy-
vyi rupi, yvyra carvalho, choupo hae terebinto ikuai vae guy rupi
guive, kuaray por rei ramo rive. Hae nunga rupi ae penderajy kuery
itavy rei okuapy, penderay rayxy kuery voi.
14 Hae rami te penderajy kuery ma xee nambopagai r itavy
Jud tojejavy eme hae nunga py. Too eme Gilgal py, too eme Bete-ven py,
ne ouraa rupi Senhor oikove vae rupi aura tei eme.j 16 Mbaeta vaka
oja rovai opu vae rami Israel kuery opu okuapy xere. Mbaexa r tu
4.15 Tery Bete-ven ma Jejavya ro ea. Hae vae tery py Betel Nhanderuete ro ea
j
vae re ijayvu, mbaeta hae katyi huvixa omopu rire vaka ray raangaa hae ombojerovia
atyr (10.5,8). Jaikuaa porve agu jaexa avi r 1Reis12.2833 py.
1495 Osias4,5
havy Senhor omongaru herekovy nhundy tuvixave vae rupi, vexai rayi
rami? 17 Mbaeta Efraim kuery ma taangaa pe rive onhememba. Tove
taikuai. 18 Hae kuery okaupa rei vy itavy reia rupi ju r ikuai. Yvatekueve
voi oxmba reia rupi rive ikuaixeve. 19 Hae rami rire yvytu at ogueraapa
5
Sacerdote kuery, pendu ke. Israel kuery, pejapyxaka. Huvixave
1
Hae r xee rombopagapa r hae nunga hae javi re. 3 Aikuaa Efraim
kuery reko hae javi, Israel kuery nonhemi r xegui. Mbaeta a Efraim
kuery, pendetavya py Israel kuery hae javi voi onhemongyapa rei. 4 Hae
rami ikuai riae vy ndaevevei Nguuete pe ojevy agu. Hae kuery mbyte
nhe imbotavyar o ramo ndoikuaavei okuapy Senhor.
5 Israel kuery onhemboyvatea py ae onhemo vai. Israel hae Efraim
kuery ma hae kuery reko vaia re ae r hoa, Jud kuery voi hoa avi
r hae kuery reve. 6 Hae vae kuery ma guymba kuery vexai hae
opaga agu ra py ivaipa ete r. Israel kuery mbyte rupi aikuaa uka ma
mbaemo oiko vaer. 10 Jud regua yvatekueve ma yvy markaa oguerova
rive vae rami ikuai. Hae nunga rupi hae kuery ry anho r xepoxya
yy rami. 11 Efraim kuery ambopaga r ikuai axy, iporiaupa rei guive,
ovare e vae re ndaeveia rupi ikuai rire. 12 Hae nunga rupi amomba r
Efraim kuery vixoi rami, Jud kuery guive hugue rami r amomba.
13 Efraim kuery oikuaa ombaeaxya, hae Jud kuery voi oai vaikue oexa
6 Peju,
jajevy ju Senhor pe. Mbaeta nhanemopmba te
1
kuaray oua rami. Nhandere oguejy r oky rami, ra pyau jave oky ou vy
yvy omoak vae rami, hei okuapy.
4 Efraim kuery, mbae r tu ajapo pendere? Hae vy pe Jud kuery,
rive xevy pe peme ndaei. Mbaemo peapy reve pemea gui aipotave
Nhanderuete peikuaa ete.k
7 Hae rami te hae kuery ma Ado rami ae avi ndaikuaixei xereve
guar ajapo vaekue rami. Xerovai hae kuery ikuai anhet rupi e.
8 Mbaeta Gileade tet ma heko vai vae anho ikuaia, jouguy gui ikyapa
guive. 9 Sacerdote kuery voi ikuai tape rupi oguata ou vae ojukaxe vy
oma mbegue vae rami, mbaeta Siqum katy tape oo vae py jojuka
ma. Hae rami vy ojapo okuapy ojeguarupy. 10 Pete mbae aexa ndaevei
ete vae Israel kuery ikuaia mbyte. Hae py o Efraim kuery itavy rei
okuapya. Hae vae gui ma Israel kuery hae javi onhemongyapa. 11 Jud
7
Xevygua kuery aipytyv ta hae Israel kuery amonguera ta
1
oguerovya. Yvatekueve voi oguerovya rei okuapy ijapua. 4 Itavy reia rupi
yvatekueve imbaeaxy rai okuapy vinho py okaua gui. Huvixa eteve voi
onhemoir nhombojaru rei vae kuery reve. 6 Hae r hae kuery opya re
omo mbojape mbojyaty ramigua, joe oma mbegue okuapy vy. Pyvy
javi ma tata rami inhak raku vy omomba nguvixa kuery. Hae ramo
huvixa ikuai vaekue omanomba. Hae rami te peteve ma xevy pe
ndojapukaiai.
8 Hae gui ma Efraim kuery onhemoir r okuapy amboae
rei okuapy. Egito kuery pe oeno r onhepytyv uka vy, Assria yvy katy
avi r oo. 12 Hae katy oo ramo hae kuery ry rupi xee aipyo r xekya,
amboapa r guyra yvate rupi oveve vae rami. Hae rami vy ambopaga
r, hae kuery ijatya py ayvu aendu ukaague rami vy ae. 13 Ndaevei ete
r hae kuery pe, xegui ojepea rire! Xere opu rei rire hiry hoa r
imombaar! Xee aepy rgue te xerovai ijapu okuapy. 14 Ngupa py onheno
ma Yvate ete vaea katy e ojevy. Guyrapa ikar rive vae rami ikuai.
Hae nunga rupi hae kuery vae regua yvatekueve ojukapaa r kyxe py,
onhemboyvatea rupi rei ijayvu rire. Egito yvy re oo te hae pygua kuery
ojojai rei r okuapy.
8
Pemo pendejuru py mimby guaxu! Mbaeta xee Senhor pegua
1
roiko, hei okuapy 3 te Israel kuery omboyke ma ipor vae. Hae nunga
omboete vae ma xee ndajou pori. Hae nunga rupi hae kuery rovai
xepoxya hendy. Rakae peve r tu hae kuery ndojekyao ukaxei okuapy?
6 Mbaeta hae nunga ma Israel kuery rembiapo ae, hembiapo kuaa vae
ojapo vaekue rive, xee e a. Hae ramo vaka ray raangaa Samaria py o
vae omboaypaa r.
l
8.1 Taguato rami ou vae heia ma Assria pygua kuery re ijayvu vy.
Osias8,9 1498
7
Yvytu hae kuery onhot rire yvytu vaikue r omono. Ndoikoi
r mbaemo aju omono agu. Trigo rembypy gui ndoikoi r ikuikuer.
Hae rami e vy oiko te amboae guigua kuery houpa r. 8 Israel kuery
eteve voi houpaa. A ma voi amboae regua ikuaia rupi ikuai ojou
vaipy rami. 9 Mbaeta Assria yvy katy hae kuery oo mburika yvy
regua hae aei oiko vae rami. Efraim kuery opaga okuapy opena vaety
repyr. 10 Hae rami avi ojereraa jepe ukaxe vy amboae regua ikuaia
lei dez mil ayvu py xee ambopara vae rire hae vae pe Mbaemo rei
rive hei rgue. 13 Hae kuery ojukaxe vai mymba xevy ome agu.
Hae rami avi mymba ojuka r xoo houxe vai vy rive. Hae kuery hou
r xee Senhor ndajou pori. A ma hae kuery reko vaia re aikuaa pota
vy ambopaga r ojejavya re. Hae ramo hae kuery ma Egito katy ju r
ojevypa. 14 Mbaeta Israel kuery ma imoingoare gui hexarai vy ngoo
tuvixa vaer rive ojapo. Jud kuery voi heta-etave ojapo heravy guet
ikorapa vaer. Hae rami te hae kuery ret re xee ambou r tata. Hae
vae tata ma oapypa r oo guaxu hae kuery ojapo vaekue.
9 Israel
kuery, pevya eme, amboae kuery rami e pevya eme.
1
pegua yvy re. Hae rami rgue py Efraim kuery ma Egito katy r ojevy.
Assria yvy re voi hou r okuapy haeve vae imongyaar. 4 Hae py
opaga agu ra. Hae nunga oiko r Israel kuery oikuaa r. Israel kuery,
m
9.4 Hae rami ijayvu mbaeta amboae yvy re escravo-r ogueraa ague py jipoi r
Nhanderuete pegua oo, hae py mbaemo ome agu.
1499 Osias9,10
pendeko vai riae hae joe napendeaevei ete vy profeta kuery pe Oikuaa
e rei vae peje, hae avakue Nhe oa vae pe Inhak por ea vae
peje. 8 Mbaeta ore profeta kuery ma Efraim kuery reko re ijayvu vaer
oremoa vaekue, Xeruete rami ae avi. Hae rami te ore kuery roo agu
hae javi rupi omoa guyrai mboaa ramigua, Nguuete pegua opy rupi
eteve voi ikuai ore kuery re opu rei vae. 9 Opa mbae py heta vae kuery
Israel kuery ajou ypy vy uva rembypy tekoa ea py ojou vae rami
arovya rakae. Peneramo kuery aexa vy figoy hia ramoi vae ojou vae
rami rakae. Hae rami te Baal-Peor raangaa katy hae kuery oopa vy
taangaa imoxa pe rive ikuai. Hae rami vy ojeguarupy ikuai, taangaa
omboete vae rami avi. 11 Mbaeta Efraim kuery mbaemo oguerovyave
agu rami e. Hae kuery gui ajepea ramo ndaevei ete r hae kuery pe!
13 Xee anhembopyaague rami vy Tiro tet rami Efraim tet voi iporvea
rami reme r? Ejapo hae kuery imemby e vaer, hae ikry e vae
ikuai agu rami.
15 Senhor aipoei:
renho hapo guive ipirupa vae rami ikuai. Ndaiavei ma r. Guay kuery,
guajy kuery oguereko te hyrui pyve xee ajuka uka r, oayvuve vae voi
hei.
17 Xeruete xeretar kuery nonhe renduvei ramo oejapa r. Hae ramo
10
Israel kuery ma uva rembypy por hia riae vae rami ikuai
1
vaekue. Hae rami te hia retaa rami heta avi ojapo altar. Hae
kuery yvy iporvea rupi heta-etave tema omopu avi ita ombojerovia
n
9.9 Gibe py ojapo vaekue mbaemo vai ete (Juzes1921).
Osias10 1500
agu. 2 Hae kuery ma anhet rupi e ipya vae. Hae nunga rupi ipo
kya vae ikuai. Altar ojapo vaekue Senhor omopmba r, oitypa avi
r ita ombojerovia atyr ojapo vaekue. 3 Hae rami te a hae kuery
okuapy, amboae regua reve nhopytyv agu ojapo guive. Hae nunga
rupi joekokue re oikuaa pota vae oiko jepi, mbaety rupi mbaemo rogue
jojukaar oikoa rami avi.
5 Bete-ven py Samaria pygua kuery vaka ray raangaa omboete
vaety oipeaa ramo okyjepa rei r okuapy.o Ipor etea okanhy ramo
ixupe guare kuery ojaeo r, taangaa pegua sacerdote kuery voi oryryipa
r okuapy. 6 Vaka ray raangaa oipeaa vy heraa r Assria yvy katy
pendekuai. Hae rami rire Gibe pyve e r teve penderupity heko vai
vae mbopagaar? 10 Mbaeta xee aipotaa rami ae r anhombopaga.
Moko rupi hae kuery ojejavy rire ambopaga ramo yvy regua hae javi
r ijaty hae kuery rovai. 11 Mbaeta Efraim kuery ma vaka ray kunha
omboea pyre trigo oipiroa rupi ombaeapoxe vai vae rami ikuai vaekue.
Hae gui a ijajuy pora re kanga amo vy karxa re amox r Efraim
kuery. Jud kuery voi oikara r yvy, Jac guigua kuery hae javi
oikara r heravy yvy ata. 12 Hae gui xee aipoae: Mbaemo raygue
yvy peikara rire teko vaia anho pemono. Hae rami vy apuaa rive peu,
mbaeta pendekarxa re ae pejerovia vy, penderegua ipya guaxukueve re
guive. 14 Hae rami te pendekuaia py voi onhendu r joe opu vae. Hae
rami vy oitypa r peneret ikorapa vaekue hae javi, joe Salm opu vy
Bete-Arbel tet oitypaague rami avi. Hae jave py ma ixy kuery ojukapaa
imemby kuery reve. 15 Haekue ramigua ae ju r ojapoa pe Betel pygua
o
10.5 Kovae ayvu omombeu porve 4.15 py. 10.8 Hae rami ijayvu r ojeayvua oendu
p
vy (Lucas23.30; Apocalipse6.16).
1501 Osias1012
kuery re voi, pendereko vaia tuvixa ramo. Ko raii jave hexaka oaxa
ouvya rami avi ojukaa r Israel pygua huvixa.
11
Israel kyr teri reve xee ayvu vy Egito yvy gui aeno rakae
1
xegui. Hae rami vy Baal raangaa pe rive ome okuapy mbaemo, heaku
por vae guive oapy taangaa ojapo pyre pe. 3 Hae ramive ma Efraim
kuery xee amboe rakae oguata agu re, xejyva py aikuav guive te
ndoikuaa potai okuapy xee apena aikovya re. 4 Hae kuery aru rakae ix
avakue oendu vae nunga py, ayvua py ae. Hae kuery ajuy gui kanga
oipea vae rami aiko, ajeroa guive hou vaer ame agu.
5 Hae kuery ndojevyi r Egito yvy katy. Hae rami rgue py Assria
guyrai rami, apykaxu rami r ou Assria gui. Hae ramo ajapo r ngoo
py ae ju ikuai agu rami hei Senhor.
12 Efraim kuery xembojere vaekue oapua rupi, Israel kuery
12 Efraim
kuery ma yvytu re rive onhemongaru, ra pukukue re
1
oguereko oikuaa pota agu. Ombopaga r Jac kuery heko vaia re.
Ojapo vaiague repy ae r omboaxa.
q
11.1 Mateus2.15
Osias12,13 1502
3 Mbaeta
guyrui py Jac o teri jave ojopy oiny guykey pya re. Hae
gui tuja hae imbaraete ma vy Nhanderuete reve ju jogueroa. 4 Hae rami
vae, Senhor ae hery vae. 6 Ejeko rerova Nderuete peguar reiko agu.
Eiko mborayvu hae teko por rupi. Hae vy ear riae Nderuete.
7 Hae gui Efraim kuery ma mbaemo vendea rupi ikuai. Opo py
Hae rami agu rami anho anhea te xere ndojouai teko vai, ajejavya
no, hei.
9 Hae rami ndeayvu te xee ma Senhor Nderuete, Egito yvy gui
uka jepi guive. Mbaemo re ambojojaa rupi guive xeayvu amombeu uka
profeta kuery pe.
11 Gileade py ikuai ojejavy vae, mbaeta ndovarei vae meme ae.
Gilgal py ikuai avi vaka ojuka reve ome vae, te altar oguereko vae ma
mbaety rupi ita omboaty pyre rami rive r opyta. 12 Jac Israel hery vae
ma Assria yvy katy ojava vy, pete kunha re ombaeapo oikovy vaekue.
Hexe omenda agu mymba kuery re opena oikovy vaekue. 13 Hae gui
Senhor ma pete profeta pe ogueno uka rakae Israel kuery Egito yvy
gui, profeta pe guive opena uka hae kuery re. 14 Hae rami te Efraim
kuery ma ombopoxy vaipa. Hae nunga rupi hae kuery re Senhor oeja
r jouguy omo vaekue opaga agu, ojapo r guive hae kuery re ae ju
joapo vaiague ojeapa agu rami.
13
Efraim ijayvu ramo oryryipaa vaekue, Israel kuery voi
1
ojeoivy. Hae rami vy prata oguereko vae ryku gui ojapo r taangaa,
mbaemo raangaa hae kuery ojapo oikuaa rami rive. Hae nunga hae
javi ma avakue ojapo kuaa vae rembiapo rive. Hae gui ma joupe-upe
Peme mbaemo hae nunga pe, hei r okuapy. Hae ramo avakue oova
rayvu r okuapy vaka ray raangaa! 3 Hae nunga rupi hae kuery okanhy
r ovy ajeivei arai ojekuaa vae rami, yxapy kombai ramove ipirupa
vyvoi vae rami, mbaemo pirukue oka gui omomboa rive vaekue, hae
hatax janela rupi o ovya rami. 4 Hae r xee ma Senhor Nderuete, Egito
r
12.4 Jac Israel hery mboae vae rekokue omombeu Gnesis2831 py.
1503 Osias13,14
rami r ajekuaa uka hae kuery pe, xivi ipara vae tape py oma mbegue
oiny vae rami. 8 Urso kunha tayi re imondaa pyre rami avi xee hae
oguereko raii r haxya ramigua. Tay hiarandu e vae ikuai, guyrui gui
hexaka py no kuaai vae rami avi, ituii agu ova ma te. 14 Xee araa
jepe r tata ogue vae poakaa gui, aepy r manoa gui. Ndee manogue,
mamo tu o renhomoingo axy agu? Havy ndee tata ogue vae, mamo
tu o renhomomba agu? Teve henda py xee ndaexai anhomboaxy agu.s
15 Guyvy kuery gui hae kuery imbaraeteve te kuaray oikea katy gui ou
14
Israel kuery, pejevy ju Penderuete pe, mbaeta pejejavya ae
1
13.14 1Corntios15.55
s
Osias14 1504
ma. 5 Israel kuery pe xee aiko r yxapy rami. Hae rami vy amoingo
por r yvoty lrio rami, hae Lbano regua yary rami avi hapove ovy
agu rami. 6 Hae rami vy hak ipukupave r ovy, olivay rami ete r
ipor, hae Lbano regua yary rami r heaku por. 7 Hae gui ma Israel
Pendeayvua xee aendu vy apena r pendere. Yvyra pyau rami xee aiko,
mbaeta xere anho o pendekuai por agu.
Opa vy ijayvuague
9 Hiarandu vae kuery toikuaa kovae nunga. Oiko kuaa vae kuery
toikuaa avi. Mbaeta Senhor reko ma tape hiyvi por vae meme. Hae
vae rupi anho r heko por vae kuery oo. Hae r heko vai vae kuery
ma hoapa r hae py.
Joel ayvu oa
Joel ayvu oa
Jud yvy re tuku-karu ou vy nhu hae ojou vae tema houpa, yak voi
omombirupa ramo mymba kuery omanomba yuvei gui. Profeta Joel oikuaa r
hae rami ae r oiko arakaeve r Nhanderuete ojejavy rei vae kuery ombopaga
ramo. Hae vae ra pe ma Senhor ra hei. Hae vae ra ma hae rami ete r!
Mbaeta ova raii ma Senhor ra. Mbaemo mbovaipaa rami r ou Ipoakapa
vae gui (1.15). Hae vae ra ma pytmba r, arai humba rei r. Yvyty ry
ko jekuaa ouvya rami avi ou r pete regua heta hae imbaraete ete vae. Hae
ramigua ma yma guive oiko e vaekue teri, ne hae vae rire voi ndoikovei r,
ikuai jevy-jevy vae pe voi. Hae kuery renonde oo oiny tata nhomombaar, hae
r hakykue ma tataendy joapy vae ou. Henonde ma den yvotyty rami yvy itui,
hae r hakykue ma yvy mbovaipaa. Avave rei ndoo jepeai r (2.23).
Senhor aipoei avi: Arakaeve r avakue hae javi re anho r imbouvy
Xenhe. ... Yva hae yvy re aexa uka r nhomondyipaar: tuguy, tata hae
hatax. Senhor ra opa mbae py ndaevei vae ou ra ramo kuaray pytmba r,
hae r jaxy ma tuguy rami r ojekuaa. Hae ramo hae javi Senhor rery rupi
ojapukai vae oo jepe r (2.28a, 3031a).
penderay kuery ju tomombeu guay kuery pe, hae gui tay kuery jevy
pe guive. 4 Mbaeta tuku mbaemo ayaa ndoupai vaekue ma tuku oguata
vae hou, hae tuku oguata vae ndoupai vaekue ma tuku mbaemo ua
hou, hae gui tuku mbaemo ua ndoupai vaekue ma tuku mbaemo
mbovaipaa hou.a 5 Pekau rei vae, pemy ke, hae pejaeo. Vinho
a
1.4 Apy ijayvu irundy regua tuku hae py ikuai vae re. Hae nunga ombovaipa hae
kuery yvy, houpa mbaemo rogue, uva rogue, hae yvyra pire guive. Nhanderuete ombou
ojejavya re, rakaeve r Senhor ra py mbaemo vai ombou vaer rami avi.
1505
Joel1 1506
peyu peikovy vae hae javi penhendu rat vinho pyau kuxa, mbaeta
pendejuru pyguar vaekue oipeaa. 6 Mbaeta xeyvy rovai guar ou
oiny guive, mbaemo aju ivaipa, uva rembypy ipirupa, hae oliveiraa
humba. 11 Mbaety rupi peiko vae, pexmba ke. Hae uva re pepena
naiporvei, rom rogue, pindo hae ma y voi. Yvyra yvy re ikuai vae
hae javi ipirupa. Hae vae gui novei ma avakue ray kuery ovya agu.
13 Sacerdote kuery, penhemonde ke ajukue voxa guigua py, hae pejaeo.
Penhendu rat, altar rupi pembaeapo vae. Xeruete ropy rupi pendekuai
vae hae javi ke peju. Voxa guigua py penhemonde pyt mbukukue re,
mbaeta Nhanderuete pegua oo py mbaemo aju hae mbaemo rykue
ndogueruavei ramo. 14 Pav pe pendu ukapa okaru e re ikuai agu,
kuery hae javi ndaevevei rei ikuai. Vexai kuery voi okanhymba ojeoivy.
19 Senhor, ndevy pe ajapukai, mbaeta nhundy ikuai vae ma tata
nhundy rupigua onhe rei okuapy ndevy pe ipoa vy, hae nhundy
ikuai vaekue tata omomba rire guive.
b
1.6 Guary rami ha vae heia ma tuku-karu re ijayvu vy, mbaemo ua ramo.
c
1.152.11 Apy Senhor ra heia py ma rakaeve r Senhor nhombopaga agu re
ijayvu vy (Ezequiel30.13; Joel2.12; Ams5.1820; Obadias1517; Sofonias1.718;
2Pedro3.1013).
1507 Joel2
2 Pemonhe
ke mimby guaxu Sio py, pemonhendu at xevygua
1
Avakue jogueroaa py ikuai vae rami r ojeupi tet ikuai vae kora ry.
Pete-te ojeoi r guape rupi ae, hyxy jogueravya gui ndojepeai r.
8 Nanhomoanha-anhai r guive, pete-te ma oo agu vaekue rupi ae r
oo. Ndopyta rive-rivei r tape rupi. 9 Ojeoi pojava r tet re opu vy.
Onha r kora ry rupi, ojeupi r oo ikuai vae oipeaxe vy, imonda vae
rami r oike janela rupi. 10 Hae kuery renonde yvy oryryi r, yva omy
sacerdote kuery avi tojaeo templo rok hae altar mbyte rupi ikuaia
py. Tojerure po rami: Senhor, emomba uka eme ndevygua kuery.
Emboaxa eme ndevygua kuery ijae e vae pe ojojai rei agu, amboae
regua kuery Mamo tu Penderuete o? hei e agu, tei.
18 Hae rami r Senhor oexa uka oyvy re opena pora, ojeupegua
pe:
Neexa, pendevy ambou r mbaemo aju, uva rykue hae azeite. Hae
vae gui penerevyat ju r. Pe kuery noromboaxavei r amboae regua
kuery pe pendejojai rei agu. 20 Hae r kuaray ijapuaia katy gui xondaro
mbaemo por ete ojapo ramo. 22 Hae mymba nhundy rupi pendekuai
Sio pygua kuery, pevya avi ke, perovya Senhor Penderuete, mbaeta
ombooky ju r haevea rupi. Haekue rupi ae ju r ombooky pemaet
jave, hae gui henhomba jave guive. 24 Mbaemo raygue ykya ma tyny
ju r trigo, hae mbaemo ryru ikuai vae tynymba r uva rykue hae
azeite.
25 Pendevy amboekovia r maet oaxa vaekue py tuku oguata
vae houpa vaekue, hae tuku mbaemo mbovaipaa, tuku mbaemo ayaa
hou vaekue guive, mbaeta xevygua xondaro kuery penderovai ambou
vaekue meme. 26 Hae ramo pekaru por ju r penevyatmba peve. Hae
r Israel kuery mbyte aa, hae xee Senhor Penderuete aikoa, mbaeta
ndoikoi amboae. Hae ramo xevygua kuery nomoxmbaavei ma r rakae
r peve.
kuery avakue hae kunhague re voi ambou r Xenhe hae vae ra.
30 Yva hae yvy re aexa uka r guive nhomondyipaar: tuguy, tata hae
javi Senhor rery rupi ojapukai vae oo jepe r. Sio yvyty re hae
Jerusalm tet py ikuai r oo jepe vae, Senhor ijayvuague rami.
Okuave vae hae javi r ikuai Senhor oeno vaekue.d
3
Neexa, hae vae ra, hae vae jave ma ambopyau ju r Jud
1
okuapy vaekue oxortea. Avakuei hae kuery omboekovia itavy rei vae
re, hae kunhaguei ma vinho oyu vaer re rive omboekovia vaekue.
4 Tiro hae Sidom pygua, hae Filstia pygua hae javi, mbae tu pereko
xereve? Pepuxe ri tyy xere? Hae ramo are re xee ajapo r pendevaia
peneak re ae ju ojeapa agu rami. 5 Mbaeta peraa vaekue xevygua
prata hae ouro. Xembae iporgue voi templo pereko vae rupi pemo,
6 hae Jud hae Jerusalm pygua kuery ma perta re pevendepa vaekue
grego kuery pe, oyvy gui mombyry ikuai agu rami. 7 Neexa, xee arupa
Jud regua kuery pe. Hae gui hae vae kuery ju ome r sabeu kuery
mombyry raxa ikuai vae pe, Senhor ae ijayvu rire.
9 Peikuaa uka povae nunga amboae regua kuery pe: Pemombeu
joe pepu agu, penomba ipya guaxukueve. Hae ramo avakue joe
opua pygua tovamba, hae tomba ju ojeoivy. 10 Yvy karaa pereko vae
gui pejapo kyxer, hae mbaemo ygue gui pejapo huyr. Tove ikangy
vae Xee ma xembaraete vae, tei. 11 Ijyvry pendekuai vae hae javi,
pav ke foice, mbaety ijajupa ma ramo. Peju, pepyr, mbaeta uva rykue
oumbiriaty py tyny ma hia, hyru ikuai vae tynymba guive, hae kuery
ojejavyague tuvixa ete rire.e
14 Hae gui heta-etave r ou yvyugua ombopagaa agu katy! Mbaeta
d
2.2832 Kovae ayvu rupi ijayvua Pentecostes ra py (Atos2.121, 3840). Hae gui
Senhor rery rupi ojapukai vae oo jepe r heia ma Romanos10.1213 py omombeu
porve avi. e3.13 Hae vae jave py hae kuery oumbiri r uva opyr vy. Hae rami avi
apy ijayvu Nhanderuete nhombopaga agu re (Apocalipse14.1420).
Joel3 1510
Sio gui, Jerusalm gui oendu uka r. Hae ramo yva hae yvy oryryipa
r. Hae rami te Senhor oiko r ixupegua kuery onhemi atyr, Israel
kuery pegua oo imbaraete vae r oiko.
17 Hae ramo mae peikuaa r xee Senhor Penderuete aikoa, hae
xevygua yvyty ikya e vae Sio py a vaea. Hae gui Jerusalm tet
ndaikyavei r. Hae rupi ndoaxavei ma r amboae regua.
ombovaipaa r, Edom voi yvy piru reia oejapa pyre r opyta, Jud
regua kuery jukaa rupi ikuaiague re, oyvy re huguy omo rire mbae re
te. 20 Hae r Jud yvy ma hekoa riae r, Jerusalm tet voi, tay jevy-
1 Kovae
ayvu ma Ams pe mbaemo oexa ukaa rupi ombou pyre.
1
Hae vae ma Tecoa tet pygua, vexai re opena vaety kuery vae
regua. Israel kuery reko re ijayvu Jud pygua huvixa Uzias hae Jos ray
Israel pygua huvixa Jeroboo o jave, moko maet teri yvy oryryi agu
oata jave guive. 2 Hae gui ma aipoei: Senhor onhendu at r Sio gui,
Jerusalm tet guive oendupaa agu ijayvua. Hae ramo nhundy vexai
re openaaty overepa r, Carmelo yvyty apyte peve r ipirupa.
3 Po rami Senhor ijayvu:
a
1.4 Hazael hae Ben-Hadade ma Sria yvy regua huvixa ikuai rakae. Hae kuery ret ma
Damasco.
1511
Ams1,2 1512
ikuai vae, Bete-den re opena vae guive. Hae gui Sria pygua kuery
escravo-r ogueraapaa r Quir katy hei Senhor.
6 Po rami Senhor ijayvu:
gui Ecrom rovai ju r apu xepoakaa rupi. Hae ramo filisteu kuery
rembyrekue omanomba r hei Senhor.
9 Po rami Senhor ijayvu:
nunga rupi Rab tet kora re amboja r tata oo tuvixakueve ikuai vae
mbovaipaar, joe opu vae ojapukaia reve, ra vai py yvytu vaikue
ramigua. 15 Hae ramo hae pygua huvixa heraa r escravo-r, hembiguai
omombo peve, hae oiko rivei vae pe omokar tape. Tay pete kunhata
ogueronheno vaekue ae tuu ju r ojopy. Hae rami vy omongya rive
okuapy xerery ikya e vae. 8 Hae gui altar o vae yvry onheno r
oupy ajukue nhomborevea rupi ojopy vaekue ry. Nguuete ropy eteve
voi oyu r okuapy vinho jokorepaa rupi oipea vaekue. 9 Hae rami te
hae kuery renonde gui amomba vaekue amorreu kuery yary rami yvate
vaekue te, yvyra carvalho rami imbaraete vaekue. Amomba vaekue
yvy guy hapo oa guive hovapy rupi hia ikuaia peve. 10 Hae rami ae avi
nopu kuaavei r joe, ipojava vae voi ndoo jepei r, kavaju rygua eteve
voi ndoo jepei r. 16 Hae vae ra ma ojeroviakue ipya guaxukueve ikuai
3 Pe
Israel kuery, pendu ke Senhor penderovai ijayvu r, Egito yvy
1
gui pendererupa vaekue hae javi avi. Hae vy aipoei:
b
2.1112 Nazireu ma Nhanderuete pe anhoi oiko agu rami onhemboayvu vaekue. Hae
rami vy ndojayai r oa, hae ndoyui r vinho (Nmeros6.112).
Ams3,4 1514
2
Yvy regua kuery hae javi gui pe kuery anhoi aiporavo vaekue ri
rombopaga r pejejavypa reia re. 3 Haeve r ndau moko joupive oguata
r kaaguy rupi? Hae xivi ray ndau guaity py ikuaia py hevovo rei r
ri hou vaer oguereko e vy? 5 Guyrai ndau yvy py rive hoa r ri
nhui ojayvya e re? Nhu yvy py o vae ovy xapya r ri mbaemo hoa
e re? 6 Tet rupi mimby guaxu omonhea r ndau hae pygua kuery
oryryipa e re? Tet re oiko r ndau mbaemo vai ete Senhor ombou
e re? 7 Mbaeta jaikuaa por Senhor Nhanderuete mbaeve ndojapoi
Xivi juru gui vexai re opena vae ogueraa jepe r ipykue mokove,
hae vy inambi apyrekuei, hae rami ae r Israel kuery Samaria py
ikuai vae voi amonguei oo jepe ngupa pguei reve, e vy okeaty
raykuei rive. 13 Pendu ke, hae pendeayvu Jac kuery rovai hei
ojapo vaekue re avi r aikuaa pota. Hae ramo altar apy ikuai vae
ojayaa r hoapa r yvy rupi. 15 Aity r oo yroy jave ikuai agu, kuaray
4
Vaka kunha Bas pygua rami Samaria yvyty re pendekuai vae,
1
pe r pejeoivy tet kora pa ikuai vae gui. Hae rami te Hermom katy
r penemombopaa hei Senhor.
ve agu rami, penderekoa nhav rupi mbojape oata ramo. Hae rami te
xevy peguar ndapejeko rerovai hei Senhor.
7 Hae rami r mboapy jaxy re nambookyvei pendery, mbaemo
ambou vy. Mbaemo roguei pereko vae tuku houpa, uvaty, figoty hae
oliveira-ty voi. Hae rami te ndapejeko rerovai xevy guar hei Senhor.
10 Pendere ambou mbaeaxy Egito py pendu vaekue ramigua.
Penderay kuery avi ajuka uka kyxe py. Penerymba kavaju araa ukapa
guive. Hae rami ete ajapo pendekuaia rupi heaku vaikue peet agu
rami. Hae rami te ndapejeko rerovai xevy guar hei Senhor.
11 Penembyte gui amokanhy amongue, Sodoma hae Gomorra
5 Pe
Israel kuery, pendu ke povae ayvu pe kuery re ndaeveia rupi
1
xeayvu r. 2 Mbaeta hoa ma Israel kuery kunhatague rami ikuai
c
5.4 Betel hae Gilgal py hae kuery ombojeroviaaty o, te Nhanderuete pe ikuaixea rupi
e oo hae py, onhemboeko porxe vy rive.
Ams5 1516
Tet gui mil Israel regua joe opua katy ojeoi te cem etei ju r
ojevy, hae cem oo vaekue regua ma dez etei r ojevy.
4 Hae gui po rami Senhor ijayvu Israel kuery pe:
Gilgal hae Berseba katy ma voi tapeove eme. Mbaeta Gilgal pygua kuery
ma ogueraapaa r escravo-r, Betel tet voi ombovaipaa r hei.
6 Peka ke Senhor anho peikove agu. Hae rami e r Jos kuery ikuaia
reia oguerova vae, hae pyt agu ju ra oguerova vae. Hae ma ye ogueru
vy yvy ry rupi ju onho vae. Senhor ma hery vae. 9 Hae ae ombou r
anhet rupi ijayvua r pejou vai guive.d 11 Hae nunga rupi iporiaukuei
mbovykue rei e pendeko vai r, opa mar rei pejejavy ramo guive. Mbaeta
pembojexavai heko por vae, haevea rami guar pejopy perta, hae tet
rok py iporiaukuei ojerure r pe kuery napepenai. 13 Hae nunga rupi oiko
ke mbaemo vai gui, perovya ipor vae anho. Haevea rami pota ke
pejoguereko tet rok py. Hae ramo Jos ramymino kuery pekuavei vae,
xapya rei Senhor Nhanderuete ixondaro reta vae penemboaxy nho r.
16 Mbaeta po rami Senhor nhandererekoa ijayvu, Nhanderuete
d
5.10 Hae kuery reko rami vy tet rok py huvixa kuery nhomongeta hae mbaemo re
oikuaa pota rakae. e5.17 Nhanderuete Egito pygua kuery ombopaga vy hae kuery
mbyte rupi oaxa ovy vaekue, hae r ojeupegua kuery ry rupi ma oaxa rive ogueraa jepe
vy (xodo12.1213). Hae r apy ma ijayvu Israel kuery mbyte rupi ombopaga vy oaxa
agu re.
1517 Ams5,6
18 Ndaevei
ete r Senhor ra pear vae pe! Mbaer tu pear
pekuapy Senhor ra? Mbaeta hae vae ra ma pytmba rive r, hexak
r e. 19 Mbaeta oiko r xivi gui ava onha r urso ju ojoua rami, hae
pe mbaemo peapy vaer peru, mbaemo aju guigua guive te hae nunga
xee ndarovyai, xereve pete rami pendekuaia regua mymba iporgueve
peme te xee namai r hae nunga re. 23 Xee naenduxei peporaeia
6 Ndaevei
ete r Sio py hae kuery ae oipotaa rami ikuai vae pe,
1
ma tet guaxu Hamate py ju tapeo, hae gui filisteu kuery rekoa Gate
py ju tapeo pexa pota. Hae vae kuery rekoa teve pe kuery rekoa gui
iporve? Hae kuery yvy teve pendeyvy gui tuvixave? 3 Mbaeta pe kuery
pejupy hiry. Pekaru r vexai hae vaka ray iporgueve roo re anho.
5 Peporaei r guive mbaraka pembojoguy reve. Davi rami ae pejapo
vae py, hae pendejee peikyty r azeite iporve vae. Hae rami te Jos
regua kuery ojexavai r pexa vy napemboaxyi. 7 Hae nunga rupi ae a
f
5.2527 Atos7.4243
Ams6,7 1518
vy aipoei:
Ambojeguaru Jac kuery onhemboyvatepa reia, ajou vai ete hae
kuery ro tuvixakueve vae ojapo r. Hae rami vy napenavei r het re,
ne hae py ikuai vae re guive hei.
9 Petei oo py dez avakue opyta te hae kuery voi omanomba avi r.
10 Hae gui xapya rei ova r hetar aei hetekue oapy agu. Hae vy
hetekue oka katy ogueraa agu oupi vy oporandu r opy rupi okuave
vae pe rei: Oa pa ndee reve? hei r ombovai vy Noavei hei ramo
ixupe ju aipoei r: Ekyrir havy, ndeayvu eme Senhor rery rupi, hei
r. 11 Mbaeta ma, Senhor ojapo ukaague rami vy ombovaipaa r oo
7 Hae
gui povae Senhor oexa uka xevy. Xee aexa r omoingo
1
renho yvy gui oiko vaekue hae javi houpa ma ramo xee aexa vy
aipoae:
Senhor Oreruete, oreperdoa ke, ajerure. Hae rami e r mbaexa
r tu ore Jac kuery rokuave? Mbaeta mbovyi ete orekuai hae.
3 Hae ramo Senhor hae nunga nomboui.
ikora hiyvi por vae ry. Opo py omboguejy hoamy pete ix oo mbotya
raar. 8 Senhor aipoei xevy:
r Isaque ramymino kuery ombojerovia aty yvy rupi ikuai vae, Israel
kuery pegua henda ikya e vae voi amomba r. Jeroboo ro pygua
kuery rovai avi r apu kyxe reve hei.
Jeroboo oiko vai r kyxe py. Hae gui Israel kuery ma escravo-r
ogueraapaa r oyvy gui mombyry, hei vaekue.
12 Hae gui Ams pe ju Amazias aipoei:
Ndee profeta, ejepea ke apy gui. Enha Jud yvy katy. Hae py ju
ekaru hae ayvu emombeu eikovy. 13 Hae r apy Betel py ma a guive
ayvu Israel kuery rovai regua, Isaque ramymino kuery rovai ndeayvu eme
guive, re. 17 Hae r Senhor ma aipoei ndevy: Nderayxy ma itavy rei
r oikovy tet rupi. Hae gui nderay kuery hae nderajy kuery oiko vai
r kyxe py. Ndeyvy rereko vaekue ma ombojaopaa r ix py oaa vy.
Hae vy remano r pete yvy haeve vae oa re. Hae gui Israel kuery ma
herapaa re, escravo-r ogueraapaa r oyvy gui mombyry, hei.
8 Hae
gui xevy pe Senhor oexa uka avi pete ajaka yvyraa kuaray
1
aju nhavende ju agu. Hae sbado ra topa voi avi, trigo omo poraty
jaipea agu. Hae rami vy nhaa ajaka kyri vae py hepyr jajopyve
agu, hae mbaemo opejaa haevea ramigua py jajokore agu. 6 Hae
nunga gui yvy oryryipa r. Hae ramo hexe ikuai vae ipya vai r
okuapy. Mbaeta yvy hae javi omy-omy vy opu-pu r Nilo yak
rami, hae gui typa r Egito katyi yak o vae rami. 9 Hae vae ra
ye nhav rupi, kuaray ijapuaia katy guive kuaray oua katy peve. Opa
rupi r ikuai ayvu rekaa rupi te ndojoui r. 13 Hae vae ra kunhata
9 Hae
gui aexa altar yvry Senhor hia r. Hae vy aipoei xevy:
1
voi ajuka ukapa r kyxe py. Hae kuery re ama r amoingo axy agu,
amoingo por agu e hei.
5 Mbaeta Nhandererekoa Senhor ixondaro reta vae ma yvy re opoko
ramo hykupa rive r, yvy re ikuai vae hae javi ojexavai r okuapy.
Opu-pu r Nilo yak rami, hae gui typa r Egito katyigua yak
rami. 6 Nhanderuete ma yva re ojapo o agu, hae r yvy re ma ijytar
omo vaekue. Hae gui ye gui yy o vae oeno vy onhomba r yvy re.
Senhor ae hery vae.
7 Senhor aipoei:
ojejavypa vae rovai. Hae rami vy amomba r yvy gui. Hae rami te
namokanhymbai r Jac kuery hei Senhor.
9 Mbaeta xeayvu r ombovavaa r yvy regua mbyte rupi Israel
kuery ikuaia, yrup py trigo raygue omboguaa rami avi, peteve rayi
yvy py hoa e re. 10 Xevygua Israel kuery vae regua ojejavy vaekue
Nhe rupi Israel kuery ikuai vae omoingo por ju agu re ijayvuague
11
Hae vae ra ma ajapo ju r Davi rogue hoa vaekue,
amoatyrmba ju r ovoague. Hoaague gui amopumba vy jypy guare
rami ju r ajapo, 12 xevygua kuery oguereko agu Edom pygua kuery
okuavei vae, amboae regua kuery xerery rupi oenomby hae javi guive
hei Senhor hae nunga apoar vae.g
g
9.1112 Kovae ayvu rupi Tiago ijayvu Atos15.1618 py. Hae gui Davi rogue hoa
vaekue heia ma Davi ramymino kuery naimbaraetei vae re ijayvu vy, mbaeta
Nhanderuete omoatyr uka ju r, hae amboae regua voi ogueru avi r.
Ams9 1522
13 Senhor aipoei:
Neexa, ova ma ouvy ra yvy karaa kuery oupity agu mbaemo
monoa kuery, hae uva umbiria kuery oupity agu haygue nhota
kuery. Yvyty gui uva rykue oxyry r ouvy, yvy ikuai vae gui oxyrypa
r. 14 Mbaeta ambopyau r xevygua Israel kuery ikuaia. Hae ramo
ojapo ju r guet ombovaipa pyre, hae gui ikuai ju r hae py. Onhot
ju r uva, hae oyu r hykue. Onhot avi r yvyra hia vaer, hae gui
hou r hia. 15 Mbaeta hae kuery voi xee anhot ju r ijyvy re. Hae
taguato rami pendeyvate peovy te, hae jaxy-tata mbyte peve pejeaity
apo vae rire hae gui voi xee roity rgue hei Senhor.
5 Pe ma omomba pyr pendekuai! Mbaeta pyvy imonda vae
a
1 Israel kuery re Babilnia pygua kuery opu jave ma Edom pygua kuery voi hae kuery
re opu avi, Israel kuery reve joeguai ae vaeri (versculos 1014; 2Crnicas28.17; Salmo
137.7; Ams1.1112). Hae nunga rupi Edom pygua kuery pe Senhor ijayvu ombopaga
agu re (Isaas34.515; Jeremias49.722).
1523
Obadias
1524
ra ma het rok rupi ndapeikei, hae perovya rei reve ikuai axya re
napemai, ne imbae rei-rei ndapeipeai heravy rakae vae rire. 14 Tape
pekau pekuapy rakae. Hae rami ae ju hae javi regua oyupa r okuapy.
Hae kuery oyu tema r hevyatmba peve.c Hae rami vy opyta r
ndoikoi ae vaekue rami.
17 Hae r Sio yvyty re ikuai vae pe ma ojekuaa r oo jepe agu.
Hae vae yvyty ma ikya vaer e. Hae gui Jac kuery ojopy r ojeupe
guar vaekue. 18 Jac kuery ma tata rami r, hae Jos kuery ma hendy
r, hae r Esa kuery ma mbaemo pirekue rami r ikuai. Hae gui hae
kuery omoendy r Esa kuery, oapypa r. Hae ramo mavaeve ndoikovei
r Esa regua, hae rami agu re Senhor ijayvu rire. 19 Hae rire Esa
b
6 Edom pe Esa hei, mbaeta Esa ma hae kuery ramo oiko rakae (Gnesis36.9).
16 Oyu heia ma hae kuery opaga agu re ijayvu vy (Isaas51.17; Habacuque2.16;
c
Apocalipse14.10).
Obadias
1525
o r Sio yvyty ry, Esa yvyty regua kuery re oikuaa pota agu. Hae
gui opoakaa rupi opena vae ma Senhor ae r o.
d
19 Apy ma ijayvu Israel kuery hovaigua kuery rekoague re ipoaka agu re. Hae vae ma
Senhor ipoaka ramo r oiko (versculo 21).
Jonas rekokue oa
Jonas rekokue oa
Profeta Jonas ma Nhanderuete omondouka Assria regua Nnive tet katy ayvu
por omombeu agu. Hae vae kuery ma Israel kuery reve joe opu vae. Jonas
ndooxei vy amboae henda katy oo. Yy rupi ooa rupi Nhanderuete ojapo pete pira
guaxu omok agu rami. Nhanderuete ogueraa jepe ramo oo nho Nnive tet py.
Ayvu omombeu ramo hae kuery ojeko rerova okuapy. Hae ramo Nhanderuete
nombopagai rakae.
Hae rami r Jonas ndojou pori, hae pygua kuery nomboaxyi vy. Hae r
Nhanderuete ma nhomboaxy vae ae. Hae rami Jonas pe ijayvu vy aipoei: Hae
gui xee ma haevea rami e teve tet guaxu Nnive amboaxy? Hae py ma cento e
vinte mil raxa ikuai opo oiporu kuaa regua hae oiporu kuaa ea oikuaa e vae.
Heta avi ikuai mymba kuery, hei (4.11). Hae ramia py Nhanderuete oexa uka
nhanderayvu etea.
1 Senhor
oayvu ombou Amitai ray Jonas pe. Hae vy aipoei:
1
2
Eiko katu ke hae tereo tet guaxu Nnive katy.a Ndeayvu hae
kuery rovai, mbaeta xea py peve heko vaia onhendu hei.
3 Hae ramo Jonas oiko katu vaeri Senhor renonde gui oo agu Trsis
katy ojava vy. Hae rami vy Jope py ova vy ojou pete kano guaxu
Trsis katy oo vaer. Oo agu repy opaga ma vy hae vae py o hae
kuery reve ojeoi agu Trsis katy, Senhor renonde gui mombyry.
4 Hae gui ma ye ry hae kuery ooa rupi Senhor ombou pete yvytu
at. Yvytu vaikue omoingo ye ry rupi. Hae ramo kano opmba agu
rami ma oo. 5 Hae ramo kano mboguataa kuery onhemondyipa vy
a
1.2 Nnive tet ma Assria regua tuvixave vae. Hae pygua kuery ma Israel kuery
rovaigua ikuai, nhomboaxy kuaa e vae guive.
1526
1527 Jonas1,2
Mbae tu oiko ndereve? Reke por rei ri tyy rejupy? Epu ke, ndee
voi ejapukai avi nderuete pe. Xapya rei nderuete nhandere imaendua
nho r nhakanhymba e agu hei.
7 Hae gui hae kuery joupe-upe aipoei:
Peju ke, jaexa xorte, mavae kuxa pa gu nunga ndaevei ete vae
oiko jaikuaa agu hei. Hae vy oexa okuapy xorte. Xorte oexaa py
oikuaa okuapy Jonas re ae.
8 Hae ramo aipoei okuapy ixupe:
Hae ramo pira rye py ma Jonas o mboapy ra hae mboapy pyt re.b
2 Hae gui Jonas ma pira rye py oa gui ojerure Senhor Nguuete pe.
1
2 Hae vy aipoei:
b
1.17 Mateus12.40
Jonas2,3 1528
re.
3 Hae
gui tegue ju Senhor oayvu ombou Jonas pe. Hae vy aipoei:
1
2
Eiko katu ke, hae tereo tet guaxu Nnive katy. Emombeu
ke hae kuery pe aipoae uka vae ndevy hei. 3 Hae ramo Jonas ma
openaaty gui opu hoamy vy omboi oao huvixa pegua, hae vy ajukue
vaikue voxa guigua py ju onhemonde, tanhimbu py oguapy oiny guive.
7 Hae rami vy Nnive tet hae javi rupi omondouka po rami omombeu
javi tonhemonde ajukue voxa guigua py, mymba kuery voi. Pejapukai at
ke Nhanderuete pe. Pete-te pejeko rerova ke haeve ea rami rei peikoa
gui, mbaemo vai pendepo py pejapoaty gui guive. 9 Xapya rei nhi
Jonas ndovyaiague
4 Hae
r Jonas ma hae rami hae kuery ikuaia ndojou pori ete vy
1
oua katy. Hae py ojapo ngoguyr, iguy py opytuu agu kuaray py,
mbaemo tet re oiko vae oexaxe vy.
c
3.5 Hae kuery ma hae rami ikuai onhemboaxya rupi. d4.2 Jonas ndovyai mbaeta
ndoipotai Nhanderuete omboaxy vy ogueraa jepe Nnive pygua kuery, hovaigua ikuai
ramo. Hae r Nhanderuete ma nhomboaxy vae vy ndoipotai okanhy (Ezequiel33.11;
Joo3.16; 2Pedro3.9).
Jonas4 1530
Hae vae ma mbaemo roky hou r ipirupa. 8 Kuaray yvateve ovy ramo
Nhanderuete ombou avi pete yvytu aku kuaray oa katy gui oipeju vae.
Jonas ak re kuaray ojope rat ramo ikangypaa oendu. Hae rami vy
omano agu re ojerure. Hae vy aipoei:
Aikove rgue py haeveve amano agu hei.
9 Hae ramo Nhanderuete oporandu Jonas pe:
Haevea rami ri tyy evoko rami ete ndevai reiny mbaemo roky re
rive?
Ombovai:
Anheta rupi xevai vy amanoxe guive hei.
10 Hae ramo Senhor aipoei:
rami e teve tet guaxu Nnive amboaxy? Hae py ma cento e vinte mil
raxa ikuai opo oiporu kuaa regua hae oiporu kuaa ea oikuaa e vae.
Heta avi ikuai mymba kuery hei.
Miquias ayvu oa
Miquias ayvu oa
Profeta Miquias ijayvu rakae Jud hae Israel kuery heko vai ramo
Nhanderuete ombopaga agu re. Hae nunga rupi pendekuxa Sio tet
ombovaipaa r mbaetyr yvy karaa rami, Jerusalm opyta r mbaemo raykue
aty rive. Yvyty templo oa voi opyta r yvyi jaipa vae rive (3.12).
Ijayvu avi arakaeve r Senhor ogueraa jepe vy omoingo por ju agu re.
Judeu kuery anho e guive, yvy jave re ikuai vae ixupe anho r ikuai. Opaa
ra py ma yvyty Senhor pegua oo oa vae omboyvateve r yvyty hae yvy
ikuai vae ry. Hae ramo yvy regua kuery ojeoi r hae katy. Heta vae regua
kuery oo vy aipoei r joupe-upe: Peju ke, jajeoi Senhor pegua yvyty re, Jac
kuery Ruete pegua oo oa katy. Hae ramo nhanemboe r oikoa re, hae vae rupi
nhande kuery voi nhandekuai agu, hei r okuapy (4.12a).
1 Moresete
pygua Miquias pe Senhor oayvu ombou vaekue. Jud
1
pygua huvixa Joto, Acaz hae Ezequias ikuai jave ijayvu Samaria
hae Jerusalm tet re.
2 Yvy regua kuery hae javi, pendu ke. Ndee yvy, ejapyxaka avi ke,
Senhor ma oamba gui oguejy ouvy vy oguata r ovy yvyty yvateve vae
ry rupi. 4 Igury yvyty ikuai vae ma hykupa r, yvyugua voi ovopa r
tata raku py iraity omo mbyre hykua rami, yvy guy katy yy oxyry at
vae rami guive. 5 Hae nunga hae javi oiko r Jac kuery heko vaia re,
Israel kuery ojejavya re ae. Hae gui mavae kuery tu ikuai Jac regua
heko vai vae? Samaria pygua kuery e teve? Hae mamo tu o yvyty ry
Jud kuery taangaa mbojerovia atyr ojapo vaekue? Jerusalm tet py
e teve?
6 Hae nunga rupi Senhor aipoei:
1531
Miquias1,2 1532
aiko xepire rei reve. Jagua-tuvy nhe rami ajaeo aikovy, hae guyra-
nhandu rami xepya vai nhendu. 9 Mbaeta xeretar kuery ai ma okuera
ve ae vae. Mbaemo vai ete ou Jud re, ova ma xeretar kuery rekoa
Jerusalm rok peve ete.
10 Hae nunga pemombeu eme Gate tet py, pejaeo eme guive.a
kuery, pendepire rei hae pexmba reve r peo. Zaan pygua kuery voi
ndoo jepei r. Bete-Ezel pygua kuery ojaeo reia pendu vy peikuaa r
napenepytyvvei ra. 12 Mbaeta Jerusalm tet rok peve Senhor
guigua mbaemo vai ou ramo Marote pygua kuery oar okuapy mbaemo
por oiko r. 13 Hae gui Laquis pygua kuery, pemoxmba kavaju kuery
karxa re. Mbaeta pe kuery ranhe pejapo Sio pygua kuery ojejavy
agu rami, pendere o rae Israel kuery heko vai agu. 14 Hae Moresete-
2 Ndaevei
ete r ngupa py oa py ojejavy agu anho opya re omo
1
Hae nunga rupi hae kuery re ambou r mbaemo vai. Hae vae
gui ma ndapeo jepevei r. Penhemboyvatea rupi ve r pendekuai,
mbaemo vai oikoa ra. 4 Hae vae ra penderovai omombeua r
a
1.10 Profeta Miquias ndoipotai hovaigua kuery Gate py ikuai vae hae nunga oendu,
ojojai rei e agu.
1533 Miquias2,3
kuery yvy oguereko vaekue! Xegui voi oipeapa! Nhande kuery mbaety
ikuai vaekue ma anhet rupi e ikuai vae pe ju omboaxa, ea r. 5 Hae
xevygua kuery ma kuei teri xere opu okuapy xerovaigua rami. Hae
rami vy pendea rupi oaxa rivei ovy vae gui peipea r ijao, i-capa voi,
pendere opu agu re onhembopya e te. 9 Xevygua kunhague gui
voi peipea ngoo py ovya agu vaekue. Imemby kuery gui voi peipea
mbaemo por rakae r peve guar ame agu vaekue. 10 Pepu ma
rami rive ijapu vy aipoei vae: Xee ma vinho hae ngaua rupigua rive
amombeu vae, hei. Hae vae rive r haeve pe kuery pegua profeta
oiko agu.
rupi pete oo r tape apoar. Hae ramo hae kuery omba r, ok rupi
oike hae o ju r jogueravy. Hae kuery renonde rupi oo r Huvixave ae.
T, Senhor ae r oo hae kuery renonde rupi hei.
3 Hae
gui xee aipoae:
1
vai rive pejou por. Hae rami vy peipiropa r heta vae kuery, hoo
voi pemboi r ikgue gui. 3 Hae rami vy peu r xevygua kuery
vy pemboipa r hookue oja py, oja ix vae pyguar guive. 4 Hae rami
re, mbaemo vai rupi anho pejapo Jerusalm re. 11 Hae pygua huvixa
Isaas2.14
4 Hae
rami te opaa ra py ma yvyty Senhor pegua oo oa vae
1
omboyvateve r yvyty hae yvy ikuai vae ry. Hae ramo yvy
regua kuery ojeoi r hae katy. 2 Heta vae regua kuery oo vy aipoei r
joupe-upe: Peju ke, jajeoi Senhor pegua yvyty re, Jac kuery Ruete
pegua oo oa katy. Hae ramo nhanemboe r oikoa re, hae vae rupi
nhande kuery voi nhandekuai agu, hei r okuapy. Mbaeta Sio gui ma
oikuaa ukaa r lei, Jerusalm gui onhendu r Senhor ayvu.
3 Hae gui ma Senhor oikuaa pota r yvy regua mbovy e ikuai
pejexavai reve penhea peiny imemby raxy vae rami, mbaeta a peo r
peneret gui hovai rupi rive pendekuai agu. Babilnia tet peve r peo.
Hae rami te penemondoukaa ju r hae gui, mbaeta hae gui Senhor
pendereraa jepe r penderovaigua kuery po gui.
11 A ma heta ete ikuai yvy regua kuery pendere opu okuapy vae.
rami agu ame penderakuar ferro guigua, hae penepoapr overa vae
guigua. Hae ramo heta r pejyky yvy regua kuery.b Hae r hae kuery
oguereko vaekue ma pemboaxapa r Senhor pe, imbae rei-reikue
peme r Senhor yvy jave re ipoaka vae pe.
b
4.13 Hae jave py ma mbaemo ray hae kuery ojyky r vaka opyra rupi. Hae gui apy
ma Jerusalm pygua kuery pe Nhanderuete ijayvu guymba pe rami, yvy regua kuery
ombopaga agu.
Miquias5 1536
vaer. Hae vae ma yma guive ijypy vae, ijypy ete ra guive.c 3 Hae
rami te hae vae kuery Senhor omboaxa r ranhe, imemby raxy vae
oikuavia ra peve. Hae vae jave py ma tyvy kuery mboae ojevypa ju
r Israel kuery ikuaia py. 4 Hae gui guetar kuery re opena vae o at
nhanemoingo porar.
Hae gui Assria pygua kuery ma nhandeyvy re ou vy huvixa ro
ikuai vae rupi oaxa jogueravy ramo nhande kuery vae regua opu r
hae kuery rovai, sete joe opena vae hae irundy meme avakue rerekoa
r opu. 6 Hae vae kuery ma kyxe py ombovaipa r Assria hae
Ninrode yvy, hae kuery ropy ae. Hae rami py nhandereraa jepe r
Assria pygua kuery gui, hae kuery nhandeyvy re ou vy nhanderekoa
re opyr ramo.
7 Hae gui Jac regua rembyrekue ma yvy regua kuery mbyte rupi
r ikuai Senhor guigua yxapy rami, jai rogue ry oky rayvi hoa vae
rami guive, mbaeta hae nunga ma avakue re oar vae, avakue ray
kuery re ojeko vae. 8 Hae rami vy Jac regua kuery rembyrekue ma
amboae regua kuery mbyte rupi ikuai r mymba kuery kaaguy regua
mbyte rupi guary oiko vae rami. Yvy regua kuery ikuaia rupi ikuai
r vexai kuery ikuaia rupi guary ray oiko vae rami, mbaeta guary
oaxaa rupi joe opyr reve omboaypa r, heraa jepear ndoikoi r
guive.
9 Hae rami ae avi ndepoaka r nderovaigua kuery re. Hae ramo
ajou vai hae xepoxya rupi ambopaga r yvy regua xenhe rendu e
vaekue.
c
5.2 Belm tekoa ma huvixa Davi ituiiague (Rute1.2; 1Samuel17.12). Hae nunga rupi
Belm pe Davi rekoague ea (Lucas2.4). Hae gui kovae ayvu rupi vy Jesus voi ituii
rakae Belm py (Mateus2.36). d5.10 Hae kuery ma joe opu agu anho oguereko
vaekue kavaju.
1537 Miquias6
6 Pendu
ke a Senhor ayvu. Aipoei:
1
vae voi ke pendu Senhor oikuaa vae omombeu r, hae pe yvy yta
ymagua peiko vae reve. Mbaeta Senhor oguereko ojeupegua kuery
regua omombeu vaer, Israel kuery omboayvu agu.
3 Hae gui xevygua kuery, mbae tu ajapo pendere? Mbae nunga py
e vy dez mil yaki azeite anho tyny vae? Xereko vaiague re ame
r teve xeray petei vaekue, xerete guigua aei teve ame r xepya
guive ajejavyague rekovia? 8 Any avakue, mbaeta pendevy pe Senhor
teri teve jokorea rupi ojou vaekue, hae mbaemo ryru jokore agu vae?
11 Xee amboeko por r teve mbaemo opejaa haeve ramigua peiporu
py oguerekopa rei vae kuery jojukaa rupi anho ikuai, hae pygua kuery
hae javi ijapu vae meme, nhombotavya rupi anho ae r ijayvu. 13 Hae
e
6.116 Apy ma Nhanderuete ojeupegua kuery oeno guenonde ojexa uka agu, hae kuery
omboayvu agu. Hae gui yvyty hae yvy ikuai vae oeno avi henduar rami.
Miquias6,7 1538
7 Ndaevei
ete r xevy, mbaeta xee ma kuaray puku jave mbaemoa
1
regua peteve jipoi heko por vaer. Pav rei oma mbegue r okuapy
jouguy omo agu. Pete-te ma kya py rami guyvy kuery ae omboaa
rupi r ikuai. 3 Hae kuery opo py ojapo r mbaemo vai anho, onhea
r guive ojapo ete peve. Huvixa ma nhombopagaxea rupi anho oiko, joe
oikuaa pota vae kuery ma perta re anho ojapo, yvatekueve ma ijayvu
r okuapy opya py ojapo vaixea o vae re. Hae rami vy pete rami ete
r ikuai mbaemo vai apoa rupi. 4 Hae kuery vae regua heko porve vae
ma juu rami nhomoingo axy vae, haevevea ramive merami ikuai vae
ma juuty gui ndaeveive vae. Hae nunga rupi ova ma ra peneret rara
kuery omombeu vaekue, pejexavai agu ra ae. Ova ma hae kuery
ndoikuaavei rei agu. 5 Pejerovia eme peneir re, pejerovia eme peneir
kuery, tajy kuery voi opu r oxy kuery rovai, ipia rayxy kuery voi ome
xy kuery rovai r opu. Hae rami vy pete-te rovaigua kuery ma ngoo
pygua ae r ikuai.g
7 Hae r xee ma ama tema r Senhor re, ar r Nhanderuete
f
6.16 Huvixave Onri hae Acabe ma pav gui heko vaive vae (1Reis16.25, 30).
g
7.6 Mateus10.35, Lucas12.53
1539 Miquias7
vaekue, hae Egito tet guive Eufrates yak peve, ye guive ye mboae
peve, hae yvyty oa guive yvyty mboae peve ikuai vaekue. 13 Hae rami
te pendeyvy ombovaipaa r hae py ikuai vae kuxa, ojapo vai rei rire.
14 Epena ke ndevygua kuery re ndepopoka py. Hae kuery ma nerymba
rami ikuai. Hae kuery aei ikuai yvyraty reia rupi, yvy por reia mbyte.
Tove yma guare rami tokaru okuapy Bas hae Gileade yvy rupi.
15 Hae ramo pe kuery pe xee aexa uka r mbaemo por, Egito yvy
gui. Ojuru ojoko r opo py, ijapyxa voi opyta r oendu ve vae. 17 Mboi
rami oere r nhoguenoiny yvy kui. Mboi minha yvy rupi otyryry vy
onhemiague gui oryryipa reve o vae rami avi hae kuery voi oryryipa
reve r ojexa uka Senhor Nhanderuete renonde, ixugui okyje vaipa
reve.
18 Oreruete, mavae tu oiko ndee rami ete? Ndee ma remboguepa
1 Nnive
tet pygua kuery rovai ayvu oa.a Kovae kuaxia para re o
1
vaeri ipoakapa vae vy nomboeko pori r heko vai vae. Yvytu jere
hae yvytu ata rupi Senhor oguata vae, hae arai re opyr r yvy kui
rupi rami. 4 Ye pe ijayvu vy omboypa, yak ikuai vae voi omboypa
kuaa vae. Hae ramo Bas hae Carmelo yvy rupi ipirupa. Lbano yvy
re yvoty ikuai vae voi ixormba r. 5 Henonde ma yvyty ikuai vae
oryryipa, yvy ikuai vae voi okanhymba. Henonde rupi yvy opu r
hoamy, yvy hae javi, hae yvy re ikuai vae voi. 6 Senhor ipoxy r
a
1.1 Nnive tet ma Assria yvy regua tuvixave vae. Hae katy Nhanderuete omondouka
Jonas ojeko rerova agu regua omombeu agu. Hae kuery ojeko rerova vaeri haekue
rami ae ikuai, nanhomboaxyi vy amboae regua omokanhymbaa rupi.
1540
1541 Naum1,2
oexa uka vae renonde? Mbaeta ipoxya ma tata rami r ou, itaova ikuai
vae omboaypa r guive. 7 Senhor ma poroayvu vae. Jajexavaia ra
ma nhanhemi agu oiko, mbaeta oikuaa hexe onhemi vae kuery hae
javi. 8 Hae r Nnive tet ma Senhor omomba vyvoi r, yy tuvixa vae
ijayvu:
Penembaraete hae pendereta te penemombaa r. Hae rami vy
pekanhymba r. Xee ae r rombojexavai, hae gui ma norombojexavaivei
r. 13 Hae gui pe Jud kuery, pendery gui ma amopmba r hae
por agu regua omombeu vaer. Hae nunga rupi Jud kuery, pejapo ju
ngaru, hae pejapo penhemboayvuague, mbaeta pendea py avakue heko
vai vae ndouvei ma r. Hae vae kuery ma omokanhymbaa ae ma.
2 Nnive
tet pygua kuery, ou ma oiny penemokanhyar.
1
rupi karxa oaxa-axa vae ma oo at, hae tet mbyte rupi joaxa-axa r
inhaku reve. Tataendy rami r onha, overa vae rami.
b
2.110 Apy ma Nhanderuete omombeu uka ma voi Nnive tet re hovaigua kuery opu
okuapy ra.
Naum2,3 1542
Peipea na prata hae ouro o vae, mbaeta mbaemo omo por mbyre
ndogueraapaai teri. O reta teri opa mbae oipotapy, ea. 10 Hae gui ma
Aikore! Mbaeve novei ma, ivaipa vae anho, ombovaipaa ma! ea. Hae
rami vy hae kuery pya hykupa, henapy ryryipa rei guive, pav ryepy
rupi ojexavaia anho oendu, hae javi rova xiguepa rei guive.
11 Mamo tu o a guary kuery kua hae tayi kuery okaruaty? Mbaeta
hae vae rupi guary oiko-ikoaty, guary kunha tayi reve mavaeve
omondyi e re oiko vaekue.c 12 Guary ojuka reta vaekue guay kueiry
3 Ndaevei
ete r tet jouguy moa anho ikuaia vae pe. Ijapua hae
1
mondaa tyny vae, hae mbaemo oipeaague o riaea! 2 Pendu ke: vaka
pi revovo, karxa rura ryapu, kavaju ou nhendua, hae karxa oaxa nhendu
vae. 3 Neexa, kavaju rygua kuery ogueronha at, kyxe hexakmba, huy
guaxu overapa, oikutu pyre heta ikuai, manogueaty, manogue opa e vae.
Omanogue ikuai vae re onhepyxangapaa rive. 4 Hae nunga hae javi ma
kunha tavy reia ipor vae kuxa. Hae vae ma mbaevyky ja avi. Ovende
amboae regua otavya py, oo pygua kuery ovende avi ombaevykya py.d
5 Senhor ixondaro reta vae aipoei:
c
2.11 Nnive tet pygua huvixa kuery pe ma Guary kuery ea rakae. d
3.4 Nnive tet
pe ae Kunha tavy reia hei profeta.
1543 Naum3
tet ikuai vae pe aexa uka r rexa. 6 Ndery amombo r haeve vae,
tet ma Nilo yak hae yy omboty pyre mbyte py o vaekue. Jovaive rupi
yy o. Hae rami vy tet kora rgue py ye o vaekue hovaigua jokoar.e
9 Etipia hae Egito yvy pygua opa mbae py oipytyv agu rami ikuai
vaekue. Pute hae Lbia yvy pygua voi ipytyvar ikuai avi vaekue.
10 Hae rami te ogueraapaa rakae escravo-r. Tay kuery voi ojukapa
tape ojerea ikuai vae rupi. Yvatekueve re oexaa okuapy xortea, hae
ipoakakueve voi omboapaa corrente py ojokua reve.
11 Hae rami ae avi Nnive tet, ndee voi neakanhy vy renhemi r.
ikorapa vae hae javi ma ra pyau jave figoa rami rive opyta. Mbaeta
ombovavaa ramo rive hoapa r hiuxea kuery juru py. 13 Neexa, ndea py
xondaro kuery ikuai vae ma kunhague rami meme opyta. Ndeyvy rupi
tet kora rok ikuai vae ojepeapa r nderovaigua kuery oikepa agu,
ok jokoa okaipa rire.
14 Peno yy peneret ojokoa jave guar, pemombaraeteve pendero
ikorapa vae. Tapeo yapo py, pepyr yapo hapomo rei re, yvy jykue
ombojoaague pemoatyr agu. 15 Hae rami te penemombaa r tata py,
vae gui mbaemo vendea kuery pereko vae hetave te tuku-karu oike
r pendea py, hae gui o ju r oveve reve. 17 Penderegua yvatekueve
ma tuku rami ikuai, hae pendea py joe opena vae kuery ma tuku
tuvixakueve rami, mbaeta yroy jave py onhemi r oo mbotya re, vaeri
kuaray yvatei ramo ovevepa r ojeoivy. Hae ramo ndoikuaavei r
ooague.
18 Ndee Assria pygua huvixave, ndevygua joe opena vae kuery okepa
e
3.810 N-Amom ma tet guaxu Egito yvy re o vaekue ri Assria pygua kuery
ombovaipa rakae.
Habacuque ayvu oa
Habacuque ayvu oa
Profeta Habacuque ma ngovaigua kuery Babilnia pygua po py hetar
kuery ojexavai taa oikuaa vy oporandu Nhanderuete pe: Senhor, rakae
peve r tu ndevy ajapukai te ndee nerendui? Ndevy ajapukai vy Jogueroa
reia rupi ikuai! hae te ndee ma ndorereraa jepei, hei (1.2). Hae ramo
Nhanderuete ombovai vy ijayvu ojeupegua kuery ombopaga agu re. Hae
vae ayvu ndoaxa rivei r. Hare te ear tema, mbaeta anhet ou re are
e re. Peikuaa pota ke onhemboyvate rei vae kuery re! Hae kuery nhe
ma haeve ea rami o. Hae r heko por vae ma ojeroviaa rupi r ikuai
(2.3b-4).
Nhanderuete nhombopaga agu ra ou agu Habacuque pe omombeu ramo
aipoei: Hae nunga aendu vy anhemondyipa. Ndeayvua gui xerembe ryryipa.
Xekgue humba rei, xerenapy voi ikangypa. Hae rami te akyrir reve r ar
aikovy jexavaia ra ova agu, mbaeta ou re orere opu rei vae kuery ry.
Xapya rei figoy ndaipoty pori r, hae uvay re hia no, oliveira ndaia pori,
hae mbaety rupi voi jau vaer ndoikoi, vexai kuery oipeapaa r heravy ikora
gui, hae vaka voi ikora py ndaipovei te, xee ma arovya riae r Senhor, avya
r Nhanderuete xereraa jepea re, hei (3.1618). Salmo py oa rami: Pear ke
Senhor. Pendekuerai eme, pendepya guaxu hae pear tema Senhor (Salmo
27.14).
1 Kovae
ayvu ma profeta Habacuque pe oikuaa uka vaekue.
1
2 Senhor,
rakae peve r tu ndevy ajapukai te ndee
nerendui? Ndevy ajapukai vy Jogueroa reia rupi ikuai! hae
te ndee ma ndorereraa jepei. 3 Mbae re tu xevy pe rexa uka
1544
1545 Habacuque1
axy etea hae ivai ja. Yvy hae javi rupi oguataa rupi oipeapa r okuapy
amboae kuery rekoa. 7 Hae kuery ma nhomongyje hae ijavaeteve vae.
kavaju kuery ma xivi para gui inhakuve vae. Kavaju rygua kuery voi
guary pyt rupigua gui inharve vae, opa rupi ogueronhaa rupi. Hae
vae regua kavaju rygua kuery mombyry gui ova xapya vy oveve
merami jogueruvy, taguato hou vaer re hoa xapya vae rami avi.
9 Hae kuery ma jogueroa reia rupi anho r ou. Ngova re onhea rei r
oove tema agu, hae escravo-r ojou vaekue ma ita kui reia rami heta.
10 Hae kuery ma huvixave kuery mbojaru reia rupi ikuai. Yvatekueve te
ojojai rive r okuapy. Ojojai avi r oo ikorapa vae hae javi, mbaeta yvy
omboaty vy oipea kuaa. 11 Hae gui yvytu oipejua rami oopa ju r. Ipo
avakue hae javi re hovaigua kuery pinda reve opu ovy vy ogueno
at r. Pira mboaa py omonomba r. Hae nunga anho hae kuery
oguerovya vy ovya rei r okuapy. 16 Hae nunga rupi ombae pira mboaa
a
1.5 Atos13.41
Habacuque2 1546
Senhor ombovaiague
2 Hae
gui xee ma apu r haamy aaraty torre py. Oo ikorapa
1
no riaei r. Hae kuery houpaxe vy ojuru oipea yvyra rupa rami, manoa
rami ae avi Haeve ma ndei kuaai vae. Hae kuery voi ojeupe guar
oguerupa r yvy regua kuery, amboae regua hae javi re r ipoaka.
Yvatea py renhemixe te mbaemo vai gui reo jepe agu. 10 Ndero pygua
vai rupi omo at vae pe. 13 Mbaeta Senhor ixondaro reta vae gui ae
povae ou: Yvy re ikuai vae ombaeapoa rupi mbaemo ojou vaekue ma
tata oapypa vaer meme. Hae nunga rupi hae javi regua haxypa rive
r. 14 Mbaeta yvy jave re tyny r Senhor rexaka oikuaa vae, ye yy
ndaevei vae omoir vy oir kuery oxa oexaxe vae pe. 16 Mbaeta
b
2.4 Romanos10.17, Glatas3.11, Hebreus10.3738
1547 Habacuque2,3
hae ita ijayvu e vae pe Endu ke! hei vae pe guive. Taangaa rive
ndau nhanderekomboe r? Neexa, ouro hae prata py ojaoipaa vaeri
igury ma ipytua no. 20 Hae r Senhor ma ojeupegua templo ikya e
3 Po
rami ma profeta Habacuque onhemboe mboraei ojapo reve.
1
reve,
yy ojeapa vae rupi ae.
16 Hae nunga aendu vy anhemondyipa.
1 Senhor
oayvu Sofonias pe ombou vaekue. Hae vae ma Cusi ray,
1
avakue hae mymba, guyra yvate rupi oveve vae hae pira ye rupigua.
Amomba avi r nhomboeko kyaa rupi ikuai vae, heko vai reve. Yvy gui
amokanhymba r avakue hei Senhor.
4 Aupi r xepo Jud kuery hae Jerusalm pygua kuery rovai.
Hae vae gui amomba r Baal raangaa pegua hae javi, taangaa pe
mbaemo mea kuery rery, taangaa pegua sacerdote ikuai vaekue
guive. 5 Amomba avi r oo ry yva re ikuai vae mbojeroviaa kuery, hae
1550
1551 Sofonias1,2
ambopaga avi r taangaa pegua opy oike vae hae javi, hae opat kuery
ro py jojukaa hae jokorea rupi rive ikuai vae. 10 Hae vae ra pete hax
pygua kuery hae javi omokanhymbaa ma, prata opeja vae kuery guive
omombaa. 12 Hae vae jave ma Jerusalm tet hae javi rupi aikuaa pota
omonhea agu, hae gui tet ikorapa vae hae torre yvateve vae re
opu vae kuery ojapukai agu ra. 17 Senhor aipoei:
2 Pe
pex kuaa e vae, penhemboaty ke hae peikuaa pota por
1
pendereko re,
2 oaangaague ra ova e mbove, mbaeta hae vae ra ou ma oiny
mbaemo pirekue oveve ovya rami. Pendery Senhor opoxya oexa uka
agu ou e mbove peikuaa pota pendejee, t, pendere ou e mbove
Sofonias2 1552
Senhor opoxya oexa uka agu ra. 3 Hae gui pe yvy re peiko riveia
rupi Senhor ayvu pejapopa vae, peka pota ke Senhor. Teko por
rupi pota ke pendekuai, peiko riveia rupi reve. Hae rami r Senhor
poxya ra py xapya rei penenhomi r. 4 Mbaeta Gaza tet ma oejaa r,
Asquelom voi opyta r tekoa ea. Asdode gui ma kuaray mbyte jave py
omombaa r, hae Ecrom gui ma oipeapaa r. 5 Ndaevei ete r Quere
pygua kuery ye yvry ikuai vae pe. Hae gui ndee Cana yvy filisteu
kuery ikuaia, nderovai Senhor ijayvu vy Xee romomba r, hekoa
vaekue ndoikoavei peve, hei r. 6 Ye yvry ma opyta r nhundy
vexai okaru atyr rive, vexai re opena vae rekoar, hae vexai kuery
kora o agu. 7 Ye yvrygua ma Jud kuery mbaer opyta r. Hae py
rupi aura vy aipoae: Moabe opyta r Sodoma tet rami, hae Amom
pygua kuery ma Gomorra pygua rami r opyta, pynondyr, ygua juky rei
vaer hae ombovaipa pyre rakae r peve guar. Hae r xevygua kuery
rembyrekue ma mbaemo oipeapa r hae gui, xevygua kuery okuave
vae ojopy r ombaer hei Senhor ixondaro reta vae, Israel kuery
Ruete. 10 Hae kuery re hae nunga oiko r onhemboyvate reiague re,
mbaeta ojojai reia rupi onhemboyvate rei okuapy Senhor ixondaro reta
vae pegua kuery rovai. 11 Hae ramo hae kuery rovai Senhor oexa uka
r oavaetea, yvy gui tuuete ramigua ikuai vae omokanhymba vy. Hae
rami rire yy pa rupi ikuai vae kuery ombojerovia r okuapy, pete-te
guekoa py ae.
Assria yvy. Hae rami vy Nnive tet ombovaipa ramo yvy piru reia r
opyta mbaeve jipovei r. 14 Hae vae tet mbyte py vexai kuery opytuu
e ikuaia vaekue. Hae pygua kuery ojeupe ae Xee ma petei vae aiko,
xee rami etegua jipoi avave, hei vaekue. Hae rami te tet ombovaipa
1553 Sofonias2,3
pyre opyta, kaaguy rupigua opytuu atyr rive! Oaxa vae kuery ojojai
reia rupi otuvy nhe hae okuave r jogueravy.
3 Hae
gui ndaevei ete r nhomoingo axya kuery ret pe, mbaeta
1
vae, anhet rupi e ikuai vae meme. Hae pygua sacerdote kuery ma
omongyapa r oo ikya e vae, lei rupi e ikuai vy. 5 Hae r Senhor
ma heko por ete vae oiko hae kuery mbyte, teko vai ojapo vae.
Ko nhav r oexa uka teko por rupi oikoa. Hae ma ndojapo ei
oayvuague. Hae r heko vai vae kuery ma nox kuaai.
6 Hae nunga rupi Senhor aipoei:
Amokanhymba yvy regua, hae kuery pegua torre ikuai vaekue voi
ambovaipa ma. Het mbyte rupi ajapo noavei agu rami, hae rupi oaxa
vaer jipoi ramo. Hae kuery ret ikuai vaekue ambovaipa ma, mavaeve
ete noavei agu. 7 Hae rire xee aipoae: A ma ri nhi pe kuery
ame ju r ijuru ikya e vaer, Senhor rery rupi ojapukai hae hexeve
pete rami ikuai agu. 10 Hae ramo Etipia yvy regua yak ikuai vae
onhemoyvyi kuaa vae, xee Senhor rery rupi ojerovia vaer. 13 Hae
Sofonias3 1554
ke. Jerusalm pygua kuery, pevya ke pendepya hae javi py, pevya.
15 Mbaeta Senhor omboguepa ae ma pepaga agu vaekue, omox ma
1 Moko
maet re ma huvixa Dario o jave, mboapy meme jaxya,
1
a
1.2 Hae vae e mbove ma Nhanderuete pegua oo hae kuery ojapo agu omboypy te
hovaigua kuery omombytuu ojapopa ete agu gui (Esdras3.84.5, 24). Hae gui apy ma
Ageu rupi Nhanderuete ijayvu ojapopa ete agu re.
1555
Ageu1,2 1556
rami ijayvu Senhor ixondaro reta vae: Peikuaa pota nho ke pendere
mbaemo oiko vae-vae re. 6 Mbaeta mbaemo penhot vaipa vaeri
yvyty gui peru yvyra xevygua oor pejapo agu. Hae vae ma arovya
r, xemboyvatea r guive hei.
9 Senhor ixondaro reta vae aipoeive ju:
Mbaemo pemono vaer pear reta te mbovyi ete oiko. Hae gui
mbovyi vaekue pendero py peraa ramo ma xee aipeju vy rive amoamba
imondovy. Mbae re tu oiko hae rami? Mbaeta xevygua oo ivaipa teri
oiny, hae r pe kuery pete-te pendero re anho ndaeveive peovy.
10 Hae nunga rupi ae yva gui ndaokyvei pendery, hae yvy gui voi
Mbaemo aju ikuai vae re, vinho, azeite, hae yvy gui mbaemo oiko r
vaekue hae javi re ambou ipirupa agu, avakue re guive, mymba kuery
hae pendepo py pejapo vae hae javi re guive.
2 Hae
gui moko maet re ma huvixa Dario o jave py, sete jaxya
1
Jozadaque ray sacerdote yvateve vae Josu pe, hae heta vae kuery hae
javi pe guive. Hae vy aipore: 3 Mavae pe kuery a peve pekuave vae
1557 Ageu2
regua pa pexa rakae kovae oo jypy guare ipormba teri jave? Hae gui
a ma mbaexa tu pexa? Mbaever ndovarevei vae rami e teve opyta
a?
4 Hae rami te po rami a Senhor ijayvu: Zorobabel, ndepya
guaxu ke. Jozadaque ray sacerdote yvateve vae Josu, ndee voi ke
ndepya guaxu. Hae heta vae kuery pendeyvy re pendekuai vae voi ke
pendepya guaxu pembaeapo agu, mbaeta pe kuery reve xee aiko,
hei Senhor ixondaro reta vae. 5 Egito yvy gui pejupa jave xereve guar
r yvy regua hae javi. Hae ramo yvy regua hae javi oguerupa r
mbaemo ojou porve vae. Hae r kovae oo xee amonymba r hexak
vae, hei Senhor ixondaro reta vae. 8 Prata hae ouro o vae ma
kuery ikuai vae pe lei re o vae re. Hae vy aipore: 12 Xapya rei
amongue xoo ikya e vaer omboaxa pyre onhova r heravy oao py.
Hae gui xapya rei xoo ombovya rive r mbojape, tembiu ombojy pyre,
vinho ryru, azeite ryru, hae vy tembiu o vae re rei. Hae rami r hae
vae tembiu voi ndau opyta r ikya e vae? re.
Hae rami sacerdote kuery pe aporandu r ombovai:
Any hei okuapy.
13 Hae ramo Ageu oporanduve ju:
b
2.6 Hebreus12.2627
Ageu2 1558
pendere oiko vaekue hae javi re. Mbaeta templo Senhor peguar
pejapo agu ita pembojoja ypy e mbove, 16 hae vae jave e mbove
ndaiavei avi, figo voi, rom, ne oliva voi. Hae rami te kovae ra guive
xee romoingo por r, hei.
yva hae yvy. 22 Aity r huvixa ikuai vae poakaague, ambovaipa r yvy
c
2.1014 Hae kuery reko rami vy mbaemo ikya vae amboae regua re ombovy rive te
hae vae voi opyta r ikya vae. Hae kuery voi Nhanderuete nonhe renduia rupi ikuai
vy ixupe ikya vae opyta.
Zacarias ayvu oa
Pejeko rerova ke, heiague
1 Moko
maeta hae oito jaxya re ma huvixave Dario o jave
1
aipore neretar kuery pe: Po rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu: Pejevy
ju ke xevy. Hae ramo xee voi aiko ju r pe kuery reve. 4 Pendekuaive eme
peneramo kuery ikuaiague rami. Mbaeta hae kuery pe ma profeta kuery yma
guare ijayvu vy aipoei vaekue: Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vae:
Pejeko rerova ke a opa mar rei pendekuaia hae mbaemo vai pejapoa gui,
hei vaekue ri hae kuery noendui, naxenhe rendui guive hei Senhor.
5 Mamo tu a peneramo kuery ikuai? Profeta kuery voi ndokuave
riaei avi. 6 Hae r xeayvu hae aipota vae xerembiguai profeta kuery pe
aipoei:
1559
Zacarias1 1560
Hae vae kuery ma yvy jave rupi oguata vaer Senhor ombou
vaekue hei.
11 Hae gui hae vae kuery ju ijayvu Senhor pegua anjo yvyra ikuai
Senhor ixondaro reta vae: Xevygua tet ikuai vae tyny nho r
mbaemo por, hei. Mbaeta Senhor ombopya guaxu nho r Sio
pygua kuery, Jerusalm tet oiporavo ju r guive.
2 Hae
gui ama vy pete ava hia vae ju aexa. Hae vae ma opo py
1
Tereo pojava ke, hae emombeu pevae kunumi vae pe: Jerusalm
tet re heta ete avakue hae mymba kuery ikuai ramo tekoai rami
r opyta ikora ve vae, re. 5 Mbaeta Senhor aipoei: Xee ae r
a tet korar tata guigua rami. Xee aiko r hae kuery mbyte rupi
imoexakar, hei.
vae, tapeo jepe ke. 8 Mbaeta Senhor ixondaro reta vae po rami Senhor
ijayvu: Senhor onhemboete ukaa rupi xembou yvy regua penembae rei-
rei peapaare kuery rovai, mbaeta ixupe r penderovai opo oupity vae ma
hexa ray re opoko vae reve ndaeveia rami. 9 Ma, hae kuery rovai xee
Senhor re, xevy guar. Hae gui penembyte aiko ramo peikuaa r
Senhor ixondaro reta vae ae pendea py xembouague. 12 Hae vae jave
py Senhor ojeupe guar ogueru r Jud kuery. Yvy ikya e vae re jevy
r ogueru, hae tegue ju oiporavo r Jerusalm tet. 13 Hae nunga rupi
3 Hae
gui xevy pe Nhanderuete oexa uka sacerdote yvateve vae
1
Josu, Senhor guigua anjo renonde hia r. Hae vae oiporu kuaa
a
2.89 Apy ma Senhor ae ijayvu vy Senhor xembou, hei. Mbaeta Senhor
remimbou hexeve joo rami ete, Marcos12.3537 py Jesus ojee ae ijayvua rami.
Zacarias3,4 1562
regua re Satans hia avi hovai ijayvu agu. 2 Hae r Senhor ma aipoei
Satans pe:
Satans, Senhor taijayvu ete ndevy. T, Senhor Jerusalm tet
poravoare taijayvu ete ndevy. Mbaeta pevae ava ma tatay tata py okaia
gui oipea pyre rami hei. 3 Josu ma anjo renonde hia reve ao ikyapa
rupi:
7 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vae: Xee aikoa rupi ndee
sacerdote yvateve vae Josu, endu ke, neir kuery nerenonde oguapy
vae hae javi reve, mbaeta pe avakue ma rakaeve r guar kuaa ukaar
peiko. Mbaeta neexa, ambou r xerembiguai Yvyra Rapytakue Renho
epy vae. 9 Mbaeta ma, apy Josu renonde itui pete ita aeja vaekue.
Kovae ita petei vae re ma sete texa o. Hae vae ita re ambopara r,
mbaeta pete ra pyve aipeapa r kovae yvy regua kuery reko vaia
hei Senhor ixondaro reta vae.
10 Hae vae ra ma pe kuery pete-te pendea katyi ikuai vae
peno r pendereve oguapy agu uvay hae figoy guy py hei Senhor
ixondaro reta vae.
4 Hae
gui tegue ju anjo xereve ijayvu vaekue ou vy xemomy
1
imoamy, avakue okeague gui omomya rami. 2 Hae rami vy
oporandu xevy:
b
3.110 Sacerdote yvateve vae Josu ma anjo renonde hia guetar kuery rekovia ojejavya
ombogue uka agu, te hae voi ikya vae py onhemonde hoamy ojejavy vae vy. Satans
hae py hia avi Josu ojejavya rami ijayvu agu. Hae rami te anjo Senhor rery rupi o
vae ma ojejavyague ombogue vy ao por py ju omonhemonde, Nhanderuete pe oiko agu
sacerdote-r (xodo39.131). Kovae Josu ma Moiss ir e, amboae ava Jesua hery avi
vae, Esdras hae Neemias javegua sacerdote yvateve vae (Esdras2.2; Neemias7.7).
1563 Zacarias4
azeite ryru oiporu kuaa regua re, hae r amboae ma oiporu kuaa ea re
hia hae.d
4 Hae gui xee aporandu ju anjo xereve ijayvu vae pe:
omomba, hae rami peikuaa agu Senhor ixondaro reta vae pendea py
xembouague. 10 Hae gui mbaemo kyri vae anho ojapoa r amongue
Havy mbaer tu moko oliveira rakgue yvyiry azeite iju por rei
vae rape ouro guigua o vae?
c
3.2 Judas9 d4.13 Apocalipse11.34 py oa rami moko oliveira rembypy ma moko
ava Nhanderuete pegua, Nhe rupi vy mbaemo ojapo kuaa vae. Apy ma Josu hae
Zorobabel r jaikuaa (versculos 1314 py). e4.614 Hae vae jave ma Zorobabel o
Israel kuery ruvixa Jerusalm py. Sacerdote yvateve vae Josu reve Zorobabel ojapo ju
Nhanderuete pegua templo oity pyre, amboae regua kuery ndojapo ukaxei te (Esdras36).
f
4.10 Templo omboyta jave py hetar kuery amongue ojaeo rei templo yma guare
tuvixave ete vaekue re imaendua vy (Esdras3.1012). Sete texa ikuai vae re ma ijayvu ju
r Apocalipse5.6 py.
Zacarias4,5 1564
13 Aipoei:
5 Hae
gui tegue ju ama vy aexa pete kuaxia oveve-veve r.
1
2 Hae
ramo anjo oporandu xevy:
Mbae nunga tu rexa?
Xee ambovai:
Pete kuaxia oveve vae rima aexa hae. Hae vae puku-a ma dez
metros, hae r ipya ma irundy raxai.
3 Hae ramo xevy pe anjo aipoei:
Pevae ma ayvu vai mbouar yvy jave rupi oo vae. Mbaeta pevae
ayvu vai rami vy imonda vae hae oura rive vae omoxmbaa r.
4 Mbaeta Senhor ixondaro reta vae aipoei: Xee hae nunga ambou vy
ajapo r imonda vae kuery ro py oike agu rami, xerery rupi oura rive
vae ro py guive. Hae vae ma opy pyt oaxa vy ombovaipa r oo regua
yvyra hae ita, hei.
vae oguapy oiny rae ajaka py. 8 Hae gui anjo aipoeive ju:
Sinar yvy katy rima ogueraa, kunha vae ror ojapo agu py. Hae
gui ojapopa ma vy omo r hae py, henda py ae hei.g
6 Tegue
ju ama vy aexa moko yvyty overa vae guigua. Hae
1
vae yvyty mbyte gui ma irundy karxa joe opua pygua omoata
heruvy. 2 Jypygua karxa re kavaju ikuai vae ma pyt vae anho. Hae r
hae r irundya re kavaju ikuai vae ma xi raii vae. Hae vae kuery ma
imbaraete vae meme.h
4 Hae ramo anjo xereve ijayvu vae pe xee aporandu:
Pevae kuery ma yva rupi irundy henda gui yvytu oipeju vae,
Senhor yvy jave re ipoaka vae renonde ikuaiague gui ou. 6 Hae gui
karxa kavaju hu vae omoat vae oo r kuaray ijapuaia katy yvy itui
vae re. Hae vae rakykue rupi ma xi vae ju r oo. Hae r xi raii vae
ma kuaray puku-a katy r oo yvy itui vae re hei.
7 Hae gui ma kavaju kuery pe Senhor ijayvu vy Tapeo, yvy jave rupi
peiko, hei. Hae ramo imbaraetea rupi ojeoi vy onhea jogueravy yvy
jave rupi oguata agu. Hae rami py yvy jave rupi ete ojeoi.
8 Hae gui Senhor xereno vy aipoei xevy:
vaekue rejopy vaekue gui ejapo coroa. Hae vae ma emo Jozadaque ray
sacerdote yvateve vae Josu ak re. 12 Hae rami vy aipore r ixupe: Po
rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu: Neexa, apy ava o vae pe ma
Yvyra Rapytakue Renho ea r. Mbaeta hae vae ma oague gui henho
g
5.11 Sinar ma Babilnia rery mboae. Babilnia tet ma teko vai renda ae rakae
(Apocalipse17). h6.16 Apocalipse6.28 py oa rami oexa irundy kavaju joo rami e-e
ojekuaa vae, mbaeta joo rami e-e r ou nhomoingo axyar. i6.8 Kuaray ijapuaia
katy o Babilnia hae amboae regua Israel kuery rovai opu vaekue, Nhanderuete pe
e ikuai vae meme. Hae gui kavaju oo r hae kuery ombopaga agu heko vaia re. Hae
ramo ma Nhanderuete Nhe opytuu r.
Zacarias6,7 1566
Jedaas hae Sofonias ray Hem pe. Senhor pegua templo py ae r omo
por penemaendua pav agu. 15 Mbaeta mombyry guigua kuery voi
7 Hae
gui irundy maet re ma huvixave Dario o jave py Senhor
1
ombou oayvu Zacarias pe, nove jaxya quisleu epy vae hae irundy
araa py. 2 Mbaeta Betel pygua kuery ombou vaekue Sarezer hae Regn-
aipoei:
5 Rembovai r sacerdote kuery hae kovae yvy re ikuai vae hae
javi pe. Hae vy aipore: Setenta maet oaxa vaekue re ma pete nhiru
jaxya hae sete jaxya py ju pekaru e re pendekuai vaekue pejaeo
reve, hae rami te xevy pe ete ri ndau pekaru e re pendekuai? Xevy
pe ete ndau pejapo? 6 Hae rami ae avi pekaru hae peyua ra py ma
Jerusalm tet py nhande kuery ikuai pori jave, ijyvry rupi tekoa ikuai
vae py guive, kuaray puku-a katy hae yvy joja reia hae javi rupi tekoa
ikuai jave ma profeta kuery pe Senhor omombeu uka ae ma rakae
oayvu. Pe kuery napendui ri tyy hae nunga? re r.
vaekue. 11 Hae rami te hae kuery noendu potai okuapy. Hae rami vy ivai
rei reve okupe rive oguerova xea katy, oapyxa omboty guive, noenduxei
vy. 12 Hae rami py hae kuery diamante rami onhemoak rat okuapy, lei
aeja vaekue oendu e agu, ne Senhor ixondaro reta vae oayvu Onhe
rupi ae ombou vaekue, ne profeta kuery ymave rupigua omombeu
vaekue guive. Hae nunga rupi ae ou Senhor ixondaro reta vae poxya.
13 Xee aeno ramo hae kuery noendu potai rire hae kuery xevy ojapukai
r xee voi naendu potai vaekue hei Senhor ixondaro reta vae.
14 Hae rami vy yvytu guaxu rami amoamba yvy regua ikuaia rupi,
hae kuery ndoexai teri vae rupi ae. Hae oyvy oejaague voi ombovaipaa
avi, hae vae rupi avave rei ndoaxaavei ne ndojevyavei agu rami.
Mbaeta yvy por rei vaekue ojapoa naiporvei agu rami.
8 Hae
gui tegue ju Senhor ixondaro reta vae ombou oayvu xevy.
1
Hae vy aipoei:
2 Po rami Senhor ixondaro reta vae ijayvu: Xee aendu Sio pygua
kuery re ndaevei etea. Ndajou pori etea hae ndaeveia aendu hae kuery
ikuai axya re. 3 Po rami ijayvu Senhor: Aju ju r Sio tet py, aiko ju
araa jepe r xevygua kuery. Hae rami vy aipea r kuaray oua katy hae
oikea katy yvy itui vae gui. 8 Xee aru ramo Jerusalm tet py ju r ikuai.
Hae gui hae kuery ikuai r xevygua, hae r xee ma tuuete r aiko.
Anhet rupi hae teko por rupi r areko.
9 Po rami ijayvu Senhor ixondaro reta vae: A ma pe kuery
pendu pekuapy kovae ayvu profeta kuery yma guare omombeu vaekue
Senhor pegua oo ojapo ypyi jave. Hae nunga rupi a ma pemombaraete
pendepo xevygua templo pejapopa ju agu. 10 Mbaeta hae vae jave e
12
Mbaeta mbaemo raygue onhot ramo oiko por r. Uvay
hia por r guive, yvy gui mbaemo pyau henho r, hae yva gui
hoa r oky rayvi. Mbaeta kovae kuery rembyrekue pe ajapo r hae
nunga hae javi oiko agu rami. 13 Hae gui pe Jud hae Israel kuery,
ixondaro reta vae ijayvu: Peneramo kuery xembopoxya rupi ikuai jave
py penderovai anhembopya mbaemo vai ajapo agu re, ndajapo ei
guive. 15 Hae rami te a gui ma anhembopya Jerusalm hae Jud
pygua kuery pe ajapo por ju agu re. Pekyjeve eme havy. 16 Po rami r
kuery rovai, pendejee pemo eme guive peura rivea rupi pendekuai agu,
mbaeta hae nunga hae javi xee ajou vai ete hei Senhor.
18 Hae gui Senhor ixondaro reta vae oayvu ombou ju xevy. Hae vy
aipoei:
19 Senhor ixondaro reta vae po rami ijayvu: Pe Jud kuery,
Povae nunga oiko avi r: heta regua, heta tet pygua kuery jogueru r
okuapy. 21 Hae rami vy pete-te tet pygua kuery amboae tet katy oo
ixondaro reta vae reka vy, ixupe ojapukai agu. 23 Po rami ijayvu
9
Kovae ayvu ma Hadraque yvy regua kuery rovai Senhor
1
j
8.16 Efsios4.25
1569 Zacarias9
re guive. 2 Hae rami vy oayvu ombou Hamate yvy re voi. Hae vae ma
Hadraque yvy katyi itui. Hae gui Tiro hae Sidom tet pygua kuery re
voi ombou, hae kuery hiarandupa vaeri te. 3 Mbaeta Tiro pygua kuery
ma heta ojapo oo ikorapa vae onhemi agu. Prata heta avi omo por yvy
kui rami, ouro guive omo por yapo tape rupi o vae rami rive. 4 Hae
Asquelom pygua kuery oexa vy okyjepa r okuapy. Gaza pygua kuery voi
ikuai axy r. Ecrom pygua kuery hae rami ae avi r ikuai, guenonder
rupi oar vae ndoikovei r. Gaza pygua huvixave omano r, hae
Asquelom py voi noavei r. 6 Asdode py ma pete regua joegua e-e
aikovy ijyvry rupi, xondaro kuery hexe opu vae ajoko agu, hae vae
rupi ndoaxaavei ne ndoikeavei agu, hae pygua kuery re imbojexavaiar
ndouvei agu, mbaeta a gui ma aexa pota r xerexa py ae.
kuery aiporu r guyrapa oipiraxa vae rami, hae huyr amo r Efraim
kuery. Mbaeta pe Sio pygua kuery, penderay kuery ajapo r Grcia
pygua ray kuery rovai opu agu rami. Xee roiporu r ojerovia rei
vae kyxe rami. 14 Hae gui Sio ray kuery ikuaia ry rupi ojekuaa r
Senhor, hae oa gui huy hendy vae omombo r overa vae rami.
reta vae oepy r ojeupegua kuery. Hae ramo hae kuery omokanhymba
r inhyvare kuery, opyrmba r guive. Vinho rami oyupa r huguy,
ome mbyre hya tyny vae rami r hevyatmba, opyta r altar yvry
mbaemo ruguykue onhoague rami. 16 Hae vae ra ma Tuuete Senhor
Jud gui ma oiko r ita omboeteve pyr, hae kuery gui oiko avi r oguy
ytar, guyrapa joe opua pygua hae huvixar hae javi. 5 Hae kuery
Opya py ovya r okuapy vinho gui rami. Tay kuery voi oexa vy ovya
vaipa avi r, hae opya py xee Senhor xererovya r. 8 Mbaeta hae
rami, Assria gui voi amonomba r heruvy. Gileade hae Lbano yvy
1571 Zacarias10,11
gui r aru, hoo rendar novei peve. 11 Ye rupi rami hae kuery oaxa r
ojexavaia rupi. Hae rami te yai ainup r typa r, Nilo yak typyveague
rupi voi ipirupa r. Hae rami py amomba r Assria pygua kuery
onhemboyvate reia. Egito pygua kuery poakaa voi omokanhymbaa r.
12 Hae gui ajapo r xee Senhor re vy imbaraetepa agu rami. Hae rami
11 Hae gui Lbano pygua kuery, peipea ke peneret rok, tata oapypa
1
agu yary pendeyvy re ikuai vae. 2 Hae ndee voi yvyra cipreste
nea vae, ejaeo avi yary oitypaa ma rire. Yvyra iporgueve ikuai vaekue
ombovaipaa ma. Pe voi yvyra carvalho Bas yvy re pendekuai vae,
pejaeo, kaaguy re yvyra heta ikuai vaekue oakeopaa ma rire. 3 Pendu ke
vexai re opena vae raxmbei reia, mbaeta hae kuery ojou porve vaekue
ombovaipaa ma ramo. Pendu ke guary ray kuery hevovo reia, Jordo yak
yvry rupi kaaguy iporve vaekue ombovaipaa ma ramo.
rami ae avi xee voi namboaxyvei ma r kovae yvy re ikuai vae hei
Senhor. Hae rami vy pete-te amboaxapa r ir kuery hae huvixave
po py. Hae ramo hae vae kuery ma kovae yvy regua omoingo axy te
xee ndaraa jepei r ipoakaa gui. 7 Epena havy vexai kuery ojuka pyr
13 Hae
ramo Senhor aipoei xevy:
Hati vae emombopa ke nhae re ombaeapo vae pe,
rembaeapoague repyr mbovy rei e ome rire hei. Hae ramo trinta
hati vae prata guigua ajopy vy araa Senhor pegua oo py, nhae re
ombaeapo vae o vae peguar.l
14 Hae gui yvyrai mboae ju amop avi, Pete rami nhomoingo agu
epy vae, Jud hae Israel kuery joegua rami ve ikuai agu.
hae mymba kuery oejapa ovy vaekue pe. Mbaeta hae vae jyva ma
oikyxa r kyxe py, hexa oiporu kuaa regua rupi avi oikyxa r. Hae
ramo ijyva ipirupa r, hexa oiporu kuaa regua voi oguepa r.
12 Po
rami Senhor ijayvu Israel kuery rovai. Senhor yva pyoare,
1
ijyvry ikuai vae oyu agu, hae rami vy inhakanhymba agu, hae
kuery Jerusalm tet ojokopa rire, Jud yvy guive. 3 Hae vae ra ma
Jerusalm tet ajapo r pete ita ipoyi ete vae, hae javi regua kuery pe.
Hae ramo hae vae oupi vae rei oiko axy ete r. Mbaeta yvy jave regua
hae javi r onomba okuapy Jerusalm re opu agu.
4 Senhor aipoei:
Jerusalm pygua kuery hae javi ma Senhor ixondaro reta vae nguuete
re vy imbaraete r okuapy, hei r. 6 Mbaeta hae vae ra ajapo r
Jud pygua huvixa kuery tapy yxak gury hendy vae rami. Ajapo r
takua ryxa mbaemo ygue hendy vae rami ikuai agu rami. Mbaeta
11.13 Profeta hetar kuery nombovarei vy trinta hati vae etei ome okuapy ixupe,
l
escravo repy rami rive (xodo21.32). Hae gui Jesus oiko jave hemimboe Judas omboa
uka ramo ixupe hae rami ae avi opagaa (Mateus26.1416, 27.310).
1573 Zacarias12,13
oiporu kuaa regua hae oiporu kuaa ea rupi hae kuery omokanhymba
r ijyvry ikuai vae regua hae javi. Hae ramo Jerusalm pygua kuery
ma Jerusalm tet py oikoague py ae ju r hekoa. 7 Jud regua rekoa
ikuai vae ranhe r Senhor ogueraa jepe, Jud kuery ry gui Davi
ramymino kuery hae Jerusalm pygua kuery onhemboyvate e agu.
8 Hae vae ra Senhor opena r Jerusalm pygua kuery re. Hae ramo
amomba agu hae javi regua Jerusalm tet re opu agu ou vaekue.
ma hae kuery aeia py ae, Simei ramymino kuery ma hae kuery aeia py
ae, tayxy kuery voi hae kuery aeia py ae r ojaeo. 14 Hae gui amboae
oo pygua kuery voi hae rami ae tema r ikuai. Pete-te oo pygua kuery
hae kuery aeia py ae ojaeo, tayxy kuery voi hae kuery aeia py ae ju r
ojaeo okuapy.
13 Hae
vae ra ma ojekuaa r pete yvu Davi ramymino kuery
1
onhemoingo r profeta ramigua. Hae ramo hae vae pe tuu hae ixy
m
12.10 Kovae ayvu rupi ma Joo19.37 py Jesus reko re ijayvu. Hae gui rakaeve r judeu
kuery hexe vy ojeko rerovapa r (Romanos11.2527; Apocalipse1.7).
Zacarias13,14 1574
profeta e aiko, amaeta rupi rive xee aiko vae. Mbaeta xekunumi
guive escravo-r xejoguaa vaekue, hei r. 6 Hae gui xapya rei ixupe
14 Neexa,
ova ma ouvy Senhor ra, mbaemo pereko vaekue
1
joe opu vae rami ae. 4 Hae vae ra ma Senhor hia r Jerusalm
n
13.4,6 Amongue py profeta ramigua rive gueko rami vy onhekyxmba r nguuete
ramigua pe ojapukai reve (1Reis18.2728). Mbaemo rague py onhemonde r guive,
profeta Elias rami avi (2Reis1.78). o13.7 Kovae ayvu rami ae oiko avi Jesus re
(Mateus26.31 hae Marcos14.27).
1575 Zacarias14
regua kuaray oua katy Oliveiras yvyty o vae ry. Hae ramo hae vae
yvyty ma xapya r ovo mbyte rupi, kuaray oua katy gui oikea katy
peve. Hae rami vy yvyty mbyte rupi ojekuaa r pete yvy ugua,
mbaeta yvyty mbytekue ojao r kuaray ijapuaia katy, hae r hovaikue
ma kuaray puku-a katy r oo. 5 Hae ramo pe kuery pejava r peovy
vae. Hae gui yy ojao vy amongue oxyry r ovy kuaray oua katy ye
o vae katy, hae r amboae ma kuaray oikea katy ye o vae katy r
oxyry ovy. Oxyry riae r, kuaray puku jave e vy yroy jave te. 9 Hae
gui Senhor ae r o huvixave yvy jave rupi opena vae. Hae vae ra ma
petei anho r oiko Senhor, hae petei avi r hery o.
10 Hae gui ma yvy hae javi rupi opyta r yvy joja reia Jerusalm
regua kuaray oua katy Geba hae Rimom yvry rami. Hae r Jerusalm
tet ma yvateve r oiny, oa py ae r ikuaia guive, Benjamim rok oa
guive jypygua ok peve, hae ok kora ojerea rupi o vae peve, hae gui
Hananel regua torre oa guive huvixa pegua uva onhamiaty peve ju.
11 Ikuaia r hae py ae. Ndouvei r ayvu vai imbovaipaar. O pormba
r Jerusalm tet.
12 Hae r yvy regua kuery Jerusalm tet re opu vaekue ma po rami
huvixave Senhor ixondaro reta vae omboete agu. Hae rami r hae
kuery yvy re ndaokyi r. 18 Xapya rei Egito pygua kuery mbae ngaru
oguyi pygua py ndooi ramo hae kuery yvy re ndaokyi r. Hae kuery
ry ou r imoingo axyar, yvy regua ndooi vaekue ry Senhor ombou
vae ramigua ae. 19 Hae rami ae r omoingo axy Egito pygua kuery hae
oja ikuai vae ma ikya e vae meme r ikuai Senhor ixondaro reta
vae pegua. Hae ramo mbaemo ome vaer ogueru vae kuery hae javi
ma oja o vae rive ojou vy hae vae py ae r ombojy Senhor pegua
xoo. Hae vae ra ma Senhor ixondaro reta vae pegua oo py novei r
mbaemo vendea rupi rive ikuai vae.
Malaquias ayvu oa
Malaquias ayvu oa
Israel kuery Jerusalm tet py ikuai vae templo omoatyr ju te
Nhanderuete ojapo uka vaekue rupi e teri ikuai. Hae kuery pe profeta
Malaquias ijayvu ojeko rerova agu, mbaeta Senhor ra ou oiny ramo.
Senhor ixondaro reta vae aipoei: Ou ma oiny ra tatakua rami haku raxa
vaer. Onhemboyvate rei hae teko vai rupi ikuai vaekue okaipa r mbaemo
pirukue rami rive, mbaeta ra ou ramo okaipa re. Hae rami vy ndopytai
r hapokue ne hiygue. Hae r pe kuery xerery pendu vy xerenonde
pejererokyjea rupi pendekuai vae pe ma kuaray rami r ojekuaa teko por.
Hexaka rupi r ou nhomoingo porar. Hae ramo pepo-pepo reve r
pemba, vaka ray kuery kora gui o vae rami avi. ... Hae gui Senhor ra
tuvixa hae ijavaete vae ova ta ramo pendea py ambou ju r profeta Elias.
Hae vae ma oguerova r tuu kuery pya re o vae, guay kuery oayvu ju
agu rami, hae tay kuery pya oguerova avi r nguu kuery oayvu ju agu.
Hae rami e ramo aju jevy vy yvy amomba r ayvu vai py, hei (4.12,
56).
Hae rami py Antigo Testamento ijapy. Hae vae rire 400 maet rivyvyia py
ma Jesus Cristo ou.
a
1.23 Romanos9.13
1577
Malaquias1 1578
rive peru ramo ndaevei e teve? Hae rami e vy hetyma rovai vae, e
vy imbaeaxykue peru ramo ndaevei e avi teve? Xapya rei penderuvixa
pe hae ramigua peme vae rire hae vae ndau pendejou por vy
pendererovya rgue? Any, hei Senhor ixondaro reta vae.
9 A ma pejapukai ke Penderuete pe penemboaxy nho agu. Hae
rami avi namigua pendepo py peme vaer peru ramo xee rojou por r
teve? hei Senhor ixondaro reta vae.
10 Haeveve rgue pe kuery vae regua xero rok pembotypa vae
kuaray oa katy guive oikea katy peve. Opa rupi xevy oapy r heaku
por vae, hae ikya e vae anho r ogueru ome vaer. Mbaeta
xerery omboetea re yvy regua kuery ikuaia rupi hei Senhor
ixondaro reta vae.
b
1.4 Edom ma Esa rery mboae (Gnesis25.30). Hae rami vy Edom pygua kuery ma Esa
ramymino ikuai. Hae r Israel kuery ma Jac ramymino ikuai.
1579 Malaquias1,2
2 Senhor
ixondaro reta vae aipoei:
1
Levi ramymino kuery pe xereve guar ajapo vaekue o riae agu ajapo
uka po rami hei Senhor ixondaro reta vae.
5 Mbaeta Levi ramymino kuery pe xereve guar ajapo vaekue ma
tekove hae ikuai por agu regua. Hae vae mokove ame xerenonde
ojererokyjea rupi ikuai agu. Hae ramo hae kuery ma xerenonde
ojererokyjea rupi oryryi ete karamboae xerery oendu vy. 6 Ijuru py o
hae kuery juru gui avakue oendu agu oarandur, mbaeta Senhor
ixondaro reta vae ayvu reraa ikuai. 8 Hae r pe kuery ma hae vae tape
pendekuai agu rami heta vae kuery renonde, tape aeja vaekue rupi
napendekuai, hae lei rupi e, haevea rami anho pejoguereko rire hei.
c
2.3 Hae kuery ikyapa vae ikuaia rami ijayvu, mbaeta mymba repoxi ma oapya agu py
r heraa (Levtico16.27).
Malaquias2,3 1580
gui avakue hae rami ete ojapo vae rei Senhor omokanhymba r Jac
kuery ikuaia gui, Senhor ixondaro reta vae pe mbaemo ome vaeri.
13 Povae nunga pejapo avi vae. Mbaemo peme vae re hae
teve ava hae kunha omoingo rakae, petei nhe omo reve? Mbaer
tu pete rami omoingo rakae? Mbaeta oipota tay kuery hae hamymino
kuery ixupe ete ikuai. Hae nunga rupi peikuaa pota pendejee ae. Avave
rei tojajevy eme guayxyr kunumi jave ogueraa vaekue pe. 16 Mbaeta
Senhor Israel kuery Ruete aipoei: Xee ndajou pori joegui opoi vae,
ne jogueroaa rupi onhemongyapa rei vae, hei Senhor ixondaro reta
vae. Hae nunga rupi peikuaa pota pendejee ae, joupe pejejavy e agu.
mavae tu opyta r hoamy? Mbaeta tata ouro kyaoa rami oiko, kav
xeayvu r imbaevyky vae kuery rovai, itavy rei vae, oura rive-rive vae,
ombaeapo vae pe haevea rami opaga vae kuery, imeve vae hae tyre
moingo axya, amboae yvy guigua rereko axya, hae xerenonde ojererokyje
rupi e ikuai vae hae javi rovai hei Senhor ixondaro reta vae.
guive ma voi pejepea xeayvu aeja vaekue gui, ndapejapoi ete. Pejevy
ju havy xea py, hae ramo xee voi ajevy ju r pea katy hei Senhor
ixondaro reta vae.
Hae rami te pe kuery aipopeje: Mbaexa tu rojevy agu rami
roiko? peje. 8 Hae rami avi pe avakue penemonda r ri tyy Penderuete
peiko, pe kuery hae javi. 10 Peru ke havy dzimo hae javi mbaemo
omo poraty py, xevygua opy o agu tembiu. Xera ke hae nunga
py hei Senhor ixondaro reta vae. Hae rami r yva re janela o
vae aipea vy pe kuery ry anho r penemoingo porar, omba agu
ndaevei peve. 11 Pe kuery re ama vy xeayvu ete r mbaemo aju upaa
pe, pendeyvy gui mbaemo aju oiko r omomba e agu, uva penhot
vaekue voi ndaia vei agu hei Senhor ixondaro reta vae.
12 Hae gui pendeyvy ipor ete ramo pendevy hae javi regua Ovya
Heko por vae hae heko vai vae joo ramigua e ikuaia re ijayvuague
13 Senhor
aipoei:
Pendeayvua ma ndaevei ete xevy. Hae rami te pe ma aipopeje:
Mbaexa tu oreayvu ndere? peje. 14 Mbaeta aipopeje: Ndaeve ranhei
kuery opa mar rei ikuai te ma ikuai por. Senhor re voi opu vaeri
oo jepe, peje rive.
Malaquias3,4 1582
16 Hae
r Senhor renonde ojererokyjea rupi ikuai vae ma jomeme
ijayvu okuapy. Hae ramo Senhor oendu pota. Hae rami vy Senhor
renonde pete kuaxia omboparaa, henonde ojererokyje hae hery re
imaenduaa rupi ikuai vae rery oa, hae kuery re avi imaenduaa riae
agu.
17 Senhor ixondaro reta vae aipoei:
Aikuaa pota agu ra ova ramo hae kuery ma xevygua arovya ete
vae ikuai r. Hae kuery re apena r pete ava guay ixupe ae oiko vae
re openaa rami avi. 18 Hae gui tegue ju peikuaa r heko por vae hae
4 Senhor
ixondaro reta vae aipoei:
1
heko vai vae re, pendepy gury tanhimbu rami r hae kuery opyta,
aikuaa pota agu ra ova ramo hei Senhor ixondaro reta vae.
4 Penemaendua ke lei xerembiguai Moiss ombopara vaekue re.
Mbaeta Israel kuery hae javi pe aeja vaekue Horebe yvyty ry, xeayvua
hae aipota vae reve.
5 Hae gui xee Senhor ra tuvixa hae ijavaete vae ova ta ramo
kuery pya re o vae, guay kuery oayvu ju agu rami, hae tay kuery
pya oguerova avi r nguu kuery oayvu ju agu. Hae rami e ramo aju
jevy vy yvy amomba r ayvu vai py.
e
4.56 Joo Batista ou jave heta vae kuery onhe rendu vae rire ma hae ae oiko rgue
Elias ou ju r vaekue. Hae rami te heta vae kuery nonhe rendui ramo Elias ou teri
agu rami oiko (Mateus11.1314, 17.1013; Lucas1.17).
Novo Testamento hae javi regua
Ymave rupi Nhanderuete mbovykue rei e, hae haekue-ekuei rami
e ijayvu rakae nhaneramo kuery pe profeta kuery rupi. Hae gui a
opa vygua ra ma Guay rupi ae ijayvu nhandevy. Hae vae ma opa mbae
ikuai vae jopyar omo, ipo rupi opa mbae ojapo rire. Nguuete rexaka
rexa ukaa oiko, Nguu rami ete heko vae vy (Hebreus1.13a).
Guay Jesus Cristo rupi Nhanderuete oikuaa uka nhandereraa jepe
agu. Mbaeta Nhanderuete guigua lei re oa jajapopa agu nhanhea
te ndajajapopai r, mbaeta nhande hae javive jajejavy vy ndajaupity
kuaai Nhanderuete rexaka (Romanos3.23). Mbaeta lei rupi nhanhea
teri jave ndaevei vaekue jajapopa agu, nhanderoo re nhanekangy vy.
Hae ramo Nhanderuete ae ojapo nhandevy, mbaeta Guay ombou rakae
too re jajejavy vae regua rami te, jajejavya oipea agu. Hae rami py
Nhanderuete oipea rakae too re jejavya o vae poaka, lei re ojapo uka
pyre o vae jajapo nho agu, too re ve jaiko vy guive, hae r Nhe re
anho (Romanos8.34). Nhanderuete yvy re ikuai vae oayvu vy ome
Guay petei vae, hexe ojerovia vae okanhy e agu, hae r tekove
mar e oupity agu (Joo3.16). Jesus Cristo kuruxu re omano vy
opaga rakae jajejavyague re, teko por rupi ju jaiko agu.
Jesus Cristo regua ayvu pe ma Ayvu por ea, hae javi regua pe
omombeu pyr oeja. Jesus guemimboe kuery pe aipoei: Tapeo opa
rupi, yvy jave re ikuai vae hae javive pe pemombeu ayvu por, hei
vaekue (Marcos16.15). Hae ramo hemimboe kuery opa rupi ayvu por
omombeuague rami avi nhandevy pe voi omombeua a. Mbaeta petei
oiko Nhanderuete. Hae rami ae avi petei oiko Nhanderuete reve pete
rami nhanemoingoa. Hae vae ma Cristo Jesus ava ojeapo vaekue. Pav
reraa jepear ojejuka uka rakae (1Timteo2.56a).
Novo Testamento ma Jesus Cristo regua ayvu por oa. Jypy ma irundy
henda py hekokue ko yvy re oiko jave guare omombeua, hae gui ma
hemimboe kuery mbaemo ojapo vaekue o, hae gui hemimboe kuery
nhanemboea rupi ombopara vaekue ju, hae gui opaa py ma o Jesus
Cristo rakaeve guar oikuaa uka vaekue. Nhande kuery pav peguar
oeja rakae, opa mbae py javya agu, hae Nhanderuete reve pete rami
nhandekuai hae hexaka jaupity agu.
1583
Mateus ayvu por
ombopara vaekue
Mateus ayvu por ombopara vaekue
Kovae kuaxia para rupi Jesus remimboe Mateus omboaxa nhandevy
arandu ipor vae, Jesus rekokue omombeu vy. Yma rupi Jesus ramo kuery
ikuai jave, hae kuery pe Nhanderuete omombeu ma voi Jesus ou vy teko vai
gui nhandererova agu. Hae rami agu ma Antigo Testamento py o. Mateus
omombeu Jesus oikoa rupi Nhanderuete ijayvu ma voiague oiko vaekue. Yma
guive Nhanderuete omombeu uka ma voi nhandereraa jepear omo vy ombou
agu. Hae vae pe hebreu kuery ayvu py Messias ea, hae r grego ayvu py ma
Cristo ea. Tery Jesus voi Jogueraa jepea ea. Hae nunga rupi Jesus ituiiague
Mateus omombeu vy aipoei: Remboery r Jesus, mbaeta ojeupegua kuery
ogueraa jepe r heko vaia gui (1.21b).
Pete regua anho ogueraa jepe agu e Jesus ou, hae r yvy jave re hae javi
regua. Hae rami vy omombeu ko yvy re Nhanderuete poakaa ou agu. Hae
vy aipoei: Pejeko rerova ke, mbaeta namombyryvei ma yva pygua poakaa
ojekuaa agu (4.17b). Nhanderuete poakaa ojekuaa rakae Jesus ojapo pora
hae nhomboea rupi ae.
Heta Mateus omombeu Jesus nhomboeague, hae mbaemo re ombojoja vy
Nhanderuete poakaa omombeu porveague guive. Poromboea ikuai vae gui
nhomboe por kuaave. Hae anhoi haeve jaikoa omoexak agu Nhanderuete
oipotaa rami, Nhanderuete Ray ae vy.
1 Kovae
kuaxia re ma o Jesus Cristo ramo ypy kuery rery. Jesus ma
1
Davi ramymino oiko, hae Davi ma Abrao ramymino rakae.
2 Abrao ray ma Isaque, Isaque ray ma Jac, Jac ray ma Jud hae
tyvy kuery. 3 Jud Tamar re taya ma Perez hae Zer. Perez ray ma
ma Boaz. Boaz ray Rute guigua ma Obede, hae Obede ray ma Jess.
1584
1585 Mateus1,2
6 Jess
ray ma huvixave Davi, hae huvixa Davi ray ma Salomo, Urias
rayxykue pia vae. 7 Salomo ray ma Roboo, Roboo ray ma Abias,
Abias ray ma Asa, 8 Asa ray ma Josaf, Josaf ray ma Joro, Joro
ray ma Uzias, 9 Uzias ray ma Joto, Joto ray ma Acaz, Acaz ray ma
ray ma Josias, 11 Josias ray ma Jeconias hae tyvy kuery, Babilnia katy
ma Eleazar, Eleazar ray ma Mat, Mat ray ma Jac. 16 Hae gui Jac
Lucas2.17
18 Hae
gui Jesus ituiiague ma po rami: Jos re ixyr Maria omenda
vaer oikovy jave, joupe ojekuaa uka e mbove oguerekoi kyr vae
Nhe Kya E gui. 19 Hae r imer Jos heko por vae vy ndoikuaa
ukaxei. Hae rami vy onhembopya oeja agu avave rei oikuaa e re.
20 Hae nunga re onhembopya oikovy. Hae gui oexa rau r ixupe ojexa
2 Huvixave
Herodes o jave, Judia regua Belm tekoa py Jesus ituii
1
rire ou amongue imbaekuaa vae kuery. Kuaray oua katy gui ou
Jerusalm tet py. 2 Hae kuery oporandu jogueruvy:
a
1.23 Isaas7.14
Mateus2 1586
Jerusalm py ikuai vae hae javive reve. 4 Hae rami vy oenomba judeu
kuery ombovai:
Judia regua Belm tekoa py r ituii, mbaeta po rami o profeta
ombopara vaekue: 6 Ndee Jud yvy regua Belm tekoa, Jud regua tet
hae aeia py. Hae kuery pe oporandu vy oikuaa pota rakae ete pa jaxy-
tata ojekuaa ague re. 8 Hae gui Belm katy omondouka vy aipoei hae
kuery pe:
Tapeo, peikuaa pota por avai reko re. Pejou vy ke pemombeu uka
xevy, xee voi aa agu amboete vy hei.
9 Hae ramo huvixa ayvu hae kuery oendupa vy ojeoi. Hae gui jaxy-tata
kuaray oua katy ikuai teri reve oexa vaekue ma hae kuery renonde ju
oaxa ovy, avai ituia ry ova peve. Hae py ma opyta. 10 Hae kuery jaxy-
tata oexa vy ovya ete. 11 Oo py oike vy oexa avai, ixy Maria reve. Hae
ve ojevy agu. Hae ramo tape mboae rupi ojevy oyvy katy.
Avakuei ojukapaague
16 Herodes
ma imbaekuaa vae kuery ombotavyague oikuaa vy
ipoxy vaipa. Hae rami vy ojuka ukapa avakuei Belm tekoa, hae
b
2.6 Miquias5.2 2.13,14 Apocalipse12.16
c d
2.15 Osias11.1
1587 Mateus2,3
hae katyi rupi ikuai vae hae javi. Moko maet ete-te oguereko
vae guive ojuka ukapa, imbaekuaa vae kuery gui rakae pa oikoague
omombeuague rami vy.e 17 Hae rami oiko rakae profeta Jeremias pe
vae. Hexay [hae ojaeo vae], ipoa rei vae guive, Raquel opia kuery re
ojaeo okuapy vy. Imemby kuery jipovei ma ramo nonhembovya ukai.f
oendu vy okyje hae katy ju oo agu. Hae gui oexa rau r Nhanderuete
oikuaa uka jevyague rami oiko vy Galilia yvy katy ojepea ovy, 23 pete
tet Nazar hery vae py ikuai agu. Hae rami oiko ojeupity agu profeta
kuery pe aipoei ukaague: Ixupe Nazar pygua ea r, heiague.
Marcos1.26; Lucas3.19
3 Hae
vae jave py ojekuaa Joo Batista. Hae vae ma Judia katyi
1
rague guigua, hae r ikuax ma ipire guigua. Hou vae ma tuku hae
ei kaaguy regua. 5 Hae ramo hae oa py ojeoi Jerusalm tet pygua
kuery, Judia hae Jordo yak yvry ikuai vae kuery hae javi reve.
6 Ixupe onhemongarai ukapa Jordo yak py, ojejavyague omombeupa
vy.
7 Nhomongaraia py heta avi ou fariseu hae saduceu kuery. Hae r
Abrao ramymino jaiko peje agu. Mbaeta xee aipoae pvy: Kovae
ita ikuai vae gui voi Nhanderuete omoingo kuaa Abrao ramyminor.
e
2.16 Apocalipse12.1318 f2.18 Jeremias31.15 g3.1 Joo1.1923 h3.3 Isaas40.13
3.7 Hae kuery pe Mboi ramigua hei mbaeta mboi yma guare rami hae kuery voi
i
10 Hae
gui haxa py omboguai ta ma yvyra rapo re. Yvyra hia por e
vae hae javi ojaya vy omombo r tata py.j
aipoei:
Xee ma haeve ndevy pe anhemongarai uka agu. Ndee ri tyy xea
py reju?
15 Hae r Jesus ombovai:
Tove hae rami te, mbaeta hae rami vy re teko por hae javi
jajapo hei. Hae ramo omongarai.
16 Jesus onhemongarai ma vy yy gui o ju ramove yva ojepea
Marcos1.12,13; Lucas4.113
4 Hae
rire tekoa ea py ju Nhe ogueraa Jesus, anha oeko a
1
agu py. k 2 Hae ramo quarenta ra, quarenta pyt re oiko okaru
j
3.10 Haxa py yvyra ojaya r heia py Nhanderuete pe ndojeko rerovai vae ombopagapa
ra re ijayvu vy. k4.1 Hebreus2.18; 4.15 l4.4 Deuteronmio8.3
1589 Mateus4
tet ikuai vae, mbaemo por o vae hae javi guive. 9 Hae vy aipoei ixupe:
Marcos1.14,15; Lucas4.14,15
12Joo nhu py ombotya ague omombeua r Jesus oendu vy ojepea ovy
Zebulom hae Naftali yvy katyi, 14 profeta Isaas pe aipoei ukaague ojeupity
agu: 15 Zebulom hae Naftali yvy, ye katy tape oo vae yvry, Jordo yak
rovaigua re, judeu e vae kuery ikuaia Galilia rupi, 16 hae pygua kuery ma
pyt rupi ikuai vaekue ri oexa hendy tuvixa vae. Hae r hendy vae omoexak
manoa guy pyt reia rupi ikuai vaekue hei ukaague rami.p 17Hae vae guive
Marcos1.1620; Lucas5.111
18 Galilia
regua yupa yvry oikoa rupi oexa moko joegua: Simo
Pedro hery vae hae Andr. Yy py pira mboaa omombo okuapy r oexa,
pira mboaa rupi ikuai ramo. 19 Hae rami vy aipoei hae kuery pe:
21 Oovea py moko joegua ju oexa: Zebedeu ray kuery Tiago hae tyvy Joo.
Hae vae kuery ma nguu reve kano py pira mboaa omoatyr okuapy r oexa.
Hae vy oeno. 22 Hae ramove hae kuery kano hae nguu oeja vy ojeoi hakykue.
Lucas6.1719
23 Galilia
yvy hae javi rupi Jesus oiko. Onhemboeaty ikuai vae rupi
nhomboe vy omombeu ayvu por Nhanderuete poakaa regua. Heta vae
m
4.6 Salmo 91.1112 n
4.7 Deuteronmio6.16 4.10 Deuteronmio6.13
o
4.1516 Isaas9.12
p
Mateus4,5 1590
kuery omonguera guive opa margua gui imbaeaxy vae. 24 Hae ramo
mbaemo ojapo oikovya omombeua r oendu pav Sria yvy hae javi
rupi. Hae ramo oa py oguerua imbaeaxy vae opa margua mbaeaxy
oendu vae gui omonguera agu: anha onhemondea vae, heo vae
hae oguata e vae guive. Hae ramo omonguerapa. 25 Hae rire heta ju
Galilia gui ou, hae Decpolis, Jerusalm, Judia hae Jordo rovaigua
gui. Ou vy ojeoi hakykue.
Lucas6.2023
5 Heta
vae kuery ou r Jesus oexa vy o yvy re, hae oguapy. Hae
1
aipoei:
3 Ovya ete r onhe py iporiaukuei vae, mbaeta hae kuery
5 Ovya ete r ivai rei e vae, mbaeta hae kuery peguar yvy itui.
ojoupa r.
7 Ovya ete r nhomboaxy vae, mbaeta hae kuery voi omboaxya r.
Nhanderuete.
9 Ovya ete r pete rami nhomoingo vae, mbaeta hae kuery pe
rei ramo, hae ijapu vy opa mar pendere ijayvu vai r guive. 12 Pevya
hae peporai, mbaeta heta o yva re pendevy guar. Mbaeta hae rami ae
oguereko axya rakae profeta kuery peiko e mbove ikuai vaekue.
Marcos9.49,50; Lucas14.34,35
13 Pe kuery ma juky rami peiko yvy regua moear. Hae r xapya
rei juky naevei ramo mbaexa r tu he ju? Ndovarevei r mbaever.
Hae ramo oka py rive r nhamombo, avakue opyrmba agu py.
hae fariseu kuery reko gui pe kuery napendeko porvei vy yva pygua
poakaa py ndapeikei re.
Jojukaa re ijayvua
21 Pendu ma ymagua kuery pe aipoea ague: Pejojuka eme.
Hae r Amongue jojuka ramo ombopagaa r, ea ague.r 22 Hae r
xee ma aipoae pvy: Hae javive [mbae re] guyvy kuery pe ivai
vae ombopagaa r. Guyvy pe Mbae vare hei vae ma heraa r
nhomongeta vaety ikuaia py. Hae r guyvy pe Inhak por ve vae
hei vae ma tata ogue e vae py r opaga.
23 Altar oa py mbaemo reme vaer reru vy hae py xapya rei
vy eja ranhe altar yvyiry mbaemo reme vaer, tereo hae pete rami ju
pejogueroayvu nderyvy reve. Hae gui mae ma ejevy ju eme remexe
vaekue.
25 Pejogueroayvu por voi r nderovaigua reve tape rupi peo reve,
emombo ndejegui. Mbaeta nderete hae javi reve reiko axy agu py
nemomboa rgue py haeveve pete nderete regua remokanhy. 30 Xapya
rei ndepo reiporu kuaa regua ri ndereity ramo ejaya, eipea ndejegui.
q
5.1718 Lucas16.16,17 r
5.21 xodo20.13, Deuteronmio5.17 s
5.27 xodo20.14,
Deuteronmio5.18
Mateus5 1592
Mbaeta nderete hae javi reve reiko axy agu py reo rgue py haeveve
pete nderete regua remokanhy. 31 Aipoea avi vaekue: Guayxy gui
vae ma ojapo r itavy rei vae oiko agu rami, hae opoi pyre re omenda
vae voi itavy rei avi.
Ouraa re ijayvua
33
Pendu avi ymagua kuery pe aipoea ague: Peura rive eme.
Senhor pe pejapo ete r peuraague ea ague. 34 Hae r xee ma aipoae
Huvixa yvateve vae pegua. 36 Ne peura eme peneak re, mbaeta peteve
Jepya re ijayvua
Lucas6.2730
38
Pendu ma aipoea ague: Joexa mombuare rexa ju r omombua,
hae nhoa mopare ra ju r omopa ea ague.v 39 Hae r xee ma aipoae
pvy: Pvy amongue ojapo vai ta ramo pejoko eme. Hae rami rgue py
penderova peiporu kuaa regua oipete r perova hovai re ju oipete agu.w
40 Huvixa kuerya py pendereraa vy pendeparito oipeaa r pendecapa avi
ramo mokoa peve tapeo hupive. 42 Peme r pvy ojerure vae pe rei,
Mborayvu re ijayvua
Lucas6.3236
43
Pendu aipoea ague: Peayvu r peneir kuery, hae r
penderovaigua kuery re ma pendeae eme ea ague.x 44 Hae r xee ma
t
5.31 Deuteronmio24.1 5.3336 Tiago5.12
u
5.38 xodo21.24, Levtico24.20
v
w
5.38,39 Romanos12.14 5.43 Levtico19.18
x
1593 Mateus5,6
r peiko opa mbae py, Penderu yva pygua opa mbae py heko pora rami
avi.
6
Peiko kuaa pota avakue renonde e mbaemo pejapo agu
1
Nhanderuete pe, hae kuery oexa agu rive. Hae rami ri vy Penderu
yva pygua gui mbaeve ndapejopyi r hekovia.y
agu. Hae gui peikuaa uka e vae Penderu oexa vy ome r hekovia.z
kuery rami, mbaeta hae kuery oexa te ijayvu reta r oendua agu re.
8 Hae r pe ma peiko eme hae kuery rami, mbaeta Penderu oikuaa ma
Lucas11.24
9
Hae vy po rami r penhemboe: Oreru yva pygua, tove nderery
tomboetea. 10 Tova ndepoakaa ojekuaa agu. Reipota vae tojapoa yvy
re, yva re ojapoa rami avi. 11 Ko nhav ejou uka rou vaer. 12 Hae
emboguepa ke ndevy rorevea, ore voi orevy oreve vae roperdoaa rami
avi. 13 Orereity uka eme poromoangekoa pe, orereraa jepe ke mbaemo
6.1 Mateus23.15
y z
6.24 Lucas21.14 a
6.5,6 Lucas18.914
Mateus6 1594
14
Mbaeta amboae kuery otekoavyague peperdoa ramo Penderu
yva pygua voi ombogue r pejejavyague. 15 Hae r amboae kuery
amboae kuery oikuaa e agu, Penderu pexa e vae anho. Hae ramo
peikuaa uka e vae Penderu oexa vy ome r hekovia.
py ma penekurax avi r o.
Lucas11.3336
22
Penderexa ma penderete moexakar o. Xapya rei penderexa
ipor ramo penderete hae javi r hexakmba. 23 Hae r penderexa
Lucas12.2231
25
Hae nunga rupi ae xee aipoae pvy: Pendepya eta rei
eme pendekove re, ne peu hae peyu vaer pejou agu re guive,
penderete re pemo vaer re voi. Mbaeta penderekove ndau tembiu
gui ndovareive teve? Hae penderete ndau ao gui ndovareive teve?d
b
6.20 Lucas12.33,34; 2Timteo4.8; 1Pedro1.3,4 c
6.24 Lucas16.13
d
6.25 Filipenses4.6; 1Pedro5.7
1595 Mateus6,7
26 Peikuaa pota guyra kuery oveve vae reko re. Hae kuery ma mbaeve
nonhoti, nomonoi, ne omo poraty py nomboatyi guive. Hae rami
te hae kuery pe Penderu yva pygua ojou uka r hou vaer. Pe kuery
ndau guyrai gui ndapevareive ri? 27 Mavae ndau pendepya eta rei vy
xee aipoae pvy: Huvixa Salomo minha opa margua oguerekopa vaeri
kovae yvoty rami nonhemondei rakae. 30 Nhanderuete omonhemonde
eme, hae aipopeje eme: Mbae tu jau r, hae jayu r? Hae mbae
py tu nhanhemonde r? peje eme. 32 Mbaeta hae nunga jouxea rupi
amboae regua kuery ikuai, hae Penderu yva pygua oikuaa ae hae nunga
peikotev vaea. 33 Hae rami rgue py jypyi peka r ipoakaa hae
ixuguigua teko por. Hae ramo re peikotev vae hae javi ome avi
pvy.
34 Hae nunga rupi pendepya eta rei eme ko r guar re, peja ko
ramo guar ae. Mbaeta ra nhav oiko re mbaemo vai hae jave guar.
Lucas6.37,38,41,42
7
Penhombopagaxe rei eme, penembopagaa e agu.e 2 Mbaeta
1
nderexa gui, re, nderexa py ae yvyra o teri reve? 5 Heko por merami
rive vae, eno ndee ranhe yvyra nderexa gui. Hae vy re rexa por
nderyvy rexa gui ikya reno agu.
Lucas11.913
7 Pejerure, hae ramo omea r. Peka, hae vy pejou r. Penhendu
uka, hae ramo ok oipeaa r pvy.g 8 Mbaeta hae javive ojerure vae
e
7.1 Romanos2.13; 1Corntios4.5; Tiago4.11,12 f
7.6 Lucas9.5 g
7.7 Joo14.13,14;
1Joo5.14,15
Mateus7 1596
por peme kuaa vae. Hae gui Penderu yva pygua katuve ndau nomei
r ri mbaemo por ojerure vae pe?
12 Pvy avakue ojapo agu peipotaa rami ae avi pe voi pejapo hae
kuery pe, mbaeta hae rami ae o lei hae profeta kuery omboparaague
re.
Lucas13.24
13
Peike ok ipoii vae rupi. (Mbaeta ok hae tape okanhy agu
katy oo vae ma ipy vaipa ramo heta r ikuai hae vae rupi oo vae.)
14 Hae r tekove katy ok hae tape oo vae ma ipoii ramo mbovyi ete
r ojou.
Mateus7.2123
Lucas13.2527; 2Corntios13.5
15
Penheangu ke profeta ramigua kuery gui. Hae kuery ma vexai
pirekue py onhemonde vae, hae r igury ma guary nhomondoropa vae
ikuai.h 16 Mbaemo rembypya re peikuaa pota vy peikuaa r mbae nunga
paa. Tyr uva ndau nhamondo r ri juuy gui? Hae rami e vy juu rakua
endy gui ndau nhamondo r ri figo? 17 Hae rami avi yvyra por ma hia
por ma ndaia vaikuei r, hae yvyra ipor e vae voi ndaia pori r.
19 Yvyra hia ipor e vae ojayapaa vy omomboa r tata py. 20 Hae nunga
rupi hae kuery reko re peikuaa pota vy peikuaa r mar ramigua paa.i
21 Pav e xevy Senhor, Senhor hei vae oike r yva pygua
poakaa py, hae r Xeru yva pygua oipotaa rami ikuai vae anho. 22 Hae
Lucas6.4649
24
Hae javive hae rami xeayvu r oendu vy haekue rami ikuai vae
ma ava hiarandu vae ngoor ita ry ojapo vae rami ikuai. 25 Mbaeta
7.15 2Pedro2.13
h i
7.20 Lucas6.43,44; Tiago3.11,12; 1Joo3.10; 4.6
1597 Mateus7,8
26
Hae r xeayvua oendu te haekue rami ndoikoi vae kuery ma
ava hiarandu e vae ngoor ita kui reia ry rive ojapo vae rami ikuai.
27 Hae gui oky ou r yy tyguaxu r. Yvytu oipeju vy hae vae oo re
Marcos1.4044; Lucas5.1214
8 Yvy
gui Jesus oguejy r heta ete ojeoi hakykue. 2 Hae gui ma
1
Ma, emombeu eme avave rei pe. Hae rami rgue py tereo
sacerdote pe anho ejexa uka, hae eme mymba Moiss omboparaague
rami, heta vae kuery oikuaa agu.
Lucas7.110
5 Cafarnaum
tet py Jesus ova ma ramo hexe onhemboja pete
xondaro ruvixa. Hae vy ojerure ixupe:
6 Senhor, xero py amongakuaa vaekue itui tupa py. Ndoguatavei,
Xee ma xeyvyi ete xero py reva agu. Pete ayvu rive ri eraa uka.
Hae ramo xerembiguai kunumi vae okuera r. 9 Mbaeta xee voi huvixa
oipotaa rami aiko vae. Ikuai avi xondaro kuery xeayvu rami ikuai vae.
Pete pe Tereo, hae ramo oo r. Hae r amboae pe ma Eju, hae r ou
r. Xerembiguai pe Ejapo hae nunga, hae ramo ojapo r hei.
10 Hae nunga Jesus oendu vy onhemondyi. Hae vy aipoei hakykue
oikea katy gui, yva pygua poakaa py ikuai r mesa py Abrao, Isaque
j
7.2427 Tiago1.2225; 1Joo2.36 7.28,29 Marcos1.22; Joo7.46
k
Mateus8 1598
Tereo ju. Ndee rejeroviaa rami toiko hei. Hae vae hora-ve
hembiguai okuera.
Marcos1.2931; Lucas4.38,39
14 Hae
gui ma Pedro ro py ju Jesus ova. Hae vy haixo oexa ipire raku
vaipa vy tupa py itui ramo. 15 Ipo re Jesus ojopy r ipire raku oaxa. Hae
Marcos1.3234; Lucas4.40,41
16 Kaarui
jave oa py heta oguerua anha onhemondea vae. Hae ramo
ayvu py rive oipea nhe ikya vae, omonguera avi imbaeaxy vae hae
javi. 17 Hae nunga oiko profeta Isaas pe aipoei ukaague ojeupity agu:
Lucas9.5762
18 Jesus
oyvry heta ikuai vae oexa vy ijayvu yy rovaigua re
oaxa agu. 19 Hae vae jave py hexe pete kuaxia re nhomboe vaety
onhemboja vy aipoei:
Poromboea, xee aa ta nderupive reoa katy rei.
20 Hae r Jesus ombovai:
Marcos4.3541; Lucas8.2225
23 Hae
gui kano py Jesus o ramo hemimboe kuery ojeoi hupive.
24 Yy rupi oaxa jave ou yvytu vaikue. Yai ojeapi-api kano re. Hae ramia
ja Jesus oke oupy.
25 Hae ramo hemimboe kuery ou vy omomy. Hae vy ojapukai reve
aipoei:
Senhor, orereraa jepe ke! Nhamanomba ta ma hei okuapy.
26 Hae ramo Jesus aipoei hae kuery pe:
l
8.17 Isaas53.4
1599 Mateus8,9
Mar ramigua tu pevae ava, yvytu hae yai voi onhe rendu agu?
Marcos5.120; Lucas8.2639
28 Yupa
rovaigua Gadara pygua kuery yvy re ova ramo ovaex
jogueruvy moko ava anha onhemondea vae. Yvyra rupa o vae gui ou.
Ivai vaikue rei r avave rei ndoguataavei hae vae tape rupi. 29 Hae gui
poryko re ova. Hae r poryko kuery ma yvy guy katy onhamba. Hoapa
ye py, yy py omanomba.
33 Hae ramo poryko re opena vae kuery onhamba ojeoivy. Tet py
ova vy omombeu oiko vaekue hae javi, anha onhemondea vae re oiko
vaekue guive. 34 Hae ramo tet pygua kuery oupa Jesus oexa agu. Oexa
Marcos2.112; Lucas5.1726
9 Kano
py Jesus o vy yy rovaigua re oaxa. Hae vy guet katy oo.
1
2 Hae
oa py oguerua pete oguata e vae hupa reve. Hae kuery
ojerovia etea Jesus oexa vy aipoei oguata e vae pe:
Xeray, ndepya guaxu ke. Rejejavyague omboguepaa ma hei.
3 Hae ramo kuaxia re nhomboe vaety ikuai vae aipoei ojeupe ae:
vaekue ko yvy re oiko te joeko vaiague ombogue agu voi ipoaka vaea
Oguata e vae pe ju aipoei:
Epu havy, eupi nderupa, hae tereo ndero py hei.m 7 Hae ramo
9.6 Joo10.37,38
m
Mateus9 1600
Marcos2.13,14; Lucas5.27,28
9Jesus
hae gui oo vy oexa pete ava Mateus hery vae, imposto
opagaaty py oguapy oiny ramo. Hae vae pe ijayvu vy
Eju xerupive hei. Hae ramo opu vy oo hupive.
Marcos2.1517; Lucas5.2932
10 Hae
gui oo py mesa py Jesus o ramo heta ou imposto re
nhombopaga vaety hae heko vai vae. Hae vae kuery ma Jesus hae
hemimboe kuery reve onhemboja avi okuapy.
11 Hae nunga fariseu kuery oexa vy oporandu hemimboe kuery pe:
Marcos2.1822; Lucas5.3339
14 Hae
rire Joo Batista remimboe kuery ou. Hae vy oporandu ixupe:
Mbae re tu ore kuery [mbovykue rei e] rokaru e re orekuai,
fariseu kuery voi, hae r neremimboe kuery ma hae rami e ikuai?
15 Jesus ombovai:
Marcos5.2124a; Lucas8.4042a
18 Hae
nunga re ijayvu teri reve ou pete huvixa. Onhemboja vy
omboete. Hae vy aipoei:
Xerajy omano angei. Hae rami te eju, emo ndepo hexe oikove ju
agu hei.
n
9.13 Osias6.6
1601 Mateus9
Marcos5.2434; Lucas8.4248
19Haeramo Jesus opu vy oo hexeve, hemimboe kuery voi. 20 Oiko
avi pete kunha, doze maet re ma gueko re riae oiko vae. Hae vae ma
hakykue gui ou vy opoko ijao apy re, 21 mbaeta ojeupe ae Ijao apy re
Marcos5.3543; Lucas8.4956
23 Huvixa
ro py Jesus ova vy oexa mimby monhea hae heta vae
kuery ojaeo r. Hae vy aipoei:
24 Pejepea ke, mbaeta kunhai nomanoi, oke rima hei. Hae ramo
ojojai rei okuapy. 25 Hae gui Jesus omomba vy oike. Kunhai vae po
re ojopy ramo opu. 26 Hae nungakue oendupaa hae vae yvy hae javi
rupi.
Pete ava ijayvu e vae omonguera ramo fariseu kuery ijayvu reiague
32 Hae
kuery ojeoi rire oa py oguerua pete ava anha onhemonde
ramo ndaijayvui vae. 33 Anha oipea r ijayvu e vaekue ijayvu. Hae
9.34 Lucas11.1418
o
Mateus9,10 1602
Opa rupi Jesus ojapo por, hae ombaeapo vae kuery re ombojojaague
35 Hae
gui Jesus ma tet hae tekoa ikuai vae rupi oguata oikovy,
onhemboeaty o vae rupi guive. Nhomboe vy omombeu oikovy
Nhanderuete poakaa, nhomonguera guive opa margua mbaeaxy gui.
36 Heta vae kuery oexa vy omboaxy, mbaeta vexai ija e vae rami
aipoei:
Anhet heta o omonoa agu, hae r ombaeapo vae kuery ma
mbovyi.q 38 Hae nunga rupi pejerure Senhor mbaety ja vae pe ombouve
Marcos3.1319; Lucas6.1216
10 Hae
gui guemimboe kuery doze-ve Jesus oeno vy ombopoaka
1
hery vae, hae gui tyvy Andr, Zebedeu ray kuery Tiago hae tyvy Joo,
3 Filipe hae Bartolomeu, Tom hae imposto re nhombopaga vaekue
Mateus, Alfeu ray Tiago hae Tadeu, 4 Simo Zelote hery vae hae ijopy
Marcos6.711; Lucas9.15
5 Hae
gui doze guemimboe kuery Jesus omondouka ta vy po rami
ijayvu:
Tapeo eme judeu e vae ikuaia rupi, ne Samaria pygua kuery
ret py voi peva eme. 6 Hae r tapeo vexai kuery Israel regua okanhy
vae peka. 7 Peoa rupi pemombeu yva pygua poakaa ojekuaa agu
prata ne overa vae guigua, 10 ne voko peraa eme tape rupi, ne moko
pevaa py peporandu r heko por vae oiko vaea re. Hae vae kuery
ro py ae r pepyta, peove agu ra peve. 12 Oo py peva vy pexarura r
hae pygua kuery pe. 13 Hae ramo oo pygua kuery heko por ri ramo hae
noenduxei ramo hae vae oo e vy tet gui peo ju vy pendepy regua gui
peity-ity r yvy kui.r 15 Anhet aipoae pvy: Nhombopagaa ra py hae
p
9.36 Marcos6.34 q
9.37 Lucas10.2 r
10.14 Atos13.50,51; 18.6
1603 Mateus10
vae tet pygua kuery gui omboaxyave r Sodoma hae Gomorra pygua
kuery.s
ramigua oiko r hae kuery hae judeu e vae kuery pe xeregua ayvu
pemombeu agu. 19 Hae rami avi penemboaxaa ramo pepxa rei eme
ojopy uka r guyvy ae ojuka uka agu, hae tuu kuery ojopy uka r
guay kuery ae. Tay kuery opu r nguu kuery re ojuka uka avi agu.
22 Xerery kuxa pav ndaijaei r pendere. Hae rami te opa peve
ogueropoaka vae oo jepe r. 23 Hae gui tet py pendere opu reia ramo
amboae henda katy ju penha, mbaeta anhet aipoae pvy: Ava ray
ojeapo vaekue ou peve napevamba jepei r Israel regua tet ikuai vae
rupi.
imboea reko rami, hae tembiguai kuery ikuai agu opat oikoa rami.
Hoo vae pe Anha ruvixa Belzebu ea ramo hoo pygua kuery pe katuve
r teve.u 26 Hae rami te pekyje eme hae kuery gui, mbaeta mbaemo
rupi pekyje eme, mbaeta heta guyrai gui pe pevareve. 32 Hae nunga
rupi avakue renonde xevy pe oikoa omombeu vaekue hae javi ma xee
voi hae rami r amombeu Xeru yva pygua renonde. 33 Hae r avakue
rire avakue joo rami e r ikuai nguu reve, hae imemby kuery hae
rami ae r ikuai oxy reve, hae ipia rayxy kuery avi ome xy reve r
ikuai. 36 Hae rami vy avakue rovaigua ma hoo pygua kuery ae r ikuai.w
anhet aipoae pvy, amongue kovae kyr vae rami ikuai vae pe Jesus
remimboe hei vy pete karo yroyx ome vaekue voi ndojopy ei r
hekovia.y
11 Hae
rami guemimboe kuery doze-ve Jesus omboepa ma vy
1
Lucas7.1823
2 Nhu
py Joo Batista oa py Cristo mbaemo ojapo oikovya
omombeua r oendu vy ixupe ombou guemimboe kuery po rami
oporandu agu: 3 Ndee ae teve reju r vaekue, tyr pa roarve r
Marcos9.41; Joo13.20
1605 Mateus11
Lucas7.2435
7Hae
kuery oopa ma rire heta vae kuery pe ju Jesus ijayvu Joo
Batista reko re. Aipoei:
Mar ramigua pexa agu tu peo rakae tekoa ea py? Takuai yvytu
omomy-momy vae ramigua rive ri tyy? 8 Hae rami e r mar ramigua
pexa agu tu peo? Pete ava ao por py onhemonde vae ri tyy? Hae
rami avi onhemonde por vae ma huvixa ro py ikuai vae anho. 9 Mar
ramigua tu havy peo pexa? Profeta? T, xee aipoae pvy: Joo Batista
ma profeta ikuai vae gui voi yvateve vae. 10 Mbaeta hekor re ae ipara
jipoi Joo Batista gui yvateve vae. Hae rami avi yva pygua poakaa py
yvyguevei vae ma ixugui yvateve. 12 Mbaeta Joo Batista oikoa ra
vae kuery ma ikuai kyrgue tet mbyte rupi oguapy vy oir kuery pe
ojapukai vae rami: 17 Mimby romonhe ramo pe ndapejerokyxei, hae
ixupe Anha reve rima oiko ea. 19 Hae r Ava ray ojeapo vaekue ma ou
vy okaru hae oyu ramo ixupe Pevae ma okaru guaxu, vinho oyu, hae
imposto re nhombopaga vaety hae heko vai vae kuery re ir vae, ea.
Hae r hiarandu vae ma mbaemo ojapoa py oexa uka r oarandu.
Lucas10.1315
20 Hae
gui Jesus omboypy tet ikuai vae pygua kuery re ijayvu agu,
mbaeta hae vae rupi mbaemo por heta ojapo te ndojeko rerovai rire.
Hae vy aipoei:
21 Pe Corazim hae Betsaida pygua kuery pe ndaevei ete r.
Mbaeta pendea py hexa pyr ajapo vae ramigua Tiro hae Sidom py
ojapoa vae rire, hae pygua kuery ojeko rerova voi rgue. Hae rami
z
11.5 Lucas4.1621 a
11.10 Malaquias3.1
Mateus11,12 1606
pygua kuery, peo r teve yva peve? Any, tata ogue e vae py r pea.
Mbaeta mbaemo por pendea py ajapo vae ramigua Sodoma py ojapoa
vae rire ma kovae ra peve o rgue. 24 Pvy aipoae: Nhombopagaa ra
Lucas10.21,22
25 Hae
jave py Jesus ijayvu at:
Xeru yva hae yvy re ndepoaka vae, xee roguerovya, mbaeta hae
nunga ma hiarandukue pe e reikuaa uka, ne omboe pyre pe e guive.
Yvyguevei pe anho reikuaa uka. 26 T, Xeru, hae rami ae reipota.
27 Opa mbae Xeru omboaxapa xevy. Avave rei ndoikuaai Tay, Tuu
e vy. Hae avave rei ndoikuaai Tuu, Tay e vy, hae amongue pe Tay
oikuaa ukaxea vae etei.
mbaeta xepya re xevai reia no, haeve reiia anho. Hae rami vy pejou
r penenhe opytuu agu. 30 Mbaeta xeregua canga ma ndaxyi, hae
Marcos2.2328; Lucas6.15
12 Hae
jave py sbado ra Jesus oaxa trigoty rupi. Hae gui
1
renonde pe omo mbyre, hae kuery hou agu ndaevei vaeri, ne hupive
ikuai vae, sacerdote kuery pe anho haeve. 5 Hae ndaperoayvui teve lei
yvateve vae. 7 Hae nunga rupi povae ayvu: Mbaemo peapy reve xevy
b
11.28 Joo7.37 11.29,30 Filipenses2.58
c
1607 Mateus12
ndapejou vai rgue ojejavy e vae.d 8 Mbaeta Ava ray ojeapo vaekue
Marcos3.16; Lucas6.611
9Jesus
hae gui oo vy oike hae kuery onhemboeaty py. 10 Hae py o
pete ava ipo rovai piru vae. Hae ramo Jesus re hae kuery ijayvu reixe
vy oporandu okuapy Jesus pe:
Haevea rami ri ndau sbado ra py nhanhomongueraa? hei
okuapy.
11 Hae ramo ombovai:
Emboyvi ndepo hei. Ipo omboyvi r ipor ju ipo rovai rami. 14 Hae
Jesus ojepeaague
15 Jesus
hae nunga oikuaa vy ojepea hae gui. Heta avi ojeoi hakykue.
Hae ramo omonguerapa. 16 Hae vy omongeta avave rei pe hae kuery
Xenhe py arovya vae. Hexe amo r Xenhe. Hae ramo amboae regua
kuery pe voi omombeu r haevea rami joguerekoa. 19 Nanhomotarei
vae, haevea rami joguerekoa ipoaka agu rami ojapo ea ja. 21 Hae
Marcos3.2030; Lucas11.1423
22 Jesus
oa py oguerua pete ava hexe anha onhemonde r ndoexai ne
ndaijayvui vae. Omonguera ramo ijayvu e vaekue ijayvu hae oexa ju.
23 Hae ramo heta vae kuery oexa vy onhemondyipa. Hae vy
Pevae tu anha ruvixa Belzebu poakaa rupi rima oipea oikovy anha
kuery hei.
25 Hae ramo hae kuery pya py ijayvua Jesus oikuaa vy aipoei:
12.7 Osias6.6
d
12.15,16 Marcos3.712
e f
12.1821 Isaas42.14
Mateus12 1608
avi Satans kuery meme ri jopea vae rire ojee ae opu rgue. Mbaexa
tu havy ipoakave ta? 27 Anhet ri Belzebu poakaa rupi xee anha aipea
Nhanderuete guigua Nhe poakaa rupi ae xee anha aipea ramo anhet
ete Nhanderuete poakaa ojekuaa rae pe kuery pe. 29 Hae rami ae avi
Lucas6.4345
33
Peiko ke yvyra por hae hia por vae rami, hae rami e vy
yvyra por e hae hia ipor e vae rami peiko. Mbaeta yvyra ikuai
vae ma hia re jaikuaa pota vy re jaikuaa. 34 Mboi rami pendekuai vae,
r mbaemo por anho. Hae r heko vai vae ma mbaemo vai omo
por vaekue gui ogueno r mbaemo vai. 36 Aipoae pvy: Avakue
pendeayvuague re penembopagaa r.
Lucas11.2932
38 Hae
ramo kuaxia re nhomboe vaety hae fariseu kuery regua
aipoei:
Poromboea, ore roexaxe hexa pyr rejapo r hei.g
39 Hae ramo ombovai:
Heko vai hae itavy rei vae kuery ae r ojerure hexa pyr ajapo agu.
Hae rami te hae kuery pe peteve ndojapoai r, profeta Jonas re oiko vaekue
ramigua e vy. 40 Mbaeta Jonas mboapy ra hae mboapy pyt re pira guaxu
rye py oague rami avi Ava ray ojeapo vaekue voi mboapy ra hae mboapy
pyt re o r yvy gury.h 41 Hae nunga rupi nhomboayvua ra py Nnive pygua
kuery opu vy ijayvu r okuapy agua kuery re, mbaeta Jonas ayvu omombeu
g
12.38 Marcos8.11,12 12.40 Jonas1.17
h
1609 Mateus12,13
r hae kuery oendu vy ojeko rerovapa rire. Hae r apy o vae ma Jonas gui
yvateve vae. 42 Nhomboayvua ra py kuaray puku-a katygua huvixave kunha
voi opu vy ijayvu r agua kuery re, mbaeta yvy apy gui ou rakae Salomo
arandua oendu agu. Hae r apy o vae ma Salomo gui yvateve vae.
Lucas11.2426
43
Hae rami avi avakue gui nhe vai o vy tekoa ea rupi ju r
oiko, ikanegua agu oeka vy. Hae gui ndojoui vy 44 ojeupe aipoei r:
Marcos3.3135; Lucas8.1921
46 Heta
vae kuery pe Jesus ijayvu teri jave ixy hae tyvy kuery ova
oka py, hexeve ijayvuxe vy. 47 Hae ramo amongue aipoei ixupe:
Mar ramigua tu hai hae xeryvy kuery ikuai? hei. 49 Hae gui
oipotaa rami ojapo vae ma hai, xeryvy hae xereindy kuery ikuai.i
Marcos4.19; Lucas8.48
13 Hae
vae rave oo gui Jesus oo vy oguapy ye yvry. 2 Heta
1
haygue hoa tape yvry rupi. Hae nunga ma guyrai ou vy houpa. 5 Amboae
ma itaty yvy mbovyi reia rupi hoa. Hae nungakue ma yvy re ndoike pukui rire
henho voii. 6 Hae rami te kuaray o vy omombirupa, ndapoi r. 7Amboae ma
juu mbyte rupi hoa. Hae gui juu yvate vy ojukapa. 8 Hae r amboae ma yvy
pora rupi hoa. Hae nungakue ma hia, cem, sessenta, trinta ray oiko pete-te
gui. 9 Ijapyxa [oendu agu] o vae toendu.
Marcos4.1020; Lucas8.915
10 Hae gui hemimboe kuery onhemboja vy oporandu ixupe:
12.49,50 Hebreus2.11,12
i
Mateus13 1610
hae heko por vae pe kuery pexa vae oexaxe vaeri ndoexai, hae
pendu vae oenduxe vaeri noendui.
18 Pejapyxaka ke havy mbaemo ray moaa re ambojojaague
rami ikuai vae ma ayvu oendu vy ojopy voi r ovya reve. 21 Hae rami
te ndapo pukui vae rami avi ikuai vy opa voi r. Ayvu kuxa oguereko
axya, e vy opua rei ramo ndarei re ojepea r. 22 Hae gui juu mbyte
rupi omoa mbyre rami ikuai vae ma ayvu oendu te ko yvy re mbaemo
ikuai vae re openavea hae ombae rei-rei re ndaeveivea ojaoipa r
ayvu, hia e agu rami. 23 Hae r yvy pora rupi omoa mbyre rami
ikuai vae ma ayvu oendu vy oikuaa por vae. Hae vae ma hia r cem,
sessenta, trinta pete-te gui.
trigo mbyte rupi omoa trigo ramigua rive, hae vy ojepea ju. 26 Hae gui
onhot mbyre yvate hae hia ramo trigo ramigua avi ojekuaa rae. 27 Hae
ramo ija rembiguai kuery ou vy aipoei ixupe: Senhor, trigo ray ipor
j
13.1415 Isaas6.910
1611 Mateus13
vae e ri tyy remoa nembaety py? Magui ndau oiko trigo ramigua?
28 Ombovai: Nhanderovaigua rima ojapo rae, hei.
ra peve. Hae gui mae ma aipoae r imonoa kuery pe: Trigo ramigua
ranhe pemono, pejokua oapypaa agu. Hae r trigo ma pemo por
xeroguy py.k
Marcos4.3032; Lucas13.18,19
31Amboae
ayvu ju hae kuery pe omombeu mbaemo re ombojoja vy.
Hae vy aipoei:
Yva pygua poakaa py oiko r pete mostarda ray pete ava ojopy
vy ombaety re onhot vae rami. 32 Hae nunga ma anhet hay ikuai
vae gui ruxvei vae. Hae rami te yvate vy mbaemo nhanhot vae hae
javi gui tuvixave r. Yvyra ete oiko ramo guyra oveve vae ou vy hak re
ojapo r guaityr.
Lucas13.20,21
33 Amboae
ayvu ju omombeu hae kuery pe mbaemo re ombojoja vy:
Yva pygua poakaa py oiko r trigo mbovua rami, mbaeta pete
kunha ogueraa vy omoir r trigo re irmba peve.
Marcos4.33,34
34 Povae
nunga hae javi Jesus omombeu heta vae kuery pe mbaemo
re ombojoja vy. Mbaemo re ombojoja e re ndaijayvui hae kuery pe,
35 profeta pe aipoea ukaague ojeupity agu: Xeayvu r mbaemo re
ambojoja vy. Aikuaa uka r mbaemo [yvy] itui ypyi guive ndoikuaa
ukai pyre, heiague.l
Mbaemo ray iporve vae moaa ma Ava ray ojeapo vaekue ae.
38 Mbaety ma kovae yvy, mbaemo ray iporve vae ma Nhanderuete
13.2430 Mateus13.3643
k l
13.35 Salmo 78.2
Mateus13 1612
gui oipeapa agu nhombojejavya hae mbaemo vai apoa kuery hae javi.
42 Hae vy omombopa r tata hendy vae py. Hae ramo ojaeopa hae opa
mar onhendu r okuapy hae py.m 43 Hae r heko por vae kuery ma
kuaray rami hexak r okuapy Nguuete poakaa py. Ijapyxa [oendu agu]
o vae toendu.
Prola re ijayvua
45
Yva pygua poakaa py oiko r pete ava prola porgueve
ojoguaxe vy oekaa rupi oiko vae rami. 46 Hae gui pete prola ovareve
ete vae ojou vy opa mbae oguereko vae ovendepa r ojogua agu.o
oipeapa r heko por vae kuery mbyte gui, 50 hae vy omombo r tata
hendy vae py. Hae py ma ojaeopa hae opa mar onhendu r okuapy.p
m
13.42 Mateus13.4750 n13.44 Provrbios2.4,5; Filipenses3.7,8
o
13.45,46 Provrbios8.11 p13.4750 Mateus13.2430,3643 q13.52 Romanos1.14;
2Corntios1.20
1613 Mateus13,14
Marcos6.16; Lucas4.1630
53 Povae
nunga ayvu Jesus mbaemo re ombojoja vy omombeupa
ma vy ojepea hae gui. 54 Guekoa py ae ova vy nhomboe oikovy
ixy e ri? Tiago, Jos, Simo hae Judas e ri tyy tyvy kuery ikuai?
56 Heindy kuery ndau nhanembyte rupi e ri ikuai? Magui havy oikuaa
hae nunga hae javi? hei okuapy. 57 Hae rami vy ndojeroviai okuapy
hexe.
Hae ramo Jesus ombovai:
Profeta ikuai vae ma hekoa pygua hae hoo pygua kuery anho
nomboetei hei. 58 Hae rami vy mbaemo por ndojapo retai hae py,
Marcos6.1429; Lucas9.79
14 Hae
jave py huvixave Herodes oendu omombeua r Jesus
1
rereko agu hei ramo. 5 Huvixa ojukaxe te okyje heta vae kuery gui,
ijayvu ojerure vae rei tema ome agu re. 8 Hae ramo kunhata ma ixy
ramo oxy pe ju ogueraa. 12 Hae ramo Joo remimboe kuery ou. Hetekue
r
13.57,58 Joo1.11
Mateus14 1614
avi vy tet ikuai vae gui oupa, hakykue ojeoi yvy rupi. 14 Hae ramo
kano gui Jesus oguejy vy oexa heta ikuai vae. Hae vy omboaxy vy
omonguera imbaeaxy gui.
15 Kaarui jave hemimboe kuery ou Jesus oa py. Hae vy aipoei ixupe:
pete nhiruve mbojape hae mokove pira. Yva re oma reve oguerovya
Nhanderuete. Hae rire mbojape oipe-pei vy ome guemimboe kuery
pe, hae kuery ju ome-me agu heta vae kuery pe. 20 Hae javive okaru
vy.
Marcos6.4552; Joo6.1521
22 Hae
rireive guemimboe kuery pe aipoei kano py omba vy ojeoi
agu henonder hovaigua re, heta vae kuery hae ae omondoukapaa ja.
23 Hae gui heta vae kuery omondoukapa ma vy yvyty ry katy o ovy,
hae aeia py onhemboe agu. Kaaru ete peve hae py oiko hae aei.
24 Hae ramia ja kano mombyry ma oo yy rembe gui. Yai ojeapi-api,
gui yvytu ata re oma vy oendu okyjea. Hae oike ovy vy ojapukai:
Senhor, xereraa jepe ke!
31 Hae ramove Jesus okuave vy ojopy. Hae vy aipoei ixupe:
1615 Mateus14,15
Marcos6.5356
34 Hae
gui hovaigua re ova vy Genesar yvy re ikuai. 35 Hae vae yvy
regua avakue oexa kuaa vy omombeu uka haei rupi ikuai vae hae javi
pe. Hae ramo oa py ogueru imbaeaxy vae. 36 Ixupe ojerure avi ijao apy
Marcos7.123
15 Hae
gui Jesus-a py onhemboaty fariseu hae kuaxia re
1
Hae rami vy tuu hae ixy napeipytyv ukai. Hae rami py pemboyke
Nhanderuete ayvu, ymagua kuery penemboeague pejou porve vy.
7 Heko por merami rive vae, haevea rami pe kuery reko re Isaas
Pe voi napendu kuaai teri teve? 17 Napendu kuaai ri tyy opa mbae
pendejuru rupi oike vae penderyepy katy rive r oguejy, hae penderete
gui ju oaxapa r? 18 Hae r avakue juru gui o vae ma ipya gui ou. Hae
Marcos7.2430
21Hae gui Jesus ojepea ovy Tiro hae Sidom katy. 22 Hae rami jave ou
pete kunha Cana pygua hae katyi gui. Hae vae ojapuka-pukai:
Senhor, Davi ramymino, xemboaxy ke. Xememby re anha
onhemonde ramo ndaevei ete itui hei. 23 Hae rami te Jesus
nombovai ranhe.
Hae ramo hemimboe kuery onhemboja vy aipoei ixupe:
Emondouka na, mbaeta ojapukai ouvy nhanderakykue.
24 Hae r Jesus ombovai:
Israel kuery regua vexai okanhy vaekue anho aeka agu xemboua
hei.
25 Hae gui kunha vae ou vy omboete. Hae vy aipoei:
T, Senhor. Hae rami avi jaguai te hou r oja mesa gui tembiu
kure hoa vaekue.
28 Hae rami r Jesus aipoei:
Kunha rejerovia ete vae, toiko reipota vae hei. Hae vae jave py
ma imemby okuera ma.
u
15.26 Jesus Tay kuery heia ma guetar kuery pe ijayvu vy, hae r Jaguai heia ma
amboae regua pe. Kunha vae ma amboae regua vaeri Jesus re ojerovia ete.
1617 Mateus15,16
ikarguei vaekue oiko por, hetyma pirupa vaekue oguata, hae ra revegua e
vaekue voi oexapa ju ramo. Hae rami vy omboete okuapy Israel kuery Ruete.
Marcos8.110
32 Hae
gui Jesus guemimboe kuery oeno vy aipoei:
Amboaxy kovae kuery, mbaeta mboapy ra ma xerupive ikuai rire
mbaeve ndoguerekoi hou vaer. Namondoukaxei guive okaru e re,
tape rupi hoapa e agu hei.
33 Hae r hemimboe kuery aipoei:
avakue, kunhague hae kyrgue reve e vy. 39 Hae gui Jesus heta vae
Marcos8.1113
ojerure hexa pyr yva guigua ojapo agu re. 2 Hae ramo ombovai:
pyt rei, peje r. Hae rami yva re pema vy mbaemo peikuaa vaeri ndapexa
kuaai vae tyy a oiko vae? 4 Heko vai hae itavy rei vae kuery anho r ojerure
hexa pyr re. Hae rami te hae kuery pe ne pete hexa pyr ndojapoai r, Jonas
re oiko vaekue ramigua e vy hei. Hae rami vy ojepea ovy hae kuerya gui.v
Marcos8.1421
5 Hae
gui yupa rovaigua katy oo vy hemimboe kuery oikuaa pota
r hexarai rae mbojape ogueraa agu re. 6 Hae ramo Jesus aipoei hae
kuery pe:
mbojape re ete xeayvua, hae r trigo mbovua rami fariseu hae saduceu
kuery nhomboea gui penheangu agu re hei.
12 Hae ramo mae ma hae kuery oikuaa mbojape mbovua gui ete
Marcos8.2730; Lucas9.1821
13 Cesaria Filipe pegua tet katy Jesus ooa rupi oporandu guemimboe
kuery pe:
Mar ramigua Ava ray ojeapo vaekue oikoa rami tu heta vae kuery
oikuaa?
14 Hae kuery ombovai:
Simo, Joo ray, revya ete r, mbaeta hoo hae huguy vae e
hae nunga oikuaa uka ndevy, hae r Xeru yva pygua ae. 18 Aipoae avi
ndevy: Ndee ma Pedro, hae kovae ita ry ajapo r xevygua igreja. Hae
gui xevygua igreja re ma manoa rok rupi nhomoingea voi ndaipoakai
r. 19 Ndevy pe ma yva pygua poakaa rok peaa ame r. Mbaemo yvy
re rejokua vae ma yva re voi ojokua pyre r oiko. Hae r yvy re rejora
vae ma yva re voi ojora pyre r oiko hei. 20 Hae gui ma guemimboe
Marcos8.3133; Lucas9.22
21Haevae ra guive Jesus Cristo omboypy guemimboe kuery pe
omombeu agu Jerusalm katy oo ra, hae nhomongeta vaety kuery
po py oiko axy ra opa mbae py, sacerdote yvatekueve hae kuaxia re
1619 Mateus16,17
Marcos8.349.1; Lucas9.2327
24 Hae
ramo Jesus aipoei guemimboe kuery pe:
Xerupive oikoxe vae taexarai ojegui ae, togueraa ojeupegua kuruxu,
hae tou xerakykue. 25 Mbaeta nomanoxei ete vae kuery omokanhy r
ray ojeapo vaekue ou r Nguu rexaka rupi, ojeupegua anjo kuery reve.
Hae rami vy pete-te pe ombojoja r ojapo vaekue rekovia.x 28 Anhet
aipoae pvy: Apy pe vae regua amongue napemanoi r Ava ray ojeapo
vaekue opoakaa reve ou r pexa ea ja.
Marcos9.28; Lucas9.2836
17 Oito
araa py Jesus ngupive ogueraa Pedro, tyvy Tiago hae Joo
1
hae kuery aei ikuai agu py pete yvyty yvate vae ry. 2 Hae py
Pevy ke, pekyje eme hei. 8 Hae kuery guexa oipea vy avave rei
w
16.24,25 Joo12.2426; Apocalipse2.10; 12.11 16.27 Provrbios24.12
x
17.2 2Pedro1.1618
y
Mateus17 1620
Marcos9.913
9Yvyty
ry gui hae kuery oguejy r Jesus aipoei:
Avave rei pe ke pemombeu eme pexa vaekue, Ava ray ojeapo
vaekue omanoague gui onhemboete ju ea ja hei.
10 Hae gui hemimboe kuery oporandu:
rami avi xee aipoae porve pvy: Elias ma ou ae ma te heta vae kuery
ndoikuaai okuapy. Hae rami vy hae kuery oipotaa rami ae ojapo okuapy
hexe. Hae rami ae avi hae kuery po py Ava ray ojeapo vaekue voi oiko
axy r hei.
13 Hae ramo hemimboe kuery oikuaa Joo Batista reko re ijayvua rami.
Marcos9.1429; Lucas9.3743a
14 Hae
gui heta vae kuery ikuaia py hae kuery ova r pete ava
onhemboja hexe. Hae vae guenapy re o vy aipoei:
15 Senhor, emboaxy xeray, mbaeta heo vy oiko axy. Mbovykue
rei e hoa tata py hae yy py. 16 Neremimboe kuerya py aru kuri te hae
anha pe Jesus ijayvu at ramo ojepea avai gui. Hae vae hora-ve avai
okuera.
19 Hae ramo hemimboe kuery Jesus re onhemboja vy oporandu hae
aeia py:
Mbae re tu ore ndoroipea kuaai rae anha?
20 Ombovai hae kuery pe:
re jaiko vy re jaipea.]
Marcos9.3032; Lucas9.4345
22 Hae
gui Galilia yvy re hemimboe kuery ijatypa ju ma ramo Jesus
aipoei hae kuery pe:
z
17.1011 Malaquias4.56
1621 Mateus17,18
Hae gui opy Pedro ova ramove ixupe Jesus oporandu vy aipoei:
Simo, mbaexa tu reikuaa? Mavae kuery tu kovae yvy regua
huvixa kuery ombopaga r imposto re: guay kuery tyr pa amboae
regua?
26 Pedro ombovai:
kuery ivai e agu tereo, eity pinda yy py, hae eno pira ogueraa ypy
vae. Hae vae juru reipea vy rejou r pete perta hati vae ovarevei
vae. Eraa, hae kuery pe eme xegui hae ndeguigua.a
Marcos9.3337; Lucas9.4648
18 Hae
jave hemimboe kuery Jesus re onhemboja vy oporandu:
1
3 Hae vy aipoei:
kovae kyr vae rami onhemoyvyi vae anho r yvateve yva pygua
poakaa py.b 5 Hae xerery rupi pete kyr vae kovae ramigua omova
Marcos9.4248; Lucas17.1,2
6
Hae r kovae kyrgue vae ramigua xere ojeroviaa gui amongue
oity rgue py haeveve oityxe vae ajuy re ita guaxu mbaemo monguia
ojokua pyre reve ye typyvea py oyupa vae rire.
7 Ndaevei ete r yvy regua kuery pe heityar oiko ramo.
a
17.27 Romanos13.57; 1Corntios10.3211.1 b
18.4 Filipenses2.37; 1Pedro5.5,6
Mateus18 1622
Lucas15.37
10
Ma, ndaevei kovae kyr vae rami oiko vae pe rei Mbae
vare peje agu. Mbaeta aipoae pvy: Hae kuery rara anjo
kuery ikuai riae Xeru yva pygua renonde. 11 [Mbaeta Ava ray ojeapo
vexai. Hae gui hae vae regua pete okanhy ramo noventa e nove
ikuai vae oejapa r yvyty ry, okanhy vaekue oeka vy oo agu.
13 Hae gui anhet aipoae pvy: Ojou ma vy noventa e nove okanhy
rei yva re voi oiko r ojokua pyre. Hae r yvy re pejora vae rei ma
yva re voi oiko r ojora pyre. 19 Anhet aipoae avi pvy: Pe kuery
Lucas17.3,4
21Jesus
oa py Pedro ou vy oporandu:
Senhor, xevy pe xe-irmo otekoavy ramo mbovykue peve r tu
aperdoa? Sete-kue peve ri ndau?
22 Ombovai:
18.16 Deuteronmio10.15
d
1623 Mateus18,19
oguerua dez mil poyikue prata guigua oreve vae. 25 Hae vae ma opaga agu
ndoguerekoi ramo ipat aipoei ovendea agu escravo-r, tayxy, tay kuery
hae oguereko vae hae javi guive, orevea omboekoviapa agu. 26 Hae ramo
28 Hae gui hae vae tembiguai oo vy pete oir ojou cem ra repy
Marcos10.1
19 Hae
rami Jesus ijayvupa ma vy ojepea Galilia gui, Judia
1
katyi oo Jordo yak rovaigua re. 2 Heta ete ojeoi hakykue. Hae
Marcos10.212; Lucas16.18
3 Jesus
oa py ou amongue fariseu kuery. Oeko a vy oporandu okuapy:
Haeve ndau mbaemokue py rive ime kuery opoi agu guayxy gui?
4 Hae ramo ombovai:
oxy, onhemoir r guayxy re, moko rgue py petei too ikuai agu
heiague?h 6 Hae rami vy moko ve ma ikuai, petei too ma. Hae
nunga rupi Nhanderuete omoir rire avave rei tombojao eme hei.i
7Hae
gui oporanduve ju ixupe:
Mbae re havy Moiss ome uka rakae kuaxia para omendaague
mbovaipaar, omenda vae opoi agu?
8 Jesus ombovai:
e vaere. Ikuai avi hae rami agu rami avakue ojapo vaekue. Hae
amboae ju ikuai avi yva pygua poakaa rupi vy omenda e vae. Hae vae
ayvu rami oiko agu haeve vae toiko hae rami.
Marcos10.1316; Lucas18.1517
13 Hae
gui Jesus oa py oguerua kyrgue, hae kuery re opo omo reve
onhemboe agu. Hae ramo herua kuery pe hemimboe kuery ijayvu ete.
14 Hae rami r Jesus aipoei:
Tove tou kyrguei xea py, pejoko eme, mbaeta kovae ramiguai
peguar ae yva pygua poakaa hei. 15 Hae vy kyrgue re opo omo ma
Marcos10.1722; Lucas18.1823
16 Hae
jave Jesus oa py pete ou vy oporandu:
Poromboea, mbae ndau ajapo r ipor vae, tekove mar e aupity
agu?
17 Jesus ombovai:
nderu hae ndexy, hae gui eayvu neir ndee ae rejeayvua rami hei.j
20 Kunumi vae aipoei:
j
19.19 Levtico19.18
1625 Mateus19,20
Hae nunga hae javi ajapopa ae ma. Mbae tu xevy oata teri?
21 Jesus ombovai:
Opa mbae py ndereko porxe vy tereo, evendepa rereko vae hae javi,
hae gui hepykue ma ememba iporiaukuei pe. Hae rami vy r rereko
ovareve vae yva re. Hae gui mae ma eju xerupive hei.k 22 Hae rami
ijayvu r kunumi vae oendu vy iporiau reve ojepea, oguerekopa vae vy.
Marcos10.2331; Lucas18.2430
23 Hae
ramo Jesus aipoei guemimboe kuery pe:
Anhet aipoae pvy: Haxy ete oguerekopa vae kuery yva pygua
poakaa py oike agu.l 24 Aipoae avi pvy: Nhanderuete poakaa py
oguerekopa vae oikea gui ndaxyive juu nambi kua rupi mymba camelo
oaxa agu hei.
25 Hemimboe kuery hae nunga oendu vy onhemondyipa. Hae vy
aipoei okuapy:
Hae rami vy mbae xagua r tu oo jepe?
26 Hae kuery re Jesus oma vy ombovai:
oeja vae, guyvy, gueindy, nguu, oxy, [guayxy,] guay e vy oyvy, hae
kuery ma ojou retave r, hae gui tekove mar e avi r oupity. 30 Hae
20
Mbaeta yva pygua poakaa py oiko r pete hoo vae
1
ojou ikuai rive vae. 4 Hae vy aipoei: Tapeo pe voi uvaty py. Hae r
xee ma haevea rami r apaga, hei. Hae ramo hae kuery avi oo.
5Kuaray mbyte jave tegue ju oo, hae gui kuaray ojeroa jave guive oo vy
haekue rami ae ju jogueroayvu. 6 Hae gui kaaru raii jave ju oo vy amboae
kuery ojou ikuai rive vae. Hae vy oporandu hae kuery pe: Mbae re tu ra
pukukue re pe rive apy? 7Ombovai: Mbaeta avave rei noremombaeapoai,
hei okuapy. Hae ramo aipoei: Pe voi ke tapeo havy uvaty py.
8 Hae gui kaaru jave uvaty ja aipoei kapata pe: Enomba
py oo vaekue ju ova vy oexa ojopy retave agu re. Hae rami te hae
kuery pe voi pete ra repy ae ome. 11 Hae vae ojopy rire ija re ijayvu
pete hora etei ombaeapo vaeri ore rami ae repaga, ore ra pukukue re
kuaray aku rogueropoaka vaekue ri, hei okuapy.
13 Hae ramo hae kuery vae regua pe ija ombovai vy aipoei: Xeir,
xee aipotaa rami mbaemo areko vae aiporu agu? Tyr pa rejou vai
teve xeporayvua? hei.m 16 Hae rami vy takykue pyguare ma opyta r
Marcos10.3234; Lucas18.3133
17Jerusalm
tet katy Jesus oo vy doze guemimboe kuery oeno hae
kuery aei. Tape rupi ojeoia rupi aipoei hae kuery pe:
18 Pendu ke. A ma jajeoi nhainy Jerusalm katy. Hae py ma Ava
Marcos10.3545
20 Hae
gui Jesus oa py Zebedeu rayxy ou opia kuery reve. Omboete
vy ojerure oipytyv agu re.
21 Hae ramo Jesus oporandu ixupe:
Mbae tu reipota?
Kunha vae ombovai:
Ndepoakaa py ma kovae moko xepia toguapy pete reiporu kuaa
regua re, hae amboae ma ndeaxua re hei.
m
20.15 Romanos9.1416
1627 Mateus20,21
22 Hae
ramo Jesus ombovai:
Pe ndapeikuaai mbae nunga re pa pejerurea. Haeve r ri tyy karo
xee ayu agu vae gui pe voi peyu agu?
Ombovai:
Haeve r hei okuapy.
23 Hae ramo aipoei hae kuery pe:
nhoembiguai rami toiko, 28 Ava ray ojeapo vaekue rami avi, mbaeta hae
Marcos10.4652; Lucas18.3543
29Hae
kuery Jeric tet gui oo jave heta ete ojeoi hupive. 30 Hae jave
tape yvry moko ra revegua e oguapy oiny vae ma Jesus oaxa ovya
oendu vy ojapukai:
Senhor, Davi ramymino, oremboaxy ke! hei.
31 Hae ramo heta vae kuery ijayvu okyrir agu. Hae rami te hae
opoko hae kuery rexa re. Hae ramove oexa ju, hae vy ojeoi hakykue.
21 Hae
gui ma Jerusalm py Jesus ova raii ma vy Betfag tekoa
1
mburika ix re hia vae. Hae vae reve pete tayi avi hia. Pejora vy
n
20.26 Romanos12.3,10,16; Filipenses2.38; 1Pedro5.3
Mateus21 1628
ke peru. 3 Hae gui xapya rei amongue pendevy ijayvu ramo hae kuery
7 Hae vy ogueru mburika tayi reve. Hiry omo oao. Hae ramo Jesus
o hiry. 8 Hae gui heta vae kuery tape rupi oipyo okuapy oao, hae
amboae kuery ma yvyra rogue ojaya vy onhono avi tape rupi. 9 Hae gui
heta vae kuery tenonde hae hakykue ojeoi vae ojapukai vy aipoei:
Toguerovyaa Davi ramymino! Taimaendua pora Senhor rery rupi
ou vae re! Toguerovyaa yvatevea py! hei ojeoivy.p
10 Jerusalm tet py ova ma ramo tet pygua kuery mavae paa
Marcos11.1517; Lucas19.45,46
12 Templo
py Jesus oike vy oipeapa mbaemo vendea hae mbaemo
joguaa kuery hae py ikuai vaekue. Oitypa guive perta mboekoviaa
kuery mesa, hae apykaxu vendea kuery renda. 13 Hae vy aipoei hae
kuery pe:
Ipara oiny Xero ma onhemboe atyr o ea vaeri pe ma pejapo
imonda vae onhemiaty rami.q
Templo py nhomboeague
14 Templo
py Jesus oa py ou ra revegua e hae oguata e vae kuery.
Hae ramo omonguerapa. 15 Hae r sacerdote yvatekueve vae hae kuaxia
Jesus ombovai:
Xee aendu ma. Havy pe ndaperoayvui ri tyy po ramigua:
Kyrguei hae okambui vae pe ma mboraei ipor ete vae py
rejererovya uka, heiague?s 17 Hae rami vy tet gui ojepea vy Betnia
o
21.5 Zacarias9.9 p21.9 Salmo 118.26 q21.13 Isaas56.7, Jeremias7.11
r
21.15 Marcos11.18,19; Lucas19.47,48 s21.16 Salmo 8.2
1629 Mateus21
Marcos11.1214,2024
18 Ko
ajeivei reve tet katy ojevya rupi inhembyayi. 19 Tape yvry
pete figoy hia vae oexa vy ova hae py, te mbaeve ndojoui hogue e
vy. Hae rami vy hae vae pe aipoei: Toikove eme ndea, hei ramove
figoy ipirupa vyvoi.
20 Hemimboe kuery hae nunga oexa vy onhemondyipa. Hae vy
aipoei:
Ipiru vyvoi nda figoy.
21 Hae gui Jesus aipoei hae kuery pe:
Anhet aipoae pvy: Pexa rei rgue py pejerovia ete ramo figoy
re oiko vaekue ramigua anho e r oiko. Kovae yvyty pe Ejepea,
enhemombo ye py, peje ramo voi oiko r. 22 Pejeroviaa rupi ri
Marcos11.2733; Lucas20.18
23 Templo
py Jesus ova vy nhomboe oiny. Hae ramo sacerdote
yvatekueve vae hae heta vae mongetaaty kuery ombojere rei vy
oporandu okuapy:
Mavae poakaa rupi tu hae nunga rejapo reikovy? Mavae tu
nembopoaka?
24 Jesus ombovai:
Xee voi aporandu ta pvy. Xevy pe pembovai ramo xee voi amombeu
r mavae poakaa rupi pa hae nunga ajapoa. 25 Maguigua ndau Joo
ndaevei avi, heta vae kuery gui jakyje vy, mbaeta oikuaa pav Joo
Batista profeta oikoa hei okuapy. 27 Hae rami vy aipoei Jesus pe:
Ore ma ndoroikuaai.
Hae r hae ju ombovai:
Xee voi namombeui r pvy mavae poakaa rupi pa hae nunga
ajapo aikovya.
r hae vae ma aipoei: Xee ndaa reguai hei rire ndaevei nho vy oo.
31 Mavae ete ndau moko vae gui ojapo nguu oipotaa rami?
Mateus21 1630
Ombovai:
Tyvy rima hei okuapy.
Jesus omombeu porve hae kuery pe:
Anhet aipoae pvy: Pe kuery gui imposto re nhombopaga vaety
kuery hae kunhague itavy rei vaekue ranhe r oike Nhanderuete
poakaa py. 32 Mbaeta Joo Batista ou vy pe kuery pe oikuaa uka
Marcos12.112; Lucas20.919
33
Pejapyxaka ke mbaemo re ambojoja vy ayvu mboae amombeu r.
Oiko pete ava hoo vae. Hae vae onhot uva, hae rire ijyvry rupi ojapo
kora. Ojapo uva oumbiri atyr hae torre. Hae rami vy omboaxa opena
vaer kuery po py. Hae rire oo guekoa gui.
34 Hia omonoa ra ova ramo opena vae kuerya py ija ombou
guembiguai kuery, ojopy agu uvaa ixupegua. 35 Hae ramo opena vae
guay ae. Hae vy aipoei: Xeray ete ramo omboete r ko, hei.
38 Hae rami te ombaeapo vae kuery tay oexa vy aipoei joupe-upe:
Pevae ma uvaty jar ete. Jajuka teve, uvaty nhandevy ju opyta agu,
hei okuapy. 39 Hae gui ojopy vy uvaty gui ogueraa vy ojuka.
40 Hae gui uvaty ja ou vy mbae ndau ojapo r opena vae kuery re?
vae ita re hoa vae opmba r. Hae r amongue ry ita hoa ramo
ikuipa r hei.
45 Povae ayvu omombeu r sacerdote yvatekueve vae hae fariseu
ojopyxe te okyje heta vae kuery gui, profeta oikoa rami oikuaa pav
ramo.
t
21.32 Mateus7.21 u
21.42 Salmo 118.2223
1631 Mateus22
22 Tegue
ju Jesus mbaemo re ombojoja vy ijayvu. Hae vy aipoei
1
ngaru ojapo vae rami avi.v 3 Hae gui guembiguai kuery omondouka
Aipore ke aeno vae kuery pe: Areko katupa ma ngaru. Xerymba vaka
hae vaka ray ikyra vae ajuka, hae javi omba ma. Peju ke ngaru oa py,
re r.
5 Hae rami te hae kuery ndoikuaa potai vy ojeoipa. Pete oo
tembiguai kuery ojopy vy ojavyky rei, ojuka guive. 7 Hae ramo huvixave
tape pia ikuai vae rupi, peovaex vae rei peno omendaa py ou agu,
hei imondovy. 10 Hae ramo tembiguai kuery tape rupi ojeoi vy omboaty
ojou vae hae javi, heko por hae heko vai vae guive. Hae r opy okaru
agu py tyny oeno vaekue.
11 Hae gui huvixave oike vy mesa py ikuai vae oexapa. Oexa
hae ipy, hae pemombo oka katy pyta py, hei. Hae py ma ojaeopaa
hae opa mar onhendua r. 14 Mbaeta heta r oenoa, hae r mbovyi
r oiporavoa.
Marcos12.1317; Lucas20.2026
15 Hae
ramo fariseu kuery ojepea vy joo meme oikuaa pota okuapy
mar rami vy pa omo vai agu re ayvu py. 16 Hae rami vy guemimboe
22.2 Lucas14.1524
v
22.11 1Corntios6.911; Efsios5.5,6; Apocalipse19.7,8
w
Mateus22 1632
18 Jesus
hae kuery ijae ea oikuaa vy aipoei:
Pendeko por merami rive vae, mbae re tu xereko axe ri? 19 Pexa
uka havy xevy pete hati vae imposto peguar hei. Hae ramo ixupe
ogueru pete hati vae.
20 Hae r oporandu hae kuery pe:
Marcos12.1827; Lucas20.2740
23 Hae
vae rave oa py ou saduceu kuery vae regua. Hae vae kuery
ma ndogueroviai nhanhemboete ju ra. Hae gui oporandu okuapy ixupe:
24 Poromboea, Moiss aipoei: Amongue tay e re omano ramo
tyvy ju omenda r imeve vae re, omano vae rayr vaekue oguereko
agu, hei rakae.y 25 Hae gui ikuai rakae sete joegua. Tujave vae ma
javive re. 27 Hae kuery hae javi omanomba rire kunha vae avi omano.
28 Hae gui onhemboete jevya ra ndau sete joegua ikuai vae gui mavae
etei r oiko kunha vae me? Mbaeta kunha vae re sete-ve omenda rire.
29 Jesus aipoei hae kuery pe:
ma r guive. Hae rami rgue py anjo kuery rami r ikuai yva re. 31 Hae gui
Hae ramo ma omanogue Ruete e oiko, hae r oikove vae Ruete hei.a
33 Hae rami omboe r heta vae kuery oendu vy onhemondyipa.
Marcos12.2834
34 Hae
gui Jesus saduceu kuery omokyrirague fariseu kuery oendu vy
hae kuery ju nhomboaty jogueroayvu agu. 35 Hae gui pete hae kuery
yvateve vae?
x
22.21 Romanos13.7 y22.24 Deuteronmio25.5 z
22.31 1Corntios6.14, 15.1228;
1Tessalonicenses4.1318 a22.32 xodo3.6
1633 Mateus22,23
37Jesus
ombovai:
Reayvu r Senhor Nderuete ndepya hae javi py, ndereko hae
nearandua hae javi py guive, hei vae.b 38 Hae vae ojapo uka pyre ma
iporve hae yvateve vae o. 39 Hae vae rire ma po rami ju: Reayvu r
neir kuery ndee ae rejeayvua rami, hei vae.c 40 Povae moko ojapo uka
pyre guigua ma lei hae profeta kuery nhomboeague hae javi hei.
Marcos12.3537; Lucas20.4144
41Fariseu
kuery ijatypa r Jesus oporandu hae kuery pe:
42
Mbaexa tu peikuaa Cristo oikoa? Mavae ramymino tu oiko?
Hae kuery ombovai:
Davi ramymino rima hei okuapy.
43 Jesus aipoei:
ndepy gury nderovaigua kuery amo ea ja, hei rakae. 45 Hae rami
vy Davi voi Senhor hei ixupe. Mbaexa tu havy hamymino avi ri oiko?
hei.d
46 Hae r peteve nombovai kuaai. Hae vae ra guive ne peteve
23 Hae
ramo heta vae kuery pe ju Jesus aipoei, guemimboe
1
kuery guive:
2 Kuaxia re nhomboe vaety hae fariseu kuery oguapy r okuapy
Moiss renda py. 3 Hae nunga rupi pejapo hae pemo por r hae kuery
ojapo uka vae hae javi. Hae rami te peiko eme hae kuery ikuaia rami,
mbaeta hae kuery nhomboe te ndojapoi r oayvua ae. 4 Hae kuery
vy lei ryrui ipyve vae anho ojee ojokua, hae oao apy voi ombopotypa
r ipukuve vae py.e 6 Okarua py hae onhemboeaty py oguapy r tenda
b
22.37 Deuteronmio6.5 c22.39 Salmo 118.26 d22.45 Romanos1.3,4 e23.5 Judeu
kuery gueko rami vy ngova hae ojyva re ojokua r hyrui lei regua ayvu oa.
Mateus23 1634
r. Heko por merami rive vae pendekuai, mbaeta ye hae yvy jave
rupi peo r petei ri jepe pejou agu penemimboer. Hae gui pejou vy
tata ogue vae pyguar pemoingo pendegui heko vaive vae.
16 Pe kuery pe ndaevei ete r, joguerekoa ra revegua e rami
hae javi re avi oura. 21 Hae henda ikya e vae ropy re amongue oura vae ma
hae vae re oura, hae hae py oiko vae re avi. 22 Hae yva re amongue oura vae
ete r. Heko por merami rive vae pendekuai, mbaeta dzimo peme
hortel, endro hae cominho regua gui, hae r lei regua ojapo uka pyre
yvateve vae rupi ma ndapeikoxei: hae vae ma pendeko por agu,
penhomboaxy hae pejerovia agu. Hae vae rupi voi pendekuai rgue,
amboae nunga pejapoa rami avi. 24 ra revegua e joguerekoa pendekuai
ete r. Heko por merami rive vae pendekuai, mbaeta hirykue rupi
1635 Mateus23,24
r. Heko por merami rive vae pendekuai, mbaeta omano vaekue ryru
omoximba pyre rami pendekuai. Hae nunga ma hirykue rupi ipor rei, hae
r ipy rupi ma omano vaekue kgue hae opa margua kyakue o. 28 Hae rami
ae avi pe kuery voi avakue penderexa r heko por vae merami peiko, hae r
pendepya re ma pendeko por merami rivea hae pendeko vaia anho o.
29 Pe kuaxia re nhomboe vaety hae fariseu kuery pe ndaevei ete r.
Heko por merami rive vae pendekuai, mbaeta profeta kuery rupa ry guar
pejapo oo raangaai, hae pemoatyrmba r guive heko por vae onhono
porague. 30 Hae vy aipopeje: Nhaneramo kuery ikuai jave ma voi jaiko vae
rire hae kuery rami profeta jukaa rupi nhande ndajaikoi rgue, peje. 31 Hae
regua, mbaexa r tu peo jepe tata ogue e vae py pepaga agu gui? 34 Hae
nunga rupi pe kuery pe xee ambou r profeta hae hiarandu vae kuery
penemboear. Hae vae kuery regua amongue pejuka r kuruxu re pemo vy.
Hae r amboae kuery ma peinup r penhemboeaty py, hae tet nhav gui
pemox r, 35 pe kuery ae pepaga agu heko por vae ruguy omoague hae
javi re, heko por vae Abel ruguy omoague guivei Baraquias ray Zacarias
ruguy omoa peve. Hae vae ma pejuka vaekue henda ikya e vae hae altar
mbyte. 36 Anhet aipoae pvy: Agua kuery re hae nunga rekovia hae javi r
ou.
Lucas13.34,35
37
Jerusalm, Jerusalm, profeta kuery jukaaty, hae ndea py ombou
pyre kuery ita py rejapipa vaety. Mbovykue rei e xee aikuavmbaxe
te nememby kuery, uru guay kueiry opepo py ojaoipaa rami. Hae
rami te pe kuery ndapeipotai. 38 Hae rami rire pendero opyta rivepa
Taimaendua pora Senhor rery rupi reju vae re peje agu ra.g
Marcos13.1,2; Lucas21.5,6
24 Templo
gui Jesus o ovy jave hemimboe kuery hexe onhemboja
1
23.25 Lei re nhomboe vaety hae fariseu kuery opa margua ojoi vaer okaru e
f
mbove, nonhemongya ukaxei vy (Marcos7.3,4). Hae r apy ma Jesus ijayvu hae kuery
pya re ikya vae oa re. g23.39 Romanos11.2527
Mateus24 1636
Peexa pa pevae nunga hae javi? Anhet aipoae pvy: Oitypaa ramo
peteve ita ndopytai r amboae ita ry.
Marcos13.313; Lucas21.719
3 Oliveiras
yvyty py Jesus oguapy oiny jave hemimboe kuery
onhemboja ju hexe. Hae vy oporandu okuapy:
Emombeu na orevy: Arakae r tu hae nunga oiko? Mbae nunga tu
oiko r roikuaa agu reju jevy taa, hae ra opa ta maa?
4 Ombovai:
opu r amboae tet pygua kuery re, hae pete-te regua amboae regua
re r opu. Opa rupi oiko r karuai hae yvy ryryi. 8 Povae nunga hae
kuxa pav ndaijaei r pendere. 10 Hae vae jave heta r ojeity uka
heta r ombotavy. 12 Hae gui heta-etave heko vai ramo pav rai
14 Nhanderuete poakaa regua ayvu por omombeua r yvy jave re, hae
Marcos13.1423; Lucas21.2024
15
Hae gui henda ikya e vae py pexa r ojeguarupy
nhomokanhyar o r, profeta Daniel omombeu ma voi vaekue. (Tove
ogueroayvu vae toikuaa.)i 16 Hae ramo Judia pygua kuery tonhamba
yvyty re. 17 Ngoo ry o vae toguejy eme ngopy gui mbaemo ogueno
agu, 18 hae mbaety rupi ikuai vae tojevy eme guive oparito ogueraa
ramigua hae profeta ramigua rive. Hae kuery voi ojapo r hexa pyr
hae nhomondyipaar oiporavo pyre kuery voi ombotavy agu te, haeve
vae rire. 25 Peiko kuaa pota ke, xee romonheangu ma voi. 26 Hae nunga
vae minha kuaray oua katy gui o vy oikea peve ojekuaa vae rami avi
ojekuaa r Ava ray ojeapo vaekue ou r. 28 Mamo r tegue ituia py
Marcos13.2427; Lucas21.2528
29
Hae vae ra ojexavaia rireive kuaray pytmba r, jaxy voi
naendyvei r. Jaxy-tata hoapa r yva gui, hae yva re ipoakakueve
ikuai vae voi oitypaa r.j 30 Hae gui yva re ojekuaa r hexa pyr Ava
ray ojeapo vaekue guigua. Hae ramo hae javi regua yvy re ikuai vae
ojaeo r okuapy oexa vy Ava ray ojeapo vaekue yva gui ou r arai rupi,
opoaka hae guexakmba reve.k 31 Hae vy mimby guaxu onhe at reve
Marcos13.2837; Lucas21.2936
32
Peikuaa pota ke figoy re mbaemo ambojoja vy amombeu r.
Mbaeta hak ipyaupa hae hogue hokypa r pexa vy peikuaa r ra pyau
ova raii maa. 33 Hae rami ae avi pe kuery voi xeayvuague hae javi
aipoae pvy: Agua kuery opa e re hae nunga hae javi oiko r. 35 Opa
ne anjo kuery yva pygua, ne xee Tay voi ndaikuaai. Xeru anhoi oikuaa.
37 Ava ray ojeapo vaekue oua ra ma No oiko jave py oikoague rami
vae ma mbae hora pa imonda vae ova ra oikuaa vae rire oikuaa pota
rgue ngopy gui ogueraa ukapa e agu. 44 Hae nunga rupi pe voi peiko
kuaa pota, mbaeta napexai rei jave Ava ray ojeapo vaekue ou r.l
j
24.29 Isaas13.10, 34.4 k
24.30 Daniel7.1314 24.44 Lucas12.3540; 17.2037,
l
1Tessalonicenses5.13
Mateus24,25 1638
Lucas12.4246
45
Hae gui mavae ndau peiko tembiguai ojeroviapy hae joe opena
kuaa vae? Hae ramigua ma ipat omo r oir kuery okaru agu
hora py omongaru agu. 46 Ovya ete r tembiguai ipat ou r hae
rami ojapo vae. 47 Anhet aipoae pvy: Hae vae pe opena uka r opa
mbae oguereko vae re. 48 Hae r xapya rei hae vae tembiguai heko
oinupmba r oir kuery. Hae r okau vae kuery reve ma okaru hae
oyu r. 50 Hae rami vy tembiguai noexai reia ra hae ndoikuaai reia
hora r ipat ou. 51 Hae rami rire ombopaga vy oguereko axy r heko
por merami rive vae kuery reve. Hae ramo ojaeo hae opa mar r
onhendu.
25
Hae vae jave yva pygua poakaa py oiko r dez
1
kuery ma tataendy reve tykue avi ogueraa hyru py. 5 Hae gui ma omenda
e agu, hae pvy voi. Tapeo ivendeaty py pejogua agu, hei. 10 Hae
gui hae kuery ojogua agu ojeoi jave ova ma omenda vaer. Hae ramo
ngarua py oiko katu vaekue oike ojeoivy hupive. Hae gui ok ombotya.
11 Are ma jave kunhatague hiarandu e vae ova vy ojapukai:
vae, hei. 13 Hae nunga rupi peiko kuaa pota, mbaeta ndapeikuaai
ra, ne hora.m
25.13 1Tessalonicenses5.13
m
1639 Mateus25
opat perta.
19 Yma ete ma rire tembiguai kuery pat ojevy. Hae vy oikuaa pota
reiko vae. Mbovyi vae re repena kuaa rire romo r heta vae re ju
repena agu. Eike ke xee nepat reve javya agu py, hei.
22 Hae gui moko poyikue jopyare ou vy aipoei: Senhor, moko
reiko vae. Mbovyi re repena kuaa rire romo r heta vae re ju repena
agu. Eike ke xee nepat reve javya agu py, hei.
24 Opa vygua ova petei poyikue jopyare. Hae vy aipoei: Senhor,
porua kuery pe, xee ajevy vy hetave ju ajopy agu. 28 Hae gui amboae
javi. Hae ramo pete-te ombojao r joa gui, vexai re opena vae kavara
mbyte gui guymba kuery ombojaoa rami avi. 33 Mbaeta omo r vexai
Xeyuvei ramo peme ayu agu. Pea rupigua e aiko ramo xemova.
36 Ndaxeaovei ramo xemonhemonde. Xembaeaxy r xepou. Nhu py
r: Ayvu vaipy pendekuai vae, pejepea ke xea gui. Tapeo tata ogue
e vae anha hae hembiguai kuery pe oguereko katu pyre katy.
42 Mbaeta akaruxe te napemei hau vaer. Xeyuvei te napemei
katy. Hae r heko por vae kuery ma tekove mar e katy r oo.n
26 Hae
nunga re Jesus nhomboepa vy aipoei guemimboe kuery
1
pe:
2 Moko araa py oiko r ngaru Pscoa regua, peikuaa. Hae gui Ava
kuery nhomboaty okuapy sacerdote yvateve vae Caifs hery vae ro py.
4 Hae py jogueroayvu Jesus ojopy nhemi vy ojuka agu re. 5 Hae vy
aipoei okuapy:
Ngaru oiko jave ma ndaevei, heta vae kuery opumba e agu.
n
25.46 Apocalipse20.1115
1641 Mateus26
Marcos14.39; Joo12.18
6 Haegui Betnia tet py Simo lepra oguereko vaekue ro py Jesus o
jave 7 hexe onhemboja pete kunha. Pete hyru ogueru ita xi vae guigua,
heaku por vae hepyve vae tyny vae. Hae vae ma mesa py Jesus o
jave onho inhak re.
8 Hae nunga hemimboe kuery oexa vy ndojou pori. Hae vy joupe-upe
aipoei:
Mbaer tu gu rami ojavyky rei? 9 Mbaeta pevae heaku por vae
por vae onho xenhono pora r guar. 13 Anhet aipoae pvy: Mamo
Marcos14.10,11; Lucas22.36
14 Haegui hemimboe kuery doze ikuai vae regua Judas Iscariotes hery
vae oo sacerdote yvatekueve vae ikuaia py. Hae vy aipoei hae kuery pe:
15 Mbae tu peme ta xevy, pendepo py amboaxa agu? hei ramo
ixupe opaga trinta hati vae prata guigua. 16 Hae vae ra guive oikuaa
Marcos14.1216; Lucas22.713
17Ngaru mbojape imbovua revegua e ijypya ra ma hemimboe kuery
ou Jesus-a py. Hae vy oporandu okuapy:
Mamo tu reipota roguereko katu Pscoa ra py jakaru agu?
18 Ombovai:
rami hae kuery ojapo vy oguereko katu Pscoa py okaru okuapy agu.
oporandu agu:
Mateus26 1642
ray ojeapo vaekue ma hekor ipara oa rami ae r oo. Hae r ijopy uka
nhemiare pe ma ndaevei ete r. Ixupe haeveve rgue ndoikoi ma voi
vae rire hei.
25 Hae ramo ijopy uka nhemiar Judas oporandu:
ajapo vae regua, heta re vy xeruguy amo uka ta vae rupi ojejavyague
omboguepaa agu. 29 Aipoae pvy: A gui ma kovae regua uva rykue
yvyty katy.
o
26.31 Zacarias13.7
1643 Mateus26
Marcos14.3242; Lucas22.4046
36 Hae
rireive Jesus oo guemimboe kuery reve pete henda Getsmani
epy vae py. Hae vy aipoei hae kuery pe:
Peguapy ke apy, pei py xee anhemboe ainya ja hei. 37 Ngupive
ogueraa Pedro hae Zebedeu ray kuery mokove. Hae vy iporiaua hae
ndaeveia oendu. 38 Hae vy aipoei hae kuery pe:
Xeru, haeve r xegui oaxa rgue kovae karo. Hae rami avi xee
aipota vae ma toiko eme, ndee reipota vae ae toiko hei.
40 Hae gui guemimboe kuerya py ojevy vy oexa r okepa rae. Hae
Xeru, kovae karo gui ayu e re oaxa agu ndaevei ri ramo toiko
ndee reipota vae hei. 43 Hae gui ojevy vy oexa r okepa ju rae,
pe:
Pekepa teri vae tyy pejupy? Ova ma hora heko vai vae kuery po
py Ava ray ojeapo vaekue omboaxaa agu. 46 Pepu, jajeoi. Pee ma ou
ijopy uka nhemia aipoei vaekue: Hova py ayvu vae ae r pejopy, hei
vaekue. 49 Hae gui ma Jesus re onhemboja ouvy vy aipoei:
voi doze aty anjo kuery ombou agu? 54 Hae rami avi namigua ajapo vae
Pe kuery kyxe hae yvyra reve ri tyy peju jojuka rive vaety rami
xejopy agu? Ko nhav templo py [pe kuery pendekuaia rupi] aiko vy
xee anhomboe te ndaxejopyi vaekue. 56 Hae rami avi gu nunga oiko
roka peve. Hae py ova vy oguapy oiny tembiguai kuery mbyte, opa
peve oexa agu.
59 Hae gui sacerdote yvatekueve vae hae nhomongeta vaety kuery
vaeri.
Hae gui are rire moko ava ou vy aipoei:
61 Pevae ma aipoei: Xepoaka Nhanderuete pegua templo ambovaipa
agu, hae gui mboapy araa py ajapo ju agu guive, hei vaekue.
62 Hae gui sacerdote yvateve vae opu vy oporandu Jesus pe:
Jesus okyrir.
Hae gui sacerdote yvateve vae aipoei ixupe:
Xee aipoae ndevy Nhanderuete oikove vae rery rupi: Emombeu
orevy ndee pa Cristo Nhanderuete Ray reikoa hei.
64 Jesus ombovai:
26.64 Daniel7.1314
p
1645 Mateus26,27
Anhet ndee voi hae kuery regua reiko, mbaeta hae kuery rami ae
ndeayvu vae.
74 Hae ramo ijayvu vaikue hae oura reve aipoei:
Xee tu ndaikuaai hae vae ava! hei. Hae ramove uru ojapukai
nhendu. 75 Hae ramo Pedro imaendua Jesus ixupe aipoeiague re: Kuri
27 Kogue
ajeive reve sacerdote yvatekueve vae hae heta vae
1
omboaxa.
Judas ojejukaague
3 Hae
gui ijopy uka nhemiare Judas ma Jesus ojuka ta ma okuapy r
oexa vy onhemboaxy. Hae vy trinta hati vae prata guigua ome ju
sacerdote yvatekueve vae hae nhomongeta vaety kuery pe. Hae vy
aipoei:
4 Ojejavy e vae ruguy amo ukaa py xee ajejavy hei.
ojepea. Oo vy ojejyryvipy.q
6 Hae gui hati vae ma sacerdote yvatekueve vae omono vy aipoei:
q
27.6 Atos1.1619
Mateus27 1646
vaety gui, amboae regua omano ramo onhono pora agu. 8 Hae rami
vy hae vae yvy a peve hery Yvy-Tuguy. 9 Hae rami oiko vy ojeupity
nhae re ombaeapo vaety yvy re. Hae rami ae Senhor aipoei uka
xevy, heiague.r
hae nhomongeta vaety kuery hexe ijayvu rei ramo mbaeve ndei.
13 Hae ramo Pilatos oporandu ixupe:
heta vae kuery oipota vae rei. 16 Hae vae jave py ma pete o nhu py
pav oikuaa vaety Barrabs hery vae. 17 Hae gui heta vae kuery ijatypa
omboaxaague.
19 Hae gui nhomboayvuaty py huvixa o jave tayxy aipoei uka ixupe:
Mbaeve ejapo eme pevae ava heko por vae re, mbaeta ange
ajexavai vaipa rau ikuxa hei.
20 Hae rami te sacerdote yvatekueve vae hae nhomongeta vaety
kuery omboe heta vae kuery Barrabs re ojerure okuapy agu, hae r
ojuka uka agu Jesus.
21 Tegue ju hae kuery pe huvixave oporandu:
r
27.910 Zacarias11.13
1647 Mateus27
ojeoivy r oexa vy ogueru ruka yy, hae vy heta vae kuery oexaa py
ojepoei. Hae vy aipoei:
Xee ma mbaeve ndarekoi kovae [heko por vae] ruguy pemo
ukaxea reve. Pendereve ae topyta hae nunga!
25 Hae ramo heta vae kuery aipoei:
Marcos15.1620; Joo19.2,3
27Hae
rireive huvixavea pegua xondaro kuery ma opy Jesus ogueroike
vy omboaty xondaro kuery hae javi. 28 Ijao omboipa vy omonhemonde
pete ao pyt vae py, 29 hae juu gui pete coroa ramigua ojapo vy omo
inhak re, hae ipo oiporu kuaa regua re pete takua ojopy uka. Hae vy
henonde guenapy re o vy ojojai rei reve aipoei:
Ipor ete judeu kuery pegua huvixave! hei okuapy. 30 Hae gui
hexe onyv reve takua ojopy vy oinup inhak rupi. 31 Hae gui ojojai
Marcos15.21; Lucas23.26
32 Hae
kuery ojeoi vy ovaex pete Cirene pygua Simo hery vae. Hae
vae pe ogueraa uka okuapy kuruxu.
36 Hae gui oguapypa hae py oar vy. 37 Inhak airy oupi imoiny ipara
vae hexe ijayvua: Kovae ma Jesus, judeu kuery pegua huvixave heia.
38 Kuruxu mboae re hexeve omo avi moko imonda vae: ijaxu ea re
reve aipoei:
40 Ndee ma templo rembovaipa rire mboapy araa pyve ju rejapo
r vaekue, ejereraa jepe havy ndee ae, Nhanderuete Ray ri vy. Eguejy
kuruxu gui hei ojeoivy.
41Hae
rami ae avi sacerdote yvatekueve vae, kuaxia re nhomboe
vaety hae nhomongeta vaety kuery ojojai rei vy aipoei:
42 Amboae kuery ogueraa jepe vaeri hae ae ndojereraa jepe kuaai.
Israel kuery pegua huvixave ri oiko vy toguejy kuruxu gui. Hae ramo
jajerovia r hexe. 43 Nhanderuete re ojerovia rire tou havy togueraa
Elias rima oeno hei okuapy. 48 Hae ramo hae kuery regua pete
vae onha pojava ovy, pete esponja ogueru. Vinagre py omoak, hae
takua apy re omo vy omova oyu agu. 49 Hae r amboae kuery aipoei:
51 Hae ramove henda ikya e vae ropy ajukue ok regua o vae oxoro
mbyte rupi. Yvate gui oxoro yvy peve. Yvy oryryi, hae itaova ovopa
guive. 52 Hae gui yvyra rupa ikuai vae oipeaa ramo heta onhemboete ju
ikya e vae oke vaekue, 53 hae vy onhono porague gui omba. Jesus
onhemboete ju rire hae kuery voi tet ikya e vae py ova vy heta pe
ojexa uka.
54 Hae gui ma xondaro ruvixa hae oir kuery Jesus rara ikuai vae
ma yvy oryryi hae opa mbae oiko r oexa vy okyjepa okuapy. Hae vy
aipoei:
Anhet ae rae pevae ava Nhanderuete Ray hei.
55 Hae py heta avi ikuai kunhague mombyryi gui oma okuapy vae.
ojerure Jesus retekue re. Hae ramo Pilatos ogueraa uka. 59 Hae ramo
Jos ma hetekue ogueraa vy onhov pete ajukue puku xi por vae ikya
e vae py. 60 Hae vy onhono por ngupar itaova re ojoo uka vaekue
t
27.46 Salmo 22.1
1649 Mateus27,28
py. Hae gui pete ita tuvixa vae ombojere itakua rok omboty agu. Hae
vy oo ju. 61 Hae ramia ja onhono porague rexei oguapy okuapy Maria
28 Sbado
oaxa rire semana ijypya ra ko raii jave ma Maria
1
gui oguejy r. Oguejy vy ombojere ita, hae vy oguapy hiry. 3 Hae vae
ma overa vae rami ojekuaa, yroy rami onhemondea ximba vae. 4 Hae
vy. Peju pexa onhono porague. 7 Hae gui tapeo pojava, pemombeu
rami ijapu. Hae rami rire hae nungakue a peve omombeua judeu kuery
ikuaia rupi.
ma ndoguerovia pori.
Marcos16.1518; Lucas24.4449
18 Hae
kuery re Jesus onhemboja vy aipoei:
Opa mbae py xembopoakaa yva hae yvy re ikuai vae hae javi re.
19 Hae nunga rupi tapeo, penhomoingo xeremimboer hae javi regua
gui.w Hae vy pemongarai r Tuu, Tay hae Nhe Kya E rery rupi.
20 Pemboe r pvy ajapo uka vaekue hae javi rupi ikuai agu. Hae r
u
28.14 Lucas16.31 v
28.16 Mateus28.7,10; Marcos14.27,28 28.19 Joo20.21;
w
Atos1.68
Marcos ayvu por
ombopara vaekue
Marcos ayvu por ombopara vaekue
Jesus rekokue Marcos omombeu vy ijayvu Mateus hae Lucas omombeua rupi
avi. Jypy guive Marcos omombeu Jesus nhandereraa jepe agu ipoaka vaea,
mbaeta ipoaka nhe vai gui oipea agu (1.2127), nhomonguera agu (1.3234),
jajejavyague ombogue agu (2.112), yvytu at omombytuu agu (4.3541) hae
omano vaekue omboete jevy agu (5.2242).
Jesus ipoakapa vaeri ndou rakae joguereko poyi agu, hae r nhanderekovia
guekove ome agu, hae ae aipoeiague rami vy: Ava ray ojeapo vaekue
eteve voi jojokuai agu e ou, hae r tembiguai rami oiko agu, hae guekove
ome agu heta rekovia, ogueraa jepe agu (10.45). Ojeupe ae Ava ray ojeapo
vaekue hei, mbaeta Nguuetea gui ko yvy re ou vy ava ojeapo vy onhemoyvyi
ete rakae, kuruxu re omano guive. Hae rami te omanoague gui onhemboete ju,
hae guemimboe kuery pe ojexa uka guive. Hae kuery pe aipoei: Tapeo opa
rupi, yvy jave re ikuai vae hae javive pe pemombeu ayvu por (16.15). Hae
nunga rupi nhandevy pe voi omombeua ayvu por Jesus nhandereraa jepea
regua.
Mateus3.16; Lucas3.16
2 Profeta
Isaas ombopara vy aipoeiague rami oiko: Neexa,
nerenonder ambou r xerembiguai. Hae vae oguereko katu r
nderaper.a 3 Hae rami vy tekoa ea py ijayvu at r: Pereko katu
a
1.2 Malaquias3.1 b1.3 Joo Batista ma Jesus raper oguereko katua rupi ijayvu rakae,
mbaeta heta vae kuery pe omombeu oikovy opa mar rei ikuaia gui ojepea vy Jesus re
ojerovia agu (Isaas40.3). c1.4 Joo1.68,1923
1651
Marcos1 1652
hae apykaxui rami hexe Nhe oguejy ouvy r. 11 Hae ramo onhendu
Mateus4.111; Lucas4.113
12 Hae
rireive tekoa ea katy Nhe ogueraa. 13 Hae py ma quarenta ra
Mateus4.1217; Lucas4.14,15
14 Nhu
py Joo ombotya ma rire Jesus ojevy ju Galilia katy,
Nhanderuete guigua ayvu por omombeu vy. 15 Hae vy aipoei:
Mateus4.1822; Lucas5.111
16 Galilia
yupa yvry rupi oiko vy oexa moko joegua Simo hae
Andr. Hae kuery ma pira mboaa rupi ikuai vy yy py pira mboaa
omombo okuapy. 17 Hae vae kuery pe Jesus aipoei:
19 Ooveia py oexa Zebedeu ray Tiago hae tyvy Joo, kano py pira
Lucas4.3137
21Hae
rire ova Cafarnaum tet py. Sbado ra py onhemboeaty o
vae py oo nhomboe vy. 22 Nhomboe r pav oendu vy onhemondyi
1.7,8 Atos19.4
d
1.13 Hebreus2.18, 4.15
e
1653 Marcos1
Ekyrir, hae ejepea upe vae ava gui hei. 26 Hae ramo nhe vai
joupe-upe:
Mbaer r ndau gu ramigua oiko? Mbaemo pyau re nhomboear
teve? Mbaeta opoakaa rupi ijayvu r nhe vai voi onhe rendu
hei okuapy. 28 Hae rire Galilia yvy katy hae javi rupi onhendu Jesus
Mateus8.14,15; Lucas4.38,39
29Onhemboeaty gui Jesus o vy Tiago hae Joo reve jogueraa Simo
hae Andr ro py. 30 Oo py ma Simo raixo ipire raku oupy. Hae ramo
ramove ipire raku oaxa. Hae ramo opu vy mbaemo ojapo hae kuery
pe.
Mateus8.16,17; Lucas4.40,41
32 Kaaru
kuaray oike ta ma jave Jesus-a py oguerua imbaeaxy vae
hae anha gui oiko axy vae hae javi. 33 Tet pygua kuery hae javi
mbaeaxy gui oiko axy vae, heta avi anha oipea omboayvu e re,
mbaeta hae kuery oikuaa mavae paa.
Lucas4.4244
35 Korai ramove Jesus opu vy oo pete henda tekoa ea o vae katy.
Hae py ma onhemboe oiny Nhanderuete pe. 36 Hae ramo Simo ma ou
Amboae henda katy jaa kii raii tekoa ikuai vae hae javi rupi,
hae py voi ayvu amombeu agu, mbaeta hae rami agu ae aju
hei. 39 Hae rami vy Galilia yvy hae javi rupi oiko. Hae pygua
Mateus8.14; Lucas5.1216
40 Hexe
onhemboja ouvy pete lepra revegua. Hae vy guenapy re o
reve ojerure:
Lepra gui xekyaoxe vy xekyao rgue hei.
41 Jesus omboaxy vy okuave, hae hexe opoko vy aipoei:
Emombeu eme avave rei pe. Vaeri tereo sacerdote pe ejexa uka,
hae rekueraague re eme mymba Moiss omboparaague rami, heta
vae kuery oikuaa agu hei. 45 Hae rami te ava vae oo vy opa rupi
omombeu. Hae rami rire tet ikuai vae rupi ndaevevei Jesus ova agu.
Tekoa ea rupi rive oiko mombyry. Hae ramo opa rupi gui jogueru oa
py.
Mateus9.18; Lucas5.1726
2 Kueve
ma rire Jesus ova ju Cafarnaum py. Hae ramove opa rupi
1
vae kuery gui ndaevei hexe onhemboja agu. Hae ramo oa ry oo aoia
oipea vy oipeaague rupi omboguejy imbaeaxy vae hupa reve.
5 Hae kuery ojeroviaa Jesus oexa vy aipoei oguata e vae pe:
opya py aipoei:
7 Mbae re tu po rami ijayvu? Po ramigua ma ayvu vai. Mavae tu
peikuaa agu Ava ray ojeapo vaekue ko yvy re joeko vaiague ombogue
agu voi ipoaka vaea
Oguata e vae pe ju aipoei:
11 Xee aipoae ndevy: Epu, eupi nderupa, hae tereo ndero katy
hei.f 12 Hae ramove opu vy oupi ngupa ituiaty, hae o ovy pav oexaa
gui.
f
2.11 Joo10.37,38
1655 Marcos2
Mateus9.9; Lucas5.27,28
13 Tegue
ju Jesus oo yupa katy. Heta vae kuery hae javi ou ovaex
agu. Hae ramo omboe.
14 Oovea py oexa Alfeu ray Levi imposto opagaaty py oguapy oiny r.
Hae vy aipoei:
Eju xerupive hei. Hae ramove opu vy oo hupive.
Mateus9.1013; Lucas5.2932
15 Hae
gui Levi ro py Jesus o mesa py. Hexeve hae hemimboe kuery
reve heta ikuai imposto re nhombopaga vaety hae heko vai vaekue,
mbaeta hae kuery ma Jesus rupive ikuai vaety meme. 16 Hae r fariseu
kuery regua kuaxia re nhomboe vaety ikuai vae ma oexa okuapy Jesus
okaru r heko vai vaekue hae imposto re nhombopaga vaety kuery reve.
Hae rami vy oporandu hemimboe kuery pe:
Mbae re tu Jesus okaru [hae oyu] ri imposto re nhombopaga
vaety hae ojejavypa vae kuery reve?
17 Hae nunga Jesus oendu vy ombovai hae kuery pe:
Mateus9.1417; Lucas5.3339
18 Joo
remimboe hae fariseu kuery okaru e re jepi r ikuai. Hae
ramo amongue ou vy oporandu Jesus pe:
Mbae nunga rupi tu Joo remimboe hae fariseu remimboe
kuery okaru e re jepi ikuai, hae r neremimboe kuery ma hae rami
ndaikuai?
19 Jesus ombovai:
kuerya gui omenda vae oipeaa agu ra. Hae vae jave mae r hae
kuery okaru e re ikuai.
21 Avave rei ao ymague re nombojai r ajukue pyau raykue, mbaeta
Mateus12.18; Lucas6.15
23 Petesbado ra py Jesus guemimboe kuery reve oaxa ovy trigoty
rupi. Hemimboe kuery ma ooa rupi oipoo heravy hia. 24 Hae ramo
yvateve vae Abiatar o jave py, hae vy hou mbojape Senhor renonde
omo mbyre, hae kuery hou agu ndaevei vaeri, sacerdote pe anho
haeve. Ngupive ikuai vae pe voi ome avi hei.
27 Hae vy aipoeive ju:
Mateus12.914; Lucas6.611
3 Tegue
ju Jesus ova onhemboeaty py. Hae py o pete ava ipo
1
rovai piru vae. 2 Hae py ikuai vae ma Jesus re oexa pota okuapy,
hae Sidom gui avi heta ete ou. Jesus mbaemo ojapoague omombeua r
oendu vy jogueru oa py.
9 Hae ramo guemimboe kuery pe Jesus aipoei pete kano ogueru
agu hae o agu, heta vae kuery omboty rei e agu. 10 Mbaeta heta
Mateus10.14; Lucas6.1216
13 Hae
rire yvyty o vae ry o vy oeno hae ae oipota vae kuery. Hae
ramo oa py hae kuery ou. 14 Hae ramo doze oiporavo hexeve ikuai vaer,
hae gui ayvu omombeu agu katy omondouka agu, 15 hae ipoakaa rupi
anha kuery oipea agu guive. 16 Doze oiporavo vaekue ma povae: Simo
hery mboaer Pedro omo vaekue, 17 hae gui Zebedeu ray kuery Tiago hae
tyvy Joo. Hae vae kuery reryr omo Boanerges, Yapu vae ray kuery
heia. 18 Hae gui Andr, Filipe, Bartolomeu, Mateus, Tom, Alfeu ray Tiago,
Tadeu, Simo Zelote, 19 hae ijopy uka nhemiar Judas Iscariotes avi.
Mateus12.2232; Lucas11.1423
20 Hae
ramo ngoo katy ju oo. Hae ramive ma heta ete ju onhemboaty
ramo ne okaru agu ma voi ndaevei. 21 Jesus retar kuery hae nunga
nhomomba avi r. 26 Hae rami ae avi anha kuery jomeme opu vy joo
Mateus12.4650; Lucas8.1921
31Hae
rami jave ova ixy, tyvy hae heindy kuery. Oka py ikuaia py
oeno uka. 32 Hae ramo heta ijyvry oguapy okuapy vae aipoei ixupe:
g
3.10 Mateus4.2325; Lucas6.1719 h
3.22 Lucas12.10
Marcos3,4 1658
Mar ramigua tu hai hae xeryvy kuery? 34 Hae oyvry oguapy vae
Mateus13.19; Lucas8.48
4 Tegue
ju Jesus nhomboe oiny yupa yvry. Hae py heta ikuai
1
aipoei:
3 Pejapyxaka ke. Pete ava oo mbaemo ray moa vy. 4 Hae vae
omombiru, ndapoi r. 7 Amboae ma juu mbyte rupi hoa rire juu yvate
hoa. Hae nungakue ma henho por, yvate hae hia por guive. Trinta,
sessenta, cem hay peve oiko pete-te gui hei.
9 Hae vy aipoeive ju:
Mateus13.1023; Lucas8.915
10 Jesus-a
gui ojepeapaa ma ramo hupive ikuai vae hemimboe kuery
doze vae reve ou vy oporandu okuapy mbaemo re ombojoja vy ayvu
omombeu vaekue re. 11 Hae ramo ombovai:
3.35 Hebreus2.11,12
i j
4.12 Isaas6.910
1659 Marcos4
reia rupi omoa mbyre rami ikuai: Ayvu oendu vy ojopy vyvoi r ovya
reve. 17 Hae rami te ndapo pukui vae rami avi ikuai. Arei re ova
r imoingo axyar, hae ayvu por kuxa ijavyky reiar. Hae nunga
oiko r ayvu por rupi ikuaiague gui ojepeapa r. 18 Hae gui juu mbyte
rupi omoa mbyre rami ikuai vae ma ayvu oendu avi, 19 te ko yvy re
mbaemo ikuai vae re openave vy, perta, opa margua ojou porve vy
noendu potavei r ayvu. Hae rami vy ndaiai. 20 Hae r yvy pora rupi
omoa mbyre rami ikuai vae ma ayvu oendu vy ojopy r, hia por r
guive trinta, sessenta, cem pete-te gui.
Lucas8.1618
21Hae
gui aipoei avi:
Tataendy ndau nhamoendy vy jajaoi r ri ajaka py, hae e vy tupa
gury r ri nhamo? Any, imoiny oaty py ae r jaupi imoiny. 22 Mbaeta
Peikuaa pota por ayvu pendu vae re. Mbaeta joupe pejapoague
rami ae r ojapoa pendevy, ojapoave r guive. 25 Mbaeta mbaemo
ramia ja haygue henho hae yvate r mar rami paa oikuaa e re.
28 Yvy ae ojapo r hia agu rami. Jypyi ma henho, hae gui ipoty, hae
gui ma hay omony r hia. 29 Hia ijajupa ma ramo ojayaa r kyxe py,
Mateus13.31,32, Lucas13.18,19
30 Aipoeive
ju:
Mar ramigua ndau Nhanderuete poakaa py oiko vae reve joo
ramigua? Mbae nunga re ndau haeve ambojoja agu? 31 Mostarda ray
gui tuvixave r guive. Hak voi tuvixa ramo guyrai oveve vae ou vy
kuaray py ojapo r guaityr.
Mateus13.34,35
33 Heta
ayvu haekue ramigua omombeu hae kuery pe mbaemo
re ombojoja vy, ojapyxaka vae kuery oendu kuaa peve. 34 Hae rami
Mateus8.2327; Lucas8.2225
35 Hae
vae ra kaarui Jesus aipoei hae kuery pe:
Jaaxa yupa rovaigua re hei. 36 Hae ramo heta vae kuery
kano py yy tyny ta ma. 38 Hae r Jesus ma kano revi katy oke oupy
Mar ramigua tu pevae ava, yvytu hae ye voi onhe rendu agu?
Mateus8.2833; Lucas8.2634
5 Hae
rire yupa rovaigua re ova Gerasa pygua kuery yvy re.
1
2 Oguejy
ramove yvyra rupa o vae gui ovaex ouvy pete ava nhe
vai onhemondea vae. 3 Hae vae ma itakua rupi tema oiko. Ne corrente
oikovy itakua rupi, yvyty ry guive. Onheungapa rei oikovy ita re.
6 Hae gui ma mombyry gui oexa Jesus. Hae vy onha ouvy vy omboete.
Nhanderuete Yvate ete vae Ray Jesus, mbae tu ndee rereko xereve?
Nhanderuete rery rupi ajerure xemoingo axy e agu hei, 8 mbaeta
nhe vai pe Jesus aipoei ae ma: Ejepea ke upe vae ava gui.
9 Hae gui Jesus oporandu:
11Haei
py heta ikuai poryko yvyty ry okaruaty py. 12 Hae ramo nhe
Mateus8.34; Lucas8.3539
Hae ramo hae pygua kuery oupa oexa agu oiko vaekue. 15 Jesus
Mateus9.18,19; Lucas8.4042
21Yy
rovaigua re kano py Jesus oo ju ramo heta ete ojeoi avi ye
rembe re oa katy. 22 Ova avi pete ava Jairo hery vae, onhemboeaty
Mateus9.2022; Lucas8.4348
Heta vae kuery omboty rei ojeoivy hupive.
25 Oiko avi pete kunha doze maet re ma gueko re riae oiko vae.
omombeua r kunha vae oendu vy hakykue gui ou. Heta vae mbyte gui
opoko ijao re, 28 mbaeta aipoei vy: Ijao re rive apoko te akuera r
30 Hae
gui Jesus oikuaa vyvoi ixugui ipoakaa o r. Hae vy heta
mbyte pyve ojere vy oporandu:
Mavae tu xere opoko?
31 Hae ramo hemimboe kuery ombovai:
Mateus9.2326; Lucas8.4956
35 Jesus
ijayvu teri hoamy reve amongue ou onhemboeaty pygua
ruvixa ro gui. Hae vy tuu pe aipoei okuapy:
Nderajy omano ma. Mbaer tu remoangeko teri poromboea?
36 Hae r Jesus ma hae nunga ayvu re nopenai. Hae vy onhemboeaty
onhendu vae, ojaeo hae hax-ax vae guive. 39 Hae oike vy aipoei:
kunhai vae ituia py ogueroike tuu, ixy hae ngupive ogueraa vaekue.
41 Ipo re ojopy vy aipoei:
Talit cumi hei, Kunhai, evy ke, heia. 42 Hae ramove kunhai
Mateus13.5358; Lucas4.1630
6 Hae
gui Jesus guekoa katy oo guemimboe kuery reve. 2 Sbado
1
ndau oo apoa, hae Maria memby, Tiago rykey, Jos, Judas hae Simo
rykey? Hae apy nhanembyte rupi e teve ikuai heindy kuery? hei
okuapy. Hae vy ndojou pori.l
6.3 Joo1.11
l
1663 Marcos6
4 Hae
ramo Jesus aipoei:
Ne peteve profeta ndaipoi hekoa pygua kuery ae omova por
vaer hei. 5 Hae rami r hae py ndaevei mbaeve ojapo agu
Mateus10.515; Lucas9.16
7Doze
guemimboe kuery Jesus oeno vy ombopoaka nhe vai re. Hae
vy mok-moko omondouka. 8 Hae kuery pe aipoei:
Mbaeve peraa eme tape rupi peguataa rupi, pete popoka e vy, ne
mbojape, voko, ne perta ndaevei. 9 Pendepy regua pemo agu haeve
pepyta hae