Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
CAPTULO 3 GEOLOGIA DE
MOAMBIQUE
FORMAES PRECMBRICAS EM
MOAMBIQUE
3. Geologia de Moambique
A geologia de Moambique caracterizada pela ocorrncia de um soco cristalino
com rochas de idade Precmbrica (Arcico e Proterozico) e por rochas de idade
Fanerozica posteriores as rochas Precmbricas. Neste captulo 3 abordaremos
somente da poro Precmbrica e a parte das formaes Fanerozicas abordaremos
nos captulos 4 e 5, Karoo e Ps-Karoo respectivamente. Do ponto de vista,
geolgico, a poro Precmbrica em Moambique engloba segundo a Notcia
Explicativa da Carta Geolgica de Moambique volume 4, terrenos que so
designados provisoriamente por Terreno do Gondwana Este, Terreno do Gondwana
Oeste e Terreno do Gondwana Sul (GTK Consortium, 2006a; Fig.1) e conjugado com
a fig.2 que retrata as unidades litostratigrficas no norte de Moambique.
Fig. 3 - Extracto da Carta Geolgica de Moambique 1: 250 000, Folha No. 1834
(Gorongosa). Fonte: Direco Nacional de Geologia.
3.1.8 Suite Guro composto por membros mficos e flsicos. O membro flsico
denominado de Granito Apltico Gneisse-Migmatito composto por camadas, com
espessuras que variam de alguns cm a mais de 100m e o membro mfico de
Metagabro e Gneisse-Migmatito Mfico que inferior e ocorre somente de forma
ocasional. atribuida a idade magmtica de zirco de 86715 MA a Sute Guro.
Fig. 4 - Extracto da Carta Geolgica de Moambique 1:250 000, Folha No. 1432 (Chifunde).
Fonte: Direco Nacional de Geologia.
3.2.2 Supergrupo de Zmbu (P2ZB) este cobre uma rea de cerca de 200
km2, desde a vila fronteiria de Cassacatiza at a rea de Zumbo no extremo oeste
da Albufeira de Cahora Bassa. constitudo por metassedimentos e, em menor
quantidade, por rochas metavulcnicas, atribudas ao Grupo de Malowera (mais
antigo) e ao Grupo de Muze (mais recente).
Grupo de Malowera consiste de uma variadade de meta-arcoses granitizados da
Formao de Metamboa que forma a unidade mais extensa deste Supergrupo. Esta
formao inclui tambm horizontes finos de rochas mficas metavulcnicas. Na parte
oeste deste Supergrupo so comuns os ortoquartzitos com gnaisses biottico-
granatferos da Formao de Sale-Sale do mesmo grupo que se encontram dobrados
nas meta-arcoses da Formao de Metamboa.
Grupo de Muze compreende uma variedade de rochas calcrias incluindo
mrmore da Formao de Musamba e subordinados por gnaisses calco-silicatados,
escarnitos e metachertes da Formao de Caduco. Uma idade mxima de (1200 a
1300) MA para a deposio dos sedimentos do Supergrupo de Zmbu indicada
Fig. 5 - Extracto da Carta Geolgica de Moambique 1:250 000, Folha No.1532 (Songo).
Fonte: Direco Nacional de Geologia.
3.2.5 Grupo de Cazula (P2C) - nas cartas produzidas pelo Consrcio GTK as
rochas do Grupo de Cazula esto envolvidas pelos granitides da Suite de
Furancungo. O Grupo de Cazula predominantemente composto por meta-arenitos
e gnaisses quartzo-feldspticos, anfibolitos, quartzitos e gnaisses calco-silicatados
subordinados. Nas reas central e norte, os anfibolitos so o litotipo predominante
com estruturas sugerindo um protolito vulcanognico. Uma idade de 10414 MA
(mtodo de U/Pb) para o granito intrusivo de Desaranhama define a idade mnima
dos estratos de Cazula, semelhante sequncia de Mualdzi.
Fig. 6 - Extracto da Carta Geolgica de Moambique 1:250 000, Folha No. 1533/1534
(Cazula-Zbu). Fonte: Direco Nacional de Geologia.
3.2.8 Granitos do Rio Tshafuro (P2RF) - estes granitos ocupam uma zona, com
cerca de 20 a 25 km de largura, paralela s unidades circundantes, ou seja, aos
Granitos de Cassacatiza a norte e aos estratos de Chidzolomondo a sul. O tipo
litolgico constitudo granito biottico a granodiorito. Com base nas texturas dos
granitides/granitides migmatticos e na variao lateral em estrutura magmtica,
pode-se inferir que os granitides do Rio Tshafuro foram intrudos ao longo do
contacto entre as camadas do Chidzolomondo e os granitos de Cassacatiza,
incorporando materiais de ambos.
grantica apltica de gro mdio. O granito do Monte Capirimpica forneceu uma idade
de 10867 MA (U-Pb sobre zirco).
3.2.13 Suite do Monte Sanja (P2SJ) - forma uma zona de rochas intrusivas
flsicas a intermdias, com uma rea de 120 km por 35 km. Tais rochas so
compostas por granitos, granodioritos e quartzomonzonitos em menor quantidade.
Estas rochas intruem o Supergrupo supracrustal do Fngo e correspondem aos
granitides ps-Fngo sensu Hunting (1984). Os granitides da Suite do Monte
Sanja so granitos biottico-horneblndicos e granodioritos. Apresentam uma idade
de 10508 MA.
Fig. 7 - Extracto da Carta Geolgica de Moambique 1: 250 000, Folha No. 1530/1531
(Zumbo/Fngo-Mgo). Fonte: Direco Nacional de Geologia.
3.3.1 Grupo de Angnia (P2A) este grupo agora foi reduzido quando
comparado com o Complexo de Angnia, anteriormente chamado, Hunting (1984).
O Grupo de Cazula substitui as extenses oestes e, por outro lado, grandes reas
em redor e a norte do Zbu foram incorporadas nos gnaisses do Monte Dezenza da
Suite de Furancungo. Trs unidades foram incorporadas no Grupo da Angnia:
gnaisses quartzo- feldspticos e gnaisses anfibolticos, gnaisses biottico-
horneblndico-quartzo-feldspticos e gnaisses quartzo-feldspticos com granada.