Sei sulla pagina 1di 7
284 PLE nOUx EF A, rmNOY [1/0 vetera/no d(omo) nafr|/bonien(si) / et Cos (vel Cor) [..}. abe & Me Eago: etera/uo d(ccurion}) not(ione) / bonien(si, ‘male. Liinterprétation proposée par N. Ares Vazquez est difficilement admissible, car il est extrémement rare qu'sn vétéran ajoute a ce titre tun grade et en auicun cas celui de décurion ne peut ici convenir, Par contre, il est fréquent d'employer Vabréviation D pour D(omo) et en raison de l'état de la pierre il ne frit pas de doute qu'il faille transformer le NAT en NAR™. Lobjection portant sur la forme narboniensi n'en est pas une, car elle se retrouve dans une inscription de Narbonne méme*, Nous ajouterons cue les militaires narbonnais ont servi en nombre assez important au premier siécle dans la Pénin- sule Tbérique et que, selon In paléographie, c'est A cette période qu’appartient ce fragment inscription *, ‘Madrid, Mai 1973. 2 Le bord droit cat ued et ce qui eujourdat peut appara ci pest appnrsce comme un faate autres elements, west prbstlement qe le reat d'un Ron ore porte ¢ dispar aves ts camure Ge la pier ™ CIL XII, 4487 ad. p. 840: [NAR]BONIENTSES]. On ajoutera que pour Bonn i ict sete meme, cr forme normale etek Boston ‘%2 Plus que Narbonne méme, c'est la province de Narbonnal fe ne méme, cst a province de Narboraals. qu our des cries 4 Varnée @'Eapagne, partenitremen & la Lepfo X Cemioe svat Vespesen puis 4 VIE Gemina. Cex fits resorent chirement di tblona focal 2 Appeniice B Tab, 11 et Hi, p. YL ot 19038 du Fre de G. Forny Il rece tomento dele Legloni ds duuto o Diottson, Mano Rows, 18, nol tet etble de tines Pun & gue spar ce van neers Sen en to renin eel eng ee at serv en Espagne et instal, sprée son congé, dans a region ob i avait ‘exercé le métier des arm is SS ‘NOVO ACHADEGO EPIGRAFICO NAS MURALLAS ROMANAS DE LUGO (*) por PSLIPE ARIAS VILAS in Dousa-Brey, que finda poles a5 que aparssers esta lipids INTRODUCCION F CIRCUNSTANCIAS DO ACHADEGO O mes de Xunio de 1972 piixose en marcha (dende o punto de ‘vista prictico, non burocritice), a chamada «Operacién Murallay de Lugo, que consistia en liberar 0 recinto das edificaciés adosadas 0 seu paramento esterno cAxeque en toda a mitade Este do peri metro, Istes traballos chamaron a atencién moi cedo por o set carac- ter non pouco espectacular, i encol deles xa se escribiu moito dende todos os pantos de vista. Denantes de comenzar os traballos, encar- ‘géusenos por parte da Comisaria General de Excavaciones a obser- vacién, recollida i cstudo de todo o que tivese intrés arqueotéxico para o melior cofiecemento do recinto baixo-imperial e do Lucus ‘Augusti en xeral, ¢ dentro diste plan damos agora 4 luz unha lapida aparecida no devandito recinto *. () No istre de correxir as probas diste traballo, remate de publicarse N. ARES ‘Vizguez: Hellasge de trez lépidas romanas, «Bol. Com. Prov. Mou. Lugo», 1X, 1978, p. T4 ss, que recolle © epigrafe eigul tratado. Os dows traballos fxéronse Ssimildneameste, © ainda que son coincidentes so fundamental, bai varias diferen- ies de detale ¢ interpretacién. A confrontacién dos dous estudos pede dar nova fue encol ds lipida, Ambos autores (Ares Vazquez e 0 frmante diste artigo) reser vanse 0 dereto de facer conauntamente usa «addenda» si fose conreniente pare fioha mellor interpretacién cafeceueuly de todos os aspectoa diate epigrae 1 Agradecemos dende ciqui ao Prof, Dr. Manin Almagro a6 facildades © fe medios postos 20 noso dlspér para levar cabo aquél traballo de observaciéa farquenlbxiea i éste esludo do recente vehidego. A memoria dos derribos con 236 ELIE anias vibes Unha das partes méis dificles de arranxaren foi 2 Porta de San Pedro (antiga Teledana), a0 E, S, E, do recinto, As edificaciés tigan «comidoy as torres de flanquco e foi preciso refacelas case completamente. Nista laboura, na torre de flanqueo dercita, na parte Aig cereana ao lienzo de cortina, 0 7 de Xunio de 1973 aparecés, reutilizada como sillar no interior da torre, unl Kipida romana que foi tirada de ali ¢, a0s poucos dias, levada ao Museo Provincial, onde Con iste novo achédego son xa 43 os epigrafes que foron remiz zados na construccién do recinto amuraliado de Lugo. Ista reutili- zacién € moi corrente nas fortificaciés romanas baixo-imperiales que, cripeids. Noutro Ingar temos sinalado a azn diste reaproveitamento de materiis bos de construccién: trétase de unha época de inseguri dade (segunda mitade do sec. 1 d. C.), na que ffise preciso defender, con toda a celericade posible, os lugares estratéxicos asegiin a téc- tica de defensa ex profundidade * Descarpcréy y pisensi6s E un paralelepipedo de granito de $8 em. de outo, 58 de ancho 47 de fondo. A cara que contén a inscripcién, ma siia parte inferior (18 cm.) esta rebsixada en 1,5 em. de profundidade, probablemente Para pofier a pedir no seu lugar orixinal ou ben para axeitala entre 05 sillares da torre na que foi incluida. A perte superior dista cara todo o intresante dende © unto de vista cemtiico foi remiida no -cu dia & CComisaria General de Excavaciones, #0 rescate e trestado do novo epigrafe dende © recinto a0 Museo. fiso8e con toda dilixencia; o Arqutecto-consellaro de Belis Artes, Dr. D, stonio Gonzalez eneargado da «Operscién Mural, procsru en todo momento Scompangar a Tsbours arqutecténiea co intrés pola parte arqueoléxica, tanto ‘mentras fe facia 2 obra en xeral como nas tatelas de reconsiruccién ¢ acondico. famento do recinto, 1 € de xusticia facélo notar ciqui. 2 Para todos os apectos da fortficacién baixoinperial de Lugo, cfr. F- Ants ‘Vuuas: Lar muroias romanac de Lugo, «Studia Archacologicas, 14, Santiago de Compostela 3072, ende no final fae un resumo da ersis dos, ur d. C., coe Dibliograia fardamental Atopirate alk tamen (p. 67 sx) a lista de materiés sgrifcos reutlizados no recinto, anque a transcripeiin das incripcie sexa 4s veces ‘erénea, ora xa a parti da fonte de donde foron tiraéas (IRG), ora polos errs. do prelo ove Ackoxco crIGRIFICO MAS NURALLAS ROMANAS DE LOGO 257) (@3 cm) ten o campo epigrifico borrato, par as raze que mais aba xo s¢ espofierin. Dentro diste campo epigrifico pédese sinalar o seguinte: as letras tefien de outo entre 6,3 ¢ 5,5 cm.; a lifia mais Tongu 5k m.e a mis corta 33,5, Entre lifa e lia hai unha distancia de 44,5 cm. A cara sitaada 4 dereita da inscripeién ten tres buracos aliflados verticalmente dende 9 « 9 hastra 12 x Tem. « de fondo icregular; algiin deles conserva anacos de ferro, E doado pensarmos que son Duracos feitos cando a inseripcién foi reutilizada na construccién do recinto, Lecrura © Taaxserircréy VENERI-VICTRICI AFRICA-CAELESTI- 5 FRVGIFERO AVGVSTAE.EMERITAE ET-LARIB-CALLAECIAR [SJATVRNINVS.AVG-LIB Jetra de todas as linas (menos a 6.*), singularmente das tres derradeiras, estépartida por fal'a do Angulo da pedra, pero unlias Yeces 0 que resta € outras 0 senso do epigrafe non deixan duibida fencol da stia lectura, As letras estén feitas a plantilla e por eso re- sultan de boa factura, couse non sempre doada de atopar na epigra- fia romana de Galicia. Todas as interpuncids estin claras agis as das lias 4* ¢ 8.* (entre AFRICAE e CAELESTI, i entre SATVR- NINVS ¢ AVG), que son mais lenes, anque ainda asi non son difi ciles de sinalar. Nas verhas EMERITAE, LARIB e CALLAECIAR, a letra T é de menor grandor e metida na letra anterior (sobor de todo no caso da C). As duias primetras lias son imposibles de lermos sa'vo nas derrac deiras letras. Na primeira, unha escu'ca perto de pedra nos leva a yer denantes de OR, as letras ST (que ben poidera ser tamén unha T), ainda antes da S (que non é moi segura) pédese artiscar a lectura dunha V ou (menos probable) da mitade dunha N, Na segunda lifia somentes fican visibles catro letras: NAE, co cd comenzo da N’ 238 Prue sans vitae ‘céxeque perdido, ¢ unha I, mesmo por enriba da C de VICTRICI da lila seguinte. Na lift séptima a derradeira A de CALLAECIA esti xunguida Polo pé a R seguinte. Nembargantes pédense notar fallas da pedra entre a A ia R (levidn) ¢ despéis da R (méis marcada e mais outa), € que poideran facermos pensar que fosen interpunciés, mais ista ideia queda rexeitada se comparamos aquélas coas interpunciés, nidias, que aparecen no resto da inseripcién, Prantéxase asi unha lectura nisa tifa de: LARIB(us) CALLAECIAR(um), © na seguinte: SATVRNINVS AVG(usti) L1B(ertus), non se precisando transcrip

Potrebbero piacerti anche