Sei sulla pagina 1di 8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

Imprimir

EnviarporEmail

Curtir

Compartilhe:

RobertoRodriguesdeMorais
EspecialistaemDireitoTributrio.AutordoLivroonlineREDUZADVIDASPREVIDENCIRIAS.
ArtigoFederal2012/3267
ComorecuperarcrditosdaCOFINSedoPISnossupermercados
RobertoRodriguesdeMorais*

Avalieesteartigo
Elaboradoem10/2012

IIntroduo
ExistenosgovernantesqueassumiramoPoderemBrasliaaps01/01/2003oDNAdedesrespeitoaosPrincpios
Constitucionais,umavezqueoprincipalpartidoquecomandaanaoobrigouseusdeputados,napoca,aNO
ASSSINARaCF/1988.Portanto,pelosdesrespeitosaosprincpiosConstituicionaisTributrioscontidosnaCartaMagna
emvigor,ascontribuiesCOFINSeaoPISsocomo"umapedrinhanosapato"paraosprofissionaisobrigadosa
cumprirafarta,desorganizada,desrespeitosaeconfusalegislaoque,aolongodosanos,regeamatriaquesempre
primoupelaeficcianoaumentodaarrecadao,masfalhounoretornoprometidoaoscidadoscontribuintes.
OPIScriadonoregimedaDitaduraMilitarcomafinalidadedesero14salrioparaaclassetrabalhadoraveiopor
LeiComplementar(1)justamentenacomemoraodo7desetembrodaqueleanoporm,noconseguindoseus
objetivostantopelostranstornosjurdicoscausadosporsuasalteraesviaDecretolei(desrespeitandoaconstituio,
gerandograndenmerodeaesjudiciais,comvitriadoscontribuinteseasrespectivasrestituies/compensaes)
comotambmpelainflaomensaldedoisdgitosqueengoliuofundooriginal,principalmentepelosexpurgos
inflacionrioscriadospelos"brilhantes"exministrosdafazenda,aolongodosculopassado.
ACOFINStambmnofoidiferente.CriadacomoFinsocialpeloGovernoMilitar,viaDecretolei(2)ecomafinalidade
desocorrer,emergencialmente,apopulaodesabrigadapelasenchentesnoSul/SudesteepelaSecanoNordeste.Ao
verqueosistemaerabomparaaarrecadaotributria,foialterado(3)paracontribuio"destinadaacustear
investimentosdecarterassistencialemalimentao,habitaopopular,sade,educao,justiaeamparoao
pequenoagricultor."(3),tevesuaalquotainicialde0,5%alteradapara1%,1.2%efinalmentepara2%,deforma
desrespeitosaaosprincpiosconstitucionais,tambmsendoobjetodevriasaesjudiciais,culminadocomaDeciso
(6x5)doSTF,em19/12/1991,nosentidodesereminconstitucionaisosaumentosdasalquotas.
Emprazorecorde(finalde1991)oCongressoNacional(quandodointeressedoGovernovotarpido)aprovouviaLei
ComplementaracriaodaCOFINS,comaalquotade2%sobreofaturamentodasempresas,emsubstituioao
FINSOCIAL(4):
"Destinadasexclusivamentesdespesascomatividadesfinsdasreasdesade,previdnciaeassistnciasocial".
BoaparaarrecadarenotendoquedividilacomosEstadoseMunicpios(comooIPI,porexemplo),tevesuaalquota
aumentadaem50%em1998,passandopara3%dareceitabruta(5).Maisumaenxurradadeaesjudiciaiscontrao
alargamentodabasedeclculo,eoSTFasjulgoufavoravelmenteaoscontribuintes.
Retornoparaoscontribuintes:
a)Nosltimos7anosforamfechados42milvagas(leitos)noSUSferindoodireitoConstitucionalsade,garantido
pelaCF/1988.
b)NoBrasil,paracada1policialexistenteh5seguranasparticularesmostrandofalhadoGovernoemgarantira
seguranadoscidados.
c)OPasosegundomaiorconsumidordeDrogasdomundoeoprimeironoconsumodoCRAK.
Seem198920%doPIBeramparatributos,em2012maisde36%doPIBvoparaoscofrespblicos.Bastaconferir
comoeraasade,educaoeseguranaem1989ecomoestem2012paraconstatarqueNOFALTAMrecursos

http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

1/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

pblicosparaprestaodeserviossociedadecujagarantiaestnaCF/1988Faltaseriedadedosgovernantese
capacidadedegestoparadaroretornoequivalenteaoquesetributanoPas.
ArrecadaoTributriadeprimeiromundoeprestaodeserviosaoscontribuintes,deterceiro.

IIOpesodosistemacumulativo
ComopassardosanosoGovernoconcluiuqueosistemaoneravaasexportaes(noseexportatributos)umavez
queaCOFINSeoPISeramcumulativos.
Vejasecomooregimecumulativopesavanacadeiaprodutiva,umavezqueoaumentodaalquotavinhacausadodano
economia.Dos0,5%iniciaisataos3%,tentaremosdemonstrarcomoocontribuinteveiopagandoaconta.Numa
anlisesobreafabricaodeveculo,porexemplo,comoficavaaCOFINSparaoconsumidor?
Vamossuporque,setivssemosR$1.000,00emminriodeferrocontidonumveculo,nomomentodacomprapelo
consumidorqualopesotributriodaCOFINS?
a)R$1.000,00MINRIODEFERRO...COFINSde3%...R$30,00
Compraseominrioparafabricaroferrogusa:
b)R$1.030,00FERROGUSA...mais3%....R$60,90
Ferrogusaumdosinsumosparaoao:
c)R$1.060,90AO...mais3%...R$92,72
Aocomomatriaprimaparapeasdoveculo:
d)R$1.092,72PEASVECULOS...mais3%...R$125,51
Peavaiparaamontadoradeveculos:
e)R$1.125,51MONTADORADOVECULO...mais3%...R$159,27
Veculovaipararevendedora:
f)R$1.159,27CONCESSIONRIAVENDEVECULO...R$194,05
PodemosconcluirquedosR$1.000,00iniciaisdeminriodeferrocontidonoprocessoprodutivo,quandoaquelechega
aoconsumidor,emformadeveculo,aalquotaatingiaumpercentualde19,40%.
Cada"pedao"doveculo,entretanto,temalquotadeCOFINSdiferente,dependendodequalfaseprodutivafoi
inserido.Deveconsiderarqueacadeiaprodutivadifereporsetor,nemsemprechegaa6etapasaquiexemplificadas.
PorissoqueobrasileiroquesonharcomprarumCorolla,porexemplo,temquetrabalharparaganharR$100.000,00.
Pagar27,5%deImpostodeRendanaFonte(noconsiderandoINSS,etc...)sobrariamR$72.500,00paracompraro
veculo,modelomaissimples.NosEstadosUnidosdaAmricaomesmoveculopodeseradquiridoporcercade
12.000dlares.Emreportagemrecentealgunseconomistasnoschamaramde"otrios"porpagartantopelosveculos
fabricadosnoPas,emrelaoaopreopagopelosamericanospelosmesmosprodutoslnoEUA.
quenoBrasilpodeselistarat87tributosecontribuies,muitosdelesincidindoumsobreooutro.Essaaberrao
demonstradanaexemplificaoacimafoiqueinspirouaCOFINSnocumulativa.

IIIAcriaodosistemanocumulativo
ComapromessadequeNOHAVERIAAUMENTONATRIBUTAOevisandodesonerarasexportaesfoicriado
entooregimedeincidncianocumulativa(6),comvignciaapartirdefevereirode2004.Aolongodadcadade
funcionamentoficouprovadooaumentorealdatributaopelonovosistema.
Antes,porm,fizeramaalteraodoPISparaoregimenocumulativo(7)como"balodeensaio"paravercomo
funcionaria.
ComoconseqnciatemosaregulamentaodaCOFINSedoPIScom1.246pgsMaisde4.720soluesde
consultascatalogadasComoalgumassoconflitantesaindaexistemasSOLUESDEDIVERGNCIA...almdas
incontveisdecisesdoCARFedoJudiciriosobreotema,quesetornoucampeodedemandasjudiciaisemnosso
tocongestionadoJudicirioFederal.Quemtrabalhacomosistemadeveteremmosmaisde5.000pginaspara
consultaracadamomento.Simplesmenteinacreditvel!Beiraaloucura.
http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

2/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

Comoafirmamosemartigoanterior,ognesisdaproblemticadaCOFINSedoPISnocumulativoestnomtodo
diferentedeapuraoadotadopelolegislador.EnquantonoIPIeICMSaplicaseomtodo"impostocontraimposto",
nascontribuiesPIS/COFINSnocumulativosaplicaseomtodo"basecontrabase",que"noprevemaconcesso
decrditodetributo,porforadasoperaesanteriores,masaDEDUODABASEDECLCULOEVALORES
REFERENTESSOPERAESANTERIORES"(8).ConformeaspalavrasdePauloHenriqueTeixeira,emsuaobra
onlineCRDITOSDOPISECOFINS,inPortalTributrioEditora,pg.11.
NaexposiodemotivosdaMP135queintroduziuonovosistemaemseuitem7,temososeguinteesclarecimento:
"Porseadotado,emrelaoanocumulatividade,omtodoindiretosubtrativo,otextoestabeleceassituaesemque
ocontribuintepoderdescontar,dovalordacontribuiodevida,crditosapuradosemrelaoaosbenseservios
adquiridos,custos,despesaseencargosmenciona."
Nasleisdens.10.637/2002e10.833/2003optaramsepeloMtodoIndiretoSubtrativo(quedeterminaovalordevido
pormeiodadiferenaentreaalquotaaplicadasobreasvendas(r)eaalquotaaplicadasobreascompras(c),isto,T
=(axr)(axc),comoformadegarantiraneutralidadedaincidnciadaCOFINSedoPISsobretodososagentesda
cadeiacomercial,cf.op.CitadadePauloHenriqueTeixeira,pg.9.
DurantequaseumadcadadegestofiscaldaCOFINSedoPISnocumulativosnasempresasoqueseviufoium
esforodeHrculesdosresponsveispelaapuraomensaldoscontribuintes(tantodiretamentepelasempresas
quantopelosEscritriosdeContabilidade)paratentarcumprirasobrigaesquelhesforamimpostaspelacolchade
retalhosquesetornoualegislaotributrianacional,tendoquedigitalizarDCTF,DACON,sem,contudosevalerde
umaescrituraofiscalbsicacomofonteseguraparaopreparodaquelasobrigaesacessriasaseremenviadasde
formavirtualRFB.AcriaodaEFDPIS/COFINSveiocomumadcadadeatraso.

IVComoaveriguarfalhasnaapuraodosistemanossupermercados
Portercriadoumsistema"novo"ecomplexoparaosoperadoresdosistema,tantonosescritriosdecontabilidades,
nossetoresfiscaisdasempresaseatnaRFB,sem,contudocriartantoparaoPIS(2003)comoparaaCOFINS(2004)
livrosprpriosparaseescrituraroscrditoseosdbitos,culminandocomaapurao,certamentequeerrose/oufalhas
naapuraoaconteceramaolongodosanosdevignciadoatualsistema.
Istotudonoslevaaasseverarque,semler,entender,compreenderefiltrarmaisde5.000pginasosoperadoresdo
sistemaPIS/COFINS(contabilistas,advogados,administradores,chefedossetoresfiscais,eosprpriostcnicosda
RFBesuaPGFN)noconsegueestarsegurosdequeestoaplicandocorretamentealegislaotributriaconcernente
espcie.
Datavnia,osistemaCOFINS/PISsetornouumaloucuraeasimplificao,prometidaparameadosde2013,vemcom
umadcadaatraso.
Abaixolistamosalgumashipteses,extradosdobelotrabalhadoelaboradoporumdosmaisilustresconhecedoresdo
assunto(9),emformadecursoapostilado,quefornecedicasdeONDEpoderoterocorridoproblemasnaapuraoda
COFINSedoPISaolongodosanos,quepodemserreparadosmedianteumminuciosolevantamentonaescritadas
indstriasnosltimos5anos:
"a)SistemticadenocumulativadadedoPISeCOFINSmtodosubtrativoindireto:totalmentediferenteda
sistemticadenocumulatividadedoICMSeIPIeseusreflexoscomrelaoaoscrditos
b)InterpretaoeaplicaodanormadenocumulatividadedoPISeCOFINS
c)AproveitamentodeCrditosrelativosainsumos(queijos,farinhas,modeobra,limpeza,etc.)utilizadosnafabricao
depes,rotisseriabolos,salgadoseoutros
d)Crditosrelativosainsumosligadosaoaougue
e)ComominimizaroaumentodocustodoPISeCOFINSemfunodasLeis12.059/2009e12.350/2010relativoa
comercializaodecarnesdeaves,sunosebovinos(crditopresumido)atravsdoPlanejamentoTributrio
f)AproveitamentodeCrditosprovenientesasacolas,vasilhames,fretes,combustvelepeasutilizadosnoserviode
entregademercadorias
g)AproveitamentodeCrditosrelacionadosaosCentrosdeDistribuieseLogstica
h)Crditosrelacionadosaofornecimentoderefeieserestaurante(alimentosinnatura,hortifruti,etc.)
i)Comoaveriguar/conferirsemercadoriasalquotazeronoestosendotributadasindevidamente,jquemaisde
50%(quantitativaenovalorativa)dosprodutoscomercializadosemSuper/Hipertmalquotazero
j)Aplicaoextensivanainterpretaodeprodutostributadosalquotazero
l)PrincipaisprodutosalquotazerocomercializadosemSupermercadoseHipermercados
m)InflunciadaContabilidadedeCustos,quandosegregadasatividades,paraoaproveitamentodecrditostributrios
n)CrditosadmitidosnacompradeinsumosisentosesempagamentodoPISeCOFINS
o)Crditosadmitidosnacompradeinsumosdestinadosavendasisentas,comsuspenso,noincidnciaeno
tributados
p)Crditosnarevendademercadoriasdeincidnciamonofsicaousubstituiotributria
q)Crditosdeoptantesdosimplesnacional."

http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

3/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

Evidentementequecadaempresadosetorsupermercadista,comsuasatividadesespecficastemsuaspeculiaridades
funcionaisquepodemaumentaroudiminuirostpicoscitadosem"a"a"q"retro,sejaporestaremenquadradasno
sistemaLucroPresumidoouobrigadasapuraodoIRPJpelosistemaLUCROREAL,quecertamentemudara
dinmicadecomoverificarasituaoatualepretritadetodososCNPJ'semrelaoapuraomensaldaCOFINSe
doPIS.

VAsdiferentescorrentesdoutrinrias
Todamatriatributriaobjetodeformaodecorrentesdepensamentosdiferentes.DeumladooFisco(RFBFGFN),
nansiadeaumentarconstantementeaarrecadaoeseorgulhardequebraderecordesacadaano,seapegaaos
MANUAIStaiscomoPortariasouInstruesNormativasRegulamentadoras.QualqueralteraonaLegislaoouem
Jurisprudnciadefinitiva,comoSmulaVinculantedoSTF,somentesoaplicadasquandoinseridasnosrespectivos
Manuais:SocomoaBbliadaTributaoparaosTcnicoseAuditoresFiscaisassimcomoparaosmembrosda
PGFN.
FabioRodriguesdeOliveira,possuidordeamplocurriculumacadmicotantonoDireitocomonaContabilidade,almde
vastaexperincianoscargosdesempenhadosaolongodabelssimacarreira,inclusivenaSYSTAXintelignciafiscal,
emseuartigoPISeCOFINS.Hcrditossobreinsumosnaatividadecomercial?(12)nosapresentaduascorrentesde
pensamentoemrelaoanocumulatividadedaCOFINSedoPIS,Acreditamosqueincluindoseupensamento
expressadonotexto,publicadoemvriasmdiaseletrnicas,daraoleitordestetextoumaidiadequoconflitanteo
sistemanocumulativovigentehumadcada,verbis:
"Correnteconstitucionalista
Paraosjuristasdacorrenteconstitucionalista,anocumulatividadeumprincpioconstitucional,oqualdeveser
observadopelostributosqueadotemessasistemtica.Paraessesjuristas,olegisladornolivrepararelacionarquais
sooscrditosadmitidosouno.Comisso,arelaodecrditosprevistanoartigo3dasLeisns10.637/2002e
10.833/2003seriameramenteEXEMPLIFICATIVA(ou,ainda,inconstitucional!).
Fazpartedestegrupo,porexemplo,JosEduardoSoaresdeMelo(2009,p.273),paraoqual"aestruturadeumregime
nocumulativopressupedemodolgico,natural,ejurdicoaadoodecritriosconsistentesemdeterminadas
posturasqueobjetivemevitaracumulaodascargastributrias,emecanismoshbeiseeficazesparaasuaplena
operacionalidade".EstaposiotambmadotadaporFtimaFernandesRodriguesdeSouza(2004)eSachaCalmon
NavarroColho(2009).
Seguindoestalinhadeinterpretao,etendoemvistaqueascontribuiesincidemsobreasreceitas,todososcustos
edespesasnecessriosgeraodereceitasdeveriampermitiraapropriaodecrditos.Despesascompropaganda
oucomissesdevenda,porexemplo,estariamenquadradosnestacategoriaepermitiriamoaproveitamentodecrditos.
Vejaqueparaestacorrentenosediscuteoqueounoinsumos.Issopoucoimporta.Ocritrioidentificadordoque
permiteaapropriaodecrditosaberseocustoouadespesasonecessriosparaageraodareceita.
Destacase,todavia,quedespesascommodeobra,aindaqueimprescindveisgeraodareceita,continuariamde
fora,umavezquepagamentosapessoafsica,pelasregrasgeraisdanocumulatividadedascontribuies,impedem
oaproveitamentodecrditos.
Correntelegalista
Doladoopostoaosautoresquevemanocumulatividadecomoumprincpioquenocomportarestries,haqueles
queencaramanocumulatividadedascontribuiessociaiscomosimplesfavoresfiscais.Partindodessapremissa,o
legisladorestarialivrepararelacionaroscrditosquepodemserapropriados.Nestesentido,CarlosCsarSousaCintra
(2009),paraoqual,tendoemvistaqueaConstituionotrazumdetalhamentoacercadecomosedeve
operacionalizaranocumulatividade,nohaveria,aprincpio,vcioalgumnomodoescolhidopelolegisladorpara
operacionalizla.
Paraestacorrente,aqualseguidapelaadministraotributria,arelaodecrditosprevistanoartigo3dasLeis
ns10.637/2002e10.833/2003TAXATIVA.Comisso,paraaproveitamentodecrditos,nobastaqueocustooua
despesasejamnecessriosgeraodareceita,precisoqueelesestejamprevistosnalegislao.
Acompanhandoesseraciocnio,daleituradoartigo3dasreferidasLeispossvelconcluirquenaatividadecomercial
serpossvel,basicamente,oaproveitamentodecrditosemrelaoa:
a)bensadquiridospararevenda(incisoI)
b)energiaeltricaeenergiatrmica,inclusivesobaformadevapor(incisoIII)
c)aluguisdeprdios,mquinaseequipamentos(incisoIV)
d)valordascontraprestaesdeoperaesdearrendamentomercantil(incisoV)
e)depreciaoeamortizaodeedificaesebenfeitoriasemimveisprpriosoudeterceiros(incisoVII)
f)bensrecebidosemdevoluocujareceitadevendatenhaintegradofaturamentodomsoudemsanterior,e
tributadanaformanocumulativa(incisoVIII)
g)armazenagemdemercadoriaefretenaoperaodevenda,quandoonusforsuportadopelovendedor(incisoIX).
Destacasequetaiscrditosnoestorestritosatividadeindustrialouprestaodeservios,aocontrriodoque
ocorrecomadepreciaode"mquinas,equipamentoseoutrosbensincorporadosaoativoimobilizado",quegeram
crditosapenasquando"adquiridosoufabricadosparalocaoaterceiros,ouparautilizaonaproduodebens
destinadosvendaounaprestaodeservios"(incisoVI).
Acadaincisoaseranalisado,portanto,necessrioverificarasuaextenso,ouseja,seeleabrangetodasas
atividadesdaempresaouselimitadoproduodebensouservios.Aslimitaesgeraiscontidasnalegislao,
comopagamentosapessoasfsicas,tambmdevemserobservadasporestacorrente."

http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

4/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

LogicamentequeoFISCOeasAUDITORIASsealinhamcomacorrenteLEGALISTAenquantoosoperadoresdodireito
que,porformao,primapelozeloemmanteroEstadoDemocrticodeDireito(Democracia)comungamdopensamento
Constitucionalista.DiantedasaberraescometidaspeloselaboraresdasNormasTributriasimbudasapenasno
interessedearrecadarcadavezmaisemaisareaodestesltimosorecursoaonicopoderqueaindaoferta
esperanaquevivenciaremosumEstadodeDireito,ouseja,oPoderJudicirio.Conseqentementeforamexaradas
vriasdecisesfavorveisaoscontribuintes.

VIAsrecentesdecisesjudiciais
ParaacirraraindamaisasrelaesFisco/contribuintes,envolvendoaCOFINSeoPIS,algumasdecisesrecentesdo
judiciriocertamenteaumentaroonmerodedemandasnaJustiaFederal,tantopelabuscadecrditoscomopara
correodedbitosindevidamentelanadospelaRFB.
ImportantedecisodoTRFda4RegioirREVOLUCIONARotemaapartirdeagora,aoafirmaque"Orolde
despesasquepodemserconsideradasinsumos,ecreditadasdePISeCOFINS,descritonalegislaoquetratado
tema,indicativa,enoexaustiva.Dessaforma,asvedaescompensaodessestributosficamrestritasquelas
expressamenteprevistasnasLeis10.637/02e10.833/03.Comessainterpretao,a1TurmadoTribunalRegional
Federalda4Regioconsiderouinsumosbenefciosdadosafuncionriosporumaempresaprestadoradeserviosde
limpeza"(...).Paramelhorentendimentodoleitor,inserimosaEMENTAdojulgado:
"APELAOCVELN000000725.2010.404.7200/SC
RELATOR:

JuizFederalLeandroPaulsen

APELANTE

BACKSERVICOSESPECIALIZADOSLTDA/

ADVOGADO

LuizFernandoBidartedaSilva

APELADO

UNIOFEDERAL(FAZENDANACIONAL)

ADVOGADO

ProcuradoriaRegionaldaFazendaNacional

EMENTA:TRIBUTRIO.PIS.COFINS.REGIMENOCUMULATIVO.DISTINO.CONTEDO.LEISN10.637/2002
E10.833/2003,ART.3,INCISOII.LISTAEXEMPLIFICATIVA.
1.AtcnicaempregadaparaconcretizaranocumulatividadedePISeCOFINSsedpormeiodaapuraodeuma
sriedecrditospeloprpriocontribuinte,paradeduodovaloraserrecolhidoattulodePISedeCOFINS.
2.Acoernciadeumsistemadenocumulatividadedetributodiretosobreareceitaexigequeseconsidereouniverso
dereceitaseouniversodedespesasnecessriasparaobtlas,consideradosluzdafinalidadedeevitarsobreposio
dascontribuiese,portanto,deeventuaisnusqueatalttulojtenhamsidosuportadospelasempresascomquem
secontratou.
3.Tratandosedetributodiretoqueincidesobreatotalidadedasreceitasauferidaspelaempresa,digamounorespeito
atividadequeconstituiseuobjetosocial,oscrditosdevemserapuradosrelativamenteatodasasdespesas
realizadasjuntoapessoasjurdicassujeitascontribuio,necessriasobtenodareceita.
4.Ocrdito,emmatriadePISeCOFINS,noumcrditomeramentefsico,quepressuponha,comonoIPI,a
integraodoinsumoaoprodutofinalouseuusoouexaurimentonoprocessoprodutivo.
5.Oroldedespesasqueensejacreditamento,nostermosdoart.3dasLeis10.637/02e10.833/03,possuicarter
meramenteexemplicativo.Restritivassoasvedaesexpressamenteestabelecidasporlei.
6.Oart.111doCTNnoseaplicanocaso,porquantonosetratadesuspensoouexclusodocrditotributrio,
outorgadeisenooudispensadocumprimentodeobrigaestributriasacessrias.
ACRDO
Vistoserelatadosestesautosemquesopartesasacimaindicadas,decideaEgrgia1TurmadoTribunalRegional
Federalda4Regio,porunanimidade,darprovimentoapelao,nostermosdorelatrio,votosenotastaquigrficas
queficamfazendoparteintegrantedopresentejulgado.PortoAlegre,26dejunhode2012".(negrito,nosso).
EmseuvotooIlustreRelator,autordevrioslivrossobreareatributria,afirmouque:
"Anocumulatividadeconstituiumatcnicadetributaoquevisaaimpedirqueasincidnciassucessivasnas
diversasoperaesdacadeiaeconmicadeumprodutoimpliquemumnustributriomuitoelevado,decorrenteda
mltiplatributaodamesmabaseeconmica,oracomoinsumo,oracomointegrantedeoutroinsumooudeum
produtofinal.Emoutraspalavras,consisteemfazercomqueaexaonoonere,emcascata,ofluxonegocial.
Acercadotema,relevanteaadvertnciafeitaporJOSEDUARDOSOARESDEMELO:
"Constituindosenumsistemaoperacionaldestinadoaminimizaroimpactodotributosobreopreodosbense
servios,asuaeliminaoostornariamartificialmentemaisonerosos.Casofosseeliminada,acumulatividadegeraria
umcustoartificialindesejvelaopreodosprodutoscomercializados.Essespreosestariamdesvinculadosda
realidade,daproduoedacomercializao.Istoonerariaocustodevidadapopulaoeencareceriaoprocesso
produtivoecomercialreduzindoosinvestimentosempresariais,emfacedoaumentodecustosocasionadosporesse
artificialismotributriooriundodacumulatividade."(MELO,JosEduardoSoares.AimportaonoDireitoTributrio.
SoPaulo,RT,2003,p.97)(9).

http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

5/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

ComooAcrdoincomentoenvolveempresadosetordeservios,quesooscontribuintesmaispenalizadospelo
sistemaimplantadonoinciodadcadapassada,certamenterecorreroaoPoderJudicirioparaveremprevalecerseus
direitoseselivraremdainjustacargatributriaquelheforaimpostapelanocumulatividade,principalmenteosetorde
serviosdelimpezaeconservaocomotambmodetrabalhotemporrio.Estoobrigadosaoregimedano
cumulatividade,mesmocomoconhecimentodaRFBdequesoossetoresmaisoneradospelosistema.
Outradecisojudicialnoticiada,estada1SeodoSTJ,vemdemonstrarqueoJudiciriotematendidoaosanseios
doscontribuintes,conformenotciadivulgadarecentemente(11),verbis:
"Aproveitamentodecrditos
OSuperiorTribunaldeJustiareconheceuodireitodasconcessionriasdeveculosdedescontaremoscrditosde
ProgramadeIntegraoSocial(PIS)eContribuioparaoFinanciamentodaSeguridadeSocial(COFINS)decorrentes
degastoscomfretesdosveculosadquiridosjuntoaofabricantepararevenda.Adecisoda1Seodeveabrir
precedentesparadiversasempresas,especialmenteasrevendedoras,edarmaisforaparaadiscussosobreo
aproveitamentodoscrditos,reiteradamenterestritopelaReceitaFederal.AsinformaessodojornalDCI."(11).
Vejaseaementadojulgadoretro:
"RECURSOESPECIALN1.215.773RS(2010/01890121)
RELATOR

MINISTROBENEDITOGONALVES

R.P/ACRDO MINISTROCESARASFORROCHA
RECORRENTE

SANMARINOVECULOSLTDA

ADVOGADO

CSARLOEFFLER

RECORRIDO

FAZENDANACIONAL

PROCURADOR PROCURADORIAGERALDAFAZENDANACIONAL
EMENTA
RECURSOESPECIAL.VALORDOPIS/COFINS.AQUISIODEVECULOSPELACONCESSIONRIAPARA
REVENDA.DESCONTOSDECRDITOSCALCULADOSEMRELAOAFRETENAOPERAODEVENDA.
EXEGESEDOSARTIGOS2,3,INCISOSIEIX,E15,INCISOII,DALEIN.10.833/2003.
NaapuraodovalordoPIS/COFINS,permiteseodescontodecrditoscalculadosemrelaoaofretetambm
quandooveculoadquiridodafbricaetransportadoparaaconcessionriaadquirentecomopropsitodeser
posteriormenterevendido.
Recursoespecialparcialmenteprovido.
ACRDO
Vistos,relatadosediscutidososautosemquesopartesasacimaindicadas,acordamosMinistrosdaPrimeiraSeo
doSuperiorTribunaldeJustia,pormaioria,vencidooSr.MinistroRelator,darparcialprovimentoaorecursoespecial,
nostermosdovotodoSr.MinistroCesarAsforRocha,quelavraroacrdo.VotaramcomoSr.MinistroCesarAsfor
RochaosSrs.MinistrosTeoriAlbinoZavascki,ArnaldoEstevesLima,HumbertoMartins,HermanBenjamin,Napoleo
NunesMaiaFilhoeMauroCampbellMarques.
NoparticipoudojulgamentooSr.MinistroFranciscoFalco.
Braslia,22deagostode2012"(datadojulgamento)(12)."
Valeasseverarque,apesardocrescimentodaarrecadaodaCOFINSedoPIS,aindacontinuamosproblemaspara
osquaiselasforamcriadasparasolucionlos:SecanoNordesteEnchentesnoSudesteeSuleo14salrioainda
norealidadeparatodosostrabalhadores.

VIIComoapuraroscrditosnosetorsupermercadista
ConformecitadonoitemIVacima(9)algunsprocedimentossonecessriosverificaodaexistnciadecrditosda
COFINSedoPISnoapropriadonotempodevido,decorrentedavastaecomplicadalegislao,decisesem
processosdeconsultas,decisesdoCARFedoJudicirio.
SegundooAuditoreAdvogadoPAULOHENRIQUETEIXEIRA,umdosmaioresespecialistasnotemaCOFINS/PIS,
emseucursosobreotema:
"AtualmentemaisdametadedosprodutosvendidospelosSupermercados/Hipermercados(quantitativo)sotributados
alquotazero.Noentanto,porausnciaverificaesecontrolesinternosadequadosessesprodutosvmsendo
tributadosindevidamente.
OsSupermercados/Hipermercadosvmorganizandoseusistematributriodeformaarcaicabaseadoapenasna
revendademercadoriasnoaproveitandocrditostributriosenonavisosistmicadequesoindustrializadores,
produtores,comercializadoreseprestadoresdeservios,exercendovriasatividadesdistintas,quenasinalogia
http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

6/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

tributriarepresentaapotencializaodeaproveitamentodecrditos,desdequehajaumamudanacultural
tributria/contbil."(13)
Vejamosalgunsprocedimentosprticosquepoderoseraplicadospelosoperadoresdodireitoegestorestributrios,
nosempresasdosetorsupermercadista:
1)RecuperaoeCompensaodosCrditosdosltimos05anossemutilizaraPER/DCompdiretamenteviam
DACON
2)Aproveitamentodosltimos05anosdecrditosdoscustoscomveculosdefrotaprpriarelacionadoscomprae
entregademercadorias:combustvelepeasutilizadosnoserviodeentregademercadorias
3)AproveitamentodeCrditosrelacionadosaosCentrosdeDistribuieseLogsticadosltimos05anos
4)CrditosdeoptantesdoSimplesNacional
5)ProcedimentospararecuperaoatravsdaDACON,semutilizaraPER/DCOMP
6)Comisso,medianteoscrditoslegtimosdoltimoquinquniovisandominimizaroaumentodocustodoPISe
COFINS
7)Organizaropresenteerecuperaropassado.
Notranscorrerdostrabalhosdeapuraoedadocadacasoconcreto(empresascomdbitosparcelados,oriundosde
levantamentosfiscaisoudeclaradosindevidamente),assimcomoempresasqueestocomasobrigaesemdiacom
ofiscofederaleconstatacrditosnoaproveitados,portanto,cadacasoconcretoexigirdosprofissionaisque
estiveremoperandoasverificaesaconselharemaosempresriosdoramosindustriaisquaisasmedidasconcretase
imediatasquelhestraromelhoresresultados.

VIIIConcluso
Concluindo,ainrciadoempresrioemrevisarseusistemadeapuraodaCOFINSedoPIScertamentevemlhe
acarretandoprejuzos,nosomentepelaprescrioacadamsinerte,masaperdadopoderdecompradamoeda,
emborapequena,aindaestsendocorrodapelainflao.difciloperarumsistemacompostodemaisde5mil
pginasentreregulamentao,respostadeconsultas,orientaesejurisprudncia.
DiantedaameaadaRFBdeaplicarpesadasmultassobreusoindevidonocreditamentoviaPER/DCOMPsugerimos
aoscontribuintesqueprocurem,nadvida,assessoriaespecializadaeterceirizadaparaumarevisogeralemsua
escritacontbilefiscal,visandoacertarofocodascontribuiesrealmentedevidasaoCOFINSeaoPIS.
Entretanto,feitaarevisonosistemadeapuraoCOFINS/PIS,seencontrardbitos,usaseadennciaespontnea
comoformamenosonerosaderegularizarasituaoeseapurarcrditos,existemvriashiptesesdeserem
transformadosemmelhoradofluxodecaixaimediatamente.precisofazerprevalecerosdireitosdoscontribuintes!
InterromperocrculoviciosodetributarparamaisaCOFINSeoPISjuntamentecomarecuperaodoquefoipago
indevidamenteeamaiornosltimos5anos,comcompensaoimediatacertamentevaimelhoraracompetitividadeda
indstrianacionalfaceaomercadoglobal.precisoagirimediatamente.

Bibliografia
A)DIVERSOSAUTORES,PISeCOFINSluzdajurisprudnciadoCARFConselhoAdministrativodeRecursos
Fiscais,SP,APET,20121002
B)HARADA,Kioshi,CdigoTributrioNacionalAnotado,6ED.,iglu,2003.
C)MACHADO,HugodeBrito,CursodeDireitoTributrio,23Ed.,SP,MalheirosEditora,2003.
D)PAULSEN,Leandro,DireitoTributrio:ConstituioeCdigoTributrioLuzdaDoutrinaeJurisprudncia,6ED.,
PortoAlegre,LivrariadoAdvogado,ESMAFE,2004
E)PEIXOTO,MARCELOMAGALHESeBERGAMINI,ADOLFO,PISeCOFINSnaTeoriaenaPrtica,3Edio,SP,
APET,2012
F)TEIXEIRA,PauloHenrique,CrditosdoPISeCOFINS,online,PortalTributrio,2012.
G)TEXEITA,PauloHenrique,PlanejamentoTributrioPISeCOFINSSupermercados,online,PortalTributrio,2012.

http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

7/8

30/01/2017

www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

Notas
(1)LEICOMPLEMENTARN7,DE7DESETEMBRODE1970
(2)Decretolein1.940,de25demaiode1982
(3)RedaodadapelaLein7.611,de1987
(4)LeiComplementarn70de30.12.1991
(5)Lei9.718/1998,abasedeclculodacontribuioatotalidadedasreceitasauferidaspelapessoajurdica,
(6)Lein10.833,paraasempresasoptantespelolucroreal,apartirde01.02.2004,comexceesespecficas,acabaa
cumulatividadedaCOFINSsobreareceitabruta,descontandosecrditosdacontribuio.
(7)Lein10.637,de2002
(8)PauloHenriqueTeixeira,emsuaobraonlineCRDITOSDOPISECOFINS,inPortalTributrioEditora,pg.11.
(9)ExtradasdoannciodoCursoApostiladoPlanejamentoTributrioPISeCOFINSSupermercadosdoPortalde
Auditoria.http://www.valortributario.com.br
(10)http://www.conjur.com.br/2012jul29/fimdeeditadatrflistainsumoscreditaveispiscofinsindicativa
(11)Conjur,notcias20/09/2012.RecursoEspecialnREsp1.215.773/RSRelatorMinistroCesarAsforRochaData
doJulgamento22/08/2012DatadaPublicao/FonteDJe18/09/2012).
(12)http://www.fiscosoft.com.br/a/5shm/pisecofinshacreditossobreinsumosnaatividadecomercialfabiorodrigues
deoliveira
(13)http://www.portaldeauditoria.com.br/paulohenriqueteixeira.asp

RobertoRodriguesdeMorais*

Leiaocurriculumdo(a)autor(a):RobertoRodriguesdeMorais.

3comentrio(s)sobreesteartigo.
PublicadopelaFISCOSoftem10/12/2012

AcompanhepeloTwitter:

ArtigosnaFISCOSoft

AFISCOSoftnoresponsvelpelocontedodostextosassinados.Asopiniescontidasnosartigos
assinadosnocorrespondemnecessariamenteaoposicionamentodoSite,esuapublicaonorepresenta
endossodeseucontedo.Advertimos,ainda,queoleitordeveteremmentequeocontedopodenoestar
atualizadocomlegislaoque,eventualmente,tenhasidoeditadaposteriormentedatadeelaborao
indicadanoArtigo.
proibidaareproduodostextospublicadosnestapginasempermissodoautorevedadaasua
reutilizaoemoutraspublicaessempermissodoSite.OsinfratoresestosujeitosspenasdaLein
9.610/98.
CitaesdetextosdevemseracompanhadasdaindicaodaFISCOSoftcomofonte,necessariamentecom
linkparawww.fiscosoft.com.br,nocasodemdiaeletrnica.

http://www.fiscosoft.com.br/main_artigos_index.php?PID=278142&printpage=_

8/8

Potrebbero piacerti anche