Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
com
gorkaioseba@hotmail.com
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
1 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
SARRERA (ITRODUCCIO)
La idea de este curso surgi de varias conversaciones entre amig@s de la cuadrilla y de
fuera de la cuadrilla. Muchos/as de estos/as confesaban predisposicin por aprender euskera,
pero muchos/as por limitaciones de tiempo alegaban dificultades. Visto esto, empez a
buscar, por simple curosidad, en internet cursos de euskara y no v ninguno (ni de euskera ni
de otro idioma), si v, en cambio, apuntes de euskera avanzado, o mtodos para aprender
ingls basados en leer clsicos de la literatura inglesa.
Esta es una versin revisada, y en la seccin loturak de la web se van a incluir nuevos y muy
interesantes enlaces para el aprendizaje del euskera.
Os animo a practicar euskera, a sabiendas que al principio meteremos la pata (como el autor
cuando empez a atreverse a hablar en euskera), pero es as como se aprende (lo digo por
experiencia propia).
El aprendizaje de un nuevo idioma implica el nuevo conocimiento de una cultura, y esto
supone una gran alegra continua (inexpresable con palabras) para quienes disfrutamos de
ello. Por esto animo a todo el mundo a aprender euskera y disfrutar al mximo de la cultura
vasca.
Despus de ver curso completo, el autor se percata de que quizs debera de habre puesto
ms ejercicios prcticos, no obstante, cada cual puede obtener material en euskera en los
siguientes (yo recomiendo sobre todo msica porque puedes oirlo varias veces, tienes las
letras, y se te quedar guay con la msica);
Peridicos
Berria
todo en euskera
Euskadi Gaztea, Euzkadi Irratia, Bizkaia Irratia
Radio
ETB-1
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
2 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Internet:
www.berria.info
www.kaixo.com
www.jalgi.com
www.eitb.com
Musika;
Negu Gorriak,
Hertzainak
Su ta Gar, Latzen,
Berri Txarrak, EH
Sukarra
Mikel Markez,
Mikel Urdangarin.
Skalariak, Betagarri
Ska
Urtz
Oskorri
Gozategi Anaiak
Hemendik at!
Puede que en el curso falte alguna cosilla concreta, pero, es bastante til para iniciarse, y
llegar a poder leer ya hablar en euskera con normalidad, de todos modos cuanto ms se
practica un idioma ms se aprende, y mejor se habla, por tanto es cada cual el que tiene que
hacer el esfuerzo.
Yo recomendara hacer una leccin cada semana (bueno sera cada ms tiempo en funcin
del tiempo que cada uno pueda invertir), a partir de la leccin 15 se podran leer muchos
textos o entender cosas de la tele. Tambin estara bien cada X lecciones repasar lo visto
para no olvidar. Aprender un idioma no es una carrera, y no consiste en acabar cuanto antes,
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
3 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
sino acabar bien, por tanto que a nadie le importe volver atrs para repasar, adems es
recomendable (al no ser que haya alguien que tenga un memorion).
Algunas lecciones, sobre todo las primeras, me han salido bastante largas, as que supongo
que requeriran ms tiempo que el resto.
Para aprender euskara tambin son muy utiles los euskaltegis (aek, habe,independientes,...),
aqu ensean a fondo y hacen que el alumno adquiera prctica. Adems tienen muchos aos
de experiencia en educacin. AEK, en concreto, es toda una institucin en la enseanza y
difusin del euskera y su cultura, as que s teneis oportunidad, no lo dudeis.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
4 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
AURKIBIDEA (IDICE)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
Pronunciacin, IZA
Pregunta, negacin, nongoa (-koa)
Verbo "estar". EGO (non), -tzen egon
Verbo "ir" y "venir". JOA (nora), -tzera; ETORRI (nondik), -tzetik
Posesivos. norena (nire X, nirea, nireak,...)
Lugar. aurrean, atzean,...; aurrekoa, atzeko
Demostrativos de lugar (hau, hori, hura,...)
Zenbakiak (nmeros)
Familia
Tiempos verbales con IZA en presente
UKA orainaldia
EDUKI, JAKI (presente)
OR-ORI orainaldia (presente)
OR-ORI-ORK orainaldia.
AHAL (poder), BEHAR (tener que, deber de, haber de), AHI (querer).
OR-ORK orainaldia (UKA ampliado).
Berrikusi aditzak (repasar los verbos).
Datak (fechas) eta orduak (horas).
konparaketak (comparaciones).
IZA iragana (pasado)
UKA iragana.
OR-ORI iragana.
OR-ORI-ORK iragana.
AHAL, BEHAR, AHI iraganeako aditzekin (con verbos de pasado).
EGO, EDUKI iraganean.
hitzen eraikipena (construccion de palabras).
hiztegi: gorputza, jantziak eta etxea (diccionario: cuerpo, ropas y casa).
OR-ORK iraganean (UKA ampliado en pasado).
Berrikusi iraganeko aditzak.
Zer? Zergatik? (qu?, por qu?).
-zkero/ -z gero (en caso de ...).
IZA, UKA ahaleran (en potencial).
IZA, UKA, OR-ORI-ORK aginteran (en imperativo).
Erlatibozko esaldiak (frases de relativo).
IZA baldintzan eta ondorioan (en condicional)
UKA, OR-ORI baldintza eta ondorioan.
OR-ORI-ORK baldintza eta ondorioan.
Berrikusi baldintzako eta ondorioko aditzak.
IZA, UKA subjuntiboan: dadin,... (en subjuntivo; sea...).
Batzuk (varios).
Batzuk (varios).
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
5 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
1. GAIA (1 LECCI)
En ortografia, no existen ni acentos, ni diresis, ni las siguientes letras: c,,q,v,w,y.
Tmpoco se escriben dos eles (ll).
Se lee como se escribe, las letras son igual que en castellano, excepto para las siguientes;
Euskara
Castellano
tz,tx,ts
Ejemplo
izan (ser)
-ilVOCAL+i+VOCAL
in
mina (dolor)
joan (ir)
makila (bastn)
garraio (transporte),
arratoia (rata)
En euskara no es necesario poner las personas en una frase, pero estas son:
i
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
Yo
T
El/ella
Nosotros/as
Vosotros/as
Ellos/as
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
OR
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
ADITZA
NAIZ
ZARA
DA
GARA
ZARETE
DIRA
TRADUCCIO
(yo soy)
(t ers)
(l/ella es)
(nosotros/as somos)
(vosotros/as sois)
(ellos/as son)
Observamos que en plural se pone una "k" al final de la palabra ikaslea (estudiante), sirva en
adelante que para crear plurales en euskara se aade siempre una "k".
En realidad si buscamos en el diccionario, encontramos "ikasle" sin "a" al final, esta "a" es el
artculo y simpre lo pondremos en sustantivos (en relidad hay casos en los que no se usa,
pero para nuestro euskara coloquial lo usaremos siempre sin que nadie nos diga nada).
Para acabar esta 1 leccin, ya de por s un poco densa, entraremos con algunas expresiones
cotidianas:
EUSKARA
Egun on!
Arratsalde on!
Gabon!
Ezkerrik asko!
Mila ezker!
Ez horregaitik!
Agur!
Gero arte!
Ikusi arte!
Bihar arte!
Kaixo!
On egin!
Urte berri on!
Zelan?
ondo, eta zu?
ni ere ondo.
CASTELLAO
Buenos das
Buenas tardes
Buenas noches
Muchas gracias
Mil gracias
De nada
Adios
Hasta luego
Hasta la vista
Haste maana
Hola
Que aproveche
Feliz ao nuevo
que tal?
bien, y t?
yo tambin bien.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
7 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
2. GAIA
En euskara las oraciones interrogativas se construyen segn el esquema:
GALDEGAIA+VERBO+SUJETO+"?"
El sujeto, en realidad, no es obligatorio ponerlo.
Galdegaia es la palabra que nos dice l tipo de pregunta que hacemos, o nos
hacen, por ejemplo NOR significa "quien", NORTZUK significa "quienes",
NON significa "donde", NONGOA "de donde" si es una persona, NONGOAK
"de donde" cuando preguntamos sobre varias personas....As decimos:
EUSKARA
CASTELLAO
Quien ers t?
Quien es l/ella?
Quienes son ellos/as?
Quienes sois vosotros/as?
Quien es?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
8 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EUSKARA
Zu Pablo zara?
CASTELLAO
t ers Pablo?
Marta Bianakoa
da?
Marta es de Viana?
Zuek
Labastidakoak
zarete?
vosotros/as sois de
Labastida?
RESPUESTAS POSIBLES
-Bai, ni Pablo naiz (si, yo soy
Pablo)
- Ez, ni ez naiz Pablo, ni Alberto
naiz (no,
yo no soy Pablo, yo soy Alberto)
-Bai, Marta Bianakoa da.
- Ez, Marta ez da Bianakoa, Marta
Lodosakoa da.
-Bai, gu Labastidakoak gara.
-Ez, gu ez gara Labastidakoak, gu
Oiongoak gara.
En la ltima respuesta, para decir que somos de Oyn, como Oion acaba en "n"
no ponemos la terminacion (atzizki) -koak, sino -goak, que significa lo mismo
pero se pone cuando el pueblo acaba en -n. As para decir que somos de IruN,
decimos "gu IruNgoak gara", de Larraun, "Larraungoak",...
CASTELLAO
Ez naiz arrantzalea, ni
okina naiz
Hura ez da garraiolaria,
hura
dendaria da
Ni ez naiz Natalia, ni
Monica naiz
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
-ari tenemos "dendari" (tendero); tambin sabemos que "taberna" significa bar,
as que aadiendo de nuevo -ari tenemos "tabernari" (tabernero, o barman); de
"kanta" (cantar) tenemos "kantari".
En otros casos "garraio" (transporte), que en castellano se pronuncia "garrallo",
ponemos -lari hacienos "garraiolari" (transportista). Lo comentado es la regla
general para oficios, pero hay excepciones, como de "arrantza" (pesca) hacer
"arrantzale" (pescador), esto ya se explicar ms adelante (aunque diremos
ahora que la terminacin
-zale significa "aficionado a", o "que le gusta el/la" pesca).
Como ariketa (ejercio) en este tema, propongo traducir los siguientes textos;
-Egun on!, ni Gonzalo naiz, eta zu?
-Kaixo, ni Laura naiz, eta Iruakoa naiz, eta zu, nongoa zara zu?
-ni Barakaldokoa naiz, agur Laura!
-Agur Gonzalo!
-Arratsalde on! ni David naiz, eta zuek, nortzuk zarete?
-Arratsalde on, gu Almudena eta Ana gara, eta Burlatakoak gara, eta zu,
nongoa zara zu?
-ni Tafallakoa naiz.
-Agur David.
-Agur.
-Kaixo, ni Ana naiz, eta zu, zu garraiolaria zara?
-Ez, ni ez naiz garraiolaria, ni postaria ( el cartero) naiz.
-Barkatu (perdn), zu Alfredo zara?
-Bai, ni Alfredo naiz.
-agur Alfredo.
-agur Ana.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
10 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
3.GAIA
En euskara hay pocos verbos que se declinen como el IZAN, ya veremos luego el porqu,
pero uno de esos pocos es el EGON (estar), adems es muy usado, as que lo veremos;
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
EGO
NAGO
ZAUDE
DAGO
GAUDE
ZAUDETE
DAUDE
CASTELLAO
yo estoy
t ests
l/ella est
nosotros/as estamos
vosotros/as estais
el/ella estn
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
usaremos ms. Reuniendo normas para aadir el atzizki de gerundio tenmos que son muy
pocas:
Terminacin
-tu
ACCIO
quitar -tu y poner -tzen
-n
-si
POR EJEMPLO=ADIBIDEZ
harTU->harTZEN,
begiraTU (mirar) ->begiraTZEN
egoN->egoTEN
izan->izaten
jan (comer)->jaten
edan (veber)->edaten
jausi (caer)->jausten
ikusi (ver)->ikusten
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
12 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
4. GAIA
Otro de los poqusimos verbos que se suelen conjugar ez el JOAN (ir), el galdegaia es el
NORA, para indicar a donde se pone el atzizki -ra (-era, si el sitio acaba en consonante, por
tanto, como el NON, Paris->ParisERA, Madril->MadrilERA), y -etara si es ms de un sitio.
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
JOA
NOA
ZOAZ
DOA
GOAZ
ZOAZTE
DOAZ
CASTELLAO
yo voy
t vas
l/ella va
nosotros/as vamos
vosotros/as vais
ellos/as van
Ejemplos:
EUSKARA
ni bilbora noa.
nora goaz?
Bianara goaz
nora zoazte?
Iruara goaz berriro.
Iruara, tragu bat hartzera goaz
CASTELLAO
yo voy a Bilbao.
donde vamos?
vamos a Viana
donde vais?
vamos a Irua de nuevo/otra vez.
vamos a Irua, a tomar un trago
tragu bat harTZERA, significa "a tomar un trago", las reglas para construir asi la palabras es
coger el
-ten o -tzen de la leccin anterior, quitarle la -n y ponerle el -ra, no tiene ms
secretos.
El ltimo verbo que os conjugo es el ETORRI (venir), el galdegaia es el NONDIK, para
indicar de donde se pone el atzizki -tik (-etik si el sitio acaba en consonante, Paris>ParisETIK), y -etatik si es mas de un sitio (mendietatik significa de los montes).
EUSKARA
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
NATOR
ZATOZ
DATOR
GATOZ
ZATOZTE
DATOZ
CASTELLAO
yo vengo
tu vienes
el viene
nosotros/as venimos
vosotros/as venis
ellos/ellas vienen
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
13 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Ejemplos;
EUSKARA
ni Donostiatik nator
nondik zatoz?
nondik datoz umeak?
umeak Parisetik datoz
nondik dator dirua?
dirua bankuetatik dator
tragu bat hartzetik nator
etxetik nator
eskolatik dator
CASTELLAO
yo vengo de San Sebastian
de donde vienes?
de donde vienen los/as nios/as?
los/as nios/as viene de Paris
de donde viene el dinero?
el dinero viene de los bancos
vengo de tomar un trago
vengo de casa
viene de la escuela
Ariketa;
-kaixo Jose Miguel, nondik zatoz?
-Tuteratik nator.
-eta nora zoaz?
-Portugaletera noa.
-nora zoaz orain (ahora)?
-orain kalera noa, ama.
-eta nondik zatoz?
-komunetik (komuna=vater/servicio) nator, agur ama
Jose Luis pelikula bat hartzera doa
Jose Luis peilkula bat hartzetik dator
5.GAIA
Los articulos posesivos tanto en euskara como en castellano pueden funcionar como tales
(mi coche, mis coches, tu casa, su perro...), o como sutantivos (el mo, los mos, el/la
tuyo/a, los/as tuyos/as,...)
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
14 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EUSK.
CAST.
EUSK.
CAST.
EUSK.
CAST.
NIRE kotxea
ZURE
txakurra
BERE katuak
GURE
liburua
ZUEN
paperrak
HAIEN
kutxa
mi coche
tu perro
NIREA
ZUREA
el/la mo/a
el/la tuyo/a
NIREAK
ZUREAK
los/as mos/as
los/as tuyos/as
sus gatos
nuestro
libro
vuestros
papeleS
su caja
(de ellos)
BEREA
GUREA
el/la suyo/a
BEREAK
el/la
GUREAK
nuestro/a
el/la vuestro/a ZUENAK
los/as suyos/as
los/as
nuestros/as
los/as
vuestros/as
los/as
suyos/as
ZUENA
HAIENA
Nos parecen fciles los posesivos, ya que si es MI "algo", ponemos NIRE "algo"; si es EL MIO
ponemos una -A detrs (NIREA), y si es LOS MIOS (en plural), ponemos -AK
detrs(NIREAK). Lo mismo para 1, 2 y 3 persona del singular y del plural, y como adems el
euskara no tiene genero (masculino, femenino) nos ponemos contentos porque resulta ser ms
fcil de lo que en principio nos pareca.
El galdegaia es NORENA (de quien) , NORENAK (de quien) si preguntamos por varias
cosas.
Si en vez de decir el mio, o los tuyos, o los suyos, queremos decir los de Miguel, o los de
Inma, ponemos al nombre el atzizki -rena (-renak si son cosas plurales), y quitamos la r al
atzizki (-ena) si el nombre acaba en consonante, o si el dueo de ese algo es plural.
Adibideak (ejemplos);
EUSKARA
Jose Manuel nire kotxean dator
nire aita lanean dago
ba (pues) nirea etxean dago
gure liburuak lodiak dira
ba haienak ez dira lodiak
haienak argalak dira
gure maisua Gazteizetik dator
gurea Iruatik dator
gureak Bilbotik datoz
Norena da liburua?
liburua nirea da
liburua Miguelena da
liburua Inmarena da
liburua Miguelena eta Inmarena da
liburua ikasleena da
norenak dira liburuak?
liburuak nireak dira
CASTELLAO
Jose Manuel viene en mi coche
Mi padre est en el trabajo.
pues el mo est en casa
nuestros libros son gordos
pues los suyos (de ellos) no son gordos
los de ellos son delgados
nuestro/a profesor/a viene de Vitoria
el/la nuestro/ viene de Irua
los/as nuestros/as vienen de Bilbao
de quien es el libro?
el libro es mo
el libro es de Miguel
el libro es de Inma
el libro es de Miguel y de Inma
el libro es de los estudiantes
de quien son los libros?
los libros son mos
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
15 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Ariketa:
-ire kotxea gorria(rojo) da, eta zurea?
-irea berriz(en cambio) grisa (gris) da.
-orena da arkatza (el lpiz)?
-Arkatza Jose Mariarena da.
-Eta nirea non dago?
-Zurea mahaian (mahaia=mesa) dago
-on dago gure txakurra (perro) ?
-Gure txakurra kalean dago.
6. GAIA
En esta leccin veremos los indicativos de lugar.
EUSKARA
Aurrean
Atzean
Gainean
Azpian
Ondoan
Ezkerran
Eskuinean
CASTELLAO
Delante
Detrs
Encima
debajo
al lado
a la izquierda (ezkerra=izquierda)
a la derecha (eskuina=derecha)
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
16 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
T ests a mi derecha
Nos fijamos en que en todas las oraciones hemos usado el EGON, y que todos los
indicativos de lugar acaban en -n, casualidad?, pues no, los indicativos de lugar tambin se
pueden usar con otras terminaciones ya vistas, por ejemplo:
EUSKARA
CASTELLAO
Mahai gaineKO koadernoa urdina
el cuaderno DE encima de la mesa es azul
da
Mahai azpiKO katua zuria da
el gato DE debajo
Mahai ondoKO txakurra doverman El perro DE al lado de la mesa es un doverman
bat da
Nire ondoKO txoria oria da
El pjaro DE mi lado es amarillo
Zure buru gaineKO txapela beltza
La boina DE encima de tu cabeza es negra
da
zure ezkerreKOA Miguel da
EL DE tu izquierda es Miguel
Nire eskumaKO pertsona zu zara
La persona DE mi izquierda ers t
Gure ondoKOA Ana da
LA DE al lado nuestro es Ana
Gure ondoKO neska Ana da
La chica DE al lado nuestro es Ana
Gure ondoKOAK Marta eta Ana
LAS DE al lado nuestro son Marta y Ana
dira
Gure ondoKO neskak Marta eta
Las chicas DE al lado nuestro son Marta y Ana
Ana dira
Mara zure ondoRA doa
Mara va A tu lado
Alex eta Miguel bere ondoRA
Alex y Miguel vienen A su lado
doaz
Haiek zubi azpiTIK datoz
Ellos/as vienen DE debajo del puente
Haiek zubi gaineRA doaz
Ellos/as van A encima del puente
Etxe aurreKO kotxea nirea da
El coche DE delante de la casa es mo
Taberna atzeKO furgoneta haiena
La furgoneta DE detrs del bar es de ellos/as
da
Hemos usado los atzizki's -ra y -tik para indicar procedencia y destino, tambin usado -ko
para referirnos al lugar en que se encuentra algo (mahai gaineKO koadernoa); -koa para
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
17 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
decir EL/LA DE "algn sitio" (mahai gaineKOA urdina da->EL DE encima de la mesa es
azul); y-koak para LOS/LAS DE "algn sitio" (gure ondoKOAK lagunak dira->LOS/LAS
DE al lado nuestro son amigos/as).
Ariketa;
-ortzuk dira zure ondokoak?
-ire ondokoak Alex eta Mara dira.
-on zaudete?
-Buckingham Palace aurrean gaude
-Zinean zaude?
-ez, ondoko dendan nago
7. GAIA
Los articulos demostrativos en euskara son:
EUSKARA
Hau
Hori
Hura
Hauek
Horiek
Haiek
CASTELLAO
esto,este/a
eso,ese/a
aquello,aquel/lla
estos/as
esos/as
aquellos/as
Vemos que "aquello","aquel", y "aquella" (hura) coincide con el pronombre personal "l",
"ella" (hura), el "hura" se usa mas como pronombre personal (el/ella) que como
demostrativo de lugar (aquel, aqello, aquella), no obstante, y aunque en poca medida puede
ser usado tambim como demostrativo. Lo mismo ocurre con haiek.
Veamos algunos ejemplos:
EUSKARA
-Zer da hau?
-Hau arkatz bat da
-Norena da arkatz hau?
-Arkatz hau nirea da.
-ZER KOLOREKOA da jertse hau?
CASTELLAO
-qu es esto?
-esto es un lpiz
-de quin es este lpiz?
-este lpiz es mo
-DE QUE COLOR es este jersey?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
18 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Observamos que el plural lo lleva el demostrativo (mutil horiek), en euskara, a diferencia del
castellano, no hay que poner plural en ambos (esoS chicoS ), por tanto en euskara nunca
diriamos "mutilAK horieK".
Lo mismo con "neska gazte horiek", que jamas sera "neskaK gazteaK horieK",
Como ariketa intentaremos traducir las siguientes frases:
-orena da karpeta (carpeta) hau?
-karpeta hau Davidena da.
-or da neska hori?
-eska hori Mara da.
-eta mutil hura?
-Mutil hura Juan da.
-Kamioi hau Miguelena da.
-Txakur horiek kalean daude.
8. GAIA
En este gaia (leccin) estudiaremos los nmeros. Veamos primeramente los nmeros del 1 al
20:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
bat
bi
hiru
lau
bost
sei
zazpi
zortzi
bederatzi
hamar
11 hamaika
12 hamabi
13 hamahiru
14 hamalau
15 hamabost
16 hamasei
17 hamazazpi
18 hamazortzi
19 hemeretzi
20 hogei
El galdegile ez "zenbat" (cuantos/as, cuanto ). Con "bat" y "bi" se pueden aadir sustantivos
tanto a la izqierda como a la derecha (ver ejmplos), pero con nmeros mayores, si se aaden
sustantivos ser siempre al la derecha del nmero. Ejemplos:
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
19 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EUSKARA
-Zenbat zarete?
-Zenbat pertsona zarete?
-hamabi gara.
-hamabiAK gara
-hamabi pertona gara.
-hamabi pertsonaK gara.
-zenbat katu daude?
CASTELLAO
-Cuantos/as sois?
-Cuantas personas sois?
-Somos doce.
-Somos LOS/LAS doce.
-Somos doce personas.
-Somos LAS doce personas
-cuantos gatos hay?
-Estan 7 gatos.
-Cuantos gatos son tuyos?
-mos, son 4 gatos.
-pues, LOS otros trs son de Angel.
-si, esos trs gatos son de Angel.
-cuanto es dos ms trs?
En euskara, como en francs con los nmeros entre 60 y 99, se usan multiplos de 20, esto es
para decir 34 diremos "veinte y catorce". Estos nmeros mayores son:
20 hogei
21 hogei ta bat
22 hogei ta bi
23 hogei ta hiru
24 hogei ta lau
25 hogei ta bost
26 hogei ta sei
27 hogei ta zazpi
28 hogei ta zortzi
29 hogei ta bederatzi
40 berrogei
41 berrogei ta bat
42 berrogei ta bi
43
44
45
46
47
48
49 berrogei ta
bederatzi
30 hogei ta HAMAR 50 berrogei ta
HAMAR
31 hogei ta
51 berrogei ta
HAMAIKA
HAMAIKA
32 hogei ta
52
HAMABI
33 hogei ta
53
60 hirurogei
61 hirurogei ta bat
62 hirurogei ta bi
63
64
65
66
67
68
69 hirurogei ta
bederatzi
70 hirorogei ta
HAMAR
71 hirurogei ta
HAMAIKA
72
73
80 laurogei
81 laurogei ta bat
82 laurogei ta bi
83 laurogei ta hiru
84
85
86
87
88
89 laurogei ta bederatzi
90 laurogei ta HAMAR
91 laurogei ta
HAMAIKA
92
93
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
20 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
HAMAHIRU
34 hogei ta
HAMALAU
35 hogei ta
HAMABOST
36 hogei ta
HAMASEI
37 hogei ta
HAMAZAZPI
38 hogei ta
HAMAZORTZI
39 hogei ta
HEMERETZI
54
74
94
55 berrogei ta
HAMABOST
56
75
95
76
57
77
96 laurogei ta
HAMASEI
97
58
78
98
59 berrogei ta
HEMERETZI
79 hirurogei ta
HEMERETZI
99 laurogei ta
HEMERETZI
Se usa "ta" (diminutivo de "eta", que significa "y" en castellano) para unir nmeros.Ahora
vemos los nmeros de centenas, millares y millones (para unir milares con centenas no se
usa "ta", pasa lo mismo en la union de millones con miles);
100 ehun
200 berrehun
300 hirurehun
400 laurehun
500 bostehun
600 seirehun
700 zazpirehun
800 zortzirehun
900 bederatzirehun
1000 mila
2000 bi mila
3000 hiru mila
4000 lau mila
5000 bost mila
6000 sei mila
7000 zazpi mila
8000 zortzi mila
9000 bederatzi mila
10000 hamar mila
11000 hamaika mila
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
59000 berrogei ta hemeretzi 59236 berrogei ta hemeretzi mila berrehun ta hogei ta hamasei
mila
84000 laurogei ta lau mila
97371 laurogei ta hamazazpi mila hirurehun ta hirurogei ta hamaika
100000 ehun mila
151661 ehun ta berrogei ta hamaika mila seirehun ta hirurogei ta
bat
267678 berrehun ta hirurogei ta zazpi mila seirehun ta hirurogei ta hamazortzi
999999 bederatzirehun ta laurogei ta hemeretzi mila bederatzirehun ta laurogei ta hemeretzi
1.000.000 miloi
15.571.315 hamabost miloi bostehun ta hirurogei ta hamaika mila hirurehun ta hamabost
Oharra (nota): en fontica, cuando una palabra acaba en -n y la siguiente empieza en t-, la tse pronuncia como "d", as, aunque escribamos "berrehun ta hamaika", pronuciaremos "ehun
Da hamaika". Esto no solo es de este modo con los nmeros, sino que vale en general, por
ejemplo "jaun ta jabe" (amo y seor) lo pronunciamos como "jaun Da jabe". Esta
composicin de fnemas apenas se da en la prctica, no obstante si es frecuente en los
nmeros con centenas, los cuales siempre acaban con -n.
Para los ordinales "el primero" se dice "lehena" y para el resto basta con aadir "-garren" al
final del nmero (sin articulo), "-garrena" si queremos decir "el/la ---imo/a", o "-garrenak"
para "el/las ---imos/imas". El galdegile ez "zenbatgarren". Ejemplos:
EUSKARA
-Zenbatgarren solairua da?
-laugarren solairua da.
CASTELLAO
-qu piso es? (qu nmero de piso es?)
-Es el cuarto piso.
-zenbat da aldizkaria?
-aldizakaria berrehun ta berrogei ta
hamar pezeta dira.
-aldizkaria euro bat eta
berrogeitahamar ehuneko dira
-cunto es la revita?
-la revista son 250 pesetas.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
22 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Ariketa:
-zenbat da haragia (la carne)?
-haragia 1725 da/dira.
-haragia hamar euro ta hogei ta hamabost ehuneko dira.
-zenbat da etxea?
-etxea ehun ta berrogei ta hamasei mila zazpirehun ta hirurogei ta hemeretzi euro dira.
-Zenbatgarren kurtsoan zaude?
-seigarren kutsoan nago.
9. GAIA
En esta leccin abordaremos los didtintivos de lazo dentro de la familia. Veamos pues los
ms comunes:
EUSKARA CASTELLAO
ADIBIDEAK
EJEMPLOS
aita
padre/papa/apa
Nire aita
mi padre
ama
madre/mama/ama
zure ama
tu madre
gurasoak
padre y madre
nire gurasoak
mis padres (padre y
madre)
semea
hijo
Aitorren semeak
los hijos de Aitor
alaba
hija
bere alaba
su hija
semealabak hijos e hijas (en general)
bere semealabak
sus hijos (hijas e hijos)
umeak
hijos e hijas (engeneral)
bere umeak
sus cros (hijos e hijas)
anaia
hermano (de chico)
Miguelen anaia
el hermano de Miguel
neba
hermano (de chica)
Anaren neba
el hermano de Ana
arreba
hermana (de chico)
Miguelen arreba
la hermana de Miguel
ahizpa
hermana (de chica)
Anaren ahizpa
la hermana de Ana
aitite
abuelo
bere aitite Valentin su abuelo es Valentin
da
amama
abuela
bere amama Rosa
su abuela es Rosa M
M da
iloba
nieto, nieta
osaba
to
izeko
ta
loba
sobrino, sobrina
lehengusu
primo
lehengusina prima
gizona
hombre
jauna
seor
senarra
marido
emakumea
mujer
andrea
seora
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
23 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
emaztea
ezkongaiak
neska
esposa
novios (formales, para casarse)
chica, novia (sin casarse, de
nire neska
chavales)
mutila
chico, novio (sin casarse, de
zure mutila
chavalas)
suhia
nuero
errain
nuera
aitaginarreba suegro
amaginarreba suegra
kuinatu
cuado, cuada
aitabitxi
padrino
amabitxi
madrina
senide
familiar
familia
familia
sendi
familia (los que viven en la misma casa)
mi novia
tu novio
Adibideak;
EUSKARA
CASTELLAO
-Nire aitaren anaia eta nire amaren El hermano de mi padre, y el hermano de mi madre son
neba nire osabak dira.
mis tos
-nire aitaren arrebak eta nire amaren La hermana de mi padre, y la hermana de mi madre
ahizpak nire izekoak dira.
son mis tas
-nire aitaren aita nire aitite da.
El padre de mi padre es mi abuelo
-nire amaren aita nire aitite da
El padre de mi madre es mi abuelo
-Sofiaren neba (NO "ANAIA") da
Es el hermano de Sofia
-Pedroren anaia (NO "NEBA") da
Es el hermano de Pedro.
-Hura Pedroren anaia da
l es el hermano de Pedro.
-nire osabaren alaba nire lehengusina La hija de mi to es mi prima
da
-nire osabaren semea nire
El hijo de mi to es mi primo
lehengusua da
-nire neskaren aita dator
Viene el padre de mi novia
-zure mutilaren ama dator
Viene la madre de tu novio
Ariketa:
-or da zure lehengusuaren arreba?
-nire lehengusuaren arreba nire lehhengusina da.
-eta lehengusuren anaia?
-nire lehengusua da ere (tambin)
-benetan? (de verdad?)
-bai, eta nire izekoaren semea da ere
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
24 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
10. GAIA
Ahora veremos como construir formas verbales usando solo el IZAN (ya visto) como aditz
laguntzaile (verbo de ayuda). Veamos como conjugar los verbos ZORABIATU
(marear(se)), JAUSI (caer(se)), igo(subir), jeitsi (bajar), iritsi (llegar), IRTEN (salir);
EUSKARA
zorabiatu naiz
zorabiaTZEN naiz
zorabiaTZEN ARI naiz
zorabiatuKO naiz
jausi zara
jausTEN zara
jausTEN ARI zara
jausiKO zara
igo da
igoTZEN da
igoTZEN ARI da
igoKO da
jeitsi gara
jeisTEN gara
jeisTEN ARI gara
jeitsiKO gara
iritsi zarete
irisTEN zarete
irisTEN ARI zarete
iritsiKO zarete
irten dira
irteTEN dira
irteTEN ARI dira
irtenGO dira
CASTELLAO
me he mareado
(pasado reciente)
me mareo
(presente simple)
me ESTOY mareaNDO
(presente continuo)
me mareaR
(futuro)
te has caido
te caes
te ESTS cayeNDO
te caeRs
ha subido
sube
EST subieNDO
subiR
hemos bajado
llegamos
ESTAMOS llegaNDO
llegaREmos
habeis llegado
llegais
ESTAIS llegaNDO
llegareis
han salido
salen
ESTN salieNDO
saldRn
La introduccion de -T(Z)EN ARI conforma el gerundio, y es mejor usar esta forma que la ya
vista de
-T(Z)EN EGON (en realidad esta ltima est mal dicha aunque se oye). As preferiremos
decir "zorabiatzen ari naiz" que "zorabiatzen nago" (esta ltima sera incorrecta).
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
25 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Para los verbos que admiten conjugacin (ya vistos) no usamos -TEN+ izan, sino que los
conjugamos. Por tanto en vez de decir "joaten naiz", conjugamos el JOAN y decimos "noa"
(lo mismo para todas las personas en el JOAN, ETORRI y EGON).
Encontramos que segn la terminacin de cada verbo se pone -TEN o -TZEN. Para el
futuro aadimos -KO en todos los verbos, menos en los que acaban en -N, en los cuales
aadimos - GO.
GEHITU
(aadir)
-TU, -DU
-TZEN
-KO
-I
-TEN
-KO
-TSI/-TZI
-TEN
-KO
-N
-TEN
-GO
ADIBIDEAK
zorabiaTU-->zorabiaTZEN
zorabituKO
konponDU-->konponTZEN
konponduKO
jausI-->jausTEN
jausiKO
ikusI-->ikusTEN
ikusiKO
jeiTSI-->jeiSTEN
jeitsiKO
idaTZI-->idaZTEN
idatziKO
egiN-->egiTEN
eginGO
joaN-->joaTEN
joanGO
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
26 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Poniendo delante del aditz laguntzaile un BA- hacemos un condicional (es como imponer un
SI condicional). El BA- con verbos conjugables tambin puede valer, segn la frase, como el
YA del castellano (BAnago=ya estoy, BAnoa=ya voy, BAdago=ya est).
Diciendo el verbo talcual (sin aditz laguntzaile, ni sin atzizki construimos el imperativo, y
este imperativo vale para segunda persona del singular y del plural.
Etorri!=ven!,venid!
irentsi=traga!,tragalo!,tragalos!,tragala!,tragalas!,tragad!,tragadlo!,tragadlos!,
tragadla!,tragadlas!
irten!=sal!,
Adibideak;
EUSKARA
-Zer egiten ari zara?
-dendara sarTZEN ARI naiz
-Villabara/Atarrabiara joango naiz
-Atarrabiara BAzoaz, ni Falcesera joango
naiz.
-zorabiatzen BAzara, ni ez naiz joango.
-zorabiatu BAzara, ni ez naiz joango
-non egon zara?
-San Adrianen egon naiz.
-irentsi pilula!
-irentsi pilulak!
-etorri orain Bilbora!
-banago Bilbon.
CASTELLAO
-Qu ests haciendo?
-ESTOY entraNDO a la tienda.
-Ir a Villaba.
-SI vas a Villaba, yo ir a Falces
-SI te mareas, yo no ir
-SI te has mareado, yo no ir
-donde has estado?
-he estado en San Adrian
-traga(d) la pastilla!.
-traga(d) las pastillas!
-ven ahora a Bilbao!
-ya estoy en Bilbao.
Ariketa:
-Zer egiten ari zara?
-Telebista ikusten ari naiz, eta zu?
-ni Gorbeia mendia (el monte Gorbea) igotzen ari naiz.
-Murchantera iritsi naiz
-ba (pues) ni Cintruenigora joango naiz, eta gero (despus) Tuterara.
-orian zorabiatzen naiz, eta zu?
-ni ez naiz norian zorabiatzen, ni itsasontzian (en el barco) zorabiatzen naiz.
Oharra: itsaso=mar (el nombre Mar tambin es Itsaso en euskara), y ontzi=recipiente,vaso;
itsasontzi es la suma de ambos. Tambien espaziontzi=nave espacial.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
27 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
11. GAIA
Hasta ahora hemos conocido verbos a los que no le podemos preguntar "qu?" es decir no
tienen lo que en castellano se llama objeto o complemento directo. Por ejmplo, "zorabiatzen
naiz" (me mareo), no podemos preguntar "QU me mareo?", y podemos contestar que no
mareo nada, soy yo quien se marea ("yo" es el sujeto, que aunque omitido es implicito de la
frase). lo mismo pasa con "iritsi gara", QU venimos?", no venimos nada.
En las frases con complemento directo, podemos preguntar "qu?", por ejemplo "veo el
libro", preguntamos "qu vs?", y podemos contestar "veo el libro", lo mismo si de cimo
"lo veo" o "veo", en estas, aunque el objeto directo est omitido podemos preguntar "qu
vs?", y contestar "veo algo" (lo que quiera que vea).
Para estos verbos en los que podemos preguntar qu? y a los que llamaremos transitivos,
para conjugarlos no usaremos el IZAN, sino que usaremos el UKAN, y para indicar los
pronombres personales (el sujeto de la oracin) aadiremos -K en singular, o sustituiremos AK al final por -EK en plural.
En el objeto directo distinguiremos entre singular y plural (yo veo el libro, yo veo los libros)
UKA
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
SIGULARRA
dut
duzu
du
dugu
duzue
dute
NIK
ZUK
HARK
GUK
ZUEK
HAIEK
PLURALA
ditut
dituzu
ditu
ditugu
dituzue
dituzte
D(IT)U
T
ZU
---GU
ZUE
TE
La forma de conjugar los verbos transitivos (con objeto) es como la de los intransitivos (sin
objeto), con la nica excepcin del presente continuo (-T(Z)EN ARI), en los cuales
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
28 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
seguiremos usando el IZAN, por eso en la leccin anterior hemos podido preguntar "zer
egiten ari zara?" (qu ests haciendo?), pero no podiamos preguntar "qu haces?".
EUSKARA
nik egin dut
nik egin dut ohea
nik egin ditut
nik egiTEN dut
nik egiTEN ditut
nik egiTEN ARI naiz
nik eginGO dut
nik eginGO ditut
zuk kotxeAK ikusi dITuzu
erlojua ekarri dut
haiek telebista ikusiko dute
haiek telebista ikusten ari dira
haiek telebista begiratu dute
haiek irratia entzun dute
JuanEK liburuak ekarri ditu
MartaK liburuak ekarri ditu
JuanEK eta MartaK ekarri
dituzte
Aljebra ikasiko dugu
Zuek irakurtzen duzue
zuek idazlana idatziko duzue
Ikusi duzu liburua?
irakurtzen baduzu, joango naiz
garajean SARTU NAIZ
KOTXEA garajean SARTU
DUT
zorabiatu ZARA
KARPETA zorabiatu DUZU
TXAKURRA zorabiatu DUZU
TXAKURRAK zorabitu
DITUZU
JOSE zorabiatu DUZU
Zuk JOSE zorabiatu
DUZU
JoseK kotxean CD-a
ekarri du
JoseK kotxean
MIGUEL ekarri du
CASTELLAO
yo (lo) he hecho
yo he hecho la cama
yo (los) he hecho
yo (lo) hago
yo (los) hago
yo lo estoy hacieNDO
yo los estoy haciendo
yo lo haR
yo los har
t has visto LOS cocheS
he traido el reloj
Ellos vern la tele
Ellos estn viendo la tele
Ellos han mirado la tele
Ellos han oido la radio
Juan ha traido los libros
Marta ha traido los libros
Juan y Marta los han traido
Estudiaremos algebra
Vosotros/as (los) leeis
vosotros escribireis el "trabajo escrito" (idazlana)
has visto el libro?
si lo lees, ir
HE ENTRADO (YO) en el garage
HE METIDO EL COCHE (qu he metido?-->el coche) en el
garaje
TE has mareado (T)
has mareado LA CARPETA (QU has mareado?-->la carpeta)
has mareado EL PERRO (QU has mareado?-->el perro)
has mareado LOS PERROS (QU has mareado?-->los perros)
has mareado a JOSE (QU/QUIEN has mareado?-->a Jose)
t has mareado a JOSE
(QU/QUIEN has mareado?->a Jose)
(QUIEN ha mareado a Jose?-->t (zuK) (sujeto))
JOSE ha traido EL CD en el coche
(QU/QUIEN ha traido Jose?)
JOSE ha traido a MIGUEL en el coche
(QU/IEN ha traido Jose?)
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
29 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
En castellano cuando en vez de algo, el objeto directo es alguien en castellano ponemos "a" delante
del nombre, esto no ha de confundirnos, y tendremos que difrenciar el sujeto (Miguel) del objeto
directo(Jose o Jos, ambos valen en castellano).
Ariketa:
-kirola (deporte ) egiten duzu?
-ez, ez dut kirola egiten, eta zuk?
-nik bai, nik kirola egiten dut.
-Egunkaria (el peridico) erosiko (erosi=comprar) duzu?
-bai, erosiko dut.
-ze egunkaria erosten duzu?
-edozein (cualquiera) erosten dut
-pesetetan ordaintzen (ordaindu=pagar) duzu?
-ez, eurotan ordaintzen dut.
12. GAIA
Anteriormente hemos conjugado algunos verbos intransitivos (EGON, ETORRI eta JOAN). Esto
tambin se puede hacer con algunos transitivos, de ellos el ms importante es el EDUKI (tener)
ORK
nik
zuk
hark
guk
zuek
haiek
EUSKARA
SIGULARRA
daukat
daukazu
dauka
daukagu
daukazue
daukate
CASTELLAO
PLURALA
dauzkat
dauzkazu
dauzka
dauzkagu
dauzkazue
dauzkate
ORK
nik
zuk
hark
guk
EUSKARA
SIGULARRA
dakit
dakizu
daki
dakigu
PLURALA
dakizkit
dakizkizu
dakizki
dakizkigu
yo (lo/a, los/as) s
t (lo/a, los/as) sabes
l/ella (lo/a, los/as) sabe
nosotros/as (lo/a, los/as) sabemos
zuek
dakizue
dakizkizue
haiek
dakite
dakizkite
CASTELLAO
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
30 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
DAU(Z)KA
JAKI:
T
ZU
--GU
ZUE
TE
nik
zuk
hark
guk
zuek
haiek
DAKI(ZKI)
T
ZU
--GU
ZUE
TE
Adibideak:
EUSKERA
nik ez daukat motorra
nik ez dauzkat motorrak
haiek orria daukate
haiek orriaK dauZkate
zure izena badakit
zuen izenaK badakoZKIt
ez dakit
gehitzen daki
nola joaten daki
igeri egiten dakigu
Kotxe honek irratia dauka
Beroki horrek poltsikoak
dauzka
horrek poltsikoak dauzka
jaka hark poltsikoak dauzka
hauek ondo dakite
horiek kotxe daukate
furgoneta haiek gurpilak
dauzkate
CASTELLAO
yo no tengo la moto
yo no tengo las motos
ellos/as tienen la hoja
ellos/as tienen LAS hojas
ya s tu nombre
ya s vuestros nombres
no s
(l/ella) sabe sumar
sabe como ir
sabemos nadar
este coche tiene radio
ese abrigo tiene bolsillos
ese/a tiene bolsillos
aquella chamarra tiene bolsillos
estos/as lo saben bien
esos/as tienen coche
aquellas furgonetas tienen ruedas
En los ltimos ejemplos hemos sacado los pronombres demostrativos cuando actuan como sujeto
con verbos transitivo:
hau--->honek
hori--->horrek
hura--->hark
Los plurales se quedan como estan (hauek, horiek, haiek).
Ariketa:
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
31 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
13. GAIA
Gai honetan NOR-NORI aditz laguntzailea ikusiko dugu, aditz hau erabiltzen da (se usa): se usa
cuando a algo o a alguien (nori="a quien") le pasa algo (que lo indicaremos con el verbo principal),
y hay tambien un objeto directo. Primero formularemos el verbo, y luego veremos ejemplos para
clarificar:
OR--->ORI
OR-ORI
SIGULARREA
PLURALEA
ni----->niri
zu----->zuri
hura-->hari
gu----->guri
zuek--->zuei
haiek-->haiei
ZAIT
ZAIZU
ZAIO
ZAIGU
ZAIZUE
ZAIE
ZAIZKIT
ZAIZKIZU
ZAIZKIO
ZAIZKIGU
ZAIZKIZUE
ZAIZKIE
ZAI (ZKI)
T
ZU
O
GU
ZUE
E
Para formar el "a quien" en los nombres, se les aade -I si ababan en consonante, y -RI si acaban en
vocal.
Ejemplos:
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
32 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EUSKARA
pilota jausi da
Pilota jausi zait
PilotaK jausi zaiZKIt
-Nori galdu zaio giltza?
-Zuri galdu zaizu.
-DaviDI galdu zaio.
-AnaRI galdu zaio.
-Nork galdu du giltza?
-Zuk galdu duzu.
-Davidek galdu du.
-Nori galdu zaiZKIo giltzaK?
-guri galdu zaiZKIgu
gutuna heldu zait
gutuna helduKO zait
gutuna helTZEN zait
kirola egiTEA gustazen zaizu?
bai, kirola egitea gustazen zait
mendira joatea gustazen zaie
entzutea gustatuko zaizu
CASTELLAO
La pelota se ha caido
Se me ha caido la pelota
Se me haN caido laS pelotaS
-A quin se le ha perdido la llave?
-A t se te ha perdido.
-A DaviD se le ha perdido.
-A AnA se le ha perdido
-Quin ha perdido la llave?
-T la has perdido.
-David la has perdido.
-A quin se le haN perdido laS llaveS?
-A nosotros se nos haN perdido.
La carta me ha llegado
La carta me llegar
La carta me llega
te guta hacer deporte?
si, me gusta hacer deporte
les gusta ir al monte
te gustr oir (lo)
Ariketak:
-hilerokoa (menstruacin) etorri zait
-liburua ez zaie galdu (perder).
-Burua joaten zaie.
14. GAIA
Gai honetan, azken (ltimo) aditz laguntzailea ikusiko dugu, aditz hau NOR-NORI-NORK da
(quien/que-a quien-quien(sujeto de la oracin) ). Lehen idatziko dugu, eta gero (y despus)
adibideak irakurriko ditugu (leeremos). Aqu hay un "objeto directo" (nor), un "a quien" (nori), y
un "quien" (nork, el sujeto de la frase). Si el objeto directo es plural valdr con aadir -ZKI, como
en el NOR-NORI, ya visto.
OR-ORI-ORK
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
33 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORI
ORK
NIK
IRI
ZURI
HARI
GURI
ZUEI
HAIEI
----
di(zki)zut
di(zki)ot
-------
di(zki)zuet
di(zki)et
ZUK
di(zki)dazu
------
di(zki)ozu
di(zki)guzu
-------
di(zki)ezu
HARK
di(zki)t
di(zki)zu
di(zki)o
di(zki)gu
di(zki)zue
di(zki)e
GUK
----
di(zki)zugu
di(zki)ogu
------
di(zki)zuegu
di(zki)egu
ZUEK
di(zki)dazue
------
di(zki)ozue
di(zki)guzue
------
di(zki)ezue
HAIEK
di(zki)date
di(zki)zute
di(zki)ote
di(zki)gute
di(zki)zuete
di(zki)ete
No exite posibilidad de unir nik-niri (yo a mi no me puedo dar nada), lo mismo con zuk-zuri, nikguri, zuk-zuei, guk-niri, zuek-zuri, guk-guri, y zuek-zuei.
Nos fijamos en los aspectos comunes entre miembros de una misma fila, y una misma columna.
Vemos como caso particular, que NIRI, con HARK acaba en -t, y en el resto, al aadir otras
terminaciones, pasa a ser -DA-. La tabla resumen sera:
ZER/OR
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
DI (ZKI)
ORI
T/DA
ZU
O
GU
ZUE
E
ORK
T
ZU
-GU
ZUE
TE
Adibideak:
EUSKARA
-Zer ematen didazu?
-nik zuri liburua ematen dizut
-nik zuri liburuaK ematen diZKIzut
-nik zuri ez dizut ezer ematen
haiek niri orria eman didate
haiek niri orria ematen didate
haiek niri orria emango didate
haiek niri orriak emango dizkidate
nik txanpona ekarri dut
nik zuri txanpona ekarri dizut
mutilak lorea eraman du
mutilak neskari lorea eraman dio
CASTELLAO
-Qu me das?
-Yo a t te doy el libro.
-Yo a t te doy loS libroS.
-yo a t no te doy nada
ellos a m me han dado la hoja
ellos a m me dan la hoja
ellos a m me darn la hoja
ellos a m me darn las hojas
yo he traido la moneda
yo a t te he traido la moneda
El chico ha llevado la flor
El chico a la chica le ha llevado la flor
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
34 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ni igo naiz
niri bola igo zait
nik poltsa igo dut
nik zuri poltsa igo dizut
yo he subido
a m se me ha subido la bola
yo he subido la bolsa
yo a t te he subido la bolsa
Ariketa:
zuek niri zapia (pauelo) emango didazue
zuek niri zapiak emango dizkidazue
guk haiei pilota botatzen (bota=tirar) diegu
zuek Lorenari ipuina (ipuin=cuento) eramaten diozue
15. GAIA
Gai honetan, AHAL , BEHAR eta NAHI aditzak erabiliko ditugu (usaremos). Aditz hauei IZAN
aditza gehitzen zaie (se les aade), denboraREN ARABERA (denbora=tiempo, -REN
ARABERA=segn el/la,...denboraREN ARABERA=SEGN EL tiempo). Los trs (ahal, behar y
nahi) se ponen siempre despus del verbo principal ( joan, ekarri, eman....)
AHAL = PODER (ahal, ahal izan, ahal izango)
BEHAR = TEER QUE / HABER DE (behar, behar izan, beharko)
AHI = QUERER (nahi, nahi izan, nahiko)
El NAHI se usa con UKAN en lugar de IZAN
Adibideak:
EUSKARA
joan ahal naiz
joan behar naiz
joan nahi DUT
jausi ahal zait
jausi behar zait
jausi nahi zait
ekarri ahal dut
ekarri behar dut
ekarri nahi dut
ekarri ahal dizut
ekarri behar dizut
ekarri nahi dizut
ekarri ahal didazu?
ekarri behar didazu?
CASTELLAO
puedo ir
tengo que ir / he de ir
quiero ir
se me puede caer
se me tiene que caer / se me ha de caer
se me quiere caer
lo puedo traer
lo tengo que traer
lo quiero traer
te lo puedo traer
te lo tengo que traer
te lo quiero traer
me lo puedes traer?
me lo tienes que traer?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
35 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
me lo quiers traer?
quin puede venir?
quin tiene que venir?
quin quiere venir?
yo puedo ir (me)
yo tengo que ir (me)
yo quiero ir (me)
yo he podido ir (me)
yo he tenido que ir (me)
yo he querido ir / irme
yo podr ir (me)
yo tendr que ir (me)
yo querr ir /irme
Ariketa:
-Donostiara joan behar naiz
Donostiara joan behar izan naiz
Donostiara joan nahi dut
Donostiara joan ahal naiz
Donostiara joan ahal izango naiz
16. GAIA
Hemen NOR-NORK ikusiko dugu (UKAN NOR-NORK.aren zatia (parte) da). Este ser el ltimo
aditz lauguntzaile que conjuguemos. El NOR nos dice el "objeto directo" de la frase, y el NORK el
sujeto de la misma.
NORK ORI
NIK
OR-ORK
I
ZU
--zaitut
HURA
dut
GU
---
ZUEK
zaituztet
HAIEK
ditut
ZUK
nauzu
---
duzu
gaituzu
---
dituzu
HARK
nau
zaitu
du
gaitu
zaituzte
ditu
GUK
---
zaitugu
dugu
---
zaituztegu
ditugu
ZUEK
nauzue
---
duzue
gaituzue
---
dituzue
HAIEK
naute
zaituzte
dute
gaituzte
zaituztete
dituzte
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
36 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Mirando lo que tienen en comn miembros de una misma fila o columna podemos hacer una tabla
(la nica parte irregular es cuando el sujeto es "haiek", que aade -zte al final de la palabra si esta
acaba en
-tu-, o aade -te en caso contrario).
OR- ORK
OR
ni
nau
zu
zaitu
hura
du
gu
gaitu
zuek
zaituzte
haiek
ditu
ORK
t
zu
-gu
zue
-zte/-te
Adibideak:
EUSKARA
zuk ni lasaitu nauzu
ekarri nauzu
zuk Carlos ekarri duzu
FelipeK kotxean ekarri nau
eraman behar nauzu
Maite nauzu?
bai, maite zaitut
maite duzu amama?
igeri egitea maite du
gorroto gaituzu?
ez, ez zaituztet gorroto
Bilbon ikusi gaitu
Iruean ikusi zaituztegu
Iruean ikusten zaituztegu
Iruean ikusiko zaituztegu
CASTELLAO
tu a m me has tranquilizado
me has traido (a m)
tu has traido a Carlos
Felipe me ha traido en el coche
Me tienes que traer
me quiers/amas?
si, te quiero
quieres a la amama?
ama el nadar
nos odias?
no, no os odio.
nos ha visto en BIlbao
Os hemos visto en Irua
Os vemos en Iruea
Os veremos en Iruea
Los verbos gorroto (odiar) y maite (amar) son especiales, y no necesitan aadir -ten/-tzen para
conjugarse en presente simple.
Ariketa:
etxera eraman ahal nauzu?
bai, etxera eraman ahal zaitut
Tafallatik ekarri zaituztet, eta ez nauzue maite
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
37 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
17. GAIA
Orain (ahora) aditz laguntzaile guztiak berriro (de nuevo) ikusiko ditugu, guztiak (todos)
gogoratzea (recordar) garrantzitsua (importante) da. Taulak (las tablas) hauek dira:
IZA (ser)
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
NAIZ
ZARA
DA
GARA
ZARETE
DIRA
(vosotros/as sois)
OR--->ORI
OR-ORI
SIGULARREA
PLURALEA
ni----->niri
zu----->zuri
hura-->hari
gu----->guri
zuek--->zuei
haiek-->haiei
ZAIT
ZAIZU
ZAIO
ZAIGU
ZAIZUE
ZAIE
ZAIZKIT
ZAIZKIZU
ZAIZKIO
ZAIZKIGU
ZAIZKIZUE
ZAIZKIE
OR-ORK
NORK ORI
NIK
I
---
ZU
zaitut
HURA
dut
GU
---
ZUEK
zaituztet
HAIEK
ditut
ZUK
nauzu
---
duzu
gaituzu
---
dituzu
HARK
nau
zaitu
du
gaitu
zaituzte
ditu
GUK
---
zaitugu
dugu
---
zaituztegu
ditugu
ZUEK
nauzue
---
duzue
gaituzue
---
dituzue
HAIEK
naute
zaituzte
dute
gaituzte
zaituztete
dituzte
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
38 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORI
ORK
NIK
OR-ORI-ORK
IRI
ZURI
HARI
GURI
ZUEI
HAIEI
----
di(zki)zut
di(zki)ot
-------
di(zki)zuet
di(zki)et
ZUK
di(zki)dazu
------
di(zki)ozu
di(zki)guzu
-------
di(zki)ezu
HARK
di(zki)t
di(zki)zu
di(zki)o
di(zki)gu
di(zki)zue
di(zki)e
GUK
----
di(zki)zugu
di(zki)ogu
------
di(zki)zuegu
di(zki)egu
ZUEK
di(zki)dazue
------
di(zki)ozue
di(zki)guzue
------
di(zki)ezue
HAIEK
di(zki)date
di(zki)zute
di(zki)ote
di(zki)gute
di(zki)zuete
di(zki)ete
Merece la pena repeasar lo visto hasta ahora, conociendo todo lo visto (ya no se vern mas verbos,
sino tan solo algunos de los ya vistos en pasado, ya que en futuro no se conjuga ningun verbo)
sabremos bastante, y podremos hacer el ejercicio de leer testos del peridico, libros, ... o oir lo que
dicen en la tele o en la radio.
18. GAIA
Orain datak (fechas) ikasiko ditugu:
EUSKARA
eguna
astea
Astelehena
Asteartea
Asteazkena
Osteguna
Ostirala
Larunbata
Igandea
herenegun
atzo
gaur
bihar
etzi
CASTELLAO
da
semana
Lunes
Martes
Miercoles
Jueves
Viernes
Sabado
Domingo
antesdeayer
ayer
hoy
maana
pasadomaana
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
39 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
urtea
igaz
aurten
hilabete
hila
Urtarrila
Otsaila
Martxoa
Apirila
Maiatza
Ekaina
Uztaila
Abuztua
Iraila
Urria
Azaroa
Abendua
ao
"el ao pasado"
"este ao"
mes
"este mes"
Enero
Febrero
Marzo
Abril
Mayo
Junio
Julio
Agosto
Setiembre
Octubre
Noviembre
Diciembre
Adibideak:
EUSKARA
-Zer egun da gaur?
-Gaur ostirala da.
-ostirala, bai, baina data?
-2002-ko Otsailaren 21-a
"bi mila ta biko otsailaren
hogei ta bata"
-Noiz da zure urtebetetzea?
CASTELLAO
-Qu da es hoy?
-Hoy es viernes.
-viernes, s, pero la fecha?
-21 de Febrero del 2002
-Irailaren 27-an
"Irailaren hogeita zazpian"
-Noiz zoaz klasera?
-El 27 de Setiembre
-Astelehenetik Ostegunera
-Noiz daukazu azterketa?
-Hilaren 27-an.
-NoizEAN BEHIN dator
Natxo?
-Bi urteAN BEHIN dator.
-UrteAN BEHIN dator.
-Hiru hilean behin dator.
-NoizERO dator Natxo?
-AsteRO dator.
-Egunero dator.
-Cuando es tu cumpleaos?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
40 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
-Hilero dator.
-Abustuaren hamabian.
-Urtero dator.
Vemos que "noizero" y "noizean behin" siginifican lo mismo (cada cuanto). Con "noizean behin" se
puede contestar 1,2,3,... y una unidad de tiempo (una vez al ao, cada 2 meses, cada tres das,...).
Con noizero, solo contestamos cada "unidad de tiempo" (egunero, hilero, urtero)
Gai hau amaituko (amaitu=terminar,acabar) dugu orduekin (ordua=hora).
6:50
EUSKARA
Ordu batak dira
Ordu biak dira
Hirurak dira
Laurak dira
Bostak dira
Seirak dira
Zazpirak dira
Zortziak dira
Bederatziak dira
Hamarrak dira
Hamaikak dira
Hamabiak dira
Ordu batak eta bost dira
Ordu biak eta hamar dira
Hirurak eta LAURDEN
Laurak eta hogei dira
Bostak eta hoegei ta bost dira
Bost eta ERDIAK dira
Sei ta ERDIAK dira
zazpiak hogei ta bost
GUTXIAGO dira
zazpiak hogei gutxiago dira
zazpiak LAURDEN
gutxiago dira
zazpiak hamar gutxiago dira
CASTELLAO
Son la una
Son las dos
Son las trs
Son las cuatro
Son las cinco
Son las seis
Son las siete
Son las ocho
Son las nueve
Son las diez
Son las once
Son las doce
Son la una y cinco
Son las dos y diez
Son las trs y CUARTO
Son las cutaro y veinte
Son las cinco y veinticinco
Son las cinco y MEDIA
Son las seis y MEDIA
Son las siete menos
veinticinco
Son las siete menos veinte
Son las siete menos
CUARTO
Son las siete menos diez
6:55
1:00
2:00
3:00
4:00
5:00
6:00
7:00
8:00
9:00
10:00
11:00
12:00
1:05
2:10
3:15
4:20
5:25
5:30
6:30
6:35
6:40
6:45
Ikusten duguNEZ (COMO vemos) ordu guztietan (en todes las horas) ipintzen da (ipini=poner) (r)ak, eta gainera (adems), cuando son "la una" o "las dos" ponemos "ordu" delante. Esto es as
en todas meno a"y media" que decimos "eta erdiAK". Cuando es "las once Y diez" decimos
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
41 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
"hamikak ETA hamar", cuando son "las once MENOS diez", en cambio, decimos "hamaikak
hamar GUTXIAGO". Adems "cuarto"="laurden".
Adibidez (por ejemplo);
EUSKARA
CASTELLAO
-Zer ordu da?
-Qu hora es?
-Hamarrak eta hogei dira.
-son las 10 y 20.
-Goizeko hamarrak eta hogei
-Son las 10 y 20 de la maana. (goiz=maana(parte del
dira.
da))
-Gaueko hamarrak eta hogei
-Son las 10 y 20 de la noche.
dira.
(gau=noche)
-Arratsaldeko bostak hamar gutxiago dira.-Son las 5 menos 10 de la tarde.(arratsalde=tarde(parte del
da))
-He estado en clase desde las 8 hasta
las 2.(arte=hasta)
Ariketak (ejercicios);
-oiz da zure urtebetzea?
-Abenduaren 15-an
-Urtarrilaren 27-an
-Abenduaren 24-an
-Zer ordutan etorriko zara?
-ordu batak laurden gutxiagotan.
-oizean behin pasatzen da autobusa?
-hogei minutuan behin.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
42 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
19. GAIA
Orain konparaketak (konparaketa=comparacin) ikasiko ditugu. En las oraciones, primero
ponemos la persona /cosa sujeto, y seguido la otra persona/cosa de referencia con la que la
comparamos.
EUSKARA
-Miguel altua da.
-Miguel Francisco BAINO altuAGOA da.
-Miguel ez da Francisco BAINO altuAGOA.
-Miguel Francico BEZAIN altua
da.
-Emma Silvia baino bajuagoa da.
-EMMA ETA ANA Silvia baino
bajuagoAK dira.
-Emma ANA ETA SILVIA baino
bajuagoa da.
-Emma bajuENA da.
-Inaurria erlea bezain trebea da
-zu ordenagailua baino
trebeagoa zara.
-ordenagailua zu baino
tentelagoa da.
-Ordenagailua tentelENA da.
-Hegazkina motorra baino azkarragoa da
-Artza otsoa baino haundiagoa
da.
-Otsoa artza baino txikiagoa da.
-Sagua txikiena da.
-Sugea otsoa baino argalagoa
da.
CASTELLAO
-Miguel es alto.
-Miguel es MAS alto QUE Francisco. (altu=alto)
-Miguel no es MAS alto QUE
Francisco.
-Miguel es TAN alto COMO
Francisco.
-Emma es ms baja que Silvia.
-EMMA Y ANA son ms bajas que
Silvia
-Emma es ms baja que ANA Y
SILVIA.
-Emma es LA MAS baja.
-La hormiga (inaurria) es tan lista
como la abeja(erlea)
-T eres mas listo que el ordenador.
-El ordenador es ms tonto que t.
-El ordenador es EL MAS tonto.
-El avin es ms rapido que la moto.
-El oso es ms grande que el lobo.
-El lobo es ms pequeo que el oso.
-El ratn es EL MAS pequeo.
-La serpiente es ms delgada que
el lobo.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
43 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Ariketak:
-or da Altuena?
-Ruben altuena da.
-eta bajuena?
-Fede bajuena da.
-Balea (ballena) lodiena da.
-balea lodiegi da.
-Gepardoa koala baino azkarragoa da
20. GAIA
Gai honetan IZAN aditzaren iragana (iragana=pasado) ikasiko dugu:
IZA
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
nintzen
zinen
zen
ginen
zineten
ziren
CASTELLAO
yo
era
t
eras
l/ella
era
nosotros/as eramos
vosotros/as erais
ellos/a
s eran
IZA lehenaldia
(pasado)
ni ikaslea naiz
ni zorabiatu naiz
ni zorabiatzen naiz
ni zorabiatzen ari naiz
ni zorabiatuko naiz
ni tabernaria nintzen
ni zorabiatu nintzen
ni zorabiatzen nintzen
ni zorabiatzen ari
nintzen
ni zorabiatuko nintzen
yo soy estudiante
yo me he mareado
yo me mareo
yo me estoy mareando
yo me marear
yo era barman
yo me mare
yo me mareaba
yo me estaba mareando (casi no usada)
yo me mareara
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
44 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Aditz guztiak, IZAN eta besteak, iraganan beti (siempre) -N batez (por una -N) amaitzen dira.
Adibideak:
EUSKARA
zu Bermeora joan zinen
zu Tafallatik ibiltzen zinen
hura eskaileratik jaisten ari zen
gu Baltierrara heldu ginen
zuek Peraltara heltzen zineten
haiek Sangotzara heltzen ari ziran
CASTELLAO
T fuiste a Bermeo
T andabas por Tafalla
l/ella estaba bajando por la escalera
nosotros/as llegamos a Valtierra
vosotros/as llegabais a Peralta
Ellos/as estaban llegando a Sangesa
Ariketak:
-Martxelo mendira igo zen?
-Ez, Martxelo ez zen mendira igo, Martxelo Ebrora joan zen.
-ora joan zineten larunbatean?
-Larunbatean Iruara joan ginen.
-Zer egiten ari zineten atzo?
-Atzo paseatzen ari ginen.
21. GAIA
Oraingo gaian UKAN (NOR-NORK) ikastea tokatzen zaigu:
UKA
SIGULARREA
nik
nuen
zuk
zenuen
hark
zuen
guk
genuen
zuek
zenuten
haiek
zuten
PLURALEA
nituen
zenituen
zituen
genituen
zenituzten
zituzten
n
zen
z
gen
zen
(it)
u
u
u
u
u(z)t
EN
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
45 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
haiek
u(z)t
CASTELLAO
Yo he conocido a Angel
Yo conozco a Angel
Yo conocer a Angel
Yo conoc a Angel
Yo conoca a Angel
Yo conocera a Angel
T trajiste el libro
T trajiste LOS libroS
l/ella vea la pelcula
l/ella vea las pelculas
l/ella vi las pelculas
Nosotros/as trairiamos las patatas
fritas
Ariketa:
-ork egin zuen afaria (afari=cena)?
-Josek afaria egin zuen.
-Eta patatak, nork egin zituen patatak?
-Josek ere (ere=tambin) egin zituen.
-ork ikusten zuen Osasuna-Athletic partidua?
-Guztiok (todos nosotros) ikusten genuen.
-Zenbat gol sartu zituzten?
-bederatzi gol sartu zituzten.
-Zenbat gol sartu zuen Osasunak?
-Osasunak bost gol sartu zituen, eta amaitu bost-lau amaitu zen.
-Haiek atzo partiduko sarrerak (sarrera=entrada) erosi (erosi=comprar) zituzten.
22. GAIA
Orain NOR-NORI ikasiko dugu:
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
46 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORI
niri
zuri
hari
guri
zuei
haiei
OR-ORI
SIGULARREA
zitzaidan
zitzaizun
zitzaion
zitzaigun
zitzaizuen
zitzaien
PLURALEA
zitzaizkidan
zitzaizkizun
zitzaizkion
zitzaizkigun
zitzaizkizuen
zitzaizkien
ORI
niri
zuri
hari
guri
zuei
haiei
OR-ORI
sing/plur
ZITZAI
(ZKI)
DA
ZU
O
GU
ZUE
E
N
N
N
N
N
N
Adibideak:
EUSKARA
niri gutuna heldu zait
niri gutunak heldu zaizkit
niri gutuna heltzen zait
niri butuna helduko zait
miri gutuna heldu zitzaidan
niri gutunak heldu zitzaizkidan
niri gutuna heltzen zitzaidan
niri gutunak heltzen zitzaizkidan
niri gutuna helduko zitzaidan
niri gutunak helduko zitzaizkidan
Hari giltzak jausi zitzaizkion
zuri prakak jausten zitzaizkizun
autobusa joan zitzaidan
karneta galdu zitzaion
lorontzia apurtu zitzaizuen
lorontzia apurtu zenuten
hari hilerokoa etorri zitzaion
guri txakurra etorri zitzaigun
CASTELLAO
a m me ha llegado la carta
a m me han llegado las cartas
a m me llega la carta
a m me llegar la carta
a m me lleg la carta
a m me llegaron las cartas
a m me llegaba la carta
a m me llegaban las cartan
a m me llegara la carta
a m me llegaran las cartas
a l/ella se le cayeron las llaves
a t se te caan los pantalones.
se me fue el autobus
se le perdi el carn
se os rompi el jarrn
rompisteis el jarrn
a ella le vino la menstruacin
a nosotros/as nos vino el perro
Ariketa:
-Kontzertuko sarrerak galdu zitzaizkizuen?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
47 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
23. GAIA
Eta bakarrik (bakarrik=solamente) NOR-NORI-NORK iraganan faltatzen zaigu:
OR-ORI-ORK
IRI
ZURI
HARI
GURI
ZUEI
HAIEI
NIK
--nizun
nion
--nizuen
nien
nizkizun
nizkion
nizkizuen
nizkien
ZUK
zenidan
--zenion
zenigun
--zenien
zenizkidan
zenizkion
zenizkigun
zenizkien
HARK zidan
zizun
zion
zigun
zizuen
zien
zizkidan
zizkizun
zizkion
zizkigun
zizkizuen
zizkien
GUK --genizun
genion
--genizuen
genien
genizkizun
genizkion
genizkizuen genizkien
ZUEK zenidaten
--zenioten
zeniguten
--zenieten
zenizkidaten
zenizkioten
zenizkiguten
zenizkieten
HAIEK zidaten
zizuten
zioten
ziguten
zizueten
zieten
zizkidaten
zizkizuten
zizkioten
zizkiguten
zizkizueten
zizkieten
Iraganan lehenengo ipinten da NORK, gero ZER (sing/plur), eta azkenik (finalmente) NORI.
Eskema hau izan ahal da:
nik
zuk
hark
guk
zuek
haiek
ORK
ni
zeni
zi
geni
zeni___te
zi___te
ZER(sing/plur)
(ZKI)
ORI
da
zu
o
gu
zue
e
Nabaritzen dugu (nabari=notar), en pasado primero se dice "quien" (sujeto), y despus "a quien"
(NORI), es decir, al revs que en el presente (orainaldia).
Adibideak:
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
48 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EUSKARA
-nik zuri liburua eman dizut.
-nik zuri liburua eman nizun.
-nik zuri liburuak eman nizkizun
-nik liburuak ematen nizkizun.
-nik liburuak emango nizkizun.
-haiek kotxea ikusi zizuten.
-Zuk niri egia esan zenidan.
-Baina bera gezurrak esan
zizkidan.
-Lagunak Kikeri telefonua
eman zion.
-Neskek mutilei telefono
zenbakia eman zieten.
-Neskek mutilei telefono zenbakiak
eman zizkieten.
-liburua ekarri zenigun.
-ardo botila bat eraman genizun.
CASTELLAO
-Yo a t te he dado el libro.
-yo a t te d el libro.
-Yo a t te d los libros.
-yo te daba los libros.
-yo te dara los libros.
-ellos/as et vieron el coche.
-T me dijiste la verdad.
-Pero el/ella me dijo mentiras.
-l/la amigo/a a Kike le di el telefono.
-Las chicas les dieron el numero de telefono a los chicos.
-Las chicas les dieron los numeros de
telefono a los chicos.
-nos trajistes el libro.
-Te llevamos una botella de vino.
Ariketak:
-Zer ekarri zenigun?
-Lore bat (lorea=flor) ekarri genizun.
-kotxea lapurtu (lapurtu=robar) zioten.
-ora eramaten zigun botila?
-Sukaldera (sukalde=cocina) eramaten zizuen.
24. GAIA
Iraganan ere "AHAL", "BEHAR" eta "NAHI" erabili ahal ditugu. Orainaldian bezala (como en
presente), ez da sekula (sekula=nunca) "naiz-nintzen,zara-zinen,da-zen,gara-ginen,zaretezineten,dira-ziren" aditzak erabiltzen "behar" eta "nahi" hitzekin (hitza=palabra).
Adibideak;
EUSKARA
CASTELLAO
joan nahi dut
quiero ir
joan nahi nuen
quera ir
joan ahal nintzen
poda ir
argia piztu nahi zenuen
queras encender la luz (piztu=encender) (argia=luz)
argia piztu nahiko zenuen
querras encender la luz
argia piztu ahal zenuen
podas encender la luz
argia piztu ahal izango zenuen
podras encender la luz
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
49 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
25.GAIA
EGON aditza lehenaldian konjugatuko dugu:
ni
zu
EGO
nengoen
zeunden
hura
gu
zegoen
geunden
zuek
zeundeten
haiek
zeuden
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
50 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EDUKI
ORK
nik
zuk
hark
guk
zuek
haiek
SIGULARREA
neukan
zeneukan
zeukan
geneukan
zeneukaten
zeukaten
PLURALEA
neuzkan
zeneuzkan
zeuzkan
geneuzkan
zeneuzkaten
zeuzkaten
n
zen
z
gen
zen___te
z___te
euka/euzka
N
N
N
N
N
N
Adibideak:
EUSKARA
ni ondo nengoen
zu Buuelen zeunden
bera Ribaforadan zegoen
Gu Milagron geunden
zuek lanean zeundeten
haiek egongelan zeuden
nik kutxa neukan
nik kutxak neuzkan
zuek klabelinak zeneuzkaten
haiek torloju bat zeukaten
CASTELLAO
yo estaba bien
t estabas en Buuel
l/ella estaba en Ribaforada
Nosotros/as estabamos en Milagro
Vosotros/as estabais en el trabajo
Ellos/as estaban en la sala
(egongela=sala de estar)
yo tena la caja (kutxa=caja)
yo tena las cajas
vosotros tenais los claveles
(klabelina=clavel)
ellos/as tenan un tornillo (torloju=tornillo)
Ariketa:
-ork zeukan giltza?
-Marcosek zekan giltza.
-OR zegoen kalean? (kale=calle)
-kalean MIKEL zegoen.
-O zegoen Mikel?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
51 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
26. GAIA
Veamos como se construyen algunas palabras:
egin=hacer
Muchos verbos se construyen aadiendo EGIN a una palabra;
EUSKARA
CASTELLAO
hitz egin
hablar (hitz=palabra)
txisa egin
mear (txis=pis=meada)
kaka egin
cagar (kaka=cagada,mierda)
txistu egin
silbar (txistu=silbido, silbo)
lan egin
trabajar (lan=trabajo)
kide=compaero/a
A muchas palabras se les puede aadir el sufijo -kide/-ide que significa "compaero/a de".
Adibideak;
EUSKARA
lankide
klasekide
ikaskide
bidaide
oheide
CASTELLANO
Compaero/a de trabajo (lan=trabajo)
Compaero/a de clase (klase=clase)
Compaero/a de estudios (ikasi=estudiar)
Compaero/a de viaje (bidaia=viaje)
Compaero/a de cama (ohea=cama)
zalea=aficinado/a
Aadiendo el sufijo -zalea a algunas palabras formamos otras que indican "aficin a". Adibideak;
EUSKARA
CASTELLAO
mendizale
"aficionado/a a la montaa"
zinezale
"aficionado/a al cine" (cinfilo)
futbolzale
"aficionado/a al futbol"
euskalzale
"aficionado/a lo vasco" (cultura, lengua,...)
pilotazale
"aficionado/a a la pelota" (pelota vasca)
neskazale
"aficionado/a a las mujeres" (mujeriego)
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
52 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
gonazale
kirolzale
irratizale
27. GAIA
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
53 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
JATZIAK
EUSKARA
soineko
gona
prakak
alkondara
galtzerdiak
jaka
gerrikoa
bularretakoa
zapatak
botak
gorbata
soingainekoa
eskularruak
jertsea
bainujantzia
txapela
kapela
txanoa
bikinia
amantala
zapia
galtzontziloak
kuleroak
betaurrekoak
txandala
belarritakoak
eraztuna
eskuturrekoa
idunekoa
CASTELL.
vestido
falda
pantalones
camisa
calcetines
chaqueta
cinturn
sujetador
zapatos
botas
corbata
abrigo
guantes
jersey
trajebao
boina
sombrero
gorro
bikini
delantal
pauelo
calzonzillos
bragas
gafas
chandal
pendientes
anillo
pulsera
ETXEA
EUSKARA
sukaldea
egongela
logela
komuna
teilatu
horma
solairu
igongailua
sutegia
txorroa
sukaltarria
garbigailua
labea
aulkia
mikrouhinak
leihoa
mahaia
hozkailua
plater-ikuzgailua
platera
azpila
edalontzia
sardeska
goilara
labana
lapikoa
zartagina
kazola
ipitza
ehogailua
katilua
garbikaria
lisakina
Hitz guzti hauek erabilgarriak (de utilidad) izan ahal dira. Adibidez:
EUSKARA
-Nola jantzi da Arkaitz?
CASTELLAO
Como se ha vestido Arkaitz?
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
54 / 77. orrialdea
CASTELL.
cocina
sala
habitacin
vater
tejado
pared
piso
ascensor
fuego
grifo
lavabo
lavadora
horno
silla
microndas
ventana
mesa
frigorfico
lavavajillas
plato
fuente
vaso
tenedor
cuchara
cuchillo
olla
sarten
cazuela
estropajo
cafetera
taza
detergente
plancha
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Qu se ha puesto/vestido Arkaitz?
Arkaitz se ha puesto la camisa roja
y los pantalones negros.
Ama! me voy a mi cuarto...
no!, ven ahora a la cocina!
Para decir me duele la tripa se dice "tripako mina daukat" (tengo dolor de tripa), dolor de cabeza
sera "buruko mina daukat" (tengo dolor de cabeza). Para decir "me pica algo" decimos:
"sudurrean azkure daukat" (tengo picor en la nariz), o tambin, por ejemplo "ipurdian azkure
daukat" (tengo picor en el culo).
28. GAIA
Orain UKAN osatuko (osatu=completar,componer) dugu NOR-NORK aditzarekin iraganean.
ORK
NIK
ZUK
HARK
GUK
ZUEK
HAIEK
I
--ninduzun
ninduen
--ninduzuen
ninduten
OR-ORK
ZU
HURA
zintudan
nuen
--zenuen
zintuen
zuen
zintugun
genuen
--zenuten
zintuzten
zuten
GU
--ginduzun
ginduen
--ginduzuen
ginduzten
ZUEK
zintuztedan
--zintuzten
zintuztegun
--zintuzteten
HAIEK
nituen
zenituen
zituen
genituen
zenituzten
zituzten
Adibideak:
EUSKARA
-Haiek ni eraman ninduten
-haiek Felix eraman zuten.
nik hartu zintudan
zuk maite ninduzun
CASTELLAO
-Ellos/as me llevaron a m.
-Ellos/as llevaron a Felix.
yo te cog
t me queras
Los ms usados son los vistos antes (nuen/nituen, zenuen/zenituen, ....). Pero bueno, pueden ser
oidos, y est bien saberlos.
Ariketa:
-ork maite zintuen?
-Rafak maite ninduen.
-eta ni, nork maite ninduen?
-eska ezezagun (ezaguna=conocido/a, ezezaguna=desconocido/a) batek maite zintuen.
-ork eraman zintuzten etxera?
-Raquelek eraman gintuen.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
55 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
29. GAIA
Berrikusiko ditugu aditz guztien taulak iraganean;
IZA
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
ORK
NIK
ZUK
HARK
GUK
ZUEK
HAIEK
nintzen
zinen
zen
ginen
zineten
ziren
I
--ninduzun
ninduen
--ninduzuen
ninduten
ORI
niri
zuri
hari
guri
zuei
haiei
IRI
CASTELLAO
yo era
t eras
l/ella era
nosotros/as eramos
vosotros/as erais
ellos/as eran
OR-ORK
ZU
HURA
zintudan
nuen
--zenuen
zintuen
zuen
zintugun
genuen
--zenuten
zintuzten
zuten
OR-ORI
SIGULARREA
zitzaidan
zitzaizun
zitzaion
zitzaigun
zitzaizuen
zitzaien
GU
--ginduzun
ginduen
--ginduzuen
ginduzten
ZUEK
zintuztedan
--zintuzten
zintuztegun
--zintuzteten
HAIEK
nituen
zenituen
zituen
genituen
zenituzten
zituzten
ZUEI
HAIEI
PLURALEA
zitzaizkidan
zitzaizkizun
zitzaizkion
zitzaizkigun
zitzaizkizuen
zitzaizkien
OR-ORI-ORK
ZURI
HARI
GURI
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
56 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
NIK
---
ZUK
nizun
nizkizun
---
ZUEK
zizun
zizkizun
genizun
genizkizun
---
zenidan
zenizkidan
HARK zidan
zizkidan
GUK --zenidaten
zenizkidaten
HAIEK zidaten
zizkidaten
zizuten
zizkizuten
nion
nizkion
zenion
zenizkion
zion
zizkion
genion
genizkion
zenioten
zenizkioten
zioten
zizkioten
---
nizuen
nizkizuen
---
zenigun
zenizkigun
zigun
zizkigun
--zeniguten
zenizkiguten
ziguten
zizkiguten
zizuen
zizkizuen
genizuen
genizkizuen
--zizueten
zizkizueten
nien
nizkien
zenien
zenizkien
zien
zizkien
genien
genizkien
zenieten
zenizkieten
zieten
zizkieten
30. GAIA
Ahora estudiaremos que pasa cuando preguntamos "zer?" (para que nos repitan algo que no hemos
oido, por ejmplo), o cuando preguntamos "zergaitik" (por qu?).
ZER?
Aadimos la terminacin -ela/-la en el aditz laguntzaile (izan, nor-nori, nor-nork/ukan, o nor-norinork).
ZERGAITIK?
Aadimos -elako/-lako en el aditz laguntzaile.
Las normas para aadir son:
ACABA E...
-A (sustituir
por -ela, o
-elako)
-E (aadir -la,
o -lako)
-U (aadir
-ela, o -elako)
-T (quitar -t,
y poner -dala,
o -dalako)
- (quitar -n,
y poner-la, o
-lako)
EJEMPLO
zara, da
dira
ZER?
zarela, dela
direla
ZERGAITIK?
zarelako, delako
direlako
zarete, duzue
zaretela, duzuela
zaretelako, duzuelako
duzu, du
duzuela, duela
duzuelako, duelako
dudala, zaidala,
didala
dudalako,zaidalako
didalako
nuen, zidan
nuela, zidala
duelako, zidalako
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
57 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Cuando Preguntamos "zer?" sobre una pregunta que ya nos han hecho, ponemos la palabra "ea"
(ea=a ver si..) , y el aditz laguntzaile queda tal cual como lo ya comentado pero sustituyendo -la
por -n, y si es pasado, dejandolo tal cual.
Adibideak;
EUSKARA
-Zergaitik ez zinen etorri?
-kotxea apurtu zitzaidalako.
-Zergaitik ez zara etorri?
-Kotxea apurtu zaidalako
Zergaitik ematen dute klase?
Irakasleak etorri direlako.
-Irakasleak etorri dira.
-Zer?
-Irakasleak etorri direla.
-Irakasleak ez dira etorri.
-zer?
-Irakasleak ez direla etorri.
-Irakasleak etorri dira?
-zer?
-Ea irakasleak etorri diren
-Irakasleak etorri ziren?
-Zer?
-ea irakasleak etorri ziren.
esan didate Paco gaixo dagoELA
esan didate Marata sendatu dELA
Badakit Marta sendatu dELA
Banekien sendatu zeLA
Iruditzen zait gaizki dagoELA
ni joan nintzen gaizki nengoELAKO
joango naiz nahi duDALAKO
esan zidan joango zeLA nahi zueLAKO
Galdetu zizun EA norena zen kotxea
galdetu dizu EA norena dEN kotxea
CASTELLAO
-por qu no viniste?
-Porque se me estrope el coche.
-por qu no has venido?
-Porque se me ha roto el coche.
-Por qu dan clase?
-Por que han venido l@s profesores/as.
-Han venido los/las profesores/as.
-qu?
-Que los/as profesores/as han venido.
-Los profesores no han venido.
-qu?
-Que los profesores no han venido.
-han venido los/as profesores/as?
-Qu?
-Que a ver si han venido los/as profesores/as
-Vinieron los/as profesores/as?
-Qu?
-que a ver si vinieron los/as
profesores/as.
Me han dicho QUE Paco est enfermo.
me han dicho QUE Marta se ha
curado.
ya s QUE Marta se ha curado
ya saba QUE se cur
me parece QUE est mal
me fu PORQUE estaba mal
me ir PORQUE quiero
me dijo QUE se ira PORQUE quera
te pregunt A VER de quien era el
coche
te ha preguntado A VER de quien es
el coche
Noizbait (alguna vez) "ADITZ LAGUNTZAILE + ETA" ikusten badugu, esto ser como
PORQUE.Adibidez;
EUSKARA
Kenduko dut gaizki dago ETA
CASTELLAO
Lo voy a quitar PORQUE esta mal
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
58 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Se va PORQUE se ha enfadado
ya lo s PORQUE lo he visto
ya lo saba PORQUE lo v
Ariketa:
-Zergaitik haserretu zara?
-jaramona (jaramon=atencin,caso) egiten ez didazulako.
-zer?
-jaramona ez didazula egiten!!!!
-Zer esan dizu?
-esan dit Bilbao Bizkaiko hiriburua dela...
-jajajjajajaja, benetan? eta zer gehiago (gehiago=mas) esan dizu?
-Iruea afarroako hiriburua dela.
-Zergaitik igo zen mendira?
-Asteburua (asteburu=fin de semana) mendian igaro (igaro=pasar (el tiempo)) nahi zuelako.
31. GAIA
Orain -ZKERO=-Z GERO ikusiko dugu. Se pueden usar los dos indistintamente ya que significan
lo mismo ("EN CASO DE"). Adibideak;
EUSKARA
Manuel etorriZKERO ni
joango naiz
Manuel etorrZ GERO ni
joango naiz
Etxera joanEZKERO lo
egingo dut
Zuk ekarriZ GERO,
poztuko da
Zuk ekarriZ GERO,
poztuko zen
Hark ekarriZKERO,
zu ixildu
CASTELLAO
EN CASO DE venir MAnuel, yo me ir
EN CASO DE venir Manuel, yo me ir
EN CASO DE ir a casa, dormir
EN CASO DE traerlo t, se alegrar
EN CASO DE traerlo t, se alegrara
EN CASO DE traerlo l/ella, t callat
Ariketa;
-ik goilara hartuZKERO, zu zikinduko (zikindu=ensuciar) zaitut
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
59 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
32. GAIA
Lehen (antes) erabili dugu AHAL + ADITZ LAGUNTZAILE, baina IZAN eta UKAN aditzekin
bakarrik ikasiko dugu beste era (era=modo, forma) bat.
IZA
naiteke
zaitezke
daiteke
gaitezke
zaitezkete
daitezke
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
ORK
UKA
SIGULARREA
PLURALEA
nik
zuk
hark
guk
zuek
haiek
dezaket
dezakezu
dezake
dezakegu
dezakezue
dezakete
ditzaket
ditzakezu
ditzake
ditzakegu
ditzakezue
ditzakete
SIG / PLUR
EZA / ITZA
PERTSOA
KE
T
ZU
---GU
ZUE
TE
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
EUSKARA
komunera joan naiteke?
komunera joan ahal naiz?
CASTELLAO
puedo ir al vater?
puedo ir al vater?
Vemos que significa lo mismo que AHAL + ADITZ LAGUNTZAILE, adems si el verbo principal
(p. ej. "ibili", "sartu") acaba en -i o en -tu, podemos quitar la -i o la -tu, o dejar el verbo con
terminacin en -i o en -tu, es indiferente.
Ariketak;
-on egon daiteke Wally?
-Wally futbol zelaian (zelai=campo) egon daiteke
-Zer egin dezake Wallyk?
-Wallyk gol bat sar dezake.
-gol bat ez, Wallyk gol asko (asko=mucho/a, muchos/as) sar ditzake.
-Zuk golak sartu ditzakezu.
33. GAIA
Oraingo atalean "agintera" (agintera=imperativo).
Para verbos sin objeto directo (IZAN) usamos:
zu
zuek
ADITZA+ zaitez
ADITZA + zaitezte
SIG
ADITZA + ezazu
ADITZA + ezazue
PLUR
ADITZA + itzazu
ADITZA + irzazue
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
61 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Para el NOR-NORI-NORK;
ORK
IRI
ZUK
ZUEK
-idazu
-izkidazu
-idazue
-izkidazue
HARI
GURI
HAIEI
-iozu
-izkiozu
-iozue
-izkiozue
-iguzu
-izkiguzu
-iguzue
-izkiguzue
-iezu
-izkiezu
-iezue
-izkiezue
ORI
da
o
gu
e
Adibideak;
EUSKARA
Eskolara joan zaitez!
Eskolara joan zaitezte!
etorri zaitez!
etorri!
ekar ezazu liburua
ekar itzazu liburuak
ekar ezazue liburua
ekar idazu liburua
ekar izkadazu liburuak
eraman iozu bere tabakoa
eraman iozue bere tabakoa
eraman iezue haien tabakoa
eraman izkiezue haien gauzak
eman iezu pilota
ema iezu pilota
CASTELLAO
vete a la escuela!
iros a la escuela!
ven!
ven!/venid!
trae el libro
trae los libros
traed el libro
traeme el libro
traeme los libros
lleval su tabaco
llevadle su tabaco (vosotr@s a l/ella)
llevadle su tabaco (vosotr@s a ell@s)
llevadles sus cosas (vosotr@s a ell@s)
dales la pelota
dales la pelota
Cuando el verbo acaba en -i, se puede quitar la -i o no quitarla, indiferentemente. por ejemplo
EKARRI -> EKAR (ekarri=traer), IKUSI -> IKUS (ver). Lo mismo con los verbos que acaban en
-n, por ejmplo, EMAN -> EMA cuando el imperativo es NOR-NORI- NORK
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
62 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Beno, ikusi dugunez, agintera egiteko modu bat baino gehiago daude (bueno, como hemos visto,
hay ms de un modo para hacer el imperativo). Modu hauek ondokoak dira;
EUSKARA
joan!
joan zaitez!
ekarri liburua!
ekarri ezazu liburua!
ekarri liburuak!
ekarri itzazu liburuak!
ekarri idazu liburua!
ekarri izkidazu liburuak!
CASTELLAO
vete! / iros!
vete!
trae/traed (me/le/nos/les) el libro!
trae el libro!
trae/traed (me/le/nos/les) los libros!
trae los libros!
traeme el libro
traeme los libros
Cuando nos preguntan ZER despus de haber dicho algo en imperativo, ponemos al verbo el
atzizki
-teko/-tzeko, y no aadimos nada.
Adibideak:
EUSKARA
-ekarri liburua!
-zer?
-liburua ekartzeko!.
-ema idazu liburu hori!
-zer?
-liburu hori ekartzeko!
CASTELLAO
-trae el libro
-qu?
-Que traigas el libro!
-dame ese libro!
-qu?
-que traigas ese libro!
Agintera, ikusi dugu, baina gauza bat mesedez (mesedez=por favor) eskatzeko (eskatu=pedir),
geroaldia (tiempo en futuro) erabiliko dugu;
EUSKARA
ekarriko didazu, mesedez, liburua?
CASTELLAO
me traes, por favor, el libro?(aunque
"me traeras" es futuro, en
castellano se traduce en presente)
traes, por favor, el libro?
me dices, por favor, tu nombre?
Ariketa:
-eraman ezazu jaka!
-zer?
-jaka eramateko!
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
63 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
34. GAIA
Gai honetan, erlatiboko esaldiak (frases de relativo) ikasiko ditugu.
Erlatiboko esaldiak egiteko, aditz laguntzaileei -N atxikitzen (atxikitu=aadir, pegar, adherir).
Aditz laguntzailea -A batekin amaitzen bada, -A kentzen dugu, eta -EN ipintzen dugu. Iraganean
(iragana=lehenaldia=pasado) izaten bada ez dugu ezer egiten, aditz guztiak -N batekin amaitzen
direlako.Adibideak;
da--> den
gara-->garen
dira-->diren
dut-->dudan
dit-->didan
ginen-->ginen
zidan-->zidan
duzu-->duzun
Adibideak;
EUSKARA
Zorabiatu deN mutila Marcos da
gustatzen zaizuN neska ez da
etorri
gustatzen zitzaizun neska etorr
i da
nor da gustatzen zaizun neska?
Bilbora joan zen laguna kokolo
bat da
Bilbora etorri nahi zuen neska
CASTELLAO
El chico QUE se ha mareado, es Marcos.
la chica que te gusta no ha venido
la chica que te gustaba ha venido
quien es la chica que te gusta?
el/la amig@ que no vino a Bilbao es un/a
tontuelo/a (kokolo/kokola=tontuelo/a en
plan amistoso)
La chica que quera venir a Bilbao es su hermana
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
64 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
bere ahizpa da
Bilbora etorri nahi duen neskak
La chica que quiere venir a Bilbao me ha visto
ikusi nau
Bilbora etorri nahi duten neskek
Las chicas que quieren venir a Bilbao
ikusi naute
me han visto
Bilbora etorri nahi duten neskak beltzaranak dira
Las chicas que quieren venir a Bilbao
son morenas
Bilbora etorri nahi duenak
El/la que quiere venir a Bilbao me ha
ikusi nau
visto
Bilbora etorri nahi dutenek ikusi
Los/las que quieren venir a Bilbao me
naute
han visto
Bilbora etorri nahi duena
El/la que quiere venir a Bilbao es
beltzarana da
moreno/a
Bilbora etorri nahi dutenak
Los/as que quieren venir a Bilbao son pelirroj@s
ilegorriak dira
Oparia eman didan laguna
El amigo que me ha dado el regalo es
Andoni da
Andoni
Oparia eman zidan laguna
El amigo que me di el regalo es Andoni
Andoni da
Adibideak;
-Gustatzen zaion mutila nire auzokoa (auzo=barrio, auzokoa=vecino) da.
-non dago Fernandok eman dizun erlojua (erloju=reloj)?
-Fernando eman didan erlojua mahai gainean dago.
-non dago ekarri nizun argazkia (argazki=foto) ?
-Ekarri zenidan argazkia nire poltsikoan (poltsiko=bolsillo) dago.
35. GAIA
Orain tokatzen zaigun aditza BALDINTZA (baldintza=condicin, condicional) da. Baldintzako
esladi bat egiteko bi motako (mota=tipo) aditzak erabiltzen ditugu, BALDINTZA eta ONDORIOA
(ondorio=consecuencia). Lehenik (lehenik=primeramente) IZAN aditza ikusiko dugu (baldintza eta
ondorioa).
Cuando hay aditz laguntzaile, a este se le aade -ko/-go, como en futuro. La BALDINTZA es la
condicin previa que se ha de cumplir, para tener como efecto la ONDORIO que es consecuencia o
efecto.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
65 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
OR
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
IZA
BALDITZA
banintza
bazina
balitza
bagina
bazinate
balira
ODORIOA
nintzateke
zinateke
litzateke
ginateke
zinatekete
lirateke
Adibideak;
EUSKARA
CASTELLAO
Ni alkatea banintza hau Robustianokalea Si yo fuese alcalde, esta sera la calle Robustiano
litzateke.
Arinago helduko balitza ni poztuko nintzateke
Si (el/ella) llegase ms temprano, yo me alegrara
Beranduago helduko bagina lagunak joango
Si llegasemos ms tarde l@s amig@s se iran
lirateke
lorontzi jausiko balitza
Si el jarrn se cayese, se rompera.
apurtuko litzateke
Adibideak;
-Gernikara joango banintza, Genikako Arbolara joango nintzateke.
-Harekin egongo banintza, Legutiora joango ginateke.
-San Juan de Gaztelugatxen egongo balira, ondo egongo lirateke.
36. GAIA
Baldintza eta ondorioa ikusiko dugu UKAN aditzarekin;
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
66 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORK
BALDITZA
ODORIO
nik
banu
banitu
bazinu
bazenitu
nuke
nituzke
zenuke
zenituzke
balu
balitu
bagenu
bagenitu
luke
lituzke
genuke
genituzke
zuek
bazenute
bazenituzke
zenukete
zenituzkete
haiek
balute
balituzke
lukete
lituzkete
zuk
hark
guk
Bai baldintzak, bai ondorioak (bien el baldintza, bien el ondorio) iraganeko antza (antza=parecido)
daukate.
NOR-NORI aditza baldintzan;
ORI
niri
zuri
hari
guri
zuei
haiei
BALDITZA
balitzait
balitzaizkit
balitzaizu
balitzaizkizu
balitzaio
balitzaizkio
balitzaigu
balitzaikigu
balitzaizue
balitzaizkizue
balitzaie
balitzaizkie
Taulak;
ORI
BALDITZA
niri
t
zuri
zu
hari
o
balitzai (zki)
guri
gu
zuei
zue
haiei
e
ODORIO
litzaidake
litzaizkidake
litzaizuke
litzaizkizuke
litzaioke
litzaizkioke
litzaiguke
litzaizkiguke
litzaizueke
litzaizkizueke
litzaieke
litzaizkieke
ODORIOA
da
zu
o
litzai (zki)
KE
gu
zue
e
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
67 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Adibideak;
EUSKARA
-Zer egingo zenuke giltzak
lurrera
jausiko balitzaizkizuke?
CASTELLAO
-qu haras si te cayesen las
llaves al suelo?
nituzke.
-Si se me cayesen, las cogera del
suelo.
Hark azterketa ekarriko balu guk
Si l/ella trajese el examen,
egingo genuke
nosotr@s lo hariamos.
Beranduago helduko balira,
Si llegasen ms tarde, se les ira
autobusa joango litzaieke
el autobs.
Irakasleak aginduko balu, guk etxerako lana eginSi el/la profesor/a lo mandase,
beharko
nosotr@s tendriamos que hacer
genuke
los deberes (etxerako lana=trabajo
para casa, deberes)
Gustatuko litzaidake Oliten
Me gustara estar en Olite
egotea
Adibideak;
-Txakurra azkarrago joango balitza, ihes egingo (ihes egin=escapar) litzaizueke.
-Zer egingo zenuke txakurra ihes egingo balitzaigu?
-Txakurra ihes egingo balitzaizueke, nik harrapatuko (harrapatu=coger, atrapar) nuke.
37. GAIA
Azkenik (azkenik=finalmente) NOR-NORI-NORK aditzaren "baldintza" eta "ondorioa" ikusiko
dugu.
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
68 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORI
ORK
IRI
NIK
----ZUK
bazenit
bazenizkit
HARK
balit
balizkit
GUK
----ZUEK
bazenidate
bazenizkidate
HAIEK
balidate
balizkidate
ZURI
banizu
banizkizu
----balizu
balizkizu
bagenizu
bagenizkizu
----balizute
balizkizute
BALDITZA
HARI
GURI
banio
--banizkio
--bazenio
bazenigu
bazenizkio
bazenizkigu
balio
baligu
balizkio
balizkigu
bagenio
--bagenizkio
--bazeniote
bazenigute
bazenizkiote bazenizkigute
baliote
baligute
balizkiote
balizkigute
ZUEI
banizue
banixkizue
----balizue
balizkizu
bagenizue
bagenizkizue
----balizuete
balizkizuete
HAIEI
banie
banizkie
bazenie
bazenizkie
balie
balizkie
bagenie
bagenizkie
bazeniete
bazenizkiete
baliete
balizkiete
GURI
ZUEI
HAIEI
----zeniguke
zenizkiguk
liguke
lizkiguke
----zenigukete
zenizkigukete
ligukete
lizkigukete
nizueke
nizkizueke
----lizueke
lizkizueke
genizueke
genizkizueke
----lizuekete
lizkizuekete
nieke
nizkieke
zenieke
zenizkieke
lieke
lizkieke
genieke
genizkieke
zeniekete
zenizkiekete
liekete
lizkiekete
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
69 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Taula eskamatikoa;
ORK
ni
zeni
li
geni
zeni___te
li___te
OR (sing/plur)
(ZKI)
ORI
da
zu
o
gu
zue
e
KE
Taula hau eta aurrekoa (aurrekoa=anterior) oso (oso=muy) antzekoak (antzeko=parecido/a) dira.
Adibideak;
EUSKARA
CASTELLAO
Gutuna emango bazenidake nik
Si me diese la carta, yo se la dara
Jesusi emango nioke
a Jess
Egia esango bazenigute gozokiak emango genizkizueke
Si nos dijeseis la verdad, os
dariamos los caramelos
Gertatu dena esango bazenioke,
Si le dijeses lo que ha sucedido, te
diskoak ekarriko lizkizuke
traera los discos
Adibideak;
-Zer emango zenidake edalontzioa emango banizu?
-Edalontzia emango bazenit nik gatzontzia emango nizuke
-Haiek guri hiztegia (hiztegi=diccionario) ekarriko baligute, guk haiei hormirudiak
(hormirudi=poster, horma=pared, irudi=imagen) eramango genizkioke.
38. GAIA
Gai honetan BALDINTZA eta ONDORIOA berrikusiko (berri=nuevo.Noticia) (ikusi=ver)
(berrikusi=repasar) ditugu;
Izan aditza;
OR
ni
zu
hura
gu
zuek
haiek
IZA
BALDITZA
banintza
bazina
balitza
bagina
bazinate
balira
ODORIOA
nintzateke
zinateke
litzateke
ginateke
zinatekete
lirateke
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
70 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORK
BALDITZA
ODORIO
nik
banu
banitu
bazinu
bazenitu
nuke
nituzke
zenuke
zenituzke
balu
balitu
bagenu
bagenitu
luke
lituzke
genuke
genituzke
zuek
bazenute
bazenituzke
zenukete
zenituzkete
haiek
balute
balituzke
lukete
lituzkete
zuk
hark
guk
NOR-NORI aditza;
ORI
niri
zuri
hari
guri
zuei
haiei
Taula;
ORI
niri
zuri
hari
guri
zuei
haiei
BALDITZA
balitzait
balitzaizkit
balitzaizu
balitzaizkizu
balitzaio
balitzaizkio
balitzaigu
balitzaikigu
balitzaizue
balitzaizkizue
balitzaie
balitzaizkie
BALDITZA
t
zu
o
balitzai (zki)
gu
zue
e
ODORIO
litzaidake
litzaizkidake
litzaizuke
litzaizkizuke
litzaioke
litzaizkioke
litzaiguke
litzaizkiguke
litzaizueke
litzaizkizueke
litzaieke
litzaizkieke
ODORIOA
da
zu
o
litzai (zki)
KE
gu
zue
e
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
71 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
NOR-NORI-NORK aditza;
ORI
ORK
NIK
ZUK
HARK
GUK
ZUEK
HAIEK
IRI
----bazenit
bazenizkit
balit
balizkit
----bazenidate
bazenizkidate
balidate
balizkidate
ZURI
banizu
banizkizu
----balizu
balizkizu
bagenizu
bagenizkizu
----balizute
balizkizute
ORK
ni
zeni
li
geni
zeni___te
li___te
BA
IRI
NORI
NORK
NIK
----ZUK zenidake
zenizkidake
HARK lidake
lizkidake
GUK ----ZUEK zenidakete
zenizkidakete
HAIEK lidakete
lizkidakete
ODORIOA
ZURI
nizuke
nizkizuke
----lizuke
lizkizuke
genizuke
genizkizueke
----lizukete
lizkizukete
BALDITZA
HARI
GURI
banio
--banizkio
--bazenio
bazenigu
bazenizkio
bazenizkigu
balio
baligu
balizkio
balizkigu
bagenio
--bagenizkio
--bazeniote
bazenigute
bazenizkiote bazenizkigute
baliote
baligute
balizkiote
balizkigute
ZUEI
banizue
banixkizue
----balizue
balizkizu
bagenizue
bagenizkizue
----balizuete
balizkizuete
HAIEI
banie
banizkie
bazenie
bazenizkie
balie
balizkie
bagenie
bagenizkie
bazeniete
bazenizkiete
baliete
balizkiete
HARI
GURI
ZUEI
HAIEI
nioke
nizkioke
zenioke
zenizkioke
lioke
lizkioke
genioke
genizkioke
zeniokete
zenizkiokete
liokete
lizkiokete
----zeniguke
zenizkiguk
liguke
lizkiguke
----zenigukete
zenizkigukete
ligukete
lizkigukete
nizueke
nizkizueke
----lizueke
lizkizueke
genizueke
genizkizueke
----lizuekete
lizkizuekete
nieke
nizkieke
zenieke
zenizkieke
lieke
lizkieke
genieke
genizkieke
zeniekete
zenizkiekete
liekete
lizkiekete
Taula eskamatikoa;
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
72 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ORK
ni
zeni
li
geni
zeni___te
li___te
OR (sing/plur)
ORI
da
zu
o
gu
zue
e
(ZKI)
KE
39. GAIA
El timo tiempo verbal que veremos es el subjuntivo, y solo para el IZAN y el UKAN, es el
siguiente;
IZA
naitezan
zaitezan
dadin
gaitezan
zaiteztezan
daitezan
NI
ZU
HURA
GU
ZUEK
HAIEK
Y para el UKAN;
UKA
ORK
NIK
ZUK
HARK
GUK
ZUEK
HAIEK
SIG
dezadan
dezazun
dezan
dezagun
dezazuen
dezaten
PLUR
ditzadan
ditzazun
ditzan
ditzagun
ditzazuen
ditzaten
OR (SIG/PLUR)
DEZA/DITZA
ORK
da
zu
--gu
zue
te
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
73 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Este modo temporal en castellano se usara en casos como "para que seamos", "que seamos",
"seamos" cuando decimos "gaitezan".Veamos como se usa este tiempo con algunos ejemplos;
EUSKARA
joan gaitezan Corellara
etor daitezan menditik
egin duzuna ikus dezagun
argazkiak ikus ditzaten
Gelditzeko esan digu hitz egin dezagun
Ekarri gaitu aspertu gaitezan
ekarri gaitu hitz egin dezagun
hitz egin dezagun
CASTELLAO
vayamos a Corella
que vengan del monte
veamos lo que has hecho
que vean las fotos
nos ha dicho que nos quedemos para
que hablemos
nos ha traido para que nos
aburramos
nos ha traido para que hablemos
hablemos
Ikusten dugu, ahaleran bezala (bezala=como), -i batekin amaitzen diren aditzetan, -i kentzen
dugula.
Salbuespen (salbuespen=excepcin) modura (a modo de), "joan gaitezan" esan beharrean (esan
beharrean=en lugar de decir) "goazen" esaten dugu. Beraz (beraz=por tanto), GOAZE=JOA
GAITEZA, eta "joan gaitezan" txarto (txarto=mal) dago.
Ariketa;
Pelikula ikus dezagun
Pelikulak ikus ditzagun
goazen Tafallara!
Azkar etorri daitezan
40. GAIA
Gai honetan, eta hurrengoetan (hurrengo=siguiente), ikastaroan zehar (-an zehar=al largo de)
ahaztu (ahaztu=olvidar) zaizkidan kontu (kontu=asunto) batzuk (batzuk=algin@s) ikusiko ditugu.
Nola estan da euskaraz "cansado"?. ba galdera hau erantzuteko (erantzun=responder), "-ta"
erabiltzen dugula esango dugu.
Adibidez;
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
74 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
ADITZA
Nekatu
jaitsi
lo egi
izutu
itxi
OLA?
nekatuta
jaitsita
lo eginda
izututa
itxita
CASTELLAO
cansar
levantar
dormir
asustar
cerrar
COMO?
cansado/a
levantado/a
dormido/a
asustado/a
cerrado/a
ORA
hona
horra
ODIK
hemendik
hortik
OGOA
hemengoa
horkoa
CASTELLAO
aqu, a aqu, de aqu, de aqu
all, a all, de all, de all
"nondik" usamos cuando hay movimiento, por ejemplo "hortik nator"="vengo de all". "nongoa",
en cambio, se usa para decir "de donde" es algo o alguien, por ejemplo "nongoa da Sara?"="de
donde es Sara?.
BEZALA=COMO.
MODUA=MODURA=A MODO DE
Adibidez;
EUSKARA
CASTELLAO
txakur modura igeri egiten du
nada "a modo de" perro
txakurrak bezala jaten du
come como los perros
(jan=comer)
zapia txano modura jarri du
Se ha puesto el pauelo a modo de
gorro
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
75 / 77. orrialdea
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
41. GAIA
Aditz laguntzailari -EZ gehituz gero, erderazko (erdera=lengua castellana, castellano) "COMO"
lorztzen (lortu=conseguir) dugu.
Adibidez;
EUSKARA
berandu etorri zareteNEZ, ez
duzue afalduko
hain lotsatia denez, ez du ezer esango
azterketa gaizki egin zuenez,
ez du gaindituko
CASTELLAO
COMO habeis venido tarde, no
cenareis
COMO es tan vergonzos/a, no dir
nada
COMO hizo mal examen, no va lo
va a aprobar
Aditz laguntzailari -ENEAN gehituz gero, erderazko "CUANDO" lortzen dugu. Baina iraganean LA gehitzen da. Adibidez;
EUSKARA
heltzen direNEAN esaiezu
heltzen direnean nik esango diet
heltzen zireLA Fede joan zen
esan zidatela flipatu nintzen
eman niola zabaldu zuen
CASTELLAO
CUANDO llegen diselo
CUANDO lleguen yo se lo dir
CUANDO llegaron Fede se fue
CUANDO me lo dijeron flip
CUANDO se lo d lo abri
www.aprendereuskera.com
gorkaioseba@hotmail.com
Azkenik, esango dugu esaldi konpasutuetan, bakarrik behin batean ipini daitekela aditz
laguntzailea.
Aditzaren denbora (denbora=tiempo) azken aditzaren aditz laguntzaileak esaten digu.
Adibidez;
EUSKARA
CASTELLAO
Etxera joan, armarioa zabaldu, prakak ipini eta
Fu a casa, abr el armario, me puse los
pantalones y fu de nuevo a la calle
berriro kalera
joan nintzen
bapatean baloiari eman eta
Derrepente le di al baln y meti gol
gola sartu zuen
oraintxe bertan etxera joan eta
zure diskoa ekarriko dizut
Orain telefonoa hartu eta
deitzen diot
Gorka Ioseba Bakero Curso de Euskara Euskara Euskara jalgi hadi Plazara
77 / 77. orrialdea