Sei sulla pagina 1di 26

PLANIFICACIN CENTRADA

EN LA COGNICIN

Dra. Susanna Esteba-Castillo


Neuropsicloga
GRUP DEL TRASTORN DEL NEURODESENVOLUPAMENT
Servei Especialitzat en Salut Mental i Discapacitat Intel.lectual
Parc Hospitalari Mart i Juli
Institut dAssistncia Sanitria (IAS)
Girona

?
Plan Individualizado

Planificacin
centrada en la
persona
Apoyo Conductual Positivo

Soporte Activo

Atencin
ntrada
en la Centrada en la
Atencin Centrada en la
PersonaCentrada
a en laAtencin
en la
Atencin Centrada
en la
Persona
Persona
Persona

Evaluacin Necesidades
CANDID Evaluacin Necesidades

Evaluacin Necesidades

Necesidades
CANDID
DID

NEURO
DADES
PSICOLOGICA
TATIVAS HABILIDADES
SALUD
TB-DI
ADAPTATIVAS
-RC:2
GENERAL
CAMDEX-DS
SALUD
AS II
SALUD
ABS-RC:2
ECDI-SE
Gentica
GENERAL
AP
GENERAL
M-OSPD
ABAS
II
Gentica

ARRAYS
Gentica
ICAP S
ARRAY
ARRAYS

APOYO

APOYO
CONDUCTUAL
APOYO
CONDUCTUAL
CONDUCTUAL
POSITIVO
POSITIVO
POSITIVO
LECTURA
FCILFCIL
LECTURA
LECTURA FCIL

DUALIZADO

Evaluacin
EvaluacinNecesidades
Necesidades
CANDID
CANDID

COORDINACIN
FARMACOS
OS-DI
FARMACOS
GESTOR DEL
CASO
FARMACOS

NEURO

NEURO
CONDUCTUAL
HABILIDADES
NEURO
CONDUCTUAL
PSICOLOGICA PSICOLOGICA
CONDUCTUAL
SALUD
CONDUCTUAL
NEUROHABILIDADES
ECOLGICA ECOLGICA
ADAPTATIVAS
SALUD
ECOLGICA
PSICOLOGICA
NEURO
ADAPTATIVAS
CONDUCTUAL TB-DI
TB-DI
MENTAL
HABILIDADES
SALUD
MENTAL
PSICOLOGICA
ECOLGICA
CONDUCTUAL
HABILIDADES
AFC
SALUDTB-DI
AFC
ABS-RC:2
AFC
PSICOLOGICA
PAS-ADD
ECOLGICA
ADAPTATIVAS PAS-ADD
GENERAL
CAMDEX-DS
SALUD
CAMDEX-DS
TB-DI ABS-RC:2
MENTAL
ECOLGICA
ADAPTATIVAS
BBAT
AFC
DASH-II
BBAT
BBAT
TB-DI
MENTALDASH-II
AFC

ABAS II CAMDEX-DSABAS
II
ECDI-SE
AFC
MIPQ
BBAT
CAMDEX-DSICAP
BBAT
ICAP
ECDI-SE
M-OSPDBBAT
ECDI-SE

ABS-RC:2
Gentica
PAS-ADD
ABS-RC:2
PAS-ADD MIPQ
DASH-II
ABAS II
ARRAYS
DASH-II
MIPQ
ABAS II
ICAP
MIPQ

CAMDEX-DS
ECDI-SE
M-OSPD

ICAP

ECDI-SE
M-OSPD

M-OSPD
M-OSPD

APOYO
CONDUCTUAL
POSITIVO
LECTURA FCIL

APOYOS
EIS

APOYOS
PLAN INDIVIDUALIZADO
APOYOS
PLAN
INDIVIDUALIZADO
APOYOS
EIS
APOYO INDIVIDUALIZADO
PLANPLAN
INDIVIDUALIZADO
EIS

ACTIVO
APOYO
PLAN
INDIVIDUALIZADO
CALIDAD VIDA
APOYO
EL CASO
APOYO
ACTIVO
ACTIVO
ACTIVO

CANDID

EIS

APOYOS
EIS

APOYOS
EIS

CALIDAD VIDA
DEL CASO
GENCAT
CALIDAD
VIDA
CALIDAD
VIDA
INICO/FEAPS
GENCAT CALIDAD VIDA
GESTOR DEL CASO
GENCAT
I COORDINACIN
GENCAT SAN MARTIN
INICO/FEAPS
CALIDAD VIDA
INICO/FEAPS
SEGUIMIENTO
HONOS-DI
QUALID
SAN MARTIN
SEGUIMIENTOI ICOORDINACIN
COORDINACIN
GENCAT
SAN MARTIN INICO/FEAPS
HONOS-DI
SEGUIMIENTO
I COORDINACIN QUALID
SAN MARTIN
HONOS-DI
QUALID
INICO/FEAPS

GENCAT
GESTOR
INICO/FEAPS
GESTOR
DEL
FARMACOS
GESTOR
DELCASO
CASO
SAN MARTIN
SEGUIMIENTO
QUALID

UIMIENTO I COORDINACIN
HONOS-DI

HONOS-DI
SAN
MARTIN
QUALID

QUALID

!"#$%&"'&$()*+()*$#""&++&('*,"&+-./0&(

!"#$%&%$"'%'(")*+,+$*-%,(
(
./('+(,%($01-)"$%$"2)(
(
./('+,(+#&+$*30('+,(%-*"#10(
(
.!45(
(
./(+#&+$67"$0('+,(%&3+)'"8%9+(
(
./(10*03+#(

NO ES FCIL
SABER y ENTENDER LAS NECESIDADES
y la COGNICIN
de las PERSONAS CON DISCAPACIDAD

DIFICULTAD PARA DOTAR DE LOS SOPORTES


NECESARIOS

"La neuropsicologa es la disciplina que trata de las funciones


mentales superiores en sus relaciones con las estructuras
cerebrales .... y con la conducta" [5, p. xi].

)
Algunos conceptos a tener en cuenta....
La Cognicin no es un proceso esttico
-

Importancia del entorno


- Plasticidad Cerebral

La estimulacin repetida con el aporte necesario de nutrientes conlleva la creacin de redes neuronales

Plasticidad cerebral
Algunas zonas
sinpticas.

del

cerebro

tienen

capacidad

para

hacer

crecer

nuevas

conexiones

Capacidad de producir cambios estructurales y funcionales por el efecto de influencias


endgenas y exgenas

!"#$%&#'(%)#*&+$),)-,'.+/+$&0#%12&+
3&-.'$%4#+
0)#),'.+

8+

3&-.'$%4#+
$&#+567+

Dendritas
Cuerpo celular
Axn

Dendritas
Cuerpo celular
Axn

Reduccin del rea dendrtica en ratones adultos trismicos

Segmentos de dendritas apicales de neuronas piramidales de la


corteza motora
Espinas de una nia de 24 meses sin SD

Largas y sinuosas

Espinas de una nia de 24 meses con SD

Cortas

Escasas

Diversas formas de anormalidad estructural en espinas de una nia con SD


Marn-Padilla, 1976

Reduccin del nmero de neuronas de tipo granular en


la corteza cerebral de un adulto con SD
en comparacin con otro sin SD

SD

Estructura cerebral: estudios post-mortem


y volumetra en RMN

Disminucin volumtrica del cerebro y


braquicefalia

Disminucin importante de los volmenes en reas

FRONTALES, TEMPORALES, CEREBELO

vs subcorticales

The learning circuit in DS. Hoddap 2001

Estructura cerebral: estudios post-mortem


y volumetra en RMN

No SD

SD

!"#$%&'()%*%+,-.
/".*-.+"2"$-*(/-/.

!"#$%&'()%*%+,-.
/".*-.01.

PROBLEMAS EN LA EVALUACIN Y EL DIAGNSTICO (I)

Del examinador

Cmo comunico?
Cmo exploro?
Me entiende?
Qu administro?
Qu busco?

Proceso ligado a las


dificultades cognitivas no
colabora

PROBLEMAS EN LA EVALUACIN Y EL DIAGNSTICO (II)

Histricamente insistencia desde algunos servicios


(hospitalarios, administrativos) en la utilizacin de test de
CI como nica medida cognitiva.

PROBLEMAS EN LA EVALUACIN Y EL DIAGNSTICO (III)


a) Distintos niveles de afectacin dentro de un mismo sndrome

b) Diferentes perfiles en funcin de la


etiologa gentica

c) Escaso nmero de sujetos

Dificultades para su generalizacin

PROBLEMAS EN LA EVALUACIN Y EL DIAGNSTICO (IV)

Inexistencia hasta hace pocos aos de tests creados


y validados para PTDI.

MINI-MENTAL (FOLSTEIN)
Nombre:
Edad:
Aos escolaridad:
Fecha:

TOTAL
TEST MINI-MENTAL

Nm. Historia:
Evaluador:

ORIENTACIN
En qu ao estamos?

Puntuacin:
Total de respuestas correctas

En qu estacin del ao estamos?


Qu da del mes es hoy?
Qu da de la semana es hoy?

No HH para
ordenar nmeros

En qu mes del ao estamos?


En qu pas estamos?
En qu provincia estamos?
En qu ciudad estamos?
Dnde estamos en este momento?
En qu piso / planta estamos?
FIJACIN

Puntuacin:
Total de respuestas correctas

Nombrar 3 objetos a intrvalos de 1 segundo: bicicleta, cuchara, manzana.


ATENCIN Y CLCULO

Puntuacin:
Total de respuestas correctas

Series de 7. Restar de 100 de 7 en 7. Parar despus de 5 respuestas.


En caso de dificultades numricas, tiene el mismo valor:
Deletrear en orden inverso la palabra MUNDO.
MEMORIA

Puntuacin:
Total de respuestas correctas

Preguntar por los nombres de los tres objetos (bicicleta, cuchara, manzana)
LENGUAJE
(Indique los resultados)

Denominacin: Lpiz, Reloj (Punta 0/1/2)

Puntuacin:
Suma de las puntuaciones

Hacer que el paciente repita: NI SI, NI NO, NI PERO (Punta 0/1)


COJA ESTE PAPEL CON LA MANO DERECHA, DBLELO POR LA MITAD Y
DJELO EN EL SUELO (Punta 0/1/2/3)
Lectura: CIERRE LOS OJOS (DORSO) (Punta 0/1)
Escritura: Escribir una frase (Punta 0/1)
Copiar el dibujo (DORSO) (Punta 0/1)

TOTAL:

2 no colabora
Mini-Mental Test

Efecto suelo = no colabora

PROBLEMAS EN LA EVALUACIN Y EL DIAGNSTICO (V)

Ausencia de grupos control

DI leve

Quin ejecuta mejora esta prueba?

DI moderada

Grupo SD

Grupo desarrollo ordinario


de la misma edad mental que
SD

Grupo desarrollo ordinario


de la misma edad cronolgica

Grupo desarrollo ordinario


de la misma edad mental

Pocas bateras adaptadas con grupo control.

()*
1/ +,
2+ -.
,3 +
-4 /0
+/ "
-.
1/ 56 ,
+/
0- 1/ -)*7 "
3+ -9 8/
<3 +: "
-=
.6 46
; -)20 "
>- /+
B+
? "
7@27 )8.
8*
- +5
3
; ;- 6: @ A2/+ "
-. 3/ -C 27- ?
+/ 80 +/ 2, 3"
0- -C 2+ .+
3+ +/ 5"8 /5
<3 2+ *3 "
-= 5- 6:
.6 2,. D"
; -)20 +/5
>- /+ 85
?)8 -A "
.+ 2E+
F6 5-A /"
: 2E+
F6 4- /"
: .+/
4- 0
+ "
G+ 5?/
4- 23"
.
=5 B+ +/0"
=5 ?/- ?3*
?/ 7/ /8
-A 8H "
+, 5:
6- 6
+ "
I)8 5?/23
, "
J4 -6/
- 7"
=K- .+/0
: L+
53 G 636 "
65 +5 /8
- "
L+ 6/A 2,3+
+
53 , /E"
6 M: -52: .+/
238 0 0"
?- 6)2
46 ?6
5 "
I/ 3*/
8
8
I/
J4 <2- 5"
8<
-. 6/6
25+
E"
I/ ?6, @ /08< 53 25? A2E
25- -/+ /- "
?6 )6 .25
K()* ()*+ ,53- 6/ *"
+- -5+ /+ A+,
5+ : )6K- "
: 8, ?
8, - 64
-? 8, "
6: 2:
2A 8
; - )"
; - 0+
; +: 4/6 0"
+: - 54
-. .25- +?"
25* )20
-/ /+
+? "
6,
6"
;

Perfil cognitivo

Planificacin teraputica

Diagnstico diferencial

Efecto de terapias

NP: no slo importante como paso previo a establecer programas de


estimulacin, sino tambin programas de intervencin conductual.

Perl cogni,vo: Diagns)co diferencial


- TOC
-TRASTORNO ESTADO NIMO
- DETERIORO COGNITIVO

MCI
DTA

'!"

&#"

&!"

%#"

%!"

$!"

$#"

#"

!"
C-;-B!"

C-;-B%"

INTERPRETACIN
SUBTEST
(IS)

INTERACCIN SOCIAL

(0-6)

&#

(M)

MEMORIA

(0-12)

&"

MEMORIA INMEDIATA

(0-8)

&!

MEMORIA DIFERIDA

(0-4)

(OR) ORIENTACIN TEMPORAL

(0-6)

(IO)

(0-6)

(LCO) LENGUAJE COMPRENSIN DE ORDENES (0-7)

(A)

ATENCIN

(0-4)

(P)

PRAXIA

(0-4)

(RC)

RECONOCIMIENTO DE COLORES

(0-4)

(RP)

RESOLUCIN DE PROBLEMAS

(
/0
1
-'
,2
3
*(
*3
)'
1
1
2*
+
5'
+
',
(8
'*
,()
9
'.
,7
,(
*/
/4
'.
:/
*
(/
/1
-1
67
3
*)
;+
1
*(
0
0'
.
(<
+*
<<
-1
,)
(1
*(
-'
-'
.
3
+*
(
'*
(
01
;+
)
1
29
,=
/
4
-'
*/
',
.
-1
(/
21
4*
+*
/;
52
+1
0
*=
62
'6
1
*3
'
+
2'
'*
4
,0
,4
()
/3
,*(
'.
),
(/
;*
2/
+
01
(,
2

'>?@A/

'.

(0-2)

"

--

(0-5)

(OP) ORIENTACIN PERSONAL

Agnsico

'4

'(

)*

(0-6)

(FM) FLEXIBILIDAD MENTAL

+,

IDENTIFICACIN DE OBJETOS

&#
&"
SUBTEST

&!

(IS)

INTERACCIN SOCIAL

(0-6)

(M)

MEMORIA

(0-12)

MEMORIA INMEDIATA

(0-8)

MEMORIA DIFERIDA

(0-4)

(OR) ORIENTACIN TEMPORAL

(0-6)

"

(IO)

(0-6)

(LCO) LENGUAJE COMPRENSIN DE ORDENES (0-7)

(A)

ATENCIN

(0-4)

(P)

PRAXIA

(0-4)

(RC)

RECONOCIMIENTO DE COLORES

(0-4)

(RP)

RESOLUCIN DE PROBLEMAS

(0-6)

(FM) FLEXIBILIDAD MENTAL

(0-5)

(OP) ORIENTACIN PERSONAL

(0-2)

$
#

2/

(,

),

01
+

/3
*(

;*

,4
'*
(

),

-'

2'
4

/;
4*
(/

*=

52

-'

29

(/

0
+*

62

+1

-1

21

,=
*/
/4
)1
(

3
'*
-'

'6
'

Amnsico

+*

01

(1

*3
,0

',

(
*(

;+

-'

<<
(<

0'
.

,)
-1

+*

(8

2*

'4

(/

*)
67
1

*/

*(

3
;+

-1

*/
,7

*(

)'

5'
-

:/

,-

)*

',

.
-'
),

'*
(

/4
'.

+,

--

'.

/0

3
*3
1

-'

,2

'>?@A/

'(

IDENTIFICACIN DE OBJETOS

INTERPRETACIN
SUBTEST
(IS)

INTERACCIN SOCIAL

(0-6)

&#

(M)

MEMORIA

(0-12)

&"

MEMORIA INMEDIATA

(0-8)

&!

MEMORIA DIFERIDA

(0-4)

(OR) ORIENTACIN TEMPORAL

(0-6)

(IO)

ATENCIN

(0-4)

(P)

PRAXIA

(0-4)

(RC)

RECONOCIMIENTO DE COLORES

(0-4)

(RP)

RESOLUCIN DE PROBLEMAS

(0-5)

(OP) ORIENTACIN PERSONAL

(0-2)

"

'>?@A/

Agnsico

'4

'(

)*

+,

--

'.

(0-6)

(FM) FLEXIBILIDAD MENTAL

3
*(
*3
)'
1
1
2*
+
5'
+
',
(8
'*
,()
9
'
.
,7
,(
*/
/4
'.
:/
*
(/
/1
-1
67
3
*)
;+
1
*(
0
0'
.
(<
+*
<<
-1
,)
(1
*(
-'
-'
.
3
+*
(
'*
(
01
;+
)
1
29
,=
/
4
-'
*/
',
.
-1
(/
21
4*
+*
/;
52
+1
0
*=
62
'6
1
*3
'
+
2'
'*
4
,0
,4
()
/3
,*(
'.
),
(/
;*
2/
+
01
(,
2

(A)

,2

-'

IDENTIFICACIN DE OBJETOS

/0

(0-6)

(LCO) LENGUAJE COMPRENSIN DE ORDENES (0-7)

Distinta intervencin
&#
&"
&!

SUBTEST

01

(,

2/
),

/3
*(

(/
.

'*
(

),

-'

2'
4

,4

;*

62
'6
'
1

*=
52

(/

4*

/;

/4
-'
29

*3
,0

*/

+1

-1

21

,=
)1
(

3
'*
-'
(1

01
+*

-1

+*

',

(
-'

;+

*(

0'
.

,)

(<

<<

(/

+*

(
'.
-+,
)*
'(

*)

67

(0-2)

(OP) ORIENTACIN PERSONAL

*/

(0-5)

*(

(FM) FLEXIBILIDAD MENTAL

3
;+

(0-6)

-1

(0-4)

RESOLUCIN DE PROBLEMAS

:/

RECONOCIMIENTO DE COLORES

(RP)

(RC)

-'

(0-4)

),

(0-4)

PRAXIA

'*
(

ATENCIN

(P)

/4

(A)

'>?@A/

(LCO) LENGUAJE COMPRENSIN DE ORDENES (0-7)

"

'.

,-

(0-6)

IDENTIFICACIN DE OBJETOS

*/

(IO)

,7

(0-6)

(8

(OR) ORIENTACIN TEMPORAL

',

,2

(0-4)

MEMORIA DIFERIDA

3
*3
1

(0-8)

MEMORIA INMEDIATA

5'
-

)'

(0-12)

*(

MEMORIA

'4

(M)

2*

-'

(0-6)

INTERACCIN SOCIAL

/0

(IS)

Amnsico

Forma ms frecuente de DI de origen


gentico hereditario causado por la
expansin del trinucletido per CGG.

La mutacin que causa el SXF se localiza en el extremo del


cromosoma X ( Xq27.3). En este punto de ubica el gen FMR1.

La funcin de este gen es codificar una protena (FMRP).

En las personas con Frgil-X se desactiva en el rango de


mutacin total

Funciones de la FMRP
1. Formacin y funcionamiento del tejido conectivo.
2. Actuacin sobre el SNC

Imprescindible para la hodognesis


- La NO poda del exceso dendrtico y la NO eliminacin
del exceso de sinapsis = exceso SB

FENOTIPO (I): CONDUCTUAL

Hiperactividad con dificultades atencin.

Relacin: buscan interaccin y cuando respondes


muestran timidez y angustia

Se sobrecargan con estmulos del entorno:


morderse puos y cuello ropa, movimientos aleteo...

Alteracin del sistema GABA

No habituacin sensorial

El compromiso en la respuesta electrodrmica y la pobre habituacin, correlacionan con niveles de


protena FMRP

Hiper-excitabilidad simplificada
Cuando la hiper-excitabilidad se enciende
las habilidades comunicativas y adaptativas se apagan

hiper-excitabilidad

Habilidades cognitivas

Ansiedad Social
Evitacin mirada
Aislamiento
Mutismo selectivo
Agresin

La intervencin debe basarse en los aspectos centrales (hiper-excitacin)


y no en sntomas secundarios (morderse la camisa, evitar el contacto visual....)

Estrategias sensoriales
Dieta sensorial
Tablero de eleccin sensorial
Estrategias de autoregulacin
DPPT:
Tcnica de Presin Propioceptiva
Profunda
OPT:
Tcnica de Presin Oral

Fenotip cognitivo: memoria

Dificultades memoria trabajo


Memoria visual > verbal

Fenotipo cognitivo: reas favorecidas

Cierre perceptual
Aprendizaje simultneo
( no secuecial)

una casa

Fenotip cognitivo: funciones ejecutivas

Rigidez mental y concrecin

Problema en la toma de decisiones


Perseverativos: Ser tozudos (la peli , la mama...)
Dificultad para disipar temas recurrentes

Esta rigidez mental...


Las rutinas me transmiten tranquilidad

Los cambios de rutina (sin anticipacin previa) pueden ser


un desencadenante rpido para el TC

GESTIONAR LA INFLEXIBILIDAD MENTAL

- Entender porque funcionan mejor en tareas repetitivas y familiares


- Al introducir material/tareas nuevas, introducirlas muy lentamente y
anotar cmo expresan su aversin al cambio
- El apoyo de introduccin, que sea visual.

COMUNICACIN del PROFESIONAL

- Instrucciones: CORTAS y ESPECFICAS


- Las preguntas DIRECTAS generan ansiedad:
qu quieres comer?x
apuesto a que te comeras un...
te ha gustado la excursinx
fua! estoy seguro que del 1 al 10 la excursin te ha gustado un ...
- Aprovechar las conversaciones para introducir cambios:

Adulto1: es hora de terminar de jugar


con los coches y salir
Nio1: quiero seguir jugando

Adulto2: pensemos... qu podemos


hacer par terminar el juego? conduzcamos
todos los coches al garaje. la primera
persona para conducir el coche ser....
Nio2: Yo! quiero conducir el primer
coche en el garaje

Las tareas....
- Tareas breves y con feedback inmediato
- Actividades largas deben quedar divididas
- Permitir vlvulas de escape
- Externalizar el control del tiempo

Bolsa de baile. Capas de licra. En un


inicio utilizado para personas con
miedo a los espacios reducidos.

Planificacin
centrada en la
cognicin

Plan Individualizado

Planificacin
centrada en la
persona
Apoyo Conductual Positivo
Soporte Activo

Muchas gracias..!

;)

susanna.esteba@ias.cat

Potrebbero piacerti anche