Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
TcnicadePulsioximetra
Pulsioximetra
Fechadelaltimarevisin:22/04/2014
ndicedecontenidos
1. Ques?
2. Principios
3. Usoadecuadodelpulsioxmetro
4. Indicaciones
5. Limitaciones
6. Causasdeartefacto
7. Resumen
8. Bibliografa
9. Msenlared
10. Autores
Ques?
Setratadeunatcnicaquepermiteobtenerlasaturacindelahemoglobinaarterialdeunaformanoinvasiva,graciasalo
quesehaconvertidoenunstandardenlaatencindepacientestantoenatencinprimariacomoenatencinhospitalaria
(quirfanos,urgencias,UCI,etc.).ApesardeserunatcnicamuyextendidasuverdaderoimpactoenAPhasidopoco
estudiado.
Aunquedeusosencillo,elclnicodebeentenderlosprincipiosdelatcnica,juntoconsuslimitacionesparanotomar
decisioneserrneascomopuedeserlavaloracindelainsuficienciarespiratoriaenEPOC,porquehaymuchospacientes
conproblemasrespiratorioscrnicosquetoleranbiensaturacionesentre9095%.
Principios
LasbasesdelapulsioximetraderivandelaleyBeerLambert,queestablecequehayunarelacinexponencialentrela
transmisindeluzatravsdeunasustanciaylaconcentracindelasustancia,ascomotambinentrelatransmisinyla
longituddelcuerpoquelaluzatraviesa.
Lahemoglobinafuncionante,queeslaqueaceptaytransportaoxgenosepresentacomooxihemoglobinayabsorbe
fundamentalmentelabandainfrarroja(8501.000nm).
Ladesoxihemoglobinaohemoglobinareducida,quenotransportaoxgeno,absorbefundamentalmentelabandarojadel
espectro(600750nm).
Poresoelpulsioxmetroconsisteenunfotodetectorydosdiodosemisoresdeluzcondoslongitudesdeonda,660nm
(bandaroja)y990nm(bandainfrarroja).
Elfotodetectorylosdiodosseencuentranenfrentados,estandoentreamboslapiel,tejidoconectivo,hueso,vasos
sanguneos,etc.Losdiodosseenciendenyseapaganvarioscientosdevecesporsegundo,diferenciandolaabsorcin
duranteelpulsoconcadalatidoycuandonohaylatido.
Elmicroprocesadoranalizacadalongituddeondaparadeterminarlacantidaddeoxihemoglobinaydesoxohemoglobinay
dividelaconcentracindeoxihemoglobinaentrelaconcentracindeambasparahallarlaSpO2.
Duranteelflujopulstilsedetectalaabsorcinlasangrearterial,sangrevenosaylostejidos,yduranteelflujonopulstilse
detectalaabsorcinporpartedelasangrevenosaylostejidos.Elmicropocesadorcomparalaabsorcinduranteelflujo
pulstilyelnonpulstilparaaislarlaabsorcinporlasangrearterialyaspoderdeterminarlaSpO2.
LosmicroprocesadoresdelospulsioxmetrosestncalibradosusandotablasrealizadasconvoluntariossanosconFiO2
decrecientesqueproduzcanSpO2de100a75%conmedicindelO2ensangredeformasimultnea.Valoresmenoresal
75%seobtienenporextrapolacin.Enlaprctica,unpuntodecorteaceptadopormuchosclnicosesde80%(quesuele
corresponderaunaPaO2aproximadade50mmHgconpH:7.4).
LacorrelacinentrelaSpO2ylaPaO2vienedeterminadaporlacurvadedisociacindelaoxihemoglobina.
http://www.fisterra.com/ayudaenconsulta/tecnicasatencionprimaria/pulsioximetria/
1/4
7/4/2016
TcnicadePulsioximetra
Desviacin
izquierda
Desviacin
derecha
pHalto
pHbajo
PaCO2baja
PaCO2alta
Temperatura Temperatura
baja
alta
2,3DPG
bajo
2,3DPGalto
Figura1
LacurvasedesvahacialaderechacuandodisminuyeelpH,aumentalaPaCO2,aumentalatemperatura,aumentala
concentracinintraeritrocitariade2,3difosfogliceratoyelejerciciointenso(disminuyeelpHyaumentalatemperatura)lo
quesignificaquelaafinidaddelahemoglobinaparaeloxgenodisminuye.Lacurvasedesplazahacialaizquierdaenlas
circunstanciascontrarias.
Usoadecuadodelpulsioxmetro
Ellugaridealparalacolocacindelpulsioxmetrodebecumplirlassiguientespremisas:
Buenaperfusin.
Relativamenteinmvil.
Accesible.
Cmodoparaelpaciente.
Lossitiosmscomnmenteusadossonellbulodelaorejayeldedodelamano,aunqueencasosdehipoperfusin
perifricasepuedenconsiderarnariz,lengua,mejillasodedosdelospies,tantoenunladocomoenotrodelcuerpo.
PeroenlosrecinnacidoslamedicindelaSpO2puedeayudareneldiagnsticodeenfermedadescardacascongnitas,
yaquelosquepresentanductusarteriosopersistente,presentanlasangredelmiembrosuperiorderechomenosdiluidapor
efectodelshunt,yporlotantomsoxigenada.
Alahoradeinterpretarlosdatosaportadosporelpulsioxmetro,sedeberecordarquevaloresinferioresal75%sonpoco
fiables,siendolarelacindeesteorden.
Porlotanto,cifrasdesaturacininferioresal90%implicaranprobablemente,cuadrosdeinsuficienciarespiratoria,teniendo
queactuarenconsecuencia,contratamientoyderivacinhospitalaria.Valoresentre9095%,sedebevalorarla
comorbilidaddelpaciente(EPOC,asma,etc.).ylarespuestaaltratamientoparatomarladecisindederivacinhospitalaria.
Indicaciones
Valoracindelagravedaddepacientesconpatologarespiratoriaaguda(crisisasmtica,reagudizacindeEPOC,
neumona,etc.).
Monitorizacincontinuaeneltrasladoalcentrohospitalarioenpacientesquelorequieran.
Seguimientodepacientesentratamientoconoxigenoterapiacrnicadomiciliaria(paravalorargradodehipoxemiay
reajustedelflujodeO2administrado).
PosiblesnuevasindicacionescomoeneldiagnsticodelaenfermedadarterialperifricaenpacientesdiabticostipoII
combinadoconelndicetobillobrazo.
Sehasugeridolapulsioximetracomolaquintaconstantevital,juntoconlaTA,lafrecuenciacardiaca,lafrecuencia
respiratoriaylatemperatura.
http://www.fisterra.com/ayudaenconsulta/tecnicasatencionprimaria/pulsioximetria/
2/4
7/4/2016
TcnicadePulsioximetra
Limitaciones
Setratadeunatcnicanoinvasiva,conpocopotencialparaproducirefectosadversos,sinembargo,deformaocasional,
puedeproducirlesinanivellocalcuandoseproducelamonitorizacincontinuadurantevariosdas,sobretodoen
pacientesquerecibenmedicacinvasopresora.
NoproporcionainformacinsobrelaPaCO2nisobreelpH,quesondosdelosfactoresquepuedendesplazarlacurva
dedisociacindelaoxihemoglobina,ademsdeserfactoresimportantesenlatomadedecisionesdeltratamientodelos
pacientesconbroncopatacrnicafundamentalmente.
Enpacientesquesesospechehipoventilacinalveolar,sedeberealizargasometraarterial,yaqueaplicandooxgenoa
altoflujo,podemosmantenerunasaturacinaceptablede9496%,desarrollandounaPaCO2:265mmHgyunpH:6.65.
Noescapazdedetectarlahiperoxemia,queenlosneonatospuedeproducirtoxicidad.
Causasdeartefacto
Existendiversosfactoresquepuedeninterferirenlavalidezdelosresultados:
Lugardecolocacininadecuado:lamalaalineacinentreeldiodoyelreceptorpuedeproducirdatosfalseados(porej.
endedosdeniospequeos).Sedebeevitarcolocarelsensorenlamismaextremidadqueelmanguitodepresin
arterial.
Movimiento:losnuevosaparatosparecenversemenosinfluenciadosporestetipodeartefacto.
Radiacinelectromagntica.
Luzambiental:laintensaluzambiental,xenon,fluorescenteoluzinfrarrojainterfierenenlalectura.
Esmaltedeuas:losesmaltesqueabrorvanlaluzentre660nmy940nmartefactanlalectura.
Hipoperfusin,vasoconstriccinohipotermia:cuandoelflujoperifricoestdisminudo,elpulsioxmetronoescapaz
dediferenciaelflujopulstildelnopulstil,dandomedicioneserrneas.
Laanemianointerfiereenlamedicinanoserqueelniveldehemoglobinaseainferiora5g/dL.
Hemoglobinasanormales:puedeninterferirenlalecturasisuabsorcinessimilaralaoxihemoglobinaoala
desoxihemoglobina.
Carboxihemoglobina:absorbeaproximadamentelamismabadadeluzquelaoxihemoglobina(660nm).Porlo
queencasoscomoengrandesfumadorescrnicospuededarresultadoserrneos.Lospulsioxmetrosms
recientes,queusan8longitudesdeonda,soncapacesdemedirlametahemoglobinaylacarboxihemoglobina.
Methemoglobina:absorbetantoa660nmcomoa940nm.Laabsorcindelaluza660nmessimilarala
desoxihemoblobinadandoSaO2inferioresalasreales.
Hemoglobinafetal:daresultadosindistinguiblesdelahemoblobinaadulta.
Congestinvenosa:porinsuficienciatricuspdeaomiocardiopatapuedealterarlamedicinporgeneracinde
pulsacionesvenosas.
Vitaldyes.
Pigmentacincutnea:tericamentenodeberainfluir,debidoaqueproduceunaabsorcinconstante,sinembargo
sehandetectadolecturaserrneasenpacienteafroamericanos.
Resumen
Lapulsioximetrapermiteobtenerlasaturacindelahemoglobinaarterialdeunaformanoinvasiva,porloqueest
indicadoencualquiercasoenquesesospechehipoxemia.
LasbasesdelapulsioximetraderivandelaleyBeerLambert,deladiferenteabsorcindeluzdelaoxihemoglobinay
ladesoxihemoglobina.
ValoresdeSaO2inferioresal7580%sonpocofiables.
Sedebetenerencuentalaslimitacionesqueimplicayconocerlascausasdeartefactodelosresultados.
Bibliografa
BarkerSJ."Motionresistant"pulseoximetry:acomparisonofnewandoldmodels.AnesthAnalg.200295(4):96772.
PubMedPMID:12351278
BicklerPE,FeinerJR,SeveringhausJW.Effectsofskinpigmentationonpulseoximeteraccuracyatlowsaturation.
Anesthesiology.2005102(4):7159.PubMedPMID:15791098
HanningCD,AlexanderWilliamsJM.Pulseoximetry:apracticalreview.BMJ.1995311(7001):36770.PubMedPMID:
7640545.Textocompleto
IngramG,MunroN.Theuse(orotherwise)ofpulseingeneralpractice.BrJGenPract.200555(516):5012.PubMed
PMID:16004733.Textocompleto
JubranA.Pulseoximetry.IntensiveCareMed.200430(11):201720.PubMedPMID:15278272[
MardirossianG,SchneiderRE.Limitationsofpulseoximetry.AnesthProg.199239(6):1946.PubMedPMID:
8250340.Textocompleto
MartnezGonzlezA,IrizarAranburuMI.Lapulsioximetraenatencinprimaria.AMF.20062(1):4650.Texto
completo
OrtegaR,HansenCJ,EltermanK,WooA.Videosinclinicalmedicine.Pulseoximetry.NEnglJMed.
2011364(16):e33.PubMedPMID:21506738
ParameswaranGI,BrandK,DolanJ.Pulseoximetryasapotentialscreeningtoolforlowerextremityarterialdiseasein
http://www.fisterra.com/ayudaenconsulta/tecnicasatencionprimaria/pulsioximetria/
3/4
7/4/2016
TcnicadePulsioximetra
asymptomaticpatientswithdiabetesmellitus.ArchInternMed.2005165(4):4426.PubMedPMID:15738375.Texto
completo
PerkinsGD,McAuleyDF,GilesS,RoutledgeH,GaoF.Dochangesinpulseoximeteroxygensaturationpredict
equivalentchangesinarterialoxygensaturation?CritCare.20037(4):R67.PubMedPMID:12930558.Texto
completo
PlddemannA,ThompsonM,HeneghanC,PriceC.Pulseoximetryinprimarycare:primarycarediagnostic
technologyupdate.BrJGenPract.201161(586):3589.PubMedPMID:21619771.Textocompleto
SeveringhausJW.TakuoAoyagi:discoveryofpulseoximetry.AnesthAnalg.2007105(6Suppl):S14.PubMedPMID:
18048890
Msenlared
PulseOximetryinPrimaryCareDepartmentofPrimaryHealthCare.Monitoring&Diagnosisin
Oxford:http://madox.org/sites/default/files/pdf/Horizon%20scanning%20report0004%20pulse%20oximetry.pdf
PulseOximetryPatient.co.uk:http://www.patient.co.uk/doctor/PulseOximetry.htm
PlddemannA,ThompsonM,HeneghanC,PriceC.Pulseoximetryinprimarycare.BrJGenPract.
201161(586):358359.PMCfreearticlePubMedPMID:21619771
Autores
JavierGrandoSanjun
SabelaGraaFernndez
M.EspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria(1)
M.EspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria(2)
(1)ComplejoHospitalarioUniversitarioACorua.ServicioGalegodeSade.ACorua,Espaa.
(2)HospitalVirxedaXunqueiradeCee.ServicioGalegodeSade.ACorua,Espaa.
Elsevier2016
http://www.fisterra.com/ayudaenconsulta/tecnicasatencionprimaria/pulsioximetria/
4/4