UNIVERZITET U BEOGRADU Milenko Jovicié Ljubodrag Tanovié Proraéuni i konstrukcije alata za izradu delova od lima MASINSKI FAKULTET ‘B2oured, 2007SADRZAJ uvoD ‘1- OPSTA ANALIZA IZRADE DELOVA OD LIMA Arslan thnolgiéxostt delova of ima “2 Oetvnj mere rproma eens ia 2 eet hwo rere mre 21 Ve pala eri 212g norte 213k rn ea 24M sane ota ats 220d mer pron delve ia a etn weenie 221 Obed erirela 212m mem ne 25 oar mer pen delve je ain 2. tty rach on 23.2 ay a 25 tua onc eee i $ret rend reopen dfrmacone se toc a, ola haven staal roe 3 Pet potas 31:1 Oba ta ems 31.2 pat sne pp ian cen eto eth renee ee a2swinie 32. tn etalon le 33 tin 3 tno ee as 232 tnkeayeactn oe elon 2aSinnco dona Binh roach meen ds 23love peat ha gta orice 34 Pot sa eenjon ao eso ova tance| cama vari PRIBORI J Odidiane domaine i ri cblicvanspraiism a viatejom robs 320d deformcione sip relefoom bora 3403 Odredvane bon operas dloracine ip btikvay staan 1 Ocredivane baja open defomacine le pri oblikovans protien 5.5 Odreivane ile deat fim i ile pest 5.6 Odreivane entra psa lam H1-KONSTRUKCHSKE KARAKTERISTIKE ELEMENATA ALATA 1. Osmovni clement lata za zrad dlova of tia 1.1 Ups dimenzionisane elemenata alata 1.11 ital nsat raat elementals 112 element a vdexe pore. dans ma wepolrtn de ot 113 Bement aoe ade ore kr rake ok fvaenja pence ements abc) gro lovey 5 Been a pcre ethaog era piskits pros haionano eee robo 1.2 Thin standard element ata 121 Kei lta 1 22.lemei za ver ta piskvatim prose 123 Element za vodenje 124 Bleman ma vetvanju podsklpore ita 2 Konstrukelske karakterstiteradnihclemenata alata za prosecune ‘ probijanje nihov proragun 2.1 Prose probe 22 Pate a prosecanje i probianie 23 Dimeselonisanj radi clrnenata lta 2 rosecane (probijed 24 Radi semen sta 2a fino proseane probiane) 25 Rad element alata 7a kalibissae 26 Proratu (rovers) mera proscata(probeea) i ploge 8 rsecane(prebijaie) ‘A Wonstruljshe karakterieke elemenata alata za savin 4. Konstrukeiskeharakterstibeclemenata sata za ivingenje {44 axis oben ine pstena zm ive 42 Raju zacbjenjatevakat 4.3 Zator i toleansj nade Fvakata i piste a lvlatenje 414 Reb a olkavane i oetavanjetefena metala ‘5 Viste‘ karakteristike materijoa 2a iad clemenata alata a a s st 4 56 os ° " * o " sKONSTRUKCIJE ALATA ZA 1ZRADU DELOVA OD LIMA, Fa re TN ks pinnae ne 1.1.1 Alati zn izrad delova normalne taaosti probijanjem j prosecaniem Data mreneseectnpebbpt rah "Sama tue ren Aisne Seal ms spain Saco Lannie Sint meen 122A eae tp Tah EAS 2ECon Teva aaen ams Aine tera ei nioemneen Fer aterm rain "Sasha neyo nt 2: At patna pried 2h oncom ten oto olee 2hthampe wet 2 Neeaiah me 220untatiniiin on neti tee heamant amt 1V- MBHANIZACISA PROCESA IZRADE DELOVA OD LIMA 1. Metanizacia dovodenja pripromaka fskidanjegotvih delova 38 alata ‘i pottvoda ath delore 1.1 Urea a dove teakstog materia ivedenhao dopunski rwehaniz presa 1.2 Udi zn dovodenje pomerane take iveden to zasebnlagregat etal na ada st prose 1. Ure a pomerane take kai ine dopurske medanizme ata 1.4 Ure a dovodenj homadhih pripremaka Koji su sstvni deo aaa 1.5 Urea a dovodenje komad pripremaka koji se sstvni mehasiai pres 6 Urea mehanizorano odvodene idan) goovihdelova iz alata 2, Mhonizaija dovedenjapripremaka i skianja gtoni delova pt tradi ‘ebva vedh daenaia beLAT PRIBORE V-PRILOZE ata 1.-Tipitrann kita standard avodenjaclemenat 1.1 Kita alata 1.2 Element za vez lata priiskivatem prose 13 Element 2a vodenje 1A Radhi element alata 1.5 Blom a span i vezivanje 2. Karaklerstike mova 2. Celis imo 2.1 Toplvalj ti mow 2.12 Hladovalin ino od nishouhninog is 22 Limovi ed bak i legura bala "2.21 Metanita jt ino Co Cue 222 Dimers ing oCoi Cupar 23 Limovl od alminijuma | leguraslminjums 2.31 Limo od luni 232 Limo ep ium 24 Nema terial blk timova Cable, aks) LYTERATURA m3 a a at x 2 2a 2 2a 2a 6 wnPREDGOVOR Prema Nastavnom plan stdya Masiatog fuera u Beegra saute Grape x pror evo stg w 1 PI sacra fndon aso 242122) natn pede! “Ala | prior” Kujgn “ALATE 1 PRIDORI - Proraguil i hone alata xa rad delve od tina” obulvtn deo predneta “Ala i pribrt, Kj se predaje w VII senesir | Te koga stent rade poseban samostalnizadaah. 2x ovaj deo presdnsta cl sa je rien watonit “Mat ze obra Tine” 46) i Prrucik Ala zn obnat deformisenjen alton obra lina” (13, oj su prvi put Sampantpre vie od 30 _gvine tok da je prod de ova nove ki ina loge nbents (a potree predavanja i spre- ‘neni | priranit, hat ce stdin hora pet era zadaka ko i psnevog dela pita Sobzirn da soul potebne dapunake informacje za projeltoranje adgoverajucls alata kao i veliki ‘raj primera fevedelh onsale alta. Tako je pisana proensvena za potree stulenata Mainskog foul u Beograd, kw ‘mogu hori sen edge mass frais eins ith solo nas zen kao {ete pi hl een pratt oa ata jon od ine ‘Autor esrlacuo zolmajjnrecensantina pro de Milisa Kaji | pro. dr Dragos Mion, Korisnim primedbana sgestiioma Beograd, jonuara 2072. rolne Awortearn privons ________ ‘olkovanja 1 pronun detommacone sie | ada ste prese(akove evens 2 vbithovaje we jem, savajom,ivalenjem ke barteri elomenaia aba, sa poglavjims: osnovni element laa, skosiuhesce Faakerstike | prortun clemenata slats (22 obikovane evaanem, svjanjem, i= ‘atone preporukama 2a for materljaa a poedine elements alts, (lll) Konsruksije slit 2a frade delove od fina, 8 poplin 0 altima za seis pro ‘avon (pritizano je aaliaion vige primera konsrucia ala: a prbijane | rosecane, aos tom konarkefjeovih aaa 2 kalbreanj io peesceanje | probijane at a avian, iva Eenfe|ellto blikovanje) §posebnim polavjm oRonseehejjama alta Koi skort w wsovima, pojedinaée malosersk protzvodne dslova od ima univerali grup ali) (UV) Mehanizacia procera ide delova of lima, sa anaizom konstuklsi i teolosit ‘arltrsitureaj (1 agregata) 2a pomernjepipremka i edvedenje gotovih felova Yop iz U posebnim Proto (V) daa su dv poles 1. Tipe ita standard fvoden clrenat ala, i 2. Karaltristike material i dmenaieSimova (bli vaka) of ral esta material boi ‘2 ors za ized delova od lina, sglasno vast JUS ~standarima.OPSTA ANALIZA IZRADE DELOVA OD LIMA 1, Analiza tehnologitnosti delova od lima ‘Deovi irae od ma reba da konstukcjkioblikovani kako bi fads bila ekonomi soba ma slo2enest process irae, eophodne obrne sistem i woskove material, Element za ocenutehnologignost konsrukcie ira su: uitoten materia, bro i Kompiko- ‘vost perl tchnolkog process fae, prea brad sistem, posojanos ats, neaphednast faknadne brad deugo. ‘Konfigarciairoha treba da obezbedinajpovojae ishortGene Lia wz naan sipadak ‘Oblik spline | unraje Konture taba da je So presi jer time postize ve stepen iskorite- jamateriaa, prostj kontukeij | vee pstoanos alata man oskovi od tavaj 4) Teno sate’ kod delovadebijenhprosecanjem iprobijanjem “+ Ihegaali love slotenekonfigurasje Kod koi ina proseeanja web da buds 02s, 1+ Naiman mera probijenog ovora data jew tabi fy «+ Minimalno rastojanje famed prbijenthotvra ous zaobljenja deh dobien proses jem vjednodelaa ez} plot datsuwtbel 2; “+ Kes fem plain segmensta mogut je fra konture bez ads 2a in. =O) 1 Telmolsk satet kad delovadobjenth sarianiom ‘+ Minimalnidozveljen radius sian reba primeni samo ako to revs horse ‘hitazldi. Tebapredideti vet adj savin od dbljne ima (able 2 “+ Visina savjenog kaka po uglo ed 90° reba da je h2 35 (= + U hist wepncson evn nano f eign heAAT pruwoRt “Tabla UNaimanje mere protien otvra (ore, svn) (211135) ffi ty Most BRU __[_EvauAT [rea vOuRAORR| OVAL [Remeron 1302 Ta Ta THO ye elie 120 T a0 aa eke 10 50 a0 Oi Mig war aso 705 as oss Pris a0 ass 00 ‘305 Mapneniomore swe [02s aS . 030: ona cy a GJ my Nsnomeno: Prin robin pon seu = (03+ 5 6) Teboloizatert ko delova dobijnthislatenjun I rliefuimobltovanjem + Pouebno je ibegavai veoma slofene nesictién oli inven detovas + Poircno je fabegavati dove veiogpreni dboda (D)i vse (i,t. D> 3 pi = 2a + Kod nerotacionih lows porebno je nbegavat ofije wplovefemed povein w hoizntal oj vertialng ral dels + ri ielagenju dslova slotene konfgumcie neophodno je relvidel ehnolske bze za ‘avodenje neds opeac ‘Tabels2 Mininalna ractoonj cme proienth oor radius zaobleno (18 (211 De Geo. [Minin oni Sis ei seek * 5 A Prnout Ly 30.81 Ber 3065-10} “4 sovien | Ouse | opaaajee ; |: 212.0-30)-*Provan loa ra deo of lina are a sty-2) al i D2, +20 | tween | carne | sano) | 2(0, e210) earsose _ 2, Odredivanje mera pripremka i koeficijent iskori8¢enja lima 2.1 Sefenji jms su najvaaljesledeée: konomino iskori8éenje materijala onomitno ishoritéenje material pi fra delova od lima poste senizom mera, med ‘+ Najracinalnije kojenj Seenj) tabi ima na ake komad pipremke; ‘+ Najpovolnj spore delovanawacis ‘+ Smanjenjebotnihdodsaks i raamaka ied konlue da wastopn pods ata iri ‘mena krona slim dolacima, + Iskrigeneotpatks 2a aad dugih lows; + Pomena obi dela adi sana cept; + Poveéanetainostprméuna mer priprems; + Smanjenje gubtaks materia pi radi prvog del primenom pomoénog panics. kei komadae pipe peda pr tera u projektover eno orale vidu dodaaka {neskorséenih otjadska. Pr eda ravi: “+ Sedene sk taka izvodii dv able, ukoito se ne zalevapopreto stenj; +o pravik,poelno je seen Skin ame us taka rs ime smanjue bre] Sten ‘ime kara pomeranjau alt, ‘+ U masovngjprizvodsi totacionihdolva Korii Konurno setenje tal na Cake (sh 1 ime se sanju woskovi material 203 + 6%;ALATIpRuBoRE SL. 1 Sida honnrnog seeenja table: 0 eduoredua; bdvoredua rata (35) ‘* Uasovnojprozvadeidelovaveikh mera nara ‘© U musoynojproizvedoj manihinradata boris aku w tur; ‘+ Seti prprembievodiipreme dealing rizrdeim hartama, koje bested oajedt ep nkoridonja mater hu potebne rine; setenju pripremka velikih mera w seiko} proizvdny,primenjivati kombinorano koje s sapledavanjem kompleksnostdlova; ‘+ Setnj abl pei poizvodnjimalogbrja rai dlovavelikih mer je nano slzeaje as proporutulekoriscenje metoda kombinovanog setena sl. 2)- ) 1000 » ‘1.2 Kambinowanoseene tabla komad priprams (35) 2.1.1 Vrste gubitaka materijala ‘Opaci mastali pri prosecanu i proj tak, prem karaira se dele u dve grup: expel sonsrahtinog (joie ehnolotkog araker (TD 3) Prema veigniehnolotkogctpadka, razitje se ra sa nonmalnim oipatkom (s. 33), bez ‘tata (36) 52 maim pac, bez dada po vicars rake (36). Opacikonsrltivnog karakieranastju mate pri probijanu vos v iad, kn otpaci ‘ji masta na pote na kaj rake.rod elon ie @ 81.3 Vote ofp pt proses proinnuenetubeib () elo) 2.1.2 Odredivanje konomignostiskorisénje materjala« vik meri zvisi od pravinag ixborsdodaaks - Sine botnog razmaka koniure taka od ice uake (n),Srne medursznaka dva suse poloaja Kontera (a), je vlitnezaviseod vise tera, dbl lina, mera lara (ab3) “Tabla 3 Vrednost dak (wh) (40) ine trake a SS ‘ ae SI fete cc = Taal tin oT eT ‘a See asa aan [sofia - ania spc =e Bae Pane [Sea as | ea Saar maa tate Pone fac amr asa aia ae Tae Hee Paes ier ta a Bae isan tise bef naar a ee sn Caer aan eats oes ae ee Der {soar [aerate [aaa [ane [as es ae ape ee tsaee (age {ot oa rae Sas Gat es aan tain [eer ses a Safer bape Lane {mtr 3aes ay Tae Sone ame Lee Pome sar | aa git eae Hae Paste ene [ar [ass [eas se tues fsa fasunst suis [tans [caso [aso an oer Pome apes Pear [ona [esos Lame ore oe [eae eet eps Lier tar rae ee {eae eaeect Sassed tea. res fan aa aaa Searpearmtent Cpe [tes [nore [oa reac ili sh aa en pr ont (0) ReOS+ 9 ell wee edd, Reto (aban, mei RE(2F 12 bar almno stonve BBE E1520 epes ins me men matra I. psn raison ak, vedo ni tei veda 2 50%ATH PRIBORE ‘Usnéaj primenebotnog koratnog) nota (4) odatha (za beni no je su vednoat date w abel 4 “abelad Bos’ dodatak 135] inn take se poveéava a velitny boenog i a a Zz ae Sam j za is $ asi 2 isaas 35 ‘| 2.53.0 30, , Sia 13 t | Napomena: Podaci se odnose na meki éelik. Za drugs saree neon si dowednae srierle yt |enantnamc 1 zaviniost od natna vodenja i pomeranj wake 3 botnim priiskinatem, bez btnog pit skivate (13 ili primenom boénog nak, Sria ake se odeduje po obasci: a a Lease la) Laat y S15 Sona adedianjaSrne rake: 20 bon prtsivaem cB: pritikivate (8) -Saboénim pritskivagom: — B=1#204T “Bez botvogprskivads: — B=142(m4T) +2 Sa jednim botnim nofem: — B=1¥2m-+c, 141.5420 - Sadvabotna nods: 5 eu (nm) mera rata (la upraven upravnom navi ake, Tp (om) lean Sine take (abel 5), , (rum) ~21zor med take vodie take (bela 6). “Tabla 5 Toleranii sri take diene seenjem is table Ta (40) Daas Sra a) Ties esr Toxin ton om | aoroo | to. 300 | pies00 [doe 100.200 [ pete 300 a a TT NED ets e030 [000] 0x0] ts 0s Bare igo] 930040] —os0"| 020 [02s | 035 Sta — [05000 [930 ss Tos Forni rne bi val tine wi mat ate su Prilg 72Provan tote oer dove “Taba 6 Zor t (ram) inmedu rae voice rate (40) Srna Barston (Gn) eis, Vien 5100 Os. Ts220 3 00 Tosh 20-30 Nomina srina izmed vodice take i boEvogprtskivataodnosno vodica wake (bez bok- og prishiata) adredje se po obser A=b+s, Po moguéste treba ibegsraiprimeny boEniknodeva jr se Ve powséavau Sina take ‘bic materials, Boéni noé treba primenjival w sutaju kad oredivanj dune hoa nije druseije mogude it kan post moguénost da se nme Forma deo Kontre iaaa il ist postaviw opadak take G16. SL. 6 Priner postion boénog nota ‘1.7 Videednirespored traci pada rake ‘eradal ri viterednom rsporedy krvnihfradaka naizmenignom poet's. 7) Srna take se oredaje po sledetim obrascims bot prtiskivasem 8 =D+0,87(D+n\i-I)+2m-4Ty bez betnog priishivata B= D40.87(0 +n\i—1)42m-4Ty 42, 2.1.3 Koeficijent iskori8éenja materijala KoeficijentiskorsGeja materjalapredsala odnos izmed poveine dela (Ap) 1 powtine trae potrebve rad jen deta (A). p28 100 = M0 99 AN, n= A100 =A. 100 0/81 109 (8) ‘le je: «(nn) -hork rake: bro edova ra rel; N= ro aaa dobijeniz rakes (im) ~ di ina a, Rasporeddelova naa ima vliki tics na Koeiljentiskorienja materi jer se prome- rom rasporede men velitina olpadaka So je nrocito frazno kod slozenoy obi Kontre kao + ‘vdereinog asporedadelova poste obi.Lari peawoRt 2.1.4 Moguénosti smanjenja otpadaka materijala 1s ekonomignostishoriséenja material vel wis} ima aspored delova ng tei, mogué- ost izmeneoblikaspoljinje Kone dla | moguénost kecfcejaoadak, Prema polos delova na tai repoced mode bit pravougl edn oa siete dela vpravna ‘naive take) pox elom, «prem braj revs raze se jeden, vleedn | kombinovani spared. U tabei 7 je pritazanpregled raspoceda delve prostjeg blk Kontre pei normals sme jim dosti Gn.) ‘Tbela 7 Raspored delov na ic (38) saint = of polo a ae bet | pomeranja wake io ry Cree ese SR | on > | sn ‘ati se eno : Konblaore SOT | tts (grupniy > ocy: a bi se edredio napovolnji raspred 2a svaki Konkrtan suai azaleas vite varie rasporeda, i usvaja se variant koja obezbeduje raed Koeln! iskriséesja materia, vodei ratunao sloteostKonsrukele alata, [Na s.8 prikazane su Gets variant rasporedairatka L-cblika na Wat, koje obezbedj ‘adie vrednostkoefiejenta iskoienja materijala. Kod dvoredno pravougog raspreds (8d) ajo je koefiejent iskorisenja material al je lat slodenijeKorsteukj, mada se mae koi ala ao 2a variant nas 8 va proputtanja take hoz alt (6a okteanjem ake).Pros Boar lteter dla ina 3 nynt2% ” a ‘SL § Vanianteraspored radia “L"— obit na rat [14,28] [Ne sl. 9d je primer aspaceda na traci ata Tobia, takode wet variate Gednoredni | evoreini sa pravouglim | nagntin polofsjen). Za sve varanc raha se rina wake i veiina aroha ao da je alicia | povina rake prea z jedan iradak (17). Najpovojnia je varia as 9d- uz napomenu da se promenom gla nagiba ose izradka prem os rake menja vednst osfejona skoionja materia, eyapz0. 4 ‘1.9 Variant rasporedelradko “T~- bli na tract {14} (28) [Ni sk 10 pikazan je we baja redova ragpored datog ian kunog blk, na poveéa- nj separa iskrienja material, S10 Chica) broja elvan tral no stepenikorigenia wart (21)AAT PRuB0RL Poredrvinog inbora dodstaka jusvajenjaeajpovlijes rasporeda faratka maui w je smanjenjagubaka mati, mopie je hort eke od pomenvtdh mera radi poveéanja koeii- {ona Shor Sena material, Med ovim mera ravaznj su: Koastruktvneizmene spolasieg ob Tika dla iskorSeenjootpadaka Konsrltivnim mena obit soliasjeKonture dota moguce je pve etn iso rtenja materia ne raansmanjnja otpada, pod wslovom da izmene ne uit oa fnkcionalvot ‘Slr Neenatne mene oli dela rbs ds obczbede rove klapane nati sa mani (ibe) {chnolokim otpvima, Nasi. 11 pikazana xt va primers famene blika dela koje se abezbeduje Sinanjenje kok take ber ranmaka fed iedak, a time poveéanje keficjeta iskoriséenja eri a » SL 1 Primer smanjenis horaka trate preko fone spline hawure dela (a) {i prosccana Bes mednracmako () U sutajykada nije mogudeostvarid honstukivne imene dela self wapane tac, posta se prblem ikorsenjaoipaaka chnoloskog karate. Medatin, ko iad kp ir lista prosjg oblika w ptanju su nae oipac Konstruktivnog karaktere natal pri iad otvora. [o's 2 prifaan je primer iskoriéenja padaks pe iad dela (1) so otvorom velkog reika ‘Rombinovanimalaiom je moguee dob | druge dsloe (213) ako dase otpadak sod cam na kup ‘pretnika Dy (a 125). Nest. 126 prikazano je Korine ebaoldkog opaka za ad dlova ku og bik ” bind ny 5112 Primer iabriséane pada hnctrolokog() Hllatiogkarator ()Prorat nse alte ra cov od in f= aah 1 Odredivanje mera'pripremka ‘Na osnorsradionitkogctan dela odes mere pire (raze dina fi) Ra | ine dana weeded pr nin si eae su dina pv + tn Yegrenaa Gl 13). aE Solneka sh; Son 9) “pd su: ‘in ~ ute provi segment; f= sabi svioss 1 = ural raj sein own) ower plea new 51.13 Rarfone ca tine ain finn) = debi ir sist eben ae a St as. Kk as. K. ise. Ipsok eee 0s [027] 0s | 03s, J. 000bF0.5 Bar | 250 as aio [030-050 [ 036]. 0702 ‘aa _[- 400 [0a ‘ais [022 | oa0_[-om7_ | osod] foun oas_| 300048 ‘20_[ 033 | 050 [038 100" [yout man Za Weds one Tee POE as L100 [050 if Radius savanja je! anaajan zk aaka ion se mora beta onstar goiea Veliine Fan ay AGH 5 eet po obrcina (31: ooficien (c) avs od vst materia debljine ima (0 | date abel “Tabela 9 Vredhst heft e111 Macrnt Deas ina am im ep we | eee Aten aad —| 040 [040 | 050 Asi 38090065 [10 lai tof a} 1 Ags Ts | 99s]. B45 Coie O50 icon CusTo 20 [Giza st 730-096, isa boss 10120, . PST Dutina olukontre(L) nalaz se kao bir dina pojedini elements dove ok se poota teiiakonture mote nai gafekim il grafoanaliickim tem, Eh Oikedivane prenika prem grafiékom metodo (17) vod se podem izvodnice gotovog dela a pojeine clement (posed lini) za koje se defini dune i eit, Cra se ver- i potion po dosed podleazatim se povace ni iz preizvljng cera (0), Presskom poéet ins Kaji ina define se polos eta eisina 1, pom dodavanjem u produetk L dv ‘ire vednost , va polkng na asnow hae 2 potom defini polupretnikpipremka (BD),‘ari pruwoRt Sl. 17 Oetvanjepresitnpipremko grafckon metodom 2.3.2 Izviagenje delova kutijastog oblika Pr odetivanjy bli i mera pripremkan 2a dlovekaljseg obits primenjye se pink postupak, ge pola od jedakost powsina gtovog del pipe Za goo deo pravougnonog prescka mers 2, bi gls. 18 sa preiznim adjasims fy +m postu edredivanin alia pero je sled . 1 \ Sl. 18 Defnsanepripremba ze delove provougeonog presck1) ied se ucraju stance 74-25 1 by =b~29 1 Sa sake sae stance a 1 s dada Visine kaj se odreduju H me~O43r, mh 40,57, pi dome enqtte 6 vising evden doa, ‘= sina dela nakon opseana, ‘Se~ dodatak a opscane (bela 12, terse visinu 1 va a sosive kala jo neninener abel 12 Doda za opsecanie de (nm) (28) n = DOS) a 2 (0.0006 2 (0.05 108 “ (005-010, «It imagnarnog comes (0) opsujes alu Rhos ore Rees x-o0{ 2) 40,982; 2h, RefPorenOaTe) mn ens Reem ener Son ee sania aba Hy ly hie eed nyworde JE, usnorede IE. 6) Da bis ublaili of poe, a ine ibeglo Kidanje ima, vei se njovo koigpvanje ako. ose ice + Ay (udaljon odo 2, ovat 8; (udajen od ose 2/4) pov R,no,f3. aie ius B=, Porebno je da bude sadovellen tsi dt su oduete porsine (H,Ma) jake dodaim may. 1 Giabarite mere pipe: tno 42H =Ha). ty 2b +H ~thg) 1a goto deo kvadratnog presta bee oboda (18) presnikprigremka se odreduje po a ry422810 — ny (1726-3.3,)LAT PRuBoE . Ch . ¥ 4 (4) | S119 Dense priprnta za delove Kedamog preset bez obo (a) st oboow (b) ‘Visine od je Kao od ripen pravougponog presek. Za rotciont deo sn kvadratnim obodom (198) prénikpripremka se odd: ‘Ova pret rug) se Koigne ma tj natin o sev producin sake sine >. ijngonal ododa done 50 bao2%. ‘Da bi se ublatio preaz iz cetara Ay i Ay opisuju se Kruni Ino radu Ry ke se ode- Axe iz geometrise Lonstukc. 2.3.3 Izviaéenje rotacionih delova sa smanjenjem debljine zida “Tehwologja vngenj sa promenom dbljne 2da (edukejom) Korist se psi dobiony slovak haji se ahtva da dn bude veeedeljne od ziova omotaa (3.20). S120 Pripemal (a gtov deo sa promenan debline da wodnasu nano (8) | [Na osnove jednoatizapremine gotvog dela (no Vy | omata® Ys) i priremba (Vp. ‘dred se prednik ripen D: 2»1,22 a(t a(¥, +o) otnoso lareany, + oto - oblikovanja, deformacione sile i deformacionog " rada, poloZaja rukayca alata i sile prese 3.1 Prosecanje i probijanje (brads prosecanjom i probijinjem inv se w altima. edb se odvajanie maria vii po ~atroren}Konlui, Proseeanjem se iad dlov od lia razliith kontora a proijnjem ira ‘vor limi, Oblik konture dela pi prosecanu 40 Tebik otra ideniéan je oblku proseiaga (probes), odosnooblka vor wrezns pli ‘Ove operates nae izvode na mehanit tidrouiéim presama, a ! e 3.1.1 Odredivanje deformacione sile i deformacionog rada Defomnaciona sls prosecana(probiens) ka alla sa avtam Econom povrtinom piosekata {robojca) i eae pote odredyjese po obrassu: tino: [Mh ej Of] ~ dna one oj prom (bi), foi) = bina im, fol Mn] sav sane materia ia (PelogV2 stim da a eek ne pro poi vedas, noo wat, = 0.87) Used nevonerod dijon mel ln bana ini lonens alte pvc Se si F030 pee ae [taba 14a obras on poate prossane pobiani) «zai o bia § open pesca proskaéa(proojca) | otvora rane pode pri avodaju Eeone povrsne rosin {probojca eae pote sa zkosenjem radi smanjenja sie press, | a“Tabla 14 Deformactona sila pri kostakt Lars pnUBOR loca radi element ola (Spene_| Tocw orm rao raze [anetsoaselt] PROSECANSE i Fiona Fert. u| aoa osers] Ree iy x2.4(1 90,029) dr arecos pan si, [(eomreles irons) rj Say pe loznate rts aati, i) ole cts bin pron, sf] -merepravouponils, 3 Pravougacaiie 2 Ais ee A ofertas] AG 2 [rrerav somerset gel 4 Se [roe (ovez) av cere u\Z DLS [i uarenznf ern ocon te sf] —dein ts, ‘of eta sic, = rah o, (0 aaa ake abela 15 Relatina dubia prodiranja (£1281 Tae ee] Debian as so) time (w/mu?) (aor te2 [asa [ecto pare ass [OOD [ =O [sO as=-O Sea moe sen aur [osteo [oat 055 [oss= ose 04s 03 frsean Sara [oars tar nar soss [oat st [03s 08 fission Ee <7 toanrars ars 070 [aro] wes 030lta tr dv oie abe 5 data je savin ele dubie prodianjaproseaéa(oboje) owe Essie sel i “py prowcanjn (robin) pvc emperaurana ops Eris na sane ma nga sa ere po kas Fj 0-1). Ble je Taye Evteca na smianje mater prosecana(probians) tempore Koi lata za prosceanje(grobijaje) s2ravnom Econom povrtnom rai elemenaia, eformcint ead dre: Fs [Wim] rn [ Merah fn Dena To) 1 fio (fou?) [ao tea 2e4[_prekos | [rome 500350 | O70= 065 | 065 000 | O60 ~030 [045 - 035 elk rane ee 50 S00_[ 060-035 [055030 [8.50 042, ['040 = 00 era eek TO | 045 0a? [042 038 [0.8033 | 030-0, union Bakr = [075-070 [0700.65 | 05 0351 050 030] Kod als 8 zkofenin rim dsm rani elemensta, defomacin! a oe: Wek) (s+) sleje: Kj= 0506060 m1 Her; Kj =070+080 0 112s ‘manjenj daformacione se proseeana proiannpotie = + Zakosenjem reanog del radi element, ‘Raalgim dotinamaradeiclemenaa sai ‘Proeceinjem (probijnjem) na poise temperturama. Kd alata 52 zakofenjer reznag dels radi elemenata alas, velignazakotenja(H) i 30 (9) bij uzavisnst ol éebijn ims 955? s<3nm, (958° s 9>3mm Ukolko se hors alata istowremeno prosseane { pobianc, ada se prosekot proba! lave sa az Stim diana (21) to: ‘al =s za tani limove, ‘9/2 2a dei move S121 Alay sor dinar ‘ih lemenata3.1.2 Proraéun sistema opruga za sl delova dobijenih prosecanjem (prebijanjem) Zaveietiom process proscar (robin) ala fae I em rome), 82 Poxcbne ele 20 skidanj i ibicivane iratha defini se prema sli prosecnj (prob nj (28: cplek se zadedavaj na prose est od blk zak | Kons oe Fs Boek. nf eb mater #01 +015; 595 mm 1 — hoon nbcivanla(q = 007 O15). Polen sida | abocivac iad nae se ive su zavojnim il ajrastin opr gama Ej su Karas dae u prog (abel 5.758) Matsimalo daze sls vi avon omg oed © prem obras 35): te tne f= Fn tag (NT Sa GE mh ses fn] petite ope, ac #5004700 a = doavoljeno naprezanje na wvjanje, ‘fn ~ reno nani 15 beatin avs ope =(73-23y0'[ A ]- ntl zn conta eli ‘Na ostow podataka iz able 5.7 (log V.1) moguée je dred karakteristhu oprage wor k ‘Na omoveinratanate vednol sil asian F wssenog roa avon opr) dre ila po opruz: pak x ‘ops se tod ups # ala moro predaagregnt ivi saianjem 23 ins Fy 20.2 You. i Som sia prednapeezaia ios: i konsrisanje alata preporje se a hd pote sidata bude w interval fh =(5-°15)Pravin zabrona oxvuga ren da na rau radnog oda ostval iu (F,) ve ili jedoaks Sanja (0 monje jae rhino dvelionej (Fg) prma tel 57 ASE, Pi kovitenu tanjastihoprga, usvajase bo} paket opruga () [eked sila uj paket , tank Na osnovusile bea se tanjeasta pra iz abee Bro) oprog u jee paket oreduje se po obras: nF jae ma vivo eoprge mkv hod f,0-ony [oi ‘Ukapn van joa patti enh [om]. _ avd ila jadnog pata opus ios afm L, | Prvinoeabine opus mor advo stor FSF ST 3.2 Savijanje Sdn meio oie dtm wham wn Kj kvl tal dela ina pol ev ce Uzavisnost od mew oblika dela, proces savjanja se icv: w alana na pes, spe- «ijalizovanim presama i mafinam 2 save. 3.2.1 Odredivanje deformacione sile i deformacionog rada Defornaciona sila saijanjazavisi od oblika iaradka,njogoveveltine (mer, debline lima polprenikasevijana,karakteristka materiale imetode savijana. Prema vs sajan alka se: slobodno sain, savas primenom itscvaca savin a peganjem doa U zavisnosio ekovano plupsika Krvine nah, Kali odtedyje se moment svijaa——_—_—_— ‘ua pruB0Rt “pura je redakovan polupetnik vine <5 moments kolo nana: 1: Ne coowe mae tna le 18 ori ne’ deflate Wetoracion’ ofp fy a moment save est woia{ O22 aefeoneeey th ky, a aisje: Phe y T-¥0 ‘xa ctnovulopaiastedeformeie 6 tbe 17 oe esse detormaciont nd, oe 2168 3 Malo RAE ‘Tabela 17 spin erm (Nf) a) 28 Gara in drs ©) —— 3 a. wo a ‘oe Gar PE a CT ato. eC [ena | en | an of =} a aT Sar Ep sa [90 to en a oof en Soe | et Snot [ee Pee ee [en 10 pp [90 |e a Sot sl0 | —soo 80 oo io 20 ey nemo eTTubela 18 Defomnacion! por eformacii 81 Ni oRe 8288 Tai ima rom va niet Ti) tvlon!) | va _| trae a aa ee sete oe Vo TD sense Safest ano | ed ses a {eee a Se ap | af aff | ee | — it [ais] a0 | oe | Sear So — tof oes +) Utolic je redshovani polupreti krivine $$, $200, moment savijanja se mote izmacunatt po brass aR won [Rely deformaciontotpor ky odredje ssa djagrama (bela 18) 23 € = Ukoike abel 18 ij astupon meal koi se sai, mote ae wast priblizno doje BR Deformations sie saijanja odd se, vino od oli profia dea, obras: sh, profi (sing) 80-9 2M 74058 130-@ a © edostrana savin pa uglom a o 8 roti U tabel 19 dai su goto obras za edrdivanesilesvijanja delova "V" 1 7U" bla, mada se wrt mga na dog a nAAT PRUBORL “Taba 19 Obraze sx adedvane sie savin F\t4) ee a | se a ae eee = fee fe Poms Pee a Ir > verlag | oe, relating | : a [een [eee [ots Deformacior rad Se odreduje po obasc: wel illo! gO. ae LU stutaj hvitgonj daa ima pomoés oprga, prorat iabora opr = vei prema week 3.12135, “Za sus kritnog reseviana po bin (22) deformaciona sil moment saviana se ‘deed po obvascimas (b= pret zak ma mest reson pressijanje aad unt, 1b presaijanje zadka spol Za ss) koikenj iebaivad i skidata ptebno je wat w ‘bar ove sil efonnacioni ads adreduje po brace: werlr40.s)-0 1.22 Sia presto. 28rot oneal 0 rat ee in 3.3 Izviatenje lavlatene Je opera obikovinjaplotstihpripremaka w delove sa ztvorenon konurom, proces ivlatenj se i2vodi na hrivjnin i ious prosma pomoga odgovarajus saa, Kod iratka vote dbine proces ivlatena se ivodiu vie opera (supaeva, koje se oba- ‘jaw posenin jenooperactoni ilu viseaperaiskom alt, Px tome slpen plate deforms {ij otal vs) operaci eb da je taka da ene jaja peskanje mater ima, luvatenje mote bit bee isa mamemim stanenjem deine lina, tzvuen deo bez namer- ‘og stanjnja lima ima rai debjne lia w oblast meta (vet) i prelznog zacbljnia (m9 te), odnos na polnznu debjinu, sled karakera defarmisanja material pi eve. Pr raza tenolotkog procesn iavageja ncophoino je ute brojopercin vate, ‘ji zavis oobi dela, odosa kraj visine | pret del, odors debljine¥ peda ppm a te materia id, Dimensioniane obra operactjama izvagena podrazumeveodredivanjc ‘rctnia vise ed rtaconih | dutine, Sine visine kod kus fared w pojecini Fama process. nih delova bez oboda 3.3.1 Izvlagenje rota Odreivanj broja operacti ivlasenja rotacionihdelova bez oboda mate se ost kori jem odgovaajih abla w koji se navod bea operaia i edgovarajcim prvaéunon, ‘Steen ievlatena(m) raze en pojdineopeacje i defini se odnosom petit dvewza- stopne operacic: U zavisnsti od odnosa‘deblin &pretikaprpremba (a/D) w tabeli 20 dae su vedoosti stepena’ivlatenja 2a odgovarajuce operacie ialaenja. Na osnows ih, odedaj so pretich nada nakon sake operseie ‘Tabela 20 Siopen lagen rotaionl radata ber obod 35) See Tels debi teas 0100 TET ievutesis 3-73 [15.10 | 19-06 | 06-03 [03-033 [ous.a08 “m,_[ Bato 030-055 [ss-oss [035-038 [058-060 [040-05 ny 078-098 [075-076 [076-078 | 078-079 [079-080 | o80- 087 me arecre [ores | 09 w [ost-uxz [ass -o | om-ons in, o-080 | 080-081 [081-082 [082-085 [O83 -08s [085-096 mig | 00-08 | 02-08 | 088-085 | 085-086 [086-057 [087-090 [Nepomene: Mane wednost olgovarajy ray zaclien ral B15 avede ar [48 + Nvedone dot ents sm i on nls kl mesg 22a Tani Eel satine akinjomete lepme vednou! poveeti 218 - 7% U'utae pimene medsoperacong fren sepanelvoena eb nj 235% Drugi niin odedivayja broja operacia izvatena je Kori8énjem tabele 21, an osnovie ‘dnosa visine i pretnika gtovog dela (H4)sodosa deine lina praia priprmka/D) »arent ats By operetta 38) wdc won Hedge yeti enti as ace oF We Toran go flim 70-00%) 3 wane tent art tl i foi moter sin ten tas esd ol) vam in aio od malin sb pe seen ivtoeniam “abla 2, Spe eocene riot irda br oh 28 sia Tigen ae Maa Sentara tim ci ” in % cienim a [gs4 058 | 075.078 fshar (030-055 | 072-080 |stats zlteio seats tig [052-051 | Os8-072 (ome eso eine Bsr s0s2{ 670-0. [Was 70-075 ee [2-035 [070-075 foros 53-67 | 030-085 (ose 0t-1 075-080 [Tn is) | 80-085 retniei brad po stupjevns (opera) lana ozuaj dpemD: demas adem tuturse wedaost se odost na spi pci cn arn pi Ben ve me a oan ts os not ni ten nett a Sy zachn re O 4\eoas8ia 4037 nnoas( Season e902 by Pel sy aagbom a 45° o02s Ba 0.5784, 20,860). 4 teratunste vednosti visite aorta pi Bi 9 Dr}‘Utoiko se petnikfraka i ajoyova visa ne poklope sa zadatim, potcbno je krigova en zinger iat o pesledne operacic ka pre}, _ Deformaciona sila a pri operciuivatena edredae po abascu: a Fens [ne tte, ig 8 ™ ie Sete Drduy spss eformacon lpr hj edgar deforma gy =o? slits oma opr op etree = 2th ana or pin opie at nr oi lei og be as ta condos po 39, “Tabla 23. Koefclient towaknog trenja (31) a pritizan groan defomacioe sie nog shri obras: {dy —2s)s-Ry Cy [W]i Fawld,~25)s-RerCs [W], Koetcjente CC bint ie tabele 26 Deforacion’ ad ieee rede se plane po obeascu: ie Bt rn ch [Uiael 2 a su podasooelt Kw viot f stepenn ae) ‘Tabla 24 Koeln K;[28) 3uariPeugoR! 3.3.2 lviaéenje rotacionih delova sa obodom ves remit dla ob 2 vs ti uve dnl Qa ota et a pnt ate vine ooo 5D. b= koe ‘redvanu roe operci even -taela 25 Steen elas rotalonih delves obo 351 Fries x Veet GD) 100 [3 [ares =0 | 19-06 [6-03 TOS BS| a a a a tet sf ooas fo [ 94s jel Boas [ous 0ss fas 22 [ow rN 3s-[ 93 B38—|_035 | 038 aan nose B35 [oss | 03s, 30 B33—]_033 108 mea on rears | 080 ayes ‘ors ‘37 | 80 | 08 yea Tae [asf om oes | ome Td a a reste nénj as eo be abd a po mogiecnt prs omar sec etait petit bod ayempDs dgemedions Wad mde ‘Vis ova edgar opera ies pi slow = ode spo. os 4 won sae a Prielow 7p # nel, salon) } 7 ptencina si efrnacin i lta koa tae tai lw ez bods. Za prstan pcan dfomacone sie ve opi nea mate se os oh Fy=n(dy-29)8 Rae ‘VrdnostiKoefiijenta G date suv abel 26 2Tete inh dwar a naar opr te ‘a as ‘0 ‘000 7.0 Ti Prkid 10 terials 7 ai 7 ‘Oaros rast ance 7 00 ass 3.3.3 Invlaéenje delova kutijastog oblika Projettovanje operaciatvlacenjaivodi se za najotereteisekior (otkove tra), po- laze loa a joa pv opera teen eaten my 3 ole operacie my =m, =e. Ut ‘bel 27 dais stepentivlatenja za aie vst mata ims, eophod za porate naga 1 glovin rad 18). nym By Wane tet————————— — ———— ‘AuxTL PeUBORL Tuts 7 Spel tvadenj dona kujstog obit 3S) 30-08 70-035 [ie mierinccovetmre fp — aS 35-000 45-038 055-000. inex (ech ev ores avsno od oii peas so hd rtacionh delova bez oboa. Visine aban po taza iz motes do (2anblen konts) po obras se evans ton vamos aja ataane mn iy va: an} by asfo+2t0=0)) sen} bya Lsfo42000-n)) y= basta 2a ay hsfee oa eqctuser low =a)} b= Hs(72l0m =] ava se spon vlan stranica 510 _ ravrienom prorat prove gy wf mag hy mea et sgl iy =PEe mg ree mee ote eda se weds stp nen tw reams wen ao od rts oni dtos ratunate vedios ri favlaenj detova ati | ‘@ odvija ako da se sve do poslednie we tev kone pres iat. TO rand webs da ude | teed emmy sD ose wa spoljtne mere int vba skrun pv i c20 BS sig bia, trading posing peek ber tal HE cae eat otal obraak, da = & poskeh et poner da pets rake psionic 9 | ‘Vrednosti stepena invlatenja my me sn. ao od roach detva ez obs abe nam ats pe psoralen ale coded sel. 23%Provo ot 0 a do 9-043 fp ER on -0.80 Pela aij uglovime: naa2Som 3 Prongunvisina (;) dred inten kao i od coecioni delova bez oboda, av zvisost od oblika ‘evodenj plas omotaeau do znlen, konsin), adi bojegpridetavana ima prepare se ko- san prelaak stupor npliaa 45°. 2a priblian prortune doformacine site mogu sx kori obras 1 neh penn me swt Fant2B yc cp, 28. nolo ath oar Paleutab ‘1.28 Jevlaonie love hutiatog obi vite operneia 2 Delo kaso drag prscka p= ~24)--Ry-C; (ol pve do repesedje opie) FP =(4a=172-n):s-Ry-Cy (psedajaopec) Keefe CCG, 1 Cy dats uae 26. Deforucion dives aed ao Kod izlateja ota dona bez ood 3.3.4 Izvlagenje rotacionih delova sa smanjenjem debljine zida oj opera ievlenj dete spo obras: tog !~Ioe-41) mens Step reakeie prve (| naredih opera e) ri smanjeju dbiin rida dais w = to 28 ‘abela 28 Sip redutele . (31.135)procs ‘Auari1pauwoRs Debljn zdeva po operaciama ivatena cred so (6. 28): aalimedys 20 2srer9 520-2 oe Fi ret af iia ‘1.24 levagenjesasmanjenem debjine sda ‘Ste preniknakonprve opera ivlaenja eked po obraseu y=m-D Ubolibo se ova redukja ne mode Vii sumo u edo} pers, ta se vst w nekliso perc, ako da je: dg=medy i dy mda: ~~ dg 2medy.y (oredaostza mi my wnt abel 2) « Unurasnji prenic se potey od drug opera uzimaju umanjen za 0.2mm radi nesmet- og laa fel vevor ia iz pre opersije Apndy musty =dy~0.2; yng O25 dynd 02, + Soda pen dyadytn: dysdyte dyedytas ~ daed tsi + Spon pretnic: Dyedy 424; Dyadyt2m2 Dyed 25s Deed #253 + Spon vlan: 25 malog naib, ivatenj Se mote izvest bez data fia ali uz obavezroravnane Chetan ining 29. a SL 27 IevloenfeKoninih cdelova jd S26 evan oni delona: lat sa reb- ‘e]opertel (a, wdve operate (b) Pima (sa nn dezaem line (2) arALATIPRIBORE Tratenje visa Koninih love (hl! > 08) 5 uglom nagiba 10° = 30° favo sev vite operac Na 8 prikazana sv nana lene oh dlov, Prise stow wisenpracionry Pricdcu obra supenstog clits 5 nakadnm Kalbisaje sl 28 ri w vileoperacionan, aaeer aks ame esmove Kans 4 potom raked savage rtaconeg obi (28). ‘6d prednikaprpremin D vei se reduklj njpre wa a, 9, pretnikoanove onus, plan na redakovane vednos pre= Ena su stepenimaivtenja my dato tbc 2. “Tala 29 Spent evaé2na [351 Fehon Sa one, fel 100 (7) E me Pose te 1S nn [ow | om | os 129 pr ln le op tos ieee iso gonn toms 1.28 Pleoperaciono izvacenje love abit Konusa 51.29 Prinert elon boning dela po fazama eaten tepenstog, blk (| rotetonog obi () 28), by Delovi sferiénog oblika evatenedelovaobitaposie mote se zest w tok je ili ve operas ri stepene savagenja m= 071, Maa je tenn vieja veiw odoss ma raion delov; vate fen ‘dows amine lee er Wilt deo pordineosae bea dja Sia Tima ako da mote doi do Focmiraja nator. ‘Pr DAO) 2 3 ivlaenje se iva w Jeon} operas Bez dint ae" (308). ‘i b-100) <3 favateje se takode fvodi u jednoj pera, w ala sx deafem fina primsenoen koionog reba. 306 ili poratnim fvatenem (30). walt oj ad na 21.30 Seme postpha tar 2a ivan delova obika polisfere ©) Delovi paraboliéng oblika lavatenje delve paraboliznog oblika invodi se w toku vite operain, a u zavisnost od ‘reek vise del, Nae s vat sfrin deo sa obodom, a pom w arednim operaeams Formica konasen obit ds (31). os tf 3 v Ww ‘131 Prine ievlagenja dela perabolcnogoblke 128] -d) Delovi stepenasteg oblika Rare ihotog rst inca delve sensing obit raved ans visi, rena jor tr, Nape sl proves I do mote oboe ole pers m Snow eonog gem vate fad fade. et lB TW Bialeey eas espe a. 325 ~~ vn ind, day ~ pri iid 5152 Rocio feral wep _D~ peti pipe, raogobita 4 Do pts prpremka (D) dour soma osnova jedakostzapemine aad epremba soli je sla stepen iat vi I jedak (m, 21) nom stepona izvageja koji cdgovra 2a pr operas ivlatenja rtaconi delova bez boda (ny =4)/D, abla 22), ada $2 indo mode obikomalwjedne operci. »”Aart Prunont ‘Gra je eaorn stopen tevakenjn m, 12d. Ratunske mere pripemka oedyju s kt i kod iztoenj iz komad pripremak, nono» sujet aponine pipremi | gtovg dl, Sonn prec prprermia (D,) je veiw cons aafunsi(D) 2 ddan () koi je dat tabi 30 ‘Tabela 30 Dada 5 (oun) 135) Taina pee duet op debi vat Dia) boxes Pos] os Los [io | 12 [is [20 Tas zo fs pista tp Pe 0.39 Joa ig tp ae-pa2 Pas Pao aoe ie is tao fae as Pas [0 as Lae 5 >a eas 3 as so asPropane lt 0 rad dln ins Sirna rake za variant (zvlagenja ss. 33 odeduj se: B=D,42n=D+5+2n (41336, B=(10+15D+8)+2m 330, B=D,=D45 (31.330, Kora uake() se odeedje: ‘=D, minatenie incele rake (338); 1-=, #n mievlatenjc iz wake a prethodnim probijayjem awvora (a. 336. Podaci orasiojanjoizmedu dvaobradka (1) stjan pecijenog over od sie take (ns) a tel 31, ‘Tabela 31 im 135) Sra peta pape ewe 7 (we) my () 200 Tors T3230 130 15220 2035 ss 20-35 3s=10 Pri ivlatenj i cl Wake stepeniivatona om) dais w Ubi 32 ma asnove nit oe uj se br) operaciaivatena e my ning tap teen elena my mp Geanigne (maksinaln) vednost ukwpogsepena zvagenadate sabe 3, “Tabela 33. Grankn oreou og sepenafvlacena i rake 40) Saaaion Ay ser ins = [eam ions Mes Ucoiko fe ukupi stepen avageja vet od rane veedoos (0, >) neophodn je re odo eit probians tors tai sh. 33. proj opera se feria obo ahivanih mera ion se ne mena w narednim operaijama U sare aperaijamna izvlaceja i take ostvaryjesestmanjenje pei} povecanje vise levla- ena, pistepenimaviaenja dati u abl 3438,‘Ast PRIBORD Tt 3 Seer ee Tae Sper de ele take ‘sna nesbnen arr) Swperl | Vrednowi za odnos sf: (%] aren tira (*] rea [estes fr] [SE [etn mote se" | pene [ose rw [poo wo [coos [isp [as ape ae oe ae Soper oer aaa a a oar sea oertaw [a sata te Spolti reicizvagenja edu se: d= [Na exnove prednia zvstenja po pojdinim operacijams 4 radjusa zanna inva ¢ estas va ievatene (abela 36) anutralnje vise izvlaenj se ode po obracima: (ot as -40,86- (pe operacis) a (o-«) a “eels 46 Raj soba a tena a een 351 0.25 +£0.86: (ale opi). 3.4 Probijanje sa izvlaéenjem ruba, reljefno oblikovanje, suzavanje i prosirivanje 3.41 Odredivanje deformacione sile pri oblikovanju probijanjem sa izvlaéenjem ruba “Tehloiapoianja sa evlaexjem ruin abuvaaprocesepoiannovora pri i invlateae be han pei (D) isin (prema 38, lates, probinj post tran ver (L340) ‘1 34 Obl ieradata doin! prion otra sa evlacnjem rub (9), ieageniem, robe iprosetomnjen otvor (Bc) 2Prorat konica ead dela od ina Fret non odie 3405 t+, -[lig 2050) 921) 420-(0H-0.96,-1480), Bes: d (om) ren patho probing ovo 1 (nm) spa vision rb 15 (om) radius abe pena alse; bia i Frepoutene vrednost rsa aohlenja pes za eaten au tw zai od de> ‘iin 10 25h spn(de5)s zusS2mm, 1 9(2+3)s xa s>20m. 2a proces je adn redox dopuseneg sepea prosivana evr (X= oj visio tetera oon Ue ra) pri ors a, rem bt 37 ‘Tata 37 Stpon proirianoowora Kea nso! él 35) sto el | [meee ee ee Defermaciona ss potrhna za ivatenje wba oredjese prize po obras Pei -nsR(O-d) Ukoiko se zahteva yea vsina rubs kj we mate biti dabjen etna} oper to pi iela- en: manjihotvora treba primeniltvagene s tnjnjem 2id, Pr ivlaenju rubs Veliko prethodno se evo vlan a atin proijanje vor i tvagene ba (34) Mere dH ode se: Pod ost: de D+ len dk; He Pad be party. 3.4.2 Odredivanje deformacione sile pri reljefnom oblikovanju ej obtorn e operacia tof 2 mex oli ina frminnjem neste ‘udubljena 1 iepoptenja na ratonistezaja rmnterijla, Relief oblikovanje predstavlialalateje ‘male dine pri emo je material loZennaponina na zatezanj a eabauese Kas: 4) ada rebara 2a ukruéenje, lkalih udublena i ispupena; 1) aad rei dotalja umenikih ures, § «) leads priavoda nesimeriaekonfiguracije osorenog obi. [Naa 35 pitazana je Sema oblikovanja vera 2a ubruenje s rutin poluseiénim oblka- 2m, Zarorizma grag i donjg obits (2) pi obikovaju ves dubina wlubeia(sppeenjay ‘sa oblikazom malog radius zabljenj (r,) treba usvoji da je 2 = aAa PaUBORL ‘1 35 Sena laa (a) 2 obiRovaneHebra sa hres ) UM ‘Vee dubine wublenja ivode se gomjim obikatem sferiénog obi, ma tonian obik wubljena ravi prelaskorobezbotuje vet huts rad. ‘abel 38 da su dee o naj dab adubljenjadabijenoj pei oblovanj drain jum su purr po pets ad 40 Nin. ‘Tabla 38_Dubine nab (rm) 1381 pare Tata cub aaa Br Co tos) JS 10, s 20 2 =a a5 spe ass 1a} 20 | 43 aa 3, ig Ts is ie fat es = Tao 5 20) it 36 ta z 35 i os rz oa a2 i ' é as ett easter 2452 00 S36 Lacon mail plier reba za wrucenie (bring 1 = rao dione briva 2 -svarmo wen) “ yo dj agra iden tral et iri rebra 2a wren Pots 8 formiane reba a ukruéenje odd po beau: Pa(o7stoiusR, [M] ojo Lo dns rebra 2a kre- sie. Kaa jew pit teljefno bli ovanje munjih dubljens (A 20 m2) fl ankog Fn (¢ 1S mm), sit reli hog obikovana te olde o obras: Feat [do] eu: Af] = poi eelogeb= ios ‘k= 20-630 ddaW/ mn! za elit;Proretp thenorieje lt: ta delve ina 3.4.3 Odredivanje broja operacija i deformacione sile p oblikovanju suzavanjem Sutavaneje poces koji ¢ mera blk mere jedog dela pripremka, a vod se ako So se obradak seu pte 2 sutavnje i ose pte a sudavanje navi na break eo nroremak za operacij savanja sli cev il prethon ivan do (etnika ne H). Vises priproma so dred te uslova jelnakosizapemie stéenog dei pipe froratanvisine 1 deformacionesile mg se Korii pilin obras prema abel 39, Posten sofa je zadebionc zd sutenog deta, ise nae debi «= [2 se log op Bj poten operaciasudsvanjn ode oe po obras =FORERED: gio je m stepensutavanja dfinisan below 20 ‘Tabla 39 Odean vine pripremba i defrmaclone sil srdovana 28) fe en gBa) fe EO aoa) |p, 3030 lnaxora'-S)e6 Foner, aise ee, lc, -ten(t cota) Jes =(F+ neo? 200) b= aca a ps Tealon |. sje adovapre mon za, Je — np poli tna kof en rats bln peta stare ‘Tabela 40 Stepenseananiam, (28) ren pein deformacionolperk olredyje sea obra adnom sanju: £,,=0.5ly +i) 4sALATIL PRIBORL ‘pe su: fy specifi Jeformacionotpreilindiénog del za ¢=0 (bela 18), |b, ~ specifén Seformacioniotporswienog dela zag, = = (abel 18) D U navedenom namalraju peta (a) adnost na sredapresaik odgovaraiée operatic slavania. amy Do broja pera savarja mogue je an} al ant aio re) adi posredno proko ljagrara grainy ‘rednst slepena suzavanja'm =D/d, u zavie sos od relative debjine af gla suzavanja aan. [Na oenow vrednst mu eve opera i moguée je sutavanje spt D om dy Soe (G2 Dln,) Posapakse rasta sve dak ne aes bude mani ii jednako, Sime je orden bro fee opera. 09 ‘2| ws i mam ‘37 Granione wen steponasidavonf ni rofirionja m 2a lk (35)-1 ~sudavane pri= 40%, 2 «sono pri 3 proirenje pi = 40" 3.4.4 Odredivanje broja operacija i deformacione sile pri oblikovanju pro’irivanjem Priva je proces kajim se poveéavapopreti presekobradka w oblku cv zavarenog cilindritnogpesten il pretiodno izweeog del. Prsivanje se vei na krvgnim prema prostog + ‘oatukog desta poroé alts obi jedeodelnih ili segmentnihprsiriats, mala se Korie 3 ‘als tetnotée pod pitskom i untom o pune. Na sl 38 prikzana je toma sa jednoelnim | sepmentnin prosrivatem i araliza sila kod prodivane. on Dozvojei step prsiivanja m, ef zavish od vse material, relative debjine lima stnja mite iala (bela 4. ‘Tabet AL Stepenproirvania my (281 Teves anton df2100 [2] _] Oa5--055 [ Zaren [Naan @) » S138 Anal sila pr protrvanu jed- ‘nbn (a} segment pros van (0)