Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
TEMA 1
Fonologa. Sistema voclico y consonntico
Nociones de prosodia
1.- (sin solucionario). Separa las slabas de las siguientes palabras:
foederata
planitiem
aureo
partium
dominos
rosae
omnia
agricolarum
Caesar
proelio
ratio
poena
respondeo
inficio
ancilla
coepi
diligentia
tauros
magistra
eburneus
poenis
puella
aurum
romanus
aqula
singlis
stipendium
discipulrum
indignus
taurus
suadeo
turba
vantas
tritcum
gentes
natio
miltes
errbant
habre
legre
adulescentem
2.
antiqua
3.
auctoritatem
4.
bonum
5.
cantum
6.
casum
7.
constantia
8.
corpus
9.
coruus
10.
dubitare
11.
enumerare
12.
femina
13.
feram
14.
fortes
15.
honorem
16.
imperatorem
17.
incendium
18.
incertum
19.
iuuentutem
20.
magno
21.
molestum
22.
mouerunt
2
Evolucin
a un
trmino
romance
Fenmenos fonticos
experimentados
23.
nostra
24.
nouum
25.
nullos
26.
optimum
27.
pallidam
28.
pastorem
29.
patientia
30.
patrem
31.
perniciosum
32.
populum
33.
praesidium
34.
quae
35.
scientia
36.
sentire
37.
spiritum
38.
statum
39.
suppliciis
40.
temeritate
41.
terra
42.
uarietatem
43.
uerbum
44.
uictoria
45.
uenit
46.
uidere
47.
senatum
48.
spatio
49.
paucos
50.
mensem
51.
lacrimas
52.
recentem
53.
poenam
TEMA 2
FORMACIN DE PALABRAS
.- (sin solucionario). Marca con una X la va de creacin lxica que ha experimentado cada palabra:
prefijacin
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
derivacin
uerisimile
aduenio
tribunatus
praemoneo
aquaeductus
imprudens
pupilla
amabilis
arator
pisciculus
pigritia
agricola
architectura
conficio
erradicare
paeninsula
iustitia
fragilis
troianus
deflorare
incipiunt
altitudo
fatalis
aquosus
gladiator
gladiolus
aquarius
romanus
cultellus
frigidarius
paruulus
sagittarius
satisfacere
socialis
atheniensis
allocutio
absum
38.
accipio
39.
40.
acerbissimum
adsensionem
41.
amicitiarum
42.
amplissimos
5
composicin
43.
44.
45.
aperte
argumento
auctoritas
46.
biennio
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
coercere
cognitionem
concursus
confero
coniurationem
constantia
conuocas
deest
defendere
56.
57.
deflexit
disiunctum
58.
59.
60.
61.
dissensione
doctissimorum
dubitare
dubitatione
62.
effecerunt
63.
enumerare
64.
65.
etenim
excusatio
66.
67.
68.
69.
explorate
grauitate
interfecit
labefactantem
70.
longe
71.
72.
73.
74.
maxime
maximus
mediocriter
minime
75.
multitudinis
76.
77.
munitissimus
occidit
78.
occupare
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
patientia
perdifficilis
perferemus
perniciosum
perobscura
philosophia
pontifex
praesidium
praetereo
proxima
prudenter
pulcherrimis
quaestione
92.
93.
quemadmodum
quocumque
6
94.
95.
reipublicae
religionum
96.
redeamus
97.
98.
99.
100.
satisfacere
scientiam
senatusconsultum
superiore
101.
sustinuimus
102.
103.
104.
105.
temerarium
temeritatum
turpius
uarietatibus
TEMA 3
Morfosintaxis: Sustantivos y adjetivos. Pronombres. Verbos.
El sustantivo. Las declinaciones
1- (sin solucionario). Analiza morfolgicamente y traduce:
caso
1.
litteram
2.
villas
3.
vitae
4.
columbarum
5.
naturae
6.
tabulis
7.
matronae
8.
terris
9.
Romae
10.
invidia
11.
terras
12.
servos
13.
Remum
14.
puero
15.
locis
16.
legati
17.
filii
18.
viri
19.
agrorum
20.
campum
21.
vincula
22.
regnorum
23.
supplicio
24.
templis
25.
ingenium
26.
animalium
nmero
gnero
enunciado
decl.
traduccin
27.
hostibus
28.
urbium
29.
montes
30.
classis
31.
mentis
32.
mari
33.
mare
34.
ignis
35.
capita
36.
itinerum
37.
pecus
38.
scelerum
39.
tempora
40.
civitatem
41.
hostem
42.
vi
43.
equitatu
44.
vultus
45.
exercituum
46.
senatui
47.
manibus
48.
cornu
49.
portus
50.
senatuum
51.
die
52.
rerum
53.
fidei
54.
planities
55.
dierum
1 DEC.
Singular
3 DEC.
2 DEC.
4 DEC.
5 DEC.
N.V.
AC.
G.
D.
AB.
fem.
neutro.
doctum
docti
docta
2- Completa el cuadro:
singular
masc./fem.
Nom./Voc.
Ac.
Gen.
Dat.
Abl.
3- Completa
plural
neutro
omne
masc./fem.
omnis
omnibus
el cuadro:
singular
Nom./Voc.
Ac.
Gen.
Dat.
Abl.
4- El
neutre./
omnia
masc./fem.
sapiens
plural
neutre
sapientis
masc./fem.
neutre
sapientium
10
bonus/-e fructus
nigra mens
insctructa acies
altum genu
Gen.
Dat.
Abl.
Nom./Voc.
Ac.
grave corpus
omnis spes
modesta ars
venerabilis dignitas
Gen.
Dat.
Abl.
inquieti spiritus
sapientes poetae
dociles tauri
temerarii hostes
veteres vici
longa itinera
ligneae naves
Gen.
Dat.
Abl.
Nom./Voc.
Ac.
acres homines
Gen.
Dat.
Abl.
pulchrae
veteres
acri
alta
bonum
docilis
11
SUPERLATIVO
Superlativo
Comparativo
nobilis, -e:
blandus,-a,-um:
potens, -ntis:
facilis, -e:
eloquens, ntis:
carus,-a,-um:
novus,-a,-um
Superlativo
COMPARATIVO
SUPERLATIVO
honestos
gratior
maiores
duriora
avidioris
benevolentiorem
clarissimum
facillima
fortiora
doctis
laudabilius
prudentissimae
pulcherrimi
acer
altiore
POSITIVO
bonus, -a, -um
SUPERLATIVO
pessimus, -a, -um
maior, -ius
peior, -ius
minor, -us
12
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
a)
b)
c)
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Romani multos1 deos deasque colebant. Deorum dearumque aras rosis ornabant ibique columbas caprasque
sacrificabant.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
Non uiribus aut uelocitate aut celeritate corporum res magnas1 gerimus, sed
consilio, auctoritate, sententia (Cic.).
49.
50.
51.
14
1
2
3
adjetivo calificativo
adjetivo posesivo
adjetivo numeral
Los pronombres
1- Analizar morfolgicamente y traducir:
Ego
Tecum
Nostri
Nos
Vestri
Nobiscum
Sui
Se
Tibi
Me
Mecum
Mihi
Te
Sibi
Tui
Mei
Illius
Haec
Ille
Huic
Istorum
Eam
Idem
Ipsi
Isti
Illo
Istae
Illis
Illi
Ipsius
Eorum
Iisdem
Nostri
Suorum
Tuis
Nostra
Suus
Nostrum
Mea
Nostro
Vestrum
Suis
Mearum
Nostram
16
Quis
Alias
Unum
Quemque
Utrique
Nulli
Quarum
Qui
Quibus
Quo
Cui
6- Traducir al latn:
ella misma
para este cnsul
en este lugar
de ese poeta
con el mismo general
Quin eres?
Qu estudias?
de stos
al mismo
para los mismos amigos
con el general mismo
nosotros mismos
Qu libro lees?
con vosotros mismos
meus ordo
is fur
ipse consulatus
quis homo?
Plural
N
V
Ac.
G
D
Ab.
N
V
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
17
nullum horreum
ista auris
idem factum
iste versus
hoc dictum
eadem manus
quisque vir
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
N
Ac.
G
D
Ab.
2.
3.
4.
Vir sapiens omnes res suas secum portat et ego omnia mea mecum porto.
5.
Ego multos video fortiores te, tu autem paucos vides diligentiores me.
6.
7.
8.
Hae arbores suis foliis hoc tugurium tegebant et in illa umbra viatores quiescebant.
9.
El verbo
1- Analizar y traducir las siguientes formas verbales:
sumus
est
laudas
delebam
manebamus
eras
facis
mittunt
agebam
audiebat
duco
eratis
ambulas
estis
pugnabatis
ridet
laudant
legunt
capiebat
ducebamus
audiebas
audio
legis
19
1a sg.
2a sg.
3a sg.
1. pl
2a pl.
Paro:
Amo:
Moneo:
Deleo
Dico:
Defendo:
Capio:
Rapio:
Advenio:
sum
pret.impf
pret.pf.
laudo
pret.impf
deleo
pret.impf
pret.pf.
mitto
pret.impf
venio
pret.impf
pret.pf.
pret.pf.
20
pret.pf.
3a pl.
impf.
Paro
plcpf.
impf.
Moneo
plcpf.
impf.
Defendo
plcpf.
impf.
Advenio
plcpf.
miserunt
misistis
audiebamini
vicerat
moveatur
moverentur
iaciet
7 - Indicar las formas que pertenecen al sistema de presente y las que pertenecen al de perfecto:
damus
venissem
paruit
vidimus
mittam
dabatis
parebam
paruerat
miserit
docuisset
videtis
ridebitis
miserat
vincunt
docerem
videremini
dedi
mittitur
veniet,
vincas
manere
docebunt
vincerem
daretur
rideatis
Enunciado
P. perfecto
P. pluscuamperfecto
doceo
sum
venio
tego
9- Traducir al latn:
darn
ensears
estudiaron
rais escuchados
has enseado
hagamos
am
obedecer
dijeron
Ser dicho
abriris
desearan
22
vicerunt
docuit
dabo
misero
misereris
Hubieras deseado
ella era enviada
dieron
amaste
Haban enviado
Sean escuchados
hiciera
l era obedecido
Habrn conducido
Hayis hecho
Es dicho
Fueron enviadas
TRADUCCIN
ACTIVA
TRADUCCIN
44.
45.
46.
47.
48.
62. Vrbe Neapoli nihil pulchrius uidi; a multis pulcherrima urbs Italiae putatur.
63. In terris calidioribus homines uere et aestate semper sole splendido delectantur.
64. Numidae plerumque lacte et ferina carne uescuntur (Sall.).
65. Viuite fortes fortiaque aduersis opponite pectora rebus (Hor.).
66. Paruo numero nauium magna classis deuicta est (Nep.).
67. Labor uoluptasque societate inter se naturali iunguntur (Cic.).
68. Caesar beneficiis ac munificentia magnus habebatur, integritate uitae Cato: ille
mansuetudine ac misericordia clarus factus erat, huic seueritas dignitatem
addiderat; illius facilitas, huius constantia laudabatur (Sall.).
Formas nominales
12- Poner cada forma verbal en la columna correspondiente. Identificar y traducir:
inveniri, redire, dictu, possumus, praestitisse, agendi, fugatos, praestitissem, invenire, moderentur,
appropinquantibus, comparare, opinor, dormienda, redirem, inveni.
Formas personales
Traduccin
Formas no personales
Traduccin
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
25
26
DEGRADACIN Y DESCOMPOSICIN
DEL SISTEMA CASUAL
1.- Analiza sintcticamente y traduce las siguientes oraciones indicando, en el marco del
proceso de evolucin y descomposicin del sistema casual latino, por qu sintagmas
seran sustitudas las palabras resaltadas:
1) Exploratores Caesari nuntiaverunt hostes castra mouisse.
Caesari:
a) ad Caesarem
b) a Caesari
c) de Caesare
Romam:
a) de Roma
b) ad Romam
c) in Roma
parvo numero:
a) per parvum numerum
b) ad parvum numerum
c) in parvo numero
navium:
a) de navium
b) in navibus
c) de navibus
summa audacia:
a) summam audaciam
c) ad summa audacia
4) Athenas
Athenas:
a) de Athenis
b) in Athenis
c) ad Athenas
proditionis:
a) proditione
b) de proditionis
c) de proditione
27
5) Nemo
Romanorum:
a) in Romanos
6) His
b) de Romanis
c) a Romanis
ab hostibus:
a) ad hostibus
b) per hostes
c) ad hostes
Caesari:
a) ad Caesarem
b) a Caesari
c) de Caesare
28
TEMA 4
Sintaxis de la oracin: Parataxis e Hipotaxis
1.
2.
Aquae magnae bis eo anno fuerunt Tiberisque agros inundauit cum magna strage tectorum
pecorumque et hominum pernicie (Liu.).
3.
4.
Lex omnis aut tribuit aut adimit, aut punit aut iuuat, aut uetat aut permittit.
5.
6.
Heluetii fere cottidianis proeliis cum Germanis contendunt; aut suis finibus eos prohibent aut ei in
eorum finibus bellum gerunt.
7.
8.
9.
Aristides aequalis fere fuit Themistocli. Itaque cum eo de principatu contendit (Nep.).
10. Habemus enim Senatus consultum in te, Catilina, vehemens et grave (Cic.).
11. Iniuria fit duobus modis: aut ui, aut fraude.
12. Caesar et Antonius non modo non copiosi ac diuites, sed etiam inopes ac pauperes sunt.
13. Siue iracundia, siue dolore, siue metu permotus amicus meus haec fecit.
14. Num Metellus deis offendit ?
15. Nonne Caesar equitatum in omnes partes diuisit ?
16. Totam domum num quis alter praeter te regit? Minime uero (Cic.).
17. Nonne prudentissimus omnium erat?
18. Venitne orador in forum?
19. Quid est tam iucundum cognitu atque auditu quam sapientibus sententiis grauibusque uerbis
ornata oratio?
20. Liber quem legis meus est.
21. Dux urbem deleuit quo ciues fugerant.
22. Vir cuius filium nouisti in urbem uenit.
23. Consul militibus quibus praemia donauerat terras reliquit.
24. Quod discis tibi discis.
25. Hic mihi dixit quae tibi dico.
26. Qui multum habet plus cupit.
27. Dic mihi domicilium quo tibi litteras mittere possim.
28. Ille est uir cui patriae salus dulcior fuit quam uita.
29. Hannibal capit coloniam quam Fregellam appellant.
30. Amittit merito proprium, qui alienum appetit.
29
Apndice de Textos
1
C. IVLI CAESARIS COMMENTARIORVM DE BELLO
GALLICO LIBER PRIMVS
[1] Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam
Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. Hi omnes
lingua, institutis, legibus inter se differunt. Gallos ab Aquitanis Garumna flumen, a
Belgis Matrona et Sequana dividit. Horum omnium fortissimi sunt Belgae,
propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque
ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent
important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum
continenter bellum gerunt. Qua de causa Helvetii quoque reliquos Gallos virtute
praecedunt, quod fere cotidianis proeliis cum Germanis contendunt, cum aut suis
finibus eos prohibent aut ipsi in eorum finibus bellum gerunt. Eorum una pars,
quam Gallos obtinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano, continetur
Garumna flumine, Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam ab Sequanis et
Helvetiis flumen Rhenum, vergit ad septentriones. Belgae ab extremis Galliae
finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni, spectant in
septentrionem et orientem solem. Aquitania a Garumna flumine ad Pyrenaeos
montes et eam partem Oceani quae est ad Hispaniam pertinet; spectat inter occasum
solis et septentriones.
2
M. TVLLI CICERONIS ORATIONES IN CATILINAM.
ORATIO IN L. CATILINAM PRIMA
[1] I. Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? Quamdiu etiam furor
iste tuus nos eludet? Quem ad finem sese effrenata iactabit audacia? Nihilne te
nocturnum praesidium Palati, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus
bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora
voltusque moverunt? Patere tua consilia non sentis, constrictam iam horum omnium
scientia teneri coniurationem tuam non vides? Quid proxima, quid superiore nocte
egeris, ubi fueris, quos convocaveris, quid consilii ceperis, quem nostrum ignorare
arbitraris? [2] O tempora, o mores! Senatus haec intellegit. Consul videt; hic tamen
vivit. Vivit? Immo vero etiam in senatum venit, fit publici consilii particeps, notat et
designat oculis ad caedem unumquemque nostrum. Nos autem fortes viri satis
facere reipublicae videmur, si istius furorem ac tela vitemus. Ad mortem te,
32
Catilina, duci iussu consulis iam pridem oportebat, in te conferri pestem, quam tu in
nos [omnes iam diu] machinaris.
3
C. VALERIVS CATVLLVS
V. ad Lesbiam
Vivamus mea Lesbia, atque amemus,
rumoresque senum severiorum
omnes unius aestimemus assis!
soles occidere et redire possunt:
5 nobis cum semel occidit brevis lux,
nox est perpetua una dormienda.
da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secunda centum,
deinde usque altera mille, deinde centum.
10 dein, cum milia multa fecerimus,
conturbabimus illa, ne sciamus,
aut ne quis malus invidere possit,
cum tantum sciat esse basiorum.
33