Sei sulla pagina 1di 168
Toone, na Andria besa, soni pons toi a oe una wide de rage decom O ex salam ur sto Moo nt ge torn pres ds segments a relat sae a iste rg ua cule, Cans de Lago da Mata om Serpe, 28 ‘aia tnt de Eero Re Grae do Sl, Tomo flor ade peer, secon sevens A adenoma gar da as coins une inte enemas re rns de dsvenenen rcs oe em orga de tne mar esti clara qu he paris um mn om constant aorma, roi. are a Lt Ll) 3) IFRDEIROS, PARENTES E COMPADRES Ellen F. Woortman | ausssadar {orn 95 HERDEIROS, PARENTES JE COMPADRES Ellen F. Woortmann ema 3968520881 W917 DBS Duc Woon, Elle ie” 2 Edinb FONDACAO UNIVERSIDADE DE BRASILIA Retr: foto Clute Todor ‘ice Retr: Sti Baro de Asis Fomecs EDITORA UNIVERSIDADE DE BRASILIA Const Eri Ales Lina cove Baars Erne raj presi) Eure Carvalho de Sdn ero (Orlando Ayton Toe Rogie de Sas Lavin Sys Fiche ‘Veni Aur Lima Yelne Gara ‘A Bom Univrsae de Bras, nina pea La a? 390, de de dean de 96], como objetivo eis bas etic nia eats nivel univers”. ELLEN F, WOORTMANN HERDEIROS, PARENTES FE COMPADRES Clonoe do Sule States do Nondeste HUCMTEC Edanb ‘S80 Paulo Besta, 1995 Sac au" oun ss ros Baul Tocines 900m) «Daa fa BIBLIOTECA CENTRAL Exemplar 29357 Wr 852098! } Acero 25.28 Wsuh Date_O#lo511987 4995 ee: 5 ROMANCE DEPRIMOSE PRIMAS (Cede store Aa (Goitesspo—U) Arima sari Cfasiment marae ‘earn se efits pet Tlmadrve ee ‘saa coma eee pees eTEa name prin io si. rte ms ms et ‘negate pce, ce arena ar gas Sound pnes re ‘Sonn orn ft oral ua pe. SUMARIO Ars, Ragu de Bi Lain "THOMAS DO CAMTESINATO TEORIAS DO PARENTISCO Tom cote SScoLENES DOL Caan do Smpasior ae Calin ‘thon Sige Com ofan Centres tings histor oto ‘OESTHARTES DO NowDASTE (sSitiieado Nolte Stare eeu Ora Hs dCs Sai bec ebage Sinumenoe Herren So arydes, Padann eNom cencsio APRESENTACAO, Tradiionaimenc, na Antopologla brass, a fama ‘amponess fem si etuada com Luma uniade de produgioe de ‘camo, O seu etudo como uma inathug impernts per & regulamentacio do comportarnentae de prenerasio de valores coe fais ¢ 0 objetivo Go Wabaho de Ellen Fastener Woortmann, ‘profesor do Departamento de Antropologia da Universidade de Bastia. Nesta onertasso ela fl precedida ene nds apenas por ‘Margarida Masia Moar (978) e Czas Seyerth (1989-0 oe stnguoo seu trabalho das dus anicesoras a excelente wins {80 do metodo comparstiva, Modo exe que toto phan das Scpments rus gue, 4 primeira Vista, nos parce So ditties ‘eogedica quanto clraimente. Os bastante Lagos ds Nit, fm Serpe es da colonia tuto brastiza de Dos lmao no Rio ‘Grande do Sul, como o lar poder peraber,apresctam notdvls semathansas. A Autora reste aba que fi oiginaamente ape entado como tse da deutoramertona Universidade de Basa de- ‘anata queapestdasdereneiacbenkasevdeniase raider (idee ens oman rani capses de desevlterm mest (que visamacbengse de um maior esti ela gues per ‘Bile sobcerivéncla em um mundo em constants ransformass0 Tanioem Lageade MalacomonaColnia sult, asinsttaesdo casamentoedaheranga—aevxemplo do que corseem ete gros ‘tmponeses ~apreentam srclrsicn que stoencuainedo ei bacsrese commer] 12 Aprsetgo do rurl 0 easamento nto pode se vst apenas com una mania ‘de asegurara repro soi Ose cjlivo main 6a da reser ‘agtod patrimén raprecentado pala ta, Eestcjoivo que no tei a regras de cae do cng. "Os inves poe p= sarquesecasom som quen gestern as grsmente eazy, por su escola ocasmento que melhor reprcuz 0 grupe.” Ae co ‘eiio do goeatontece no mundo urbana olden. oan msn pane como um erent prt, dso 0 principal o> jet do grupo, send cnehterado coma esecilnent ergps portant, sacenstando do contol Mais do que ain do ine ‘ests dos notono conamento vit cme tm coun de In (erases que leva em consider s bens envoridos "A neushade da preservagio do pts ral encontr uma grandedifculdadeem tango docidigocvitraiers quecoriders omohedirs —com osmesnos diets — tose elas: ter do casamonto. A aphcaao esta deste precio gal levaia ‘erracamporenaa ua ragmentneo que chara pulerras, em ‘ullopoucas grag Oconhecimento ds artiicion incospor um Aieit censuctucinii, studadesporMoura (178) en ena ego "ural do Sul de Minas, éapliado pelo tabalho de Ellen F- Weer= ‘naan. Elance mer que, ano emt Dos Imes como em Lagoa dt Mata, fram eindas pris qc pivilgiama um dow herds Lldmogenttra a regrade Disiemsones primogerifra a de ago AlaMate En atboscr aso amuier ceonstangilaa vender su pri paraolsmao,Yrtroca dedinhate,queserempregado porsea ‘mando para comprar tet, provavelmente de sua ima” A tea, owno aint a Autos, em um elemento de sila entre omens, stand mulher um papel dentennedinSe “Ao atziio das scidadesndigns,etusadan pela Antropol abrasion enteosqulsocelbate constitu una fre design Faagioe de despretigio o mundo camponds choga mesme a et ‘lt numa tentative diminui a competiso postr. Nou {na forma de "expulto® parso mid tian’ dow Herel 80 Proferencns&o eaten as vgs leca "Us foe ue 3 {Serum elses nin recebem a herangs” Or elites gor ven dm asuapare pars oulimoginito No ato das mulbecs colts tis, els ao agregadas 0 grup dems do mo qu eanume Conizoledesus tera, Em suma.o que metodo compare permite $3 consatagto da exiatna ds indanerosconsbetedindsoe — Gu ‘guanam ene pincipiossemehantes—visndoapreseragtodo Aone 13 patménio rua, Eees stems sostran a inadequogio pare 28 Soeadades capone de un Cig Coil contigo 9 pare de "alors essence bono Seguindo a melhor aig dos estos antopolgios, Ellen ‘Woortmana taboo coms ators cultura ae enti ‘encoes sd importantes param omprsensio de sistemas etadads. ‘Asim é que etreosclonos de Dei rms a aaa a eategoea “Kei una propriecce ques trannmtecepaipra ilo, dewnle para fsa equedlineacarserda pessoa, Esta iadviduoede Kem bom, ‘ui forte rao, sea € una classifieago que tora impor ante ne momento daescolha do conuge- Um hemem de Rein aco Aicment ters condigso de asumir com fitos ropeedade da tera. Uma mulher de Kee rum no seré una boa donm-de-casae, ‘or, poe ompromeracontinuidndado ona amily, comet {explo no dado coltado pla Autor: “Nao se dove pergutsr st ‘ostarlas ou node ter alm como tua malber, maim pears ‘Sunde te-lana a amin comomse dete hess Lagoada ‘Mts, ae categorise analsadas 530 os “de dentro" eos “de fora”; © nalogemente » Dis Imon os "foras”eo5 “Hoes”. A primeira ‘Sotomarevelaatendénci para aendogamis, uma forma de vitor raves do cast, a era passe dor“ dentro" para ce "Em ambos os casos, 9 sistema, que sj pela homogamla dos ‘olor sulsay ou pel dogamia dos stantendesins priv: fie casamento entre prinas Um primo ert Lage da Nata, um fesoa pra qual se pode enrogar uma ions ou nemo vende ud [ote de terra Autora mont qr, neste cao,o ue era prefers Deen ser ms prscico. Eales clanoy de Dol emis, 3 Profericia € pla puma cruzada matalateral Ea prepa me 30 iv gue bes bane pa desde su cash urna mulher que € ee “0 asamento cm primes nto pera passa eaperabid part tua npg quenaseesemNovoHamrgn ameantgacoleas Semi do ldo Basle qo, come cota na nto deseu V7, ‘ivevasuainfincneadolscinia entre primes Ocestune mati ‘alque wa consider comoume pculirsade propia desuaetia ‘feomgem¢quedespetos a uss preseupagics antopolgcas ea ‘enoontroucnte ou cupanmesdeSurgipe Ocisamentocom mo! ‘ma foricraterisica de soeedodes onde ositemade parte ett ole important elament de extol do coporiarest® 14 Ayman focal A sua presen nos doi cso edo indica que a Auton ‘Scoheuocaminho mais ditto pre «compreento des grapes tad: Com t,o seu lv opener na excelente emonst- ‘fo qc ost do sistema de parerenco— comoacntsw aie fom a secede indigenes" €oisnnenta ras ee pata 3 comprensto da olan componcs. ‘Poderiamcserminar ea specetaglo fend referencia a0 es tudo comparativo den aomes pros do rpads or otro ects ngrtres cir, mas gotvacn denn train dy Imporinca que a ologrfinsrepesentam prs perpen da tnmnorin gealgen dos aor de Dat laos Claas no ‘page pin¢fral dasa lem de hover os anepas ‘Sts, cnstitien Um fora delenit da sucesto daca ‘Cencrdamos com a bihine costco da Atore gue “elas t= tata agoes queso estutrlente sigan” (0 muito zara sett de files que migra pa a cdada} sim Send, as foogrtias express esrtra eno sentient” Foi enpicila enon ds Autor gue com um ola distance, [peer desea proxiade ctrl cm orion foespasde Alngu ra ttogratie opto ico dotrnca oi ene Soaps pin ero smesinplese nog pliadetr "Apri parte do iro demonsis qe Sen B Woon c= hoc tora izopelgi. Eee conecmento que jie os tes de se empresnment, Mss o seu brine ¢ dao plot de {ue a Autre nto se contents com a reais de um taba Atsopelégic sri eo, Ea sco rie for de seu tba © ietmotio uma bosea dn comprensio de sees sncpusados © fonteatemente dears popes Assi send satous competi com emg trnandormairapave stra desea ‘ean Rogue de Bars Laan INTRODUCAO, Osestucos de parentesco ém sido um dos mais importan- tes campos da Aneopolgia, sevindomaesmo durantemuto tempo, ars conti sun identi, na media em que anise das Sor ‘edades “primitives” era considera sus den de alan, « ma ‘aide lnm en que ti sciedades erm pends como ests. turadas poo parts, Gadatvament, a Antopotowa esendea feu tibaioe Sv chamadassocedadescomplenar sense slay at coopencan ee pre bara gaa niga ot soweanpones, ‘ mundo campos, nquanto tema das Clas Soca ea po- én dominio dos soilogoy economist e histrindors, ea Ant. pologia do cempesinato fo em lnga madi, nfivencad por ssa mass. Talvee devido a isa slr, os antopologes passant acura suas tenes na produao, ou nas alge ene car nests eoutros grupos cals osm estes defines como cases ‘como elites. Em consqiéncia ostudo do parents parce fe tomas secundirio. No ats énfase de mute andes acre a compesinao esi sobre o grupo demic, como unidade de produ ede consumo, ‘iutinou erie denabes fundamentals a repos soca), st 6 asepreducio, no tempo, da condo camponos. Minha proposts ‘ests io ¢ dierent: prvi a regex que inteigam gros domestica, melhor dizend, tis, pols poucome ocupoesss 26 noite unides equ produtors ou conser muito me 0cipo ‘ope cs eapto seu vlores Em ous play bac co Pesaran duro geass ‘ina popes €watvament osgnal. mas ctamene lo iter nov Meura (1979) e Seyfrh (89) aorta qu the pr tanben abode au elas a grupos de campos ‘rosin God (197) e Bane! (19) stem coe Bourse Clara or hava evidado o capes enatondo ope Tec, alumnae dered epost, etalon Satu, una eno que conser fanart aca ene agalscaniserogsta Coo er ped, temo ala o trabalho de campo stcrnien coma cna si. xine 0c fra tara part do so de doseroc onde deste de pat es ‘Sroves dopo taba decanpo lanes “here 2 ‘Bena ds grupos ena, “Atenponliateepormin atadalevendoem cons, dum ado a inser estes gps em pros tne eines ‘alos ou ertocenai) deo coma cnn Ge sh fps ha nculve de una Naliceloy ede ua oie ‘Ein Pere to, nce! mode hts de wade peur faa, para poet sander e sprende ine dos ips reel et pecan dopa meets pecanaiee temporada e atin cen cone A dimer poral cone ‘mpi noo armen tn se cnr, coms code coments tou prclr, visto gue fsa de ca fla enced os Se ‘notes qerels,cmscresondecada evens tao dese No Ie il, pranto, sbonagom mace que presided poral "Hs, porn, ua ou tics a ser considera: minh p> prin Apert deter ascido nana cla, expen cet ae Etstesportado msc or ut ladon gael” 4 da stn Cairn da Cats da Sera es ead Ge Novo a Darga Fos pret “oli aque Can oad ree ane ston cna aes ra pate de um coro Ge nia "Cemoati ites pane ie ir qi gb cote an ge ee tego 7 seme, dos guns muitos permanese ai je Ze camponeses ioe comocelones 2 is ‘Minha socializarao se du mum ambiente de paentscoe de valo- + falas tradicional Lembro me qu ane ite tos, ands ‘eel as chavs deat, come pst de um itn de pong fm ‘epessada amir uma orignio: "esd, do equace qe en ‘ome zl’, o nome “da faa a gue pectences oe to Ln, ‘vivienieprnasetoy ocadomefolineuadoodeverderererenit santepasados inclusive no cero —por sia, dad por minha ‘ama 3 comunidade, nas eservando por i “tris” po ‘rn. Meus companies de bngueda erm primes meus pad ‘hos pina eram tos Pens erm amc parte es proenso- es da esa primaria edo eecndio — onde fe dads, entie ‘tas coisas, a construsio da "rvore geal” de a a Js, jh imoada por porentesmeuy até mesmo quando me eet nocursode graduay2onaUnivesdade quemmertende flume ‘no afta, hj tama professor, qual, pela memoria gone fe estaelscea rosea coment ce pees. Al, fo ee gu no Fevou.aconhecer aos cas ances ‘Dante ore cursode geedunganem stra ob ecoordenaeSo da Pofesora Holga Picola zeaizaramr se acomemvragtes doe ‘icentenio da lmgragio Ald «fl convidaca inept um ‘root de pesguica histrcnrelaliva a0 fea, Fi en su fom ont, pela panes ve, coma Colina Dollies na das res ‘amporsasagul analisadas Foi 20 mesmo tmp, a pimete der ‘chertadeum “outro”, coloado no pasado eno mu ral 6 (queer, 20 mesmo tmpo, um “nis poiso que esbuscaea ea = ‘Conclui graduagio,emesmo durante el ui contdo dens da para a Azqueologia e chogel 288 mesno a public peguents teabaltios ness fre: Tedavia ao ea ena a mia vcagho 8c Joos os meus ancestrais einteresavom ais ques eich ‘1 of bjt Ics. i se hava desenalvid, por oto I, oi teres pela Antropologa Resltyenio reali uma ruptrs lupo sent romper com a Arquenog etentar promeguie mit nha formacoeatouzolugarlongedaqucledeorigom Quiso destino ‘queea vies parsaUnivesiade deBrslla0queaftouminhs vida mmais dem veto. "Minha inno ea de fazer a disertagio de mestado mando por tema os colons teworraiies, Por io, tafser oh 18 tate samindvosquetinhamocampastatocamoobetodescssio Ea Seminitosconduzies por meu eno orienta, Profesor Klaas Woortmann que se dssundis domes ingets ong, Conte sea star princi wm outo grupo eampone des Pode tel "estrnhar, uer dag, olhas com ditretamento” 9 ‘eso testo basa Sela olor, primal tonal” out Univers, paramlm exotceesbentaoestranharaquenmeers ta ‘fala ors noah pp iis, Concordango a suget, abe desecbrindo que o exsica eo fami eam, femboa medida, “aparntado", St, tanto os sianesnordesinns {ef entoestudar quanto os colnos eam camponeses, Que i {sr revelaram se variants de um rone solos Somam cus, ‘Sama mena mati letra ca bingrain poders er sjadadoo estanmento dos colmos masa descobura cnogrifia dea weve mar impacto, Ht ta ene diferena nts rab flr com perso “etonhoe", “venir ente dor com deseoberte tas por outer {Sse por emo Indo pars © Norden, eve que apeender a er um mundo nove, 4 out, a seni Reso da minha di sesso de metro, rltiva a sisantssergipance Descabel de Pb, queos silanes novdestines nao erm aodierenes dos eaanos teuto-basess,no plano daca das eras prodtivs ‘Daal tabale de compocm Sergipereuloto apenas rina merase demertrad, nde, comocane analieasestaeas peo “tives, as gunlenteo material empice que consi parte da ‘ogra dist vo, material oltv ao parentoso fi evatar ‘loparlelamente ao est da oganiasie fine ms elogSes oma Fazenda porns 'O trabalho de campo om Serpe fi realaado auavée de um vn ene oINAN flit Nacional de Alimenagaoe Nut {o) ea Fundacso Geri Vargas, do Ria de Jani, coorsenaco els Profssores Klaas Woortnann, da Ua, © Maia Yedda Late Tiahaes, da FGV (Fandagio Gatilio Vargas). A primera it 0 campo fol um fracaso: nem chegamos, deft, 30 campo. Fomos blogueadorem Arca eso cores em 1979. burocada ced), empire temerosjem lagaoaoestdo,frmolmente defini come ‘Se avingi de-ym programa de exons Ful Jun a poquenes Droditoreso om pare smibids no espilocaavalsc,aagou pages tahoe Fo! somante om mandos de 1580 quo 0 tabslho de campo 50 ero 19 enero, em pinta claps: Mes agua ein js havin ‘motiiador Profesor Klas Woot dears des sew orien tador Visto gue se transformers no Klas, teu aldo Feo et "io ua primis viagem a campo, com a drags aproximada de ums Vstamos vies munéposetvemosemsindcatsde t= tathadores ual em apace ds Easter econvornmos com vies sitantese anendotios. Fu apends wm sorte pela gu or ‘avin.me posto elaboran de mares isla, peo eee Ain or 9B depots rams segunda ep, em 1 raze 0 esl decanpo proplamente dt certanio-m em dot rn tips Mlb, prom ao So Franco, « Riseispoly na repo de Tabalana. Contes etabeedos ans a0 masme tempo que sev am para abe algunas ports, fechavan putas, oledamente 25 Portas de Lag 2a Mata pois ings a er ind 20 sna hem intrssa pia extensor F Lagos da Ma om se ‘er constitu wn do nes eograicus dase io. ‘0 parnteco impushars, podirse sentir sua fxg acada smarid Mezmo quo a pesquisa tvesse ete ebetvo cefnldo pelos frgtos que financaramse que termine po defn ema central Ade min dsseraso de mestrado, Ua de minhas examinadors, Sts obervon qe tema do parses coo que que eit 90 ‘eat isinuandse em vars mementos sere eprom, Aor, Sem repressto ele ocupa chgar cota “Em ambos ox muispios mencionados, nota reornca deer tostipor de satomento, de naminasi edeheranga, aon uss es n0 ‘onneguia revs. rocars ent, o pare de lubegpol oi et, eramente doveracntendr decosamentas, eel meindiou Lagoa \daMata Eu jshavinretomado alm dso, duplamentecomadre de lum eas madeinha de casamento,primeioe, minutes dopo, © tata deur fio quejshaviansscido mms quepermaneeisp 80" ois opadtecondicinoobatiznda § sacral previa 3a {nize conjugal Comocomatr consepuetrarmatsnociculode co ‘retin gu fbn sponta Lagea da ata com Mga Ae pune chad Entrar em Lagos da Mat io fo, por, fe endo pens pela sn ulidade dos cana, ais galerdaments venetdes por uma ‘alent cami res brane, sudoes memoes nigh ‘stra of te rnd © padre me hala Yeomendado sa pofesona ainda encarmgad de una essa aqusletai al ka de ‘9 casada com um primo paleo, cso iba dae desu me (ain cite o tor peteaber a sland dese esa), la sme des dgua (orn) e aguas informa: (as), com calla © estan formalidadec tant com tier sigan que nf cea ‘essonindcada pasar sobre asta eagon i Mate Suge ‘que o melhor seria falar com Seu Divo patina doug Sa Dav tina n pen 91 anos de dade nse ape e “rum ds cig’, quer dizer ouvia mal possi, lem de rane vigor sie, ‘una dima mend Sua defini suditva me frgava aleve a gota alguns desis cin do norma mas os eer forum derisivas incase porque removeram por segue plan a ‘quests relatives & prodsn,promovendo o parents s tera Diego. Deeb inline, qu okmsera piled por les ‘mesmos, motivo de eu ogulbo # de aus entade,enqucnte his {6raifeencadors em ace de cutee vzinhangss reas (0: primeios cantatas foram formaix converse dasa devstas, on pelo menos dez a doze psoas presente, pis ettvame emt lena seca e hava pouco testatho a og Ease enti Tepe ‘luziam o discus eal — "pra antroptlage uv, cme data ourieu(1977)~ perante uma suena ga contolve ao mer ‘mo fompo que legitmayao papel do pari coun detentor dame ‘née do gpa. ‘Ogelocomeyoua dereter a partirde sin prtclpaiosconvite els numa miss e numa procs ao eda dn igeje que haar ‘onsrldo«destnada acter as bnghos eetns pea que esse ‘chow. Maso qu eas, por, oq efetvamente dere elo fota“bngao”deseu Dov que sinpasarcomig; some tata eaves jl relates, coma “Dons Marindocbelode maha", todosrimos Oral de acta se completou guco Seu Davi me Jevou num im detardeaumadlevacin decades: descortinsva tm, Sngulo de 260 graus 0 Sto dos Bares. Com indisarghel orl

Potrebbero piacerti anche