Sei sulla pagina 1di 25

SEM 0396 - Elementos de Mquinas Trmicas

e Processos Contnuos
Tema 2: Mtodos bsicos de projeto de TC
Introduo,
Arranjos de escoamento,
Equaes bsicas do mtodo da DMLT
TC em contracorrente e paralelo
TC com outros arranjos

Equaes do mtodo da Efetividade NUT


Metodologia de projeto de TC

Bibliografia:
Shah, R.K. e Sekuli, D.P., Fundamentals of Heat Exchanger Design,
John Wiley & Sons, Inc., 2003.
Kaka, S., Liu, H. e Pramuanjaroenkij, A., Heat Exchangers: Selection,
Rating, and Thermal Design, 3ra ed., CRC Press, 2012.
Nellis, A. e Klein, S., Heat Transfer, Cambridge University Press, 2009.

Solues do Balano de Energia


O mtodo da efetividade-NUT utilizado para resolver problemas de
transferncia de calor mais flexvel e fcil do que o mtodo da DMLT. Isso
vlido sobre tudo para problemas de simulao onde as temperaturas de
sada no so conhecidas de antemo (a-priori).
A soluo da DMLT expressa a taxa de transferncia de calor em termos
da condutncia e da diferena de temperatura efetiva:
q& = UA Tlm

O mtodo da efetividade-NUT expressa a taxa de transferncia de calor


em termos da taxa de transferncia de calor mxima possvel e da
efetividade (que o desempenho trmico adimensional do trocador de
calor)
q& = q&max

Efetividade
A efetividade definida como:

actual rate of heat transfer


q&
=
maximum possible rate of heat transfer q&max

A taxa de transferncia de calor mxima possvel ocorre quando:


a temperatura do fluido quente diminui at a temperatura do fluido frio de
entrada

q&max , H = C& H (TH ,in TC ,in )

ou a temperatura do fluido frio aumenta at a temperatura de entrada do fluido


quente

q&max ,C = C&C (TH ,in TC ,in )

A taxa de transferncia de calor mxima o valor mnimo dessas duas


quantidades:
q& = C& min (TH ,in TC ,in ) where C& min = MIN C&C , C& H

Nmero de Unidades de Transferncia


O nmero de unidades de transferncia se define como:

UA
NTU =
C& min

e representa o tamanho adimensional do trocador de calor.


se ambos, o trocador de calor aumenta em tamanho (condutncia aumenta)
ou tem menos fluido para ser processado (a capacitncia diminui), ento o
nmero de unidades de transferncia aumenta

A razo das capacitncias se define como:

C& min
CR =
C& max

CR = 1 um trocador de calor balanceado


CR 0 o trocador de calor onde um dos fluidos possui uma capacitncia
muito maior que o outro (e.g., acontece a condensao ou evaporao em
um dos lados)

Solues Efetividade
Efetividade--NUT
A soluo da efetividade - NUT obtida substituindo a definio da
efetividade, do NUT, e da razo de capacitncias na soluo geral para uma
configurao em particular
Por exemplo, para a configurao em contracorrente:
TH , out TC ,in
ln
T T
H ,in C , out

1
1
= UA & &
CH CC

Os balanos de energia se resolvem para as temperaturas de sada:


q&
q&
TH ,out = TH ,in
TC ,out = TC ,in +
C& H
C&C
Substituindo a definio da efetividade resulta:

TC ,out = TC ,in +

cf C& min (TH ,in TC ,in )


C&C

TH ,out = TH ,in

cf C& min (TH ,in TC ,in )


C& H

Soluo da Efetividade para TC Contracorrente


Substituindo essas equaes na soluo se obtm:

C& min
TH ,in cf & (TH ,in TC ,in ) TC ,in
CH
= UA 1 1
ln

C& min
C& H C& C

TH ,in TC ,in cf & (TH ,in TC ,in )


CC

que pode ser rearranjado como:

(TH ,in TC ,in ) 1 cf

ln

(TH ,in TC ,in ) 1 cf

C& min
C& H
C& min
C&
C

= UA 1 1
&
&
C
C

C
H

Soluo da Efetividade para TC Contracorrente


e simplificado:

1 cf
ln

1 cf

C& min
C& H
C& min
C&C

= UA 1 1
&
&

CH CC

Para proceder, se assume que o fluido quente tem a capacitncia maior:


C& min = C& C

Ento:

1 cf
ln

1 cf

C& min
C& max
C& min
C& min

C& m ax = C& H

= UA 1 1
&
&

Cmax Cmin

Soluo da Efetividade para TC Contracorrente


CR

}
que pode ser rearranjado:

C& min

1 cf &

Cmax
UA C& min

ln
=
& 1
&
1 cf
Cmin Cmax
{
{

NTU CR

e simplificado:

1 cf CR
ln
1
cf

= NTU ( CR 1)

Esta a soluo do mtodo da efectividade-NUT para um trocador de


calor em contracorrente
uma relao entre os parmetros efetividade, NUT, e razo de
capacitncias
a mesma soluo pode ser obtida se o fluido frio tivesse a capacitncia
maior

Solues da Efetividade
Efetividade--NUT
As solues da efetividade-NUT so tipicamente obtidas para:
a efetividade em funo do NUT e da razo das capacitncias isto til
para problemas de simulao
o NUT como funo da efetividade e da razo de capacitncias isto til
para problemas de projeto

Essas solues ou relaes so mostradas nas Tabelas 8-1 e 8-2,


respectivamente
Essas solues tambm esto programadas no EES

Efetividade como funo do NUT

NUT como Funo da Efetividade

Soluo no EES
As solues programadas no EES:

se incluem ambos os formatos

para vrias configuraes

Exemplo
Um trocador de calor de fluxo cruzado com ambos os fluidos no misturados.
UA = 60

W
K

TH , out

TC ,in = 300 K
C& C = 70 W/K

TC , out

TH ,in = 400 K
C& H = 120 W/K

Soluo
Os dados de entrada se colocam no EES

Se identifica a capacitncia mnima:

e se utiliza para calcular o NUT:


NTU =

UA
C& min

Soluo
As funes internas do EES se usam para identificar a efetividade

A taxa de transferncia de calor mxima possvel calculada:

q&max = C& min (TH ,in TC ,in )


e a efetividade se usa para calcular a taxa de transferncia de calor real:

q& = q&max

que igual a 3,4 kW.


Note que a mesma soluo que foi obtida para o mtodo da DMLT, mas o
processo muito mais fcil com o mtodo da efetividade

Comportamento das Solues EfetividadeEfetividade-NUT


1
C R=0

As configuraes de
escoamento diferentes
requerem solues diferentes
devido interao entre os dois
fluidos; i.e., porque o impacto da
diferena de temperatura
diferente no trocador de calor.

Effectiveness

0.8

C R=0.5
0.6

0.4

2
3
4
5
Number of transfer units

1
C R=0
C R=0.25

C R=0
C R=0.25

0.8
C R=0.5
C R=0.75

0.6

Effectiveness

Effectiveness

Arranjo em paralelo

0.2

C R=1.0

0.4

Arranjo em contracorrente

0.2

0
0

C R=0.75
C R=1

0
0

0.8

C R=0.25

3
4
5
Number of transfer units

0.6
C R=1.0
0.4

Arranjo cruzado

0.2

C R=0.5
C R=0.75

0
0

2
3
4
5
Number of transfer units

Comportamento quando a Razo das


Capacitncias tende a Zero
Quando a razo de capacitncias tende a zero, a temperatura em um dos
lados do trocador varia muito pouco. Nesse limite, a configurao no
interessa.
Por exemplo os dois casos limites quando a capacitncia do fluido frio
se torna muito elevada:
Temperature

Temperature

TH,in

TH,in

TH,out
TC,in

TC,out

TH,out
TC,in

TC,out

contracorrente

paralelo

Comportamento quando CR tende a Zero


1
C R=0

Note que a soluo para CR = 0


idntica para cada configurao
Effectiveness

0.8

lim = 1 exp ( NTU )


CR 0

C R=0.25
C R=0.5

0.6

C R=0.75
C R=1

0.4

Arranjo em paralelo

0.2

0
0

C R=0.25

0.8
C R=0.5
C R=0.75

0.6

Effectiveness

Effectiveness

C R=0
C R=0.25

C R=0

C R=1.0

0.4

Arranjo contracorrente

0.2

0
0

2
3
4
5
Number of transfer units

0.8

3
4
5
Number of transfer units

0.6
C R=1.0
0.4

Arranjo cruzado

0.2

C R=0.5
C R=0.75

0
0

2
3
4
5
Number of transfer units

Comportamento quando NUT tende a Zero


Quando o NUT tende a zero, as temperaturas em ambos os lados do
trocador de calor variam muito pouco
Nesse limite, a configurao tambm no interessa
Por exemplo os dois casos limites quando NUT tende a valores
pequenos (e.g., 0.1):
Temperature

Temperature

TH,in

TH,out

TC,out

TC,in

TH,in

TH,out

TC,out

TC,in

x
contracorrente

paralelo

Comportamento quando NUT tende a Zero


1
C R=0

Note que as solues para todas


as configuraes colapsam para
uma linha simples quando NUT
tende a zero
lim = NTU

Effectiveness

0.8

NTU 0

C R=0.5
0.6

0.4

2
3
4
5
Number of transfer units

1
C R=0
C R=0.25

C R=0
C R=0.25

0.8
C R=0.5
C R=0.75

0.6

Effectiveness

Effectiveness

paralelo

0.2

C R=1.0

0.4

contracorrente

0.2

0
0

C R=0.75
C R=1

0
0

0.8

C R=0.25

3
4
5
Number of transfer units

0.6
C R=1.0
0.4

cruzado

0.2

C R=0.5
C R=0.75

0
0

2
3
4
5
Number of transfer units

Comportamento quando NUT tende a Infinito


Se a razo de capacitncias e o NUT no so pequenos ento as
configuraes influenciam
Por exemplo os dois casos limites possuem distribuies de temperatura
muito diferentes (para razes das capacitncias iguais)
Temperature

Temperature

TH,in

TH,in
TC,out

TH,out
TC,out

TH,out
TC,in

TC,in

x
contracorrente

x
paralelo

Comportamento quando NUT se torna Infinito


Se NUT se torna muito elevado, ento a diferena de temeperatura em
algum ponto (ponto pinch) ser zero
Temperature

Temperature
TH,in
TC,out

TH,in

TH,out
TC,out
TH,out
TC,in
x

counter flow

TC,in
x

parallel flow

A efetividade da configurao em contracorrente atinge a unidade quando


NUT atinge o infinito
A efetividade da configurao em paralelo tende a 50% quando NUT
atinge o infinito (para CR = 1)

Comportamento quando NUT se torna Infinito


Note que o limite na efetividade para a configurao em paralelo depende
da razo de capacitncias
lim pf =
NTU

1
CR + 1

1
C R=0

Effectiveness

0.8

C R=0.25
C R=0.5

0.6

C R=0.75
C R=1

0.4

parallel flow

0.2

0
0

2
3
4
5
Number of transfer units

Efeito da Configurao
1
cross-flow, both fluids unmixed

counter-flow

0.8
Effectiveness

Em geral, a configurao em
contracorrente ter a maior
efetividade enquanto a
configurao em paralelo ter
a menor todas as outras
configuraes ficam entre
esses dois extremos

0.6

0.4
parallel-flow

shell-and-tube,
single pass

cross-flow,
one fluid mixed

0.2

CRC=R =11
0
0

A diferena desaparece assim


que a razo de capacitncias
ou o NUT tende valores
pequenos

2
3
Number of transfer units

counter-flow
cross-flow,
both fluids unmixed

Effectiveness

0.8
shell-and-tube,
single pass

0.6

cross-flow,
one fluid mixed

parallel-flow
0.4

0.2

CR =CR0.25
= 0.25
0
0

2
3
Number of transfer units

Projeto do Trocador de Calor


O projeto do trocador de calor equilibra o custo capital (que aumenta com
NUT) com o custo operacional (que diminui com NUT)
Para valores altos de NUT, a reduo no custo de operao tende a
aumentar. Um projeto racional do trocador de calor tendera a fornecer NUT
~ 1-2
1
C R=0
C R=0.25

Effectiveness

0.8

0.6
C R=1.0

C R=0.5
C R=0.75

0.4

cross flow

0.2

0
0

2
3
4
5
Number of transfer units

Potrebbero piacerti anche