Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
EncontrevagasnaCatho.
bb.
com.
b r/
e ducacaofinanceira
www.
catho.
com.
b r/
Trabalho
UseseucrditonoBancodoBrasilas
melhorescondiesdomercado.
Maisde86milempresas.Testepor7dias
grtis.Confiraasvagas!
BUSCAR
naCult
Edies
BereniceBento
MarciaTiburi
RenanQuinalha
WelingtonAndrade
CULTEducao
naWeb
OficinaLiterria
EspaoCULT
Fenomenologiaeesttica
TAGS:filosofia
ParaMerleauPonty,aartepossuiumestatutoontolgicoprivilegiadoaodaracessoauma
percepoprimordialdomundo
EDIO 209
CristianoPerius
Antesdetudoimportaquenesteinstanteopoetanoadmitanadacomo(pr)concebido,
queelenopartadenenhumtraopositivo,queanaturezaeaartetaiscomoconhececomo
lionolhefalemnada,antesqueumalnguaestejalparaele,isto,antesdoqueisto
queagoradesconhecidoesemnomenomundosetorneconhecidoenominvelportersido
compostoemconcordnciacomasuaStimmung[disposio].
FriedrichHlderlin
EssafrasedeHlderlinresume,empoucaspalavras,oprojetoestticomerleaupontyano,mas
tambmimplica,aobomentendedor,duascoisas.Emprimeirolugar,queaarteconta,aolado
dosaberpositivo,comumestatutoontolgicoprivilegiado,e,segundo,quenoexistena
filosofiadeMerleauPontyumprojetoestticosenoatravsdeumprojetofenomenolgico.A
razoestnofatodequeMerleauPontynotemumaobradeestticanosentidodeuma
teoriadobelo(comonaPoticadeAristteles)masconceitosfilosficosdesdesempre
praticadospelaarte,emespecialoconceitodeexpresso,adequadoaoexerccioartstico.Se
assim,isto,seareflexoestticamerleaupontyanaseespraianumafenomenologiada
percepo,ounumaontologiadosensvel,comoosmanuaisdefilosofiaensinam,como
podemostrocaremmidosessesnomesouessasrubricas?Ora,afenomenologiatempor
objetivodescobriromundoantesdosaberedoconceitoapartirdoserbruto,segundoo
jargomerleaupontyano,eporissoesseumprocessodedeslumbramento,segundoo
filsofo,poisopoetaprocura,masnemsempreencontra,apoionalinguagemproferida.
RazopelaqualMerleauPontydefine,nafamosaintroduoaoseutrabalhomaisextenso,a
Fenomenologiadapercepo,queamelhorfrmuladareduoumespanto[tonnement]
diantedomundo.
Emoutraspalavras,seafenomenologiaoestudodasessncias,segundoaheranade
Husserl,emnenhummomentoelaseafastadaexistncia,planoemqueasidiasnoso
puras,isto,regradasdoprincpiocartesiano(idiasclarasedistintas)oukantiano(formas
daintuioecategoriasdoentendimento).Sabemosquenomundovivido(outraexpresso
dafenomenologia)asrazesestoocultas,nomanifestas,segundoaidiadeumafilosofia
daambigidade,isto,oinstanteemquesujeitoeoobjetoseabraam(numprimeiro
momentoapartirdocorpoprprio:nemsujeito,nemobjetoposteriormenterelanadopela
idia,semnomenaHistriadaFilosofia,decarne:raizontolgicadaexperinciaque
duplica,produzindooduplo,opar,comofenmenodediferena,talcomoosujeitoeoobjeto,
amatriaeoesprito,aconscinciaeacoisaetc.).Poisprocuraraessnciadomundono
procuraroqueeleemidia,comoseelefosseumobjetoparaopensamento,masa
experinciaprobjetivaque,segundoMerleauPonty,eunodominoporqueinesgotvel
maisoumenoscomonestesversosdeDrummond:Enadabasta/nadadenaturezaassim
tocasta/quenomaculeoupercasuaessncia/aocontatofuriosodaexistncia./Nem
existirmaisqueumexerccio/depesquisardevidaumvagoindcio(doRelgiodo
rosrio).Ora,exatamenteessecontato,ambguoeindiviso,entreocorpoeomundo,que
nopodemaissersublimado,dapercepoaoentendimento,comofezametafsicaclssica.
NolugardessaascesequeMerleauPontychamoudefilosofiareflexionante,porsobrevoaro
mundodapercepoestolemahusserlianodaexperinciamuda,queprecisoconduzir
expressopuradoseuprpriosentido.Poisseaverdadeirafilosofiareaprenderavero
mundo,deveentorecoloclosobosignodoolhar,semsubstituiromundopela
significaodomundo,segundoofilsofo,naIntroduodaFenomenologia.Issosignifica
dizerque,comoMarcelProust,emOtemporedescoberto,asidiasformadaspela
intelignciapuratmapenasumaverdadelgica,quandoprecisamosreencontraraverdade
denossapercepo.
Tudosepassacomoseestivssemoscegos,acostumadosaomundoquenoscircunda,
enquantoaverdadeiravidaestausente.Mas,seaverdadeiravidanosescapanasestradasda
existncia,elapoderserreencontradasobosignodamemriainvoluntria,eporisso,para
EDIESANTERIORES
LojaCULT
MerleauPonty,ningumfoimaislongequeProustaofixarasrelaesentreovisveleo
invisvel,nadescriodeumaidiaquenoocontrriodosensvel,masoseuduploe
profundidade.Oproblemadapercepo,quedepoisdaobrade1945seincorporouaologos
domundoesttico,nasfilosofiasdaconscincia,foiinteiramenteignorado.Eexatamentea
voltaaomundoda
percepoqueaarteesquematizaerecoloca,reaprendendoavero
mundo.Nelaavidanorepresentadasobosignodoentendimento,masdeimagensou
metforasque,maisdoqueestticas,ouexatamenteporisso,lanamluzes(lateraisesub
reptcias)sobreomundoapontodeMarcelProust,nofinaldoEmbuscadotempoperdido,
dizerqueaverdadeiravida,avidaenfimdescobertaeesclarecida,anicavidapor
conseqnciarealmentevivida,aliteratura.MaisoumenoscomonacanodeMadredeus
sobreorioTejo:Eacidade,chamamlheLisboamassorioqueverdadePoisnesse
espaodeprocura,sugeridodesdeottulodaobraproustiana,essesdoisriosescrever
(literatura)edescrever(fenomenologia)desembocamnomesmooceano:aexistncia.
Masnosissoquedefineoacontecimentoesttico(adescriodomundovividoatravsdo
imaginrio).Estamosinstaladosnomeiodeumvisveldequenotemosachave,diria
MerleauPonty,comosotaquedeDrummond.Noterachavedovisvelsignificaa
impossibilidadedevisoportransparncia,iluminaofrontal,seminterstcios.Poisanoser
nocasodivino,nopontodevistadeSirius,ounoepiciclodeMercrio,quelembraMontaigne,
versignificaveremparte,dealgumlugar,emalgumtempohumanoedefeieshumanas,ao
menosporenquantoMasessaincapacidadedeiluminaototalqueproduzofenmeno
dovisvel:ascoisasnoestosimplesmentea,oquequerdizerqueprecisamservistaspara
queapareamcomoobjetosdestemundo.Ora,essaidiaquepavimentaotextoinacabado,
devidomorteprematura,deOvisveleoinvisvel.Humgradientedeinvisibilidadeque
alimentaovisvelnaimpossibilidadedepassagemparaoreinodoemsi.Umapedra,emsi,
nonada,pertodoedifciopoticodeDrummond,tantoquantoumrio,emsi,nonada,
juntoaofluxodeimagensdeOcosemplumas,deJooCabraldeMeloNeto.Notera
chavedomeiovisvelsignificaapossibilidadedecontar,apesardodogmatismodosenso
comumedodogmatismodacincia,comograndeenigmadaexistncia.Delesaartepresta
conta,nocomaprecisodamatemtica,nessestemposdetcnica,mascomaforadas
imagensquebarramocaminhoemeditam,obscuras,contraatentativadedecifrao(do
poemaOenigma,deDrummond).Afinaldecontas,seadescriodeumahistriapode
significaromundocomamesmaprofundidadedoqueumtratadodefilosofia,comodiz
MerleauPonty,entoarteefilosofia,estticaefenomenologianoestoaparaexplicar,mas
compreenderomundoconstitudoecomoascoisassonomeadas.
Ultrapassandoaobjetividadedomundo,quederrisria,noeraaconcordnciacoma
Stimmungdopoetaopontodepartidadareflexofenomenolgicasobreaobradearteem
MerleauPonty?Masateno:asubjetividadedopoeta,astofamosasvivncias,emsentido
psicolgico,eisaomaisderrisrioainda.Srestaapedradocaminho,orioCapibaribe,as
obrasprimas,desafiandootempocadadiamaisemaisperdido.
CristianoPeriusdoutoremFilosofiapelaUFSCar,comespecializaonaUniversitde
ParisI(PanthonSorbonne)
Comente
Compartilhar
Imprimir
Curtir 41pessoascurtiramisso.Sejaoprimeiroentreseusamigos.
ARTIGOSRELACIONADOS
03/02Sociedadebrasileira:violnciaeautoritarismoportodososlados
04/12MARCIATIBURI:Ocorpoabjeto
04/12Pensamentoemdilogo
04/12Apluralidadedacondiohumana
COMENTRIOS(2)
TerezinhaCosta| 23/05/2011
Prezado,
CristianoPerius
AcheiseuartigorelevanteversandosobreaEstticadePonty,meajudarnarealizaodotrabalhoqueirei
apresentarnaFaculdadeembreve.EstouiniciandoFILOSOFIAnaUFT,esteotemapropostopelomeu
professorparaapresentaodoSEMINRIO.Casovoctenhaoutrosmateriais(poesia,figuras,outrosautores)
relacionadoaesteFilosofoenvieme,porfavoremuitoobrigada.
Aguardoresposta.
abraos!
Terezinha
JefffersonSilvaQueiroz| 25/01/2012
Prezado,
CristianoPerius
AolerseuartigofiqueiinteressadoempesquisarsobreMerlauPonty.Estoulendosobreaestticafrancesae
meinteresseipelaestticapontiana.Souprofessordefilosofiaetrabalhocomfilmes,msicasechargesnas
aulaseacreditoquealeiturapontianadomundopodeajudarmuito,tantoadolescentenvelmdioquanto
jovenseadultosnvelsuperioraentendereagostardafilosofia.
Tenhointeresseempesquisaraestticafrancesaefiqueisabendoqueestaabertooprogramademestradona
UEM.Estouelaborandoumprojetosobreoentrelaamentodasartescomafilosofiaesuacontribuioparaa
TWITTER
Tweets
Revista Cult
@revistacult
Seguir
19h
Expandir
Revista Cult
@revistacult
18 fev
formaodoserhumano.
Gostariadesabersevocpesquisasobreesteassunto?
0Comentrios
RevistaCult
Recommend
Compartilhar
Entrar
OrdenarporMelhoravaliado
Comeceadiscusso...
Sejaoprimeiroacomentar.
Assinarfeed
Privacidade
Quemsomos
AdicioneoDisqusnoseusiteAddDisqusAdd
AssineoucompreaCULT
Anuncie
Equipe
P.SantoAgostinho,70|10andar|Paraso|SoPaulo,SP|CEP01533070|Tel.:(11)33853385Fax.:(11)33853386
Copyright2015EditoraBregantini.Todososdireitosreservados.