Mijn project bij de minor

KLM

Naam: Vera de Laat

Inleverdatum:
Naam:
Vera de01-07Laat Datum:
2016
Docent:
Docent:
Bart Coppes
Locatie
Pabo:
Locatie Pabo: Veghel
Stageplek
Stageplek: Het
Mentor:
Molenveld Berghem
Datum:
Docent:
Locatie Pabo:
Stageplek
Mentor:

Inhoudsopgave
Probleemanalyse................................................................................................. 3
Aanleiding en context......................................................................................... 3
Probleemstelling.................................................................................................. 4
Ontwerp.............................................................................................................. 5
Evaluatie............................................................................................................. 7
Feedback praktijkbegeleidster............................................................................ 8
Bibliografie............................................................................................................. 9

Probleemanalyse
Aanleiding en context
Op de basisschool is er verschillende apparatuur beschikbaar. In iedere klas is er
sinds kort een nieuw digibord aanwezig. De andere digiborden waren verouderd
en waren aan vervanging toe. In de onderbouw zijn er andere digiborden dan in
de middenbouw en bovenbouw. Bij de kleuters kunnen deze digiborden ook als
tafel gebruikt worden. De kinderen kunnen daar dan zelf op spelen. In iedere klas
zijn computers aanwezig waar de kinderen aan de slag kunnen met verschillende
spellen. Verder zijn er op de gang nog computereilanden. Hier kunnen de
kinderen buiten de klas ook nog aan werken. Deze computers worden met
meerdere klassen gedeeld. Sinds kort is er in de middenbouw en de bovenbouw
een tablet. De leerkrachten van de bouw krijgen deze een bepaalde tijd in de
klas. Alleen weten de leerkrachten nog niet hoe deze tablet goed ingezet kan
worden.
Er zitten voor en nadelen aan bij het gebruik van tablets in de klas. Zo wordt het
onderwijs voor de kinderen aantrekkelijk gemaakt en kan er onderwijs op maat
aangeboden worden, zodat ieder kind op zijn eigen niveau kan werken aan de
leerstof. Het sluit beter aan bij de belevingswereld van de kinderen, doordat thuis
ook veel gebruik wordt gemaakt van de tablet en de kinderen maken kennis met
ict, doordat verschillende oefeningen digitaal gemaakt kunnen worden.
(Kennisnet, 2015) Op de basisschool zijn er ook een aantal nadelen, want in de
klas is er maar een tablet waar mee gewerkt kan worden. Dat betekent dat iedere
dag er maar een aantal kinderen aan kunnen werken. De tablet is ook erg groot,
dus het is niet mogelijk dat de kinderen deze kunnen verplaatsen. Voor de
toekomst zou het daarom goed zijn als ieder kind een eigen tablet zou krijgen
waar mee gewerkt kan worden, zodat ieder kind op het eigen niveau onderwijs op
maat zou kunnen krijgen.
De tablet in de klas kan ingezet worden als ondersteuning bij de verwerking van
de les, waar kinderen vast lopen en voor extra oefeningen die aansluiten bij de
leerstof. Ook is het interessant om de kinderen op de tablet te laten
programmeren. In de klas zijn ze hier nog niet mee bezig en het is daarom erg
interessant om hen hiermee kennis te laten maken. Het bevordert het
computational thinking en het probleemoplossend vermogen bij de kinderen.
Computational thinking is het procesmatig (her)formuleren van problemen op een
zodanige manier dat het mogelijk wordt om met computertechnologie het
probleem op te lossen.
Uit gesprek met de ict- cordinator blijkt dat er nog een aantal leerkrachten
achter lopen met het gebruik van ict. Dit zijn de wat oudere leerkrachten, die
vinden het erg lastig om met de tijd mee te gaan doordat er tegenwoordig zoveel
verandert bij het gebruik van ict. Er zijn een aantal leerkrachten die hier weer wat
verder in zijn doordat er bijvoorbeeld veel gebruik wordt gemaakt van
verschillende tools. Deze leerkrachten zijn weer bereid om andere leerkrachten te

helpen ook al is het voor de achterlopers lastig om te begrijpen. De leerkrachten

vinden het wel belangrijk dat er met de tijd mee wordt gegaan, doordat de
kinderen tegenwoordig veel gebruik maken van deze middelen/ apparatuur. Als
er duidelijke uitleg over gegeven wordt, willen de leerkrachten bijvoorbeeld wel
graag nieuwe tools uitproberen. De ict- werkgroep stimuleert dit juist en geven
hulp waar leerkrachten dit nodig hebben.
In de school is er een beleidsplan aanwezig. De ict- cordinator gaf aan dat daar
weinig naar gekeken wordt. Er worden wel voor een bepaalde tijd doelen
opgesteld die binnen een bepaalde tijd nagestreefd worden. Ieder jaar wordt het
beleidsplan wel aangepast. Voor een aantal jaar is er een meerjarenplanning
gemaakt op verschillende gebieden en daar wordt goed aan gehouden. Een
aantal keer per jaar worden er nog workshops gegeven door de ict- cordinator.
Hij geeft de docenten dan advies of er worden nieuwe tools behandeld die de
leerkrachten kunnen inzetten als ze dat willen.

Probleemstelling
Sinds kort is de tablet dus in de klas, maar de leerkrachten weten niet hoe deze
tablet ingezet kan worden, er staat namelijk ook nog niets op. De leerkrachten
zouden het fijn vinden als er het een en ander op wordt genstalleerd, zodat die
op verschillende momenten ingezet kan worden en dat hier in de toekomst meer
gebruik van gemaakt kan worden. Zo kunnen er bijvoorbeeld apps worden
genstalleerd waarbij de leerlingen de stof letterlijk aan het automatiseren zijn,
maar er zijn ook apps die aansluiten bij 21st Century Skills, hierbij moeten de
kinderen zelf onderzoeken. Als er verschillende tools op staan kunnen de
leerkrachten dit bij verschillende vakgebieden gaan inzetten.
De focus van dit project is gericht op het inzetten van de tablet. Met name als
ondersteuning, maar ook dat de kinderen kennis maken met het programmeren.
De bedoeling is dat de kinderen hiermee daarna ook zelfstandig mee aan de slag
kunnen om de leerstof op verschillende interactieve manieren over te brengen bij
de kinderen.

Doelstellingen
Doelen voor de kinderen:
-

Voor het gebruik van de tablet zal het een en ander genstalleerd zijn,
zodat die gebruikt kan worden door de kinderen op verschillende
momenten.
Door de betrokkenheid te verhogen moeten de tools aansluiten bij de leef
en belevingswereld van de kinderen en het moet passen bij de
verschillende niveaus uit de klas, zodat ieder kind uitgedaagd wordt. Dit
sluit aan bij de zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky). Belangrijk is dat
bij de tools dan genoeg uitdaging zit, zodat het ook een stapje moeilijker of
terug gedaan kan worden als dit nodig is.

De kinderen gaan op de tablet aan de slag met programmeren, aangezien

hier nog geen gebruik van wordt gemaakt.

Doelen voor de leerkracht:

-

Voor de leerkrachten is het belangrijk te weten wat er voor tools op de

tablet gedaan kunnen worden en hoe het ingezet kan worden. Ik zal voor
de leerkrachten een stappenplan maken met de tools en daarbij uitleggen
wat ze ermee kunnen doen en hoe ze het op kunnen starten.
De leerkrachten kunnen de tablet inzetten als ondersteuning bij de
verwerking van de les bij de extra instructie.
De leerkrachten kunnen de tablet inzetten bij het zelfstandig werken, zodat
de kinderen zelf aan de slag kunnen met verschillende tools, zoals het
programmeren.

Doelen voor de school:

-

Regelmatig aan elkaar feedback vragen en vragen hoe iedereen ervoor

staat, zodat er ook van elkaar geleerd kan worden en de leerkrachten
kunnen elkaar helpen waar het nodig is.
Voor de toekomst is het misschien mogelijk om kleinere tablets in te gaan
zetten voor de kinderen, zodat ze aan hun eigen tafel kunnen werken aan
de leerstof en niet lang hoeven te wachten tot dat zij aan de tablet mogen
werken.
Leerkrachten delen onderling nieuwe ontwikkelingen. Bij een
teamvergadering kunnen deze bijvoorbeeld besproken worden.

Ontwerp
Het TPACK model bij het ontwerp planning
Content Knowledge: Wat wil je gaan doen binnen de school?
Sinds kort wordt er een grote tablet met twee klassen gedeeld, alleen wordt die
nog niet ingezet doordat er nog niet veel op staat en de leerkrachten nog niet
weten hoe dit werkt en ingezet kan gaan worden. De tablet is een half jaar in de
klas aanwezig. Bij het aanschaffen van deze tablet dacht ik meteen aan het vier
in balans model, want als er naar dit model gekeken wordt, moeten de vier
randvoorwaarden in balans zijn om de gewenste opbrengsten te krijgen op het
gebied van ict. (Kennisnet, 2015) De school heeft hier misschien niet naar
gekeken, want de tablet is misschien wel gekocht om met de tijd mee te gaan,
maar er zit nog geen idee achter hoe deze ingezet kan gaan worden. De vier
randvoorwaarden zijn daarom niet in balans. ( visie, deskundigheid, inhoud en
toepassingen en infrastructuur) Eerst moet er gekeken worden naar deze vier
randvoorwaarden om het gebruik van de tablet succesvol te kunnen laten
verlopen. Belangrijk is nu dus om te kijken wat mogelijk is met de tablet en
waarvoor die gebruikt kan gaan worden.

Pedagogical Knowledge: Hoe wil je dit gaan doen?

Om de tablet te kunnen gebruiken moet het een en ander genstalleerd worden.
Dit sluit ook aan bij programmeren. Het moet zo ingesteld worden dat het voor de
leerkrachten goed te begrijpen is en de leerlingen hier ook mee aan de slag
kunnen. Voor de kinderen is het belangrijk dat er aandacht wordt besteed aan
programmeren, om voorbereid te zijn op de samenleving van de toekomst.
Programmeren leert kinderen bijvoorbeeld om logisch en gestructureerd te
denken. Dit sluit ook weer aan bij de 21st Century Skills. Bij het programmeren
leren de leerlingen onder andere kritisch kijken, probleemoplossend vermogen en
draagt bij aan mediawijsheid en
informatievaardigheden. Dit zijn allemaal 21e
eeuwse vaardigheden die op het moment op de
basisschool erg belangrijk worden gevonden.
(Kennisnet, 2015) Die wil ik inzetten bij de
verwerking van de les, zodat kinderen aan de slag
kunnen met extra oefeningen en ik wil het ook
gebruiken bij het zelfstandig werken voor het
programmeren, zodat de kinderen zelf aan de
slag kunnen met de tablet en hiermee kennis maken.

Technological Knowledge: Kan ik ICT inzetten om de vakinhoud beter over te

brengen?
Interactieve media kan worden ingezet bij kennisoverdracht, de leraar heeft dan
een centrale rol. Er kan ook gekozen worden voor kennisconstructie, de leerling
heeft dan een centrale rol. De snelheid waarmee de technologie zich ontwikkelt
en waarmee nieuwe toepassingen verschijnen, blijkt voor de leerkrachten
moeilijk te zijn, omdat ze hierdoor snel het overzicht kwijtraken. Dit is wat er op
het moment gebeurt op de basisschool. Het gevolg hiervan is dat ict in het
onderwijs vooral op de traditionele manier wordt aangeboden, dus is vooral
gericht op kennisoverdracht. Ict levert hierdoor niet op wat het zou moeten
opleveren. Er moet dus goed gekeken worden hoe de leerkrachten in de klas op
een interactieve manier gebruik kunnen maken van mediawijsheid. (Beemt,
2014)
Uit onderzoek is gebleken dat de kinderen de elf vaardigheden van 21st Century
Skills nodig hebben om succesvol deel te kunnen nemen aan deze maatschappij
(zie afbeelding). Door goed na te denken over deze elf vaardigheden zou de
tablet goed ingezet kunnen worden. De kinderen zullen goed weten hoe een
tablet werkt, alleen moet het duidelijk zijn wat, hoe en wanneer er hiermee
gewerkt kan worden. Ik zal ervoor zorgen dat er interessante tools op staan,
zodat de kinderen ook daarmee aan de slag kunnen als zij op de tablet mogen
werken.
Kortom het doel van dit ontwerp: Bij verschillende lessen ga ik de tablet inzetten
als ondersteuning bij de extra instructie. Dit is bij de reken en taallessen
belangrijk. De kinderen kunnen dan op de tablet aan de slag met extra
oefeningen/ uitleg enzovoorts. Ook ga ik de tablet inzetten bij het zelfstandig

werken, zodat de kinderen kennis maken met verschillende tools en de nadruk

ligt dan op het programmeren. Ik wil ervoor zorgen dat de leerkrachten dit
daarna zelf ook in kunnen zetten in de klas. Zij zullen daarom van mij ook uitleg
krijgen hoe dit werkt, zodat het door hen makkelijk te gebruiken is.
Dag 1: ik ga met verschillende kinderen Gynzy Kids en Prowise uitproberen bij het
zelfstandig werken.
Dag 2: ik ga de tablet inzetten als ondersteuning bij de reken en taalles.
Dag 3: ik ga met verschillende kinderen aan de slag met het programmeren.
Dag 4: er zijn weer een aantal kinderen aan de beurt om te gaan programmeren.
De kinderen die eerder zijn geweest gaan dit aan nieuwe kinderen uitleggen. Ook
worden nog tools getest met kinderen die dit nog niet gedaan hebben.

Evaluatie
Ik heb op school kennis gemaakt met een aantal verschillende tools. Die wilde ik
graag op de tablet installeren. Alleen bleek dit helaas nog niet zo gemakkelijk te
zijn. Er staat een App Store op de tablet waar de apps op te downloaden zijn. Een
aantal apps kreeg ik ook gedownload maar op de een of andere manier zijn de
apps niet op de tablet meer terug te vinden. Hiervoor ben ik bij de ictcordinator geweest en die kon mij hier niet bij helpen, want hij begreep ook niet
hoe dit kon. Door hem ben ik nog naar een aantal andere leerkrachten gestuurd
die mij hier ook niet mee konden helpen. Dit sluit duidelijk aan bij het vier in
balans model, want er was op dat moment niemand die mij verder kon helpen, zij
hebben dus die tablet waar iets op staat, maar ze wisten niet hoe het werkten.
Toen heb ik besloten om tools te zoeken die via internet gespeeld konden
worden, zodat ik niet van een App Store afhankelijk was. Deze tools heb ik in de
werkbalk geplaatst, zodat de leerkrachten en de kinderen niet naar de tools
hoeven te zoeken op internet. Ze kunnen ze nu gewoon onderin de werkbalk
aanklikken om te openen.
Na het installeren, wat mij meer tijd had gekost dan ik had gedacht, ben ik de
tablet in de klas gaan uitproberen op verschillende momenten. Hieronder zal ik
beschrijven hoe dit is verlopen.
Dag 1: ik heb verschillende kinderen op de tablet laten werken met Gynzy Kids
en Prowise. Helaas deed de tablet het een tijdje niet, dus heb ik een aantal
kinderen het ook even op de computer uit laten proberen, zodat ze toch wel
kennis konden maken met deze tool en ik niet in de problemen zou komen met
de tijd. Gynzy Kids viel goed in de smaak bij de kinderen. Het gebruik van deze
tool is erg makkelijk. Je kunt dit zelf aan de kinderen overlaten. Ze begrijpen de
omgeving meteen. De tools staan ook nog op verschillende vakgebieden en
groepen gesorteerd. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen dat de kinderen
binnen een vakgebied bepaalde tools kunnen doen. Ook kun je tools selecteren
op jaargroep, zodat je meteen kunt zien welke tools passen bij de klas waaraan jij
les geeft. De kinderen kunnen hier goed zelfstandig mee aan de slag. Prowise
vond ik iets minder kindvriendelijk om in te zetten als tool. Sommige tools waren

een beetje ingewikkeld en daar konden ze dan niet meteen mee aan de slag. Op
het moment dat ze het niet helemaal begrepen, wilde ze ook meteen iets anders
proberen, omdat ze niet snel genoeg hiermee aan de slag konden. Ik denk dat ik
daarom beter voor de kinderen iets klaar kan zetten wat iedereen op een bepaald
moment gaat doen anders wordt het te lastig omdat je van de kinderen steeds
vragen blijft krijgen. Ik heb er dus voor gekozen om deze tool niet op bepaalde
momenten in te zetten op de tablet.
Dag 2: ik had gekeken welke leerstof er op deze dag aangeboden werd aan de
kinderen van groep 3. Hier had ik tools voor opgezocht op internet. Zo heb ik bij
de taalles de kinderen bijvoorbeeld woorden laten flitsen, woorden die
opgenoemd werden op laten schrijven enzovoorts. En bij de rekenles heb ik een
programmatje gevonden waarop de kinderen zelf met geld konden betalen. Ze
vonden dit in het werkboek erg lastig maar door dit stapje voor stapje te doen
met de tablet ging dit juist erg goed. De kinderen vinden de extra instructie
meestal saai en haken snel af, maar doordat de tablet erbij werd gebruikt en
ieder kind dat zelf mocht proberen, waren ze juist erg gemotiveerd, dus het is
zeker een aanrader om dit vaker in te zetten als ondersteuning, zodat de
sommen die voor deze kinderen vaak moeilijk zijn toch leuk worden gevonden en
op een makkelijkere manier behandeld kunnen worden.
Dag 3 en 4: ik wilde eerst het programmeren uitproberen met kinderen van
verschillende niveaus. Ik wilde testte of dit voor alle kinderen (met verschillende
niveaus) te doen is. Daarom had ik ervoor gekozen om code.org op de tablet in te
zetten maar ook even op een aantal computers. Ik had er bewust voor gekozen
om kinderen met een hoog niveau eraan te laten werken en kinderen met een vrij
laag niveau, om te kijken of het programmeren ieder kind goed af ging. Ik vond
het erg mooi om te zien dat de kinderen met het lage niveau net zo goed door de
niveaus van de levels heen kwamen dan de kinderen met hogere niveaus. Ze
hadden in het begin even instructie nodig wat nu de bedoeling was, maar ze
hadden het vrij snel onder de knie. Dit kwam ook doordat ze dit nog nooit eerder
hadden gedaan. Ze gaven ook vrij snel aan dat ze het erg leuk vonden en haakte
ook niet af. Een dag later heb ik er daarom voor gekozen dat de kinderen die al
geweest waren, nieuwe kinderen lieten kennismaken met code.org. Zij konden
erg goed uitleggen wat zij moesten doen en de kinderen konden vrij snel hiermee
aan de slag. Ik vond het erg knap hoe goed de kinderen van groep 3 al konden
programmeren aangezien zij hier nog nooit eerder mee bezig zijn geweest. De
leerkracht werd hier ook erg enthousiast door en vroeg of ik ervoor wil zorgen dat
op een bepaald moment dit in de klas ingezet kan gaan worden, zodat de
kinderen hiermee bezig kunnen zijn. Hier ben ik natuurlijk meteen mee aan de
slag gegaan. Bij het zelfstandig werken, wisselen kinderen om een bepaalde tijd
steeds af om aan de slag te gaan met het programmeren. Ik vind het erg leuk om
te zien dat het programmeren nu wordt ingezet in de klas. En ben er zeker van
overtuigd dat het goed is voor de kinderen om hiermee bezig te zijn, doordat de
kinderen door het programmeren leren logisch en gestructureerd te denken en
het programmeren ook aansluit bij de 21st Century Skills.

De leerkracht van groep 3 gaf aan dat ze deze tablet zeker wil blijven inzetten en
dan met name het programmeren aangezien zij het erg leuk vond wat de
kinderen moeten doen en dat je als leerkracht ook de voortgang van de
leerlingen kunt volgen. Ook gaat de tablet als ondersteuning ingezet worden,
want je ziet dat de betrokkenheid bij de kinderen verhoogd wordt als ze gebruik
mogen maken van de tablet, maar dan wel met de leerstof bezig zijn. Het is dan
wel belangrijk dat de leerkracht materiaal moet zoeken die op dat moment
ingezet kan gaan worden bij de extra instructie.
Verder heb ik voor de leerkrachten en leerlingen een stappenplan gemaakt die zij
kunnen volgen bij het opstarten van de tools. Ik heb daarop precies uitgelegd
waar het te vinden is en hoe ze het op kunnen starten, zodat het voor iedereen te
doen is. De leerkracht gaf aan dat zij dit erg fijn vindt, aangezien zij niet zoveel
verstand hiervan heeft. Ook heb ik dit stappenplan samen met haar
doorgenomen door het uit te testen of dit ook werkte en het voor iedereen
makkelijk te gebruiken is.
Kijkend naar mijn ontwerp, denk ik dat dit ontwerp erg zinvol is geweest, want als
ik niet hiermee aan de slag was geweest, zou de tablet nog in de kast liggen en
werd er niets op genstalleerd, aangezien de leerkrachten zelf ook niet zo goed
wisten hoe zij dit in konden zetten en hoe dit werkten. Tot aan de vakantie blijf ik
hier nog wel mee werken om ervoor te zorgen dat dit binnen het bestaand
programma goed verloopt aangezien het voor de leerkrachten nu ook nieuw is,
maar ben er zeker van overtuigd dat de tablet nu zeker goed ingezet gaat
worden!

Feedback praktijkbegeleidster
Vera, een prima stuk. Je hebt alles goed onderbouwd en duidelijk omschreven. Er
is zeker behoefte aan een duidelijk plan hoe te werken met de tablet in de groep.
Voor de kinderen is het absoluut een toegevoegde waarde. Goed in te zetten bij
heel veel lessen. al ervaren hoe mooi dit werkt bij het groep doorbrekend werken,
zelfstandig werken en als ondersteuning. Ook de vaardigheid programmeren is
iets waar deze jonge kinderen nog weinig mee doen. Mooi, dat je dit middels de
tablet hebt ingevoerd. Ik ben heel benieuwd hoe alle kinderen hiermee verder
aan de slag gaan. Voor de toekomst fijn dat je een duidelijk stappenplan maakt,
zodat wij als leerkrachten ook weten hoe we de tablet in kunnen zetten tijdens
onze lessen.
Lia van der Sanden
Leerkracht groep 3b
Basisschool het Molenveld te Berghem

Aanbevelingen voor de school

- Voor de school is het goed om te kijken naar het vier in balans model bij het
aanschaffen van nieuwe apparatuur. ( eventueel meerdere tablets die ingezet
kunnen worden in de klas)

- Dit ontwerp bijvoorbeeld bij een vergaderingen door nemen met de docenten,
zodat ook zij gemotiveerd worden om het programmeren in te zetten in de klas.
- Aan andere docenten laten zien wat ze kunnen doen met de tablet bij het
ondersteunen van de les. (aangezien dit nu op de tablet is genstalleerd).
- Probeer het programmeren goed in het bestaand rooster te plannen, zodat ieder
kind er op bepaalde momenten mee aan de slag kan, zoals nu al bij het
groepsdoorbrekend werken en zelfstandig werken gedaan wordt.
- Probeer bij de tools gebruik te maken van het stappenplan dat ik heb gemaakt,
dan moeten de tools goed te vinden en uit te voeren zijn.

Bibliografie
Beemt, A. v. (2014). Leren met interactieve media. Assen: Van Gorcum .
Stichting Kennisnet (2015). Vier in balans- monitor 2015. Zoetermeer: Kennisnet
Kennisnet (z.d.). Maker movement biedt onderwijs schat aan mogelijkheden.
Geraadpleegd op 30 mei 2016, https://www.kennisnet.nl/artikel/makermovement-biedt-onderwijs-schat-aan-mogelijkheden/
Zuiderman D. (2015). Vier in balans model. Geraadpleegd op 30 mei 2016,
https://www.youtube.com/watch?v=tXTKcPmIAhQ
Kennisnet (2015). Gebruik tablets in het onderwijs blijft stijgen. Geraadpleegd op
13 juni 2016, https://www.kennisnet.nl/artikel/gebruik-tablets-in-het-onderwijsblijft-stijgen/