Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Imprimir
DIARIOCOLUMNISTAS29/01/2016
CifrandolosdiscursosdeMorales
El2010,medianteelDecretoSupremoNo.405,elPresidentebolivianoinstituyeel22deenerocomoda
feriadoenconmemoracindelafundacindelEstadoPlurinacional.Unamedidaqueprocuradar
coherenciasimblicaalproyectopolticoplasmadoenlaconstitucinpromulgadaenfebrerode2009.
Esteevento,laconmemoracinalegricadelestablecimientodelEstadoplurinacional,seajustala
fechadelaceremoniadeinvestidurapresidencial(2010y2015)yhapermitidoconvocarasesiones
especialesdelaasambleanacional,dondeelPrimerMandatariohavenidopronunciandodiscursos
informativossobrelaadministracindelpas.Sibienlaopininpblicasehainteresadoporaspectos
comoladilatadaduracindelosdiscursos,lareferenciaafrasespercutantesolaevocacindetemas
coyunturales,resultatambinoportunosealaralgunasnotascuantitativasentornoallxicoempleado
enestassingularesalocuciones.
Inicialmenteesmenesterdiferenciarunaduracincronomtricayunvolumendiscursivopropiamente
dicho,esteltimoconsideradodesdeunpuntodevistaestrictamenteverbaleinternoallenguaje
utilizado.As,losprolongadosepisodioslingsticosquecaracterizanlosdiscursospresidencialesdel22
deenero,cuentanconunatalladiscursivasignificativaque,porejemplo,superacmodamentelas
20.000palabras,en2014,yexcedelos30.000vocablosen2016.Losbemolesenlacuantificacinlxica
searticulanentornoalosdiscursosdeinvestidura,cuyonmerodepalabrasessensiblementemenoral
delasotrasalocucionesunadiferenciaatribuibleaprioriarestriccionesdelgnerodiscursivo.
Unaotramedicinlxica,elanlisisdelossegmentosrepetidosestosdiscursos,revelalapresencia
centraldeexpresionesquereenvanalasabundantesydiversascifrasenunciadasporellocutor.Talel
casodemillonesdedlaresqueesutilizada632veces,millonesdebolivianosquecuentacon323
actualizacionesyporcientoquesuma430apariciones(ap.).Asimismo,elestudiodelasaltas
frecuenciaslxicaspresentesenlosdiscursosdel22deenero,muestraunaactivarecurrenciade
sustantivoscomoinversin(250ap.),crecimiento(167ap.),empresas(126ap.),orecursos(119
ap.),reenviandotodosellosaunimaginarioeconmico.Resultainteresanteobservarqueestasaltas
frecuenciascaracterizanparticularmentelosdiscursosdetipoinformativo,pueslapresenciadeestos
vocablosresultamenosimportanteenlasalocucionespropiasalaceremoniadeinvestidurapresidencial.
Asimismo,elanlisisdelasfrecuenciaslxicaspermiterendircuentadelacentralidaddeladimensin
temporalenlosdiscursospresidenciales.Ellocutorprivilegiaampliamenteelusoreiterativodeadverbios
temporalescomoantes(437ap.)yahora(678ap.).Lasistematicidaddelaoposicintemporalse
evidenciaennumerososenunciadoscomoElpresupuestodeinversinanteserade182millonesde
bolivianos,ahorason667millonesdebolivianosdondecoaparecenlosvocablosqueexpresanuna
comparacintemporal.Enesecontexto,unaotrafrecuencianopasadesapercibida:lacorrespondientea
lacifra2005que,consus400apariciones,remitealaoenelqueelactualpresidentebolivianofue
elegido.Estacifrarecurrente,amaneradefronteracronolgicaentreelantesyelahora,
corresponderaallmiteporosoimaginadoel2010poreldiscursoplurinacionalentreunEstadocolonial
quemuriyotroEstadoPlurinacionalquenaci.
Losdatossealadoscorroboranempricamentealgunasintuicionesinterpretativassobrelastemticas
dominantesenlosdiscursospresidenciales.Porunaparte,estabreverevisitacuantitativapermite
apreciarlacentralidaddeltpicoeconmicoenlosdiscursosdeconmemoracindelafundacindel
Estadoplurinacionalbolivianounareferenciaalaadministracindelokosnacionalmatizadaenlos
discursosdeinvestidura.Porotraparte,laimportanciadeladimensintemporalysuinsistentedistincin
entreelviejoyelnuevoEstadoarticuladaalasolidezsintticaatribuidaalascifraspretendera
demostrarunagestinmseficienteencomparacinconunaetapaanterior.Laexploracinlexicomtrica
delosdiscursospresidencialesrevela,as,elementosquebienpodrancorresponderaunaestrategiade
legitimacindelaimagendellocutorcomoestadista,ellomedianteunaesquemticacomparacinde
periodosqueapelaaindicadoreseconmicosdispuestosprofusamenteparalaocasin.
http://www.lostiempos.com/imprimir_art.php?id_noticia=331279&fecha=20160129
1/2
29/1/2016
Imprimir
Elautoreslingista
suxta@hotmail.com
Por:JuanMarceloColumbaFernndezColumnista
COPYRIGHT2016EditorialCanelas.Prohibidasureproduccintotaloparcial,ascomosutraduccina
cualquieridiomasinautorizacinescritadesutitular.
(Impresoel29/01/2016)
http://www.lostiempos.com/imprimir_art.php?id_noticia=331279&fecha=20160129
2/2