Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Rigoranalticoypropositivooprogresismodbilyerrtico?|AmricaLatinaenmovimiento
INICIO
TEMASESPECIALES
BSQUEDAS
SGUENOS:
PUBLICACIONESALAI
SERVICIOS
AmricaLatina Debate
Rigoranalticoypropositivooprogresismodbily
errtico?
AlejandroTeitelbaum
05/01/2014
Opinin
LaseoraIsabelRauberhaescritounartculo(GobiernospopularesdeLatinoamricatransicin
oreciclaje?)publicadoenArgenpressel3/1/14yenACTA,AgenciadeNoticiasdelaCTAel
2/1/14,dondecomienzaporreferirseaunanotadeEduardoGudynas(Izquierdayprogresismo:la
grandivergencia)publicadoenALAI,AmricaLatinaenMovimientoel24/12/13,y
despusreflexionasobrelasproblemticassocialesactuales.
LaparteenqueserefierealanotadeGudynascriticaasteporqueparacalificaraalgunos
gobiernosdelareginlatinoamericanaemplealaexpresinnuevaizquierdayluegolos
subclasificaescribeRaubercomoprogresistas.
LaautoralereprochaaGudynasnodefinirclaramentequentiendepornuevaizquierda,
izquierdaclsicayprogresismo.
EsposiblequeGudynas,ensucortanota,hayadadoporsobreentendidoloquesuponequetodo
(ocasitodo)elmundosabe:quesedenominanuevaizquierdaalosmovimientosolneasde
pensamientoqueproponenlarevisindelosplanteamientosmarxistas(losneoypostmarxistas).
Queizquierdaclsicahacereferenciaaquienesdefiendenlaplenaactualidaddelmarxismo,en
cuantomtododeanlisisyconocimientoycomolacrticamselaboradaycompletadelsistema
capitalista,basadosteenlapropiedadprivadadelosinstrumentosymediosdeproduccinyde
cambioyenlaexplotacindeltrabajohumanoyquepostulalanecesidaddesuabolicinpara
sustituirloporunsistemasocialistadepropiedadcolectivadedichosinstrumentosymediosde
produccinydecambio.
Artculosrelacionados
GobiernospopularesdeLatinoamrica,transicino
reciclaje?IsabelRauber
Izquierdayprogresismo:lagrandivergencia
EduardoGudynas
Clasificadoen:
Poltica
Estado
Partidos
Internacional
Novedades
ProgresistaparaGudynas,enelcontextodesuartculo,seralaconsecuencianecesariadel
neoizquierdismo.Yconsistiraenelabandonodelaperspectivasocialistacontenidaenla
izquierdaclsicaparaquedarse,enelmejordeloscasos,enreformasdentrodelsistema
capitalistaconalgunapolticaredistributivageneralmenteporvaasistencial,que,comola
experienciaindica,tienelaspatascortasynotardaenrevertirse.LosGobiernoslatinoamericanos
llamadosprogresistasosocialistasdelSigloXXI,seran,segnGudynas,ejemplodeesto
ltimo.Elttulodesuartculoesbastanteexplcito:Izquierdayprogresismo:lagrandivergencia
(subrayograndivergencia).LamoralquesedesprendedelanotadeGudynasesquesinlos
instrumentostericosylavoluntadpolticadeloquepostulhacealgunosdeceniosenlareginla
llamadaizquierdaclsica,loslmitesdelasexperienciasprogresistaslatinoamericanas
actuales(entrelasqueencuentradiferenciasnotables)son,porlomenos,bastanteestrechos.
EleccionesenCanad:Quierenloscanadiensesun
cambiodegobierno?
AlbertoRabilotta
LaseoraRauber,ensuejerciciodedemolicindelanotadeGudynas(aquien,entreotras
cosas,acusadeescribirenformaconfusa)inclusoleimputaelogiaralCIDH,siglaque
correspondealaComisinyalaCorteInteramericanasdeDerechosHumanas.Enelartculode
Gudynas,noencontrmencinalgunaalCIDH.
Porcierto,noessuficienteleerelartculodelaseoraRauberparasaberquescribiyquiso
decirGudynas.EsnecesarioleerelartculodeGudynasparaconocerlasideasquesteexpres
enelmismo.ElartculodeGudynaspuedeencontrarseenALAI,AmricaLatinaenMovimiento
del24/12/13.
PeronoesmipropsitohacermeelabogadodeGudynassinocomentarbrevementealgunasde
lasideasexpuestasporlaseoraRauberensuartculo.
TPP:Toxicidadparael
11%depoblacin
mundialyefectos
perjudicialesparael
resto
AndrsPealoza
Mndez
Inconteniblefuriaque
enceguece
JosLuisCallaci
Queremoscomedores
nocomederos
ParaqusirveelFMI
yelBancoMundial?
NocabemenosquecompartirloquesostienelaseoraRauberenelsentidodequeelcaminode
loscambiossocialesalosqueaspiranlasmayorasescomplicado,llenodeobstculosyde
algunosinterrogantesnoresueltos.
Comenzarporcitartextualmentealgunosprrafosdesuartculo,queheagrupadoendos
temas:1)lateorayelmtodoy2)lacrticadelsistemacapitalistaylasperspectivasdeun
cambiosocialradical.
http://www.alainet.org/es/active/70251
1/4
07/10/2015
Rigoranalticoypropositivooprogresismodbilyerrtico?|AmricaLatinaenmovimiento
SilviaRibeiro
CarlosBedoya
Victoriadelmovimiento
campesinoenlalucha
porelreconocimiento
desusderechos
dentrodelaONU
VaCampesina
Ecologahoy:una
apuestaporlavida
LeonardoBoff
EEUUdicequeRusia
atacaasusterroristas
ManuelE.Yepe
Unatragediams
RosalindaHernndez
Alarcn
1.SobrelateorayelmtodoescribelaseoraRauber:
Analizarconparmetrosdeayerlarealidaddelpresenteesfuenteseguradeerrores.
Elautor[Gudynas]presentasusenfoquesanatrapadoporloslmitesdelpensamientolineal
fragmentariopropiodelsigloXX
Recuperarladimensinanalticaysistmicadelacategoramododeproduccin
Enrelacinconesto,estclaroqueloscaminosdelatransicinhacialanuevasociedadyel
nuevomundocuyohorizonteseredefineyabreconlallegadadeestosgobiernosdelanueva
izquierdaprogresistalatinoamericana,yanopuedenanalizarseconloslentesdeunalupadelsiglo
XX,cuyosparmetrospertenecenaunmundoyuntiempohistricoqueyanoexiste.
Esinteresantenotarqueeneltiempoenquelosposmodernistasanunciabanelfindelatotalidad
ydelrelatocolectivo,reviveconfuerzaelpensamientocientficoqueargumentala
concatenacinuniversaldelosfenmenosenlanaturalezayenlasociedad.Porsupuesto,se
tratadeunatotalidadnueva,profundizadayampliadaconelapoyodelananosociologahastalo
macro,siempreconlamiradaintegradoraqueanunciaqueloanaltico(fragmentado)espartede
unfenmenosocialmayoralquesearticulayqueenesaarticulacinsedefinesocialmente,o
msexactamente,seinterdefinepermanentementeenprocesosdeinteraccinconstantey
redefinicionesmutas,cambios,saltosTalessonlasdinmicassocialesdialcticas,ms
precisamenteidentificadasahoracomotales,porladenominadateoradelacomplejidad.
LaseoraRauber,ademsdeolvidarque,porlomenosdesdeMarx,sehaelaboradoy
escritomuchoyenprofundidadsobrelacategoramododeproduccin,queahorapropone
recuperarentierra,sinmayoresceremonias,todoelpensamientotericoylaaccinprctica
poltica,econmicaysocial,incluidoslosdelsigloXX(losparmetrosdeayerfuentesegurade
errores,lmitesdelpensamientolinealfragmentariopropiodelsigloXX,lupadelsigloXX,etc).
Niegaelpapelcreadorautnomodelateora(cuyashiptesisdeben,porcierto,verificarseenla
prctica:unidadeinteraccindialcticadelateoraydelaprctica)olvidaquesinteora
revolucionarianohaymovimientorevolucionario,questedebeestardotadodeunproyectoque
motivealosoprimidosyexplotados.RecurdeselafamosafrasedeMarxsobrelaabejayel
arquitecto:laabejaconstruyeelpanalsinhaberloconcebidopreviamenteensucabeza,el
arquitectoconstruyelacasahabiendoyapensadoelproyecto.
LaseoraRauberescribequeelpensamientodelsigloXXeslinealyfragmentario,olvidandoel
mtododialcticomaterialistaquenotienenadadefragmentarioyqueenelplanoepistemolgico
proponeladialcticadeloabstractoyloconcreto:delaexperienciasensiblealaabstraccinyde
estaaloconcretopensadoensusmltiplesdeterminaciones.
MsNovedades
Temas
Comunicacin
Cultura
Economa
Internacional
Poltica
Social
(VaseMarxIntroduccinalacrticadelaeconomapoltica,1857,Cap.III,Elmtodoy
Grundrisse,TomoI,Introduccin,par.3:ElmtododelaEconomaPoltica).
MarxtambinescribisobresumtodoenMiseriadelaFilosofa(1847),CaptuloII,Lametafsica
delaeconomapolticaElmtodoy,juntoconEngels,enLasagradafamilia,(1844),CaptuloV,
prrafoII,Elmisteriodelaconstruccinespeculativa).
Metodologaimprescindiblenosloenlascienciassocialessinotambinenlascienciasllamadas
duras.
QunosproponeencambiolaseoraRauber?Unanuevaramadelasociologa:lanano
sociologa,esdecirlasociologaaniveldeloinfinitamentepequeo,delostomosylas
molculas.Sincomentarios.Ylateoradelacomplejidadqueotrosllamanteoradelos
sistemascomplejos.Sehablatambindelossistemascomplejosautorregulatorios.
Seransistemascomplejosautorregulatorioslossistemasvivosquetienenlacapacidadderecibir
einterpretarinformacinprocedentedesuinteriorodelmediocircundantey,apartirdelamismay
desuspropiosrequerimientosvitales,transformarsuestructuraysufuncionamientodentrode
ciertoslmites,conelobjetivo,aparentementecontradictorio,detransformarseysimultneamente
conservarsuidentidad.Estacaractersticarecibeelnombredehomeostasis,autorregulacino
autoajuste:elsistemamodificasusvariablesdemaneratalquelograalcanzarunaestabilidad
dinmicalomsparecidaposiblealestadoexistenteantesderecibirlainformacin.Los
defensoresdelaperennidaddelaeconomademercadodicenqueelmercadocapitalistaesun
sistemaautorregulatorio:despusdeunacrisisseautorregula,recobrasuequilibrioytodovuelve
alanormalidad.
2.Lacrticadelsistemacapitalistaylasperspectivasdeuncambiosocialradical
LaseoraRauberescribe:
Estaspolmicasahoratienenlugarenlarealidaddeunnuevosistemamundoregidoporla
hegemonaglobaldelcapital
Serrevolucionarioesserpartedelprocesocolectivodecambiodelmundoensentidodejusticia,
equidad,paz,progresohumano,enelsentidoyconelcontenidoqueestotieneparaelhorizonte
revolucionario.
Setratadeunapulseadapermanenteconelpoderdelcapitalengeneralyconlosnichosdesu
hegemonaqueestndentrodenosotrosmismos.
Reflexionarsobreestoayudarapensarhastadndeunprocesodecambiossocialesraizales
puedeavanzardentrodelcapitalismo,realidadsociopoltica,econmicayculturalenlaqueviven
ysedesarrollantodoslospases,gobiernosyprocesosdelmundo,ydesdelacualyenlacual
http://www.alainet.org/es/active/70251
2/4
07/10/2015
Rigoranalticoypropositivooprogresismodbilyerrtico?|AmricaLatinaenmovimiento
tambincreamos,construimosloscambiosypensamoslatransicin.
Acasosuponeelautorquelosqueganaronlaseleccionespodranromperinmediatay
tajantementeconelcapitalismo?Cmo?,conculesfuerzassociales?,concuales
propuestas?,reemplazndoloconqusistema?,apuntalandoculcivilizacin?Acaso
consideraelautorqueyaexiste,prefabricado,elnuevosistemaproductivoreproductivosocialque
puedereemplazaraldelmercado,yquesolosetrataradeaplicarsurecetarioalasrealidades
concretas?Setrataacasodeaplicarodecrear,construiryapostaralonuevo,conocindoloen
lamedidaqueselovacreandoyconstruyendo?Estassonsoloalgunasinterrogantesquepueden
estimularelpensamientocolectivoacercadeestasproblemticasdefondo.
Siseaceptaquelosprocesostodossedesarrollarndurantebastantetiempodentrodel
capitalismo,esdesuponerentonces,pulseadasconstantes,palmoapalmo,conelpoderdel
capital,luchandoporconstruir,sostenerydesarrollardesdeabajootrahegemona,popular,
orientadaaabrircaucesaunanuevacivilizacin,ancladaenelBuenViviryConvivir.
Queestasreflexionescontribuyanapromoverdebatesnecesariosacercadelatransicinhaciael
mundonuevo,alentandolabsquedadeunnuevomododeproduccinyreproduccinquehaga
posibleelBuenViviryConvivirentrelahumanidadylanaturaleza,ancladoennuevosparadigmas
debienestar,progreso,desarrolloydemocracia,alimentandoasunnuevopensamientocritico
revolucionarioquenosconvocahoyadefenderlavidaatravesandoloscamposminadosporel
capital,sinentrenamientoprevio.
LaseoraRauber,cuandoescribequelahegemonaglobaldelcapitalesdeahora,olvidaquela
hegemonaglobaldelcapitalexistedesdequeexisteelcapitalcomosistema,conelparntesis
parcialyfinalmentefracasadodelsocialismorealyolvidaquelamundializacinexiste
segnalgunosestudiososdesdeeldescubrimientodeAmricaylacolonizaciny,sin
duda,desdehacemsdecienaosconelimperialismoyconalgunasparticularidadesquese
remontanaalgunosdeceniosquenohanmodificado,sinoacentuado,suesenciaexplotadoray
alienante.Sobreelestadoactualdelaexplotacincapitalistayotrostemas,
CEPRIDmepublicel29/12/13Explotacincapitalista:tiemposmodernosytiemposactuales
(http://www.nodo50.org/ceprid/spip.php?article1796).
LaseoraRauberpronosticaquehaycapitalismopararato(unapulseadapermanenteconel
poderdelcapital,Siseaceptaquelosprocesostodossedesarrollarndurantebastantetiempo
dentrodelcapitalismo).
LaseoraRauberformulaunaseriedepreguntasquedejasinrespuesta.Esdecirnotiene
propuestassalvouninciertofuturodejusticia,equidad,paz,progresohumanoydenuevos
paradigmasdebienestar,progreso,desarrolloydemocracia,conlaterminologadeunpoltico
burgusenplenacampaaelectoral.
NosehaocupadolaseoraRauberensuartculonilahamencionadounasolavezlacuestin
crucialqueestplanteadadesdehacerato,quelaprofundidaddelacrisisactualhapuestoal
ordendeldayqueconstituyeelncleodeuncambiosocialradical:laabolicindelaexplotacin
capitalista.
LaseoraRauber,queriendoreplicaraGudynas,consuartculonohahechootracosaque
confirmarlatesisdeesteltimo:elabandonodeloqueGudynasllamalaizquierdaclsica,queyo
prefierollamarlacrticamarxistadelcapitalismoyunproyectodesociedadsocialistaque
implicalaabolicindelaexplotacincapitalistaylainstauracindeunademocraciaparticipativa
sinlderesprovidencialesconvirtudesmgicas,conduceinevitablementealcallejnsinsalida
deunprogresismoquenotardaenrevertirseenregresismo.
Marx,comodesdehaceyaciertotiempoloreconoceneconomistasyotrospensadoresde
distintasespecialidadesytendencias,tienerigurosaactualidad.
AlejandroTeitelbaum
AutordeLaarmaduradelcapitalismo.Elpoderdelassociedadestransnacionalesenel
mundocontemporneo.EditorialIcaria,Espaa.2010.
http://www.alainet.org/es/active/70251
Like
Delmismoautor
Lademocraciarepresentativaenestadodedescomposicinavanzada24/08/2015
Quhacerconladeuda?05/07/2015
QuinestpagandoladeudailegaleilegtimadeGrecia?23/06/2015
FerozchantajesobreGrecia29/05/2015
Ladeudayahasidopagada27/05/2015
http://www.alainet.org/es/active/70251
3/4
07/10/2015
Rigoranalticoypropositivooprogresismodbilyerrtico?|AmricaLatinaenmovimiento
ALAI
Estesitio
Quienessomos
Cdigodetica
RendicindeCuentas
PolticadeReproduccin
Contribucionesvoluntarias
Contctenos
http://www.alainet.org/es/active/70251
PUBLICACIONESALAI
Libros
Revista
Adquisiciones
LIBROS
Librosdigitales
SERVICIOS
BoletinAlaiAmLatina
RSS
4/4