Sei sulla pagina 1di 22

OBRADOIRO DE MAGNETISMO E ELECTROMAGNETISMO

XII XORNADAS DE TECNOLOXA


APETEGA

Antonio Lomba Baz


http://youtu.be/kXKQxPmcaDs

EXPERIENCIAS DEMOSTRATIVAS.
1. Comps caseiro
2. Antigravidade
3. Cann de Gauss
4. Escultura magntica. O lapis mxico
5. Experiencia de Oersted
6. Disco levitante
7. Campo magntico xiratorio xerado por unha corrente trifsica
8. Motor simple con pila cilndrica
9. Motor elctrico tripolar con imns permanentes
10.Motor Mendocino (Motor de enerxa fotovoltaica con rotor levitante)
11.Motor elctrico simple de enerxa fotovoltaica.
OBRADOIRO PRCTICO
12.Construcin dun motor elctrico simple
ANEXOS
Anexo I. Proceso de construcin dun motor elctrico simple
Anexo II. Porceso de construcin dun motor elctrico tripolar.

EXPERIENCIAS DEMOSTRATIVAS.
Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Comps caseiro
Descricin

Material

A terra ten un poderoso campo magntico, comprtase coma se fora un


enorme imn. Este comportamento da terra dbese a que no seu ncleo prodcense
movementos de metais, principalmente ferro fundido..
O coecemento da orientacin do campo magntico da terra permite que nos
poidamos orientar utilizando o comps. Un comps est formado por unha agulla
imantada que xira, co mnimo rozamento, arredor dun eixe. Esta agulla acplase co
campo magntico terrestre, de tal maneira que a parte da agulla orientada cara ao
norte correspndese co seu polo sur magntico.
A construcin dun comps caseiro sinxela, hai que imantar unha agulla por
frotacin, frotndolla contra un dos polos do imn durante 15 ou 20 segundos (se
queremos que a punta indique ao norte debemos frotala co polo sur do imn). A
continuacin colocmola sobre un elemento xiratorio con moi pouco rozamento.
Neste caso un disco de cortiza que flota sobre auga.

Unha agulla de coser


Un disco de cortiza
Un imn potente
Un recipiente con auga.

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Antigravidade
Descricin

Material

Nesta experiencia compbase a cada ralentizada dun imn de neodimio polo


interior dun tubo de cobre. A experiencia reptese cun tubo pechado e un aberto cun
corte lonxitudinal, compranse as velocidades de cada e reflexionase sobre os
motivos da ralentizacin. Nun principio os motivos poden ser dous.
Xeracin dun campo magntico oposto ao do imn por efecto da inducin
electromagntica de Faraday-Henry e a lei de Lenz..
Diamagnetismo. Algns materiais, entre eles o cobre, cando se colocan no
interior dun campo magntico, magnetzanse en sentido contrario ao campo.
Os materiais que teen esta propiedade denomnanse diamagnticos.
Este experimento servir para deducir cal dous fenmenos mencionados ten
mis influencia na ralentizacin da cada dos imns.

Un tubo de cobre pechado


Un tubo de cobre aberto
2 imns redondos de neodimio de 6 mm de dimetro.

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Cann de Gauss
Descricin

Material

Este dispositivo utiiza unha sucesin de imns e bolas para acelerar


magneticamente un proxectil, neste caso unha bola de aceiro. O deseo deste cann
basease no pndulo de Newton, no que unha serie de bolas que estn en contacto
transmiten o impulso dunha que golpea na primeira ata a ultima, que sae disparada.
Neste experimento o impulso inicial aportado por unha bola atraida por un imn
que transmite o impulso a ltima de varias que estn unidas por unha forza
magntica, facendo que a ultima sala disparada a vez que atraida polo imn
seguinte. As prodcese unha reaccin en cadea que vai acelerando as bolas ata que
a ltima sae disparada.

Cann
Caneleta plstica
Cinta illante
Imns de neodimio
bolas de aceiro.

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Escultura magntica. O lapis mxico


Descricin

Material

Esta montaxe est formada por unha estrutura decorativa, realizada en


madeira maciza de sapelli, para situar a unha altura precisa un imn e conseguir que
un lapis se mantea en posicin vertical coa punta afiada apoiada sobre un disco
metlico prateado

Madeira de sapelli
Lapis
Imns
Prato dun disco duro
Tirafondos

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Experiencia de Oersted
Descricin

Material

En 1820 o cientfico dans Hans Cristian Oersted descubriu o electromagnetismo,


fenmeno polo cal, unha corrente que circula por un condutor xera un campo
magntico arredor del e cuxas lias de forza seguen a regra da man dereita ou do
sacacorchos
A experiencia que se realiza a mesma que, segundo contan as crnicas,
realizou Oersted. Faise circular unha corrente por un condutor conectado a unha pila
de 4,5 voltios e sitase nas proximidades del un comps. A agulla imantada do
comps xira polo campo magntico provocado pola corrente elctrica no sentido das
lias de forza do campo.

Caixa de metacrilato con condutor.


Pila de petaca (4,5V) ou pila de 9 V
Cables de conexin
Comps.

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Disco levitante
Descricin

Material

Un disco de plstico, dos que veen nas tarrinas dos CDs, pode facerse
levitar coa axuda de pequenos imns de neodimio que se poden adquirir por internet
ou conseguir desmontando as barras dun xogo magntico, como por exemplo
MadMag.
Para conseguir a levitacin de maneira sinxela o disco mntase, cos imns
colocados da forma adecuada, sobre a barra central da tarrina que lle serve de gua
para evitar a desestabilizacin

Unha tarrina de CDs ou DVDs baleira


Dous discos plsticos como os que veen nas tarrinas
Imns de neodimio. Para que flote un disco de forma estable poden utilizarse
aproximadamente 40 imns

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Campo magntico xiratorio xerado por unha corrente trifsica


Descricin

Material
e
ferramentas

Os motores trifsicos basean o seu funcionamento na xeracin dun campo


magntico xiratorio que se crea no estator dos mesmos. Este campo prodcese polo
desfase de 120 entre cada unha das fases das lias trifsicas.
Para mostrar este fenmeno realzanse das experiencias.
Introducin dun comps no estator dun motor de inducin asncrono
trifsico para observar como a agulla imantada do comps se acopla ao
campo magntico xiratorio. Con este experimento obsrvase como un imn
se acopla ao campo magntico.
Introducin dunha bola de aceiro no interior do campo magntico xiratorio.
A bola atraida polo campo magntico xirar igual que o faca a agulla do
comps.

Transformador 380/38
Estator dun motor trifsico.
3 Cables de conexin
Elemento de apoio do comps e do vaso.
Comps.
Vaso de cristal para xiro da bola
Bolas de aceiro.
Alicates
Desaparafusador

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Motor simple con pila cilndrica


Descricin

Material

Este , probablemente, o motor de funcionamento continuo mis simple que


se pode construr. Unha pila cilndrica en vertical serve de apoio e gua a un
condutor que ten a forma adecuada para que xire a vez que conduce a corrente entre
o positivo e o negativo da pila. O campo magntico que se produce fai que o
condutor interacte cun imn sobre o que se apoia a pila.
Cando a espira condutora toca no imn, pegado no polo positivo da pila, pasa a
corrente e crase un campo magntico arredor do condutor que o impulsa.

Pila de 1,5V
Dous imns de neodimio de 6 mm de dimetro
Unha moeda de 0,05 para base do motor
Unha bobina de unha espira.

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Motor elctrico tripolar con imns permanentes


Descricin

Material

A observacin do funcionamento deste motor de construcin artesanal ilustra


de maneira moi clara como funcionan os motores de corrente continua. O
funcionamento deste tipo de motores basase na atraccin e repulsin entre as
bobinas e os imns permanentes gracias a conmutacin que se produce entre as
escobillas e o colector de delgas.
Xunto con este motor achgase o proxecto de construcin do mesmo, o que
permitir analizar o proceso de elaboracin do motor. Dispoer deste proxecto
interesante para quen queira construir este motor.

Motor elctrico artesanal de tres polos


Pila de 9 V
Proxecto do motor.

Mis
http://www.tecnoloxia.com/index.php/electricidade/213-o-meu-vello-motorinformacin electrico.html
http://youtu.be/b9mQDWdNL-4
Anexo II

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Motor Mendocino (Motor de enerxa fotovoltaica con rotor levitante)


Descricin

Este motor est movido pola enerxa elctrica xerada nas clulas
fotovoltaicas montadas no rotor, un rotor cadrado con unha clula en cada unha das
caras. As placas solares estn conectadas por parellas a cada unha das das bobinas
das que consta o motor. Ao circular corrente polas bobinas xrase un campo
magntico que se acopla cun imn permanente situado no estator (base).
Para poder utilizar clulas fotovoltaicas de pequena potencia substitense os
apoios do motor por campos magnticos facendo que o rotor levite sobre o estator.
Desta maneira consguese que o motor xire anda en condicins de pouca luz
gracias a que o efecto do rozamento nos apoios e co aire despreciable..

Material

Motor Mendocino

Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Motor elctrico simple de enerxa fotovoltaica.


Descricin

Materiais

Este motor est baseado no motor elctrico simple homopolar de pila de


petaca. Neste caso cmbiase a pila de petaca por clulas fotovoltaicas. Hai que
fabricar unha base ou corpo para suxeitar os distintos elementos que forman o
motor: clulas e imn permanente.

Base do motor de madeira ou plstico (polistireno ou poliuretano)


Clulas fotovoltaicas.
Imn
Bobina
Soportes da bobina.

OBRADOIRO PRCTICO
Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Construcin dun motor elctrico simple


Descricin

Material

Este motor est constitudo por unha bobina con unhas poucas espiras xira
apoiada sobre dous clips que estn enganchados a unha pila de petaca.
A construcin dun motor elctrico simple un miniproxecto orientado a 2
ESO que se pode realizar nunha ou das sesins. O principal obxectivo desta
prctica que os alumnos comprendan e sexan capaces de aplicar o principio do
electromagnetismo construcin dun motor elctrico. A sinxeleza desta mquina
favorece a comprensin do fenmeno.
A realizacin desta prctica na aula resulta moi gratificante pola gran
motivacin que produce nos alumnos a obtencin de resultados moi vistosos nun
curto perodo de tempo

Unha pila de petaca (4,5V)


Un imn de ferrita (pode utilizarse calquera tipo de imn)
70 cm de fo de cobre esmaltado de 0,5 mm de dimetro.
Das gomas de caucho.
Dous clips
Un alicates de puntas
Un rotulador de pizarra branca ou calquera corpo cilndrico para construr a
bobina
Un cuter

Mis
http://www.tecnoloxia.com/index.php/electricidade/250-motor-electrico-simple.html
informacin http://youtu.be/9C23HqrZFk0
Anexo I

ANEXO I
Obradoiro de magnetismo e electromagnetismo

Proceso de construccin dun motor elctrico simple

Clip para escobilla.

Doblado do clip 1

Doblado do clip 2

Doblado do clip 3

Doblado do clip 4

Doblado do clip 5

Montaxe do estator 1

Montaxe do estator 2

Montaxe do estator 3

Montaxe do estator 4

Bobina 1

Bobina 2

Construccin de un motor

ANEXO II
CONSTRUCCIN DE MOTORES
Tipo de actividad: montaje
Agrupamiento: equipos de 2 alumnos

1.- Material necesario.


LISTA DE MATERIALES
N Cantid.

Material

Radio de bicicleta

Palo de Chupa-Chups

Rotulador

Observaciones

utilizaremos la tapa trasera

Hilo de cobre de 0,5 mm de dimetro

Pegamento de contacto

Lmina de cobre

Hojalata

Hilo de coser fuerte

Lija fina

bornes de las pilas de petaca

10

Tornillos de M6

6 mm de dimetro

11

Tuercas de M6

12

Arandelas M6 de dimetro grande

13

Tuerca ancha

14

Imanes de puerta

15

Cinta aislante

16

Tirafondos pequeos

opcional

17

Chapa de aglomerado de 8 mm

tabla gruesa de caja de frutas

18

Pilas de petaca

19

Chapas de 1/2 1 mm.

de los imanes de puerta

Construccin de un motor

2.- Dibujos de apoyo del vdeo .

A Eje

B Ncleo

1 Control: Comprobamos el contacto entre los 4 elementos que forman el ncleo (tornillos y tuerca).
Acoplamos un imn al extremo de un tornillo y comprobamos que los extremos de los otros dos atraen
pequeos clavos o trozos de hojalata

Construccin de un motor

C Rotor

Nota: Para realizar las bobinas daremos 160 vueltas para cada una de ellas.
2 Control: Comprobamos que las bobinas funcionan como electroimanes. Conectamos un polo de la pila
al extremo de la bobina y el otro polo al ncleo de hierro y conseguimos un electroimn que podr sostener
un peso considerable. Realiza la comprobacin para las tres bobinas

D Base

Construccin de un motor

3.- Procesos de los cambios respecto del vdeo.

3.1 COLECTOR DE DELGAS


1: Preparamos las tres delgas curvando ligeramente
la lmina de cobre (pieza 6) o de hojalata para
montarlas sobre el eje

2: Regruesamos con cinta aislante la zona del eje


donde montamos las delgas

3: Preparamos los extremos de las bobinas, los


rascamos para quitarle el barniz y sobre la zona
regruesada llevamos cada extremo frente a la bobina
contigua

4: Situamos las tres lminas (delgas) sobre los hilos


de cobre, cuidando de que queden paralelas y
simtricas. Con hilo de coser o cinta aislante
sujetamos los extremos de las delgas dejando
descubierta una zona de 5 mm como mnimo.

3 Control: Contacto entre las delgas y los hilos que estn debajo. Realizamos la comprobacin anterior,
de bobinas como electroimanes, uniendo un polo de la pila al ncleo y con el otro tocando cada una de las
delgas
3.2 MONTAJE DEL ROTOR SOBRE LA BASE (ESTATOR)
1: Sobre un rectngulo de contrachapado, ms ancho
que el dimetro de la circunferencia mxima de giro
del motor y un poco mas largo que la longitud del eje,
montamos 2 chapas en ngulo, pegadas o
atornilladas sobre dos pequeos tacos. Previamente
se habr realizado sobre las chapas los agujeros
para introducir el eje del motor. Este agujero quedar
a una altura mayor que el radio mximo de giro del
motor para que no toque en la base.

Construccin de un motor

2: Montamos el rotor sobre los apoyos y para evitar


que se salga (posicionamiento axial) utilizamos 2
arandelas plsticas o metlicas dobladas.

4 Control: Comprobacin del giro del rotor montado. Damos un pequeo impulso al rotor y observamos
que gira libremente y con facilidad
3: Sobre la base en la que tenemos montado el rotor
tenemos que montar los imanes. Sobre unos tacos y
a la altura que coincida con la bobina en horizontal,
pegamos los imanes en los tacos, de manera que se
enfrenten polos opuestos. A continuacin pegamos
los tacos en la base de forma que los imanes queden
muy prximos al extremo de las bobinas sin tocarse.
3.3 FIJAMOS LAS ESCOBILLAS A LA BASE
5 Control: Comprobacin del giro del motor a la mxima velocidad con las escobillas mviles. Haremos
contacto con las escobillas en las delgas y las vamos girando en paralelo hasta que el motor gira a las
mximas revoluciones. Si es necesario giramos el colector de delgas para que las escobillas queden en
vertical
1: Realizamos con hojalata 2 escobillas con un
agujero para fijarlas a un taco y otro para conectar el
cable.

2: Las clavamos sobre un taco pequeo de manera


que cuando las acoplemos a la zona del colector de
delgas realicen sobre ste una pequea presin.

3: Damos corriente a las escobillas, respetando los


polos de la pila y posicin de las escobillas mviles y
comprobamos que el motor arranca en cualquiera de
las 6 posiciones de reposo. Si falla en algunas
movemos ligeramente las delgas para que se
produzca el arranque. para que el arranque sea
ptimo una de las escobillas tocar en 2 delgas a la
vez.

arranca bien

tiene dificultades

6 Control: Comprobamos que el motor gira con las escobillas fijas aunque tengamos que darle una
pequea ayuda
7 Control: Comprobamos el arranque del motor en cualquiera de las 6 posiciones

Construccin de un motor

4.- Ejercicios voluntarios.


- Disea y construye un interruptor de para suministrar corriente al motor.
- Representa el esquema elctrico del conjunto.
NOTAS:
Para vencer la inercia en el arranque y conseguir ms potencia, en caso de ser
necesario, utilizamos 2 pilas de petaca conectadas en serie.
Si queremos mejorar el rendimiento del motor hemos de procurar que la presin de
las escobillas no sea muy grande pero que el contacto sea bueno (lijamos escobillas y
delgas antes del montaje). Adems lubricaremos con aceite los apoyos del eje y dejaremos
un poco de juego entre los apoyos y las arandelas de posicionamiento axial.

10

Construccin de un motor

4.- Hoja de control.


FICHA DE CONTROL
Alumnos:

Curso:
COMPROBACIN

SUPERVISADO FECHA

OBSERVACIONES

Contacto entre los 4 elementos que


forman el ncleo (tornillos y tuerca)

Las bobinas
electroimanes

funcionan

como

Contacto entre las delgas y los hilos


que estn debajo

El rotor montado en la base gira con


facilidad

El motor gira a la mxima velocidad


con las escobillas mviles

El motor gira con las escobillas fijas


(podemos ayudarle para que
arranque)

Arranque del motor en cualquiera de


las 6 posiciones de reposo

NOTA: En las observaciones anotaremos los problemas que encontramos cuando la comprobacin no
es satisfactoria al primer intento, y las soluciones que adoptamos para arreglar los problemas.

11

Potrebbero piacerti anche