Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
X. TEORA DE CONJUNTOS
1.
CONCEPTO
2.
4.
DETERMINACIN DE
CONJUNTOS
B a, e, i, o , u
A 8;12;17 n A 3
REPRESENTACIN GRFICA
B
A
*e
*a
*o
*i
*u
*1
*3
*2
*5
*6
*9
*10 *8 *4
*7
Forma
Constructiva:
Cuando se define al conjunto enunciando las
propiedades comunes que caracterizan a los
elementos de dicho conjunto.
Ejemplo:
A x / x es una vocal
Se lee: x tal que x es una vocal
B x / x x 6
No Pertenece a
*s
*i
*a
*o
b) Relacin de Inclusin ( ):
Se dice que A est incluido en el conjunto B
(A B), cuando todo elemento de A
pertenece a B.
Grficamente:
.7
.1
.6
.3
.2
A
.5
Ejemplo:
Si: A = {1; 2; 3; 4; 5; 6; 7}
B = {1; 2; 3}
Se observa :
B A: Conjunto B incluido en conjunto A.
c) Igualdad de Conjuntos:
Dos conjuntos A y B son iguales, si A y B
tienen los mismos elementos.
a) Relacin de Pertenencia ()
Un elemento pertenece () a un conjunto si
forma parte o es un agregado de dicho
Ejemplo:
Si: A = {1,3,5,7,9} y
B = {x/x N x impar <10}
154
CLASES DE CONJUNTO
b) Conjunto Unitario
Es cuando tiene un solo elemento; tambin
se le llama conjunto Singlentn
*i
*t
*m
.4
RELACIONES ENTRE
CONJUNTOS
6.
5.
Pertenece a
A =B
a) Conjunto Vaco
Es aquel conjunto que no posee elementos;
tambin se le llama conjunto nulo.
Notacin: o { }.
Ejemplo:
B = {x/x N 5<x<6} B = { } y n(B) = 0
B 9; 9; 6; 6; 6;11;11;11;11;17 n B 4
3.
*a
SIGNIFICADO
*g
P 1;2;3;4;5
SMBOLO
V a; e; i; o; u
NOTACION
ARITMTICA
Ejemplo:
A = {x/x N 8 x 10}
B = {satlites de la tierra}
c) Conjunto Finito
Es cuando se pueden enumerar o contar sus
elementos en su totalidad.
Ejemplo:
A = {x/x N x 99}
B = {los pases de Amrica del Sur}
d) Conjunto Infinito
Es cuando sus elementos no se pueden
determinar en su totalidad.
Ejemplo:
A = {x/x N x 5}
B = {las estrellas del universo}
e) Conjunto Universal
Es el conjunto que dentro del cual estn
todos los dems conjuntos,
teniendo una
referencia se representa por el smbolo U.
f) Conjunto Potencia
Esta formado por todos los subconjuntos que
es posible formar de un conjunto dado. Se
simboliza por P.
Notacin: P(A), se lee potencia del conjunto
A.
A = {a, b, c}
P(A)= {{a};{b};{c};{a,b};{a,c};{b,c};{a,b,c};}
7.
OPERACIONES ENTRE
CONJUNTOS
a) Unin o Reunin ()
Dado los conjuntos A y B se llama conjunto
unin al conjunto formado por todos los
elementos que pertenecen a A o B o en
ambos.
Notacin: A B.
A B = x / x A x B
Se lee: A unin B
Ejemplo:
Sean los conjuntos:
A = 2; 4, 7, 9
B = 1, 7, 4, 12, 18
* Observacin: A B B A
d) Diferencia Simtrica ( )
Dado los conjuntos A y B , se
S diferencia simtrica a aquel
S tiene como elementos a
pertenecen al conjunto (A
conjunto (A B).
Notacin: A B
b) Interseccin ()
Dados
los conjuntos A y B se llaman
conjunto interseccin, al conjunto formado
por todos los elementos que pertenecen a A
y B, es decir que sean comunes a ambos
conjuntos.
Notacin: A B
Se lee: A interseccin B
Ejemplo:
A = {2, 4, 6, 9, 12}
B = {3, 6, 9, 4, 20, 23}
Conjunto A B = {4, 6, 9}
c) Diferencia ( )
Dados los conjuntos A y B se llama conjunto
diferencia (A B) al conjunto formado
nicamente
por
los
elementos
que
pertenecen a A pero no a B.
Notacin: A B
Ejemplo:
Sean los conjuntos:
A = {23, 19, 26, 25, 30}
B = {1,9,26,23,20,18}
El conjunto A B = {19, 25, 30}
El conjunto A B = 1, 2, 4, 7, 9, 12,18
A B = {x/x A x B}
ARITMTICA
PROBLEMAS RESUELTOS
Rpta : a . b = 35
llama conjunto
conjunto que
aquellos que
B) pero no al
A B = {x/x (A B ) (A B)}
A = {10; 5; 2; 1 ; 17}
Rpta : N Sub-conj =2n(A) = 25 = 32
Ejemplo:
Sean los conjuntos:
A = {2, 13, 19, 28, 30}
B = {1,13, 19, 20, 29, 32}
El conjunto:
A B = {1,2,20, 28, 29, 30, 32}
Complemento de un Conjunto (A )
Siendo A un subconjunto cualquiera del
conjunto universal U. El complemento de A
Con respecto a U se define como el conjunto
de elementos de U que no pertenece a A.
Notacin: A` Se lee: el complemento
de A.
Solucin:
Total(51)
C(30)
18
T(22)
12
11
Rpta : U11
El conjunto: A = {3,5,6,7,9,11}
155
18
A = {2x + 3y ; 10}
B = {29 ; x + y}
Son iguales. Calcula (y-x)
a) 10
b) 8
c) 7
a) 20 b) 30
c) 32
e) 4
d) 64
e) 16
b) 397
e) 206
c) 80
A = {x-y ; 12}
B = {x-2y ; -3}
b)581
e)613
c)662
d) 11
10
A = {x/x U x A}
Ejemplo:
A = {4, 8, 10}
U = {x/x N 2 < x < 12}
b) 130
e) 152
c) 235 d)
b) 15
e) 30
c) 20
b) 2
e) 6
c) 1
10).- Si: n (A U B) = 30
n (AB)=12 y
n (BA) = 8
Halla : 5[n(A) ] 4[n(B)]
a) 38
d) 70
b) 60
e) 100
c) 48
c) 40
A x 1/
a) 3
d) 4
3 x 1 N, x17
b) 5
e) 16
c)10
b) 12
e) 14
b) 55
e) 75
b) 10
c) 11
b) 2
e) 5
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
d) 12
e) 13
c) 86
c) 60
b) 84
e) 75
c) 15
ARITMTICA
a) 100
d) 74
c) 3
b) 8
e) 5
c) 10
b) 84
e) 74
b) 8
e) 2
b) 70
e) 55
c) 65
22).De
190
personalidades,
entre
americanos y europeos que asistieron a un
156
c) 80
c) 6
ARITMTICA
Cifras
CLAVES DE RESPUESTAS
1) b
4) d
7) b
10)a
13)b
16)b
19)c
22)e
2) c
5) c
8) b
11)d
14)d
17)e
20)b
23)a
3) e
6) a
9) a
12)d
15)c
18)b
21)a
24)e
2.4.
En base 6:
206
Ejemplo :
50
40
30
20
10 Orden
2do
3ro
4to
5to
9
Lugar1er
1103
Ntese que:
Cifra de orden 4 : 7
Cifra de lugar 3 : 2
3.
XI. NUMERACIN
1.
DEFINICIN
2.
PRINCIPIOS
FUNDAMENTALES :
2.1.
NMERO
2.2.
NUMERAL
2.3.
2.5.
LA BASE
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
do
Observacin:
Grficamente se observa que si tenemos
doce unidades, sta cantidad se puede
representar
de
diferentes
maneras
dependiendo de la base, es decir::
Llamados
tambin
DGITOS
o
GUARISMOS. Son los smbolos que se
utilizan para representar a los numerales.
Binario
Ternario
Cuaternario
Quinario
Senario
Heptanario
Octanario
Nonario
Decimal
Undecimal
Duodecimal
CIFRAS QUE
UTILIZA
0,1
0,1,2
0,1,2,3
0,1,2,3,4
0,1,2,....5
0,1,2,....6
0,1,2,....7
0,1,2,....8
0,1,2,....9
0,1,2,....9,
0,1,2,....9, ,
Cifra = 10
Cifra = 11
Cifra = 12
12
4.
En base 9:
Ejemplo :
SISTEMA
139
Nmero : Ocho.
En base 7:
5.
REPRESENTACIN
LITERAL
157
157
NUMERAL CAPICA
Donde:
En base 10:
CIFRAS
Luego : Numeral = 8
BASE
PRINCIPALES SISTEMAS
DE NUMERACIN
Ejemplo:
V.R.= 7000
V.A.=4
V.A.= 2
V.R.= 2
V.A= 9
V.R.= 90
ARITMTICA
6.
CAMBIO DE BASE DE
BASE N A BASE 10
1234
= 2 x 52 + 3 x 5 + 1
= 50 + 15 + 1 = 66
2345 = 2 X 10 + 3 X 10 + 4 X 10 + 5
4325
=4X5 +3X5+2
3
7.
23124 = 2 X 4 + 3 X 4 + 1 X 4 + 2
=2x6 +4x6+2
= 72 + 24 + 2 = 98
BASES SUCESIVAS
= 1 x 42 + 2 x 4 + 3
16 + 8 + 3 = 27
DE BASE 10 A BASE
25 Base 8
2 5
2 4
1
12203 = 1 X 32 + 2 X 32 + 2 X 3
= ab x 102 + ab
= 100 ab + ab = 101 ab
= 26 ab 5
ababab 3 = ab 3 x 34 + ab 3 x 32 + ab 3
8.
12 7
9
37
36
1
a+4=c1
1+4=c1
5=c1
c=6
9
14
9
5
9
1
Solucin:
N = 6x83 + 4x85 3x84 + 11x82 + 4x8 + 5
N = 4x85 + 3x84 + 6x83 + 11x82 + 4 x 8 + 5
1
5 ab 5 24
b)
107 cd 7 667
N = 3573458
3)
Si mnp1 = 3 x 2mnp
Calcula: m + n + p
7 cd7 7 - 1
2
7 cd7 48
Solucin:
x 10 + 1 = 3(2 x 103 + mnp )
mnp x 10 + 1 = 3(2000 + mnp )
10 mnp + 1 = 6000 + 3 mnp
7 mnp = 5999
mnp
c)
BASE 10
EXTREMOS DE UN NUMERAL
a) 105 ab 5 445
Rpta : 5
2)
Expresa el numeral :
N = 6 x 83 + 4 x 85 3 x 84 + 11 x 82 + 37
en base 8
descomposicin
polinmica
a=1
Pide: c - 1
1c
BASE m
= 81 ab 3 + 9 ab 3 + ab 3
= 91 ab 3
3b 5 = 6 + a
3(4) 5 = 6 + a
7=6+a
1b
DE BASE N A BASE
BASE n
= a+b+c+x
1a
127 Base 9
9 + 18 + 6 = 33
= 25 ab 5 + ab5
8
3
318
9+2X9+6
abab 5 = ab 5 x 52 + ab 5
21 = 21 = 21 = 27
31
31
(13)
4
4
12 = 2 + 3 + 4 + 6 = 15
13
14
6
128 + 48 + 4 + 2 = 182
abab
b=4
= 117
Solucin :
(n - 1) (n - 1) . . . (n - 1)n = n 1
k cifras
(a 4) (3b - 5) 4b(6 a) (c - 1)
Calcula : c 1
99
= 102 1
999
= 103 - 1
667
= 72 - 1
5556
= 63 - 1
4444445 = 56 - 1
k
Por ejemplo:
3
1)
mnp 5 53 - 1
25 mnp 5 124
divisiones
sucesivas
mnp
PROBLEMAS RESUELTOS
PROPIEDADES
158
mnp
5999
7
= 857
ARITMTICA
a<5
a>3
Determina : a + b + n si :
abab n = 715
Solucin:
ab n (n2 + 1) = 715
4445 = xy30 4
ab n (n2 + 1) = 11 x 65
ab n (n2 + 1) = 11(82 + 1)
n=8
Luego:
a) 6
d) 9
53-
xy30 4
1304 =
124 = xy30 4
xy30 4
4 + 1 + 3
c) 8
Pide : a + x + y
ab 8 = 11 = 138
a =1
b =3
b) 7
e) 10
a) 61
d) 30
(3 )
c) 52
a) 20
d) 50
Solucin :
(-)
605
(+)
(-)
a) 10
d) 13
(7)
c) 18
a) 4
abcde (n)
c) 6
d) 8
e) 10
c) 12
c) 1
d) 2
e) 3
numerales
a) 16
d) 15
a)10
b) 13
e) 10
b) 14
c) 5
c) 12
d) 5
e) 6
a) 12 b) 9
c) 6
d) 3
e) 0
Si:
(8)
Halla: (m+n+p)
a) 9
b) 10
c) 14
d) 18
e) 15
d) 64
e) 75
d) 9
e) 11
19).-Sabiendo que:
abab (n ) 101( 3 )
Halla: (2a+7b)
a) 2
d) 9
e) 11
Sabiendo que:
12c 5 ; 10b a ; 21a c ; xxx12).b
175 ( a ) + 5a7 (b ) = xyb
Halla: a + b + c + x
159
c) 4
a) 81 b) 70
estn
b) 3
N = 19 x 5 + 8 x 5 + 22
b) 5
a) 2
17).-
= 1230(5)
b) 11
e) 14
c) 11
(9)
b) 24
e) 30
abc
aaa 5 xy30 a
(+)
( 6)
Halla: a + b + c + m + n
a) 15
b) 8
d) 14
e) 16
20 cifras
6)
Si : aaa 5 xy30 a
Calcula : a + x + y
b) 5
c) 5
b) 6
e) 4
Solucin :
c) 8
14).- Halla : a + b + c + d + e + n, si se
cumple :
211
b) 47
e) 41
a) 8
d) 2
Expresa el numeral:
=(22)3 x 10 1
=(23))2 x 10 - 1
= 820 1
= 777 . . . . 778
b) 7
e) 10
a) 4
x 6 y ( 8 ) 345 ( 7 )
E = 333 . . . . . 33 (4)
en base 8 y la
suma
de sus cifras
30 cifras
a) 6
d) 9
Pide : a + b + n = 1 + 3 + 8 = 12
5)
Calcula x + y
b) 3
20).- Halla k
a) 1
b) 2
c) 10
Si:
c) 3
e) 5
b) 186
c) 204
d) 285
e) 312
CLAVES DE RESPUESTAS
1) e
4) e
7) b
10)b
13)b
16)a
19)a
2) a
5) d
8) e
11)a
14)b
17)e
20)b
3) e
6) b
9) a
12)a
15)d
18)b
21)a
b)
1.
DEFINICIN:
Un nmero A es divisible entre otro B,
cuando la divisin de A entre B es entera y
exacta.
A B
donde : K Z
0 K
A = BK
Se lee :
A es divisible por B
B es divisible de A
B divide a A
Tambin :
A es mltiplo de B
B es factor de A
Notacin : A = B
OBSERVACIONES :
El cero es mltiplo de cualquier nmero
entero positivo.
d)
e)
N = abcd 9 a + b + c = 9
N = a b c d e f 11
N = abc 3 a + b + c = 3
3.
7k : 1; 2; 3; 4; 5 , . . . 14
Existen 14 nmeros
4.
Si : 1a2a3a4a = 11 ; halla a
Se sabe que :
4a (4 + 3 + 2 + 1) = 11
4a 10 = 11
4a = 11 + 10
a = 11 + 8
a=8
Solucin :
5.
Factorizando 5
5(1; 2; 3; 4; 5; . . ; 10)
Solucin :
Existen 10 nmeros.
160
Solucin :
32a50 4 porque 50 4
1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; . .. ; 100
PROBLEMAS RESUELTOS
N = abcd 5 d = 0 v 5
{3436;
Solucin :
-+ - + - +
1.
Existen 3 nmeros
Solucin :
3436 = 4
ab48 = 4 porque 48 = 4
3128 = 4 porque 28 = 4
3 1-2 -3-1 2 3 1
h + 3g + 2f e 3d 2c + b + 3a = 7
a b c d e f g h 7
CRITERIOS DE
DIVISIBILIDAD
Sea
N = abcd 4 cd oo 4
2.
c)
3.
XII.DIVISIBILIDAD DE UN
NMERO
ARITMTICA
N = abcd 6 2 3
ARITMTICA
Halla : a+b
4).- Un comerciante cuenta las botellas que
tiene de 12 en 12; de 10 en 10; y de 15 en
15, sobrando siempre 7 botellas. Calcular la
cantidad de botellas, si es mayor que 400 y
menor que 440. Dar como respuesta la
suma de sus cifras.
4k = 1; 2; 3; 4; 5; . . . 50
Existen 50 nmeros.
6.
a) 12
d) 15
ab0 ;
a 48
b) 13
e)16
a) 4
d) 3
c) 2
a48 5
a) 12
d) 15
Existen 3 nmeros.
6 4 ?
b) 17
e) 16
c) 13
a3542 3
a) 1
d) 6
2317b4 9
b) 2
e) 12
c) 3
3a251 9
a) 10
d) 13
b) 5
e) 1
3259b 4
b) 11
e) 14
c) 12
b) 13
e) 16
c) 14
b) 23
e) 26
c) 24
N= 7
+ 3 y 4N= 15
+ 13
c) 6
a) 59
d) 52
Si
se
sabe
b) 45
e) 31
c) 46
c) 6
b) 7
e) 10
a) 4
d) 7
c) 14
a) 3609
b) 3501
c) 3602
d) 360
e) 3700
6).- Si: 4aa8 m7 . Cuntos valores
puede tomar a?
abc 5
a) 5
d) 8
ab5(7 a) 6
a23a23a23...
N =
179 cifras
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
e) 5
22).- En un saln de 50 alumnos se observa
que la sptima parte de las mujeres son
rubias y la onceava parte de los hombres
usan lentes.Cuntos hombres no usan
lentes?
a) 22
d) 20
b) 28
e) 4
c) 2
23).- Hallar : a + b -c
si: abc = 45
y ca = 8
a) 6
d) 5
b) 9
e) 8
c) 7
CLAVES DE RESPUESTAS
1) b
2) b
3) d
4) b
5) c
6) c
7) c
8) a
9) c
10) b
11) b 12) d
13) e
14) d
15) d
16) d 17) b
18) d
19) d
20) d
21) c
23) e
161
a) 50
d) 90
b) 10
e) 70
22) d
c) 85
ARITMTICA
DEFINICIN
PD(N)
2.4.5
En general :
PROBLEMAS RESUELTOS
N = A . B . C
1)
Restando :
D(122n) D(12n) = (2n + 1) (3n) = 63
Si : 25 x 15 tiene 24 divisores .
Halla el valor de .
Solucin :
N = 25 . 15 = 5 . (3 . 5) = 5 3 5
N = 3 . 5+2
(2n+1)n = 7 . 3
n=3
4)
SD(N)
1
B
.
B 1
1
A
A 1
2.4.3
2.4.4
1
C
.
C 1
SD (N)
( +1)( +3) = 24
(980) = 2 . 1 . 7 . 6 . 1 . 4
( +1)( +3) = 4 x 6
(980) = 336
=3
2)
D(N) = 24
SID(N) =
=
1
PRODUCTO DE DIVISORES DE UN
NMERO [PD(N)]
N = (3 . 5) . (3.7)
162
Dato :
2.4.2 SUMA DE DIVISORES [SD(N)]
Ejemplo :
144 = 24 . 32
D( N )
2
CLASIFICACI
Solucin :
D(N) = ( + 1) ( + 1) (+1)
Se calcula :
INDICADOR DE UN NMERO
FUNCIN DE EULER [(N)]
2.
N = 35 . 52 . 73 (D.C)
Sea :
N = 32 . 5 2 . 3 3 . 7 3
D(N)
=
N 2
5)
Halla el valor de x si N = 6 . 8 x
tiene 16 divisores.
Solucin :
N = (2 . 3) . (23)x
N = 2 . 3 . 23x
N = 23x+1 . 3
a) 14
d) 17
x=2
6)
1176 = 23 x 3 x 72
2
2
2
3
7
7
1
2
4
8
1
3
1
7
49
12
24
14
28
56
21
42
84
168
49
98
196
392
c) 128
b) 178
e) 192
tiene
a) 3
d) 6
a) 6
d) 2
c) 194
b) 4
e) 6
b) 8
e) 3
b) 4
e) 8
b)16
e) 15
c) 4
a) 2.2
d) 2.5
c) 5
c) 11
b) 6
e) 7
c) 8
b) 2.8
e) 3.25
c) 2.1
b) 3
e) 6
c) 4
c) 6
c) 7
b) 5
e) 8
a) 4
d) 7
a) 10
d) 5
b) 3
e) 1
c) 8
a) 2
d) 5
c) 3
c) 5
a) 2
d) 5
b) 5
e) 7
c) 6
163
b) 3
e) 6
c) 4
20).- si : P = 72 x 72 x 72 x . . . x 72
n factores
Halla n para que P tenga 176 divisores.
a) 3
d) 5
b) 6
e) 7
c) 4
a) 2
d) 6
b) 3
e) 4
c) 8
c) 5
b) 4
e) 7
c) 15
a) 1
d) 4
a) 124
d) 127
b) 16
e) 18
compuestos
ARITMTICA
divisores
b) 19
e) 15
c) 18
b) 16
e) 49
c) 9
b) 3
e) 4
c) 5
b) 4
e) 9
c) 6
b) 3
e) 6
c) 4
b) 6
e) 9
c) 7
CLAVES DE RESPUESTAS
8) c
9) c
10) e
11) b 12) b
13) a
14) c
15) c
16) e 17) c
18) b
19) c
20) d
21) c 22) c
23) e
24) c
25) a
ARITMTICA
26) e
164