Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanteras de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en lnea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos aos como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio pblico. El que un libro sea de
dominio pblico significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el perodo legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio pblico en unos pases y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio pblico son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histrico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difcil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras seales en los mrgenes que estn presentes en el volumen original aparecern tambin en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.
Normas de uso
Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio pblico a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio pblico son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones tcnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:
+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseado la Bsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+ No enve solicitudes automatizadas Por favor, no enve solicitudes automatizadas de ningn tipo al sistema de Google. Si est llevando a
cabo una investigacin sobre traduccin automtica, reconocimiento ptico de caracteres u otros campos para los que resulte til disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio pblico con estos
propsitos y seguro que podremos ayudarle.
+ Conserve la atribucin La filigrana de Google que ver en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Bsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Mantngase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No d por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio pblico para los usuarios de
los Estados Unidos, lo ser tambin para los usuarios de otros pases. La legislacin sobre derechos de autor vara de un pas a otro, y no
podemos facilitar informacin sobre si est permitido un uso especfico de algn libro. Por favor, no suponga que la aparicin de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infraccin de los derechos de
autor puede ser muy grave.
Acerca de la Bsqueda de libros de Google
El objetivo de Google consiste en organizar informacin procedente de todo el mundo y hacerla accesible y til de forma universal. El programa de
Bsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podr realizar bsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la pgina http://books.google.com
ARTES
SC1ENTIA VERITAS
EL
SACROSANTO
ECUMENICO
3QE
CONCILIO
TIENTO,
TRADUCIDO AL IDIOMA
CASTELLANO
POR
DON IGNACIO
LOPEZ DE
ATALA,
SEGUNDA
con
en madrid
EDICION.
"fe*
AalJL
AL EXC.M0 E
ILL.m
DON FRANCISCO
SEXOR A a.
ANTONIO
LO RE MT^AN A,
ARZOBISPO
PRIMADO
DE
SXC.*"
$
m
1
\
BE
TOLEDO,
ESPAA , &e.
SEOR.
PRO
PRLOGO.
.Aunque los eclesisticos y seculares sabios puedan
disfrutar plenamente la doctrina del sagrado Conci
lio de Trento en el idioma latino en que se public;
es tan importante y necesaria su lectura todos los
fieles en general ; tan sencilla , y acomodada su ex
plicacin la capacidad del pueblo , que no debe
estraarse , se comunique en lengua castellana los
que no tienen inteligencia de la latina. El conocimien
to de los dogmas , verdades de fe , es necesario
todos los Cristianos; y en ningn Concilio general se
ha decidido mayor nmero de verdades catlicas
sobre misterios de la primera importancia , quales
son los que pertenecen la justificacin , al pecado
original , al libre albedrio , la gracia , y los Sa
cramentos , en comn y en particular. Como la di
vina misericordia conduce los fieles por medio de
estos la vida eterna , y sus verdades son prc
ticas ; es necesario ponerlos con freqencia en execucion. De aqu es que no solo es conveniente este
conocimiento los eclesisticos , que administran los
Sacramentos, sino tambin los fieles , que los reci
ben. A los legos pertenece igualmente la instruccin
en muchos puntos de disciplina que estableci este
sagrado Concilio. Y esta es la razn porque l
mismo mand formar su Catecismo , y orden que
algunos de sus decretos se leyesen repetidas veces
al pueblo cristiano.
Ninguno de quantos se glorian con este nom
bre tiene mayor derecho que los Espaoles para
aprovecharse de la doctrina , y saludables mxi
mas de aquel congreso Sacrosanto. Estas son las
mis-
V
mismas verdades , cuya decisin promovieron y am
pararon sus Monarcas $ estos los puntos que venti
laron , probaron y defendieron sus Telogos 5 y estos*
los dogmas y disciplina que decidieron y decretaron
sus Prelados. Ningunos Obispos mas zelosos ni desin
teresados que los Espaoles en promover la gloria
de Dios , la santidad de las costumbres , y la pure
za de la religin. Fueron los mas prontos en asistir,
aunque eran los mas distantes \ y pesar de los gran
des obstculos , que les opusieron , fueron los mas
firmes en continuar esta obra grande, de que espera
ban volviese al seno cte la Iglesia la Alemania con
fundida , y despedazada con execrables errores.
Durar sin duda con la Iglesia la memoria de
su zelo ; y resonarn con los nombres de Don Fray
Bartolom de los Mrtires , de Don Pedro Guerre
ro, del Cardenal Pacheco, de Don Martin de Ayala, de Don Diego de Alaba , y de otros muchos
Espaoles , los tiernos y vehementes clamores , con
que pidieron la reforma de costumbres , anhelando
por ver renacer aquellos primitivos y felices dias
en que florecieron competencia el zelo y des
inters de los eclesisticos , y el candor , pureza , y
sumisin de los seglares. Quanto no ayudaron con
sus luces los sabios Espaoles Domingo , y Pedro
de Soto , Carranza, Vega , Castro , Carvajal , Lainez,
Salmern , Villalpando , Vargas , Covarrubias , Menchaca, Montano, y Fuentidueas ! Los puntos mas
importantes se cometieron su examen , y con
tribuyendo con su talento y sabidura la defensa
de la fe Catlica , y al lustre inmortal de la na
cin Espaola , correspondieron ampliamente al ho
nor con que les distingui el santo Concilio , y
VI
la espectacion de la Iglesia universal. Qu di
ficultades no vencieron tambin los Reyes de Es'paa para lograr la convocacin del santo Conci
lio , para principiarlo , proseguirlo , y restablecerlo
despus de haberse interrumpido en dos ocasiones?
Al Emperador Carlos V. , su hermano Ferdinando, y Felipe II. se debe la victoria de tantos
obstculos como fue necesario superar para llevar
al cabo tan santa y necesaria obra. Los Espaoles
pues , tienen justsimo derecho de disfrutar en su idio
ma la misma doctrina que promovieron sus Reyes,
ventilaron sus Telogos, y decidieron sus Obispos.
La traduccin , que se presenta , es literal ; aun
que la diferencia de los dos idiomas , y del estilo
propio del Concilio haya obligado seguir muy di
ferente rumbo en la colocacin de las palabras. No
obstante el original es la norma de nuestra fe y cos
tumbres , y la nica fuente donde se debe recur
rir quando se trata de averiguar profundamente las
verdades dogmticas y de disciplina , sobre cuya
inteligencia se pueda suscitar alguna duda. Con es
te objeto , y por dar una edicin bien corregida , se
ha impreso en el mismo tomo el texto latino , re
visto con suma diligencia , y confrontado con la
edicin que pasa por original ; es saber , la se
gunda de Roma hecha por Paulo Manucio en
1564. con la de Alcal por Andrs de Angulo en
el mismo ao , con la de Phelipe Lab en i66jr. y
con la que public ltimamente en Amberesen 1779,
Judoco Le-Plat, Doctor de Lobayna. Tambin se
han tenido presentes las Sesiones que se estamparon
en Medina del Campo en 1554. y en fin la edicin
de Madrid de 1775 , que no corresponde por cier
to
vn
to al buen deseo de los que la publicaron $ porque
habiendo copiado la de Roma de 1732, sac los
mismos yerros que esta , y en una , y otra faltan
palabras , y veces lineas. Este esmero , siempre ne
cesario para dar luz una obra de tanta conseqencia , ha sido mayor despus que el supremo Conse
jo de Castilla se sirvi ordenar que ademas del sa
bio telogo que aprob esta traduccin , nombra
se otro el M. R. Arzobispo de Toledo , con cuyo
auxilio cotejase el traductor cuidadosamente esta
obra con dicho original , para que no solo en lo
sustancial , sino aun en la mas mnima expresin
vayan en todo conformes , y se logre que salga esta
obra al pblico perfecta en todas sus partes. Ojal!
que el cuidado puesto en la edicin corresponda
Jas intenciones del supremo Consejo , y al zelo con
que el Excelentsimo seor Arzobispo de Toledo ha
encomendado la exctitud en la correccin. Consta
lo penos , que el texto Latino, que ahora publicamos,
tiene menos defectos que el de la edicin de Roma es
timada por original , y certificada como tal por el
secretario , y notarios del mismo santo Concilio.
Por lo dems no parece se debe advertir los
lectores legos , sino que los decretos pertenecientes
la fe son siempre certsimos , siempre inaltera
bles , siempre verdaderos , incapaces de mudan
za , variacin alguna. Pero los decretos de disci
plina, gobierno exterior , en especial los regla
mentos , que miran tribunales , procesos , apela
ciones , y otras circunstancias de esta naturaleza,
admiten variacin , como el mismo santo Concilio
da entender. En conseqencia , no hay que estra
gar que 110 se conforme la prctica en algunos pun
tos
VIII
tos con las disposiciones del Concilio ; porque ade
mas de intervenir autoridad legtima para hacer es
tas excepciones, la historia eclesistica comprueba
en todos los siglos que los usos loables , y admitidos
en unos tiempos , se reprobaron , y prohibieron en
otros , y los que adoptaron unas provincias , no los
recibieron otras.
Para que los lectores tengan presentes los pun
tos histricos principales , y los motivos que hu
bo para congregar el Concilio , para disolverlo en
dos ocasiones , y para volverlo continuar ha^ta
finalizarlo ; basta por ahora la lectura de las bulas
de convocacin de Paulo III. Julio III. y Pi IV.
pues consta en ellas as la urgente necesidad de
convocarlo , como los obstculos humanamente in
superables que fue necesario vencer para continuar
lo , y conducirlo hasta su fin. Solo me ha pareci
do conveniente insertar la acta de la abertura:
necesaria sin duda para conocer los Legados que
presidian , proponan , y preguntaban , y el mto
do, y solemnidad con que se celebraban las Sesio
nes. El nmero , y nombres de los Prelados , Embaxadores , y otros concurrentes , consta de los
Apndices 5 que se han descargado de muchas no
ticias pertenecientes los Padres , y Doctores Es
paoles^ por no permitirlas la magnitud del volu
men. Espero no obstante dar noticias mas indivi
duales importantes de estos sabios y virtuosos
hroes , en la Historia del Concilio de Trento , de
que tengo trabajada mucha parte 5 ntimamente per
suadido qu ningunos sucesos del siglo dcimo
sexto pueden dar mas alta y noble idea del zelo,
entereza , y sabidura de los Espaoles.
APEN
APENDICE AL PROLOGO
DE
'*
LA
PRIMERA
EDICION.
.
1 .
EE~
XI
ERRATAS EN EL CASTELLANO.
Pg. 35 lin. 1 1 , por principiarlo , diga pronunciarlo. Pg.6"
lin. 1 1 , por asistiendo , asintiendo. Pg. 84 lin. 1 9 , por hacerlo^
hacerla. Pg. 1 14 Hn. ai , por Bautismo, bautizado. Pg. 147
lin. i , por controversias , convocatorias. Pg. 171, lin. 1 1,
por partculas que , partculas consagradas que. Pg. 1 83
lini 1 , por aun como delegado, como delegado. Pg.276 lin.8,
por proporcin , proposicin. Pg. 360 lln.ao, por Fro~
vidal, provincial. Pg. 377 lin. 1.5 , $qt felicidad , fidejjdadj
Pg. 430 lin. 3 , por la religin, su religin. Pg. 431 lin.4^
por los , las. Pg. 450 lin. 1 2 , por imponer, imponen. Pg.490
lin.. 7 , por Proposita , Prepsita.
.:
,;
1 .>. v,.
MR
XII
I
ERRATAS EN EL LATIN.
Pg. i lin. penult. por comnssit , comraisit. Pg. 71 Un. 9,
por ai , ac. Pg. 73 lin. 4 , por eum , eam. Pg. 79 lin. 5,
por disinunt , desintnt. Pg. 87 Un. 8< , por ar Deus , Deus , ut.
Pg. 104 lin. lt. por risidentiam. , residentiam. Pg. 103'
lin. a , por providant , provideant. Pg. 1 39 lin. 7 , por communicao , communicato. Pg. 144 lin. a , por
ad ref.
quam ad re. Pg. 160 lin. a, por colore, colere. Pg. 3*4
lin. 9, por convmiant j conniveant. Ib. lin. ia , por hebeant,
habeant. Pg.iaai lin. a, por presbyteri , diga presbyterii.
Pg. a3lin. 10, por liceat, licet. Pg. as8 lin. a, por ynodi , synodo. Pg. 33a lin. .1 1 , por , ut. Pg. 334 lin. 7,
por necessitate , necessitati. Pg. 346 lin. 9, por patronatus%
patronus. Pg. 389 lin. 13, por brechii , diga bracbii. Pg.
394 lin. 5 , por primis , primus.
-'i
BU
EL
SACROSANTO,
ECUMNICO
CONVOCATORIA
BULLA
INDICTIONIS
SACRI
ET
OECUMENICI
PONT. MAX.
BULA
CONVOCATORIA.
tris erratis , nostraque cunctorum culpa , Dei videlicet ira peccatis nostris imminente , Rhodus fuerat amissa , Hungaria vexata , conceptum , et meditatum contra Italiam , contraque Austriam , et Illyricum trra , marique bellum : cm impius , et
immitis hostis noster Turca nullo tempore requiesceret , nostrorumque nter se odia , et- dissensiones , suam bene gerendx
re occasionem duceret. Igitur , ut dicebamus , in tanta hsresum , dissensonum , bellorumque tempestate , tanusque excitatis fluctibus , cum essemus ad moderandam , et gubernandam
Petni navculam vocati , nec viribus ips nostris satis fideremus W ; primm conjecimus in Domine coghatus nostros , ut pse nos nutriret , animumque nostrum firmitate , et robore,
mentem consilio , sapntiaque instrueret. Deinde animo repe
tentes majores nostros , sapientia admirabili , et sanctitate praeditos , saep ia summis Christianae Reipublica: periculis rcmeAz
dium
PUm.34.
BULA
CONVOCATORIA.
BULA
CONVOCATORIA.
BULA
CONVOCATORIA.
O,
10
B V T- A
CONVOCATORIA.
II
BULA
ad pertectionem pacis reliqua essent , eque Nicaea? ob brevit.item temporis potuerant omnia confici , Roma; commodis
coram nobis agerentur , et tractarentur. Et ob hanc rationefti
etiam a nobis ambo petierunt , ut haec pacificationis procuratio
concii celcbrationi praeponeretur ; cm ipsum concilium , pa
ce ficta, mult deind utillus , en salutarius Christianas Reipubl. futurum esset. Semper enim haec pacis spes nobis injecta
Principum nos voluntatibus assentiri hortata est. Quam spem
vehementer auxit , post discessum a Nicsea nostrum , ipsorum duoruin Principum nter se benvola , amicaque congressio : qux,
mxima nostra cum ketitia h nobis intellecta , confirmavit
nos in bona spe , ut tndem aliquando nostras preces apud
Deum exauditas, et vota pacis accepta esse crederemus. Hanc
igitur pacis conclusionem cm et expeteremu* , et urgeremus;
nec solm duobus antedictis Principibus , verm. etiam carissiT
CONVOCATORIA.
I3
14
BULA,
CONVOCATORIA.
IJ
l6
BULA
CONVOCATORIA.
IJT
l8
BULA
CONVOCATORIA.
IQ
20
BULA
quod nobis , ct hv.ic sanctae Scdi prxstiterunt , ac sanctae virttc obedientiae , alsquc sub pecnis jure , aut consuetudine
in celebrationibus conciliorum adverss non accedentes ferri,
ct proponi soiitis , mandantes , arctque praecipientes , ut ipsimet , nisi forte justo detineantur impedimento , de quo tamen fidem facer compcllantur , aut cert per suos legtimos
procuratores , ct nuntios sacro huic Concilio omnin adesse,
et interesse debeant. Supra" autem dictos Imperatorem , regemque Christianissimum , necnon caeteros Reges , Duces,
Principes , quorum praesentia , si alias unquam , hoc quidem
tempore mxime sanctissimas Christi fidei , et Chrhuanorum
omnium futura est salutaris , rogantes , atque obsecrantes per
viscera misericordia: Dci , et Domini nostri Jcsu Christi , cujus
fidei veritas , et religio , et ints , ct extra graviter jam oppugnatur , ut , si salvam volunt Christianam esse Rempubl.
si se Domino obstrictos , et obligatos pro maxirnis illius erga se beneficiis ntelligunt , ne deserant ipsius Dei causam,
t negotium ; ipsimet ad sacri Concilii celebrationem veniant,
in
CONVOCATORIA.
21
in quo ipsorum pietas , atque virtus communi utilitati , salutique SU3? , ac canerorum , et temporali , et asternse , plurimum est profutura. Sin autem , id quod nollemus , acceder
ipsi non poterunt ; at graves saltem viros Legatos cum auctoritate mittant , qui personam Principis sui quisque et cum
prudentia , et cum dignitatc possint iu Concilio referre. In
primis vero ut id curent , quod ipsis facillimum est , ut ex
suis cujusque regnis , ac provinciis Episcopi , et Prxlati sine
tergiversatione , et mora ad Concium proficiscantur. Quod
mxime quidern Praelatis , Principibusque Germania: Deum
ipsum , atque nos impetrare a?quum est : ut cum eorum pracipu causa , ipsisque cupientibus Concilium indictum sit , et
in ea civitate indictum , quas ab cis est desiderata ; non graven tur ipsi sua cunctorum praesentia id celebrare , et ornare;
fju melis , atque conaniodis qua: ad integritatem , et veri-r
Bj
ta
23
' SL A
CONVOCATORIA.
23
palam clara voce-per Grias riostra? cursores , aut notarios aliquos pblicos legantftr, -fccteqti . irt valvis dittarum Ecclesiarum , itemque Cancellaria Apostlica: portis , et Campi Flo
ral slito loco affigantur , ubi ad lectionem , et notitinm cunctorum aliquandiu expsita; -pendeant : cilmque inde amoveVmntur , earum nihilorniniis exempla in eisdem locis remaneant
aftixa. No5;.him per lectionem , publicationem , aftixionemque hujusmodi , omnes , et quoscumque , quos antedicta; nostrae littera: comprehendunt , post spatium duoruni mensium
die litterarum publicationis , et aftixionis , ita volumus obligatos esse , arque adstrctos , ac s ipsismet illa; coram lectas,
et ntimita; essent ; transumptis quidem earum , quae manu
publici notarii scripta , aut subscripta , et sigillo persona; alcujus Ecclesiastica; , in dignitate constitua; , munita fuerint,
ut fides certa , et indubitata habeatur , mandamus , atque decernimus. Nulli ergo omnin homnum liceat hanc pa^inam
nostrae indictonis , annuntiationis , convocationis , statuti , de1 \
B4
ere
BULA
to , decreto , mandamiento , precepto y ruego. Y si al
guno presumiere atentarlo , sepa que incurrir en la in
dignacin de Dios omnipotente , y en la de sus bien
aventurados-Apstoles san Pedro y san Pablo. Dado en
Roma en san Pedro , en 22 de mayo del ao de la En
carnacin del Seor 1542 , y octavo de nuestro Ponti
ficado.
BIqo.
Qtr* Dand.
Htrr. DmA.
APER
3S
"ABERTURA-
.<
DE
CONCILIO
TRENTO.
'
APERTIO :
SACROSANCTI,
.
ET
OECUMENICI,
GENERALIS
CONCILII
TRIDENTINI.
T
ln nomine Sanctissima: Trinitatis. Scquuntur ordinationes,
constitutiones , acta , et decreta facta in sacrosancta , cecumenica , et generaii Tridentina Synodo , pra?sidentibus in ea-, no?
,,mine sanctissimi in Christo Patris, et D. N. D. Pauli , vina
providentia Papa? III. Reverendissimis, et Illustriss. D. D.Joan:
ne Maria de Monte , Episcopo Praenesflino , et Marcello Cervino sancta; Crucis in Hierusalem presbytcro., ac Reginalda
ti'.
Bj
Pc
26
rusale'n ; y Reginaldo Polo , Ingles , Dicono de santa Mara in QosmeAiii.^
EN EL NOMBRE DE DIOS. AMEN.
vEn el g5o del nacimiento del mismo Seor nues
tro de M.D!XLV. en la Indiccin in. Domingo ni. del
r>Adviento del Seor , en que cay la festividad de sanjita Luca , dia/xm. del mes de diciembre , ao xii. del
^Pontificado de nuestro SSmo. Padre y Seor nuestro en
nJesu-Gist y Paulo, por divina providencia Papa 1L de
?>este nombre , s celebr .una procesin general en la
*ciudadjde Trento desde la iglesia de la, santsima inindividua Trinidad hasta la iglesia catedral , para dar felz principio al sacrosanto, ecumnico y general Conncilio de Trento , y asistieron en ella los tres Legados
*>de la Sede Apostlica , y el Rmo. e limo, seor . Cris9tovl Madruci* Presbtero Cardenal de la S. I. R, del
titulo de s, Cesarid;y. tambin los RR. PP. y seores
>los Arzobispos , Obispos , Abades , Doctores , e ilus-
Polo, Anglo , Djtpnb srict^MSsefifi Gqsmedn, sanctae Roman Ecclesiae Cairdinalibus ,'et "Apostlica; scdis de latere LeV ^ 1 '-IN NOMIN DOMlNl. AMEN.
' '
27
tres y nobles seores que despus se mencionan , con
otros muchos Doctores , asi telogos , como canonis
tas y legistas , y gran nmero de Barones y Condes , y
'juntamente el clero y pueblo de dicha ciudad. Finali
zada la procesin el referido primer Legado, Rmo.e
limo, seor Cardenal de Monte , celebr la misa de
Espritu Santo en la santa iglesia catedral , y predic el R. P. y seor Obispo de Bitonto. Despus de aca
chada la misa di la bendicin al pueblo el expresado
wRmo. Sr. Cardenal de Monte 5 y compareciendo despues ante los mismos Legados y Prelados la distinguida persona del maestro Zorrilla , secretario del limo. Sr.
don Diego d Mendoza , Embaxador del Emperador y
Rey de Espaa , present las cartas en que dicho Embaxador escusaba su ausencia , y fueron leidas en alta
voz. Despus de esto se leyeron las Bulas de la convo
cacin del concilio , e' inmediatamente el Rmo. Lega
ndo de Monte volvindose los Padres del Concilio dixo:
vTeneh bien , &c."
.
.
.
CAvP"j EpUcojiis /Abbabus , Doctqribus, ac illustribus, et noi,biJbus viris infrascriptis , cum mukis aliis doetoribus , tura
in theologia , tum n utroque jure , etiam cun magno nu,jmero Baronum , et Comitum , necnon cum clero , et populo
,,dictae civitatis, Qya finita prasfatus Rmus, et Illust. D. Cardinalis de Monte primus Legatus, celebravit missam de S. Spiritu in sancta catbedrali ecclesia , et R. P. D. Episcopus
vBitohtinus habujt prationem. Deipde finita missa, dirtus Rmus.
,D. de Monte Cardinalis dedit bepedictionem populo. Postmodum comparuit coram esdem RR. Lcgatis , et Pradatis egregius vir magister Zorrilla, secretarius Ilm. D.Didaci de Men
doza , Oratoris Csesareae , et Catholicae rnajestatis , et prssentavit Hueras excusatorias super ejus absentia , quas fuerunt lee
rse alta voce. Interea lectae fuerunt Bullas ndictioms Concilii.
,,Postmodum prsfatus RR.de Monte Legatus vertit se ad Pa,,tres Concilii dicens : Placetne , &c."
CA-
28
CANONES ,
ET DECRETA
CONCLII
SUB
TRIDENTINI
PAULO tO.
JULIO III.
PIO IV.
PONTIFICIBUS MAXIMIS.
CANONES
DECRETOS
CONCILIO DE
TIENTO
PROMULGADOS
EN TIEMPO DE PAULO IL JULIO III. Y PIO IV,
SUMOS
PONTIFICES.
SE-
SESION
29
I.
Aslg-
S E S S I O
I.
In-
CONCIL. TRIDENT.
Asignacin del dia de la Sesin siguiente.
Pues estando prxima la fiesta de la Natividad de
Cristo nuestro Seor , y siguindose otras festividades
de este ao que acaba , y del que principia 5 tenis
bien que la primera Sesin que haya , se celebre el
Jueves despus de la Epifana , que ser el 7 de enero
del ao del Seor 1546? Respondieron : Asi lo que
remos.
SE-
. " .1.
'I .. 1...
1 if :
* 1 J i '
,U,:-'.i ~~s
'j !
, :
1
J
*
SE-
SESIOK
II.
SESION
31
II.
S E S S I O
II.
(O
'aCb u
descendtns 4 Patre luminum , qui s , qui postulant a se sapicnt'tam , dxt mnibus af\luenter , et non improperat tis ; et simul
sciens
, quod imt'tum sapientiA est titnor Domini ; natuit , et
CO
decrevit , omnes , et singulos Christi fidelts , in civitate Tri- P">vb.i.ei >*
dea-
32
CONCIL. TRIDHNT.
Gaf 5.
fl
Actor. 2.
frt
Timotii.
SESION
II. .
34
CONCIL. TRIDENT.
jonn. t.
Scripturarum lectio admisceatur : familiares vero suos unusquisque instruat , et erudiat , ne sint rixosi , vinosi , impudici , cupidi , elati, blasphemi , et voluptatum aimtores ; vitia demm
fugiant , et yirtutes amplectantur ; et in vestitu , et cultu , et
mnibus actibus honestatem prssefcrast , sicut decet ministros
ministrorum Dei. Ad hc, cm hujus sacrosancti Concilii pre
cipua cura , solicitudo , et intentio sit , ut propulsatis hseresum
tenebris, qus per tot annos operuerunt terram , Catholicac veritatis lux
Christo (0 > qui vera lux est , annuente , candor,
puritasque refulgeat ; et ea , quae reformatione egent, reformentur ; ipsa Synodus hortatur omnes Catuolicos hc congregatos , et congregandos , atque eos praesertim , qui sacrarum
litterarum peritiam habent , ut sedula meditacione diligenter
secum ipsi cogitent , quibus potissimum viis , et modis ipsius
Synodi intentio dirigi , et optatum efectum sortiri possit , qu
naturius , et consultis daiuaari damuanda , et probauda pro
SESION II. ,
3"5
^L*
36
CONCIL. TRIDENT.
SESION
III.
S E S S I O
III.
! sesin
ra.
3 Jr
CONClL. TRIDENT.
SESIOK
III.
39
1
" .'
ct filio simul adoratur , et conglorificatur ; qui locutus est per
Prophetas : et unam sanctam Catholicam , et Apostolicam cclesiam. Confteor unum Baptisma in remissionem peccatorum:
et expecto resurrectionem mortuorum , et vitam venturi sseculi. Amen.
.-. Indictio futura Sessionis... Eadcn sacrosancta , cecumenica , et generalis Tridentina Synodus , in Spiritu Sancto legitim congregata , in ea praesidentibus cisdem tribus Apostlica? Sedis Legatis , intelligens inul
tos Praelatos ex diversis partibus accinctos esse itincri , nonnullos ctiam in via esse , quo huc veniant ; cogitansque omnia ab ipsa sacra Synod decernenda e majoris apud omnes
existimationis , et honoris videri posse , qu majori fuerint,
et pleniori Patrum consilio , ct prajscntia sancita , et corroborata ; statuit , et decrevit futuram Sessionem post prasentem
Cz
. '
ce
4<>
E,:-'
IV.
SESION
IV.
41
42
CONCIL. TRIDEKT.
SESION
IV.
43
44
CONCIL. TRIDENT.
sesin iv.
->
45
46
CONCIL. TR1DSNT.
piies que estos hayan revisto sus libros segn los estatu
tos prescritos en sus reglas. Los que los comunican ,
los publican manuscritos , sin que antes sean examina
dos y aprobados , queden sujetos las mismas penas que
los impresores ; y los que los tuvieren leyeren , sean
tenidos por autores , si no declaran los que lo hayan
sido. Dse tambin por escrito la aprobacin de seme
jantes libros , y parezca esta autorizada al principio de
ellos , sean manuscritos , sean impresos : y todo es
to , es saber, el examen y aprobacin se ha de ha
cer de gracia , para que as se apruebe lo que sea dig
no de aprobacin , y se repruebe.lo que no la merez
ca. Ademas de esto , queriendo el sagrado Concilio re
primir la temeridad con que se aplican , y tuercen
qualquiera asunto profano las palabras y sentencias de la
sagrada Escritura 5 es saber , bufonadas , fbulas , va
nidades adulaciones, murmuraciones , supersticiones,
impos y diablicos encantos , adivinaciones , suertes , y
libelos infamatorios ; ordena y manda para extirpar se
mejante irreverencia y menosprecio , y que ninguno en
adelante se atreva valerse de modo alguno de palabras
de
suis Superioribus impetrare teneantur , recognitis per eos libris , juxta formam suarum ordinationum. Qui autem scripto
eos communicant , vel evulgant , nisi antea examinad probatique fuerint , eisdem pcenis subjaceant , quibus impressores.
Et qui eos habuerint, vel legerint , nisi prodideriat auctores,
pro auctoribus habeantur. Ipsa vero hujusmodi librorum probatio in scriptis detur; atque ide in fronte libri vel scripti , vel
impressi , authentic appareat : idque totum, hoc est, et proba
do , et examen , gratis fat : ut probanda probentur , et reprobentur improbanda. Post ha?c , temeritatern illam reprimere volens,
qua ad profana quique convertuntur , et torquentur verba , et
sententijE sacrae Scripturas , ad scurrilia scilicet , fabulosa , vana,
adulationes , detractiones , superstitiones, impias, et diablicas incantationes , divinationes , sortes , libellos etiam famosos ; mandat , et praecipit ad tellendam hujusmodi irreverentiam , et
con
SESION IV.
47
V.
48
CONCIL.
TRIDENT.
Eptofs. 4.
, 00 .
c. 4.
bata permaneat ; et ne populus Christianus emni venta doctrin& circuinferatur ; W cum serpens ille antiquus , humani generis perpetuus hastis , nter plurma mala , quibus Ecclesia
Dei his nostris temporbus perturbatur , etani de peCcato orginali , ejusque remedio non solum nova , sed vetera etiam
dissidia excitaverit ; sacrosancta , cecumenica , et generalis Tridentina Synodus , a Spiritu Sancto legitim congrgala , prasidentibus n ea esdem tribus Apostlica: Seds Legatis , jam
ad revocandos errantes , et ilutantes confirmandos acceder voIcns , sacrarum Scripturarum , et sanctorum Patrum , ac probatissimorum conciliorum testimonia , et psus Ecclesiae judcium,
ct consensum secuta , hsc de ipso peccato originali statuit , fatetur , ac declarat.
I S quis non confitetur .primum hominem Adam , *) cum
mandatura Dei tn paradiso ruisset transgressus , statim sancutatcm , et justitiam , in qua constitutus fuerat , amisisse , ncur
sesin- v.
49
..* !".->
11 Si quis <s) Ada? praevaricationem sibi soli , et non ejus
propagini asserit nocuisse ; et acceptam Dco sanctitatem,
et justiiiam , quam perdidit , sibi soli , et non nobis etiam
eum perdiclisse ; aut inquinatum illum per inobedicntix peccatum , mortem , et pcenas corporis tantm in omne genus
humanum transfudisse , non autem et peccattim , quod mors
e>t anima; anathema sit : cm contradlcat Apostlo dicenti : C*)
Fer unttm bomintm peccatttm intravit in mundutn , et per peccaVuw mors : et ita in omnes homines mors pertranst , in qtto omnes
feccavertat.
.J .v.
.
<". > .
.
Si
(,)
Genes. 3.
, W
Hebr.
2. Conci). Arausic. 2.
c*1Ronr,j,3^ Co.
rinth. is.conc.
rausic* * c* u
(4)
Rmll> r.
'' J ': A
50
C0NCII-. TRIDENT.
de
III Si qiis hoc Adas peccatum , quod origine unum est , et
propagatione , non imitatione transfusum mnibus , inest uni. .
euique proprium , vel per humana? natura vires , vel per aliud
remedium asserit toll , qum per meritum unius mediatoris
Domini nostr Jesu Christi , qui nos Deo reconc'U'uvit in sdnguii.Tim. *. Co- ne suo , W fxetus nobis jusiitia , sanct'tjcatio , et redemptio; auc
iosi.2.
negat ipsum Christi Jesu meritum per Baptismi sacramentum
in forma Ecclesia: rit collatum , tan adultis , quam parvulis
Aftor
applicari ; anathema sit : W quu *on est aliud nomen sub alo
(i)' ' datum hominibus, in qtio opofteat nos salvos fieri. Undc illa vox : ()
Otlt. 3.
.
Coac. (').,
Milcvit.
c a. concii.
Afncan. c.77.
SESION
V.
49
R0ma,, -
(2)
SMna' 5'
50
CONCIL. TRIDENT.
do original por la gracia de nuestro seor Jesu-Crsto
que se confiere en el Bautismo ; afirma que no se qui
ta todo lo que es propia y verdaderamente pecado j si
no dice , que este solamente se rae , dexa de imputarse;
sea excomulgado. Dios por cierto nada aborrece en los
que han renacido , pues cesa absolutamente la conde
nacin respecto de aquellos , que sepultados en reali
dad por el Bautismo con Jesu-Cristo en la muerte , no
viven segn la carne , sino que despojados del hombre
viejo y y vestidos del nuevo , que est creado segn
Dios y pasan ser inocentes , sin mancha , puros , sin
culpa , y, amigos de Dios , sus herederos , y partcipes
con Jesu- Cristo de la herencia de Dios ; de manera que
nada nada puede retardarles su entrada en el cielo.
Confiesa no obstante , y cree este santo Concilio , que
queda en los bautizados la concupiscencia , fomes , que
como dexada para exercicio , no puede daar los que
no consienten , y le resisten varonilmente con la gracia
de Jesu-Cristo : por el contrario , aquel ser coronadoy
que legtimamente peleare. La santa Snodo declara , que
la
Baptismate confutur , reatum originalis peccati remitti negat;
aut etiam asserit , non to'li totum id , quod veram , et propriam peccati rationem habet ; sed illud dicit tantim radi,
aut non imputan ; anathema sit. In renatis enim nihil odie
f
Dcus : quia nihil est damnationis iis , (O qtti veri consepultl
cT*"' E ct "" s,int cum c',r'0 ttr BAptisw* ' mortem : qui non secundum c*r4.uc'ai3"3;phcs- )cm ambulant , sed veterem hominem exutntes , et novum , qui
secundum Deum ereatus est , induentes , innocentes , mmaculati,
furi , innox'ti , ac Deo dileiti effecti sunt , heredes qutdem Dei>
coheredes autem Cbristi , ta ut nihil prorsus eos ab ingressu caeli
remorctur. Manere autem in baptizatis concupiscentfcm , vel fomitem , ha?c sancta Synodus fatetur , et sentit : qua; cm ad
agoncm relicta sit , nocere non consentientibus , et virilitr
.TimoUi.fi. per Christi Jcsu gratiam repugnantibus non valet : W quin_
.(2?
immo qui legitime certaverit , coronabitur.
Hanc concupiscenCoios. 3.
tiam , quam aliqiundo Apostolus peccatum appellat , sancta
Sy
SESION V.
51
D-
52
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
I.
DECRETUM DE
REFORMATIONE.
C A P U T
I.
sesin
v.
53
54
CONCIL.
TRIDENT.
/ tj i
-ir
iu.eu.
da, annuente Peo , transir possuit. Ideoque llx magistro
- 1
gramr
sbson v.
55
56
CONCIL.
TRIDENT.
CA-
SESION
T.
CAPITULO
57
II.
CAPT
II.
COVCll. TRIDENT.
se sion
v.
59
6o
CONCIL. TRIDENT.
SESION
6l
62
CONCIL. TRIDENT.
Asignacin del dia de la Sesin siguiente.
SESIN VI.-
63
64
CONCIL.
TRIDENT.
CAPITULO!.
C A P U T
I.
Hcbrxor.a. tes per vim natura? , sed ne Judan quidem per ipsam etiam
#4)
littcrara legis Moysi , inde liberari , aut surgere possent ; tametConcLa. Arau- si n es liberum arbitrium W minim extinctum esse< , viriican. cap. 5. .
,. j
...
'
bus licet attenuatum , et nclinaturn.
CA-
SESION
VI.
CAPITULO
II,
C A P U T
II.
.c<xintb. &
Ctw%.
(3) Rq
njanor.9!
Rora W e| f
o>iesfr. 2.
mmifu*'
1. josnn. 9.
66
CONCIL.
TRIDENT.
CAPITULO
III.
capt
ra.
sisiON
ti.
6jr
IV.
IV.
68
CONCTL.
TRIDENT.
CAPITULO
v.. .';
C A P U T
V.
69:
VI.
VI.
Modus prceparationis.
Disponuntur autem ad ipsam justitiam , dum excitati divina
W ,' J.fident ex auditu tonpientes , xliber mo_Romn.
(O 10.
?eratia ,' . et ~adjuti
'
.
ventur in Deum , credentes vera esse , qua; divinitus revelata,
et promissa sunt ; atque illud n primis , Deo justificari imptum per gratiam ejus , per redempronem fe) , qttt est in Cbristo
Jesu : et dum peccatores se esse intelligentes , a divinae justi- Romn. 13.
tiae timorc , quo utilitr concutiuntur , ad considerandam Dei
misericordiam , se convertendo , in spem criguntur , fidentes
E2
Deum
fti
CONCIt.
TRID2NT.
SESION VI.
CAPITULO
VII.
C A P U T
VIL
JT2
CONCIL.
TRIDENT.
SSION
VI.
^3
CONCfL. TRIDENT.
T4
la conserven en toda su pureza y candor como la pri
mera estola , que en lugar de la que perdi Adn por
su inobediencia para s y sus hijos , les ha dado Jesu' Cristo con el fin de que se presenten con ella ante su
tribunal , y logren la salvacin eterna.
CAPITULO
VIII.
SESION
VI.
75
IX.
IX.
*r
coNcrr-.
trident.
CA-
SESION VI.
CAPITULO
77
X.
C A P U T
X.
?8
C0NCIL. TR.1DENT.
XI.
XI.
80
C0NC1L. TRIDNT.
'.V
qui tn stadto currunt , omnes quidem currunt > sed mus atctptt bra(3)
riumlSic cUrrite , ut ctmprebendatis ). E50 igitur sic turro , no
tt *"
quasi in inccrtum : sic pugno , non quasi aerem verberans , sed castigo
tarpus meum , etin sertitutem redigo : ne forte , cum als prtdicave2 Per 1 TtH,lfierepTobus efftcitr.ltcta princeps Apostolorum PetruswsS*ragite , ut per bona opera certam vestram vocationem , et electio- nem fatiatis : htc enim fatientes , non pettabitis aliquando. Un1
de constat eos orthodox religionis doctrinas adversari , qui
dicunt , justum n omni hno opere saltm venialiter peccare : aut , quod intolerabilius est , pcenas astenias mereri : ar
que etiam eos , qui statuunt , in mnibus operibus justos peccare , si in illis suam ipsorum socordiam excitando , et sese
ad
SESION v*ao..
8l
XII.
XIL . -i i 3h
()
l8,
82
'
C0NC1L.
TRIDENT.
CAPITULO XIH.
.
; " >C A P T
XIII.
De perseverantics muere.
i*tth.ifteti4. Si
k3irailiter de perseverarttix muere, de quo scriptum est (*): Qui
perseveraverit usque in finem , hk salvus ern : quod quidem
aunde haberi non potest , nisi ab eo , qui potetis est eum,
qui stat , statucre , ut perseveranter stet , et eum , qui cadit , restituere : nemo sibi certi aliquid absoluta certitudine
(3)
polliccatur
: tametsi in Dci auxilio firmissimam spem cql\p" crln- locare , et reponere omnes debent. Deus enim , nisi ipsi illiusth. 8.
gratis defuerint , sicut ccepit opus bonum , ita perficiet , opei.corntii. 10. rans yelle M , et perecer. Verumtaroen qui se ex'tst'mant staPbiupen. 2. re ^
ne cadant , et cum timore , at tremare salurem
. SESION
VI.
83
XIV*
p.[*\ t
R0mn. 8.
84
CONCIL. TRIDENT.
SESION
VI.
85
*
Matth. j. et 4.
incite jructus dignos penitenta.
luc. 5.
Fa
CA-
86
C0NC1L. TR1DENT.
CAPITULO
XV.
C A P U T XV.
Quolibet mortali peccato amitti gratiam,
sed non fidem.
A dverss etam hominum quorumdam cal!ida ingenia W, qui
per dulces sermones , et benedktiones seducunt corda imoientium,
asserendum est , non modo infidelitate , per quam et ipsa fidcs amittitur , sed etiam quocumque alio mortali peccato,
quamvis non amittatur fides , acceptam justificationis gratiam
amitti : divina? legis doctrinam dcfendendo , quse regno
Dei nnn solum infideles excludit C* , sed et fideles quoque,
i. Timot. i. et fornicarios , adlteros , molles , masculorum concubltorcs , fures,
x. Conn* r. 6, av,ros ^ e(,rmos } maledieos , rapaces , ca;terosque omnes , qui
letalia committunt peccata : quibus cum divina? gratis adjumcnto abstinere possunt , et pro quibus Christi gratiaseparantur.
CA
Romau. 6.
SESIOK
VI.
CAPITULO
XVI.
C A P T
XVI.
83
CONCIL. TRIDENT.
.
x
etiam tempore , (si tamen in gratia decessennt ) consequendam , ver promeruisse censeantur : cm Christus , Salvator
joan. 4.
noster , dicat U) : Si quis biberit ex aqua , quam tgo dabo
a.TimotL 4,
Joan. ij.
SESION
TI.
89
9O
CONCIL. TRIDENT.
.i .
'
can. i.
sesin
vr.
91
(,)
cele* iS.
92
CONCIL. TRIDENT.
-^.
Joan.!.
velit ; sed velut innime quoddam nihil omnin agere , merque passiv se habere ; anathema sit.
can. v. Si quis liberum hominls arbitrium post Adae peccatum amissum , et extinctum esse dixerit ; aut rem esse de
solo ttulo , imm titulum sine re , figmentum denique Satana invectum in Ecclesiam ; anathema sit.
can. vi. Si quis dixerit CO non esse in potestate hominis , vias suas malas facer , sed mala opera , ita ut bona,
Deum operari , non permissive soliim , sed etiam propri , et
per se , ade ut sit proprium ejus opus non minus proditio
Judas , quam vocatio Pauli ; anathema sit.
can vil. Si quis dixerit , opera omnia , quae ante justificationem fiunt , quacumque ratione facta sint , ver esse peecata , vel odium Dei mereri ; aut quant vehementis quis
nititur se disponere ad gratiam , tanto eum gravis peccarej
anathema sit.
CA-
SESION
vi.
93
m
J*/,'^5"
Romn. 5.
94
COKClt. TRIDENT.
S E S I O N VI.
95
(lj
Joan. 5.
90
CONCII.
TRIDENT.
SESION VI.
97
Maui?
98
CONCIX.
TRTDENT.
ses ion
vi.
99
100
CONCIL. TRIDENT.
I.
I.
SESION VI.
IOI
102
CONCIL.
TRIDENT.
S E SI O N
VT.->->
I03
04
CONCIL.
TR1DENT.
II.
II.
sesin
vr.
105
G4
CA-
IO
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
III.
fuera de su monasterio.
III.
CA
SESION VI.
CAPITULO
IV.
C A P T
IV.
108
COWCIL. TRIDENT.
CAPITULO
V.
C A P U T
V.
sesin Yir.
SESION
109
VII.
; .
S E S S I O
VIL
Decretum de Sacramentis.
PRO<EMlUM.
110
CONCIL. TRIDENT.
SESION VII.
III
112
CONCIL. TRIDENT.
acceptse per fidem gratis , vel justitiaj , et notae qudam Christianas professionis , quibus apud homines discernuntur fideles ab
inhdclibus ; anathema sit.
can. vn. Si quis dixerit , non dari gratiam per hujusmodi Sacramenta semper , et mnibus , quantum est ex parte Dei,
etiam si rite ea suscipiant , sed aliquando , et aliquibus ; ana
thema sit.
can. vih. Si quis dixerit , per psa novae legis Sacramen
ta ex opere operato non conferri gratiam , sed solam fidem
divinae promissionis ad gratiam consequendam sufricere ; ana
thema sit.
can. x. Si quis dixerit, n tribus Sacramentis, Baptismo
scilicet, Confirmatione , et Ordine, non imprim characterem in
anima , hoc est , signum quoddam spirituale , et indelebile, unde
ea iterari non possunt; anathema sit.
can. x. Si quis dixerit , Christianos omnes in verbo * et
om
SESION
Vil.
II^
can. 1.
De Baptismo.
Si qis dixerit , baptismum Joannis habuisse eandem
114
CONCIL.
TRIDENT.
SESION Vn.
II?'
I 16
CONCIL. TRIDENT.
sesin vil
1 1y
I18
C0NCIL.
TR1DENT.
I.
I.
SESION
VU.
H9
II.
II.
120
C0NC1L. TRIDEUT.
CAPITULO
III.
III.
"SESION
vir.
121
IV.
IV.
122
CONCIL.
TMDENT.
que principia : De multa ; quede privado ipso jare de lo8tales beneficios , como dispone la misma constitucin ,.y
tambin en fuerza del presente decreto.
CAPITULO
V.
V.
Plura beneficia curata obtinentes r Ordinario suas dispensationes exbibeant , qui de vicario ecclesiis
frovideat , congrua portione fructuum
assignata*
Ordinar corufri quoscumque plura cufat , aut alis in-*
compatibilia beneficia ecclesiastica obtinentes , dispenSationes
suas exhibere district eompellant r et alias procedant juxta
constitut. Grdg. X , m generali Lugdunensi eoncilio editain,
quae incipic : Ordinarii : quara eadem sancta Synodus innovan-
dam censet , et iiinovat; addeas insuper , qud ipsi Ordina
SESION
fU.
I23
124
CONCIt.
TRIDENT.
VIL
Vistense los beneficios eclesisticos unidos $ exerzase la cura de almas por vicarios , aunque sean
perpetuos : hgase el nombramiento de estos asig
nndoles porcin determinada de frutos sobre
cosa cierta.
"Visiten anualmente los Ordinarios los beneficios ecle
sisticos curados que estn unidos, anexos perpetuamen
te
tum , et qux deinceps ad cujusvis instantiam fient , nisi eas
ex lcgicimis , aut alias rationabilibus causis corara loci Or
dinario , vocatis quorum interese , verificandis , factas fuisse
constiterit , per subreptionem obtenta? , praesumantur : ac proptere nisi aliter Sede Apostlica declaratum fuerit , viribus
o ranino careant.
C A P U T
VIL
SE SI OH
VII.
I2g
12 6
CONCIL.
TRIDEKT.
IX.
IX.
sesin vn.
CAPITULO
X.
C A P T
X.
^on liccat Capitulis ecclesiarum , Sede vacante , infra annum die vacationis , erdinandi licentiam , aut Hueras dimissovias , seu reverendas , ut aliqui vocant , tm ex juris communis dispositione , quam etiam cujusvis privilegii , aut consuetudinis vigore , alicui , qui beneficii ecclesiastici recepti , sive recipiendi occasione arctauis non fuerit , conceder. Si secs fiat , dpitulum contravenaos ecclesiastico subjaceat inter
dicto : et sic ordinati , si in minoiibus ordinibus consiinui
fue
128
CONCIt. TR'DENT.
XI.
XI.
CA-
SESION
...
VTI.
I2y
/
CAPITULO
. .
XII.
. .;} <
XIII,
IL/os presentados , electos , nombrados por qualesguiera personas eclesisticas , aunque sea por los Nun
cios,
CAPT
XII.
XIII.
j go
CONCIL.
TRIDENT.
XIV.
. SESION
VII.
I3I1
XV.
1^2
COKCIL. TRIDENT.
BUL-
SESION VII.
I33
BULA
PARA
PODER
EL
TRANSFERIR
CONCILIO.
BULLA
FACULTATIS
TRANSFERENDI
CONCILII.
PaULUS EPISCOPUS , servus servorum De : venerabH fratri Joanni Mariae , Episcopo Pramestino , et dilectis filiis,
Marcello tit. sanctas Crucis in Hierusalem Prcsbytero , ae Regi
naldo sanctx Mariae in Cosmedin Dicono Cardinalibus , nostris
et Apostlica; Sedis Legatis de latere , salutem , et Apostolicam
benedictionem. Reimini universalis Ecclesix , meritis lict imparibus , disponente Domino , presidentes , nostriofficii partes
esse putamus , ut.si quid gravius causa Reipublicx Christians
constituendum sit ' id non modo tempore opportuno , verm
12
etiam
1-34
CONCIL. TRlTJEHT.
sesin vr.
135
que ad eandem civmem , tamquam pacis angelos , destinaverimus , prout in diversis nostris desuper confectis litterisplenius continctur : Nos , ne tam sanctum celebratonis Con
cito hujusmodi opus ex incommodrtate loci , aut alias quovis
modo irtipediatur , aut plus debito differatur, opportun pr<Svidere volentes , motu proprio , et ex certa scientia , acvde'
ApostoJicae potestatis "plenitudine , panqu consilio , et assensu vobis insimul , aut duobus ex vobis , reliquo legitimo im
pedimento detento , seu inde forte absent , quandocumque
vobis videbitur , Concilium praedictum de eadem civitate Trdentina ad quamcumque a!iam commodiorem , et opportuniorem , seu tutiorem civitacem , de qua vobis etiam videbitur,
transferendi , et mutandi; ac illud in ipsa civitate Tridentina
supprimendi , et dissolvendi; necnon Pralatis , et aliis personis Concil hujusmodi , nc in eo ad ulteriora in dicta clviI.j
ta-
I36
CONCIL. TRIDENT.
tate Tridentlna procedant , etiam sub censuris , ct pais ccclesiasticis inhibendi , ac dem Concilium in alia civitate hu
jusmodi , ad quam iilud tramferri , ct mutnri contigerit , continuandi , renendi , et cekbrandi , et ad illud Pradatos , et alias
personas Ccncilii Tridentini hujusmodi , etiam sub pe jurii , et
aliis in litteris indictionis Concilii hujusmodi expressis petnis,
evecand , eidtir.que sic translato , et mutato Concilio , no
mine , ct auctoritnte praedicts , prasidendi , ac in co procedendi , caneraque in prsemissis, et circa ea necessaria , ct opportuna , alias juxra priorum vobis directarum Jitterarum continentiam , et tcnoiem , faciendi, statuendi , ordinandi , et exequendi, plenam , et liberam Apostlica auctoritate tenore praesentium concedimus potestatcm, et facultatem : ratum , et gratum habituri quidquid per -vos in _praemissis factum , statutum , ordinatum , executumve fuerit ; idque facturi , auctore
Domino , inviola biliter observan ; non obstantibus constitutfonibus , tt ordinaticnibus Apostolicis , caetersque contrariis quibuscumque. Nulli ergo omnin hominum liceat.banc paginam
nos-
SESION VII.
lgf
VIII.
D^reto sobre
VIII.
14
138
CONCIL. TR1DENT.
SESION
VIII.
1 39
IX.
IX.
140
GONCIL. TRIDEMT.
SESION IX.
I^I
142
CONCIL. TRIDENT.
X.
X.
SESION
X.
143
144
BULA
BULA DE RESTAURACION
DEL SAGRADO
CONCILIO
DE TRENTO
BULLA RESUMPTIONIS
CONCILII TRIDENTINI,
SUB
DE RESTAURACION, &C.
145
I46
BULA
v.
rigere , ut Ecclesiae pacem , et Christiana* fidei , atque orthodoxx religionis incrementum , ad omnipotentis Dei laudem,
et gloriam procuremus , et , quantum in nobis est , tranquillitad ipsius Germania? , quae san provincia retroactis temporibus in vera religione , ac scrorum conciliorum , et sanctorura
Patrum doctrina excolenda , exhibendaque maximis Pontificibus , Christi Redemptoris nostri in trra Vicariis , debita obedientia , ct reverenia , nulK Christianorum provincia? fuit umquam secunda , patern consulamus , sperantes per ipsius Dei
gratiam , et benignitatem futurum , ut Reges omnes , ac Prin
cipes Christiani justis , piisque nostris in hac re votis annuant,
faveant , atque assistant ; venerabiles fratres Patriarchas , Archiepiscopos , Episcopos , et dilectos filios Abbates , omnesque alios , et singulos , qu de jure , vel consuetudine , vel
privilegio conciliis generalibus nteresse debent, quosque idem
prx-
DE RESTAURACION , 8tC.
147
I48
nequivenmus , lpiritu Sancto duce , ipsi Concilio prsrsidebimus :. quacumqufe; ipsius Concilii translatione , ct suspensicne,
caeterisque contrariis non obstantibus , quibuscumque , ac praesertim lilis ,"qua: idem prsdecessor noster n suis fitteris prsedictis , quas cum mnibus , et singulis in eis contentis clausu*
lis , et decrctis in suo robore permanere volunms , atque decernimus , et , quatenus epus sit , innovamus , voluit non obs
tare : irritum nihilomins decernentes , et inane , si secus super his a quoquam , quavis aucteritate , sciemer , vel ignorantr , contigc-rit attentari. Nulli erg omnin horninum liceat
hanc paginam nstrorum hortationis , requislticnis , monitionis , statuti , declarationis , innovationis , voluntatis, et deci etorum infringere. , vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare prxsurppserit , indignationcm omnipotents
Dei , ac beatorum Petri , et Pauii , .Ar-ostolorum cjus , se nc
verit incuisurum. Datum Romae apud sanctum Pctrum , anno
In-
SESION
XI.
149
SESION
XI.
TRIDENTINI
S E S S I O
QUjE
EST
I.
SUB JULIO
XI.
III. PONT. MAX.
1 50
CONCIL. TRIDEKT.
nes dia i del mes de mayo , en el ao segundo del Poatificado de nuestro Santsimo Seor Julio , por divina
^providencia Papa III. de este nombre , el Reverendisimo , Ilustrsimo Sr. Marcelo de Crescentiis , presbtero
Cardenal de la santa Iglesia Romana , Legado lamere de nuestro Santsimo Seor el mencionado Pontifice , y el Reverendo Seor Sebastian Pighino Ar
zobispo de Siponto , y Luis Lipomano , Obispo* de
Verona , Nuncios de la sede Apostlica , juntamente
con los dems RR. Padres que se hallaban en la ciudad de Trento , se congregaron por la maana en la
iglesia Catedral de san Vigil de la misma ciudad ; donde celebraron Ja primera Sesin de este sagrado Concilio Tridentino que se tuvo en tiempo de nuestro
Santsimo Seor Julio ; en la que habindose primexo celebrado misa solemne del Espritu Santo > y practicadose las ceremonias que es costumbre , se ley la
Bula del mismo Santsimo Pontfice nuestro Seor sobre la restauracin y prosecucin del sagrado , ecumenico y general Concilio de Trento. Despus de
esgentesimo quinquagesimo primo , Indictione nona , die vero
Veneris , prima menss Maii , pontificatus Sanctissimi Domini
nostri Jul , divina providentia Papas tertii , anno secundo, Re,,verendissimus , et Uustrissimus D. Marcellus , sanctx Romana;
Ecclesiae presbyterCardinalis de Cresccntjis ,praelibati Sanctissi,,mi Domini nostri Papa: de latere Legatus , ac Reverendus
Dominus Sebastianus Pighinus , Archiepiscopns Sipontinus , et
Aloysius Lypomanus , Episcopus Vcroncnsis , Apostlica: Sed!s Nuntii , una cum reliquis Reverendis patribus ,qu Tridcnti aderant , de mane convenerunt in ccclesia cathedrali sane
an Vigil civitatr Tridentinae , in qua eelebrarunt primam Ses,,sionem hujus sacri Concilii Tridcntini , sub eodem Sanctissimo
Domino nostro Julio : ubi celebrata prius de Spiritu Sancto so,Jemni Missa , peractisque consuetis cerimoniis , lectae fuerunt
y,litterae cjusderri Sanctisskni Domini nostri Papa? , super reasumpjjtione, et prosecutione sacri oecuraenici , et generalis Concilii
Tri
SESION
XI.
!
fn
153
CONCIL. TR1DENT.
Asignacin del dia de la Sesin siguiente.
SESION
SESION
XII.
XII.
SESSIO
XII.
Ig4
CONCIL.
TRJDENT.
sesin
xm.
155
XIII.
XIII.
1 56
CONCIL. TRIDENT.
sesin
xni* j
15^
CAPITULO
I.
1 . .
"CAPT...
.
,
rincpio docet sancta Synodus. j et apene 4 ac simpliciter
prefitetur , in almo sanctae Eucharistia? Sacramento , post pa^
nis , et vini consecrationem Dominum nostrum Jesum Chris- J0Jn- 1.
tum(*) , verum Deum , atque hpminera , ver , realiter , ac Epiics.i^Mit,
ubstanaliter sub specie illarum rerum sensibum contneri ^ . ,h" l*
Ne-
153
CONCIL. TRIDENT.
(0 ,
.sesin xiii;
159
II.
'
W
m- *
F
L-^rgo Salvator noster , discessurus ex hoc mundo ad Pa^
ttem , Sacramentum hoc instituit , in quo divitias divini sui Psrtim J^
Crga homines amoris velut efrudit () , mnmiam fnwns mirabi- alM' 1
l'im
IO
CONCILi
TRIDENT.
Mtttb^ tfi
i Corntbi i.
>
CA
SESION xin.
CAPITULO
161
III.
.."
CAPUT
III.
Mati 6.
I2
CONCIL. TRIDENT.
CA-
163
SESION XtH.
CAPITULO
IV.
De la Transubstanciacion.
IVA as por quanto dlxo Jesu-Cristo nuestro Reden
tor , que era verdaderamente su cuerpo lo que ofreca
bajo la especie de pan ; ha credo por lo mismo per
petuamente la Iglesia de Dios, y lo mismo declara ahora
de nuevo este mismo santo Concilio , que por la con
sagracin del pan y del vino , se convierte roda la subs
tancia del pan en la substancia del cuerpo de nuestro
seor Jesu-Cristo , y toda la substancia del vino en la
substancia de su sangre , cuya conversin ha llamado
oportuna , y propiamente Transubstanciacion la santa
iglesia Catlica.
CA-
C A P U T
IV.
De Transubstantiatione.
V^uonian autem Christus , Redemptor noster , corpus suum
^^id, quod sub speeie pais ofFerebat (O , ver esse dixit;
CO
ide persuasum semper in Ecclesia Dei fuit , idque nunc de- CucriatlMi.
nu saocta hsc Synodus declarar , per consecrationem pais,
et vini , conversionem fieri totius substantix pais in substantiam corporis Chris , Domini nostri ; et totius substantiae vi
ni in substantiara sanguinis ejus. Qux conversio convenienter,
ttpropri sancta Catholica Ecclesia Transubstanttatio est appclata.
CA-
COl^CIL. TRIDENT
CAPITULO
V.
C A P U T
V.
. ?
SESION XTIT.
165
CA-
i66
C0NCIL. TRIDENT.
CAPITULO
VI.
C A P U T
VI.
CA-
ESION
XIII.
CAPITULO
VIL
C A P U T
VII.
i68
C0NC1L.
TRIDENT.
VIII.
SESION
XIII.
169
^
Joan.fi.
IjTO
CONCIL. TRIPE^T.
Psaim. 77.
De
SESION
XIII.
1^2
CONCIL.
TRIDENT.
can. ni. Si quis negaverit , in venerabili Sacramento EucharistiiE sub unaquaque specie , et sub singulis cujusque spe ciei partibus , separatione fiicta , totum Christum contincri;
anathema sit.
can. iv. Si quis dxerit , peracta consecratione , in admirabili Eucharistiae Sacramento non esse Corpus, et sanguinem
Domini nostri Jesu Chrbti , sed tantim in usu , dum sumtur , non autem ante , vcl post ; et in hostiis , seu particuls
consecratis , qua: post communionem reservantur , vel supersunt , non remanere verum corpus Domini; anathema sit.
can. v. Si quis dixerit , vel praecipuum fructum sanctissima? Eucharistise esse remissionem peccatorum , vel ex ea non
alios effectus provenire ; anathema sit.
can. vi. S quis dixerit , in sancto Eucharistix Sacramen
to Christum , unigenitum Dei Filium , non esse cultu latris,
ctiam externo , adorandum ; atque ideo nec festiva peeuliari
1
ce-
SESION
XIII. -
1^3
174
CONCIL. TfcTDENT.
DE.
SESION
DECRETO
XIII.
SOBRE LA REFORMA.
CAPITULO
I.
DECRETUM DE REFORMATIONE.
C A P U T
I.
T76
CONCIL. TRIDENT.
(i)
tuerint ; illud primm eos admonendos censet W , ut se pastoi?m' res , non percusores esse m:mnerint , atque ita praeesse sibi
subditis oportere , ut non n eis dominentur , sed il'.os , tamquam filios , et tratres , d.'iig.mt ; eiaborentque , ut hortndo , et monendo ab illicitis deterreant ; ne , ubi deliquerint,
debitis eos pcens coercer cogantur. Qiios tamen si quid per
h imanam fragiiitatem peccare contigerit, illa Apostoli cst ab
eis servanda praeceptio ^ , ut iilos arguant , obsecrent , incrcTua 4. fent tn omnt boHitate , et fttient'ta. : cum spe plus erga cor
rigendos agtt benevokntia , qulm austeritas ; plus exhortatio,
qum comminario ; plus caritas , quam potesns. Sin autem ob
delicti gravitatem virga opus ftierit ; tune cum tmnsuetudine rigor , cum misericordia jtidicium , cum lenitate severitas
adhibenda est : uc sine asperitate disciplina populis salutaris,
ac
SESION xm.
ipyr
1^8
CONCIL.
TRIDENT.
CA-
SESION
XIII.
CAPITULO
II.
C A P U T
II.
erlis , in criminalibus appellationis causa , ubi appellationi locus fuerit , si Apostlica auctoritate in partibus eam committi contigerit , Metropolitano , seu illius etiam Vicario in spiritualibus generali , aut , si tile aliqua de causa suspectus foret,
vel ultra duas legales dietas distet , seu ab ipso appellatutn
fuerit , uni^x vicinioribus Episcopis , seu illorum Vicariis , noa
auteei inferioribus judicibus committatur.
CA
l8o
CONCIL. TRIDENT.
C A PITULO
III.
C A P T
III.
CA.
SESION XIII.
CAPITULO
IV.
j
'
y
tC A P U T
IV.
ticls commissa personis, ut ob eorum atrocitatem a sacris Oidinibus deponenda?, e,t curia; sint tradendae sseculari ; ti quo
secundm sacros caones certus Episcoporum numerus requiritur ; quos si omnes adhibere difficile esset , debita juris executio differretur ; si quando autem intervenire possent . eorum
residen tia intermitteretur ; proptere statut , et decrevit: Episcopq per se , seu illius vicarium in spirituaiibus generakm?
contra clericum , in sacris etiam Presbyteratus ordinibus constitutum , etiam ad illius condemnationcm , necnon verbaletn
Mz
de
l82
CONCIL. TR.IDENT.
CAPITULO
V.
SESION XIII.
183
Mj
CA
184
COKCIt. TRIDENT.
CAPITULO
VI.
C A P TJ T
YL
SESION XIII.
1815
es por causa en que deba venir para ser depuesto ,
privado , aunque se proceda de eficio , rcr ir. onnacion , denuncia , acusacin , de otro qualquier
modo.
CAPITULO VII.
JDescribense las calidades que han de tener los
testigos contra el Obispo.
No se reciban por testigos en causa criminal para
la informacin indicios , para qualquiera otra cosa
en causa principal contra Obispo , sino personas que
estn contestes , y sean de buena conducta , reputacin
y rama ; y en caso que depongan alguna cosa por odio,
temeridad codicia , sean castigados con graves penas.
CAsive privandus yeniret , etiamsi ex oficio , tut per inquisitionem , seu denuntiationem , vel aecusationem , sive alio quovis
modo procedatur , ut personalitr compareat , neququam citetur , vel moneatur.
CAPT
VIL
CA-
l86
CONCIL. TRIDBKT.
CAPITULO
VIII.
C A P U T
VIII.
X^ackm sancta Synodus errores omnes , qui super hoc snctissimo Sacramento rcpullularunt , tamquam vepres ,ex agro
Do
SESION
XIII.
l8jT
l88
CONCTL. TRIMNT.
et esm ob causam fidem publicam ab illa postularunt , ut ipsis tut huc venire , ct in hac urbe commorari , ac liber coram Synodo dicere , atque proponere , quae senserint , et pos
tea , cum libucrit , recedere liccat : sancta ipsa Synodus , Ji-cc
magno desiderio eorum adventum multos atitca menses expectarit ; tamen , ut pia mater , qus ingemiscit , et parturir,
summopere id desiderans, ac laborans , ut in iis , qui Christiano nomine cementar , milla sint schismata , sed , quemadmodum eundem omnes Dum , et Redemptorem agnoscunt , ita dem dicant , idem eredant , idem lapiant ; confidens Dci misericordia , ct sperans fore , ut li in sanctissimam , et salutarem unius fide-i , spei , caritatisque concordiam
redigantur , bentr eis in hac re morem gerens , securicatem , ct fidem , ut petierunt , publicam , quam Salvum-conductum vocant , quod ad se pertinet , ejus , qui infrascrip
tos
SESION
XIII.
189
I9O
CONCIL. TRIDENT.
tlica , concede , en quanto toca al mismo saro Coacilio , todas , y cada una de las personas eclesisticas
seculares de toda la Alemania , de qualquler gradua
cin , estado , condicin y calidad que sean , que de
seen concurrir este ecumnico y general Concilio , la
fe pblica , y plena seguridad que llaman Salvo-conduc
to , con todas y cada una de sus clusulas y decretos
necesarios y conducentes , aunque debiesen expresarse
en particular , y no en trminos generales ; los mismos
que ha querido se tengan por expresados ; para que
puedan , y tengan facultad de conferenciar , proponer y
tratar con toda libertad de las cosas que se han de ven
tilar en el mismo Concilio , as como para venir libre y
seguramente al mismo Concilio general, y permanecer
y vivir en el , y tambin para representar , y propo
ner tanto por escrito , como de viva voz los artculos
que les pareciese , y conferenciar y disputar con los PP.
con las personas que eligiere el mismo santo Concilio,
sin injurias ni ultrages , e' igualmente para que puedan re
tirarse quando fuere su voluntad. Adems de esto ha resuelecclesrastics , sive sajcularibus personis universa? Germaniae , cujuscumque gradus , status , conditionis , et qualitatis sint , quae
ad cacumenicum hoc , et genrale Concilium acceder voluerint , ut de iis rebus , quac in ipsa Synodo tractari debent,
omni librtate conferre , proponere , et tractare , ac ad ipsura
cecumenicum Concilium liber , et tute ventre , et in eo manere , et commorari , ac articulos , quot iUis videbitur , ta
scripto , qum verbo offerre , proponere , et cum Patrbus , sive iis , qui ab ipsa sancta Synodo delccti fuerint , conferre , ct
absque ullis conviciis , et contumeliis disputare , necnon , quan
do illis placuerit , recedere possint , et valeant , publicam fidem , et plenam securitatem , quam Salvum-conductum appellant , cum mnibus , et singulis clausulis , et decretis necessariis , et opportunis , etiam si specialitr , et non per verba
generalia exprim deberent , qus pro expressis haberi vuluit,
quantum ad ipsam sanctam Synodum spectat , concedit. Pla
cuic
SESION XIV.
IQI
xiv:
XIV.
102
CONCIL. TRITENT.
.
.
1!.
i
dem sanctae Apostlica; Sedis Legato , er Nuntiis. Quamvis in
decreto de Justificatione multus fuerit de Pcenitentiae Sacra
mento , propter locorum cognarionem , necessaria quadam>ra->
tione sermo interpositus ; tanta nihilominus circa iUiid rostr^'
hac aetate diversorum errorum est multitudo , ut non parum
publica utilitatis retiilerir", de eo exactiorem , et pleniorem
definitionem tradidisse ; in qua demonstratis , et convulsis , Spiritus Sancti prxsidio , universis erroribus , Catholica veri tas
perspicua , et illustris fieret ; quam nunc sancta hxc Synod us
Christianis mnibus perpetu servandam proponit.
C A P u t r.
De necessitate , et imtitutione Sacramenti
Poenitentice.
s ea n regeneratis mnibus gratitudo erga Deum cssc , ut
Ui
jus-
SES I O N
XIV.
I93
~
;
justitiam, in Baptismo ipsius beneficio, et gratia suscepram,
constanter tuerentur ; non fuisset opus , aliud ab ipso Bnptis,
mo Sacramentum ad peccatorum remissionem' >esse insriuitum.
Quoniam atem Deus (O , divisan misericordia , cognovit jig?
^
mentum noitrum-, lilis eciamr vitx rerflcdum contulit , -qui se- Ephes.6. '
se postea in peccati servitutem ,' et dxmbnis potessatern tradidissnt , Sacramentum videlicet Pcenitentix , quo lapsis post
Baptismum , beneficium mortis Christi applicatur. Fuit quidem
Pcenitentia universis hominibus , qui se mortali aliquo peccato
inquiaassent , quovis tempore ad gfatiam', et justitiam asseqnendam necessaria , illis etiam , qui B.iptismi Sacramento
ablu , petivissent , ut perver$itate abjecta , et emendar , tantam Dei oflfensionem , cum peccati odio , et pi animi dolore detestarentur. Unde Propheta ait C*> : Convcmmini , et ag'
(%)
** focnitentiam: ab- mnibus iniquiutibus vestr'ts : et ton erit vo~ Ezech' ,8,
bis
194
bis in ruinam iniquitas. Dominus etiam dixit (') : Ni p<xnitentiam egeritis , omnes similiter peribitis. Et Princeps Apostolorum Pctrus peccatoribus Baptismo initiandis 00 , pcenitentiam
commendans , dicebat : Poenttentiam agite , et baptizetur unusActor. 2.
quisque vestrm. Porro nec ante adventum Christi Poenitentia erat Sacramentum , nec est post adventum Ulius cuiquam
ante Baptismum. Dominus autem Sacramentum Penitentias
tune praecipu instituit , cum mortuis excitatus , insufflavit
in discpulos suos , dicens C3) : Acpite Spiritum Sanctum : qutJjam>. 20. M.t rum remiseris peccata , remittimtur eis ; et quorum renuer'uis,
16.
retenta sunt. Qyo tam insjgni facto , et verbis tan perspi
cuas , potestatem remittendi , et etinendi peccata , ad reconciiiandos fideles , post Baptismum lapsos , Apostolis , et eorum legitimis successoribus fuisse coramunicatam , universorura
Eusel$ist.Ee
ces. 1. 6. c. 33 Patrum consensus semper intellexit W ; et Novatianos , remitkot*"" COntra tend potestatem ojim per.tinioiter negantes , raagna ratione
Ec-
S E S I O.N
XXV.
II.
c
V_/aterum hoc Sacramentum rriults rationbus a Baptismo
differre dignoscitur : nam praeterquam quod materia , et for
ma , quibus Sacramenti essentia perficitur , longissime dissidet;
N
cons
I96
CONCIL. TRIDENT.
constat cert , Baptismi ministrum judicem esse non oportere : cm Ecclesia in neminem judicium exerceat , qui non
pris in ipsam per Baptismi januam fuerit ingressus. Quid enim
1. Conmh. 5. mt^1 > inquit Apostolus dt s W , qui foris sunt judicart ? SeCurinib xa cus est ^ &mestt(ls ^ ^ei > ^05 Christus Dominus lava' ero Baptismi sui corporis membra semel effecit. Nam hos si
se postea crimine aliquo contaminaverint , non jam repetito Baptismo ablui , ciim id n Ecclesia Ctholica nulla ratione
liceat , sed ante hoc tribunal , tamquam reos siso voluit , ut
per sacerdotum sententiam non semel , sed quotis ab ad missis peccatis ad ipsum paenitentes confugerent , possent liberar. Alius prasterea est Baptismi , et dlius Peenitentiae fructus.
Caala.
Per Baptismum enim Cnristum induentes W , nova prors-us n illo efficimur creatura , plenam , et integran) peccatorum omnium remissionem consequentes ; ad quam tamen novi-
SESION XIV.
*97
cado , mas por medio del Sacramento de la Penitencia
no podemos llegar de modo alguno esta renovacin
c integridad , sin muchas lgrimas y trabajos de nues
tra parte , por pedirlo asi la divina justicia : de suerte
que con razn llamaron los santos PP. la Penitencia
especie de Bautismo , de trabajo y afliccin. En conse
cuencia es tan necesario este Sacramento de Penitencia,
los que han pecado despus del Bautismo , para con
seguir la salvacin , como lo es el mismo Bautismo a
los que no han sido reengendrados.
CAPITULO
III.
198 ,
tONCI. TRIDENT.
CA-
SESION
XIV.
rA P I T U L O
De la Contricin.
199
IV.
\
CAPT
IV.
De Contritione.
C/ontritio , quae primum locum inter dictos pcenitentis actus habet , animi dolor , ac detestatio est de peccato commis so, cu m proposito non peccalidi de caero. Fuit autem quovis temporc ad impetrandam veniam peccatorum hic Contritionis motus necessarius ; et in homine post Baptismum lap
so , ha demim praeparat ad remissionem peccatorum , si cum
fiducia divinas misericordia: , et voto pra?standi reliqua conjunctus sit , qua; ad rit suscipiendum hoc Sacramentum requituntur. Declarat igitur sancta Synodus , hanc Contritioncm,
non solim ccssationem peccato , et vitae nova? propositum,
et inchoationem , sed veteris etiam odjum confiriere. , juxta
N3
iliud
200
C0NC1L. TRIDENT.
SESION XIV.
201
CONCIL. TRIDENT.
202
CAPITULO
v
V.
De la Confesin.
CAPT
V.
De Confessione.
Eix institutione Sacramenti Pcenitentiae jam explicata , universa Ecclesia semper intellexit , institutam etiam esse Domino
'ntegram peccatorum Confessionem (') , et mnibus , post Baptismum lapsis , jure divino necessariam existere : quia Dominus
noster Jess Christus , terris ascensurus ad cslos , sacerdo
tes sui jpsius Vicarios reliquit , tanquam prasides , et judices,
ad quos omnia mortalia crimina deferantur , in quae Christi
fideles ceciderint ; quo <2) pro potcstate clavium , remissiojon.ao.Matth. ns ( aut retentionis peccatorum scntentiam pronuntient. Cons' (s)
lat enim , sacerdotes judicium hoc Cs) , incgnita causa , exer10" Ecclesiistl cere non potuisse , nec aequkatem quidem illos in pcenis injun
Lmcs f'^et 17
jcob5.t.joan.'
*
SESION
XIV.
203
Ephc'2
204
CONCIL. TRIDENT.
SESION
XIV.
205
mo llamarla porro de tormento de las conciencias ; pues
es constante que solo se pide en la Iglesia los fieles , que
despus de haberse examinado cada uno con suma di
ligencia , y explorado todos los senos ocultos de su con
ciencia , confiese los pecados con que se acuerde haber
ofendido mortalmcnte su Dios y seor ; mas los res
tantes de que no se acuerda el que los examina con
diligencia , se creen incluidos generalmente en la misma
confesin. Por .ellos es por los que pedimos confiados
con el Profeta ; Purijicame , Seor , de mis pecados
ocultos. Esta misma dificultad de la confesin mencio
nada , y la vergenza de descubrir los pecados , podra
por cierto -parecer -gravosa , sino se compensase con tan
tas y tan grandes utilidades y consuelos , como certsimamente logran con la absolucin todos los que se pre
sentan con la disposicin debida este Sacramento. Res
pecto de la confesin secreta con solo el sacerdote,
pudiese confesar
aunque Cristo no prohibi
pblicamente sus pecados en satisfaccin de ellos , y por
su propia humillacin , y tanto por el exemplo que se
d
impossibilem dicere , aut carnificinam lam conscientiarum appellare. Constat enim , nihil aliud in Ecclcsia poenitentibus
exig , qum ut , postquam quisque diligentis se excusserit,
t conscientiae isuae sinus omnes , et latebras exploraverit j ea
peccata confiteatur , quibus se Dominum , et Deum suum mortaliter offendisse meminert s .reliqua lutem peccata , quae diligenter cogtanti non oceurrunt, in universum eadem Confessione inclusa esse intelliguntur : -pro -quibus fidelter cum Propheta dicimus W : Ab occuls meis inunda me , Domine. Ipsa
vero hujusmodi Confessionis dificultas, ac peccata detegendi verecundia , gravis quidem videri posset , nisi tot , lamisque commodis , <t consolationibus levaretur , quae mnibus , dign ad
hoc Sacramentum accedentibus , per absolutioncm cer&issim
conferuntur. Caeterm quoad modum confitendi secret apud
solum sacerdotem , etsi Christus non vetuerit , quin aliquis in
vindictam suorum scclerum , et sur laumiliationem , cm ob
(O '
5
'
206
OONCIL. TRXDEMT.
SESION
XIV.
20?
Vt
208
CONCIL. TRIDENT.
SESION XIV.
20Q
VII.
vn.
, I
2IO
CONCIL. TRIDENT.
sacerdos in euni profer , in quem ordinariam , aut subdelegatam non habet jurisdictionem. Magboper vero ad Christiani
populi disciplinan! pertinere , sanctissimis Patribus nostris visura
est , ut attrociora qusdam , et graviora crimina , non i quibusvis , sed summis dumtaxt sacerdotibus absolverentur. Unde mrito Pontfices Maxim, pro suprema potestate , srbi in
Ecclesia universa tradita , causas aliquas criminum graviores suo
fi)
potuerunt peculiari judicio reservare CO. eque dubitandum est,
Romuj. i?, quando omnia , quae a Deo sunt , ordinata sunt ; quin hoc
idem Episcopis mnibus in sua cuique dioecesi , in sedificationem tarnen , non in destructionem , liceat , pro illis in sub
ditos tradita supra reliquos inferiores sacerdotes auctoritate,
praesertim quoad illa , quibus excommunicuionis censura annexa est. Hanc autem delictorum reservationem , consonum
est divina auctoritati non tantm in. externa politia , sed etiatn
co
SESION
XIV.
211
VIH.
VIII.
<
ana-
2I2
CONCIL. TRIDENT.
, .
(4)
tione, peccata dimittantur , ut occasione accepta , peccata levioRoman. a. ra pUtantes (+) ) veiut injuri } et conturaeliosi Spiritui Sancto,
in
SESION
XIV.
2I3
apoyados
en
in graviora labamur , thesaurizantcs nobis iram in die ira?. Proculdubio enim magnoper k peccato revocant , et quasi frxno
quodam cocrcent hae satisfactoria; poenae , cautioresque , et vigilantiores in futurum poenitentes efKciunt : medentur queque
peccatorum reliquiis , et vitiosos habitus , mal vivendo comp
ralos , contrars virtutum actionibus tollunt. eque vero securior
ullavia inEcclesia Dei umquam existimata fuit^Oad amovendam
imminentem Domino poenam,qutn ut hac poenitentise opera
nomines W cum vero animi dolorc frequentent. Accedit ad lii'c,
qud dum satisfaciendo patimur pro peccitis, Christo Jesu,qui propeccatisnostris satisfecha 3',ex quo omnis nostra suffuicntia cst,conformes efficimur;certissimam quoque inde arrbam babentes ^ -,qubd,
i compatimur , et conglorificabimur. eque vero ita nostra est satisfactio hsec , quam pro peccatis nostris exolvimus , ut non
sit per Christum Jcsum
Nam qui ex nobis , tamqum ex noOZ
bis,
d)
j jeren.3"/*!!
tasHii.30. Eceles.
'7- *ah.3- et
W
j0.*"r' 5"
cJ*lih
" "o ' 3"
Rouiin-8-
214
CONCIL. TRIDENT.
SESION
XIV.
Ij
IX.
De as obras satisfactorias.
Ensea adems el sagrado Concilio , que es tan gran
de la liberalidad de la divina beneficencia , que no so
lo podemos satisfacer Dios Padre , mediante la gra
cia de Jesu-Cristo , con las penitencias que volunta
riaantiqui Patres et credunt , et docent. Ne proptere existimarunt , Sacramentum Pcenitentia: esse forum irae , vel pcenarumf
sicut nemo umquara catholicus sensit , ex hujusmodt nsti s
satisfactionibus vim meriti , et satisfactionis Domini nostri Jesu
Christi vel obscurari , vel aliqua ex parte imminui : quod
dum novatores intelligere nolunt , ita optimam Poenitentiam,
novam vitam esse docent , ut omnem satisfactionis vim , et
usum tollant.
C A P U T
IX.
De operibus Satisfactionis.
Docet praeterek , tantam esse divinas munificentiae largitatem , ut non solim pcenis , spont nobis pro vindicando
peccato susceptis , aut sacerdotis arbitrio pro mensura delicti
O3
im-
2I6
CONCIL. TRIDENT.
r,)
Ephei.*.
sesin
xiy.
aijr
O4
CA-
^
i. Peir. r.
Genes. 4,
218
CONC1L.
TRIDENT.
CAPITULO
c a p u r
r.
f0
11] J*
iacoii.5.
SESION
XIV.
219
II.
220
CONCIt,.
TRIDENT.
III.
Cen. j.
ciam excitmio ; qua infirmus sublevatus et morbi incommoda , ac labores leviis fert ; ct M tentatonibus daemonis , calcaneo insidiantis , faciliiis resistit ; et sanitatem corporis interdum , ubi saluti anima? cxpedterit , consequitur.
C A P U T
ra.
SESION
XIV.
221
212
CONCIL.
TRIDENT.
SESION
XIV.
224
CONCIL. TRIDENT.
SESIN XIV,
225
226
CONCIL. TRIDENT.
SESION
XIV.
22?
228
CONCIt. TR1DENT.
sesin
xir.
229
23
C0NCIL,
TR1DENT.
DE
SESION
DECRET SOBRE
xir.
LA REFORMA.
PROEMIO.
Obligacin que tienen los Obispos de amonestar sus
subditos , en especial los que tienen cura de al
mas, que cumplan con su ministerio.
Siendo propia obligacin de los Obispos corregir los
vicios de todos sus subditos , deben precaver princimente que los clrigos , en especial los destinados
cura de almas , no sean criminales , ni vivan por
su condescendencia deshonestamente ; pues si les per
miten vivir con malas , y corrompidas costumbres,
como los Obispos reprehendern los legos sus vicios,
podiendo estos convencerles con sola una palabra ; es
saber , por que permiten que sean los clrigos peo
res ? Y con que libertad podrn tampoco reprehender
los sacerdotes los legos , quando interiormente ' les
es-
DECRETUM DE
REFORMATIONE.
P R O <E M I M.
Episcoperum munus est subditos , preesertim ai animad
rum curam constituios, admonere officii sui.
VJm propri Episcoporum munus sit, subditorum omnium
vitia redarguere; hoc illis prsecipu cavendum erit (') , ne Clerici , pra:sertim ad animarum curam consticuti , criminosi sint, 1
nev inhonestam vitam , ipsis conniventibus , ducant. Nam si
eos pravis , et corruptis moribus esse permittam , quo pac
to laicos de ipsorum vitiis redarguent , qui uno ab eis sermo-^
ne convinci possent,qud Clcricos ipsis patiantur esse deteriores?
Ojia etiaia librtate laicos corripere poterunt sacerdotes; cum tache
22
CONCIL.
TR1D2NT.
sibi ipsi respondeant, eadem se admisisse qua: corripiunt? Monebunt proptere Episcopi suos Clericos , in quocumque ordinc
fuerint , ut conversatione , sermone , et scientia , commisso sLevkAV.i Pe- ki ^ei populo praseant ; memores ejus, quod scriptum est (0 :
tr'*' ()
Sancti estote,qma etego sanctus sutn.Et juxta Apostoli vocem-M;
*. Corinth.tf. Nem'tni dent ullam offensionem , ut non vituperetur ministerium
eorum ; sed in mnibus exhibeant se , sicut ministros Dei : ne
(s)
illud Prophetae dictum impleatur in eis W : Sacerdotes le't cenpbonl'j.19' l0" tamt,iant sancra , et refrebant legem. Ut autem ipsi Episcopi id
liberis ex'equi , ac quoquam praetextu desuper impediri nequeant ; eadem sacosancta , oceumenica , et generalis Tridcntina Synodus , prsesidentibus in ea eisdem Apostlica; Sedis Le
gato , et Nuntiis , hos , qui sequuntur , Caones statuendos , et
decernendos duxit.
CA
SESION
XIV.
CAPITULO
233
l
C A P U T
I.
234
CONCIL.
TRIDBNT.
CAPITULO
11.
C A P U T
II.
Si Episcopus quoseumque Qrdines contulerit sibt nonsubdito retiam familiari t sine expresso proprii Prcelati consensu , uterque decreta pcence subjaceat. '
E t quoniam nonnulli Episcopi ecclcsiaram , quar in
. parti"
bus infidelium consistimt , clero carentes , et populo Christiano,
cum fer vagabundi sint , et permanentem sedem non habeant,
non quae Jesu Christi , sed alienas oves , inscio proprio pastore , quaerentcs , dum per hanc sanctam Synodum se Pontificala oficio in alterius dicecesi , nisi de loci Ordinatii expressa
licentia, et in personas eidem Ordinario subjectas tantum , exerccre prohibitos vident , in legis fraudem , et contemptum,
quasi Episcopalcm cathedram in loco nullius dicecesis sua teme
SESION XIV.
235
236
CONCIA.
TRIDENT.
III.
SESION
XIV.
33^
de lo necesario , para celebrar los oficios divinos , administrar los Sacramentos de la Iglesia*
CAPITULO
IV,
238
CONCIL. TRIDENT.
V.
SESION XlT.
239
24
CONCIL. TRIDENT.
sesin , wY, -
241
VI,
' ;\
n
unque la vida religiosa no consiste en el hbito,
es no obstante debido , que los clrigos vistan siempre
hbitos correspondientes las rdenes que tienen , para
mostrar en la decencia del vestido exterior la pureza in
terior de las costumbres > y por qanto ha llegado
tanto en estos tiempos la temeridad de algunos , y el
menosprecio de la religin , que estimando en poco su
propia dignidad , y el honor del estado clerical , usan
aun pblicamente ropas seculares , caminando un mis
mo tiempo por caminos opuestos , poniendo un pie en
' . .. j > < .1
,la
sonae in presenti , Canone mi ni rae comprehensae , sed exempta;
cmnin sint , et esse intelligantur.
,
'.
. .. ;. ' '
C A P U T
VI.
34*
COKCIL.
TR.IDENT.
CA-
SESION XIV,
CAPITULO
"
343
VII.
i
Nunca se confieran los rdenes los homicidas
voluntarios y como se conferirn los
casuales.
Debiendo aun ser removido del altar el que ha
ya muerto su prximo con ocasin buscada y ale
vosamente j no pueda ser promovido en tiempo alguno
los sagrados rdenes qualquiera que haya cometido
voluntariamente homicidio , aunque no se le haya pro
bado este crimen en el orden judicial , ni sea pblico de
modo alguno , sino oculto ; ni sea licito tampoco con-ferirle ningunos beneficios eclesisticos , aunque sean de
los que no tienen cura de almas ; sino que perpetua
mente quede privado de todo orden , oficio , y benefi
cio ecL'sistieo. Mas si se expusiere que no cometi
el homicidio de propsito , sino casualmente , recha
zando la fuerza con la fuerza , con el fin de defender
su
CAPT
VII.
'
244
CONCIL. TRIDENT.
VIII.
SESION XIV.
245
IX.
una,
24&
CONCIL-. TRIDENT.
regulares.
'
-tVegularia beneficia in titulum Regularibus professis provideri consueta , cum per obitum , aut resjgpationem , vcl
alis
sesin
xiy.
247
XI.
C A P U T
XI.
Translati ad alium ordinem , in claustro sub obedientia maneant , et beneficiorum sacularium inca"
paces existant.
^)uia vero Regulares , de uno ad alium ordinem translati,
facil a suo superiore licentiam standi extra monasterium
obtinere solent , ex quo vagandi , et apostatandi occasio tribuitur J nemo cujuscumque ordinis Praelatus , vel Superior vi
gore cujusvis facultas aliquem ad habitum , et professionem
Qj
ad
248
CONCIL.
TRHDENT.
XII.
XII.
SKSION .XTW O
249
XIII.
XIII.
Q.4
CA
CONCIL. TRIDENT,
CAPITULO
XIV.
C A P U T
XIV.
SESION
SESION
XY.
3Sr
XV.
haberse as decretado en las Sesiones prximas , este santo y universal Concilio ha tra
tado en estos dias con grande exctitud y diligencia to
do lo perteneciente al santsimo sacrificio de la Misa,
y al Sacramento del Orden , para publicar en la presen
te Sesin , segn le inspirase el Espritu Santo , los de
cretos correspondientes estas dos materias , as como
los quatro artculos pertenecientes al santsimo Sacra
mento de la Eucarista , que ltimamente se remitieron
esta Sesin ; y habiendo adems de esto , credo que
con-
S E S S I O
XV.
2^3
CONCrL.
TRlDHKfT.
SESION
XV.
ig^
Sal
254
C0NC1L. TR.IDENT.
, SALVO COND. v,
Trento , sern1 enviados , se pondrn en camino ,
hasta el presente hayan venido , bajo qualquier nom-
bre que se reputen , puedan especificarse i fe pblica,
y plenisima , y verdaderisima seguridad , que llaman
Salvo-conducto , para venir libremente esta ciudad
de Trento , y permanecer en ella , estar , habitar , pro
poner y hablar de mancomn con el mismo Concilio,
tratar de quaksquiera negocios , exminar , ventilar y
representar impunemente todo lo que quisieren , y qualesquiera artculos , tanto por escrito , como de palabra,
propalarlos , y en caso necesario declararlos , confir
marlos y persuadirlos con la sagrada Escritura , con pa
labras de los santos Padres, y con sentencias y razo
nes , y de responder tambin , si fuere necesario , la
objeciones del Concilio general , y disputar cristiana
mente con las personas que el Concilio depute , con
ferenciar caritativamente , sin obstculo alguno , y lejosde todo improperio , maledicencia e injurias ; y determi
nadamente que las causas controvertidas se traten en el
expresado Concilio Tridentino , segn la sagrada Escri-
2$6
COKCrL.
TRIDENT.
SALVO CONT>.
fia las providencias oportunas su seguridad. Quiere
adems el santo Concilio que se incluyan y contengan,
y se reputen por incluidas en esta seguridad pblica,
y Salvo- conducto , todas y qualesquiera clausulas que
fueren necesarias y conducentes para que la seguridad
sea completa , eficaz y suficiente , en la venida , en la
mansin , y en la vuelta. Expresando tambin para ma
yor seguridad , y bien de la paz y reconciliacin , que
si alguno , algunos de ellos , ya en el camino vinien
do Trento , ya permaneciendo en esta ciudad , ya
volviendo de ella , hicieren , cometieren (lo que Dios
no permita) algn enorme delito , por el que se puedan
anular y frustrar las franquicias de esta fe , y seguri
dad pblica que se les ha concedido j quiere , y con
viene en que los aprehendidos en semejante delito , sean
despus castigados precisamente por Protestantes , y no
por .otros, con la correspondiente pena , y suficiente sa
tisfaccin , que justamente debe ser aprobada , y dada por
buena por parte de este Concilio r quedando en todo su
vigor la forma , condiciones y modos de la seguridad que
$e les concede. Igualmente quiere tambin , que si algu
no,
curitati absque dolo , et fraude provideatur. Yult ctram sne
la Synodus , in hac publica fide Salvoque conductu omnes
quascumque clausulas indudi , et contineri > ac pro inclusis
habtri , qua; pro plena , efficaci , et sufficienti securitate n eundo , stando , el redeundo necessaria; , et cpportuna; fuerint.
Illud etiam ad majorem securitatem ,'et pacis-, c conciliationis bonum , exprimens , qud si quispiam y aut llorum aliqui sivi in itinere , Tridentum veniendo , sibi ibidem mo
rando, aut redeundo , aliquod enorme , quod absit , egerint,
aut commiserint , qtio posset bujus fidei publica; , et assecuratonis beneficium , eis concessum , annulari , aut cassari ; vult,
et concedit , ut in hujusmodi facinore deprehensi , ab ipsis dumtaxat , et non ab aliis , condigna animadversione cum emenda
sufficienti , per partem ipsius Synodi mrito approbanda , et
laudanda , mox puniantur : illorum assecurationis forma , con
di-
258
CONCIt. TRIDENT.
SALVO COND,-
259
26o
CONCIL. TRIEENT.
SESION XVI.
a6l
XVI.
XVI.
22
CONCIl.. TKIDENT.
sesin
xn.
263
264
CONCIL. TRIDENT.
SESION
XVI.
ag
.v
. " ":.:) |)|
: i- , . :1
' ii > ' : " i'Ij
>
j
'-
<l
.'.II K:
R4
-J ,.~.'J
BUL.
BULA
bula
DE
DEL
LA
CELEBRACION
CONCILIO
DE
TRENTO,
BULLA
CELEBRATIONIS
CONCILII
SUB^ PIO
IV.
TRIDENTINI ,
PONT.
MAX.
fii po iv.
267
B TT L A
diendo- tambin la' autoridad de la sede Apostlica^
por cierras causas , la ciudad de Bolonia. Mas Julio,
xjue sucedi Paulo III. lo restableci en la de Trento,
-en cuyo tiempo se hicieron tambin algunos otros de
cretos y habindose suscitado nuevas turbulencias en
los pases inmediatos de Alemania, y eocendidose de
nuevo una. guerra violentsima en Italia y Francia ; se
volvi suspender y diferir el Concilio , por los co-ntos sin dudaf del' enemigo del ge'rirO'.htmarYo , que
ponia- obstculos y dificultades, encadenadas unas de
dtras , para que ya que no pbdia privar absolutamente
la Iglesia ce ra n grande beneficio , a l menos lo re
tardase por el mas tiempo que- pudiese. Quanto empe
ro se aumentasen entre tanto , se multiplicasen , y pro
pagasen las heregas ', quanto creciese ei cfcma ,. ni lo
podemos mencionar , ni referir sin gravsimo sentmientoi Al fin el Dios de piedad y de misericordias,'que nun
ca se irrita de manera que se olvide de su clemencia,
se dign conceder la paz y concordia los Reyes y
Principes cristianos ; y Nos , valindonos de la ocasin
que
aliquibus de causis , accedente etiam Sedis Apostlicas auctoritate , Bononiam transtulit. Julius autera , qui ei successit , in
eandera civitatem Tridentinam id revocavit : quo quidem tempore facta alia qaedam decreta sunt. Sed cm xiovi in pro1pinquis Germaniae locis ttimulms excitad fuissent , et bellum in.
Italia , et Galia gravissimum exarsisset ; rursus Concilium suspsnsum , et dilatum flirt ; adnitente nimirum tyimani generis hoste , aliasque ex aliis dificultares ,' et impedimenta objicente , ut tantum Ecclesia commodum , quod prorsus auferre non poterat , saltem quarndiutissim retardaren Qwantopexe vero inters auctai fuerint , et multiplicara; , ac propagatse
harcses , quantopere schlsma creverit $ sine mximo animi dolorc , nec meminisse possumus , nec referre. Sed tndem
pius, et misercors Dominus
, qui numquam ita irascitur,
-ut mieriCrdiae obliviscatur" ; Regibus , et Principibus Chris.tianis pacm y es unanimitatem donare 1 dignatus est, Qya nos
269
2?Q
BULA
DE PIO IV.
2?I
2?2
BULA
atque tractentur : sicut , quod ad nos attinet , ipsi quoque curabimus , qui nihil omnin praetermittere decrevimus , quod
ad tam pium , et salutarc opus perficiendum , nobs , in hoc
loco consticutis , praestari possit ; nihil , ut Deus scit , qusrentes aliud , nihil propositum habentes in hoc Concilio cele
brando ; nisi honorem ipsius Dei , dispersarum ovam reductionsm , ac salutem , et perpetuam Christianae Reipublicae tranquillitatem , ac quietem. Ut vero hae litterse , et quae in eis
continentur , ad omnium , quorum oportet , notitiam perveniant ; nec quisquam ea excusatione uti possit , qud illa ignoraverit , prassertim cim non ad omnes , quos de his litteris
certiores fierl oporteret , tutus forsitan pateat aditus ; volumus,
ct mandamus , ut in Baslica Vaticana Principis Apostolorum , et
in ecclesk Lateranensi , tune , cm in es populus , ut Missarum
DE PIO IV.
2^3
BULA
decreto , precepto , aviso y exrtacon. Y si alguno tu
viere la presuncin de caer en este atentado , sepa que
incurrir en la indignacin de Dios omnipotente , y de
sus Apstoles los bienaventurados san Pedro y san Pa
blo. Expedida en Roma , en san Pedro , en 29 de no
viembre del ao de la Encarnacin del Seor 1560,
el primero de .nuestra Pontificado,
Antonio Florebclli , Lavelino.
Barengo,
SE-<
- -
1 - ----- i-
...
SESION
SESION
DEL
XVII.
XVII.
SACROSANTO,
TRIDENTINI
S E S S I O
QUiE EST I. SUB
PIO
':'
XVII,
IV. PONT.
MAX.
2^6
CONOL. TRIDENT.
sesin
xvm.
2jrf
EST
IL
XVIII.
c
Uacrosancta , cecumenica , et generalis Tridentina Synodus,
in Spiritu Sancto legitim congregata , praesidentibus in ea eisdem Apostlicas Sedis Lcgatis , non hutnanis quidem viribus
confisa, sed Domini nostri Jesu Christi , qui os , et sapientara Ecclesiae sus daturum se promisitC') 5ope, ct auxilio treta,
Sz
illud
2?8
C0NC1L.
TJUDENT.
illud prascipu cogitat , ut Catholicae fidei doctrinam , multorum inter se dissidentium opinionibus , pluribus locis inqninatam , et obscuratam , in suam puritatem , et splendorem aliquando restiuiat ; et mores , qui a veteri instituto deflexerunr,
ad meliorem vitas rationem revocat ; corque
patrum ad filios , et cor filiorum ad patres convertat. Cm itaque omnium
primum anmadverterit , hoc tempore , suspectorum , ac pernicosorum librorum , quibus doctrina impura continetur , et
long , lauque diffunditur , numerum nimis excrevisse ; quod
quidem in causa fuit , ut multx censura; in variis provinciis,
et presertim in alma urbe Roma , pi quodam zelo editafuci int ; eque tamtn huic tim magno , ac pernicioso morbo
salutarem ullam profuisse medicinam ; censuit , ut delecti ad
hanc disquisiticncm Patres de censuris , librisque quid facto
opus esset , diligenter considerarent ; atque etiam ad eandem
sane
SE SI O N
XVIHV )
2*TQ
^
Mattu. 13.
(2)
r3j
Is(4)'*
Reman. 15,
280
GONCIL.
TRIDENT.
sesin xvir. -
28
I
I
Asignacin del dia de la Sesin siguiente.
-.
*
-j. : El mismo sacrosanto Concilio de Trcnto , congregan
do legtimamente en el Espritu Santo , y presidido de
los mismos Legados d la sede Apostlica , establece y\
decreta , que la prxima futura Sesin se ha de tener y
celebrar en la feria quinta despus de la sagrada fes
tividad de la Ascensin del Seor , que ser el dia 14
del mes de mayo.
.-. ._} .: .j
SALVO-CONDUCTO-
GERMANICA
NATIONI.
CQCTL. TRIDENT.
presidido de los mismos Legados , todos en general
hace fe , que por el tenor de las presentes , da y con
cede plenamente todos , y cada uno de los sacerdo
tes ,&c. Conforme en todo lo dems al antecedente yfol. 254.
'Extensin del Salvo- conducto las dems naciones.
El mismo sacrosanto Concilio , congregado legti
mamente, en el Espritu Santo , y presidido de los mis
mos Legados Utere de la sede Apostlica , conce
de pblica seguridad , Salvo- conducto , en la misma
forma , y con las mismas palabras con que se concede
los Alemanes , todos , y cada uno de los dems que
no son de nuestra comunin , de qualesquier reynos , na
ciones , provincias , ciudades y lugares que sean , en los
que- se predica , ensea , se cree pblica c' impune
mente lo contrario de lo que siente Ja santa Iglesia
Romana.
;
SE"
.
deni; Apostlicas Sedis Lcgatis , universis fidem facit, quod omjkbus r et siugdis sacexdotibus , &c. Idem est cum eo, qut baesxx,
ftL &c.
Extensio ad alias nationes.
Eadem sacrosancta Synodus , in Spiritu Sancto legitim
congregata , praesidenttbus in ca eisdem Apostlicas Sedis deJatere Legatis- , mnibus , et singulis aliis , quj nobiscum in iis,
quas sunt fidei , communionem non habent , ex quibuscumque
regnis , nationibus , provinciis , civitatibus , ac locis , in qubus public , et impune prxdicatur , vel docetur , sive creditur contranum ejus , quod sancta Ramana sentit Eccksfa , dat
fidem ptiblieam , sive Salvum-conductum , sub eedem forma,
et eisdem veibis , quibus datur Germanis
. -b
SES
Sesin
xix '
SESION
383
XIX.
SESSIO
XIX.
284
CONCIt. TRIDENT.
XX.
XX.
SESION
XX. -
28g
SES
fl86
CONCH-. TAIDENT.
SESION
XXI.
S E S S I O
XXI.
SESION
XXI.
287
I...
I.
288
CONCIL. TR1DEKT.
SESION XIX.
289
dar por vivificar al mundo. Y en fin el que dixo : Quien
come mi carne , y bebe mi sangre , - queda en m , y yo
quedo en l 5 dixo no obstante : Quien come este pan,
vivir eternamente.
. r' . 1, >: . :"'q , : i""-. ' . Yj
CAPITULO
II.
.V ' \
v
-
:i '
JL^eclara adems , que en la administracin de los Sa-*.
cramentos ha tenido siempre la Iglesia potestad para
establecer, mudar , salva siempre la esencia de ellos,
quanto ha juzgado ser mas conducente , segn las cir+i.
cunstancias de las cosas , tiempos y lugares , la uti
lidad de los que reciben los Sacramentos , la vene
racin de estos. Esto mismo es lo que parece insinu cla
ramente el Apstol san Pablo quando dice : Dbesenos
reputar como ministros de Cristo , y dispensadores de
-*
'"Jos
CAI* t n.
*
I
1
' - I
' *
Ecclesice potestas ci^ca dispensationem Sacramenti
Eucbaristice.
iPrsetere declarat , hanc potcstatem perpetu in Ecclesia fuisse , ut in Sacramentorum dispensatione , salva illorum subsrantia , ea statueret , vel mutaret , quae susdpientium militan , "seu
ipsorum Sacramentorum venerationi , pro rerum , temporum,
et locorum varietate , magis expedir judicaret. Id autem Apostolus non obscurc visus est innuisse , cm ait W sic nos ex'ts(O
tlmet bomo , ut ministros Cbristi , et disfensatores mysteriorum cath.h
Dei.
200
C0N.CIL.
TRIDSNT.
CA-
SESION
XXI.
CAPITULO
29 1
III.
CAPT
III.
CA-
CONCIL.
TRIDENT.
CAPITULO
IV.
C A P U T
IV.
enique eadem sancta Synodus docet , prvulos , usu rauonis carentes , nulla obligari necessitatc ad sacramentaJem
Eucharistiae communionem. Siquidem per Baptismi lavacrum
-regeneran , et Christo incorporati , adeptam jam filiorum Dei
gratiam in illa setate amittere non possunt. eque ide tamen
damnanda est antiquitas , si eum morem in quibusdam locis
aliquando servavit. Ut enim sanctissimi illi Patres sui factiprobabilem causam pro illius temporis ratione habuerunt ; ita cert eos nulla salutis necessitate id fecisse , sioe controversia credendum est.
T
SESION
XXI.
294
CONC1L. TRIDENT.
SESION
DECRETO
XXI.
SOBRE LA REFORMA.
PROEMIO.
DECRETUM DE REFORMATIONE.
PRCXEMIUM.
JEadem sacrosancta , cecumenica , et generalis Trdentiria Synodus , n Spiritu Sancto legitim congregara , prxsidentibus
in ea eisdem Apostlica? Sedis Legatis , ad Dej omnipotentis
laudem , et sanas Ecclesi* ornamentum , ea , quae sequuntur, de reibrmationis negotio in prxsenti statuenda esse cenSuit.
' v
T5
CA-
C0NC1X.
TR1CENT.
CAPITULO
cbicndo estar muy distante del orden eclesistico
toda sospecha de avaricia ; no perciban los Obispos,
ni los dems que contieren rdenes , ni sus ministros , ba
jo ningn pretexto , cosa alguna por la colacin de qualesquiera de ellos , ni aun por la de la tonsura cleri
cal , ni por las dimisorias , testimoniales , -ni por el se
llo , ni por ningn otro motivo aunque la ofrezcan
voluntariamente. Mas los notarios podran recibir , solo
en aquellos lugares en que no hay la loable costumbre
de no percibir derechos , la decima parte de un duca
do de oro por , cada una de las dimisorias , testimonia-
C A P U T
I.
Episcopi gratis , cum Or dies conferant , tum dimissorias , et testimoniales litteras dent : pro quibus
eorum ministri nihil prorsus , notarii autem ,
quod in decreto prcefinitum est , accipiant.
Conc.n.'Later.
cAvchak.'cA
Bracearais, i.
C3.AUrelian.II.
c.3.et Tolecan.
1Ie,3
SESION XXI.
2()?
'.Jlr.
T4
CA-
CONCIl..
TRlDENT.
CAPITULO
II.
C A P U T
II.
SESION
XXI.
299
C0NC1L.
TR1DEKT.
CAPITULO
IIL
CAP T. ni.
SESION
XXI.
gOI
<3istributiones quotidianas convert , qua: inter dignitates obtinentes , ct careros divinis interessentes , proportionabiliter , juxta divjsionem ab Episcopo , etiam tamquam Apostlica: Sedis
delgalo , in ipsa prima fructuum deductione facienda , dividantur. Salvis tamen censuetudinibus earum ecclesiarum , inr
quibus non residentes , seu non servientes, nihil , vel minus ter
na parte percipiunt : non obstantibus exemptionibus , ac aliis
consuetudinibus, etiam immemorabilibus , et appellationibus quibuscumque, Crescenteque non servientium contumacia , liceat
contra eos proceder , juxta juris , ac sacrorum canonum dispositionem.
CAPT IV,
Coadjutores cura? animarum quando sint assumendi,
Ratio novas parochias erigendi traditur.
Episcopi , etiam tamquam Apostlica: Sedis delcgati , in omni-
30-2
CONCIL.
TR1DKNT.
.i
1 1
nibus ecclesiis parochialibus , vel baptismalibus , in qaibos populus ita numerosus sit , ut unus Rector , non possit sufficere
ecclesiasticis Sacramentos minlstrandis , et cultui divino peragendo 5 cogant Rectores jVel alios , ad quos pertinent ,-sibri tet
sacerdotes ad hoc munus adjungere , quot sufficiant ad Sacra
menta exhibeuda , et cultum divmim celebrandum. In iis ve
ro , in quibus ob locorum distantiam , sive difricultatem , parochiani , sine magno incomrriodo ad percipienda Sacramenta,
ct divina officia audienda acceder non possunt ; novas parochias , etiam invitis Rectoribus , juxta formam constituttonis
Alexandri III. quae incipit : Ai audientiaih , constituere possint.
lilis autem sacerdotibus , qui de novo erunt ecclesiis noviter
erectis prasficiendi , orripetens assignetur portlo arbitrio Episcop ex fructibus ad ecclesiam matricem quomodocumque pertinentibus : et , si necesse fuerit , compellerc possit populum ea
subministrare , qua; suficiant ad vitam dictorum sacerdotum
sus
SESION
XXI.
303
y.
304
CONCrL.
TRIDENT.
Vfc.
C A P U T
VI.
SESION
XXI.
305
: '
> i
CA-
306
CONCIL.
TRIDENT.
CAPITULO
VIL
CAPOT
VII.
sesin
xxi.
gbjr
CA-
308
C0NC1L. TR1DENT.
"T
CAPITULO
VIII.
1
CAPOT
iaiL
sesin xxr.
309
3io
CONCIL. TRIPENT.
CAPITULO
IX.
CAPOT
IV.
SESION
XXI.
JII
V3
ln<
12
COKCIL. TRIDNT.
;
(
"I*,* i *
Asignacin de la Sesin futura.
*
..
* I
SES
SESION
SESION
xxir.
XXII.
-SESSIO
XXTI7
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO L
De la institucin del sacrosanto sacrificio de
la Misa.
Por quanto el antiguo testamento , como testifica el
Apstol san Pablo , no era completo ni perfecte , cau
sa de la debilidad del sacerdocio de Lev ; fue conve
liente , disponindolo asi Dios , padre de misericordias,
que naciese otro sacerdote segn el orden de Melchisedech , es saber , nuestro seor Jesu-Cristo , que pu
diese completar , y llevar la perfeccin quantas per
sonas haban de ser santificadas. El mismo Dios pues,
y seor nuestro , aunque se haba de ofrecer s mis
mo Dios Padre , una vez., por medio de la muerte en
el ara de la cruz , para obrar desde ella la redencin
eterna ; con todo como su sacerdocio no habia de aca
barse con su muerte ; para dexar en la ltima cena , de
ia noche misma en que era entregado ., su amada Espo-
<C A P U T 1.
De institutiene sacrosaneti Missa sacrificii.
Uebraor
Momc?.
SESION XXII.
315
" CO
Psalm,I0*
sub speciebus pais , et vini Deo Patri obtulit ; ac sub earundem rcrum symbolis , Apostolis , quos tune novi testamenti
sacerdotes eonstituebat , ut sumerent , tradidit ; et eisdem , eorumque in sacerdotio suecessoribus , ut offerrent , praecepir per
haec verba C*)j Hoc facite in meam commemorationem : uti
()
semper Catholica Ecclesia intellexit, et docuit. Nam celebra- Matth.as. Luo
to veteri Pascha p , quod in memoriam exjtus de Egipto.
(3)
raultitudo ifiliorum Israel immolabat , novum instituit Pascha, Exo ' ,a*
seipsum ab Ecclesia per sacerdotes sub signis visibilibus immolandum in memoriam transitus'sui CO ex hoc mundo ad Pa- coiosen*.i.
trem,
316
CONCIL. TRIDENT.
CA-.
,.
CAPITULO
31^
II.
C AP. T
IL
318
CONClL. TR1DENT.
CAPITULO
IIL
III.
r
De Mtssis in honorem Sanctorum.
jCat qaamvis in honorem , et memoriam sanctorum nonnulAu de^Clvtt '*? interdum Missas cclesia celebrare consueverit ; non tamett
Dcf.'iib.s.c.*/! iliis sacriciuni oflfcrri docet M.^ sed Deo suli , qui illos co
ro
SESION
xxir.
219
ofrezco , san Pedro , , san Pabl , sacrificio 5 sno que dando gracias Dios por Jas victorias que estos
alcanzaron , implora su patrocinio , para que los mis
mos santos de quienes hacemos memoria en la tierra,
se diDnen interceder por nosotros en el cielo.
CAPITULO
VI.
IV.
De C'aone Missa.
E t cim sancta sanct administran conveniat ; sitque hoc
orhnium sarretissimum sacrificium ; Ecclesia Cadiolica , ut dig
n , reverenterque offerretur , ac perciperetur , sacrum Canonem multis ante saeculis mstituit , ta ab omni errore purum , ut
nihil in eo contineatur , quod non mxime" sanctitatern , ac pietatem quandam redoleat , mentesque offerentium in Deum erijgat. Js enim constat cum ex ipsis Domini verbis , tm ex Apos
to-
320
COKClt. TRIDENT.
SESION
XXII, ;
CAPITULO
}2t
VI? ^
C APDI
VI.
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
VIL
C A P T
VIL
SESION XXII.
CAPITULO
VIII.
C A P T
VIII.
Ejas mysteri*
CONCIL. TRlDENT.
CAPITULO
IX.
C A P U T
IX.-
De sacrificio Missce,
can. x.
SESION
XX1T.
2=.
can.ni. Si quis dixerit, Missae sacrificium tantm esse laudis , et gratiarum actionis , aut nudam commemorationem sacrificii in cruce peracti , non autem propitiatorium ; vel soli
prodesse sumenti ; eque pro vivis , et defuncus , pro peccatis,
poenis , sarisfactionibus , et aliis necessitatibus offerri deber;
anathema sit.
can. iv. Si quis dixerit , blasphemiam irrogari sanctissimo
Christi sacrificio , in cruce peracto , per Missa; sacrificium ; aut
li per hoc derogari ; anathema sit.
can. v. Si quis dixerit , imposturam esse , Missas celebraXi
re
326
CQNCIL. TRIDENT.
IES ION
XXI r.
\J danta cura adhibenda sit , ut sacrosanctum Missae sacrificium omni religionis cultu , ac veneratione celebretr;
qujvs fac existimare poteril , qui cogitarit , maledictum in
sacris litteris euqj vocari W , ep facit opa Dei ntgligenter. Qud
si necessari fatemur, nullum aliud opus adeo sanctum, ac divinum a Christi fidelibus tractari posse , qum hoc ipsum tremendum mysterium , quo vivifica illa hostia , qua Deo Patri
rccoBciiiaii sumus , in altari per sacerdotes quotidie immolatur;
satis etiam apparet , ornnem operam 5 ct diigentiam in eo ponendam esse , ut quanta mxima fieri potcst interiori cordismunditia , et pntate , atque exteriori devotionis , ac pielitis specie peragatur. Cum gitur multa jam , ive temporum vitkv
sir
*5
328
CONCIL. TRDENT.
EsrON xxif.
329
3gO
CONCIL. TRIDENT.
sesin
xxir.
331
I,
mi
33 1
CONCtt. TRIDENT.
sesin xxir.
333
II.
ii.
334
CONCIt. TRrDEKT.
sesin xxii.
335
III.
336
CONCIE. TRIDENT.
bucion de aquel dia', sin que de modo alguno' adquieran
su dominio , sino que se han de aplicar la fabrica de
la iglesia , si lo necesitare , otro lugar piadoso
voluntad del Ordinario. Si persistieren contumaces , pro
cedan contra ellos segn lo establecido en los sagrados
cnones. Mas si alguna de las mencionadas dignidades,
por derecho , costumbre , no tuvieren en las catedra
les , colegiatas jurisdicion , administracin , oficio,
pero s tengan su cargo cura de almas en la dicesis
fuera de la ciudad , cuyo desempee quiera dedicar
se el que obtiene la dignidad ; tengase presente en este
caso por fdo el tiempo que residiere y sirviere en la
iglesia curada , como si estuviese presente , y asistiese
los divinos oficios en las catedrales y colegiatas. Es
ta disposicin se ha de entender solo respecto de aque
llas iglesias en que no hay estatuto alguno , ni costum
bre de qud las mencionadas dignidades que no resi
den , pierdan alguna cosa que ascienda la tercera par
te de los frutos y rentas referidas ; sin que sirvan de
obstculo ningunas costumbres , aunque sean inmemo-
pleverint ; illius diei distributionem amittant , nec ejus quoquomodo dominium acquirant , sed fabrica? ecclesia; , quatenus indigear , aut alteri pi loco , arbitrio Ordinarii , applicetur. Crescente vero contumacia , contra eos juxta sacrorum Canonum
constitutiones procedant. Qud si alicui ex praedictis dignitatibus in ecclesiis cathedralibus , vel collegiatis , de jure , seu
consuetudine , jurisdictio , administratio , vel officium non competat , sed extra civitatem in dicecesi cura animarum immnear,
cui is , qui dignitatena obtinet , incumbere voluerit ; tune pro
tempore , quo in curata ecclesia resederit , ac ministraverit,
tamquam praesens sit , ac divinis intersit , in ecclesiis cathedra
libus , ac collegiatis habeatur. Hasc in iis tantum ecclesiis constituta intelligantur , in quibus nulla est consuetudo , vel statutum , ut dictas dignitates non servientes aliquid amittant , quod
ad tertiam partem dictorum fructuum , et proventuum ascendat:
non obstaatibus consuetudinbus,etiam irnmerriorabilibus, exemp
tio-
sesin
xxu.
33r
IV.
338
CON<JIL. TRIMNT.
CA-
sesin xx^.,
CAPITULO
339
V.
C A P U T
V.
34
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
VI.
C A P U T
VI.
SESION xxu.
341
en Jas apelaciones interpuestas para ante ellos , en quaksquiera causas , tanto para admitirlas, como para con
ceder las inhibiciones despus de la apelacin , la for
ma y tenor de las sagradas constituciones , en espe
cial ta de Inocencio IV. que principia : Romana : sin
que obsten en contrario costumbre alguna , aunque sea
inmemorial , estilo , privilegio : de otro modo sean
ipso jure nulas las inhibiciones , procesos , y dems au
tos que se hayan seguido.
CAPITULO
VIII.
VIII.
342
'
COKCIL. TRIDENT.
tandi hospitalia , collcgia quaecumque , ac confraternitates la'cornm , etiam quas scholas , sive quocumque alio nomine vocant ; non tamen quac sub Regum immediata protectione sunt,
sine eorum licentia ; ckemosynas Montis pietatis , sive caritalis , et pia loca omnia , quomodocumque nuncupentur, etiamsi prardictorum locorum cura ad laicos pertineat , atque eadem
pia loca exemptionis privilegio sint munita ; ac omnia , quae ad
Dci cultum , aut animarnm salutem , seu pauperes sustentandos instituta sunt ; ipsi ex officio suo , juxta sacrorum canonum
statuta cognoscant , et exequantur : non obstantibus quacumque consuetudinc , etiam immemorabili , privilegio , aut
statuto.
/"."
i
.-'...
. .
.
CA
SESION xkiu
CAPITULO
343
IX,
...
^
CAPUT
IX.
^44
CONCIL. TR1DENT.
X.
X.
SESION
xxir.
CAPITULO
34S
XI.
CAPT
XI.
3J0
CONCL* TR.TBNT.
sesin xzn.
34?
348
CONCIL.
TRlDENT.
SES
sesin
xxni.
SESION
349
XXIII.
Que es la VII. celebrada en tiempo del sumo Pon tifice Po IV. en 15 de Julio de 1563.Verdadera y catlica doctrina del Sacramento del
Orden , decretada y publicada por el santo Conci' lio de Trento en la SeHon Vil. para condenar
los errores de nuestro tiempo.
CAPITULO
I.
S E S S I O
XXIII.
I. -
35
CONCIL. TRIDENT.
n.
De reptem Ordinibus.
Cuoi autem divina res sit tara sancti saaerdoti ministeriamS
consentancum fuit , qu dignis , et majori cum veneratione
exerceri possee, ut in Ecclcsias ordinatissima dispositione pluCCS>
SESION
XXIII.
CA-
35
CONCIL.
TRIDENT.
C A P IT tO
III.
C A P U T
III.
CA
s e s i o Ar
xxni.
CAPITULO
353
IV. '/
C A P T IV.
De ecclesiastica hierarchia , et ordinatione.
V^yuoniajn vero in Sacramento Ordinis } sicut et in Baptismo,
et Confirmatione , character imprimitur , qui nec deleri , nec auferri potest ; mrito sancta Synodus damnat eorum
sententiam , qui asserunt novi testamenti sacerdotes temporariam tantummodo potestatem babere ; et semel rite oidinatos,
iterm laicos efrici posse y si verbi Dei ministerium non exerceant. Qud,:s quis^omnes Christianos promiscu novi tes
tamenti sacerdotes esse , aut omnes pari inter se potestate spi
rituali priditos affirmet ; nihil aliud facer videtur , quam ecclesiasticam hierarchiam , quas est ut castrorum acies ordina(0
ta , confundere; perinde ac si contra bead Pauli doctrinam C) Ephes.'l
em-
354
CONCIU TRIDENT.
sen Apstoles , todos Profetas , todos Evangelistas , todos Pastores , y todos Doctores. Movido de esto , de
clara el santo Concilio , que , adems de los otros gra
dos eclesisticos , pertenecen en primer lugar este or
den gcrrqulco , los Obispos que han sucedido en lugar
de los Apstoles ; que estn puestos por el Espritu San
to , como dice el mismo Apstol , para gobernar la Igle
sia de Dios ; que son superiores los presbiteros ; que
confieren el Sacramento de la Confirmacin ; que orde
nan los ministros de la Iglesia , y pueden executar otras
muchas cosas , en cuyas funciones no tienen potestad
alguna los dems ministros de orden inferior. Ensea
adems el santo Concilio , que para la ordenacin de
los Obispos , de los sacerdotes , y dems rdenes,
no se requiere el consentimiento , ni la vocacin , ni
autoridad del pueblo , ni de ninguna potestad secu
lar , ni magistrado , de modo que sin ella queden nu
los los rdenes > antes por el contrario decreta , que
todos los que destinados e' instituidos solo por el pue
blo , potestad secular ? magistrado , ascienden exerv . -.
cer
omites Apostoli , omnes Propbeta , omnes Evangelista , omnes Fastores , omnes s'mt Doctores. Proindc sancta Synodus declarat , praetcr caeros ccclcsiascicos gradus , Episcopos , qui in Apostolorum locum successcrum , ad hunc hierarchicum ordinem pras(,)
cipu pertinere;et psitos , sicut idem Apostolus ait (0 , i fyiritu
Actor. aOi sancto regere Ecclesiam Del W ;eosque Presbyteris superiores esse;
C*li. epte. ac Sacramcntum Confirnaationis confrre ; ministros Ecclcsia:
c.ifcoVc H ordinare ; atque alia pleraque peragere ipsos posse ; quarum funcpjien.i.c./.7 tionum potestatem reliqui inferioris ordinis nullam habent. Docet insuper sancta Synodus , in ordinatione Episcoporum , sa
is)
cerdotum , et cceterorum Ordinum (3) nec populi , nec cujusc. t.
vis ssculans potestatis , et magistratus consensum , sive vocatipnem , sive auctoritatem ita requiri , ut sinc ea irrita sit ordinatio : quin potius decernt , eos , qui tantummodo popu
lo , ant sajculari potestate , ac magistratu vocati , et instituti,
ad hxc ministcria exercenda ascendunt ; et qui ca propia te-.
,
me
sesin
xxnr.
355
.
can. i. Si quis diterft , non csse in novo Testamento sacerdotium visibile , et cxtermim ; vel non esse potestateni alquam consecrandi M, et offerendi verurri Corpus , et sanguinem
Domni , et peccata rcmittendt , et retinendi ; sed officium
tantum , ct nudum ministerium pra^dicandi Evangelrum ; vel
Z
eos,
^
Joaq. to.
{o
***** *j
350
C0NCIL. TRIDENT.
SESION XXtti.''
*3fr
can. v.1 Si alguno dixere , que la sagrada uncin de
que usa la Iglesia en la colacin de los sagrados rdenes,
no solo no es necesaria sino .despreciable y pernicio
sa , as como las otras ceremonias del Orden ; sea ex
comulgado. .' .
7'. v '. /
.
can. vi. Si alguno dixere , que no hay en la Igle
sia catlica gerarqia establecida por institucin divina,
la qual consta de Obispos , presbteros y ministros ; sea
excomulgado.
.
. ., . ,
....
.j
can. vir. Si alguno dixere , que los Obispos no son
superiores los presbteros ; que no tienen potestad
de confirmar , y ordenar ; que la que tienen es comn
los presbteros ; que los rdenes que confieren sin
consentimiento , llamamiento del pueblo , potestad
secular , son nulos; que los que no han sido debida
mente ordenados , ni enviados por potestad eclesistica,
ni cannica , sino que vienen de otra parte , son mi
nistros legtimos de la predicacin y Sacramentos ; se*
excomulgado.
. . . *
-. . can. viii. Si alguno dixere , que los Obispos que son
C0NC1X. TRIDENT.
elevados la dignidad episcopal por autoridad del Pon
tfice Romano , no son legtimos y verdaderos Obispos,
sino una ficcin humana > sea excomulgado.
Decreto sobre la reforma.
V
X_ 1 mismo sacrosanto Concilio de Trento , continuan
do la materia de la reforma , establece y decreta de-,
ben definirse las cosas que se siguen.
CAPITULO
" u
.. ,j .->j
Eadem sacrosancta Tridntinar Synodus , reformationis materiam prosequens , hxc , qux sequuntur , in prxsenti decernenda esse statuit , et decernit.
.
"
ad
sesin
xxnr.i
359
. (O 1#I4tV.5.2*
360
CONCIt. TRIDENT.
sesio* .syciH* ,
361
, ,-;
tabit, judicare de; licents a. se ,ye suffraganeo datis ; et vide-re-, ne quis co jure abutatur , et ut pcenis canoncis errantes
puniantur
Intere memnierint discessuri , ita ovibus suis
n\
providendum , ut quantum fieri poterit , ex ipsorum absentia Concif. strafe.
nullum damnum accipiant. Quoniam autem > qui aliquantsper
tantm absunt , e$ yeterum canonum sententia non videntur
abesse. ,, quia sjtaum reversuri sunt ; , sacrosancta Synods vult,
illud absentia? spatium singulis annis , sive continuum ,sive interruptum , extra praedictas causas, nullo pacto deber .dos,
aut ad summum tres menses exceder ; et haberi ratonern.,,ut
id sequa ex causa fiat, ct absque ulo -gregs detrirnentotquo
-n ta sit , bscendentimn conscicntias fehnquit , quarrt sperat
^
religiosam , et timoratam forc W ; cim Deo corda pateant ^5);
P'n.7
cujus opus non fraudulenter agere , suo periculo tenentr. Eos- jcrcoi. 4.
deru interim admonet , et in Dmino hottatur , ne per llius
Z4
tem-
362
COKCIt. TRIDENT.
temporis spatim , Dominici Adventus ,-<^padragesima: , -Narivrraris , Kesurrecrionis Domini- , Pentecosts tem , et Corpots Christi diebus , quibus refici mxime , et ih Domino gaudere pastoris presenta oves debeant , ipsi ab ecclcsia sua cathedrali ullo pacto absint , nisi Episcopalia munia in sua diocesi eos alib vocent. Si quis autem- , quod utinam numquam
cveniat , contra hujus decreti dispositioriem abriierit ; statuit
sacrosancta Synodus , praeter alias pecnas , adverss non resi
dentes sub Paulo III. impositas , et innvalas , ac mortalis peccati reatum , quem incurrir ; eum pro rata temporis absenria?,
fructus suos non facer , nec rata conscientia , alia ctiam declarationc non secuta , illos sibi detinere posse 5 sed teneri , aut
ipso cssante , per superiorem ecclesiasticum iilo fabrica; etcJesiarum, aut paupcrjbus loci erogare : prohibita quacumque convenrione , vel compositione , qua; pro fructibus mal percep1tis appellatur ; ex qua ctiam prardicti fructus in totum , auc
sesin
xxnr.
303
364
C0NCIL. TRIDENT.
CA
SESION
XXIII.
CAPITULO
365
II.
CA-
C A P U T
II.
366
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
III.
C A P U T
:1fr
III.
fi) ;
X-jpiscopi per semetipsos Ordines confcrant W. Qud si agricarthag. ni. e. tudme fuerint impcditi ; subditos suos non atcr , qum jam
probatos , ct examinatos , d alium Episcopum ordinandos dirhttan. ":
C A P U T IV.
Qut prima Tonsura initiandi sint.
JPrima Tonsura non initientur , qui Sacramentum Confirmationis non suscepcrint ; et fidci rudimenta edocti non fuerint;
quique legere , et scribere nescianc. ; et de quibus probabilis
con
.-SESION XXIIJ. )
^67
jetre prudentemente que han elegido este genero de
vida con el fraudulento designio de eximirse de los tri
bunales seculares , y no con el de dar Dios fiel cultp.
.IV OJUTi'JAD
CAPITULO V.
i\ *..*, * y. r-/ V'.ii\i'.v> o", .'"r i\'a \ t*""-.V't'
jQe circunstancias deban tener os que se quieren
.. .<
ordenar.
/os que hayan de ser.promovidos 3 los ordenesme
res , tengan testimonio favorable del prroco, , ' <> del
maestro del estudio en que se educan. Y los que hayan
de ser ascendidos qualquiera de los mayores , presn
tense un mes antes de ordenarse al Obisp , quien dar
al, prroco , otro que le parezca mas conveniente , la
comisin para que propuestos pblicamente en la igle?
sia los nombres , y resolucin de 'los que pretendieren
ser promovidos ; tome diligentes informes de personas
fidedignas -sjobre el nacimiento de los mismos ordenan?
c\o$ l su edad , costumbres y vida , y remita lo mas presrrr 1 1 t
.
. rr-i
>
conjectura non sit , eos non ssecularis judien fugiendi fraude, sed
ut Deo fidelem cultum prasstent , hoc vita; genus elegisse.
,1Y
l :' ')
C A P U T V.
-V vi>
ftivAv/i ;'.'>;'>'. ,i< <>.;
~\
Orfinad \ quibus xonditionibus instructi esse
debeant.
A
.
I/r
JT\d minores Ordhcs premovendi bonunr 3 rParocho , et a
inagistrp. , cholx , in qua educantur , testimonium habeant. Hi
vero t quj ad singulos majores crunt assumcndi , per mensem
ante ordinationem. Episcopum adeant , qui paroeho , aut alten , cui magis expedir vklebitur , commitat , ut nominibus , ac
desiderio eoruirr, qpiii volent ptomoveri , public o ecclesia
propositis , de ir*oru"m rdinandorum natalibus , xtzte , morbus , ttl vita a tide dignis diligentcr inquirat ; et Hueras ws-i
3 68
CONCIL. TRIDENT.
to que pueda al mismo Obispo las letras testimonales
que contengan la averiguacin , informes que ha he-<
cho. - ' '
- - - '- l! ; v *<-!!':>/ j..:..
CAPITULO VI.
."/ o
j r i 'i a j
P^irtf obtener beneficio eclesistico se requiere la
edad de catorce aos : quin deba gozar del
privilegio del fuero.
Ningun ordenado de primera Tonsura , ni aun cons*
tiruido en los rdenes menores / pueda obtener bene-^
ficio antes de los catorce aos de edad. Ni este goce del
privilegio de fuero eclesistico sino tiene beneficio ;
sino viste habito clerical , y lleva Tonsura , y sirva pot
asignacin del Obispo en alguna iglesia ; este' en al
gn seminario clerical , en alguna escuela , Univer
sidad con licencia del Obispo , como en camino para
recibir los rdenes mayores. Respecto de los clrigos
casados , se ha de observar la constitucin de Bonifacio
nquisttionem
factam
eontmcntes ,> ad ip
Conc. CQ
III. Cir. timoniales
_ . ^ ,' ipsam
r
. V
.
r
tiugin. c. 22. sum Episcopum quampnmum transmittat. . ?
""* .n >
j i
!"J ' - ?'
C A P U T VI.
JEtas xiv. annorum ad beneficium ecclesiasticum requiritur : quis privilegio forr gauder debefs 3
SESION XX1W.
369
i-\
VIL
: '
v.- .
De examine Ordinandorum.
Oancta Synodus, antiquorum Canonum vestigiis nhaerendo,
decernit , ut , quando Episcopus ordinationem facer disposuerit , omnes , qui ad sacrum ministerium acceder yphierinr,
feria quarta ante ipsam ordinationem , vel quando Episcopd
videbitur , ad civitatem evocentur. Episcopus autem , sacerdotibus , et aliis prudentibus viris , peritis divinae legis , ac in ec* ele
citadas en los cnones eclesisticos , el llnge de los o rdcnandos , la persona , la edad , la crianza , las costum
bres , la doctrina , y la fe. '
- ,
CAPITULO
.. - - ..'.'ni:... ;
, .
VIII.
> ./ ,... ..
C A P U T
VIII.
.\f
SESION
XXIII, ,
371
IX.
. .
No pueda ordenar el Obispo familiar suyo que no
sea subdito , como este no haya vivido con el por es
pacio de tres aos ; y confirale inmediatamente un be
neficio efectivo , sin valerse de ninguna fraude ; sin que
obste en contrario costumbre alguna , aunque sea inme
morial.
'./ CAvilegii practextu , etiam statutis temporibus , permittatur ; nisi
ejus probitas ,ac mores Ordinarii sui testimonio commendentur
Si secus fat; ordinans collatione Ordinum per annum , et ordinatus susceptorum Ordinum executione , quam- ^j"'
diu proprio Ordinario videbitur expedir , sit suspensus.
CAPT. IX.
"\
;'
' '
'* .i * 'i . '.
Episcopus familiarem ordinans , conferat ei statim
beneficium.
E.
piscopus familiarem suum non subdhum ordinare non possit , nisi per triennium secum fuerit commoratus ; et bencnV
cium , quacumque fraude cessantc , statim reipsa iili conferat;
consuetudine quacumque , etiam immemorabili , in contrarium
non obstante.
Aa
CAt-
3?2
CONCIt.
TRIEENT.
CAPITULO
X.
C A P T
X.
.SESION. XXIIK-;
|33
:z
- >.l Ar
>~
ii \'.n. < v
-/.^i
.
; ,< r y :
servatis mnibus , que in hujus sanctae. Synodi decretis oontinentur , ad Episcopos , intra quorum dicecesis nes' existanty
pertineat : non qbstantibus quibusyis; pr^viljEgiis prsscrptiopibus , aut consuetudinibus , etarn immemor.bI|ibus. ^ccjp.arfl que
que impositam his , qui contra hujus sancta: Sypodi sib' Pau
lo II. decretum , a (Capitulo' Episcopal! , sede vacante", tterasdimissorias impetrant ; ad illos , qui easdem litteras non
Capitulo , sed ab aliis qib"svls TrTjurisdctioe "EpiscopFloco Capituli , sede vacante , succedentibus , obtinerent , mandat extend. Conccdentes autem dimissorias contra formam decreti , ab ofticio et beneficip( per annun? sint ip,so ,jure su^-
...
r\
.'l r
i ,
ni * -
'
f
; i . f.
, ::.> ..-..i i
"k. *
a 2
. : .'J
CA
CONCIL. TRICENT.
CAPITULO
XI.
de-
"'
t. lili
"
C A P U T XI.
.
i ' ,- . .;
..
'
SESION
XXIH.
375
xn.
' .
. -3
sua?
2^6
CONCIL. TRIDENT.
XIII.
Condiciones de los que se han de ordenar de subdiconos y diconos : no se confieran uno mismo
dos rdenes sagrados en un mismo dia.
Ordnense de subdiconos y diconos los que tuvie
ren favorables testimonios de su conducta , y hayan
merecido aprobacin .en los rdenes menores , y estn
instruidos en las letras , y en lo que pertenece al minis
terio de su orden. Los que con la divina gracia espeSU3E annum promoveatur. Sciant tamen Episcopi , non singulos , in ea atate constituios , deber ad hos Ordines assumi , sed dignos dmtaxat t et quorum probata, vita senectus
sit. Regulares qoque nec in minori atate , nec sine dilirgenti Episcopi examine ordinentur : privilegs quibuscumque,
quo ad hoc , penitus exclusis.
- - '
i::.r, .O
\C, A ? U T .XIII.
De conditionibus . tnitiandorum subdiaconatu , et daconatu : nulli ordines sacri do conferantur
r, '
"' odem die.
Subdiaconi , et Diaconi ordinentur W , habentes bonum tcstimonium , et in minoribus Ordinibus jam probad , ac litteris , et iis , quse ad Ordiiiem exercendum pertinent , instructi (a>, Qui sperent , Deo auctore , se continere posse ecele
s E s i o l
xxm.
3 *rjr
XIV.
XIV.
us
3^8
CONCIL.
TRIDENT.
SESION
XXIII.
CAPITULO
379
XV.
C A P U T
XV.
CA
38o
CONCIL.
TRIDENT.
CAPITULO
XVL
C A P U T
XVI.
j
Niaen.c. 5. et
jui.An.ioc;,.'su7b.
Chaiced. can.
stcph.gv.Epao^
t"v c5Acon
cii.uodic.c41.
o, c
c"
SESION XXIII.
CAPITULO
XVII.
ir A P T
XVII.
38a
CONCII-.
TRIDENT.
CA
sesin
xxm.
CAPITULO
383
xvm.
C A P U T
XVIIL
384
CONCIL. TR.IDENT.
SESION
XXII!.
385
386
>
CONCIL. TRIDENT.
.SESION XXIII.
38^
388
CONCIL.
TRIDENT.
SESION
XXIII.
389
390
CONCIL. TRIDENT.
SEsroN
xxm.
39 r
392
CONCIL. TRIDENT.
tu-
SESION XXIII.
393
Bb 4
SE
CONCIL. TRIDENT.
SESION
XXIV.
SESSIO
QUjE EST
XXIV.
de Sacramento
Matrimonii.
sesin
xxrr.
39 5
g9 6
CONCIL. TRIDENT.
can. i. Si quis dixerit , Matrimonium non esse ver , et propri unum ex septen legis Evanglica; Sacramentis a Christ*
MatthiI9.Mrc. Domino institutum W , sed ab hominibus in Ecclesia inven*
io. EphM. g. tm ; neque gratiam cohferre ; anathema sit.
Mitth. ig.
can. . Si quis. dixerit., licere Chrisanis CO plures siml
.
. ha-
sesin xxiv.
ogv
habere uxores , et hoc nulla lege divina esse prohibitum ; anathema sit.
can. ni. Si quis dixerit , eos tantkm consanguinitatis , et
affinitatis gradus W , qui Levitico exprimuntur , posse impe- Levf^l3
dir matrimonium contrahendum , et dirimere contractum ; nec
posse Ecclesiam in nonnullis illorum dispensare , aut constituere,
ut plures impediant , et dirimant ; anathema sit.
1
can. iv. Si quis dixerit W , Ecclesiam non potuisse cons(a)
tituere impedimenta , Matrimonium dirimentia , vel in iis cons- 5toa?i!* "
tituendis errase ; anathema sit.
1
can. v. Si quis dixerit , propter hxresim , aut molestam
cohabitationem , aut ffectatam absentiam conjuge , dissolvi
posse Matrimonii vinculum ; anathema sit.
can. vi. Si quis dixerit, Matrimonium ratum , non consummatum, per solcmnem religionis. professionem alterius'con* . .t- ,'".u
ugum non dirimi j anathema sit.
. .tUt.hr'> aS
..ii\a
CA-
398
CONCIL. TRIDENT.
cax. vii. Si alguno dixere , que la Iglesia yerra quando ha enseado y ensea , segn la doctrina del Evan
gelio y de los Apstoles , que no se puede disolver el
vnculo del matrimonio por el adulterio de uno de los
dos consortes ; y quando ensoa que ninguno de los
dos , ni aun el inocente que no dio motivo al adul
terio , puede contraer otro matrimonio viviendo el otro
consorte , y que cae en la fornicacin el que casare con
otra dexada la primera por adltera , la que dexando al
adltero , se casare con otro ; sea excomulgado.
can. viii, Si alguno dixere , que yerra la Iglesia quan
do decreta que se puede hacer por muchas causas la sepa
racin del lecho , de la cohabitacin entre los casados
por tiempo determinado , indeterminado ; sea exco
mulgado.
can. ix. Si alguno dixere , que los clrigos ordena
dos de mayores rdenes , los Regulares que han hecho
profesin solemne de castidad , pueden contraer Ma
trimonio ; y que es vlido l que hayan contraido , sin
que les obste la ley Eclesistica , ni el voto ; y que lo
concan. vil. Si quis dixerit, Ecclesiam errare, cu.n docuit,
et docet , juxta Evangelicam , et Aposcolicam doctrinam , propter adulterium alterius conjuguna Matrimonii vinculum non posse
C ,)
dissolvi () ; et utrumque , vel etiam mnocentem , qui causara
loTcoriuh0* adulterio non dedit , non posse , altero conjuge vvente , aliud
Matrimonium contrahere ; mcecharique euna , qui , dimiss
adaltera , aliam duxerit , et eam , quae , dimisso adultero , al
nupserit ; anathema sit.
can. viii. Si quis dixerit , Ecclesiam errare , cm ob mul
tas causas separationem inter conjuges , quo ad thorum , seu
quo ad cohabitationem , ad certum , incertumve" tempus fieri
posse decernit ; anathema sit.
can. ix. Si quis dixerit , Clericos in sacris Ordinibus cons
ta
titutos , vel Regulares
, castitatem solemniter professos , pos^t'jjistisw' se Matrimonium contrahere , contractumque validum esse , non
ncM.Lc.x. obstante lege Eccksiastca , vel voto: et oppositura nil aliud
es
SESION
XXIV. '
gg
C0NC1L. TRIDENT.
DECRETO DE REFORMA SOBRE EL MATRIMONIO.
CAPITULO
I.
I.
SESION
XXIV.
401
Concif ^To,ct
ni. c.'io. g
ca'i" '''rac'.ti'JoT
tle Matriui.
Ca;
^s"30"15' IV'
402
C0NC1L.
TR1DENT.
SESION XXIII.
403
404
CONCIL. TR1DENT.
sesin xxrv.
405
l santo Concilio que se conserven en un todo. Y pa-ra que lleguen noticia de todos estos tan saludables
preceptos, manda todos los Ordinarios , que procuren
quanto antes puedan , publicar este decreto al pueblo,
y que se explique en cada una de las iglesias parroquia
les de su dicesis; y esto se execute en el primer ao
las mas veces que puedan , y sucesivamente siempre
que les parezca oportuno. Establece en fin , que este de
creto comience tener su vigor en todas las parro
quias los treinta dias de publicado , los quales se han
de contar desde el da de la primera publicacin que
se hizo en la misma parroquia.
CAPITULO
II.
Docet experientia , propter multitudinem prohibitiosum , mutotics in casibus prohibis ignoranter contrahi Matrimonia , in
- -2.
Ce z
qui
40 6
CONCIL. TR1DENT.
SESION
XtfV*.
40^
y. \:\->:\\ 'i
- Restrngese ciertos limites el impedimenta de .
-* -'-'I' c i >ouihi..fyfiMi ibnestidtd- ' ' r -1*- -:J' ,jJ
1: santo Concilio quita enteramente el impedimen
to de justicia de pblica honestidad ,-siempre qtre -tos- es
ponsales no -fueren vlidos por qualquier motivo qtf
sea ; y quando fueren- Va'fidbsvwo-' -pase el impedimen-
to del primer grade) ; pues en^ los grados ulteriores no
se
trahant: constituuonibus , jn contrarini facien'tibui"non obstantibus. Si Parochi culpaY vd 'ngli'g'enria secus factura fue
S E S I O N XXIV.
409
: . ; !'
i . : 'b ^ > \?\ r < il^rn
.... C API TUL O V. : <;
Ninguno contraiga en grado prohibido ; y cw
motivos se ba de dispensar en estos.
S.:
, . -.
7' :
t
;
i presumere alguno contraer sabiendas Matrimo
nio dentro de ls grados prohibidos * sea separado de
la consorte, y quede excluido de la esperanza de con
seguir dispensa ; y esto ha de tener efecto con mayor
fuerza respecto del que haya tenido la audacia no solo
de contraer el Matrimonio , sino de consumirlo. Ms si
hiciese esto por ignorancia , en cas que haya desprc^
ciado cumplir las solemnidades requeridas en la cele-'
bracion del Matrimonio; quede sujeto las mismas pe*
as 5 pues no es digno de experimehtar como quiera^
la benignidad de la Iglesia , quien temerariamente des
preci sus saludables preceptos. Pero si observadas to
das las solemnidades , se hllase'despues1 haber algua
impedimento , que probablemente ignor el contrayen- 1
- te;
}. . .
> \ .
. .: 1
: j J
:> ..':
.C'JL P'U'T'1 y-'
"<>'< r '-J 'i
ni .itij.'.j'jno'j ;. 12
^ t.v.u.3 '' ' ; i , i :i Lv , oj .:fj :h
Afe quis intra gradas probibitos contrabat qua ratione
in illis dispensandumi ^^^ J-> > t<'j:-
iSi quis intra gradus prhibitos seirter Matrimonium con
trahere praesumpserit , separetur , et spe dispensationis consequendae careat j 'idq ' h!l>u VriiltS- Aigi1 tocum habeat , qui
ion tantim Matrimonium contrahere sed etiam consuni'mflce ausus fuerit. Qud si ignorantr id fedefit siquidenf-sftlemnittes requisitas in ' contrahendo Matrimoni fieglrttefit'i feii*dem subjiciter poenis. Nofr'cniip'digtifo ^ qui 'tecelesi*'1 b*>
nlgnitatem facil' e*periatfif , cu}* isalttbrii1'pt^cpta 'trtirt
contempsit. S Vero solemriitartiba ddlibits imped meritum t u()
,
aliquod poste subesse cognoscataf v^ajo^ tlk probabilera ig>
<^
i1-
Ce 4
o-
4IO
C0KC1I. TRIDE>?T.
VI. , ,
y.
,
SESION XXIV.
411
VII.
(O
Exod. ai.
VII.
415*
CONCIL. TRIDENT.
SESION XXIV.
41:3
414
CONCIt. TRIDENT.
CAPITULO
IX.
C A P U T
IX.
. iO
.' :
(i) .
T
JLta-plerumque temporalium Dominorum , ac magistratuum
ments oculos terreni affectus , atque cupidrtates excfccarrV ue
viros , et mulieres , sub corara jurisdictione degentes , mxi
me divites , vel spem magna hxreditatis habentes , minis , et
pcenis adigant cura iis Matrimonium invitos contrahere , quos
psi Domini , vel magistratus illis prasseripserint. Quare cum
mxime nefarium sit , Matrimonii Jibertatem violare , et ab eis
injurias nasci , quibus jura expectantur ; pra>cipt sancta Synodus mnibus , cujuscumque gradas , dignitatis , et conditionis
existaut , sub anathematis pcenaW, quam ipso facto incur*
rant,
SESION XXIV.
415
III.
solemnitates certis
prohibentur.
temporibus
adventu Domini nostri Jesu Christi usque in diem Epiphania? (O, et feria quarta Cineruni usque in octavam Pas,. (O
chatis inclusive , antiquas solemnium nuptiarum prohibitiones 72. saiegimadiligenter ab mnibus observan sancra Synodus prascipit : i llicns* c* 3*
aliis vero temporibus nuptias solemniter celebran permittit : quas
Episcopi, ut ea, qua decet , modestia, et honstate fiant , cu
rabunt. Sancu enim res est Matrimonium , et snete tractandum.
41 6
CONOL. TRIDENT.
"Decreto sobre la reforma.
Decretum de reformatione.
Eadem sacrosancta Synodus , reformationis materiara prosequcns , haec in praesenti Sessione statuenda dccernit.
C A P U T
I.
Episeoporum^
SESION
XXIV.
4ljr
41 8
CONCIL. TRlEENT.
SESION XX1V3
419
del
Sanctissimi Romani Pontficis arbirio approbanda , qux magis
eisdem locls utilis , atque opportuna esse vidtbitui ; ita tamen,
ut , cm deinde hoc examen , seu inquisitio de persona promovenda perfecta fuerit ; ea in insti-umentum pubiieum redac
ta , cum toto testimonio , ac proFessione fidei ab co facta, quam-<
primm ad Sarictissimum Romanum Poncificem omnin transmittatur : ut ipse Summus Pontifex , plena totius negoti , ac
personarum noticia habita , pro gregis Dominici commodo de
His , si idonei per examen , seu per inquisitionem factam reperti fuerint , ecclesiis possit utilius providere. Omnes ver
inquisitiones , informatones , testimonia, ac probationes. quas*
cumque de promovendi qualkatibus , et ecclesias statu h iqu
buscumque , etiam in Romana Curia hibitae , per Cardin.ilem , qu rclationem facturas erit in Consistorio , et alios tres
Cardinales diligenter examinentur ; ac reiatio ipsa Cardinalis relatoris , et trium Cardinalium suhscriptione robretur i -io
Dd
qua
420
C0NCIL. TRIDENT.
421
-i*
'
- r' '
..:>,!>:
: .:
, . : . "t.
Dd z
CA-
422
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO II.
! ,
y.
. ..
_________
L
. ...
.
1
'
i*
t
C A P U T II.
Synodus Provincialis quolihet triennio , Dicecesana
quotannis celebrentur : qui eas coger , quine
Ulis interesse debeant.
Cocr. Afftlitn. P
- rovincialia concilia , sicubi omissa sunt fO } pro moderan*
dis moribus , corrigendis cxccssibus , controversiis componen
dis , aliisque ex sacris canonibus pcrmissis , rcnoventur. Quare
Mctropolitani per seipsos , seu , illis legitim impeditis , Coepiscopus antiquior intra annum ad minus fine prsesentis Conci.ii , et deinde quolibet saltem triennio post octavam PasLstr. sub l.eo- chai
Resurrectionis Domini nostri Jesu Chrsti , seu alio
utw!4 uti commdiori tempore , pro more provincix , non prsetcrmittat
ion c Ul. Synodum in provincia sua coger : quo Episcopi omnes , ec
**
alii.
i
SESION
XXIV.
423
424
C0NC1L. TRIDENT.
HL
III.
SESION
XXIV.
42 5
46
COKCH-. TR1DENT.
SESION
XXIV.
428
CONCIL TRIDENT.
IV.
IV.
SESION
XXIV.
430
CONCIL.
TRIDENT.
CA
sesin xxiy,
CAPITULO
431
V.
C A P U T
V. :
432
CONCIL. TRIDENT.
Santsimo la sentencia definitiva. Observen todos las demas cosas que en este punto se han decretado antes en
tiempo de Julio III. de feliz memoria , as como la cons
titucin del concilio general en tiempo de Inocencio III.
que principia : Qualiter , et quando ; la misma que al pre
sente renueva este santo Concilio. Las causas crimina
les menores de los Obispos conzcanse , y termnense
solo en el concilio provincial , por los que depute
este mismo concilio.
CAPITULO
VI.
V I.
I-iiceat Episcopis in irregularitatibus mnibus , et suspensionibus , ex delicto oceulto provenientibus , excepta ea , quas oritur
sesin xxiv. ,
433
VIL
VII.
434
CONCIL. TR1DEN.
CA
SESION XXIV.
CAPITULO
435
VIII.
CAPUT
VIII.
436
C0NC1L. TMINT.
IX.
'!''
CAPUT
IX.
sesin xxiv.
43jr
X.
438
CONCIL. TRIBENT.
XI.
sesin xxiv;
439
alguna vez pareciere por justas , graves , y casi neceJ
sarias causas, condecorar algunos con ttulos hono
rarios de Protonotarios , Aclitos , Condes Palatinos,
Capellanes reales , otros distintivos semejantes en
la Curia Romana , fuera de ella ; as como recibir
algunos que se ofrezcan al servicio de algn monas
terio , que de qualquiera otro modo se dediquen
el , las Ordenes militares , monasterios , hos
pitales y colegios , baxo el nombre de sirvientes ,
qualquiera otro ttulo ; se ha de tener entendido, que
nada se quita los Ordinarios por estos privilegios , ea
orden que las personas quienes se hayan concedido,
en adelante se concedan , dexen de quedar absoluta
mente sujetas en todo los mismos Ordinarios , co
mo delegados de la sede Apostlica ; y respecto de los
Capellanes reales, en trminos conformes la consti
tucin de Inocencio III. que principia : Cum cspeHa : ex
ceptuando no obstante , los que de presente sirven en
los lugares y milicias mencionadas , habitan dentro de
su recinto y casas , y viven baxo su obediencia ; asi
como los que hayan profesado legtimamente segn la
requando justis , gravibus , et fer necessariis suadentibus causis,
aliquos honorariis titulis Protonotariatus , Acolytatus, ComitiS
Palatini , Capcllani regii , aut aliis hujusmodi in Rom.ma Cu
ria , vel extra , insignibus decorandos esse placucrit ; necnon
alios , cuicuraque monasterio oblatos , vel quomodocumque addictos , aut sub nomine servientium militiis , seu monasteriis,
hospitalibus , collegiis , aut quocumque alio titulo assumi ; nihil
ex iis privilegiis detractum esse Ordinariis intelligatur ; qu minus , quibus ea jam concessa sunt , vel in posterum conce
d contigerit , ipsis Ordinariis , tamquam Apostlica; sedis de, legatis , plenc in mnibus , et quo ad Capcllanos regios , juxta constitutionem Innocenti III. qux incipn : Cum capella,
subjecti existant : exceptis tamen iis , qui pradictis locis , aut
' militiis actu serviunt , et intra eorum septa , ac domus resident , subque eorum obedicntia vivunt ; sive iis , qui legitim,
Ee 3
et
44o
CONCIL. TRIDENT.
CAr
SESION XXIV. 1
CAPITULO
441
XII.
C A P U T
XII.
44^
CONCIL.
TRIDENT.
SESION XXIV.
443
444
COKCtt. TRIDENT.
nitates omnes , et saltem dimidia pars canonicatuum , in Cathedrahbus ecclcsiis , et collegiatis insignibus conferantur tantum.
Magistris , vel Doctoribus , aut etiam Licenciatis in theologia,
vel jure cannico. Praetere obtinentibus in eisdem Cathedralibus , aut collegiatis dignitates , canonicatus , prebendas , aut
portiones , non liceat vigore cujuslibet statuti , aut consuetudinis , ultra tres menses ab eisdem ecclesiis quolibet anno abesse:
slvis nihiJominus earum ecclesiarum constitutionibus , quas longius servitii tempus requirunt : alioquin primo anno privetur
unusquisque dimidia parte fructuirm, quos ratonc etiam pra>bendx , ac residentix fecit suos. Qud si iterum eadem fuert usus neglgentia, privetur mnibus fructibus , quos eodem
anno lucratus fuerit. Crescente ver contumacia , contra eos,
juxta sacrorum canonum constitutiones , procedatur. Distributiones vera , qui statis horis interfuerint , recipiant : reliqui, quavis
sesin
xxiv.
445
44
CONCIL.
TRIDEKT.
XIDL
tris quse necessaria erunt , et si qua hujusmodi ; Synodus provincialis , pro cujusque provincia utilitate , et moribus , certatn
cuique formulan praescribit. Intere vero Episcopus non minus , qum cum duobus Canonicis , quorum unus ab Episcopo , alccr Capitulo cligatur , iu s , quae expedir videbuntur , poterk providere.
CAPOT
XIII.
SESION
XXIV.
44JT
44<>
CONCIL.
TRIDENT.
SESION
XXIV.
449
CA
45o
coNcrr,. trident.
CAPITULO
XIV*.
CAPUT
XIV.
SESION
XXIV.
451
C-
CONCIL. TRIEENT.
CAPITULO
XV.
CAPT
XV.
sesin xxiv.
453
XVI.
CAPT
xvr.
ac
454
CONCIL. TRDENT.
.,
ac diligentes decer-nat , qui reruin eccksiasricarum , et proventuum curam gerant ; quorum rationem ei , ad quem pertinebit , sint reddituri. Item Officialem , seu Vicarium infra octo
dies post mortcm Episcopi constituere , vel existemem confir
mare omriin teneatur ; qui saltem in jure cannico sit Doc
tor, vel Licentiatus , vel alias, quantum fieri poterit , idoneus.
Si secus factum fuert , ad Metropolitano m deputatio hujusmodi devolvatur. Et si ecclesia ipsa Mttropolit. na fuerit, aut
Kempta , Capitulutnque , ut prirertur , negligens fiatrit ; tune
antiquior Episcopus ex sufr aganeis in Metropolitana , et propinquior Episeopus iu exempta Oeconomum, et Vicarium idoneos possit constituere. Episcopus vero ad eandem ecclesiam
vacantem promotus ex iis , quas ad enm spectant , ab eisdem
Oeconomo , Vicario , et aliis- quibuscumque officilibus , et administratoribus , qui , Sede vacante , fuerunt Capitulo , vel ab
aliis
SESION
xxiv.
455
XVII.
retiere
rm
4$6
CONCIL. TRIDENT.
sesin
xxiv.
45jr
CA
COECII,. TR1DENT.
CA pitulo
XVIII.
C A P U T
XVIII.
I
.
sbsion
xxiv.
459
460-
C0NCIL.
TRIDENT.
SESION
XXIV.
46 1
/\()2
CONCIL.
TR1DHNT.
SESION XXIV.
463
464
CONC1L. TRIDENT.
XIX.
C A P T
XIX.
SESION XXIV.
des, senados, ni ningunas personas particulares , .ni
aun baxo el nombre de indulto , hasta cierta suma,
ni con ningn otro pretexto ; y que nadie tampoco
sea licito usar de las que hasta el presente se le hayan
concedido. Tampoco se. concedan persona alguna , ni
aun los Cardenales de la santa Romana Iglesia , re
servaciones mentales, ni otras ningunas gracias para ob
tener los beneficios que vaquen de futuro , ni indultos
para iglesias agenas , monasterios i y todos los que
hasta aqui se han concedido tenganse por abrogados.
CAPITULO
XX.
400
CONCIL. TRIDKNT.
sesin kxir.
46?
en a^SaTquTera instancia que est , entre el Obispo y
Dean , o Arcediano , otros inferiores , sobre el conoci
miento de estas causas. Y si la una parte probare an
te el Obispo , que es verdaderamente pobre , no se le
obligue litigar en la misma causa matrimonial fuera
de la provincia , ni en segunda , ni en tercera instan
cia , no querer subministrarle la otra parte sus ali
mentos , y los gastos del pleyto. Igualmente no presu
man los Legados , aunque sean latere , los Nuncios,
los gobernadores eclesisticos , otros , en fuerza do
ningunas facultades , no solo poner impedimento los
Obispos en las causas mencionadas , usurpar en algn
modo su Jurisdiccin , perturbarles en ella ; pero ni
aun tampoco proceder contra los clrigos , otras per
sonas eclesisticas , no haber requerido antes al Obis
po , y ser ste negligente : de otro modo sean de nin
gn momento sus procesos y determinaciones ; y queden
ademas obligados satisfacer el dao causado las par
ces. Adese , que si alguno apelare en los casos per
cutidos por derecho , se quexare de algn grava
men,
*
*
*
1 1
risdictioni renquantur CO : etam si in prassenri Inter Episco- _ _(0
pum , et Decanum , seu Archidiaconum , aut anos inferiores o 3. et 4.
super causarum istarum cognkione lis alqua in quacumque
instantia pendeat ; coram quo , si pars ver pupertatem probaverit , non cogatur extra provinciam nec in secunda , nec
in tertia instantia in eadem causa matrmoniali litigare ; nisi pan
ritera et alimenta, et expensas litis velit subministrare. Legatl quoque , etiam de latere , Nuntii , gubernatores ecclesiastici , aut ali quarumcumque facukatura vigore , non solm Episcopos in praedictis causis impedir , aut aliquo modo eorum
jurisdictioneru iis prarripere , aut turbare non prassumant ; sed
nec etiam contra Clericos , aliasve personas ecclesiasticas , nisi
Episcopo pris requisito , eoqiie negligente , procedant : alias
eorum processus , ordnationesve nulfius momenti sint , atque
ad damn satisfactionem , partbus illati , teneantur. Praeterea",
si quis in casibus a jure permissis appellaverit j aut de aliquo
Gg
gra-
/J 8
CONCIL. TR1DENT.
~ f SSTON XXIV.
469
XXI.
XXI.
Declaratur ex certis verbis supra positis non immutari solitam rationem tractandi negotia in generalibus conciliis.
^Z/upiens sancta Synodus . ut ex decretis ab ea editis nulla
umquim futuris temporbus dubitandi occasio oriatur , verba
illa, posit in decreto, publicato Sessione prima CO , sub Bea snpr/sew. n.
Gg 2
tis-
47
CONCIL. TRJDENT.
tissimo Domino nostro Po IV. videliset : Qua proptnentlbus Ltgat'is , ac Tras'idtntibus , ad horum temporum levandas (alamitates^
sedandas de religione controversias , coercendas linguas dolosas , defravatorum morum abusus corrigendos , cclesie vtram , et Cbrist'ianam pactm contiandam apta , et doea ips't sanaa Sjnodt y'tdeiuntur : explicando declarar , ments sus non fuisse , ut ex prsflictis verbis slita rato tractandT negotia in generalibus conciliis ulla ex parte immutaretur , eque novi quidquam , praeter id , quod a\ sacris canonibus , vel generalium synodorum
forma hactenus statutum est , cuiquam adderetur , vel detraheretur, .'
SESION
XXIV.
471
SE
CONCIL. TRlDENT.
SESION XXV.
Que es la IX. y ltima celebrada en tiempo del su
mo Pontfice Pi IV.
sessio
xxv.
PONTIFICE MAXIMO.
Decrttum de Purgatorio.
^Z/m Catholica Ecclesia , Spirftu Sancto edocta , ex sacris
litteris , et antiqua Patrum traditione , in sacris conciis , et novissim in hac cecumcnica Synodo docucrit , Purgatorium
essej animasque ibi detentas, fidelium suffragiis, potissimm
ve-
sesin xxv.
4^3
Ct)
'T'ot't'
later.sufc
474
CONCIL. TR.IDENT.
por los di
testadores,
por sacer
tienen es
SESION
xxv.
4rj5
4r6
C0NCII
TRIDENT.
SESION
xxv.
4*rjr
4^8
CONCIL.
TRIDENT.
.SESION XXV:
4^0,
480
CONCIL. TR.IDENT.
SESION XXV.
48 1
482
CONCIL.
TRIDENT.
capitulo
Prohbese
ir.
absolutamente os Religiosos
la propiedad.
No pueda persona alguna Regular , hombre , ni muger , poseer , tener como propios , ni aun nombre
del convento , bienes muebles , ni raices , de qualquier calidad que sean , ni de qualquicr modo que los
hayan adquirido , sino que se deben entregar inme
diatamente al superior , e incorporarse al conven-
to. Ni sea permitido en adelante los superiores con
ceder religioso alguno bienes raices , ni aun en usufru-*
to , uso , administracin encomienda. Pertenezca tam
bin la administracin de los bienes de los monasterios
de los conventos solo oficiales de estos , los que han
de ser amovibles voluntad del superior. Y el uso de los
bienes muebles ha de permitirse por los superiores en tales
trminos , que corresponda el ajuar de sus Religiosos al
esX'j.j ' .1 .
.
1
mfgf f
.
C A P U T
1 1
SESION
XXV.
483
estado de pobreza que han profesado : nada hay* supcrfluo en su menaje ; mas nada tampoco se les niegue de lo
necesario. Y si se hallare , convenciere alguno que
posea alguna cosa en otros trminos , quede privado
por dos aos de voz activa y pasiva , y castigesele tam
bin segn las constituciones de su regla y orden.
capitulo
ni.
III.
Otnnia monasteria , prater hic excepta , possunt possidere bona immobilia : numeras psrsonarum in illis pro
modo facultatum , aut elt'mosynarum constituendus:
nulla sine licentia Episcopi erigenda.
0><oncedit sancta Synodus mnibus monasteriis , et domibus
tm virorum , quJm mulierum , et mendicantium , exceptis do
Hh
mi-
484
CONCIL.
TRIDENT.
CA-
SESION
XXV.
CAPITULO
485
IV.
CAPT
IV.
486
CONCIL.
TRIDENT.
V.
V.
SESION XXV.
487
488
CONCIL. TRIDENT.
VL
VI.
SESION
XXV0
489
'
HI14
'
CA-
49
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
VII.
CAPUT
VII.
Quce , et quomodo in Abbatissas , vel alio nomiae Pree fectas eligendte : duobus monasterios nuila
prceficiatur.
A .
-Xbbatissa j et Priorissa , et quoaimque alio nomine PrxfecCoiic.Agathens. ta , vel Praeposita appelletur CO , eligatur non minor annis quac't6'
-draginta , et quas octo annis post expressam professionem laudabiliter vixerit. Qud si his qualitatibus non reperiaturin eodem monasterio j ex alio ejusdeni Ordinis elig possit. Si hoc
etiam incommodum Superiori , qui electioni prseest , videatur;
Conc1 Agaib. ex "s ' TJ:E m edem monasterio annum trigesimum excessec.is, E|)imien.i. rint , et quinqu saltem annis post professionem rect vixennt , fcpiscopo , vel alio Superior^ consenuente , ehgatur w.
- ->
...
Duor
sision
xrv.
49 1
CAPITULO
yin.
VIII.
. ,"
' \.tJ
49 2
CONCIL. TRIDENT.
SESION
XXV. ..^
[ h.
CA
>
494
CONCIL. TRIDJENT.
'. '
CAPITULO
IX.
CAP T
IX.
CA
SESION
XXV.
CAPITULO
495
X.
CAPUT
X.
A ttendant diligenter Epscopi , et csteri Superiores monasteriorum Sanctimonialium , ut in constitutionibus earum admoncantur Sanctimoniales , ut saltem semel singulis mensibus confessionem peccatorum faciant; et sacrosanctam Eucharistiam suscipiant ; ut co se salutari presidio muniant ad omnes oppugnationes daemonis fbrtiter superandas. Priter ordinarium autem
confessorem alius extraordinarius ab Episcopo , et aliis Superioribus bis, aut ter in anno offeratur qui omnium confessiones
49^
CONClt
TRIDENT.
XI.
XI.
7 monasters , quibus imminet cura personarum sacularium , qui eam exercent , subsint Episcopo , et ab eo
prius examinentur , certis exceptis.
In monasters , seu domibus virorum , seu mulierum , qui
bus imminet animarum cura personarum saccularium , prancr
eas , quae sunt de llorum monasteriorum , seu locorum fami
lia personas , tim regulares , qum saculares , hujusmodi cu
rara exercemes , subsint immediat in iis , quae ad dictam cu
rara,
sesin
xxv.
49jr
GA
498
CONCIL. TR1DENT.
CAPITULO
XII.
C A P U T
XII.
CA-
SESION XXV. %
CAPITULO
Ajuste el Obispo las
cia. Los esentos que no
ra sean obligados
nes
499
XIII.
competencias de preferen
viven en rigurosa clausu
concurrir las procesio
pblicas.
CAPT
XIIL
CA
CONC1L.
TRIDENT.
CAPITULO
XIV.
C A P U T
XIV.
SESION
XXV.
CAPITULO
XV.
C A I> U T
XV.
I z
CA.
5S
CONCIL. TRIBEKT.
CAPITULO XVI.
CAPUT
XVI.
SESION XXV.
503
g04
CONCIL. TRIDENT.
XVIL
XVII.
SESION
XXV.
. 505
inquiriendo si ha sido violentada , si seducida , si sabe
lo que hace. Y en caso de hallar que su determina
cin es por virtud , y libre , y tuviere las condiciones
que se requieren
y orden , y ademas de esto fuere propsito el mo
nasterio ; seale permitido profesar libremente. Y para
que el Obispo no ignore l tiempo de la profesin,
este' obligada la superiora del monasterio darle avi
so un mes antes. Y si la superiora no avisare al Obis
po , quede suspensa de su oficio por todo el tiempo
que al mismo Obispo pareciere.
CAab eis deputatus , virginis voluntatem diligenter, an coacta , an
seducta sit ; an sciat , quid agat. Et si voluntas ejus pia , ac li
bera cognita fuerit ; habueritque conditiones requisitas juxta raonasterii illius , et Ordinis regulam ; nec non monasterium fue
rit idoneum ; liber ei profiteri liceat. Cujus professionis tempus ne Episcopus ignoret ; teneatur prxfecta monasterio eum
ante mensem certiorem facer. Quod si praefecta certiorem Episcopum non fecerit ; quamdiu Episcopo videbki* , ab ofhci
suspensa sit.
D'4
CA
CONCIL.
TRIDEKT.
CAPITULO
XVIIL
CAPUT
XVIIL
Ne quis r prteterquam in casibus jure expressis t cvgat nulierem ad ingrediendum monasterium , aut ingre->
di volentem probibeat. Poenitentium , seu Converttarum constitu iones serventur*
A
-tXnathemati sancta Synodus subjieit omnes , et sngulas per
sonas cujuscumque qualitatis , vel conditionis fuerint, tm elericos, qum laicos, saculares, vel regulares, arque etiam qualibet dignitate fungentes , si quomodocumque coegerint aliquam virginem , vel viduam, aut aliam quamcumque mulierem invitam , prauerquam in casibus in jure expressis , ad in
grediendum monasterium , vel ad suscipiendum habitum cu
juscumque Religionis , vel ad emittendam piofcssiouem ; qui '
que
50^
1, .1
Y .-* '
CA-
que onsiltum , auxilium , vel favorem dederint ; qukjue scicntes eam non sponte ingredi monasterium , aut habitum suscipere , aut proftssionem emitiere ; quoqqo, modo jeidem actui
veL praesentara , vel consensm , vl auctritatem interposuerint. Simjli quoque anathemati subjicit eos
, qui sanctam
(,)
vireinum , vel aliarum muierum voluntatem veJi accipiendi, Concii. Tolt.
P .
.
.
...
.
{. .
111. can. 10.
vel voti emittendi, quoquo modo sine justa causa impedierint.
Eaque omnia , et singula , quae ante proftssionem , vel in ipsa
professione fieri oportet , herventar non solm in
subjectis Episcopo , sed et in aliis quibuscumque. Ab his ta(2)
men
excipiuntur mulleres, quas Tarittcntts , aut Convertita ag- 'fole,,*^,c*3
pellantur , in quibus constituciones earum serventur.
CA-
$08
CQNCIL. TRIDENT.
CAPITULO
XIX.
CA P U T
XIX.
SESION XXV.
509
XX.
510
CONCIL. TRIDENT.
declara el santo Concilio , que no estn comprehenddos en los decretos que en otra ocasin form
sobre la visita de los monasterios que son encomien
das : y estn obligadas todas las personas que mandan
en los monasterios de las rdenes mencionadas recibir
los referidos visitadores , y poner en execucion lo que
ordenaren. Vistense tambin los monasterios que son
cabeza de las rdenes , segn las constituciones de la
sede Apostlica , y de cada religin. Y en tanto que du
raren semejantes encomiendas , establzcanse en ellas
por los captulos generales , los visitadores de las mis
mas rdenes , Priores claustrales , en los Prioratos
que tienen comunidad , los Subpriores que exercen la au
toridad de corregir , y el gobierno espiritual. En to
do lo dems queden firmes y en teda su integridad los
privilegios de las mencionadas religiones , asi como las
facultades que conciernen sus personas } lugares y de
rechos.
CArat sancta Synodus , in s , quae alias de viskatione monasteriorum commendatorum definita sunt , non esse comprehensa:
teneanturque quicumque praedictorum Ordinum monasteriis
praesunt , praedictos Visitatores recipere , et illorum ordinationes exequi. Ipsa quoque monasteria , quae sunt Ordinum ca
pita , juxta sanase Sedis Apostlica; , et cujirsque Ocdinis con?tutiones visitentur. Et quamdiu durabunt hujusmodi commenda?,
Priores claustrales, aut in Prioratibus conventum habentibus,
Subpiores ,'qu.correctiones j et spirituale rgimen exerccnt,4
Capi'tulis generalibus , vel ipsorum Ordinum Visitatoribus instituantur. In caneris mnibus praefatorum Ordinum privilegia , et
facultates , quae ipsorum personas , loca, et jura concernunt, fir
ma siat, er illaesa. r. .,
-.. .
- '
. -
CA
SESION XXV.
CAPITULO
511
XXI.
C A P T
XXI.
g 12
CONCIL.
TRIDENT.
SESION XXV.
513
XXIL
XXII.
514
CNClE. TRIDENT.
SESION
XXV.
513
Kk
DE-
5i6
CONCIL. TRIDENT.
DECRETO SOBRE
LA REFORMA.
CAPITULO
DECRETUM DE REFORMATIONE.
capu t
r.
SESION
xxv.
5ijr
pSaim/i?.
cs-.3" et
u;
c'^'8"
Antoch. c
518
CONCIL, TRIDENT.
SESION XXY.
CAPITULO
5*9
II.
Z. V '
"C A P U T
IL '""?*
520
C0NCTL. TRIDENT.
SESION
XXV. j
521
522
CONCIL.
TRIDENT.
CAPITULO
III.
CPT
III.
I .l
pror
SE SI Ol
XXV.
523
524
CONCIL. TRIDEKT.
SESION XXV.
525
IV.
IV.
Ubi nimius est missarum celebrandarum numerus , provideant Episcopi , Abbates , et Generales Ordinum
prout expedir judicaverint.
0><ontingit sarpe in quibusdam ecclesiis , vel tam magnum mis
sarum celebrandarum numerum ex variis defunctorum relictis
im-
526
CONClt. TRIDEftT.
SESION
XXV.
CAPITULO
V.
C A P U T
V.
CONCIL. TR1DENT,
CAPITULO
VI.
C A P U T
VI.
SESION XXV.
529
530
CONCtL. TKlDENT.
SESION XXV.
531
Ll
CA
532
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
VIL
C A P U T
VIL
*
.
a.
ttmpor. Har, cessioms imaginem rererunt, sacns constitutiombus sint odiosa,
i c" 16 LatCr' et ^atrum decretis contraria ; nemini in posterum accessus , aut
regressus , etiam de consensu , ad beneficium eccksiasticum,
cujuscumque qualitatis , concedatur ; nec bactenus concessi suspendantur , extendantur , aut transferantur. Hocque decretum
in quibuscumque beneficiis ecelesiasticis , ac etiam Cathedralibus ecclesiis , ac in quibuscumque personis , etiam Cardinala.tus honore fulgentibus , locum habeat. In coadjutoriis quoque *
cum futura successione dem postkac observetur , ut nemini in
SESION
xxv.
533
yin.
VIIL
534
CONCH-.
TR1DBNT.
SE SI Ol XXV.
no se encuentren , se encuentren muy pocas en el'
lugar donde estn dichos hospitales ; manda ademas,,
que se conviertan los frutos de ellos en otro uso pi,que sea el mas conforme su establecimiento , y mas*
til respecto del lugar y tiempo , segn pareciere mas"
conveniente al Ordinario , y dos capitulares de los ma*
instruidos en el gobierno de las cosas , quienes deben ser
escogidos por el mismo Ordinario : no ser que quizas es
te dado expresamente otro destino , aun para este caso,
en la fundacin y establecimiento de aquellos hospitales?
en cuya circunstancia cuide el Obispo de que se ob
serve lo que estuviere ordenado ; si esto no pueda*
ser , d el mismo oportuna providencia sobre ello , co
mo queda dicho. En conseqencia pues , si amonestar-'
das por el Ordinario todas , y cada una de las perso^
as mencionadas , de qualquier orden , religin dig
nidad quesean aunque sean legas , que tienen adm-
histracion de hospitales , pero no sujetas Regulares*
entre quienes est en vigor la observancia regular ; dexaren de dar cumplimiento efectivo la obligacin de
la hospitalidad > subministrando todo lo necesario que
es
rum , aut aliarum personarum genus suscipiendum fuerint ins
titua ; nec in loco , ubi stint diera Iiospitalia , smiles persona?,
aut perpaucae reperiantur ; mandat adhuc , ut fructus llorum in
alium pium usum , qui eomm institutioni proximior sit , t
pro loco, et tempore urilior, convertantur , prout Ordinario cun
duobus de Capitulo, qui rerum usu peritiores sint, per ipsum
deligendis , magis expedir visum fuerit: nisi aliter fort , erant
in hunc eventura , ih eorum fundatione , aut institudone fuerte
expressum : quo casu , qitod ordinatum fuit , observaT coree
Episcopus ; aut , si id non possit , ipse , pront snpra , utiliter
provideat. Itaque si praedicti omnes , et singuli , cujuscumque
ordinis , et Religionis , et dignitatis , etiam si la'ci fuerint, qui
administrationem hospitaliura habent , non tamen Regularibus
subjecti , ubi viget regularis observantia , ab Ordinario moniti,
hospiialatis munus , adhibitis mnibus , ad qua; tenentur , ncII j
ce*
53 O
CONCIL,
TRIDENT.
cessariis , re ipsa obire cessaverint ; non solum per ecclesiastieas censuras , et alia juris remedia ad id compelli possint ; sed
etiam hospitalis ipsius administratione , curve perpetuo privan
possint ; aliique eorum loco ab iis , ad quos spectabit , substituantur. Et prxdicti nihilominos, etiam ad fructuum restitutionem , quos contra ipsorum hospitalium institutionem perceperunt , quae nulla eis remissione , aut compositione indulgeatur , in foro conscientiaj teneantur : nec administrato , seu gubematio hujusmodi locorum uni , et eidem persona ultra triennium deinceps committatur ; nisi aliter in fundatone cautum
reperiatur : non obstante , quo ad omnia supradicta , quacumque unione , exemptlone , et consuetudine n contrarium , etiam
immemorabili , seu privilegiis, aut indultis quibuscumque.
SESION
' ..
XXV
CAPITULO
53?
IX.
CAPT
IX.
J 8
COKCIL. TRIDENT.
tendatur ; sive etiam ex multiplicaos prxsentationibus per antiquissimum temporis crsum , qui hominum memoriam excedat , alisve secundm juris dispositionem. In iis vero per6ons , -seu Communkatibus , vcl Universitatibus , in quibus id jus plerumque ex usurpatione potius qua:situn praisuHii sokt , pleniof , et exactior probatio ad docendum verum
titnhim requiratur. Nec immemorabilis temporis probatio alitor eis suffragetur, qum si , prxter rcliqua ad eam necessafi,
prisentationes , etiam continuara! non oninori saJtcm quam
quinquaginta annorum spatio , qus omnes effectum sortitae sinr,
auchenticis scripturis probentur. Reliqui patronatus omucs in
beneficiis , tm saecularibs , qum regularibus , seu parochialibus , vel dignitatibs , aut quibuscumque aliis beneficiis , in
cathedrali >, vel collegiata ecclesia? seu facultara, et privile
gia concessa , tam in viin patronatus , quam alio quocumque
sesin xxv.
539
54-9
CONCIL. TRIDENT.
sesin
xxv.
54
CONCIL. TRIDENT.
blecimicnto , otra semejante causa , aun con autori
dad de la sede Apostlica 5 sin que les impidan en es
to facultades , privilegios de ninguna persona ; y re
voquen enteramente los que no hallaren legtimamen
te establecidos por muy evidente necesidad de la igle
sia , del beneficio , de la dignidad ; y restablezcan
dichos beneficios su antiguo estado de libertad , sin
perjuicio de los poseedores , restituyendo los Patro
nos lo que habian dado por esta causa : sin que obsten
privilegios , constituciones T ni costumbres , aunque sean]
inmemoriales. CAPITULO X.
La snodo ha de sealar jueces quienes la sede
Apostlica cometa las causas. Todos los jueces
finalicen brevemente las causas.
Por quanto las sugestiones maliciosas de los preterN
den*
sen ex nova constructione , vcl alia simili causa , etiam auetoritate Sedis Apostlica: , ab iisdem Ordinariis , uti delegatis , uc
supr , qu nullius in his facultatibus , aut privilegiis impedan
tur , diligenter cognoscantur : et quos non repererint , ob m
xime evidentem ecclesia: , vel beneficii , seu dignitatis necessitatem legitim constitutos esse , in totum revocent ; atque be
neficia hujusmodi sinc damno illa possidentium , et restitut
patronis eo , quod ab eis ideirc datum est , in pristinum libertatis statum redticant : non obstantibus privilegiis , constutionibus , et consuetudinibus, etiam immemorabilibus.
capt
x.
sesin
xxv.
543
544
CONCIL. TRIBENT.
;/ .-CAPUT
XI.
Locationes queedam honorum , vel jurjum ecclesiasticorum prohibentur : queedam factee irritantur.
Manam eccless perniciem ^fFerre solet , cim carum bona,
rcprssemata pecunia, in successorum prasjudicium aliis locantur.
SESION
XXV.
g-4.5:
54^
CONCIL. TRIDENT,
CAPITULO
XII.
CAPUT
XII.
ye
SESION XXV.
g4*T
XIII.
XIII.
\
Quarta funeralium cathedralibus , ve parocbiattbus
ecclesiis persolvatitr.- , :<. ; ,
ecernt sane Synodus , ut quibuscumqu in locis , jar
ante anaos quadraginta , Quarta, qua? funeralium dicitur , cathedra , aut parochiali ecclcsie slita esset persolvi , ac postea
Mra
fue
548
CONCIL.
TRIDENT.
XIV.
j ,
concubinarios'.'. /. >
Vj^uan torpe sea-, y que cosa ran Indigna de los Cle*^ rigos , que se han dedicado al culto divino , vi
vir en impura torpeza , y en obsceno concubinato,
bastante lo manifiesta el mismo hecho, con el gene
ral escndala de todos los fieles , y la suma infamia
del cuerpo Clerical. Y para que se reduzcan los minis
tros de la Iglesia aquella continencia c integridad de
' ' " . V
vifuerit ex quocumque- privilegio , aliis monasteriis , hospitalibus,
aut quibuscumque Jocis ps concssa ; eadem posthac integro
jur, et eadem prtone, quas antea solebat,, athedrali,,seu pa-
rchiaU ecclesiaj p'ersolvatur: non obs-tantibus concessinibus,
gratiis , privilegiis , etiam Mari magno nuncupatis, aut aliis qui
buscumque..
sesin
xxv.
549
eos magis discat revereri , quo illos vita honestiores cognoverit ; prohibet sancta Synodus quibuscumque clericis , ne con
cubinas , aut alias mulleres , de quibus possit haberi suspicio,
in domo , vel extra , detinere , aut cum iis ullam consuetudinem habere audeant : alioquin pcenis a sacris canonibos , vel
status ecclesiarum impositis , puniantur. Qud si , superioribus moniti , ab iis se non abstinuerint ; tenia parte fructuum,
obventionum , ac provemuum beneficiorum suorum quorumcumque , et pensionum ipso facto sint privati ; W quae fabric*
co
ecclesia; , aut alteri pi loco arbitrio Epscopi applicetu?.. Sin: c'
vero in delicio eodem cum eadem , vel alia fcemtna perseve-
rantes , secunde moniuoni adhuc non parucrint ; non tantm
fructus omnes , ac proventus suorum beneficiorum , et pensio
nes eo ipso amittant, qui prxdicrJs locis applicentur , sed etiam
a beneficiorum ipsorum admnistratione , quoad Ordinarius,
Mm z
etiam
550
CONCIL.
TRIDENT.
SESION XXV.
5S1
solo atendiendo la verdad del hecho. Los clrigos em
pero , que no tienen beneficios eclesisticos, ni pensio
nes , sean castigados por el Obispo con pena de cr
cel , suspensin del exercicio de los rdenes , e inhabi
litacin para obtener beneficios , y con otros medios
que prescriben los sagrados cnones , proporcin de
la duracin , y calidad del delito y contumacia. Y s
los Obispos , lo que Dios no permita , cayesen tambin
en este crimen , y no se enmendaren amonestados por
el concilio provincial ; queden suspensos por el mismo
hecho ; y si perseveraren , delteles el mismo concilio
aun al Pontfice Romano , quien proceda contra ellos
segn la calidad de su culpa , hasta el caso de privar
les de su dignidad , si fuese necesario.
5
CA-
sint. O Clerici vero , beneficia ecclesiastica , aut pensiones non Concf Toiemn.
habentes, juxea delicti , et contumacia; perseverantiam , et
et
qualitatem ab ipso Episcopo careeris poena , suspensione ab ordine , ac inhabiltate ad beneficia obtinenda , aliisve modis , juxta sacros caones punantur. Episcopi quoque , quod absit , s
ab hujusmodi crimine non abstinuerint ; et a" Synodo provin
cial! admonti , se non emendaverint ; ipso facto sint suspensi:
et, Ca) si perseverent, etiam ad Sanctissimum Romanum Pon- concAurel.v.
tificem ab eadem Synodo deferantur : qui pro qualitate culpa;, c< *
criara per privationem , si opus erit , in eos animadvatat
CA-
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
XV.
CAPT
XV.
sesin
xrv.
553
XVI.
Beneficia curata non convertantur in Simplicia. Fructuum congrua porfi assignetur Sicario exercenti
curam animarum.
c
k-/tatuit sancta Synodus , ut ecclesiastica beneficia, sabularia,
Mm 4
quo-
554
CONCIL. TRIDENT.
SESION XXV.
5555
XVII.
'",'capt
xvii,
'
5g6
CONC1L. TRIBENT.
XVII.I.
XIXV,
. 1.:
XI X.
558
CONCIL.
TR1DENT.
sesin
xxv.
559
XX.
5 6o
CONCIt. TRITO-NT.
SESION
XXV.
56 1
CA
56a
CONCIL. TRIDENT.
CAPITULO
XXI.
la sede
CAPT
XXI.
SESION
XXV.-,
563
M.t*$Jom
10. Cornil. Air*
SESSIONIS DIE IV. DECEMBRIS.
gJESgS
03. Nicrvn.I c.
Decretum de Indulgentiis.
Cmh. iv.
6
c. 7. Aga,hen.
m potcstas confei cndi Indulgentias a Chrsto Ecclesia; con- mont.'sub Urcessasit^O; atque hujusmodi potestate , divinitus sibi tradita, tenn^lf'ci^
antiquissimis
temporibus
suh
j T , , etiam
.
r
1 illa
usa fuerit 1; sacrosanta
\ 1 Sy- Lugdnn.
Grcgpr X.n.Vico.
Dodus Indulgentiarum usum } cnnstiano populo mxime saluta- SUbi;ienieuc.v
Na
rera,
CONCIL.
TRlDENT.
rem , et sacrorum conciliorum auctoritate probatum , in Lcelesia retinendum esse docet , et prascipit ; eosque anathemate
damnat , qui aut intiles esse asserunt , vel eas conccdcndi in
Ecclesia potestatem esse negant. In his tamen concedendis moderationem , juxta veterem , et probatam in Ecclesia consuetudinem , adhiberi cupit ; ne nimia facilitate ecclesiastica discipli
na enervetur. Abusus vero , qui in his irrepserunt , et quorum
occasione insigne hoc Indulgentiarum nomen ab haereticis blasphematur , emendatos , et correctos cuplens , praesenti decreto
feneraliter statuit , pravos queestus omnes pro his consequenis , unde plurima in christiano populo abusuum causa fluxt,
omnin abolendos esse. Canteros vero , qui ex superstitione , ignorantia , irreverentia , aut aliunde quomodocumque provenerunt ; cm ob multplices locorum , et provinciarutn , apud quas
hi committuntur , corruptelas , commod nequeant specialiter
pro
SESION
XXV.
565
Insuper hortatnr snneta Synodus , et per sanctissimum Domnt nostri , atque Salvatoris adventum Pastores omnes obtestatur , ut tamquam boni milites illa omnia , qusc neta Roma
na Ecclesia , omnium ccclesiarum mater , ct magistra , statuif,
nec non ea , qua* tam in hoc Concilio , quam in aliis cecumenicis statuta sunt > quibuscumque fidelibus sedul commcndtnt:
Na z
orar
5 66
CONCH..
TRIDENT.
CONCIL. TRIDI^T,
Que los
se debe recibir
Ccncilii.
T'anta fuit horum temporum calamitas , ct haereticorum inveterata malina , ut nihil tam clrum in fide riostra asserenda
umquam fuerit , aut tam cert statutum , quod non , huraani
gencris hoste suadtnte , IR errore aliquo contamina verint. Eapropter sancta Synodus id potissimum curavit , ut pra:cipuos
haereticorum nostri temporis errores damnaret , et anathemati2arct ; veramque , et catholicam doctrinam traderet , et doceret , prout damnavit , anathematizavit , et definivit. Cmque
tamdiu tot Episcopi , ex varis christiani orbis provinciis evocati,
sine magna gregis sibi commissi jactura , et universali periculo ab
eccless abesse non possint ; nec ulla spes restet , harreticos,
toties fide etiam publica , quam desiderarunt , invitatos , et tam-
SESION XXV.
569
5^0
CONCIL. TRlDENt.
*'
. ' *i
'
> " ' .
)
De recitandis decretis Concilii sub' Paulo III.
et Julio III: in Sesstone.
l/uoniam dversis temporibus, tam sub fel. record. Paulo IIL
^ qtim Julio III. multa in hoe sacro Concilio, quo ad dogmata , ac morum rtrformationem , statuta , ce definita sunt; vult
sancta Synodus ut illa nunc recitentur , et legantur.
etau sunt.
De fine Concilii , et confirmatione petenda sanctissimo
j
Domino nostro.
Illustrlssmi Domini , Reverendissimique Patres : Placetne vo1
bis , ut ad laudan Dei omnipotentis huic sacra? cecumenicaj
Sjnodo finis imponatuH et oranium , et;Sngulor.um, qua; ttn
1
i
sub
sesin
xxv.
e;*ri
PADRES
DE LORENA.
5^2
CONCtt. TftlBENT.
Los Padres.
Dios , y Seor , conserva para tu Iglesia por lar
gusimo tiempo ai santsimo Padre : concdele larga
vida.
El Card. Conceda el Seor paz , eterna gloria , y fe
licidad entre los santos las almas de los beatsimos
sumos Pontfices Paulo III. y Julio III. por cuya auto
ridad se comenz este sacro y general Concilio.
Los PP. Sea su memoria en bendicin.
El Caro. Sea en bendicin la memoria del Emperador
Carlos V. y de los serensimos Reyes que promovie
ron y protegieron este Concilio universal.
Los PP. As sea , as sea.
El Card. Larga vida al serensimo y siempre Augusto,
Catlico , y Pacfico Emperador Ferdinando, y to
dos nuestros Reyes , Repblicas y Prncipes.
Los PP. Conserva, Seor , este piadoso y cristiano Em
perador. Emperador del cielo , ampara los Reyes de
Ja tierra , que conservan tu santa fe catlica.
El
PP. Domine Deus , Sanctissimum Patrem diutissim" Ecclesia?
tua: conserva : multos annos.
Card. Beitissimorum Summorum Pontificum animabus , Pauli
III. et Julii III. quorum auctoritate hoc sacrum genrale
Concilium inchoatum est , pax a Domino, et aeterna gloria,
atque felicitas in luce Sanctorum.
PP. Memoria in benedictione sit.
Card. Caroli V. Imperatoris , et serenissimorum Regum , qui
hoc universale Concilium promoverunt , et protexerunt , me
moria in benedictione sit.
PP. Amen , Amen.
Card. Scrcnissimo Imperatori Ferdinando , semper Augusto,
Oithodoxo, et Pacifico, tt mnibus Regibus , Rcbuspubl. et
Principibns nostris , multi anni.
PP. Pium , et Christianum Imperatorem , Domine , conserva:
Imperator cselestis , terrenos Reges , reets fidei conservatores , custodi.
Card.
SESION XXV.
El Card. Muchas gracias y larga vida los Legados
de la sede Apostlica Romana , que han presidido en
este santo Concilio.
Los PP. Muchas gracias : Dios les de la recom
pensa.
El Card. A los Reverendsimos Cardenales , e ilus
tres Embajadores.
Los PP. Muchas gracias : larga vida.
El Card. Larga vida , y feliz regreso sus iglesias
los santsimos Obispos.
Los PP. Sea perpetua la memoria de estos proclamadores de la verdad : larga vida este catlico se
nado.
El Card. El Concilio Tridentino es sacrosanto y ecu
mnico : confesemos su fe ; observemos siempre sus
decretos.
Los PP. Siempre la confesemos , siempre los obser
vemos.
El Card. As lo creemos todos : todos sentimos lo mis
mo ; y consintiendo todos lo abrazamos y subscribi
mos. Esta es la fe del bienaventurado san Pedro , y
de
Card. Apostlica: Romane Sedis Legatis , et in hac Synodo
Prssidentibus , cum multis annis magnae gratis.
PP. Magnae gratis : Dominus retribuat.
Card. Revercndissimis Cardinalibus , et Illustribus Oratoribus.
PP. Magnas grati3S , multos annos.
Card. Sanctissimis Episcopis vita , et felix ad ecclesias suas
reditus.
PP. Praeconibus veritatis perpetua memoria : Orthodoxo Senatui
multos annos.
Card. Sacrosancta crocnica Tridentina Synodus : ejus fidem
contiteamur , ejus decreta semper servemus,
PP. Semper confiteamur , semper servemus.
Card. Omnes ita credimus: omnes id ipsum sentimus: omnes
consentientes , et amplectentes subscribirme. Hasc est fides
. "
bea
5^4
COKCIt. TRACEN^.
'sesin
xxv.
575
SVBSCR1PTIOXES PATRVM.
S7
Yo Bernardo Navagerio,
Cardenal del ttulo de san
Nicols nter imagines , Le
gado y Presidente en el mis
mo Concilio general , fir
me.
Yo Carlos de Lorena,
Presbtero Cardenal de la S.
R. I. del titulo de san Apo
linar , Arzobispo T Duque de
Rems , y Par primero de
Francia , defin , y firme' de
propia mano.
Yo Luis Madrucc, Di
cono Cardenal de la San
ta Romana Iglesia del ti
tulo de san Onofre , elec
to Obispo de Trento , de
fin , y firme' de propia ma
no.
Yo Antonio Elio , de Ca
bo de Istria , Obispo de Po
la , y Patriarca de Jerusalen,
defin , y firme' de propia ma
no.
Yo Daniel Brbaro , Ve
neciano , Patriarca electo
de Aquileya , defin , y fir
me'.
Yo Juan Trevisan , Pa-
triarca de Venecia , defin,
acepte , y firme' de propia
mano.
Pedro Land , Venecia
no , Arzobispo de Canda,
defin , y firme.
Yo Pedro Antonio de Capua,
Ego Bernardas Cardinalis Navagerius tituli s. Nicolai nter imagines , in eodem Concilio acumtnico Tridentino Lcgatus , et Pr<esidens subscripsi.
Ego Carolus Cardinalis
Lotharingius tituli s. Apollnaris saneta Romn* Ecelesa Presbyter , Archiepiscopus D ix RbemensisTFrancJa primus Par , manu pro~
pria difjiniens subscripsi.
Ego Ludovicus Madruttius sancta Romana Ecclesite tituli s. Honupbri Diaconus Cardinalis , electut
Episcopus Tridentinus , ma
nu propria diffinhns subs
cripsi.
Ego Antonius Helius , de
Justinopoli , Episcopus Po
len, et Patriarcha Hierosolymitanus , diffnicas manu
propria subscripsi.
Ego Daniel Earbarus, Venetus i Patriarcha Aquilejensis electus , diffiniens
subscripsi.
Ego Joannes Trevisanus,
Patriarcha Venetiarum, ma
nu propria subscripsi diffi*
niens , et acceptans.
Petrus Landus , Venetus,
Archiepiscop. Cretensis , dif
finiens subscripsi.
Ego Petrus Antonius At
Ca-
Capua , Neapolitanus , Ar
pa , Napolitano , Arzobis
chiepiscopus Hydruntinus,
po de Orranto , defin , y fir
diffirem subscripsi.
me.
Ego Marcuj Cornelius,
Yo Marcos Cornelio , Ar
zobispo electo de Spalarro, electus Spalatensh , diffi
niens subscripsi.
defin , y firme.
Yo Pedro Guerrero , Es
Ego Petrus Guerrero,
paol , Arzobispo de Gra
Granatensis , Hispanus, difnada , defin , y firme.
& Jinhns subscripsi.
Ego Antonius Altovita,
Yo Antonio A ltovita, Flo
rentino , Arzobispo de Flo
Fbrentinus, Archiep. Floren
tinas , diffiniens subscripsi.
rencia , defin y firme.
Ego Pauius tymiiius
Yo Paulo Emilio Vcrali,
Arzobispo de Capaccio , de
Vcrallus , Caputaquensisy
fin , y firme.
diffiniens subscripsi.
Ego Joannes Brunas , pa
Yo Juan Bruno , de na
cin Dulzinota, Arzobispo tria Dulsinensis , Archiepisde Antibari la Dioclense , y copus Antibarensis DioclenPrimado de todo el reyno de sis , totius regnique Servia
Servia-, defin , y firme.
Primas, diffiniens subscripsi.
Yo Juan Bautista CastaEgo Joannes Baptistt
neo , Romano , Arzobispo Castaneus , Romanus , Ar
de Rossano , firme de propia chiepiscopus Rossanen. mam*
mano.
propria subscripsi.
Yo Juan Bautista Ursini,
EgoJoannes Baptista Ur*
Arzobispo de Santa-severi- sinus , Archiepiscopus s. Sena , defin , y firme'.
verina , diffiniens subscripsi.
Yo Mucio , Arzobispo de
Ego Mutius, Archiep.JaZara , defin , y firme'.
drensis, diffiniens subscripsi.
Yo Sigismundo Saraceny,
Ego Sigismundus Sarace
Napolitano , Arzobispo de ny , Neapolitanus , Archiep.
Azcrenza , y Matera , firme Acberuntinus , et Matherade propia mano.
nus,manu propria subscripsi.
Yo Antonio Parragues de
Ego Antonius Parragues
Castillejo , Arzobispo de Ca- de Castillejo , Archiepiscopus
Her , defin , y firme de pro
Callantan, d'fftniens mantt
pia mano.
# propria subscripsi.
Ego
Yo
578
Yo Bartolom de los Mr
tires , de Lisboa , Arzobispo
de Braga , Primado de Espa
a, defin, y firme de propia
mano.
*
Yo Agustn Salvago , Ar
zobispo de Genova , defin,
y firm de propia mano.
Yo Felipe Mocenigo , Ve
neciano , Arzobispo de Nicosia , Primado y Legado
nato en el reyno de Chi
pre, defin, y firme'.
Yo Antonio Cauco , Ve
neciano , Arzobispo de Patras , y coadjutor de Corf,
defin , y firme'.
Yo Germnico Bandin,
de Sena , Arzobispo de Corinto , y coadjutor de Sena,
defin , y firm.
Yo Marco Antonio Co
lona , Arzobispo de Taran
to, defin, y firm.
Yo Gaspar de Foso , Ar
zobispo de Regio , defin , y
firm.
Yo Antonio de Muglitz,
Arzobispo de Praga , defin,
y firme.
Yo Gaspar Cervantes de
Gaeta , Arzobispo de Mecina , electo de Salerno , defi
n, y firm de propia mano.*
Yo Leonardo Marini , Ginoves , Arzobispo de Lanciano , defin , y firm.
Yo
Ego Bartholomaus de
MartyribusyUlixbonen. Ar
cbiepiscopus Bra:cbarensisx
Hispan:* Primas , dif/Sniens
mairi propria subscripsi.
Ego Augustinm Salvaigut
Archiep.Genuensis, diffiniens
subscripsi manu propria.
EgoPhilippus M.Qctn'.cui%
Vnetas , Arcbiepiscopus NicosUnsis y Primas , et Legatus natas in regno Cypri,
diffiniens subscripsi.
Ego Antonias Caucast
Venttus y Arcbiepiscopus Patracen. et Coadjutor Corcyrensis , diffiniens subscripsi.
Ego Gtrmanicus Bandi
nas y Senensis , Arch'episcopus CorintbiyCt Coadjutor Senarm , diffiniens subscripsi.
Ego Marcas Antonias Co
lumna-, Arcbiepiscop. 'tarentinas y diffiniens subscripsi.
Ego Gaspar a Fosso , Ar
cbiepiscopus Rheginus , dif
finiens subscripsi.
Ego Antonias de Muglitio y Arcbiepiscopus Pragensis y diffiniens subscripsi.
Ego Gaspar Cervantes de
Gaeta , Arcbiepisc. Messan.
electus Saiernitanus, propria
manu diffiniens subscripsi.
Ego Leonardus Marinusy
Genuensis , Arcbiep. Lancianens'SydiJfiniens subscripsi.
Eg9
579
Ego
Octavi'anus
Vraconlust
Yo Octavano de Preco->
Franciscanas , Messamns's)*
nis , Franciscano , de Meri
na , Arzobispo de Palermo, Archiep. Panormitanus, dffi'
defin, y firme de propia mano. niens subscrip. manupropria>
Ego Antonius JustiniaYo Antonio Justiniani,
us,
Chiensis, Arch. Na r. efi
de Chio , Arz. de Nascia y
Paren,
dffiniens subscrlpsi.
Paros , defin , y firme.
,i Yo Antonio de Puteis, de
Ego Atitonrm Puteas y,
Niza , Arzobispo d Bari, N'censis , Arcblep. Barensist.
d'ffiniens subscripsi. ' ., .
defin, y firm.
Ego Jo. Tbomas Saifeli-'
Yo Juan Tomas Sanfelici,
Napolitano , Obispo el mas cius , Ntapol'tanus , Episco-,
pus Caven, scn'w , subscripsi.
antiguo de Cava , firm.
Ego Atofs'MS , Pisanusy
- YftLuis de Pisa , Venecia
no, electo Obispo de Padua, Venetus , electus Paiuan.
camera Apostolice elericUSy
clrigo de la cmara Apos
d'ffiniens subscripsi.
tlica , defin , y firme'.
Ego Alesander P'colo-i
. Yo Alexandro Picolomimin. Episcop. Pientinus,
i , Ob. de Pienza , fir
me.
'
subscr'psi.
'>
Ego Dionysius , Gracusy
. Yo Dionisio , Griego ,
Episcopus M'llopotamensis,
Obispo de Milopotamo , fir
subscripsi.
;
m.
Ego Gabriel di Veneury
..Yo. Gabriel de Veneur,
Francs, Obispo de Evreaux, Episcopus Ebrorc'ensis , Galdefin , y firme de propia lus , difflniens subscripsi ma
mano.
nu prepria.
-- Yo Guillermo de MonEgo Guilllelmus de Manthas , Francs , Obispo de tbas j Episcopus Lectorensis;
Lectour , defin , y firm de Gallas , diffin'ens manu propria subscripsi.
propia mano.
Yo Antonio de Camera,
Ego Antonias de Camerat
Episc.Bellicensis , subscripsi.
Ob. de Belay , firm.
Yo Nicols Maria CaraEgo Nkolaus Mara Ca~
cioli , Napolitano , Obispo racciolus , Episcop. Catmende Catania , defin , y fir
sis , Neapolitanus , iiffinien'x
me.
subscripsi.
Yo
Oo
Ego
Yo Bernardo
58i
Ego Jacobus , FhreatiYo Jacobo , Florentino,
Obispo de Chiozza , firme nus , Episcopus Clodiensis,
de propia mano.
propria manu subscripsi.
Ego Bartholom&us Sirgio%
* Yo Bartolom' Sirgio, Obis
po de Castellaneta , defin, y Episc. Casteilanaten. dffiy
firme'.
niens subscripsi.
Yo Tomas Estela , Obispo
Ego Thomas Stella, Episc.
de Cabo de Istria , defin, y Justinopolitanus , dijfinicns
firme'.
subscripsi.
Yo Juan Suarez , Obispo
Egojoannes Soarez,Episc.
de Coimbra , defin , y firme Conimbriensis , diffiniens ma?
de propia mano.
# nu propria subscripsi.
Yo Juan Jacobo Barba,
Ego JoannesJacobus BarNapolitano , Obispo de Te- bjjNeapolitanus, Episc. Interani , y Sacrista del S. P. N. ramncnsis,et Sacrista SS.D.
S. firme' de propia mano.
N. manu propria subscripsi.
Yo Miguel de Torre, Obis
Ego Micbael Turrianust
po de Ceneda, defin de pro Episc. Cenetensis , diffinins
pia mano.
manu propria.
Yo Pompeyo Zambicari,
Ego Pompeus Zambicariusy
Obispo de Sulmona , firme Episc. Vaivn, et Sulmoncn.
de propia mano.
manu propria subscripsi.
Yo Antonio de ComitlEgo Antonius ex Comitibus Cuturno , Obispo de hus a. Cuturno , Episc. BrugBruneto , firm de propia naten. manu propria subs
mano.
cripsi.
Yo Cesar Foggia , Obispo
Ego Casar Foggia , Episc.
de Umbriatico , defin, y fir
TJmbriatken. dijfiniens manu
me' de propia mano.
propria subscripsi.
Yo Martin de Ayala, Obis
Ego Martinus de Ayaay
po de Segovia, firm de pro
Episcop. Segobiensis , manu
pia mano.
# propria subscripsi.
Yo Nicols Psalm , LoEgo Nicolaus Psalmeus,
rcns , Obispo de Verdun, Episc. Virdunen. sacri ImPrincipe del sacro Imperio, peri Princeps , LothaHndefin , y firme de propia gius, diffiniens manu propria
nano.
susbcripsi.
Yo
o z
Ego
53a
Yo Julio Prslani ,Obspo de Rimini, defin,y firme
de propia mano.
. Yo Bartolom' Sebastian,
Obispo de Patti , defin , y
firme' de propia mano.
' Yo Francisco Laniberti,
Saboyano , Obispo e Niza,
defin y firm de propia mano.
Yo Maximiliano Doria,
Ginove's , Obispo de Noli,
den, y firme de propia mano.
Yo Bartolom Capranico,
Romano , Obispo de Cariola , defin y firme de propia mano.
Yo Ennio Massario , de
Narni , Obispo de FerenzuoJa , defin , y firme' de propia
mano.
- Yo Aquiles Brancia , Napolirano, patricio de Sorrento , Obispo de Boyano , defin , y firme de propia majao.
y
* Yo Juan Francisco Vrdura , de Mecina , Obispo
de Chiron , defin y fusn. j
Yo Tristan de Biset, Franes, Obispo de Santoigne, firm de propia mano.
Yo Ascanio Geraldini,
Amerino , Obispo Caitatense , defin , y firme.
Yo
i. .
. j
5^3
Ego Marcus Gonzaga,
Mantuanus , Episc. Auxerensis , manu propria diffniens subscripsi.
Ego Petrus Franciscas
Pal'avicinus , Gtntiensis ,
Episc. Aleriensis , diffiniens
subscripsi.
Ego Fr. tAlgidlus Foscararius , Episc. Mutinmsisy
diffiniens manu propria subs
cripsi.
Ego Fr. Timotheus Jttstinianus , Chius , ord'ms Pradicatorum , Episc. Calamos
nensis , diffiniens subscripsi.
Ego Didactts Henricus de
Ahnansa,Episc. Caut ien.His->
panus , diffiniens subscripsi.
Ego Lact antiusRoverella,
Episc. Ascu/anut , diffiniens
subscripsi.
Ego Ao brosius Montco
la , Lunen. Sarzanen. Episc.
Signinus, diffiniens subscrip.
Domnus Hotioratus Fascius Tello , Episc. Insulanusl
sua manu.
Ego Petrus Camajartusy
Episc. Fesularum , manu pro
pria subscripsi.
Ego Horatius , Gracus de
Troja, Episc. Lesinensis, dif
finiens subscripsi.
Ego Hitronymus Burgm sis , Episc. Catbalauncnsisy
subscripsi,
Ego
584
Yo Julio Canan , Ferra
res , Obispo de Adria , firme'
de propia mano.
Yo Carlos de Rovey,Obspo de Soyssons, firm de pro
pia mano.
Yo Fabio Cuppalata , de
Placencia , Obispo de Cedo nia , firm.
Yo Adriano Fusconi,Obispo de Aquino , defin , y fir
m.
Yo Fr. Antonio de san
Miguel, Espaol , de la ob
servancia de san Francisco,
Obispo de Mohte-marano,
defin , y firm.
*
Yo Gernimo MelchiorI,
de Recanate, Obispo de Ma
cerara, y clrigo de la cmara
Apostlica , defin , y firm.
Yo Pedro de Perris, Obis
po de Luzara , juzgue , y
irme.
Yo Cesar Jacomeli , Ro
mano , Obispo de Belicastro,
defin , y firme de propia
mano.
Yo Jacobo Silvestre Pcolomini, Obispo de Aprigliano , defin , y firme.
Jacobo Mignancl i , Obis
po de Sena , defin , y firm
de propia mano.
Francisco Ricardot , Borgoaon , Obispo de Arras ,
de-
585
flefin , y firme de propia tensis , diffiniens manu pro
pria subseripsi.
mano.
Joanncs Andreas Crucius,
Juan Andrs de Cruce,
Obispo de Tiboli , defin , y Episc. Tiburtinus , diffiniens
subseripsi manu propria.
firme de propia mano4
Carolus Cicada , Episc.
Carlos Cicada , Ginovs,
Albinganen. Genucnsis,diffiObispo de Albenga , defi
niens subseripsi manu pro
n , y firm de propia ma
no.
pria.
Franciscus Maria PiccoFrancisco Maria Picolomini , Sens, Obispo Ilcinen- lomineus , Senfnsis , Episc.
Ilcinensis , diffiniens subs
se , defin , y firm de pro
pia mano en mi nombre , y eripsi manu propria , tam
como procurador del Illmo. meo nomine, qudm Illustriss.
y Rmo. seor Otn Truc- et Reverendiss. D. Otbonis
ses, Obispo de Augusta, Car
Trucses , Episcop. Augustani,S.R. E. Cardinalis Episc.
denal de la santa Iglesia Ro
Alban. nomine proturatorio.
mana Obispo de Alba.
Acisclo , Obispo de ViAcisclus Vicensis., provin
cia Tarraeonen. in Hispania,
que,en la provincia de Tar
ragona en Espaa , firmo. # subscribo.
Yo Julio Galleti , natural
Egojulius GalletuSfEpise.
de Pisa , Obispo de Aleza- AJexanen. patria Pisanus,
no , defin , y firm.
diffiniens subseripsi.
Yo Agapito Belhomo, Ro
Ego sgapitus Bellbomo,
mano , Obispo de Caserta, Romanus , Episc. Casertadefin , y firm de propia nus , diffiniens subseripsi
mano.
manu propria
Yo Diego Sarmiento de
Ego Didacus Sarmiento
Sotomayor,Espaol, del rey- de Sotomayor , Hispanas ex
no de Galicia , Obispe de regno Ga!liecia,Episc.AstoriAstorga , defin , y firm. # cen. diffiniens subseripsi.
Yo Tomas Godvel , Obis
Ego Thomas Goldwel/us,
po de San-asaph en la provin
Episc. Asapbtn. provincia
cia de Cantorberi en Ingla
Cantuarlensis in Anglia%
terra , defin , y firm.
diffiniens subseripsi.
Yo Belisario Ba-lduino , de
Ego Belisarius Balduinusy
Moait
586
Monte-arduo en la dicesis de trra Msnth-ardui Alede Alesano , Obispo de Lari- xanen. dioecesis , Episc. Lana, defin ,y firme de propia r'inen. diffiniens subseripsi
manu propria.
mano.
Yo Urbano Vigori de RuEgo Urbanas Vtgorius de
vere , Obispo de Sinigalia, Ruvere , Episeop. Senogall.
diffiniens subseripsi.
defin , y firm.
Yo Santiago fureto de
Egojacobus Sureras Sari"
Saintes , Griego , Obispo el toneusy Episc. Millupotamen.
mas moderno d. Milopota- jun'or , Gracus , diffiniens.
subseripsi.
ano , defin , y firme.
- Yo Marcos Laureo , del
Ego Marcus Laureus ,
orden de Predicadores , de Tropien. ex ordine PradiTropea , elecro Obispo de caf. assumptus Episc. CamCampa na y Satriano , defi
panien. et Satrianen. diffi
niens subseripsi.
n , y firme'.
. Yo Julio de Rubeis , de
EgoJulias de Rubeis , PoPolimasia , Obispo de san lymasa , Ep'sc. s. Leonis,
Len , defin , y firme.
diffiniens subseripsi.
Yo Carlos de Grassis, Bo
Ego Carolus de Grassis,
lones , Obispo de Montera- Bononien. Episc. Montis-fa
lisco , defin , y firme.
llid , diffiniens subseripsi.
, Yo Arias Gallego , Obis
Ego Arias Gallegas, Episc.
po de Gerona , defin , y fir
Gerunden. manu propria
me de propia mano.
# subseripsi diffiniens.
Yo Fr. Juan de MuatoEgo Fr. Joann. d Maranes , Obispo de Segorbe , y tones , Episc. Segobricen. et
Albarrazin , de la provincia Albarrazinen. provincia Ca-%
de Zaragoza en el reyno de saraugustana m regno His-'
Espaa , firme'.
# paniarum , ub rcripsi.
Yo Francisco Blanco ,
Ego Franciscas Blanco,
Obispo de Orense en el rey- Episc. Auriens'rs in Hispania
no de Galicia en Espaa, de
regno Gallada , diffiniens
fin , y firme'.
# subseripsi.
Yo Francisco Bachodi,
Ego Franc !scus B ichodius,
Saboyano , Obispo de Gine
Sab.tudus , Episc. Gebennen.
bra , defin , y firme.
diffiniens subseripsi.
Yo
Eg
$8?
Yo Vicente de Luchis,
Bolocs , Obispo d Anco
lia , defin , y arme.
Yo Carlos de Angennes,
Francs , Obispo de Mayne,
defin , y firm de propia
mano.
Yo Gernimo Nichesola,
Verons , Obispo de Teao , firme' de propia ma
no.
Yo Marcos Antonio Bobba , Obispo de Agosta , de
fin , y firme'.
Yo Jacobo Lomelini, Mefcihs , Obispo de Mazzara,
defin , y firme'.
Yo Donato deLaurentiis,
de Ascoli , Obispo de Ariano , defin como est expues
to , y firme' de propia, ma
no.
%
.'
Yo Gernimo Savorgnan,
Obispo de Sibinica , defin,
y firme.
Yo Jorge Drascovitz, Obis
po de Cinco-Iglesias nom
bre y por mandado de los
Reverendisimos Arzobispo
de Estrigonia , de los Obis
pos todos de Ungria , y
de todo su clero , firme.
Yo Jorge Drascovitz ,
Croato , Obispo de Cinco Iglesias , defin , y firme de
propia mano.
Yo Francisco de Aguirre,
Es-
588
Espaol , Obispo de Corto na en el reyno de aples,
defin , y firme de propia
mano.
#
Yo Andrs Cuesta , Es
paol , Obispo de Len , de
fin , y firme de propia ma
no.
*
Yo Antonio Corrionero,
Espaol , Obispo de Alme
ra , defin , y firme de pro
pia mano.
#
Yo Antonio Agustn ,
Obispo de Lrida en la pro
vincia de Tarragona en la
Espaa citerior , defin , y
firme'.
*
Yo Domingo Casablanca,
Mecine's , del orden de Pre
dicadores , Obispo de Vico,
defin , y firme' de propia
mano.
Yo Antonio Chiurelia,
de Bari , Obispo de Budoa,
defin , y firme' de propia
mano.
Yo Angel Massareli , de
san Severino en la costa
de Amalfi , Obispo de T
lese , secretario del sagrado
Concilio de Trento en el
tiempo de los SS. PP. Paulo
III. Julio III. y PioTV. defi
n , y firme de propia mano.
Yo Pedro Fauno , de Costaciario , Obispo de Aqu,
firme'.
- .
Yo
589
Yo Juan Carlos , Obispo
de Astrugno , defin , y firm.
Yo Hugo Boncompagni,
antes Obispo de Vestino ,
firme'.
Yo Salvador Pazini , de
Col , Obispo de Chiuza,
firme'.
Yo Lope Martnez de Lagunilla , Obispo de Elna,
defin , y firm.
#
Yo Gil Spifame , Parisinse , Obispo de Nevers , defin , y firme'.
Yo Antonio Sebastian
Minturno , de Trayecto ,
Obispo de Ugento , defin,
y firme'.
Yo Bernardo del Bene ,
Florentino , indigno Obispo
de Nimes , firm.
Yo Domingo Bolano, Veneciano , Obispo de Brezza,
defin , y firm.
Yo Juan Antonio Vuip,
Obispo de Como , defin , y
firm por m mismo , y como Procurador nombre del
Rmo. seor Tomas Planta,
Obispo de Hoff.
Yo Luis de Genolhac ,
Francs , Obispo de Tulle,
defin , y firm.
Yo Juan Quiones , Espaol , Obispo de Calahorra y la Calzada en la prom
vIsh
59
f
vincia de Cantabria , defin,
y firme.
#
Yo Diego Covarrubias de
Ley va , Espaol , Obispo de
Ciudad-Rodrigo , defin-, y
firme'.
#
Yo Juan Pedro Delfini,'
Obispo de Zante , defin,
y firme'.
Yo Felipe Geri , de Pistoya , Obispo de Isquia , dcfin , y firme.
Yo Juan Antonio Fachinetti de Nuce , Obispo de
Neocastro , firme'.
<
Yo Juan Fabricio r Sever
rio, Obispo de Acerra , de-,
fin , y firme'.
591
lonl , Meclncs , Obispo
de Massa , defin , y fir
m.
Yo Federico Cornelio ,
Obispo de Bergamo , defin,
y firme.
Yo Juan Pablo Amani,
de Cremasco, Obispo de Agnona y Tursis , defin , y
firm.
Yo Andrs Mocenigo ,
Veneciano , Obispo de Limiso en la isla de Chi
pre , firm de propia mano.
Yo Benito Salini , de Fer
ino , Obispo de Veroli , fir
m de propia mano.
Yo Guillelmo Cazador,
Obispo de la iglesia de Bar
celona , de la provincia de
Tarragona en la Espaa ci
terior , defin , firm de
propia mano , y confieso la
misma fe que los PP.
#
Yo Pedro Gonzlez de
Mendoza , Obispo de Sala
manca , defin , firm , y
confieso la misma fe que los
PP. . '
*
Yo Martin de Crdoba y
Mendoza, Obispo de la igle
sia de Tortosa , defin , fir
m , y confieso la misma fe
que los PP.
#
Yo Fr. Julio Magnani,
Franciscano , de Placencia,
Obispo de Calvi , defin , y
firm.
Yo
*9*
Yo Valentino Herbot, 4c
nacin Polaco , Obispo de
Pructnl , defin f y firme
de propia auno.
Yo ftc Pciro de Zaque,
JspaoJ , del orden de Pre
dicador** , Obispo de Niochc , defin , y firme.
*
Yo Prospero ILeblba, Mecnes t Obispo de Troya, de
fin , y firme.
Yo Melchor Alvar de
Vownediano , Obispo dt
Cuadix , defin , y firm'. *
Yo Hiplito de Rubeis,
de Parma , Obispo de Conon , y auxiliar de Pava,
defin , y firmo.
Yo A. Sforcia , Romano,
clrigo de la cmara Apos
tlica , electo de Parma, fir
me'.
Yo Diego de Len, Obis
po Columbricnsc , defin , y
firme'.
#
Yo Annibal Saracen, Napolitano,porlagracia deDios
Obispo de LIcu , firmo de
propia mano.
Yo Pablo Jovlo , de Co
mo , Obispo de Noccra , de
fin , y firme*.
Yo Gernimo RagazzonI,
Veneciano , Obispo de Naclanzo , y auxiliar de Famagota , defin , y firme*.
Yo Lucio Maranta , de
Yc-
593
usmus , Episc. LaveUensis,
diffiniens subscripsi.
Ego Simn Pasqua, Episc.
Lunensis 7 et Sarzanensis,
diffiniens substripsi.
Ego Tbcopbilus Galluppi,
Episc. Oppdensis , diffinkns
manu propria.
Ego Jalius Simonetta,
Episc. Pisauren. diffiniens
subscripsi.
Egofacobus Guidiusy Vo
laterr.mus y. Episc. Pennensis y Adriensisquc t diffiniens
subscripsi.
Ego Didacus Ramrez. Se
deo , Episc. Pampilonen.
diffiniens subscripsi.
Ego Franciscus Delgado,
Hispanus 7 Episc. Lucej%sis
in regno Gallada , diffiniens
subscripsi.
Ego Jacobas Gilbertus
Nogueras y Hispanus , Aragonius , Aliphantis Efiscdif
finiens substripsi.
Ego Joannes Dominicas
Annitts , Episc. Hipponen.
Coadjutor Bovitn. diffiniens
. subscripsi,
Ego Mattbeus Priulusy
tlectus *ALmonien. diffiniens
subscripsi.
Ego Eabius Pignatellusr
NeapolitanusyEpisc.Monopolitanusy diffiniens subscripsi.
Ego Franciscus Guarinust
Ci-
594
Cira di casfeio , Obispo de
Imola , defin , y firm.
Yo Tomas OherUanthc , Obispo de Ross , de
fin y y firm.
Yo Francisco Abond , de
Casreon en el .Vtilanesado,
Obispo de Bobio , defin , y
firme*
Yo &igenoOharer, Obis
po de Achonr , defin , y
firm.
Yo Dona Ido Magongal,
Obispo de Bapoe , defin,
y firme'.
Yo Juan Baursfa Sfghceli , Bolones , Obispo de
favenza , defin , y firme'.
Yo Sebastian Vant , de
Himn , Obispo de Orveto , defin , y firme' este sa
crosanto Concilio de Trento.
Yo Juan Bautista Lomclini , Mecncs , Obispo
de Guarda , defin , y fir
me.
Yo Agustn Molignanl , de Vercel , Obispo de
Trcvco , defin , y fir
me.
Yo Carlos Grmald , Gnoves , Obispo de Sagona,
defin , y firme*.
Yo Fabriclo Landriani,
MilancS, Obispo de San Mar
cos , defin , y fltruc de pro
pia a u n o,
Xo
595
Ego
Barthohmai
FarYo Bartolom Farratin,
ratinus
,
Amerinus
,
Episc.
Amerino , Obispo de Amerino , defin , y firme' de pro ymerinus , diffiniens subs
cripsi manu propr'm.
pia mano.
Ego Petras Fragas, AraYo Pedro Frago , Arago
gonius , et Unicastrensis ,
ns , de Uncastillo , Obis
po de Usel , y Alez en Episc. Usellensis, et TerrabCerdea , defin , y fir
bensis in Sardinia, diffiniens
me.
subscripsi.
Ego Hieronymus Gaddus,
Yo Gernimo Gadd, Flo
rentino , electo de Cortona, Florentinus , electas Cortodefin , y firme de propia nen. mea manu diffiniens
mano.
subscripsi.
Ego Franciscas ContareYo Francisco Contaren,
Veneciano , Obispo de Pa- nus, Vnetas, Episc. Papbensis , diffiniens manu propria
fos , defin , y firme de pro
pia mano.
subscripsi.
Ego Joannes Delpbinus,
Yo Juan Delfini , Vene
ciano , Obispo de Torcelo, Venetus, Episc. Torce!lanas,
diffiniens subscripsi.
defin , y firme.
Ego Alexander Molus , de
Yo. Alexandro Molo , de
Valvisona en la dicesis de Valvisona , dicecesis CcmenComo , Obispo de Minori, sis , Episc. Mlnoritn. diffi
defin , y firme de propia niens manu propria subs*
mano.
cripsi.
Yo Fr. Gernimo Vielmi,
Ego Fr.Hierorymus VielVeneciano , Obispo de Ar
mius, Venetus, Episc. Argogos , firme.
licensis, subscripsi.
Yo Jacobo , Ragusino ,
Ego Jacobus, Episc. MerObispo de Mercha y Tre- chanensis , et Trevnensis,
bigno , firme.
Ragusinus , subscripsi.
. Yo don Gernimo , Abad
de Clareval , creo , y firmo
de mi mano las cosas que se
han definido pcrtenecientes
ia fe; y respecto de las pertene-
sijumasr jrptmu.
csty'ips'sr
Mfjcx-
f,; v,
Yw+S* , e la coc*fjF'flUJUtfi *~. M/r'.te-cas-',
dt, , y firiy^
ftsrx/t f ter* c tan ForuMi' de Batano , de la confirwn.i*>n
Montc-cawno,
defim , y firme'.
Yo ,1judo de Lanevtll,
firme' Ja dcfcrmnacionc
de fie j y obedecer la refor
ma, tupllcaruio Jc*u-CrLtto
nuestro Sefoi el adelanta
miento en la virtud.
Yo Co*mc Damin Hortotfl , Abad de la beat
sima virgen Mara de Vi
lla lien raudo , en la provin
cia tic Tarragona , firme.
Yo l'r. Vicente Justinianl , de Chlo , Maestro gene
ral
Zn
ijiitfiii i je
j:'lana - Jimam z. f.grrao-
59?
dk.it orum Magister generalis , diffiniens subscripsi
manu propria*
Ego Fr. Franciscus Ramoza , Hlipanus , ordinis Fratrum mlnorum s. Francisci,
Generals Minorum de observantia , diffiniens subs-*
tripsi manu propria*
Ego Fr. Antonius de Sapientibus , ab Augusta pro
vincia , Generalis minorum
Conventualium , diffiniens
subscripsi.
Ego Fr. Cbristopborus Patavinus , ordinis Fratrum
Eremitarum s. Augustini
Prior generalis , diffiniens
subscripsi manu propria.
Ego Fr.Joannes Baptista
Milliovacca , Astensis , sa
cra tbeologia magister , or
dinis Servorum beata Maria
Prior generalis , diffiniens
subscripsi manu propria.
Ego Fr.Jo. Stephanus Facinus , Cremonensis , sacra
tbeologia doctor , et Provincialis indignus Lombardia ord. Carmelitarum , et
Vice-generalis ejusdem ord.
manu propria subscripsi.
Ego Jacobus Laynez, Soc.
Jesu Prapositus generalis.,
diffiniens subscripsi manu
propria.
Ego Antonius MontbiareQq 2
us
598
Demalzaret , telogo de la
Sorbona , como Procurador
del Reverendsimo mi seor
Juan , Obispo de Lisieux ,
firme'.
Yo Luis de Mata , Abad
de san Ambrosio, en la dicesis de Burges, Proc. del Revrendisimo seor Nicols de
Pelve , Arzobispo de Sens ;
de Gabriel deBouveri,Obispo de Anjou ; de Pedro
Dans , Obispo de Lavaur;
de Carlos de Espinay , de
Dol ; de Felipe de Ber , de
Vennes; de Pedro de Val,
de Seez ; de Juan Clause, de
Ceneda, mis Reverendsimos
seores, que con escusa legitima se han retirado del Concilio , firm.
Yo Ana Delaigenal, Abad
de Besse , de la dicesis de
Clcrmont , Procurador de mi
Rmo. seor Guillermo Dananson , Arzobispo de Embrun 5 de Eustaquio de Belay ,
Parisiense; de Francisco Valete,de Vabrcs; de Juan Marvilier , de Orleans; de Antonio
Lecirier , de Abranches ; de
Aubcspine , de Limoge's; de
Estcvan Bonissier, de Quimper , mis Reverendsimos
seores Obispos, que con escusa legitima se retiraron del
Yo
us Demalzaret , Srbanle*
familid tbtologus pro Rmo.
Do. meojoanne, Epht. Lexovien. procurator , subseripsi.
Ego Ludovicus deMatba,
Abbas s. Ambrosii , dicecesis Bituricensis , Proeurator
Rmi. Don, ni mei Nicols de
Pelue , Arcbiep. Senonensis,
tt Gabrielis de Bouveri Au
degavensis , Petri Danesii
Vauriensis, Caroli dEspinay
Dolensis , Pbilippi de Btr
Venetensis , Petri de Val Sagiensis ,Joahnis Clausst Ce
netensis,Reverendissimorum
Dominorum meorum, qui legitim'e excusati d Concilio
dlscesserunt , subscripsi.
Ego Anna Delaigenal, Abbas de Bellayque Xaramontensis d'tcecesis , Procurator
Rmi. Domini mei Guillelmi
Dananson, Arcbiep. Ebredunensis , et Eustachii de Belay
Parisiensis, Francisci Valctte Vakriensis, jtannis Marvilitr Aurelianensis , Antoi
nii Lecirhr Abricensls , Delaubespine Limoviccnsis,Stephani Bonissier Carispotensis, Reverendissimorum Dominorum meorum Episcoporum, qui legitim excusati d
Concilio dhcesserunt , subs
cripsi.
Ego
599
Ego Didacus Paiva de Arr
drade , Lusitanus , Procura-i
tor Rmi. D. Gonzali Finhei-*
ro , Episc. Visiensis , subscrtpsh ;
i .
;
Ego Melchior Cornelius,
Lusitanas , Procurator Revcrendiss'imi Dom'inl james
ab Alencastro , Episc. Sep
tensis , subscripsi.
Ego doctor Petrus Zumel'ms , Hispanas , cannicas
.Malacitanas subscripsi pro
Rmo. Episc. Malacitano , ac
Rmo. Arcbiepiscopo Hispalensi supremo censore fidei
in regnis Hispaniarum.
Ego Fr. Franciscas Oran*
tes, Hispanas, pro Rmo. Domino Episcopo Palentino^
subscripsi.
Ego Georgias Hocbenuarter , tbeologia doctor , pro
Rmo. Iflmo. Principe, et D&
mino , Domino Episcopo Boa
sileensi , subscripsi.
K
Ego Fr. Franciscus Fore~
us, Lusitanus , sacra tbeologia professor , Procurator
Rmi. Domini Joannis de
Mello,Episc. Silviensis, subs*
cripsi.
Ego Franciscus Sancho,
magister , et doctor in saera theologia cathedraticus
Q.qj
%
in
6oo
la universidad de Salaman
ca , procurador del Reveren
dsimo Arzobispo de Sevi
lla, ftrmeVy tambin nom
bre del Reverendsimo Alepus , Arzobispo de Sacer.
Yo Fray Juan de Ludea,
profesor de sagrada teolo
ga , y procurador del Re
verendsimo seor Obispo
de Sigiienza , firme'.
Yo Gaspar Cardillo de
Villalpando , de Segovia,
doctor telogo , consintien
do quanto se ha execurado , firme' como procurador
de don Alvaro de Mendo
za , Obispo de Avila.
Yo Miguel Tomas , doc
tor en decretos , firme' co
mo procurador del Ilustrisimo seor Francisco Tomas,
Obispo de Ampurias , y
Civtatense en la provincia
de Torre , en Cerdea , y
nombre de don Miguel Torrella , Obispo de Anagni.
Yo Diego Sobaos , Espa
ol , doctor telogo , Arce
diano de Villamuriel , y ca
nnigo de la iglesia de Len,
como procurador del limo,
y Rmo. seor don Cristoval
de Rojas y Sandoval , Obis
p de Badajoz , al presente
de Cordova , dando mi con
sentimiento quanto se ha
in Salmaticens' unhersta
te , procurator Rm. Arch'ep'scopi H'spaiensis , s bscripsi , ctiayi nonLie R>m.Allepus Ai .tihphsop: Sassarensis.
Ego Fr.Joannes d Ludena , sacra tbeulg'te p-ofessor, piacurator R.u'r. Domini EjJiscup! Siguntlni , subcripsi.
Ego Gaspar Card'lius
Vllalpandeus , Segobienis,
doctor theoiogus , ut procurator D. Al cari Alendoza,
Episcopi Abulensis consentiens bis , qua sunt acta,
sub cripsi.
Ego M'.cbael Thsmasius,
decr&torum doctor , do>nini Francisci Toomasi! y Ep'.scopi Ampurien. et Ctu'.tatcnsis provincia Tarrifa
nte in Sardinia procurator,
subscripsi , et pro D. Michade Torrella , Episcopo
Anagnino.
Ego Didacus Sobaos,
Hispanus , in tbtologia doc
tor , Arcbiiiaconus de Villa
muriel , et canonicus in ce
des 'a Legionen. ut Procurator I'ltni. et Rmi. D. D.
Cbristopbori de Rojas,et San
doval , Episcopi Pacen, qui
mudo cst Cordubensis , co/lenikns bis , qu<e sunt acta,
subs
6oi
hecho, firme de propia mano,
.Yo Alfonso Salmern,
telogo de la Compaa de
Jess, y procurador del limo,
y Kiiio. seor Orn deTruchses , Cardenal , y Obispo de
Augusta , consent , y firme',
Yo Juan Polanco , teologo de la Compaa de Jesus , y procurador del mismo limo, y Rmo. seor Cardenal , Obispo de Augusta,
consent, yfirme.
Yo Pedro de Fuentes, doctor en sagrada teologa , y
procurador del Ilustrisimo
y Reverendsimo seor el
Seor en Cristo Padre Carlos de la Cerda , Abad del
monasterio de la virgen Mafia de Veruela , del orden
del Cister , llamado este
pblico , y general Concilio de todo el mundo , firme
de propia mano.
Juan Delgado , Canoniro , con las veces de mi
seor Juan de san Milian, Obispo de Tuy,firme.
Nicols Cromer, doctor
en ambos derechos , canonigo de Breslau , y de OImutz , procurador del Revrendisimo seor Marcos,
Obispo de OI mutz y de toda la Moravia.
Con-
6oa
Concuerda con el original: Concordat cum originali : in
en cuya fe firfhamos.
. cujus fidem subscripsimus.
Yo Angel Massareli, ObsEgo Angelus Massarellas^
po de Tlese , secretario del Episcopus Thelenus , sacri
sagrado Concilio de Tren- Concilii Tridentini secretato.
...;..>. i '
..i .-.rius* . r
Yo Marcos Antonio PeEgo Marcas Antonias Peregrini , de Como, notario regrinus , Comensis , ejusdem
de mismo Concilio.
Concilii notarius.
Yo Cintio Panfili , clrigo
Ego Cynthius Pampbilusy
de la dicesis de Cameri- clericus Camerinen. dice*
no , notario del mismo Con- cesis , ejusdem Concilii tiocilio.
iM '
tartas. '. .
.
CONFIRMACION DEL CONCILIO.
Nos Alexandro Farnese Cardenal dicono del ttu
lo de san Lorenzo in Dmaso , Vic-canciller de la
santa Romana Iglesia r damos fe y atestamos , como
el da de hoy mircoles xxvi. de enero de m.d. lxiv. y
quinto ao del Pontificado de nuestro Santisiino Seor
Pi , por divina providencia Papa IV. de este nom
bre j mis Reverendsimos Seores , los Cardenales Mo
rn y Simoneta , recien llegados del sagrado ContliS - CONFIRMADO CONCILII.
Nos Alexander , s. Laurenri in Dmaso Diaconus Cardinalis de Farnesio , S. R. E. Vicecancellarius , fidem facimus,
et attestamur , qnaliter hodre , die Mercurii , xxvi. Januarii,
m. d. lxiv. Pontifican Sanctissimi Domn nostri D. Pii>
divina providentta Papa? I-Vw anno quinto , in consistorio se
creto , apud s. Petrum , Reverendissimi DD. mei Cdrdinaiis
Morme , et Simoneta y nuper reversi Sacro Concilio Tri-s
6o3
cilio de Trento , al que presidieron como Legados de
la sede Apostlica , hicieron en consistorio secreto al
mismo santsimo Seor nuestro la peticin que sigue:
Beatsimo Padre : en el decreto que dio fin al Con
cilio general de Trento , publicado el dia iv. del pr
ximo mes de diciembre , se orden que nombre del
dicho Concilio pidiesen V. Santidad los Legados y
Presidentes de vuestra Santidad , y de la; santa sede
Apostlica , la confirmacin de todas', y cada una de
las cosas que se decretaron y definieron en los tiem)os de Paulo III. y Julio III. de feliz memoria , y en
os de vuestra Santidad. Por cuya causa deseando no
sotros Juan Morn y Luis Simoneta , Cardenales , que
la sazn eramos Legados y Presidentes t poner en
execucion lo que se orden en el mencionado decreto;
pedimos humildemente nombre del Concilio ecumnico
de Trento , se digne vuestra Santidad confirmar todas y
cada una de las cosas , que se decretaron y definieron en
l , asi en los tiempos de Paulo III. y Julio III. de feliz
memoria , como en los de vuestra Santidad
OIdentino , cai uti Sedis Apostlica Legati praserant , petierunt
ab eodem Sanctissimo Domino nostro , ut infr:
Beatissime Pater : in decreto super fine Concilii cecumenici
Tridentini , pridie nonas Decembns praeteriti publicato , statutum fuit , ut per Sanctitatis Vestra? , et sancta; Sedis Apost
licas Legatos , et Presidentes peteretur nomine dkti Concilii
a~ Sanctitate Vestra confirmado omnium , et singulorutn , quae
tm sub fel. record. Paulo III. et Julio III. quatn sub Sanctita
te Vestra in eo decreta , et definita sunt. Quapropter nos Joa-nnes Cardinas Moronus, et Ludovicus Cardinalis Simoneta,
cpii tune Legati y et Presidentes eramus , volentes exequi , quod
in dicto decreto stabilitum fuit, humiliter petimus nomine dkti
Concilii cecumenici Tridentini , ut Sanctitas Vestra dignetur
confirmare omnia , et singula , qpa; tm sub fel. rec. Paulo III.
et Julio III. quko sub Sanetitate Vestra io eo decreta , et
definita sunt.
604
Oido esto , visto tambin , y Uido el tenor de.
decreto mencionado , y tomados los votos de mis Re
verendsimos seores los Cardenales , respondi su San
tidad en los trminos siguientes:
Condescendiendo la peticin hecha Nos en nom
bre del Concilio ecumnico z Trento por los refe
ridos Legados , sobre su confirmacin : Confirmamos
con nuestra autoridad Apostlica , con dictamen y
asenso de nuestros venerables hermanos los Cardena
les, habindolo antes deliberado cn ellos , todas y.
cada una de las cosas que se definieron y decretaron
en el dicho Concilio , as en los tiempos de nuestros
predecesores de feliz memoria Paulo III. y Julio III.
como en el de nuestro Pontificado ; y mandamos en,
el nombre del Padre , y del Hijo , y del Espritu Santo
todos los fieles cristianos que las reciban y observen
inviolablemente.
As es. Alexandro Cardenal Farnese,
fice-Canciller.
BULQuibiis auditis , Sancritas Sua , viso , ct lecto tenore dicti
decreti , et habitis votis Reverendissimoruru DD. meorum Cardinaliinn , respondit per haec verba:
Petitioni , nomine Concilii cecumenici Tridentini super ejus
confirmatione , per dictos Legatos nobis factae annuentes, omnia,
et singula , quac in dicto Concilio , tim sub fel. rec. Paulo III. et
Julio III. pradecessoribus nostris, qum Pontiticatus nostri tem
pere decreta , et deffinita sunt, auctoritate Apostlica, etiatn de
venerabilium fratrum nostrorum Cardinalium consilio,et assensu,
matura cum illis deliberatione praehabita , confirmamus, atque ab
mnibus Christi fidelibus reeipi , et inviolabih'ter observari maodamus , in nomine Patris , et FUii , et Spiritus Sancti. Ameu.
Ita est. A. Card. Farnesius,
Vice-cancellarius.
BU-
I
-
>;
BULA
BULLA
DE NUESTRO
S. D. N.
fflCUMKNICI GENERALIS
CONCILIO DE TREN I O.
CONCILII TRJDENTINI.
ApeBdic-1
II
BULA
DE CONFIRMACION.
bresalentes en sagradas letras , y
en el conocimiento del derecho
divino y humano , siendo Presi
dentes del mismo Concilio los Le
gados de la Sede Apostlica,
y favoreciendo Nos con tanto
gusto la libertad del Concilio,
que voluntariamente permitimos
en Buias dirigidas nuestros Le
gados , que fuese libre al mismo
aun tratar de ks cosas peculiarmente reservadas a la Sede Apos
tlica ; se han ventilado con su
ma libertad y diligencia , y se
han definido , explicado y esta
blecido con toda la exactitud y
madurez posible, por el sacrosan
to Concilio , todos los puntos que
quedaban que tratar , definir y
establecer sobre los Sacramentos,
y otras materias que se juzgaron
necesarias para confutar las heregas , desarraigar los abusos , y
corregir las costumbres. Executado todo esto , se ha dado fin al
Concilio , con tan buena har
mona de los asistentes , que evi
dentemente ha parecido que su
acuerdo y uniformidad ha sido
obra de Dios , y suceso en ex
tremo maravilloso nuestros
ojos , y los de todos los de
ms : por cuyo beneficio tan sin
gular y divino publicamos in
mediatamente rogativas en esta
santa Ciudad, que se celebraron
con gran piedad del clero y pue
blo , y procuramos que se diesen
Jas debidas gracias y alabanzas i
III
IV
BULA
t persolvendas curavimus;
cum ejusmodi Concilii exitus spem magnam , et prope
cerram attulerit, fore, ut majores in dies fructus ad Ecclesiam exipsius decretis, constitutionibusque proverant.
Cm autem ipsa sancta Synodas pro sua erga Sedem Apostolicam reverenda , antiquo
rum etiam conciliorum vestigiis inhaerens , decretorum
suorum omnium,qua;nostro,
et prxdecessorum nostrorura
tempore facta sunt , confirmationera nobis petierit,decreto de ea re in publica Sesione facto : Nos ex Legatorurn litteris pris , deinde
post reditum eorum ex iis,
quse Synodi nomine diligenter retulerunt , postulatione
ipsius Synodi cognita , habi
ta super hac re cum venerabilibus fratribus nostris S. R
E. Cardinalibus deliberatione matura , Sanctique Spiritus in primis auxilio invca
lo , cm ea decreta omnia catholica , et populo christiano
utilia , ac saturara esse cognovissemus, ad Dei omnipotentis laudem, de eorundem
fratrum nostrorum consilio,
et assensu , in consistorio
nostro secreto , illa omnia , et
singula auctoritate Apostli
ca hodie confirmavimus ,
ab mnibus Christi fidelibus
sus
DE CONFIRMACION.
los fieles cristianos los reciban , y suscipienda , ac servanda esse
observen ; as como para mas clara decrevimus ; sicut harum
qtioque litterarum tcnore, ad
noticia de todos , los confirma
mos tambin por el tenor de las clariorem ornnium notitiam,
presentes letras , y decretamos confirmamus , et suscipi , observarique decernimus. Manque se reciban y observen. Man
damos pues , en virtud de santa damus autem in virtute sanctae obedientia , et sub poenis
obediencia , y s las penas esta
sacris canonibus constitutis,
blecidas en los sagrados cno
nes , y otras mas graves , hasta aliisque gravioribus , etiam
la de privacin , que se han de privationis , arbitrio nostro
imponer nuestra voluntad , i infligendis , universis , et sintodos en general , y a cada uno gulis venerabilibus fratribus
en particular de nuestros venera
nostris, Patriarchis, Archiebles hermanos los Patriarcas, Ar
piscopis , Episcopis , et aliis
zobispos , Obispos , y otros qua- quibusvis ecclesiarum Praelalesquiera prelados de la Iglesia, tis-, cujuscumque status, grade qualquier estado, graduacin, dus ,. ordinis>, et dignitatis,
orden, dignidad que sean , aun sim , etiam si Gardinalatus
que se distingan con el honor de la honor-e praefulgeant , ut eapurpura Gardenalicia , que obser
dem decreta , et statuta in ecven exactamente en sus iglesias^ clesiis suis , civitatibus , et
ciudades y dicesis los mismos de
dicecesibus , in judcio , et
cretos y estatutos , en juicio y fue
extra judicium diligenter obra de l , y que cada uno de ellos- servent , et a subditis quisque
haga que sus subditos , quienes suis , ad quos- quomodolibet
de algn modo tocan , los ob
pertinent , inviolabiliter faserven inviolablemente ; obli
ciant observan : contradicto
gando qualesquiera personas que res quoslibet , et contumaces
se opongan , y los contumaces, per sententias , censuras , et
con sentencias , censuras y penas pcenas ecclcsiasticas , etiam
eclesisticas , aun con las conteni
in ipsisdecretis contentas, apdas en los mismos decretos , sin pellatione postposita , comrespeto alguno su apelacin; in
pescendo , invocato etiam , si
vocando tambin , si fuere nece
opus fuerit , brachii sneculasario , el auxilio del brazo secu
ris auxilio. Ipsum vero carislar. Amonestamos pues , nuestro simum filium nostrum Impecarsimo hijo electo Emperador, ratorem electum , caeterosy a" los dems Reyes, Repblicas, que reges , respublicas , e
prin
y
BULA
VI
y Prncipes cristianos , y les supli
principes christianos monemus , et per viscera miseri
camos por las entraas de miseri
cordia de nuestro seor Jesu-Cris- cordia; Domini nostri Jcsu
Christi obtestamur , ut qui
to , que con la piedad que asis
tieron al Concilio por medio de pietate Concilio per Oratosus Embajadores , con la misma, res suos affuerunt , eadem
y con igual anhelo favorezcan con pktate, ac pari studio , divini
su auxilio y proteccin , quando honoris , et popuiorum suofuese necesario, los Prelados, rum salutis causa , pro Seis
honra de Dios , salvacin de sus quoque Apostlica; , et %iat
pueblos , reverencia de la Sede Synodi reverenda , ad ejusdem Concilii exequenda,
Apostlica , y del Sagrado Con
observa nd a decreta Prarlatis,
cilio , para que se executen y ob
serven los decretos del mismo ; y cum opus fuerit, auxilio, ct
no permitan que los pueblos de favore suo adsint, eque ad
sus dominios adopten opiniones versantes sana; , ac salutari
contrarias la sana y saludable Concilii doctrina; opiuiooes
doctrina del Concilio , sino que populis ditionis sua; recipi
permittant , sed cas penims
absolutamente las prohiban. Ade
interdicant. Ad vitsndam
mas de esto , para evitar el tras
praetere
perversionem , ct
torno y confusin que se podria
confusionem
, qua; oriri posseguir , si fuese lcito qualset,
si
unicuiqueliceret,prout
quiera publicar segn su capricho
comentarios , interpretaciones e liberet , in decreta Concilii
sobre los decretos del Concilio; commentarios, et interpretationes suas edere ; ApostoJic*
prohibimos con autoridad Apos
auctoritatc
inhibemus omaitlica todas las personas , as
bus
,
tm
ecclesi.isticis
ptrsoeclesisticas de qualquier orden,
condicin , graduacin que nis , cujuscumque sint ordiean , como legas condecoradas nis, conditionis , ct gradus,
con qualquier honor potestad; qum lacis , quocumque l>"
nor.e , ac potestate prardit'S
las primeras , s pena del entre
dicho de entrada en la iglesia , y Pi elatis quidsm sub intcrdio
ti ingressus Ecclesia?, aliis ve
las dems, qualesquiera que fue
ro, quicumque fucrint, sub
ren , s pena de excomunin la
excommunicationis latx se*'
t, scnttntu; que ninguno de nin
gn modo se atreva i publicar sin tentia: pcenis , ne quis s'ne
auctoritatc nostra audeat ul.nuestra licencia , comentarios nin
los
comm ctanos , gloS3S
gunos , glosas , anotaciones , esanco-
DE CONFIRMACION.
Colos , ni absolutamente ningn
otro gnero de exposicin sobre
Jos decretos del mismo Concilio,
ni establecer otra nincruna cosa
baxo qualquier nombre que sea,
ni aun s color de mayor cor
roboracin de los decretos , de
su execucion , ni de otro pretex
to. Mas si pareciere alguno que
hayen ellos algunpuntoenunciado,
establecido con mucha obscuri
dad , y que por esta causa nece
sita de interpretacin , de algu
na decisin ; ascienda al lugar
que Dios ha elegido ; es saber,
la Sede Apostlica , maestra de
todos los fieles , cuya autoridad
reconoci con tanta veneracin
aun el mismo santo Concilio ; pues
Nos, as como tambin lo decret
el mismo santo Concilio , nos re
servamos la declaracin y decisin
de las dificultades y controversias,
si ocurrieren algunas nacidas de
los mismos decretos ; dispues
tos, como el mismo justamente
lo confi de Nos , dar las pro
videncias que nos parecieren mas
convenientes las necesidades de
todas las provincias. Decretando
no obstante por irrito y nulo , si
aconteciere que sabiendas , por
ignoraneva , atentare alguno , de
qualquiora autoridad que sea , lo
contrario de loque aqu queda de
terminado. Y para que todas estas
cosas lleguen noticia de todos,
y ninguno pueda alegar ignoran
cia , queremos y mandamos , que
cs-
VU
vm
BULA
. DE CONFIRMACION.
IX
Yo Pi Obispo de la Iglesia Ca
tlica.
BULA DE COKIIRMACI01,
Yo F. Miguel Ghisleri Carel, Alexandrino.
Yo Clemente Cardenal de Aracseli.
Yo Jacobo Card. Sbelo,
Yo B. Card. Salviati.
Yo Ph. Card. Aburd.
Yo Luis Card, Simoncta,
*
*.^-.
Ego Gui. Ase. Diac. Card.
Cam.
-Ego Vitellot. Car. Vitellius.
H. Cumin.
H. Cumyn.
XI
NOMBRES,
Apellidos, patrias, y dignidades de los Legados , Arzobispos,
Obispos , y otros Padres, asi como de los Embajadores , y Te
logos que asistieron una , algunas , todas las diez
primeras Sesiones del sacrosanto Concilio de Trento , celebra
das en tiempo de Paulo III. desde el da 13 de Diciembre
de 1545 hasta el 2 de Junio de 1547.
Cardinales de la santa Romana
Iglesia , Presidentes del Concilio, y
Legados Apostlicos a latere.
ol , de Ciudad-rodrigo , de la
casa de los marqueses de Cerralvo , y Virrey de Npoles:
muri en Roma en 1 560.
Apend.II.
XII
A P NDI C E II.
bos derechos.
De Tremo.
El limo. Sr. Wolfango , con
de de Salm , Obispo de Paaw.
Alemn.
Arzobispos^
El Rmo. Sr. Andrs Corna
do , Arzobispo de Spalatro , des
pus Cardenal de la santa Igle
sia Romana.
Veneciano.
El Rmo. Sr. Antonio Filholi de
Ganaco , Arz. de Aix. Francs.
El Rmo. Sr. Salvador Alepus , Arzobispo de Sacer en
Cerdea. Espaol. Valenciano.
El Rmo. Sr. Luis Cheregati,
Arzobispo de Antivari. Italia
no.
De Vincencia.
El Rmo. Sr. Jacobo Coceo,
Arzobispo de Corf. Veneciano.
El Rmo. Sr. Francisco Bandini , Arzobispo de Sena. Sienes.
El Rmo. Sr. Juan Miguel Saraceni , Arzobispo de Matera
y Acerenza , despus Cardenal
Obispo de Sabina. Napolitano.
El Rmo. Sr. Sebastian Leccavela, Arzobispo deNicosia y Pa
ros.
Griego.
El Rmo. Sr. Olao Magno,
Arzobispo de Upsal.
Sueco.
El Rmo. Sr. Pedro Tagliavia,
Arzob. de Palermo;
Siciliano.
El Rmo. Sr. Roberto Venant,
Arzobispo de Armagh en Ir
landa.
Escocs.
El Rmo. Sr. Julio Contarini,
Arzobispo de san Severino. . ..
Obispos.
El Rmo. Sr. Marcos Viguier,
Obispo de Sinigalia. De Savona.
El Rmo. Sr. Felipe Roverela,
Ob. de Asculi.
De Ferrara.
El Rmo. Sr. Filiberto Ferrero , Obispo de Bona. Piamonts.
El Rmo. Sr. Tomas Saufelici,
Ob. de Cava.
Napolitano.
El Rmo. Sr. Cristoval deSpiritibus , Obispo de Cesen na.
De Vittrbo.
El Rmo. Sr. Jacobo Poncet,
Obispo de Amalfi. Napolitano.
El Rmo. Sr. Tomas Campegio , Ob. de Feltri. De Bolonia.
El Rmo. Sr. Benedicto de
Nobilibus , Dominicano, Obispo
de Accia.
Luquesino.
El Rmo. Sr. Quincio de Rusticis , Obispo de Mileto. Remano.
El Rmo. Sr.FerdinandoPandolfini , Ob. de Troya. Florentino.
El Rmo. Sr. Alexandro Campegio , Obispo de Bolonia , des
pus Cardenal.
Bolones.
El Rmo. Sr. Cataln Trivulcio, Ob. de Placencia. Milans.
El Rmo. Sr. Roberto de Croy,
Ob. de Cambray.
Flamenco.
El Rmo. Sr. Antonio de Numai , Ob. de Sergna. De Forlui.
El Rmo. Sr. Leoii Ursini,
Obispo de Foriui. Romano.
El Rmo. Sr. Gernimo Fuscher, Ob. de Torelo. Veneciano.
El Rmo. Sr. Marco Antonio de
Cruce, Ob. de Tboli. DeTboli.
El
APNDICE n.
Xllt
xiv
a p ja p i c t ir.
at ndice ir.
Dominicano , Obispo
de Salpi.
Veneciano.
El Smo. 5r. Juan Bernal
Diaz de Lugo , Ob. de Calahor
ra , natural de Zugo , lugar de
Guipzcoa , sabio escritor: mu
ri en 1556. . :
EspaoL
El Bmo. 5r. Jacobo Nachanti , Ob. de Chioghia. Florentino.
El Rmo. Sr. Yictor de Superantis , Obispo de Brgamo.
Veneciano.
El Bmo. Sr. BerenguerGambau , Obispo de Calvi : muri
en 1551.
Espaol.
El Rmo. Sr. Francisco Ga
icano , Obispo de Pistoya. Flo
rentino.
El Rmo. Sr. Gregorio Castaola , Dominicano , Obispo de
Mitilene.
Griego.
El Rmo. Sr. Pedro Donato
de Cesis , Obispo de Marni,
despus Cardenal.
Romano.
El Rmo. Sr. Felipe Rocabela , Obispo de Recanate. De Recanate.
El Rmo. Sr. Juan JacoboBarfca , Ob. de Abruzzo. Napolitano.
El Rmo. Sr. Camilo Perusi,
Ob. de Alatri.
Remano.
El Rmo. Sr. Antonio de la
Cruz , Ob. de Canarias, Espa
ol , Burgals , de Flores Garay : muri en 1550.
,
1
El Emo. Sr. Camilo Mentuati , Ob. de Satri. Be Flacencia.
El Rmo. Sr. Sebastian Pighi-
XV
XVI
APND ice n.
APNDICE II.
tpt ratur muri en Salamanca
en 1 560.
De Scgovia.
Fr. Bartolom Carranza y
Miranda. Espaol : del orden
de Predicadores , sabio, .y pia
doso escritor , dtspues Arzo
bispo de Toledo : muri en Ro
ma en a de Mayo de 1576,
de edad de 73 aos. De Mi
randa de Ebro.
Fr. Alfonso de Castro , del
orden de los Menores Obser
vantes. Espaol, catedrtico de
Salamanca, sabio escritor: mu
ri , electo Arzobispo de San
tiago, en Bruselas, el ao 1558.
De Zamora.
XVII
D. Francisco de Vargas Mega , Fiscal del supremo ConD. Martin Prez de Ayala, sejo de Castilla , Embajador de
despus Obispo de Guadix , de Carlos V. los Venecianos ; de
Segovia , y Arzobispo de Va
Felipe II. Pi IV. Escribi
lencia , donde muri el ao de la Jurisdiccin de los Obis
de 1566. Espaol. Sabio escri
pos , y autoridad Pontificia.
Espaol.
De Toledo.
tor. Concurri en las tres oca
D. Air nso Zorrilla , Secre
siones que se congreg el Con
cilio. De Segura de la sierra, tario del Embajador D. Diego
de Mendoza.
Espaol.
reyno de 3aen
D. Pedro Naya.
Espaol.
D. Gernimo Velasco , doc
D. Juan Quintana. Espaol.
tor telogo de Alcal, Oidor
de Valladolid , despus Obispo
D. Juan Velasco.
Espaol.
de Oviedo. V. Ap. IV. De Haro.
D. Juan Morell.
Espaol.
Genciano Herbeto. Francs.
D. Francisco de Herrera.
D. Pedro Zarra.
Espaol.
Telogos del Rey de Portugal.
D. Antonio Feliz. Espaol.
D. Juan Sarabia. Espaol.
D. Melchor Vozmcdiano. V.
Fr. Gernimo de Oleastro,.
6 de Azambuj a , del orden de Jpend. IV, D.
Telogos del Rey de Espaa.
XVIIt
apndics n.
APNDICE II.
XIX
,
Fr. Ambrosio de Verona.
Fr. Valerio de Vincenci.
Fr. Omnibono.
De Vtrona.
Fr. Luis de Adice.
Fr. Gaspar , Telogo del
Fr. Julio de Placencia.
Obispo de Siracusa. De Siracusa.
Fr.Pedro Paulo de Vincenci.
< . Italiano. , . Telogos Carmelitas.
Fr. Francisco Vita , telogo
Fr. Antonio Mariner , doc
del Arzobispo de Palermo , Si
tor telogo ,, y Provincial de la
ciliano. , .. .
De Patti. .Pulla.
..
De la Pulla.
Fr. Jacobo Rosi de Randazo.
Fr. Juan Esteban Facmo. De
..
Siciliano. Cremona.
Fr. Martin Vastalla , Pro
Ermita/los de san Agustn.
vincial de la Romandiola. De
Parma.
Fr. Gregorio Perfecto , doc
Fr. Vicente de Leoniis , Vi
Siciliano.
tor- telogo , socio del General cario de Palermo.
Seripando. , , .
., Paduano.
Fr. Bartolom de Rovereto.
Fr. Andrs de Padua , Pro
Fr. Poncio Poto , Regente
vincial de la Marca Trevigiana. de Padua , doctor telogo.' De
Fr. Silvestre de Vincenci.
Cremona.
Fr.
A P N D I ce rr.
Fr. Atanasio de Pontcs. De
Fr. Alberto de Vincencia, ReForlui.
gente de Venecia.
Vinccntino.
Fr. Juan Bautista de Orbieto.
Fr. Angel Ambrosiani. De
t.
Sena.
Fr. Francisco Vita. Be la
OFICIALES
Pulla.
Fr. Nicols Trccen. Francs. DEL SANTO CONCILIO.
Fr. Cornelio de Sanizar.
Comisarios Apostlicos.
Fr. Guillermo Prot. Francs.
Fr. Juan Maria. De Tremo.
El Rmo. Sr. Toms CampeFr. Antonio de Rovereto.
go
, Ob. de Feltri. De Bolonia.
Fr. Martin de Castel , doc
El
Rmo. Sr. Fi liberto Ferrtor telogo. De la Romandiola.
ro
,
Ob.
de Verceli. Piamont'es.
Fr. Gil Chard , doctor te
El
Rmo.
Sr. Toms de Sanlogo.
De Gante en Flandes.
felici
,
Obispo
de Cava. Napo
Fr. Antonio Ricci de Nove
XX
litano.
El Rdo. Padre Fr. Domingo
Soto. Vid. pag. xvi.
Fr. Francisco Forer , Domi
Telogos Servitasl ''!Portugus.
Fr. Lorenzo Mazoqui , doc- nicano.
Antonio de Brgamo.
.tor telogo. De Castro-Franco.
Fr. Zacaras
de Florencia.
Fr- Francisco1 . de Sena. Secretario del santo Concilio.
Fr. Gernimo' de Smi-nipa.
El Rmo. Sr. Angel Massareli.
Fr. Juan' Paulo
de Miln.
De san Severine.
Fr. Gernimo
de Bolonia.
Fr. Lanfranquho de Miln.
Fr. Deodato
de Miln. ' -Promotor del santo Concilio.
Fr. Lucas
de Favenza.
D. Hrcules Severola. De FaFr. Julio
de Ferrar.
Fr. Tadeo
de Florencia. venza.
Fr. Lodulfo
' de Florencia.
Maestros de Ceremonias.
Fr. Lorenzo Mascoqui;
D. Pompeyo de Spiritibus.
Fr. Ambrosio
de Platina.
' - De Spoleto.
Fr. Mariano
de Gerona.
D. Luis Bondoni de FirmaFr. Esteban
de Arezzo.
De Macerata.
Fr. Juan Antonio de-Favenza. nis.
lara.
. Fr. Esteban N. De Valermo.
APNDICE. IT.
Notarios.
Juan de Monte,
Bartolom , &c.
' Cantores, r
Ivon Baril.
Juan le Cont,
Antonio Royal.
Pedro Ordoez,
"
Francs,
Flamenco.
Francs.
Espaol,
XXI
Alemn.
xzn
APNDICE m.
NOMBRES,
Legoi Presidentes.
Embajadores de Ferdinando I.
rey de Romanos , Ungria y Bo
hemia.
El Rmo. Sr. Paulo de Gregorianis , Obispo de Zagrabia.
Ungaro.
l Rmo. Sr* Federico Nau
sea , Obispo de Viena. Alemn.
Embajador del rey Cristiansima
Enrique II.
Jacobo Amiot , Abad de Belozana.
De Melun.
Em
APNDICE Iir.
xxni
Embajadores del rey de Portugal. Arzobispo de Upsal.
Sueco.
Elllust. Sr. Jacobo de Silva.
El Rmo. Sr. Juan Bruno,
El Ilust. Sr. Jacobo Govea. Arzobispo de Antivari la DioEl Ilusfe. Sr. Jacobo Paez.
clense, Primado de toda la
Portugueses. Servia.
Dulzinota.
El Rmo. Sr. Macario , Arzo
Embajadores del Elector de Bran- bispo de Tesalnica.
Griego.
demburg.
El Excmo.Sr.Cristo'val StraObispos.
sen , doctor en ambos Dere
El Rmo. Sr. Gaspar Jofre de
chos.
Alemn. Borja , Ob. de Segorve y AlbarEl Magnfico Sr. Juan Hof- razin. Espaol.
Valenciano.
man , Secretario.
Alemn,
El Rmo. Sr. Juan Bautista
Campegio , Obispo de MayorEmbajador del Duque de Saboya. ca.
Bolos.
El Ilustre Sr. Agustn MaligEl Rmo. Sr. Juan de Fonsenati,doctor en ambos Derechos, ca , Obispo de Castelmar. Es
Consejero en Turin.
Italiano. paol.
XXIV
APNDICE III.
XXV
xxvi
apn: i c e nr.
El- Rmo. Sr. Obispo Kem- meo , del orden de Predica
mcnsc , cerca de Salzburg. Ale- dores.
De Casllon.
El Rdo. Padre Julio Manani,
El fimo. Sr. Alvaro de la Vicario general del orden de
Quadra , Obispo de Venosa. los Menores.
De Placencia.
El Rdo. Padre Cristoval PaEspaiol.
El fimo. Sr. Dionisio Zan- tavino , General de los Ermita
netini , Ob. de Chiron y Milo- os de san Agustin. De Padua.
potamo.
Griego.
El Rdo. Padre Bernardino
, El Rmo. Sr. Miguel Helling, Je Aste , General de los Ca
Obispo de Mersoburg. Alemn. puchinos.
El Rmo. Sr. Jorge Casel,
Obispo de Mileto.
Griego. Teloga enviados por elsumo Pon*
tifice "Julio III.
Procuradores de los Obispos au
Alfonso Salmern. Ap.1I.
sentes.
Diego Lainez. Ibid.
El Rdo. Padre Martin Olave , Jesuita , procurador del
Telogos enviados por el Csar.
Rmo. Obispo , y Cardenal de
D. Pedro Malvenda , Clri
Augusta. Espaol. Be Victoria. go secular.
.
Espaol.
El Rdo. Sr. Gerardo de Gro- . D. Juan de Arce, Clrigo
esveque
(lean de la iglesia secular,
Espaol.
de Xieja.
El P. Fr. Melchor Cano , Do
minicano. Espaol, de Malagoa
Abades.
El Rdo. Sr. Gerardo de Ha- en la Mancha , despus Obispo
mericur , Abad de san Mor- de Canarias : muri en Toledo
tino-j en la diyeesis deTeroan- en 1560.
ha.
Flamenco.
El P. Alfonso de Castro.
El Rdo. Sr. Marcos de Brez- Vid. Ap. II.
za , Benedictino , Abad de san
Vital de Ravena.
De Brezza. Telogos, enviados por Maa reyEl Rdo. Sr. Ensebio de Parna de Ungria.
ma , Benedictino , Abad de
santa Mar ia de las Gracias, di
Ruardo Tappero , Doctor en
cesis de Placencia. le Parma. teologa , den de la iglesia de
san Pedro en Lieja , y Canci
Generales de Religiones.
ller de ia universidad de Lo. dandis.
El Rdo. Padre Francisco Ro- baina.
Juan
. APlKDICfe IB.
Juan "Lconard Hassels ,. doc Telogos sthdar.es ^dcalgunos Re
verendsimo} Obispos.
tor en teologa.
De Lieia.
D. Martin Malo , del Rmo.
Francisco Sonnio" ,. doctor
Espaol.
telogo.
;
De Brabante. de Oviedo.
D. Ja y me Ferrus , Telogo,
Yudoc Raveseyn , doctor
telogo. '
Flamenco. coii el de Segrves-; Kaienano:
P. Juan Walteri , Dominica doctor Parisiense c tufio eo
no, doctor telogo.
De Lila. 1594.
P. Juan Macluisio , de los
D. Francisco Joro ,. cori. el
-Menores de san Francisco. De de Granada.
Alienarda*
''.
D. , Melchor Vosmediano,,
P. Eoger Juvenis, de los Er con el d Badajoz. Vid. Ap. Ir.
D. Pedro Frago , con el mis
mitaos de san Agustn. De
mo
de Badajoz.
. <
' .
Brajas.
- . .
D. Juan Caballero y con el
P. Alexo Cndido , Carmeli
ta , .licenciado :en . teologa de Orense. . 'i >> ... ., : < 11. n
en la universidad de Colonia;
De Gante. Telogos Regulares del orden
de santo Domingo.
Ulmaro Bernart , doctor en
El P. Fr. Reginaldo de Jaambos derechos , en nombre
del Cuerpo eclesistico de Flan- nua.
Italiano.
des.
De Casel.
El P. Fr. Luis de Catania,
Siciliano , con el Arzobispo de
Telogos de los Electores del Sacro Palermo.
Romano Imperio.
El P. Fr. Bernnrdino de Coloredo , con el Rmo. de Elna.
El P. Fr. Ambrosio Pelargo,
Udinense.
Dominicano, con el Rmo. Ar
El P. Fr. Diego Ximenes.
zobispo de Trveris.
Alemn.
Espaol.
Juan Gropper , Cannigo de
Telogos de la Observancia de
Colonia , con su Arzobispo:
san Francisco.
Alemn. Muri electo Carde
nal de la S. R. I.
El P. Fr. Desiderio de VeEverardo Bilico , con el mis rona.
Italiano.
mo Arzobispo de Colonia.
El P. Fr. Alonso de ContreJuan Delpli , clrigo secu
ras.
Espaol.
lar , con el Arzobispo de Tr
El P. Fr. Antonio de Ulloa.
veris.
Alemn.
Espaol.
Ss3
El
apmsicx xa.
El P. Fr.
de Ortega.
Espaol.
i/, t
. -
NOM
APNDICE m
' yt,
NOMBRES,,
Apellidos , patrias y dignidades de los Legados , Arzobispos,
Obispos y otros Padres , asi como de los Embajadores y Te
logos que asistieron una , algunas , todas las hueve
Sesiones del Concilio de Trento , celebradas en tiempo de
Pi IV. desde 18 de enero de 1562 hasta el 4 de dicier- 1
bre de 1563. #
Cardenales Presidentes y Lega
dos.
limo.
Sr.
Hr
rey
de Ungria : despus Car
E,
denal.
Croato.
cules Gonzaga , Presbtero Car
denal del ttulo de santa Ma
El limo, y Rmo. Sr. Valen
ra la nova. Fu Arzobispo de tn Herbot , Obispo de PruesTarragona , y tio del Duque mil : por el rey de Polonia.
de Mantua.
De Mantua.
Polaco.
El Rmo. limo. Sr. Ger
El limo, y Rmo. Sr. Marcos
nimo Seripando , Augustiniano, Antonio Bobba , Obispo de
Presbtero Cardenal del ttulo Agosta en el Piamonte : por
de santa Susana. Ap. II.
el Duque de Saboya. De Casal.
El Rmo. limo. Sr. Marcos
El limo, y Rm. Sr. Ger
Sitico de Altaepms , Cardenal nimo Gaddi , Obispo de Cortodicono del ttulo de la Bas
na : por el Duque de Floren
lica de los doce santos Aps
cia.
Florentino.
toles.
Alemn.
El Rmo. Sr. Martin Hrcu
les Rettingr , Obispo LavanEmbajadores Eclesisticos. Sent
tino : por el Arzobispo Prn
banse la derecha de los
cipe de Saltzbourg.
Alemn.
Legados.
Fr. Martin Roxas de PortaEl limo, y Rmo. Sr. Anto- rubio : por el Gran ; Maestre,
tonio Muglitz , Arzobispo de y toda la religin de S. Juan:
Praga : por el Csar. Moravo. muri en 1577.
Espaol.
Ss 4
Em NOTA. Solo se mencionan los que no se hallaron en la conclusin del
Concilio } pues de estos ya consta en las subscripciones pag. 575. ad vir
tiendo que se repiten los nombres de los Espaoles por a&adir algunas
noticias.
XXX
APNDICE IV.
APNDICE IV.
XXXI
'.
XXXII
APNDICE IV.
APENDICE IV.
XXXIII
XXKW
XXXVI
eobispo.
De Valladolid.
Fr. Juan Ramrez.
Fr. Alonso Contreras , Co
misario de los Menores de san
Francisco.
Fr. Miguel de Medina , Fran
ciscano : sabio escritor.
D. Cosme Palma de Fuentes.
Valenciano.
De san Mateo.
Fr. Juan Gallo , Dominicano.
Fr. Pedro Fernandez, Do
minicano.
Todos Espaoles.
Fr. Desiderio de san Martin,
Carmelita.
De Palermo.
Miguel Bayo , doctor de Lo
bayna.
De Ath.
Juan de Hesels. De Lobayna.
Cornelio Jansenio , doctor
de Lobayna , despus Ob. de
Gante : sabio escritor. De Hults.
APNDICE IV.
no de la facultad de teologa
de Salamanca , y Cannigo de
esta iglesia.
Espaol.
P. Mateo Guerra. De Cosenda.
D. Federico Pendasio. Ita
liano.
I). Juan Francisco Lombardi.
.
Napolitano.
I). Pedro Mercado. Espaol.
D. Francisco Truxillo. Es
paol.
D. Diego Sbanos. Espaol.
D. Antonio Brito. Portugus.
D. Pedro Fuentidueas. Es
paol. Sabio , y eloqiicnte es
critor.
De Scgovia.
D. Luis Juan Villeta. Espa
ol.
D. Juan deFonseca. Espaol.
D. Miguel de Oroncuspe.
Navarro.
D. Alonso Fernandez de
Guerra.
Espaol.
D. Miguel Itero.
Espaol.
D. Joseph Puebla. Espaol.
D. Juan Chacn.
Espaol.
D. Benito Arias Montano,
doctor telogo , del orden de
Santiago. Telogo del Obispo
de Segovia. Sabio , y eloqente
escritor : muri en Sevilla en
1598. De Fregenal , reyno de
Sevilla. . ,
D. Juan de Barcelona. Espaol.
Telogos Benedictinos.
Fr. J uan Cartougne. Francs.
XXXVII
XXXVIII
A P K N DICE IV.
xxxix
A P ND ICE IV.
Oficiales del santo Concilio.
Fr. Eugenio de Pesaro. Ita
El Rmo. Sr. Obispo de Ca
liano.
Fr. Adamando de Florencia. va , Comisario.
El Rmo. Sr. Obispo de Tle
Italiano.
Fr. Aurelio Coronalto. Suizo. se , Secretario.
El Sr. Luis Bondoni de FirFr. Baltasar de Masa. Ita
manis , Maestro de ceremo
liano.
De Macerata.
Fr. Sebastian Broil. De Vano. nias.
El Sr. Gernimo Gambari,
Fr. Cristbal Santirso. Es
De Brezza.'
paol.
De Burgos. depositario.
El Sr. Antonio Marceli , de
Fr. Simn Brazolati. De Papositario.
Italiano.
dua.
Fr. Angel Ferro. Veneciano.
Cantores del santo Concilio.
.Fr. Pedro N.
Portugus.
Fr. Gabriel de Ancona. Ita
Simn Bartolini. De Ferugia.
liano.
Fr. Francisco de Trani. Ita
Juan Luis de Episcopis. Na
liano.
politano.
Bartolom le Comte. Francs.
Fr. Alexo Estradela. Toscano.
Matas Albo.
De Fulgino.
Francisco Bustamantc. Es
Telogos Carmelitas.
.
Fr. Juan Jacobo Clieregati. paol.
Juan
Antonio
Latino.
De
BeDe Vincencia.
nevento.
Fr. Teodoro Mas. De Man
Francisco Druda. De Urbino.
tua.
Lucas Longinquo. De GuiFr. Silvestre N.
Italiano.
Fr. Lucrecio Tirabosqui./w- sors.
Pedro Scortesi. De Arezzo.
liano.
Pedro Martnez. Espaol , de
Fr. Nicols N.
Francs.
Fr. Eraldo N.
Francs. Salamanca.
Domingo Adn. De Castilla.
Fr. Lorenzo Laureto. Vene
Hiplito Mergoni. De Man
ciano.
Fr. Angel Ambrosiani. Vene tua.
Jacobo Bennati. De Mantua.
ciano.
Telogos Servitas.
Notarios.
Fr. Esteban Bonuci. De Arez*
El Sr. Marcos Antonio Perezo.
De Como.
Fr. Amante N.
Italiano. grini.
Tt
El
XL
APNDICE IV.
PADRES
QUE PROTESTARON LA TRASLACION DEL CONCILIO
A
BOLONIA.
V. E,
JLM Rmo. lim. Sr. Pedro
Pacheco , Presbtero Cardenal
de la S. R. I.
Espatol.
El Rmo. Sr. Salvador Aiepus , Arzobispo de Sacer. Es
paol.
. El Rmo. Sr. Pedro Tagliavia , Arzobispo de Palermo. Si
ciliano.
El Rmo. Sr. Marcos Viger,
Obispo de Sinigalia. de Sabona.
: El Rmo. Sr. Braccio Martel,
de Fiesoli.
Fbrcntino.
El Rmo. Sr. Coriolano Martirano , de san Marcos. Napo
litano.
El Rmo. Sr. Baltasar de Hetedia , de Bosa.
Espaol.
> El Rmo. Sr. Juan de Fonseca , de Castel-mar.
Espaol.
PRO-
APENDICE Vi.
PROTESTA
HECHA POR LOS PADRES
' Espaoles que suscriben , contra
el decreto de suspensin del
Concilio general de Trento,
y leida en la Sesin XVI. por el
Rmo. Sr. Salvador Alepus,
Arzobispo de Sacer.
PROTESTATIO
PATRUM
INFRA
subscribentium contra decretum suspensionis ad biennium
generalis Concilii Tridentiui,
lecta in praefata Sess. (XVI.)
per R. Salvatorem ArchiepiscopumTurritanum.
abndose en fin congrega- ,,0^!um hoc sacrnm cecuvdo este sacrosanto y ecumnico menicum Concilium , ante
Concilio, pretendido tantos aos tot anuos a toto christiano
h por todo el orbe cristiano, orbe desidertum , tantis la,,y procurado expensas de tan- ,,boribus procuratum , tantos trabajos , en la ciudad de dem Tridenti ad extirpan,,Trento , con el fin de ex- das haereses , tollenda schistirpar las heregas , disipar los mata , reforma ndos mores,
cismas , reformar las costum- ,,pacemque inter
christiabres , y conciliar la paz entre nos Principes componendam
,,los Principes cristianos ; y no ,,fuerit convocatum ; eque
habindose aun satisfecho des- ,,post ejus convocationem fueipiles de su convocacin , no rit adhuc satisfactum , nedecimos todos estos objetos dum mnibus , sed nec pieaporque ha sido congregado, n alicui ex causis propter
pero ni aun solo uno com- quas convocatum est , praepletamente , y en especial la sertim reformationi necesreforjna necesaria de los abu- sar abusuum , unde mala
,,sos , de que consta han nacido, omnia , quibus vexatur Ec,,y se fomentan todos los males ,,clesia , et orta esse , et conque afligen la Iglesia : Nos los foveri apertum est : Nos in,,infrascritos Arzobispo y Obis- frascripti Archiepiscopus, et
,,pos , impelidos del remord-. ,,Episcopi , nostrarum consmientode nuestras propias con- cientiarum testimoniis comciencias , hemos resuelto con- pulsi , huic decreto suspentradecr al enunciado decreto de sionis Concilii, cum mni
bus-- ...
Tta
bus
XLII
APNDICE VI.
APEKDTCE VI.
frustrcn la reasuncin de este
Concilo , cuyo nombre es tan
odioso entre ellos ; que es lo
,,mismo que venios ahora procu,,ran con gran empeo por dife,, rentes medios , y lo procurarn
,,con mucho mayor empeo si
ven que tienen sus conatos el
prspero efecto que desean , y
igue nos han precisado desistir
de la obra comenzada. Ademas
de esto , nos amedrenta el gra,,vsimo escndalo, y la confir,,macion casi cierta de las here,,gas, que es manifiesto se ha de
i,seguir de esta suspensin tan
i, larga , no solo entre los-mismos
enemigos de la Iglesia , sino entre la mayor parte de los catlieos ; pues juzgarn que aban,,donamos la causa de Dios y la
,,pblica , no por otra razn que
porel miedo de las persecucio,,nes, falta de tolerancia en los
trabajos , y lo que es peor, por
desconfiar de nuestra propia
causa , y de la proteccin di vi,,na ; siendo as que todos saben
,,estamos muy seguros y muy remotos de todos los daos de la
guerra , en la misma ciudad
,,donde en otra ocasin , en que
habia guerras no mnos peli,,grosas , persever no obstante
con resolucin y confianza el
,, mismo Concilio en esta obra divina : hecho por cierto que ni
nosotros mismos lo podemos negar.
XL'.TI
XLIV
APNDICE VI.
CE VT.
,,sen ntes del termino que se ha
,,de sealar , cuide -su Santidad
,,de que vuelvan proseguir el
,;Concilio to.los los Prelados;
^quienes podrn entre tanto vol
ver, si les pareciere, sus pro
pias iglesias. Respecto de las l
timas palabras del decreto , en
,,quc se recomienda la observan,,cia de quanto tiene establecido
este santo Concilio; las aproba
ramos sin duda, si se publica
ren sin esta clusula: en quanto
,,les pertenece de derecho ; pues
parece dan ocasin , y sern ma
nantial de pleytos. Pedimos
,,pues , que todo esto se haga as,
y no de otro modo : y protesta
mos que executarlo en otros
trminos, ni nosotros , ni este
santo Concilio seremos respon
sables en ningn tiempo de los
>, perjuicios que se sigan, tanto
,,por la publicacin del decreto
i, de suspensin, como por qu.ilquier otro acto hecho , que se
, haga, emprendido, que se em
prenda por qualesquiera perso
nas que sean , contra la autorivdad y poder de este Concilio ge
neral , y de todos los concilios
^generales. Pedimos en fin al nootario del Concilio , que inserte
i,en las actas juntamente con el
i,decreto estas nuestras letras
n,de contradicion , atestacin y
protesta , y que l mismo,
otros nos den uno t muchos
XLV
XLVI
APENDICE VI.
Precian
qui
contradixerun.
decreto
suspensionis
Conalii
XXVIII. Aprilis M..LJl.
fuerunt isti.
El Arzobispo de Sacer.
El Obispo ile Lanciano.
El Obispo de Venosa.
El Obispo de Tuy.
El Obispo de Astorga.
El Obispo de Ciudad-rodrigo.
El Obispo de Castelmar.
El Obispo de Badajoz.
El Obispo de Elna.
El Obispo de Guadix.
El Obispo de Pamplona.
. . El Obispo de Calahorra con
tradijo precisamente la suspen
sin , sin distinguir entre la sus
pensin , prorrogacin del Con
cilio.
Archiepiscopus Turritan.
Episcopus Lancianensis.
Episcopus Venusinus.
Episcopus Tudensis.
Episcopus Asturicen.
Episcopus Civitaten.
Episcopus Castellimaris.
Episcopus Pacen.
Episcopus Elncnsis.
Episcopus Guadixcn.
Episcopus Pampilon.
Episcopus Calagurritanus
contradixit simpliciter suspensioni , n tilia facta disncone
inter suspensionem , vel prorogationem Concilii. *
PA-
APENDICE VII.
PADRES
XLVII
NOMINA
. D. Petrus Guerrero,
Arcbiepiscopus Granatensis.
Hic dedit schedulam hujus
tcnoris : Verba illa decreti,
^preponentibus Legaris , ac Prcc^sidentibas , mihi non placent,
tamquam nova , nec hactenus in conciliis posita , et
non necessaria , nec expedientia , bis mxime temporibus. Ideo peto ab hujus s.
^Synodi notario , ut hoc
meum suffragium inserat
Minter acta dicta s. Syitodi , una cum prsefato de
creto , mihique authenti^cum illius instrumentum exhibeat.u
P. Granatensis , &c.
XLVIH
APENDl ce vn.
R. D. Andreas de Cuesta,
Episcopus Legionensis. Hic
dixit haec verba : Placet,
dummodo Legati proponanr,
quae visa fuerint Concilio
^iana proponi."
R. . Antonius Corrionero,
Episcopus Almeriensis. Protuliteademverba,qu3E protulerat
R. D. Episcopus Legionensis *
Ex editione Le-Plat.
CE-
XL1X
APKDICE VIH.
CDULA
DE
PHELIPE
II.
ti
APNDI C E nrr.
A P N D CE VIH.
defensa de lo en l ordenado
nuestra ayuda y favor : inter
poniendo ello nuestra auto
ridad y brazo real ., quanto se
r necesario y conveniente. Y
asi encargamos y mandamos
los arzobispos , obispos , y
otros perlados , y los gene
rales , provinciales , priores,
guardianes de las rdenes ,
todos los dems quien esto
toca incumbe , que hagan
luego publicar , publiquen en
sus iglesias , districtos y dicesis,
y en las otras partes y lugares
do conviniere el dicho santo
Concilio, y lo guarden y cum
plan , y hagan guardar y cum
plir , y executar con el cuida
do , zelp y diligencia que re
meci tan de servicio de Dios,
y bien de su iglesia requiere.
Y mandamos los del nuestro
consejo , presidentes de las
nuestras audiencias , y los
gobernadores , corregidores ,
otras qualesquier justicias, que
*
SU-
UI
SUMARIO
DE LO CONTENIDO
X rlogo. pg. IV.
Bula Convocatoria del Conci
lio en el Pontificado de Pau
lo III. i.
Acta de la abertura del Conci
lio, a 5
Sesin I. Decreto en que se
declara la abertura. 39.
Sesin II. Decreto sobre el ar
reglo de vida , y otras cosas
que deben observarse en el
Concilio. 31.
Sesin III. Decreto sobre el
smbolo de fe. 36.
Sesin IV. Decreto sobre las
Escrituras cannicas. 40.
Decreto sobre la edicin , y uso
de la sagrada Escritura. 43.
Sesin V. Decreto sobre el pe
cado original. 47.
Decreto sobre la reforma en
la enseanza , y predicacin
de la sagrada Escritura. 5 a.
Sesin VI. Decreto sobre la Jus
tificacin. 62.
Cnones sobre la justificacin.
90.
Decreto sobre la reforma. 100.
Sesin VII. Decreto sobre los
Sacramentos. 109.
Cnones sobre los Sacramentos
en comn. 1 10.
Cnones sobre el Bautismo.
113-
EN ESTE TOMO.
LUI
Cnones del Sacramento de la
Penitencia. 233.
Cnones del Sacramento de la
Extrema-Uncin. 229.
Decreto sobre la reforma. 231.
Sesin XV. Decreto sobre la
prorrogacin de la Sesin.
UY
Del asiento de los Embaxadores. 567. "
Que los decretos del Concilio
se deben recibir y observar.
568.
Que los decretos del Concilio
hechos en tiempo de los Pon
tfices Paulo III. y Julio III.
se reciten en esta Sesin.
570.
F I N.