Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
f+ w jLw
blglJ
df+>Bi ^
df+B
> r{Kv
q"uPsj qhJfpiL
c[ij WjWj iP.qg rjvj Fp,Dy' wvJ@ Wdn.cj m
x'V ^ 0164-2741811@ 09216513139
b>dq+ali
aawij
FPv[ dlt epiP lqNjH[
wdh wWgi apq lq+o sja[ yjdi fsjio s[a Vj Wji mm
b{l[ Fea dqvdh uV VjVw daV uqp dwbj wi{ mm
bjdf FpvjdH bjf[ qda s[r{ mm
wgaj v'Cdh l' widh apN dWVp wAp Vjdh mm
aP beq sdHbjvp W[b>ap a[ig wgqda w] wRpSp mm
dudV udV bfVj f+DFP fAjaj m l' uVp liW o'w wj sjaj mm
bfVg d*fj dulp bjdf wi[dH mm VjVw l' l[rwp epi wg qda v[dH mm
fLP f+[a qpeZ wRp aji[ fjhV fjdi Rpaji{ mm
dul wj lj dadV dwifj Zjig m ljZ l.de udf Vjqp qpijig mm
ajfp vjdhbj epi dliuV hjdi mm
eih dVrji[ ldaepiP s[ bjfSj VjRp mm
l'Hg ujS{ l'Hg fAjS{ uj wRp Vsi dli.s[ mm
Feaj sg lsj aP i,tsj hdi ugRp Zpdi aP itsj bjdHbj mm
t[sp V sPtp V cjVp dah uj wRp Vsdi wig mm
VjVw u' f+F FjdSbj fPig daVj fig mm
u[hg l[r wijHgb{ wiSg Fg ljHg mm
l[rw l[rj wiw[ hg lF wpN f+jfa wisj ] m
##dWV l[rj xvp dwl{ Vhk mm$$
hpwq{ b>sdi lFp w' wpsida dwl sg wi{ urjWj mm
aRp q{G bjdHbj liVg bjdHbj mm
Fi'l[ bjdHbj d*fj bjdHbj mm
wWgi q[ij qpN qdh dwAp Vhk u' dwAp ] l' a[ij mm
a[ij apN wRp lRpfa[ dwbj vje{ q[ij mm
BPBg ejTVhji e'fjv mm
upeh upe.adi Fea apqji[ mm
wgiap widh lpbjqg a[i[ spbji[ mm
3
5
6
10
12
14
15
16
18
20
21
24
26
28
30
33
33
35
35
35
37
39
39
43
43
44
46
46
48
50
52
54
56
59
61
62
65
66
67
70
74
75
77
81
85
87
88
89
91
92
93
95
97
98
99
101
10
lji[ dwa[ bjl[~fjl[ h' eH[ m df,DA[ fpdvl V[ bjw[ zi b,De[ fdhij
dWnj w[ siW.sg wi ds,ag m wjvj dl>z h'iJ s[ qV dry Rpsjlg
bj eHg m dHl lq[G wjvj dl>z sj ljog ba[ h;Pi sj l[rw dulsj
Vjq y,eC dl>z lg Fp,Dy' siLV wiV bjdHbj m Rplsg lp,t bV.s
fp,AS Rpfi.a h;Pi V[ wjvj dl>z WijC sj hjv fp,DdAbj m y,eC
dl>z V[ W[Vag wgag RpV%J sj aJ Wpij hjv ] m Rpl a'G wav h'
debj ] m qp>Dc[ u[v% dry hV m zi sg VjwjW.sg h'Hg ] m F[cJ
W,wigbJ zi dry W{nsgbJ hV m wpN dsVJ dry s[hvgbJ f,BgbJ
ujSegbJ Fjr lF wpN ?aq h' ujr[ej m h;Pi V[ WyV wgaj@
RpV%J sj wpN Vhk dreCsj m y,eC dl>z V[ dxi W[Vag wgag eigW
dVrju RpV%J a'G aJ W.sj qi debj ] m WjWj ug V[ RpKai dry
epiWjSg sg f>eag fC%g m
drNS wvhV s[Grsj aj vdHbj wia[
u' u' wia[ bh.q[Rp NdC Ziag fCa[ mm
\eRpCg rji q^5@ b>e 317|
11
wgag dul ai%J wirjRpSe[ wiJej m u' wdhSe[ l' q>VJej m RpKai
dry l.a ug V[ dwhj@ ##uj x[i Rpo[@ Fjr Fp,Dy' fhp.y m ljcj q>V
wdh>sj ] a{} Vhk q'Cs[ m fi r[tk l.Fv w[ ihk m epi fgiJ sg
yjwig qhJ wiCg lp,t lji$$ hp.sg ] m hiy.s dl>z dul lq[G Fp,Dy'
bjdHbj Rpl r[v[ WjWj ug V[ l[rj dry vj dvbj m i'; vdhi[ tjV[
ujSj a[ bj w[ l[rj wiVg m hiy.s dl>z s[ q>V dry WCg tpLg
h'Hg m dHw dsV zi dry W{dnbJ zi rjvg Vjv dryji wgag
dw WjWj ug fjl zi WjWa biu wigH[ m dHl lvjh Rpfi.a h;Pi
s[ yiVJ dry fhp.y w[ l[rj wiV v,e dfbj m dHw lq[G WjWj ug
} f+l.V r[t w[ bjfS[ zi WjWa W[Vag wi ds,ag m RpKai dry
xiqjdHbj@ ##hiy.s dl>z aP. `"u dry Fiag h' uj m hpS vCjHg
v,eS rjvg ] m a{} rwa dqv ujr[ej m ##Rpfi.a hiy.s dl>z
V[ W[Vag wgag eigW dVrju WyV aJ la ] m fi dHh l[rj dxi
Vhk dqvSg m h;Pi V[ WyV wgaj@ ##l[rj a{o'G Rpo[ W{n[ wirj
vrJe[ m Vjv hg dVaV[q wiV sg ajwgs wgag m dHl } Vj
drljik m$$ lda WyV wdh w[ hiy.s dl>z zi fhp.y w[ Fiag h'
debj m Rpfi.a us'G Ap,Bg v{ w[ df>c bjRpSj siLV wiV[ m l[rj
V[q Vjv wiVg m i'; bjRpSj a[ yv[ ujSj m lq[G bVplji dHw~dHw
wiw[ vCwgbJ h'HgbJ@ epis[r w"i@ f+dl>V w"i a[ V.s w"i m
lqJ bjRpS a[ WjWj ug fjl W[Vag wgag@ dHw aJ ai,wg h' ujr[ m
WyV h'dHbj@ ##V"wig dry ai,wg h' ujr[eg m fdhvg aVtjh
blj} dqv[ m dul lq[G aVtjh dqv[ Rpl r[v[ hg lj} dqv ujr[
s[i Vj v,De[ m$$ sPug W[Vag wis[ hJ dw@ ##fp,ai h' ujr[ m$$ hpwq
wgaj@ ##h' ujr[ej m$$ dHl a'G Rpfi.a fp,ai rg h' debj Vjq i,Ddtbj
sdHbj dl>z u' bu[ a,w q"uPs ] m f+>DaP ai,wg h'S Rpfi.a fdhvg
aVtjh s[S dry s[i v,e eHg m dul rwa aVtjh v{ w[ l[rj
dry s[S bjdHbj aJ aVtjh Vhk vHg m hpwq wgaj wg aP. WyV
wqjRpS dry s[i wgag ba[ aP. dVaV[q rg A,c ds,aj u' dw y.ej
Vhk wgaj dxi l[rj q>eg hpwq wgaj@ ##a[ij fdirji l[rj wi[ej
aP. Vhk u[ aP. l[rj wiVg ] aJ vdhi[ tjV[ l.a rZjrj dl>z sg
l[rj wi m Rpl a'G Rpfi.a s' fpai h'i h'H[@ epis[r dl>z ba[ lpiuga
dl>z m
13
14
q,v sg df,n $a[ h,o i,t w[ WyV wgaj@ ##dHh ljcj epiP ] m dHl
b,De[ rg W[Vag wi' m$$ WyV q>V w[ RpV%J V[ Rpl b,De[ rg W[Vag
wgag m WjWj ug s[ hpwq bVplji dfbjij q,v qh[Lrig V[ rg WyV
wgaj dw dHw ljv s[ b>si fp,ai h' ujr[ej m Rpfi.a h;Pi V[
WyV wgaj dw@ ##Lp,Z ]$$ m Rpfi.a s'r[G ugb bjdebj v{ w[ VjF[
fhp.y eH[ m dHw ljv Wjbs RpV%J s[ zi fp,ai h'dHbj m Rpfi.a
siLV wiw[ tpLgbJ v{ w[ rjfl VjF[ fhp.y eH[ m dwl[ lq[G VjF[
rjdvbJ w'v dfbjij q,v qh[Lrig fhp.y debj m Rpl lisji V[
WjWj ug s[ hpwq bVplji epiP ujSw[ WCg l[rj wgag m apiV lq[G
dfbji[ q,v } wgqag Wlai ba[ wpN qjdHbj rg ds,ag m Fp,Dy'
bjRpS Rpfi.a dfbjij q,v V[ VjF[ rjdvbJ rjv[ w,fC[ r[y ds,a[ m
WjWj ug b>aiIjqg lF ujS eH[ m h;Pi V[ qpVLg a'G dy,ng fpbj
w[ VjF[ rjdvbJ } l,s w[ WyV wgaj@ ##ljcj epiP VjVw hg ]@
h'i w'Hg Vhk aplk dwl[ } rg ljcj wpN q>V w[ yg; Vhk s[Sg m$$
b,De'G s'hJ V[ la WyV wdh w[ evag q>V w[ qj`g v{ vHg m b,De[
a'G b{lg evag Vhk wiJe[ Rpfi.a bjdebj v{ w[ VjF[ yv[ eH[ m
w[ s'r[G Fij WjWj ug fjl bj ih[ lV m ila[ dry dHw A'Bj duhj
Vdhig lPbj f{Gsj lg m Rpo'G sg i'; sg ai%J b,De[ rg v.zs[ lV
a[ b,u rg v.zS v,De[ m lPH[ RpKa[ fpv Vj h'S wiw[ dry'G sg v.zS
v,De[ ba[ FjHg hids,a dl>z s[ dli RpKa[ sp,Z rjvj WiaV lg m
hids,a dl>z sj f{i lPH[ dry davw ujS wiw[ bjf fjSg dry
dc,e dfbj m w'dLL widsbJ widsbJ s' wp l[i sp,Z cp,v% debj m
Fdibj h'S wiw[ cpv%S' Vj WyjdHbj uj ldwbj m Rpfi.a hids,a
dl>z RpKn w[ tCj h' debj m s'hJ V[ q>V dry l'dybj dw dHh
aJ Wpig e,v h'Hg m F.ej dl>z V[ hids,a dl>z } lvjh ds,ag dw
duaVj sp,Z cp,v% debj ] YVj hg fjSg fj vHgH[ m FjHg hids,a
dl>z V[ dwhj bjfJ dHl ai%J Vj wigH[ m F.eJ dl>z V[ dwhj dHw
aJ us'G dli a[ i,t w[ apiJe[ aJ FJcj Avw w[ sp,Z h'i rg cp,v%ej
ba[ Vdhi sj fjSg lp,yj hp.sj ] m Rpl s[ wdhS RpKa[ hids,a
dl>z V[ Vdhi dry'G fjSg fj dvbj m dxi b,De[ } y,v fH[ ba[
c[i[ h;Pi fjl fhp.y w[ sp,Z b,De[ dvbj i,Ddtbj m Vqlwji wiw[
W{n eH[ m Rpfi.a WjWj ug V[ h,l w[ WyV wgaj@ ##dwM FjHg Vdhi
sj fjSg lp,yj hp.sj ] dwa[ l,B aJ Vhk r,ug m l,B a'G Wy eH[ m
sp,Z rg fPij wi dvbj m
dxi F.ej dl>z@ hids,a dl>z yiVk dc,e fH[ m W[Vag wgag
dw qhjiju evag h' eHg@ WtL vr' m Rpfi.a FjHg hids,a dl>z
V[ W[Vag wgag qhjiju q{G F.ej dl>z s[ wdhS RpKa[ fjSg fjdHbj
] ug m
b,De[ a'G Ijs i,Dt' m$$ b,De[ rjla[ f+S v{ w[ l[rj W?Lg m
dlqihp dlqihp ljdl ljdl qa dWvq wi[h mm
\b>e 812|
19
20
WgWg rjv[ a'G V[q bVplji sp,Z v{ w[ bj dihj lg dli RpKa[ sp,Z
rjvj WiaV lg m ila[ dry apiV lq[G f{i dry lPv dHaV[ ;'i
sg r,ug dulsg fgC Vjv Vgvj dl>z sg e'cg v,e eHg@ sp,Z aJ
cp,v%S' aJ Wy debj m qV dry dtbjv bjdHbj dw c'hSj Fdibj
lg m l[rj dry uj ih[ lJ s' ipfH[ sj sp,Z cp,v% ujSj lg Vjv[ f{i
dry lPv r,ug m Rpfi.a Vgvj dl>z l[rj dry hj;i h'dHbj m dul
lq[G sp,Z yiVJ dry i,t w[ q,oj B[dwbj WjWj ug h,ls[ h'H[ WyV
wgaj@ ##bjh xC s' ipf{@ sp,Z s[ ba[ duhCg a[ig lPv r,ug ]
dwl[ uVq sg lPvg \xJlg| w,Bg eHg m$$ WyV lpSw[ Vgvj dl>z
V[ Vqlwji wgag m b,e rjla[ dtqj q>eg ba[ Vjv hg ljig Rpqi
rjla[ l[rj q>e vHg m
h;Pi V[ #Lp,Z ]$ wdh w[ f+rjVeg s[ ds,ag dxi b{lg qeV
h' w[ l[rj wgag qpCw[ df>c Vhk debj m bjfSg ;qgV sj dh,lj
n[w[ s[ w[ Rpl dry'G bfS[ vHg w,fC[ ba[ v'C bVplji dzY rg
q>e w[ v{ bjMsj lg m WjWj ug s[ v.ei dry'G dli` f+Ljsj hg
Awsj hp.sj lg m duhCj fjSg c[i[ lF oJ riaS vHg bjMsj
Rph ljij fjSg Vgvj dl>z hg tPh a'G c'v Vjv bjfS[ i,lj fj
w[ fjSg sg dHh l[rj wiw[ Rpqi WjWj ug s[ v[t[ vjHg m epiWjSg
sj dHh hpwq dHlV[ aV qV ZV Vjv l[rj wqj w[ fPij wgaj m
fjSg ftj fglp sjl w{ aW h'dh dVhjvp mm
iju dqvt dlwsjigbj beVg qdh ujvp mm
l.a uVj wj A'hij dal yiSg vjde mm
qjdHbjZjig Aa=fda daVp A'cRp dabjde mm1mmihjRpmm
l.aV wj sjVj iPtj l' liW dVZjV mm
\b>e 811|
duaVJ lqJ Fp,Dy' rjv[ qhjiju ligi wiw[ l.lji dry ih[@
WjWj bV.s dl>z ug V[ hi w.q dry RpV%J } hg qp,t i,Ddtbj m dwl[
sp,t r[v[@ dwl[ l[rw V[ W[Vag wiVg@ WjWj bV.s dl>z ug V[ hpwq
s[ w[ Fp,Dy' F[u s[Sj m WjWj ug bV.s dl>z ug qjN[ s[ dHvjw[
adhlgv yPVgbj df>c rgi dl>z rjv[ idh>s[ hp.s[ lV m V[C[ s[ Vei
23
24
rJ tjij ba[ rgi dl>z rjv[ cjv sg Wgqjig Whpa x{v eHg m
Whpa VpwljV h'S v,e dfbj m Vei dVrjlgbJ V[ WjWj bV.s
dl>z ug fjl W[Vag wgag m RpKai dry WjWj bV.s dl>z ug V[
WyV wgaj dw@ ##aplJ s'hJ VeiJ sg l.ea dqvw[ Fp,Dy' ujY m
W[Vag wi' m Rph ljc[ epis[r hV m Rph hg ljdibJ vHg wiV wjiV
lqi,o hV m lF wpN RpV%J s[ hg h,o ] m$$ Rpfi.a lF l.ea dqvw[
Fp,Dy' rjdvbJ fjl fhp.y eHg F[Bj i,t w[ Vqlwji wgag ba[ W{n
eH[ m Rpfi.a h;Pi V[ fp,DdAbj@ ##dw,Do'G bjH[ a[ dwl w.q rjla[ bjH[
h' ($$ l.ea V[ ljig qp,T a'G v{ w[ btgi a,w rjiaj lpSj ds,ag m
lpVS a'G Wjbs WjWj ug V[ bjfSg qdibjsj wiV vHg dl>z }
hpwq wi ds,aj m Vgvj dl>z V[ hpwq bVplji Lij wirjHg m lF
l.ea WjWj ug fjl bj w[ W{n eHg m dxi h;Pi V[ qpVLg } hpwq
wgaj@ ##ljig l.ea s[ Vjq dvt' m$$ lF sj VJ dvtS Rpfi.a hpwq
h'dHbj bjfS[ qjaj@ dfaj@ VjVj@ VjVg@ qjlg@ qjlC@ VjVw[@
sjsw[@ bJTg@ epbJTg w'Hg dwl[ sj Vjq dvtS r,Dv'G idh Vj
ujr[ m dHl a'G Rpfi.a wHgbJ } r,c rc[dibJ s[ Vjq Ijs Vhk
lV m aJ WjWj ug bjfS[ bVpFr bVplji dvtjHg eH[ m wHg Vr[G
l.eg ]ijV rg h' eH[ m dul lq[G lF s[ Vjq dvt[ eH[ m aJ hpwq
h'dHbj@ ##df>c s[ vjegbJ s[ Vjq dvtjY m$$ dul rwa vjegbJ
s[ Vjq dvtV lq[G ##Wv%j W,Dt'$$ s' Vjq dHh fag~ faVg ba[ q;%Wg
lV aJ N,B WjWj ug V[ WyV wiVj LpiP wi ds,aj m
##Wdvbj W,Dt' } lqNj m W,Dt' f{ eHg f{ eHg F{C[ ijh m$$
##Wdvbj W,Dt' } lqNj m W,Dt' f{ eHg f{ eHg F{C[ ijh m$$
dHh aJ s[RP w.q erj m
dHl ai%J f>siJ rgh dq>B wig eH[ m dHw rji aJ l.ea ]ijV
h' eHg m btgi } dHw l.eg h,o u'C w[ Rpn tC'aj m RplV[ W[Vag
25
Rplsg qjaj V[ rg sp,Z dzY Rpl} Whpa s[Sj m dHw rji siWjij
dl>z a[ Rplsg qjaj siLV wiV bjH[ m Rplsg qjaj V[ WjWj ug
w'v siWjij dl>z s[ diLa[ Wji[ W[Vag wgag m dw eigW dVrju
siWjij dl>z } diLaj h' dihj ] lj} wg hpwq vHgH[ dw Vj m
h;Pi V[ fp,DdAbj@ ##dw,Do'G hp.sj ] ba[ RpV%J sj wg e'a ] ($$ RpKai
dry qjHg V[ W[Vag wgag@ ##qhjiju@ RpV%J sj e'a lqjz ] m$$
api.a h;Pi V[ urjW ds,aj@ ##lqjzJ sj diLaj Vhk v{Sj m dHV%J
ws[ dHw duMsj ljZ ljC ds,aj lg m$$ aJ N,B siWjij dl>z V[
W[Vag wgag eigW dVrju q{G aphjc[ wh[ bVplji hg wiJej@ b{r[G
Vhk m WjWj ug V[ WyV wgaj@ #Lp,Z ]$ m byjVw diLaj h'S Rpfi.a
WjWj ug fjl bjH[ aJ h;Pi V[ fp,DdAbj@ ##Ljhj dwl l'dZbj ($$
siWjij dl>z V[ W[Vag wgag ug RpV%J V[ bjf hg lF wpN wgaj
]@ bljo'G wpN fp,DdAbj hg Vhk m b,De'G h;Pi V[ WyV wgaj dw@
##q>ev q>ev dHw,Dn[ wi ds,a[ m$$ faj Vhk dry'G WjWj ug sj wg
Fjr lg m dxi w'Hg WyV Vhk wga[ m lqJ Wgasj debj m Rpfi.a
ljc[ zi Rpy[yj lpV[hj z,Ddvbj dw@ ##dVaV[q wdibj wi' m$$ blk
hpwq bVplji dVaV[q wiV v,e fH[ m wpN lq[G Wjbs duhCg N'Bg
RpV%J V[ qPhig dry ds,ag lg Rph dwl[ wjiV qi eHg m blk WjWj
ug fjl W[Vag wgag m b,De'G WjWj ug V[ hpwq wgaj@ ##duhCj e+dh
lg Rph Bv debj m lF lp,t ih[ej m$$ WyV bVplji b,u a,w lF
bV.s ] m dHw Wilg a[ siWjij dl>z sp,Z v{ w[ Vj fhp.y ldwbj m
Rpl} lpfV[ dry siLV s[ w[ Wilg a[ Vj ujS sj wjiV fp,A
w[ Vjv hg b,De[ a'G hi rjig ujS sg ajwgs wgag m Rpl a'G Wjbs
siWjij dl>z V[ ws[ Vjej Vhk fjdHbj m
\dHh WyV FjHg siWjij dl>z V[ dvtjdHbj|
27
WjWj d*fjv dl>z wjhvg wjhvg wsq fp,Bsj Rpfi dB,Dv[ RpKa[
du,Do[ WjWj ug W{n[ lV bj debj ba[ bjfS[ lpFjb hg W'dvbj@
##l.a ug qhjiju@ ljWS sg dB,wg wJ c'c v{ debj ]@ q>erj
dsY m$$ RpKai dry h;Pi V[ urjW ds,aj@ ##w'Hg e,v Vhk@ dB,wg
sg dwhCg e,v ] m aplk dB,wg h'i v{ vr' m$$ RpKai dry WjW[ d*fjv
dl>z V[ dwhj@ ##Vhk Rphg dB,wg yjhgsg ] m$$ WjWj ug V[ dxi
i'dwbj a[ WyV wgaj@ ##s' bjV[ sg dB,wg Wsv[ b{Vj wpN wiV
sg wg v'C ] m u[ dB,wg Vj dqvsg h'r[ aJ wi rg vHgH[ m$$ f+>DaP
l! d*fjv dl>z V[ bjfS[ lpFjb bVplji d;,s Vj A,cg ba[ wHg
VjrjuW e,vJ rg wgagbJ m WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ WyV
wgaj@ ##WgWg dwbj f+dabjrj Vhk vHgsj hp.sj m$$ WjWj d*fjv
dl>z dHl ev RpKa[ bdCbj dihj m btgi RpKa[ h;Pi V[ WyV wgaj@
dB,wg aJ Rphg bj ujH[eg fi a[ig ujdHsjs RpKa[ ?iy h'r[eg@
Fjr dw Vhk ih[eg m$$ WjW[ d*fjv V[ dwhj@ ##bu[ ;qgV aJ q[i[
dfY s[ Vjq RpKa[ ]@ q[i[ Vjq RpKa[ Vhk v,eg m$$ h;Pi V[ WyV
wgaj@ ##us'G a[i[ Vjq v,De[eg Rps'G v{ vrJe[ m$$ ##Rps'G hg lhg$$
Rpfi.a h;Pi V[ WyV wgaj@ ##wpA o'C%j duhj df,DA[ h' w[ tv' uj m$$
hpwq bVplji WjWj d*fjv dl>z wpA df,DA[ h' debj aJ hg Rph
wJ qP>h dry dB,wg xCg RpKcsj h'dHbj bjdHbj ba[ dB,wg lp,B
w[ b,De[ v.z debj m api.a hg WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##v{ a[ij
w.q h' debj m dHw dB,wg Wsv[ lj} dHaVj W[bjijq wgaj a[ Vjv
ljcj dHaVj fidabjrj dvbj m b,De[ a'G a[ig l[rj W.s m$$
dur[G WjSg dry bjdtbj@ ##a[i[ FjS{ lFp dwAp h'r{ $$ qVp hn
wgy{ b>Dda dre'r${ $ s[ woV bVplji WjW[ d*fjv dl>z s[ dfaj rgi
dl>z s[ qiV a'G Wjbs ;qgV dHl s[ Vjq v,eg m Rph ;qgV@ zi
WjWj ug s[ WyV bVplji Vei WgWgw[ rjvj dr,y hg r[ySg fHg m
\dHh WyV ljWwj lif>y l! b,Ai dl>z WgWg wj fjl'G dqdvbj|
29
wiV sg v'C Vhk blk bjf[ lF wpN l.Fjv vrJe[ m hpwq bVplji
Lp,Z ] m$$ RplV[ WyV bVplji b,De[ TjHg wsq h' w[ TjHg yPvgbJ
##blk bjH[$$ dHh WyV wiw[ s' wiqJ b,De[ df,A[ h' ujSj a[ dHh
aP. WS debj@ ##ljcj dHw w.q wiw[ m$$ WyV wgaj dB,Dv[ s[ Rpfi'G
Rpfi.a f>u l[i sp,Z@ s' l[i y"v@ s' l[i t>c@ l[i dzRp s[ w[
hpwq wgaj@ ##q>si dry uj w[ tgi WSjRp@ dHLVjV wi'@ ljig
tgi bjf hg A,w v{Sg m dwl[ } Vhk s[Sg m$$ u{ ijq } rg ujS
vHg hpwq h'dHbj m q>si dry bjRpS a'G Rpfi.a fdhvJ davw
ijq V[ dHLVjV wgaj fPuj wiV Rpfi.a tgi WSjHg a[ tgi Whpag
WS eHg m hpwq lg dHw,Dv[ tjS sj m dxi ci[ RplV[ u{ ijq }
WjWj ug fjl z,Ddvbj m ljig tgi tjS dry bjfSg q;WPig s,lg m
WjWj ug V[ u{ ijq } RpKai dry dwhj dw Rpl} wpN Vhk hp.sj m
W[d`wi h' w[ tj ujr[ a[ h'i dwl[ } Vhk s[Sg m dH,Do'G a,w dw u{
ijq } rg tjS a'G i'w ds,aj m dHl a'G Wjbs davw ijq cisj
cisj fdhvJ aJ o'C%g~o'C%g wiw[ tjS v,ej m bjti a[ dHaVg
lpbjs v,eg a[ Rph dHw,vj hg tj debj m dHl a'G Rpfi.a us'G
hplVi Vei dry r,cj b`li bjdHbj aJ Rpl V[ Rph A,fC lp,wj
dfbj s[dtbj a[ l.a e.ej ijq ug V[ fp,DdAbj dw aphjc[ a[ LwjdHa
NPng wgag ] dwl[ V[ m fi lPbj a[ Bp,DdBbj h'dHbj h'i fjSg dw,Do[
debj ]ijVg rjvg e,v ] m l.a e.ej ijq ug V[ urjW ds,aj lg
dLwjdHa l,yg ] lPbj q{G a'dCbj lg@ A,fC Fdibj lg m fjSg r,Dv'G
f>Ag Whpa a.e lV m fi u[ hpS dH,Do[ fjSg Vhk fiq[Li sg d*fj
] m q"wj r[tS a'G Wjbs b`li yvj debj m
TjHg wsq b,De[ api w[ dHw q>ai s,Ddlbj@ dHh q>ai fC% w[ TjHg
32
ue%j dHw f+l.e l.a Z.Vj ug sj l[rj wijRpS sj dvt s[Sj ngw
ih[ej@ duhCj FjHg iPf[ Vei dry idhS rjv[ W;pie FjHg dV,wj
dl>z fjl'G f+jfa h'dHbj m FjHg liPf dl>z@ FjHg Vi{S dl>z FjHg
dV,wj dl>z y"oj FjHg lpiqpt dl>z wJeC a'G rg dHV%J Vjv lg m
dV,wj dl>z sg Rpqi bu[ A'Bg hg lg l.a Z.Vj dl>z ug s[ hpwq
bVplji sp,Z v{ w[ Fp,Dy' fhp.y[ m Rpl lq[G hjCg sg rjTg fHg h'Hg
lg m sp,Z sg q"lq bVplji wqg h'S wiw[ lji[ FjHg iPf[ dry'G sp,Z
dHw,nj wiw[ v{ w[ bjH[ ila[ dry bjRpS lq[G dV,wj dl>z sj
f{i li'G s[ r,T[ h[nv[ dh,Dl[ dry r,u w[ ;?qg h' debj lg m apdibj
Vhk lg uJsj f{i sis Whpa wi dihj lg m dur[G dwr[G wiw[ Fp,Dy'
fhp.y[ m ija dwl[ l[rw s[ r,v idhS sj hpwq h'dHbj m siLV
wiV lq[G dV,wj dl>z Vj bj ldwbj m WjWj ug V[ fp,DdAbj aphjcj
y"oj ljog dw,Do[ ] m Vjv Vhk bjdHbj m RpV%J V[ W[Vag wgag Rpl
sj f{i sp,tsj ]@ Rpl a'G apdibj Vhk uJsj aJ WjWj ug V[ WyV
wgaj Rplsg hj;ig v,e eHg ] m aphjc[ zi bfCV lji bjijq
bjdHbj h'H[ej m dxi wJeC rjv[ liqp,t dl>z Wji[ W[Vag wgag
dw Rph apdibj uJsj dc,e dfbj m RpKai dry h;Pi V[ WyV wgaj
dw lF e'Gs[ q,v sj wjij ] RplV[ hg dHh w.q wgaj ] ba[ bjfSj
f{i drtj w[ wdhS v,De[ blk NPn Vhk W'dvbj m bljcj f{i rg
Vgvj h' debj ]@ e'Gsj q,v rv Vhk r[tSj m dxi dHw ypBwg
dq,Bg sg yp,w w[ WyV wgaj #ujRp LpZ ]$ dHaV[ s[i a,w v.ei
f,w w[ bj debj m l[rjsji V[ W[Vag wgag dw qhjiju v.ei
dabji ] hpwq wgaj@ ##FjHg iPf[ rjdvbJ } v.ei Vhk AwjRpSj
dHV%J sj b,u sj b>V uv ijqfpi[ qgaP dNYi s[ zi ]$$ bjdebj
s[ w[ yji[ a"i ds,Da[ apiV lq[G WyV wgaj qgap dNYi s[ zi
36
##aplk ws[ wjvP Vjo r[dtbj rg ] ($$ Rpl f+[qg V[ RpKai ds,aj
ug ws[ Vhk m WjWj ug qplwij w[ W'v[ u[wi a{} wjvP Vjo ug
s[ lj?Lja siLV wirj s[HgH[ m Rpl f+[qg V[ h,o u'C w[ W[Vag
wgag dxi aJ bjf ug sg WCg dqhiWjVg h'r[eg m WjWj ug V[
WyV wgaj y.ej aJ aP. b,u dH,Do[ hg idh m dHaVj WyV wiw[
WjWj ug RpKn w[ bjfS[ bjlS RpKa[ b>si yv[ eH[ m Vr[G df>c
rjvj f+[qg wpN dyi bjijq wiw[ c[i[ a'G dAfs[ fjl[ r,v F=qS
wiV yvj debj m Rpl rwa dHw fjl[ u.ev uJ i[a s[ dB,DW[ lV
Rph apisj~dxisj NjCgbJ dry sPi dVwv debj m Rpl} b,De[
dHw ljZP dqdvbj u' V,DW[~fyjVr[G ljv sg Rpqi sj f+aga hp.sj
lg duls[ w.VJ dry qp>siJ dli a'G i'cj@ v,w dli v.e'Bg@ h,o
dry a.Wj a[ dyqBj@ f{iJ dry fpijSgbJ tCjrJ@ wp,Wj h'dHbj
ligi@ bda wq;'i h"vg~h"vg api dihj lg m dHl f+[qg s[ w'v bj
debj m ljZP ujS w[ dHlV[ Vqlwji wgag m Rpfi.a Rph ljZP
W'dvbj FjHg iP.qg rjv[ qhjiju fjl siLV wiV ndhi[ h' m dHl
f+[qg s[ hJ wdhS a[ Rph ljZP W'dvbj Z.V@ l.a qhJ hdiVjq dl>z
ug qhjiju@ duV%J sj Vjq dvbj@ ilVj fdr,ai hp.sg ] m dHaVj
wpN wdh w[ Rph ljZP b,De[ } api debj ba[ Vr[G df>c rjvj f+[qg
rjfl c[i[ bj debj m b,De[ qhJfpit bjfS[ bjlS RpKa[ Wjhi
W{n[ lV m h'i l.ea rg W{ng lg m WyV l+rS wi ih[ lV m dHh
f+[qg l.ea dry W{n debj wj`g lq[G a'G Wjbs qhJfpitJ V[ Vr[G
df>c rjv[ f+[qg } l.W'ZV wiw[ fp,DdAbj dwM FjHg wjvP Vjo s[
siLV wga[ m Vr[G df>c rjvj f+[qg h,o u'C w[ W'dvbj ug bu[
Vhk m qhJfpitJ V[ xpiqjdHbj FjHg siLV aJ h'H[ hV m RplV[ dxi
dwhj ug Vhk h'H[ m WjWj ug V[ xpiqjdHbj h'H[ dwM Vhk ( u' ljZP
hpS[ hpS[ aphj} u.ev dry dqdvbj lg Rph wjvP Vjo lg m Rph
38
rjv[ fjl[ yvg uj m Vjv dHw l[rjsji F[dubj a[ dwhj aP. sPi
tCj ihk WgWg r,v df,Aj wiw[ a[ Vjv hg dyqBj s[ ds,aj m
WyV wgaj@ ##dw s[tg ci Vj m$$ Rpo[ uj w[ dHLVjV wi v{
ba[ w,fC[ Wsv w[ bj m W,nv qPZj qji s[rk m dxi ljc[ w'v bj
ujrk dxi WgWg } rg Wpvj dvbj m WgWg sg qJ w'v'G a[ij WyV vH[ m
a[iJ rjig Rpl sg Li%J wgag dxi a[iJ rjig LpwgV zi s[
w'v Li%J wiw[ dxi a[iJ rjig WgWg s[ WyV vH[ m dxi qjHg }
dwhj dw WgWg w'v'G fp,A v{ dHh ngw h' eHg ] m hpS blk dHl
} ujS Vhk s[Sj m du>Vj dyi aP. dHl sg q>eSg Vhk wisg dxi
dul rwa WgWg sj q>eSj wgaj dxi WgWg siLV wiV bjHg m
l! epiWyV dl>z adhlgvsji Rpl[ r[v[ VojS[ lV m WjWj ug s[
siLV wiV bjdHbj a'G WC[ f+l.V h'H[ m dxi hpwq h'dHbj dw ljc[
rjla[ sp,Z F[dubj wi' m blk A,Ddwbj wiJe[ m dHw W.sj sp,Z sj
s'hSj v{ w[ lr[i[ Ljq s' BjHgq dvbjRpS sj hpwq h'dHbj m hpwq
bVplji s' ljv s'r[G BjHgq sp,Z bjMsj dihj m dHw rji
adhlgvsji epiWyV dl>z WjWj ug } q,oj B[wS bjdHbj m Rpl
dsV WjWj ug V[ WyV wgaj dw aP. dHh V"wig A,c s[ a[ aV?jh
sj f{lj Vj dvbj wi zi[ dihj wi a[ fdhvg fRpCg sj fjn
wdibj wi m dHl a'G Rpfi.a adhlgvsji ljdhW V[ V"wig rg A,c
ds,ag a[ zi idh w[ fjn wiV v,e fH[ m
dHh WyV WgWg hifjv w"i lfp,aig l! epiWyV dl>z Fs"C a'G f+jfa h'H[|
42
wWgi q[ij qpN qdh dwAp Vhg u' dwAp ] l' a[ij mm
a[ij apN wRp lRpfa[ dwbj vje{ q[ij mm
\b>e 1375|
dHw rji wv[iJ rjv[ WjWj ug Fp,Dy' bjH[ lV m Fp,Dy' rjv[ WjWj
ug V[ WjWj ug } l.W'ZV wiw[ WyV wgaj dw qhJfpit'G blk yjhp.s[
hJ aplk a?a a[ W{n' m hpS aplk Fp.u[ W{n[ l'h.s[ Vhk m aphjc[ lgl
a[ y'i a[ A,ai h'r[ m blk b,tk r[tgH[ m RpKai dry WjWj bV.s
dl>z ug V[ h,o u'C w[ W[Vag wgag dw eigW dVrju@ a?a Rpfi
aJ aplk W{n' m y"i a[ A,ai rg aphjc[ lgl Rpfi hg h'r[ m a[ sjl
aphjc[ yiVJ dry W{nj h'r[ a[ Rpfi.a Fp,Dy' rjv[ WjWj ug V[ dwhj
dw Vhk@ hpS aphjcj lqJ ] m WjWj ug wv[iJ rjdvbJ V[ dxi
rg dHVwji wi ds,aj m dxi Fp,Dy'G rjdvbJ hpwq wgaj dw dxi
q>e w[ tjY m WyV bVplji WjWj ug bjfSj dq,Bg sj dfbjvj
v{ w[ q>eS api fH[ m ljij dsV Wjhi hg ih[ faj Vhk dw,Do'G wpN
dqdvbj uJ Vhk m ija Wga ujS a'G qei'G bev[ dsV WjWj ug
fjl bjH[ aJ dxi dHh' hg hpwq h'dHbj m dxi WjWj ug s[ wh[ a?a
a[ W{nS a'G dHVwji wiV a[ sPug rji dxi q>e w[ tjS sj hpwq
h'dHbj m hpwq bVplji sPli[ dsV rg q>eS yv[ eH[ m agli[ dsV
dxi yiVJ dry hj;i h'H[ dxi rg a?a $a[ W{nS sj hpwq
h'dHbj m a[ RpV%J s[ dHVwji wiV a[ agu[ dsV rg q>eS sj hpwq
h'dHbj m da>V dsV dHl ai%J hp.sj dihj m faj Vhk dw wg f+gdtbj
lg m dHh aJ qjvw bjf hg ujVS m y"o[ dsV hpwq wgaj dw dul
u'a sj dZbjV blk dhis[ a'G wgaj hpS Rph aphjc[ dhis[ a[ ] m
a[ aplk Rpl liPf sj dZbjV ljhqS[ epiP e+.o ljdhW sj liPf i,t
43
\dHh WyV l! zp,wi dl>z bwjvg a'G dqv[ duls[ ljhqS[ dHh lF wpN h'dHbj
lg m|
45
46
2!
dHw rjig dxi WgWg WjWj ug s[ siLV wiV bjHg ba[ W[Vag
wgag l,y[ fjaLjh dw yji Ip,e q{G aphjc[ Vjv afKdlbj wgag
h{ m dxi q[ij uVq ijwLJ rie[ W>DdsbJ s[ zi dwM h'dHbj m
WjWj ug V[ WyV wgaj@ WgWg ug f+dhvjs Fea rg ijwLJ s[
zi u>Ddqbj lg m RpV%J sj RpZji wiVj lg m dHV%J sj RpZji wiV
rjla[ a[ij uVq dHKo[ h'dHbj m dxi WgWg V[ W[Vag wgag q[ij
dHlaig sj uVq dwM VhgG Wsdvbj m aJ WjWj ug V[ hpwq ds,aj
a[i[ dry Wji-Wji h.wji sj dwSwj idhS wiw[ a{} dHlaig
sj ujq dqdvbj m us'G sjSj F,ng dry Fp,u ujr[ dxi hij VhgG
hp.sj m dHl a'G qei'G a[ij dHlaig uVq VhgG h'r[ej m
\dHh WyV WgWg epdidsbjv w"i fp>Vg rjvj a'G dqdvbj|
47
ds,aj m dHaV[ dyi l.a Whjv sjl ug WjWj ug s[ c[i[ fhp.y[ m us'G
fpiP qv l[n } faj v,ej aJ Rph rg dqvS vHg bjdHbj a[ l[n
WjWj ug Whjv sjl w'v wdhS v,ej dw blgG ug u,e wi ds,aj
h{ aJ WjWj ug Whjv sjl ug V[ dwhj dw dul ai%J blgG dwhj
lg Rpr[G hg wgaj m wdhS v,ej ug blgG aJ f>dcaJ a[ d;>qgGsjiJ
} hg AwjdHbj h{ m Whjv sjl ug V[ fp,DdAbj dw dwl[ QigW }
VhgG AwjdHbj m dHh WyV Whjv sjl ug V[ s' rjig fp,DdAbj aJ
l[n V[ dwhj dw VhgG ug m aJ Whjv sjl ug yp,f wi eH[ m dxi
l[n V[ W[Vag wgag dw ljc[ zi yiV fjY aJ Rph yp,f wi eH[
a[ ep,Dl[ Vjv Rpn w[ yv[ eH[ a[ dwhj dHl V[ ljc[ wh[ bVplji
u,e VhgG wgaj m o'C[% dyi Wjbs fpiP q,v sj f'aij qi debj m
Rpl a'G Wjbs w'Hg vCwj VhgG h'dHbj m bjti } dwl[ h'i sj
W,yj v{ w[ N'vg fjRpSj dfbj m
\dHh f+l.e fpiP q,v s[ fp,ai r[sj ijq a'G dqdvbj|
2!
FjHg qjCj dl>z sj ajdHbj Wta"i dl>z Fp,vi bjfS[ t[a
} h,v u'C w[ uj dihj lg m ila[ dry u'dCbJ rjvj A,fC bjMsj
lg aJ Wta"i dl>z WvsJ } fjSg dfvjRpS v,e dfbj Wta"i
dl>z V[ F,u w[ Wvs s[ l'Bg qjig a[ qP>h'G W'dvbj dw iP.qg rjv[
ljZ rJeP B[Tj wigiJ dry uJsj h{ m WjWj ug us'G Wjhi uJs[
lV aJ ijh a'G fjl[ h' w[ apis[ lV m us'G Wta"i dlRpG Ljq }
zi[ rjfl bjRpS v,ej a[ ujSg ujS WjWj ug ijh b,e[ h' w[
tv' eH[ a[ WyV wgaj dw FjHg b,u aP. lj} Wvs WSjMsj lg
a[ Wvs WSj w[ u'Cg i,Ddtbj m WjWj ug s[ WyV lpSs[ hg Wta"i
dl>z V[ w,tJ sg f>c lp,Bs[ hg yiV xC vH[ aJ WjWj ug V[ dwhj@
49
##Lp,Z h{$$ b,e[ rjla[ dHM VhgG wiVj m Rpfi.a Wta"i dl>z ljig
Rpqi dxi l[rj dry v,Ddebj dihj m
\dHh WyV qjCP dl>z Fp,vi fjl'G dqdvbj|
3!
dHw rjig WjWj ug w'v df>c s[ l[rjsji W{n[ lV m lp.si dl>z
V.s[wj@ zp,wi dl>z bwjvg@ dV,wj dl>z Fp,vi@ Wp,Z dl>z dT,v'G a[
dVZjV dl>z V>s[ wj m dHV%J ljdibJ W[Vag wgag dw qhjiju ug
aphjc[ c[i[ dry WPB[ vj s[HgH[ m Vjv[ Wje v,e ujr[ej a[ Vjv
hg l.ea AJ dry W{n[eg m WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##FjHg@ wvw,a[
a,w bjfS[ hg Wje b{ us'G dsv wdibj xv q>erj dvbj
wiJe[ m$$ Rph WyV b,u l,a h' ih[ hV m i'; xvJ sj f+Ljds hg
riajdHbj uJsj h{ m
4!
hgij dl.z WgC rjv[ sg qjaj dHl } v{ w[ Fp,y' bjHg m dul
r[v[ hgij dl>z } q,oj dBwjdHbj aJ hgij dl.z r,v r[t w[ WjWj
ug V[ WyV wgaj ##RpH[ WPWdVbJ@ aP. aJ fhjCJ dry W{nj lg m
aP. dH,Do[ dw,Do[ bj debj($$ dxi Rpl sg qjaj } l.W'ZV wiw[ WyV
wgaj dw dHh dHw aflrg ljZ lg m dHl } de+hlo sg dH,Aj
h'Hg aJ dHl V[ uVq v{ dvbj m
\dHh WyV hgij dl>z WgC rjv[ a'G dqdvbj|
50
wdWa
qjdHbj wquja uja uja s[ ZpbjH[ f{i
f{i apig ujH[ ndhisg Vj dHw fv
fvw xpiV dry rv Av wi uJsg
lpi@ Vi@ ijtL F+qjH[ fig hv yv
yva Vj qV dBw ujH[ ljZ l.e dry
qhJ hdiVjq hig A'c whJ ujH[ tv
vqw{ Vj fpnj qjaj s[ eiF dry
ldaVjq ufp@ ldal.e wi hi fv m
54
wpN lq[G Wjbs dHl s[ s' fp,ai h'H[ us'G r,c[ h' eH[ aJ hpwq
bVplji RpV%J s[ wi,ar rg ljhqS[ bjRpS v,e[ m A'B[ } aJ hi
r[v[ fpvgl hg Fjvsg dxisg dihj wi[ m dHw rji bxli V[ fp,DdAbj
dw dHl s[ s' fp,ai hV m dHw y.ej a[ dHw Wpij dwM h{( a[ Vei
rjv[ v'wJ V[ s,Ddlbj dw dHh iP.qg rjv[ l.aJ sg d*fj h'Hg h{ u'
rg h'Hg h{ a[ RpV%J s[ Wjf V[ rg dHh' e,v sg alsgw wgag m
Rpfi.a Rph bxli rg dHKo[ siLV wiV bjdHbj m WjWj ug V[
fp,DdAbj dw siLV wiV[ hV dw f+LV Rpl V[ W[Vag wgag ug f+LV
rg h{ m aJ WyV h'dHbj wg f+LV rg h{ aJ Rpl V[ VojV[ rjv[
dl,t sg rjiaJ fp,Ag aJ WjWj ug V[ WyV wgaj dw dHl ai%J hg
h{ m Rpl V[ W[Vag wgag ##ug qhjiju ) Rph dwl ai%J ngw h'
lwsj($$ aJ WjWj ug V[ WyV wgaj Rph dHl ai%J hg ih[ej aP.
h'i e,v s,l m VhgG dxi bjdebj m Rpfi.a Rph bxli yvj debj m
\dHh WyV r,Dc[ N.cj dl>z l[qj a'G dqv[|
1!
WjWj ug sj dHw l[rw dul sj Vjq hdiVjq dl>z lg ba[
dul sj df>c xPl q>cg lg m Rpo'G sp,Z hi i'; v{ w[ bjdHbj wisj
lg m dHw dsV qV dry dtbjv bjdHbj dw b,u WjWj ug ujS
lji bjdebj s[ s[S aJ y.ej h{ m dul r[v[ sp,Z v{ w[ WjWj ug
s[ c[i[ dry bjdHbj@ bjRpS lji hg l[rjsji } hpwq ds,aj dHl
} s' i'BgbJ Rpfi t>c dzY fj dsY m sp,Z v{S lji hg s' i'BgbJ
56
2!
dHw qjHg dul sj Vjq sjV w"i lg V[ fp,ai sg q.e wgag
hpwq wgaj Vj vY m Rpl fp,ai V[ aphjcg l[rj VhgG wiVg m qjHg
s[ spWjij wdhS a[ fp,ai h' debj@ fi Rpl V[ l[rj VhgG wgag m
\dHh s'V'G WyV qj^ wiV{v dl>z WgWg wj fjl'G dqv[|
r,c[ N.cj dl>z l[q[ rjv[ } dHw rji WyV h'dHbj dw ##a{}
blgG VojS[ a'G b{o[ v{ bJsj m a[ij dfAvj uVq VojS[ df>c
ijegbJ s[ zi hpp.sj lg a[ig Rpl r[v[ bnjiJ ljv sg Rpqi lg m
dHh WyV lpS w[ h{ijV duhj h'dHbj m Wjbs dry dHl V[ VojS[
df>c faj rg wgaj m Rpo[ uj w[ us'G ljig e,v fp,Ag aJ lhg fjHg m
dul r[v[ rjfl bjdHbj aJ WjdWbJ V[ fp,DdAbj ##dw dwM hpS
l,y ljhqS[ bj debj$$ Rpfi.a dxi N.cj dl>z yvj debj m
\dHh WyV rg N.cj dl>z l[qj fjl'G dqdvbj|
57
4!
dHw rji dHh' FjHg N.cj dl.z dul sj fPij Vjq WjWj ug
s[ hpwq bVplji r,cj N.cj dl>z lg@ dwl[ e,v'G bjfS[ dfaj Vjv
Vij; h' w[ bjfS[ B,Wi } v{S bj dihj lg m ila[ dry WjWj
ug w'v ndhdibj e,v dry dHl s[ l'V[ sj w.nj lg m WjWj ug
w'v bjH[ aJ WjWj ug V[ dHl } uv[WgbJ tjS vHg ds,agbJ a[
e,v rjvj w.nj bjfS[ w'v itrj dvbj m u' dHl } uv[WgbJ
ds,agbJ lV Rph dHl V[ ljigbJ Vj tjZgbJ a[ WjWj ug a'G Apfj
w[ f,e s[ vC W.V vHgbJ a[ ija } dHo[ hg l"G debj m ija lq[G
dHl s[ li%jS[ WjWj ug byjVw hg bj W{n[ a[ dHl sg f,e }
h,o vj wdh>s[ dw aP. uv[WgbJ dHo[ dwM W.V%gbJ hV m a{} tjS
rjla[ ds,agbJ lV aJ W[Vag wgag ug Fij rjla[ i,tgbJ hV m
WjWj ug wdhS v,e[@ ##ug ngw h{ Fij h'r[ aJ b{lj h'r[ Fij WCg
y.eg yg; hp.s[ hV m$$ dHl a'G Wjbs lr[i[ WjWj ug } s,Dl[ dWVj
lhpi[ zi yvj debj m fi b,e'G dHl s[ lhpi[ V[ dHl sg zi rjvg
} Vj a'dibj m us spWjij rjfl WjWj ug fjl bjdHbj aJ WjWj
ug h,l w[ wdhS v,e[@ dwM v{ bjdHbj B,Wi } ( dxi dHl V[
qpbjxg q>eg a[ dwhj Fp,v h' eHg m dxi l'V[ sj w.nj w,T w[ WjWj
ug V[ rjfl s[ ds,aj s[ dwhj ##hpS lhpi[ yvj uj a[ B,Wi } v{
bj m$$ dxi WyV wgaj dw w.nj lhpdibJ rjdvbJ sg dVLjVg hp.sg
h{ m dxi bjdebj v{ w[ N.cj l[q[ yvj debj m
\dHh WyV rg N.cj dl>z fjl'G dqv[|
5!
dHw rji l[q[ df>c dry fLPbJ sg Wgqjig f{ eHg m Whpa FuV,l wgag fi bjijq Vj bjdHbj m dul r[v[ Fp,y' bjH[ aJ WyV
wgaj ##uj bjH[ lji[ m$$ dxi b,n dsV fdhi[ f{S sj hpwq h'dHbj
58
hi rji Bjv s[r[ m Rpfi.a l.aj dl>z V[ WjWj ug fjl W[Vag wgag
aJ be'G h;Pi V[ WyV wgaj ##l.aj dlbJ@ Rplsg unjSg sg hg
ljig i'w h{ m u[ vCwg bj ujH[ aJ y.ej h{ Vhk aJ Rplsg unjSg
rg b{r[G hg ujH[eg m$$ dxi fp,DdAbj dHl vCwg s[ f[w[ dwhC[ df>c
s[ hV aJ l.aj dl>z V[ W[Vag wgag ug@ ##epiP w[ w'n[ hV WyV
wgaj$$ epiP w[ w'n[ aJ blgG rg ih[ hJ a[ dlhgH[ rjv[ Fg aP. dwr[G
Vj dwr[G vCwg } dHo[ dHw rji v{ bj m$$ fi unjSg V[ VhgG
bjRpS ds,ag fi W,yj Rplsg unjSg s[ rg w'Hg Vj h'dHbj m
\dHh WyV Rpl WgWg s[ VjVw[ dlhgH[ rjv[ a'G dqdvbj|
wdWap
q>V Vjq ufp w.q dHh bjr[ w.q@
h'i a[i[ dwl[ w.q VhgG bjrS[ m
WsgbJ } W.V@ W.V qji uJs[ qV aJHg dHh W.V@ W.V h'i
W.V Tdh ujrS[hi sq w.q w.q q>esj h{ F'dvbj YdH@
s.q } lqjv w.q dHo[ idh ujrS
Vjq ##ldaVjq hig ufp ljlp ljl Vjq$$
##qhJ hdiVjq hig lda wdhvjrS[$$
60
dHw e+.og Vjq sj l.fPiV dl>z y"sJ V.Wi fvBV dry idh>sj
lg m Fp,Dy' Vei s[ dVrjlg uo[sji hdiVjq dl>z s[ Vjv dqv w[
siLVJ vHg bjdHbj m e+.og l.fPiV dl.z V[ lrj ipdfbj q,oj
B[dwbj m l[rw } WyV h'dHbj dw dHl sg f,e s[ vqws[ vC
Vjv W.V dsY m Rpfi.a WyV h'dHbj@ ##dw dHl } tujV[ dry
i,tgG m wji'Wji Whpa y.ej h' ujr[ej m qpi,DdWbJ sj qjvw WS
ujH[Gej m$$ dHV%J s[ W{dnbJ a'G hg dHw f+[qg h'i siLV wiV
bjdHbj m Rpl V[ y"ijlg ipfH[ q,oj B[w[ m Rpl } rg f,e s[ vC
Vjv W.VS sj hpwq h'dHbj m Rpl V[ W[Vag wgag dw qhjiju
fdBbjv[ rjv[ iju[ V[ q[i[ Fij } w{s wgaj h'dHbj h{ A,c VhgG
dihj a[ WjWj ug V[ dwhj ##dxwi V wi$$ a[ lr[i[ \w,v| yjh fgS
s[ r[v[ brj; s[r[ej m dH>V[ } y"oj l[rw rg dqLig sj f+Ljs
v{ w[ bjdHbj@ Rpl V[ bj q,oj B[dwbj m Vgvj dl>z } hpwq h'dHbj
dw bjfS[ tujV[ dry r[t' dqLig dwaVg h{ m Vgvj dl>z V[ r[t
w[ dwhj ug qhjiju da>V fjb dqLig h{ m hpwq h'dHbj aP. q'C
61
62
2!
3!
dHw rjig df>c dry f>dcaJ sg Wija bjHg m drbjh a'G
bev[ dsV WjWj ug s[ siLVJ rjla[ bjH[ m WyV h'dHbj dw
siLV wiV[ hV dw f+LV dHV%J s[ Vjv dHw q;%Wg rg lg dul
sj VJ q>eP lg m dxi fp,DdAbj dw ws'G rjfl ujSj h{ m dHV%J dwhj
dw ug b,u rjfl ujrJe[ m WyV h'dHbj ##b,u VhgG uj lws[ m$$
dHh h{ijV h' eH[ m us'G zi uj w[ ujS sg dabjig wiV v,e[
aJ WjiL h' eHg dul wiw[ Rph uj VhgG lw[ m us'G spWjij siLVJ
rjla[ bjH[ aJ WjWj ug wdhS v,e[ ##dwM@ eH[ dwM VhgG($$
dHl a'G Wjbs ujS v,DdebJ bjdebj q>eg aJ dxi WjWj ug V[
WyV wgaj dw us'G df>c dry w'Hg Wgqjig f{ ujH[ aJ lF w.dVbJ
} F'uV Awj s[Sj lF sp,t sPi h' ujSe[ m
64
sg q>;v a[ yC%jHg VhgG h' lwsg m dHh qdibjsj Zpi a'G hg y,vg
bjHg h{ dHl lq[G dibjdHa rg VhgG h' lwsg m h;Pi V[ dHw dsV
WyV wgaj dw ##a{} dwhj duhj ljZP WSjHgH[ m u{lj yjh[Gej a{lj
hg WS ujH[Gej@ l.dVbjlg@ W{ijeg@ Rpsjlg@ u'eg@ ditg@ qp>Vg@ dl,Z@
Vjo dw fgi( aP. e+dhlag rg WS lwsj h{G m$$ dHl lq[G Z.Vj Fea
iq; Vj lqN ldwbj@ b{l[ lq[G vHg WjWj bV.s dl>z ug l.ea
dry WyV wdibj wis[ lV m u[ dwl[ lq[G w'Hg iq; sg lqN
Vj bjr[ aJ yp,f idhSj hg Fvj h{ m w'Hg lqJ dxi rg dqv lwsj
h{ m u[ lqN rg Vj bjr[ aJ W'v[ aJ Fg ngw VhgG m l+g h;Pi WjWj
qhJ hdiVjq dl>z ug qhjiju bjf ligi s[ hp.dsbJ dwl[ rg
Wjhiv[ F[t dry VhgG W,DN[ m Whpa hg lZjiV d*bj i,tg m Rpfi.a
WjSg dry blvg u' e+dhlag sj vAS dHM riVS wgaj h{@
l' deihg u' dVe+hp wi{ mm ufp afp l.uqp Fgdtbj wi{ m fp>V sjV
wj wi[ ligip mm l' deihg e.ej wj Vgip mm
b>e 952
2!
Aws inrws rhY sMinAwsI eyksu isau ilv lwey ]
hir rsu pIvY qw sJiq AwvY inj Gir qwVI lwey ]
69
\b>e 967|
1!
dul ai%J df,A[ d;wi bjdHbj h{ m hi dH,w bjRpS rjv[ Vr[G
IjaiP s[ WjWj ug e'a@ uja@ VjVw[@ sjsw[@ lhpi[@ bJTg@
epbJTgbJ s[ Vjq rg fpA w[ dvts[ lV ba[ Rph idulBi wHg
W'igbJ dry Fi[ h'H[ bu[ a,w Rpr[G hg fH[ hV m l.a Vi{S dl>z
ug q{dhdSbJ rjv[ ba[ l.a HgLi dl>z ug i'Cg T.cjv rjv[ ba[
agli[ l.a t[q dl>z ug hpwq bVplji dwl[ V[ rg b,u a,w RpV%J
} A[dCbj VhgG m r,DdcbJ sj hpwq rg VhgG h{ dHw rji dHw f+[qg
V[ Vjq dvtrjRpS sj wjiV rg fp,DdAbj aJ api.a hg WjWj ug
V[ WyV wgaj dw us'G wi'C Vjq h' eH[ uJ b,ti dvt[ eH[
blgG Rps'G ligi A,cJe[ ba[ dxi bu[ blgG siejh } VhgG ujSj m
70
l" ljv a,w fpigbJ sg l{i wiJe[ Rpl a'G Wjbs e;Vg Ldhi dry
i.zC s[ zi uVq vrJe[ a[ duV%J s[ Vjq dvtrj ih[ hJ dHh
lji[ uVq v{ w[ bljc[ Vjv h'Se[ ba[ dxi b>dq+ali ljdhW
bjrJe[ m Rpo[ WCj Fjig u.e h'r[ej m u.e duaw[ dxi epip wg
Veig dr,y b>dq+a fjV wiJe[ m Rpo[ epi qdibjsj l.fPiV wiw[
qv[Aj sj wW;j a'C w[ dxi bjfS[ blojV RpKa[ bjrJe[ m dHo[
bljcg da>V q>;vg w'ng WSg h'r[eg m blj} dwl[ dlbjVSj
VhgG m Wl ijuj hg lqNSe[ m dHo[ W{n w[ lF wji'Wji y,v[ej iju
Fje Ziq sj h'r[ej b>dq+ali a'G z'C[ a[ yC% w[ hg bjrJe[@ dHl
Vjv s[ Fdr,ta WyV A[r[G dhKl[ dry rg bjH[ hV m wpN lq[G f+l.e
bVplji siu wga[ hV m dHh Rpfi dvt[ h'H[ WyV Fjeg WJsi
rjv[ FjHg L[i dl>z dul} h;Pi w'cj ijwL dwhj wis[ lV m dHw
rji q'e[ a'G l.ea siLV wiV bjHg ba[ Fjeg WJsi rjv[ dl>z
} WjWj ug V[ b>si'G bjfSj idulBi v{ bjRpS sj hpwq wgaj m
dHlV[ idulBi aJ v{ bJsj m Rpfi.a RplV[ Vjq dvtS sj wjiV
fp,DdAbj m Rpl lq[G Rpl Vjv dHh WyV h'H[ m
\dHh WyV qvPw[ l.a l+g ijq dl>z ug s[ l[rw l.a Wdy+a dl>z ug ijhgG
dqdvbj h{ m|
2!
71
72
ljc[ fjl dHw ljv rjla[ idhSj fr[ej a[ W,yj h'H[ a'G b{o'G
a'iJe[ m fp,A vr' u[ dHl } qV;Pi h{ aJ dHl r[v[ lpi{S dl>z }
fp,DdAbj aJ Rpl V[ bjfSg q;WPig s,lg m aJ Fp,Dy' rjv[ qhjiju
ug V[ dwhj dw u[ dHh VhgG idh lwsj aJ bjfSj w'Hg W.sj ljc[
fjl ljv Fi rjla[ A,c s[r[ m Rpl sg oJ ;p.q[rji dHh h'r[ej m
u[ Rph br,Ddebj wi[ uJ WyV V q>V[ aJ ;p.q[rjig dHl sg h'r[eg
a[ lpi{S dl>z V[ la WyV wiw[ bjfS[ qjqj ug } idhS rjla[
wdh ds,aj m a[ WjWj ug V[ qV;Pig s[ ds,ag m btgi a[ WjWj ug
V[ WyV wgaj dw ##qhJfpit'@ hpS aplgG lF wpN r[t lpS ih[ h' m
hpS ljc[ r,v'G w'Hg dT,v VhgG h'r[eg m dHl s[ W.s[ r,v'G h'r[eg m$$
dHl a'G Rpfi.a l.eaJ lq[a rjfl yv[ eH[ a[ lpi{S dlM sj qjqj
Fp,Dy' ndhi debj m WjWj ug sj hpwq Rpl } c[i[ dry Fp.u[ f{S
sj lg dwa[ bjRpS ujS sg qVjhg lg m fi Rph y'ig dwl[ df.c
uj w[ dwl[ s[ zi q>u[ Rpfi f{ ujdHbj wi[ a[ tj fg rg dvbj
wi[ m WjWj ug } faj v,ej aJ RpV%J V[ i'dwbj m wpN dsV aJ
ip,w rg debj fi o'C[% dsVJ Wjbs Rpl[ ai%J hg wiV v,ej m WjWj
ug V[ dxi Rpl } i'dwbj@ fi bjfSg bjsa bVplji Rph wisj
dihj m
WjWj ug V[ Rpl } lqNjSj dw s[t FjHg w.q h{ a[i[ l.W.Zg
sj m dlxjiL wgag h{ qhJfpiLJ V[@ hpS aP. w'Hg Qvag Vj wi
W{ng m a{} dHaV[ rji qpbjx wgaj qhJfpitJ s[ wi w[ m VhgG aJ
a{} blgG ws'G s[ zi a'i ds>s[ m hpwq a'G Wjhi ujS rjv[ rjla[
ljc[ w'v wpN rg VhgG m a[ a[ij rg Fvj dHl dry hg h{ m fi Rph
Vei dry uj w[ dxi Qvag wi W{nj a[ faj v,eS a[ WjWj ug
V[ WyV wgaj dw ditgbJ sg dlxjiL lg RpV%J sj l[rw lg aJ
blgG hg dH>Vg tp,v%g APB ds,ag lg m u[ Rpl V[ dHr[G hg wgag h{ aJ
Rpl sg qi;g hpS us'G rg Rph bjr[ a[ c[i[ dry VhgG rCV s[Sj
76
\b>e 323|
dxi dHl sj fag dHl } WjWj ug fjl bjRpS a'G i'wsj dihj m
WjWj ug } faj v,eS a[ dwhj ##w'Hg dxwi rjvg e,v VhgG m
lF Lp,Z h{ m$$
WjWj ug Fp,Dy' rjdvbJ s[ fjl dHw qjHg t[q w"i u.cJ rjdvbJ
a'G a[ dHw Rpl sg vCwg Ljq w"i idh>sg hp.sg lg m qjHg t[q w"i
77
78
1!
3!
WjWj ug w'v dHw l.a wfPi dl>z idhijlgbj idh>sj hp.sj
lg m Rpl V[ dVaV[q idhijl sg dcRPBg wiVg hp.sg lg m dHl wjvj
dl.z Vjv Rph Whpa t[csj hp.sj lg m ija } dHw,n[ W{nSj@ RpnSj@
tCVj@ fgSj@ tjSj Rpl s[ Vjv lg m qjHg t[q w"i V[ WjWj ug
fjl W[Vag wgag dw ug qhjiju Rpl W,y[ sj dfbji q[i[ Vjv
dHaVj VhgG du>Vj dw wfPi dl>z Vjv h{ m WjWj ug V[ WyV wgaj
##t[qgH[@ dHh wjvj a[ wfPi dl>z dfAv[ uVq dry lw[ Fij lV
a[ ovg dry dHV%J sj uVq h'dHbj lg m dHV%J sj Rphg l.W.Z h{@
a[ dHh s'V'G ujS[ ljZ WS eH[ lg@ WC[ Fji[ af,lrg lV m WjiJWjiJ ljv sgbJ dHV%J ZPSgbJ ajfgbJ Rpo[ rg dHw,n[ hg idh>s[
lV m dHV%J sj dfAvj dfbji h{ m$$
WjWj ug lq[G bVplji i'; dVIq lqNjMs[ hp.s[ lg a[
80
81
82
##v{ dvbj ljcj dHqdahjV$$ dxi s'VJ qjrJ ZgbJ h,o u'C
w[ qpbjxg q>eg m ug qhjiju Qvag h' eHg m
\dHh lji[ WyV WgWg Ljq w"i a'G dqv[ m|
86
\dHh WyV debjVg Wvr.a dl>z w'nj epiP wj a'G f+jfa h'H[|
\b>e 314|
df>c w'nj epiP \d;v%j Wdn>cj| sj idhS rjvj dHw f+[qg FjHg
dwLV dl>z ijuj dl,t l+gqjV 108 l.a WjWj qhJ hdiVjq dl>z
ug sj fiq LiZjvP lg m Fjr[G df>c w'nj a'G Fp,Dy' sj ilaj WCj
drtCj lg m fi dxi rg FjHg dwLV dl>z ljv dry dHw s' rji
siLV wiV bjdHbj wisj lg m
dHw lq[G dwLV dl>z V[ WjWj ug w'v W[Vag wgag dw qhjiju
zi dry QigWg h{ d*fj wi' zi sg QigWg ?aq wi' m
l+g l.a qhjiju ug V[ dryji wgaj a[ ajigt VgIa wiw[
qpC w[ bjRpS sj lqJ s,l ds,aj dHl dsV bjRpSj w'Hg dryji
wiJe[ m
dwl[ zi'eg w.qJ wjiV FjHg dwLV dl>z ds,a[ h'H[ dsV a[
Vj fp,u ldwbj m wHg dsV qei'G fAC w[ debj a[ qhJfpitJ }
VqLwji wiw[ W{n debj m
l+g l.a qhjiju ug W'v[ ##dw f+[qgbJ duhCj dsV a{} bjRpS
} ds,aj lg Rpl a'G fAC dwM debj m$$
FjHg dwLV dl>z ug V[ bjfSg f[GcP W'vg dry h,o u'C w[
dwhj ug wpN dT,v-dq,l@ fAC fACj h' hg debj m aJ WjWj ug
W'v[ dw hpS aJ dT,v-dq,l hg ih[eg m
l' hpS a,w rg dHl fdirji dry bjvl QigWg Whpa ihg
87
s[ hJ wdhS Rpa[ Rpl f+[qg V[ bjfSg u[W dry h,o fjdHbj m wpN
qjdHbj dHw ipqjv W.Vg h'Hg w,T w[ W'dvbj aplgG aJ Rpo[ ujSj
hg h{ m dHh q[ig l[rj Rpo[ yiVJ dry fhp.yj s[Sg Rpo[ dHV%J s'hJ
} qjdHbj fwCj w[ bjf e,cg r,v } ydvbj debj m dHV%J V[
Wdn>c[ a'G e,cg yC% w[ WgwjV[i fhp.y w[ u' lqjV WjWj ug V[ v{
bjRpS sj hpwq ds,aj lg v{S yv[ eH[ m f{l[ duaV[ h;Pi V[ bjf
deSw[ ds,a[ lV@ dHh rg RpaV[ hg h'S wiw[ lqjV tigsS dry
w'Hg ipwjrB VhgG h'Hg m Rpfi.a lF ljqjV v{ s'r[G l[rjsji WjWj
ug fjl fhp.y eH[@ Rpfi.a WjWj ug V[ vgi dHV%J r,v rZj w[ Vjv
hg WyV wgaj dw dHl vgi dWVJ aphjcj lisj VhgG lg m aphjcj
w.q li debj lg m aphjc[ wdhS s[ qpajWw blgG e.T wBg H[@
s[S vHg qei eH[ f>u w'h dBdWbJ sg rjB wiVg fHg m
Rpfi.a s'hJ V[ VqLwji wgag m
\dHh WyV f>dca l+g ijq dl>z ug qvPw[ rjdvbJ a'G l! tCe dl>z V[
lpSjdHbj ba[ dvtrjdHbj m|
w[ yv[ eH[ wHg F,ngbJ dry Fjv wgag fi w'Hg faj Vj v,e
ldwbj m Vei s[ v'wJ V[ vejaji wHg dsV a'G Vr[G W.s[ dxis[
r[t w[ fdhvJ wpN e"i Vj wgag m btgi Rpl dsV fp,A hg dvbj
dw@ WHg dl,DDt'G aplgG dwl df.c a'G bjH[ h' ba[ dwl } Fjvs[ h' m
dHV%J V[ us'G bjfSg WjWa s,Ddlbj a[ Rph v'w lpS w[ h{ijV h'H[ m
dxi Vei rjlgbJ V[ dHV%J sgbJ e,vJ Rpa[ h{ijVeg f+eB wgag
ba[ h,lS v,e[ dw l.aJ V[ dHw wp,ag rjla[ dHaV[ dsVJ a'G wHg
W.s[ Fp,Dy' a'G F[u[ hV ba[ wdhS v,e[@ ##f+[qgY$$ r,cj df>c h{ m dHl
ai%J aphj} faj VhgG v,eSj a[ aplgG df,A[ rjfl qpC ujY Vgvj
dl>z V[ wp,ag vH[ dWVJ qpCV a'G dHVwji wi ds,aj m wpN lqNsji
W.dsbJ V[ fdhvJ aJ dHV%J } i'Bg fjSg fp,DdAbj m dHV%J V[ dwhj
lj} RpV%J qhJfpitJ V[ wp,ag sg tjl ajwgs wgag a[ ;iPi v,F
w[ v{ ujSg h{@ a[ i'Bg epispbji[ a'G tJs[ ih[ hJ a[ Rpo[ ija }
uj w[ tJrje[ m$$
Rpfi.a wpN W.s[ df>c a'G rg Vjv dqv eH[ m bjtgi Rpa[ dHw
F,ng dry'G Rpl[ i.e sg wp,ag dqv hg eHg m Rpfi.a Rpl } WCg
qpLdwv Vjv xC w[ i,lj e,v fj w[ B'wi[ dry i,t w[ v{ w[ Fp,y'
fhp.y eH[ m dul lq[G h;Pi s[ blojV s[ V[C[ fhp.y[ sPi'G dBv[ Rpa'G
r[t w[ WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##Vgvj dlbJ@ dHl } dHw l[i
sp,Z dfbjY m dHl sj z'iSj WSjY m dHl s[ W,y[ Ro[ iKt' m$$ hpwq
bVplji dHr[G hg wgaj debj m dxi bjf hg WyV wgaj dHh dfAv[
uVq dry dwl[ ljZP sg zirjvg lg m fi Rplsg bjdebjwji
VhgG lg m Rplsg W>seg dry drzV fjMsg a[ Rpls[ WyV Vjv
dHl } dHh uVq dqdvbj m hpS dHlsj wdvbjS h'H[ej m Rpl
wp,ag sj fdirji W[b>a rdZbj ba[ hpS rjv[ wp,a[ Rpls[ fdirji
dry'G hg hV m
\WyV dqdvbj v[tw } FjHg iaV dl>z ci'vg fjl'G|
90
w,yg Fp,Dy' Vei s[ idhS rjvj l+! WyV dl>z FjHg w[ tjVsjV
dry'G y.eg ujdHsjs sj qjdvw lg m ldaepiP ug s[ hpwq bVplji
dur[G h;Pi V[ xpiqjdHbj h{Kwxw pIxw hsxw sauxw ivsir gieAw hY mrxw ]
Ksmu ivswir KuAwrI kInI iDRgu jIvxu nhI rihxw ]
qvji q^ 1
dW+ag rjvj lg@ fiqjio a'G w'ij m w,yg Fp,y' a'G s' f+[qg WjWj
ug s[ siLV wiV vHg Fp,y' bj ih[ lV be'G ijh dry FjHg WyV
dl>z dqdvbj m s'hJ } fp,DdAbj dwZi uj ih[ h'@ aJ RpV%J s'hJ
f+[qgbJ V[ s,Ddlbj dw blgG iP.qg rjv[ qhJfpitJ s[ siLV wiV
uj ih[ hJ ba[ aP. rg ljc[ Vjv y,v be'G WyV dl>z V[ dwhj
Rpo[ uj w[ wg v{Sj h[ m q[i[ lgig V[ q[i[ rjla[ fdhv[ a'C sg LijW
w,Tw[ i,tg h{ m bjfj b{o[ q>ej w[ ivw[ fgGs[ hj m f+>aP dHV%J s'hJ
V[ urjW s[ ds,aj a[ btgi dry qt"vg vdhu[ dry WyV dl>z
V[ dwhj dw q{G rg aphjc[ Vjv yvsj hJ m aplgG silV wi v{S[
q{G f+LV wi vRPGej m ila[ dry WyV dl.z h'i wHg ai%J s[ qt"v
Fi[ WyV wisj bjdHbj m bjdti da>V[ hg Fp,Dy' fhp.y eH[ m
Vqlwji wiw[ W{n eH[ m
91
92
Rpfi.a WyV dl>z yp,f h' debj m btgi a[ WjWj ug V[ WyV wgaj
##a[i[ zi f,oi h'r[ej m$$ wpN dsVJ Wjbs dHl s[ zi tplij f{sj
h'dHbj dulsj Vjq epis[r dl>z i,Ddtbj m Rpfi.a WyV wgaj dw
##duhCgbJ yjvg W'avJ LijW sgbJ fdhv[ a'C sgbJ w,TgbJ
hV ba[ dHV%J s'hJ } dfv"S rjla[ aP. bjf hg wdh>sj lg Rpl
r[v[ fg w[ dya tpL wi vrgG m$$
ljZ sptjH[ agV hjV Ziq bio bi W.l mm
agV' w' hg s[t v{ ijrV w{i' w.l mm
dHh WyV f+a,t la h'dHbj
\dHh WyV vAqS dl>z Fv[igbj a'G dqdvbj|
94
2!
dyiK srUpu pUrnu BeI Awsw
drsnu Bytq auqrI BuK ]
\b>e 717|
1!
y,w ijq a'G dHw qjHg siLV wiV rjla[ bjHg m us'G Rpl
qjHg V[ bjRpSj@ Rpl lq[G Rpl Vjv dHw vCwg rg hp.sg lg m WjWj
ug Rpl vCwg } siLV VhgG lg ds>s[ uJ bjfS[ qp,t a[ w,fCj
wi v{Sj bjfS[ bjlS a'G Rpn w[ bjl[ fjl[ h' ujSj m bV[w uaV
wiV Rpa[ rg Rpl} silV VhgG ds,a[ m dHw rji vCwg s[ Vjv
rjvg qjHg } hpwq ds,aj dw aP. l[rj wi v{@ hpwq bVplji y,wJ
rjvg qjHg yiV zp,BS sg l[rj wisg m
dul lq[G hpwq bVplji h,o zp,BS sg l[rj wi ihg lg Rpl
rwa Rpl qjHg } WjWj ug s[ h,oJ sg ue%j dHM qjvPq h'dHbj
dw h,oJ Rpa[ A'B[ A'B[ i'q hV m Rph yp,f Vj idh lwg ba[ Rpl
V[ fp,A hg dvbj ba[ W[Vag wgag qhjiju aphjc[ h,oJ Rpa[ wg
e,v h{ WyV wgaj dw ##qjHg@ dHh aJ ldaupe sj liPf h{ m
u' aP. hpS[ hg r[t dvbj h{@ hpS b,e[ dwl[ w'v Vj s,lg m$$ Rpfi.a
3!
qjHg } l[rj wiV a'G i'w ds,aj m Rpfi.a qjHg siLV wiV
l! dWLV dl>z y,w xa[ dl>z sj e'dW>s fpi[ a'G bjdHbj m Vjv
dHls[ zi rjvg rg lg b,e[ h;Pi WjWj qhJ hdiVjq dl>z bjfS[
i.e dry W{n[ lV m e'dW>s fpi[ a'G ila[ dry Fp,y' Vei ijhgG b,e[
fhp.ySj lg m dul lq[G dWLV dl>z ba[ dHls[ zi'G s'r[G ljhqS[
vHg bjMsg ihg fi Rpl} l[rj VhgG ds,ag m Rpfi.a Rpl qjHg
V[ ljig d;>seg dwl[ Vjv w'Hg rg e,v VhgG wgag bV.s qeV
hg ihg m
95
96
h'H[ WyV wgaj@ dWLV dl.z sg zi rjvg r,v dHLjij wiw[ ##dHh
aJ A[ fpaJ sg qJ h{ m$$ Rpls[ A[ hg fp,ai h'H[ m
\s'r[G f+l.e qjlBi wiV{v dl>z WgWg w[ fjl'G f+jfa h'H[|
bjti dHLVjV h' debj m dul r[v[ f>dca ug Wjhi bjH[ aJ b,e[
Vr[G F[t dry ljZP bjMsj r[dtbj dul } r[tS lji f>dca ug
sj bjfS[ bjf dli Np,w debj a[ dul r[v[ qhjiju ug sg bjrj;
lpSg a[ e,vJ wgagbJ a[ RpV%J sg bjrj; Rpl[ ai%J hg WjWj ug
sg bjrj; rieg v,eg m qV dry h{ijVg h'Hg dw bjrj; RpV%J
sg h{ dw F[l w'Hg h'i h{ m dHl a'G Wjbs qhjaqj ug V[ f>Ddca
ug s[ ijhJ rjv[ xpiV[ dHw-dHw wiw[ s,l ds,a[ m dxi f>dca ug
V[ Vqlwji wiw[ w'Hg l[rj fp,Ag aJ qhjaqj ug V[ sp,Z fgS sg
dH,Aj ;jhi wgag m Rpo'G V[dCYG hg f>dca sp,Z v{ bjH[ m dul rwa
f>dca ug Rpo'G bjfS[ df>c bjH[ aJ WjWj ug V[ f>dca s[ lji[
xpiV[ s,l w[ d;wi wgaj dw ##f>dca ug aplJ ijh dry w'Hg xpiVj
VhgG lg wiVj m u[ xpidVbJ a'G dWVJ dHLVjV wis[ aJ h;jiJ
epSJ xv r,Z f+jfa lg a[ dWV%J dyar[ hg lF wpN dqv uJsj m
blJ rg Rpo[ uj w[ sp,Z fgaj m blgG a{} F[dubj wiw[ s,lSj@
a[ lF wpN wiVj dfbj m
kbIr swDU kau imlny jweIAY swiQ n lIjY koie ]
b>e 1370
\dHh f+l.e qjaj-dfaj fjl'G f+jfa h'dHbj m|
99
100
104