Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Curso: CH-CT
Data: 17/04/2008
1. A barragem de Assuo criou um vasto lago artificial o lago Nasser. A localizao do lago Nasser e do rio
Nilo encontra-se representada no mapa da figura 1, que apresenta ainda, de forma muito simplificada, o
enquadramento tectnico desta regio de frica. O rio desagua no Mediterrneo.
Figura 1
Estudos prvios admitiam que o lago atingisse, em 1970, o nvel mximo de gua; sabe-se agora
que podero ser precisos cerca de 200 anos para o encher. Na margem ocidental do lago,
constituda essencialmente por arenitos, perdem-se anualmente cerca de 15 milhes de m3 de gua.
Pensou-se que a deposio natural de grandes quantidades de silte evitasse esta perda; contudo, tal
no aconteceu, pois a acumulao de sedimentos ocorre principalmente na parte central do lago,
no afectando significativamente as margens. Dado o clima quente e seco caracterstico da regio,
previam-se perdas significativas de gua por evaporao. Devido existncia de ventos fortes, cuja
influncia no foi correctamente avaliada, estas perdas tm sido muito superiores s inicialmente
previstas.
1.1.
Classifique como verdadeira (V) ou falsa (F) cada uma das seguintes afirmaes, relativas a
acontecimentos ocorridos aps a entrada em funcionamento da barragem de Assuo.
A Entre Assuo e Luxor, a taxa de sedimentao passou a ser superior de eroso no leito do rio.
B Na margem ocidental do lago, a infiltrao de gua superior que ocorre na sua parte central.
C Imediatamente a norte do lago Nasser, o rio apresenta uma menor capacidade de transporte.
D O perfil transversal do rio Nilo sofreu alterao a norte da barragem.
Pg. 1/8
2. Os dados da figura 2 referem-se a testes sobre a eroso do solo, efectuados em lotes de terreno
(A, B, C e D) com diferentes tipos de cobertura vegetal.
Figura 2
2.1.
Explique, apresentando dois argumentos, o motivo pelo qual a eroso do solo menor na situao A
do que em qualquer outra das situaes consideradas.
2.2.
Seleccione a opo que completa correctamente a frase seguinte:
Os dados da figura 2 sugerem que a eroso dos solos favorecida...
pela precipitao.
pela actividade agrcola.
pela topografia acidentada.
pelo grau de evoluo dos solos.
2.3 Identifique, pela respectiva letra, a situao (A, B, C ou D) da figura 2 que mais favorvel ao
abastecimento dos aquferos.
2/8
Figura 3
3.1.
Mencione a razo, relacionada com o problema que afecta este sector do litoral portugus, pelo qual se
justifica a adopo de medidas com vista preservao das dunas.
3.2.
3.3.
Seleccione a opo que completa correctamente a frase seguinte:
No sector do litoral portugus, considerado na figura 3, a tendncia actual para a existncia de
praias largas com fraco declive e dunas primrias com perfis abruptos.
praias estreitas com fraco declive e dunas primrias com perfis suaves.
praias largas com declive acentuado e dunas primrias com perfis suaves.
praias estreitas com declive acentuado e dunas primrias com perfis abruptos.
3.4.
Indique, consultando a escala de Mosh, o intervalo de dureza de um mineral que risca a calcite, no
risca o quartzo e riscado por este.
3/8
Com base nos dados da figura 4B, explique porque razo a escala de Mosh uma escala de dureza
relativa.
Figura 4
Figura 5
4/8
Reconstitua a sequncia temporal (do mais antigo para o mais recente) dos seguintes fenmenos
relacionados com a formao dos megacristais de gesso.
5/8
II Sedimentao
V Moldagem
VIII Mumificao
III Transporte
VI Eroso
Figura 6
7.2.
Seleccione a opo que completa correctamente a frase seguinte:
Quando um bloco rochoso sofre fragmentao, verifica-se que a superfcie total da rocha
aumenta e a composio qumica altera-se imediatamente.
aumenta e a composio qumica mantm-se na generalidade.
mantm-se e a composio qumica altera-se imediatamente.
mantm-se e a composio qumica mantm-se na generalidade.
7.3.
Considere trs amostras do mesmo bloco calcrio, fragmentado e separado em diferentes fraces
granulomtricas:
6/8
8. Em Lisboa, o calcrio a rocha mais utilizada na construo de monumentos. O Mosteiro dos Jernimos
disso exemplo, encontrando-se na sua cantaria algumas variedades de um calcrio branco, cristalino,
compacto, designado por pedra lioz. Quando este calcrio se formou, existiam no ambiente Rudistas,
cujos fsseis aparecem em maior ou menor proporo na rocha. Os Rudistas constituem um grupo de
animais de ambientes marinhos, de guas quentes e de salinidade normal, que habitaram os mares do
Cretcico (Mesozico).
Classifique como verdadeira (V) ou falsa (F) cada uma das seguintes afirmaes, relativas pedra lioz.
A A pedra lioz uma rocha sedimentar detrtica.
B O principal mineral presente na pedra lioz a calcite.
C Existe uma fraco biognica na pedra lioz.
D As guas acidificadas provocam a meteorizao da pedra lioz.
E A pedra lioz formou-se em ambientes marinhos de guas quentes.
F O ambiente de formao da pedra lioz apresentava um hidrodinamismo muito forte.
Figura 7
9.1.
9.2.
Mencione outro aspecto da aco do vento na modelao da paisagem, para alm do representado na
figura 7.
9.3.
Seleccione a opo que completa correctamente a frase seguinte:
Os detritos de origem elica apresentam-se
bem calibrados, arredondados e baos
bem calibrados, angulosos e baos
mal calibrados, arredondados e brilhantes
mal calibrados, angulosos e brilhantes
7/8
Figura 8
11.2.
11.3.
11.4.
Caracterize a rocha C.
FIM
8/8