Sei sulla pagina 1di 14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

Canad
Origem:Wikipdia,aenciclopdialivre.

OCanadumpasqueocupagrandepartedaAmricadoNorteeseestendedesdeoOceano
Atlntico,aleste,atoOceanoPacfico,aoeste.AonorteopaslimitadopeloOceanortico.
osegundomaiorpasdomundoemreatotal,8superadoapenaspelaRssia,easuafronteira
comumcomosEstadosUnidos,nosulenonoroeste,amaislongafronteiraterrestredo
mundo.

Canada
Canad

AsterrasocupadaspeloCanadsohabitadashmilniospordiferentesgruposdepovos
aborgines.ComeandonofimdosculoXV,expediesbritnicasefrancesasexplorarame,
maistarde,seestabeleceramaolongodacostaAtlnticadopas.AFranacedeuquasetodasas
suascolniasnaAmricadoNorteem1763depoisdaGuerradosSeteAnos.Em1867,coma
uniodetrscolniasbritnicasdaAmricadoNorteemumaconfederao,oCanadfoi
formadocomoumdomniofederaldequatroprovncias.91011Istocomeoucomumacrscimo
deprovnciaseterritriosecomumprocessodeaumentodeautonomiadoReinoUnido.Esta
ampliaodeautonomiafoisalientadapeloEstatutodeWestminsterde1931eculminouno
CanadaActde1982,queeliminouosvestgiosdedependnciajurdicadoParlamento
Britnico.

Bandeira

Brasodearmas

Lema:AMariUsqueAdMare
(latim:"Demaramar")
Hinonacional:OCanada
MENU

0:00

OCanadumafederaocompostapordezprovnciasetrsterritrios,umademocracia
parlamentareumamonarquiaconstitucional,comarainhaElizabethII(IsabelII)comochefede
EstadoumsmbolodoslaoshistricosdoCanadcomoReinoUnidosendoogoverno
dirigidoporumprimeiroministro,cargoocupadoatualmente(2015)porStephenHarper.um
pasbilngueemulticultural,comoinglseofrancscomolnguasoficiais.Umdospasesmais
desenvolvidosdomundo,oCanadtemumaeconomiadiversificada,dependentedosseus
abundantesrecursosnaturaisedocomrcio,particularmentecomosEstadosUnidos,pascom
queoCanadtemumrelacionamentolongoecomplexo.ummembrodoG8,doG20,da
OTAN,daOCDE,daOMC,daComunidadedasNaes,daFrancofonia,daOEA,daAPECe
dasNaesUnidas.

Hinoreal:GodSavetheQueen
MENU

0:00

Gentlico:canadenseoucanadiano(a) 12

ndice
1Etimologia
2Histria
2.1Povosamerndios
2.2Colonizaoeuropeia
2.3Confederaoeexpanso
2.4InciodosculoXX
2.5Temposmodernos
3Geografiaeclima
4Demografia
4.1Etnias
4.2Idiomas
5Poltica
5.1Lei
5.2Relaesinternacionaiseforasarmadas
6Subdivises
7Economia
8Infraestrutura
8.1Educao
8.2Cinciaetecnologia
8.3Transportes
8.4Telecomunicaes
9Cultura
9.1Feriadosnacionais
10Vertambm
11Notas
12Referncias
12.1Bibliografia
13Ligaesexternas

Etimologia
AcreditasequeaorigemdonomeCanadvenhadapalavrairoquesakanata,quesignifica
aldeiaoupovoado.Em1535,nativosamericanosvivendonaregioutilizaramapalavrapara
explicaraoexploradorfrancsJacquesCartierocaminhoparaaaldeiadeStadacona,12local
ondeencontraseatualmenteacidadedeQuebec.Cartierutilizouapalavranosomenteem
refernciaaStadacona,masbemcomotodaregiosujeitaaodomniodeDonnacona,ento
caciquedeStadacona.Porvoltade1547,mapaseuropeuspassaramanomearestaregio,
acrescidadasreasqueacercavam,pelonomeCanada.13
ApartirdosculoXVII,aquelapartedaNovaFrana,situadaaolongodorioSoLourenoe
dasmargensnortedosGrandesLagos,eraconhecidacomoCanad.Posteriormente,foidividida
emduascolniasbritnicas,CanadSuperioreCanadInferior,atauniodasduascomouma
nicaProvnciaBritnicadoCanad,em1841.Atadcadade1950,oCanaderaoficialmente
ecomumentechamadodeDominionofCanada(DomniodoCanad).14medidaqueo
CanadadquiriumaiorautoridadeeautonomiapolticadoReinoUnido,ogovernofederal
http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

Capital

Ottawa
4524'00"N7540'00"O
(http://tools.wikimedia.de/~magnus/geo/geohack.php?
language=pt&params=45_24_00_N_75_40_00_W_type:city)

Cidademais
populosa

Toronto

Lnguaoficial

inglsefrancs

Governo

Democraciaparlamentar
eMonarquiaconstitucionalfederal

Monarca

IsabelII

Governador
geral

DavidJohnston

Primeiro
ministro

StephenHarper

Independncia
Atoda
Amricado
NorteBritnica

doReinoUnido
1dejulhode1867

Estatutode
Westminster

11dedezembrode1931

CanadaAct

17deabrilde1982

rea
Total
gua(%)

9984670km(2.)
8,62(891163km)

Populao
Estimativa
de2010
Censo2006
Densidade

PIB(base
PPC)

Estimativade2014

340190003hab.(36.)
312410304hab.
3,2hab./km(228.)

1/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

passouautilizarcadavezmaissomenteCanadaemdocumentosoficiais,emdocumentos
governamentaiseemtratados.ComoCanadaActde1982,onomeoficialdopaspassouaser
simplesmenteCanad,assimescritonosdoisidiomasoficiaisdopas,oinglseofrancs.Com
oCanadaAct,odiadaindependnciacanadense,1dejulho,mudoudenome,deDominionDay
paraCanadaDay.15

Histria
Povosamerndios
EstudosarqueolgicosegenticosindicamumapresenahumananonortedeYukonh26500
anosenosuldeOntrioh9500anos.161718AsplanciesdeOldCroweascavernasde
Bluefishsodoisdosmaisantigosstiosarqueolgicosdehabitaohumana(paleoamericanos)
noCanad.192021EntreospovosdasPrimeirasNaes,hoitomitosnicosdecriaoesuas
adaptaes.Ascaractersticasdascivilizaesaborginescanadensesincluamassentamentos
permanentesouurbanos,agricultura,cidadania,arquiteturamonumentalecomplexas
hierarquiassociais.22Algumasdessascivilizaesjtinhamdesaparecidoantesdacolonizao
europeia(inciodosculoXVI)eforamdescobertasatravsdepesquisasarqueolgicas.
EstimasequenofinaldosculoXVeinciodosculoXVIviveriamentre200000edois
milhesdeindgenasnoqueatualmenteoCanad23ovaloratualmenteaceitopela
ComissoRealsobreaSadeAborginedoCanadde500000.24Surtosrepetidosdedoenas
infecciosaseuropeiascomoagripe,osarampoeavarola(paraasquaisosindgenasnotinham
imunidadenatural),combinadoscomoutrosefeitosdocontatoeuropeu,resultouemuma
diminuiode40%a80%dapopulaoindgenaapsachegadadoseuropeus.25Ospovos
aborginesdoCanadincluemasPrimeirasNaes,26Inuit27eMtis.28Mtisumacultura
mestiaoriginadaemmeadosdosculoXVII,quandoasPrimeirasNaeseosInuitse
misturaramcomoscolonoseuropeus.29Osesquimstinhamumainteraomaislimitadacom
oscolonizadoreseuropeusduranteperodosiniciais.30

Total
Percapita

US$1,578trilho5(14.)
US$445185(15.)

PIB(nominal)
Total
Percapita

Estimativade2014
US$1,793trilho*5(11.)

IDH(2013)

0,902(8.)muitoelevado6

Gini(2005)

32.17

Moeda

Dlarcanadense($)(CAD)

Fusohorrio

(UTC
3,5a
8)

Cd.ISO

CA

Cd.Internet

.ca

Cd.telef.

+1

US$505775(10.)

Website
www.gc.ca(http://www.gc.ca/)
governamental

Colonizaoeuropeia
Porvoltadoano1000d.C.,vikingsestabeleceramocolonatode
LeifsbudiremumareaquechamaramdeVinland(atualregio
doGolfodeSoLoureno,NovaBrunswickeNovaEsccia).A
ocupaodeLeifsbudirfoisuperficialeduroupoucotempo,
pormrepresentouoprimeirocontatoeuropeucomaAmricae
oprimeiroassentamentoescandinavonaAmricadoNorte31
(comexceodaGroelndia),cercade500anosantesdas
viagensdeCristvoColombo.32

OfrancsJacquesCartier,
umdosprimeiros
exploradoresdasterras
canadenses.

Aprimeiravisitadocumentadaaterrascanadensespornavegadoreseuropeusocorreuem1497ou1498,quandoovenezianoaoservio
deInglaterraGiovanniCaboto(conhecidoeminglscomoJohnCabot)aportouTerraNova.Algunshistoriadoresdefendemqueh
indciosqueaTerraNovajteriasidovisitadapelonavegadorportugusJooVazCorteRealem1472ouantes333435eporDiogode
TeiveeoseupilotoPeroVasquesSaavedraem1452.36

BaseandosenoTratadodeTordesilhas,aCoroaPortuguesaalegavaterdireitosterritoriaisnareavisitadaporJohnCabot,em1497
1498.37Em1498,omarinheirolusoJooFernandesLavradorvisitouoqueagoraacostalestedoCanad,sendoqueoseuapelido
deuorigemaotopnimo"Labrador".38Posteriormente,entre1501e1502,osirmosCorteRealexploraramTerraNovaeLabrador.39
Em1506,oreiD.ManuelIcriouimpostosparaapescadobacalhaunasguasdaregio.40Noano1521,JoolvaresFagundesePro
deBarceloscomandaramviagensdereconhecimentoeestabelecerampostosavanadosdepesca.41Noentanto,aextensoenaturezadapresenaportuguesano
continentenorteamericanoduranteosculoXVIpermaneceobscura.Em1534JacquesCartierexplorouoCanademnomedaFrana.42OexploradorfrancsSamuel
deChamplainchegouem1603eestabeleceuosprimeirosassentamentoseuropeuspermanentesemPortRoyalem1605eQuebecem1608.43
AcolonizaoeuropeiacomeouefetivamentenosculoXVI,quandoosbritnicos,eprincipalmente,osfranceses
estabeleceramsepeloCanad.OsbritnicosnotiveramumafortepresenanoantigoCanad,instalandoseoriginalmentena
TerradeRupertumagigantescareaqueposteriormentedariaorigemaosTerritriosdoNoroeste,Manitoba,Saskatchewan
eAlbertasendoquearegiodosGrandesLagosedoRioSoLoureno,bemcomoaregioqueatualmentecompeas
atuaisprovnciasdeNovaEscciaeNovaBrunswick,estavamtodasnasmosdosfranceses.44ANovaFrana(Nouvelle
France)eaAcdiacontinuavamaseexpandir.43Essaexpansonofoibemaceitapelosiroquesese,principalmente,pelos
britnicoseoscolonosdasTrezeColnias,desencadeandoumasriedebatalhasqueculminou,em1763,noTratadodeParis
noqualosfrancesescederamseusterritriosdaNovaFranaedaAcdiaaosbritnicos.45
Osbritnicos,quejentodominavamasimensasTerrasdeRupertbemcomoosterritriosdeNunavut,Territriosdo
NoroesteeYukonemitiramoQuebecAct,quepermitiuaosfrancesesestabelecidosnoantigoCanadquecontinuassema
manterseucdigocivilesancionoualiberdadedereligioedeidiomapermitindoqueaIgrejaCatlicaealnguafrancesa
continuassemasobrevivernoCanadatosdiasatuais.46

AmortedoGeneralWolfnas
PlanciesdeAbraonoQuebec,em
1759,partedaGuerradosSeteAnos.

ComaGuerradaIndependnciadosEstadosUnidos,queduroude1775at1783,oCanadrecebeulevasdecolonosleaisaos
britnicos,provenientesdasTrezeColniasbritnicasrebeldes.47Taiscolonosseestabeleceramnoqueaatualprovnciade
Ontrio.Comisso,osbritnicosdecidiramsepararoCanademdois,criandooCanadSuperior(atualOntrio)eoCanad
Inferior(atualQuebec),almdoterritriodeNovaBrunswick(antigaAcdiapartedosterritriosantigamentecolonizados
pelosfranceses).4849
OsEstadosUnidos,em1812,invadiramoCanadInferioreoCanadSuperior,natentativadeanexarorestodascolnias
britnicasnaAmricadoNorte,desencadeandoaGuerrade1812.OsEstadosUnidosnotiveramsucesso,recuandoao
tomaremconhecimentodachegadadetropasbritnicasenviadasparacombatlosmasocuparamtemporariamenteas
cidadesdeYork(atualToronto)eQuebec,queimandoasaoseretirarem.Emretaliao,tropascanadensesebritnicas
perseguiramosamericanosemfuga,invadindoonordestedosEstadosUnidos,atacandoequeimandovriascidades,inclusive
acapital,Washington,D.C..50

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

PinturarepresentandoaConfederao
doCanad,deRobertHarris.

2/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

Em1837,houveumagranderebeliodecolonos,tantonoBaixoCanadquantonoAltoCanad.Issolevouosbritnicosaumatentativadeassimilaracultura
francesabritnicaentreoutrascoisas,oBaixoCanadeoAltoCanadforamunidosemumanicaprovnciadoCanad.46

Confederaoeexpanso
OreceiodeumasegundainvasovindadosEstadosUnidosgerouimensasdespesasemrelaoaoquesitodedefesa(mais
tropas,armamentos,suprimentos,etc),aliadoaofracassobritnicoemassimilarosfrancesesem1830],fezcomqueaideiada
ConfederaoCanadense(idealizadaporcolonoscanadenses),cujoobjetivoeraintegraroCanadedefendermelhoraregio
deumeventualataquedosEstadosUnidos,fosseaprovadapelosbritnicos.Em1dejulhode1867,asprovnciasdoCanad,
NovaBrunswickeNovaEscciatornaramseumafederao,tornandoseempartepoliticamenteindependentesdoReino
Unidoporm,osbritnicosaindateriamcontrolesobreoMinistriodasRelaesExterioresdoCanadpormais64anos.9
51

Depoisde1867,lentamenteoutrascolniasbritnicasaceitaramunirseConfederaoCanadense,sendoqueaprimeirafoia
ColmbiaBritnica,eem1880,osTerritriosdoNoroestecedidospelaCompanhiadaBaadeHudson.Posteriormente,os
TerritriosdoNoroesteseriamdivididosnasatuaisprovnciasdeAlberta,SaskatchewaneManitoba,almdosterritriosde
YukoneNunavut.9Ooestecanadensefoitotalmenteintegradoaoterritriocanadense,nosemageraodeconflitosdecunho
tnico,socialeeconmico,dosquaisdestacamseaRebeliodeRedRiver,ocorridaentre1869e1870,eaRebeliode
Saskatchewan,ocorridaem1885,ambaslideradaspelolderMtisLouisRiel.

Mapaanimadodaevoluoda
expansodosterritrioscanadenses
(cliqueparaexpandir).

InciodosculoXX
ComooReinoUnidoaindamantinhaocontroledasrelaesexterioresdoCanad,aoabrigodaLeidaConfederao,coma
declaraobritnicadeguerraem1914,oCanadfoiautomaticamenteenvolvidonaPrimeiraGuerraMundial.Osvoluntrios
enviadosparaaFrenteOcidentalpassarammaistardeafazerpartedoCorpoCanadense.OCorpodesempenhouumpapel
importantenaBatalhadeVimyeemoutrasgrandesbatalhasdaguerra.52Doscercade625000queserviram,cercade60000
forammortoseoutros173000ficaramferidos.53ACrisedeRecrutamentode1917eclodiuquandooprimeiroministro
conservadorRobertBordendecretouoserviomilitarobrigatriocomaoposiodosquebequensesquefalavamalngua
francesa.52Em1919,oCanadentrounaLigadasNaes,independentementedoReinoUnidoe,52em1931,oEstatutode
Westminster,afirmouaindependnciadoCanad.54

Soldadoscanadensesvencerama
BatalhadeVimyem1917,durantea
PrimeiraGuerraMundial.

AGrandeDepressotrouxedificuldadeseconmicasparatodooCanad.Emresposta,opartidopolticoCooperative
CommonwealthFederation(CCF),emAlbertaeSaskatchewan,promulgouvriasmedidasparaestabelecerumestadodebem
estarsocial(sendoTommyDouglasopioneiro)em1940e1950.55OCanaddeclarouguerraAlemanhadeforma
independenteduranteaSegundaGuerraMundialsobogovernodoprimeiroministroliberalWilliamLyonMackenzieKing,
trsdiasapsoReinoUnido.AsprimeirasunidadesdoExrcitocanadensechegaramnaGrBretanhaemdezembrode1939.52

AstropascanadensesdesempenharampapisimportantesnaBatalhadeDieppeem1942emFrana,nainvasoaliadadaItlia,nosdesembarquesdoDiaD,na
BatalhadaNormandiaenaBatalhadorioEscalda,em1944.52OCanaddeuasiloeproteomonarquiadosPasesBaixos,enquantoestepasesteveocupado,e
creditadopelalideranaecontribuioimportanteparaasualibertaodaAlemanhanazista.56Aeconomiacanadensecresceufortementecomafabricaode
materiaismilitarespelaindstriaparaoCanad,ReinoUnido,ChinaeUnioSovitica.52ApesardeumaoutracrisederecrutamentoemQuebec,oCanadterminoua
guerracomumadasmaioresforasarmadasdomundoecomasegundamaioreconomiadoplaneta.5758

Temposmodernos
ODomniodeTerraNova(hojeTerraNovaeLabrador),napocaumequivalentedoCanadedaAustrliacomoumdomnio,
uniuseaoCanadem1949.59OcrescimentodoCanad,combinadocomaspolticasdossucessivosgovernosliberais,levou
aoaparecimentodeumanovaidentidadecanadense,marcadapelaadoodaatualbandeira,em1965,60aaplicaodo
bilinguismooficial(inglsefrancs),em1969,61eomulticulturalismooficialem1971.62Houvetambmafundaode
programassocialdemocratas,taiscomosadeuniversal,oCanadaPensionPlaneemprstimosestudantis,apesardeos
governosprovinciais,sobretudoQubeceAlberta,seoporemamuitosdestesplanoscomoincursesemsuasjurisdies.63
Finalmente,umaoutrasriedeconfernciasconstitucionaisresultounachamadapatriation("patriamento"ou"patriao")de
1982atessaalturaaconstituiodoCanaderaumaleibritnicaquespodiaseralteradapeloparlamentobritnico.
Simultaneamenteaesseprocesso,foicriadaaCartaCanadensedosDireitosedasLiberdades.64Em1999,Nunavuttornouse
territrioterceirodoCanad,apsumasriedenegociaescomogovernofederal.65
Aomesmotempo,oQuebecpassouporprofundasmudanassociaiseeconmicasatravsda"RevoluoTranquila",dando
origemaummovimentonacionalistaemaisradicalnaprovnciachamadoFrontdelibrationduQubec(FLQ),cujasaes
culminaramnaCrisedeOutubrode1970.66Umadcadadepois,umreferendomalsucedidosobreasoberaniaassociaoda
provnciadeQuebcrealizouseem1980,66depoisqueastentativasdeemendaconstitucionalfracassaramem1990.Emum
segundoreferendorealizadoem1995,asoberaniadaprovnciafoirejeitadaporumamargemdeapenas50,6%para49,4%.67
Em1997,aSupremaCortedecidiuqueasecessounilateraldeumaprovnciaseriainconstitucionaleoClarityActfoi
aprovadapeloparlamento,quedefineostermosdeumasadanegociadadaConfederao.67

NoRideauHall,oGovernadorgeral
HaroldAlexander(centro)assinao
projetodeleiparafinalizaraunioda
TerraNovaeCanad,em31de
marode1949.

AlmdasquestessobreasoberaniadeQuebec,umasriedecrisessacudiuasociedadecanadensenofinaldosanos1980einciodosanos1990.Estesincluema
explosodoVooAirIndia182em1985,omaiorassassinatoemmassadahistriadoCanad68oMassacredaEscolaPolitcnicadeMontrealem1989,quandoum
atiradoralvejouvriasestudantesuniversitrias69eacriseOka,em1990,70oprimeirodeumasriedeviolentosconfrontosentreogovernoegruposaborginesdo
pas.71OCanadtambmparticipoudaGuerradoGolfo,em1990,comopartedeumaforadecoalizolideradapelosEstadosUnidos,efoiativoemvriasmisses
depaznofinaldosanos1990.72OpasenvioutropasparaoAfeganistoem2001,masrecusouseaenviartropasparaoIraquequandoosEstadosUnidosinvadiram
estanaoem2003.73

Geografiaeclima
OCanadocupaamaiorpartedonortedaAmricadoNorte,partilhandoasfronteirasterrestrescomosEstadosUnidosContinentaisaosulecomoestado
estadunidensedoAlascaanoroeste,estendendosedesdeoOceanoAtlnticoalesteatoOceanoPacficoaoeste,ecomoOceanorticoanorte.Emreatotal
(incluindoassuasguas),oCanadosegundomaiorpasdomundo,sendosuperadoapenaspelaRssia.Emreaterrestre(reatotalmenosareadelagoserios),o
Canadoquartomaiorpasdoplaneta.8
Desde1925,oCanadreivindicaaporodorticoentreosmeridianos60We141W,75masessareivindicaonouniversalmentereconhecida.O
assentamentohumanomaissetentrionaldoCanad(edomundo)aCanadianForcesStationAlert,napontanortedaIlhaEllesmere,latitude82,5N,a817kmdo
PloNorte.76Amaiorpartedorticocanadensecobertoporgeloepermafrost.OCanadtambmtemolitoralmaisextensodomundocom202080quilmetrosde
extenso.8
http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

3/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

Adensidadepopulacionaldopas,de3,3habitantesporquilmetroquadrado,estentreasmaisbaixasdomundo.Apartemais
densamentepovoadadopasoCorredorCidadedeQuebecWindsor,(situadonosuldeQuebeceSuldeOntrio)aolongo
dosGrandesLagosedorioSoLoureno,nosudeste.77
OCanadtemumlitoralmuitoextensonoseunorte,lesteeoestee,desdeoltimoperodoglacialconsisteemoitoregies
florestaisdistintas,incluindoavastaflorestaborealsobreoEscudoCanadense.78Avastidoeavariedadedageografia,
ecologia,vegetaoerelevodoCanadderamorigemaumagrandevariedadedeclimasemtodoopas.79Porcausadeseu
grandetamanho,oCanadtemmaislagosdoquequalqueroutropasdomundo,contendograndepartedaguadocedo
planeta.80HtambmguanasgeleirasdasMontanhasRochosascanadensesenasMontanhasCosteiras.
AstemperaturasmdiasdoinvernoedoveroemtodooCanadvariamdeacordocomaregio.Oinvernopodeserrigoroso
emmuitasregiesdopas,particularmentenointeriorenaspradariascanadenses,que
tmumclimacontinental,ondeastemperaturasmdiasdiriasestopertode15C,
maspodemcairabaixode40Ccomumasensaotrmicaextremamentefria.81No
interior,anevepodecobrirosolodurantequaseseismesesdoano(maisnonorte).O
litoraldaColmbiaBritnicadesfrutadeumclimatemperado,comuminvernoamenoe
chuvoso.Nascostaslesteeoeste,astemperaturasmdiassomaiselevadas,geralmente
umpoucoacimade20C,enquantoentreascostas,amdiadetemperaturamximano
verovariade25a30C,comcalorextremoocasionalemalgumaslocalidadesdo
interiorsuperiora40C.82
OCanadtambmgeologicamenteativo,commuitosterremotosevulces
potencialmenteativos,nomeadamenteoComplexoVulcnicoMonteEdzizaeosmontes
Meager,GaribaldieCayley.83AerupovulcnicadoConeTseaxem1775causouum
desastrecatastrfico,matando2.000pessoasdopovoNisga'a,destruindosuaaldeiano
valedorioNassnonortedaColmbiaBritnicaaerupoproduziuumfluxodelavade22,5km,esegundoalendadopovo
Nisga'a,elebloqueouofluxodorioNass.84
LagoMoraine,noParqueNacional
Banff,Alberta.

Imagemdesatlitedoterritrio
canadense.

AsCataratasCanadensesnasCataratas
doNigara,Ontrio,soumadas
cachoeirasmaisvolumosasdo
mundo, 74conhecidaspelasuabeleza
eporseremumafontevaliosade
energiahidreltrica.

Demografia
Ocensocanadensede2011registrouumapopulaototalde33476688habitantes,umaumentode5,9%emrelaoa2006eomaiordentreospasesdoG8.85O
crescimentopopulacionalvemdaimigraoe,emmenormedida,docrescimentonatural.CercadequatroquintosdapopulaodoCanadvivea150quilmetrosda
fronteiracomosEstadosUnidos.86UmaproporosimilarviveemreasurbanasconcentradasnoCorredorQuebecWindsor(nomeadamenteaGrandeGolden
Horseshoe,queincluiasreasdeToronto,MontrealeOttawa),aLowerMainland(queconsistenaregiodoentornodeVancouver)eoCorredorCalgaryEdmonton
emAlberta.87
OCanadtemamaiortaxadeimigraopercapitadomundo,impulsionadapelapolticaeconmicaepelo
reagrupamentofamiliar,eestapontandoparaentre240000e265000novosresidentespermanentesem2010.89O
Canadtambmaceitaumgrandenmeroderefugiados.Novosimigrantesinstalamseprincipalmenteemgrandes
centrosurbanoscomoTorontoeVancouver.90

Religio

Cristianismo
Semreligio

77,1%
16,5%

Emcomumcommuitosoutrospasesdesenvolvidos,oCanadestpassandoporumamudanademogrficapara
umapopulaomaisidosa,commaisaposentadosemenospessoasemidadeativa.Em2006,aidademdiada
populaoerade39,5anos.Osresultadoscensitriostambmindicamque,apesardoaumentodaimigraodesde
2001(quedeuaoCanadumamaiortaxadecrescimentodapopulaodoquenoanteriorperodointercensitrio),o
envelhecimentodapopulaocanadensenodiminuiuduranteoperodo.91

Isl
Judasmo
Budismo
Hindusmo
Sikhismo

2,0%
1,1%
1,0%
1,0%
0,9%

ReligionoCanad (Censode2001)88
Porcentagem

OapoioaopluralismoreligiosoumaparteimportantedaculturapolticadoCanad.Segundoocensode2001,77,1%doscanadensesidentificamsecomocristos
destes,oscatlicosformamomaiorgrupo(43,6%doscanadenses).88AmaiordenominaoprotestanteaIgrejaUnidadoCanad(9,5%doscanadenses),seguida
pelosanglicanos(6,8%),osbatistas(2,4%),luteranos(2%)eoutroscristos(4,4%).8816,5%doscanadensesdeclaramsesemreligioeosrestantes6,3%sofiliados
comreligiesnocrists,sendoamaiordelasoislamismo(2,0%),seguidopelojudasmo(1,1%).88

Etnias
Segundoocensode2006,amaiororigemtnicarelatadaainglesa(21%),seguidapelafrancesa(15,8%),escocesa(15,2%),irlandesa(13,9%),alem(10,2%),
italiana(5%),chinesa(3,9%),ucraniana(3,6%)edasPrimeirasNaes(3,5%).Aproximadamenteumterodosentrevistadosidentificousuaetniacomo
"canadense".93Soreconhecidos600povosdasPrimeirasNaesabrangendo1.172.790pessoas.94
ApopulaoaborginedoCanadestcrescendoaquaseodobrodataxanacionale3,8%dapopulaodoCanadreivindicouidentidadeindgenaem2006.Outros
16,2%dapopulaopertenciaaminoriasnoindgenas.95OsmaioresgruposdeminoriasnoCanadsosulasiticos(4%),chineses(3,9%)enegros(2,5%).96Em
1961,menosde2%dapopulaodoCanad(cercade300000pessoas)eraclassificadacomopertencenteaumaminoriarelevanteemenosde1%comoindgenas.97
Em2006,51,0%dapopulaodeVancouvere46,9%dapopulaodeTorontoerammembrosdeminoriasrelevantes.9899Entre2001e2006,apopulaodas
minoriasrelevantesaumentou27,2%.96Deacordocomumaprevisode2005dogovernocanadense,aproporodoscanadensesquepertencemaumgrupo
minoritriorelevantenoCanadpodechegaraos23%em2017.Em2007,quaseumemcadacincocanadenses(19,8%)naturaisdeoutrospases.Cercade60%dos
novosimigrantessooriginriosdasia(incluindooOrienteMdio).100Em2031,umemcadatrscanadensespoderpertenceraumgrupominoritriorelevante.101

Idiomas
AsduaslnguasoficiaisdoCanadsooinglseofrancs.ObilinguismooficialdefinidonaCartaCanadensedosDireitosedasLiberdades,oOfficialLanguages
ActeoOfficialLanguageRegulationsaplicadopeloComissriodeLnguasOficiais.Oinglsefrancstmomesmoestatutoemtribunaisfederais,noParlamento,
eemtodasasinstituiesfederais.Oscidadostmodireito,semprequehouverdemandasuficiente,dereceberserviosdogovernofederaleminglsoufrancs,eas
minoriasqueutilizamumdosidiomasoficiaistmgarantidassuasprpriasescolasemtodasasprovnciaseterritriosdopas.102
Oinglseofrancssoaslnguasmaternasde59,7%e23,2%dapopulao,respectivamente,103easlnguasmaisfaladasemcasa,68,3%e22,3%dapopulao,
respectivamente.10498,5%doscanadensesfalaminglsoufrancs(67,5%falamapenasemingls,13,3%falamapenasfrancse17,7%falamambasaslnguas).105
Comunidadescujaslnguasoficiaissooinglsouofrancs,constituem73,0%e23,6%dapopulao,respectivamente.105
ACartadaLnguaFrancesafazdofrancsalnguaoficialemQuebec.106Emboramaisde85%doscanadensesfrancfonosvivamemQuebec,existempopulaes
significativasdefrancfonosemOntrio,AlbertaenosuldeManitoba.OntriotemamaiorpopulaodelnguafrancesaforadeQuebec.107NovaBrunswick,anica
provnciaoficialmentebilngue,temumaminoriadeacadianosdelnguafrancesaconstituindo33%dapopulao.Htambmgruposdeacadianosnosudoesteda
NovaEsccia,naIlhaCapeBretonenaspartescentraleocidentaldaIlhadoPrncipeEduardo.108

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

4/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

Outrasprovnciasnotmlnguasoficiais,masofrancsutilizadocomolnguadeinstruo,nostribunais,epara
outrosserviosdogoverno,almdoingls.Manitoba,OntrioeQuebecpermitemqueoinglsefrancssejamfalados
naslegislaturasprovinciaisequeleissejamaprovadasemambasaslnguas.EmOntrio,ofrancstemumestatuto
legal,masnocompletamentecooficial.109Existem11gruposdelnguasaborgines,compostaspormaisde65
dialetosdistintos.110Destes,apenasaslnguasCree,InuktituteOjibwaytmumapopulaodefalantesfluentesgrande
osuficienteparaseremconsideradasviveisparasobreviveremnolongoprazo.111Vriaslnguasindgenastm
estatutooficialnosTerritriosdoNoroeste.112OinuktitutalnguamaioritriaemNunavuteumadastrslnguas
oficiaisdoterritrio.113
MaisdeseismilhesdepessoasnoCanadindicamumalnguanooficialcomosualnguamaterna.Algumasdasmais
comunsprimeiraslnguasnooficiaisincluemochins(cantons,principalmente,1012065falantescomoprimeira
lngua),italiano(455040),alemo(450570),punjabi(367505),espanhol(345345),rabe(261640)eportugus
(219275).103
Em2006,cercade17,4%dapopulao
canadenseerabilngue,sendocapazesde
conversaremambasaslnguasoficiaisdopas.
Ingls57,8%

Poltica

OCanadtemfortestradiesdemocrticasmantidasporumgoverno
parlamentardentrodoconstructodemonarquiaconstitucional,sendoa
monarquianoCanadafundaodospoderesexecutivo,legislativoejudicirio
Francs22,1%
esuaautoridadeoriginriadapopulaocanadense.114115116117Osoberano
reapoucopovoada(<0,4pessoaspor
aRainhaElizabethII,quetambmatuacomochefedeEstadodeoutros15
km)
pasesdaCommonwealtheresideprincipalmentenoReinoUnido.Comotal,o
representantedaRainha,oGovernadorgeraldoCanad(atualmenteDavid
Johnston),cumpreamaiorpartedosdeveresreaisnoCanad.118
Inglsefrancs(bilngue)17,4%

Contudo,aparticipaodiretadasfigurasreaisevicereais,emqualquerdestasreasdagovernaolimitada117119120121
Sededoparlamentocanadenseem
naprtica,oseuusodospoderesexecutivosdirigidopeloGabinete,umacomissodosministrosdaCoroaresponsvelperante
Ottawa.
aCmaradosComunseleita,elideradapeloprimeiroministrodoCanad(atualmente,StephenHarper122),ochefede
governo.Paragarantiraestabilidadedogoverno,ogovernadorgeralnormalmentenomeiacomoprimeiroministroolderdo
partidopolticoquetemamaioriarelativanaCmaradosComunseoprimeiroministroescolheoGabinete.123Ocargodeprimeiroministroassimumadas
instituiesmaispoderosasdogoverno,dandoincioamaiorpartedalegislaoparaaprovaoparlamentareselecionandoparaanomeaopelaCoroa,almdos
acimamencionados,ogovernadorgeral,vicegovernadores,senadores,juzesfederais,chefesdecorporaesdacoroaeagnciasgovernamentais.124Olderdo
partidocomosegundomaiornmerodeassentosgeralmentesetornaolderdaoposiodaCmaradosComuns(atualmente[2010]MichaelIgnatieff)efazpartede
umsistemaparlamentarcontraditriodestinadoamanterogovernoemxeque.
CadaMembrodoParlamentonaCmaradosComunseleitopormaioriasimplesemumdistritoeleitoral.Aseleiesgerais
tmdeserconvocadaspelogovernadorgeral,aconselhodoprimeiroministro,noprazodequatroanosapsaeleioanterior,
oupodemserdesencadeadaspeladerrotadogovernoemumvotodeconfiananaCmaradosComuns.125Osmembrosdo
Senado,cujosassentossodistribudosnumabaseregional,podemservirataos75anosdeidade.126Quatropartidostiveram
representanteseleitosparaoparlamentofederalnaseleiesde2008:oPartidoConservadordoCanad(partidogovernista),o
PartidoLiberaldoCanad(aoposiooficial),oNovoPartidoDemocrtico(NDP)eoBlocoQuebequense.Alistados
partidoshistricoscomrepresentaoeleitaextensa.
AestruturafederaldoCanad,divideasresponsabilidadesdegovernoentreogovernofederaleosgovernosdasdezprovncias.
AslegislaturasprovinciaissounicameraiseoperamdemaneiraparlamentarsemelhantedaCmaradosComuns.127Ostrs
territriosdoCanadtambmtmlegislaturas,masestasnososoberanasetmmenosresponsabilidadesconstitucionaisdo
queasprovnciasbemcomoalgumasdiferenasestruturais.128129

InteriordoSenadodoCanad.

Lei
AConstituiodoCanadaleisupremadopaseconsisteemumtextoescritoeconvenesnoescritas.130ALeiConstitucionalde1867(conhecidacomoBritish
NorthAmericaAct,antesde1982)afirmavaagovernaocombasenoprecedenteparlamentar"semelhante,emprincpio,aodoReinoUnido"131edividiaospoderes
entreosgovernosfederaleprovinciaisoEstatutodeWestminsterde1931concedeuplenaautonomiaeaLeiConstitucionalde1982adicionouaCartaCanadensedos
DireitosedasLiberdades,quegaranteosdireitoseliberdadesbsicosquenormalmentenopodemsercanceladosporqualquernveldegovernoapesardeuma
clusulapermitirqueoParlamentofederaleaslegislaturasprovinciaiscancelemcertassecesdaCartaporumperododecincoanoseacrescentouumaemenda
constitucional.130

ASupremaCortedoCanad,em
Ottawa,aoestedaColinado
Parlamento.

Emboratenhamexistidoconflitos,asprimeirasinteraesentreoseuropeuscanadensescomasPrimeirasNaeseospovos
Inutesforamrelativamentepacficas.CombinadocomodesenvolvimentoeconmicotardiodoCanademmuitasregies,essa
histriapacficapermitiuaospovosindgenascanadensesteremumainflunciarelativamentefortenaculturanacional,
preservandoasuaidentidadeprpria.132ACoroadoCanadeospovosaborginesdopascomearamsuasinteraesdurante
operododecolonizaoeuropeia.OsTratadosnumerados,oIndianAct,aLeiConstitucionalde1982eoutrasleisforam
estabelecidas.133UmasriedeonzetratadosforamassinadosentreosaborginescanadenseseosmonarcasreinantesdoCanad
entre18711921.134EssestratadossoacordoscomoGovernodoCanad,administradospelaLeiAborgineCanadensee
supervisionadospeloMinistriodeAssuntosIndgenaseDesenvolvimentodaRegioNorte.Opapeldostratadosfoi
reafirmadopelaSeoTrintaeCincodaLeiConstitucionalde1982,que"reconheceeafirmaosatuaisdireitosaborginese
contratuais".133Estesdireitospodemincluirprovisessobreofornecimentodeservioscomocuidadosdesadeeisenode
impostos.135OquadrojurdicoepolticodentrodoqualoCanadeasPrimeirasNaesoperamfoiadicionalmente
formalizadoem2005,comoAcordoPolticoPrimeirasNaesCoroaFederal,queestabeleceuacooperaocomo"apedra
angulardeumaparceriaentreoCanadeasPrimeirasNaes".133

OsistemajudiciriodoCanaddesempenhaumpapelimportantenainterpretaodasleisetemopoderdederrubarleisqueviolamaConstituio.ASupremaCorte
doCanadamaisaltacorteeorbitrofinal,sendoatualmente(2010)presididaporBeverleyMcLachlin,P.C.(aprimeiramulherChefedeJustia)desde2000.136
OsseusnovemembrossonomeadospelogovernadorgeralsoboconselhodoPrimeiroMinistroedoMinistrodaJustia.Todososjuzesdosnveissuperiorede
apelaosonomeadosapsconsultacomasentidadesjurdicasnogovernamentais.Ogabinetefederaltambmnomeiaosjuzesparatribunaissuperioresaosnveis
provincialeterritorial.Cargosdosistemajudicirionosnveismaisbaixosprovinciaiseterritoriaissopreenchidosporseusrespectivosgovernos.137
Odireitocomumprevaleceemtodaparte,excetoemQuebec,ondepredominaodireitocivil.138Odireitopenalumaresponsabilidadeexclusivamentefederale
uniformeemtodooCanad.Aaplicaodalei,138incluindotribunaiscriminais,umaresponsabilidadeprovincial,masnasreasruraisdetodosasprovncias,exceto
OntrioeQuebec,opoliciamentorealizadopelaRealPolciaMontadadoCanadfederal.139

Relaesinternacionaiseforasarmadas
http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

5/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

OCanadeosEstadosUnidoscompartilhamamaiorfronteiraindefesadomundo,cooperamemcampanhaseexerccios
militaresesoomaiorparceirocomercialumdooutro.140OCanad,noentanto,temumapolticaexternaindependente,
demarcandoseporvezesdasposiesdoseuvizinho,comoocasodamanutenoderelaesplenascomCubaedarecusa
emparticiparoficialmentenaGuerradoIraque.OpastambmmantmlaoshistricoscomoReinoUnidoecomaFranae
outrasexcolniasbritnicasefrancesaspormeiodaassociaodoCanadnaComunidadedasNaesenaFrancofonia.141O
CanadconhecidoporterumarelaoforteepositivacomosPasesBaixoseogovernoholandstradicionalmenteoferece
tulipas(smbolodopaseuropeu)aoCanadtodososanos,emmemriadacontribuiocanadenseparaalibertaodos
holandesesdaAlemanhanazistaduranteaSegundaGuerraMundial.56
Cpulade2010doslderesdoG8em
Opasempregaatualmenteumaforadevoluntriosprofissionaismilitaresdemaisde67000soldadosregularese
Huntsville,Ontrio.
aproximadamente26000emreserva.142AsForasArmadasdoCanad(CF)compemoexrcito,amarinhaeaforaarea.O
Canadumanaoindustrialcomumsetordecinciaetecnologiaaltamentedesenvolvido.DesdeaPrimeiraGuerraMundial,
oCanadproduzosseusprpriosveculosdecombatedeinfantaria,msseisanticarrosteleguiadosearmasdepequenoporteparaassuasforasarmadas,emespecial
paraoexrcito.

AforteligaocomoImprioBritnicoecomaComunidadedasNaeslevouaumaparticipaoimportantenosesforosmilitaresbritnicosnaSegundaGuerra
Boer,naPrimeiraGuerraMundialenaSegundaGuerraMundial.Desdeento,oCanadtemsidoumdefensordomultilateralismo,fazendoesforospararesolver
problemasglobais,emcolaboraocomoutrasnaes.143144OCanadfoiumdosmembrosfundadoresdasNaesUnidasem1945edaOTANem1949.52Durante
aGuerraFria,oCanadfoiumdosprincipaiscontribuintesparaasforasdaONUnaGuerradaCoreiaefundouoComandodeDefesaAeroespacialdaAmricado
Norte(NORAD),emcooperaocomosEstadosUnidos,parasedefendercontrapotenciaisataquesareosporpartedaUnioSovitica.145
DuranteaGuerradoSuezem1956,ofuturoprimeiroministroLesterB.PearsonaliviouastensesaoproporacriaodaFora
dePazdasNaesUnidas,pelaqualelefoiagraciadocomoPrmioNobeldaPazde1957.146Comoestafoiaprimeiramisso
depazdaONU,Pearsongeralmentecreditadocomooinventordoconceito.OCanadtemparticipadodesdeentode50
missesdepaz,incluindotodososesforosdepazdaONUat1989,147etemmantidoforasemmissesinternacionaisem
Ruanda,naexIugoslvia,entreoutrasCanadtemporvezesenfrentadocontrovrsiassobreassuasintervenesempases
estrangeiros,comonoCasoSomliade1993.148Onmerodemilitarescanadensesqueparticipamemmissesdepaztem
diminudomuitonasltimasduasdcadas.
OCanadsetornoumembrodaOrganizaodosEstadosAmericanos(OEA)em1990eorganizouaAssembleiaGeraldaOEA
emWindsor,Ontrioemjunhode2000eaTerceiraCpuladasAmricasemQuebec,emabrilde2001.149Opaspretende
ampliarseuslaoscomeconomiasdoPacficoatravsdaassociaonaCooperaoEconmicadasiaedoPacfico
(Apec).150
Desde2001,oCanadtemtropasnoAfeganistocomopartedaforadeestabilizaodosEstadosUnidosedaONU,atravs
daForaInternacionaldeAssistnciaparaSeguranacomandadapelaOTAN.Opascomprometeusearetirardaprovnciade
Candaarem2011,151alturaemquetergastoumtotalestimadodeUS$11,3bilhes*namisso.152OCanadeosEstados
UnidoscontinuamaintegrarasagnciasestaduaiseprovinciaisparareforaraseguranaaolongodaFronteiraCanadEstados
UnidosatravsdaIniciativadeViagensdoHemisfrioOcidental.153

UmCF18HornetcanadenseemCold
Lake,Alberta.OsCF18stm
apoiadoasoberaniadaspatrulhas
areasdaNORADeparticiparamem
combateduranteaGuerradoGolfo
de1991enasGuerrasdaBsniae
Kosovonofinaldosanos1990.

Emfevereirode2007oCanad,Itlia,Noruega,ReinoUnidoeRssiaanunciaramseuscompromissosdefinanciamentoparalanarumprojetodeUS$1,5bilhes*
paraajudaradesenvolvervacinasqueelesdisseramquepoderiasalvarmilhesdevidasnospasespobresechamououtrasparasejuntaremaoprojeto.154Emagosto
de2007,asoberaniacanadensenasguasdorticofoicontestadadepoisdeumaexpediosubaquticarussaaoPoloNorteoCanadtemconsideradoareacomo
partedoterritriosoberanodesde1925.155

Subdivises
OCanadumafederaocompostapordezprovnciasetrsterritrios.Porsuavez,estessoagrupadosemregies:OestedoCanad,CentrodoCanad,Provncias
atlnticasdoCanadeoNortedoCanad(estaltimacompostaportrsterritrios:Yukon,TerritriosdoNoroesteeNunavut).OLestedoCanadrefereseaoCentro
doCanadeaoCanadAtlnticojuntos.AsprovnciastmmaisautonomiadoqueosterritriosesoresponsveispelamaioriadosprogramassociaisdoCanad
(comosade,educaoeassistnciasocial)e,juntas,arrecadammaisreceitaqueogovernofederal,umaestruturaquasenicaentreasfederaesdomundo.O
governofederalfazpagamentosdeequalizaoparagarantirquepadresrazoavelmenteuniformesdosservioseimpostossomantidosentreasprovnciasmaisricas
emaispobres.156
UmmapaclicveldoCanadexibindosuasdezprovncias,trsterritriosesuasrespectivascapitais.

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

6/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

Economia
OCanadumadasnaesmaisricasdomundo,comumelevadorendimentopercapita,emembrodaOrganizaoparaa
CooperaoeDesenvolvimentoEconmico(OCDE)edoG8.umadasdezmaioresnaescomerciaisdomundo.157O
Canadumaeconomiamista,sendoclassificadoacimadosEstadosUnidosnondicedaHeritageFoundationdeliberdade
econmicaemaisacimadamaioriadasnaesdaEuropaocidental.158Osmaioresimportadoresestrangeirosdeprodutos
canadensessoosEstadosUnidos,oReinoUnidoeoJapo.159Em2008,asmercadoriasimportadaspeloCanadvaliammais
de442,9bilhes*dedlares,dosquais280,8bilhesdlaresdosEstadosUnidos,11,7bilhesdedlaresdoJapoeUS$11,3
bilhesdoReinoUnido.159Odficitcomercialdopasem2009totalizouC$4,8bilhes,comparadocomumsupervitdeC$
46,9bilhesem2008.160
Vistadocentrofinanceirode
Toronto,comdestaqueparaaTorre
CN.

Emoutubrode2009,ataxadedesempregonacionaldoCanadfoide8,6%.Astaxasdedesempregoprovinciaisvariamde
5,8%emManitobaat17%emTerraNovaeLabrador.161AdvidafederaldoCanadestestimadaem566,7bilhesde
dlaresem201011,superioraos463,7debilhesdlaresnoperodo200809.162AdvidaexternalquidadoCanad
aumentoudeUS$40,6bilhesparaUS$193,8bilhesnoprimeirotrimestrede2010.163Odficitconjunto,federale
provinciais,noanofiscalde200910alcanouUS$100bilhes*164eprevsequeodficitfederalsejadeC$49,2bilhesem201011.165
Nosculopassado,ocrescimentodamanufatura,mineraoedosetordeserviostransformouopasdeumaeconomia
basicamenteruralparaumamaisindustrialeurbana.Comooutrospasesdesenvolvidos,aeconomiacanadensedominadapor
servios,queempregamcercadetrsquartosdoscanadenses.166OCanadincomumentreospasesdesenvolvidosdevido
importnciadosetorprimrioemsuaeconomia,sendoasindstriasmadeireirasedepetrleoduasdasmaisimportantesdo
pas.167
OCanadumdospoucospasesdesenvolvidosquesoexportadoreslquidosdeenergia.168AcostaatlnticadoCanadea
provnciadeAlbertatmvastasjazidasdegsnaturalepetrleoemaltomar.Aimensareservadasareiasbetuminosasdo
AthabascadaoCanadasegundamaiorreservadepetrleodomundo,aseguirdaArbiaSaudita.169

UmafazendanaprovnciadeOntrio.

OCanadumdosmaioresfornecedoresmundiaisdeprodutosagrcolasaspradariascanadensessoumdosmaisimportantes
produtoresdetrigo,canolaeoutroscereais.170OCanadomaiorprodutormundialdezincoeurnioeumafonteglobaldemuitosoutrosrecursosnaturais,como
ouro,nquel,alumnioechumbo.168MuitascidadesnonortedoCanad,ondeaagriculturadifcil,sosustentveisporcausadasminasprximasoupelassuas
fontesdemadeira.OCanadtambmtemumsetorindustrialbastantegrandecentradonosuldeOntrioedeQuebec,comossetoresautomveleaeronutico
representandoindstriasparticularmenteimportantes.171
AintegraoeconmicacomosEstadosUnidostemaumentadosignificativamentedesdeaSegundaGuerraMundial.Istotem
atradoaatenodosnacionalistasdoCanad,queestopreocupadoscomaautonomiaculturaleeconmicadopasnaerada
globalizao,vistoqueasmercadoriaseprodutosdemdiaestadunidensessetornaramonipresentes.172OAcordodeComrcio
deProdutosAutomotivosde1965abriuasfronteirasaocomrcionaindstriaautomobilsticaentreosEstadosUnidoseo
Canad.Nadcadade1970,aspreocupaescomaautossuficinciaenergticaeasparticipaesestrangeirasnossetoresde
fabricaolevaramogovernoliberaldoentoprimeiroministroPierreTrudeauadecretaroProgramaNacionaldeEnergia
(NEP)eaAgnciadeRevisodoInvestimentoEstrangeiro(FIRA).173
Em1980,ogovernodoprimeiroministroBrianMulroneyaboliuaNEPemudouonomedaFIRApara"InvestmentCanada",
comointuitodeencorajaroinvestimentoestrangeiro.174OTratadodelivrecomrcioentreCanadeEstadosUnidos(TLC)de
1988,eliminouastarifasaduaneirasentreosdoispases,enquantooTratadoNorteAmericanodeLivreComrcio(NAFTA)
ampliouazonadelivrecomrcioparaincluiroMxiconadcadade1990.170Emmeadosdadcadade1990,sobogoverno
liberaldeJeanChrtien,opascomeouaalcanarexcedentesoramentaisanuaisediminuiusuadvidanacional.175Em2008,acrisefinanceiraglobalcausouuma
recesso,oquepoderlevarataxadedesempregodopasatingiros10%.176
CerimniadeassinaturadoNAFTA,
outubrode1992.

Infraestrutura
Educao
Asprovnciaseterritrioscanadensessoresponsveisporseusrespectivossistemaseducacionais.Cadasistemasimilar,
emborareflitaacultura,histriaegeografiaregionais.177Oslimitesdaescolaridadeobrigatria,entradaatos57anosepelo
menosataos1618anos,177contribuemparaumataxadealfabetizaode99%.8
Oensinosuperiortambmadministradopelosgovernosprovinciaiseterritoriais,quefornecemamaiorpartedo
financiamento,ogovernofederaladministrabolsasdepesquisaadicionais,emprstimosestudantisebolsas.Em2002,43%dos
canadensescomidadeentre2564possuaeducaosuperior,eparaaquelescomidadeentre25a34,ataxadeformao
superiorerade51%.178

Cinciaetecnologia

UniversidadedeOttawa,umadas
maisantigasdoCanad.

OCanadumanaoindustrialcomumsetordecinciaetecnologiaaltamentedesenvolvido.Cercade1,88%doPIBdo
Canadinvestidoempesquisaedesenvolvimento(P&D).179OpastemdezoitolaureadoscomprmiosNobeldefsica,
qumicaemedicina180eo12pasdomundoemtermosdeacessointernet,com28milhesdeusurios,84,3%dapopulaototal.181

ADefenceResearchandDevelopmentCanada(DRDC)umaagnciadoDepartamentodeDefesaNacional,cujoobjetivo
respondersnecessidadescientficasetecnolgicasdasForasCanadenses.Aolongodosanos,aDRDCtemsidoresponsvel
porinmerasinovaeseinvenesdeaplicaoprticatantonomundocivilquantonomundomilitar.Estesincluemo
CADPAT,trajeantiG,CRV7,laserdedixidodecarbonoeogravadordedadosdevoo.182ADRDCtambmcontribuino
desenvolvimentodomaisavanadoradardevarreduraeletrnicaativadomundo,comopartedeumesforointernacional,
envolvendooCanad,aAlemanhaeosPasesBaixos.183

OCanadarmemaononibus
EspacialDiscoveryduranteamisso
STS116.

AAgnciaEspacialCanadenseconduzpesquisasespaciais,planetriasedeaviao,assimcomodesenvolvefoguetese
satlites.Em1984,MarcGarneautornouseoprimeiroastronautadoCanad,servindocomoespecialistadecargadaSTS41
G.OCanadfoiclassificadoemterceirolugarentreos20pasesdetoponascinciasespaciais.184OCanadumdospases
participantesnaEstaoEspacialInternacionaleumdospioneirosdomundoemrobticaespacialcomoCanadarm,
Canadarm2eDextre.Desdeadcadade1960,asIndstriasAeroespaciaisdoCanadprojetarameconstruram10satlites,
incluindooRADARSAT1,oRADARSAT2eoMOST.185OCanadtambmproduziuumdosmaisbemsucedidosfoguetes

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

186

7/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

desondagem,oBlackBrantmaisde1000foramlanadosdesdeoinciodasuaproduoem1961.186UniversidadesdetodooCanadestotrabalhandonoprimeiro
aterrissadordopas:oNorthernLight,projetadoparaprocurarvidaemMarteepesquisaroambientederadiaoeletromagnticaeaspropriedadesdaatmosferado
planetavermelho.SeoNorthernLightforbemsucedido,oCanadseroterceiropasapousaremoutroplaneta.187

Transportes
OCanadumpasdesenvolvido,cujaeconomiaincluiaextraoeexportaodematriasprimasdeseuvastoterritrio.Devidoa
isso,opastemumsistemadetransportequeincluimaisde1400000kmdeestradas,10aeroportosinternacionaisprincipais,300
aeroportosmenores,72093kmdeviasfrreasoperacionaisemaisde300portoscomerciaiseportosquedoacessoaosoceanos
Pacfico,Atlnticoertico,bemcomoaosGrandesLagoseaoCanaldeSoLoureno.188Em2005,osetordetransporterespondia
por4,2%doPIBdoCanad,emcomparaocomos3,7%dasindstriasdeminerao,petrleoeextraodegsnatural.189
Em2007,oCanadtinhaumtotalde72212km190deferroviasdecargasepassageiros.Asreceitastotaisdeserviosdetransporte
ferrovirioem2006foramdeUS$10,4bilhes,dosquaisapenas2,8%foramprovenientesdeserviosdepassageiros.ACanadian
NationalRailwayeaCanadianPacificRailwaysoasduasprincipaiscompanhiasdefreteferroviriodopas,cadaumatendo
operaesemtodaaAmricadoNorte.Em2007,357milhesdetoneladas/quilmetrodemercadoriase4,33milhesdepassageiros
foramtransportadosporviafrrea.34281pessoasforamempregadaspelaindstriaferrovirianomesmoano.191
Humtotalde1042300kmdeestradasnopas,dosquais413600kmsopavimentadas,incluindo17000kmdeviasexpressas.Em
2006,626700kmnoestavampavimentadas.8Otransporterodoviriogerou35%doPIBtotaldotransporte,contra25%parao
transporteferrovirio,aquticoeareocombinados,189sendoasestradasoprincipalmeiodetransportedepassageirosemercadorias
dopas.ARodoviaTransCanadatravessatodoopaseumadasmaislongasrodoviasdomundo,com8030kmdeextenso.192O
segmentodaViaExpressaMacdonaldCartierquepassaporTorontootrechorodoviriomaismovimentadodaAmricadoNorte,193
eumdosmaisamplosemovimentadosdomundo.194

TrechodaViaExpressaMacdonald
Cartier,amaismovimentadada
AmricadoNorte. 193

UmtremdaCanadian
PacificRailway.

Otransporteareocompunha9%doPIBdosetordetransportescanadenseem2005.AmaiorcompanhiaareadopasaAir
Canada,queteve34milhesdeclientesem2006e,emabrilde2010,operavacom363avies.195Aindstriaareacanadense
viuumaalteraosignificativaapsaassinaturadoacordodecusabertosentreEUACanad,em1995,quandoomercado
tornousemenosreguladoemaiscompetitivo.196Dosmaisde1700aerdromos,aeroportoscertificados,heliportosebasesde
hidroaviesregistrados,19726soespecialmentedesignadospeloSistemaNacionaldeAeroportosdoCanad:198incluemtodos
osaeroportosquelidamcom200miloumaispassageirosacadaano,bemcomooprincipalaeroportoqueservecadacapital
federal,provincialeterritorial.OstrsprincipaisaeroportosdopaspornmerodepassageirossooAeroportoInternacional
TorontoPearson(sendotambmomaiordopas),199200201oAeroportoInternacionaldeVancouver200eoAeroporto
InternacionalPierreElliottTrudeau200202emMontreal.
Em2005,139,2milhesdetoneladasdecargaforamcarregadasedescarregadasnosportoscanadenses.203OPortode
VancouveroportomaismovimentadodoCanad,tendopassadoporali68milhesdetoneladasou15%dototaldo
transportedomsticoeinternacionaldoCanadem2003.204

Telecomunicaes
Cercade100jornaisdirioseminglsedezjornaisdiriosemfrancssoimpressosnoCanad.205Ojornalquepossuiamaior
circulaodopasoTorontoStar,publicadoemlnguainglesa.205OjornalfrancfonodemaiorcirculaonoCanad(e
tambmdomundo,foradaFrana)oLeJournaldeMontral.205206Cercade1500peridicossoimpressosepublicados
noCanad.OsperidicosdemaiorcirculaodopassoMaclean'seChatelaine.205
Amdiaeaindstriadoentretenimentoestadunidensessopopulares,senodominantes,noCanadanglfonoinversamente,
muitosprodutosculturaiscanadenseseartistassobemsucedidosnosEstadosUnidosenomundo.207Muitosprodutos
culturaissocomercializadosemdireoaumunificadomercado"norteamericano"ouglobal.Acriaoeapreservaoda
culturadistintamentecanadensesoapoiadasporprogramasdogovernofederaldopas,atravsdeleiseinstituiescomoa
CanadianBroadcastingCorporation(CBC),oNationalFilmBoardofCanadaedaCanadianRadiotelevisionand
TelecommunicationsCommission.208

SededaCanadianBroadcasting
CorporationemToronto.

Cultura

EsculturaCorvoeOPrimeiro
Homem,deBillReid,mostrando
partedeummitodacriaoHaida.O
Corvoumafiguracomumem
muitasmitologiasdacultura
aborgine.

promessasdeterra.216

Aculturacanadensetemsidohistoricamenteinfluenciadaporculturasetradiesdebritnicos,franceseseindgenas.Existem
diferentesculturas,lnguas,arteemsicaaborginesportodooCanad.209210Muitaspalavras,invenesejogosnorte
americanosindgenastornaramsepartedalinguagemcotidianadoCanad.Acanoa,raquetesdeneve,tobog,lacrosse,cabo
deguerra,xaropedecereotabacosoexemplosdeprodutos,invenesejogos.211Algumasdaspalavrasdalnguainglesade
origemindgenaincluembarbecue,caribou,chipmunk,woodchuck,hammock,skunk,mahogany,hurricaneemoose.212Vrias
reas,cidadeseriosdasAmricastmnomesdeorigemindgena.OnomedaprovnciadeSaskatchewanderivadonomeem
lnguacreedorioSaskatchewan,"KisiskatchewaniSipi".213OnomedacapitaldoCanad,Ottawa,vemdotermo"adawe",que
emlnguaalgonquinasignifica"negociar".213ODiaNacionaldosAborginesreconheceasculturaseascontribuiesdos
povosaborginesdoCanad.214
Aculturadopasfoifortementeinfluenciadapelaimigraovindadetodoomundo.Muitoscanadensesvalorizamo
multiculturalismoeveemoCanadcomosendoinerentementemulticultural.64Noentanto,aculturadopastemsido
fortementeinfluenciadapelaculturaestadunidenseporcausadaproximidadeedaaltataxademigraoentreosdoispases.A
grandemaioriadosimigrantesdelnguainglesaqueveioparaoCanadentre1755e1815eramestadunidensesdasTreze
ColniasduranteeimediatamenteapsaGuerradaIndependnciadosEstadosUnidos,46000estadunidensesleaiscoroa
britnicavieramparaoCanad.215Entre1785e1812,maisestadunidensesemigraramparaoCanad,emrespostas

AsartesvisuaiscanadensestmsidodominadasporTomThomsonomaisfamosopintordoCanadepeloGrupodosSete.AcurtacarreiradeThomsonpintando
paisagenscanadensesdurouapenasumadcadaatsuamorteem1917aos39anos.217OGrupodosSeteeracompostoporpintorescomumfoconacionalistae
idealista,queexibiramsuasobrasdistintaspelaprimeiravezemmaiode1920.Emborareferidocomotendosetemembros,cincoartistasLawrenHarris,A.Y.
Jackson,ArthurLismer,J.E.H.MacDonaldeFrederickVarleyforamresponsveisporarticularasideiasdogrupo.ElesjuntaramsebrevementecomFrank
JohnstonecomoartistacomercialFranklinCarmichael.A.J.CassonpassouafazerpartedoGrupoem1926.218Outraassociadadogrupofoiaproeminenteartista
canadenseEmilyCarr,conhecidaporsuaspaisagenseretratosdospovosindgenasdacostanoroestedoPacfico.219

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

8/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

OCanadtemumainfraestruturaeumaindstriademsicadesenvolvida,comaradiodifusoreguladapelaCanadianRadiotelevisionandTelecommunications
Commission.220221Aindstriamusicalcanadensetemproduzidocompositores,msicoseconjuntosrenomadosinternacionalmente,taiscomoGuyLombardo,
MurrayAdaskin,Rush,JoniMitchelleNeilYoung.VencedorescanadensesdevriosGrammyAwardsincluemMichaelBubl,CelineDion,K.D.Lang,Sarah
McLachlan,AlanisMorissetteeShaniaTwain.222AAcademiaCanadensedeArteseCinciasadministraosprmiosdaindstriafonogrficadoCanad,comoos
JunoAwards,quetiveramincioem1970esoconsideradosaprincipalpremiaomusicaldopas.223
OhinonacionaldoCanad,"OCanada",foiadotadoem1980,originalmenteencomendadopelovicegovernadordeQuebec,oSr.ThodoreRobitaille,paraa
cerimniadoFeriadoNacionaldeQuebecde1880.224CalixaLavalleescreveuamsica,quefoiumaadaptaodeumpoemapatriticocompostopelopoetaejuiz
SirAdolpheBasileRouthier.Otextofoiescritooriginalmenteapenasemfrancs,antesdetersidotraduzidoparaoinglsem
1906.225
OssmbolosnacionaisdoCanadsoinfluenciadosporfatoresnaturais,histricose
aborgines.OusodafolhadebordocomoumsmbolodoCanaddatadoinciodo
sculoXVIII.Afolhadebordorepresentadaembandeirasatuaiseanterioresdo
Canad,namoedadeumcentavo,enoBrasodeArmas.226Outrossmbolosnacionais
proeminentesincluemocastor,gansodocanad,mobelhagrande,aCoroa,aReal
PolciaMontadadoCanad,226e,maisrecentemente,ototemeoInukshuk.227
OsesportesoficiaisnacionaisdoCanadsoohqueinogelonoinvernoelacrosseno
vero.228Ohqueiumpassatemponacionaleoesportemaispopularnopas.Tambm
ASeleoCanadenseMasculinade
oesportemaisjogadopeloscanadenses,com1,65milhesdeparticipantesem
"Opinheiro",deTomThomson,
HqueinoGelocomemoraa
2004.229AsseismaioresregiesmetropolitanasdoCanad,Toronto,Montreal,
1916leosobretela,nacoleoda
conquistadamedalhadeouronos
Vancouver,Ottawa,CalgaryeEdmontontmfranquiasdaNationalHockeyLeague
GaleriaNacionaldoCanad.
JogosOlmpicosdeInvernode2010
(NHL),ehmaisjogadoresdoCanadnaNHLquedetodososoutrospases
emVancouver.
combinados.Outrosesportespopularesincluemocurlingeofutebolcanadense,sendo
esteltimojogadoprofissionalmentenaCanadianFootballLeague(CFL).229Golfe,baseball,esqui,futebol,voleibole
basquetebolsoamplamentejogadosemnveisjuveniseamadores,masligasprofissionaisefranquiasnoestogeneralizadas.229
OCanadtemsediadovriosgrandeseventosesportivosinternacionais,incluindoosJogosOlmpicosdeVerode1976emMontreal,osJogosOlmpicosdeInverno
de1988emCalgaryeoCampeonatoMundialdeFutebolSub20de2007.OCanadtambmfoiopasanfitriodosJogosOlmpicosdeInvernode2010em
VancouvereWhistler,naColmbiaBritnica.230

Feriadosnacionais
Data231

Nomelocal
(ingls/francs)

Nomeem
portugus

Observaes

1dejaneiro

NewYear'sDay/Jourde
l'an

AnoNovo

(varia)

GoodFriday/Vendredi
saint

Sextafeirasanta Geralmentecelebradoemabril.

(varia)

EasterMonday/Pques

Pscoa

Geralmentecelebradoemabril.

1segundafeiraaps25
demaio

VictoriaDay/Ftedela
Reine

DiadaRainha

CelebraodoaniversriodaRainha(doCommonwealth).EmQuebec,odiados
patriotascelebradonomesmodia.

1dejulho

CanadaDay/Ftedu
Canada

DiadoCanad

Diadaindependncia(formaodaConfederaodoCanad),em1867.

Primeirasegundafeirade
LabourDay/Ftedutravail DiadoTrabalho
setembro
Segundasegundafeirade Thanksgiving/Actionde
outubro
grce

AodeGraas

Diadedargraaspeloquesetemnofinaldapocadascolheitas.

11denovembro

RemembranceDay/Jourdu Diada
souvenir
Lembrana

HomenagemaosmortosdeguerradoCanad.

25dedezembro

Christmas/Nol

CelebraodonascimentodeJesusCristo.

26dedezembro

BoxingDay/Lendemainde Diado
Nol
encaixotamento

Natal

Vertambm
AmricadoNorte
ListadeEstadossoberanos
ListadeEstadossoberanoseterritriosdependentesdaAmrica
MissesdiplomticasdoCanad
ReligionoCanad

Notas
Referncias
1. RODRIGUES ,Ermnio.(1981)."PortugusdoBrasileportugusdePortugal:Diferenas(http://seer.fclar.unesp.br/alfa/article/viewFile/3639/3408#page=69)"(PDF)(em
Portugus).AlfaRevistadeLingustica25:110.SoPaulo:UniversidadeEstadualdeSoPaulo,DepartamentodeLetras.ISSN00025216(http://worldcat.org/issn/00025216).
Visitadoem22/10/2011.
2. PortaldaLnguaPortuguesa.DicionriodeGentlicoseTopnimos(http://www.portaldalinguaportuguesa.org/?action=gentilicos&act=list&search=canad%E1)(emPortugus).
Visitadoem22/10/2011.
3. Canada'spopulationestimates(http://www.statcan.gc.ca/dailyquotidien/100628/dq100628aeng.htm)(emingls)StatisticsCanada(28/06/2010).Visitadoem28/09/2010."Em1
deabrilde2010,apopulaofoiestimadaem34019000."
4. Populationbymothertongue,byprovinceandterritory(2006Census)(http://www40.statcan.gc.ca/l01/cst01/DEMO11Aeng.htm)(emingls)StatisticsCanada(11/12/2007).
Visitadoem28/09/2010.
5. abcdFundoMonetrioInternacional(FMI):WorldEconomicOutlookDatabase(http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

9/14

12/02/2015

6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

pr.x=44&pr.y=7&sy=2012&ey=2019&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=156%2C158%2C132%2C112%2C134%2C111%2C136&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2C
(Outubrode2014).Visitadoem29deoutubrode2014.
ProgramadasNaesUnidasparaoDesenvolvimento(PNUD):HumanDevelopmentReport2014(http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14summaryen.pdf)(emingls)(24
dejulhode2014).Visitadoem24dejulhode2014.
DistributionoffamilyincomeGiniindex(https://www.cia.gov/library/publications/theworldfactbook/fields/2172.html)WorldFactbookCIA.Visitadoem1desetembrode
2009.
abcdeCanada(https://www.cia.gov/library/publications/theworldfactbook/geos/ca.html)(emingls)TheWorldFactbookCIA(29/09/2010).Visitadoem18/10/2010.
abcCanada:Territorialevolution(http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/anniversary_maps/terr_evol/map.pdf)(PDF)(emingls)AtlasofCanadaMinistriodos
RecursosNaturaisdoCanad(2006).Visitadoem09/10/2007.
Canada:History(http://www.thecommonwealth.org/YearbookInternal/145152/history/)CountryProfilesCommonwealthSecretariat.Visitadoem09/10/2007."TheBritishNorth
AmericaActof1867broughttogetherfourBritishcolonies...inonefederalDominionunderthenameofCanada."
Hillmer,NormanMacIntyre,W.David.Commonwealth(http://thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0001798)CanadianEncyclopedia
HistoricaProject.Visitadoem09/10/2007."WithCONFEDERATIONin1867,CanadabecamethefirstfederationintheBritishEmpire..."
Trigger,BruceG.Pendergast,JamesF.(1978)."SaintLawrenceIroquoians",HandbookofNorthAmericanIndiansVolume15.Washington:SmithsonianInstitution,pp.357
361.OCLC58762737.
JacquesCartier(1545).RelationoriginaledeJacquesCartier(http://www.gutenberg.org/files/12356/12356h/12356h.htm)Tross(ediode1863).Visitadoem23/02/2007.
HODGETTS ,J.E..OxfordCompaniontoCanadianHistory.Toronto:Ed.OxfordUniversity,2004.Captulo:Dominion.,183p.ISBN9780195415599
CanadaDay(http://www.pch.gc.ca/progs/cpscccsp/jfaha/canada_e.cfm)DepartmentofCanadianHeritage.Visitadoem06/11/2008."'OnOctober27,1982,July1stwhichwas
knownas"DominionDay"became"CanadaDay".'"
YChromosomeEvidenceforDifferingAncientDemographicHistoriesintheAmericas(http://www.ucl.ac.uk/tcga/tcgapdf/BortoliniAJHG03YAmer.pdf)(PDF)University
CollegeLondon73:524539(2003).Visitadoem22/01/2010.doi:10.1086/377588(https://dx.doi.org/10.1086/377588).
CinqMars,J.(2001)."OnthesignificanceofmodifiedmammothbonesfromeasternBeringia
(http://web.archive.org/web/*/http://www.palanth.com/forum/upload_download/articles/cinqmars_elefanti_01.pdf)"(PDF).TheWorldofElephantsInternationalCongress,Rome.
Visitadoem25/02/2010.
Wright,JV.Ttulonopreenchido,favoradicionar(http://www.civilization.ca/cmc/exhibitions/archeo/hnpc/npvol04e.shtml)CanadianMuseumofCivilizationCorporation.
Visitadoem19/10/2009.
Griebel,Ron.TheBluefishCaves(http://www.mnsu.edu/emuseum/archaeology/sites/northamerica/bluefishcaves.html)MinnesotaStateUniversity.Visitadoem18/09/2009.
Beringia:humanswerehere(http://www.canada.com/montrealgazette/news/saturdayextra/story.html?id=2a31375ee834407db8db2a0010ad4acf&p=2)Gazette(Montreal)
CanWestMediaWorksPublicationsInc.(17/05/2008).Visitadoem18/09/2009.
CinqMars,Jacques(2001).SignificanceoftheBluefishCavesinBeringianPrehistory(http://www.civilization.ca/cmc/explore/resourcesfor
scholars/essays/archaeology/jacquescinqmars/significanceofthebluefishcavesinberingianprehistory2#four)2pp.CanadianMuseumofCivilization.Visitadoem15/04/2010.
PeterTurchin,LeonidGrinin,AndreyKorotayeveVictorC.deMunck.GrininL.,MunckV.C.de,KorotayevA..History&Mathematics:HistoricalDynamicsand
DevelopmentofComplexSocieties(http://edurss.ru/cgibin/db.pl?cp=&page=Book&id=53185&lang=en&blang=en&list=Found).[S.l.:s.n.],2006.ISBN5484010020
THORNTON,Russell.In:MichaelR.Haines,RichardHallSteckel.ApopulationhistoryofNorthAmerica.Cambridge:CambridgeUniversityPress,2000.Captulo:Population
historyofNativeNorthAmericans.,13p.ISBN0521496667
"HandbookofNorthAmericanIndians:Indiansincontemporarysociety".GarrickAlanBailey(2008).GovernmentPrintingOffice.p.285.ISBN0160803888
WILSON,DonnaM.DyingandDeathinCanada(http://books.google.com/?id=p_pMVs53mzQC&pg=PA25&dq&q=).Toronto:UniversityofTorontoPress,2008.2527p.ISBN
9781551118734Pginavisitadaem20/06/2010.
GatewaytoAboriginalHeritageCulture(http://www.civilization.ca/cmc/exhibitions/tresors/ethno/etb0170e.shtml)CanadianMuseumofCivilization(12/05/2006).Visitadoem
18/09/2009.
ICCCharter(http://inuitcircumpolar.com/index.php?auto_slide=&ID=374&Lang=En&Parent_ID=&current_slide_num=)InuitCircumpolarCouncil(2007).Visitadoem
18/09/2009.Cpiaarquivadaem26/02/2008(http://web.archive.org/web/20080226023243/http://inuitcircumpolar.com/index.php?
auto_slide=&ID=374&Lang=En&Parent_ID=&current_slide_num=).
IntheKawaskimhonAboriginalMootCourtFactumoftheFederalCrownCanada
(http://www.umanitoba.ca/law/newsite/kawaskimhon_factums/FINALWrittenSubmissionsofFederalCrown_windsor.pdf)(PDF)UniversidadedeManitoba(2007).Visitadoem
18/09/2009.
WhattoSearch:TopicsCanadianGenealogyCentreLibraryandArchivesCanada(http://www.collectionscanada.gc.ca/genealogie/022905.004e.html)EthnoCulturaland
AboriginalGroupsGovernmentofCanada(27/05/2009).Visitadoem02/10/2009.
InnuCulture3.InnuInuit'Warfare'(http://www.heritage.nf.ca/aboriginal/innu_culture.html)MemorialUniversityofNewfoundland.Visitadoem05/10/2009.
Ingstad,HelgeIngstad,AnneStine(2001).TheVikingDiscoveryofAmerica:TheExcavationofaNorseSettlementinL'AnseAuxMeadows,Newfoundland.CheckmarkBooks.
ISBN0816047162.
Jones,Gwyn(1986).TheNorseAtlanticSaga:BeingtheNorseVoyagesofDiscoveryandSettlementtoIceland,Greenland,andNorthAmerica.OxfordUniversityPress.ISBN
0192851608.
Serro,Joel(1963)."CorteReal".DicionriodeHistriadePortugalI.Ed.FranciscoCarreirodaCosta.Lisboa:IniciativasEditoriais.710.ISBN9726611601
Brune,Nick:Calverley,DaveSweeny,Alastair(12/04/2008).NewfoundlandSettlement&Conflict
(http://canadachannel.ca/HCO/index.php/4._Newfoundland_Settlement_%26_Conflict)(emingls)canadachannel.ca/HCOHistoryofCanadaOnline.Visitadoem11/01/2010.
Cpiaarquivadaem11/01/2010(http://www.webcitation.org/5tvBvuJ4w).
CRUZ,Antnio.ThePortuguesemarcoof1499.Thefirsttravellingstandardaroundtheworld(http://www.ipq.pt/backfiles/artigo_imekol.pdf)(emingls)www.ipq.ptInstituto
PortugusdaQualidade.Visitadoem11/01/2010.Cpiaarquivadaem11/01/2010(http://www.webcitation.org/5tvCM5coH).
NORTON,Manuel(novembro2006).Osrepresentantesdealgunsexploradoresdolitoralcanadiano(http://www.uac.pt/~aphes26/comunicacoes/Manuel_Norton.pdf)XXVIEncontro
daAssociaoPortuguesadeHistriaEconmicaeSocialUniversidadedosAores.Visitadoem11/01/2010.Cpiaarquivadaem11/01/2010
(http://www.webcitation.org/5tvD5veq0).
JohnCabot'svoyageof1498(http://www.heritage.nf.ca/exploration/cabot1498.html)MemorialUniversityofNewfoundland(NewfoundlandandLabradorHeritage)(2000).
Visitadoem12/04/2010.
ThePortugueseExplorers(http://www.heritage.nf.ca/exploration/portuguese.html)MemorialUniversityofNewfoundland(2004).Visitadoem27/06/2010.
CORTEREAL,MIGUEL,Portugueseexplorer(http://www.biographi.ca/009004119.01e.php?&id_nbr=139)DictionaryofCanadianBiographyOnlineUniversityofToronto
(2000).Visitadoem12/04/2010.
PORTUGUESEBULLS,FIRSTINNORTHAMERICA(http://www.dightonrock.com/pilgrim_chapter_11.htm)Dr.ManuelLucianodaSilva(2000).Visitadoem12/04/2010.
ThePortugueseExplorers(http://www.heritage.nf.ca/exploration/portuguese.html)MemorialUniversityofNewfoundland(2004).Visitadoem27/06/2010.
MORTON,Desmond.AShortHistoryofCanada.6ed.Toronto:McClelland&Stewart,2001.917p.ISBN0771065094
abMorton,Desmond(2001)(pp.1719)
MORTON,Desmond.AShortHistoryofCanada.6ed.Toronto:McClelland&Stewart.917p.ISBN0771065094
Morton,Desmond(2001)(p.33)
abPhillipBuckner.In:OxfordUniversityPress.CanadaandtheBritishEmpire.[S.l.:s.n.].3740,5659,114,124125p.ISBN019927164X
HistriaAIndependnciadosEstadosUnidosdaAmrica(http://www.estudeonline.net/revisao_detalhe.aspx?cod=21)(aspx)(emportugus)EstudeOnline.Visitadoem
21/06/2010.
ARMSTRONG,FrederickH.In:DundurnPress.HandbookofUpperCanadianChronology.[S.l.:s.n.].ISBN091967092X
CHRISTIE,Robert.In:T.Cary/R..AHistoryoftheLateProvinceofLowerCanada(http://www.archive.org/search.php?query=creator%3A%22Christie%2C%20Robert%22).
QuebecCity:[s.n.].
BENN,Carl.In:Oxford.TheWarof1812(http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=107722609).UK:[s.n.].41764663
BOTHWELL,Robert.HistoryofCanadaSince1867.EastLansing,MI:[s.n.],1996.p.207310.ISBN0870133993
abcdefgMORTON,Desmond.AmilitaryhistoryofCanada.4ed.Toronto:McClelland&Stewart,1999.130158,173,203233p.ISBN0771065140
HAGLUND,DavidGMacFarlane,SNeil.Security,strategyandtheglobaleconomicsofdefenceproduction.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,1999.12p.ISBN0889118752
DELLINGER,Walter.(1982)."TheAmendingProcessinCanadaandtheUnitedStates:AComparativePerspective".Law&ContemporaryProblems45(4):291.DukeLaw
School.
YOUNG,Walter.In:PeterDavis.SocialDemocracyintheSouthPacific.Auckland,NovaZelndia:Ross,1983.Captulo:Canada:TheSocialDemocracyofProvincial
GovernmentinaFederalSystem.,4858p.vol.2.ISBN0908636350
abGODDARD,Lance.CanadaandtheLiberationoftheNetherlands.[S.l.]:DundurnPressLtd,2005.225232p.ISBN1550025473
STACEY,CP.HistoryoftheCanadianArmyintheSecondWorldWar.[S.l.]:Queen'sPrinter,1948.324327p.vol.1.
SHERWOOD,GeorgeSherwood,Stewart.Legendsintheirtime.[S.l.]:NaturalHeritageBooks,2006.162p.ISBN1897045107
DominionofNewfoundland(http://fcinternet.hwdsb.on.ca/~nathan.tidridge/S010EAA85.48/Dominion%20of%20Newfoundland.pdf)(PDF)HamiltonWentworthDistrictSchool
Board(1999).Visitadoem07/06/2010.

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

10/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

60. MACKEY,Eva.Thehouseofdifference:culturalpoliticsandnationalidentityinCanada.Toronto:UniversityofTorontoPress,2002.57p.ISBN0802084818
61. ESMAN,MiltonJ.(Summer1982)."ThePoliticsofOfficialBilingualisminCanada(http://jstor.org/stable/2149477)".PoliticalScienceQuarterly97(2):233253.TheAcademy
ofPoliticalScience.DOI:10.2307/2149477(http://dx.doi.org/10.2307/2149477).
62. ESSES ,VictoriaMGardner,RC.(July1996)."MulticulturalisminCanada:Contextandcurrentstatus".CanadianJournalofBehaviouralScience28(3):145152.American
PsychologicalAssociation.
63. SARROUH,Elissar(22/01/2002).SocialPoliciesinCanada:AModelforDevelopment(http://www.escwa.un.org/information/publications/edit/upload/sd0109.pdf)SocialPolicy
Series,No.11416,2237pp.NaesUnidas.Visitadoem17/01/2010.
64. abBickerton,JamesGagnon,Alain.CanadianPolitics.4ed.OrchardPark,NY:BroadviewPress,2004.250254,344347p.ISBN1551115956
65. LGAR,Andr.(2008)."Canada'sExperimentwithAboriginalSelfDeterminationinNunavut:FromVisiontoIllusion".InternationalJournalonMinorityandGroupRights15
(23):335367.MartinusNijhoffPublishers.DOI:10.1163/157181108X332659(http://dx.doi.org/10.1163/157181108X332659).
66. abCLIFT,Dominique.Quebecnationalismincrisis.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,1982.2836,9699,106107p.ISBN0773503838
67. abDICKINSON,JohnAlexanderYoung,Brian.AShortHistoryofQuebec.3ed.Montreal:McGillQueen'sUniversityPress,2003.357360p.ISBN0773524509
68. CommissionofInquiryintotheInvestigationoftheBombingofAirIndiaFlight182(http://www.majorcomm.ca/en/termsofreference/)Canadiangovernment.Visitadoem
01/06/2009.Cpiaarquivadaem22/06/2008(http://web.archive.org/web/20080622063429/http://www.majorcomm.ca/en/termsofreference/).
69. SOUROUR,TeresaK(1991).ReportofCoroner'sInvestigation(http://www.diarmani.com/Montreal_Coroners_Report.pdf)(PDF).Visitadoem07/06/2010.
70. TheOkaCrisis(http://archives.cbc.ca/politics/civil_unrest/topics/99/)(DigitalArchives)CanadianBroadcastingCorporation(2000).Visitadoem07/06/2010.
71. ROACH,Kent.September11:consequencesforCanada.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,2003.15,5961,194p.
72. CanadaandMultilateralOperationsinSupportofPeaceandStability(http://www.forces.gc.ca/site/newsnouvelles/newsnouvelleseng.asp?cat=00&id=914)NationalDefenceand
theCanadianForces(2010).Visitadoem07/06/2010.
73. JOCKEL,JosephTSokolsky,JoelB.(2008)."CanadaandthewarinAfghanistan:NATOsoddmanoutstepsforward".JournalofTransatlanticStudies6(1):100115.
DOI:10.1080/14794010801917212(http://dx.doi.org/10.1080/14794010801917212).
74. SignificantCanadianFacts(http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/learningresources/facts/supergeneral.html)NaturalResourcesCanada(05/04/2004).Visitadoem16/05/2006.
75. TerritorialEvolution,1927(http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/historical/territorialevolution/1927/1)NationalResourcesCanada(06/04/2004).Visitadoem14/05/2006.
76. SUSIC,Stela.(15/08/2006)."AirForcebecomescommandauthorityforCFSAlert(http://www.forces.gc.ca/site/Commun/mlfe/articleeng.asp?id=5317)".TheMapleLeaf12
(17).NationalDefenceCanada.Visitadoem03/10/2006.
77. PopulationDensity,2001(http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/peopleandsociety/population/population2001/density2001)TheAtlasofCanadaNaturalResourcesCanada
(15/06/2005).Visitadoem18/01/2010.
78. NationalAtlasofCanada.Ottawa:NaturalResourcesCanada,2005.ISBN0770511988
79. Pearce,EASmith,CG.TheTimesBooksworldweatherguide:acitybycityguide.[S.l.]:NewYorkTimesBooks,1984.116p.ISBN0812911237
80. BAILEY,WilliamGOke,TRRouse,WayneR.ThesurfaceclimatesofCanada.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,1997.124p.ISBN0773516727
81. TheWeatherNetwork.Statistics,ReginaSK(http://web.archive.org/web/20080404034124rn_1/www.theweathernetwork.com/statistics/C02072/CASK0261?CASK0261)Internet
Archive.Visitadoem18/01/2010.
82. CanadianClimateNormalsorAverages19712000(http://climate.weatheroffice.gc.ca/climate_normals/index_e.html)EnvironmentCanada(25/02/2004).Visitadoem18/01/2010.
83. ETKIN,David.AnAssessmentofNaturalHazardsandDisastersinCanada(http://books.google.com/?
id=kaJz_SNNuKMC&pg=PA569&lpg=PA569&dq=wells+%22gray+clearwater%22+volcanic+field+earthquakes).[S.l.]:Springer.569,582,583p.ISBN9781402011795
84. TseaxCone(http://gsc.nrcan.gc.ca/volcanoes/cat/volcano_e.php?id=svb_tsx_107)CatalogueofCanadianvolcanoesServioGeolgicodoCanad(19/08/2005).Visitadoem
29/07/2008.
85. Murphy,Jessica(10/02/2012).Population33,476,688(http://www.thesudburystar.com/ArticleDisplay.aspx?e=3466147)TheSudburyStar.Visitadoem22/02/2012.
86. CUSTRED,Glynn.In:AlexanderMoens.ImmigrationpolicyandtheterroristthreatinCanadaandtheUnitedStates.[S.l.]:FraserInstitute,2008.Captulo:SecurityThreatson
America'sBorders.,96p.ISBN0889752354
87. Urbanruralpopulationasaproportionoftotalpopulation,Canada,provinces,territoriesandhealthregions(http://www.statcan.gc.ca/pub/82221x/00503/t/th/4062283eng.htm)
StatisticsCanada(2001).Visitadoem23/04/2009.
88. abcdPopulationbyreligion,byprovinceandterritory(2001Census)(http://www40.statcan.gc.ca/l01/cst01/demo30aeng.htm)StatisticsCanada(25/01/2005).Visitadoem
19/01/2010.
89. GovernmentofCanadaTables2010ImmigrationPlan(http://news.gc.ca/web/articleeng.do?m=/index&nid=492939)CanadaNewsCentre.Visitadoem24/01/2010.
90. Whenimmigrationgoesawry(http://www.thestar.com/Canada2020/article/106702)TorontoStar(14/07/2006).Visitadoem08/01/2010.
91. MARTEL,LaurentMalenfant,ricCaron(22desetembrode2009).2006Census:PortraitoftheCanadianPopulationin2006,byAgeandSex(http://www12.statcan.ca/census
recensement/2006/assa/97551/indexeng.cfm?CFID=3347169&CFTOKEN=19485112)StatisticsCanada.Visitadoem3demaiode2012.
92. StatisticsCanada.Censode2011(http://www12.statcan.gc.ca/censusrecensement/2011/dppd/hltfst/pdpl/TableTableau.cfm?LANG=Eng&T=205&S=3&RPP=50)
93. Populationbyselectedethnicorigins,byprovinceandterritory(2006Census)(http://www40.statcan.gc.ca/l01/cst01/demo26aeng.htm)StatisticsCanada(28/07/2009).Visitado
em19/01/2010.
94. AboriginalIdentity(8),Sex(3)andAgeGroups(12)forthePopulationofCanada,Provinces,Territories,CensusMetropolitanAreasandCensusAgglomerations(2006Census)
(http://www12.statcan.ca/english/census06/data/topics/RetrieveProductTable.cfm?
ALEVEL=3&APATH=3&CATNO=&DETAIL=0&DIM=&DS=99&FL=0&FREE=0&GAL=0&GC=99&GK=NA&GRP=1&IPS=&METH=0&ORDER=1&PID=89122&PTYPE=88971&R
StatisticsCanada(12/06/2008).Visitadoem18/09/2009.
95. Onein6Canadiansisavisibleminority(http://www.cbc.ca/canada/story/2008/04/02/statsimmigration.html)CBC(02/04/2008).Visitadoem20/10/2009.
96. abEthnicorigin,visibleminorities,placeofworkandmodeoftransportation(2006Census)(http://www.statcan.gc.ca/dailyquotidien/080402/dq080402aeng.htm)TheDaily
StatisticsCanada(02/04/2008).Visitadoem19/01/2010.
97. Pendakur,Krishna.VisibleMinoritiesandAboriginalPeoplesinVancouver'sLabourMarket(http://www.rhdcc
hrsdc.gc.ca/eng/labour/equality/racism/racism_free_init/pendakur.shtml)SimonFraserUniversity.Visitadoem18/01/2010.
98. Vancouver(http://www12.statcan.ca/censusrecensement/2006/dppd/prof/92591/Details/Page.cfm?
Lang=E&Geo1=CSD&Code1=5915022&Geo2=PR&Code2=59&Data=Count&SearchText=Vancouver&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&GeoLevel=&GeoCode=5915022)
StatisticsCanada(24/07/2009).Visitadoem20/10/2009.
99. Toronto(http://www12.statcan.ca/censusrecensement/2006/dppd/prof/92591/Details/Page.cfm?
Lang=E&Geo1=CSD&Code1=3520005&Geo2=PR&Code2=35&Data=Count&SearchText=Toronto&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&GeoLevel=&GeoCode=3520005)
StatisticsCanada(24/07/2009).Visitadoem20/10/2009.
100. Immigration,citizenship,language,mobilityandmigration(2006Census)(http://www.statcan.gc.ca/dailyquotidien/071204/dq071204aeng.htm)TheDailyStatisticsCanada
(04/12/2007).Visitadoem19/10/2009.
101. Friesen,Joe(09/03/2011).ThechangingfaceofCanada:boomingminoritypopulationsby2031(http://www.theglobeandmail.com/news/national/thechangingfaceofcanada
boomingminoritypopulationsby2031/article1494651/)TheGlobeandMail.Visitadoem15/11/2011.
102. OfficialLanguagesinCanada:FederalPolicy(http://www2.parl.gc.ca/Content/LOP/ResearchPublications/prb0844e.htm)LibraryofParliament(30/06/2009).Visitadoem
26/03/2010.
103. abPopulationbymothertongue,byprovinceandterritory(http://www40.statcan.gc.ca/l01/cst01/demo11aeng.htm)StatisticsCanada(27/01/2005).Visitadoem19/01/2010.
104. FirstOfficialLanguageSpoken(7)andSex(3)forPopulation,forCanada,Provinces,TerritoriesandCensusMetropolitanAreas1
(http://www12.statcan.ca/english/census01/products/standard/themes/RetrieveProductTable.cfm?
Temporal=2001&PID=55535&APATH=3&GID=431515&METH=1&PTYPE=55440&THEME=41&FOCUS=0&AID=0&PLACENAME=0&PROVINCE=0&SEARCH=0&GC=0&GK=0&
2001CensusofPopulationStatisticsCanada.Visitadoem23/03/2007.
105. abPopulationbyknowledgeofofficiallanguage,byprovinceandterritory(http://www40.statcan.ca/l01/cst01/demo15eng.htm)StatisticsCanada(27/01/2005).Visitadoem
20/10/2009.
106. DAOUST,Denise.In:BrianWeinstein.LanguagePolicyandPoliticalDevelopment.[S.l.]:AblexPublishingCorporation,1990.Captulo:ADecadeofLanguagePlanningin
Quebec:ASociopoliticalOverview.,108p.ISBN0893916110
107. Lachapelle,R.(marode2009).TheDiversityoftheCanadianFrancophonie(http://www.statcan.gc.ca/aboutapercu/diversityfrancodiversiteeng.htm)StatisticsCanada.
Visitadoem24/09/2009.
108. HAYDAY,Matthew.BilingualToday,UnitedTomorrow:OfficialLanguagesinEducationandCanadianFederalism.[S.l.:s.n.],2005.49p.ISBN0773529608
109. ARNOPOULOS ,SheilaMcLeod.VoicesfromFrenchOntario.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,1982.7781p.ISBN0773504060
110. Aboriginallanguages(http://www.statcan.gc.ca/pub/89589x/4067801eng.htm)StatisticsCanada.Visitadoem05/10/2009.
111. GORDON,RaymondGJr..Ethnologue:Languagesoftheworld(http://www.ethnologue.com/web.asp).15ed.Dallas,TX:SILInternational,2005.ISBN155671159XPgina
visitadaem06/10/2009.
112. FETTES ,MarkNorton,Ruth.In:MarleneBrantCastellano,LynneDavis,LouiseLahache.Aboriginaleducation:fulfillingthepromise.[S.l.:s.n.],2001.Captulo:Voicesof
Winter:AboriginalLanguagesandPublicPolicyinCanada.,39p.ISBN0774807830
113. RUSSELL,PeterH.In:BarbaraHocking.Unfinishedconstitutionalbusiness?:rethinkingindigenousselfdetermination.[S.l.]:AboriginalStudiesPress,2005.Captulo:
IndigineousSelfDetermination:IsCanadaasGoodasitGets?.,180p.ISBN0855754664

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

11/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

114. VITRIA(29/03/1867).TheConstitutionAct,1867(http://www.solon.org/Constitutions/Canada/English/ca_1867.html)(emingls)Queen'sPrinter.Visitadoem15/01/2009.
115. Smith,DavidE.(10/06/2010).TheCrownandtheConstitution:SustainingDemocracy?
(http://www.queensu.ca/iigr/conf/ConferenceOnTheCrown/CrownConferencePapers/The_Crown_and_the_Constitutio1.pdf)TheCrowninCanada:PresentRealitiesandFuture
Options6pp.Queen'sUniversity.Visitadoem18/05/2010.
116. DepartmentofCanadianHeritage(Fevereiro2009).CanadianHeritagePortfolio(http://www.pch.gc.ca/pcch/publctn/gppg/ppcchp/ppcchpeng.pdf)(PDF)(emingls)34pp.
Queen'sPrinterforCanada.Visitadoem05/07/2009.
117. abMACLEOD,KevinS..ACrownofMaples(http://www.pch.gc.ca/pgm/ceemcced/frrf/crnCdn/crn_mplseng.pdf).1ed.Ottawa:Queen'sPrinterforCanada,2008.16p.ISBN
9780662460121Pginavisitadaem21/06/2009.
118. Commonwealthpublicadministrationreform2004.[S.l.]:CommonwealthSecretariat,2004.5455p.ISBN0117032492
119. Forsey2005,p.1
120. Marleau,RobertMontpetit,Camille.HouseofCommonsProcedureandPracticeParliamentaryInstitutions(http://www2.parl.gc.ca/MarleauMontpetit/DocumentViewer.aspx?
DocId=1001&Sec=Ch01&Seq=5&Lang=E&Print=2)Queen'sPrinterforCanada.Visitadoem28/09/2009.
121. RUSSELL,Peter.In:Banting,KeithG.Simeon,Richard.Andnoonecheered:federalism,democracy,andtheConstitutionAct(http://books.google.com/?
id=sUwOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&q).Toronto:Taylor&Francis,1983.217p.ISBN9780458959501Pginavisitadaem12/06/2010.
122. PrimeMinisterofCanada(http://www.pm.gc.ca/eng/pm.asp?featureId=7)Queen'sPrinterforCanada(2009).Visitadoem23/10/2003.
123. JOHNSON,David.Thinkinggovernment:publicsectormanagementinCanada.2ed.Toronto:UniversityofTorontoPress,2006.134135,149p.ISBN1551117797
124. Forsey2005,p.16
125. DAWSON,R.MacGregor.In:NormanWard.DemocraticGovernmentinCanada.Toronto:UniversityofTorontoPress,1989.1617,5960,66p.ISBN0802067034
126. HICKS ,BruceM..(2008)."RestructuringtheCanadianSenatethroughElections".IIRPChoices14(14):11.InstituteforResearchonPublicPolicy.
127. STEVENSON,Garth.Unfulfilledunion:Canadianfederalismandnationalunity.4ed.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,2004.30p.ISBN0773527443
128. IntergovernmentalAffairsCanada(2009).DifferencebetweenCanadianProvincesandTerritories(http://www.pcobcp.gc.ca/aia/index.asp?
lang=eng&page=provterr&sub=difference&doc=differenceeng.htm)Queen'sPrinterforCanada.Visitadoem19/09/2009.
129. LegislativeAssemblyoftheNorthwestTerritories(2008).AComparisonofProvincial&TerritorialGovernments
(http://www.assembly.gov.nt.ca/_live/pages/wpPages/factscomparisonofprovincialandterritorial.aspx)Queen'sPrinterforCanada.Visitadoem10/03/2010.
130. abBAKAN,Joel.CanadianConstitutionalLaw.[S.l.]:EmondMontgomeryPublications,2003.38,683687,699p.ISBN1552390853
131. TheConstitutionAct,1867(U.K.),30&31Victoria,c.3.
132. CanadianCultureAndEthnicDiversity(http://www.multiculturalcanada.ca/Encyclopedia/AZ/c2)CanadianHeritage(MulticulturalCanada)(01/2009).Visitadoem30/11/2006.
133. abcAssembleiadasPrimeirasNaes(2004).AFirstNationsFederalCrownPoliticalAccord(http://www.afn.ca/cmslib/general/PolAcc.pdf)(PDF)(emingls)3pp.
AssembleiadasPrimeirasNaes.Visitadoem17/11/2009.
134. Treatyareas(http://dsppsd.communication.gc.ca/CollectionR/LoPBdP/EB/prb9916e.htm)TreasuryBoardofCanadaSecretariatGovernmentofCanada(07/10/2002).
Visitadoem02/10/2009.
135. WhatisTreaty8?(http://www.cbc.ca/news/background/aboriginals/treaty8.html)CanadianBroadcastingCorporation.Visitadoem05/10/2009.
136. MCCORMICK,Peter.Supremeatlast:theevolutionoftheSupremeCourtofCanada.[S.l.]:JamesLorimer&CompanyLtd,2000.2,86,154p.ISBN1550286927
137. AbouttheCourt(http://www.scccsc.gc.ca/courtcour/sys/indexeng.asp)SupremeCourtofCanada(2009).Visitadoem20/09/2009.
138. abSWORDEN,PhilipJames.AnintroductiontoCanadianlaw.[S.l.]:EmondMontgomeryPublications,2006.22,150p.ISBN1552391450
139. KeepingCanadaandOurCommunitiesSafeandSecure(http://www.nbpeiecn.ca/documents/ECNForensics.pdf#neighbourhood)RCMP.Visitadoem20/09/2009.
140. HAGLUNG,DavidG.(2003)."NorthAmericanCooperationinanEraofHomelandSecurity".Orbis47(4):675691.ForeignPolicyResearchInstitute.DOI:10.1016/S0030
4387(03)000723(http://dx.doi.org/10.1016/S00304387(03)000723).
141. JAMES ,Patrick.In:NelsonMichaud,MarcJ.O'Reilly.HandbookofCanadianForeignPolicy.[S.l.]:LexingtonBooks,2006.213214,349362p.ISBN073911493X
142. AbouttheCanadianForces(http://www.forces.gc.ca/site/acfapfc/indexeng.asp)DepartmentofNationalDefence.Visitadoem04/12/2009.
143. EAYRS ,James.InDefenceofCanada.Toronto:UniversityofTorontoPress,1980.332p.ISBN0802023452
144. Canada'sinternationalpolicystatement:aroleofprideandinfluenceintheworld(http://geo.international.gc.ca/cippic/current_discussions/ipsarchiveen.aspx).
Ottawa:GovernmentofCanada,2005.ISBN066268608XPginavisitadaem19/01/2010.
145. FINKEL,Alvin.Ourlives:Canadaafter1945.[S.l.]:Lorimer,1997.105107,111116p.ISBN1550285513
146. HOLLOWAY,StevenKendall.Canadianforeignpolicy:definingthenationalinterest.Toronto:UniversityofTorontoPress,2006.102103p.ISBN1551118165
147. Morton,Desmond(1999)(p.258)
148. Farnsworth,ClydeH(27/11/1994).TorturebyArmyPeacekeepersinSomaliaShocksCanada(http://www.nytimes.com/1994/11/27/world/torturebyarmypeacekeepersin
somaliashockscanada.html)NewYorkTimes.Visitadoem15/04/2010.
149. CanadaandtheOrganizationofAmericanStates(OAS)(http://www.pch.gc.ca/pgm/aiia/ririro/amas/oeaoaseng.cfm)CanadianHeritage(2008).Visitadoem20/09/2009.
150. OpeningDoorstoAsia(http://www.international.gc.ca/tradeagreementsaccordscommerciaux/cimarrcami/2009/06_apec.aspx)ForeignAffairsandInternationalTradeCanada
(2009).Visitadoem20/09/2009.
151. Colin,Freeze(29/05/2009).AquestionofprotectioninAfghanistan(http://www.theglobeandmail.com/news/world/aquestionofprotectioninafghanistan/article1156778/)Globe
andMail.Visitadoem20/06/2009.Registrationrequired
152. CostoftheAfghanistanmission20012011(http://www.afghanconflictmonitor.org/2009/02/canadianafghanmissioncosts113billion.html)Canada'sEngagementin
AfghanistanGovernmentofCanada(25/02/2009).Visitadoem13/05/2009.
153. KONRAD,Victor.Beyondwalls:reinventingtheCanadaUnitedStatesborderlands.[S.l.]:AshgatePublishing,2008.189,196p.ISBN0754672026
154. VAGNONI,Giselda(06/02/2007).Richnationstosign$1.5blnvaccinepactinItaly(http://www.reuters.com/article/idUSL06661675._CH_.2400)Reuters.Visitadoem18/01/2010.
155. Blomfield,Adrian(03/08/2007).RussiaclaimsNorthPolewithArcticflagstunt(http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1559165/RussiaclaimsNorthPolewithArctic
flagstunt.html)Telegraph.Visitadoem19/10/2009.
156. BIRD,RichardM(22/10/2008).GovernmentFinance(http://www.statcan.gc.ca/pub/11516x/sectionh/4057752eng.htm)HistoricalStatisticsofCanadaStatisticsCanada.
Visitadoem17/03/2010.
157. Latestrelease(http://www.wto.org/english/news_e/pres08_e/pr520_e.htm)OrganizaoMundialdoComrcio(17/04/2008).Visitadoem03/07/2008.
158. IndexofEconomicFreedom(http://www.heritage.org/Index/)TheHeritageFoundationandtheWallStreetJournal(2009).Visitadoem09/01/2009.
159. abImports,exportsandtradebalanceofgoodsonabalanceofpaymentsbasis,bycountryorcountrygrouping(http://www40.statcan.gc.ca/l01/cst01/gblec02aeng.htm)
StatisticsCanada(16/11/2009).Visitadoem17/01/2010.
160. Grant,Tavia(10/02/2010).Canadahasfirstyearlytradedeficitsince1975(http://www.theglobeandmail.com/reportonbusiness/economy/canadahasfirstyearlytradedeficit
since1975/article1462607/)TheGlobeandMail.Visitadoem21/11/2011.
161. LatestreleasefromLabourForceSurvey(http://www.statcan.gc.ca/subjectssujets/labourtravail/lfsepa/lfsepaeng.htm)StatisticsCanada(06/11/2009).Visitadoem18/11/2009.
162. Budgetfightsdeficitwithfreezeonfuturespending(http://toronto.ctv.ca/servlet/an/local/CTVNews/20100304/budget_2010_100304/20100304?hub=TorontoNewHome)CTV
News(04/03/2010).Visitadoem21/11/2011.
163. Canadasforeigndebtclimbs$41billion(http://www.financialpost.com/news/Canada+foreign+debt+climbs+billion/3165637/story.html)FinancialPost(17/06/2010).Visitadoem
21/11/2011.
164. Whyforeigninvestorscan'tgetenoughofourdebt(http://www.cbc.ca/fp/story/2010/01/18/2456708.html)CBC(18/01/2010).Visitadoem21/11/2011.
165. Canadabudgettacklesdeficit,avertselection(http://ca.reuters.com/article/domesticNews/idCATRE6234HN20100304)Reuters(04/03/2011).Visitadoem21/11/2011.
166. EmploymentbyIndustry(http://www40.statcan.gc.ca/l01/cst01/econ40eng.htm)StatisticsCanada(08/01/2009).Visitadoem19/10/2009.
167. EASTERBROOK,WT.(marode1995)."RecentContributionstoEconomicHistory:Canada".JournalofEconomicHistory19:98.EconomicHistorySociety.
168. abBROWN,CharlesE.Worldenergyresources.[S.l.]:Springer,2002.323,378389p.ISBN3540426345
169. Clarke,TonyCampbell,BruceLaxer,Gordon(10/03/2006).USoiladdictioncouldmakeussick
(http://parklandinstitute.ca/downloads/reports/FuellingFortressAmericareport.pdf)ParklandInstitute.Visitadoem05/18/2006.
170. abBRITTON,JohnNH.CanadaandtheGlobalEconomy:TheGeographyofStructuralandTechnologicalChange.[S.l.]:McGillQueen'sUniversityPress,1996.2627,155
163p.ISBN0773513566
171. Leacy,FH(1983).Vl12(http://www.statcan.gc.ca/pub/11516x/sectionv/4057758eng.htm#V332_350)StatisticsCanada.Visitadoem18/01/2010.
172. GRANATSTEIN,JL.YankeeGoHome:CanadiansandAntiAmericanism.Toronto:HarperCollins,1997.ISBN0006385419
173. MORCK,RandallTian,GloriaYeung,Bernard.In:LorraineEden,WendyDobson.Governance,multinationals,andgrowth.[S.l.]:EdwardElgarPublishing,2005.Captulo:
Whoownswhom?EconomicnationalismandfamilycontrolledpyramidalgroupsinCanada.,50p.ISBN1843769093
174. JENKINS ,BarbaraL.Theparadoxofcontinentalproduction.[S.l.]:CornellUniversityPress,1992.117p.ISBN0801426766
175. JeanChrtien(http://www.cbc.ca/canada/story/2009/07/13/fjeanchretien.html)CBC(13/07/2009).Visitadoem20/10/2009.
176. STURGEON,Jamie(13/03/2009).Joblessratetopeakat10%:TD(http://www.nationalpost.com/related/topics/story.html?id=1383376)NationalPost.Visitadoem20/10/2009.
177. abOverviewofEducationinCanada(http://www.educationauincanada.ca/index.aspx?action=educationsystemsystemeeducation&lang=eng)CouncilofMinistersofEducation,
Canada.Visitadoem20/10/2009.
178. CreatingOpportunitiesforAllCanadians(http://www.fin.gc.ca/ec2005/agenda/agc4eng.asp)DepartmentofFinanceCanada(14/11/2005).Visitadoem22/05/2006.
179. Grossdomesticexpendituresonresearchanddevelopment(http://www.statcan.gc.ca/pub/88221x/2008002/partpartie1eng.htm)StatisticsCanada.Visitadoem22/01/2009.

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

12/14

12/02/2015
180.
181.
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.

194.
195.
196.
197.
198.
199.
200.
201.
202.
203.
204.
205.
206.
207.
208.
209.
210.
211.
212.
213.
214.
215.

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

NobelPrizeWinnersCanada(http://www.altiusdirectory.com/Society/nobelprizewinnerscanada.html)AltiusDirectory.Visitadoem18/01/2010.
InternetUsageandPopulationinNorthAmerica(http://www.internetworldstats.com/stats14.htm#north)Internetworldstats.Visitadoem18/08/2009.
DRDChistory(http://www.drdcrddc.gc.ca/aboutapropos/historyhistoireeng.asp)Drdcrddc.gc.ca(12/03/2009).Visitadoem06/06/2010.
ActivePhasedArrayRadar(APAR)(http://www.thalessystems.ca/projects/apar/apar.pdf)(PDF)ThalessystemsCanada.Visitadoem12/02/2005.
Topcountriesinspacesciences(http://www.timeshighereducation.co.uk/story.asp?sectioncode=26&storycode=408577&c=1)ThomsonReutersAgency.Visitadoem08/10/2009.
TheCanadianAerospaceIndustrypraisesthefederalgovernmentforrecognizingSpaceasastrategiccapabilityforCanada
(http://www.newswire.ca/en/releases/archive/March2010/11/c9200.html)Newswire.Visitadoem11/03/2010.
BlackBrantSoundingRockets(http://www.bristol.ca/BlackBrant.html)MagellanAerospace.Visitadoem11/03/2008.
CanadaonMars?(http://www.marketwire.com/pressrelease/CanadaonMars1022306.htm)Marketwire.Visitadoem27/07/2009.
TransportationinCanada(http://www41.statcan.ca/2007/4006/ceb4006_000_e.htm)StatisticsCanada.Visitadoem26/03/2008.
abAnAnalysisoftheTransportationSectorin2005(http://www.statcan.ca/english/research/11621MIE/11621MIE2006044.pdf)(PDF)StatisticsCanada.Visitadoem
27/03/2008.
Railtransportation,lengthoftrackoperatedforfreightandpassengertransportation,byprovinceandterritory(http://www40.statcan.ca/l01/cst01/trad47a.htm)StatisticsCanada.
Visitadoem13/03/2009.
Railwaycarriers,operatingstatistics(http://www40.statcan.ca/l01/cst01/trad46a.htm)StatisticsCanada.Visitadoem26/03/2008.
TransCanadaHighway:BridgingtheDistance(http://archives.cbc.ca/economy_business/transport/topics/678/)CBCDigitalArchives.Visitadoem15/11/2011.
abMAIER,Hanna(09/10/2007).LongLifeConcretePavementsinEuropeandCanada(http://international.fhwa.dot.gov/pubs/pl07027/llcp_07_02.cfm)(emingls)Captulo2pp.
FederalHighwayAdministration.Visitadoem01/05/2010."ThekeyhighvolumehighwaysinOntarioarethe400serieshighwaysinthesouthernpartoftheprovince.Themost
importantoftheseisthe401,thebusiesthighwayinNorthAmerica,withaverageannualdailytraffic(AADT)ofmorethan425,000vehiclesin2004anddailytrafficsometimes
exceeding500,000vehicles."
GeoffreyThn,KathyVelikov.ThePostCarbonHighway(http://alphabetcity.org/issues/fuel/articles/thepostcarbonhighway)AlphabetCity.Visitadoem05/03/2010."Itis
NorthAmericasbusiesthighway,andoneofthebusiestintheworld.ThesectionofHighway401thatcutsacrossthenorthernpartofTorontohasbeenexpandedtoeighteen
lanes,andtypicallycarries420,000vehiclesaday,risingto500,000atpeaktimes,ascomparedto380,000ontheI405inLosAngelesor350,000ontheI75inAtlanta(Gray)."
TransportCanadalistingofaircraftownedbyAirCanadaandAirCanadaJazz(http://wwwapps2.tc.gc.ca/SafSecSur/2/ccarcs/aspscripts/en/quicksearch.asp)(enterAirCanada
(226aircraft),JazzAirLP(137aircraft),CanadianHelicoptersorWestjetintheboxtitulod"OwnerName")
TravelogVolume18,Number3(http://www.statcan.ca/english/preview/87003XIE/P0039987003XIE.pdf)StatisticsCanada.Visitadoem27/03/2008.
CanadaFlightSupplement.Effective0901Z29July2010to0901Z23September2010
AirportDivestitureStatusReport(http://www.tc.gc.ca/eng/programs/airportsstatusmenu441.htm)TransportCanada.Visitadoem22/11/2011.
GTAATorontoPearsontoday(http://www.gtaa.com/en/news/torontopearson_today/details/cb97a4d2351d43fca2b47a188b1210fa)
abcTotalaircraftmovementsbyclassofoperationNAVCANADAtowers(2009)(http://www.statcan.gc.ca/pub/51209x/2010001/t002eng.htm)
2009PassengerStatistics(http://www.gtaa.com/local/files/en/Corporate/Statistics/PassengerTraffic200912.pdf)
AroportsdeMontralPassengerStatistics(http://www.admtl.com/UploadedFiles/ADMTL/APropos/SalleDePresse/Pax%20Juillet10ang.pdf)
Domesticandinternationalcargo,tonnageloadedandunloadedbywatertransport,byprovinceandterritory.(http://www40.statcan.ca/l01/cst01/trad51a.htm)StatisticsCanada.
Visitadoem04/04/2008.
Vancouver:Canada'sbusiestport(http://www41.statcan.ca/2006/4006/ceb4006_001_e.htm)StatisticsCanada.Visitadoem09/04/2008.
abcdCulturanorteamericana(http://portalimprensa.uol.com.br/colunistas/colunas/2007/07/24/imprensa12.shtml)PortalImprensa.Visitadoem08/10/2010.
TheGreatJournaldeMontralAdventure(http://portail.journalmtl.com/pagesen/historique_en.html)LeJournaldeMontral.Visitadoem28/08/2008.
BLACKWELL,JohnD(2005).CultureHighandLow(http://www.iccsciec.ca/blackwell.html#culture)InternationalCouncilforCanadianStudiesWorldWideWebService.
Visitadoem15/03/2006.
MandateoftheNationalFilmBoard(http://www.onf.ca/medias/download/documents/pdf/NFB_STRATEGIC_PLAN.pdf)(PDF)NationalFilmBoardofCanada(2005).Visitado
em20/10/2009.
AssemblyofFirstNationsTheStory(http://www.afn.ca/article.asp?id=59)(emingls)AssembleiadasPrimeirasNaes.Visitadoem02/10/2009.
Civilization.caGatewaytoAboriginalHeritageObject(http://www.civilization.ca/cmc/exhibitions/tresors/ethno/etb0000e.shtml)(emingls)MuseuCanadensedaCivilizao
(30/06/2010).Visitadoem18/10/2010.
DiversePeoplesAboriginalContributionsandInventions(http://www.edu.gov.mb.ca/k12/cur/socstud/foundation_gr2/blms/221c.pdf)(PDF)TheGovernmentofManitoba.
Visitadoem17/10/2009.
NEWHOUSE,David.HiddeninPlainSightAboriginalContributionstoCanadaandCanadianIdentityCreatinganewIndianProblem
(http://www.cst.ed.ac.uk/2005conference/papers/Newhouse_paper.pdf)(PDF)CentreofCanadianStudies,UniversityofEdinburgh.Visitadoem17/10/2009.
abAboriginalplacenamescontributetoarichtapestry(http://www.aincinac.gc.ca/ai/mr/is/info106eng.asp)IndianandNorthernAffairsCanada.Visitadoem17/10/2009.
NationalAboriginalDayHistory(http://dsppsd.pwgsc.gc.ca/Collection/R321792000E.pdf)(PDF)IndianandNorthernAffairsCanada.Visitadoem18/10/2009.
In:WillKaufman,HeidiSlettedahlMacPherson.BritainandtheAmericas:culture,politics,andhistory.[S.l.]:ABCCLIO,2005.Captulo:SettlementPolicies.,888p.ISBN
1851094318

216. Dollinger,Stefan.NewdialectformationinCanada:evidencefromtheEnglishmodalauxiliaries.[S.l.]:JohnBenjamins,2008.66p.ISBN9027231087
217. SILCOX,DavidP..In:HaroldTownandDavidP.Silcox.TomThomson:thesilenceandthestorm.Toronto:McClelland&Stewart,1977.Captulo:TomThomson'slife.,4959
p.ISBN077108482X
218. HILL,CharlesC..TheGroupofSevenArtforaNation.Ottawa:NationalGalleryofCanada,1995.1521,195p.ISBN077106716X
219. NEWLANDS ,Anne.EmilyCarr.Willowdale,Ontrio:FireflyBooks,1996.89p.ISBN1552090469
220. CarlMorey.=MusicinCanada:AResearchandInformationGuide(http://books.google.com/?
id=eZQch8ieRtsC&pg=PP1&dq=Music+in+Canada:+A+Research+and+Information+Guide,&q)(emingls).[S.l.]:NewYorkGarlandPublishing,1997.223p.ISBN
9780815316039Pginavisitadaem28/10/2009.
221. TheCanadianCommunicationsFoundation.ThehistoryofbroadcastinginCanada(http://www.broadcastinghistory.ca/timeline/CCFTimeline.html).Visitadoem28/10/2009.
222. GRAMMY.com.GrammyAwardsWinners(http://www2.grammy.com/GRAMMY_Awards/Winners/).Visitadoem31/10/2010.
223. Sustainability(http://www.carasonline.ca/AWA_home.php)(emingls)carasonline.Visitadoem15/04/2010.
224. 'OCanada'(http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=U1ARTU0002611)TheCanadianEncyclopedia.Visitadoem28/10/2009.
225. HymnenationalduCanada(http://www.pch.gc.ca/pgm/ceemcced/symbl/anthemfra.cfm)CanadianHeritageGovernmentofCanada(23/06/2008).Visitadoem26/06/2008.
226. abCanadianHeritage.SymbolsofCanada.Ottawa,ON:[s.n.],2002.ISBN0660186152
227. Ruhl,Jeffrey.(Janeirode2008)."InukshukRising".CanadianJournalofGlobalization1(1):2530.CJOG.
228. WIETING,StephenG.SportandmemoryinNorthAmerica.[S.l.]:FrankCass,2001.4p.ISBN0714682055
229. abcConferenceBoardofCanada(2004).Survey:MostPopularSports,byTypeofParticipation,AdultPopulation(http://www.pch.gc.ca/progs/sc/pubs/socio
eco/tab2_tab_e.cfm)StrengtheningCanada:TheSocioeconomicBenefitsofSportParticipationinCanadaReportAugust2005SportCanada.Visitadoem01/07/2006.
230. Vancouver2010(http://www.vancouver2010.com/)TheVancouverOrganizingCommitteeforthe2010OlympicandParalympicWinterGames(2009).Visitadoem20/10/2009.
231. CanadianHeritage.PublicHolidaysandotherimportantdates(http://www.pch.gc.ca/eng/1266366005340).Visitadoem27deoutubrode2010.

Bibliografia
Histria
BUMSTED,JM.HistoryoftheCanadianPeoples.Oxford,UK:Oxford
UniversityPress,2004.ISBN0195416880
CONRAD,MargaretFinkel,Alvin.Canada:ANationalHistory.
Toronto:Longman,2003.ISBN020173060X
STEWART,GordonT.HistoryofCanadaBefore1867.EastLansing,
MI:MichiganStateUniversityPress,1996.ISBN0870133985
Polticaelei
BROOKS,Stephen.CanadianDemocracy:AnIntroduction.3ed.DonMills,
ON:OxfordUniversityPressCanada,2000.ISBN0195415035
DAHLITZ,Julie.Secessionandinternationallaw:conflictavoidance
http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

Geografiaeclima
In:QuentinH.Stanford.CanadianOxfordWorldAtlas.5ed.
Toronto:OxfordUniversityPress(Canada),2003.ISBN0195418972
Economia
MARR,WilliamLPaterson,DonaldG.Canada:AnEconomicHistory.
Toronto:Gage,1980.ISBN0771556845
WALLACE,Iain.AGeographyoftheCanadianEconomy.DonMills,
ON:OxfordUniversityPress,2002.ISBN0195407733
Demografiaeestatsticas
13/14

12/02/2015

CanadWikipdia,aenciclopdialivre

regionalappraisals.TheHague:T.M.C.AsserPress,2003.ISBN906704142

StatisticsCanada.CanadaYearBook.Ottawa:QueenofCanada,2001.ISBN

0660183609

Relaesinternacionaiseforasarmadas
FOX,AnnetteBaker.CanadainWorldAffairs.EastLansing:MichiganState
UniversityPress,1996.ISBN0870133918
MORTON,DesmondGranatstein,JL.MarchingtoArmageddon:Canadians
andtheGreatWar19141919.Toronto:Lester&OrpenDennys,1989.ISBN
0886192099

Idiomas
AnnualReportSpecialEdition(http://www.ocol
clo.gc.ca/docs/e/2004_05_e.pdf)OfficeoftheCommissionerofOfficial
Languages(2005).Visitadoem19/10/2009.
Cultura
RESNICK,Philip.TheEuropeanRootsOfCanadianIdentity.Peterborough,
Ont.:BroadviewPress,2005.ISBN1551117053

Ligaesexternas
PginaoficialdogovernodoCanad(http://www.gc.ca)(eminglseemfrancs)
TheCanadaPage(http://www.thecanadapage.org)(emingls)InformaessobreoCanad
PginaoficialdasForasArmadasdoCanad(http://www.forces.gc.ca)(eminglseemfrancs)
PrsecontrasdesevivernoCanad(http://economia.ig.com.br/carreiras/prosecontrasdesevivernocanada/n1237729656532.html)(emportugus)

Obtidade"http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Canad&oldid=41273887"
Categoria: Canad
Estapginafoimodificadapelaltimavez(s)12h27minde7defevereirode2015.
EstetextodisponibilizadonostermosdalicenaCreativeCommonsAtribuioCompartilhaIgual3.0NoAdaptada(CCBYSA3.0)podeestarsujeitoa
condiesadicionais.Paramaisdetalhes,consulteasCondiesdeUso.

http://pt.wikipedia.org/wiki/Canad%C3%A1

14/14

Potrebbero piacerti anche