Sei sulla pagina 1di 39

www.cubaifa.

com

Ebbo segn Miguel Febles. Editado y corregido por Romel Rodriguez,
Awo Ifa Lade


1. PREPARACIN DEL EBBO.


LOS PASOS A SEGUIR SON LOS SIGUIENTES:

a) se coje un pedazo de papel fuerte, cuadrado, de 2 1/2
cuartas de largo, otro pedazo pequeo, tambin cuadrado;
este de 1 1/2 cuartas de lado, y se pone encima del
anterior.

b) se coje una hoja de malanga y se le quita el nervio
central y las tres puntas y se coloca en el centro del
papel.

c) se coje eko y se le quita el papel en que viene envuelto
dejndose solamente en la hoja de pltano y se coloca en
la hoja de malanga.

d)acto seguido se coje la manteca de corojo y se unta bien
por todo el eko, encajndosele a este ademas tres
pedacitos de jutia ahumada, asi como tres pedacitqs de
pescado ahumado .

c)se le echa entonces al ebbo; maz tostado y tierra de la
puerta, si la casa tiene dos puertas de entrada, se le
echa tierra de ambas. esta tierra se trae en las dos
-manos. primero se echa con la mano derecha y se dice:
inle lashelu
despus con la mano izquierda y se dice inle lashela

f) despus de i la tierra se le echa al ebbo todos aquellos
objetos pedidos para el mismo, que sean pequeos dejando
fuera del ebbo los objetos mas grandes, que por su tamao
o funcin no se deben incluir.



g) por ultimo se le echa al ebbo = aguardiente y miel de,
abejas, quedando asi va el ebbo en condiciones de ser
llevado para el lugar donde se va a realizar la ceremonia.





1
h) en el lugar donde va a tener efecto la ceremonia, ya la
estera debe estar situada en el suelo y sobre la misma el
tablero con el iyefa que se va a utilizar. a la izquierda
del tablero, sobre la estera deben estar situados: el
opkuele, los ibbos, la escobilla y el irofa, y a la derecha
fuera del tablero. y de la estera deben de estar los
animales que se van a utilizar y aquellos objetos que por
su tamao no fue factible incluirlo en el mismo,

i) el ebbo ya preparado se sita en la parte superior derecha
de la estera delante del tablero.




tablero del ebbo

con el proposito de cumplimentar todos los ritos y ceremonias
que se necesitan para el ebbo, para que sea correcto y pueda
llenar su cometido el awo durante el proceso del ebbo se ve
en la necesidad de realizar en el tablero anotaciones de
signos, los cuales varan las etapas del ebbo.
a estas etapas o anotaciones se les ha llamado tableros del
ebbo cuya explicacin facilitara la comprencion del ebbo,
y la realizacin correcta de la ceremonia en su conjunto.

tablero no. 1

este es el tablero mas importante del ebbo, aunque es obvio
aclarar que ese detalle no le quita importancia a los otros,
sin los cuales el ebbo no es correcto. este tablero se
confecciona anotando en el centro del mismo el signo de baba
eyiogbe, cuyas dos patas una vez que se han anotado, se lleva
de abajo hacia arriba, .convirtiendo la anotacin en dos
lineas verticales y paralelas que dividen el tablero en dos
secciones. a la derecha del signo mencionado se anotan los
signos omoluos y a la izquierda, los signos meyis, , imori
juani ifa e iroso umbemi, con los cuales se finalizan las
anotaciones del tablero no. 1 que se muestra a continuacin:












2
PARA HACER EBBO

TABLERO No1

EN ESTE TABLERO SE EMPIEZA RESANDO LOS OMOLUOS Y DEPUES A LOS
MEYIS.













































II XX I0
00 XX I0
II XX I0
I0 XX I0
II II 00 00 0I
0I I0 00 II I0
0I I0 00 0I II
0I I0 0I I0 00
I I XX I0
I0 XX I0
00 II II I0 0I II II
I0 I0 0I II II II II
0I II II II II II II
0I II II II II 0I I0
I0 XX I0
II II 0I 0I 0I II II
I0 00 I0 I0 II 0I 0I
0I II II 00 0I 0I II
II 0I II 0I I0 II I0
I0 XX I0
II II 00 00
0I I0 II II
I0 0I I0 0I
II I0 II II
I0 XX I0
MAYORES
DE LA
RAMA
00 II II 00 00
00 II 00 II 00
II 00 00 II 00
II 00 II 00 00
I I XX I0
I0 XX I0
II 00
II 0I
I0 II
I0 I0
I I XX
I0
I0 XX
I0
II
II
II
II
00 00 II 00 II
II II II 00 00
00 II II 00 00
00 II 00 II 00
I I XX I0
I0 XX I0
00 II II II 00
II 00 II 00 00
00 II 00 II II
II 00 II II 00
I I XX I0
I0 XX I0
3
PARA COMENZAR CON EL EBBO SE SOSTIENE ESTE EN LA FRENTE Y SE REZA:

Amure awo ,amure awo oba ona adifafun ori atete lerin
atete leran ko so cha diba ni que be, leyin ori erin kuere,
eni ori babe bore ko ososa difafun ori ago leri. Ago eri,
y sigue presentando el ebbo en las distitas partes del cuerpo
siguiente:

- FRENTE ........................... KAYERI BEBORU
- CUELLO ........................... A LA KOBO TUTO
- NUCA ..... ..................... ESHUNI KUARAREO
- HOMBRO DERECHO ................... KAYE LAPA OTUN
- HOMBRO IZQUIERDO ...... .......... KAYE LAPA OSI
- ESTOMAGO ......................... KESETA OBOU
- RODILLA DERECHA .................. ELESE ENTELE
- RODILLA IZQUIERDA ................ ELESE ENTELE KAMAFACETA
- PIE DERECHO ...................... IKAN BURUKU
- PIE IZQUIERDO ................... IKAN BURUKU LODE
- MANO DERECHA .................... LOGUO OTUN
" MANO IZQUIERDA ............... .. LOGUO OSI

SE PRESENTA EL EBBO A LOS CUATROS PUNTOS CARDINALES DEL
TABLERO Y EN EL CENTRO DICIENDO;

- ARRIBA ......................... ERI EPON
- ABAJO .......................... ELESE EPON
- A LA DERECHA ................... ORUN KANA
- A LA IZQUIEDA .................. ATENA OMU
- EN EL CENTRO ................... ATEBA YAWANZA

Y SE PONE EL EBBO EN EL CENTRO DEL TABLERO.




Luego se pone el ebbo en la frente y se hace una moyugba completa
y seguidamente se dice:
Onishe si ,onishesi orugbo,orugbo ni otura adakoy emi omokan awo
un chinche. Intori eye (se mencionan los animales que se le
estn dando en sacrificio,y cada vez que se menciona un animal o
cosa se le agrega detrs la palabra umbebboro y se canta el
suyere : esebo esebo chegue.

Luego sigue el rezo:
Ni to si iku unlo, arunlo,ofo unlo,araye unlo,tiya tiya
unlo,bogbo osobgo unsaloni to si unso dide. Ire owo, ire oma
ire aye,ire timbelaiye,ire achekun oba, coleodio. Ire
tokoto ashe to,iban eshu.


4
Luego se pone el ebbo en el hombro derecho y el izquierdo, se deja
caer en el centro del tablero y se dice ebo catero, arufin
aruda( tres veces) luego:ebo ta ni kuelese orunla ( tres
veces)y despus se reza: Orunmila belecun ebo lele, ebo
balodeni, ebo labusuda ebo tani kueleso. Coca ebo din kili
igbana,ti tu koshogbo ni coco ebo lele orunmila. Odu she.

Y ahora es que realmente comienza el ebo.





Ahora comienzan los rezos de los omoluwos :

Oshe tura: oshe tura echo aaaagua tete ( tres veces).


Ahora se reza el odun toyale, de no saberse el rezo se dice:

Odun toyale ni orugbo, odun atefa emi omokan awo un chinche,
orugbo oberekun ni a lara,

luego si no se sabe el signo por el que se esta haciendo el ebbo
se reza:



Iroso tolda: Aborere alebo kinkeo,alebo siwayu ibo alebo
alenu siwayu,orunmila lorugbo,

luego se canta el suyere: Ifa odaraaaa ,emi odaraaaaaa,moyucayo
mamakea ifa abeo.

Otro rezo que se puede usar cuando no se sabe el rezo del odun
toyale es:

Odun eledun olorun eledun (dos veces) ashe orisha.


Ahora cotinuamos con los signos del tablero:




Oyecun nilogbe:

oyecun nilogbe aro ni shopa, que ta si boru ifachesikodaaaaa,
ifachesikodaaaaa,ifachesikodaaaaa luego se prueba el ashe del
tablero tres veces.

5

Ahora viene Oshe paure:
Awo ochina adifafun orunmila,nibati olosordo
olocun.Acuelobabada, aguocalle owo china,adifafun
orunmila,umbati losordo olocun.

Suyere: oshe paure yeyere yewara oni abanshelu ofito moya
lodafun
oshe paure.

Suyere: ewa yeni clorun ayawao. shango oi agbeo. osun eni
adde.
oshun ayawao shango.

Y sigue el rezo: oshe paure kaferefun oshe olu oshe lowo.





Iwori bofun:

Iwori bofun omo abanquia adifafun tabari palanpe Shangoooo,
lampe olorun orunmila omo abanquia, orugbo eleke nifa lampe
shango, oba kia odo fanin
Nabe shango.

Suyere : guere nito guereee, guere nito guereee, shango ta kuenito
guereee, shango ta kuenito guere.





Ocana Yecun:

Ocana yecun olobude olorun, adidafun egun adifafun ayarocuo
egun lorugbo.

Suyere:akete kete bogbo sonoooo,( dos veces) ,akete kete dun
dun( dos veces).arufin aruda, enishe ebo ada( dos veces),
lebooo.

Despues de ocana yecun se hace el siguiente rezo:

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni obba
6
adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi odun
de atefa
Ni to si iku unlo, arun unlo, tiya tiya unlo, araye unlo, bogno
osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ira
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, kka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni fufo
ebbo lele orunmila.odu
she






Ahora viene Obbara Bogbe:

Obara bogbe lanto si oma qui chere oma eruguda, tin chomo
elegua.

Suyere: Ifa ti modache, ifa ti modache obara bara labogbe ifa
ti modache( dos veces)






Ahora viene Ogbe Bara:

ogbe bara bi bara teree adifafun sese bi abere baba
terere adifafun shango bi abere baba terere alordofun
olofin baba yeku koladee eyo unlo aguere ni orunmila
to iban eshu bi baba tere adifafun olofin.

Suyere: emi oba omo loyu moooo, emi oba omo loyu mo. Ab bori
guda omo loyu mo, emi oba omo loyu moooo.






7
Ahora viene Ogbe Yono:

Ogbe yono tiyu tiyu adifafun nanu,kaferefun taroco alufan.
Ogbe yono kosogbo boco nadifafun cheno ogberasaoni
baragban nidecun ogbe yecun lade nifan, ni kaferefun oduduwa
ni olofin.

Suyere: Efun chena edecun sebe leggun, aan wicun bocono
agerecun oegbecun chebere.








Ogunda Biode:

Ogunda biode Ashe mi Oyugbona .Abe, abbe owo, abbe
betanmule, abbobo, agbe dogdo bogbo ori obini orisha.

Suyere: baba yomi wawao ( dos veces), odu aremu wawao, bagba
yomi wawao.








Ahora viene Ogbe Sa.

Ogbe sa, yeye matero, afefe salu aye , afefe salu olorun,
adifafun ewe bana awa yani agbo, awa yani orunmila,a fefe
lona shango adifafun ewe bana.

Suyere: ag bo nsa bo niya, ag bo nsa bo niyaaaaa, awo loda
iwi , agbo loda iwi. Osheminieeee, Osheminieee.











8




Ahora viene Osa lofobeyo:

Osa lofobeyo la mina gadda tori yanpo be lampe shango, kawo,
kabiesile la mina gadda adifafun eshu yelu obarona oba eshu yelu
yenye ewa ni olokun, eni ifa eshu yelu piriti omode
Alara lampe shango laminagadda.

Suyere: piriti piriti omode alara.piriti piriti omode alara.
piriti piriti omode alara, laminagadda. Choro choro modde
nialara,choro choro laminagadda.

Continua el rezo: Orunmila, acua losio na gueddeodudua se o.

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. . Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni
obba adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi
odun de atefa

Ni to si iku unlo, arun unlo, tiya tiya unlo, araye unlo, bogno
osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ira
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she.










9
Ahora viene Ogbe tuanialara.


Ogbetuanialara, ashe mi oluwo siwayu.

ogbe tua niko tinshomo guaye adifafun oba yebe un
kahin ale omo shango lorubo.

SUYERE: awo oba yemilo orunmila awo yemilo ashebo ashete
ashe lomo ashe lowo ariku babawa.

Tocas con el ebo los cuatro puntos cardinales y le pasas el ebbo
por las axilas de la persona








Ahora viene Otura Niko:

Rezo: Otura niko oriko lowo abanshe aye awo kotanshe ei rewe a
fefelorun orishaoko aye owe adobale
moforibale yiketun, moforibale yekosi ashe. Olorun
Kokoibere odogan afefe etu afefe lorun orishaoko.
Suyere: orishaoko, dide baba karee kare lawa.








Ahora viene Ojuani Boka

ojuani boka ika ikale kalakaye eyeni olofin, yewele
yeweleye ozain.
Awaniyu kuekuese kon muelese meyi wanwan oguere lagori
obayde ni
orishaoko.

Suyere: Moyun ewe mo sara ooo, moyun ewe mo sara. Moyun ewe mo
sara ooo, moyun ewe mo sara, ewe loya mi ewe lobini, . Moyun
ewe mo sara.




10

Ahora viene Ogunda Tetura:

Rezo: ogunda tetura awo maddi awo nareko awo namare soddo
obara yenifa
Nomini yekun adifafun oba deyoke barabanniregun odupos oba
leri
adifafun oggun.
Suyere: baba yegue, yegue leri, Baba yegue, yegue leri
Olofin yegue, yegue leri.


Ahora rezas:
Orunmila, acua losio na gueddeodudua se o.

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni
obba adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi
odun de atefa

Ni to si iku unlo, arun unlo, tiya tiya unlo, araye unlo, bogno
osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ira
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she..












11
Ahora viene Ogbe Di:

Rezo:
ogbe di kaka ogbe di lele iya lamu borotiti oliton omo
aban sharaela adifafun unbati orunmila.

Suyere:ogbe di kaka, oge di lele, ogbe di lele, ogbe di
kaka.









Ahora viene Ogunda Fun:

Rezo: ogunda fun wewe yeye mowe guegue yeye oniregun omo
ozain
Kuelese kan kuelese meyi obaye orunmila wewe yeni orunmila
Onibaraniregun orunmila isota. Adie dosa ade lokan okan aye
Nifa orun mowaye ore oreo ashikuelu orebe ashikuelu yeyegun
ashikuelu
orunmila. Orubo.

Suyere: baba eruru, baba eruru layeo (3 veces)
Laye laye kowo demore.









Ahora Viene Odi Ka:

Rezo: Odi ka okoloyu opua adIfafun orisaye tinshomo ayalorun
oba nIfa tinshomo Olofin oba
Orisaye adIfafun egun oyiba orun maferefun Shango orisaye obaye
adIfafun oduduwa.

Suyere: Baba ka rele oba ke rele, ara kerele, oba kerele oyu
kerele. Obakerele, egun kerele, oba kerele,oddudua kerele, oba
kerele.



12
Ahora rezas:
Orunmila, acua losio na gueddeodudua se o.

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni obba
adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi odun
de atefa)

Ni to si iku unlo, arun unlo, tiya tiya unlo, araye unlo, bogno
osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ira
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she..








Ahora viene Otura Sa:

Rezo: Otura sa impoyampo gueguere nifa impoyampo oye adde
omo lampe Shango, lampe olorun, Otura sa owo epo okoyori


suyere:ewi naaaa ifa ore yansa,
eki mebo eki mebo.
Ewi naaaa ifaore orunmila
Eki mebo eki mebo
Ewi naaa ifa ore obatala
Eki mebo eki mebo,
Esi oro oko ku abo, iyawo,
Oku abo oku abo


13


Ahora viene Otura She:

Rezo: Otura she baba yegue ida kuda iru kuru ise kute obere
Keta oi babalawo to iban eshu. Ashe olofin ida kuda iru kuru
ise
kute obere keta oi babalawo. Lodafun orunmila ise kute
oyere nifa
to iban eshu.

Suyere: oshe de oshe be ashe to. Oshe be kebofi komadura ashe
to oshe re to iban eshu.









Ahora viene Otura Tiyu:

Rezo: Otura tiyu tiya lape lobomini yewu kuyorio eshu
laroye adifafun eshu lario kaferefun orunmila.


Suyere: wan wan yereeee, ashe ebo ifa dorudaaaa.( dos veces)












Ahora viene Osa Ofun:

Rezo: osa ofun ofun saroso, soddia omo orunmila omo, guia
omo,layebbi iku,oggue laiye iyunyo,owo obba orun, loi iku
soto kia,mogue bababaye sotina,omo orunmila orugbo.

Suyere:osa ofun, osun saroso, omo ala ifa.



14






Ahora viene Ofun Sa:

Rezo:ofun sa omo ifa omolorun, omo ire barabaniregun jekua,
ayebi oler olorun omo orunmila koni kayefun odorun, yore ofun
sa saye reni adifafun oshanla oye ishumin ebbo ada telebo
oyeri shewere kuekue.

Suyere: osa okuyeneeee,oba weee, osa okuyeneeee,oba weee,
ozain mowaaa, oku yawa.










Ahora viene Oshe bile:

Rezo:oshe bile boroboro mofa irete mokure irete yama
yamasa adifa fun bemi lola tinshomo okuni ara oda.

Otro REZO que se dice tambin porque es importante:

oshe bile bi awe adawe adi atoto babadona ocun
babalawo lodafun alakenta.
oshe bile bi awe adawe adi atoto babadona orun
babalawo lodafun alakentu.
oshe bile bi awe adawe adi atoto babadona orun
babalawo lodafun alakensi.
omo sisiroko maye alakenta.
omo sisiroko maye alakentu.
omo sisiroko maye alakensi.
adada omo obi alabi ifa awo..









15


Ahora Viene Irete Suka:

Rezo:Irete suka apekankola adifafun akuperu oguere ode obini
kuaye obini awa nifa obarabaniregun moyore ayebe ifa
orunmila lorugbo. Kukute kuku adifafun nayida lile tinsoma
orunmila fatindaebo fun akuko kaferefun oshosi y
yalorde. Ifa irete otua esekan openkakola adifafa akopela ebbo
no kobine obuko aguegue ota ebefa owo. Eshu
maferefun obatala maferefun..

Suyere:Eyureo ewa, eyureo ewa,( tres veces)

Ahora oluwo siwayu que no se reza porque ya se rez, despus mi
oyugbona que tampoco se reza porque ya se rez, despus se reza mi
apatebi:

Mi apetebi es Iroso she:

Rezo: iroso she olu yenye adifafun aere tinyo laaunye okan
akuko lebo.
osha kolofun kitifun shawe adifafun orunmila.











Despues se reza ita (otura ticu)

Otura Tiku:

Rezo: Otura tiku iku awo moaa aboluloye bira boru iku
Awele.











16


Ahora se reza Atefa Otura Adakoy:

Otura foka adafase adafatan ewe odafa akua adofo
orun adifa kokan ori, prete korugbo awate bori ashesi orugbo
eshasi
meje.

Suyere: Shewe shewe ni awo nire, shewe shewe.










Ahora se reza yoye Ogbe she:

Rezo: ogbe she baloboshe obato woshe adiba diba oni babalawo
Lodafun oluwo dide.

Suyere: ibaye dewa washe dide, ibaye dewa wao dide,gbogbo
Aye ore, ibaye dowa awa sodide.









Y por ltimo se reza Ofun She:

Ahora viene Ofun She:

Rezo: ofun she adifafun iya, adifafun orunmila, adifafun
obatala, adifafun oshun akoshe, akoshe, loko akeyi alake lorubo.









17
Seguidamente se van mencionando todas las cosas como al principio:

Orunmila, acua losio na gueddeodudua se o.

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni obba
adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi odun
de atefa)

Ni to si iku unlo, arun unlo,ofo unlo, araye unlo, tiya tiya unlo,
bogbo osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ire
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she orumila.


Ahora vamos a rezar los 16 mellis de la parte izquierda del
tablero:

Orunmila aun soro dobale ni moforibale loda orunmila atepon
ifa, lodan meridilogun melli ni ifa, intori agun cheo. Agun
cheooo, agun che ( tres veces) vi a coco un mori iki ashe.
Agun cheooo agun che, vi awe yia mache, Agun cheooo agun che ,via
lofo yia mache. Agun cheooo agun che, orokan choooo, cho si awo
ni li ile. orokan choooo,awa ni ile , moche ile bayimoche moron
bayi orunmila.











18

Baba Eyiogbe:

REZO: baba ejiogbe alokuye ire mowade abata butu aye eru
oshe banu, obaraniregun iru obatala ogboni asifafun gbogbo
orun gbogbo lowo eshu oma atotolo ole afekan adifafun
obatala oshereigbo obi itana ambiama itana ambiama eyele
medilogun elebo.


SUYERE: ASHINIMA ASHINIMA IKU FURIBUYEMA
" " ARUN "
" " OFO "
" " EYO "
" " EGUO "
" " ONA "
" " ARAYE "
AWO OSHEMINIE, OSHEMINMIE, ...


ESTE REZO VIENE AHORA DESPUS DE CADA MELLI:

Ashe baba eyiogbe, awo aari ni ifa, odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango, awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo,ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.







Ahora viene Baba Oyecun Meyi:

Rezo: Baba oyekun meyi ariku madawa eyo oggun sigun mole
pororeyarun oi
po un babalawo adifafun ogbe oluwo agogo, abo lebo.

Suyere:iku yemilo ..ikuyenilo yeye
Arun yemilo.. arun yemiloyeye.


Ashe baba oyecun melli, iku moyerun ni ifa, odun obba nilogun,
odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe.
Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa
lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.
19




Ahora viene baba Iwori melli:

REZO: Iwory meyi yigui yigui mayo mayo adIfafun kokolo yebeIfa
tirokeya
lampe shango aroni yeo elerepin Orunla lorubo.

Suyere: borodiddi kokolodde borodiddi kokolodde

Ashe baba iwori melli, toribo she, odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.









Ahora viene baba Odi melli:

Rezo: Odi meyi ashama aruma kodima iku, kodima shukuru kuru
kiele biti biti kogobale ni
Abiti adIfafun ayo omo oi yegan aikordie lebo.

Suyere: Odi mOdi ireeee.
Mama ye kioMama ye kio.



Ashe baba odi melli,odi moyerun isa, odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.







20



Ahora viene baba Iroso melli:

Rezo: iroso meyi oyoroso apantarita bebe oyoroko to bebe
loyekun.
olokun apantarita bebe oyoroso oyoroso iroso olokuno
oshebogbo mo
iye tutu elegure ni meyi kokolo loshe yewi lowa orisa shango
dupue.

SUYERE:Olofin lo diyeooo,modupue olorun,(dos veces)

Ashe baba iroso melli,origbo ri lala, odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.









Ahora viene Ojuani meyi:

Rezo: ojuani meyi baba orogun ni moun ori yeko adifafun
akitifa,
adifafun aroni, mama forosile akitifa, adie sinkena elebo.

SUYERE: Angagara, omolodumare ( dos veces), ariku lowa
omolodumare(2)
Angagara, omoleorabile, ariku lowa omoleorabile (2).
Ashe baba ojuani melli,ojun moyerun nifa, odun obba nilogun,
odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe.
Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa
lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.







21



Ahora viene Baba Obara Meyi:

Rezo: Obara meyi onibara olabara eyebara kikate awo komakato
araye komakate
Ara orun adafun bogbe eyeoko orofo lorubo bogbo tenuye
kokoro.


SUYERE: obara do Kika;teee, apeyoeye kikate awooo



Ashe baba obara melli,ogoni moyerun nifa, odun obba nilogun,
odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe.
Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa
lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.








Ahora viene baba Okana Meyi

Rezo: okana ire ifa okana ire awo. okana ire shango. okana
ire eshu bi okan ni oi kana unbati osodde botalokun
unlo.

SUYERE: eshu bi akata shure ooo, (2)

Ashe baba okana melli,egun okana kana , odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.

Orunmila, acua losio na gueddeodudua se o.

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
22
ibboshesuro.Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni obba
adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi odun
de atefa)

Ni to si iku unlo, arun unlo,ofo unlo, araye unlo, tiya tiya unlo,
bogbo osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ire
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she.







Ahora viene Ogunda meyi:

Rezo: ogunda meyi ogunda siro owayolokun ashanla biriniwa
obatala
Obataisa jekua oba igbo odobaleni oggun orire yolorun. Ochosi
ogunda meyi eyeni eye oraruma okualorun obaralayuna tiwa
elegbara awalawa olowu shiwosi orunmila kaye wario orun
maferefun
Oduduwa orugbo.

Suyere: orosi baba kerere, baba kerere, baba kerere.
Akalakalaka awo ,akalakalakala awo. Iboru iboya ibosheshe bogbo
awo, Akalakalaka awo


Ashe baba ogunda melli,imbeyi ni eni ifa , odun obba nilogun,
odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe.
Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa
lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.




23



Ahora viene Osa Meyi:

Rezo:
Baba Osa Meyi ,Ada oshe adifafun orunmila, lordafun talabi
omode oshayan ashegun aye,umbo yasiye orunmila pinado iyasi
mimo kaferefun oggun.Adidafun Sarayeye

Suyere: Sarayeye bakunlo, sarayeye,
Orugbo ni odun toyale aremu.
Sarayeye bakunlo, sarayeye
Intori orugbo bogbo osogbo unlo.


Ashe baba osa melli,osa weri awo , odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.









Ahora viene Ika Meyi:

Se divide el tablero en cruz con el ebbo,y se cierra el tablero y
se le echa ashe dentro del tablero.

Rezo:
Baba Ika meyi,Ika


Rezo:Baba ika meyi,ika nika ogbe de meyi.wayo coco ifa ni
kaferefun elebute,kaferefun olokun ori lache owa iku olokun

Suyere: atori atore atowao afarina leri o (2 veces)
Adedere moni adedere moni adedere
Elegba elegba fumi leri ounko
Adedere moni adedere.

Suyere: tente leri oba fobao, tente leri oba fumi.


24
Ashe baba ika melli,ika nika ebbo , odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.








Ahora viene Otrupon Meyi:

Rezo:
querechele owo ladafun ,nipa po, adifafun inle, nipapo, kere kere,
nipapo ,kere kere, nipao kitillo aro.nipa po.

Suyere: oii laishoro oio,
Oii laishoro oio,
Oi fekun laishoro ekun,
Oii laishoro oio.



Ashe baba otrupon melli,elleni belleni ni ifa , odun obba
nilogun, odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni
lashe. Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila
ifa lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.







Ahora viene Otura Meyi:

Rezo: Orunmila asokun difa imale ni awo orunmila ni inle ni ibo
bayekun aun losile omo babanireggun orunmila awo oba bara nife
adifafun olofin adifafun shango adifafun orunmila. Salam aleku,
aleku salam.Ni ifaferefun nangareo.

Suyere: Nangare nangareee, nangareooo, ifa imaleee, nangareo,
olorun imaleeee, nangareo.


25


Ashe baba otura melli,bebbe ojuanilorun, odun obba nilogun,
odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe.
Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa
lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.







Ahora viene Irete Meyi:

Rezo: eyelemere akolemere poroye omo ni oshun onibarabaniregun
orunmila mo ifa oni awo akolemere. Orunmila
Lorubo.


suyere:
Ariku manigua, ariku manigua,
Onire bashu odideo,
Ariku manigua.

inso ro ebo ei ashe wadipola ashe wadipola odo lofun alabeo ashe
wadipola.


Ashe baba otura melli,eni ifa orunmila, odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.







Ahora viene Oshe Meyi:

Rezo: oshe aladashe onibara baniregun ifa moloku fishe,
Shenshe moloku adifafun oshun.

Suyere:
Shen she muluko. Oluwo Yalorde Mayao (2).
26


Ashe baba oshe melli,oshe begbe awo , odun obba nilogun, odun
obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe. Lashe
leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa lade.
Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi omokan.
Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku, ariku odara,
odara to, iban eshu orunmila.






Ahora Viene Ofun Meyi.

Rezo: Iremi yabo, iremi yaya adifafun orunmila, adifafun oggun,
adifafun shango,oggun,ochosi,adifafun osun,adifafun olokun oba
arugbo, okoro ayare adifafun ela.

Suyere:
Baba fururuuu, baba fururuuuu. Erereoooo, oka ee eleri
wooo, eleri ifaaa, bati basaooo, eyigborere basi bao , eru
aye awalorun, awalorun lese kan.


Ashe baba ofun melli,orangun mafun olofin , odun obba nilogun,
odun obba nilorun, odun obba ni laiye, odun obba ni lashe.
Lashe leri omo, omo obba aa, omo Shango awo orunmila ifa
lade. Intori orugbo, orugbo ni odun toyale, odun atefa emi
omokan. Ni odara bi awo, ni odara bi aiye, odara bi ariku,
ariku odara, odara to, iban eshu orunmila.

Orunmila, acua losio na gueddeodudua se o.

Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni obba
adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi odun
de atefa)


Ni to si iku unlo, arun unlo,ofo unlo, araye unlo, tiya tiya unlo,
bogbo osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ire
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu
27
Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she.



Ahora para cerrar el primer tablero hay que rezar los siguientes
dos signos:



Iwori juani:

Rezo: Ifa Iwory juani Ifa wara wara ni moro kasheita kashemine
wara wara
babasona elaroye laroye kasheita kashemini wara wara moro Orunla
o
lorugbo.

Suyere: Awara wara ni moro (2),kasheita kashemini, awara wara ni
moro







Iroso Umbo:

Rezo: umbe mi adifafun elegba moni alashe lebo moro moro lokun
tonifa
oni barabaniregun kobala eseobele otun orunmila ese opele osi
elegba
onifa eshu untefa orunmila oda elegba baralay iki lokun laye
ni yare
mawa osun okunola laroye loye laye olokun omo olokun sokun
iyare elegba
kowa yebe orunmila moforibale ire ashe gun ota atefa igbodun
elese
elegba lodafun orunmila.

Suyere:Moni o la sha lebbo(2), moro moro awo olokun tentenifa
monio,lasha lebbo.

Y ya se termina el primer tablero.
28
TABLERO No2

JUJU Y ASHE EN LA MANOS Y DENTRO DEL EBBO.

















































I I XX I I
0 0 XX I I
I I XX 0 I
0 I XX 0 I
29





Una vez que se termine de rezar el tablero no. 1, se procede
a marcar los signos del tablero no. 2, por el cual se le
ordena al sujeto que se arrodille. cuando se han marcado los
signos, el babalawo comienza a arrancarle plumas a las aves
de los lugares ya indicados y se echan en el tablero- sobre
el signo de oberoso untele. inmediatamente se comienza a
rezar este. mientras reza el signo el babalawo con ambas
manos puestas sobre las plumas las mueve sobre el signo de
oberoso untele, de forma circular y en forma contraria a las
manecillas del reloj.

Este rezo de ogberoso se va haciendo simultneamente cuando se
arrancan las plumas al ave:

rezo: ogbe roso untele ashe ebbo ashe to ariku babawa
orunmila akualosia akua ebbo rera orunmila isota ogbe
roso untele ashe atie deku atie, atie deya deya atie,
atie akuko atie, atie adie atie, atie ashe ashe adie.

cuando se termina de rezar y antes de comenzar el suyere, el
basalawo ordena al sujeto que situe ambas manos juntas y en
posicin de recibir sobre el ebbo que permanece fuera del
tablero. sobre las manos asi situadas, el babalawo va echando
todas las plumas que estn en el , tablero sin que quede
ninguna en el mismo. mientras realiza esta operacin el
babalawo canta el suyere del oberoso untele.

suyere: otuoromale ekuin, otuoromalea ekuin, jio otuoromales
ir aiku jio otuoromales ekuin, jio ir aguo jio
otuoromale.
ekuin jio ir omo otuoromale ekuin etc.
ashebo, asheto, ache lomo ariku babagua






Ahora viene el rezo del odun toyale



Para el que se consulta se dice
Ni orugbo loda eleri ara omode beconile( nombre de la persona)
luego el odun de ikofa o de awofaca

30
seguido mientras el sujeto permanece con las plumas en las
manos, el babalawo utilizando el irofa reza el signo de
oturashe.










Ahora viene Otura She:

Rezo:Otura she baba yegue ida kuda iru kuru ise kute
obere
Keta oi babalawo to iban eshu. Ashe olofin ida kuda iru kuru ise
kute obere keta oi babalawo. Lodafun orunmila ise kute oyere
nifa
to iban eshu.

Suyere: oshe de, oshe be, ashe to. Oshe be kebofi komadura ashe to
oshe re to iban eshu.


cuando el babalawo termina de rezar y cantar este signo,
agrupa todo el iyefa en el centro del tablero y tomando del
mismo con los dedos central y pulgar de cada mano,comienza a
echar alternativamente polvo sobre las manos de el sujeto que
sostiene las plumas, mientras dice con cada poquito que echa
ashe baba, ashe yeye, ashe olugo, ashe oyugbona, aseda,
akoda, - entonces se le ordena al sujeto que se frote bien y
deje caer todo; pluma e iyefa dentro del ebbo, pidiendo a
orula que le conseda todo lo bueno que vino a buscar y le
aleje lo malo. inmediatamente el babalawo comienza a echar
iyefa en la misma forma dentro del ebbo diciendo entonces
iba ogun, iba oshosi, iba osun, iba shango, iba ozain, iba
araba karaba . Ashe baba, ashe yeye, ashe oluwo siwayu, ashe
oyugbonakan,ashe asheda kodda,cola nifa yu mamaroco.ashe to,
iban eshu.


Iba ogun, iba ochosi,iba osun, y se dan tres palmadas encima del
ebbo.






31


TERCER TABLERO

PARA CERRAR EL EBBO Y PREGUNTAR EL DESTINO DE LOS OBJETOS Y
ANIMALES.

I I XX
00 XX
I I XX
0 I XX
00 I 0
I0 0 I
I0 0 I
I I 00
I I 0 I
I 0 I I
I I I 0
I 0 0 I
I 0 0 0
I 0 I I
I I 0 0
I I 0 0
I I XX
00 XX
I I XX
0 I XX
00 I 0
I0 0 I
I0 0 I
I I 00
I I 0 I
I 0 I I
I I I 0
I 0 0 I
I 0 0 0
I 0 I I
I I 0 0
I I 0 0
I I XX
00 XX
I I XX
0 I XX
1 2
00 I 0
I0 0 I
I0 0 I
I I 00
8 5
I I 0 I
I 0 I I
I I I 0
I 0 0 I
4 3
I 0 0 0
I 0 I I
I I 0 0
I I 0 0
7 6
32
Este tablero se reza en el orden que aparece en la figura
anterior.

Comenzamos con el tercer tablero
Primero se reza:

Orunmila apaka ti male alaka ye.onishe si orugbo,intori atepon
meta,intori elebo eboadda.Intori orugbo un chinche ni odara.

Ahora se reza el oddun toyale.

Ahora se reza Otura She:

Rezo: Otura she baba yegue ida kuda iru kuru ise kute obere
keta oi babalawo to iban eshu. Ashe olofin ida kuda iru kuru ise
kute obere keta oi babalawo. Lodafun orunmila ise kute oyere nifa
to iban eshu.

Suyere: oshe de oshe be ashe to. Oshe be kebofi komadura ashe to
oshe re to iban eshu.






Ahora viene Irete Iwori:

Rezo: Irete yero orunmila lorubo to iban eshu. Telebo ibo kibo bab
olorun, bab dupue to iban eshu.

Suyere: Oyiki yiki ota lo mio. Oyiki yiki ota lo mio. Oyiki yiki
agbado okuma. Oyiki yiki ota lo mio.







Ahora se reza Oshe nilogbe:

rezo: oshe nilogbe otoromu otolaye adifafun oluwo buere,
iku kompani kompani. arun kompani kompani, ofo
kompani kompani, eyo kompani kompani, ogu kompani
kompani.

suyere: baba awo oshe oshe mowa oshe oshe.



33



Ahora viene Iwori Obara:

Rezo: Iwory jobere oun bereyo oun tirola oun tirolo iye timode aye
oun
bere leke uju adIfafun yalorde eyebemekun yewa yoko yewa eure
elebo.
Kaferefun Orunla, yalorde ati shango. Marerefun elegbara.


Suyere: berelawao, mama awao

bareloba aguo aye ( 3 veces )










Ahora viene Ika Meyi:

Rezo: ika nika obede meyi iguayokoko ifa ni kaferefun elebute,
kaferefun olokun ori lashe,owa iku olokun

Suyere: mama yokodda,mama yokodda oromi (2)


Ahora viene Ojuani Shobe, pero antes de rezarlo se cierra el
tablero, el iyefa que queda en los dedos va umbo lebbo. Y entonces
se continua rezando:

Ajuani Shobe:

Rezo: ojuani shobi tabakoyu bain bain iku bain bain lobati
adifafun o un bablawo medilogun tinlodifa ile olofin.

Suyere: ojuani shobi keshu bawao (3 veces).








34






Ahora se reza Okana Sa:

Rezo: okana sa mokisi bilari oi babalawo bilari, bilari oma,
bilari owo, bilari mokisi ladeni. ifa oi babalawo koshire
awo. oi babalawo lorun lorun loboshu laya lorun lorun
ebbo kabolosi okana. sa koshe shango ebbo ada mokosi
bilari kongun gun gun adifafun oluwo ikoko.

Suyere:( mientras se cante este se le pasa el ebbo al sujeto
por sobre la cabeza en forma circular y se toca el
tablero y se vuelve a pasar y asi termina el suyere.)


okana mokisi bilari, eshu aguatete, aron bilari eshu
aguatete, ofo bilari eshu aguatete, eyo bilari eshu
aguatete. Y asi todos los osogbos



Aqu termina el tercer tablero y se reza luego:


Orunmila acua losia onaguedde odudu a que fobba ti, fobbe
awo oni momoque fi ete nu kiki mawa moroni cue cue fotowa
orunmila ala iboru, orunmila ala iboya, orunmila ala ibosheshe. Ni
Orunmila elere pin kumban kiokofa so funlo deoni barabban
ishe kunde ishe kuseishokun niddeorunmila se iboru, orunmila
ibboshesuro. Emi omokam awo un chinche oni shango, oruko ni obba
adima, awo orunmila ifa lade omo Otura Adakoy.(Rezo aqu mi odun
de atefa)


Ni to si iku unlo, arun unlo,ofo unlo, araye unlo, tiya tiya unlo,
bogbo osogbo unsalo, ni to si unsodide, ire oma, ire aye, ire
timbelaiye,ire owo, ire ashekun ota kole ioddio. ire intori
abbe awo, ire kinin kinin, ire aiku oya de pesin
timbelaiye,ire tocoto ashe, ire tocoto ashe orunmila ire to,
iban eshu

Se ponen las manos en la frente, tres veces hacia atrs y das una
palmada encima del ebbo.
Luego rezas:

35
Orunmila belecun ebbo lele, ebo talo eni,ebo lapusudda, ebo
tani cuelese, koka ebbo din kilin bana, kiku koshogbo ni
fufo ebbo lele orunmila.odu
she.

Ahora se toma el ebo y se le pone en la frente,se presigna ( si es
mujer debe limpiarse el vientre). Luego desde cierta altura se
deja caer el abbo en el tablero y se reza ika meyi


Ika Meyi

Rezo: ika meyi ikani kani ebbo, ikanini oni babalawo oluo ogubi
abedemeyoko bebeotun abedemeyoko babe osi abedemeyoko.
otoara adifafun laoko elebute, jakua oshanla birinigua
oni babara niregun onimereo ogun alaguede maferefun olokun.



acto seguido se aparta el owo y el irofa y levantando el
tablero se coje el ebbo con la mano derecha se toca el
tablero con el ebbo en la parte superior y se dice: - eri
ate, se toca entonces el tablero con el ebbo invertido por la
parte de abajo y se dice: - ate akuame. se frota
circularmente en la parte de atrs del tablero mientras
dice:- iku unlo, aron unlo, ofo unlo, eyo unlo, araye unlo
etc. cuando se terminan de mencionar todos los osorbos se
pone el ebbo sobre la estera debajo del tablero y se coje el
irofa, se golpea con este sobre el tablero y con cada golpe
se dice; -ir ariku. ir aye. ir oma. ir aguo, ir ashekun
ota ect,

cuando se termina de mencionar todos los ires se empuja el
ebbo hacia delante con el irofa, hasta sacarlo fuera del rea
del tablero, situando este otra vez sobre la estera, se abre
el ebbo y se echa iyefa dentro con ambas manos y en la forma
sealada para el tablero no. 2 diciendo;

" ashe baba, ashe oluwo, ashe oyugbona, ashe apetebi, ashe-
bogbo iguoro, aseda, akoda, babaribo, ashe iyalosha, ashe
babalosha, ashe opolopuo, 0zain timbeloro, ashe bogbo ara
onu. y levantando iyefa con ambas manos se le muestra a los
presentes y se echa conjuntamente en el ebbo diciendo: to
eban eshu, despus de esto se pregunta con el ibo, si ebbo
adda, si dice que si se canta el suyere de okana yeku.

"arufin aruda eni shebo adda. arufin aruda eni shebo adda,
ebbo ada baba, ebbo adda yeye, adoa oluwo. ebbo adda
oyugbona. ebbo adda akoda babaribo.


36
Ahora viene el cuarto tablero:




































En este tablero final solo se reza Odi fumbo:

Despus que se han hecho las anotaciones segn corresponde al
grfico del tablero No 5, se coloca el ebbo sobre el tablero y se
comienza a envolver en forma alargada hacia afuera, diciendo:
Apakuandi iku, apakuandi aron, apakuandi ofo, apakuandi Eyo,
.................(se van mencionando los osobos que se deseen). Ya
todo envuelto el ebbo, se coloca apoyado sobre el tablero en uno
de sus extremos, dejando el otro extremo hacia arriba de frente al
awo, este le echara iyefa por este extremo al ebbo diciendo: Iku
unlo, aron unlo, ofo unlo...........etc.
Y comenzara a cerrar este extremo mientras dice: Iku fotudede, iku
nafo, aron fotudede, aron nafo, ofo fotudede, ofo nafo...........
(se mencionan tantos osobos como se deseen).
OO OO XX OI
IO II XX IO
IO OO XX OO
II OO XX II




37
Entonces se voltea el ebbo y por el otro extremo se le echa iyefa
rezando: Ashe baba, ashe yeye, ashe Oluwo, ashe Oyubona,
ashe..............etc. Y entonces se llaman los Ireses tambin
echndole iyefa: Ire owo, ire oma, ire susu, ire
buyoko,.................etc.

Una vez que concluimos con la llamada de los ireses, le echamos
entonces tres poquitos de agua, y comenzamos a cerrar este extremo
auxilindonos para ello del Irofa, ya cerrado el ebbo se coloca
sobre el tablero y se comienza a darle vueltas hacia un lado y
hacia el otro siempre con el Irofa en una mano y la escobilla en
la otra de forma que nuestras manos no entren en contacto directo
con el paquete del ebbo, mientras hacemos esto rezamos el oddun
ODDI FUMBO.




ODDI FUMBO:

Rezo:Oddi fumbo, oddi fumbo ara ara Oshanla, ara inle aye moyereni
Oshanla odogun aguema, obagogo ara iku fotudede, iku nafo,
berebere oyonini aguema aron fotudede aron nafo moweyare iku, ofo
fotudede ofo nafo, weweni Oggun Oshanla, Eyo fotudede Eyo nafo,
wenwen yereo ara Eshu ara Ife Orunmila ia fotudede ia nafo, jojo
yenye ara ibu inu lese iku parardo Orunmila lorubo.

SUYERE: Oba yekureo oyawa iku yekureo (esto se repite dos veces).
Ogo fotudede, ogo nafo, obashireo shewele layeo, shewele
Orunmila lorubo



El babalawo continua dndole vueltas al ebbo en el tablero y
comienza a cantar este otro suyere.

SUYERE: Indin olomo werewere, indin olomo werewere
alado komato wao, indin olomo werewere (se repite tres veces)


El awo haciendo girar el ebbo dentro del tablero por todo el borde
interior dir tres veces mientras amaga sacar el ebbo del tablero:
Umbalolo Eshu oddara
Umbalolo Eshu oddara
Umbalolo Eshu oddara

Y la tercera vez que lo dice saca el ebbo del tablero con el
Irofa, indicndole al aleyo que lo tome por sus extremos con los
dedos del medio tocndose la frente, los dos hombros, el estomago
y las dos rodillas, a esta altura lo dejara caer al suelo,
cerciorndose de que nunca caiga el ebbo sobre la estera ni sobre
38
el tablero. Esta operacin la repetir el aleyo tres veces, y cada
vez que el ebbo cae al suelo el awo golpeando con el Irofa en el
centro del tablero dir:
Iku Unlo, (la primera vez)
Aron Unlo, (la segunda vez)
Ofo Unlo, (la tercera y ultima vez)


Mientras el aleyo se esta tocando los puntos antes sealados con
el ebbo, el awo levantara sus manos en forma circular frente al
aleyo diciendo tres veces:
Okana sa mokisi bilari, Eshu awa tetete
Y dir tambin tres veces:
Ojuani shogbe kefeshubawao


Cuando el aleyo dejo caer sus tres veces reglamentarias el ebbo al
suelo, el awo le indica que se coloque el paquete del ebbo en su
frente tomndolo solo con sus dedos del medio, y que lo lleve
frente a Eshu colocndolo all mientras efecta su peticin.
Mientras esto sucede el awo estara cantando:

Eshu shuwayo mamakeo Eshu oddara kinkeo
Eshu shuwayo mamakeo Eshu oddara kinkeo awo
Osheminie Osheminie (bis).

Cuando ya el aleyo termino su peticin al pie de Eshu regresa
frente al tablero se arrodilla y besara la cabeza del tablero en
demostracin de respeto, acto seguido el babalawo levantara el
tablero en el aire con su mano izquierda, indicndole al aleyo que
bese la estera exactamente en el lugar donde se encontraba el
tablero, momento que aprovecha el awo para soplar un poco de iyefa
directamente del tablero hacia la espalda del aleyo, y mientras lo
hace golpea fuerte con el Irofa el tablero, dando asi por
concluida la ceremonia del ebbo.


Para finalizar se despide el tablero con la frase:

Osa lona, osa ojuani, osa meta

Fin

39

Potrebbero piacerti anche