Sei sulla pagina 1di 65

zsmyHke'Dudk tjyifrSm vlcsif;&if;&if;ESD;ESD;

ajymqkdrawGUqkHzl;ayr,fh t&ifuwnf;u owdxm;


rdcJhygw,f/ 2007 a&T0ga&mifawmfvSefa&;rSm yg0ifcJh
wJh OD;aqmifolwpfa,muftjzpfeJY txl;av;pm;rdcJh
ygw,f/ 'gayrJh okH;ESpfavmufMumrS odcGifh&cJhovkd
tckvkd trSmpm a&;cGifhBuKHwJhtwGufvnf; txl;
0rf;omrdygw,f/ zsmyHke'D[m EdkifiHa&;aemufcHorkdif;
ykH&dyf&SdolwpfOD;jzpfcJhwJhtwGuf ola&;xm;wJh pmawG
ukd txl;pdwf0ifpm; *kwpkduf zwfrdygw,f/ tckvkd
EdkifiHa&;ykH&dyf&SdolvdkY ajymvkdufwJhtwGuf ,aeY jrefrm
EdkifiHrSm wpfacwfqef;aewJh trsKd;om;EkdifiHa&;orm;
r[kwfygbl;qdkNyD; tawG;xJ wpfrsKd;wpfzkHjzpfoGm;Edkif
ygw,f/


wu,fawmh trsKd;om;a&;qdkwm EdkifiHa&;eJU'*Fg;jym;&JUyef;
eJY acgif;vkd ausmcsif;uyfaeavh&Sdygw,f/ wpfckcsif;pD uGJjym;NyD;&Sd
aewm r[kwfovkd wpfckcsif;pD cGJNyD;xm;&ifvnf; t"dyg,fr&SdEdkifyg
bl;/ vuf&tajctaerSm oHCmawmftawmfrsm;rsm;eJY vli,frsm;[m
dS
trsKd;om;a&;udk em;axG;? tawG;Iyf? ESvkH;oGif;rSm;aeMuygw,f/
trsKd;om;a&;vkdYqkduwnf;uwpfrdk;wnf;ae wpfa&wnf;aomuf
awGjzpfMuwJh EdkifiHom;tm;vkH;ukd NcKHNyD;jrifrdzkdYvdkygw,f/ vlrsKd;
rwl? bmomrwlayr,fhtwlwuG 'DajrrSm arG;zGm;BuD;jyif;vmMuwJh
jrefrmEdkifiHom; tm;vkH;[m trdEdkifiHawmf&JU trsKd;awG? wpfaoG;
wnf; wpfom;wnf; &SdaewJholawGjzpfwmaMumifh trsKd;om;a&;vdkY
ajymvdkufwmeJY EdkifiHom;tm;vkH;&JU tusKd;pD;yGm;? aumif;usKd;csrf;om
jzpfxGef;zdkYudk OD;pm;ay;aqmif&Guf&rSmyJ jzpfygw,f/

EkiiHom;tm;vkH;&JU tusK;pD;yGm;? tcGihftvrf;wk;wufzkYd[m
d f
d
d
EkdifiHa&; pepfaumif;zkdY t"du vdktyfygw,f/ wdkif;jynf&JUEdkifiHa&;
tqiftwef;jrihEkiztwGuf ynma&;pepfaumif;[m wpfcsdefwnf;
h
f d f kYd
rSm xGef;um;ae&ygr,f/ wkdif;jynfukd cspfaompdwfeJY qifjcifwkH
w&m;vufudkifxm;NyD; ynmom;ygyg cdkifrmwJh&nf&G,fcsuf?
yef;wkdifcsrSwfNyD; wpfqifhcsif; udk,fusKd;pGefYazmfaqmif BudK;pm;EdkifrS
om trsKd;om;a&;tppftrSef jzpfygw,f/ AdkvfcsKyfatmifqef;wkdY
acwftcgu rsKd;qufopfeJY a&SUrDaemufrDvlBuD;awG twlwuG

vGwfvyfa&;qdkwJh cdkifrmwJhyef;wdkif? &nf&G,fcsufeJY vufawGU


azmfaqmifjcif;[m tJ'Dacwf&JU trsKd;om;a&;yJ jzpfygw,f/

trsKd;om;a&;qdkwm tepfemcHNyD; ukd,fusKd;pGefY&wJhtvkyf
jzpfovkd t&SnfukdarQmfEdkif? MunfhEdkifNyD; ajymif;vJaewJhacwfeJY
udkufnDrI&Sdatmif BudK;pm;vkyfaqmif&wJh cufcJwJhorkdif;ay;wm0ef
BuD;wpfckjzpfygw,f/ AdkvfcsKyftygt0if vGwfvyfa&;twGuf
trsKd;om;a&;vkyfcJhwJholawG&JU paw;cJh&wJhtoufawG? aoG;awG?
bmomawGukd ordkif;OyrmtjzpfMunfh&if txift&Sm;awGU&ygvdrfh
r,f/ AdkvfcsKyf[m urmBuD;&JU EdkifiHa&;ta&GUay:rlwnfNyD; ukd,fh&JU
trsKd;om;a&;ukd acwfeJYudkufnDrI&Sdatmif tcsufususazmfaqmif
oGm;wm[m *syefeJY r[mrdwfvkyfwm&,f aemufwpfcg t*FvdyfeJY
r[mrdwfjyefvkyfNyD; *syefukd wkdufxkwfcJhwm&,fudkMunfh&if odEdkif
ygw,f/
trsKd;om;a&;vkdY yg;pyfu [pfa<u;NyD; usOf;ajrmif;wJh
tjrifeJY vlrsKd;a&;cGJjcm;rI? bmoma&;cGJjcm;rIawGvkyfMur,fqkd&if
jrefrmEdkifiH&JU tem*wf[m rkefwkdif;qifaewJh aumif;uifBuD;vdk
romr,mjzpfaeOD;rSmygyJ/ bmjzpfvkdYvJqkdawmh jrefrmEdkifiHrSm
wkdif;&if;om;rsKd;EG,fpkaygif; wpf&mausmf&SdwJhtjyif t"du bmom
BuD; okH;rsKd;eJY tjcm;,kHMunfudk;uG,frIawG&SdaewmaMumifh jzpfyg
w,f/ q&mBuD;yDrdk;eif;u wkdif;jynfrSm acwfpm;aewJhpum;vkH;
topfjzpfwJh pme,fZif;qdkwm&,f trsKd;? bmom? omoemqdkwJh
pum;qef;&,fudk ae&mwdkif;rSm xyfcsnf;wvJvJ rokH;MuzdkY
aqmif;yg;wpfyk'f udkvkdeDacwfaESmif;u a&;om;zl;ygw,f/


pme,fZif;qkdwJhpum;vkH;udk wdk;wufa&;OD;pdefu pxGif
vdkufwmjzpfNyD; ,aeYtxd wGifus,fpGmokH;aeMuwkef; jzpfygw,f/
trsKd;? bmom? omoemqdkwmudkawmh b,folu wDxGifcJhrSef;
a&S;u rrSwfom;cJhwmaMumifh rod&ygbl;/ trsKd;om;a&; t&Sdef
t[kefjrifhaewJh tJh'Dacwfwkef;uawmif trsKd;? bmom? omoemvkdY
acgif;pOfwyfvdkuf&if trsKd;om;pnf;vkH;&muae tufaMumif;BuD;
awG xvmwwfwJhtwGuf q&mBuD;u owday;a&;om;ykH&ygw,f/
vGwfvyfa&;yef;wkdifeJY trsKd;om;a&;oufpGefYqHzsm; aqmif&Gufae
wJhacwfrSm pnf;vkH;nDnGwfrI[m tc&muswJhtwGuf bmoma&;
,kHMunfrIrwl? vlrsKd;uGJjym;rItay:vdkufNyD; vrf;acsmfoGm;EdkifwJh
twGuf olwdkYtm;vkH; owdxm;cJhMuwJhtay: orkdif;udkavhvm&if
odEdkifygw,f/

'ghaMumifh ,aeYacwfvkd ppftmPm&Sif tarGcH? ykHajymif;
acgif;aygif;axmif ppfwpfyki;tpk;&acwfrSm tJ'Dpum;vkH;awGtay:
d f d
ydkrkdowdxm;okH;pGJ&ygvdrfhr,f/ EdkifiHa&;tcif;tusif;t& wpp
aemufqkwfvm&wJhtcg ygwDpkHpepfukd wkdufcsifwmeJY trsKd;om;
EdkifiHa&;qkdNyD; ppfAdkvfawGu tqef;xGifcJhw,f/ tckwcgtrsKd;om;
a&; wvGJvIHUaqmfNyD; rkef;wD;a&; tajccHum vlxkacgif;aqmiftyg
t0if emrnf&vlrIulnDolawG? wuf<uvIyf&Sm;olawG&JU ykH&dyfawG
udkyg zsufqD;zdkY BudK;pm;vmMuygw,f/


zsmyHke'Du 'DpmtkyzwfNyD;olwki;[m wpfcserm trsK;om;
f
d f
df S
d
a&; a'gifa'gifjrnfacgif;aqmifBuD;awG jzpfvm&r,fvkdY nTef;xm;
ygw,f/ tJh'DtwGufvnf; tm;wufrdwmaBumifh trsKd;om;a&;qdk
wJhpum;vkH;tay: #DumcsJUae&jcif;jzpfygw,f/ zsmyHke'D[m olrsm;
awGvkd cGJjcm;a&;w&m;ukd trsKd;om;a&;w&m;vkyfNyD; ajymcJhwJhol
r[kwfygbl;/ wkdif;jynfrSm&SdMuwJh EdkifiHom;tm;vkH;&JU 'Drdkua&pD
yef;wkdifjzpfwJh ,aeYacwftrsKd;om;a&;udk 2007 a&T0ga&mif
awmfvSefa&;rSmvnf; olwwfpGrf;wJh ae&muae &Gyf&GyfcRHcRH? owd
Aswd&Sd&Sd wm0ef,laqmif&GufcJhwJh ordkif;&SdwJholwpfOD; jzpfyg
w,f/

tckvnf; wkdif;jynf&JUtE&m,fjzpfwJh wpfrsKd;om;vkH;
tem*wfrSm tqdyfoifhEdkifwJh b*FgvDusL;ausmfol? bmoma&;
tpGef;a&muftMurf;zuform;awGeJU ywfoufNyD; tao;pdwfavhvm
azmfxkwxm;ygw,f/ dk[if*smtrnfcHvIy&Sm;olawG[mjrefrmjynf
f
f
rSmjzpfcJhorQ y#dyuawGeJY qufpyfaew,fqdkwm jiif;vkdYr&ygbl;/
jzpfcJhwJhy#dyuawGtay: vlYtcGihfta&; csK;azmufcHae&ygw,fqkdNyD;
d
olwdkYtaeeJY urmudkwkdifwnfvdkY tuGufaumif;xkwfaeovkd ppf
wpfydkif;tpkd;&uvnf; 'Dtay:rSm tMurf;zufrIawG? wdkif;jynfrNidrf
roufrawGjzpfwi; ppfwyf&UJ tcef;u@eJY zGJUpnf;ykH&JUtwdrfteuf
I
kd f
tay:upm;NyD; Edkiia&;tjrwfukd cyfBuD;BuD;av;xkwaeavh&ygw,f/
fH
f
dS

oludk,fwdkifu bmomrwlawGtMum; wpfzufeJY wpfzuf
wif;rmrIawGjzpfatmif yg;eyfpGm vIHYaqmfzefwD;ay;cJygw,f/ tJ'vkd
h
D
wif;rmrIawGjzpfvmwmeJYtrQ 'Drdkua&pDeJYvlYtcGifhta&;udk arS;rSdef

vmatmif enf;rsK;pkeYJ ae&maygif;pkuae 0g'rdi;wdkuMf uavh&ygw,f/


d H
H
I f
dS
wpfrsKd;om;vkH;&JU tmoDojzpfwJh wkdif;jynfrSm ppfrSefwJh'Drdkua&pD
&zdkYyef;wkdif[m ,aeYacwf&JU tvGefta&;BuD;qkH; trsKd;om;a&;
jzpfygw,f/ 'gaMumifh rdrd&JUapwemeJY vkyforQtrsKd;om;a&;wkdif;[m
tJ'Dyef;wkdifukd a&mufzdkYOD;wnfae&rSmjzpfovdk vrf;racsmfoGm;zdkY
vnf; owdjyKae&rSmjzpfw,f/

b*FgvDta&;[m trsKd;om;a&;yef;wkdifudk csDwufr,fh
vrf;rSm uefYvefYcHNyD; tukefvkH;xdcdkufapEdkifwJh tuGufususjrKyf
xm;wJh rkdif;cvkyfyJ jzpfw,f/ tJ'Drdkif;cvkyfukd b,fvdkz,f&r,f?
b,fvdka&Smif&r,f? b,fvkd&Sif;&r,fqkdwJhtaMumif;awG? tJ'D
rkdif;[m b,favmuftE&m,fBuD;NyD; b,fvdkenf;eJY owdxm;z,f
&Sm;&r,fqkdwmawGudkawmh zsmyHke'D&JU 'DpmtkyfxJrSmygwJhaqmif;yg;
aumif;awGtm;vkH;u wpfckcsif;pD tao;pdwfcdkifrmpGm ajymjyoGm;
ygvdrfhr,f/ zsmyHke'D&JU tyifyef;cHa&;om;xm;wJh ol&JUoabmxm;
tjrifawG[mvnf; trsKd;om;a&;aqmif&GufvdkwJh wefzdk;&Sdolwdkif;&JU
ESvkH;om;ukd dkufcwfNyD; todtjriftopfawG wdk;yGm;apr,fh
taxmuftulaumif;wpfck jzpfapEdkifwJh pmtkyfaumif;ozG,fjzpfae
r,fqdkwm rrSdwfrokefav;av;eufeufBuD; ,kHMunfaerdygw,f/

aepMumEdkif (t,f'DwmcsKyf)
(acwfvlrsm;\rSwfpk*sme,f)

vlqwm H;edrztwGuf arG;zGm;vmwm r[kwygbl;/


kd
I hf Ykd
f
atmifjrifztwGuf arG;zGm;vmwmyJ jzpfygw,f/ b0rSm
kYd
atmifjrifrIwpfckudk &&SdEdkifzkdYqdkwm[m BudK;pm;jcif;xuf
a&G;cs,frIu ydkta&;BuD;ygw,f/ a&G;cs,frI rSm;oGm;&if
BudK;pm;rIb,favmufyJ&Sd&dS qHk;HI;rIawGeJYyJ &ifqkdifBuHKawGU
&rSmjzpfw,f/ qHk;HI;jcif;&JU&v'f[m rlvae&ma[mif;udkyJ
jyefvnfa&muf&om;rSm jzpfw,f/
dS G
21 &mpkrSm taumif;qHk;aoma&G;cs,frI[m oifh
twGuf trsdK;om;a&;yJ jzpfw,f/ oifhtaeeJUtrsdK;om;a&;
pdwf"mwf&Sdolwpfa,mufjzpfrSvJ vljzpf&usdK;eyfr,f/ vl
yDovdrfhr,f/ aemufwpfcg a&G;cs,frI rSefuefrSvnf;
acgif;aqmifaumif; jzpfvmEkdifr,f/ acgif;aqmifaumif;
wpfa,muf[m OD;aqmifvrf;jyEkdifol? tusifhpm&dw
aumif;rGefol jzpf&r,f/ jyD;awmh wpfrsdK;om;vHk;&JUtusdK;
pD;yGm;eJU tE&m,ftoG,foG,fudk tajrmftjrif&Sd&SdeJU a&SU
udk MudKwifMunfhEdkifwGufqEdkifwJhol jzpfaezdkUvdkw,f/
tJ'Dvdk wGufqEdkifzdkUtwGuf vdktyfwJh owif;tcsuf
tvufawGudk acgif;aqmifvkyfr,fholwpfOD;taeeJU rjzpf
rae odxm;&vdrhfr,f/

b*FgvD&Sif;wrf;
'gaMumifh 'Dpmtkyrm trsKd ;om;a&;twGuf atmifjrif
f S
olacgif;aqmifaumif;wpfa,mufjzpfzdkU taxmuftul
jzpfapEdkifr,fh jrefrmwpfrsdK;om;vHk;&JU tE&m,fjzpfwJh
b*FgvDusL;ausmoawGeUJ ygwfowfwhJ owif;tcsutvuf
f l
f
awGtjyif bmomjcm;awG&JU vSnfhuGufawGtay:umuG,f
EdkifzdkU taumif;qHk;enf;vrf;awGudk pma&;oltjyif
tjcm;aom trsdK;om;a&;0g'DawG&JU avhvmrSwfom;p&m
pmwrf;? aqmif;yg;awGudkyg wpfxdkifwnf; tvG,fwul
od&SdrSwfom;Edkifatmif tydkaqmif;jyD; pepfwus pkpnf;
jznfhpGufazmfjyay;xm;ygw,f/
pma&;oltaeeJU trsKd ;om;a&;twGujf zpfwhJ 'Dpmtkyf
av; oifhvufxJa&muf&SdoGm;NyDqdkwJhaeYupNyD; oifhtae
eJU wu,fhudk udk,fhvlrsdK;tusdK;pD;yGm;twGuf tm;xkwf
EdkifwJh atmifjrifolwpfa,mufjzpfoGm;awmhr,fqkdwmudk
tjynfht0 ,HkMunfpdwfcsvkdufygNyD/
]b*FgvDwdkU\ e,fajrvkyGJ} pmtkyfav;[m udk,fh
EdkifiH? udk,fhvlrsdK;? trsdK;om; MuD;yGm;&mMuD;yGm;aMumif;
twGuf &Gyf&GyfcGsHcGsH pGrf;pGrf;wrH tm;xkwfMudK;yrf;awmh
r,fh oifhtwGuf xl;uJwJhtaxmuftulwpfckjyKvdrfhr,f
qkdwmudkvnf; uREfkyftaeeJU tjynfht0,HkMunfaMumif;
&J&JMuD;tmrcHvdkufyg&ap/

zsmyHke'D

vlUtcGifhta&;udk qifMuHMuHMuolrsm;
b*Fvm;a'h&SfEdkifiH uHMurmeJU &cdkifta&;
&cdkif[m 'kwd, udkqdkAdkZmwfoGif;cH&aejyDvm;
b*FgvDwdkU\e,fajrvkyGJ
b*FgvDac:dk[if*smZpfjrpf
tarSmif&dyfoef;aeaomtaemufwHcg;

rGwfpvifa&;&m
rGwfpvifqdkwmbmvJ
tdktdkifpDqdkwmbmvJJ
tdktdkifpDtzGJU0ifEdkifiHrsm;
rGwfpvifwdkU\vlrsdK;wkH;owfjzwfrIMuD;
rGwfpvifawG&JUjcdrf;ajcmufrIeJU trsdK;orD;wpfOD;

tjrifrsm;
b*FgvDwdkUudktMuHjyKjcif;
jzpfpOfrsm;udkoHk;oyfMunfhjcif;

umuG,fa&;
b*FgvDusL;ausmfrIjzpfapwJh t"dutcsufu bmvJ
b,fvdkumuG,fjyifqifMurvJ

m;
muft
pfa, frSwf
m;w
w
vlo
jzpfo fvnf;
ft
m
,mu ;Ekdifao
fa
p
y
pfck\
m;w
fcGihfa
fiHw
e
Ekdi
vlo
pf
&Sifo
f tjz
mu
h
pfa, dkUuawm
;w
kdifz
Hom
H&JU
SwfE
Ekdifi
fr
fEdkifi
ow
Hwp
m
gEdkifi
m;ao
qdky
t
ef;x
Sifh
yXm
fj
rsm;E
'
frSw
Oya
ow
,f/
dkygw
ef v
Gwf&
nDn

aemfa0EkdifiHtem;u 'def;rwfEkdifiH[m
vlOD;a& 5 oef; cGJcefY&SdNyD; XmaeEkdifiHom; 5
oef;cefYESifh a&TUajymif;tajccsol 5 odef;cefY &Sd
ygw,f/ rlvXmae EkdifiHom;rsm;[m c&pf
,mefbmom0ifrsm;jzpfNyD; a&TUajymif;tajccsol
5 ode;rSm wl&uDeJY tm&yfEkdifiHrsm;rS tpvmrf
f
bmom0ifrsm;u trsm;pk jzpfygw,f/ 'DvkeUJ
d
NrdKUawmf ]udaya[*if} ESifh rdkifESpfq,fcefY
k
tuGmrSm&SdwJh ]uGufu'J} NrdKUrm aeMuolrsm;
S
tMum;rSm wjznf;jznf; tpvmrfbmom0ifu
trsm;pkjzpfvmygw,f/

t J ' D t cgNrd K Utk y f c sKyf a &;


tzGUJ a&G;cs,&mrSmtpvmrf
f
bmom0ifrsm;u wjznf;
jznf;vTrf;rdk;vmNyD; 2012
ckESpf c&pfprwfyGJ usif;y
zdkU&m tpvmrfbmom0if
trsm;pkyg0ifwJh NrdKUtkyf
csKyfa&;tzGJUu c&pfprwf
yGJrusi;y&efESihc&pfprwf
f
f
opfyif rjyKvkyf&efqHk;jzwfcJhwmaMumifh wpfEkdifiHvHk;rSm &SdMuwJh
c&pf,mefbmom0if Xmaejynfolrsm;&JU jypfwif&HIUcsjcif;udktjyif;
txefcHcJh&jyD; jynfolvlxkMum; rGwfpvif(tpvmrfbmom0if)
rkef;wD;qefYusifjcif;awG[m wdk;yGm;vmcJh&wmrdkU tpdk;&twGuf
acgif;cJp&m jyemjzpfvmygawmhw,f/

rGwfpvifawGu vlUtcGifhta&;wkdY? vGwfvyfa&;wdkY?
w&m;rQwa&;wdkYqkdwJh pum;rsm;rsm;ajymvmNyDqkd&if owdom
xm;ygawmh/ qifBuH BuHaeygNyD/ b,fvkdtpvmrfrkdufaZ;&Sif;?
rGwfpvifrkdufaZ;&Sif;? vkyfvkdY&rvJ acsmif;aewkef;ajymaewmyg/
tpvmrfbmom0ifu wjcm;bmom0ifudk enf;rsdK;pHkeJY &atmif
,lNyD; &NyDqkdwmeJY tpvmrfbmom r0if0ifatmif vkyfwmyg/
rGwfpvifrkdufaZ;&Sif;u tpvmrfbmom0if rGwfpvifawG
tvHk;t&if;0ifa&muf tajccsaexdkifwmyg/

vlom;wpfa,muftm; vlom;wpfa,muftjzpf owf
rSwf &SifoefcGihfay;Ekdifaomfvnf; EkdifiHwpfck\ EkdifiHom;
wpfa,muf tjzpfowfrSwfEkdifzdkUuawmh tqdkygEdkifiHwpfEdkifiH&JU
owfrSwfjyXmef;xm;aom Oya'rsm;ESifh nDnGwf&ef vdkygw,f/

'ghaMumifh tpvmrfbmomESifh
rGwfpvifawGudk vlom;csif;
pmemaxmufxm;rI vlYtcGifh
ta&; paompHrsm;jzifhvG,ul
f
pGmvufcHrdwJh 'Drkdua&pDEkdifiH
wpfck&JU tcuftcJudk od&Sd
oifcef;pm,lEkdifMuzdkU vdktyf
ygw,f/
vlom;csif; pmemaxmuf
xm;rI? vlUtcGifhta&;paom pHawGeJU vG,fulpGm vufcHxm;
aomfvnf; (rGwpvifu)olwkdYEkiacs&NyD? tm;aumif;vmjyDqkd&if
f
d f
awmh vlUtcGifhta&;wdkY? vGwfvyfa&;wdkY? w&m;rQwa&;wdkYqkdwJh
pum;awG tajymrcHawmhygbl;/ tpvmrf udk&rfusrf;eJY tnD
om pD&ifc&NyD rSwyg/ aocsmwmwpfckuawmh tpvmrfbmom0if
H
f
trsm;qHk;&SdaewJh rGwfpvifEkdifiHtjzpf cH,lxm;wJh b,fEkdifiHrSm
rS vlUtcGifhta&;pum; oGm;ajymvkdYr&bl;qdkwmygyJ/ tJ'Dawmh
vlUtcGifhta&;eJU 'Drdkua&pDudk OD;pm;ay;jyD; vlom;awG&JU
vGwfvyfcGihfudk jidrf;csrf;rIeJUtwl wefzdk;xm;vmwJh acwfMuD;rSm
vlUtcGifhta&;udk vdk&moHk; tumtuG,fvkyfjyD; tpGef;a&muf
bmompdwfeJU qifMuHMuHaeMuolawG[m jrefrmEdkifiHudkxdk;ppfqif
aewJhtay:vnf; trsdK;om;a&; todpdwfeJU owd0ifMuzdkUtxl;
vdktyfaejyDqdkwmudk vufcHjyD; umuG,fMuzdkU jyifqifMu&rSmyJ
jzpfygw,f/ /

wjznf;jznf;
wdk;yGm;vmwJh vlOD;a&eJU
b*Fvm;a'h&SfEdkifiHtajctaeaMumifh
jrefrmEdkifiHe,fpyfem;eD;wJh
b*FgvDawG[m
&cdkifjynfe,fbufudk
pepfwus ESpf&Snfvrsm;
cdk;0ifaexdkifvmcJhMuygw,f/


urmBuD;ylaEG;vmrIaMumifh urmajr&JUtylcsdef'D*&D[m 0.6
pifwD*&dwfEIef;eJY wufaeygw,f/ tylcsdefrsm;vmawmh a&tjyefYus,f
vmw,f/ ajrmuf0ifdk;pGef;u a&cJawGt&nfaysmfvmw,f/a&xkxnf
rsm;awmh yifv,fa&rsufESmjyifu 10-20 pifwrwmEIe;eJY jrifwufae
DD
f
h
ygw,f/

yifv,fa&rsufESmjyif jrifhvmawmh ukef;ajrusOf;oGm;wmaygh/


wcsdKU uRef;EkdifiHao;ao;av;awGqkd 10 ESpfuaeESpf 50twGif;
a&atmuf a&mufoGm;Edkifygw,f/

tJ'gaMumifh vlOD;a& oHk;odef;ausmfom&SdwJh armfv'kduf
uRef; EkdifiHqdk&if aqmufwnf&mr&
jzpfaewmMumygNyD/tJ'Dvkdyifv,f
a&rsufESmjyif jrifhwufvm&if a&
atmufa&mufoGm;r,fvdkY pm&if;
jyKpkcH&wJhEkdifiH &SpfEkdifiH&Sdygw,f/
(1) armfv'kdufuRef;pkrsm;? (2)
b*Fvm;a'h&fS (3)zdvpfykif (4)tD*spf
d
(5)wlAmvk (6) ay:yl0ge,l;*DeD
(7) bmab;'kd; (8)uD&dbmwDwdkY jzpfygw,f/

'DtxJurS uRefawmfwdkY tdrfeD;csif;BuD;&JU'kuudk jyuf
&,frjyKcsifayr,fh olUjyem ajz&Sif;yHk? ajz&Sif;enf;av;awGudk
awmh teD;uyfae&olyDyD odxm;zdkYvkdygw,f/ yifv,fa&wuf
vmrIaMumifh wpfurmvHk; vlaygif; oef; 200? b*Fvm;a'h&Sf
EkdifiHom; oef; 20 [m 2050 rwdkifcifrSm a&TUajymif;aexkdif&yg
vdrfhr,f/ b*Fvm;a'h&Sf0efBuD;u 'DvkdrsdK;vlvkyfwJhab;tE&m,f
udk cHpm;&wmrdkY taemuftkyfpkxH a':vmav;bDvD,HulnDzdkU
awmif;qdkygw,f/

'ghtjyif 'Dvkd'kua&mufwJh vlawGudk vufcHzdkY NAdwdef
EkdifiHu ADZmwHcg;udk zGihfay;oifhwJhtaMumif;nTef;qdkjyefygw,f/
jyD;awmh Oa&myeJY tar&duefuvnf; 'Doef;eJYcsDwJhb*FgvDawGudk
wm0ef,loifhaMumif; xyfavmif;ajymqdkjyefygw,f/ 'gawGu
2009 ckESpfuwnf;u awmif;qdkaecJhwmyg/ 'gayr,fhwjznf;
jznf; wdk;yGm;vmwJh vlOD;a&eJU b*Fvm;a'h&SEkdiiHtajctaeaMumifh
f f

jrefrmEdkifiHe,fpyfem;eD;wJh b*FgvDawG[m &cdkifjynfe,fbufudk


pepfwus ESpf&Snfvrsm; cdk;0ifaexdkifvmcJhMuygw,f/

w&m;r0if e,fpyfjzwfausmfjyD; cdk;0ifvmwJhb*FgvDawG
[m a'ocH&cdkifbmompum;vnf; rwwfovdk? ,Ofaus;rI
em;rvnfwJh tdkif;tpdkif;awG jzpfygw,f/ olwdkUeJUtwl udkvdkeD
tarGqdk;tjzpf&vdkufwJh &cdkifjynfe,futMuGif;tusef rl*sm
[pf ac: b*FgvDawGeJU aygif;rdjyD; wjznf;jznf; bl;oD;awmif?
armifawm? ppfawGbuf[m olwdkUe,fajrozG,f trsm;tjym;
ay:ay:wifwif aexdkifvmMuawmhw,f/

jrefrmEdkifiHrSm arG;cJhayr,fh rlpvifbmoma&;t,ltq
tvTrf;rdk;cH e,fajrcH rlpvifawGeJU b*FgvDawG[m vHk;axG;jyD;
w&m;0ifaexdkici&a&;tqifuae vlrsdK;pktjzpf owfrSwfa&;?
f G fh
h
aemuf e,fajr&&Sda&;? aemufudk,fydkif tkyfcsKyfcGifhuaewpf&pfjyD;
wpf&pf cGJxGufjyD; EdkifiHwpfEdkifiHxlaxmifzdkUtxd tpDtpOftqifh
qifh qGjJ yD; MudK;pm;taumiftxnfazmfvmMuw,f/ ]d[if*sm}
k
qdkjyD; wdki;&if;om;vlrsKd ;pk wpfck
f
ozG,f vlUtcGifhta&;Aef;jyjyD;qif
MuHMuHvmMuawmhw,f/ tJ'Dtcg
e,fajrcH rlvblw &cdkifwdkif;&if;
om;awGeUJ MuD;rm;jyif;xefwhJ y#dyu
awG ay:aygufvmawmhw,f/

tckavmufqdk&if 2012
&ckdifta&;tcif; jyemxJudk
bmvdkYrsm; wpfurmvHk;u pdwf
0ifpm;? tmHkpkduf ukPmawGoufNyD; pkwfwoyfoyfeJY wuf
wuf<u<u0ifa&muf ulnDcsifaeovJqkdwmudk qufpyfvkdY&
avmufygNyD/ /

EdkifiHwumtokdif;t0ef;[m

rGwfqvifvlenf;pkukd

ukdqdkAdkppfyGJukd

c&pf,mefvlrsm;pku

t,fab;eD;,m;awGeJY

tEdkifusifhESdyfpufw,fvdkY

qmhwfawG&JUvlrsKd;a&;jyemvkdU

jrifcJhMuw,f/

rjrifawmhbJ

u wajz;ajz;eJU tiftm;BuD;xGm;vmawmh rl&if;a'ocHqvyfawG[m


vlenf;pkjzpfrSef;rod jzpfoGm;&w,f/ tJ'Daemuf tck&cdkifa'orSmvdkyJ
vlrsKd;a&;y#dyujzpfvmawmh t,fab;eD;,m;u yYHydk;NyD;]ukdqkdAdkvGwf
ajrmufa&;wyfrawmf}qkdNyD; zGJUay;vdkufw,f/ jyD;awmhrS]t,fab;eD;
,m; trsK;om;wyfrawmf}qkNd yD; rlva'ocHqvyfawGukd awmfvea&;
d
Sf
wdkufyGJyHkpHeJU &uf&ufpufpuf owfjzwfcJhMuw,f/

tJ'Dwkef;u ,l*dkpvm;AD;,m;wpfEdkifiHvkH;rSmqkd qvyfawG

u vlrsm;pkjzpfNyD; t,fab;eD;,m;tEG,fawGu vlenf;pkjzpfygw,f/


'gayrJh udkqkdAdkrSmuawmh t,fab;eD;,m;tEG,fawGu vlrsm;pk?

wpfurmvHk;u pdwf0ifpm;jyD; ]dk[if*sm} Zmwfcif;aeMu
wJh b*FgvDawG&JU vkyfenf;vkyf[efawGeJU ygwfowfjyD; a&;om;xm;
wJh txl;pdwf0ifpm;p&maumif;wJh aqmif;yg;av;xJu tcsufwpfcsdKU
udkvnf; aumufEkwfwifjycsifygao;w,f/ rl&if;aqmif;yg; trnf
uawmh ]&cdkiajrmufyki;[m udkqkAkjd zpfaejyDvm;} jzpfjyD; pma&;q&m
f
df
d
atmifZifvwfu a&;om;cJhwmyJjzpfw,f/ b*FgvDwdkU&JU qifMuHMuH
zefwD;xm;wJh ZmwfnTef;udk em;vnfoabmaygufzkdU atmufygaumuf
Ekwfcsufav;u taxmuftuljyKrSm aocsmygw,f/

2012 ckESpfrSm pwifjzpfyGm;cJhwJh &cdkifta&;tcif;tay:

b*FgvDawG[m jyemudk vlrsKd;a&;ykHpHrsKd;r[kwfbJ bmoma&;zdESdyf


rIykHay:atmif pepfwus tpDtpOfcsNyD; BudKwifxkd;azmufae&m,lxm;
wmyJjzpf&r,f/ wu,fawmh olwdkY[m twdkuftcHawG&JU ppftpkd;&
tay: vlUtcGifhta&;csKd;azmufzdESdyfrI? pGyfpGJcsufawGukd rSDwG,fNyD;
anmifyifvkd 0g;rsKdcJhwmyJ/ olwdkY&JUtpDpOfu udkqdkAdkrSmvdk tpvmrf
bmom0ift,fab;eD;,m;awG urmY*kPmoufrIeJUtwl atmifyGJcH
wmrsKd; jzpfatmif vkyfcsifwmyJjzpfw,f/
rlvu t,lref c&pf,mefbmom0if qvyfawG&UJae&mudk 0ifa&muf
S
cdk;0iftajccsvmwJh tdre;em;csi;tpvmrfbmom0if t,fab;eD;,m;
fD
f

qvyfawGu vlenf;pk tckbl;oD;awmif? armifawmvkd jzpfaecJh


w,f/ 14&mpku ukdqkdAdkrSmu 96.6% t,fab;eD;,m;u 3% yJ&Sd
w,f/ 1991 a&mufawmh t,fab;eD;,m;u 81.6% eJU qmwfhu
9% yJ usewtxd ajymif;jyefjzpfom;w,f/ jyemjzpfNyDqkd vlrsm;
f hJ
G
pkqvyfawGu vlenf;pkt,fab;eD;,m;tEG,fawGukd tEdkifusifhwm
aygh/ 'gayrJh wu,fcH&wmu ukdqdkAkdu vlenf;pkqvyfawGyJ
jzpfcJh&ygw,f/

tjyifrS vlawGu e*dkuwnf;u vuf0J? ,l*dkqvyftpkd;&

udk rBudKufwmeJU tckkd[if*smvdkyJ t,fab;eD;,m;u tidkjyaumif;


wmeJU tpvmrfbmbmom0ifEdkifiHawG&JU yHhykd;rIeJY EdkifiHwumtjrifrSm
vlrsm;pk qvyfawGuyJ vlenf;pkt,fab;eD;,m;awGukd bmoma&;
taMumif;jyKNyD; ESypufaeoa,mif zefw;vdkuw,f/ 'Dvkeaemufq;
d f
D
f
d YJ
kH
rDvdkqDApfwkdYvdk cyfMurf;Murf;qvyf(qmhwf)awG 0ifvmawmh EdkifiH
wum tjrifrSmqvyfawG[m vldkif;awGvlqdk;awGvkdjrifoGm;Mua&m/
tJh'DukdqkdAdkppfrSm rGwfpvifnDtukd qkdwJhtjrifeJU bmoma&;t&zdESdyfrI
vkyfw,fvkdY tpvmrfbmom0ifEdkifiHawGu qmhwfawGukd qefUusif
uefYuGufNyD; t,fab;eD;,m;awGudk ulnDcJYMuw,f/

awmifhwif;wJY olwdkU&JU "etiftm;eJU tm;enf;&mukd*kPm

oufavh&SdwJhrD'D,mawG? vlYtcGifhta&;orm;awGukd vTrf;rkd;NyD; EdkifiH


wumtokdif;t0ef;[m ukdqdkAdkppfyGJukd t,fab;eD;,m;awGeJY qmhwf
awG&JUvlrsKd;a&;jyemvkdU rjrifawmhbJ rGwfpvifvlenf;ukdc&pf,mef
vlrsm;pku tEdkifusifhESdyfpufw,fvdkYjrifcJhMuw,f/ trsm;pku t,f
ab;eD;,m;EG,f tpvmrfbmom0ifawGuyJ *kPmoufcMhJ uNyD; qvyf
kd
awG&JU &ufpufrIawGukdom IwfcsuefYuGufcJhMuawmh t,fab;eD;,m;
awG&JU qvyfawGtay: usK;vGefcJhMuwJh

vlom;rqefrIawG[m

arS;rSdefcJh&w,f/

wu,fqdk ukdqdkAdkrSm t,fab;eD;,m;tpvmrfbmom0if

awGu

vlrsm;pkjzpfNyD;

t,lrSefc&pf,mefbmom0ifqmhwfawGu

awmh tpvmrfbmom0if t,fab;eD;,m;awGuwkdufcdkufvdkU qmhwf

vlenf;pkyg/ tckdk[if*smqdkwJh ppfwaumif;b*FgvDawGu 'Denf;ukd

vlrsKd;wpfaomif;avmuf udkqkdAdkuae ajymif;ajy;cJhMuw,f/ qmhwf

ykwu;NyD; urmu jrefrmukd tdki;tpki;awGtjzpfjrifatmif vkyfaeMu


H l l
f df

awG&UJ a&S;bmoma&; taqmuftOD;awG tzsutqD;cH&w,f/ aemufyi;


f
kd f

wmygyJ/ 1981 udkqkAkrm qmhwet,fab;eD;,m; vlrsKd;a&;y#dyujzpf


ddS
f YJ

y#dyuawG cPcPqufjzpfaeawmh vlenf;pkqmhwfawGu udkqdkAdk


rSmrae&JMuawmhbl;/ 'DvkeJUukqkdAkd[m t,fab;eD;,m;tEG,tpvmrf
d d
f
bmom0ifvlrsm;pkaexkdifwJh t&yfjzpfoGm;cJhw,f/

'ghaMumifh zsmyHke'DwdkUtaeeJU b*FgvDta&;eJUygwfowfjyD;

pkaqmif;xm;wJh ordkif;tcsuftvuftcsdKUeJU olwdk&JU &cdkifjynfudk


'kwd,udkqdkAdkyHkpH rjzpfjzpfatmif yHkoGif;zefwD;rIawGudk tao;pdwf
jyefvnfoHk;oyfMu&rSmyJ jzpfygw,f/ /

txkyftykd;rsm;jzifh
[kd[kd 'D'Dajy;vTm;aeMu aom
xdwfvefYaMumuf&GHUaeMuonfh
&ckdifrsm;udktkyfpkvkduf
tkyfpkvkdufawGU&ygonf/
,if;tcsdefu tpdk;&u
csdwfydwfxm;aom
bkef;BuD;ausmif;uGufvyfwGif vl
(5000)avmuf pkrdMuonf/

2012 &cdkijf ynfrm pwifjzpfym;cJh


S
G
wJh bmoma&;toGiaqmifwhJ y#dyu
f
ta&;tcif;MuD;[m wu,fawmh
b*FgvDawGu e,fajrvkwupyjJ zpf
hJ d
ygw,f/ bmjzpfvdkUvJqdkawmh tJ'D
tcsdefupjyD; b*FgvDawG[m urm
udk rlpvifqefUusifpdwfeJU jrefrm
EdkifiHrSm ]dk[if*sm}awGudk vlrsdK;
wke;owfjzwfrawGvkyaeygw,fqkd
f
I
f
jyD; owif;rD',mMuD;awGuwpfqihf
D
0g'jzefUygawmhw,f/

b*FgvDESifh Xmaewkdif;&if;om;&cdkifta&;[m jrefrmwpfrsdK;

om;vHk;&JU tcsKyftjcmtmPmudk xdyg;vmwJhudpyg/ vlom;jzpfcGifheJY


rqkdifbl;/ 1982 ckESpf EdkifiHom; tcGifhta&;udk jyifqifzkdYawmif;qkdwm?
vTwfawmftrwfrif;u b*FgvDudk vTwfawmftwGif;rSm w&m;0if
wdkif;&if;om;vlrsdK;pkwpfck jzpfatmif yHkazmfaewmawGu omrn
r[kwfygbl;/ b*FgvDawG[m 2012 wkef;uvdk yHkpHrsdK;eJU 1942 rSm
vnf; tm;prf;cJhzl;ygw,f/ b*FgvDwdkU&JU e,fajrvkyGJjzpfwJh ordkif;
taxmuftxm;wpfcsdKUudk avhvmEdkifzdkU atmufrSmaumufEkwfazmf
jyay;ygOD;r,f/

(1942)ckESpf ukvm;-&ckdif t"dukPf; pwifjzpf&jcif;

taMumif;w&m;um; ppfawGNrdKUrS pwifjzpfyGm;cJhjcif;jzpfavonf/


t*Fvdyfwyfjzpfaom&mcsfykukvm;ppfom;rsm;u &ckdiftrsdK;orD;rsm;udk

bmoma&;udk tajccHwJhjyemwpfckudk vSvSyyrD;ptjzpf

t"rjyKusifh &ckdiftrsdK;om;rsm;udk ukvm;t&yfom;rsm;ESifhyl;aygif;

yGm;vdkufwm[m &cdkifjynfe,f[m rD;avmifjyifjzpfcJh&w,f/ a'ocH

tEkdifusifh ESdyfpufowfjzwf&mrS rcHr&yfEkdifjzpfNyD; pwifjzpfyGm;vm&

awG&JU tdrfawG?jymtjzpf qHk;HI;&wmxuf udk,fhtdrfudk,frD;eJUdIU xGuf

jcif;jzpfavonf/ ,if;jyemonf ajryHkNrdKUe,f? rif;jym;NrdKUe,f?

ajy;wJh b*FgvDawG&JU rD'D,meJUaygif;jyD; olwdkUuyJ tESdyfpufcH&olawG

ajrmufOD;NrdKUe,f? ausmufawmfNrdKUe,frsm;odkY ul;pufoGm;onf/,if;

tjzpf urmudk t,HkoGif;vdkufwJhtwGuf rdat;ESpfcgemjzpf&wJhtay:

udpukd &ckdifEkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;jzpfMuaom OD;ynmoD[? OD;

ydkjyD; &ifxkrem jzpf&w,f/

omausmf(bHkabmuf)wkdYu

pmay jrefrmpum; oifMum;ay;NyD; UNHCR u vlyGJpm;vkyfjyD;b*Fvm;

at;aq;NidrfoufoGm;cJhygonf/

a'h&SfynmwwfawGudk EkdifiHwumyYdkw,f/ jyD;awmh jrefrmAk'bmom

bl;oD;awmif? armifawmNrdKUe,frsm;rS ynmwwfukvm;acgif;aqmif

awGu tMurf;zufvdkYygqkdNyD; vlUtcGifhta&;wHqdyfuyf taMumif;jy

tcsdKUonf ,if;a'o&Sd &cdkifwkdif;&if;om;rsm;ESifh &ckdifaus;&Gmrsm;udk

NyD; jrefrmEkdifiHudk e,fajrvkaewm tckrSr[kwfygbl;/ 1942ckESpf

acsrIef;okwfoifowfjzwfMu&ef EdI;aqmfpnf;Hk;Muavonf/ ,if;

avmufxJu jzpfaewJhudpyg/ tckvdk yGifhvif;jrifomrI &SdvmwJhtcsdef

tcsdefwGif (ar*smausmfcdkif)onf if;udpudk xdef;odrf;&ef ppfawGNrdKUrS

rSm ydkvdkU tcGihfaumif;,lNyD; bl;oD;awmif? armifawmudk b*FgvDe,f

ukvm;acgif;aqmifrsm;jzpfaom OD;,mqdef;(a&SUae)? OD;qlwefrmrwf?

ajrtjzpf odrf;ydkufzkdYvkyfcJhwmqkdwm oufaoawG taxmuftxm;

OD;bdk;ckdifpaomolrsm;ESifh BudK;yrf;aomfvnf; ratmifjrifonfhtjyif

awG ckdifvHkpGm&&SdawGU&Sdae&ygw,f/

(ar*smOD;ausmfcdkif)udk,fwkdif bl;oD;awmifNrdKUe,f? *lwmjyifaus;&Gm

jrefrmemrnfyef;0gwdkY zavmif;csywvkae&mrsKd ;awGrm jrefrm


d f kYd d
S

jzefajzay;ojzifh

txufygNrdKUrsm;rSm

txufygNrdKUe,frsm;rS xGufajy;Muaom ukvm;rsm;ESifh

wGif ukvm;rsm; ypfcwfvdkufaom aoewf'Pf&mjzifh aoqHk;oGm;&


avonf/

(1942)ckESpf? arvwGif armifawmNrdKUe,f&Sd ukvm;aus;&Gm

tm;vHk;onf vlpkHk;NyD; vufeufrsm;udkifaqmifvsuf &ckdifaus;&Gm


rsm;udk wkdufckdufzsufqD;rD;dIUjcif;rsm; pwifjyKvkyfvmMuonf/ &cdkif
aus;&Gmrsm;udk 0kdif;xm;jcif;? vrf;wHwm;rsm;tm; jzwfawmuf zsuf
qD;xm;jcif;wdkY jyKvkyfMuonf/ armifawmNrdKUudk 'kwf? "g;? vufeuf
ukd,fpDjzifh 0kdif;&Hxm;onfh tiftm;rSm (20000)ESpfaomif;ausmfausmf
avmuf&Sdrnf[k cefYrSef;Muonf/ armifawmNrdKU0ifayguf xGufayguf
tm;vHk;udk ydwfqdkYxm;Muonf/ armifawmNrdKUe,f ywf0ef;usifaus;&Gm
rsm;wGifvnf; ukvm;rsm; 0kdif;0ef;xkd;ckwfMuonf[k owif;rsm;Mum;

udkvnf;

Mu&onf/ "m;'Pf&mESifh armifawmNrdKUay:okdY wufvmaomolrsm;

vltkyfBuD;onf uav;idkoH? vlBuD; qlnHoHrsm;ESifh yGufyGufnH

rSmvnf; renf;vSyg/ armifawmNrdKU tv,f&Gmu[k xifygonf/

aeonf/ xkdaeYu puf&Sifw&m;olBuD; OD;atmifomausmfonf

tdrfaxmifpkwpfpk reuf(4)em&DavmufwGif bl;oD;awmifodkY azmuf

bl;oD;awmifaiGwkdufrS aiGrsm;udk odrf;qnf;&efESifh armifawmudk

xGufajy;Mu&m unifwef;rSm ukvm;rsm; ckwfvTwfvdkufaomaMumifh

ukvm;rsm; 0kdif;&Hxm;aMumif; od& tultnDay;&ef a&muf&dSvm

ygvmaom ypnf;rsm;tm;vHk;vnf; vk,lcH&NyD; aoG;oH&J&Jjzifh

jcif;jzpfonf[k od&ygonf/ OD;atmifomausmfu bl;oD;awmifodkY

NrdKUxJodkY jyef0ifajy;vmonfudk awGU&SdcJh&onf/

ydkYay;rnf[k ajymonf/ bl;oD;awmifokdYoGm;&ef apmifhaeMupOf

,if;aeY rdk;vif;onfhtcsdefrSp &&mypnf;rsm;udk xkyfydk;

rdk;oufavjyif;usNyD; rdk;tBuD;tus,f &GmaeaomaMumifh bl;oD;

NyD; xGufvmcJhMu&m vrf;rsm;ay:wGif rdrduJhokdY txkyftykd;rsm;jzifh

awmifvrf;ydwfaeaMumif;Mum; od&jyefonf/ ppfom;tapmifhta&Smuf

[k[''ajy;vTm;aeMuaom xdwvefaMumuf&UG aeMuonfh &ckirsm;udk


d kd D D
f Y
H
d f

ESifh roGm;yguvnf; owf&ef vrf;wpfavQmufvk; ukvm;rsm; apmifh


H

tkyfpkvkduf tkyfpkvkdufawGU&ygonf/ ,if;tcsdefu tpdk;&u csdwf

aeMuaMumif; Mum;od&jyefonf/

ydwfxm;aombkef;BuD;ausmif;uGufvyfwGif

vl(5000)

avmuf

awGU&ygonf/

toufab;udk

aMumuf&GHUaeMuaom

reuf(9)em&DavmufwGif OD;atmifomausmfu ewfjrpf

ajrmufbufydkif; unifacsmif;&GmrS vlrsm;udkvnf;

wpfzufurf; wueufodkYydkYay;&ef BudK;pm;rnfjzpfaMumif; ajymyg

aumif;? NrdKUESifheD;aom awmifykdif;&Gmrsm;jzpfonfh arSmf0if&Gm? rusD;

onf/ aeYvnf(12)em&D avmufwGif OD;atmifomausmfESifhtwl

acsmif;&Gm? a&zkef;jyif&Gm? yef;awmjyif&Gm paom&ckdif&Gmrsm;rS vlrsm;

t*FvdyfppfAdkvf awvmESifh eDayga*:&cg; ppfom;a&mufvmNyD;

pkrdMuonf/

tm&uefzvdkwDvm

ckwf touf&SifvGwfajrmufaomol r&Sdoavmuf enf;yg;onf/

ajy;qGJaomfvnf;

tm;vHk;&GmvHk;uRwf ckwfowfcHcJh&onf/ tv,foHausmf&Jpcef;udk

rEkdifreif;jzpfaeav&m avSormefrsm;jzifh ydkYay;Muonf/ armifawm

vufeufodrf;ykdufNyD; &Jom;tm;vHk;ESifh aus;&Gmom;rsm;tm;vHk;udk

NrdKUwpfzufurf; ,ck b*Fvm;a'h&SfEkdifiH? wueufodkY a&muf

owfjzwfypfvkdufMuonf/ wyfxHk;jyifaus;&GmtwGif;&SdorQ uav;

nwGif;csif; awmrD;vQHrsm; wvdrfhvdrfh wufvmonfudk awGUjrif&

vlBuD;rsm;onf &Gmudk ukvm;rsm;0dkif;&Hxm;aomtcg bkef;BuD;ausmif;

avonf/

odkY ajy;0ifckdvHIMuavonf/

armifawm oabFmqdyfokdY ydkYay;ygonf/


ukrPDykdifoabFmjzifh

tacgufacguftcgcg

armifawmNrdKUudk

uRefawmfwdkYr&Sdonfh

aemufydkif;

ukvm;rsm; axmifaomif;csD0if a&mufvmMu&m &ckdiftdrfrsm;wGif

xkdtcg ukvm;rsm;onf &Gmom;rsm;ESifh bkef;BuD;ausmif;

&Sdaom qef? qD? qm;? yef;uefcGufa,mufrsm;? tdrfaxmif

udkyg rD;dUI vuojzifh uav;? vlBuD;? rde;r? bke;BuD;? udk&if?zkd;olawmf


kd f
f
f

y&dabm*rsm;ygrusef pdwfwkdif;us ,liifMuNyD;aemuf tdrfrsm;?

tm;vHk;(500)ausmf t&SifvwfvwfrD;dIUowfjzwfjcif;cHcJh&avonf/

ausmif;rsm;udk rD;dIUMuavonf/

wpfzef (1942)ckEpf ZGevwGif Akv&efatmif acgif;aqmifaom Armh


S
f
d f

ta&;tcif;wGif ewfjrpfurf;ajcrS aus;&Gmrsm;jzpfMu

vGwfvyfa&;tzGJUonf bl;oD;awmifNrdKUudk odrf;ydkufaomtcg bl;oD;

aom ig;cl&? NcHjyif? &GufnSdK;awmif? o&uftkyfpaomaus;&Gmrsm;onf

awmif? armifawmNrdKUe,ftwGif;&SdjzpfyGm;vsuf&Sdaom ukvm;-&cdkif

avSrsm;jzifh ewfjrpfwpfbufurf;odkY xGufajy;vGwfajrmufMuaomf

t"dukPf;ESifh wyfajy;ukvm;rsm;\qlylaomif;usef;rIudk Nidrf;csrf;

vnf; urf;ajcESifha0;aom &ckdifaus;&Gmtm;vHk;onf &GmvHk;uRwf

atmif aqmif&Guf&ef armifawmNrdKUe,f&Sd tkyfcsKyfa&;wm0efusb*FgvD

towfcH&avonf/ tcsdKU&Gmrsm;onf r,kawmifwef;udk jzwfausmf

ukvm;rsm;ESifhqufoG,fcJh&ygonf/ if;wkdY\zdwfac:csuft& Akdvf

NyD; bl;oD;awmif? ausmufawmf? ajrmufOD;e,frsm;okdY vufvGwfxGuf

&efatmif? AdkvfrsdK;nTefYwdkYacgif;aqmifaom wyfpdwfwpfpdyfudk ap

ajy;Mu&aomolrsm;onf bl;oD;awmif vuf0Jwuf&GmrS ukvm;rsm;

vTwf cspfMunfa&;ESifh Nidrf;csrf;a&;twGuf aphpyfurf;vSrf;&ef

pOf

&Gmtrnf

15
16
17
18
19
20
21

ukvm;acgif;aqmifrsm;ESifh apvTwfvkdufavonf/

,if;aeYwGif unifwef;aus;&Gm tl&'lausmif; (,ck

t.x.u ausmif;0if; AvDae&m)wGif

ukvm;acgif;aqmifrsm;u

cspfMunfa&; xrif;yGJwpfyGJ wnfcif;vkdonfqkdojzifh ygvmaom


vufeufrsm;udk wpfae&mwGif pkyHkxm;avonf/ xrif;pm;aepOfyif
BudKwifpDpOfxm;olrsm;u Akdvf&efatmifwdkYtzGJUudk 0dkif;0ef;ckwfMu
ojzifh tkyfcsKyfolwyfrawmft&m&SdESpfOD;ESifh aemufygtm;vHk; aoqHk;
Mu&avonf/ (1942) ckESpf ukvm;-&ckdifta&;tcif;wGif armif
awmNrdKUajrmufydkif;&Sd vHk;0jyefvnfxlaxmifjcif; rjyKEkdifbJ NydKysuf
qHk;HI;oGm;aom aus;&Gmrsm;pm&if;ESifh tdrfajcpm&if;rSm atmufyg
Z,m;twdkif;jzpfygonf/
pOf
1
2
3
4
5
6
7

&Gmtrnf
opfykwfacsmif;&Gm
uHjyif&Gm
a&zkef;jyif&Gm
yef;awmjyif &Gm
armifOD;&Gm
cGqHkjyif&Gm
jyifjzL&Gm

zsufqD;cHcJh&
aom tdrfajc
tdrfajc 20
tdrfajc 43
tdrfajc 50
tdrfajc 50
tdrfajc 30
tdrfajc 45
tdrfajc 45

pOf

&Gmtrnf

8
9
10

'dk;wef;&Gm
oufaujyif&Gm
0ufykduf&Gm

11
12
13
14

ausmufacsmif;&Gm
ykPm;qyf&Gm
oJacsmif; &Gmopf
ief;acsmif;&Gm

zsufqD;cHcJh&
aom tdrfajc
tdrfajc 200
tdrfajc 50
tdrfajc 60
tdrfajc 25
tdrfajc 60
tdrfajc 50

'gBuD;pm;&Gm
ausmufjyifqdyf&Gm
jyifjzLacsmif;&Gm
a&cyfacsmif;&Gm
ig;pm;MuL;&Gm
ajymifypf&Gm
jyif&Snf&Gm

22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45

z&Hkacsmif;&Gm
qifaojyiftxuf&Gm
qifaojyifatmuf&Gm
oJjzLacsmif;&Gm
jym;om;rJ&Gm
awmifbuf&Gm
azmufusDawmif&Gm
txufabmfwlvm&Gm
tifwlvm&Gm
tifacsmif;&Gm
t*Fgz&Gm
umvm&Gm
vabmf&Gm
'kH;ausmfz&Gm
oufaujyif&Gm
*sdwfcsKdif
ukdifpl;&Gm
wyfacsmif;&Gm
tv,facsmif;
armifa&GZH&Gm
om'kd;vS&Gm
wyfacsmif;acs&Gm
qifjyuGif;&Gm
a&T'kdif;&Gm

zsufqD;cHcJh&
aom tdrfajc
tdrfajc 40
tdrfajc 30
tdrfajc 50
tdrfajc 50
tdrfajc 20
tdrfajc 40
tdrfajc 30
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc

30
40
20
40
15

tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc

30
42
50
30
40
80
36
22
75
40
24
30
82
20
40
30
40
46

pOf

&Gmtrnf

46
47
48
49
50
51
52
53
54

a&csrf;acsmif;
ig;csrf;&Gm
&JatmifpH&azG&Gm
aMumifeaztxuf&Gm
aMumifeazatmuf&m
G
csufpl&Gm
tdk;us&Gm
ausmfxDG;acsmif;&Gm
tif;acsmif;txuf&Gm

55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76

tif;acsmif;atmuf&Gm
a&TzOD;z&Gm
axmufuvef&Gm
awmifNydKvuf0J&Gm
awmifNydKvuf,m&Gm
a';wef;nm(&ckdif&Gm)
uGrf;oD;yif&Gm
usrf;axmif&Gm
wef;acsmif;&Gm
pHxGef;OD;&Gm
ta&SUcarmif;qdyf&Gm
taemufcarmif;qdy&m
f G
olvlawmiftxuf&Gm
oHcHk&Gm
rjzLr&Gm
uHk;wuf&Gm
cifNydKom;&Gm
a&Tiifacsmif;txuf&Gm
i&efYacsmif;&Gm
opfwHk;em;&Gm
yef;a&Tatmifz&Gm
a&TvScdkif&Gm

zsufqD;cHcJh&
aom tdrfajc
tdrfajc 40
tdrfajc 23
tdrfajc 40
tdrfajc 30
tdrfajc 25
tdrfajc 20
tdrfajc 40
tdrfajc 30
tdrfajc 48
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc

26
25
88
16
28

tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc

12
15
22
20
88
25
50
35
40

tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc
tdrfajc

60
40
50
60
20
20

pOf

&Gmtrnf

pOf

77
78
79
80
81
82
83
84
85

zsufqD;cHcJh&
aom tdrfajc
wref;om;&Gm
tdrfajc 30
cs'dk;&D&Gm
tdrfajc 15
omatmif&Gm
tdrfajc 30
avmif;ywf&Gm
tdrfajc 30
0ufusdef;&Gm
tdrfajc 100
Muufusdef;&Gm
tdrfajc 40
uRoabmuf txuf&m tdrfajc 45
J
G
uRoabmuf atmuf&m tdrfajc 60
J
G
ausmufwef;&Gm
tdrfajc 50

89
90
91
92
93
94
95
96
97

uRef;ayguf&Gm
w&drf;&Gm
wifom&&Gm
oJacsmif;&Gm
iSufaysmhacsmif;&Gm
ig;pHabmf&Gm
vufzGJus&Gm
ausmufacsmif;&Gm
&Jatmifacsmif;&Gm

zsufqD;cHcJh&
aom tdrfajc
tdrfajc 35
tdrfajc 150
tdrfajc 25
tdrfajc 65
tdrfajc 45
tdrfajc 80
tdrfajc 20
tdrfajc 50
tdrfajc 70

86
87
88

pdrfhawmjyif&Gm
a*:'l&txuf&Gm
a*:'l& atmuf&Gm

98
99

a&aemufig;om;&Gm
rD;ausmif;acsmif;&Gm

tdrfajc 20
tdrfajc 15

tdrfajc 40
tdrfajc 25
tdrfajc 65

&Gmtrnf

xdkuJhodkU &Gmaygif; udk;q,fhudk;&Gm&Sd &cdkif&Gmrsm;rSm ukvm;

,kwfwdkY &uf&ufpufpuf owfjzwfjcif;udk cHMu&avonf/ xkdxdk


aom &Gmrsm;rS ouf&SdqdkvQif acG;wpfaumifawmif tjyifudk rxGuf
EdkifbJ aoyGJ0ifcJhMu&onf/ xdkYtjyif &GmvHk;uRwfukvm;wdkUowfjzwf
cH& tdrfajctvdkuf pepfwusaumufcH&SmazGr&&Sdaom aus;&Gmrsm;
rSmvnf; tvGefrsm;jym;onfudk awGU&ygonf/

if;aus;&Gmrsm;rSm...............

pOf
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
pOf
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29

&Gmtrnf
abmf'kvm atmuf&Gm
'kdif;ydkif&Gm
ckdifOD;z&Gm
omMoatmif&Gmopf
wyfacsmif;acswDpm;&Gm
rdrif;om z&Gm
a&T'kdif&Gm
awmifykwf&Gm
vrHkYukdif;&Gm
a0vm a*gif;wHk;&Gm
ovlacsmif;&Gm
&JabmfOD;&Gm
oJeD&Gm
aMumifckd;&Gm
&Gmtrnf
ig;&HUacsmif;&Gm
rD;acsmif;ckwf&Gm
opfwHk;em;&Gm
rdIif;p&D&Gm
bJkyfvTm&Gm
ausmufjyifvS&Gm
armifqdyf&Gm
zuf0ef;acsmif;&Gm
*g&mjyif&Gm
0ufusdef;acs&Gm
pHum;yif&if;&Gm
ijzLacsmif;&Gm
ewfausmuf&Gm
NydKifacsmif;&Gm
Muifazmf&Gm

pOf
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59

&Gmtrnf
atmifvSjzL&Gm
oabFmvS&Gm
rD;wkduf&Gm
eHomawmif&Gm
uGrf;awmif&Gm
a*:'l&oJacsmif;&Gm
qiftkd;&Gm
ausmufacsmif;acs&Gm
j*pfacsmif;atmuf&Gm
opfoD;yiftv,fjyif&Gm
avmif;'HkapwDjyif&Gm
[efpm;r&Gm
ig;cl&acsmif;0&Gm
usmacgif;axmif&Gm
armifvHk;z&Gm
Muufdk;jyif&Gm
ief;acsmif;&Gm
yGifhjzLacsmif;&Gm
yGifhjzLaacsmif;&Gmacs
cspfpHz&Gm
aeylcH&Gmopf
aeylcH&Gma[mif;
armifESroJacsmif;&Gm
acsmif;ajrmuf&Gm
ovlacsmif;&Gm
&Gmopfau&Gm
r*FvmBuD;aus;&Gm
ausmufavSum;&Gm
pyfcsukef;&Gm
oJjzLukef;&Gm

pOf
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89

&Gmtrnf
rif;usdK;acsmif;&Gm
&Dzkef;jyif&Gm
cGqHkjyif&Gm
opfykwfacsmif;&Gm
uif;acsmif;&Gm
twGif;uif;acsmif;&Gm
uHjyif&Gm
usD;uef;jzL&Gm
arSmf0if&Gm
j*if;acsmif;&Gm
vif;bm;ukef;&Gm
aZmfrwuf&Gm
ig;cl&awmif&Gm
csD;pm;&Gm
tayguf0&Gm
vmvD&Gm
pdefyef;&Gm
wHk;acsmif;txuf&Gm
wHk;acsmif;atmuf&Gm
um'D&Gm
tkef;yif&if;&Gm
'dk;wef;&Gm
unifwef;&Gm
tv,foHausmf&Gma[mif;
Muefacsmif;&Gm
o*Feuf&Gm
ausmif;awmif&Gm
wyfxkd;jyif&Gm
jrif;vGwfacsmif;&Gm
NrDacsmif;&Gm

pOf
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114

&Gmtrnf
a&Smufukdif;&Gm
ausmufyef;'l&Gm
aAm"dudkif;&Gm
a&Tarmif&Gm
twGif;jyif&Gm
BuHwef;acsmif;&Gm
tif;'ifBuD;&Gm
tif;'ifacs&Gm
o0if;acsmif;&Gm
udk;wefaumuf&Gmacs
qif0yf&Gm
atmifvSz&Gm
azmufusDacsmif;&Gm
aygufawmjyif&Gm
odsefcgvD&Gm
ukef;wef;&Gm
'Hk;ydkuf&Gm
y'if;&Gm
a&wGif;uRef;&Gm
cs&m;wef;&G
0g;cs&Gm
anmifyifBuD;txuf&Gm
anmifyifBuD;atmuf&Gm
'guf&Gm
vSydk;acgif&Gm

pkpkaygif; (114)&GmwdkYonf tdrfajc


pm&if;udk twdtusr&onfh ukvm;rsm;
owfjzwfcH&aom&Gmrsm; jzpfMuonf/

ukvm;udk ,HkMu? oem;Mu? ukvm;qkdifu 0,fpm;Mu?

ukvm;a&mif;aomypnf;udk 0,foHk;MurnfqdkvQif xkdxufqdk;aom


tjzpfodkY a&muf&OD;rnf[k ,HkMunfrdygonf/ tb,faMumifhqdkaomf
txufyg (1942)ta&;tcif;wGif &ckdifvlrsdK;rsm;om towfcH&
onf/ &cdkifjynf aysmufroGm;ao;yg/ ukvm;rsm; if;tcsdefu
pD;yGm;a&; tm;raumif;ao;yg/ aemifjzpfvmrnfhta&;tcif;&Sdvm
vQif ukvm;rsm;onf pD;yGm;a&;tm;aumif;vmygu &ckdifjynfyg
aysmufoGm;Ekdifonf[k ordkif;jyKpkolu oHk;oyfxm;onf/

tcktcg b*FgvDrsm;rSm ppftmPm&SifwdkU\ aqmifrrI

aMumifh jynfwGif;wGif pD;yGm;a&;tiftm;awmifhwif;MuG,f0vmonfh


tjyif jynfy&Sd tdktdkifpDuJhokdUaom rlpviftoif;MuD;rsm;rS e,fajrvk
wdkuyGJ qufvufqifETJ&ef aiGa':vm oef;axmifESihfcsDumoHk;pGJaeMujyD
f
jzpfonf/ vTwfawmftwGif;wGifvnf; jynfcdkifjzdK;ygwDrS rJtEdkif&
wufvmaom udk,fhudk,fudk ]dk[if*sm} [k w&m;0if aMunmum
trwfvkyfaeol oHk;OD;&SdaejyD jzpfonf/ xkdUjyif urmhtiftm;MuD;
owif;Xmersm;wGif acgif;MuD;ydkif;tjzpf tcsdefra&G;azmfjyEdkifpGrf;&Sdae
ovdk Edkiiwumwuokvrsm;ESihf ukvor*tzGUJ csKyfwiyg ]dk[if*sm}
f H
d f
Gf
vDq,fpmwrf;rsm; a[majymyGJrsm;udkyg wcrf;wem;jzifh wifoGif;
jyKvkyfaeMujyD jzpfonf/ xdkUaMumifh ]dk[if*sm} Zmpfjrpfudk wl;onfh
aqG;aEG;jiif;cHkyGJrsm;udk EdkifiHwumordkif;okawoDwdkUjzifh ppfwrf;
xkwfaeMujyDjzpfonf/

kd[if*smvdkY
udk,fhukd,fukdqdkaeolawG[m
b*FgvDawGygyJ/
'gawGudk ukdvdkeDacwfrSwfwrf;awGrSm
rSwfwrf;wifxm;ygw,f/
dk[if*smqdkwm
&cdkifrSm r&Sdygbl;}[k
tcdkiftrmajymqdkcJhonf/

xkdif;EkdifiH? r[Da'g
wuodkvf rwfv(9)
&ufu jyKvkyfcJhaom
&ck d i f o rk d i f ; qk d i f & m
EkdifiHwum ynm&Sif
rsm;

xdkuoUkd ppfwrf;xkwyrsm;pGmteufrS xdki;Edkiiwif jyKvkyconfh


hJ
f JG
f fH G
f hJ
ta&;MuD;onfh ]b*FgvD} wdkU\ ZmpfjrpfukazmfjyD; vDq,fjzD;jzef;
d
rIrsm;udk azmfxkwEkiconfh urmMuD;tm; rsupif;cwfconfh
f d f hJ
f
hJ
taMumif;udk avhvmEdki&ef xyfraumufEkwf azmfjyvdkuygw,f/
f
H
f

&Sif;vif;yGJwGif

jrefrmEkdifiH dk[if*sm r&Sd


aMumif;ESifh dk[if*sm[kqkdol
rsm;onf b*FgvDrsm;om jzpf
aMumif; wdusckdifrmpGm&Sif;
vif; ajymMum;cJMh uonf/

Dr.Jacques

axmufyHh&jcif;? &ckdifjynfwGif;odkY jrefrmrsm;0ifa&muftajccsaexdkif

e,fomvefEkdifiH [kduf*l;a'o? 'wfcsfbmompum; tod

jrefrmbk&if\tkyfpkd;rIudk &ckdifawmfvSefa&;orm;rsm;u awmfvSef

trSwfjyKtoif;\ ndEdIif;aqmif&Gufa&;rSL; vkduf'if;wuodkvfrS

ykeuefrt&Sejf rifvmjcif;? wkuyrsm;aMumifh &ckirsm; b*Fvm;awmifyi;


f I d h
d f JG
df
kd f

ygarmu

? *syefEkdifiH? uef'gwuokdvfEkdifiH

okdY tvkH;t&if;ESifh a&TUajymif;tajccsaexdkifvmchJaMumif;? 1815ckESpf

wumavhvma&;XmerS orkdif;ygarmua'gufwmat;csrf;wdkYu &ckdif

rsm;twGif; &cdkifjynf\taetxm;rSm pD;yGm;a&;toGifodkY ul;ajymif;

orkdif;ESifhpyfvsOf; wufa&muf&Sif;vif;cJhMujcif;jzpfonf/

vmcJhNyD;? ,if;umv &cdkifwdkYtaeESifh jrefrmbk&iftkyfcsKyfrIukd

tqkyg&Si;vif;yGJwGif &ckiorki;qki&mEkiiHwumynm&Sif
d
f
d f d f d f d f

rsm;jzpfMuonfh

P.Leider

jyifopfEkdifiHtm&Savhvma&;XmerS

Dr. Stephan Van Galen

Dr Jacques P.Leider

jcif;rsm; jzpfyGm;cJhaMumif;? 1787 ckESpfrS 1815 ckESpfrsm;umvwGif

xdcdkufapEdkifavmufonfh Ncdrf;ajcmufxdk;ESufrIukd jyKvkyfEdkifpGrf;r&SdcJh

&cdkifbk&ifhEkdifiHawmfudk jrefrmbk&ifhEkdifiHrS odrf;ydkufcJhpOfu &ckdif

aMumif;wkdY jzpfysufcJhaMumif; tus,fw0ifh &Sif;vif;ajymMum;cJhonf/

jyifopfEdkifiHtm&Savhvma&;XmerS

jynf\ orkdif;qkdif&mtajctaersm;ESifh EkdifiHa&;qkdif&moabmw&m;

xdkYaemuf ygarmu

Dr. Stephan Van Galen

u 15&mpkrS

aphaqmfcsufrsm;? bmoma&; aphaqmfcsufrsm;? pD;yGm;a&; aphaqmfcsuf

18 &mpktwGif; &cdkifa'oESifh b*Fvm;tMum; qufqHa&;tajctae

rsm;udk tao;pdwf&Sif;vif;cJhonf/

rsm;ESifh pyfvsOf; Sif;vif;&mwGif 1635 ckESpfwGif &cdkifbk&ifEdkifiH

1785 ckESpfrS 1825 ckESpfrsm;twGif; &ckdifudk jrefrmrsm;

MoZmtmPm xdyfqkH;okdY a&muf&SdvmcJhaMumif;? &cdkifbk&ifrsm;\

odrf;ydkuftkyfcsKyfcJhpOfu &ckdifjynf\ pD;yGm;a&;? EdkifiHa&;? vlrIa&;

MoZmtmPmBuD;xGm;vmonfESifhtrQ b*Fvm;a'owGif &cdkifukef

tajctaersm;rSm rlvtaetxm;rS rsm;pGm,dk,Gif;oGm;cJh&aMumif;?

oG,fa&;rSmvnf; vGefpGmaumif;rGefvmcJhNyD;? tcGeftmPmrsm; wdk;

xdkpOfu jrefrmvufatmufcHb0 &ckdifjynfwGif txufwef;vTm&ckdif

wufrsm;jym;vmcJhovdk wpfcsdefwnf;rSm b*Fvm;a'o &cdkifESifh

rsm;tm; e,fESif'Pfay;jcif;? jrefrm-&ckdifyl;wGJtkyfcsKyfjcif;rsm;vnf;

'wfcsfwdkY\ ul;oef;a&mif;0,frIrsm;&SdcJhaMumif;? okdYaomf 1638ckESpf

&SdcJhaMumif;? 1795 ckESpfrS 1810ckESpfrsm;twGif; jrefrmwdkYu

aemufykdif;umvrsm;wGif tcGefb@m&&SdrI avsmhenf;vmjcif;aMumifh

&ckdifwkdYtay: tcGeftcwkd;jrifhaumufcHjcif;? t"rapcdkif;rIrsm;jyKvkyf

b*Fvm;ta&SUawmifbufa'owGif &cdkifwdkU\xdef;csKyfrIavsmh&JvmcJh

jcif;? jrefrmbk&if\ppfyGJrsm;twGuf &ckdifjynfolwkdYu pm;eyf&dumrsm;

&jcif;jzpfaMumif;? &cdkijf ynf\pD;yGm;a&;onf 1666ckEpwippfwaumif;


Sf Gf

ukd vufvTwfcJh&NyD; aemufykdif;wGif tm;raumif;awmhaMumif;? &cdkif


a'orS 'wfcsfukefonfrsm;xGufcGmoGm;jcif;u &cdkifpD;yGm;a&;tay:

wDxGifcJhwm jzpfygw,f/ trSefuawmh olu 'Dpum;vkH;ukdRoshang


or Rohan

u,lwmyg/

'Dpum;&yf[m

b*FgvDpum;&yfjzpfNyD;

oufa&mufrI &SdapcJhaMumif;wkdYudk ygarmu Dr.Stephan Van Galen u

&cdkifawGudk ac:wJhpum;&yfyg} [ka'gufwmat;csrf;uajzMum;onf/

&Sif;vif;cJhonf/

ordkif;aygarmu a'gufwmat;csrf;u ]&cdkife,fpyfjzwf

]dk[if*sm ESifh b*FgvD} ac:a0:rIESifhpyfvsOf; ar;jref;csuftm;

ausmf ajymif;a&TUaexkdifaom vlrsKd;pktMurf;zufrI} acgif;pOfjzifh

a'gufwmat;csrf;u ]OD;aX;vGifOD; ajymMum;onfh pum;&yfyg

a[majymcJh&mwGif 1826 ckESpfrS 1975 ckESpftwGif; e,fpyfjzwf


ausmfajymif;a&TUaexkdifrI tajctaersm;? 1879 ckESpfrSpppfwaumif;
om;rsm;\ ajymif;a&TUaexkdifrIrsm;? armifawmESifh bl;oD;awmif

b*FgvDtwGuf aqmif&Gufa&;om;ay;ol OD;aX;vGifOD;u

kd[if(Rohan)qdkonfrSm b*FgvDwkdUu olwkdYudk,folwkdY ac:qkdcJhonfh

trnfr[kwfbJ? b*FgvDrsm;u a'ocH&cdkifawGukd ac:onfh pum;


vkH;om jzpfaMumif;? Rohan pum;vkH;onf aemufrS0ifa&mufvmonfh

NrdKUe,frsm;wGif ppfwaumif;om; tajcpkduf0ifvmolrsm;u trsm;pk

w&m;r0if cdk;0iftajccsaexkdifolrsm;ukd rqdkvkdaMumif;} &Sif;vif;cJh

jzpfvmjcif;? 1871 ckESpfrS 1911 ckESpftwGif; b*FgvDtpvmrf

onf/ qufvuf orkdif;ynm&Sifrsm;u jyefvnf&Sif;vif;ajzMum;

bmom0ifOD;a&onf 58255rS 178647 OD;a&txd wdk;yGm;vmjcif;?

&mwGif yk*Hacwf jrefrmwdkYu &ckdifjynfudk odrf;ydkuftEkdif,lcJhrIESifh

aemufydkif; &cdkif&Gmrsm;ukd rl*sm[pfolykefrsm;u zsufqD;um a'ocH

pyfvsOf;onfhar;cGef;udk jyifopfEkdifiH? tm&Savhvma&;XmerS

&cdkifwkdYtm; owfjzwfcJhjcif;ESifhtwl rl*sm[pfygwD\awmif;qdkcsuf

Jacques P.Leider

Dr.

u oufaotaxmuftxm; r&SdaMumif;[kjyefvnf

rsm;? bl;oD;awmif? armifawmNrdKUe,frsm;wGif b*FgvDrsm;u 94

ajzMum;cJhonf/

&mcdkifEIef;? 84 &mcdkifEIef;wdkYjzifh vltrsm;pkjzpfaejcif;wkdYudk acwfNyKdif

ygarmu

ordkif; jzpfpOfrsm;ESifhwuG &Sif;vif;oGm;cJhonf/

toHk;tEIef;uawmh rawGUrdygbl;/ 'gayr,fh 17 &mpkavmufrSm

Dr. Stephan Van Galen

uvnf; ]dk[if*smqkdwJh

dk[if*smESifhywfoufordkif;ygarmua'gufwmat;csrf;

awmh rGwfpviftkyfpk ajrmufOD;rSm &SdaeygNyD/ tJ'DacwfrSm vlawGu

u ]uRefawmftaotcsmajymEdkifwmuawmh ,ck kd[if*smvdkYudk,fh

udk,fhudk,fudk dk[if*smvkdY rowfrSwfMuygbl;}[k dk[if*sm toHk;

ukd,fukdqdkaeolawG[m b*FgvDawGygyJ/ 'gawGudk ukdvdkeDacwf

tEIe;oHk;pGrar;cGe;ESihf pyfvsO; ajzMum;cJovkd ]&ckirm rGwfpvif


f J I
f
f
h
dfS

rSwfwrf;awGrSm rSwfwrf;wifxm;ygw,f/ dk[if*smqdkwm &cdkifrSm

bk&if&SdcJhygovm;}qdkonfhtar;udkvnf; if;u]17 &mpkudk avhvm

r&Sdygbl;}[k tcdkiftrmajymqdkcJhonf/

wJh uRefawmfh&JUpmwrf;t& &ckdifrSm rGwfpvifbk&if r&Sdygbl;} [k

jyefvnfajzMum;cJhonf/

wufa&mufvmMuolrsm;u &cdkifordkif;ESifhqufpyfif;wkdY

odvdkonfrsm;ukd ar;jref;cJhMu&m dk[if*smemrnfukd rnfolu

rnfonfhtcsdefu pwiftokH;jyKcJhovJqdkonfhtar;ESifh ywfouf

wGif dk[if*smr&S?d dk[if*smtrnfcorsm;rSm b*FgvDrsm;omjzpfaMumif;


H l

]uRefawmf t&ifwkef;uvnf; ajymzl;ygw,f/ kd[if*smqdkwJh pum;

&Sif;vif;csuftay: xyfrHapm'uwufjcif;rsm;r&SdawmhbJ oabm

vkH;ukd 1951 ckESpfrSm bl;oD;awmifu

aygufem;vnfauseyfom;MuaMumif; wufa&mufvmolrsm;u qkonf/


G
d

Mr. Abdul Gaffa

&Si;vif;ar;jref;ajzMum;jcif;rsm; NyD;qHk;aomtcg jrefrmjynf


f

tmz*efepwef?
tD&wfwkdUvdk EdkifiHrsm;upGefU cGmNyD;?
e,fy,fopf&SmaecsdefwGif vlOD;a&
tiftm;aygufuGJaeonfh
b*Fvm;a'h&SfESifhwpfqufwnf;jzpfonfh
bl;oD;awmif? armifawma'oonf
,if;wkdUtwGuf wjznf;jznf;
rsufpdusp&m jzpfvm. . .

ppfawGNrdKUywf0ef;usifu oaujyif? 'g;ykdif? abm'l ponfh b*FgvD


'kuonf pcef;rsm;wGif zGifhvSpfxm;onfh qkdifcef;tcsdKUwGif b*Fvm;
a'h&SfEkdifiHxkwf vloHk;ukefypnf;rsm;udk awGUEkdifayonf/

]ppfawGurf;dk;wef;wpfavQmufvHk;rSmu b*FgvD'kuonf

pcef;awGav/ olwdkYrSm avS&Sdw,f/ 'Dawmh b*Fvm;a'h&Sfudk oGm;Ekdif


w,f/ vmEkdifw,f/ olwdkY'Dvkd oGm;aewmod&ufeJY uRefawmfwdkYrzrf;
Ekdifbl;/ bmaMumifhvJqkdawmh uRefawmfwdkYrSm a&wyf tiftm;enf;
w,fav} [k p&z wyfzGJU0if udkzdk;vHk;u yifv,fvdIif;rsm; dkufcwf
aeonfhppfawGurf;dk;wpfavQmufvHk;udk Munfh&if; ajymonf/

NyD;cJhonfh 2007 ckESpfrS pwifum ppfawGNrdKUudk wm0ef

xrf;aqmif&ef a&muf&Sdvmonfh ppfzufa&;&m vHkNcHKa&;wyfzGJU0if


udkzk;vHk;onf ppfawGNrdKU0ef;usiu b*FgvD'kuonfpcef;rsm;wGif wpfO;
d
f

D
wnf; tajcpkdufvIyf&Sm;ae&onfh axmufvSrf;a&;wpfOD;jzpfonf/

]olwkdYu uRefawmfhudk ,Hkw,f/ ppfwyfudk,Hkw,f/ &J eJY

epu udk r,Hkbl;/ uRefawmfhowif;ay;awGu b*Fvm;a'h&Sfub,f


&cdkifa'otwGif; b*FgvD 'kuonfpcef;rsm;ESifharmifawm?

ESpfa,muf a&mufaew,fajymw,f/ uRefawmfvdkuf&Smw,f/ rawGU

bl;oD;awmifa'orSm wjznf;jznf;eJY wdk;yGm;vmonfh b*FgvDvlOD;a&

bl;/ olwdkY rSm uGef,ufaumif;aumif;&Sdw,f}[k ,if;u qkdonf/

yrmPonf &ckdifjynfe,f&JUvHkNcHKa&;udkomru jrefrmEkdifiH&JUtrsdK;

om; vHkNcHKa&;udkyg xdckdufvmEdkifaMumif; &ckdifjynfe,f tajcpkduf

a&;0efBuD; XmeatmufwGif avaMumif;&JwyfzGJU? a&aMumif;&JwyfzGJU?

vHkNcHKa&;t&m&SdawGu wpfnDwpfnGwfwnf; ajymMum;onf/

urmhvSnfhc&D;oGm;rsm; xdef;odrf;apmifha&SmufulnDa&; &JwyfzGJUESifh

&cdkifjynfe,f? ppfawGNrdKU ywf0ef;usifrSm zGifhvSpfxm;onfh

ta0;ajy;vrf;rsm; xdef;odrf;apmifha&Smufa&;&JwyfzGJUrsm;ukd ppfwyf

b*FgvD 'kuonfpcef; 11 ck[m &cdkifurf;dk;wef; wpfavQmufvHk;rSm

xHk;pHtwkdif; zGJUpnf;yHkrsm; wkd;jrifhzGJUpnf;vkdufaomfvnf; rkdif 400

zGifhvSpfxm;onfhtwGuf jrefrmEkdifiH&JU taemufbufu vlOD;a&

ausmf&Snfvsm;onfh jrefrmhtaemufbuf&ckdifjynfe,f urf;dk;wef;

aygufuGJrI jzpfaeonfh b*Fvm;a'h&SfEkdifiHESifh tNrJwap ul;vl;

vHkNcHKa&;twGuf tusdK;xl;vmjcif;r&SdaMumif; &ckdifwkdif;&if;om;

qufqHrI&Sdonf/

wdk;wufa&;ygwD OuXa'gufwmat;armifu qkdonf/

a&vrf;c&D;jzifhoGm;vQif tcsdefwpf&ufom Mumjrifhonfh

ppfawGESifh b*Fvm;a'h&SfESpfEkdifiHMum;u vrf;yef;qufoG,fa&;aMumifh

NyD;chJonfh jynfaxmifpk vTwfawmftpnf;ta0;u jynfxJ

]]jyemu &cdkifjynfe,ftpkd;&tzJGUeJY qdkifw,f/'kuonf

pcef;awGu b*FgvDawGxGufoGm;NyD;a&mqkdNyD;? urf;dk;wef;ukdzGifhay;

xm;w,f/xGufoGm;wJholvnf;&Sdygw,f/ 'gayr,fh b*Fvm;a'h&Sfu

tiftm;aygufuGJaeonfh b*Fvm;a'h&SfESifh wpfqufwnf;jzpfonfh

ae0ifvmolu ydkrsm;wJhtjyif? rdk;rom;vkyfcsifolawGvnf;ygaumif;

bl;oD;awmif? armifawma'oonf ,if;wkdUtwGuf wjznf;jznf;

ygvmEdkifw,fav}} [kokH;oyfjyonf/

rsufpdusp&m jzpfvmaMumif; bl;oD;awmiftajcpdkuf (cr&-352)

&JU wyf&if;rSL;jzpfol 'k-AkdvfrSL;BuD; ausmfpdef0if;u qkdonf/

NyD;cJhonfh 2012 atmufwkdbmvu pwifum b*FgvD'ku

onf pcef;rsm;wGif 1982ckESpf jrefrmEdkifiHom;jzpfrI Oya't& vlOD;

a&ppfwrf;aumufjcif; vkyfief;rsm;ukd vkyfaqmifae&mwGifvnf;

ajy;oGm;olawGudk b*Fvm;tajcpkduf

vkdtyfcsufrsm;pGm&SdaeaMumif; od&onf/

b*Fvm;ajrmufykdif;rSm oifwef;ay;aew,fqkdwmaocsmw,f}} [k

,if;u

]]uRefawmfwkdUtac: qGJ? wif? ppfayghav/ vkyfwmu

]]NyD;cJhwJh ta&;tcif;twGif;u 'Dbufa'oawGuaexGuf


RSO

eJY

ARNO

taemufydkif;wkdif;ppfXmecsKyfuvmonfh

aumif;w,f/ [aewmu 'DtdrfrSm b,folaew,f/ tukefvlaph

owif;tcsuf

tvufrsm;ukd okH;oyf&if; ajymMum;onf/

rwfwyf&yfjyqdkNyD; Munfhwmr[kwfbJ? tJh'Dtdrfuwpfa,mufvm?

tzGJUawGu

b,folawGaevJ pm&if;ay;qkdawmhig;a,mufyJaewmudkq,fa,muf

NyD;cJhonfh 2012ckESpfukefykdif;u b*Fvm;a'h&SFtajcpkduf

dk[if*smaoG;pnf;nDnwa&;toif; (RSO)u bl;oD;awmif? armifawm


G f

pm&if;ay;vdkY&w,fav}}[kppfawG NrdKUe,fpyfa'ouGyfuJa&;XmecsKyf

a'ou b*Fvm;a'h&SfokdY a&muf&Sdvmonfh b*FgvDrGwfpvifrsm;ukd

Mum;pcef;wGif wm0efusaeonfh vufaxmufv0urSL; wm0ef,l

armifawma'o ajrmufydkif;&Sdaus;&Gmrsm;\ tkyfcsKyfa&;,E&m; ysuf

xm;ol udkawZmxG#fu qdkonf/


aygufawm? ajrykH? rif;jym;ESifh ppfawGNrKdUe,fpyf b*FgvD

'kuonfpcef;rsm;wGif 1982ckESpf jrefrmEdkifiHom;jzpfrIOya't&


vlOD;a&ppfwrf;aumuf,ljcif;rsm; aqmif&GufcJhol ukdawZmxG#fu
]]uRefawmfu 'Dvkd qGJ? wif? ppfukd rBudKufayr,fh uRefawmfwkdYrSm
aemufwpfenf; a&G;p&mr&Sdbl;/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh uRefawmfwkdUrSm
vltiftm;enf;w,f?ydkufqHr&Sdbl;}}[k ,if;uqkdonf/

NyD;cJonfq,fpkEprsm;u tm&Sta&SUtv,fyki;wGif tajc


h h
Sf
d f

pkdufNyD; wif;usyfonfh tpvmrfbmoma&; pnf;urf;rsm;yg0ifonfh


&Sm&D,mOya'udk jyXmef;um tpGef;a&mufvlUtzGJUtpnf;wpf&yfudk
xlaxmifaeolrsm;onf tar&duefEdkifiH\ tMurf;zufESdrfESif;a&;
rl0g'aMumifh ,if;wkdU\ cHuwkwfrsm;jzpfonfh tmz*efepwef?
tD&wfwkdUvdk EdkifiHrsm;upGefUcGmNyD;? e,fy,fopf&SmaecsdefwGif vlOD;a&

ppfawGNrdKUwGif 11ck? rif;jym;NrdKUe,fwGif 2ck? ajrykHNrdKUwGif

3ck? aygufawmNrKdUwGif 4ck? ajrmufOD;NrKdUe,fwGif 3ck ponfjzifh


b*FgvD'kuonfpcef; 20ausmf&Sdonfh &ckdifjynfe,fwGif ,if;wdkY
twGuf EkdifiHom;jzpfrIqkdif&m pdppfa&;? axmufyHha&;ESifhjyefvnf
ae&mcsxm;a&;ponfhudp&yfrsm;rSm oufwrf;ESpfESpfausmfom&Sdao;
onfh 'Drdkua&pDtpdk;&twGuf pdefac:&yfrsm;jzpfayonf/

rMumcifu xkwfjyefvkdufonfh &ckdifjynfe,f y#dyu

avhvmqef;ppf oHk;oyfa&;aumfr&Sif\ tBuHjyKcsufrsm;wGif &ckdif


jynfe,ftwGif;&Sdonfh wyfrawmf? &J? v0uESifhepuwyfzGJUrsm;udk
acwfrDvufeufwyfqif&efvkdaMumif; w&m;Oya'pdk;rdk;a&;udk txl;
tav;ay;&efvaMumif; azmfjyxm;onfukd awGU&aomfvnf; ,if;udp
kd
&yfrsm;udk jynfaxmifpktpdk;&u atmifjrifpGm taumiftxnfazmfEkdif
jcif; &Sd? r&Sdukdvnf; apmifhMunfh&ef vkdtyfayonf/
jym;ap&ef taESmifht,Sufay;rnfh dk[if*smuvyf[k trnfay;xm;

onfh tMurf;zuftzGJUwpfzGJUudkzGJUpnf;vkdufaMumif; armifawm tajc

jynfe,frm rjrif&ao;onfh tarSmif&yrsm;pGm zHk;aeonfu jrif&ay


S
df

pdkufaxmufvSrf;a&;tzGJUtpnf;rsm;uqkdonf/

onf/ ppfawGNrdKU ywf0ef;usifu b*FgvD'kuonfpcef;rsm;wGif;odkY

oGm;a&muf owif;axmufvSrf;&onfh udkzdk;vHk;u ]uRefawmfh

]]e,fpyfNcHpnf;dk;umaewJh ppftif*sifeD,mwyf&if;ukd 0if

rnfodkYyifqkdapumrl jrefrmEkdifiH\taemufwHcg; &ckdif

wdkufNyD;? vlzrf;oGm;wm? &ckdif&GmawGukd 0ifwkdufwmawG[m 'DtzGJU&JU

twGuf pdefac:rIu a[m'Dyifv,fjyifBuD;yJ} [k qkdavonf/

vufcsufvkdU okH;oyfxm;Muw,f}}[k armifawmtajcpkduf&Jaxmuf

vSrf;a&;wpfOD;jzpfolukdnGefY0if;u qkdonf/

aeaom taemufwHcg;taMumif;udk a&;om;xm;onfh tifwmeuf

bl;oD;awmif? armifawma'otwGif;rSm&SdwJh pkpkaygif;

ay:rS owif;aqmif;yg;wpfyk'fudk rl&if;twdkif; azmfjyvdkufygw,f/

vlOD;a&&JU 95 &mcdkifEIef;ywf0ef;usif[m b*FgvDrGwfpvifawGjzpf

rl&if;aqmif;yg;&SiftrnfeJU acgif;pOfudk &SmrawGUwJhtwGuf pdwf

onfhtwGuf &ckdif? Arm? NrKd? ouf? 'dkif;eufpwJhwdkif;&ifom;aus;&Gm

raumif;jzpf&ygw,f/ -zsmyHke'D)/ /

awGrSm tajccsaexdkifMuaom armifawma'oajrmufydkif;onfrdk;wGif;


umvwGiftkyfcsKyf? axmufyHhrItcuftcJrsm; &Sdjcif;aMumifh tqdkyg
tzGJUtpnf;&JU wkdufcdkufrIrsm;onf rdk;wGif;umvwGifydkrdk jzpfyGm;vm
EdkifaMumif; udknGefU0if;u qufvufajymMum;onf/

(jrefrmEdkifiHom;wdkUtwGuf aoG;at;raeoifhonfh yGifh[

uRefrtaeESifh
bmoma&;Iaxmifhtjrifu
qef;ppfMunfh vQif
tpvmrfbmomukd
bmomvdkYawmif r,lqygbl;/
EdkifiHa&;0g' wpfckrQomjzpfNyD;
vlawGukdt"rxdef;csKyfxm;wm
jzpfygw,f/

uRefru uk&ftmefusrf;

ESifh tjcm;bmoma&;pmtkyfawGudk
avhvmoHk;oyfMunfhwJhtcg tJ'g
[m vlom;awGtwGuf b,fvdkrS
rjzpfEkdifwJh? rjzpfoifhwJh[mawGyJvkdY
xifygw,f/ wrefawmfrkd[mruf&JU
twKywdudk zwfMunfhvQif omref
vlawG (pdwfyHkrSef&Sdol? pdwfa&m*g
r&Sdol? pdwfusef;rma&;aumif;aeol
awG) twGuf b,fvdkrS awG;Munfh

vkdYudk r&wJhvkyf&yfawGudk vkyfcJholqdkwmukd jrifEkdifygw,f/ Oyrm

aemifw& 0rf;enf;rdygw,f/ t,f*sm;ZD;&m;kyfoHu tMurf;zuf0g'

rkd[mrufu

orm; usyfrjynfhwJh armfv0Dq&m

Asmaabint Marwam

(tprm;bifhrm;0rf)

qdkwJh

Al-Qaradhiwi

&JU tMurf;zuf0g'

rkd[mruf

vrf;nTefcsufawGESifh ol&JU uRefrtay: aoG;l;aoG;wef; wkdufcdkufrI

udk,fwkdifESifh olUaemufvkdufawGu tJ'DtrsdK;orD;&JUudk,fcEmudkwppD

awGukd MunfhMunfhkvkdufyg/ EdkYeHYawmif rpifao;wJh rGwfpvifuav;

jzpfatmif qGJNzJMuw,f/

av;awGudk ajrmufay;aewmukd awGUMu&rSmyg/ tJh'Duav;awGukd

OD;aESmufrJh rsufuef;,kHMunfwwfatmifESifh tMurf;zuf0g'ukdacgif;

trsdK;orD;udk owfjzwfcJhyHkudk avhvmMunfhvkdufyg/

wd&dpmefwpfaumifudk owfovdkrsdK; tdk;awGukdwpfacsmif;

NyD; wpfacsmif; qGJEIwfypfvkdufMuw,f/ vludk trJzsufovdk zsufvdkY

xJ pGJNrJoGm;atmif oHrIdESifhkdufoGif;aewmyg/

tNyD;rSm

Allah Akabaar

(tvm[ft&SifawmfjrwfomvQif

tBuD;

uRefr 'Dvdkajym&wm[m tpvmrfu ]rdef;rawG[m csKdUwJh

us,fqHk; tjrifhjrwfqHk;) vkdY atmf[pfMuw,f/ ukd,fhpdwfeJU tcefY

tm;enf;olawG} vdkYqdkxm;vdkY 'gukd ckcHacsywmyg/ tpvmrfu

roifhwmav;wpfck? udk,fESifh pdwfoabmxm;av; rwkdufqkdifwm&Sd

r,kHMunfolrSeforQudk owfypf&r,fvdkY nTefMum;w,f/ uRefru

wmav;wpfckwnf;ESifh tJ'Dvkd&uf&ufpufpuf owf&ufMuowJh/

'gudk vufrcHbl;/ 'gaMumifh tckvdk acsy&ygw,f/ uRefru

tJ'DvkdowfMuwmudkvnf; bmr[kwfwJh arharhaysmufaysmufudp?

tpvmrfbmomukd wkdufcdkufwm r[kwfygbl;/ trSefw&m;twGuf

tao;tzGJUudpav;vdk oabmxm;EkdifMuowJh/ tJ'gyJ wrefawmf

a0zefqef;ppfwmoufoufygyJ/ qdk;wmwpfcku uRerwd[m tpvmrf


f kY

rkd[mrufqkdwm/

0g' BuD;xGm;a&;twGuf taESmifht,Suf? twm;tqD;vdkY oabmxm;

rdk[mruf&JU tJh'Dvkdvky&yfawGukd usr;pmxJrSmzwfvku&NyD;


f
f
d f

cH&wmygyJ/ wu,fuawmh a0zefqef;ppfrIudk wdkufcdkufrIvdkY ajym

wJhtcg uRefrwpfcgu rGwfpvifwpfa,mufjzpfcJhzl;wmudk tvGefyJ

aeMuwmyg/ uRefru tpvmrfqdkwJh pum;vkH;&JUt"dyg,fudk t"du

tEIwfvuPmaqmifaewJh

,kHMunfukd;uG,frIqkdwm cGifhvTwfrI? nmwmrI? udk,fcsif;pmrIawGyJ

pum;vkH;yg/ tMurf;zufaom? a'go? trkef;w&m;awGESifh jynfh

&Sd&ygr,f/ tpvmrfESifhEIdif;pmvQif c&pf,mefu Nidrf;csrf;a&;vrf;pOf

ESufaeaom? ukd,fhtcsif;csif;vnf; &ufpuf,kwfrm umrjyKusifh

ykdusw,fvkdY jrifygw,f/ a,Iu "m;rudkifygbl;/ acgif;vJ rjzwf

aom qdkwJht&mtm;vkH;ukd ukd,fpm;jyKwJhpum;vkH;yg/

ygbl;/ t,lrwlolukdvnf; pGyfpGJjypfwifrI rvkyfygbl;/ jyemu

awmh tpvmrfbmomomvQifyg/

avhvmaewmyg/

tJh'Dpum;vkH;u

pdwfynmt& vlwpfa,muf&JUb0rSm tEIwfvuPmaqmif

wJhpdwf,kwfawGESifh zkH;vTrf;aecJhvQif ol[m tzsuform; pdwf"mwf&Sd

aom? rqifrjcifESifh pdwf*PmrNidrfjzpfwwfwJhoabm? t&m&mukd

tr,fbkwf&JU olYcsnfcifvdkjzpfvmNyD; aemufqkH;rSm tdkprmbifvm'if

bmaumif;usKd;rSrjzpfapbJ tqkd;ukdom OD;wnfvkyfwwfaom vl

vkdyJ tpGef;a&mufvmrSmyg/ wrefawmfrdk[mruf&JU b0ukdzwfMunfh

wpfa,muftjzpf ay:vGifvmygr,f/ tu,frsm; ol[mtaygif;

vQif cifAsm;bmawGawGY&rvJ/ vk,ufwkdufcdkufrIawG&,f? olrdef;r

vuPmaqmifwJhpdwfaumif;&SdcJhvQif tjyKoabmaqmifaom?aumif;

awG trsm;BuD;,lwJhtaMumif;&,fyJawGY&ygr,f/ wcsKdUtcsufawGqdk

usKd;jyKaomtvkyfawG vkyfwwfaom? aumif;usKd;jyKaom? aysmf&TifwJh

vQif cifAsm;]zsm;}oGm;r,f/ ]]rdef;rawG&JU edAmef[m olra,mufsm;&JU

pum;awGajymwwfaomoltjzpf

tpvmrf

ajcz0g;atmufrSm&Sdw,f}} qdkjyD; rdk[mrufu ajymcJhw,fav/

bmom[m tEIwfvuPmaqmifwJhpum;awGESifhtwl usqkH;oGm;rSm

rGwfpvifwpfa,muf&JUb0[m b,favmufawmifaMumufzdkYaumif;

jzpfygw,f/ tpvmrf[m tEIwfvuPmawGukd xkwfvkyfjzefYjzL;

ygovJ/ rGwfpvifawG&JU b0udk ajymif;vJypfr,fqdk&if olwkdU&JU

aecJhygw,f/ tpvmrfvlYtzGJYtpnf;awGudk avhvmMunfhvQif tJh'D

OD;aESmuf (todmPf)udk zGifhay;&rSmyg/ b0ukd Ncdrf;ajcmufaewJh

tEIwfvuPmaqmifwJh vlawG&JUvkyf&yfawGudk ay:vGifxif&Sm;pGm

uifqmqJvfawGudk OD;aPSmufuae cGJpdyfNyD; xkwfypf&ygr,f/

awGUEdkifygw,f/

tpvmrf[m

awG jzpfygw,f/

ay:vGifvmygr,f/

uRefrtaeESifh bmoma&;Iaxmifhtjrifu qef;ppfMunfh

rdk[mrufpum;ukd ,kHpm;rdvQifawmh vlYavmuBuD;[m

uifqmqJvf

vQif tpvmrfbmomukd bmomvdkYawmif r,lqygbl;/ EdkifiHa&;0g'

(azmfjyyg tawG;

wpfckrQomjzpfNyD; vlawGukd t"rxdef;csKyfxm;wmjzpfygw,f/b,f

tjrifrsm;onf rlpvifwpfOD;

0g'yJjzpfjzpf rdrd0g'ukd r,kHMunfoljzpf&if owfjzwfypf&r,fvdkYajym

jzpfcJhol tm&yf-tar&duef

wm[m bmomw&m;r[kwfygbl;/ tJh'g[m t<uif;rJhtmPm&Sifpepf

ujym; pdwfa&m*gukynm&Sif

wkdU&JUvkyf&yfom jzpfygw,f/ uk&ftmefusrf;xJu wpfydk'frSm tdrf

0gzmqlvwef&UJ t,f[m,uf
f

axmifa&; azmufjyefol a,mufsm;a&m? rdef;rukdyg Budrf'Pftcsuf

wDAGD kyfoHvdkif; (qdkufy&yf)

100pD dkuf&r,f? oem;nmwmzdkY rvkdbl;vdkY ajymxm;ygw,f/

rS xkwfvTifhajymMum;csufrsm;

vufpm;acswJhykHpHESifh tjypfay;wm[m bmomw&m;[kwfyg&JUvm;/

udk jrefrmbmom jyefqdkxm;


jcif;jzpfygonf/ -zsmykHe'D)

tkdtkdifpDonf vlrsdK;wHk;owfjzwfrIudk
vkyfaqmifcJhaomrnfonfh
tpvmrfEdkifiHrqdk
tumtuG,fjyK&eftzGJU\tiftm;udk
rMumcPtoHk;csMuonf/
xdkUtwl tkdtkdifpD taejzifh
&ckdifjynfe,fudk rGwfpvifrsm;
atmifjrifpGmodrf;ydkufEkdifa&;twGuf
pDrHudef;cs aqmif&Gufaejcif;om...

tD*spfEkdifiHwkdYrS c&pf,mefrsm;udk tpkvkduftNyHKvdkufowfjzwfrIrsm;?


xdkif;awmifydkif;rS Ak'bmom0if(5000)udk owfjzwfcJhrI? ql'ef
EdkifiHu usL;vGefcJhaom rsdK;wHk;owfjzwfrI ponfwkdYESifhywfouf
tkdtkdifpDu b,fwkef;urS rIwfcscJhbl;ay/

trSefrSm tkdtkdifpDonf vlrsdK;wHk;owfjzwfrI

(genocide)udk

vkyfaqmifcJhaomtpvmrfEdkifiH (ql'efEkdifiH)? rGwfpvifr[kwfolrsm;

(Non muslims)

udk zdESdyftMurf;zufcJhMuaom tpvmrfEkdifiHrsm;

(Ekduf*sD;&D;,m;?tD*spf? tD&ef? ygupwef?b*Fvm;a'h&SfpaomEkdifiHrsm;)?


*sL; vlrsdK;rsm;udk rsdK;wHk;owfjzwf&ef Ncdrf;ajcmufaeaomtpvmrfEkdifiH
rsm; (tD&ef? [ufZbkdvm? [m;rm;pf EkdifiHrsm;) paom rnfonfh

tpvmrfEkdifiHrsm; yl;aygif;aqmif&Gufa&;tzGJU (OIC) udk

tpvmrfEdkifiHrqdk tumtuG,fjyK&ef tzGJU\tiftm;udk rMumcP

tpvmrf bmom0ifEkdifiHaygif; (57)EdkifiH (trSefrSm tpvmrfbmom

toHk;csMuonf/

0if (56) EdkiiEihf ygvufpwki;wdkY jzpfonf) jzifh zGUJ pnf;xm;onf/


fHS
df

rGwfpvifrsm; atmifjrifpGm odrf;ydkufEkdifa&;twGuf pDrHudef;cs

wpfcgwpf&HwGif if;tzGJU0ifEkdifiH ta&twGuf rsm;jym;rIaMumifh

aqmif&Gufaejcif;om jzpfonf/

tkdtkdifpDonf vlUtcGifhta&;rSp pD;yGm;a&;tqHk;? ynma&;rSp

tMurf;zuf0g'tqHk; udp&yfwkdif;eD;yg;wGif rGwfpvifr[kwfaom

ppfa&;t&aomfvnf;aumif;? aiGaMu;t&aomfvnf;aumif;axmufyHh

urmtkyfpkudk qefYusifaom pkpnf;nDnGwfonfh tpvmrfwyfOD;udk

ay;vsuf&Sdonf/ xdkrQomru rSefuefaomtcsufrsm;[kqkdMuaom

ykdrdkwkd;wufaumif;rGefvmatmif tqifhjrifhwifh&if; (txl;ojzifh

taMumif;t&mrsm;udk vkyfBuHzefwD;Muonf/ Ak'bmom0ifrsm;udk

ukvor*tzGJUBuD;twGif;wGif) jyif;xefNyD; trsm;tm;jzifh rvkdvm;

qefYusifaomt,ltqrsm;jzifh aoG;xdk;vHIUaqmfMuonf/ trSefw&m;

tyfaom vTrf;rdk;rI &Sdaeonf/

ESifh ywfouf BudK;udkifrI? yHkoPmefysuf,Gif;atmif vkyfaqmifrIwkdY

tay: tajccH trkef;w&m;jynfhaeaoma'gopdwfESifh aygufuGJrIwkdY

okdYaomf tkdtkdifpD\t"dutaMumif;&if;rSm tkdtkdifpDtae

jzifh b*FgvDrGwfpvifrsm;

(The Bengali Muslims)

onf &cdkifajrudk

xdkUtwl

tkdtkdifpDtaejzifh

&ckdifjynfe,fudk

&ckdifjynfe,fudk odrf;ykdufEkdifa&;BudK;yrf;rIudk tkdtkdifpDu

udk rD;avmif&mavyifhvnf; vkyfaqmifMuao;onf/

ydkifqkdifolrsm;jzpfaMumif; aumufcsufqGJMurnfjzpfaomaMumifh jzpf

onf/ (if;tzGJUtpnf;taejzifh xdkodkYaumufcsufqGJcJh? aumufcsuf

rw&m;&musae tvGefpdwfqkd;zG,f&m jzpfonf/ jrefrmtpdk;&u

qGJqJyifjzpfonf/)

]dk[if*sm} [kac:Muaom b*FgvDvlrsdK;rsm;twGuf EkdifiHom;jzpfcGifh

xkdYjyif

tkdtkdifpDtzGJUonf

&ckdifvlrsdK;wdkY\

tkdtkdifpDtzGJUESifh ywfoufaom &,fp&mjyufvHk;uvnf;

pum;oHrsm;udk todtrSwfjyKrnf r[kwfaomaMumifh jzpfonf/

tygt0iftajccHusaomEkdifiHom;tcGifhta&;udk

tkdtkdifpDtzGJU\orkdif;aMumif;wpfavQmufwGif

if;tkdtkdifpDtzGJU0ifEkdifiHrsm;taejzifh (olwkdYwGif vlYtcGifhta&;[l

Ekduf*sD;&D;,m;ESifh

jiif;qkdaepOfwGif

&SdcJhonfqkdOD;awmh) rGwfpvifr[kwfol EkdifiHom;rsm;tay: onf;cH

EkdifrIvnf; r&Sd? av;pm;rIvnf; ewd? jynfolYtcGifhta&;ESifh

tqdk;qHk;tqifh

vUltcGifhta&;qkdvQif a0;vma0;yif jzpfawmhonf/ avSmifajymif

r[kwfonfh jynfolrsm;tay: onf;rcHEkdifqHk;? cGJjcm;qufqHrI

csifzG,fjzpfaomtcsufrSm &ckdifjynfe,fESifh e,fedrdwfxdpyfaeaom

t&SdqHk;? xd&SaygufuGJvG,fqHk;aomEdkifiHtjzpf &Sdaeonf/ ,if;

EkdifiHjzpfonfh

Ak'

EkdifiHwdkUwGif rdrdESifh *kdPf;*P rwlnDaom rGwfpvifbmom0ifrsm;

bmom0ifvlenf;pktay: BuD;rm;pGm cGJjcm;qufqHrI? onf;rcHEkdifrI

tay:yif xkdodkYaom oabmxm;rsm; &SdMuonf/ (if;EkdifiHrsm;rS

ESifh tMurf;zufrI [laom udp&yfrsm;udk tkdtkdifpDtzGJUtaejzifh

usL;vGefcJhaom)bmoma&;ESifh vlUtcGifhta&; csdK;azmufrIrsm;wGif

t&dyft>rufrQyif rajymqdk? rxdef;uGyf? rajz&Sif;ay;cJhbl;ay/

atmufygvkyf&yfrsm;yg0ifonf/

b*Fvm;a'h&SfEkdifiHwGif

rGwfpvifvlrsm;pku

tu,f aqmf'Dtma&;bD;,m;? tD&ef? *gZmESifh tjcm;

,if;EkdifiHwpfckpDonf bmoma&;vGwfvyfcGifh &SdrIwGif


&Sdaeonf/

,if;EkdifiHwpfckpDonf

rGwfpvif

tpvmrfbmomudk pGefYypfoGm;rItwGuf ao'Pftygt0if

aom tvm;wlae&mrsm;wGif Ak'bmomausmif;wpfausmif; odr[kwf

kY

jyif;xefMurf;wrf;aom jypf'Pfay;jcif;rsm; jyKvkyfMucJhMuonf/

w&m;pcef;wpfck odr[kwf [dELbk&m;ausmif; odr[kwf a,m*


kY

kY

rGwfpvif r[kwfolrsm;taejzifh rGwfpvifrsm; rESpfoufonfhpum;

usipOfwpfckukd zGifh&ef BudK;pm;cJhrnfqdkvQif tvsiftjrefypfrSwfxm;


hf

wpfckudk ([kwfr[kwfraocsmaomfvnf;aumif;? r&ifhusufao;

wkdufckdufcH&vQif cH&rnf/ odkYr[kwf rzGifhjzpfatmif ydwfyifwm;jrpf

aomfvnf;aumif;) rnfrQao;i,fayghyg;onfjzpfap xdka&;om;

jcif;cH&ayrnf/ (vuf&Sd) &ckdiftajctaewGif t,ltqrsm;? qHk;jzwf

ajymqkdonfh rGwfpvif r[kwfolrsm;u wpfckckajymcJhaMumif; pGyfpGJ

rIrsm;udkay;csifaomEkdifiHrsm;rSm EkdifiHrsm; wu,f[kwfygovm;/

vkyfBuH zefwD;jyD; aumvm[vowif;vTifhum owfjzwfjcif;?

&,fp&myif aumif;aeao;awmh\/ (trSefrSm) if;EkdifiHrsm;udk (

ajcvuft*Fgrsm; ysufpD;usdK;yJhoGm;atmifvkyfjcif;? tE&m,fjyKjcif;?

&ckdifudpwGif) rnfonfhae&murS 0ifrygapoifhay/ if;wdkYonf

rGwfpvif r[kwfolrsm;\ c&pf,mefbk&m;ausmif;rsm;? [dELbk&m;

twdwf? ypKyefESifh tem*wfwnf;[laom umvoHk;yg;vHk;wGif 'ku

ausmif;rsm;ESifh Ak'bmombkef;BuD;ausmif;rsm;udk zsufqD;jcif;? if;

rsdK;pHkudk zefwD;jzpfay:apcJhzl;olrsm;yif jzpfaeonf/

zsufqD;cH&aom taqmuftHkrsm;udk topfjyefaqmufcGifh ray;jcif;?

tkdtkdifpDtzGJU0if EkdifiHwpfckpDu rGwfpvifr[kwfolEkdifiHom;

rGwfpvif r[kwfonfh jynfolrsm;udk &mrm'efOyk*fapmifhjcif;uJhodkYaom

tcsif;csif;tay: (,ck&ckdiftajctaexuf) ydkrkdqkd;0g;pGm jyKrlcJhzl;

rGwfpvifbmoma&;tvkyfrsm; vkyfaqmif&ef twif;t"r wGef;tm;

onfcsnf;yif/ xdkYaemuf jrefrmEkdifiHwGif xkdokdY qkd;0g;pGmjyKrlaqmif

ay;jcif; wdkUudk jyKvkyfMuonf/

&Gufaeonf[k pGyfpGJMuonf/ ,if;EkdifiHwpfckpDonf rGwfpvifr[kwf

onfhjynfolrsm;tay: tuGufususpDrH pGJNrJpGmusifhoHk;jzpfaom

vyfcGifhrsm;[laomudp&yfrsm;wGif)pnf;rsOf;rsm;[lvnf; r&Sd? uRrf;

zdESdyfonfh rl0g'rsm;? cGJjcm;onfh rl0g'rsm;? tvm;wlOya'rsm;ESifh

usifrIvnf; r&Sd? pm&dwaumif;rI[l r&Sday/ xdkEkdifiHrsm;onfolwdkY

tjyKtrlrsm; &Sdaeonf[laomtcsufrSm v,fjyifwGif qifoGm;ovdk

av;pm;rIr&Sdaom jrefrmEkdifiH\ Ak'bmom0ifjynfolrsm;? Ak'bmom

uGufuGufuGif;uGif; xif&Sm;ay:vGifodomaeayNyD/

,Ofaus;rIEiAk'bmomudk tE&m,fjyKzsuq;rIomjyKMurnf jzpfonf/


S hf
f D

tkdtkdifpDtzGJU0ifrsm;onf (bmoma&;tcGifhta&;ESifh vGwf

cJhNyD;?

Ak'bmom0ifrsm;ukd

tNyD;wkdifokwfoifacsrIef;cJhMuonf/

(,cktcg)tmz*efepwefEdkifiHwGif Ak'bmom0ifr&Sdawmhyg/ (2001)


ckESpfwGif bmoma&;t& onf;nnf;rcHEdkifonfh tpGef;a&muf
wmvDbefrsm;u vGefcJhaomESpfaygif; (1500)u ausmufawmif
urf;yg;apmif;ukdxGif; wnfaqmufxm;aom urmY Pfawmf
tjrifhqkH; Ak'kyfyGm;awmfBuD;ukd zsufqD;ypfcJhMuonf/

tmz*efepwefEkdifiHonf tpvmrfbmom0ifEkdifiHjzpfonf/

EdkifiH\ t"durlwpfcsufrSm ]rnfonfhOya'urS tpvmrf bmom


rlrsm;? jyXmef;csufrsm;udk Mum;0ifpGufzufaESmifh,Sufjcif; r&Sdap&}
[l jzpfonf/ EkdifiHom;rsm;onf wpfyg;ol\ cHpm;csufrsm;udk
pmemem;vnfvufcHrI r&Sdonfh? tvGefUtvGefzdESdyfcsKyfcs,fuefYowfrI
&Sdonfh if;wdkY\ tpvmrfbmom (Islam) [lonfh trSwfwHqdyfrSvGJ

usef,HkMunfudk;uG,frItm;vHk;udk tpGef;a&muf0g'DyDyD onf;nnf;

rcHEkdifMuay/

todtrSwfjyKaom tm&yfEdkifiHwpfEdkifiH

tD*spfEdkifiHwGif vlOD;a&oef;(90)&Sdonfhteuf (10) &mcdkifEIef;cefY

&,fp&maumif;aeonfrSm tmz*efepwefEkdifiHonf Ak'

tD*spfEdkifiHonf tpvmrfbmomukd EdkifiHawmfbmomtjzpf


(An Arab Republic)jzpfonf/

(Coptic Christians)

bmom tapmqHk;pnfyifxGef;um;cJh&m yifrae&mBuD;wpfckjzpfcJhonf

(9)oef;rSmawmh aumhywpfc&pf,mefbmom0ifrsm;

[laomtcsufyif jzpfonf/ &mpkESpfrsm;pGmMumNyD;aemufrSmrGwfpvif

jzpfonf/ tpvmrfbmomray:rD &mpkESpfaygif;rsm;pGmuyif if;

ppfatmifEkdifolrsm; (Muslim Conquerors) u Ak',Ofaus;rIukdzsufqD;

c&pf,mefbmom0ifrsm; &SvmcJonf/ (,cktcg)Edkiiawmfbmomjzpf


d h
fH

aom tpvmrfbmomu EdkifiHawmf\Oya'rsm;pGmukd txl;vTrf;rdk;ae

Edkuf*sD;&D;,m;EdkifiHonfvnf; tpvmrfESifhc&pf,mefbmom

onf/ if;Oya'rsm;onf tD*spfEdkifiHrS bmomrwlol vlenf;pkukd

tMum; nDwlnDrQpnf;jcm;uGJjym;aeonf/ c&pf,mefbmom0ifrsm;

zdESdyf&ef &nf&G,fjy|mef;xm;jcif;om jzpfonf/ c&pf,mefrsm;ukd

aexki&m awmifyi;onf omrefavmuDtkyfcsKyfrIykHpHtwkdif; tkycsKyf


df
dk f
f

OD;wnfvkyfaqmifaomtMurf;zufrIrsm;rSm rsm;pGmwdk;yGm;rsm;jym;vm

aomfvnf; ajrmufykdif;wGifrl tpvmrfOya'ukd wif;MuyfpGmjy|mef;

aeonf/ c&pf,mefbmom0ifrsm;\ tdrfrsm;? qdkifrsm;ESifh oD;ESHrsm;

xm;onf/ ajrmufykdif;wGif tpvmrfbmomrS wpfjcm;bmomodkY

rD;IdUcH&jcif;? c&pf,mefbk&m;ausmif;rsm; rD;IdUcH&jcif;? zsufqD;cH&

ajymif;vJrIonf w&m;r0ifaMumif; owfrSwfNyD; bmomajymif;olrsm;

jcif;? tokH;rjyK&ef ydwfyifwm;jrpfcH&jcif;wkdYrSm &SdcJh? &SdqJyifjzpfonf/

ukd ao'Pfay;cH&onf/
bdkudk[m&rf

(Boko Harem)

(]taemufwkdif;ynma&;onf

tjypf&Sdonf}[laomt"dym,f&onf) [kac:aom tpGef;a&muftxl;


tMurf;zufvufeufudkiftzGJUwpfzGJUvnf; &Sdaeonf/ if;vufeuf
ukdiftzGJUonf

c&pf,mefbmom0iftrsm;pkyg0ifonfh

vlaygif;

wpfaomif;cefYukd owfjzwfcJhNyD; wpfcgwpf&H rdrdwdkY\tcGifhta&;


qkH;IH;rIESifhywfouf xkwfazmfajymqkdvdkaom tjcm;rGwfpvifrsm;
udkvnf; if;wkdYu owfjzwfMuonf/ c&pf,mefbmom0ifrsm;
twGif;wGif pkaygif;0wfjyK qkawmif;aeMupOf c&pf,mefbk&m;ausmif;
rsm;ukd tjyifrS aomhcwfydwfqkdYum rD;IdUrIrsm;udk Mudrfzefrsm;pGmjyKvkyf
cJhjcif;aMumifh vltaotaysmufrSm aMumufcref;vdvdrsm;jym;cJhonf/

tif'dkeD;&Sm;EdkifiHonf

rGwfpvifbmom0ifEkdifiH tm;vHk;

teuf vlOD;a& trsm;qHk;&SdaomEkdifiH jzpfonf/ vlOD;a& (250)oef;


&Sonfteuf (83)&mcdkiEe;cefrm rGwpvifrsm; jzpfMuonf/ vlenf;pk
d h
f If YS
f
c&pf,mefbmom0ifrsm;? Ak'bmom0ifrsm;tay:

jyif;xefaom

tMurf;zufrI(acgif;jzwfrI) tygt0if BuD;rm;aomcGJjcm;qufqHrIESifh


tMurf;zufrIrsm;udk jyKcJhjyKqJyifjzpfonf/ rGwfpviftmrm'D;,m;
*dkPf;cGJ0ifrsm;udkvnf; *dkPf;BuD;0if yifrrGwfpvifrsm;u wdwdrsm;
Heretics

tjzpf

,lqNyD;

rGwfpviftjzpf

todtrSwfrjyKbJ

c&pf,mefbmom0ifrsm;ESifh Ak'bmom0ifrsm;uJhodkYyif BuD;rm;aom

tjypf'Pfay;zl;onf/ xkdYjyif tD&efEkdifiHonf rGwfpvifr[kwfaom

cGJjcm;qufqHjcif;? tMurf;zufjcif;wdkYudk cHMu&onf/

tjcm;bmomw&m;tm;vHk;udk aMumufp&maumif;avmufatmifyif

1960 jynfhESpfrsm;wGif wkwfEkdifiHu BuD;Muyfvrf;nTefrI

onf;cHEkdifrIr&SdaMumif;awGU&onf/ tD&efEkdifiH\ tpvmrfacgif;aqmif

jyKaom uGefjrLepfrsm; qlyltHk<urIjzpfvmrnfudk pdk;&drfaMumufvefYNyD;

rsm;ESifh tpdk;&tBuD;tuJrsm;taejzifh tjcm;bmomrsm; tjcm;vlrsdK;

tif'dkeD;&Sm;rGwfpvifrsm;u wkwfvlrsdK; Ak'bmom0iftrsm;qHk;

rsm;udk vHk;0acsrIef;okwfoif&Sif;vif;&ef aqmfMoonfh EkdifiHwumokdY

yg0ifaom (5)odef;ESifh (10)odef;Mum;ta&twGuf&Sdonfh vlrsm;udk

aMunmcsufrsm;xkwfjyef&efvnf; pdwfuoduatmifh rjzpfMuay/

owfjzwf&ef xdkodkYuGefjrLepf tHk<urIjzpfvmEdkifonf[laom,lqcsuf

tD&efEkdifiHonf tjcm;bmomodkY ouf0if,HkMunful;ajymif;oGm;ol

udk toHk;csoGm;cJhonf/ 1980 jynfhESpfrsm;wGif tif'dkeD;&Sm;EdkifiHonf

rsm;ukd owfjzwfonf/ rdef;rvsmrsm;udk &uf&ufpufpufypfrSwfxm;

ta&SUwDarmudk odrf;ydkufEkdifap&ef vGwfvyfaomta&SUwDarmuRef;&Sd

zrf;qD; ao'Pfay;wwfonf/

c&pf,mefrsm;tay: &ufpufMurf;MuKwfNyD; vldkif;acwfqefaom


ppfyGJwpfyGJudk qifETJcJhMuonf/ tif'kdeD;&Sm;rGwfpvifppfom;rsm;onf
wDarmuRef;om;rsm;udk owfjzwfrIESifhywfouf pdwfpEkd;paemifh

rav;&Sm;EkdifiH&Sd bmoma&;vGwfvyfcGifh tajctaerSm

rjzpfcJhMuay/

tjiif;yGm;zG,f udpwpf&yfwpfck jzpfonf/ tpvmrfbmomonf


rav;&Sm;EkdifiHawmf\ w&m;0ifEkdifiHawmfbmom jzpfonf/ odkYaomf
EkdifiHawmfvlOD;a&\ xuf0ufeD;yg; (trsm;pkrSm wkwfvlrsdK;?tdEd,
tD&efEkdifiHwGif

vlrsdK;rsm;jzpfNyD; xdkif;vlrsdK;? jrefrmEkdifiHom;rsm;ESifh tif'dkeD;&Sm;EkdifiH

pwifcJhNyD; tD&efEkdifiH\ bmomuGJudk;uG,fol vlenf;pkwGif vlOD;a&

om;rsm;yg0ifonf)rSm rGwfpvifrsm; r[kwfMuay/ rav;&Sm;EkdifiH?

trsm;qHk; jzpfonfh bm[mtDbmomudk todtrSwf rjyKcJhay/ if;

'kuonfpcef;rsm;wGif

bmomudk;uG,f,HkMunfolrsm;rSmvnf; jyif;xefpGmnif;yef;ESdyfpufcH

ajymqdkcsufrSm rav;-rGwfpvifrsm;\ vufxJwGif tvGefwZGwfxdk;

&onf/ bm[mtDbmom0ifrsm;onf zrf;rdefY rxkwfbJ zrf;qD;jcif;?

waZmufuef; Murf;MuKwf&ufpufpGm onf;nnf;rcHbJ jyKrl qufqH

rSm;,Gif;axmifcsrI? uGyfrsufrI? odrf;ydkufzsufqD;rI? tqifhjrifhynma&;

cJhrIrsm;&Sdonf[lyif jzpfonf/

wufa&mufavhvmoif,ciukd jiif;qkrwukd cH&cJ?h cH&qJ? cH&vwHUyif


l G hf
d I kYd

jzpfonf/ 1979 ckESpf tpvmrfawmfvSefa&;uwnf;u tD&efEkdifiH

xkdrl0g't& vkyfief;wkdif;wGif rav;-rGwfpvif zufpyfvkyfudkifrnfh

om; bm[mtDbmom0ifrsm;\ tdrfrsm;udk zsufqD;jcif;? wuokdvf

olwpfOD; xm;&Sd&ef vdkonf/ wkwfvlrsdK; r*Zif;xkwfa0ol odkY

wufcGifh? tpdk;&tvkyfrsm; vkyfcGifhwkdYudk ydwfyifwm;jrpfjcif;wkdY yHkrSef

r[kwf tarT;wkdifxkwfvkyfol okdYr[kwf tdEd,vlrsdK; pm;aomuf

jzpfaeonf/

ukefxkwfvkyfol odkYr[kwf pmtkyfykdif&Sifwpfa,mufyif ,if;vkyfief;

taMumif; euef;wpfvHk;rS em;rvnfol rGwfpvif vkyfazmfukdifzuf

tpvmrfrpf

tMurf;zufwyfzGJU0ifrsm;

bmoma&; ,HkMunfrIaMumifh vlaygif;rsm;pGmudk axmifcs

a&muf&SdaexkdifcJhzl;ol

jrefrmvlrsdK;rsm;\

rav;&Sm;EkdifiHwGif blrdykw&[kac:aom rl0g'wpfck&SdNyD;

wpfOD;udk vufcH&onf/ xdkzufpyfvkyfudkifol rGwfpvifrSm

vdk

rGwfpvifbmom0iftcsdKUonf

vlrItzGJUtpnf;\

oHo,jzpfrI?

vnf; rvkdtyfay/ rsm;aomtm;jzifh xkdrGwfpvifonf rxDrJhjrif

r,HkMunfrIwkYdudk BuHKawGUcHpm;aeMu&onf/

jyKwwfNyD; vuf0g;BuD;tkyfvkdolwpfOD;yif jzpfwwfonf/

rSwfwrf;jyKjcif;jzifh xdkaool\ om;orD;rsm;onfvnf; rGwfpvif

semitic sentiments )udk ydkrdkwdk;yGm;vmum qufvufazmfjyvmMuonf/

rsm;jzpfaMumif; aMunmEkdifayrnf/ tpvmrfbmomrS wjcm;bmom

vnf; wpfcgwpf&H vlrIa&;aESmifh,Suf[efYwm;rI

odkY ul;ajymif;&ef BudK;pm;jcif;\ tE&m,frSm wkdif;odjynfodurmodjzpf

ESifh aqGrsdK;rsm;? tdrfeD;csif;rsm;rS tMurf;zufowfjzwfrIwdkYudk wpfcg

NyD; bmomajymif;&efvnf; &GHUaMumufMuonf/

wpf&H BuHKawGUae&onf/

rav;&Sm;EdkifiHwGif rGwfpvifr[kwfol wpfOD;aovQif

xdkol\ aoolrSwfwrf;wGif rGwfpvifwpfOD;tjzpf topfac:a0:

xkwfazmfajymMum;csuf

pm&if;rsm;t&

wl&uDEkdifiH\

vlOD;a& 99%onf rGwfpvifrsm; jzpfMuonf/ if;wdkYteuf


vlrsm;pkrSm

qGefeDtpvmrfbmomudk

,HkMunfudk;uG,fMuonf/

tpGef;a&muf tpvmrfppfaoG;<ursm;uvnf; [Dbl;ESifh

tm&yfbmompum;ajymqkdolrsm;udk qefYusifonfh cHpm;csufrsm;(anti

xdkYtjyif tpvmrfbmomrS tjcm;bmomodkY ul;ajymif;vkdolrsm;rSm

(social harassment)

aqmf'Dtm;a&;bD;,m;EkdifiHonf tpvmrfbmomudk tajc

cHaom

bk&ifpepfjzifh

tkyfcsKyfonfhEkdifiH

(Islamic Therocratic

monarchy) jzpfonf/ tpvmrfbmomonf EkdifiHawmfbmomjzpfonf/

atmfwkdrifydkif,mwGif rGwfpvifr[kwfol &mckdifEIef;rSm ,ckxuf

EkdifiH\Oya't& aqmf'DEkdifiHom;tm;vHk;

rGwfpvifbmom0if

tqrsm;pGm ydkrsm;cJhonf/ vlOD;a&\ twefoifh tiftm;BuD;aom

jzpf&rnf[k

rGwfpvifr[kwfol

vlenf;pk (10% 30%) rSm tvuf0D*dkPf;cGJ

EdkifiHjcm;om;tvkyform;rsm;udk rGwfqvifrsm;tMum; vma&muf

(The ALevi sect)

owfrSwfxm;onf/

odkYaomf

eD;uyfqufpyfrI&SdMuolrsm; jzpfMuonf/ usefvlOD;a&rSm tjcm;

aexdkif tvkyfvkyfudkifcGifh jyKxm;onf/ tcsdKUaomae&mrsm;odkY

bmom0ifrsm; jzpfMuonf/

oGm;a&mufcGifh rjyKxm;ay/

txl;ojzifh c&pf,mefbmom*dkPf;cJGrsm; (*&datmfodka'ghpf?

,rf;uufovpf ta&SUykdif; bk&m;ausmif;? *sL;bmom (Judaism)?

tmar;eD;,ef; tayghpawmhvpf) qD;&D;,m;atmfodka'ghpf? acsmv'D;

]aqmf'Drlwm0D;} odkYr[kwf ]aumif;*kPfudkjzefY? raumif;

*kPfudk wefYonfh aumfrwD}

(The Saudi Mutaween or Committee for

a,ZD'kdifbmomwkdY jzpfMuNyD; bmomrJhrsm;vnf; &SdMuonf/ vl

Propagation of Virtue and the Prevention of Vice)

enf;pkbmom0ifrsm;u rdrdwdkY\ bmoma&;,HkMunfrIaMumifh tpdk;&

bmomw&m;rsm;ESiqionfh yGvrf;obifrsm;udk wm;jrpfNyD; trsKd ;orD;


hf kd f
J

ykdif;qkdif&m tzGJUtpnf;rsm;wGif tvkyftukdif r&&Sdatmif wrif

rsm;\ tjyKtrlrsm;? t0wftpm;rsm;? taygif;tazmfrsm;ESihfywfouf

&nf&G,fvsuf ydwfyifwm;jrpfjcif; cHae&aMumif; nnf;nLwwfMu

jyif;jyif;xefxef uefYowfxm;onf/

onf/ c&pf,mefbmom0ifrsm;? bm[mtDom bmom0ifrsm;ESifh

bmoma&;&JwyfzGJU

(The Religious police)

[k ac:aom

u rGwfpvifr[kwfaom

trsdK;om;rsm;ESifh trsdK;orD;rsm;a&maESmrIESifhywfoufonfh

(Ahmadis)

Oya'rsm;udkvnf; jyXmef;xm;onf/ aqmf'Drsm;onf ao'Pf

qifcsufwpfckwGif tmruf'Drsm;

(trsm;tm;jzifh vly&dowfa&SUwGif "m;&Snfjzifh acgif;jzwfowfjcif;)

bmom0if r[kwfaom vlenf;pkjzpfaMumif; aMunmcJhonf/

udk rMumcP toHk;jyKMuonf/ aqmf'DykdifaiGrsm;onf tpvmrf


tMurf;zuf0g'(The Islamic Terrorism) ESifh a&S;dk;pGJtpvmrf0g'(The

Islamic fundam entalism)wdkYudk

rkd[mrufudk tpvmrfbmom\ aemufqHk;wrefawmftjzpf vufrcH

vQuf&Sdonf/

rGwfpvifrsm;[k xifrSwfMuqJ/ tpvmrfbmoma&; tavhtxrsm;

rsm;pGm rD;avmif&m avyifhvkyfaqmif

onf rGwfpvif

taMumif;rSm tpkd;&\oabmt& if;tmruf'Drsm;onf

aomaMumifh[k qkdonf/ odkYaomf tmruf'Drsm;url rdrdwdkYudk,fudk


(Ordinance XX)

udk vkyfaqmifMuqJyif jzpfonf/ 1948 ckESpfwGif trdefYpmtrSwf(20)


Oya'(Sharia Law) ESifh jy'g;wpfvrf; oHwpfvrf; jzpfvmonf/

ygupwefEdkifiH&Sd bmoma&;vGwfvyfcGifhonf &Sm&D,m

tvmt&Si(Allah) udk
f

(Blashpemy Laws)

tremy

ajymqkda&;om;rIqkdif&mOya'rsm;

u vGwfvyfpGm ajymqkdcGifhudk vnfrsdKwufeif;

vkdufovdk jzpfaeonf/ tpvmrfbmomudk qefYusifajymqkdrI?


tpvmrfbmom okdYr[kwf tpvmrfbmom\ wrefawmfrsm;udk
wefEkdifiH\ jypfrIqkdif&mOya' (Penal Code)t& wrefawmfrkd[mruf
qefYusifwkdufcdkufa&;om;xkwfa0rIrsm;udk wm;jrpfxm;onf/ ygup
(Prophet Muhammad)

trnfemrudk Iwcsapmfum;ol rnfoukrqkd


f
l d

jypfrIqkdif&m Oya't& udk&rf&fusrf; (The Quran) udk

ao'PfcsrSwf&ef ,cktcg owfrSwfjyXmef;xm;NyD; jzpfonf/


rav;rpm;jyKrltwGuf axmif'PfwpfoufwpfuRef;? bmoma&;t&

t& tpdk;&u tydk'f-298(*)udk jypfrIqkdif&m

Oya'wGif xyfavmif;aygif;xnfhNyD; tmruf'Drsm;udk olwdkYudk,folwkdY


rGwfpvif[kac:jcif;? rGwfpviftjzpf jyKrlaexkdifjcif;? if;wdkY\
,HkMunfudk;uG,frItaMumif; a[majymomoemjyKjcif;? tjcm;olrsm;
udk tmruf'Dbmoma&; ,HkMunfrIudk vufcHvmatmif zdwfac:rI?
rGwfpvifrsm;\bmoma&;qkdif&m cHpm;csufrsm;udk apmfum;jcif;wkdYudk
wm;jrpfydwfyifcJhonf/

1947ckESpfwGif EkdifiHtaejzifh oD;jcm;cGJxGufvGwfvyfa&;&

vmuwnf;u ygupwefEkdifiH\ c&pf,mefbmom0if? [dELbmom


0ifESifh Ak'bmom0ifrsm;rSmvnf; tMurf;zufrI? zsufqD;rI? rSm;,Gif;
zrf;qD;rIwdkY wpfaeYwpfjcm; ydkrdkwdk;yGm;vmNyD; ydkrdkqdk;&Gmaomtajctae
odkY a&muf&SdaeNyDjzpfonf/

aoG;<uaygufuGJrIudk jzpfap&ef wrifwum &nf&G,fvsuf wpfyg;


ol\ bmoma&;,HkMunfrIrsm;udk apmfum;rItwGuf axmif'Pf(10)
u tmruf'D rGwfqvif*dkPf;tm; (The Ahmadi Muslim sect) \

ESpf txdcsrSwf&ef owfrSwfjyXmef;xm;NyD;jzpfonf/ ygupweftpdk;&


bmoma&;yGJvrf;obifrsm;udk w&m;0ifwm;jrpfjcif; rjyKaomfvnf;
if;rGwfpvif*kdPf;\ bmoma&;tavhtxrsm;udk Oya't& jyif;
xefpGm uefYowfxm;onf/ 1974 ckESpf zGJUpnf;yHktajccHOya' jyif


,ckb*Fvm;a'h&Sf[laomEdkifiHonf ,cif&mpkESpfaygif;rsm;
pGmu Ak'bmom xGef;um;jyefYyGm;cJh&m ae&mXmewpfck jzpfcJhonf/
,cktcg vufusefAk'bmom0ifrsm;rSm EkdifiHvlOD;a&\ 0.7% om
&SdNyD; vsifjrefpGm usqif;vsuf&Sdonf/ (13)&mpk tapmykdif;wGif
tdEd,EkdifiHudk rGwfpvifrsm; usL;ausmfwkdufcdkufcJhMuonf/ rGwf
pvifrsm;tkyfpdk;rIu [dELbmom0ifrsm;ESifh Ak'bmom0ifrsm;udk

aESmifh,SufowfjzwfrIrsm; us,fus,fjyefYjyefY jzpfapcJhonf/ if;

aygif;rsm;pGmudk owfjzwfcJhMuonf/ ,ckvwfwavm tajctaewGif

bmom0ifrsm;\ bk&m;ausmif;rsm;? bkef;BuD;ausmif;rsm;ESifh tjcm;

b*Fvm;a'h&SfvlrsdK;rsm;onf urmwGif bmoma&;t& onf;rcHEkdif

ta&;ygaomae&mrsm;udk tBuD;tus,f zsufqD;rIwdkY jyKcJhMuonf/

qHk;? aygufuJG tMurf;zufv,qk;aom rGwpvifrsm; jzpfvmaeMuonf/


G f H
f

Ak'bmom0if&[ef;awmfrsm;udk owfjzwfcJhMuonf/ Ak'

Ak'bmom0if? [dELbmom0ifESifh c&pf,mefbmom0if

bmom0ifrsm;ESifh [dELbmom0ifrsm;udk tpvmrfbmomokdY twif;

vlenf;pkrsm;rSm tMurf;zufrI? rD;dIUrI? ajrvkrI? t"rbmomajymif;

t"r ul;ajymif;ap&ef tMurf;zufenf;rsm;udk toHk;jyKcJhMuonf/

ckdif;rIwdkYudk 'DvdIif;yrm wpfvHk;NyD; wpfvHk; vmtdkufcHaeMu&&Sm

okdYtMurf;zufowfjzwfrIrcH&bJ toufcsrf;om&m&cJhonfh Ak'

onf/ rGwfpvifr[kwfolrsm; (rGwfpvifr[kwfaomuav;rsm;tyg

bmom0iftrsm;pkrSmvnf; ab;uif;vHkNcHK&m&Sm&if; ppfwaumif;

t0if)udk tpvmrfbmom odkYr[kwf rkd[mrufESifhywfouf a0zef

(British India)

awmifukef;a'ookdY ajymif;a&TUcJhMuonf/ 1948 ckESpfwGif NAdwdoQ

onf? tremrajymqdkonf[kqkdum vGJrSm;pGmpGyfpGJvsufao'Pfay;cJh

tdEd,

udk vGwfvyfa&;ay;aomtcg rGwfpvif

Muonf/ tdEd,EkdifiHonf rdrdudk,fudkumuG,f&ef b*Fvm;a'h&SfEkdifiH

vlxku udk,fydkifEdkifiH awmif;qdkcJhMuonf/ udk,fydkifEkdifiHudkvnf;

ESifhpyfaeaom &Snfvsm;onfh e,fedrdwfwpfavQmufwGif rkdifaygif;

if;wdkYudk ay;cJhNyD; ygupwefEkdifiH[k topfzGJUpnf;cJhonf/

(1790) &Snfvsm;aom oHrPdql;BudK;rsm;jzifh cHwyfozG,f um&H

xm;onfh NcHpnf;dk;udk wnfaqmufxm;NyD; jzpfonf/

if;ygupwefEiiwif rki(1000)uGma0;aom a'oBuD;ESpck


kd f H G d f
f

yg0ifconf/ Ekiitopfukd bmoma&;oufoufjzifh t"dym,f owf


hJ
dfH

&nf&,csurm tpvmrftpGe;a&mufrsm;rS tdE,vlrsKd ;rsm;


G f f S
f
d

rSwfNyD; rGwfpvifEdkifiH [lyif orkwfcJhMuonf/ [dELbmom0if?

\ tvkyftudkifudk vk,lMurnfh a&TUajymif;tvkyform;rsm;? ]dk[if

Ak'bmom0ifESifhtjcm; rGwfpvif r[kwfol oef;aygif;rsm;pGmudk

*sm qkdolrsm;} odkYr[kwf tjcm;aomrGwfpvifrsm;wnf;[laom

ESifxkwfvQif ESifxkwf? ESifrxkwfjzpfvQif owfypfvkdufMuonf/

xdef;rEkdifodrf;r&jzpfonfh vdIif;wHydk;rsm; tdEd,jynfwGif;odkY r0if

tdEd,EkdifiHrS [dELbmom0ifrsm;uvnf; rGwfpvifoef;aygif;rsm;pGm

a&mufEkdifapa&; umuG,f&ef jzpfonf/ if;NcHpnf;dk;onfurmht&Snf

udk ESifxkwfjcif;jzifh wHkYjyefcJhonf/ (1971)ckESpfwGif ta&SUygupwef

(East Pakistan)u

vsm;qHk;aom e,ferdwfNcHpnf;dk;BuD;yif jzpfayonf/ rnfaom

ygupwef vufatmufrS vGwfvyfa&;udk

EdkifiHrsm;u jrefrmEkdifiHwGif okdYr[kwf tjcm;EkdifiHwpfEkdifiHwGif rnf

wdkufckduf,lcJhonf/

onfu trSefw&m;jzpfrnf? rnfonfu trSefw&m;jzpfonf[k

rnfodkY tqHk;tjzwfay;Ekdifygrnfenf;/

(4) vwm aoG;acsmif;pD;ppfyGJ jzpfyGm;cJhNyD;aemuf ta&SU

ygupwefonf b*Fvm;a'h&SfEkdifiH [l jzpfvmcJhonf/ rGwfpvif


ygupwefEkdifiHom;rsm;u rGwfpvifb*FgvDrsm;tay:

vlrsdK;a&;

cGJjcm;rI? vlwGifus,fvkyfrIwdkYaMumifh ppfjzpfyGm;cJhjcif;jzpfonf/ ESpf


zufpvHk;u ppfyGJudk toHk;cs if;y#dyuESifhvm;vm;rS rouf
qkdifaom b*Fvm;a'h&SfEkdifiH&Sd [dELbmom0ifESifh Ak'bmom0ifoef;

Heizman - Organization of Islamic Cooperation OIC

(rl&if;aqmif;yg;&Sif tar&duef pma&;q&m orkdif;okawoD


bmomjyef qkdygonf/ bmomjyefqkdol- &J&ifhol&Jaumif;)/ /

Rick

udk

rsm;jym;pGmaom
vrf;ab;wkdYwGif
vltkd;rsm;
jyefYusJaeqJjzpfonf/
xkdvlowfuGif;jyifrsm;wGif
aoG;pGef;ae....

Hindu Genocide in East Pakistan By Shrin andan Vyas

ta&SUygupwef

ay:wGif us,us,jf yefjY yefY av;pm;vufcMH uonfh u,fq,fa&;ESihf


f

[dELbmom0if 2.5 oef;cefY tokwfoifcH&rItaMumif;ukd avhvm

owif;Xmersm;u aoqkH;olta&twGufukd (3)oef;[k qdkonf/

wifjyxm;jcif; jzpfygonf/

okdY&mwGif xkdpm&if;tif;rsm;ukdMunfhvQif ay:vGifxif&Sm;vmonfh

tcsufrSm-ta&SUygupwef\

aqmif;yg;onf(1971)ckESpfwGif

aqmif;yg;onf b*Fvm;a'h&SfEdkifiH tpkd;&pDrHudef;Xme?

,cifu ta&SUygupwefjzpfaom b*Fvm;a'h&SfEdkifiHwGif

(1971)ckESpf? ppfwyf zdESdyfrIaMumifh 'kuonf(10)oef; tdEd,EdkifiH


twGif;odkY 0ifa&mufrI jzpfapcJhonfukd trsm;odMuygonf/ urm

[dELbmom0ifxkBuD;wpfckvkH;onf

NAdwefeD;um;pG,fpkHusrf;? txufvTwfawmftrwft,f'Gwfuae'D\

(1971)ckESpfu (9)vMum zdESdyfrItwGif; ygupwefppfwyf\

tar&duefjynfaxmifpk txufvTwfawmfw&m;pD&ifa&;aumfrwDokdY

ypfrSwfjzpfonfqkdaom tcsufjzpf\/

tpD&ifcHpm? e,l;0dcfr*Zif;? e,l;a,mufwkdif;rfpf owif;pmtp&Sdonf

wdkYu ay;xm;aom owif;tcsuftvufrsm;ukd ukd;um;ygonf/

rsm;rS &&Sdaompm&if;tif;rsm;ukd tokH;jyK aqmif;yg;u b*F

(1971)ckESpfwGif

[dELbmom0ifoef;csDum

vm;a'h&SfEdkifiHrS 'kuonfrsm;teuf vlOD;a&(80)%rSm [dELbmom

towfcH&jcif;udk jyo&eftwGuf owif;tcsuftvufESifhtajccH

0ifrsm;jzpfNyD; towfcH&ol(3)oef;teuf (80)%rSmvnf; [dEL

*Pef;ocsFmynmwkdYtm; tokH;jyKxm;ygonf/

bmom0ifrsm;yifjzpfaMumif; oufaojyrnf jzpfygonf/ odyg(1971)


kY

ta&SUygupwef

This article deals with slaughter of about 2.5millon

Hindus in East Pakistan in 1971.This article refers to

information provided by Dept. of Planning of Government to

b*Fvm;a'h&Sftpkd;&ESifh tar&dueftpkd;&wdkY\ xkwfjyefcsuf

ckEpu ta&SUygupwefa'owGif jzpfyGm;cJhaomudp&yfrsm;rSm [dEL


Sf
bmom0if 'kuonfwdkY\ jyemwpfckjzpfNyD; [dELbmom0ifrsm;tm;
rsKd;jzKwfowfjzwfrIwpfck jzpfygonf/

Bangladesh, Encyclopedia Britannica ,


SentorEdward Kenneydy's report to the U.S.Edward

Kennedy's report to the U.S. Senate Judiciary Committee,

Newsweek,New York Times ,etc. This information and


elementary math are used to show that indeed millions of
Hindus were killed in East Pakistan in 1941.

NAdwef;eD;um; pG,pusr; (pm&if;tif;rsm;twGu)? b*Fvm;


f kH f
f

a'h&fS EdkifiHtpkd;&pDrHudef;Xme? e,l;pf0dcfr*Zif;? e,l;a,mufwdkif;rfpf


owif;pm? txufvTwfawmftrwft,f'Gwfuae'D\ tar&duef
jynfaxmifpk txufvTwfawmfw&m;pD&ifa&;aumfrwDodkY tpD&ifcHpm

10 References -Encyclopedia Britannica ,Bangla Desh

Government _ Ministry of Planning (For statistics), Newsweek

,New York Times ,Senator Edward Kennedy's report to the U.S


Senate Judiciary Committee.

ygupwefa'otay: ygupweftpkd;&\ tom;a&mifcGJjcm;rIu


ta&SUygupwefvlxktm; olpdrf;jyifjyifuJhodkU pdwfcHpm;rIudk jzpfay:
aponf/

ta&SUESifhtaemuf

ygupwefEdkifiHa&;orm;rsm;tMum;

uGJjym;jcm;em;rIonf tjynfjynfqkdif&m ta&;tcif;wpf&yftjzpfodkY


kwfjcnf;wdk;wufoGm;cJhonf/ (1971)ckESpf? rwfv (25)&ufaeYwGif
orw,m,mcef\trdefUjzifh ygupwefppfwyfonf tMurf;zuf
ppfqifa&;wpf&yfudk pwifcJh&m (1971) ckESpf? 'DZifbmv(17)&ufaeY
wGif tdE,ppfwyfxH aemufq;vufeufcs&onftcsexd Mumjrihconf/
d
kH
h df
f hJ

ygupwefppfwyf\ tMurf;zufrIppfqifa&;u b*F

vm;a'h&Sf 'kuonf(10)oef;? tdEd,e,fjcm;udk jzwfausmf0ifa&mufrI


jzpfapcJhNyD; (txufvTwfawmftrwf tuf'Gwfuae'D\ tar&duef
jynfaxmifpktxufvTwfawmf w&m;pD&ifa&;aumfrwDodkY tpD&ifcHpm
tnTef;-3) u,fq,fa&;Xmetrsm;pk\ tpD&ifcHpmrsm;ESifh b*Fvm;
a'h&Sftpdk;&\

w&m;0ifcefYrSef;csuftay:

tajccHwGufcsufrIt&

(3)oef; towfcH&aponf/ (tnTef; -4?5)



ygupwefEdkifiHwGif (1970)ckESpf? 'DZifbmvwGif t0grD

tzGUJ csKyfu trwfae&m (169)ae&m teuf (167)udk tEdki&NyD; ta&SU


f
ygupwefa'owGif vlxkrJ (80%)ausmf &&Sdonf/ ocsmFenf;t&
qdkvQif t0grDtzGJUcsKyfonf ygupweftrsKd;om;nDvmcHwGif trsm;pk
&&Sdonf(pkpkaygif; 313 ae&mwGif 167)/

(1) ordkif;aMumif;t& ta&SUygupwefonf pkpkaygif;

o,HZmw\ (36%)udkom cGJa0cHpm;cGifh&SdNyD; ygupwefjynfaxmifpk


z,f'&,ftpkd;&wGif ae&m(20%)udkom &onf/

(2) vlaygif; (2500000) ausmf aoqkH;cJhaom (1970)

Edk0ifbmvwGif aMumufruffzG,f qdkifuvkH;rkefwdkif;tNyD; ta&SU

okdY&mwGif 'kuonfrsm;ESifhaoqHk;olrsm;tm; rnfonfh

ae&mwGifrQ bmoma&;t& cGJjcm;azmfjyrI r&Sday/ tdEd,owif;rD'D,m


wdrS tpD&ifcpmrsm;wGif odkaomowif;tcsutvufrsKd ;udk razmfjy
kY
H
Y
f
bJ usefae&pfonfudk awGU&onf/ okdYaom owif;xkwfjyefrIwkdYu
ta&SUygupwefa'owGif jzpfym;cJonfh [dELbmom0ifwtm; rsdK;jzKwf
G h

kYd
owfjzwfrIwnf;[laom ydkrdk,kwfrmaumufuspfaom trSefw&m;udk
a,bk,stm;jzifh urmhjrifuGif;rS txl;ojzifh tdEd,EdkifiHom;wdkY\
jrifuGif;rS zHk;uG,fxm;ovdk jzpfaecJhayonf/

[dELbmom0ifwkdYonf ygupwefppfwyf\ txl;a&G;cs,f

xm;aom ypfrSwfjzpfonf/ (1971) ckESpf? Ekd0ifbmv(1)&uf aeYpGJ


wyfxm;onfh ol\tpD&ifcHpmtESpfcsKyfwGif txufvTwfawmftrwf
tuf'Gufuae'Du a&;om;xm;onfrSm (tnTef;-6) ]tar&duef

owif;pm\ (ta&SUb*Fvm; NrdKUawmf) 'gumNrdKUtajcpdkuf owif;


axmufjzpfonf/ ol\ rlydkifowif; ]epfqif rjrifcsifa,mifaqmif
aeaom ygupwefokwfoifrIBuD;} wGif rpwm&Sef;bwfu a&;om;
xm;onfrSm ]ppfudk uRefawmfBuHKcJhNyD; tdEd,ppfom;rsm;udk vGwf
ajrmufa&;twGuf u,fwif&Sifrsm;tjzpf vlxk\ 0rf;ajrmuf0rf;
omBudKqkdrIukd udk,fwkdif jrifawGUcGifh&cJhonf/ aemufydkif;wGif EkdifiH
tESHYudk vrf;&Sdo vSnfhvnfMunfhIaomtcg ygupwefwdkY\
orkdif;wGifrnfhvkyf&yfrsm;udk vwfvwfqwfqwfBuD; awGU&awmh
onf/ wpfNrdKUNyD; wpfNrdKUawGU&onfrSm vSHpGyfrsm;? usnfqHrsm;ESifh
wif;ykwfwdkYjzifh vlrsm;udk owfjzwfcJhaom okwfoifowfjzwfonfh
jynfaxmifpk\ uGi;qif;aumuf,aom tpD&ifcpmrsm;? ra&rwGufEkdif
f
l
H

ae&mrsm; jzpfonf/ tcsdKUNrdKUrsm;wGif okwfoifowfjzwfrIrsm;udk

onfhowif;orm;wdkY\ udk,fawGUrsufjrifrSwfwrf;rsm;? urmhbPf

aeYpOf tpDtpOfjzifh jyKvkyfcJhonf/

uJhodkYaom tjynfjynfqkdif&mtzGJUtpnf;rsm;\ tpD&ifcHpmrsm;ESifh

qyfaumfrwDu xyfrH &&SdorQ owif;tcsuftvufrsm; tm;vHk;

ckESpf Zefe0g&DvwGif jzpfonf/ rsm;jym;pGmaomvrf;ab;wkdYwGif

wdu ta&SUba*Fg(ta&SUygupwef)ukd qGnpcsKyukiaeaom taMumuf


kY
J f f df

vltkd;rsm; jyefYusJaeqJ jzpfonf/ xkdvlowfuGif;jyifrsm;wGif

w&m;vTr;rdk;apjcif;jzifh tkypk;rIukd oufaojyrSwwrf;jyKvQu&onf/


f
fd
f
f dS

aoG;pGef;aeaomt0wfrsm;? vlwkdY\qHyifaxG;rsm;rSm NcHKykwfrsm;

tjyif;xefqHk;xdcdkuf&olwdkYrSm [dELvlUtokduft0ef;0ifrsm;

NidwG,fvQuf&Sdaeayao;onf/ em;vnfoabmaygufEdkifpGrf; enf;

jzpfayonf/ olwdkY\ ajr,mrsm;ESifh aps;qkdifae&mrsm; vk,uf

yg;ao;aomi,f&G,fvSonfh uav;i,frsm;onf tdk;acgif;rsm;jzifh

odrf;ydkufcH&onf/ pepfwusowfjzwfokwfoifjcif; cH&onf/ tcsdKU

twkjrif twwfoifum pdwful;,Ofupm;enf;rsm;udk upm;vsuf

ae&mrsm; ([dEL twdkaumuf) ]tdyfcsf} trSwftom;udk t0ga&mif

&dSMuonf/ tjcm;usef&pfaomtrSwftom;wdkYrSm rGwfpvifppfwyf\

aq;jzifh a&;cs,fxm;cJhMuonf/ ppfOay'udk taMumif;jyK

txl;jyK ypfrSwfrsm;jzpfaom [dELbmom0ifwkdY\ aetdrfrsm;wGif

vkyf&yftm;vHk;udk (ygupwefEkdifiH\NrdKUawmf) tpvmrfbufrSw&m;

ygupwefwkdYu a&;okwfcJhaom t0ga&mif ]tdyfcsf}pmvHk;rsm; jzpf

0ifcGifhjyKjcif;? trdefYay;jcif;ESifh pDrHaqmif&Gufjcif;jyKonf/

onf/ (tnTef;-7)

(vlowfuGif;rsm;pmtkyfa&;ol) ylvpfZmqk&Sifowif;orm;

xdktcsdefonf ppfNyD;qHk;NyD;aemuf wpfvtMum (1972)

wpfcku (1971)ckESpf? Ekd0ifbmv(1)&ufaeY rwkdifrDjzpfNyD;

qpf'eD&Sef;b*fonf (1971)ckESpf ppfwyf\zdESdyfrIumvESifh (1971)

tjcm;wpfcku (1972) ckESpf? Zefe0g&Dvu jzpfonfh vGwfvyfaom

ckESpf b*Fvm;a'h&SfppfyGJ umvtwGif;wGif e,l;a,mufwkdif;rf

avhvmcsufESpfcku ta&SUygupwefa'orS [dELbmom0ifwdkY\

tdrfrsm;udk t0ga&mif ]tdyfcsf} pmvHk;rsm;jzifh trSwftom;jyKcJhMuNyD;


[dELbmom0ifrsm;onf ygupwefppfwyf\ txl;jyK ypfrSwfjzpf
aMumif;

twnfjyKxm;ayonf/

tajctaerSm

(1939)ckESpfrS

(1944)ckESpftxd emZDwdkYu *sL;vlrsdK;wdkYtm; ypfrSwfxm;vsuf


ESdyfuGyfrIESifh rarQmfvifhbJ qifwlaeaMumif;awGU&NyD; &v'frSmvnf;
qifwlaeayonf/

b*Fvm;a'h&SfEdkifiHrS 'kuonftrsm;pkrSm [dELbmom0if

rsm; jzpfonf/ txufvTwfawmftrwftuf'Gyfuae'Du ol\


tpD&ifcHpmwGif (1971)ckESpf? b*Fvm;a'h&SfEkdifiHrS xGufvmaom
'kuonfrsm;ESifh ywfouf atmufygtwkdif; tao;pdwf tcsuf
tvufrsm;udk azmfjyxm;onf/ (1971)ckESpf atmufwkdbm (25)
&ufaeYwGif ta&SUygupwefa'orS 'kuonf(9.5)oef; tdEd,
EkdifiHokdY jzwfausmf0ifa&mufcJhNyD; jzpfonf/ (1971)ckESpf atmuf
wkdbmvwGif ysrf;rQvl0ifEIef;rSm wpf&ufvQif 'kuonf 106453

OD; jzpfonf/ (tnTef;-3) xkdYaMumifh (1971)ckESpf? 'DZifbmv (3)

awmftrwf uae'Du 'kuonfpcef;rsm;\ wm0efcHu,fq,fa&;

&ufwGif jzpfyGm;aom b*Fvm;a'h&fSppfyGJtp pkpkaygif; 'kuonf

t&m&Sd tBuD;tuJrsm;pGmtm; rnfonhft&monf csufcsif; tvdktyf

ta&twGufrSm (10)oef;cefY jzpfonf/ (tnTef;-5)

qHk;jzpfonfudk ar;jref;aomtcg olwdkY\ajzqkdcsufu ]rD;oN*dKvf&ef

ae&mrsm;}[l jzpfonf/ ([dELbmom0ifrsm; aoqHk;aomfrD;oN*dKvf

txufvTwfawmftrwfuae'Du xyfrH azmfjyonfrSm

tcsufudk axmufcHaomtjcm;tcsufrSm txufvTwf

tdEd,tpdk;&onf tqifajyaomae&mrsm; [dELbmom0ifrsm;ESifh

avh&Sdonf)/

rGwfpvifrsm;twGuf oD;jcm;'kuonfpcef;rsm; wnfaxmifay;xm;

&m [dEL'kuonfpcef;rsm;onf [dELbmom0if trsm;pk&Sd&ma'o

trsm;tjym;u

rsm; wnf&SdNyD; tvm;wlyif rGwfpvifpcef;rsm;onf rGwfpvif

b*FgvD(3)oef;ukd owfjzwfypfcJhaMumif; jyqkdMuonf/ cefYrSef;

trsm;pk&Sd&ma'orsm;wGif wnf&dSonf/ 'kuonfwdkY\ todkuft0ef;

csufudk b*Fvm;a'h&SfEkdifiHtpdk;&uyif ay;xm;jcif;jzpfonf/ (tnTef;

tvkdufudk,fpm;jyKrIrSm [dELbmom0if (80%)? rGwfpvif(15%)

-5) okdY&mwGif udk;uG,f&mbmomtvkduf aoqHk;olwdkYtm; cGJjcm;&ef

ESifh c&pf,mefbmom0ifESifh tjcm;olrsm;(5%)jzpfonf/ (tnTef;-8)

rSm tvG,fwul rjzpfEkdifay/

tcsufu 'kuonf (10)oef;teuf (8)oef;onf

[dELbmom0ifrsm;jzpfonf[k qkdvkdayonf/ (tnTef;-8)

aysmufqHk;aeaom[dEL bmom0if2.5 oef;? tzGJUtpnf;


ygupwefppfwyf\

vlrqefaomzdESdyfrIonf

( Burma Democratic Concern (BDC)) wGif

azmfjyxm;aom

bmomjyefaqmif;yg;tm; aumufEkwazmfjyjcif; jzpfygonf/-zsmyHke'D)


f

olr vufonf;udk
teDa&mifjc,forItwGuf
tif;qufydk;rTm;awG
xnfhxm;aomtdwfxJodkY
olr\vufudk xnfhNyD;
'Pfay;wm....

olronf rsufESmzHk;pGyfudk cRwf&efqHk;jzwfvkdufonfhtwGuf

tzGJUwGif vkyftm;ay;aeaom olru acgif;NcHKvTmonf tpvmrf

tpGef;a&muftpvmrfrpfaumifpDtzGJU\ owfjzwf&ef Ncdrf;ajcmufrI

ray:xGef;rDuwnf;u (tpvmrfbmomonf c&pfou&mZf 600

awGudk cH&ygw,f/ wu,fawmh olr av;ESpft&G,fuwnf;u

ausmfwGif pwif ay:xGef;ygonf) tm&yfa,mufsm;? rdef;rrsm;u

rdcifjzpfolu t"r twif;tusyf 0wfckdif;ojzifhom 0wfqifae&

&moDOwktajctaet& 0wfqifcJhaom a&S;"avh0wfpm;qif,ifrIom

wmjzpfNyD; rdrdoabmt& pdwfBudKufvGwfvyfpGm a&G;cs,fxm;aom

jzpfygonf/ tpvmrftrsdK;orD;tcGifhta&;twGuf avhvmrIrsm;

udpr[kwfyg/

vkyfNyD;

olronf &Jpcef;okdYoGm;NyD; acgif;NcHKvTmonf rdcif\

taMumif;&if;udk &Sif;vif;cJhygonf/ rdrdbmawGajymif;vJcJh&onfudk

qHk;jzwfcsufomjzpfNyD; rdrd\qHk;jzwfcsuf r[kwfyg/ acgif;pGyfcRwf

&Sif;jycJhygonf/ (uRefr acgif;NcHKvTmcRwfvkdufwmeJY vGwfvyfrIudk

vkduf&ojzifh rdrdb0wpfavQmufwGif vGwfvyfrIudk yxrOD;qHk;

cHpm;&ygonf/)

tBudrf cHpm;vkduf&ygonf[k aMunmcJhygonf/ if;tjyif tmPm

umZHu

rdrdbmaMumifh

acgif;NrD;NcHKvTm

jzKwf&onfh

vlwpfOD;wpfa,mufonf jywif;aygufwpfckwnf;uom

ykdifawGESifh ukd&rf&fusrf;pmwGif b,fae&mwGifrS

MunfhwwfwJhtusifh&aecJhr,fqdk&if ,if;xufydkqkd;0g;pGm wjcm;

acgif;NcHKvTrf;xm;&ef nTefMum;csuftykd'f

jywif;aygufawG &SdrSef;yifrodawmhcJh&if xdkolwdkY[m 'Dwif;MuyfrI?

wpfydk'fyif r&Sd[k jiif;qdk axmuf

rsufuef;qefrI w&m;aotrdefYatmuf oifBudKufovdk ac:a0:vkduf

jycJhygonf/

onfhtwGuf

yg/ olwdkY[m oem;zG,f&m &Sifoef&yfwnfae&ygawmhw,f/ uRefr

olr\ vlrtodki;t0ef;wGif
I
f

\ ,HkMunfcsuf[m cufcufcJcJ&yfwnfcJh&NyD; uRefr\ vkyfEkdifcGifh

vnf; tBuD;tus,f a0zef

abmiftjyif a&mufaecJhygonf/ rdbawG uGm&Sif;xm;wJhtcuftcJeJY

cH&ygonf/

rdcif\bmoma&;

olr\zcifu

olUtrucrsm;ESifh
d f kd J
ypfayguf

vma&muf

wdkufcdkufcJhygonf/

tvGeftuRHtpGef;a&mufrIawGu

uav;i,f

wpfa,muftwGuf ausmfvGef&ef tvGefcufcJcJhygonf/


uRefronf trSefw&m;udk ,HkMunfoljzpfaomfvnf;uRefr

a&m tMurf;zufrIvkdURubby mirror wdkY

rSm a&G;cs,fykdifcGifhr&SdcJhyg/ taru uRefri,fi,ft&G,fuwnf;u

(WFUNA)

a&G;cs,fykdifcGifhr&cJhyg/ 'Da&G;cs,frI[m tvGefcufcJNyD; rwfapmuf

(Oya'u cGifhjyKxm;avvm;? 'gu

HIUcsEkdifMurvm;)/

uk v or* v uf a tmuf c H
vlU tcGifhta&;tzGJU

twif;tMuyf acgif;pGyf 0wfckdif;ygawmhonf/ acgif;NrD;NcHKae&jcif;


onf cH,lcsufESifh ay;qyfrI&Sd&ef tvGefvkdygonf/ odkYaomfuRefrrSm
onfhawmifudk wuf&ouJhodkY tvGefcufcufcJcJ qHk;jzwf,l&ygonf/
rdrd\ cH,lcsuf? rdrd\,HkMunfrI(trSefw&m;) rdrd\qifjcifwHkw&m;u
wpfzufESifh'DvdkqHk;jzwfa&G;cs,fvkdufvQif &ifqkdif&r,fh aemufquf
wGwkeUf jyefrawGukd pOf;pm;csicse&aomtcuftcJrm tvGefcufcJaom
J
I
hf d f
S

qHk;jzwfcsuf jzpfygonf/ acgif;NcHKvTm pwif0wf&aom yxrESpfrSm

upm;ygawmhonf/ aumif;uifjymBuD;atmuf tjzLa&mif wif;epf

uRefracgif;udk EkdifvGeftdwfxJrSm ydwfavSmifxm;cH&ovkd tae&

0wfpHkjzifh upm;ygonf/ vGwfvyfrIt&omudk pum;jzifh azmfjy&ef

txkdif& tvGefcufygonf/

pum;vHk;yif

em;xJrS NiD;oHwpfck Mum;ae&ygonf/ wpfcgwpfcgwGif

pdwful;tdyfruf jzpfaom vufonf;udk t&Snfxm;NyD; eDeD&J&J

vnfyif;rS wG,ftyfjyKwfNyD; rdrdvnfacsmif;udk xkd;azmufoGm;av

vufonf;qkd;aq;av;awG jc,forI jyKygawmhonf/ onfvkd

rvm;qdkjyD; aMumufvefYpdwfvnf; rMumcP jzpfwwfcJhygonf/

vufonf; qdk;&wmESifh uRefrb0twGuf trSw&p&mwpfckukd ajy;


f

'gaMumifh

owd&rdygawmhonf/ tD&efukd tvnfoGm;pOfu trsdK;orD;wpfa,muf

rdciftvpfwGif

&Hzef&Hcgacgif;pGyf

jzKwfcJhygonf/

&Smr&cJhyg/

'DaemufwGifawmh

rdef;rom;wpfOD;&JU

wpf&ufwGif rdcifawGUjrifoGm;vkdY wpfoufwm rarhEdkifavmufatmif

ESifh BuHKcJh&wmu olr vufonf;udk

aemifusOfatmif tdkufcH&ygawmhonf/

tif;qufydk;rTm;awG

tJ'DtdkuftESufcH&NyD; ESpfaygif; 30 tMumwGif acgif;pGyf

xnfhNyD; 'Pfay;wmudk cH&ygonf/ uRefr vufonf; qdk;onfh

jzKwf&ef qHk;jzwfcsufcsvdkufaomtcg wkdufyGJwpfck BuHK&ygawmh

tBudrfwkdif; xkdtrsdK;orD;BuD;\ 0rf;enf;cHpm;&rIudk ajy;jrifa,mif

onf/ tpGef;a&muftpvmrftzGJUawG tBuD;tus,fa'goxGufMuyg

rdaeygonf/

awmhonf/ acgif;NrD;NcHK emrnfausmfpma&;q&mru 'Dvkdvkyfwm

tonf;uRJcwfcH&onfES,f jzpfoGm;Muygonf/ uRefrudk apmfum;

onf uRefr acgif;ay:u qHyiftwGuf jyem rjzpfaeygbl;/

wmawG? vkyfBuHowfypf&ef Ncdrf;ajcmufwmawG cH&ygawmhonf/

bk&m;ocifonf 'DqHyiftwGufESifh ol\i&JrSm uRefrudk rD;avmif

tajymif;tvJvky&wm tawmfav; emusi&ygonf/ uRer tar&du


f
f
f

wdkufoGif;rnf rxifyg/ bk&m;ocifonf uRefrwdkYxifxm;onfxuf

udka&mufvmawmh yxrOD;qHk; uRefr pdwfauseyfonftxd a&ul;

ydkNyD; *kPmydkBuD;rm;um oem;nmwmwwfygonf/ if;tjyif

ypfvkdufygawmhonf/ ESpfaygif;rsm;pGm a&ul;cGifh r&cJhwm tvGef

vlaumif;wpfa,mufjzpfa&;onf teufa&mifNcHKvTmxuf ydkrkdta&;

0rf;enf;p&mwpfck jzpfonf/ a&ul;uefuyif jyefrwufcsifatmif

BuD;aomudp jzpfygawmhonf/ bk&m;ocifonf uRefrwdkY\ aus;Zl;

cHpm;vm&ygonf/ aemuf&ufawGrSm aeYpOf nwkdif; ESpfem&DMum

emrawmfudk &Sif;&Sif;odjrifjcif;twGuf uRefrwdkY ay;qyf&aomjypfrI

a&ul;aerdygawmhonf/ ESpfaygif;rsm;pGm uGsefrtaejzifh wpfudk,f

usL;vGefoluJhodkY ay;qyfwmcH&rIrsdK;udk olvkdvm;rnfrxifyg/

vHk; vTrf;NcHKxm;cJh&wmaMumifh tom;ta&awG[m aea&mifjcnf

vkdtyfoavmufr&onfhtwGuf azG;pGwfaeNyD; Adkufwmrif'D"mwf

ckuf a0zefaeMuonfxuf a&S;acwfOD;yki;u todtjrifacgif;yg;aom


d
d f

csdKUwJhrI cHpm;ae&ygonf/ tusdK;quftjzpf rMumcP jyif;jyif;

a&S;tm&yf vlYtzGJUtpnf;&JU "avhdk;&mESifh ydwfavSmifcHae&rIrSm

xefxef zsm;emwwfygonf/ tm;enf;rI? pdwfykdif;qkdif&m yifyef;

vGwfajrmufatmifvkyfjcif;jzpfwmrdkY

EGrf;e,frIawG cHpm;&ygonf/

orD;rsm;onfom rdrdwdkY bm0wfoifhonfudk vGwfvyfpGm qHk;jzwfcGifh

ay;&ygrnf/ (bmomjyefol-rsdK;qufarmfuGef;)/ /

uRefronf aea&mifatmufrSm aeylpmvIHNyD; wif;epf

xnfhxm;aom

teDa&mifjc,forItwGuf
tdwfxJodkY

olr\vufudk

tckawmh uRefronf vGwfvyfcGifh&cJhygNyD/ bk&m;ocif

'DvIyf&Sm;rI(acgif;NrD;NcHKjzKwfodrf;a&;vIyf&Sm;rI)udk

tm;ay;oifhygonf/

wkduf

trsdK;

]b,fb*FgvD? wkwf? tdEd,? a*:&cg; wdkYrS wdkif;&if;om;

jzpfcGifh r&Muygbl;/ tdrf&SifEkdifiHawGuvnf; Oya'cGifhjyKcsufr&SdbJ

jzpfcGifh b,fawmhrS r&Sdbl;} vdkU a'gufwm&if&ifEG,f (&cdkify#dyu

tuefYtowfrJh vufcHwm r[kwfygbl;/ b,fEkdifiHrS wnfqJOya'

pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&Sif) u ajymcJhygw,f/ vlom;wpfa,muftm;

cGifhjyKcsufr&SdbJ EkdifiHjcm;om;udk tuefYtowfrJh vufcHwmr&Sdbl;/

vlom;wpfa,muftjzpf owfrSwf &SifoefcGifhay;Ekdifaomfvnf;

EkdifiHwpfck\ EkdifiHom;wpfa,muftjzpf owfrSwfEdkif&ef owfrSwf

tdrf&SifEkdifiHu jyefydkYvkduf&if jrefrmjynfrSm jyefvufcH&ygw,f/

jyXmef;xm;aomOya'rsm;ESifh nDnTwf&ef vkdygw,f/ tpvmrfu

w&m;0ifOya't& EkdifiHom;jzpfcGifh&SdvkdY jrefrmEdkifiHom;jzpfaeMuwJh

(rGwfpvifu) vlUtcGifhta&;wdkY? vGwfvyfa&;wkdY? w&m;rQwa&;wdkY

b*FgvDawG jrefrmjynfrSm trsm;BuD;yg/ b,folrS Oya'r&SdbJ

qkdwJhpum; rsm;rsm;ajymvmNyDqdk&if owdomxm;ygawmh/ qifBuHBuH

udk,fhvdk&mqGJNyD; vlUtcGifhta&; pum;ajym tcGifhta&;,lcsifvkdY r&

aeygNyD/

ygbl;Asm/

b,fvkd tpvmrfrdkufaZ;&Sif;? rGwfpvifrkdufaZ;&Sif;? vkyf

w&m;r0if jrefrma&TUajymif;olawGudkvnf; oufqkdif&m

1982

EkdifiHom;Oya'udk

b*FgvD(rGwfpvif)tBudKuf

vkdY&rvJ acsmif;aewkef; ajymaewmyg/ tpvmrfrdkufaZ;&Sif;[m

vkdufjyifqifay;zkdY

tpvmrfbmom0ifu wjcm;bmom0ifudk enf;rsdK;pHkeJY&atmif ,lNyD;

twGif; tpDtpOf r&dSygbl;/ 1982 EkdifiHom;Oya'udk rBudKufvkdY

&NyDqwmeJY tpvmrfbmom r0if0ifatmif vkywmyg/ rGwpvif


kd
f
f

tESdrfcH&w,fvkdYxif&if jrefrmjynfrSm raecsif&if rGwfpvifawG

rdkufaZ;&Sif;u tpvmrfbmom0ifrGwfpvifawGtvHk;t&if;0ifa&muf

jrefrmjynfuae xGufoGm;vkYd&wJhtaMumif; tMuHjyKvdkufyg&ap/

tajccsaexdkifwmyg/ vuf&dSb*FgvDudp[m b*FgvDudk wkdif;&if;om;

ZmwfoGif;NyD; &ckdifjynfe,fudk zJhzdkY BudK;pm;wmyg/


wu,fvdkU tpvmrfu (rGwfpvif) olwdkY Edkifajc&NyDqdk&if

awmh vlUtcGifhta&;wdkY? vGwfvyfa&;wdkY? w&m;rQwa&;wkdY qkdwJh


pum;awG tajymrcHawmhygbl;/ tpvmrfudk&rfusrf;eJYtnD pD&ifcH
&NyDomrSwfyg/ tpvmrfbmom0iftrsm;qHk;&SdaewJh rGwfpvifEkdifiH
cH,lxm;wJh b,fEdkifiHrSmrS vlYtcGifhta&;pum; oGm;ajymvkdY&ygovJ/
jrefrmawGvnf; wjcm;EkdifiHawGrSm w&m;r0ifoGm;tvkyfvkyf&vkdY
tJ'Dtdrf&SifEdkifiHom; cH,lcGifhjyKzkdY b,folrS awmif;qdk ray;ygbl;/

tdrf&SifEkdifiH&JU Oya't& cGifhjyKvkdY EkdifiHom;jzpfcGifh&wm?

r&wm[m olYEkdifiH? olUOya't& olUoabmygyJ/ wnfqJOya'eJY


abmif0if&if EkdifiHom;jzpfcGifh&Muygw,f/ abmifr0if&if EkdifiHom;

jynfaxmifpkvTwfawmfrSm

aemiftESpf(100)

1/ OuHNrdKUay:rSm jzpfNyD; rMumygbl;/ &GmawG rD;dIUcH&wm

rGwfpvifawGu jyKvkyfcJhw,fwJh/

ygyJ/ rGwfpvifaetdrfawG trsm;BuD; rD;avmifoGm;w,f/ tckAD'D,kd


owif;wpfck xGufvmw,f/ tDvJAif; rD'D,mu xifygw,f/ tJ'D

OuHu &yfuGufwm0ef&Sdolwpfa,mufudk ar;ajzvkyfxm;wmyg/ rD;

tMurf;zufqEjyvkdY &JwyfzGJUawGu &mbmusnfqHeJY ypfcwfESdrfeif;cJh&

rul;cJhwJh rGwfpviftdrfawGrSm "mwfqDyHk;awG awGUw,fwJh/ wpftdrf

w,fwJh/ tMurf;zufqEjyolawG[m a,musfm;eJY rdef;r wef;wl

vHk;udkvnf; "mwfqDavmif;xm;wJhyHk&Sdw,f/ acgif;tHk;awG apmifawG

rxm;zdkY rdef;rudk a,musfm;xuf ydkrdkedrfhcsxm;apzkdY? rGwfpvif&Sm&D,m

udkvnf; "mwfqDqGwfxm;wm awGU&w,fwJh/ aewJholawGuawmh

Oya'udk jyXmef;ay;zdkY rGwfpvifbmomukd a0zefapmMumolawGudk

OuHrSm kwfkwfkwfkwfjzpfuwnf;u ajy;MuNyDwJh/ 'gu olwdkY

acgif;jzwfowfjzwftjypfay;EkdifzdkY w&m;0if Oya'jyXmef;ay;zkdYawmif;

rajy;cif wrifvkyfoGm;wm jzpfyHk&w,fwJh/

qdkcJhw,fwJh/

2/ tif'dk;eD;&Sm;EkdifiHrSm axmifusaewJh rGwfpvifbmom

5/

b*Fvm;a'h&SfEkdifiHrSm

rGwfpviftpGef;a&mufawGu

6/ wkwfjynf taemufykdif;jynfe,frSmvnf; vlOD;a&tm;

a&;acgif;aqmifu jrefrmjynfudk bmoma&;ppfaMunmvkdufw,fwJh/

awmifhvmwJh rGwfpvifawGu e,fajrawmif;wJhtwGuf wkwf&JawG

jrefrmjynfeJY jrefrmawGudk &wJhenf;oHk;NyD; tMurf;zufwkdufckdufMuzkdY

eJY y#dyuawG jzpfMuw,fwJh/

nTefMum;vkdufw,fwJh/ tJ'Dbmoma&;acgif;aqmifu bmvDuRef;


AHk;azmufcGJrIudk aemufuG,fu BudK;ukdifnTefMum;cJhwJhtrIeJY tif'dkeD;

7/ tar&duefjynfaxmifpk? abmfpwGeNf rdKUrm&oGetm;upm;


f

&Sm;rSm axmifusaewmwJh/

NydKifyGJwpfckusif;yaewkef; AHk;azmufcGJtMurf;zufrIcHcJh&ygw,f/ tJ'D


AHk;azmufctMurf;zufwo[m rGwpvifwpfa,mufjzpfNyD; bmoma&;
JG
hJ l
f

3/ tif'dkeD;&Sm;rSm&dSwJh jrefrmoHHk;udk AkH;azmufcGJwkduf

tndK;taw;eJY tckvkd AHk;azmufcGJcJhwmwJh/

cdkufzdkY BuHpnfaeol rGwfpvifbmom0if tMurf;zuform;awG


udk tif'dkeD;&Sm;&JwyfzGJUu tcsdefrD zrf;qD;xdef;odrf;vkdufw,fwJh/

tJ'DtMurf;zufzkdY

tcsif;csif; acgif;jzwfNyD; cEmudk,fwpfckvHk; ckwfxpfykdif;owfvkduf

qkdwmukd

axmifxJa&mufaewJh

bmoma&;

acgif;qmifu nTefMum;vkdufvkdYwJh/

8/ &ckdifjynfu b*FgvD'kuonfpcef;wpfckrSm b*FgvD

wmjzpfw,f/ tjiif;tcHkjzpfwJhudpwpfckrSm bmoma&;acgif;aqmif


qkdolawGudk rwkdifyifbJ &JawGudkoGm;NyD; tultnDawmif;cJhvdkY tJ'D

4/ tif'dkeD;&Sm;EkdifiHrSm jrefrmjynfudk bmoma&;ppfaMunm

b*FgvDudk wjcm;rGwfpvifb*FgvDu bmoma&;Oya't& tjypfay;

zkdYeJY jrefrmjynftxJu rGwfpvifr[kwfolawGudk owfjzwfzkdYw&m;0if

owfjzwfvkdufwmwJh/ tJ'Dvkd bmoma&;Oya't& acgif;jzwfowf

vHIUaqmfqEjywmudk vlpkvla0;eJY tif'dkeD;&Sm;bmoma&; tpGef;a&muf

jzwfvkdufwm[m w&m;w,fwJh/

oHk;oyfcsuf (1)

9/ 'DMum;xJ tifwmeufpmrsufESmrSm tmz&durGwfpvif

Oya'jyXmef;vkuwEiiwpfckrm abmif;bD&n0wfvqNkd yD; trsKd ;orD;


d f hJ kd f H
S
S f
kYd
i,fwpfOD;udk bmoma&;&JawGu &uf&ufpufpufdkufaewJhAD'D,kd
zkdifawG? rGwfpvifuae c&pf,mefajymif;oGm;wm bmomajymif;wmudk
tjypfvkdYajymNyD; rGwfpvifOya't& tjypfay;w,fqkdNyD; vli,f
wpfa,mufukd aoG;at;at;eJYvnfvDS; acgif;jzwfvkuwJhAD'D,kdzkdiawG
d f
f
awGUcJh&ygw,f/

tJ'gawG[m

bmoma&;vm;/

vltkyftm;udk;

tMurf;zufowfjzwfwmvm;qkdwm jrifomoGm;atmif tifwmeuf


toHk;jyKolawG MunfhIodjrifhcJh&ygw,f/

10/ aemufNyD; rGwfpvifEdkifiHwpfckuae tar&dum;udk


owfjzwfzdkY

ckdif;apxm;wmawGudk

ArmjynfrSm

wkdif;&if;om;emrnftopfwpfck

xGifNyD;

e,fajrawmif;qdkzdkY BuHpnfaewJh &ckdifa'obufu usL;ausmfb*FgvD


ta&;rSm 'Dwpfacgufawmh jrefrmjynfaygufrGwfpvifawG rsufpd
vnfNyD; odrf;oGif;wm cHvkduf&ygw,f/ t&iftacgufawGwkef;u
odrf;oGif;cH&wmawG odyfrodomvSayr,fh tcktacgufu jynfy
rGwfpvifEkdifiHawGuyg yg0ifywfoufvmwmrdkY w&m;rQwrI qkdwm
udk EkdifiHwumpHnTef;? a'ojyXmef;rIpHnTef;? Xmaewkdif;&if;om;pHnTef;
awGeJY rMunfhawmhbJ rsufuef;ozG,f bmoma&;pHnTef;qkdwm
wpfckwnf;eJUyJ MunfhcJhMuvkdYyg/

cdkv0if a&mufvmwJrwpvifvi,fwpfa,muf[mvnf; uk&rfusr;


IH
hG f
l
d
f
txJu

a0zefaxmufjyNyD;

oHk;oyfcsuf(2)

bmoma&;vkYd qk&atmifuvnf; w&m;rQwrI? oem;Muifem


d

c&pf,mefbmomudk ul;ajymif;oGm;cJhygw,f/ rGwfpvifwpfa,muf

rI? onf;cHrI? udk,fcsif;pmrI? cGifhvTwfEkdifpGrf;&SdrI? tepfemcHEkdifpGrf;

jzpfcJhwJholudk,fwkdifu tJ'Dvkdudk&rfudk a0zefwmeJY bmomul;ajymif;

BuD;rm;rI ponfwdkY vHk;0r&SdbJ twif;,Hk&r,f? r,Hk&if owfypfr,f?

vkdufwm[m touftE&m,fpdk;&drf&Ekdifw,fqkdwm oludk,fwkdif

todPfa&SUxm; a&G;cs,fcGifhray;bl;/ bmomxJuxGuf&if owf

odygw,fwJh/ 'gayr,fh rSm;aewmudk rSm;aewJhtwkdif; &J&J0Hh0HhajymzkdY

ypfr,f? rdef;rawG[m a,musfm;awGxuf edrfhusw,f? bmoma&;

olUrSm vlom;wpfa,muf&JU wm0ef &Sdw,fvkdYajymcJhwJh AD'D,kdzdkif[m

taMumif;jy ppfaMunmcGifh &Sdw,f? a'oqkdif&m &Sd&if;pGJOya'awG

vnf; tifwmeufpmrsufESmrsm;rSm vufqifhurf; ysHUESHUcJhygw,f/

rodbl;/ Xmaewkdif;&if;om;"avhxHk;pHawG rodbl;? bmoma&;usrf;

xJu Oya'twkdif;yJ vkdufem&r,f? rvkdufem&if owfypfr,fpwm

awGudk ukd&rfusrf;pmxJrSmygaew,fqkdwm jrefrmjynfu rGwfpvif


awGa&m tjcm;bmom0ifawGygod&Sdvdkuf&vdkY tawmfhudk txdwf
wvefY jzpfoGm;Muygw,f/ rGwfpvifr[kwfwJholawGu ukd&rfxJ
rSm bmoma&;tESpfom&udk b,fvkdwkdif;wm &SmazG&rSef;awmif
rodawmhygbl;vkdY ajymaeMuygNyD/

oHk;oyfcsuf(3)
tckwavmjzpfcJhwJh urmhjzpf&yfawGrSm
bmoma&;taMumif;jy cGJxGufcGifh? e,fajrydkifqkdifcGifh
awmif;qdkwmawG tMurf;zuf azmufcGJowfjzwfwm
awG

jzpfaeawmh

jrefrmjynfwGif;u

rGwfpvif

awGtaeeJY tJ'Djrefrmjynftjyifu rGwfpvifqkdol


awG&JU bmoma&;twGuf aqmif&GufrIqkdwmawGudk
a0zefaqmfMozdkY ESmap;aeygw,f/

wu,fawmh

jrefrmjynfzGm;rGwfpvifawG[m jrefrmjynf0ef;usifrSm
arG;zGm;BuD;jyif;cJhvkdYom Nidrf;csrf;rI? w&m;rQwrIeJY
ynmwwfajrmufrIawG &&SdaeMuwmyg/
jrefrmjynfzGm;rGwfpvifqkdolawGudk rGwfpvifOya' &Sm&D,m

jzwftowfrcH&bl;qkdwm udk,fhukd,fudk jyeftmrcHEkdifvkdYvm;/ jrefrm

Oya'jyXmef;xm;wJhEkdifiHawGudk tckyJ ydkYMunfhvkdufyg/ 3&ufwpfywf

jynfom rif;wdkYvkd jrefrmjynfzGm;rGwfpvifawGtwGuf taumif;qHk;

awmifcHrSm r[kwfygbl;/ rGwfpvif&Sm&D,mOay'udk azmufzsufrIeJY

ae&myg/

acgif;jzwftowfcMH u&rSmyg/ jrefrmjynfzm;rGwpvifawG[m &Sm&D,m


G
f

Oya'atmufrSm raeEkdifMuygbl;/ txl;ojzifh ynmwwfq&m0ef?

jynfu jyXmef;xm;wJhOya'? a'oqkdif&m&Sd&if;pGJOya'? wdkif;&if;om;

tif*sifeD,meJY tEkynm&SifrGwfpvifawG[m &S&D,mOya'atmufrSm

"avhxHk;wrf;Oya'awGudk vdkufemNyD; Xmaewkdif;&if;om;awGeJY dk;dk;

qdk&if acgif;jzwf towffcH&zdkY rsm;ygw,f/

om;om; Nidrf;csrf;pGm twl,SOfwJGaexdkifwm taumif;qHk;ygvdkY ajym

'gudk jrefrmjynfzm; rGwpvifawG odaeMuygNyD/ tGevi;ay:rSm


G
f
f kd f

tarausmf a'G;a':rvGr;MuygeJvkYd
f
Y

ajymaeMuygNyD/ jrefrm

aeMuygNyD/ jrefrmjynfrSmzGm; jrefrmhajrrSmae jrefrmha&udkaomufNyD;

rGwfpvifppfaoG;<uaewJh jrefrmjynfzGm; rGwfpvifawGukd 'Davmuf

jrefrmjynf&JUaus;Zl;eJY

awmif rGwfpvifrS rGwfpvifjzpfae&if &Sm&D,mOya'jyXmef;xm;wJh

wu,fhrGwfpvif&Sm&D,mOya' jyXmef;wJhae&mrSm raeEkdifMuygbl;/

EkdifiHawGudk taz? tar? tpfudk? nDrawGeJY om;orD;awG&Sd&ifvnf;

tckawmh ukd&rfqkdwm bmvJ? bmawGtxJrSm ygovJqkdwm wdwd

vif&,f? r,m;&,f? om;orD;awG&,f? wpfrdom;pkvHk; ajymif;

ususodoGm;wJh &Sm&D&mudkarQmfwJh jrefrmjynfzGm;rGwfpvifawG ajc

oGm;NyD; aeMunfhygvm;/ wpfvrjynfhcif rdom;pk0ifwpfa,muf

rukdifrd vufrudkifrd jzpfaeMuygNyD/

Budrf'Pf tay;rcH&bl;qkdwm? cJeJY taygufrcH&bl;qkdwm? acgif;

/
/

vlvm;ajrmufvmMuwJh

rGwfpvifawG[m

,aeUvli,fawG vrf;ab; uGrf;wHawG; axG;wm? vrf;r

tMurf;zuftpvmrfwmvDbefawG&JU dkif;pkdif;Murf;MuKwf vlrqefpGm

ay:rSm trdIufypfwm? vufzuf&nfqkdif xkdifwm? bdvd,ufcHkrSm

owfjzwfrIawGudkvnf; pmrsufESmaygif;rsm;pGm "mwfyHkaygif;rsm;pGm

bdvd,ufxkd;NyD; tcsdefjzKef;wJh pdwf"mwfawG? usqif;aewJhpdwf"mwf?

uRefawmfwdkY MunfhcJhMuNyD;jzpfw,f/

edrfhusaewJhtawG;tac:? tacsmif,lvkdwJhpdwf"mwf? tEkdifxufjyK

usifhvkdwJhpdwf"mwf? tysufbufudk OD;wnfaewJhpdwf"mwf? arwm

av;eufeuf a&&SnfrawG;bJ a&wkdyJMunfhwwfMuw,f/ tckvdk

w&m;uif;rJhNyD; wpfudk,faumif;qefwJhpdwf"mwf? tqkd;udkomjrifNyD;

jzpfcJhwm[mvnf; taMumif;tcsufaygif;rsm;pGm&Sdw,f/

taumif;jrifpdwf rxm;wwfwJhpdwf"mwf? EdkifiHwkd;wufrIudk aESmifh

,SufzsufqD;vkdwJhpdwf"mwf? EdkifiHcspfpdwf? rsdK;cspfpdwfrsm;udk aESmifh

owif;rSm;wifNyD; aoG;xdk;vHIUaqmfrI

,SufzsufqD;vkdwJh pdwf"mwf? vlrIa&;? ynma&;? pD;yGm;a&;

wkd;wufrIudk aESmifh,SufzsufqD;vkdwJhpdwf"mwf? kyf&SifHkrSm kyf&Sif

omMunfhwwfwJh cdkeDwpfpk&JU twBuD;rI

rjyrD EkdifiHawmftvHudk tav;jyKzkdY&ef 0efav;onfhpdwf"mwf? 'D

pdwf"mwfawGudk jyKjyifjrifhwifay;&r,f/

yJqkdNyD; ayghayghqqawG;xifwwfMujcif;

uRefawmftygt0if jrefrmawGtm;vHk; udpwpfckudk av;

1/ b*FgvD-&ckdifta&;tcif;rSm EkdifiHjcm;jynfyrD'D,mawG&JU
2/ vlrsdK;jcm;pdrfh0ifrIudk vpfvsLIvkdY udk,fhpD;yGm;wpfckwnf;
3/ teD;tem;rSm&SdaewJhvlawGudk ukd,fhvkdpdwf"mwfrsdK;yJ&SdrSm
Organization of Islamic Cooperation -

udk,fhvlrsdK;awGu

udk,fhvlrsdK; udk,fh

cspfrSmvJ? b,folu vmNyD; av;pm;rSmvJ? pdwf"mwfa&;&m

OIC

jyKjyifp&mawG trsm;BuD;&SdaewJhtwGufaMumifh pD;yGm;a&;vkyfief;awG

vmrfawG jrefrmEkdifiHrSm towfcHae&NyDqdkNyD; owif;rSm;rsm;tm;

xlaxmifzdkYtwGuf pdwf"mwfjrifhwifa&;ESifh pdwf"mwfjyKjyifajymif;

tifwmeufpmrsufESmtESHYwGif wifvmjcif;

vJa&; oifwef;ausmif;awG trsm;BuD; zGifhvSpfzdkY vdktyfygw,f/

tm;emwwfvGef;vdkY udk,fhwJxJay;0if&mu wJxJu ykdif&Sif

b*FgvDrsm;udk kd[if*smtrnfcHwdkif;&if;om;rsdK;EG,fpktjzpfoGwfoGif;

yg tjyifxGufay;vkduf&wJhyHkjyifvkd tckawmh udk,fhajrudk,fha&xJ

&ef jynfyEkdifiHBuD;rsm; tultnD,l zdtm;ay;vmjcif; pwJhtcsuf

aeNyD; udk,fhwkdif;&if;om;awGu roifhrjrwfjzpf&mupvdkY rNidrf;aom

awGyJ jzpfw,f/ /

udk,fhEkdifiH&JUtvHudk

rav;pm;&if

udk,fhwkdif;jynf

b,folawGu av;pm;rSmvJ/

bmomukd udk,furS rcspfcif rav;pm;&if b,foluvmNyD;

rD;awG awmufavmufaeMu&ygNyD/ wu,fqkd&if {nfhonfqdkwm


tdrf&Sif&JU t&dyftuJudkawmif MunfhNyD; aewwfxdkifwwfae&r,f
r[kwfvm;/ b,fvkdtdrf&SifrsdK;urS {nhfonfu jyefapmfum;wmrsdK;
awmh vufcHrSm r[kwfbl;/ wpfurmvHk;rSmvnf; tpGef;a&muf

4/ wpfurmvHk;rSm tpvmrfbmom0ifwpfa,mufudkxd&if

qwfqwfxdrcHwwfwJh

&JU aoG;pnf;rIudk avQmhwGufxm;jcif;

5/ vkyfBuHzefwD;xm;aom"mwfyHkaygif;rsm;pGmjzifh tp

6/ EkdifiHa&;twkduftcH jynfya&muf tzGJUtpnf;rsm;u

usL;ausmfol b*FgvDawG&JU enf;awGu tMurf;zufwdkuf

'gayr,fhvnf; bmawG qufjzpfvmOD;rvJqdkwm b,folurS

ckdufwJhenf;awG jzpfwJhenf;wl taocH AHk;azmufcGJr,f? acsmif;ajrmif;

twdtus rajymEkdifao;bl;/ wcsdKUuvnf; 'Dowif;Mum;wmawmif

Security udk

vkyBf uHr,fqwhJ udpawGvnf; ygvmEkiw,f/ 'DawmhEiiacgif;aqmif


kd

df
kd f H

at;at;vlvl&SdaewJhol&Sdovkd 'Dowif;[m b,favmufxdta&;BuD;

ydkif;awG&JU

txl;jrifhwif xm;zdkYvkdovdk ta&;BuHK&if

NyD; tE&m,f&SdwJhowif;rSef;vnf; odwJholawGvnf; &SdMurSmyg/

jynfolUwyfrawmfukdvnf; t&nftaoG;jynfhrD

&ckdifjynfe,fbufrSm vlrsdK;jcm;awG pdrfh0ifaecJhwm raeYwpfaeYurS

umuG,fay;r,fh

atmif vkdtyfwmeJY tqifoifh tifwkduftm;wdkufNzdKcGJEkdifatmifjyKvkyf

r[kwfygbl;/ q,fpkESpfaygif;rsm;pGm

MumcJhygNyD/ &ckdifwifyJvm;

&ygr,f/

r[kwfao;bl;/ &efukefvdk NrdKUBuD;awG&JU ae&mawG vrf;awG


a&wyftiftm;udk trsm;BuD; wdk;csJUzkdYvkdw,fvkdY jrifrdovkd

taqmuftOD;awGay:rSmvnf; vlrsdK;jcm;awG trsm;BuD;? aemuf

wjcm;Munf;wyfeJY avwyfudkvnf; tiftm;awG xyfjznfhxm;vdkY

rEav;vdk NrdKUBuD;rSmvnf; vlrsdK;jcm;awG trsm;BuD;? wcsdKUqdk

jynfwGif;rSmvnf;

'Dae&m[m jrefrmEkdifiHxJu ae&m[kwf&JUvm;vkdY xifrdatmif ukd,fh

vQdKU0Sufowif;pHkprf;a&;awG

zGJUxm;oifhNyD;

olwdkY&JU ajcvSrf;awGudk ukd,fu OD;atmif axmufvSrf;EkdifzkdY

jrefrmvlrsdK;awG aysmufuG,fvkdY vlrsdK;jcm;awG pdrfh0ifaecJhw,f/

vdkw,f/ b,folawGu tquftoG,fawGvkyfvkdY bmawGBuHpnfae


Muw,fqkdwm

jynfoleJY

ppfom;?

&J?

vHkNcHKa&;?

rD;owf?

qufoG,fa&;upvkdY tukefvHk; yl;aygif;aqmif&GufzdkY vkdw,f/


udk,fu MudKwifumuG,fxm;jcif;onfom txda&mufqHk; r[kwf

ygvm;/

ukdawmh rdrdvnf; vufcH,HkMunfygw,f/ ukd,fwkdifu Ak'bmom

Ak'bmom&JUtqHk;trjzpfwJh tv,ftvwfvrf;pOfqkdwm

,HkMunfouf0ifoljzpfwJhenf;wl jrwfpGmbk&m;a[mxm;wJh w&m;


awmfawGudkvnf; ,HkMunfav;pm;udk;uG,fygw,f/ odkYaomf jrwfpGm

wu,fhudk tajctaeu

Alert !!!

bk&m;&Sifvufxufwkef;uay:cJhwJh a'0'wfxufpm&if tckacwf


qdkovkdygyJ/ t&if

wmvDbefawGu ydkNyD; dkif;pdkif;,kwfrmMuw,fqdkwm wurmvHk;

aqmif;yg; awGxJrSm a&;cJhovkdygyJ/ wu,fhpD;yGm;a&;vkyfief;BuD;awG?

todjzpfw,f/

ukrPDBuD;awGeJY xdyfoD;ae&mawGxdatmif vlrsdK;jcm;awG pdrfh0ifysHUESHY

aeMuw,f/ tJ'gudkvnf; uRefawmfwdkY jrefrmppfppfawGu r[m

aumif;wJhtvm;tvm wpfckawmh r[kwfbl;/ BudKwifNyD; jrefrmEkdifiH

*kPmawGxm;vdkY om,maeMuwkef;/ tckawmh urmhtqdk;0g;qHk;

taeeJY

tMurf;zuftzGJUBuD;&JU Ncdrf;ajcmufrIukd cHaeMu&NyD/ aoG;renf;ayr,fh

at;csrf;pGmaexkdifwJh Nidrf;csrf;a&;udkom a&S;IwJh jrefrmEkdifiH[m

ppfqkdwm rjzpf&if taumif;qHk;yJ/ b,folurS omoemawmf xGef;

wjznf;jznf; tcsdefMumvmwmeJYtrQ vlrsdK;jcm;awG&JU pdrfh0ifrI

um;wJh jrefrmjynfxJ aoG;ajruswm jrifcsifMur,f rxifbl;/

tE&m,f&JU 0g;NrdKrIudk pwifcHpm;ae&w,f/ 'gawGudk taumif;qHk;

tckvkd jrefrmEdkifiHtay: Ncdrf;ajcmufpma&;cJhwmuvnf;


jyifqifxm;zdkU

wyfvSefYvkdufw,fvkdYvnf;

jrifrdw,f/

ajz&Sif;zkdYqdk&ifawmh t&ifqHk; vl0ifrIBuD;Muyfa&;upvkdY oef;acgif


pm&if;? vlOD;a& pm&if;? rSwfyHkwifeJYwuG wpfjynfvHk;udk pm&if;
twdtusjyKpkvkdY [muGufr&Sdatmif vkyfaqmifoifhw,fvkdY jrifrd
w,f/

oHCmawmfawG? w&m;a'oemawmfawGeJY qdwfNidrfat;csrf;

wJh jrefrmjynfudk aoG;ajrusatmif rvkyfMuzdkY qkawmif;aerdw,f/


tu,f qkawmif;rjynfhcJhvkdY Ncdrf;ajcmufpmxJutwkdif; wmvDbef
awGu jrefrmEkdifiHudk &efrlzkdY BudK;pm;vmcJh&ifvnf; wyfrawmfeJY
jynfolvufwGJvdkY
omoemudk

taumif;qHk;umuG,fum

apmifha&SmufMur,fvkdY

trsdK;?

,HkMunf&if;

bmom?
tqHk;owf

vkdufygw,f/ /

zsmyHke'D

Potrebbero piacerti anche