Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
de continuidade da mucosa digestiva que entra em contacto com a secreo cloridopptica. Localizao da lcera pptica: Estomago; duodeno; 1/3 Inferior do esfago; jejun (aps gastroenterostomia); duodeno distal; jejun proximal; divertculo de Meckel (mucosa gstrica ectpica. Factores pr-disponentes: 1. Factores agressivos da mucosa Hcl;pepsina;AINeS;AAS;corticosteroides;Helicobacter pylori 2. Factores protectores da mucosa Barreira mucosa; muco gstrico; fluxo sanguneo; freio duodenal 3.Factores ambientais Fumo; stress; desvios alimentares (ingesto excessiva de substncias estimulantes da secreo cloridopptica-condimentos, caf, alcool) 4.Factores emocionais: ansiedade 5.Factores genticos Classificao das ulceras pepticas: Ulcera duodenal; ulcera gastrica;
ULCERA DUODENAL (FORMA PREDOMINANTE) Tipos: Bulbo duodenal at 2 cm do piloro(95%) Ps-bulbar(rara) Dimetro inferior a 2 cm(mais de 50%) Etiologia:
cido clordrico e pepsina; Populao de clulas parietais(clulas de cox); Sensibilidade da clula parietal; Nervo vago e gastrina; Deficincia na inibio da secreo gstrica; Esvaziamento gstrico; Mecanismos duodenais de defesa; Grupo sanguneo. Fisiopatologia: Secreo excessiva de Hcl-maior n de clulas parietais ou maior sensibilidade delas ao estmulo pela gastrina Diminuio dos factores de proteco Neutralizao deficiente do cido duodenal Aumento do tnus vagal Esvaziamento gstrico rpido Helicobacter pylori(colonizao): a diminuio da concentrao de somatostatina leva ao aumento da gastrina e hipergastrinemia que produz hiperplasia das clulas parietais e hiperacidez gstrica com metaplasia gastrica no bulbo duodenal que condiciona a colonizao bulbar pelo H.pylori com consequente desenvolvimento da lcera.
ULCERA GASTRICA Etiologia: Teoria da estase antral: No associada hipercloridria; Doentes normo ou hipersecretores Teoria do refluxo biliar QUADRO CLINICO 1.Dor: ardor, pontada, queimadura, fome exagerada, plenitude, clica, desconforto. Intensidade: varivel Localizao: no epigstrico entre o apendice xifoide e o umbigo; antpicas Irradiao: para o hipocondrio esquerdo (nas lceras gstricas com perfurao para o pncreas); para o hipocondrio direito (nas perfuraes para a cabea do pncreas, fgado, vescula beliar)
Ritmicidade: no doi come doi passa - (gstricas); doi come passa (duodenais); Periodicidade: dor (dias ou semanas); acalmia (semanas, meses ou anos) 2.Outros sintomas Nauseas e vmitos Sialorreia frequente Apetite: - frequentemente aumentado; frequente na obstruo pilrica; importante para diferenciar leso bengna e malgna (anorexia). 3.Sintomas: Quando h perfurao: regidez acentuada da parede abdoninal; ventre em tbua Quando h estenose pilrica: ondas peristlticas de Kussmaul
DIAGNSTICO 1. Exofagogastroduodenoscopia ( exame de ileio): Detecta a leso e realiza a bipsia para a pesquisa de H.pylori 2. Pesquisa de antignio fecal de H.pylori (Sensibilidade e especificidade de 90%): usado no diagnstico e control do tratamento. 3. Pesquisa de H.pylori por teste respiratrio com ureia marcada: Bom custo benefcio usado para control de cura aps tratamento. 4.Seriografia esfagogastroduodenal: avalio de alteraes anatomicas e da motilidade gastroduodenal. lcera bengna (arredondada e menor que 2cm) Colar de Hampton: halo em torno da lcera que sepsra da mucosa normal lceras malgnas: maior que 2cm e irregular 5. Radiografia simples do trax: Pneumoperitoneu subfrenico direito ou bi lateral (lcera perfurada)
6. Tomografia: casos atpicos e complexos como perfuraes no observadas ao Rx (pneumoperitoneu e extravasamento de contraste) 7. Ultrasonografia endoscpica: Determina a profundidade das leses 8. Gastroacidograma: Avaliao da produo de cido clordrico antes e aps estmulo com anlogo de histamina
TRATAMENTO Clinico: Aliviar os sintomas; Promover a cicatrizao; Prevenir as recorrencias e complicaes. 1. Anticidos: Neutralizao directa de acidez gstrica (inativam a pepsina, estimulam a secreo gstrica de bicarbonato) 2. Sucralfato: Inibe a aco agressiva do cido, pepsina e sais biliares(adere a mucosa lesada). 3. Sais de bismuto coloidal: Actividade bactericida sobre a H.pylori 4. Prostaglandinas(misoprostol):Potencia a defesa da mucosa, Inibe a secreo cida 5. Bloqueadores dos receptores H2 da histamina: Inibe os efeitos estimuladores de cidos da histamina, Inibe a secreo de cido clordrico Clinico actual: 1. Inibidores bomba de prtes (IBP) 2-Antibioticoterapia: Associao mais usada:IBP+Amoxacilina+Claritromicina Cirurgico: 1-Perfurao para a cavidade peritoneal: Nas 1s 24 h de perfurao: procedimento cirrgico+tto definitivo da doena
Depois de 24 h: sutura e epiploplastia+limpeza e drenagem da cavidade 2-Hemorragia (Complicao + frequente, Principal causa de internamento por lcera duodenal): Procedimentos endoscpicos: diminui a necessidade de cirurgia Indicaes de cirurgia de urgencia: Hemorragia grave com choque hipovolmico Necessidade de transfuso de mais de 5 unidades de sangue para preservao volmica Sangramento persistente ou insucesso da hemostase endoscpica Ressangramento na vigncia do internamento Indicaes de tratamento cirurgico electivo: 1.Intratabilidade Clnica: lcera refratria(5%): no cicatriza em at 12 semanas de tratamento clnico adequado Aquelas que recidivam precocemente durante o esquema de manuteno Ou as que recidivam com frequencia aps tratamento convencional 2-Estenose Pilrica relacionada lcera duodenal justapilrica determina sndrome pilrica com estase alimentar importante Tratamento cirrgico na lcera duodenal Vagotomia gstrica proximal ou superselectiva Desnervao do esfago distal(3 ltimos cm) Preservao dos nervos gstricos mantendo-se inervado o antro
TRATAMENTO DAS COMPLICAES DA ULCERA 1-lcera duodenal perfurada: o tratamento cirrgico da perfuraco com peritonites consiste num lavado peritoneal e sutura da perfuraco com eplipoplastia. O acesso por laparoscopia o metodo de referncia na actualidade. Laparotomia: quando a ocluso maior com distenso abdominal ou em presena de um estado de choque no compensado. Com Sutura da perfurao, Sutura transversal sem estenosis e Epiploplastia. 2-Hemorragias de lceras gastroduodenais: quando fracassa o tratamento medico ou o sangramento no cede espontaneamente. 3-Estenose pilorica: concierne a certas categoras sociais pouco favorecidas e aos pacientes de idade.