SEMESTER 2 SESI 2012/2013

QGK3023 PROGRAM KESIHATAN SEKOLAH TUGASAN 2

L()*+(, P-.(/0(,((, P+*1+(2 / A/345434 K-046(3(,

DISEDIAKAN OLEH NAMA ZAIYATUN KAMALIAH BINTI ISHAK NO. MATRIK D20102045033 NO TELEFON 019 50!902!

KUMPULAN KULIAH"

UPSI04#A131P$$%

NAMA TUTOR E LEARNING" TARIKH SERAH"

EN&IK ABD RAHIM BIN MOHD SHARIFF 24 NO'EMBER 2013

PROGRAM KESIHATAN DI SEKOLAH PENGENALAN Program Kesihatan Sekolah adalah satu program yang diwujudkan oleh pihak Kementerian Pelajaran Malaysia kepada murid-murid yang berada di sekolah bagi memastikan usaha pihak kerajaan dalam memastikan penjagaan kesihatan yang optima dalam kalangan murid-murid sekolah khususnya dan warga sekolah amnya. Keutamaan diberi kepada murid-murid sekolah bantuan Kerajaan di seluruh Malaysia. Kumpulan sasar bagi program ini adalah murid-murid yang terdiri daripada : Pra-sekolah Tahun 1 Tahun 6 Tingkatan

TUJUAN DAN MATLAMAT Program kesihatan ini dirangka oleh kementerian bagi men!apai tujuan berikut: Mengekalkan tahap kesihatan murid-murid di sekolah diparas paling optima melalui tindakan dan peran!angan promosi kesihatan" pen!egahan penyakit" rawatan dan rujukan. Melakukan pengesanan awal terhadap masalah-masalah kesihatan yang boleh menghalang pen!apaian akademik murid di sekolah dan seterusnya dapat membuat rawatan dan rujukan awal bagi membolehkan inter#ensi awal dan penempatan murid dalam sistem pendidikan khas. Menggalakkan penglibatan sepenuhnya masyarakat bagi membentuk sebuah sekolah sebagai institusi yang sihat dan selamat bagi membolehkan pembelajaran kesihatan yang berkesan. Memastikan murid peka terhadap isu-isu kesihatan dan menjaga kesihatan masingmasing dengan !ara yang betul.

 Memberi kesedaran kepada murid tentang bahaya penyakit seperti $%&S" 'epatitis ( dan penyakit berbahaya yang lain. Meran!ang dan melaksanakan program kesihatan seperti lawatan" !eramah dan pameran dan menjayakan sebarang kempen kesihatan. Mewujudkan sistem maklumat kesihatan yang lengkap dan terkini. Tindakan pihak kementerian melaksanakan program ini adalah berlandaskan rasional-rasional berikut : Mengurangkan masalah kesihatan di kalangan murid sekolah. &apat mengawal penyakit bawaan #ektor. Memantau tahap kebersihan di sekitar sekolah khususnya di kantin sekolah. Memastikan dan membuat tanda aras kebersihan dan keselamatan di sekitar sekolah. Terdapat enam Teras )tama dalam melaksanakan Program Kesihatan ini. Keenam-enam teras ini merupakan satu kaedah pendekatan pihak kementerian untuk menjayakan program ini. 1. Polisi Kesihatan Sekolah *. Persekitaran +i,ikal sekolah yang sihat dan selamat . Persekitaran sosial sekolah yang selamat -. Penglibatan komuniti .. Kemahiran kesihatan diri 6. Perkhidmatan kesihatan sekolah &i samping enam Teras )tama di atas" pihak kementerian menerusi program ini turut mengambil kira beberapa kriteria berikut bagi menjayakan program ini dan agar program ini sesuai dengan persekitaran dan iklim sekolah tersebut: Kurikulum Sekolah Keadaan /i,ikal dan sosial sekolah Perkhidmatan kesihatan sekolah Peraturan dan garis panduan yang memberi impak kepada kesihatan Sebarang program sekolah sihat" yang seharusnya dapat meningkatkan pendidikan dan kesihatan seluruh warga sekolah .

DASAR SEKOLAH &asar sekolah merujuk kepada polisi sesebuah sekolah itu dalam melaksanakan sesuatu piagam. 'al ini termasuklah kesihatan murid. (erikut merupakan dasar sekolah berkenaan kesihatan murid. Sekolah akan memastikan tahap kesihatan pelajar sentiasa baik melalui program-program yang diran!ang seperti : Pemeriksaan 0igi dan Mata. Pemeriksaan Kesihatan. Program 1MT. Pengajaran dan Pembelajaran Pendidikan 2asmani 3 Kesihatan. 4eramah dan Kempen. Mendapatkan maklumat tahap kesihatan pelajar daripada ibu bapa atau penjaga. Penjaga akan dihubungi sekiranya pelajar didapati tidak sihat semasa berada di sekolah. Pihak sekolah akan terus berurusan dengan pihak hospital" tanpa menghubungi penjaga terlebih dahulu terhadap kes-kes yang kronik. Pihak sekolah akan berusaha membantu pelajar-pelajar yang mempunyai masalah Kesihatan. KEPENTINGAN PROGRAM KESIHATAN SEKOLAH Mempergunakan model kesihatan untuk memperkembangkan indi#idu dari segi 251%S. Menggalakkan penglibatan keluarga dalam perkembangan pengetahuan dan kemahiran kesihatan kanak-kanak. Memberi penekanan kepada pentingnya aspek persekitaran +i,ikal kepada kesihatan. Mengenal pasti kepentingan iklim sosial sekolah untuk membentuk suasana pembelajaran yang kondusi+.

 Membentuk hubungan antara sekolah dengan perkhidmatan kesihatan daerah dan kawasan. Memberi penekanan kepada kepentingan penglibatan pelajar se!ara akti+ dalam kurikulum. Membentuk keseimbangan antara pendidikan dan kesihatan. Membentuk persekitaran kerja yang positi+ dalam kalangan warga sekolah. Memberi kesempatan kepada sekolah dan masyarakat setempat untuk bekerjasama. 1. PROGRAM RAWATAN PERGIGIAN DAN MULUT Kesihatan mulut adalah berkaitan dengan penjagaan gigi dan mulut yang sangat penting. Program rawatan pergigian dan mulut ini seharusnya dibuat bagi memberikan kesedaran kepada murid-murid di sekolah betapa pentingnya penjagaan mulut dan gigi. Program ini mendedahkan kepada murid-murid mengenai penjagaan gigi yang lebih baik dan bukan hanya dengan memberus gigi dua atau tiga kali sehari malahan banyak lagi perkara yang perlu dititikberatkan sebagai langkah penjagaan gigi. Program sedemikian bukan sahaja mengenai penjagaan gigi tetapi juga merangkumi kesihatan mulut yang tanpa disedari boleh membawa gejala penyakit mulut yang kronik. 'al ini kerana" masyarakat sekarang terdedah dengan makanan yang mengandungi kandungan kimia yang tinggi dan tanpa kita sedari penjagaan gigi tidak terurus boleh mendatangkan masalah sakit gigi atau di bahagian mulut yang berpanjangan. &engan adanya kempen seperti ini di setiap sekolah" kanak-kanak akan lebih peka dengan memulakan penjagaan gigi sejak ke!il. 1.1 Carta Organisasi CARTA ORGANISASI RAWATAN PERGIGIAN DAAN MULUT S5K67$' KEBANGSAAN KODIANG 06 100 KODIANG KEDAH DARUL AMAN 2013
PENGERUSI GURU BESAR 8Pn 'jh. Salmah bt (erahim 9

NAIB PENGERUSI P. KANAN HEM 8 5n!ik $. Majid bin 1amlee 9

PEN#ELARAS RAWATAN PERGIGIAN DAN MULUT 8Puan Kasma binti Shari+ 9

PEN#ELARAS 2 8Puan 4he 1ohana binti 'ashim 9

AHLI JAWATAN KUASA

1. Puan Sha+inah binti 0ha,ali *. 5n!ik Muhairie bin Musta+a

*. Puan <ainab binti 'assan . 5n!ik <aini bin &ahari

1.2 P !a"sanaan 1awatan pergigian biasanya dibuat setahun sekali di sekolah. Perkhidmatan pergigian sekolah ini telah diperkenalkan pada tahun 1:;.. Penjagaan kesihatan pergigian yang komprehensi+ dan sistematik ini diberikan untuk memastikan agar murid-murid sekolah mempunyai kesihatan mulut yang baik apabila mereka tamat ,aman persekolahan. 2ururawat pergigian akan merawat dan memeriksa murid-murid tersebut di bawah penyeliaan dan pengawasan doktor pergigian. Manakala rawatan pergigian ini dilaksanakan se!ara per!uma tanpa dikenakan sebarang bayaran kepada murid-murid.

0ambar 1: Penerangan tentang !ara memberus gigi dengan !ara yang betul oleh jururawat. Perkhidmatan ini dijalankan dengan tiga !ara iaitu Klinik Pergigian Sekolah. Klinik-klinik pergigian sekolah ini terletak dalam bilik khas di sekolah-sekolah rendah dan menengah

tajaan kerajaan yang terpilih. Kebanyakan sekolah yang mempunyai perkhidmatan ini adalah sekolah yang berada di kawasan bandar dan sekolah-sekolah khas. 6leh itu" ini memudahkan bagi murid-murid yang menghadapi masalah gigi atau ingin men!abut gigi mereka. perkhidmatan ini sekali gus dapat mengurangkan masalah kerosakan gigi dalam kalangan murid-murid sekolah lebih-lebih lagi kanak-kanak sekolah rendah.

0ambar * : Murid sedang menunggu giliran untuk pemeriksaan gigi. Selain itu" perkhidmatan pergigian juga dijalankan melalui Pasukan Pergigian (ergerak. Pasukan ini memberikan perkhidmatan kesihatan pergigian kepada murid-murid sekolah termasuk yang tinggal di kawasan pedalaman. (iasanya mereka akan datang setahun sekali. Klinik pergigian sementara akan diadakan di tempat yang sesuai di sekolah dengan menggunakan peralatan mudah alih. Kemudian setiap rekod kesihatan ini akan disimpan oleh guru kelas atau guru kesihatan setiap sekolah. 6leh itu" murid-murid di luar bandar juga tidak terke!uali daripada menjaga gigi dan mulut mereka. tambahan lagi" rawatan pergigian ini juga dijalankan melalui Klinik Pergigian (ergerak. Klinik ini merupakan sebuah kenderaan yang diubahsuai serta dilengkapi dengan kerusi dan peralatan pergigian. Klinik ini memberikan perkhidmatan kepada murid-murid di sekolah yang mempunyai ruang terhad. Klinik bergerak ini memudahkan sekolah yang ke!il dan memiliki bilik yang terhad memberi perkhidmatan pergigian. 6leh itu" melalui tiga !ara perkhidmatan pergigian ini disampaikan menunjukkan tidak ada sekolah yang tidak diberikan rawatan pergigian dan tidak ada alasan untuk kanak-kanak memiliki gigi yang !antik serta mempunyai gigi yang !antik dan bersih ketika men!e!ah usia dewasa kelak.

0ambar : Pemeriksaan gigi Perkhidmatan yang disediakan di sekolah adalah penjagaan pergigian asas termasuk pendidikan kesihatan pergigian" pemeriksaan tampalan" penskaleran dan penggilapan gigi. 2ika rawatan yang kompleks diperlukan" murid-murid sekolah tersebut akan dirujuk kepada pegawai pergigian atau pakar pergigian. &i samping itu" semua murid sekolah rendah dan menengah tajaan kerajaan yang diberi kei,inan oleh ibu bapa atau penjaga layak menerima rawatan. 1.$ Cara % na%&a' &ai" (r)gra% &i samping itu" Program Senyuman 4eria" Masa &epan 0emilang yang dijalankan oleh 4olgate adalah usaha kesihatan membabitkan penjagaan gigi dan mulut dijalankan se!ara global. Pada tahun *=1=" program berkenaan membabitkan 1== peratus sekolah rendah kerajaan di Malaysia iaitu sebanyak >.== sekolah. Matlamat program ini adalah berkongsi maklumat kepada kanak-kanak dan keluarga mereka yang membabitkan usaha penjagaan gigi dan mulut. Program ini juga selaras dengan objekti+ Pertubuhan Kesihatan Sedunia bagi membantu mengurangkan masalah gigi di kalangan kanak-kanak. Masalah yang sering berlaku adalah masalah ka#iti yang menjadi masalah kesihatan mulut yang paling utama di dunia. Program ini mengajar mereka prinsip asas penjagaan gigi. 6leh itu" murid-murid" ibu bapa dan guru-guru dapat menyedari kepentingan kebersihan mulut yang baik. Tambahan pula" di negara ini" 4olgate menyokong program berkenan di sekolah rendah kerajaan sejak 1:6.. Program terbabit kini meliputi lebih daripada 6 = === kanak-kanak di >.== sekolah rendah kerajaan di seluruh negara dengan sokongan Kementerian Pelajaran dan Kementerian Kesihatan. Sasaran program adalah kanak-kanak berusia antara enam hingga lapan tahun" di samping memberikan risalah interakti+ untuk ibu bapa yang dibawa pulang oleh kanak-kanak berkenaan. 6leh itu" program ini dapat disampaikan terus ke rumah bagi memudahkan mereka mengamalkan !ara penjagaan gigi dengan betul. 1.* K & r" sanan (r)gra% t r'a+a( " si'atan ( !a,ar

Program rawatan pergigian dan mulut yang dilaksanakan telah berjaya dan memberi kesan kepada mereka yang terlibat se!ara langsung dan tidak langsung dalam program ini. Mereka yang terlibat dalam program ini iaitu pelajar " guru" orang yang menyediakan makanan dan masyarakat telah berubah dari segi penjagaan gigi dan mulut serta amalan harian. Pelajar mula mengamalkan amalan menggosok gigi iaitu sebanyak tiga kali seharian pada waktu tertentu. Menjaga kebersihan gigi dengan !ara yang betul. Membawa balik pengetahuan" sikap dan amalan yang dipelajari di sekolah kepada keluarga masing-masing dalam masyarakat. Membin!ang dan memberi pandangan tentang bahaya karies gigi dan amalan penjagaan gigi dan mulut yang baik. 'asil program ini memberi kesan yang positi+ kepada kanak-kanak. Penjagaan gigi tersebut memang baik dan memberikan +aedah kepada kanak-kanak. Kanak-kanak akan belajar untuk menjaga gigi mereka terutama apabila mengetahui man+aatnya untuk jangka panjang. Program ini juga menjadi sumber pengetahuan untuk ibu bapa termasuk ibu bapa muda yang mahu mengajar anak mereka memberus gigi dengan betul. $khir sekali" program ini memberi implikasi dalam keyakinan kanak-kanak. Mereka akan yakin untuk bergaul dengan rakan mereka apabila mereka mempunyai gigi yang !antik dan senyuman yang !eria.

2. PROGRAM RANCANGAN MAKANAN TAMBAHAN - RMT . Program 1an!angan Makanan Tambahan dilaksanakan bertujuan membantu seseorang murid sekolah rendah daripada kalangan keluarga yang miskin. 'al ini bermaksud 1MT adalah untuk memberikan makanan tambahan se!ara imbuhan sebanyak *.? hingga =? daripada keperluan hariannya. 1an!angan ini merupakan satu usaha yang bersepadu dan selaras dengan usaha-usaha lain yang berkaitan dengan kesihatan dan pemakanan murid tersebut. Kebelakangan ini 1MT dilaksanakan sebagai satu program yang bertujuan membantu meningkatkan tara+ pemakanan serta kesihatan murid-murid sekolah rendah. Program ini pada asalnya dikendalikan oleh 2abatan Perdana Menteri diperluaskan pelaksanaan menurut pengesyoran dalam 7aporan 2awatankuasa Kabinet Menteri mengkaji Pelaksanaan &asar Pelajaran pada tahun 1:>:. 1MT ini layak untuk murid yang berstatus warganegara Malaysia dan daripada keluarga berpendapatan di bawah paras 1M-==.== atau pendapatan per kapita

1M;=.== adalah layak untuk menyertai program ini. Kemudian program ini di sekolah di bawah pengurusan guru 1MT dan Penolong Kanak 'al 5hwal Murid. Peruntukan pada tahun *=11 yang diberikan oleh kerajaan adalah sebanyak 1M*-> juta bagi melaksanakan skim 1MT kepada 6:1=== pelajar sekolah rendah di seluruh negara pada tahun ini. Timbalan Menteri Pelajaran &r Mohd Puad <arkashi peruntukan tersebut adalah melibatkan peruntukan tambahan sebanyak 1M1:- juta berbanding bajet asal 1M. juta. 'al ini berlaku kerana" pada mulanya 1MT ini akan dilaksanakan berdasarkan statistik yang diperoleh daripada penda+taran e-Kasih yang membabitkan .-=== murid miskin sahaja. @amun" terdapat pelbagai masalah berhubung dengan pemilihan e-Kasih yang mendakwa ramai murid-murid yang layak telah ter!i!ir daripada senarai menerima bantuan. 6leh itu" bantuan 1MT ini diberikan mengikut Sistem Maklumat Murid yang dibekalkan pihak sekolah bagi memilih pelajar yang layak menerima bantuan. Kementerian telah menetapkan *= menu makanan untuk 1MT. Semua menu ini adalah menu berkhasiat dan sesuai untuk perkembangan kanak-kanak serta kesihatam mereka. Seterusnya" kontraktor atau biasanya pemilik kantin perlu menyediakan lima menu makanan sehari yang disenaraikan oleh pihak sekolah mengikut makanan yang digemari oleh murid-murid dan dimasak se!ara bergilir-gilir daripada *= menu yang ditentukan. 6bjekti+ 1MT ini dilaksanakan adalah untuk memberi makanan tambahan kepada muridmurid sekolah rendah" terutama dari luar bandar dan dari golongan berpendapatan rendah" se!ara imbuhan dan buat sementara waktu" memperbaiki kesihatan sebagai satu usaha yang selaras dengan &asar Pembangunan @egara. Selain itu" 1MT juga adalah untuk memberikan makanan tambahan yang ber,at dan seimbang kepada murid-murid yang berkenaan untuk membantu mereka mengatasi masalah dari segi pertumbuhan badan dan kekurangan tenaga. Tambahan lagi" untuk menyelenggarakan pendidikan kesihatan dan pemakanan se!ara langsung dan se!ara tidak langsung. &i samping itu" juga bagi mengendalikan tabiat sopan santun" timbang rasa serta amalan yang diingini berkaitan dengan kebersihan diri" kebersihan makanan dan kebersihan alam sekitar. $khir sekali" 1MT berobjekti+kan untuk menggalakkan penglibatan dan penyertaan masyarakat dalam usaha-usaha sekolah mengelolakan 1MT.

2.1

P nta+&iran ata/ Organisasi RMT CARTA ORGANISASI RANCANGAN MAKANAN TAMBAHAN ( RMT ) S5K67$' KEBANGSAAN KODIANG 06 100 KODIANG KEDAH DARUL AMAN 2013
PENGERUSI GURU BESAR 8Pn 'jh. Salmah bt (erahim 9

NAIB PENGERUSI P. KANAN HEM 8 5n!ik $. Majid bin 1amlee 9

PEN#ELARAS RMT 85n!ik @orshahidi binti %brahim 9

PEN#ELARAS 2 8Puan 'asli,a binti 'aron 9

AHLI JAWATAN KUASA

1. *. . -. ..

Pn Madiha bt 6thman Pn Siti Mariam bt $ri++in Pn @ora,ihan bt Mohd @awawi 5n Sulaiman bin $bd $,i, Pn 1osmawati bt Mamat

6. Pn 1asita bt $bd 1ani >. Pn <abedah bt %dris ;. Pn 'ali,a (inti @asri :. 5n. 'ashim bin Mat @oh

2.2

S/%& r K 0angan

Peruntukkan kewangan bagi 1an!angan Makanan Tambahan ini adalah di sediakan oleh Kementerian Pelajaran. (ayaran kepada 2abatan Pelajaran dibuat terus oleh (ahagian Kewangan Pendidikan @egeri Kementerian Pelajaran Malaysia di mana 2abatan Pelajaran menyalurkan kepada sekolah-sekolah di bawah seliaan mereka. Pada penghujung setiap bulan" sekolah akan diberikan !ek bagi pembayaran kepada pihak yang mengurus 1MT sekolah setelah laporan bulanan disemak oleh 2abatan. 2.$ Ka +a' +an "rit ria ( %i!i'an %/ri+ RMT

&i sekolah saya" kaedah pemilihan murid adalah melalui proses pemilihan berdasarkan permohonan borang 1MT yang telah diisi oleh ibu bapaA penjaga seseorang pelajar itu. Pelajar yang layak dipilih melalui perbin!angan oleh 2awatankuasa 1MT yang terdiri daripada PK 'em" wakil P%(0 dan guru 1MT.

Kriteria pemilihan murid 1MT ini adalah berdasarkan kepada : a. b. !. 2.* Murid yang menunjukkan tanda- tanda salah pemakanan. Murid daripada keluarga yang berpendapatan rendah dan ahli keluarga yang ramai. Murid yang rumahnya jauh dari sekolah. Ka +a' +an ( %i!i'an t n+ r /nt/" RMT

Pihak sekolah telah menyerahkan tanggungjawab untuk penyediaan dan pengurusan 1MT ini kepada pihak kantin sekolah. Keputusan yang telah dibuat adalah berdasarkan kepada persetujuan dari Pejabat Pelajaran. 2.1 Ka +a' ( %&a2aran " (a+a (i'a" ( n2 +iaan %a"anan

Memandangkan di sekolah ini" pihak kantin yang mengurus dan menyediakan makanan 1MT" maka pihak sekolah akan memberikan bayaran berupa !ek kepada pihak kantin sebulan sekali yang mana !ek ini telah dikeluarkan oleh Pejabat Pelajaran &aerah. (erdasarkan kepada bilangan murid yang menerima 1MT seramai -== orang murid" 1M*.=. didarabkan kepada jumlah -== dan hasilnya didarabkan kepada jumlah hari persekolahan pada bulan-bulan tersebut.

2.3

Ka +a' ( ngagi'an %a"anan " (a+a ( s rta

Pihak kantin sekolah yang diberikan hak untuk pengurusan dan penyediaan 1MT di sekolah ini telah menyediakan kad 1MT yang tertera nama bagi setiap murid 1MT mengikut kelas masing- masing. Ketua kelas akan mengambil kad-kad tersebut 1= minit sebelum masa rehat dan mengedarkannya kepada murid 1MT yang terdapat di kelas masing- masing. Muridmurid 1MT ini akan keluar . minit sebelum lo!eng rehat dibunyikan dan berbaris mengambil makanan di kantin. Pekerja kantin akan yang bertugas mengedarkan makanan akan mengambil kad 1MT murid tersebut sebelum memberikan makanan 1MT. 2.4 P %i!i'an ( " r,a5 ( " r,a 2ang t r!i&at + ngan RMT

Memandangkan pihak sekolah telah memberikan keper!ayaan kepada kantin sekolah dalam penyediaan makanan 1MT ini" maka pihak pengurus kantin telah mengarahkan pekerjapekerjanya untuk menyedia dan mengurus 1MT ini mengikut masa yang telah ditetapkan. (erdasarkan kepada pemerhatian dan kajian yang dijalankan" pekerja- pekerja kantin yang bertugas menyedia dan mengurus 1MT ini berpakaian kemas warna putih dan memakai apron. %ni adalah berdasarkan kepada panduan pengurusan 1MT yang telah disediakan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia. 2.6 P %i!i'an &a'an5 &a'an % nta'

Mengikut peraturan tentang bekalan makanan" penyediaan dan penyimpanan barang-barang makanan yang terdapat dalam (uku Panduan 1MT 8 Kementerian Pelajaran Malaysia" *== 9" dinyatakan bahawa bahan makanan yang patut dihidang hendaklah terdiri daripada makanan yang: i. ii. iii. i#. kesihatan. mengandungi ,at makanan tertentu untuk membina badan" memberi tenaga dan segar" tidak basi" tidak rosak dan tidak busuk. mengenyangkan. tidak mengandungi bahan kimia" pewarna dan lain-lain yang boleh merosakkan men!egah penyakit.

6leh itu" berdasarkan kepada peraturan di atas" didapati menerusi kajian yang dijalankan pihak kantin sekolah telah mematuhi peraturan yang disediakan. (ahan makanan yang disediakan dapat memberikan tenaga kepada murid 1MT. Malah ia juga dapat mengenyangkan dan tidak mengandungi bahan kimia atau pewarna.

2.7

M n/ %a"anan 2ang +is +ia"an

Penyelaras 1MT iaitu PK 'al 5hwal Pelajar di sekolah ini telah menyediakan menu makanan yang seimbang untuk dipatuhi oleh pihak kantin. Menu makanan ini disediakan berdasarkan kepada perbin!angan dan persetujuan $2K 1MT dengan pengurus kantin sekolah. (erikut adalah menu 1MT di sekolah ini : '$1% %S@%@ M5@) M$K$@$@ 1. (ubur nasi *. S57$S$ . 1. *. 1$() . 1. *. K'$M%S . 1. *. 2)M$$T . 1. *. . Minuman B milo (uah B nenas Mee goreng dengan sayur dan ayam Minuman B milo (uah B betik 1oti- * keping C jem Minuman B milo (uah - tembikai @asi C ayam masak ki!ap C sayur Minuman B jus oren (uah - betik @asi kuning C telur C sayur Minuman B milo (uah - nenas

(erdasarkan menu makanan yang dipilih dan disediakan oleh pihak kantin sekolah" makanan tersebut adalah seimbang dan sesuai dengan objekti+ 1MT seperti yang telah dinyatakan sebelum ini.

2.18

Cara ( n2 +iaan %a"anan RMT

Pengurusan dan penyediaan makanan 1MT di sekolah ini adalah ditadbir sendiri oleh pihak kantin. 6leh itu" kantin sekolah seratus peratus bertanggungjawab terhadap kebersihan" pengurusan dan penyediaan makanan 1MT murid. (erdasarkan tinjauan yang dibuat" didapati pihak kantin mula menyediakan makanan 1MT pada jam : pagi. Makanan tersebut siap dimasukkan ke dalam bekas yang disediakan 1. minit sebelum masa rehat murid. Makanan yang telah dimasukkan ke dalam bekas plastik disusun di atas sebuah meja di tepi kantin. 4ara penyediaan makanan 1MT ini kelihatan terurus dengan sistematik. 2.11 K & r" sanan (r)gra% t r'a+a( %/ri+ Program 1MT yang dilaksanakan telah berjaya dan memberi kesan kepada pelajar yang terlibat se!ara langsung dan tidak langsung dalam program ini. Mereka yang terlibat dalam program ini iaitu pelajar " guru" orang yang menyediakan makanan dan masyarakat telah berubah dari segi penjagaan kesihatan dan amalan pemakanan. Mementingkan kebersihan makanan dan mengawas segala peraturan kebersihan terutama sekali semasa menyedia dan menghidangkan makanan kepada murid-murid untuk mengelakkan berlakunya kera!unan makanan dan penyakit-penyakit yang berjangkit. Pelajar mula mengamalkan membasuh tangan sebelum makan. Menjaga kebersihan gigi dengan !ara yang betul. (erkelakuan baik" bersopan santun di meja makan serta duduk dengan !ara yang betul dan mengunyah makanan dengan baiknya. Membuang sampah dan menjaga kebersihan sekeliling dengan !ara yang betul. Membawa balik pengetahuan" sikap dan amalan yang dipelajari di sekolah kepada keluarga masing-masing dalam masyarakat. Membin!ang dan memberi pandangan tentang kandungan ,at makanan dalam makanan yang seimbang. 2.12 Ca+angan P na%&a'&ai"an Pr)gra% RMT Penambahbaikan untuk program 1MT adalah di antaranya mempelbagaikan menu makanan setiap hari supaya murid-murid tidak berasa bosan dan jemu terhadap sesuatu makanan serta memastikan murid-murid 1MT makan pada setiap pagi. Selain itu" pihak sekolah boleh memberi ganjaran kepada murid 1MT yang hadir dan makan setiap hari.

4eramah kepentingan makanan berkhasiat dan seimbang turut boleh dijalankan. %ni adalah untuk memberi kesedaran kepada murid-murid 1MT dan dapat mengetahui tentang kepentingan makanan berkhasiat dan seimbang. Program !eramah ini juga dapat membantu melahirkan murid-murid yang !ergas dan sihat. Penerapan tentang kepentingan makanan berkhasiat pada waktu makan 1MT turut boleh dilakukan oleh guru-guru 1MT. Selain itu" program penambahbaikan seperti demonstrasi men!u!i tangan dengan !ara yang betul turut boleh dijalankan. Murid-murid dapat mengetahui tentang !ara-!ara membasuh tangan dengan betul. Program seperti ini akan berjaya melahirkan murid-murid yang sentiasa menjaga kebersihan tubuh badan. 0uru-guru 1MT juga boleh menunjukkan demonstrasi men!u!i tangan sebulan sekali. 4eramah kepentingan tentang pentingnya pengambilan sarapan turut boleh disampaikan kepada murid-murid khasnya kepada murid-murid 1MT. Murid-murid dapat mengetahui tentang pentingnya dan baiknya mengambil makanan pada waktu pagi. %ni akan melahirkan murid-murid yang sentiasa !ergas dan !erdas ketika belajar. Penerapan kepentingan mengambil sarapan pagi pada setiap minggu turut boleh dijalankan oleh guru-guru 1MT. Program datang awal ke sekolah akan dapat memupuk dan menjadi amalan untuk muridmurid datang awal ke sekolah. Program ini akan melahirkan murid-murid yang berdisiplin dan menepati masa. Pihak pengurusan 1MT juga boleh memberi keistimewaan kepada murid 1MT yang datang awal untuk membuat pilihan makanan serta makan terlebih dahulu daripada mereka yang lewat sebagai ganjaran. Program memberi penerangan dan galakan tentang kebaikan makan pada waktu awal pagi kerana kurang kesedaran murid tentang pentingnya makan pada waktu pagi. Kajian mendapati kebanyakan murid-murid tidak suka bersarapan pagi kerana tidak mendapat kerjasama daripada ibu bapa" menu tidak sesuai dengan selera murid dan murid sendiri yang tidak biasa makan pada waktu pagi. Program ini mampu meningkatkan 1== ? murid 1MT untuk mengambil makanan pada waktu awal pagi. Penerapan tentang pentingnya memakan sayur-sayuran kepada murid-murid yang tidak gemar makan sayuran yang terdapat dalam makanan. Penerapan ini mampu meningkatkan

peratus murid untuk makan sayuran dan menggalakkan murid untuk makan sayur serta menyatakan kebaikan pengambilan sayuran.

Kesimpulannya" 1MT ini memberikan kanak-kanak peluang untuk mendapatkan sumber pemakanan yang sihat dan seimbang serta mendapatkan nutrisi yang diperlukan oleh tubuh badan. &engan adanya 1MT ini pertumbuhan +i,ikal kanak-kanak juga akan men!apai tahap normal. Kemudian" melalui pemakanan juga dapat memberikan tubuh badan yang !ergas dan minda yang !erdas. Sehubungan dengan itu" tahap kogniti+" emosi dan sosial pelajar juga akan meningkatkan dan sekolah akan dapat melahirkan murid-murid yang seimbang dari aspek jasmani " emosi" rohani" sosial dan intelek atau 251%S. 0ambar - : Sistem Kad untuk menentukan kehadiran muridpelajar dan seliaan guru bertugas setiap pagi.

0ambar . : Murid menikmati hidangan 1MT

$. PROGRAM 9ITAMIN 1MALA#SIA $.1 P n+a'/!/an D.$.( Perdana Menteri Malaysia" pada 1. 6ktober *=1=" dalam pembentangan (elanjawan *=11" telah mengumumkan ran!angan pemberian #itamin kepada semua murid sekolah rendah dalam kalangan yang berpendapatan rendah. %ni bagi membantu mereka meningkatkan tumbesaran serta tara+ pemakanan dan seterusnya ke!emerlangan dalam pen!apaian akademik. Keputusan tersebut jelas memaparkan kesungguhan kerajaan dalam membangunkan modal insan yang !emerlang menjelang *=*=.

$.2 Rasi)na! Kanak-kanak yang terbantut 8stunted9" menghadapi anemia 8kurang ,at besi9" kelaparan atau kurang pengambilan makanan yang seimbang !enderung kepada pen!apaian akademik dan +ungsi kogniti+ serta kehadiran ke sekolah yang rendah 8Taras '." *==.9. &i Malaysia" pada tahun *==6" 1.? 8-:."===9 kanak-kanak berumur >-1* tahun yang terbantut dan 1=? 8*; "===9 kanak-kanak pula mempunyai berat badan susut 8wasted9 8@'MS %%%" *==69. Kajian juga menunjukkan *=? kanak-kanak bawah 6 tahun dan *=? remaja 1*-1: tahun mengalami anemia atau kekurangan ,at besi 8M6'" *===." /oo et. al."

*==-9. Kekurangan #itamin dan mineral yang sering berlaku dalam kalangan kanak-kanak kurang ,at makanan yang dilaporkan ialah kekurangan #itamin $" kalsium" ,at besi dan ,ink.

$.$ K ( r!/an 9ita%in Kanak-kanak memerlukan #itamin dan mineral bagi men!apai pertumbuhan dan pembesaran yang optima. Eitamin berperanan dalam pertumbuhan normal" pengawalan kesihatan dan pen!egahan penyakit. Mengikut Saranan Pengambilan @utrien Malaysia *==." 81e!ommended @utrient %ntakes +or Malaysia" *==.9" dalam sehari" kanak-kanak berumur > hingga 1* tahun memerlukan .==-6== ug #itamin $ 81etinol 5Fui#alent9" >==-1=== mg kalsium" :-1. mg ,at besi dan ..;-: mg ,ink. 7a,imnya" kanak-kanak mendapat !ukup #itamin melalui pengambilan makanan yang seimbang. Galau bagaimanapun" bagi mereka yang sukar mendapat makanan seimbang se!ara tetap setiap hari disebabkan oleh +aktor seperti pendapatan keluarga yang rendah" pengambilan suplemen multi#itamin dan mineral dapat membantu meningkatkan pengambilan dan seterusnya tara+ pemakanan mereka. Selain itu" suplemen #itamin dan mineral juga diperlukan oleh kanak-kanak yang !erewet atau memilih makanan 8pi!ky eaters9" sedang sakit atau baru pulih dari sakit. $.* Strat gi Pendekatan yang digunakan ialah pemberian multi#itamin dan mineral dalam bentuk tablet yang boleh dikunyah. Strategi ini dapat mengatasi masalah kekurangan #itamin dan mineral dalam kalangan murid dari keluarga berpendapatan rendah. &ari segi pelaksanaan" program ini diintegrasikan ke dalam 1an!angan Makanan Tambahan 81MT9 di Sekolah. 6leh yang demikian" ia menambah nilai program tersebut dan tidak membebankan pihak sekolah. $.1 O&, "ti: Pr)gra%

)ntuk memberi multi#itamin dan mineral kepada murid sekolah rendah terutama daripada golongan berpendapatan rendah bagi memperbaiki tara+ pemakanan.

$.4. Carta Organisasi CARTA ORGANISASI PROGRAM VITAMIN 1 MALAYSIA S5K67$' KEBANGSAAN KODIANG 2013
PENGERUSI GURU BESAR 8Pn 'jh. Salmah bt (erahim 9

NAIB PENGERUSI P. KANAN HEM 8 5n!ik $. Majid bin 1amlee 9

PEN#ELARAS RMT 85n!ik $,nan bin $bdullah 9

PEN#ELARAS 2 85n!ik $,rul bin <ulki+li 9

AHLI JAWATAN KUASA

1. Puan /ara wahida bin /akhrul,ameel *. Puan @orisma binti <ainuddin *. 5n!ik Suhaimi bin 6sman . Puan 1o,ita binti Mat

$.6 $.6.1

K/%(/!an Sasar Krit ria " !a2a"an

Murid yang layak menerima multi#itamin dan mineral ialah murid warganegara Malaysia dari darjah 1 hingga darjah 6 yang bersekolah di semua Sekolah Kerajaan dan Sekolah (antuan Kerajaan yang menerima 1MT 8termasuk kanak-kanak yang telah dihentikan daripada Program Pemulihan Kanak-Kanak Kekurangan <at Makanan" Kementerian Kesihatan Malaysia" atas sebab masuk sekolah9.

$.6.2

Krit ria ( ng ;/a!ian

Terdapat tiga kriteria di mana murid tidak boleh diberi multi#itamin dan mineral" iaitu: 1. Murid yang disahkan menghidapi penyakit talasemia oleh doktor dan sedang mendapat rawatan trans+usi darah se!ara berkala. *. Murid yang sedang diberi #itamin dan mineral di rumah se!ara rutin. . Murid yang sedang menerima rawatan yang diberi multi#itamin di klinikA hospital. $.7 $.7.1 i. Ka +a' P !a"sanaan P n ri%aan & "a!an +ari(a+a ( %& "a! Mengesahkan penerimaan bekalan melalui Sijil $kuan Penerimaan 8S$P9.

Menyimpan rekod penerimaan dan agihan multi#itamin dan mineral yang mengandungi maklumat tarikh pembekalan" kuantiti dan nombor bat!h menggunakan (uku 7aporan Program Eitamin 1Malaysia 87ampiran 19. Memastikan multi#itamin dan mineral yang dibekalkan dalam keadaan baik dan dalam tempoh sah guna semasa penerimaan. $.18 i. Cara ( n2i%(anan Menyedia dan memastikan tempat penyimpanan sentiasa dalam keadaan bersih dan

kering pada suhu kurang daripada =H4 atau mengikut arahan pengeluar.

ii. $.11

Memastikan tempat penyimpanan berkun!i untuk mengelakkan ke!urian. K & naran ( %& rian %/!ti<ita%in +an %in ra! )! ' i&/ &a(a ata/ ( n,aga

Sebelum pemberian multi#itamin dan mineral dilaksanakan" setiap murid mesti mendapatkan kebenaran daripada ibu bapa atau penjaga masing-masing. 6leh itu" pihak pentadbirA guru sekolah hendaklah: iiiiiimengedarkan (orang Kebenaran Pemberian Multi#itamin dan Mineral 87ampiran *9 kepada ibu bapa atau penjaga murid" memastikan semua borang dikembalikan dan semua soalan telah dijawab" memastikan ibu bapaA penjaga menandatangan bahagian memberi kebenaran" sebelum multi#itamin dan mineral diberi kepada murid. 2ika ibu bapaApenjaga menjawab ID$J pada soalan 1" * atau di bahagian ISejarah PerubatanJ pada (orang Kebenaran Pemberian Multi#itamin dan Mineral" maka murid berkenaan T%&$K (675' diberi multi#itamin dan mineral di sekolah. $.12 Cara P %& rian

1. Kekerapan Pemberian #itamin di sekolah dengan kekerapan 1 biji untuk *. &os 8(ilangan tablet9 (ilangan tablet untuk setiap murid adalah mengikut jadual yang disediakan oleh pembekal seperti di dalam spesi+ikasi 87ampiran 9. %a adalah berdasarkan kandungan #itamin dan mineral untuk memenuhi keperluan harian mereka. . Pemberian Tablet multi#itamin dan mineral tidak boleh diambil semasa perut kosong. 6leh yang demikian" pihak pentadbirA guru sekolah hendaklah mengagihkan tablet tersebut kepada murid yang layak" kali seminggu bersama dengan hidangan 1an!angan Makanan Tambahan atau sejurus selepas waktu rehat di mana murid telah makan sarapan. kali seminggu.

Pihak pentadbirA guru sekolah mesti sentiasa ada bersama semasa murid memakan tablet multi#itamin dan mineral untuk memastikan tablet dikunyah dan ditelan oleh setiap murid. Penyeliaan yang rapi perlu dilakukan untuk mengelakkan daripada murid membuang atau mengambil lebih daripada sukatan yang ditetapkan serta mengelakkan kejadian ter!ekik.

$.1$ K san sa%(ingan ( nga%&i!an <ita%in Multi#itamin dan mineral adalah selamat apabila diambil pada dos yang ditetapkan dan tidak menyebabkan kesan sampingan serius. Kesan sampingan ringan seperti muntah" mual" pening" sakit perut" sembelit dan kesan alahan termasuk kulit gatal" susah berna+as" bengkak muka" bibir" lidah atau kerongkong mungkin berlaku dalam sebilangan ke!il murid. 2ika murid mengalami kesan sampingan seperti di atas" hentikan pemberian multi#itamin serta merta dan pihak pentadbirAguru sekolah hendaklah membawa murid ke klinik kesihatanA hospital untuk rawatan. &apatkan pengesahan daripada Pegawai Perubatan sama ada pengambilan multi#itamin boleh diteruskan. Pihak klinik hendaklah melaporkan kesan sampingan kepada (iro Pengawalan /armaseutikal Kebangsaan menggunakan borang 1eport on Suspe!ted $d#erse &rug 1ea!tions 87ampiran -9 atau se!ara online di )17 http:AAportal.bp+k.go#.my dan kemudian klik pada menu M$&1$4 8$d#erse &rug 1ea!tions9. $.1* Lang"a'5!ang"a' " s !a%atan

Sebagai langkah keselamatan" pihak pentadbirA guru sekolah hendaklah: i. Memeriksa bahawa bungkusan primer dan sekunder tidak pe!ah" retak atau terdapat kesan dibuka atau koyak. ii. Memba!a label bungkusan multi#itamin dan mineral yang dibekalkan dan mengikut semua arahan yang dinyatakan pada label. &i antara perkara-perkara utama yang perlu diberi perhatian ialah:

 4ara pengambilan hendaklah mengikut arahan yang ter!atat pada label. 2angan beri lebih daripada dos yang ditetapkan. Semua multi#itamin dalam kotak yang telah dibuka perlu dihabiskan dahulu sebelum yang baru dibuka. Pastikan bekalan tidak melebihi tarikh luput. memastikan murid yang dike!ualikan daripada menerima tablet multi#itamin dan mineral 8rujuk para >.*9 T%&$K &%(51% tablet berkenaan. $.11 P ng/r/san +an P n2 !arasan

1an!angan pemberian multi#itamin dan mineral ini diintegrasikan ke dalam 1MT. Peranan pihak sekolah untuk membantu mengurus" menyelaras dan memantau melalui unitA pegawai atau jawatankuasa yang ditetapkan. (uat masa ini" tugas pengurusan dan penyelarasan adalah dijalankan oleh (ahagian Pengurusan Sekolah 'arian" Kementerian Pelajaran Malaysia 8KPM9. $.13 R/%/san

Program pemberian multi#itamin dan mineral dijangka dapat meningkatkan tara+ pemakanan murid sekolah rendah yang disasarkan dan membantu meningkatkan tumbesaran agar dapat men!apai potensi akademik mereka.

7$MP%1$@ 1

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA BORANG KEBENARAN PEMBERIAN MULTIVITAMIN DAN MINERAL Objektif Pemberian multivitamin dan mineral kepada murid sekolah rendah adalah bertujuan untuk meningkatkan taraf pemakanan dan tumbesaran. Ianya diberi secara percuma kepada anak/ anak jagaan tuan/ puan di sekolah. Multivitamin dan mineral diberi pada setiap hari persekolahan bersama dengan Rancangan Makanan Tambahan (RMT . !ekiranya terdapat kemusykilan" sila hubungi pihak pentadbir/ guru sekolah bagi mendapatkan maklumat lanjut. Maklumat Mu i!
#ama Murid$ %lamat Rumah$ Tahun$ #ama !ekolah$

Seja a" Pe ubata# &. %dakah anak/ anak jagaan tuan/ puan mempunyai penyakit talasemia yang disahkan oleh pega'ai perubatan dan sedang mendapat ra'atan transfusi darah secara berkala( )a *. Tidak

%dakah anak anda sedang mengambil apa+apa vitamin lain di rumah( )a Tidak

,.

%dakah anak anda sedang menerima ra'atan vitamin di klinik/ hospital( )a Tidak

Kebe#a a# me#e ima multi$itami# !a# mi#e al (sila lengkapkan SATU kotak sahaja .
Sa%a Be &etuju membenarkan anak/ anak jagaan saya menerima multivitamin dan mineral. #ama ibu bapa/penjaga$ #o. Telefon Rumah$ #o. Telefon -imbit$ Tandatangan$ Tarikh$ Sa%a Ti!ak Be &etuju anak/ anak jagaan saya menerima multivitamin dan mineral. #ama ibu bapa/penjaga$ #o. Telefon Rumah$ #o. Telefon -imbit$ Tandatangan$ Tarikh$

Terima kasih atas kerjasama tuan/ puan melengkapkan borang ini. Sila kembalikan borang kepada pihak sekolah.

RUMUSAN Program Kesihatan Sekolah adalah satu program yang diwujudkan oleh pihak Kementerian Pelajaran Malaysia kepada murid-murid yang berada di sekolah bagi memastikan usaha pihak kerajaan dalam memastikan penjagaan kesihatan yang optima dalam kalangan murid-murid sekolah khususnya dan warga sekolah amnya. Keutamaan diberi kepada murid-murid sekolah bantuan Kerajaan di seluruh Malaysia. Tindakan pihak kementerian melaksanakan program ini adalah berlandaskan rasional-rasional iaitu untuk mengurangkan masalah kesihatan di kalangan murid sekolah" dapat mengawal penyakit bawaan #ektor " memantau tahap kebersihan di sekitar sekolah khususnya di kantin sekolah dan memastikan dan membuat tanda aras kebersihan dan keselamatan di sekitar sekolah. Selain itu juga" program kesihatan yang dilaksanakan di sekolah telah banyak mengubah amalan gaya hidup di kalangan kanakkanak kerana mereka telah terdedah dengan pelbagai ilmu pengetahuan baru dan boleh dikongsi bersama ahli keluarga lain seterusnya masyarakat.

RUJUKAN Ministry o+ 'ealth Malaysia. 8*===9. @utritional Status o+ 4hildren (elow SiK Dears in Malaysia. @ational 'ealth and Morbidity Sur#ey %%% 8*==69. )npublished data. Panduan 1an!angan Makanan Tambahan &i Sekolah. Kementerian Pelajaran Malaysia" *==.. 1e!ommended @utrient %ntakes +or Malaysia. @ational 4oordinating 4ommittee on /ood and @utrition" Ministry o+ 'ealth Malaysia" *==.. Surat Pekeliling Kewangan (il. > Tahun *=1= 1an!angan Makanan Tambahan &i Sekolah 1endah. 1ujukan KP8(K5G98PK91.;>A$--8*69 bertarikh 1. 2ulai *=1=. Taras '." 8*==.9 @utrition and student per+orman!e in s!hool. 2ournal o+ S!hool 'ealth. $ugust *==." Eol.>." @o.6.

(uku Panduan Program (ersepadu Sekolah Sihat 81::;9 Kementerian Pelajaran Malaysia /au,iah 0. 8*===9 Tea!hersL Potential 1ole in Promoting 'ealth in S!hools. &ept. o+ 4ommunity &entistry" )ni#ersitii Malaya" Kuala 7umpur. M4& dissertation. 2unid @<. 81::>9 The %mpa!t o+ a &ental 'ealth 5du!ation Programme on the Knowledge" $ttitude" (eha#iour" Per!eption and 6ral 'ealth Status o+ Trainee S!hooltea!hers. &ept. o+ 4ommunity &entistry" )ni#ersiti Malaya" Kuala 7umpur. M4& dissertation. Ministry o+ 'ealth Malaysia 3 Ministry o+ 5du!ation Malaysia 81:::9 . Modul 7atihan Program (ersepadu Sekolah Sihat 8P(SS9.