Sei sulla pagina 1di 6

1 CONCEITO DE TICA

*Jos Renato Nalini SUMRIO: LI Introduo -1.2 Conceito de tica -1.3 Moral ab oluta ou relati!a" -1.# $ cla i%icao da tica: 1.#.1 $ tica e&'(rica) 1.#.2 $ tica do ben ) 1.#.3 $ tica %or&al) 1.#.# $ tica do !alore - 1.* $ &oral cri t: 1.*.1 Santo $+o tin,o) 1.*.2 Santo -o&. de $/uino -1.0 1ac/ue Maritain 2 1.3 Conclu o.

1.1 Introduo $ 4tica e t. e& todo o di cur o . $ 'ro'5 ito de /ual/uer aconteci&ento6 le!anta&- e a !o7e do &orali ta a in!ocar a nece idade de re%oro 4tico. tica6 in%eli7&ente6 4 &oeda e& cur o at4 'ara o /ue no co tu&a& e 'ortar etica&ente. 8or i o6 co&'reen (!el /ue &uito 9. no acredite& no ter&o 4tica. -ri!iali7ou- e o c,a&ado : 4tica6 'ara er!ir a /ual/uer ob9eti!o. $l4& di o6 a utili7ao e;ce i!a de certa e;'re <e co&'ro&ete o eu entido6 co&o e o e&'re+o %re/=ente i&'lica e e& debilidade e&>ntica. I o 'arece ocorrer co& o !oc.bulo 1US-I?$6 LI@ARB$BA6 ICU$LB$BA6 SOLIB$RIAB$BA6 BIRAI-OS DUM$EOS e ta&b4& co& o ter&o -IC$. $ in!ocao e;a+erada a tai 'ala!ra 6 e& conte;to o &ai di!er o 6 con e+uiu banali7ar eu conteFdo. Situa&- e e& todo o di cur o 6 en aio e &ani%e ta<e . Eo ,. &ai %ronteira ideol5+ica entre ela : todo e !ale& do 're t(+io de eu conteFdo. $nte eu 'ronuncia&ento6 o ou!ido e a&'ara& e& certa in en ibilidade6 'oi acredita- e no &ai ,a!er nece idade de a reiterao. $l4& de can ati!a6 eria de nece .ria. O conceito 9. teria& ido ade/uada&ente a i&ilado . O nFcleo co&u& a toda e a 'ala!ra 4 ua e!idente car+a e&oti!a. So e;'re <e /ue e i&'re+na& de enti&ento. Bi tancia&- e do entido racional. Eo +uarda& enunciado in+elo. Ancerra& a co&'le;idade 'r5'ria : /ue t<e dita %ilo 5%ica . Re%ora& a con!ico Gde /ue o ob9eto 'r5'rio da %ilo o%ia 4 o e tudo i te&.tico da no<e con%u a . Co& e%eito6 /uanto &ai u&a noo i&boli7a u& !alor6 /uanto &ai nu&ero o o o entido conceituai /ue tenta& de%ini-Ia6 &ai con%u a ela 'areceG.1 Antretanto6 nunca %oi to ur+ente6 co&o ,o9e e e!idencia6 reabilitar a -IC$. $ cri e da Du&anidade 4 u&a cri e de orde& &oral. O de ca&in,o da criatura ,u&ana6 re%letido na !iolHncia6 na e;clu o6 no e+o( &o e na indi%erena 'ela orte do e&el,ante6 a enta&- e na 'erda de !alore &orai . $ in en ibilidade no trato co& a nature7a denota a conta&inao da con ciHncia ,u&ana 'elo !(ru da &ai cruel in en ate7. 'arado;al a i tir : 'rocla&ao en%.tica do direito ,u&ano 6 i&ult>nea : inten i%icao do de re 'eito 'or todo ele . Be 'ouco !ale recon,ecer a di+nidade da 'e oa6 in cul'ida co&o 'rinc('io %unda&ental da Re'Fblica6 e a conduta 'e oal no con e+ue e 'autar 'or ela. So&ente e !ier a er reco&'o to o re%erencial de !alore b. ico de orientao do co&'orta&ento6 4 /ue er. !i.!el a %or&ulao de u& %uturo &ai 'ro&i or 'ara a ,u&anidade6 'er'le;a diante de u& ine +ot.!el incre&ento da de coberta cient(%ica 6 a do&inar tecnolo+ia a &ai a!anada &a ainda en!olta no dra&a da inca'acidade de u'erao da an+F tia 'ri&.ria .
1

CD$IM 8ARALM$E6 tica e direito, 1II06 '. 0.

8ro&etia- e u& terceiro &ilHnio de 'a76 ,ar&onia e 5cio aud.!el. A& lu+ar di o6 o ine 'erado ur+e 'ara aturdir. JiolHncia e &edo e alia& 'ara tra7er de con%orto : al&a e a 5lida en ao de %alHncia da &oral. Eo %oi a'ena o 11 de ete&bro de 2KK1 a &o trar a !ulnerabilidade de todo o e /ue&a de u&a in!i.!el e+urana. So 8aulo6 a unidade &ai de en!ol!ida da Lederao6 te!e o eu dia %at(dico e& 1* de &aio de 2KK0 2. Re%orar o a'arel,o re're i!o6 con truir &ai 're (dio 6 redu7ir a &aioridade 'enal6 a+ra!ar a 'ena 6 tudo i o re're enta 'aliati!o 'ara o e%eito . Muito &ai di%(cil 4 co&bater a cau a . Bentre e ta 6 no 4 &enor a inu%iciHncia do 'a'el %a&iliar de tran &i o de !alore 6 de %or&ador da cidadania6 de edi%icao de u&a no!a elite &oral. $ inco&'etHncia da educao 'ara incluir a !a ta le+io da/uele c,a&ado Ge;clu(do G &a /ue6 na !erdade6 nunca c,e+ara& a er inclu(do na ociedade cidad6 4 outro %ator de i&'re cind(!el en%renta&ento. 8er&eia a toda a an.li e a carHncia 4tica de u&a ociedade cada !e7 &ai e+o( ta6 &ateriali ta e con u&i ta. Be 'ert.-la 'ara u&a re 'on abilidade indi!idual6 cidad e ocial 4 o 'a'el da -IC$ ne te terceiro &ilHnio6 /ue no 'arece corre 'onder : e;'ectati!a do oti&i ta 6 &a re er!ar 'renFncio nada ani&adore 'ara a %a&(lia ,u&ana. 1.2 Conceito de tica tica 4 a ciHncia do co&'orta&ento &oral do ,o&en e& ociedade. 3 u&a ciHncia6 'oi te& ob9eto 'r5'rio6 lei 'r5'ria e &4todo 'r5'rio6 na in+ela identi%icao do car.ter cient(%ico de u& deter&inado ra&o do con,eci&ento.# O ob9eto da tica 4 a &oral. $ &oral 4 u& do a 'ecto do co&'orta&ento ,u&ano. $ e;'re o &oral deri!a da 'ala!ra ro&ana mores, co& o entido de co tu&e 6 con9unto de nor&a ad/uirida 'elo ,.bito reiterado de ua 'r.tica. Co& e;atido &aior6 o ob9eto da 4tica 4 a &oralidade 'o iti!a6 ou e9a6 Go con9unto de re+ra de co&'orta&ento e %or&a de !ida atra!4 da /uai tende o ,o&e& a reali7ar o !alor do be&G. * $ di tino conceitual no eli&ina o u o corrente da dua e;'re <e co&o interca&bi.!ei . $ ori+e& eti&ol5+ica de tica 4 o !oc.bulo +re+o Get,o G6 a i+ni%icar G&oradaG6 Glu+ar onde e ,abitaG. Ma ta&b4& /uer di7er G&odo de erG ou Gcar.terG. A e G&odo de erG 4 a a/ui io de caracter( tica re ultante da no a %or&a de !ida. $ reiterao de certo ,.bito no %a7 !irtuo o ou !iciado . Be a %or&a6 Go ethos 4 o car.ter i&'re o na al&a 'or ,.bitoG.0 Co&o o ,.bito e ucede&6 torna&- e 'or ua !e7 %onte de no!o ,.bito . O car.ter eria e a segunda natureza /ue o ,o&en ad/uire& &ediante a reiterao de conduta. Sob e a !ertente6 G&oralG e G4ticaG i+ni%ica& al+o &uito e&el,ante. 8or i o a a'arente inon(&ia da e;'re <e G!alor &oralG e G!alor 4ticoG6 Gnor&a &orai G e Gnor&a 4tica G.
2

Eo dia 1* de &aio de 2KK06 rebeli<e e atentado coordenado na Ca'ital e e& !.ria cidade do interior 'auli ta de&on trara& o 'oder de articulao da cri&inalidade e trou;era& '>nico : 'o'ulao. $ cau a da ocorrHncia ainda &erece& an.li e &a 6 de /ual/uer %or&a6 %oi &ani%e ta a 'erce'o de /ue no e;i te incolu&idade ine;'u+n.!el e /ue o &al te& condi<e de e&ear o terror a /ual/uer &o&ento6 e& todo o lu+a re 6 e atin+ir6 i&ultanea&ente6 inclu(do e no inclu(do . O e'i 5dio no e circun cre!era& a So 8aulo6 &a ta&b4& %ora& de%la+rado no 8aran. e no Mato Cro o6 dentre outro A tado . Ma o e%eito 'auli ta %ora& cata tr5%ico 'or &antere& a'ri ionada6 e& eu re%F+io do&4 tico 6 u&a 'o'ulao co &o'olita de &il,<e de bra ileiro . 3 $BOLLO SECDAM J MNUAM6 tica, '. 12. 8ara o autor6 tica eria a teoria ou ciHncia do co&'orta&ento &oral do ,o&en e& ociedade. 4 CiHncia6 recorda MICUAL RA$LA6 4 ter&o /ue G'ode er to&ado e& dua ace'<e %unda&entai di tinta : aO co&o Ptodo con9unto de con,eci&ento ordenado coerente&ente e+undo 'rinc('io P) bO co&o Ptodo con9unto de con,eci&ento dotado de certe7a 'or e %undar e& rela<e ob9eti!a 6 con%ir&ada 'or &4todo de !eri%icao de%inida6 u cet(!el de le!ar /uanto o culti!a& a conclu <e ou re ultado concordante PG (Flosofia do direito, '. 336 ao citar o Vocabulaire de Ia phlosophie, de L$L$EBAO. 5 ABU$RBO C$RCQ$ MREAM6 tica - tica e&'(rica. tica de ben . tica %or&al. tica !alorati!a6 '. 12. 6 $BAL$ COR-IE$6 tica aplicada y democracia radical, '. 102.

-oda!ia6 a conceituao de 4tica ora adotada autori7a di tin+ui-Ia da &oral6 'e e e&bora a'arente identidade eti&ol5+ica de i+ni%icado. Ethos, e& +re+o6 e mos, e& lati&6 /uere& di7er costume. Ee e entido6 a 4tica eria u&a teoria do co tu&e . Ou &el,or6 a 4tica 4 a ciHncia do co tu&e . 1. a &oral no 4 ciHncia6 eno ob9eto da ciHncia. Co&o ciHncia6 a 4tica 'rocura e;trair do %ato &orai o 'rinc('io +erai a ele a'lic.!ei . GAn/uanto con,eci&ento cient(%ico6 a 4tica de!e a 'irar : racionalidade e ob9eti!idade &ai co&'leta e6 ao &e &o te&'o6 de!e 'ro'orcionar con,eci&ento i te&.tico 6 &et5dico e6 no li&ite do 'o (!el6 co&'ro!.!ei . G3 8oder- e-ia &e &o inda+ar: G8or /ue6 ali. 6 4tica e no &oral" I&'<e&- e a/ui al+u&a de%ini<e 6 u%iciente&ente aberta e %le;(!ei 6 'ara no con+elar6 de de o 'rinc('io6 a an.li e. $ eti&olo+ia no 'oderia no +uiar e& nada ne ta tare%a: ta Ht,4 Se& +re+o6 o co tu&e O e &ore Se& lati&6 ,.bito O 'o ue&6 co& e%eito6 ace'<e &uito 'r5;i&a u&a da outra: e o ter&o P4ticaP 4 de ori+e& +re+a e o &oral6 de ori+e& latina6 a&bo re&ete& a conteFdo !i7in,o 6 : id4ia de co tu&e 6 de ,.bito 6 de &odo de a+ir deter&inado 'elo USOG. T $ di tino &ai co&'reen (!el entre a&ba eria a de /ue 4tica re!e te conteFdo &ai te5rico do /ue a &oral. 8retende- e a 4tica &ai direcionada a u&a re%le;o obre o %unda&ento do /ue a &oral6 de entido &ai 'ra+&.tico. O /ue de i+naria a 4tica eria no a'ena u&a &oral6 con9unto de re+ra 'r5'ria de u&a cultura6 &a u&a !erdadeira G&eta&oralG6 u&a doutrina ituada al4& da &oral. Ba( a 'ri&a7ia da 4tica obre a &oral: a 4tica 4 de con trutora e %undado ra6 enunciadora de 'rinc('io ou de %unda&ento Flti&o . $ 4tica 4 u&a di ci'lina nor&ati!a6 no 'or criar nor&a 6 &a 'or de cobri-Ia e elucid.-Ia . Seu conteFdo &o tra : 'e oa o !alore e 'rinc('io /ue de!e& nortear ua e;i tHncia. $ tica a'ri&ora e de en!ol!e o entido &oral do co&'orta&ento e in%luencia a conduta ,u&ana. I $li. 6 identi%icar a tarefas da tica 'ode clari%icar o eu conceito. 8ara $dela Cortina6 Gentre a tare%a da 4tica co&o %ilo o%ia &oral o e enciai a /ue e+ue&: 1O elucidar e& /ue con i te o &oral6 /ue no e identi%ica co& o re tante abere 'r.tico Sco& o 9ur(dico6 o 'ol(tico ou o reli+io oO6 ainda e te9a e treita&ente conectado co& ele ) 2O tentar %unda&entar o &oral) ou e9a6 in/uirir a ra7<e 'ara /ue ,a9a &oral ou denunciar /ue no a ,.. Bi tinto &odelo %ilo 5%ico 6 !alendo- e de &4todo e 'ec(%ico 6 o%erece& re 'o ta di!er a 6 /ue !o de de a%ir&ar a i&'o ibilidade ou inclu i!e a inde e9abilidade de %unda&entar racional&ente o &oral6 at4 o%erecer u& %unda&ento) 3O tentar u&a a'licao do 'rinc('io 4tico de coberto ao di tinto >&bito da !ida cotidianaG.1K Se a 4tica 4 a doutrina do !alor do be& e da conduta ,u&ana /ue te& 'or ob9eti!o reali7ar e e !alor611 a no a ciHncia Gno 4 eno u&a da %or&a de atuali7ao ou de e;'eriHncia de !alore ou6 'or outra 'ala!ra 6 u& do a 'ecto da $;iolo+ia ou -eoria do Jalore U. 12 $ i&6 o co&'le;o de nor&a 4tica e alicera e& !alore 6 nor&al&ente de i+nado !alore do bo&. D. cone;o indi olF!el entre o de!er e o !alio o. 8oi : 'er+unta o /ue de!e&o %a7er" 5 e 'oder. re 'onder de'oi de aber a re 'o ta : inda+ao o /ue 4 !alio o na !ida"13

7 8

$BOLLO SECDAM J MNUAM6 o'. cit.6 '. 13. 1$CNUALIEA Ru 6 Pensamento tico contempor!neo, '. 3-T. 9 EICOL$I D$R-M$EE6 Ethi", 2. ed.6 @erlin6 '. 3#6 a'ud ABU$RBO C$RCQ$ MREAM6 o'. cit.6 '. 1*. 10 O'. cit.6 '. 10#. 11 MICUAL RA$LA6 Filosofia ... cit.6 '. 33. 12 Ide&6 ibide&. 13 G-odo de!er er e t. %undado obre o !alore ) ao contr.rio6 o !alore no e to %undado 6 de nen,u& &odo6 obre o de!er erG SM$V SCDALAR6 tica, trad. Dilario Rodr(+ue7 San7. Madrid: Re!i ta de Occidente6 1I#16 '. 2036 a'ud ABU$RBO C$RCQ$ MREAM6 tica ... cir.6 '. 10O.

-oda nor&a 're u'<e u&a !alorao e6 ao a'reci.-la6 ur+e o conceito do bo& - corre 'ondente ao !alio o - e do &au - no entido de de !alio o. A nor&a 4 re+ra de conduta /ue 'o tula de!er. 1# -odo 9u(7o nor&ati!o 4 re+ra de conduta6 &a ne& toda re+ra de conduta 4 u&a nor&a6 'oi al+u&a da re+ra de conduta tH& car.ter obri+at5rio6 en/uanto outra o %acultati!a . $ re+ra a ere& ob er!ada 'ara ace ar a internet ou 'ara !iabili7ar u& 'ro+ra&a de soft#are, 'or e;e&'lo6 o de orde& 'r.tica e e;'ri&e& u&a nece idade condicionada.1* Ala e inclue& no conceito de re+ra t4cnica 6 ou e9a6 'receito /ue a inala& &eio 'ara a obteno de %inalidade . $ re+ra t4cnica contra'<e&- e a nor&a 6 'receito cu9a ob er!>ncia i&'lica u& de!er 'ara o de tinat.rio. $ noo de nor&a 'ode 'reci ar- e co& clare7a e co&'arada co& a de lei natural6 le&bra Carc(a M.Wne7. $ lei naturai 6 ou lei %( ica 6 o 9u(7o enunciati!o /ue a inala& rela<e con tante entre o %enX&eno . Sob o en%o/ue da %inalidade6 a lei %( ica tH& %i& e;'licati!o e a nor&a tH& %i& 'r.tico. $ nor&a no 'retende& e;'licar nada6 &a 'ro!ocar u& co&'orta&ento. $ lei %( ica 6 ao contr.rio6 re%ere&- e : orde& da realidade e trata& de torn.la co&'reen (!el. O in!e ti+ador da nature7a no %a7 9u(7o de !alor. Si&'le &ente e 'er+unta a /ue lei obedece& o %enX&eno . $o %or&ulador de nor&a do co&'orta&ento no i&'orta o 'roceder real da 'e oa6 eno a e;'licitao do 'rinc('io a /ue ua ati!idade de!e e tar u9eita.10 $ nor&a e;'ri&e u& de!er e e diri+e a ere ca'a7e de cu&'ri-Ia ou de !iol.-la. Su tenta-a o u'o to %ilo 5%ico da liberdade. Se o indi!(duo no 'ude e dei;ar de %a7er o /ue ela 're cre!e6 no eria nor&a +enu(na6 &a lei natural. Be &aneira an.lo+a6 careceria de entido declarar /ue a di t>ncia &ai curta entre doi 'onto de!e er a lin,a reta6 'or/ue i o no 4 obri+at5rio6 eno nece .rio e e!idente. da e Hncia da nor&a a 'o ibilidade de ua !iolao. Outra di%erena 'ode er a'ontada entre a nor&a e a lei natural ou %( ica. $ lei %( ica 4 u cet(!el de er 'ro!ada 'elo %ato e a nor&a !ale inde'endente&ente de ua !iolao ou ob er!>ncia. $ orde& nor&ati!a 4 in u cet(!el de co&'ro!ao e&'(rica. G$ nor&a no !ale& en/uanto o e%ica7e 6 eno na &edida e& /ue e;'re a& u& de!er er.G 13 $/uilo /ue de!e er 'ode no ,a!er ido6 no er atual&ente ne& c,e+ar a er nunca6 &a 'erdurar. co&o al+o obri+at5rio. -orna- e &ai %.cil co&'reender a di tino /uando e acena co& o ideal da 'a7 'er'4tua ou da ab oluta ,ar&onia entre o ,o&en . /ua e certo no e con!erta& nunca e& realidade6 &a a a 'irao a atin+i-Ia 4 'lena&ente 9u ti%ic.!el6 'oi tendente a concreti7ar al+o !alio o. Eo ,. relao nece .ria entre !alide7 e e%ic.cia da nor&a. G$ !alide7 do 'receito reitore da ao ,u&ana no e t. condicionada 'or ua e%ic.cia6 ne& 'ode er de tru(da 'elo %ato de /ue e9a& in%rin+ido . $ nor&a /ue 4 !iolada e+ue endo nor&a6 e o i&'erati!o /ue no &anda er incero con er!a ua obri+atoriedade a'e ar do &enda7e e do ,i'5crita . 8or i o e di7 /ue a e;ce<e : e%ic.cia de u&a nor&a no o e;ce<e : ua !alide7.G 1T 1. a lei naturai 6 5 e !alida& e a e;'eriHncia a no de &ente. $ 'o ibilidade de inob er!>ncia6 in%rin+Hncia ou indi%erena ,u&ana 'ela nor&a no de!e de alentar a/uele /ue acredita& na ua i&'re cindibilidade 'ara con%erir entido : e;i tHncia. O ,o&e& 4 u& er 'er%ect(!el. A e 're u'o to ad/uire rele!>ncia e;tre&a nu&a era e& /ue a criatura e co&'orta& e& de acordo co& a nor&a . 8e e e&bora a &ulti'licao de &au e;e&'lo 6 a crena 4 a de /ue todo er ,u&ano - 'or inte+rar a e '4cie - 'ode tornar- e cada dia
14 15

Ide&6 '. 1I. R. L$UE6 $echtund %ittlich"eit, 2. ed.6 Da&bur+: Jerla+ !ou C. @oW en6 1I236 a'ud ABU$RBO C$RCQ$ MREAM6 tica ... cit.6 '. 2K. 16 Ide&6 '. 21. 17 Ide&6 '. 22. 18 Ide&6 '. 23.

&el,or. A e a 4 ua !ocao e 'ont>nea. $ criatura tende natural&ente 'ara o be&. O 'a'el con%iado ao cultore da ciHncia nor&ati!a 4 re%orar e a tendHncia6 %a7endo redu7ir o n(!el de inob er!>ncia6 in%rin+Hncia ou indi%erena 'erante a orde& do de!er er. $inda /ue o (ndice de e 'ont>neo cu&'ri&ento do dita&e 4tico no e9a o ideal6 ,. e&'re 'o ibilidade de ua oti&i7ao6 &ediante o co&'ro&i o (nti&o de ob er!.-lo na !ida indi!idual. A o +ru'o te& de atuar no entido de e ti&ular a boa 'r.tica6 no au;(lio :/uele /ue e a%a tou do tra9eto6 'ara recondu7i-lo : enda ori+inal. $ 'otencialidade de con!er o de u& er ,u&ano - a'arente&ente !ulner.!el-6 'ara co&'ortare etica&ente e& eu uni!er o6 4 u&a ,i'5te e i+ni%icati!a de trabal,o. $inda /ue a'arente&ente a 'r.tica 'o a de&on trar o contr.rio6 a ,u&anidade 5 a!ana e u&a +rande &aioria e con!encer de /ue o ,o&e& 'ode er recu'erado. $ luta da 'arcela en (!el da ,u&anidade 4 a&'liar e e e 'ao de trabal,o co&unit.rio e 'or di&inuto 'o a 'arecer tal e 'ao6 tanto e to de alentadore o &au e;e&'lo 6 o bo& co&bate continua !.lido. Sob e e 'ri &a6 e 9u ti%ica o e tudo6 a 're+ao e a !i!Hncia 4tica. 1.3 Moral ab oluta ou relati!a" Moral 4 e;'re o /ue todo con,ece&. $dela Cortina ublin,a /ue Go &oral6 &ai /ue a &oral6 'o to e tratar de u& %enX&eno e no de u&a doutrina - aco&'an,a a !ida do ,o&en e 4 ca'tado 'ela re%le;o %ilo 5%ica e& !.ria di&en <e U. 1I Ea %ilo o%ia do er6 a di&en o ,u&ana 'ode er de%inida co&o dimens&o moral' na %ilo o%ia da con ciHncia6 %ala- e e& consci(ncia moral e aceita- e &e &o u& ti'o de lin+ua+e& /ue 'ode er identi%icada co&o linguagem moral. Inte+ra& e a lin+ua+e& e;'re <e de u o corrente6 co&o )usto, mentira, lealdade. intuiti!a a /ual/uer 'e oa con iderada nor&al6 a co&'reen o do /ue e 'retende di7er /uando e 'ronuncia a 'ala!ra moral. $ intuio &oral 4 to 're ente na con ciHncia ,u&ana /ue e 'ode u tentar carecer de entido a e;'re o amoralismo. Ou e9a6 G'ode ,a!er ,o&en i&orai e& relao a deter&inado c5di+o !i+ente 6 &a no e;i te& ,o&en Pa&orai P6 no e;i te& ,o&en 'ara o /uai carea de entido a lin+ua+e& &oralG.2K -odo tH& u&a deter&inada &oral e a /ual/uer 'e oa 4 i&'ortante &anter 're er!ado o eu &oral. 8ara i&'li%icar6 &oral 4 a %or&ao do car.ter indi!idual. a/uilo /ue le!a a 'e oa a en%rentar a !ida co& u& e tado de >ni&o ca'a7 de en%rentar o re!e7e da e;i tHncia. Ma to&e- e : &oral co&o ob9eto da 4tica. $ &oral co&o &at4ria-'ri&a de ta ciHncia do co&'orta&ento da 'e oa e& ociedade. O 'receito 4tico o i&'erati!o . 8ara ere& racional&ente aceito 'elo de tinat.rio 6 'reci a& e te acreditar deri!e& de 9u ti%icati!a con i tente. $ nor&a de conduta &oral 'ro!4& de u& !alor ob9eti!o ou decorre de u&a %i;ao arbitr.ria" Ala 4 nor&a !.lida 'ara todo 6 e& todo o te&'o e lu+are 6 ou ua !alidade 4 ,i torica&ente condicionada" A;i te& ao &eno dua 'o i<e anta+Xnica : u&a ab oluti ta e a'riori ta e outra re1ati!i ta e e&'iri ta. Be acordo co& e ta6 a nor&a 4tica te& !i+Hncia 'ura&ente con!encional e 4 &ut.!el. Be acordo co& a 'ri&eira6 a !alide7 4 ate&'oral e ab oluta. U&a outra di%erena entre a&ba : a corrente ab oluti ta 'rocla&a o con,eci&ento da nor&a 4tica a priori. $ relati!i ta acredita P e9a de orde& e&'(rica. O e&'iri &o ad!o+a a e;i tHncia de !.ria &orai e6 'ortanto6 do ub9eti!i &o. O ab oluti &o6 e& lu+ar di o6 'ro'<e a &oral uni!er al ob9eti!a.
19

Op. Cit., p.178 $BAL$ COR-IE$ So'. cit.6 '. 13TO6 a u tentar /ue a&orali &o 4 u& conceito !a7io. Eo ,. ,o&en a&orai 'or/ue todo co&'reende& a lin+ua+e& &oral. 8ara /ue& 'retende a'ro%undar- e no te&a6 con ultar V. MU@IRI6 %obre o homem, Madrid: $lian7a6 1IT0.
20

8ara o ab oluti ta6 cada er ,u&ano - ao &eno o ,u&ano con iderado nor&al 'elo en o co&u&6 ou e9a6 'ou'ado de /ual/uer e tado 'atol5+ico - 4 'ro!ido de certa bF ola natural /ue o 'redi '<e a di cernir6 natural&ente6 entre o /ue 4 certo ou errado. $ %i+ura do e&.%oro &oral 4 elucidati!a. Cada 'e oa dotada de u& &(ni&o de con ciHncia 9. e de%rontou co& e e %enX&eno (nti&o. A& o'ortunidade &Flti'la da e;i tHncia6 a 'e oa abe /ue 'reci a e de%inir e o'tar. Sente- e e identi%ica- e u& inal !erde a indicar 'a a+e& li!re6 u& inal a&arelo a deter&inar 'recauo e u&a lu7 !er&el,a co& o i+ni%icado de !edao. Cada 'e oa abe /ue tanto 'ode ob er!ar co&o dei;ar de atender ao inai . @a ta atentar 'ara a ua con ciHncia e ti&ati!a6 onde re ide o eu entido de !alor. 8or i o 4 /ue6 entendendo-a co&o en ao6 De&in+YaW conceituou &oral de &aneira be& co&'reen (!el6 co&o a/uilo G/ue no %a7 entirno be& de'oi e i&oral a/uilo /ue no %a7 entir-no &al de'oi G.21 Eo e 'oderia %alar do bo& e do &au6 da !irtude e do !(cio6 no ,ou!e e u& crit4rio de e ti&ao e u&a in t>ncia - a con ciHncia ,u&ana - ca'a7 de intuir o /ue !ale. Se& e a noo6 no ,. co&o 'ro e+uir no e tudo da 4tica. 1. o relati!i ta entende& no ,a!er entido %alar- e e& !alore : &ar+e& da ub9eti!idade ,u&ana. Cada /ual aberia e tabelecer a ua ,ierar/uia !alorati!a6 de acordo co& a circun t>ncia 'er onal( i&a . O bo& e o &au no i+ni%ica& al+o /ue !al,a 'or i6 &a o 'ala!ra cu9o conteFdo 4 condicionado 'or re%erenciai de te&'o e e 'ao. O be& 4 %ruto de criao ub9eti!a e a nor&a &oral 4 &ero con!encionali &o. O re ultado de a contra'o io de id4ia 4 /ue Ga te e ob9eti!i ta condu76 no terreno e'i te&ol5+ico6 : conclu o de /ue no ,. criao ne& tran &utao de !alore 6 eno de cobri&ento ou i+nor>ncia do &e &o . O !alore no e cria& ne& e tran %or&a&) e de cobre& ou e i+nora&. U&a da &i <e ca'itai da 4tica con i te 'reci a&ente e& a%inar no ,o&e& o 5r+o &oral /ue torna 'o (!el tal de cobri&entoG. 22 An/uanto i o6 a te e ub9eti!i ta 'o tula autHntica criao de !alore 'or !ontade do ,o&en . A te %or&ula&6 : &edida do nece .rio ou do o'ortuno6 a e cala /ue l,e er!ir. de 'ar>&etro na conduta in erta na/uele &o&ento ,i t5rico e de acordo co& o e ta&ento a /ue 'ertencere&6 al4& de outro %atore condicionante da o'o concreta e& cada o'ortunidade. O de a%io 4 'erene e de!e tra7er ao &eno certa an+F tia ao ,o&e& i&er o nu&a ociedade e& /ue o relati!i &o abran+e di&en <e ine 'erada . U&a da caracter( tica da conte&'oraneidade 4 con%erir ao foro ntimo u&a u'er!alia. Co&o e toda a e col,a e 9u ti%ica e& diante da irre trita autono&ia da !ontade. Z 'e oa 4tica de!eria corre 'onder u&a conduta co&'at(!el co& u& nFcleo co&u& de !alore 6 con en ual&ente aceito e co& 'er&anHncia na ,i t5ria da ,u&anidade6 e& lu+ar da la ido e;tre&a do achismos. $ le+iti&ar- e toda e /ual/uer ao6 e& no&e da liberdade de e col,a6 corre 'onder. a de le+iti&ao da nor&ati!idade. Eo a'ena na e %era 4tica6 &a na ua e;'re o 9ur(dica. Seria a 'orta de retorno ao cao e : barb.rie. @I@LIOCR$LI$:
*NALINI, Jos Renato. Con eito !e "ti a. In# $$$$$$$$$ . tica Geral e Profissional. 5.e!. %&o 'a()o# Re*ista !os +,i-(nais, 2006. Cap 1. '.23.33.

21 22

*orte na tarde, citado 'or M$URQCIO $E-OEIO RI@AiRO LO8AS6 tica e administra+&o p,blica, '. 1#. ABU$RBO C$RCQ$ MREAM6 tica ... cit.6 '. 20.

Potrebbero piacerti anche