Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
/1
2/
28 {S>g|~a 2013
df 66 / AH$ : 17
gnmXH$ :
{dZmoX {eagmR>
AZwH$_
4
gnmXH$s`
JmYr-Zoh$-Am~So >H$a
mMm gmoJ
6
S>c
o mMo ^maVmer
OS>cc
o o ZmVo
amM Jwhm
9
X nmQ> : dVmZmMm
gmZm H$aVmZm...
rZm H${UH$
22
{edamOqghmm
H$m{JarMm {dO
amOy nmS>o
24
^mOnM dMdemcr
amO| ^moBd ma
26
nwhm EH$Xm H$mJg
o
dmVr ~mo~S>o
dm{fH$ dJUr :
`$sgmR>r . 500/-,
gWmgmR>r . 600/gmYZm _r{S>`m g|Q>a :
(020) 24459635
13
AmYm h Mm...
AemoH$ amUo
_wIn> :
{Jare gh~wo
18
{ZUmH$s "Amn'
{dO $gmQ>o
28
H$mm ^wBM
r coH$JwOm~mB YZJarZ
gVmof nmH$a ndma
20
EH$V$s cT>V
Zohm $S>H$o -hmOZ
30
WS>rVcm IwamH$
AemoH$ H$m{VH$ H$moir
AjaaMZm d _mS>Ur :
gwaoe _mZo
_w{VemoYZ : {_qcX ~moaH$a
(AH$mV `$ Pmco`m gdM _Vmer
gnmXH$ gh_V AgVrcM Ago Zmhr.)
/3
Wmn`m
g_Vm emVr
R>do Zw r ew
gmYZm
H$[aVr gmYZm
`mZm R>do mo
C\y$V
gmYZm
4/
ZogZ S>ocm mMo dmm 95 m dfu {ZYZ Pmco. mJrc H$mhr {hZo Vo Aem
H$mao AmOmar hmoVo H$s, mm {ZYZmm dmVm d A$dm OJ^amVrc AZoH$ mmZr
PiH$mdm hmom. mwio mJrc XmoZ-AS>rM {hZo Var ZogZ S>ocmMo H$Vd Am{U
X{jU Am{$H$m mmgX^mV gImoc {ddoMZ-{dcofU mmH$Sy>Z Ano{jV hmoVo. m
Anojocm OmJ{VH$ Vamdarc mo WmoS>r~hV CVacr. ^maVmVrc BJOr mmH$Sy>Z
OmV Anojm hmom, m $moc R>am Am{U amR>rVrc mmZr Va IynM {Zamem Ho$cr.
eVH$mVrc hmm, wJnwf hr d m AmemMr {deofUo cmdyZ S>ocm mm{dfr dadaMo
dm nmoH$i coIZM moR>m mUmV {g Pmco. dVwV: S>ocmMo H$Vd d {$d
m{dfr ~mocVmZm X{jU Am{$Ho$Mr dUofr amOdQ> gnw>mV oUo hm ZoH$m H$m o$ZmoZm
hmoVm, mwio OmJ{VH$ Vamdarc Jar~ d emo{fV am>mMr gmmgrH$aUo H$er ~Xccr;
qH$~hZm, EHy$UM OJmm ymH$ YmaUmo H$m ~Xc Pmco mMr {M{H$gm-rmgm
Pmcr AgVr Va ^maVmVrc OZmZg KS>{dmgmR>r mMm IynM CnmoJ Pmcm AgVm. Vr
gYr mmZr Ajae: dmm Kmcdcr, Ago hUmdo cmJoc.
JmYrOtMr n{hcr 20 df} X{jU Am{$Ho$V Jomwio Am{U mZr Amnm AqhgH$
cT>mMo gwdmVrMo {H$mo {VWoM {Jadmwio ^maVrmZm S>ocm d X.Am{$H$m mm{dfr
A{YH$ AmWm d AmnconUm AgUo dm^m{dH$ Amho. nU mcm A{YH$ JhZVoMr d
Jm^rmMr OmoS> {imcr, Va ^maVr OZVocm Iyn H$mhr {eH$mcm {ioc. H$maU S>ocm
mm H$VdmMm {dMma H$aVmZm ^maVmcm Var JmYtm ~amo~aM Odmhacmc Zoh$ Am{U
S>m.~m~mgmho~ Am~oS>H$a mmerhr mMo ZmVo gmJVm oBc. hUOo, EH$m AWmZo JmYrZoh$-Am~oS>H$a mMm gmoJ S>ocmm H$mH$VdmV Pmcocm hmoVm. mgX^mV dVnUo
Amg hmcm hdm Am{U mhr nwT>o OmD$Z X{jU Am{$Ho$Mm gnyU B{Vhmg, {deofV:
1990 ZVam dmQ>MmcrMm Amg Pmcm Va ^maVmcm Amnm dmQ>MmcrMohr narjU
H$amgmR>r mMm CnmoJ hmoUma Amho.
ZogZ S>ocmMr gwQ>H$m 1990 o Pmcr, mM doir ^maVmV S>c AmmoJmm
Ac~OmdUrm wmd$Z Xoe noQ>cm hmoVm; mmVrc AdmW cmdVm mcm hdm.
S>ocmMr gwQ>H$m PmmZVa mZm m doim hr.nr.qgJ gaH$maZo ^maVmV ~mocmdco
Am{U "^maVaZ' XoD$Z Jma{dco, mMmhr AW cmdVm mcm hdm. 1990 o X{jU
Am{$Ho$Mr AWdWm AS>MUrV Amcr, mZm gmoZo {dH$scm H$mT>mdo cmJco Am{U mM
H$mimV ^maVmMr AWdWm gH$Q>mV gmnS>cr d gmoZo JhmU Q>mH$mMr ZmwH$s
AmoT>dcr, mMr H$maUrrmgm H$aVm mcm hdr. m{edm, 1991 ZVa ^maVmV
qhXddmXr e$tZr Omoa nH$S>cm Am{U mZVa mXo{eH$ njmm $mo$mdmVyZ AmKmS>rMr
gaH$mao Amcr, Xoemcm ApWa amOdQ>tMm gmZm H$amdm cmJcm. nU mM XeH$mV Jmoao d
H$mio ho eVH$mMo ^oX JmSy>Z Q>mH$mgmR>r X{jU Am{$Ho$V ghH$mmMr d gmOmMr
XXma dmQ>Mmc Mmcy am{hcr. hUOo H$mhr gmVa d H$mhr nana{damoYr XmMm {dMma
H$$Z ^maV d X{jU Am{$H$m mm dmQ>Mmcrda {>jon Q>mH$cm, Va ~aoM H$mhr hmVr
cmJoc. nU m gdmm H|$WmZr EH$ wm Agoc. Vmo hUOo 1990 m H$Q> Am$
nmBQ>ZVa X.Am{$Ho$V S>ocm m hmZmH$mm ~amo~arZo E$.S>y.S>r.cH$ hm ~S>o
{Xcdmcm hmoVm, hUyZ X.Am{$Ho$Mr dmQ>Mmc gwH$a Pmcr. X.Am{$Ho$Mo Aj AgVmZm
E$.S>y.S>r.cH$ mZr 2 o$~wdmar 1990 amoOr Ho$coco Eo{Vhm{gH$ ^mfU m gX^mV Amg H$aUmmZr Q>m{Q>J nmBQ>
mZmdo Ago Amho. "ehmUnUm' H$emcm hUVmV mMm YS>m m ^mfUmVyZ {iVmo Am{U "H$V' H$emcm hUVmV mMo XeZ
mZVam mm amOH$maUmV {XgVo. Zdr X.Am{$H$m KS>dmgmR>r XmoZ moR>o, Xa>rMo d Im AWmZo am>dmXr ZoVo EH$
Ammda H$m KSy> eH$Vo mMo dVwnmR> H$moUmcm mMo AgVrc, Va S>ocm d cH$ mm dmgmMm doY KoVcm nm{hOo.
S>ocmMo ZmVo Ao[aHo$m gX^mV m{Q>Z yWa qH$J d Amo~mm mmer XmIdVm oBc, VgoM cH$ mMo ZmVo
A~mh qcH$Z d {ImBc Jmo~mMoh mmer XmIdVm oBc. S>ocm d cH$ m XmoKmZmhr emVVogmR>rMo Zmo~oc {Xco Joco,
mMmhr ^mdmW gOyZ KomMr AmdH$Vm Amho. E$.S>y. S>r.cH$ mMo Zmo~oc drH$maVmZmMo ^mfUhr OJmcm YS>o
XoUmao Amho. mm gd {ddoMZmV VmaVmMm AV^md Va AmhoM, nU Z gmoS>dmMr BN>m Agoc Va Vo gwQy> eH$VmV
hm R>m {ddmghr Amho. OmJ{VH$ n[apWVr~m~V "AWH$maU' H|$WmZr Amho Am{U mMm {dMma Z H$aVm {dH$mg m
gH$nZocm Va H$mhr AW ZmhrM, nU "dmV' d "emVVm' m gH$nZmZm H$mhr AW ZgVmo Ago Vo {ZjyZ gmJVmV.
1993 o XmoKmZm Zmo~oc {imco. 1994 o X{jU Am{$Ho$V Pmcom gmd{H$ {ZdS>UwH$sV cH$ ZeZc nmQ>uMo
ZoVo hmoVo, Va S>ocm ho Am{$H$Z ZeZc H$mJogMo ZoVo hmoVo. S>ocmZr nmM dfmZVa AjnX gmoS>co mMo H$mVwH$ Pmco, nU
mm AjnXmm H$mimV cH$ mZr CnmjnX drH$maco hmoVo mMohr H$mVwH$ hmcm hdo. amOKammVyZ Amcom
Am{U Aj am{hcom cH$ mZr CnmjnX drH$maUo ho "~S>o {Xcdmcm' mUygM H$$ eH$Vmo. mVhr {deof ho Amho
H$s, m KQ>oZcm 20 df} Pmcr Var cH$ mZr gOXmanUmMm mJ Ho$cocm Zmhr. BVm dam Vamda dmdacom d moR>r
gmmnXo ^yf{dcom $scm Ago {ddoH$s dVZ BVH$m XrKH$mi {Q>H$dVm oUo hr Jmo> gmonr Zmhr.
Jom dfu cH$ mZm {dMmaco hmoVo, S>ocm OmVrc Vohm X{jU Am{$Ho$Mo H$m hmoBc? jUmMmhr {dc~ Z cmdVm
Vo hUmco, S>ocm JomZVa X{jU Am{$H$m nydunojm A{YH$ K> ~mYcr OmBc. ho Cma mmV CXmaVdmX d am>dmX {H$Vr
wacocm Amho, ho XmIdVo.
(E$.S>y.S>r.cH$ mm XmoZ Eo{Vhm{gH$ ^mfUmMm n[aM H$$Z XoUmam coI nwT>rc AH$mV {g hmoBc- gnmXH$)
/5
H$mc-nadm
25
am_M Jwhm
S>ocmMo
^maVmer
OS>coco ZmVo
6/
/7
AgVmZm mMo {ZYZ Pmco. (S>ocmZr EH$Xm {g JmYrAmgH$ Am{U dU^oX{damoYr mohr Mmc{dUmao
B.Eg.ao>r mZm gm{JVco hmoVo, "S>m.XmX ^oQ>mnydu Amhr
gd emiH$ar wcmgmaIoM hmoVmo.') S>ocmMo {OdcJ
^maVr { hmoVo AhX "H$Wr' H$mWamS>m, mMm H$c
JmYtm {eH$dUwH$rnojm H$w{ZPH$S>o OmV hmoVm. gZ
1963 m {g "[ahmo{Zm' IQ>mVrc ho XmoKo Amamonr
hmoVo. IQ>mm {ZUmZVa XmoKmZmhr drg dfmnojm
A{YH$ H$mi VwJdmg ^moJmdm cmJcm. mVcm ~amM H$mi
"amo~Z'~amo~a Kmcdmdm cmJcm. ZVa Oohm mMr gwQ>H$m
Pmcr, Vohm Amnm Owm ghH$mmm "H$Wr'Zr m
AZoH$ wcmIVr KoVm; m d{Zw{V H$$Z mMo EH$
nwVH$ Vma Ho$co Am{U Vo S>ocmmM ZmdmZo {g Ho$co.
"H$mhg}eg {dW mgo$' m erfH$mImcr wcmIVtMm
gJh {g Pmcm Amho.
S>ocm~amo~a amo~Z AmcS>da Bog ZmSy> hmhr EH$
^maVr hmoVm. W~r ZmSy> m mm AmOmo~mZr 190709 Am{U 1913-14 m H$mimV Pmcom JmYtm
gmJhmV ^mJ KoVcm hmoVm. S>ocmZm AQ>H$ H$$Z mMr
admZJr amo~Z AmcS>da hmomAmYr ZmSy>m Kar
oOdmZrm {Z{mmZo mm ~mM ^oQ>r hmoV hmom.
BogMr AmB ZmoZr- mZm AmOy~mOyMo cmoH$ AmnwcH$sZo
"Amm ZmSy>' Ago g~moYV AgV- mm hmVMm
IoH$S>mMm agm S>ocmZm A{Ve AmdS>mMm. "Amm
ZmSy>' m mm $$ wcmmM Zho, Va
mm~amo~am dmVcT>mVrc BVammhr AmB
hmom.
r 1997 o ZogZ S>ocm mm XoemV n{hmXm
Jocmo, m doir r ^maVmMo Cmw$ JmonmiH$U JmYr
mmH$S>o am{hcmo hmoVmo. JmonmiH$U JmYr ho EH$ {dmZ,
CH$> AZwdmXH$ Am{U MmJco emgH$ hmoVo. mMo dS>rc
X{jU Am{$Ho$VM Oco. JmonmcH$U JmYr mm KarM
EH$m oOdmZrgJr mPm Bog ZmSy>er n[aM Pmcm. ZVa
r mm OmZmm Q>o~cmdarc EH$m MH$m[aH$
aU-dVy~c mmH$S>o MmH$er Ho$cr. EH$m YmVym
Jmoc V~H$S>rda H$mm XJS>mMo E~mqgJ Ho$coco hmoVo Am{U
mMm AmH$ma Am{$Ho$m ZH$memgmaIm hmoVm. Vr
aUdVy Bog mZrM JmonmcH$UmZm {Xcr hmoVr. amo~Z
AmcS>o H$mZm OodUmgmR>r {Xm OmUmm
Aw{{Z WmmMr Vr {VH$Vr hmoVr. m Wmirda
8/
ZwH$VmM {dmZmVyZ CV$Z Vmo ~mhoa nS>Vmo. ~mhoa H$mMom nbrH$S>o Vr mbm nmhVo,
hmH$ maVo. AWmVM mbm Vr EoHy$ OmV Zmhr. EH$ wbJr mM bj {VmH$S>o doYVo. Vmo
{Vm Odi oVmo. AOyZhr Vr H$mMom nbrH$S>oM. Vmo H$mhr Var ~mobVmo. {Vbm EoHy$ oV
Zmhr. Vr H$mhr Var hUVo. mbm gOV Zmhr. XmoKohr EH$oH$mH$S>o ~KyZ hgVmV Am{U Vmo
~mhoa nS>mm {XeoZo Mmby bmJVmo...
ojH$ hUyZ {gZomM n{hbM Amnbr CgwH$Vm MmidV. H$m ZmV Amho
XmoKmo? Vr mMr EdT>m CgwH$VoZo H$m dmQ> nmhVo? Iyn dfmZr ^oQ>VmhoV H$m ho XmoKo?
H$mhr jUmV {ZmU hmoUmm ZmVm ZmZm BamUr {XXeH$ AgJa $ahmXr mMm "X
nmQ>' hiyhiy Cma XoD$ bmJVmo. Vo H$aVmZm AmUIr Z {ZmU H$aVmo. oH$ Q>mda
"AmVm Amnmbm gJi gOb' Ag dmQy> bmJbob AgVmZmM Zdm YH$m XoVmo. WmoS>mgm
obmoS>mm, WmoS>rer H$bmHw$ga, WmoS>m ~oaH$snUm- m gJmMm {XXeH$ hUyZ dmna H$$Z
Amnmgmoa EH$ IUIUrV AZw^d gmXa H$aVmo.
$ahmXtMm m AmYrMm "A gonaoeZ' hm {gZom BamUo KS>Vmo. mVbr Xmohr OmoS>nr
BamUr AmhoV. doJdoJm gmm{OH$ VamVbr Agbr Var mMm ^modVmb EH$ Amho. BWo,
m {gZomV JmoQ> KS>Vo $mgo. Am{U {gZomM Zmd Oar "X nmQ>' Ag Agb Var Vr
^yVH$mim{dfr ~mobV Zmhr. Amnmgmoa nS>mda Oo KS>V, Vo dVmZmVM KS>V. nU
mda ^yVH$mimMr JS>X gmdbr gVV AgVo. mhr {gZomMm eodQ> m Img $ahmXtm
Q>mBbMm Amho- "A gonaoeZ'er ZmV gmJUmam.
Zm{H$m mar hr |$M Amho. {dmZVimda Vr mbm Ambro Amnm BamUr
Zdmbm- AhXbm. XmoKo AmVm EH$oH$mnmgyZ Xa Pmbo AmhoV. Mma dfmZr ^oQ>VmhoV. m
^oQ>rbm H$maUhr Amho. marbm AhXnmgyZ KQ>$moQ> mMm. Ia Va ho H$m AhXMm
dH$sb H$$ eH$Vmo, nU Varhr AhX VodT>mgmR>r n[agbm Ambm. H$maU mbmhr m
ZmmMm eodQ> MmJm nVrZo H$amMm- H$moUVrhr H$Qw>Vm Z oVm. JmS>rV ~gmda
mbm gOV H$s marZo Amnbr dWm hmQ>obo Ho$bobr Zmhr, Va Amnm KamVM
Ho$br Amho. AhX qH${MV AdKS>Vmo. marm wbtMr MmH$er H$aVmo. mm gdmXmYyZ
bjmV oV H$s- m XmoZ wbr AhXm ZmhrV, m marm n{hm Zdmm AmhoV.
nU mZm AhXMm Iyn bim Amho. ZVa AhX~amo~aM Amnmbmhr H$iV H$s, marbm
gra Zmdmm EH$m nwfmer bZ H$amM Am{U hUyZ hm KQ>$moQ> hmoU {VmgmR>r
AmdH$ Amho. grabmhr EH$ wbJm Amho, marm bhmZ wbrmM dmMm. m XmoKmM
MmJb OV. graMr ~mH$mo AmhoMm Z H$aVmZm dmMbro, nU gm H$momo
B$s : 2013
rZm H${UH$
X nmQ> :
dVmZmMm
gmZm
H$aVmZm...
/9
10 /
/ 11
AgJa $ahmXr
12 /
""ho Ko nmM AmUo Am{U Vw`m {m~amo~a "gJ' ~K.''- m`m Wmoa`m ^mdmZo
(m`m hmVr ngo XoV) Ag hUVmM `mMm { Ho$dT>mZo Var XMHy$Z hUmbm,
""EdT>mem nmoambm "gJ' nmhm`bm nmR>dVmog...?''
r Vohm ghmdrV hmoVmo Am{U ^mD$ d `mMm { AH$amdrbm. hUOo r mW{H$
emioV, Va Vr XmoK hm`Hy$bmV. hUOo m`mgmaIrM hm$ nQ>rV. ^mdmMm { AOyZ
Y`mVyZ gmdabm ZhVm,
""H$r H$nS>mVbr dO`Vrmbm nmhm`bm...?''
^mdmZo {mbm Cma {Xb, ""Zmhr... n[agMm Am`o$b Q>mda nmhm`bm...!''
`m doir hm mPm Wmoabm ^mD$ ^maVmVrb {d{dY am`m`m n`Q>Z gWmZm n nmR>dyZ
`mMr m{hVr nH$ mJdm`Mm. m{hVr {H$Vr dmMm`Mm, mhrV Zmhr; naVw `mVbr {M
H$mnyZ doJir H$am`Mm Am{U `mMo am`dma N>mZ Am~ H$am`Mm. `m`m `m Aem
d$nm`m n`Q>Z AmdS>rVyZM `mbm r "gJ' nmhmdm- w` hUOo Am`o$b Q>mda
nmhmdm- Ag dmQ>b. dO`Vrmbm H$r H$nS>mV dmdaVo, ho `m`m bjmV Amb Zgmd
qH$dm `mbm Am`o$b Q>mda`m nwT>o Vo hdmM dmQ>b Zgmd.
r "gJ' nm{hbm. H$r H$nS>mV`m dO`Vrmbmbm nm{hb Am{U Am`o$b Q>mdahr
nm{hbm. ^mdm`m {mZo dO`VrmbmMm {deof CboI Ho$`mwio {gZom nmhm`bm
OmVmZm S>mo`mV VrM hmoVr. n[ag Am{U Am`o$b Q>mda{df`r ^mdmZoM {Xbo`m OwO~r
m{hVrncrH$S>o H$mhrM mhrV ZhV. `mwio gmo~V`m XmoVS>itZm r nmh`mAmYrM
dO`Vrmbm{df`r {deof m{hVr nwadbr. naVw, `m`mH$S>o m`mnojm A{YH$Mm
Vnerb hmoVm! CXmhaUmW- "gJ'o dO`VrmbmZo H$m H$amd hUyZ amO H$nyaZo H$gm
{VMm {nN>m nwa{dbm hmoVm. AIoa EH$, "~mob amYm ~mob gJ hmoJm Ho$ Zht?' Aer Vma
nmR>{dbr Am{U J {VZohr H$g VmaoZoM "hmoJm... hmoJm... hmoJm...' Ag Cma nmR>{db...
J `mMM H$g JmU ~Zdb... BWnmgyZ Vo AmUIr {H$Vr Var M{dQ> JmoQ>r m`m `m
XmoVm`m nmoVS>rV hmo`m.
"gJ' AWmVM Iyn AmdS>bm. ao{S>Amoda Am{U gma^mVyZ dmOUm`m bmD$S>
nrH$ad$Z `mMr JmUr AmYrM AmoR>mda Ambr hmoVr. ao{S>Amo {gbmoZda `m doir C`mAmS>`m Xoembm doS> bmdUmam "{~ZmH$m JrVmbm' hm YmHo$~mO H$m`H$ gmXa hm`Mm.
Vmo gmXa H$aUm`m ArZ g`mZrMm OmX^am, ^aXma {VVH$mM Ibr AmdmO Am{U
`mMr gmXarH$aUmMr AZmoIr d {VVH$sM A^yVnyd ebr `mwio gV Am~mbdmZm nma
doS> Ho$b hmoV. "{~ZmH$m'V JmU JmOb, `mbm {~ZmH$m gaVmO JrVMm {H$Vm~ {imbm
H$s, `m {MnQ>m~XXb A$mQ> Amgw Agm`M. "{~ZmH$m'V "gJ'Mr JmUr JmOV
hmoVr. "`o oam on nT> H$a Vw ZmamO Zm hmoZm' Va gVV H$mhr AmR>dS>o gaVmO JrV R>ab
hmoV. "gJ'Ybr BVahr JmUr JmOV hmoVr. nS>mda Vr nmhVmZm ^mZ hanb... {VH$S>o
nS>mda amO H$nya, dO`Vrmbm Am{U amO|Hw$ma Jm`bm bmJbo Vgo ojH$mZr `m`m
gwamV gya {gibo. `m ObmofmV rhr gmrb Pmbmo. ZmXmdbmo. nU VodT>mVhr r bj
R>odyZ hmoVmo. bm Am`o$b Q>mda, n[ag nmhm`M hmoV. `mgmR>rM Va ^mdmZo bm nmR>db
hmoV. r Vo nmhZ KoVb. ZdgmarVyZ Amhr gw>rV w~Bbm Ambmo H$s `m doir Amhmbm
naXoer Am`mgmaI dmQ>m`M... n[ag Va {H$Vr Var Xa... H$nZo`m ncrH$S>o. naVw H$Yr
Var Am`w`mV Am`o$b Q>mda nmhm`MmM, Ag R>adyZ Q>mH$b. Am{U J S>mo`mV KmoiV
am{hbr gwXa-amYm-JmonmbMr {H$moUr oH$Wm, JmUr... Am{U dO`Vrmbm...! H$Yr
{gZom
nmhUmam mUyg : 4
AemoH$ amUo
AmYm h
Mm...
/ 13
14 /
Amo$c Q>mda
/ 15
16 /
m {hmV nmM ammm {ZdS>UHw $mMo {ZH$mc Omhra Pmco. {ZH$mcmm {Z{mmZo m-m
ammVrc AVJV pWVr H$m hmoVr hr m{hVr XoUmao nmM coI m AH$mV {g H$arV AmhmoV.
mwio {ZdS>UHy $ {ZH$mcm{dfr AXmO ~mYUmmZm H$mhr XV hmoD$ eHo$c. ho nmMhr coI nwUo
{dmnrR>mVrc amem d cmoH$emgZ {d^mJmm {dmmZr {c{hco AmhoV Am{U nwUo
{dmnrR>mVrc amem {d^mJmVrc gemoYZ ghmH$ {ddoH$ KmoQ>mio mZr mgmR>r gdH$
hUyZ ^y{H$m nma nmS>cr Amho.
gnmXH$
gmYZm : 28 {S>g|~a 2013
/ 17
{ZdS>UHy $ : {Xr
{dO $gmQ>o
{ZUmH$s "Amn'
18 /
/ 19
{ZdS>UHy $ :
amOWmZ
Zohm $S>H$o -hmOZ
EH$V$s cT>V
20 /
/ 21
{ZdS>UHy $ :
Xoe
amOy nmS>o
{edamOqghmm
H$m{JarMm
{dO
22 /
/ 23
{ZdS>UHy $ :
N>mrgJS>>
amO| ^moBd ma
^mOnM
dMdemcr
^maV-nm{H$VmZMm {H$Ho$Q> gmZm nmhV AgVmZm {dO H$moU {idVmo, mH$S>o S>moio
cmdyZ gmZm gnonV ojH$ Ogo AmVwaVoZo C^o amhVmV; VrM AdWm N>mrgJT>Yrb
Mmm {dYmZg^m {ZdS>UwH$sm 90 OmJmm {ZH$mbmm ~m~VrV OZVoMr hmoVr. hr
{ZdS>UyH$ XmoZ Q>mV (11 Zmoh|~a d 19 Zmoh|~a) KomV Ambr hmoVr. m nVrZo
BVa ammV H$mJog{damoYr ZmXr Mmby Amho, mMo {V[~~ N>mrgJT>o {XgyZ oV
Zmhr. H$mJogZo BWo {ZH$amMm bT>m {Xbobm Amho. ^>mMma, dmT>Vr hmJmB, ZjbdmX/
mAmodmX, drO, nmUr, aVo, noQ>mob BmXr ^mOn gaH$ma{damoYrgwm wo {ZdS>UwH$sV
hmoVo; Varhr OZVoZo ammV {dH$mgH$mo H$amgmR>r ^mOnbm nwhm EH$Xm gYr {Xbr
Amho.
Xoe ammVyZ N>mrgJT> ammMr {Z{Vr 1 Zmoh|~a 2000 amoOr 26 do
KQ>H$am hUyZ Pmbr. ammV bmoH$g^om EHy$U 11 OmJm AmhoV, mnH$s 9 OmJm
^mOnH$S>o AmhoV, Va EH$ OmJm H$mJogH$S>o Amho. VgoM amg^om EHy$U 5 OmJm
AmhoV. mnH$s 3 ^mOnH$S>o Va 2 OmJm H$mJogH$S>o AmhoV. ammMr {Z{Vr H$amV
Ambr, Vohm H$mJogMo A{OV OmoJr mmH$S>o wrnX hmoVo. mZVa 2003 d
2008 m {dYmZg^m {ZdS>UwH$sV ^maVr OZVm njmZo gmm {idbr. ammV ^mnOZo
gbJ {VgmXm {ZdS>UyH$ {OHy$Z aU qgh mZr w{nXmMr hQ>{Q>H$ H$$Z, AQ>r
BH$~gr $Q>aMm dJao H$mhr n[aUm ZgVmo ho {g Ho$bo Amho.
ZjbdmmMm $gbobm Jo
ammV ZjbdmmZr OZVobm YH$mdyZ {ZdS>UwH$sda ~{hH$ma Q>mH$mMm hHy$
{Xbm hmoVm. Varhr OZVoZo ZjbdmmMo H$mhrhr Z EoH$Vm 2008 m VwbZoV A{YH$
VXmZ Ho$bo Amho. 2008 o 71.06 Q>o$ VXmZ Pmbo, Va 2013 m {ZdS>UwH$sV
77.06 Q>o$ VXmZ Pmbo Amho. ammV EHy$U 6 Q>o$ VXmZ dmT>bobo {XgyZ oVo.
VXmZ dmT>mMo w H$maU hUOo wdH$, {hbm Am{U Zm VXmamZr ZjbdmmZr
Ho$bom H$mMm {ZfoY hUyZ {ZdS>UwH$so gh^mJ KoVbm hmoVm. ZjbdmmZr ammV
XheV {ZmU H$amgmR>r H$mJogMo ho H$m, ZXHw$ma d CX wX{cma AmXr ZomMr
hm Ho$br hmoVr. mM hmH$mS>mMm {ZfoY hUyZ cmoH$mZr moR>m mUmV VXmZ H$$Z
hm Pmbomm dmagXmamZm {ZdSy>Z {Xbo.
S>m.aU qgh gaH$maMr H$m{Jar
XoemV Agwajm $H$mXm AbmV Ambm, VohmM aUqghmZr N>mrgJT>o A
{d^mJ, ZmJar nwadR>m d JmhH$ gajU Am{U am ghH$mar nUZ hmgK m{XVamnya oWo WmnZ H$$Z Agwajm H$mXm bmJy Ho$cm Amho. OZVobm 2 no {H$bmo XamZo
Ym {Xbo OmV Amho.
{ZewH$ {ejU moOZm, EAa hmoQ>og Am{U nmbQ> moOZm, wdH$ H$[aAa moOZm,
wr dmdb~Z moOZm, {hbm gr ~mOma moOZm, mmgmX wIOu wdH$
OZ{dH$mg moOZm, JmoHw$iZJa moOZm, amn[adVZ ZdmoOZm, Hw$em^mD$ R>mH$ao wdH$
OZ{dH$mg moOZm, hmQ> ~mOma grm moOZm, XrZXmb H$fr gwajm {dm moOZm,
{hbmgmR>r 50 Q>o$ AmajU, JmrU damoOJma Am{U {ejU gWm BmXr moOZm
am~{dm AmhoV.
24 /
/ 25
{ZdS>UHy $ :
{Pmoam
dmVr ~mo~S>o
nwhm EH$Xm
H$mJg
o
26 /
/ 27
H${dVm
gVmof nmH$a ndma
2
Og Og eha Vwm eoVr^modVr dmTy> cmJc
JwOm~mB, Vy H$mD$Z Jocrg
^a Cgmm $S>mV hmVr H$moVm KoD$Z {$amMr
hmJUXmar H$amcm oUmmZm ~gdmMr YmH$
{hgH$mMr mMr nmmMr S>~S>r
{ham Kmgmm nmXrV cmcPmoH$
BaH$cr nS>H$cr H$s eha dVrMr mUg
Vwcm ~KyZ nimMr
Vy H$mT>mMr mMr nwfr ^mfoV Am m
H$mm ^wBM
r coH$- JwOm~mB YZJarZ
1
hVrg Vy EH$ JwOm~mB
YZJamm amZmVcr
gmjmV {OdV ^wVmgmaIr
~cJmS>r hmH$mMr
ZmJa YamMr
noa H$amMr
gm|JUr H$amMr
eoVH$mmm mJ Ag cmJmMr
Xhm eoVJS>mM H$m EH$Q>rM H$amMr
Vwm eoVmVcr Vy hmamUrM hmoVr
Amnm gmmmm amZmMr Vy amUrM hmoVr
nU ZVa ZVa H$moUrVar ~N>S>o ni{dmda
cmoH$dVrda MmcyZ OmUmm dm{KUrgmaIr Vy
MdVmiyZ hmoVr
28 /
4
JwOm~mB, VwPm H$ma^mar
Vwm S>momXoIV BOoMm PQ>H$m ~gyZ Jocm
Vhm Va Vy BOS>imMr
Aer hOoar KoVcr H$s S>imm
Am{$g XmamVM gaU aMmMr
Vy Ho$Vr Vmar
Ia Va Vma VwQy>Z nS>Uo hm AnKmV ZhVm
ho OmUc hmoVg Vy
H$maU Vwm eoVrMo cMHo$ VmoSy> nmhV hmoVr H$mhr {JYmS>
{H$VrVar AmYrnmgyZ
5
Vy nmSy>Z XoV ZhVr Vwm eoVrMr JwR>o cmQ>
Zm eham Q>mZm
{Xg^a nmZQ>narda ~gyZ
nm{cHo$M amOH$maU H$aUmm
~{har ggmmMo S>moio $moS>mMo VwPr hmoVr Vmar
KoUma nU hmoVr Vy doY Vwm H$momZ
nU JwOm~mB,
Vwm nmoamm mJ VwPo ZmVy nU {ZKmco
Xm$~mO Am{U ~mB~mO
AOJamm {dimV AS>H$md
Vg VwP eoV ehamm nmoQ>mV Amc
Vy {dH$V Zmhr hQ>mda
mmda nm{cHo$M AmajU Amc
6
JwOm~mB,
VwPo WH$co hmVnm
Vwm S>momV nS>c y$c
Am{U Pmcrg {XgXhmS> VwPr
EH$ AmYir hmVmarU...
Vwm ZmcmH$ ZmVdmZr Ho$cr goQ>c|Q>
Am{U nmS>co Vwm eoVrMo cmQ>
Am{U {dHy$Zhr Q>mH$co mVrmoc {H$Vrcm
7
Vwcm eodQ>M JwOm~mB nm{hc
gJir dmMm Jococr
AmYir hmoD$Z ~gcocr...
Vwcm AmUyZ ~gdc hV Hw$UrVar
gmB~m~mm {Xam~mhoa
Am{U Vwm AdVmamcm nmhZ Q>mH$V hmoVm oUmam OmUmam
nm AmR>mmMr ZmUr Vwm nwT>mV...
Vwcm EH$m Am hmamUrMr
{^H$marU hmoVmZm nmhUmao mPo S>moio
KiKim dmhV hmoVo {Z niV hmoVmo r
dmT>m ehamcm {em XoV...
gVmof nmH$a ndma
santoshpawar365@gmail.com
mob.: 8087882539
/ 29
AemZ Amg
hV...
AemoH$ H$m{VH$ H$moir
WS>rVcm
IwamH$
30 /
WS>r gw$ Pmcr H$s Imda hmoV gwQy>Z OmV Amhmco. Ord ImdImd H$mco cmJyZ OmV
hmoVm. {Xdmir ZwH$VrM g$Z Jococr amhmV hmoVr. {Xdmirgmo~VM {Xdmirm ImUmIwUm
~r {Qy> cmJV hmom. JmoS>YmoS> {MOm g$Z OmV hmom. WmoS>$ma JmoS>YmoS> Pmcoc amhmV
hmoV KamV, Vo gamcm hmoV cmJyZ OmV.
Ver {Xdmir Amm KamV H$mhrer Ceram hmoVr AdVaV. mMo H$maU AZoH$ hmoVo.
m~mnmMr H$mmMr YmXc hmoVr amhmV. H$emZ H$mhr ZhV COV oho H$mmm
Y~mS>mV... KmB-Ja~S>-YmXcM VodT>r amhmV hmoVr...
{XdmirH$S>r nmmMr m~mnmMr gdyS> ZhVr amhmV. m {Xder H$m ~X amhmc m
{Xder hmoVr ^oQ>V mZm gdyS>. WmoS>m$ma AmMm {dMma H$$ cmJV hmoVo. {XdmigZmMo
Mma {Xdg ~X amhmV hmoVo H$m. m {XdgmV H$$ eH$V hmoVo Vo gZ gmOam. nU ZhVo
H$aV. H$emZ H$mhr ZhVr oV {Xdmir Amm KamV.
H$emZ H$m hmoV hmoV J? H$mhZ ZhVr oV {Xdmir Amm KamV? mM Amg
hmoV- {Xdmir{Z{m Ka^$Z nmhZo AdVaV hmoVo Amm KamV. Amm hUOo
AmOmo~mm. nmMghm Amm hmom cm. m, mm {Mm-{ncmgh hmom AdVaV.
H$mhr AmOmo~mm ~{hUr hmom oV.
m gJm mZmm nmhm hmom amhmV. mMm $~m~ mamM hmoVm amhmV. mm
gJm wcm{hOm, JmoVmdmZ ^$Z OmV hmoV AmM Ka. AmM hUOo AmOmo~mM.
Amhr mm q^Vrcm q^V hmoVmo amhmV. H$moUmm Mwcrda H$m {eOc mMm dmg Ka^a
hmoVm oV. mVm mV mZmm nmhmMm gMma Xmohr KamV amhmV hmoVm. mm
YmH$mZ {Xdmir ZhVr H$aV m KamV Amm.
m H$Vdmamm Y~mS>mVyZ gwQ>H$m H$$Z KoV m {XgmV m Amhmco mmm Kar
nmR>dV hmoVr. hm gJim ngmam AmQ>monmda {Xdmir H$aV hmoVr. {VMm Coe Agm hmoVm,
H$s Ho$coc WmoS>$ma JmoS>YmoS> Amm nmoQ>mV Joc nm{hOo. gJim H$mVmoS>m AmmgmR>r
hmoVm amhmV {VMm. AemZ Aem H$maUmZ {Xdmir Amm Kar Ceram AdVaV hmoVr.
~a, Ceram AdV$Z Vo H$mhr {MaH$mc ZhVr {Q>H$V. $ma $ma V Mma {XdgmV OmV
hmoVr g$Z {Xdmir Amm KamVcr. {Xdmir hUOo, {Xdmir{Z{m AdVacom dVy!
EodOM VodT>m hmoVm amhmV m{Z{mmMm. {H$cmo XmoZ {H$cmoMo XammMo cmSy>.... eod{MdS>m,
nmoho WmoS>o$ma.... ~g! EdT>M hmoV amhmV.
MH$m, eodm, H$am, gmOmom, eH$anmS>o mnH$s H$mhr EH$ ZhV amhmV. $ma $ma
V Jwimm JmoS> nmnS>m amhmV hmom. m nmnS>mg OmVr hmom AmdS>V Amhmco.
{Q>m m$Z m$Z hmoVmo ImV mZm. {IemV ^$Z ^$Z Xmar AmJUr ~r ZoV hmoVmo.
mMm {damoY amhmV hmoVm m Jmo>rco. {VM h Amg hmoV amhmV, H$s Oo H$mhr ImmM
Vo KamVM ImdyZ m! Xmar AmJZr y ZH$m. H$mohmco XmIdyZ ~mo^mQ>m H$$ ZH$m. m
mJMr {VMr ^y{H$m Vc~mMr hmoVr amhmV. Oo H$mhr WmoS>$ma hmo Vo Amnm {ncmm
nmoQ>mV Joc nm{hOo nwaonya... cdIaM ~i ^amc nm{hOo mm nImV. Amg {Vho dmQ>V
hmoV.
m dmWmnmoQ>r m Amhmco Ord cmdV hmoVr. H$mhr H$mhr ImdmS>V hmoVr. c c
YS>nS> hmoVr MmcV {VMr. H$m H$$ Z H$m Zhr AmmgmR>r Amg hZ OmV hmoV {Vco.
H$m Var amhmV hmoV KamV! H$emZ H$mhr {R>H$mZm ZhVm amhmV. Var~r m mJo hQ>V
ZhVr. H$mhr Z H$mhr nmhZ H$mT>V hmoVr AmmgmR>r. H$m, H$m|S>m hmoVr ImdmS>V.
/ 31
32 /
{d^mJ 4 : gmH${VH$
0 amZS>mMo AmdmhZ, {Q>iH$mMm Bemam!
0 nwVH$ narjUmMm hmg H$m Pmcm?
0 M[amH$ H$mX~mnmgyZ Xa ahm!
0 AmZX mXd mMr mKma hr Eo{Vhm{gH$ MyH$!
0 N>moQ>m dJmda moR>r O~m~Xmar
0 AU gmYyZr Eo{Vhm{gH$ gYr Jmdcr
0 H$nm, JagO H$$Z KoD$ ZH$m!
0 Am{a Am{U dogS>o
{d^mJ 5 : gH$sU
0 {Q>Ho$H$a-Ho$VH$a nd
0 BmZ Am{U ndma
0 g{MZcm amg^m; amOH$s Ioir?
0 Zmo~oc Ac Jmoa, h~c XodoJmS>m
0 Zmo~oc g{VrMm YyV S>md
0 Zmo~oc g{VrMm {ZXr Kmd
0 Am{WH$ gwYmaUm d H$mUH$mar moOZm
0 EH$m mXoZVa Amgnojm {>H$moZ hdmMm
{d^mJ 6 : n[a{eQ>o
0 AmhmZo H$R>rU H$m ^mgVmV?
0 MmWm V^ {Vgm AdWoV
0 "nwZ^}Q>' AH$mdarc MM}cm Cma
0 gmYZmMm ~mcHw$ma nmM dfmMm Pmcm!
0 gmR>rZVaMr nmM df}
/ 33
20
34 /
/ 35
36 /