Sei sulla pagina 1di 47

Academia WEMBLEY

CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

LA DECLINACIN
A. CASOS Y FUNCIONES En latn todo sustantivo posee sus casos, dando lugar a que morfolgicamente la palabra cambie y ese cambio le otorgue distintas funciones. Los casos y sus respectivas funciones son: CASOS Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo Sujeto o Atributo Apelacin CD (v. Transitivos) o CC (v. Intransitivos). Con preposicin siempre CC Complemento del Nombre Complemento Indirecto Complemento Circunstancial (con o sin preposicin) FUNCIN

El dativo y ablativo del plural son iguales, para diferenciarlos hay que fijarse en la preposicin, puesto que sta aparece cuando hay dudas en cuanto a la funcin: el dativo siempre va sin preposicin, mientras que el ablativo puede ir con o sin preposicin. El contexto dar la solucin, pero en caso de duda, en latn aparecer siempre la preposicin para diferenciar.

B. LA DECLINACIN Las declinaciones son cinco en latn. Cada palabra se enuncia con el nominativo y genitivo, por lo que sabremos a que declinacin pertenecen, as, rosa rosae es de la primera, por el tema en a, igual que filia filiae. Dominus domini es de la segunda, y as con todas.

Nominativo y vocativo del singular son siempre iguales excepto en la segunda declinacin. Dativo y ablativo del plural son siempre iguales. Nominativo, vocativo y acusativo del singular son iguales en los sustantivos neutros. Nominativo, vocativo y acusativo del plural adquieren la desinencia a en los sustantivos neutros.

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

A. Primera declinacin: Tema en a Su caracterstica es que la desinencia del genitivo es -AE, rosa - rosae. Igualmente toman esta desinencia el dativo del singular y el nominativo y vocativo del plural. La primera declinacin contiene sustantivos femeninos en su mayora, y ninguno neutro.

Nauta, -ae = marinero


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Nauta Nauta Nautam Nautae Nautae Nauta

Nautae Nautae Nautas Nautarum Nautis Nautis

B. Segunda declinacin: Tema en o La segunda declinacin acoge los sustantivos con tema en o, aunque debido a una evolucin fontica el timbre de la o cambio y pas a u. Hay tres tipos de sustantivos en esta declinacin, aunque todos ellos hacen el genitivo en I:
o o o

Los que tienen nominativo en -US: dominus - domini Los que tienen nominativo en -ER: puer - pueri Los que tienen nominativo en -UM: templum - templi

Los dos primeros, -US y -ER son generalmente masculinos, mientras que los acabados en -UM son neutros, con nominativo, vocativo y acusativo singular en um y el plural en a.

Dominus, -i = seor
Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Dominus Domine Dominum Domini Domino Domino

Domini Domini Dominos Dominorum Dominis Dominis

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

C. Tercera declinacin La tercera declinacin se caracteriza porque el genitivo toma la desinencia -IS. A su vez, los sustantivos de esta declinacin pueden ser masculinos, femeninos y neutros. Hay tres tipos de sustantivos:

Tema en consonante Tema en vocal (-i) Tema mixto

a) Tema en consonante

El tema en el genitivo acaba en consonante: homo hominis. El nmero de slabas en nominativo es distinto que en genitivo: consul consulis, civitas civitatis, tempus temporis.

Los sustantivos neutros (ej. caput, capitis) tienen variaciones con respecto a los masculinos y femeninos. El nominativo, vocativo y acusativo tienen la misma forma en singular, mientras que en plural adquieren la terminacin -A. En la tercera declinacin aparecen formas acabadas en -I, como el genitivo de la segunda declinacin, sin embargo, no pueden confundirse, porque en la tercera declinacin corresponden al dativo, es decir, una funcin de complemento indirecto o circunstancial, sin embargo en la segunda son genitivos, complementos del nombre.

Consul, consulis = cnsul


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Consul Consul Consulem Consulis Consuli Consule

Consules Consules Consules Consulum Consulibus Consulibus

Caput, capitis = cabeza


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Caput Caput Caput Capitis Capiti Capite

Capita Capita Capita Capitum Capitibus Capitibus

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

b) Tema en vocal o Tema en -I


El tema en el genitivo acaba en vocal: mare maris. El nmero de slabas es igual en nominativo y en genitivo: navis navis, hostis - hostis.

En los dos ejemplos anteriores el genitivo, aunque lo parezca, no acaba en consonante, puesto que la i del genitivo es la contraccin de ii, es decir, mariis, por tanto son sustantivos con tema en vocal, aunque fonticamente hayan evolucionado. Se declinan igual que los de tema en consonante pero con dos excepciones:

Genitivo del plural toma la desinencia -IUM. Nominativo, vocativo y acusativo del plural de nombres neutros toman la desinencia -IA.

Hostis, hostis = enemigo


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Hostis Hostis Hostem Hostis Hosti Hoste

Hostes Hostes Hostes Hostium Hostibus Hostibus

c) Tema mixto

El singular lo hacen como los temas en consonante. El plural lo hacen como los temas en i.

Ars arcis: el nmero de slabas en nominativo y genitivo es distinto, pero el genitivo del plural lo hace en -IUM, arcium, igual que los sustantivos con tema en i. Lo mismo ocurre con urbs urbis, cuyo genitivo del plural es urbium.

Mons, montis = monte


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Mons Mons Montem Montis Monti Monte

Montes Montes Montes Montium Montibus Montibus

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

D. Cuarta declinacin: Tema en u Estos sustantivos pueden tener dos terminaciones:


-US, son masculinos y femeninos. -U, son neutros.

Manus, -us = mano, tropa


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Manus Manus Manum Manus Manui Manu

Manus Manus Manus Manuum Manibus Manibus

Cornu, -us = cuerno, ala de ejrcito


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Cornu Cornus Cornui Cornu

Cornua Cornuum Cornibus Cornibus

E. Quinta declinacin: Tema en e Son todos sustantivos femeninos, excepto dies diei y sus compuestos que son masculinos. No tiene sustantivos neutros. Aparecen en esta declinacin muchos sustantivos que son abstractos, por lo que slo se encontrarn en singular.

Res, rei = cosa


Singular

Plural

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

Res Res Rem Rei Rei Re

Res Res Res Rerum Rebus Rebus

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

El siguiente cuadro refleja las terminaciones de las cinco declinaciones latinas:

1 Declinac. Tema en a Mas. / Fem. Sg. Nom Voc Acu Gen Dat Abl A A AM AE AE A Plu. AE AE AS ARUM IS IS

2 Declinacin Tema en o Masc. / Fem. Sg. US/ER E / ER UM I O O Plu. I I OS ORUM IS IS Neutro Sg. UM UM UM I O O Plu. A A A ORUM IS IS EM IS I E

3 Declinacin Tema en consonante Mas/Fem. Sg. Plu. ES ES ES UM IBUS IBUS Neut. Plu. A A A UM IBUS IBUS EM IS I E Tema en i Masc./Fem. Sg. Plu. ES ES ES IUM IBUS IBUS Neut. Plu. IA IA IA IUM IBUS IBUS

4 Declinacin Tema en u Mas./Fem. Sg. US US UM US UI U Plu. US US US UUM IBUS IBUS Neutro Sg. U U U US UI U Plu. A A A UUM IBUS IBUS

5 Declinac. Tema en e Masc. / Fem. Sg. ES ES EM EI EI E Plu. ES ES ES ERUM EBUS EBUS

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

EL ADJETIVO
Hay tres tipos de adjetivos en latn:

A. Del tipo bonus a bonum Se enuncian con el nominativo del singular del masculino, femenino y neutro respectivamente. Se declinan como sustantivos de la segunda declinacin los masculinos y neutros y como sustantivos de la primera declinacin los femeninos. Del mismo modo, siguen esta norma los adjetivos acabados en ER A UM (pulcher pulchra pulchrum).

Bonus a um = bueno
Singular M. F. N. M.

Plural
F. N.

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

bonus bone bonum boni bono bono

bona bona bonam bonae bonae bona

bonum bonum bonum boni bono bono

boni boni bonos bonorum bonis bonis

bonae bonae bonas bonarum bonis bonis

bona bona bona bonorum bonis bonis

B. Declinados como los sustantivos de la tercera declinacin con tema en consonante Se enuncian dando el nominativo y genitivo, que sirven para los tres gneros: vetus veteris, dives divitis, pauper pauperis, princeps principis. Hay que tener en cuenta que el ablativo singular acaba en -E y el genitivo plural en -UM.
Singular M. F. N.

Vetus, veteris = viejo


M. F.

Plural
N.

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

vetus vetus veterem veteris veteri vetere

vetus vetus vetus veteris veteri vetere

veteres veteres veteres veterum veteribus veteribus

vetera vetera vetera veterum veteribus veteribus

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

C. Declinados como los sustantivos de la tercera declinacin con tema en i Dentro de estos adjetivos se diferencian, a su vez, tres tipos: a. De tres terminaciones, que equivalen a masculino, femenino y neutro: acer acris acrum, en los que el nominativo del femenino es siempre igual al genitivo. b. De dos terminaciones, que equivalen, el primer trmino a masculino y femenino, y el segundo a neutro: brevis breve, fortis forte. c. De una terminacin, por lo que sirve para los tres gneros. Siguen esta declinacin los adjetivos acabados en NS (prudens prudentis), -AX (audax audacis), -OX (ferox ferocis) y IX (felix felicis).

Acer, acris, acre = vivo, duro


Singular M. F. N. M. F.

Plural
N.

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

acer acer acrem acris acri acri

acris acris acrem acris acri acri

acre acre acre acris acri acri

acres acres acres acrium acribus acribus

acria acria acria acrium acribus acribus

Singular M. F. N.

Fortis, forte = valeroso


M. F.

Plural
N.

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

fortis fortem fortis forti

forte forte fortis forti

fortes fortes fotium fortibus

fortia fortia fortium fortibus

Singular M. F. N.

Felix, felicis = feliz


M. F.

Plural
N.

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

felix felicem felicis felici

felix felix felicis felici

felices felices felicium felicibus

felicia felicia felicium felicibus

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

ADVERBIOS DE MODO
Se construyen a partir del adjetivo correspondiente, por ejemplo: strenuusaum:

Primero se elimina la terminacin del genitivo: strenui strenu. Despus se aade la terminacin -E strenue, resultando el adverbio de modo correspondiente: valiente valientemente. Normalmente los adjetivos de la primera y segunda declinacin aaden -E para formar el adverbio, y los de la tercera aaden -TER: Magnus a um magne Fortis e fortiter

LA COMPARACIN En latn hay tres tipo de comparacin, igual que en espaol:


Grado positivo, que es el adjetivo normal: alto Grado comparativo: ms alto, menos alto, tan alto como Grado superlativo: altsimo o muy alto, el ms alto de todos

Grado Comparativo A. Igualdad Se forma con las partculas TAM ... QUAM = tanto (tan) ... como Petrus tam altus quam Antonius est = Pedro es tan alto como Antonio Titus tam fortis quam Marcus est = Tito es tan valiente como Marco Tam bonus quam prudens sum = Soy tan bueno como prudente

B. Inferioridad Se forma con las partculas MINUS ... QUAM = menos ... que Antonius minus altus quam Petrus est = Antonio es menos alto que Pedro Minus humilis quam Iulius es = Eres menos humilde que Julio.

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

C. Superioridad Puede hacerse de dos formas: a. Con las partculas MAGIS ...QUAM = ms ... que, aunque es poco frecuente. Antonius magis altus quam Petrus est = Antonio es ms alto que Pedro Marcus magis fortis quam Carlus est = Marco es ms valeroso que Carlos

b. Aadiendo al tema del adjetivo el sufijo -IOR, si es masculino o femenino, o -IUS si es neutro. Una vez formado el comparativo de esta forma, se declina como un sustantivo de la tercera declinacin en consonante, con la caracterstica de que el genitivo singular acabar en -IORIS. Por ejemplo: el adjetivo altus a um tiene genitivo alti; quitamos la -i de genitivo y aadimos -IOR si es masculino o femenino, o -IUS si es neutro. Una vez formado altior y altius se declina como un sustantivo de la tercera declinacin con tema en consonante. Altior, altius = ms alto
N. M. F.

Singular M. F.

Plural
N.

N. V. Ac. Ge. Da. Ab.

altior altiorem altioris altiori altiore

altius altius altioris altiori altiore

altiores altiores altiorum altioribus altioribus

altiora altiora altiorum altioribus altioribus

Una vez llegados aqu, el comparativo de superioridad puede hacerse de dos maneras:

El adjetivo en IOR/IUS + QUAM: Petrus altior quam Antonius est Caecilia altior quam Iulia est Templum altius quam villa est Milites altiores quam portes sunt Antonium villam maiorem quam equum emit

El segundo trmino de la comparacin va en ablativo, sin la partcula QUAM: Petrus altior Antonio est = Petrus altior quam Antonius est Marcus doctior quam fortior est = Marco es tan sabio como valiente Antonius villam maiorem equo emit

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Grado superlativo A. Superlativo absoluto Se forma aadiendo los sufijos -ISSIMUS ISSIMA ISSIMUM al tema del adjetivo, pero cuando el tema del adjetivo acaba en -L o en -R, se dobla sta y se aade el sufijo -IMUS IMA IMUM:

Altus alta altum: genitivo alti altissimus altissima altissimum Petrus altissimus est = Pedro es muy alto = Pedro es altsimo Antonia altissima est = Antonia es muy alta = Antonia es altsima Templum altissimum est = El templo es muy alto = El templo es altsimo

Pulcher pulchra pulchrum: genitivo pulchri pulcerrimus pulcerrima pulcerrimum. Difficilis difficile: genitivo difficilis difficilimus difficilima difficilum. Celer celeris: genitivo celeris celerrimus celerrima celerrimum.

B. Superlativo relativo En este caso se compara una cosa con la totalidad (esta casa es la ms grande de todas), por lo que debe existir un segundo trmino de comparacin, denominado rgimen del superlativo. La formacin del rgimen puede hacerse de tres formas:

En genitivo Petrus altissimus omnium discipulorum est = Pedro es el ms alto de todos los alumnos INTER + Acusativo Petrus altissimus inter omnes discipulos est = Pedro es el ms alto entre todos los alumnos EX + Ablativo Petrus altissimus ex omnibus discipulis est = Pedro es el ms alto de todos los alumnos

Los adjetivos acabados en -EUS, que hacan el superlativo con dos vocales seguidas, pasaron a hacer el superlativo con la partcula VALDE = muy, de la misma manera que el comparativo de superioridad lo hace con magis: Idoneus = valde idoneus = muy idneo Comparativos y superlativos anmalos
Adjetivo Superioridad Superlativo

bonus - a - um malus - a - um magnus - a - um parvus - a - um

melior - is peior - is maior - is minor - is

optimus - a - um pessimus - a - um maximus - a - um minimus - a - um

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

LOS VERBOS LATINOS


LA CONJUGACIN LATINA As como el sustantivo se enuncia con dos trminos, nominativo y genitivo, el verbo se enuncia con cinco trminos: 1 persona del singular de Presente de Indicativo. 2 persona del singular de Presente de Indicativo. Infinitivo. 1 persona del singular del Pretrito Perfecto de Indicativo. Supino. Con la segunda persona del singular de Presente de Indicativo obtendremos todos los tiempos simples: Presente: amo Pretrito Imperfecto: amaba Futuro Imperfecto o Simple: amar Con la primera persona del singular del Pretrito Perfecto obtendremos los tiempos compuestos: Pretrito Perfecto. Se traduce al espaol como: Pretrito Perfecto: he amado Pretrito Anterior: hube amado Pretrito Indefinido: am Pretrito Pluscuamperfecto: haba amado Futuro Perfecto: habr amado Hay cuatro conjugaciones, o cinco si contamos una conjugacin mixta, que mezcla la tercera y la cuarta. Las conjugaciones se reconocen en la 2 persona del singular del Presente de Indicativo, al eliminar la desinencia obtenemos el tema de cada conjugacin:

1 conjugacin: Tema en a amo amas amare amavi amatum laudo laudas laudare laudavi laudatum 2 conjugacin: Tema en e habeo habes habere habui habitum debeo debes debere debui debitum 3 conjugacin: Tema en consonante rego regis regere rexi rectum sumo sumis sumere sumpsi sumptum Los casos de regis y sumis seran en realidad regs y sums, pero por evolucin fontica se introdujo la vocal, por ser ms fcil su pronunciacin.

4 conjugacin: Tema en i audio audis audire audivi auditum 5 conjugacin o mixta: Mezcla la 3 y 4 conjugacin capio capis capere cepi captum

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

1 persona singular Tema de Presente

2 persona singular Infinitivo Tema de Presente Amas Mones Regis Audis Capis Amare Monere Regere Audire Capere

1 persona singular Pret. Perfecto Tema de Perfecto Amavi Monui Rexi Audivi Cepi

Supino

Temas

1 Conj. 2 Conj. 3 Conj. 4 Conj. 5 Conj.

Amo Moneo Rego Audio Capio

Amatum Monitum Rectum Auditum Captum

Tema en a Tema en e Tema en consonante Tema en i Mezcla 3 y 4 conjugacin

Con el tema de presente se forma: - Presente - Futuro Simple - Pretrito Imperfecto

Con el tema de perfecto se forma: - Pretrito Perfecto - Futuro Compuesto - Pretrito Pluscuamperfecto

LA FORMACIN DE LOS VERBOS REGULARES EN INDICATIVO Los verbos regulares se forman aadiendo una serie de caractersticas modales y temporales y las desinencias propias de cada persona al tema del verbo, segn su correspondiente conjugacin, tal como muestra la tabla siguiente:
Caracterstica TIEMPO Temas modal-temporal Tema de Presente O AM (A) Presente (amo) MONE REG (I) AUDI CAPI S T MUS TIS NT Desinencias

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Tema de Presente AMA BA MONE Pretrito Imperfecto (amaba) REG AUDI CAPI EBA T MUS TIS NT Tema de Presente B O S AMA BI MONE MUS TIS BU (amar) A NT M S REG T AUDI E CAPI TIS NT Tema de Perfecto I AMAV ISTI Pretrito Perfecto (am / he amado / hube amado) MONU IT REX IMUS AUDIV ISTIS CEP ERUNT / ERE MUS T S M

Futuro Simple o Imperfecto

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Tema de Perfecto M AMAV Pretrito Pluscuamperfecto (haba amado) MONU REX AUDIV CEP ERA S T MUS TIS NT

Tema de Perfecto ER O S Futuro Perfecto o Compuesto (habr amado) MONU T REX ERI AUDIV TIS CEP NT MUS

AMAV

LA FORMACIN DE LOS VERBOS REGULARES EN SUBJUNTIVO

El Pretrito Imperfecto de Subjuntivo se forma con el Infinitivo de Presente ms las desinencia correspondientes a las personas. El Pretrito Pluscuamperfecto de Subjuntivo se forma con el Infinitivo de Perfecto ms las desinencias correspondientes a las personas.
Caracterstica TIEMPO Temas modal-temporal Tema de Presente AM E M S T A AUDI CAPI MUS TIS NT Desinencias

Presente (ame)

MONE REG

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Tema de Presente M AMA S MONE Pretrito Imperfecto REGE (amare o amase) AUDI TIS CAPE NT Infinitivo Presente Tema de Perfecto M AMAV S Pretrito Perfecto (haya amado) MONU T REX AUDIV TIS CEP NT Tema de Pasado M AMAV S MONU Pretrito Pluscuamperfec. REX (hubiera o hubiese amado) AUDIV TIS CEP NT Infinitivo Perfecto ISSE MUS T ERI MUS RE MUS T

INDICATIVO Y SUBJUNTIVO DEL VERBO "SUM" El verbo sum + CC con in = haber El verbo sum es un verbo copulativo e irregular, por lo que no sigue las normas de conjugacin generales. Una de sus caractersticas es que carece de supino, por lo que su enunciacin es as: SUM ES ESSE FUI

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

MODO INDICATIVO
Presente Soy Pretrito Imperfecto Era Futuro Simple Ser

Sum Es Est Sumus Estis Sunt

Eram Eras Erat Eramus Eratis Erant

Ero Eris Erit Erimus Eritis Erint

Pretrito Pluscuamperfecto Pretrito Perfecto Fui/ He sido/ Hube sido Se forma con el tema de perfecto (fu) + Pretrito Imperfecto Haba sido Fui Fuisti Fuit Fuimus Fuistis Fuerunt/Fuere Fueram Fueras Fuerat Fuermus Fueratis Fuerant

Futuro Perfecto Se forma con el tema de perfecto (fu) + Futuro Simple Habr sido Fuero Fueris Fuerit Fuerimus Fueritis Fuerint

MODO SUBJUNTIVO
Presente Sea Sim Sis Sit Simus Sitis Sint Pretrito Imperfecto Fuera o fuese / Sera Essem Esses Esset Essemus Essetis Essent

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

PRETRITO PLUSCUAMPERFECTO PRETRITO PERFECTO Haya sido Se forma con el tema de perfecto (fu) + el infinitivo de presente (esse) Hubiera o hubiese sido Fuerim Fueris Fuerit Fuerimus Fueritis Fuerint Fuissem Fuisses Fuisset Fuissemus Fuissetis Fuissent

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

LOS PRONOMBRES PERSONALES

Slo hay dos pronombres personales en latn, de primera y de segunda persona, que no tienen caso vocativo: Casos Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo ME MEI MIHI ME (CUM) NOS NOSTRUM / I NOBIS NOBIS (CUM) 1 persona Singular EGO Plural NOS 2 persona Singular TU TU TE TUI TIBI TE (CUM) Plural VOS VOS VOS VESTRUM / I VOBIS VOBIS (CUM) Significado Yo T! A m De m Para m Conmigo

Pronombre Reflexivo Slo hay un pronombre reflexivo, que corresponde a la tercera persona, por tanto no tiene vocativo ni nominativo: Casos Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo SE SUI SIBI SE (CUM) SE / SESSE SUI SIBI SE (CUM) A s De s Para s Consigo 3 persona Singular Plural Significado

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

VALORES DEL ACUSATIVO


1.- COMPLEMENTO DIRECTO: EL VERBO DEBE SER TRANSITIVO Para diferenciar los verbos transitivos (deben llevar obligatoriamente complemento directo) de los intransitivos (no pueden llevar complemento directo:

Los verbos transitivos pueden convertirse en pasivos: Comprar = ser comprado Ver = ser visto Amar = ser amado con lo que el complemento directo pasar a sujeto paciente. Tambin pueden reconocerse sustituyendo el complemento directo por lo, los, la, las.

Los verbos intransitivos no pueden convertirse en pasivos: Venir = ser venido Llegar = ser llegado

2.- COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL A. Con preposicin: In = hacia Ad = hacia Per = por

B. Indica tiempo (durante) Antonius decem dies ambulavit = Antonio camin durante diez das C. Extensin (medida, distancia) Roma ab portu tria milia passuum distat = Roma dista del puerto tres mil pasos D. Indica lugar menor (sin preposicin) Antonius Romam milites ducit = Antonio conduce a los soldados a Roma E. Indica lugar mayor (con preposicin) Antonius in Hispaniam milites ducit = Antonio conduce a los soldados a Hispania

DATIVO POSESIVO O DATIVO CON EL VERBO SUM


La estructura siguiente, que va con el verbo sum, tiene una traduccin especial: Estructura Dat. + Suj. + Verbo sum Traduccin Suj. + Verbo tener + CD. Suis receptaculo essent = Suyos refugios tuvieran = Tuvieran sus refugios Mihi nomen Antonius est = Yo tengo el nombre Antonio = Me llamo Antonio Mihi villae multae sunt = Yo tengo muchas casas

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Pronombres Posesivos

Masculino Casos Sing.


N Ac 1 PERSONA G D Ab N Ac UN POSEEDOR 2 PERSONA G D Ab N Ac 3 PERSONA G D Ab N Ac VARIOS POSEEDORES 1 PERSONA G D Ab N Ac 2 PERSONA G D Ab N Ac 3 PERSONA G D Ab MEUS MEUM MEI MEO MEO TUUS TUUM TUI TUO TUO SUUS SUUM SUI SUO SUO NOSTER NOSTRUM NOSTRI NOSTRO NOSTRO VESTER VESTRUM VESTRI VESTRO VESTRO SUUS SUUM SUI SUO SUO

Femenino Sing.
MEA MEAM MEAE MEAE MEA TUA TUAM TUAE TUAE TUA SUA SUAM SUAE SUAE SUA NOSTRA NOSTRAM NOSTRAE NOSTRAE NOSTRA VESTRA VESTRAM VESTRAE VESTRAE VESTRA SUA SUAM SUAE SUAE SUA

Neutro Sing.
MEUM MEUM MEI MEO MEO TUUM TUUM TUI TUO TUO SUUM SUUM SUI SUO SUO NOSTRUM NOSTRUM NOSTRI NOSTRO NOSTRO VESTRUM VESTRUM VESTRI VESTRO VESTRO SUUM SUUM SUI SUO SUO

Plural
MEI MEOS MEORUM MEIS MEIS TUI TUOS TUORUM TUIS TUIS SUI SUOS SUORUM SUIS SUIS NOSTRI NOSTROS NOSTRORUM NOSTRIS NOSTRIS VESTRI VESTROS

Plural
MEAE MEAS MEARUM MEIS MEIS TUAE TUAS TUARUM TUIS TUIS SUAE SUAS SUARUM SUIS SUIS NOSTRAE NOSTRAS NOSTRARUM NOSTRIS NOSTRIS

Plural
MEA MEA MEORUM MEIS MEIS TUA TUA TUORUM TUIS TUIS SUA SUA SUORUM SUIS SUIS NOSTRA NOSTRA NOSTRARUM NOSTRIS NOSTRIS VESTRA VESTRA VESTRARUM VESTRIS VESTRIS SUA SUA SUORUM SUIS SUIS

VESTRAE VESTRAS VESTRARUM VESTRIS VESTRIS SUAE SUAS SUARUM SUIS SUIS

VESTRORUM VESTRIS VESTRIS SUI SUOS SUORUM SUIS SUIS

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

El resto de los pronombres tienen las siguientes caractersticas comunes:


No tienen vocativo. El genitivo del singular tiene como desinencia -IUS para los tres gneros. El dativo del singular tiene como desinencia -I para los tres gneros. El resto de los casos se declinan como bonus a um.

PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS
Al igual que en espaol hay tres pronombres demostrativos, que indican la mayor o menor cercana del objeto al hablante: Masculino Singular Plural Femenino Singular Plural Neutro Singular Plural

HIC - HAEC - HOC = ESTE - ESTA - ESTO


N Ac G S Ab HIC HUNC HUIUS HUIC HOC HI HOS HORUM HIS HIS HAEC HANC HUIUS HUIC HAC HAE HAS HARUM HIS HIS HOC HOC HUIUS HUIC HOC HAEC HAEC HORUM HIS HIS

ISTE - ISTA - ISTUD = ESE - ESA - ESO


N Ac G D Ab ISTE ISTUM ISTIUS ISTI ISTO ISTI ISTOS ISTORUM ISTIS ISTIS ISTA ISTAM ISTIUS ISTI ISTA ISTAE ISTAS ISTARUM ISTIS ISTIS ISTUD ISTUD ISTIUS ISTI ISTO ISTA ISTA ISTORUM ISTIS ISTIS

ILLE - ILLA - ILLUD = AQUEL - AQUELLA - AQUELLO


N Ac G D Ab ILLE ILLUM ILLIUS ILLI ILLO ILLI ILLOS ILLORUM ILLIS ILLIS ILLA ILLAM ILLIUS ILLI ILLA ILLAE ILLAS ILLARUM ILLIS ILLIS ILLUD ILLUD ILLIUS ILLI ILLO ILLA ILLA ILLORUM ILLIS ILLIS

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

PRONOMBRE ANAFRICO
Se utiliza para referirse a alguien o a algo mencionado anteriormente. Se traducen como l, ella, ello y tambin como demostrativos. Casos N Ac G D Ab Masculino Sing. IS EUM EIUS EI EO Plural EI EOS EORUM EIS EIS Femenino Sing. EA EAM EIUS EI EA Plural EAE EAS EARUM EIS EIS Sing. ID ID EIUS EI EO Neutro Plural EA EA EORUM EIS EIS con l, con ella, con ello Significado l, ella, ello a l, a ella, a ello de l, de ella, de ello para l, para ella, para ello

PRONOMBRE ENFTICO
Se utiliza para enfatizar alguna funcin de la oracin. Se traduce como el mismo, la misma, lo mismo, y tambin, cuando se refiere a personas, para introducir la expresin en persona, o el propio... (Csar en persona, el propio Csar).
Casos Masculino Sing. Plural Sing. Femenino Plural Sing. Neutro Plural Significado

N Ac G D Ab

IPSE IPSUM IPSIUS IPSI IPSO

IPSI IPSOS IPSORUM IPSIS IPSIS

IPSA IPSAM IPSIUS IPSI IPSA

IPSAE IPSAS IPSARUM IPSIS IPSIS

IPSUM IPSUM IPSIUS IPSI IPSO

IPSI IPSOS IPSORUM IPSIS IPSIS

el mismo al mismo del mismo para el mismo con el mismo

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

PRONOMBRE ANAFRICO ENFTICO


Se construye con la partcula DEM. El pronombre es el mismo que el anafrico: IS EA ID, aadindose, una vez declinado, la partcula DEM. Significa el mismo, la misma, lo mismo. Cuando se trata de sustantivos neutros del plural se aade la palabra cosas (las mismas cosas).
Masculino Singular Plural Femenino Singular Plural Singular Neutro Plural Significado

N Ac G D Ab

IDEM EUNDEM

EIDEM EOSDEM

EADEM EASDEM

EAEDEM EASDEM

IDEM IDEM

EADEM EADEM

el mismo al mismo del mismo para el mismo con el mismo

EIUSDEM EORUNDEM EIUSDEM EARUNDEM EIUSDEM EORUNDEM EIDEM EODEM EISDEM EISDEM EISDEM EADEM EISDEM EISDEM EIDEM EODEM EISDEM EISDEM

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

ORACIONES SUBORDINADAS INTRODUCIDAS POR LA CONJUNCIN CUM


Cum puede ser preposicin y conjuncin.

PREPOSICIN Como preposicin significa con y siempre va con ablativo, es decir, cumpliendo una funcin de complemento circunstancial de compaa: Consul cum militibus venit = El cnsul viene con los soldados

CONJUNCIN Como conjuncin puede ir con verbos en indicativo o en subjuntivo: A. Con verbos en indicativo Significa cuando, siendo ms habitual que el uso de UT: Cum venit, patrem vidit = Cuando vengas vers al padre
Cum venit = Subordinada Temporal

B. Con verbos en subjuntivo forma las oraciones subordinadas siguientes:

Causales. El verbo principal va en Presente o en Pretrito Imperfecto. Significa puesto que: Cum veniat patrem suum videt = Puesto que viene ver a su padre Cum veniat = Subordinada Causal

Cum histrico. Cuando el verbo va en Pretrito Imperfecto o en Pretrito Pluscuamperfecto. Puede traducirse de tres formas:

Gerundio Al + Infinitivo Como + verbo en el tiempo en que est

Cum veniret = Subordinada "Cum histrico" Cum veniret, patrem vidit Viniendo vio al padre = Al venir vio al padre = Como viniera vio al padre

Cum venisset patrem vidit Cum venisset = Subordinada "Cum Histrico" Habiendo venido vio al padre = Al haber venido vio al padre = Como hubiera venido vio al padre

Concesivas. La oracin principal lleva el adverbio TAMEN ("sin embargo"). Significa, al igual que la de UT, aunque:
Cum veniret = Subord. Concesiva Cum veniret tamen pater non erit Aunque viniera sin embargo el padre no estar

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

ORACIONES SUBORDINADAS INTRODUCIDAS POR LA CONJUNCIN UT


La partcula UT puede ser adverbio y conjuncin. ADVERBIO Como adverbio significa como. Aparece muy poco y siempre en frases del tipo Ut valeas? = Cmo te encuentras?.

CONJUNCIN Es mucho ms abundante como conjuncin, y por tanto en frases con ms de un verbo, que podrn ir en indicativo o en subjuntivo: A. Con verbos en indicativo significa:

Cuando Ut venit, patrem vidit = Cuando vengas vers (vio) al padre


Ut venit = Oracin Subordinada Temporal

Como Ut supra, dixit = Como antes, dijo


Ut supra = Oracin Subordinada Modal

B. Con verbos en subjuntivo se forman las oraciones subordinadas siguientes:

Completivas o de Complemento Directo: El verbo principal debe ser transitivo. Significa que, pero en caso de que el verbo sea de temor el significado ser que no: Me dixit ut venias = Me dijo que vengas Temeo ut venias = Temo que no vengas
Ut venias = Subordinada Completiva Ut venias = Subordinada Completiva

Finales: El verbo principal debe ser intransitivo o la oracin principal llevar ya complemento directo. Significa para que:
Ut pacem anunciaret = Subord. Final

Nuntium misit ut pacem anuntiaret = Envi al mensajero para que anunciara la paz

Consecutivas: La oracin principal lleva los adverbios del tipo ITA, VERO, TALIS, TANTUS, SIC, ADEO, etc. Significa de modo que o simplemente que:
Ut herbae sitiant = Subord. Consecutiva

Sol adeo ardet ut herbae sitiant = El sol arde de tal manera que las hierbas se secan

Concesivas: La oracin principal lleva el adverbio TAMEN ("sin embargo"). Significa aunque:
Ut venias = Subordinada Concesiva

Ut venias tamen non ero = Aunque vengas, sin embargo no estar

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

PRONOMBRES RELATIVOS
Casos Traduccin Masculino Singular Plural Femenino Singular Plural Neutro Singular Plural

N. Ac. G. D. Ab.

el cual al cual del cual / cuyo para el cual con el cual

qui quem cuius cui quo

qui quos quorum quibus quibus

quae quam cuius cui qua

quae quas quarum quibus quibus

quod quod cuius cui quo

qua qua quorum quibus quibus

LA ORACIN DE RELATIVO
Para que haya una oracin de relativo, el pronombre siempre debe tener un antecedente en la oracin principal. Este antecedente debe concordar en gnero y nmero, pero no necesariamente en caso: Dominus quem vides pater meus est = El seor al cual ves es mi padre Domina cum qua vinisti mater mea est = La seora con la que viniste es mi madre Illae cum quibus vinisti ancillae sunt = Aquellas con las que viniste son esclavas Templum quod vides pulcherrimum est = El templo que ves es muy hermoso Dominus qui villam emit pater meus est = El seor que compr la casa es mi padre
Quem vides = Oracin de relativo

Cum qua vinisti = Oracin de relativo

Cum quibus vinisti= Or. de relativo

Quod vides = Oracin de relativo

Qui villam emit = Or. de relativo

Todos los adjetivos y pronombres neutros del plural se traducen con la palabra cosas:

Omnia (omnis omne)todas las cosas Bona (bonus a um)las buenas cosas Illa (ille illa illud)aquellas cosas Magna (magnus a um)grandes cosas Brevia (brevis e)las pequeas cosas (minucias) Ista (iste ista istud)esas cosas As, por ejemplo, omnes = todos / as, pero omnia = todas las cosas.

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

FALSO RELATIVO
En ocasiones, despus de un punto y seguido, aparece un pronombre relativo introduciendo a una oracin de relativo. En este caso se denomina falso relativo, puesto que no tiene antecedente expreso, y se traduce como un demostrativo. In quo proelio tanto plus virtute valuerunt Athenienses ut decemplicem numerum hostium profligaverint adeoque perterruerint, ut Persae naves petierint En este combate, tanto ms valieron los atenienses por el valor, que derrotaron doble nmero de enemigos y de tal modo los aterrorizaron que los persas atacaron las naves.

PRONOMBRES INTERROGATIVOS
Casos Traduccin Masculino Sing. Plural Femenino Sing. Plural Sing. Neutro Plural

QUIS - QUAE - QUID = QUIN? / CUL?

N. Ac. G. D. Ab. N. Ac. G. D. Ab.

quin? a quin? de quin? para quin? con quin? cul de los dos? a cul de los dos? de cul de los dos?

quis quem cuius cui quo uter utrem utrius

qui quos quorum quibus quibus utri utros utrorum utris utris

quae quam cuius cui qua utra utram utrius utri utra

quae quas quarum quibus quibus utrae utras utrarum utris utris

quid quid cuius cui quo utrum utrum utrius utri utro

qua qua quorum quibus quibus utra utra utrorum utris utris

UTER - UTRA - UTRUM = QUIN / CUL DE LOS DOS?

para cul de los dos? utri con cul de los dos? utro

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

ORACIONES INTERROGATIVAS
Pueden ser de dos tipos, directas e indirectas, dentro de cada uno de los cuales hay variaciones: DIRECTAS La pregunta se hace directamente: Qu hora es? A. Simples:

Son aquellas que van introducidas por:

Partculas interrogativas:
o o o

-NE (siempre encltico). No se traduce, acta como una seal de interrogacin. NUM Acaso...? NONNE Acaso no...? Vidisne meum patrem? = Viste a mi padre? Nonne tuam opinionem scio? = Acaso no conozco tu opinin? Num audes? = Acaso te atreves?

Pronombres interrogativos:
o o

QUIS QUAE QUID UTER UTRA UTRUM Quis vestrum ignorat? = Quin de vosotros ignora? Quem consul videt? = A quin ve el cnsul? Uter mecum veniet? = Cul de los dos vendr conmigo? Quo vadis? = = A dnde vas?

Adverbios interrogativos:
o o o o o o o

QUANDO UNDE QUA QUO CUR QUARE QUOMODO

Cundo...? De dnde...? Por dnde...? A dnde...? Por qu...? Por qu...? Cmo...? Quando vinisti? = Cundo viniste?

B. Dobles: Son oraciones interrogativas que tienen dos trminos alternativos unidos por una partcula: Vienes o te quedas?

El primer trmino lleva UTRUM o NE El segundo trmino lleva AN ( o) o ANNON (o no) Utrum defenditis an impugnatis me? = Me defendis o me atacis?

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

INDIRECTAS Son frases del tipo "Me pregunto que hora es". Tienen las siguientes caractersticas:

Dependen de una oracin principal, con verbos del tipo decir, preguntar, pensar, etc. Van en Subjuntivo, pero se traducen por el mismo tiempo de Indicativo.

A. Simples:

Vienen introducidas por:

Partculas interrogativas, que en este caso se traducen por si Videamus primum deorumne providentis mundus regatur Veamos primero si el mundo est regido por la providencia de los dioses

Pronombres interrogativos Nescio quid agam = No s qu hacer Nescio quid tu agas = No s qu haces t Ab homine quaesivi quis esset = Pregunt al hombre quin era Mihi quaerit cuius domus esset = Me pregunto de quin era la casa

Adverbios interrogativos Senatores non sciebant quare imperator id iussisset Los senadores no saban por qu el emperador haba ordenado eso

B. Dobles:

Tienen dos trminos:

Primer trmino lleva UTRUM o NE, que se traducen como si. Segundo trmino lleva AN, ANNON o NECNE (o no). Videamus utrum animus inmortalis sit, an simul cum corpore pereat Veamos si el alma es inmortal o perece al mismo tiempo con el cuerpo

PRONOMBRES INDEFINIDOS
QUIS QUAE (QUA) QUID (QUOD) Alguien, algo QUIDAM QUAEDAM QUIDDAM (QUODDAM) Cierto hombre QUISQUE QUAEQUE QUIDQUE (QUODQUE) Cada uno, cada cual ALIQUIS (ALIQUI) ALIQUA ALIQUID (ALIQUOD) Alguien, algn, algo Todos los pronombres anteriores se declinan como los relativos e interrogativos.

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Los pronombres siguientes se declinan como el adjetivo bonus a um. UNUS UNA UNUM Solo, nico (slamente) SOLUS SOLA SOLUM Solo TOTUS TOTA TOTUM Todo, toda, todo ALTER ALTERA ALTERUM El uno, el otro (de dos) ALIUS ALIA ALIUD El otro, otro (de ms de dos)

NULLUS NULLA NULLUM Slo se declina en:


Ninguno, ningn

Genitivo singular Dativo singular

nullius nulli

NEMO NIHIL

Nadie (masc. y fem.) Nada (neutro)

El uso de estos tres ltimos indefinidos es particular, puesto que slo se utilizan en los siguientes casos:

Casos N. Ac. G. D. Ab.

Masculino y Femenino Nemo Neminem Neminis Nemini Nullo (nullus nulla nullum)

Traduccin Nadie A nadie De nadie Para nadie Con ninguno

Neutro Nihil Nihil

Traduccin Nada A nada

Dos trminos negativos en latn producen una afirmacin: Non nullus venit = No nadie viene = Aliquis venit = Alguien viene

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

ORACIONES SUBORDINADAS
Partculas Tiempo del Verbo Causales CUM QUOD QUIA QUONIAM Temporales Indicativo CUM Subjuntivo UBI Cuando QUANDO CUM PRIMUM UBI PRIMUM Indicativo SIMULAC SIMUL UT POSTQUAM ANTEQUAM PRIUSQUAM DUM DONEC QUOAD Finales UT QUO NE Subjuntivo Subjuntivo Subjuntivo La oracin principal lleva comparativo Para que Para que Para que no Indicativo Indicativo Antes que Subjuntivo Indicativo Subjuntivo Mientras que Hasta que Despus de Tan pronto como Cuando Cum histrico Cum temporal causal Subjuntivo Indicativo Subjuntivo Causa real Causa falsa o de otro Por que Puesto que Observaciones Traduccin

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Partculas

Tiempo del Verbo Consecutivas

Observaciones

Traduccin

UT QUIN

Indicativo Subjuntivo Tras oraciones negativas Concesivas

Que, De manera que Que, De manera que

TAMEN ATTAMEN NIHILOMINUS ETSI ETIAMSI TAMETSI SI QUAMQUAM QUAMVIS LICET CUM Comparativas de Modo ITA SIC EODEM MODO ITEM UT SICUT TAMQUAM Indicativo Oracin Subordinada Como, Que Indicativo Oracin Principal As, Del mismo modo Subjuntivo Aunque Indicativo Oracin Subordinada Subjuntivo Indicativo Lleva TAMEN en la oracin principal Indicativo Aunque Aunque Aunque Aunque Oracin Principal Sin embargo

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Comparativas de Cantidad Adjetivos y Adverbios comparativos AC Oracin Subordinada ATQUE QUAM Condicionales Real: - Futuro - Imperativo Potencial: Subjuntivo Irreal: Subjuntivo SI NISI NI Real: SIVE Indicativo SIN DUM DUMMODO Potencial: Subjuntivo Irreal: Subjuntivo Presente Pretrito Perfecto Pretrito Imperfecto P. Pluscuamperfecto Oracin Subordinada, se llama Prtasis Futuro Oracin Principal, se llama Apdosis Presente Pretrito Perfecto Pretrito Imperfecto P. Pluscuamperfecto Presente Desigualdad: Que Igualdad: Si Oracin Principal Como

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

VALORES DE NE
ADVERBIO Significa no y el verbo suele ir en Subjuntivo: Ne hoc facias = No hagas esto Utinam ne venias! = Ojal no vengas!

CONJUNCIN Va con verbos en subjuntivo, y puede formar las oraciones subordinadas siguientes:

A. Completiva o de Complemento Directo El verbo de la oracin principal debe ser transitivo. Se traduce como que no, pero si el verbo principal es de temor, entonces se traduce como que: UT Verbo Verbos de temor que que no Verbos de temor NE Verbo

Rogo ne demitas animum = Ruego que no pierdas el nimo Ne demitas animum = Subordinada completiva Timeo ne demitas animum = Temo que pierdas el nimo Ne demitas animum = Subordinada completiva

B. Final El verbo de la oracin principal debe ser intransitivo o la oracin principal llevar ya complemento directo. Se traduce como para que no: Quid dabis ne tuus filius diu crucietur? Qu me dars para que tu hijo no sea torturado por ms tiempo?

EN LAS EXPRESIONES

NE QUIS NE QUID

nadie nada

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

VALORES DE QUOD

PRONOMBRE

Relativo neutro qu, el cul Interrogativo qu...? Indefinido algo

CONJUNCIN Forma las siguientes oraciones subordinadas:

A. Oracin Subordinada Completiva o de Complemento Directo Con el verbo principal omitir, pasar por alto, normalmente en subjuntivo. Se traduce como el hecho de que, por el hecho de que: Praetereo quod invidiam subieris = Paso por alto el hecho de que tengas envidia

B. Oracin subordinada Causal El verbo principal puede ir en Indicativo o en Subjuntivo. Cuando va en Indicativo expresa una causa real, cuando va en Subjuntivo expresa una causa irreal o ajena. Se traduce como porque: Amicos fideles habes, quod amicus ipse fidus es Tienes amigos fieles porque t mismo eres un amigo fiel

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

LA VOZ PASIVA

SISTEMA DE PRESENTE O DESINENCIAL El sistema de Presente est formado por los tiempos verbales que se forman con tema de Presente, es decir, Presente, Pretrito Imperfecto y Futuro Simple, tanto de Indicativo como de Subjuntivo. En la voz pasiva estos tiempos se conjugan igual, pero se sustituyen las desinencias correspondientes a las personas por las siguientes: Singular 1 persona 2 persona 3 persona Presente Indicativo Activa Amo Amas Amat Amamus Amatis Amant Pasiva Amor Amaris /re Amatur Amamur Amamini Amantur -R -RIS / -RE -TUR Plural -MUR -MINI -NTUR Fut. Simple Indicativo Activa Amabo Amabis Amabit Amabimus Amabitis Amabunt Pasiva Amabor Amabiris /re Amabitur Amabimur Amabimini Amabuntur

Pret. Imperf. Indicativo Activa Amabam Amabas Amabat Amabamus Amabatis Amabant Pasiva Amabar Amabaris /re Amabatur Amabamur Amabamini Amabantur

Presente Subjuntivo Activo Amem Ames Amet Amemus Ametis Ament Pasiva Amer Ameris /re Ametur Amemur Amemini Amentur Activa Amarem Amares Amaret Amaremus Amaretis Amarent

Pret. Imperf. Subjuntivo Pasiva Amarer Amareris Amaretur Amaremur Amaremini Amarentur

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

SISTEMA DE PERFECTO Est formado por aquellos tiempos verbales que se forman con el tema de Perfecto, es decir, Pretrito Perfecto, Pretrito Pluscuamperfecto y Futuro Perfecto, tanto en Indicativo como en Subjuntivo. En la voz pasiva se forman con el Participio Perfecto o Supino, eliminando la terminacin UM y aadiendo US A UM, ms el verbo sum correspondiente. Indicativo Tiempo Activa Amavi Amavisti Amavit
Pretrito Perfecto

Pasiva Amatus - a - um sum o fui Amatus - a - um es o fuisti

Traduccin

Fui amado Amatus -a - um est o fuit He sido amado Amavimus Amavistis Amaverunt Amaveram Amaveras
Pretrito Pluscuamperfecto

Amatus - a - um sumus o fuimus Hube sido amado Amatus - a - um estis o fuistis Amatus - a - um sunt o fuerunt Amatus - a - um eram o fueram Amatus - a - um eras o fueras Amatus - a - um erat o fuerat Haba sido amado Amatus - a - um eramus o fueramus Amatus - a - um eratis o fueratis Amatus - a - um erant o fuerant Amatus - a - um ero o fuero Amatus - a - um eris o fueris Amatus - a - um erit o fuerit Habr sido amado Amatus - a - um erimus o fuerimus Amatus - a - um eritis o fueritis Amatus - a - um erint o fuerint

Amaverat Amaveramus Amaveratis Amaverant Amavero Amaveris Amaverit

Futuro Perfecto

Amaverimus Amaveritis Amaverint

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Subjuntivo

Amaverim Amaveris Amaverit


Pretrito Perfecto

Amatus - a - um sim o fuerim Amatus - a - um sis o fueris Amatus - a - um sit o fuerit Haya sido amado Amatus - a - um simus o fuerimus Amatus - a - um sitis o fueritis Amatus - a - um sint o fuerint Amatus - a - um essem o fuissem Amatus - a - um esses o fuisses Amatus - a - um esset o fuisset
Amatus - a - um essemus o fuissemus

Amaverimus Amaveritis Amaverint Amavissem Amavisses


Pretrito Pluscuamperfecto

Amavisset Amavissemus Amavissetis Amavissent

Hubiera o hubiese sido amado

Amatus - a - um essetis o fuissetis Amatus - a - um essent o fuissent

LA ORACIN PASIVA
En la oracin pasiva el sujeto pasa a complemento agente, siempre en ablativo, el complemento directo a sujeto y el verbo pasa a la voz pasiva. El complemento agente, al ir en ablativo puede ir con o sin preposicin. Va con la preposicin A o AB cuando se refiere a personas, y si se refiere a cosas va sin preposicin. Esquemticamente se origina la siguiente transformacin: Oracin activa Oracin pasiva Suj. + CD + Verbo C. Agente + Suj. + Verbo en pasiva

Dominae puellam amant = Las seoras aman a las nias A dominis puella amatur = La nia es amada por las seoras Dominus a puellis amatus fuit = El seor fue amado por las nias Domina a puellis amata est = La seora es amada / ha sido amada por las nias Templum a fabris interruptum fuit = El templo fue interrumpido por los artesanos Dominus a puellis amatus est = El seor es amado / ha sido amado por las nias

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

VERBOS DEPONENTES

Son verbos que tienen forma pasiva, pero significado activo. Expresan movimiento, estado anmico y profesiones u oficios. Se conjugan todas las formas como la voz pasiva, salvo el Participio de Presente, el de Futuro, el Gerundio y el Supino. Hay que tener en cuenta que con estos verbos, al tener un valor activo, si son transitivos debern llevar complemento directo, al contrario de los verbos pasivos, que no pueden llevar complemento directo porque pasa a ser el sujeto paciente. Algunos de los verbos deponentes ms utilizados son los siguientes:

arbitror - arbitraris - arbitrari - arbitratus sum arbitratum = Creer (Transitivo) conor - conaris - conari - conatus sum conatum = Intentar (Transitivo) gradior - gradieris - gradi - gressu sum gessum = Dirigirse, irse, marchar (Intransitivo) hortor - hortaris - hortari - hortatus sum hortatum = Animar (Transitivo) loquor - loqueris - loqui - locutus sum locutum = Hablar (Transitivo) morior - morieris - mori - mortuus sum mortuum = Morir (Intransitivo) nascor - nasceris - nasci - natus sum natum = Nacer (Intransitivo) sequor - sequeris - sequi - secutus sum secutum = Seguir (Transitivo) utor - uteris - uti - usus sum usum = Utilizar, servirse de. Este verbo no lleva complemento directo, sino ablativo (complemento circunstancial), ya que va provisto de una preposicin propia (servirse de).

VERBOS SEMIDEPONENTES
Son verbos que slo son deponentes en el sistema de Perfecto:

Fido - is - ere - fisus sum fisum = Confiar Audeo - es - ere - ausus sum ausum = Atreverse Soleo - es - ere - solitus sum solitum = Soler, acostumbrar

VERBOS DEPONENTES PASIVOS


Son formas verbales activas pero con significado pasivo:

Vapulo - as - are - avi atum = Ser azotado Venio - is - ire - veni ventum = Ser vendido Exulo - as - are - avi atum = Ser desterrado

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

EL PARTICIPIO

FORMACIN DEL PARTICIPIO Al igual que en espaol, el participio en latn puede adquirir las funciones de adjetivo y de verbo, as pues, cuando acte como adjetivo deber declinarse. Hay distintos tipos de participio en latn, segn se trate de una forma activa o pasiva:

A. Formas Activas:

Participio de Presente: Se construye el participio con el tema de Presente aadiendo:


-NS para el nominativo -NTIS para el genitivo

lo que indica que se declinar como un sustantivo de la 3 declinacin. AMANS - AMANTIS MONENS - MONENTIS REGENS - REGENTIS AUDIENS - AUDIENTIS Traduccin:

Como gerundio: amando Como oracin de relativo: el que ama "Amante" es menos frecuente Dominus in villa ambulans leonem videt. El seor caminando en la calle ve a un len El seor que camina en la calle ve a un len. Dominus ancillam plorantem videt El seor ve a la nia que llora El seor ve a la nia llorando

Participio de Futuro: Se forma con el Supino, eliminando la M y aadiendo las terminaciones URUS - URA - URUM. AMATURUS - A - UM MONITURUS - A - UM RECTURUS - A - UM AUDITURUS - A - UM

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

Traduccin:

"El que ha de amar / advertir / regir / or" Ave Caesar, morituri te salutant = Ave Csar, los que han de morir te saludan

B. Formas Pasivas

Participio de Perfecto: se forma con el tema de Supino, eliminando la M y aadiendo las terminaciones US - A - UM: AMATUS - A - UM MONITUS - A - UM RECTUS - A - UM AUDITUS - A - UM Traduccin: Esta es la forma de Participio que ha llegado hasta nosotros, por lo que se traduce como nuestro participio:

Amado Advertido Regido Odo

Participio de Futuro: Se forma con el tema de Presente aadiendo: -NDUS, -A, -UM. AMANDUS - A - UM MONENDUS - A - UM REGENDUS - A - UM AUDIENDUS - A - UM

Traduccin: "El que ha de ser amado / advertido / regido / odo".

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

VALORES DEL PARTICIPIO


El participio puede adquirir dos valores: un valor nominal y otro verbal. A su vez, cada uno de estos valores cumple distintas funciones:

VALOR NOMINATIVO

Como adjetivo Como sustantivo

arbor florens = rbol florecido. rationem colentes = los que cultivan la razn = los sabios.

VALOR VERBAL A. Participio Concertado El participio concierta con el sustantivo en gnero, nmero y caso, debiendo formar parte de la oracin ineludiblemente. Urbem captam hostes deluerunt Los enemigos destruyeron la ciudad capturada. B. Participio Absoluto Se denomina Ablativo Absoluto: El participio y el sustantivo tienen que estar en ablativo. No tiene porqu formar parte de la oracin, por eso va entre comas. Cuando va con verbos deponentes, el participio se traduce como gerundio compuesto: locutor, "habiendo hablado". Se traduce de tres formas:

"Una vez que..." "Despus de que..." Participio + sustantivo Urbe capta, hostes didiscescerunt. Una vez capturada la ciudad, los enemigos se marcharon. Despus de capturada la ciudad, los enemigos se marcharon. Capturada la ciudad, los enemigos se marcharon.

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

"Cicerone consule" Es un ablativo absoluto pero sin el participio, por que no existe el participio del verbo "sum". Sirve para fechar los aos, para cargos, edad. Se traduce suponiendo la existencia del verbo "sum", en gerundio, "siendo". Cicerone consule, hostes urbem oppugnaverunt. Siendo cnsul Ciceron, los enemigos atacaron la ciudad. Galba, secundis aliquot proeliis factis castellisque compluribus expugnatis, missis ad eum iundique legatis obsidibusque datis et pace facta, hiemavit in finibus hostium. Realizados algunos combates favorables y atacados numerosos castillos, enviados por todas partes hacia l legados y rehenes y dada y hecha la paz, Galba pas el invierno en los lmites de los enemigos. "Sicilia amissa" Se traduce como un sustantivo, "perdida Sicilia" o "desde la prdida de Sicilia". Ab urbe condita = Desde la fundacin de la ciudad

C. Participio en ablativo Se traduce como infinitivo y se utiliza con los giros:


...Necesse est: ...Necesee est dicto ...Opus est: ...Opus est locuto

Es necesario... Es necesario decir ... Es preciso... Es preciso hablar...

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

EL INFINITIVO
FORMACIN DEL INFINITIVO Igual que el Participio tiene formas de activa y de pasiva: A. Forma Activa

Presente: Tema de Presente + -RE = amare Se traduce como el infinitivo presente = amar Perfecto: Tema de Perfecto + -ISSE = amavisse Se traduce como el infinitivo perfecto = haber amado Futuro: Tema de Participio de Futuro en acusativo + -ESSE / -FUISSE = amaturum - a - um esse. Se traduce como "haber de amar".

B. Forma Pasiva

Presente: Tema de Presente aadiendo: -RI 1, 2 y 4 conjugacin

-I

3 conjugacin

AMARI ESSE / FUISSE = Ser amado MONERI ESSE / FUISSE = Ser advertido LEGI ESSE / FUISSE = Ser regido AUDIRI ESSE / FUISSE = Ser odo CAPI ESSE / FUISSE = Ser cogido

Perfecto: Participio de Perfecto en acusativo + esse o fuisse AMATUM - AM - UM ESSE / FUISSE Se traduce = Haber sido amado Futuro: Participio de Futuro en acusativo + esse o fuisse AMANDUM - AMANDAM - AMANDUM ESSE / FUISSE Se traduce = Haber de ser amado

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

VALORES DEL INFINITIVO


El infinitivo puede funcionar como un sustantivo neutro, por lo que podr adquirir dos funciones:

Sujeto, cuando va con verbos intransitivos o copulativos: Necesse est eis amare = Es necesario para ellos amar Necesse est eis mercedem emere = Es necesario para ellos comprar mercanca

Complemento Directo, cuando va con verbos transitivos: Debeo grammathicam docere = Debo ensear la gramtica

LA ORACIN DE INFINITIVO
ORACIN CONCERTADA Una oracin de infinitivo es concertada cuando el sujeto del verbo principal es el mismo que el de la oracin de infinitivo, por tanto, la oracin de infinitivo no tiene sujeto: Volo litteras et donum mittere = Quiero enviar unas letras y un regalo

ORACIN NO CONCERTADA Una oracin de infinitivo no concertada se produce cuando el sujeto del verbo principal es distinto del sujeto de la oracin de infinitivo, por tanto, la oracin de infinitivo llevar un sujeto que estar en acusativo: Volo te grammathicam docere = Quiero que t ensees la gramtica Se traduce al castellano anteponiendo un que y pasando el infinitivo a forma personal. Volebat Antonium villam emisse = Quera que Antonio hubiera comprado una casa Licet Caesarem legiones conscribere = Es preciso que Csar aliste las legiones

Academia WEMBLEY
CSM Dos Hermanas Gramtica Latina

EL GERUNDIO
El gerundio suple las funciones del Infinitivo. Siempre va en voz activa y singular:
Casos Ac. G. Forma del Gerundio (ad) AMANDUM AMANDI Valor final Puede ir con las preposiciones causa y gratia Por causa de amar D. AMANDO Valor final con sustantivos y adjetivos que impliquen esa finalidad Puede ir con preposicin Segn la preposicin Para amar Amando Ab. AMANDO Valor Traduccin Para amar De amar

Ad ducendum bellum = Para hacer la guerraAcusativo Ad educandum puellam = Para educar a la muchachaAcusativo Cupidus legendi librum = Deseoso de leer un libroGenitivo Locus vivendo bene = Lugar para vivir bienDativo Docendo discitur = Se aprende enseandoAblativo Loquitur de bene vivendo = Se habla acerca del buen vivirAblativo

EL GERUNDIVO
Se forma con el participio de futuro pasivo (amandus a um) ms un sustantivo concertado con el participio. Tiene valor final y puede ir en todos los casos. No confundir con el Gerundio.

Ad educandos pueros = Para educar a los nios Ad educandam puellam = Para educar a la muchacha Locus condendo oppido = Lugar para fundar una ciudad Ad mittendum legatum = Para enviar un legado Ad mittendum puellam = Para enviar a la muchacha

El anlisis del Gerundivo es el siguiente: el gerundio aparece como verbo y el sustantivo, est en el caso que est, aparece como sujeto.

Liber facilis legendi = Libro fcil de leer Homo cupidus legendi librum = Hombre deseoso de leer un libro Lucus propincuus colendo = Lugar apropiado para cultivar Ars amandis = Arte de amar

Potrebbero piacerti anche