Hc:Ic fine: ce| :ig|c XVl, |c :emejcnzc hc ce:empenccc un pcpe| ccn:IrucIivc en e| :cLer ce |c cu|Iurc cccicenIc|. En grcn pcrIe, fue e||c |c ue guic |c exge:i: e inIerpreIccicn ce |c: IexIc:: |c ue crgcnizc e| juegc ce |c: :|mLc|c:, permiIic e| ccnccimienIc ce |c: cc:c: vi:iL|e: e invi:iL|e:, cirigic e| crIe ce repre:enIcr|c:. E| muncc :e enrc||cLc :cLre :| mi:mc: |c Iierrc repeI|c e| cie|c, |c: rc:Irc: :e ref|ejcLcn en |c: e:Ire||c: y |c hierLc ccu|IcLc en :u: Ic||c: |c: :ecreIc: ue :erv|cn c| hcmLre. Lc pinIurc imiIcLc e| e:pccic, y |c repre:enIccicn -yc fuerc fie:Ic c :cLer- :e ccLc ccmc repeIicicn: IecIrc ce |c vicc c e:pejc ce| muncc, he ch| e| I|Iu|c ce cuc|uier |engucje, :u mcnerc ce cnuncicr:e y ce fcrmu|cr :u cerechc c hcL|cr. E: nece:cric ue nc: ceIengcmc: un pccc en e:Ie mcmenIc ce| Iiempc en e| ue |c :emejcnzc vc c ce:|igcr:e ce :u perIenencic c| :cLer y ce:cpcrecerc, cucncc menc: en pcrIe, ce| hcrizcnIe ce| ccnccimienIc. Ccmc :e pen:cLc |c :imi|iIuc c fine: ce| :ig|c XVl c cun c principic: ce| XVll Ccmc pcc|c crgcnizcr |c: figurc: ce| :cLer Si e: verccc ue |c: cc:c: ue :e c:emejcLcn ercn infiniIc: Fccemc:, cucncc menc:, e:IcL|ecer |c: fcrmc: :egn |c: cuc|e: pcc|cn ||egcr c :er :emejcnIe: unc: c cIrc: Lc Ircmc :emcnIicc ce |c :emejcnzc en e| :ig|c XVl e: muy ricc: !"#$#%&', !()*'+#%', {$-.%/'$%*,0 $-.,(.,*,0 "'%/#"-.#*"0 ,-$#(%',0 2'3 (% ,#"#+#'), 4-.,-.'.%&', 4-.$(/%*,, 4-.%#.**", 5'/#%',, 5/-2-/%#-, 6#"#+#%*7-, 4-.8*$%#-, 4-2*+'. Exi:Ien, ce:ce |uegc, muchc: cIrc: nccicne: ue :e enIrecruzcn en |c :uperficie ce| pen:cmienIc, :e :uperpcnen, :e refuerzcn c :e |imiIcn. Fcr e| mcmenIc, Lc:Icrc ccn inciccr |c: figurc: principc|e: ue pre:criLen :u: crIicu|ccicne: c| :cLer ce |c :emejcnzc. Hcy cucIrc ue :cn, ccn Iccc cerIezc, e:encic|e:. Fcr |c prcnIc, |c $-.9(.#(.%#' . / cecir verccc, |c vecinccc ce |c: |ugcre: :e encuenIrc ce:ignccc ccn mc: fuerzc pcr e:Ic pc|cLrc ue |c :imi|iIuc. Scn ccnvenienIe: |c: cc:c: ue, ccerccncc:e unc c cIrc, :e unen, :u: Lcrce: :e Icccn, :u: frcnjc: :e mezc|cn, |c exIremiccc ce unc Irczc e| principic ce |c cIrc. /:|, :e ccmunicc e| mcvimienIc, |c: inf|uencic: y |c: pc:icne:, |c mi:mc ue |c: prcpieccce:. De mcnerc ue cpcrece unc :emejcnzc en e:Ic Li:cgrc ce |c: cc:c:. DcL|e ce:ce ue :e IrcIc ce cc|crcr|c: :emejcnzc ce| |ugcr, ce| :iIic en e| ue |c ncIurc|ezc hc pue:Ic |c: cc: cc:c:, pcr |c IcnIc, :imi|iIuc ce prcpieccce:: yc ue en e:Ie ccnIinenIe ncIurc| ue e: e| muncc, |c vecinccc nc e: unc re|ccicn exIericr enIre |c: cc:c:, :inc e| :ignc ce un pcrenIe:cc c:curc cucncc menc:. /cemc:, ce e:Ie ccnIccIc nccen pcr ccmLic nuevc: :emejcnzc:: :e impcne un rgimen ccmn: c |c :imi|iIuc, en cucnIc rczcn :crcc ce |c vecinccc, :e :uperpcne unc :emejcnzc ue e: e| efecIc vi:iL|e ce |c prcximiccc. Fcr ejemp|c, e| c|mc y e| cuerpc :cn 2
cc: vece: ccnvenienIe:: hc :icc nece:cric ue e| pecccc hicierc ce| c|mc c|gc cen:c, pe:ccc y Ierre:Ire pcrc ue Dic: |c pu:ierc en |c mc: hcncc ce |c mcIeric. Ferc, pcr e:Ic vecinccc, e| c|mc reciLe |c: mcvimienIc: ce| cuerpc y :e c:imi|c c |, en IcnIc ue e| cuerpc :e c|Ierc y :e ccrrcmpe pcr |c: pc:icne: ce| c|mc. DenIrc ce |c cmp|ic :inIcxi: ce| muncc, |c: ciferenIe: :ere: :e cju:Icn unc: c cIrc:: |c p|cnIc :e ccmunicc ccn |c Le:Iic, |c Iierrc ccn e| mcr, e| hcmLre ccn Iccc |c ue |c rccec. Lc :emejcnzc impcne vecinccce: ue, c :u vez, c:egurcn :emejcnzc:. E| |ugcr y |c :imi|iIuc :e enmcrcncn: :e ve mu:gc :cLre |c: ccnchc:, p|cnIc: en |c ccrncmenIc ce |c: ciervc:, e:pecie ce hierLc :cLre e| rc:Irc ce |c: hcmLre:: y e| exIrcnc zccfiIc yuxIcpcne, mezc|cncc|c:, |c: prcpieccce: ue |c hccen :emejcnIe IcnIc c |c p|cnIc ccmc c| cnimc|. CIrc: IcnIc: :ignc: ce ccnveniencic. Lc $-.9(.#(.%#' e: unc :emejcnzc |igccc c| e:pccic en |c fcrmc ce cercc y mc: cercc. FerIenece c| crcen ce |c ccnjuncicn y ce| cju:Ie. Fcr e||c, perIenece menc: c |c: cc:c: mi:mc: ue c| muncc en e| ue e||c: :e encuenIrcn. E| muncc e: |c ccnveniencic univer:c| ce |c: cc:c:: en e| cguc hcy IcnIc: pece: ccmc en |c Iierrc cnimc|e: u cLjeIc: prccucicc: pcr |c ncIurc|ezc c pcr |c: hcmLre: {ccc:c nc exi:Ien pece: ue :e ||cmcn :2#,$-2*,, cIrc: 4'%(.'. cIrc: 5/#'2*,): en e| cguc y en |c Iierrc IcnIc: :ere: ccmc en e| cie|c, c |c: cuc|e: re:pcncen: en fin, en Iccc |c creccc hcy IcnIc: ccmc |c: ue pccr|cmc: enccnIrcr eminenIemenIe ccnIenicc: en Dic:. SemLrcccr ce |c Exi:Iencic, ce| Fccer, ce| CcnccimienIc y ce| /mcr. /:|, pcr e| encccencmienIc ce |c :emejcnzc y ce| e:pccic, pcr |c fuerzc ce e:Ic ccnveniencic ue cvecinc |c :emejcnIe y c:imi|c |c cerccnc, e| muncc fcrmc unc cccenc ccn:igc mi:mc. En cccc punIc ce ccnIccIc ccmienzc y Ierminc un cni||c ue :e c:emejc c| cnIericr y :e c:emejc c| :iguienIe: y |c: :imi|iIuce: :e per:iguen ce c|rcu|c en c|rcu|c, reIeniencc |c: exIremc: en :u ci:Icncic {Dic: y |c McIeric ) , ccerccncc|c: ce mcnerc ue |c vc|unIcc ce| Icccpccerc:c peneIre hc:Ic |c: rinccne: mc: cccrmecicc:. En un IexIc ce :u Mcgic ncIurc| , FcrIc evccc e:Ic cccenc inmen:c, Ien:c y viLrcnIe, e:Ic cuercc ce |c ccnveniencic: Fcr |c ue :e refiere c :u vegeIccicn, |c p|cnIc ccnviene ccn |c Le:Iic LruIc y, pcr e| :enIimienIc, e| cnimc| LruIc| ccn e| hcmLre ue :e ccnfcrmc ccn e| re:Ic ce |c: c:Irc: pcr :u inIe|igencic: e:Ie en|cce prccece ccn IcnIc prcpieccc ue pcrece unc cuercc Iencicc ce:ce |c primerc ccu:c hc:Ic |c: cc:c: Lcjc: e |nfimc:, pcr un en|cce rec|prccc y ccnIinuc: ce Ic| :uerIe ue |c virIuc :upericr c| expcncir :u: rcyc: vencrc c| punIc en ue :i :e Iccc unc exIremiccc ce e||c, IemL|crc y hcrc mcver c| re:Ic. Lc :eguncc fcrmc ce :imi|iIuc e: |c '("*+'%#- : unc e:pecie ce ccnveniencic ue e:Icr|c |iLre ce |c |ey ce| |ugcr y jugcr|c, inmcvi|, en |c ci:Icncic. Un pccc ccmc :i |c ccnnivencic e:pccic| :e huLierc rcIc y |c: e:|cLcne: ce |c cccenc, :epcrccc:, reprccujercn :u: c|rcu|c:, |ejc: unc: ce cIrc:, :egn unc :emejcnzc :in ccnIccIc. Hcy en |c emu|ccicn c|gc ce| ref|ejc y ce| e:pejc: pcr mecic ce e||c :e re:pcncen |c: cc:c: ci:per:c: c Ircv: ce| muncc. De |ejc:, e| rc:Irc e: e| mu|c ce| cie|c y c:| ccmc |c menIe ce| hcmLre ref|ejc, imperfecIcmenIe, |c :cLicur|c ce Dic:, c:| |c: cc: cjc:, ccn :u c|criccc |imiIccc, ref|ejcn |c grcn i|uminccicn ue hccen re:p|cncecer, en e| cie|c, e| :c| y |c |unc: |c Lccc e: Venu:, yc ue pcr e||c pc:cn |c: Le:c: y |c: pc|cLrc: ce cmcr: |c ncriz nc: enIregc unc imcgen min:cu|c ce| ceIrc ce JpiIer y ce| cccucec ce Mercuric. Fcr mecic ce e:Ic re|ccicn ce emu|ccicn, |c: cc:c: puecen imiIcr:e ce un ccLc c cIrc ce| univer:c :in 3
encccencmienIc ni prcximiccc: pcr :u recup|icccicn e:pecu|cr, e| muncc cLc|e |c ci:Icncic ue |e e: prcpic: Iriunfc c:| :cLre e| |ugcr ue |e e: cccc c cccc cc:c. Cuc|e: :cn |c: primerc: ce e:Ic: ref|ejc: ue reccrren e| e:pccic Dcnce e:Ic |c rec|iccc y ccnce |c imcgen prcyecIccc Ccn frecuencic re:u|Ic impc:iL|e cecir|c, pue: |c emu|ccicn e: unc e:pecie ce geme|iccc ncIurc| ce |c: cc:c:: ncce ce un p|iegue ce| :er cuyc: cc: |ccc:, ce inmecicIc, :e enfrenIcn. Fcrcce|:c ccmpcrc e:Ie ce:ccL|cmienIc funccmenIc| ce| muncc ccn |c imcgen ce cc: geme|c: ue :e c:emejcn ce mccc perfecIc, :in ue :ec pc:iL|e c per:cnc c|gunc cecir cuc| hc cccc c| cIrc :u :imi|iIuc. Sin emLcrgc, |c emu|ccicn cejc inerIe:, unc frenIe c cIrc, |c: cc: figurc: ref|ejccc: ue cpcne. Sucece ue unc :ec |c mc: cLi| y cccjc |c fuerIe inf|uencic ce |c ue :e ref|ejc en :u e:pejc pc:ivc. /cc:c nc imprimen |c: e:Ire||c: :cLre |c: hierLc: ce |c Iierrc, cuyc mcce|c :in ccmLic :cn, |c fcrmc inc|IercL|e, y :cLre |c: cuc|e: |e: hc :icc cccc verIer :ecreIcmenIe Iccc |c cinc:I|c ce :u: inf|uencic: Lc Iierrc :cmLr|c e: e| e:pejc ce| cie|c :emLrccc, perc en e:Ic ju:Ic |c: cc: rivc|e: nc Iienen un vc|cr ni unc cigniccc iguc|e:. Lc: c|crc: ce |c hierLc reprccucen, :in vic|encic, |c fcrmc purc ce| cie|c: Lc: e:Ire||c: -cice Crc||iu:- :cn |c mcIriz ce Iccc: |c: hierLc: ce |c Iierrc y cccc e:Ire||c ce| cie|c e: :c|c |c prefigurccicn e:piriIuc| ce unc hierLc, Ic| ccmc |c repre:enIc, ce Ic| mcnerc ue cccc hierLc c p|cnIc e: unc e:Ire||c Ierre:Ire ue mirc c| cie|c, ce| mi:mc mccc ue cccc e:Ire||c e: unc p|cnIc ce|e:Ie en fcrmc e:piriIuc|, ue :c|c e: ciferenIe pcr :u mcIeric ce las terrestres las plantas y las hierbas celestes se vuelven hacia el lado de la tierra y miran c |c: hierLc: ue hcn prccreccc, in:uf|cncc|e: c|gunc virIuc pcrIicu|cr.
Ferc :ucece IcmLin ue |c ju:Ic permcnece cLierIc y ue e| Ircnui|c e:pejc nc ref|ejc mc: ue |c imcgen ce cc: :c|cccc: irriIccc:. /hcrc, |c :imi|iIuc :e ccnvierIe en e| ccmLcIe ce unc fcrmc ccnIrc cIrc -c, mejcr cichc, ce unc mi:mc fcrmc :epcrccc ce :| pcr e| pe:c ce |c mcIeric c |c ci:Icncic ce |c: |ugcre:. E| hcmLre ce Fcrcce|:c e:Ic, ccmc e| firmcmenIc, ccn:Ie|ccc ce c:Irc:: perc nc |e e:Ic |igccc ccmc e| |ccrcn c |c: gc|erc:, e| c:e:inc c| pcIrc, e| pez c| pe:ccccr, e| cnimc| c uien |e cc cczc. FerIenece c| firmcmenIc ce| hcmLre e| :er |iLre y pccerc:c, nc cLececer crcen c|gunc, nc e:Icr regicc pcr ningunc ce |c: cIrc: cricIurc:. Su cie|c inIericr puece :er cuIcncmc y repc:cr :c|c en :| mi:mc, c ccncicicn ce ue pcr :u :cLicur|c, ue e: IcmLin :cLer, ||egue c :er :emejcnIe c| crcen ce| muncc, |c reIcrne en :| y eui|iLre c:| en :u firmcmenIc inIernc cue| en e| ue cenIe||ecn |c: e:Ire||c: vercccerc:. /:|, pue:, e:Ic :cLicur|c ce| e:pejc ccmprencerc c :u vez c| muncc en e| ue e:IcLc cc|ccccc: :u grcn cni||c gircrc hc:Ic e| fcncc ce| cie|c y mc: c||c: e| hcmLre ce:cuLrirc ue | ccnIiene |c: e:Ire||c: en e| inIericr ce :| mi:mc. ..y ue ||evc c:| c| firmcmenIc ccn Iccc: :u: inf|uencic:. /:|, pue:, |c emu|ccicn :e cc primerc Lcjc |c fcrmc ce un :imp|e ref|ejc, furIivc y |ejcnc: reccrre en :i|encic |c: e:pccic: ce| muncc. Ferc |c ci:Icncic ue cIrcvie:c nc uecc cnu|ccc pcr :u :uIi| meIcfcrc: permcnece cLierIc pcrc |c vi:iLi|iccc. En e:Ie cue|c, |c: cc: figurc: ue :e enfrenIcn :e cmpcrcn unc c cIrc. Lc :emejcnIe ccmprence c |c :emejcnIe ue, c :u vez, |c rccec y ue uizc :erc ce nuevc ccmprencicc pcr unc cup|icccicn ue Iiene e| pccer ce prc:eguir c| infiniIc. Lc: cni||c: ce emu|ccicn nc fcrmcn unc cccenc 4
ccmc |c: e|emenIc: ce |c ccnveniencic: :cn mc: Lien c|rcu|c: ccncnIricc:, ref|ejccc: y rivc|e:. Lc Iercerc fcrmc ce :imi|iIuc e: |c cnc|cg|c . Viejc ccncepIc fcmi|icr yc c |c ciencic griegc y c| pen:cmienIc mecievc|, perc cuyc u:c hc ||egccc c :er prcLcL|emenIe ciferenIe. En e:Ic cnc|cg|c :e :uperpcnen |c $-.9(.#(.%#' y |c '("*+'%#- . /| iguc| ue :Ic, c:egurc e| mcrcvi||c:c enfrenIcmienIc ce |c: :emejcnzc: c Ircv: ce| e:pccic: perc hcL|c, ccmc cu||c, ce cju:Ie:, ce |igc: y ce junIurc. Su pccer e: inmen:c, pue: |c: :imi|iIuce: ce |c: ue IrcIc nc :cn |c: vi:iL|e: y mccizc: ce |c: cc:c: mi:mc:: Lc:Ic ccn ue :ecn |c: :emejcnzc: mc: :uIi|e: ce |c: re|ccicne:. /:| c|igerccc, puece cfrecer, c pcrIir ce un mi:mc punIc, un nmerc infiniIc ce pcrenIe:cc:. Fcr ejemp|c, |c re|ccicn ce |c: c:Irc: ccn e| cie|c en e| ue cenIe||ecn :e encuenIrc ce nuevc c:|: ce |c hierLc c |c Iierrc, ce |c: vivienIe: c| g|cLc ue hcLiIcn, ce |c: minerc|e: y |c: cicmcnIe: c |c: rccc: en |c: ue e:Icn enIerrccc:, ce |c: crgcnc: ce |c: :enIicc: c| rc:Irc ue cnimcn, ce |c: mcnchc: ce |c pie| c| cuerpc ue mcrccn en :ecreIc. Unc cnc|cg|c puece IcmLin vc|ver:e :cLre :| mi:mc :in :er, pcr e||c, impugnccc. Lc viejc cnc|cg|c ce |c p|cnIc y e| cnimc| {e| vegeIc| e: un cnimc| ue e:Ic ce ccLezc, ccn |c Lccc -c :ec |c: rc|ce:- huncicc en |c Iierrc) nc e: criIicccc ni Lcrrccc pcr Ce:c|pinc: pcr e| ccnIrcric |c refuerzc, |c mu|Iip|icc pcr :| mi:mc, c| ce:cuLrir ue |c p|cnIc e: un cnimc| erguicc, cuyc: principic: nuIriIivc: :uLen ce| fcncc hccic |c cimc, c |c |crgc ce un Ic||c ue :e exIience ccmc un cuerpc y Ierminc en unc ccLezc -rcmc, f|cre:, hcjc:: re|ccicn inver:c, perc nc ccnIrccicIcric, ccn |c primerc cnc|cg|c ue pcne |c rc|z en |c pcrIe infericr ce |c p|cnIc, e| Ic||c en |c pcrIe :upericr, pcrue enIre |c: cnimc|e:, |c rec venc:c empiezc IcmLin en |c pcrIe infericr ce| vienIre y |c venc principc| :uLe hccic e| ccrczcn y |c ccLezc. IcnIc e:Ic rever:iLi|iccc ccmc e:Ic pc|ivc|encic ccn c |c cnc|cg|c un ccmpc univer:c| ce cp|icccicn. Fcr mecic ce e||c, puecen re|ccicncr:e Iccc: |c: figurc: ce| muncc. Sin emLcrgc, exi:Ie en e:Ie e:pccic :urcccc en Iccc: cireccicne:, un punIc privi|egiccc: e:Ic :cIurccc ce cnc|cg|c: { cccc unc puece enccnIrcr c||| :u punIc ce cpcyc) y, pc:cncc pcr |, |c: re|ccicne: :e invierIen :in c|Iercr:e. E:Ie punIc e: e| hcmLre: e:Ic en prcpcrcicn ccn e| cie|c, y IcmLin ccn |c: cnimc|e: y |c: p|cnIc:, |c mi:mc ue ccn |c Iierrc, |c: meIc|e:, |c: e:Ic|ccIiIc: c |c: IcrmenIc:. Erguicc enIre |c: fc:e: ce| muncc, Iienen re|ccicn ccn e| firmcmenIc {:u rc:Irc e: c :u cuerpc |c ue |c fcz ce| cie|c c| Ier: :u pu|:c pc|piIc en :u: venc: ccmc |c: c:Irc: circu|cn :egn :u: v|c: prcpic:: |c: :ieIe cLerIurc: fcrmcn en :u rc:Irc |c ue :cn |c: :ieIe p|cneIc: ce| cie|c): perc eui|iLrc Iccc: e:Ic: re|ccicne: y :e |c: reencuenIrc, :imi|cre:, en |c cnc|cg|c ce| cnimc| humcnc ccn |c Iierrc en ue hcLiIc: :u ccrne e: g|eLc: :u: hue:c:, rccc:: :u: venc:, grcnce: r|c:: :u vejigc, e| mcr y :u: :ieIe miemLrc: principc|e:, |c: :ieIe meIc|e: ue :e ccu|Icn en e| fcncc ce |c: minc:. E| cuerpc ce| hcmLre e: :iempre |c miIcc pc:iL|e ce un cI|c: univer:c|. ScLemc: ue Fierre 8e|cn Irczc, hc:Ic e| mc: m|nimc ceIc||e, |c primerc |cminc ccmpcrcIivc ce| e:ue|eIc humcnc y e| ce |c: cve:: :e ve ch| e| c|cn ||cmccc cpncice ue e:Ic en prcpcrcicn en e| c|c, en |ugcr ce| pu|gcr ce |c mcnc: |c exIremiccc ce| c|cn ue e: ccmc |c: cecc: en nc:cIrc:...: |c: hue:c: cccc: pcr pcIc: c |c: cve: ccrre:pcncen c nue:Irc Ic|cn: c:| ccmc nc:cIrc: Ienemc: cucIrc cecc: mencre: en e| pie, |c: cve: Iienen cucIrc cecc:, ce |c: cuc|e: e| ce cIrc: :e cc en prcpcrcicn, ccmc e| cecc gcrcc en nc:cIrc:,12 Iccc e:Ic preci:icn :c|c puece :er cncIcm|c ccmpcrccc pcrc uien |c ve crmccc ccn |c: 5
ccnccimienIc: ce| :ig|c XlX. Sucece ue |c rejc c Ircv: ce |c cuc| cejcmc: ||egcr hc:Ic nue:Irc :cLer |c: figurc: ce |c :emejcnzc, ccrIc ce nuevc en e:Ie punIc {y cc:i :c|c en |) |c ue hcL|c ci:pue:Ic :cLre |c: cc:c: e| :cLer ce| :ig|c XVl. Ferc, c cecir verccc, |c ce:cripcicn ce 8e|cn nc hcce :inc ce:Icccr |c pc:iIiviccc ue |c hc hechc pc:iL|e en :u pccc. Nc e: ni mc: cienI|ficc ni mc: rccicnc| ue |c cL:ervccicn ce /|crcvcnci cucncc ccmpcrc |c: pcrIe: Lcjc: ce| hcmLre ccn |c: |ugcre: infecIc: ce| muncc, ccn e| infiernc, ccn :u: IinieL|c:, ccn |c: ccncenccc: ue :cn ccmc |c: excremenIc: ce| Univer:c: perIenece c |c mi:mc cc:mcgrcf|c cnc|cgicc ue |c ccmpcrccicn, c|c:icc en |c pccc ce Crc||iu:, enIre |c cpcp|ej|c y |c Iempe:Icc: :Ic empiezc cucncc e| cire :e hcce pe:ccc y :e cgiIc, |c cri:i: en e| mcmenIc en e| ue |c: pen:cmienIc: :e hccen pe:ccc:, inuieIc:: ce:pu: |c: nuLe: :e hccincn, e| vienIre :e hinchc, |c IcrmenIc e:Ic||c y |c vejigc :e rcmpe: |c: rcyc: fu|mincn en IcnIc ue |c: cjc: Lri||cn ccn un fu|gcr IerriL|e, enIre :| :in rupIurc ni ci:Icncic, ccmc |c: cccenc: ce meIc|, :u:pencicc: pcr :impcI|c ce| cIrccIivc ce un :c|c imcn. Fcr e||c, |c :impcI|c e: ccmpen:ccc pcr :u figurc geme|c, |c cnIipcI|c. E:Ic mcnIiene c |c: cc:c: en :u ci:|cmienIc e impice |c c:imi|ccicn: encierrc cccc e:pecie en :u ciferencic cL:Iinccc y :u prcpen:icn c per:evercr en |c ue e:: E: cc:c Lien :cLicc ue exi:Ie ccic entre las plantas se dice que el olivo y la vid odian a la col; el pepino huye ce| c|ivc. ..Si :e :cLreenIience ue :e cruzcn pcr e| cc|cr ce| :c| y e| humcr ce |c Iierrc, e: nece:cric ue Iccc crLc| cpccc y e:pe:c :ec pernicic:c pcrc |c: cIrc:, |c mi:mc ue e| ue Iiene muchc rc|z. /:|, hc:Ic e| infiniIc, c Ircv: ce| Iiempc, |c: :ere: ce| muncc :e ccicn y mcnIienen :u fercz cpeIiIc en ccnIrc ce Iccc :impcI|c. Lc rcIc ce |c lncic e: pernicic:c pcrc e| cccccri|c, pue: NcIurc|ezc :e |c hc cccc pcr enemigc: ce Ic| mccc ue cucncc e| fercz :e gczc c| :c|, |e Iience unc Ircmpc ccn :cgcciccc mcrIc|: ccncc:e cuenIc ce ue e| cccccri|c, cccrmecicc en :u ce|eiIe, cuerme ccn e| hccicc cLierIc, :e meIe pcr c||| y :e cue|c pcr e| |crgc gczncIe hc:Ic e| vienIre, cuyc: enIrcnc: rce y :c|e c| fin pcr e| vienIre ce |c Le:Iic muerIc. Ferc, c :u vez, Iccc: |c: enemigc: ce |c rcIc |c ccechcn: yc ue e:Ic en ci:ccrcic ccn |c crcnc y ccmLcIiencc muchc: vece: ccn e| c:pic, muere. Fcr mecic ce e:Ie juegc ce |c cnIipcI|c ue |c: ci:per:c, c |c vez ue |c: cIrce c| ccmLcIe, |c: ccnvierIe en c:e:inc: y |c: expcne c :u vez c |c muerIe, :ucece ue |c: cc:c:, |c: Le:Iic: y Iccc: |c: figurc: ce| muncc :iguen :iencc |c ue :cn. Lc icenIiccc ce |c cc:c, e| hechc ce ue pueccn c:emejcr:e c |c: cIrc: y cprcximcr:e c e||c:, perc :in engu||ir|c: y ccn:ervcncc :u :ingu|criccc -e: e| Lc|cnce ccnIinuc ce |c :impcI|c y |c cnIipcI|c ue |e ccrre:pcnce. Exp|icc ue |c: cc:c: :e crucen, :e ce:crrc||en, :e mezc|en, ce:cpcrezccn, muercn y :e reccLren incefiniccmenIe: en :umc, ue hcyc un e:pccic {ue, :in emLcrgc, nc ccrece ce referencic ni ce repeIicicn, ce puerIc ce :imi|iIuc) y un Iiempc {ue, :in emLcrgc, permiIe recpcrecer incefiniccmenIe |c: mi:mc: figurc:, |c: mi:mc: e:pecie:, |c: mi:mc: e|emenIc:).Fcr muchc ue ce :uyc |c: cucIrc cuerpc: {cguc, cire, fuegc y Iierrc) :ecn :imp|e: y Iengcn :u: cuc|iccce: ci:IinIc:, cccc ue e| Crecccr crcenc ue |c: cuerpc: e|emenIc|e: e:In ccmpue:Ic: ce e|emenIc: mezc|ccc:, Ic| e: |c rczcn pcr |c ue :u: ccnveniencic: y ci:ccrccncic: :cn ncIcL|e:, |c ue :e ccncce pcr :u: cuc|iccce:. E| e|emenIc ce| fuegc e: cc|icc y :ecc: Iiene pcr |c IcnIc cnIipcI|c hccic |c: ce| cguc ue e: fr|c y hmecc.
!!" $%& &,12%)(*%&
Sin emLcrgc, e| :i:Iemc nc e:Ic cerrccc. Cuecc unc cLerIurc, pcr |c ue Iccc e| juegc ce :emejcnzc ccrre e| rie:gc ce e:ccpcr:e c :| mi:mc, c ce permcnecer en |c ncche, :i nc fuerc pcrue unc nuevc figurc ce |c :imi|iIuc viene c cccLcr e| c|rcu|c -c hccer|c, c |c vez, perfecIc y mcnifie:Ic. 4-.9(.#(.%#' , '("*+'%#- , '.'+-;&' y ,<"2'%=&' nc: cicen ccmc hc ce rep|egcr:e e| muncc :cLre :| mi:mc, cup|iccr:e, ref|ejcr:e c encccencr:e, pcrc ue |c: cc:c: pueccn c:emejcr:e. Nc: cicen cuc|e: :cn |c: ccminc: ce |c :imi|iIuc y pcr ccnce pc:cn: nc ccnce e:Ic ni ccmc :e |c ve, ni pcr u mcrcc :e |c reccncce. /hcrc Lien, pccr|c :ucecer ue cIrcve:crcmc: Iccc e:Ic mcrcvi||c:c cLunccncic ce :emejcnzc:, :in :c:pechcr ue hc :icc prepcrccc ce:ce hcce |crgc Iiempc pcr e| crcen ce| muncc y pcrc nue:Irc mcycr Liene:Icr. Fcrc :cLer ue e| cccniIc curc nue:Irc: enfermeccce: ce |c: cjc: c ue |c nuez IriIurccc en e:p|riIu ce vinc :cnc nue:Irc: cc|cre: ce ccLezc, e: nece:cric unc mcrcc ue nc: |c ccvierIc: :in e||c e:Ie :ecreIc :eguir|c incefiniccmenIe :u :uenc. Se huLierc :cLicc c|gunc vez ue enIre un hcmLre y :u p|cneIc hcy unc re|ccicn ce geme|iccc c ce ccmLcIe, :i nc huLierc en :u cuerpc y enIre |c: ||nec: ce :u rc:Irc |c :enc| ce ue e: rivc| ce McrIe c e:Ic empcrenIccc ccn ScIurnc E: nece:cric ue |c: :imi|iIuce: ccu|Ic: :e :enc|en en |c :uperficie ce |c: cc:c:: e: nece:cric unc mcrcc vi:iL|e ce |c: cnc|cg|c: invi:iL|e:. /cc:c nc e: Iccc :emejcnzc, c |c vez, |c mc: mcnifie:Ic y |c mc: ccu|Ic En efecIc, nc e:Ic ccmpue:Ic ce pecczc: yuxIcpue:Ic: -unc: icnIicc:, cIrc: ciferenIe:: e: ce un :c|c gc|pe, unc :imi|iIuc ue :e ve c ue nc :e ve. Ccrecer|c pue: ce criIeric, :i nc huLierc en e||c -c pcr encimc c c un |ccc- un e|emenIc ce ceci:icn ue Ircn:fcrmc :u cenIe||ec cucc:c en c|crc cerIicumLre. Nc hcy :emejcnzc :in :igncIurc. E| muncc ce |c :imi|cr :c|c puece :er un muncc mcrcccc. Nc e: |c vc|unIcc ce Dic: cice Fcrcce|:c- ue permcnezcc ccu|Ic |c ue | hc creccc pcrc Leneficic ce| hcmLre y |e hc cccc... y cun :i huLierc ccu|Iccc cierIc: cc:c:, nccc hc cejccc :in :ignc: exIericre: y vi:iL|e: pcr mcrcc: e:pecic|e: -ce| mi:mc mccc ue un hcmLre ue hc enIerrccc un Ie:crc :enc|c e| |ugcr c fin ce pccer vc|ver c enccnIrcr|c. E| ccnccer |c: :imi|iIuce: :e Lc:c en e| regi:Irc cuicccc:c ce e:Ic: :igncIurc: y en :u ce:cifrcmienIc. E: inIi| ceIener:e en |c ccrIezc ce |c: p|cnIc: pcrc ccnccer :u ncIurc|ezc: e: nece:cric ir cirecIcmenIe c :u: mcrcc: -c |c :cmLrc e imcgen ce Dic: ue e||c: pcrIcn c c |c virIuc inIernc ue |e: hc :icc ccnfericc pcr e| cie|c ccmc un ccn ncIurc|... virIuc, cfirmc, ue :e reccncce mejcr pcr |c :igncIurc. E| :i:Iemc ce :igncIurc: invierIe |c re|ccicn ce |c vi:iL|e ccn |c invi:iL|e. Lc :emejcnzc erc |c fcrmc invi:iL|e ce |c ue, en e| fcncc ce| muncc, hcc|c ue |c: cc:c: fuercn vi:iL|e:: :in emLcrgc, pcrc ue e:Ic fcrmc :c|gc c :u vez c |c |uz, e: nece:cric unc figurc vi:iL|e ue |c :cue ce :u prcfuncc invi:iLi|iccc. Fcr e:Ic, e| rc:Irc ce| muncc e:Ic cuLierIc ce L|c:cne:, ce ccrccIere:, ce cifrc:, ce pc|cLrc: c:curc: -ce jercg||ficc:, :egn cec|c Iumer, y e| e:pccic ce |c: :emejcnzc: inmecicIc: :e ccnvierIe en un grcn |iLrc cLierIc: e:Ic p|cgccc ce grcfi:mc:: Iccc c |c |crgc ce |c pcginc :e ven figurc: exIrcnc: ue :e enIrecruzcn y, c vece:, :e repiIen. Lc nicc ue hcy ue hccer e: ce:cifrcr|c:: Nc e: verccc, ccc:c, ue Iccc: |c: hierLc:, p|cnIc:, crLc|e: y cemc: ue prcvienen ce |c: enIrcnc: ce |c Iierrc :cn cIrc: 7
IcnIc: |iLrc: y :ignc: mcgicc: E| grcn e:pejc Ircnui|c en cuyc fcncc :e mircn |c: cc:c: y :e env|cn, unc c cIrc, :u: imcgene:, e:Ic en rec|iccc rumcrc:c ce pc|cLrc:. Lc: ref|ejc: mucc: :cn cup|icccc: pcr |c: pc|cLrc: ue |c: inciccn, y grccic: c unc |Iimc fcrmc ce :emejcnzc ue imp|icc Iccc: |c: cemc: y |c: encierrc en un c|rcu|c nicc, e| muncc puece ccmpcrcr:e c un hcmLre ue hcL|c: c:| ccmc |c: mcvimienIc: :ecreIc: ce :u enIencimienIc :e mcnifie:Icn pcr |c vcz, c:| pcrece ue |c: hierLc: hcL|cn c| mcicc curic:c pcr mecic ce :u :igncIurc, ce:cuLrincc|e... :u: virIuce: inIericre: ccu|Ic: Lcjc e| ve|c ce| :i|encic ce |c ncIurc|ezc. Ferc e: nece:cric ceIenernc: un pccc :cLre e:Ie |engucje mi:mc. ScLre |c: :ignc: ce |c: ue e:Ic fcrmccc. ScLre |c mcnerc en ue e:Ic: :ignc: remiIen c cue||c ue inciccn. Hcy unc :impcI|c enIre e| cccniIc y |c: cjc:. E:Ic cfiniccc imprevi:Ic permcnecer|c en |c: :cmLrc:, :i nc huLierc :cLre |c p|cnIc unc :igncIurc, unc mcrcc, c|gc c:| ccmc unc pc|cLrc ue cice ue e||c e: Luenc pcrc |c: enfermeccce: ce |c: cjc:. E:Ie :ignc e: perfecIcmenIe |egiL|e en :u: grcnc:: :cn peuenc: g|cLc: c:curc: engcrzccc: en pe||cu|c: L|cncc: ue figurcn, pccc mc: c menc:, |c ue |c: pcrpccc: :cn re:pecIc c |c: cjc:. Lc mi:mc puece cecir:e ce |c cfiniccc enIre |c nuez y |c ccLezc: |c ue curc |c: cc|cre: ce| pericrcnec e: |c e:pe:c ccrIezc verce ue ce:ccn:c :cLre |c: hue:c: -:cLre |c cc:ccrc- ce |c fruIc: perc |c: mc|e: inIericre: ce |c ccLezc :cn prevenicc: pcr e| nc|ec mi:mc ue mue:Irc enIercmenIe e| cereLrc. E| :ignc ce |c cfiniccc, |c ue |c hcce vi:iL|e, e: :enci||cmenIe |c cnc|cg|c: |c cifrc ce |c :impcI|c re:ice en |c prcpcrcicn. Ferc |c prcpcrcicn mi:mc, u :igncIurc ||evcrc pcrc ue :ec pc:iL|e reccnccer|c Ccmc pccr|c :cLer:e ue |c: rcyc: ce |c mcnc c |c: ||nec: ce |c frenIe e:Lczcn :cLre e| cuerpc humcnc |c: inc|inccicne:, |c: cccicenIe: c |c: cL:Iccu|c: ce |c grcn Ie|c ce |c vicc Sc|c pcrue |c :impcI|c hcce ue e| cuerpc y e| cie|c :e ccmuniuen y Irc:miIe |c: mcvimienIc: ce |c: p|cneIc: c |c: cvenIurc: ce |c: hcmLre:. Sc|c IcmLin pcrue |c Lreveccc ce unc ||nec ref|ejc |c imcgen :imp|e ce unc vicc ccrIc, e| cruce ce cc: p|iegue:, e| encuenIrc ce un cL:Iccu|c, e| mcvimienIc c:cencenIe ce unc crrugc, e| c:cen:c ce un hcmLre hccic e| xiIc. Lc cnchurc e: :ignc ce riuezc e impcrIcncic: |c ccnIinuiccc :enc|c |c fcrIunc, |c ci:ccnIinuiccc, e| infcrIunic. Lc grcn cnc|cg|c enIre e| cuerpc y e| ce:Iinc e:Ic :enc|ccc pcr Iccc e| :i:Iemc ce e:pejc: y ce cIrccIivc:. Scn |c: :impcI|c: y |c: emu|ccicne: |c: ue :enc|cn |c: cnc|cg|c:. En cucnIc c |c emu|ccicn, puece reccnccr:e|c en |c cnc|cg|c: |c: cjc: :cn e:Ire||c: pue:Ic ue e:pcrcen |uz :cLre |c: rc:Irc: ccmc |c: c:Irc: en |c c:curiccc y pcrue |c: ciegc: e:Icn en e| muncc ccmc |c: c|crivicenIe: en |c mc: :cmLr|c ce |c ncche. IcmLin puece reccnccr:e|c en |c ccnveniencic: :e :cLe, c pcrIir ce |c: griegc:, ue |c: cnimc|e: fuerIe: y vc|ienIe: Iienen |c exIremiccc ce |c: miemLrc: cnchc y Lien ce:crrc||ccc, Ccmc :i :u vigcr :e ccmuniccrc c |c: pcrIe: mc: |ejcnc: ce :u cuerpc. De |c mi:mc mcnerc, e| rc:Irc y |c mcnc ce| hcmLre Iienen :emejcnzc ccn e| c|mc c |c ue e:Icn unicc:. /:|, pue:, e| reccnccimienIc ce |c: :imi|iIuce: mc: vi:iL|e: :e hcce :cLre e| fcncc ce un ce:cuLrimienIc ue e: e| ce |c ccnveniencic ce |c: cc:c: enIre :|. Y :i :e pien:c chcrc ue |c ccnveniencic nc e:Ic cefinicc :iempre pcr unc |ccc|izccicn ccIuc|, :inc ue muchc: :ere: ue :e ccnvienen enIre :| e:Icn :epcrccc: {ccmc :ucece enIre |c enfermeccc y :u remecic, enIre e| hcmLre y :u: c:Irc:, enIre |c p|cnIc y |c Iierrc ce |c ue nece:iIc ) , :e reuiere ce nuevc un Signc ce |c ccnveniencic. /hcrc Lien, u cIrc :enc| hcy ce ue 8
cc: Cc:c: e:Icn encccenccc: enIre :|, ce nc :er ue :e cIrcigcn rec|prcccmenIe, ccmc e| :c| c |c f|cr ce| girc:c| c ccmc e| cguc c| reIcnc ce| pepinc, :inc ue hcy cfiniccc y ccmc :impcI|c enIre e||c: De e:Ie mccc :e cierrc e| c|rcu|c. Se ccvierIe, :in emLcrgc, pcr mecic ce u :i:Iemc ce cup|icccicne:. Lc: :emejcnzc: exigen unc :igncIurc, yc ue ningunc ce e||c: pccr|c :er ncIccc :i nc e:Iuvierc mcrcccc ce mcnerc |egiL|e. Ferc cuc|e: :cn e:Ic: :ignc: En u :e reccncce, enIre Iccc: |c: c:pecIc: ce| muncc y IcnIc: figurc: ue :e enIrecruzcn, ue hcy un ccrccIer en e| ue ccnviene ceIener:e, pcrue incicc unc :emejcnzc :ecreIc y e:encic| Cu fcrmc ccn:IiIuye e| Signc en :u :ingu|cr vc|cr ce Signc -Lc :emejcnzc. Significc c|gc en |c mecicc en ue Iiene :emejcnzc ccn |c ue incicc {e: cecir, unc :imi|iIuc). Nc cL:IcnIe, nc :enc|c unc hcmc|cg|c: pue: :u :er c|crc y ci:IinIc ce :igncIurc :e Lcrrcr|c en e| rc:Irc cuyc :ignc e:: e: cIrc :emejcnzc, unc :imi|iIuc vecinc y ce cIrc Iipc ue :irve pcrc reccnccer |c primerc, perc ue e: reve|ccc, c :u vez, pcr unc Iercerc. Iccc :emejcnzc reciLe unc :igncIurc: perc :Ic nc e: :inc unc fcrmc mecicn erc ce |c mi:mc :emejcnzc. IcnIc ue e| ccnjunIc ce mcrcc: hcce ce:|izcr, :cLre e| c|rcu|c ce |c: :imi|iIuce:, un :eguncc c|rcu|c ue cup|iccr|c exccIcmenIe y punIc pcr punIc c| primerc, :i nc fuerc pcrue e:Ie peuenc ce:p|czcmienIc hcce ue e| :ignc ce |c :impcI|c re:icc en |c cnc|cg|c, e| ce |c cnc|cg|c en |c emu|ccicn, e| ce |c emu|ccicn en |c ccnveniencic, ue reuiere c :u vez, pcrc :er reccnccicc, |c :enc| ce |c :impcI|c. ..Lc :igncIurc y |c ue ce:ignc Scn exccIcmenIe ce |c mi:mc ncIurc|ezc: :c|c cLececen c unc |ey ce ci:IriLucicn ciferenIe: e| ccrIe e: e| mi:mc. Lc fcrmc ce:igncn Ie y |c fcrmc ce:ignccc :cn :emejcnzc:, perc vecinc:. Sin cucc pcr e||c |c :emejcnzc, en e| :cLer ce| :ig|c XVl, e: |c mc: univer:c| ue hcy: c |c vez ue |c mc: vi:iL|e, cunue, :in emLcrgc, hcy ue ce:cuLrir|c, pcr :er |c mc: ccu|Ic: |c ue ceIerminc |c fcrmc ce| ccnccimienIc { yc ue :c|c :e ccncce :iguiencc |c: ccminc: ce |c :imi|iIuc) y |c ue gcrcnIizc |c riuezc ce :u ccnIenicc {yc ue, ce:ce ue :e ccvierIen |c: :ignc: y :e ccn:icerc |c ue inciccn, :e :ccc c |uz y :e permiIe ue |c Semejcnzc mi:mc cenIe||ee ccn :u prcpic |uz). L|cmcmc: hermenuIicc c| ccnjunIc ce ccnccimienIc: y Icnicc: ue permiIen ue |c: :ignc: hcL|en y nc: ce:cuLrcn :u: :enIicc:: ||cmcmc: :emic|cg|c c| ccnjunIc ce ccnccimienIc: y Icnicc: ue permiIen :cLer ccnce e:Icn |c: :ignc:, cefinir |c ue |c: hcce :er :ignc:, ccnccer :u: |igc: y |c: |eye: ce :u encccencmienIc: e| :ig|c XVl :uperpu:c |c :emic|cg|c y |c hermenuIicc en |c fcrmc ce |c :imi|iIuc. 8u:ccr e| :enIicc e: :cccr c |uz |c ue :e c:emejc. 8u:ccr |c |ey ce |c: :ignc: e: ce:cuLrir |c: cc:c: :emejcnIe:. Lc grcmcIicc ce |c: :ere: e: :u exge:i:. Y e| |engucje ue hcL|cn nc cice nccc mc: ue |c :inIcxi: ue |c: |igc. Lc ncIurc|ezc ce |c: cc:c:, :u ccexi:Iencic, e| encccencmienIc ue |c: une y pcr e| cuc| :e ccmuniccn, nc e: ciferenIe c :u :emejcnzc. y :Ic :c|c cpcrece en |c rec ce |c: :ignc: ue, ce un ccLc c cIrc, reccrre Iccc e| muncc. Lc ncIurc|ezc e: Icmccc en e| m|nimc e:pe:cr ue ccn:ervc, unc ceLcjc ce |c cIrc, c |c :emic|cg|c y |c hermenuIicc: nc e: mi:Ieric:c ni e:Ic ve|ccc, :c|c :e cfrece c| ccnccimienIc, ue ce:v|c c|gunc: vece:, en |c mecicc en ue e:Ic :uperpc:icicn ccn||evc un |igerc ce:p|czcmienIc ce |c: :emejcnzc:. De gc|pe, |c rejc nc e: c|crc: |c Ircn:pcrencic e:Ic enIurLiccc ce:ce e| primer ccrIec. Un e:pccic :cmLr|c cpcrece y e: nece:cric cc|crcr|c prcgre:ivcmenIe. /||| e:Ic |c ncIurc|ezc y e: e:c |c ue e: nece:cric emp|ecr pcrc ccnccer|c. Iccc :er|c
inmecicIc y evicenIe :i |c hermenuIicc ce |c :emejcnzc y |c :emic|cg|c ce |c: :igncIurc: ccinciciercn :in |c mencr c:ci|ccicn. Ferc, cccc ue hcy unc rcnurc enIre |c: :imi|iIuce: ue fcrmcn grcfi:mc: y |c: ue fcrmcn ci:cur:c:, e| :cLer y :u |cLcr infiniIc reciLen c||| e| e:pccic ue |e: e: prcpic: Iienen ue :urccr e:Ic ci:Icncic yencc, pcr un zigzcguec incefinicc, ce |c :emejcnIe c |c ue |e e: :emejcnIe.
!!!" $+& .3-,)0& /0. -(2/+
Ic| e:, en un e:Lczc muy generc|, |c (2#,%("( ce| :ig|c XVl. E:Ic ccnfigurccicn imp|icc un cierIc nmerc ce ccn:ecuencic:.
Fcr ce prcnIc, e| ccrccIer c |c vez p|eIcricc y cL:c|uIcmenIe pcLre ce e:Ie :cLer. F|eIcricc ue yc e: i|imiIccc. Lc :emejcnzc nc permcnece jcmc: e:IcL|e en :| mi:mc: :c|c :e |c fijc cucncc :e |c remiIe c cIrc :imi|iIuc ue, c :u vez, ||cmc cIrc: nuevc:: ce :uerIe ue cccc :emejcnzc nc vc|e :inc pcr |c ccumu|ccicn ce Iccc: |c: cemc: y ceLe reccrrer:e e| muncc enIerc pcrc ue |c mencr ce |c: cnc|cg|c: uece ju:Iificccc y cpcrezcc c| fin ccmc cierIc. E: pue: un :cLer ue pccrc, ue ceLerc, prccecer pcr ccumu|ccicn infiniIc ce ccnfirmccicne: ue :e ||cmcn unc: c cIrc:. y pcr e||c, ce:ce :u: funccmenIc:, e:Ie :cLer :erc crenc:c. Lc nicc fcrmc pc:iL|e ce en|cce enIre |c: e|emenIc: ce| :cLer e: |c :umc. De cu|, |c: inmen:c: cc|umnc:, ce cu| :u mcncIcn|c. /| pcner ccmc en|cce enIre e| :ignc y |c ue incicc |c :emejcnzc { c |c vez Iercerc pcIencic y pccer nicc, yc ue hcLiIc ce |c mi:mc mcnerc |c mcrcc y e| ccn Ienicc), e| :cLer ce| :ig|c XVl :e ccncenc c nc ccnccer nuncc :inc |c mi:mc cc:c yc nc ccnccer|c :inc c| Irminc, jcmc: c|ccnzccc, ce un reccrricc incefinicc.
Y cu| funcicnc |c ccIegcr|c, Icn i|u:Ire, ce| micrccc:mc:. E:Ic viejc nccicn fue recnimccc, :in cucc, c Ircv: ce |c Eccc Mecic y ce:ce e| principic ce| FenccimienIc, pcr unc cierIc Irccicicn necp|cIcnicc. Ferc cccLc pcr ce:empencr un pcpe| funccmenIc| en e| :cLer curcnIe e| :ig|c XVl. Fccc impcrIc ue :ec c nc, ccmc :e cec|c, unc vi:icn ce| muncc c We|Icn:chcuung. De hechc Iiene unc c mc: Lien cc: funcicne: muy preci:c: en |c ccnfigurccicn epi:Iemc|cgicc ce e:Ic pccc. Ccmc ccIegcr|c ce| pen:cmienIc cp|icc c Iccc: |c: ccminic: ce |c ncIurc|ezc e| juegc ce |c: :emejcnzc: cup|icccc:: gcrcnIizc c |c inve:Iigccicn ue cccc cc:c enccnIrcrc, en unc e:cc|c mcycr, :u e:pejc y :u cerIicumLre mccrccc:micc: cfirmc en ccmLic ue e| crcen vi:iL|e ce |c: e:ferc: mc: c|Ic: vencrc c ref|ejcr:e en |c prcfunciccc mc: c:curc ce |c Iierrc. Ferc, enIencicc ccmc ccnfigurccicn generc| ce |c ncIurc|ezc, pcne ||miIe: rec|e: y, pcr c:| cecir|c, IcngiL|e: c| cvcnce inccn:cL|e ce |c: :imi|iIuce: ue :e re|ccicncn.
lncicc ue exi:Ie un grcn muncc y ue :u per|meIrc Irczc e| ||miIe ce Iccc: |c: cc:c: creccc:: ue en e| cIrc exIremc, exi:Ie unc cricIurc privi|egiccc ue reprccuce, cenIrc ce :u: re:Iringicc: cimen:icne:, e| crcen inmen:c ce| cie|c, ce |c: c:Irc:, ce |c: mcnIcnc:, ce |c: r|c: y ce |c: IcrmenIc:: y ue, enIre |c: ||miIe: efecIivc: ce e:Ic cnc|cg|c ccn:IiIuIivc, :e ce:p|iegc e| juegc ce |c: :emejcnzc:. Fcr e:Ie hechc mi:mc, |c 10
ci:Icncic ce| micrccc:mc: c| mccrccc:mc:, c pe:cr ce :er inmen:c, nc e: infiniIc: |c: :ere: ue c||| mcrcn puecen :er numerc:|:imc:, perc c| finc| pccrc ccnIcr:e|c:: y, en ccn:ecuencic, |c: :imi|iIuce: ue, pcr e| juegc ce |c: :ignc: ue exigen, :e cpcycn :iempre unc: en cIrc:, nc ccrren e| rie:gc ce e:ccpcr:e incefiniccmenIe. Iienen, pcrc cpcycr:e y refcrzcr:e, un ccminic perfecIcmenIe cerrccc. Lc ncIurc|ezc, en IcnIc juegc ce :ignc: y ce :emejcnzc:, :e encierrc en :| mi:mc :egn |c figurc cup|icccc ce| cc:mc:.
/hcrc Lien, hcy ue cuiccr:e ce inverIir |c: re|ccicne:. Sin cucc c|gunc, |c icec ce| micrccc:mc: e:, :egn :e cice, impcrIcnIe en e| :ig|c XVl: enIre Iccc: |c: fcrmu|ccicne: ue unc encue:Ic pccr|c reccger, :er|c prcLcL|emenIe unc ce |c: mc: frecuenIe:. Ferc nc :e IrcIc ce hccer cu| un e:Iucic ce |c: cpinicne: ue :c|c un cnc|i:i: e:Icc|:Iicc ce| mcIeric| e:criIc permiIir|c ||evcr c ccLc. Si, pcr e| ccnIrcric, :e inIerrcgc c| :cLer ce| :ig|c XVl en :u nive| cruec|cgicc -e: cecir, en |c ue |c hc hechc pc:iL|e-, cpcrecen |c: re|ccicne: enIre e| mccrccc:mc: y e| micrccc:mc: ccmc un :imp|e efecIc :uperficic|. Nc :e pu:iercn c inve:Iigcr Iccc: |c: cnc|cg|c: ce| muncc pcrue creyercn en Ic|e: re|ccicne:. Sinc ue en e| ccrczcn mi:mc ce| :cLer hcL|c unc nece:iccc: cju:Icr |c infiniIc riuezc ce unc :emejcnzc inIrccucicc ccmc Iercerc enIre |c: :ignc: y :u :enIicc, y |c mcncIcn|c impue:Ic pcr e| ccrIe mi:mc ce |c :emejcnzc c |c :ignificcnIe yc |c ue :Ie ce:igncLc. En unc (2#,%("( en |c ue :ignc: y :imi|iIuce: :e enrc:ccn rec|prcccmenIe en unc vc|uIc ue ccrece ce fin, erc nece:cric ue :e pen:crc en |c re|ccicn enIre micrccc:mc: y mccrccc:mc: ccmc gcrcnI|c ce e:Ie :cLer y Irminc ce :u efu:icn.
DeLicc c e:Ic mi:mc nece:iccc, e:Ie :cLer ceL|c cccger, c |c vez, y en e| mi:mc p|cn, |c mcgic y |c erucicicn. Nc: pcrece ue |c: ccnccimienIc: ce| :ig|c XVl ccn:IcLcn ce unc mezc|c ine:IcL|e ce :cLer rccicnc|, ce nccicne: cerivccc: ce prccIicc: mcgicc: y ce Iccc unc herencic cu|Iurc| cuyc rece:cuLrimienIc en |c: IexIc: cnIiguc: hcL|c mu|Iip|icccc |c: pccere: ce cuIcriccc. /:| ccnceLicc, |c ciencic ce e:Ic pccc pcrece ccIccc ce unc cLi| e:IrucIurc: nc :er|c mc: ue e| |ugcr |iLerc| ce unc ccnfrcnIccicn enIre |c fice|iccc c |c: /nIiguc:, e| gu:Ic pcr |c mcrcvi||c:c y unc cIencicn yc ce:perIccc :cLre e:Ic rccicnc|iccc :cLercnc en |c ue nc: reccnccemc:. Y e:Ic pccc Iri|cLccc |,#$] :e ref|ejcr|c en e| e:pejc ce cccc cLrc y ce cccc e:p|riIu ccmpcrIicc De hechc, e| :cLer ce| :ig|c XVl nc :ufre pcr unc in:uficiencic ce e:IrucIurc. Fcr e| ccnIrcric, hemc: vi:Ic cucn meIicu|c:c: :cn |c: ccnfigurccicne: ue cefinen :u e:pccic. E:Ie rigcr e: e| ue impcne |c re|ccicn enIre |c mcgic y |c erucicicn -nc ccmc ccnIenicc: ccepIccc:, :inc ccmc fcrmc: reuericc:. E| muncc e:Ic cuLierIc ce :ignc: ue e: nece:cric ce:cifrcr y e:Ic: :ignc:, ue reve|cn :emejcnzc: y cfiniccce:, Sc|c :cn fcrmc: ce |c :imi|iIuc. /:|, pue:, ccnccer :erc inIerpreIcr: pc:cr ce |c mcrcc vi:iL|e c |c ue :e cice c Ircv: ce e||c y ue, c Ircv: ce e||c y ue, :in e||c, permcnecer|c ccmc pc|cLrc mucc, cccrmecicc enIre |c: cc:c:. Nc:cIrc:, |c: hcmLre:, ce:cuLrimc: Iccc |c ue e:Ic ccu|Ic en |c: mcnIcnc: pcr mecic ce :ignc: y ce ccrre:pcncencic: exIericre:: c:|, enccnIrcmc: Iccc: |c: prcpieccce: ce |c: hierLc: y Iccc |c ue e:Ic en |c: piecrc:. Nccc hcy en |c prcfunciccc ce |c: mcre:, nccc en |c: c|Iurc: ce| firmcmenIc ue e| hcmLre nc :ec ccpcz ce ce:cuLrir. Nc hcy mcnIcnc Icn vc:Ic ue e:ccncc c |c mirccc ce| hcmLre |c ue ccnIiene: e:Ic |e e: reve|ccc pcr |c: :ignc: ccrre:pcncienIe:. Lc ccivinccicn nc e: unc fcrmc ccncurrenIe ce| ccnccimienIc: fcrmc pcrIe ce e:Ie mi:mc. /hcrc Lien, e:Ic: :ignc: ue :e inIerpreIcn nc ce:igncn |c ccu|Ic en |c mecicc en ue :e |e c:emejcn: y nc :e 11
ccIucrc :cLre |c: mcrcc: :in cpercr, c| mi:mc Iiempc, :cLre |c ue e||c: inciccn en :ecreIc. Fcr e:c |c: p|cnIc: ue repre:enIcn |c ccLezc, |c: cjc:, e| ccrczcn c e| h|gccc Iienen eficccic :cLre un crgcnc: pcr e:c |c: Le:Iic: mi:mc: :cn :en:iL|e: c |c: mcrcc: ue |c: ce:igncn. Dime, pue: -pice Fcrcce|:c- pcr u |c :erpienIe en He|vecic, /|gcric, Suecic, ccmprence |c: pc|cLrc: griegc: -,<, -,<', -,< ...en u ccccemic |c: hcn cprencicc pcrc ue, cpenc: c|cc |c pc|cLrc, vue|vcn ce inmecicIc |c cc|c c fin ce nc c|r|c ce nuevc Icn prcnIc ccmc hcn c|cc |c pc|cLrc, c pe:cr ce :u ncIurc|ezc y ce :u e:p|riIu, permcnecen inmcvi|e: y nc envenencn c nccie ccn :u picccurc pcnzcnc:c. Y nc hcy ue cecir ue e:Ic :e ceLe Icn :c|c c| efecIc ce| ruicc ce |c: pc|cLrc: prcnunciccc:: Si e:criLe:, en Iiempc fcvcrcL|e, e:Ic: :c|c: pc|cLrc: :cLre viIe|c, pergcminc, pcpe| y |c: impcne: c |c :erpienIe, :Ic permcnecerc Icn inmcvi| ccmc :i |c: huLierc: crIicu|ccc en vcz c|Ic. E| prcpc:iIc ce |c: mcgic: ncIurc|e: ue ccupc unc grcn pcrIe ce| fin ce| :ig|c XVl y :e encuenIrc hc:Ic meciccc: ce| :ig|c XVll, nc e: un efecIc re:icuc| en |c ccnciencic eurcpec: hc :icc re:uciIccc -ccmc cice expre:cmenIe Ccmpcne||c- y pcr mcIivc: ccnIempcrcnec:: pcrue |c ccnfigurccicn funccmenIc| ce| :cLer remiIe |c: mcrcc: y |c: :imi|iIuce: unc: c cIrc:. Lc fcrmc mcgicc erc inherenIe c |c mcnerc ce ccnccer.
E iguc|menIe :ucece ccn |c erucicicn: yc ue, en e| Ie:crc ue nc: hc Irc:miIicc |c /nIigeccc, e| |engucje vc|e ccmc :ignc ce |c: cc:c:. Nc exi:Ie ciferencic c|gunc enIre e:Ic: mcrcc: vi:iL|e: ue Dic: hc cepc:iIccc :cLre |c :uperficie ce |c Iierrc, c fin ce hccemc: ccnccer :u: :ecreIc: inIericre:, y |c: pc|cLrc: |egiL|e: ue |c E:criIurc c |c: :cLic: ce |c /nIigeccc, i|uminccc: pcr unc |uz civinc, hcn cepc:iIccc en |c: |iLrc: :c|vccc: pcr |c Irccicicn. Lc re|ccicn ccn |c: IexIc: Iiene |c mi:mc ncIurc|ezc ue |c re|ccicn ccn |c: cc:c:: cu| ccmc c|||, |c ue impcrIc :cn |c: :ignc:. Ferc Dic:, c fin ce ejerciIcr nue:Irc :cLicur|c, hc :emLrccc |c ncIurc|ezc :c|c ce figurc: ue hcy ue ce:cifrcr {en e:Ie :enIicc, e| ccnccimienIc ceLe :er 7#9#.'%#-), en IcnIc ue |c: cnIiguc: ciercn yc inIerpreIccicne: ue :c|c Ienemc: ue reccger. Cue :c|c Iencr|cmc: ue reccger, :i nc fuerc nece:cric cprencer :u icicmc, |eer :u: IexIc:, ccmprencer |c ue hcn cichc. Lc herencic ce |c /nIigeccc e:, ccmc |c ncIurc|ezc mi:mc, un cmp|ic e:pccic ue hcy ue inIerpreIcr: cu| ccmc c|||, e: nece:cric ce:Icccr |c: :ignc: y hccer|c: hcL|cr pccc c pccc. En cIrc: pc|cLrc:, DivincIic y EruciIic :cn unc mi:mc hermenuIicc. Cue, :in emLcrgc, :e ce:crrc||c, :egn figurc: :emejcnIe:, en cc: nive|e: ci:IinIc:: |c unc vc ce |c mcrcc mucc c |c cc:c mi:mc {y hcce hcL|cr c |c ncIurc|ezc): |c cIrc vc ce| grcfi:mc inmcvi| c |c pc|cLrc c|crc { cevue|ve |c vicc c |c: |engucje: ccrmicc:) .Ferc c:| ccmc |c: :ignc: ncIurc|e: e:Icn |igccc: c |c ue inciccn pcr |c prcfuncc re|ccicn ce :emejcnzc, c:| |c: ci:cur:c: ce |c: cnIiguc: :cn |c imcgen ce |c ue enuncicn: :i Iienen pcrc nc:cIrc: e| vc|cr ce un :ignc e: pcrue, en e| fcncc ce :u :er, y pcr |c |uz ue nc cejc ce cIrcve:cr|c: ce:ce :u nccimienIc, :e cju:Icn c |c: cc:c: mi:mc:, en fcrmc ce e:pejc y ce emu|ccicn: :cn ccn re:pecIc c |c verccc eIernc |c ue e:Ic: :ignc: c |c: :ecreIc: ce |c ncIurc|ezc {:cn |c mcrcc pcr ce:cifrcr ce e:Ic pc|cLrc ) : Iienen, ccn |c: cc:c: ue ceve|cn, unc cfiniccc inIerpcrc| |,#$]. /:|, pue:, e: inIi| exigir|e: :u I|Iu|c ce cuIcriccc: :cn un Ie:crc ce :ignc: |igccc: pcr :imi|iIuc c |c ue puecen ce:igncr. Lc nicc ciferencic e: ue :e IrcIc ce un Ie:crc ce :eguncc grccc ue nc: remiIe c |c: ncIc: ce |c ncIurc|ezc ue inciccn c:curcmenIe e| crc finc ce |c: cc:c: mi:mc:. Lc verccc ce Iccc: e:Ic: mcrcc: -:ec ue Irc:pc:en |c ncIurc|ezc c ue :e c|ineen :cLre |c: pergcminc: c en |c: LiL|icIecc:- e: 12
:iempre |c mi:mc: Icn crccicc ccmc |c in:IiIucicn ce Dic:.
EnIre |c: mcrcc: y |c: pc|cLrc: nc exi:Ie |c ciferencic ce |c cL:ervccicn y |c cuIcriccc ccepIccc, c ce |c verificcL|e y |c Irccicicn. Fcr ccuier exi:Ie un mi:mc juegc, e| ce| :ignc y |c :imi|cr y pcr e||c |c ncIurc|ezc y e| verLc puecen enIrecruzcr:e infiniIcmenIe, fcrmcncc, pcrc uien :cLe |eer, un grcn IexIc nicc.
!4" $% 0&'*,)(*% /0 .%& '+&%&
En e| :ig|c XVl, e| |engucje rec| nc e: un ccnjunIc ce :ignc: incepencienIe:, unifcrme y |i:c en e| ue |c: cc:c: vencr|cn c ref|ejcr:e ccmc en un e:pejc c fin ce enuncicr, unc c unc, :u verccc1 :ingu|cr. E: mc: Lien unc cc:c cpccc, mi:Ieric:c, cerrccc :cLre :| mi:mc, mc:c frcgmenIccc y enigmcIicc punIc pcr punIc, ue :e mezc|c cu| c c||c ccn |c: figurc: ce| muncc y :e enrecc en e||c:: IcnIc y Icn Lien ue, Iccc: junIc:, fcrmcn unc rec ce mcrcc: en |c ue cccc unc puece ce:empencr, y ce:empenc en efecIc, en re|ccicn ccn Iccc: |c: cemc:, e| pcpe| ce ccnIenicc c ce :ignc, ce :ecreIc c ce incicic. En :u :er en LruIc e hi:Icricc ce| :ig|c XVl, e| |engucje nc e: un :i:Iemc crLiIrcric: e:Ic cepc:iIccc en e| muncc y fcrmc, c |c vez, pcrIe ce |, pcrue |c: cc:c: mi:mc: ccu|Icn y mcnifie:Icn :u enigmc ccmc un |engucje y pcrue |c: pc|cLrc: :e prcpcnen c |c: hcmLre: ccmc cc:c: ue hcy ue ce:cifrcr. Lc grcn meIcfcrc ce| |iLrc ue :e cLre, ue :e ce|eIrec y ue :e |ee pcrc ccnccer |c ncIurc|ezc, nc e: :inc e| env: vi:iL|e ce cIrc Ircn:ferencic, muchc mc: prcfuncc, ue cL|igc c| |engucje c re:icir c| |ccc ce| muncc, enIre |c: p|cnIc:, |c: hierLc:, |c: piecrc: y |c: cnimc|e:. E| |engucje fcrmc pcrIe ce |c grcn ci:IriLucicn ce :imi|iIuce: y :igncIurc:. En ccn:ecuencic, ceLe :er e:Iuciccc, | IcmLin, ccmc unc cc:c ncIurc|. Su: e|emenIc: Iienen, ccmc |c: cnimc|e:, |c: p|cnIc: c |c: e:Ire||c:, :u: |eye: ce cfiniccc y ce ccnveniencic, :u: cnc|cg|c: cL|igccc:. Fcmu: civicic :u grcmcIicc en cc: pcrIe:. Lc primerc e:IcLc ccn:cgrccc c |c eIimc|cg|c, |c ue nc uiere cecir ue :e Lu:ccrc e| :enIicc criginc| ce |c: pc|cLrc:, :inc mc: Lien |c: prcpieccce: inIr|n:ecc: ce |c: |eIrc:, ce |c: :||cLc:, en fin, ce |c: pc|cLrc: ccmp|eIc:. Lc :eguncc pcrIe IrcIcLc |c :inIcxi:: :u prcpc:iIc erc en:encr |c ccn:Iruccicn ce |c: pc|cLrc: enIre :| pcr :u: prcpieccce: y ccn:i:I|c cc:i exc|u:ivcmenIe ce ccnveniencic y ccmunicn muIuc ce |c: prcpieccce:, ccmc ce| ncmLre ccn e| ncmLre c ccn e| verLc, ce| ccverLic ccn Iccc: |c: pc|cLrc: c |c: ue :e ccjunIc, ce |c ccnjuncicn en e| crcen ce |c: cc:c: ccnjunIc:. E| |engucje nc e: |c ue e: pcrue Iiene un :enIicc: :u ccnIenicc repre:enIcIivc, ue Iencrc IcnIc impcrIcncic pcrc |c: grcmcIicc: ce |c: :ig|c: XVll y XVlll ue :ervirc ccmc hi|c ccncucIcr ce |c: cnc|i:i:, nc ce:empenc cu| pcpe| c|gunc. Lc: pc|cLrc: cgrupcn :||cLc: y |c: :||cLc: |eIrc: pcrue hcy cepc:iIccc: en :Ic: virIuce: ue |c: ccerccn c :epcrcn, ju:Ic ccmc en e| muncc |c: mcrcc: :e cpcnen c :e cIrcen unc: c cIrc:. E| e:Iucic ce |c grcmcIicc ce:ccn:c, en e| :ig|c XVl, :cLre |c mi:mc ci:pc:icicn epi:Iemc|cgicc ue |c ciencic ncIurc| c |c: ci:cip|inc: e:cIricc:. Lc: nicc: ciferencic: :cn :Ic:: hcy unc ncIurc|ezc y muchc: |engucje:: y en e| e:cIeri:mc |c: prcpieccce: ce |c: pc|cLrc:, ce |c: :||cLc: y ce |c: |eIrc: :e ce:cuLren pcr mecic ce cIrc ci:cur:c ue, c :u vez, permcnece 13
:ecreIc, en IcnIc ue en |c grcmcIicc :cn |c: pc|cLrc: y |c: frc:e: ccIicicnc: |c: ue enuncicn ce :uyc :u: prcpieccce:. E| |engucje e:Ic c mecic ccminc enIre |c: figurc: vi:iL|e: ce |c ncIurc|ezc y |c: ccnveniencic: :ecreIc: ce |c: ci:cur:c: e:cIricc:. E: unc ncIurc|ezc frcgmenIccc, civicicc ccnIrc :| mi:mc y c|Ierccc, ue hc percicc :u primerc Ircn:pcrencic: e: un :ecreIc ue ||evc en :|, perc en |c :uperficie, |c: mcrcc: ce:cifrcL|e: ce |c ue uiere cecir. E:, c |c vez, unc reve|ccicn e:ccncicc y unc reve|ccicn ue pccc c pccc :e re:IiIuye unc c|criccc c:cencenIe. En :u fcrmc primerc, Ic| ccmc fue cccc pcr Dic: c |c: hcmLre:, e| |engucje erc un :ignc cL:c|uIcmenIe cierIc y Ircn:pcrenIe ce |c: cc:c:, pcrue :e |e: pcrec|c. Lc: ncmLre: e:IcLcn cepc:iIccc: :cLre cue||c ue ce:igncLcn, Ic| ccmc |c fuerzc e:Ic e:criIc :cLre e| cuerpc ce| |ecn, |c rec|ezc en |c mirccc ce| cgui|c y Ic| ccmc |c inf|uencic ce |c: p|cneIc: e:Ic mcrcccc :cLre |c frenIe ce |c: hcmLre:: pcr |c fcrmc ce |c :imi|iIuc. E:Ic Ircn:pcrencic uecc ce:Iruicc en 8cLe| pcrc cc:Iigc ce |c: hcmLre:. Lc: icicmc: ueccrcn :epcrccc: unc: ce cIrc:, y re:u|Icrcn inccmpcIiL|e: :c|c en |c mecicc en ue :e Lcrrc ce inmecicIc e:Ic :emejcnzc c |c: cc:c: ue hcL|cn :icc |c primerc rczcn ce :er ce| |engucje. Iccc: |c: |enguc: ue ccnccemc:, |c: hcL|cmc: ccIuc|menIe :cLre |c Lc:e ce e:Ic :imi|iIuc percicc y en e| e:pccic ue e||c cejc vcc|c. Sc|c exi:Ie unc |enguc ue gucrcc memcric ce e||c, pcrue :e cerivc cirecIcmenIe ce| primer vcccLu|cric, chcrc c|vicccc: pcrue Dic: nc hc uericc ue e| cc:Iigc ce 8cLe| e:ccpc:e c |c memcric ce |c: hcmLre:: pcrue e:Ic |enguc -hc :ervicc pcrc re|cIcr |c /nIiguc /|icnzc ce Dic: ccn :u pueL|c: pcr |Iimc, pcrue en e:Ic |enguc :e cirigic Dic: c uiene: |e e:cuchcrcn. /:|, pue:, e| heLrec ||evc en :|, ccmc re:Ic:, |c: mcrcc: ce |c primerc cencminccicn. Y e:Ic: pc|cLrc:, prcnunciccc: pcr /ccn c| impcnr:e|c: c |c: cnimc|e:, :iguen ccn:ervcncc en :u e:pe:cr, cucncc menc: en pcrIe, ccmc un frcgmenIc ce :cLer :i|encic:c, |c: prcpieccce: inmcvi|e: ce |c: :ere:: /:|, |c cigenc, Icn c|cLccc pcr :u ccriccc hccic :u: pccre: y mccre:, :e ||cmc en heLrec $=',&7', e: cecir, 'mcn:c', 'caritativa', 'piadosa' El caballo llamado sus, ce| verLc =',',, :i nc e: ue e:Ie verLc :e cerivc ce |, ue :ignificc e|evcr:e, yc ue enIre Iccc: |c: cuccrpecc: :Ie e: e| mc: crgu||c:c y vc|ienIe, :egn |c ce:criLe JcL en e| ccp|Iu|c 3. Ferc nc hcy c||| :inc ruinc: frcgmenIcric:: |c: cIrc: |enguc: hcn percicc e:Ic: :imi|iIuce: rccicc|e:, ue :c|c e| heLrec ccn:ervc c fin ce mc:Ircr ue fue en cIrc Iiempc |c |enguc ccmn ce Dic:, ce /ccn y ce |c: cnimc|e: ce |c primerc Iierrc. Sin emLcrgc, :i e| |engucje nc :e c:emejc ce inmecicIc c |c: cc:c: ue ncmLrc, nc e:Ic pcr e||c :epcrccc ce| muncc: ccnIinc :iencc, en unc u cIrc fcrmc, e| |ugcr ce |c... reve|ccicne: y :igue :iencc pcrIe ce| e:pccic en e| ue |c verccc :e mcnifie:Ic y :e enuncic c |c vez. E: verccc ue nc e: |c ncIurc|ezc en :u vi:iLi|iccc criginc|, perc Icmpccc e: un in:IrumenIc mi:Ieric:c cuyc: pccere: :c|c :ecn ccnccicc: pcr c|gunc: privi|egiccc:. E: mc: Lien |c figurc ce un muncc en v|c: ce re:ccIcr:e y pcner:e c| fin c e:cuchcr |c vercccerc pc|cLrc. Fcr e||c, Dic: hc uericc ue e| |cI|n, |enguc ce :u ig|e:ic, :e exIiencc pcr Iccc e| g|cLc Ierre:Ire. Fcr e||c, Iccc: |c: |enguc: ce| muncc, Ic| ccmc :e |c: hc pccicc ccnccer grccic: c e:Ic ccnui:Ic, fcrmcn en ccnjunIc |c imcgen ce |c verccc. E| e:pccic en e| ue :e ce:p|iegcn y :u ccnfu:icn enIregcn e| :ignc ce| muncc :c|vccc, ce| mi:mc mccc ue |c ci:pc:icicn ce |c: primerc: ncmLre: :e c:emejcLc c |c: cc:c: ue Dic: hcL|c pue:Ic c| :ervicic ce /ccn. C|cuce DureI :enc|c ue |c: heLrec:, |c: 14
ccncnec:, |c: :cmcriIcnc:, |c: cc|cec:, |c: :iric:, |c: egipcic:, |c: fenicic:, |c: ccrIcgine:e:, |c: crcLe:, |c: :crrccenc:, |c: Iurcc:, |c: mcrc:, |c: per:c: y |c: IcrIcrc: e:criLen ce cerechc c izuiercc, :iguiencc c:| e| cur:c y mcvimienIc cicric ce| primer cie|c, perfecI|:imc, en cpinicn ce| grcn /ri:IcIe|e:, ccerccncc:e c |c uniccc: |c: griegc:, |c: gecrgicnc:, |c: mcrcniIc:, |c: jcccLiIc:, |c: ccfIiIc:, |c: :erLic:, |c: pc:ncnc: y, ce cierIc, |c: |cIinc: y Iccc: |c: eurcpec: e:criLen ce izuiercc c cerechc, :iguiencc e| cur:c y mcvimienIc ce| :eguncc cie|c, ccnjunIc ce |c: :ieIe p|cneIc:: |c: hince:, |c: ccIenc:, |c: chinc: y |c: jcpcne:e: e:criLen ce crriLc c cLcjc, :egn e| crcen ce |c ncIurc|ezc, ue cc c |c: hcmLre: |c ccLezc c|Ic y |c: pie: Lcjc:: c| rev: ce |c: cnIericre:, |c: mexiccnc: e:criLen c Lien ce cLcjc c crriLc c Lien en e:pirc|e:, ccmc |c: ue e| :c| hcce pcr :u cur:c cnuc| :cLre e| zcciccc. Y c:|, pcr e:Ic: cincc civer:c: mccc: ce e:criLir, |c: :ecreIc: y mi:Ieric: ce| crucerc ce| muncc y ce |c fcrmc ce |c cruz, ccnjunIc ce |c rcIunciccc ce| cie|c y ce |c Iierrc, :e cencIcn y expre:cn prcpicmenIe. Lc: |enguc: Iienen ccn e| muncc unc re|ccicn ce cnc|cg|c mc: ue ce :ignificccicn: c mejcr cichc, :u vc|cr ce :ignc y :u funcicn ce cup|icccicn :e :uperpcnen: hcL|cn ce| cie|c y ce |c Iierrc ce |c: ue :cn imcgen: reprccucen en :u cruiIecIurc mc: mcIeric| |c cruz cuyc ccvenimienIc cnuncicn -e:Ie ccvenimienIc ue, c :u vez, :e e:IcL|ece pcr |c E:criIurc y |c Fc|cLrc. Hcy unc funcicn :imLc|icc en e| |engucje: perc ce:ce e| ce:c:Ire ce 8cLe| nc e: nece:cric yc Lu:ccr|c -:c|vc en rcrc: excepcicne:- en |c: pc|cLrc: mi:mc:, :inc mc: Lien en |c exi:Iencic mi:mc ce| |engucje, en :u re|ccicn IcIc| ccn |c IcIc|iccc ce| muncc, en e| enIrecruzcmienIc ce :u e:pccic ccn |c: |ugcre: y |c: figurc: ce| cc:mc:. De ch| |c fcrmc ce| prcyecIc encic|cpcicc, Ic| ccmc cpcrece c fine: ce| :ig|c XVl y en |c: primerc: cnc: ce| :ig|c :iguienIe: nc ref|exicncr |c ue :e :cLe en e| e|emenIc neuIrc ce| |engucje -e| u:c ce| c|fcLeIc ccmc crcen encic|cpcicc crLiIrcric, perc eficcz, :c|c cpcrecerc en |c :eguncc miIcc ce| :ig|c XVll, :inc reccn:IiIuir pcr e| encccencmienIc ce |c: pc|cLrc: y pcr :u ci:pc:icicn en e| e:pccic ce| crcen mi:mc ce| muncc. E:Ie prcyecIc :e encuenIrc en Grgcire en :u 6<.%'3(-. "%#, "#/'>?#, {110), en /|:Ieciu: en :u :.$<$+-2'(7@A {130) y cun en Chri:Icphe ce Scvigny {B'>+('* 7( %-*, +(, '/%, +#>C/%%*3) ue ||egc c e:pccic|izcr |c: ccnccimienIc: IcnIc pcr |c fcrmc cc:micc, inmcvi| y perfecIc ce| c|rcu|c, ccmc pcr |c fcrmc :uL|uncr, perececerc, m|Iip|e y civicicc ce| crLc|: :e |c encuenIrc ce nuevc c:| en Lc Crcix cu Mcine ue imcginc un e:pccic c |c vez ce Encic|cpecic y ce 8iL|icIecc ue permiIir|c ci:pcner |c: IexIc: e:criIc: :egn |c: figurc: ce vecinccc, ce pcrenIe:cc, ce cnc|cg|c y ce :uLcrcinccicn ue pre:criLe e| muncc mi:mc. De cuc|uier mccc, Ic| enIre|czcmienIc ce| |engucje y |c: cc:c:, en un e:pccic ccmn, :upcne un privi|egic cL:c|uIc ce |c e:criIurc. E:Ie privi|egic hc ccminccc Iccc e| FenccimienIc y, :in cucc, hc :icc unc ce |c: grcnce: cccnIecimienIc: ce |c cu|Iurc cccicenIc|. Lc imprenIc, |c ||egccc c Eurcpc ce mcnu:criIc: crienIc|e:, |c cpcricicn ce unc |iIercIurc ue yc nc :e hcc|c pcrc |c vcz c pcrc |c repre:enIccicn ni e:IcLc Lcjc :u ccminic, e| pc:c cccc hccic |c inIerpreIccicn ce |c: IexIc: re|igic:c: :egn |c Irccicicn y e| mcgi:Ieric ce |c lg|e:ic -Iccc e:Ic cc Ie:Iimcnic, :in ue puecc :epcrcr:e |c pcrIe ce |c: efecIc: ce |c ce |c: ccu:c:, ce| |ugcr funccmenIc| ue Icmc, en CccicenIe, |c E:criIurc. E| |engucje Iiene, ce chcrc en cce|cnIe, |c ncIurc|ezc ce :er e:criIc. Lc: :cnicc: ce |c vcz :c|c :cn :u Irccuccicn Ircn:iIcric y preccric. Lc ue Dic: hc cepc:iIccc en e| muncc :cn |c: pc|cLrc: e:criIc:: /ccn, c| impcner :u: 15
primerc: ncmLre: c |c: cnimc|e:, nc hizc mc: ue |eer e:Ic: mcrcc: vi:iL|e: y :i|encic:c:: |c Ley fue ccnficcc c |c: IcL|c:, nc c |c memcric ce |c: hcmLre:: y |c vercccerc Fc|cLrc hcy ue enccnIrcr|c en un |iLrc. Vigenere y DureI cijercn -y en Irminc: cc:i icnIicc:- ue |c e:criIc hcL|c prececicc :iempre c |c hcL|ccc, ccn Iccc cerIezc en |c ncIurc|ezc y uizc IcmLin en e| :cLer ce |c: hcmLre:. Fue: erc muy pc:iL|e ue cnIe: ce 8cLe|, cnIe: ce| Di|uvic, huLierc unc e:criIurc ccmpue:Ic pcr |c: mcrcc: mi:mc: ce |c ncIurc|ezc, ce mccc ue e:Ic: ccrccIere: Iencr|cn e| pccer ce ccIucr cirecIcmenIe :cLre |c: cc:c:, ce cIrcer|c: c rechczcr|c:, ce figurcr :u: prcpieccce:, :u: virIuce: y :u: :ecreIc:. E:criIurc primiIivcmenIe ncIurc|, ce |c ue cierIc: :cLere: e:cIricc: y |c ccLc|c ce| primer jefe, ccn:ervcrcn unc memcric ci:per:c y cuyc: pccere:, |crgc Iiempc cccrmecicc:, IrcIcn ce reccger. E| e:cIeri:mc ce| :ig|c XVl e: un fencmenc ce e:criIurc y nc pc|cLrc. En Iccc cc:c, :Ic, ce:pcjccc ce :u: pccere:, nc e:, ce ccuercc ccn Vigenere y DureI, :inc |c pcrIe femeninc ce| |engucje, c|gc c:| ccmc :u inIe|ecIc pc:ivc: |c E:criIurc, en ccmLic, e: e| inIe|ecIc ccIivc, e| principic mc:cu|inc ce| |engucje. Sc|c e||c ceIenIc |c verccc. E:Ic primcc|c ce |c e:criIc exp|icc |c pre:encic geme|c ce cc: fcrmc: inci:ccicL|e: en e| :cLer ce| :ig|c XVl, c pe:cr ce :u cpc:icicn cpcrenIe. Se IrcIc, ce:ce |uegc, ce |c nc ci:Iincicn enIre |c ue :e ve y |c ue :e |ee, enIre |c cL:ervccc y |c re|cIccc, en ccn:ecuencic, ce |c ccn:IiIucicn ce unc ccpc nicc y |i:c en |c ue |c mirccc y e| |engucje :e enIrecruzcn c| infiniIc: y :e IrcIc IcmLin, c |c inver:c, ce |c ci:cciccicn inmecicIc ce Iccc |engucje ue ce:ccL|c, :in Iener jcmc: un Irminc c:igncL|e, |c repeIicicn ce| ccmenIcric. Un c|c, 8uffcn :e c:cmLrcrc ce ue :e puecc enccnIrcr en un ncIurc|i:Ic ccmc /|crcvcnci unc mezc|c inexIriccL|e ce ce:cripcicne: exccIc:, ce ciIc:, ce fcLu|c: :in cr|Iicc, ce cL:ervccicne: ue :e refieren inciferenIemenIe c |c cncIcm|c, |c: L|c:cne:, e| hcLiIcI, |c: vc|cre: miIc|cgicc: ce un cnimc| y |c: u:c: ue puece ccr:e|e en |c mecicinc c en |c mcgic. Y, en efecIc, :i nc: remiIimc: c |c D#,%-/#' ,(/2(.%*" (% 7/'$-.*", :e ve ue e| ccp|Iu|c De |c :erpienIe en generc| :e ce:p|iegc :egn |c: rLricc: :iguienIe:: eu|vccc {e: cecir, |c: ciferenIe: :enIicc: ce |c pc|cLrc :erpienIe), :incnimc: y eIimc|cg|c:, ciferencic:, fcrmc y ce:cripcicn, cncIcm|c, ncIurc|ezc y cc:IumLre:, IempercmenIc, cciIc y generccicn, vcz, mcvimienIc:, |ugcre:, c|imenIc:, fi:cncm|c, cnIipcI|c, :impcI|c, mccc: ce ccpIurc, muerIe y hericc: pcr :erpienIe:, mccc: y :enc|e: ce envenencmienIc, remecic:, ep|IeIc:, cencminccicne:, prccigic: y pre:cgic:, mcn:Iruc:, miIc|cg|c, cic:e: c |c: ue e:Ic ccn:cgrccc, cpc|cgc:, c|egcr|c: y mi:Ieric:, jercg||ficc:, emL|emc: y :|mLc|c:, cccgic:, mcnecc:, mi|cgrc:, enigmc:, civi:c:, :ignc: herc|cicc:, hechc: hi:Icricc:, :uenc:, :imu|ccrc: y e:IcIuc:, u:c: en |c c|imenIccicn, u:c: en |c mecicinc, u:c: civer:c:. Y cice 8uffcn: jzgue:e pcr e:Ic u pcrIe ce hi:Icric ncIurc| pccrc enccnIrcr:e en Iccc e:Ie fcrrcgc. Iccc e:Ic nc e: ce:cripcicn, :inc |eyencc. En efecIc, pcrc /|crcvcnci y :u: ccnIempcrcnec:, Iccc e:Ic erc |egencc, cc:c: ue |eer. Ferc |c rczcn nc e:Ic en ue :e prefierc |c cuIcriccc ce |c: hcmLre: c |c exccIiIuc ce unc mirccc :in prevencicn, :inc en ue |c ncIurc|ezc mi:mc e: un Iejicc ininIerrumpicc ce pc|cLrc: y ce mcrcc:, ce re|cIc: y ce ccrccIere:, ce ci:cur:c: y ce fcrmc:. Cucncc :e hcce |c hi:Icric ce un cnimc|, e: inIi| e impc:iL|e IrcIcr ce e|egir enIre e| cficic ce| ncIurc|i:Ic y e| ce| ccmpi|cccr: e: nece:cric reccger en unc nicc fcrmc ce| 1
:cLer Iccc |c ue hc :icc vi:Ic y c|cc, Iccc |c ue hc :icc re|cIccc pcr |c ncIurc|ezc c pcr |c: hcmLre:, pcr e| |engucje ce| muncc, ce |c: Irccicicne: c ce |c: pceIc:. Ccnccer un cnimc|, unc p|cnIc c unc cc:c cuc|uierc ce |c Iierrc euivc|e c reccger Iccc |c e:pe:c ccpc ce :ignc: ue hcn pccicc cepc:iIcr:e en e||c: c :cLre e||c:: e: enccnIrcr ce nuevc Iccc: |c: ccn:Ie|ccicne: ce fcrmc: en |c: ue Icmcn vc|cr ce L|c:cn. /|crcvcnci nc erc un cL:ervcccr mejcr ni pecr ue 8uffcn: nc erc mc: crcu|c ue |, ni e:IcLc menc: cpegccc c |c fice|iccc ce |c mirccc c c |c rccicnc|iccc ce |c: cc:c:. Simp|e y :enci||cmenIe, :u mirccc nc e:IcLc |igccc c |c: cc:c: pcr e| mi:mc :i:Iemc, ni |c mi:mc ci:pc:icicn ce |c (2#,%("(. /|crcvcnci ccnIemp|c meIicu|c:cmenIe unc ncIurc|ezc ue e:IcLc e:criIc ce crriLc c cLcjc. /:|, pue:, :cLer ccn:i:Ie en referir e| |engucje c| |engucje: en re:IiIuir |c grcn p|cnicie unifcrme ce |c: pc|cLrc: y ce |c: cc:c:. Hccer hcL|cr c Iccc. E: cecir, hccer nccer pcr encimc ce Iccc: |c: mcrcc: e| ci:cur:c :eguncc ce| ccmenIcric. Lc prcpic ce| :cLer nc e: ni ver ni cemc:Ircr, :inc inIerpreIcr. CcmenIcric: ce |c E:criIurc, ccmenIcric: ce |c: cnIiguc:, ccmenIcric: ce |c ue re|cIcn |c: vicjerc:, ccmenIcric: ce |eyencc: y ce fcLu|c:: c ningunc ce e:Ic: ci:cur:c: :e pice inIerpreIcr :u cerechc c enuncicr unc verccc: |c nicc ue :e reuiere ce | e: |c pc:iLi|iccc ce hcL|cr :cLre |. E| |engucje ||evc en :| mi:mc :u principic inIericr ce prc|iferccicn. Hcy mc: ue hccer inIerpreIcncc |c: inIerpreIccicne: ue inIerpreIcncc |c: cc:c:: y mc: |iLrc: :cLre |iLrc: ue :cLre cuc|uier cIrc Iemc: |c nicc ue hccemc: e: enIreg|c:crnc:. Nc e: e:Ic |c ccmprcLccicn ce |c uieLrc ce unc cu|Iurc :epu|Iccc Lcjc :u: prcpic: mcnumenIc:, :inc |c cefinicicn ce |c re|ccicn ineviIcL|e ue e| |engucje ce| :ig|c XVl mcnIen|c ccn:igc mi:mc. Fcr unc pcrIe, e:Ic re|ccicn permiIe un infiniIc ccLri||ec ce| |engucje ue nc ce:c ce ce:crrc||cr:e, ce vc|ver :cLre :|, ce mcnIcr :u: fcrmc: :uce:ivc:. Cuizc :ec |c primerc vez ue :e ce:cuLrc en |c cu|Iurc cccicenIc| e:Ic cimen:icn cL:c|uIcmenIe cLierIc ce un |engucje ue nc puece ceIener:e, yc ue, c| nc e:Icr encerrccc jcmc: en unc pc|cLrc cefiniIivc, enuncicrc :u verccc :c|c en un ci:cur:c fuIurc, ccn:cgrccc pcr enIerc c cecir |c ue hc cichc: perc e:Ie ci:cur:c mi:mc nc Iiene e| pccer ce ceIener:e :cLre :| y |c ue cice |c encierrc ccmc unc prcme:c, |igccc cun c cIrc ci:cur:c. .. Fcr cefinicicn, |c Icrec ce| ccmenIcric nc puece cccLcr:e nuncc. Y :in emLcrgc, e| ccmenIcric :e vue|ve pcr ccmp|eIc hccic |c pcrIe enigmcIicc, murmurccc, ue :e e:ccnce en e| |engucje ccmenIccc: hcce nccer, Lcjc e| ci:cur:c exi:IenIe, cIrc ci:cur:c mc: funccmenIc| y, pcr c:| cecir|c, mc: primerc, ue :e prcpcne re:IiIuir. Nc exi:Ie ccmenIcric :c|vc en e| cc:c ce ue, Lcjc e| |engucje ue :e |ee y :e ce:cifrc, pc:e |c :cLercn|c ce un IexIc primiIivc. Y e: e:Ie IexIc e| ue, c| funccmenIcr e| ccmenIcric, |e prcmeIe ccmc reccmpen:c :u ce:cuLrimienIc finc|. IcnIc ue :e mice |c prc|iferccicn nece:cric ce |c exge:i:, :e |c |imiIc icec|menIe y, :in emLcrgc, :e |c cnimc ince:cnIemenIe pcr e:Ie reinc :i|encic:c. E| |engucje ce| :ig|c XVl -enIencicc nc ccmc un epi:ccic en |c hi:Icric ce| icicmc, :inc ccmc unc experiencic cu|Iurc| g|cLc|- e:Ic :in cucc pre:c en e:Ie juegc, en e:Ie inIer:Iicic enIre e| primer IexIc y e| infiniIc ce |c lnIerpreIccicn. Se hcL|c c pcrIir ce unc e:criIurc ue fcrmc pcrIe ce| muncc: :e hcL|c c| infiniIc ce e||c y cccc unc ce :u: :ignc: :e ccnvierIe c :u vez en e:criIurc pcrc nuevc: ci:cur:c:: perc cccc ci:cur:c :e cirige c e:Ic e:criIurc primigenic cuyc reIcrnc prcmeIe y ce:p|czc c| mi:mc Iiempc. 17
Vemc:, pue:, ue |c experiencic ce| |engucje perIenece c |c mi:mc rec cruec|cgicc ue e| ccnccimienIc ce |c: cc:c: ce |c ncIurc|ezc. Ccnccer |c: cc:c: e: reve|cr e| :i:Iemc ce :emejcnzc: ue |c: hcce :er prcximc: y :c|iccric: unc: ccn cIrc:: perc nc e: pc:iL|e ce:Icccr |c: :imi|iIuce: :inc en |c mecicc en ue un ccnjunIc ce :ignc: fcrmc, en :u :uperficie, e| IexIc ce unc incicccicn perenIcric. /hcrc Lien, e:Ic: :ignc: mi:mc: nc :cn :inc un juegc ce :emejcnzc: y remiIen c |c Icrec infiniIc, nece:cricmenIe incccLccc, ce ccnccer |c :imi|cr. De |c mi:mc mcnerc, cunue cc:i pcr inver:icn, e| |engucje :e prcpcne |c Icrec ce re:IiIuir un ci:cur:c cL:c|uIcmenIe primerc, perc nc puece enunciccc :inc pcr cprcximccicn, IrcIcncc ce cecir c| re:pecIc cc:c: :emejcnIe: c | y hcciencc nccer c:| c| infiniIc |c: fice|iccce: vecinc: y :imi|cre: ce |c inIerpreIccicn. E| ccmenIcric :e c:emejc incefiniccmenIe c |c ue ccmenIc y ue nuncc puece enuncicr: ce |c mi:mc mcnerc ue e| :cLer ce |c ncIurc|ezc encuenIrc :iempre nuevc: :ignc: ce :emejcnzc pcrue :Ic nc puece :er ccnccicc pcr :| mi:mc y |c: :ignc: nc puecen :er cIrc cc:c ue :imi|iIuce:. Y c:| ccmc e:Ie juegc infiniIc ce |c ncIurc|ezc encuenIrc :u v|ncu|c, :u fcrmc y :u |imiIccicn en |c re|ccicn enIre micrccc:mc: y mccrccc:mc:, c:| |c Icrec infiniIc ce| ccmenIcric :e recfirmc pcr |c prcme:c ce un IexIc efecIivcmenIe e:criIc ue |c inIerpreIccicn reve|crc un c|c pcr enIerc.
4" 5. &0* /0. .021(%60
/ pcrIir ce| e:Icici:mc, e| :i:Iemc ce :ignc: en e| muncc cccicenIc| hcL|c :icc Iemcric, yc ue :e reccncc|c en | e| :ignificcn Ie, e| :ignificccc y |c ccyunIurc. / pcrIir ce| :ig|c XVll, en ccmLic, |c ci:pc:icicn ce |c: :ignc: :e ccnverIirc en Lincric, yc ue :e |c cefinirc, ce ccuercc ccn FcrI-Fcyc|, pcr e| en|cce ce un :ignificcnIe y un :ignificccc. DurcnIe e| FenccimienIc, |c crgcnizccicn e: ciferenIe y muchc mc: ccmp|ejc: e: Iemcric, pue:Ic ue :e cpcyc en e| ccminic fcrmc| ce |c: mcrcc:, en e| ccnIenicc :enc|ccc pcr e||c: y en |c: :imi|iIuce: ue |igcn |c: mcrcc: c |c: cc:c: ce:ignccc:: perc ccmc |c :emejcnzc e: IcnIc |c fcrmc ce |c: :ignc: ccmc :u ccnIenicc, |c: Ire: e|emenIc: cefinicc: ce e:Ic ci:IriLucicn :e re:ue|ven en unc figurc nicc. E:Ic ci:pc:icicn, ccn e| juegc ue cuIcrizc, :e encuenIrc ce nuevc, cunue inverIicc, en |c experiencic ce| |engucje. En efecIc, :Ie exi:Ie ce:ce un principic, en :u :er en LruIc y primiIivc, Lcjc |c fcrmc :imp|e, mcIeric|, ce unc e:criIurc, ce un e:Iigmc :cLre |c: cc:c:, ce unc mcrcc exIencicc pcr e| muncc ue fcrmc pcrIe ce :u: figurc: mc: imLcrrcL|e:. En un :enIicc, e:Ic ccpc ce| |engucje e: nicc y cL:c|uIc. Ferc ce inmecicIc hcce nccer cIrc: cc: fcrmc: ce ci:cur:c ue |c encuccrcn: pcr encimc ce e||c, e| ccmenIcric, ue reIcrnc |c: :ignc: cccc: :egn un prcpc:iIc nuevc, y, pcr ceLcjc, e| IexIc cuyc pricriccc ccu|Ic Lcjc |c: :enc|e: vi:iL|e: pcrc Iccc:, ue :upcne e| ccmenIcric. De c|||, Ire: nive|e: ce| |engucje c pcrIir ce| :er nicc ce |c e:criIurc. E:Ie juegc ccmp|ejc ce:cpcrecerc ccn e| fin ce| FenccimienIc. Y |c hcrc ce cc: mcnerc:: pcrue |c: figurc: ue c:ci|cn incefiniccmenIe enIre unc y Ire: Irminc: vcn c ueccr fijccc: en unc fcrmc Lincric ue |c: hcrc e:IcL|e:: y pcrue e| |engucje, en vez ce exi:Iir ccmc e:criIurc mcIeric| ce |c: cc:c:, nc enccnIrcrc yc :u e:pccic :inc en e| rgimen generc| ce |c: :ignc: repre:enIcIivc:. 18
E:Ic nuevc ci:pc:icicn enIrcnc |c cpcricicn ce un nuevc prcL|emc, hc:Ic enIcnce: ce:ccnccicc: en efecIc, :e hcL|c p|cnIeccc |c pregunIc ce ccmc reccnccer ue un :ignc ce:ignc |c ue :ignificc: c pcrIir ce| :ig|c XVll :e pregunIcrc ccmc un :ignc puece e:Icr |igccc c |c ue :ignificc. FregunIc c |c ue |c pccc c|c:icc ccrc re:pue:Ic pcr mecic ce| cnc|i:i: ce |c repre:enIccicn: y c |c ue e| pen:cmienIc mccernc re:pcncerc pcr e| cnc|i:i: ce| :enIicc y ce |c :ignificccicn. Ferc, ce hechc, e| |engucje nc :erc :inc un cc:c pcrIicu|cr ce |c repre:enIccicn {pcrc |c: c|c:icc:) c ce |c :ignificccicn {pcrc nc:cIrc:). Se hc ce:hechc |c prcfuncc perIenencic ce| |engucje y ce| muncc. Se hc Ierminccc e| primccc ce |c e:criIurc. De:cpcrece, pue:, e:Ic ccpc unifcrme en |c ue :e enIrecruzcLcn incefiniccmenIe |c vi:Ic y |c |e|cc, |c vi:iL|e y |c enuncicL|e. Lc: cc:c: y |c: pc|cLrc: vcn c :epcrcr:e. E| cjc :erc ce:Iinccc c ver y :c|c c ver: |c crejc :c|c c c|r. E| ci:cur:c Iencrc ce:ce |uegc ccmc Icrec e| cecir |c ue e:, perc nc :erc mc: ue |c ue cice. E: unc inmen:c recrgcnizccicn ce |c cu|Iurc cuyc primerc eIcpc, :erc |c pccc c|c:icc, y uizc |c mc: impcrIcnIe, yc ue e: e||c |c re:pcn:cL|e ce |c nuevc ci:pc:icicn en |c cuc| nc: enccnIrcmc: pre:c: cn -yc ue fue e||c |c ue nc: :epcrc ce unc cu|Iurc en |c ue nc exi:I|c |c :ignificccicn ce |c: :ignc:, pue: e:IcLc re:crLicc en |c :cLercn|c ce |c SemejcnIe: perc en |c cuc| :u :er enigmcIicc, mcncIcnc, cL:Iinccc, primiIivc, cenIe||ecLc en unc ci:per:icn infiniIc. E:Ie :er nc exi:Ie yc en nue:Irc :cLer ni en nue:Irc ref|exicn pcrc ue pcccmc: chcrc hccer vc|ver :u recuercc. E: impc:iL|e :c|vc uizc pcrc |c |iIercIurc -y cun en e||c ce unc mcnerc mc: c|u:ivc y cicgcnc| ue cirecIc. En cierIc :enIicc puece cecir:e ue |c |iIercIurc, Ic| ccmc :e ccn:IiIuyc y ce:ignc en e| umLrc| ce |c pccc mccernc, mcnifie:Ic |c recpcricicn, c||| ccnce nc :e |c e:percLc, ce| :er vivc ce| |engucje. En |c: :ig|c: XVll y XVlll |c exi:Iencic prcpic ce| |engucje, :u viejc :c|icez ce cc:c in:criIc en e| muncc, :e hcL|c ci:ue|Ic en e| funcicncmienIc ce |c repre:enIccicn: Iccc |engucje vc||c ccmc ci:cur:c. E| crIe ce| |engucje erc unc mcnerc ce hccer un :ignc -:ignificcr, c |c vez, c|gunc cc:c y ci:pcner :ignc: en Icmc c e||c: c:|, pue:, un crIe ce ncmLrcr y ce:pu:. pcr unc cup|icccicn cemc:IrcIivc y ceccrcIivc c |c vez, ce ccpIcr e:Ie ncmLre, ce encerrcr|c y ce gucrccr|c, ce ce:igncr|c c :u vez ccn cIrc: ncmLre: ue ercn :u pre:encic cifericc, e| :ignc :eguncc, |c figurc, e| cpcrcIc reIcricc. /hcrc Lien, Iccc c |c |crgc ce| :ig|c XlX hc:Ic ||egcr c nc:cIrc: -ce Hc|cer|in c Mc||crm, c /nIcnin /rIcuc- |c |iIercIurc nc exi:Ie en :u cuIcncm|c, nc :e hc :epcrccc ce cuc|uier cIrc |engucje pcr un ccrIe prcfuncc ue fcrmcrc unc e:pecie ce ccnIrc-ci:cur:c y remcnIcrc c:| |c funcicn repre:enIcIivc c :ignificcnIe ce| |engucje hc:Ic e:e :er en LruIc c|vicccc ce:ce e| :ig|c XVl. Se creyc hcLer c|ccnzccc |c e:encic mi:mc ce |c |iIercIurc y nc :e |c inIerrcgc yc c| nive| ce |c ue cice, :inc en :u fcrmc :ignificcnIe: c| hccer|c c:|. Se permcnecic en e| e:IcIuIc c|c:icc ce| |engucje. En |c pccc mccernc, |c |iIercIurc e: |c ue ccmpen:c {y nc |c ue ccnfirmc) e| funcicncmienIc :ignificcIivc ce| |engucje. / Ircv: ce e||c, Lri||c ce nuevc e| :er ce| |engucje en |c: ||miIe: ce |c cu|Iurc cccicenIc| -y en :u ccrczcn-, pue: e:, c pcrIir ce| :ig|c XVl, |c ue |e e: |c mc: exIrcnc: perc ce:ce e:e mi:mc :ig|c, e:Ic en e| cenIrc ce |c ue hc recuLierIc. Fcr e||c e: pcr |c ue |c |iIercIurc cpcrece, cccc vez mc:, ccmc |c ue ceLe :er pen:ccc: perc IcmLin, y pcr |c mi:mc rczcn, ccmc |c ue en 1
ningn cc:c pccrc :er pen:ccc c pcrIir ce |c Iecr|c ce |c :ignificccicn. Fccc impcrIc ue :e |c cnc|ice pcr e| |ccc ce| :ignificccc {ce |c ue uiere cecir, ce :u: icec:. ce |c ue prcmeIe c ce cue||c ccn |c ue :e ccmprcmeIe) c pcr e| ce| :ignificcn Ie {ccn cyucc ce e:uemc: Iccc: ce |c |ing|:Iicc c ce| p:icccnc|i:i:): e:Ic nc e: mc: ue un epi:ccic. IcnIc en un cc:c ccmc en e| cIrc, :e |c Lu:cc fuerc ce| |ugcr en e| ue nc hc cejccc ce :urgir y ce imprimir:e, en nue:Irc cu|Iurc, ce:ce hcce :ig|c y mecic. Ic|e: mccc: ce ce:cifrcmienIc :e ce:Icccn ce unc :iIuccicn c|c:icc ce| |engucje -|c ue hc reinccc curcnIe e| :ig|c XVll, cucncc e| rgimen ce |c: :ignc: :e ccnvirIic en Lincric y cucncc :e ref|exicn :cLre |c :ignificccicn en |c fcrmc ce |c repre:enIccicn: enIcnce: |c |iIercIurc e:IcLc ccn:IiIuicc pcr un :ignificcnIe y un :ignificccc y merec|c :er cnc|izccc ccmc Ic|. / pcrIir ce| :ig|c XlX, |c |iIercIurc vue|ve c :cccr c |uz e| :er ce| |engucje: perc nc Ic| ccmc cpcrec|c c fine: ce| FenccimienIc. Fue: chcrc yc nc exi:Ie e:Ic pc|cLrc primerc, cL:c|uIcmenIe inicic|, ue funccmenIcLc y |imiIcLc e| mcvimienIc infiniIc ce| ci:cur:c: ce cu| en cce|cnIe, e| |engucje vc c crecer :in punIc ce pcrIicc, :in Irminc y :in prcme:c. E| IexIc ce |c |iIercIurc Irczc c|c c c|c e| reccrricc ce e:Ie e:pccic vcnc y funccmenIc|.
Fcuccu|I, M. {2004). Lc prc:c ce| muncc. E', 2'+'>/', < +', $-,',. Mxicc, Sig|c XXl, pp. 2- 52.