Sei sulla pagina 1di 260

edw

k '
d y
D eDe
d ,eHusOf;
rmwdum
oEed d w
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f
emredw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f
um&uedw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f
ormofed w
k 'd yD eD ed,eHusO;f
w'w
d f edw
k 'd yD eD ed,eHusO;f
tmcsmwfed w
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f
udwef d w
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f
edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f rmwdum jy;D Ny/D
------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

edkwd'DyeDed,eHusOf;
---------earm w b*0awm t&[awm
ormorK'
(1) ,orK'=tMuifjrwfpGmbk&m;\? eE0P0
w&m=tu&m0PteEwnf;[laom NyKd ;NyKd ;jyufawmufyaom
a&mifjcnfSdukefaom? pwk&moDwd o[ "ruEm ybuF&m=
"ruE m a'oemaygif; Spaf omif;av;axmifwnf;[laom ae0ef;
wdkYonf? avmurSd=avmuokH;yg;? aZmwEd=xdefxdefTef;Tef;
xGef;yqJjzpfukef\/ /
( 2 ) teE0P=H tqk;H rSad om*kPaf us;Zl;Sad wmfrx
l aom?
edw
k yd g&*k=H o'g\urf;wpfzufoYdk a&mufawmfrx
l aom? wHorK'=H
xdjk rwfpmG bk&m;uk?d 0aE0Emrd=Scd ;kd yg\? t=xdjk rwfpmG bk&m;\?
0do'k 0 P bmZeH=jrLarS;tnpftaMu;wdrYk S uif;a0;pifMu,faom
oGmumwtpSdaom *kPfawmftaygif;wdkY\ wnf&mjzpfaom?
o'rO=r*fav;wefzdkvfav;wef edAmefy&d,wf tjrwfq,fazmf
w&m;awmfukdif;? 0dok'0PbmZeH=udavomjrLarS;tnpf
taMu;wdkYrS uif;a0;pifMu,faom oky#dyEtpSdaom *kPfawmf
taygif;wdkY\wnf&mjzpfaom? oHCO=uvsmPykxkZef Spfwef
t&d,m oHCmawmfjrwftaygif;ukdif;? 0aE0Emrd=Sdcdk;yg\?
0EdwGm=Sdcdk;NyD;? (xnfhygXf? 'Dy,dmrdrSmpyf/)

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

(3 ) r[mPD=BuD;jrwfaomPfynmSdawmfrlxaom?
arm* v maem=arm* v mef t rnf a wmf S d x aom? ed k w m &n
auo&D=avmuDo'gusr;f omoemo'gusr;f wnf;[laom awm
awmif*Edik Nf rKd iBf u;D twGi;f jcaoFrh if;Bu;D onf? aom*wm&nAsmyeH=
bk&m;jrwfpmG \ a'oemok;H &yf yd#uwfo;Hk ykw
H nf;[laom awmok;H
awmiftvkH;ukd ysHUESHUapEdkifaom? ,HAsmu&PHem'H=tMuifo'g
AsmukdPf;usrf;wnf;[laom [def;oHudk? e'd=[def;awmfrlNyD/
(4) t[H=igonf? o'owmed=o'gusrf;wdkYukdif;? e0*=
t*Fgud;k yg;Sad om? owKomoeH=bk&m; y&d,wfomoemawmfjrwf
ukdif;? Mo*g,S=ouf0if? emem&moD=txl;xl;aom oabmwl
tzdt
Yk pkwu
Ykd ?dk 0dbmZ,H-0dbmZ,aEm=jcm;em;pGmvS a0zefjyvsu?f
w=xdkarm*vmefAsmukdPf;usrf;\? twH=teuftus,f
t"dyg ,fu?dk 'Dy,dmrd=azmfjyaytH?h wd=wGi*f Em&rpum;&yf
tNyD;owf\/ /rSaemuf cufpEdk;&myk'fygXfygVdwdkYukdom
a&G;aumuf teufaxmuftHh/
emrynwdlywm=emrynwfoabmSdonf\ tjzpf
aMumif/h 'u'd vmeH=rsuv
f mT wd\
Yk ? Oro
d e=zGijhf cif;? edro
d e=rSw
d jf cif;/
ww=xd&k ig;vk;H wdw
Yk iG /f / {|d=SmrS;D jcif;/ / Moa|m=uvtkX/f
{uy' oHa,ma*wd=[laomyk'o
f nf? u=tb,ftusKd ; So
d enf;/
wd=okdYjrpf&jcif;tusdK;Sd\/ / rH=ighudk? wGH=onf? 0ae=?
apeduPH-eduPaEm=tu,fjrKyfowfjim;tHh/ / t[H=onf?
aw=oif\/ / {E=d a&mufuek \
f ? {,s=vm&m\/ / ara@m=qdy?f
aoma@m=MuL;aomol/ / &a[d=wdkYxuf? 'd*kPumavm=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

ESpfqwufaomumvSd\/ / awye=xdkAsnf;wdkYonfum;? ok'g=


o&ESifhra&mrSufAsnf;oufoufjzpfukefonfSdaomf? 'd,
rwu
d m=wpfrMwmcGJ u
dS ek \
f / / wd,krwu
d m=ESprf MwmcGJ Su
d ek \
f /
yOAsOe yOum= Asn;f yOuig;ckwo
Ykd nf? um'd=upaom? yOaum=
Asn;f ig;cktaygif;onf/
aemufvnf; yOaumyk'fvdkufap/0PKa'ao=tu&m
rmwdumOa'o tpOf? oifykef;BuD;tp? u c * C i? ponfukd
qdo
k nf/
{uXmedumeH=wlaomXmef SdMu ukefaom/ / ed*,S=ESdyf/
AswH=NyDjyifxifSm;pGm? 0'aEe=&Gwfqdkaomolonf? ,w=tMuif
t&yf? tuEd=tuH[l? 0kpwd=&Gwfqdktyf\? wH=xdkt&yfonf?
uPXmeH=rnf\/
tuH[k NyDjyifpGm &Gwfqdkprf;av? ,if;tu&mESpfvkH;
jzpf&mXmeonf uPXmefrnf\ qdv
k o
kd nf? aemufvnf; enf;
wlodav/ 0kpwdyk'fukdaemuf okdYvdkufap/
emoya'aom=ESmacgif;t&yfonf/ / uwpyd e= tcsKd Uaom
usrf;um;/ / oHCaee=xdcdkufjcif;aMumifh/ / wmvkrSd=tm
apmuf? Zd0SgrZoHCaee=vQmv,f\xdcdkufjcif;aMumifh/ /
rkcAE&rk'rSd=cHwGif;\twGif;wGif txuft&yf/
&Bu;D ukv
d Qmvdyf oHEiS Nhf yjD yifpmG &Gw&f m xd&k Bu;D \jzpf&mt&yfudk
rk'X mefqo
kd nf/
Oy&d'EyE,
d =H txufomG ;tpOf twGi;f t&yf/ / 0*Ei g;vk;H
onf pOf;i,fESmacgif;oH tNrJygaomaMumifh emoduXmaeyd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

qdkonf/ / tydp=qdkzG,ftxl;um;/ / ESmawm= aq;avsmfonf?


0drSdawm=csD;rGrf;tHhMotyfonf/ / 0kvSaw=arQmtyf\? t0SgeH=
ac:jcif;/ / uPH=ukd? oH0&dwGm=ydwf/ / wmeda,0=xdkrdrdrdrd
wdkY\XmefukdkdPf;wdkYukdomvQif? zkomaywGm 2-ckpyf/
& wdkYum; yGifhaomtoHrsdK; r[kwfukef? 'DCwdkYonfum;
yGiahf omtoHrsKd ;wdw
Yk nf;? plVedw
k u
d sr;f tvd/k 'H=usr;f ok;H apmif
pum;onf? ,kww&H=tvGefoifhvSay\/ / t0Pf 2-vkH;onf
u0*fESifh,SOfaomtcg rdrdwdkY\Xmef&if;yifjzpf\? p0*f ponf
wdEYk iS ,
hf OS af omtcg rdrw
d \
Ykd Xmef&if;ukd pGe&Yf uke\
f ? 0Pf ponf
wdYk vnf; xdek nf;wload v/ / u oH0#k zk|y,wf 2-ck&\? um
0d0#zk|y,wf 2-ck&\? us oH0k#zk| oHzk| 3-ck&\? usm
0d0#zk| oHzk| 3-ck&\? enf;wl emem0PwdkY y,wfa&m
,Suyf u
Hk dk tukeo
f ad v/ / yk'pf pfusr;f ponfwYkd y,wftpDt&if
ae&mrus SdcJh usrf; Mo|ZwdkYukd oufaojy ww
Mo|aZok wm0 tpSdonfjzifh ae&mwus jyqdkvdkufonf? Xmef
ukdPf;wlMuukefaom 0PwdkY y,wf rwlMuonfhtwGuf olU
XmefEiS hf olUukP
d ;f ydwrf zI iG rhf I ememxdrI pOf;i,fxrd I txl;taxG
SdaeMuonfukd tukefodav/
xa'e=jyif;xefaom/ / ,xm=tMuiftjcif;t&mtm;jzif/h
rkcqda'e=cHwiG ;f aygufjzif?h yg;pyfaygufu,
dk /l / A[d=ok?Yd tedur =
rxGufrl? emoaomwmbd rkacg=ESmacgif;aygufokdYaS;SLonf/
ESmacgif;aygufrS avxkwo
f nfudk ed*[
w
d qdo
k nf/ / yg;pyfaygufrS
avxkwfonfukd 0drkwqdkonf/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

oauFw&moD/ / &ocsFmawm0g? aw&o wd'ovdif


wnf wdocsFmrSaemufjyaom tpDt&ifjzpf&um; 'o
'[laom tm'd0Pukdom &jyKav? 'oo'gwpfckvkH;ukd rjyKav
ESifh[lvdk/ / q|d,H=q|DnGef; &m? tE=q|DnGef;tyfaom
yk'f\tqkH;jzpfaom tpdyfukd? 0d"d=onf? a[mwd/
upnf;usrf; *rk yptpSdaom"mwfwdkY Asnf;wdkif;rSm
o&ygSo
d nfjzpf taeuo&"mwfrnf\? xdaYk Mumifh kypf &D ifaom
tcg "mwGefacsrI tNrJSdae\? avmuDAsmukdPf;usrf;
arm*vmefusrf;wdkY aemufAsnf;rSm o&rSdaomaMumifh taeu
o&"mwf[l rSd&um; "mwGefacsrIrSd? e'D yk&do tpSdaom
vdifyk'fwdkYum; Asnf;wdkif;rSmyif o&ygSdMu\/ xdkYaMumifh r
tEkAef\oauFwudk jyqdk&m? eZma,moGrf? eZma,m oEEd
vdifyk'ft&mjzpf e'D o&onf tqkH;o&jzpf\? ,if;aemif
tm[laom tm*kHvm\? kEwdum; "mwfyk'fjzpf " o&rSd?
kSdaom Oo&onfyif tqkH;o&rnf\? xdkYaMumifh kaemif
tH[laom tm*kHvm\/ / ZD&wd? oD'wdwdkY Zaemifoaemif
[laomtm*kHvm\? taMu\/
jrr aygwauokye=jrrmjynfSd arm*vmefaypmwdkYum;/
oD[Vaygwau[d=oD[kdVfSd arm*vmefaypmwdkYESifh? eoarwd/
{awe=okwfjzifh? y'ly0d"mae=? tEkAaEm=i # u rtpSdaom tEkAeftu&mpkonf? Oya,m*H=,SOfjcif;okdY? e*pwd=
ra&muf? wd? aywd/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

kypf &D ifaomtcg tEkAeftu&m rygapvif[


h v
l o
kd nf/ /
oauFwpkukd aMuvnfMuap/
oauFw&moDNyD;\/
-----------------rke&D ad wm=bk&m;onfa[mtyf\? 0&0g'D&ad wm= jrwfaom
edAmefukd a[mavhSdaombk&m;onf a[mtyf\/ / ODrd=vdIif;
xrf;ydk;/ / o&bk,m=o&bljrpfBuD;\/ / aom=xdk&[ef;onf?
wkP=dS qdwq
f w
d af eonf? t=jzpf&m\/ / 'da|u|H= 'd|Ed iS t
hf wl
wnfaom w&m;rsdK;/ / rk'd`Ed,H? rk'k`Ed,H=Ekaoma`E/ / rwd?
artwd? jzwf/ / t=xdkom;\? Oa&m=&ifonf/ / {w=
avmu? toaEm=rolawmfwdkYonf? tkyk'fwdkYum; teuf
rSdukef/ / ,'g=? t=xdkol\? oDvO=ukdif;? ynO=ukdif;/
uPSH=EGm;eufBuD;ukd? ,kOEd=uMuukef\/ / t=xdkoltm;?
0g=xdkolonf? wPSm=ukd/ / &axob=&xm;pD;ol&JwdkY\ tBuD;
tuJjzpfaom rif;jrwf? rmukZ=trsurf xGuyf gvif/h / tm*wmw?
tm*wmtw? jzwf? tw=jzpfukef\/ / yyH=rsm;pGmaoma&ukd?
t0dEKH=&MuukefNyD/ /uAVH=qifpmjrufjrufqkyf xrif;vkyfudk?
y'gwa0=vSrf;,ljcif;iSg? emvH=rpGrf;Edkif/ / 'DaCm=aS;o&ukd
'DCjyK/ / a,aw"rm? a,{aw"rm= tMuifw&m;wdkYonf/ /
rm'daook=ighE,
S o
f w
l Ykd ? uxm0=qdzk ,
G o
f nfomvQi?f umtw=d
tb,frmS Sad wmhtehH nf;/ / r"k0g? r"k0=ysm;oumuJo
h ?Ydk 0gum;
qef;'DC/
uGpw
D =d uGp[
d
l qd&k jcif;onf? u=tb,ftusKd ; Syd goenf;?
tmeE=tmeEm? tedponm=onf? uwrm=tb,fenf;? wd=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

jy,k*fwdkY okwftpD t&ifukd jrpfy,f&jcif; tusdK;Sd\/


(aemufaemufuyk'fwdkYvnf; enf;csnf;teuf qdkav/ )
trwH? trw=tNrdKufedAmef\/ / uGpdawG0? uGpd
wd{0=uGpd[lyif vdkufjyefjcif;onf? u=tb,ftusdK;Sdyg
oenf;/
olUokwrf mS ygSad om uGpo
d nf olUokww
f iG f rae&pfyJ aemuf
okwfvnf; uGpd[lyif vdkufjyef\? tb,ftusdK;Sd vdkufjyef
avoenf;[lvdkonf? {0\t"dyg,f awG0H[lvnf; SdMu\/
aomwd`Ed,H=aomw[laoma`E? puK`Ed,H=puK [laom
a`E? wd=jy,k*fwdkY okwftpDt&ifukd jrpfy,f&jcif;
tusdK;Sd\/ / awG0[kygSdaom vdkufaom uyk'f[lorQwdkY
enf;csnf;teufqdkav/
0gwd=0g[lqdk &jcif;onf? u/ / aum=onf? rH0ov=
t,kwrf uk?d y&mr odwd=ok;H oyfvwUH enf;? wd=jy,k*f
wdkY okwftpDt&ifukd jrpfy,f&jcif; tusdK;Sd\/ / aemuf
aemufow
k w
f Ykd vnf; rlvu vdu
k ?f uawGUSw
d ikd ;f rSm enf;csn;f
teufqdkav/
,m0u@m0omem=oEw
d pfyikd ;f vk;H Ny;D qk;H onfwikd af tmif?
,kwXmaeok=vdkufjcif;iSgoifhavsmf&mXmejzpfukefaom? oAw=
cyford ;f aomokww
f Ykd / / uGpo
d 'gonf txl;xl;aomjy,k*u
f jkd y\?
0go'gonf wpfckaomjy,k*f\ txl;xl;aomkyfukdjy\ [l&m/
puK`Ed,H [laomjy,k*fonf aemufo& tNrJaMu\? ya&muGpd
okwf rlvjy,k*fom jzpfEdkif\? aemufo&raMuyJ puK`Ed,H

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

[lif; pu`d E,
d [
H
l if; ya&muGpo
d w
k \
f ujy,k*f rjzpfEikd /f /
aomwd`E,
d [
H al omjy,k*o
f nf aemufo&aMujcif;rSad omaMumifh
ya&muGpdokwf ujy,k*fom tNrJjzpfEdkif\? aemufo&aMujyef
aomw`E,
d [
H k ya&muGpo
d w
k f rlvjy,k*rf jzpfEikd ?f okrYd v
l jy,k*f
ujy,k*fwpfzufowfaeMuonfukd txl;xl;aomjy,k*fqdkonf/
aomt[H[al omjy,k*w
f pfcrk mS kyf 2-rsKd ;S\
d ? ya&muGpd okw\
f
rlv aom[H[
l Ny;D \? u aomt[H? oGm[H [lNy;D \? um;
jy,k*fwpfck 'GdkyfjzpfykHwnf;? okdYjzpfonfukd jy,k*fwpfck\
txl;xl;aomkyq
f o
kd nf/ / uGpd yk rf mS ? {uom? 0grSm'Gd yk rf w
S /f /
{uqdo
k nfum; jy,k*w
f pfcrk mS kyv
f nf;wpfco
k m S\
d qdv
k o
kd nf?
'Gdkyfqdkonfum; jy,k*fwpfckrSm rlvkyf ukyf[l 2-kyf&\
qdv
k o
kd nf/ / udE?d uwd=tb,fov
Ydk Qi/f / pD0&E?d pD0&H wd=
pD0&H [lonfum;/
o&avmy&moDNyD;\/
-----------------ykyHom? ykyHtm? jzwf/ / {0Hoaw? {0Htaw?
jzwf/ / cwsm? cwd,m/ &awsm? &wda,m? jzwf/ / orP=
Sif&[ef;? awG0-wGH{0=ukdomvQif/ / O&*grd0-O&*H0=
e*g;ukduJhokdY/ / t&[wmrd0-t&[wH0=&[EmwdkY\okdY/ /
ywH=rsufpdtjrifSdukefaomolwdkYtm;? tmavmaum0/ /
uu#uH 0=AkZGefukduJhokdY/ / wm&udwH=cs,fv,ftyfaom
Mu,feuwfSdaom? ebH0=aumif;uifuJhokdY/ / [w*wH=
vlUvufokdYa&mufNyD;aom? y'krH0/ / tjynfhtpkHazmfay;vQif

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

teuf0efav;&efSd kyfjrifom kHay;vdkufonf/ / om&ma*goH&ma*g=jyif;pGmwyfjcif;? om&awm-oH&awm=jyif;pGmwyfaomol/


t0dom[ma&m=ra&GUSm;jcif;? om&arm=csKyfcs,fjcif;? om&a'g=
ylyefonf? omauwH e*&H=omauwNrKd U/ / auwo'gPfa[m/
/ okE&H auwH {wmwd omauwHjyK/ /
AdEKavmy&moDNyD;\/
-----------------0dpm,H=0dpmt&m? {u=wpfckaom0dbwsEyk'f\?
'dGaw=2-yk'ftjzpf[laoma'G;abmfukd? uaw=jyKNyD;onfSdaomf?
ykA
=aSUyk'\
f ? osm'davmayg=odpaom emrf0b
d wfaMujcif;onf?
a[mwd/ / jy,k*fpk vG,fNyD/ /
osm'davmy&moDNy;D \/
-----------------ty0d"meH=ygVdawmfwdkY tenf;i,frQom xifjrifaom
tpDt&ifudk? Opaw=qdktyf\/ /
w'rdem'De=d w'rdemtpSad omkyq
f ef;wdo
Yk nf? odZE=d Ny;D
ukef\/ / 'H=okwfonf? r[m0kwdokwH=r[m0kwd okwfBuD;
wnf;/ / rdemedygwaee=avmua0g[m&tkd;tpOf
usa&mufNrJwdkif;aom enf;vrf;tm;jzifh/ / AsOae=aMumifh?
o&avmayg=aSUo&aMujcif;onf? a[mwd/ / vmAk=tdrfAl;?
taMu? tvmAkum; traMuaom 0duyfkyfwnf;? aemufvnf;
enf;wlodav/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

10

0d"meH-t0d"meH=tzk;H tydw/f / tomwd= pm;\? otaMu/


[Ed=owf\/ / u'v=iSufaysmyifukd? zvH=rdrdtoD;onf? a0=
pifppf/ / umyk&doH= a,musfm;,kwfrmukd/ / 0daumormem=
atmfnmMuukefvsuf? wdAm[d=xufpGmukefaomvufeufwdkYjzifh?
aeoH=xdkoriftaygif;wdkYwGif? 0&H0&H=aumif;Edk;&m&mukd? [Ed=
owfMuukef\/ / tx=xdktcg? {w=ppfonfabmif?
{uowHcwsm=wpf&mwpfa,mufaom rif;wdo
Yk nf/ / ykxak vm=
rsm;pGmukeaf om? wdws m-wdw,
d m=wdo
Yk nf/ / ed0|d m=ouf0ifuek \
f /
0d'aom=ysufpD;onf? aMu AdEKaMu/ OMwaom=xdwfvefYonf?
aMu&jyK/ / y'ged=y'krmMumyef;wdkYonf/ / Oom=tyl/ /
ykwmeH=wdkYukd? 0a"m=nOf;qJrIonf? 'kacg=qif;&J\? oHa,m*g'd
jzpfaom uaMu/ / rmwdaCm=trdukdowfaomolonf/ /
umry&H=umrxufvGefaom/ / y#docFg-y#docFg,=qifjcif?
,aMu/ / tumwd=a[mMum;\/ tbdnm=txl;od/ /
y&dnm=ydkifykdifod/ / t"d|m=aqmufwnf/ / tm0Duwm=
xifpGmjyKojzifh/ /to0ewm=rMum;rem&jcif;aMumifh? "r=
w&m;rS/ / w'g&rPwm=w'gkH\tjzpfjzifh/ 'om[y&rwm=
q,f&uftwdkif;tSnftm;jzifh/ / t,Hwdavm 'aem=ESrf;ESifh
a&maomxrif;onf? jAm[PabmZewm= ykPm;wdkYukdauR;arG;
jcif;iSg? pwkwDtm,\ ,aMu/ / ea[m[dwd=rjzpfvwHU/ /
,=tMuif0doaoe rif;\? twm=tusdK;iSg? kua&myum=
opfyifwdkYukdpkdufysdK;Muukef\? aom 0doaoaem0=ukdomvQif/ /
,=tMuif0rf;\? twm=tusdK;iSg? 'l&H=ta0;rS? tm,Ed=vm

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

11

&ukef\/ / pE0wD=pE0wDrif;orD;onf? ydwk=tb\? twm=


tusKd ;iSg? pwkw,
D aMucsn;f / / Oyg'glyH ponfwYkd wGmypn;f \
tjyK ,aMupkwnf;/ / ,mwd ponfwdkY tmcsmwf0du&P
,aMu\/ / ,mwd=oGm;\/ / 0gwd=vdIif\/ / oywdam
ponfwdkY udwfyk'ftpdwf ,aMu\/ / rkca&m=EIwfMurf;\?
caMu/ / 0gu&aPm=aumif;aompum;ukd jyKavhSd\? pmaMu/
Asyaxm=pum;taMumif;t&m? pmaMu/ / tm'd rZaEok=tp
tv,ftqkH;wdkY? y'avmayg=yk'faMu\? odomNyD/
avmy&moDNyD;\/
'HokwH=okwfonfum;? yudwH=aemufrS xnfhtyf
aomokwfwnf;/
"rLyoH[dawm=w&m;ESifhpyf,SOfonf/ / tZdwmwdtZdwwd=tZdw[l? tm'DCjyK/ / rmed lyged=wdkYonf?
AsOae=Asnf;aESmif;&m? Oy&dokawe=AsOae'DC&m[laom
txufokwfjzifh? ,'dydodZEd=tu,fum; NyD;ukef\Sifh? ye=
xdkokdYNyD;ukefaomfvnf;? vkwma'aook=aS;o&aemufo&
AdEKaMuaomt&m-,ponfjyKaomt&mwdkY? edprd0=NrJouJhokdY/
oaump=wwfprG ;f Edik o
f nfif;? OZlp=ajzmifrh wfonfif;? okOZlp=
vGefpGmajzmifhrwfonfif;? t=jzpf&m\? [um; tm*kHrQom/
*gxm0aoe=jzifh? 'DaCm=onf? a[mwd=\? wdyd=okdYvnf;?
,kZw
=d qdo
k ifyh g\/
O&*grd0 ponfwdkY 'DConf rtm*kHaMumifhjzpf onf[l
if; *gxmqef;aMumifh jzpfonf[
l if; 2-csuyf ifqo
kd if\
h [lv/kd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

12

araCm=onf? yg0d=&GmNyD/ / omw-otwH=teufESifh


jynfph aHk om/ / "ra'oem=onf? omwu
d m=tusKd ;S\
d / / puKrm=
ynmrsufpdSdaomolonfyifaomfvnf;? taEm,xm= oluef;
uJhokdY? t=jzpf&m\? rdef;r\tvdkokdYvdkufMuL;olukd qdkonf/ /
'DC&moDNy;D \/
-----------------avmau=? ,d|H0g=,ZfBuD;ylaZmfrIukdif;? [kwH0g=,Zfi,f
ylaZmfrIukdif;? 0g&jyK/ / , & 'g *arol=,Asnf; &Asnf;
'Asn;f vm&mwdYk ? ykA& am=aSU'DCuk&d jyK/ / trSmuH=wd\
Yk ?
b*0g,x&d0=jrwfpGmbk&muJhokdY? ,xm0jzwf/ / wx&d0=
xdktwlomvQif? ora'0? orm{0 jzwf/ / or'umawm?
ormtumawm jzwf/ / tuarm=eif;e,fjcif;? tmuarm jzwf?
y&uarm=vkH;vjyKjcif;? y&muarm jzwf/ / tnm=t&[wzdkvf?
tmnm jzwf/ / b*0g=jrwfpmG bk&m;? tnmwH=odygNy?D tw&PH=
jzefYcif;jcif;? tayga#od=vufyef;aygufcyf\/ / tvd,wd=Nid\?
tpdEwd=vk,uf\/ / tmba&m=tmb&m jA[m? bm
&jyK/ / psme=uk?d vmbD=&avho
dS nf? trS=d \? 0oD=avhvm
onf? trSd=\/ /
&&moDNy;D \/
--------------taw0? taw0 jzwf? 0 um; {0w/ / 0gaw&dwH=
avjzifhvIyf\? 0gw &dwH jzwf/ / ywH=ukd? a0g'uH-0dO'uH=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

13

a&uif;onfukd? O'aumrd0=a&vdIif;uJhokdY? ODrd ODukd Mo0k'djyK/ /


a0wd=ysuf\? 0d wd/
0k'&d moDNy;D \/
-----------------y@dwmwd=ynmSdwdkY[l? okwmp=ausmfapmukefonf
vnf;? tw=jzpfMuukef\? y@dwmwdtw? jzwf? ya&muGpd
ESifhudkacs? wdtpdyfukd,jyK/ / t[H=ukd? aoemywDwd=[l?
awm=trsm;odtyf\/ / yapwd=,kHMunf\? ywd{wd/ /
tapw=d vGe\
f ? twd{wd jzwf/ / tykp@
wm=rykyaf omMuufOESihf
wlonf\tjzpf/ / ZpaEmponf oHa,m*&vnf; jyK/ /
ZapVaum=y#doaEtm;jzifhrdkufaomol/ / taAwd=oGif;\?
tbd{wd/ / ,=,ukd? ykAlywH=ykAkyfjyK? aSUpESifhwlpGm ,ukd
pjyK[v
l /kd /'Gguma&m=raumif;aomtjcif;t&mSo
d nf? 'k\ Oukd
0jyK/ / r"Ggoa0g=ysm;&nf/ / tEGa,m=tEG,/f / t=xdo
k \
l ?
Asyxa,m=pum;taMumif;t&mwdu
Yk m;? au= tb,fow
l o
Ykd nf?
tk=jzpfukef&moenf;/ / "=avmu? t=xdkol\?
a*gp&m=usufpm;&mwdkYonf? au=wdkYonf? tk=ukef&moenf;/
aw=xdk&[ef;wdkYukd? t[H=onf? t=tm;? aw=xdkudavom
wdo
Yk nf/ / *Erm'ae=aom? yAaw=/ / t=tm;? 0dy# o
d m&Zm=
ESvkH;romjcif;aMumifhjzpfukefaom? a,=tMuifw&m;wdkYonf/ /
t=tm;? a,awZem=tMuifolwdkYonf/ / ,sk? a,
tk j zwf ? tk u m; ed y gwf r Qom? a,=tMuif o l w d k Y u k d ?
oraP=&[ef;wdkY[l? rnmrd/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

14

lyod'd ,s [ka'G;abmfkyfxkwf\? o'eDwdy,f\/


lyod'dxkwfwdkif;vnf; SdoifhaMumif;ukd {wp ponfjzifhjyqdk\/
0peoa'=&GwfqdkoHonf? t0doda|yd=txl;rSdjim;aomf
vnf;/ / aygwuma&myeH=ayxuftu&mwifjcif;onf? 0g=
aypma&;om;jcif;onf/ / ,'g toHum; &oHyifjzpf\?
toHtwdkif; &jyK xm;cJhvQif? ,Ht [kyk'fjzwfjcif;
vsOf;yg;&m\? xdkaMumifh y'ap' todPf csrf;omapjcif;iSg?
,'g[k'C
D oifo
h uJo
h [
Ydk v
l /kd
t=xdka,musfm;jrwfBuD;tm;? ,m0waum= tMuifrQ
avmufaom? uma,m=ukd,ft&yfawmfonf? a[mwd/ t=
tm;? wm0waum=xdkrQavmufaom? Asmarm=tvHawmfonf?
a[mwd/ / jAm[P=ykPm ;? {wH=taMumif;t&monf? twad cg/
,wGm"du&PH-,awm t"d u&PH=tMuiftaMumif;aMumifh/ /
,k0PmeH=0PfO0PftqkH; Sdaomyk'fwdkY\? ,ifO0if ,
tjyK O0tjyKwdkYonf? a[mEd/ /
itEk A ef u m; tpd y f u k d j yonf ? teuf vnf ; aumif ;
kyfvnf;aumif; rygapvifh/ 0d,OeH? AsOeHponf 2-yk'f 2yk'fwdkYum; teufwl/
0d,kaVm-AsKaVm=aygif;pk\/ / t"da,wd=oif\/ /
ywda,wd-yapw=d ,kMH unf\? 0g=um;? yw,
d m,wd=,kMH unf\?
wa'G;abmfjyK? "mwfukd {jyK {ukd t,jyK? 'DCvnf; jyK/ /
"=qdkvwHonf/ / y&d,wd=oifMum;jcif;? 0g=oifMum;
tyfaomygVd? y&d,awm=vkHavmuf\? y&d,ma,m=y&d,m,f

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

15

taMumif;? y&dtwd? tawmjzwf? y&daS; tmaS;Sdaom 'g"mwf?


"mwf/ / yvwy 'k f yvwu
d myk'w
f u
Ykd m; Su
d ek \
f ? y&daS;Sad om
t'd"mwfoif\
h ? t'dAEae"mwfeuf/ / =o&\? ,aw=
,tjzpfu?dk uaw=aomf? ,=,\/ / 0dw
d -0gwdjzwf/
awG0=okdYvQif/ / od*dvdawG0=od*dvdawmif[l
omvQif? ornm=trnfonf/ / tnwdum&=wdo'grS
wpfyg;aom tmcsmwfwdtu&m\? 0wH=ukd 0jyK/
aom'd a Zm=xd k r ,S i S u f o nf ? 0d v yawG 0 -0d v ywd { 0=
jrnf w rf ; onf o mwnf ; / t=xd k o l i ,f t m;? umr&m*g
Ekoa,m=onf? tEkaoawG0=udef;onfomwnf;/ / um&d,
oEd|meH=jyKtyfaomtrI\ aumif;pGmNyD;jcif;onf? a[mawG0=
jzpfonfomwnf;? aw0vnf; SdMu\/ {={\? twH=t
tjyKonf? a,bka,se=jzifh? r'g*araoG0= rtm*kH 'tm*kH
aES m if ; &mwd k Y omvQif ? a[mwd / / aw=oif \ ? ud p H = uk d ?
tu&rSao=jyKygukefNyD/ / tm*aw=vmukefaom? ,mpau=
olawmif;pm;wdkYukd/ / a,=tMuifrdpm'd|dt,lSdaom olwdkYonf?
0D&d,H=vHkYvtusdK;onf? ewd=rSd? wd=okdY? tm[k=qdkMuukef\/
au=tb,folwdkYonf? ,a'0aw-a,{0aw=tMuifw&m;
wdkYonfomvQif? Zmwdeddwm=ZmwdukdrSDukef\? wa'0awaw{0aw=wdkYonfomvQif/ / aoG=eufjzef? ba0g=jzpfonf
wnf;/ / MorSd=Mo/ / ZedaEe=rif;BuD;onf? 'daEm=onf?
tmod=jzpfNy/D / ta*g=jrwf\ [l? tum,wd=a[mMum;tyf\/
[da,sm=,refaeY/ / ygawm=eHeuftcg? toeH=pm;jcif;wnf;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

16

&tm*kH/ / ygawm=? tEkoda|m=qkH;r tyfonfSdaomf/ /


tedrdawyd=0PedrdwfraESmif;&mvnf;? a[mwd=ttjyKjzpf
ao;\/ / wk0O=oifonfvnf;aumif;? "Ekaocp="Ekaoconf
vnf;aumif;/ / {o-{aom=Oy ed,ypnf;onf? yp,
r[mya'aom=ypnf;ya'omBuD;wnf;/ {o=pum;onf?
tbdvmyrwaba'g=o'grQom xl;jym;\/ o*0pa@m=rdrd\
EGm;taygif;Murf;wrf;aomEGm;vm;? y&*0pa@m=wpfyg;aom
EGm;wdkY Murf;wrf;aomEGm;vm;/
ty0d"meH=ygVdawmfwdkY tenf;i,frQom xifjrifaom
tma'o tpDt&ifu/dk r[m0kwed m=w'rdem'De[
d al om okwBf u;D
jzifh? t0P=t0Pfukd? OwO=Ovnf;jyK? MowO=Movnf;jyK/
r&DpdukyrH=wHvQyfESifhwlpGm? tbdorK'gaem=txl;od? wGme
ypn;f / / rH=uk?d ydompm=bDv;l wdo
Yk nf? rmcg'EK=rpm;apukev
f if?h
wGH=oifbcifonf? o&a'gowH-o&'owH=o&'&wk w&mwdkif
wdik ?f 0g=tESpw
f pf&mwdik w
f ikd ?f ZD0=toufn
S yf gapavmh/ / rmEko=H
vljzpfaom? o&a'gowH=onf? aom'daAm=xdkewfjzpfaom?
&w'd ad 0gp=wpfaeYwpfnOfo
h mjzpf\/ / avmuDum; o&'o'gukd
raem*dP
k ;f qd\
k / / 'daom'do=H xdx
k t
kd &yfo?Ydk tEk,E=d vSnv
hf nf
uke\
f / / orwE=d usa&mufuek \
f / / aygaemA0u
d m=wzef b0
opfujdk zpfapwwfaom/ / ykaem=wzef? yw=H oydwu
f /dk / rrp=\
vnf;aumif;? wk,SO=\vnf;aumif;? ykaem=wzef? o*Farm=
aygif;qkrH jd cif;onf? 'ged=,ck? eptw=d rSNd y/D / w0=tSib
f &k m;
\? trwmum&H=tNrdKuftjcif;t&mSdaom? rkcH=rsufESmawmfukd?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

17

ykaem=wzef? eydmrd=rzl;jrif&vwHU/ / r[mrkae=jrwfpGm


bk&m;? wGH=onf? aem=wdkY\? owm=q&mygwnf;/ tw"r0d'l=
tusdK;taMumif;ukdodEdkifaom? ao=&aoholjrwfonf/ /
rmwdaCm=trdowf? ydwdaCm=tbowf? rmwduH= trdrSvm
aom? "eH=Opm? aywu
d =H tbrSvmaom? "eH=Opm? w'w
d u
f ypn;f ?
okwfBuD;jzifh Oukd jyK? w a'G;abmfjyK? yd ukd {0k'djyK/ /
vpwd t0daem=&vwHUavm? OukdMojyK/ /
up=d tokeYd nf;? wkarS=oifwo
Ykd nf? ,mayxaem=rQwMuukef
\avm/ / wkarS= wdkYonf? uxH=tb,fokdYvQif? ,mayxaem=
rQwMuukeo
f enf;/ aomwkumrm=ukeo
f nf? twaem=jzpfMuukef
avm/ / aem=pifppf? orH=wlrQaom&wemonf? etwd=rSd/ /
aem=pifppf? awe=xdkaorif;ESifh? ouF&H=csdef;csufjcif;rnfonf?
e[dtwd=rSd/ / aem=pifppf? aumpd? y&d,ma,m ewd/ /
yAwmedp=awmifudk apmifo
h nfvnf;jzpfuek af om? 0emedp=awmukd
apmifhonfvnf; jzpfukefaom? blwmed=ewfwdkYukd? MouEmrodMouEmrao=ikdkdjrnfwrf; c,rf;awmif;yefygukef\/
jA[ K aem=jA[ m rif ; BuD ; tm;? ,H = tMuif y l a Zmf z G , f u k d ?
ua&mrod-ua&m rao=jyKyguke\
f ? wH=uk?d tZ=,aeY? wk,=HS tm;?
'mr=uket
f /hH "=t&yf? a[rE*rd o
DS -k a[rE*ad rSo=k wdYk /
Ak'Dok? Aka'okjzwf/ / apaw[d=apwwdkif;Sif rif;wdkYESifhvnf;
aumif;/ rEknH=pdwfukd ESpfodrfhapwwf\/ / ok-aom=xdkykPm;
BuD;onf/ /ok-aom=xdk&aohonf? ,ka'e=ykwfcwfpum;jzifh?
t0Sg,EK-t0Sg,aEm=ac:qdk\/ / Ek-aem=igwdkY\? [Ekum=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

18

ar;wdo
Yk nf? tyd=pifppf? oEm=yifyef;ukeNf y/D / "= tma'o
oEd /
o&ma'o&moDNyD;\/
-----------------edypwd=&ifhrm\? wd=xdkaMumifh? edyaum=rnf\/ /
aeyusw
H nf ,ukd okwjf zifh ykA yk jf yK? aeyu?H Ny;D \? aemuf
vnf; enf;wl/ / 0gusu
H m; 0duyfyk /f / yrkac=tOD;trSL;t&m?
om"k=aumif;onfwnf;/ / ygarmcsH? ykAkyfjyK? ygarmcHjzpf\?
wzefoH,k*f\tpjzpfaom 'kwD,u&mcudk yxru&m ujyK?
ygarmuH? NyD;\/ / okb*bma0g=wifhw,fonf\tjzpfonf?
aomb*H=rnf\? a'gb*H=rwifhw,fonf\tjzpf/ / ukuKp
bma0g=ESv;Hk romonf\tjzpfonf? ukuK p=H rnf\/ / w'w
d P
f s
ypnf;wnf;/ 0gpHum; udwfPsypnf;wnf;/ / 0kpaw-ypaw?
wdkY0kpsaw? ypsawwnf ykAkyfjyK? tmcsmwf,ypnf;wnf;/ /
0Pd Z meH = uk e f o nf w d k Y \ / / aygu & anm=a&uef w d k Y o nf ?
aygu&aPsmwnf? w0*0&PmeH[laomokwfjzifh ,aESmif;
aom w0*f Pukd p0*f jyK? 0*vao[daw [laomokwfjzifh
,ukdykAkyfjyK? aygu&anm NyD;\/
wnf&if;jzpfaom aygu&aPsmum; aygu&Pda,m wnf
a,yd0P [laom emrfow
k jf zifh ytrnfadS om ukad cs
emrfNy;D vwUH /
aygu&nmukd aygu&Psm? aygu&nHukd aygu&PsH
wnfav/ / emrfw'w
d f tmcsmwfuw
d w
f \
Ykd qdik &f mtpDt&ifpu
k dk

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

19

oEdkyf rIyfMuapvifhOD;? oEdqdkif&m oufoufwGifa&GUom


wnf pD&ifMuav/ / aygu&nm em0dbwfponfukd ,mjyKrI?
aygu&nH oukd ,HjyKrI? ,aESmif;&m aMurIwdkYonf emrf\
qdkif&mwdkYwnf;/ / 0dbwftjyK,pkwnf;/ / omrnH? jA[nHwdkY
w'dwfPsypnf;\ ,pkwnf;/
apwH yk'f\tpdyfukd jyKaom,wnf;/ / 0ZH udwf
Psypnf;\ ,wnf;/ / OyorZ wGmypnf;\,wnf;/ /
OyorZwd tmcsmwf,ypnf;wnf;/ / *gar=&Gm? [dwH=avQmf
aomtrIwnf;/ / MoyrH=Oyrmwnf;? PsteufrSd? aomckrH=
odrfarGUonf\tjzpf/ / tm*r=pJG? vmvwf? wGmypnf;\
,wnf;/ / ta,sm=tSi?f t&da,m=tSi?f 0g=ta,sm=jzLpifo?l
t&da,m=jzLpifol/ / u,saw? ta,smwdkY okwfBuD;jzifh &d\
ukdacsNyD;rS &udk,jyKav/ / yvauFm- y&d,auFm 2-yk'fwl?
y&dtauFmjzwf? &udv
k jyK? ,0goa&okwjf zifh uk,
d jyK? vsjzpf\?
,ukd ykAkyfjyK? yvauFmNyD;\/
0dyvmaom? 0dy&dtmaomjzwf/ / bmwk=tpfukd\?
typH=om;wnf;/ / aum&aAsm=ukkwdkif;olwdkY\om;? 2kyf? bmwa0sm? aum&a0smwnf 0ukd AjyKav/ / 'da0=
ewfjynf? b0H=jzpfonfwnf;? 'dAHum; ykAkyfjyKonf/ oawm=
oaemufrS? ,=,\/ / &[od=qdwfuG,f&m? &[osH?
aomreosH? a'greosHwnf ykAkyfjyK/ / aom0posH? a'g0posH?
bosHwnfykH/ / tm'd=&nfpl;? O'd=? Oy0=0guyf?
orK=xd? wGm\,pkwnf;/ / wkwdponfum; tmcsmwf
,pkwnf;/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

20

2-ok w f w d k Y o nf tvG e f t &mus,f u k e f \ ? aumif ;


aumif;BuD; ta&vnfMuap/
*grH=&Gmukd? 0g=taygif;ukd? aewd= aqmifwwf\? aoeH=
ppfonfu/dk / yPD"=d awmifw
h jcif;? aemuf 2-yk'v
f nf; teuf
yif/ / MoPmarm=atmufokdYnGwfjcif;? OPmarm=armfjcif;/ /
wmPH=u,fwifjcif;/ / o&PH=udk;uG,f&m/ yvdaCm=wHcg;
usn;f / / yvdyaEm=epfjrKy\
f / / wvkaPm-wkaPm=ysKd E\
k / /
uvkPH-ukPH=oem;zG,f? y&da'0,d=idk\/ t|omvdeD=teuf
tESpo
f m&Sad omusr;f ? e,omvde=D enf;tESpf om&Sad omusr;f /
u=u\? ,if;yk'fukd ,wOwdkifatmif vdkufap/ / cwmuwm=trwf/ / o,H-ouH=rdrOd pmjzpfaom/ odyv
0d ae=vufyH
awm/ / {Vrla*g=t&dt&GJ,kdxGufaom cHwGif;Sdaomol/ /
vkZwd=ysufpD;wwf\/ / tma&m*sH=tem uif;Sif;rIukd? tbd
oaZwd=tvGefpD&ifwwf\? okwfBuD;jzifh tukdacs bdoaum
Ny;D \/
cDkyaum=EdkYpkdYEGm;i,f/ / *D0kyuH=vnf&GJwefqm/ /
oDCZ0wm,=tvGefvsifjrefaom t[kefSdonf\tjzpfaMumifh?
oDa[m=oD[rnf\/ / om[? qm[Htjzwf? t=
xdkol\? ZD0dwH=onf? qm[H=ajcmuf&ufrQ? twd/ / yae'd?
y&aoeZdwnf? okwfBuD;jzifh & tudkacs &udk y&kyf ojyK?
Zukd'jyK/ / eem,wd-e,wd=rodtyf? 0g=rxifSm;/ /
tedrw
d m =trSwo
f nmuif;ukeo
f nfjzpf? eem,a&-e,a&=
rodtyfuek ?f 0g=rxifmS ;uke/f / edwad Pm=xGuaf jrmufNy;D aomol?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

21

edw&PH=xGufajrmufjcif;? aewm&H=xGufajrmufaMumif;jzpf
aomusi0hf wf/ / Zdaem=atmifonf? 0g=I;H onf? ydaem=jynfNh zKd ;onf?
vdaem=wGefYonf? y#dovdaem=udef;atmif;onf? yVdaem=ysHoGm;
onf? rvdaem=jipfErG ;f onf/ / "kaem=cgxGuo
f nf? ykaem=pifMu,f
onf? vkaem=&dwfjzwfonf? tm[keH-yg[keH=vSLzG,f0wK/ /
q0!ma[m=olaumifbw
k o
f rm;? 'dom!ma[m=t&yfavmifjcif;/
q0H=qdk;0g;aom olaoaumifukd? '[Ed=bkwfNrKdufukef\/ /
oH[dwH=pyf,SOfjcif;/ / Oynmaom=okdrSD;&m/ / a,m=toifh
tavsmf/ / ax&m"deH=ax&fBuD;ESifhpyf\? wd=xdkaMumifh/ /
y&ma',su=H olwpfyg;tvdEk iS phf yf&aom? 'ku=H 'kur sKd ;/ / edyZ w
=d
Ny;D pD;\/ / y[k=pGr;f Edik o
f nf? oaEm=jzpfygvsu?f e&bwd=rarG;jrL/
teEH=tqkH;rSd? oAawmyzH=cyfodrf;pkHwdkYrSawmufy\? ybdEH=
rHk,kdaygufuGJaom? [w=ukd/ / t&Oa&m=tdk;Z&nf;BuD;/ /
owH=ow'd|o
d ?Ydk 0a&wd=ajy;0if\/ / Asmuawm= ajzMum;
tyf\/ / Ow|d yw=H pm;<uif;xnf&h m oydwu
f ?dk t0od| qdv
k o
kd nf?
wpftrd w
f pfvyk t
f <uif;tuseu
f dk awmif;&rf; pm;olw\
Ykd bmZe
rsKd ;jzpf oydwu
f dk t0od|ywqo
kd nf/ / t&d,meAdEK aMuonf/
{w=aEG&moD/ / v[k=ayghonf/
AsOema'o&moDNyD;\/
----------------rduma'aom=Asnf;o& 2-axGa&mvsufjyKtyfaom
tma'oukd/ / O'arm-t0"arm=raumif;aom w&m;/ /
Onm=raumif;ojzifhodjcif;? Oaygoaxm Oy0oaxmjzwf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

22

tv,f0ukd MojyK? MoaESmif; &mytpdyt


f udak cs/ / aemedw=H qDO/
ed0waumapm=0wftyfaom csyf0wfwefqmSd\? u0p0ukd
MojyKonf/ / r[m&mZ=Bu;D ? aw=\? AvH=Adv
k yf gonf? aum-uG=
tb,f? twd=Sd&pfoenf;/ / aw=\? &xr@vH=&xm;
csdKifhtdrfonf? aum=? twdEk=enf;? 0ypnf;ukdMojyK/
0gea&m= arsmufow0grnfonf? "rad umwd=w&m;apmifh
onf[l? aum=? aw=oifonf? 'da|m0g=jrifrlvnf; jriftyf
zl;oenf;? okawm0g=Mum;rlvnf;Mum;tyfzl;oenf;/ / aomPHok0P=H aT/ MuKAw
=d jyK\/ / 'Hpw
d =H onf? MoMwo=H xdwv
f ef\
Y /
O'a,m=tyGg;tpD;/ / rdwj'KaAm=cifyGef;jypfrSm;jcif;/ / bN'H=
aumif;onf/ vkN'=H Murf;MuKwo
f nf? jA[m0eH=awmBu;D ? jA[E=H Bu;D
pGmaom? 0eyw= awmZd;k opfyifu/dk / 00De=H 0tu&m 0dtu&mwd\
Yk ?
Asw=H Astjzpfonf/ / Asa,m-0a,m=uG,yf sujf cif;/ / yauF=nGef ?
AsoaEm=epf\/ / AsrSdawm=tHhtyf\/ / AsrSH=Adrmef/ / tpd=
rsufuGif;/ / opd=rsufarSmuf/ / vpD=Muufoa&/ / tu&
oHcdwH=tu&mcsKH;jcif;onf/ / tmp&da,mukd okwfBuD;jzifh
tmapa&m jyK/ / rmwmydw& oH0am=rdaumif;baumif;
BuD;&olonf? e=r[kwf? temap&ukav=q&maumif; orm;
aumif;rSdaom trsdK;? 0oH-0oaEm=ae\/ / tmap&rSd=q&m
aumif;txH/ / wdPSH=xuf\/ / okPSm=acR;r/ / yaPS=
eHeufapmapm? ra[moaxm=ukd? 0aZm=owftyfvwHU/ /
a,mea&m=onf? ok&mara&,sygemed=ao&nfao&uf aomuf
pm;rIwdkYukd? tEk,kOwd=tm;xkwf\/ / ur"m&a,m=ur"m&nf;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

23

ormof/ / ygwd[d&H=wef;cdk;jym#dwf[m/ / tp&H=tHhzG,f/ /


{upda,m=tcsdKUaomol/ / rmwda,m=ow0g/ / udp,H=trI/
ok0grdeD=tSifr/ / ok0au[d=rdrdydkifjzpfukefaom/ / wGO=onf
vnf;? Owrowa0g=jrwfaom ow0gwnf;/ /
rduma'o&moDNyD;\/
---------------oOma&m=vSnv
hf nfjcif;/ / twEa yg=rdru
d ,
kd u
f dk ylyefap
wwfaomol? ordaEm=a&m,Sufonf/ / ewd? 0*EtjyKrSd/ /
oua&mwd=tkt
d aojyK\/ / wuwm =xdk trIujdk yKwwfaomol?
wua&m=cdk;ol/ / w*wduH=xdktvm;Sd\/ wEdaEm=xdknGwf
onf? waygaPm=xdkudkif;onf? wyAma&m= xdkdIif;onf?
wy"maem=xdkvQifjy|mef;jcif;Sdonf? {wy&arm= xdkvQiftwdkif;
tSnf o
dS nf? ,*KaPm=tMuif*P
k f o
dS nf/ / wavaPm=oifvQif
ykef;atmif;&mSdonf? ravaPm=igvQif ykef;atmif;&mSdonf/ /
wAPe m=xd\
k tzGi/hf / warm= xdEk iS w
hf o
l nf/ / 'yp,
wm=
vQiftaMumif;Sdonf\tjzpf/ ,arwH0g&dZHykyH= tMuifMum
yGiu
hf ?dk t'dE=H tSirf ay;yJ? OyodCw
F =d erf;bd\/ / ,H=tMuifou
l ?dk
a'a0ok=wdkY? olZrwDwd=[l? tm[k=qdkMuukef\/ / w,d'HwH'H=xdktrIonf/ / ,H=tMuif orm"dukd? tmeE&duH=rdrd\
tjcm;rJh tusKd ;ay;Edik \
f [l? tm[k=uke\
f / / a,=,aESmif;aom
aMumifh? o=oHo'g\? ,H=tMuifed*[dwfonf? twd=\?
wH=onf? a=onf? a[mwd? okwef uf/ / onmpdum=uk,
d w
f ikd f

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

24

awmif;tyfaom taqmuftODSdaom? uk#d/


AdEma'o&moDNyD;\/
tm*r&moDNy;D \/
---------------t=ttu&mvm\? trmaywGm=zefqif;? trm0d,=
zefqif;? [wad AmE= qifaoaumif\ uk,
d w
f iG ;f ok/Yd / temrwH
etrwHjzwf? tv,f tvm ormofokwfjzifh eukdtefjyK?
'DCvnf;jyK/ / ZpA"da&m=y#doaEtm;jzifh em;yif;aomol?
ZmwdtA"da&mjzwf? tum; tm*kw
H nf;/ / tm=tmtu&mvm\?
tak=<u,f0aom? ukav=? tmZm,a&=jzpfukef\/ / ypm
Zmawm=wzefjzpf\? ywdtmZmawmjzwf/ / w=xdkoltm;?
,aom=*kPfoDwif;onf/ / =tu&mvm\? aemufvnf;
enf;wl/ / wygu#Dua&mrd=xdkpum;ukdxifSm;jyKOD;thH/ /
wdy&dZde=aqGrsdK;qkH;HI;ol\? ba0g=wnf;/ / ya&mowH=
wpf&mausmf/ / ygawmawm=apmpD;jcif;teufSdaom/ /
o&m*r&moDNy;D \/
--------------a*g=*tu&m? awm=wtu&mponfay;? 0Pm0VDwnf;/
a*g=*vm\? ykxa*0-ykxk{0=toD;omwnf;/ / "ye=
qdkvwHUonfum;/ / ,=tMuifopfyif\? zvH=onf?
{0H*wH=okdYjzpf\? aomkaum=onf/ / O'a*g=txufokdY
armfaomtzsm;Sd\? 0g=wuf<u\? O'A[d=xkwfaqmifNyD/ /
'kbawm=ESpzf ufr?S 'kb,med=ESpyf g;ukeaf om? y@&med=tjzLwdu
Yk ?dk

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

25

0dap,s=pdppf/ / 'kba,m=ukefaom? awma',suyg=wdkYonf?


awma',sykPm;? uyykPm;&aohESpfa,mufwnf;/ / 0vkaw=
0aMuonfSdaomf/ / 'g*ar='vm&m? &am=&jyK/ /
aue=tb,faumif;rIaMumifh? aw=oiftm;? "=Adrmef?
Zwd=NyD;pD;oenf;/
orPrpavm=wkefvIyfjcif;rSdaom&[ef;/ / r=
oltm;? 0dZmr,H=ynmonf? etwd=rSd? r,ypnf;aomw/ /
,xm=tMuiftjcif;t&mtm;jzifh? 'H=trIonf? ed&dEaem=
rD;pmrSdaom/ / ed&D[uH=tm;xkwfjcif;rSd/ / edkwd=xkwfqdk
tyfaomo'g? edkwa&m=rdrdxufvGefaomolrSd/ / edlrdum=
vdIif;xrf;ykd;rSdaom/ / 'k&wduarm=vGefEdkifcJ\? 'k&bdora0g=
ouf0ifEikd cf \
J ? Ak'g =wdo
Yk nf? 'k&mo'g=csO;f uyfjcif;iSgcJ,Of;uke\
f ?
ygw&maom=eHeufxrif;pm;rI/ / {om=okdYjyKjcif;onf?
0k'd=BuD;yGg;jcif;wnf;? {om=ESpfyg;onf? yx0D"mwka&0=yx0D
oabmcsnf;omwnf;/ / tAula#=rdk;wdrfxGwf/ / twd&d0=
tvGefvQif? uvlyg=cHhaomoabmSdMuukef\? twd0d,=tvGef
vQif? vmb* ,o*yawm=vmbfrsm;rItxGwftxdyf ausmf
apmrItxGwftxdyfokdYa&muf\? rwm,twdkif;tSnfxuf?
y&H0,
d =tvGev
f Qi/f / trSmuH=wdt
Yk m;? blomrd0=zGo
J nfomvQi?f
0&H=\? blo
H 0jzwf? 'DCjyK/ / {wH=uJ&h rhJ o
I nf? tZwemrd0=
,ckomvQif? e=r[kwf/ / yg*kn0kZkwm=yg*knwmapwoduf
2-? OZkuwmapwoduf 2-/ / qVmoDwd o[med=Spfaomif;
ajcmufaxmifwo
Ykd nf/ / {awq=ajcmufyg;wdo
Yk nf? yrkcg=trSL;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

26

jzpfukefaom? tw=tusdK;pD;yGg;\? 'Gg&m=taMumif;wdkYwnf;/


tAs*reaom=rysHUvGifhaompdwfSdaom/ / tapwaom=pdwfrSd
aom? ykawm=onf? Zmawm=\? Oa&=&if? ba0g=jzpfonfwnf;/
tmeE=tmeEm? {0H=ok?Yd rmt0p=rqdv
k if/h / {0H=ok?Yd e0waAe0waAm=rqdkoifh/ / {0H=okdY? 0waA=qdkoifhvsuf? {0H=okdY?
0'wd=\/ / ok[|k w
d -H okO|dw=H aumif;pGmxjcif;rnf\/ / Oy0H
acgye=0guyfNyD;omvQif/ / e0HpD0&vmabe=&tyfaom
ouFe;f topfadS om? bduK aemye=onfum;/ / tyrma'g=onf?
trwHy'H= tNrdKufedAmef\taMumif;wnf;/ / ly*wH=kyfw&m;?
*wum; tm*kHwnf;? aemufvnf; enf;wl/ /
tm*r&moDNy;D \/
-----------------tywd0wd,H=olwpfyg;wdkYonf jyefvSef vnfapjcif;iSg
rwwf a umif ; aom? "r p u H = w&m;pMum/ / uD ? uD " mwf ?
0dued mwd=a&mif;\? "euaD wm=Opmjzif0h ,ftyfaomuRe/f / uk"?
uk""mwf/ / turwd=eif;\? aSUtmukd&jyK/ / 0durwd=
uGefYjrL;\/ / OaZmwwd=awmufy\/ / tnm=odjcif;? tmukd
&jyK/ / twda,m=vGeu
f o
J nf/ / blr
d awm=ajrrSo
D nf/
0dak wm=ausmaf pmonf? ta0g=aS;Iemonf? tmuk&d jyK/
orK? orK"mwf? yrw=d Nird ;f \/ / towd=xGuo
f ufLS \/
OykaA=OaS;S&d m? Ouo
H wd=vGeu
f \
J / / Opma&wd=&Gwq
f \
kd / /
Opa,m=yGg;pD;jcif;? orkpa ,m=aygif;qnf;jcif;? OZavm= awmufy
jcif;/ / 'kwa &m=ul;ajrmufEikd cf \
J ? 'k'a rm=qk;H rcuf\? 'kEa ,m=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

27

odEdkifcJ\? 'kaygaom=arG;jrLcuf\? 'kAavm=tm;enf; aomol?


'kra*g=raumif;aomvrf;c&D;/ / eduarm=xGuf ajrmufjcif;/ /
edZa&m=aqG;ajrhjcif;rSd/ / edrmaem=zefqif;jcif;? ed,smeH=xGuf
ajrmufjcif;? edavmavm=vQyfay:jcif;rSdaomol/ / oE=
oEo'g\? oaw=otjzpf/ / oZaem=olawmfaumif;/ /
oE=xifSm;Sdonf\? bma0g=tjzpfwnf;? owm=xifSm;Sd
onf\tjzpf? oAma0g=xifmS ;So
d nf\tjzpf/ / owm-oAma0g?
teufwl/ / 0=0\? Aaw=Atjzpf? A= Audk? 'GdwH=a'G;
abmfjyK? odvAw=H tavhtusu/f / 0wd=vnf\? 00wd=vnf
\/ / oHrmS =oHaemufr?S tEkaem=tEk\? e=euk?d 'Gw
d =H a'GabmfjyK?
orEm*awm=jynfhpkH\? orEm[ma&m=ESvkH;oGif;jcif;? oraE
owd=aumif;pGmSmrSD;\? oDrH=odrfukd? oraE,s=orkwf&m\/
o'do'Gw
d & moDNy;D \/
----------------'kw,
D bm0H=2-ckajrmuf\tjzpfo?Ydk 0g=tazmf\tjzpfo?Ydk
*pE/d / 'kw,
D pwkwm eHy=d wd\
Yk vnf;? o'doaw=o'do a'G;abmf
onf? Zmaw=jzpfaeonfadS omf/ / tm'd'w
k ,
D =tp'kw,
D
tu&m\? 2-vk;H qifw
h iG t
f xuftvk;H ukt
d pqdo
k nf/ / tumwH=
a[mMum;tyf\? tmaS;Sad om cgwHy'k w
f nf;? o&rSma'Gow
k jf zifh
ca'G;abmfjyK? tcgwHjzpf\? okwfjzifh txuf'kwD,u&mukd
yxru&mujyK tumwH NyD;\/
yuw
d =H xnft
h yf\/ / ygarmuH 0*vao[dawokwjf zifh
,ukd ykA yk jf yK? ygarmcjH zpf\? okwjf zifh txuf'w
k ,
D u&mcukd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

28

yxru&mujyK ygarmuHNyD;\/ / y*&wd yC&wdwnf


o&rSma'G okwfjzifh Ca'G;abmfjyK? yC&wdjzpf\? okwfjzifh
txufpwkwu&mCukd wwD,u&m*jyK y*&wdNyD;\/
aemufvnf; enf;wlcsnf;rSwfav/ / Oa*mowd=
a<u;ausm\
f ? eda*maom=usL;oH? tpma'wd=zk;H vTr;f \? tpEd w
=d
vk,uf\/ / wx=rSefuefonf\/ / &x=&xm;tm;?
[dwm=avsmfaomvrf;wnf;? &pm=&xm;tm;avsmfaom vrf;?
&xm;vrf;/ / yZm,wd=rdIifawG\? OZm,wd=uJh&Jh\? edZm,wd=
pdef;pdef;I\/ / aAmZH=odtyf\/
y#d0Zd =H xd;k xGi;f ? wGmypn;f \,ESihf y#d0"d s[Nk y;D &m w0*
0&PmeHow
k jf zifh ,aESmif;aom "ukpd sjyK? 0*vao[dawokwjf zifh
aemuf,ukd ykAkyfjyK y#d0dp jzpf\? psjrifqGJ 2-qifhwnf;?
okwfjzifh txuf pwkwu&mpsukd wwD,u&mZjyK y#d0dZNyD;\?
o&rSma'GokwfESifh wrifjyKaom a'G;abmfwdkYxuf xdkxdktpDt&if
wdEYk iS hf tvdv
k jkd zpfvmaom a'G;abmf wdo
Yk nf omrsm;jym;uke\
f ?
okwfum; xdka'G;abmfESpfrsdK;wdkY 'kwD, pwkwwdkYukd yxr
wwD,jyKjyifaom okwfwnf;/
t0wm=tcdu
k t
f wef/Y / tbdwK awm=tvGef cs;D rGr;f tyf\?
0dwrdawm=axmufueftyf\? O'&wd=xkwf\? ed'ga&wd=xkwf
aqmif\/ / ed'a em=OpmrSad omol? ed'K awm=cgwGu\
f ? eda'gawm=
aq;avQmf\/ / 0dy&wd=ysHUESHU\/ / 0dArwd=vnf\? OAwH=q,f
wif\/ / 'kAa &m=arG;jrLEdik cf \
J ? oAma0g=xifmS ;So
d nf\tjzpf/
0do'do'dw
G & moDNy;D \/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

29

0dpm,O=0dpmvnf;aumif;? tbduanp=tzefzefrI
vnf;aumif;/ / bdaE=jym;ukeaf om? taw=wdu
Yk ?dk ykeyKeBu,
d m=
tzefzefrIonf? tbdunH=rnf\/ / owHukrm=wpf&mwpf&m
aomtd;k wdo
Yk nf/ / tmEkyAk ad ,yd=aSUaemuftpOfuq
dk &kd mvnf;?
0dpm0=0dpmukdomvQif? *rsaw=odtyf\? tEkya0aox= tpOf
twdkif;0ifMuapukefavm/ / aroH=olwdkYtm;? a'0oduH=
aeYwikd ;f aeYwikd ;f ? rmouHrmouH= wpfyw
J pfyu
J ?dk a'[d=ay;bdavm/
ykyHykyH=yef;wdkif;yef;wdkif;ukd? ykywd=yGifh\/ / yxHyxH=vrf;wdkif;
vrf;wdik ;f uk?d wapE=d vGeu
f ek \
f ? tm=<u,f0Muuke\
f ? aroH=
wdkY\? twm=<u,f0aMumif;um;? uw&muw&m= tb,f
tb,fenf;/ / y#Hy#H=jz#fjz#f[laomtoHukd/ / 0Dwd[ma&=
0Dwd[m&t&m? oAm'DeH=oAm'drnfukefaom oAemrfyk'fwdkY\?
a'Glyged=a'G;abmfkyfwdkYonf? a[mEd? ykA=aSUkyf\? osm'd
avmaygp=odpaom 0dbwfaMujcif;onfvnf;? a[mwd/ /
w&dw&=tcsi;f csi;f tm;/ / orar=orrt&m? ,m0wm=
tMuifrQavmufaom yk'fjzifh? tawm=vdktyfaomteufonf?
odZwd=NyD;\?
wm0H=xdrk Qavmufaomyk'u
f ?dk y,kZa w=,SOt
f yf\? oD[Vkd f
SdrlwdkYum; ,xmaAm"H orar[kygXfSd\/ / orar=?
,xmaAm"H=vdktyfaomteufukd odEdkifavmufatmif? oa'g=
o'gudk? y,kZaw[k teufqdk? t"dyg,frSm twlwlyif/ /
tmar!dwfukd orrteufqdkonf/ / ,ab=aMumuf&m
vnf;aumif;? auma"=trsux
f u
G &f mvnf;aumif;? yoHom,H=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

30

cs;D rGr;f &mvnf;aumif;? wk&ad w=taqmwvQirf I vnf;aumif;?


aum wk[av=tkwftkwfusufusufjyKrIvnf;aumif;? tpa&=
tHMh orIvnf;aumif;? [mao=Tirf I vnf;aumif;? aomau=ylyef
rIvnf;aumif;? yoma'=MunfdkrIvnf;aumif;? tmar!dwH=
pum;tydkxyfqdkrIukd? Aka"m=ynmSdonf? ua&=jyK&m\/ /
0dZ0Zd =xd;k [Jx;kd [J? y[&y[&=du
k [
f J u
kd [
f /J / 0gao|m= 0gao|
trsKd ;wd?Yk twdur x=tvsit
f jref<uMuukeaf vm/ / earmw
um; okH;Budrfqdkkd;wnf;/ /
y'0gus'w
Gd & moDNy;D \/
,rSd=aMumifh? [=[Asnf;\? 0dyvmaom=,ESifhaSU
aemufjyefveS jf cif;onf? a[mwd=\/ / ',Sw=d ylavmif\? '[swd
wnf okwfjzifh [ESifh,aSUaemufjyef ',SwdNyD;\? ,um;
tmcsmwfypnf;wnf;/ / oE,Swd=zGJU\? 0k,Swd=arsm\? 'k,Swd=
EdkYnpf\? rk,Swd=awGa0\/ / {w=jrpf? A[k=rsm;pGm aom?
Zaem=vltaygif;onf? ESm,wd=a&csdK;\/ / y,dk'g[mod=
a[mawmfrlNyD/ / aw=oif\? t,sda&=tSifwdkYukd/ / typdokH=
usufukefNyD/ / aw=xdkykPm;wdkYonf? ar=tm;? ta=wdkYukd?
t,mpdo=Hk awmif;ukeNf y/D / aumpd=onf? eH=xdo
k u
l ?dk [na,s0gyd=
nOf;qJvnf;nOf;qJ&m\/ / trlvrlvH *Em=tjrpft&if;okdY
roGm;rl/ / y&Mw=aemuf? {0H=twlwnf;/ / taemumoH
um&maywGm=tcGifhrjyKaprl? tedrdwuwGm=trSwfukdrjyKrl?
tEkwP
d yH 'H'o
d mG =xufaomajc&mukrd jrifr
l / / rlvrlvt
H *Em

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

31

ponfwnf okwfBuD;jzifh rlvrlvHESifhtudkaSUaemufjyef? trlv


rlvHponfNyD;\/ /
0dyv
m o&moDNy;D \/
-----------------,m0*Ey&da,momem=arm*vmefwpfusr;f vk;H tqk;H wdik f
atmif/ / {awe=okwfjzifh? oAo' okawok=tvkH;pkHaom
o'okwfwdkY? ted|ed0wdp=roifhjrwfrvdktyfaom teuf\
epfjcif;ukdvnf;aumif;? |y&d*a[mp=oifhjrwf vdktyfaom
teufudk tukeo
f rd ;f usK;H jcif;ukv
d nf;aumif;? uawm=arm*vmef
q&mjyKawmfrltyfonf? a[mwd=\/ /
oEded,NyD;\/
------------------

emredkwd'DyeDed,eHusOf;
tx=xdkoEdusrf;\tjcm;rJh/ / vd*=vdif? emrH=emrf?
yg#dy'duH=yg#dy'duyk'f? wd=okH;yg;onf? twawm=vdk&if;
teuftm;jzifh? {uH=wlMu\/ / 'Ambd"me=j'Afukd y"me
tm;jzifah [maom? yk&o
d m'du=yk&o
d tpSad om? yuwdyl =
yuwd o ' k y f \ ? {wH e mrH = trnf c snf ; wnf ; ? [d o p H = \?
wH=xdkyuwdo'kyfukd? 0kpwdpyf/ / ywGm=a&mufonfSdaomf?
udO=d tcsKd Uaomo'yk o
f nf? 0do'ly=H oefY iS ;f aomkyt
f pOfo
dS nf?
a[mwd=\? udO=d tcsKd Uaomo'yk o
f nf? t0do'ly=H roefY iS ;f aom
kyftpOfSdonf? a[mwd=\? udOd=tcsdKUaomo'kyfonf? rZdr

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

32

lyH=tv,ftvwfaomkyftpOfSdonf? a[mwd=\? wd {0H=


okdY? wd0da"e=okH;rsdK;jym;aom? vd*Flaye=vdifoabmESifh?
,kwwm=,SOfonf\tjzpfaMumifh? vd*FEd=vdif[l? 0kpwd=\/ /
wa'0=xdyk uwdo'yk u
f ydk ifvQi?f 0kpw
d pyf/ / udO=d tcsKd Uonf?
o'v*d gF Ekyl O=o'vid t
f m;avsmpf mG vnf;aumif;? udO=d tcsKd Uonf?
twvd*FgEklyO=twvdiftm;avsmfpGmvnf;aumif;? y&dPrE=
kyftaxGaxGtqef;qef; nGwfonfjzpf? y0wwd=wnf\?
wom? emrEdp? 0kpwd/ / wa'0= ukdyifvQif? "mwkyp,0dbwd
ya'[dap0="mwfyk'f ypnf;yk'f 0dbwfyk'fwdkYrSvnf;aumif;?
o'y'wau[dp= rdrw
d nf;[laomo'gvQif yk't
f eufu
dS ek af om
o'gwdkYrSvnf;aumif;? 0dokHblwH=toD;tjcm;jzpfjzpfaom?
y'H=yk'faywnf;? wduwGm=okdYjyK? yg#dy'duEdp 0kpwd/ /
&mZponf? &mZ=rif;\ay;vQif twy'wujzpf\?
&mZ=&mZo'g\ay;vQif o'y'wujzpf\/ /
o'y'wu yk'f[lorQonf yuwdteuf&if;rSdaom
aMumifh tw0Et*Fgysuf vdifppfrrnf? twkjyKvkyfaom tEk
u&PvdifrsdK;omwnf;/ bk=bl"mwf\? od=od0dbwf\?
aPm=Pypnf;? okdYaom "mwkyp, 0dbwdyk'fwdkYonfvnf;
o'y'wujzpfMu ukef yifvQif vdiftppfr[kwfMuukef?
okdYaomfvnf; xdkyk'fwdkYonf o'okwfwdkYom xifukefonfjzpf
"mwkyp,0dbwd 0Zdw rw0Hvd*-[laomusrf;q&mwdkYpum;
toD;xkwf&ukefonf/ / &mZ? oc? ykrponfwdkYum;
teufov
Ydk u
kd
f vdirf nf rrnfMdS uuke\
f ? xdak Mumifh tw0t
H *FgESihf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

33

toD;qdkavonf/ / 'H=onfum;? 'dGEH=wdkY\? emewH=xl;ykH


wnf;/ / aw[d=xdb
k l tpSo
d nfwaYkd emufr/S / wmed=xdyk 'k w
f o
Ykd nf/
wmedp=xdkbk jAKtpSdaomyk'fwdkYukdvnf;aumif;/ / {w=
emrftpDt&ift&m/ / [dopH=\? awoH=xdkw'dwfyk'f
ormofyk'f udwfyk'fwdkYtm;? vd*FemrAsya'o udpH=vdifuJhokdY emrf
uJo
h Ydk iJzh ,
G n
f eG ;f zG,f udpo
nf? etw/d / ,medp=tMuifOyom&yk'f
edygwfyk'f wGm'dyp,EtAs,yk'fwdkYonfvnf;/
vdifemrf ydkif;jcm;cef;NyD;\/
-----------------{umaeauok=wpfck[laomteuf rsm;aomteufwdkY?
y0wm=aom? emrom=emrfyk'faemufrS? a'Ga'G=ESpfvkH;ESpfvkH;
ukeaf om? oda,m / v / oo
=k wdo
Yk nf? a[mE/d / 0dbwf[al om
trnfum; yxrm 'kwD,mpaomtrnf? {u0kpfA[k0kpf[laom
trnfwdkYonfum; tEGw\tpGrf;jzifhNyD;pD;ukef\/ / {w=
taeu0pe\? emrH=trnfwnf;/ /
0dbwftpDt&ifNyD;\/
----------------tbmodwykar[d=ra[mzl;aom ykv
H id f u
dS ek af om? 0g=a[m
zl;aom ykv
H id rf Su
d ek af om? au[dp=d tcsKd Uukeaf om? onmoa'[=d
wdaYk emufr?S edp=H tmypn;f Nr\
J / / 0Dom=20? wom=30/ / bmodw
ykar[dyd=a[mzl;aom ykHvdifSdukefaomf vnf;? oAemar[dp=wdkY
aemufrv
S nf;aumif;? wAmeD,w yp,aE[pd =wdaYk emufrv
S nf;
aumif ; ? ed p H = \? oA m =tvk H ; pk H a om rd e f ; r/
/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

34

tan[dye=wpfyg;aomo'gwdaYk emufru
S m;? tedp=H tmypn;f rNr/J
{udum-{umudeD=rdef;rwpfa,mufwnf;wnf;? 'Dyem=jyjcif;?
'DyeD=jy&musr;f / / uwp=d tcsKd Uaom ynm? onm? em0g? omvm?
'Dyem? 'DyeDponfwdkY? o'rw0g=o'vdifrQ\vnf;aumif;?
uwpd=tcsdKUaom unm? ukrm&dum? uvsmPm? ukrum&m
ponfwdkY? tw0g=teufj'Af\vnf;aumif;? wdbma0=
t0do'gum& [laom wrd sKd ;\tjzpfu?dk aZmaw waA=xGe;f jyvdk
vwfonfSdaomf/
o'gonfvnf; o'gxD;rsdK; o'grrsdK; o'eykHrsdK;[l
okH;yg;Sd\? kyfpOfSif;vif;aom o'grsdK;onf o'gxD;rsdK;rnf\?
kypf Oftxyfrsm; teufomG ; rSi;f vif;aom o'grsKd ;onf o'gr
rsKd ;rnf\? tv,ftvwf jzpfaom o'grsKd ;onf o'eykrH sKd ;rnf\?
xdkwGif o'grrsdK;jzpfaMumif;ukdvnf; wdvdif ypnf;ESifhjy&\?
xdak Mumifh o'rw0g wb
d ma0 aZmaw waA-[kqo
kd wnf;/
tw0gjzifh o'gvnf; ,lav/
o[D=wpfaxmifaomavmu"mwf/ / puKu&PD=ynm
puKujdk yKwwfaomy#dy'f/ / "r'yD eD=w&m;ukd xGe;f jyaomusr;f /
*pwD=oGm;aomrdef;ronf/ / owD=olawmfaumif;ronf/ /
b0dwD=jzpfvwUH aom rde;f ronf? b0E=D if;/ / oAm0wDoAm0ED=tvkH;pkHrsdK;Sdaomy&dowf/ / ,m0wD-,m0ED=tMuifrQ
avmuftwdik ;f tSnf adS omy&dowf/ / bkw0 wD-bkw0 E=D pm;Ny;D
aomrdef;r/ / ygVd? umPm=umPf;onf jzpf? y&d,Epm&deD=
EGm;taygif;\tpGeftem; vSnfhvnf&aom? a*g=EGm;r/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

35

ygVdawmf a*go'goufouf wv
d id x
f ifmS ;\/ / uaygwDuaygweD=cdkr/ / tE&m,dudeD=tE&m,fukdjyKwwfaom rdef;r/
Movkru
d ed =D abmifjzifu
h ;l wwfaomrde;f r? yHou
k v
k u
d ed =D yHou
k u
l dk
aqmifavhSdaomrdef;r/ / onm,H=trnfjy|mef;&m? rmEkodeD=
vlred ;f r? 0g=wpfenf;um;? rmEkom=vlred ;f r? tnMw=wpfyg;aom
t&m? rmEkoD=vljzpfaom? orwd=pnf;pdrf/ / a0MwPD=Budrf
ydkufacsmif;i&J/ / {ok=jy,k*fwdkY/ / tmp&deD=q&mr/ /
b&d,m,H=r,m;[laomteuf/ / rmwk=\? bmwm=armifonf?
rmwkavm=rnf\? OD;&D;wnf;? w=xdkOD;&D;\? b&d,m=onf?
rmwkvmeD=rnf\? {0H=twl? 0kPmeD=0kPewf\r,m;?
ewfuawmfwnf;? *[ywmeD=ol<u,f\r,m;? tmp&d,meD=ynm
oifq&m\r,m;? q&muawmfwnf;? cwd,meD=rif;\r,m;?
rdzk&m;wnf;? A[kvm"dum&m=A[kvHokwf vdkufjcif;aMumifh/ /
qwygPdeD=vufxD;Sdaomrdef;r/ / [weD=qifr/ / y#KeD=
xufrsuaf omPfadS omrde;f r/ / t[om&wde=D rnO;f qJjcif;
arGUavsmfjcif;Sdaomrdef;r/ / 0p*d'deD=EGm;om;i,f rufarmjcif;
Sad omEGm;r/ / rk|owde=D vGwaf omowdadS omrde;f r/ / Oyrm /
v / vuPm'dawm=Oyrmyk'f / v / vuPyk'pf onfaS;Sad om?
ODkawm=ODko'gaemufrS? wd,H=? OD=ODypnf;ouf\/ / [wd
em*=qifajymifBuD;\? emom0d,=ESmarmif;uJhokdYaom? ODl=
aygift*Fgonf/ / cka&m=cGgukd? oazm=oz[l? 0kpwd=\?
oHov
d |d wm,=aumif;pGmaphpyfonf\tjzpfaMumif?h ozblwm=
cGgozG,jf zpfaom/ / em*emol=l qifEh mS armif;ES,f acsmoG,af om

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

36

aygifSdaom? ybm0wD=ybm0wDrif;orD;onf? rH=igukorif;udk?


oapMoavmau,s/ / pmk'em=wifhw,faom Munfhjcif;
Sdaom/ / 0garml=aTiSufaysmokdY acsmaomaygifSdaom? ba'=
tSirf ? rH=ighu?kd oZ=vnfbufygvSn/hf / vuPl ,
k m=vuPm
ESifhjynfhpkHaom aygifSdaom oifewforD;? orawm=cspfBudKuf
vGefMuL;rl;&pfonfjzpf? t[H=yOoDc emrwefaqmif igewf
armifonf? um&PH=taMumif;tusKd ;uk?d eyZmemrd=rodrjrifav/
jA[AEK,m=ykaP;rrdwmykHonf? *g&a,Sm=uJh&Jhtyfonf? tH=
igjzpf&m\/ / wdyp,Em=wdo
Yk nf? wxm=wl? obm0 wv
d *d gF =
wdkYwnf;/ / u@K=,m;em? upK=0Jem/ / prl=ppfonf? okwEl=
aumif;aomukd,ft*FgSdaomrdef;r? o&Al=wufwl/ /
wyd pn;f &moDNy;D \/
-----------------tv'0d"DeH=r&tyfaomtpDt&ifSdukefaom/ / wd=
okwfjzifh? odavmayg=odaMu\? ZEKa[wDGCay[d=ZEKo'g
a[wko'g um&Eo'g CtrnfSdaom tmum&Eo'g
ytrnfSdaom 0PEO0PE o'gwdkYaemufrS? 0g=tcsdKUojzifh?
a,meH? avmayg/ / ykwdu=cspforD;? Oa|[d=xavmh? ykwdu=
cspo
f rD;? yAZm =&[ef;jyKro
I nf? 'ku& m=cJ,Of;vS\/ / C\aemuf
*trnfSdaom odukd{rjyKaomygVdwnf;/ / ukoZmwau=
ukoZmwf/ / ykwad u=cspo
f rD;ybm0wD? wG=H onf? twumrm,=
tusdK;ukdvdkvm;aom? ar=igtxdef;uawmfckZm\? 0peH=ukd?
etumod=rjyK/ / ygVd? awp=xdkvSnf;ukefonfwdkYonfvnf;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

37

wwu
k q
m,,m=xdak nmifyif&yd f ? edo'D w
d mG =xdik af eMuuke
f /
wku=\? qm,,m=? orEm=rS? y&d0g&ok=0ef;0kdif;Mu
ukefNyD/ / oua&myr,m=oumcJOyrmjzifh? 0a'=qdk&m\/ /
Amv'g&uVDv,m=oli,f\pr,fjcif;jzifh/ / o'gar"mpaom
*gxmwdkY/ / rEm=Pfynm/ / rkpm=rdef;arm;jcif;/ / {Zm=
wPSm/ / rwm=twdkif;tSnf/ / tmom=awmifhwjcif;/ /
a0vm=tcg/ / cdm=jrL;wl;jcif;/ / wodPm=wPSm/ /
0um=ike;f iSu?f a*g"m=zGw?f yvmum=AsKd i;f atmuf/ / ODum=oef;?
aozmvdum=qdyfzvl;yif? vuFm=&Guf? ovmum=0g;jcrf;pdyf?
0gvdum=oJ? oDcg=OD;pGe;f ? 0domcg=0domcgeuw?f 0docd g=c&D;vrf;/
0pm=MuifBuD;? 0Om=tNrKH;? Z#m=qHuspf? C#m=taygif;? aZ|m=
aZ|euwf? aom@m=ESmarmif;? 0dw@m=0dw@t,l? 0kPm=
0kPrnfaomrdef;r? 0edwm=rdef;r? vwm=EG,f? ed'g=tdyfjcif;?
ok"m=t*Faw? &m"m=&m"rnfaomrdef;r? oDo0g=,if;wdkufyif?
yyg=a&tdk;pif/ / ou&m=ausmufp&pf? ok&m=ao&nf? a'gvm=
{,Of? wkvm=csed ?f oDvm=ausmuf? vDvm=pr,jf cif;? vmavvm
vmvm{vmjzwf? vmvm=wHaxG;? {vm=tjypf? arcvm=cg;BudK;?
uvm=tpdyf/ / 0V0g=NrJr? torKom=torKomrnfaom
ewforD;? rlom=rdkufcGuf? rOKom=aowm? okvom=okvom
rnfaomrdef;r/ / emom=ESmacgif;? ZkPSm=va&mif/ / vodum=
tap;? 0ok"m=ajrBuD;/ / tr-tE-tr? okH;cktrda[m/ /
obwd=obif/ / y&dowd=y&dowf/ / r[mjA[m=ykPm;
BuD;onf? orSdy&dowd=rdrdy&dowf? edodEH=aeaom? wH=xdkol

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

38

i,fu?dk t'm=jrifav\/ / wd=ok/Yd / eErmaw-eErmwmtp&D,H=tHhzG,fSdpG? tAKwH=rjzpfpawmif;jzpfpG/ / om=xdkrdef;r


onf? tw"rH=tusdK;taMumif;ukd? y&dykpdwmp=ar;jref;avh
S d o nf v nf ; aumif ; ? "r m eH = wd k Y u k d ? O* a [wmp=oif , l a vh
S d o nf v nf ; aumif ; ? aomwmp=emavh S d o nf v nf ; aumif ; ?
y,dkygodwmp=qnf;uyfavhSdonfvnf;aumif;? a[mwd/ /
y'gv,H-y'gv,E=D aygufco
JG nf/ / bPH-bPE=D qdw
k wfonf/
tmum&Ewv
d id Nf y;D \/
-----------------a,mavmy-edok=a,m0dbwfaMu&m a,m0dbwfudk
edjyK&mwdYk / /0g=wpfenf;um;? &w,
d =H nOfu
h /kd / ygVd ZdeaAm"d,=H
oAak Am"dPfu?dk AkZ=k odygapownf;/ / 0g=wpfenf;um;?
&wed =H nOfu
h /kd / ygVd? ,m0aEm=tMuifrQavmufaomolwo
Ykd nf?
yk&do=\? twH=tusdK;jzpfaom? 0k,SH=vQdKU0Sufaom? rEdeH=
wdkifyifrIukd? ZmeEd=odMuukef\/ / tuw&jzpfaom y\
aemuf tHu,
dk jH yKejH yKaomjy,k*pf /k / {wp*l? *l=q&mwdo
Yk nf/
*gxmwdkY? wdwd=a&mifh&Jjcif;/ / wEd=tpOftvmxkH;pH/ / okwd=
Mum;emjcif;/ / omPd=wif;wdr/f / ,|d=awmifa0S;/ / tmVd=tpOf?
emVd=uGr;f pm;? auVd=upm;jcif;/ / rkw=d odjcif;/ / ,k0wd=rde;f rysKd ?
0duwd=taxGtxl;/ / &od=a&mifjcnf/ / toed=rdk;BudK;?
0oed=t0wf? Moo"d=aomufLS ;Mu,f/ / "lv=d jrL? 'kj'bd=pnfyw
k ?f
a'gPd=pm;usif;? t#0d=awmtkyf/ / &wm'd=&wm'd*kdPf;wnf;/ /
yg'ga'g=yg'\tp/ / &w=d nOfh / / tm'=tp/ / &awsm=nOfh

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

39

aeYwdkYonf? tarmCm=tcsnf;tESD; r[kwfukefrl/ / wdP


vwmed=jrufrsdK;ukdapmifhaomewf EG,frsdK;ukdapmifhaom ewfwdkY
vnf;aumif;? Mooa"sm=aq;yifapmifhewfwdkYvnf;aumif;/ /
wawm=xdt
k cg? &wsm=nOf\
h ? 0d0omae=tqk;H ? Zpm-Zmwd,m=
ZmwfaMumif?h 0oavm=ol,w
k rf monf? ea[mwd/ Zpm-Zmwd,m=
aMumifh? jA[aPm=oljrwfonf? ea[mwd/ / eduwsm=pOf;vJrI
aMumifh? okcH=ukd? e{"wd=r&/ / cE sm-cEd,m=onf;cHrIxuf?
bda,sm=vGefaomw&m;onf/ / aAmZm-aAm"d,m=r*fPf\
tpD;tyGg;jzpfaom? wyom=tusifhukd? tnMw=MuOfz,f?
aomw= csr;f omcGiu
hf ?dk eymrd=igbk&m; rjrif/ / blrs-H blr,
d =H ?
cvwd=acsmcf Rwaf omolonf? blrsma,0-blr,
d ma,0=omvQi?f
ywd|mwd,ax0=wnfouJo
h ?Ydk cvwd yk'u
f m; emrftvm;Sad om
tmcsmwfyk'fwnf;/ / rmwdydwdo'g= wdkYonf/ / rmwsmp=
trdrsdK;tm;jzifhvnf;aumif;? aywsmp=tbrsdK;tm;jzifhvnf;
aumif;? {wH=Orm'EDukd/ / rmwsmp=trdonfvnf;aumif;?
aywsmp=tbonfvnf;aumif;? uwH=Orm'E[
D
l rSnt
hf yfaom
trnfonf? okom"k=tvGefaumif;aypG/ / t[H=ighudk? rmwsm=
r,fawmfonf? tEknmawm=cGifhvGwftyfNyD? ydw&mp= crnf;
awmfrif;BuD;onfvnf;? t[H=ukd? oOawm=pGefYtyfNyD/ / ZedE=
rif;BuD;? rmwDeH=trdjzpfaomolwdkYtm;? a'g[aVmemr=csifjcif;
rnfonfukd? 0kpwd=\/ / o|d=60? owwd=70? toDwd=80?
e0kwd=90? aum#d=uka#/ /
um&Ewv
d id Nf y;D \/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

40

taCmeH=CtrnfSdaom tm'DCMo'DCwdkYrS wpfyg;


ukefaom'DCwdkY\/ / yDawm=ytrnfSdaom 'DCaemufrS?
a,mok=wdkYaMumifh? eZm=e'Do'g\? tmrf? aemuftmvmonf?
a[mwd/ / okywdwma,m=aumif;aomtqdyfSdukefaom?
eZma,m=wdkYonf/ / ygVd? ememyky'krm,kwm=txl;xl;aom
yef;yifwdkYESifh,SOfaom? eaZm=jrpfonf? tEky&d,m,wd= vnf
pD;\/ / okygyuar=tvGerf aumif;rIEiS jhf ynfph aHk om? a&0aw=[Jh
a&0wD? Oa|[d=xavm/ / 'daosmp-'goda,mp=wdkYonfvnf;
aumif;? tEkZD0daemp=igwdkYokdY twkvdkuf toufarG;aom
ol w d k Y o nf v nf ; aumif ; / / Am&mPosH - Am&mPod , H = ?
ed0goawm=aeavhadS om? umu&mZm=us;D rif;onf/ / &anm=\?
raem=onf? Orm'E sm-Orm'E,
d m=? ed0ad |m=wnf\/ / Orm'E smOr m 'E d , m=Or m 'E D E S i f h w uG ? &rd w G m e=arG U avsmf a ysmf y g;?
wawm=xdkaemufrS? od0d&mZm=od0drif;onf? od,H=jzpf&vdk\/ /
t[H=igonf? jA[Psm-jA[Pd,m=\? y&dpm&dau=tvkyfauR;
jzpfvwHUukefaom? 'g&aup=oli,fwdkYukdvnf;? aeH=aqmif
acstHh/ / em'Dok=empaom{u0kpf0dbwfwdkY/ / a0Mw&nma0MwPd,m=a0w&PDi&Jjzifh/
um&Ewv
d id Nf y;D \/
---------------''K=ayG;em/ / &ZK=BudK;? ua&Pk=qifr? 0d,*Fk=oHowfyif/
ok=a,mur/
Oum&Ewv
d id Nf y;D \/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

41

jA[AEL=ykaP;r? bl=ajr? prl=ppfonf/ / ygVd/ / om[Homt[H=onf? rEkwH=vlUtjzpfokdY? *Em=a&muf&onfSdaomf?


0'l=olawmfaumif;wdkYajyma[maompum;ukd odavhSdonf
jzpf? 0dwrp&m=0efwdkjcif;uif;onf? tHjzpfygawmhtHh/ /
aum"emp=trsufxGufavhSdonfvnf;aumif;? tuwlp=
oljyKzl;aomaus;Zl;ukdrodwwfonfvnf;aumif;? a[mwd/ /
ODum&Ewv
d id Nf y;D \/
---------------w=\? umedpd=tcsdKUukefaom? lyged=edyEkyfwdkYonf/
"ye=ae&mum;? oAmed=tvkH;pkHwdkYukd? oarm"aewGm=
aygif;k;H / / tbdEo
'v*d w
F m =ruGrJ jym;aom o'vid f o
dS nf\
tjzpfaMumifh? a*gaPmwdyd=EGm;xD;[lvnf;? ,kZwd=oifh\?
*g0Dwyd =d EGm;r[lvnf;? ,kZw
=d \/ / t*od[ed o
H =k *od[ed w
H rYkd S
wpfyg;ukef aom0dbwfwdkYaMumifh/ / *g0*0ga'ao=ukd? uaw=
aomf ? tawm=taemuf r S ? a,meH = wd k Y \ ? #ma#p=tmtjyK
{tjyKwdkYonfvnf;/ / Oobm=EGm;vm;OobwdkYvnf;aumif;?
kum =opfyifi,fwv
Ykd nf;aumif;? *g0Da,m=EGm;rwdv
Yk nf;aumif;?
*0gp=EGm;wdkYvnf;aumif;/ / Av*0g0g=tm;SdNyD;aomEGm;wdkYonf
vnf;aumif;? 'r*0g0g=xrf;ydk;usifhavmufaomEGm;i,fwdkYonf
vnf;aumif;? **Fg,=\? yg&H=wpfzufurf;okdY? t*rok=a&muf
Muukef\/ / tx=xdkaemufrS? tya&=ukefaom? Av*a0=wdkYukd
vnf;aumif;? 'r*a0=wdkYukd vnf;aumif;? ywma&od=ul;ap\?
,mok=tMuifEGm;wdkY? Moo"m=axmufywfqDOD; wnf;[laom

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

42

aq;wdo
Yk nf? Zm,E=d uke\
f ? {wm*ga0g=xdEk mG ;wdo
Yk nf? aem=igwd\
Yk ?
y&drmrdwm =xGwjf rwfaomtaqGcifyeG ;f wdaYk ywnf;/ *0g=EGm;rrS?
cD&H=onf? Zm,wd=\/ / oAdrSm=rS? oAdra@m=axmywfMunf
onf? Zm,wd/ /aw=oiftm;? *g0kH0g=EGm;Adkuf BuD;ukdvnf;? 'rd=
ay;th?H aw=tm;? *g00g=EGm;rukv
d nf;? 'r=d tH/h od*a em=OD;csKd Sad om?
*0H=EGm;\? od*0 =OD;csKd uo
hJ /Ydk / twdawe=qdyrf [kwaf om c&D;jzif/h
wm*ga0g=wdkYonf/ / te,AsoeH=tusdK;rSdysufpD;jcif;okdY/ /
{wm=xdEk mG ;wdo
Yk nf? tE'gp=tpmxrif;ukv
d nf;ay;Mu ayuke\
f ?
Av'gp=cGeftm;ukdvnf; ay;Muayukef\? wm=wdkYonf? 0P'gp?
okc'gp/ / {wHtw0oH=okdYaomtusdK; aus;Zl;txl; ukd?
wGm=odMuukef? aw=xdkaS;ola[mif;wdkYonf? *ga0g=wdkYukd?
e[eo=k rnO;f qJMuuke?f tkum; teufrS/d / w&rmemeH=jrpfudk
ul;Muukefaom? *kEH=EGm;taygif;wdkYwGif? *0H=EGm;taygif;wdkYwGif/
rdau{0=omvQif? 0wEd/ / tum&Em=ttu&mtqkH;Sd
ukeaf om? ormoo'g=ormofy'k o
f 'g rsKd ;wdw
Yk nf;? wdy=d okYd
vnf;? ,kZwd=oifhyg\/ Z&*0-yk*F0-o*0-y&*0-'g&*0o'g
wdkYonf ormof NyD;ukef\/
Moum&Evid Nf y;D \/
wGifa&GUum; wdvdiftpDt&if NyD;\/
-----------------#mEkAaEm=onf? oAma'oawm=tvk;H pku
H dk jyK&jcif; tusKd ;
S d \ ? itEk A ef j ycJ h v Qif 0d a ooe\tpd w f u k d omjyK&onf ?
a*gm0if a*g[laom0daooe\ tpdwfMoukdom t0jyK

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

43

onf/ / #tEkAefjy&mum; a,meH[laom 0daooe ,Asnf;


Moo&tvkH;pkHukd tmjyK {jyK&onf/
0daootpDt&if/ / zkow
d a*-zkow
d a*g=&if;zsm;rvGwf
yifv;Hk uRwyf iG ahf om? 0ey*ak r-0ey*ak rm,xm=awmtkyBf u;D uJo
h /Ydk
au-aum=tb,frnfaom? *EaAp-*EaAmp=*EAe wfonfvnf;
aumif;? &uaop=&udK&fonfvnf;aumif;? ema*p=onfvnf;
aumif;? au-aum=aom? uyk&daompmyd=udE&monfvnf;
aumif;? rmEkao=vlonfvnf;aumif;? oAumr'a'=tvdk
cyfodrf;ukday;Edkifaom? au=aom? y@daw=onfvnf;aumif;?
'DC&w=H aeY&ufn
S Mf umpGm? ar=ig\? bwm=vifonf? b0dwd=
jzpfvwHUenf;/ / twuma&=rdrdjyKtyfaomtrIrnfonf? ewd/
{au=wl\? {uaw=wlaomteuf\
dS ? oar=wl\? orbma*=
wlaomtzdkYSd\? {0H=okdY? e0waA=rqdkoifh/ / qa0=qdk;0g;,kwf
nHhaom? od*Fgav=ajracG;um;? au=tb,fenf;? qa0=aom?
ygxduykaw=ygxduykwy&dAdkZfum;? au=tb,fenf;/ / abm*
0wDemr rEda&=abm*0wDtrnfSdaom rif;aeeef;tdrf Sdaom?
uOera,=aTtwdNyD;aom? e*a&=ukd? edrdaw=zefqif;tyf \/
yau={rjyKjim; wpfyg;aomyujzpfaom? oAw=tvkH;pkHaom
jy,k*f? rma[mwk= {tjyKrjzpfapvifh? wd=okdYjrpfy,f&jcif;
tusdK;Sd\/ / Amavp=olrdkufwdkYonfvnf;aumif;? y@dawp=
ynmSdwdkYonfvnf;aumif;/ / 0ae=? 0gVrd*gap0=om;&Jjzpf
uk e f a om opf u sm;jcaoF h w d k Y o nf v nf ; aumif ; ? tp a umu
w&pa,m=0HacG;bDvl;atmif;wdkYonfvnf;aumif;? aumuo'g

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

44

acG;bDvl;a[m? acG;bdavGvnf; ac:Mu\/ / y#dAEa,m=ab;


&efwdkYonf? A[l[d-A[l{0=rsm;ukefonfomwnf;/ / t=
xdkol\? Asyxa,m=pum;taMumif;t&mwdkYonf? au=tb,f
wdkYonf? tk=jzpfukef&moenf;/ / 'd0d=ewfjynf/ to=to
"mwfonf? bk0d=jzpfjcif;/
yk&o
d m'd&moDNy;D \/
---------------warm=trdkuf? wayg=tusifh/ / ta,m=oH? ya,m=
EdkY&nf? 0a,m=t&G,f? oa&m=a&tdkif? ,aom= tNcHt&Htausmf
tapm? apawm=pdwf? qaEm=qef;usrf;? &a[m=qdwfuG,f&m?
ta[m=aeY&uf/ / 'H=qdkvwHUonfum;/ / Bud,muar=
Bud,m\uH/ / a,m=tMuifolonf? ykaA=? 'Ed=igay;
tHh[l? 0wGme=? ypm=? xnfhonf? t'gae=ray;&eftcGifh?
raem=pdwt
f Buu
H ?dk ukak w=jyKb\
d / / uy= uke;f uy
\? 0apm=pum;uk?d okwmG =/ / "=awm? wayg=NcKd ;NcaH om
tusifhukd? yMuKAwd=vGefpGmjyK\/ / apawm=ukd? y&dp=ydkif;jcm;?
Zmemwd? aw=oif\? oDa&m=ukd? Am",dmrd=ykwfcwftHh/ /
0Earaw? 0Emrd{awjzwf/ / 0,om=t&G,ftm;jzifh? {ule
waom29-ESpf \
dS / / awZom=wef;cd;k jzifv
h nf;aumif;? ,oom=
ausmfapmjcif;jzifhvnf;aumif;? ZvH-ZvaEm=awmufy\/ /
Cawe0g=axmywfEiS hf wuGvnf;aumif;? y,om=Ed&Yk nfEiS w
hf uG
vnf;aumif;? bkO
=k avmh/ / a,=tMuifow
l o
Ykd nf? qEom0g=
tvdw
k rl Qojzifv
h nf;aumif;? "aee0g=Opmay;ojzifv
h nf;aumif;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

45

{wm=xdkrdef;rwdkYukd/ / O&om=&ifjzifh? yEk'dmrd=wGef;z,ftHh/ /


t,om=oHtrdk;jzifh? y#dukZdawm=tkyfzkH;tyf\/ / r,SH=\?
reaom=pdwfonf? eyda,m=rcspftyf? q|Duwm;/ / apwaom=
\? orEm[ma&m=tzefzefaqmifjcif;? 0g=ESvkH;oGif;jcif;/ /
y,aom=EdkY&nfukd? ygeH=aomufjcif;onf? om"kcvk=aumif;onf
omwnf;/ / om0dw=d om0dw*d gxmrsKd ;onf? qEaom=qef;usr;f \?
rkcH=tOD;wnf;/ / O&od=&if? avmarm=tarG;Sdaomolonf?
yk'fukd tvkwormofvnf; qdk&\/ / &aZm[&PH=jrLukd
y,fSm;aMumifhjzpfaom? 0wH=ajcokwft0wf/ / MoaZm[&Pm=
MoZmukdy,fwwfaom? omcg=opfudkif;/ / 0a,m*kaPm=t&G,f
tzdw
Yk o
Ykd nf/ / qaEm0dpw
d d yu&PH=qef;*gxma&G;cs,f pdppfaom
qaEm0dpdwdusrf;/ / ta[m&wmeH=aeYnOfhwdkY\? tpa,=
vGefaomtcg? t[rSm=t[o'gaemufrS/ / w'[ed=xdkaeY?
w'[k=xdkae/ / &a[m=qdwfuG,f&m/ /
raem*P&moDNyD;\/
----------------Advom=tzdkYtm;jzifh/ / y'od=yk'f/ / aum"om=
trsux
f u
G jf cif;aMumif?h Okem=jrm;jzif?h 0dZw=d ypf\/ / oape=
jzifh? 'aEm=,Ofaus;\? 'rom=qkH;rjcif;ESifh? Oayawm=jynfhpkH\/
okpd=pifMu,f\? yPDwH=rGefjrwf\? &oom=t&omESifh? OaywH=
\/
okwfBuD;tpDt&if/ / Asmowrmeaom=tvGefwyf
pGef;aompdwfSdaomol/ / okar"aom=aumif;aom ynmSd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

46

aomol/ / bl&ad r"aom=ajrBu;D txkEiS w


hf al om ynmSad omol/
raem*Pm'd&moDNy;D \/
raem*Pm'd*dkPf;NyD;\/
--------------,Gma'g=a,m ponfaESmif;aomaMumifh/ / oAm0g?
ponfwdkYum; y&drmPw'dwfyk'f wnf;/ / ,m0g=tMuifrQ
avmufo
dS nf/ / u0g=tb,frQavmufo
dS enf;/ / 0daootpD
t&if/ / yn0E=ynmSdaom? ZkwdE&=wef;cdk;ukdaqmifaom?
r[m0D&=BuD;aomvkHYvSdaomtSif? wk,SH=\? ydwm=wnf;/ /
0*Krk'gwD&d,m=0*Krk'gjrpfurf;aeMuukefaom? bduL=wdkYonf?
0P0g=tqif;SdMuukefonf/ / oDv0g=oDvSdMuukefonf/ /
a,=wdkYonf? wDeH=wdkY\? 0oH=okdY? *wm=vdkufukef\? aw=wdkY
onf? puKrm=ynmrsupf d ydS gukev
f su?f tEum=umPf;&ukeo
f nf?
a[mEd/ / okok'ynm=tvGefpifMu,faom ynmSdukefaom?
ukovm=vdrmukefaomolwdkYonf? rkwdrm=ynmSdrnfukefonf?
b0Ed/ /
*kP0g'd&moDNy;D \/
-----------------*pEm'd*dkPf;? *gxmwdkY/ / u&Hua&maEm=jyKonf?
ukAukAaEm=jyKonfponfjzifhazmfay;av/ / 0daoo tpD
t&if/ / &mZ=crnf;awmfrif;BuD;? oE0g=olawmfaumif;
vnf;jzpfxaom? ,'d=xdNk rKd U? toH0g-toE0H g=rolawmfvnf;jzpf
xaom? oDv0EH0g=oDvSdonfvnf;jzpfxaom? 0doDvH0g=oDv

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

47

rSdonfvnf;jzpfxaom? ,H,H[d=tMuiftMuifolukdomvQif?
bZwd=qnf;uyf\? wa0=\omvQif? 0oH=tvdkokdY? *pwd=
vdu
k &f \/ / udp=H rdru
d pd u
?dk tEkMuKA
=tzefzefjyKayaomol\?
udp=H uk?d ua&,s= jyK&m\/ / tukAa wm=jyKrnf[rk jyKaomoltm;?
ygyH=onf? ewd/ / wkarS=wdkYonf? {uEokcH=aom? avmuH=ukd?
ZmeH-ZmeEm=odMuukef\? yH-yEm=jrifMuukef? 0d[&x
tydE=k aeMuukeo
f avm/ / rmP0g=vlwo
Ykd nf? acw=H v,f,muk?d
uoH-uoEm=xGeu
f ek
f ? ADZ=H uk?d 0yH-0yEm=pku
d yf sKd ;uke
f ? "eH=uk?d
0d'E=d &Muuke\
f / / ykaA=? uwH=jyKz;l aomaus;Zl;uk?d tEk&HtEk&Em=atmufarhukef? rmwmydwa&m=wdkYukd? b&Ed=
arG;jrLMuuke\
f / / okr[H=tvGeBf u;D us,af om? yk&=H Am&mPoDjynf
uk?d y&du0D
d =H ywft/hH / jA[m=Bu;D us,o
f nf/ / omy&dom=onf?
r[m=rsm;onf? a[mwd? omaoem=xdkppfonfonf? r[m=BuD;
us,fpGm? 'daw=xifjrif\/
baE=bk&m;? blrdpmavm=ajr vIyfrIonf? r[m=BuD;us,f
vS\? Oygou=Oygoum? aw=oif\? y&dpma*g=pGefYBuJrIonf?
r[m=rsm;jym;vS\? ar=tm;? r[m=Bu;D pGmaom? b,H=ab;onf?
tm*wH=vm\? Am&PoD&ZeH mr=rnf onf? r[m=Bu;D us,v
f \
S /
t=xdv
k uPmBu;D ESijhf ynfph Hk aomoltm;? jA[P*[ywdum=
ykPm;rsdK;ol<u,frsdK;jzpfukefaom? y&d0g&m=tNcHt&HwdkYonf?
r[m=rsm;jym;ukeo
f nf? a[mE/d aemuf0gus? t=xdb
k &k m;tm;
ay;/ / 'k'd|=raumif;aom t,lSdaomolukd? r[m=rsm;pGmukef
aom? &m*eddwm=&m*rSDukefaom? ouFyg=tBuHtpDwdkYonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

48

0[E=d &Guaf qmifuek \


f / / tMw=omy&domr[ma[mwd tpSd
aomjy,k*fwdkY/ / oka'= bl"mwfoufouf? edpH=tHtjyKNrJ\?
Oyya'=Oyom& edygwf teD;uyfSd&m? tedpH=tHtjyKrNrJ/ /
b0H=tSif? upd=tokdYenf;? wGH=onf? t&an=? tbd&rwd=\
avm? abmbaEwd=[lukefaom? a'G=o'gESpfckwdkYonf/ /
aw[d=xdEk pS yf 'k w
f aYkd emufr/S abm=tcsi;f ? awm=ewfjynfr?S
ok*w=vlU&Gmblrd ok*wdokdY? *p=oGm;avavm? abmykxkoDav=
tdkausmufjzmBuD;? OrKZ=a&rSay:ygavm? ykvdifwdvdifabm
{u0kpf/ / abm=tcsif;wdkY? wa,mZem=okH;OD;om;jzpfukefaom?
wkarS=wdkYonf? ukawm=tb,ft&yfrS? tm*pxEk=vmMuukef
oenf;/ / abm=wdkY? rHukvykwH=ukd? yx=ukefavm/ /
baE=tSif? {[d=vmavmh? crmay[d=uefawmhavmh? aom=
xdkolonf? awbduL=wdkYukd? baE=wdkY? wkarS=wdkYonf? crx=
onf;cHMuygukefavmh? wd=okdY? crmayod=uefawmhavNyD/ /
b'aEwd awbduL b'aEonf {u0kpf? wHa0g0'grd b'aE
b'aEonf A[k0kpf/ / b'aE= tSifwdkY? {w=t&yf?
,m0aEm=tMuifrQavmufukefaom? wkarS=wdkYonf? orm*wm=
pnf;a0;rdMuukef\? wm0EmeH=xdkrQavmufukefaom? xnfhyk'f?
a0g=oifwdkYtm;? wH=xdkpum;ukd? 0'grd=ajymvdkufyg\/ / oE
oa'gye=oEo'gukdum;? oyK&dao=olawmfaumif;vnf;
aumif;? 0dZrmae=xifSm;Sdonf [laomteufvnf;aumif;?
ormae=jzpfonf[al omteufvnf;aumif;? y0awm=jzpfaom
oEo'gukd? "=*pEm'd*dkPf;? vAwd=&tyf\/ / towm-

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

49

toaEe=rolawmfESifh? toH toaEm=rolawmfonf? oarwd=


nDnGwfMu\/ / aw=aMumifh? oawm oE=oEo'g\?
oAf=oAftjyKonf? a[mwd/ / avmau=? oaEm=olawmfaumif;
jzpfuek af om? oyK&o
d m= a,musmf ;aumif;wdu
Yk /dk / oaEm=olawmf
aumif;wdkYrnfonf? 'la&=ta0;rSmyif? yumoEd=xifay:ukef\/
pwma&m=ukeaf om? yk*v
m=wdo
Yk nf? avmuo= ? oaEm=Su
d ek \
f ?
oH0Zd r mem=xifmS ;Su
d ek \
f /
aS;oaEmoyK&domESpfyk'f? oaEmoH0dZrmem ESpfyk'f
teufwl y&d,m,fpkwnf;? aemufyk'fwdkYonf oaEm\tzGifh
wdw
Yk nf;/
y[k=pGrf;Edkifonf? oaEm-ormaem=jzpfygvsuf? eb&wd=
rdtb
kd tdu
k dk rvkyaf uR;/ / aca'=yifyef;jcif;teufvnf;aumif;?
eda&ma"=csKyfNidrf;jcif; teufvnf;aumif;? y0awm=aom?
oaEm=oEo'gonf/ / oE=c&D;yef;aomoltm;? a,mZ=
wpf,Zl emc&D;onf? 'DC=H tvGef Sn\
f / / oEm=csKyNf ird ;f ukeo
f nf?
ordwm=csKyfNidrf;ukefonf? edk'g=ukefonf? a[mEd/
*pEm 'd&moDNy;D \/
-----------------&mZm'd*dkPf;/ / orEygom'dumemr=rnfukefaom?
aomVo=ukeaf om? &mZdaem=wdo
Yk nf?tmoo=k jzpfz;l cJu
h ek Nf y/D /
awm=urmrS? {ulewao=29-ckajrmufaom? uay=?
aomo=ukeaf om? &mZdaem=wdo
Yk nf? ta[ok=H ukeNf y/D / OVK&mZH0=
Mu,fwumwdkY\ rif;jzpfaom aT0ef;uJhokdY? aombdwH=wifhw,f

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

50

awmfrlaom/ / oA'awe=oA'wftrnfSdaom? &mZdem=


rif;BuD;onf? ,k"Oa,m=,k"O,rif;om;ukd? tEknmawm=cGifhjyK
tyfNy/D / w'g=? wmaw=bcifrif;Bu;D onf? rH=ighu?kd Adro
d m&
&mZdaem=tm;? t'god=ay;Ny/D / r[m&maZ=a0efrif;Bu;D onf?
eduraE=0uFygawmifokdY xGufawmfrlvwfaomf? yx0D=onf?
orurx=wkev
f yI af vNy/D / {awe=a,m*D&[ef;onf? twm=
rdru
d ,
dk u
f ?dk y[dawm=pGev
Yf w
T t
f yfNy?D wd=xdak Mumif?h y[dwawm=
rnf\/ / tmwkrm=rdrdukd,fonf? tmwkrmaem=wdkYonf/ / w
yp,rSd=wypnf; aESmif;&m? wH=jyK/
ocdw=H cifyeG ;f tjzpfu?dk ua&,s=jyK&m\? ocdw?H eua&,s/
a,moHG[domeHok=a,m0dbwf ok0dbwf tH0dbwf [d0dbwf
om0dbwf eH0dbwfwdkYaMumifh/ / [a&ocg=[JhitaqG? ud=
tb,faMumif?h rH=ighu?kd Z[mod=pGe
Yf oGm;bdoenf;/ / ocga&=
wdu
Yk ?dk ocga&m=wdu
Yk /dk / {wm'dom=uJo
h yYdk supf ;D jcif;okYd a&muf
ukeaf omolwo
Ykd nf? ocg=cifyeG ;f wdo
Yk nf? ea[mE=d uke?f ar=igonf?
Zd0aum=toufSnfcJhonfSdaomf? ocg=wdkYukd? vAm=&tyfukef
vwHU/ / oArdawm= SdorQ cyfodrf;aomolwdkY\ taqGjzpf\?
oAoacg=cyfodrf;aomolwdkY\cifyGef;jzpf\? arwm0d[m&Dyk*dKvf
ukdqdkonf/ / ygyrdawm=raumif;aom rdwfaqGSd\? ygyoacg=
raumif;aomcifyGef;Sd\/ /
&mZm'd*P
kd ;f Ny;D \/
-----------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

51

,k0g'd*dkPf; yko'gtqkH;/ / Avmuma,medrSd=AsdKif;


atmuf AsdKif;ESrf;rsdK;? o'g=tcgcyfodrf;? ykarm=tzdkrnfonf?
e0dZwd,xm=rSdouJhokdY/ / aomVodwdo[med=armif;r
wpfaomif;ajcmufaxmifwdkYonf? a[mEd=ukef\? w'g=xdktcg?
ykarm=om;a,musfm;onf? e0dZwd=rSd/ / aomt[H=onf?
wd[kwGm=aS;b0rdef;rjzpfcJh? tZ=,ckb0? ykarma'a0=
ewfa,musfm;onf? trSd=\? w=xdkcifyGef;jypfrSm;aomol\?
ukav=tdrf? xda,m=orD;rdef;rwdkYonfomvQif? yZm,Ed= jzpf
yGg;ukef\? ykrm=om;a,musfm;wdkYonf? eZm,a&=rjzpfukef/ /
'kuO=qif;&JrIukdvnf;aumif;? ygyO=raumif;rIukdvnf;aumif;?
tCEd=tC[l? 0kpwd=qdktyf\? tCH=qif;&Jraumif;rIonf?
e=r[kw?f wd=xdak Mumif?h rCH=rCrnf\? rmo'g y#dao"wnf;?
&jyK? okcO=csrf;omukdvnf;aumif;? yknO=aumif;rIukdvnf;
aumif;&\/ / wd=ok?Yd plVarm*vmae=plVarm*vmefusr;f ?
tm*wH=vm\? rlvarm*vmef[k xdyfwyfvsufSdMu\? roifh?
,if;ukd oD[kdVf y'"earm*vmefac:\/
Oy'0gpaum=xuf0uf [laomteufudka[maom? t'
oa'g=ukd? "=*kdPf;? evAwd=r&tyf? {uHow0gpaump=
pifppf[laom teufukda[maom t'go'gonfvnf;? edygawm
{0=edygwfomwnf;/ / aw=oifSif&aoh\? rk'g=OD;acgif;onf?
ow"m=ckESpfpdyf? zvwk=uJGavap? ar=igokar"mrdzk&m;\?
rk'g=onf? ow"m? zvwk/ rwuH=OD;xdyftjyifukd? 0kpwd=\/ /
Amv0gpaumye= olru
kd [
f al omteufudk a[maom rk'o
'gonf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

52

um;? yk&o
d ea,m=yk&o
d kyef nf;S\
d ? [wr|k 0d gpaum= vufqyk f
ukad [maom rk'o
'gum;? wv
d ad *Fg=wv
d id f \
dS / / ygomaPm=
ausmufudk? tom=tom [l? 0kpwd=\? um,*d=ukd,fapmifh
"mwfrD;ukd? Oom=Oom[l? 0kpwd=\? b,meaum=aMumufruf
zG,u
f ?dk bdom =bdom [l? 0kpw
=d \/ / tmrH=rzkwaf o;aomtd;k
ukdvnf;aumif;? yuH=zkwfNyD;aomtdk;ukdvnf;aumif;? boem=
ausmufjzifh? bdEwd0=kdufcGJouJhokdY? aw=oifrm&fewf\?
wH=xdkppfonfukd? ynm,=jzifh? bdEmrd=cGJtHh/ / paE=pEudE&Dr?
wGH=onf? toed=ausmufay:? rmcvd=acsmfrvJapESifh/ /
plVarm*vmae=? rk' *@D0"EG tPdr vCdrm'a,mp=rk'o
'g
*@D0"EGo'g tPdro'g vCdro'gponfwo
Ykd nf? t'o'dom=
t'o'gESifhwlukef\? wd=okdY? 0kwH/ / *@D0"EGponfwdkY\
kyfNyD;onf w'dwf vmvwHU/
,k0g'd*dkPf;NyD;\/ &mZm'd ,k0g'd*dkPf;[lvnf; qdk&\/
tum&Eyv
k *d &F moDNy;D \/
-----------------tmum&E 0w[mo'g/ / oawm=ow0guk?d 0w[m=
0w[m[l? 0kpw
=d \/ / 0w[m=0w[m o'gaemufr?S oeE=H o
0dbwfeH0dbwfwdkY\? aememeH=tpOftwdkif; aemjyK emeHjyKonf?
a[mwd=\/ / 'V"rm=cufxefaom av;Sad om av;orm;onf/
odudwm=avhvmuRrf;usifukefNyD;aom? 'V"rdaem=av;orm;
Bu;D wdo
Yk nf/ / 0d0#pa'g=zGiv
hf pS t
f yfNy;D aom t0dZm [laomzk;H tkyrf I
Sad omol? bk&m;ukq
d o
kd nf/ / e0a0ga&m ydwauaom=&dwo
f pfp

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

53

aomqHyifadS omykPm ;uk?d 0kwo


&d m=0kwo
&d m[l? 0kpw
=d \/ /
0kwo
ad &m=aom? umy#daum=umy#dutrnfadS om? rmPa0g=
ykPm;vkvifonf/ / ygy"arm= raumif;rIw&m;ukd? &[m=&[m
[l? 0kpwd=\/ / "ye= arm*vmefusrf;um;/
tmum&Eyv
k *d &F moDNy;D \/
um&E*dkPf;pOf*gxm/ / ukpd=0rf;? rk|d=vufqkyf?
*Pd=tqpftzk? rPd=&wemausmufrsdK;? ywd=tSif/ / e&ywd=
vlw\
Ykd tSirf if;? ,wd=&[ef;ysKd ;/ / omwd=omwdrnfaom &[ef;?
0w=d pnfabmif;? twdx=d {nfo
h nf/ / aAmE=d uk,
d /f / Oyg'd=pJv
G rf;
tyfaomcEmig;yg; kyef mrfw&m;? ed"=d okrd ;DS tyfaom 0wK? 0d"=d tpD
t&if? Mo"d=tydik ;f tjcm;/ / O'"d=ork'& m? Oy"d=Oy"dw&m;av;yg;?
edky"d=Oy"duif;&medAmef? "ed=toH? aoemed=ppfrSL;? uyd=arsmuf
ow0g? 'Dyd=opf? udrd=ydk;avmuf? wdrd=wdrdrnfaomig;BuD;?
t&d=&efol? [&d=aT? *d&d=awmif? uvd=IH;jcif;? Avd=ylaZmfoum?
omvd=oav;pyg;? tOvd=vuftkyf? u0d=uAsmwwfynmSd?
&0d=aeAdrmef? tod=oefvQufxm; vG,fSnf? rHod=rSifrD;aoG;?
auod=auodrnfaomol? ayod=ayod rnfaomol? &mod=tpk?
t[d=a>r? 0d[=d aumufBu;D pyg;/ / rkead em=rkew
d o
Ykd nf? q=ajcmuf
yg;wdo
Yk nf? t*g&rkead em=tdrf aeolvt
l &d,m[laom t*g&rked
wdkYvnf;aumif;? tem*g& rkedaem=tdrfraewef;&[ef; t&d,m
[laom tem*g&rkew
d v
Ykd nf;aumif;/ / rkerd ek ad em=rkew
d umwd\
Yk
txGwftzsm;bk&m;[laom r[mrkedwdkYvnf;aumif;? wd? q/ /
PkyyEm=PfESifhjynfhpkHukefaom/ / {uarum,wd,m=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

54

tm;? t|t|= Spfa,mufSpfa,mufukefaom? ywdaem=vifwdkY


onf? od,=Hk jzpfap ukeOf ;D awmh? a,musmf ;wpfyg;udk awmifw
h jcif;
tmomSad o; onfomjzpf\[kqufav/ / ywdaem=vifwo
Ykd nf?
em&DeH=rdef;rjzpfukefaom? trSmuH=wdkY\? 0dod|mud&=txl;
tjrwfkdaotyfukefaomolwdkYjzpfayukefowwf/ / ar=
[oFmwdo
Yk nf? [Hom"dywdaem=[oFmwd\
Yk tBu;D tuJwaYkd ywnf;/
rkae=tSifbk&m;? w0H=tSifbk&m;\? ayga&m[dapm=yka&m[dwf
aywnf;/ / "r'am=w&m;olBu;D aywnf;/ / r[m0D&=vkv
YH Bu;D
Sifocifbk&m;? wGH=onf? pd&H=jrifhSnfpGm? ZD0=toufSnfawmfrl
ygapownf;? r[mrkae=rkedwumwdkY\xGwfwif ocifbk&m;?
wGH=onf? uyH=wpfurmywfvkH;? wd|=wnfawmfrlygapownf;/
wk,Swm,-wk,SH twm,jzwf/
aw[da,0=xdt
k uw&jzpfaom tcsKd UaompswYkd aemuf
rSyifvQif/ / p&EH=aom? {wH= olukd? rkeDeH=rked[l? tm[k/ /
armeyaxok=r*fc&D;wdkY? odurmeH=usifhaom? rkeDeH=&[ef;ukd?
ykw*d'deH=om;rufarmjcif;Sdaom? ydw&H=tbrif;BuD;ukd/ /
oAumrord'DeH=tvkH;pkHaom tvdkESifhjynfhpkHjcif;Sdaomolukd/ /
tw"r0'd =l tusKd ;taMumif;ukd odwwfaom? a,mao= tMuif
&aoholjrwfonf? tZ=,aeY? aem=igwdkY\? uc=,kHrSm;jcif;ukd?
0dea,=y,fazsmufEdkif\/ / r[mao=&aohBuD;/ / ao=
tSi&f aoh? wG=H onf? aem=wd\
Yk ? o&PH=uk;d uG,&f mwnf;? ao=
tSif&aoh? ar=tm;? ykawm=onf? OyZwH-OyZwk=wnf;/ /
oraP=wd k Y u k d v nf ; aumif ; ? jA[ a P=wd k Y u k d v nf ; aumif ; ?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

55

orEp &aP=jynfph aHk om p&P *kPf u


dS ek af om? ao=wdv
Yk nf;
aumif;? 0aE=Sdcdk;\/ / ra[od=bk&m;onf? 0g=tjrwfSmrSD;
oljrwfBuD;onf/ / ra[oa,m= &[EmwdkYonf? o*F,ok=
o*Fg,emwifMuukefNyD/ / or*wm=NidrfoufaomtzdkYwnf
ukefaom? ra[odaem=wdkYonf? wH,nH=xdkoufowfa&mESD;
tvSLBuD;okdY? eOy,Ed=tvSLcHruyfMuukef/ / {wH,nH=xdk
oufowfvw
G Nf y;D tvSLBu;D ok/Yd
ra[odaem=wdo
Yk nf? umar= wdu
Yk ?dk y[Em=y,fpeG MYf uuke\
f ?
a,e=tMuify,fpGefYjcif;aMumifh? ra[odaem=wdkYonf? wdPm=
ul;ajrmufMuukef\/ / 0dZdwm0DeH=twGif;&efukd y,fvSefckwfxGif
atmifjrifNyD;aom? ra[o=ukd/ / uk#d=aetdrfwJuk#fukdvnf;?
qEm=vkHpGmrdk;tyfNyD? *ded=rD;ukdvnf; aumif;? tm[dawm=tkyfzkH;
okrd ;DS tyfNy/D / uk#=d cEmtdrpf yk f ighwu
J #k f wdo
Yk nf? 0d0#m=r*fynmjzifh
vif;pGm zGifhtyfNyD? *ded=udavomrD;ukdvnf;? edAKawm=aoNidrf;
aptyf N yD ? r[m*d e d = BuD ; pG m aomrD ; onf ? or Z d a wm=tvG e f
awmuf\? ,om=tMuifr&DS mopfyifr?S aom*de=d onf? Zm,aw=
\? orZv
w
d =H vGepf mG awmufaom? t*ed = rD;wGi;f ok?Yd y0doE=d uke\
f ?
aw=xdki&Jom;wdkYonf? t*dedormok=rD;ESifhwlukefaomjrpfwdkY?
orky 0g= epfwkHay:wkHaeMuukef\/
tm'doa'=tm'do'g/ / yxra,mrS=d yxra,mt&m/
rk|owdaem=vGwfuif;aom owdSdaomolwdkYonf? Oy|dw
owdaem=xifaom owdSdaom olwdkYonf/ / t|=Spfa,muf
ukefaom/ / "ar=w&m;t&m? "rmEk0wdaem="rokdY tpOf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

56

vdkufjcif;SdukefaomolwdkYonf? tn y'wwnf;? 0g="rokdYtpOf


vdkufwwfukefaomolwdkYonf? Ow& y'wwnf;/ / ok*wdaem=
aumif;aom*wdSdukefaom olwdkYonf/ awmr&uFk,ygPdaem=
cuf&if;cRef;awmif; vufSdukefaom olwdkYonf? '@rk*&
ygPdaem=vS'H Pfaqmufyw
k f vufSu
d ek af om olwo
Ykd nf? t&d,
0kwdaem=jzLpifaom toufarG;rISdukefaom olwdkYonf? eDyum=
&ifhoefaom PfowdSdukefaom? oE0kwdaem=Nidrfoufaom
jzpfjcif;Su
d ek af om olwo
Ykd nf/ / rdpm 'd|=D rSm;aom t,lu
dS ek af om?
Zem=wdkYonf/ / *klye=q&mwdkYonfum;/ / "=okwf\
ut&m// rdpm 'd|ad ,m=arSmufrmS ;aom t,ljzpfuek af om? "rm/
uwlp=oljyKz;l aomaus;Zl;ukv
d nf; odavhx
dS aom? oDv0aE=
xaom? t&d,0kwad e=xaom? aygorS=d a,musmf ;/ / ,dae=
tvGeaf usmaf pmjcif; Sad om? rmw*Fo= rmw*F&aoh? a'00Pad e=
ewftqif;Sdaomol? jA[0Pdae=? wm'dae=wm'd*kPfSdaom?
t&[ErSd=/ /
um&Eyv
k id Nf y;D \/
--------------um&E / / pu D = puf S d o l ? yu D = tawmif S d i S u f ?
okc=D okcSo
d ?l odc=D OD;pGe;f So
d ?l pm*D=pGeBYf uaJ vho
dS ?l bm*D=tzdYk o
dS ?l
abm*D=pnf;pdrfSdol? a,m*D=tm;xkwfrISdol? oHCD=oHCmSdol?
0gpD=pum;So
d ?l w'w
d ef ufwnf;? 0gpD=a[mavho
dS ?l udwef ufwnf;?
"ZD=atmifvHwrf;cGefSdol? bZD=qnf;uyfjcif;Sdol? uk|D=ElemSdol?
&|D= wdkif;EdkifiHSdol? 'gXD=tpG,fSdaomjcaoFh? PD=PfSdol?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

57

ygPD=toufSdaomow0g/ / 'ED=tpG,fSdaom qif? rED=


ynmSdol? owKCmwD=&efolukdowfavhSdol? oD[em'D=jcaoFh
a[mufokdY raMumufr&GHUqdkavhSdol/ / omrD=tSif? prD=csyf0wf
wef;qmSo
d /l / *grPD=&GmolBu;D ? aoemeD=ppfoBl u;D ? ok"=D aumif;
aomynmSdBuD;/ /
[Hom=wdkYonfvnf;aumif;? aumOm= BudK;MumwdkYonf
vnf;aumif;? r,l&mp=Oa'gif;wdkYonfvnf;aumif;? [wa,m=
qifwdkYonf? yo'g=*sDwdkYonfvnf;aumif;? rd*g=orifwdkYonf?
oaA=wdkYonf? oD[=jcaoFhrS? bm,Ed=ukef\? um,o=ukd,f
cEm? wkvswm=wlonf\tjzpfonf? ewd=rSd/
yk&dom=vl? vifa,musfm;MuL; awmbDvl;rwdkYonfvnf;
aumif;? [wa,m=qifwo
Ykd nfvnf;aumif;/ / a0&Daeok=&efrsm;
Muukeaf om vlwYkd ? ta0&daem=ukeo
f nfjzpf? okock =H tvGecf sr;f
ompGm? ZD0gr0aem=toufSnf&ayukefpGwum;/ a'G=ukefaom?
aemwmed=aemtjyKwdkYonf/ / toraPm=&[ef;ppf r[kwfyg
ukefyJvsuf? orPrmedae=ig&[ef;[krSwfxifaomolwdkYukd/ /
ygPmwdygwdae=ukefaom? ea&=wdkY? rOLoau=om,maom
toHSdukefaom? yd,bmPdae=wdkYukd? umodukwr"m&dae=
aumif;jrwfaomumodwdkif;jzpf t0wfopfukd aqmifavhSdukef
aomvlwdkYukd? pmy[wuvmydae=av;ESifhwuG vufudkifjrm;
awmifh u
dS ek af omolwu
Ykd ?dk Oabm=ESpyf g;ukeaf om? b&0Pda e=
NyKd ;NyKd ;jyufxu
G af omta&miftqif;Su
d ek af om [oFmrif;wdu
Yk /dk /
ygPdae=ow0gwdkYukd? ork'&wd=xkwfq,fu,fwifay\/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

58

{0H=oHawmifBuD;av;cktwl? {&mp=onfvnf;aumif;? rpKp=


onfvnf;aumif;? ygPdae=wdkYukd? t"d0wEd=ESdyfpufbdpD;ukef\/
um&Eyv
k id Nf y;D \/
---------------Oum&E/ / txacg=xdt
k cg? b*0g=onf? bduL =wdu
Yk ?dk
bdua0g=tdk&[ef;wdkY? wd=okdY? tmraEod=ac:awmfrl\?
a'0uma,=ewftaygif;wdkYonf? tbduEm=aSUIvma&muf
Muukef\? bdua0g=tdk&[ef;wdkY? wkarS=wdkYonf? aw=xdkewf
taygif;wdu
Yk ?dk 0dZmemx=odMuukeaf vm/ / ruF=k ESv;Hk romaomol?
rpK=aojcif;? OpK=Bu?H y#K=vdrm aomol? bmPk=ta&mif? aowk=
wHwm;? auwk=rSefuif;? owK=&efol? odEK=odEKjrpf? AEK=taqG?
umk=vuform;? aek=aekrnfaomawmif? ark=jrif;rdk&f? kk=
qwfow0g? a0VK=0g;/ / ukk=ukkwdkif;/ / taZ0=,aeYyifvQif?
wH=xd0k "d &l trwfu?dk uk&a,m=ukw
k ikd ;f olwo
Ykd ?Ydk ygy,mwk=a&muf
apavmh? wH=xdk0d"l&trwfukd/
udrwe=H tb,foo
Ydk abm Sad omolu?dk bduK e=H &[ef;[l?
tm[k=qdkMuukefoenf;? r*a'o=edAmefvrf;ukdnGefjyayaom?
bduKe=&[ef;[l? tm[k? r*ZD0d= edAmefvrf; toufarG;aom?
bduK e=H [l? tm[k=uke\
f / a&m*ed=H a&m*goku
d jf zpfaom? yb*Fek =H
ysufpD;jcif;tavhoabmSdaom? abm*geO=wdkY\vnf;? yb*FkeH=
ysufpD;jcif;ukd? 0d&m*keH=jy,faysmufysufpD;jcif;oabmSdaom?
0dnmPH=ukd? ygVdum; yxrEvnf;xif\? eHukd tm*kH,lav/
bdum 'd*P
kd ;f Ny;D \/
------------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

59

tao=orSwpfyg;aom0dbwftaygif;aMumif/h / 0goa'g=
onf? ocoa'=? 0duyeawm=txl;BuHjcif;tusdK;Sd\? uom=
enf;? ww=xdo
k co'g? 0d"sE& oAm0g=tpDt&ifwpfyg; xifmS ;
Sdonf\tjzpfaMumifhwnf;? owm'd*dkPf;um;? owma&m?
owma&ESpf yk w
f rYkd S wpfyg;kyt
f jym;rSad omaMumifh 0go'gtusKd ;
rSdvS? oco'gum;? ocga&m? ocga& ESpfkyfwdkYrSwpfyg;?
ocga,m? ocdaem[l tpDt&ifwpfyg; kyt
f jym; xifmS ;Sad om
aMumifh xdkomtusdK;Sd\[lvdk/
yk e =wzef ? a#m* [ PH = a#m o' g uk d q d k j yef j cif ; onf ?
v[kbm0wH=todPfayghyg;onf\ tjzpfvQiftusdK;Sd\/ /
tm&ifomokwfjzifh a,m 2-ckwdkY\a#mtjyK NyD;NyD;vsuf okwf
a#mukq
d jkd yefjcif;onf yxrma,mukd a#m omjyK? 'kw,
D ma,mukd
a#ma#ESpcf sujf yK[k todPfv,
G af pjcif;iSgqdjk yefownf;? a#mukd
rqdkrl? a#m0g[kqdkjim;tHh? yxrma,mvnf; wGJvsufygaom
aMumifh a#mtjyKvsOf;yg;zG,fSd todPfIyfzG,fSdavonf/
r[memr=r[memrf? aroHwdPH owLeH=q&m 3OD;wdt
Yk m;? {umed|m=jA[p&d,tusKd ; Ny;D rIwpfcw
k nf;avm? emem
ed|m=tusdK;NyD;rItoD;toD;avm/ / tm&ifuawm=tm&jyKtyf
aomtmonf? tao*[aPe=taoo'gjzifh/ / Ca#Ed=pyf
qufukef\? ykxkZefwdkYrnfonf q&mwpfa,mufESifhuJGjyefvQif
q&mwpfa,mufquf&ukef\? q&mSmrI qkH;EdkifonfrSd Muukef
qdkvdkonf? w&dwm=rdrdomul;ajrmufavhSdaomol? wm&dwm=
olwpfyg;uku
d ,fq,favhadS omol/ / oEmwm=pyfwwfaomol/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

60

abwm=cGJwwfaomol? ,mwm=oGm;wwfaomol? 0wm=qdkwwf


aomol? aomwm=emwwfaomol? ourEmwm=ourEmwfrif;?
r[mrEmwm=r[mrEmwfrif;/ / t0dwudwm=rBuHwwfaom
olwdkYonf? *AH=trd0rf;okdY? Oy0ZEd=tzefzefa&muf&ukef\? aw
bduL=wdkYonf? oknm*g&meH=qdwfNidrf&mawmausmif;wdkYukd?
jALa[wm=yGg;apwwfukef\/ / trp0gpD[d=trwf[laom
teufudka[mukefaom/ / w&rmae=taqmwvQif? abm
raw=tdktrwf/ / taemryn=r,kwfnHhaom ynmSdaom?
0g=jrwfaomynmSad om? uwm&=0d"&l trwf/ / wad ,m=rde;f r
wdkYrnfonf? tEkuruH=nmwmwwfaom? ygPorH=toufESifh
wlaom? bwKHyd=vifaumif;ukdvnf;? Z[Ed=pGefYwwfukef\?
bwK*g&a0g=tSifocif kdaoav;jrwfjcif;Sdaom? aom=xdk
[oFmppfolBuD;onf? yrkawe=ab;rSvGwfaom? bwKem=tSif
[oFmrif;BuD;ESifhwuG? ywdawm=0rf;ajrmuf\/
owm'd&moD/
--------------aom=xdk0D&dudktm;xkwfaomolonf? wDeO=wdkY\vnf;
aumif;? a'0geO=wdkY\vnf;aumif;? ydwleO=jA[mwdkY\? raZ=
tv,f? tPaPm=tjypfwifjcif;NrDrSuif;onf? a[mwd=\/ /
cwd,=cwd,tEG,fjzpfawmfrlaom? r[m&mZ=BuD;? rmwm
ydwo
l =k wdYk ? "r=H uk?d p&=usiahf wmfral om/ / ewm=ajr;? yewm=jrpf/
oaw=o'gusrf;rsm;/ / ok*awm&aom=bk&m;om;awmfjzpf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

61

aomolonf/ / "=ydwko'g? 0k'd=ukd{0k'djyK/


ydwm'd&moD/ owm'd*P&moDNyD;\/
Oum&Eyv
k *d &F moDNy;D \/
---------------ODum&E/ / tbdbl=tbdbljA[m=a0bl= a0bl
bk & m;? a*gMwbl = a*gMwbl & [ef ; ? omoemuG , f y rnf S d & m
aemufqkH;jzpfaomouFef;vnfyif;a&mufaom 'kDv &[ef;rsdK;
udkvnf; a*gMwbl&[ef;[kvmonf? tm;Sdaom0dyu&[ef;
ukdvnf; a*gMwbl&[ef;[kvmonf? 0Mwbl=odMum;// 0'l=
olawmfaumif;wdkY ta[mtajymukdodavhSdaomol/ / a0'*l=
&[Em? yg&*l=urf;wpfbufokdY a&mufaomol/ / bdl=aMumuf
wwfaomol? yb*Fl=ysufavhSdaomw&m;? 0d&m*l=jy,faysmufavh
Sdaom w&m;/
ODum&Eyv
k *d &F moDNy;D \/
wGif ykvdif 6-yg;tNyD;okdYa&muf\/
----------------eykvdif/ / od*=OD;csdK? tCH=aumif;uif/ / yZH=*gxm?
trKZH=Mum? "nH=pyg;? xnH=EdkY&nf? t&nH= awm? yknH=aumif;rI?
ud|=H aumuf? yd|=H trIe?Yf t@H=tO? wk@=H EIwo
f ;D / / yDX=H tif;ysO/f
*'H=tem/ /umeeH=awm/ / pD&H=avQmfawouFef;/ / bdoH=
MumpG,f/ / avm[H=aMu;oH/ / uqaEm=tb,ftusdK;ukd
awmifw
h ? udr"dyg a,m=tb,fut
dk vdk
dS ? {aum=wpfa,muf
wnf;wnf;? Cred=aeyl? orod=aebdoenf;/ / r[mjAa[=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

62

ykPm;BuD;? u=tb,fukd? yw,H-yw,aEm=awmifhwvsuf/ /


t'ed=t"GefY? rk'ed=OD;xdyf? t[ed=aeY/
Oum&E/ / ar=onf? yke=wzef? tm,kp=ukv
d nf;? va'g=
&tyfNyD/ / orm=taqGudE&mwdkY? a0g=wdkYtm;? tm,kp=touf
onfvnf;? u0waumEk=tb,frQtwdkif;tSnfSdoenf;/ /
tm,kp=toufwrf;onfvnf;? cDaPmEk=ukefavawmhoavm?
r&PO=aojcif;onfvnf;? oEad u=eD;avawmhoavm? tm,k=
onf? epcDaPm=ukefvnf;rukefao;? r&PO=onfvnf;? 'la&=
a0;ygao;\/ / [d*=kF Sed ;f cd?k od*K =oewfyif? Zwk=csyd ?f 0wK=wnf&m?
rwK=EdkY&nfMunf? r"k=ysm;? "Ek=av;? wdyk=ovGJrnf;? 'gk=opf?
0ok=ajr? tk=rsu&f nf/ / trKe=d a&? zvH=toD;onf? ywwd=
us\/ / tmway=tvGefylaom? yHoked=ajrrIefY? *wH=aom?
yky,
H xm=MumyGiu
hf o
hJ /Ydk / pdMw*k=qef;Mu,faomEGm; Sad omtrsKd ;?
0[*k=aqmif&u
G af omtm;Sad omtrsKd ;? 'd*=k ESpaf umifaomEGm;/ /
o'gwdo
Yk nf ormoftpDt&ifuyif OESiNhf y;D cJMh uaomo'gpkjzpf
Oum&EwdkYtmwnf;? Moum&Erqdk&ukef/ /
eykvid Nf y;D \/
------- ------oAemrfwdkY/ / w&oa'g=onf? {uawm=waygif;
wnf;? 0kw=qdkNyD;aomteuf\? y#da,m*D 0paem=,SOfbuf
ukda[m\? wpfyg;qdkaomf tnuJhokdYtvGwfwpfyg;r[kwf? wGJ
bufqdkNyD;xJwGif wpfckckukdqdkaom wpfyg;rsdK;[lvdk/ / t&n
oa'g=onf? ,xm"d*wrSm=odtyfNyD;wdkif;rS? ty&0paem=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

63

wpfyg;ukd a[m\? w&uJo


h rYdk [kwf tvGww
f pfyg;rsKd ;qdv
k o
kd nf?
tvGwfqdkaomfvnf; t&mtm;avsmfpGmod&ao;onf/ / 'dom
umvm'd00wme0pem=t&yfumvponfw\
Ykd jcm;em;rIudk a[m
ukef\/ / ykAo'gonf 'domt&mjzpftHh? taSU[laom t&yf
0daooukd jcm;em;jy\? umvt&mjzpftHh? aS;[laom umv
0daooukd jcm;em;jy\[lvdk? <uif;aomo'gig;ckwdkYvnf; xdk
enf;wlodav/
{woa'g=onf? y&rKac=rsuu
f ,
G f ? orDy0paem=teD;ukd
a[m\? orKac=rsufarSmuf? 'l&0paem=ta0;ukda[m\/ /
rsufuG,fSdaeMuaom teufj'Afpkonfvnf; ta0;teD;ESpfrsdK;
SdMuonf? rsufarSmufSdaeaom teufj'Afpkonfvnf; ta0;
teD;ESprf sKd ;SMd uonf? xdw
k iG f rsuu
f ,
G f teD; 0wKudk rsuaf rSmuf
ta0;0wKukd a[monf [lvdk/ / 'l&*aw=ta0;okdYa&muf
avukefaomorifwdkYukd? oEm,=? {awwd=[l? 0kwH/ /
orDy'l&wmp=eD;onf\tjzpf a0;onf\tjzpf rnfonfvnf;?
y&duyA'k 0d aoeyd=y&duyPf\tpGr;f jzifv
h nf;? a[mwd=\/ /
ta0;yifjzpfaomfvnf; wpfpw
Hk pfck pyfE,
G rf t
I wGuf Pf teD;
xifjyefvQif teD;t&m wnf\? teD;yifjzpfaomfvnf; wpfpkH
wpfcktwGuf ta0;xifjyefvQif ta0;t&mwnf\ [lvdkonf/
wsoa'gyd=wso'gonfvnf;? A[kv=H rsm;pGm? 'dwd=xifjrif\/
ygVdwdkY/ / wsmok=xdkrdef;rwdkY? cdg=jrL;wl;zG,fonf?
yPD[dw=wnf\? wsmok=wdkY? &wd=arGUavsmfzG,fonf? ywd
|dwm=wnf\? ADZmed=tavmif;tvsmynmSdyk*dKvfwdkY jzpf&ef

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

64

rsdK;wdkYonf? wsmok=xdkrdef;rwdkY? k[Ed=aygufa&mufukef\?


wsrSd=xdkol? uxH=tb,fokdYvQif? 0dmoao=tuRrf;0ifom
rnfenf;? tx=xdktcg? wsrSd=? 0dmoao=tuRrf;0if&m\/
t[H=onf? um=tb,frdef;ratmuf? aue=tb,ft*Fgjzifh?
[m,mrd=,kwfavsmhoenf;/ / oAmp=tvkH;pkHaom'Gg& 6-yg;
rSvnf;? o0wd=,kdpD;\/ / t[H=igonf? awraE=xdkrE&m;
[l a omtaMumif ; aMumif h ? Oyw a ' g p=cuf x ef c d k i f r m\/ /
aem=igwdu
Yk ?dk ,m,tEkurg,=tMuifoem;rItusKd ;iSg? rke=d onf?
tarS=wdkYukd? yAmZ,d=&[ef;jyKapawmfrl\? aem=wdkYtm;? aom
tawm=xdo
k em;awmfral omtusKd ;onf? tEkya wm=tpOf a&muf
ayNyD/ / acgye=pifppf? ,ma,0twm,=tMuiftusKd;iSg?
tm*ap,smx=oifwdkYvmMuukef\? war0wH=ukd? om"kuH=
aumif;pGm? reodua&,smx=ESvkH;oGif;Muukefavm/
ykaA=aS;aS;bk&m;vufxuf? aAm"dowmeH=wdkYtm;?
yvu0F &H=jrwfaomxuf0,fu?dk tmbkaZ=zGUJ acGxikd af e&m? ,m,med edrdwmed=tMuifedrdwfBuD;wdkYonf? y'dEd=xifjrifukef\?
wmed=wdo
Yk nf? tZ=,aeY? y'da&=uke\
f / / wH=oifvv
k ifu?dk
ZdeaEm=Edkifaom? tu"kawm=tHMuL;orm;onf? a,-,med=
tMuifavmif;zG,Of pm&wemwdu
Yk ?dk [a&=odr;f ,l&m\? rmP0=
oifvv
k iftm;? wmed"emed=wdo
Yk nf? u=tb,frmS enf;/ / wk0O=
oifrif;BuD;onfvnf;aumif;? "Ekaocp="Ekaoconfvnf;
aumif;? Oba,m=ESpaf ,mufwo
Ykd nf? {u&awe=H wpfnOfw
h iG ;f ?
Zmwm=bGm;jrifMuukef\/ / 'kba,m=ESpfa,mufukefaom?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

65

awma',suyg=awma',syP
k m ;-uyyP
k m ;wdo
Yk nf? 'um; tm*k/H
"=wdkufcef;? {u&w=wpfnOfhrQ? Oba,m=ESpfa,muf
wdkYonf? 0aor=aevdkukef\/ / Oba,=ESpfrsdK;ukefaom? a'0
rEkm=wdkYonf? Oba,=igwdkYESpfa,mufwdkYonf? 0omrao=
aeMuukeftHh/ / tnwdam=aom? wd,m=? y#dAEpdawm=
pGrf;NidzGJUpyfwwfaompdwfSdonf? ta[mod/ / 0g=wpfenf;?
wMwXum=xdktaSUt&yfwnfSdukefaom? twm=teufj'AfwdkY
wnf;? 0g=wpfenf;? yl&mwem=aSUumvjzpfukefaom? owmp=
wdkYonfvnf;aumif;? ocFg&mp=wdkYonfvnf;aumif;wnf;/ /
ykaA=aS;jzpfuek af om? Ak'g =wdw
Yk nf;/ / 0g=wpfenf;? ykAm =aS;jzpf
ukeaf om? Ak'g =wdw
Yk nf;/ / t"a&oH=atmuft&yfrsuEf mS wdt
Yk m;/
eZmemwd=rodwwf? wdtawe=okdYaom teuftm;jzifh?
Amv0gpaum=olrdkufukda[mxaom? tmZmemwd=tydkif;tjcm;
tm;jzifhodwwf\? wdtawe=tm;jzifh? raZr*zvP
0gpaum=txufr*fPfatmufzdkvfPf[laom tv,fr*f
Pf zdv
k
f Pfudk a[mxaom? tnoa'gp=onfvnf;aumif;?
tnmoa'gp? y&oa'gp? 'udPkw&o'gp? {uoa'gp=onf
vnf;aumif;? wd=okdY? {wHoAH=tvkH;pkHonf? ok'emrHemr=
ok'e mrfrnf\/
ykaA=? 'da|m=jriftyfz;l onfwnf;? 'd|ykaAm= aS;jriftyf
zl;onf? yk&daoe=onf? Aka'g=ukd? 'd|ykaAm=aS;jriftyfzl;\?
0g=wpfenf;? a,e=tMuifa,musfm;onf? ykaA=? 'da|m=jrif
tyfzl;\? wd=xdkaMumifh? aom=xdka,musfm;onf? 'd|ykaAm=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

66

rnf\? yk&ad om=onf? Ak'=H uk?d 'd|ykaAm=aS;jrifz;l \? {0H=twl?


yk&daoe=onf? *wykaAm=aS;oGm;tyfzl;aom? ra*g=c&D;?
0g=wpfenf;? r*H=okdY? *wykaAm=aS;oGm;zl;aom? yk&daomp/ /
b&d,m=r,m;cspfukd? yd,m=yd,m[l? 0kpwd/ / {w=xdk
a,musfm;tm;? ykAmyl&mPm=ta[mif;jzpfaom? yd,m=r,m;cspf
onf? tw=d \? wd=xdak Mumif?h yd,mykaAm=rnf\? ywd=vifcspu
f ?dk
yda,m=[l? 0kpwd? ,m=tMuifrdef;rtm;? ykaAm=ta[mif;
jzpf a om? yd a ,m=cspf v if o nf ? tw d = \? wd = xd k a Mumif h ?
yd,ykAm=\/ / rmaoe=wpfvjzifh? ykAmeH=aS;us ukefaomolwdkY
tm;? rmoyk A m eH = wd k Y t m;/ / ,m'd o m=tMuif t &yf o nf ?
'u d P mp=\vnf ; aumif ; ? yk A mp=\vnf ; aumif ; ?
tE&'dom=tMum;jzpfaomt&yfonf? a[mwd=\? wd=aMumif?h
'uP
d ykAm =\/
#oomo [laomokwf/ / oom / v / rSdok=o0dbwf
om0dbwf o0dbwf m,tjyK HtjyK mtjyK oHtjyK
rSmtjyK rSdtjyKwdkYaMumifh? wp=w\vnf;aumif;? rp=
r\vnf;aumif;? #=ttjyKonf? 0g=tcsdKUojzifh? a[mwd=\?
okwfeuf/ / y@dwm=wdkYonf? tmoH=xdkrdef;rwdkYtm;? eukZEd=
vG e f M uL;rI w G u f trsuf r jyKMuuk e f / /omeH = xd k a 0'emwd k Y \ ?
tbduarm=wdk;wufrIonf? ynm,wd=xif\? y#duarm= qkwf
,kwrf o
I nf? aem ynm,wd=rxif/ / wmoH=xdu
k PSmZmvDw\
Ykd ?
auom=wdkYonf? ae0'dEd=rxifjrifukef? Zmvdaem=\? [w
yg'gp=wdo
Yk nfvnf;? ae0'dE/d / okaombaP= wifw
h ,faom

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

67

cg;Sd? aombaP=wifhw,fpGm? ba'=tSifr? terSd=awm


t&yf? u=tb,faMumifh? Z*godEk=jyif;pGm&,fbdoenf;/ /
acg=pifppf? o-aom ukrma&m=xdo
k il ,f onf? 0k'= Bu;D yGg;jcif;uk?d
tEGm,=pJG/ / {aomaom=xdkESpfyg;onf? {aum=wlMu\?
{uawm=wlaomteufSd\/ / ww=xdkrdu kyfwdkY? 0g=2vkH; 2-vkH;wdkYwGif? ykAHykAH=aS;aS; oAemrfyk'fonf? AsOerwH=
pum;ajyvSo'grQomwnf;? y&Hy&H=aemufaemuf oAemrfy'k o
f nf?
twy'H=teufSdaomyk'fwnf;/
t,Haom-om&xd-{wDwd {wye=uJhokdYaom t&m
um;/ /a'Gyd=ESpfyk'fwdkYonfvnf;? 0dokH0dokH=toD;toD;/ /omeH=
xdka0'emwdkY\? tbduarm=wdk;wufrIonf? ynm,wd=xif\?
y#dua rm=qkwf ,kwrf o
I nf? aem ynm,wd=rxif/ / wmoH=xdk
uPSmZmvDwdkY\? auom=wdkYonf? ae0'dEd=rxifjrifukef?
Zmvdaem=\? [wyg'gp=wdkYonfvnf;? ae0'dEd/ / ok
aombaP=wifw
h ,faomcg;S?d aombaP=wifw
h ,fpmG ? ba'=
tSirf ? terS=d awmt&yf? u=tb,faMumif?h Z*godE=k jyif;pGm
&,fbdoenf;/ / acg=pifppf? o-aom ukrma&m=xdkoli,fonf?
0k'=BuD;yGg;jcif;ukd? tEGm,=pJG/ {aomaom=xdkESpfyg;onf?
{aum=wlMu\? {uawm=wlaom teuf\
dS / / ww=xdrk
d u
kyfwdkY? 0g=2-vkH; 2-vkH;wdkYwGif? ykAHykAH=aS;aS; oAemrfyk'fonf?
AsOerwH=pum;ajyvSo'grQomwnf;? y&Hy&H=aemufaemuf
oAemrfyk'fonf? twy'H=teufSdaom yk'fwnf;/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

68

t,Haom-om&xd-{wDwd {wye=uJhokdYaom t&m


um;/ /a'Gy=d ESpyf 'k w
f o
Ykd nfvnf;? 0do0Hk o
d =Hk toD;toD;? twy'ged
{0=wdkYomwnf;/ / t,H=,ck vmaomolum;? aomom&xd=
xdkeHeufuoGm;avaom &xm;xdef; okeEygyifwnf;? {wd=jyef
vmNy/D / ,Hw
H 'E=d ,Hy'k f wHy'k f 'Hy'k f [luek af om? aro'g=
o'gwdkYonf? oAvd*F0dbwDok=tvkH;pkHaomvdif0dbwfwdkY?
tbdElyg=rjym;aom kyfSdukefaom? edygwlyg=edygwfyk'ftoGif
wdkYonf? [kwGm=? ygVd0gausok=ygVdawmf0guswdkY? oO&Ed=
vSnfhvnfaeMuukef\/
,'d'H yk'fuJhokdY t&mXmetm;avsmfpGmvdif0dbwf0kpfwdkYukd
jyKjyif teufukdqdkMuav[lvdk/
tEGma'ao=wzefnGef;aom pum;0gusrsdK;? 'kwD,m,H=
'kwD,m0dbwfaMumifh? arwmeH=r {wwdkY\? {e={etjyK
onf? a[mwd=\? okwfeuf/ / rHbduKH=ukd? 0de,H=ukd?
tZmay[d=aS;OD;pGm oifapavm? taxm=xdak emufr?S {eHbu
d K =H uk?d
"rH=okwftbd"rmukd? tZmay[d/ / bdua0=wdkY? wareH=
xdik &Jom;uk?d ed&,ygvm=i&Jxed ;f wdo
Yk nf? ,wGm"du&PH= tMuif
taMumif;aMumif?h {eHbu
d K =H uk/d / trko'g/ / t,H=okwu
f m;?
a0gaemy0ga'g=a0gtjyK aemtjyKukd y,fjrpfaomokwfwnf;/ /
t'k=trnfSdaom oltm;/ / *gxm/ ar=onf? 'k
acwygv=rnfaom v,fapmifah ,musmf ;\? &wb
d w=H npm
xrif;ukd? tygbwH=aqmiftyf\/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

69

uo'g/ {upwH0g=tcsdKU[laomteufukdvnf;aumif;?
tywH0g=pkd;pOf;enf;i,f[laomteufukdvnf;aumif;? 0'wd=
a[m\/ / ,m=tMuifrdef;ronf? aw=Sif&aoh\? tar=o&uf
oD;wdkYukd? t0g[&d=cdk;,lrd\? om=onf? o,ae=tdyf&m?
{udum=vifom;ryg ukd,fcsnf;omvQif? aowk=onfwpfouf
vQif tdyfpuf&apaom0f/ / {umudeD=wpfa,mufxnf;wnf;?
*[|m=tdrf wnfaomighudk? rmwk,m=onf? y#dapm'dawm=
&[ef;jyK&ef tzefzef wdkufwGef;tyf\? [dteufrSd/
{uumeH=wpfckwdkY\? A[kaw=trsm;\tjzpfukd? 0waA=
qdv
k o
kd nfadS omf? a'G{uum=2-ckaom {uuwdo
Yk nf? a'G{uau=
wdkYukd/ / yOmavmp=yOmvrif;onfvnf;aumif;? 0da'a[mp=
0da'[rif;onfvnf;aumif;? awOabm=xdkrif; 2-yg;wdkYonf?
{um=wpfaygif;wnf;a&mrdMuukefonf? b0EK=jzpfMuapukef
ownf;/ / {umwd=[lonfum;? rdm=a&maESmrdMuukefonf/
&mZ=rif;Bu;D ? wyD =d rde;f ryif jzpfaomfvnf;? {up,
d m=tcsKd Uaom
rdef;ronf? ao,sm=jrwfonfomwnf;? Zem"dy=vlwdkYaoXfeif;
jzpfaomrif;BuD;? aygo=arG;jrLavm/ / "=avmu?
{up,
d m=tcsKd Uukeaf om? e&m=vlwYkd onf? u|H=a&arsmvmaom
xif;opfom;ukd? edy 0dwH=q,fwiftyfonfSdaomf? aoa,sm=
aumif;jrwfao;\? {upda,m=tcsdKUaom? ea&m=a&arsmvm
aomvlu?dk edy 0 ad wm=q,fwiftyfonfadS omf? eawG0 aoa,sm=
raumif;onfomwnf;? {0H=okdY? tm[k=ajymqdkMuukef\? wH=
xdkpum;onf? opHud&=rSefa&mifwum;/ / {uap,sm=tcsdKU

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

70

ukefaom? y&d0g&dwm=tNcHt&HwdkYonf? rkOa&=vGwfukef\/ /


{uwdayok=tcsdKUaomolwdkY? e0dmao=tuRrf;w0ifrjyK&m/
uwDe=H tb,frQuek af om? wdxeD =H wdxw
D \
Ykd ? 0g=&ufw\
Ykd ? yl&PD=
jynfhaMumif;enf;? uwDrd=tb,frQ aomwdxD&ufwdkYjynfhaMumif;
enf;/
'Gdo'g/ / em*=qif\? 'ka0ok'aEok=wdkY? edrdwm=
zefqif;tyfukef\/ / pumed=wpf&mh SpfuGufpufvuPmawmf
wdu
Yk ?dk 'ka0okyga'ok=ajcz0g;awmf 2-zuftjyif0? 0dEw
=d &awmf
rl\/
wd o ' g pwk o ' g wd k Y / / avmuem,aum=onf ?
pwa[d y&dom[d=y&dowfav;yg;wdkYESifh? o[dawm=wuGjzpf
awmf r l \ / / oraPm-a*gwarm=&[ef ; a*gwrBuD ; onf ?
pwkEyH &domeH=wdo
Yk nf? ouawm=tkt
d aojyKtyfonf? a[mwd=
\? pwkEH y&domeH=wdkYonf? yda,m=cspfMunftyfonf? remayg=
ESpfouftyfonf? a[mwd=\/
ygVd,=H ? pw[Dw=d [l? 'd|wm=awGUjrif&aomaMumif?h
wdaok pwaolwdyd=[lvnf;? 'd|ar0=awGUjrifonfyif?
a[mwd=\/ pwka&medrdwmedem'-pwka&mzvrkwarwd=
[laomeykvdif jy,k*frsm;onf? uxH=tb,fokdYNyD;oenf;? vd*F
0dyvmom=vdifjyefaomtm;jzifh? odZwd=\? wd=okdY? 0kwd,H=
arm*vmef0w
k d ? 0kw=H \/ / pwka&m-pwm&d=ukeaf om? edrw
d m ed=
wdkYukd? em'=ig rjrifvdkuf&? pwka&m-pwm&d=ukefaom? zv
rkwar? zavOwar jzwf? rtm*kHaMumifh {ukdtjyKonf? Owar-

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

71

Owrmed=ukeaf om? zav-zvmed=wdu


Yk /dk / 0peoDv|d aw=pum;
ajyjypfonf\tjzpfonf? owdye=SdonfSdaomfum;? 0do'do
vd*F0pemeHydy'geH=vdifrwl 0kpfrwlaomyk'fwdkY\vnf;? tnrn
oHa,ma*g=tcsif; csif;zufwGJrIonf? a[mwd=jzpfao;\/ /
pwma&myk'u
f m; ykvid f yk f wnf;? owdy|memory" memyk'w
f u
Ykd m;
edukdtmjyKaom eykvdifkyf wdkYwnf;? wa,mESifhr[mblwm
r[mblawwdkYvnf; xdktwl/ / qtm,wemyk'fum; eykvdif
kyfwnf;? aryk'fum; ykvdifkyfwnf;/ / rmvm unmwdkYum;
wv
d id f yk w
f w
Ykd nf;? oaAy'k u
f m; ykvid f yk w
f nf;? &wem? ,mem
yk'fwdkYum; eykvdifkyfwdkYwnf;/ / t0dZm,=onf? owd=Sdonf
Sad omf? t0dZm ,um; w?d owdum;ykeH yk/H / ocFga&ok=wdo
Yk nf?
owd=aomf? ocFga&okum; A[k0kpf? owdum; {u0kpf/ / tan=
wpfyg;aombk&m;wdkYonf? "rmed/ / owO=olawmfaumif;
wd\
Yk vnf;? okuw
d w
d med=aumif;pGma[mMum;tyfuek af om? "rmed/
w,d=oif\txH/ "rmed? twmed? ykwmed? ykw'g&med? AvdA'g
edyk'fwdkYonf vdifjyef wdkYcsnf;wnf;/
aooocsFm&moD/ / Vm*arye=Vvm&mum;/ / ygVd/
qVmed=ajcmufBudrfukefaom? rm*wda,m=tvm;wdkY?
wdbm0g=rdef;rtjzpfrS? erkOdH=rvGwf&av/ / qVmed
okwfBuD;jzifh a,mukdtmedjyK/ / a'G=ESpfyg;ukefaom? 0Dowda,m=
ESpfq,fwdkY? owH=wpf&m? o[H=wpfaxmif? 'oo[H=
wpfaomif;? owo[H=wpfoed ;f ? 'oowo[H=wpfoef;/
o[D=wpfaxmifaom avmu"mwf/ / a'Go[med=ESp&f mwd/Yk

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

72

o[H=wpfaxmifonf? umodemr=umodrnf\? 'oo[H=


wpfaomif;onf? e[kweH mr=rnf\? owo[H=wpfoed ;f onf?
vueH mr=rnf\/ / *kP0d"meO=ajrm uf yGg;rItpDt&ifonfvnf;
aumif;/ /
ocsmF &moDNy;D \/
-------------wkrSrSwdkY/ / rked=tSifbk&m;? wk0H=onfomvQif? Aka'g=
bk&m;ygwnf;? wk0H=onfomvQif? owm=q&mygwnf;? wk0H=
oifonfomvQif? rm&m"dbl=rm&fukdESdrfeif;olygwnf;? wGH=onf?
aem=wdkY\? tEkwa&m=tvGef tomrSdaom? owm=ygwnf;/
ygVdpk? taeum=ukefaom? yZm=ow0gwdkYonf? tao=
jA[m qdo
k il gwdu
Yk ?dk tbdZyE=d txl;awmifw
h ud;k uG,Mf u&uke\
f /
'kw,
D ma,m taoy'k u
f jdk rifojzifh yxrma,m tao
yk'fukdvnf; odoifhownf;/ / em,au=vlokH;OD;wdkYtrSL; jzpf
awmfral omjrwfpmG bk&m;? arwmpdwm [d=arwmpdwf MdS uukeaf om?
tom[d=bduKeDjzpfol tuREkfyfwdkYonf? y&dpdaPm=ajcawmf
&if;0yfpif;canmif; aumif;pGmvkyfauR;tyfonf? tod=jzpf\/
tom[dyk'f/ / &mZukO&=rif;jrwf? t"dyEmeH=rkqdk;vufwGif;
qif;&Jjcif;okdYa&mufukefaom? tomuH=wdkYtm;? crk=onf;cH
ygavm/ / tomuHyk'f/ / q|DxifNyD/ / y&arrdaw=txGwf
tjrwfjzpfaomrdwfaqG? ,H=tMuiftrIrsdK;ukd? udpH=jyKxdkuf\?
wH=ukd? w,m=oifrif;BuD;onf? tomok=wdkY? uwH=jyKayNyD?
tomok=igwdkY? w0=oifrif;BuD;\? ,mbwd=tMuif qnf;uyf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

73

cifriftuRrf;0ifjcif;onf? twd=\? wm,=aMumifh? wGrSm=oif


rif;BuD;rS? edoHo,H= ,kHrSm;uif;jcif;okdY? ywm=a&mufMuygukefNyD/
wGrSmyk'f tomok ESpfyk'f/
omrntpDt&ifrsdK;NyD;\/
--------------tyOrsm=yOrD[drSwpfyg;aom? a,meH[dok=a,mESpfck
eHESpfck [dwpfckwdkYaMumifh/ / bduLeH=wdkYtm;? AvO=tm;cGefAv
udkvnf;? tEky'dEH=tqifhay;vSLtyfNyD? wkarS[dp=oif'g,umwdkY
onfvnf;? tEkyu
=H tEkyu
ef;aom? ykn=H uk?d yokw=H yGg;aptyfNy/D
wm'domeHqdkonfum;? tyg'ga'gy0wmeH paom 0daooe
ok;H csuu
f q
dk o
kd nf/ / ykeA"d mem=xyfpD&ifjcif;aMumif?h edp?H b0E/d
oHykAm=yk'fwpfckaS;Sdaom? yxrEm=yxrEyk'frS/ / tEma'o
Xmaeyd=vnf;? 0duaye a[mE/d / e p 0g [m a[0a,ma*=
okwf [mt[wdu
Yk m; teufrS?d y'yl&PmedygwfrQwo
Ykd mwnf;/
emavmpae=MunfhIjcif;r[kwfaom? 'eaw='do"mwf\
teufu?dk y,kZr mae=aomf/ / *garm=wpf&mG vk;H onf? wkarS=wdu
Yk ?dk
O'd=&nfa&muf? tm*awm=\/ / *garm=wpf&GmvkH;onf?
a0g=wdkYukd/ / tmrEeykAH=tmvkyfjzpfaom aSUyk'fonf? toEH0=
rSo
d uJo
h ?Ydk a[mwd=\/ / y'awmt*Fg tmvkyyf 'k u
f cdk sev
f yS
f ,l?
tmvkyfyk'fonf aS;Sdaomfvnf; Sd&mra&mufqdkvdkonf/ /
{uaw=wkvsm"du&P0daooeyk'o
f nf? owd=Scd ahJ omf? omrn
0peH=omrnpum;jzpfaom tmvkyyf 'k o
f nf? toE0H =rSo
d uJo
h ?Ydk
ea[mwd=rjzpf/ / aSUyk'fonf tmvkyfyk'fyif jzpfaomfvnf;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

74

ol\aSU 0daooeyk'f cdS ahJ omfvnf;aumif; trnf0ad oor[kw?f


omrna0g[m&jzpf c J h a omf v nf ; aumif ; xd k t mvk y f y k ' f o nf
y'awm t*Fgajrmufjyef\? a0g aem aw ar jyK&jyef\[lvo
kd nf/
rmP0u=vkvifysdKjzpfaom? Z#dv=&aoh? rmP0uum;
{uwaSUyk'fwnf;? Z#dvum; trnf0daoo rsdK;r[kwf? omrn
rsdK;wnf;/ /
u? rmP0u=vkvifjzpfaom? a'0'w=a'0'wf?
rmP0uum; {uwaSUyk'fwnf;? a'0'wum; trnf0daoo
tmvkyyf 'k w
f nf;/ / aemufu ? a'0'w=tSiaf '0'wf? ,n'w=
tSi,
f n'wfay;/ / {uaw=onf? owd=Sad omf? A[lo=k trsm;
wdkY? y0wH=aom? omrn0peH=omrnpum;jzpfaom? tmrEeH=
tmvkyfyk'fonf? toEH0=uJhokdY? 0g=tcsdKUojzifh? ea[mwd/
oAm'd&moDNy;D \/
-----------------0dbwdyp,E&moD/ / 0dbwswmeH=yOrDpaom0dbwf\
teufwdkYukd? aZmwuwm=xGef;jywwfukefaomaMumifh? 0dbwd
Xmae=0dbwfwdkY\t&m? Xdwm=ukefaom/ / rrSm=olrS?
0g=wpf e nf ; ? ar[d = ol w d k Y r S ? wd = ok d Y a omteuf ?
awm=awmo'gjzpf\/ / 0gusrsKd ;um; teufrQuakd zmfMum;
aom 0d*[
0gusrsKd ;r[kw/f / r=ro'guk?d w=H jyK/ /
{o&rSm={o&rSaemuf? 'dGwH=a'GabmfjyK/ /
edygwaeok=edygwekyfwdkY/ / ykeAd"mem=wzefxyf
pD&ifjcif;aMumifh/ / yOrswukdom vdkonfjzpftHh? awmyOrsm

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

75

okwfjzifhyifNyD;&m\? xdkokdYvsuf okwfukdxyfwnfjyef\?


xdkaMumifh[lvdk? aemufokwfvnf; enf;wl/ / *grH=\?
Obawm=ESpfzuf/ / wxm=wl? wwD,awyd=vnf;? A[kvH=
rsm;pGm? 'dwd/ / twawm=tw taetm;jzifh? 0g=tw[l?
okaYd y;vQif yxrw,/l / ,awmed'geH=tMuiftaMumif;aMumif?h
,wGm"du&PH-,awm t"du&PH=tMuiftaMumif;aMumifh/ /
,awm'uH=tMuif a&onf? twd=\? wH=xdka&onf? tm'dwH=
ajymifajymifawmuf avmif\? ormofyk'fpkjzpf ormof0gusrSm
awmonf yxrw jzpfownf;/ / awm=t&yfokdY? {[d=
vmavm/ / Avmau=taqGAsdKif;? awm=okdY? tm*p=avmh?
ar=\? ocg=taqGjzpfaom? 0g,aom=usD;onf? pa@m=
Murf;wrf;\/ / y&awmaCmaom=olwpfyg;\w&m;oH/ /
y&awm=olwpfyg;\? a'goH=tjypfukd? t'd|m=twyf rodrjrif
yJ v suf ? y@d a wm=ynmS d a omrif ; onf ? '@H = 'Pf u k d ? e
yaP,s=rwyf&m/ / aemufy'ukd xnfhay; vdkufonf/ /
*gxm? uk0H=tb,f? oawm=onf? orkyaEm=jzpfoenf;/ /
uk0=H tb,f? ow=uk?d um&aum=jyKwwfaom uwm;onf?
twd=enf;/ / uk0H=tb,ftdrf? tbdH=eufjzefpm; &tHhenf;?
uk0H=? cg'dH=eufjzefcJ&tHhenf;? &[ef;ysufwdkY0dbwf/ 0d&=BuD;
aomvkHYvSdawmfrlaom? Ak'=jrwfpGmbk&m;? aw=tm;? earm=Sd\?
wG=H onf? oA"=d tvk;H pkaH om Oy"dw&m;pk? 0dyr ak wm= vGwaf jrmuf
NyD;onf? tod=jzpfawmfrl\/ / w[Hw[H=xdkxdk t&yfokdY/ /
uwH=jyKtyfaom? ygyurH=onf? oZK=aeYjcif;njcif;? cD&H0=EdkY&nf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

76

uJhokdY? erkpwd=azmufjyef ajymif;vJ tusdK;ay;wJhNrJr[kwf/ /


EdkY&nfrnfonf ,aeYyif csifrIokd;rIokdYa&muf yuwdoabmukd
pGefYvTwfouJhokdY raumif;rIuHonf uJhokdYaeYjcif;njcif; tusdK;
ay;wJhonf r[kwf[lvdkonf/ / oZKuH=aeYjcif;jyef? yga[od=ap
vTwf\/ / ty&ZK=eufjzef/
0dbwyd p,E&moDNy;D \/
---------------0duma&m=yk'f\azmufjyefjcif;ukd? Asa,m=As,[l? 0kpwd=
qdktyf\? {awoH=xdkyk'fwdkYtm;? ememvd*F 0dbwd0pae[d=txl;
xl;aomvdif txl;xl;aom0dbwf txl;xl;aom0kpfwdkYaMumifh?
ly0duma&m=kyf\azmufjyefjcif;onf? ewd=rSd? wd=xdkaMumifh?
tAs,m=tAs,rnfukef\? tocsFmwdp=tocsFwdkY[lvnf;?
0kpEd=qdktyfukef\/ / ww=xdkajcmufrsdK;aomtAs,yk'fwdkYwGif/
au[d p d y a'[d = tcsd K Uaomyk ' f w d k Y a emuf r S ? yxrm,=yxrm
0dbwf\? avmayg=aMujcif;onf? a[mwd=\/ / owE=H ckepfo,
G f
aom0dbwfwdkY\? avmayg=onf? a[mwd=\? wd=okdY? 0kwH=
qdkvdkonf? a[mwd=\/ / pm'dem=okdYtpSdonfjzifh?
,xm&[0dbma*g=xdkufonftm;avsmfpGma0zefjcif;ukd? a0'd
waA m =\/ / l y od ' d , H y e=l y od ' d u srf ; rl u m;? aw[d =
xd k O yom&yk ' f wdkYa emufrS? yxaru0pear0=yxrm{u0k pf
onfomvQif? b0wd=\? wd=okdY? 0kwH=\/ / ww=xdkpum;?
tbdurwd=aSUokdYwuf\? tbd"arm=vGefuJxl;jrwfaomw&m;?
pm'Dok=okdYtpSdonfwdkY? "mwkvd*Fged="mwfyk'fvdifyk'fwdkYukd?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

77

Oayp=uyf? awoH=xdk"mwfyk'fvdifyk'fwdkY\? twH=teufukd?


emeyum&H=txl;xl;tjym;jym;ukd? ua&mEm=jyKukefvsuf? oZEdocFa&mEd=pD&ifwwfukef\? wd=xdkaMumifh? Oyo*g=Oyo*rnf
ukef\? [dopH=rSef\? aw=xdkOyom&yk'fwdkYonf? uGpd=tcsdKU
aomjy,k*f? w'wH=xdk"mwfyk'fvdifyk'fwdkY\teufukd? 0dod|H=
xl;onfukd? ua&mEd=jyKukef\/ / Zmemwd=od\? yZmemwd=
txl;xl;tjym;jym;tm;jzifhod\? oOmemwd=trSwfjyKod\?
t0Zmemwd=t,kwt
f nHjh yKod\? tbdZmemwd=txl;jyKod\?
y&dZmemwd=ydkif;jcm;od\/ / okoDavm=aumif;aom oDvSd
aomol? 'kDavm=raumif;aomoDvSdaomol? ok0aPm=
aumif;aomtqif;Sdaomol? 'kAaPmraumif;aom tqif;Sd
aomol? ok&mZm=aumif;aomrif;? 'k&mZm=raumif;aomrif;?
pm'Dok=okdYponfwdkYwnf;/ / Zmemwdponfjzifh "mwfokdY
uyf "mwfteufukd txl;jzpfatmifp&D ifru
I jdk yqdo
k nf? okoaD vm
ponfjzifh vdiyf 'k o
f u
Ydk yf vdi\
f teufudk txl;jzpfatmif pD&ifrI
ukjd yqdo
k nf/
uGp=d ? w'w=H xd"k mwfvid w
f \
Ykd teufu?kd emeyum&H=txl;
xl;tjym;jym;ukd? uwGm=? 0dbZEd=a0zefukef\? *pwd=oGm;\?
tm*pwd=vm\? O*pwd= wuf\? Mo*pwd=ouf\? pm'Dok=
wnf;/ / uGpd=? w'wH=ukd? Ama"wGm=wm;jrpf? wy#dyau=
xd k t euf q ef Y u sif b uf j zpf a om? taw 0 g=vnf ; aumif ; ?
w'no=xdkteuf&if;rSwpfyg;aom? taw0g=vnf;aumif;?
wmed=xdk"mwfyk'f vdifyk'fwdkYukd? a,maZEd=,SOfapukef\? ww=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

78

ESpfyg;wdkYwGif? wAdka'=xdkteuf&if;\ qefYusifbuf? aZwd=


atmif\? y&maZwd=I;H \? rkOw
=d cRw\
f ? y#drOk w
=d pGy\
f ? *dvwd=
rsdK\? O*dvwd=axG;tef\? edrKZwd=epf\? OrKZwd=ay:\/ /
"arm=w&m;? O'arm=w&m;ysuf? 0dea,m=0denf;? OAdea,m=
0denf;ysu?f pm'dwnf;/ / w'no= ? ''gwd=ay;\? t''gwd=
,l\? '"mwd=aqmif\? 0da"wd=pD&if\? yda"wd=ydwf\? eda"wd=
okrd ;DS \? oE,
d wd=pyf\? o'[wd=,kMH unf\? tbd"mwd=a[m\?
pm'd/ / 0dZw
=d S\
d ? oH0Zd w
=d S\
d ? vbwd=&\? y#dvbwd=&\/
upm,aeye=upnf;usrf;um;? Mooa'g=Moo'gonf?
t0um&d,rawm=t0o'g\um&d,rQomwnf;? wd=okdY
ESvkH;jyK? wH=xdkMoo'gukd? t*a[wGm=r,lrl? eDo'H=eDo'gudk?
*PSmwd=Oyom& tjzpfjzifh,lawmfrl\? "ye=arm*vmef
usrf;rlum;? eDoa'g=onf? ed=edo'g\? 'DCrawm='DCrQ
omwnf;? wd=okdYESvkH;jyK? wH=xdkeDo'gudk/ / ww=xdk 20aom Oyom&yk'w
f w
Ykd iG ?f y=yo'gonf? yum&aw=yum&teuf?
0wwd=\? ynm=tjym;tm;jzifhodjcif;? tm'duar=tppGmaom
trI? 0wwd=\? 0dyuwH=rNyD;ao;aomtrI? y"mae=aSUoGm;
[laomteuf? 0wwd=\? yPDwH=jrwfaom0wK? &da,=
tpk;d &onf\tjzpf? 0ww=d \? ybl=tpk;d &onf? taEmbma0g=
twGi;f \tjzpf? 0ww=d \? yuw
d =H xnfo
h iG ;f tyf\? ymaom=
twGif;okdYIaomav? 0da,ma*=auGuGif;jcif;? 0wwd=\?
y0gaom=auGuGif;aejcif;? wya&=jy|mef;jcif;? 0wwd=\?
ygp&da,m=jy|mef;aomq&m? 0g=q&m\q&m? w'EkAaE=xdk\

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

79

tquf? 0wwd=\? ykawm=om;? yykawm=om;\om;? 0g=ajr;?


ewm=ajr;? yewm=jrpf/ / bloaw=vGepf mG [laomteuf? 0ww=d
\? y0am=vGefpGmyGg;onf? ora0=tppGmjzpfjcif;? 0wwd=\?
yb0wd=pjzpf\? wdw,
d =H a&mif&h jJ cif;teuf? 0ww=d \? tE=H
xrif;onf? y[kwH=vkHavmuf\? tem0dav=raemufusKjcif;
teuf? 0wwd=\? yoaEm=Munf\? ywem,H=awmifhwjcif;
teuf? 0wwd=\? yPd"meH=awmifhwjcif;/
yPd"meH[laomyk'f ed"meo'gonf okdrSD;jcif;teuf
jzpf\? yo'gESifh,SOfaomtcg ed"meo'gonf awmifhwjcif;
teufjzpf\? okdYjzpfonfukdyif yo'gawmifhwjcif;teufjzpf
onf[k qdk&ownf;? <uif;aomo'g <uif;aomteufwdkYvnf;
enf; csn;f rSw?f xdak Mumifh Oyom&yk'rf nfonf qifudk tvd&k m
oko
Yd mG ; atmifEiS Ef ikd af om cRe;f ukid Of ;D pD;ESiw
hf o
l nf[
l qdMk uuke\
f /
tm=tmo'gonf/ / r&d,m'g,H=tydik ;f tjcm;rQ? 0ww=d
\? tmyAwm=awmifwdkifatmif? acwH=v,fwnf\? tbd0d"drSd=
vTr;f rd;k pD&ifjcif;? tmjA[avmum=jA[mjh ynfudk vTr;f rd;k rdonf
wdkifatmif? udwdoa'g=ausmfapmoHonf? jzpf\? y&dZae=
vnfbufjcif;teuf/ / O=Oo'gonf? O*aw=wufjcif;/ /
O'Huar=txufBud,m/ / y"mae=jrwfonf/ / Oy0gaom=
aevGn
J pmpm;rIponfEiS u
hf if;uGm aejcif;? 0g=oDwifo;Hk jcif;/ /
ora0=pjzpfjcif;/ / OALawm=pjzpf\/ / twvmab=
oabmuk&d jcif;/ / ow,
d =H pGr;f Edik jf cif;/ / olycsmae=okyu
f dk
azmfMum;jcif;/ / Oa'aom=tusOf;okyfxkwfqdkjcif;/ / Mo=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

80

Moo'gonf/ / Mop&aum=twGif;vSnfhvnfaomolvQdK? 0g=


olcdk;? Moa&ma"m=eef;wGif;ydavmif xm;tyfaomarmif;r/ /
tEa&=tm;vyfaomtMum;vnf;aumif;? a'ao=t&yfa'o
vnf;aumif;/ / 'k='ko'gonf? taombaP=rwifhw,f&m/
ukpdaw=uJh&JhzG,f/ / tord'd,H=rjynfhpkH&m/ / 'koH=pyg;
raumif;/ / ed=edo'gonf? edaoao=t<uif;rSd&m? edkwd=
t<uif;rSx
d w
k q
f jkd cif;/ / edcgawm=wGi;f pku
d x
f m;tyfaomwdik /f
edrw
d =H zefqif;tyf\/ / t0"m&aP=ydik ;f jcm;jcif;/ / 0dbZae=
tus,af 0zefjcif;/ / eda'ao=tus,x
f w
k jf yjcif;/ / ed'eH=
wl&mnGefjyjcif;/ / Oy"m&aP=rSwfom;jcif;/ / edomarwd=
rSwo
f m;\/ / aqau=vdrm jcif;/ / edyak Pm=odraf rGUaphpyf\/
0d=0do'gonf/ / 0d*aw=uif;jcif;? 0dravm=tnpftaMu;uif;
aomw&m;/ / 0dal y=rvSjcif;/ / 0dy# o
d ma&m=rvSaom atmuf
arhjcif;? 0g=ESv;Hk romjcif;/ / ok=oko'gonf/ / ok*wd=wifw
h ,f
aom*wd/ / ormoraw=aumif;onfnDnGwfonf[laom
teuf? ok*awm=aumif;aomnDnw
G af om tvm;Sad omol/ /
ord'd,H=jynfhpkHjcif;teuf/ / okcaw=vG,fuljcif; teuf/ /
orEbma0=xuf0ef;usiftjzpf/ / oHudaPm=>yrf;\/ /
o*Faw=aygif;qkHjcif;/ / ora*g=tzdk;tenf;i,f xdkuf\/ /
yba0=tppGmjzpfjcif;? 0g=jzpfaMumif;/ / ykeyKe uar=tzef
zefrI? oEm0wd=tzefzefajy;oGm&\/ / twd=twdo'gonf?
twdua r=vGeu
f jJ cif;teuf? twda&mpwd=vTr;f rd;k awmufy\/
twduaE=vGefjzpfjcif;[laomteuf? tpEH=tqkH;ukdvGef\/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

81

twda,=tvGe[
f al omteuf? twd ukoavm=tvGef vdrm
aomol/ / bloaw=jyif;pGm[laomteuf? twdauma"m=jyif;
pGmtrsufxGufaomol/ / taEmuar=twGif;Bud,m[laom
teuf? rOH0g=anmifapmif;ukdvnf;aumif;? yDXH0g=tif;ysOfukd
vnf;aumif;? twd[&dwGm=twGif;okdYaqmif? xaywd=xm;\/
t"d=t"do'gonf/ / t"dau=tvGeftuJ[laomteuf?
t"dov
D =H vGeu
f aJ omoDv/ / a&=tpk;d &jcif;[laomteuf?
t"dywd=tpkd;&aomol/ / Oy&dbma0=txufjzpfjcif;[laom
teuf? t"daowd=zdtdyf\/ / y&db0ae=ESdyfpufjcif;[laom
teuf? t"dbal wm=ESyd pf ufjzpf\/ / tZm,ae=o&Zm,fjcif;
[laomteuf? taZwd=o&Zm,f\/ / t"daw=&GwftH\/ /
t"d|mae=aqmufwnf"d|mefjzpfjcif;[laomteuf? e0urH=
trIopfu?kd t"d|mwd=aqmufwnf"|d mef\/ / edpa ,=qk;H jzwfjcif;
[laomteuf? t"drkpwd=uRwfuRwfvGwfvGwfouf0if\/ /
ygykaP=a&mufjcif;[laom teuf? abm*uEH=pnf;pdrftpkukd?
t"d*pw=d &\/
tEk=tEko'gonf/ / tEk*aw=tpOfvdkufjcif; [laom
teuf? taEGwd=tpOfvdkuf\/ / tEkypdaE=rjywfpJG wnfjcif;
[laomteuf? tEkoa,m=tEko,w&m;/ / ypm o'aw=
ypmo'g\teuf? 0g=aemuf[al omteuf? tEk&xH= &xm;\
aemuf/ / ykeyKebma0=rjywfrjywfjzpfjcif;[laom teuf?
tEkoH0p&H=ESpfwdkif;ESpfwdkif;/ / a,m*sbma0=avsmwfywfonf
[laomteuf? tEklyH=oifhavsmfavsmufywf\/ ued|bma0=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

82

i,fonf[al omteuf? tEkaxa&m=rax&fi,f? 0g=tEkax&f/


ty=tyo'gonf? ty*aw=uif;jcif;[laomteuf? taywd=
zJ\? tyga,m=Bu;D yGg;jcif;rSad omtyif/ / *&a[=uJ&h jhJ cif;[laom
teuf? tyoa'g=uJh&JhzG,faomtoH/ 0Zae=MuOfjcif;[laom
teuf? omvm,=p&yfudk? ty=MuOf? tm,Ed=vmukef\/ /
ylZm,H=ylaZmfjcif; [laomteuf? 0k=H Bu;D aomolu?dk typm,E=d
ylaZmfjrwfEdk;ukef\/ / y'kae=jypfrSm;jcif;[laomteuf?
ty&Zw=d jypfrmS ;\/
tyd=tyd o'gonf? oHbm0ae=cs;D rGr;f jcif;[laomteuf?
yAwt
H yd=awmifBu;D ukad omfvnf;? bdaE,s=cGEJ ikd &f m\? arkt
H yd=
jrifhrdk&fawmifukdaomfvnf;? ed0daZ,s=vQdKxGif;Edkif&m\/ /
tayum,H=iJhjcif;[laomteuf? t,Hyd"arm=odumyk'f
onfvnf;? ted,awm=ted,wyifwnf;/ / orkpa ,=orkpn
;f
teuf? wdyd=xdkaMumifhvnf;? t&[H=t&[rnfawmfrl\/ /
*&[m,H=uJh&Jhjcif;[l aomteuf? trSmuHtyd=igwdkYxufvnf;?
y@dwu=tdkynmSdaomol/ / ykpm,H=ykpmteuf? baE=tSif
bk&m;? bduH=qGrf;ukd? tydvbdw=&yg\avm/
tbd=tbdo'gonf? tbdrkac=aSUI[laomteuf?
tbduaEm=aSUokdYwufaomol/ 0doda|=txl;[laomteuf?
tbd"arm=xl;vGeaf omw&m;/ / O'u
H ar=? tbd[
k wd=wuf\?
ukav=trsKd ;? tbdZmawm= jrifjh rwfpmG jzpfaomol/ / omkay=
avsmwfywf jcif;[laomteuf? tbdlayg=tvGeftqif;vS
aomol/ / tbd0Eae=Sdcdk;jcif;[laomteuf? tbd0ga'wd=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

83

Sdcdk;\/ / t0=t0o'gonf? ta"mbma*=atmuftzdkY[laom


teuf? t0udawm=atmufokdYusaomol/ / 0da,ma*=
auGuGif;jcif;[laomteuf? t0avmudvH=OaMomruif;aom?
0eH=awm/ / y&dba0=ESdyfpufjcif;[laomteuf? t0Zmemwd=
t,kwt
f m;jzifo
h \
d / / Zmeae=odjcif;[laomteuf? t0*pw=d
od\/ / ok'd,H=jzLpifjcif;[laomteuf? a0g'g,wd=jzLpif\/
edpa,=qkH;jzwfjcif;[laom teuf? t0"m&eH=uefYoefYjcif;?
a'ao=t&yf[laomteuf? t0umaom=wnf&mt&yf/ /
axa,=cdk;jcif;[laomteuf? t0[ma&m=cdk;,ljcif;/
Oy=Oyo'gonf? Oy*ar=uyfjcif;[laomteuf? Oy
edo'D wd=uyfxdik \
f / / orDay=teD;[laom teuf? Oypma&m
teD;tem;Oypm? Oye*&H=NrKd U\teD;jzpfaompum;/ / o'dao=
twl[al omteuf? OyrmeH=EdiI ;f ,SOaf Mumif;/ / t"dau=tvGef
tuJ[laomteuf? a'gaPm=p&Gwfonf? Oycg&d,H=wif;xuf
vGef\/ / Oy&dbma0=jrifhjrwfpGm jzpfjcif;[laomteuf? Oy
oraEm=&[ef;/ / tmoae=aejcif;[laomteuf? Oy0gaom=
okH;aejcif;/ / a'goumae=tjypfudkMum;jcif;[laomteuf?
y&H=olwpfyg;uk?d Oy0'wd=pGypf \
GJ / onm,H=trnf[al om teuf
? Oy"m=Oy"mrnf\? Oyoa*g=Oyom&yk'frnf\/ / ykAuar=
aS;Bud,m[laomteuf? Oyuarm=vkHYvjyKjcif;? Oy[ma&m=
aqmifESif;jcif;/ / ylZm,H=ylaZmfjcif;[laomteuf? Ak'H=jrwfpGm
bk&m;ocifudk? Oy|mwd=qnf;uyfcpm;\/ / *,Smuma&=
,ltyfaom tjcif;t&m[laom teuf? ypKy|meH=xifSm;jcif;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

84

0g=ypKy|mef/ / bloaw=jyif;pGm [laomteuf? Oyg'geH=jyif;pGm


pJv
G rf;jcif;/
ywd=ywdo'gonf? ywd*aw=rsufarSmufjzpfjcif;[laom
teuf? ypu=H rsuaf rSmuf/ y#davmar=jyefbuf[al omteuf?
y#daomwH=a&nma&qef/ y#da,m*dr=dS NyKd ib
f uf[al omteuf?
y#dyk*avm=NydKifbufjzpfaomyk*dKvf/ / edaoa"=wm;jrpfjcif;
[laomteuf? ywdaoa"wd=wm;jrpf\/ / ed0aw=qkwef pfjcif;
[laomteuf? ywdurwd=aemufokdYqkwf\/ / o'dao= twl
[laomteuf? ywdyl uH=wlrQ\/ / y#duar=ukpm;jcif;[laom
teuf? a&m*=temukd? y#duma&m=ukpm;jcif;/ / tm'gae=
,ljcif;[laomteuf? y#d*P
mS wd=cH,\
l / / y#daAma"=xd;k xGi;f
odjcif;[laomteuf? y#da0a"m=xdk;xGif;odjcif;/ / y#dap=
pJGjzpfjcif;[laom teuf? ypa,m=taMumif;/
y&m=y&mo'gonf? y&d[med,H=qkwf,kwfjcif;[laom
teuf? y&mba0g=ysufpD;jcif;/ / y&mZa,=IH;jcif;[laom
teuf? y&mZdawm=IH;aomol/ / *wd,H=vm;jcif; [laom
teuf? y&m,eH=vnf;avsmif;&m/ / 0duar=tm;xkwf uGefYjrL;
jcif;[laomteuf? y&uarm=tm;xkwfjcif;/ / tmroae=
okH;oyfjcif;[laomteuf? y&mroeH=okH;oyfjcif;/
y&d=y&do'gonf? orEbma0=xuf0ef;usijf zpfonf[al om
teuf? y&d0kawm=NcH&Htyf\? y&dan,s=y&dan,sw&m;ukd?
y&dZmemwd=xuf0ef;usifod\/ / 0Zae=MuOfaSmifjcif;[laom
teuf? y&d[&wd=aSmifvTJ\/ / tmvd*Fae=vnfbufjcif;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

85

[laomteuf? y&dZwd=vnfbuf\/ / ed0goae=0wfjcif;


[laomteuf? 0wH=t0wfukd? y&d'[wd=0wf\/ / ylZm,H=?
yg&dp&d,m=c,vkyfauR;jcif;/ / abmZae=auR;arG;jcif;[laom
teuf? y&d0o
D wd=auR;arG;\/ / tbdba0=ESyd pf ufjcif;[laom
teuf? y&db0wd=ESdyfpuf\/ / a'goumae=? y&dbmowd=
qJa&;\/ / eDoa'gye=eDo'gonfum;? eD[&P-eD[&Pm'Do=k
aqmifjcif;teufwm;jrpfjcif; paomteufwdkY? 0wwd=jzpf\?
eD0&PH=ydwfyifwwfaomw&m;/ /
Oyo*&mody'ed|w
d m/
-----------------edpH=tNrJ? {ulaye=wpfckwnf;aomkyfjzifh? 0gusyax=
0gusc&D;? ywEd=uswwfukef\? wd=xdkaMumifh? edygwm=edygwf
wdrYk nfuek \
f ? y'geH tm'drZm0omaeok ywEw
D d edygwmwdy=d y'geH
/ y / edygwm[lvnf;? 0'Ed=qdkMuukef\? towG0gpum=j'Afukd
ra[mukeaf om? pmwdo'g=ptpSad omo'gwdo
Yk nf? edygwmemr=
edygwfwrYkd nfuek \
f ? awye=xdek yd gwfwo
Ykd nfum;? 0dbw,
d w
k m p=
0dbwfESifh,SOfaom edygwfwdkYvnf;aumif;? t,kwmp=r,SOfaom
edygwfwv
Ykd nf;aumif;? wd? 'k0"d m? a[mE?d ww=xdEk pS yf g;wdYk wGi?f
0dbwd,kwm=wdkYukd? ykaA=aS;? 'dwm{0=jytyfukefNyD;onf
omvQifwnf;/ / pm'a,m=ptpSdukefaomedygwfyk'fwdkYonf?
t,kwmemr=rnfukef\? awye=xdkt,kwedygwfwdkYonfum;?
taeuowyab'g=t&mrursm;aomtjym;Su
d ek o
f nf? a[mE=d
ukef\? edCP#Koawok=tbd"mefusrf;wdkY? *a[wAm=,ltyf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

86

ukef\? ,xm / v / wHpm'a,m=okdYpaomo'gwdkYonf?


tAs,w'dwH yp,Ememr=tAs,w'dwfypnf; tqkH;Sdaom
o'gwdrYk nfuek \
f ? aw[d=xd,
k xmpaomo'gwdaYk emifr?S wwD,m
avmayg= wwD,m0dbwfaMuonf? a[mwd=\/ / uwGm / v /
tm&Apm'a,m=okdYtpSdaomo'gwdkYonf? wGm'd yp,Em
emr=wGm'dypnf;tqkH;Sdaomo'gwdkYrnfukef\? awok= xdkwGm'd
yp,Eo'gwdkYwGif? wGmwGme wkeaE[d=wGmypnf; wGme ypnf;
wkeypnf;tqkH;Sdaomo'gwdkYaemifrS? yxrmavmayg=onf?
a[mwd=\? wkHwa0wma,wka,yp,aE[d=wkHypnf; wa0
ypnf; wma,ypnf; wka,ypnf; tqkH;Sdaomo'gwdkY aemifrS/
pwkwaD vmayg=onf? a[mwd=\? wd? '|A/H / "mwa0gp="mwf
wdkYonfvnf;aumif;? yp,map0=ypnf;wdkYonfvnf;aumif;?
Oyo*gp=Oyo*yk'fwdkYonfvnf;aumif;? edygwump=edygwfyk'f
wdo
Yk nfvnf;aumif;? taeuwm0=rsm;aom teufu
dS ek o
f nfom
vQifwnf;? aw=xdkav;yg;aomo'gwdkYonf? y#dord'gP
a*gp&m=y#dor'd gPf\usupf m;&mwdo
Yk mwnf;/
emrfyikd ;f Ny;D \/
-------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

87

um&uedkwd'DyeDed,eHusOf;
tx=xdkemrfusrf;\tjcm;rJh? emr0dbwDeH=wdkY\? tw
ab'g=teuftjym;wdkYukd? 0kpaE=qdktyfukef\/ / uo taw=
tb,fteuf? yxrm=yxrm0dbwfonf? a[mwd=jzpfoenf;/
twraw=yuwdvid f yk'\
f teufrQ? yxrm=yxrm0dbwfonf?
a[mwd/ / 0dbwaw=0dbwf\teufwdkYukd/ / tEkpm&daw=
r&Gwfqdkonf? owd=Sdaomf? okPE=okPEyk*dKvftm;? t
0d'dawm=rxifSm;aom? tawm=onf? vdeawm emr=uG,f0Suf
aomteufrnf\/
avmuwpfyg;aomyk*dKvfwdkYtm; odap vdkaomteufukd
0'Ey*k Kd vw
f u
Ykd ajymqdrk yS if wpfyg;aomyk*Kd vw
f Ykd xdt
k eufukd odEikd f
Muukefonf? rajymrqdkaevQif xdkteufukd rodEdkifMu? xdk
teufonf vdewjzpfae\ [lvdk/
vdeE=d [l onfum;? tygu#H=0dbwfypn;f zk;H tky
f aeaom
aMumifhrxifSm;? t*FEd=[lonfum;? t0,a0g=edyEvdifyk'f\
tpdwfwnf;? yk&doo'gwpfckukd? yk&daom? yk&dom / v / yk&dao?
yk&daook-[k 0dbwfckepfoG,fzkH;\ [lvdk/ / 0daooeawm
0daoosawmwd wxm 'k0ad "m[kore/f / wwo'=\?
y#ded,awm=tpJGtNrJjzpfaom? yg#dyk*vduawm=toD; yk*vdu
teufwnf;/ eDvo'g\ td*k P
k [
f al omteufonf eDvo'g\
y#de,
d w yg#dy*k v
u
d teufrnf\? okuo
'g\ tjzL*kPjf zpfaom
teuf? *Emo'g\ oGm;jcif;Bud,m[laomteuf? ygpuo'g\

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

88

csufjcif; Bud,m[laomteufponfjzifhqdkav/ / aoma,0=


onfyifvQif? wowotaw=xdkxdkj'Afteuf? tm'drSd=urmOD;
tcg? o'Kyw
,
d mp=o'gjzpfay:jcif;\vnf;aumif;? pd&umvH=
Snjf rifph mG aom umvywfv;Hk ? o'y0w,
d mp=xdt
k eufj'Af o'g
tpOf w nf a ejcif ; \vnf ; aumif ; ? ed A E u m&Pw m =NrJ a om
taMumif;jzpfavaomaMumif?h edrw
d a wmwdp=AsKyw
ed rd w
d t
f euf
y0wdedrdwfteuf[lvnf;? 0kpwd=\/
o'gig;yg;wdw
Yk iG f wpfyg;wpfyg; AsKyw
ed rd w
d f y0wed rd w
d [
f
l
taMumif;edrw
d f teufEpS yf g;ESpyf g;pDMdS u\? a*go'gonf urmOD;
tcg oGm;jcif;Bud,mukd taMumif;jyK EGm;j'Afjzpf\? aemuf
umv EGm;Zmwfukd taMumif;jyK EGm;j'Af tpOfxifSm;pGm
wnfae\? xdak Mumifh oGm;jcif;Bu,
d monf? a*go'g\AsKyw
ed rd w
d f
teufrnf\? EGm;Zmwfonf a*go'g\ y0wdedrdwfrnf\/ /
*Emo'gonfum; urmOD;vnf; oGm;jcif;Bud,mukdpJG oGm;
wwfaomj'Afjzpfay:\? aemufvnf; oGm;jcif;Bud,mukdpJG
oGm;wwfaomj'Af wnfae\? xdkaMumifh oGm;jcif;Bud,monf
yifvQif *Emo'g\ AsKywd edrdwfvnf;rnf\? y0wdedrdwfvnf;
rnf\/ / urmOD;rSaemufvnf; xdkxdkacwfor,umvwdkY
xdkxdko'g\ xdkxdkteufj'Af tppGmjzpfay:rI tpOfwnfaerI
toD;toD;SdMu\? xifSm;&mukd azmfjyvdk urmOD;tcg
jzpfay:rIukd jyqdkvdkufonf/
okdYvQif tcsdKUaomo'gjzpfay:aMumif; AsKywdedrdwf
wpfjcm;? tpOfwnfaMumif; y0wdedrdwfwpfjcm;? wcsdKUaom

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

89

o'gjzpfaMumif;onf yifvQif tpOfwnfaMumif;vnf;jzpf\/ /


aoma,0=ukdyifvQif? wHwHedrdwa,m*g=xdkxdkedrdwfESpfyg;ESifh
,SOjf cif;aMumif?h aerdw awmwdp=[lvnf;? 0kpw
=d \/ / edrad we
,kawm tawm aerdawm[kjyKapvdk\? j'Afteufukdqdkonf/ /
EGm;j'Afteufonf EGm;ZmwfEiS ,
hf OS \
f ? EGm;jzLjzpfjyefvQif tjzL*kPf
ESifh,SOf\? OD;csdK aumif;jyefvQif OD;csdKj'AfESifh,SOf\? toGm;aumif;
jyefvQif oGm;jcif; Bu,
d mtxl;ESi,
hf OS \
f ? pdwp aomtrnfonmrsKd ;
ESiv
hf nf;,SO\
f ? xdak Mumifh EGm;j'Afteufonf edrw
d t
f euftrsm;ESihf
qufqHaomaMumifh omrnwrnf\? omrnwjzpfaomaMumifh
0daoosw rnf\[lvdkonf/
ww=wdw
Yk iG ?f a*goa'g=onf? ,'g=? Zmwdrw=H ZmwfrQu?dk
0'wd=a[m\? a*gZmwd=EGm;rsKd ;? wd=um; jy,k*w
f nf;? w'g=?
okwd=y&rwo'[kqdktyfaomokwdonf? 0daooeH=0daooe
rnf\? ,'g=? 'A=H EGm;j'Afu?dk 0'wd=\? a*g=EGm;onf? *pw=d oGm;
\? wd=um;jy,k*fwnf;? w'g=? okwdp=onfvnf;aumif;?
Zmwdp=onfvnf;aumif;? 0daooeH= rnf\/ / *kPrw=H tjzL[l
aom*kPfrQukd/ / *kP0daooH=EGm;\ tjzL*kPf0daooukd/ /
*kP0EH=tjzL*kPf0daooSdaom? 'AH= EGm;j'Afukd/ /oraEmp=
*kPEf iS jhf 'AfEpS yf g;pyfaomoreo
f nfvnf;aumif;/ / 'AO= OD;csKd j'Af
onfvnf;aumif;/ / aemuf oraEm awmifa0S;j'AfEiS hf awmifa0S;
pJGol vlj'AfESpfyg;pyfaom oref[kqdkav/ / Bud,mum&u
oraEmp=csufjcif; Bud,mESifhcsufwwfol vlj'AfESpfyg;paom
orefonfvnf;aumif;/ / oAw=a*goa'g ,'g ZmwdrwH

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

90

0'wdtpSad om tvk;H pkaH om 0duyf0guswYkd ? ,H,=H tMuiftMuif


EGm;ZmwftpSdonfukd? 0'wDwd=a[m\[l? 0kwH=qdkcJhNyD? wHwH=
xdkxdkEGm;ZmwftpSdonfukd? 0daoosEdp=0daoosteuf[l
vnf;aumif;? 'AEdp=j'Afteuf [lvnf;aumif;? a0'dwAH=\/
a*gZmwd[laom0duyf okwdonf0daooevd*Fwrnf\? Zmwd
onf 0daoosvd*Fwrnf\? a*g*pwd[laom0duyf okwdonf
vnf;aumif; Zmwdonfvnf;aumif; 0daooe vd*Fwrnf\?
EGm;j'Afonf 0daoosv*d w
F r nf\? okpYd onfjzifh tukeaf 0zef
qdkav/
ao=ofusrf;? 0kwH/ / oaAmoa'g yxrH owm
bd"m,aum? ofygXf/ / oaAm=aom? oa'g=onf? yxrH=pGm?
owmbd"m,aum=owmteufukda[m\/ / wom=aMumifh?
oAw= tvk;H pkaH om a*gZmwdtpSad om0duyf? okwXd mae=okwd
t&m? ow m {0=of vmaom ow m teuf u k d o mvQif ?
0wK=H qdjk cif;iSg? ,kwm =oif\
h ? wd=okrYd w
S ?f owmwdp=[lonf
ukv
d nf;? wwtw=xdx
k t
kd euf\? 0dZr mewmpyf/ /
wHwHo'H=ukd? okPEp=\vnf;? PH=todPfonf? wH
w'w=xdkxdkMum;tyfaom o'g\teuf\? twdwmrwH=
avmuSdonf\tjzpfrQukd? oAyxrH=tvkH;pkHwdkY\aS; OD;pGm?
Zmemwd=od\/ / a,vd*eF rd w
d u
w
k m uygemr=tMuifv*d F edrw
d
ukw tmuyrnfonfwdkYukd/ / vd*F edrdw ukw tmuy
av;yg;wdkY\ txl;ukd t|omvdeDrSm,lav/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

91

{wHoAH=tvkH;pkHonf? vd*emr=vdifrnf\? twvdifukd


qdkonf/ / onm? zam? pdwH? rmvm? kaum? "eHwdkY
o'grSDaomvdifukd,l/ unm? yk&daom? ukvHwdkY teufo'g
ESpfyg;yifvdifSd\? ukvH o'vdifomSdonf[laomfvnf;,l/
{aum=wpfckaomw&m;? wpfa,mufaoma,musfm;j'AfokdYqdkuf
atmifay;? {uo'g\ ouwjzpfaom *PeocsmF onf 0daooe
wnf;? j'Afonf 0daooswnf;/ / 0d'wd=wpfxGmtwdkif;tSnf
Sdaomopf0g;ponf? j'AfokdYqdkufatmifay;? 0d'wdo'g\ ouw
jzpfaomy&drmPonf 0daooewnf;? j'Afonf0ad ooswnf;/ /
rSaemuf vd*w
F c cJG ef;vG,Nf y?D t"dyg ,fiS ;f vif;atmif BuaH v/
0dbwd,m=ESifh? 0dem=? au0avm=aom? oa'g=onf?
ya,m*H=pum;0gustpOf,SOfjcif;ukd? em&[wd=rxdkuf? wd
uwGm=okdYaomtaMumif;aMumifh? ya,m*g&[war0=jy,k*f
xdu
k jf cif; iSgomvQi/f / urm'De=d wdo
Yk nf? 0dbw[
D =d wdEYk iS ?hf 0dem=?
0d'dwmed=todPftm;xifSm;ukefonf? ea[mEd? wduwGm=
aMumif?h twaZmwewyH =d teufux
dk eG ;f jyjcif;iSgvnf;? urm'Do=k
wdYk ? 'kw,
D m'a,m=wdu
Yk ?dk y,kZE =d ,SOt
f yfuek \
f ? wom=aMumif?h
tw r aw w d "=tw r aw [l a omok w f ? a'oE & m
0ap'au=wnf&mwpfyg; ukdy,fjzwfwwfaom? 0do,raw=
0do,m"m&rQ? bkr=H owr0D b
d wfwnf;? uar'w
k ,
D m pm'Dok
ye=wdkYum;? edyga'waA=NyD;aptyfaom? ya,mZae=tusdK;?
bkrH=wnf;? wd{0H=okdY? 'GdEH=ukefaom? bkrmeH=wdkY\? emewH=
txl;uk?d a0'dwA=H \/ / yk&ad om *pwd vd*w
F o
nf yk&o
d o'g\

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

92

teuf&if;wnf;? yxrm0dbwfouf&m uaruw&du&aP


paomwnf&m teufwpfyg;ukd epfapjcif;iSg twraw[k xdv
k *d w
F
ukd tm"m&jyK qd&k avownf;? vdiyf 'k [
f q
k t
kd yfaom olwpfyg;\
teufukd tm"m&jyKqdkojzifh yxrm0dbwf\ rdrdteuftoD;
tjcm;rSdrIukd odtyf\/ / yk&doH ywdum; 'kwD,m0dbwf
oufrSyif uHteufay:vm&\? uHteufonf 'kwD,m0dbwf
\om teufrnf\? vdifyk'f\teufr[kwf? xdkaMumifh uar
'kwD,mokwf uar[laomowrDonf edyga'wA ya,mZe
owrDrnf\? 'kwD,m0dbwfa&muf uHteufay: vmNrJjzpf
uHteufonf 'kw,
D m0dbwf\ edyg a'wAya,mZernfownf;?
uwKu&aPok wwD,mponfwdkYvnf; enf;wlrSwf/
ya*0=rac:rDaS;tzdkYuomvQif? od'=NyD;pD; ESifhaom?
0wKaem=ukd? emare0g=xdkol\trnfjzpfaom emrfyk'fjzifhvnf;
aumif;? edygawe0g=abm a[ a& aZpaom tmvkyf edygwfyk'f
jzifv
h nf;aumif;? twaem=ok/Yd / 'rdumrEae=yuwd vd*w
F x
uf
ydkrdkaomac:jcif;trISdaom/ / 0a'[dabmocFESpf0gus?
abmocF=tdkckoif;? 0a'[d=rnfygavm? ay;/ / aemuf 20gus? abmykxkoDav=tdkBuD;pGmaomausmufzsm? OrKZ= a&rS
aygavmay:ygavm? ay;/ / u[H 2-0gus? {uykwu=
wpfa,mufwnf;aomcspfom;? u[H=tb,frSmaeoenf;? ao
vGefNyD;aomom;ukdac:onf/ / abm=tdktcsif;wdkY? tp&d,H
0w=tHzh ,
G f pdS w
G um;? abm=wd?Yk tALwH0w=rBuKpH zl;BuK&H pGwum;?
abmyk'fum; wpfpkHwpfa,mufaomolukdrQ aS;Iac:aom

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

93

tmvkyfr[kwf? MuL;&ifhrI rnfwrf;rIwdkYESifhjzpf&aom ted,r


tmvkyo
f mwnf;? "rtmvkyv
f nf; ac:\/ / ,Mw[demr= tMuif
aMumifv
h Qi?f onD=onmSo
d nf? ormaem=jzpfvsu/f / oda'{0=
NyD;pD;ESifhaom t&momvQif? a[mwd=\? 0d"mwaA=pD&iftyf
vwHUaom t&m/
yxrm&moDNy;D \/
----------yuwdaS;rSdrl Bud,mNyD;pD;rS 0wKtoD;jzpfay:vmaom
uHonf edAwduHrnf\? yuwdaS;Sd Bud,mNyD;pDaomtcg
tjcif;t&mtxl;jzpfay:vmaomuHonf 0duwduHrnf\? okdY
pyf&mBu,
d mNy;D pD;rIEiS hf zufpyfBuaH v/ / u#uH=vufaumufu/dk
t*Fg&H=rD;aoG;ukd? a*[Hpsmaywdponf Bud,mNyD;pD;onfh aemuf
azmufjyefonfukd,l/ / yk&doH=ukd? XdwH=&yfonfukd? ywd=\/
bduKH=ukd? owH=owdESifhjynfhpkHonf jzpf? orZmeH=tqiftjcif
ynmESijhf ynfph o
Hk nfjzpf? tbdur E=H aS;oko
Yd mG ;onfu?dk y#dur E=H
aemuf o k d Y j yef o nf u k d ? tmavmauE H = aS U ok d Y M unf h o nf u k d ?
0d a vmauE H = apmif ; Munf h o nf u d k ? ord a O E H = auG ; onf u k d ?
yoma&EH=qefYonfukd? ywd/ / owH? orZmeHwdkYvnf;
0duwduyH 'k w
f yYkd ifwnf;/ / *grH=ok?Yd omcH=opfcufu?dk ukw=d iif\/
*g0Da,m=wdu
Yk ?dk 0ZH=Ncu
H ?kd t0kEw
=d ydw\
f / / Mopdemwd=qGw\
f /
uom=rlum;? uwm&m=onf? y&d*a[wkH=odrf;ydkufjcif;iSg?
|w&wm=txl;tvdkSdtyfonf\tjzpfaMumifhwnf;/ /
urbma0=uHtjzpf? xD&ur=H ra&GUrajymif;yJcikd Nf raJ omuHwnf;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

94

wd 0kwH a[mwd/ / uxde'kH yk'f uxdeo'guJhokdYrSwf?


o'gusrf;*efwdkY uxdwurH[kSdMu\? ygXfysufjzpf&monf/ /
aom=xdyk P
k m ;onf? rH=igaTAZk eG u
f ?dk 'um,=a&tdik o
f ?Ydk aewd=\/
*rewmeH=oGm;jcif;teufu
dS ek af om? "mwleO=wd\
Yk vnf;aumif;/
tpmaywd=aeap\? O|maywd=xap\? bZaywd=avSmfap\?
aummaywd=axmif;ap\? O'&maywd=xkwfap\/ / {awoH
wd=xdk*wswmeH ponf[laom pum;onf? u=tb,ftusdK;
Sdoenf;/ / yk&daom=onf? 0g=ukd/ / o'eDwd,H=? wwD,m
ya,ma*yd=vnf;? urwar0=uHteufudkomvQif? pwd=\?
om'Dok=ofponfwdkY? uwGwH=uwm;teufudk? pEd=
ukef\/ / twem=onf? 0dyuwH=jyKrNyD;ao;aom? uk#=ukd?
ya&[d=olwpfyg;wdkYonf? 0g=wdkYukd? y&da,momaywd=NyD;ap
[kap\? umku
d Ef pS f Burd o
f uf wpfBurd u
f o
dk w
k Bf u;D jzifah csonf/
aemufokwfwdkYvnf; wwD,myk'f o'eDwdtvdkuHay;? of
ponfwdkYtvdkuwm;ay;/
0g=um;? omrdaum=onf? yk&daoe=onf? 0g=ukd? bm&H=
0efukd? [ma&wd=aqmifap\? ponfjzifh tjynfh tpkHvdkufap/ /
bw=H uk?d tma'wd=pm;ap\/ / t0Sgaywd=ac:ap \/ / o'g,m
aywd=toHjyKap\? 0g=ac:ap\? uE,wd=ac:ap\? 0g=jrnfwrf;
ap\/ / em',wd=MuL;&ifah p\/ / p=quft?hH {om=o'g,"mwf
um;? emr"mwk=emr"mwfwnf;? uEe'gyd= uE"mwf e'"mwfwdkY
onfvnf;? o'wm {0=toHjyKjcif;teufadS om "mwfwyYkd ifwnf;/
ed,Emyk'f edaS;Sad om ,rk"mwf? wkypn;f / / 0[d=0["mwf\?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

95

ted,EKau=yJjh yifwwfaom ya,mZuuwm;rvdak om ya,mZ


uH/ / ,=tMuif ya,mZuHtm;? tane=aom? ya,m
Zaue=jzif?h udp=H jyKz,
G f udpo
nf? ew=d rS?d o,ar0=rdrt
d vdv
k kd
omvQif? wGm=od? 0[wd=\/ / AvdAa'=EGm;vm;wdkYukd/ /
bud=bu"mwf\? ya,maZ ured=? t[om,H=rnOf;
qJ&m/ / budwkH=pm;jcif;iSg? pE=tvdkSdaomolukd?
bumyeH=pm;apjcif;onf? [omemr? ea[mwd/ / arm'au=
rHkYuRJoJwdkYukd/ / xlvw&H=tvGefMurf;wef;aom? oH=aumuf
pyg;cif;uk/d
oaAoH=cyfodrf;aom olwdkYukd? 0dnmaywGme=odap?
oA y gPd e H = cyf o d r f ; aom ow 0 gwd k Y u k d ? awmaoE d = ES p f o d r f h
apukef\? ax&=ax&fBuD;\? yawm=ukd? 'kwD,='kwD,
ax&fukd? *g[maywaAm=,laptyf \/ / jA[P=ykPm;ukd?
[Em&H=owfykwfnOf;qJaomolukd? "D=xDGvdkuf\/ / wHaxG;axG;
vdkuf\[lvdk? 0g="D=uJh&Jhvdkuf\? wpfenf;um;? jA[P=ukd?
[Em&H-[EKaem=\? "D=xDGzG,f\ tjzpfonf? 0g=uJh&JhzG,f\
tjzpfonf? a[mwd=\/ / rHykwd um,H=ukd? "D=xDGjcif;onf?
twK=jzpfapownf;? wpfenf;? orefjyifay;/ / wH"ebmvH=
xdkrw&m;pGmOpm&rIukd? 0g=\/ / A[kau=rsm;pGmukefaom?
umar=wdkYudk? 0g=wdkY\/ / ar=tm;? ZD0dawe=toufSnfjcif;jzifh?
"D=xDGzG,fonf? twK=jzpf\? twKvnf;edygwfwnf;/ / &mZ*[H=
&mZN*Kd [jf ynf\? tE&mp=tMum;vnf;aumif;? emVE=H emVENrKd U\?
tE&mp=tMum;vnf;aumif;? *grH=\? tbdawm=aS;Ijzpfaom

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

96

wpfckaomt&yf/ / y&dawm=xuf0ef;usifaomt&yf/ /
ae&O&H=ae&O&m trnfSdaom? e'=\? ywd=aS;IeD;pyfurf;
t&yf/ / {awok= "DjA[P[Em&H tpSad omjy,k*w
f Ykd /
Oyom&yk'fedygwfyk'fwdkYonf tvGefqef;Mu,faom teuf
SMd uuke\
f ? 0'Ey*k Kd vf Pfw
dS ikd ;f teufxu
G Mf uuke\
f ? xdak Mumifh
xdkyk'fwdkYukd ouru Bud,mteuf xGufatmifBuHzef 'kwD,m
0dbwfukd uHteufvnf; qdk&m\/
y#d=tSifwdkY/ / b*0g=jrwfpGmbk&m;? rH=ukd? y#dbmwd=
aS;Ixif\? 0g=rH-rr=tm;? y#dbmwd=xif\/ / tydk=pifppf?
rH=ighukd? 0g=rH-rr=ightm;? wdamOyrma,m=wdkYonf? y#dbHok=
aS;IxifvmukeNf y/D / ukad y;cJv
h Qiyf #dpyf? tm;ay;vQib
f mwdpyf/
bduK=&[ef;? "arm=onf? bmodwkH=a[mjcif;iSg? wH=oifhukd?
0g=oift
h m;? y#dbmwk=aS;Ixifapavm/ / aP[kygXaooESihf
a,mZemMu&m orefteufwnf;/ / Oyg,H=avsmfuefaom
taMumif;ukd? tEa&e=uif;? tw=tusdK;\? od'd=NyD;pD;jcif;
rnfonf? ewd=rSd? orm'geH=aqmufwnfrIukd? tEa&e=?
odumy#dvmabm=odumukd&jcif;rnfonf? ewd=rSd/ / "=
avmu? ae0a[mwd = wzef r jzpf v m? [l & H = [k d & f a vmu?
ea[mwd=jzpfawmhonfr[kwf? Ob,H=onfavmu [kdavmu
ESpfyg;ukd? tEa&e=MuOf? uwpd=wpfpkHwpfck? ea[mwd=rjzpf?
{ao0=onfyifvQif? 'ku=0#f'ku\? taEm=tqkH;wnf;/
vljzpfot
l m; vlUavmuonf "rnf\? ewfavmuponfonf
[l&rnf\/ / *grH=\? ykaAe=taSUt&yf? 'udaPe=awmif

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

97

t&yf? Owa&e=ajrmuf/ / yx0t"daowdponfwdkY


t"dpaomOyom&yk'w
f u
Ykd dk teufrSd qdv
k
kd tm"ma&'kw,
D mqdk
ownf;/ / yx0=ajr? t"daowd=tdyfvwHUponfay;?
wpfenf;um;? yx0=ukd? t"daowd=vTrf;rdk;tdyf&vwHU?
*grH=ukd? t"dwd|wd=tkyfpkd;wnf\? kuH=ukd? tZm0owd=
tkyfpkd;ae\/ / tbdedoDa',sponfwdkY tbdt"dtmwdkYum;
tkyfpkd;jcif; vTrf;rdk;jcif;teufa[m? Oyum;uyfjcif;teufa[m?
tEkum; tpOfvdkufjcif;teufa[m? ou=odMum;rif;\?
o[Asw=H taygif;tazmf\tjzpfo?Ydk OyyZw=d uyfa&mufav\/
wy g epma&yd = xdkaomufonf? xdkvSnf h vnf onf [l aom
teufvnf;/ / e'=/ / wHcPH=/ / 'kw,
D yH =d ESpBf urd af jrmuf
vnf;/ / rm'o'doma,m=q,fyg;aomt&yfrsuEf mS wdw
Yk iG ?f
uwrH'o
d =H tb,ft&yf? em*&mZm=q'eq
f ifrif;onf? wd|wd=
wnfoenf;/
vuPdwrLw0dpmok=wdkY? y0awe=aom? tbdem=ESifh?
,kwm? vd*FrSm=aemufrS? 'kwD,m? a[mwd/ / 0dZK=onf? kuH=ukd?
tbd=ysUH ESUH vsu?f 0daZmwaw=xGe;f y\? tbdo'gteuf So
d enf;?
0g=0dZK =onf? ku=H ? tbd0ad Zmwaw=xGe;f y\? tbd o'gteuf
rSdoenf;/ / tbdo'g\teufonf 0peD,teuf aZmweD,
teuf[
l ESpyf g;S\
d ? jy,k*f Asmyeteufonf 0peD,teuf
wnf;? vuPteufonf aZmweD,teufwnf;? okwfum;
aZmweD,teufukdom azmfqdk\? 0peD,teufukdrlum; jy,k*f
tm;avsmfpGmzGifhqdk&m\/ / 0daZmbmaoe=vQyfa&mifonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

98

Asmydawm=ysUH ESUH tyfaom? kaum=onf? 0dZK yg '= vQyjf yufjcif;uk?d


vuPH-onmPH=odaMumif;onf? a[mwd/ / rmw&H=ukd? tbd=
txl;jyK? om"k=\/ / a'0'awm=onf? oupH=kdaopGm?
rmwk y |mae=trd u k d v k y f a uR;jcif ; ? t* y k & d a om=vG e f a om
a,musfm;aywnf;? wd 0kwH a[mwd/ / acgye=pifppfvQif? wH
b*0E H a*gwrH = xd k t S i f a *gwruk d ? tbd pyf ? {0H = ok d Y
wdydaomb*0g tpSdonfjzifh? udwdoa'g=ausmfapmoHonf?
tbd=txl;tcReftvGeftuJjyK? O*awm=avmuwuf\/ /
ouvavmu*bm0H=tvkH;pkHaom avmuxuf jrwfonf\
tjzpfukd/ / vuPm'd twm=wdkYonf? tbdoa'e= onf?
aZmwed,m=xGef;jytyfukefaom? yd@wm{0=wdkYomwnf;? 0peD
,wm=a[mtyfaom0peD,wwdkYonf? eH=r[kwfukef? Asmyem'd
twm{0=wdkYonfomvQif? 0ped,wm=rnfukef\/
tbdo'gonf a[mtyfaomteufukd 0ped,wqdkonf?
xGef;jytyfaom vdk&if;tcsKyfjzpfaomteufukd aZmwed,w
qdo
k nf/ / ywDw=d [lonfum;? y#dp= tpJjG yK? y&Dw=d [lonfum;?
z&dwGm=ESHU/ / wrLw? y&d=uGufjcm;ay;/ / bm*?
y#dp=tpJGjyK? y&dp=uGufjcm;? O'd=&nfa&mf/ / {w=
t&yf? 0g=tzdkYwdkYwGif/ / t<uif;vG,fNyD/
tEkemokwf ? tEkz&dwmG =tpOfEUHS / / 0dyDaAm"doaw=
0dyDbk&m;avmif;onf? yAZdaw=&[ef;jyKawmfrlonf? owd=
Sdaomf? wmedyd pwk&moDwdukvykwo[meD=xdkSpfaomif;
av;axmifaom trsKd ;om;wdo
Yk nfvnf;? yAZo
=k &[ef;jyKMuukeNf y?D

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

99

jy,k*f bm0vuPukd vuP,l/ / opBud,H=opmjyKrIukd?


tEk=pJG? yg0d=rdk;BuD;onf;pGm&GmNyD/ / opBud,m,=onf?
owd=aomf? opBud,a[wk=opmjyKjcif;aMumifh/ / 0kwd,H=
arm*vmef0kwd/ / a[wkp vuPH b0wd qdkonfum;
taMumif;jzpfaomtrIonfvnf; tusKd ;jzpfru
I dk odaMumif;vuP
jzpf\[lvdk? ol&da, O*paE tkaPm O*pwduJhokdYwnf;/ /
opBud,m,=opmjyKonfESifh? oa[0=wpfNydKifeufomvQif?
wdy=d okaYd om o[teufonfvnf;? ,kZw
=d \/ / r,S=H onf?
oap=ukd? uaw=jyKtyfonfSdaomf? o[=opmjyKNyD;onfESifh
wpfNydKifeufay;/ /
o[w aumuf v Qif a umuf v d k u f pif ; vQif p if ; vd k u f
jrpfurf;okdY tpOfvdkuf Am&mPoD jynfwnfSdonfukd tEGm
0odwm qdkonf? e'=ukd? tEk=tpOfvdkuf? tm0Hodwm=wnf
axmif\ay;/ / [De? yn0aEm=wdkYonf? om&dykwH=ukd?
tEk=tpOfvu
kd Mf u&uke\
f ? tEk*wm=aemufvu
kd jf zpfMuuke\
f / /
Oy? yn0aEm=wdkYonf? om&dykwH=ukd? Oy=teD;uyfMu&ukef\?
Oayp=uyf? *wm=ukef\/ yuma&e=txl;tjym;tm;jzifh?
0kpwd=a[mtyf\? wdwom/ a,[d=tMuifo'gwdkYonf?
urH=ukd? y0peD,H=\? wdwom/ / ww=ury0peD,0gus?
Asmyem'dBud,m0daoo0gpD[d=ukefaom? Oyoa*[d=wdkYESifh?
oraE=onf? owd=aomf/ / kupH onfudk tbdponfEiS hf pyfonf
Sdaomfqdkvdkonf/ / toraEye=rpyfonfSdaomfum;? tm"m&
omrsm'dtawok=? 'kwD,m=onf? a[mwd/ / tbdponfukd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

100

teufrSd? y'yl&Py'aom bPrQukd ,lvdkaomf? kuH=?


rmw&H=? a*gwrH=\? ponfay;av[lvdk/ / omrwd,od'g=
0gus\ omrwd,tm;jzifh NyD;ukefaom/ / owm[H=ckepf&uf
ywfvkH;/ / eEeH=eE0efO,smOfonf/ / j'Af 2? *kPf 2? Bud,m 3/
rmaormao=vwdkif;vwdkif;? bkOwd=wpfBudrf wpfBudrfpm;\?
0d[ma&m=wpfausmif;wpfausmif;wnf\/ / Bud,m0daooeHyd=
onfvnf;? uwm&m=onf? oma"wAwm =Ny;D aptyfonf\tjzpf
aMumifh? urywduH=uHtvm;Sdonf? a[mwd/ / wHyd=xdkBud,m
0daooeukv
d nf;/ / okc=H csr;f ompGm/ cdy=H vsipf mG / / 'E=H aES;pGm/
*k=H av;pGm? {wd=a&mufvwUH ? v[k=H ayghpmG / / oE"d u
d m&uH=
okrd ;DS jcif;ukjd yK/ / or&0d wu=H jyefveS o
f nfujdk yK? Mowmaywd=
aevSr;f \? um,ypmvuH=uk,
d u
f v
dk yI
f vIy
f ? *pw/d / oko
k k k
um&uH=IyfIyfIyfIyf toHjyK? yd@KauyuH=qGrf;ukdajrmuf
ajrmuf/ / [wed'KeuH=vufudk cgwGuf cgwGuf/ /
[wedav[uH=vufudk vQufvQuf/ / yk'fwdkY uypnf;
onf 0dpmteufSd\/ / orH=nDnGwfpGm? y&d,m,Ed=vSnfhvnf
ukef\? 0dorH=rnDnGwfpGm/
'kw,
D m0dbwfNy;D \/
-----------------twawm=o'wtm;jzifh/ / 0kaw=aomf? 'GdEHy&d,m,
o'geH=wd\
Yk ? 0aoe=jzif?h yk'w
f u
Ykd dk 0dnm,wdpyf/ / t,ar0=
uwm;onfomvQif/ / wawm=xdkaemuf? wdpokH;yk'fukd
0dnm,Ed pyf/ /tanye=uHpaomwpfyg;aomum&uwdu
Yk u
dk m;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

101

0dnm,Ed pyf/ / Bu,


d mom"ae=Bu,
d mukNd y;D apjcif;? uwKaem=
tm;? Oyum&uwm=vGefpGm aus;Zl;jyKwwfukefonf\tjzpf
aMumifh/ / wxm=xdkYuJhokdY/ / 'gaoe=onf? 'go=onf?
oku
Yd wm;ay;vdak omq&mwdt
Yk vdt
k m;jzifh 'gaoe'gowdu
Yk dk
ya,mZuwm;[lvnf;aumif;? uruwm;[l vnf;aumif;
qdktyfukef\/ / a,mp=tMuifuwm;ukdvnf;? a0g[&d,wd
pyf/ / oku&wm=tjyKvG,fonf\tjzpfaMumifhvnf;aumif;?
urbma0e=jzifh? t0wKumrwm,0g=qdkjcif;iSgtvdkrSdonf\
tjzpfaMumifhvnf;aumif;? tZmeewm,0g=olwpfyg;jyKrIukd
rodonf\tjzpfaMumifhvnf;aumif;? 0aOwkumrwm,0g=
odvsufvSnfhywfjcif;iSg tvdkSdonf\tjzpfaMumifhvnf;aumif;?
uwKbma0e=uwm;tjzpfjzif?h a0g[&d,wd=\/ / ukoak vm=pyg;
avSmifaomusDtdkonf? o,ar0=rdrdtvkdvkdomvQif? bdZwd=NydK
ysu\
f /
- tenf;i,frQaom xdcdkufrISdjim;aomfvnf; tvGef
Nyd K vG , f v S a omaMumif h xd c d k u f o l \ ya,m*uk d
taAm[m&dujyKol wpf&yf?
- o'gt&m 0wpd m jy|mef;vsuf adS omaMumifh xdcu
kd rf I
ya,m* Bu;D rm;jim;aomfvnf; xdyk a,m*ukd *krpku
d f
vdkolwpf&yf?
- xdkya,m*ukd rodolwpf&yf?
- rdrdaomfvnf;aumif; olwpfyg; uaomfvnf;aumif;
jyKrad om xdyk a,m*ukd rjyK[k uG,af xmifv
h o
kd l wpf&yf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

102

av;&yfwGif wpf&yf&yfaMumifh ukokavmonf uwm;


jzpf&ownf;/ / tydp=wpfenf;aomfum;? urly Bud,mya'=
urkyfBud,myk'f? yxraEm=aom? a,muwm=tMuifuwm;
onf? tw=d \? aom=uk?d uruwmwd=[l? 0kpw
=d \? o'al ye=
o'kyftm;jzifh? 0g=o'toGiftm;jzifh? urO=uHonfvnf;?
a[mwd=\? wH=xdkuH[lonf? twlaye=teuftoGiftm;jzifh?
0g=teufoabmtm;jzifh? uwmp=onfvnf;? a[mwd? wd
wom/ / rkead em=&[ef;tusKd ;iSg? Ca&Ca&=tdrw
f ikd ;f tdrw
f ikd ;f ?
axmuHaxmuH=twefi,ftwefi,f? bw=H onf? ypw=d usu\
f ?
bwH[laom uwm;um; csufolwdkY\ ya,m* BuD;rm;
xifSm;ygaomfvnf; xrif;\uHtjzpfukd rqdkvdk? uwm; tjzpf
uko
d mqdv
k
kd jzpfaom uruwm;aywnf;/ / lyod'd usr;f ponf
wdrYk mS oHa,ma*gZm,aw[laom jy,k*f vmaom apm'emyo*F
ukd t&if;jyKojzifh o'gwdkY\ tw0gpuwyfykH 0dedp,ukdjyvdk
{wpo'awm ponfukd qdkonf/
vdk&if;tcsKyfukd aS;OD;pGmodESifhrS em;v,fvG,frnf? vdk&if;
tcsKyfum;/ / o'gwdkY\ teufa[mrIqdkonfum; Mum;emolrSm
teufukd odaompdwfukd jzpfay:aprIukdqdkownf;? Mum;emolrSm
teufukdodaompdwfjzpf ay:vQif xdko'gonf xdkteufudk a[m
ayNyD? xdkteufonf avmu SdonfrSdonf yrmPr[kwf/ /
0Osmykawm*pw[
d k Mum;em rde;f rNrKH rom; oGm;\[k todPf
jzpfcv
hJ Qif xdo
k 'gwd\
Yk tw0gpuudpo
nf jynfph NHk y?D xdt
k eufw\
Ykd
um&uudp Bud,mudp Bud,mum&uorEudponf jynfhpkHNyD?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

103

rdef;rNrKHr\om;[l avmuSdrSdukdvnf;aumif;? rSdcJhaomf


xdkom;\oGm;jcif; Bud,m[l SdrSdukdvnf;aumif;? xdkESpfyg;pkHyif
rSdcJhaomf 0Osmykawm*pwd[laomo'gpkonf 0pteufrSdaom
o'gysufpk jzpfoifh rjzpfoifhukdvnf;aumif;? o'gpk Bud,m
um&u &oifh r&oifhukdvnf;aumif; rpdppftyf/ / o'gwdkY\
0p0gpu udprQukd qdk&mXmerSm avmu"rwdkY xdkteufSdrSd
um&uESihf Bu,
d m uJrG uJ[
G al om pdppfjcif;rsm;ukrd qdt
k yf/ / o'gukd
Mum;em&m teufodPfwGifay:Sdaomum&uonf teufod
PfwGifay: SdaomBud,mukd NyD;aponfrnf\? xdkxufvGef
rajy;vifh/ / um; vkd&if;tcsKyfwnf;/
aumpd=tcsKd Uuk?d 0dZr maemwd=S\
d [l? orawm=avmu
orkwftyf\/ / a*g0domPH=EGm;\OD;csdK? pruykyH=pum;yGifh/ /
oo0domPH=,ke\
f OD;csKd ? O'kr& yky=H a&ozef;yGi/hf / oa'gpemr=
rnfonfvnf;? 0wdpmy#dA'0kwD=qdkwwfol\tvdkESifhpyf
jzpfavhSdonf? a[mwd=\? 0wrmaem=&Gwfqdkjzpfvmaom?
oa'gp=onfvnf;? twH=ukd? e'DaywDwd=rjy[l? ewd=rSd?
oauFaw=trSwfoauFwrIonf? owd=SdcJhaomf? okPE=
okPEy*k Kd vt
f m;? tw0o
d ,H=teufvQif tmkH adS om? Ak'= tod
Pfudk? eZaewDwd=rjzpfap[l? ewd=rSd? wd=onfum;?
t"dyga,m=aS;0gus\ t"dyg,fwnf;/ / wd=okdYvQif?
t0dZrmeorawmyd=rSd[lavmu orkwftyfonfvnf;jzpf
aom? tawm=rdef;rNrKHrom; tpSdaom teufonf/ / w'w
0do,H=xd0k Osmykawm o'g\teufvQif tmkH adS om? pdweH mr=pdwf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

104

0Dxrd nfonf? ey0aw,s=rjzpfav&m/ avmu rS[


d
l orkwf
tyfaom rdef;rNrKHrom;[laom teufonfyifvQif o'gwdkY\
0p0gpuwyf&mXmerlum; tSdyifjzpfjyef\ [lvdkonf/
o'Ak'DeO tpSdaom aemuf0gus\ vdk&if;t"dyg,fum;
0p 0gpuwyf&mXme 0gpuo'gSd tSdjzpf&aomteufonf
0gpu o'guJGjym;cJhvQif xdkteufvnf; toD;toD;uJGjym;&awmh
onf? todPfjzpfrISd tSdjzpf&aom teufonf todPf
uJGjym;cJhvQif xdkteufvnf; toD;toD;uJGjym;&awmhonf[lvdk/
{0HtpSdaom ed*kH;0gus\ vdk&if;t"dyg,fum;? 0gpuo'g
todPfwdkYukdtpJGjyK 0pteufrnfonf 0dZrme jzpf&\?
o'gtodPf taxGtjym;okv
Yd u
kd
f xdt
k eufonfvnf; taxG
tjym;jzpf&\? xdkteuftaxGtjym;okdYvdkuf um&u taxG
tjym;Bud,mESifhum&utaxGtjym;jzpf&\/ / avmu {uH
taxGtjym;S&d if; teufuo
dk mvQit
f pJjG yK um&u taxGtjym;
Bud,mESifhum&utaxGtjym;jzpf&onf r[kwf[lvdk? avmu
{uHtaxGtjym;Sd&if; teufukdtpJGjyK Bud,mum&u emew
jzpfaomt&mrsdK;um; tvGefaygrsm;xifSm;vSavNyD/
obm0awm=tm;jzifh? 0dZrmear0p=omvQifvnf; jzpf
xaom? ememblar0p=omvQifvnf;jzpfxaom? twH=ukd?
y#dp=? um&uemewOBud,m um&uemewOeyea[mwd
[kore/f / oHa,ma*g Zm,aw- oHa,ma*gvnf;o'gwpfyg;?
Zm,awvnf;o'gwpfyg;? okdY 0gpuo'gESpfyg;uJGjym;\?
tbda",swyifrjym;aomfvQif 0gpuo'guJGjym;onfhtwGuf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

105

0pteufujGJ ym;\? 0ptodPfvnf;uJjG ym;\? xdak Mumifh Bu,


d m
um&uudpjynfhpkHMu\/ / oHa,ma*g t&,SOfrIESifh Zm,aw
t&jzpfro
I nf wlae\? ,SOjf cif;jzpfonf qdo
k nfum; ,SOo
f nf
ukdyifqdk\? xdkokdYt&wlcJhaomf tb,fokdYvQif Bud,mum&u
jzpfoifhygrnfenf;[laom apm'emukd a0;pGmy,fSm;av/
*reHZm,wd? *reHb0wd? *reHa[mwd? ypeHZm,wd? ypeH
b0wd? ypeHa[mwd? tpSdaomyk'fwdkYvnf; xdktwlodav/ /
tcsdKUq&mwdkYum; owdkyf AswdkyfESpfyg;cGJa0 ajzqdkMuukef\?
oHa,ma*g t&um; owdkyfwnf;? Zm,awt&um; Aswdkyf
wnf;? ,SOfwGJjcif;iSg pGrf;Edkifaomoabmonf owdkyfrnf\?
{uH,SOfwJGrd aomoabmonf Aswdkyfrnf\? owdkyfonf
um&uwnf;? Aswdkyfonf Bud,mwnf;? okdYvnf;ajzqdkMu
uke\
f ? tajzonf 0Osmykawmponf r&? xdak Mumifh jyqdck NhJ y;D
aom ajzqdkcsufukdom aumif;pGmrSwfom;tyf\/ / o[
um&Dum&PH=wuGxufcsyf jyKavhSdaomtaMumif;wnf;/ /
uwKaem=\? t*Fbw
l =H tpdyt
f *Fgjzpfjzpfaom/ / ,=tMuif
o'gtm;? o[o'=\? tawm=onf? tw/d / or0g,awm=
aygif;qkjH cif;teufwnf;/ / vuP? aom? xdZk mvDrif;om;onf/
jA[blawe=jA[mozG,fjzpfaom? twem=ukd,fjzifh? 0g=pdwfjzifh?
torad Ee= rysuaf om? 0davyaee=eHo
Y majymif;jzif?h &mZmeH=uk/d
wd'@aue=okH;cGSdaomawmifa0S;jzifh/ / ODeyOAEaee=,kwf
aomig;zGUJ Sad om? ykawe=jzif/h / bduK =onf? ygom'daue=Munf
kdzG,fukdaqmifaom? tbduaEe=aSUokdYoGm;jcif;jzifh/ / y#d

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

106

0doumeH=tdrfeD;csif;wdkYtm;? 0g=wdkYukd? OZmaywd=raumif;ojzifh


odap\/ / Ouw
d u
m,=ouFe;f ukyd ifah jrm ufojzif?h yvwu
d m,=
tma,m*y#fbGJUojzifh/ / [dwf/ / 0oavm=ol,kwfrmonf
vnf;? urKem=rdrdjyKaomuHaMumifh? a[mwd=\? jA[aPm=
oljrwfonfvnf;/
ukP
d ;f tjcm;/ / emare=trnftm;jzif?h om&dyak wmwd=
[l? 0dak wm=ausmaf pm\? aom=xdrk ax&fonf? yn0gp=ynm
vnf;BuD;us,fvS\? Aka'g=onf? Zmwd,m=trsdK;tkd;tm;jzifh?
cwda,m=rif;rsdK;wnf;/ / Zmwd,m=y#doaEtm;jzifh/ / aom=
xdkolonf? odaye=twwftm;jzifh? eVuma&m=MuLx,Honf
wnf;/ / 0,om=t&G,ftm;jzifh? {ulewaom=29-ESpfom
Sdao;\/ / ok0aPe=aTESifhwlaom tqif;jzifh/ / yuwd,m=
jyuawhtm;jzifh? b'aum=aumif;\/ / 'Gda'gaee=2-pdyftwdkif;
tSnftm;jzifh/ / o[ae=wpfaxmifaomOpmjzifh? ta=
wd k Y u k d ? 0d u d P mwd = a&mif ; vd k u f \ / / aom=xd k & [ef ; onf ?
twem0=rdrdukd,fwdkifomvQif? twmeH=rdrdukd,fukd? orewd=
orkw\
f /
emewukdPf;rsdK;/ / xmr'dem=rdrd\tm; tpGrf;ukd
jrifEikd af om? yk&ad oe=a,musmf ;onf? owm=jzpfygvsu?f {aue=
wpfa,mufxD;wnf;? wdaPe=ul;ojzifh? ar=tm;? u=tb,f
tusdK;SdtHhenf;/ / Z#m[d=qHuspfwdkYjzifh/ / tZdeom#d,m=
opfeufa&ykq;kd jzif/h / ar=tm;? Aka'e=jzif?h udEK =bmjyK&tHeh nf;/
a,e=tMuif 0 w K jzif h ? taw m =tvd k S d \ ? wH = xd k 0 w K uk d /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

107

rmaoe=wpfvjzifh? ykaAm=aS;us\/ / u[myaPe=wpfusyf


twdkif;tSnfjzifh? ODaem=,kwfavsmh\? {aueODe0Dowd? {ule
woponfwdkYvnf;odav/ / "aee=Opmtm;jzifh? 0duavm=
csdKUwJh\/ / edykaPm=odrfarGU\/ / ocdavm=ajyjypf\/ /
wdav[d=ESr;f rsKd ;aphwu
Ykd /dk / wE0ga,[d= &ufurf;onfwu
Ykd /dk /
okeac[d=i&JacG;wdkYukd/ / awe? r[moraPe=rS/ / umod
&maZe=rS/ / puK=onf? tawe0g=twtjzpfrSvnf;aumif;?
tweda,e0g=tw\OpmtjzpfrSvnf;aumif;? oknH=\/ /
yxAsm=? {u&aZe0g={u&mZfrif;tjzpfxufvnf;aumif;?
o*=okdY? *raee0g=a&muf&onfxufvnf;aumif;? oA
avmum"dyape=tvkH;pkHaomavmuukd tpkd;&aom r[mjA[m
rif;Bu;D tjzpfxufvnf;aumif;/ / aom=xd"k r0ed ,onf? rr=\?
tpa,e=vGeaf omtcg/ / rmaoe=wpfvwdik w
f ikd ?f bkOw
=d \/
a,mZaee=wpf,lZemwdkifwdkif? "m0wd/ / *rerawe=oGm;
umrQjzif?h bvwd/ / Mo|y[# rawe=EIwcf rf;csi;f cwfru
d mrQjzif?h
y*kPH=avhvmonfukd? tumod/ /
wwD,m0dbwfNy;D \/
----------------y#duDyae=y,fjrpfjcif;onf? towd=rSdcJhaomf? or#dpeH
emr=cHonfrnfonf? a[mwd=\/ / y#d*PSEH=cHwwfaom?
or'geH=onf/ / 0d0da"[d=ukefaom? tm,mpe0pae[d=wdkYjzifh?
or#pEH=cHwwfaom? or'geH=onf/ / a&mpeBud,ma,ma*=
ESpo
f rd jhf cif;Bu,
d mt,SOf ? wO=xdpk um;ukv
d nf;? trSmuH=wdt
Yk m;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

108

kpw
ad p0=BuKd uv
f nf;BuKd ut
f yf\? crwdp=ESpcf sKd uv
f nf; ESpcf sKd uf
tyf\? kpwdyk'fukd jrefrmwdkYBudKuf[k ac:\? crwdyk'fukd csdKuf
[kac:\? ESpfyk'fwdkY\teufonf jrefrmpum; axG;Suf\/
om"k=aumif;aom t&omuk?d ed*[
w
d u
f m; tm*kw
H nf;/ /
u=tb,foltm;/ / b'aE=wdkY? Ovlu=cifykyfiSufukd?
tbdaopeH=bdodufoGef; rif;ajrmufrIukd? ar=igusD;tm;?
0g=onf/ / bw=H xrif;onf? r,S=H tm;? qma'wd=Nred f u
S af p\/
t=xdkoltm;/ / kpwd? crwdyk'fwdkYukdvnf; uwKkyfoifh
atmifBuHavOD;/
"m&"mwf? qw*ga[m=xD;awmfrdk;onf? &anm=tm;?
qwH=xD;ukd? "ma&wd=rdk;\? aqmif;\/ / orwdZmw=
,ckzGm;jrifpjzpfaom/ / bduKeD=onf? Oy|mwd=vkyfauR;\/ /
&anm=tm;? Oy|mwd=cpm;\/ / t[H=onf? abmw=tSirf uk?d
Oy|d=H vkyaf uR;tH/h / wH=oifu
h /dk rmwmydw=k rdbtm;? Oy|meH=
vkyaf uR;jcif;/ / a0ypdw=d a0ypdwd tok&ed rf if;? ar=igodMum;tm;?
oyk=usdefqJavm/ / or=taqG? t[H=onf? aw=tm;?
oywHyd=usdefqdkjcif;ukdvnf;? ua&mrd/ / w0=tm;? r,d=?
o'[ew=H ,kMH unfjcif;iSg? op=H used o
f pmqdrk u
I ?dk ua&mrd=tH/h /
owH=wpf&maomOpmukd? &anm=tm;? "ma&wd=aqmif\/ /
"=avm? ukvykawm=onf? upd=wpfpw
Hk pfa,mufaom
oltm;? udOd=wpfpkHwpfckaom auR;NrDukd? e"ma&wd=raqmif?
aqmif&efrSdonfukd e"ma&wd qdkonf/ / em*H=qifawmfukd?
"m&,mr=aqmif u k e f t H h ? aqmif E S i f ; uk e f t H h q d k v d k o nf / /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

109

Avd"eH0g=tcGefOpmukdvnf;aumif;? '@"eH0g='Pfwyfaom
Opmukdvnf;aumif;? eda'wd=aqmifESif;\/ / jA[P=ykPm;?
ok&mydw=aoaomufaom? od*Fgv=ajracG;tm;? o'
[mod=,kHoavm/ / wm'daem=wm'd*kPfESifhjynfhpkHaom? aw=
oiftm;? a'0gyd=wdkYonfvnf;/ / yd[,Ed=awmifhwukef\/
owdrwH=vGefuJaomowdSdukefaom? awoHorK'geH=wdkYtm;/ /
t[H=onf? w=xdkoltm;? ,'dukay,s=tu,ftrsuf
xGujf im;tH/h / a,m=onf? t'k|=rjypfrmS ;xdu
k af om? e&=
tm;? 'kwd=jypfrmS ;\/ / OZmaywd=uJ&h ahJ p\/ / wkarS=wdo
Yk nf?
w=tm;? rmOZm,dw= raumif;rBuMH uukev
f if/h / r[m&mZmeH=
pwkr[m&mZfewfrif;BuD;wdkYtm;? OZmaywAH=wdkifMum;tyf\?
0dy&dwAH=zGifhajymMum;tyf\? 0duEdwAH=jrnfwrf;tyf\/ /
ykA0gaus=b*0g bduL tmraEod-[laom aS;0gus? tmrEe
Bud,m,=\? uwm=uwm;um;? b*0g=wnf;? aom=xdkb*0g
[laom uwm;onf? y&0gaus=awbduL-paomaemuf0gus?
ypmoka,ma*=yuwdtmaSUSad omok"mwft,SOf / / ypam
okEd=[lonfum;? b'aEwd=[l? y#d0peH=tjyefpum;ukd?
t'Hok=ay;MuukefNyD? wdtawm/
upn;f lyod'w
d Ykd ykAu
wm; tqdv
k \
kd / / tmokPE=d oHNyKd if
[pfa<u; aumif;BuD;ay;Muukef\/ / tm&mrduH=t&mrfapmifh
vSL'gef;&efukd? y#dokPdwGm=0efcHNyD;/ / tEk*dPmwd=oHNydKif[pf
a<u;aumif;BuD; ay;\/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

110

w'w/ / 0dea,m=0denf;awmfonf? oH0&wm,=apmifh


pnf;jcif;tusKd ;iSg? a[mwd=\? oH0a&m=onf? t0dy# o
d m&wm,=
ESvkH;om;Tifjcif; tusdK;iSg? a[mwd/ / edAd'g=0#fNiD;aiGUjcif;onf?
0d&m*wm,=r*ftusKd ;iSg? a[mwd=\? 0d&ma*g=onf? 0drw
k w
m ,=
zdv
k t
f usKd ;iSg? a[mwd? 0drw
k =d zdv
k o
f nf? 0drw
k
d P' ewm,=
0drkwdukdodaom ypa0uPmPftjriftusdK;iSg/ / tEkyg'gtEkyg'g,=rpJGvrf; rl? y&dedAmewm,=y&dedAmefpHjcif;tusdK;iSg?
a[mwd/ / rdaw=wdu
Yk ?dk okcgaywk=H csr;f omapjcif;iSgvnf;aumif;?
trdwm eH=&efow
l \
Ykd ? 'kcg,p=qif;&Jjcif;iSgvnf;aumif;? tvH=pGr;f
Edkif\/ / avmumEkurg,=vlokH;yg;ukd oem;apmif;aSmuf csD;
ajrmuf u,fwifjcif;iSg? u,fwifrIwdkifatmif tEkurcsnf;/
"=? 0gaoe=aeojzif?h aw=tm;? tvH=roif/h / rnem
ya,ma*=? tem'a&=raxav;pm;jyKrI ? tygPdo{ 0=touf
rSdaom 0wKomvQif/ / wk0H=ukd? u|=xif;rQavmuf?
ran=igxif\? uvduF&=zGJxif;aqG;rQavmuf/ / ZD0dwH=ukd?
wdPm,yd= jrufwpfyifrQavmufvnf;? ernwd=rxif/ /
wH=oifhudk? ok0PH=aTpif&wemukduJhokdY? ran/ / o*g,=okdY?
'um,=a&okdY? ed&,m,=i&JokdY? rlvm,=t&if;okdY/ / b0awm=
tSit
f m;? tm,k= toufn
S jf cif;onf? a[mwk=jzpfapownf;/
b'H=aumif;jcif;onf? ukovH=aumif;jcif;onf? temr,H=tem
uif;jcif;onf? twH=tusdK;Sdjcif;onf/ / oGm*wH=aumif;aom
vmjcif;onf/ / aomw=d csr;f omjcif;onf/ / wemr=aom?
bduKaem=tm;? lyd, qu=aTaiGpGefYol[l? orKwd=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

111

orkwfjcif;wnf;/ / yw*g[myu=oydwfukdcHapol[l/ /
yawm'aem=wpfuGrf;pm;csufaomxrif;onf? 'GdEH=ESpfa,muf
aom vlwdkYtm;vnf;aumif;? wdPH=wdkYtm;vnf;aumif;? ey
a[mwd=ravmuf? {u=wpfa,muftm;? ya[mwd=avmuf\?
y&d,awm=avmuf\/ / avmu=tm;? tawm=tusdK;Sd\?
[dwH=pD;yGg;Sd\/ /
pwkwD0dbwfNyD;\/
-------------,o=tMuiftyg'gef? tyg'gefukdtNrJiJhaom Bud,m
txl;ukd 0do,qdkonf/ / puKH=rsufvkH;ukd? Oyga#wGm=xkwf?
[l&muJhokdY Oyg#o'gO'#teufa[m? OaS;Sdaomy#"mwf? w
ypnf;BuHav/ / aom= xdkBud,mtxl;ukd? 0g=onf/ / txacg=
pifppfaomfum;? twawm=teuftm;jzifh? tEkrme0aoe=
tEkrmePf\tpGrf;jzifh? aom=xdktyg'gef\ pyf&mBud,m
0daooonf? 0dana,sm=onf? a[mwd/ / r"k&m=r"k&jynf
olwo
Ykd nf? ygwvdyw
k a u[d=ygwvdyw
k jf ynfow
l x
Ykd uf? tbdyl g=
vG e f a omtqif ; S d u k e f \ ? oD v ar0=oD v *k P f o nf o mvQif ?
okwm=A[kkw*kPfxuf? aoa,sm=vGefjrwf\? r,m=ighxuf?
bda,sm=vGefaomolonf? e0dZwd=rSd? t[H=onf? avmu=
vlo;Hk yg;xuf? ta*g=vGejf rwfonf? to=d jzpf\? aZa|m=Bu;D onf?
aoa|m=Bu;D jrwfonf/ / Bu,
d =H uk?d 0dem=? um&uHemr=rnfonf?
eodZwd=rNyD;? wduwGm=okdYaomtaMumif;aMumifh? {w=
jy,k*fpk? OuHoeBud,m=vGefjcif;Bud,mukd? tEkarwAm=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

112

qodtyfonf? a[mwd/ / t0dembm0dBud,mEkrmeH=uif;


rjzpfEikd af omBu,
d mukq
d odru
I ?dk a0'dwA=H \/ / "m0wm=ajy;qJ
jzpfaom? tm=rS/ / tyouEd=qkwfcGgMuukef\/
p=tHh? {w=pvtyg'gef? pvH=vIyfSm;a&GUoGm;onf?
,'dod,m=tHh/ [d=\? t0"d=t0"drnfonf? tpKwdvuaPm=
ra&GUjcif; vuPmSd\? wd=um;apm'emwnf;? y&d[ma&m=
ukd? 0kpaw=\? a'Gar@m=wdkYonf? ouvBud,m,=jzifh? pvEd=
vIyf mS ;uke\
f ? w&dw&Bu,
d m,=wpfyg;wpfyg;aom Bu,
d mjzif?h
t0"d=tyg'gefwdkYonf? a[mEd=ukef\? wdwom=aMumifh?
{w=pvtyg'gef? t0"dvuP0da&ma"m=onf? ewd/ /
qdwEf pS af umifa0SU zJMu&m awmifzufqw
d \
f zJjcif;Bu,
d mukpd
GJ
ajrmufzufqdwfonf tyg'gefjzpf\? ajrmufzufqdwf\zJjcif;
Bu,
d mukpd
GJ awmifzufqw
d o
f nftyg'gefjzpf\? rdrt
d yg'gefjzpf&
onfh Bud,mESifh vIyfSm;Muonf r[kwf? rdrdBud,mESifh rdrdvIyfSm;
Muonf[lvdk? tpKwdvuPm[l&mvnf; wpfckaomBud,m
tyg'gefuwm; ESpfyg;SdMu&mwGif xdkBud,mtwGuf ra&GUonfukd
tyg'gef? xdkBud,mtwGufa&GUonfukd uwm;[kqdkvdkownf;/
rmwm=onf? ykwawm=rS? ebm,wd=raMumuf? ykawm=
onf? rmwdawm=rS? epbm,wd=raMumuf? t|uxmjy,k*w
f nf;/
b,m=ab;rS? bdawm=aMumufaomaMumifh? ebmowd=oif
pum;rqdkoavm? wd=um;? ygVd=r[m[HoZmwfygVdwnf;/
upn;f b,a,m*tyg'gefrmS apm&mb,HZm,awukx
d w
k jf y\?
apm&monf b,H\tyg'gefr[kw?f Zm,aw\tyg'gefom [kq
kd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

113

o'eDwd b,a,m*tyg'gefukd tvsif;y,f\/ / bm,wd


bdawm [laomBud,myk'fwdkYrlum; tyg'gefSdonfom jzpf\?
b,yk'f om tyg'gef Srd Su
d pdk pd pf&m\/ / aw=tm;? awm=
olrS? b,H=ab;onf? twd=\? aw=oifaumovrif;BuD;tm;?
awm=t*Fv
k rd mvrS? b,H=onf? ew=d rS/d / ,awm=tMuif
olrS? acrH=ab;uif;NrJwnf;? wawm=xdkab;uif;NrJrS? b,H=
ab;jzpf\/ / ygVdwdkY pdppfMuav/
apm&=rS/ / uxH=tb,fokdYusifhonfSdaomf? y&
avmuH=wrvGefavmuokdYajymif;rIukd? ebma,,s=raMumuf
&moenf;? {0H=oku
Yd sio
hf nfadS omf? y&avmuH=uk?d ebma,,s/
orP=&[ef;BuD;? rH=igbDvl;ukd? bm,wd=aMumufoavm? wH=
oifbv
D ;l uk?d t[H=igbk&m;onf? ebm,mrd=raMumuf? bm,dwA=H
aMumufxdkufaomtrIukd? ebm,wd/ / t[H= igtvrm,fonf?
abm*deH=a>re*g;ukd? ebm,mrd=raMumuf/ / rH=ukd? rd*g=wdkYonf?
eOMwmoEd=rvefYukef/ / t|uxmum; rH'doGm[k ygXaoo
xnfh\/ / oaA=wdkYonf? '@=rS? woEd=vefYMuukef\/ /
0g=um;? ygaye=rS/ / ,awm=tMuifolrS? udOd=wpfpkHwpfckaom?
odyH0g=ukdvnf;aumif;? 0dZH0g=ukdvnf;aumif;? "rH0g=ukdvnf;
aumif;? *PSmwd=oif,\
l ? wot
umw&d= xdak [mMum;wwfaom
ol/ /'GgoDwdo[med=Spfaomif;ESpfaxmif "ruEmwdkYukd?
Ak'a wm=rS? *PSmwd=\/ / ar=ig tmeEmtm;? a,"rm=wdo
Yk nf?
y0wdaem=avhvmukef\? aw=wdkYonf? pwk&moDwdo[med=
wdkYwnf;/ / awm=olrS? okwGm=Mum;cJh? 0g=um;? r=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

114

olrS? okwGm=Mum;cJh? 0g=um;? r=olrS? okwGm=?


r0peH[lvnf;aumif;? r oEduH[lvnf;aumif;
ygXaooxnfhaomfvnf; oref/ / ,rSm=tMuifolrS? orm
orK'a 'odw=H aom? "r=H uk?d 0dZmae,s=\/ y&mZda,ma*=y&maS;
S d a omZd " mwf t ,S O f ? tyg'geH = uk d ? ygXaoo0aoe=jzif h ?
vAwd=\? wo acgye o*Fgar=xdkppfyGJum;/ / a'0g=
wm0womewfwdkYonf? ZdedwkH=Edkifukef\/ / r,H=wdkYonf?
trum,=rdef;rom;rS? Zdwm=IH;Muukefonf? trSm=jzpfukefNyD?
tro'grde;f ra[m? *&[mteufuypn;f / / bm*d&oD=bm*d&0D
trnfSdaom? t,H**Fg=**Fgjrpfonf? [dr0wm=rS? ybm0dwm=
tpjzpfpD;vm\/
Oy'a0g0g=uyfa&mufEydS pf ufwwfaom tE&m,fonfvnf;
aumif;? Oyoa*g0g=uyfa&mufNidwG,f wwfaomtE&m,fonf
vnf;aumif;/ / ywde"d ed mr=rnfonfum;? y#dArd x
yeH=uk,
d pf m;
vnf xm;jcif;wnf;? ywd'geHemr=rnfonfum;? ywdb@'geH=
b@mpm;ay;jcif;wnf;/ / tmo'g ,m0o'gwdkY\t,SOf/ /
, t0"daem=tMuift0"d\? orEDed=pyf&mjzpfaom? Bud,m=
onf? wH=xdkt0"dukd? A[duwGm=tyjyK? y0wwd=\? aom=xdk
t0"donf? r&d,ma'g=rnf\? tmyAwm=awmifwdkifatmif?
acwH=v,fcif;onf? wd|wd=\/ / jy,k*fawmifonf
t0"dwnf;? v,f\wnfjcif; Bud,monf xdkawmifukd tyjyK
jzpf\/ / jrwfpmG bk&m;\ udwo
d '\ wufjcif;onf tb,fov
Ydk Qif
b0*f b k H [ l a om t0"d u k d twG i f ; jyKavoenf ; ? b0*f b k H

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

115

udwdo'ukdMum;Edkifol ajymqdkEdkifol rSdygwum;[l jim;tHh? xdkbkH


okdYa&mufavaom t&d,mwdkY\tpGrf;jzifh,l/ / b0awm=
jzpf&mbkt
H m;jzif?h tmb0*g=b0*fbw
Hk ikd af tmif? "rawm=tmk"H r
tm;jzif?h tm a*gMwbl=a*gMwbkw
H ikd af tmif? o0E=d pD;oGm;Edik u
f ek \
f /
tm&aAp=tpjyKjcif;teufvnf;aumif;? o[awp=vnf;
aumif;/ / ,awm=tMuiftcgrSp/ / 0dkwH=odMum;vdrm
onf\tjzpfokdY? yawm=onf? tod=\/ / oAkwnmP
y#dvmbm=oAw
k Pfu&dk ojzif?h o[=wpfNyKd ief uf? y&deAd m em=
y&dedAmefpHonfESifh? o[=wpfNydKifeuf? 'Ekyg'g=aomwmywd
r*fPfOyg'fonfESifh? o[=wpfNydKifeuf/
wxm*wmeH=jrwfpmG bk&m;wd\
Yk ? Oyg'g-Oyga'=jzpfjcif;onf?
owd0g=Sdaomfvnf;aumif;? wxm*wmeH=wdkY\? tEkyg'gtEkyg a'=rjzpfjcif;onf? owd0g=aomfvnf;aumif;/ / o[w=rdrd
vufjzifh/ / tZwa*= ,aeYukdtpjyK? ygPkaywH=toufESifh
jynfph o
Hk rQ umvywfv;Hk ? 0gao|=0gao|vkvif? w'a*=xdt
k cgukd
tpjyK/ 0gaus=0gusukd? pdaw=onf? owd=Sdaomf/ /
yuAE&rSd=yutwGif;? eZdZd=rypfNyD/ / yuoa'g=onf?
'G d E H 0 d Z e0g&meH = ES p f B ud r f a om ypf j cif ; wd k Y \ ? raZ=tv,f ?
umv0gpD=umvukd a[maomo'gonf? a[mwd/ / yuom =wpf
yuvGefrS/ / aumom=wpfaumovGefrS/ / a'Gyd=ESpfBudrfvnf;
jzpfukefaom? 0dZeBud,m=wdkYonf/ / 'Gda[=ESpf&uf/ / 0kwd
tZbkwGm a'0'awm 'GDa[bkOdwd[laom0gusonfum;
'G D [ mbk O d wd \ Bud , mrZteuf u k d j yaom 0guswnf ; ?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

116

aemuf0gustpkHvnf; enf;wl/ /'GD[m=ESpf&ufrS? t,H


aom=av;orm;onf? tMwa|m=ae&m wnfvsuf?
aumao=wpfaumo uGma0;&m? vuH=rSwfwdkifpufuGif;ukd?
0dZw=d 0ifatmifypf\? aumom=wpfaumouGma0;&mrS? vu=H uk?d
0dZwd=\? jy,k*f 0kwdtvdk Bud,mESpfBudrfr&/ / qAm=
ajcmufEpS jf ynfrh ?S oEw=H tcif;opfu?dk ua&mwd=jyKt?hH temyw=d
tmywfvGwf\? twda&u qAm=ajcmufESpfxufvGefrS/ /
,O0wK=H uk?d *kw=H vkNH cKo
H nfu?dk p,
d aw=\/ / ,awmp=tMuif
0wKrv
S nf;/ / wHr=H xdik ghu?dk yknm=rS? ed0ga&wd=\/ / eH=xdo
k u
l ?dk
'k*wsm0g='k*wdb0 rSvnf;aumif;? *&[m,0g=,ckb0uJh&JhrIrS
vnf;aumif;? Zmwd=trsdK;Zmwfonf? eed0ga&wd=rwm;jrpfEdkif/ /
,=tMuifol\? t'eH=ukd/
orPa*gwr=&[ef ; BuD ; a*gwrrS ? tE & "m
,dmrd=iguG,ftHh? wpfenf;um;? orP a*gwr=\?
tE&"m,dmrd=uG,fjcm;&m igwnftHh? aemuf0gusvnf;
enf;wl/ / wd=okdYtm; xkwfygvsuf? ar=igbk&m;rS?
tE&"m,dwkH=uG,fjcif;iSg? eoud=rwwfEdkifav/ / tE&daw=
uG,fjcm;&mjzpfaom? tpuK0doa,=puK\t&mr[kwfaom?
Xmae=/ / edv,
d
d mrd=yke;f tH/h / avmau=? puK=vlewfjA[m
wdkY\rsufpdjzpfawmfrlaomjrwfpGmbk&m;onf? twdcdyH=tvGef
vsifjrefpGm? tE&"m,dwd=uG,fbd\/ / r'ukpdo=r'ukpd
O,smOf/ / oaum=odMum;rif;onf? edrd=aerdtrnfSdaom?
&anm=\? orKac=/ / up=d tokeYd nf;? trm'rSm=rS? tm&m=a0;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

117

yg\avm? taxm=pifppf? yrm'rSm=rS? tm&m=a0;awmfrlyg\?


omwm*D&dwdkYtar;tajz/ / aom=xdkolonf? tmo0u,m=rS?
tm&m=a0;\? 'kw,
D wwD, q|DwYkd vnf; tyg'gefcsn;f ay;/ /
*grS m =rS ? tE d u H = eD ; \/ / awmr"k & m=r"k & Nrd K UrS / /
y&dauyawm=t0ef;tm;jzifh/ / omoy&mod=rkefnif;aphykHonf?
tm,mare=tvsm;tm;jzifh? a,mZeH/
y&dykP0gaus=? v'A=&xdkufaom? wGmEy'=wGm
yp,Ey'k \
f / / ,Oy'H=onfvnf;? wGmEya'=wGmyp,Ey'k o
f nf?
owd=SdcJhaomf/ / wH=xdkyk'fonf? wGmEya'=onf? towd=aomf?
y'Ea&=Sad om Bu,
d myk'w
f pfyg;? t0"d=tyg'gefy'k o
f nf? a[mwd=
\? wo= xdyk 'k f / / wrm0g=trdu
k w
f u
kd w
f pfcrk v
S nf;? wrH=trdu
k f
wdkufwpfckokdY/ / &|m=wpfwdkif;rS? &|H=wpfwdkif;okdY? 0dp&wd=vSnfh
vnf\/ awm=jrifhrdk&fawmifrS? om=xdkt&yfrsufESmonf/
*gr=\? yk&drawm=taSUrsufESm/ / ,awm=tMuift&yfrS?
acrH=ab;uif;\? wawm=rS? b,H=ab;jzpf\/ / ,awm,awm=
tMuiftMuift&yfrS? cEmeH=wdkY\? O',A,H=tjzpftysufukd?
orowd=okH;oyf\? jy,k*f 'dowqdkaomfvnf; OD;acgif;
paomuk,
d t
f *Fgpku,
dk /l / 0dbwed mr=0dbwt
d eufrnfonfum;/
ya*0=aS;tzdkYuomvQif/ / w'nawm=xdkjyif0wKpkrS/ /
wawm=xdkolUukdqkH;r&onfxuf? tw'aEm=rdrdukd,fukd qkH;r
&jcif;onf? 0&H=jrwf\/ / oa'0u=aom? avmu=xuf?
owm=jrwfpmG bk&m;onf/ / om&dyw
k a wm=om&dyw
k & matmuf?
[Dem=uke\
f ? om&dyw
k
=atmuf/ / wawm=xdx
k uf? t"du0H g=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

118

vGeaf omfvnf;aumif;? wawm=xdak tmuf? ODe0H g=,kwaf omfvnf;


aumif;? e0wd=rtyf/ / aP=NrD;[laomtaMumif;xl;/ /
tZwb
al wm=twGi;f oEmefjzpfaom? a[wk=taMumif;xl;onf?
*kaPmemr=rnf\/ / t*kaPmyd=*kPf,kwfukdvnf;? "=?
*kaPmwd=[l? 0kpw
/d / {Vwm=rdu
k af omaMumif/h / axmifwef;
usonfuAdk Eqo
kd nf/ / xdo
k al xmifwef;usrI Am[d&taMumif;
trsm;Sdygvsuf usolrvdrmrI xifSm;vS xdkol\rdkufrIukdom
jyKaomjy oif;rdkufvdkY axmifusonf[k uJh&Jhpum; jzpfonfh
twGu/f
ynm,=ynmaMumifh? 0g=vdrmvSaomaMumifh/ / axmifrS
vGwEf ikd &f eftcGurhf S?d Pfynm Bu;D vSomvGwo
f nf/ 0gpm,=
EIwfaMumifh? r&wd=\? raoavmufygyJEIwfrapmifh onfhtwGuf
ao&onf[lvdk/ / 0gpm,=pum;aumif;vSaom aMumifh? rkpwd=
taorSvGwf\/ / 0gpm,=EIwfaMumifh? yda,m=cspf\? 0gpm,=
aMumifh? a'am=rkef;\/ / b0H=tSifonf? ukawm=tb,f
uenf;? t[H=onf? ygwvdykawm=ygwvdykwfjynfuwnf;?
tm*awmyk'fukd xnfhaomfvnf; tjynfhtpkH a,mZemav/
towG0pae=j'Afudk ra[m&m/ / axmum=tenf;i,fr?S
rkpwd=vGwf\? tEdkifuav;vGwf\[lvdkonf? jrefrmpum;
xdka0g[m&ukdSmav/ / e'=jrpfukd? w&aEm=ul;onfSdaomf?
reH0kaVm=arsmrnfjyK\/ / reH=pOf;i,f? 0kaVm=arsm\[k ay;
aomfvnf; arsmvkarsmaeonfukd reH0kaVmqdkownf;/ / tyw
0kaVm[k zGifhonfukdaxmuf/ / reHESifhaxmumukd OyrmjyKonf/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

119

udpm=NidKjiifvSrS? rkpwd=\? NidKjiifvSrSvGwfonfqdkonfESifh


tEdkifuav;vGwfonfqdkaompum;twl/ / yda,m=aom?
ykawm=uk?d udpm =rS? va'g=\/ / ra[mo"=ra[mfo"m okcrde?f
'kuom=aotHhaom'kurS? udpm=NidKjiifrS? rkwm=igwdkYvGwfMu
ukefonf? trSm=ukef\? 'ged=,ck? ,mr=jrefjrefoGm;MuukeftHh/
aoye=ofusrf;um;? 0kwHpyf/
,w=tMuif[dwf? uwKAk'd=uwm;[laom todPf
onf? oOm,aw=\? aom0=xd[
k w
d o
f nfomvQi?f uwm=onf?
ea[mwd=r[kw?f wd=ok?Yd 0wK=H iSg? oum=\/ / uwm;tvm;Sd
onfjzpf uwm;xifrSwfzG,fSdaom[dwfukd tuw&dqdkonf
[lv/kd
a,mp=tMuifoo
l nfum;? oDwO=ukv
d nf;aumif;? OPSO=
uk d v nf ; aumif ; ? wd P m=jruf w pf j yif x uf ? bd a ,sm=vG e f ?
ernwd=xDrxif? jrufwpfjyifxufrQ tav;rjyK trIrxm;
[lvo
kd nf/ / okcg=um,duokcxuf? aomreH=onf? bda,sm=
vGe\
f / / cE sm=cEx
D uf? bda,sm=vGeaf om olawmfaumif;w&m;
onf? e0dZw
=d rS/d / r,m=ighxuf? bda,sm=vGeaf om&aohonf?
e0dZw
/d
bdua0=wdkY? wkarS=wdkYonf? rwm,=twdkif;tSnfxuf?
bda,smaom=vGefpGmvQif? ykaAed0gouxH=ukd? aomwkumrm=
emvdkMuukefonf? tw=jzpfMuukefoavm/ / wGH=oifonf?
rwm,=xuf? y&H0d,=vGefpGmvQif? twraem=0rf;ajrmufonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

120

a[m[d=jzpfavavm? aemufygVdawmfteufxifNy?D ygVdawmfwYkd


bda,smaomyk'f y&H0d,yk'f twufwl/
yOrD0dbwfNyD;\/
----------------tm,wbma0g=pyfonf\tjzpfonf/ / ZmeE=
odaomoltm;? oraEmyd 0d'dawmpyf? 0d'dawm=xifvif;
onfay;/ / {0H=okdY? oraEm=onf? Bud,mum&uoOmawm=
Bud,mum&uwdkYaMumifhjzpf\? r=ol\? t,H=Opm
wnf;? wd{0H=okdY? y0wAk'd,m=\? a[wkblwwm=aMumifh?
ta'rm0 a[wkaump=ta'rm0\ taMumif;jzpfonf
vnf;? a[mwd/ / r t,Ed {0Hy0wA'k ,
d m a[wkbw
l wm
ygXfjzifh ta'rm0a[wkyk'f\teufukdjyonf/ / 0daoos
y'w=\? wHwH0daooe bma0e=Zntjzpf Zeutjzpf
tpSad om xdx
k 0kd ad ooetjzpfjzif/h / ok0P=a&T\? bmZeH=
cGufwnf;? a&TjzifhjyKvkyfaom cGufukdqdkonf/
tvmAk=Al;\? u#m[H=zsOf;tdk;? Al;tkHukdqdkonf/ /
b|"nmeH=BudwfNyD;aom pyg;wdkY\? owK=trIefY/ / odAdumeH=
a,mufoGm;wdkY\? owH=wpf&monf? ewdp/ / Bud,moref/ /
yk&ad om *pwq
d &kd m a,musmf ;j'Afonf oGm;jcif;Bu,
d m om"u
tjzpfjzifph yf\? aemufNy;D tcg xdak ,musmf ;ESix
hf o
kd mG ;jcif;Bu,
d mukd
zufwGJ yk&do*reH[k qdk\? oGm;jcif;onf olwpfyg;\
oGm;jcif;r[kw?f xdak ,musmf ;\oGm;jcif;aywnf;pyfjy\? xdt
k cg
a,musfm; j'Afonf oGm;jcif;Bud,m orEDtjzpfjzifhompyf\?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

121

om"utjzpf jzifhrpyf? xdkBud,mukdNyD;pD;aponf\ tjzpfjzifhpyf


onfr[kwf[lvdk? teufudkjyjcif;iSg ,'d{0Hponfukdqdkonf/
od'g,=NyD;NyD;aom? Bud,m,=ESifh? orEH=ukd? oEm,=/
emeworef/ / PDtm0Dyp,meH=wdkY\? uar=uH? edpH=tNrJ?
q|D=q|Douf\? psme=psmefu?dk vmbD=&\/ / lygeH=lygkw
H u
Ykd ?dk
'm0D=jrifavhSdolonf? twd=\/ / or0dor=nDnGwf
onfrnDnw
G o
f nfu/dk / wm&ulygeH=rd;k Mu,fwu
Ykd /dk / wktu
te Pyp,meH=wd\
Yk / / bdEm eH=pdw0f rf;uJjG ym;olwu
Ykd ?dk oEmwm=
pyfavhSd\? oH[dwmeH=pyfvsufSdolwdkYukd? tEkyg'gwm=tm;ay;
avhSd\/ / *g"H=ae&mwGif;ukd? uwm=jyKavhSd\? aem0odwm=
wGif;rSmaeavhrSd/ / wGH=onf? {0lyH=aom? 0gpH=ukd? bmodwm=
qd k r d z l ; onf [ l ? o&wd = trS w f & \avm/ / ur =uk d ?
um&aum=jyKwwfaomtwrnfonf? ew?d 0dygup=ukv
d nf;?
a0'aum=cHpm;wwfaomtawGUrnfonf? ew/d / avmu=uk?d
t0doH0g'aum=rcRwf,Gif;apwwf/ / r[w=us,fpGmaom?
r[=ajrtjyifukd? tEkomoaum=qkH;rwwf\? ZeH=ow0gukd?
ta["aum=rnOf;qJwwf/ / yoa0g=om;wdkYukd? b&mZaue=
yef;qdk;orm;r[kwfygyJvsuf? 0wmeH=t0wfwdkYukd? &ma*g=tqef;
wMu,fwyfpGrf;zG,fqdkjcif;onf? tp&da,m=tHhzG,fSd\/ /
a'ga[m=Edn
Yk p rf o
I nf? tp&ad ,m/ / tvZeD =H wdu
Yk ?dk edm,=?
tHukdeHjyKonf[kBuHrl 'kwD,mwnf;/ / tm,oawm=ukd/ /
Oyg'g,=pJGrSD/ / "r=w&m;ukd? *kawm=apmifhwwf\/ /
&Z=wdik ;f jynfu/dk / owmeH=wd\
Yk ? uryp,m=aMumif?h awoH=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

122

xdw
k rvGeo
f aYdk &mufavaomNyw
d m wdu
Yk ?dk aumpd=wpfpw
Hk pfa,muf
aomaqGrsKd ;jzpfov
l o
l nf/ / O'u=a&uk?d y#duk ak w=jyKjyif\?
u@=jrm;ukd/ / Ak'geH=wdkYonf/ / awoH=wdkYonf? a,oH=
wdkYonf/ / upm,e=onf? yuwd= jyKtyfaomtrIonf?
aombPm=wifhw,f\/ / yky=yef;jzifh/ / Cw=
axmywfjzifh/ / a'0'w=tm;? kZwd=xdk;usifh\/ / rkom
0g'=rS? MowyaEm=aMumufonfjzpf? ocFgwk=H a&wGujf cif;iSg?
aemyd oaumrd=rwwfEikd ?f Moway[lvnf; ygXf\
dS ? Moway=
aMumufvefY\ay;/ / wmw=bcif? tw=tusdK;pD;yGg;?
aum0da'=vdrmukefaom/ / aupd=wdkYonf? 'Dok=wdkY/ /
owrDjy,k*f/ / Ak'=? yoEm=ukefaom/ / apawmy&d,
P=? 0oD=tpk;d &onf? trS=d \? r[mrkeu
d m; tmvkyw
f nf;/
q|D0b
d wfNy;D \/
----------------ua#=jzmoifjzL;/ / xmvd,H=xrif;tdk;/ / ,o=
tMuiftm"m&? tma",s0wK=aqmiftyfaom 0wKonf?
ouav0g=if;? {aua'ao0g=if;/ /tvd,dwGm0g=
jidwG,faomfif;/ / t"d|dwrwH=tukefrSDwnfumrQonf/ /
Ouvd,H=xrif;tkd;? tmpmarm=xrif;csdK;onf?wd|wd/ /
y&d,auF=&mZyvif? tma",s=tma"Of0wK\? t0wK
blawmyd=wnf0wKrsKd ;r[kwjf im;aomfvnf;? w'g,w0w
k 'd yD ew=H
xdEk iS hf pyfomwnfaeEkid jf cif;ukjd yjcif;iSg/ /aCmaom=EGm;ausmif;
om;&Gmonf/ /tma",s=\? woref? tenmbdrkcbm0

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

123

'Dyew=H wpfyg;okaYd &S;IrrI &So


d nf\tjzpfujdk yjcif;iSg/ /tmumao
oukPmyuEdiSufwdkY\ tawmifcwfysHjcif;iSg Mud,mtxl;
rnfonf aumif;uifEiS u
hf if;rjzpfEidk ?f xdaYk Mumifx
h Mkd u,
d mtwGuf
aumif;uifonftm"m&jzpfownf;? tnwmbm00do,m"m&
[l\? tnweb0wDwd tnwmbma0g tnwbm 0
0doa,m/ tnwmbm0 0doa,mjyK/ eb0wdvnf; wHMud,H
orma'wkH eoaumwd [kteuf,l/
b*0EH=ukd? yga'ok=wdkY? 0Ewd=\? b*0EH [kqdk
aomfvnf; &Scd ;kd jcif;Mu,
d mtxl;ukd jyK&mXmejzpf\xkMd u,
d m txl;
ESiahf vsmaf om ajcawmfjrwfuo
dk m a&S;I&if;y"mejzpfonf? j'Afawmf
wpfckvkH;ukd tnDtrQa&S;I onfr[kwf [kjyjcif;iSg yga'ok[k
qd&k jyefonf? a'oE&m 0ap' 0do,m"m& [l\? jyKaomMu,
d mESihf
txl;avsm&f m0wKudk uGujf cm; a&S;Ijcif;&So
d nft
h wdik ;f xdMk u,
d m
ESifh txl;ravsmfaom [woDoHtp&Sdaom Xmepkukdepfap
xdkMud,mESifhtxl;avsmfaom a'oE&ukduGufjcm;,laom
0do,m"m&qdv
k o
dk nf/
aerdwu o[bm0daem=tusdK;Mud,mESifhwuGjzpfavh
&Sdaom? onmP um&P=teD;jzpf odrSwfaMumif;jzpfaom
taMumif;\? {wHemrH=wnf;? tusdK;ESihf tvGefeD;pyfonfjzpf
onftaMumif;&Sv
d Qif onftusKd ;jzpfwwf onf[k tusKd ;ukt
d vGef
odapEkdifaom taMumif;[lvdkonf? odapEdkifaomtaMumif;
qdkaomfvnf;? yu[dwf qdkvdkonf r[kwf? Zeu [dwfrsdK;yif
wnf;/ / ,Hbma0g=tMuifMud,monf? bm0vuPH=Mud,m

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

124

wpfyg;ukd odaMumif;onf? a[mwd=\? wo= / / om&dyw


k
=
onf? tpd&yuE=bJoGm;rMumrSD/ /aw=oifrif;BuD;onf?
tyrw=rarhravsmonfjzpf? 0d[&awm=aeonf&Sdaomf?
aw=\? wm*ga&myd=rif;armif;taygif;onfvnf;? q|Dbm0
vuPwnf;/ /oaA=tvk;H pkaH omql;ajimifch vkww
f o
Ykd nf? r*g=rS?
aombm&'GgaZm=onf? *paEm=aomf? tZw
H wdo= uk?d t'om=
NyD? r[m&mZ=aerif;BuD;onf? ,m,rmoDwEa&=oDwmtjcm;Sd
ukefaom? ea*=awmifpOf 7-xyfwkdYukd? t'g=jrifav\/
w=xkdw&m;apmifhaomrif;BuD;\? &a|=wkdif;EkdifiH?
tumav=? 0wd=rkd;&Gm\? tem'&blawm=tem'&jzpf
jzpfaom? od0&d mZ=od0w
d idk ;f Sijf zpfaom a0E&mrif;Bu;D onf?
yuawm-yuE=MunfhIpOf? aom=xkdZlZumonf? tmaum#
,aEm=kdufESufvsuf? aewd=\/ /rwmydwleH=wkdYonf? tum
rumeH=tvkdrSdMuukefonfjzpf? k'EmeH=ikdMuukefpOf? yAZd=\?
aw=oifonf? tem*g&d,kayw=&[ef;tjzpfokdY uyfonf
jzpf? 0dyrkw=uRwfvGwfNyD;aom? ore=&[ef;onf?
oawm=jzpfygvsuf? tnH=olwpfyg;ukd? ,HtEkaomZwd= tMuif
pkd;&drf\? wH=xkdpkd;&drfrIonf? eom"k=raumif;/ /bduLok=&[ef;
wkdYukd? tbd0ga'Ed=ukef\? ykwH=ukd? rk'ed=OD;xdyfukd? pkrdwGm=erf;?
yyk'o
f nf? ememAm[mok=wku
Yd /dk /ykw-H ykw
=\?yk&o
d -H yk&
d =\?
okdYvnf;BuHMuukef\/ / aom=xkdomraPi,fonf? rH=ukd?
tEkomao,s=jim;th?Hh rwau-rwaue= OD;xdyjf zif?h or#pd m rd=
cHygtHh/ /,w=tMuifyk*Kdvf? 'dEH=vSLtyfaomtvSLonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

125

r[zvH=\? wH=xkdtvSLcHyk*Kdvfukd? 0dap,s= a&G;cs,f? 'geH=ukd?


'gwA=H \/ /*kE=H wk\
Yd ? omrd=tSiw
f nf;? 0g=tpk;d &wnf;? okjYd 'Af?
y"mepyfvQif orefoifh\? *kEH=wkdYukd? omrd=tpkd;&onfwnf;?
okdYBud,m y"mepyfvQifuHoifh\/ / *kEH=wdkY\? yokawm=avh
usuo
f w
l nf;? j'Afpyf? a*gok=wkYd ? yokawm=wnf;? Bu,
d mpyf/
u#u&P=zsmoifjzL;ukdjyKjcif;\? tm,kawm=tm;xkwf
oltrIonfwnf;? j'Afpyf? u#u&aP=? tm,kawm=wnf;?
Bud,mpyf/ / a'gaPm=p&Gwfonf? 0g=onf? cg&d,H=wif;ay:?
Oy=ykdpGef;\? wpfwif;ay:rSm wpfpdwfpGef;onf[lvkd/
*[myPH=wpfusyfonf? edau=wpfedutay:? Oy=ykdpGef;
\/ /yOmvm=yOmvrif;wkdYonf? jA['aw=jA['wfrif;tay:?
t"d=tpkd;&Muukef\? jA['awm=onf? yOmavok=yOmvrif;wkdY
tay:? t"d=\/ /Am&mPoD=jA['wfrif;ESifhyOmvrif;wkdY
tvSnfhtvnftpkd;&Muonf[lvkd/
q&mwkt
Yd vku
d m;- yOmvm= yOmvwkid ;f olwo
Ydk nf? t"djA[
'aw=jA['wfrif;vQif tpkd;&ol Sdukef\[kay;/ /t"deap
a*gwrD=? a*gwrDonf? eap=ucsif;trI? t"d=tpkd;&\[kay;/
uu&PH=tb,ftaMumif;aMumif?h aemufjy,k*w
f Ydk vnf;? [dwf
teufcsnf;ay;av? ya,mZe? tw? 0P? yu&Po'gwkdYvnf;
t&m a[wky&d,m,fwkdYcsnf; [lvkdonf/
um&uedkwd'DyeDed,eHusOf; wGifNyD;\/
------- -------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

126

ormofedkwd'DyeDed,eHusOf;
tx=? ,kww
m eH=,SOt
f yfaomteufu
dS ek af om/ / emr
vd*F0dbwd0paeok=txl;xl;aomvdif txl;xl;aom0dbwf
txl;xl;aom0kpfwdkYaMumifh/ / {uuwK{uurm'dbma0e=
wpfckaomuwm;jzpfjcif; wpfckaomuHjzpfjcif; ponfwdkY\
tjzpfjzif/h / om&dyw
k a rm*vmem*pEd 'Geyf 'k f 2-pkonf uwm;yk'f
wpfckomjzpf\? om&dykwarm*vmae ywd uHyk'fwpfckom
jzpf\? ponfjzifhodav/ / omuvsaw=tvkH;pkHwdkY\ tjzpf
[laomteuf/
,k*y'aw=,k*yk'f\teuf/ / t"dawm= t"do'g
aemufrS? od=od0dbwfouf? w=xdkod0dbwfukd? avmaygpyf?
waD wm=wo
D 'gaemufr?S ok=ok0b
d wfouf/ w=xd0k gus
\? twH= uk?d uaxaEe=zGiq
hf akd omq&monf/ / wo
D k y0wm
uxm ponfum; teufziG q
hf ykd w
Hk nf;/ / wawm=xdak emufr/S /
toacsFuwonm=tocsFmormoftrnfukd? u&d,aw=rSnfh
tyf\? {uwonm,={uwtrnfukd? 0g=ormoftrnfukd?
uwm,ye=rSnfhNyD;onfSdaomfum;? 0guswm,=0gusjzpfjcif;
tusKd ;iSg? y,kwm eH=,SOt
f yfuek af om? 0dbweD =H wd\
Yk ? tawm=uk?d
{uwya'e=ormofy'k o
f nf? 0kawm=a[mtyfNy;D onf? a[mwd=
\/ / 'ged=? 0kww
m eH=olwpfyg;onfa[mtyfNy;D aom teufdS
ukefaom0dbwfwdkY\? tya,m*g&[wm=tokH;jyKjcif;iSg rxdkuf
onf\tjzpfaMumifh? avmyH=ukd? tm[=qdkawmfrl\/ / tvkw
ormof r sd K ;um;? 0k w w j zpf a omf v nf ; y&yl & Ptusd K ;iS g

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

127

rausyJ adS vonf/ / a,oH=tMuify'k w


f t
Ykd m;? {aum=wpfcak om?
tawm=y"meteufonf? tw=d \? wom=aMumif?h wmed=wdo
Yk nf?
{uwmed=rnfukef\/ / p=qufOD;tHh? {w=0dN*dK[f0gus?
tawmwd=[lonfum;? y'Ea&=pyf&m yk'w
f pfyg;/ / 0da"a,sm=
pD&ifjcif;iSgxdu
k af om? wxm[d=xdk pum;rSe\
f / / 0pe0guseH mr=
pum;0gus rnfonf? 0da",saw[d {0=wdkYjzifhomvQif? odZwd=
NyD;pD;Edkif\? tnxm=tm;jzifh? aem odZwd=rNyD;pD;/ / ykw
o'wa0=ykw\ teufjzpfaom om;\omvQif? emrH=onf?
a[mwd = \? &mZo' w =rif ; j'Af \ ? emrH ? ea[mwd / /
ok=ok0dbwf\/ / trm'dawm=trm'dormofrS? ykAom=
aS;jzpfaomtocsFormofyk'f aemufrS? 0dbwDeH? avmayg/ /
okwf oD[kdVfrlvnf; teufyifxif\? toacsF uwm[k
qdkvQif xdkteufonf tajzmifhtm;jzifhNyD;\? qifjcif&efSd\/
0d*a [=0d*[
0guswiG ;f ? uxmy0wm pm'Deyd e= wdo
Yk nf
um;? ormoomrw d a ,e=ormof j yKvk y f j cif ; \tpG r f ; jzif h ?
0d'dwmed=odtyfukefaom? 0g=xifSm;ukefaom? twy'gedemr=
rnfuek \
f / / emawmokwf ? tawm=tum&Eaemufr?S oAmoH=
tvkH;pkHaom0dbwfwdkY\? avmayg=onf? ea[mwd? tyOrd,m=
yOrDrSwpfyg;aom0dbwf\? tH=tHtjyKonf? a[mwd=\/ /
tZwH=rdrdjzpfaom? "arm=onf? Zm,wd=\? tZwH= rdrdjzpf
ukefaom? "rm=wdkYonf? Zm,Ed=ukef\/ / 0gwwD,mokwf?
tZwH=rdrdjzpfaom? "are=jzifh? 0wwd=\/ / tw= rdrd
[kqdktyfaomtw\? tm"m&bma0g=wnf&m\tjzpfonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

128

odZwad ,0=wnf;/ / yOr,


d m=\? tHbm00Ze=H tHtjyKuMdk uOfjcif;
onf? tyuwm=tHtjyKenf;onf\tjzpfaMumifhwnf;? wd?
'|AH/ / 0duayg=tHrjyKaom0duyfukd/ / wdaPe=jrufESifhwuG?
ouvH=tvk;H pkw
H nf;? owdP/H / 0gusrmS rlum;? o[wdaPemwd
owdPjH yK/
o'Asmu&aPok=o'gAsmukP
d ;f usr;f wdYk ? tw0peHemr=
teufudk jyqdak om pum;rnfonf? o'w0 b
d m0 erw=H o'wu
dk
xifpGmjyaompum;rQomwnf;? okwaEokye=wdkYum;? aroH
y'geH=o'gusr;f wdYk xkwjf ytyfuek af om ormofy'k f w'w
d yf 'k f
ponfwdkY\? ,kwH=xdkxdkt&mtm;avsmfaom? tbda",swH=ukd?
wGm=od? w'EklyH=pGm? tw0peHyd=ukdvnf;? a0'dwAH=\/
bdum eH tbma0g 'kAu
d [
H k o'gusr;f wdYk jyqdak omaMumifh
'kAduo'g\teufum; tbm0rQomwnf;? wpfpkHwpfckaom
umva'oXmeponfukd r,ltyf[k tNrJrrSwf&m [lvdkonf?
pum;ukdt&mwdkif;rSm avsmfpGmodMuav/
y=oabmtm;? a,m*sH = avsmf u ef o nf w nf ; / /
a,m*steuf 0dpmteuf tEkykAteufwdkYvnf; ,xmwwdkYyif
nf;/ / aomw=pD;qif;aom a&tvsO\
f ? y#davmrH=jyefbuf
wnf;/ / ,k*blawm=tpkHjzpfwwfaom? y'awm=yk'fteufrsdK;
onf? ,k*y'awm=rnf\? o[bm0Dtw'G,= wpfNydKifeuf
wuG eufjzpfavhSdaomteufpkH\? {wHemrH=wnf;? ww=xdk
,k*y'w? toeDzave=rd;k BuKd ;oGm;ESi?hf o[y0w=H wuGjzpfaom?
pu=H rd;k BuKd ;pufuiG ;f wnf;? opu=H uGi;f / / *'g0ka"e=cRe;f awmif;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

129

vufeufEiS ?hf ,k*Vy0w=H tpkjH zpfaom? 0goka'0=\? pum0k"=H


pMumvufeufwnf;? 0goka'0rif;BuD;\ vufeufpMum[lvdk?
AdPd;k ewfrif;\ vufeufpMumvnf;[l\/ / y&mygA[dow
k f ?
yAwawm=rS? y&dorEm=? a'a0g=onf? 0wd=&Gm\? wd?
y&dyAwH=rnf\/ / tmukrma&[d=owdkYom;i,fwdkYwdkifatmif?
upm,e=\? ,aom=ausmfapmjcif;onf? 0wwd=\? wd/
tmygPaum#d,m=toufqkH;onfwdkifatmif? o&P*reH=
ud;k uG,&f m[l uyfjcif;onf/ / yAawm=rS? wda&m=wbufwnf;/
yka&bwm0g paom0duyfpkum; ormofrjzpfonfukd jyonf?
bwm=qGr;f pm;onfr?S yka&=aS;wnf;ay;/ / orDayp=teD;[laom
teufvnf;aumif;? tm,marp=tvsm;vdu
k f wnfjcif;[laom
teufvnf;aumif;/ / toeD=rd;k BuKd ;onf? tEk0eH=awm\teD;?
*wm=us\/
,oumav=? *ga0g=wdkYonf? wd|Ed=ukef\? wd? aom=
xdkumvonf? wd|*k=rnf\? okdYtjynfhtpkH csnf;ay;av/ /
,oumav=? tm,w=aESmif;aom? ,a0g=ra,mpyg;onf?
0ww=d \/ / cav=aumufe,fwvif;/ vkem=&dwu
f ek Nf y;D aom?
vk,rmem=&dwfqJjzpfukefaom/ / ygawm=eHeuf? e[meH=a&csdK;
&jcif;onf/ / ye=xdkokdYxifukefjim;aomfvnf;? tny'=
,oumav[laomtnyk'f\? vd*Fg'd0aoe=vdifponfwdkY\
tpGrf;jzifh? awoH=xdkwd|*kpaom yk'fwdkYtm;? ly0duma&memr?
ewd? wom? tAs,lywm=rysufpD;EdkifaomkyfSdonf\tjzpf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

130

aMumifh? "=tAs,Dabm ormoft&m/


tAs,DabmormofNyD;\/
--------------{w=ajcmufyg;aomtrm'dwyK&o
d w
f w
Ykd iG ?f {uaruo=
wpfyg;wpfyg;/ / 'kwD,m wyK&dofvG,fNyD/ / ur0gpauok=
ukefaom? udwaEokp=wdkYonfvnf;aumif;/ / umau[d=
usD;wdkYonf? ay,sm=aomuftyfonfwnf;/ / urf;vkH;a&jynfh
aeaomjrpfukd csD;rGrf;aompum;wnf;? usD;wdkYonf jrpfurf;ay:
ae jrpfa&ukdaomufonf[lvdk/ / ykAponft,SOfwdkYrSm
um&u teufqdkcJhNyD/ /
wwD,mwyK&o
d Nf y;D \/
-----------------w'aw0g=w'wor'geft&mvnf;aumif;/ / uxde
=uxdefouFef;tusdK;iSg? tmb#H=aom? 'kH=ydwfykqdk;wnf;/
uxdem,=uxdefcif;jcif;iSg? pD0&H=wnf;/ / y#d,wH=pD&iftyf
aom? oHC=tm;? tawm=tusdK;Sdonfwnf;/ / [dawm=
pD;yGg;aMumif;wnf;/ / tEkuv
k ? tEk*P
k teufw/l / &mZ*=H rif;
tm;xdu
k af omb@m/ / wkrE=wkyH pn;f tqk;H Sad omyk'\
f / /
pwkwDwyK&dofNyD;\/
ty*re / v / tawo=k bJjcif;teufadS omo'g aMumuf
jcif;teufSdaomo'g MuOfjcif;teufSdaomo'g vGwfjcif;
ponfteufSdaomo'gwdkYonf/ / tayawm=uif;onf/
yvmoawm=ayghjzif;aom pum;rS/ / yd@ygwawm= qGr;f pm&mrS?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

131

y#duaEm=jyefcJhonfwnf;/ / eda#m=uRwfvGwfonf/ /
Ou|awm=Bu;D onfxuf? Oua|m=Bu;D onfwnf;/ / Moruawm=
,kwfonfatmuf? Moraum=,kwfonfwnf;/ /
yOrDwyK&dofNyD;\/
-----------------rwdum,=ajr\? yawm=oydwfwnf;? ajrjzifhjyKvkyfaom
ajroydwu
f q
dk o
kd nf/ / '@daem=awmifa0; So
d \
l ? ukv=H wnf;/
rr=\? 0g=ukd? tEkukAaEm=twkjyK\/ / 0dbwm0"d q|d,mye=
0dbwtyg'gefjzpf aomq|DESifhum;/ / e&meH=vlwdkYxuf/ /
odmeH=wd\
Yk ? 0g=wdw
Yk iG ?f y#=ykq;kd \/ / Ak'o
Ak 'k w
m= bk&m;\
aumif;aombk&m;\tjzpf/ / zvmeH=opfoD;wdkYjzifh? ok[dawm=
0NzdK;onfwnf;? wdawm=a&mifh&Jonfwnf;? todawm= pm;NyD;
jzpfonfwnf;? ok[dwwy&d,m,fcsnf;/ / &anm=\? ba#m=
tcpm;wnf;? a'0'w=\? ykawm=wnf;/ / a'0'w=\?
uPSm=rnf;ukefaom? 'Em=oGm;wdkYwnf;/
tnomayuwm [laom [dwfygXf\ t"dyg,fum;? a'0
'wyk'fonf uPSyk'fukdckefausmf 'Eyk'fukdiJh\? xdkaMumifh
a'0'wuPS [kormofrjzpf? 'Ey'k o
f nf uPSy'k u
f dk ckeaf usm
f
a'0'w yk'u
f idk \
hJ ? xdak Mumifh uPS'Em [kormof rjzpf[v
l o
kd nf/
/ ormofrjzpf[al omfvnf;aS;tk;d tpOfEiS n
hf n
D w
G pf mG ajymqdak om
pkP,
d 0gusrsKd ;omrSw?f *gxmAEt&mrsKd ;vnmf;aumif; 0wpd m
txl;ESifh,SOf&mvnf;aumif; jzpf&mao;\[krSwf/ / tn
omayuawy=d aomfvnf;? ep=H tNr?J orEaD yuo'geH=orEu
D idk hJ

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

132

ukeaf om o'gwdu
Yk m;? ormaom=onf? a[mwd=\/ / uom?xnf?h
0gaus0d , =uJ h o k d Y ? ormaoyd = vnf ; ? or E =tpyf \ ?
0d'w
d wm=todPfwiG x
f ifmS ;onf\tjzpfaMumifw
h nf;? pop=H
rSef\? owdydomayuaw*ruwm ormaomwd=[l? 0kwH=NyD/
omayu a w = onf ? owd y d = aomf v nf ; ? *ruw m =tpyf u k d
odapwwfonf\tjzpfaMumifh? ormaom=ormofjzpfjyef\?
om"uygXfteuf? uJo
h aYdk omyk'rf sKd ;ukd *ruyk'af c:\? t"dyg ,f
um;? a'0'w*kkukvH *kko'g ukvo'gwdkYonf b,fol\
q&m b,fol\trsdK;[k orefukd tNrJiJhaomo'gwdkYwnf;?
xdak Mumifh a'0'w *kak em ukvH [laom0gusrmS uJo
h Ydk a'0'w
*kkukvH[k ormofwGJ&mvnf; a'0'wf\q&m\ trsdK;[laom
teuforefrI xifSm;vsufSdaomaMumifh ormofjzpfjyef\? *kk
o'gonf ukvo'gukdiJhvsuf a'0'w *kk a'0'w*kk [k
ormofjzpf\? *kko'gonf a'0'wukdiJhvsuf a'0'w *kkaem
ukvH a'0'w*k u
k v
k H [k ormofjzpf\[lvo
kd nf/ / q&mwdu
Yk m;
*kkaemukvH*kkukvH? a'0'w*kkukvH a'0'w*kkukvH[k
0dN*Kd [jf yKMuuke\
f ? &mZ'goDyw
k w
Ykd vnf; enf;wl/ / 'GEa wm=rS?
ykAy'=aSUyk'f\/ /
q|DwyK&dofNyD;\/
um&umeH=wdkY\? Bud,mom"evuPwm=Bud,mukd NyD;
apjcif;vuPmSo
d nf\tjzpfaMumif/h / 'gae=? tZmoa,m=
tvdkwnf;? t"drkwd=nGwfjcif;wnf;/ / "kawm=MuL;onf?
aoma@m=MuL;onf/ / Oyy'udwaEok=Oyy'udwEyk'fwdkY/
owrDwyK&dofNyD;\/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

133

0dyvmaom=yk'faSUaemufjyefjcif;onf? a[mwd=\/ /
Oy&d**Fg=**Fg\txuf/ / rmo=wpfy\
J ? tk=H xuf0ufwnf;?
aemufrmoum;vukda[m\/ / t[=aeY\? ykaAm=aSU
tzdkUwnf;/ / ork'=\? raZ=wnf;/ / raZedygwfyk'f/ /
ykaA=? 'da|m=jrifzl;NyD? 0g=jriftyfzl;NyD? aSUum; uwm;a[m?
aemufum; uH a[m/ / ,if;teufudk wxm*wHponfjzifh tpOf
twdkif;jyonf/ / axa&m=onf? wxm*wH=jrwfpGmbk&m;ukd?
'd|ykaAm=aS;jrifz;l \? axa&e=onf? wxm*awm=uk?d 'd|ykaAm=
aS;jriftyfzl;\/ / twEayg? twmeH=ukd? wmaywd=ylyefap
wwf\? wd=xdkaMumifh? twEayg=rnf\[k0dN*dK[fjyK/ /
&PH=ppfx;kd jcif;uk?d Z[wd=pGew
Yf wf\? wd=aMumif?h &POa[m=
rnf\/ / ukawm=tb,frS? Zm,wd=jzpfoenf;? wd? ukawm
aZm/ / b,awm=ab;tm;jzif?h Oy|meH=xifjcif;wnf;/ / 'la&ly=H
'la&kyf? oEdaulyH=oEdaukyf/ / ed'geH=ed'gef;/ / Zaeokawm=
vlausmfapmaomol/ /
trm'dwyK&o
d Nf y;D \/
-----------------Bu,
d O=ukv
d nf;aumif;? ya,mZeO=Mu,
d mjy;D jcif;\ tusKd ;
ukdif;/ / Mo'eHypwd csufjcif;Mud,m pm;&jcif;tusdK;
ESpfyg;wnf;/ /
,HudOd=trSwfr&Sdaom? [dwurH=pD;yGg;rIukd? vAwd=\/ /
Ow&y'wy"mewmocFgawe=aemufyk'f teufjy|mef;onf\
tjzpf[kqdktyfaom/ / aerdw uawm=ESpfyg;aom y0wdedrdwf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

134

wd\
Yk tusKd ;jzpfaomteufwnf;/ /r[myk&ad om r[w*P
k o
f nf
r[Eo'g\ y0wdedrdwfwnf;? a,musfm;Zmwfonf yk&doo'g\
y0wd edrdwfwnf;? a,musfm;j'Afonf xdky0wdedrdwfESpfyg;wdkY\
tusdK; aerdwurnf\? tb,faMumifhenf;[lrl? xdky0wdedrdwf
ESpfyg;ukdodrSomvQif j'Afonf r[myk&dornf\[k odEkdifaom
aMumifhwnf;? t"d|mea|e=cGJ wnf&m[laomteufaMumifh/ /
wd = ok d Y a omtaMumif ; pk a Mumif h ? {uw E d = [l o nf u m;?
wkvsm"du&PH=wnf;/ /awe{uaweyk'fum; 0dbwsefcHyk'f
wnf;/ {uwH a[mwdum; 0kwdrSmyg&Sdaom wnfyk'fwnf;/ /
r[m=rsm;pGmaom? omaoem=xkdppfonfonf? 'daw=xif\?
wdvdif r[mwnf;/ / Am&mPod&Zemr=Am&mPoDjynf rnf
onf? r[m=BuD;us,f\? eykvdifr[mwnf;/ /
edygwlayg=edygwf kyf&Sdaom? 0g=edygwfoabm&Sdaom/ /
r[mo'a00paee=r[mo'g\a00k'jf zpfaom/ /pw oa'[pd =
po'g wo'gwdkYESifhvnf;/ /aemufenf;/ /0g=wpfenf;um;?
r[Eoa'g=onf? r[m=r[monf? a[mwd=\/ oA=aom?
E=r[EEukd? twH=tjyK/ /ouwmemewH=ouwfteuf
xl;Muonf\tjzpfukd? 0g=ouwfteuftoD;toD;\tjzpfudk?
'Daywd=\/ /jyqdkcJhjyD;aomy0wdedrdwfukd ouwfteufqdkonf/
t"du&P blw=tpGjJ yKwnf&mjzpfjzpfaom? 'Aw
=\?
{uwH=wpfckwnf;\tjzpfukd/ /wHwHokw0d"meO=ukdif;?
w'Ekyl =H xdt
k pDt&if tm;avsmpf mG ? 'dw0d*[
0gusO= jytyfaom
0dj*dK[f0gusukdif;? 'doGm=Ijrif? awpyf/ /ww

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

135

od'y '=xdx
k jkd y;D jy;D aomyk'\
f ? twAsOe 0depd a ,= tw0ed pd ,
?
o'0ed pd ,
uk?d aw=odjy;D onf&adS omf? ly0d"meudp=H kyw
f u
G jf cif;
tpDt&ifonf? od'=H jy;D pD;awmhonf? a[mwd=\? "=qdv
k waHY om
jy,k*f? ea[mwd=ormofrjzpf/ /rEmeDykawm=rEmeDykaP;r\
om; jzpfaom? ykaPm=ykPr x&f/ /0daooaemb,y'? qdEO =
jzwftyfonfvnf;? a[mwd wH=xdkjzwftyfonf[lonf? ykVO=
aygufa&mufyGg;pD;jyefonfvnf;? a[mwd/ /caOm=cGifonf?
&aZm=ukef;onf/
wpfykdif;wpfpdwfat; wpfykdif;wpfpdwfylaom 0wKukd
oDwkPSqdkonf? uwmuwvnf; enf;,l/ /taygufBuD;
taygufi,ftrsm;&Sad om 0wKukd qd'g 0qd' qdo
k nf/ /tjzwftuGJ
&Sdaom0wKukd qdEbdEqdkonf/ /a&vnf;oGefavmif;tyf?
tacsmvnf; tacsmwdkuftyfaomajr tMunfukd odwor|
qdkonf/ /or0em? rEkblawmrEkam[kwGmblawmjyK?
*lye=q&mwko
Yd nfum;? lyod'q
d &mwku
Yd ,
dk /l /{w=or0em
ur"m&nf;t&m? tm[&E=d uke\
f ? ye=ukeaf omfvnf;/ /"rA'k d
"rum; tmkHw&m;wnf;? Ak'dum; tm&rPdu w&m;wnf;?
ESpyf 'k t
f &rwlMu? xdaYk Mumifh o&P*Fawm yk'u
f o
hJ Ydk wdaMuaom
yxrmwyK&dofaomfvnf; qdkoifh&m\? "arAk'df "rAk'd[k owrD
wyK&dofaomfvnf;qdkoifh&m\/ /axmremjcD;rGrf;jcif;wnf;?
oly0daoo'Dyem=okyt
f xl;ukad zmfjyjcif;wnf;/*kPrw'yD em=
*kPfrQukdjyjcif;onf? e=r[kwf? wdt"dyga,m=r[myk&daom
ponfwdkYuJhokdY*kPfrQukd jyjcif;r[kwf[lvdkonf/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

136

t0"m&P/ *kaPm{0=oDvpaom*kPo
f nfomvQi?f "eH=
vlwkdYOpmtppfwnf;? rPDok0Pm'duH=ausmuf&wem a&T&wem
ponfonf? e"eH=r[kwf? wd=aMumifh? *kP"eH=rnf\/ /
"ed,swDwd"eH [lonfESifhtnD awmif;wtyfaomteufaMumifh
"ernfcJhaom oDvpaom *kPfonf o"ernfoifh\? a&TaiG
ponfonf "e rrnfoifh? taMumif;rlum; oDpaom*kPfonf
omvQifjzpfav&m&m tpOfyg csrf;omokH;yg;ukdaywwfaom
aMumifhwnf;? okdYaom tvGeftuJ jcD;rGrf;rI[laom orm0em
teufuo
dk m {0o'gjy\? avmu acgif;ay:aom a&TaiG&wem
paom "eukd "er[kwf[k tvsif;jrpfy,faom {0rsdK; r[kwf?
orm0emrsdK;jzpfaom t0"m&PrsdK;wkdY enf;csnf;rSwfav/
taw0 umaum aoawm {0onfvnf; orm0emwpf
rsdK;wnf;? usD;rnfonf tjAL[lr&Sd[k ed,mrwtm;BuD;vSaom
aMumifh r&SdonfvkH;vkH; r[kwf? &Sdaumif; &Sd&m&Sdao;onfom[k
{0ESifhqdkf&avonf? ypdrb0dujzpfaom rdef;rwdkY\ vdifjyefrIukd
qk&d m ,rdu
k #f u
D mrsm;vnf; {0rsKd ;ukd ,lav/ /b&dwAa|e=
&GufaqmiftyfaomteufaMumifh? bm&memr=0efrnfukefonf?
,'do,
d /Hk /oDobm&=OD;acgif; jzifah qmiftyfaom0ef? tHobm&=
yckH;jzifhaqmiftyfaom0ef/ /cEm=wdkYonf? edpbm&m=terw*
oHo&m wpf&w
H pfcgrQusonf r&Sb
d J tjr&J u
G af qmiftyfuek af om
0efYonf? a[mEd/ wa&=rSwpfyg;aom oDobm&ponf
wdo
Yk nf? wm0umvdump= wb0wb0wGit
f cku
d t
f wefu
Y mv&Sd
Muukefonfif;? cErlvdump=cEmvQift&if;&SdMuukefonfif;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

137

a[mEd/ /cEmrlvdum [laomyg|fjzifh xdkoDo bm&ponfwdkYudk


&Gufaqmif&jcif;onfvnf; cEm\tusdK;iSgomjzpf cEm0efyif
jzpfonf[kjy\/
eedygw/ EkAaEm/ OtEkAefjyjcif;onf? y#dao"rSm?
y#dao"e o'grS/ /{w=jy,k*f? apm'em=onf? od,m=\?
t,H=ejrpfjcif;onf? 0dZrme=xif&Sdaom0wKukd? edaoa"m
u=jrpfjcif;avm? O'g[k=okrYd [kw?f t0dZr me=uk?d edaoa"mu=
jrpfjcif;avm=wd=um; tusO;f wnf;? {w=pum;&yf? udO=d
pkdk;pOf;qdk&eftusef&Sdao;\/ /"=t&yfXme/ /ww=
xdkt&yfXme/ /a'om'ded,rH=t&yfa'oponf ukdrSwfjcif;ukd?
0dem=? edaoa"m pyf/ / edao"ed,a0=jrpftyfaom 0wK\
omvQif? t0dZrmewm=aMumifhwnf;/ /wd=um;pkd;pOf;
qd&k eftusepf um;/ / 0kpa w=ajzqdt
k /hH / t,H=ejrpfjcif;onf?
wH o 'd o m'd t aw o k = wH o 'd o paomteuf w d k Y ? waA m
[m&a0=xdkjA[Pa0g[m&ukdomvQif? edaoa"m=wnf;/ /
wo=xdkykPm;wk/ / ,xm[H=Oyrmtb,fuJhokdYenf;[lrl?
avmuo= ? AmvZemeH=AmvykxZk efwt
Ykd m;/ / awoH= xdAk mv
ykxZk efw\
Ykd ? w=xdt
k w[al omonma0g[m&\? rdpm bm0csm
yewH=rSm;onf\tjzpfukd a[mMum;apjcif;iSg/ / ok'jA[P
o'yd=eESifhrbufoufoufaom jA[Po'g\vnf;? rdpm
0aoe=azmufjyefonf\tpGr;f jzif?h 0g=rdpm onm rdpm a0g[m&\
tpGr;f jzif/h / w'waZmwu rwwm=xdjk A[Po'g\ rSm;aom
teufukd xGe;f jyumrQ\tjzpfonf/ / "=jA[aPm [laom

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

138

jy,k*f ? e0dZk w=d rqefu


Y si/f / tbd"rm a'oemawmfEiS ahf &G;cs,f
onfSdaomf avmu? yk*vtwZD0? a'0rEk? wdyk&do
tpSdukefaomo'gwdkYonf rdpmonm rdpma0g[m&\tpGrf;jzifh
yk*v
ow ponfr[kw&f mwdYk omjzpf uke\
f / / w'naw=xdrk S
wpfyg;[laomteuf/ / wAdka'=xdk\ qefYusifbuf/ /
tukov ukovo'gonf tb,fov
Ydk Qif wAd 'k w
jzpfoenf;
[lrl? avmbtrIukdyif avmu aumif;onf aumif;onf
[kac:a0:rIMdS u\? olUOpmukt
d "rEiS &hf rI? olUr,m;ukd usL;vGerf ?I
ao&nfaomufpm;rI? upm;avmif;pm;rIponfjzifh avmu
AmvykxZk efw\
Ykd taumif;xifrw
S af c:a0: ajymqdrk w
I u
Ykd dk tukef
ajrmfav? taumif;qdo
k nf ukovyifwnf;? okE& yifwnf;? okYd
wAdk'teuf ukovo'gjzpfrIukd odav/
w'bma0=xdk\ rSdjcif;teuf/ / wHo'do? w'n?
wAdk'? w'bm0wdkY w\tpJGum; eo'gESifh,SOfbufjzpfaom
yk'fteufukdpJGav/ / euwGm=rjyKrl? tuwGm=rjyKrl?
u&aPe=jyKjcif;Bud,mESifh/ twem=rdrd[kqdktyfaom e
tu&mESifh? ,kwy'wH=,SOfaomyk'f teufukd? yoZ=uyf?
va*wGm=Nid? y#daoa"wd=jrpfwwf\? wdwom/ / yoZ
raw=,SOfbufyk'fteufukdNidumrQ? tXwGm=rl? wHo'dom
'dau=ukefaom? y&dawmbma*=xuf0ef;usifaomtzdkYwdkYukd?
O*,=S odr;f ,l/ / edaoa"wA=H jrpfxu
kd af om? tw=H rdpm onm
jzifhrSwfaom ykPm;tppftpSdaomteufukd/ / rdw"r0d"la&m=
rdw" r\qefu
Y sib
f ufjzpfaomolwnf;/ / Oy'a0g=ab;&efonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

139

wd = wd r nf \ ? e,k a w m =roif h a vsmf a om? Oyga,m=


taMumif;wnf;/ / ODrd=vdIif;wHydk;/ / etwdur=rvGefrl?
twdurrvGefrl/ / t,kwwmeHyd=tcsif;csif; teufrpyfMu
ukeaf om yk'w
f \
Ykd vnf;/ / yke=wzefxyf? e*g,dwAm=r&Gwt
f yf?
wd=aMumif?h tykea*,sm=rnf\? *gxm=wnf;? eo'gonf
a*,smukdjrpfonfjzpf\? a*,smESifhom teufpyf\? o'gtm;
jzifhrlum; ykeESifhpyf\/ / o'H=aoolwdkYtm;&nfxm;aom
ukwf[D;xrif;ukd/ / taemumoHuma&wGmyk'fwdkY waygif;
wnf;teufay;/ / trdedwHuwGm=trSwf rjyKrl/ / trlv
rlvH*Em=tjrpft&ifokdY rvdkufrl? tvkwormofrsdK;wnf;/ /
aomarm=xk;H tdik /f / o&m'dau=tpo&Sad om/ / tE=H xrif;?
toeH=pm;jcif;/ / rp&D=0efwdkaomol/ / ukykwm=raumif;aom
om;orD;wdkYonf/ / Moa|m=EIwfcrf;/ / yu|H=jrwfaom/ /
"meH=wnfjcif;/ / rwd=tvdk/ / yaxm=vrf;c&D;/ / tbda",s
0paem qdkonfum; xdkyk'f\ y"meteufonf wpfckjzpftHh?
{u0kpf0dbwfouf\? trsm;jzpftHh A[k0kpfouf\[lvdk/
ur"m&nf;ormofNy;D \/
---------------ocsFmykAawep=ocsFmaS;Sdonf\tjzpftm;jzifhvnf;
aumif;? eyko
H auuawep=eyk{H u\tjzpftm; jzifv
h nf;aumif;/
'Gdo[HponfwdkY? a'G=ukefaom? o[med=taxmifwdkY
wnf;? 'Go
d [H=ESpaf xmif? ponfjyKav/ / a'G=ukeaf om? ow
o[med=todef;wdkYwnf;/ / 'Gdowmedum; torm[m&'d*k

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

140

ormof? a'Gowmedum;0gus/ / oAHocsFmy'ar0qdkonfum;


'GdowaS;yk'faemufyk'focsFmcsnf;[lvdk/ / ykAH=aS;yk'fonf/
'd*o
k rmofNy;D \/
-------------ormoy'aw=ormofyk'fwdkY\teufwdkYukd? twdur=
vGef/ / wxm t,H ormaom 0dormoy'aw twdur
tanoH y'geH tawok wd|wd[ak ,mZem/ / aom=xdt
k y"me
teufukd? 0kpwdpyf/ / ,o=tMuifA[kAD[d? w*KPH=xdktn
yk'\
f 0daooejzpfaom ormofy'k t
f eufu?dk trkOw
d mG = rvGwrf
l ?
w*KaPe=ESifh? oa[0=omvQif? 0dnmaPm=odtyfaom? tn
y'awm=onf? twd? wdwom// w*KPoH0dnmaPm=tn
yk'\
f *kPEf iS w
hf uGot
d yfaom tnyk't
f eufadS om A[kA[
D o
d nf/
,w=tMuifA[kAD[d/ / qdE[awm yk&daomum; ormofyk'f
wdkY\teufonf tpdwf\tjzpfjzifh tnyk'fteuf twGif;0if
aomjy,k*fwnf;? qdEyk'f [wyk'fwdkYum; ormofyk'fwdkYwnf;?
yk&o
d um;tnyk'w
f nf;/ / Ak'y rkacg bduK oaH Cmum; ormofy'k f
wdkY\teufonf wuGpD&iftyfonf\tjzpfjzifh tnyk'fteuf
twGif;0ifaomjy,k*fwnf;? Ak'yk'fyrkcyk'fwdkYum; ormofyk'f
wdkYwnf;? bduKoHCyk'fum; tnyk'fwnf;? wuGpD&iftyfonf\
tjzpfqdkonfum; bwHa'wdormofyk'fteufvnf; or'gef
jzpf\? tOD;trSL;jzpfaom bk&m;vnf; qGrf;vSLrIrSm tvSLcH
or'gefjzpf yg0if\[lv/kd / {0Ha,mZem&[wm=okYd 'Ge0f gus
jyK teuft"dyg,fa,mZemjcif;iSg xdkufonf\tjzpfonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

141

0da",swmemr=rnf\/ / 'dEokauFm &mZm 'geH a'wd &mZm


[laomtnyk'f\teufonfom tvSLay;oljzpf a'wd
uwm;tjzpfjzifh pD&ifjcif;iSgxdkuf\? 'dE\teuf okuF\ teuf
jzpfaom tcGeb
f @mwdo
k nf a'wd uwm;tjzpfjzifh pD&ifjcif;iSg
rxdu
k u
f ek ?f 0da",s-t0da",sjzpfMuykw
H nf;/ / orm"docFgawe=
aom? tny'awe=tnyk'fteuftm;jzifh/ / 0kwwmeO=wdkY\
vnf;? tw&[dwwm=teufrSuif;NyD;jzpfaomaMumifh? 0g=pGefY
tyfNy;D aomteufo
dS nf\ tjzpfaMumif?h &[dw&["mwfwnf;?
&[pma* [k"mwfeufSd\? AsOeEormofyk'fqdkonfum; u
ork',wd uo'g 'Hyp,wm 'Ho'gwdw
Yk nf;/ / upn;f
usrf ; yuwd p o&E ok w f j zif h yuwd p yf r S o m0gus
aMuavaomf o&Asnf;wdkY wzefay:vmukef\? usrf;um;
yuwdrpyfyJ tvdktavsmufay:ukef\[lvdkonf/
"ye= o0dwuyk'fum;/ / um,AsmrmeH=ukd,ftoH
wd k Y \ ? oryrmPw m =rQaomyrmPS d o nf \ tjzpf a Mumif h ?
ukd,ft&yfvnf;av;awmif? tvHvnf;av;awmif Sdonfukd
qdo
k nf/ / yanmifyif t&yftawmifwpf&mjrif&h m av;rsuEf mS
jzmaom tudkif;wdkY tawmifig;q,fpDSdMuvQif y&dr@vjzpf\/
a,m=onf? edaj*ma"m0=uJhokdY? y&dr@avm=jynfh0ef;onf?
a[mwd/ / &mZukrma&m=od'wfrif;om;ukd&\/
omoem tvSLcH&Jaom&[ef;ukd umuol&qdkonf/ /
puK0d,=ynmpuKukduJhokdY? blawm=jzpfawmfrlonfwnf;/ /
ow0gwdkYonf rsufpdSdMujcif;aMumifh aeveuwfwdkYukd jrifMu&

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

142

ukef\okdY? uRwfxdkufaom ow0gwdkYonf bk&m;Sdjcif;aMumifh


opmav;yg;w&m;wdkYukd jrif&Muukef\? xdkaMumifh bk&m;onf
ow0gwdkY\ rsufpduJhokdY jzpfawmfrlownf;/ / edpH=tNrJ?
aomr[',wm,=csr;f at;aom ESv;Hk So
d nf\tjzpfaMumif/h /
,H=tMuift&yfonf? 'udPmp= \vnf;aumif;? ykAmp=
\vnf;aumif;? tE&mVH=tMum;onf? a[mwd? om=xdt
k &yfonf/
,ka'=ppfx;kd jcif;[laom? tn y'aw=/ / Bu,
d mAsmwd[ma&=
Bud,mcsif;tjyeftvSefukd? *rsrmae=aomf/ / 0d[m&-Aswd[m&
teufwl? 0dukdAsjyK/ / tmwH=tmtjyKonf/ / auaokokp=
rSmbufppfonfw\
Ykd qHyifwYkd vnf;aumif;? auaookp=xdrk mS
bufppfonfwdkY\ qHyifwdkYvnf;aumif;? okdYAswd[m&way:
atmif teufqakd v/ 'a@[dp=bufvw
HS w
H jYkd zifv
h nf;aumif;?
'a@[dp=xdk bufvw
HS w
H jYkd zifv
h nf;aumif;/ / oHCm&mr=\?
bm0pyf? oraP[d=wdkYonf? ywApyf/ / wom=aMumifh?
w=xdkormofyk'f\/ / awe=xdkormofyk'fonf/ / 'kwD,m
0dbw,
d m=jzif/h / xd0k pwu
dk 'kw,
D m0dbwfjzifh t&Mum;zG,u
f pd
rS/d / vd*w
F r w0o
d ,m=vd*w
F r QvQijf zpf&mSad om/ / rHu
k =H ok?Yd
0ge&m=arsmufwo
Ykd nf? tmkVm =wufMuukeNf y?D wd=okaYd rsmuf
wdkYonf wuftyfonf\ tjzpfwnf;[laom urowdaMumifh?
aom=xdkopfyifonf? tmkV0gea&m=rnf\? wdteufukd
ae&mMuay;onf? uwK0gpu ponfwYkd vnf; t&mtm;avsmpf mG
ae&mMuay;enf;ukdodav/ / a,e=tMuifolonf? `Ed,med=
wdu
Yk ?dk Zdwmed=atmiftyfuek Nf y?D wd=ok
Yd a`Ew
u
Ykd dk atmifwwf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

143

onf\tjzpfwnf;[laom uwKowdaMumifh/ / udkPf;?


wd=okdY opfyifukdjzwfaMumif;\ tjzpfwnf;[laomu&P
owdaMumifh/ / ,=tMuifrif;tm;? okauFm=ukd? 'daEm=
ay;tyfNyD? wd=okdYtcGefukday;&m\ tjzpfwnf;[laom
or'geowdaMumifh? 0g=ay;tyfaomtcGef ukdcH,lwwfonf\
tjzpfwnf;[laom or'geowad Mumif/h / OyeDw=H uyftyfaom/
/ y#dy*k a vm=NyKd ib
f uf jzpfaomyk*Kd vo
f nf/ / tm=tmo&\?
&w/H / 0dyl =H rvSaom? rkc=H rsuEf mS onf/ / twaem=rdrx
d uf?
Owa&m=vGefaomw&m;onf/
Am[d&w A[kAD[d/ / y&dedAKw=NyD;aom? t=xdk
jrwfpGmbk&m;tm;? owm[H=ckepf&ufSdNyD/ / tbdodw=
tbdou
d cf NH y;D aom? t&anm=tm;/ /rw=aovGeNf y;D aom?
t=xdkukd,faumiftm;/ / y#dpEm,=zkH;vTrf;NyD;aom? tm=
xdktmywftm;? {um[H=wpf&ufSdNyD/ / *w=c&D;oGm;aom?
t=tm;? a,mZeH=wpf,lZema&mufNyD/ / wd=okdYvlwdkY\
xGu&f mtjzpfwnf;[laom tyg'gefowad Mumif/h / umVuH=rnf;
npfaom tjypfa'go/ / ,rSm=rS/ / ,=\? [awm=onf?
qdaEm=NyD? wd=okdYjywfaomvuf\tSif\tjzpfaMumifh/ /
,=\? 0aPm=onfum;? ok0P=a&T\? 0aPm0d,=uJhokdY
wnf;/ / em*=qifajymifBu;D \? *wd0,
d =oGm;jcif;uJo
h w
Ydk nf;/
0dua rm=uGejYf rL;jcif;/ /[Ek=atmufar;/ / caEm=yck;H ? 0g=vnft;kd /
{0rm'd? {0rm'drnf\? wxm=xdktwl? pm'd=rnf\? ap0
rm'd=rnf\? wxmo'gjzifh pm'dwdo'g? ap0rm'd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

144

wd{0Ho'gwdkYonf o'doteufa[mwdkYcsnf;[kjyonf/ /
wH{0Hteufwl/ / Zm,wd=jzpfaMumif;/ / uo'g aS;Sd&mwdkY
ykpm oHxu
G af tmifay;/ / u'o
d =H aom? emrH=onf? tw=d So
d enf;
ponfwnf;/ / 0med=ESpfwdkYum;? 0g=&[ef;0gwdkYum;? uwD=
tb,frQweYkd nf;/ / aomwm0"meH=em;axmifjcif;/ / wD=okYd
aumufpyg;wdkY\ jynfhpkH&m\ tjzpfwnf;[laom t"du&P
owdaMumifh/ / {u&w=wpfnOfh? 0g=wpfnOfhywfvkH;? 0gaom=
aejcif;wnf;/ / Obawm=aom? urawm=aMumif/h / rde;f rtjzpf
ukad qmifaom uHwpfyg;? a,musmf ;tjzpfuadk qmifaomuHwpfyg;/
,=tm;? 0g=\? uPo=vnfbif;? umaVm=rnf;aom
rSJYonf/ / Aka'ok=BuD;aomolwdkY? bwd=qnf;uyfjcif;onf/ /
a,[d=wdo
Yk nf? y&uare=vGepf mG vkv
YH jzif?h or'g=Opmjynfph jHk cif;uk?d
t"d*wm=&tyfNyD/ / ywrSm=oydwfrS? MoPDawm=cstyfaom?
ygPd=vufonf/ / t=\? uma,m=onf? oD[=\?
ykA'H0d,=aS;xuf0ufaomukd,fuJhokdYwnf;/ / rwm=trHk&pf
ukefaom? Ava0g=ukefaom? rmw*Fg=qifwdkYonf/ /
A[kA[
D o
d rmofNy;D \/
------------------a'Gp=vnf;jzpfukefaom? a'Gp=vnf;jzpfukefaom? y'ged=
yk'fwdkYwnf;/ / twm=teufwdkYwnf;/ / y'ged? twmwdkYum;
vdk&mteufukdjyqdkaom yk'fwdkYwnf;? 'Gdo'g 2-ckomvdk&if;wnf;/
a'Ga'G em0g 'GEm [lvnf;abmfMu\? a'Ga'G a*gPm 'GEm ponfjzifh
2-cktpkHtpkH&aumif;orQukd abmfEdkif\/ / q&mwdkYum; avS 2-

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

145

pif;wG?J vSn;f 2-pD;NyKd ipf aomteufuo


dk m Oyrmvd&k if;jyKMuuke\
f ?
o'gteuf 2-yg;pkHukdyifOyrmjyKEdkif\? ,k*V=tpkH\? emrH=
wnf;? "ye='Geformoft&mum;/ / rjym;aoma",sw
Sdonf\tjzpfukd 0peyxOdponfjzifhcsJUonf/ / pyexH=pum;
0gust&mokdY/ / a'Gtwm=wdkYonf? {uwH*pEdpyf? {uwH=
wpfcw
k nf;\tjzpfo?Ydk *pE?d {u0dbw,
d m? 0do,m=jzpf&mwdo
Yk nf?
[kwmG =? ygXfjzifh 2-yg;aomyk'rf sm; aomyk'w
f \
Ykd wpfy'k w
f nf;
tjzpfokdY a&mufjcif;onfvnf; ormof\vuPm? ormof\
tusdK;[laom t"dyg,fukd NyD;aponf/
orkpa,ye=um;? 'Gd"m0da,maZwkH,kZwda,0pyf?
uomxnf?h vmbDa[mwd / v / y&dum &meE=d [l? 'eawm=
ygVdjy,k*fudk awGUjrifjcif;aMumifhwnf;/ / 0g=wpfenf;um;? tEGm
pa,myd=ukdvnf;? ormo'GaE=? aemevAwd=r&tyfonf
r[kwf? &tyfonfomwnf;? uom=xnfh? rmvm*E / v /
Xmemwd=[l? 'eawm=ygVdjy,k*u
f dk awGUjrifjcif;aMumifw
h nf;/
/ t0,0y"meork'g,y "meaba'e=tpdwftpdwfjy|mef;jcif;
taygif;jy|mef;jcif; tjym; tm;jzif/h / 'GaE=? yPDww&H=omvGe
f
rGefjrwfaom0wKonf? ykaA=aSU? edywwd=uswwf\/ /
t0aPo=k wdw
Yk iG ?f o&m'dy'H= tpo&Sad om yk'o
f nf? ykA=H aSU
usNrJonf? a[mwd=\/ / edpva'ok=eyHk{uwftNrJ&aom
'GefwdkYwGif/ / rkcH=cHwGif;? emodum=ESmacgif;/ / [Ek=ar;? *D0g=
vnfbif;/ / orH=cGufcGif;? wmVH=armif; aMu;eif;? 0g=vufckyf/
oacF g =ck o if ; ? yPa0g=xuf p nf ? !d @ d a rm=pnf y k w f / /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

146

zmavm=xGefoGm;? ygpeH=ESifwH/ / ,k*H=xrf;ydk;? e*FvHxGefudkif;?


xGefwkH;ukdrlum; e*FvoDoac:\/ / ywdum=ajconfol&J/ /
prH=um? 0g=om;a&'kdif;/ / o&y&dwmPzvuH= jrm;ukduG,fum
aomysOcf sy/f / "Ek=av;? uvmayg=awmif?h 0g=jrm;Munfawmuf/
ukE=csylvl? udydvdu=y&Guf/ / uD#=aygufb#f? y#*F=ESHaumif/
eukv=a>ryg? obm*'Gef? ynmPO=ynmvnf;/ / {uo*wd
'GaE=aygif;wpfpkqdktyfaom usrf;wdkY\ 'Gef/ / {uu'kuH=
wtaygif; 2-cktaygif;/ / ypep@v'GaE=ypep@mv'Gef/ /
&GHbG,fpufqkyfbG,f[l a&G;cs,fjcif;rSdyJ wd&pmefow0gukd
owfjcif;csufjyKwf zkwfrQdKufpm;avhSdaom vlusef;vlkdif;rsdK;ukd
ypep@mvac:onf/ / wHigrkqdk; olcdk;'g;jr ygPmwdygwtrI
'kpkdufusef;ESifh toufarG;ol? tiSg;t&rf; ulvDvkyfMurf;ESifh
toufarG;olwo
Ykd nfvnf; p@mvrsKd ;wdyYk ifwnf;? olawmif;pm;rsKd ;
bifusef;rsdK; olaumifzkwfrsdK;onfvnf; p@mvrsdK;yifwnf;/
Mo&rdu=qdwfowfrlqdk;? olu&du=0ufowfrlqdk;/ /
omukPdu=iSufowfrlqdk;? rm*0du=awmom; rkqdk;/ / oygu=
acG;om;pm;rsdK;? p@mv='Gef;p@m;rsdK;/ / a0P=ESD;orm;?
&xum&=om;a&orm;/ / yuKo=bifusKe;f orm;? q0#m[u=
olaumifrQdKuform;? jrefrm okb&mZmrsdK; ac:onf/ 0duy
va'ok=0duyftm;jzifh eykH{uwf&aom'GefwdkY/ / OoD&=
yef;&if;jruf? AD&P=Nydef;jruf/ / rkO=jzLqHjruf? yAZ=Nydef;jruf/
umo=udkif;jruf? uko=oref;jruf/ / c'd&=Sm;yif? yvmo=
aygufyif? "0=arsmufidkyif? touP=tifMuif;yif/ / rdvuK=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

147

anmifMuyf? edaj*m"=yanmif? tow=aAm"dyif? uydwe=anmif


jzL? oD;yif[lvnf;ay;Mu\/ / omu=uRef;? omv=tifMuif;/
*Z=qif? *0Z=awmEGm;? EGm;aemufvnf;[l\/ / {aP,s? {PD?
0&m[=0uf/ / tZ=qdwf? {Vu=okd;/ / 0V0=NrJ/ / Adv0=
iSufbDvl;/ / u&@=ouFef;zGwfiSuf? pu0gu=pu0ufiSuf/ /
Au=AsdKif;BuD;? Avmu=AsdKif;ESrf;/ / [d&nH=aiG/ / rPd=jr?
ocF=ckoif;? rkwm = ykv?J a0VK&,
d =aMumifjruf&/GJ / Zmwly=a&T?
&Zw=aiG/ / omvd=oav;? ,0=ra,m? wdv=ESr;f ? rk*= yJaemuf?
rmo=yJvGef;? edrm0=yJBuD;? yJwufBuD;vnf;[l\/ / ukvw=
ukvm;yJ/ / AsOe meH=[if;vsmwd\
Yk ? rp=a&ow0gom;? rHo=uke;f
ow0gom;? omu=toD;t&Guf[if;rsdK;? oly=yJ[if;rsdK;/ / *As=
EGm;EdUk [if;? rm[do=uREJ Ukd [if;? EGm;om;[if;vsm? uRo
J m; [if;vsm
vnf;[l\/ / {aP,s={PDom;? 0&m[=0ufom;/ / rd*=orif
om;? r,l&=Oa'gif;om;/ / umodwdkif;? aumovwdkif;? 0ZDwdkif;?
rvmwdik ;f ? apwwdik ;f ? 0Howdik ;f ? rZwikd ;f ? ol&aoewdik ;f ? ukw
k ikd ;f ?
yOmvwdik ;f /
'Geo
f rmofNy;D \/
-----------------'ged=? ykaA=? 0kwmedp? t0kwmedp/ 0daoo0d"memed
[koref? qokormaook=wdkY/
- eykHoauuwH=eykHoau uw&moDvnf;aumif;?
- ormoE&am=ormoftqkH; &jyKaom &moD
vnf;aumif;?

ZtpodYk
-

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

148

ykrm0gwda'aom=ykvdifiJhaom &moDvnf;aumif;?
ormoaEu=ormofyk'ftqkH; uypnf; oufaom
&moDvnf;aumif;?
- ormoaEt=ormofyk'ftqkH; typnf;oufaom
&moDvnf;aumif;?
- emema'aom=txl;xl;aom tma'o&moD vnf;
aumif;?
- tAsa,m=tAs,&moDvnf; aumif;?
- ocsFm=ocsFm&moDvnf;aumif;/ / &moDSpfyg;/
orm[m&blwm=ukeaf om? 'd*'k EG m ='d*o
k rmof'eG o
f rmofy'k f
wdkYonf? eykHoump=eykHvdifwdkYonfvnf;aumif;? {uwocsFmp=
{u0kpo
f csmF wdo
Yk nfvnf;aumif;? a[mE/d / qm,m obmaoG0=
qm,mo'gobmo'gaESmif;&mwdkYomvQif? t,H0d"d=onf?
a[mwd/ / obmeH=vTwfkH;paomobifwdkY\? qm,m=t&dyf
wnf;/ / ou#pm,H=vSn;f &dy/f / obmoa'=obmo'gaESmif;
&m? trEkobmaoG0=wdkYomvQif? t,H0d"d/ / ewd=tpD
t&ifrS/d / tAs,D / v / 'GEm eO=wd\
Yk vnf;aumif;? upd=aom?
wyK&dop=\? osm'Dok=odpaom0dbwfwdkYaMumifh? &am=
&jyK&\/ / tcsdKUaomwyK&dofqdkonfum; obpm,H ponf
ukd,l/ / A[kuanm=rsm;aomowdkYorD;Sdaom? aygaom=
a,musfm;? A[kwD=rsm;aomrdef;rSdaom? ukvH=A[k0 0"l
o'grdef;ra[m acR;ra[m 2-csufoifh/ / jA[AEL=ykaP;r/ /
&mZ*a0g=rif;\EGm;awmfwdkY/ / a*gukvH=EGm;NcH? 0g=EGm;rsdK;/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

149

ykrm0&moD/ / 'H0d"meH=onf? pwk&*=t*Fgav;yg;Sd\?


ykAy'H=aSUyk'fonf/ / wd=okdY? pwk&*jyef/ / 'DCm=ukefaom?
ZCFm=jrif;acgif;wdkYonf/ / uwpd=tcsdKUaomygVdya'o?
ykvd*Flyg=ykvdifkyfSdukefonf/ / wxm=xdkrSwpfyg;/ / "ye=
'DCZaCFmyk'fum;/ / aom=xdk'DCo'gonf? 0daoos
vd*FgEk*w0aoe=0daoosyk'f\ vdifokdYvdkufonf\tpGrf;jzifh/ /
ykrm0gwda'ao=ykvdiftjzpfokdYnGef;jcif;ukd? uaw=aomf? ww=
xdk'DCyk'f/ / ukrm&D=t&G,fvGefNyD;tysdKBuD;jzpfaom/ / ,k0wD=
tqif;Eke,f unmt&G,jf zpfaom? Zm,m=r,m;onf/ / "=
ukrm&D&waemyk'f / / ted|awm=tvdrk St
d yfaom teufonf/
bmodwykrjzpfaom yk'f\vdifukd t&mtm;avsmfpGm odvdkaomf
{uwjzpfaom ,SOfbufyk'fukdaxmuf od&onf? jy,k*f
ykvid u
f o
hJ iYdk chJ v
hJ Qif ypn;f aysmufvwUH ? {uw,OS f bufjzpfaom
&weyk'fuvnf; eykvdifjzpf aSUyk'f\ wdtjzpfukdrjyEdkif?
a[mbl;aomykvdiftwdkif;omwnf&m\? xdkaMumifh ykvdifuJhokdY
iJhcJhaomf xdkyk'f ukrm&D[laom vdktyfaom teufukdrodrl
ukrm&[laom rvdktyfaomteufukd odav&m\[lvdkonf?
aemufvnf; enf;ukdrSD; jynfhpkHpGmodav/ /
a,e=tMuifolonf? 'd|d=jriftyfaom? *grPdukvH=&Gmol
BuD;rsdK;onf? a[mwd? aom*grPd'd|d/ / t&m *grPdo'g
eykvid x
f ifmS ;atmif0gus ukv[
H x
k nfah vonf/ / o'g=,kMH unf
jcif;[laom? yuwd=eukd oabmonf? twd/ / 'k0*Fa0uvH=
t*FgESpfyg;csdKUonf/ / aSUyk'fvnf; bmodwykryk'f r[kwf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

150

aemufy'k v
f nf; wv
d id yf 'k rf [kw?f t*FgESpyf g;csKd Uyk/H / ur"m&,rSd
ye=ur"m&nf;ormofum;/ / oAm'a,mokwf? 0kwdraw=
0kwrd Qomjzpfaomt&m/ / oAm'demrum=oAm'drnfuek af om?
oAemro'g=wdo
Yk nf/ / ,=tMuif oltm;? om=xdrk ed ;f r[kqkd
tyfaom? yrkcg=tOD;trSL;onf? twd/ om=xdktusifh y#dywf[k
qdktyfaom? ponfjzifh t&mtm;avsmfpGm tpJGukdabmfav/ /
wm,=xdak 0'emESi?hf 0g=um;? wm[d= xdak 0'em wdEYk iS ?hf vnf;
t&mtm;avsmpf mG odav/ / wm=xdrk ed ;f r\? rkc=H rsuEf mS wnf;/
/ ormof0w
k d pkwnf;/ / wH*xm,H=? 0g=wmok*gxmok=wdYk ?
wMw=? 0g=wdkY/ / wm,*gxawm=rS? 0g=wm[d *gxm[d=wdkYrS?
wawm=rS? 0g=wdrYk /S / w'g=? 0dbwd yp,E0w
k pd w
k nf;? wxm=?
oAxm? ponfum; w'dwyp,E 0kwdpkwnf;/ / 0d*[0gus
rxifSm;aomyk'fEkwf yk'fao;pkukd 0kwdrwqdkonf/
uyp,&moD/ / ,l[d-ukd? OD[dyk'fjzwf? uwma&m=
tvkyfonfwdkYonf/ / 0wma&m=qdkvG,faom tavhSdaom
olwdkYonf[k aemufyk'frSmay;av/ / &y'H=onf? jA[PH=
ykPm;ukd? 0'wd=a[m\? 'DCy'H=onf? jA[P=ykaP;rukd/ /
vdwd,l[d=vKypnf;Sdaomo'g wdvdif ODypnf;Sdaom
o'gwdkYrS? tnawm=wpfyg;jzpfukefaom/ / oaomwaum=
em;Sdaomol? taomwaum=em;rSdaomol/ / A[krmvaumA[krmavm=rsm;aomyef;ukH;yef;qdkif;Sdaomol/ / aemuf
vnf;enf;wl/ / rm,m=vSnfhywfrI/ / rwywdum=aoaom
vifSdaom? A[k[wdaum=rsm;aomqifSdaom/ / 0aZm=EGm;NcH/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

151

A[k&wkaum=nOfhukdodol ax&fBuD; 0gBuD;rsm;aom/


wdvda*F=/ / ormoE&moD/ / ygygeH=ol,kwf wdkY\?
blrd=jzpf&majrt&yfwnf;/ / ZmwdblrH=bGm;jrif&mt&yf? owK=
jrwfpGmbk&m;\? Zmw&|H=bGm;awmfrl&mwdkif;jynf/ / {w=
ausmif;? jymom'f? a'G=ESpfqifhukefaom? blrda,m=bkHwdkYonf?
oEd=ukef\/ / ow=ukefaom? a*g"m0&da,m= a*g"m0&DjrpfwdkY
wnf;/
okwf? tenmocsFawok=tnw ormof tocsFw
ormofrS wpfyg;aomormofwdkY? toacsF[dp=Oyom&yk'fwdkY
aemufrSvnf;aumif;? ocsFm[dp=ocsFmo'gwdkY aemufrSvnf;
aumif;? t*Fkvsm=t*Fkvdo'g\? trmoaEm=ormofyk'ftqkH;
onf? [kwGm=? t=typnf;onf? a[mwd=\/ yrmP0gpD=
vufopftwdkif;tSnfukda[maom? o'E&H=o'gtxl;wnf;/ /
vlwdkY\vufSdaomvufdI;ukda[m&m um&E twdkif;Sdap
[lv/kd
'gk=opfom;cGufwnf;? t*FkvdyrmPm 0,a0g=vufopf
yrmPtpdyftpdyfSdaom? "nm'DeH=pyg;ponfwdkY\? rme0dao
aom=csichf u
G f txl;uk/d / 'DaCmp='DCo'gvnf;? ponfay;/ /
ykAy&m'd=aSUtzdkYaemuftzdkYponfonf? {ua'aomemr={u
a'oo'grnf\/ / pd&&wH=SnfpGmaom aeYnOfhywfvkH;/ /
ta[mp=aeYvnf;/ / 0ae=rd;k a&onf? awrdwm=pGyt
f yfaom?
&w=d wnf;/ / rd;k pkad omaeY&uf? ckepf&uf ponfr;kd Bu;D apGaeaom
aeY&ufpkukd 0&wqdkonf? [dr0Emum; rdk;av;vonf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

152

0&wumvrnf\? aqmif;av;vonf [dr&wumvrnf\/


tpawp='Geformof r[kwf&mvnf;aumif;/ / tavmay=
w'w
d yf pn;f raus&m/ / yO[=d ukeaf om? a*g[d=wdjYk zif?h uDawm=
0,f,t
l yfonfwnf;/ / *0Z*0g=awmEGm; tdrEf mG ;wd/Yk / ,=
tMuifonfwdkiftm;? pwam=ukefaom? tHoda,m=tzdkY
taxmifhwdkYonf? oEd/ / twH=okwfjzifhtjyK/ tm,mar=
tvsm;vdkufwnfjcif;[laom teufukd? *rsrmae=aomf? tEk*0H=
tEk*0H[l? odZwd=\? okwfjzifh ormoE typnf; ouf
Moukd t0jyK Ny;D ap[lv/kd / tEk|w
d =H tvdu
k o
f ifh wnf&mjzpfaom?
ou#H=vSnfhonf? tEk*0H=rnf\/ / 0domvmed=us,fukefaom/
0dlyged=rjrif0HhbG,ftvGefus,fukefaom/ / ,=tMuif
odMum;rif;tm;? taeuo[med=taxmifruukefaom?
tuDed=rsufpdtjrifwdkYonf? oEd/ / wda&mbma*g=wbuftzdkY/
0g,kaem=av\? ocg=rdwfwnf;/ / yd,myd, rZwmeH=yd,
tyd, rZwjzpfukefaom? oaAoH=wdkY\/ / arwm0d[m&D=
arwmjzifhaeavhSdolwnf;? a,e=onf? twm=rdrdukd,fukd?
y[dawm=apvTwftyfNyD/
trIESifh wouf rqkwfNyD? aovQifvnf; trIukd
jyK&if;aornf[k rdru
d ,
dk u
f dk xdt
k rI uRwu
f Rwv
f w
G v
f w
G f apvTwf
onf[v
l /kd
qmwH=qmavmifaom/ / ok[ad wm=0NzKd ;aom/ / ,awm=
apmifhpnf;aom/ / ok&bdaem=0wfyef;\? *aEm=wnf;/ /
ok*Edaem=aom? o&D&=\/ / eyuwdum=etu&m yuwd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

153

Su
d ek o
f nfjzpf/ / t=xdv
k ufonf;ajconf;tm;? cH=okc'ku
cHpm;rIonf? etwd/ ykr=a,musfm;\? ouH=toD;Opmwnf;?
ykHouH/ / cOeH? a0uv*reH=toGm;tvmcsdKUwJhjcif;onf?
cw=H rnf\/ / emaum= ewfjynf/ / erkOw
=d 0#frrS vGwaf tmifjyK
wwf\/ / e*vwd? ep0wd=ra&GUwwf/ / a*a[=tdrfukd?
0waA=aomf/ / t*g&Hum; eudk tjyK[v
l ?kd teufum; e*&ESihf
twlyif Pypnf;ouf? 0k'djyK/ evEd {w0oEm Zemwd
t*g&H[
l vnf; jyKoif\
h / / tygPde=d ow0grSwpfaomteuf/
ta*g=raumif;aom tvm;Sdaomolonf? 0oavm=,kwfrm
wwf\? awe=xdkoljzifh? u=tb,ftusdK;SdtHhenf;/
aeau=rsm;pGmaomolwdkYonf/ / o[=wuG? tm,wH=
pyfonfwnf;? om,w=H onf? ormofy'k [
f
l yif rxifmS ;atmif
wuGpyfjcif;teufa[m wpfcjk zpf aeaomaMumifh onm,Hqo
kd
wnf;/ / o[yvmoH=rdrEd iS hf twltjzif;rljcif;wnf;/ / {wm,=
aMumhuiG ;f jzif?h Mow,
d wd=axmiftyf\/ / a,m=tMuifcikd u
S f
onf/ / "=jy,k*f ? Mod=aMumhuiG ;f onf? typum =rsuu
f ,
G f
wnf;/ cdkaumifukdom jrifMu aMumhuGif;ukd rjrifMu&m
odoluajymqdkaompum;rsdK;wnf;/
om*=d rD;ESiw
hf uGaom? uaygawm=cdik u
S /f / ydpek m=vJrUId ESi/hf
om"=xdkavaAG0ef;onfvnf;? typum=wnf;/ / vufyefvJrdIU
wd\
Yk aumif;uif 0Jvnf aeonfujdk rif avaAGudk od&onf/
O*Em =wuf/ / ydpo
k CFm#H=0g*Gr;f vJrUId taygif;uk/d oydompm=
bDvl;obufESifhwuGaom? bDvl;obufonf typu/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

154

o&Zm=jrLESiw
hf uGuek af om? 0gwm=avwdo
Yk nf? o&uo=D &uKd of
bDvl;rESifhwuGaom? &wd=nOfh/ / onm,H=onmt&m?
ouw=rdrdwdkYteuf jy|mef;vsufSdaom o[o'g\/ /
ojA[H=taqmuftODwdkYESifhwuGaomaA'ifusrf;/ opuH=
cRef;awmif;vufeufESifhwuGaom pufvufeuf? o[o'gESifh
,SOfaomfvnf; tnyk'fteufrSd? rdrdwdkYteuf jy|mef;vsufSd
onfukd o[wqdkonf? aS;tocsFormofvnf; ESpfyk'fvm
cJNh y/D
o[ykAPSH=euwfaumif;ESifhwuGaomeHeuf? o[y&PSH=
euwaf umif;ESiw
hf uGaom naecsr;f / /*EE" ad u=usr;f \tqk;H [l
aomteuf? tvGef\tjzpfwnf;[laomteuf/ /,H=tMuif
upnf;usrf;ukd? OPm'dem=OPm'fykdif;ESifh? o[=wuG? t"daw=
oifonfwnf;? wd=aMumifh? wH=onf? aomPm'd=rnf\/ /
ormaem=rdrEd iS w
hf rl Qaom yaumo[ma,m=tyif;toif;wnf;/
oZmwd=Zmwfwo
l /l /o&wd= zGm;&mZmwfwo
l ?l oywd=vif
wlred ;f r? oemwd=csujf rKy&f mt&yfwo
l ?l paEe=vrif;ESi/hf /oly=H
oabmwl? o|meH=ae&yf|mewl/ /,=tMuifaerif;tm;/ /
o0a,m=t&G , f w l ? o"aem=Op m wl ? o"ar m =w&m;wl ?
oZmwda,m=jzpf&mtrsKd;wl? O'a&=0rf;/ /paEe=vrif;ESifh?
0g=vrif;\Muufoa&ESi?hf ormaem=wlrQaom/ /rkc=H bk&m;rsuEf mS
awmfukd&\? 0'eH=bk&m;cHwGif;awmf/ /oyuaum=tawmif&Sd
aomiSu/f /twaem=xuf? Ow&w
d &m= vGeu
f ek af om? oyK&ad om?
oZaem=ol;awmfaumif;/ /o'arm= olawmfaumif;wd\
Yk w&m;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

155

oAma0g=xif&Sm;&Sdonf\tjzpf? {w=xdktrQtm;? t,H


tawm=tusdK;onf? twd=\/ /w'dwfypnf;ouf/ /
{awoH=xdkocFw w&m;wdkYtm;? t,H ypa,m=t0dZm tp&Sd
aomtaMumif;w&m;onf? twd= lyO['d pH onf 'Hum;teuf
r&SdedygwfrQom/ /a,oH=wkdY\? ywda|m=axmuf&mwnf&mum;?
b0H = t&S i f a ywnf ; / / a,oH = tMuif o moe"r w d k Y \ ?
rlvH=t&if;tjrpfum;? b*0g=jrwfpGmbk&m;aywnf;/
ya&ok=ukefaom? w&m'Dok=wdkYaMumifhvnf;;? EELeH=wdkY\?
a#ma[mwd=oref/ /r[EDeH=BuD;ukefaom rdef;rwdkYxuf? twd
oa,e=tm;jzifh? r[m=BuD;onfwnf;? wd=aMumifh? r[w&D=
rnf\/ / &wnLeH=nOfu
h o
dk u
d ek af om rax&fBu;D wd\
Yk ? r[E=
rsm;onf\? bma0g=wnf;/ /Zmwdr[w=H trsKd ;tm;jzifjh rwfonf\
tjzpf/ /b0Eywd|m=t&SifvQifwnf&m&Sdukef\? &D&duauok=
&Dypnf;? &duypnf;tqkH;&Sdukefaomaemufyk'fwdkYaMumifh/ /jrefrm
arm*vmefaypmwdkY? &D&du&doufok[k&SdMu\? oD[kdVfrlESifhrnD/
ormaem0d,= rsufarSmuf&SdaeaomolukduJhokdY/ /'dwd=
Ityf\/ /tnMw=&D? &du? uypnf;wdkYrSwpfyg;aom aemufyk'f
aMumif/h /a,oH=wd\
Yk ? avyPH=yke;f atmif;&mum;? wG=H t&Sib
f &k m;
aywnf;/ /'Dayg= rScD &kd muRe;f Bu;D um;/ / y#do&PH=vnf;avsmif;&m
um;/ /&aZmZv=H acR;pD;/ /"=okwf / /'daom'do=H xkx
kd t
kd &yf
ok?Yd tEk,E=fd tpOfvu
kd Mf uuke\
f / /wG=H onf? o&a'gowH=tESpf
wpf&mywfv;Hk ? ZD0=avm/ y&=y&o'g\/ /ya&mowH=wpf&m
ausmf/ /eoAemrH=oAemrfy&o'g r[kwf/ /t,HZaem=onf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

156

t&da,[d=wdrYk ?S ykxa*0=toD;omwnf;? wd=aMumif/h /tydp=


qdkzG,ftxl;um;? ygVdea,=ygVdawmfenf;/ /ykxk=rsm;pGmukef
aom? csnf;ay;/ /udavao=wdkYukd? ZaeEd/ /ememow&meH=
txl;xl;aomq&mwd\
Yk / /ememMoaC[d=wdo
Yk nf? 0k,ES =d ajrm uf
tyfukef\/ /onmemewykxkwyab'H=onmxl;onf\tjzpf?
onmrsm;jym;onf \ tjzpf w nf ; [l a omtjym;uk d ? y#d p = ?
wPSmemewykxk yaba'g=onf? a[mwd=\/ /um; pkPd,
ygVdpw
k nf;/
CF=igwdu
k w
f eG ;f \? tanyd=igbk&m;rSwpfyg;vnf;jzpfuek f
aom? ykxk=rsm;pGmukefaom? orPjA[aP=wdkYukd? ykpk=ar;OD;
avm/ /ykxk=ukefaom? om0au=wdkYukd? 0de,H 0de,aEm=
qkH;rvsuf? *grm=wpf&GmrS? *grH=wpf&GmokdY? 0dp&dH=tHh/ /
tm,wmedp=&Sno
f nfvnf;jzpfuek af om? ykxel pd =Bu;D onfvnf;
jzpfuek af om? vnf;ygVdwpf&yf/ ykxek m=Bu;D pGmaom? 0dZK 0Pde m=
vQyaf &miftqif;&Sad om? vnf;ygVdwpf&yf/ /ykxu
k m,m=rsm;pGm
aomtaygif;wdkYonf? ykxkblwm=rsm;pGmjzpfjzpfukef\? pm'd=
um;ygVdt&yf&yfwnf;/
w=xkdykxko'g\? Oavmayg=OaMu\/ /t=xdkol
tm;? qm[H=ajcmuf&ufrQom? ZD0dwH=onf? twd=&Sd&m\/ / 0dZm
a,medokwf/ / paw='Geft&m? wMw=xdkvKydwm'd*dkPf;
aESmif;&m? 0dZm a,med orEe =H twwfynm trsKd ;tEG,Ef iS phf yfjcif;
&Sdukefaom? vKydwm'DeH= vKypnf;tqkH;Sdaom*kdPf; ydwm'd*dkPf;
wdkY\? tm? a[mwd/ / twwfynmoifynm oifq&mwdkYonf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

157

wynfw
h \
Ykd 0dZm orED rmwmydwjzpfMuuke\
f / / ya&ok=ukeaf om?
awaoG0=xdv
k K yw
d m'd wdaYk Mumifo
h mvQi/f / awoO=xdrk mwkyw
d k
o'gwdkY\vnf;? =tjyKonf/ / rmwdaCm=trdukdowfaom
olonf? 'kcH=qif;&Jukd? vbaw=&\/ / rmwduH=trdrSvmaom?
"eH=Opm/ bmwdu&mZm=aemifawmfBu;D rif;/ / oE0d "d ed m0=oEt
d pD
t&if r sd K ;jzif h o mvQif? od'H=NyD;Edkif\? &jyKAd E KvmumrQ
ESifhNyD;Edkif\[lvdk/
"ye=arm*vmefum;/ / ywdrSd=aMumifh? okZmwm,=
okZmwmo'g\? okZH=okZHtjyKonf? a[mwd=\? 'g&p=
'g&o'g\vnf;? 'H='HtjyKonf? a[mwd=\/ / Zmwdyk'fukdNrJNrH
apjcif;iSg Oyrmxkwfjyefonf/ / wd=okdY? ed|H=qkH;jzwfjcif;okdY?
*EAH=a&muftyf\/ / upm,aep=vnf;? ywdrSDwd=[l?
ygaXmvdkuf? ww=xdkygXfESpf&yfwdkY/ / O'ygeH=a&wGif;/ /
O'ygwd=a&aomufcu
G zf vm;/ / eDavm'g=pdr;f kad oma&Sad om/
'uaomwH=MuifaMumif;/ / 'u&uaom=a&bDvl;/ / a,oH=
tMuifow0gwdkY\? tmoa,m=udef;&monfum;? O'uH=a&vQif
wnf;/
ygPm=a&ow0gwdkYwnf;/ / 'umo,m=a&udef;aom
ow0gwdo
Yk nf? 'au=a&? aoE=d ude;f uke\
f / / tZaPSm=,aeY
wpf&uf/ / tosm'd0"d rd =d osm'dtpDt&ifrS wpfyg;aomt&m/ /
osm'd0d"dqdkonfum; emrf0dbwfESifhpyfaom tpDt&ifukdqdkonf?
xdt
k pDt&ifvmaom Oyom&edygwfwYkd onfum; rsm;aomtm;jzifh
Oyy'ormofyk'fr[kwf? yk'foD;wdkYomwnf;/ / twsm'd0d"drSd[k

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

158

Sdonfum;ygXfysufwnf;/ / yrkacg=tOD;jzpfaom? em,aum=


tBuD;trSL;wnf;/ / bkoH=vGefpGm? umVma&m=aMumifaomrsufpd
So
d nfwnf;/
yuwm'saw=yuwpaomteuf? yxrm,=yxrEyk'f
ESi/hf / yuawm=tptOD;jyKtyfaom/ / ygp&da,m= q&m\q&m/
y,saum=tab;/ / ya&m=wqufjzpfaom? taE0goD=wnf;/
yaE0goD=twGif;aewynfh\wynfh/ / yykawm=ajr;/ / yewm=
jrpf/ / twda0vm=tcgukv
d eG o
f nf? 0g=pnf;urf;ukv
d eG o
f nf/ /
uk|m'saw=pGejYf cif;tpSad omteuf/ / aumudvm,=OMoonf/
tZm,dwkH=&Gwfqdkjcif;iSg? *dvmaem=emonfwnf;/
Avom= tm;wdu
k ?f u&d,=jyK? AvDu&d,= tm;wdu
k jf yK?
ygu#Du&d,=xifpmG jyK? ygu#Du&d,s=xifpmG jzpf? ygu#Db0d,
vnf;teufw/l / tvrm'a,m=tvHtpSu
d ek af om/ / oup
oHo'g\AdEKukdr[m0wdjzifhy&kyfujyK/ / oupAdEKvmonf/
tvH=vkHavmuf? bkwGm=/ / y&d,wH=vkHavmufonfwnf;/
udp ud&,
d pm'dem=jzif?h oHcw
d al y[d=kyu
f sO;f kyMf uyfjzpf
ukefaom? Oyya'e=teD;uyfaomyk'fESifh? oa[0=omvQif?
oda'[d{0=NyD;ukefaomBud,wwdkYESifhomvQif/ udp&d&d,paom
yk'w
f u
Ykd m; oHpaom Oyy'wdEYk iS w
hf uGomNy;D uke\
f / / uwGmpaom
yk'fwdkYum; oHponfwdkYESifh uif;yifNyD;ukef\/
ouwGm oHuwGm yk'fjzwf? oH=aumif;pGm? uwGm=jyK
[l aomf v nf ; aumif ; ? ou w G m =aumif ; pG m jyK[l aomf
vnf;aumif;? teufay;? oupum; ray;ESifh/ / ya&mbk,s=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

159

vGepf mG jzpf/ / wda&mbk,s=tjcm;jzpf/ / O&odu&d ,


d =&ifjyK?
twcd &D m=Ed&Yk nfadS om? *g0D=EGm;r/ / eoEyd w
k m =om;orD;rSad om?
w/D /ta[mwd{0=jzpfNy;D omvQijf zpfaom? ur=H wnf;/ / {[dp=
vmvSnfhvnf;? yp=IvSnfhvnf;? {[dy=vmvSnfhIvSnfh/
y&w=aemuf? {0H=twlwnf;? w'dwEormoftjzpfukd
nGe;f onf/
b' a E = tS i f a umif ; ? {[d = <ucJ h y gavmh ? wd = ok d Y ?
0kaw[d=qdkonfSdaomf? e{wd=rvmNyD? wd=xdkaMumifh? aom=
xdkwdwdonf? {[db'Edaum=rnf\/ / {[d=avmh? wk,SH=\?
tm*wH=vmjcif;um;? xnfh&onf? oGm*wH=wnf;? wd=okdY?
0'eoD a vm=onf ? {[d o G m *wd a um=rnf \ ? 0g=um;? {[d
oGm*w0g'D=rnf\? w'w
d EEiS hf ormofoufoufom uGMJ uonf/
{w=usr;f rsKd ;? {0H=ok?Yd ayg&Pm=wdo
Yk nf? tm[Ho0k g=
qdkrlvnf;qdkblukefNyD? yka&=aS;? tmook0g=jzpfrlvnf; jzpfbl;
ukefNyD? {0Hy0wH=aom? 0d0geH=onf? twd=\? wd=aMumifh? wd
[maom=rnf\? yk&mP0aEm=,mryk&mPf a*gwryk&mPfpaom
yk&mPfusrf;rsdK;wnf;/
,H=tMuifeAd m efu?dk ykaA=? tenmwH=rodb;l ao;? wH=uk?d
'ged=? Omrd=odvdkuftHh? wdy0w=okdYtBuHjzpfaom
yk*Kd v\
f / / tokaum= rnfaomq&monf? wdtm[=okYd
a[m\? 2-csuf/ / 0g=um;? tokuo*aE=rnfaomusrf;?
wdtm[=okdYqdk\? 2-csuf/ / wD[dwm[H=rnf\/ /
tnmodwd=odmS Ny[
D
l ? Asmuawm=a[mMum;awmfrt
l yfaom?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

160

aum@anm=aum@n ax&fwnf;/ / o0d"m,=wuGpD&if/


tEkyg'g,=wPSm'd|dwdkYjzifh rpJGvrf;rl// tm[pbmodawm=
ukd,fawmfwdkifEIwfvQm xdcdkufa[mtyfaom ygVd"r/ / Oy[p
y&dedAm,D=pkwdteD;okdYqdkuf y&edAmefpHavhSdaom tem*grf/ /
ta0pyoma'g= *kPfawmfouf0ifMunfkdjcif;/ /
tAs,&moDNy;D \/
------------tenaw = tny'w o rmof r S w pf y g;aomt&m?
towa'g=owponfrSwpfyg;aom? ocsFm,=ocsFmo'gaESmif;
aomaMumif?h 'G
d =\? tm=onf? a[mwd=\? okwef uf/ / ,o=
tMuiftpk? a'G=ESpfckukefaom? 'o=q,fwdkYonf? oEd=ukef\?
wd=aMumifh? 'Gd'o=rnf\/ / ocsFmokwfkyfpk teufvG,fNyD/
ocsFm0dedp,/ /upnf;usrf; 0DowdtpSdukefaom
txuftxufocsFmo'gwdkYukd 'o 2-ck 'o 3-ck ponfwnf
a,m0dbwfESifhwuGkyfNyD;pD&if\? usrf;um; xdko'gwdkYonf
{u0kpfA[k0kpf 2-csuf&aom yg#dy'duyk'foD;wdkYwnf;[kjyvdk xmp-ponfred /Yf
wawm=xdko[o'grS? y&Hye=aemufum;? 'o=
q,fvDukefaom? o[med=axmifwdkYwnf;? 'oo[H=
q,faxmif? ,if;ukad omif;ac:onf? 'H=aomif;uk?d e[kwEpd =
e[kw[lvnf;? 0kpw
=d \? oauFwocsmF t&m e[kwac:onf
[l v d k ? aemuf vnf ; enf ; wl o d a v/ owH = wpf & maom?
o[med=axmifwdkYwnf;? owo[H=&maygif;wpfaxmif?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

161

,if;ukdodef;ac:onf? oauFw vuac:\/ / 'o=wpfq,f


ukefaom? owo[med=odef;wdkYwnf;? 'oowo[H=
q,fodef;? ,if;ukdac:onf/
*Peyaxye=*Pef;tpOfum;? {u|meH=ckqkH;aomXme
vnf;aumif;? wpfck ESpcf k / v /uk;d ckuq
dk o
kd nf/ / 'oXmeH=q,fq;Hk
aomXmevnf;aumif;? wpfq,f ESpq
f ,f /v/ uk;d q,fuq
dk o
kd nf/
owXmeH=&mqk;H aomXmevnf;aumif;? wpf&m ESp&f m / v / ud;k &m
ukdqdkonf/ / o[XmeH=axmifqkH;aomXmevnf;aumif;?
wpfaxmifESpfaxmif/ v /ukd;axmifukdqdkonf/ / 'oo[
XmeH= aomif; qkH;aomXmevnf;aumif;? wpfaomif; ESpfaomif;
/ v /udk;aomif;ukdqdkonf/ / owo[H=odef;qkH;aom
Xmevnf; aumif;? wpfodef; ESpfodef; / v / udk;odef;ukdqdkonf/
/ 'oowo[H=oef;qkH;aomXmevnf;aumif;? wpfoef;
ESpfoef; / v / ukd;oef;ukdqdkonf/ / Xme 7-yg;jzpf\/ / ckXme?
q,fXme? &mXme? axmifXmeponfqdkav/
{uaruoXmaep=vnf;? e0=ukefaom? y'gedp=tpkwdkY
onfvnf;aumif;? e0=ukefaom? tE&e0Emedp=tMum;e0E
wdkYonfvnf;aumif;? a[mEd=ukef\/ rk|me y' 9-ckSd\? wpf
ESpf okH; / v / udk;wnf;? ,if;ukdukd;qkH; aomaMumifhe0Ewpfck
vnf;qdk&\/ / q,fXme wpfq,f ESpfq,fponf? &mXme
wpf&m ESp&f mponf? axmifXme wpfaxmif ESpaf xmifponfqkd
av? ud;k csn;f qk;H aomaMumifh e0Ewpfcw
k pfpq
k &kd \/ / aomif;Xme?
ode;f Xme? oef;XmewdYk vnf; y'ud;k ckpaD 0zefav/ / tE&e0Eqkd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

162

onfum;? q,fXmerS txuf q,fhwpf? q,fhESpfponf?


ESpfq,fhwpf? ESpfq,fhESpfponfjzifh q,fwpfckrS q,fwpfckokdY
ul;aomukd;ckpkukdqdkonf/
rlvbkNH y;D \/
aum#dbkH uka#wpfrSp uka#ukd;wdkif {uXmernf\?
q,fuka#rSp uka#ukd;q,fwdkif 'oXmernf\? t<uif;
odavmufNyD/ / rlvbkrd,m=? 0g=\? tEdrXmeH=oef;[laom
tqk;H Xmeuk?d {uXmeH=uka#wpf[al om{uXmeonf? a[mwd=\/
aum#dbkH uka#wpfoef;onf tqkH;Xmejzpf\/
aum#dbkHNyD;\/
{uXmeH=yaum#dwpf[laom{uXmeonf? a[mwd=\/ /
yaum#dbHk tqk;H Xmeum; yaum#dwpfoef;wnf;/ / Oyky&d=
tqifq
h if?h bkro
d uFEpd =wpfbrHk w
S pfbo
Hk Ydk ul;ajymif;jcif;ukv
d nf;
aumif;/ / bkH 21-rSmXmeaygif; 147/ / *l=ocsFmw'dwftzGifh
q&mwdkYonf? t|uxmok=aumumvduokwf t|uxmponf
wdkY? tm*wea,e=jzifh? owrXmeH=oef;[laom owrXmeukd?
OvaCFwGm=ckHausmf? q|Xmeawm=odef;[laom q|XmerS?
Oy&dbrk o
d uFE= txufbo
Hk u
Ydk ;l jcif;uk?d uaxEm= jyqdMk uukeo
f nf
Sad omf? ow*kPw
d =H wpf&mjzifajrm ufonfu?dk uwGm=? uaxE=d
ukef\? qdkykHukdowo[meHowHponfjzifhjyonf/
'o*kPod'dar0=q,fckajrmufojzifhNyD;pD;jcif;ukdom/
uaxEd=ukef\/ / odef;wpf&m[lonf oef;wpfq,fyifjzpf\?
odef;wpf&monf aum#djzpf\qdkonfESifh oef;wpfq,fonf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

163

aum#djzpf\ qdkaompum;onf xyfrdonfomjzpf\/ /


t&moef;wdkifatmif wpfq,fajrmufonf? aum#dpaom
txufbkHokdYul;&m odef;wpf&majrmufonf[laom lyod'd
pum;qifjcif&ef/ / ocsFmw'dewfvm *Pef;tpOfum;
oef;[laomowrXmexifSm;ygSdNyD;jzpf aum#dbkHokdYul;&m
oef;ukd q,fckajrmuf ul;vQifNyD;awmhonf? odef;ukd wpf&m
ajrmuf aezG,fudprSd? 'orSp toacsF,swdkif 'o*kP
csnf;om [lvdk/
emema'o0goDeH=txl;xl;aom rZdrt&yf ypEt&yfwdkY
aeMuukeaf omvlrsKd ;wd\
Yk / / 'Dy0Hao='Dy0ifusr;f / ygVdea,e=
aumumvduokwyf gVdawmfenf;tm;jzif?h ow&obkrad ,m0=17bkHwdkYukdomvQif? 0kwm=ukef\/ / upm,ae=upnf;usrf;?
ykaA=aSU? 'dwm=jycJhukefNyD;aom? {u0Dowd bkrda,m=wdkYukd?
0kwm =uke\
f / / ou#*aEo=k wdYk ? wawm=xd2k 1-bkx
H uf? omrdu
bkrda,m=tydkESifhwuGaombkHwdkYukd? 0kwm=ukef\/
uwpyd e=tcsKd Uaom ou#usr;f a[mif;rsm;? r[mAvuE
y&d,Em=r[mAvuEbkHtqkH;Sdukefaom? o|dbkrd,mwd=*Pef;
bkq
H ifh 60-wd[
Yk
l ? tm*wm=\/ / ww=? ououbkrad wm=
rdrrd rd w
d Ykd tok;H jyK&m*Pef;bkrH ?S twda&u 0wLed=ydrk akd om0wKwYkd
onf? *Peyx0Dwd0wmedemr=a&wGufkd; *Pef;tpOfukdvGef
onfrnfukefonf? a[mEd=ukef\/ / a,oHye=tMuifvlrsdK;
wdkYtm;? rlvbkrdrwH=rlvbkHrQonf? twd=Sd\? awoH=wdkYtm;?
aum#drwmedyd=wpfuka#rQvnf;jzpfukefaom? 0wLed=wdkYonf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

164

*PeyxmwduEmed{0=ukefonfomwnf;/ /tydp=qdkbG,f
txl;um;/ / "yd={u0DowdbkrdtpDt&ifvnf;? 0Dowd
bkrda,m{0=20-aombkHwdkYukdomvQif? tEkuare=jzifh? 'o
*kPw
d m=q,fcjk zifah jrm uftyfuek af om? *Peyxmemr=*Peyx
wdkYrnfukef\/ / toacsF,sEdye=toacsF,s[laombkHudkum;?
'o*kP0dedrkwm=q,fckajrmuftpOfrS tvGwfjzpfaom? *Pe
yxmwduEbkrd {0=ukdomvQif? 0kpwd=\/ w&xm= okdYr,l
cJah omf? toacs,
F sEpd =toacs,
F svnf;[l\? *Peyxbkrw
D pd =
*Pyxbk r d v nf ; [l \ ? {wH = pum; 2-&yf o nf ? 0d k ' H =
qefu
Y si\
f /
t"dyg,fum; ra&rwGufEdkifonfukd *Peyxbkrdqdk\?
xdak Mumifh toacs,
F sqv
kd Qif *Peyxbkrrd [kw?f *Peyxbkrd
qdkvQif toacsF,sr[kwf? okdYqefYusifMuonf[lvdk/ / 0dokH
toacsF,sbkrdemrwk y#dod'g[ka,mZem/ / p&d,myd#uwf
t|uxm/ / toacs,
F sEpd *Peyxy&d,m yEEpd 0d'k a rwH?
[laompum;ukdqdkonf/
toacsF,sbkrd,Hyd=vnf;? toacsF,smeH=wdkY\? plVr[m
'd0aoe=plVtoacsF,s? r[mtoacsF,s? twdr[mtoacsF,s
ponfw\
Ykd tpGr;f jzif?h taeuaba'g=uk/d / o'ew
D ,
d yH e=um;/
pm'dem=jzifh? 0kwHpyf/ 'oEHed&,meH=wdkYtm;? wmedemrmed=
xdktAK'paom trnfwdkYonf/ *lye=urmOD;tcg o'gusrf;
*Pef;usrf; q&mwdkYonfum;? wmedemrmed=xdki&JtrnfwdkYukd/ /
*kP0d"dye=ajrmufyGg;rItpDt&ifonfum;? 0do'daom{0=wnf;/
ygVdawmfteufum;? jAa[=AujA[m? t[H=igbk&m;onf?

ZtpodYk

165

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

ed&AK'geH=ed&AK'ta&twGufSdaomESpfwdkY\? owo[H=
wpfodef;twdkif;tSnfSdaom? w0=\? tm,kH=touf<uif;ukd?
yZmemrdd=\/ o'eDwdtvdk ed&AK' 20-jynfhvQif txuf*Pef;
bko
H aYdk jymif; Ny;D jzpf? ed&AK'wpf&m? ed&AK'wpfaxmif? wpfaomif;
wpfodef; [lrSd&mNyD/
Zmwft|uxmygXf ed&AK'wd\
Yk wpfoed ;f onf tAArnf\
[l&m ed&AK'q,foef;rSom tAAbkHokdYajymif;oifh&um; ygXfrSef
[kwrf [kwu
f dk qifjcif&m\? t|uxm 20-q,fajrm ufrHk QEiS hf
ed&AK'bkHrS tAAbkHokdY rajymif;[laom teufonfxifSm;\/ /
tnawm=wpfyg;aomusrf;rS? *a[wGm=? yudwmed=upnf;
usr;f xnft
h yfuek o
f nf? pk'o
Et
H &um; tAK'ponfq,fcEk iS hf
4-ckonf 14-jzpf\/ / upm,ae=? uarmurwm=,cktpOf
uajymif;ujyefaeonf\tjzpfonf? ypm=aemufrS? Zmwm=
jzpfonf? od,m=\/ / *Pef; 14-ckwdkY\tpOfonf ,ckSd
usrf;*efwdkY aSUaemuf rnDrnGwf SdaeMu\/ /
{u
Xme
ck
1
2
3
4
5
6
7
8
9

'o
Xme
q,f
10
20
30
40
50
60
70
80
90

ow
Xme
&m
100
200
300
400
500
600
700
800
900

o[
Xme
axmif
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000

'oo[
Xme
aomif;
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000

owo[
Xme
odef;
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
800000
900000

'oowo[
Xme
oef;
1000000
2000000
3000000
4000000
5000000
6000000
7000000
8000000
9000000

jrefrm*Pef;

rlvbkrd

ocsFm&moD bkrd 20-wdkY\ XmetpOfudk tif;apmufcs jyaytHh

'o
0Do
wo
pwmvDo
ynmo
o|d
owwd
toDwd
e0kwd

'oo[
0Doo[
woo[
pwmvDoo[
ynmoo[
q|do[
owwdo[
toDwdo[
e0kwdo[

ow
'Go
d w
wdow
pwkow
yow
qow
owow
t|ow
e0ow

owo[
'Gdowo[
wd owo[
pwk owo[
y owo[
q owo[
ow owo[
t| owo[
e0 owo[

o[
'Gd o[
wd o[
pwk o[
y o[
q o[
ow o[
t| o[
e0 o[

ygVdpum;

{u
'Gd
wd
pwk
y
q
ow
t|
e0

166

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

'oowo[
0Doowo[
woowo[
pwmvDoowo[
ynmoowo[
q|dowo[
owwdowo[
toDwdowo[
e0kwdowo[

ygVdpum;

rlvbkrd

rlvbkrd

ZtpodYk

<uif ; aombk r d w d k Y aum#d b k r d j zpf t H h ? {u|meuk d ; uG u f


twGuf jrefrmtif;rSm wpf ESpf ponfaemif okn 7 vk;H pDxnfah v/
ygVdtif;rSm{uaum#d? 'Gdaum#dponfjzifhaum#do'gxnfhav/ /
'o|meukd;uGuf jrefrmtif;rSm okn&SpfvkH;pDxnfhav? ygVd
tif;rSm'oaum#d? 0Doaum#dponfjzifh aum#do'gxnfhav/ /
owXmeponfwdkYvnf;wpfXmevQif oknwpfvkH; wpfvkH;pD
wdyk gG ;av? tqk;H |meuk;d uGuf 13&Sad p/ / if;ay:ukw
d pfv;kH wd;k
okn14onfyaum#dbkH{u|mewGiftpqkH;y'jzpf\? owr
Xmeok 20jzpf\? wpfbkHwpfbkHrSmXme7ckpD&SdonftwGuf okn
7vkH;pDtrSefwuf\rlvbkH {u|merSm onvGwfonf? twGuf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

167

okn6ck&\/ /bkH 20wnf|me 7yg;ESifhajrmuf? oknaygif;


wpf&mhav;q,fjzpf\? rlvbkHtwGufwpf ckEIwf? 139 jzpf\?
r[muxmebkH {u|me okn 133 jzpf\? owrXme okn
139-jzpf\/ /toacs,
F sbHk okntoD;tjcm;r&Sjd y?D rlvbkH cs
toacsFwpf? toacsFESpfponf q,foacsF oacsF 20-ponfjzifh
omqdk&\/ /aum#dpaombkrdBuD;wkdY wpf&m wpfaxmif
wpfaomif;ponfvGefaomfvnf; xdkbkrdyif oj*K[f&\/
ocsmF &moDjy;D \
wGif ormofedkwd'DyeD ed,eHusOf;jyD;\/

w'dwf edkwd'DyeD ed,eHusOf;


tx=xd k o rmof u srf ; \tjcm;rJ h / /w' d w 0k w d e mr=
w'dwf\jzpfjcif;rnfonf? 0dpdMwm=qef;Mu,fonf? a[mwd=\?
omwda,e=tvGeftuJESifhwuG? 0dpdMwP[dwH=qef;Mu,f
aomPftpD;tyGg;ukd? 0[wd=&Gufaqmifwwf\/ /ro
ua@=yOru@/ /typ=H typw'w
d f if;/ /0goa'g=onf?
0gusormomeH=0gusyk'formofyk'fwdkYukd/ /0duyeawm= txl;
MuHjcif;teuf&Sd\/ /aom=xdkPtEkAefonf? ya,ma*=?
tya,m*D=,SOaf vhr&S/d / q|Dp=q|D0b
d wfonfif;? typy'O=
onfif;? awe=xdkPypnf;onf? 0kwwmemr= a[mtyfaom
teuf&adS omo'gwdrYk nfuek \
f / /0od|y'H=onf? ypa,e=ypn;f
ESifh? o[=wuG? 0g=wpfaygif;wnf;? {uwH=wpfckaom teuf
&So
d nf? a[mwd=\? Ob,H=0od|Pypn;f ESpyf g;pko
H nf? {uawm

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

168

[kwGm=wpfaygif;wnf;jzpf? ykw=om;j'yf\? emrH=onf?


a[mwd=\? {uwHa[mwdukd zGifhjyonf/ /wawm=xdkaemufrS/
typy'Hye=onfum;? 0kww
r awe=0kww
j zpfumrQjzif?h vkyw
=d
aMuav\? [dopH=\? wH=xdktypnf;yk'fonf? okaw=? y"me
bma0e=jzifh? ed'd|H=nTefjytyfonf? a[mwd=\? q|D=onf?
y"mebma0eed'd|mea[mwd[koref/
aPm0gyap [kow
k f typuydk "mejyKnTejf yaomaMumifh
typyk'fonf 0kwwjzpfumrQjzifhaMuav\? okwfjzifhacszG,fudp
r&Sd[lvdk? wpfenf;/ r[m0kwd okwfjzifhacsav/
a*gwa0=tEG,\
f omvQi?f ydwb
k w
l =H tzjzpfjzpfaom?
tm'dyk&doH=tppGmaoma,musfm;ukd? 0'wd=qdk\/ /[d=\? {0H
owd = aomf ? woa *gaw=? ypmZmwm=tquf quf jzpf
vmukefaom? oaAydZem=wdkYonf? w=xdktpqkH;jzpfaom
a,musmf ;\/ typmemr=om;o;D rnfuek o
f nf? a[mE=d uke\
f / /
bm&'GgZ=0domrdwp onfwu
Ykd m; tppGmaom a,musmf ;\trnfwYkd
csn;f wnf;/ /0dewm,emr= 0dewmrnfaom? a'0d,m=ewfo;D \/
/b*de,
d m=ESprf \? o'gum;a*gwo'g r[kw?f ukvo'gwnf;/
taE a ,sm=tE D \ om;? tma[a,sm=tm[D \ om;?
umara,sm=umrD\om;/ rwywfdum=vifaom? wD=onf?
0d"0gemr=\/ /AEKud,m=cifyGef;MuL;aomrdef;r\? vifrsm;aom
rde;f r[lv/kd / y0wde ,
d m=y0wed rD nfaom? orPd,m=&[ef;r\?
OyZm,frukd y0wde aD c:onf? a'apm='dwed wfo;D \ om;jzpfaom
ewf? tm'dapm=tm'DwdewfoD;\om;jzpfaomewf? aeewfom;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

169

wnf;/ /uk@ed,m=uk@eDrnfaomykaP;r\/ bmwkaem=


tpfu\
dk / /tmPdow
k f ? tm?tum&Ey'k af emifr?S Pd/Pdypn;f [k
ESpfyk'fvkH;&omcsnf;ay/ 'u='urnfaom ol\ponfjzifh
trnfcsnf;ay/ / cwukv=rifrsdK;\/ /cwd=rif;\om;/ /
rEkaem=rEkrnfaom r[morwrif;\/ /uay=urm/ /rmea0g=
vkvif? rme0o'gonfum; vlj'Af 0daooukda[monf?
0dj*Kd [rf mS rEkaem typH yifjyK? PBu;D ESihf t&Srd sm;\/ /Zey'emrom
okwfcwd,m &anp[kyg|ftrsm;&Sd\? Zecwd,m&anp&SdrS
oifo
h nf/
&m*w'dwf/ /{awe=qdk;a&jzifh? 0wH=t0wfukd? &ZEd=
qdkMuukef\? &Ze0wK=qdk;aMumif;jzpfaom0wKrsdK;wnf;/ /
umom,H okwBf u;D jzifh 0ukd ,jyK/ /ukork = 0wfyef;? [vd'=d eEGi;f ?
yg#*F=rJ? rO|=xef;usi?hf wdr;f nufvnf;[l/ /ukurkF =uku
H rH? rmvm
usu
D sLvnf;[l/ /eDvo'gonftndK *kPu
f o
dk ma[m\? xdaYk Mumifh
j'Afuv
dk akd omf eDave *kaPe ,kawm eDavmya#m[k w'w
d yf pn;f
a&mufrSom eDvo'gonf *kPf\rSD&mj'AfokdYqdkufEdkif\? eDvo'g
oufoufom j'AfokdYrqdkufEkdif? Zmwdo'gemro'gwdkYvnf;
xdktwl[krSwfxifzG,f&Sd eDvH 0wH ponfrdefY/
*kk*a[e=Mumoyaw;j*dK[fjzifh? om=xkdewfonf? t=
ol\? a'0wm=wnf? om=xdkvjynfhonf? t=v\?
ykPrmoD=wnf;/ /a,m=onf? Ak'H=ukd? twaem=\? tm&u
a'0wH0d,=ukd,fapmifhewfukduJhokdY? *kHuwGm=? 0dp&wd=vSnfh
vnf\? 0g=um;? ed&E&H=tjcm;r&Sd? Aka'g Aka'gwd=bk&m;bk&m;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

170

[laom? 0gpH=pum;oHudk? edpma&wd=>rufqdkwwf\/ /w=


xdkol\? {wHemr=trnfwnf;/ /t=v\? ykPrmoD=
jynfh0ef;aom vESifh,SOfaom nOfhum;? zkD=zkoQeuwfMudKuf
aomnOfhwnf;? wd=aMumifh? aom=xdkvonf? zkam=rnf\?
jymokv
d wnf;/
ae0ifvQif vESifhjydKifxGuf oef;acgifrSmrGef;wnfh
v0ifrS0ifaom euwfonf xdknOfhESifhtpqkH;,SOf\? xdknOfhonf
xdek uwf MuKd uaf omnOfrh nf\? jymokv
d jynfn
h Ofo
h nf zkoQeuwf
MudKuf\? jymokdvonfxkdnOfhESifh,SOf\? xkdYaMumifhjymokdvukd
zkoQeuwf trnfESifhzkv[kac:&\[lvdk/
t=xdv
k \? yOr/D aom/wdx/D &ufonfum;? zk/D zkoQ
euwMf uKd uaf om&ufaywnf;/ yau=Pypn;f roufaomtzdYk /
AsOe =H o'gusr;f uk?d ay;/ /rmed=a0,smu&Pdu? a0,sOe u
d
yk'fwdkYonf/ /yke=wpfzef? 0k'dtwm,=0k'djyKjcif;iSg? 0dtmuPEd
[l/ XDwd=wnf&jcif;onf? a[mwd=\/ /a'ao=t&yfa'o
oabm&&Sdaom? 0doa,=Muufpm;&m/ /0omwDeH=qljzdK;aom
om;wd\
Yk / / "= qdv
k waHY omjy,k*f / /wEmar=xdt
k rnfvQif
trnf&Sdaom? ed0gao=tjrJae&m/ /od0DeH=od0dwdkif;om;wdkY\?
ed0gaom=tjrJae&mjzpfaom/ /0d'dom,=&mZj*dK[fjrdKUrBuD;rS
taxmifht&yf? tEkb0H=teD;jzpfaomt&yfwnf;? a0'doH=&yf?
e*&H=a0'dojrdKUwnf;? xdktrnfonf xdkjrdKU\ trnf&if;yifjzpf
wEmar[lownf;? Mo'kr& v
H nf;xdAk rd mef\trnfyif/f /odem=
&aohaMumifh? 0g=jzifh? edAwm=jzpfonfwnf;? wpfenf;=odem=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

171

onf? edAwm=jzpfap tyfonfwnf;/ /y&dum=o[Drnfaom


usK;H txl;wnf;/ /A'&m=qD;yifwo
Ykd nf/ /yAZm=jyed ;f rsuw
f o
Ykd nf/
tZ=,aeY? tawm=tusKd ;wnf;? 0g=udpw
nf;? yk&m=yk&m[laom
tum&E edygwfaemifr?S 0dj*Kd [f um; yka&[laom y&d,m,fy'k Ef iS jhf y/
trmwd=trm[lonfum;? o[w0gpD=o[teuf&Sdaom
edygwf txl;onf/ /uPf=uPfypnf;ouf? ukodem&m,H=
ukodem&mjynf/ /aP,s=aP,sypnf;ouf/ /"=rdrdav
,suyk'f ? t=xdo
k \
l ? ody=H twwfum;? 0dPm0g"eH=apmif;wD;
jcif;wnf;/ /[dopH=\? {wH=okdY? tydktrdkjzpfaom teufxGuf
jcif;onf? {uwDbm0omrwd,H={uwDabm\tpGrf;wnf;/ /
rk'd*=rkdk;pnf? yPa0g=xufonf? 0Haom=a>y/ /0dau,s0wK=
a&mif;tyfaom0wKu?dk yPsE=d [l? 0kpw
=d \/ /Oy"d=Oy"drsKd ;jzpf
aom? ya,mZeH=tusdK;? 0'kuukdOy"dqdkonf/
wH=xdkow0gudk? [Ed=owfwwf\/ /yuD[d=wdefnifiSuf
wdjYk zif?h yuad em=awmiSuw
f u
Ydk ?kd [E=d owfwwfuek \
f / /tdrf ,Of
atmifarG; oifMum;xm;aom wnfiu
S u
f dk wden
f ifac:onf/
[&daPmwd=[lonfum;? ra*g{0=orifyifwnf;/ /0&wm,/
a,mwm,=om;a&vGefjzifh/ Zmvau0am=uGefypfwHigwnf;/
Avd,=ig;jrm ;csyd /f /tau[=d tpmwdjYk zif/h /ovmum=0g;pdr;f pdy/f
bJjym;ukdqkdonf/ cPdwd,m=wl&Gif;jzifh/ /a*g&apm=EGm;jrD;/ /
a0waee=ykwfjywf tcjzifh/ ta#e=vcjzifh/ /uod=xGefrI/ /
ua,m=0,fr?I 0dua ,m= a&mif;rI/ /ykeA0g,=b0opftusKd ;iSg/
ok|K=vGefpGm? ta*g=jrwf onfwnf;? oa*g=vGefpGmjrwfonf/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

172

PsrSd=Psypnf;? rapm=rnf\/ /rmwda,m/ rapm=teufwl?


trdrjS zpfwwfaom ow0ga[mcsn;f [lv/kd /w'w
d meH=w'w
d yf 'k f
wdkY\? yod'w 'Dyuwm=trsm;xufvGefonfjzpf xif&Sm;aom
teufujdk ywwfonf\tjzpfaMumifw
h nf;/ /Zmwduad ,m=tEud
a,mwdv
Yk nf; ed,w
k w
w
w
Ykd nf;/ /'H=Opmwnf;? Asmu&PH=
upnf;AsmukdPf;ukd&\? {0H=wl? aom*wH=wnf;? omoeH=&\?
rm[do=H wnf;? rmom'd=tom;ponfu&dk \/ /*0g'D[=d a*gponf
wdkYaemifrS/
taeuww'dwfNyD;\/
-----------twd&moD/ /*wdrm=y#doaEynm[laom *wd
&Sdaomol? 0g=wnfhrwfjcif;&Sdaomol/ /qEm*wdponfrS uif;
aomol[v
l o
dk nf/ /tw'Drmod&rD mwdYk aemifrEwnf;/ /
A[kwm'd0aoe=A[kwponf\tpGrf;jzifh? yoda'{0=xifay:
ausmfaZmvSaomteufj'AfomvQif? rEm'DeH=rEponfwdkY\?
y0weawm=aMumifhwnf;/
*gxm/ /A[kawp=rsm;onf\tjzpfif;? yoHom,O=
jcD;rGrf;avmuf&mif;? edEm,O=uJh&JUavmuf&mif;? twd
om,aep=vG e f u J & mif ; ? ed p a ,ma*p=tjrJ , S O f & mif ; ?
oHoa*p=a&maESm&mif;? arrEK tm'a,m=wdo
Yk nf? a[mE=d
ukef\/ /"vdrm=rsm;aom ta&wGefY&Sdaomol/ /owdrm=
tjrJ,SOfaomowd&Sdaomol/ /[vd'drm=eEGif;ESifha&maESmaom
tm[m&/ /w'Hy=d xdjk y,k*o
f nfvnf;? w'g=xdt
k wdwt
f em*wf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

173

umv/ /0dZm rmem,{0=omvQijf zpfaom? owd,m=jzif?h od'=H \/


/awaoG0=wdkYomvQif? rEm'a,m/ a[mEd [koref/ /
yw#m=t&yfav;rsufESmysHUESHUaom? udwd=ausmfapmjcif;onf/ /
uydarm/ uyda,m=tyfpyfjcif;&Sdonf/ /edaA"bm*da,m=
eufeJaomw&m;wdkYxGif;azmufjcif;tzdkY&Sdonf/ 0EKypnf;/ /
0d'Gg=ynm&Sd/ /vuD0g=Muufoa&&Sdaomol/ /*g@D0"EGm=
tvGerf sm;aomtquf&adS omqdwcf sKd av;&Sad omol/ '@m'd/ /
Pomrdau=jrD&Sifukd? 0waA=qdkvdkonf&Sdaomf? "em="eo'g
aemifrS? aum=uypnf;jzpf\/ /tnMw=jrD&SifrS wpfyg;ukd
qdkvdk&m? "eD=Opm&Sdaomol/ twdteufcsif; wlMuaomf
vnf;jrpD m;ESihf pyfjr&D iS u
f dk qdv
k &kd m uypn;f jzpf\? Opm&So
d m
rmefukdqdkvdk&m ypnf;0EKypnf;jzpf\[lvdk? aemufvnf;
enf;wl/
toEd[dawe=vuf&Sdr[kwfo;aom? tawe= tusdK;jzifh?
t=tm;? tawm=tvdo
k nf? twd= \? yg#a0e-vdrm jcif;jzif/h
/oDoH=OD;acgif;onf? 0pHoH=0pornf\/ {wH= jA[0PD?
jA[0poDyk'fonf? w'dwEormoy'emr=rnf\/ /Zmwd,H=
trsdK;? =ypnf;jzpf\/
*aZm=qifukd&\/ /tnMw=trsdK;r[kwfaomt&m?
[w0g=vuf&Sdaomol? 'E0g=tpG,f&Sdaomol? jA[pm&drSd=jrwf
aomtusi&hf adS om olawmfaumif;uk?d 0waA=aomf? 0Pawm=rS?
a,0=omwnf;? 0P=D jrwfaom *kPaf us;Zl;txl;&Sad om &aoh
&[ef;? tnMw=ommreft&m/ /aygu&P
d =D Mum&Sad oma&t&yf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

174

0g=MumkH/ / ykAum&=a&S;tu&mukd? twH=tjyK/ /


Oyved =D MumndKawm? ukr'k eD =d ukr'k & m Mumawm? bdoed =D MumpG,&f dS
aomMumk?H rkVmvde=D MumO&Sad omMumk?H omvkued =D MumpG,&f adS om
Mumk?H MumpG,,fawm ponfvnf;qd&k \/ /oA=H tvkpH aHk ygu&P
d D
tponfonf? umrvmum&0g= Mum\wnf&ma&tdik af &uef
ponf\if;? urv*p0g=Mumk\
H if;? emrH=wnf;/ /tnMw=
Mumtdik Mf umuefMumk[
H al oma'orSwpfyg;aomteuf? aygu&
0g=MuD ; aomES m armif ; &S d a om? 0g=MuD ; onf j zpf wif h w ,f
aomukd,f&Sdaom? [wD=qif/
ed'goDvD=tdyfjcif;tavh&Sdonf? obmoDvd=obiftavh
&Sdonf? rkcg'd/ /toH,wH=rapmifhpnf;aom? rkcH=cHwGif;onf?
okod=tacgif;/ /ODom=cga&m=iefaomajr0g? 0g=qyfjymajr/ /
cg&blrd ya'aom=ajrieft&yfwnf;/ /r"k&aom=ysm;\t&om
rsdK;onf/ r"ka&m=csdKaomt&om? csdKaompum;? csKdaomtoH?
csKd aomwifv?J *kaVm=wifv/J /e*g=awmifwo
Ykd nf/ /[Ek=atmuf
ar;ukd? ukaOm=[l? 0kpwd=\/
OPwm=tzsm;armfukefaom? 0g=tzsm;aumhukefaom/ /
0k'g =Mu;D aom? embd=csuu
f ?dk wkE=d wkE[
d
l ? 0kpw
=d \/ 0vda,m=
twGew
Yf o
Ydk nf/ /t"dum=vGeu
f J aom? tbdZm=jiLpljcif;onf/ /
oDwv'ku=csrf;at;aom 'kuonf/ /yk&dopdwH=a,musfm;
pGv
J rf;aompdwo
f nf/ ydpw
H v
k =H vJrKdS Uonf? wkvkaum=vJrKdS UxGuf
aomvufyHpaomopfyif&\? 0g=um;? ayapm=rnf\? Pypnf;
vJonf/ /ydpdvm=vJrSdKU&Sdaom? odyvd=vufyHyif? azedavm=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

175

tjrKyf&Sdaom? t'Gg&d|aum=ykwD;eufyif/ /A[kum=ukefaom?


&mZD=ta&;wdkYonf/
twd& moDNy;D \/
---------a*gbma0gwd=[lonfum;? a*go'=H a*go'guk?d okwmG =
Mum;? a*g'aA=EGm;j'Af? a*gAk'd,m0g=EGm;[lSodjcif;\if;?
a*g'AH=EGm;j'Afukd? 'doGm=? wo'aA=? a*ga0g[m&0g=
a*go'g\if;? y0wdum&PH=wnf;/ /a*go'gudkMum;? j'Af
qdak ompum;wnf;[kEmG ;[laomj'Af0ad ootodPf wnf\/
EGm;j'Afujdk rifj'Afum; EGm;wnf;[kj'Af0ad oo a*go'gwnf\?
okdYa*gbma0gyk'f\teufrSwf/ /a*g=a*g[laom o'g
todPf\? bma0g=EGm;j'AfjzpfaMumif;wnfaMumif; [kay;av
[lv/kd / o*FPu
d m&mrwm=taygif;arG;avsmo
f nf\ tjzpf/ /
tmyAw=awmifokdYwkdifatmifaom? acw=v,fcif;\/ /
'g,m'=tarGc\
H / /ocdae=cifyeG ;f \/ /okp
d =pifMu,faom
ol\/ /e*=t0wfr0wfaomol\? 0g=ukd,fcsnf; pnf;aom
ol\/ /'ud,H=vdrfrmonf\tjzpf/ /,k0=ysdK&G,fol\/ /
tPkaem=ao;i,fonf\/ /vCkaem=aygonf\/ /okwf/ /
ar=rypn;f aMumif?h ur[wH=uo'g? r[Eo'gwd\
Yk ?
uofr[m=uoftjyK? r[m tjyKwo
Ykd nf/ /uu=v,fvyk f
awmifo\
l /
bm0urw'w
d Nf y;D \/
----------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

176

wuypnf;/ /o'do'Gdblawm=o'doa'Gabmfjzpfaom?
#m0EKypnf;/ /oAm0g=tvkH;pkHtwkdift&Snf&Sdaom? tawm=
tusdK;onf? oA0aEm/ oA0Em=ukefaom? tawm=wdkUonf?
oAm0wd=aom? taw=? oAm0aEo=k ukeaf om? tawo=k wdYk /
,me=,mef\? ,m0wdum=tMuifrQavmufaom? blrd=
ajrtzdkYonf? twd=&Sd\/ /yOuEm=wdkYonf? ukovm=wdkYonf?
uwd=tb,frQwdkYenf;/ /bduK=&[ef;? wHG=onf? uwd0am=
&[ef;0gtb,frQ&NdS yeD nf;/ /ud0aEm=tb,frQuek af om? ,mpum=
awmif;yefow
l o
Ykd nf? a[mEK=jzpfap&ukerf nfenf;/ / udwm 0wm=
tb,frQavmufaomtykid ;f tjcm;tm;jzih?f cEm=wd\
Yk ? cEynw=d
cEynwfonf? a[mwd=enf;/ /emVdrwH=pv,ftwdkif; t&Snf&Sd
aom0wK? ywrwH=wpfcGuftwdkif;t&Snf&Sdaom0wK/ /OrmeH=
Ormernfaom csifhcGuftxl;ukd? yvH=ykdvf[l? 0kpwd=\/ /
ukrrwH=wpfukrrQaom0wK? pm#drwH=tdk;p&nf;rQaom0wK/ /
tab'lypma&e=tab'lypmenf;tm;jzifh/
y&drmPw'w
d Nf y;D \/
----------to[ma,m=tabmfr&Sdaom? {aum=wpfa,mufwnf;
onf? {uaum=rnf\? {umud=rnf\? 0g=um;? {aum=rnf\/
owdokwf ? 0Dowd? wowdEpS yf 'k w
f \
Ykd owdu,
dk /l /ocsmF ,
okwf/ /opKwDomo'oEm,=owd? Owd? ,? tmo? 'o
tqkH;&Sdaom? ocsFm,=ocsFmo'gaemifrS? toowo[a=
xdkowif;? o[if;? t"dum=vGefukefonfwdkYwnf;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

177

wdtaw=? #=#ypnf;ouf\/ 0Dow=wowda&S;&Sdaom


owponfukdowsEocsFmqdkonf? t<uif;enf;wl/ /,o
oaw=tMuifwpf&m? 'o=wdkYonf? t"dum=vGefukef\? wd=
aMumif?h w,d'/H wH'H=xkw
d pf&monf? 'oowH=rnf\? 'oowH=
wpfq,ftvGef&Sdaomwpf&m? wpfq,fvGefaom wpf&mvnf;[l?
wpf&mhwpfq,fukdqkdonf? t<uif;enf;wl/ /o[[l&m?
axmifa[mo[? aomif;a[m'o[? odef;a[mow
o[? oef;a[m'oowo[? av;ckukd,l/
tx=xdrk w
S pfyg;? {w=ppfonftaygif;? ,odaem=
ukefaom? tEk,Em=plVeDjA['wfrif;odkYtpOfvkdufukefaom?
{uowHcwsm=wpf&mYwpfa,mufaomrif;wdkYonf? oEd=ukef\/
0g&ocsmF ,=0g&ukad &wGuaf omocsmF o'gaemufr/S /ypmowsm=
tMudrfjcif;eD;pyfonf? owd=&Sdaomf/
ocsmF w'w
d Nf y;D \/
----------wAwo
d w
k f ? wAw=d xdyk um&&Sad omj'Af? Zmwd,m=Zmwd
,ypnf;ouf\/ /y#Klayg=taxGaxG tvmvmvdrfrmaom
oabm&Sdaom? y@dawm=onf? y#KZmwda,m=rnf\/ /ydwk=
tz\? bmwm=tpfuw
dk nf;/ /rmwk=\? b*de=D nDrwnf;/ /rmwm
yd w l [ d = rmwk o ' g yd w k o ' g wd k Y a emuf r S ? rmwmyd w l o k = trd
[l a [mteuf ? tz[l a omteuf w d k Y ? tmra[m=tmr[
ypnf;ouf\/ / rmwk=\? rmwm=wnf;? rmwmr[D=trd\trd?
tzGm;ukd qkv
d o
kd nf/ /ypn;f ? okbly=H wifw
h ,faomtqif;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

178

oPmefudk if;? puKaboZO= rsupf ad q;ukd if;&\/ /uypn;f


/ /o*Fgar=ppfajr/ /*grm0gao=&Gmaejcif;/ /Oy0gao=
oDwif;ok;H jcif;/ /tm,ypn;f ? Cmawwk=H owfjcif;iSg? Zmaywk=H
,kwef rd hf apjcif;iSg? yAmaZwk=H ESix
f w
k jf cif;iSg? w0dum&okwf ?
yuwd,m=rS? Ow&=d txuf? t0wE& mywd= tcdu
k t
f weft
Y xl;
okdYa&mufjcif;onf? 0duma&m=rnf\/ /O'kr&=a&ozef;\?
0duwd=txl;wnf;? Mo'kr& =H a&ozef;\txl;? bom=a&ozef;ukd
&=a&ozef;ukdtuRrf;zkwfaom jymrD;aoG;aq;txl;[lvdk/ /
uaygw0duwd=ckdrSjzpfaomtpdyfwnf;/
aumoudred =H ttdr&f adS omyd;k wd\
Yk / /wEkaw=Eke,fonf\
tjzpf/ /oAwEkbma0=tvk;H pkw
H aYkd tmuf Eke,fonf\tjzpf/
a,mAeywmeH=t&G,fa&mufukefaomEGm;vm;wdkYwGif? twd
wkaPm=tvGeEf ek ,faom? Obaom=EGm;vm;onf? Ouwa&m=
rnf\/ /omrwd,=tpGrf;owd\? wEkaw=ao;i,fonf\
tjzpf/
b0wH/ b0EmeH=wdw
Yk iG /f /orl[? &mZnmeH=rif;rsKd ;wd\
Yk ?
MouuH=Oobtaygif;? Mo|uH=ukvm;tkyftaygif;? Mo&ruH=
qdwftaygif;/ /ooH=,kefom;ukd? uPduH=ewf0ifr taygif;/
/tylygeH= rku
YH rdk pm;ukeaf omolw\
Ykd ? we'w? awe=xdo
k o
l nf?
'awm=ay;tyfonfwnf;/ /'a0e=ewfonf? 'awm=ay;tyfonf
wnf;/ /ygaue=usKd csujf cif;jzif?h edAw
=H wnf;/ ayaPe=tjrK yjf zif/h
/a*gyaee=uGyn
f y o
f jzif/h /wm&um'd? t=xdak umif;uiftm;?
oOmwm=aumif;pGmjzpfukefaom? wm&um=Mu,fwdkYonf? oEd=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

179

ukef\/ /yv0ged=tnGefYwdkYonf/ /*A=onf? xar=axmif;vTm;


jcif;? 'A=onf? yg#a0=vdrrf monf\tjzpf/ /tnmaw=rxif
r&Sm;&m? tnmawm=rxif&mS ;aom? tam=onf? taum=
rnf\/ /[wd yl uH=qifyk o
f nf/ [wu
d =H rnf\/ /&am=t&yf
edrfhaom/ tEkurdawm= oem;vG,faom/ /trum=oem;zG,f
aomrde;f r/ /arm&aum=arm&rnfumrQaomiSu?f Oa'gif;r[kwf
[lvdk? pDypnf;? ykaA=? wxm=xdktjcif;t&mjzifh? tblw=
rjzpfb;l aom? 0wak em=0wK\? u'gpd=? wxm=jzif?h b0eH=jzpfjcif;
onf? tALwwAma0g=rnf\? tHhzG,fo&JrsdK;wnf;/
tp&d,H=tALwHyk'fvnf; tALwH [kwGmblwEdtALwH[k
zGiq
hf kd ;kd &S\
d ? xdt
k ALwblw tjzpfonf tALwwAm0rnf\/
t"0vH=rjzLbl;onfukd? "0vHua&mwd=tjzLjzpfatmifjyK\?
"0vDua&mwd=tjzLjzpfatmifjyK\/ /C#H=tdk;ukd? ua&mwd=\?
tdk;rnfonf vlvkyfwdkif;jzpfaeMujzpf tALwrsdK;r[kwf/ /
yuwd,m=yuwdo'grsKd ;aemufr?S rma[mwk=pDypn;f rjzpfapvif/h
ouy'awm=rdrdESifhpyfaomyk'fteufonf? ouawm=rnf\?
vdifyk'f\teufukd ouwqdkonf/
aygawm{0=ysd K Ek o l o nf y if v Qif ? aygwaum=rnf \ ?
qifaygufuRaJ yguf vlysKd aygufponf ukd aygwqdo
k nf/ / ,xm
blwar0=[kwfrSefwdkif;onfomvQif? ,xmbkpH=rnf\/ /
r*a"ok=wdkY? edpH0kawm=tNrJaeonfwnf;/ umo=wpf&mwpf
axmifukd? t*wd=xdkufwef\/ / 0do'dom= rwlMuukefaom/ /
tbwltrduJGMuaomom;orD;wdkYukd a0rmwdumqdkonf/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

180

tCH=qif;&JokdY? tCH=raumif;rIokdY/ / em*0wm=e*g;\tjzpf/ /


Mo'*sH=txufokdYarmfaom tzsm;Sdonf\tjzpf? a'gb*H=
rwifhw,fonf\tjzpf? aomb*H= wifhw,fonf\tjzpf/ /
O'Ht* ,mwd O'*H/ O'* bma0g Mo'*sH/ / 'kb*
bma0g a'gb*H/jyK/ / emrH=emrfusrf;ukd? 0g=tbd"mefusrf;ukd?
taw=wnf;? emraum=onf/ / y'H=*@dyk'fusrf;ukd? t"daw=
wnf;? y'aum=onf/
avmy&moD? vmC0H? &mC0H=ayghonf\tjzpf/ / *AsH=
EGm;\ Opm? 'As=H opfyif\Opm/ 'd &dypn;f ? 'du &duy pn;f ?
&daom&doufypnf;? tm[pponf wGmypnf;ukd jyKaom
&p&dpa ESmif;onf? ud&,
d m &d&,
d ypn;f ? a0'*l yg&*lwYkd lypn;f /
AmVmeH=yGg;onfwdkYxuf? 0g=jyif;xefonfwdkYxuf/ / tEdumeH=
eD;onfwdkYxuf/ / tygeH-e0geH=i,fonfwdkYatmuf/ / ,k0geH
wkPmeH=Eke,fonfwdkYatmuf/ / ueda,=tvGefEke,faom?
0a,=t&G,f? b0g=jzpfolonf? unm=rnf\/ / OZkaem=
ajzmifhrwfaomol\/ / rk'kaem=EknHhaomol\/ / ok['a,m0=
ESvkH;aumif;aomolonfomvQif? ok[a'g=rnf\/ / odaem=
&aoh\? 'H=Opmwnf;/ / tmZmed,=vGepf mG odwwfaom
jrif;aumif; qifaumif;\/ / oEdlyH=oEdkyfNyD;pD&ifav/
t"mwkokwf / / t"mwk="mwfr[kwaf omyk'Nf y;D \?
au=tpdyjf zpfaom utu&m aESmif;aomaMumif?h tosm'dawm=
osm'd r [k w f a omyk ' f r S ? aC=Ctrnf S d a om tmo&onf ?
ya&=aESmif;onfSdaomf? t=u\aSUjzpfaomt\? =

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

181

tjyKonf? a[mwd=\/ / Avdum=trdkufronf? {udum=


wpf a ,muf w nf ; aomrd e f ; ronf ? [w d a ygwd u m=qif y sd K r?
r[vdum=tr,fBuD;? um; w'dwfupkwnf;/
aemufum; udwu
f pkwnf;/ / ukvyk um ukvyH *pww
D d
ukvyk um/ jyK? wzef *ukd ujyK? uum; *rk"mwf *t&mjzpf
"mwfrnf\/ / a"Ekyum=trdEGm;rokdY uyfwwfaom? cDkyum=
EdkYa&okdYuyfwwfaom? *pD=EGm;i,fr/
wGifw'dwfedkwd'DyeDeHusOf;NyD;\/
-----------------

tmcsmwfedkwd'DyeDed,eHusOf;
tx=? "mwkyp,oHo'd =H "mwf0b
d wfypn;f wdjYk zifah umif;pGm
Ny;D pD;xaom? umvum&uyk&o
d ocsmF ab''DyuH= umvtjym;
um&utjym; yk&doftjym; ocsFmtjym;ukd jywwfxaom/ /
emrblw=j'Afukda[maom emrfyk'frsdK;jzpfjzpfonf? oawm=
jzpfygvsu?f ykw,
D wdyAwm,wdwYkd ykwy Awo'gwdu
Yk q
dk o
kd nf/
ure&d ayu=H uHuidk jhJ cif;rSad om/ / omp=xd'k u
dG ru
d "mwfrsKd ;
onfvnf;? Esm'd'k[m'd0aoe=Esm'd*dkPf; "mwfrsdK; 'k[m'd*dkPf;
"mwfrsdK;\tpGrf;jzifh? 'k0d"m/ / ww=wdkYwGif? ,m"mwk=tMuif
"mwfonf? ygyewm=ydaYk qmifjcif;teufo
dS nf? a[mwd/ / "m"mwf?
"&"mwfwdkY\teufonfum; xrf;aqmifjcif;wnf;? ydkYaqmifjcif;
r[kwf? xdkaMumifh xdk"mwfwdkYonf 'Gdurdur[kwfMuukef/ /
aoom=ed"mwf 0["mwf uk"mwfwrYkd <S uif;ukeaf om? 'Gu
d ru
d m=
wdo
Yk nf/ / a*gPH=EGm;uk?d 0ZH=cseu
f ?dk kEw
=d ydw\
f / / ww=xdu
k H dS

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

182

aom"mwftaygif;wdkYwGif? Esm'drSdponfpyf? ,'g=? uro=


uHteuf? ly=H tmcsmwfyk f udwf yk o
f nf? odZw=d Ny;D pD;\? w'g=?
0dbwdyp,m=tmcsmwf0dbwf udwfypnf;wdkYonf? Esm'drSd=Esm'd
*dkPf;? y"meurH=y"meuHukd? 0'Ed=a[mukef\? 'k[m'drSd=?
ty"meur=H uk?d 0'E=d uke\
f ? oA"mwlo=k tvk;H pkaH om "mwfwYkd ?
um&dwa,ma*=umdu
k yf pn;f ESi,
hf OS &f m? um&dwur=H umdu
k u
f H
ukd? 0'Ed=ukef\? wd=okdYrSwftyf\/
p=qufOD;tHh? {wHoAH=tvkH;pkHaompum;&yfukd? "mwleH=
bltpSdaom"mwfwdkY\? yuwdtw0aoe=yuwdxifSm;aom
"mwfeuf\tpGrf;jzifh? 0kwH=\? ye=txl;rlum;? "mwleH=wdkY\?
taeuwwm=rsm;aomteufSdonf\ tjzpfaMumifh? twE&
0pae0g=teufwpfyg;ukad &m&mvnf;aumif;? emEkyo*a,ma*
0g=txl;xl;aomOyom&yk'Ef iS hf ,SO&f mvnf;aumif;? turu
d myd=
turuqdk&aom"mwfwdkYonfvnf;? ourdum=uHSdukefonf?
a[mE/d / baE=tSib
f &k m;? t[H=onf? a0'd,mrd=ajymMum;yg\?
a0'd,wDw=d ajymMum;aomol[
l ? "ma&wk=rSwyf gavm/ / ra*g=
r*fonf? OyZwd=jzpf\? edyZwd=NyD;pD;\? orZwd=jynfhpkH\/ /
tbdb0wd=ESdyfpuf\/ / *pEH=oGm;aomolukd? ra*=vrf;c&D;?
tbdor0wd=rS\
D /
"mwfccJG ef;t>rufNy;D \/
-----------y'geH=wd\
Yk ? AsOe orw,
d m0g=o'gjynfph jHk cif;iSgvnf;aumif;/
Oyum&um=vGefpGmaus;Zl;jyKwwfukefaom/ / wsm'd=wsm'd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

183

0dbwfvnf;aumif;/ / t|pwmvDolyged=48-ckaom0dbwf
kyfwdkYonf? lyo'gonf o'okwda[mwnf;/ / y&[dwy#doH
,kawo=k olwpfyg;wd\
Yk tusKd ;pD;yGg;ESiphf yfuek af om? Xmaeok=wdYk ?
y0wdA[kvmed=jzpfjcif;rsm;ukefaom? {um=q&mtcsdKUwdkYonf?
0'E?d xnf/h / y&=y&[kqt
kd yfaom uwm;uk?d tbd"m,umed=
a[mwwfukefaom/ / twaem=tw[kqdktyfaomuHukd/ /
tan=wpfyg;aom q&mwdkYonf? 0'Ed/
y'wmeH=wd\
Yk ? o&D& blwm=uk,
d jf zpfjzpfaom? Bu,
d m=uk?d
twm=tw[
l ? 0kpw
=d \/ uwKem=onf? om"sa|e=Ny;D aptyf
aom teuftm;jzifh? Bud,lyged=Bud,moabmSdukefaom? bm0
urmedy=d wdu
Yk v
dk nf;? twmwd=tww[
Ykd
l ? 0kpE /d / om"ua|e=
NyD;apwwfaom teuftm;jzifh? aw[d=xdkBud,mabmuHwdkYrS?
y&blawm=wpfyg;jzpfjzpfaom? uwm=onf? ya&memr=\?
wd=okdY? tya&=wdkYonf? 0'Ed/ 'H=aemufqkH;0g'onf?
e,kZw
=d roif/h
wA[kvrwyd=trSwrsm;rl[laom wA[kvenf;rQ\
vnf;? tod'w
m =aMumifw
h nf;/ /um; ou#bmom tvdt
k m;
jzifh y&yk'f twaemyk'f cJeG nf;ac:enf;wnf;/ / wom=aMumif?h
ro*aE=arm*vmef usrf;/
0dbwftjym;Ny;D \/
--------------ww=wdkYwGif? a,yp,mwdkYonf? "mwkod'ged="mwfjzifh
pD;ukefaom/ / *P0dbm*0aoe="mwf*kdPf;rsdK;ukd jcm;em;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

184

a0zefjcif;\tpGr;f jzif?h tnrnH=tcsi;f csi;f ? 0do'dolyged=wlaom


kyf&SdonfwdkYukd? ua&mEd/ / bm0ur0doa,m=abmuHvQif
t&m&Sdaom? ausm=usypnf;onf/ /ya&oH=olwpfyg;wdkYudk?
tmPmyeocFgaw=apcdik ;f jcif;[kqt
kd yfaom? ya,mZuAsmyga&=
ya,mZuuwm;\Asmyg&/ /0dokH="mwfeufMud,mrStoD;?
wHwMH u,
d m0gpDbma0e=wkrpd w
p aomxdx
k Mkd u,
d mukd a[monf\
tjzpfjzifh? "mwklyg="mwfoabm&Sdukefaom/
ypn;f tjym;Ny;D \/
------------t,H=onfum;? ayg&mPdaum=a&S;usrf;a[mif;rSvm
aom? 0dbwDeH=0dbwf&SpfoG,fwdkY? uarmud&=tpOf[lowwf?
aomp=xdk0dbwfpOfonfvnf;? ygVd,m=ygVdawmfrsm;ESifh? oarwd
a,0=nDonfomwnf;/ {0H=o'r*kaem ponfum; ygVdawmf
wnf;/
Ak'g=jrwfpGmbk&m;wdkYrnfonf? {0H=okdY? o'r*kaem=
olawmfaumif;w&m;ukdom tav;*kjyKMuukef/ 0d[okp=
a&S;vnf;aeMuukeNf y?D 0d[&Epd =,ckvnf;aeMuukeq
f ?J taxmyd=
xdjk yifvnf;? 0d[&dEpd =aemufvnf;aeMuukev
f w?YH {om=
onfum;? Ak'g eH=wd\
Yk ? "rwm=wnf;/ /vnf;ygVdawmfwpf&yf/
tAmwDwm=vGefavukefNyD;aom? a,pAk'g=wdkYonfif;?
0wrmem=ukefaom? a,pAk'g=wdkYonfif;? tem*wm=ukefaom?
a,pAk'g =wdo
Yk nfif;/ /vnf;ygVdawmfwpf&yf/ twdwu
f mv
ukdtp? ypKyefumvukdtv,f? tem*wfumvukdaemufxm;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

185

vmaomygVdawmfaywnf;/ ,H udOd lyH twDwmem*wypKyEH p


onfjzifh ypKyefukd aemufxm; vmaomygVdrsdK;omrsm;\/
,rdu
k yf gVdawmfrsm;um;? ypKyE 0 g&? twDw0g&? tem*w
0g&[ltpOfvm\/ /okdYumvtpOfrnfonf? 0wdpm
tm;avsmfpGmtaxGaxGjzpfoifh\/ /rouar=a&S;tpOf
a[mif;? yOrDowrDwdemr'G,Hyd=yOrDowrDac:aom trnf
ESpfyg;taygif;onfvnf;? tEGw0aoe=yOEH yl&PD yOrD? owEH
yl&PD owr[
D al om tEGw\
tpGr;f jzih?f od'=H jy;D pD;onf? b0wd=\?
ypmye=aemufumvum;? *kaem=ygPd&aohtp&Sdukefaom?
o'gAsmudP
k ;f q&mwdo
Yk nf/ /ememurH=txl;xl;aomtpOfu/dk
uJhokdYaom a&S;tpOfa[mif;ukd rMuHrd o'eDwd yOrD
owrD ppfwef;ae&mrus &Sdavownf;/
umvtjym;Ny;D \/
------------emem"mwGwmeH=txl;xl;tjym;jym;aom "mwGwMud,m
wdkY\? y0wum&ocFgawe=jzpfjcif;tjcif;t&m [kqdktyfaom?
{ua|e=wpfckwnf;aomteuftm;jzifh? aomye=xdkom"e
abmonfum;? ygwk abmaE ua&maEm 0d, cg,wd 0kpw
w
d Ykd pyf/
tEkyEyau=rjzpfao;aomtzdkY? Xdaw=ukefaom? ocFw"ar=
wdu
Yk ?dk Oyga'E0d ,
d =jzpfay:apbdouJo
h ?Ydk cg,wd,xm=xifouJo
h ?Yfdk
wxm=xdktwl? a0g[m& 0do,raw=a0g[m&\t&mrQ/ /
xrif;csufcsdefr[kwf csufjcif;trIukd rjyKao;aomfvnf;
xrif;csufjcif; trIrnfonf avmu a0g[m&0do,tjzpfjzifh

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

186

&Sad eonfomjzpf\? xdx


k "dk mwGwM u;D qdo
k nf/ /xrif;csucf sed u
f s
csuf M uonf & S d a omf csuf j cif ; \trl t &monf jzpf v m\?
xkdukdypwabmqdkonf? um; ypaw[laomyk'fwpfck ypnf;
[kcjJG crf;pdyjf zmMuukeaf om o'gusr;f q&mwd\
Yk 0wdp m tvdw
k nf;/
pdEeHZmwH-zkoeZmwH t"dyg,fum; awGUxdrI cHpm;rI
rSwfrIponfonf obm0"rwnf;? jzpfrIZmwdwpfckonf xdk
obm0"rtrsm;ESifhqufqH\? jzpfrI[laom Zmwdwpfckukd BuHrI
ponfwu
Ykd txl;jyKMuuke\
f [lvo
kd nf/ / jrefrma0g[m& BujH cif;
awGUxdjcif; cHpm;jcif; rSwjf cif; [l&mwdYk jcif;[laompum; wpfcu
k dk
BuH? awGUxd? cHpm;? rSwf[laompum;wdkYu txl;jyKMu ukef\/ /
jcif;um; yp,wwnf;? BuHponfwdkYum; "mwGwwdkYwnf;/
pum;tpOf jcif;onf aemufus\? BuHponfwdkYum;
aSUusukef\? jzpfay:&mum; Zmwdt&jzpfjcif;onf aSUus\?
obm0"rt& jzpfaomBupH onfwu
Ykd m; aemufusuek \
f ? jzpfay:
rIraS emuf wnfrcI sKyrf I MdS uao; aemufusuek \
f [k qdo
k wnf;/
bl,aw*rsawponfwdkYvnf; enf;twdkif; "mwGwyp,w
ESpfyg;wdkY\ om"som"etcsuf? 0daooe0daoostcsufukd
a0zef odav/
"mwGwB u,
d monf om"srnf\? 0daooernf\? yp,w
Bud,monf om"ernf\? 0daoosrnf\? cufqpfydkif;BuD;
wpfckjzpf aocsmpGm azmfqdkvdkufonf/
taba'gyd 0wKH ,kZw
ad ,0\ t"dyg ,fum;? pdwH OyZw
?d
zam OyZw
pd onfwYkd pdw\
f ZmwdEiS hf pdwu
f dk wpfcw
k nf;jyK

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

187

qdkvdkvQif qdkxdkuf\? pdwfqdkvQif pdwf\Zmwdyg0ifav\? xdktwl


"mwGwqdkvQif yp,wvnf; yg0ifav\ [lvdk/
um&utjym;Ny;D \/
----------------yk&daomwdp=yk&do[lonfvnf;? twm{0 0kpwdpyf/ /
,HudOm,H ,H udOd t,H yk'fjzwf? t,H yk&doyk*avm=
a,musfm;yk*dKvfpkonf? ,HudOd=aom? okcH0g=ukdvnf;aumif;/ /
aomptwm=xdt
k wuv
dk nf;? um&aumwd 0kpw
d pyf/ / wd=
xdkaMumifh? yk&daomwd=yk&dof[lonfum;? um&aum{0= um&u
yif v Qif w nf ; ? emraw m =emro' g rsd K ;\ teuf j zpf a om
yk&dofvnf;aumif;? wkrSawm=wkrSo'g\teufjzpfaomyk&dof
vnf;aumif;/ / Owryk&ad om Owro'gtvGeaf [m/ / um&u
[kqdktyfaom twonf rdrd\tw? olwpfyg;wdkY\tw[l
ESpfyg;Sd\? xdkwGif rdrd\twukd rdrdtvGefaom twjzpf
usrf;*efwdkY tZwZw[kqdk\? xdktZwZwukd o'gusrf;wdkY
Owryk&o
d qdo
k wnf;? Owro'g y&rteuf t"duteufa[m?
teufukd twaem tZwoEmeblwwm trSawm Owr
yk&daomemr [laomygXfjzifhjy\/
plVarm*vmefum; Owro'g Ow&teuf? tEdr teuf
a[m[l\/ / w'yD uwm? xdyk xryk&o
d pf aom teufudk jywwf
onf\tjzpfaMumifh/ / yk&doftjym;NyD;\/
tmcsmwf00wmefNy;D \/
---------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

188

oE=Sdonf\? bma0g=tjzpfwnf;? owm=Sdonf\


tjzpf ? wH o w m ,H = xd k S d o nf \ tjzpf ? bl " mwk = onf ?
owm,H=So
d nf\tjzpf[q
k t
kd yfaom? taw=? 0waw=jzpf\?
oAy'wmeH=tvkH;pkHaom yk'fteufwdkY\? 0dZrmebma0pyf/
um&dwyp,Eyl qdo
k nfum; tmcsmwf0b
d wf udwyf pn;f wdYk
roufrD NyD;pD;ESifhaom? bma0=bm0,tpSdaomo'kyfukd
qdo
k wnf;/ / tm&bdwmG =prdNy;D ? ed|=H Ny;D qk;H jcif;ok?Yd tEky*awm=
ra&mufao;aom? bma0g=Bud,monf? 0wrmaememr=0wrmef
rnf\? 0g=ypKyefrnf\? wHorEDumavmyd=xdkypKyefBud,mESifh
pyfaomumvukv
d nf;? w'lypma&e=xdBk u,
d m\ 0wrmef[al om
trnfukd xdkESifhpyfaom umvwifpm; ac:aomtm;jzifh?
0wrmaemwd=[l? 0kpwd/
twdwt
f em*wf [l&mwdYk vnf; Bu,
d monfom rkcstm;jzifh
twdwfrnf\? tem*wfrnf\? umvukdum; Oypmtm;jzifh
twdwftem*wfqdk&onf[krSwf? tb,fhaMumifhenf;[lrl? umv
rnfonf obm0Sad om awumvduw&m; rsKd ;r[kw?f umv0drw
k f
w&m;rsdK;omwnf;/ / wkrSemrH=wkrSemrfvnf;aumif;/ /
{uo=wpfckwnf;aom? taw0g=teufvnf;aumif;/ /
wkvsm"du&eblawyk'f y,kZrmae0g *rsrmae0gyk'fwdkYukd aemuf
ESp0f gus vnf;vdu
k af p/ / p=qufO;D tH?h {w=t&m? emrmeH=
aooemrf? wkrSemrf? trSemrfwdkY\? tweddwm=teufj'AfrSD
uk e f a om? uwG w u r w m =uw m ;teuf uH t euf w d k Y u k d ?
emrwmwd=emrfyk'f\teufwdkY[l? 0kpEd/ / uwKurocFgaw=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

189

j'AfrSDaomuwKowd urowd[kqdktyfaom? ,oemraw=


tMuifemrfyk'f\teuf/ / aomemrawm=xdkuwKowd ur
owd[kqdktyfaom emrwonf? wsm'd0gpumeH{0=wsm'drnf
aomtmcsmwf0gpuwdkY\omvQif? 0pblawm=0pjzpfjzpfaom?
0kwawmemr=0kwteufrnfonf? a[mwd=\? osm'd0dbwDeH=
osm'drnfaomemrf0dbwfwdkY\? e0kwawm=0kwteufr[kwf?
0kwu
wKurm"d|m ep=tmcsmwf0gpuwd\
Yk 0kwt
eufjzpfaom
uwm;uH\wnf&mjzpfaom? vd*Fw=vdifteufukd? 0gpuH=
a[maom? emry'H=yk&ad omtpSad omemrfy'k o
f nf? tbda",sy'H
emr=rnf\? {wa'0=tbda",sy'k u
f o
dk mvQi?f wkvsm"du&P
y'Edp=[lvnf;? 0kpwd/ / trm'a,m=tHtpSdukefaom?
tw0gpu0dbwda,m=wdkYonf? {wo=xdktmcsmwfESifh wkvsm"d
u&PjzpfMuaomemrfy'k f ? MoumoH=oufciG u
hf ?dk evbE=d r&Mu
ukef/ / {woyk'fukdaemuf MoumoHvbwdvnf;vdkufap/
okaw=ykAmy& qumeH[laomokwf/ / oka'[d=tcsif;
csif;ra&mr,SufoufoufjzpfMuukefaom? wkrSrSaooemar[d=
wkrSemrfyk'f? trSemrfyk'f? aooemrfyk'fwdkYESifh? ,kw0gausp=
,SOfaom0gusvnf;aumif;? rdau[d=a&m,SufMuukefaom?
wkrrS aS ooemar[d=wdEYk iS ?hf ,kw0 gausp=vnf;aumif;? wd=ok/Yd
0dy#daoa"[d=0dy#daoa"[l? oauFwwm=oauFw&moD
trSwfjyKtyfNyD;jzpfavaomaMumifh/ / awokp=xdkaemuf'kuf
wdkYvnf;? A[k0pemed{0 MoumoH vbEd[koref/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

190

ygVdawmfygXfwdkY/ / wk0O=onfvnf;aumif;? ykawmp=


onfvnf;aumif;? okPdomp=acR;ronfvnf;aumif;? ewmp=
ajr;onfvnf;aumif;? oarm'rmem=pdwfwlukd,frQ 0rf;ajrmuf
Muukefonfjzpf? C&H=tdrf? tm0aox=aeMuavukefavm/
aooemrf wkreS mrf {u0kpEf pS rf sKd ;a&m,Su&f m rZrd 'kuf A[k0pk u
f s
a&mufaomygVdjy,k*f/
aemuf*gxmum; aooemrf trSemrf{u0kpEf pS rf sKd ; a&m,Suf
&m Owr'kufA[k0kpfusa&mufaom ygVdjy,k*fwnf;/ / 'ged=
,ck? t[O=igarm*vmefonfvnf;aumif;? aooemrf trSemrf
{u0kpfESpfyk'fta&myif/ / t[O=igbk&m;onfvnf;aumif;?
arpbduL =ig&maom&[ef;wdo
Yk nfvnf;aumif;? orm"dem=
psmeorm"djzifh? edoD'drSm=aeMuukefNyD/ / trSemrf{u0kpfESifh
aooemrf A[k0kpfa&m,SufykH/ / aemuf*gxmESpfckum; trSemrf
aooemrf {u0kpfESpfyk'fa&m,SufykHwnf;/ / 'geywD=tvSLSif
wdkYonf? ay;/ / ,reponfjzifh ,ckavmu ajymkd;tpOfESifh
rm*"o'gusr;f *efrsm;wGif adS eaom ya&myk&o
d ef nf;ukd jyqdo
k nf/
,Hye0peH [k oref/
wH=xdkpum;onf? yuwdA[k0pear0=yuwdA[k0kpfonf
omvQiw
f nf;? ya&myk&o
d ef nf;jzifNh y;D apzG,u
f pd rS?d A[krdS 0waA
A[k0peH [laomyuwd A[k0pk ef nf;jzifyh ifNy;D apEdik af om A[k0pk jf zpf
onf[lvdk/ / ,O okwH[koref/ / wwyd=xdkokwfvnf;?
tawmeeor0wd? oA0wd{0[koref/ / emrwkrSmeH=wkvsm"d
u&Pjzpfaomemremrf wkreS mrf trSemrfwu
Ykd ?dk {uawm= waygif;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

191

wnf;? tbd"mae=a[m&mqdk&mjzpfaom? rdu'GE 0gaus=/


Bud,mwpfyk'fwnf; 0kwrdu'Gefyk'ftrsm; ,SOfwJG qdkrIukd
{uawmbd"meqdkonf/
ya&myk&dof,Sufcef;NyD;\/
---------------tya&mauok=ya&mum0dbwfonfMuOftyfukefaom?
rmeEwsm'Dok=rmeypnf;? Eypnf;? wsm'drnfaom tmcsmwf
0dbwfwdkYonf? ya&ok=aESmif;ukefonfSdaomf/ / {awe=
okwjf zif?h ,w=tMuifjy,k*f / / ww=? t,Hvypa,m=onf?
a[mwd=\? wd=ok?Yd vypa,e=jzif?h awoH=xdrk meEwsm'dw\
Ykd ?
uwK0gpubm0H=uwm;ukda[monf\tjzpfukd? aywd=\/ /
uw&ad vmqdak omfvnf; vypn;f onf uwm;ukad [mwwf\[k
jyvdk&if; r[kwf[lvdkonf/
{oea,mygXfjzifh ausmbm0 uarok[lqdkaomfvnf;
usypnf;onf uHudk0guwyf a[mwwf\[kjyonf r[kwf?
usypnf;ukdjrifvQif xdkyk'f rmeEwsm'd wdkY\ uHudk 0gpuwyf
a[mwwfonf\tjzpfuo
dk m jyvd&k if; jzpfonf[k nGe;f jyownf;/
AsOeyl&Pm{0=o'gkyfukd jynfhNzdK; apEdkifukefonf? 0g=o'kyf\
jynfhpkHaMumifhwdkYonf? a[mEd/ / aw[d=xdk0du&Pypnf;wdkYESifh?
0dem=/ / aw[d0ed mudk ,w odZwd vnf; vdu
k af p/ / um&d,E
&wm,=tm'DCjyKjcif; {jyKjcif;paom um&d,wpfyg;tusKd ;iSg/ /
*PE&lyE&yo*Fy#do'd g ,="mwf*P
kd ;f wpfyg; kyw
f pfyg; vsO;f yg;
jcif;ukd wm;jrpfjcif;iSg/ / t*[d=,lNyD? t*[ok=,lukefNyD-

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

192

ponfwYkd rO"k m'Deo


H w
k jf zifh pD&ifaomed*[
w
d Ef iS w
hf uG vypn;f
aMuukdacsonf[k BuHqdk&onf? xdkokdY rqdkcJhaomf *["mwfonf
bl0g'd*dkPf;wnf;? xdkkyfrsm;onf bl0g'd*dkPf;kyfwnf;-[kvsOf;yg;
&m\? xdkokdYaomvsOf;yg;jcif;ukd wm;jrpfjcif;iSg 0du&Pypnf;
acsrIukdjyK&onf [lvdk/
{uu&"mwGEmeH={uu&"mwfwdkY\tpdwfjzpfukefaom?
"mwf tpdwfrSdaomfvnf; uD cD pk Zk paom tpdwfSdaom
{uu&"mwfwrYkd sm;onftwGuaf Mumifh ygXfuq
dk o
kd nf? oa&mwH
o[dawmp AsOaem? {uu&orawm [laom ab'pdEmygXfESifh
tnD t&m uD cD pd Zd pk Zk bl [l ponfukdvnf; {uu&
"mwfqo
kd wnf;/
ww ,xmeDavmya#m paompum;&yf vdk&if;t"dyg,f
um; yuwdyp,0dbm*ukd BuzH efMuukeaf om o'gusr;f q&mwd\
Yk
0wdpmtm;jzifh oarmwd wd0dbwf\ teufonf 0pw
tbda",s w[lESpfyg;Sd\? uwKowdonf 0pwwnf;?
a,musfm;j'Afonf tbda",swwnf;? wd0dbwfonf 0pwukd
tajzmifha[m\? xdkYaMumifh wwD,m0dbwfjzifh uwKowdukd
jyqdkzG,fudprSd? tbda",swukdum; tajzmifhra[m? xdkYaMumifh
yk&doo'gjzifh wd0dbwf\tbda",swukd jyqdk&ownf; [lvdk
onf/
,a0ok tuma&m Opm&Pawm t"dyg ,fum; {ukd t,?
Moukd t0jyK&m ,0wdkYrSm o&rygapvifh? okwfrlum; &Gwfqdk
vG,fapjcif;iSg ,0wdkY o&ESifh a&;om;&onf [lvdk/ / aemuf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

193

Opm&Pw[lorQwdkYrSm enf;csnf;rSwf/
y0wd,H=pD;oGm;jcif;/ / e'D=onf? yb0wd=tprSp
pD;oGm;\/ / [om,H=nOf;qJjcif;/ / 0db0wd=ysufpD;\?
0g=xifSm;\? 0g=wifhw,f\/ / lyH=kyfw&m;onf? 0dbk,swd=
csKyfaysmuf\? aom=xdkaMumufjcif;onf? y[D,dwd=aysmuf
uif;vwUH ? bw=H xrif;onf? ypw=d usu\
f / / wd=okwjf zif?h
usrS d = usyp n f ; aES m if ; &m? 0k ' d = onf ? ew d / / awe=xd k
a,musfm;onf? wGH=oifhpnf;pdrfukd/ / wkarS=oifhpnf;pdrfwdkYukd/ /
t[H=ighpnf;pdrfukd/ / r,H=ighpnf;pdrfwdkYukd/ / oAH=tvkH;pkHonf?
umvy&d,m,H=ysucf sed af &muf onfadS omf? bOa&=ysuw
f wf\?
AEeom=taESmiftzGUJ rS? rkOa &-rkOE K =vTwMf uukeaf vm/ / aom=
xdkcifyGef; jypfrSm;aomolonf? ZD0a&0gyd-ZD0aEm0gyd= touf
raoae&ygaomfvnf;? okwd=ajcmufwwf\/ / aom=xdak bm
ukd? "mwkem{0="mwfonfomvQif? wkvsm"du&Pbma0e=jzifh?
0daood,wd=txl;jyKtyf\? emrya'e=onf? e0daood,wd/
jzpfjcif;? oGm;jcif;? csujf cif;ponfwYkd jcif;wpfcu
k dk jzpf? oGm;?
csuf? ponfwdkYonf txl;jyKtyfownf;/ / yxr'kuar0=
onfomvQi?f ww=xdak bm? b0wd=\? p=qufO;D tH?h 'Aa0=
j'AfuJhokdY? w=xdkabm\? tAswolywm=rxifSm;aom
okyf o
dS nf\tjzpfaMumif?h ocsmF aba'gydew/d / jzpfjcif;Bu,
d m
vl\jzpfjcif; ewf\jzpfjcif; z\jzpfjcif; a0'em\jzpfjcif;
ponfjzifh orEjD 'Afrsm;jym;onft
h wGuaf Mumifo
h m jzpfjcif; rsm;jym;
ouJhokdY xif&onf? pifppftm;jzifh jzpfjcif;wpfckom Sdownf;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

194

oGm;jcif;Bu,
d m csujf cif;Bu,
d m ponfwYkd vnf; xdek nf;wload v/
awe=xdkolonf? abm*H=ukd? tEkbl,wd=cHpm;jcif;wnf;/
ya,mZuAsmyga&=ya,mZu uwm;\apcdkif; wdkufwGef;jcif;
[laom Asmyg&/ / PmEkAEm=PtEkAefwdkYonf? 0k'wm=0k'djyK
&jcif;tusdK;Sdukef\/ / awokp=xdkPdypnf;Pmydypnf;wdkYwGif
vnf;? upnf;usrf; aPypnf; P,ypnf; ESpfckukdusrf;
Pdypnf;[l\? Pmayypnf; Pmy,ypnf;ESpfckukd Pmydypnf;
[l\/
w'w0gpD[=d ya,mZuAsmyg&ukad [mukeaf om? "mwGE

p=bl " mwf \ tpdwfjzpfa omOD;\if;? PDPmyd eO =wd k Y \if ;?


0k'd=0k'djyK/ /aom=xdkolonf? r*H=r*fukd? bma0wd=jzpfap\/ /
o&ma'g=o&tpwnfaom? PmEkAaE=aom? ya&=aom?
ypa,=aMumifh/ /okw0dbwd,m=tm,m0g[k okwfukd a0bef
ojzifh? tmPmEkAaEyd=PtEkAef&Sdaom ypnf;aESmif;&mvnf;/
o'gy,wd=toHjyK\? rdem=okwfjzifh? toa&=aemuf o&
r&Sdaom? Xmae=t&m? Pd ukd {jyKt,jyKESpfck&Sd\? xdkwGif
{jyK&m vypn;f rvdjk y?D t,jyK&m ,rSm o&&SNd y;D jzpf vypn;f
rvdkjyD? t,jyK&m ,rSmo&r&SdonfESifh o&vdk ae\? tEd
taEponf aESmif;cJv
h Qif 0dbwfo&&Sjyd ;D jzpfvypn;f rvdjk y?D wd?
od? x? rd? r ponfaESmif;&m o&r&Sd toa&mXmae [kqdk
ownf;/ /turdumyd=uHr&Sdonfvnf;jzpfaom? ,m"mwk=
tMuif"mwfonf? twd/ /um&dawwk=umdu
k yf pn;f ESi,
hf OS cf ahJ omf?
om"mwk=onf? {uurdum=uHwpfck&Sdvm\? {uurm=e*kd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

195

uHwpfc&k aSd om"mwfonf? um&daw=aomf? 'du


G rmp=e*ku
d uHEpS cf k
&Sdaom"mwfonfum;? um&daw=aomf? wdurum=\/ /p=quf
OD;tHh? {w=kyfav;rsdK;wdkYwGif? uwKlaye=jzihf? uruwKlyHyd=
uruwKkyfudkvnf;? o*F,Swd/ /ww=xdkkyfESpfrsdK;wdkYwGif?
,Hy'H=onf/ uwK0gpuH=uwm;ukda[monf? ormeH=jzpfvsuf?
o'laye=o'kyftm;jzihf? urlyH=urkyfonf? b0wd=\?
wHy'HuwKuryl eH mr=\/ ly=H kyo
f nf? 0db0d,sw=d aysmufuif;
\? lyH=onf? twdurd,swd=uG,fvGef\? lyH=onf/ orwdu
rd,swd=aumif;pGmuG,fvGef\? lyH=onf? 0dwd0wd,swd=uG,fvGef
\? r[meda'oygVdawmf? o'eDwd kyfrsm;ukdabm kyfqdk\?
roif/h
edrdwH=edrdwfw&m;ukd? tbdbk,swd=ESdyfpufwwf? wd=
xdkaMumifh? a*gMwblrnf\? y0wH=y0ww&m;ukd? tbdbk,swd=
ES d y f p uf w wf \ ? y#d o r d ' gr*f y gVd a wmf / /wxm=xd k t wl ?
aom=xdkaMumufjcif;ponfonf? y[Da,x0g=jy,faysmuf&m
onfvnf;&Sd\? aemy[Da,x0g=rjy,faysmuf&monfvnf;&Sd\?
aom=xkdaMumufjcif;ponfonf? y[D,dwd=jy,faysmufvwHY?
w=xdkoltm;? ,aom=aus;Zl;oDwif; ausmfapmjcif;onf?
eD[d,swd=,kwfavsmh\? aygaom=,kwfnhHaom ow0gonf?
[da,smwd=eufzefrS [l? [d,swd=tusdK;,kwfcH\? ya&wd=
obufrS[l? y&d[m,wd=tusdK;,kwfcH\? aeYa&GU aeonfukd
qdo
k wnf;/ /tmZmed,m=tmZmeDjrif;wdo
Yk nf? [oD,E=d [Duek \
f ?
0d"&l =0d"&l trwf\? [',H=ESv;Hk om;uk?d "ed,sw=d awmifw
h \/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

196

wH=xdkokwfukd? ured=uH? pEd=tvdkSdMu ukef\? uw&d{0=


omvQif? ,kZwd=oifh\? uom? ured=? 0Pm*r=0Pf
vmaomokw\
f ? oAm0g=xifmS ;Sad omaMumifw
h nf;/ / o'ew
D d ?
lyH 0dbk,swd aom y[D,dwd-paomkyfrsdK;ukd bm0kyf[k
tcdkiftNrJqdk\? roifh? uwKurkyf rsdK;omrSwf/ / edpy0wH=
tNrJjzpfwnfaom 0wrmefrsdK;vnf;aumif;? y0wm0d&wH=jzpfjcif;
ruif;rjywfao;aom 0wrmefvnf;aumif;? y0wKy&wH=jzpfqJ
aom MuOfaSmifrI[laom 0wrmefvnf;aumif;/ t,HyAawm=
onf ? "=t&yf ? wd | wd = \? pE d r mol & d , m=wd k Y o nf ?
y&d,m,Ed=vSnfhvnfukef\? 0da&mprmem=wifw,fukefvsuf?
'dom=t&yfSpfrsufESmwdkY? bEd=awmufyukef\/ / urmrysuf
ao;orQonf ypKyefNrJaom jy,k*fpkwnf;/ / *[ywd=temxydPfoaX;? udEKacg=tokdYenf;/
ukav=tdrf? 'geH=bkef;awmif;,mpumwdkYtm; vSLNrJjzpf
aom tvSL0wfukd? 'd,swd=vSLNrJrjywfvSLyg\avm? wdykpEd/
,xmy0wm=jzpfNrJwdkif;aom? 'geBud,m=onf/ / wpfaeYwpfaeY
tzdkYwGif udpwpfyg;ESifhukef&aom tcsdefrsm;pGmSdygaomfvnf;
aSUokdYay;vSLOD;rnf[laom Om[ESifhwuG wpfaeYwpfcgrQ ay;
vSLrIukdyif 0wrmefqdkownf;/ / uom? Om[=\?
t0d&wwm=rjywfuif;ao;onf\ tjzpfaMumifhwnf;/
t,H=olonf? rHo=H uke;f ow0gtom;uk?d ecg'wd=rpm;?
t,H=onf? ygPH=ukd? e[ewd=rowf? t,H=onf? t'dEH=ukd?
etm'd,wd=r,l/ / wAyd uBu,
d =H xdMk uOfaSmifr\
I qefu
Y sib
f uf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

197

Bu,
d muk/d / ukawmEkwt
HG m*pw?d &mZ*[awm tm*pw/d wdu
Yk m;
vmNyD; xdkifaeaomolukd ar;rI xdkifaeaomol\ ajzrIwdkYwnf;/
"raH wa'aordum; a[mcgeD;jzpfaom 0wrmefwnf;? y&d[ma&m
r,m 0kpaw-ponfuJhokdYwnf;/ / w'g=xdkokar"m&aohjzpf
aomtcg? t[H=onf? 0gupD&med=avQmfawouFef;wdkYukd?
"keaEm=cgwGuv
f su?f tra&=aumif;uifc&D;? *pmrd=\/ / ,m0=
avmuf? t[H=onf? tm*pmrd=\? wm0=avmuf? a"0=
omvQif? wd|m[d=&yfqdkif;OD;avm/ / t"arm=w&m;wkonf?
yka&'dAw
=d rxGe;f um;rD? "arm=w&m;ppfonf? yka&y#dAm[d,sw=d
ruG,fyrD? t[H=onf? "rO=ukdvnf;aumif;? 0de,O=ukdvnf;
aumif;? o*Fga,,sH= o*Fg,emwif&rlum;? ,EKe=aumif;jrwf
&m\/ / yk&my&mrd=igraorD? ar'aE=tpG,fwdkYukd? qdE=
jzwf,lavm/ / Eke=pifppf? ed,&H=okdY? *pmrd=igoGm;&tHh? {w=
i&JokdYoGm;rI? ar=tm;? oHoa,m=,kHrSm;jcif;onf? ewd/ /
t0rm0d,awmyd=rcRwfjzpfvwHU[laomteuf/ / u&[d=
tb,ftcg? *pwd=oGm;vdrhrnfenf;/ /
0wrmef0b
d wfNy;D \/
--------------wGH=onf? "rH0g=ukd? xnfh? trd,k=oifrnfavm/ /
ywem,H=qkawmif;jcif;/ / tmoDom,H=awmifhwjcif;/ /
,mpae=awmif;&rf;jcif;/ / tm,mpae=awmif;yefjcif;/ /
&mZukO& =rif;jrwf? t"dyEmeH=tvGeyf ifyef;Muukeaf om? tomuH=
tuREfkyfwdkYtm;? crk=onf;cHygavmh? As*g=usm;jcaoFhwdkY? {x=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

198

vmygukefavmh? ed&wa0Sg=jyefESifhygukefavmh/ / 0d"drSd=pD&ifjcif;/


eda,mZae=wdkufwGef;jcif;/ / {x=vmMuukef? *PSx=brf;Mu
ukef? AEx=aESmifbGJUMuukef? a0g=oifwdkYonf? udOeH=wpfpkH
wpfa,mufukdrQ? rmrkOdw=rvGwfapMuukefvifh/ / taZoae=
awmif;yefjcif;/ / tmPw,
d =H apcdik ;f jcif;/ / ayoae=apvTwf
jcif;/
y0g&Pm,H=bdwMf um;jcif;/ / baE=tSi?f a,e=tMuif
0wKjzifh? tawm=tvdkawmfSd\? wH=xdkvdkawmfrl&mukd? 0a'x=
ajymMum;ygavm/
tEkrwd,=H cGiahf y;jcif;? 0g=tvdv
k u
kd jf cif;/0&'gae=vd&k m
qkudk ay;jcif;? 0&0Pmab=jrwfaom tqif;jzifh awmufyaom?
zkwD=zkwDewforD;? 'o"m- 'o0d"m=q,fyg;tjym;Sad om?
0a&=qkwdkYukd? 0&k=awmif;avm/
tEknm,H=cGifhjyKjcif;/ / 0go0=odMum;rif;? reod=pdwf?
udO=d wpfpw
Hk pfcak om? ,H=tMuifjyemuk?d pw=d \? wHyO=H xdk
jyemukd? rH=ighukd? ykp=ar;avm/ / uwm0umom=jyKtyfNyD;
aom tcGifhSdukefaom? wkarS=wdkYonf? ykpa0Sg=ar;Muukefavm/
or#dpae=0efcHjcif;? {0Ha[mwk=okdYtwdkif;[kwfapawmh?
taumao=qJa&;jcif;? aw=oif\? rk'g =OD;acgif;onf? ow"m=
ckepfpw
d ?f zvwk=uJaG pownf;/ / apm&m='g;jrwdo
Yk nf? wH=oifu
h ?dk
c@mc@duH=tydkif;tydkif;? qdEEK/
oyax=usdefqdkjcif;/ / ao=Sif&aoh? ykawm=om;
aumif;&wemonf? ar=tm;? OyZw
=H jzpfapownf;/ / ar=onf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

199

rkom=ukd? bPrmem,=qdkonfSdaomf/
tmrEae=yifah c:jcif;/ / {[d bduK p& jA[p&d,/H {x
bdua0 jA[p&d,H/ tpSdonfwdkY teD;tyg; xdkifaeNyD;aom
olwu
Ykd dk ac:qdak om t&mjzpf {[d {xwdu
Yk m; Bu,
d mtmvkyrf Q
wdo
Yk mwnf;/
edrEae=yifhbdwfjcif;/ / *a0'ae=ajymMum;jcif;/ /
ar=onf? yke=wzef? tm,kp=toufopfuv
dk nf;? va'g=&tyfNy?D
rm&do=qif;&Jcyford ;f uif;Nird ;f awmfral om jrwfpmG bk&m;? {0H=ok?Yd
Zmem[d=avm/
ywumav=jyKciG q
hf u
kd af &mufaom tcsed t
f cgukd ajymMum;
&m/ / rmwkupk ,
d =H r,fawmf0rf;? OyyZ=uyfawmfryl gavm/ /
t*da0e=t*da0etEG,fjzpfaomyk&AdkZf? Asmua&m[d=
qdkavm? aw=\? wkPSdbm0=qdwfqdwfaejcif;\? eumavm=
tcgr[kw/f
yOrD0dbwfNyD;\/
-------------aom=xdkolonf? rHyZH=wPSmwnf;[laom taxG
t,Suu
f ?dk 0dZ#a,=ajzjzwfjcif;iSg pGr;f Edik &f m\? 0g=ajzjzwfjcif;iSg
xdu
k w
f ef&m\/
orm0ae=NcD;yifhjcif;teuf/ / 0dykvH=jyefYajympGmaom?
okcH=tem*wfcsrf;omukd? apya=tu,fjrifjim;tHh? "Da&m=
ynmSdonf? rwmokcH=tenf;i,faom ypKyefcsrf;omukd? paZ=
pGefY&m\/ / okwaomr= okwaomr? wGH=onf? u=tb,fukd?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

200

0g=tb,faMumif?h tEkway=tzefzef ylyefoenf;/ / t[H=onf?


"D&=H uk?d ya=awGUjrif&vd\
k ? "D&=H ynmSu
d ?dk 0g=ynmS\
d pum;uk?d
0g=ynmSd\ *kPfoDwif;ukd? okaP=Mum;&vdk\/ / aw=xdkol
wdo
Yk nf? 0ZK0H g=qdrk v
l nf;qdak puke?f e0g0ZK=H rqdrk v
l nf; rqdak puke?f
emom,=Ny;D jywfaom ESmacgif;\? k[em=wzef aygufa&mufjcif;
rnfonf? ewd/ / &mZykw=tSifrif;om;? w,d=tSifrif;om;
onf? *aw=jynfow
Ydk zefjyefawmfro
l nfadS omf? ar=tuREyfk t
f m;?
Oy,memed=vufaqmifyemwdu
Yk ?dk 'ZK=H ay;Muuke&f m\/ / wH=oifh
ukd? r,H=wdkYonf? uxH=tb,fokdY? Zmaerk=od&ygukeftHhenf;/ /
eHO&*H=xdak >rBu;D uk/d / aw=oif\? eda0oemed=ae&meef;tdrw
f u
Ykd /dk
*Eme=? wHtp,H=xdktjypfukd? y#dua&rk=ukpm;Muukef&m\/
w,m=oifaerif;onf? *kwm =apmifah Smuftyfuek o
f nf jzpf
? tZ&w=nOfh? 0d[a&rk=ae&ygvdkukef\/ / twO=
tusdK;ukdvnf;aumif;? "rO=taMumif;ukdvnf;aumif;? ykapodykap,smod=ar;avavm? {,smod tv,f,smaMuonf/ /
Oa&*@ma,m=&if td k i f e mzl ; &l ; S d a om ol w d k Y u k d ? wG H =
oifcspo
f m;onf? AkaZo-d AkaZ,smod=&aoh&[ef;wd\
Yk tE&m,f
[l od&pfavm? Oa&*@m a,m yk'fum; uaP umaVm
yk'fuJhokdY tvkwormofwnf;? aemufy' wma,m um; Oa&
*@ma,mukdyif pJGonf/ / ar=ig\? ,xm*w=tMuifvm;
&m*wdokdY? wkarS=wdkYonf? tbdora0x=a&mufMuapukefavm?
0g=trSDvdkufMuukefavm? aw=oifSif&aoh\? ,xm*w=okdY?
tbdora0r/ / 0ae=awm? ,wMoumao=? 0aorao-

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

201

0ao,smrao=igwdkY aeMuukef&m\? wHMoumoH=ukd? orZm


emx=odMuukeaf vm/ / yOywem 0d"yd a b'g=yOywe0d"t
d euf
tjym;wdkYukd/ / y&dyO-y&dypm-y&d0dwu-y&d0drHom'a,m=
ndEdkif;jcif;teuf ar;jref;jcif;teuf tBuHtpnfjzpfjcif;teuf
pkpH rf;jcif;teuf tpSo
d nfwu
Ykd /dk / r=pum;\? tawm=
um;? aum=tb,fenf;? t=pum;\/ / OaygoxH=
OykofjyK&m tpnf;ta0;okdY/ / t[H=onf? tem*wr'geH=
tem*wft"GefY? {0layg=okdYaom kyfESifhjynfhpkHonf? od,H=
jzpf&vd\
k /
Orm'E sm=Orm'EDESifhwuG? &rdwGm=arGUavsmfNyD;? wawm=
xdak emufr?S od0&d mZm=od0rd if;onf? od,=H jzpf&vd\
k / / wH=oifu
h ?kd
0owH=tESpfwpf&mywfvkH;? ta&m*H=temuif;Sif;onfukd?
ya,sH=jrif&vdk\/
tm'dwo
aD om0=OD;acgif;ukd rD;avmifaoma,musmf ;uJo
h ?Ydk
pa&,s=ta&;wBu;D usi&hf m\? rpK=aorif;\? em*arm=rvm;
&mjzpfaom olrnfonf? ewd/
usi&hf m\ ay;aomfvnf; ta&;wBu;D wdu
k w
f eG ;f rI twGi;f 0if
onfomjzpf\? xdkxufoifhavsmfaom jy,k*fwpfyg;ukdaomf
vnf;Sm&m\/ / wH=xdo
k pfcufopf&u
G u
f ?dk Zaem=vltaygif;onf?
[a&,s0g=,laqmifrlvnf; ,laqmif&m\? 'a[,s0g=rD;wdkufrl
vnf;rD;wdu
k &f m\? ,xmyp,=H taMumif;tm;avsmpf mG ? ua&,s0g=
jyKaomfvnf;jyK&m\? vnf; &m\[kay;aomfvnf; tvdv
k u
kd rf I
tEkrwdtwGif;0ifonfomjzpf\/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

202

oHaC OaygoxH ua&,s/ ygwdarmuH O'dao,s ,'d


oHC ywuvH- [laom aSUpum;ukdaxmuf ywumv
teufudk odtyfownf;/ / t0kw 0duyeawm=xdo
k w
k f rqdak om
teufwpfyg;ukdtxl;BuHjcif;teufSd\/ / blwmblw0aoe=
blwy&duy? tblwy&duy\tpGrf;jzifh/ / ,'g=? upy
avmrmeH=vdyfarG;wdkY\? wd0da"m=okH;yg;tjym;Sdaom? yg0ga&m=
pkvsm;NcHKxnfonf? od,m=jzpf&m\/
OwkokH;yg;ESifhavsmfpGm wd0da"mqdkonf? *gxmaemuf xuf
0ufukd ZmwfygVdawmfrSm,lav/ / ,'g=? oo0domPmeH=
,keOf ;D csKd w\
Ykd ? edaoPd=ewfapmif;wef; ewfavSum;uk?d okuawm=
aumif;pGmjyKtyfonf? od,m/ vnf; *gxm aemufxuf0ufudk
ZmwfygVdawmfrmS ,l/
owrD0dbwfNyD;\/
------------ar'eD=ajrBuD;onf? orurx=vGefpGmvIyfavNyD? 0donD=
rdef;armjcif;okdY? oryZx=a&mufavNyD? 0donD[lvnf;ygXfSd\?
rm*gxm=wdkYukd? tbmox=&GwfqdkavNyD? wkapm=t0wfrpnf;
csnf;ESD;aom? uma,m=ukd,fonf? t'dx=xifavNyD? edAd'g=
NiD;aiGUjcif;onf? orwd|x=wnfavNyD? {aum=wpfa,muf
wnf;wnf;? &[od=qdyn
f idr&f m? psm,x=psmefaI vNy/D / wxm
Mo0dbw,
d mpww[
H o
k re/f / wG=H onf? rH=uk?d 'kaA,s=H jypfrmS ;tyf
ol[l? trnx=rSwfxifNyD/ / ygVdawmfawGcsnf;wnf;/ /
[d,sweD0dbwfNyD;\/
---------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

203

t? ? mwsm'DeH ya&mum? tZwe ?D umvmwdyw?d


b0dE-d 0dbwfav;oG,u
f ,
kd /l / 'Gg'o[lonfum; ya&mum
t? O? {? tH? -[lig;vkH;? tZweD ? OKH? Mo? H? tm? OD?
t-[lckepfvkH;? 12-vkH;wnf;/ / rSd=0dbwf? yauFmp=
umr*kPfnGefwGif;okdYvnf;? rm0dod,dawm=r0iftyfNyD/ / aom=
onf? r,m=ESifh? o[=wuG? oOd*dawm=jyif;pGm&,fNyD/ / tmrSd=
tm0dbwf/ / 0goa0g=onf? tEkarm'dw=0rf;ajrmufNyD/ /
0goa0g=onf? edrE,dw=bdwfMum;NyD/ / w'g=xdktcg? e*&H=
jynfonf? ckAw
d = wkev
f yI af csmufcsm;avNy?D okbw
l ad xa&m=onf?
*gxm=ukd? tbmodw=&GwfqdkavNyD? trSd=tH0dbwf? "=
t&m? t[H=onf? rvu
d aH '0=rvu
d mrdb&k m;uk?d {wH=pum;
ukd? ta0gpH=qdkNyD? tm0kaom=wdkY? t[H=onf? tZmermaem=rod
ygyJvsu?f ZmemrDw=d od\[l? t0pH=qdrk Nd y?D t[H=onf? umrmeH=
wd\
Yk ? 0oH=tvdu
k ?dk tEG*=H vdu
k rf Nd y?D oE=d Nird ;f &mjzpfaom? trwH=
tNrdKufedAmefukd? tZ*H=ig&NyD/ / Mo=Mo\? taw=ttjyK?
tmeE? wGH=onf? {0H=okdY? rmt0p=rqdkvifh/
w,d=oif? umarm=onf? ,HAs*rm=tMuifaysmufuif;NyD?
wH=xdkaysmufuif;rIukd? wGar0=oifonfomvQif? tu&=jyKNyD/ /
Mo=\? aw= tjzpf/
(ygVdawmfpk teufvG,fNyD/)
Mo-ukd w-jyK&m? tk-um; edygwfwnf;? wdaPm=ul;
ajrmufNyD[l? wGH=onf? rmtrndw=rrSwfvifhOD;? r,m=ESifh?
0dem=? wGH=onf? rmudodw=BuHKvSD rae&pfvifh? em0du=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

204

avSoBl u;D ? wG=H onf? rmukZw


d = tjrufrxGuv
f if/h / Mo-ukd awmjyK&m? yk&maP=aS;rax&fBuD;wdkYukd? wGH=onf? rmtndawm=
raxav;pm; rrSwv
f if?h wG=H onf? ykeyKe=H tzefzef? rm',Sad wm=
rylavmifvif?h wdPraw=oufi,fjrufrQ? wG=H onf? toZad wm=
uyfNiNd y/D / wG=H onf? jA[Kaem=AujA[mrif;\? 0peH=uk?d rmOygwd
0wdawm=rvGefMuL;vifh? rH=ukd? eZmemwDwd= rod[l? wGH=onf?
rmrndawm=rxifvif/h / b'aE=wd?Yk ,m0aEm=tMuifrQavmuf
aomolwdkYonf? {w=t&yfokdY? orm*wm=a&mufvmukef\?
wm0E m eH = xd k r Qavmuf u k e f a om? a0gwk r S m uH = wd k Y t m;? wH =
xdkpum;ukd? 0'grd=ajymvdkufyg\? wkarS=wdkYonf? rdwmeH=wdkYtm;?
rm'kAdawm=rjypfrSm;Muavukefvifh? [d=rSef\? rdw'kaAm= cifyGef;
jypfrSm;jcif;onf? ygyaum=,kwfrmvS\/
wk0=H onf? yke=wzef? 'geH=uk?d t'g=vSLjyefNy?D wmw=bcif?
wGH=onf? aem=igwdkYukd? rmt''g=rvSLygvifh? abmwd=tSifr?
ukydwm=trsufxGufonf? rmt[k=rjzpfvifh? wGH=onf? ypmEkwmyDeD=aESmifw wzefylyefjcif;Sdonf? rmt[k=rjzpfvifh/ /
om*arowdAsOeH a[mwd[lonfum; ovm uyfrdvQif Asnf;
0dbwft&m a&mufNyD? aS; vmEdkifNyD [lvdk/
rm*gxm=wdkYukd? tbmodwkH=&GwfqdkMuukefNyD? aw=xdk
ykPm;wdkYonf? ar=tm;? ta=jrif;wdkYukd? t,mpdwkH= awmif;
MuukeNf y?D ,xmblw=H [kwrf eS t
f wdik ;f ? 0dydo=Hk txl;jrifMuukeNf y/D
tmaeokH=aqmif,lvmukefNyD? oma,okH=tdyfapukefNyD? pdaEokH=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

205

BuHukefNyD? ypEkabmokH=cHpm;ukefNyD/ /0d[mokH0g=aerlvnf; ae


ukeNf y/D
tZweD0dbwfNyD;\/
--------------twaem=rdrd\? ya&mumBud,m,=rsufuG,fjzpfaom
Bud,mukd? 0wAm,=qdkvdkonfSdaomf/ / *=*rk"mwf *tu&m\? aom=onf? Z*grud&=oGm;NyD;owwf? aw=wdkYonf?
Z*grkud&=oGm;MuukefNyD;owwf/ / tEko0ya&mumedemr=
tqifMh um;ukd ajymqdak om ya&mumyk'w
f rYkd nfuek \
f / / twem=
ukd,fwdkif? *Emyd=oGm;NyD;vnf;? *reH=oGm;rIukd? yrk|0g=
arhaeaom ol\vnf;aumif;? tor#dpdwkumr0g=igoGm;
rd\[k 0efcHjcif;iSg tvdkrSdaomol\vnf;aumif;? y#d0pe
ya&muHemr=olwpfyg;u ajymMuonfukd wzefjyefajymaom
ya&mumyk'frnf\/
upm,eom&usrf;vnf; ya&mumokH;yg;vm\/
- rdrdjyKrdonfrSefvsuf arhavsmhol\ ya&mumpum;- 1/
- rdrdjyKrdonfrSefvsuf trIukd uG,faxmifhvdkaom ol\
ya&mum pum;-1/
- olajym vlajymESifh tqifhMum;oufouf ya&mum
pum;-1/
ya&murSd=ya&mum0dbwfaESmif;&m? ykAu&H= "mwf\
aS;tu&monf? {uo&H=wlaomo&Sdaom? a'GlyH='Gdkyfonf?
a[mwd/ / tnoyd=ya&mum0dbwfrSwpfyg; wpfjcm;aom
tu&maESmif;&mvnf;/ / puFrwd=vl;vmacgufjyef pBuo
mG ;\?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

206

''Vwd=vGepf mG awmufy\/ / avmvkayg=tvGev


f Qyaf yghaomol?
armrka[m=tvGefawGa0aomol/ / wkrlavm=BuD;rm;pGmaom?
yema'g=aMumfjimoHonf? Abk0=jzpfavNyD/
ya&mum0dbwfNyD;\/
------------b0dwd=tem*wfumv/ / tEkwKee=nnf;ljcif;?
ypmEkwmy=aemifwwzefylyefjcif;? ypmEkarm'e=aemifrSwzef
jyef0rf;ajrmufjcif;/ / wmwok'dE=cspfom;ok'def? twdemr=
Sd&avjcif;? tbda'goduH=okd;avNyD;aom? ukrmoH=rka,mrHkYukd?
y&dbOk
d od=ok;H aqmifb\
d ? twed mryk'u
f m; nnf;lorH mS jrnf
wrf;aomyk'w
f nf;? S&d avjcif;? jzpf&avjcif;? BuKH &avjcif;ponf
wnf;/ / ,Mw[demr=tMuifaMumifv
h Qi?f onD=pdwo
f nmSo
d nf?
ormaem=jzpfvsuf?yOrwmeHou#owmeH=vSnf;ig;&mwdkY\?
o'H=toHukd? eaomwd=rMum;bJ&Sdbd\? twm=rdrdvnf;?
ey#dapma'H=rapm'emrday? *P=*dkPf;oCFmtm;? e
tma&mapH=rajymMum;rday/
aemuf H ig;ckum; ZmwfygVdawmf wpfqufwnf;aywnf;?
wd ypmEkwywd yk'fukd tv,f jrKyfxm;onf/
ykaA=a&S;i,f&,
G pf Of tcg? "eH=uk?d e{od=H r&SmcJrh ad v?
wd=okdY? ypm=aemuf? tEkwywd=a0zefylyefwwf\? blwmeH=
ewfwt
Ykd m;? etypm,d=H rylaZmfcrhJ ad y? / v / y[k=pGr;f Edik o
f nf?
oaEm=jzpfygvsu?f rmwmydwa&m=wdu
Yk ?dk xnf?h eaygod=H rauR;
arG;cJhrdav? / v / y&'g&H=ukd? tmao0dH=rSD0JcJhrdjyD? / v /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

207

yd@dwH=ukd? ey,dlygodH=rrSD0JcJhrdav? wd ypmEkwywd/ /


ypmEkwyw[
d yk g|f&rdS sm;\/
tedAdoH-tedAdoaEm=oAnKwPfudkr&Edkifonjfzpf?
taeuZmwdoHom&H=rsm;pGmaom b0&Sdaom oHo&mumv
ywfvkH;? oEm0dH=usifvnfcJh&vSayNyD/
rdawm=taqGcifyeG ;f jzpfaom igonf? rdw
=taqGcifyeG ;f
jzpfolwpfa,muf\? ygeD,H=aomufa&udk? t'dEH=t&Sifray;bJ?
y&dbkOdoH=okH;aqmifcJhbl;NyD? ed&,rSd=? typdoH=usufcJhbl;NyD?
*paEm=oGm;pOf? eH=xdkolYukd? O'dudoH=MunfhrdcJhNyD? a,medaom=
tm;jzifh? ypa0udoH=qifjcifcJhbl;NyD/
b0dEd0dbwfNyD;\/
---------------{,sma'g={,smrdrnfaom owrD0dbwf\ t&m? twdywd,H=Mud,mukdvGefa&muf&m/
jzpfcGifhqdkufygvsuf taMumif;wpfyg;csdKUwJhjcif;aMumifhif;?
qefu
Y sizf uftaMumif;ESihf ,SOjf cif;aMumifh if; rjzpf&aom Mu,
d mukd
umvmwdywdq
o
kd wnf;/
twDwm,H=twdwjf zpfaom umvmwdywd ? aom=xdrk [m
"e oa|;om;onf? yxr0a,=? yAZH=ukd? aptvbdm=
tu,f &cJhjim;tHh? t&[m=&[Emonf? tb0dm=jzpfav
&mNy/D
tem*wm,H=? t[H=igbk&m;onf? oape*rd=H tu,f
roGm;vwHYonfjzpftHh? aom=xdkt*Fkvdrmvonf? r[m

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

208

Zmeda,m=BuD;pGmaom IH;jcif;okdYa&mufonf? tb0dm=jzpf&m


vw/YH
umvmwdywd0 b
d wfNy;D \/
---------------y'g=y'krmMumwdo
Yk nf? Moykym =atmufon
Ydk w
G af om tyGi&hf dS
ukefonfjzpf? |mEd=wnfukef\? *Edwm=oDukH;tyfukefaom?
rmvm0=yef;ukH;wdkYuJhokdY? XmEd=wnfukef\? "Z*ged0=wrf;cGefzsm;
wdkYuJhokdY? 'da&=xifukef\/ XmEd 'DC &ESpfcsufoifh/
t"da|wd=aqmufwnf\/ / oPm[wd=wnf\/ /Oy|[wd=
uyf&yfcpm;\/ ol&ad ,=onf? tw=H uG,jf cif;ok?Yd {Er=dS a&mufvwf
aomf? 0gVm=jcaoFo
h pfusm;om;&Jwo
Ykd nf? yaE=vrf;c&D;? Oy|[k=H
uyf&yfMuukefNyD/ /t[H=igonf? abmw=t&Sifrukd? Oy|dH=
vkyfauR;tHh/
uJhokdYMud,mum&u tpkHyg&SdvQifygVdawmf[l rSwfav/
t0w m wd = ouf 0 if wnf \ / /0d w m ,wd = uk d , f c uf
wa&mfwnf\/
'gd,if okwf / tn"mwleyH =d wd\
Yk vnf;? ,if? tpdwf
o&ukd , jyKonf? a[mwd/ /taye=tenf;i,f om&vwHU
aomtusKd ;aMumif?h A[k=H rsm;pGmuk?d Zd,smr=tqk;H tI;H cH&uke&f m\?
t,H=jrif;onf? wa0=xdkjrifxdef;\omvQif? Mud,H=ukd?
tEk0d"d,swd=twkjyK\/
(aemufygVdpk ay;cJhNyD/)

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

209

*r0'okwf? orm'aywd=cH,lap\? 0g=EdI;aqmf\/ /


rmw&H=r,fawmfu?dk auea'gaoe=aMumif?h 'u&uad em=a&apmifh
bDvl;tm;? 'Zmod=ay;rnfenf;/ /wmed=xdktkyfwdkYudk? trm,=
r,fawmfr't
DS m;? 'aZo=d ay;&pfygavm? t[H=onf? q|H=ajcmuf
Mudrfajrmuf? twmeH=ukd? 'ZH=ay;aythH? ra[mo"H=ra[mfo"m
okcrdeu
f ?kd ae0'Z=H ray;tH/h /ou=oMum;rif;? ar=tm;? 0&H=qku?dk
apta'g=tu,f ay;NyDjzpfjim;tHh/ /od0DeH=oD0dwdkif;olwdkY\?
&|0aem=wdik ;f Edik if u
H dk yGg;pD;apwwfaom a0E&mrif;Bu;D onf?
jA[P=tm;? 'geH=ukd? t'g=ay;vSLNyD/ /ya0pod=ay;vSLjyD/ /
{au=tcsKd Uaomolwo
Ykd nf? tyom =tenf;i,frv
S nf;? ya0pE=d
a0iSay;urf;Muukef\/ /{au=wdkUonf? A[kem=trsm;rSvnf;?
e'dpa&=ray;vdkukef/ /a'a0g=rkd;onf? orm=aumif;pGm? "m&H=
t,Ofukd? ya0pwk=ay;pm;ownf;? abmZewDeH=abmZOfukd
tvkd&Sdukefaom olwdkYtm;? abmZeH=ukd? ora'0=vQif? ya0px=
ay;Muukefavm/
"m "mwf? oEmwd=pyf\? 0d"mwd=pD&if\? eda"wd=okrd ;DS \/
o'[mwd=,kHMunf\/ /wxm*w=jrwfpGmbk&m;\? aAm"=
oAnKwPfawmfukd? o'[mwd=,kHMunf\/ /0wH=t0wfukd?
y&d'[mwd=0wf\/ /ea0e=topfjzpfaom? okc'kaue=jzifh?
ayg&mPH=ta[mif;jzpfaom okc'kuu
?dk tyd",
d sw=d ydwzf ;Hk \/ /
wMw=xdkr[mor,tpnf;ta0;? bdua0=wdkYonf/ orm'[ok=wnfMunfMuukefNyD/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

210

yg "mwf? r,m=onf? kaVm=wiftyfaom? t,Hoa&m=


qdyfvl;jrm;onf? aw=oif\? avm[dwH=&ifaoG;ukd? ydwd=
aomufvwHY/ /,lx=qiftaygif;\? yk&awm=? 0ZH0ZaEm=oGm;vsuf? ta*g'umed=a&OD;wdkYudk? ydmrd=aomuftHh/
eaVe=usLkd;jzifh? 0g&=a&udk? ydmrd=aomuftHh/ /wGH=oifa&
apmifhbDvl;onf? rH=ukd? e0"dod=rowf&vwHY? ydmr
[lvnf; ygXf&Sd\/
bm"mwf? bmwd=awmufy\? &w=nOfh? pEdrm=onf?
tmbmwd=vGefpGmawmufy\/ y#dbmwd=a&S;Ixif\/ /pkE=pkE?
wH=oifu
h ?dk aAmZ*gF =wdo
Yk nf? y#dbEK=a&S;Ixifapukeaf vm/ &w=d
nOfhonf? 0dbmwd=vif;\/ /tEm=ynmrsufpdr&SdMuukefaom?
a,ykxkZem=wdkYonf? rHum,H=ukd? rrm,Ed=jrwfEkd;ukef\/ /
,m"mwf? ,m,E=H oGm;aomolu?dk tEk,m,E=d tpOfvu
kd u
f ek \
f ?
O,smwd=csD;wuf\/ /ed,smwd=xGufajrmufMuukef\/ /tEk
y&d,m,wd=vSnv
hf nf\/
0g"mwf? Owarm=jrwfaom oDv*kPfeHYonf? a'a0ok=
ewfjynf wdkY? 0gwd=vIdif\/ /0gawm=avonf? 0g,wd=vm\/
edAmwd= jidrf;\/
om"mwf? omwd=om,m\? 0g=yg;atmifjyK\/ (Moa&S;&Sd
&mNyD;qkH;\[k tEMud,mteuf qdkav/) /[mawmokwf=
wG=H oifonf? ZD0avmuH=touf&n
S af om vltjzpfu?dk [m[dod=pGe&Yf vw/YH
tmum&E"mwfpNk y;D \/
----------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

211

{wd=vm\? a&muf\/ /a0wd=uG,faysmuf\/ /oarwd=


nDnGwf\? taAwd=oGif;\/ /tbdoarwd=xdk;xGif;od\/ /
ta0wd = ouf 0 if \ / /ora0wd = aumif ; pG m ouf 0 if \ / /
taywd=bJ\/ /Oaywd=uyf\?jynfph \
Hk / / taEGw=d tpOfvu
kd \
f ?
tapwd=vGef\/ / yapwd=,kHMunf\/ / taZwd=&Gwfqdk\/ /
Oa'wd=wuf\? yGg;\/ /y&da,wd=vSnfhvnf\/
y@dawm=onf? 'ku
=\? tE=H ok?Yd tywGm=ra&mufao;
onf&Sdaomf? 0doH=qkwfepfjcif;okdY? ep{,s=a&muf&movQif
uwnf;/ / {[dwd=a&mufvwHY? Oay[dwd=uyfvwHY/ /w'g=
xdt
k cg? ar=\? 0oH=ok?Yd {[dE=d a&mufMuukev
f wUH / /tn"mwl
[dyd=wdkYaemufrSvnf;? =\? [d=onf? a[mwd/ /wGH=onf?
uxH=tb,fokdYvQif? ZD0dod=touf&SnfvwHYenf;/ /yoma'g=
MunfndKjcif;onf? Zm,d[dwd=jzpfvwHY? {wm'[&m=rdef;ri,f
wdkYonf? ynm,d[dEd=xif&Sm;ukefvwHY? ykwH=ukd? od*FgvmeH=
awmacG;wdt
Yk m;if;? ukuK &meH= tdraf cG;wdt
Yk m;if;? oapt'g[do=d
tu,fay;jim;tHh/
Zd"mwf? ,HZw
d =H tMuifatmifjcif;onf? t0Zd,sw=d wpfzef
I;H jyef\/ wHZw
d =H onf? eom"kZw
d =H aumif;aom atmifjcif;r[kw/f
a,m=tMuifolonf? e[Ed=rowfwwf? eCmawwd=rowf
apwwf? eZdemwd=rEkdifwwf? eZmya,=tb,fukd? aompx=
pd;k &drMf uukeo
f enf;? a0g=wdo
Yk nf? arm'x=aysmaf rGaY eMuukeaf vm?
tom"kH=raumif;aom? {wH=&aohtm; oDvzsufqD;rIukd?
0dabrd=txl;aMumufyg\? [d=\? jA[aPm=onf? O*awaZm=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

212

xufaomwefcdk;&Sd\/ /bDaowd=acsmuf\? aMumuf\ap\/


od"mwf? 'dermeom=yifyef;aompdwf&SdMuukefonfjzpf/
ykw=H om;i,fu?dk owKyga'=bk&m;ajc&if;? oma,ok=H tdyaf pMu
uke/f
rS"d mwf? OarSw=d jyKH ;\/ /eH=xdo
k u
l ?dk 'domG =? epOrS[aw=
rjyK;H ? eH=uk?d apy#deEw=d wpfzefEpS o
f ufru
I dk rjyK/ em*emol=l qif
ESmarmif;i,facsmoG,af om ODt
l *Fg&Sad om? ybmy0D=onf? rH=uk?d
oapOrSmay,s=tu,f &Tiaf pjim;th?H (yrSmay,s-vnf; teuf
wl/)
jAL"mwf? tZmeEm=rodukefaomolwdkYonf? aemyjALEd=
rqkw
d wfuek /f /oA*EyarmpeH=tvk;H pkaH om *Ew\
Ykd uRwv
f w
G &f m
jzpfaom? edAmeH=ukd? b*0g=onf? tm[=a[mae\/ /awoH=
xdkw&m;wdkY\? a,meda&ma"m=tMuifcsKyf&medAmefonf? twd=\?
wO=ukdvnf;? tm[=a[mawmfrl\? jrwfpGmbk&m;onf y&dedAmef
pHr0ifjcif;edAm efudk a[mqJomjzpf\/ /,H=tMuifw&m;uk?d ya&=
wpfyg;aom ykxZk Ofwo
Ykd nf? okcawm=csr;f om[l? tm[k=uke\
f ?
wH=ukd? t&d,m=wdkYonf? 'kuawm=[l? tm[k=ukef\? aemuf
*gxm0uf? 0d'l=odMuukef\ay;/ /"=avmu? {upd,m=
tcsdKUukefaom? e&m=vlynm&SdwdkYonf? {0H=okdY? opH=trSefukd?
tm[Hokud&=qdkMuukefNyDowwf/ /yknH=onf/ yo0wd=yGm;\/
[l"mwf? aom=onf? t[k0g=jzpfNyD/ /t,Htarm=
o&ufyifonf? yka&=a&S;? 0P*Ezvlayawm=tqif;teHY
aumif;aom toD;ESijhf ynfph o
Hk nf? t[k0g=jzpfb;l Ny/D /bdua 0=wd?Yk

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

213

psm,x=IMuukef? yrm'g=arhavsmMuukefonf? rmtw=rjzpfMu


ukefvifh? ypm=? 0dy#dom&daem=ESvkH;rom&SdMuukefonf? rm
t[k0w=rjzpf&pfMuukev
f if?h r,H=wdo
Yk nf? ,HAvH-a,eAave=
ESi?hf orEm =wdo
Yk nf? t[k0rSao=ukeNf y?D aweAave=jzif?h aw=oif
jcaoFrh if;\? udp=H uk?d tu&rSao=jyKb;l ygukeNf y/D / r,H=wdo
Yk nf?
ykaA=? t[k0rSm0=jzpfbl;ukefonfomwnf;? em[k0rSm=rjzpfbl;
ukefonf? e=r[kwfukef/ / oArSd=aom? {wt&nrSd=awm?
,m0Em=ukeaf om? 'dZm=iSuw
f o
Ykd nf? t[k=H SMd uukeNf y/D / uk#m*g&
o[med=pkvpfrGef;cRefwyfaom jymom'fwpfaxmifwdkYonf?
oaAaom0Pr,m=tvkH;pkHa&TjzifhNyD;ukefonf? t[kH=ukefNyD/ /
yO o wm=ig;&muk e f a om? oA m =uk e f a om? r,H = wd k Y o nf ?
wm0woky*g=wm0womokdYa&mufMuukefonf? t[kH=ukefNyD/ /
t[H=onf? au0*gro= wHig&Gm? au0'g&aum= wHig\om;
oli,fonf? t[kH=jzpfNyD/ / ZrKr@=ZrL'Dygt0ef;ukd?
a&m=aom? pu0wd&mZm=onf? t[kH=igjzpfcJhNyD/
(aemuf ygVdawmfpk teufvG,fNyD/)
tem*wrSd t'gae=aemif t"GefY? rH-r=tSif
ok a r"mrS j zpf a om a*gwrbk & m;\? or K cg=rsuf a rS m uf ?
a[mr/ / uk@vDe=D em;a!mif;toGix
f ifaom em;arG;xaom?
cwAEKed=trwfppfolBuD;\ ESrjzpfaom cspforD;? wGH=onf?
oudod=w&m;"ra[mjyjcif;iSgwwfEdkifayvwHU? rndod=usdK;
aMumif;apha&odEikd af yvwUH / / aqwk=H iSg? e[douEd =d wwfEikd Mf u
ukefvwHU/ / tZ=,aeY? "rH="rewfom;ukd? t"arm=t"rewf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

214

om;onf? [ndod=nOf;qJvwHu? "rH=olawmfaumif; w&m;ukd?


t"arm=rolawmfw&m;onf? ([laomfvnf;ay;/) / jA[
'awm=jA['wfrif;onf? yvm,dw=d ajy;vwUH / / ar= igudE& rD \?
yda,mp=cspfvifudE&monfvnf;? rmvbm&D=wukd,faumifvkH;
yef;ukH;wdkYjzifhjynfhonf? a[[dwd=jzpfvwHU? t[O=igonfvnf;?
rmvmeD=wudk,faumifvkH; yef;ukH;wdkYjzifhjynfhonfjzpf? eH=cspf
vifukd? tZLay=csOf;uyftHh/ / om"kyaum=aumif;pGm
csuftyfaom? wdavm'aem=ESrf;reJonf? a[[dwd=jzpfvwHU/ /
a'ga'gp=rkef;jcif;onfvnf;aumif? ayrO=cspfjcif;onfvnf;
aumif;? a[[dwd/ / wGH=onf? rr=\? b&d,m=onf? a[[dod/
wawm=xdt
k cg? okc=D aom? 0dw&ma*g=&[Emonf? a[m[do=d
oifjzpf&pfvwHU? cdyH=vsifpGm? temoa0g=tmoa0guif;pifonf?
a[m[dod=oifjzpf&pfvwHU/
O0Pm"mwk&moDNy;D \/
-------------{={"mwf o nf ? tm*wd , O = vm;jcif ; vnf ; aumif ; ?
*wd,O=oGm;jcif;vnf;aumif;? 0wwd=\/ / t,H=,ck
vmaomolonfum;? aomom&xD=xdkeHeufu oGm;avaom
okeEm&xm;xdef;yifwnf;? {wd=jyefvmNyD/ / rd*oHC yl&uwH=
oriftaygif;\OD;wnf;jzpf? tm,E=H vmaom? vuP=H oifo
h m;
vuPuk?d y=Iavm? {ukt
d m,jyKonf? jy,k*/f / rpKaem=\?
a,m*H=,SOfyl;jcif;okdY? tm,Ed=a&mufukef\? tm0kaom=ighSif?
tm,mr=vmoGm;MuukefpkdY/ / {w=? {"mwk=onf? tm*p=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

215

vmavmh? *pmr=oGm;MuukefpkdY? wdtw'G,H=ukd? 0'wd=a[m\/


uma,m? tyga,m? Oyga,m? ork'ga,mwd tm'Dok=wdkY?
{=onf? 0'd,H=yGg;jcif;? 0wwd/
{"mwf\ teuftrsdK;rsdK; vdrfrmMuapjcif;iSgjyqdkaom
tcsupf w
k nf;/
ac=onf? Oy|mae=xifjcif;/ / tvuD0d,=toa&rSd
ouJhokdY? cg,wd=xif\/ / ax=onf? o'oCFma#ok= toH
[laomteuf? aygif;bGJUjcif;[laomteufwdkY/ / tyg,wd=
vGefpGmyGg;\/ / bduK=onf? twem=onf? 0dyuwH=jyKrNyD;
ao;aom? uk#=ausmif;uk#Dukd? ya&[d=olwpfyg;wdkYukd? y&da,momaywd=Ny;D ygap[kapcdik ;f \/ / td,mrd=qif;&J\? [&m,mrd=
&GHSm\/ / OyE=OyEo&ukd? wH=jyK? (aS;tu&m\
tpdwfukd OyE [ko'gusrf; a0g[m& Sdonf/) / kZae=usif
emjcif;/ / ar=\? yd|d=ausmufukef;onf? tm*dvm,wd=vGefpGm
usifem\? 0g=anmif;nm\/
psmeH ponfjzifh {'E"mwf\ udwfkyfpkukd jyqdkonf/
o&E"mwk&moDNy;D \/
---------------cDy?H *k[tpSad omESpv
f ;Hk "mwf ok;H vk;H "mwfwu
Ykd dk tqk;H o&ryg
aprl kyfwnf&aomaMumifh AsOeE"mwfrsdK;qdkonf/ / t0k'du
&moD vG,fNyD/
o0k'u
d &moD/ / {w&[d=,ck? wG=H onf? tw=d S\
d avm?
wGH=onf? ewd=rSdoavm? wd=okdY? ykpd=ar;\? t[H=onf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

216

{w&[d=,ck? twd=Sd\? t[H=onf? eewd=rSdonfr[kwf?


Siu
f rk m&uy tar;? yg&mod&mZrif; tajz/ / ar=tm;?
ykwm=wdkYonf? twd=Sdukef\/ / upm,e=upnf;? twDwd=
twd[laom? t,H=t,lonf? {aum=wpfckaom? taEm=
tpGe;f wnf;/
to? tmo? ok? urk? "mwfwdkY\ tcef;teufvG,fNyD/
*rk"mwf *rdokwf/ / a'0geH=wm0womewfwdkY\?
oEdau=txHokdY? t*g=oGm;NyD/ / 0g,aom=usD;iSufonf?
tey&d,*g=vSnfhvnfNyD/ / te0Sgawm=rac:yJvsuf? wawm=
xdkaS;b0rS? tm*g=b0okdYvmNyD? (te0Sdawm[lvnf; Sd\/)
aomyd=xdek wfonfvnf;? ordw= ewfaygif;rsm;pGm pka0;&mjzpfaom?
0eH=r[m0kefawmokdY? tm*g=vma&mufNyD/ /euwH=aeYaumif;
&ufaumif; euwfaumif;ukd? y#drmaeEH=a&G;cs,fapmifhpm;
aeaom? AmvH=olrdkufukd? tawm=tusdK;pD;yGg;onf? OyZ*g=
vGefoGm;NyD/ / a0g=oifwdkYukd? caPm=Ak'Kyg'cPonf? rm
OyZ*g=rvGefapvifh? (a0[lvnf;Sd\/) / {umed=tZ*g?
OytZ*g[laomkyfwdkYonf/ / awyd=xdkewfwdkYonfvnf;/ /
aw=xdkolwdkYonf? 0daooH=tusdK;xl;ukd? tZ*Hok=&MuukefNyD/ /
taooH=t<uif;rJh? y&dedAm,Ed=Nidrf;Muukef\? 'kuH=0#f'kuukd?
taooH=t<uif;rJh? tZ*Hk=vGefajrmufMuukefNyD? tp*Hk[lvnf;
Sd\/ / oAH=aom? 'kuH=ukd? OyZ*Hk=vGefajrmufMuukefNyD/ /
,odaem=rsm;aom tNcHt&HSdukefaom? a'0g=wdkYonf? tm*l=
vmukeNf y/D / oaA0=tvk;H pkaH om ow0gwdo
Yk nf? pdw
=pdw[
f k

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

217

qdktyfaom? {u"r=\? 0oH=okdY? tEG*l=tpOfvdkufMuukefNyD/


apwm=ig;&maom'g;jrwdkYonf? a0'AH=a0'AykPm;ukd? [eok=
owfMuukefNyD? [edwGm=owfNyD;? xnfhonf? oaA=wdkYonf?
AsoeH=ysufpD;jcif;okdY? tZ*l=a&mufMuukefNyD/ / 'k'Dayg='k'Dy
trnfSdaom? &mZm=onf? r*H=ewf&Gmvrf;c&D;okdY? Z*grd=oGm;NyD;
owwf/ / *tjyK/ / wo=xdkAm0&DykPm;onf? y#dy0|rSd=
ouFef;ausmif;wGif;okdYwzef0ifjyefonfSdaomf? tanm=wpfyg;
aom? jA[aPm=ykPm;onf? tm*d=vmNyD/ / ,w=tMuif
t&yf? awrda,m=om;awmfawrdrif;onf? orw=d ae\? wH=ok?Yd
cdyar0=vQif? Oyg*d=uyfavNyD/ / e'D0=jrpfi,fa&uJhokdY? t0
okpwd=ajcmufvwHU/ / t[H=onf? ork'=\? yg&H=wpfbuf
urf;ok?Yd *p*H p
d =H oGm;tH?h yk&o
d um&d,=H a,musmf ;awmfwumwdYk
jyKtyfaomvkHYvrIukd? uHu&dH=tHh/ / w=xdk&[ef;BuD;
tSifa*gwr\? oEduH=okdY? *pH*pdH=tHh? aom=onf? ar=\?
owm=onf? b0dwd/ / oAmed=tvkH;pkHaom'kuwdkYukd? tbd
oarmH=ta&mufct
H ?hH &axob=rif;jrwf? *pan0? *p
d {H 0=
oGm;tHhonfomvQifwnf;? avmau=? a0"AsHrlqdk;rtjzpfonf?
u#Ku=H qif;&Jv\
S /
'do"mwf? 0dyem=txl;jrifaomPf? 0dyD=0dyD
trnfadS om? b*0g=jrwfpmG bk&m;? ok'D=ok'DjA[m? aemuf
qkH;yk'fum; bk&m;okH;qlwdkY\trnfwnf;/ / tanoH=olwpfyg;
wdkY\? 0ZH=tjypfukd? ok'H=jrifvG,f\? ok'ee*&H=ok'e
Nrd K U/ / pwk o p ' aom=op m av;yg;uk d j rif a wmf r l a om?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

218

emaxm=onf? 'k'a om=jrifEikd cf aJ om? "arm=w&m;? twaem=\?


0ZHye/ / 'k'oH=\? aombduK=ukd? a0=pifppf? "r'aomwd=
w&m;ukdjrifaomol[l? 0kpwd/ / "rH=ukd? 'k&mZmeH=odEdkifcJykHukd?
y=Iprf;avm? {w=jrifEdkifcJaomw&m;? t0d'ol=ynmrJh
aomolwo
Ykd nf? orkVg =awGa0Muuke\
f ? (t0d'o
l t0daS;Sad om
0do"mwf? ulypn;f /) / '|A=H \? '|m=? 'd|K=H iSg/ / r[m0kwed m=jzif?h
'do=\? t''dma'omyd=t'tjyK? 'dtjyKwo
Ykd nf
vnf;? a[mE/d / ,0go0H=tMuifoMd um;rif;uk?d t'mr=jrif&ay
ukef\? a,r,H=wdkYonf? b*0EH=ukd? t'mr=ukef\? 0wrmef
0dbwfaESmif;&m 'do"mwfukd t'jyK/ / ar=\? rmw&H=ukd?
tydt'x=jrifMuygukeo
f avm/ / 'o'ga'aook='otjyK?
'tjyKwYkd / / r[mjA[m=ykPm ;Bu;D onf? orS0d oe=d rdrt
d rd af wmf?
edoEd =H aom? wH=xdb
k &k m;avmif;uk?d t'o=jrifNy/D / a0g=oifw\
Ykd ?
ykaw=om;awmforD;awmfwdkYukd? tmrE,k=ac:avm? aw=xdk
oli,fwo
Ykd nf? rmw&H=r,fawmfr'u
D ?dk rmt'o=l rjrifapukev
f if/h
'ga'ao=? aom=onf? t'g=jrifNyD? &aw=? t'=
jrifNyD/ / ,m,rmaem=oGm;avaom? r[m&mZm=aerdrif;BuD;
onf? oDwEa&=oDwmtjcm;Su
d ek af om? ea*=awmifpOf ckepfxyf
wdkYukd? t'g=jrifNyD/
(<uif;aomygVdpkteufvG,fNyD/)
yax=vrf;c&D;? awmZykaw=rlqdk;wdkYukd? t'modrSd=
jrifNyD/ / ,rk=onf? Oy&ar=jywfuif;jcif;? 0wwd=\? ,rwd=
jywfuif;\? {w=avmu? r,H=wdkYonf? ,rmrao=aoMu

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

219

&ukefvwHU? wd=okdY? ya&p=wpfyg;aom olrdkufwdkYonfum;?


e0dZmeEd/ / uyPm=txD;usef&pfaom? omtrm=xdktrdonf?
pd&&wm,=Snpf mG aom aeYnOfyh wfv;Hk ? kpw
ed Ek=ikv
d rd w
hf um;/ /
ork'wDa&=? aumOD=cspfazmfuJGaom BudK;MumruJhokdY? uyPm=
txD;usefonfjzpf? kpwdeEk/ / qmwm=qmavmifukefaom?
wodwm=rGwfodyfukefaom? 'g&um=oli,fwdkYonf? uH=tb,f
olukd? OykpEdeEk=ikd,kdjrnfwrf;Muvdrfhrnfenf;/
ygVdawmfuv
dk nf;aumif;? rwH0g tra&m'E/d a,m0g ZD0H
e'dwd-tpSdaomygVdawmfrsm;ukdvnf;aumif; axmuf k'
tk 0darmpae [laomteufukd t&mtm;avsmfpGmom rSwf
tyf\? k'uEae[laomteufukdvnf; odtyf\? uEe teuf
um; ouruteufwnf;? olUukjd rnfwrf;onf ighujdk rnfwrf;onf
[k uHukd iJhownf;/ o'eDwd kZwd[kkyfNyD;pD&if\? ygVdtcsdKU
vnf; xdkygXfxif\? arm*vmefkyfNyD;twdkif;ukdom trSef
rSw&f m\/
vb"mwf OKH0dbwf\ xkHtjyK xHoktjyK/
(ygVdawmfjy,k*fpk teufvG,fNyD/)
w'g=xdktcg? ta,medaom=roifhaom taMumif;jzifh?
ygydu=H aom? 'd|= uk?d y#dvp= &bl;Ny/D / ZD0Em=toufn
S Mf uukef
onfSdaomf? ykaw=om;orD;wdkYukd? vpmr=ukeftHh? ta&m*gp=
temuif;Sif;Muukefonfvnf;? b0grao=jzpfMuukefvwHU/ /
0'"mwf? [dopH=\? 0EaEmSdcdk;aomolonf? okcDa[mwlwd=
[laom? tbdr*Fv0peH=tbdr*Fvmpum;ukd? 0'gaywdemr=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

220

qdkaponfrnf\? wxm0peO=xdkokdYqdk&jcif;onfvnf;? 0EeD


,=Scd ;kd cHo\
l ? 0w=H 0wfaywnf;/ / tr=trdr'u
D ?dk tma&m*s=H
tuREykf w
f t
Ykd emuif;onf\tjzpfu?dk 0Zmod=ajymMum;&pfygavm?
wmw=crnf;awmf? wGH=onfvnf;? okcD=onf? b0=avm/ /
wk a rS = oif a wmapmif h e wf w d k Y o nf ? tr H = uk d ? tma&m*sH = uk d ?
0Zmx=ukefaom? aem=igwdkYukd? t,HjA[aPm=onf? aewd=
aqmifomG ;Ny/D
0do"mwf? apapmapwd,rif;onf? yx0=okdY? yga0ud=NyD?
{o=xdkigonf? bda,sm=tvGef? owayg&doH=tolwpf&meuf
aom? 0rduH=awmifydkYwGif;okdY? ya0umrd=0ifawmhtHh/
[e"mwf? [E=d owf\? u'v=iSuaf ysmyifu?dk zvH=rdr\
d
toD;onf? a0=pifppf? [Ed=owf\? ouma&m=vlwdkY\ ylaZmf
oumjyKrIonf? umyk&doH=,kwfnHhaoma,musfm;ukd? [Ed=\?
ykxkZaem=onf? uka'g=aomf? rmw&Hyd=ukdvnf;? [Ed=\/ / aw=
xdrk q
k ;kd wdo
Yk nf? 0daumormem=aMumfjimukev
f su?f wyg[dxufjruf
aomvSHrwdkYjzifh? aeoH=xdkorifwdkYwGif? 0&H0&H=aumif;Edk;&m&mukd?
[E=d uke\
f /
[&"mwf? cg&dO=&aohy&du&mukdvnf;aumif;? um{O=
xrf;ydk;ukdvnf;aumif;? [m[dwd=aqmifvwHU/ / bduK=&[ef;?
wG=H onf? okc=H pGm? 0d[m[do=d ae&vwUHG / / a,m=tMuifoo
l nf?
ro"r0dea,=omoem? tyrawm=rarh ravsmhrl?
0d[dwd=aeayvwHU/ / puFrwd=vl;vmacgufjyefoGm;\?
twd,teufwnf;? pauFmpwd=tvGepf w
d w
f eG \
Yf / / pOvwd=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

221

tzefzefvyI \
f / / ZZ&wd=uJt
G uf\? ''Vwd=vGepf mG awmufy\?
armrk[wd=vGefpGmawGa0\/ / a&mk0wd=vGefpGmikdjrnfwrf;\?
avmvkywd=vGefpGmvQyfaygh\/ / y''GwHemr=rnfonfum;?
y'wmeH=yk'fteufwdkY\? twdo,wm'DyewH=vGefuJonf\
tjzpfujdk y&jcif;tusKd ;S\
d / / 0dpm ,O=vnf;aumif;? aygaemykn
orrm'dokp=aygaemyknteuf? orrteufponfwdkYvnf;
aumif;/ / a'0a'a0g=vGefuJaom ewf/
a'0geH t"daum a'a0g? a'0 a'a0g [k jyKvdkonfSdaomf
a'Gabmfkyf r[kwf? raZavmyormofyk'fomwnf;? <uif;aom
yk'fwdkYvnf; enf;wl/
0&0a&m=tvGefjrwfonf? 0&meH=jrwfukefaomolwdkYxuf?
0a&m=jrwfonfwnf;[kjyKvrkd u
l m; a'Gabmfyk rf [kwf ormofy'k f
wnf;? <uif;aomyk'fwdkYvnf; enf;wl/
bl0g'd*P
kd ;f Ny;D \/
------------wO=xdkuw&dyk'fonfvnf;? A[kvm"dum&m=A[kvHokwf
vdkufjcif;aMumifh? 0du&PmeH=0du&Pypnf;wdkY\? uw&d=?
edAEH=tNrJ? y0w? 'Daywd? bm0uarok=wdkY? tedAEH=rNrJ?
0duaye=tm;jzifh? y0w=ukd? 'Daywd/ / wPSH=ukd? tappd=jzwfNyD?
oHa,mZeH=taESmiftzGJUukd? y0w,d=jynfjywfapNyD/ / abm=wdkY?
kuH=zkef;awmif;,mpumwdkY\ ya'omyifBuD;ukd? tappKH0w=
jzwfMuukeNf yw
D um;/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

222

bd'"mwf? wH=xdrk mefppfonfu?dk ynm,=ynmvufeufjzif?h


abpmrd=NzKd ct
JG /hH / rkp"mwf? orP=&[ef;Bu;D ? wG=H onf? ar=\?
0om=EdkifiHrS? earmuod=rvGwf&vwHU/ / ,kZ=onf? a,ma*=
vGefpGmtm;xkwfjcif;? 0wwd=\/ / O'*FaP=oJtjyif? yyH=
rsm;pGmaoma&ukd? t0dEKH=ukefNyD/ / a,m=tMuifykPm;tdkonf?
aem=igwdu
Yk ?dk *ga0g0=EGm;wdu
Yk o
hJ Ukd ? okrw
=d du
k Ef u
S \
f / / a0*om=
taqmwvsiftm;jzifh? blrsH=ajr? okrmrd=wGef;vSJ\/
k"m'd*P
kd ;f Ny;D \/
---------------"='d0g'd*P
kd ;f ? "mwle=H wd\
Yk ? uarm=tpOfu?dk tEu&
0aoe=tqkH;tu&m\tpGrf;jzifh? 0waAm=\? uom=um;?
oAaom? tcsif;cyfodrf;? o'dolywm=wlaomkyfNyD; Sdonf\
tjzpfaMumifhwnf;?
pum&EvQif pum&Ecsif; kyfNyD;tukefwlMu\? Zum&E
ponfwdkYrSmvnf; xdktwl/ / aemuf vG,fonfrsm;NyD/
'd0k"mwf? 'd0k=onf? udVm,H=aysmfjrL;jcif;vnf;aumif;?
0dZd*dom,H=atmifjrifvdkjcif;vnf;aumif;? As0[ma&=ukefoG,f
jcif;vnf;aumif;? 0g=w&m;Oya'tpDt&ifvnf;aumif;?
0g=ac:a0:ynwfjcif;vnf;aumif;? xkwd? uEd? *wd? owDokp=
csD;rGrf;jcif;? ESpfoufjcif;? vm;jcif;? pGrf;Edkifjcif;wdkYvnf;aumif;/ /
t|dp=tkd;onfvnf;aumif;? ESmkp=onfvnf;aumif;? prO=
onfvnf;aumif;? t0odwk=<uif;usefap? o&Da&=ukd,f?
rHoavm[dwH=taoG;tom;[lorQonf? Oyokwk=ajcmuf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

223

aoGUukefcefavap/ / {updwuo=wpfckaomxif;ykH? ',Sa&=


rD;IUd tyfuek \
f / / orK,mS rd=tvGeaf wGa0\? yrk,mS rd=taxGaxG
awGa0\? rm'dom=iguJo
h o
Ydk abmSu
d ek af om? oaA=wdo
Yk nf? rk,ES /d
'd0g'd*P
kd ;f Ny;D \/
------------umEkAEem*arok=utEkAefSdaomypnf;pk? etm*kHaESmif;
&mwdYk / / au=utEkAefadS omPypn;f aESmif;&m? oumyg'geH=
ou"mwf tmy"mwfwdkY\? taE=? ukuK=ukuftu&m? uk
tu&mwdo
Yk nf? 0g= utEkAefadS omuktu&m Otu&mwdo
Yk nf/
y&d,wd,H=oifMum;jcif;/ / ormykPmwd=tNyD;wdkif a&muf\/
oGm'd*P
kd ;f Ny;D \/
------------uD=onf? 'A0ed rd a,=Opmjzifh Opmukv
d v
J ,
S jf cif;? 0ww=d
\? udPmwd=0,f,l\? 0dudPmwd=a&mif;cs\/ / "mwf?
bdua 0=wd?Yk acg=pifppfvQi?f 0dap,s0ad p,s=pDppfpDppf? taw=
teufwdkYukd? 0g=tusdK;pD;yGg;wdkYukd? yem,wd=odwwf\? wd
wom=xdak Mumif?h 0dyDw=d 0dyD[
l ? 0kpw
/d / tedrw
d m = trSwf
tom;rSu
d ek o
f nfjzpf? eem,a&=rodtyfuek ?f 0g=rxifmS ;uke/f
ygyH=uk?d uwGm=? rH=ighu?dk rmZl=rodMuygapukev
f if?h wd=ok?Yd
pw=d tvdk \
dS / / t[H=onf? 0da0u"r=H qdwNf ird af omw&m;uk?d
0dZnH=odEdkif&m\? {,sHukdHjyK? HaESmif;&memESifhwuG ukdZjyK/
oDv0EH=xaom? 0'Hk=ynmSdwdkYajym Mum;aomw&m;ukd od
avhx
Sd aom? wH=uk?d apZnmrk=tu,f igwdo
Yk &d ukeo
f nfjzpft/hH

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

224

tbdorKemwd=rSD\/ / rdemwd=EdIif;,SOf\? edrdemwd=zefqif;\/


usm'd*P
kd ;f Ny;D \/
---------------bwK=tSifociftm;? typdw=ylaZmfrIukd? ukrd=jyKyg\?
"r=olawmfaumif;w&m;tm;/ / b0H=tSifonf? aem=
igwdkYtm;? t*H=ylaZmfrIukd? ukkwk=jyKavm/ / yk&daom=onf?
yknH=ukd? apu,d&m=tu,f jyKjim;tHh? eH=xdktrIukd? ykeyKeH=
tzefzef? u,d&m=jyK&m\/ / y@dawm=onf? 'Dy=H rScD &kd muRe;f Bu;D
ozG,jf zpfaomukov
dk u
f ?dk u,d&mx=jyK&m\? apu,d&m= tu,f
jyKrdonfjzpftHh? {eH=xdkukokdvfrIukd? u,d&mx=pJGpJGNrJNrJjyK&m\/
owK=jrwfpGmbk&m;\? 0peH=ukd? tuHok=vdkufemMuukefNyD/ /
tm0D0g=rsufarSmufaomfvnf;aumif;? ,'d=xdkNrdKU? &a[m0g=
rsufuG,faomfvnf;aumif;? ygyuH=aom? urH=ukd? rmtuw=
rjyKMuukefvifh/ / abma*ok=wdkYonf? 0dZrmaeok=Sdygukefvsuf?
twaem=\? 'DyH=ukd? emurSm=rjyKcJhMuukef/ / wawm=xdktcg?
{uowHcaws=wpf&mhwpfa,mufaomrif;wdu
Yk ?dk tEk,aE=tpOf
vdu
k o
f nfwu
Ykd ?dk b0H=onf? tum=jyKayNy/D / Ak'
=Bu;D &ifNh y;D aom?
wydw=k xdt
k b&aoh\? bmodw=H qdq
k ;Hk raom? 0peH=uk?d emuHetuH=igrvdkufemrdav/ / yknoO,H=ukokdvfqnf;yl;rIukd?
um[mr=jyKygukefawmhtHh/ / wEk"mwf? 'ged=,cktcg?
okpda,m0=tyfwdkYukdvnf;aumif;? Avdomedp=ig;jrm;csdyfwdkYukd
vnf;aumif;? awm=igwdkY&GmrS? ywm,Ed=t&yf&yf t&Gm&Gm
jzeft
Y yfuek \
f /
wem'd*P
kd ;f Ny;D \/
---------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

225

ouaw="mwfteuf[q
k t
kd yfaom ouwfteuf? ygXf
jzifh Pdypnf;onf umdkufPdypnf;uJhokdY teufSdaom ypnf;
r[kwf? kyfukdtxl;cs,f v,fkHrQomjzpfonf[kjyownf;/ /
Asmyae=ysUH ESUH jcif;/ / Asmaywd=ysUH ESUH \/ / apwm,H=aphaqmfjcif;/
pk&m'd*P
kd ;f Ny;D \/
---------------crm,Ed=crm,H[laom0daooeonf? u=tb,f tusdK;
Sdoenf;/ / wdZ=onf? edomae=aoG;jcif;? 0g=xufapjcif;?
0wwd? ok'kyf? awaZwd=xufjruf\? ay;? umkdufkyf?
awaZwd=xufap\? ay;/ / udw=onf? a&m*gye,aep=temukd
y,fazsmufjcif;vnf;aumif;? 0g=ukpm;jcif;vnf;aumif;?
oHoa,=,kHrSm;jcif;vnf;aumif;/ / wdudpwd=ukpm;\/ /
rmwmayww
d &H=trdtbukv
d yk af uR; arG;jrLaom? e&H=ow0guk?d
a'0gyd=wdkYonfvnf;? wdudpEd=ukpm;ukef\? eHum;teufrSd/ /
auwwd=odrSwf\? oauFwwd=csdef;csuf\? edauwwd=udef;
atmif;\/ / Adtpwd=bDbG,fjzpf\? &GHSmbG,fjzpf\? uJh&Jh&m
tokH;jyKaompum;jzpf edEm,H[kqdkownf;/ / 0gwH=avudk?
Zmave=uGe&f u
G jf zif?h Ama"od=bGUJ \/ / wkrpd w
& moDteufv,
G Nf y/D
ykw,
D wd=om;ukt
d vdk \
dS ? pD0&D,wd=ouFe;f ukt
d vdk \
dS / /
{awe= 0wKjzif?h OyarwaAm=EdiI ;f ,SOx
f u
kd af om? tawm=uk?d
Oyrd,wd=EdIif;,SOftyf\? wd=aMumifh? OyrmPH=rnf\? odH=
wynfhukd? ykwD,wd=om;ukduJhokdYjyK\/ / uk#D,wd=wif;uk#f
uJhokdYjyKusifh\/ / avmu"ar[d=wdkYonf? tured,a|e=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

226

rwkefvIyfapEdkifaomteufaMumifh/ / yAwm,wd=awmifuJhokdY
r,dr;f rdik cf ikd Nf r\
J / / pdp#d m,wd=wppfppfrnf\/ / y#y#m,wd=
wjz#fjz#fjrnf\? 0g=wajzmufajzmufjrnf\? u#u#m,wd=
w<u#f<u#fjrnf\? "kr"krm,wd=tcdk;waxmif;axmif;x\?
"kyg,wd=txkHtrIefuJhokdYjyK\? or"kyg,wd=vGefpGmtxkHtrIef
uJhokdYjyK\/ / O'uH=yGufyGufqlaoma&onf? pdpd#m,wd=ppfppf
ppfppf[al omtoHujdk yK\? [kay;rl? pdp#d u
H a&mwd? pdp#d m,wd[jk yK?
aemufokwfESifhpD&if/
pDyp,=\? tawm=teufjzpfaom? tALwHwAma0g=
tALwwaAmteufonf? psawm=pswrnf\/ / bkom,wd=
zGJjymuJhokdYjzpfav\? y#m,wd=ewf0wfykqdk;uJhokdYxif&\? pkdYwuf
wefwnf;/ / urvm,wd=Mumyef';uJo
h jYdk zpf\? pEm,wd=v0ef;
uJhokdYjzpf\? pEem,wd=pEul;uJhokdYjzpf\/ / ua&mwd=ua&mwd
teuf? 0g=jyKjcif;teuf/ / o'g,wd=toHjyK\/ / a0&m,wd=
&efjyK\/ / uv[m,wd=jiif;ckHrIukdjyK\/ / yp,H-o'[eH=,kH
Munfjcif;ukd? ua&mwd=\? ywd,m,wd=,kHMunf\/ / ywdaS;Sd
aom"mwf? wdukd a'GabmfjyK? ukd,jyK/ / ormaewd=
wlonfukd jyK\? EdIif;,SOf\? erlempHjyxm;aom 0wKESifhxyfwl
usatmifjyKonf[lvdk/ / ydPH=qlNzdK;onfukd? ua&mwd/ /0dPm
,wd=apmif;jzifh? Oy*g,wd=uyfoD\/ / Aave=cGeftm;jzifh?
yDaVwd=ESyd pf uf\/ / tAvm=tm;rSu
d ek af omudavomwdo
Yk nf?
eH=xd,
k w
k n
f ahH om0D&,
d Sad omolu?dk Avd,E=d tm;wdu
k b
f pd ;D uke\
f /
tw0b
d m*H=teufuadk 0zefjcif;uk?d ua&mwd=\? twmaywd=\?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

227

teufukda0zef\qdkvdkonf/ / aA'owH=aA'ifusrf;ukd/ /
osm'daem=osm'sEy 'k rf sKd ;\? ,xd|=H tprqd?k tv,frqd?k tqk;H rqd?k
tvdkSdwdkif;a'Gabmf jyKrIonf? a[mwd/ / Z*grZ*grk/ puFrwd/
pOvwd/ Z[mwd/ Zka[mwd/ wdwu
d w
/d wdupd w
-d tpSad omouf
oufaomwsm'dyk'frsdK;tpoma'GabmfjyK&\? ykw? yAw?
tpSdaomosm'dyk'frsdK;um; tp tv,f tqkH; okH;yg;wGif
tvdkSd&mjyK&\[lvdk/ / ,xd|H=tMuiftMuiftvdkSdtyfaom?
{uo&H=wlaomo&Sdaom? tm'dblwH0g=tpjzpfaom tu&m
onfvnf;aumif;? tnH0g=tprSwpfyg; tv,f tqkH;jzpfaom
tu&monfvnf;aumif;? a'Gyl =H 'Gd yk o
f nf? a[mwd/ / ykw,
d wd
ykw[laomosm'donf tu&mESpfvkH;omSd tv,fa'Gabmfr&?
urvm,wd urv[laomosm'donf tu&mok;H vk;H S
d tv,f
a'Gabmfvnf;&\/
emr"mwk&moDNy;D \/
tmcsmwfedkwd'DyeDed,eHusOf;NyD;\/
------------------

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

228

udwfedkwd'DyeDed,eHusOf;
tx=xdw
k sm'du@\tjcm;rJh / / om"elayg=Ny;D apwwf
aomom"eoabmSdonf? a[mwd=\? uom=um;? Zmwd=Zmwd
w&m;onf? ocFw"r=uk?d om"dum0d,=Ny;D apouJo
h ?Ydk "mwGw
blwm,=aom? om"sBu,
d m,=uk?d om"uwm=Ny;D apwwfonf\
tjzpfaMumifhwnf;/
t"dyg ,fum;? uuVoabmonf yx0Drnf\? xdo
k abm\
jzpfay:rIonf Zmwdrnf\? xdkoabmum; ocFww&m;wnf;?
Zmwdum; ocFw\ vuPw&m;wnf;?
wDPdrmed bdua0 ocFw ocFwvuPmed Oyga'g
ynm,wd? 0a,m ynm,wd/ XDw tnxwH ynm,wd/
(ygVdawmf/)
xdkxdkocFww&m;\ Zmwdonf xdkxkdocFww&m;ukd jzpf
aponf qdk&ouJhokdY? xdkxdk"mwGwBud,m\ tjcif;t&monf
xdx
k "kd mwGwB u,
d mukjd zpfaponfNy;D aponf [lqdt
k yfownf;/
[lvdk/ / Bud,m=jyKjcif;? uma&m=jyKjcif;? u&PH=jyKjcif;/ /
olyab' orm0awm csujf cif; trlt&monfomrntm;jzifh
wpfckwnf;jzpfjim;aomfvnf; wd\csufjcif; zk\csufjcif;
xrif;ukcd sujf cif; [if;ukcd sujf cif;ponfjzifh csuw
f wfaomuwm;
tjym;? csuftyfaomuHtjym;? csuf&mumva'oXme tjym;okdY
vdkuf csufjcif; okyftjym;xifSm;SdjyefaomaMumifh? ypemed?
ypae[d / v / ypaeok[l ocsFmab'ESifh,SOfjyefonf[lvdk?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

229

jzpfjcif;Bud,m? oGm;jcif;Bud,mponfwdkYvnf; enf;ukdodav?


um; yp,w abmukdqdkaomtcsufwnf;? "mwGwBud,m
onfrlum; y&rwftm;jzifhvnf;aumif;? orKwdynwftm;jzifh
vnf;aumif; xifSm;Sdonfomjzpf\? "mwftjym;okdYvdkuf
tvGefrsm;jym; onfomjzpf\? pdwf apwoduf kyf edAmef[laom
y&rww&m;av;yg;[lorQonf "mwGwBud,mcsnf;wnf;/
ab'pdEm usr;f um; avmuDusr;f ukt
d rSjD yK Bu,
d m0depd ,

cJ,Of;vsufSdaeonf/ / y&rwrkcsqwfqwf tm;jzifhrlum;


y&rwobm0 [kqdktyfaom Bud,mrQonfom {uefSd\?
toacsF,s teErsm;jym;\? tvkH;pkHaom owocFg& taqmuf
tOD[lorQonf Bud,mwdkYjzifhNyD;\? xdkaMumifhBud,monfom
y&rwtm; jzifhxifSm;Sd\? j'Afonf y&rwtm;jzifh xifSm;rSd?
uwmum&urnfonfvnf; y&rwtm;jzifhxifSm;rSd? um;
omoe"rtvdw
k nf;/
PmEkAEmeH=PtEkAefadS om umku
d yf pn;f wd\
Yk orww
m
w\orefwnf;/ / AsOe=tpAsnf;Sdaomypnf;\?
OD=aSUOvmonf? a[mwd=\? ww0EKponfukd AsOem'dypnf;
qdkonf? t? ? te? tuponfukdepfaponf? P? PD? paom
ypn;f wdYk tEkAefrQjzpfaom Asn;f ukv
d nf; r,ltyf/ / wdoA=H
okpYd onf tvk;H pku
H ?dk wsm'dua@=? 0kwe a,e=jzif?h a0'dwA=H
\? wsm'du@wGif tpum&uab' tzGifhrSmMunfhav/ /
y'Ea&e=jzif?h bm0om"aeye=um;? twaem=\? "mwkem{0=
jzifhomvQif? tbda",sawm tmpdud,wdoref/ / ypeH

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

230

teypn;f \ tbda",swu
v
dk nf;aumif;? ypn;f \rS&D myp "mwf
jzifhMum;tyf\[lvdk/ / wk=wkypnf;\? uw&dedAEeawm=
uwm;NrJjcif;teufSd\/ / vKydwm'dermwd=[l? 0daoo
eawmp=txl;jyK&jcif;tusKd ;vnf;S\
d / / vK[v
k tEkAefujdk rifvQif
uw&dvKPum [laomokwf wkypnf;ukdod&jcif; tusdK;Sd
onf[v
l /kd
omrn0d " mew m qd k o nf u m; wpf p k H w pf c k a omBud , m
0daoo umv0daooukd rrSwrf
l uw&[
d o
k m"erQudk rSwo
f nf
ukdqdkonf/ / jA[Pd,m=ukd? y&d*[dwm=odrf;qnf;xdkuf\/ /
Oyga'wm=jzpfapEdkif\? jzpfapjcif;iSgpGrf;EdkifaomowdSd\ [lvdk?
tom"m&Pjzpf a omtpG r f ; awmf u k d jyqd k a omt&mjzpf
owyd "mejzpfownf;/ / yo,S=tEdik t
f xufjyK? y0wm=jzpfjcif;
tavh jzpfjcif;oabm jzpfjcif;tavh*kjyKrISd\/
ykaAow
k f / / wmok= xdBk u,
d mESpyf g;wdw
Yk iG /f / ykAB u,
d m,H=
? bm0aw=/ / 'a@m=vSHwHonf? xup=xsufxsuf[laom
toHudk jyKvsu?f ywwd=us\/ / 'Gg&H=uk?d oH0&dwmG =ydwv
f wUH jzpf/
,xm=O'g[kPfum;? e'D=onf? yAwH=ukd? twdur=vGef?
b0wd=\? yAawm=onf? e'=ukd? twdur=? b0wd=\/ /
lay=kyfw&m;wdkYukd? 0g=lypsmefwdkYukd? twdur=vGef? orLwm=
ukefaom? oEm=Nidrfoufukefaom? a,aw0darmum=tMuif
tlypsmef[al om 0darmuw&m;wdo
Yk nf? oE=d uke\
f / / wwy=d xdk
0gusvnf;? owmBu,
d m=bl"mwfteuf jzpfaom owmBu,
d muk?d
0d n m,aw0=od t yf o nf o mvQif w nf ; ? uo m =um;? oA

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

231

y'wmeH=tvkH;pkHaom yk'fteufwdkY\? owmemwd0weawm=


So
d nf\tjzpf[al om owmoabmukd rvGeEf ikd jf cif;aMumifw
h nf;/
ty&Bud,m&[dawp=xaom? torme uwKaup=xaom?
0gaus=? yxrEa,m*=yxrm 0dbwftqkH;Sdaom yk'f\
,SOfjcif;ukd/ / tvHbkwGm=tpm;wef? 0g=rpm;rl? cvkbkwGm
vnf; teufw?l bkawe=pm;ojzif?h tvH=tusKd ;rS?d 0g=bkawe=
pm;onfrS? tvH=wefNyD/ / w'wm,H=xdkxdkBud,m\ tusdK;jzpf
aom? b0dwdBud,m,H=tem*wfBud,mukd? *rsrmem,H=aomf/
okwy '0aee=okwyf 'k u
f dk yGg;ojzif?h wka,ypa,myd=onf
vnf;? b0wd=\/ / tEkb0dwkH *pwd oGm;jcif;Bud,mum;
aSUBu,
d mwnf;? cHpm;jcif;Bu,
d mum; aemuftem*wfBu,
d mwnf;?
oGm;a&mufrScHpm;&rnfjzpf oGm;qJcHpm;rIonf tem*wf
jzpf\? oGm;rScpH m;&vdrrhf nf? roGm;vQirf cHpm;&vwUH jzpf oGm;jcif;
Bu,
d mum; taMumif;? cHpm;jcif;Bu,
d mum; tusKd ;/ / tEkb0dw=Hk
iSg? raem=pdwt
f BujH zpf\/ / puK=H rsupf rd nfonf? '|K=H jrifjcif;iSg?
a[mwd=\/ / "Ek=av;onf? ,kZdwkH=ppfxdk;jcif;iSg? a[mwd/ /
0wKH=qdkjcif;iSg? ZaVm=t\? 0g=rdkuf\? *EKH=iSg? raEm=tm;EkHY\?
uwHK=iSg? tvaom=ysif;\/
{w=t&m? arye=jy qdkvwHUonfwdkYum;/ /
ty&mZdwoHC=H udavom&efwo
Ykd nf ratmifEikd af om oHCmawmf
ukd? 'udwma,=bl;jrifjcif;iSg? tm*wm=ukefonf? trSm=ukef\/
{'doH=aom? rrH=ukd? 'doGm=? aw=oiftm;? Z*dwma,=jyif;pGm
&,fjcif;iSg? tvH=xdkuf\? wdteufrqdkNyD/ / wma,ypnf;

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

232

jy,k*Ef pS cf /k / wm'do=H oifuo


hJ o
Ydk abmSad omolu?dk aum=tb,f
olonf? cg'dwka,=pm;jcif;iSg? t&[wd=xdkufweftHhenf;/ /
aomra*g=xdkedAmefvrf;onf? twd=SdonfomvQif? a[[dwd=
jzpfvwHU? aom=onf? ea[mwka,=rSdjcif;iSg? eoum=rwwf
aumif;/ / MoESifha[mwka, Sdap&rnf? {ESifhea[wka,
Sdonfum;ygXfysuf/ / wk0Hyd=onfvnf;? eH=xdkom;awmfukd?
,mpdwka,=awmifyef;jcif;iSg? t&[od=xdkuf\/ / aem=igwdkY\?
uwmed=jyKb;l aomaus;Zl;rIwu
Ykd ?dk Zmedwak ,=odjcif;iSg? t&[od=
\/ / wyE=d ylavmifwwfuek \
f / / Oy|mwd=cpm;vkyaf uR;wwf\/
y0kpwd {aweum; t0kwuwKom"ewnf;? {awe=q&m
onf? ay;/ / ed,sEd {aweum; u&Pom"ewnf;? {awe=
r*ifw&m;jzifh? ed,sEd=xGufajrmufMuukef\/ / odem=odem
"mwfonf? aomapa,s=pifMu,fonf\tjzpf? 0wwd=\/ /
{awe=jzif?h odem,E=d pifMu,fMuuke\
f / / pkP=H a&csKd ; uo,freI Yf
uk&d \/
o*F[*gxm/ / wAm'a,m=wApaom udpy pn;f wdo
Yk nf?
t&[awp=vnf;aumif;? ouawp=vnf;aumif;? yw
umavp=vnf;aumif;? ayoaep=apjcif;teufvnf;aumif;?
twdoa*p=ajyma[moGef oifjcif;tpDt&ifvnf;aumif;?
t0um"rdaPokp=rcRwrf ,Gi;f [laomteuf? twif;awmif;
aomauR;qdk;NrDqdk;[laom teufvnf;aumif;? 0wEd=ukef\/
ww=xdpk um;/ / t&[ou0o
d ad |uw&=d [laom arm*vmef
0kwpd um;ukad xmuf t&[teuf outeufjzpfMuaom? wA?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

233

teD,? Psypn;f wdo


Yk nf uwm;teufjzpfuek \
f [kot
d yf\/ /
b0wd=jzpfxdkuf\? wd=aMumifh? baAm=rnf\? uwKom"e/ /
rZwd=,pfrl;apEdkif\? umdkuftwGif;0ifonf/ / t0u?
tbdor&ma,m=wrvGefb0rnfonfukd? *reDa,m=rcRwfrvGJ
tNrJ{uef trSefrkcs oGm;&tyfvwHU/ / ,HPH=tMuifNrDukd?
a'E=rqyfray;aecJah omf? 'a@m=rif;jypf'Pfonf? t"rdP
t"rPyk'fjzwf? t"ro'gt,kwfwrma[m? rwvkH;Sdap/
{w=? arye=jyqdv
k wUH onfwu
Ykd m;/ / 'Gyd 'dEa o|=
tajcESpfacsmif;Sdol vlrif;wumwdkYxufjrwfaom rif;BuD;?
t' d a u=c&D ; onf j zpf a om? jA[ a P=tvS L cH yk P m ;onf ?
wd|rmae=tvSL&yfcHaepOf? *EAsH=rar;jref;yJ rsufESmvGJ oGm;
tyf\[l? etm[k=ynmSw
d Ykd rqdMk uuke/f / blw*grygwAswm=
rsuo
f pfyiftaygif;wdu
Yk t
dk vdk w
dS ikd ;f ok;H aqmiftyfonf\tjzpf/ /
umarok = wd k Y ? ygwAswm=ok H ; aqmif t yf o nf \ tjzpf / /
tvZdwma,=rSuftyf&m? vZEd=SufMuukef\? vZdwma,=
Suftyf&m? evZa&=rSufMuukef/ / Cmawwm,H=owfxdkuf
aomolu/dk / yAmaZwm,H=ESix
f w
k x
f u
kd af omolu?dk ESpyf 'k o
f nf
w'dwfvnf;NyD;cJh\/ / rH=ihgukd? 0da',sH=av;ESifhypftyfol[l?
trnx=rSwfxifbd\? 0d""mwf? aw,sypnf;/ / O*awm=
wuf\? 0g=xufjruf\? ausmfapm\/ / 'k*awm=qif;&Jaomol?
ed*awm=xGuf\? 0d*awm=uif;\? ok*awm=bk&m;? o*Fawm=
aygif ; qk H \ ? tEk * awm=tpOf v d k u f \ ? ty*awm=bJ \ ?
t0*awm=ouf0if\? Oy*awm=uyf\? t"d*awm=&\/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

234

tEkZmawm=tbESiw
hf al omom;? t0Zmawm= tbatmuf,w
k f
aomom;? twdZmawm=tbxufvGefaomom;? tbdZmawm=
xl;jrwfaomom;? 0dZmawm=oGm;jrifonf? tmwndw=jzefYusuf
arS;,SuftyfNyD/ / tmwwH=wzufydwfaompnf? 0dwwH=ESpfzuf
ydwfaompnf? tmww0dwwH=tvkH;pkHarS;,Sufaompnf/ /
oEawm=cif;tyfonf? 0dwawm=jzefYtyfonf/ /tm"d,sdw=
tkyfxm;tyfNyD/ / tm*sm[dawm=tkyfxm;tyfaomrD;Sdaom
ykPm;/ / toufxufqkH;rao&atmif okdxm;aomrD;Sdaom
rD;ylaZmfykPm;ukd tm*sm[dwqdkonf/
0d[dawm=pD&iftyfonf? ed[dawm=okdrSd;tyfonf? o[d
awm=pyfonf? Mo[dawm=csxm;tyfonf? tbd[ad wm=a[mtyf
onf? yd[dawm=ydwfqdkYtyfonf? tyd[dawm=if;/ / tm'[d
awmponf tm[dawm ponfESifhteufwlNyD? y&d'[dawm=
t0wfukd0wfonf/ / O'a#m=edrfh&mrSwifaqmiftyfonf?
ork'a#m?if;? ed'a#m=taygif;rSxkwfaqmiftyfonf? OEawm=
armfonf? Moeawm=nGwfonf? t0eawm?if;? PBuD;vnf;Sd
Mu\/ / zka#m=ysHUESHUonf? jzefYjzL;onf/ / O'um=a&rS? xvH=
Munf;ok?Yd OAawm=xkwq
f ,f tyf\/ / oHaCe=onf? uxde=H uk?d
OAw=H Ekwt
f yf\/ / orw=H pkaqmif;tyfonf/ / tEkrawm=cGijhf yK
tyfonf? tbdrawm=tvdk t
dS yfonf/ / Oy&ar=MuOfaSmifjcif;
uif;Si;f jcif;/ / tm[awm=onfoaYdk qmiftyfonf? ed[awm=
xdkokdYaqmiftyfonf? 0g=ESifxkwftyfonf? O'g[a#m? ork'g
[awm=xkwfaqmiftyfonf? t0[a#m=cdk;,ltyfonf/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

235

0d[awm=nOf;yef;tyfonf? ork[awm=Ekwfy,ftyfonf/ /
tumEkAaEyd=utEkAefrSdaomypnf;aESmif;&mvnf;/ /
tmuma&m=tjcif ; t&monf ? tmuwd = tmuwd rnf \ ?
tmuwd*dkPf;rnf\vnf;[l/ / O*Dwd=O'gef;*gxm? o*wd=
o*Fg,emwifrI? tEk*Dwd=o*F[*gxm? orm*reH=aygif;qkHjcif;?
o*Fwd=aygif;qkHjcif;/
ykeyKeH=tqifhqifh? weeH=csJUjcif;? oEwd=tqifhqifhcsJUjcif;?
tpOfwnf;/ / {wm,=0D&d,jzifh/ / u&= \? lyH=onf?
odZw,
d xm=\ok?Yd wxm=wl/ / awoH=xdrk b
d wdt
Yk m;? wka@e=
EIwo
f ;D jzif?h [mwke=oav;pyg;uk,
d al qmif? ykaA=? uwH=jyKb;l
aom? PH= aus;Zl;NrDa[mif;ukd? rkaO=vGwfap\/ / tm[dwGm=
,laqmif? aom@m,=ESmarmif;jzifh? O'uH=ukd? tm[dwGm=/
tmy"mwf? y&dyak Am=y&daS;Sad omtmy"mwfonf? y&d,m
ykPaep=oifMum;jcif;vnf;aumif;? y[kawp=pGrf;Edkifjcif;
vnf;aumif;/ / ormy,dw=jynfhpkHNyD/ / {0HoAwjzifh vdif
okH;yg;a0zef enf;ukdnGef;onf/ / yudawm=xnfhtyfonf?
Oudawm=ajrmuftyfonf? edudawm=csxm;tyfonf? 0dudawm=
xdrk
S rSypftyfonf? Mouad wm=cstyfonf? oHcad wm=tusO;f csK;H
tyfonf/ / ynmyae=cif;xm;jcif;? 0g=ac:a0:zGifhxkwf?
orkwfynwfjcif;/ / yae=odapjcif;/ / aSUum; Oy"mwf?
aemufum; y"mwf/ / {om=Oy"mwfonf? um&dwEwm=
aMumifh? 0duwd"mwkemr=rnf\/ / aom@da,=MuL;jcif;/ /
orwd,H=qnf;uyfjcif;/ / rawm=,pfrl;onf? yrawm=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

236

arhavsmhonf? Orawm=l;oGyfonf/ / rdZwd=cspfcif\/ /


a,ma*=,SOfjcif;? 0g=tm;xkwfjcif;/ / ,kawm=,SOfonf?
0g=tm;xkwfonf/ / O,sKawm=ppfcsDwufonf/ / 0d&dOae=
qdyfjcif;? jywfpJjcif;/
0*E&moD/ / yuaEm=zJonf? tuaEm=eif;onf?
0g=aMumufuefonf? OuaEm=ckeaf usmo
f nf? 0dua Em=uGejYf rL;onf?
eduaEm=xGufonf? ouFaEm=ajymif; a&GUonf? 0g=oBuusonf?
MouaEm? t0uaEm=oufonf? tyuaEm=zJonf? twdua Em=
vGeo
f nf? y#dua Em=zJonf/ / aca'=yifyef;jcif;/ / t'bma0=
pkdpGwfonf\tjzpf/ / 'rae=,Ofaus;jcif;/ / te0wmae=
rwnfwHhjcif;/ / O*vdae=axG;tefjcif;/ / oEd,H=Nidrf;jcif;/
uEd=ESpfoufjcif;? eduEd=xyfESpfoufjcif;/
0dum&&moD/ / Morkaum=cRwfonf? y#drkaum=pGyfonf/
Moba*g=csdK;zsuftyfNyD? ora*g=aumif;pGmcsdK;zsufNyD? yvdba*g=
xuf0ef;usicf sKd ;zsuNf y/D / rkZa e=epfreG ;f jcif;/ / OrKa*g=ay:onf/
oH0da*g=xdwfvefYonf? OAda*gponfif;/ / vkZ"mwfyk'fpk
teufwl/ / y&d,da|m=SmrSD;tyfonf/ / 0dy&dwawm=[kwfrSef
aomoabmrSazmufjyefaomtm;jzif?h tmowd=uyf0ifwwf\/
wdw= pku
d yf sKd ;tyfNy?D wd=aMumif?h wd|=H rnf\? oH=aumuf
yifwnf;? 0g=um;? u|H=u|rnf\/ / Oyua|m=eD;\/ /y0g
ao=auGuiG ;f jcif;? 0lyua|m=uGma0;\/ / y#duad |m=,kwn
f \
Hh /
0dAm"ae=vGefpGmESdyfpufjcif;? Oywmay=uyfylyefapjcif;/ /
Zmwd 0 ga'e=Zmwf p um;jzif h ? tu K a|m=qJ a &;tyf \ / /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

237

Cka|m=a<u;ausmt
f yfonf/ / tp&m*PoCF|k =H ewforD;taygif;
wdkYonfa<u;ausmftyfaomAdrmef/ / O*Ka|m=[pfa<u;atmf
onf/ / O'da|m=tusOf;jytyfonf/ / ed'da|m=tus,f
jytyfonf/ / ty'da|m=nGef;jytyfonf/ / 'ka|m=zsufqD;
tyfonf/
'Hoae=ukdufjcif;/ / ea|m=ysufonf? 0dea|m=aysmuf
onf/ / yd|H=trIefY/ / yka|m=arG;jrLtyfonf/ / y&yka|m=
olwpfyg;onfarG;jrLtyfaomOMoiSu?f us;D uarG;jrL&onf[\
l //
p0aep=a&GUavQmjcif;vnf;aumif;/
0dZaep=xd;k jcif; pl;0if jcif;vnf;aumif;/ / tmra|m=ok;H
oyftyfonf? Mora|m=atmufrSazmufonf? Ora|m=txufrS
azmufonf/ / Moro 0ga'ygpdwd,Hvnf; 0dZeteufwnf;/
ow[
d m=vSrH onf? Mora|m0d,=pl;tyfaomoluo
hJ /Ydk / eae=
aysmufjcif;/
aopae=oGefjcif;/ / ed0da|m=tNrJwnfaxmifonf/ /
aoao=<uif;usefonf/ / 0daooae=txl;jyKjcif;/ /
odavCae ajyjypfap;uyfjcif;/ / bZae=tuRef;avSmfjcif;/
ora|m=wHrsufvSnf;tyfNyD;aom/ / oHo*g'Dok=a&maESmjcif;
ponfwdkY? oHoa|m=a&maESmonf? 0doa|m=pGefYypfonf? edo|?
Moo|?if;/ 'do"mwf? '|m=jrif? '|meH=? '|Ke=/ /
aeurH=awmxGufrIukd? acrawm=ab;uif;&m[l? '|K=jrif/
ud&"mwf/ udaPm=>yrf;onf? aemufokH;yk'fif;/ /
oHudaPm=a&m,Sufonf? 0g=ypfy,ftyfonf/ / tEkZdaPm?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

238

y&dZad PmwdYk Z& Zd& ESpcf suyf ifNy;D \/ / bom bMom ESpyf 'k u
f m;
yef;bJwdkY\ zdkukda[m\? urm&**&D=yef;bJzdkwnf;? ay;/ /
omo=omo"mwf\? odom=aSUjzpfaomomukd odtjyK
otjyKwo
Ykd nf? a[mE=d uke\
f / / 0o"mwf? y&d'[ae=0wfjcif;/
0godwA=0wftyf\? wd=aMumifh? 0wH=rnf\/ / 0wAH=
0wftyf\? ed0wAH=\/
Ak"d"mwf? 0gwyvdAka'g=avaESmifh,Sufonf/ / ydwyvd
Aka'g=onf;ajcaESmifh,Sufonf? aorSyvdAka'g=ovdyfaESmifh
,Sufonf/ / rdZae=ikdufrnf;jcif;/ / rd'H=rd'apwoduf?
rda'g=idu
k rf nf;aomol? uydrad 'g=arsmufuo
hJ iYdk u
dk rf nf;aomol/ /
,kZd,aw=wdkufcdkufjcif;? ,k'H=jcif;? rv,k'H=vufa0SUowfjcif;?
vufyef;vkH;jcif;? ar@,k'H=qdwfcsif;cwfjcif;? [wd,k'H=qifcsif;
xdk;jcif;? ukuK#,k'H=Muufcsif;cGyfjcif;? wpfenf;um;? rv,k'H=
vufa0SUwdkufjcif;? ar@,k'H=qdwfwdkufjcif;? [wd,k'H=qif
wdkufjcif;? ukuK#,k'H=Muufwdkufjcif;/ / tm&m"ae=tm;&
ESpo
f rd jhf cif;? 0g=Ny;D pD;jynfph jHk cif;? tm&a'g=tm;&ESpo
f ufaomol?
tbd&a'g=tvGet
f m;&ESpo
f ufaomol/ / 0d&Zae=acsmcf Rwjf cif;/
uE,
d =H ESpo
f ufjcif;/ / ov0ad 'g=jrm;pl;aomol/ / edAw
,
d =H Ny;D
ajrmufjcif;/ / yoda'g=xifSm;onf/ / edoda'g y#doda'g=
wm;jrpfonf/ / xrae=axmifxm;jcif;? 0g=cufxefjcif;/ /
ywa'g? Oywa'g=tvGefcufxefonf/ / tm&a'gESpfck?
tm;xkwfNyD? tm;xkwftyfNyDay;/ / yvka'g=tvGefrufarmonf?
0dvak 'g=vk,ufonf/ / rka'g=rdu
k rf o
J nf? Amavm=olru
kd w
f nf;/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

239

0k0kd? 0k'0k'dwdkY "mwf&if;uyif oH,kwfSdNyD;jzpf wypnf;


wdypn;f ouf&m wtu&mukd acs&onf/ / [DaemESiehf [
d aD emum;
,kwfnHhonfukda[m\? y[daemum; y,ftyfpGefYtyfonfukd?
Mo[daemum; usef&pfonfukda[m\/
tm,aw=pyfjcif;/ / trdp=pJG? {wd=jzpfwwf\? pyf
onfukdyifqdkonf/ / pdaem=pkaqmif;tyf\? tmpdaem=vGefpGm
pkaqmif;tyfonf? qnf;yl;tyfonfvnf;[l\/ / !daem=ysH
wufaomiSuf/ / ouFma#=xdyg;jcif;? aygif;pkjcif;vnf;[l/ /
wyae=a&mifh&Jjcif;? ydaem=qlNzdK;\/ / rdaem=ig;/ / va,=
wGejYf cif;? vdaem=wGe\
Yf ? vQKd U0Su\
f ? tvad em=Niu
d yf\? edvad em=
cdkatmif;em;ae\? ykef;atmif;vnf;[l\/ / edwKeae=nnf;wGm;
jcif;/ / aca'=yifyef;jcif;/ / ed'Leae=cgwGufypfvTifhjcif;?
t[daw=pD;yGg;rJhjzpfukefaom/ / yn0g=ynmSdwnf;/ /
[dw&mod=pD;yGg;tpkwnf;/ / okeH=zl;zl;a,mifonf/ / xa'=
cufrmjcif;vnf;aumif;? ax&da,p=cdkufrmjcif;vnf;aumif;/
uxdeH=uxdef? 0g=uH&if;aygif/ / {awe=vQdKU0Suftyfaom
t*Fgjzifh? [d&d=tSufonf? ukywd=ysufwwf\? tSufuGJwwf
onfvnf;[l\/ / yavwd=ysHwwf\? 0g=ajy;wwf\? aemuf
yVdaemvnf;if;/ / rvdebma0=npfEGrf;onf\tjzpf/ /
ZrK'Dyawm=rS? yVdem=aumif;uif,HokdYysHMuavukef\/ / cdZdw=
yifyef;NyD/ / ukaEm=xdk;usifhNyD? ESdyfpufNyD? aemufokH;yk'fteufwl/
EkaEm=ypfy,fNyD? yEkaEm?if;/ / yE"aZm=usNyD;aom rmefwHcGef
Sdonf? kuyPH=opf&Guf/ / yaEm=a&mufNyD? tmyaEm?if;?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

240

edyaEm=avsmif;aomol? 0dyaEm=azmufjyefysufpD;aomol/ /
oraEm=jynfhpkHonf? OyyaEm=jynfhpkHonf? oifhjrwfonf? uyf
a&mufonf/ / ordaEm=a&m,Sufonf? t<uif;wdkYysufjcif;
csnf;ay;/ / edAdaEm=NiD;aiGUNyD/ / oaEm=epfonf? MooaEm?if;/
yoaEm=Munfonf? Munfo
dk nf/ / y&d,m'daEm=odr;f BuKH ;onf/
AsKaVm=aygif;pkNyD/
a'0gol & o*F g arm=ewf t ol & mwd k Y \ ppf N yd K if j cif ; onf ?
orkyAsKaVm=wnDwnm? qkHpnf;rdMuonf? ta[mod=NyD/ /
*gVH=jyif;xefpGm? rmy&da'0,d=ridkvifh? tm*gVm,=vGefpGm jyif;
xefjcif;iSg? apawwd=aphaqmf\? blow 2/ / *g[dw= vk;H axG;Ny?D
0g=ouf0ifNyD? 0g=epfjrKyfNyD/ / aemufav;yk'fif;/ / tA[d=yGg;NyD?
wd=aMumifh? AmVH=rnf\? AmVH=jyif;xefpGm? *gVHESifhteufwl/ /
tAkVo
avm=Ekwt
f yfNy;D aomajimif;wHoif;Sad omol/ / ykaVm=
tvGefaygufyGg;onf? tmkaVm=xufonf? MokaVm=oufonf?
0dkaVm=pnfyifonf? edkaVm=xifonf/ / 0kaVm=ajrmonf/ /
wPS=H uk?d orlv=H tjrpfEiS w
hf uG? yAK,=S y,fEw
k
f / / twaem=\?
ovH=ukd? tAKaw=y,fEkwf&m\/ / o[=onf? o[ae=tm;
wdkufbdpD;jcif;/ / yo,S=ESdyfpyf/
0d u m&&moD / / ayp=zJ/ / oarp=aygif;qkH?
tbdoarp?if;? taEGp= tpOfvu
kd
f ? tayp= zJ? Oayp=uyf?
orkayp=aumif;pGmuyf? trdp=pJG? 0g=vGef? twdp=vGef/
oup=aumif;pGmjyK? tkdtaojyKvnf;[l/ / twH=tusdK;
pD;yGg;ukd? ed&Hup=ed&HuwGm=pGefYypf? yd,meH=cspftyfaom0wK

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

241

tmkHwdkYukd? ao0wd=\? abmZeH=abmZOfukd? tbdocFp=txl;


pD&if? u&"mwfonf ed&HedygwfaS;SdvQif pGefYjcif;teufa[m?
ed&medygwfaS;SdvQif wm;jrpfjcif;teufa[m/ / tm[p=
cdkufqdkuf? Oy[pvnf;if;? O[p=EIwfy,f? 0d[p=nOf;
yef;? 0g=jzefY? od[p=aygif;pk/ / om=xdkr,fawmfr'Donf?
tm[p=opfoD;wdkYukdaqmif,l? aem=igwdkYukd? aygaowd=\/ /
wawm=xdkt&yfrS? O'uH=ukd? tm[p=aqmif,l/
wk,
H memokwf / / utAKw=H tb,frnfaom tHMh ozG,u
f ?dk
'|K=jrif? rl=wm0womewfwdkYonf? yarm'dwm=&TifMu0rf;
ajrmufMuukefoenf;? '|KESpfyk'fonf *gxmjzpf ormof
r[kw&f mwkjH yKonf/ / AsOeH=o'gNyD;pD;rIonf? eoarwd=
rnDnGwf? [&"mwfonf wtu&mSdaomypnf;aESmif;&m
|ESifhNyD;pD; rSd[lvdkonf/ / tm'd,me=,l? Oyg'g,me=vGefpGm
,l? 0g=pJGvrf;/ / 0d"m,=pD&if? ed"m,=xm;? oEm,=
&nf? Mo"m,=csxm;? oarm"m,=aygif;/ / y[m,? 0d[m,?
Mo[m,=pGeyYf pf/ / 0dae,s=y,fazsmuf/ / tv,
d =csO;f uyf?
Niu
d yf/ / y#dov,
d =ude;f atmif;/ / edm,ponf teufw/l
orK,s=aumif;pGmjzpf? 0dbk,s=xifpGmjzpf? 0g=aysmufuif;?
tEkbk,s=cHpm;? t"dwk,s=ESdyfpuf? aemufESpfvnf;if;/ /
edZm,=I/ / OyedZm,=uyfpmG I? 0g=vGepf mG I? tbdZm,=
vGefpGmI/ / 0dyp=&ifh? y&dyp=&ifhusuf? 0drkp=vGwf?
t"drpk = uRwv
f w
G
f / / OZ=pGe
Yf ? *gxmok;H &ef/ / up=jzwf/
udw0a0=iSuo
f wfrq
l ;kd \ok?Yd edup=vQKd U0Su
f / / yp=a&muf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

242

edyp=0yfwGm;/ / omup=aqG;aEG;wdkifyif/ / wxm*wH=ukd?


tmoZ=csKyfcs,fxdyg;? eHum;edygwf/ / umaum=usD;onf?
aovH=ausmufawmifukd? tmoZ=xdyg;/ / aqZ=jzwf/ /
tapZ= vk,uf/ / abZ=cJ
G ? vG,Nf y/D / r&Dpu
d yl rH=wHvQyEf iS hf
wlpGm? tbdorK'gaem=txl;od/ / "ma'ao=wGme\wGmukd
"mjyKNyD;aomf? t=e\ tudk? MowH=okwfBuD;jzifh Motjzpfukd?
uwGm=? od'g=NyD;\? ,xm=tb,fokdYenf;[lrlum;? tEkarm'd
,maemwd=[laom ZmwfygVduJhokdYwnf;/
wmvae=xdk;azmufjcif;/ / cdy=ypf? edudy=csxm;?
oHcdy=csHK;/ / vAd=onf? t0oHoae=wGJvsm;qGJjcif;/ /
tmvr=tmkHjyK? 0dvr=wGJvsm;qGJ? t0vr=/ / oErae=
axmufcHjcif;/ / Ovkrwk=xkwfq,fu,fwifygavm/ /
tm&A=tm;xkwf? vAm=&/ / or=onf? Oy"m&aP=
pkHprf;jcif;? &mZ=BuD;? edor=pkHprf;qifjcif? u,d&m=jyK&m\?
'dorwd=t&yfSpfrsuf ESmwdkY\tSifjzpfaomrif;BuD;? tedor=?
eu,d&m=rjyK&m/ / oEd,H=Nidrf;jcif;vnf;aumif;? aca'p=
yifyef;jcif;vnf;aumif;/ / 0dr=tyef;ajz/ / tyu=
jyifoq
Ydk iJG if/ / zkzk=xdxd? AsE= uif;jcif;uk?d ua&mwd=
\/ / uwduawrmoduykPrD=oDwifuRwfvjynfhwdkifatmif?
Oy0=0guyf/ / ed0
d =wnfaxmif? tbde0d
d =ESv;Hk oGi;f
/ / yuwdly&moD/ / 0dcsmawm=ausmfapmxifSm;\/ /
'awm=ay;tyfaomol? a'0'awm=ewfoMd um;ay;&aomom;/
zdawm=yGifhvif;\/ / &wd=nOfhonf? ybmwm=vif;\/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

243

edrad wm=zefqif;tyfaomky/f / ,mawm=oGm;\? vmawm=,l\?


0gawm=oGm;wwf aomav/ / edAKawm=Nidrf;aomol/ /
Moodawm=Ny;D qk;H \/ / y[dawm=pGet
Yf yf\/ / apvTwt
f yf\ay;rl
[d"mwfwnf;/ / oA"rmeH=wdkYukd? tumwm=a[mMum;wwf\/
tnmwm&m=odMuukefonf/ / tC=qif;&JrS? wmwm=u,f
wifwwfaomol? wm,dwm=ol/
y&"ma[mwdokwfjzifh? a[m=[jyK/ / tm"aywGm=
aygif E S H ? taygif t ES H x m;? yga,wG m =aomuf a p/ /
MoomaywGm=Ny;D qk;H ap/ / eda"wk=H okrd ;DS jcif;iSg/ rm&a",s=H rm&f\
pyfqdkif&mukd? y[mwa0=y,fjcif;iSg/ / 0dawm=uif;onf/ /
O'dawm=wufonf/ / ordawm? oarawm=wuG pyfonf/ /
ora0awm=ouf0ifonf/ / !dawm=ysHoGm;onf? Mo!dawm=
axmiftyfonf/ / 0dead wm=qk;H rtyfonf/ / Moedawm=atmuf
okdYaqmiftyfonf? 0g=csxm;tyfonf/ / y[dawm=apvTwf
tyfonf/ / ordw=d taygif;? 0dpw
d =d a&G;cs,jf cif;? eDw=d aqmifjcif;?
aewd=aqmifaMumif;jzpfaom pnf;jrif;enf;vrf;? bdwd=aMumuf
jcif;/ / oarwGm=aygif;pyf? Oayum=uyf/ / 0vab=tuRr;f
0ifjcif;? oEKawm=cspfuRrf;0ifaomol? rdawm=taqGcifyGef;
ukd&\/ / toPKwH=tuRrf;r0ifzl;aomolukd? pd&oPKawe=
tSnftuRrf;0ifaomoljzifh/ / oHaS; |K"mwfqdkvdkonf/ /
'lawm=oGm;vmwwfaomwrefonf? Oy'Kawm=uyf ESdyfpuf
tyfonf/ / oH,kawm=,SOfpyfonf/ / kawm=qdktyfonf?
vkawm=&dwfjzwftyfonf? 0kawm=apmifhaSmuftyfonf/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

244

0dKawm=ausmfapmonf/ / aomra*g=onf? twd=Sdonf?


a[[dw=d jzpfvwUH ? aom=onf? ea[mwka,=rSjd cif;iSg? eoum=
rwwfaumif;/ / yuwdly&moDvG,fNyD/
0daoo&moD/ / tm&armemr=rnfonfum;? tm'd
Bu,
d m=tpjyKaomtrIwnf;? yxrm&arm=aS;OD;pGmptm;xkwrf I
wnf;/ / {awe=okwjf zif?h ypKya E=aom? Bu,
d moEmae=Bu,
d m
tpOf? yxrm&rH=aS;OD;pGmprIukd? y#dp=pJG? twDw0doa,m=
twdwfvQift&mSdaom? wypa,m=ukd? 0d[dawm=pD&iftyf\/ /
,xm=enf;[lrlum;? bkwm0Dy0g&dawmwd=[louJhokdYwnf;/ /
yk&daom=onf? u#H=jzmoifjzL;ukd? yuawm= pjyKvkyfNyD/ /
tEk0kodawm=twkvdkufusifhokH;NyD/ / tmvd*Fae=vnfbif;
zufjcif;/ / Zaem=vlonf? Ouv= xrif;td;k uk?d t"doo,dawm=
cGifay:wnfxm;NyD/ / a'0'awm=onf? 0ov=,kwfrmaom
w&m;ukd? tEkZdaPm=tpOfaqG;apNyD/ / tEkZmawm=tpOfvdkuf
jzpfNy/D
'H=t&yfonf? wmoH=xdkrdef;rwdkY\? ,mwH=oGm;&m
t&yfwnf;/ /{w=ajc&m? y'H=ajconf? turwd=eif;\?
wd=okdYajc\eif; &m\tjzpfaMumifh? y'uEH=rnf\/ / 'H=
ajc&monf? awoH=xdkuPSmZmvDwdkY\? y'uEH=ajceif;&myif
wnf;/ / [=c&D;? aw=xdkolwdkYonf? ,mwm=ukefNyD?
uwGwwnf;? t,Hra*g=c&D;okdY? aw[d=wdkYonf? ,mwm=
oGm;tyfNy?D urww
nf;? [=? aw[d=wdo
Yk nf? ,mwH=oGm;&mNy?D

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

245

bm0wwnf;/ / tmodw=H ae&mjzpfaom/ / rmed= abmZOf


ponfwdkYukd/ / 'H=Xmeonf? awoH=wdkY\? bkwH=pm;&m
jzpfaom? XmeH=wnf;/
wypn;f &moDNy;D \/
------------teD,&moD/ / tEkb,
k sw=d cHpm;tyf\/ / y'[wd=tm;
xkwf\/ / om,dwkH=vsufjcif;iSg/ / twdurdwaAm=aS;I
uyftyf\/ / &m=&tqkH;Sdaom"mwfaemufrS? e=teD,\?
e=teypnf;\ eukd? aPm=PBuD;jyKonf? a[mwd=\/ /
oma&wAH=atmufarhaptyf\/
teD,&moDNy;D \/
E rme &moDvG,fNyD/
--------------Ps&moD/ / *g,dwAH=oDtyf\? wd=aMumifh? a*,sH=
rnf\? o*gxuH=*gxmygSdaom? okwH=okwfygVdawmfrsdK;ukd&\/
Cm,dwkH=eHjcif;iSg/ / typm,dwkH=ylaZmfjcif;iSg/ / {w=
awblru"r? rm&=rm&f\? tmPm=tmPmonf? '[wd=
wnf\? wd=aMumifh? rm&a",sH=rnf\/ / tZm,dwAH=oif
tyf\? wd=aMumifh? taZ,sH=rnf\? aA'ifokH;ykHwnf;/ /
uk , swd = od t yf \ ? wd = aMumif h ? uma0,sH = rnf \ ? uAsm
vuFmwnf;/ / OD=vmrI\? tbma0=? 0=O\t0tjyK
0tu&m\? Aw=H AjyK/ / pma0wA=H a&GUaptyf\/ / Z0dwA=H vQif
aptyf\/ / Zka[mwA=H ylaZmftyf\? [As=H axmufywf/ / 0gus?H

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

246

0guH? 0gpH? 0gap,sH? teufwl/ / bmusH b*H=bkef;yg&rD/ /


0dw'k w
d A=H xd;k usit
hf yf\/ / yEk'w
d A=H y,fEw
k t
f yf\/ / 0d[naw=
nO;f yef;jcif;? 0d[nH=nO;f yef;jcif;/ / edomrd,aw=csiphf m;tyf\/
0dord,aw=tyef;ajztyf\/ / 'k[w
d A=H npt
f yf\/ / om[ao=
Edkifxufrljcif;? o[dwAH=Edkifxufrltyf\? 0g? o[dwAH=onf;cH
tyf\/ / *Zaw=&Gwq
f t
kd yf\/ / *k=onf? 'aA=axmifvmT ;jcif;?
*k,aw=axmifvTm;jcif;? *AH=axmifvTm;jcif;/
Ps&moDNy;D \/
-----------typ,m'd&moD/ / 'g,H=tarGOpmukd? tm''gwd=cH,l
wwf\/ / yg&H=avmuDynm\wpfzufurf;ok?Yd *EK=H a&mufjcif;iSg?
a'wd=\? wd=aMumif?h yg&a'g=rnf\? &aom=y'g;[laom"mwf
txl;ukd&\/ / opH=rSefaompum;ukd? oaEwd=tpOfpyf\?
b,ftcgrSrkom0g'ruGufNyDqdkvdkonf/ / a0wd? 0dewd=uG,f
ysufwwf\? wd=aMumifh? 0a,m=rnf\? rEm'd=rE'ou
paomt&G,fukd&\/ / O',eH=yGg;jcif;/ / ork',eH= tzef
zefyGg;jcif;wnf;? 0g=tzefzefyGg;aMumif;wnf;? twdp=vGefMuL;?
t,eH=jzpfjcif;/ / {wom=xdkw&m;rS? zvH=onf? y#dp=pJG?
{wd=vmwwf\/ / udeeH=0,f,jl cif;/ / 0dued eH=a&mif;csjcif;/ /
p,eH=yGg;pD;jcif;/ / tmpa,m=aS;OD;pGmjzpfyGg;jcif;/ / Oypa,m=
aemuftqifq
h ifjh zpfygG ;jcif;/ / Opa,m=vGepf mG yGg;jcif;? orkpa ,m=
aygif;qnf;jcif;/ / 0dped E=d azGmS pDppfMuuke\
f / / ed,sw=d odtyf\/
tvd,eH=NidwG,fjcif;/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

247

edvd,eH=ykef;atmif;jcif;/ / {w=w&m;? edm,=/


{w = taygif ; ? ork a 'wd = waygif ; wnf ; jzpf w wf \ / /
ora0wd=aumif;pGmouf0ifjzpfwwf\/ / oE0eH=cspfuRrf;
0ifjcif;/ / t"db0eH=ESyd pf ufjcif;/ / &0wd=jrnfwwf\/ / yo0wd=
,kdpD;wwf\/ / {awe=y0wedrdwfjzifh? o'Ak'da,m=o'g
todPfwdkYonf/ / rEH=aA'ifukd? taZwd=o&Zm,fwwf\/
twe=d ? edved =H cdak tmif;aomolu/dk / wE=H ,ufuef;uk?d 0g,wd=
,ufwwf\/ / 0S,
d wd=ac:tyf\/ / ureH=oGm;jcif;/ / o*FreH=
aygif;qkHjcif;/ / y*PSeH=csD;ajrmufjcif;/ / o*FPSeH=oN*K[fjcif;/
O&H=&ifukd? qma'wd=zkH;vTrf;wwf\? wd? O&pa'g=&ifvTrf;
wefqm/ / {awe=a&m*gjzif/h / b*H=uk,
d t
f *Fguk?d '&wd=cGzJ suf
wwf\/ / ,k*H? &0dEK'G,H=aev tpkHukd? yZaw=usifhtyf\/ /
0g&=a&uk/d
yuma&m=tjym;? tmuma&m=tjcif;t&m? 0duma&m=
azmufjyefrI? Oyuma&m=aus;Zl;jyKrI? tyuma&m=jypfrSm;rI/ /
&o=BudK;ukd/ / 0dp&PH=vSnfhvnfjcif;/ / {awe=oa,muf
vifaMumifh? [d&D=tSufonf? Z&wdbdZwd=uJGwwf\/ {awe
Zaee=r,m;jzpf a omol j zif h ? '&wd b d E w d = uJ G j ym;wwf \ ?
ukv0dbm*H=trsdK;ESpfyg;axGjym;jcif;okdY? *pwd/ / ywm"ma&m=
oydwfajc/ / y#doEm&PH=aphpyfjcif;/ / {awe=ajcjzifh/ /
oE d r d , wd = pk a qmif ; tyf \ ? or m a&m=taqmuf t OD / /
y&d0ga&wd=0ef;&Hwwf\/ / 0ga[m=0efwifvn
S ;f / / tm0ga[m=
xdrf;jrm;jcif;? 0d0ga[m=xdrf;jrm;jcif;? orD;awmif;rIr*Fvmukd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

248

tm0g[ac:onf? orD;ay;rIr*Fvmukd 0d0g[ac:onf/ / 0d[neH=


yifyef;jcif;? 0dCmawm=yifyef;jcif;/ / Oy[eeH=zsufqD;jcif;/ /
y#d[eeH=xdcu
kd jf cif;/ / edypw=d &ifo
h ef\? wd=aMumif?h edyaum=
rnf\/ / tmoZw=d Niw
d ,
G w
f wf\/ / Ow&=d txufu,
dk t
f *Fg/
oZae=pD&ifjcif;/ / twdoZeH? oarm"eH=odaprIonf?
twdoa*g=\/ / oHoZeH=a&m,Sufjcif;/ / {w=xrf;ydk;?
0g=tpkH / / uvd,*k =H uvd,*k o
f u&mZf? ou#,k*=H vSn;f xrf;yd;k /
edwk'eH=xdk;qdyfjcif;/ / yEk'eH=y,fEkwfjcif;/ / O'H=txufokdY?
bdZwd=uGufxGufwwf\/ / aum0d'wd=aumif;pGmodwwf\/
y*ka"m=y*k"rnfaomol/ / rk,Swd=rdkufrJwwf\/ / vkywd=vQyf
ay:wwf\/ / odOeH=oGef;avmif;jcif;/ / aompeH=pkd;&drfjcif;/ /
tmblZeH=ESvkH;oGif;jcif;/ / MoblZeH=acGjcif;/ / vkZwd=ysufpD;
wwf\/ / oH0dZeH=xdwfvefYjcif;/ / y&d',SeH=xuf0ef;usif
ylavmif;jcif;/
typ,m'd&moDNy;D \/
--------------tem'd&moD/ / tmumeH? y#docFgeHwdkYum; ynmcsnf;
wnf;/ / y&dwm PH=t&Htwm;/ / t0wm,wd=wefpY m;wwf\/
y'[d , aw=vG e f p G m tm;xk w f j cif ; ? {awe=0D & d , jzif h ?
oEd"meH=okdrSD;jcif;/ / ygeH=aomufjcif;? y#dbmZeH=Pftm;
xifjcif;/ / rmPH=EdiI ;f ,SOjf cif;? 0g=EdiI ;f ,SOaf Mumif;? wdik ;f wmaMumif;?
csifhaMumif;? csdefaMumif;jzpfaom0wK/ / O,smeH=O,smOf?
ed,smeH=xGufajrmufjcif;? 0g=xGufajrmufaMumif;/

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

249

{w=vdkPf? 0g=edAmef? edvd,Ed=ykef;atmif;Muukef\/


tbdw0eH=csD;rGrf;jcif;/ / "leeH=cgwGufjcif;? 0d'LeeH? ed'LeeH=
cgwGujf cif;/ / b0eH=jzpfjcif;? 0g=jzpf&mbkXH me/ / tbdb0eH=ESyd f
pufjcif;/ / taZeH=o&Zm,fjcif;/ / psm,aw=Ijcif;/ /
OZmeH=uJh&Jhjcif;? edZmeH=wpdef;pdef;Ijcif;? tbdZmeH=tvGefIjcif;/
omvdvm,eH=oav;&dwfjcif;/ / {w=trI? t"du&d,wd=
pJGjyKtyf\/ / tmud&PH=avmif;jcif;? 0dud&PH=jzefYBuJjcif;/ /
w&PH=ul;jcif;? ucFg0dw&PH=,krH mS ;rIuv
dk eG af jrmufjcif;? tw&PH=
cif;jcif;/ / {w=okomef? tm*Em=? rwo&D&H=ukd? '[Ed=
rD;IUd Muuke\
f / / z&PH=jyefEY UHS jcif;/ / b&PH=arG;jrLjcif;? or&PH=
qnf;yl;pkaqmif;jcif;/ / o&PH=atmufarhjcif;? 0g=uk;d uG,&f m0wK?
ed&PH=xGuaf jrmufjcif;/ / ed[&PH=xkwjf cif;/ / a&mpaem=wifh
w,fjcif;tavhSdonf/
teypn;f &moDNy;D \/
--------------tu&moD/ / ZD0wk=toufn
S yf gapownf;? wd=okYd
aomawmifw
h rIaMumif?h ZD0aum=\/ / ZdeAk'u
d m; urom"ewnf;?
"eblwu
d m; or'geom"ewnf;/ / 0rmaem=rnf\? wd=ok?Yd
tnxm=tmodowrSwpfyg;aomtjcif;t&mtm;jzifh? odZEd/ /
o*Fg,aum=aygif;&Gwt
f w
H wfaomol/ / em*ar= okwBf u;D jzifh
evmonf? owd=Sad omf? 0du&P=em[laom0du&Pypn;f uk?d
&am=&jyK/ / tmZmeeaum=vGefpGmodwwfonf/ /
oOmeeaum=trwfjyKodwwfonf/ / Ob,w'gyaum?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

250

orm'yaum 2-kyf/ / t0[d,swd=usef&pf\/ / tmpdemwd=


qnf;yl;\/ / 0dped aum=a&G;cs,w
f wfonf/ / y&mZ,wd=I;H wwf\?
tavmayg=ypnf;\tudkacs? yk*avm=yg&mZduusaom yk*dKvf
uk&d \/ / y&maZwd= I;H apwwf\/ / "arm=tmywfw&m;uk&d \/
tm,maywd=aMumufapwwf\/ / yga[wd=apvTwfwwf\/ /
0dbma0wd=xifvif;apwwf\/ / ygaywd=a&mufapwwf\/ /
Asmaywd=ESUH wwf\/ / yky=H uk?d Mopdem,wd=qGww
f wf\? {'aEm=
aom? "mwk=pdae"mwfwnf;/
psy=onf? 'ga[=avmifjcif;/ Oy=onf? xyae=xm;
jcif;/ / Pmy=onf? apwm,H=aphaqmfjcif;/ / tmyga'wd=
a&mufapwwf\/ / y#dyZaum=usifhwwfonf? y#dyg'aum=
usiahf pwwfonf? 0g=,SOaf pwwfonf/ / um&ab'aum=aESmif
tdru
f zdk suq
f ;D wwfonf/ / bkOa um=pm;wwfonf? abmZaum=
pm;apwwfonf? 0g=vkyaf uR;wwfonf/ / *grabmZaum=NrKd Upm;
&Gmpm;/ / r&wd=ao\? rma&wd=owf\/ / rkOaum=vGwfonf?
armpaum=vGwaf ponf/ / ,mpwd=awmif;\? ,Zwd=ylaZmf\/
,kOwd=tm;xkwf\/ / tEk,kOaum=tzefzeftm; xkwfaomol?
0g=trIppfausmaomol/ / a,mZaum=,SOaf p\? ya,mZaum=
wdu
k w
f eG ;f \/
,kZwd=ppfxdk;\? a0SU\? cGyf\? cwf\/ / t0a&m"aum=
aESmifh,Sufydwfyifwwfaomol/ / y#doHa0a'wd=cHpm;wwf\/
t|=tdk;ukd? 0dZwd=xdk;wwf\/ / ywH=oydwfukd? 0dZwd=azmuf

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

251

xGif;wwf\/ / 'Dyyom'aum=oD[kdVfuRef;ukd Munfkdaponf/


tuyp,&moDNy;D \/
-------------'g"mawm='g"mwf? "m"mwfwdkYaeufrS? =ypnf;onf?
a[mwd=\/ / cEKyg'd=cEmig;yg;[laom Oyg'dw&m;ukdvnf;
aumif;? udavokyg'd=udavom[laom Oyg'dw&m;ukdvnf;
aumif;&\/ / yPd'[eH=awmifhwjcif;/ / Mo"d? t0"d=tydkif;
tjcm;/ / Oyed"d? y#ded"d=okdrSD;jcif;/ / {w=ork'&m/ /
{w=NrD;xl;? 0gVmed=NrD;qHwdkYonf/
olay=tu&mokwdukd/ / t0PKyaE[d=OyEjzpfaom
t0PfwdkYaemufrS? =ypnf;ouf\? *rd? ypd? pm'd=wnf;?
*rd=*r"mwf? ypd=yp"mwf/ / 0PKyaE[d=wdkYaemufrS? ud=ud
ypnf;ouf\/ / utEkAefjzifh0k'dukdjrpf\? Ak"d=Ak""mwf? k"d=k"
"mwf/ / au[dpd=tcsdKUaom"mwf aemufrS? wd=wdypnf;ouf\?
ua&mwd=u&"mwf\? twd=to"mwf\/ / u&? to
wnf wdypnf;oufNyD;vQif? 0du&Pypnf;oufjcif; tpSd
onfjzifh wd0dbwfESifh tvm;wlkyfNyD;\/
yuwdp&d,m=yuwdpdkufukd? oDvH=[l? 0kpwd=\/ /
bm0D=jzpfvwHUaomtrIonf/ / omrn0d"mewm=aMumifh?
umvwa,yd=vnf;/ / t0uHye=t0u teufonf
um;/ / uy=H urmywfv;Hk / / oH0rmeH=ysuq
f jJ zpf? toacs,
F s=H
toacsFywfvkH;/ / 0g,eoDavm=vmavhSdaomw&m;onf?
0g,D=rnf\/ / oocFga&e=ocFg&ESiw
hf uG/ / Oy[p=qdu
k
f / /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

252

u@au=ql;ay:? tyo,eoDavm=rSDavhSdaomolonf/
O'H=vGefpGm/ / yZm,D=BuHrdIifavhSdonf/ / tmp,H=yGg;pD;jcif;
Sdaom? 0H=oHo&m0#fokdY/ / typ,H=yGg;pD;jcif;rSuif;aom? 0d0H=
edAm efo/Ydk / tydp=wpfenf;aomfum;? {w=ESpyf 'k f ? "armemr=
rnfonfum;? ukvmpm&"arm=trsdK;BuD; trsdK;aumif;wdkY\
tpOftvmw&m;wnf;? wH"r=H uk?d p&mrd=igusiahf wmht?hH wd=ok?Yd
'VH=NrHNrHpGm? *PSdwGm=pdwfjzifh,lNyD;? ,m0=tMuifrQavmuf?
e0dZ[mwd=rpGefY? wm0=avmuf? t0Dwdurea|e=rvGefusL;jcif;
[laomteuftm;jzifh/
wxm=xdktjcif;t&mtm;jzifh? p&aEmp=usifhpOfvnf;?
tE&m=tMum;tMum;? 0DwdureD,0wKora,ma*= vGefusL;
zG,faomtrIESifh aygif;,SOfrdonf? owd=Sdaomf? wH"rH=ukd?
tywrmeH=rusonfukd? 0g=rysufonfukd? uwGm=? "ma&aEm=
aqmifvsuf? oH0&Pa|e=vkHNcHKatmif apmifhxdef;jcif;teuf
tm;jzifh/ / twKuHoey&0rem'D[d=rdrdukd,fukd csD;ajrmufjcif;?
ol w pf y g;uk d I H U csjcif ; tpS d u k e f a om? ygy"ar [ d = wd k Y a Mumif h ?
tEkyudvd|O=rnpfEGrf;onfukdvnf;aumif;? tydpwm'D[d=
tydpwmtpSdukefaom? oE*kaP[d=Nidrfoufaom*kPfwdkYjzifh?
oky&da,m'gwO=tvGefjzLpifonfukdvnf;aumif;? ua&maEm=
vsuf? y&da,m'gyea|e=xuf0ef;usifjzLpifapaom teuftm;
jzif/h / wawm=xdu
k v
k mpm&w&m;xuf/ / wHy=d xdo
k u
d m y'oDv
ukdvnf;/ / 0d&wDokH;yg;ESifh,SOf&m? xdkyk*dKvfonf orm'ge
0d&wDtwGuf wDvwtm;jzifh jA[pm&Drnf\? orw0d&wD

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

253

twGuf w'rwtm;jzifh jA[pm&Drnf\? orkap'0d&wDtwGuf


wm"kum&dwmteuftm;jzifh jA[pm&Drnf\[k ,SOfav/ /
wd0da"etawe=rS/ / bkoH=jyif;pGm? e[eoDavm=&efNidK;zGJUjcif;
tavhSdolonf/ / y&ded|dw ypa,ua'owm=uH[laom
NyD;NyD;aomtaMumif;wpdwfSdonf\tjzpfaMumifh/ / orH=tnD
tnGw?f 0dygapwd=aMuusuaf pwwf\? wd=aMumif?h ora0yguD=
rnf\? O'&*=d 0rf;rD;uk&d \/ / *[PD=0rf;rD;yifwnf;/ / Oy"dzvH=
0#f'u
k [
al omOy"dtusKd ;uk?d 0dypw=d &ifah pwwf\/ / rkw=H uRwf
vGwpf mG / / bm=bm"mwfonf? 'dw,
d =H awmufyjcif;/ / bmok=
bmokrnf\? ybm=ta&mifwnf;/
wDv&moDNy;D \/
--------------twed=rdrd? edodEH=aeaomolukd? *l[wd? oH0&wd=apmifh
aSmufwwf\/ / "kwdwd=usL;aomrdef;rwnf;? arm'eH=&Tifjcif;/
{wm,=t*Fawjzif/h / t0"dbma0e=tydik ;f tjcm;\tjzpfjzif/h
rd,sw=d xm;tyf\/ / bmwd'Ad w
=d awmufy\? wd? bm=rnf\/
ybm? tmbm? edbm=ta&mif/ / yZm,eH=BuHrdIifjcif;/ /
tpeH=aejcif;/ / Oyy&duPH=pkHprf;jcif;/ / Oap=SmrSD;jcif;/ /
wHor*ae=xdMk oZmESijhf ynfph u
Hk ek af om? oawp=wdu
Yk v
dk nf;aumif;?
ocFga&p=wdkYukdvnf;aumif;? MoaZwdorkywrwd=aumif;pGm
axmufyw
hH wf\? 0g=um;? MoaZwd? orkawaZwd=xufapwwf\/
{wm,=xdkcRef;awmif;vufeufjzihf? *ZEd=BuHK;0g;Muukef\/ /
{w = taygif ; ? C#d , wd oH C #d , wd = pyf t yf \ / /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

254

,laxm=qiftoif;ponfwnf;/ / bkaom=vGefpGm? pma&wd


y&dpma&wd=uGejYf rL;apwwf\/ / a'0D=ewforD;wnf;/ / Z#wd=
axG;,Suw
f wf\/ / tZmyZw=d vTr;f rd;k vmwwf\/ / tmy'g=
ab;&ef/ / {wm,=uHjzifh? Oy&dbm0H=jrifhjrwfaomtjzpfokdY?
ok|K=pGm? yZE?d ygykPE=d uke\
f / / {wm,=ynmjzif?h twm'Do=k
twponfwdkY? y#dordZEd=toD;toD; aumif;pGmaxGjym;ukef\?
Pyab'H=PftaxGtjym;ok?Yd *pE=d uke\
f / / C#ae=jyKusihf
tm;xkwjf cif;/ / oDC=H vsipf mG ? 0dZrmem=azmufxiG ;f vsu?f t&wd?
*pwd=\/ / a0"aum=azmufxGif;aompl;wnf;/
{w = aES m if t d r f ? ememur u m&Pma,m=vuf u d k
jzwfjcif; tpSad omuHMurmwdu
Yk ?dk t'K=aESmiftrd w
f nf;/ / c*"m&m=
oefvQuo
f mG ;wnf;? 0k|"d m&m=rd;k a&t&nfwnf;/ / [m&m=rnf\?
rkwm0Vd=ykvJoG,fwnf;/ / ayp=zJ? 0ZeH *reH=oGm;jcif;/ /
y&dp&PH=vkyaf uR;jcif;/ / Zm*&=onf? ed'u
a ,=tdrrf \
I ukejf cif;?
Zm*&PH=Edk;Mum;jcif;/ / {w=tdyf&m/ / terSd=teypnf;/
{w=tpnf;ta0;? o[=wuGaygif; qk
H ? *g,E=d o&Zm,fMu
ukef\? wd=okdYaygif;o&Zm,f&m\ tjzpfwnf;[laom
owdaMumifh? o*Fg,em=rnf\/ / y&dormyem=NyD;qkH;apjcif;/ /
umaroem=umrukdSmjcif;? ba0oem=b0ukdSmjcif;? jA[
p&da,oem=jrwfaomtusifhukdSmjcif;/ / aqZabZm'du=
jzwfjcif;cGjJ cif;tpSad om? ur=ok;H qJEh pS yf g;aomtrIu?dk u&PH=
jyKjcif;onf? uru&Pm=uHMurmrnf\/ / rEem=wdkifyifjcif;?
eDrEem=yifhzdwfjcif;? tmrEem=ac:jcif;/ / tma&mpem=

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

255

ajymMum;jcif;? 0da&mpem=wifhw,fjcif;/ / 0ae=vnfjcif;/ /


o*wd=o*Fg,emrI? 0g=twD;trIwfrsdK;/ / O*Dwd=O*Dwd*gxmrsdK;/
tEk*Dwd=O'gef;*gxm/ / t,H=olonf? trSmuH=wdkY\?
tAE& ad rm=twGi;f om;wnf;? wd/ / t0c@ae=&dwjf zwfjcif;/
{wm,=wpifjzifh? 'wd=aumuf&dwfwpif/ / "mwd=EdkYxdef;/ /
'[eH=wnfwHhjcif;onf? tureH=rvIyfSm;jcif;onf? "dwd=rnf\?
wnfMunfjcif;wnf;/ / 'd"dwd=rnf\? &od=a&mifjcnfwnf;/ /
ygwd=aomufa&cGuf/ / edAmeH=Nidrf;jcif;onf? edALwd=rnf\?
tm=0g\tmukd? OwH=OjyK/ / o[=waygif;wnf;? t,eH=
jzpfjcif;onf? orDwd=rnf\/ / taygif;wnf;/ / 0dpdeeH=a&G;cs,f
pDppfjcif;onf? 0dpdwd=rnf\/ / avmueDwd=avmuDt&m
wwfov
d rd m aMumif;jzpfaomusr;f ? "rew
D =d "rt&mwwfov
d rd m
aMumif;jzpfaomusrf;/ / o'raewd=y&d,wdomoemawmf\
tzGifhenf;vrf;/ / y0eH=vdIifjcif;/ / 0db0eH=wifhw,fjcif;/ /
yokw=d om;zGm;jcif;/ / Oyokw=d toH\teD;/ / [kw=d ylaZmfjcif;/
pm,eH=ylaZmfjcif;/ / pdw=d tkt
d aojyKjcif;/ / typdw=d ylaZmfjcif;/
edpsdwd=Ijcif;/ / u&=u&"mwfukd? ukwH=ukjyK/ / Bud,m=
trlt&m? ukwd=trlt&m/ / o&ukwd=toHukdjyKjyifjcif;/ /
wdukwd=rdef;rwdkY\trlt&m? yk&doukwd=a,musfm;wdkY\ trl
t&m/ / wdukw yk&doukwwdkY wypnf;,l/ / Zaewd=trd/
AEwd=tpOf/ / ywd=ajconf? 0g=um;? y'gwd=ajconf/
/
0owd=ae&mtdrf/ / Zm=onf? [med,H=qkwf,kwfjcif;/ /

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

256

t=xdkoltm;/ / [d,saw=qkwf,kwfjcif;/ / t0[med?


y&d[med=qkw,
f w
k jf cif;/
wv
d *d &F moDNy;D \/
-------------OyrmPm=EdIif;,SOfaMumif;OyrmPjzpfaom? ormen
b0E,m'dawm=ormeo'g? tno'g? b0Eo'g? ,tpSad om
o'aemufrS? y0wm=jzpfaom? 'dom='do"mwfaemufrS? uar=?
&d? &du? &douf=&dypnf;? &duypnf;? &doufypnf;wdkYonf? a[mEd?
okwef uf/ / a,m0d,=tMuifou
l u
dk o
hJ ?Ydk 'dwd=Ityf\? wd=
aMumifh? ,m'd=rnf\? ,m'daum=rnf\? ,m'daom=rnf\?
,m'daom=tMuifokdYoabm&Sdonf? [kay;av/ /0rd,aw=
jydKUteftyf\? wd=aMumifh? 0rxk=rnf\? tefbwfwnf;?
'yd,aw=ylyefjcif;? '0xk=ylyefjcif;/
udGyp,&moD/ /tmum&EwpfvkH;"mwfpkonf wd
vd*F&moDF typnf;jzifhvnf;jyD;\? uGdypnf;jzifhvnf;jyD;?
typnf;jzifhjyD;onfqdkrlxdkaemif wdiftmypnf;ouf? uGdjzifhjyD;
onfqdkrl? a'0wmyk'fuJhokdY obm0wdif[loifh\/ /0Dpd=vIdif
xrf;yk;d / /b'=H aumif;aomr*Fvmuk?d Zdemwd=xajrmufatmifjrif
\/ rma&wdp=owfvnf;owf\? pma0wdp=a&GUavQmvnf;
a&GUavQmap\? wd=ESpfyg;aom owdaMumifh? rpK=rpKrnf\?
rm&pkwnf;? uGpdypnf;ESpfckoufcs? pa'G;abmfjyK? oH,kwfaMumifh
&? rpK=jyD;\/ /0dZK=vQif? ybl=tpdk;&/ /0dbl=wifhw,fjcif;/ /
ta*g/ea*g=awmif/ /oDokya*g=OD;acgif; wef;qm? edE*g=jrpf?

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

257

wk&a*Fg=jrif;? blZa*g=O&a*g=a>r? ca*g=iSu?f 0d[a*g=if;? a*g=EGm;?


*rwnf?uGdacs? "mwGefracs? okwfBuD;jzifh? OayEac:aom
*tpdyftudkMojyK? a*gjyD;\/ /{w=Adkvftpk? AvH=Adkvfygudk?
*Pd,aw/ /{w= qGrf;pm;p&yf? bwH=qGrf;ukd? *PSEd? wd?
bw*H/ /ovmo*H=pma&;wH,l&m|me? Oaygox*H= &[ef;wdkY
Oykof,l&modrf/ /y&d[nwd=xuf0ef;usifxdckduftyf\? wd=
yvdaCm=wHcg;vQdKaomopfMunf/ /'d|doDvom rane=
t,loDvwlrQqufqHonf\tjzpfjzifh? oH[awm=aygif;tyf\/
/oH[ed,wd= aygif;tyf\/ /odyD=twwfonf? vuform;/ /
{awe=oljzifh? pEol&d,m=wdkYonf? aomawm 0daooH=wifh
w,fjcif; txl;ukd/ /
----------------------ed*kH;*gxmwdkY/ /'Dy&*FrSd='Dy&if;trnf&Sdaom? e*a&=
jrdKUBuD;? pkdifjyifwdemrau=pkdifjyiftrnf&Sdaom? *gar=&GmBuD;?
ESpyf 'k u
f Zkd mawepyf/ t|okn'daG &urS=d wpfaxmifEh pS &f mh&pS cf k
[kqt
kd yfaom? omau=jrefrmou&mZf? Zmawe=zGm;jrifxaom/
/,mr,mESpfyk'fusef&Sd\/ /rkH&Gm*gar=csif;wGif;jrpfnm? jrdKUrkH&Gm?
v,fwDwd=v,fwD[l? 0dkaw=ausmfapmaom? t&nrSd
tmva,=awmausmif;wdkuf? 0owm0oaEe=oDwif;okH;ae
xaom? r[awmr[E=aom? bduK *P=\? [dwum&dem=
xaom? om&'dem=tESpfom&ukdjrifavh&Sdxaom? r,m
P"Z=PvuFm& trnf&adS omigonf? omoae=? 0dnLeH=
wdkY\? ygVd,awok=ygVdteufwdkY? aumovwm,=iSg? edkwd

ZtpodYk

edw
k 'd yD eDe
d ,eHusO;f

258

'Dyedemr=edw
k 'd yD eDtrnf&adS om usr;f opfu?dk ocFwm=jyKppk &D if
tyfjyD/ /t,H'DyeD=edkwd'DyeDusrf;onf? yOq'G,a&urSd=
wpf a xmif h E S p f & mh a jcmuf q ,f i g;ck [ l a om? omau=jref r m
ou&mZf? tmoVrmoau=0gqdkv? ed'kum=qif;&Jjcif;r&SdbJ?
edky'0g=ab;&efr&SdbJ? oked|dwm=aumif;pGmjyD;pD;\/ /wxm=
xdt
k wl?om"le=H wd\
Yk ? trwyvm=tjrKd uef Ad m eftusKd ;&Su
d ek af om?
oaAyd=tvkH;pkHvnf;jzpfukefaom? uvsmPouFyg=wdkYonf?
ed'u
k m =ukeo
f nfjzpf? edyk '0g=ukeo
f nfjzpf? oDC=H vsijf refpmG ?
odZEK=jyD;pD;apukefownf;? avmurSd=? Oabm=ukefaom?
pErd ol&,
d m=wdo
Yk nf? yd#uwfo;Hk ykyH gVdteufwYkd ? t,Hed w
k 'd yD eD=
onfvnf;aumif;? y&rawo=k y&rww&m;wdYk ? okbm=wifw
h ,f
pGmaom? y&rw'yD eD=trnf&adS om? om#Dum=xdo
k j*K [f r[m#Dum
BuD;onfvnf;aumif;? Oabm=ESpfaqmifaom oj*K[fr[monf?
,m0=tMuif r Qavmuf ? o' a r m =omoemawmf j rwf o nf ?
wd|wd=\? wm0=avmuf? avmurS=d avmu? aZmwEK=xGe;f vif;
apukefownf;/ /wd=wGifa&GUum;? oAmuma&e=tm;jzifh?
edkwd'DyeD=onf? ed|dwm=jyD;jyD/
qq'Gda&urSd=wpfaxmifhESpf&mhajcmufqJhajcmufck [laom?
omau=jref r mou & mZf ? aZ|rmoau=e,k e f v ? t,H
eda,m=edw
k 'd yD eDusr;f q&monfyifvQipf &D iftyfaom edw
k d
'DyeDeHusOf;ed,onf? orawm=jyD;jynfhpkH\/

edkwd'DyeDed,eHusOf;jyD;\/
------------

Potrebbero piacerti anche