Sei sulla pagina 1di 16

Frmulas enterais no mercado brasileiro: classificao e descrio da composio nutricional _____________________________________________________________________ Selma Freire de Carvalho da Cunha1, Carolina Rodrigues

Ferreira2; Camila Bitu Moreno Braga3

Mdica, Professora Doutora na Disciplina de Nutrologia, Departamento de Clnica Nutricionista, estagiria da Comisso de Terapia Nutricional do Hospital das Clnicas Nutricionista, Aluna de Doutorado do Curso de Ps-Graduao em Clnica Mdica,

Mdica da Faculdade de Medicina de Ribeiro Preto, Universidade de So Paulo


2

da Faculdade de Medicina de Ribeiro Preto, Universidade de So Paulo


3

Faculdade de Medicina de Ribeiro Preto, Universidade de So Paulo ____________________________________________________________________ Autor Correspondente: Selma Freire de Carvalho da Cunha Departamento de Clnica Mdica Faculdade de Medicina de Ribeiro Preto. Av. Bandeirantes, 3900. Ribeiro Preto-SP, Brasil CEP: 14048-900 Tel: 55-16 3633-0036/3602-3369 Fax: 55-16 3633-6695 e-mail:sfreire@fmrp.usp.br

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

71

Resumo Introduo: No mercado brasileiro esto disponveis inmeras formulaes de dietas enterais, com diferentes formas de apresentaes e indicaes. Objetivo: descrever as caractersticas bsicas das formulaes enterais disponveis no mercado brasileiro. Material e Mtodos: Foi realizado o tabulamento de informaes contidas nos catlogos dos diferentes laboratrios farmacuticos. De acordo com as suas caractersticas, os produtos foram classificadas em frmulas padro com ou sem fibras e frmulas modificadas, especficas para pacientes diabticos, para aqueles com insuficincia renal, heptica ou respiratria, alm de frmulas semi-hidrolisadas e imunomoduladoras. Resultados e discusso: Esto disponveis no mercado brasileiro 80 frmulas enterais comercializadas por 6 diferentes laboratrios. As dietas tm apresentaes em p ou lquida em pack (embalagem hermeticamente fechada com 6 camadas protetoras, garantindo as condies estreis do produto) com relativa uniformidade na distribuio de macronutrientes e grande variao na composio de micronutrientes. Foram encontradas 42 frmulas padro, sendo 25 sem fibras e 17 com fibras. Dentre as frmulas modificadas, foram identificadas 7 especficas para pacientes diabticos, 6 para insuficincia renal, 9 semi-hidrolisadas, 8 frmulas contendo imunonutrientes, 4 produtos especficos para insuficincia pulmonar e 4 para insuficincia heptica. Concluso: O mercado brasileiro tem uma grande variedade de frmulas enterais padro e modificadas. A avaliao da composio das frmulas enterais disponveis no mercado nacional permite uma melhor seleo pelo profissional para cada situao clnica. Palavras-chave: frmulas enterais, composio nutricional, dieta padro, dietas modificadas Abstract Introduction: Several enteral formulations are available with different presentations and indications. Aim: To describe the basic characteristics of enteral formulations available in the Brazilian market. Material and Methods: The compilation of information comprised by different catalogues from pharmaceutical labs was performed. According to their characteristics, the products were classified in standard formulation with or without fiber and modified formulations, such as those specific for diabetics, patients with renal, hepatic and respiratory insufficiency, and semi-hydrolised and imunomodulatory formulations. Results and Discussion: Eighty enteral formulations are available in the Brazilian market and are commercialized by 6 different laboratories. The diets are presented in power, liquid in tetrapack or pack, with a relative uniformity in macronutrient distribution and a large variation in micronutrient composition. Fortytwo standard formulations were found, from which 25 are fiber-free and 17 have fiber. Six formulations for renal insufficiency, 8 containing immunonutrients, 4 specific for respiratory insufficiency and 4 for liver insufficiency patients were identified. Conclusion: The Brazilian market has a great variety of standard and modified enteral formulations. The evaluation of the composition of enteral formulations available in the national market allows the professional to choose the best one for each clinical situation. Keywords: enteral formula, nutritional composition, standard diet, modified diet

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

72

Introduo A nutrio enteral (NE) constituise numa modalidade de terapia nutrolgica cuja oferta de nutrientes feita por meio de dietas lquidas infundidas em sondas gstricas ou intestinais, de forma isolada ou em conjunto com alimentos ingeridos por via oral. Alm da indicao clssica da NE para pacientes com incapacidade de deglutio e anorexia persistente, os avanos tecnolgicos contnuos e os conhecimentos da fisiopatologia gastrointestinal permitiram estender seus benefcios aos pacientes criticamente enfermos, com graves distrbios do aparelho digestivo, alm dos casos em que h necessidades especficas de nutrientes. Dessa forma, justifica-se o emprego de dietas enterais contendo composio especializada para o tratamento de determinadas doenas (1), caracterizando a NE como uma modalidade teraputica ampla e relevante. A fim de garantir a qualidade microbiolgica e nutricional, recomenda-se para os pacientes hospitalizados, o emprego apenas de dietas enterais industrializadas, denominadas de frmulas para nutrio enteral. Genericamente, as dietas enterais industrializadas classificam-se em a) frmulas padro e b) frmulas modificadas (ou especializadas). As frmulas padro para nutrio enteral contm nutrientes em sua forma intacta, em quantidades prximas s recomendaes nutricionais para indivduos normais. As frmulas modificadas para nutrio enteral se diferenciam pela ausncia, reduo, aumento ou adio de nutrientes no previstos na frmula padro. A seleo da formulao enteral deve ser orientada por profissional competente, capaz de adequ-la s

necessidades nutricionais individuais. Dispe-se de uma grande variedade de frmulas para uso enteral, que podem estar na apresentao p (que dever ser reconstitudo em gua) ou lquida, pronta para o uso. Entretanto, o critrio essencial na seleo da frmula enteral baseia-se em diversos dados clnicos, entre eles a capacidade digestiva e absortiva, o estado nutricional e metablico do paciente, que norteiam as necessidades nutricionais individualizadas. De acordo com esses vrios fatores, a seleo da frmula enteral considera a sua densidade energtica, presena ou no de fibra, o grau de hidrlise da protena e do lipdeo, distribuio energtica do lipdeo e do carboidrato, alm da restrio ou acrscimo de nutrientes especficos. O objetivo do presente trabalho foi descrever as caractersticas bsicas das formulaes para nutrio enteral do mercado brasileiro de acordo com a sua classificao e laboratrio farmacutico. Material e mtodos O estudo baseou-se no tabulamento da composio nutricional de frmulas de nutrio enteral comercializadas no Brasil, obtidas de catlogos dos fabricantes, disponveis at o ms de maro de 2011. Aps excluso dos produtos especficos para crianas, a tabulao dos dados foi feita por trs pesquisadores independentemente, ficando os autores isentos de quaisquer eventuais erros encontrados nas informaes contidas nos catlogos dos fabricantes. Foram includos seis diferentes fabricantes, que foram identificados por letras. A partir dos dados obtidos, so descritos a apresentao do produto, densidade energtica (kcal/mL), concentrao protica (g/100kcal), fonte de protenas, carboidratos e lipdeos e seu porcentual 73

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

do valor energtico total (VET), osmolaridade (mOsm/L) ou osmolalidade (mOs/kg) da soluo e o volume suficiente para atingir 100% do RDA (mL). Para frmulas enterais que contm fibras dietticas, foi adicionada a informao sobre a concentrao de fibras (g/L). Adicionalmente, foi registrada a concentrao em sdio (mg/100kcal) e potssio (mg/100kcal) para as frmulas enterais especficas para portadores de insuficincia renal. Nas frmulas imunomoduladoras foi obtida a informao sobre o imunonutriente acrescido formulao enteral Resultados e discusso No total, esto disponveis no mercado brasileiro 80 frmulas enterais comercializadas por seis diferentes laboratrios. De maneira geral, as dietas tm diferentes apresentaes (p, lquida em tetrapack ou pack), relativa uniformidade na distribuio de macronutrientes e grande variao na composio de micronutrientes. Os diferentes produtos foram classificados e agrupados de acordo com suas caractersticas principais:
Classificao Subtipos geral Frmulas Sem fibras padro Com fibras Para diabticos Para pacientes com insuficincia renal Semi-hidrolisadas Imunomoduladoras Frmulas Para pacientes com modificadas insuficincia heptica Para pacientes com insuficincia respiratria Tabela Tabela 1 Tabela 2 Tabela 3 Tabela 4 Tabela 5 Tabela 6 Tabela 7 Tabela 8

Encontramos 25 produtos que foram classificados como frmulas enterais padro, cuja densidade energtica variou de 1,0 a 1,5 kcal/mL. A maioria dos produtos tem

apresentao lquida, que pode representar uma vantagem adicional na reduo do risco de contaminao, quando no existe implantao do programa de Anlise de Perigos e Pontos Crticos de Controle (APPCC) (2). Com exceo de trs produtos, os demais so isentos de sacarose, utilizando prioritariamente maltodextrina como fonte de carboidratos. As protenas correspondem a 15 a 20% do VET da dieta e a principal fonte o caseinato de clcio e a protena isolada de soja. Os lipdeos correspondem a 30 a 41% do VET e algumas dietas possuem triglicerdeos de cadeia mdia em sua composio. De uma forma geral, as frmulas enterais com fibras so semelhantes s frmulas padro, exceto pelo fato de conterem quantidades de fibras que variam de 15 a 20 g/L, pela combinao de diferentes fontes de fibras. Alguns catlogos no disponibilizam a fonte de fibra utilizada, embora a maioria utilize o polissacardeo de soja, a fibra de aveia, a goma guar e a inulina. Merece destaque a anlise da composio em fibras das formulaes enterais, visto que algumas fontes so indicadas como auxiliares no controle da diarria enquanto que outras no tratamento da constipao intestinal. Entre as frmulas enterais com fibras todas so isentas de sacarose, utilizando a maltodextrina como a principal fonte de carboidratos. A protena corresponde a 15 a 20% do VET e o caseinato de clcio a principal fonte protica. Os lipdeos correspondem de 23 a 30% do VET e so compostos principalmente de leos de girassol, canola, milho e soja. O mercado nacional tem disponibilidade de sete frmulas modificadas para uso em pacientes diabticos. Tais frmulas tm como objetivo melhorar o controle glicmico

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

74

pela adio de nutrientes como a frutose, fibras, cidos graxos monoinsaturados, protenas da soja e antioxidantes. Comparadas com as frmulas enterais padro, as dietas enterais para diabticos tm maior contedo de lipdeos (40 a 50% do VET e predomnio de cidos graxos monoinsaturados), menor contedo de carboidratos (30 a 45% do VET e com adio de frutose). Esses nutrientes podem facilitar o manejo da glicemia pela lentificao da absoro intestinal de carboidratos e evitar picos de glicemia (3). As dietas modificadas especfcas para insuficincia renal esto classificadas de acordo com o emprego ou no do tratamento dialtico em frmulas para pacientes em tratamento dialtico (n=2) ou conservador (n=4). De maneira geral, todas as frmulas contm maior densidade energtica (1,3 a 2,0 kcal/mL), de forma a permitir restrio de volume hdrico. Dependendo da indicao (tratamento dialtico ou conservador), a oferta protica sofre grandes variaes (3-7,4 g/100 mL) e algumas dietas tm adio de aminocidos essenciais. A American Society Parenteral and Enteral Nutrition (ASPEN) documentou uma fraca evidncia no uso de aminocidos essenciais nas formulaes enterais para insuficincia renal e recomenda outros estudos clnicos randomizados para determinar a eficcia da suplementao com esses aminocidos (4). Existem nove frmulas enterais hidrolizadas, sendo classificadas como semi-elementar (oligomricas) ou elementar (monomrica). A maltodextrina a principal fonte de carboidratos e a fonte protica mais utilizada a protena do soro do leite hidrolisada, alm do caseinato hidrolisado, aminocidos livres, hidrolisado de soja e lactoalbumina. A

fonte de lipdeos consiste na mistura de triglicrides de cadeia mdia (50 a 71,9 %) e triglicrides de cadeia longa (TCL). A osmolaridade dessas dietas varia de 270 a 550 mOsm/L o que pode determinar aumento da motilidade intestinal, ocasionando diarria osmtica (5). Atualmente, h oito diferentes frmulas enterais imunomoduladoras no mercado nacional, sendo adicionados nutrientes como os aminocidos glutamina e arginina, nucleotdeos e cidos graxos mega 3. A adio desses nutrientes justificada por alguns estudos que relacionam seu emprego com menor morbidade, mortalidade e tempo de internao. Entretanto, tais efeitos benficos no podem ser estendidos a todos os pacientes e existem consensos com indicaes claras de quantidades definidas dos imunomoduladores na prtica clnica (6,7). Mesmo para o mdico ou nutricionista especializados, h dificuldade na deciso do emprego das formulaes imunomoduladoras, visto que as informaes contidas nos catlogos so incompletas em relao quantidade dos nutrientes adicionados. H disponvel quatro frmulas modificadas especializadas para pacientes portadores de insuficincia heptica, com densidade energtica variando de 1,25 a 1,6 kcal/mL, de forma a restringir a oferta hdrica. Em pacientes com cirrose avanada, tem sido documentada reduo nos nveis plasmticos de aminocidos ramificados enquanto que os aminocidos aromticos esto aumentados. Existe a hiptese que o desequilbrio entre tais aminocidos pode desencadear a encefalopatia heptica, com manifestaes neuropsiquitricas, neuromusculares e sintomas comportamentais (8). As maioria das frmulas enterais especficas para insuficincia heptica tm restrio protica (11% do VET),

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

75

sendo mais indicadas em caso de encefalopatia heptica. Outro diferencial das frmulas para insuficincia heptica a suplementao com aminocidos ramificados, os quais podem lentificar a progresso da doena, melhorar a sobrevida e a qualidade de vida dos pacientes (8). Foram identificadas quatro frmulas modificadas para pacientes portadores de insuficincia respiratria, sendo que a densidade energtica est acima de 1,3 kcal/mL. Outra caracterstica dessa frmula especializada a diminuio na oferta de carboidrato (29-38% VET), baseado na premissa que a alta oferta deste macronutriente piora a funo respiratria o que no consenso entre a maioria dos pesquisadores da rea (9). Teoricamente, a oferta de frmulas pobres em carboidratos reduziria a produo de dixido de carbono, resultando em reduo do quociente respiratrio, levando a melhora da funo pulmonar. A fim de ajustar a oferta energtica, tais frmulas so ricas em lipdeos (41 a 56 % do VET) e algumas adicionam lipdeos modificados (TCM e leo de peixe) a fim de modular a produo de cido ecoisanico e a cascata inflamatria (9). Concluso O mercado brasileiro tem uma grande variedade de frmulas enterais padro e modificadas. A anlise cuidadosa da composio das dietas enterais disponveis no mercado nacional permite ao profissional e equipe de terapia nutricional a seleo da formulao mais apropriada para cada situao clnica especfica. Referncias 1.Cereda E, Beltramolli D, Pedrolli C, Costa A. Refractory myasthenia gravis, dysphagia and malnutrition: a case report to suggest disease-specific

nutritional issues. Nutrition. 2009;25:1067-72 2. Simon MISS, Freimller S, Tondo EC, Ribeiro AS, Drehmer M. Qualidade microbiolgica e temperatura de dietas enterais antes e aps implantao do sistema de anlise de perigos e pontos crticos de controle. Rev Nutr Campinas. 2007;20:139-48. 3. Elia M, Ceriello A, Laube H, Sinclair AJ, Engfer M, Stratton RJ. Enteral nutritional support and use of diabetes-specific formulas for patients with diabetes: a systematic review and meta-analysis. Diabetes Care. 2005;28:2267-79. 4. Brown RO, Compher C, (A.S.P.E.N.) Board of Directors. A.S.P.E.N. Clinical Guidelines:Nutrition Support in Adult Acute and Chronic Renal Failure JPEN J Parenter Enteral Nutr 2010;34:366-77. 5. Cunha SFC, Sicchieri JMF, Unamuno MRDL, Borges NJBG, Marchini JS. Terapia Nutricional Enteral. In: Nutrio Clnica. Ed. 6.Vannucchi H, Marchini JS. 1ed. 2006. 7.Koretz RL. Immunonutrition: fact, fantasy, and future. Curr Gastroenterol Rep 2002;4: 332-337. 8.Grimble RF. Immunonutrition. Curr Opin Gastroenterol.2005;21:216-222 Mesejo A, Juan M, Serrano A. Liver cirrhosis and encephalopathy: clinical and metabolic consequences and nutritional support. Nutr Hosp. 2008;23Suppl 2:8-18. 9. Malone AM. Specialized enteral formulas in acute and chronic pulmonary disease. Nutr Clin Pract. 2009;24:666-74.

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

76

Tabela 1. Informaes nutricionais das frmulas enterais padro sem fibra disponveis no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte de carboidrato Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Vol. p/ RDA (mL)

1 2 3

A A A

Lquido Frasco de 500 mL e Pack de 1L Lquido Frasco de 500 mL e Pack de 1L P Lata de 800g P Lata de 400g Lquido Tetra Pack 1L e sistema fechado 1L P Lata com 325g Lquido Tetra pack 1L e sistema fechado 1L Lquido Tetra pack 1L Lquido Tetra pack 1L e sistema fechado 1L Lquido Easy bag 1L e vidro de 500 mL Lquido Easy bag 1L e vidro de 500 mL Lquido Easy bag 1L e vidro de 500 mL

1,0 1,5 1,0

4,0
(16% VET)

100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 83% polissacardeo; 17% sacarose 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina

100% caseinato de sdio 100% caseinato de sdio 73% protena isolada de soja; 27% caseinato de sdio 50% soro de leite; 50% caseinato de potssio obtido do soro do leite 88% casenato de clcio e sdio; 12%protena isolada de soja 60% protena isolada de soja; 40% caseinato de clcio. 88% caseinato de clcio e de sdio; 12% protena isolada de soja. 100% Protena isolada de soja. 100% caseinato de sdio e clcio 88% caseinato e 12% protena de soja 80% caseinato e 20% protena do soro do leite 80% caseinato e 20% protena do soro do leite

60% leo de canola, 40% leo de girassol com alto teor olico
(35% VET)

0 0 0

265 (A) 385 (A) 237 (A)

787
(Informao do catlogo - mdia)

6,0
(16% VET)

60% leo de canola, 40% leo de girassol com alto teor olico
(35% VET)

521
(Informao do catlogo - mdia)

3,6
(14% VET)

25% leo de milho, 60% leo de canola, 15% TCM


(30% VET)

1041
((Informao do catlogo - mdia)

1,0

4,0
(16% VET)

51% leo de canola, 24% TCM; 16% leo de milho; 3,5% lecitina de soja; 2,9% gordura lctea; 2,1% cido linolico; 0,3% cido linolnico
(34% VET)

2,21

350 (B)

1464

5 6 7 8 9

B B B B B

1,22 1,2 1,2 1,23 1,48

4,4
(14% VET)

44% leo de canola; 48% TCM; 5% mono e diglicerdeos; 3% lecitina de soja


(30% VET)

0 0 0 0 0

360 (B) 350 (B) 330 (B) 360 (B) 320 (B)

1111 1500 1111 1111 1111 1500


(informao do catlogo)

4,5
(15% VET)

48% leo de milho; 30% leo de canola e 15% TCM


(30% VET)

5,3
(17% VET)

44% leo de canola; 48% TCM; 5% mono e diglicerdeos de AG; 3% de lecitina de soja.
(30% VET)

4,4
(15% VET)

42% leo de canola; 32% TCM; 24% leo de soja e 2% lecitina de soja.
(30% VET)

6,5
(18% VET)

42% leo de canola; 32% TCM; 24% leo de soja e 2% lecitina de soja.
(41% VET)

10 11 12

C C C

1,0 1,5 1,5

3,8
(15% VET)

73% leo de canola, 24% leo de girassol de maior teor olico, 3% leo de peixe
(30% VET)

0 0 0

250 (A) 330 (A) 300 (A)

5,6
(15% VET)

73% leo de canola, 24% leo de girassol de maior teor olico; 3% leo de peixe
(35% VET)

1500
(informao do catlogo)

7,5
(20% VET)

37% leo de soja; 3% de leo de linhaa; 3% de leo de peixe e 57% TCM


(35% VET)

1500
(informao do catlogo)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

77

Produto

Laboratrio

Apresentao

Energia (kcal/mL)

Protena (g/100mL)

Fonte de CH

Fonte de protena

Fonte de lipdeos

Sacarose (g/100mL)

Osmolaridade (A) Osmolalidade (B)

Vol. p/ RDA (mL)

13

Lquido Frasco de 237 mL Lquido Frasco de 237 mL, Sistema fechado 1L Lquido Frasco 237 mL, Sistema fechado 1L Lquido Sistema fechado 1L Lquido Sistema fechado 1L Lquido Sistema fechado 500 mL Lquido Tetra Pack 1L P Lata 400g Lquido Tetra Pack 1L Lquido Tetra pack 1L Sistema Fechado 1L e 250 mL P Envelope 92g P Envelope 94g Pote 400g P Pote 400 e 800g

1,06

4,0
(15% VET)

37% xarope de milho, 36,5% maltodextrina, 26,5% sacarose 100% maltodextrina 100% maltodextrina 91% maltodextrina e 9% sacarose 100% maltodextrina

63% Caseinato de Na/Ca, 19,6% Isolado de protena de soja, 17,4% conc. prot. do soro 65% Caseinato de Na/Ca, 35% Isolado protico de soja 100% Caseinato de Na/Ca

39,3% leo de aafro de alto teor olico, 39,3% leo de canola e 37% leo de milho
(24% VET)

4,2

423 (A)

680
(Informao do catlogo - mdia)

14

1,0

4,0
(16% VET)

46% leo de canola, 30% leo de milho, 20% TCM e 4% lecitina


(30% VET)

251 (A)

778
(Informao do catlogo - mdia)

15

1,2

5,55
(18% VET)

48% leo de girassol de alto teor olico, 28% leo de canola, 19% TCM e 5% Lecitina
(29% VET)

295 (A)

501
(Informao do catlogo - mdia)

16

1,0

6,25
(25% VET)

94% Caseinato de Na/Ca, 6% Isolado protico de soja 84% Caseinato de Na/Ca, 16% Isolado protico de soja 52% caseinato de Ca, 28% protena de soja, 20% protena isolada do soro do leite 49% caseinato de Ca, 27% isolado protico de soja, 24% protena isolada do soro do leite 37% caseinato de Ca, 37% protena isolada do soro do leite, 26% prot isolada de soja 49% caseinato de Ca, 27% protena isolada de soja, 24% protena isolada do soro do leite 45% caseinato de Ca, 45% caseinato de Na, 10% protena isolada de soja 50% caseinato de Ca, 50% caseinato de Na 40% caseinato de Ca, 45% caseinato de Na, 10% protena isolada de soja 70% protena isolada de soja, 30% caseinato de Ca

47% leo de aafro de alto teor olico,28% leo de canola, 19% TCM e 6% lecitina
(23% VET)

1,17

285 (A)

482
(Informao do catlogo - mdia)

17

1,5

6,27
(17% VET)

50% leo de girassol de alto teor olico, 30% leo de canola e 20% TCM
(29% VET)

392 (A)

533
(Informao do catlogo - mdia)

18

1,0

3,8
(15% VET)

100% maltodextrina

57% leo de canola, 25% leo de girassol, 15% TCM, 3% leo de peixe
(30% VET)

292 (B)

1500
(informao do catlogo)

19 20 21

E E E

1,2 1,0 1,5

4,56
(15% VET)

100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina

58% leo de canola, 35% leo de milho, 7% lecitina de soja


(30% VET)

0 0 0

432 (B) 366 (B) 630 (B)

1500
(informao do catlogo)

3,8
(15% VET)

100% leo de soja


(30% VET)

2000
(informao do catlogo)

5,68
(15% VET)

59% leo de canola, 34% leo de milho, 7% lecitina de soja


(30% VET)

1000
(informao do catlogo)

22

1,2

5,0
(17% VET)

80% maltodextrina 20% frutose 100% maltodextrina 80% maltodextrina 20% frutose 100% maltodextrina

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(22%VET)

340 (B)

1250
(informao do catlogo)

23 24 25

F F F

1,0 1,33 1,09

4,2
(17% VET)

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(25% VET)

0 0 0

308 (B) 378 (B) 322 (B)

1500
(informao do catlogo)

5,6
(17% VET)

22% leo de girassol,, 62% leo de canola, 16% TCM


(25% VET)

1128
(informao do catlogo)

4,3
(16% VET)

19% leo de girassol, 61% leo de canola, 20% TCM


(29% VET)

1376
(informao do catlogo)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

78

Tabela 2. Informaes nutricionais das frmulas enterais padro com fibras disponveis no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte CH Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Fibras (g/L) Vol. p/ RDA (mL)

1 2 3

A A A

Lquido Pack 1L Frasco 500mL Lquido Pack 1L Frasco 500mL Lquido Pack 500 mL Pack 1L P Lata 400g

1.0 1.5 1,25

4,0
(16% VET)

100% Maltodextrina 100% Maltodextrina 100% Maltodextrina 100% Maltodextrina

100% caseinato de sdio 100% caseinato de sdio 100% caseinato de Ca/Na 75% protena isolada soja, 25% caseinato de Ca 100% protena de soja

60% leo de canola, 40% girassol de alto teor olico


(35% VET)

0 0 0

210 (A) 335 (A) 280 (A)

15
(tipo no especficado)

813
(informao do catlogo mdia)

6,0
(16% VET)

60% leo de canola, 40% girassol de alto teor olico


(35% VET)

15
(tipo no especficado)

521
(informao do catlogo mdia)

6,3
(20% VET)

60% leo de canola, 40% girassol de alto teor olico


(35% VET)

15
(tipo no especficado)

625
(informao do catlogo mdia)

1,04

3,6
(14% VET)

26% leo de milho, 59% leo de canola, 15% TCM


(31% VET)

237 (A)

15
(tipo no especficado)

1036
(informao do catlogo mdia)

Lquido Tetra 1L Lquido Tetra Square 1L e Sistema fechado 1L Lquido Easy Bag 1L e vidro de 500 mL Liquido Easy Bag 1L e vidro de 500 mL Lquidol Lata 237 mL Sistema fechado 1L Lquido Lata 237 ml Sistema fechado 1L

1.23

4,4
(15% VET)

100% Maltodextrina

53% leo de canola e 47% TCM


(30% VET)

320 (B)

1.22

4,4
(14% VET)

100% Maltodextrina

100% caseinato de Ca/Na

44% de leo de canola, 48% TCM, 5% mono e digilerdeos de AG, 3% lecitina de soja
(30% VET)

390 (B)

1,0

3,8
(15% VET)

100% maltodextrina 98% maltodextrina, 2% amido Maltodextrina 89%, Fibras 11% 51% Xarope de milho, 34,5% Maltodextrina, 14,5% Fibras

81% caseinato, 19% protena de soja 82% caseinato, 18% protena do soro do leite 100% Caseinato de Ca/Na 100% Caseinato de CaNa

73% leo de canola, 24% leo de girassol de alto teor olico, 3% de leo de peixe
(30% VET)

250 (A)

1,5

5,6
(15% VET)

73% leo de canola, 24% leo de girassol de alto teor olico, 3% de leo de peixe
(35% VET)

310 (A)

1,05

4,0
(15% VET)

30% leo de girassol de alto teor oleico, 30% leo de canola, 20% TCM, 20% leo de milho
(30% VET)

249 (A)

10

1,2

5,55
(18% VET)

47,5% leo de girassol de alto teor oleico, 28,5% leo de canola,19% TCM, 5% Lecitina
(29% VET)

365 (A)

15 (55% fibras de soja, 28% goma guar e 16% inulina) 15 (48% fibra de soja, 52% goma guar parcialmente hidrolisada) 20 (55% L-inulina, 33% fibra de aveia e 12% amido resistente) 20 (55% L-inulina, 33% fibra de aveia e 12% amido resistente) 11 (Polissacardeo de soja, fibra de aveia, goma arbica e carboximetilcelulose) 12 (Polissacardeo de soja, fibra de aveia, goma arbica e carboximetilcelulose)

1111

1111

1500
(informao do catlogo

1500
(informao do catlogo

801
(informao do catlogo mdia)

497
(informao do catlogo mdia)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

79

Produto

Laboratrio

Apresentao

Energia (kcal/mL)

Protena (g/100mL)

Fonte CH

Fonte de protena

Fonte de lipdeos

Sacarose (g/100mL)

Osmolaridade (A) Osmolalidade (B)

Fibras (g/L)

Vol. p/ RDA (mL)

11

Lquido Sistema fechado 500 mL Lquido Tetra Pack 1L Lquido Sistema fechado 500 mL P Lata 400g Lquido Tetra Pack 1L Sitema fechado 1L e 250 mL P Envelope 98g P Evelope 100g

1,0

3,8
(15% VET)

100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina 100% maltodextrina

12

1,2

4,6
(15% VET)

51,5% Caseinato Ca, 29,5% protena soja, 19% protena isolada soro leite 48% caseinato Ca, 28% isolado protico soja, 24%protena isolada soro leite 100% casenato 33% caseinato Ca, 33% isolado protico soja, 34% protena isolada soro leite 50% caseinato de Ca 50% caseinato de Na 50% caseinato de Ca, 50% caseinato de Na 50% caseinato de Ca 50% caseinato de Na

57% leo canola, 25% leo girassol, 15% TCM, 3% leo peixe
(30% VET)

325 (B)

15 (Inulina, polissacardeo da soja) 20 (Polidextrose, Polissacardeo de soja) 20 (Aveia, inulina, amido resistente) 20 (Polidextrose) 18 (FOS, inulina, celulose, hemicelulose e lignina) 18 (FOS, inulina, celulose, hemicelulose e lignina) 20 (FOS, inulina, celulose, hemicelulose e lignina)

1500
(informao do catlogo

59% leo de canola, 34% leo de milho, 7% lecitina de soja


(30% VET)

473 (B)

1500
(informao do catlogo

13

1,5

6,0
(16% VET)

65% leo canola, 17% leo girassol, 15% TCM, 3%leo peixe
(30% VET)

529 (B)

1000
(informao do catlogo

14

1,0

3,75
(15% VET)

100% leo de soja


(30% VET)

498 (B)

1500
(informao do catlogo

15

1,2

5,0
(17% VET)

100% maltodextrina 100% maltodextrina 78% maltodextrina, 22% frutose

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(23% VET)

348 (B)

1250
(informao do catlogo

15

1,0

4,2
(17% VET)

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(25% VET)

328 (B)

1250
(informao do catlogo

17

1,33

5,6
(17% VET)

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(25% VET)

387 (B)

1250
(informao do catlogo

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

80

Tabela 3. Informaes nutricionais das frmulas enterais para pacientes diabticos disponveis no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte de CH Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Vol. p/ RDA (mL)

Liquido Pack 1 L e Frasco 500mL P Lata 400g Lquido Tetra Slim 200 mL, Tetra pack 1L e Sistema Fechado 1L Lquido Lata 237 mL e Sistema fechado 1L Lquido Tetra Pack 200mL Lquido Tetra pack 1L Sistema fechado 1L e 250 mL P Envelope de 100g Pote 400g

1,0

4,3g
(17% VET)

80% amido de tapioca, 20% frutose 85% de amido de tapioca, 8% amido de batata, 1% maltodextrina e 6% outros 100% maltodextrina

100% protena isolada de soja 51% caseinato de potssio, 49% protena concentrada do soro do leite 76% caseinato de Na, 12% caseinato de Ca, 12% protena isolada de soja

18% leo de canola, 82% leo de girassol com alto teor oleico
(38% VET)

684 0 300 (A)


(informao do catlogo- mdia)

1,0

3,8
(15% VET)

69% leo de girassol, 24% leo de canola, 5% lecitina de soja, 2% gordura lctea
(40% VET)

190 (B)

1500

1,08

6,4
(23% VET)

74% leo de girassol, 21% leo de soja, 5% de lecitina de soja


(40% VET)

300 (B)

1500

1,0

4,2
(17% VET)

60,8% maltodextrina, 20,3% polissacardeo de soja, 18,9% frutose 100% maltodextrina da tapioca

100% caseinato de Ca/Na

85% leo de girassol de alto teor olico, 10% leo de canola, 5% lecitina
(49% VET)

794 0 300 (A)


(informao do catlogo- mdia)

1,0

4,35
(17% VET)

50% caseinato de clcio, 50% isolado protico de soja adiconado 1% de L-carnitina 49,7% caseinato de Ca, 49,7% caseinato de Na, 0,3% taurina, 0,3% carnitina 49,7% caseinato de Ca, 49,7% caseinato de Na, 0,3% taurina, 0,3% carnitina

70% leo de girassol de alto teor olico, 20% leo de canola, 7% leo de milho, 3% lecitina de soja
(39% VET)

1500 0 334 (B)


(informao do catlogo- mdia)

1,2

5,0
(17% VET)

73% maltodextrina, 18% frutose 73% maltodextrina, 18% frutose

12% leo de girassol, 81% leo de canola, 7% TCM


(30% VET)

1250 0 380 (B)


(informao do catlogo)

1,0

4,4
(16% VET)

12% leo de girassol 81% leo de canola, 7% TCM


(29% VET)

1500 0 382 (B)


(informao do catlogo)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

81

Tabela 4. Informaes nutricionais das frmulas enterais para pacientes com insuficincia renal no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte de CH Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Vol. p/ RDA (mL) Na (mg/L) K (mg/L)

P Envelope 90g Lquido Tetra pack 237 mL Sistema fechado 1L Lquido Lata 237 mL

1,3

3,2
(10% VET)

100% maltodextrina 97% xarope de milho e 3% frutose 90% maltodextrina, 10% sacarose 83% Xarope de milho, 10% sacarose, 7% frutooligossaca rdeo 100% maltodextrina 100% maltodextrina

60,7% caseinato, 39,3% aminocidos essenciais 95% caseinato de Ca e Na e 5% L-carnitina

30% leo de milho, 70% leo de canola


(21% VET)

322 (B) Sis. Fechado 960 (B) Tetra 700 (B)

618
(informao do catlogo- mdia)

165

930

2,0

7,4
(15% VET)

15% TCM; 70% leo de girassol e 15% leo de milho


(45% VET)

2500

1600

1100

2,0

3,0
(6% VET)

100% caseinato de Ca/Na

86% leo de aafro de alto teor olico, 10% leo de soja, 4% lecitina
(43% VET)

2,6

427 (A)

609
(informao do catlogo- mdia)

780

1120

Lquido Lata 237 mL Lquido Tetra pack 1L Sitema fechado 1L e 250 mL P Envelope 92g

2,0

7,0
(14% VET)

75% caseinato de Ca/Na/Mg, 25% isolado de protena do leite 49,6% caseinato de Ca, 49,6% caseinato de Na, 0,4% taurina, 0,4% carnitina 49,6% caseinato de Ca, 49,6% caseinato de Na, 0,4% taurina, 0,4% carnitina

67% leo de aafro de alto teor oleico, 29% leo de canola, 4% lecitina
(43% VET)

2,1

446 (A)

529
(informao do catlogo- mdia)

840

1050

2,0

4,0
(8% VET)

4% leo de girassol, 79% leo de canola, 17% TCM


(31% VET)

490 (B)

750
(informao do catlogo)

600

550

2,0

3,4
(6,8 VET)

4% leo de girassol, 79% leo de canola, 17% TCM


(29% VET)

490 (B)

750
(informao do catlogo)

600

560

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

82

Tabela 5. Informaes nutricionais das frmulas enterais semi-hidrolisadas disponveis no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte de CH Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Vol. p/ RDA (mL)

Lquido Frasco de 500 mL e Pack de 1L Lquido Lata de 250g, Sistema Fechado 1L P Lata de 430g

1,0

4,0
(16% VET)

100% maltodextrina 87,1% de maltodextrina, 8,7% de amido de milho, 4,3% outros 75% polissacardeos, 25% sacarose 85% de maltodextrina, 9% amido de milho, 6% outros 91% maltodextrina, 5,9% amido de milho, 3,1% outros 80,3% maltodextrina, 12,3% amido de milho, 7,4% outros 85% de maltodextrina e 15% de amido 85% maltodextrina, 10%sacarose, 5% frutose

100% hidrolisado de lactoalbumina

50% leo de soja, 50% TCM


(15% VET)

455 (B)

807
(informao do catlogo - mdia)

1,01

4,0
(16% VET)

100% de protena do soro do leite hidrolisada

68,7% TCM, 19,8% de leo de soja, 6,5% de gordura lctea, 5,1% de lecitina de soja
(33% VET)

270 (B)

1250

1,0

4,0
(16% VET)

100% de protena do soro do leite hidrolisada

70% TCM, 20% leo de soja, 5% lecitina de soja e 5% gordura lctea


(35% VET)

375 (B)

1250

Lquido Sistema Fechado 1L Lquido Lata de 250 mL Sistema Fechado 1L Lquido Sitema fechado 1L Lquido Easy Bag 500 mL e Vidro de 500 mL P Envelope de 76 g

1,24

7,6
(25% VET)

100% de protena do soro do leite hidrolisada

52% TCM, 18% leo de peixe, 19% leo de soja, 4,7% de lecitina de soja, 6,3% outros
(40% VET)

390 (B)

1250

1,5

6,8
(18% VET)

100% protena soro do leite hidrolisada

15,2% leo soja, 71,9%TCM, 7,9% gordura lctea, 5% lecitina soja


(33% VET)

Lata: 550 (B) Sist. fechado:490 (B)

1000

1,5

9,4
(25% VET)

88% caseinato hidrolisado, 12% L-arginina 100% hidrolisado de lactoalbumina 47% aminocidos livres, 42% hidrolisado de soja e lactoalbumina, 11% conc. prot soro 100% protena do soro de leite hidrolisada acrescida de L-glutamina

50,1% TCM, 25%leo marinho, 18% leo soja, 5,5% lecitina de soja e 1,4% gordura lctea
(39% VET)

490 (B)

1000

1,0

4,5
(18% VET)

54% TCM, 38% leo de soja, 3% leo de linhaa, 5% leo de peixe


(22% VET)

350 (B)

2000
(informao do catlogo)

1,0

5,25
(21% VET)

53% TCM, 47% leo de aafro


(13% VET)

1,6

480 (A)

678
(informao do catlogo - mdia)

P Envelope 60g

1,0

4,2
(17% VET)

100% maltodextrina

50% leo soja e 50% TCM


(23% VET)

398 (B)

1500
(informao do catlogo)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

83

Tabela 6. Informaes nutricionais das frmulas enterais imunomoduladoras disponveis no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Imunonutriente Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte de CH Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Vol. p/ RDA (mL)

glutamina

P Envelope 90g

1,2

4,0
(13% VET)

100% maltodextrina

21% lactoalbumina hidrolisada, 79% aminocidos livres, glutamina (4,63g/l) 18,5% lactoalbumina hidrolisada, 24,6% casena, 18,3% lactoalbumina 20,8% arginina, 9,8% glutamina, 1% cistena, 3% RNA, 4% outros aminocidos

50% leo de soja e 50% TCM


(14% VET)

806 0 400 (B)


(informao do catlogo- mdia)

arginina, glutamina, RNA e cistena

Lquido Envelope 90g

0,97

4,5
(18% VET)

100% maltodextrina

27% leo de milho, 6% leo de peixe, 45% TCM, 19% leo de canola, 3% gordura lctea
(29% VET)

787 0 306 (B)


(informao do catlogo- mdia)

glutamina, mega 3

Lquido Sistema Fechado 1L

1,24

7,6
(25% VET)

85% de maltodextrina, 9% amido de milho, 6% outros 80,3% maltodextrina, 12,3% amido de milho, 7,4% outros 100% maltodextrina

100% de protena do soro do leite hidrolisada

52% TCM, 18% leo de peixe, 19% leo de soja, 4,7% de lecitina de soja, 6,3% outros
(40% VET)

390 (B)

1250

glutamina, arginina e mega3

Lquido Sitema fechado 1L Lquido Sistema fechado 1L e tetra pack 200 mL Lquido Easy bag 500 mL e vidro 500 mL

1.5

9,4
(25% VET)

88% caseinato hidrolisado, 12% L-arginina

50,1% TCM, 25% leo marinho, 18% leo soja, 5,5% lecitina de soja e 1,4% gordura lctea
(39% VET)

490 (B)

1000

mega 3, arginina e nucleotdeos

1.0

5,6
(23% VET)

25% arginina, 75% caseinato de Ca/Na

39,2% de leo de peixe, 37,3% TCM, 23,5% de leo de milho


(25% VET)

350 (B)

1666,6

glutamina, arginina e mega 3

1,0

5,5
(22% VET)

100% maltodextrina

38% caseinato, 52% glutamina dipeptdeo e 10% aminocidos livres

27% leo vegetal, 3% leo de linhaa, 15% leo de peixe e 55% TCM
(48% VET)

1500 0 270 (A)


(informao do catlogo)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

84

Tabela 7. Informaes nutricionais das frmulas enterais para pacientes com insuficincia heptica no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto 1 2
Laboratrio

Apresentao P Envelope 90g Lquido Vidro de 500 mL Lquido Tetra pack 1L Sitema fechado 1L e 250 mL P Envelope 92g

Energia (kcal/mL) 1,25 1,3

Protena (g/100mL) 3,4


(11% VET)

Fonte de CH 100% maltodextrina 100% maltodextrina

Fonte de protena 62% caseinato, 38% AACR 26% caseinato, 34% protena de soja, 40% aminocidos livres 27,5% caseinato de clcio, 27,5% caseinato de sdio, 15% isoleucina, 15% leucina, 15% valina 27,5% caseinato de clcio, 27,5% caseinato de sdio, 15% isoleucina, 15% leucina, 15% valina

Fonte de lipdeos 30% leo de milho, 70% leo de canola 39% leo de canola, 25% leo de soja, 36% TCM
(33% VET)

Sacarose
(g/100mL)

Osmolaridade (A) Osmolalidade (B)

Vol. p/ RDA
(mL)

A C

0 0

365 (A) 360 (A)

529
(informao do catlogo - mdia)

4,0
(12% VET)

1500
(informao do catlogo)

1,4

4,0
(11% VET)

80% maltodextrina, 20% frutose 80% maltodextrina, 20% frutose

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(25% VET)

402 (B)

1071
(informao do catlogo)

1,6

4,4
(11% VET)

22% leo de girassol, 62% leo de canola, 16% TCM


(25% VET)

414 (B)

937
(informao do catlogo)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

85

Tabela 8. Informaes nutricionais das frmulas enterais para pacientes com insuficincia respiratria no mercado brasileiro. Maro de 2011.
Produto Laboratrio Apresentao Energia (kcal/mL) Protena (g/100mL) Fonte de CH Fonte de protena Fonte de lipdeos Sacarose (g/100mL) Osmolaridade (A) Osmolalidade (B) Vol. p/ RDA (mL)

P Envelope 90g Lquido Sistema fechado 1L Lquido Vidro de 500 mL

1,6

6,6
(16% VET)

100% maltodextrina 76% de maltodextrina, 24% sacarose 97% maltodextrina, 3% amido

75% caseinato, 25% lactoalbumina 100% caseinato de clcio e sdio 67% caseinato, 19% levedura, 14% hidrolisada de lactoalbumina

14% leo de milho, 4% leo de peixe, 34% leo de canola, 48% TCM
(55% VET)

240 (A)

623
(informao do catlogo - mdia)

1,48

7,6
(21% VET)

78% leo de canola, 22% TCM


(41% VET)

3,36

600 (B)

1111

1,3

5,9
(18% VET)

51% leo de girassol de alto teor olico, 3% leo de linhaa, 6% leo vegetal, 9% leo de peixe, 31% TCM
(50% VET)

390 (A)

1500
(informao do catlogo)

Lquido Sistema fechado 1L

1,5

6,3
(17% VET)

46% maltodextrina, 54% sacarose

100% caseinato de clcio e sdio

20% TCM, 56% leo de canola, 14% leo de milho, 7% leo de aafro, 3% lecitina de soja
(56% VET)

5,72

372 (A)

429
(informao do catlogo - mdia)

International Journal of Nutrology, v.4, n.3, p.71-86 , sept/dec 2011

86

Potrebbero piacerti anche