Sei sulla pagina 1di 25

ArSI pRIqm

(1 bMdI Cor)

DIrau dyiK qum@wrY rMgw ] quhI suAwmI AMqrjwmI qUhI vsih swD kY sMgw ]

suMdrqw dw iek ArSI tukVw, ies DrqI pur sRI drbwr swihb AMimRqsr hY[ koml
hunrW dw kmwl bI eyQy hY[ swry jgq dy suhxy itkwxy q~k AwE, ieh gMBIrqw, ieh pRkwS,
ieh Ku~lwpn, ieh ACoq suhx`p, ieh dYvI pRBwv, ieh AmrI CvI iksy dI ivauNq iv~c nw
id~sU jo ies mMdr – hrImMdr – iv~c idsdI hY[ ielwhI nUr, dYvI pRkwS, Awqm rMg, guhJ
kQw qy r~bI ByqW dw izMmyvwr ieh siqgurU dw srIr mwnoN Afol, Aih~l smwDI iv~c iesiQq
hY[ ierd igrd AYnIN Ku~l hY ik koeI luk, prdw hor nhIN[ AkwS Ku~lw dIdwry kry, roSnI
Ku~lHI Aw ky m~Qy tyky, cuPyry jl dw Gyrw hY, ijsdy kwrn hvw dw mMfl sdw Ku~lw qy swP
rihNdw hY[ srovr dw fUMG inMmRqw dIAW fUMGweIAW dw lKwiek, qy guMbzW dI aucweI cVdIAW
klW dI aucwx hY[ ies hirmMdr dy cwr drvwzy cvHW lWBW (idSW) dy ivckwr, qy hirmMdr
dIAW cwry nukrW chuvW lWBW dI syD aupr hn[ r~b lWBW iv~c hI nhIN, swry hY, eyh aupdyS
drbwr swihb dy cwr drvwzy dy rhy hn[ ivAwpk vwihgurU nUM ivAwpk smJx dy Bwv qy
cu~p dI Avwz ivc aupdyS dwqw siqgurU dw srIr – s~c mu~c srIr – ieh hrI mMdr hY[
ies pRq~K siqgur dy srIr iv~c rbI igAwn dw invws, Afol rMg iv~c qy kIrqn rUp iv~c
AT pihr jwrI[ Ahwr leI kVwh pRSwd, suMGx leI Pu~l, suxn leI kIrqn sMgIq, q~kx
leI BgqW dy drSn qy SRDw nwl Jukdy sIs, sprS leI TMFI pOx, swry srIr leI bI
luVINdy swmwn eyQy sdw pRwpq hn[ hirmMdr dy guMbz dw iSKr swrI DrqI dw mwnoN kyNdr hY[
joqSIAW ZlqI nwl Agly smyN bnwrs qy hux gRIinc DrqI dy kyNdr bnwey hn, Asl Ar
ihswb nwl TIk kyNdr ieh drbwr swihb dy guMbz dI cotI hyTlw sQwn hY, ij~Qy mwlk dw
XS hr iCn jwrI hY[ hirmMdr ArSI mMdr hY, sgoN ArSW qoN bI suhxw hY, ikauNik ArS
luikAw hoieAw hY pr ieh pRgt hY jo aupdyS qy kIrqn krdw hY[ hirmMdr dy AMdr siqgur
jI dy igAwn dw cwnxw hY, ieho cwnxw swry pyhn ivc psr irhw hY[ sunihrI guMbzW qoN
cwnxy dIAW irSmW swry srovr Ar pRkrmW ivc pRiqibMbq huidAW hn[ hrImMdr dw pul
vwihgurU dI dy q~k A~pVn dw ivcolw AwpxI CbI ivc AduqI AYauN dmkdw hY jIkUM iksy
AsmwnW dy rwj hMs ny AwpxI fwFI lMmI DOx ipAwr nwl m`Qy tykx ivc lMmI pw id~qI hY[
TIk hY, ieh pul hY – pul sMgq dy BY nUM qoVn vwlw prmhMs aupdySk jo d~sdw hY ik rweI dy
dsvyN Bwg ijMnW qMg mukq dw drvwzw kIkUM Ku~lw ho jWdw hY:-

kbIr AYsw siqguru jy imlY quTw kry pswau] mukiq duAwrw moklw shjy Awvau jwau ]

© Keertan.Org Library
2
jIkUM BYjl sMswr ivc gurmuK dw SrIr Afol itkwau ivc KVw rihNdw hY, qIkUM ieh
pul qy mMdr AMimRq jl pr AYauN KVw jwpdw hY, ijvyN iksy ny mlkVy itkw id~qw hY[
hirmMdr, s~cKMf dw AwdrS hY, phuMcxy leI pul ieh d~s irhw hY ik siqgur ny drgwh
phuMcx leI „gurmuK gwfI rwh‟ swjky BYjl auqy pul bxw id~qw hY, hux qrky XwN byVIAW
ivc cVHky jwx dI loV nhIN[ hW, „gur nwnk mwrg‟ pul smwnI suKdwiek hY, ies pr
quro[ sUrj roz drSn krdw cwroN pihr hirmMdr nUM nzroN auhly nhIN hox idMdw qy rwq iesy
iK~c ivc iPrdw svyry muV Aw jWdw hY[ cMd dI SrmIlI TMFI ipAwrI nzr ies piv~qR
siqgur dyhI qoN lotn potn huMdI iPrdI hY[ hW cMd dI it~kI rwqW nUM AMimRq srovr ivc
tu~bIAW lwauNdI dIhdI hY[ qwrw mMfl swry dw swrw AYnW au~cw ho ky srovr dI qih q~k
au~qr jWdw hY, hW srovr dI invwx ivc au~cw Asmwn Aw smwauNdw hY, ijvyN vwihgurU Aiq
au~cw au~icAW dw au~cw hY:-

vfw swihbu aUcw Qwau ] aUcy aupir aUcw nwau ]

pr ies nIvyN mwqlok ivc, Bgq dy ihRdy ivc pRiqibMbq huMdw hY[ jIkUM srovr ivc au~cw
qwrwmMfl pRiqibMbq dyKdy ho, ie~sy qrHW hrI mMdr dy AMdr au~cw vwihgurU pRiqibMbq hY[
hirmMdr ivc vwihgurU pRiqibMbq hox krky hI ieh mMdr nhIN, siqgurU dI dyhI hY[ ies
mMdr dw AMdrlw nUr idlW nUM iK~cdw hY, hW, ies vwihgurU dI CbI dI iK~c mnW nUM moNhdI hY,
ies Awqm qy BUgoilk kyNdr ivc koeI iCkI hY, DRUh hY Ar aus DRUh ivc koeI rs hY ik hr
mq dw rsIAw PkIr ie~Qy AwieAw nhIN, drSn pwieAw nhIN ik dwmink rOAW nwl
QR~rwieAw nhIN, QR~rwieAw nhIN ik idl dI DOx JukI nhIN ik rs nwl BirAw nhIN[ ieh
hirmMdr vwihgurU pRkwiSk hY[ BYjl qoN pwr krdw hY, Sbd dwqw, igAwn dw pRkwiSk hY, qy
hrI rs dy dyx hwrw hY, hW, eyQy hI:-

PrIdw rb KjUrI pkIAW mwiKA neI vhMin@ ] jo jo vM\YN fIhVw so aumr hQ pvMin ]

p`kIAW r`bI KjUrW eyQy hn, Awqm mwiKE rUhwnI SihdW im`TIAW rs BrIAW dy Puhwry
eyQy hI Cu`t rhy hn, jo jo pRymI AwieAw aus ny au~ml au~ml ky h`Q pwey ik v`D qoN v`D KwvW qy
rs pwvW[

ieh hir mMdr Amn dw Gr hY, jwl ies dy srovr ivc nhIN pY skdw qy bMdUk ies
dy vwXU mMfl ivc nhIN c`l skdI ieQy Kyldy pMCI Amn ivc hn[ ieh mwn srovr hY ijQy
sMq mrwl kMqUhl krdy hYn[ ieh ArSW dw ggn hY[ ggn dmwmW eyQy bjdw hY! kurbwnI
dw nkSw, sdky hox dw nmUnw „pRkRmW‟ eyQy ivdmwn hY[ roz pqMgy vWg pRymI Awky pRkRmW
krdy ieh d`sdy hn ik AsIN sdky nuCwvr huMdy hW, pr pqMigAW vWg mrdy nhIN hW, sgoN
PirSiqAW vwNg Amr jIvn dIAW JrnwtW ivc jIau au~Tdy hW[ ieh Sihr dy AMdr „jIA

© Keertan.Org Library
3
dwn‟ dw itkwxw hY, ij`Qy mnUr mn kMcn vWg qy moey idl ibjlI vWg jIau au~Tdy hn[ ieh
jIAdwn dwqw siqgur dw SrIr hY[

Sbd dI gUMj, ielwhI rO dI Jrnwt, Awqimk SkqI dy lihrwau, rUhwnI dwmink


Dwrw ie`Qy pUry jobnW ivc hn, ijnHW qoN rsIey rs mwxdy hn[

iek idn AMmRq vyly ies mMdr ivc bYiTAW ies suhwvy mMdr dy suhwvy rs nUM AMdr
lYNidAW lYNidAW iek inmgnqw ijhI Cw geI[ ies mgnqw ivc surq c`lI, hW c`lI hux
sYNkVy mIl hyTW d`Kx dyS nUM, kI dyKdy hW, dIvwn sj irhw hY, isMG gurU klZIDr dy ivCoVy
ivc bYTy hn, kIrqn dw Bog ipAw qW iek isMG jI boly:-

„jnm mrx duhhU mih nwhI jn praupkwrI Awey ]


jIA dwnu dy BgqI lwiein hir isau lYin imlwey ]‟

ies pr iek suK meI Jrnwt iCVI, Ar isdkI qy rsIey joiDAW dy mUMh lwl ho gey[
DMn siqgur!! dI gUMj auTI qy jYkwry g`j pey[

Pyr BweI sMqoK isMG jI jQydwr boly:-

Kwlsw jI! siqgurU jI ny gurU Kwlsw QwipAw hY gurU gRMQ jI dI qwby, qy Awp sdw ivcrngy
Kwlsy ivc qy PurmwXw sI ik mYnUM colw Cf jwxqy tur igAw nw smJxw, mYN qusW dy ivc hW,
qusW dy nwl hW, hW „sB QWeI hoih shwie‟ ieh gurU kw ibrd hY[ ij`Qy koeI ArwDygw gurU
bwhuVI krygw, sdw AMg sMg ho vrqygw[

Kwlsw jI! siqgur dy Gr „gurpurb sdw dswihrw hY[ „Avqwr Dwrnw‟ ik „AMqr
iDAwn hoxw‟ siqgur dw sdw gurpurb hY[ swfw siqgur jIvn dw sUrj hY; sUrj sdw
cmkdw hY[ sUrj dw audy Asq sUrj dw jnm mrn nhIN huMdw, iqvyN siqgur dw pRgt hoxw Xw
AMqRiDAwn hoxw Awvwgvn nhIN hY nw „Bwv‟ „ABwv‟ hY[ siqgur jwgqI joq sdw pRkwSmwn
hY[ swfy AMg sMg hY, swfy ivc hY ij`kUM:-

bwbw mVI n gor gur AMgd ky hIey my ]

iq`kUM:-

klgIAW vwlw nwQ, tur nhIN igAw, pMQ hIey ivckwr joq jgw irhw hY[ ie`k isMG
boilAw:-

© Keertan.Org Library
4

pr q`q q`qW ivc rl gey, joiq ivc joiq rl geI[ siqgur sMpUrn sI, sMpUrn ho
igAw[ bwkI kI?

iek hor Avwz AweI:-

1723 sMmq ivc siqgur pRgty 1765 ivc joqI joiq smwey, ieh vwikAw ieMj hoey qy
ieMj TIk hn[

sMqoK isMG jI boly:-

iPlsPw qy ieiqhws AwpxI rwhy turn, pey turn, pr Awqmk dunIAW dw s`c qy
prq`K s`c ieauN hY ik:-

siqgur dI joiq AzlI joiq hY, AzlI cIz dw Awid AMq nhIN, ausdw jnm mrn
kQn krnw ^qw krnI hY[ auh AzlI joiq dyS kwl dI kYd qoN pry hY[ AsIN swry mn vwly,
soc vwly h`d vwly lok hW, „dyS kwl‟ Awid ibnW AsIN kuC soc hI nhIN skdy[ AsIN AzlI
joiq nUM dySkwl dy jwmyN pihnw ky kIkUM s`cIAW dlIlW kr skdy hW[

siqgur dI AzlI (AbclI) joiq Awpxy joiq srUp ivc „AnMd‟ hY, jy cwhy qW sMswr
dy kMm krdI hY, - ArUp rUp rihky krdI hY, rUp Dwr ky krdI hY[ gurU AwKdw hY ik mYN sdw
jIauNdw hW[ mYN AvDUq bI hW, rswl bI hW[ „purK risk‟ bI hW, „bYrwgI‟ bI hW[ mYN
„ArUp‟ bI hW, „rUp‟ bI hW; „ArUp rUp‟ bI hW[ mYN „Kyl‟ bI hW, „AKyl‟ bI hW, „AKyl
Kyln‟ bI hW[ im`qRo! is`K hW, is`K pd ivc gurU pd dI sMBwvnw hY[ so quswfw gurU hY, auh
gurU sdw jIauNdw hY, aus „sdw jIvn‟ ny sdw sMswr dy jIvW nUM „jIAdwn‟ dyxw hY[ AsIN qW
dyh dy drSn pwey, hzwrW l`KW swQoN mgroN Awauxgy, is`K AKwauxgy is`KI isdk pwlngy,
siqgur nUM imlxgy[ kIkUM? vIcwr kro[ jy qusW siqgur nUM inry iPlsPy qy ieiqhws dy
KoipAW nwl q`ikAw qy eyh Kopy A`goN AwpxI Awl aulwd nUM dy id`qy qW siqgur qoN lwB kOx
auTwaU? auh idn hwie hwie dw hoaU, Sok dw hoaU, ijs idn Kwlsw siqgur nUM „jwgqw dyau‟
nw smJU, ijs idn siqgur jI dI hoNd dw iDAwn pMQ ivc nw rhU, ijs idn siqgur is`KI
dw AwdrS nw rhU[ hwivAw vwlw hoaU auh idn, ijs idn is`K syvw, aupkwr, pMQ dw kMm
krngy; pr hIey ivc siqgur dw cwau qy swrw kuC ausnUM smrpn krn dw aumwh nhIN
Dwrngy[ aus idn is`K mnmuK ho jwxgy, ijs idn siqgur nUM Bulw dyxgy[ hW, jd q`k is`K
siqgur nUM AwdrS bnweI r`Kxgy, siqgur nUM (iKAwlI nhIN sgoN) s`cI AzlI joq jwxngy; jo
kMm krngy, ausdw hukm jwxky krngy, jo syvw SuB g`lW kmwauxgy auhdy crnW ivc Byt
Drngy, qd q`k is`K is`K rihxgy[ so imly rho imly rho sdw siqgur nU[M

© Keertan.Org Library
5

Kwlsw jI! AsIN Sok ivc pY rhy hW, FihNdIAW klW ivc cly gey hW, byAdb ho cly
hW[ AzlI joq dy „ady Asq‟ dy vihm ivc pY gey hW, ijvyN mUrK sUrj dy audy Asq nUM aus
dw scmuc cVHnw qy fubxw smJdy hn, sUrj sdw ciVHAw hY[ audy hox qoN pihlW qy Asq hox
qoN mgroN sUrj sdw hY, kdy „nhIN hY‟ nhIN huMdw[ hW, AsIN A`j siqgur dy jnm clwxy dy
hrK Sok iv`c hW, Cfo ieh AigAwn, Awqm s`c v`l q`ko[ siqgur dw Avqwr qy AMqr
iDAwn hoxw do kOqk hn, Eh sdw iek rs idpq hn[ swfy leI doie kOqk dy idn gurpurb
hn, dovyN KuiSAW dy idn hn, dovyN r`bI Byq hn, dovyN pRq`K s`c hn[ siqgur dI joq Abcl
hY, iek rs hY[ is`K qy siqgur dw sRIr q`k dw nwqw nhIN, ieh nwqw Awqm nwqw hY[
Awqmw in`q hY, nwqw in`q hY[ vIro! hMBlw mwro, au~cI AtwrI qy surq kr ky q`ko! qusIN
rMfIAW, Cu`tVW, kuAwrIAW vW|U nhIN, qusIN suhwgxW vwN|U ho ijnHW dy isr qy iQr suhwg hY,
AYsw suhwg hY jo:-

„nw Ehu mrY n hovY sogu‟ hY[

hW, A`j Sok dw idn nhIN, A`j bI KuSI dw idn hY[ pr qW, jy AsIN isdk dI AYnk
nwl siqgur dy Asl srUp nUM q`kIey[ qkVy hovo Ar AwKo:-

“siqgur mVI n gor, gurU pMQ dy ihRdy iv`c; ilv dI l`gI for, hwzr id`sy zwhrw[”

ieiqhwskwr dy mgr l`g ky „Awqm s`c‟ nUM nw guAwE[ ieiqhwskwr hnyry iv`c hY,
kyvl iC`lV q`kdw hY, aus nUM igrI qy igrI dIAW SkqIAW dw pqw nhIN hY[ iPlsPy vwlw
gyxqI iv`c hY; aus nUM AsMK pd dw pqw nhIN, aus nUM Amul dI gXwq Ajy nhIN AweI[ hW
BweIE! itMfW bYT ky kuimhwr dw pwrwvwr lYNdIAW hn[ is`K bxoN, hnyry iv`coN inklo, surqy ho
ky cwau iv`c q`ko, siqgur sdw jwgdI joq hY[ auh jIkUM swfy ivc swfy vrgy kwgzI qKqy qy
mUrq idKw gey hn, auh AmUrq qKqy au~qy ausI qrHW mUrqI mwn hn[ hW hW siqgur swfw:-

hlq plq suAwrngy, swfy bMDn k`txgy[ siqgur dw ibrd hY:-

“jh jh kwj ikriq syvk kI qhw qhw auiT DwvY]1] syvk kau inktI hoie
idKwvY]”

ijvyN brP jo qusIN in`gr q`k rhy ho pwxI hY[ pwxI BwP bxky pOx rUp ho jWdw hY[
iqvyN SrIr, mn bu`DI sB ieko Awqmw dy Awpxy koeI coj hn[ jIv dI Awqmw jdoN suqMqR qy
inrBY pd qy jwvy iPr aus dy Agy auh kuC sMBv hY jo swfy Agy nhIN[ qusIN siqgur dI joq qy
eImwn Dro, jo AzlI hY[ myrw jI ieh krdw hY ik Poky igAwn nUM bI dUr r`Ko, siqgur nUM auN\

© Keertan.Org Library
6
hI Awpxy ivc shweI isr auqy AMg sMg jwxo[ „siqgur hY‟ hY, ies inrI soc ivc nW pvo,
sdw ilv ivc rho[ Pyr guris`K dI sMiD sdw gurU nwl imlI hY[ AwE Sok dUr krIey[ swnUM
Sok kwhdw?

“nw Ehu mrY n hovY sogu ]”

iek Avwz AweI:-

“hIey nUM l`gy ibrhoN dy qIr [ ikvyN inklx qy ikvyN imlx[”

ieh suxky siqgur dy ipAwry sMqoK isMG dw jIA Br AwieAw, ijs nUM klgIAW vwly
ny hukm idqw sI ik „qusIN sdw eyQy rihxw qy dyZ clwauxI‟ aus ipAwry dw jI Br AwieAw,
isdk ny auCwlw KwDw, aus s`c ny (jo dunIAW dI vifAweI nUM vifAweI nhIN smJdw, pr
ij`Qy auh huMdw hY auQy pRbl SkqI huMdI hY) auCwlw KwDw, A`KW cVH geIAW, lwlI Br AweIAW,
m`Qw cmk ipAw, ls mwrI, sRIr QRrw igAw, nYxW ivcoN iek qyz inkilAw, Ar isMG jI ny
AkwS ivc iek h`Q Pyrky gUMjdwr, pr kVkvIN Avwz ivc ikhw:-

Ehu AauhwxI kdy nwih nw AwvY nw jwie]

ieh kihNdy hI iek ilSkwrw ipAw, sB nYx muMd gey[ swry Kwlsy Aih`l, Ac`l,
Afol ho gey[ swirAW dy nYx AgoN mwqlok lop ho igAw, AMdrlI nzr AsmwnW qy jw itkI[
kI dyKdy hn:-

{pihlw Awqm lihrwau}

iek pRkwS dI DrqI hY, ibnW cMd sUrj qwry dy cwnxW, pr auN\ cMd vWguMU im`Tw im`Tw
cwnxw hY, cwnxy dw iek mihl hvylI dI sUrq dw hY[ auQy iek AqI qyjmX dyvIAW isr
dyvI iek nUr dy qKq qy bYTI hY[ cwr hor nUr dy puqly nUrI GoVy srp`t s`tI Aw rhy hn qy
CyqI nwl qKq pws jwky m`Qw tykdy hn qy AwKdy hn, mwqw jI! A`j dwqw jI dw Awgmn
hY[

smwiD siQq dyvI ny nyqr Kuhly, b`icE! kI sMdysw ilAwey ho?

b`cy – mwqw jI! ipqw jI Aw rhy hn, mwqlok qoN tur pey hn[

© Keertan.Org Library
7
dyvI – nYx mMud ley, muMdy nYxW ivcoN mwnoN kuC topy jl dy ikry[ ipCoN sihjy DImIN im`TI
Avwz AweI „Sukr hY‟[ iPr nYx KulHy[

b`cy – mwqw jI! ipqw jI Aw rhy hn[

mwqw – Sukr hY!

b`cy – AwgXw hovy qW hor hyTW jw ky AgoN ilAweIey?

mwqw – auproN hyTW auqrky AYQoN qk hI Awauxw TIk hY, Agy ies qoN hyTW jwx dI
mnwhI qW nhIN, pr A`j rzw ievyN hI hY[ ieh kihNidAW nYx Pyr muMd gey qy Sbd hoieAw:-

siqgur Apuny sunI Ardwis ] kwrju AwieAw sglw rwis ] mn qn AMqir pRBU
iDAwieAw ] gur pUry fru sgl cukwieAw ]1] sB qy vf smrQ gurdyv ] siB suK
pweI iqs kI syv ] rhwau ] jw kw kIAw sBu ikCu hoie ] iqs kw Amru n mytY koie
] pwrbRhmu prmysru AnUpu ] sPl mUriq guru iqs kw rUpu ]2] jw kY AMqir bsY hir
nwmu ] jo jo pyKY su bRhm igAwnu ] bIs ibsuey jw kY min prgwsu ] iqsu jn kY
pwrbRhm kw invwsu ]3] iqsu gur kau sd krI nmskwr ] iqsu gur kau sd jwau
bilhwr ] siqgur ky crn Doie Doie pIvw ] gur nwnk jip jip sd jIvw ]4]

ieh Sbd AYsI im`TI sur ivc gwivAW igAw Ar ieqny swz nwl v`j rhy Bwsdy sy ik
ijnHW dy imlwp ny Acrj komlqw pYdw kr id`qI sI, prMqU koeI gv`eIAw qy v`jeIAw dIhdw
nhIN sI[ iek hor bVw Acrj ieh sI, ies QwvyN koeI Pu`l , koeI Pulyl, koeI sugMDI vwlI
SY, koeI Aqr nhIN sI ipAw, pr AYsI KuSboeI sI Ar AYsI lptdwr mihk sI ik idmwZ
qro qr huMdw jWdw sI, pqw nhIN pOx hI sugMiDq sI, pqw nhIN ienHW nurIAW dy SrIrW ivcoN
lpt inkl rhI sI[ iek hor kOqk sI, idl dI rMgq eyQy Aiq ipAwrW BrI sI, swry AYauN
jwpdy sn ik ipAwr dy bxy hn[ Aw muhwrw idl nUM ipAwr dw aumwh cVHdw sI Ar auh
aumwh AYauN KIvw krdw sI, ik aus mMfl nwl puihAw jwky p`CoN dI mMd mMd vgdI pOx dy
Jumwau nwl JUmdy srU vWg isr JUmx l`g pYNdw sI[ swmwn, Gr, bwr swry nUr dy sn, pMjy
sRIr nUr dy sn, pr Pyr nUr dIAW AwBW v`Ko v`KrIAW sn, ijs qoN sB kuC inAwrw inAwrw
hoky pRq`K SrIr vWgU id`s irhw sI, AYauN jwpdw sI ik ieh dyS pRkwS dw hY Ar jIkUM swfy
dyS ivc hr SY mwdy (sQUl pRikRqI) qoN bxI hY iqvyN eyQy hr SY pRkwS qoN bxI hY[ Kbr nhIN
auho q`q jo swfy dyS ivc motw motw sQUl sQUl rUp rKdy hn, eyQy ieqny sUKm sUKm ho gey
hn ik aunHW dw rUp pRkwS pRkwS ho igAw hY[ jW AYaUN hY ik Asl vsqU Asl SY ieh pRkwS
hY, iesy pRkwS dy sUKm AvYvW dI qy inAwrI inAwrI QRwt, inAwrI inAwrI Jrnwt, inAwrI
inAwrI ilPwau, inAwrI inAwrI kMp koeI sQUlqw dw rUp bxdI hY jo A`f A`f qrHW Xw BUqW

© Keertan.Org Library
8
dy sQUl rUp Dwrky mwqlok dw swmwn bx jWdI hY, ijQy hr SY SrIr DwrI huMdI hY[ jIkUM nwnw
qrHW dy sMswrk pdwrQW dw mUl sO s`T q`q hn qy swry q`qW dw mUl koeI iek sUKm rO mwqR hY
qy ieh swry aus dIAW A`f A`f JrnwtW qy QRr` wtW hn[ iesy qrHW swrIAW nwnw qrHW dIAW
QrrwtW dw Asl q`q qy q`qW dw Asl q`q „prm q`q‟ ieh pRkwS hY, ijs pRkwS ivc koeI
Q`rrwt dI iksm dw AYsw kWpw hY jo rUp pRgt kr irhw hY Ar hr rUp nUM inAwrw drsw
irhw hY Aqy ies prmq`q dy ienHW AvYvI JrnwtW dy mgr ies dw bI iek hor mUl q`q hY[

ieQoN eykqw dw dyS ArMB huMdw hY qy jo kuC eyQy dIhdw hY iek iesy prmq`q dw bixAw
hoieAw hY, rUpDwrI nwn`qv krky nhIN bixAw kyvl „iek QrRwt‟ ies ieko q`q ivcoN nwnw
qrHW dy rUp drsw rhI hY qy jo kuC drsw rhI hY, auh sQUl nhIN, ikauNik jy kMDW nUM h`Q lwE
qW h`Q ivc kuC nhIN AwauNdw, jIkUM cwnxw dIhdw hY, pr h`Q nwl CuihAW sprS kuC nhIN
huMdw[ Pyr ieh jo kuC id`s irhw hY so nzr pr suhwauxw, Aiq ipAwrw, Aiq cMgw l`gx vwlw
Asr pwauNdw hY[ AkyvW, QkyvW, rjyvW iesdy iksy pdwrQ ivc nhIN[ TMF, suhwau, mgnqw,
suAwd, rs Awp qoN Awp SrIrW dy AMdr bwhr iPr irhw hY[ mlUm huMdw hY ik ASrIrI CbI
qy rUp rihq rs ieQoN dw AslI Bojn hY, jo ibn qr`dd ibn icMq, ibn imhnq Awp qoN Awp
suBwv vWgUM ieQy mOjUd hY Ar vwsIAW dy AMdr bwhr Awpy iPrdw hY, jIkUM swfy lok ivc pOx
Awpy suAws nwl AMdr bwhr AwauNdI jWdI rihdIN hY[ AYauN ieh ArUp qy ASrIrI CbI ienHW
nUrI rUpW ivc iPrdI turdI qy iehnW dIAW Akwl mUrqIAW dI pwlnw krdI hY[ ies krky
ieQy swfy vrgI kruJ ` vIN „myrI‟ hY nhIN[ swry suqMqR Awpxy Awp ivc pUrn qy bymuhqwj hn[
ieQy loV nhIN ieQy „myrI‟ dw ivKyvyN vwlw sMklp ho hI nhIN skdw[ swry AnMd rs ivc
mgn, ipAwrW dI lpt ivc, sdw cONp BrI byprvwhI ivc, pr SWq, BgqI, pRym dy rMg ivc
iksy aucy dy ieSk ivc aus dy „iDAwn qwr pRoqy‟ ivcr rhy hn[

AYsy ipAwry suMdr dyS dy aus nUrI sQwn ivc q`ikAW, hW jI, nIJ lwky q`ikAW, klyjy
h`Q Drky q`ikAW, ipAwr Bry BY nwl, SRDw Bry Adb nwl, pRym Bry siqkwr nwl q`ikAW,
iek ibjlI dI cmk vWg jdoN auh Du`p ivc cmkwrw mwry iqvyN dw aus cmkwr ivc iek
cmkwrw v`jw, A`KW ckwcUMD ho geIAW[ dUsrI iKn kI dyKdy hWik qKq dI CbI hor vD geI
hY, aus aupr Eh ibrwjmwn hn, jo swfy dyS ivc klZIAW vwly kihlwauNdy sn[ Eh gRIbW
dy bylI, AnwQW dy mylI, duKIAW dy drdI, mnuKW dy mnuK, gRIbI PkIrI, aupkwr, AmIrI ivc
Awpw vwrdy mnu`K nwt krI iPrdy sy, hux Awky ibrwjmwn ho gey hn[ q`ko auh SrIr ijsnUM
qIrW dIAW nokW keI vyr cuB geIAW, Aj inry nUr dw nzr Aw irhw hY, ijs nUM SsqR Gw
nhIN kr skdy[ auh jwmw jo gRIb myiFAW dI au~n qy inmwxIAW is`k BrIAW dyvIAW iqAwr
krky Awp nUM pihnwieAw krdIAW sn, A`j inry cwnxy dw hY[ auh klZI jo swnUM sony dI
hIirAW jVy qy ngIinAW sjy gihxy au~pr KMBW dI ho id`isAw krdI sI, A`j Axigxq qwrW
dI hY * (*solh klw sMpUrn PilAw] Anq klw hoie Twkuru ciVAw]), qy hr qwr iek
cmkwrw hY, qy hr cmkwry ivc auh rMg hY, ijsnUM AsIN gux jW SkqI AwKdy hW[ swrIAW

© Keertan.Org Library
9
klW sMpUrn Pln dI SkqI dw puMj ieh mhW purK hY, ijs dI ienHW SkqIAW nwl P`bI CbI
dI rUpk klZI sI Ar AsIN klZI dw inSwn dyKky pwqSwh jwxdy qy klZI inSwnI smJdy
rhy[ A`j id`isAw ik ieh klZI qW s`c dI hY, Ar auh s`c AnMq SkqIAW dw smudwX hY,
Ar ieh klZI s`c dI inSwnI sI, Ar s`c SkqIAW dw smudwX sI, qdy AsIN ies nUM
pwqSwh jwxdy hoey s`cw pwqSwh AwiKAw krdy sW[ Aw myry s`c dIAW klgIAW vwilAw
s`icAw pwqSwhw! Aw s`cy kOqkIAw! cojIAw! nwtkIAw! swnMU qW srIr dI CbI, aupkwr dI
suhx`pqw, ipAwr dI suMdrqw nwl T`gdw irhoN, A`j qyrw Byd l`Dw, qUM nUr sYN, nUrIAW dw bI
nUr, pRkwSW dw pRkwS, qyjW dw qyj rUp sYN[ qyrw srUp qyj sI, qyrI klZI SkqI rUp s`c
sI, qyrw vjUd pRkwS sI[ Awhw! AsIN ikQy Bu`ly rhy? AsIN ivjogW ny mwr ley[ hy sdw
sMjogIAw! kdy nw ivCuVn vwilAw! sdky qyrI Aj dI AwBw qoN, qyrI Aj dI duqI qoN, qyrI
Aj dI kRWqI qoN, qyrI Aj dI KUbsUrqI qy rUpvqI Pbn qoN[ vwh vwh, eyky dy mihrmW! nUr
dw qKq, nUr dw qUM, nUr dw sB kuC, vwh pRIqmw vwh! AYfy au~icAw qy swfy nIivAW ivc
vrq cuikAw swihbw! DMn qUM, DMn qUM!!

mohI dyiK drsu nwnk bilhwrIAw[

auQy vrqy kOqk jy AwpxI bolI ivc vrxn krIey qW kuC ieauN dw vrxn ho skdw
hY:- Awp swihb Apxy qyj ivc ls rhy sn ik mwqw gujrI jI Awey[ swihbW auTky sIs
JukwieAw jo mwqw ny gly lwky AYsw Gu`itAw ik ijvyN eyQy koeI mwqw Awpxy ivCuVy puqR nUM gly
lwky pu`qR pRym ivc mgn hI ho jwey[ iPr nYx Ku`lyH[ swihb boly: mwqw jI, bVy kSt J`ly, bVy
Kyd shy, pr dyKo jgq suKI hoieAw hY[ quswfIAW „duK-J`lxIAW‟ ny jgq suKI kIqw hY[ hux
q`k lE Eh sB kuC kwl ivc sI, kwl- duK dw kwl – lMG igAw[ hux AwpW swry imly hW,
suKI hW[ lwfly poqy dyK lE ik\ shI slwmq jgmg kr rhy hn[ mwqw jI TMFw swh, hW
shUlq vwlw swh lYky muskRwey qy boly:- ArSI pùqRw qyrI giq imiq qUMhoN jwxdw hYN[

mwqw jI nUM pRsMn krky ArSI pRIqm jI Awpy ivc Awp mwey cmkW dmkW ivc ls rhy
hn, crnW pr sRI jIqo jI dw sIs hY, cwry swihbzwdy iks qrHW dMfOq kr rhy hn, iks qrHW
pMjW nUrI srIrW ivcoN inMmRqw, ipAwr, SrDw Awpwvwrn dIAW Aiq sUKm ikrnW jyhIAW
lwsW inkl ky siqgur dy crnW au~qy pY rhIAW hn, Ar siqgur dy ichry, A`KW, h`QW ivcoN
ikkUM „inhwl inhwl‟ dIAW qyjmX ikrnW Aw muhwrIAW inkl inkl ky pMjW dy srIr qy pY
rhIAW hn? ikkUM pMjy „imit gey gvn pwey ibsrwm‟ dy rMg ivc hn?

Kbry ies sPl iDAwn, ies Aml drSn, ies AlOikk dIdwr ivc ikMnw icr
lMiGAw, mgnqw ny smyN dw koeI mwp nhIN rihx id`qw, qdoN pqw lgw jdoN qyjmX mUrqI
ih`lI qy pMjy mUrqW goifAW Bwr ho q^q vl Juk ky nUrI dwqy dy hsq-kmlW dy spSt hyT

© Keertan.Org Library
10
isr DrI Adb dw nkSw ho geIAW, ik hux hor kOqk vriqAw ijsnUM AsIN AwpxI bolI ivc
ieauN khWgy:-

ArSI nUrI pwqSwh „dyvIAW dy isrqwj‟ vl mUMh krky boly – jIq jI! lwl jI mry
nhIN nw, jIvy hn nW?

jIq jI – hy pwrdrSI, iqRkwl drSI id`bdrSI dwiqAw! mY qyry cojW nUM kI jwxw?
lwl sdw jIvy hn, jo mYN mOq jwxdI sW, auh Awqm jnm sI, qyrI bKSI auh AbdI izMdgI
sI, auh AzlI jIvn sI, auh Amr pdvI sI[ lwl cmkOr dI DrqI ivc ShId nhIN ho
gey, ArSW dy qKqW qy Aw Kyfy hn[ lwl srihMd ivc smwpq nhIN hoey[ lwl ArSW dy rwjy
ho gey[ dwqw! mYN inrbl vyl vWgUM byAwsM| sW, qyry Awsry bcI qy qyry au~cy crnW dy pRqwp
„jIq‟ hoeI, suKI hoeI, jIauNidAW dI mW bxI[ AmrIAW ny mYnUM AsIs id`qI, id`b jXoqIAW
ny vDweIAW myrI JolI pweIAW[ hy nYxW vwilAw! nwm dwn bKS ky mOq ivc jIvn, ShIdI
ivc izMdgI, kurbwnI ivc jwn, Awpw vwrn ivc Amrw pd sB nUM id`sy, hW ieh qUM hI rMgW
ivc ault rMg vswieAw hY, qYnUM hI TIk id`sdw hY, qUM DMn hYN[ qUM DMn hY!!

hux do Coty dulwry god ivc Aw gey[ cojI ipqw ipAwr dy irhw hY, m`Qy h`Q iPr irhw
hY: pu`Cdw hY, b`icE! kMD ivc dm bhuq Gu`itAw sI? hvw dy nw imlx ny bVI qVPnI lweI
sI? ijs vyly sMswr dy cwnx qy hvw qoN rihq quhwnMU aus qMg Gopy ivc icx ky bMd kr id`qw
igAw, pr q`ko (CwqI nwl lwky) qusIN Kyq ivc rwhk dy d`by dwxy vW|u n`py nhIN gey, pr
lihlhwauNdy nO inhwl ho ky KulHIAW hvWvW qy Ku`ilHAW cwnixAW ivc Aw lihry ho[ hW, iPr
quswnUM hvw luAwky frw ky SmSyr dw pwxI cKwieAw igAw sI? auh kSt sI? q`ko quhwfy aus
bIq jwx hwry qy bIq cuk ` y kSt J`lx ny duKIAW nUM ikqnw suK idqw hY[ murdy idl jIau auTy
hn, mr cukI isRStI JUm auTI hY, zulm dw hnyrw quhwfy kMD ivcwly dy hnyry ny k`t id`qw hY[
quhwfy gly qy iPrI cmkdI qlvwr ny jgq dy bMDn k`ty hn[ sPl b`icE! quhwfI „sPl
sPl BeI sPl jwqRw‟[ iek p`t qy doNvy in`ky lwl bYTy hn, dUjy pr v`fy lwl id`s rhy hn[
ipqw dsqwr suAwrdw, CwqI nwl lWdw, m`Qw cuMmdw AwKdw hY: myry dulwirE, vwhvw! hW,
auh zulm dw twkrw, auh rx q`qw, auh AnykW nwl iek iek dw mukwblw, auh Aijq sMgRwm,
auh qpq, auh kVk, auh mwromwr, auh h`lw, auh mwr mukwE, pr hor hor turdw vDdw
AwauNdw ju`D! hW lwlo, KUb lVy, KUb Gwau KwDy, c`py c`py srIr qy nokW KuBIAW[ Gwiel ho ho
Ar mwiel ho ho lVn hwry spu`qRo sdky, (m`Qw mMuGky) quhwfy aus cmkOr dy gubwr ivc lhUvIt
dyx ny sMswr dw gubwr k`itAw[ quhwfI bIrqw ny moeI isRStI ivc jwn pweI, jIA dwn
bKiSAw, q`ko hyTW ikkUM loQW qRbk qRbk auT rhIAW hn[ qusIN zwlmW dI qlvwr nwl k`ty
gey, qusIN DRoh dI ktwr nwl toty toty kIqy gey qusIN inrdeIAW dy qIrW A`gy CwnxI bxwey
gey, qusIN kihr khwr nwl mwr id`qy gey pr q`ko qusIN mwirAW mwry nw gey, hW, qusIN k`tI
geI fwl vw|UM mry nhIN pr k`tI fwl pyauNd ho ky au~c jIvn ivc jwg au~Ty vWgUM Amr jIvn

© Keertan.Org Library
11
pw Awey inrBY rMg ivc Kyfy ho[ sdw jIvy lwl! kwl ny qusW nUM nhIN KwDw, Akwl ny quswnUM
AwpxI godI pwieAw hY[ mYnUM qusIN sMswr qoN Apu`qw krky nhIN sy Aw gey, quhwfy lhU dI iek
iek bUMd qoN EQy myry Gr l`K l`K pu`q jMimAW hY, myrI god qusIN AYsI hrI kr Awey ik „juig
juig pIVI clY siqgur kI‟ vwlI scI sOqrqw ho geI hY; mY sMswr qoN lKIAr bwbl bxky
vwps AwieAw hW[ vwh pu`qro! vwh qusIN qy vwh quswfI mweI!

jIq jI! DMn quswfy ipAwr, Aqu`t ipAwr qy quswfI kurbwnI dy! mYQoN ieh nw mMigAw
ik pu`q nw mrn, pr ieh mMigAw ik mYN pihloN jwvW[ quswfy ies Awpwvwrn ny jgq suKI
kr id`qw, mYN fwFw nwzk kMm lY ky Awpxy bwbl jI dy GroN tuirAw sW, SwbwS! qusW mYnUM aus
ivc mdd id`qI[ qusIN moh mwieAw dy sMswr ivc v`s ky Awpw nuCwvr kIqw, myry hukm mMny[
mYnUM myry rMgI bwbl jI pws surKroeI nwl, au~jl muK nwl, inrml rMg nwl hauN AqIq
Awaux ivc Awpwvwr mdd id`qI; rMg l`gw rhy, rMgl Bey, qusIN AmrI hoey; hW, qusIN myry
Awqm srUp dIAW fwlIAW ho gey[

dulwirAW ny sIs invwieAw Ar EhnW dy SrIrW qoN mwnoN ieh Avwz AweI:- “Awp
dI ipAwrI mUrqI dy iDAwn dy suAwd ivc swnUM koeI kSt, auiKAweI nhIN l`gI, iDAwn
mgn rMg Bry kStW dy smyN lMG gey[”

Pyr ilSkwr v`jw kI q`kdy hW ik klZIAW vwly Purmw rhy sn:-

byytw jIau! swfy SurU qoN A`j qweIN dy Xwr jo swfy mnu`Knwt ivc hr jwmyN ShId huMdy
rhy hn, ipAwr qy SrDw, Awpw vwrn qy ieSkW ku`Ty, isr qlI jo swfI glI Kyfdy Awey hn,
pMj ipAwry, AnMd purI ShId, cmkOrI mukqy, mukqsrI mukqy, hW, auh ipAwry Aj bwpU jI dy
hukm Anuswr mwq lok ivc swnUM lYx gey sn, Eh pRIqm dy AdbW vwly Adb suAwry ies
dwlwn dy bwhr KVy hn, lwlo! Eh myry hn, mYN auhnW dw hW[ lwl jI! EnHW nUM AMdr lY
AwE[ mYN Eh Awpxy kIqy hn, pr Eh ipAwr-pRoqy Adb suAwry Adb ivc bwhr KVy hn[

dUjI iKn ivc nUrI jwimAW vwly s`cy ShId! hauN krky mry nhIN, pr ipAwr krky
prvwn ho cuky prvwny AMdr Aw gey[ A`gy A`gy bwbw sMq isMG hY ijsdI swrI nuhwr
klZIDr jI dI AwpxI hY, isr qy siqgur dI PbweI klZI ijgw cmk rhI hY, gl siqgur
vwlw jwmw hY, l`k auho gurU qlvwr hY, pr A`KW Adb nwl Srmswr hn[ „hwie! mYN auh
is`K hW, ijn is`K hoky gurU jwmy pihnwx dI byAdbI kIqI hY‟[ vwh Adb Dwry is`Kw! qyrI
is`KI ny gurU nUM ibhbl kr idqw hY, AOh qKqoN Cwl mwrI, sMq isMG nUM j`PI pweI, Eie,
im`qRw! „qUM mYN‟ „mYN qUM‟ „mYN qUM‟ „qUM mYN‟ im`qRw! vwh AqIqw, vwh myry sMinAwsIAw! vwh myry
vYrwgIAw! vwh myry blIdwnw! vwh myry jgvydI dy s`cy kurbwnIAW! vwh myry s`cy hvnIAw!
vwh myry Awpw vwru Awp nuCwvrIAw! myrI ^wqr, inrol myrI Kwqr – vwh qUM ijs dy AMdr

© Keertan.Org Library
12
aupkwr, prwieAw Blw, isRStI rKXw dw iKAwl bI nIvW rih igAw, AwnMn inrol myrI dyh
rKXw dy pRym ivc – toty ho ky kuhI igEN, myirAw! qy kuhI ky Adb ivc Srmswr myry
AwpixAW! myrw jwmw, myrI klZI ijgw, myry SsqR lwaux dI byAdbI dw BY Dwrn vwilAw!
pr myry ihq kIqI kurbwnI nUM cyqy bI nw r`Kx vwilAw is`Kw! „qUM mYN‟ „mYN qUM!‟ „qUM mYN‟ „mYN
qUM!‟

zrw ghu krnI, auh isr qlI Drn vwly pMj ipAwry gurU dI j`PI ivc! gurU isrW nUM
suMGdw qy AwKdw hY – sUirE, isr isr lw bwzI Kyfx vwilE! ij`q inkilE myirE! qusIN
myry, mYN quswfw, qusW r`K ivKweI, qusIN bwpU jI dy hukm kmwaux ivc myrIAW BujW bxy[ qusIN
Awqm q`qvyqw pUrn swDU sy, myry nwl gey sy qy myry ipAwr ivc qusW duKW vyVHI isRStI dw
Bwr hrn dw kMm cwieAw qy Awpxy mws dIAW botIAW AhUqI krky s`cw hom qy jg
rcwieAw[gurU qW AYauN kih irhw hY, qy pMjY „gurU gl`kVI‟ qoN iKskdy crnW qy FihNdy jWdy
hn, qy aunHW dy lUMAW qoN iek m`Dm gUMj auT rhI hY:-

“bY KrIdu ikAw kry cqurweI iehu jIau ipMfu sBu Qwry”

hW, qy siqgur AwKdw hY, “myry myry, myry myry”[

dUjI iKn mukqy, hW jI cmkOrI mukqy qy cmkOr qoN pihlI rwq srsy qy ropV ShId
hoxvwly duAwly siqgur dI ipAwr klweI ivc Aw gey, siqgur ipAwr dyNdw qy AwKdw hY:-
“myry isdk suAwry, Afol myirE! vwh vwh! quhwfw lhU, ijs nwl qusW mYnUM KrId ilAw,
quhwfI kurbwnI ny mYnUM ivhwJ ilAw qusIN DMn; qusIN DMn! DMn is`KI! DMn is`KI! DMn is`KI!
qusW DwrI, qusW pwlI, qusW inbwhI[ qusIN Amr hoey, sdw myry hoey[ jd mYN sMswr ivc Pyr
jwsW qusIN myry nwl, jdoN mYN eyQy qusIN AMg sMg[” ieh suxidAW mukiqAW dIAW mwnoN A`KW
ivcoN nIr Cu`tw Ar aus nIr ivcoN ipAwr qy sdky ho jwx dI sugMiD AweI ik klZIAW vwly
Awp nYx jl pUrq ho Aih`l ho gey, swry mukqy dwqw nwl ies qrHW ilpt gey ik ijkUM BOry
kml nwl ilpt jWdy hn:-

hW, dUjI iKn AweI qW mukqsr dy mukqy Aw rhy hn[ mhW isMG Sukr nwl BirAw,
KuSI nwl roNdw Aw irhw hY, ibhbl ho crnW qy FihNdw hY qy ausdy SrIr qoN mwnoN Avwz
AwauNdI hY:-

„geI bhoVu bMdI CoVu inrMkwru duKdwrI]‟

pr aus kdI nw Cwxn vwly bKiSMd ibrd ny, aus sMjogI joVn hwr gurU ny mhW isMG
nUM sIny lwieAw, CwqI lwieAw, CwqI lwieAw qy AwiKAw: Eie Awpw vwrn vwly

© Keertan.Org Library
13
bIqrwgIAw! inrbwx pd qUM pwieAw, ijnH vIrW dy ipAwr ivc Awpw Gol id`qw, qUM jI, qyry
vIr jIx! ieh kihNidAW swry mukqy jo bKiSMd bKiSMd! vwh bKiSMd dw gIq gw rhy sy,
siqgur ny gly lw ley, “myry pMj hzwrI, Eie myry s`q hzwrI, Eie myry ds hzwrI” AYauN
nwm lY lY ky swry gly lwey qy ikhw ik “quswnUM mYN ApnwieAW hY, qusIN Eh bRhmgXwnI ho jo
mwieAw dw jwl qoVky in`qry, qusIN Eh ho ijnHW ny Bu`l dw prdw lIrW lIrW krky Awpw vwr
nwc n`icAw[ qusIN sdw jIvo! qusIN myry, mYN qusW dw[ is`K gurU dy gurU is`KW dw[ Bwgo
vfBwgx Kwlsy dI s`cI bIqrwg BYx, qr geI[”

gl kIh, bic`qR isMG, audy isMG Awid swry ShId, swry ipAwry iek iek krky hzUrI
ivc Awey[ iek iek dI Gwl QW pweI[ ijnHW ijnHW ny ies hnyry sMswr ivc – ies BulyKy dI
swfI DrqI ivc – siqgurU nUM „siqgurU‟ pCwqw sI qy siqgur ivc AmrI jIvn pr inScw
DwirAw sI qy ieh Dwr ky syvw cweI qy kIqI sI, Xw siqgur dy hukm ivc ShIdI pweI sI;
Awey, qy sB dI Gwl QW peI[ Eh A`j vyK rhysy ik jy siqgur swnMU isdk nw bKSdw qW
A`j AsIN ies sdw rihx vwly dyS ivc kd siqgurW dy crnW pws AwauNdy[ jy aus
ibnsnhwr ijMd nUM ipAwr krdy qW sdw leI pRIqm, ies „ArSI pRIqm‟, qoN ivCuV jWdy[
DMn hY siqgur ijs ny swnUM qwirAw!

hux iek gol c`krwkwr ikrnW dw lihrw v`jw, Ar siqgur jI qKq ibrwjy hoey,
sihbzwdy crnW ivc sjy hoey qy swry nwmrsIey qy swry Awpw ij`qy ShIdW dw, hW, gurU-pRym
ivc ShId hoey ipAwirAW dw dIvwn sj igAw qy iek lihrwau vrq igAw[ im`TI ipAwrI
Dv@nI au~TI, nYx muMd gey, lUMAW qoN rs dy Puhwry Cu`t pey qy „rwg rqn prvwr prIAw‟ dw
ArUp sMgIq swfy bYrwg dI Dv@nI vWgU, pr bhuq hI mDur suxweI id`qw:-

qU Twkuro bYrwgro mY jyhI Gx cyrI rwm]..........

{dUsrw Awqm lihrwau}

hux iek hor vyg AwieAw, kYsw AdBuq hulwrw ipAw[ jy AsIN Awpxy lok vwsIAW dI
smJ gocrw krnw cwhIey qW AYauN hY ik A`K dy Pr`ky ivc AsMKW mIl pYNfw qY ho
igAw[vwhvw! doDI cwnxw Aw igAw, TMFw TMFw, mn AYauN k`Tw Ar SWiq ho irhw hY, ijvyN
koeI itkwau qy rs lInqw dw dyS hY, suhwauxI sIqlqw dI AvDI hY[

ieQy iek suMdr v`fw swrw ieko kmrw hY[ doDI cwnxy dw bixAw hY[ iesdy AMdr isry
vwly pwsy iek suPYd rMg dw Aiq dmkW mwrdw q^q hY, jo AYauN jwpdw hY ik iksy hIry vrgy
ictwn ivcoN k`t ky au~kr ky bxwieAw hY[ ies pr AYsIAW pihlW k`FIAW hn ik rOSnI au~qy
pYNdI dw pYr itkdw nhIN jwpdw, iqlk iqlk pYNdI hY Ar ijauN ijauN iqlkdI hY, iqauN iqauN

© Keertan.Org Library
14
A`KW ivc ckwcUMD CwauNdI hY[ pr ies ckwcUMD nwl Gbrw nhIN pYNdw, srUr AwauNdw hY[ q^q
KwlI hY, pr ies dy ip`Cy kuC Aiq dmkdwr, pr itkwaudwr rUp vwlIAW sUrqw KVIAW hn[
jd kmry ivc A`gy ip`Cy q`ko qW swrw BrpUr hY, fwFy hI ipAwry, pRym vwly, is`kW vwly, s`DrW
vwly, qWGW vwly, locW vwly s`jx juVy bYTy hn[ swirAW dy SrIr AqI sUKm pr doDI Jwl
vwly cwnxy dy bxy hn[ ichry pRym dw AlWbw hn, pr AlWbw srd cWdnI dy cMd vwgUM Afol
qy sIql hY[ q^q dy A`gy kuC QW ivhlI hY, ijQy iek inrml nIlgUM Jwl dI cONkI au~qy
AwrqI dw simAwn DirAw hY[ ieQoN lYky bwhrly drvwzy qweIN swry id`v rUpIAW dy ivckwr
dI rsqw hY, hux swry pRymI Adb nwl KVy id`sx l`g pey[ drvwzy qoN bwhr sVk pr dUr
qIk duv`lI pRkwS srUpW, sMswr dy pRis`D AwgUAW qy Awqm ArUVHW dI kqwr KVI hY qy Pu`lW dI
brKw krny leI iqAwr KVI hY; mwlUm huMdw hY ik iksy dI aufIk l`g rhI hY[

hux iek iq`Kw ilSkwrw v`jw, au~sy hIry vrgy pr kyvl pRkwS dy bxy q^q pr iek
mohnI mUrq ibrwjmwn hY[ kmry, q^q id`v srUpW sBnW dw rUp pRkwSdw sI, prMqU ies „mn
hrn mnohr‟ mUrqI dI ieh Akwl mUrqI hor hI sUKm qy hor hI cmkIly rUp dI bxI hoeI
sI[ Awp q^q pur ibrwjy iDAwn mgn hn, nYx bMd hn, pdmwsn ibrwj rhy hn, K`by pwsy
l`k nwl qlvwr hY, jo imAwn ivc ibrwj rhI hY, ijs pur iliKAw hY „Bgq r`KXk‟[ s`jy
h`Q zmu`rdW vrgy, pr AqI au~cI Awb qy fwFy inrol pwxI vwly iksy fwFy su`cy rMg vwly rySy qoN
swP pwrdrSk pdwrQ dI ismrnI hY, ijs dy mxky kwrIgr ny AYauN bxwey hn ik in`gr
guilAweI dIAW Cykdwr golIAW vWgUM nhIN pr „vwihgurU‟ ienHW A`KrW nUM au~kr ky guilAweI
dy id`qI hY qy Pyr pRIq-qwr ivc pro id`qw hY[ myrU dy mxky ivc iDAwn mUrqI dw nkSw
id`sdw hY[ ieh ismrnw s`jy h`Q ivc dmkdw rs BrIAW ikrnW C`f irhw hY ipCly pwsy KVy
kueI fwFy ipAwry cvr kr rhy hn qy bwkI dy KVy swry grdnW invweI h`Q joVy, „jIaurvIN
KuSI‟, „jrvyN aumwh‟, p`uj geI Aws, pu`j geI is`k, pu`g AweI s`Dr qy isry cVHI pRIq dy rs
Bry rMg ivc Adb qy au~cy krn vwly dmkvyN BY ivc KVy hn, ik ies qoN au~cy mMflW QIN iek
SuAlw AwieAw Ar peI peI AwrqI Awpy jg au~TI, AYsI jgI qy cmkI ik suAwd Aw
igAw[ hux iek hvw dw P`rwtw AwieAw milAwgr qoN im`TI, cMdn vwSnw qoN ipAwrI, cMbylI
vwSnW qoN suhwvI vwSnW Br geI Ar ielwhI nwd SurU ho igAw[ AwrqI iek ibrD, pr nUr
dy bu`ky s`jx dy h`QW ivc hY, bu`Fw hY, hW, ieh bcpn qoN hI bu`Fw AKvwauNdw sI, pr ipAwr dy
rMg juAwn hY, gurmuK jo hoXw, nwauN dw bu`Fw hY auN\ bu`Fw kdy nhIN, AwrqI iesdI pRIq qwr
pRoqy h`QW ivc lihry lY rhI hY qy swry s`jxW dy lUMAW ivcoN, rom rom ivcoN, jI hW, gurmuKW dy lUM
lUM ivcoN nwd auiTAw, qy ieh sMgIq AqI mDur, Aiq ipAwrI, fwFI hI rs iBMnI sur ivc
hoieAw:-

qqu qylu nwmu kIAw bwqI dIpku dyh aujHwrw ] joiq lwie jgdIs jgwieAw bUJY
bUJnhwrw ] pMcy sbd Anwhd bwjy sMgy swirMgpwnI ] kbIr dws qyrI AwrqI kInI
inrMkwr inrbwnI ]

© Keertan.Org Library
15

AwrqI dy mgroN swry sjx ibrwj gey, pr bwhr KVy swry id`b rUpI invyN KVy hn Ar
kIrqn kr rhy hn, ijs dI mDur DunI qMbUry dI gUMj vW|U AMdr jw rhI hY[

q^q pr auho mwq lok ivc ivcrn vwly pRIqm, pr Asl ivc swry ArSW dy mwilk
„ArSI pRIqm‟ klZIAW vwly, SkqIAW vwly, nYx Kuhlky ndr nwl, imhr dI nzr nwl,
qwr lYx vwlI nzr nwl q`k rhy hn[ Awp dy K`by pwsy dy h`Q dI Cwp ivc iliKAw hY „ku`l
Adyv SkqIAW pr hukm[‟ s`jy h`Q dI Cwp ivc iliKAw „kul dyv SkqIAW pr hukm‟[

hux ies qwrnhwr qy au~cmMflW dy pRIqm jI dw mn – bKiSMd qy pRiqpwl mn –


lihry ivc AwieAw, Avwz AweI! “DMn BweI bu`Fw Cy jwimAW dw im`qR! s`cw im`qR! qyrI
pRIq, qyrI Gwl sPl [ vwh BweI gurdws! izMdgI dy kvI r`bI rcnW vwilAw gur
kIrqnIAW! BweI jI! BweI jI! sdw iQr jI! qy swfw hsmuKIAw qy ru`s ru`s ky pRIq krn
vwlw su`cy mrdW dw mrd mrdwnW, jMglW ivc swQ dyx vwilAw! beI im`qRw! eys dyS ivc
jIau, ijQy kdy Bu`K nhIN[ if`Tw heI mYN iks Bojn Awsry jIauNdw sI? qUM bI hux Kwh,
„Kwvih Krcih ril imil BweI] qoit n AwvY vDdo jweI]‟ BweI nMd lwl jI, izMdgI nwmy
Awey, swfy mwq lok dy kvI rwj Awey, jIau! BweI jIau! sdw jIau[

AYs qrHW nwl dsW hI jwimAW dy iek iek ipAwry, isry cVHy, BgqI pugwey, vYrwgI
pr rsIey pUrn hoey is`KW dy jo kyvl ies drbwr ivc jgmg kr rhy sy, siqgur ny nwm ley
qy vr dwn id`qy[ GwlW jdoN kIqIAW qdoN hI QW pY geIAW sn, pr iek hor kOqk hY ik A`j
QW peIAW, jd ArSI pRIqm ny prvwn AwKIAW[ prvwn bI Agy AwKIAW sn, pr Aj koeI
aumwh dw v`Krw coj hY[ A`j prvwn ho gey, pMc ho gey, prDwn ho gey, A`j srUp dr ivc
pRvwn hoky suh gey, suhb gey, suhxy ho gey[ hW, gur iDAwn ilvlIn nw suhxy hox qW hor
kOx hovy? q`ko swirAW dy ilbws bdl gey, dmkdIAW iq`ly dIAW qwrW vrgy pRkwSI ilbws
au~cy pRkwS vwly ho gey, cVHdIAW klW dy qurly sB dIAW dsqwrW ivc dmk pey, msqkW pr
„guJVw lDmu lwl‟ dIAW mxIAW ltk peIAW, ichirAW dy Bwv pRqwpSIl ho gey[ rwjwn
ArQwq rwijAW vW|U pRqwpI qy j`svI qy SkqImwn ho gey, pr prvwn hoky, ipAwry dI pRIq
qwr ivc, pRIqm dy iDAwn ivc mgn qy Awp invwry rMg ivc au~cy qoN au~cy lihry lY rhy qy
isPq slwhW nwl Br rhy hn[ prvwn ho gey, ipAwry vIro! qusIN DMn ho, vDweIAW jog ho,
nwm r`qy gurmuKo! ikauN nw suK pwE, jd suK dwqw ieh kih AwieAw hY:-

DMnu Dnu Bwg iqnw Bgq jnw jo hir nwmw hir muiK khiqAw] Dnu Dnu Bwg iqnw sMq
jnw jo hir jsu sRvxI suxiqAw] Dnu Dnu Bwg iqnw swD jnw hir kIrqnu gwie guxI
jn bxiqAw] Dnu Dnu Bwg iqnw gurmuKw jo gurisK lY mnu ijxiqAw] sB dU vfy
Bwg gurisKw ky jo gur crxI isK pViqAw]

© Keertan.Org Library
16

vr dwn lYky swry is`KI mMfl ivc kIrqn dI Duin auTI:-

DnwsrI mhlw 5: qum dwqy Twkur pRiqpwlk nwiek Ksm hmwry ] inmK inmK qum
hI pRiqpwlhu hm bwirk qumry Dwry ]1] ijhvw eyk kvn gun khIAY ] bysumwr byAMq suAwmI
qyro AMqu n ikn hI lhIAY ]1] rhwau ] koit prwD hmwry KMfhu Aink ibDI smJwvhu ] hm
AigAwn Alp miq QorI qum Awpn ibrdu rKwvhu ]2] qumrI srix qumwrI Awsw qum hI
sjn suhyly ] rwKhu rwKnhwr dieAwlw nwnk Gr ky goly ]

{qIsrw Awqm lihrwau}

im`sI im`sI lihr, im`sI nhIN Aiq pRkwS dy kwrn A`KW nw q`k s`kx dy sb`b im`sI
im`sI l`gx vwlI cwnxI dI iek lihr AweI, vyg AwieAw, iKn ivc mwnoN AsMKW AsMK koh
dw c`kr lMG igAw[ au\ pYNfy vw|U nhIN, hoieAw qW horvyN, pr mnu`KI smJ gocrw krn leI
AYauN hI kih huMdw hY[

hux qW hoS dy KMB sVdy hn, iPkr dy pYr Bu`jdy hn, soc dIAW l`qW tu`tdIAW hn;
DXwn c`kr KWdy hn KXwl dI kuJ pyS nhI jWdI, kuJ pqw nhI l`gdw ik kI ho irhw hY[
ibhoSI hY A`g bldI hY, swV dI lwt AwauNdI hY, swfy sMswrI bsqrW, SrIr mn smJ qk
sB nUM PUk G`qdI hY[ iek Ptwkw v`jdw hY, nvyN jwey bot vWgUM AsIN Awpxy hux q`k dy swry
KMBW qoN hIx, pr iksy AqI Ak`QnIX nUr dy inAwxy bwl bxky suqy igAwn ivc mgn suqy
rMg ivc, suqy nzr ivc, suqy dy dyKxy dyKdy hW[ iek q^q hY pr kuJ nhIN kih skdy[ AYauN
jwpdw hY flHk dr flHk hY, cmk dr cmk hY, aus pr nON pwqSwh ibrwjmwn hn, qyj hI
qyj hY, mhW pwvn, mhW au~cw, mhW qrl, mhW sUKm, pr mhW blI qyj nUM[ ie`ko qyj hY, pr
Pyr nON BwhW mwrdw hY, nON A`f A`f AwBW idKwauNdw hY, pr iPr hY ie`ko[ nON Awsx l`gy hn,
au~pr nON joqW dmkW dy rhIAW hn, iek Awsx KwlI ipAw hY[ jd ghu kr q`ko qW A`KW imt
imt jWdIAW hn, jy suqy isD q`ko qW kyvl iek joiq hI joiq dIhdI hY[ pqw nhIN eyQy ds
Awsx hn ik AsIN ds AwsxW dw iDAwn lY ky Awey hW[ hor ghu krdy hW qW kI q`kdy hW
ik pRqwpSIl rwjw, auh s`cw pwqSwh, auh klZIAW vwlw, auh mihmW vwlw; POjW vwlw,
mnu`KW ivc mnu`K id`sdw pr Asl ivc ienHW mMflW dw pRqwpI qyj`svI pRIqm, ies q^q dy
muhry Aw ky Awid mUrqI dy crnW qy Fih ky AwKdw hY:-

“sB qy vfw siqguru nwnku ijin kl rwKI myrI”

jo kdy iksy A`gy nhIN sI Jukdw huMdw, A`j vwro vwrI nvW hI Akwl mUrqIAW A`gy Juk
irhw hY[ kI Acrj hY! hW pr swfy lok ivc bI qW Juk igAw hY, nwnk ho ky, hW jI, mwlk

© Keertan.Org Library
17
ho ky AMgd Agy JuikAw sI, AMgd hoky Amr A`gy JuikAw sI, Amr hoky rwmdws A`gy JuikAw
sI, Awpy rwm Awpy rmdws hoky Arjn Agy JikAw, Arjn ho ky hirgoibMd A`gy JuikAw qy
hirgoibMd Awp ho ky hirrwie Agy JuikAw qy Awp krqw hirrwie ho ky hir ikRSn Agy
JuikAw qy Awp ikRSn, hW, hrI rUp ikRSn ho ky qyZ DnI qyZ bhwdr Agy JuikAw qy qyZ
bhwdr qyg Agy isr ArpxoN pihly goibMd gur goibMd A`gy JuikAw[ jd AsW mwq lok ivc
A`KIN nON vyrI Jukdw if`Tw sI jy A`j Awpy A`gy Awp Juk irhw hY, qW kI Acrj hY?

hux dsvIN g`dI s`KxI nw rhI, swfy bwlw pRIqm, swfy ipAwry pRIqm, swfy klZIAW
vwly pRIqm, swfy ArSI pRIqm ieQy SoB gey[

AOh q`ko! aus qyj ivc ihlorw AwieAw, dsy rUp iek ho gey, hux ikMnI nIJ lwE,
ieko rUp dIhdw hY[ s`qy blvMf ny s`c ikhw sI”-

joiq smwxI joiq mwih Awpu AwpY syqI imikEnu]

lE beI ieh ds rMgW qoN iek cwnxy rMgI bxI joiq, ieh ieko iek joiq hux eyQoN tur
peI[

hux ies qoN A`gy eyho hI joiq jw skdI hY, so AsIN qW eyQy hI KVy rih gey[ ieh joiq
tur peI, dUr dUr clI geI, dUr kI nyVy qoN nyVy clI geI, ik`Qy clI geI ijQy dUr nyVy
kihxw ^qw qu`l hY[ ijQy ieh joiq geI, EQy A`gy iek joiq sI, ieh joiq aus joiq iv`c Gul
iml geI[ ijkUM do dIivAW dw cwnxw Gul iml jWdw hY qy pqw nhIN lgdw; iq`kur ieh dovyN
cwnxy nhIN nhIN, ieh dovyN joqW iml geIAW[ ies joiq dw qyj Ak`QnIX hY, sB vrxnW qoN
bwhr hY, ies dw qyj AKMf Ar AJ`l hY[ ieQy vrqdw iek dUroN if`Tw kOqk jo swfI smJ
gocrw hox leI ikhw jw skdw hY AYauN hY:-

prm joq iek mhwn id`b mUl q`q, prm q`qW dy prm qq, AsloN, AKIr dw AslI
srUp, ArUp, ArMg, qyjmX, qyjpuMj qyj, Awp swry qyjW dw qyj, pRkwSW dw pRkwS bRhmMf dw
mwlk hY, „vwihgurU‟ aus dw nwauN swfy ivc pRis`D hY, Eh smJo iek mhwn hI, Aiq hI
vDvyN Awpxy pRkwS srUp ivc iesiQq hY, ik aus prm jXoqI dI hzUrI ieh jXoqI srUp
phuMcdy hn[ ipqw vq ikRpwl ho ky prm-jXoqI jI ies crn cuMmdI jXoq nUM godI ivc lY ky
ipAwr dyNdy qy SwbwS AwKdy qy sPl Gwl, sPl kmweI, sPl rzw mMnx kih kih ky ipAwr
dyNdy hn[ Pyr AwKdy hn “bytw! „AkwlI byVw‟ bxwE, bRhmMf dw pRbMD hux quhwfy h`Q hY[
ArUp rUp ivc v`so, au~cy mMflW ivc v`so, myrI god ivc Kylo, myry ivc v`so, myrI god qoN
bRhmMf dI hr nu`kr qk quswnUM suqMqR KulH hY, swry dy mwlk ho; sB SkqIAW gupq pRgt quswfy
hukm ivc hn[ jwE swry j`g dw pRbMD sMBwlo! qusW Awpw invwrky kyvl qy inSkwm rihky

© Keertan.Org Library
18
myrw pRym idRVHwieAw[ jgq nUM ieh s`cw itkwxw, s`c dw QwauN, AslI Awqm ibsrwm dw pd
idRVHwieAw jo Eh pRym kr ky Awpy dy AMdroN cVH cVH ky Bwl Bwl ky pRwpq krdy hn[ qUM „mY
myrI‟ dy dyS jwky ieh „mY myrI‟ dI kweI nhIN KwDI, qUM hI iek hYN jo ies pd dy jog hYN[
jwhu ij`kr Drw qy Drm clwieAw, hux Akwl mUrqI rMg ivc rihky „AkwlI byVw‟ swj ky
Akwl dy ivc itk ky „kwl Akwl‟ swry dySW dw pRbMD kro[”

ies ipAwr lwf, snmwn, Awdr, drgwh prvwngI nwl Awp nUM aus s`cy dr ivc
pihnwieAw igAw:- „FwFI scY mhil Ksim bulwieAw] scI isPiq swlwih kpVw
pwieAw]‟ hW, ies ielwhI bKiSS dy mgroN prm jXoqI Awpxy jXoqI rMg ivc Ar su`qy
pRkwS mgnqw qy pRym rMg ivc ho gey, ijsnUM swfI bolI ivc AYauN khWgy ik q^q bYTy
pwqSwh Awpxy ipAwry nUM bKiSS kr ky Awpxy rMg ivc mgn ho gey qy aunHW dy ipAwry jI
hukm bjw ilAwvn nUM tur pey[ hux ArSW dy pRIqm jI Pyr tur pey[

4. {AkwlI byVw}

kdy auh idn sI ik sRI Akwl purK jI ny siqgur jI nUM ikhw sI:-

„mY Apnw suq qoih invwjw] pMQ pRcur krby khu swjw]
jwih qhW qY Drm clwie] kbuD krn qy lok htwie]‟

Ar sRI gurU jI kyvl mwqlok ivc ieQoN dw grd gubwr dUr krn, s`c idRVHwvn qy
jIAdwn dyx Awey sy[ A`j auh idn hY ik auh mhwn kwrj kr ky Awp ny Awpxy mwlk dy
hzUr surKroeI pRwpq kIqI[ sMswr ivc haumYN qoN rihq ho ky ies siqgur dI joiq ny inrol
Akwl purK dw pRym idRVHwieAw hY, ijs kr ky vwihgurU srUp qk pRwpqI hY, Xw srUp ivc
qdwkwr hox krky qy srUp ivcoN Awaux krky siqgur ny sMswr ivc hauN dI kWp nhIN KwDI[
Aj hux dyKo iesy joiq nUM bRhmMf dw kMm hor rMg ivc spurd hoieAw hY[ cwhux qW vwihgurU dy
rUp ivc Akwl purK jI dI crn Srn pRwpq rihx, cwhux qW isRStI dy dUr qoN dUr ih`sy qy
Xw ieho kho ik isRStI dr isRStI dy AMqrgq cly jwx, cwho kuC krn qy ikvyN ivcrn, pr
swry bRhmMf dw pRbMD krn[ ies qrHW dw vfw qy BwrU kMm lY ky Ar iPr vwihgurU ivc lIn
rih ky Awp ArUp srUpI dySW ivc Awey[ hux qko –

iek bVw BwrI mMdr hY, ijs dy AMdr Awp iek isMGwsn pr ibrwj rhy hn, swry
isK jo pihly jwmyN qoN dsvyN jwmyN qk sMswr ivc nwl gey sn, hwzr hn, jo Ajy sMswr ivc
kMm kr rhy sn, aunHW dy SrIr qW mwqlok ivc nINd ivc Aw gey qy dyvgx aunHW dIAW rUhW
nUM ies drbwr ivc lY Awey[ ies dy nwl hI keI prvwx ipAwry jo pihly jugW qoN BgqIAW
kr rhy sy, pr inSkwm pd dw AMqlw kMm ijnHW dw bwkI sI, aunHW nUM BI s`idAw igAw qy

© Keertan.Org Library
19
pihly AvqwrW, pIrW, pYgMbrW, sMqW nUM BI s`idAw igAw[ hr lok, hr bRhmMf, hr AYsy lok
dy lok ij`Qy ik bu`DI dy drjy dI isRStI sI qy auQoN jo jo lok mukMml ho ky ArUp srUpI ngr dy
dUr nyVy itkwxIN Aw vsy sy, sB bulwey gey[ ies vyly dw drSn AwpxI nwn`qv@ ivc ArQwq
AwpxI rMgwrMgI ivc Acrj sI[ nwnw qrHW dIAW mUrqW, nwnw qrHW dy ilbws, nwnw qrHW dy
rUp Ar rMg qy iPr jmGt ieqnw ik nzr kMm nhIN krdI ik ik`Qy ku jw ky mu`kdw hY, pr
DMn swfw „ArSI pRIqm‟ ik ijs nUM iek iek dI swr hY, siqgur ny iek iek dI sMBwl
kIqI, iek iek dI krxI suxI qy iek iek dI Gwl pRvwn kIqI[

ies vyly iek hor Acrj g`l nzry peI ik siqgur dy kMnW dy lwg qy A`KW dy Agy
iek inky hIry vrgy gol gol mxky AwpUM ltk rhy sy, kMnW hyT ltk rhy goilAW dy hyTW iek
qyj dI qwr sI jo Q`ly jw ky sMswr dy jwndwr idlW nwl l`gI sI, iesy qrHW A`KW Agy
goilAW dy hyTW qyj dI qwr sI jo Q`ly bRhmMf ivc jw ky hr jwndwr idl nwl l`gI sI[
pihly nwl hr pRwxI dy idl dI ArzoeI qy hr pRwxI dI ie`Cw Bwv siqgur dy SRvxI phuMcdI
sI Aqy dUjy nwl siqgur dy nYxIN hr prmySr dw ipAwrw jd Awpxy Awpxy lok ivc itkdw
sI, qW iesy goly ivc aus dI suriq Aw phuMcdI sI qy id`sdI sI, siqgur dy drSn pwauNdI
sI Ar siqgur aus nUM dyK lYNdw sI, ieQoN qweIN ik ijhVy lok Awpxy Awpxy nvIn purwqn
mqW Anuswr Xw Awpxy Awpxy pIrW, pYZMbrW, AvqwrW Xw au~icAW dw iDAwn Drdy ArUp
srUp srUpI dwqW dy drSn dy drjy qy AwauNdy sy, qW sB nUM eyQy Aw ky ieho klZIAW vwly dw
drSn huMdw sI, jo gurU nwnk qoN ds rUp Dwr Pyr ie`ko joiq, ie`ko rUp sI, ijnHW dw auh
iDAwn Drdy sy[ pr hux Eh swry Avqwr Awid iesdy hukm ivc ies nwl AByd sMswr dy
pRbMD ivc aunHW kMmW leI iqAwr sy jo ies „siqgur-jXoqI‟ ny spurd krny hn[

Pyr kI nzrI ipAw ik „ArSI pRIqm jI‟ hukm dy rhy hn Ar sB pRIqW dy puqly qy
AdbW dy nUrI bMdy siq bcn kihky tur rhy hn[ swry bRihmMf dy hr jwndwr qbky ivc KMfW,
mMflW, vrBMfW, AnMq lokW, gRih, DrqIAW v`l nUM A`f A`f lok muk`rr kIqy jwky G`ly jw rhy
hn[ auh AnMd pur dy iklHy ivc bYT ky hmwqV ^wkI bMidAW Agy smJOqIAW s`tx vwly cojI
– jo qRY idn smJwauNdy rhy ik iek A`T idn hor duK Bu`K J`lo, A`T idn ikhw mMno; quhwfI
Pqh hovygI, A`T idn hor kSt pwE – swnUM kI pqw sI ik Awp mwlk hn? hW, swnUM kI
pqw sI ik ieh ArSW dw mwlk, dyv Adyv gupq pRgt lokW dw hwkm hY, iesdy nyqr Pory
ivc hrn Brn hY, ieh A`K cmkwry ivc Pnwh BI kr skdw hY, ieh swnUM koeI sbk pVHw
irhw hY jo Aiq kStxI ivc hI bMdy (^wkI bMdy) is`K skdy hn[ AsIN jwqw sI ieh mnu`K hY,
byvs hY, ibpq ADIn hY, Ar swnUM Bu`l nwl mrvwauNdw hY[ A`j vyKo aus vyly dy dwinE,
AklW vwilE, qdbIrW, ivauNqW, jugqW dUr AMdySIAW qy tykW Drn vwilE! A`j q`ko ik ijs
nUM qusIN Bu`l qy mMnky Awpxy vrgw mnu`K smJdy swE, auh EdoN ^wkI godVI ivc bYTw iks
au~cI Kwx dw lwl sI[

© Keertan.Org Library
20
A`j dyKo ptny dy pRymIEN! quhwfw pRIqm – bwlw bxky quhwfy ivc Kyldw pRIqm – Asl
ivc iks qyj dw DnI hY, Ar iks au~cy qoN au~cy pwey dw hIrw hY[

hy isRStI! A`j q`k, A`j pRymIAW, vYirAW sB nUM s`do jo ipAwry dw Asl Byd vyKx qy
pCwxn[ E mUrK BIm cMd! dyK qUM iksnUM mwrn dy iPkr ivc sYN? E vzIr KW! Aw vyK ijs
dy lwl koNhdw sYN, auh kOx hY? hW Aw AOrMgzyb! dyK ijsdy dln nUM qUM dlW dy dl G`ldw sYN,
Aj Awpxy nIvyN itkwxy QIN q`k ik ijs nwl qUM jMg mcwauNdw sYN Asl ivc kOx sI? bilhwr
ies au~cy drSn dy! dyKo, ies vyly siqgur dy klyjy nuM q`ko jo nUrI coly ivcoN im`TI Dwp nwl
DVk irhw hY, auQy iksy nwl vYr nhIN v`sdw, sB nwl iek nzr ipAwr hY[ bilhwr ies
pRym mUrqI dy, qdy kUk kUk ky swfy ivc vsdw swnUM AwKdw huMdw sI:-

swc khON sun lyhu sBY ijn pRym kIE iqnhI pRB pwieE]

hux qk swry bRhmMf dI sMBwl ho cukI sI, hr QW dyhW Dwrky kMm krn leI bMdy tur
cuky sy[ swfI DrqI qoN jo bMdy bulwey gey sy EhnW nUM hukm hoieAw ik qusW ShIdIAW
pwauxIAW hn, mYnUM AMg sMg jwxky myry tory kMm krny hn, sMswr dIAW pIVW hrn leI Fwl
rUpI Drm dy ju`D mcwauxy hn[ myry s`c, nykI, ipAwr, dmbdm ismrn vwly AsUlW nUM Dwrn
krky Drw dw Bwr hrnw hY qy hr kMm, hr syvw, hr kurbwnI, hr aupkwr, hr Awpwvwrn dy
kMm mYnUM q`k ky mYnUM irJwvx leI mYnUM smrpx krny hn[ jd q`k mYnUM AwdrS r`Kogy, gurmuK
rhogy, mYN quhwfy iv`c hW, iv`c hovWgw[

ieh hukm dyky eyh lok hux moVy gey, Awp eyh lok ies dyS AwauxoN jwxyN pUry vwkP
nhIN sy, ies krky dyvgxW ny jw ky ienHW nUM srIrW iv`c pucw idqw[

hux keI ShId bulwey gey jo kwmnw kr ShId hoey sy, EhnW nUM hukm hoieAw ik Gwl
prvwn hY, pr Pyr jwE, AYqkIN inSkwm syvw kro qy vwihgurU ipAwr ivc srIr lwE, Pyr
inSkwm ho ky AwE qW AkwlI byVy ivc vwsw idAWgw[ eyhnW nUM qRIkW vwr bI d`sy gey ik
Amuky vyly qusW Amuky igRh jnm pw ky myry SurU kIqy kMm nUM jwky krnw hY, qd qk ien@w dy
v`sx leI suhxy itkwxy qy au~cy suK id`qy gey[

jd ieh sMBwl ho cu`kI qW hux Awpxy nwl rihx vwly AkwlI byVy dw ih`sw BrqI
kIqw[ ies dI ivauNq ieh sI:- s`cy pwqSwh siqgur dI joq sB pur au~cI sI, eyhnW dy
qwby cwr kuMt dy cwr mhW blI Qwpy gey[ EhnW dy hyTW hr lok dw iek iek izMmyvwr
AiDpqI QwipAw igAw[ EhnW dy hyTW hr hr lok dyS dw izMmyvwr QwipAw igAw[ ies dyS
dy izMmyvwr dy hyTW hor in`kI vMf kIqI geI, keI lokW leI ds ds pMj pMj ipAwirAW dw
tolw ies dy hyTW sQwpn hoieAw[ ieh tolw DrqIAW pr srIrW ivc vsdy lokW dw iDAwn

© Keertan.Org Library
21
r`Kdw[ purwxy Avqwr pYZMbr AwidkW dI slwhkwr mMflI bxweI geI jo hr dyS, hr kOm
leI slwhW dyx[

g`l kI ArSW ivc mwnoN iek AYsI POj bx geI ijs iv`c au~pr qoN hyTW qk kMm krn
vwly inSkwm lok kMmW pr Qwpy gey, ijnHW dI swry bRhmMf pr ingrwnI ho geI pr swry
siqgur dI joq qy hukm dI qwibAw kMm krn vwly hoey[ mwq lokW dy dySW dy vwsI mwieAw
vyVy Awpxy Awpxy kMmW ivc hn, Awpxy loB lwlcW, iqRSnw ivc idRStmwn ivc msq hn,
AklW vwly AklW dIAW KojW kr rhy hn, pr iksy nUM pwr lokW dw pqw nhIN, iksy dI
idRStI pwrdrSk nhIN[ iksy dI smJ, surq gupq qy AidRSt sMswr vl nhIN, prMqU
AidRSX sMswr ivc Awqm pRbMD dw pUrw nkSw „SkqI qy s`c‟ dIAW klZIAW vwly dy qwby
Awpxw kMm kr irhw hY[

klZIAW vwly ikauN klZIAW vwly hn? ikauNik lok ivc pRqwpSIl sy, pRlok ivc
AqXMq pRqwp SIl hn[ mhwrwj ikauN POjW vwly hn? lok ivc POjW dy mwlk sn, hux
ArSI AkwlI byVy ivc AqXMq qy AnMq POjW dy mwlk hn[

AkwlI byVw kI hY? siqgur dy hukm ivc Eh nyk bMdy, Eh r`b ipAwry jo ismrn
krdy gey, prvwn hoey qy ijnHW leI siqgur joq ny munwsb jwqw ik ieh isRStI dy auDwr
suDwr qy pRp`kqw ivc ieQy vDky kMm krn, auhnW nUM ilvlIn rihNidAW koeI nykI dw kMm
spurd hoieAw[ EQy kMm swfy vWgUM nhI hY, EQy kMm AkMm vWgUM hY[ ienHW bMidAW, siqgur dy
ipAwirAW nUM hrI js, hrI rMg dw mu`K kMm hY, iesy AnMd ivc mgn hn[ pr dyKo sMswr
ivc iek AwdmI (AMimRq nwl gur dIKXq hoky AwpUM Xw) iksy ismrn vwly bMdy dy siqsMg
ivc Aw ky ismrn kr irhw hY, hW jI! „gurmuK nwm‟ jp irhw hY, vwihgurU jI dI ArwDnw
krdw hY, ipAwr ivc Brdw hY, siqsMg ny aus nUM pRvwn kr ilAw hY, klZIAW vwly ArSW
ivc ies dy isr qy Awpxy AkwlI byVy dw CwieAw pwauxgy[ aus ipAwry nUM hux Bjn ismrn
ivc ArSI mdd imilAw krygI, aus dw kIqw QW pvygw, inSwnI ieh hovygI ik aus nUM rs
pRwpq hovygw, aus dw ic`q vYrwg ivc rhygw, aus dI jIB s`qXwvwn ho jweygI, ausnUM vwihgurU
iDAwn qy nwm qu`l kuC im`Tw nhIN lgygw[ aus dw Awpxw Awp hOlw Pu`l hovygw[
cVHdIAWklW dw aumwhI rMg rhygW*[ {*AYauN krky swry kwrj smJ lvo – jdoN subyg isMG dw
puqr Swhbwz isMG crKI qy cVky Gbrw jWdw hY, auh jwxdw hY mYN iek`lw hW, mY mr cilAw
hW, auh Drm hwrn dw Kotw vwk kr idMdw hY[ ipau q`kdw hY ik puq ismrdw qW hY, pr Ajy
dr prvwn nhIN, auh puq nUM J`t myl lYNdw hY, q`qiKn aus dy igrd ArSI SkqI Aw KloNdI
hY[ Pyr auho b`cw toty toty ho mrdw hY Ar Awqm rs – auh rs jo ArSoN AwieAw – aus nUM
Fihx nhIN dyNdw[ pr Kbrdwr! „hTu kir mrY n lyKY pwvY]‟ inry hauN hT nwl inBxw ies
qoN v`KrI Kyf hY[}

© Keertan.Org Library
22
ies pRkwr AkwlI byVw ArSW dI iek qwkq, iek nw id`sxy vwlI Skiq hY, jo mnu`KI
bolI ivc khI hI nhIN jw skdI[ swfy iKAwl dyS kwl vwly hn, swfw dyS (iv`Q) bI qRY
pihlW vwlw hY, AsIN smJ hI nhIN skdy, ies krky swfI smJ Anuswr AYauN hI hoieAw ik
siqgur joiq ny swry bRhmMf dw pRbMD kIqw qy prvwn Awqm ArUVH bMidAW nUM ArSW ivc
ArSI kMmW ivc swrI isRStI nUM qwrn dy kMmW ivc lwieAw[ hux swry bRhmMf dy pRbMDk ArSI
pRIqm jI hn[ ipCly Avqwr nbI Awid ienHW dI ivauNq ivc l`gy swry kMm krdy hn[ ies
dw ieh mqlb nhIN ik pihlW bRhmMf dw pRbMD koeI nhIN sI[ pihlW bI sI qy hux bI
hoieAw, „jo sI jo hoieAw‟ auh Ak`QnIX hY[ ieh vrnX swfI dyS kwl dI bolI qy dySkwl
vwly mn dw Awpxy qrIky dw hY[ siqgur dy dr qy jo kuC Asl ivc vrqdw hY Ak`QnIX hY
qy smJoN pry hY[ ies dw ArQ kyvl ieh hY ik swfw siqgur jIauNdw jwgdw „isr aUpir
TwFw guru sUrw‟ hY qy ies krky jo aus dI crn Srn hY „nwnk qwky kwrj pUrw‟ hY[

ieMny nUM iek huj`kw AwieAw, jIkUM Bucwl AwauNdw hY[ AYauN jwpy ijvyN if`gx l`gyhW, Pyr
hnyrI Cu`tI qy AMDkwr Cw igAw A`K Ku`lH geI[ siqgur dy ipAwry sMqoK isMG jI qwibAw bYTy
hn, sMgq Acrj ivsmY Bwv ivc A`KW p`t p`t q`k rhI hY, sMqoK isMG jI ny h`Q ArSW v`l
auTwieAw sI, hux DrqI v`l ltk irhw hY, ichrw hux muskrw irhw hY qy g`j ky bol rhy
hn:-

“ikau vIro! klZIAW vwlw jIauNdw ik nhIN? qW swry dl ivcoN Avwz AweI:
“isMGw! k`cw bol nw bol”[ imRdul suBwv sMqoK isMG ny h`s ky ikhw, „siqgur jwgqw hY
dyau?‟....[

jnm mrx duhhU mih nwhI jn praupkwrI Awey ]


jIA dwnu dy BgqI lwiein hir isau lYin imlwey ]

“A`Cw! hux swfy A`gy kyvl ieh vIcwr hY ik siqgur jI kUM „id`sdw‟ swfy ivc sI,
qIkUM „Axid`sdw, swfy ivc hY[ siqgur ny jo kOqk vrqwey hn s`cy hn, swnUM isdk dyx
vwsqy hn ik rUp Dwrnw, ArUp hoxw, colw C`fxw, colw lYxw, mnu`K ho ky ivcrnw, Xw id`v ho
ky ivcrnw, Xw srUp lIn hoxw, ieh siqgur dy Awpxy coj hn[ siqgur hr hwl jIauNdw hY
Ar AsIN kdy rMfI qImIN vWgUM „ingury‟ Xw „gurU hIn‟ „inKsmyN‟ nhIN hW[ jy siqgur id`sdw
sI, qd bI aus nwl swfy is`KI nwqy dw sMbMD swfy „irdy dy isdk‟ ivc sI qy hux bI „irdy dy
isdk‟ ivc nwqw hY[

“ipAwirE! jy iek dirXw vgdw hovy, dirXw dy dohIN pwsIN v`soN hovy, duhW pwisAW dw
rwjw ie`ko hovy qy rwjw AYsw qwrU hovy ik dohIN pwsIN Aw jw skdw hovy, qW jd auh pwr hoaU
kI qusIN ausnUM bIq igAw smJ bYTogy? iqvyN hI smJ lvo ik rUp ArUp do iknwry ies „smyN‟

© Keertan.Org Library
23
dI ndI dy hn, siqgur duhW dw mwlk hY, „smyN‟ rUpI ndI dw BI mwlk hY, „kwl‟ pr
ibjYmwn hY, auhdw ndI dy ieDr hoxw Xw EDr hoxw prjw leI sdw isdk dw QwauN hY, sdw
aus dI jwgdI joq dw inhcw hY[”....

“Pyr jd swfw mwlk jIauNdw hY, qd swfy leI „gurpurb sdw dswhrw‟ hY[ swfy pMQ
ivc siqgur dy Avqwr qy joqI joq dy idn purb dy idn hox[ qusW A`j if`Tw hY ik ArSW pr
siqgur dy jwx pr KuSIAW qy purb mnwey gey hn[ ijsnUM AsW clwxW, tur jwxw, smiJAw
sI, ArSW qy auho Awgmn qy mMgl sI[ Pyr AsIN ikauN ivjog krIey? AsIN sdw sMjo gI hW,
swfw mwlk sdw jIauNdw hY, jIauNdw nhIN sdw QIauNdw hY, QIauNdw hI nhIN AsW ivc v`sdw hY
Ar AsW dy nwl hY, swfw qy ausdw swk iQr swk hY[ jd qk swk kwiem hY, siqgur dw
myl pRwpq hY[ so dUjw gurmqw ieh soDo ik „A`j siqgur jI dw ArSI jnm hY, siqgur igAw
nhIN, AwieAw hY, swry bRhmMf dw siqgur hoky Pyr AwieAw hY[‟

“qIjw gurmqw ieh suDy ik ieh iviQAw swry pMQ ivc qy Agy hr is`K kul dr kul
AwpxI aulwd ivc suxwvy qy pIVHI dr pIVHI isK GrW ivc, isK idlW ivc siqgur ivc
isdk dw nwqw tury[ hr is`K siqgur nUM Awpxy AMg sMg jwxy, aunHW dI is`iKAw pr turdw
aunHW dI joq nwl ipAwr kry qy Awpxy isr qy aunHW dy hox dw Brosw r`Kky hr kMm aunHW dI
crnIN Byt kry[ hr is`K nykI dI ^wqr nykI krky hauN nw pwly, nykI siqgur dy crnI Arpy
„ik mYN Awpxy mwlk dI syvw krdw hW, ik mYN Awpxy ipqw dI syvw krdw hW, ik mYN Awpxy
gurU dI syvw krdw hW ik mYN koeI nykI nhIN kr irhw kyvl hukm kmw irhw hW”[...

“cOQw ieh ik AMDkwr ivc ttolx vwly Poky iPlsPw CWtn hwry dy ivklp, ijnHW dI
surq ilv dy drjy qy nhIN jWdI, Aqy inry mnuK nwt dIAW qRIkW ilKx vwly XwdgIrI leI
lkIrW pwaux vwly ieiqhwskwr dI PokI nukqwcInI is`KI dy isdk mMfl ivc Ar „Awid
s`c‟ dy dwiery ivc mu`l nhIN rKdI[ hr is`K dw ivSvwS ieh hovy ik myry siqgurU jI jnm
mrn ivc nhIN hn, EnHW dI jXoq sdw jwgdI joq hY, AzlW qoN ArSW ivc kMm krdI hY,
Ar sdw kMm krygI[ gupq hoxw Xw pRgt hoxw aunHW dy coj hn[ hW aunHW dy mnu`K nwt dy idn
vwr iQ`qW mwh iek smyN ivc toh lwauxy leI XwddwSqW hn, zrUrI hn, r`Ko qy sWBo pr
Awqm idRStI ivc Eh aunHW dI AzlI joq dy, vjUd dy jnm clwxy dy iQ`q qy vwr nhIN hn,
ikauNik Azl ivc siqgur jnm mrn rihq hY[ swfy isdk dI nINh siqgurU dy pRym ivc,
siqgurU dy srUp gurU gRMQ swihb ivc, siqgurU dI dyh drbwr swihb ivc qy siqgurU dy iv`dq
rUp pMQ Kwlsy ivc hY; nwm rsIey, nwm pRymI gurmuKW dy siqsMg, SrDw qy ipAwr ivc hY;
ijnHW ivc siqgurU dI jXoq ivAwpk hY[ is`KW dy kMm swrn leI siqgur dw AkwlI byVw
ArSW dy kwrj swr irhw qusW A`j pRq`K if`Tw hY, qy hr AONkV smyN isdk vwly, nwm vwly,
iDAwn vwly is`K sdw Ardws kirAw krngy ik gurU „sB QweIN hoih shwie‟ hY[ hW, A`j dw
juiVAw pMQ AwpxIAW Awaux vwlIAW pIVHIAW nUM AsIs dyNdw hY ik nwm rMg qy isdk surMg

© Keertan.Org Library
24
ivc v`s ky gurU sdw AMg sMg pwEgy[ gurU quswfw qusIN gurU dy hovogy, smW inrbl hY ik iv`Q
pw sky[ ijkUM if`Tw siqgur swfw sI, ijkUM A`j Axidsdw siqgur swfw hY; iqkUM Axif`Tw
siqgur quswfw hovygw, qusIN gurU dy, gurU quswfw, pr „nwm qy isdk‟ ivc v`sxw[ „nwm rs‟
ivc Awey qusIN bRhmMf dI „pRIq qwr‟ ivc pRoqy jWdy ho[ nwm qoN ivswrw kdy nhIN krnw qy
„nwm rsIey‟ dy siqsMg nUM mu`K Drm smJxw[ gurmuK Xw sMq, hrIjn Xw jn; swDU Xw Bgq,
pRIq qwr pRoqw; nwm rsIAw Awp jpdw hY qy jgq nUM jpwaux dw shwiek hY[ ieh siqsMg
sdw suKdweI hY[ {*iPlsPw Xw igAwn nwm hY jwxn dw, BgqI nwm hY pRwpq kr lYx dw pRwpqI jwxny
nwloN aucI hY[} *iPlsPw swfy ivc BgqI (pRwpqI) dy qwibAw hovygw, Ar ieiqhws vifAW dy
mwnu`KI pRsMg d`sx ivc gurbwxI dy kIrqn dy qwibAw r`iKAw jwvygw* {*kIrqn rUp ArUp
gurU dy dohW rMgW ivc gurU nwl myldw hY, ieiqhws kyvl rUpDwrI gurU dI Xwd qy aus dy kMmW
dI Xwd vl ru^ krwauNdw hY[} gXwn qy ieiqhws AsW vwihgurU pRym dy shwiek r`Kxy hn[
ienHW nUM C`fxw nhIN[ ienHW qy vwihgurU pRym hwvI rhygw[ ieh pRym qy hwvI hoky swnUM inSpRym
nw krn[...

“pMjvW gurmqw ieh sI ik pMQ siqgurW dy Avqwr qy joqI joq dy gurpurb iek qRIky
ieko mMgl nwl mnwvy[ siqgur dw pRkwS qy AMqr iDAwn swfy leI dovyN pRIqm ipAwry dIAW
XwdgwrW, AnMd dIAW inSwnIAW, auqSwh qy aumwh BrIAW cVHdIAW klW dIAW dwqIAW
hn[”

ienHW vwkW pr jYkwry g`jy, suhwgx, sdw suhwgx pMQ ivcoN Sok B`j igAw, SdIAwny
v`jy, jo SdIAwny ptny ivc 42 ku vrHy hoey v`jy sn, so SdIAwny ArSW ivc v`jdy suxy sn, so
SdIAwny A`j Abclw ngr v`jy[

kVwhpRSwd dIAW dyZW iqAwr hoeIAW[ sMqoK isMG gurU ipAwrw sMqoK isMG, swnUM
vrdwn idvwvx vwlw sMqoK isMG, siqgur dy hukm mUjb Abclw ngr ivc pihlw lMgr
clwaux vwlw isMG hoieAw[ ieh s`jx – gurU nhIN pr – pMQ dw pihlw jQydwr hoieAw jo
ausy pMQ ny QwipAw[ iesdw snmwn Aiq dw sI, ieh AMimRq CkwauNdw, nwm ismrn dw
shweI huMdw, siqsMg dw rMg lwauNdw sI[ ies nUM gurmuK qy mhWpurK qy sMq smiJAw jWdw
sI[ pr ieh irhw gurU kw is`K qy Abclw ngr ivc pihlw jQydwr[ lMgr dw ArMB Awp ny
pihlI ies KuSI ivc kVwh pRSwd dI dyg cVHwky kIqw:- ik siqgur swfw siqgur hY, ArSW
kurSW, mkwnIAW, lwmkwnIAW, dyS AdyS, kwl Akwl sB dw sdw gurU hY[

„siqguru jwgqw hY dyau ]‟

© Keertan.Org Library
25
Ar ijkUM 1723 qoN 1765 q`k pMQ nUM ipAwr krn vwlw, ZrIb invwjx vwlw Awpw
vwrky qwrn vwlw, vwihgurU drswaux vwlw, lV lwaux vwlw qy qoV phuMcwaux vwlw siqgurU
sI iesy qrHW hI hux bI swfw siqgur hY; sdw sI, sdw hY, sdw siqgur hovygw[ sdw:-

jh jh kwj ikriq syvk kI qhw qhw auiT DwvY ]1] syvk kau inktI hoie idKwvY ]

Apny dws kau dyie vfweI ] Apny syvk kau nwmu jpweI ]

Apuny jn kw prdw FwkY ] Apny syvk kI srpr rwKY ]

AsIN sdw AYauN isdk DwrWgy qy ismrWgy:-

guru myrY sMig sdw hY nwly ] ismir ismir iqsu sdw sm@wly ]

hux ieh Abclw ngr dw Jwkw lop ho igAw[ pr soJI dy igAw ik jnm mrn gurU
leI koeI SY nhIN[ ijkUM sUrj nUM svyr sMJ koeI SY nhIN, audY Asq koeI SY nhIN, auh sdw
iek rs AkwSW ivc cmkdw hY qy Pyr ipRQvI ivc pRwxI mwqR nwl AMg sMg hY, iqvyN siqgur
ArSW dw AslI sUrj sdw cmkdw hY, Pyr swfy nwl, sdw AMg sMg hY[ DMn ArSI pRIqm, jo
hr smyN pRiqpwldw, Srn lwauNdw qy qwrdw hY[

“siB QweI hoih shwie]”

_________________0__________________

© Keertan.Org Library

Potrebbero piacerti anche