Jabatan Kimia Fakulti Sains dan Matematik

Tutorial 2 Atom dan Teori Atom Jawab semua soalan di bawah

Unit 2: Atom dan Teori Atom Soalan Struktur 1. Senaraikan penemuan dan eksperimen ahli-ahli sains di bawah: (a) Dalton, J. Mengimbau sejarah, teori atom Dalton yang telah disarankan pada tahun 1808 telah menjadi titik permulaan era moden kimia. Hipotesis tentang tabii jirim yang berdasarkan kepada teori Dalton boleh dirumuskan seperti berikut: (I) Unsur terdiri dan zarah yang sangat halus yang dinamakan atom. Semua atom yang terdapat dalam unsur tertentu adalah serupa dan mempunyai saiz, jisim dan sifat kimia yang sama. Atom-atom dalam sesuatu unsur adalah berbeza daripada atom-atom yang terdapat dalam unsur lain. (ii) Sebatian terdiri daripada atom beberapa unsur. Dalam sebarang sebatian, nisbah bilangan atom bagi dua jenis unsur yang wujud adalah sama ada integer atau satu pecahan yang ringkas. (iii) Suatu tindak balas kimia hanya melibatkan pemisahan, gabungan, atau penyusunan semula atom; tindak balas kimia tidak terhasil daripada pembentukan atau pemusnahan atom.

SRK 3013 Pengantar Kimia

Walau bagaimanapun, konsep Dalton tentang atom tidak memerihalkan struktur atau komposisi atom. Dalam hipotesisnya yang kedua, Dalton telah mencadangkan bahawa untuk membentuk sebatian, bukan sahaja jenis unsur malah bilangan atom yang terdapat dalam unsur berkenaan juga penting. Idea ini telah memanjangkan hukum perkadaran tentu yang telah disarankan oleh Proust dalam tahun 1799. Hukum ini menyatakan bahawa sampel berlainan dan jenis sebatian yang sama mempunyai unsur juzuk dalam perkadaran jisim yang sama. Sebagai contoh, karbon dioksida tetap akan mempunyai nisbah jisim karbon terhadap oksigen yang serupa dalam semua sampel karbon dioksida yang diperoleh daripada beberapa sumber yang berlainan. Hipotesis Dalton yang kedua menyokong satu lagi hukum yang penting iaitu hukum perkadaran berganda. Mengikut hukum ini, jika dua unsur boleh digabungkan untuk membentuk lebih daripada satu sebatian, jisim satu unsur yang bergabung dengan jisim unsur yang satu lagi adalah dalam nisbah nombor genap yang kecil. Hipotesis Dalton yang ketiga menyatakan hukum pengabadian jisim, yang menyatakan bahawa jisim tidak boleh dicipta atau dimusnahkan. Oleh sebab jisim terdiri daripada atom yang tidak berubah dalam tindak balas kimia, maka jisim juga mesti diabadikan. (b) Avogadro, A.C. Pemalar Avogadro dinamakan selepas awal abad ke-19 Itali Amedeo Avogadro saintis, yang pada tahun 1811 pertama kali dicadangkan bahawa jumlah gas (pada tekanan yang diberikan dan suhu) adalah berkadar dengan bilangan atom atau molekul tanpa mengira sifat gas . Ahli fizik Perancis Jean Perrin pada tahun 1909 yang dicadangkan menamakan berterusan dalam penghormatan Avogadro. Perrin memenangi 1926 Hadiah Nobel dalam Fizik, sebahagian besarnya untuk kerja-kerja dalam menentukan pemalar

SRK 3013 Pengantar Kimia

Avogadro oleh beberapa kaedah yang berbeza. Nilai pemalar Avogadro itu mula-mula ditunjukkan oleh Johann Josef Loschmidt yang pada tahun 1865 dianggarkan diameter purata molekul di udara dengan kaedah yang sama dengan mengira bilangan zarah dalam jumlah yang diberikan gas. (c) Rutherford, E. Struktur atom telah dibuktikan oleh Ernest Rutherford pada tahun 1903 -1911 melalui eksperimen yang dijalankannya. Beliau membuktikan bahawa elektron yang bercas negatif berada di dalam ruang sfera yang seragam ketumpatannya di luar nukleus, sama seperti sistem pergerakan planet mengelilingi matahari. Rutherford tidak pula membuktikan bagaimana elektron bergerak, berapa kelajuan dan jarak pergerakan dari nukleus. Kedua-dua maklumat ini sangat penting apabila kita ingin menjelaskan tentang suatu genak lingkungan. Jika gerakan itu terlalu laju berkemungkinan yang elektron itu akan tercampak keluar. Begitu juga, jika pergerakan itu terlalu perlahan, elektron akan tertarik ke dalam nukleus. Kalau keadaan yang tidak menentu ini terjadi maka sistem gerakan elektron dalam atom sentiasa tidak seimbang. (d) Chadwick, J. Pada tahun 1932 Chadwick menemui zarah sebelum ini tidak diketahui dalam nukleus atom. Beliau dimaklumkan penemuan beliau secara terperinci. Zarah ini mula-mula diramalkan oleh Ettore Majorana dan telah datang yang dikenali sebagai neutron kerana kekurangan cas elektrik. Penemuan Chadwick adalah penting untuk memahami pembelahan nuklear uranium 235. Tidak seperti zarah alfa cas positif, yang ditolak oleh kuasa elektrik di dalam nukleus atom lain, neutron tidak perlu untuk mengatasi sebarang halangan Coulomb dan dengan itu boleh menembusi dan

SRK 3013 Pengantar Kimia

memasuki nukleus walaupun unsur-unsur berat seperti uranium-235 dan plutonium. Penemuan Chadwick ini neutron juga memungkinkan untuk menghasilkan unsur-unsur yang lebih berat daripada uranium di dalam makmal, dengan penangkapan neutron perlahan diikuti oleh pereputan beta. Penemuan beliau neutron yang diilhamkan Enrico Fermi, ahli fizik Itali dan akhirnya pemenang Anugerah Nobel, untuk menyiasat tindak balas nuklear yang dibawa oleh perlanggaran nukleus atom dengan neutron perlahan. 2. Takrifkan istilah-istilah di bawah: (a) Nombor proton Nombor proton (nombor atom) ialah bilangan proton dalam nukleus sesuatu atom. Nombor proton = Bilangan proton = Bilangan elektron (b) Nombor nukleon Nombor nukleon ( nombor jisim ) ialah jumlah bilangan proton dan neutron dalam nukleus sesuatu atom. Nombor nukleon = Bilangan proton + bilangan neutron (c) Jisim atom relatif (Ar) - Jisim satu atom unsur berbanding dengan 1/12 jisim 1 atom isotop 12C yang mempunyai jisim 12.00 g. - Ringkasan: Ar = Jisim 1 atom unsur 1/12 x jisim 1 atom 12C (d) Jisim molekul relatif (Mr) - Jisim satu molekul sebatian berbanding dengan 1/12 jisim 1 atom 12C. - Ringkasan

SRK 3013 Pengantar Kimia

Mr = Jisim 1 molekul sebatian 1/12 x jisim 1 atom 12C (e) Jisim formula relatif Jisim formula relatif (atau massa formula): Jisim formula bahan yang adalah jumlah jisim atom semua atom dalam satu unit formula sebatian. Massa Formula digunakan untuk bahan-bahan yang juzuk zarah ion. (f) Isotop Dua atau lebih unsur yang mempunyai nombor proton yang sama tetapi nombor nukleon yang berbeza dan mempunyai sifat kimia yang sama.

3. Jadual 1 di bawah menunjukkan nombor proton dan nombor nukleon bagi empat atom A,B,C dan D. Gunakan maklumat yang diberikan dalam jadual untuk menjawab soalan-soalan yang dikemukakan. Atom A B C D Nombor proton 9 11 17 17 Nombor nukleon 19 23 35 37

(a) Nyatakan bilangan elektron dan bilangan neutron yang terdapat dalam atom-atom A dan B. Bilangan elektron = Nombor proton Nombor nukleon = Bilangan proton + Bilangan neutron Atom A: Bilangan elektron = 9 Bilangan neutron = 19-9=10 Atom B: Bilangan elektron = 11 Bilangan neutron = 23-11=12 (b) Antara atom-atom di Jadual 2, yang manakan isotop? C dan D (c) Nyatakan sebab bagi jawapan di (b).
SRK 3013 Pengantar Kimia

C dan D mempunyai nombor proton (17) yang sama, tetapi nombor neutron yang berbeza. 4. Unsur Klorin mempunyai dua isotop iaitu 35Cl dan 37Cl. Kelimpahan relatif bagi isotop-isotop tersebut masing-masing 75% dan 25%. Kirakan jisim atom relatif bagi Klorin. Fikirkan data berdasarkan 100 atom, jadi 75 mempunyai jisim 35 dan 25 atom mempunyai jisim 37. Jisim purata = [(75 x 35) + (25 x 37)] / 100 = 35.5 Jadi jisim atom relatif klorin adalah 35.5 atau Ar (Cl) = 35.5

5. Hitungkan jisim molekul relatif dan jisim formula relatif bagi sebatian-sebatian berikut: (a) Ca(OH)2 jisim atom relatif adalah Ca = 40, H = 1 dan O = 16 Mr = 40 + 2 x (16+1) = 74 (b) C2H5OH jisim atom relatif adalah C = 12, H = 1 dan O = 16 Mr = (12 x 2) + (1x 5) + 16 + 1 = 46 (c) [Pt(NH3)2Cl4] Jisim atom relatif adalah Pt = 195, N = 14, H = 1,dan Cl = 35.5 Mr = 195 + 2(14 + (1 x 3)) x (35.5 x 4) = 371 (d) Cu(NH3)4SO4 Jisim atom relatif adalah Cu = 64, N = 14, H = 1, S = 32 dan O= 16 Mr = 64+4(14+(1x3))+32+(16x4)=228 6. Kira bilangan mol bagi (a) 3.011 x 1022 atom magnesium Bilangan mol = 3.011 x 1022 / 6.022 x 1023 = 0.05 mol (b) 24.5 g H2SO4 Bilangan mol = (24.5) / (2+32+(16 x4)) = 0.25 mol 7. Kirakan (a) jisim gas nitrogen dalam 6.022 x 1024 atom nitrogen Bilangan mol = (6.022 x 1024) / (6.022 x 1023) = 10 mol Jisim gas nitrogen = 10 x 14 = 140g

SRK 3013 Pengantar Kimia

(b) bilangan ion hidrosida dalam sebatian magnesium hidrosida 8. Satu cawan mengandungi 45 g glukosa (C 6H12O6). (a) Berapakan bilangan mol glukosa yang terdapat dalam cawan itu? (b) Nyatakan bilangan molekul glukosa yang dalam cawan itu. 9. Berapakah bilangan mol atom carbon and atom oksigen dalam 0.250 mol carbon dioxide? 10. Kirakan bilangan mol H2O dalam salji dengan berat 5.0 x 10 5 g? Berapakah salji diperlukan untuk membuat 1 kg ais?

Jawapan: 3. (a) A - 9 elektron, 10 neutron; B - 11 elektron, 12 neutron (b) C dan D (c) C dan D mempunyai nombor proton yang sama, tetapi nombor neutron yang berlainan. 4. 35.5 5. (a) (b) (c) (d) 74 46 371 228

6. (a) 0.05 mol

SRK 3013 Pengantar Kimia

(b) 0.25 mol 7. (a) 140 g (b) 1.20 x 1023 8. (a) 0.25 mol (b) 1.51 x 1023 9. 0.25 mol atom C; 0.50 mol atom O. 10. 2.78 x 10-6 mol H2O; 2.0 x 107 ketul salji

SRK 3013 Pengantar Kimia